Lifelong

Learning
Programme

SOLAR ENERGY HANDBOOK

GNE ENERJS EL KTABI

MANUEL DE ENERGA SOLAR

SOLARENERGIE HANDBUCH
 Hayatboyu
renme
Program

GNE ENERJS EL KTABI

GNE ENERJS EL KTABI

GNE ENERJS EL KTABI

SOLAR ENERGY HANDBOOK

e@solar Proje Ekibi

3
1
 GNE ENERJS EL KTABI

4
2
GNE ENERJS EL KTABI

NSZ ................................................................................................................. 7
1. GNE VE GNE ENERJS .................................................................. 8
2. GNE ENERJS UYGULAMA ALANLARI ........................................ 9
2.1. Isl Gne Sistemleri ............................................................................... 9
2.1.1. Dorudan Isl Kullanm ................................................................... 9
2.1.2. Isl Sistemler ile Elektrik retimi (Younlatrlm Gne
Enerjisi Sistemleri) ...................................................................................... 12
2.2. Gneten Elektrik retimi (Fotovoltaik Paneller) ............................ 15
2.2.1. Gne Pillerinin alma Prensibi ................................................ 15
2.2.2. Gne Pillerinin Yaps .................................................................. 16
2.2.3. Gne Pili Trleri ........................................................................... 17
2.2.4. Gne Pili Sistemleri ...................................................................... 18
2.2.5. Gne Pili Sistemlerinde Kullanlan Elemanlar.......................... 19
3. NEDEN GNE ENERJS KULLANMALIYIZ? ................................ 20
3.1. Avantajlar............................................................................................. 20
3.2. Dezavantajlar ....................................................................................... 21
4. MEVZUAT ve TEVKLER ..................................................................... 22
4.1. Trkiyede Gne Enerjisinden Elektrik Enerjisi retimi ve Tevik
23
4.1.1. Lisanssz Elektrik retimi ............................................................. 23
4.1.2. Lisansl Elektrik retimi ............................................................... 23
4.1.3. Tevik (Trkiye Yenilenebilir Enerji Kanunu) ........................... 24
4.2. Almanyada Gne Enerjisinden Elektrik Enerjisi retimi ve
Tevik............................................................................................................... 26
4.2.1. Tevik (Erneuerbare-Energien-Gesetz, EEG) ............................. 26
4.3. spanyada Gne Enerjisinden Elektrik Enerjisi retimi ve Tevik
29
4.3.1. Tevik (Rgimen Especial)............................................................. 29
4.4. Portekizde Gne Enerjisinden Elektrik Enerjisi retimi ve Tevik
32
5. GNE ENERJS ETMNE GENEL BAKI ................................. 34
5.1. Trkiyede Gne Enerjisi Eitimi ..................................................... 34

5
3
 GNE ENERJS EL KTABI

5.1.1. Lise ve Dengi Okullarda Gne Enerjisi Eitimi ........................ 34

5.1.2. Meslek Yksekokullarnda Gne Enerjisi Eitimi ................... 34
5.2. Almanyada Gne Enerjisi Eitimi ................................................... 35
5.3. spanyada Gne Enerjisi Eitimi ..................................................... 43
5.3.1. Yksek retim Kurumlarnda Gne Enerjisi Eitimi ........... 43
5.3.2. leri Mesleki Eitim ........................................................................ 43
6.4. Portekizde Gne Enerjisi Eitimi ....................................................... 46
KAYNAKLAR: ................................................................................................. 50

6
4
GNE ENERJS EL KTABI

NSZ
Gnmzde teknolojinin yenilenmesi, gelimesi ve toplum hayatna daha fazla
girmesiyle birlikte insanln enerji ihtiyac da ayn oranda artmaktadr. Enerji,
tm toplumlar iin nemli bir gsterge olup, retimi ve tketimi ile bir lkenin
kalknma ve gelimilik dzeyinin anlalmas iin kullanlmaktadr.
Gerek teknolojideki bu deiim gerekse dnya nfusundaki artla birlikte mevcut
kaynaklarn ihtiyac yeterince karlayamamas sonucunda, alternatif araylar
hz kazanmtr. Mevcut kaynaklarn yetersiz kalmasnn yannda zellikle fosil
yaktlar ve trevleri ile yaplan enerji retiminin evreye verdii zararlar da artk
etkilerini daha fazla hissettirmektedir. Dolaysyla bata sera etkisi olmak zere,
iklim deiikliklerine dahi sebep olan fosil yaktlar yerine, evreye olumsuz
etkileri daha az ve yenilenebilir olan kaynaklarn bulunmas ve bunlara dair
teknolojilerin gelitirilmesi zorunlu hale gelmitir. Bu nedenle zellikle 20.
yzyln son eyreinde alternatif enerji kaynaklarna ilgi artm, zellikle gne
enerjisi aratrmalar nem kazanmtr.
Dnya ve dnyay evreleyen atmosferde, bitkilerin yetimesinden hava
ktlelerinin hareketine kadar birok fiziksel oluumu etkileyen gne en nemli
enerji kaynadr. Hatta fosil yaktlar dahi biyoktlede birikmi gne enerjisi
olarak kabul edilmektedir.
Gne enerjisi birok alanda kullanlmasna ramen teknolojisinin yeterince ucuz
olmamas, konu ile ilgili yeterince bilgi sahibi olunmamas ve toplumsal
alkanlklarn kolay deitirilememesi sebebiyle henz yeterince
yaygnlatrlamamtr. Mevcut teknolojinin iyiletirilmesi, talebin artmas ile
retim maliyetlerinin dmesi, toplumsal evre duyarllnn arttrlmas ile tm
bu kaynaklar iinde gne enerjisi kullanmnn gelecekte daha cazip hale
gelecei dnlmektedir.
Bu bilgiler nda, Gne Enerjisi El Kitabnn hazrlanmasndaki ama,
toplum ve insan hayatnda nemli bir yere sahip olan gne enerjisini ve bu
enerjiyi faydal hale getirebilecek sistemleri tantmak, proje ortaklar Trkiye,
Almanya, spanya ve Portekizde konu ile ilgili mevcut durumu zetlemek ve bu
sistemlerin yaygnlatrlmasna katk salamaktr.

7
5
 GNE ENERJS EL KTABI

1. GNE VE GNE ENERJS

nsanlk iin hayat ve tkenmez enerji kayna olan gne, Gne, Samanyolu
Galaksisinde bilinen 200 milyar yldzdan sadece biridir. Gnein ap yaklak
1,4 milyon kilometre, hacmi 1.411018 km ktlesi ise yaklak olarak
(1,988550,00025) 1030 kgdr.
Gnein, hacim ve ktle olarak
yaklak %99u hidrojen ve
helyumdan olumaktadr. Geri
kalan ise Fe, Ni, O, Si, S, Mg, C,
Ne, Ca ve Cr gibi dier
elementlerden meydana gelir [1-
2]. Gne enerjisi, doal ve srekli
bir fzyon reaktr olan gneteki
hidrojen gaznn nkleer
reaksiyonlarla helyuma dnmesi
srasnda aa kan ma
enerjisidir. Bu reaksiyonlar srasnda saniyede yaklak 600 milyon ton hidrojen
tketilmekte, bunun sonucu olarak da uzaya saniyede 3.8x10 26 joule enerji uzaya
yaylmaktadr. Gnein toplam ktlesinin yaklak % 99unun hidrojen ve helyum
olduu dnldnde, yaplacak hesaplamalarla yaktnn tketilmesi iin
yaklak 5 milyar yllk bir srenin olduu anlalacaktr.
Ancak bu nlarn tamam yer yzeyine ulamamaktadr. Bir miktar (yaklak
% 30 kadar) dnya atmosferi tarafndan geri yanstlrken, bir miktar da
atmosferde tutulmaktadr. Dnya yzeyine ulaan bu enerji ile dnyann scakl
ykselmekte ve bylece yaam mmkn olmaktadr. Dnyaya ulaan enerji
miktar hesaplandnda ve bunun baka kaynaklardan elde edilemeyecei gz
nnde bulundurulduunda gnein nemi bir kez daha anlalacaktr.

6
GNE ENERJS EL KTABI

2. GNE ENERJS UYGULAMA ALANLARI

Gnmz teknolojisini kullanan cihazlarn byk blm elektrik enerjisi ile
almaktadr. Aydnlatmadan bahsi geen teknolojik cihazlara, snmadan
soutmaya elektrik enerjisine duyulan ihtiya her geen gn artarak devam
etmektedir. Bu ihtiyacn hzla artmas doal olarak lkeleri daha ok enerji
tketmeye, artan tketimle birlikte de daha ok enerji retmeye itmitir.
Elektrik enerjisine bamlln tesinde insanolunun var olduu andan itibaren
gneten farkl ekillerde yararland da aktr. Genel olarak Gne Enerjisi
Sistemleri olarak adlandrabileceimiz bu sistemlerin, kullanm ekli, teknolojisi
ve malzemesi asndan birok tr olmakla birlikte, tamamn iki ana kategoride
incelemek mmkndr. Bunlar; hem gne enerjisinden kaynaklanan snn
dorudan kullanld hem elektrik retiminde kullanlan sl gne sistemleri ile
gne n dorudan elektrie eviren ve yar iletken malzemeden meydana
gelen fotovoltaik sistemler (gne pilleri)dir.

2.1. Isl Gne Sistemleri

2.1.1. Dorudan Isl Kullanm

Bu sistemler vastasyla gne enerjisinden s elde edilerek, bu snn dorudan
kullanlmas veya elektrik retilmesi mmkn olmaktadr. Kendi iinde dk
scaklk sistemleri (20-100C), orta scaklk sistemleri (100-300C) ve yksek
scaklk sistemleri (>300C) olmak zere gruba ayrlmaktadr. Dzlemsel
gne kollektrleri bilinen en yaygn dk scaklk uygulamasdr. izgisel
younlatrma yapan sistemler orta scaklk uygulamalar, noktasal younlatrma
yapan parabolik sistemler ise yksek scaklk uygulamalardr.

