AylkFikirMecmuas

Yl:1,Say:1 SahibiveMdr:H.Nihl 15Mays1931

nsz
Anadolutopraklarnamadenyaptk.Yllardrbakmsz Trkkylsnnkesesiniyabanckasalara
kalanvatantarlalarkuduzbirsrnncesetleriile boaltmaktanekinmeliyiz.Hergnyeniyeni
gbrelendi.Hereyevehereyeramenlmezbir mstemlekelerveesirlerarayanKIZIL,BEYAZ,SYAH
milletolduumuzu20'nciasrtarihlerinedeyazdrdk. EMPERYALSTLERkarsndaitimauzviyetimizle
iktisadmevcudiyetimizikuvvetlendirmeeve
Busonhayathamlesibizeyenidenbirokey bunlarnensalamtemeliolanTrkkylsnve
kaybettirdi.Asrlardanberisonsuzbirkaynakgibiisraf iisiniykseltmeyememurvemecburuz.
ettiimizTrkkanbirazdahaaktiindesefil
yaadmzharabelerartt.okeykaybettik.Fakat ***
istikllimizikazandk.
Anadoluasrlardrrefahyzgrmeyenbir
Yeryzndekibtnmukaddeseylerikasalarna harabedir.Buharabelerdesefaletee,hastalklara
tktnzannedenpatronruhlumilletleriniktisad kardeolanveeniptidaartlarvevastalariinde
felsefesi,dnyayahryaamakiingelenTrkn alankyldr.
imanlhamlesikarsndageridnd.
***
SermayeimanemalupolduMefkuremenfaati
bodu.Mstemlekeihtirasnnhakkvatanveistikll Anadolu'dakiitimakesafetiarttrmak,
aknnkudretiveateikarsndaerid.Mazlum damarlarmzaalnnnterinivemidemizeemeinin
zalimiyendi. ekmeiniverenkylmznstrabnakatmak
borcumuz.Onunlabirolmak,onunlabiryaamak
Buitibarla20'inciasrfilozoflarna,iktisatve onunlaberaberglmekvealamakvenihayetonunla
itimaiyatlimlerinevenihayetbykordular beraberlmekvazifemizdir.Demokrasiyeinanyorve
erknharplerine,tetkikolunacakyenibirmevzuve Cumhuriyetimiziykseltmekistiyorsakhalkmza
yenibirrnekverdik.Ellerindekikitaplara,kaidelere tapalmvedediklerimiziyapalm.
vebeyinlerindekisistemlereuymayanbirmillet
olduumuzugsterdik.Yalnzbunlarladakalmadk. ***

Trktarihisonasrlardakszvemtehassirkald tebumecmuahalkniinegirecekonunstrabna
birTrkDhisinekavutuveonulmezbir"aheser" vesefaletinekatarakkylmzvekylerimizi
olaraksinesineald.TrknTuniradesinitemeden kurtarmayaveykseltmeyealacakgenlerin
birdehadodu.GarbnilimmetotlarTrkkafasna mecmuasolacaktr.TuranclktanAnadoluculuave
girerseneharikalardoacanbtndnyarendi. MarksizmdenFaizmekadarhangiitimaakideye
Fakatartkirademizinkudretindeneminolarakkendi temayledersekedelimzerindeallacakbirsaha
iimizeveiimizebakmayamecburuz.ArtkTrk vardr:Anadolu.Ykselmesiartmasvekuvvetlenmesi
kylsnndamarlarnbrTerkosemesigibi lzmgelenbirktlevardr.TrkkyveTrk
aktmaktanve kyls.

