Reforzo e Ampliación 6º PDF

6 PRIMARIA REFORZO E AMPLIACIN
Lingua
Fichas de reforzo Ficha 41 A oracin. O suxeito . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43
Ficha 42 Palabras con -cc- e -ct- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44
Ficha 1 O grupo nominal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Ficha 43 Os neoloxismos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45
Ficha 2 O uso das maisculas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Ficha 44 Elaborar un anuncio publicitario . . . . . . . . . . . . . . .46
Ficha 3 Palabras primitivas e palabras derivadas . . . . . . 5 Ficha 45 O predicado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
Ficha 4 Adaptar textos ao destinatario . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Ficha 46 Por que/porque/porqu; se non/senn . . . . . . . . .48
Ficha 5 Os demostrativos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Ficha 47 Palabras doutras linguas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49
Ficha 6 Repaso da acentuacin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
Ficha 48 Escribir unha crnica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50
Ficha 7 Os prefixos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Ficha 49 O predicado verbal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
Ficha 8 Describir un lugar desde diferentes posicins . . . 10
Ficha 50 Signos que pechan enunciados . . . . . . . . . . . . . . .52
Ficha 9 Os posesivos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Ficha 51 As abreviaturas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53
Ficha 10 Acentuacin de ditongos e hiatos . . . . . . . . . . . . . 12
Ficha 52 Comentar un espectculo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54
Ficha 11 Os sufixos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Ficha 53 Clases de oracins . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .55
Ficha 12 Redactar un texto a partir dunhas notas . . . . . . . 14
Ficha 54 Os puntos suspensivos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56
Ficha 13 Os numerais e os indefinidos . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Ficha 55 Uso culto e uso coloquial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
Ficha 14 Acentuacin diacrtica (I) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Ficha 56 Elaborar un folleto turstico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58
Ficha 15 As palabras onomatopeicas . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Ficha 57 O texto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59
Ficha 16 Escribir unha noticia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Ficha 17 O verbo (I) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Ficha 58 Outros signos de puntuacin . . . . . . . . . . . . . . . . . .60
Ficha 18 Acentuacin diacrtica (II) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20 Ficha 59 Os vulgarismos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
Ficha 19 Eufemismos e palabras tab . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Ficha 60 Contar desde diferentes puntos de vista . . . . . . . .62
Ficha 20 Cubrir impresos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22 Ficha 61 Repaso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63
Ficha 21 O verbo (II) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23
Ficha 22 Casos especiais de acentuacin . . . . . . . . . . . . . . .24 Fichas de ampliacin
Ficha 23 As palabras homnimas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25
Ficha 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
Ficha 24 Redactar normas de seguridade . . . . . . . . . . . . . . .26
Ficha 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
Ficha 25 O verbo (III) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Ficha 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
Ficha 26 Uso do b . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28
Ficha 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .70
Ficha 27 As palabras parnimas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29
Ficha 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .72
Ficha 28 Expresar a opinin sobre un tema . . . . . . . . . . . . .30
Ficha 29 Clases de verbos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Ficha 6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74
Ficha 30 Uso do v . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32 Ficha 7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76
Ficha 31 O campo semntico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33 Ficha 8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .78
Ficha 32 Escribir instrucins . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34 Ficha 9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
Ficha 33 O adverbio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35 Ficha 10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Ficha 34 Uso do h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36 Ficha 11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
Ficha 35 Palabras individuais e palabras colectivas . . . . . . 37 Ficha 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
Ficha 36 Explicar unha ruta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38 Ficha 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
Ficha 37 Os enlaces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39 Ficha 14 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Ficha 38 Palabras con x . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40 Ficha 15 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
Ficha 39 O sentido literal e o sentido figurado . . . . . . . . . . . 41
Ficha 40 Facer unha reclamacin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42 Solucins . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .94
Obradoiro
Santillana
131345 _ 0001-0109.indd 1 28/7/09 09:18:19

Reforzo e ampliacin Lingua 6 unha obra colectiva
concibida, creada e realizada no Departamento de Primaria
de Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.,
baixo a direccin de Ana M. Guerra Caizo e Henrique Juan Redal.
Na sa realizacin intervieron:
Texto: nxela Carril
Ilustracin: Xos Vic
Correccin: Luz Cures
Edicin: Afonso Toimil e nxela Carril
2009 by Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.

Entrecercas, 2 - 15705 Santiago de Compostela
PRINTED IN SPAIN
Impreso en Espaa por
CP: 131345
Depsito legal:
Esta obra est protexida polas leis de dereitos de autor e a sa propiedade

intelectual corresponde a Obradoiro/Santillana. Os usuarios lextimos da
obra s estn autorizados a facer fotocopias para usalas como material da
aula. Queda prohibida calquera outra utilizacin fra dos usos permitidos,
especialmente aquela que tea finalidades comerciais.
131345 _ 0001-0109.indd 2 28/7/09 09:18:19

Reforzo
1 O grupo nominal
Nome Data
Lembra
O grupo nominal un conxunto de palabras agrupadas arredor dun substantivo
que funciona como ncleo. Ademais do ncleo, o grupo nominal pode estar
formado por palabras que funcionan como determinantes ou como complementos.
1. Sublia os grupos nominais que atopes no texto seguinte e arrodea o ncleo de cada un.
Un novo ordenador
O meu amigo Roi mercou un ordenador porttil. Sa
nai profesora de instituto e todos os cursos ten que se
trasladar a unha cidade nova. A familia de Roi apren-
deu a vivir con s as cousas necesarias, porque as s
han de cargar uns poucos mobles e uns poucos trastes
cando teen que trasladarse. O ordenador porttil de
Roi mis fcil de transportar ca o seu ordenador ve-
llo, con aquela pantalla enorme, o teclado amarelento
e aquel rato tan voluminoso.
2. Analiza estes grupos nominais: indica o ncleo, os determinantes e os complementos.
determinantes ncleo complementos

As mias vacacins preferidas.
Uns cantos xogos de mesa.
Algunhas pistas equivocadas.
Os mandos da Wii.
3. Copia as oracins substitundo os substantivos destacados polo grupo nominal axeitado.
a capital galega a gata persa o ro da cidade
a mia amiga da clase estes irmns xemelgos
Maria aprobou o exame de ciencias naturais.
Aldara e Xos Loureiro visitaron Santiago.
Mica apareceu preto do Lagares.
2009 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 3
131345 _ 0001-0109.indd 3 28/7/09 09:18:19

Reforzo
2 O uso das maisculas

Nome Data
Lembra
Escrbese en maiscula a letra inicial dunha palabra cando vai ao principio dun
texto, despois dos signos que pechan oracins, nos nomes propios de persoas,
animais, lugares, etc. e nos ttulos de libros, pelculas, obras teatrais, etc.
1. Copia o texto seguinte e escribe en maisculas as palabras que cumpra.
xos braas bilogo. anda que traballa

na universidade de santiago, sempre que pode
colabora cunha agrupacin ambiental de
ponteceso, a sa vila. el dedcase a observar
a variada fauna que habita as dunas do esteiro
que forma o ro anllns na sa desembocadura.
2. Tes que renovar o documento de identidade. Cubre os datos persoais da ficha con moita
atencin s maisculas.
Nome
Apelidos
Naceu en
Pas
Fillo de e de
Enderezo
3. Escribe unha oracin con cada unha das palabras seguintes.
Barcelona
Ribadavia
Hrcules
Pico Sacro
Mio
4 2009 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.
131345 _ 0001-0109.indd 4 28/7/09 09:18:19

Reforzo
3 Palabras primitivas e palabras derivadas

Nome Data
Lembra
Hai palabras que se formaron a partir doutras, como por exemplo saboroso,
que se formou engadndolle o sufixo -oso palabra sabor. As palabras
que proveen doutras chmanse palabras derivadas e as que non proveen
de ningunha palabra anterior, palabras primitivas.
1. Clasifica estas palabras en primitivas ou derivadas.
pan desfacer xoia estrao tenista timidez

cesteiro recortar camisa supermercado sopa neve
PRIMITIVAS DERIVADAS
Escribe a palabra primitiva a partir da cal se formou cada unha das derivadas
anteriores.
2. Escribe tres palabras derivadas a partir das primitivas seguintes.
terra
xeo
mar
3. Busca na caixa a palabra primitiva de cada unha destes palabras derivadas.
gordura engordar gordo gordecho

xustiza inxusto xusto axustar
claridade claro clarear clarete
intil til utilidade utilitario
portal portn porteiro porta
131345 _ 0001-0109.indd 5 28/7/09 09:18:19

Reforzo
4 Adaptar textos ao destinatario

Nome Data
1. Relaciona os fragmentos para formar tres textos.
Estimado seor: Querida Iria: Ola, Iria:
Sabes? Escribronme Escribmoslle en relacin Escrboche porque

os de Webdeportes coa compra me dixeron os de
para dicir que non que fixo o da 25 Webdeportes que a
teen a bicicleta que de maio por medio bicicleta que compramos
compramos. Pdelo crer? do noso web. por Internet se esgotou.
Informmolo de que E din que entremos Dinnos que podemos

a bicicleta que solicitou de novo na sa pxina, entrar de novo no web
est esgotada, de para que vexamos por se queremos outra
maneira que a sa nela que teen outras bicicleta, dunha marca
compra queda anulada. bicicletas. diferente.
Se ves que tal, Se quere adquirir unha Queres que miremos

quedamos unha tarde e bicicleta semellante, o que hai? Ao mellor
decidimos que facemos; visite o noso web, onde temos sorte e atopamos
se che parece ben. lle ofrecemos outras. outra bicoca.
Xa me contars. Vea, quedamos. Desculpe as molestias.
Atentamente, Un biquio, Adeus,

Pilar Poente Carlos Carlos
Webdeportes, SL
2. Escribe un texto seguindo esta indicacin.
Es Carlos e respndeslle empresa Webdeportes para agradecerlles o aviso

e para dicirlles que volvers visitar a pxina para comprar outra bicicleta.
131345 _ 0001-0109.indd 6 28/7/09 09:18:19

Reforzo
5 Os demostrativos
Nome Data
Lembra
Os demostrativos son as palabras que sinalan seres ou obxectos
indicando a distancia que hai entre eles e a persoa que fala.
Os demostrativos clasifcanse en tres grupos, segundo expresan
proximidade, distancia media ou afastamento.
1. Clasifica as oracins segundo os seus demostrativos expresen distancia temporal

ou espacial.
a. Aquel vern pasrono en Amrica do Sur.
b. Que saia queres, esta ou aquela do escaparate?
c. Creo que ese da teo que ir consulta do dentista.
d. Aquela muller puxo cara de sentirse perdida.
e. Esta ma non me poda levantar da cama!
f. Aquel home dixo que te coece.
g. Estas son as cousas que non me gustan.
h. Aquel ano foi terrible para a familia.
Distancia temporal Distancia espacial
2. Arrodea os demostrativos desta conversa que expresan proximidade espacial,

e copia o texto substitundoos por outros que indiquen afastamento.
Non penso ir a esta cidade nunca mis!
Pero se esta vez a primeira que vas ir!
Non ves que aspecto teen estas ras? Dme medo sar da casa esta noite.
Mmm, pois eu creo que non che dan medo estas ras, senn outra cousa.
Tes razn, dme medo esta cidade porque hai que ir deica al en avin!
131345 _ 0001-0109.indd 7 28/7/09 09:18:19

Reforzo
6 Repaso da acentuacin
Nome Data
Lembra
As palabras agudas teen tnica a ltima slaba. Acentanse cando acaban
en vogal, en vogal + -s, en vogal + -n e en vogal + -ns. (Non se acentan se
esa vogal forma parte dun ditongo decrecente seguido ou non de -s ou -n.)
As palabras graves teen tnica a penltima slaba. Acentanse cando
acaban en consoante distinta de -n, -s, nun grupo distinto de -ns e en ditongo
decrecente seguido ou non de -s ou -n.
As palabras esdrxulas teen tnica a antepenltima slaba. Acentanse
sempre.
1. Acenta, se cmpre, as palabras seguintes.

padrio tonica loxico
xabons colector caderno
pelicula reves portatil
Agora clasifcaas todas en agudas, graves e esdrxulas.
agudas graves esdrxulas
2. Acenta as palabras que o precisen e explica por que teen que levar acento ou non.
Berlin
Moscova
Paris
Londres
Valencia
131345 _ 0001-0109.indd 8 3/8/09 10:07:05

Reforzo
7 Os prefixos
Nome Data
Lembra
Hai palabras como precociar, que se forman engadindo un prefixo (pre-) diante
doutra palabra (cociar). Os prefixos adoitan achegar un significado diferente
ao da palabra diante da que se colocan.
1. Identifica o prefixo en cada palabra. Escrbeo separado da palabra que se uniu coma
no exemplo.
desfeito des-feito antepasado

repintar extraordinario
invencible translucir
2. Escribe tres palabras diferentes que comecen con cada prefixo.
des-
extra-
pre-
Que significado achegan os prefixos anteriores? Completa.
O prefixo contn a idea de fra de.
O prefixo contn a idea de anterioridade.
O prefixo contn a idea de accin contraria.
3. Escribe a palabra que corresponde a cada definicin. Fxate no prefixo polo que
comezan e numera.
1. Que vai mis al do ocano. 2. Que est diante do penltimo.
3. Accin contraria a conxelar. 4. Volver tomar.
re ante des trans
4. Forma palabras novas engadindo os prefixos que corresponda.
des- sub- re- pre-
engano fabricar
fixar urbano
montar vender
delegado construr
131345 _ 0001-0109.indd 9 28/7/09 09:18:20

Reforzo
8 Describir un lugar desde diferentes posicins

Nome Data
1. Le estas das descricins dunha pequena vila e dunha cidade.
Grixoa a vista de paxaro Vilalba a p de ra

Vista desde o aire, Grixoa coma Vilalba unha cidade moderna,
unha mancha marrn no medio das de amplas avenidas con rbores
montaas verdes. Est situada nun val, e prazas abertas ao ceo. Desde as ras,
atravesado por un ro de augas fras os edificios semellan agullas que
e cristalinas. A vilia est atravesada se soben ao alto querendo atrapar
por canellas apertadas e sinuosas, as nubes. As grandes vents dos
que ensanchan un par de veces edificios reflicten a luz e enchen
nas das pequenas prazas por onde anda de mis vida as ras, polas que
entra o sol e o aire. E as casas son a xente transita rapidamente, sen pausa,
pequenas, con tellados encarnados. a carn dos barullentos coches.
Agora describe a vila e a cidade anteriores desde o punto de vista contrario.
Grixoa a p de ra
Vilalba a vista de paxaro
131345 _ 0001-0109.indd 10 28/7/09 09:18:20

Reforzo
9 Os posesivos
Nome Data
Lembra
Os posesivos son as palabras que acompaan o substantivo e expresan
a quen pertence o ser ou o obxecto que o substantivo nomea.
Os posesivos indican a persoa gramatical e se hai un posuidor
ou varios.
Os posesivos poden funcionar como determinantes, como complementos
ou como ncleos do grupo nominal.
1. Cubre o encrucillado coas formas dos posesivos.
5. 6. 1. Varios posuidores, 2. persoa, masculino

singular.
2. Un posuidor ou varios, 3. persoa, feminino,
1. plural.
2. 3. Un posuidor, 1. persoa, feminino, singular.
3. 4. Un posuidor ou varios, 1. persoa, masculino
4. ou feminino, singular.
5. Varios posuidores, 1. persoa, feminino, plural.
6. Un posuidor, 2. persoa, feminino, singular.
2. Describe o teu cuarto en cinco lias. Despois, arrodea os posesivos que escribises.
3. Completa os globos con oracins que contean un posesivo.
131345 _ 0001-0109.indd 11 28/7/09 09:18:20

Reforzo
10 Acentuacin de ditongos e hiatos

Nome Data
Lembra
O ditongo a unin dunha vogal aberta e unha vogal pechada que
se pronuncian nunha soa slaba. Os ditongos seguen as regras xerais
de acentuacin.
Os hiatos son das vogais que estn xuntas, pero que se pronuncian
en slabas distintas. Se a vogal tnica a pechada e a vogal aberta
a tona, ponse acento na vogal pechada para marcar o hiato (sada).
Cando van xuntas as vogais dbiles i e u forman un ditongo e non
se acentan se a tnica a primeira vogal (partiu); pola contra, forman
un hiato se a tnica a segunda vogal e acentase (rudo).
1. Separa en slabas estas palabras e indica se teen ditongo (D) ou hiato (H).
anci manitico
raa esquo
papeis estreito
sado odo
2. Explica a acentuacin das palabras anteriores que teen ditongo.
3. Completa con i ou u estas palabras e pon acento grfico cando debas marcar o hiato.
fe ra s ave o tavo mo ro po ta
sa da polic a l a mu o mi do
4. Fxate nas palabras destacadas e ponlles acento grfico se o precisan.
A asociacion cultural da vila organizou unha viaxe

a Roma. A capital de Italia unha cidade fascinante,
chea de edificios do periodo do imperio romano.
Encantoume o paseo polo Coliseo, pero se vos digo
a verdade, co que mis gocei foi co voo en avion.
Non sabia que me fose emocionar tanto iso de voar
por enriba das nubes.
131345 _ 0001-0109.indd 12 28/7/09 09:18:20

Reforzo
11 Os sufixos
Nome Data
Lembra
Algunhas palabras, como pianista, frmanse engadindo un sufixo (-ista) ao final
doutra palabra (piano). Os sufixos poden cambiar unha palabra de clase
e achegan un cambio de significado respecto ao da palabra que se engaden.
1. Descompn as palabras seguintes escribindo a palabra primitiva e o sufixo,

coma no exemplo.
realista real+ista ourensn

caloroso teatral
dignidade mensaxeiro
2. Forma novas palabras engadndolles s palabras seguintes o sufixo correspondente.
-ista arte moda

-eza nobre duro
-axe piloto montar
-oso pasta milagre
3. Marca s as palabras que levan sufixo.
almacn escaso armario guionista soo
gasoso frescor imaxe factura etiquetaxe
Indica a palabra primitiva e o sufixo que se engadiu s palabras que marcaches.

4. Escribe tres palabras diferentes cos sufixos indicados.

-oso
-dor
-eiro
5. Sublia o sufixo de cada palabra e numera segundo o significado que achega o sufixo.
limoeiro moedeiro 1. Oficio ou profesin.

paraugueiro pasteleiro 2. rbore froiteira.
carpinteiro plataneiro 3. Recipiente para gardar algo.
131345 _ 0001-0109.indd 13 28/7/09 09:18:21

Reforzo
12 Redactar un texto a partir dunhas notas

Nome Data
1. Copia na folla da dereita as ideas clave deste texto, que estn destacadas.
A festa de Vicente
Na festa de aniversario de Vicente haba
moita xente: foron os seus pais, irmns, A festa de Vicente
curmns e amigos, e fixronlle moitos
Asistentes:
agasallos, como un xogo de ordenador,
un xersei, dous libros, un disco e un lapis
de memoria.
Pasrono moi ben e merendaron moito.
Agasallos:
Haba empanada, bocadillos, doces
e unha torta de chocolate que tia unha
pinta bosima. En fin, unha gran festa.
Merenda:
2. Redacta un texto a partir destas notas.
Excursin a Lugo
- Xoves pasado, 5 de novembro.
- Alumnos das das clases de 6.
- Desprazamento en autobs.
- Ma: percorrido pola muralla e visita
catedral.
- Xantar no parque Rosala de Castro.
- Tarde: visita ao Museo Provincial.
A excursin a Lugo
131345 _ 0001-0109.indd 14 28/7/09 09:18:21

Reforzo
13 Os numerais e os indefinidos
Nome Data
Lembra
Os numerais son palabras que expresan cantidade ou orde de forma precisa.
Poden ser cardinais ou ordinais.
Os indefinidos son palabras que expresan cantidade ou existencia de forma
imprecisa.
1. Clasifica as palabras destacadas segundo sexan numerais ou indefinidos.
Un cocieiro afeccionado
Hai algns meses pedinlle avoa que me explicase como fai a bica. Dxome que cmpren
poucos ingredientes: catro ovos, catrocentos gramos de faria e outro tanto de azucre.
Ademais, necesitamos douscentos mililitros de nata lquida e douscentos de manteiga.
Despois de bater todo isto, botmolo nun recipiente longo, cun pouco de azucre por riba
para que faga costra. Pomolo ao forno corenta minutos a cento oitenta graos. Ao comezo
a bica non me saa ben, pero despois de varios intentos xa me sae mellor. Mais ningunha vez
me sau coma a da avoa. Ser porque ela mide as cantidades e eu fgoo a ollo
numerais indefinidos
2. Aqu tes a lia de sada dunha carreira de Frmula 1. Cubre o texto cos numerais
ordinais correspondentes.
1. Alonso 3. Hamilton 5. Sutil
2. Massa 4. Raikkonen
Fernando Alonso ser o na lia de sada do Gran Premio do Brasil.