9
7
 GNE ENERJS EL KTABI

Trkiyede olduu gibi gne enerjisinin en yaygn kullanld alan su stma

amacyla kurulan dzlemsel gne kollektrleridir. Gne kollektrlerinin
alma prensibi, gnein ssn kollektr ierisinde dolaan svya aktararak bu
sv vastasyla suyun stlmasdr. Sistem ierisinde dolaan svnn scakl 70-
80C civarnda olmaktadr. Ayrca sistem ierisinde mevcut olan iyi bir yaltma
sahip depo vastas ile gn ierisinde uzun sreli scak suyun kullanlmas
salanmaktadr. Ayn yntemle yzme havuzlarnda ve sanayi tesislerinde de
scak su ihtiyacn karlanmaktadr. 120C scaklklara ulaan vakumlu gne
kollektrleri de gnmzde yaygn bir ekilde kullanlmaya balanmtr.

2.1.1.1. Gne Enerjisinden Yararlanarak Konut Istlmas

Gneten aracsz ve en doal faydalanma ekli konutlarn stlmasdr. Bu
konuda snma iin ciddi oranda fosil yaktlarn kullanld, evre kirliliinin k
aylarnda gzle grlr hale geldii dnldnde gne enerjisi kullanm ile
byk oranda tasarruf yapmann mmkn olduu grlmektedir. Bu sistemlerin
verimi dorudan su stlmasna gre daha yksek olmakla birlikte, stmann
yaplaca konutun mutlaka yaltlm olmas gerekmektedir. Sistemin en byk
avantaj dk scaklklarda (50-90C) stmann mmkn olmasdr.

2.1.1.2. Gne Enerjisi ile Kurutma

Gne enerjisiyle kurutmada s malzemeye dorudan temas ettirilebildii gibi
dolayl yoldan havann stlarak malzemeye temas ile de yaplabilmektedir.
Kurutma ileminin yaplabilmesi iin zel olarak hazrlanm (nem ve scaklk
kontroll) bir blme gerekmektedir. Bu tr kurutucularn avantaj dorudan
yaplan kurutmalarda yaanabilecek olumsuzluklarn en aza indirilmi olmasdr.

ekil 2.1. Bir gne kurutucusunun izimi

10
8
GNE ENERJS EL KTABI

2.1.1.3. Gne Enerjisi ile Damtma

Gne enerjisi ile suyun damtlmasnda
artlacak suyun (muhtemelen tuzlu su)
bulunduu blm gne nn daha iyi
absorblanabilmesi iin siyah renge
boyanmaktadr. Suyun nce buharlatrlp
daha sonra younlatrlarak bir kapta
toplanmasna dayanan basit bir mantkla
alan damtma sistemleri gn boyu damtma
yapabildii gibi depolad s sayesinde gece
de damtma ilemine devam edebilirler.

2.1.1.4. Gne Enerjisi ile Piirme

Hindistan, Pakistan ve in
gibi gne enerjisi
potansiyeli yksek lkelerde
yaygn olarak kullanlan
gne ocaklarnda maliyetin
yksek olmas, gerekli snn
depolanamamas ve gne
nmnn yeterli olmad
zamanlarda kullanlamamas
dezavantaj olarak
grlmektedir. ok deiik trleri gelitirilen gneli ocaklar genellikle
gelimekte olan lkelerde ticari olarak kullanm potansiyeli bulmutur. Deiik
meknlarda kullanmak amac ile katlanabilir, yanstcl, kolay tanabilir gne
ocaklar bulmak mmkndr.
Ocan yaps incelendiinde cam veya geirgen rtden olumu birka tabaka
ile yaltlm bir kaptan ibaret olduu grlecektir. alma prensibi sera etkisi ile
ayndr. st yzeyde bulunan geirgen rt ksa dalga boylu gne nmnn
geiine izin verirken, frnn iinde bulunan dk scaklktaki maddelerin
yayd daha uzun dalga boylu nlarn geilerini engeller. Bununla birlikte
gelen nmn iddetini arttrmak amacyla yanstc aynalarn kullanm
mmkndr.

11
9
 GNE ENERJS EL KTABI

Parabolik yanstcl gne ocaklarnda ise younlatrcnn odak noktasna

yerletirilen malzemenin piirilmesi salanr. Bu tip sistemler gnein hareketini
takip etmek iin ynlendirilebildiklerinden gnn byk bir ksmnda verimlidir.

2.1.1.5. Gne Enerjisi ile Soutma

Son yllarda zellikle yaz aylarnda soutma ihtiyacnn olduu durumlarda da
gne enerjisinden faydalanmann yollar aratrlmaktadr. Bu aratrmalar
gne enerjisi ile yaplan almalarda da nemli bir yere sahiptir. Soutma
ilemleri iin gne enerjisi; Rankine evrimli mekanik buhar trbinli sistem,
absorbsiyonlu sistem, termoelektrik sistem, adsorpsiyonlu sistem, Brayton
evrimli mekanik sistem, gece nm etkili sistemler ile fotovaltaik nitelerde
enerji kayna olarak kullanlabilmektedir. Dolaysyla sistemin tamamen gne
enerjisine baml olarak tasarlanmas durumunda s depolanmas gerekmektedir.

Figure 2.2. Bir evin gne enerjisi ile soutulmasnn gsterimi

2.1.2. Isl Sistemler ile Elektrik retimi (Younlatrlm Gne Enerjisi

Sistemleri)
Younlatrlm gne enerjisi (CSP) sistemlerinde, aynalar veya lensler yardm
ile geni bir alana den gne nlar nispeten daha kk bir alana odaklanarak
elektrik retilir ve odaklanan enerji sya dntrlerek bir trbin veya motoru
dndrebilir. Sistemlerde gne takip sistemleri kullanlarak, gneten
faydalanma oran ciddi bir ekilde arttrlabilir. Younlatrlan gne nlar,
klasik enerji santrallerinde s kayna olarak kullanlabildii gibi gne
panellerine drlerek elektrik enerjisi retiminde de kullanlabilir.

12
10
GNE ENERJS EL KTABI

Gnmzde yaygn olarak eit konsantre gne enerjisi sistemi

kullanlmaktadr. Bunlar:
i. Parabolik Oluklu Kollektrler
ii. Gne Enerji kulesi
iii. Parabolik anak Sistemler

Parabolik Oluklu Kollektrler:

Gne nlar, merkezde bulunan sv ile dolu geirgen cam tpe younlatrlr.
Bu tp parabolik oluklu kollektr boyunca uzanr. Bu sistemlerin gn boyunca
gnei takip etmeleri gerekmektedir. Kollektrler doudan batya, kuzeyden
gneye ynlendirilebilirler. Kullanlan tpn parabolik oluklu kollektr boyunca
uzanmasndan dolay tek eksenli ynlendirme yaplmas yeterlidir. Parabolik
oluklu kollektrler 50 ile 400C aras s retebilirler. 400Cde s enerjisinden
elektrik enerjisi retebilecek yeterli teknolojiye sahip olunmasna ramen halen
birok lkede bu ilem iin fosil kaynaklar kullanlmaktadr.

13
11
 GNE ENERJS EL KTABI

Gne Enerji kulesi (Heliostat enerji santrali):

Yzlerce yanstc
kullanarak gneten gelen
nlar tek bir merkezde
bulunan kuledeki alcya
yanstarak ok yksek
scaklklar elde edilebilir.
Merkezdeki bu kuleye
heliostat alan veya merkezi
alc denir. Alclar
tarafndan emilen bu sl
enerji bir svya aktarlr.
Bu svdan daha sonra enerji elde edilir. lk uygulamalarda sv olarak su
kullanlm daha sonra ise sodyum kullanlmaya balanmtr. Sodyumun suya
gre avantaj, sodyumun daha fazla enerji saklayabilmesidir.

Parabolik anak Sistemler:

Bu sistemler iki eksenli

ynlendirme sistemi ile
gnei gn boyu takip eder.
Younlatrlm gne
enerjisi alcs anan
merkezine yerletirilmitir.
Merkezdeki bu yapnn
ierii iki fakl ekilde
olabilir. Bunlardan birincisi
merkezde bulunan uygun
bir svya bu s enerjisini
aktarlmasyla elektrik retimidir. Bu sistemde scaklk 1500 C ye kadar
kmaktadr. kinci yntem ise merkeze yerletirilen Stirling motoru ile elektrik
elde etmektir.

14
12
GNE ENERJS EL KTABI

2.2. Gneten Elektrik retimi (Fotovoltaik Paneller)

Gne enerjisinden farkl yntemlerle elektrik retimi mmkn olmakla birlikte,
bu konuda teknolojisi en gelimi yntem, gne panelleri (fotovoltaik paneller)
vastasyla enerji retilmesidir. Bu teknolojide gne nlarnn panel yzeyine
ulamas ile yariletken malzemeler kullanlarak enerji dnm salanmaktadr.

2.2.1. Gne Pillerinin alma Prensibi

Fotovoltaik etki, Gne Pillerinin gne nlarn elektrik enerjisine
dntrd basit bir fiziksel ilemdir. Gne , foton veya gne enerjisi
paracklardan oluur. Gne ndan gelen fotonlar farkl dalga boylarndan
olumaktadr ve bu farkl dalga boylarna karlk gelen eitli miktarda enerji
ierirler.

ekil 2.3. Bir yariletkende p-n ekleminin gsterimi

15
13
 GNE ENERJS EL KTABI

Fotonlar PV yzeyine arpt zaman oluabilecek muhtemel durum vardr.

Foton yansyabilir, absorbe edilebilir ya da direk olarak geebilir. Sadece absorbe
edilen fotonlar elektrik retebilir. Bu durumda fotonun enerjisi arpt hcredeki
elektrona transfer edilir. Elektron elde ettii bu enerji ile normal pozisyonundan
kaarak bir elektrik devresindeki akmn bir parasn oluturarak gne n
elektrik enerjisine evirmi olur.

2.2.2. Gne Pillerinin Yaps

Bir PV hcresi ierisindeki elektrik alan meydana getirmek iin, iki ayr yar
iletkenleri birlikte sktrlmtr. Saf yar iletken malzemeler elektrii ne iyi iletir
ne de kt iletir. Bunun sebebi, deerlik bandndaki elektron says snrldr. Saf
bir yar iletkenin elektron ve oyuk says artrlarak iletkenlii artrlabilir. Bu
durum saf bir yar iletkene katk maddesi eklenerek oluturulur. Katk maddesi
eklenerek oluturulan iki tip yar iletken vardr. Bunlar pozitif (p) ve negatif (n)
tip yar iletkenlerdir. Bir PV hcresi, pozitif (p) ve negatif (n) tip yar iletken
malzemeden oluur.

ekil 2.4. Bir gne hcresinin katmanlarnn gsterimi

16
14
GNE ENERJS EL KTABI

2.2.3. Gne Pili Trleri

retiminde kullanlan malzemelere gre gne pillerinin deiik trleri
mevcuttur. Tabloda gne pilleri treleri ile ilgili karlatrmalar verilmitir.

