BAB 9 PEMBEZAAN

1 1993/K1/17
B A

C D
Rajah 5

(a) Rozita diberi seutas dawai, panjangnya 100 cm, untuk membina suatu rantau tertutup, seperti yang
ditunjukkan dalam Rajah 5. Dalam rajah itu, AB = DC dan AED ialah semibulatan berjejari j cm.
(i) Tunjukkan bahawa luas rantau tertutup itu, L cm2, diberi oleh persamaan
3 2
L = 100j 2j2 j
2

(ii) Carikan nilai j apabila L mempunyai nilai maksimum dan tunjukkan bahawa nilai L itu ialah
maksimum.
[4 markah]
(b) Garis lurus y + 2x + 19 = 0 ialah tangen kepada lengkung y = 2x3 + 3x2 14x 12 pada titik P.
Carikan
(i) koordinat titik P.
(ii) persamaan bagi tangen lain, yang selari dengan tangen pada P.
[6 markah]

2 1993/K2/2
1 2x2
(a) Diberi f(x) = 4x 3 , carikan f (x) [2 markah]

(b) Sebuah silinder tegak tertutup mempunyai tinggi tetap 10 cm dan jejari tapak yang berubah-ubah.
Anggarkan kadar pertambahan jumlah luas permukaan silinder itu apabila jejari tapaknya
bertambah dengan kadar 0.2 cm s1, pada ketika jejari bernilai 3 cm. [3 markah]

3 1994/K1/17(b)

(b) Carikan persamaan bagi dua tangen dari titik (1, 5) kepada lengkung y = 3 + 2x x2. [7 markah]

4 1994/K2/3
dy
(a) Diberi y = 3x2 + 5, carikan dengan menggunakan prinsip pertama. [2 markah]
dx
d 1
(b) Carikan (
dx 2 x 1
.) [2 markah]

5 1994/K2/4
16 16
Diberi y = x4 , carikan nilai dy apabila x = 2. Seterusnya, anggarkan nilai bagi (1.98)4 .
dx [4 markah]

1
6 1994/K2/13(a)

(a) Satu objek diletakkan u cm daripada sebuah kanta yang mempunyai jarak fokus 3 cm
menghasilkan imej v cm di belakang kanta itu. Diberi u dan v dihubungkan oleh persamaan
1 1 1
, carikan kadar perubahan v apabila u berubah dengan kadar 2 cm s1 pada ketika
u v 3
u = 4 cm. [5 markah]

7 1995/K1/17

P x cm Q

y cm
y cm

S R

Rajah 6(i) Rajah 6(ii)

(a) Rajah 6(i) menunjukkan sekeping logam nipis berbentuk segi empat tepat PQRS. Tepi PS dan QR
dicantumkan untuk membentuk sebuah silinder terbuka dengan tinggi y cm seperti yang
ditunjukkan dalam Rajah 6(ii). Diberi perimeter PQRS ialah 25 cm dan isi padu silinder ialah V
cm3.
x2
(i) Tunjukkan bahawa V = 8 (25 2x)
(ii) Carikan nilai x dan nilai y yang menjadikan isi padu silinder itu maksimum.
[5 markah]

Rajah 7

(b) Rajah 7 menunjukkan sebuah mangkuk berbentuk hemisfera berjejari 10 cm. Air dituang ke dalam
mangkuk itu dengan keadaan tinggi, h cm, air itu daripada dasar mangkuk, bertambah dengan

10 cm

h cm Permukaan air

Dasar mangkuk

kadar 0.2 cm s1.

(i) Tunjukkan bahawa luas, L cm2, permukaan air di dalam mangkuk itu diberi oleh
L = (20 h h2).
(ii) Carikan kadar pertambahan luas permukaan air itu pada ketika h = 4 cm.
[5 markah]

8 1995/K2/1
1 2x3
(a) Diberi f (x) = x 1 , carikan f (x). [2 markah]

(b) Carikan koordinat titik pada lengkung y = (2x 5)2 dengan keadaan kecerunan normal lengkung
1
pada titik itu ialah . [2 markah]
4

2
9 1995/K2/3
d2y dy
Diberi y = x(3 x), ungkapkan y dx2 + x dx + 12 dalam sebutan x yang paling ringkas. Seterusnya,
d2y dy
carikan nilai x yang memuaskan persamaan y dx2 + x dx + 12 = 0 [4 markah]

10 1996/K1/17

l cm

Rajah 4
(a) Rajah 4 menunjukkan sebiji batu digantung pada seutas tali, l cm panjang, berayun dengan tempoh
T s bagi satu ayunan. Diberi T = 2 1 .
10