Seguirao Massa, que sair desde a posicin. Na posicin
atopamos o McLaren de Hamilton, que aspira a obter o campionato nesta carreira.
O Raikkonen e, nun sorprendente lugar, atopamos a Adrin Sutil.
131345 _ 0001-0109.indd 15 28/7/09 09:18:21

Reforzo
14 Acentuacin diacrtica (I)

Nome Data
Lembra
O acento diacrtico sase para distinguir palabras que se escriben igual,
pero que teen significados diferentes.
Algunhas parellas de palabras que levan acento diacrtico pronncianse
de forma diferente: unha delas ten a vogal tnica aberta e a outra tena
pechada. Neste caso a vogal tnica aberta a que leva sempre o acento
diacrtico. Exemplo: cmpre: necesario / compre merque.
1. Pronuncia amodo as palabras seguintes e colorea cada unha seguindo o cdigo.

con acento sen acento
vermello verde
vogal tnica (e, o) aberta vogal tnica (e, o) pechada
presa prsa pola pla
oso so bola bla
Completa agora estes grupos nominais coas palabras anteriores que cumpra.
unha ________ de pan unha ________ de cristal
unha ________ de carballo unha ________ con auga
un ________ de polo un ________ panda
2. Escribe a forma verbal en presente de indicativo que corresponda en cada caso.

Xiana, parceme que (VER) mal, tes que ir ao oculista.
Meu curmn Xin (VIR) durmir mia casa moitas fins de semana.
Se ti non (VIR) comigo, non vou festa.
Eles non (VER) a televisin pola noite; ditanse sa hora.
3. Marca as oracins en que a palabra destacada est correctamente acentuada.
O gato durmiu fora da casa hoxe. Tia presa e non parou a falar.
Para esta torta cmpren dez ovos. Xa nos avisaron do corte de luz.
Ns marcharemos sobre as oito. Manqueime no pe ao saltar o valo.
4. Escribe ben as oracins anteriores que estaban mal acentuadas.

131345 _ 0001-0109.indd 16 28/7/09 09:18:21

Reforzo
15 As palabras onomatopeicas
Nome Data
Lembra
Hai palabras que se formaron por imitacin de determinados sons.
Por exemplo, bisbar formouse a partir da imitacin do son que fan
as persoas que falan en voz baixa (bis-bis). Estas palabras
denomnanse onomatopeicas.
1. Escribe oracins que contean o nome do animal e a palabra onomatopeica.
Auuuu! Ca-ca-ra-c! Beee!
O lobo ouvea
Cro, cro! Miau, miau! Po, po!
2. Marca a palabra onomatopeica de cada serie.
bufar buscar bulir burlar
restar renxer remar reter
trincar tocar tintinar tronzar
chantar chiscar chapuzar chorar
Completa cada oracin coa forma verbal anterior que corresponda.

Vin como o teu irmn nos charcos que hai no camio.
Alicia entrou pola porta, via cansa.
Ao saltar, as moedas no peto da chaqueta.
A porta da casa cada vez que a abren.
3. Escribe os verbos anteriores xunto coa onomatopea que corresponda.
rass-rass buf-buf
chip-chap tin-tin
2009 Edicins Obradoiro, S. A./Santillana Educacin, S. L. 17
131345 _ 0001-0109.indd 17 28/7/09 09:18:21

Reforzo
16 Escribir unha noticia

Nome Data
1. Observa este suceso e responde as preguntas para preparar a noticia escrita.
Luns, 3 de febreiro. Ao cabo de dous das

Estaba recollendo
Praia das Areas.
unhas cunchas cando
Excursin, alumnos de 6. O cofre contn
atopei isto
o tesouro dun antigo
veleiro pirata que
Que pasou?
Onde pasou?
Quen participou?
Cando pasou?
Por que pasou?
2. Redacta a noticia e escribe un titular que recolla o mis importante do suceso.

Se o precisas, inventa algn dato mis e engdeo noticia.
131345 _ 0001-0109.indd 18 28/7/09 09:18:21

Reforzo
17 O verbo (I)
Nome Data
Lembra
Os verbos son as palabras que expresan accins ou estados e os sitan
no tempo.
Cada verbo ten moitas formas verbais. As formas verbais poden ser simples
ou perifrsticas. O conxunto de todas as formas dun verbo a sa conxugacin.
Todas as formas verbais constan de raz e desinencia.
1. Arrodea os verbos que atopes no texto seguinte.
O descubrimento dos dinosauros

Din que o cientfico ingls Richard Owen propuxo,
no ano 1842, usar a palabra dinosauro para definir unha
antiga clase de rptiles de grandes proporcins, da que
descubriron moitos restos fsiles durante o sculo XIX.
A palabra dinosauro provn dos termos gregos dains,
que significa terrible, e sauros, que significa lagarto.
2. Separa estes verbos en raz e desinencias.
convenzo xogar
xantaban dirixides
sentise collera
sairn repartiu
3. Escribe os infinitivos das formas verbais seguintes e di a que conxugacin pertencen.
almorza almorzar, primeira conxugacin

souben
iredes
dei
vexa
tivo
desfai
dormen
convn
pertence
131345 _ 0001-0109.indd 19 28/7/09 09:18:22

Reforzo
18 Acentuacin diacrtica (II)

Nome Data
Lembra
O acento diacrtico serve tamn para diferenciar das palabras que se escriben
igual, pero das cales unha tnica (substantivo, verbo, adxectivo) e a outra
tona (artigo, preposicin, conxuncin). Exemplo: : contracin a+a; ala /a:
artigo feminino singular; pronome tono; preposicin.
As formas verbais con acento diacrtico consrvano cando van seguidas
do pronome persoal. Exemplo: Iso che imposible.
1. Ponlles acento diacrtico s formas destacadas que o precisen en cada oracin.
Chegamos a casa as cinco en punto para recollelos e tian as maletas sen facer.
Esas bandexas son demasiado chas, non chas recomendo para servir o cocido.
Se me da tempo, despois da merenda vou facerche unha visita.
Copia as formas destacadas anteriores que son contraccins e explica

que compoentes as forman.

2. Pasa estas oracins de negativas a afirmativas. Ten en conta que as formas

con diacrtico deben manter o acento grfico.
Non me ds medo.
Non me vn buscar el.
Non vos moi amable.
Non lle d a gana.
3. Completa coa forma axeitada en cada caso.
/e mis / mais
A titora ________ de cinco a seis. Quero ________ leituga.

Non o movas, ________ frxil. Non o pediu ________ desexbao.
Sabela ________ Roi xa marcharon. Canto ________ leo ________ me gusta.
Cando ________ a carreira? Busqueino ________ non o atopei.
Fai a cama ________ recolle o cuarto. Tardou ________ de das horas.
Marchou ________ non volveu. Xogou ________ estaba lesionado.
131345 _ 0001-0109.indd 20 3/8/09 10:07:07

Reforzo
19 Eufemismos e palabras tab

Nome Data
Lembra
s veces, substitumos palabras que poden resultar ofensivas ou pouco
elegantes por outras que consideramos mis respectuosas ou bonitas.
Estas palabras chmanse eufemismos e as palabras s que substiten,
palabras tab. Por exemplo, a palabra discapacitado un eufemismo
que se utiliza no lugar de minusvlido, considerada tab.
1. Localiza das expresins eufemsticas no texto.
Este conflito blico causou

moitos danos colaterais
entre a poboacin civil
Copia cada expresin anterior ao carn da palabra tab a que equivale.
guerra vtimas
2. Escribe a palabra tab e o eufemismo que che suxire cada imaxe.
Tab Tab
Eufemismo Eufemismo
3. Clasifica as palabras e expresins de cada parella segundo sexan eufemismos

ou palabras tab.
invidente - cego morte - defuncin demente - tolo
parir - dar luz desocupado - parado ouriar - mexar
Eufemismos Palabras tab
131345 _ 0001-0109.indd 21 28/7/09 09:18:22

Reforzo
20 Cubrir impresos
Nome Data
1. Fxate ben como se cubriu este impreso, atopa tres incorreccins e explcaas.
IMPRESO DE MATRCULA - CAMPAMENTO FIN DE SEMANA

SOLICITANTE. DATOS PERSOAIS
Xulio Fonte Ferro
(1. apelido) (2. apelido) (Nome)
Domicilio: ra Slvora, 4 2. B Nm: Piso e porta:
Localidade: Rois Provincia: A Corua C.P.: 15911
Tel. fixo: 98686900 Tel. mbil: 37465077 Correo electrnico: xufon@correo.es
Idade: 11 anos Data de nacemento: 01/01/1999
Actividades (Marca cunha cruz das opcins)
XOGOS MUSICAIS * INFORMTICA ** (*Para nenos e nenas
COCIA DIVERTIDA * X XOGOS DE ENXEO **
de 6 a 8 anos)
(**Para nenos e nenas
X FACEMOS TEATRO * PINTURA E ESCULTURA ** de 10 a 12 anos)
Data 11 de novembro de 2010 Sinatura:
Incorreccin 1
Incorreccin 2
Incorreccin 3
2. Cubre ti o impreso de forma correcta cos teus datos.
IMPRESO DE MATRCULA - CAMPAMENTO FIN DE SEMANA

SOLICITANTE. DATOS PERSOAIS
(1. apelido) (2. apelido) (Nome)

Domicilio: Nm: Piso:
Localidade: Provincia: C.P.:
Tel. fixo: Tel. mbil: Correo electrnico:
Idade: Data de nacemento:
Actividades (Marca cunha cruz das opcins)
XOGOS MUSICAIS * INFORMTICA ** (*Para nenos e nenas
de 6 a 8 anos)
COCIA DIVERTIDA * XOGOS DE ENXEO ** (**Para nenos e nenas de
FACEMOS TEATRO * PINTURA E ESCULTURA ** 10 a 12 anos)
Data Sinatura:
131345 _ 0001-0109.indd 22 28/7/09 09:18:22

Reforzo
21 O verbo (II)
Nome Data
Lembra
As formas verbais teen nmero e persoa. Pero o infinitivo, o xerundio
e o participio son formas non persoais.
Os verbos sitan a accin nun tempo concreto: no pasado, no presente
ou no futuro.
Os modos verbais reflicten a actitude do falante diante do que di.
Os modos verbais son tres: indicativo, subxuntivo e imperativo.
1. Le o texto e ordena as vietas.
Un accidente desafortunado
Xon comprou unha bicicleta a semana pasada e atreveuse a sar pola beirava. Un coche
saltou un stop, tocoulle de costado e fixo que caese ao chan. Agora est en repouso, porque
rompeu un brazo. De aqu a cinco semanas, quitaranlle a escaiola e poder comezar
os exercicios de rehabilitacin. Por sorte, levaba o casco e non lle pasou nada grave.
Agora sublia os verbos en forma persoal que atopes no texto. Usa o amarelo
para os verbos en pasado, o vermello para o presente e o verde para o futuro.
2. Completa as oracins cunha forma persoal do verbo entre parnteses.
unha mgoa que Xon non (COECER) esta vila.

Cando (PODER), me (PASAR) o sal.
(PECHAR) a porta de todo, por favor.
Xos (TER) sono porque non (DURMIR) abondo.
Agora clasifica os verbos que escribiches segundo o modo ao que pertencen.
indicativo subxuntivo imperativo
131345 _ 0001-0109.indd 23 28/7/09 09:18:23

Reforzo
22 Casos especiais de acentuacin

Nome Data
Lembra
Cando un pronome persoal tono (me, te, che, o... e as correspondentes
contraccins) vai unido ao verbo provoca que cambie a posicin da slaba
tnica. Para os efectos de acentuacin, os verbos cos pronomes pospostos
seguen as normas xerais de acentuacin. Exemplo: presntalles.
Os estranxeirismos adaptados nosa lingua tamn seguen as regras xerais
de acentuacin. Exemplo: debut, xamp, lder.
As palabras compostas seguen as regras de acentuacin se van
perfectamente unidas (sapoconcho) e acentanse individualmente
se van unidas por guin: trxico-cmico.
1. Escribe a forma verbal que se indica para cada lia tendo en conta que deben ir xunto
co pronome posposto e despois ponlle acento grfico se cumpre.
Brais.
mercar Como hoxe o aniversario de Neves, samos lle un
comenta regalo; e despois iremos ao cine. llo avoa, non
lembra se vaia preocupar se chegamos tarde. E te do can:
saca o a pasear un pouco polo parque. Por certo, cando
pide chegue teu irmn, lle que che axude a ordenar o sa-
chama ln. Se precisas algo, nos. Hoxe temos a tarde para
ns e queremos aproveitala! Un bico, pap.
2. Di que acentuacin ten a forma verbal, engdelle o pronome e di cal a acentuacin

da nova forma co pronome posposto. Fxate no exemplo.
contar (aguda) + cha contaracha (grave)
recolle ( )+a ( )
comn ( ) + as ( )
buscarei ( ) + te ( )
saben ( )+o ( )
3. Ponlles acento grfico s palabras compostas seguintes que o precisen.
videocamara longametraxe teorico-practico

galego-portugues cortauas pasamans
lucecu baloncesto castelan-falante
131345 _ 0001-0109.indd 24 28/7/09 09:18:23

Reforzo
23 As palabras homnimas
Nome Data
Lembra
Algunhas palabras teen igual forma, anda que significado distinto como nora
(atraccin de festa) e nora (a muller do fillo con relacin aos pais deste);
outras como abalar e avalar, pronncianse igual, anda que se escriben
de maneira diferente. As palabras que se pronuncian igual, escrbanse
ou non de maneira diferente, son palabras homnimas.
1. Relaciona cada oracin co significado da palabra homnima destacada.
Non tivo valor para dicirllo. Poer unha cousa nun sitio.
Non comas o pan, que ten balor. Elixir.
Tes que botar mis leite no vaso! Peluxe causada por fungos, mofo.
Imos votar un novo delegado. Coraxe, valenta.
2. Sublia os dous homnimos que hai en cada oracin e, despois, completa o cadro
co que se pide.
1 Deixeiche o sobre cos cartos sobre a mesa.

2 Segundo as bases da carreira o segundo en chegar tamn recibe premio.
Homnimos Clase de palabra Significado
Homnimos Clase de palabra Significado
3. Escribe a palabra comn a cada parella de definicins e escribe unha oracin con cada
significado.
Dez mis dous. Dar pos as aves.

a) b)
Pastel, confeito. Columna grosa e forte.
a)
b)
131345 _ 0001-0109.indd 25 3/8/09 10:07:08

Reforzo
24 Redactar normas de seguridade

Nome Data
1. Observa os sinais seguintes e responde.
1 3
2 4
Cal o obxectivo destes sinais?

A quen van dirixidos?
Escribe a norma que indica cada sinal.
Norma 1
Norma 2
Norma 3
Norma 4
2. Escribe un texto en que expliques as normas de seguridade que teen que seguir
os usuarios dunhas escaleiras mecnicas.
NORMAS DE SEGURIDADE NAS ESCALEIRAS MECNICAS
131345 _ 0001-0109.indd 26 28/7/09 09:18:23

Reforzo
25 O verbo (III)
Nome Data
Lembra
Os tempos verbais son conxuntos de formas que sitan a accin no mesmo
tempo e no mesmo modo.
Os tempos verbais pdense clasificar en varias categoras: tempos pretritos,
tempos presentes ou tempos futuros.
1. Sublia as formas verbais que atopes no texto, seguindo o cdigo.
vermello presente verde pasado azul futuro
Anxo, o que todo o conta

O meu amigo Anxo ou non sabe gardar un segredo ou mete a zoca! Hai uns das, estabamos
preparando a festa de aniversario para Marta e comenteille: Non lle digas nada. E el
asegurou: Tranquilo, serei unha tumba! Pero aos dous das, Marta chamou por telfono
enfadada: Contoume Anxo que estades preparando unha festa para Silvia. Por que non me
dixestes nada? Xa vedes a metedura de pata de Anxo. Non sei cando cambiar!
2. Risca, en cada serie, as formas que non pertencen a cada tempo de pasado do modo
indicativo.
perfecto falei dixeron iremos observaches acabarades
pluscuamperfecto revisara regresaras iriamos desfarei foran
imperfecto falaba presenta escoitaban saa tivera
3. Analiza os verbos que aparecen no dilogo, seguindo o modelo.
Rapazas, sodes as mellores. Por iso estou

segura de que gaaredes o partido.
Si, tes razn! Gaaremos o partido e dedicaremos
a vitoria a todos os nosos afeccionados.
Sodes: segunda persoa do plural do presente de indicativo do verbo ser.

131345 _ 0001-0109.indd 27 28/7/09 09:18:23

Reforzo
26 Uso do b
Nome Data
Lembra
Escrbese b nos casos seguintes:
Diante de l e r (ags acivro). Exemplo: amable, broma.
As terminacins -bilidade e -bundo. Exemplo: amabilidade, vagabundo.
As palabras que comezan por bu-, bur- e bus- (ags vurullo). Exemplo: bufanda,
burbulla, buscar.
As formas do pretrito imperfecto de indicativo dos verbos en -ar (-aba, abas...).
Os verbos acabados en -bir (ags servir, vivir, e vir e os seus derivados).
Os verbos beber, caber, deber, haber, saber e sorber.
Outras palabras como abel, baleiro, billa, bolboreta, marabilla, mbil, polbo...
1. Busca na sopa de letras oito verbos con b e clasifcaos.
S B R B S P N R
infinitivo en -bir
T R E O A A T A
E S C R I B I R
X L I A E E E M
C A B E R B B R
C M I V E E S N
infinitivo en -ber
E B R R B R U I
N E E E L N B B
P R O H I B I R
X S O R B E R S
Completa estas palabras coa grafa que lle falta e escribe de cal dos verbos
anteriores deriva cada unha.
sa io su ida
prohi icin reci idor
lam etada escri n
sor ete e edoiro
2. Escribe o nome de tres animais con b a que se refiren estas definicins.

lnsecto voador con catro s de cores vistosas.
Molusco comestible, con oito brazos longos.
Mamfero salvaxe tamn chamado porco bravo.
3. Reescribe esta oracin en pretrito imperfecto.

Cando o mar golpea nas rochas, resoa msica na costa.
131345 _ 0001-0109.indd 28 3/8/09 10:07:09

Reforzo
27 As palabras parnimas
Nome Data
Lembra
Hai palabras, como elica e heroica, que se pronuncian dunha maneira tan
semellante que se poden confundir. Este tipo de palabras chmanse palabras
parnimas.
1. Marca en cada caso a palabra que corresponde imaxe.
serea focios
verea foucios
caneln tromba
canelln trompa
2. Copia cada oracin co parnimo axeitado.
O campamento tia (previsins / provisins) para un mes.
Non era tan doado (acertar / acercar) a resposta ao enigma.
Seu pai ensinoulle a (profesin / procesin) de carpinteiro.
A ta amoestacin tivo un (efecto / afecto) inmediato.
O ourego unha (especie / especia) moi aromtica.
3. Copia a parella de palabras de cada recadro que poden ser parnimas entre si.
adoptar optar adaptar
actitude aptitude virtude
teito reino leito
malla vella tella
131345 _ 0001-0109.indd 29 28/7/09 09:18:24

Reforzo
28 Expresar a opinin sobre un tema

Nome Data
1. Le o texto seguinte e responde.
Mercado de intercambio
Esta fin de semana houbo na praza vella de Vilasol
o primeiro mercado de intercambio. A asistencia
de pblico que acudiu para cambiar obxectos foi
moderada. Falamos con algns dos asistentes
e as opinins sobre este acontecemento que obtivemos
son variadas. Xulia, unha vecia da vila, comentounos:
unha maneira ecolxica de desfacerse das cousas
que non utilizas e que ocupan lugar na casa.
reciclar. Cambiei un xogo de ordenador que non
usaba por unha pelota de baloncesto. Pero non
todos teen a mesma impresin, tal como nolo
transmitiu Ral, outro vecio que se achegou polas
diversas casetas e que nos explicou: Eu creo que
isto non ten futuro: quixen cambiar un disfrace de
superheroe, pero non atopei ningun que estivese
interesado. Ademais, como podes calcular o valor
das cousas? Non sera moi xusto, por exemplo,
cambiar unha cunca por un televisor, non cre?.
Que opinan do mercado de intercambio as das persoas mencionadas no texto?

Xulia
Ral
2. Que opinas ti? Escribe un breve texto para explicalo e d argumentos.
131345 _ 0001-0109.indd 30 28/7/09 09:18:24

Reforzo
29 Clases de verbos
Nome Data
Lembra
Os verbos poden ser regulares e irregulares.
Os verbos regulares manteen a mesma raz en todas as formas e presentan
as mesmas desinencias ca o verbo que lles serve de modelo de conxugacin.
Os verbos irregulares presentan cambios na raz ou toman desinencias
diferentes das do verbo que lles serve de modelo.
Os verbos defectivos teen unha conxugacin incompleta.
1. Arrodea as formas verbais do dilogo seguinte.

Viches aquelas sombras, Paulio? Que son?
A non hai nada!
Como que non! Paulo, fxate ben. Parece un ovni!
Seor Garca, xa sei o que lle pasa. Ten as
lentes sucias!
Copia as formas verbais anteriores e escribe, ao carn delas, o infinitivo correspondente.

