Vilao de popola arto: Buzsk!

La vilao Buzsk (prononcu:

buak) estas 15 km-ojn for de
Balatono. i estas fama pri siaj
popolaj tradicioj kaj popolartoj.
Precipe la tieaj brodaoj, ligno-
skulptaoj, popoldancoj estas
vaste konataj. En la romkatolika
preejo trovias unika kolektao
de mesmanteloj, popolarte brodi-
taj la la speciala stilo de Buzsk.
Apartenas al la kunstruita kultura heredao la vilamuzeo de Buak
(Buzski Npmvszeti Tjhz), la Blanka Kapelo kaj krome meritas
atenton la banejo Csisztafrd (pron. ista-firde)
Komence de la dudeka jarcento pres-
ka la tuta vilao konsistis el kanteg-
mentaj domoj, kaj tiuj domoj havis nur
ambron, kameron kaj kuirejon sen
kamentubo. Sed la domoj balda fariis
rekonstruitaj, la kuirejojn oni kompletigis
per kamentuboj, do la fumo malaperis el
la domoj, kaj ili fariis pli komfortaj.
La termura domo, kiu enhavas la popolartan ekspozicion, trovias en
la centro de la vilao. En 1977, kiam oni aetis in, ankora pluraj ter-
muraj domoj troviis en la vilao, sed nuntempe i restis la unusola tia
domo, kiu speco iam karakterizis la tutan regionon.
La konstruao de la Popolarta Vilamuzeo de Buak (Buzski Np-
mvszeti Tjhz) estas kampara domo, konstruita fine de la 19-a jar-
cento, kaj loata is 1974. La tegmenta trabaro antae duone, malantae
estas tute oblikva. iaj muroj konsistas el kompaktigita tero. La tegmen-
to konsistas el kanoj (fragmitoj). La ekstera bildo kaj la instalaoj estas
adekvataj la la tradicioj de la fino de 19-a jarcento. Lalonge de la
domo estas duone fermita koridoro.
e la fronto estas "parada" amb-
ro, kiun oni kutime ne uzis, sed
tenis en brila ordo, kiel la sim-
bolon de la familia rango kaj
bonhavo. Meze estas kuirejo kun
"libera" kamenaperturo. Tian
kuirejon oni nomis "fumkuirejo",
ar la kamen-aperturo ne tre bone
forkondukis la fumon, do parto el
i restis en la ejo. e la
malantaa flanko estis la tagnokta ambro, kie fakte pasis la vivo de la
familio, kaj nuntempe tie trovias la popolarta ekspozicio.
La instalaoj de la "parada"
ambro sugestas la tradicion de
malnovaj epokoj: skulptitaj seoj,
lulilo, eangula benko kun tablo,
kredenco ornamita per bildoj pri
sanktuloj, similaj bildoj sur la muro,
krome familiaj fotoj, lignokesto
ornamita per popolarte pentritaj
tulipoj, litoj kun fojno-matracoj,
kovritaj per dikaj, arte teksitaj kovriloj, superutitaj per plumonoj kaj
kusenoj.

