Diesel Tau Thuy I

L VN VANG
TRNG THANH DNG

HONG VN S
BI GING
NG C DIESEL TU THU
TRNG I HC GIAO THNG VN TI TP. H CH MINH
ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 1

PHN 1
KT CU
NG C DIESEL TU THU

CHNG 1
NGUYN L HOT NG CA NG C DIESEL
1.1 Lch s ra i v pht trin

Nm 1680 nh bc hc Huyghenxo ngh ch to mt c my lm vic nh
t chy mt lng thuc n trong xy lanh ng c. Nhng phi n nm 1860 kiu
ng c t trong u tin mi c k s php Lenuar a ra. Nhng do hiu sut
ca loi ng c ny khng vt qu 3% nn n khng c ng dng trong thc t
sn xut.
Vo nm 1879, ng c t trong u tin c kh nng lm vic c ch
to theo n ca k s c kh I.S Kotosovik (ngi Nga). ng c ny c thit
k cho mc ch vn ti v chy bng xng, t chy bng tia la in c cng sut
60 KW.
Vo u nm 90 ca th k XIX xut hin kiu ng c c bung chy ph.
Loi ng c ny chy bng nhin liu nng (nh du th). Vic t chy nhin liu
nng trong ng c l do nhin liu tip xc vi b mt kim loi c t nng ca
bung chy ph nm trn np xy lanh.
Bc pht trin quan trng ca ng c kiu piston c nh du bng s
kin k s ngi c Rudofl Diesel pht minh ra kiu ng c mi vo nm 1892
v c ch to vo nm 1897. ng c kiu ny lm vic theo nguyn tc nguyn
liu t bc chy cui hnh trnh nn trong xy lanh ng c v sau ny c gi l
ng c diesel.
Vo nm 1899, nh my ca hng Lutvik Nobem ti Petecbua sn xut ng
c Diesel 15 KW c cc ch tiu kinh t k thut hn hn cc loi ng c ng
thi .
Nm 1903, ngi ta a vo s dng chic tu thy u tin ca nc Nga
chy bng ng c Diesel mang tn VADAL, vi ba ng c, cng sut mi
ng c l 88KW. Vo nm 1911 ngi ta bt u ch to hng lot cc tu chy
bng ng c Diesel cng sut 450KW.
Ngi t nn tng cho l thuyt qu trnh cng tc ca ng c t trong l
mt gio s trng cao ng k thut Matxcova, ng V.I Grineviski. Vo nm 1907
ng d xut bn cun ti liu mang tn: Tnh ton nhit qu trnh cng tc ca ng
c t trong.
Ti hi ngh cc nh ch to ng c t chc ti Petecbua vo nm 1910, ng
R.Diesel cng nhn vai tr i u ca nc Nga trong vic sn xut ng c t
trong tu thy. Sau cc ng c t trong vi hiu sut cao Ny li cc loi
ng c hi nc ang c s dng rng ri trong thi k .
Hin nay, ng c Diesel c s dng rng ri v trong cng mt iu kin
nh nhau, ng c diesel tiu tn nhin liu t hn cho mt ng cng sut (g/ml.h).
N goi ra ng c diesel cn c kch thc v trng lng tng i nh hn, c
tui th v c bn cao hn.
ng c Diesel cng c ng dng rng ri trong lnh vc hng hi do cc u
im ca chng, bao gm:
- Kh nng tng cng sut cao
- Kh nng gim sut tiu th nhin liu
- Ph hp vi di vng quay ca chn vt
- C th dng c nhin liu cht lng thp
- tin cy v tui th cao
- D dng khai thc v bo dng sa cha
T 1990 cc ng c hai k qut thng, thp tc, hnh trnh di hoc siu di
c tng p bng tuabin kh x c dng cho h ng lc tu thy tr nn ph bin
hn nh kh nng pht cng sut ln, tit kim nhin liu v gim lng N Ox trong
kh x.
1.2 Khi nim v nh ngha
ng c diesel l thit b bin i nng lng nhit kiu piston trong nhit
nng do nhin liu bc chy s c bin i thnh cng do chuyn ng qua li
ca piston v c truyn ra ngoi di dng chuyn ng quay ca trc khuu
thanh truyn.
Hnh 1.1 ng c Diesel - bin i nhit nng (do nhin liu chy) thnh c nng
Chu trnh cng tc l tp hp nhng qu trnh bin i trong xy lanh ng c

km theo l s bin i ca mi cht. Tnh chu k ca chu trnh cng tc c
c trng bng hnh trnh ca piston thc hin chu trnh . Hin nay ng c
t trong c chia ra lm hai loi: ng c 4 k v ng c 2 k.
ng c 4 k: l ng c thc hin mt chu trnh cng tc cn bn hnh trnh
ca piston tng ng vi hai vng quay ca trc khuu (Hnh 1.2).
ng c 2 k: l ng c thc hin mt chu trnh cng tc cn hai hnh trnh
ca piston tng ng vi mt vng quay ca trc khuu.
K l mt phn ca chu trnh c nh du bng hai v tr: im cht trn v
im cht di ca piston. Trong , im cht l v tr ca piston trong xy
lanh m ti piston i chiu chuyn ng.
Hnh 1.2 ng c diesel bn k
im cht trn (CT): l v tr ca piston trong xy lanh m ti khong

cch t nh piston n ng tm trc khuu l ln nht.
im cht di (CT): l v tr ca piston trong xy lanh m ti khong
cch t nh piston n ng tm trc khuu l b nht.
Hnh trnh ca piston l khong cch gia hai im cht.
Th tch khng gian nn hay cn gi l bung t Vc l th tch b nht ca
xylanh trong mt chu trnh (i khi gi l bung chy).
Hnh 1.3 ng c diesel hai k
Th tch cng tc ca xylanh Vs l th tch do mt nh piston v ra khi chuyn

ng gia hai im cht, c tnh bng hiu s gia th tch ln nht ca xylanh v
th tch bung t.
Vs = Vmax Vc
i vi nhng loi ng c m xylanh ch c mt piston th th tch cng tc
ca xylanh c th tnh theo cng thc:
.D 2
Vs = .S
4

Trong : D l ng knh xylanh (mm)
S l hnh trnh piston (mm)
T s nn ca ng c l t s gia th tch ln nht ca xy lanh v tch bung
t.
Vmax Vs + VC V
= = = 1+ s
VC VC VC
T s nn c ngha rt quan trng i vi qu trnh lm vic ca ng
c. N nh hng rt nhiu n cc thng s khc ca ng c, c bit l
vn li dng c hiu qu nhit lng do nhin liu chy ta ra trong
bung t.
1.3 Nguyn l hot ng ca ng c diesel bn k

Hnh 1.4 hin th s nguyn l lm vic ca ng c diesel bn k. Trong
qu trnh lm vic ca ng c, trc khuu (4) quay theo chiu mi tn (chiu kim
ng h, xem hnh v). Piston (2) chuyn ng tnh tin trong xylanh, thanh truyn
(3) bin chuyn ng ln xung ca piston thnh chuyn ng quay ca trc khuu.
tin cho vic nghin cu ta hy bt u khi piston vo v tr im cht trn
(CT), lc th tch ca xy lanh l b nht tc bng Vc. Gc quay ca trc
khuu cng c tnh bt u t v tr . i vi ng c diesel bn k, trong mi
chu trnh cng tc gc quay thay i t 00 7200 (tng ng vi hai vng quay
trc khuu). Chu trnh cng tc ca ng c bn k c thc hin nh sau:
a. K np (Qu trnh ht)
Trong k np (qu trnh ht), piston (2) chuyn ng t CT xung CD ng
thi xupp ht (5) (xupp np) m trong khi xupp x (1) ng. Khng kh sch
c np vo trong xylanh ca ng c t th tch do piston v ra.
Hnh 1.4 Nguyn l hot ng ca ng c diesel bn k

b. K nn
Trong k nn, piston (2) chuyn ng t CD ln CT, ng thi cc xupp
np v x ng kn. Piston thc hin qu trnh nn lm tng p sut v do lm
tng nhit ca khng kh np vo trc .
c. K chy dn n sinh cng
Vo nhng thi im cui ca k nn, khi piston (2) chuyn ng n gn
hoc qua CT, nhin liu c phun vo di dng cc ht bi nh. Cc ht
nhin liu c phun vo mi trng c kh xy O2 v nhit cao, bt u bay
hi, ha trn vi oxy v chy. Qu trnh chy nhin liu xy ra rt nhanh c tnh
cht nh mt v n m ngi ta gi l chy n. N ng lng nhit do chy nhin
liu to ra trong bung t khi chy c nhit v p sut cao. S gin n sinh
cng ca khi kh chy Ny piston i xung.
P
z z
c
c
b
d1 d2 b
P0 b
r a
Vc Vs V
Va
Hnh 1.5 th cng ch th (P-V) ca ng c diesel 4 k
d. K thi (X)
K x bt u khi piston t CD ln CT ng thi xupp x ang m
trong khi xupp ht ang ng. Do xupp x m, kh chy s t do thi ra ngoi
giai on u v b piston cng bc Ny ra ngoi vo giai on cui. Kh chy
c thi ra ngoi chuNn b cho k np ca chu trnh k tip sn sng thc
hin.

1.4 Nguyn l hot ng ca ng c diesel hai k.
Hnh 1.5 biu th s nguyn l lm vic ca ng c diesel hai k. Trong
qu trnh lm vic ca ng c, trc khuu quay theo chiu mi tn (chiu kim ng
h, xem hnh v). Piston cng chuyn ng tnh tin trong xy lanh, thanh truyn
bin chuyn ng ln xung ca piston thnh chuyn ng quay ca trc khuu.
Hy bt u chu trnh lm vic ca ng c diesel hai k bng qu trnh nn
(hnh 1.5d). Qu trnh nn bt u khi piston ng cc ca ht v ca x (hnh
1.5d). Chuyn ng ca piston t CD ln CT thc hin qu trnh nn. Khi piston
chuyn ng n khu vc xung quanh CT (trc hoc sau), nhin liu c phun
vo bung t di dng cc ht bi nh. N h nhit cao ca khng kh c cha
oxy cui qu trnh nn, nhin liu oc phun vo s thc hin qu trnh chy n lm
tng p sut v nhit .
Kh chy c nhit v p sut cao s thc hin qu trnh gin n sinh cng,
Ny piston t CT xung CD. Vo cui qu trnh gin n, khi piston chuyn ng
xung s m ca x (exhaust port, hnh 1.5b) v thc hin qu trnh x t do nh p
sut kh chy trong xylanh ang cn cao hn bn ngoi.
S chuyn ng tip theo ca piston lm m ca np (scavenge port), v do
khng kh sch tc trc sn vi p sut kh chy cao hn kh chy cn li trong
xylanh, s i vo va thc hin qu trnh np, va thc hin qu trnh qut kh chy
trong xylanh ra ngoi (hnh 1.5c).
Hnh 1.6 Nguyn l hot ng ca ng c diesel hai k

Ton b mt chu trnh cng tc ca ng c diesel hai k thc hin trong phm
vi 3600 gc quay trc khuu (tng ng vi mt vng quay trc khuu). Piston i
ln (CD ln CT) thc hin k nn, i xung (CT xung CD) thc hin k
chy gin n sinh cng. Vo u cc k nn v cui k gin n, c cc qu trnh
thi kh chy, np khng kh v qut kh chy m ngi ta thng gi l qu trnh
trao i kh.
S khc nhau c bn tnh cht hai loi ng c (bn k v hai k) l hnh thc
sinh cng v trao i kh. Trong ng c hai k sinh cng sau mt vng quay cn
ng c bn k sinh cng sau hai vng quay trc khuu. N h vy, nu hai loi ng
c c cng s vng quay v kch thc c bn th ng c hai k v l thuyt c
cng sut ln gp hai ln ng c bn k. Thc t, mt phn hnh trnh phi s
dng cho cc qu trnh trao i kh, ng c hai k ch sinh cng sut ln hn ng
c bn k c 1.8 ln. N goi ra, thc hin c qu trnh trao i kh (np v qut
khi) ng c hai k i hi khng kh np phi c nn s b trc c p sut
cao hn so vi khng kh mi trng.
z z
e
b
a k
Vc Vs
V
Hnh 1.7 th cng ch th ca ng c diesel hai k
1.5 th trn cc qu trnh trao i kh

Cc qu trnh trao i kh ca ng c diesel ng vai tr rt quan trng nhm
m bo hot ng ca ng c vi cc ch tiu kinh t k thut cao. Cht lng ca
qu trnh trao i kh c nh gi bng cht lng cc qu trnh thi, qut kh v
np. Cc qu trnh thi, qut kh v np (cc qu trnh trao i kh) din ra ni tip
nhau v nh hng ln nhau. Khi mt qu trnh ny khng m bo cht lng , qu

trnh khc cng khng th duy tr c cht lng mong mun. Mt yu t rt quan
trng lin quan n qu trnh trao i kh tnh qun tnh ca dng kh ( kh x v
khng kh) lu ng trong ng c diesel. N hm mc ch li dng qun tnh ca
dng kh lu ng, thi im ng m cc c cu thi v np ca ng c diesel
phi c tnh ton ti u v khng trng vi cc im cht (CT v CD).
1.5.1 th trn cc qu trnh trao i kh ca ng c bn k
Hnh 1.6 miu t th trn cc qu trnh trao i kh ca ng c diesel
bn k. Trn th cho thy, thi im ng xupp np thc hin qu trnh
nn khng phi CD m mun hn (cn gi l gc ng mun) nhm muc
ch li dng qun tnh ca dng kh np ang i vo. Cui qu trnh gin n,
xupp x c m sm hn thi im CD nhm mc ch phn b nng lng
dnh cho cc thit b tn dng (tuabin tng p v tng cng qu trnh x t do.
Cui qu trnh x cng bc, xupp x khng ng thi im CT m mun
hn (gc ng mun) nhm li dng qun tnh dng kh chy ra khi bung t.
Cng nhm mc ch , ng thi qut sch bung t, xupap np m sm
hn (trc CT) v trc khi xupap x ng. Giai on c hai xupap (np, x)
cng m gi l giai on trng pha.
Hnh 1.8 th trn trao i kh ng c diesel bn k

1.5.2 th trn cc qu trnh trao i kh ng c diesel hai k
Hnh 1.9 miu t th trn cc qu trnh trao i kh ng c diesel hai k.
Trn th, thi im m ca x sm hn CD cng vi mc ch phn b li nng
lng kh x v to thun li cho qu trnh x t do. Thi im m ca np sm
hn ca x, sm hn CD, cng c tnh ton khi ca np m qu trnh qut
kh din ra hiu qu nht.
Hnh 1.9 th trn trao i kh ng c diesel hai k
1.5.3 th trn cc qu trnh trao i kh ca ng c diesel tng ap

i vi cc ng c tng p, do lng khng kh cn np vo v kh x phi
thi ra ln hn so vi ng c khng tng p. N goi ra, vi cc ng c tng p c
s dng tuabin kh x, vn phn b nng lng kh x m bo cng xut cn
thit ca tuabin lai my nn gi cng c tnh n. V vy, ng c tng p c
thit k vi gc ng m xupp khc vi ng c khng tng p. Hnh 1.10 so snh
th trn cc qu trnh trao i kh ng c diesel khng tng p (a) v c tng p
(b). Cc ng c tng p c gc m sm xupp x, ng mun xupp x, m sm
xupp np v giai on trng pha ln hn ng c khng tng p.

