Professional Documents
Culture Documents
Than Thoai Bac Au - Nhieu Tac Gia
Than Thoai Bac Au - Nhieu Tac Gia
Thn thoi Bc u bao gm tn gio thi k tin Ki-t gio, tn ngng v truyn thuyt ca
nhng c dn vng Scandinavia, k c nhng ngi nh c trn o Iceland - ni tm thy
nhiu t liu vit ca thn thoi Bc u. D bn ni ting ca thn thoi Bc u l thn thoi
cc dn tc gc c vn hnh thnh t thn thoi cc dn tc n-u tn ti trc .
Ngun
Edda bng th c cho l xut hin 50 nm sau Edda bng vn xui. N gm 29 bi th di,
trong 11 bi ni v cc v thn, s cn li l v cc anh hng trong thn thoi nh Sigurd
ca dng h Volsung (Sigfield trong trng ca Nibelungenlied ca c). D cc hc gi
thng cho rng n c sng tc sau Edda bng vn xui, vn phong v th th ca tc
phm chng t cc bi th trong c sng tc kh lu trc khi bn vit tay ca
chng ra i.
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
Cc th lc siu nhin
C ba "th tc" thn thnh trong thn thoi Bc u l Aesir (sir), Vanir v Jotun (trong bi
vit ny gi l ngi khng l). S khc bit gia hai th tc Aesir v Vanir (c gi chung
l thn) ch l tng i. Gia hai th tc thn thnh ny tng xy ra chin tranh m phn
thng thuc v phe Aesir. Nhng h chp nhn dn ha cng nhau cai tr th gii v
gi ha bnh, hai bn trao i con tin v c nhng cuc hn nhn gia cc thnh vin ca
hai th tc. Mt s v thn thuc v c hai ni. Mt s hc gi suy on rng cu chuyn ny
phn nh qu trnh cc thn linh ca ngi n-u xm lng chim u th so vi cc thn linh
ca ngi bn a. Tuy nhin y ch l mt gi thuyt. C nhng ngi cho rng s phn
bit Aesir/Vanir ch l phin bn Bc u ca h thng thn thnh ca cc dn tc n-u,
ging nh s phn bit gia cc v thn trn nh Olympus vi cc Titan trong thn thoi Hy
Lp.
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
Nhng sinh vt siu nhin khc gm c con ch si khng l Fenrir v con rn bin
Jrmungandr cun vng quanh Tri t. Hai con qui vt ny l con ca v thn la o Loki
v mt n khng l. Ngoi ra cn c hai con qu Hugin v Munin (ngha l "suy ngh" v "k
c") chuyn gip Odin - th lnh ca cc v thn - nm c tnh hnh th gii v con sc
Ratatosk chy trn cc cnh ca cy th gii Yggdrasil trung tm v tr
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
Nhng con ngi u tin l Ask v Embla c cc v thn Odin, Hoenir (Vili) v Lodurr
(Ve) tc ra t g v ban cho s sng.
Ngy tn th
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
Cc v thn Aesir
Freyja: n thn sc p, tnh yu, chin tranh v ci cht, sau ny sang Asgard
Freyr: thn ca nh sng, ma v s sung tc, sau ny sang Asgard
Gerr
Gullveig, vic cc sir (Aesir) ngc i n thn ny gy chin tranh gia hai th tc
Hnir: con tin t th tc sir
Mmir: con tin t th tc sir
Kvasir: v thn ca s khn ngoan
Ltir
Njord (Njrr): thn gi v cng l th lnh cc Vanir, sau ny sang Asgard lm con tin
ca cc Aesir
Skai: n thn sn bn, thng c th hin vi i giy trt tuyt, v ca Njord
TO LP TRI T RI LOI NGI
Ngy xa ngy xa, thu cha c tri trn m cng cha c t di. Tt c ch l mt
h su bt tn, mt th gii sng m trong c mt ngun nc chy. C mi hai con
sng bt ngun t y, chy tht xa, ng bng li, ri c lp bng n chng cht ln lp
bng kia cho n khi ci h su c lp y dn.
V pha Nam th gii sng m ny l th gii nh sng. Mt lung gi m t ni thi qua
lm lp bng tan. Hi nc bc ln khng trung thnh my. T m my ny xut hin mt
chng Khng L Bng Gi tn l Ymir cng m hu du, v c con b Audhumbla cung cp
sa lm thc n cho ngi khng l . Con b ny n sng v mui trn bng c sa.
Mt hm n ang lim tng c mui th thy xut hin m tc ca mt ngi. n ngy
th hai, th c ci u xut hin. Sang ngy th ba, ton thn ngi xut hin, mt ngi p,
nhanh nhn, dng mnh. Sinh vt mi ny l mt v thn. V thn ny ly mt nng khng l,
ri sinh ra c ba ngi con tn l Odin, Vili v Ve. Ba anh em hp lc li git ngi khng
l Ymir. Xc ca Ymir thnh tri t, mu thnh bin, xng thnh ni, tc thnh cy, xng
s l bu tri v c l nhng m my em li ma v tuyt.
Odin mi chia gi khc, phn nh ngy m cng cc ma bng cch t mt tri mt trng
v ch nh qu o cho c hai.
Va khi mt tri chiu sng tri t, c th gii tho mc m chi ny lc. Sau khi cc thn
to ra th gii bn i do trn b bin mi nhn thy cn mt iu thiu st: cha c loi
ngi. Th l cc thn mi c cy trn b thnh mt ngi n ng, c cy trn thnh mt
ngi n b ri t tn cho hai ngi l Aske v Embla. Thn Odin mi ban cho hai ngi
s sng v linh hn; thn Vili cho h l tr v cm xc. Thn Ve cho h ng quan, dng v b
ngoi v ting ni. H sng trn mt t. Chnh l nhng bc tin bi ca nhn loi vy.