17
15
 GNE ENERJS EL KTABI

2.2.4. Gne Pili Sistemleri

Gne Pili Sistemleri insanlarn elektik enerjisine ihtiyacnn olduu her
uygulamada kullanlabilir. Gne pili modl uygulamalara bal olarak,
inverterler, akmlatr, reglatr gibi kontrol cihazlar ve eitli elektronik
destek devreleri ile birlikte oluturulur.
Gne pili sistemi uygulamalar pili sistemi Uygulamalar iki ana gruba ayrlabilir;
i. ebeke balantl Sistemler (On Grid)
ii. ebekeden bamsz sistemler (Off-Grid)

ebeke Balantl Sistemler (On Grid):

ebeke balantl gne pili sistemler
byk g sistemleri (santral boyutunda)
eklinde olabilecei gibi binalarda kk
gl sistemler eklinde de karmza
kabilir.
Kk gl sistemlerde elde edilen enerji,
kurulu olduu sistemin elektrik enerjisi
gereksinimini karladktan sonra fazla olan
elektrik enerjisi, elektrik ebekesine satlr.
Yalnz bu durumda retilen DC elektrik AC ye evrilerek ebekeye uygun hale
getirilir. Yeterli elektrik enerjisini retilemedii durumda ise ebekeden elektrik
enerjisi alnr. Bu sistemlerde depolama olmad iin ak grubuna gerek yoktur.
ebekeden Bamsz Sistemler (Off-Grid):

Gne panellerinde elde edilen g

sistemin gereksinimini karlar, fazla gelen
enerji ise aklerde depo edilir. Depo edilen
bu enerji gne enerjisinin yetersiz kald
zaman, zellikle gece boyunca kullanlr.
Aknn ar arj ve dearj durumlarnda
zarar grmesini engellemek iin reglatr
kullanlr. Sistemlerde reglatrn grevi
ise aknn durumuna bakarak ya sistemin akm ekmesini durdurur ya da gne
pilinden gelen akm keser.

18
16
GNE ENERJS EL KTABI

2.2.5. Gne Pili Sistemlerinde Kullanlan Elemanlar

Fotovoltaik Panel: Gne enerjisini elektrik enerjisine eviren sistemlerdir.
Kurulacak oluu sisteminin enerji ihtiyacna gre panel says arttrlarak enerji
ihtiyac karlanr.
arj Denetleyici: Fotovoltaik Paneller ile ak/batarya gruplar arasna baldr.
arj denetleyicisi aklerin ar dolmasn veya tamamen bitmesini nleyerek
aklerin veya bataryalarn daha uzun mrl olmasn salar.
Ak / Batarya: Fotovoltaik panellerden elde edilen enerjinin depoland
niteleridir. Kurun akler/bataryalar en yaygn kullanlan trdr. Uygun
maliyetli olmalar ve fazla bakm gerektirmemeleri nedeniyle fotovoltaik
sistemler iin idealdir.
nvertr: Fotovoltaik Panellerden retilen doru akm alternatif akma eviren
elektronik bir alettir. Doru akmla alan cihazlarn invertre gereksinimi
yoktur.
ift ynl saya: ebeke (on grid) balantl istemlerde kullanlr. Kullanlan
elektriin kendi fotovoltaik sisteminden mi alndn yoksa ebekeden mi
alndn belirler.

ekil 2.5. Bir fotovoltaik sistemin gsterimi

19
17
 GNE ENERJS EL KTABI

3. NEDEN GNE ENERJS KULLANMALIYIZ?

Gne Enerjisi ile alan sistemlerinin yaygnlatrlabilmesi iin bu sistemler
hakknda yeterli bilgiye sahip olmak gerekmektedir. Doal olarak her enerji
kaynanda ve retim sisteminde olduu gibi gne enerjisi sistemlerinin de
avantajlar ve dezavantajlar vardr. Bu amala avantaj ve dezavantajlar aadaki
ekilde sralanmtr.

3.1. Avantajlar

Fosil yaktlarn tkenmeye balad dnyamzda dier yenilenebilir enerji

kaynaklarnda olduu gibi gne enerjisi de sonsuz, yenilenilir ve snrsz enerji
kaynadr. Bu gne enerjisinin en nemli avantajdr.

Kresel snmann giderek artt bir ortamda gne enerjisinden enerji elde
ederken karbon salnm meydana gelmemektedir. evreyi kirletici atklar
olmayan, evre dostu, gerektiinde enerji ihtiyacna bal olarak kolayca
deitirilebilen sistemlerdir.

Gne enerjisinin bir dier evreci zellii de alrken ses karmadndan

grlt kirliliine neden olmamaktadr.

Gne enerjisi yakt maliyeti gerektirmeden scak su, snma, soutma,

endstriyel uygulamalar, elektrik retimi gibi birok uygulamay
salamaktadr.

Gne enerjisi sistemleri enerji ihtiyacna gre kolay kurulabilir sistemlerdir.

Ayrca enerji ihtiyacnn artmas durumunda hzl ve kolay bir ekilde sistemler
geniletilebilir.

Gne enerjisi sistemlerinde retim ve kurulum maliyetlerinden sonra

kullanmda ok fazla bakm maliyeti oluturmamaktadr. Gne enerjisi ile
alan sistemler kolaylkla tanp kurulabilir. Elektrik ebeke hatt
bulunmayan ya da ebeke hattnn gtrlmesinin pahal olduu krsal
yrelerde gne pillerinin kullanm daha ekonomik olabilmektedir.

Gne sistemlerinin ilk kurulum ve retim maliyetlerinin yksek olmasna

ramen uzun dnemde dnldnde fosil yaktlara gre balangtaki
denen maliyetin geri dnm vardr.

20
18
GNE ENERJS EL KTABI

Gne pili, dayankl, gvenilir ve uzun mrldr. Her ev, kendi enerjisini
atsna kurduu gne pilleri ile karlayabilir. Bylece iletim ve enerjiyi
tama maliyetleri ve kayplar ortadan kalkmaktadr.

3.2. Dezavantajlar

En nemli dezavantaj fotovoltaik panellerin ve takip sistemli toplalarn

retim ve kurulum maliyetlerinin yksek olmasdr. Ancak teknolojik
gelimeler ile enerji giderek yaygnlamakta ve maliyette dmektedir.

Gne enerjisi sistemlerinin verimi gnein durumuna baldr. Bulutlu

havalar, evre kirlilii, gnein yn baz sistemlerde verimi direkt
etkilemektedir.

zellikle elektrik retimi yapan topla tiplerinde glgelemeyi nlemek iin

geni alanlara ihtiya duyulmaktadr. Gne enerjisi sistemlerinin gece enerji
sreklilii salayabilmesi iin depolama sistemlerine ihtiya duyar.

Gne Pillerinin verimleri dktr (%15 civar).

Binalarda kullanlan gne toplalar grnm ve yer asndan baz sorunlara

yol aabilmektedir.

Fotovoltaik hcrelerde kullanlan yariletken maddeler kullanm mr bittikten

sonra evre kirliliine neden olabilmektedirler.

Gne enerjisi teknolojisi ulam amal uygulamalar iin henz yeterli verime
sahip deildir. Gelimekte olan bir teknolojidir.

21
19
 GNE ENERJS EL KTABI

4. MEVZUAT ve TEVKLER

TRKYE

Bakent: Ankara
Resmi Dil: Trke
Para Birimi: Trk Liras ( )
Nfus: 76,67 Milyon

22
20
GNE ENERJS EL KTABI

4.1. Trkiyede Gne Enerjisinden Elektrik Enerjisi retimi ve Tevik

Trkiyede yenilenebilir enerji kaynaklarn kullanarak elektrik retimi kanun ve
ynetmeliklerle dzenlenmitir. Kanun kapsamnda elektrik retimi, retim
kapasitesinin byklne gre Lisanssz ve Lisansl olmak zere iki balk
altnda yer almaktadr.

4.1.1. Lisanssz Elektrik retimi

30.03.2013 tarihinde yaynlanan 6446 sayl Elektrik Piyasas Kanunu
kapsamnda lisanssz elektrik retimi st snr 1 MW' a ykseltilmitir.
Bu kapsamda elektrik retim tesisi kurmak isteyen tzel ve gerek kiiler
Ynetmeliin 7. maddesi erevesinde Lisanssz retim Balant Bavuru Formu
ile birlikte belirtilen belgeleri dorudan ilgili datm irketine veya OSB datm
lisans sahibi tzel kiiye bavurmaldrlar.
lgili datm irketince dzenlenen Balant Anlamasna ar Mektubunun
tebell tarihinden itibaren yz seksen gn ierisinde elektrik retim tesisinin
kurulumunun tamamlanmas gerekmektedir. Gerek veya tzel kiiler sz konusu
srenin ilk doksan gn ierisinde retim tesisi ve varsa irtibat hatt projesini
Bakanlk veya Bakanln yetki verdii kurum ve/veya tzel kiilerin onayna
sunar. Ynetmeliin 9. maddesinde belirtilen belgelerin datm irketine eksiksiz
sunulmas halinde datm irketi ile otuz gn ierisinde balant ve sistem
kullanm anlamas imzalanr.
Ayrca, elektrik retim tesisi projelerinin, Yenilenebilir Enerji Genel
Mdrlnce yaymlanan Saha Uygulamal Gne Enerjisi Santral Proje
ablonu veya at ve Cephe Uygulamal Gne Enerjisi Santral Proje
ablonunda belirtilen kriterler dorultusunda, onay iin TEDA (Trkiye
Elektrik Datm Anonim irketi) Genel Mdrlne sunulmas gerekmektedir.

4.1.2. Lisansl Elektrik retimi

Elektrik piyasasnda lisansl olarak tzel kiiler tarafndan gerekletirilebilecek
faaliyetler; retim, iletim datm, toptan ve perakende sat, piyasa iletim, ithalat
ve ihracat faaliyetlerini kapsamaktadr. Tzel kiilere faaliyet gstermek
istedikleri alanda en fazla 49 yllna lisans verilir.