Hnh 1.10 th trn trao i kh ng c diesel bn k
1.6 Phn loi ng c diesel tu thy

ng c diesel dng trn tu thy bao gm rt nhiu chng loi vi cc mc
ch s dng khc nhau. Chng c th c phn loi theo cc c im nh sau:
1.6.1 Theo nguyn l lm vic
- ng c bn k
- ng c hai k
1.6.2 Theo nhin liu c s dng
- ng c dng nhin liu nh (DO)
- ng c dng nhin liu ha trn (MDO)
- ng c dng nhin liu nng (HFO)
1.6.3 Theo kiu bung t
- ng c c bung chy thng nht
- ng c c bung t trong nh piston
- ng c c bung chy xoy lc
- ng c c bung d chy
1.6.4 Theo qu trnh cng tc
- ng c c qu trnh chy ng tch
- ng c c qu trnh chy ng p
- ng c c qu trnh chy hn hp
1.6.5 Theo phng php np khng kh
- ng c c tng p

- ng c khng tng p
1.6.6 Theo s lng xylanh
- ng c c mt xylanh
- ng c c nhiu xylanh
1.6.7 Theo cch b tr xylanh
- ng c mt hng xylanh t thng ng
- ng c mt hng xylanh t hnh ch V
- ng c hnh sao
- ng c piston i nh (hnh 1.11)
Hnh 1.11 ng c piston i nh
1.6.8 Theo chiu quay trc khuu

- ng c c th o chiu
- ng c khng th o chiu
1.6.9 Theo tc ng ca piston
- ng c tc dng n
- ng c tc dng kp

1.6.10 Theo tc quay trc khuu (vng/pht)
- ng c thp tc: n < 200 (vng/pht)
- ng c trung tc: 200 < n <1000 (vng/pht)
- ng c cao tc: n > 1000 (vng/pht)
1.6.11 Theo kt cu u to bin
- ng c c patanh bn trt
- ng c khng c patanh bn trt
1.6.12 Theo t l kch thc S/D
Thng thng, t s S/D ca cc ng c dc phn loi nh sau:
- ng c hnh trnh ngn, S/D = 1.0 1.5
- ng c hnh trnh di (long stroke), S/D = 2.5 3.0
- ng c hnh trnh siu di (super-long stroke), S/D > 3.0

CHN G 2
CC B PHN CHNH CA NG C DIESEL
2.1 Phn loi cc b phn kt cu ca ng c diesel

Kt cu ng c diesel c th phn loi thnh cc nhm chi tit c bn nh
sau:
- Cc b phn tnh
- Cc b phn ng
- Cc c cu truyn ng
- Cc thit b o v ch bo
- Cc c cu an ton v iu khin
Hnh 2.1 Kt cu cc b phn c bn ca ng c diesel tu thu

1.B my 6. Thn xi lanh
2. Trc khyu 7. Np xi lanh
3. Thn ng c 8. Xu pp
4. Thanh truyn
5. Piston

2.2 Cc kt cu phn tnh.
Cc kt cu phn tnh c bn ca ng c diesel (hnh 2.2), c th bao gm:
- B my (bedplate)
- Thn my (framework)
- Khi xylanh (cylinder block)
- S mi xylanh (cylinder liners)
- N p xylanh (cylinder covers)
Hnh 2.2 Kt cu cc b phn tnh ca ng c diesel tu thu
B my l nn tng ca mt ng c. B my (hnh 2.2) l c cu dng lin

kt cc b phn ca ng c thnh mt khi, cc khi lng ca ng c, nhn
lc truyn t cc c cu truyn ng, to thnh hp gom du tun hon bi trn
trong ng c. B my ca ng c va v ln cn l ch t b trc. Mi mt b
trc u c dng yn nga, bao gm hai na hnh tr lin kt vi nhau (bng bulng
cu hoc bng c cu chng).

Hnh 2.2 B my
Thn my dng hnh hp, ni block xylanh (khi xylanh) vi b my v to

thnh khoang ccte kn du. Thn my chu lc nn do khi lng ca ton b khi
xylanh v lc do kh chy cng nh lc ngang do chuyn ng quay ca trc khuu.
Thn my ca ng c ln thng c kt cu t cc vch ngang ch A (hnh 2.3).
Hnh 2.3 Thn my c vch ngn kiu ch A

Vi ng c cao tc, thn my thng c ch to dng khi nh, bng thp
c lin. N gc li, thn my ca ng c thp tc thng c ch to dng cc
phn ri.
Khi xylanh c nhim v nh v cc smi xylanh vi np xylanh. Khi xylanh
ca ng c hai k khc vi ng c bn k ch ng c hai k cn phi c
khoang qut kh (kh np) v khoang kh x.
N p xylanh, cng vi smi xylanh to thnh bung t. Khi lm vic, np
xylanh (hnh 2.4) tip xc trc tip vi kh chy c nhit v p sut cao, c th b
chy hoc nt v. Bn trong, np xylanh c ch to vi cc khoang v li i ca
nc lm mt.
Hnh 2.4 Np xi lanh
2.3 Cc b phn chuyn ng

Cc b phn chuyn ng chnh ca ng c diesel bao gm:
- Piston v cc ph kin ca n
- Thanh truyn v con trt
- Trc khuu
Piston l c cu quan trng nht ca ng c quyt nh trc tip n cng sut
cc i ca ng c. nh piston c ch t vt liu chu nhit cao v p sut
cao.
Vi piston c cn, chuyn ng ca piston v cn ca n ch l chuyn ng
thng ng v khng c lc ngang. Loi piston ny, thn n khng cn qu di
lm mt ta chu lc ngang. ng nhin loi ny cn con trt vi chc nng mt

ta chu lc sinh ra t chuyn ng qua li ca thanh truyn v chuyn ng quay
ca trc khuu. Bn trt nhm mc ch v dn hng con trt c bi
thn my.
Thanh truyn l c cu bin chyn ng tnh tin ca piston hoc con trt
thnh chuyn ng quay ca trc khuu.
Trc khuu l c cu quay ca ng c diesel, l c cu nhn cng sut ch
th t xylanh ng c truyn ra ngoi. trc khuu chu mmen un v xon thay
i theo chu ky trong qu trnh lm vic ca ng c. Thng thng trc khuu
thng c ch to bng thp rn, vi ng c cao tc thng dng
thp crm niken. Cc khuu trc ca ng c nhiu xylanh c sp xp nhm mc
ch cn bng ng c.
Hnh 2.5 Cc b phn chuyn ng chnh ca ng c diesel tu thy

1. Trc khyu 4. Cn Piston
2. Thanh truyn 5. Piston
3. Bn trt
2.3 Cc c cu truyn ng
Chc nng chnh ca c cu truyn ng l iu khin cc qu trnh trao i
kh v phun nhin liu vo bung t ca ng c. Vi ng c khi ng bng
khng kh nn, c cu truyn ng cn iu khin qu trnh phn phi gi khi
ng cho ng c.
C cu truyn ng c th dng bnh rng hoc xch dn ng trc
cam t trc khuu. T s truyn gia trc khuu v trc cam l 1:1 i vi
ng c hai k v 2:1 i vi ng c bn k.
2.5 Cc thit b o v ch bo
Khng ch vi ng c diesel, tt c cc my mc thit b cn phi c o c
cc thng s trong qu trnh hot ng. Cc thng s nh nhit , p sut rt cn
c o v ch bo (hin th). Cc thng s o c khng ch dng kim tra v
nh gi cht lng lm vic m cn cn thit cho vn p dng t ng iu
khin.
2.5.1 Thit b o p sut.
Thit b o p sut thng dng cho ng c diesel tu thy l ng h p
sut, vi tr s ch bo l p sut tng i.
a. Manometer
Mt chic ng kiu ch U dng lm manometer th hin trn hnh 2.6a. Mt
u ca ng ch U ni vi ngun o p sut, u kia m thng vi mi trng
khng kh.
Hnh 2.6 Thit b o p sut

Cht lng bn trong ng c th l nc hoc thy ngn v n s ch bo mc
cht lng nh hnh v. chnh p sut so vi mi trng s c th hin bng
chnh mc cht lng nh hnh v. Thit b ny thng c dng o cc gi tr
p sut nh. Trong h thng vi hai mc p sut c th dng thit b ny o
chnh p sut.
b. Barometer
Barometer kiu thy ngn, c kt cu mt ng thng ging manometer. l
mt ng mao dn thy tinh c mt u c lm kn, y thy ngn ri ln
ngc li v cm vo mt bu thy ngn nh di (hnh 2.6b). C mt ct chn
khng pha trn ct thy ngn (trong ng mao dn), chu tc ng ca p sut kh
quyn vo bu thy ngn. Ch s trn thang o l p sut tuyt i ca kh quyn.
Thit b o kh p hp dng kt cu hnh hp c mng n hi kim tra s
thay i p sut kh quyn (hnh 2.6c). Tm mng n hi tt xung nu kh p tng
v dch ln (do l xo tc ng ph) nu kh p gim. Cc thanh ni lm chuyn dch
kim ch ca thit b.
c. ng h p sut kiu ng Bourdon
ng h p sut kiu ng bourdon (hay l xo ng), c s dng rng ri lm
thit b o p sut tng i trong k thut (hnh 2.6d). l mt ng c tit din
hnh elip un cong hnh ch C vi mt u hn kn. u hn kn l u t do lin
kt vi cc thanh ni lm dch chuyn kim ch. u kia ca ng c ni thng
vi khu v p sut cn o. Do tc dng ca p sut, ng ch C s gin ra hoc co
vo thng qua van kim ch, ch bo c gi tr p sut.
2.5.2 Thit b o nhit .
N hit thng c o vi gi tr trn thang C (0C: Cenlsius)
a. Nhit k kiu cht lng trong ng thy tinh
C rt nhiu cht lng c s dng trong loi nhit k ny, ty thuc vo
khong nhit : thy ngn t -350 n +3500C, ru cn t -800C n +700C. S
tng nhit lm dn n cht lng trong ng thy tinh lm mc cht lng tng ln.
Mc cht lng c ly lm ch bo trn thang chia bn ngoi ng thy tinh v ch
bo nhit . Trong ng thy tinh ca nhit k o nhit cao, khong khng gian
pha trn ct thy ngn c np kh nit chu p sut.
b. Nhit k kiu cht lng trong ng kim loi
Dng kt cu gm mt bu nh ni vi ng bourdon kim loi (ging p k)
y cht lng c u im v tin cy v khong o nhit rng hn. S
dng kt cu kiu ny vi cht lng l thy ngn cho khong o nhit t -390C
n 6500C.

c. Nhit k lng kim kiu ren
Mt di lng kim t xon kiu ren (hnh 2.7) c ch to t hai kim loi
khc nhau gn lin nhau. Khi nhit thay i, di lng kim gin n v do gin
n ca mi kim loi khc nhau s gy ra hin tng xon li ca di kim loi. Mt
u di kim loi c c nh, u kia gn vi trc xoay c gn kim ch th cho
php ch bo gi tr nhit chia sn trn nhit k. Khong nhit dng cho
loi nhit k kiu ny l t -300C n +5500C.
d. Cp nhit in (in ngu)
Cp nhit in (in ngu) l kiu in nhit k. khi hai kim loi khc nhau ni
vi nhau thnh mt mch kn c t trong trng nhit khc nhau, ti ch ni
s pht sinh mt dng din m n c s dng o nhit (hnh 2.8). Khong
nhit dng nhit k kiu ny o l t -2000C n +14000C
2.5.3 Thit b o mc cht lng
a. Phao
Qu phao ni trn mc cht lng, c dn trong ng s truyn tn hiu n c
cu ch bo cho bit mc cht lng tng hay gim. C cu truyn ng c th dng
dy hoc xch. Cng tc kiu qu phao cng hay c dng cho cc n, ci bo
ng mc cht lng hoc dng cho h thng t ng khi ng hoc dng cc bm
cht lng.

b. Knh hoc ng thy
C rt nhiu loi knh nhn hoc ng thy dng hin th mc cht lng trong cc
kt cha.
c. ng h kiu kh (Pneumatic gauge)

y l thit b o mc cht lng trong kt dng manometer thy ngn ni
vi na hnh cu kim loi t trong kt cn o (hnh 2.9). N a hnh cu kim loi
t gn y trong kt cn o v c ni bng mt ng nh vi manometer thy
ngn. Cp kh nn vo h thng, dng van chuyn c th o c mc cht lng ca
nhiu kt ch bng mt manometer thy ngn. Khi kh x khi h thng, vic o
mc cht lng khng c thc hin.
2.5.4 Thit b o lu lng
o dng lu ng c th l o lng cht lng lu ng trong mt n v thi
gian hoc o tc lu ng sau nhn vi din tch lu ng c lu lng
dng lu ng.
a. o lng cht lng lu ng
Hnh 2.10 o lu lng cht lng

Mt cp bnh rng hoc cch n khp trong vi th tch Ny sau mi vng quay
cho php xc nh th tch cht lng lu ng qua thit b sau mi vng quay
hoc mt s vng quay (hnh 2.10a)
Mt b quay nh tuabin thy cng cho php m c cht lng lu ng
qua nh hnh 2.10b.
b. Thit b o tc lu ng
b1.Kiu ng ventuari
B tr nh hnh 2.11a, ng venturi c tit din thu hp t li vo v m rng
li ra. Khi cht lng lu ng qua thit b s c thay i tc khu vc hng
ng v do gy chnh lch p sut sut c o bi manometer. chnh p
sut ph thuc vo tc lu ng v c ly xc nh tc lu ng.
b2.Tm tit lu
Tm tit lu t vung gc vi li lu thng ca dng cht lng, c l tit
lu v c b tr mt manometer o chnh lch p sut trc v sau tit lu
(hnh 2.11b). chnh p sut c ly lm c s cho vic tnh ton tc lu
ng ca ng cht lng.
a, Kiu ng Venturi b, Kiu tm tit lu

Hnh 2.11 o l lng kiu (a) ng Venturi v (b) tm tit lu
2.5.5 Tc k
Ty theo nguyn tc hot ng, c th c tc k kiu c kh hoc in.
a. Tc k c kh
C hai qu vng c gn trn cc thanh kim loi mm. Cc thanh kim loi hai
u c gn cht vi cc c gp di ng dc trc (trt) c. Mt l xo hi
c t gia hai c gp (hnh 2.12a). Trc quay cn o tc thng qua c cu
truyn ng s lai dn trc quay ca qu vng v ph thuc vo tc quay, qu

vng s vng ra. C gp trt c thng qua cc thanh truyn lm quay kim ch
bo, ch tc quay ca trc quay cn o tc .
a, Tc k c kh b, Tc k kiu my pht
Hnh 2.12 Tc k
b. Tc k in t
C dng mt my pht in bao gm mt cc nhm quay trong mt
stator c nam chm in (hnh 2.12b). Stator c hai cun dy khc nhau, t
vung gc vi nhau. Mt dng in xoay chiu cung cp cho mt cun dy,
hiu in th do cun dy kia to ra c ly lm c s cho vic xc nh
tc quay cn o.
Thit b cm ng tc quay kiu xung in cm ng c th c trc tip tc
quay (hnh 2.13a). Mi mt rng trn bnh quay , khi quay qua u cm (pick
up), c ghi li di dng mt xung in v a n ng h ch bo.
ng h tc kiu in dung biu th trn hnh 2.13b. Mt chic cnh quay
qua mt bin tr to ra mt xung in v sau khi bin i, tn hiu c a v
ng h ch th.
Hnh 2.13 Tc k kiu in t.