Cy trn b v i Ygdrasill c dng chng ton v tr. Cy ny mc t thn th ca
Ymir v m ra ba r ln; mt r vn ti Asgard (th gii ca ch thn), r th hai n ti
Jotunheim (th gii ca nhng ngi khng l); r th ba n ti Niffleheim (min ti tm v
lnh lo). C sui chy bn cnh mi r cy. R n ti Asgard c chm cht cn thn bi
ba n thn Norns. y l ba n thn nh mnh, n thn th nht tn l Urdur (qu kh), n
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
thn th hai l Verdandi (hin ti) v n thn th ba l Skuld (tng lai). Dng sui
Jotunheim chnh l ngun nc ca Ymir. Ni tim n s khn ngoan, minh tr. Nhng
cn dng sui dc theo r cy a ti Niffleheim nui dng con rn lc Nidhogge (ngha
l bng ti). Con rn ny ngy m gm nhm r cy. C bn con hu c tro ln cy n
n. Bn con hu ny tng trng cho bn ngn gi. Xc Ymir nm di t ngay di cy.
Khi Ymir ca mnh mun ht cy i th mt t rung chuyn.
Asgard l tn ch ca cc v thn, mun ti ni ny phi i qua cu Bifrost (cu vng).
Asgard gm c nhng to lu i bng vng v bc, nhng to nh p nht mang tn l
Valhalla, ni c ng ca v thn trng thng Odin. Ngi trn ngai, thn Odin c th nhn
thy tri v t. C hai con qu en Hugin (t tng) v Munin (tr nh) lun lun u trn
vai thn. Hng ngy hai con qu ny bay khp ni ri tr v k ht cho thn nhng g mt
thy tai nghe. Nm di chn thn Odin l hai con si Geri v Freki. Hai con ch ny c
thn cho n ht phn tht dng ln biu thn v thn sng khng cn thc n m ch cn ung
ru mt ong. Thn pht minh ra ch vit Runic, v cng vic ca ba n thn Norns l khc
nhng hng ch nh mnh trn mt tm kim kh. Tn thn Odin c l Woden v ch
Wednesday, ngy th t, pht xut t tn Woden ny.
Valhalla l lu i ca thn Odin, ni y thn thng m tic tht cc v anh hng cht
oanh lit ngoi chin trng. Nhng ngi cht bnh thng khng bao gi c mi c.
Thn Odin cho x tht con ln rng Schrimnir i tic. Con ln rng ny c c im l
mi sng b lm tht n ht, nhng ti n n tr li nguyn hnh. Cc anh hng c mi
ung ru mt ly t con d ci Heidrum. Tic tng xong, cc anh hng gii tr bng cch
nh nhau. Ngy no h cng em nhau ra cnh ng giao chin cho n khi h x nhau ra
tng mnh. ch l cch gii tr ca h thi. Khi ti ba cc vt thng li lnh hn v h
vui v ko nhau v Valhalla n ung.
NGI VALKYRIOR
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
Ngi Valkyrio l nhng thanh nin hiu chin ci nga, i m st v mang gio. Thn
Odin thch thu thp cc bc dng s anh hng v Valhalla nn mi sai nhng ngi Valkyrio
ny ti chin trng la nhng anh hng t trn (Valkyrio c ngha l ngi i la chn
nhng ngi t trn). Khi h i thi hnh s mng, o gip ca h chiu sng lung linh, ri ti
pha tri min Bc. Ngi ta gi l Aurora Borealis (nh sng min Bc).
NGI ELVES
Ging Elves tuy km cc thn, nhng cng c nhiu quyn php. Ging Elves nh Sng cn
gi l nhng Thin Thn Trng hay l Thin Thn nh Sng, rt p, sng hn mt tri, mc
bng nhng th hng mn, trong sut v xut hin di mt mi ngi thnh nhng a tr
xinh p ng yu. H x Alfhem, trong lnh th ca Frey, thn Mt Tri, h thng chi
a di nh mt tri.
Cn ging Elves en hay ging Elves m Ti th tri ngc hn, ln, xu x, mi di, da
mu nu bn thu. H sng trong hang hc v ch xut hin ban m. H rt s mt tri v ch
mt tia nng chiu s bin ngay h thnh . Ting ni ca h l ting vang ca c qunh.
Ging ny ny sinh t khi tht ra nt ca ngi khng l Ymir. H c cc v thn cho i
lt ngi v ban cho tm hiu bit su rng ri c bit ti bit nhng du hiu k b v
nhng quyn lc huyn b ca thin nhin. H l nhng th rt kho chuyn lm kim loi
v g. Mt trong nhng k cng ca h l ci ba Miollnir ca thn Thor v chic thuyn
Skidbladnir m h tng thn Frey. Thuyn ny ln n ni c th ch ht cc thn cng vi
nhng chin c v c dng trong nh. Vy m khi em gp chic thuyn y li, ta c th
gn trong ti. Cn v ci ba Miollnir th s tch nh sau.
Ch thn trn thin nh Asgard vn b bc mnh nhiu v thi a ct v k lut cng tnh
tnh xo quyt nham him ca Loki. Nhng chnh nh s lm li ca Loki m Thor c c
chic ba lm thn tr thnh v thn dng mnh bc nh trn thin nh, sau Odin. Cu
chuyn nh sau:
Thor c ngi v p tn l Sif. Tc nng di v nh nh vng di nh mt tri. Vo mt
ngy kia, nng ng thip di gc cy to ca nng Iduna, Loki bn tinh nghch xn mt mi
tc p ca nng. Sif thc gic thy mnh b xn mt mi tc bn tm Thor khc lc.
Thor gm ln: ng li hnh vi ca thng Loki u gi y. ta s dn nt xng thng
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
khn !
Khi b Thor gin d tm c, Loki van ly : Xin i huynh ng qu nng tay trng pht
tiu bi tiu cam oan c th i lm c mt mi tc bng vng tht, si rt mnh, rt
mn, rt p, v cng t mc di c nh tc tht.
Thor hi : Mi lm sao c c loi tc ?