Responde. Cales destes verbos son irregulares? Por que o sabes?
2. Le o dilogo seguinte e sublia os tres verbos defectivos que atopes.
Hoxe non chove nin chuvisca, Como o sinto!

non leves paraugas. O home do tempo non
E que ocorreu? adoita equivocarse!
Unha molladura!
Responde. Que caracteriza os verbos defectivos?
131345 _ 0001-0109.indd 31 28/7/09 09:18:24

Reforzo
30 Uso do v
Nome Data
Lembra
Escrbense con v os casos seguintes:
Todas as formas dos verbos vir, servir e vivir e as palabras da sa familia.
Os adxectivos rematados en avo/a, ave, evo/a, eve, ivo/a. Exemplo: oitavo,
suave, lonxevo, breve, nocivo... ags (ceibo, ceibe, rabe e roibo).
As formas verbais co son /B/ dos verbos estar, ter e ir. Exemplo: estiven,
tiven, vou.
A maiora dos verbos rematados en -ver (ags beber, sorber, haber, caber
e saber).
Outras palabras como caravel, vasoira, voda gravata, gravar, avogado, voitre,
av, covarde, vermello e os derivados delas.
1. Completa os ocos do texto con b ou v.
Un filme pouco coecido

Onte meu curmn le oume ao cine a er unha pelcula. Titul ase
O oita o da e seica dun director escandina o do que eu nunca on falar.
O filme un canto ilusin de i ir, que relata a loita dun rapaz contra
a enfermidade que o o riga a estar encamado e contra a que se re ela
con alenta. Ha a pouca xente no cine; segundo meu curmn porque
o filme non ti o moita pu licidade, pero os crticos falan moi en del
e din que desen ol e a historia de forma positi a.
2. Completa cada oracin coa forma correcta.

Mira no caixn da mesa se gardei o reloxo al. (a ver / haber)
A sopa de allo que fai meu pai est moi . (voa, boa)
A roupa xa metn na lavadora. (vola /bola)
3. Escribe unha oracin con cada palabra que non empregaches na actividade anterior.

4. Escribe un verbo da mesma familia de cada unha destas palabras.

avogado vivencia
varredor servizo
131345 _ 0001-0109.indd 32 28/7/09 09:18:24

Reforzo
31 O campo semntico
Nome Data
Lembra
As palabras parafuso, papel de lixa e trade son tres substantivos relacionados
cun mesmo tema: a bricolaxe. O conxunto de palabras da mesma clase
(substantivos, adxectivos, verbos, etc.) que se relacionan cun mesmo tema
forman un campo semntico.
1. Agrupa as palabras seguintes segundo o campo semntico a que pertencen.
amorodo arroz cereixas leituga

repolo pexego cebada espinacas
acelgas limn trigo millo
froitas verduras cereais
2. Numera cada grupo de palabras segundo o campo semntico a que pertencen e engade
das palabras mis en cada campo.
1. instrumentos musicais 2. ferramentas 3. recipientes 4. profesins
serra, martelo, esptula, ,
piano, frauta, boe, ,
avogado, arquitecto, mdico, ,
xerra, vaso, cunca, ,
3. Localiza e risca as das palabras intrusas en cada campo semntico.
mesa armario reloxo cadeira carpinteiro
irm amable av cuado compaeiro
cociar culler guisar maceira frixir
zapato p coxa brazo curar
131345 _ 0001-0109.indd 33 28/7/09 09:18:24

Reforzo
32 Escribir instrucins
Nome Data
1. Fxate nesta secuencia de imaxes e responde.
De que informa esta secuencia de imaxes?
Que ingredientes e que materiais se utilizaron?
En cantos pasos se fai a receita?

Que nome lle poeras?
2. Escribe agora o texto dando as instrucins para elaborar esta sobremesa.
Como se fan
Ingredientes:
Dbense seguir os pasos seguintes:
131345 _ 0001-0109.indd 34 28/7/09 09:18:25

Reforzo
33 O adverbio
Nome Data
Lembra
Os adverbios son palabras invariables que expresan circunstancias de lugar,
tempo, modo e cantidade, ou ben afirmacin, negacin ou dbida.
Os adverbios poden funcionar como complemento dun verbo, dun adxectivo
ou doutro adverbio.
1. Identifica os adverbios que atopes no texto seguinte e clasifcaos segundo

a circunstancia que expresan.
Ao Xurs
Ma marcho de viaxe serra do Xurs. Anda que non est demasiado lonxe, nunca fun
a esta zona. Sempre ocorre que aquilo que temos mis preto o que coecemos peor.
Como a viaxe dura pouco, nuns das volverei escribir neste blog e contareivos como
o pasei (espero que moi ben!). Se vs estivestes al algunha vez, deixdeme un comentario
e compartide as as vosas impresins comigo.
lugar tempo modo cantidade
2. Relaciona cunha frecha cada adverbio coa palabra que complementan, coma
no exemplo.
Xos vive demasiado ben: non d golpe!
Non te sentes as que te vas magoar no lombo.
Cada da gstame menos esta serie de debuxos animados.
O avin de Londres non chegou anda; anunciaron que o far mis tarde da hora
prevista.
3. Escribe adverbios que signifiquen o contrario dos seguintes.
arriba mellor
preto non
dentro tarde
ben menos
131345 _ 0001-0109.indd 35 3/8/09 10:07:10

Reforzo
34 Uso do h
Nome Data
Lembra
Escrbense con h:
Todas as formas dos verbos haber, habitar, herdar, hospedar...
As palabras que comezan por prefixos con h como hect(o)-, hemi-, hept-,
hidro-, hiper-, etc.
Moitas outras palabras como harmona, herba, historia, horta, hotel,
humidade... e os seus derivados.
En galego escrbense sen h algunhas palabras que en casteln si o levan.
Exemplo: ermida, inchar, irmn, oco, orfo, mero, so, ovo, ola!...
1. Escribe unha oracin cunha forma conxugada de cada verbo.
herdar
hospedar
prohibir
habitar
2. Escribe un prefixo con h que falta en cada palabra.

masaxe fobia soluble
mercado activo tensin
rea litro gramo
Completa cada oracin coa palabra anterior que lle acaia polo sentido.
Meus pais queren poer no cuarto de bao unha baeira de .
Non para quieto, un rapaz .
A cisterna dese camin s ten capacidade para corenta .
3. Completa con hai ou a.
Xa moito tempo que marchou. Vou agora para .

Mira ben dentro. est o noso coche.
Neste mesn prato do da. Hoxe non escola.
4. Escribe h s nas palabras que o teen que levar.

pro ibir ollos ovos irmn
ora inverno erba pre istoria
armnica orror oco umidade
131345 _ 0001-0109.indd 36 28/7/09 09:18:25

Reforzo
35 Palabras individuais e palabras colectivas

Nome Data
Lembra
Hai palabras que, en singular, nomean un conxunto de elementos iguais.
Por exemplo, arquiplago nomea un conxunto de illas. As palabras que
en singular nomean un conxunto de seres ou elementos chmanse colectivas
e as que nomean unha soa cousa chmanse individuais.
1. Escribe a palabra individual que corresponde a cada imaxe.
equipaxe ramo constelacin vaixela
2. Copia as oracins cambiando a palabra individual destacada pola colectiva

que corresponda. Fai os outros cambios que necesites.
Visitaremos esta illa nas prximas vacacins.
O xogador saudou o pblico despois do partido.
Quera ter unha casa preto da montaa.
3. Localiza na sopa de letras cinco palabras colectivas e cinco individuais

e clasifcaas.
S V E O V E L L A E individuais colectivas
S O O Z E Q E F V X
R B L T N C A R L P
A A E D X D A O T A
B R E R A D C T A X
A C X D M D L A A
O N O E F O M T R
O A P A U Z U P F O
B E X A B E L L A N
O B E X R C I T O
131345 _ 0001-0109.indd 37 28/7/09 09:18:25

Reforzo
36 Explicar unha ruta

Nome Data
1. Le, observa o plano e marca o itinerario correcto.
Mara est diante do concello dunha vilia e quere ir deica a fervenza que hai a dous
quilmetros, pero non coece a ruta. Pregntalle a dous vecios do lugar e estas son
as respostas que obtn. Cal das das a correcta?
concello
Vecio 1 Vecio 2
Vai por esta estrada cara arriba todo rec- Sigue esta estrada cara arriba. Na bifurca-
to. Xusto despois de cruzar por unha pe- cin contina dereita todo recto. Pasars
quena ponte por onde pasa un regato, por unha ponte sobre un regato e esquer-
esquerda hai un camio que sobe cara da deixars un desvo. Contina recto e che-
montaa. Vai por el e contina subindo gars a un cruzamento onde hai un grupo
por un camio que pasa entre pieiros. de casas. Xira esquerda e contina pola
No cruzamento seguinte, xira de novo pista que sobe cara ao bosque. No cruza-
esquerda e contina un carreiro montaa mento seguinte xira dereita por un camio
arriba, moi empinado, ata chegar ao mi- sinuoso e estreito que vai en costa. No alto
radoiro da fervenza. est o miradoiro da fervenza.
2. Escribe cal a ruta que ter que seguir Mara desde a fervenza ata o castelo.
131345 _ 0001-0109.indd 38 28/7/09 09:18:25

Reforzo
37 Os enlaces
Nome Data
Lembra
Os enlaces son palabras invariables que serven para unir palabras ou grupos
de palabras.
As preposicins son enlaces que unen palabras co seu complemento.
As conxuncins son enlaces que unen palabras, grupos de palabras
e oracins entre si. Hai conxuncins copulativas, disxuntivas e adversativas.
1. Arrodea os enlaces que atopes neste texto seguindo o cdigo.
vermello as preposicins azul as conxuncins
Ns contra as cascudas
Maruxa e mais eu comezamos unha batalla contra as
cascudas. Cando vimos a primeira, pensamos que debera
entrar na casa pola vent. Maruxa matouna cunha vasoira,
pero ao da seguinte apareceu outra. Probablemente sasen
do moble que hai debaixo da pa, porque ese un lugar
hmido en contacto con tubos.
As cascudas que nos visitan non son desas negras que
haba antes, senn desas encarnadas e noxentas que hai agora.
2. Explica a funcin de cada clase de conxuncins.
copulativas
disxuntivas
adversativas
Di que tipo de conxuncins son as seguintes e escribe unha oracin con cada unha.
nin ( )
senn ( )
ou ( )
e( )
3. Completa as oracins cos enlaces do cadro que corresponda en cada caso.

O meu equipo xoga o teu Ourense.
nin de
senn a Este paraugas non teu Lusa.
nin contra ti eu sabemos a onde vai ese bus.
e en
O pai a nai marcharon ver os avs.
131345 _ 0001-0109.indd 39 28/7/09 09:18:25

Reforzo
38 Palabras con x
Nome Data
Lembra
A grafa x pode representar dous sons no galego.
A maiora das veces, a grafa x soa coma en mxica.
En moitas palabras cultas, a grafa x soa coma ks ou s. Exemplo: examinar...
Levan x palabras cos prefixos ex- e extra- (fra, exceso) Exemplo: extraer,
extraordinario. Non levan x as palabras escavar, escavadora, estraar,
estranxeiro...
s veces, por influencia do casteln, algns falantes empregan con x
palabras que teen que levar ll. Cmpre evitar este tipo de confusins.
Exemplo, a forma correcta antollo, non *antoxo.
1. Sublia todas as palabras coa grafa x e despois copia tres exemplos de cada.
Viaxes interesantes
Aleixo levounos de excursin pola fraga do Eume.
Segundo nos explicou un importante exemplo
de bosque autctono e, pola sa riqueza natural,
a xoia dos bosques da pennsula Ibrica. Despois
de andar un bo anaco xantamos preto do mosteiro
de Caaveiro, que est xusto no corazn da fraga. Pola
tarde Aleixo deixounos andar un pouco ao noso aire.
Xavi e mais eu dedicmonos a examinar pequenos
insectos e plantas semellantes s que aparecan
nun libro que levaba el. Foi extraordinario ver tantas
cousas! Xa tardia soou o chifre de Aleixo, que nos
chamaba para regresar casa. A prxima vez vainos
levar Guarda, onde desemboca o ro Mio.
O x soa coma
en maxia
O x soa coma
en taxi
2. Completa as palabras coa grafa correspondente en cada caso.
x/s x/ll
e cavar e piento pele o pare a

e pecial e poer carre ar dese o
e traccin e toupar estropa o anto o
e periencia e trarradio c egas a u ere
131345 _ 0001-0109.indd 40 28/7/09 09:18:26

Reforzo
39 O sentido literal e o sentido figurado

Nome Data
Lembra
O sentido literal dunha palabra o significado que ten en orixe. Por exemplo,
embarcar significa entrar nalgns vehculos para emprender unha viaxe.
O sentido figurado, en cambio, o significado que adquire unha palabra
a partir do uso expresivo que se fai dela. Por exemplo, embarcar, en sentido
figurado, significa participar nun negocio arriscado ou pouco conveniente.
1. Marca a oracin en que a palabra destacada ten un sentido figurado.
O mar estaba moi tranquilo. Est inmerso nun mar de dbidas.

Este rapaz un ceo, axuda a todos. Ma o ceo estar moi anubrado.
O pai unha mquina calculando. O pai ten unha mquina de escribir vella.
2. Escribe o nmero da oracin a que fai referencia cada significado e di se se trata

dun sentido literal ou figurado.
1. O detido cantou quen fora 1. Mara pintoume aquel proxecto

o culpable en cinco minutos. como algo extraordinario.
2. O coro da escola cantou unha peza 2. Pintamos o noso cuarto en dez
do meu compositor preferido. minutos.
Producir sons musicais coa voz. Describir como unha cousa.

Sentido Sentido
Confesar unha cousa forza. Cubrir con pintura.
Sentido Sentido
3. Completa as oracins coa palabra que corresponda en sentido figurado.
espia Teo unha noticia : iremos de viaxe a Pars.

bomba Detrs desta de duro hai un rapaz sensible.
mscara Alberte un , est a pero non axuda a nada.
moble Non gaar ese partido unha que leva cravada.
Escribe unha oracin co sentido literal das palabras anteriores.

131345 _ 0001-0109.indd 41 28/7/09 09:18:26

Reforzo
40 Facer unha reclamacin

Nome Data
1. Le a situacin seguinte e responde.

Todos os sbados vas a un curso de natacin
na piscina municipal da ta localidade. Desde
hai unhas semanas, a temperatura da auga
mis baixa do habitual e decides presentar
unha reclamacin.
Que queixa tes que expresar?
Que peticin tes que facer?
2. Cubre agora o impreso de reclamacin cos teus datos e expn os motivos

e a solicitude da ta reclamacin. Inventa os datos que precises.
FOLLA DE RECLAMACINS
CENTRO MUNICIPIO
DATOS DO RECLAMANTE
APELIDOS NOME
DOMICILIO CP
LOCALIDADE PROVINCIA
TELFONO: CORREO-E
MOTIVO DA RECLAMACIN
SOLICITUDE
Localidade e data
, de de 20
Sinatura:
131345 _ 0001-0109.indd 42 28/7/09 09:18:26

Reforzo
41 A oracin. O suxeito
Nome Data
Lembra
Os enunciados son agrupacins ordenadas de palabras con significado
completo. Poden ser frases ou oracins.
As oracins conteen polo menos un verbo en forma persoal e estrutranse
en suxeito e predicado.
O suxeito pode ser lxico ou gramatical. O suxeito lxico consta sempre
dun ncleo, que pode ir acompaado ou non de determinantes
e complementos.
1. Converte cada frase en oracin, e cada oracin en frase.
Vai moito fro.

Que neno tan forte!
Por moitos anos!
Xa nos veremos!
2. Sublia en cada oracin, o suxeito de vermello e o predicado, de azul.
A avoa de Carlos fai unhas empanadas de bonito bosimas.

Un compaeiro da clase vive nunha granxa de Arza.
Aquel gato siams buscaba comida entre o lixo.
Este edificio de cor azul s ten tres pisos.
Copia os suxeitos das oracins anteriores no cadro, separando os elementos
de que constan.
determinantes ncleo complementos
3. Escribe das oracins que contean suxeito lxico, e das que contean suxeito
gramatical.
suxeito
lxico
suxeito
gramatical
131345 _ 0001-0109.indd 43 3/8/09 10:07:11

Reforzo
42 Palabras con -cc- e -ct-

Nome Data
Lembra
Os grupos -cc- e -ct- mantense naquelas palabras en que os preceden
as vogais a, e, o. Exemplo: espectacular, exacta, proxeccin.
Suprmese a letra c nos grupos -cc- e -ct- cando os preceden as vogais
i e u. Exemplo: reproducin, dicionario, ditado, estrutura.
Son excepcins a esta norma algunhas palabras de uso culto como:
adiccin, pictograma, veredicto, ficcin.
Cando unha palabra se escribe co grupo -ct-, as da sa familia tamn
conteen o grupo -cc-. Exemplo: acto-accin.
1. Arrodea a oracin correctamente escrita en cada caso.
a) O actor non acudiu proxeccin do seu novo filme.

b) O actor non acudiu proxecin do seu novo filme.
a) A causa do accidente foi unha terrible distraccin do condutor.

b) A causa do acidente foi unha terrible distracin do conductor.
a) A elecin do novo diretor ser o prximo mrcores.

b) A eleccin do novo director ser o prximo mrcores.
2. Escribe unha palabra rematada en -cin ou -ccin relacionada con cada unha
das seguintes.
calefactor condutor
activo directo
discreto correcto
destrur extracto
3. Completa as palabras do cadro coas grafas que faltan. Despois pinta da mesma cor
as palabras que son da mesma familia.
produ ir obxe in extra ivo edi orial
obxe o edi or produ or extra or
extra in produ in obxe ivo obxe ar
edi in extra o edi ar produ ivo
131345 _ 0001-0109.indd 44 3/8/09 10:07:11

Reforzo
43 Os neoloxismos
Nome Data
Lembra
A palabra chatear foi creada hai pouco tempo para referirse
a unha realidade que deica ese momento non exista: conversar a travs
da Internet. As palabras novas que xorden nunha lingua para referirse
a cousas, accins, etc., que antes non existan chmanse neoloxismos.
1. Relaciona cada neoloxismo coa imaxe correspondente.
escner cmara fotogrfica telfono mbil micrfono
Escribe unha oracin con cada palabra.

2. Une as partculas para formar neoloxismos. Fxate na acentuacin.
inter cros
moto fibra
micro xogo
vdeo nauta
3. Identifica dous neoloxismos en cada cartel e cpiaos.
Ata o 70% de desconto! Cibercaf Novolar

Ofertas na seccin de multimedia Goza da Internet coa mellor
do hipermercado. velocidade e comodidade.
131345 _ 0001-0109.indd 45 3/8/09 10:07:12

Reforzo
44 Elaborar un anuncio publicitario

Nome Data
1. Fxate no anuncio e responde.
As zapatillas con msica

que amenizarn os teus paseos. Zapatillas Meloda...
Ponas e camia con ritmo.
Temas en formato mp3

e camia con alegra
Altofalantes laterais
Interior forrado
e punteira reforzada
Variedade de cores e modelos
Que produto se anuncia?

Que se destaca del?
Cal o slogan?
Copia unha frase do texto que s dea informacin.
Copia unha frase que intente convencer o destinatario.
2. Completa cada slogan co produto que podera anunciar.

Para crecer san e con enerxa, toma Galctica cada da.
Con Mirasol, veralo todo doutra cor.
Proba o Pelosn e dilles adeus aos cabelos enredados.
3. Escolle un dos slogans anteriores e elabora o anuncio completo, tendo en conta

o modelo da actividade 1.
131345 _ 0001-0109.indd 46 28/7/09 09:18:26

Reforzo
45 O predicado
Nome Data
Lembra
Os predicados poden ser verbais ou nominais.
O predicado nominal expresa que ou como ou est o suxeito. Contn
un verbo copulativo e un atributo. O atributo expresa unha calidade ou un estado
do suxeito. O predicado verbal presenta como ncleo un verbo predicativo
que expresa accin ou proceso.
1. Escribe unha oracin a partir de cada ncleo do predicado.
cantas
recolle
estaredes
construir
durma
2. Relaciona cada oracin co tipo de predicado que contn.
O meu amigo Alberte vexetariano.

O prximo vern iremos de viaxe a Len.
As gatias parecan asustadas. PREDICADO NOMINAL
Antn traballa de arquitecto en Londres.
PREDICADO VERBAL
A rbore mis abundante aqu o carballo.
A auga deste regato parece contaminada.
3. Arrodea o verbo copulativo de cada oracin e sublia o atributo.

Maria est farta de tanto rudo. Estas nenas semellan das esculturas.
Xerardo foi un avogado moi prestixioso. Os ciclistas parecan cansos.
4. Escribe de novo as oracins anteriores cambiando o nmero do suxeito.

Marca. Que outros elementos tiveches tamn que cambiar de nmero?
S o verbo. S o atributo. O verbo e mais o atributo.

131345 _ 0001-0109.indd 47 28/7/09 09:18:27

Reforzo
46 Por que/porque/porqu; se non/senn

Nome Data
Lembra
Por que (preposicin + interrogacin) escrbese nas preguntas directas
e indirectas. Exemplo: Por que hai tantos accidentes? Sei por que ocorre.
Porque (conxuncin) escrbese en oracins que indican causa de algo
ou responden unha pregunta. Exemplo: Seino porque o vin.
Porqu (substantivo) equivale a motivo, causa. Exemplo: Xa sei o porqu
dos accidentes.
Se non (conxuncin + adverbio de negacin) escrbese cando se expresa
unha condicin negativa: Exemplo: Se non o vexo, non o creo...
Senn (conxuncin) escrbese cando se contrapn unha idea a outra;
equivale a pero si. Exemplo: A causa non a velocidade, senn os espirros.
1. Escolle a forma axeitada e escribe cada oracin.