2.5.6 Thit b o nht
Vic o nht nhm mc ch iu chnh nht ca nhin liu l v cng
quan trng v cn thit. Tng nhit ca nhin liu s lm gim nht ca n v
ngc li.
B cm ng nht biu th trn hnh 2.14. Mt chic bm bnh rng nh cp
mt lng cht lng c nh qua mt ng mao dn. Cht lng lu ng qua ng mao
dn c chnh p sut trc v sau, ty thuc vo nht ca cht lng. Mt
ng h o chnh p sut tnh ton nht cht lng.
Hnh 2.14 Viacosity sensor: (a) diagramatic; (b) actual

2.6 Thit b iu khin v thit b an ton
2.6.1 B iu tc
Thit b iu khin ch yu trong bt k mt ng c diesel l b iu tc. B
iu tc c chc nng duy tr tc quay ca ng c n nh khi ti (cng sut)
thay i. N hm thc hin iu , b iu tc iu chnh mt cch t ng
nhin liu cung cp cho ng c ph hp vi ti ng c. C cc loi b iu
tc kiu c kh, thy lc v in t.
B iu tc c kh dng qu vng cm ng vng quay ng c. Hai qu
vng gn trn mt ci a quay, c truyn ng t trc ng c (hnh 2.15). Tc
dng ca lc ly tm Ny cc qu vng ra lm cn ng di cc qu vng b nng
ln, nn l xo tc li cho n khi to c cn bng. Chuyn ng ca cn ng
thng qua h thanh truyn c hc hoc khuych i thy lc lm thay i nhin liu
cp cho ng c.
Hnh 2.15 B iu tc
2.6.2 Van an ton xylanh

Van an ton xylanh c thit k gim thit k gim p sut chy trong
xylanh ng c khi n vt qu t 10% n 20% p sut chy nh mc (hnh 2.16).
Van an ton c gi v tr ng bi l xo v n s b Ny ln khi lc kh chy
vt qu lc tc ng ca l xo. Van an ton xylanh c thit k n t ng kn
sau mi ln m.
Trong qu trnh khai thc, do tc ng ca nhiu yu t van an ton s c nhiu
sai lch v tr s m p sut v n phi c nh k bo dng v hiu chnh.

Hnh 2.16 Van an ton xi lanh
2.6.3 Cm bin hi du ccte
Hi du ccte hnh thnh do s bay hi ca du bi trn di nhit cao. S
hnh thnh hi du ccte c th t n mc nguy him v c th gy n. u cm bin
hi du ccte dng t bo quang in o lin tc s tng rt nh nng hi du
hnh thnh trong ccte. Mt motor in lai qut ht ly mu hi du t ccte thi qua
ng o. Mu hi du c ly ln lt t cc khoang cc nhau ca ccte thng qua mt
van phn phi cng do motor in quay. Mu hi du c o v so snh vi mu
khng kh sch hoc so snh mu hi du ca cc khoang ccte vi nhau. Tr s
o thc t sau khi so snh c a n b bo ng hoc hin th cho ngi
khai thc.
2.6.4 Van an ton ccte
Van an ton ccte c trang b nhm bo v ccte khi my xy ra chy n hi
du trong ccte. Van an ton ccte c b tr trn cc np ccte ca ng c.
Hnh 2.16 Van an ton cacte
Van an ton ccte (hnh 2.17) c thit k kiu van mt chiu, t ng kn

bng l xo v t m do tc ng ca p xut trong ccte khi gi tr ca p sut vt
qu gii hn t trc. Hnh 2.17 miu t kt cu ca van an ton ccte. Trong ,
bn trong ca van c b tr li ngn khng cho ngn la trn ra ngoi, cn bn
ngoi c b tr ca thot lm lch hng dng hi du bo v ngi khai thc
ang lm vic pha ngoi.
2.6.5 My via.
My via dng ng c in lai thng qua hp bnh rng n khp vi rng trn
bnh quay trc khuu ca ng c vi tc rt chm. My via dng via
ng c n nhng v tr cn thit cho vic tho, sa cha, kim tra v chnh nh.
Trc khi khi ng, my via cng c khi ng nhm vo vic kim tra s
quay tr t do ca cc c cu chuyn ng trong ng c cng nh nguy c c nc
trong bung t.
Khi my via hot ng cc van an ton ca ng c phi c m trc khi
khi ng ng c.

CHN G 3
NG C DIESEL C LN THP TC
3.1 Gii thiu chung.

ng c diesel c ln thp tc thng s dng di tu thy lm my
chnh, lai trc tip thit b Ny tu l chn vt. Chng thng l loi ng c
hai k tng p, c patanh bn trt, hnh trnh di, vng quay trc khuu
thp nhng tc chuyn ng ca piston rt cao v c thit k s
dng nhin liu c cht lng thp.
Hnh 3.1 ng c S50MC hng MAN BW

Hin nay , cc ng c thp tc c ln c ch to ch yu bi cc hng sau
: MAN BW, WARTSILA (SULZER) , MITSUBISHI
3.2 Cc chi tit tnh
Cc chi tit tnh chnh (hnh 3.1) ca ng c ln, thp tc bao gm: b
my, khung my, b chnh, khi xylanh, smi xylanh, np xylanh.
Hnh 3.2 Cc chi tit tnh chnh ng c thp tc c ln.
3.2.1 B my
B my (hnh 3.2) l nn mng cho ng c v cn l ccte cha du nhn bi
trn.
B my lin kt cht thn ng c vi cc chi tit tnh v chu lc ca cc chi
tit chuyn ng. B my phi c bn, cng vng thch hp chu c lc
un theo chiu dc. B my ca ng c ln thp tc c ch to t cc tm thp
hn, do c th gim c trng lng v tng cng cho b my.

Kt cu ca b my bao gm cc dm dc v tm ngang. Cc dm ngang cha
chnh trc khuu, c tc dng tng cng vng theo chiu ngang cho b my.
Cc dm ngang chia b my thnh cc khoang tng ng vi s xylanh.
Hnh 3.3 B my
3.2.2 chnh trc khuu
chnh dng trc khuu. Mi chnh bao gm np v hai
bc lt hnh tr (hnh 3.4)
Hnh 3.4 chnh

Bc lt ny c th l loi bc dy hoc mng kim loi ch to bc lt l hp
kim babt. Trc y ngi ta thng s dng loi bc dy, nhng thi gian gn y
ngi ta chuyn sang s dng bc mng c bn mi cao.
Hnh 3.4 cng m t chnh in hnh bi cc cn m gia hai na bc
lt. Du nhn bi trn thng c cp vo bc lt qua l pha trn ca np
. Pha trong bc lt c rnh dn du bi trn m bo du nhn phn b

u xung quanh bc lt. Bc lt c t trong chnh v c c nh np
bng cc gu-dng v cu hoc kch chng.
3.2.3 Khung my
Khung my t trn b my, n c cu to bi cc khung hnh hp c cc
tm dc v cc vch ngang hnh ch A (hnh 3.5) Khung my phi c np c th
m kim tra bn trong ccte. N cn phi c ng thng hi, cc thit b an ton
nh: van an ton, thit b kim tra hi du trong ccte khi ng c lm vic. Trn
khung my c lp bulng lin kt khung my vi b my, hoc b my vi khung
v khi smi xylanh.
Hnh 3.5 Khung my

3.2.4 Khi xylanh
Khi xylanh ca ng c thp tc l cc khi c lp. Chng bao gm t ba
n mi hai khi ging nhau v lin kt vi nhau bng cc bulng. Cu to khi
xylanh ca ng c hai k phc tp hn so vi ng c bn k v chng c cc
ca qut v ca x (i vi ng c qut vng). Gia khi xylanh v smi xilanh
c khng gian cho nc lm mt tun hon (hnh 3.6).

Hnh 3.6 Thn xi lanh
3.2.5 Smi xylanh

Smi xylanh ca ng c hai k cng sut ln, thp tc ch to bng phng
php c v c cu to khng gian lm mt nh hnh 3.7.
Hnh 3.7 S mi xi lanh

Smi xylanh phi c kh nng chu c hai ng sut: ng sut c do p sut
chy v ng sut nhit do s chnh lch nhit gia vch trong v vch ngoi
smi xylanh. B mt pha tip xc vi nc lm mt ca smi xylanh s l ni
xut hin cc vt nt u tin. Cc vt nt ny ngy cng su v xuyn qua thnh
smi xylanh; sau tip tc ko di xung quanh chu vi smi xylanh.
Smi xylanh ca cc ng c c ng knh ln, hoc c patanh bn trt
c bi trn bng cch dng cc bm du nhn kiu piston cm, cp du nhn bi
trn cho smi xylanh qua cc l trn smi xylanh. Cc l du ny c khoan
pha trn ca smi xylanh hn ch s mi mn smi xylanh. Trn cc l du
nhn ny ngi ta b tr cc van mt chiu ngn nga vic du nhn chy ngc
li do tc dng ca p lc kh chy. Cc ming l pha trong smi xylanh c ni
vi nhau bng rnh ln sng, hoc thng phn phi du nhn u xung quanh
chu vi smi xylanh (hnh 3.7) Du bi trn cp vo khi xcmng u tin i qua cc
l du hnh trnh i ln ca piston.
3.2.6 Np xylanh
Hnh 3.9 Np xi lanh ng c hai k quet thng

N p xylanh cng vi nh piston, thnh smi xylanh to thnh khng gian
bung t. N rt d b chy v nt do tip xc trc tip vi kh chy c p sut
v nhit cao. Do iu kin lm vic, np xylanh cn phi lm mt thch hp.
Vic thit k np xylanh ph thuc vo rt nhiu yu t nh: kch thc smi
xylanh, cc xupp, vi phun v hnh dng ca bung t. N p xylanh ca ng c
hai k, tc dng n, qut thng qua xupp c cu to tng t nh np xylanh
ca ng c bn k (hnh 3.9). N p xylanh ca ng c hai k qut vng ch c
cc l lp vi phun, van khi ng v c cu to n gin hn.
N p xylanh c lm mt bng nc, ng nc vo lm mt pha ngoi
np xylanh, ng nc lm mt ra c lp v tr cao nht trnh to thnh cc
ti hi trong khong thi gian lm mt. Cc ti hi c th l nguyn nhn to thnh
cc vng qu nhit v dn n hin tng rn nt.
3.3 Cc chi tit chuyn ng
3.3.1 Nhm piston v xc mng
a. Piston.
Piston l mt chi tit quan trng, quyt nh kh nng sinh cng ca ng c
t trong. C hai loi piston : piston ca ng c khng c patanh bn trt v
piston ca ng c c bn trt. Piston ca ng c c patanh bn trt hin i
c lm mt bng du nhn. Du nhn vo lm mt piston bng ng lng, sau
i ra bng ng ng trong cn piston. nh piston c ch to bng vt liu c
kh nng chu c p sut v nhit cao. nh piston in hnh c ch t
thp chu nhit nh: hp kim crm, mlp en, niken. Loi piston ny chu
c ng sut ko, hn ch c rn nt. tng kh nng chu mi mn, va
p, rnh xcmng thng c ph mt lp crm hoc c ho cng.
Piston ca cc ng c hai k qut vng c patanh bn trt c phn dn
hng di ngn khng cho ca qut v ca x thng nhau khi piston CT.
Phn dn hng thng c ch to bng gang v phi ti nhit v c trn phn
dn hng nh hn phn nh piston. Trn phn dn hng c th lp cc ai bng
ng thau hn ch mi mn smi xylanh. Piston ca cc ng c hai k qut
thng c patanh bn trt, hnh trnh di th khng c phn dn hng v patanh bn
trt gi vai tr dn hng. i vi cc ng c khng c patanh bn trt, piston
c phn dn hng di hn. Vt liu ch to piston ph thuc vo kch thc, loi
nhin liu s dng v tc ng c.