Loki p: Tha i huynh, tiu s i ti min ging Elves m Ti , nh chng lm cho
b tc vng y nh ca Sif. Chng u l nhng tay th k diu siu ng m.
Nghe vy Thor ng cho Loki i, nhng khng qun lc mnh Loki mt ln cui v ht ln:
Nu mi khng mang v c loi tc vng di v mn nh ht tc ca Sif th ta dn nt
xng mi, nghe!.
Loki vi ri ngay thin nh, i xa lm v theo ng hm chui vo lng ni ni ging Elves
m Ti . Nghe Loki ng , h nhn li ngay. Khng nhng h lm b tc vng Loki
mang v cho Sif, h cn lm tng thm ngn gio Gungnir (sau y thnh mt th kh gii
ca Thor) v chic thuyn thn Skidblanir.
Loki vui mng lm. Trn ng v, li gp mt tn ln en khc tn l Brock. ng lc
khoi ch, vui ming Loki thch Brock: Ny Brock, ta hin ang c ba tng vt qu gi nh
th ny ny. Ta dm em u ta m cuc vi ngi, nu Sindri, anh ngi, cng lm c ba
tng vt khc qu ngang nh th.
Brock vn bit ti kho lo k diu siu ng ca anh mnh, Sindri, bn p: Ti nhn li
nh cuc ! Xin ng hy theo ti n xng rn ca Sindri xem anh ti s lm c ci g
no.
Ti xng rn, Brock k li cuc thch vi anh, Sindri bn thi b cho la bc ln. Khi la
l thc nng, Sindri th ln trn mt b da ln ri trao b cho Brock v bo em tip tc
thi b gi ngn la hng u cho n khi mnh tr li. Ri Sindri i ra khi hang (chc l
nim ch).
Sindri va i khi, Loki bn ho thnh con rui cc ln, u xung tay Brock v t cc
mnh. Brock nghin rng chu ng, b vn thi, la vn u ngn. Khi Sindri tr vo th
ming da ln trong l thnh mt con ln rng lng v bm mu vng ng.
Sindri vng vo l, bo em tip tc thi b ri i ra. Ln ny Loki vn ho thnh con rui
ln u trn gy Brock v t hai ln cc mnh. Nhng cng nh ln trc, Brock vn chu
ng c v gi cho b thi u. Khi Sindri tr li, ly ra t l la mt chic vng vng t
tn l Drauphir.
chun b cho tng vt th ba, Sindri ln ny thp vo l, vn bo em tip tc thi b, ri
i ra. Ln ny con rui Loki c c u gia hai con mt Brock t mnh n ni mu chy
rng rng. Brock cn rng chu ng, cho n khi mu chy chan ho lm m c mt. Brock
mi nh chu ngng mt tay thi b ui rui. Do la trong l tt ngay. Va lc
Sindri tr li xem xt giy lu ri bo l bo vt trong l la khng sao, ch sut b hng. Th
ra l ci ba. Sindri a ba th cho Brock bo em hy mang ln thin nh biu cc thn
xem ba tng vt c qu gi hn ba tng vt ca Loki khng.
Brock v Loki ti Asgard. Ch thn hay tin bn hp mt ng ti in chnh Gledsheim.
Ch thn u ng nhng quyn quyt nh cho Odin, Thor v Frey.
Loki trnh ba tng vt trc. B tc vng va t ln u Sif, tc th tc mc di v ng , p
i l p. Ngn gio Gungnir tng Thor, khi phng ra khng bao gi ht ch. Con tu
Skidbladmir tng Frey i v hng no cng tm c chiu gi thun. Con tu ln l vy m
khi gp li th c th b gn trong ti.
n lt Brock trnh tng vt. Brock tng Odin chic vng vng Draupnir. C sau chn m
th li c tm ci vng khc y nh th t vng Draupnir ri ra. Brock tng con ln rng bm
vng cho Frey. Khng c th nga qu no c th lt trong khng kh, lt trn mt nc
nhanh bng con ln rng bm vng ny. c bit l lng v bm vng ca con ln rng lun
lun pht ra nh sng nn d c phng i trong m dy c cng vn nhn thy r ng i.
Brock tng Thor chic ba thn Miollnir c c tnh mt khi tung ra th b xung mnh nh
mnh mun, v d ch c xa n my, khi trng ri, ba li t quay v tay ch nhn.
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
LY LI BA
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
Odin chnh l ng ton nng ng u cc v thn. Odin l thn khn ngoan, thn hiu bit,
thn thi ca, v cng l thn chin tranh v thn cht na.
Ln hai con qu en Hugin (t tng) v Munin (tr nh) bay ln quan st khp ni
tr v u trn vai Odin, k li cho thn nghe rng ch thy ton nhng bng en v nhng
triu chng bt thng.
Odin linh cm thy mnh cn khn ngoan hn kp thi i ph nhng g en ti sp ti.
Thn t gi v l n thn Frigga i ti sui ngun ca Mimir i s hiu bit thnh tr
khn ngoan. Sui ngun ca Mimir gn Jotunheim, th gii ca ging khng l.
Trn ng i, Odin bin ha nh ngi thng khi qua Midgard, th gii ca loi ngi, li
bin ha nh ngi khng l khi ti khu vc khng l v t i tn l Chng Lang Thang
Vegtam.
Gp mt ngi khng l ci con nai c, Odin dp du i bn hn ri ln la lm quen :
- Cho ng bn, ng bn tn chi?
- Ti tn Vafthrudner, ngi khn ngoan lanh tr nht trong m khng l.
Odin nhn ra Vafthrudner ngay, v bit c nhiu k c gan dm ti thi ua khn ngoan
lanh tr vi y. Nhng k phi tr li ba cu hi, nu thua l b Vafthrudner vn ct u lin.
Odin bn ln ting:
- Tha ng bn, ti tn l Chng Lang Thang Vegtam. ng bn ngh sao, ti mun thi ua
khn ngoan lanh tr vi ng bn!