23
21
 GNE ENERJS EL KTABI

retim lisans bavurusunda bulunan tzel kiiye ncelikle, retim tesisi

yatrmna balamas iin mevzuattan kaynaklanan izin, onay, ruhsat ve benzeri
belgeleri edinebilmesi ve retim tesisinin kurulaca sahann mlkiyet veya
kullanm hakkn elde edebilmesi iin Kurum tarafndan belirli sreli n lisans
verilir.

4.1.3. Tevik (Trkiye Yenilenebilir Enerji Kanunu)

Trkiye enerji politikas olarak 2023 ylna kadar enerjisinin % 30' unu
yenilenebilir enerji kaynaklarndan karlayabilmeyi planlamaktadr. Bu
kapsamda enerjisini yenilenebilir enerji kaynaklarndan karlayan iletmelere
baz tevikler sunulmaktadr. Bu teviklerden bazlar; vergi ve arazi kullanm
bedellerinde indirim, sistemde yerli malzeme kullanld takdirde tarifeye ek
pirimler, 2016-2020 yllar arasnda lisans sahibi olacak olan reticilere sabit
fiyattan alm garantisi, proje hizmet bedellerinden muafiyet olarak dikkat
ekmektedir. Ayrca Trkiye' de 38 ehir gne enerjisinden elektrik retimi
konusunda izin almtr. 92 MWlk kapasitesi ile bu iller arasnda ilk srada Konya
yer almaktadr. Ancak bu illerin toplam gne enerjisinden elektrik retim deeri
600 MW ile snrlandrlmtr.
2012 yl yenilenebilir enerji kanunu ulusal retim sektrn desteklemek ve
canlandrmak amacyla Trkiyede yaplan bileenlerin retimleri iin de
tevikler getirmektedir. irketler retimlerini yaptklar ekipmana/bileene gre
fazladan tabloda belirtildii miktarlarda bir tevik almaktadrlar:

24
22
GNE ENERJS EL KTABI

ALMANYA

Bakent: Berlin
Resmi Dil: Almanca
Para Birimi: Euro ()
Nfus: 81,80 Milyon

25
23
 GNE ENERJS EL KTABI

4.2. Almanyada Gne Enerjisinden Elektrik Enerjisi retimi ve Tevik

Almanyada gne enerjisinden elektrik retimi bir tarife ile tevik edilmektedir.
Koullar ve demelerin miktar Yenilenebilir Enerjilere ncelik Verilmesine
likin Alman Yasas (EEG) ile belirtilmitir. Alman Yenilenebilir Enerji Yasas
(Erneuerbare-Energien-Gesetz, EEG), madde 16ya gre enerji tedarikisi
kullanc tarafndan retilen elektrik iin deme yapmak zorundadr. cretin
miktar iletmenin devreye alnma tarihi, imalat tr eidi (at montaj veya ak
arazi) ile birlikte iletmenin performansyla da belirlenir. Yaplacak deme
ebekeye beslenen elektriin kilovat-saatine gre yaplmaktadr. Federal A
Ajans (Bundesnetzagentur) aylk cretin ne kadar deieceini duyurmaktadr.
Yasaya gre, bir deme, genellikle 20 yllk bir sre iin yasal olarak balantl
bir ekilde reticiye ebeke operatr tarafnda garanti edilmektedir.

4.2.1. Tevik (Erneuerbare-Energien-Gesetz, EEG)

Zemine monte sistemlerden retilecek elektrik retimi, sadece tesisin resmi bir
planlama (rnein arazi kullanm plan) kapsamnda ina edilmesi halinde
uygundur. Kalknma planlarnda yer alan blgelerde bulunan zemin-monte
sistemler, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra sadece belirlenmi alanlara ina
edilmelidirler.

retilen gne enerjisinin tketimi de EEGde ayr ayr dzenlenmektedir. Eer

retilen elektrik tamamen ebekeye geri dndrlmez ve ksmen evde tketilirse
ayrca bir ikramiye vardr. Bunun iin deme oranlarna ek olarak bir hkmet
ikramiyesi verilmektedir. G tketim ikramiyesi kurulumun aktif byklne
gre hesaplanr. Buna gre demelerde tketim paynn toplam retilen elektriin
yzde 30unun altnda ve stnde olmasna zere ayrma gidilmektedir.

26
24
GNE ENERJS EL KTABI

25
 GNE ENERJS EL KTABI

SPANYA

Bakent: Madrid
Resmi Dil: spanyolca
Para Birimi: Euro ()
Nfus: 47,19 Milyon

28
26
GNE ENERJS EL KTABI

4.3. spanyada Gne Enerjisinden Elektrik Enerjisi retimi ve Tevik

Eski zel Rejim Kanunu (RE) kapsamnda, yenilenebilir enerji ve
kojenerasyon tesisleri ebekeye tm net g transferi karlnda: (i) tevike veya
(ii) piyasa fiyat art belirlenmi bir prime hak kazanyordu. spanyol hkmeti
tarafndan vaat edilen bu tevikler yenilenebilir enerji kurulumlarn
cesaretlendirmeyi ve desteklemeyi amalyordu. 12 Temmuz 2013 tarihinde
spanyol Bakanlar Konseyi, spanyada elektrik tarife an ortadan kaldrmay
amalayan acil yasal nlemler paketini onaylad.
13 Temmuz 2013 gn, spanyol hkmeti zel Rejimi Kanununu kaldran ve
bunu yeni bir deme sistemi ile deitiren Kraliyet Kararnamesi Taslan
(9/2013) onaylad. retilen enerjiyi referans alarak tevik vermek yerine, bireysel
bazda kurulu standart tesisin kurulu kapasitesine ve bu tesisin maliyetlerine
gre hesaplanan belirli bir deme yaplmasna karar verilmitir.

4.3.1. Tevik (Rgimen Especial)

spanyol hkmeti 2013 ylnda mevcut finansal durum sebebiyle fotovoltaik
sistemler iin tm tevikleri askya ald. Ayrca iade edilecek demelerin ne
zaman olduuna dair de bir aklamada bulunmad. Bununla birlikte daha nce
deme garantisi verilmi geriye dnk teviklerin ise etkilenmeyeceini
belirttiler.
Tevik yerine, 100 kWa kadar olan kk jeneratrlerin ebekeye balanmasna
ve piyasa fiyat zerinden ebekeye saladklar elektrik kadar bu reticilere
deme yaplmasna izin veren bir mevzuat bulunmaktadr. Askya alnmadan
nceki planlanm tarifeler aada verilmitir:

Ayrca spanyol tarifesi Kraliyet Kararnamesi (RD) 14/2010a gre ylda ka

saate kadar denecei snrlandrlmtr. 31 Aralk 2013e kadar lke genelinde

29
27
 GNE ENERJS EL KTABI

saynn sabitlenmesine karar verilmi, ancak 2014 ylndan itibaren (aada

ekilde gsterildii gibi) lke iklimsel olarak be blgeye ayrlmtr.

30
28
GNE ENERJS EL KTABI

PORTEKZ

Bakent: Lizbon
Resmi Dili: Portekizce
Para Birimi: Euro ()
Nfus: 10,43 Milyon

31
29
 GNE ENERJS EL KTABI

4.4. Portekizde Gne Enerjisinden Elektrik Enerjisi retimi ve Tevik

Tarihsel olarak Portekizde yenilenebilir enerji retimi arlkl olarak byk
hidroelektrik retim kapasitesi tarafndan temsil edildi. Rzgr gc kapasitesi
2000 ve 2007 yllar arasnda stel olarak 2.126 MWa kadar ykseldi. 2007
ylndan sonra fotovoltaik kullanarak elektrik retimine devlet teviki artt.
Portekizde yenilenebilir enerji iin destek mekanizmalar genellikle tevik
sistemleri ile kk seviyelerde yatrm sbvansiyonlar ve vergi avantajlarna
dayanmaktadr.

4.4.1. Tevik (Special Regime Production Law (PRE))

Tevik, sabit bir zaman diliminin garanti edildii (15 yl), teknolojisine gre
ayrtrlmaktadr ve hedeflenen kapasiteye ulalana kadar uygulanabilirdir.
PREye katlan reticiler iin deme takvimi ilk olarak 1999 ylnda ksmen
karmak bir forml ile tantlmtr.

2005 ylnda, yasa deiik teknolojileri de dikkate alarak yeterli geri dn

salamak amacyla gncellenmitir. 2007 Mart ile birlikte retim zaman ile (15
yl) veya en azndan kurulu elektrik gc kapasitesi bana retilen belli enerji
miktarna gre snrlandrlmtr. Bu zel reticilere piyasa rakamlarna gre
deme yaplaca anlamna gelmekteydi.

2005 ylndaki kanuna gre, 5 kWa eit veya daha az olan fotovoltaik kurulumlar
ilk 21 GWh/MWa kadar veya 15 yl boyunca hangisi nce gelirse 44,4 Euro
cent/kWh olarak desteklenmitir. Dier taraftan 5 kWtan byk kurulumlar iin
ise ebekeye salanan ilk 21 GWh/ MWa kadar veya 15 yl boyunca hangisi nce
gelirse 31,7 Euro cent/kWh olarak desteklenmitir.
Daha sonra 2007 ylnda, tarifeler kk (5 MWn alt) ve byk (5 MWn st)
kurulumlar olarak salanmtr: 5 kWa kadar fotovoltaikler: 450 Euro/MWh, 5
kWtan 5 MWa: 317 Euro/MWh, 5 MWn zeri: 310 Euro/MWh, 5 kWn
altnda mikro-jenerasyon fotovoltaikler: 470 Euro/MWh, 5 ve 150 kW arasnda:
355 Euro/MWh.
Son kanunlara gre mikro ve mini retimler iin tevik miktarlar aadaki
tablolarda gsterildii ekilde duyurulmutur:

32
30
GNE ENERJS EL KTABI

33
31
 GNE ENERJS EL KTABI

5. GNE ENERJS ETMNE GENEL BAKI

5.1. Trkiyede Gne Enerjisi Eitimi

Trkiyede Yenilenebilir Enerji alannda eitim veren baz zel firmalar,
aratrma enstitleri, meslek yksekokullar ve niversiteler mevcuttur. Buna
ilaveten baz kurumlarda bu konuyla ilgili youn almaktadrlar. Baz
niversiteler rencilerini bu konuda eitmek adna gne, rzgr ve dier
yenilenebilir kaynaklardan elektrik retimi konularnda birimler amtr.