(i) Carikan dl .
dT
(ii) Carikan tambahan hampir bagi tempoh ayunan apabila panjang tali bertambah daripada 90
cm kepada 92 cm.
[Biarkan jawapan anda dalam sebutan ]
[4 markah]

(b) Titik P dan titik Q masing-masing terletak di atas sisi BC dan CD sebuah segi empat sama ABCD
bersisi a cm, dengan keadaan BP = x cm dan CQ = 2x cm.
1 1 2
(i) Tunjukkan bahawa luas APQ ialah x2 ax + a.
2 2
(ii) Carikan, dalam sebutan a, nilai x supaya luas APQ minimum.
(iii) Carikan, dalam sebutan a, luas minimum APQ.
[6 markah]

11 1996/K2/2

(a) Bezakan x4(1 + 3x)7 terhadap x. [2 markah]

k
7
(b) Kecerunan lengkung y = hx + x2 (
pada titik 1, ) ialah 2.
2
Carikan nilai h dan nilai k. [3 markah]

12 1996/K2/3
3
Diberi p = 2x 3 dan y = p2 .
Carikan
(a) kadar perubahan nilai x, diberi p berubah dengan kadar 3 unit sesaat, [2 markah]
dy
(b) dalam sebutan x,
dx
(c) perubahan hampir nilai y diberi x menyusut daripada 2 kepada 1.98.

3
 [2 markah]
13 1997/K1/17

4 cm
h cm
Minyak wangi

Rajah 7

(a) Rajah 7 menunjukkan sebuah bekas minyak wangi berbentuk piramid. Tapak piramid itu berbentuk
segi empat sama yang luasnya 36 cm 2 dan tinggi piramid itu ialah 4 cm. Minyak wangi dituang ke
dalam bekas itu dengan keadaan luas permukaannya yang berbentuk segi empat sama ialah 4p2
cm2 dan tingginya dari bucu piramid itu ialah h cm.
(i) Tunjukkan bahawa isi padu ruangan di dalam bekas itu yang tidak terisi minyak wangi
3
ialah V = (64 h3).
4
(ii) Jika kadar perubahan tinggi minyak wangi itu ialah 0.2 cm s 1, hitungkan kadar perubahan
isi padu ruangan yang tidak terisi minyak wangi itu apabila h = 2 cm.
[5 markah]

J K

M L

Rajah 8

(b) Rajah 8 menunjukkan sebuah segi empat tepat JKLM yang terterap dalam sebuah bulatan. Diberi
JK = x cm dan KL = 6 cm.
(i) Tunjukkan bahawa luas rantau berlorek, L cm2, diberi oleh
x 2
L = 4 6x + 9.
(ii) Hitungkan nilai x supaya luas rantau berlorek minimum.
[5 markah]

14 1997/K2/1
n2 4
(a) Carikan nilai bagi nhad
2 ( n2 ). [2 markah]

(b) Diberi f (x) = (2x 3)5, carikan f (x). [3 markah]

15 1997/K2/4(a)
4
(a) Bezakan dengan prinsip pertama y = 3. [4 markah]
x

4
16 1998/K1/16

Rajah 7

Rajah 7 menunjukkan sebuah bongkah yang terdiri daripada sebuah kon terletak di atas sebuah silinder
berjejari x cm. Diberi panjang sendeng kon itu ialah 2x cm dan isi padu silinder itu ialah 24 cm3.
(a) Buktikan bahawa jumlah luas permukaan bongkah itu, L cm2, diberi oleh persamaan
16
L = 3 (x 2
+ ). [3 markah]
x
(b) Hitungkan nilai minimum bagi luas permukaan bongkah itu. [3 markah]

(c) Diberi luas permukaan bongkah itu berubah dengan kadar 42 cm2 s1.
Carikan kadar perubahan jejari ketika jejarinya 4 cm. [2 markah]

(d) Diberi jejari silinder itu menokok daripada 4 cm kepada 4.003 cm. Carikan penghampiran bagi
tokokan luas permukaan bongkah itu. [2 markah]

17 1998/K2/2
4
Carikan kecerunan lengkung y = pada titik (2, 1). Seterusnya, carikan persamaan normal
kepada lengkung pada titik itu. 3x 2 [5 markah]

18 1998/K2/3

(a) Diberi f (x) = 4x(2x 1)5 , carikan f (x). [2 markah]

(b) Sebuah kuboid mempunyai tapak berbentuk segi empat sama bersisi x cm. Tinggi kuboid itu
adalah 4 kali panjang sisi tapaknya. Jika x bertambah dengan kadar 0.02 cm s1, carikan kadar
perubahan isi padu kuboid itu apabila jumlah luas permukaannya ialah 162 cm2. [4 markah]