- H, h, c lm! ng bn bit lut chi ca ti ri ch g? Nu ti thua, u ti s v bn;
nu bn thua, u bn s v ti. No, ti bt u trc, chu khng?
- Xin ng bn c t nhin t cu hi trc i cho!
Vafthrudner gt g hi:
- Xin ng bn cho bit tn con sng chy phn ranh gii gia chn thin nh Asgard vi
Jotunheim, th gii khng l.
- Ifling, tha ng bn! Tn con sng l Ifling! l con sng nc lnh thu xng, nc
lnh ct da tht, nhng khng bao gi ng c thnh gi bng!
- c lm, cn hai cu hi na. Bn cho hay tn hai con nga m Thn Ngy v Thn m
vn ci vt qua vm tri.
- Skinfaxe v Hrimfaxe!
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
Vafthrudner git mnh v khng ng ch th li gii th. Tn hai con nga ny ch cc v thn
v nhng ngi khng l khn ngoan nht mi bit m thi. Y ln ting:
- c lm, cn cu hi cui cng. Xin ng bn cho bit tn cnh ng s dng lm bi chin
trng cho cuc tn dit cui cng.
- Cnh ng Vigard, tha ng bn! Cnh ng ny ngang dc u mt trm dm!
Th l n lt Odin t cu hi:
- Xin ng bn cho bit li ni cui cng ca thn Odin th thm bn tai a con qu ca
Ngi l Baldur!
Nghe hi vy, tn khng l vi nhy t lng nai xung, chm ch nhn Odin v ni:
- Ch c thn Odin mi c th tr li cu . Lm sao ti c th tr li ni? Phi chng chnh
ng l Odin?
Odin ci ngt:
- Ha ha, vy l ng bn thua ri. Nu ng bn mun gi ly u cho mnh, hy cho ti bit
Mimir i i ly g nu ti mun ung nc sui ngun ca ng ta.
- Mimir s i ly con mt bn phi!
- Cha cha! Sao i c vy? C cch g khc khng?
- Chng c cch g khc u. Bao gi v lun lun Mimir cng cng quyt i bng c
nh vy. Thi ti ni r cho thn hay ri y, thn ng i u ti na nh.
- c lm, xin ng bn c i i!
Vafthrudner vi v nhy ln lng nai i lin. Odin cn ng , loay hoay suy ngh: i
mc mt phi ca ta? Sao m gi ung nc sui ngun khn ngoan t qu vy! C l thi,
ch cn khn ngoan na.
Va ngh thm vy, Odin va theo ng v hng Nam, bt gp khun mt d dn ca tn
Surtur vi thanh trng kim Flaming ca y. Ri y k ch th v cng li hi s gia
nhp phe Khng L m t chin vi cc thin thn. Odin lng ng i hng i v phng
Bc lc no khng hay. Ni y thn lng nghe ting nc o o thot khi min ti tm lnh
lo Niffleheim. Odin cht nhn thy rng thn khng th cho th gii b Surtur thiu ri
trong bin la, hoc ph mc cho tan thnh ct bi m v chn h v ti tm, lnh lo
Niffleheim. l v thn ti cao, Odin phi lnh trch nhim cu th gii khi hy dit.
Mun vy phi th lnh tr khn ngoan bng cch ung nc sui ngun ngay di gc cy
trn b v i Ygdrasill.
Odin tin thng ti sui ngun khn ngoan.
Mimir lun lun ng i mt chm chm nhn xung canh gi. Ngy no Mimir cng
ung nc sui ngun khn ngoan mt ln, nn thong nhn nhn ra Odin ngay v ct li
cho:
- Hi Odin, v thn cao c nht ca thin thn, ngi ti y lm g?
- Ta mun ung nc sui ngun khn ngoan.
- Nhng mun vy thn phi tr gi kh t!
- Ta khng ngi iu hi Mimir!
- Vy xin mi thn hy ti m ung!
Hai tay Odin cm chic sng, ci xung vc nc bt u nga c ung. Trong khi thn ung
nh vy, tng lai nh m ra cho Thn nhn thy r tt c. Thn trng thy trc nhng gian
nan thng kh m c thn v ngi s phi chu. Nhng Thn cng bit rng chnh nhng
gian nan thng kh s gip cho c thn v ngi trng thnh, ti lc m t ti mt
ngy kia tuy cn xa xi lm bp c con qu mang iu linh thng kh n th
gii ny.
Thn ung trn c mt sng y nc khn ngoan. Thn t tay mc mt bn phi ca mnh,
au n bit chng no, nhng thn cn rng chu ng c, khng tht mt ting ku than.
Mimir nhn ly con mt , th xung mt nc, n chm dnchm dn xung y v sng
lp lnh di .
l gi m chnh v thn trng thng ca thin nh cng phi tr i ly khn ngoan.
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
Thn Loki nh chng ta bit tnh kh bt thng, tm a xu xa. Thn ny ging gii
khng l nhng c chen vo x hi thn thnh, v ly lm thch th mi khi gy c kh
khn, nguy him cho ch thn bng nhng mu c xo quyt ca mnh. Thn Loki c ba
ngi con: a th nht l con ch si Fenris, a th nh l con rn Midgard(Jrmungandr),
a th ba l Hela (Thn Cht). Ch thn tha bit rng nhng con qui vt ny ang ln ln
v mt ngy kia, chng s reo rc tai ha cho thn thnh v loi ngi. V th thn Odin mi
cho em chng ti. Ri thn Odin nm con Midgard xung vng i dng bao quanh a
cu. Con rn ln n ni chiu di ca n qun quanh tri t. Thn Odin cho thn cht
Hela cai qun chn vng Niffleheim. Nh ca Hela l Elvidner. Nng dng thn i lm
bn, thn Cht i l dao, thn Tr Hon lm ngi hu, thn Chm Tr lm n t, thn Vch
Ni lm ngng ca, thn Thn Trng lm ging v thn Thng Kh lm mn treo. Nng
rt d nhn ra v ngi nng na hng na xanh v nng c mt b mt nghim khc lnh
lng ng s.