Bozkurt

www.atsizcilar.com

Say:1 ATSIZMECMUA Sayfa:2

TrkDestannnTasnifi
Milldestanlar,tarihvak'alartasvirdenziyade
milletinyksekmillduygularnintiksettiren,
tamamylaveyahutazoktarihemstenitbirideal
lemigsterenhalkedebiyateserlerindenibarettir.
Milldestanlar(epopee)meselesiniciddsurette
tetkikgedenlerFransz(Roland),Alman(Nibelungen
Lied),RusveHintlilerindestanlarndanziyadeEski
Yunan(Odysseeveliade),ran(ehname),Fin
(kalevala),TrkKrgz(Manas)destanlarnesas
edinmilerdir.nkbusonunculardestanlarnen
epikolanlardr.Buyoldakitetkiklerdenalman
limlerindenNiese'ninYunandestanlarna,
Steinthal'inFinlere,Radloff'unTrklerevebuyllen
Th.Nldeke'ninde.
randestanlarnaaiteserlerininazarda
bulunduruyorum.Bunlarntetkikettikleridestanlar
(Trkmstesna)mezkrkavmlardamillvahdetin
idrakedildiibirdevirdebirmillairtarafndan
tanzimediliptamvemuayyenbirkleklinialm
olaneserlerdir.
Homer,Firdevs,FinliLnnortzamannnmnevver
adamlarolmaklaberaberasrlarnnilerigelenmll
halkairleriidiler.Destanlarnbuzkrolunan
millettegrlenmkemmelvemuayyenekli
umumiyetlebugibidestanlarnteekklnde
geirilmesiicapedentekmlsafhalarnn
mahsuldr.
1)Destantertibinetab'anmtemayilolanbirmillet
muhtelifdevirlerdeveyahutomilletindahabirlemi
olmayanmuhtelifksmlaruzunzamanzihinleriigal
edenvakalar,maceraldahilhayatgeiriyor.Yahut
heyecanvericibirdinvefikrhayatan'anelerine
malikoluyor.
Btnbunlardaocemiyetinhalkairleri("Ade"ler)
tarafndanbykveyahutufakdestaneczas
(EpisodeKeder)ekliverilereksyleniyor.
2)Kendisindehakikidestanclk(Epik)tekmledene
kadarbumillet,ciddimedentesirekaplmam
olduubirdevirdekendisininbtnksmlarn
alkadaredenbyktarihmaceralar;ahlk,fikr
mcadelesarsntlargeirmiolmaldrkionun
evvelcehusulegetirmiolduudestanparalarbu
sonbykvakayiinhatratetrafnatoplanmaya
balasn.
3)Millettedestanclk(Epik)intaminkiafettiibu
sradabuvakayidolaysylabykbirmedenhareket
vkiolmalkibununlacemiyetinbirksmevvelce
tasavvurolunmayanmedenseviyeyebirden
ykselmiolsunveodevirdemnevverbirhalkairi,
lvhalarmilletefradnnzihinlerindetemerkz
etmektevebirkleklnialmayatemayl
gstermekteolanmilldestanmuayyenbirpln
dahilindetertipvetanzimedip[onayazl,muayyen
birekilversin.
teHomer,FirdevsveLnnortancakbuyenibyk
millkltrhareketinindourduuahsiyetlerdir.
Bunlaryazpteyitettikleridestanlarnmucidideil,
belkievvelcedankkalanhalkedebiyat,destan
paralarnnbuvekayi,millbirlikduygusununinkiaf
vemedeniyetdolaysylahaslolanmerkezlemek
temaylnnkuvvedenfiilekmasndabir
vastadrlar.
***
Destanclktab'namalikolanbtnmlletlerde
geirdikleri,bykvakalar,halkairleritarafndan
destanparalareklinialyorsadabtnbu
paralarnmuntazammilldestaneklinde
toplanmasnauyguneraitancakmstesnamlletlere
nasipoluyor.
Bazdankincidevreyegirmedenmedeniyettesirine
kaplarakilkdevredehusulegetirdiklerimuhtelif
destanparalarnazokyaatabiliyorlar(Ruslargibi)
veyahutumumiyetledestanlarnyaama