Non trouxo o que pediches (senn / se non) outra cousa.
Non poders entrar (senn / se non) tes unha invitacin.
Tomaracho a mal (senn / se non) te coecese.
Non me gusta esa bicicleta azul (senn / se non) a vermella.
Marcha xa (senn / se non) queres perder o autobs.
2. Completa o texto coas formas que faltan: porque, por que ou porqu.
Un empacho
Tiven que levar a Cuco, o meu can, ao veterinario non se atopaba ben.
Eu estaba preocupado el normalmente non para quieto pero ese da
estaba tristeiro. Queixbase e eu non saba estaba as. Mais en canto
Lois, o veterinario, o viu dixo: Un empacho!. Pero empachou se non
lle dei mis comida da habitual? Mis tarde, xa na casa, descubrn o :
todo foi o moi larpeiro entrara na despensa e comera todo un saco da
sa comida preferida, sen que ningn dos da casa nos decatsemos.
131345 _ 0001-0109.indd 48 28/7/09 09:18:28

Reforzo
47 Palabras doutras linguas

Nome Data
Lembra
s veces utilizamos palabras doutras linguas. Algunhas destas palabras
acaban formando parte da nosa lingua como, por exemplo, a palabra ftbol
que provn do ingls football. Con todo, en caso de que haxa unha palabra
propia para nomear a mesma cousa, preferible usar esta en lugar
da de orixe estranxeira.
1. Arrodea os estranxeirismos usados nestas oracins.
Quedei co meu curmn no hall do hotel.

Tirade estas bolsas no continer amarelo.
O hobby do meu irmn o aeromodelismo.
Ma cearemos no self-service que abriron no barrio.
Escribe de novo as oracins cambiando a palabra estranxeira pola que corresponda
na nosa lingua.
vestbulo
afeccin
colector
autoservizo
2. Ordena as letras e escribe a forma galega de cada estranxeirismo.
show ECEULSPTCO
mnager RANTESENEPRET
hndicap CONINVENTENIE
rnking CFICNLACISIA
brguer SARABUHAMRGUE
3. Escribe unha oracin para cada parella de palabras coas formas galegas
correspondentes.
show / hall
hndicap / rnking
mnager / brguer
131345 _ 0001-0109.indd 49 28/7/09 09:18:28

Reforzo
48 Escribir unha crnica

Nome Data
1. Le o texto e observa con atencin as imaxes; despois, responde.
1
Festa da Primavera
Sbado 25 de marzo 2
PROGRAMA
9 h Tirada de foguetes
11 h Pasacalles coa banda municipal
14 h Actuacin da charanga da escola
15 h Paella xigante 3
18 h Desfile de carrozas
20 h Concurso de disfraces: entrega
de premios
22 h Baile coa orquestra Atlntida
(no pavilln multiusos)
Ven e psao ben!
De que informa o cartel?

Que informacin che ofrece cada imaxe?
Imaxe 1
Imaxe 2
Imaxe 3
2. Escribe unha crnica breve en que contes como foi o da de festa:

como se desenvolveron as actividades, o ambiente da festa e a ta impresin xeral.
131345 _ 0001-0109.indd 50 28/7/09 09:18:28

Reforzo
49 O predicado verbal
Nome Data
Lembra
O predicado verbal est formado polo verbo, que funciona como ncleo,
e polos complementos deste verbo. Os principais complementos
verbais son o complemento directo, o indirecto e o circunstancial.
O complemento directo nomea o obxecto ou o ser sobre o que recae a accin
expresada polo verbo.
O complemento indirecto nomea o destinatario da accin que indican o verbo
mis o complemento directo.
O complemento circunstancial expresa circunstancias da accin verbal.
1. Escribe unha oracin para cada debuxo. Cmpre que todas contean un complemento
directo e un complemento indirecto.
2. Sublia os complementos circunstanciais das oracins seguintes e di de que tipo son.
O avin sae cara a Pars s doce en punto.

Os mdicos do hospital actan sabiamente.
Reuninme no parque cos meus curmns.
Esta casa incendiouse por un curtocircuto.
Aquel xardineiro cortouse coas tesoiras.
3. Completa as oracins seguintes coa clase de complemento que se indica.
COMP. DIRECTO No mercado vin

COMP. INDIRECTO Regaleille un libro
CC DE LUGAR Anta vive
CC DE TEMPO Citoume
CC DE MODO A chuvia cae
CC DE CAUSA Manqueime
131345 _ 0001-0109.indd 51 28/7/09 09:18:28

Reforzo
50 Signos que pechan enunciados

Nome Data
Lembra
Para indicar que unha oracin acaba e que comeza outra, utilizamos varios
signos de puntuacin.
Ao final das oracins en que se afirma ou se nega algo, escrbese
un punto (.).
Ao final das oracins en que se pregunta algo escrbese un signo
de interrogacin (?).
Ao final das oracins en que se expresa sorpresa, admiracin, medo, etc.
escrbese un signo de admiracin (!).
Despois destes signos, escrbese sempre maiscula.
1. Escribe un texto en que utilices as tres clases de puntos que estudaches.
2. Arrodea no texto os signos de interrogacin, os de admiracin e os diferentes tipos

de punto (punto e seguido, punto e parte e punto final). Usa cor diferente
para cada signo.
Querida Irea:
Como ests? Como vai todo por Viveiro? Eu xa cheguei a Lisboa! Isto precioso! Estou
segura de que che gustara. Toda a cidade bastante costenta e por iso aconsellable usar
o transporte pblico se non tes as pernas moi fortes: tranvas, descoloridos e escangallados;
autobuses, pequenos e rpidos para subir as ras estreitas; e mesmo ascensores e funiculares,
que te levan dun barrio que est nunha zona moi alta a outro que est nunha zona chaira.
Sabes que estou aprendendo portugus? A verdade que se parece moito ao galego.
Pregunteille a Joo: Como se di deica logo?. E el contestoume: Dise at logo. Xa ves,
que doado!
Pois daquela, at logo a todos.
Rosa
Que outros signos de puntuacin atopaches no texto? Di como se chaman.
131345 _ 0001-0109.indd 52 28/7/09 09:18:28

Reforzo
51 As abreviaturas
Nome Data
Lembra
Para expresar de maneira abreviada a palabra sculo, escribronse
as letras iniciais da palabra seguidas dun punto (sc.).
Estas representacins abreviadas dunha palabra chmanse abreviaturas.
1. Marca a abreviatura correcta de cada palabra.
pxina px. px. pxn.

nmero nm. num. nm.
documento dm. dom. doc.
preposicin pr. prep. pre.
doutor doc. dtor. Dr.
2. Escribe a abreviatura de cada palabra.
adxectivo telfono familia

avenida profesor esquerda
3. Copia as oracins substitundo as abreviaturas por palabras completas.
O Dr. Olmeiro ten a consulta na r. Andoria.
O novo nm. deste cmic ten vinte pxs.
Os Srs. clientes teen mis informacin no tel. 11050.
4. Copia estoutras oracins substitundo as palabras en cursiva polas abreviaturas

correspondentes.
Esta preposicin tamn aparece na pxina 45.
O profesor Ramos chegar en cinco minutos.
A mido os substantivos van acompaados dun adxectivo.
131345 _ 0001-0109.indd 53 28/7/09 09:18:28

Reforzo
52 Comentar un espectculo
Nome Data
1. Le este texto e responde as preguntas.
Un espectculo redondo
Esta fin de semana os alumnos de sexto asistimos a unha representacin teatral
no auditorio municipal. A obra titulbase Mis al da montaa. Con este ttulo, ningun
de ns poda imaxinar de que tratara a historia. E a verdade que foi toda unha sorpresa.
A obra presenta as aventuras dun novio e despistado prncipe a quen seu pai, o rei, obriga
a pasar unha proba que forma parte da tradicin familiar: ten que ir montaa sagrada
do reino para atopar unha coroa que un emisario do rei agochou al. De camio,
ao prncipe ocrrenlle unha serie de peripecias moi graciosas que, en moitas ocasins,
provocaron as gargalladas do pblico. A decoracin do escenario era bastante escasa,
pero a graza e a desenvoltura dos actores e das actrices supla esta falta. Todos samos
do auditorio cun sorriso nos beizos.
De que tipo de espectculo fala o texto?

Cal o argumento?
Que aspectos da representacin se destacan no texto?
2. Observa a imaxe e inventa os datos para a pelcula a que podera pertencer.
Ttulo
Argumento
Imaxina un aspecto da pelcula que che puidese chamar a atencin e comntaa.
131345 _ 0001-0109.indd 54 28/7/09 09:18:29

Reforzo
53 Clases de oracins
Nome Data
Lembra
Segundo a intencin do falante, as oracins poden ser enunciativas,
interrogativas, exclamativas, exhortativas ou imperativas, optativas
ou desiderativas e dubitativas.
Segundo o nmero de verbos en forma persoal que contean, as oracins
poden ser simples ou compostas.
Segundo o suxeito sexa axente ou paciente as oracins poden ser activas
ou pasivas.
1. Observa o debuxo e completa os globos cunha oracin interrogativa e cunha enunciativa.
2. Arrodea os verbos en forma persoal que atopes neste texto. Despois, copia no cadro
das oracins simples e das compostas.
Das futuras campioas

Marta especialista en natacin sincronizada. Este ano acompaa unha deportista mis
nova, que se chama Carolina. Polo de agora s participan en campionatos autonmicos,
pero de aqu a un tempo formarn parte nunha competicin europea. Son unhas
nadadoras traballadoras e constantes e xa conseguiron unhas cantas medallas.
Seguro que un da as veremos nos xogos olmpicos!
simples
compostas
3. Escribe unha oracin pasiva e convrtea, a continuacin, en activa.
pasiva
activa
131345 _ 0001-0109.indd 55 28/7/09 09:18:29

Reforzo
54 Os puntos suspensivos
Nome Data
Lembra
Escribimos puntos suspensivos (...) nos casos seguintes:
Para indicar que unha enumeracin est incompleta.
Para indicar que unha oracin se interrompe para expresar sorpresa,
dbida, temor...
O puntos suspensivos sempre son tres. Despois dos puntos suspensivos
non se pode poer punto, pero si signos de interrogacin e de admiracin.
1. Explica que funcin cumpren os puntos suspensivos nas oracins seguintes.
Non podes imaxinar en cantos lugares estivo o meu av Afonso: Mxico, Australia,
Nova Celandia, Senegal, Finlandia
Perdoa pero levas posta a mia chaqueta!
Mai, non sei como dicircho suspendn un exame.
2. Escribe unha oracin con puntos suspensivos para cada debuxo.
1.
2.
3.
Explica que funcin fan os puntos suspensivos en cada oracin.

1.
2.
3.
131345 _ 0001-0109.indd 56 3/8/09 10:07:14

Reforzo
55 Uso culto e uso coloquial

Nome Data
Lembra
Cando falamos ou escribimos, utilizamos unhas palabras ou outras segundo
a situacin en que nos encontramos. Por exemplo, o adxectivo formidable
adoita utilizarse en contextos cultos ou formais (traballos da clase,
conferencias, etc.), mentres que en contextos coloquiais, como unha conversa
entre amigos, mis frecuente usar guai.
1. Clasifica a palabra de cada parella segundo o uso que tea.
obreiro operario proxenitores pais conversar parrafear

aforas periferia obsequiar regalar indixente pobre
uso culto uso coloquial
Escribe unha oracin con cada palabra de uso culto anterior.

2. Escribe as oracins seguintes dunha maneira mis culta.

Quera deixar o choio e liscar daquela fbrica.
Os meus colegas volveron rebentados da sa viaxe.
Non charles tanto, que teo unha dor de cabeza bestial.
131345 _ 0001-0109.indd 57 28/7/09 09:18:29

Reforzo
56 Elaborar un folleto turstico

Nome Data
1. Le a informacin deste folleto turstico e responde.
Combarro, unha vila sobre a ra

Combarro unha vila tranquila das Ras Baixas, un exemplo de arquitectura marieira
e unha das mellor conservadas de Galicia. Pertence ao concello de Poio, na comarca
urbana de Pontevedra.
Est a 7 km da cidade de Pontevedra. Para chegar aqu, desde esta cidade, hai que pasar
a ponte da Barca e coller cara dereita a estrada PO-308.
As construcins mis destacadas deste lugar son os seus hrreos, mis de trinta, que
o viaxeiro pode contemplar aliados sobre as rochas mesmo beira do mar. Ademais
de servir para gardar gran, utilzanse como secadoiro de peixes tpicos da ra. Tamn
encontramos numerosos cruceiros situados nas prazas e encrucilladas.
Ademais da arquitectura, o viaxeiro tamn pode contemplar escenas marieiras
que se desenvolven no porto e na praia: barquias entrando ou sando, redeiras,
mariscadoras... e gozar da fabulosa gastronoma que ofrecen os restaurantes do lugar.
Sobre que lugar informa o folleto?

En que pargrafo se ofrece cada informacin?
* OUTRAS ACTIVIDADES * PRESENTACIN
* ATRACTIVO PRINCIPAL * COMO CHEGAR
2. Observa estas notas e elabora un folleto turstico sobre Allariz. Non esquezas escribir
un ttulo ben atractivo.
Allariz, metade occidental de Ourense, a 25 km da capital.

Atravesado polo curso medio do ro Arnoia de leste a oeste.
Museos: do coiro (sc. VIII), do xoguete (800 xoguetes dos primeiros
60 anos do sc. XX), do tecido, iconogrfico.
Festa de san Bieito (11 de xullo), Festa da Empanada (3. fin de semana
de agosto), Festa do Boi, Feira do Amendoado, Feira de Outono...
131345 _ 0001-0109.indd 58 28/7/09 09:18:29

Reforzo
57 O texto
Nome Data
Lembra
Os textos son as unidades superiores da linguaxe que utilizamos para
comunicarnos.
Os textos teen unhas caractersticas comns: son mensaxes completas,
presentan ideas ordenadas, conteen enunciados referidos a un mesmo tema
que se relacionan entre si. As relacins entre os diferentes enunciados
dun texto establcense por medio de enlaces extraoracionais.
1. Corrixe as oracins seguintes para resumir as caractersticas que debe ter un texto.
O texto explica unha mensaxe incompleta.
As ideas presntanse de forma libre.
Os enunciados que o forman tratan sobre temas diferentes.
Os enunciados non teen ningunha relacin entre si.
2. Explica cal destes dous conxuntos de enunciados rene mellor as propiedades dun texto
e por que.
A.
Cando volvo para a casa, sempre paso pola froitara. A semana pasada merquei
un pastel de maz.
Bo da, as laranxas estn docsimas, hoxe comprarei unhas cantas. E as ameixas
tamn.
Xa teo sobremesas para a comida.
B.
O meu irmn sempre quixera ter un can. Mentres vivira na casa de nosos pais, non
lle deixaran ter un. Agora, como xa se independizou e vive s, mercou un pequenio.
Ma irei sa casa para ver o cadelio.
131345 _ 0001-0109.indd 59 28/7/09 09:18:29

Reforzo
58 Outros signos de puntuacin

Nome Data
Lembra
As parnteses [( )] utilzanse para introducir unha explicacin, unha
informacin ou unha aclaracin dentro dunha oracin.
As comias ( ) utilzanse para reproducir as palabras literais que dixo
ou escribiu unha persoa ou para citar os ttulos de artigos, poemas, etc.
A raia () utilzase para introducir as palabras dun personaxe
ou as aclaracins do narrador cando fala un personaxe.
1. Cubre os ocos da noticia cos fragmentos que presentamos abaixo.

A ONU ( ) presentou un informe sobre
o quecemento global, en que recolle as conclusins do grupo de expertos reunidos
en Valparaso ( ). Segundo estes especialistas,
.
Por iso, fan unha chamada aos gobernos de todo o mundo para que
.
Polos arredores do edificio onde tivo lugar a reunin vronse manifestantes ecoloxistas
con pancartas que dican, por exemplo,
( ).
salvemos a Terra, en ingls

Organizacin das Nacins Unidas
pdese afirmar que o ser humano responsable do cambio climtico
na costa chilena
Save the Earth
adopten polticas econmicas compatibles coa proteccin do medio
2. Inventa un dilogo entre un cliente dun restaurante e un camareiro. Non esquezas

utilizar a raia no comezo de cada intervencin.
131345 _ 0001-0109.indd 60 28/7/09 09:18:29

Reforzo
59 Os vulgarismos
Nome Data
Lembra
s veces, pronunciamos ou escribimos de maneira incorrecta algunhas
palabras, ben por descoecemento ou ben por desleixo. Por exemplo, hai
quen di cunducir en vez de conducir. Estas formas incorrectas das palabras
chmanse vulgarismos e cmpre evitalos, sobre todo na linguaxe escrita.
1. Escribe a forma correcta que corresponde a estes vulgarismos.
andalias amoto
mamoria premiso
talfano nnima
2. Busca, na sopa de letras, a palabra correcta que se corresponde con cada vulgarismo.
I C E R A R A M O P
N M N P O B R U E indicin
X F I U G A D S R R menistro
E H E N L D N I L F probe
C V E C I O C A E
vicio
C E C F G S A A T C
I P E R F G T E R T mseca
P O B R E U R Q O perfeuto
N P U L C X C I O R xantare
V X A N T A R O T E
3. Escribe de novo este texto corrixindo os vulgarismos.
Onte fun ao mercado a comprar

uns churizos e marchei indinado.
Pidronme corenta euros por un
quilo! Ah, non, de min non se bulra
ninguin! As que colln o meu carro
e marchei a toda velocid.
131345 _ 0001-0109.indd 61 28/7/09 09:18:29

Reforzo
60 Contar desde diferentes puntos de vista

Nome Data
1. Le o texto e despois fai a actividade que se pide.
A bolsa do mercador
Un mercador, despois de vender todo o que levara ao mercado, preparbase para volver
casa cando descubriu que perdera unha bolsa de dieiro onde tia vinte moedas.
Convocou a todos os que estaban ao seu redor e prometeu unha recompensa a quen
atopase a bolsa.
Ao cabo de pouco tempo escoitouse entre a multitude a voz dun vagabundo que se
achegaba coa bolsa na man.
esta a bolsa, seor?
Si, esta dixo o mercador, contento ao recoecer a sa bolsa perdida. Moitas,
moitas grazas!
E a recompensa? reclamou o vagabundo.
Agora que tia a bolsa, o mercador xa non se senta tan xeneroso e non quera dar
a recompensa prometida. Abriu a bolsa, contou as moedas e puxo cara de sorpresa.
Aqu soamente hai vinte moedas e debera haber corenta. Roubaches ti o resto!
O vagabundo xurou que el non abrira a bolsa e dous comerciantes que estaban no lugar
aseguraron que era verdade, porque eles o viran cando atopou a bolsa.
Daquela decidiron ir ao xuz para que determinase quen tia razn.
O xuz, despois de escoitar atentamente as explicacins do mercador, do vagabundo
e das demais testemuas, sentenciou:
Se na bolsa tia que haber corenta moedas e soamente hai vinte, iso significa que
a bolsa que atopou o vagabundo non a que perdeu o mercador. Polo tanto,
o vagabundo pode quedar coa bolsa, quizais o mercador anda atope a sa.
E as o mercador quedou sen ningunha moeda, por avarento.
Conta a historia anterior desde o punto de vista do vagabundo.
131345 _ 0001-0109.indd 62 28/7/09 09:18:30

Reforzo
61 Repaso
Nome Data
1. Completa a anlise da primeira oracin e analiza a seguinte.

O meu amigo marchar ma a Ribadavia.
o artigo, masculino, singular

meu posesivo,
amigo comn,
marchar terceira persoa singular, futuro, verbo
ma
a
Ribadavia substantivo
Estas rapazas pediron tres ensaladas variadas.
2. Completa as palabras segundo corresponda.
con b ou v con ou sen h con -cc- ou -c- con -ct- ou -t- con x ou ll
sa er pro ibido afe in condu o pare a
i ir ovo reda in di ado ito
a oa mido redu in viadu o cai eiro
reci o ola! inxe in re o e traer
posi le ectrea atra in extra o seme ar
3. Di que tipo de palabra cada unha.
coloquialismo vulgarismo eufemismo neoloxismo
choiar microchip
esprito desocupado
amoto colega
defuncin videfono
131345 _ 0001-0109.indd 63 3/8/09 10:07:15

Ampliacin
1
Nome Data
1. Arrodea, en cada tira de letras, tres palabras que poden ser o ncleo dun grupo nominal
e escribe unha oracin con estes tres substantivos.
CONTARBORESPERARIORFO

COCIARPOLONESALSAEU

ALUMEANAUGAREMONTEN

2. Clasifica as palabras e os grupos seguintes segundo poidan facer de ncleo,

de determinante ou de complemento nun grupo nominal.
aquela abundante de ferro escuras algunhas moitas
familias luz roupa con mel aberto cea
Uxa a nosa oito portara os forte
como determinantes como ncleos como complementos
Escribe un grupo nominal para cada ncleo anterior.
3. Arrodea as palabras que teen que ir en maiscula nas oracins seguintes.