Duy con ch si Fenris gy bit bao bi ri cho ch thn trc khi xch c n. N b
gy nhng dy xch ln d nh th qu mng nhn. Sau cng cc thn phi sai ngi i cu
cu cc Sn thn lm cho mt si xch tn l Gleipnir. Si xch ny c c bng su th :
1) ting chn mo i; 2) ru n b; 3) r ; 4) hi th ca c; 5) thn kinh ca gu; 6) nc
ming ca chim. c xong, si xch nhn v mm nh mt gii la. Khi em con si ra ct
th n ng ngay rng si xch ny l mt th ba. N bn ra iu kin phi c mt v thn
tay vo mm n v ha rng s c ngy ci si xch ra, nh vy n mi chu buc. Ch c
thn Tyr (thn Chin Trn) dm tay vo mm ch nhng khi con ch bit n khng ti no
dt c si xch, m cc thn cng khng bao gi th n ra, n mi ngom t lun bn tay
thn Tyr.
TRUYN THN FREY VI NGI P KHNG L GERDA
Thn Frey nh ch l n thn Freya i vng khi thin nh Asgard t lu (n thn i kim
chng b tht lc l thn Odur.) Thn Frey bn theo ng ln thp cao ngi vo chic ngai
ca thn Odin (lc i vng)
Ngi vo chic ngai ny trong thp, Frey c th nhn thy ch mnh lc ang lang thang ni
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
no. Hai con ch si Geri v Freki nm np di chn ngai yn lng. Frey nhn ht min
Midgard, th gii ca loi ngi vi nh ca ng ph, trang tri; li nhn n min
Jotunheim, th gii ca ngi khng l ni cao vi vi, tuyt bng trng xa y . Sau
cng, Frey thy ch ng trn ng v Asgard th yn ch. V tnh thn ch n mt ngi
nh gia vng bng tuyt ca th gii Jotunheim, cnh ca va m, v thn thy mt c gi
khng l khun mt p i l p. Ri khi thp, thn i lang thang, ri sut m khng
chp mt c. Thn tng t m nhn x khng l! Sm hm sau, thn li ti thp nhng
ln ny hai con si Geri v Freki nhe rng g, khng cho thn ti. Thn v hi kin cha l
thn Niord, c cha cho hay ngi con gi p l nng Gerda, con gi ngi khng l
Gymer, v khuyn Frey nn t b nh ly khng l Gymer lm v bi vo trng hp ,
Frey tt phi nh i mt mt vt qu nht ca mnh. Vt qu nht ca Frey l thanh kim
bu, t n i chinh pht bt k lc no ch n mun. Frey t nhn l thn khng th no
khng kt hn vi Gerda cho bt c n, d phi hy sinh thanh kim bu cng c.
Nghe vy thn Niord bn hi:
Th ri y ti ngy Ragnarok, ngy hong hn ca ch thn, khi nhng ngi khng l ti
t chin vi cc thn mt ln cui cng, con ly kh gii u m giao chin?
Thn Frey ngh rng ngy cn xa vi lm nn p :
Con khng th no sng khng c Gerda!
Frey th l tm s vi Skirnir, mt thn tnh tnh liu lnh v v tm, l Frey mun i gp
Gerda lm, ngt v bn phn ca thn phi cai qun nhng chn lm tuyn khng th b c.
Skirnir nghe xong trn trn i mt xanh, ngac mm rng ci h h v ni l c th gip
Frey a th hay trao li ti Gerda, nhng vi iu kin Frey phi thng cho thanh kim
bu. Frey thot ngn ngi, nh li cha nhc ri y ti ngy cc thn phi t chin mt ln
cui cng vi m khng l, mnh khng c kh gii sao c. Nhng ri li ngh ngy
cn xa lm, Frey bn bng lng trao kim bu cho Skirnir. Frey cn nh Skirnir mang theo
mt s kim ngn chu bu trao ti tay Gerda lm snh l.
Skirnir nhy ln con thin l m rt qu ca thn, phng nh bay theo ng cu vng Bifrost
qua Midgard, th gii loi ngi, qua con sng ngn cch gia th gii ny vi th gii khng
l Jotunheim, qua khu rng st thp, vung gm bn khin l si d (c nhim v canh gc
th gii khng l) phi dt sang hai bn, vt qua bc thnh la, sau cng thn ti thung lng
c nh ca ngi khng l Gymer, cha ra ngi p Gerda. Skirnir cho nga chng mng
vo hu ln cnh ca thnh thnh.
Gymer lc ng ung ru say b t vi b bn; Gerda ng dt ci vi cc nng hu,
nghing tai lng nghe ri ct ting hi:
Khng hiu c ai ti g cng nh ta th
Mt n t chy ra ng ri tha:
D, l mt chin s ci mt con nga cc khe.
Gerda ni:
D ngi c l k th ca chng ta th cng c m ca cho vo v hy rt mi chn ru
mt ca gia nh Gymer.
Ca m, Skirnir c mi vo. Thn by ngay nhng kim ngn chu bu trc mt Gerda m
ni phng:
Hi nng Gerda xinh p tuyt vi, y l snh l ca thn Frey nh ta gi ti nng.
Gerda ni:
ng hy mang vng bc chu bu ny ra m khoe vi m th t ca ti. Khng bao gi vng
bc chu bu mua c tnh yu ca ti.
Skirnir bn rt thanh gm bu ra m ni toc mng heo rng:
Nng hy trao tnh yu cho Frey l thn tng ta thanh kim bu ny, nu khng nng s
cht v li kim .
Gerda ci bo Skirnir rng dng kim da ngi thng th c, da con gi ngi khng
l sao c!