5
19 1999/K1/17
H
I
G C

B D

J
F

A E
Rajah 5

(a) Rajah 5 menunjukkan sebuah kotak dengan keratan rentas seragam ABCDE. Diberi AB = ED =
(30 6x) cm, BC = 3x cm, CD = 4x cm dan AF = 2 cm.
(i) Tunjukkan bahawa isi padu kotak itu, V cm3, diberi oleh persamaan V = 300x 48x2.
[2 markah]
(ii) Hitungkan
(a) nilai x yang menjadikan V maksimum,
(b) nilai maksimum V.
[3 markah]

(b) Seutas dawai yang panjangnya 60 cm dibengkokkan untuk membentuk sebuah bulatan. Apabila
dawai tersebut dipanaskan, panjangnya bertambah dengan kadar 0.1 cm s1.
(Gunakan = 3.142)
(i) Hitungkan kadar perubahan bagi jejari bulatan itu. [2 markah]
(ii) Seterusnya, hitungkan jejari bulatan itu selepas 4 saat. [3 markah]

20 1999/K2/3
(x2 2)5
Diberi f (x) = (1 3x) , carikan f (0). [4 markah]

21 1999/K2/5

Diberi y = t 2t2 dan x = 4t + 1.

dy
(a) Carikan dalam sebutan x. [4 markah]
dx
(b) Jika x bertambah daripada 3 kepada 3.01, carikan tokokkan kecil yang sepadan bagi t.
[2 markah]

6
22 2000/K1/17

(a) Garis lurus 4y + x = k ialah normal kepada lengkung y = (2x 1)2 3 pada titik A.
Carikan
(i) koordinat titik A dan nilai k,
(ii) persamaan tangen pada titik A.
[5 markah]

A B
O
Rajah 4

(b) Rajah 4 menunjukkan sejenis alat permainan berbentuk semibulatan berpusat O. Diameter AB
boleh dilaraskan supaya titik C yang berada di lilitan bulatan tersebut boleh bergerak dengan
keadaan AC + CB = 40 cm.
dL
Diberi bahawa AC = x cm dan luas segitiga ABC ialah L cm2. Carikan ungkapan bagi , dalam
dx
sebutan x, dan seterusnya carikan nilai maksimum yang mungkin bagi luas segitiga tersebut.
[5 markah]

23 2000/K1/18(b)

(b) Carikan persamaan tangen kepada lengkung y = 2x2 + r pada titik x = k. Jika tangen tersebut
melalui titik (2, 0), carikan r dalam sebutan k. [4 markah]

24 2000/K2/3

Bezakan ungkapan berikut terhadap x.

(a) 1 + 3x4 [2 markah]
2x + 5
(b) x4 + 3
[2 markah]

25 2000/K2/5

Diberi y = 3x2 4x + 6 . Jika x bertambah sebanyak 2% apabila x = 5, carikan peratus perubahan yang
sepadan bagi y. [6 markah]

7
26 2001/K1/17

x cm B
A

y cm

D C

Rajah 5
(a) Rajah 5 menunjukkan sebuah bulatan yang terterap dalam segi empat tepat ABCD dengan keadaan
bulatan itu sentiasa bersentuhan dengan dua sisi segi empat itu. Diberi perimeter ABCD ialah 40
cm.
(i) Tunjukkan bahawa luas rantau berlorek L = 20y ( 4 ) y . 2

4
(ii) Dengan menggunakan = 3.142, carikan panjang dan lebar segi empat tersebut yang
menjadikan luas rantau berlorek maksimum.
[5 markah]

dy
(b) Diberi y = 2x3 5x2 + 7, carikan nilai pada titik (2, 3). [4 markah]
dx
Seterusnya carikan
(i) perubahan kecil dalam x yang menyebabkan y menyusut daripada 3 kepada 2.98,
(ii) kadar perubahan dalam y pada ketika x = 2 jika kadar perubahan dalam x ialah 0.6 unit
sesaat.
[5 markah]

27 2001/K2/3
k 96
Diberi bahawa graf fungsi f (x) = hx3 + x2 mempunyai fungsi kecerunan f (x) = 3x2 x3 dengan
keadaan h dan k ialah pemalar.
Carikan
(a) nilai h dan nilai k, [2 markah]

(b) koordinat x bagi titik pusingan graf fungsi itu. [2 markah]

28 2001/K2/7(a)
4 + 3r
(a) Diberi f (r) = 5 2r . Carikan had nilai f (r) apabila r . [2 markah]