Como pista, indicmosche cantas hai en cada unha.
A asociacin de vecios convocou unha reunin s seis. (2)
As romara viquinga de catoira o primeiro domingo de agosto. (3)
O conselleiro de cultura visitar hoxe a biblioteca de redondela. (2)
A mia amiga neves vive na ra andoria, preto do concello. (2)
O irmn de nxela colabora como voluntario na cruz vermella. (3)
131345 _ 0001-0109.indd 64 28/7/09 09:18:30

4. Escribe catro palabras primitivas e unha que derive das anteriores.

5. Completa esta receita cos verbos apropiados.
cocemos pelamos engadimos sofriximos cortmolas

botmolos remexemos comolos lavmolas refogmolas
Espaguetes con verduras e toucio entrefebrado

as verdurias e .
en dados ben midos e
a lume lento. parte, o toucio entrefebrado
cortado en dadios nunha tixola con pouco aceite
e os espaguetes. Cando estean
feitos, e de novo na pota.
Despois, as verdurias, o toucio
entrefebrado e, finalmente, un paquete de queixo
parmesano. todo e xa temos un prato ben suculento.
6. Escribe esta receita coma se estivese nun libro coma o anterior.
Eu frito unha cebola cortada ben mida e cun pouco aceite. Cando xa est fritida,
btolle o xamn, na cantidade que mis me apeteza. Sofrixo un minutio e btolle sal
e un pouco tomate triturado, uns 500 gramos. Engado despois especias e, cando
a salsa xa est feita, btolle os macarrns, que cocn antes. Qudame moi bo.
Macarrns con xamn
131345 _ 0001-0109.indd 65 28/7/09 09:18:30

Ampliacin
2
Nome Data
1. Escribe oracins que contean os demostrativos indicados.

Un demostrativo que indique afastamento no tempo e faga a funcin de complemento.
Un demostrativo que indique distancia media no espazo e faga a funcin de ncleo.
Un demostrativo que indique proximidade no espazo e faga a funcin de complemento.
Un demostrativo que indique proximidade no tempo e faga a funcin de determinante.
2. Pon os acentos grficos que faltan nas oracins. Pista: son tres acentos en cada unha.
O mercores non habera partido de voleibol; chama os compaeiros e avisaos.

Vendese ordenador portatil a un prezo fantastico.
Deberase entregar este ticket na recepcion do camping.
3. Di se as palabras seguintes son agudas, graves ou esdrxulas.
ftbol rptil
atmosfera paxaro
parasito heroe
msil chofer
polglota boe
4. Nestas tiras de letras, arrodea as que forman a palabra a que se refire cada definicin,
coma no exemplo.
Substancias que conteen glicosa e que nos dan enerxa.
T G X A L M N I V C A R I I D E O N S
Substancias oleosas que dan enerxa e que poden ser de orixe animal ou vexetal.
M B G T U R V B P A I N N X I E O A D S
Substancias que forman clulas e que son importantes para a formacin do organismo.
P V R L M O A T R X E B U N L X A R S
Substancias que conteen a maiora dos alimentos, imprescindibles para o corpo.

R V L U I P T X N A X M Z I D N X A E S
131345 _ 0001-0109.indd 66 28/7/09 09:18:30

5. Relaciona os prefixos de significado oposto.
pre- infra- intra- pro- hiper-
extra- anti- hipo- post- sobre-
6. Escribe a palabra que indica cada significado. Todas levan prefixo.
Volver construr unha cousa destruda.

Perodo de tempo que segue a unha guerra.
Falta de potencia para facer unha cousa.
Dito dunha cousa que non pode ser vista.
Unir cunha cadea ou con cadeas.
7. Le esta descricin e escribe outra coma se estiveses dentro do ximnasio e queiras loar
as virtudes.
Os defectos dun ximnasio
A min, o ximnasio parceme un lugar horrible. un
edificio xigante, cheo de grandes fiestras que molestan
vista e que mostran a xente que hai dentro: esquerda,
as bicicletas estticas con mozos e mozas suorentos
facendo un esforzo enorme para chegar non se sabe
onde. Mis al, mis mozos e mozas facendo aerbic,
saltando e movndose de forma descompasada. Ao carn
das bicicletas, mquinas e aparellos ben estrambticos
daqueles que fan tronzar os msculos. E ao fondo, a sala
de pesos, con mis mozos e mozas musculados, cos brazos
a punto de rebentar. E por riba unha msica estridente
que incluso se escoita desde fra do local. Xa dixen que
o ximnasio non me gusta. Queda claro, non?
As bondades dun ximnasio
131345 _ 0001-0109.indd 67 28/7/09 09:18:30

Ampliacin
3
Nome Data
1. Sublia os posesivos das oracins seguintes e analzaos, coma no exemplo.
O meu equipo de msica mellor ca o teu.

- meu posesivo masculino singular, un posuidor, funcin de determinante.
- teu
Uns compaeiros nosos gaaron o seu primeiro premio.
-
-
As mias botas e as tas son daquela tenda nova.
-
-
A ta curm amiga da nosa nai.
-
-
2. Busca, na sopa de letras, as oito palabras con ditongos e hiatos que necesitas e completa
as oracins.
U G A T E I D E A Fixo un curso de patrn de

I A T E A O H A R
Non queda papel no bao.
I R T C N H I V E
B A U A C O X A A Iremos ao parque de Cerceda.
A N U P I I I O L Cedinlle o asento ao no autobs.
T M I N L E Gardaches esa roupa vella no ?
L E C N C N Z P
O nmero 232 da mia cabina
I A O U C I A N
A C U T I C O X Gstame recoller cunchas no
A I O M X U O I M Este aparello ten dous anos de
3. Cada grupo de palabras forma derivados cun mesmo sufixo; adivia de que sufixo
se trata e escribe as palabras derivadas. Observa o exemplo.
ventilar - flotar - secar ventilador flotador secador

broma - telfono - final
chave - xoia - paraugas
rico - maduro - cru
hbil - natal - plural
admirar - definir - repetir
131345 _ 0001-0109.indd 68 28/7/09 09:18:31

4. Relaciona cada verbo co sentido a que remite.
saborear VISTA apalpar
esculcar TACTO probar
osmar ODO escoitar
acariar GUSTO observar
atender OLFACTO uliscar
5. Ordena as letras e obters un sinnimo de cada palabra. Ao carn, escribe un antnimo.
sinnimo antnimo
fedento PETSELNIET
ruidoso A R I B E R U LL O
enorme SOLCOAL
escuro BROZOMIS
spero RGUOSO
6. Le as anotacins seguintes e escribe unha redaccin sobre a paisaxe que conforma

a praia das Catedrais.
A praia das Catedrais

Situacin: parroquia da Devesa no municipio de Ribadeo (Lugo).
Principal atractivo: cants creados pola erosin do mar con arcos e formas que lembran
as catedrais (grutas de decenas de metros e corredores entre bloques de rocha).
Imprescindible visitala coa marea baixa. Coa marea alta, os cants quedan cubertos.
A zona compltase coas praias de San Miguel de Reinante, As Illas, Os Castros, Areosa
Variedade de fauna (moluscos e crustceos, aves como o corvo mario, a lavandeira moura,
a gaivota patimarela...) e flora (herba namoradeira, cardo da ribeira, perexil de mar).
Declarada Monumento Natural pola Consellara de Medio Ambiente da Xunta de Galicia.
A praia das Catedrais
131345 _ 0001-0109.indd 69 28/7/09 09:18:31

Ampliacin
4
Nome Data
1. Completa cada oracin coa forma axeitada de cada indefinido
Non teo (MOITO) cartos para comprar este disco.

Naquela festa haba (BASTANTE) xente.
Paula e Duarte teen os (MESMO) anos, doce.
Esta pelcula poden vela rapaces de (TODO) as idades.
Non cres que mercaches (DEMASIADO) barras de pan?
2. Escribe oracins que cumpran cada requisito.
Que contea un cardinal facendo funcin de complemento.
Que contea un indefinido invariable facendo funcin de ncleo.
Que contea un ordinal invariable facendo funcin de determinante.
3. Le as fichas e despois ponlle acento diacrtico partcula se que atopes

nas oracins cando corresponda.
sede eclesistica conxuncin condicional

s se
imperativo do verbo ser pronome tono
1. O embaixador pronunciou un discurso ante o representante da Santa Se.

2. Anda, se bo e dixame traballar tranquilo.
3. Non comas esa potaxe de garavanzos se non che gusta.
4. Cando se despediu non puiden evitar emocionarme.
5. Se un bo cidadn e utiliza as papeleiras.
Escribe o nmero da oracin anterior que corresponde a cada caso.
S nas oracins 2 e 5.
S significa na oracin 1
4. Escribe unha oracin con cada unha destas palabras.
babeiro
berce
pego
131345 _ 0001-0109.indd 70 28/7/09 09:18:31

5. Completa o encrucillado co verbo que emite cada un dos animais seguintes.
5 1 2 3
1
4 3
4 5
2
6. Investiga que ou quen pode producir cada palabra.
pataplaf
zunzn
ruxido
triquetraque
tictac
chaschs
7. Redacta unha noticia sobre un acto organizado na escola. Lembra que tes que explicar
que pasou, quen o fixo, cando, onde, como e por que.
131345 _ 0001-0109.indd 71 28/7/09 09:18:31

Ampliacin
5
Nome Data
1. Fxate e completa a tboa coa persoa que cumpra en cada fila e nos tempos
que se indican na columna.
presente presente pretrito

de indicativo de subxuntivo perfecto
conduzo
reduzas
traduciu
introducimos
produzades
deducen
2. Escribe o infinitivo de cada forma verbal e di a que conxugacin pertence cada un.
atraeu
oias
desfixo
conveu
saiban
afaga
risen
maldiga
3. Substite o que aparece destacado en cada oracin pola palabra equivalente

con acento diacrtico.
Como tia moito apuro non parou a tomar un caf.
Atoparon na cova unhas pezas do esqueleto dun homnido.
Ao pasar polo carreiro, golpeouse coa rama dun loureiro.
A caixa das pinturas ten unha estrela pintada pola parte exterior.
131345 _ 0001-0109.indd 72 28/7/09 09:18:31

4. Busca na sopa de letras a palabra a que se refire cada definicin e cpiaa.
E E T C U E P X A S
M V O A D D I I X O
A E P X M K E R Z M
F N R A A P O I L A
L D U R O X N N X R
P A A R T A G G L E
F R A C T U R A G O
A X A C T U R A N G
M E R E O H Q U E L
E P I D E M I A P M
Tira de tea que se usa para cubrir unha ferida.

Medicamento que lquido espeso e viscoso.
Feito de romperse algo, en especial todo un so.
Enfermidade infecciosa que afecta moitas persoas.
Tubo de plstico que serve para poer inxeccins.
Malestar que provoca vmitos e dificultades
para manter o equilibrio.
5. Relaciona as palabras que sexan sinnimas.
pomada sarampelo plula arrefriado rouqun
xarampn ungento constipado afona pastilla
Pinta as palabras da fila anterior que remiten a unha doenza.
6. Elabora un impreso sinxelo para facerse socio dunha biblioteca, e cbreo.
131345 _ 0001-0109.indd 73 28/7/09 09:18:32

Ampliacin
6
Nome Data
1. Escribe unha forma verbal para cada indicacin, cos verbos que queiras.
1. persoa / plural / pasado / subxuntivo
2. persoa / singular / presente / subxuntivo
2. persoa / plural / pasado / indicativo
2. persoa / plural / presente / imperativo
1. persoa / singular / futuro / indicativo
2. persoa / singular / presente / imperativo
2. Completa as oracins con formas verbais non persoais.

1. O que tedes que facer vs durmir.
2. A polica pillou o ladrn os cartos da caixa.
3. Non sentes nese banco, que est de pintar.
4. Rompn a perna un partido de ftbol.
5. Bieito cansouse de pola sa amiga Pilar.
6. O meu irmn acabou de cear coa camisa toda
Clasifica as oracins onde escribiches cada forma non persoal.
Infinitivo xerundio participio
3. Escribe de novo cada grupo substitundo o subliado por un pronome tono.

Ten en conta a acentuacin.
Recolle a min. Bebendo leite.

Compra o pan. Mira a casa.
Ergue a saca. Far o xantar.
4. Pon os acentos que faltan neste texto.
Non me deixaba ir
Eu tialle pedido, moito lle tia pedido, que me levase con el, mais o Peixoto non
consentia. Deixabame axudalo a levar o aparello a bordo, polo regular un palangre,
e deixabame tamen axudalo no arranxo e carreto das cousas de volta a casa.
Tampouco poia reparo en que o axudase a limpar e carenar o fondo da vella
embarcacion... En terra aceptabame de boa gana para botarlle unha man
no que fose, pero de sair ao mar con el, nada de nada.
Manuel Riveiro, O Peixoto. (Adaptacin)
131345 _ 0001-0109.indd 74 28/7/09 09:18:32

5. Le o significado destes termos homnimos e escribe, ao carn de cada oracin,
o nmero a que remite.
1. corte: Accin e resultado de cortar. / Bordo afiado dun instrumento que corta. /
Tcnica de saber cortar pezas de vestir.
2. corte: Construcin cuberta e cerrada onde se gardan os animais.
3. corte: Lugar onde vive o rei e a sa familia. / En plural: Persoas que fan as leis
e que compoen o Congreso e o Senado.
As vacas foron camiando elas soas cara s sas cortes.

A lei de educacin foi aprobada polas cortes.
Ese xeado podmolo repartir ben ao corte.
Maria quere estudar corte e confeccin o ano que vn.
O corte deses coitelos est pouco afiado.
Ese vestido ten un corte ben complicado.
6. Reordena as letras destas palabras inventadas e obters o nome de cinco

atraccins de feira. As pistas de abaixo servirn de axuda.
NAMOAT SARSU
SECOCH ED QUECHO
ASCADEIR DOVOARAS
TENR AD XBRUA
TACASE ED ROTI
PISTAS
Sentirs a vertixe das ramplas, chocars cos compaeiros, voars dando voltas,
levars vasoiradas embruxadas e converteraste en pistoleiro.
7. Redacta unhas normas de seguridade breves para subir montaa rusa.
131345 _ 0001-0109.indd 75 28/7/09 09:18:32

Ampliacin
7
Nome Data
1. Escribe o verbo a que remite cada debuxo, conxugado co tempo de indicativo.
pretrito pretrito pretrito

imperfecto pluscuamperfecto perfecto
2. Escribe de novo estas oracins cambiando o presente polo pretrito imperfecto de indicativo.
Mentres eu estudo para o exame, ti xogas coa consola.
Marta di que a obra de teatro boa, pero a Lusa non lle gusta.
Cando o fillo se levanta, Ignacio chega de traballar.
Como almorza ben, non ten fame a media ma.
3. Completa as oracins coa palabra con b ou v que corresponda en cada caso.
votar botar vago bago
Hoxe hai eleccins, por iso meus pais teen que ir .

Cando colln as uvas do froiteiro, caeu un ao chan.
mia irm pequena gstalle moito xogar a a pelota.
Ese amigo teu parceme un pouco , non axuda nada.
4. Escribe das palabras con b da familia das seguintes.
marabilla
mbil
pobo
goberno
131345 _ 0001-0109.indd 76 28/7/09 09:18:32

5. Observa o cartel e contesta as preguntas.
Cal o obxectivo deste cartel?

NON O ABANDONES
Por que cres que algunhas persoas

abandonan os seus animais?
Que opinas do cartel e do que se di?
El non o fara
Debuxa un cartel e escrbelle unha oracin curta coa ta opinin sobre un tema
que che interese. Despois, redacta un texto en que razoes a ta opinin sobre
este tema.
131345 _ 0001-0109.indd 77 28/7/09 09:18:32

Ampliacin
8
Nome Data
1. Le esta predicin do tempo e copia os verbos defectivos que atopes.
A predicin para ma
Ma esprase que chova intensamente nas comarcas
costeiras; polo tanto, cumprir coller o paraugas antes
de sar da casa. Ademais, o vento soprar con forza e
probable que trone e incluso que sarabie.
En canto s comarcas do interior, nevar por riba dos 1.000
metros e, se isto sucede, ser necesario o uso de cadeas nos
coches. As que os condutores debern estar alerta, sobre
todo os que non adoitan circular sobre estradas nevadas.
En definitiva, que ma teremos un da ben revolto.
Moi boa noite.
2. Completa as oracins con verbos irregulares.

Para a cea, a nena macarrns con queixo.
Sabemos quen o gaador do torneo escolar?
A semana pasada ao parque acutico de Cerceda.
Os meus amigos que non quedan entradas para o concerto.
Este vern non de vacacins por mor da crise.
Anta non vir connosco ao cine porque tia febre.
3. Completa os ocos deste poema con b ou v.
Un a iador a iado
Un a iador a iado Estupefacto o piloto
ha itaba en Ri ada ia, sentiu oces na ca ina,
tia un a in que era ago era o a in que lle fala a,
e que non oaba nada. anque pareza mentira.
Un da quixo ir a Londres Estou moi canso, piloto,
a isitar un parente, que esta iaxe moi longa.
mais o a in al no ceo Desta nu e non me mo o
se lle parou de repente. polo menos en dez horas. (...)
Antn Cortizas, (fragmento)
131345 _ 0001-0109.indd 78 28/7/09 09:18:32

4. Observa os debuxos e escribe unha oracin con cada significado da palabra
serra e ladrn.
1. 2.
1.
2.
1. 2.
1.
2.
Lembra e marca. Con que fenmeno se relacionan as palabras anteriores?
sinonimia polisemia homonimia antonimia
5. Agrupa as palabras seguintes para obter un campo semntico, un campo lxico

e unha familia de palabras.
sof xogar areo portara tallo xutar

airexa dianteiro butaca airoso cadeira aire
campo semntico campo lxico familia de palabras
Engade unha palabra mis a cada lista.
6. Escribe un texto breve para explicar que cmpre facer para enviar un correo electrnico.
131345 _ 0001-0109.indd 79 28/7/09 09:18:32

Ampliacin
9
Nome Data
1. Completa cada oracin coa forma adverbial mis axeitada.
moi moito
Sen lentes isto lese mal.

Hoxe estudei .
tan tanto
Non berres , por favor.

Marta alta coma ti.
ao pouco aos poucos
Maria le a novela .
de sentarse, deulle o sono.
en balde de balde
Consegun as entradas .
Foi al , non estaban na casa.
2. Di que circunstancia expresan as locucins adverbiais seguintes.

s veces ao mellor
s prsas ao redor
3. Forma adverbios de modo engadindo a terminacin -mente.
final dbil
amable lixeiro
rpido total
4. Completa as palabras escribindo h cando corresponda e relaciona as da mesma familia.

ora in umano mal umorado
inchar oveira des ovar
ome erdanza armonizar
armona umorista erdeiro
umor des inchar inchazo
ovo des ora umano
erdar armnica orario
131345 _ 0001-0109.indd 80 28/7/09 09:18:33

5. Completa con h s os ocos que sexa preciso. Ten en conta as maisculas.
O meu to est moi orgulloso porque o fillo acabou arquitectura.

oxe ei de ir ver o novo invernadoiro dos avs.
Nesta praza oubo unha ex ibicin de ve culos antigos.
Todos os abitantes da aldea emigraron a onduras.
A irm de elena enfermeira no ospital.
6. Di a partir de que palabra individual derivan estas palabras colectivas

e defneas.
follaxe Significado
rapazada Significado
alumnado Significado
mobiliario Significado
ramaxe Significado
carballeira Significado
7. Copia as oracins seguintes e completa os ocos coas palabras que corresponda

da familia de mar.
marisco martimo marieiro submarino
Os meus padrios teen un apartamento no paseo

O atravesa os ocanos por debaixo da auga.
No peirao hai un reparando a sa lancha.
Hoxe fomos peixara e mercamos
8. Le as indicacins seguintes e explica a ruta.
Da granxa ao refuxio: carreiro chegar a prado de papoulas seguir direccin NE deica o ro

pasar ponte coller camio dereita, empinado chegar a bifurcacin coller camio
de pedras refuxio 150 m mis arriba
131345 _ 0001-0109.indd 81 28/7/09 09:18:33

Ampliacin
10
Nome Data
1. Clasifica as preposicins seguintes segundo sexan simples ou locucins.

cara a en vez de contra por mor de
sen desde no medio de con
simples locucins
Escribe unha oracin con cada locucin prepositiva.
2. Copia cada oracin engadndolle unha conxuncin do tipo indicado e compltaa

libremente coma no exemplo.
Fomos ao teatro (conxuncin copulativa)

Fomos ao teatro e a merendar.
Para cear tomarei sopa (conxuncin disxuntiva)
Non puiden xogar o partido (conxuncin copulativa)
Non estades convidados festa (conxuncin adversativa)
3. Arrodea a forma correcta en cada caso e despois constre unha oracin con cada verbo.
Usa o dicionario se o precisas.
escoller / excoller
exportar / esportar
esplorar / explorar
estrao / extrao
131345 _ 0001-0109.indd 82 28/7/09 09:18:33

4. Completa o texto coas palabras seguintes.
compartimento consigna plataforma despacho de billetes revisor
Prsa na estacin
Cheguei estacin e dirixinme ao para recoller o meu.
A continuacin, colln a maleta que deixara pola ma na e fun
correndo cara nmero 5, porque o meu tren estaba a piques
de sar. Unha vez dentro, fun cara ao meu e acomodeime.
Ao cabo dun pouco, o pediume o billete e desexoume boa viaxe.
Xa estabamos en marcha, Lisboa agardaba por min!
5. Relaciona cada expresin co seu significado.
a cen por hora amodo

a todo gas pasenio
ir rapidamente
con parsimonia contra o reloxo
ir lentamente
a fume de carozo con pachorra
a paso de formiga a paso lixeiro
6. Escribe das oracins con cada palabra: unha co sentido literal e outra co figurado.
literal
rumbo
figurado
literal
conducir
figurado
7. Le a situacin seguinte e escribe a reclamacin oportuna.
O teu videoclub non ten os DVD en condicins: alugaches tres pelculas e as tres
estn estragadas!
131345 _ 0001-0109.indd 83 28/7/09 09:18:33

Ampliacin
11
Nome Data
1. Escribe unha oracin axeitada para cada situacin e arrodea nela o suxeito.
2. Analiza as oracins seguintes indicando o suxeito e o predicado e marcando

os elementos do suxeito, coma no exemplo.
Suxeito Predicado
Esta camisa tan sucia de Bernardo. O camareiro abriu a porta do mesn.
Det. N. Compl.
No cine esperbame o meu irmn. A amiga de Sonia traballa no Milladoiro.
3. Copia cada oracin escribindo correctamente os suxeitos para que concorden co verbo.
Adrin e Roi decidiu prepara o xantar.
Ti e mais os teu amigos irs de viaxe a Tui?
Caeron unha pia do pieiro do xardn.
Ningun saban que da era o partido.
4. Arrodea a forma correcta. Naquelas que non coezas fai as investigacins precisas.
doctor/doutor olfato/olfacto conxetura/conxectura
obxeto/obxecto equinocio/equinoccio nocturno/noiturno
secta /seita fucsia/fusia desinfectar/desinfeitar
131345 _ 0001-0109.indd 84 28/7/09 09:18:33

5. Escribe tres palabras que rematen con cada terminacin.
-ccin
-cin
6. Arrodea as palabras destas oracins que teen outro significado relacionado

coas novas tecnoloxas.
O pastel que comn tia unha cobertura de chocolate.
Neste parque instalaron un monumento en memoria de Castelao.
Comprei un mbil de cores para colgalo no berce de Andrea.
A redeira estaba a coser a rede sentada no peirao.
O gato perseguiu aquel rato por todos os cuartos da casa.
Escribe unha oracin coas palabras anteriores, onde tean o significado relacionado
coas novas tecnoloxas.
7. Escribe seis neoloxismos que empregues na vida coti ou que escoitases nos medios
de comunicacin.
8. Elabora un anuncio publicitario para vender o ordenador da esquerda. Non esquezas

o slogan, o nome do produto nin os argumentos de venda.
131345 _ 0001-0109.indd 85 28/7/09 09:18:33

Ampliacin
12
Nome Data
1. Une o suxeito e o predicado destas oracins con catro verbos copulativos

diferentes.
Os visitantes deste complexo hoteleiro turistas alemns.