5.1.1. Lise ve Dengi Okullarda Gne Enerjisi Eitimi

T.C. Milli Eitim Bakanlna bal Mesleki ve Teknik Anadolu Liselerinde
Yenilenebilir Enerji Teknolojileri adnda blmler bulunmaktadr. Bu
blmlerde rzgr ve gne enerjisinden elektrik reten kk ve byk apl
santrallerin kurulumu, iletilmesi, bakm, onarm ve arzalarnn giderilmesi ile
ilgili yeterlikleri kazandrmaya ynelik eitim ve retim verilmektedir.

Ayrca yine bakanlk bnyesinde bulunan Mesleki ve Teknik Eitim Genel

Mdrlne bal okullarda Gne Enerjisi Sistemleri ve Rzgr Enerjisi
Sistemleri dallarnda eitim verilmektedir. Meslek lisesinden sonra
Yksekretime Gei Snavnda baarl olanlar lisans programlarna ya da
meslek yksekokullarnn ilgili blmlerine devam edebilirler. Snavsz
yerleebilecekleri n lisans programlar da mevcuttur. Eitimini tamamlayarak i
hayatnda gerekli yeterlilikleri kazanan meslek elemanlar, rzgr santralleri ve
gne santralleri ile ilgili iletmelerde kariyer yapabilirler.

5.1.2. Meslek Yksekokullarnda Gne Enerjisi Eitimi

Trkiyede st dzeyde uygulayc meslek eleman yetitirmek amacyla Meslek
Yksekokullar mevcuttur. Bu okullarda eitim sresi, staj ile birlikte 2 yl olarak
ngrlmtr. Bulunduu niversitede mezun olmaya hak kazanan rencilere
n lisans derecesinde diploma verilir. Eer mezun olunan okullar teknik okullar
ise buradan mezun olan rencilere tekniker unvan verilmektedir.

Yenilenebilir enerji kaynaklar ve teknolojilerinin neminin artmas ile birlikte bu

alanda eleman yetitirmek amacyla Yksek retim Kurumu bnyesinde
bulunan niversitelerde Alternatif Enerji Kaynaklar Teknolojisi Programlar
almtr. Bu programlarn ieriinde gne enerjisi ve teknolojileri konusunda

34

32
GNE ENERJS EL KTABI

eitimler verilmektedir. 2014 yl itibariyle snrl sayda niversitede bulunan

blmlerin bal olduu niversiteler ve ehirleri aadaki tabloda verilmitir.

Sra ehir niversite Faklte Program

Hacettepe Ankara Alternatif Enerji
1 Ankara Hacettepe nv. Sanayi Odas 1. OSB Kaynaklar
Meslek Yksekokulu Teknolojisi
Alternatif Enerji
Mula Stk Koman Mula Meslek
2 Mula Kaynaklar
nv. Yksekokulu
Teknolojisi
Alternatif Enerji
Ske Meslek
3 Aydn Adnan Menderes nv. Kaynaklar
Yksekokulu
Teknolojisi
Alternatif Enerji
Mustafa krkolu
4 Kayseri Erciyes nv. Kaynaklar
Meslek Yksekokulu
Teknolojisi
Bucak Emin Glmez Alternatif Enerji
Mehmet Akif Ersoy
5 Burdur Teknik Bilimler Meslek Kaynaklar
nv.
Yksekokulu Teknolojisi
Alternatif Enerji
6 zmir Yaar nv. Meslek Yksekokulu Kaynaklar
Teknolojisi
Alternatif Enerji
Nevehir Hac Bekta
7 Nevehir Meslek Yksekokulu Kaynaklar
Veli niversitesi
Teknolojisi
Alternatif Enerji
8 Erzincan Erzincan nv. Meslek Yksekokulu Kaynaklar
Teknolojisi
Alternatif Enerji
GAMA Meslek
9 Ankara Ankara nv. Kaynaklar
Yksekokulu
Teknolojisi
Alternatif Enerji
Glyaka Meslek
10 Dzce Dzce nv. Kaynaklar
Yksekokulu
Teknolojisi
Alternatif Enerji
Gmhane Meslek
11 Gmhane Gmhane nv. Kaynaklar
Yksekokulu
Teknolojisi
Alternatif Enerji
Denizli Teknik Bilimler
12 Denizli Pamukkale nv. Kaynaklar
Meslek Yksekokulu
Teknolojisi
Kaynak: SYM (renci Seme ve Yerletirme Merkezi)

5.2. Almanyada Gne Enerjisi Eitimi

Son yllarda, daha fazla niversite yenilenebilir enerji kaynaklar konusunu
gelitirdikleri lisans ve zel eitim programlar ile gndemlerini almlardr.
zellikle niversiteler, Avrupa Yksekretim Alannn birletirilmesi
35

33
 GNE ENERJS EL KTABI

srasndaki programlar dolaysyla yeni frsatlar iin tm lisans ve yksek lisans

programlarn dntrmlerdir. Almanyada 385 alma programnda ak bir
ekilde yenilenebilir enerji mfredatlarna yer verilmektedir. Bu programlar
genellikle makine mhendislii, elektrik mhendislii ile ilikilendirilmi, sre
mhendislii, inaat mhendislii ve endstri mhendislii blmleri veya
alanlar ile ilgilidir.
Toplam 385 program alma trne gre yenilenebilir enerji konularnn arl
deiiklik gstermektedir (lisans, yksek lisans, ikili alma programlar,
uzaktan eitim vb). 385 program arasnda 36 tanesi sadece fotovoltaik almalar
zerine uzmanlamtr. Bu programlar, makine mhendislii, elektrik
mhendislii, fizik, inaat ve endstri mhendislii gibi klasik disiplinlerin
altnda gne enerjisine dair teknik, bilimsel temelli enerji verimlilii de dhil
olmak zere eitimleri iermektedir.
Bu programlarda, renciler gne enerjisi ile ilgili bilgiye odaklanarak kiisel
tercihler ve semeli dersler ile kendi mfredatlarna karar verebilirler. Bu
durumun dikkat ekici zellii uluslararas odakl, belirli dnemleri yurtdnda
olmak zere yurtd niversitesi ortakl programlarn saylarnn artmasdr.

Fotovoltaik/
Yenilenebilir Gne
Rzgar Jeotermal
Enerji (dahil Hidroenerji Biyoenerji Teknolojiler
Enerjisi Enerji
edilmitir) i

Lisans 30 104 1 4 5 4 5 8 1 15

Y.Lisans 29 72 3 1 2 2 7 6 9 15
Uzaktan 13 9 2 1 3 1
Eitim
5 19 1
ift
Anadal 7 1
Eitimi

Yaz okulu
Toplam 84 204 7 6 0 7 2 1 11 17 5 31
385 1
288 13 7 13 28 36
Yl: 2012 Kaynak: Wissenschaftsladen Bonn e.V.

Ksmi olarak belirtilen alana ynelik

Tamamen belirtilen alana ynelik

36
34
GNE ENERJS EL KTABI

niversite
niversite/ tarafndan salanan/ Daha fazla
No Blge Derece
Eitim veren leri bilgi iin
Eitim/Yeterlilik
Elektrotechnik und
Informationstechnik
Studiendauer: 6 Sem. http://www.uni
Beginn: WS stuttgart.
Bachelor
Schwerpunkte de/studieren/an
Baden- of
1 U Stuttgart Elektrische gebot/etechnik
Wrttemberg Energietechnik
Science
_bsc/index.ht
(B.Sc.)
u. Energiesysteme ml?__loc
Lehrveranstaltungen u.a. ale=de
'Erneuerbare Energlen '
Photovoltaics I+II "
Technikpdagogik http://www.uni
Bachelor
Studiendauer: 6 Sem. stuttgart.
Baden- of
2 U Stuttgart Beginn: WS de/studieren/an
Wrttemberg Wahlmodul
Science
gebot/techpaed
(B.Sc.)
Photovoltaik _bsc/
Verfahrenstechnik
Studiendauer: 7 Sem. Bachelor http://fh-
Baden- Beginn: WS of offenburg.de/f
3 HS Offenburg
Wrttemberg Schwerpunkte, Energie- Science hoportal/go.jsp
technik' und (B.Sc.) ?id=90a
Umwelttechnik'
Gebudetechnik /
Gebudeklimatik
Bachelor http://www.ho
Studiendauer: 7 Sem.
of chschulebibera
Baden- Beginn: WS, SS
4 HS Biberach Engineeri ch.
Wrttemberg Wahlmodule
ng de/web/gebaeu
Solartechnik und
(B.Eng.) deklimatik
Nachhaltige
Energiesysteme
Elektrotechnik
Vertiefungsrichtung Bachelor
HS Lausitz Energiesysteme und of http://www.hs-
5 Brandenburg Standort Regenerative Engineeri lausitz.de/elekt
Senftenberg Energien Studiendauer: ng rotechnik.html
7 Sem. (B.Eng.)
Beginn: WS
http://www.uni
kassel.
de/uni/studium
Maschinenbau
/studienangebo
Schwerpunkt
Bachelor t/studiengangs
HS Lausitz Energietechnik
of seiten/
6 Hessen Standort Studiendauer: 7 Sem.
Science grundstaendig
Senftenberg Beginn: WS
(B.Sc.) e-
Lehrveranstaltung:
studiengaenge/
Solartechnik
bmaschinenba
u.html

37
35
 GNE ENERJS EL KTABI

niversite
niversite/ tarafndan salanan/ Daha fazla
No Blge Derece
Eitim veren leri bilgi iin
Eitim/Yeterlilik
Energiesystemtechnik
Studiendauer: 7 Sem.
Beginn: WS
Bachelor http://www.th
Modul:,Energiewandlun
U Kassel of m.de/site/fb03-
g II' (Regen.
7 Hessen Standort
Ressourcen,
Engineeri me/studiengan
Giessen ng genergiesyste
Solarenergie,
(B.Eng.) me.html
Photo-voltaik)
Regenerative
Energiesysteme
Materialwissenschaften
Studiendauer: http://www.uni
Bachelor
6 Sem. -
of
8 Niedersachsen U Gttingen Beginn: WS
Science
goettingen.de/
Spezialisierung auf de/111184.htm
(B.Sc.)
Halbleitermaterialien l
mglich
Physik
Studiendauer: 6 Sem.
http://www.uni
Beginn: WS Bachelor
hannover.
Lehrveranstaltungen der of
9 Niedersachsen U Hannover
Abteilung Science
de/de/studium/
studienfuehrer/
Solarenergie des (B.Sc.)
physik/
Institutes fr
Festkrperforschung
Elektrotechnik und
Informationstechnik
Studiendauer: 6
Semester
http://www.uni
Beginn: WS / SS Bachelor
hannover.
Lehrveranstaltungen u.a. of
10 Niedersachsen U Hannover
Nutzung Science
de/de/studium/
studienfuehrer/
solarer Ener-gien, (B.Sc.)
elektro/
Wirkungsweise
und Technologien von
Silizium-
Solarzellen
Elektrotechnik fr
Energie, Licht,
Automation
http://www3.f
Studiendauer: 6 Sem.
Bachelor hswf.
Beginn: WS
of de/fbei/53EA6
Nordrhein- FH Wahlpflichtmodul:
11 Sdwestfalen
Engineeri 5723CB74D1
Westfalen 'Erneuerbare
ng DA7C8CE03C
Energien',Modul'Photov
(B.Eng.) EC77141
oltaik' im
.htm#inhalt
Wahlpflichtblock

