NGHIN CU, NG DNG KHOA HC

TRONG NUI V CH BIN TRNG BO XC ARTEMIA VNH CHU

* ThS. Lm Vn Tng
S Khoa hc v Cng ngh tnh Sc Trng

Artemia Vnh Chu c ngun gc t M (Artemia franciscana), c du

nhp vo Vit Nam hn 20 nm v tr thnh mt trong nhng i tng nui
ph bin vng ven bin th x Vnh Chu, tnh Sc Trng. Hin nay, Artemia
c tnh Sc Trng xc nh l 01 trong 05 i tng nui ch lc cn u t pht
trin nui trong thi gian ti. Artemia c nui kt hp vi ngh lm mui truyn
thng, trn cng mt din tch cng lc c th thu hai loi sn phm l trng bo
xc Artemia v mui.
Trng bo xc Artemia Vnh Chu c kch thc nh v gi tr dinh dng
cao (c bit l hm lng HUFA - Highly Unsaturated Fatty Acid) nn c cc
nh sn xut ging thy sn a chung.

Nm 1990, k thut nui Artemia trn rung mui th x Vnh Chu, tnh Sc
Trng c Trng i hc Cn Th chuyn giao cho nng dn, nng sut nui t
bnh qun t 50 - 70 kg trng bo xc ti/ha/v. Tuy nhin, nng dn cha nm
bt kp thi cc quy trnh k thut, cha quan tm u t cc hng mc cng trnh,
ch yu tn dng t cc ao lm mui sn c. Phn ln ngi nui c tp qun bn
phn gia cm trc tip xung ao nui lm cho ao nui ngy cng nhim. H cho
rng Artemia s n trc tip phn gia cm. iu ny khng ng, v Artemia l sinh
vt n lc, chng ch c kh nng tiu ha v hp th cc loi thc n nh to n
bo v vi khun c kch thc nh hn 50m.
Artemia c nng dn nui theo hnh thc bn thm canh hay cn gi l m
hnh truyn thng, 01 ha nui Artemia cho nng sut t 40 - 50 kg trng bo xc

1
ti/v, vi nng sut ny l cha tng xng vi tim nng ca ngh nui Artemia
th x Vnh Chu.
tng gi tr sn xut t vic nui Artemia, tnh Sc Trng u t nghin
cu, ci tin v k thut nui nhm ci thin nng sut v hng ti mt m hnh
nui Artemia cho nng sut cao, n nh v bn vng, gp phn tng thu nhp cho
nng dn a phng. Nm 2010, S Khoa hc v Cng ngh tnh Sc Trng
xut thc hin 02 nhim v khoa hc v cng ngh t ngun kinh ph s nghip
khoa hc v cng ngh, gm:
D n Xy dng m hnh v ph bin quy trnh nui Artemia thm canh trn
rung mui huyn Vnh Chu (nay l th x Vnh Chu), tnh Sc Trng. Qua kt
qu b tr th nghim chn c m hnh nui Artemia thm canh trin khai
nui th nghim vi din tch 2,8 ha, nng sut bnh qun 151,8 kg trng bo xc
ti/ha/v, li nhun t 118.266.000 ng/ha/v. Hin nay, quy trnh nui Artemia
thm canh c hon thin v chuyn giao cho nng dn. V nui 2012 - 2013,
c khong 30% din tch nui Artemia p dng quy trnh k thut nui Artemia
thm canh.
im mi ca m hnh nui Artemia thm canh l c b tr ao gy nui to
cung cp thc n t nhin cho Artemia, ng thi b sung thc n tm S trong
qu trnh nui.

D n Xy dng m hnh nui v ch bin trng bo xc Artemia ti huyn

Vnh Chu (nay l th x Vnh Chu), tnh Sc Trng (thuc Chng trnh H tr
ng dng v chuyn giao tin b khoa hc v cng ngh phc v kinh t - x hi
nng thn v min ni giai on 2004 - 2010). Kt qu: u t xy dng c
xng ch bin trng bo xc Artemia ti Hp tc x tm mui - Artemia Vnh
Tn, th x Vnh Chu, cng sut sy tng ng 6.000 - 7.000 kg trng bo xc
ti/v, ng thi xy dng c m hnh nui Artemia t nng sut bnh qun
81,4 kg trng bo xc ti/ha/v, li nhun t 63.418.000 ng/ha/v. Kt qu
thc hin d n to c mi lin kt khp kn t khu nui n ch bin, gp
2
phn nng cao cht lng, gi tr ca sn phm, tng hiu qu kinh t cho ngi
nng dn. Ngoi ra, nhn hiu tp th Artemia Vnh Chu c Cc S hu tr
tu, B Khoa hc v Cng ngh cp giy chng nhn ng k bo h.
Nhu cu trng bo xc Artemia dng cho nui trng thy sn nc ta l rt
ln, hng nm cn khong 40.000 - 50.000 kg trng bo xc Artemia kh. Tuy
nhin, trng bo xc Artemia Vnh Chu ch p ng c khong 16 - 20% nhu
cu, cn li c cung cp t cc tnh Bc Liu, Bnh Thun v nhp khu t M,
Trung Quc,.... Gi trng bo xc Artemia Vnh Chu ti c xu hng tng, gi
bn bnh qun nm 2006 l 345.000 ng/kg, nm 2013 l 1.100.000 ng/kg.
Kt qu nghin cu ci tin quy trnh k thut nui Artemia gp phn nng
cao nng sut, tng thu nhp cho ngi nui Artemia. Ngh nui Artemia ca th x
Vnh Chu c tim nng pht trin kh ln, nh vo cht lng, nhu cu sn phm,
chi ph u t thp so vi mt s i tng thy sn khc (tm nc l, c Ko,...).
Tuy nhin, ngh nui Artemia pht trin n nh v bn vng, ngoi vic nghin
cu ci tin, ng dng cc tin b k thut, cc ngnh chc nng cn quan tm n
cng tc quy hoch li vng nui, huy ng cc ngun vn u t nng cp c s h
tng kinh t k thut p ng nhu cu sn xut; ng thi thc hin tt cng tc
t chc sn xut, c bit l gii php n nh gi u ra cho sn phm, v y l
yu t quan trng gip ngi nui an tm sn xut, gp phn khng nh thng
hiu trng bo xc Artemia Vnh Chu.