RIFAT N.

BAL

PRESTJ KTAPLARI NEYE YARAR?

Doksanl yllarn bandan itibaren kltr dnyamz yeni bir kitap tryle ile karlat:
prestij kitaplar. Prestij kitaplar ile kastedilen zel irketlerin, zel veya kamu
finans kurulularnn maddi destekleriyle her yl sonunda yaynlanmas gelenek
haline gelmi lks bask kitaplar. Burada prestij kavramn irketin anna hretine
lyk olarak deifre etmemiz lazm. Bu kitaplarn ortak zellikleri, sata
sunulmamalar medya sektr alanlarna, protokol listelerinde yer alan zevata ve
kitab yaynlayan messesenin kalburst mterilerine armaan edilmeleri. Bu yeni
tr kitaplarla gdlen ama zel sektrn artk sadece ve sadece kr amacn
gtmedii, toplumsal ve kltrel sorumluluunun farknda olduu ve bunu da kltre
yatrm yaparak geri demeye balad mesajn kamuoyuna iletmektir. stisnalar
hari bu tr kitaplarn ezici ounluu zgn hibir aratrmay ihtiva etmeyen, daha
nce defalarca kullanlm bilgileri yeniden harmanlayp zengin ve gz alc bir grsel
malzeme eliinde etkileyici ve kolay okunur bir formatta sunma zelliklerine haiz. Bu
tr kitaplar yaynlamada uzmanlam bir avu yaynevi, yazarlar ve kitab bedelsiz
temin edip fahi fiyatlarla piyasaya sunan satclar ile tam bir ticari sektr haline
gelmi durumda. Lks basknn getirdii yksek maliyetten dolay da bu piyasann
deeri milyon dolarlar mertebesinde. Kitaplarn ezici ounluuna hibir ktphanede
rastlamak mmkn deil. Dolaysyla maalesef manzara deta bir dostlar al verite
grsn manzarasdr. Bu da, az saydaki istisnai rnekler hari, kltre hizmet
deildir.

Harcanan meblalar ok ciddi rakamlar, ama da kltre hizmet olunca insann

aklna ister istemez bir sr sual geliyor: rnein kltre hizmet etmek isteyen bu
zel irket veya bankalar ktphanelerimize zel ktphanecilik yazlm, mikrofilm
okuma ve bask cihazlar, yksek hzl ve znrlkl tarama ve bask cihazlar gibi
ada ktphaneciliin vazgeilmez donatmlarn balayamazlar m ?? Veya
harcanan ayn meblalar ile Trk Eitim Vakf rneinde olduu gibi niversite
rencilerine karlksz aratrma burslar datamazlar m?? Elbette btn bunlar
yaplabilir ancak sorun maddi destei salayan irketin salad destek karlnda
adnn veya markasnn medya mecralarnda azami derecede yanstlmasn talep
etmesinden ileri gelmektedir. Hal byle olunca bunun ktphanelere donatm
balayarak veya rencilere aratrma bursu salayarak elde edilemeyecei

1
 RIFAT N. BAL

aikrdr. Elde edilebilmesi iin yaz aylarnda stanbul Mzik Festivali, stanbul Caz
Festivali, k aylarnda stanbul Film Festivali dzenlemek, ee, dosta ve medya
alanlarna bilet armaan etmek ve nihayet ou zaman kimse tarafndan
okunmayacak ve ksa bir sre sonra fahi fiyatlara piyasaya satlacak kitaplar
yaynlayp medya alanlarna hediye etmek arttr. Tek kelimeyle ama gerek
anlamda hayrperverlik ve hayrseverlik deil azami derecede reklamdr.

Akam-lk, 19 Eyll 2003.