O meu curmn Antn un rapaz moi estudoso.
Xa non nada canso, e iso que fixen moito esforzo.
Lourenzo un pallaso, con esta cara tan pintada.
2. Transforma estas oracins de maneira que tean predicado nominal.
Marcos traballa como arquitecto. Marcos arquitecto

A nova fichaxe xoga de dianteiro.
Meu pai sabe moitas cousas.
A ta amiga mide case dous metros.
Agora transforma estoutras de forma que tean predicado verbal.
Aquela neveira era moi cara.
Polo Entroido, Xon ser peliqueiro.
A sopa est demasiado salgada.
Aquel home era riqusimo.
3. Sublia en cada oracin o atributo e indica que clase de palabra .

Meu pai avogado.
Ese coche meu.
Uxa parece nerviosa.
Hoxe non estou ben.
4. Inventa unha continuacin para cada oracin engadindo se non ou senn.

Eu non pedn un bocadillo de chourizo
, marcho sen ti.
Eles non viaxan en avin
Deixa recollido todo
5. Escribe tres oracins en que apareza a partcula por que con tres funcins distintas.

131345 _ 0001-0109.indd 86 28/7/09 09:18:33

6. Clasifica nos cadros as palabras seguintes, relacionadas co baloncesto.
base tapn taboleiro pasos pivote asistencia
dobres tiro libre aro aleiro canastra falta persoal
xogadores
accins
infraccins
elementos
7. Localiza neste texto seis palabras doutras linguas e sublaas.
Unha final moi emocionante

Antn envioume unha mensaxe por e-mail para convidarme final do campionato escolar
de hckey sobre patns e al fomos xuntos.
As bancadas do pavilln estaban cheas de pblico, e todos tian moitas ganas de que
comezase o partido. Por iso, ruxiron cando os dous equipos saron pista e unha nube
de flashes iluminou os xogadores. Estes saudronnos cos sticks en alto e a continuacin
fotografronse diante dos sponsors.
A continuacin comezou o match, que foi moi disputado e que se resolveu na prrroga:
ao final, gaou a escola Salgueirio por 3 a 2.
Cpiaas neste cadro e investiga cales delas teen forma propia en galego.
forma noutra lingua forma en galego
8. Inventa a crnica da prrroga do partido que se relata no texto anterior.
131345 _ 0001-0109.indd 87 28/7/09 09:18:33

Ampliacin
13
Nome Data
1. Copia de novo as oracins seguintes cambiando o pronome tono por un complemento

directo.
Faina ao forno.
Dixaas na mesa.
Pchaa con coidado.
Visitareino no hospital.
Dedcallo ao seu amigo.
2. Engade un complemento indirecto a cada oracin.
Os avs venderon o coche

Os organizadores agradeceron a axuda
Tiven que lle devolver o pedido
Pediume que escriba unha carta
A asociacin concedeu o premio
3. Escribe unha oracin para cada verbo que contea dous complementos circunstanciais.
estudar
cear
vender
marchar
escoitar
4. Sublia o complemento circunstancial en cada oracin e despois relacinao co tipo

de circunstancial de que se trata.
Escoiteino na radio. CC de tempo

Fxoo con moito tino. CC de modo
Buscouno toda a tarde. CC de lugar
Dxencho varias veces. CC de cantidade
5. Escribe o signo de puntuacin axeitado para o grupo de palabras que forma

unha oracin.
Que casa tan Que medo tia
Iremos a semana que vn Quen vai ir ao concerto
Traballa a el do mercado Este libro non o coezo
131345 _ 0001-0109.indd 88 28/7/09 09:18:33

6. Explica para que serve cada tipo de punto.
Punto e seguido
Punto e parte
Punto final
7. Relaciona as palabras que pertencen mesma poca.
rupestre cabaleiro raaceos anfiteatro
contemporneo clsico prehistrico medieval

Ordena as palabras das casas anteriores segundo indiquen do mis antigo
ao mis moderno.
1 3
2 4
8. Completa este fragmento de calendario coas abreviaturas dos das da semana.
l. _______ _______ _______ _______ _______ _______
1 2 3 4 5 6 7
9. Escribe un anuncio para o alugueiro dun apartamento utilizando estas abreviaturas.
apmto. pr. tel. nm. ag. set. Sr. Garca
Volve escribir o texto substitundo as abreviaturas pola palabra completa.
131345 _ 0001-0109.indd 89 28/7/09 09:18:34

Ampliacin
14
Nome Data
1. Escribe das oracins para cada debuxo: unha activa e outra pasiva.
O. activa
O. pasiva
O. activa
O. pasiva
2. Di que tipo de oracin se utiliza en cada caso.
Cando se pide informacin a algun.

Cando se pide que algun faga algo.
Cando se explica un feito que ocorreu.
Cando se berra para expresar alegra.
3. Engade o que sexa necesario para que cada oracin simple se volva composta.
O ra estaba chea de xente
Ma chover na costa
Escribinlle unha carta ao av
4. Escribe un texto en que utilices os puntos suspensivos con das funcins diferentes,
das veces cada un.
131345 _ 0001-0109.indd 90 28/7/09 09:18:34

5. Completa o encrucillado coa forma culta de cada palabra coloquial.
1. 2.
1. Cabrear. 3.
2. Pitoo.
3. Espichala.
4.
4. Mangonear.
5. Mdico de nenos. 5.
6. Caldeiro. 6.
6. Investiga e relaciona cada monumento co tipo de edificio de que se trata.

Coliseo de Roma templo funerario
Duomo de Miln cidadela
Acrpole de Atenas anfiteatro
Pirmides de Exipto catedral
7. Fai un esquema das caractersticas mis destacadas da ta localidade.
Situacin e clima
Transportes
Monumentos
Agora redacta o folleto. E non esquezas o ttulo, que ten que ser ben atractivo.
131345 _ 0001-0109.indd 91 28/7/09 09:18:34

Ampliacin
15
Nome Data
1. Relaciona as unidades da linguaxe seguintes co exemplo correspondente.
palabra enunciado fonema texto
O Coruxo gaou;
/e/ o Alondras, en carteira Ma luns.
cambio, empatou.
2. Explica por que un texto o fragmento que marcaches na actividade anterior. Lembra
as catro caractersticas principais dos textos.
3. Escribe un texto de seis lias en que expliques o que che gustara facer este vern.
Utiliza nel tres enlaces extraoracionais.
4. Cubre os ocos deste texto cos dous puntos, coa raia e coas comias, segundo corresponda.
O capitn Patalonga ordenou silencio
). Abrirei eu o cofre, para algo son o capitn!

breo! berrou a tripulacin.
No medio da expectacin, Silverio, o grumete, levou
as mans boca
Demos!
Que pasa? preguntou o capitn .
Por que dis demos ?
131345 _ 0001-0109.indd 92 28/7/09 09:18:34

5. Clasifica os vulgarismos seguintes segundo a maneira como se crearon e escribe,
debaixo de cada un, a forma correcta.
probe frbica altismo levare
adivertirse espranza mamoria premiso
afertunado apresentar semfaro verd
Cambio de orde Eliminacin Engadido Substitucin

de letras de letras de letras de letras
probe espranza adivertise afertunado
pobre
6. Relaciona cada palabra co significado a que remite.
flamante caduco
vetusto ANTIGO relucente
arcaico NOVO rancio
actual recente
7. Escribe un texto breve que contea as palabras seguintes.
avara guindastre freos cap
131345 _ 0001-0109.indd 93 28/7/09 09:18:34

Solucins
Reforzo 1: O grupo nominal bicicleta que solicitou est esgotada, de ma-
1. o meu amigo Roi; un ordenador porttil; sa neira que a sa compra queda anulada. / Se
nai; profesora de instituto; todos os cursos; quere adquirir unha bicicleta semellante, vi-
unha cidade nova; a familia de Roi; as cou- site o noso web, onde lle ofrecemos outras.
sas necesarias; uns poucos mobles; uns / Desculpe as molestias. / Atentamente, Pi-
poucos trastes; o ordenador porttil de Roi; lar Poente Webdeportes, S.L.
o seu ordenador vello; aquela pantalla enor- Querida Iria: / Escrboche porque me dixeron
me; o teclado amarelento; aquel rato tan vo- os de Webdeportes que a bicicleta que com-
luminoso. pramos por Internet se esgotou. / Dinnos
2. determinantes que podemos entrar de novo no web por se
ncleo complementos
queremos outra bicicleta, dunha marca dife-
As mias vacacins preferidas.
rente. / Se ves que tal, quedamos unha tar-
Uns cantos xogos de mesa. de e decidimos que facemos, se che pare-
Algunhas pistas equivocadas. ce ben. / Xa me contars. / Un biquio,
Os mandos da Wii. Carlos.
3. A mia amiga da clase aprobou o exame de Ola, Iria: / Sabes? Escribronme os de Web-
ciencias naturais. Estes irmns xemelgos vi- deportes para dicir que non teen a bicicle-
sitaron a capital galega. A gata persa apare- ta que compramos. Pdelo crer? / E din que
ceu preto do ro da cidade. entremos de novo na sa pxina, para que
vexamos nela que teen outras bicicletas. /
Reforzo 2: O uso das maisculas Queres que miremos o que hai? Ao mellor te-
mos sorte e atopamos outra bicoca. / Vea,
1. Xos Braas bilogo. Anda que traballa na quedamos. / Adeus, Carlos.
Universidade de Santiago, sempre que po-
de colabora cunha agrupacin ambiental de 2. R.L.
Ponteceso, a sa vila. El dedcase a obser-
var a variada fauna que habita as dunas do Reforzo 5: Os demostrativos
esteiro que forma o ro Anllns na sa de- 1. Distancia temporal: a, c, e, h.
sembocadura.
Distancia espacial: b, d, f, g.
2. Resposta libre (R.L.)
2. esta cidade, estas ras, estas ras, esta ci-
3. R.L.
dade.
Non quero ir a aquela cidade nunca mis!
Reforzo 3: Palabras primitivas e derivadas
Pero se esta a primeira vez que vas ir!
1. Primitivas: pan; xoia; estrao; camisa; sopa; Non ves que aspecto teen aquelas ras?
neve. Dme medo ter que sar da casa esta noite.
Derivadas: desfacer; tenista; timidez; cestei- Mmm, pois eu creo que non che dan medo
ro; recortar; supermercado. aquelas ras, senn outra cousa.
facer; tenis; tmido; cesto; cortar; mercar Vale, tes razn, dme medo aquela cidade
porque hai que ir deica al en avin!
2. Resposta modelo (R.M.) terra: terrestre, te-
rreo, terrcola; xeo: xear, xeada, xeado; mar:
Reforzo 6: Repaso da acentuacin
mario, martimo, marieiro.
3. gordura: gordo / xustiza: xusto / claridade: 1. Cmpre acentuar: xabns; pelcula; tnica;
claro / intil: til / portal: porta. revs; lxico; porttil.
agudas: xabns; colector; revs
Reforzo 4: Adaptar textos ao destinatario graves: padrio; caderno; porttil
esdrxulas: tnica; lxico; pelcula
1. Estimado seor: / Escribmoslle en relacin
coa compra que fixo o da 25 de maio por 2. Berln: acentase porque aguda acabada
medio do noso web. / Informmolo de que a en -n.
131345 _ 0001-0109.indd 94 28/7/09 09:18:34

Moscova: non se acenta porque grave 2. ancin: aguda acaba en -n. acutico: es-
acabada en vogal. drxula; papeis: aguda acabada en ditongo
Pars: acentase porque aguda acabada en decrecente, non se acenta; estreito; grave
vogal + s. acabada en vogal.
Londres: non se acenta porque grave aca- 3. feira; suave; oitavo; mouro; pouta; sada; po-
bada en -s. lica; la; muo; mido.
Valencia: non se acenta porque grave aca-
bada en ditongo crecente. 4. Cmpre acentuar: asociacin, perodo, avin,
saba.
Reforzo 7: Os prefixos
Reforzo 11: Os sufixos
1. re+pintar; in+vencible; ante+pasado;
extra+ordinario; trans+lucir. 1. cantante: calor+oso; dignidade: digno+idade;
ourensn: Ourense+n; teatral: teatro+al;
2. R.M. desmarcar, descargar, desfacer; extra- mensaxeiro: mensaxe+eiro
deportivo, extraterrestre, extraoficial; prena-
2. artista; nobreza; pilotaxe; pastoso; modista;
tal, precociar, prefabricar.
dureza; montaxe; milagroso
O prefixo extra- contn a idea de fra
3. Cmpre marcar: gasoso; frescor; guionista;
de.
etiquetaxe
O prefixo pre- contn a idea de anteriori-
dade. gasoso: gas+oso; frescor: fresco+or; guio-
O prefixo des- contn a idea de accin nista: guin+ista; etiquetaxe: etiqueta+axe
contraria. 4. R.M. nervioso; sospeitoso; oloroso
3. 1: transocenico xogador; nadador; perdedor
2: antepenltimo carpinteiro; zapateiro; porteiro
3: desconxelar 5. limoeiro: 2
4: retomar paraugueiro: 3
4. R.M. desengano; prefixar; desmontar; sub- carpinteiro: 1
delegado; prefabricar; suburbano; revender; moedeiro: 3
reconstrur. pasteleiro: 1
plataneiro: 2
Reforzo 8: Describir un lugar desde diferentes Reforzo 12: Redactar un texto a partir dunhas
posicins notas
1. R.L. 1. Asistentes: os pais, os irmns, os curmns
e os amigos.
Reforzo 9: Os posesivos Agasallos: un xogo de ordenador, un xersei,
1. 1: voso dous libros, un disco e un lapis de memoria.
2: sas Merenda: empanada, bocadillos, doces e
3: mia unha torta de chocolate.
4: seu/sa 2. R.L.
5: nosas
6: ta Reforzo 13: Os numerais e os indefinidos
2. R.L. 1. numerais: catro; catrocentos; douscentos; co-
renta; cento oitenta
3. R.M. A pelota mia, non a collas! indefinidos: algns; poucos; todo; varios; nin-
A paella o noso prato preferido. gunha
2. Fernando Alonso ser o primeiro na lia de
Reforzo 10: Acentuacin de ditongos e hiatos
sada do Gran Premio do Brasil. Seguirao
1. an-ci (D); ra--a (H); pa-peis (D); sa--do (H); Massa, que sair desde a segunda posicin.
ma-ni-ti-co (D); es-qu-o (H); es-trei-to (D); Na terceira posicin atopamos o McLaren
o--do (H). de Hamilton, que aspira a obter o campio-
131345 _ 0001-0109.indd 95 28/7/09 09:18:34

nato nesta carreira. O cuarto Raikkonen e O luns 3 de febreiro.
nun sorprendente quinto lugar, atopamos a Porque foran de excursin.
Adrin Sutil. 2. R.M.
Uns nenos atopan un cofre cheo de moe-
Reforzo 14. Acentuacin diacrtica (I) das. O pasado luns, da 3, os nenos de 6
1. vermello: prsa, so, pla, bla. da escola Augaviva, que visitaron a praia
verde: presa, osos, pola, bola das Areas non podan imaxinar nunca o que
unha bola de pan; unha bla de cristal; an atopar. Mentres recollan cunchas por
unha pla de carballo; unha presa con au- esta praia da sa localidade, un grupo de
ga; un so de polo; un oso panda alumnos atopou un cofre medio enterra-
2. Xiana, parceme que ves mal, tes que ir ao do. Despois de ensinarllo mestra e de
oculista. ser investigado o seu contido, descubriuse
Meu curmn Xin vn durmir mia casa que o cofre contia o tesouro dun antigo
moitas fins de semana. barco pirata que naufragou nas nosas cos-
Se ti non vs comigo, non vou festa. tas hai mis de tres sculos. O cofre est
Eles non ven a televisin pola noite; ditan- agora no museo municipal, onde estn cata-
se sa hora. logando os restos.
3. Hai que marcar:
Para esta torta cmpren dez ovos. Reforzo 17. O verbo (I)
Ns marcharemos sobre as oito. 1. Din; propuxo; usar; definir; descubriron; pro-
Xa nos avisaron do corte de luz. vn; significa; significa
4. O gato durmiu fra da casa hoxe. 2. convenzo: convenz - o
Tia prsa e non parou a falar. xantaban: xant - aban
Manqueime no p ao saltar o valo. sentise: sent - ise
sairn: sa - irn
Reforzo 15. As palabras onomatopeicas
xogar: xog - ar
1. R.L. dirixides: dirix - ides
2. bufar collera: coll - era
renxer repartiu: repart - iu
tintinar 3. souben: saber, segunda conxugacin
chapuzar iredes: ir, terceira conxugacin
Vin como o teu irmn chapuzaba nos dei: dar, primeira conxugacin
charcos que hai no camio. vexa: ver, segunda conxugacin
Alicia entrou bufando pola porta, via tivo: ter, segunda conxugacin
cansa. desfai: desfacer, segunda conxugacin
Ao saltar, as moedas tintinaban no dormen: durmir, terceira conxugacin
peto da chaqueta. convn: convir, terceira conxugacin
A porta da casa renxe cada vez que pertence: pertencer, segunda conxugacin
a abren.
3. renxer: rass, rass Reforzo 18. Acentuacin diacrtica (II)
chapuzar: chip-chap
1. Chegamos casa s cinco en punto para re-
bufar: buf-buf
collelos e tian as maletas sen facer.
tintinar: tin-tin
Esas bandexas son demasiado chs, non
Reforzo 16. Escribir unha noticia chas recomendo para servir o cocido.
Se me d tempo, despois da merenda vou
1. Uns nenos atoparon un cofre cheo de moe-
facerche unha visita.
das.
Na praia das Areas. : preposicin a + artigo a
Os alumnos de 6. de Primaria. s: preposicin a + artigo as
131345 _ 0001-0109.indd 96 28/7/09 09:18:34

chas: pronomes tonos che + as Pecha a porta de todo, por favor.
da: preposicin de + artigo a Xos ten sono, porque non durmiu abondo.
2. Dsme medo. Indicativo: ten; durmiu
Vnme buscar el. Subxuntivo: coeza; poidas
vos moi amable. Imperativo: pasa; pecha
Dlle a gana. Reforzo 22. Casos especiais de acentuacin
3. A titora de cinco a seis. 1. Como hoxe o aniversario de Neves, sa-
Non o movas, frxil. mos mercarlle un regalo; e despois ire-
Sabela e Roi xa marcharon. mos ao cine. Comntallo avoa, non se
Cando a carreira? vaia preocupar se chegamos tarde.
Fai a cama e recolle o cuarto. E lmbrate do can: scao a pasear un
Marchou e non volveu. pouco. Por certo, cando chegue teu irmn,
Quero mis leituga. pdelle que che axude a ordenar o saln.
Non o pediu mais desexbao. Se precisas algo, chmanos.
Canto mis leo mis me gusta.
2. recolle (grave)+ a: recllea (esdrxula)
Busqueino mais non o atopei.
comn (aguda)+as: cominas (grave)
Tardou mis de das horas.
buscarei (aguda)+te: buscareite (grave)
Xogou mais estaba lesionado.
saben (grave)+o: sbeno (esdrxula)
Reforzo 19. Eufemismos e palabras tab 3. videocmara; longametraxe; terico-prctico
galego-portugus; cortaas; pasamns
1. conflito blico; danos colaterais
lucec; baloncesto; casteln-falante
guerra: conflito blico; vtimas: danos co-
laterais Reforzo 23. As palabras homnimas
2. tab: vter; eufemismo: bao 1. Non tivo valor para dicirllo.: Valenta.
tab: crcere; eufemismo: centro peniten- Non comas o pan, que ten balor.: Peluxe
ciario causada por fungos, mofo.
3. eufemismos: invidente; dar luz; defun- Tes que botar mis leite no vaso!: Po-
cin; desocupado; demente; ouriar er unha cousa nun sitio.
palabras tab: cego; parir; morte; parado; to- Imos votar un novo delegado.: Elixir.
lo; mexar 2. sobre; sobre
segundo; segundo
Reforzo 20. Cubrir impresos sobre: preposicin; enriba de
1. Incorreccin 1: Cubriu o nome no lugar sobre: substantivo; bolsa de papel para po-
dos apelidos. er as cartas dentro
Incorreccin 2: O domicilio non est es- segundo: preposicin; de acordo con
crito nos campos correctos. segundo: numeral; despois do primeiro
Incorreccin 3: Apuntouse a un curso que 3. doce; R.L.
non para a sa idade. piar; R.L.
2. R.L. Reforzo 24. Redactar normas de seguridade.
1. Explicar as normas nas escaleiras mecni-
Reforzo 21. O verbo (II)
cas.
1. 4; 2; 3; 1
Van dirixidas aos usuarios das escaleiras.
en pasado: comprou; atreveuse; saltou;
Norma 1: Est prohibido sentarse nas
tocou; fixo; caese; rompeu; levaba; pasou
escaleiras.
en presente: est en futuro: quitarn; po-
Norma 2: Est prohibido poer os ps
der
nas bandas laterais.
2. unha mgoa que Xon non coeza esta vila. Norma 3: Est prohibido subir os co-
Cando poidas, psame o sal. ches de beb polas escaleiras.
131345 _ 0001-0109.indd 97 28/7/09 09:18:34