Skirnir bn khin cho kim t ma loang long trc mt Gerda, ng thi cao ging c li
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
nguyn:
Ta nguyn ra ngi
Nh l cy xanh
Gp cn gi lnh
L phi la cnh
Nghe li nguyn c c vi nh gm thn loang long vi ting rt gh rn trn u, Gerda
vi qu xung t xin hy khoan th cho nng. Skirnir cn c tip:
Ta nguyn ra ngi
Sut i vy
Thn, ngi u ch
Chng ai thm ly
Gerda khc st mt vt ni Skirnir hy ngng nim ch v tra gm vo v, nng xin tun
li. Skirnir hi bao gi Frey c gp nng v u? Gerda ni chn hm na c hai s gp
nhau khu rng Barri.
Skirnir hi lng, tra gm vo v, ung mt ly ru mt ri nhy phc ln mnh nga phng
v Asgard.
Frey bn chn ngng i, thy Skirnir v vi hi ngay kt qu chuyn i v c Skirnir cho
hay chn ngy na c hai s ti gp nhau rng Barri.
Skirnir ngoc mm ci v trn trn i mt xanh v khoi ch v cng v thanh gm bu
nh vy l hon ton thuc v Skirnir.
Trong khi Frey quay i th di t nh:
Ngy di l th
Di gm di gh
i chn ngy na
Th ai mi v
Nhng ri chn ngy cng qua i. V Frey v Gerda cng y hn gp nhau rng Barri. Frey
thy Gerda p chim sa c ln, y ht nh ngy no thn nhn thy nng t trn thp cao ni
thn Odin ng. Gerda thy Frey cao p uy nghi lng cng mng thm. i bn trao nhn
ha hn, sau Gerda theo chng v thin nh.
Ph ch:
Truyn thn Frey v c gi khng l Gerda nhim tnh cht ng t nht trong mi truyn thn
thoi Bc u. Frey l thn ca ma xun ma nng. Frey yu nng Gerda cng nh ma xun
ti th cy c bt u m chi ny lc. Nhng ma xun c ti cng phi i cn gi nm
nam m p Skirnir- thi ti tr lc th cy c mi c c phn thnh c.
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
Odin nhiu khi cng cm thy mt mi v cng. Ngi mi trn ngai vng thng trong
cung in Valhalla cng chn; cho mng mi nhng linh hn chin s anh dng mi t trn
di h gii ln cng chn; nghe nhng bo co v nhng vic xy ra ti bn phng ca hai
con qu cng chn. V vy i phen Odin tng b mt thot ra khi thin nh, ha trang
nh ngi thng c thoi mi ngao du y mt mnh. Ln khng hiu sao Odin
li r hai em cng i. l Hoenir, k c cng gip Odin trong dp to lp ra loi ngi,
v Loki, lun lun gi tr nham nh xo quyt quy ph ch thn.
Ba thn cng i lang thang, qua bao nhiu l sng su, ni cao, sa mc mnh mng. Sau cng
c ba cng cm thy i mm. Va lc ba thn bc ti mt khu thung lng rng, thy
mt n b ang gm c xanh. Loki bn git mt con ri t la ln nng tht. Lt sau ngh
rng thi gian tha cho tht chn, Loki ly tht chia cho hai anh. Tht l k l, tht cn
sng nguyn nh th ngn la nng qu yu. Loki h hc nng li ln na vi ngn la
cao hn, vi than ci hng hn, vy m sau tht b cng vn cn sng nguyn y nh
nng gi v trn mt ngn la gi.
Loki trn trn mt, ming qut ln : Th ny l th no!.
Hoenir kn o nhn quanh t pha ni kh: C tn ph thy no a chng ta y!.
Odin cng gt g: Chng ta phi tm cho ra iu b n ny mi c.
Va lc Loki nghe c ting ng l trn nh cy si c th, bn ng pht dy nga c
nhn th thy trn cht cao ngn si l mt con chim phng hong ln. Con chim nhn Loki
vi nh mt riu ct ri ni:
H h, ti bit tht b ca qu v cha chn c u, ti ni cho qu v bit th.
Ba thn cng ngc nhin lm. Sau cng Odin ct li nghim khc hi:
ng Phng Hong, ng l ai? ng ni vy l c lm sao?
Phng Hong ni:
Xin qu v hy chia phn cho ti vi. Sau qu v s thy tht nng mt ci l chn lin.
Ba thn lc i n mun t xu ri nn ng thanh bo:
Vy th xin hy xung m t ly phn ca ng i!.
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
Ba thn cng ngh rng mt con chim, d l chim phng, i chia phn th n ht bao n.
No ng khi phng x xung mi thy n khng l bit chng no. Hai cnh xe ra che rp
tri, v mnh thnh ging bo, hai chn th xung mnh nh nhng mc st. Phng Hong
dng c m ln vut qup c mt chn v hai vai con b.
Thy vy Loki gin lm ht ln:
Loi c iu trc, mi u phi l s t m li t chia phn theo kiu cha ch , hy tr li
tht b ca bn ta nh xa.
Tin tay Loki v c khc gy di bn vung ln ging mnh vo con chim khng l.
Tht l k l, trong khi con chim va v cnh ln cao va nh ct ting ci h h riu ct,
u gy p xung dnh cht vo lng chim, cn Loki cng b dnh cht vo u kia.
Thy mnh b nhc bng ln theo cnh chim bay, Loki ht hong ht ln vi Odin v Hoenir:
Cu ti vi! Cu ti vi!
Nhng c Odin v Hoenir cha ai kp lm g th chim phng bay xa, tha theo Loki, bay l
l, lt qua m ly ny, lt qua bi gai n. C nh th cho n khi Loki cm thy c c th
ri r nh cy c di b nh bt r, hai cnh tay nh sp t la khi vai. Lc chim phng
mi bay chm li cht t, ri ln ting:
Ny Loki, khng ai c th cu c ng ngoi ti ra. ng ng hng bung c tay ri
khi chic gy ny. Mun thot nn hy ha gip ti mt vic.