38
36
GNE ENERJS EL KTABI

niversite
niversite/ tarafndan salanan/ Daha fazla
No Blge Derece
Eitim veren leri bilgi iin
Eitim/Yeterlilik
http://www2.f
h-
Elektrotechnik mit gelsenkirchen.
Studienschwerpunkt de/FHSites/
Energietechnik Bachelor FB1/index.php
Westflische
Studiendauer: 6 Sem. of ?id=81&tx_jp
Nordrhein- HS
12 Beginn: WS Engineeri pageteaser_pi1
Westfalen Standort
Pflichtmodul ng [backId]
Gelsenkirchen
'Solartechnik u. (B.Eng.) =58
regenerative http://www2.f
Energien I' h-
gelsenkirchen.
de/FHSites/
Elektrotechnik https://www.fh
Vertiefung regenerative Bachelor muenster.
Nordrhein- Energien of de/studium/stu
13 FH Mnster
Westfalen Studiendauer: 6 Sem. Science diengaenge/ind
Beginn: WS (B.Sc.) ex.php?studId
Modul: Photovoltaik =52
http://www.fh
Bachelor
Elektrotechnik koblenz.
of
Rheinland- Studiendauer: 7 Sem. de/Elektrotech
14 FH Koblenz Engineeri
Pfalz Beginn: WS / SS
ng
nik_und_Infor
Modul: 'Photovoltaik' mation.148.0.h
(B.Eng.)
tml
http://www.fh-
Energie- und bingen.de/stud
Bachelor
Prozesstechnik ium/bachelor/e
Rheinland- of
15 FH Bingen Studiendauer: 7 Sem. nergie-
Pfalz Wahlpflichtmodul
Science
undprozesstec
(B.Sc.)
'Solartechnik' hnik.
html
http://www.hs
Energie Effizienz
augsburg.
Studiendauer: 3 Sem.
de/fakultaet/ab
Beginn: WS Master of
/studium/studi
Energieeffizientes und Engineeri
16 Bayern HS Augsburg
solaroptimiertes ng
engang/e2d_m
ast/in
Entwer-fen und (M.Eng.)
dex.html
Konstruieren
von Gebuden
Energie- und
http://portal.m
Prozesstechnik
ytum.de/studiu
Studiendauer: Master of
m/studiengaen
4 Sem. Engineeri
17 Bayern TU Mnchen
Beginn: WS / SS ng
ge/energie_
prozesstechnik
Vertiefungsfcher (M.Eng.)
_master
Solarthermische Kraft-
werke und Solar-Eng.

39
37
 GNE ENERJS EL KTABI

niversite
niversite/ tarafndan salanan/ Daha fazla
No Blge Derece
Eitim veren leri bilgi iin
Eitim/Yeterlilik
ClimaDesign
http://portal.m
Studiendauer: 4 Sem.
ytum.de/studiu
Beginn: WS Master of
m/studiengaen
18 Bayern TU Mnchen Sprachen: Engl./D. Science
ge/masterst
Studieninhalte (M.Sc.)
udiengang_cli
u.a.Erneuerbare
madesign
Energien, Solarstation
Elektrotechnik -
Studienschwerpunkt
http://iv.tu-
'Elektrische
Master of berlin.de/teach
Energietechnik'
19 Berlin TU Berlin
Studiendauer: 3 Sem.
Science ing/ETech/Stu
(M.Sc.) F_ET_0607.pd
Beginn: WS / SS
f
Modul Licht- u.
Solartechnik
Elektrotechnik und
Informationstechnik
http://www.uni
Studiendauer: 4
Master of hannover.
Sem.Beginn: WS / S
20 Niedersachsen U Hannover
SLehrveranstaltung:
Science de/de/studium/
(M.Sc.) studienfuehrer/
Wirkungsweise und
elektro-msc/
Technologien von
Silizium-Solarzellen
Energiewissenschaft
Studiendauer: 4 Sem.
Beginn:WS(empfohlen)/
http://www.stu
SS
Master of dium.tu-
Module Photovoltaik,
21 Niedersachsen TU Clausthal
Energiekonzepte
Science clausthal.de/in
(M.Sc.) dex.php?id=33
und
9
-technologien,
Photothermisches
Glas
Elektrotechnik
http://www.fh
Studiendauer: 3 Sem. Master of
bingen.
Rheinland- Beginn: WS und SS Engineeri
22 FH Bingen de/studium/ma
Pfalz Wahlpflichtmodule ng
ster/elektrotec
'Photovoltaik', (M.Eng.)
hnik.html
'Renewable Energy'
Angewandte
Naturwissenschaft
Vertiefung Angewandte
Halbleiterphysik
http://tu-
TU Studiendauer: 4 Sem.
Master of freiberg.de/stu
23 Sachsen Bergakademie Beginn: WS
Science dium/natur.ht
Freiberg Vorlesungen zu
ml
Photovoltaik
-konsekutiv-

40
38
GNE ENERJS EL KTABI

niversite tarafndan
niversite/ Daha fazla
No Blge salanan/ leri Derece
Eitim veren bilgi iin
Eitim/Yeterlilik
Chemie
Studiendauer: 4 Sem. http://tu-
TU Master of
Beginn: WS / SS freiberg.de/stu
24 Sachsen Bergakademie
Module Siliciumchemie,
Science
diengang/chem
Freiberg (M.Sc.)
industr. ie/index.html
Photovoltaik
http://www.stu
Physik dienangebot.u
Vertiefungsrichtung Master of nihalle.
Sachsen- U Halle-
25 Photovoltaik Science de/detail.www
Anhalt Wittenberg
Studiendauer: 4 Sem. (M.Sc.) .de.xml?id=24
Beginn: WS 5&name=Phys
ik&
Materials Science and
Engineering
Studiendauer: 3 Sem.
Schwerpunkt: functional
(or operational)
Master of
Schleswig- materials which have http://www.kie
26 U Kiel Science
Holstein properties
(M.Sc.)
lmat.com/
particularly suited for
use in sensor
technology, micro
electronics, photovoltaic
technology or optics
http://www.uni
Physik / Technische
hannover.
Physik Master of
Schleswig- de/de/studium/
27 U Hannover Studiendauer: 4 Sem. Science
Holstein Beginn: WS (M.Sc.)
studienfuehrer/
physik
Modul Photonik
msc/index.php
Optronik
Studiendauer: 3 Sem.
Beginn: WS / SS
http://www.tui
Modul: Photovoltaik
lmenau.
und Energiewandlung Master of
de/studieninter
28 Thringen TU Ilmenau und Science
essierte/studier
Lehrveranstaltungen (M.Sc.)
en/master/optr
Organische
onik/
Photovoltaik,
Photovoltaikanlagen,
Silizium-Photovoltaik
http://www.tui
Regenerative lmenau.
Energietechnik de/studieninter
Technische Master of
Studienrichtung essierte/studier
29 Thringen Universitt Science
Photovoltaik en/master/rege
Ilmenau (M.Sc.)
Dauer: 4 Sem. nerativ
Beginn: WS e-
energietechnik

41
39
 GNE ENERJS EL KTABI

niversite
niversite/ tarafndan salanan/ Daha fazla
No Blge Derece
Eitim veren leri bilgi iin
Eitim/Yeterlilik
Photonics
Schwerpunkt Optik und
optische
Technologien Sprache: http://www.ma
Friedrich-
Englisch Master of ster.uni-
Schiller
30 Thringen Universitt
Dauer: 4 Semester Science jena.de/MSc_P
Beginn: WS (M.Sc.) hotonics-path-
Jena
Modul: 1.html
Thermodynamik und
Physik Erneuernarer
Energien'
http://www.stu
dium.unifreibu
Photovoltaics rg.
Master of
Baden- Studiendauer: 5-8 de/studium/stu
31 U Freiburg Science
Wrttemberg Sem.
(M.Sc.)
dienfaecher/fa
Beginn: WS / SS chinfo/index.ht
ml?id_s
tud=348
Global Production
Engineering for
Solar Technology
Dauer: 2 Jahre
berufsbegleitendes, http://www.stu
weiterbildendes dienberatung.t
TU Berlin
Studium uberlin.de/men
in Kooperation Master of
Sprache: Englisch ue/studium
32 Berlin mit
Beginn: jhrlich im
Science
/studiengaenge
Renewables (M.Sc.)
Oktober /weiterbildend
Academy
Lehrveranstaltungen zu e_master/#978
Produktion, 23
Engineering, Business
Development
und Marketing fr
Solarsysteme
http://www.fer
nunihagen.
Photovoltaische und de/mathinf/stu
optoelektronische dium/weiterbil
Nordrhein- Fernuniversitt
33 Bauelelmente Zertifikat dung/akademie
Westfalen Hagen
Akademie(fern)studium _zertifik
Umfang: 2 Sem. at/photov_opto
elek_baueleme
nte.shtml
http://www.do
Tageslicht Architektur nauuni.
Master of
U Krems berufsbegleitend ac.at/de/studiu
34 sterreich Science
(sterreich) Studiendauer: 4 Sem. m/tageslichtarc
(M.Sc.)
Beginn: WS hitektur/index.
php

42
40
GNE ENERJS EL KTABI

5.3. spanyada Gne Enerjisi Eitimi

Genel olarak incelendiinde spanyada eitim resmi ve resmi olmayan olmak
zere ikiye ayrlmaktadr. spanyol eitim sistemine dhil tm retileri kapsayan
rgn eitim, devlet tarafndan dzenlenmekte ve desteklenmektedir. Resmi
olmayan eitim ise nfusun farkl gruplar iin her trl renmeyi salamak iin
rgn eitim sisteminin erevesinin dnda yaplan tm rgtl ve sistematik bir
eitim faaliyeti kapsar.
spanya'da Yksekretim, niversite Eitimi, Mesleki Eitimi ve Uzmanlk
Eitimini birbiri ile entegre etmektedir. Bu eitimlere Profesyonel Sanatsal
Eitim, Profesyonel Plastik Sanatlar ve Tasarm ile leri Spor Eitimi de dhil
edilmektedir.