www.atsizcilar.com

Say:1 ATSIZMECMUA Sayfa:3

snauyguneraitikaybedipunutuyorlar.Dierleri Firdevsonlardanistifadeetti.Hatta"Daqq"nin
ancakikincidevredekalyorvencdevreye yazdklarntasrihletamamennakledipdestan
geemediindentoplanmaktemaylngsteren bildiimizeklniverdi,vehaklolarak"iteAcem
destanparalartamamylatoplanarakmuntazam, milletiniFarslkesasndadirilttim"diyebarabildi.Bu
mkemmelbirmilldestaneklnialamyor.Krgz gururSsnransiyashkimiyetinidiriltmek
TrkleriRadloff'agreitebuikincidevrededir. mitlerindenuzakt.Araplarlaalayetmekleberaber
BunlarRadloff'unzamannda(1865)hakikiepik destannsonumatemeklindedir.BudestanIrann
devrinigeiriyorlard,Hattadestanparalarmuayyen eskimefahirinisylemiveran'medenbirkl
birmihveretrafnatoplanmbulunuyordu.O,Krgz" olarakgsterebilmitir.
Manas"larnYunanade'lerinemukabiltuttuu
haldeKazakKrgzlarhakikiepikdevrinegirmeden "Kalevala"yagelince,Steintbal'agre1332ylnda
medeniyettesirinekaplmbirkavimsayyor,ve Lnnortbudestanmeydanakoyuncayakadar
onlardadestanparalarsyleyen"Akn"larRapsode Fnler'debylebirdestanklolarakmeydandaidiyse
tesmiyeediyor.FakatbizimbildiimizegreTrkler demilletinruhundayayordu.Halkndestanc
buikincidevreyibirkadefageirmilerdir.Yalnz sairleri,budestannesasenbyleolduunuduymakla
KrgzlarndeilbtnTrkmilletininmefkuresinive beraberancakayayrparalarnbiliyorlard.Lnnort
dncelerinibiryeretoplayandestanlarbtnTrk onlarhalktanrenerekanladvehiletoplayp
milletinibirletirenOuz(=Hun,Kun)veingz birletirdi.Eserdedanklevhalarnraptancak
vekayiigibihdiselerdolaysylahusulegelmi,fakat Lnnort'ailhamedilenbirkeyfiyettir.Lnnortbuii
ncdevreyegiremeyipbykbirmillhalkairi pekkolaylklayapmdeildir.Hattadiyorlarki,eer
tarafndantespitedilerekmuntazammilldestan Lnnorteserinyarsnyazptespitetmemiolsayd
eklinialamamvelfuledipgitmitir.Bizdebubyk destannbtnnveremezdi.GerekHomer'in,gerek
destanlarnancakenkazvardr. FirdevsveLnnort'unzamanndamensupolduklar
mlletinbirliinivemazisinianlayhususiyeti
ncdevirdehakikivemlldestantekilininen hakkndabtncemiyetefradndaumumkanaat
gzelmisalleriranehnmesiyleFinkalevala'sdr. vard.
Bunlardabirdenvcudegelmideildir.Ssn
Devletininbanagelenveonuinkrazauratan ***
vekayiranmillruhunuldremedi.Oruhislmiyet,
unvanaltndayaad.Horasan'dayerliranlveTrk Bizdekieskibykdestanlarnenkazyenibatan
sllelerinin,SamnveGaznevlerdevletinin mkemmelbirdestaneklinegelebilmekiinkfi
teekklranmilliyetperverlerineokmitlerve mevattekiledebiliyormu?Bizimgeirdiimizve
ilhamlarverdi.Bununnederecedekuvvetliolduunu bugngeirmekteolduumuzsarsntlareksikdeil.
bizyalnzehnamedendeilozamanaaitkaytlardan Gerekgarp(TrkiyeveAzerbaycan)Trklerindeve
daanlayabiliyoruz.EzcmleFirdevs'ninmuasrolan gerekorta(Trkistan)Trklerdemuayyenbirkltr
ElBrn,zamanndakimnevverlerinArapdiline seviyesineinklpsuretiyleykselivedolaysyla
istihzanazarylabaktklarndan,Farsye geirilenderinbuhranlarvestraplarmeydandadr.
temayllerindenikyetediyor. Fakatoeskidestanenkazbirmllairtarafndan
ilenerekihyaedilipyeni,muayyenvemkemmelbir
randestanarkran'datanzimedilenFirdevs'den ekilalabilirmi?Destanzamangemideilmidir?
evveloradabuisleEbMukeyyedelBelh,EbAliel Bumeselelereilerikimakalelerimizdecevapvermeye
Belh,EbMensurDaqqgibiranmilliyetperveri alacaz.
meguloldular.
Prof.AhmedZekiVald

