Khai thac mét bai toan hinh hoc
Bai viét nay nham trao déi vi ban doc nhiing
cach phan tich cac tinh hu6ng hinh hoc ma téc gia bai v
Tran Quang Hing
ch tiép can, nhin nhan,
da van dung
dé khai thac m6t bai toén thi Olympic Ton hoc Ba Lan nam 2016. DE
hiéu noi dung bai viét, ban doc can c6 kién thitc hinh hoc trong pham vi
Chuong trinh hinh hoc cap Trung hoc co sé hién hanh.
Bai todn 1 (Olympic Todn hoc Ba Lan, 2016).
Cho tam gidc ABC néi tiép duémg tron (O);
goi 1 la tam dudng tron ngi tidp tam gide do.
AI cdt BC tai D va cat (O) tai P khéic A. Goi
K, L lan lugt la tam dung tron néi tiép ciia
cde tam gidc BPD, CPD. Q la diém déi xing
véi I qua KL. Chitng minh rang QB 1 QC.
Phan tich (xem Hinh 1). Tit gid thiét 1 1a
tam dudng tron ni tiép tam gidc ABC va
giao diém cia AI véi (0) 1a P, thay ngay
PB = PI = PC (m6t két qua quen thuéc). Nhu
thé, tam gidc PBI can tai P va do d6 PK Ia
trung tryc cia BY; suy ra KB = KI. Ti day,
do I va Q d6i xting véi nhau qua KL, ta c6
KQ = KI = KB. Nbu vay, K 1a tam dudng
tron ngoai tiép cila tam gide JBQ. Suy ra,
1 ;
ZBQI = = /BKI. Tut day, dé ¥
x tia déi
olla tia KP 12 phan gidc cla g6c ZBKT va K
1a tam duding tron ndi tiép ciia tam gide BPD,
Tap 186 5 Thang 5. 2017
suy ra 06 thé tink géc ZBQI qua géc ZBDP.
Dé thay, c6 thé ap dung cdc suy Iwan vita néu
cho bé 3 diém P,/,C va sé di dén két Indn “c6
thé tinh gc ZCQI qua géc ZCDP”. Vay la ¥
tudng vé cong géc dé ching minh QB | OC
hinh thanh.
Tap chi Pi 13Viée trinh bay cu thé 18i gidi cla Bai toan 1,
theo huéng phan tich néu trén, xin danh cho
ban doc.
Bai todn 1 1 mét bai todn dep; cé nhidu diém
c6 thé khai théc tir bai toan nay. Ta hay bit dau
bling viée stt dung phép di xting truc c6 trong
Bai todn 1 dé bién d6i két wan cia bai toan d6.
Lay di xting cdc diém B,C, Q qua truc KL, ta
thu duge bai todn “hé qua” cita Bai toan 1:
Bai toan 2 (xem Hinh 2). Cho tam giéc ABC
noi tiép dudng trin (O); goi I la tim duéng
trén ni tiép tam gidc do, AI cdt BC tai D
va edt (O) tai P khdc A. Goi K,L lén luot
1a tam dubng tron néi tiép cha cdc tam gide
BPD,CPD. Goi M,N twang ting la cc diém
d6i xing vdi B,C qua KL. Ching minh ring
IM LIN.
Vige tao ra Bai todn 2 tit Bai todn 1 cho
thay, mot trong cdc gidi phdp dé xit Ii cd
tinh hudng hinh hoc cé céu tric phtic tap 1&
sit dung cde phép bién hinh a€ chuyén déi
tinh hudng 46 vé tinh hudng cé cfu trie don
gian hon.
‘Tré lai véi viée khai théc Bai toan 1. Nhu di
phan tich 6 trén, gia thiét “K la tam duéng
tron néi tiép cia tam giéc BPD” ham chita
hai thong tin: Mot {a, K nim trén trung true
ctia BI va hai 1a, 06 thé dé dang tinh duge géc