You are on page 1of 6

MT VI THNG TIN

V M S CHUN QUC T CHO TP CH V SCH, V S PHN LOI


TP CH KHOA HC V CCH TRNH BY MT BI BO TRONG TP
CH KHOA HC

Trn Vn Nhung

c thm thng tin cho cc ng vin chc danh gio s (GS), ph gio s
(PGS) v Hi ng Chc danh gio s cc cp (HCDGS cc cp), chng ti tham
kho mt s ti liu trong nc v quc t v s phn loi tp ch khoa hc v h
thng ha li trong bi vit ny. HCDGS cc cp nhn c nhiu tp ch khoa
hc ca Vit Nam v th gii, nhng vn cn khng t tp ch trong nc cn phi gp
thm v cch trnh by mt bi bo khoa hc trong .
1. M s ISSN cho tp ch v m s ISBN cho sch
ISSN (International Standard Serial Number) l m s chun quc t cho xut
bn phm nhiu k (XBPNK), mt m c cng nhn trn phm vi ton th gii
nhm xc nh nhan ca cc XBPNK. Khi c ch s ISSN, th tp ch s c
quc t tha nhn chnh thc v gii thiu trn quy m ton cu, hay ni nm na l
c "th cn cc" i li trong "lng" thng tin ton cu. Nhng ISSN khng lin
quan n vic bo v quyn s hu, bn quyn hoc bo v nhan ca XBPNK vi
cc nh xut bn khc. Khc vi s xt chn v phn loi theo cht lng tp ch khoa
hc ca Vin Thng tin Khoa hc (Institute for Scientific Information, ISI, Hoa K)
hoc Scopus ca Nh xut bn Elsevier (H Lan), ch s ISSN ca mt tp ch khng
lin quan n cht lng khoa hc ca cc bi bo c ng trong .
Danh sch ISSN ny bao hm v rng hn rt nhiu so vi danh sch ISI v
Scopus. Hin nay, danh sch ISI bao gm khong 10.000 tp ch. Cho n thng 5
nm 2012, Scopus bao gm 18.500 tp ch v khoa hc t nhin, cng ngh, k thut,
y dc v khoa hc x hi ca hn 5.000 nh xut bn (15% ca Elsevier v 85% ca
cc nh xut bn quc t khc). Danh sch ISSN bao gm khong 1,3 triu tn
XBPNK (xem m t hnh di). Th nhng Vit Nam vn cn mt s tp ch cha
ng k c ch s ISSN. T nm 2012, ch nhng bi bo khoa hc c ng cc
tp ch c ch s ISSN mi c Hi ng Chc danh gio s cc cp xem xt, tnh
im.
Vn phng Hi ng Chc danh gio s nh nc (HCDGSNN) xin kin
ngh cc ban bin tp tp ch khoa hc trong c nc, sau khi tp ch c Cc
Xut bn, B Thng tin v Truyn thng, cp Giy php xut bn (xem nh l "giy
khai sinh"), cn phi lm tip th tc ng k (min ph) m s chun quc t ISSN
( lm "th cn cc") ti: Trung tm ISSN Vit Nam, Cc Thng tin Khoa hc v
Cng ngh Quc gia, B Khoa hc v Cng ngh, S 24, L Thng Kit, Q. Hon