5.3.1. Yksek retim Kurumlarnda Gne Enerjisi Eitimi

Gne enerjisi eitimleri ise birok niversitede farkl blmler tarafndan
verilmektedir. Bu blmler 4 yllk eitim sresine ve kendilerine has eitim
ieriklerine sahip olabilmektedirler.

5.3.2. leri Mesleki Eitim

leri Mesleki Eitim, bir dizi profesyonel alanda mesleki eitimin yan sra sosyal,
kltrel ve ekonomik hayata istihdam ve aktif katlm iin eriim salayan bir dizi
program da iermektedir. Bu kapsamda spanyada gne enerjisi alannda eitim
veren resmi ve resmi olmayan kurumlarn listesi aada verilmitir:

Sra ehir niversite Program Notlar

Carrera Universitaria en SEAS, Estudios Resmi / Onayl

Uzaktan
1 Mantenimiento y Gestin de Superiores 4 yl
Eitim
Energas Renovables Abiertos

Carrera Universitaria en SEAS, Estudios Resmi / Onayl

Uzaktan
2 Mantenimiento y Gestin de Superiores 4 yl
Eitim
Energas Renovables Abiertos

Grado en Ingeniera Elctrica Escuela de

(EET - UPC) Ingeniera de Resmi / Onayl
3 Barcelona
Terrassa (EET - PAU/FP 2013
UPC)

43
41
 GNE ENERJS EL KTABI

Sra ehir niversite Program Notlar

Escuela Superior
de Ciencias
Experimentales
Grado en Ingeniera de la y Tecnologa, Resmi / Onayl
4 Madrid Energa 4 yl
Campus de
Mstoles de la
Universidad Rey
J
Escuela
Universitaria de
Ingeniera
Grado en Ingeniera de la Tcnica Resmi / Onayl
5 Barcelona
Energa - EUETIB Industrial de PAU/FP 2013
Barcelona
(EUETIB -
UPC)
Universidad
Grado Ingenieria de Tecnologia
6 Madrid Alfonso X El 240 Kredi
de Minas y Energia
Sabio (UAX)
Escuela Tcnica
Madrid Grado en Ingeniera de la Superior de Resmi / Onayl
7 240 Kredi
Energa Ingenieros de
Minas (UPM)
Escuela Superior
de Arquitectura
Master Universitario en
y Tecnologa de
8 Madrid Eficiencia Energetica y - 7.700
la Universidad
Arquitectura Bioclimatica
Camilo Jos
Cela (UCJC)
Castelln Universitat Resmi / Onayl
9 Grado en Ingeniera Elctrica
Jaume I PAU/FP 2013
Escuela Tcnica
Superior de
Grado en Ingeniera de la Ingeniera
10 Mlaga Resmi / Onayl
energa Industrial de la
Universidad de
Mlaga (UMA)
ETS de
Ingeniera de Resmi / Onayl
Grado en Ingeniera de la
11 Vigo Minas. Campus 240 Kredi
Energa
Vigo (UVI)

Escuela
Politcnica
Valencia Grado en Ciencias Ambientales Resmi / Onayl
12 Superior de
240 Kredi
Gandia (UPV)

44
42
GNE ENERJS EL KTABI

Sra ehir niversite Program Notlar

Escuela tcnica Resmi / Onayl

Grado en ingeniera de la
13 Sevilla superior de
energa
ingeniera - US
Universitat Resmi / Onayl
14 Tarragona Grado de Ingeniera Elctrica
Rovira i Virgili PAU/FP 2013
Escuela Tcnica
Superior de
Grado en Ingeniera Resmi / Onayl
15 Madrid Ingenieros
Agroambiental 4 yl
Agrnomos
(UPM)
Escuela
Politcnica
Superior de
Grado en Ingeniera Elctrica Ingeniera de Resmi / Onayl
16 Barcelona (EPSEVG - UPC) Vilanova i la
Geltr
(EPSEVG -
UPC)
Escuela
Politcnica
Grado en Ingeniera Elctrica Superior de Resmi / Onayl
17 Barcelona
(EPSEM - UPC) Ingeniera de
Manresa
(EPSEM - UPC)
Grado en Ingeniera de Recursos Universidad de Resmi / Onayl
18 Jan
Energticos Jan (UJA) PAU/FP 2013
Escuela
Resmi / Onayl
Universitaria de
PAU/FP 2013
Ingeniera
19 Vigo Grado en Ingeniera Elctrica
Industrial. 4 yl
Campus Vigo
(UVI)
Escuela de
Grado en Ingeniera de Ingeniera y Resmi / Onayl
20 Zaragoza
Tecnologas Industriales Arquitectura 240 Kredi
(Unizar)
Escuela
Grado en Ingeniera Electrnica Politcnica de Resmi / Onayl
21 Gijn 240 Kredi
Industrial y Automtica Ingeniera de
Gijn (UNIOVI)
Puerto
Facultad de Resmi / Onayl
22 Real Grado en Qumica
Ciencias (UCA) 4 yl
(Cdiz)
Resmi / Onayl
Universidad de PAU/FP 2013
23 Huelva Grado en Ingeniera Elctrica
Huelva (UHU)

45
43
 GNE ENERJS EL KTABI

Sra ehir niversite Program Notlar

Grado en Ingeniera de Resmi / Onayl

24 Barcelona La Salle 240 Kredi
Edificacin
Universidad de Resmi / Onayl
25 Murcia Grado en Ciencias Ambientales
Murcia (UMU) PAU/FP 2013

Universidad de
Salamanca Grado en Ingeniera Electrnica Resmi / Onayl
26 Salamanca
Industrial y Automtica PAU/FP 2013
(USAL)
Universidad de Resmi / Onayl
27 Jan Grado en Ingeniera Elctrica
Jan (UJA)
Jan Grado en Ingeniera Electrnica Universidad de Resmi / Onayl
28
Industrial Jan (UJA)
Jan Universidad de Resmi / Onayl
29 Grado en Ingeniera Mecnica
Jan (UJA) PAU/FP 2013
Escuela Superior
Grado en Ingeniera de la y Tcnica de Resmi / Onayl
30 Len
Energa Ingenieros de 240 Kredi
Minas (ULE)
Algeciras Escuela
Grado en Ingeniera en Resmi / Onayl
31 Politcnica
Tecnologas Industriales
Superior (UCA)
Facultad de Resmi / Onayl
32 Badajoz Grado en Ciencias ambientales 240 Kredi
Ciencias (UEX)
Facultad de Resmi / Onayl
33 Badajoz Grado en Ingeniera qumica 240 Kredi
Ciencias (UEX)

6.4. Portekizde Gne Enerjisi Eitimi

Portekizde yksekretim iki ana alt sisteme ayrlmaktadr: niversite ve

politeknik eitim. Bu eitim zerk devlet niversiteleri, zel niversiteler, kamu
veya zel niversite enstitleri, politeknik kurumlar ve farkl trdeki dier
yksekretim kurumlar tarafndan verilmektedir. niversite sistemi, gl bir
teorik temele sahip ve yksek seviyede aratrma-odakl olmakla birlikte
niversite d sistem daha pratik eitim salar ve meslek odakldr.

Ayrca okul eitiminin zel yntemleri de mevcuttur. Mesleki okullar tarafndan

sunulan programlarda raklk sistemi ve tekrarl eitim bu zel yntemlerden
bazlardr. Bu programlar eitim sisteminin normal ak ierisinde yer
almadklar iin muntazam deildirler ve toplumun deiik hedef kitlelerinin
zgn ihtiyalarna hedef vermeye ynelik olarak planlanmlardr. Buna gre
Portekizde gne enerjisi eitimi veren niversiteler aadaki tabloda
sralanmtr:

46
44
GNE ENERJS EL KTABI

No Blge niversite Blm Program

Licenciatura em
Ponte Departemento de
1 Universidade dos Aores Energias
Delgado ciencias agrrias
Renovveis
Formao
Instituto Superior de Avanada em
2 Faro Universidade do Algarve
Engenharia Instalaes
Solares
O curso de
formao
Departemento de avanada
3 Aveiro Universidade de Aveiro
Engenharia Mecnica Eficincia
Energtica

Especializao
Tecnolgica em
Departemento de Energias
4 Aveiro Universidade de Aveiro
Engenharia Mecnica Renovveis e
Electricidade

Licenciatura em
Departemento de
Universidade da Beira Engenharia
5 Covilh Engenharia
Interior Electromecnic
Electromecnica
a renovveis
Mestrado em
Departamento de Energia para a
6 Coimbra Universidade de Coimbra
Engenharia Mecnica Sustentabilidad
e
Escola de Cincias e Engenharia da
7 vora Universidade de vora
Tecnologia Energia Solar
Faculdade Ciencias Mestrado
Departamento da Integrado em
8 Lisboa Universidade de Lisboa Engenharia Engenharia da
Geografica, Energia e do
Geofsica e Energia Ambiente

Cursos de
Centro de Cincias
Especializao
9 Funchal Universidade da Madeira Exactas e da
Tecnolgica em
Engenharia
Energias
Renovveis
Departamento de Programa
Universidade Nova de Cincias e Doutoral em
10 Lisboa
Lisboa Tecnologia da Energia e
Biomassa Bioenergia
Departamento de
Mestrado em
Universidade Nova de Cincias e
11 Lisboa Energia e
Lisboa Tecnologia da
Bioenergia
Biomassa
47
45
 GNE ENERJS EL KTABI

No Blge niversite Blm Program

Departamento de
Estudos Ps-
Universidade Nova de Cincias e
12 Lisboa Graduados em
Lisboa Tecnologia da
Bioenergia
Biomassa
Departamento de Seminrio
Universidade Nova de Cincias e Avanado de
13 Lisboa
Lisboa Tecnologia da Energia Solar
Biomassa Trmica
Licenciatura em
Engenharia
Electrotcnica e
Departamento de de
Engenharia Computadores(
14 Porto Universidade do Porto
Electrotcnica e de rea de
Computadores Especializao
de Sistemas de
Energia)