Norma 4: Est prohibido que os nenos 3. Cando o mar golpeaba nas rochas, resoaba
vaian ss nun chanzo da escaleira. msica na costa.
2. R.M.
Para evitar os accidentes nas escaleiras Reforzo 27. As palabras parnimas
mecnicas, cmpre seguir as normas de 1. serea; caneln; focios; trompa
seguridade seguintes: 2. O campamento tia provisins para un mes.
Est prohibido sentarse nas escaleiras. Non era tan doado acertar a resposta ao
Est prohibido poer os ps nas ban- enigma.
das laterais. Seu pai ensinoulle a profesin de carpinteiro.
Non se poden subir os coches de be- A ta amoestacin tivo un efecto inmediato.
b polas escaleiras mecnicas, senn que O ourego unha especia moi aromtica.
se debe usar o ascensor.
3. adoptar e adaptar
Os nenos non deben ir ss nun chan-
actitude e aptitude
zo, senn acompaados dun adulto e
teito e leito
no mesmo chanzo da escaleira.
vella e tella
Reforzo 25. O verbo (III)
1. presente: conta, sabe; mete; digas; es- Reforzo 28. Expresar a opinin sobre un tema
tades; vedes; sei 1. Xulia: Opina que o mercado de intercambio
pasado: estabamos; comentei; asegurou; positivo porque permite desfacerse de
chamou; contou; dixestes obxectos persoais que non se utilizan e,
futuro: serei; cambiar a cambio, adquirir obxectos que interesan.
2. perfecto: iremos; acabarades Ral: Opina que o mercado de intercambio
pluscuamperfecto: iriamos; desfarei non ten futuro porque difcil atopar con
imperfecto: presenta; tivera quen intercambiar algo e poerse de acordo
cos demais porque o valor dos obxectos po-
3. estou: primeira persoa do singular do pre-
de ser moi desigual.
sente de indicativo do verbo estar.
gaaredes: segunda persoa do plural 2. R.L.
do futuro do verbo gaar.
tes: segunda persoa do singular do pre- Reforzo 29. Clases de verbos
sente de indicativo do verbo ter. 1. viches; son; hai; fxate; parece; sei; pasa;
gaaremos: primeira persoa do plural do ten.
futuro do verbo gaar.
viches: ver
dedicaremos: primeira persoa do plural do
son: ser
futuro do verbo dedicar.
hai: haber
fxate: fixarse
Reforzo 26. Uso do b
parece: parecer
1. Infinitivo en -bir: recibir, prohibir, escribir, su- sei: saber
bir. pasa: pasar
Infinitivo en -ber: beber, sorber, lamber, ten: ter
caber.
Son irregulares os verbos ver, ser, ha-
sabio: saber; subida: subir ber, saber e ter, porque as races des-
prohibicin: prohibir; recibidor: recibir tas formas presentan cambios respecto
lambetada: lamber; escribn: escribir das races dos infinitivos.
sorbete: sorber; bebedoiro: beber
2. chove; chuvisca; ocorreu
2. bolboreta
O trazo caracterstico dos verbos defecti-
polbo
vos que non se conxugan en todas as
xabaril
formas, senn tan s nalgunhas.
131345 _ 0001-0109.indd 98 28/7/09 09:18:34

Reforzo 30. Uso do v Reforzo 33. O adverbio
1. levoume; ver; oitavo; titulbase; escandina- 1. ma; non; demasiado; lonxe; nunca; sem-
vo; vivir; obriga; rebela; valenta; Haba; tivo; pre; mis; preto; peor; pouco; moi; ben; al,
publicidade; ben; desenvolvese; positiva. as
2. Mira no caixn da mesa a ver se gar- lugar: lonxe; preto; al
dei o reloxo al. tempo: ma; nunca; sempre
A sopa de allo que fai meu pai est moi boa. modo: peor; ben; as
A roupa xa vola metn na lavadora. cantidade: demasiado; pouco; moi
3. R. L. 2. non: sentes
as: sentes
4. avogar; vivir; varrer; servir
menos: gstame
non: chegou; anda: chegou; mis: tarde;
Reforzo 31. O campo semntico tarde: far
1. froitas: amorodo; pexego; limn; cereixas
3. debaixo; lonxe; fra; mal; peor; si; pronto;
verduras: repolo; acelgas; leituga; espina-
mis
cas
cereais: arroz; cebada; trigo; millo
Reforzo 34. Uso do h
2. 2; R.L.
1; R.L. 1. R.L.
4; R.L. 2. hidromasaxe; hidrofobia; hidrosoluble; hiper-
3; R.L. mercado; hiperactivo; hipertensin; hect-
3. reloxo e carpinteiro rea; hectolitro; hectogramo
amable e compaeiro Meus pais queren poer no cuarto de
culler e maceira bao unha baeira de hidromasaxe.
zapato e curar Non para quieto, un rapaz hiperacti-
vo
Reforzo 32. Escribir instrucins A cisterna dese camin s ten capacidade
para corenta hectolitros.
1. Dos pasos que cmpre seguir para ela-
borar unha espetada de froita. 3. Xa hai moito tempo que marchou.
Hai que ter os espetos de madeira, froi- Mira ben a dentro.
ta cortada en anacos e chocolate lquido. Neste mesn hai prato do da.
En catro pasos. Vou agora para a.
R.M. Espetadas de froita con chocolate. A est o noso coche.
Hoxe non hai escola.
2. R.M.
Como se fan unhas espetadas de froita con 4. prohibir ollos; ovos; irmn
chocolate. hora; inverno; herba; prehistoria
Ingredientes: froita cortada en anacos, cho- harmnica; horror; oco; humidade
colate lquido.
Dbense seguir os pasos seguintes: Reforzo 35. Palabras individuais e palabras co-
Primeiro hai que cortar as froitas que es- lectivas
collamos en anacos pequenos. 1. maleta; flor; estrela; prato
A continuacin hai que enfialas nos paus, al-
2. Visitaremos este arquiplago nas prximas
ternando anacos de distintas froitas.
vacacins.
A continuacin banse en chocolate l-
O equipo saudou o pblico despois do partido.
quido, ou btanselle por enriba.
Quera ter unha casa preto da serra.
E finalmente cmpre deixalas un anaco na
neveira para que o chocolate se poa 3. ovella; abella; exrcito; rabao; barco; enxa-
duro. me; frota; paxaro; soldado; bandada
131345 _ 0001-0109.indd 99 28/7/09 09:18:34

individuais colectivas extraccin; estoupar
ovella rabao experiencia; extrarradio
paxaro bandada pelello; parella
abella enxame carrexar; desexo
barco frota estropallo; antollo
soldado exrcito cxegas; axuxere
Reforzo 36. Explicar unha ruta Reforzo 39. O sentido literal e o sentido figu-
1. correcta a do vecio 2. rado
2. R.M. 1. Est inmerso nun mar de dbidas.
Baixa desde o miradoiro da fervenza polo Este rapaz un ceo, axuda a todos.
camio sinuoso ao primeiro cruzamento. O pai unha mquina calculando.
Neste punto, xira esquerda ata que che- 2. Producir sons musicais coa voz: 2, sentido li-
gues a un grupo de casas e contina recto teral
polo mesmo camio. Despois dunha revol- Confesar unha cousa forza: 1, sentido fi-
ta chegars ao ro, cruza a ponte que hai gurado
beira do muo e contina recto. Uns Describir como unha cousa: 1, sen-
cantos metros mis adiante atoparaste co tido figurado.
castelo. Cubrir con pintura: 2, sentido literal
Reforzo 37. Os enlaces 3. Teo unha noticia bomba: iremos de viaxe
a Pars.
1. preposicins: contra; en(a); por(a); con(unha);
Detrs desta mscara de duro hai un rapaz
a(o); de(o); de(o); debaixo de(a); en; con;
amable.
de(esas); de(esas)
Alberte un moble, est a pero non axuda
conxuncins: e mais; que; pero; porque; que;
a nada.
que; senn; e; que
Non gaar ese partido unha espia que
(Os alumnos s marcarn as conxuncins
leva cravada.
que traballaron: e, e mais, pero, senn)
R.L.
2. copulativas: expresan idea de suma ou
acumulacin. Reforzo 40. Facer unha reclamacin
disxuntivas: expresan idea de opcin. 1. Que a temperatura da auga da piscina
adversativas: expresan idea de oposicin municipal mis baixa do habitual.
ou contraste. Que fagan todo o posible por aumentar a
nin: copulativa. R.L. temperatura da auga.
senn: adversativa. R.L. 2. R.L.
ou: disxuntiva. R.L.
e: copulativa. R.L. Reforzo 41. A oracin. O suxeito
3. O meu equipo xoga contra o teu en Ourense. 1. R.M.
Este paraugas non teu senn de Lusa. Que fro!
Nin ti nin eu sabemos onde vai este avin. Este neno ten moita forza.
O pai e a nai marcharon a ver os avs. Que o celebres durante moitos anos.
Deica outra!
Reforzo 38. Palabras con x
2. A avoa de Carlos / fai unhas empana-
1. R.M. das de bonito bosimas.
O x soa como maxia: Aleixo; exemplo; xoia Un compaeiro da clase / vive nunha
O x soa coma en taxi: excursin; explicou; granxa de Arza.
extraordinario Aquel gato siams / buscaba comida entre
2. escavar; espiento o lixo.
especial; expoer Este edificio de cor azul / s ten tres pisos.
131345 _ 0001-0109.indd 100 28/7/09 09:18:34

A / avoa / de Carlos Reforzo 45. O predicado
Un / compaeiro / da clase 1. R.L.
Aquel / gato / siams 2. O meu amigo Alberte vexetariano. Pre-
Este / edificio / de cor azul dicado nominal
3. R.L. O prximo vern iremos de viaxe a Len.
Predicado verbal
Reforzo 42. Palabras con -cc- e -ct- As gatias parecan asustadas. Predica-
1. a) O actor non acudiu proxeccin do seu do nominal
novo filme. Antn traballa de arquitecto en Lon-
a) A causa do accidente foi unha terri- dres. Predicado verbal
ble distraccin do condutor. A rbore mis abundante aqu o
b) A eleccin do novo director ser o prxi- carballo. Predicado nominal
mo mrcores. A auga deste regato parece contaminada.
2. calefaccin; conducin Predicado nominal
accin; direccin 3. Maria est farta de tanto rudo.
discrecin; correccin Xerardo foi un avogado moi prestixioso.
destrucin; extraccin Estas nenas semellan das esculturas.
Os ciclistas parecan cansos.
3. producir; producin; produtor; produtivo 4. R.M.
obxecto; obxeccin; obxectivo; obxectar Maria e Ana estn fartas de tanto rudo.
extraccin; extracto; extractivo; extractor Xerardo e Elas foron uns avogados moi
edicin; editor; editar; editorial prestixiosos.
Estas nenas semellan das esculturas.
Reforzo 43. Os neoloxismos O ciclista pareca canso.
1. As imaxes representan un escner, un tel- O verbo e mais o atributo.
fono mbil, unha cmara fotogrfica e un mi-
crfono.
Reforzo 46. Por que/porque/porqu; se non/
R.L. /senn
2. internauta
1. Non trouxo o que pediches senn outra cou-
motocrs
sa.
microfibra
Non poders entrar se non tes unha invita-
videoxogo
cin.
3. multimedia; hipermercado; cibercaf; Inter- Tomaracho a mal se non te coece-
net se.
Non me gusta esa bicicleta azul senn
Reforzo 44. Elaborar un anuncio publicitario a vermella.
1. Unhas zapatillas deportivas. Marcha xa se non queres perder o autobs.
Que as zapatillas poden emitir msica. 2. porque; porque; por que; por que; porqu;
Zapatillas Meloda e camia con alegra porque.
R.M. Temas en formato mp3.
R.M. Amenizarn os teus paseos. Reforzo 47. Palabras doutras linguas
2. R.M. 1. hall; continer; hobby; self-service
Para crecer san e con enerxa, toma ce- Quedei co meu curmn no vestbulo
reais Galctica cada da. do hotel.
Con lentes Miralsol, veralo todo doutra cor. A afeccin do meu irmn o aeromode-
Proba o xamp Pelosn e dilles adeus lismo.
aos cabelos enredados. Tirade estas bolsas no colector ama-
3. R.L. relo.
131345 _ 0001-0109.indd 101 28/7/09 09:18:35

Ma cearemos no autoservizo que abri- Reforzo 51. As abreviaturas
ron no barrio. 1. pxina: px.; nmero: nm.; documento:
2. espectculo; representante; inconveniente; doc.; preposicin: prep.; doutor: Dr.
clasificacin; hamburguesara 2. adxectivo: adx.; avenida: avda.; telfono:
3. R.L. tel.; profesor: prof.; familia: fam.; esquerda:
esq.
Reforzo 48. Escribir unha crnica 3. O doutor Olmeiro ten a consulta na ra An-
doria.
1. Dos actos que se farn na festa da Pri-
O novo nmero deste cmic ten vinte p-
mavera.
xinas.
1: Concurso de disfraces; 2: Pasacalles
Os seores clientes teen mis informa-
da banda municipal; 3: Paella xigante
cin no telfono 11050.
2. R.L.
4. Esta prep. tamn aparece na px. 45.
O prof. Ramos chegar en 5 min.
Reforzo 49. O predicado verbal A mido os subs. van acompaados dun
1. R.M. adx.
Marcos psalle a pelota a Xerardo.
Dronlle un premio famosa actriz. Reforzo 52. Comentar un espectculo
2. O avin sae cara a Pars s doce en punto. 1. Dunha representacin teatral.
De lugar e de tempo Conta as aventuras dun prncipe novio a
Os mdicos do hospital actan sabiamen- quen seu pai, o rei, ordena pasar unha proba.
te. De modo Que a decoracin e a escenografa eran
Reuninme no parque cos meus curmns. escasas, pero a desenvoltura dos actores
De lugar e de compaa e as actrices supliu esa falta.
Esta casa incendiouse por un curtocir- 2. R.L.
cuto. De causa R.L.
Aquel xardineiro cortouse coas tesoiras. De
instrumento Reforzo 53. Clases de oracins
3. R.M. 1. R.L.
No mercado vin a mia amiga Mercedes. 2. ; acompaa; chama; participan; formarn;
Regaleille un libro a Roi son; conseguiron; veremos
Anta vive en San Sebastin. simples: Marta especialista en natacin
Citoume unha en punto. sincronizada; Seguro que un da as veremos
A chuvia cae con moita intensidade. nos xogos olmpicos.
Manqueime por culpa dun cravo. compostas: Este ano acompaa unha de-
portista mis nova, que se chama Carolina;
Reforzo 50. Signos que pechan enunciados Polo de agora s participan en campionatos
1. R.L. autonmicos, pero de aqu a un tempo for-
2. signos de interrogacin: ests?; Viveiro?; marn parte dunha competicin europea;
portugus?; deica logo? Son unhas nadadoras traballadoras e cons-
signos de exclamacin: Lisboa!; precio- tantes e conseguiron unhas cantas meda-
so!; que doado! llas.
punto e seguido: que che gustara. moito 3. R.L.
ao galego.
punto e parte: chaira. Reforzo 54. Os puntos suspensivos
punto final: at logo a todos. 1. Indican que a enumeracin est incompleta.
Expresan sorpresa.
No texto hai comas, puntos e coma, dous
Expresan temor.
puntos e comias.
131345 _ 0001-0109.indd 102 28/7/09 09:18:35