1
Kim, H Ni, Phng 310 (tng 3), T: 04-39349116, Fax: 04-39349127, E-mail:
Tranhanh@vista.gov.vn, website: vista.vn.
Thm vo , theo chng ti bit th mi c rt t sch c xut bn ti Vit
Nam c m s chun quc t ISBN (International Standard Book Number). y l m
s chun quc t xc nh mt quyn sch. Trn th gii, khi nim v vic ng k
m s ISBN cho sch c bt u t nhng nm 1966-1970 v tr thnh thng l,
cn ta mi t nm 2007. y l vic lm tuy nh nhng li cn thit chun ho
cng vic xut bn v hi nhp quc t. Vn phng HCDGSNN s kin ngh
HCDGS cc cp, trong tng lai gn, ch xem xt tnh im nhng cun sch khoa
hc c xut bn nhng c m s ISBN. Vic ng k m s chun quc t ISBN
c thc hin ti: Cc Xut bn, B Thng tin v Truyn thng, S 10, ng
Thnh, H Ni, T: 04-39233152 v 04-39233153.
2. Phn loi ISI
Vin Thng tin khoa hc (Institute for Scientific Information, ISI, Hoa K)
xt chn cht lng ca cc tp ch trn th gii mt cch kht khe v k lng
a vo c s d liu ca h. Mc d vn cn c nhng kin cha thng nht,
nhng ISI vn l mt trong rt t cch phn loi c tha nhn v s dng rng ri
khi bn lun v cht lng khoa hc ca cc cng trnh nghin cu. Lin hp quc,
cc Chnh ph v cc T chc quc t thng s dng thng k ca ISI trong qun l
v hoch nh cc chnh sch khoa hc, k thut. Cc thng k v nh gi v khoa
hc, cng ngh v k thut nu khng theo ISI th b lch so vi thng k quc t.
ISI lc u (nm 1960) ch bao gm tp hp SCI (Science Citation Index) vi
khong khong 4.000 tp ch khoa hc t nhin, k thut, cng ngh c cht lng
cao v truyn thng lu i nht trn th gii ( http://science.thomsonreuters.com/cgi-
bin/jrnlst/jlsubcatg.cgi?PC=K). V sau SCI m rng thnh tp hp SCIE (Science
Citation Index Expanded) vi khong 7.000 tp ch khoa hc t nhin, k thut, cng
ngh xut bn t nm 1900 n nay (http://science.thomsonreuters.com/cgi-
bin/jrnlst/jlsubcatg.cgi?PC=D). Hin nay, ISI cn bao gm tp hp SSCI (Social
Science Citation Index) vi hn 2.000 tp ch xut bn t nm 1956 n nay v
A&HCI (Arts & Humanities Citation Index) vi hn 1.200 tp ch xut bn t nm
1975 n nay. Nh vy, ISI l tp hp bao hm c SCI, SCIE, SSCI v A&HCI vi
tng cng khong 10.000 tp ch khoa hc c cht lng cao, trong tng s hng trm
nghn tp ch "thng vng h cm" trn th gii.
Cht lng ca cc tp ch ISI ch yu c nh gi da trn qui trnh kim
duyt ng bi v cc thng k v ch s c trch dn ca cc bi bo ng trn
tp ch thng qua ch s nh hng (Impact Factor, IF). Cc ch s khoa hc t
ngun ISI c T chc xp hng i hc ca i hc Giao thng Thng Hi
(Trung quc) s dng nh gi s lng, cht lng nghin cu khoa hc v xp
hng cc trng i hc trn th gii. Khi khng c cng b cc kt qu nghin cu

2
trn cc tp ch ISI th cc trng i hc, cc c s nghin cu khoa hc s khng
bao gi lt c vo bng xp hng quc t no.
d hnh dung, chng ti tm phc ho s m t s phn loi tp ch khoa
hc theo ISI v ch s ISSN i vi tp ch, ISBN i vi sch nh sau:

SSCI
(2.000)
SCI (4.000)

A&HCI ISSN
(1.200)
(1,3 triu)
SCIE
(7.000)

ISI
(10.000)

ISBN

3. Phn loi Scopus


Nh ni trn, hin nay, bn cnh phn loi ISI, nhiu t chc xp hng th
gii, v d nh T chc xp hng cc c s nghin cu khoa hc SCIMAGO
(http://scimagojr.com) hoc T chc xp hng i hc (QS World University
Rankings, http://www.topuniversities.com), ..., cn s dng c s d liu t ngun
Scopus (c xy dng t thng 11 nm 2004) ca Elsevier (H Lan). c lit k
vo danh sch Scopus, cc tp ch cng c la chn nghim ngt. S lng tp ch
nm trong Scopus gn gp i s lng nm trong ISI, nhng khng bao gm tt c
m ch cha khong 70% s lng tp ch ca ISI. Tuy nhin, ngun Scopus ch bao
gm cc bi bo xut bn t nm 1995 tr li y. Cch nh gi cht lng cc tp
ch ca Scopus cng da vo ch s nh hng IF, nhng trang web ca Scopus
(http://www.scopus.com) rt tin ch khi s dng cho nhiu mc ch khc nhau, t
tra cu ti liu n nh gi tnh hnh nghin cu khoa hc ca cc c nhn v cc c
s o to, nghin cu, ... Cc s liu ca Scopus c SCIMAGO s dng
nh gi, xp hng cc tp ch khoa hc v cc c s khoa hc. Theo s liu , trong
s hn 2.800 c s nghin cu mnh trn th gii, Vit Nam chng ta c tn 3
n v: Vin KH-CN Vit Nam, HQG TPHCM v HQG HN. c bit, trang web
SCIMAGO (http://scimagojr.com) m min ph, trong cc tp ch c xp hng
chung v xp hng theo tng lnh vc v ngnh hp, rt thun tin Hi ng chc
danh gio s cc cp tra cu, nh gi cht lng ca cc tp ch khoa hc quc t v
bi bo khoa hc lin quan.
Cho n nay, Vit Nam cha c tp ch khoa hc no c lt vo danh sch
ISI. B KH-CN, Vin KH-CN Vit Nam v cc c quan lin quan v ang c gng