Korto de la muzea domo

e la fronta flanko, lalonge de la tuta domo trovias korto. La iama
arejo, fojnejo kaj stalo nuntempe funkcias kiel kudrejo; en la grenejo
estas vendejo de memorobjektoj. La konstruaon kompletigas ankora
nova ekspoziciejo de malnovaj agrikulturaj laboriloj, irmata liberaera
scenejo, kaj tegmentita konstruao kun plurfuncia bakforno.
La korto de la muzea domo
estas taga por okazigi publi-
kajn aranojn, iujare ni oka-
zigas en i la tri plej gravajn:
la Tagojn de Pentekosto, la
Kermeson de Buzsk (do la
nomtagon de la katolika
preejo), kaj la Tagojn de
Vinberrikolto. iu el la tri
aranoj bazias sur folkloro.
Je Pentekosto la programon kompletigas kuirkonkurso kaj vinkon-
kurso, la Kermeso enhavas ankora muzikan programeron, kaj en la
Tagoj de Vinberrikolto okazas tradicia kavalkado (parada maro), en kiu
interalie dancistoj, vestitaj per popolartaj vestaoj, paradas sur ornamitaj
kaleoj kaj aroj.
En tiuj aranoj la publiko povas ekkoni la popoldancojn de la regiono.
Nia vilaa popolarta danc-ensemblo Buzski Boszorknyos Nptnc
Egyeslet prezentas malnovajn folklorajn tradiciojn, plejparte la dancojn
de Buzsk, sed i kelkfoje surscenigas dancojn de anka aliaj regionoj.
La plej malnova, do elstare valora konstruao estas la Blanka Kapelo,
kiu estas unu el la belaoj de la ekstera teritorio de la vilao. ia konst-
ruado estis grava evento de la regiono, ar la la skribaj fontoj en la
proksimo estis du praaj hungaraj lolokoj (setlejoj), kaj la loantoj de tiuj
du lokoj en la 13-a jarcento komune konstruis la kapelon.
 En la 15-a kaj 16-a jarcentoj, kiam la iamaj loantoj formortis, kroatoj
eklois i tie.
irka la kapelo estas bele prizorgita parko kaj malgranda tombejo. La
konstruao de la preejo konsistas el
longforma navo kaj duonronda sanktejo.
La kapelo originale konstruiis el brikoj
sen turo, la romanika stilo. La svelta turo
estas pli nova konstruao. La preejeto estas
modeste instalita, en i trovias nur simpla
altaro kaj ne multaj statuoj. Pli frue al i
apartenis ankora alia altaro, kiun produktis
francaj majstroj la popolarta baroka stilo
kun riaj ornamaoj, kaj kiu havis statuon
pri Sankta Maria kun aneblaj vestaoj.
Tiu altaro nuntempe estas videbla en la granda paroa preejo e la
vilacentro, kie trovias anka la tuterope fama kolektao de
mesmanteloj, el kiuj iu unuopa peco estas ornamita per popolarta
brodao la la speciala stilo de Buzsk.
Al iu mesomantelo apartenas konforma vestao por la statuo de Sankta
Maria. Okaze de liturgiaj festoj oni vestas per la konforma koloro kaj la
preejon kaj la statuon de Sankta Maria. Tiuj ornamaoj restos sen ano
is la sekva festo.
Anka la paroha preejo meritas atenton. Pro la antikvecaj sed bele
renovigitaj instalaoj i estas vidindao vere agrabla por la okuloj. Sur la
predika katedro oni vidas historion el
la Evangelioj, nome la mirakle
abundan fikaptadon. Estas videblaj
ankora malnovaj pentraoj kaj
mozaikvitraj fenestroj same kun la
figuroj de la Biblio. Meze de la altaro
oni vidas la ieliron de Sankta Maria,
ambaflanke estas pentraoj pri la
apostoloj Petro kaj Palo kun glavo,
respektive kun la losilo de paradizo.
 La popolarto de Buzsk estas tre kurioza, ja ne ekzistas alia loko, kiu
havas tri tute malsamajn stilojn de brodaoj. La figuroj de tiuj brodaoj
estas troveblaj preska ie en la vilao, ar ili estis kaj restis la plej
gravaj dekoraoj de la lokaj publikaj konstruaoj.
El la vidpunkto de turismo
elstara valorao estas la banejo
Csisztafrd (pron. ista-firde),
kiu trovias 5 kilometrojn for de la
vilao. iujare dekmiloj da homoj
vizitas in pro ia kuracakvo, kiu
estas varma 42 celsiajn gradojn.
La kuracakvo estas malkovrita
iom post 1950, kiam oni boris pet-
rolputon. Tiu akvo estas ria je mineraloj, hidrokarbonatoj, sulfur-
kombinaoj, kaj i enhavas anka multe da karboacido. Pro ia konsisto
i estas taga por kuraci mov-membrojn, rematismon, ginekologiajn,
intestajn kaj stomakajn malsanojn.
La gastojn atendas lueblaj domoj kaj en la feriejo, kaj en la vilao. En
la banloko oni povas ui diversajn servojn, interalie eblojn por mani. En
la banejo estas baseno por infanoj, vitbanejo, vestejoj, deoranta
kuracisto ks. Anka vi kaj via familio estu bonvena e ni!

Urbestraro de Buzsk

HU-8695 Buzsk, F tr 1.
Tel.: +36-85-530057, +36-30-3254349
Rete: buzsakpolgarm@t-online.hu
TTT-ejo: http://www.buzsak.hu
Vilamuzeo: faluhaz@buzsak.hu
Banejo Csisztafrd: +36-30-9890700

Tiu i versio estas preparita kaj eldonita en kadro de la EU Grundtvig-projekto "Kultura diverseco kaj multlingvismo en Eropo - kiel ni
lernu pri tio?" - ref.: GR-LP-2013-124. Tiu i projekto estas subtenita de la Eropa Komisiono. La enhavo ne nepre spegulas la
opinion de la Eropa Komisiono. A projektet az Eurpai Bizottsg tmogatta. A kiadvnyban megjelentek nem szksgszeren
tkrzik az Eurpai Bizottsg nzeteit.