Yzey lemleri ve aretleri ders notlar

Yard. Do. Dr. A. ar Tolga

E-posta: ctolga@gsu.edu.tr
erik
Tanm
Przllk ltleri
Yzey leme aretleri
Yzey leme aretlerinin Teknik Resimdeki Yerleim
Dzeni
Tanm
Yzey ilemleri cismin nasl bir ileme tabi
tutulacan belirtir.
Deiik yntemler vardr;
talama,
frezeleme,
tornalama vb. gibi.
Makine paralarnn yzeyleri dz olmayp, dalgal
olabilir ya da yzeyler ayrca przl de olabilir.
Tanm
Baz paralarda yzey bozukluu ile przlerinin
giderilmesi istenir.
Bu dzgnletirmenin hangi oranda yaplmas
gerektii yzey ileme iaretleri ile belirtilir.

ekil 1-1. Przllk iin ekil

Przllk ltleri
Przllk ltleri aada verilmitir:
1. Rt : (toplam) maks. Przllk
2. Ra : ortalama przllk
3. Rz : son nokta przllk
4. Rp : profil ykseklii
Ortalama przllk aadaki formlle hesaplanr:
n

L yi
1 i 1
Ra y .dx Ra
Lx 0
n
Przllk ltleri
L lm uzunluklar (mm)
0,08 0,8 8
0,25 2,5 25

Tablo 1-2. Przllk snflar

Przllk
(m) snf no
50 N12
Kaba ve
25 N11
normal talal
12,5 N10
imalat
6,3 N9
ekil 1-2. Przllk ltleri 3,2 N8
1,6 N7
Talama
0,8 N6
0,4 N5
0,2 N4
0,1 N3
Honlama
0,05 N2
0,025 N1
Yzey leme aretleri

ekil 1-3. Yzey ileme iareti lleri

H1 ve H2 yaz yksekliine gre belirlenir. rnein h=3,5 mm ise H1=5

mm ve H2=10 mm olmas gerekir. Buna ilikin tablo aadadr:
Tablo 1-2. Sembol boyutlar

h 2,5 3,5 5 7 10
H1 3,5 5 7 10 14
H2 7 10 14 20 28
Yzey leme aretleri

ekil 1-4. Talal imalat yok

Yukardaki ekil ise talal imalatn olmad fakat kaba

temizleme yaplaca durumu gsterir.
Yzey leme aretleri

ekil 1-5. Talal imalat yaplacak

Yukardaki ekilde ise talal imalat yaplacaktr yan sra

tornalama, frezeleme, talama vb. ilemlerden birisi de
yaplacak demektir.
Yzey leme aretlerinin Teknik Resimdeki
Yerleim Dzeni
Bir parann rnein
iki yzeyi baka
kalitede ilenecek,
dier ksmlar ise tek
bir baka kalitede
ilenecek ise ekil 1-6.
daki gibi izilir.
Burada cismin d
yzeyi N2 kalitesinde,
delik N4 kalitesinde ve
geri kalan dier
ekil 1-6. aretlerin resimde gsterim biimi
yzeylerin tm de N7
kalitesinde ilenecek
demektir.
Yzey leme aretlerinin Teknik Resimdeki
Yerleim Dzeni
stenen kaliteler hangi
yzeyde
iaretlenecekse
ekildeki gibi o yzeye
ait olan gsterim
kullanlr.
Yzeye dik olarak
iaret konur.

ekil 1-7. izimlerde sembollerin dzenlenmesi