3
gii thiu mt s tp ch khoa hc ca ta ra quc t chng ta c th c c nhng
tp ch khoa hc u tin t chun quc t ISI. Rt mng l, va qua tp ch ton hc
Acta Mathematica Vietnamica ca Vin Ton hc (Vin KH-CN Vit Nam) ln u
tin c lt vo danh sch Scopus. Cc quc gia trong cng ng ASEAN nh
Malaysia c 48 tp ch v Thi Lan c 21 tp ch c cng nhn xp vo h
thng Scopus.
Chng ta c th tham kho cch nh gi cc cng b quc t khi ti tr cho
cc ti nghin cu c bn ca Qu Pht trin Khoa hc v Cng ngh Quc gia
(NAFOSTED, website: http://nafosted.gov.vn). Cn phi nhn mnh thm rng: i
vi nhiu nc trn th gii, trong c Vit Nam, cng b quc t khng ch l mt
i hi quan trng i vi cc nh khoa hc trong lnh vc khoa hc t nhin, k
thut v cng ngh, m ngay c i vi cc lnh vc khoa hc x hi, nhn vn,... Gn
y, khi Trung Quc tng cng ln chim trn Bin ng, th chng ta cng thy r
tm quan trng to ln ca nhng ting ni v ti liu c cn c khoa hc trn cc din
n quc t ca cc nh khoa hc Vit Nam trong cc lnh vc nh kho c, lch s,
a l, bin o, lut quc t, ngoi giao,... bo v ch quyn lnh th ca T quc.
4. Ch s H v IF
Khi xp hng (tng i chnh xc) cc tp ch khoa hc trn th gii ngi ta
thng da vo cc ch s o cht lng khoa hc ca tp ch, v d ch s nh
hng IF (Impact Factor) v ch s H (H-index). Rt kh nh gi cht lng cc
cng trnh nghin cu khoa hc, v cng ng khoa hc vn cha nht tr mt chun
mc thng nht cho tt c cc lnh vc nghin cu. Tuy nhin, hai ch s (c quan h
vi nhau) thng c s dng c nh cht lng ca mt cng trnh nghin cu
khoa hc l ch s nh hng v s ln trch dn (citation index). Theo nh ngha
c cng nhn, h s nh hng IF l s ln trch dn hay tham kho trung bnh cc
bi bo m tp ch cng b hai nm trc. Do , nhng cng trnh nghin cu
c cng b trn cc tp ch c h s nh hng cao, v d nh Science, Nature, ...,
thng c cht lng khoa hc rt cao. Tuy nhin, h s nh hng ca tp ch cng
cn ph thuc vo cc ngnh khoa hc khc nhau.
Nm 2005, nh vt l ngi M Jorge Hirsch ca i hc California San
Diego a thm ch s H (H-index) nh gi cc kt qu khoa hc v lm c s
so snh ng gp khoa hc ca cc nh khoa hc khc nhau (trong cng lnh vc).
Theo Jorge Hirsch th mt nh khoa hc c ch s H nu trong s N cng trnh ca
ng ta c H cng trnh khoa hc (H < N) c s ln trch dn ca mi bi t c t H
tr ln. Nh vy, ch s H cha ng c c hai thng tin: s lng (s cc bi bo
c cng b) v cht lng, tm nh hng (s ln c cc nh khoa hc khc trch
dn) ca hot ng khoa hc.
Jorge Hirsch cng xem xt ch s H cho mt s nh khoa hc v a ra nhn
xt rng, trong lnh vc vt l l thuyt, cc nh khoa hc M thnh cng (successful)
s c ch s H = 20 sau 20 nm; mt nh khoa hc ni ting (outstanding) s c ch s
H = 40 sau 20 nm; thin ti khoa hc (truly unique individual) s c ch s H = 60
sau 20 nm. Jorge Hirsch cng ngh rng M mt nh khoa hc c th b
nhim ph gio s (associate professor) nu c ch s H khong 12 v gio s (full
professor) nu H vo khong 18. Cc nh khoa hc c gii thng Nobel thng c
ch s H trong khong t 35 n 100. Ch s H cao nht ca mt s lnh vc khc nh
ho - l: 100, sinh hc: 160, khoa hc my tnh: 70, trong khi lnh vc kinh t hc
c ch s H vo khong 40.
4
Thit ngh, khi nh gi cc ng vin trao gii thng khoa hc hoc
cng nhn t tiu chun v b nhim chc danh gio s, ph gio s, nu chng ta