Hnh 3.10 Piston ng c hai k quet thng
nh piston tip xc trc tip vi kh chy, nhng cn phi duy tr nhit ca
n di 5000C m bo bn ca piston. nh piston phi c dy cn thit
c kh nng chu c lc ca kh chy. Qu trnh truyn nhit t nh piston cho
smi xyanh phi din ra u xung quanh piston.V tr no truyn nhit km s lm
cho piston b qu nhit, l nguyn nhn lm cho piston b bin dng dn n qu
trnh mi mn smi xylanh. Trong trng hp c bit, y cng c th l nguyn
nhn lm kt piston.
Gia piston v smi xylanh phi lun tn ti khe h cho s gin n v nhit.
Hu ht piston c ng knh nh piston nh hn phn dn hng v nh piston c
nhit cao hn phn dn hng. Gi tr khe h ny ph thuc vo cng sut
v vt liu ch to piston. N nm trong khong 0,01% ng knh piston i vi
piston thp rn, 0,1% i vi piston ch to bng hp kim nhm.
Hnh 3.11 Piston ng c hai k SulzerRTA84T

N u piston c lm mt bng nc th cn phi lm kn khoang nc lm mt
trnh r lt nc xung ccte. Vi piston lm mt bng du nhn th v tr ng
du vo thng cao hn v tr ng du ra do khng gian lm mt thng khng
y du. Khi ng c hot ng s lm cho lng du trong khoang lm mt lc
mnh v ton b b mt lm mt s tip xc vi mt lp du v hiu qu lm mt
tng ln (hnh 3.12).
Hnh 3.12 Lm mt Piston ng c hai k quet thng

2. Xc Mng
Xc mng c nhim v :
- Lm kn bung t ngn khng cho r lt kh chy v kh nn.
- Gt du bi trn cho smi xylanh.
- Dn nhit t piston n smi xylanh.
a. Kt Cu Xc Mng:
C hai loi xc mng: xc mng kh v xc mng du (hnh 3.13)
Xc mng nm trong rnh trn piston, v tr ca xc mng trn cng khng
c qu cao m bo nhit ca xc mng khng qu cao, trnh lm chy du
nhn v lm kt xc mng. Xc mng phi c kh nng chuyn ng t do trong
rnh, do gia xc mng v rnh xc mng phi c khe h cn thit theo chiu dy
ca xc mng.
Hnh 3.13 Xc mng kh v xc mng du
b. Kim tra, lp rp xc mng

- Khe h ca xc mng c ba loi:
- Khe h gia hai u ca xc mng khi xc mng nm trong smi xylanh
gi l khe h ming. Trc khi lp xc mng vo piston phi a xc mng vo
smi xylanh sao cho mt phng ca xc mng vung gc vi ng tm smi
xylanh, v tr t xc mng trong smi xylanh phi c mi mn t nht. Dng
thc l o khong cch gia hai u ca xc mng. Cc nh my ch to ng c
ch r gi tr khe h nh nht v ln nht. N u khe h nh hn gi tr nh nht
th hai u ca xc mng c th chng vo nhau do s gin n v nhit ca xc mng
khi ng c lm vic. l nguyn nhn lm cho xc mng b cht smi xylanh,
lm tng ma st gia piston v somi xylanh; trong mt s trng hp c th lm kt

piston. N u khe h ln hn gi tr ln nht, kh chy s r lt qua xc mng xung
ccte lm gim p sut nn v c th l nguyn nhn gy n ccte.
- Khe h th hai l khe h cnh l khong cch gia mt trn ca xc
mng v mt trn ca rnh xc mng. Khe h ny o bng thc l v cng c
gi tr ln nht v nh nht do nh my ch to ra (hnh 3.14).
-Khe h th ba khng cn o, ch cn kim tra l khe h lng. Khe h ny
nht thit phi c tc l chiu dy ca xc mng phi nh hn chiu su ca rnh
xc mng. N u khng c khe h ny th xc mng c th s khng co gin c,
lm tng ma st v kt piston
Hnh 3.14 Kim tra kch thc ca xc mng

c. iu kin lm vic.
Xc mng lm vic trong iu kin rt nng n. Ti tc dng ln xc mng
lun dao ng, khi piston lm vic CT xc mng c tc thp nht,
nhng nhit cao nht. Xc mng phi chu ng n mn ca sn phNm chy.
Kt hp vi tnh cht chng n mn, xc mng phi c n hi cao, khng
b gy. Xc mng phi duy tr c cng p sut chy thp hn v ph hp
vi vt liu ch to s mi xilanh. Xc mng thng c ch to bng hp kim gang

than ch. Thnh phn ch yu ca vt liu ch to xec mng cho ng c hai k
cho trong bng sau :
Thnh phn K hiu Thnh phn %

Cc bon C 3,15
Silic Si 1,55
Pht pho P 0,20
Mng gan Mn 0,90
Crm Cr 0,15
M lyp en Mo 0,60
ng Cu 0,75
d. Cc h hng thng gp
Kt xc mng l vn cn quan tm, tuy nhin chng ta c th kim tra trng
thi t do ca xc mng qua ca qut (ng c hai k). Dng que kim tra n vo
xc mng nu thy n hi th xc mng khng b kt hoc gy, nu xc mng nm
cng trong rnh th xc mng bi kt, nu xc mng trng thi t do nhng khng
n hi th xc mng bi gy. N u thy hin mu en, hoc ti trn b mt xc
mng th l biu hin xc mng bi thi. Khi b gy, cc mu gy ca xc mng c
th i vo ng x, v vy cn kim tra ng x.
N guyn nhn lm gy xc mng c th do : va vo cc ca qut, x, xc mng, rnh
xc mng b mi mn qu mc lm xc mng b nghing trong qu trnh chuyn
ng, cht lng nguyn liu khng tt dn n tc tng p sut nhanh. Ch
khi ng nng n p sut thng xuyn vt qu gii hn cho php (van an
ton b m) cng l nguyn nhn lm gy xc mng.
Xc mng b nging l nguyn nhn chnh gy h hng (hnh 3.15) nu lc
cng ca xc mng khng ln t st vo s mi xilanh th p sut kh chy s
Ny xc mng co li v lt qua l nguyn nhn lm xc mng b nghing v gy
trong rnh.
N hng nguyn nhn khc lm xc mng b nghing c th l:
- C mui cng trong rnh xc mng
- Khe h xc mng nh
- Xc mng b kt trong rnh
- Kh nng lm kn gia xc mng v mt di rnh xc mng khng tt
- Cc gc ca tit din ngang xc mng qu trn
Gy, mn xc mng c th dn n hin tng thi cc xc mng khc,chy
hp gi qut. Thi xc mng cn ph hu mng du bi trn lm tng tc mi
mn. Khi b thi, xc mng c mu ti trn mt tip xc vi s milanh

3.3.2 Thanh truyn v c cu con trt
a. Thanh truyn
Thanh truyn l c cu c chc nng bin chuyn ng tnh tin ca piston
thnh chuyn ng quay ca trc khuu. Trong qu trnh lm vic, thanh truyn chu
tc ng ca lc kh chy t piston truyn cho c khuu vi ng c diesel c
ln u to thanh truyn ni vi c khuu cn u nh ni vi c cu con trt.
Hnh 3.15 m t thanh truyn ng c diesel c ln ,trong v kt cu c
th chia lm cc phn: u nh, u to v thn thanh truyn, thn thanh truyn
thng c tit din c l khoan rng, ni tip gip c vi hai u c lm thun
u trnh tp trung ng xut. u nh thanh truyn c dng hnh ch Y, thng
c ch to ri vi hai bc lt lp vo c ca con chut. u to thanh truyn
cng c ch to ri vi bc lt lp vo c khuu. Hnh 3.15 m t kt cu
u nh thanh truyn lp rp gia thanh truyn vi con trt
Hnh 3.15 Thanh truyn ng c RTA84C

b. C cu con trt
N hng ng c c ln, thp tc, c hnh trnh di hoc siu di thng c con
trt v dn hng con trt (thng gi l c cu patanh bn trt). Piston v
cn piston ch chuyn ng theo phng thng ng do phn dn hng piston
khng t vo s mi xilanh, v vy phn dn hng ca cc piston loi ny rt ngn.
Chnh con trt s chu thnh phn lc php tuyn trong , bn dn hng con
trt c c nh vo khung ng c. Cu to ca patanh bn trt gm con
trt v bn trt dn hng, c m t trn hnh 3.16
Hnh 3.16 Thanh truyn v con trt ng c UEC-H

Hnh 3.17 u nh thanhtruyn v con trt
c. Bu lng thanh truyn

Bu lng thanh truyn ,thng c gi l bu lng bin,l cc bu lng lin kt
gia cc hai na cha bc lt u to bin vi c khuu.
Hnh 3.18 Cc lai bu lng bin

Bu lng bin l chi tit chuyn ng rt quan trng, c kim tra nghim ngt
trong qu trnh tho lp, bo dng sa cha. S c t bu lng bin thng
km theo nhng h hng nghim trng ca ng c. Mi u to bin thng c
hai hoc bn bu lng vi hnh thc kt cu rt a dng (hnh 3.18).Cc bu lng
bin thng c ch to t vt liu c bn mi cao, kch thc chnh xc vi
l nh c u to thanh truyn. Lc xit cc bu lng bin do nh ch to quy
nh v c ngha quan trng hng u. gin di ca bu lng bin c kim
tra bng dng chuyn dng.
b. B lm kn cc piston
Cc ng c diesel c ln vi piston c cn v c cu con trt thng c
trang b b lm kn cn piston. B lm kn cn piston ngn cch gia hc di
piston v ccte c nhim v ngn khng cho kh qut, kh chy, du bi trn smi
xilanh r lt xung ccte v gt du bi trn cn piston xung ccte hoc xung kt
ring.
Hnh 3.19 m t cu to ca b lm kn cn piston, trong nhm xc mng
u c nhim v khng cho du bi trn s mi xilanh r lt xung ccte; nhm xc
mng gia c nhim v lm kn khng cho kh qut, kh chy r lt xung cc-te;
nhm xc mng cui c nhim v gt du bi trn cn piston xung ccte, hoc
xung kt ring.
Hnh 3.19 Lm kn cn piston

3.3.3 Trc khuu
Trc khuu l mt trong nhng chi tit chu ti nng n v ch to kh khn
nht trong cc chi tit ca ng c diesel. Trc khuu chu tc dng ca p lc kh
chy cng nh cc lc qun tnh ca cc khi lng chuyn ng tnh tin v quay .
Cc lc ny gy ra cc m men xon v m men un,thay i c chiu v ln.
Tc ng nng n nht i vi trc khuu ng c c ln l m men un.
Hnh 3.20 Trc khuu
V cu to, trc khuu c th gm cc c trc (c chnh), c khuu, m

khuu v i trng (hnh 3.20). Tu theo s lng khuu trc (s xylanh) kch
thc cc c, chiu di m trc khuu c th lm lin hoc ghp. Cc khuu trc
ca ng c nhiu xylanh c b tr nhm mc ch cn bng ng c khi lm
vic. Vic b tr v tr ca cc khuu trc quyt nh th t n ca ng c.
3.4 H thng trao i kh
Qu trnh chy hn hp nhin liu v khng kh trong ng c t trong ph
thuc rt nhiu vo lung khng kh mi np vo smi xylanh. Qu trnh chy
khng th t c hiu sut cao nu khng kh mi np vo smi xlanh c ln
c kh chy t chu trnh trc, gi tr p sut chy cc i cng gii hn bi khi
lng khng kh np vo s mi xylanh. iu ny c ngha l hiu sut ca qu trnh
chy ph thuc vo mc hon thin ca qu trnh trao i kh.
3.4.1 Cc phng php qut kh
Trong cc ng c hai k ln, thp tc qu trnh qut kh c thc hin trong
mt khong thi gian ngn gia cui ca k dn n v u k nn. Do qu trnh trao
i kh ng c hai k khng hon thin so vi ng c bn k.
Cc phng php qut kh trong thc t c chia thnh cc loi sau :
Qut ngang: cc ng c hai k qut ngang, ca qut v ca x trn smi
xylanh nm i din nhau. Kh qut s i ngang qua smi xylanh t ca qut vng

ln trn v i ra ca x pha i din. Hiu sut ca phng php qut kh ny
thp nht v c nhiu kh qut i thng t ca qut ra ca x.
Qut vng: cc ng c hai k qut vng ca qut v ca x nm cng mt
pha ca smi xylanh. Kh qut i vo trong smi xylanh qua ca qut vng ln trn
ui kh chy trong smi xylanh ra ngoi qua ca x. Hiu sut qut ca phng
php ny cao hn qut ngang (hnh3.21).
Hnh 3.21 Trao i kiu qut ngang v qut vng
Qut thng: Cc ng c hai k qut thng ca qut nm trn s mi

xilanh, cn xupp x trn np xilanh, hoc cng nm trn s mi xilanh nhng
pha trn (ng c piston i nh). Kh qut i vo s mi xilanh theo hng tip
tuyn nn khng kh s chuyn ng xoy dc theo vch s mi xilanh ui kh chy
ra ngoi.
Hnh 3.22 Trao i kh kiu qut thng

Chuyn ng xoy ca dng kh qut trong s mi xilanh lm cho qu trnh trao
i kh hon thin hn (hnh 2.22). Hiu sut ca phng php ny cao nht
trong s cc phng php trn.
3.4.2 C cu truyn ng
Cc c cu truyn ng ca h thng trao i kh bao gm: trc cam, cam,
con ln, cn Ny v n gnh. Hnh 2.23 m t c cu truyn ng in hnh ca h
thng trao i kh.
Hnh 3.23 C cu truyn ng ca h thng trao i kh.

Khong cch t u cn xupp n n gnh, cn gi l khe h nhit, c
iu chnh bng bulng trn u n gnh m cn Ny t vo. Lc tc dng
khng thng tm ca n gnh ln cn xupp lm cho cn xupp v ng dn hng
b mi mn nhanh chng.
Cc ng c c ln, thp tc trc cam c dn ng t trc khuu bng bnh
rng hoc xch. t s truyn ca trc khuu v trc cam l 1:1 i vi ng c hai
k, 2:1 i vi ng c bn k.
Hnh 3.24 C cu dn ng trc cam
Hnh 3.24 m t c cu dn ng trc cam bng bnh rng (a) v dn ng xch

(b) ca ng c hai k.
3.4.3 Xupp np v x
Xupp np v x nh hng rt ln n qu trnh lm vic ca ng c. Cc
ng c trung tc c bn xupp s tng t l din tch trao i kh so vi din tch b
mt bung t. Cc ng c c hai k qut thng c patanh bn trt c mt xupp
x nm gia np xilanh (hnh 3.25).