Grupo de
Investigao em
15 Lisboa Instituto Superior Tcnico Energia e
Desenvolvimento
Sustentvel(REGSD)
Centro de
Sistemas de
Madeira Interactive Competncia
16 Funchal Energia Solar
Technologies Institute Cincias Exactas e da
Trmico
Engenharia
Instituto Superior Sistemas de
17 Lisboa Autnomo de Estudos Energia e Eco-
Politcnicos Eficincia
Programa de
Universidade Catlica School of Business Gesto em
18 Lisboa
Portuguesa and Economics Energias
Renovveis
Especializao
Escola Superior
Castelo Instituto Politcnico de Tecnolgica em
19 Agrria de Castelo
Branco Castelo Branco Energias
Branco
Renovveis
Escola Superior de Especializao
Instituto Politcnico da Educao Tecnolgica em
20 Guarda
Guarda Communicao e Energias
Desperto Renovveis

Especializao
Instituto Politcnico de
21 Leiria Tecnolgica em
Leiria
Energias
Renovveis

48
46
GNE ENERJS EL KTABI

No Blge niversite Blm Program

Especializao
Viyana Escola Superior
Instituto Politcnico de Tecnolgica em
22 do Agrria de Ponte de
Viyana do Castelo Energias
Castelo Lima
Renovveis
Engenharia de
Viyana
Instituto Politcnico de Escola Superior de Sistemas de
23 do
Viyana do Castelo Tecnologia e Gesto Energias
Castelo
Renovveis
Especializao
Instituto Universitrio da Tecnolgica em
24 Maia
Maia Energias
Renovveis
Engenharia em
Instituto Superior de Energias
Mirandel
25 Estudos Interculturais e Renovveis e
a
Transdisciplinares Eficiencia
Energtica
Universidade de Trs-os- Engenharia de
26 Vila Real
Montes e Alto Douro Energias
Escola Superior de Engenharia de
Instituto Politcnico de
27 Bragana Tecnologia e de Energias
Bragana
Gesto de Bragana Renovveis
Engenharia das
Escola Superior de
Portalegr Instituto Politcnico de Energias
28 Tecnologia e de
e Portalegre Renovveis e
Gesto
Ambiente
One Year
Advanced
Study Course in
29 Lisboa MIT - Portugal
Sustaninable
Energy Systems

Phd in
30 Lisboa MIT - Portugal Sustainable
Energy Systems
SESUL(Centro de
Sistemas de Energia
31 Lisboa
Sustentveis da
Universidade de Lisboa)
Instituto Portugus de
32 vora
Energia Solar

49
47
 GNE ENERJS EL KTABI

KAYNAKLAR:
Yenilenebilir Enerji Genel Mdrl, 2013 Yl Faaliyet Raporu, T.C. Enerji ve
Tabii Kaynaklar Bakanl, 2014.
Dnyada Enerji Grnm, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl, 2013.
Dnyada ve Trkiyede Gne Enerjisi le lgili Gelimeler, Prof. Dr. Necdet
Altntop, Ar. Gr. Doan Erdemir, Erciyes niversitesi Mhendislik Fakltesi
Makine Mhendislii Blm, Mhendis ve Makine, 54, 639, 69-77, 2013.
Trkiyenin Enerji Potansiyeli ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarnn Elektrik
Enerjisi retimi Asndan nemi, Mutlu Ylmaz, 4(2), 33-54, 2012.
Trkiyede Gne Enerjisi Potansiyeli ve Bu Potansiyelin Kullanm Derecesi,
Yntemi ve Yaygnl zerine Bir Aratrma, Kamil B. Varnca ve M. Talha
Gnll, I. Ulusal Gnes ve Hidrojen Enerjisi Kongresi, 2006.
Trkiye nin Enerji Kaynaklar Arasnda Gne Enerjisinin Yeri ve nemi,
Muhsin T. Genolu, Mehmet Cebeci, Frat niversitesi Elektrik Elektronik
Mhendislii Blm.
Trkiyede Elektrik Enerjisi retimi ve Kullanlan Kaynaklar, Trkiye Kalknma
Ajans, SA-02-6-18, 2002, Ankara.
Trkiyenin Enerji Grnm, TMMOB Makine Mhendislii Odas, MMO/558,
2012.
TR52 Dzey 2 Blgesi 2023 Vizyon Raporu (Enerji Sektr)
TR42 Dou Marmara Blgesi Yenilenebilir Enerji Raporu, Temmuz, 2011.
Gne Enerji Sektr, T.C. Ahiler Kalknma Ajans Aksaray Yatrm Destek
Ofisi, 2011.
Gne Enerji Sektr Raporu, Bat Akdeniz Kalknma Ajans, 2011.
Gne Paneli Sistemlerinin Tasarm, Tahsin Krolu, Ahmet Teke, K. aatay
Bayndr, Mehmet Tmay, ukurova niversitesi Elektrik Elektronik
Mhendislii Blm, 2010.
Gne Enerjisi, EMO II, 2009.
Gne Enerjisi Sistemleri Temek Prensipleri, Serdar ksz, 2014.
Alternatif Enerji Kaynaklar, Do. Dr. Sebahattin NALAN.
Yenilenebilir Enerji Kaynaklar ve nemi, MEB Bakanl Yenilenebilir Enerji
Teknolojileri, Ankara, 2012.
Yksek retim Kurulu, Elektrik ve Enerji Blm, Yenilenebilir Enerji
Teknolojisi Program, 2010.
50
48
GNE ENERJS EL KTABI

MEB Mesleki Teknik Eitim Alanlar, Ankara, 2014.

Gne Enerjisi Eitim Seti Tasarm ve Uygulamas, brahim Sefa, Mehmet
Demirta, Ramazan Bayndr, Gazi niversitesi, Teknik Eitim Fakltesi,
Elektrik Eitimi Blm, 3, 13, 327-336, 2007.
Enerji Verimlilii Raporu, TMMOB Elektrik Mhendislii Odas, Ankara, 2012.
2014-2023 Enerji zel htisas Komisyonu n Raporu.
Yenilenebilir Enerji Raporu, ukurova Kalknma Ajans, 2012.
Gne Enerjisinden Elektrik retiminde lkemizde ve AB lkelerinde Verilen
Tevikler, Engin zdemir, H. Emre Baran.
Gne Atlas: Doaya Uyumlu Gne Enerjisi Ynetici zeti, 2012.
Gne Enerjisi Alt alma Grubu Raporu, Hidrolik ve Yenilenebilir Enerji
alma Grubu, Ankara, 2007.
Dnyada ve Trkiyede Gne Enerjisi, Dnya Enerji Konseyi Trk Milli
Komitesi, Haziran, 2009.
Trkiyede Gne Enerjisi Aratrma ve Gelitirme, Nurdil Eskin, Tesisat
Mhendislii Dergisi, 91, 74-82, 2006.
WWF Enerji Raporu, 2011.
Yenilenebilir Enerji Kaynaklarnn Trkiye Asndan nemi, Muhsin Tunay
Genolu, Frat niversitesi Elektrik Elektronik Mhendislii Blm.
Bestimmung der Vergtungsstze fr Photovoltaikanlagen 31 EEG 2014 fr die
Kalendermonate Oktober 2014, November 2014 und Dezember 2014.
Bundesnetzagentur fr Elektrizitt, Gas, Telekommunikation, Post und
Eisenbahnen, 1. Oktober 2014, abgerufen am 1. Oktober 2014 (xls)
zmir li Yenilenebilir Enerji Sektr Analizi, Nisan, 2012.
Portekiz lke Raporu, 2011.
spanya Piyasa Aratrmas Enerji Sektr, 2011.
spanya Gne Enerjisi Raporu, 2008.
WEB STELER:
http://www.gok-suaritma.com/
http://www.geopathfinder.com/
http://www.limitsizenerji.com/
http://enerjienstitusu.com/

51
49
 GNE ENERJS EL KTABI

http://solarwiki.ucdavis.edu/
http://320volt.com/wp-content/uploads/2010/02/diyot-p-n-notr-jonksiyon.png
http://www.forfo.net/ima/silicon_pic1.jpg
http://www.siliconsolar.com/wp-content/uploads/mono-v-poly-crystalline-
cells.jpg
http://www.canensis.com/
http://www.gunesenerjisisistemler.com/
http://www.eie.gov.tr/MyCalculator/iller/TR.png
http://www.eie.gov.tr/MyCalculator/iller/TR_GR.PNG
http://www.eie.gov.tr/MyCalculator/iller/TR_DD.PNG
http://en.wikipedia.org/wiki/Education_in_Spain
http://en.wikipedia.org/wiki/Education_in_Portugal
http://www.ise.fraunhofer.de/
http://pveducation.org/
http://solargis.info/
http://www.wholesalesolar.com/
http://energyinformative.org/
http://mpe.dimacs.rutgers.edu
http://fusionforenergy.europa.eu/understandingfusion/
http://science-edu.larc.nasa.gov/EDDOCS/whatis.html
http://images.nrel.gov/
http://energy.gov/
"Portugal (orthographic projection)" by Queix -
File:Europe_(orthographic_projection).svg sur Commons. Licensed under
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0-2.5-2.0-1.0 via Wikimedia
Commons -
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Portugal_(orthographic_projection).svg
#mediaviewer/File:Portugal_(orthographic_projection).svg
"Spain (orthographic projection)" by Spain_(orthographic_projection).png:
Neoespaa (talk)derivative work: L'Amricain (talk) -
Spain_(orthographic_projection).png. Licensed under Creative Commons
Attribution-Share Alike 3.0-2.5-2.0-1.0 via Wikimedia Commons -
52
50
GNE ENERJS EL KTABI

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Spain_(orthographic_projection).svg#
mediaviewer/File:Spain_(orthographic_projection).svg
"Portugal (orthographic projection)" by Queix -
File:Europe_(orthographic_projection).svg sur Commons. Licensed under
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0-2.5-2.0-1.0 via Wikimedia
Commons -
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Portugal_(orthographic_projection).svg
#mediaviewer/File:Portugal_(orthographic_projection).svg
"Turkey (orthographic projection)" by Ykleyenin kendi almas. Licensed
under Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 via Wikimedia Commons
-
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Turkey_(orthographic_projection).svg#
mediaviewer/File:Turkey_(orthographic_projection).svg

53
51