tham kho thm ch s H ca ng vin th s c thm thng tin v mc nh
hng ca ng vin trong cng ng khoa hc cng lnh vc. Hin nay vic tm
ch s H ca bt c nh khoa hc hc no u rt n gin nh trang web ca Scopus.
5. Mt vi lu khi trnh by bi bo trong cc tp ch khoa hc
Gn y, sau khi lm vic vi 27 HCDGS ngnh, lin ngnh tnh im bi
bo c ng trong cc tp ch khoa hc v tnh im sch khoa hc ca cc ng
vin gio s, ph gio s, Vn phng HCDGSNN xin nu ln mt s nhn xt bc
u nh sau:
Cho n nay, theo yu cu ca HCDGSNN, hu ht cc tp ch khoa hc ca
nc ta, ni ng nhng bi bo khoa hc ca cc ng vin, c ng k m s
chun quc t cho xut bn phm nhiu k ISSN. HCDGSNN quy nh t nm
2012 tr i ch nhng bi bo khoa hc c ng trong cc tp ch c ch s ISSN
mi c cc hi ng chc danh gio s cc cp xem xt, tnh im. Xin lu
thm rng, trong Thng t s 10/2009/TT-BGDT ngy 07 thng 5 nm 2009 v
Quy ch o to trnh tin s v trong Thng t sa i, b sung, s
05/2012/TT-BGDT ngy 15 thng 02 nm 2012, B GD-T cng quy nh,
khi nghin cu sinh bo v lun n tin s, nu c nhng bi bo khoa hc c
ng trong nc, th ch c s dng nhng bi bo c cng b trn cc
tp ch m HCDGSNN tnh im (xem Vn bn php quy v ti liu hng dn
v vic xt cng nhn t tiu chun chc danh GS, PGS nm 2012 ca
HCDGSNN). B GD-T cng khuyn khch nghin cu sinh ng bi trn
cc tp ch khoa hc quc t c uy tn c lit k ti a ch
http://science.thomsonreuters.com/mjl/.
Theo thng l quc t th khi mt bi bo khoa hc c ng trn tp ch
thng km theo cc thng tin sau y: Ngy ta son nhn c bi bo /received,
ngy phn bin nh gi, yu cu sa cha li bi bo (nu c)/revised, ngy bi bo
c ng/accepted for publication, tm tt bi bo/summary/abstract (nu bi bo
c vit bng ting Vit th nn c tm tt bng ting Anh), cc m s phn loi
chuyn ngnh ca bi bo/subject classification, cc t kha trong bi bo/keywords,
ti liu tham kho khi vit bi bo/references,... Vn phng HCDGSNN kin ngh
Hi ng Chc danh gio s cc cp: tip cn cc quy chun quc t, trong mt
tng lai gn, ch nn xem xt nhng bi bo khi c ng trong nc c
cc thng tin nu trn. Mc d chng ta bit rng mt bi bo khoa hc c ng
trong nc vi y cc thng tin nh trn cha hn cht lng khoa hc cao.
Li cm n: Trong khi chun b ti liu ny, chng ti nhn c nhng gp
v b sung rt c gi tr ca GS Phm Duy Hin v GS Nguyn Hu c. Phn ni
v Scopus v Scimago trong bi ny l nh ng gp ca GS Nguyn Hu c.

TI LIU THAM KHO

1. Phm Duy Hin, A comparative study of research capabilities of East Asian countries
and implications for Vietnam, High Educ., (Springer), Vol. 60, p. 615-626, 2010.

5
2. Phm Duy Hin, Nguyn Vn Tun, Nguyn Hu c, Phm c Chnh, thng qua
cc ng link:
http://vietsciences.free.fr/khaocuu/congtrinhkhoahoc/khoahocvadaihocvn.htm ),
http://www.ykhoanet.com/binhluan/nguyenvantuan/071229_nguyenvantuan-
nguyendinhnguyen_chatluong-nckh-vietnam.htm),
http://www.pnas.org/cgi/content/abstract/102/46/16569,
3. http://en.wikipedia.org/wiki/H-index.
4. Ngun thng tin t Trung tm ISSN Vit Nam, Cc Thng tin Khoa hc v Cng
ngh Quc gia, B Khoa hc v Cng ngh v t Cc Xut bn, B Thng tin v
Truyn thng.
5. http://science.thomsonreuters.com/cgi-bin/jrnlst/jlsubcatg.cgi?PC=K
6. http://science.thomsonreuters.com/cgi-bin/jrnlst/jlsubcatg.cgi?PC=D

You might also like