Hnh 3.25 Kt cu Xu ppx ng c 2 k
Cc xupp np ni chung t h hng hn v n c lm mt bng chnh dng

kh np. Cc xupp x hay b h hng do b n mn nhit cao ca natri,
vanai. hn ch h hng cho xupp x cn duy tr nhit di 450oC v nh
k bo dng. Cc ng c ln, thng x dng xupp hp thun li cho vic
tho bo dng.
a. Vt liu ch to
bn nhit l yu cu rt quan trng i vi xupp. Xupp phi c kh nng
chu c n mn v mi mn. Xupp x dng cho cc ng c cao tc thng
c ch to bng hp kim bao gm 20% niken, 20% crm; hoc bng thp chu
nhit 25% niken,12% crm. N m xupp ch to bng hp kim 50% coban, 30%
crm,20% vonfram. Xupp np c ch to bng hp kim bao gm 3% niken,
0,3% crm.

xupp ni chung c ch to bng hp kim gang bao gm trn 50%
crm, thp chu nhit hoc stenlit. Cn xupp c ho cng bng cch ph mt lp
cacbua vonfram, hoc crm. Dn hng cn xupp c ch to bng hp kim
pec-lit-gang v lm cng b mt.
b. Lm mt
Phn ln nhit lng c truyn t xupp ti xupp. Do xupp phi tip
xc tt vi xupp, c bit l nhit cao. nghing tng i gia b mt
tip xc ca xupp v xupp s m bo ton b b mt ca xupp v ca
xupp s tip xc vi nhau khi lm vic nhit cao. Xupp hp thng c
lm mt bng nc, do nng cao kh nng lm mt v vic bo dng n gin
hn. xupp cng c lm mt bng nc. Hnh 3.26 m t s phn b nhit
trn nm xupp v cc chi tit trong khu vc bung t .
Hnh 3.26 Phn b nhit trn nm xupp v khu vc bung t ng c RTA84T
N hit lng truyn n cn xupp thng rt nh v c th tng phn nhit

lng ny ln nh s dng vt liu c dn nhit cao hn; lm rng cn xupp
cho y natri; hoc lm mt cn xupp bng nc. Tuy nhin vic lm mt cn xupp
s tng kh nng n mn.
c. C cu xoay xupp
Mc ch ca vic xoay xupp trong qu trnh lm vic ca ng c l: Gt
mui bm trn nm ca xupp v xupp, khng cho mui bm vo b mt

lm vic ca nm v xupp. Duy tr nhit xung quanh xupp, hn ch tnh
trng qu nng cho xupp tng thi gian s dng.
C hai phng php c bn lm xoay xupp: Phng php xoay bng c kh
mi khi xupp ng v m hoc gn ln cn xupp cc cnh (tua bin) tn dng
nng lng dng kh x thi vo xoay xupp.
d. Hin tng chy xupp
Mt vn rt ln cn c quan tm l hin tng chy b mt cng tc (cn
lm kn) ca xupp, c bit l xupp x ca ng c bn k. Cc nguyn nhn
chnh gy nn hin tng chy xupp, bao gm:
Xupp ng khng kn c th do mui bm trn nm hoc xupp,
hoc do khe h nhit qua nh.
Cht lng nhin liu khng tt. N u nhin liu c hm lng vanai cao s
dn ti hin tng n mn nhit cao, t bit trong trng hp c mt natri.
Hm lng nc cao trong nhin liu cng l nguyn nhn lm cho xupp bm
nhiu mui.
Chy khng tt. Cht lng nhin liu khng tt, hoc cht lng vi phun
km lm cho qu trnh chy rt tng ngay c khi xupp m vn ang din ra qu
trnh chy.
Qu nhit, y c th l do ng c qu ti, lm nhit kh x tng, hoc
do s lu thng ca nc lm mt km.
Chy xupp, kh x s r qua b mt lm kn ca xupp. N u kh chy r t
th khng quan trng lm, nhng kh x s ngy cng r nhiu hn, nhit kh
x s tng. Trong trng hp cn thit th phi ct nhin liu ca xilanh . Pht
hin xupp b r cng sm cng tt. Tc ca kh chy r qua xupp cao s lm
hng xupp. xupp b mn qua mc lm cho b mt lm kn gia xupp v nm
xupp s b lm xung to thnh vnh lm xung quanh nm xupp lm tng sc cn
lu thng ca kh x.
Cn xupp b mn cng l mt vn cn quan tm. N hng xupp ln cn
cung cp du bi trn. i vi ng c khng c patanh - bn trt mn cn
xupp s lm tng tiu hao du nhnv dn ti hin tng thi, lm hng cn
xupp. i vi ng c c patanh- bn trt ca hng MAN -B&W ngi ta s
dng gi l xo gi dng ng xupp cng vi hi du lm kn cn xupp.
e. Bo dng xupp
Xupp sau khi tho ra phi c lm sch cc bon, mui sau kim tra
bng mt. Kch thc ca cn xupp cng phi kim tra v so snh vi thng s gi
hn ca nh my ch to, nu vt qua gii hn cn thay th hoc sa cha ngay
nu c th. b mt lm kn ca xupp cn kim tra xem c b xc, r, hoc chy
khng. Phi xc nh r kch thc cc vt h hng (r, xc, chy) xem cn gi
v nh my sa cha hay bo dng trn tu.

i vi cc ng c nh, c th s dng ct r carbonrundum r kn xupp
cng vi xupp. Lc u dng ct r th cho n khi ht cc vt r, lm th
dng ct trung bnh v cui cng dng ct r mn r bng b mt. Sau khi r xong
phi ra xupp trong kerosene. Bi mt lp du nhn mng ln cn xupp ri lp
li. Khng nn dng ct r cho nhng xupp ln. N hng xupp ny phi c mi
trn my mi chuyn dng v b mt lm kn phi c gc nghing chnh xc. Sau
khi mi xong xupp hoc xupp phi c v sinh sch, sau kim tra din tch
tip xc gia xupp v xupp bng bt mu. N u gc nghing ca b mt lm kn
gia xupp v xupp chnh xc th trn b mt lm kn xupp ch c mt
ng nh, trn kn xung quanh, nu gc nghing khng chnh xc th ton b b
mt kn xupp s b ph mu. B mt lm kn ca xupp v xupp c gc
nghing khc nhau s m bo ton b hai b mt lm kn s tip xc vi nhau khi
hai b mt lm kn tip xc vi nhau khi xupp lm vic nhit cao. Mt vi nh
my ch to ng c cung cp dng kim tra xem xupp v cn xupp cn c
th tip tc mi na hay khng. Khng gian lm mt ca xupp hp nn kim tra
mi khi sa cha, nu thy cn bm trn b mt lm mt hoc c s n mn th
chng t rng vic s l nc lm mt cha tt.
f. Hin i ho iu khin xupp
Trn cc ng c hai k qut thng phng php dn ng cho xupp bng
thu lc thay th cho c cu dn ng bng c kh. C cu dn ng bng thu
lc c u im l bo dng n gin, chi ph bo dng cng t hn.
Xupp thng c ng bng l so, nhng ng c c patnh- bn trt xupp
c ng bng kh iu khin. u im ca phng php ny l gim c rung
trong qu trnh lm vic. Trn hnh 3.27 m t nguyn l lm vic ca c cu ny.
Khi xupp x m th kh iu khin di piston c x ra ngoi. Khi
piston ca bm actuator i ln to ra p sut ln tc dng ln piston iu khin m
trn nh cn xupp, xupp s c m. Khi kh iu khin cp vo khoan di
piston (gi l l xo gi) v du x ra ngoi th xupp s ng. C th tc ng vo
van iu khin x du hay dng thay i thi im ng xupp (VEC-control:
Variable Exhaust Closing). Vic iu chnh thi im ng xupp np lm cho
ng c tmh sut tiu hao nng lng thoi mi hn trong c tnh ph ti.

Hnh 3.27 H thng truyn ng ng m xupp
Hng Wartsila N SD s dng h thng VEC in t cho ng c c ln c

patanh -bn trt. Khi hc ti nh VEC ng x sm hn, cho kt qu tng
c c p sut nn v p sut chy. Hnh 3.30, 3.31 v 3.32 m t nng ca
xupp, p sut trong xilanh v sut tiu hao nhin liu khi c v khng c VEC.
C cu VEC c nhim v x du ca bm Actuator, xupp s c ng li nh
l xo gi. Thi im ng xupp ph thuc vo cng sut ng c, c iu
khin bi p sut gi np v tc quay ca ng c. VEC lm vic trong
khong 65 80% cng sut nh mc.

Hnh 3.28 C cu VEC ng c Wartsilla NSD RTA
Hnh 3.29 m xupp v p sut trong xilanh ng c
Hnh 3.30 Thay i thng s cng tc ng c c VEC

3.5 Cung cp nhin liu cho ng c
3.5.1 Nhng yu cu i vi h thng nhin liu
- Lng nhin liu vo cc s mi xilanh phi chnh xc v bng nhau.
- Gc phun sm ca cc xilanh phi bng nhau, gc phun sm ny do nh
my ch to ng c a ra.
- Quy lut cung cp nhin liu ca cc xilanh phi ging nhau.
- Cht lng phun sng phi m bo. Kch thc cc ht nhin liu cng nh
cng tt.
- di v kch thc ca chm tia nhin liu phi hp l. iu ny cho
php to ra din tch vng chy ln hn trong bung t.
- H thng phi lm vic n nh tc quay thp.
- H thng phi lm vic tin cy tt c cc ch ti.
3.5.2 Phn loi qu trnh phun
- Thay i thi im u cp, thi im cui cp khng thay i.
- Thay i thi im cui cp, thi im u cp khng thay i.
- Thay i c thi im u cp v cui cp.
3.5.3. Bm cao p
Bm cao p thng c dng trong thi gian gn y gm hai kiu chnh:
kiu van v kiu piston c rnh xo.
Bm cao p lm vic trong iu kin nhit cao, i hi mc chnh xc
cao, do n c ch to bng thp c bit cng, c cng v bn
khng b mi mn v bin dng. N i chung, bm cao p kiu van thng dng cho
cc ng c c trung bnh v ln, bm cao p kiu piston c rnh xo thng c
dng cho ng c c trung bnh v nh. N hng trong thc t hu ht cc ng c
u s dng bm cao p kiu rnh xo, kiu bm ny chim ti 90% s lng.
a. Bm kiu van
Hnh 3.31 l cu to ca bm cao p kiu van. Van ht v tr m khi
piston ca bm cao p v tr .C.D. Khi piston i ln van ht (suction valve)
t t ng li cho n khi van ht bt u ng hon ton trong khi van trn ( spill
valve) vn ng, chnh l thi im bt u phun nhin liu .
Piston ca bm cao p tip tc i ln cho n khi van trn bt u m. Lc
ny nhin liu bt u trn qua van trn tr li van ht, l thi im bt u
phun. Khi piston bt u i xung th p sut trong xilanh bm cao p gim thp
hn p sut trc van ht, do van ht t m, nhin liu np vo bm cao p.
Piston tip tc i xung van ht s c m cng bc. Khi xoay trc lch tm ca
van trn th s iu chnh c lng nhin liu cung cp cho mt chu trnh. Trc
lch tm ny c ni vi b iu tc.

Hnh 3.31 Nguyn l bm cao p dng van
Hnh 3.32 Bm cao p kiu van hng Wartsila (Sulzer )

b. Bm kiu piston c rnh xo
Cc ng c hai k thp tc c ln hin nay thng dng bm cao p kiu
rnh xo. Hnh 3.34 m t rnh xo trn piston bm cao p (plunger).
Hnh 3.33 Rnh xo trn piston (plunger) bm cao p
Vic iu chnh lng nhin liu cung cp cho chu trnh da trn nguyn tc
thay i hnh trnh c ch ca plunger nh xoay plunger bng thanh rng.
Hnh 3.34 Cu to ca bm cao p dng piston rnh xo (plunger)

Hnh 3.35 Cu to ca bm cao p hng MANBW-S60MC

Trn thn xilanh bm cao p c hai l thot du, plunger ca bm trong qu
trnh chuyn ng s ng m hai l ny (Hnh 3.35). Pha trn ca bm c van ht
v van puncture. Van puncture bao gm piston c iu khin bng kh iu khin.
Khi c tn hiu dng ng c kh iu khin s cp vo, piston i xung Ny van ht
m, nhin liu tr li tun hon trong khng gian xung quanh bm khng cp n
vi phun na. Trn ng ng nhin liu cp vo vi phun c lp b gim chn
kh dao ng ca p sut nhin liu.
p sut nhin liu trc bm cao p khong 8 Kg/cm2, c duy tr nh bm
cp du trong h thng nhin liu. N hin liu s tun hon trong khng gian xung
quanh bm trong thi gian nhin liu khng c cp n vi phun. N h kh nng
tun hon ca nhin liu m bm cao p v nhin liu lun c hm nng ngay c
khi ng c dng. Trong hnh trnh ht ca bm cao p van ht m, nhin liu c
np vo bm. N gay khi plunger ng l thot trn thn xilanh hnh trnh di ln
ca plunger, nhin liu s c cp n vi phun. Qu trnh phun nhin liu ko
di cho n khi rnh xo ca plunger m l thot trn thn xilanh.
Hnh 3.36 m t cu to cp piston (plunger), xilanh (barrel) ca bm cao p
kiu piston rnh xo v vic iu chnh nhin liu. Piston (plunger ) chuyn ng
ln c truyn ng t cam qua con i, chuyn ng xung bng l xo. Ca ht
nm trn s mi xilanh. Piston quay t do v do thanh rng n khp vi vnh rng
gn trn piston dn ng.
Hnh 3.36 iu chnh nhin liu bng rnh xo

Vic iu chnh lng nhin liu bng cung cp cho chu trnh c miu t nh
trn hnh 3.36: v tr A, piston c v tr CD ca ht m, nhin liu i vo; khi
piston i ln p sut trong bm tng, nhin liu i ra ngoi; khi piston tip tc i ln
ng ca ht v ca x, p sut nhin liu s tng ln bng vi p sut nng kim
phun, vi phun m, nhin liu c phun vo trong bung t; v tr B mp di ca
piston m ca thot, nhin liu x v ng hi ca bm, p sut phun gim, vi
phun ng li kt thc phun nhin liu. Mp trn ca piston bm cao p iu
khin thi im bt u phun, mp di iu khin thi im kt thc phun.
3.5.4 C cu thay i thi im phun (V.I.T)
Hnh 3.37 H thng VIT ng c hng MAN BW
Hnh 3.37 l nguyn l lm vic ca c cu iu chnh gc phun sm ca ng

c c hnh trnh di. N gi ta s dng thit b V.I.T gim gc phun sm ph
ti ln, do gim c p sut chy cc i trong xilanh, iu ny cho php
nng cao c mc tng p cho ng c.
Hnh 3.38 m t nh hng ca V.I.T n p sut chy ln nht trong xilanh,
ca ng c hng MAN BW

Hnh 3.38 S ph thuc ca p sut chy cc i vo ph ti ca ng c hng MANBW
3.5.5 Vi phun
Cu to vi phun bao gm: thn vi phun, u vi phun v kim phun
.
Hnh 3.41 Kt cu cc u vi phun

Trong nhng ng c c ln, vi phun thng c lm mt. Hng MAN
B&W v hng Wartsila (Sulzer) hin ang s dng loi vi phun, nhin liu c
kh nng tun hon qua vi phun khi p sut nhin liu thp hn 20 Kg/cm2, v
khi p sut nhin liu bng p sut nng kim phun th vi phun m, nhin liu
c phun vo bung t. nguyn l lm vic ca loi vi phun ny (hnh 3.42) cho
php ng c c th dng nhin liu nng khi lm vic vi ph ti nh, ngay c
khi ng c dng cng nh khng cn chuyn sang nhin liu nh v khng cn
h thng lm mt vi phun ring.
Hnh 4.42 Vi phun hng MANBW

Hnh 4.43 Vi phun hng Wartsila RTA58

CHN G 4
NG C DIESEL TRUNG V CAO TC
4.1 Gii thiu chung
ng c diesel c va v nh, trung v cao tc thng s dng di tu thy
lm cc my ph, lai my pht in hoc cc thit b ph. ng c trung v cao
tc c vng quay trc khuu t 250 n 1500 vng/pht, nu dng lai chn vt th
thng phi lp thm hp s. Chng thng l ng c bn k, c tng p n gin, s
dng nhin liu nh c cht lng cao.
Hnh 4.1 ng c Semt-Pielstick PC2-5B

Hnh 4.2 ng c ch V hng MANBW Alpha V28/32A
ng c trung v cao tc tu thy c ch to bi rt nhiu hng khc nhau

trn th gii nh : MAN BW, Wartsila , MTU, Deutz, Ailen, Rolls-Royce, Ruston,
GMT, Semt-Pielstick,Yanmar, Daihatsu, Hanshin, Akasaka, N iigata, Caterpillar,
Cummins
4.2 Cc chi tit tnh
Cng nh cc ng c c ln, thp tc, cc chi tit tnh chnh (hnh 4.1 v
4.2) ca ng c trung v cao tc gm: b my, khung my, b chnh, khi
xilanh, s mi xilanh, np xilanh. Tuy nhin, cc phn ni trn trong nhiu trng
hp li c ch to lin nhau.

