Fakultet za turizam I hotelijerstvo

Kotor

SEMINARSKI RAD

TEMA:

UMJETNOST RENESANSE

PREDMET:

Istorija umjetnosti I kulture

Predmetni profesor: Student:

Slaana Zunji Buljanevi Andrea (broj indexa 9/13)

 ODLIKE RENESANSE

Prekid sa srednjim vijekom oznaila je renesansa. Ona je jedan od

najkrupnijih pokreta u kulturi zapadne Evrope, koji je doveo do preokreta u nauci,
filozofiji, knjievnosti i likovnim umjetnostima. Italija je zemlja u kojoj je umjetnost
renesanse nala svoj najvii izraz, jer je u njoj najprije dolo do razvoja gradova i
gomilanja bogatstva u pojedinim graanskim porodicama.

Uporedo sa materijalnom, razvijala se duhovna kultura koja se izrazila u sve

veem interesovanju za antiku umjetnost. Nosioci te nove kulture bili su
humanisti koji su kulturu usmjerenu prema ovjeku suprotstavljali skolastikoj
nauci i teologiji. Za italijanske humaniste sredite univerzuma vise nije bio bog,
vec ovjek, univerzalno obrazovani humanista, predstavnik novane i
intelektualne elite. Humanisti su sakupljali i prouavali antike rukopise, ucili grki
i latinski jezik, istraivali ostatke antike arhitekture i skulpture. Razvijena
samosvijest i samopouzdanje omogucili su im da slobodno biraju uzore, koje
nalaze u antici i prirodi, donose zakljuke i da ih analiticki obrauju. Stvoreno je
racionalno i naucno shvatanje svijeta i ojacala je individualnost italijanskog i
evropskog graanina. Zasnovana na empirijskom doivljaju svijeta i kritikom
odnosu prema autoritetima, renesansa je oslobodila bujicu stvaralake energije
prvo u Italiji i Holandiji, a zatim u Njemakoj i Francuskoj.

Svijet u kome je stvoren renesansni umjetnik bio je mnogo sloeniji od

svijeta njegovih prethodnika. Umjetnik ne samo da je bio prijatelj humanista,
filozofa i knjizevnika, vec je i sam bio univerzalno obrazovan i svestran stvaralac.
Mnogi su bili istovremeno arhitekti, skulptori, slikari, naucnici i pjesnici. Upuceni
na prirodu, prouavali su optiku I ustanovili zakonitosti linearne i vazdune
perspektive. Znaajan predmet prouavanja umjetnika bilo je i ljudsko tijelo,
njegova anatomska struktura, zakoni pokreta i proporcije od kojih zavisi njegova
ljepota.
 ARHITEKTURA

Arhitekturi renesanse uzor je bila antika arhitektura. Ona oivljava antike

estetske principe: simetrija, proporcija i harmonija. Oslobaa se gotike
dekorativnosti i tei da dijelove koji su u gotikoj arhitekturi ili ka razjedinjavanju
objedini u prostorno jasne arhitektonske cjeline.
Novi naglasak na racionalnost, jasnou i pravilnost djelova njihovi omjeri i
razmjeri se odreuju po matematikim proporcijama.

Glavne karakteristike:

- upotreba klasinih redova,

- geometrijskih oblika i
- polukrunih kupola

Stvoren je novi tip crkvene graevine sa simetrino rasporeenim djelovima

glavne fasade oiene od glamuroznog skulptoralnog dekora, harmonine i
prefinjene sa odmjereno postavljenim skulpturama. Kao jedan od najbitijih
elemenata javlja se velianstvena kupola veih dimenzija. Sline karakteristike
posjeduje i svjetovna arhitektura (palate bogatih kneeva, plemia, graana i
druge javne zgrade). I u enterijerima se izbjegava pretjerana dekorativnost i
uproavaju komplikovani gotiki konstruktivni sistemi. Glavni predstavnici :
Bramante (Tempieto u Rimu, slika 1.), Bruneleski (Bruneleskova kupola katedrale
u Firenci, slika 2.) i Alberti (Palata Ruccellai u Firenci, slika 3.)
 SKULPTURA

Ona je takoe raskinula sa srednjovjkovnom tradicijom. Skultura se

oslobaa arhitektonskog okvira. Umjetnici sada obrauju zadnji dio isto kao i
prednji. Poznati skulptori su Donatelo i Mikalandjelo.