2. R.L. pancartas que dican, por exemplo, Save
R.L. the Earth (salvemos a Terra, en ingls).
2. R.L.
Reforzo 55. Uso culto e uso coloquial
1. uso culto uso coloquial Reforzo 59. Os vulgarismos
operario obreiro 1. sandalias; moto; memoria; permiso; telfo-
periferia aforas no; nmina
proxenitores pais
2. indicin: inxeccin; menistro: ministro; probe:
obsequiar regalar
pobre; vicio: vecio; mseca: msica; prefeu-
conversar parrafear
indixente pobre to: perfecto; xantare: xantar
R.L. 3. Onte fun ao mercado a comprar uns chouri-
2. Quera deixar o traballo e marchar da- zos e marchei indignado. Pedronme corenta
quela fbrica. euros por un quilo! Ah, non, de min non se
Os meus amigos volveron moi cansados burla ningun! As que colln o meu carro e
da sa viaxe. marchei a toda velocidade.
Non fales tanto, que teo unha dor de
cabeza moi forte. Reforzo 60. Contar desde diferentes puntos de
vista
Reforzo 56. Elaborar un folleto turstico 1. R.L.
1. Sobre Combarro.
Outras actividades: no 4.; Monumentos prin- Reforzo 61. Repaso
cipais: no 3.; Presentacin: no 1.; Como 1. meu: posesivo, masculino, singular
chegar: no 2. amigo: substantivo comn, masculino, singu-
2. R.L. lar
marchar: terceira persoa singular, futuro,
Reforzo 57. O texto verbo marchar
1. O texto explica unha mensaxe completa. ma: adverbio de tempo
As ideas presntanse de forma ordenada. a: preposicin
Os enunciados que o forman tratan so- Ribadavia: substantivo propio
bre un mesmo tema. Estas: demostrativo, feminino, plural
Os enunciados relacinanse entre si. rapazas: substantivo comn, feminino, plural
2. O texto B, porque ten as ideas ordenadas pediron: terceira persoa plural, pret-
e os enunciados tratan dun mesmo tema rito perfecto, verbo pedir
e estn todos relacionados. tres: numeral cardinal
ensaladas: substantivo comn, feminino, plu-
Reforzo 58. Outros signos de puntuacin ral
1. A ONU (Organizacin das Nacins Unidas) variadas: adxectivo, feminino, plural
presentou un informe sobre o quecemento 2. saber; vivir; avoa; recibo; posible
global, en que recolle as conclusins dun prohibido; ovo; hmido; ola!; hectrea
grupo de expertos reunido en Valparaso (na afeccin; redaccin; reducin; inxeccin;
costa chilena). Segundo estes especialistas, atraccin
pdese afirmar que o ser humano respon- conduto; ditado; viaduto; recto; extracto
sable do cambio climtico. Por iso, fixeron parella; xito, caixeiro; extraer; semellar
unha chamada aos gobernos de todo o mun- 3. choiar: coloquialismo
do para que adopten polticas econmicas esprito: vulgarismo
compatibles coa proteccin do medio. Polos amoto: vulgarismo
arredores do edificio onde tia lugar a re- defuncin: eufemismo
unin vronse manifestantes ecoloxistas con microchip: neoloxismo
131345 _ 0001-0109.indd 103 3/8/09 10:07:20

desocupado: eufemismo 3. ftbol: grave / atmosfera: grave / parasito:
colega: coloquialismo grave / msil: grave / polglota: esdrxula /
videfono: neoloxismo rptil: grave / paxaro: grave / heroe: grave /
chofer: aguda / boe: esdrxula
Ampliacin 1 4. graxas; protenas; vitaminas
1. rbore; pera; ro. R.L. 5. pre-: post-; infra-: sobre-; intra-: extra-; pro-:
cocia; polo; salsa. R.L. anti-; hiper-: hipo-
lume; auga; monte. R.L. 6. reconstrur / posguerra / impotencia / invisi-
2. como determinantes: aquela; a nosa; oito; ble / encadear
algunhas; os; moitas 7. R.L.
como ncleos: familias; Mnica; luz; roupa;
portara; cea Ampliacin 3
como complementos: abundante; de ferro;
escuras; con mel; aberto; forte 1. teu: posesivo masculino singular, un posui-
dor, funcin de ncleo
R.L.
nosos: posesivo masculino plural, varios po-
3. A Asociacin de Vecios convocou unha reu- suidores, funcin de complemento
nin s seis. seu: posesivo masculino singular, varios po-
A Romara Viquinga de Catoira o primeiro suidores, funcin de determinante
domingo de agosto. mias: posesivo feminino plural, un posui-
O conselleiro de Cultura visitar hoxe a bi- dor, funcin de determinante
blioteca de Redondela. tas: posesivo feminino plural, un posuidor,
A mia amiga Neves vive na ra Andoria, funcin de ncleo
preto do concello. ta: posesivo feminino singular, un posuidor,
O irmn de nxela colabora como voluntario funcin de determinante
na Cruz Vermella. nosa: posesivo feminino singular, varios po-
4. R.L. suidores, funcin de determinante
5. Pelamos as verdurias e lavmolas. Cort- 2. Fixo un curso de patrn de iate.
molas en dados ben midos e refogmolas Non queda papel hixinico no bao.
a lume lento. parte, sofriximos o toucio Iremos ao parque acutico de Cerceda.
entrefebrado cortado en dadios nunha tixo- Cedinlle o asento ao ancin no autobs.
la cun pouco aceite e cocemos os espague- Gardaches a roupa vella no bal?
tes. Cando estean feitos, comolos e bot- O nmero 232 da mia cabina capica.
molos de novo na pota. Despois, engadimos Gstame recoller cunchas no areal.
as verdurias, o toucio entrefebrado e, fi- Este aparello ten dous anos de garanta.
nalmente, un paquete de queixo parmesano.
3. bromista; telefonista; finalista
Remexemos todo e xa temos un prato ben
chaveiro; xoieiro; paraugueiro
suculento.
riqueza; madureza; crueza
6. R.M. Fritimos unha cebola cortada ben mi- habilidade; natalidade; pluralidade
da nunha tixola cun pouco aceite e, cando admiracin; definicin; repeticin
estea fritida, engadmoslle uns anacos de
xamn. Sofriximos un pouquio e botmos- 4. VISTA: esculcar; observar
lle sal, 500 gramos de tomate triturado e as TACTO: acariar; apalpar
especias que queiramos. parte, cocemos ODO: atender; escoitar
os macarrns e cando a salsa estea feita, GUSTO: saborear; probar
botmolos na tixola. Queda un prato ben bo. OLFACTO: osmar; uliscar
5. pestilente / R.M. aromtico
Ampliacin 2 barulleiro / R.M. silencioso
1. R.L. colosal / R.M. mido
sombrizo / R.M. claro
2. Cmpre acentuar: mrcores, haber, avsaos; rugoso / R.M. suave
vndese, porttil, fantstico; tcket, recep-
cin, cmping. 6. R.L.
131345 _ 0001-0109.indd 104 28/7/09 09:18:35

Ampliacin 4 Atoparon na cova sos dun homnido.
1. Non teo moitos cartos para comprar este Ao pasar polo carreiro, golpeouse coa pla
disco. dun loureiro.
Naquela festa haba bastante xente. A caixa das pinturas ten unha estrela pin-
Paula e Duarte teen os mesmos anos, doce. tada por fra.
Esta pelcula poden vela rapaces de todas 4. venda; xarope; fractura; epidemia; xiringa;
as idades. mareo
Non cres que mercaches demasiadas barras 5. pomada e ungento
de pan? sarampelo e xarampn
2. R.L. plula e pastilla
3. Levan acento diacrtico no s as oracins 1 arrefriado e constipado
2, e 5. rouqun e afona
S imperativo nas oracins 2 e 5. xarampn, arrefriado e afona.
S significa sede eclesistica na oracin 1. 6. R.L.
4. R.L.
5. 1: croar Ampliacin 6
2: miaar 1. R.M.
3: bear passemos
4: piar veas
5: ouvear dixestes
6. R.M. camiade
pataplaf: uns libros que caen ao chan. farei
zunzn: o voo dunha abella. cala
ruxido: o son dun len. 2. R.M.
triquetraque: unha carreta subindo unha cos- 1. O que tedes que facer vs ir durmir.
ta. 2. A polica pillou o ladrn roubando os
tictac: un reloxo. cartos da caixa.
chaschs: unhas cunchas chocando entre 3. Non sentes nese banco, que est
elas para marcar un ritmo. acabado de pintar.
7. R.L. 4. Rompn a perna xogando un partido de ft-
bol.
Ampliacin 5 5. Bieito cansouse de esperar pola sa
1. conduzo; conduza, conducn amiga Pilar.
reduces; reduzas; reduciches 6. O meu irmn acabou de cear coa camisa
traduce; traduza; traduciu toda manchada.
introducimos; introduzamos; introducimos infinitivo: 1, 5; xerundio: 2, 4;
producides; produzades; producistes participio: 3, 6
deducen; deduzan; deduciron 3. Reclleme. Bebndoo.
2. atraeu: atraer, segunda conxugacin Cmprao. Mraa.
oias: or, terceira conxugacin rguea. Farao.
desfixo: desfacer, segunda conxugacin 4. Palabras que teen que levar acento grfico:
conveu: convir, terceira conxugacin talle; consenta; deixbame; deixbame;
saiban: saber, segunda conxugacin tamn; ; poa; embarcacin; aceptbame;
afaga: afacer, segunda conxugacin sar.
risen: rir, terceira conxugacin 5. 2; 3; 1; 1; 1; 1
maldiga: maldicir, terceira conxugacin
6. montaa rusa
3. R.M. coches de choque
Como tia prsa non parou a tomar un ca- cadeiras voadoras
f.
131345 _ 0001-0109.indd 105 28/7/09 09:18:35

tren da bruxa Estou moi canso, piloto,
caseta de tiro que esta viaxe moi longa.
7. R.L. Desta nube non me movo
polo menos en dez horas.
Ampliacin 7
4. R.M.
1. xogaban; varrera; voaron
Na ponte de maio fomos de excursin Se-
2. R.M.
rra dos Ancares.
Mentres eu estudaba para o exame, ti xo-
O carpinteiro cortouse coa serra e levrono
gabas coa consola.
ao hospital.
Marta dica que a obra de teatro era boa,
Conectei o vdeo e mais o televisor a este
pero a Lusa non lle gustaba.
ladrn.
Cando o fillo se levantaba, Ignacio che-
A polica colleu o ladrn coas mans na ma-
gaba de traballar.
sa.
Como almorzaba ben, non tia fame a media
ma. Polisemia
3. Hoxe hai eleccins, por iso meus pais te- 5. campo semntico: sof; butaca; cadeira;
en que ir votar. tallo
Cando colln as uvas do froiteiro, caeu campo lxico: xogar; dianteiro; portara;
un bago ao chan. xutar
mia irm pequena gstalle moito xo- familia de palabras: airexa; areo; airoso;
gar a botar a pelota. aire
Ese amigo teu parceme un pouco vago, non R.L.
axuda nada.
6. R.L.
4. marabilla: marabillar; marabilloso
mbil: inmobilizar, mobilidade Ampliacin 9
pobo: poboar; poboacin
1. Sen lentes isto lese moi mal.
goberno: gobernar; gobernante
Hoxe estudei moito.
5. Concienciar a poboacin de que non aban-
Non berres tanto, por favor!
done os animais.
Marta tan alta coma ti.
R.L.
Maria le a novela aos poucos.
R.L.
Ao pouco de sentarse, deulle o sono.
R.L. Consegun as entradas de balde.
Ampliacin 8 Foi al en balde, non estaban na casa.
1. chova; cumprir; trone; sarabie; nevar; su- 2. s veces: tempo; ao mellor: dbida
cede s prsas: modo; ao redor: lugar
2. R.L. 3. finalmente; amablemente; rapidamente; de-
3. Un aviador aviado. bilmente; lixeiramente; totalmente
Un aviador aviado 4. hora deshora horario
habitaba en Ribadavia, inchar desinchar inchazo
tia un avin que era vago home inhumano humano
e que non voaba nada. harmona harmnica harmonizar
Un da quixo ir a Londres humor humorista malhumorado
a visitar un parente, ovo oveira desovar
mais o avin al no ceo herdar herdanza herdeiro
se lle parou de repente.
5. O meu to est moi orgulloso porque o fillo
Estupefacto o piloto
acabou arquitectura.
sentiu voces na cabina,
Hoxe hei de ir ver o novo invernadoiro dos
era o avin que lle falaba,
avs.
anque pareza mentira.
131345 _ 0001-0109.indd 106 3/8/09 10:07:20

Nesta praza houbo unha exhibicin de ve- sentido literal: A meu pai non lle gusta
hculos antigos. conducir de noite.
Todos os habitantes da aldea emigraron sentido figurado: Esta estrada conduce dei-
a Honduras. ca o porto.
A irm de Helena enfermeira no hospital. 7. R.L.
6. Folla. Conxunto de follas.
Rapaz. Grupo de rapaces. Ampliacin 11
Alumno. Conxunto de alumnos. 1. R.M.
Moble. Conxunto de mobles. O mestre fala cos seus alumnos.
Rama. Conxunto de ramas. Os bombeiros apagaron o incendio da
Carballo. Grupo de carballos. fbrica.
7. Os meus padrios teen un apartamento 2. No cine esperbame (predicado) o meu
no paseo martimo. irmn (suxeito)
O submarino atravesa os ocanos por de- o meu: determinantes; irmn: ncleo
baixo da auga. O camareiro (suxeito) abriu a porta do
No peirao hai un marieiro reparando a mesn (predicado)
sa lancha. O: determinante; camareiro: ncleo
Hoxe fomos peixara e mercamos marisco. A amiga de Sonia (suxeito) traballa no
8. R.L. Milladoiro (predicado)
A: determinante; amiga: ncleo; de Sonia:
Ampliacin 10 complemento
1. simples: sen; desde; contra; con 3. Adrin e Roi decidiron preparar o xantar.
locucins: cara a; en vez de; no medio de; Ti e mais os teus amigos iredes de viaxe
por mor de a Tui?
Caeu unha pia do pieiro do xardn.
R.L.
Ningun saba que da era o partido.
2. R.L.
4. doutor; olfacto; conxectura
3. Son incorrectas excoller, esportar, esplorar, obxecto; equinoccio; nocturno
extrao. R.L. seita; fucsia; desinfectar
4. Cheguei estacin e dirixinme ao des- 5. R.L.
pacho de billetes para recoller o meu. A con- 6. cobertura; memoria; mbil; rede; rato
tinuacin, colln a maleta que deixara pola
R.M.
ma na consigna e fun correndo cara pla-
Nesta aldea hai moi mala cobertura.
taforma nmero 5, porque o meu tren estaba
Necesito ampliar a memoria do ordenador.
a piques de sar. Unha vez dentro, fun cara
Este telfono mbil ten cmara incorporada.
ao meu compartimento e acomodeime. Ao
Tes esa informacin na rede.
cabo dun pouco, o revisor pediume o billete
O rato deste ordenador non ten cable.
e desexoume boa viaxe. Xa estabamos
en marcha, Lisboa agardaba por min! 7. R.L.
8. R.L.
5. ir rapidamente: a cen por hora; a todo gas; a
fume de carozo; contra o reloxo; a paso Ampliacin 12
lixeiro
ir lentamente: con parsimonia; a paso de 1. R.M.
formiga; amodo; pasenio; con pachorra Os visitantes deste complexo hote-
leiro son turistas alemns.
6. R.M. O meu curmn Antn parece un ra-
sentido literal: O barco acaba de levar paz moi estudoso.
ncoras rumbo a Amrica. Xa non estou nada canso, e iso que
sentido figurado: Este asunto est collendo fixen moito esforzo.
un rumbo moi delicado.
131345 _ 0001-0109.indd 107 28/7/09 09:18:35

Lourenzo semella un pallaso, con esta cara 2. R.M.
tan pintada. Os avs venderon o coche ao vecio.
2. R.M. Os organizadores agradeceron a axuda ao al-
A nova fichaxe un dianteiro. calde.
Meu pai moi listo. Tiven que devolver o pedido tenda.
A ta amiga moi alta. Pediume que escriba unha carta ao director.
R.M A asociacin concedeu o premio a Marilar
Aquela neveira custa moito. Aleixandre.
Polo Entroido, Xon disfrazarase de peli- 3. R.M
queiro. Onte fun estudar casa de Pedro.
A sopa quedouche moi salgada. Neste restaurante ceamos moi ben.
Aquel home posua moitas riquezas. No mercado ma vendern eses produtos.
3. R.M. Meus pais marcharon ao aeroporto s nove.
avogado: substantivo Escoitei un disco con Henrique na sa casa.
meu: pronome posesivo 4. Escoiteino na radio. CC de lugar.
nerviosa: adxectivo Fxoo con moito tino. CC de modo
ben: adverbio. Buscouno toda a tarde. CC de tempo
4. R.M. Dxencho varias veces. CC de cantidade
Eu non pedn un bocadillo de chourizo se- 5. Iremos a semana que vn.
nn de xamn. Que medo tia!
Se non vs a tempo, marcho sen ti. Quen vai ir ao concerto?
Eles non viaxan en avin senn en tren. Este libro non o coezo.
Deixa recollido todo se non enfdome. 6. Punto e seguido: para marcar o final du-
5. R.M. nha oracin.
Por que non vieches? Punto e parte: para marcar o final dun
Xa sei por que chegou tan tarde. pargrafo.
A ra por que pasou era direccin prohibida. Punto final: para marcar o final dun texto.
6. xogadores: base; aleiro; pivote 7. rupestre e prehistrico
accins: tapn; tiro libre; asistencia cabaleiro e medieval
infraccins: dobres; pasos; falta persoal raaceos e contemporneo
elementos: taboleiro; aro; canastra anfiteatro e clsico
7. e-mail; hckey; flashes; sticks; sponsors; 1.: prehistrico; 2.: clsico;
match 3.: medieval; 4.: contemporneo
e-mail: dbese usar correo electrnico 8. l.; m.; mr.; x.; v.; s.; d.
hckey: non hai outro termo en galego 9. R.M.
flashes: non hai outro termo en galego Algase apmto. para os meses de ag. e set.
sticks: non hai outro termo en galego na pr. da Maria nm. 3. O tel. de contacto
sponsors: dbese usar patrocinadores o 600500123. Preguntar polo Sr. Garca.
match: dbese usar partido Algase apartamento para os meses de
8. R.L. agosto e setembro na praza da Maria,
nmero 3. O telfono de contacto o
Ampliacin 13 600500123. Preguntar polo seor Garca.
1. R.M.
Fai a torta no forno. Ampliacin 14
Deixa as bolsas na mesa. 1. R.M.
Pecha a porta con coidado. O bombeiro rescatou o gato da rbore.
Visitarei o av no hospital. O gato da rbore foi rescatado polo bombei-
Dedica o libro ao seu amigo. ro.
131345 _ 0001-0109.indd 108 28/7/09 09:18:35

O albanel levanta unha parede. 2. un texto porque unha mensaxe comple-
A parede levantada polo albanel. ta, as ideas estn ordenadas, os dous enun-
2. Oracin interrogativa. ciados de que consta tratan do mesmo tema
Oracin imperativa. e, ademais, estn relacionados entre si polo
Oracin enunciativa. enlace en cambio.
Oracin exclamativa. 3. R.L.
3. R.M. 4. O capitn Patalonga ordenou silencio:
A ra estaba chea de xente que paseaba. Abrirei eu o cofre, para algo son o capi-
Ma chover na costa e nevar no interior. tn!
Escribinlle unha carta ao av e boteina na breo! berrou a tripulacin.
caixa do correo. No medio da expectacin, Silverio, o gru-
4. R.L. mete, levou as mans boca:
5. 1: enfadar; 2: miope; 3: morrer; 4: manipu- Demos!
lar; 5: pediatra; 6: crcere Que pasa? preguntou o capitn. Por que
dis demos?
6. Coliseo de Roma: anfiteatro
Duomo de Miln: catedral 5. Cambio de orde das letras: probe: pobre;
Acrpole de Atenas: cidadela frbica: fbrica; premiso: permiso
Pirmides de Exipto: templo funerario Eliminacin de letras: espranza: esperan-
za; altismo: altsimo; verd: verdade
7. R.L.
Engadido de letras: adivertirse: divertirse;
Ampliacin 15 apresentar: presentar; levare: levar
Substitucin de letras: afertunado: afor-
1. palabra: carteira
tunado; mamoria: memoria; semfaro: se-
enunciado: Ma luns.
mforo
fonema: /e/
6. antigo: vetusto; arcaico; caduco; rancio
texto: O Coruxo gaou; o Alondras, en cam-
novo: flamante; actual; relucente; recente
bio, empatou.
7. R.L.
131345 _ 0001-0109.indd 109 28/7/09 09:18:35

Reforzo e Ampliación 6º PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Reforzo e Ampliación 6º PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

6 PRIMARIA REFORZO E AMPLIACIN

131345 _ 0001-0109.indd 1 28/7/09 09:18:19

Texto: nxela Carril

Ilustracin: Xos Vic

Correccin: Luz Cures

Edicin: Afonso Toimil e nxela Carril

2009 by Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.

Esta obra est protexida polas leis de dereitos de autor e a sa propiedade

131345 _ 0001-0109.indd 2 28/7/09 09:18:19

2. Analiza estes grupos nominais: indica o ncleo, os determinantes e os complementos.

determinantes ncleo complementos

3. Copia as oracins substitundo os substantivos destacados polo grupo nominal axeitado.

a capital galega a gata persa o ro da cidade

a mia amiga da clase estes irmns xemelgos

Maria aprobou o exame de ciencias naturais.

Aldara e Xos Loureiro visitaron Santiago.

Mica apareceu preto do Lagares.

2009 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 3

131345 _ 0001-0109.indd 3 28/7/09 09:18:19

2 O uso das maisculas

1. Copia o texto seguinte e escribe en maisculas as palabras que cumpra.

xos braas bilogo. anda que traballa

3. Escribe unha oracin con cada unha das palabras seguintes.

131345 _ 0001-0109.indd 4 28/7/09 09:18:19

3 Palabras primitivas e palabras derivadas

1. Clasifica estas palabras en primitivas ou derivadas.

pan desfacer xoia estrao tenista timidez

2. Escribe tres palabras derivadas a partir das primitivas seguintes.

3. Busca na caixa a palabra primitiva de cada unha destes palabras derivadas.

gordura engordar gordo gordecho

2009 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 5

131345 _ 0001-0109.indd 5 28/7/09 09:18:19

4 Adaptar textos ao destinatario

1. Relaciona os fragmentos para formar tres textos.

Estimado seor: Querida Iria: Ola, Iria:

Sabes? Escribronme Escribmoslle en relacin Escrboche porque

Informmolo de que E din que entremos Dinnos que podemos

Se ves que tal, Se quere adquirir unha Queres que miremos

Xa me contars. Vea, quedamos. Desculpe as molestias.

Atentamente, Un biquio, Adeus,

2. Escribe un texto seguindo esta indicacin.

Es Carlos e respndeslle empresa Webdeportes para agradecerlles o aviso

6 2009 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.

131345 _ 0001-0109.indd 6 28/7/09 09:18:19

1. Clasifica as oracins segundo os seus demostrativos expresen distancia temporal

Distancia temporal Distancia espacial

2. Arrodea os demostrativos desta conversa que expresan proximidade espacial,

2009 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L. 7

131345 _ 0001-0109.indd 7 28/7/09 09:18:19

1. Acenta, se cmpre, as palabras seguintes.

Agora clasifcaas todas en agudas, graves e esdrxulas.

agudas graves esdrxulas

8 2009 Edicins Obradoiro, S. L. / Santillana Educacin, S. L.

131345 _ 0001-0109.indd 8 3/8/09 10:07:05

desfeito des-feito antepasado

2. Escribe tres palabras diferentes que comecen con cada prefixo.

re ante des trans

4. Forma palabras novas engadindo os prefixos que corresponda.

des- sub- re- pre-

131345 _ 0001-0109.indd 9 28/7/09 09:18:20

8 Describir un lugar desde diferentes posicins

1. Le estas das descricins dunha pequena vila e dunha cidade.

Grixoa a vista de paxaro Vilalba a p de ra