Hnh 4.3 Kt cu chung phn tnh ng c trung v cao tc

ng c diesel c va v nh, trung v cao tc c th l ng c hnh ch V
vi cc chi tit phn tnh m t trn hnh 4.4.
Hnh 4.4 Kt cu chung phn tnh ng c hnh ch V hng SemtPielstick : PC2-6V
4.2.1 B my
B my l nn mng cho ng c v cn l ccte cha du nhn bi trn.
Hnh 4.5 Kt cu b my v thn my ng c trung, cao tc

B my lin kt cht thn ng c vi cc chi tit tnh v chu tc dng cc
lc ca chi tit chuyn ng. B my phi c bn, cng vng thch
hp chiu c lc un theo chiu dc. B my ca ng c trung v cao tc
thng c c thnh mt khi.
4.2.2 chnh trc khuu
chnh dng trc khuu, c t vo vch ngang ca b hoc
thn my. Kt cu ca chnh trc khuu, bao gm np 4 v hai bc lt hnh
tr.
Hnh 4.4 Kt cu chnh v bc lt

N p c c nh vi bng cc gu-dng v cu hoc kch
chng.hnh 4.4 m t kt cu mt chnh in hnh. Du nhn bi trn thng
c cp vo bc lt qua l pha trn ca np . Pha trong bc lt c rnh du
bi trn m bo du nhn phn b u xung quanh bc lt.
Vi ng c diesel c trung, chnh thng t trn cc vch ngang thuc
b my nh hnh 4.5
Hnh 4.5 Kt cu chnh, b v khung my.

Vi ng c c nh, cao tc, phn c nh ca chnh nm pha trn,
thuc v thn ng c trong khi np nm pha di. N hng nh th
gi l treo. Hnh 4.6 m t kt cu mt loi treo in hnh.
Hnh 4.6 Kt cu khung my v treo

Hin nay, hu nh cc ng c diesel u s dng bc lt loi mng. Kim
loai ch to bc lt l hp kim babt c t ba n nm lp (hnh 4.7).
Hnh 4.7 Bc lt ng c Wartsila
4.2.3 Khung my v khi xilanh

Cc ng c diesel c ln, cc phn tnh ca ng c va v nh, bao gm b
my, khung my v khi xilanh c th c c lin. Hnh 4.5 m t kt cu b my
ri lin kt vi khung v khi xilanh c lin. Bn di b my thng treo mt
hp kim loi cha du bi trn. Khi xilanh ng c va v nh thng to cc
khoang tun hon nc lm mt ng c .

4.2.4 S mi xilanh
S mi xilanh ca ng c trung v cao tc thng c hai loi:
- S mi xilanh kh: trong , s mi xilanh c lp cht trong l doa
ca khi xilanh. N c lm mt khng tip xc trc tip vi s mi xilanh m tun
hon trong khi xilanh. Kiu s mi xilanh ny thng c p dng cho ng
c c nh.
- S mi xilanh t: trong , nc lm mt tun hon tip xc trc tip
vi smi xilanh. Cc ng c diesel c ng knh xilanh ln thng thit k theo
kiu ny.
Hnh 4.8 S mi xilanh ng c trung v cao tc

S mi xilanh thng c chiu dy gim dn v pha di v bn ngoi c cc
rnh t giong lm kn nc lm mt. S mi xilanh ng c c nh c bi trn
bng du tun hon trong h thng bi trn, do trc khuu khi quay vung to ln. S
mi xilanh ca ng c c ng knh ln, hoc c patanh bn trt cng c bi
trn bng cc bm du nhn kiu piston cm, cp du ring bi trn cho s mi
xilanh qua cc l trn s mi xilanh.
4.2.5 Np xilanh
N p xilanh ca ng c bn k phc tp hn ng c hai k do cc hc xupp
np v x cng nh cc khoang v li tun hon ca nc lm mt. Do iu kin

lm vic phi tip xc trc tip vi kh chy c p sut v nhit cao, do kt cu
phc tp, np xilanh rt d b chy v nt.
Hnh 4.9 Kt cu np xilanh ng c hng MAN
N p xilanh c lm mt bng nc, ng nc vo lm mt pha ngoi

np xilanh, ng nc lm mt ra c lp v tr cao nht trnh to thnh
cc ti hi trong khng gian lm mt. Cc ti hi c th l nguyn nhn to
thnh cc vng qu nhit v dn n hin tng rn nt.
4.3 Cc chi tit ng
Cc chi tit ng chnh ca ng c dieseo bao gm: nhm piston, thanh
truyn v trc khuu (hnh 4.10)
Hnh 4.10 Kt cu chung phn ng ng c

4.3.1 Nhm piston v xc mng
1. Piston
Piston ng c diesel trung v cao tc c hai loi: piston ca ng c khng c
patanh-bn trt v piston ca ng c c patanh bn trt.
Hnh 4.11 Piston ng c trung tc hng MANBW

Ty thuc iu kin lm vic v kch thc, piston c th c ch to thnh
hai phn: nh piston v dn hng piston. nh piston in hnh c ch t
thp chu nhit nh: hp kim crm, mlip en, niken c th chu c ng
sut ko, hn ch c rn nt. tng kh nng chu mi mn, va p, rnh
xecmng thng c ph mt lp crm hoc c ha cng. nh piston c th
thng c lm mt bng h thng ring hoc c cp du nhn h thng lm
mt. Vi ng c trung tc, phn dn hng thng c ch to bng gang vi cc
ai bng ng thau hn ch mi mn s mi xilanh.
Hnh dng nh piston thng c thit k vi mc ch to xoy cho
khng kh trc khi ha trn vi nhin liu. ng knh nh piston thng nh
hn ng knh thn piston vi mc ch gin n nhit. Vi ng c m p sut
chy cao, piston cn c th c ch to vi hnh oval theo hng c piston.

2. c piston
u nh thanh truyn ni vi piston bng c piston m bo chuyn ng
lc (chuyn ng song phng) ca thanh truyn. Thng thng. c piston c
dng hnh tr v c hai loi: loi c nh vi piston v loi c th xoay t do vi
piston, cn gi l loi c tri. ng c diesel hng Wartsila cn s dng loi c hnh
cu t la (hnh 4.13).
Hnh 4.12 Kt cu piston ng c hng Wartsila W64

3. Xc mng
Xc mng c nhim v:
- Lm kn bung t ngn khng cho r lt kh chy v kh nn.
- Gt du bi trn cho s mi xilanh.
- Dn nhit t piston n s mi xilanh.
C hai loi xc mng: xc mng kh v xc mng du (hnh 4.14) tng t nh
ng c c ln, thp tc.
Hnh 4.13 Xc mng kh v xc mng du ng c Wartsila64

Khi dng my, vic kim tra nh gi xc mng i vi ng c bn k rt
kh. Cht lng xc mng c th c nh gi qua p sut cui qu trnh nn pc
hoc p sut d trong cc te ng c (khi ng c ang lm vic).
4.3.2 Thanh truyn.
a. Thanh truyn
Thanh truyn l c cu c chc nng bin chuyn ng tnh tin ca piston
thnh chuyn ng quay ca trc khuu. Trong qu trnh lm vic, thanh truyn chu
tc ng lc kh chy t piston truyn cho c khuu. Vi ng c diesel trung
v cao tc, xilanh xp thnh mt hng thng ng, thanh truyn c m t trn
cc hnh v 4.8 v 4.11.
Hnh 4.14 Thanh truyn ng c W26
Hnh 4.15 Kt cu thanh truyn ng c ch V

Hnh 4.15 m t thanh truyn ng c diesel vi xilanh b tr hnh ch V. Cm
thanh truyn m t trn hnh 4.15 bao gm thanh truyn chnh 1 v thanh truyn
ph 2. Hai na u to thanh truyn chnh lin kt vi nhau bng cht ch khng
dng bu lng bin.
4.3.3 Trc khuu
Trc khuu l mt trong nhng chi tit chu ti nng n v ch to kh khn
nht trong cc chi tit ca ng c diesel. Trc khuu ng c trung v cao tc
thng c lm lin bng thp rn. Hnh 4.16 m t kt cu trc khuu ng c
diesel trung v cao tc in hnh.
Hnh 4.16 Trc khuu ng c Wartsila W64
4.4 H thng trao i kh

4.4.1 C cu truyn ng
Trc cam ng c trung v cao tc c dn ng t trc khuu bng bnh
rng, trc truyn ng hoc xch. T s truyn ca trc khuu v trc cam l 1:1 i
vi ng c hai k v 2:1 i vi ng c bn k. Hnh 4.18 m t c cu dn
ng trc cam t trc khuu bng mt h thng cc bnh rng ch ng v
bnh rng b ng. Trc cam mt s ng c cao tc t ngay trn np xilanh v
cc bnh cam trc tip ng m cc xupp (hnh 4.17)

Hnh 4.17 Trc cam ng c cao tc
T trc cam, thng qua h thng cc con i, cn Ny v n gnh, cc

bnh cam thc hin vic ng m cc xupp np v xupp x ng thi im c
thit k v iu chnh.
Hnh 4.18 C cu truyn ng h thng trao i kh

4.4.2 Xupp np v x
Xupp np v x c th l xupp hp hoc xupp lin. Cc xupp lin
(xupp ht, hnh 4.19) dng cho ng c c nh, khng thun li cho vic tho lp,
sa cha bo dng nhng xupp c lm mt tt hn.
Hnh 4.19 Kt cu xupp hp (x) v xupp lin (np)
Cc xupp hp thng p dng cho ng c c va v ln c m t trn hnh

4.20.
Hnh 4.20 Kt cu xupp hp

duy tr kh nng lm vic, cc xupp np v x ca cc ng c u c
quan tm lm mt gim nhit trong qu trnh cng tc. Mt s loi ng c
thit k nm xupp rng lm mt hoc natri vo trong.
Cc ng c trung v cao tc cng p dng rt ph bin hai phng php
quay nm xupp trong qu trnh cng tc: quay nm bng cnh dng cho xupp
x (xupp x hnh 4.19) v quay nm bng c cu c kh vin bi rnh nghing
(xupp np hnh 4.19 v hnh 4.21).
Hnh 4.21 C cu quay nm xupp kiu c kh
C cu quay nm xupp c kh kiu vin bi-rnh nghing hnh 4.21, c cc

vin bi c duy tr mt v tr trn cao so vi rnh nghing nh l xo tc
ng t mt pha. Khi c cu n gnh Ny xupp xung (m xupp) s ng
thi Ny vin bi trt su cung rnh nghing v nn l xo bn trong rnh
nghing. Khi ng xupp, cc vin bi khng b nn, cc l xo gin ra, Ny vin bi
trt theo rnh nghing c tc ng lm xoay nm xupp i mt gc no .
4.4.3 Kt hp xupp np v xupp x trn mt c cu
i vi cc ng c diesel bn k, tng cng kh nng trao i kh, ngi
ta lun c xu hng mun tng kch thc xupp np v x. Bn cnh , tng
tui th ca xupp, ngi ta cng tm cch gim nhit ca xupp, c bit l
xupp x.
Vo nhng nm 1990, nh my ch to ng c MITSUI (N ht Bn) a ra
kiu ng c diesel bn k c trung, dng xupp ghp hn hp (c np v x trn
cng mt xupp). Gii php ny cho php tng kch thc ca c xupp np v x,
ng thi gim c nhit ca nm xupp trong qu trnh cng tc.