Donatelo je u svojim djelima izrazio skoro sve vidove renesansne

umjetnosti. Prvi je poslije antike izlio muki akt u prirodnoj
velicini. To je njegova statua David. Iako je skulptor na reljefima
je radio trodimenzionalni prostor. Oivio je u novom duhu
naturalizam rimskog portreta tipa biste, portret Nikole Uzana.

Majstorstvo u Tehnici klesanja i vanredna

ljepota figura Bogorodice I Hrista ine
Mikelanela jednim od najveih skulptora svih
vremena.
 SLIKARSTVO

Slikarstvo je takoe raskinulo sa srednjovjekovnom umjetnocu. Pretea

slikatstva u Italiji je firentinac oto. Znacajan umjetniki centar italijanske
renesanse, pored Firence i Rima , bila je Venecija. Izloeni uticajima vizantijske
umjetnosti kroz cio srednji vijek u gradu u kojem su Suneva svijetlost i njeni
odbljesci na vodi stalno prisutne pojave, zahvaljujui poznavanju i usavravanju
tehnike uljanih boja, venecijanski slikari posebno istiu bogastvo i intezitet boja i
atmosferu pejsaa i prirode. Na njihovim slikama koja nije dodatak crteu ve
bitan elemenat u oblikovanju i stvaranju slikarskog jedinstva. Tehnika uljanih boja
je u Veneciju stigla iz Flandrije, venecijanski slikari, narocito Ticijan i iskoristili su
njene prednosti i usavravali slikanje ovom tehnikom. Postigli su u ovoj tehnici
slobodniji rad etkicom koji je postao sredstvo izraavanja umjetnikove linosti.
Veliki slikari renesanse u Italiji pored Ticijana su jos Leonardo, Mikelandjelo i
Rafaelo.

Leonardo da Vini - Neverovatna inteligencija,

nadograena matom i radoznalou odvela ga je na
mnoge strane umetnosti, ali i u nauke u kojima je
ostavio revolucionarna otkria. Jedan od najveih
svijetskih slikara i vajara bavio se arhitekturom,
muzikom, matematikom, inenjerstvom, kartografijom,
geologijom, pronalazatvom... Svakoj od ovih oblasti
dao je nemjerljiv doprinos, dokazujui tezu pojedinih
istoriara koji ga nazivaju "najveim genijem ljudskog
roda".

Monna Lisa ili okonda je uvena renesansna slika

Leonarda da Vinija. Izraena je uljanom tehnikom na
drvenoj ploi od topole. Predstavlja portret mlade
firentinske dame, Lize del okondo. Portret Mona Lize je
izloen u Muzeju Luvr u Parizu. Mona Lisin enigmatski
osmijeh i danas je tema velikih naunika. Analize djela
pokazale su da se izraz lica Mona Lise mijenja ovisno o
tome na to promatra fokusira pogled. Gleda li je
promatra u oi, ini se da se suptilno smjeka, a ukoliko
pogled spusti na usta, Mona Lisin osmijeh nestaje.
Njegove stilske inovacije su jo uoljivije u Tajnoj veeri, gdje je jednu ustaljenu
temu prikazao na sasvim drugaiji nain. Umesto da 12 apostola predstavi kao
individualne figure, on ih grupie u grupe koje okruuju Hrista kao centralnu
figuru. Sasvim pozadi, kroz prozor je prikazan pejza. Da Vini apostole i Hrista
prikazuje u momentu kad Hrist objavljuje Judinu izdaju, i na gotovo realistiki
nain prikazuje razliite emocije apostola, zaprepaenih ovom vijeu.

Sveti Jeronim Portret dame

"Dame sa hermelinom" Leda I labud

Sveti Jovan Krstitelj Madona sa karanfilom i djetetom