Loki rn r:
c c, hy h cnh cho ta xung, ri ni cho ta bit ngi l ai v mun g ta s gip.
Phng Hong ni:
Ti l ngi khng l Thiasse, k th ca ch thn trn thin nh. Nhng ti bit ng khng
n ght b ti v chnh v ng cng l mt n khng l.
Phi phi, ta yu, ta qu ngi v hin ca ta lm. Hy ni iu ngi mun ta gip!.
Ti mun ng gip ti ly cp nhng tri to ca nng Iduna!.
l nhng tri to n vo th ci lo hon ng, trng sinh bt t. Tt c ch thn trn
thin nh s d mi mi tr p nh vy l nh nhng tri to ca nng Iduna. Bi vy khi
Thiasse va dt li, Loki ku ln:
Khng c ri! Hn ngi cng bit nhng tri to l bo vt ca c ch thn. Ai m n
cp ni!? Gi d nh ngi ln ti nh n cp th ch mt ting h hon ca nng Iduna l lp
tc c thin nh vy ly ngi m lm tht.
Thiasse ni:
Vy th ng phi tm k cho ti bt cc c c nng. ng ha l s gip ti kia m.
Mt ngh thong qua trong tr Loki: gip Thiasse bt cc Iduna ri tt Thiasse cng s
cho mnh thnh thong c thng thc hng v th to ci lo hon ng . Tm li ch
thn trn thin nh ngy mt gi yu trong khi ch c Loki thot ngoi vng sinh lo bnh t,
khoi bit chng no. ngh coi b hp vi tnh kh gian manh xo quyt ca Loki, nn
Loki tr li:
c lm, ta s gip ngi iu , nhng ngi ng qun nhng nguy him ta phi tri
qua khi thc hin k , ng qun ta vi ngi l b con xa gn vi nhau. Vy khi c toi
nguyn, ta s nh li ngi mt chuyn khc.
Thiasse hi lng th Loki xung t. Loki chy mt mch v thung lng c nng tht vi
Odin v Hoenir. C ba vui v n tht nng no n ri quay tr li thin nh. Tt nhin, Loki
khng tit l g v cu chuyn kn giao c vi Thiasse.
Ngy qua ngy, ti ba n Loki n cnh ng hoa ni Iduna vn hng lui ti . Iduna khi
ng ngi chi m tc vng nh ca nng bn dng sui bc , gi to vn gi trong lng .
Nng mc o la xanh l thu hoa thu n bng ch mu , nng tht ngang lng chic tht
lng mu vng ng . Nng lun lun p v hin nh vy . Thy Loki ti nng on ln
ting :
Cho Loki , phi chng bn cn nhm nhp tri to ca ti xa nhng vt nhn c th
xut hin hai bn ui mt ?
Loki p :
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
Thn Thor vn nc ting l bch chin bch thng mt khi thn ra tay trng tr mt tn Khng
L Bng Gi no. Tuy nhin c ln thn thua cuc.
Hm Thor s dng chic xe c con d ko ca thn ln ng ngao du mt chuyn.
Loki xin i theo. i ht mt ngy, Thor va Loki dng chn ti nh mt tri ch. Con d ko
xe bao gi cng l ngun cung phng tht n cho Thor v nhng trng hp , Thor git d
lt da, ri nu ba n chiu, mi lun c hai v chng ngi tri ch v hai con ca h mt
trai, mt gi cng n cho vui. Cu con trai tri ch tn l Thialfi, c con gi tn l Roskva.
Thor dn mi ngi n xong nh b ht xng v tm da d tri trn t gn y. Mi ngi
u lm theo li Thor tr Thialfi. Cu ny phm n qu nhai nghin lun mt ming xng
thng thc n tn cng cht ty ngt. Sm hm sau, khi va thc gic, Thor gi ba ln
trn ng xng, lp tc con d sng li nh c. Nhng khi d i th chn sau hi khp
khing. Thor bit c k khng vng li mnh bn nm cht ly cn ba, nm mnh n ni
cc t ngn tay ca thn nh trng bch. Ton gia tri ch ht va xp ly. Tri ch van xin
thn hy tha ti cho v xin biu thn ht c gia c in sn. Thor ngui gin tha cht cho mi
ngi v nhn Thialfi v Roskva theo hu t y.
Tt c mi ngi ln ng, con d li. H i mi i mi cho ti lc gp bin. H li qua
eo bin nng sang b bn kia. i mt qung na h i vo mt khi rng mnh mng, i sut
ngy. Thialfi li l k lanh chn hn c. Cu mang theo ti da ng thc phm cho mi ngi
trong cuc hnh trnh ny. Tri bt u ti, h tm ch ng v thy mt cn nh ca m
tut vo tn pha trong su hun ht. Thor quyt nh mi ngi ng tm ti . Na m cht
ai ny thc gic v c ting ng ln v khp xung quanh rung ln nh c ng t. Th l
mi ngi nhn quanh tm ni n tr an ton hn. Loki, Thialfi v Roskva thy c khong
hnh lang hp a vo mt cn phng nh no th phi, bn chui tut vo trong , Thor th
ngi ngay li ra vo, tay lm lm cm ba phng bt trc.
Khi ban mai l rng, mi ngi thc gic. Roskva sa son ba n sng. Thn Thor th i
quanh mt vng xem xt s tnh. Thn bng nhn ra mt ngi khng l nm ng gn y.