Hnh 4.22 Kt cu kiu xupp ghp
im c bit v kt cu cho kiu xupp ghp , trong xupp chnh c iu

khin bng thy lc cho c ng np v ng x. Bn cnh xupp chnh, mt c
cu ph c iu khin ng m ng khng kh np v ng kh x cho
php thc hin cc qu trnh np, x.
4.5 Cung cp nhin liu cho ng c
4.5.1 Nhng yu cu i vi h thng nhin liu
ng c diesel trung v cao tc cng i hi cc yu cu cung cp nhin liu
ging vi ng c thp tc:
- Lng nhin liu phun vo cc s mi xilanh phi chnh xc v bng nhau.
- Gc phun sm ca cc xilanh phi bng nhau, gc phun sm ny do nh my ch
to ng c a ra.
- Quy lut cung cp nhin liu ca cc xilanh phi ging nhau.
- Cht lng phun sng phi m bo. Kch thc cc ht nhin liu
cng nh cng tt.
- di v kch tht ca chm tia nhin liu phi hp l. iu ny cho
php to ra din tch vng chy ln hn trong bung t.
- H thng phi lm vic n nh tc quay thp.
- H thng phi lm vic tin cy tt c cc ch ti.
4.5.2 Phn loi qu trnh phun:
Thay i thi im u cp, thi im cui cp khng thay i.
Thay i thi im cui cp, thi im u cp khng thay i.
Thay i c thi im u cp v cui cp.
4.5.3 Bm cao p v vi phun:
Cng ging nh cc ng c c ln thp tc, bm cao p gm hai kiu chnh:
kiu van v kiu piston c rnh xo. Cc ng c diesel c nh cn ph bin loi
bm cao p cm v bm cao p lin vi phun.
Hnh 4.23 Bm cao p vi phun ng c Wartsila26

CHN G 5
CC H THNG PHC V NG C DIESEL
5.1 H thng nhin liu

5.1.1 Chc nng ca h thng nhin liu
H thng nhin liu c cc chc nng c bn bao gm:
- N hn (o v xc nh lng nhin liu) v bo qun nhin liu d tr theo
yu cu khai thc.
- X l m bo cht lng nhin liu trc kh a vo ng c.
- Cung cp nhin liu trong qu trnh hot ng ca ng c m bo
vic nhn v bo qun du, ngoi h thng van ng thng thng, tt c cc kt du
trn tu u c thit k c th o v tnh ton lng du trong kt. N hin liu
t cc kt d tr trc khi a vo s dng cho ng c c x l bng cc hnh
thc nh: pha ho cht, lc, hm, nh tng ho
H thng nhin liu cn phi m bo chc nng cung cp nhin liu cho
ng c, vi nhng yu cu sau y:
- Cung cp lng nhin liu chnh xc ph hp vi ch khai thc
ng c (c kh nng iu chnh khi thay i ch khai thc ng c).
- Phi m bo cht lng phun sng p sut phun quy nh.
- Phi c cp vo xilanh ng c ng thi im quy nh, trong mt giai
on nht nh.
- i vi ng c c nhiu xilanh, lng v quy lut cp nhin liu cho cc
xilanh phi u nhau.
- Phi m bo n nh cho ng c hot ng ch vng quay nh
nht quy nh.
- Lm vic tin cy, n nh vi cc ch khai thc ng c, tui
th cao, gi thnh r.
5.1.2 Phn loi h thng nhin liu
Da vo phng php cung cp nhin liu, h thng nhin liu c th phn
thnh hai loi: h thng phun nhin liu trc tip v h thng phun nhin liu gin
tip.
- H thng phun nhin liu trc tip: l h thng dng ph bin hn c cho
ng c diesel tu thy. y l h thng m nhin liu c cung cp n bm cao
p do ng c truyn ng c kh, t cp n vi phun c phun trc tip
vo bung t ng c. i vi ng c c nhiu xilanh, h thng ny c bm cao
p v vi phun ring cho tng xilanh. u im ca h thng l kt cu tng i
n gin, lm vic tin cy. N hc im l ch vng quay thp v ph ti nh,
cht lng cung cp nhin liu khng cao, khi kh nng lm vic ca ng c
b hn ch.

- H thng phun nhin liu gin tip: dng bm cao p cp nhin liu n mt
bnh cha p sut cao t qua mt b phn phn phi c bit s cp n vi
phun v phun vo bung t ca xilanh ng c. i vi h thng c th tch bnh
tch t ln, p sut phun c gi n nh trong ton b qu trnh phun nhin liu
v mt khong rng v ch khai thc ca ng c. N hc im ch yu ca h
thng ny l kt cu phc tp.
Da vo loi nhin liu, h thng nhin liu c th phn thnh: h thng nhin
liu nng v h thng phun nhin liu nh.
- H thng nhin liu nh s du DO, c t trng nh (di 0,92), nht
thp (di 30 cSt 50oC). y l loi nhin liu c cc thnh phn tp cht nh
(nc, lu hunh, tro, x)
- H thng nhin liu nng s dng du FO, c t trng ln (trn 0,98),
nht cao (trn 30 cSt 50oC). H thng cn thm cc thit b nh thit b hm, thit b
lc (my lc li tm).
5.1.3 H thng nhin liu :
Sau y l mt h thng nhin liu in hnh phc v ng c diesel tu thy
Hnh 5.1 H thng nhin liu trn tu
H thng ny bao gm c h thng nhin liu nh s dng cho ng c khi tu

chy lung (man) hoc chuNn b ra vo cng v h thng nhin liu nng s
dng khi ng c lm vic n nh (khi tu hnh trnh bin). H thng bao gm
cc thit b chnh nh sau:

- Cc kt cha, bao gm: kt d tr t y i ca tu (double bottom
tank), kt lng (settling tank), kt trc nht du nng (H.F.O daily service tank), kt
trc nht du nh (D.O daily service tank), kt ha trn (mixing tank).
- Cc thit b lm sch bao gm: cc my lc li tm (centrifuge), cc phin
lc (filter).
- Cc thit b hm sy (heater).
- Cc bm bao gm: bm chuyn du (transfer pump), bm cp du n
bm cao p hay bm mi (booster pump).
- Cc thit b cung cp nhin liu (vo bung t ng c), bao gm bm
cao p (fuel pump), vi phun (ejector).
- Cc thit b ph, bao gm nhit k, p k, cc ng ng hi hm
(prewarming bypass), b iu chnh nht (viscosity regulator), lu lng k
(flowmeter), cc van chn, van iu chnh p sut du trc bm cao p (pressure
regulating valve), van chuyn du FO-DO (three-way valve), cc ng x y kt
(drain), cc ng x kh (air vent)
N guyn l lm vic ca h thng nh sau: nhin liu t kt cha (d tr) c
bm chuyn nhin liu ti kt lng. ti kt lng, cc tp cht bNn v nc s c
lng xung y kt ri c x ra ngoi van x. nhin liu t kt lng tip tc n bu
hm ri n my lc li tm nh cc bm lp trong my lc. Sau khi qua my lc li
tm, nhin liu tip tc c a v kt trc nht. t nhin liu chy v kt ha
trn ri tip tc c bm cp du Ny qua bu hm a ti bm cao p. trc khi
a ti bm cao p, nhin liu tip tc c hm ti bu hm m bo nht
ca nhin liu ng gi tr quy nh trc khi vo bm cao p. H thng thng
dng cho cc ng c diesel trung tc, thp tc cng sut ln. c im ca h
thng ny l s dng loi nhin liu c t trng cao, nhit ng c cao, d nht
ln, nhit tr thp nh (9600 9800 Kcal/kg). Lng nhin liu tha bm cao
p s tr v kt ha trn. van iu chnh p sut c b tr duy tr p sut ca
thot ca bm cao p.
phc v cho ng c khi man, khi ng hoc chuNn b ra vo cng th cn
thit phi b tr thm mt h thng nhin liu nh. Kt trc nht nhin liu nh t
song song vi kt trc nht nhin liu nng. Trc khi ng c cn hot ng
ch man iu ng t 20 30 pht cn chuyn s dng nhin liu nng sang
nhin liu nh bng van chuyn ba ng, c tc dng lm nhit ca nhin liu
thay i t t khi chuyn i loi nhin liu nhm trnh hin tng kt piston
plunger ca bm cao p.
Hin nay, mt xu hng rt ph bin trong trang b h thng nhin liu cho
Diesel tu thy l nhin liu c tun han trong h thng qua bm cao p v vi
phun. in ny cho php ng c s dng du nng ngay khi ng c lm vic
cc ch iu ng. Kt cu bm cao p v vi phun ca h thng ny nh
trnh by phn ng c thp tc.

Hnh 5.1 H thng nhin liu ckh nng tun han nhin liu qua BCA v vi phun
5.2 H thng bi trn

5.2.1 Du bi trn v cc chc nng ca h thng bi trn
Du bi trn c cc chc nng c bn sau:
- m bo bi trn gim ma st hay duy tr ma st t i vi tt c cc chi
tit chuyn ng tng i vi nhau.
- Lm mt, gim nhit do ma st ca tt c cc chi tit khi chuyn ng
tng i vi nhau.
- Ra sch cc tp bNn trn cc b mt ma st khi chuyn ng, gim ti
thiu mc mi mn.
- Bao kn b mt cn bi trn, bo qun cc b mt ny khi cc tc
ng ca mi trng.
- Trung ha cc thnh phn ha hc tc ng c hi ln b mt cn bi trn
trong qu trnh hot ng ca ng c.
H thng bi trn c chc nng cung cp y du bi trn vi thng s theo
yu cu n tt c cc v tr cn bi trn c la chn, thit k.
5.2.2 Phn loi h thng bi trn:
Da trn cc c im, h thng bi trn c phn loi nh sau:
1.Theo phng php cp du bi trn n b mt ma st, h thng bi trn c
cc loi:
a.H thng bi trn tun hon cng bc p sut thp

Tt cc cc ng c diesel u c h thng bi trn tun hon cng bc p
sut thp vi p sut trong h thng nm trong khong 1,5 8 kg/cm2. H thng ny
cung cp du bi trn cho cc b mt ma st nh: trc chnh, khuu,
trc u nh bin, trc phn phi(hnh 5.2).
Hnh 5.2 Bi trn cc c cu chuyn ng trong ng c diesel

1- Cc te, 2- Trc ca, 3- L o du, 4- Bm du nhn, 5- ng ng cp du chnh, 6- Phin
lc ht, 7- Xupp, 8 ng du tha, 9- ng phn phi du, 10- Bnh rng truyn
ng, 11- Sinh hn du.
H thng bi trn tun hon cng bc p sut thp c trng bng s phn
nhnh ca ng ng dn du tun hon cung cp du bi trn, ng thi ti
nhiu im bi trn v s tun hon ca mt lng du duy nht trong ng c.

Lng du ny lun c lc sch (bng cc bu lc, hoc thit b lc li tm), v c
lm mt (trong cc bu sinh hn) m bo nhit yu cu.
b. H thng bi trn p sut cao
Cc ng c diesel c cng sut ln, hnh trinh piston di, thng c b tr
h thng bi trn cng bc p sut cao bi trn cho s mi xilanh. H thng ny c
nhim v cung cp nh lng v ng thi im du bi trn cho mt gng s
mi xilanh nh cc bm du kiu piston, mi im bi trn c mt bm piston ring
(hnh 5.3).
Hnh 5.3 Bm du bi trn xilanh ng c diesel
Du bi trn xong, mt phn b ho hi v chy trong s mi xilanh, mt phn

b kh x ra ngoi, phn cn li chy xung b phn cha du b tr trn cc b lm
kn cn piston, ngn cch xilanh v hp trc khuu. Do , c th dng hai loi du
bi trn ring bi trn cho nhm s mi xilanh piston, nht l i vi nhng
ng c s dung nhin liu c hm lng lu hunh cao, nhm gim hao mn s
mi xilanh v cc vng xc mng.

Du c a qua cc van mt chiu, ngn khng cho du hoc kh xm
nhp li ng ng khi p sut trong xilanh qu cao (hnh 5.4)
Hnh 5.4 Vi phun du bi trn xilanh
Du cung cp cho b mt s mo xilanh phi c phn b u n ton b chu

vi vi nhiu im bi trn (t 4 -12 im) ph thuc vo ng knh xilanh.
phn b u du bi trn trn ton b b mt ma st ca s mi xilanh, ngi
ta dng cc rnh ring ni cc im bi trn hnh ln sng. V tr cc im cung
cp du bi trn ph thuc kch tht v loi ng c. Cc ng c hai k c ln,
ngi ta thng b tr cc im bi trn phn trn xilanh m bo bi trn
ch c hao mn ln nht, trnh cho du bi trn xilanh khi b kh qut mang ra
ngoi. cung cp du ng lc khi xc mng u tin ln ch cp du bi trn
v kt thc khi xc mng cui cng vt qua l cp du bi trn, ngi ta thng
lm ng b thi im cung cp.
c. Bi trn bng phng php vung te
ng c diesel c cng sut nh, hnh trnh piston ngn, xilanh c th c bi
trn bng phng php vung te du, hoc bng hi du co trong cc te. Mt lng
du sau khi bi trn cho c khuu s trn ra hai bn mp v do chuyn ng quay
ca trc khuu, s vung ln bi trn cho xilanh. Cng vung te du s tng
ln nu tng tc quay ca trc khuu v p sut du trong h thng. Tuy nhin,
do b mt oxy ho cao ca cc git du b vung to qua ln, do du bNn (c cha c
nhin liu v sn phNm chy) chy t xilanh xung cc te, nn trong trng hp ny,

qu trnh oxy ha v qu trnh lm bNn du tng ln rt nhanh, yu cu phi thay du
sau mt khong s dng ngn hn so vi cc phng php khc.
2. Da vo v tr cha du bi trn, h thng bi trn c th phn loi
thnh:
a. H thng bi trn cc te t
Trong h thng ny, du bi trn cha trong hp cc te, c bm Ny n
bu lc, qua sinh hn v van iu tit nhit .V ny c tc dng cm ng nhit
iu chnh lng du qua sinh hn, nhm duy tr nhit ca du nhn n nh
trc khi vo bi trn cho ng c. H thng cn c b tr van iu chnh p sut
du trong h thng. cung cp du bi trn trc kh khi ng hoc trong trng
hp ng c lm vic ch vng quay nh, cn tng thm p lc ca du n
gi tr nh mc, ngi ta dng bm c lp (c truyn ng bng in vi
ng c diesel c ln v dng bm tay vi ng c diesel c nh). Dng h thng
bi trn cc te t cho cc ng c diesel tu thy, tnh tin cy, an ton trong khai
thc khng c m bo. V khi tu nghing, lc, ming ht du c th b nh ln
khi mt thong ca du, lm cho vic cung cp du khng n nh hoc b gin
on.
b. H thng bi trn cc te kh
H thng ny bao gm kt cha du c b tr pha di ca cc te, bm du
cho chnh ng c lai, phin lc kp, sinh hn du v my lc li tm. Bm du nhn
cung cp du n cc im bi trn ca ng c v du sau khi bi trn c gom
tr li cc te, sau t tr v kt cha. My lc ki tm thamj gia vo vic lc tun
hon du nhn duy tr cht lng du nhn.
Mt thng s rt quan trng nh hng ti thi gian s dng du, l bi s tun
hon K, l s chu k cng tc ca du trong mt gi. N u lng du trong kt cng
nh th bi s tun hon ca du cng ln, trong h thng bi trn cc te t, bi
s tun hon K= 30 40. Trong h thng bi trn cc te kh, bi s tun hon K
gim t 4 8 ln i vi cc ng c diesel c piston c lm mt bng du nhn.
5.2.3 H thng du bi trn ng c diesel
1. Cc thit b c bn ca h thng bi trn
Cc thit b c bn ca h thng bi trn ng c diesel tu thy, bao gm bm
tun hon, sinh hn du nhn, h thng cc van ng ng.
- Bm tun hon du bi trn (hnh 5.5), thng s dng loi bm th
tch kiu bm bnh rng hoc bm trc vt. Cc bm c van an ton, bo v p sut
cng tc ca bm khng vt qu p sut quy nh. i vi ng c o chiu, bm
do ng c lai phi c trang b b van mt chiu cho php thay i chiu quay
trc bm trong khi chiu ht v chiu Ny du bi trn khng thay i.