Th ra chnh ting ngy ca ngi khng l ny lm rung chuyn mt t. Khi ngi
tnh dy, thn Thor mi hi tn. Tht l hn hu ln ny thn Thor li chn tay, khng s
dng n ba. Ngi tr li: Tn ti l Skrymir, ti khng cn hi tn cng bit ng l
thn Thor nhng ny, chic bao tay ca ti u? Thn Thor by gi mi nhn ra cn nh m
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
PH CH:
Truyn thi ti gia thn Thor vi mt ngi Khng L Bng Gi trn y tht va giu hnh
nh tng trng, va c nhiu lin h n nhng in tch thn thoi Bc u khc. No trong
truyn nhc n con rn Midgard qun quanh tri t, no nhng Thn La, Ngh, Tui Gi
c nhn cch ha mt cch va thng minh va bt ng. Nhng ng ba dng mnh
tuyt vi ca thn Thor c th hin thnh hnh nh v cng gi cm l ba thung lng lin
tip nhau trn mt tri ni, trong c mt thung lng su nht. Sau cng hnh nh thn Thor
nga c ung nc bin lm thnh cnh thy triu ln xung. Truyn thn Thor thua cuc
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
Baldur, con t ca thn Odin v n thn Frigga, l thn ca nh sng v ha bnh; l thn ca
tr p v khn ngoan. Vo do , Baldur cht lo lng v cng v my m lin thn c
nhng c mng d k. Thot Baldur bng thy c mt m my ln bay ti che nh mt tri,
v c thin nh Asgard chm trong m ti. Baldur ngng ch cho m my en bay i v
mt tri chiu ri nhng tia sng nh c. Nhng khng, my en vn ngng ng dy c v
thn ngh thi th l mt tri ra i vnh vin mt ri. Thn sc tnh, lng bun v hn. m
hm sau, li mt cn c mng khc. Ln ny thn thy vn vt vn chm trong bng ti nh
m hm trc, thm vo y thn nhn thy nhng bng hoa u ho r v ch thn tr
thnh gi nua hn i, nhng tri to ca nng Iduna cng khng lm ch thn tr li c na.
u u cng thy ting khc than v nhng bn tay vn vo, ta nh va c vic g gh gm
lm xy ra. Baldur sc thc gic v cng nh m trc cm thy lng bun ru v hn. Tuy
nhin thn cng khng h th l vi v l Nanna mt li no, ch mt mnh mnh bit mt
mnh mnh hay thi.
Sang m th ba c mng mi gi dn lm sao. Baldur vn thy mt tri b che khut, my
su vn v, vn vt ho tn, cn vng ting ku than no n thm m : Mt tri khng cn,
ma xun ra i, nim vui khut bng, v v thn tr p Baldur qua i! Ln ny th
Baldur vng tht ln mt ting kinh hong ri sc tnh. V thn, nng Nanna hi duyn c.
Thn k ht nhng c mng ca ba m lin. Nanna cng m mt khc lo lng v chy sang
phng n hong Frigga m Baldur k l s tnh. N hong nghe dt mng bo im g
cng ht hong u lo n cng tt : Baldur vn l a con m n hong cng nht. Thc ra th
v Baldur l v thn tr trung, ca nh sng, va khn ngoan, va ng yu, thn xut hin
u, em li hnh phc ti , nn c th ni chng c g ch thn m c mun vt trn th
gian u qu mn thn. Chnh v vy n hong Frigga mi tht ln: Khng th c, Baldur,
con ta ng yu nh vy lm sao m cht cho c. Ta s i khp hon v, yu cu mun
loi mun vt hy ha cng ta l s khng lm iu g thng tn n sinh mng con ta!.
Th l hm sau n hong hi hp khp mt ch thn cnh ng Ida. Sau khi k r cho ch
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
PH CH
Trong thn thoi th gii him c truyn t ci cht va huy hong va khc lit nh truyn
ci cht ca thn Baldur trn. Tnh cht va huy hong va khc lit phn nh qu sc
trung thnh np sng kiu hng h hi ca dn tc Bc u (qu hng ca m hi tc
Viking i vo lch s).
ng v phng din biu trng, c th truyn trn ging nh truyn nng Persephone (biu
tng ma xun) ca Hy Lp: khong thi gian bn thng Persephone xung m cung vi
chng th trn dng th l ma ng tuyt ph, cy c tn li. Nhng cng c th truyn trn
l tng trng cho cnh c thn v ngi v vn vt cng b hy dit khi ti thi bng gi
sau ny.
LOKI B TRNG TR
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
Loki lm sao trnh c hnh pht! Khi thy cc thn gin d, y cao chy xa bay ln trn
ln mt min ni, dng mt ci lu c bn ca c th nhn c t pha. Y cn lm mt ci
li bt c.
Thn Odin tc khc khm ph ra ch n ca y, ti bt y. Loki vi v bin hnh thnh con c
hi nm n trong mt hc di lng sui. Ch thn bn ly chnh ci li ca y th xung
sui. Loki s qu nhy ln, thn Thor vi nm ly ui, bp mnh n ni loi c hi t c
ci ui tht mng. Ri cc thn mi ct y bng dy xch, bt mt con rn c treo trn u
cho nc rn r tng git xung mt y. V y l Siguna ngi bn cnh cm chic ly hng nc
rn, nhng khi nng ta em ly i , nc c tip tc ri xung mt Loki khin y au n
giy gia lm tri t rung ln. Ngi ta gi l nhng trn ng t.
Ngun: http://loki-book.blogspot.com
Thn thoi Bc u collected by Lokiviet
anh hng ra ng chin. Cc thn xung phong. Thot thn Odin xng vo nh con ch Fenris
nhng b bi. Con trai thn Odin l Vidar h c con ch. Thn Thor th git c con rn
Jrmungandr, nhng ngay sau ln ra cht v b nc c ca rn phun vo ngi. Loki v
Heimdall quyt mt mt mt cn nhng rt cuc c hai cng mng vong.
C hai phe u cht nh r. Surtur git c thn mt tri Frey, bn ni la t ton v tr.
Mt tri m ti i, tri t chm su xung i dng, sao rng l t v thi gian khng cn
na.
Sau ng Thng Ton Nng s lp mt thin ng mi, mt tri t mi. Tt c u
t lng i dng m ra. Tri t mi ny s kt y hoa tri, ngi khng phi nhc cng
chm sc. S khng c tn c v kh au, thn thnh v loi ngi sng an ha hnh phc
vi nhau.
Ngun: http://loki-book.blogspot.com