Hnh 5.5 Bm tun hon du bi trn
- Sinh hn du nhn (hnh 5.6), thng dng cng cht lm mt l nc
bin, trong , nc bin i trong ng, du nhn i ngoi ng. Mc ch b tr
nc bin c b tr i trong ng nhm mc ch d dng v sinh ng sau mt thi
gian khai thc.Du nhn i ngoi ng, trong b tr cc vch ngn to dng
tun hon tng i nhm tng cng kh nng trao i nhit ca thit b.
Hnh 5.6 Sinh hn du bi trn

2. H thng bi trn
Hnh 5.7 miu t h thng bi trn ng c diesel ph bin trrn tu thy. Vi
mc ch tun hon bi trn, cc thit b chnh ca h thng bao gm: kt cha
du tun hon (L.O drain tank), cc bm du (bm c lp v bm ng c
diesel lai), cc phin lc, sinh hn du nhn, cc ng phn phi du n cc
im cn bi trn. Kt cha du tun hon c b tr ring i vi cc h
thng bi trn cc te kh, trong cc te c nhim v thu gom du ra khi cc v
tr bi trn. i vi h thng cc te t, chnh cc te s lm nhim v kt cha du
tun hon.

Hnh 5.7 H thng bi trn
H thng bi trn xilanh c b tr hon ton ring bit v s dng loi du

ring vo mc ch bi trn nhm piston xilanh. H thng bao gm kt cha du
xilanh, kt trc (Cyl.oil service tank), hp bm du bi trn. Kt trc nht du
xilanh thng c kt cu cho php xc nh c lng du tiu th trong mt gi
hoc mt ngy.
5.3 H thng lm mt
5.3.1 Chc nng ca h thng lm mt.
N hit lng sinh ra trong qu trnh hot ng ca ng c, lm tng nhit ca
cc chi tit. H thng lm mt c nhim v duy tr trng thi nhit, khng cho nhit
ca cc chi tit tng qu gi tr cho php, m bo an ton qu trnh hot ng
ca ng c.
5.3.2 Cc h thng lm mt ca ng c diesel tu thy
ng c diesel c th c trang b cc h thng lm mt sau y:
- H thng lm mt s mi xilanh v np xilanh, thng c tt c cc ng c
diesel tu thy vi cng cht s dng ph bin nht l nc ngt tun hon hoc nc
ngoi mn tu. Vi cng cht l nc ngt, lm mt nc ngt, ngi ta
thng dng h thng nc ngoi mn tu (khng tun hon).
- H thng lm mt piston (hnh 5.8), thng c ng c diesel tu thy c
ln, hot ng vi mc cng ti cao, cng cht s dng ph bin nht l
nc ngt hoc du bi trn tun hon.

Vi cng cht l nc ngt, ngi ta thng dng chung vi h thng nc
ngt lm mt ng c.
- H thng lm mt vi phun, thng c cc ng c diesel tu thy dng
nhin liu nng cn phi hm nng nhit cao. Cng cht s dng ph bin nht
l nc ngt hoc du t (du nh - DO). Trong trng hp dng cng cht l
nc ngt, ngi ta c th dng chung vi h thng nc ngt lm mt ng c
hoc b tr mt h thng ring.
5.3.3 Cc thit b c bn ca h thng lm mt.
Thit b c bn nht ca h thng lm mt l cc bm nc (c th l bm c
lp hoc bm do chnh ng c diesel lai), sinh hn nc, cc van v h thng
ng ng.
Bm nc trng h thng lm mt thng dng loi bm li tm, trong i vi
bm do ng c diesel c o chiu lai dn thng dng kiu bm li tm cnh thng
ph hp vi c hai chiu quay ca ng c.
Sinh hn dng trong h thng c th l sinh hn ng v cng c th l sinh
hn tm.Sinh hn tm c u im l kch thc rt nh gn.
5.3.4 H thng nc tun hon lm mt.
Hnh 5.10 H thng nc ngt tun hon lm mt ng c diesel tu thy

H thng tun hon nc ngt lm mt ng c diesel c ln dng trn tu
thy c miu t trn hnh 5.10. Vng tun hon nc ngt lm mt ng c
bao gm cc bm tun hon, cp nc ngt t sinh hn vo lm mt s mi
xilanh, sau vo np xilanh, sao vo np xi lanh, tua bin tng p ri tr v
sinh hn nc ngt. Trong h thng kt dn n t trn cao c chc nng b
xung nc ngt, duy tr kh nng tun hon lin tc ca cng cht trong h thng.
i vi ng c c ln, vng tun hon nc lm mt piston c trang b ring,
bao gm cc bm, sinh hn v kt tun hon.
5.3.5 H thng nc bin lm mt.
Hnh 5.11 H thng nc bin (nc ngoi mn) lm mt ng c diesel tu thy
H thng nc bin (nc ngoi mn) nhm mc ch lm mt nc ngt,

nc lm mt piston v du nhn cho ng c diesel tu thy, c miu t trn
hnh 5.11. N c ngoi mn tu, qua cc van thng mn hoc thng y (high sea
chest or low sea chest), c bm cp vo cc sinh hn lm mt nc ngt, nc
lm mt piston, du nhn v sinh hn gi tng p.
5.4 H thng khi ng v o chiu
ng c diesel l loi ng c khng t o chiu c, hot ng ca ng c
phi c tr gip bng h thng khi ng. C cc phng php khi ng ng
c, bao gm: khi ng bng tay (ngi khai thc khi ng), khi ng bng in,

khi ng bng my ph, khi ng bng gi nnTrong ph bin nht i
vi ng c diesel tu thy l khi ng bng gi nn.
i vi ng c c nh, o chiu quay c th dng hp s. i vi ng
c c ln, ngi ta trang b cho ng c h thng thay i cc c cu phn phi kh
v nhin liu nhm mc ch o hciu quay ca ng c .
5.4.1 Cc thit b chnh ca h thng khi ng bng gi nn

a. Khi ng ng c bng gi nn
N guyn tc ca khi ng bng my nn l dng nng lng gi nn thay
th cho qu trnh chy trong xilanh ng c, lm piston chuyn ng, lm quay
trc khu ng c, vi mc ch , gi nn phi c cp vo bung dt ng c
tng ng vi hnh trnh chy gin n ca piston .
H thng khi ng bng gi nn ch thch hp i vi ng c nhiu xilanh.
Quy lut cung cp gi nn l cp ln lt vo cc xilanh,trng vi th t n ca
ng c. V l thuyt, hnh trnh dn n c gii hn bi im cht trn v im
cht di ca piston nhng do gc m sm (ca xupp x hocca x ), giai on
cp gi khi ng thc t s phi kt thc trc khi xupp ( hoc ca x) m. B
chia gi khi ng do trc phan phi lai dn vi t s truyn l 2:1 cho ng c
bn k v 1;1 cho ng c hai k. ng c diesel bn k c 6 xilanh v hai k
c 4 xilanh lun m bo iu kin bt k v tr no cng sn sng c xilanh
iu kin cp gi khi ng. N i khc i l ng c c th khi ng bng gi
nn t v tr dng bt k.
b. B chia gi khi ng
Hnh 5.12 m t nguyn l b chia gi khi ng. Trn hnh v, a
quay do trc phn phi lai dn, c mt ca nhn gi khi ng t chai gi.
Trn a c nh c cc ca nhn gi vi s lng tng ng vi s xilanh cn
cp gi khi ng. Cc ca ln lt c ni vi cc xilanh theo ng th t n.
Hnh 5.12 B chia gi khi ng kiu a quay

Khi ca trn a quay trng vi ca trn a c nh, gi khi ng s i qua b
phn phi v c cp n van khi ng trn cc xilanh ng c m van khi
ng hoc cp vo xilanh.
Hnh 5.13 miu t b nguyn l chia gi khi ng kiu trc cam, trong
bao gm van trt phn phi vi mt ca nhn gi nn v ca cn li cp gi
nn phc v khi ng ng c.
Hnh 5.13 B chia gi khi ng kiu trc cam

Trong trng thi t do, van trt phn phi c l so nng ln khi b mt cam
phn phi. Khi gi nn cp vo ca trn, van trt s c nn xung tip xc vi
b mt cam pha di. N u gp b mt li ca cam, gi nn khng i qua c cam
phn phi. N u gp b mt lm ca cam, gi nn khng i qua c van phn phi.
c. Van khi ng chnh
Hnh 5.14 miu t nguyn l ca mt loi van khi ng chnh trong h thng
khi ng. Hnh v bn tri hnh 5.14, gi nn c cp vo ch sn trong van khi
ng chnh.
Hnh 5.14 Van khi ng chnh

Khi c tn hiu m van cp vo pha trn piston trt, van khi ng chnh s
m ra cp gi vo h thng khi ng chnh ( Hnh bn phi hnh 5.14). Khi khng
cn tn hiu m van, van khi ng chnh t ng ng li nh l so bn di. S
cn thit phi trang b van khi ng chnh l ch, n c th khi ng rt nhanh
cho php tit kim gi khi ng v c th ng m t xa. N goi ra do tn hiu m
van c th l tn hiu c, in, thu lc hoc khvan khi ng chnh cn cn thit
cho h thng khi ng t ng, khi ng t xa Hnh 5.15 miu t kt cu mt
van khi ng chnh.
Hnh 5.15 Kt cu van khi ng chnh
d.Van khi ng trn xilanh ng c

Hnh 5.16 miu t nguyn l mt loi van khi ng trn xilanh ng c trong
h thng khi ng. Trn hnh v gi khi ng s c cp vo lm quay ng
c khi khi ng ang c tc trc trong van khi ng. Tn hiu bng gi nn cp
vo pha trn van trt iu khin c cp t b phn phi gi khi ng s m
van v cp gi khi ng vo xilanh ng c. Kt thc khi ng, van khi ng s
ng li.
N u gi nn t b chia gi n van khi ng trn xilanh ch lm nhim v
m van, h thng khi ng c xem l h thng khi ng gin tip. Trong trng
hp gi t b chia gi, thng qua van ny, trc tip i vo xilanh ng c h thng
khi ng c xem l h thng khi ng trc tip.

Hnh 5.16 Van khi ng trn xilanh (Cylinder starting valve)
e. Tay khi ng ( control handle)
Hnh 5.17 Tay khi ng dng gi nn
Hnh 5.17 Miu t nguyn l mt loi tay khi ng dng gi nn kiu

van trt. Khi v tr dng, van trt ng ca ra khng to tn hiu khi ng.
Khi chuyn sang v tr khi ng, gi nn tc trc sn s c ni thng vi ca ra.,
to tn hiu khi ng cho van khi ng chnh. Tay khi ng c rt nhiu loi vi
kt cu phong ph, tu thuc loi tn hiu m n to ra, c th l tn hiu c, tn hiu
in, gi hoc thu lc.

5.4.2 H thng khi ng dng gi nn
Hnh 5.18 miu t v nguyn l, s kt ni cc thit b c bn nht to thnh
h thng khi ng dng gi nn.
Hnh 5.18 H thng khi ng dng gi nn
Trn hnh v, gi nn t chai gi c cp n tay khi ng v van khi ng

chnh. Khi a tay khi ng t v tr dng sang v tr khi ng, gi tn hiu t tay
khi ng c a n m van khi ng chnh v tip tc a n a chia gi v
van khi ng trn np xilanh. Ti b chia gi, do kt cu ng b gia trc khuu v
trc cam, b chia gi c kh nng chn c xilanh m piston ang hng trnh dn
n cp gi khi ng. S chuyn ng ca piston lm quay trc khuu, cng ng
thi lm quay trc cam s iu khin b chia gi kt thc cp gi khi ng cho
xilanh ny chuyn sang xilanh khc.

Hnh 5.19 H thng gi nn khi ng v iu khin ng c S50MC

5.4.3 H thng o chiu
N guyn tc o chiu quay ng c diesel l s thay i cc c cu phn phi,
bao gm c cu phn phi nhin liu v phn phi kh. N h vy, ng c diesel c
th o chiu c l ng c c thit k v kt cu c th m bo cc
chc nng . Thng thng, ng c diesel tu thu thng dng hai phng
php o chiu: phng php dch trc cam v phng php quay trc cam.
Hnh 5.21 C cu o chiu bng cch dch trc cam
Hnh 5.21 miu t c cu o chiu c bng phng php dch trc cam ca
ng c diesel c th.

Diesel Tau Thuy I

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Diesel Tau Thuy I

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

L VN VANG

TRNG THANH DNG

TRNG I HC GIAO THNG VN TI TP. H CH MINH

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 1

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 2

1.1 Lch s ra i v pht trin

Chu trnh cng tc l tp hp nhng qu trnh bin i trong xy lanh ng c

Hnh 1.2 ng c diesel bn k

im cht trn (CT): l v tr ca piston trong xy lanh m ti khong

Hnh 1.3 ng c diesel hai k

Th tch cng tc ca xylanh Vs l th tch do mt nh piston v ra khi chuyn

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 6

1.3 Nguyn l hot ng ca ng c diesel bn k

Hnh 1.4 Nguyn l hot ng ca ng c diesel bn k

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 7

Hnh 1.5 th cng ch th (P-V) ca ng c diesel 4 k

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 8

Hnh 1.6 Nguyn l hot ng ca ng c diesel hai k

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 9

Hnh 1.7 th cng ch th ca ng c diesel hai k

1.5 th trn cc qu trnh trao i kh

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 10

Hnh 1.8 th trn trao i kh ng c diesel bn k

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 11

Hnh 1.9 th trn trao i kh ng c diesel hai k

1.5.3 th trn cc qu trnh trao i kh ca ng c diesel tng ap

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 12

1.6 Phn loi ng c diesel tu thy

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 13

Hnh 1.11 ng c piston i nh

1.6.8 Theo chiu quay trc khuu

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 14

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 15

2.1 Phn loi cc b phn kt cu ca ng c diesel

Hnh 2.1 Kt cu cc b phn c bn ca ng c diesel tu thu

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 16

Hnh 2.2 Kt cu cc b phn tnh ca ng c diesel tu thu

B my l nn tng ca mt ng c. B my (hnh 2.2) l c cu dng lin

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 17

Thn my dng hnh hp, ni block xylanh (khi xylanh) vi b my v to

Hnh 2.3 Thn my c vch ngn kiu ch A

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 18

Hnh 2.4 Np xi lanh

2.3 Cc b phn chuyn ng

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 19

Hnh 2.5 Cc b phn chuyn ng chnh ca ng c diesel tu thy

Hnh 2.6 Thit b o p sut

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 21

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 22

Hnh 2.7 Thit b o p sut

Hnh 2.8 Thit b o p sut

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 23

Hnh 2.9 Thit b o p sut

Hnh 2.10 o lu lng cht lng

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 24

a, Kiu ng Venturi b, Kiu tm tit lu

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 25

Hnh 2.13 Tc k kiu in t.

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 26

Hnh 2.14 Viacosity sensor: (a) diagramatic; (b) actual

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 27

2.6.2 Van an ton xylanh

ng c Diesel tu thy I - i hc GTVT TP.HCM - 2012 28