www.atsizcilar.com

Say:1 ATSIZMECMUA Sayfa:4

Sonzamanlardabazgazete vemecmualarda,
Trklerinmensupolduurkhakkndabazyazlar
kt.Bunlarnhlsasudur:
"TrklerSarMoolrkndandeil,beyazaryani
rkndandr."limyoluilesylenmekstenenvefakat
objektifesaslaraisnatetmeyenbuhkmler
hakkndadndklerimizibugnbilineneyleri
sylemekistiyoruz:
1Bugninsanzmreleriartkrenkleregredeil,
dilleregretasnifolunuyor.Eskidenbeyazrknam
altndatoplananAryanlerleSmlerinbirbirindenok
uzakolduu,kezaeskidensarrktansaylanTrkve
Moollarlainlilerinhibirrkyaknlolmadartk hiolmazsahakikibiraskerinmeziyetlerinemaliktir.
bugnherkestarafndankabuledilmitir.
2EskidenTrkler,sarrknUralAltay
zmresindensaylrvebuzmreyeTrkler,Moollar,
Tonguzlar.FinlerveMacarlarsokulurdu.BugnFinve
Macarlarnyaknakrabalsbatolunmuvehatta
Fin,Eston,veMacarlardanmrekkepbirFinOgur
zmresiteekkletmisedeTrk,Moolve
Tonguzlarnbunlarlaakrabalispatolunamamtr.
3DiertaraftanTrklerleMoollarnbirasldan
geldiikat'suretteisbatolunmuveTonguzlarnbu
zmreyeiltihakiin,muvaffakiyetlimesaiye
balanmtr.HattaimdiyekadarsadeceTrk
saylanuvalarndaTrklkleMoollukarasnda
olduuanlalmtr.TrklerveMoollarlaAryanler
arasndaiseimdiyekadarhibiryaknlk
gsterilmemivesbataallmamtr.
Trker'inAryanrkndanolduuhakkndakyanl
dncelerinniinkabuledilmekistendiini
bilmiyoruz.
TrklerHangiIrktandr?
lerinisemedenolduuhakkndakieskimitelakkiler
bunasebepoldu.Butelekkibazanokadargarip
ekilleraldk,Krtlerhakkndabirserimakale
neredenbirzat,kendisinegresaydbirtakm
delillerdensonra"KrtlerindeTrklergibiAryanive
Trkcinsindenolduunu"ilnetti.
Bumes'eleyiyalnzhissdncelerinmahsulde
telakkiedemeyiz.VahiMoollarlaakrabaolmamak
iin,Turanllkinkrediliyorsa,ingenelerinde
mensupolduuAryanirknagirmekhislerimizidaha
okincitmezmi?
Mool,nekadarmedeniyetsizvebarbarolursaolsun,
Halbuki,TrkMoolakrabalbugnilmbir
hakikattir.Bunlarntarihlerivekanlarokadar
birbirinekarmtrki,ayrayrtetkikedilmelerine
imknyoktur.Aynadtayanbirkabileninyars
Trke,yarsMoolcakonuuyor.Hattabazantarihin
brdevresindeTrkekonutuuhaldebirzaman
sonraMoolcakonuanveyahutherikidilibirden
kullanankabilelergryoruz.Netekim,ingizHan
MoollambirTrk't.AksakTemrise,Trklemi
birMool'du.
***
Tarihtetkkatilerledike,TrklerinveMoollarn
barbarlhakkndakitelakkilerinokmbalaal
olduumeydanakyor.Bunlarnyaptklarftuhatn
dabykmedenineticeleriolduuanlalyor.
TrklerinAryanisaylmasneticesindemeydanakan
telakkilerdenbirideHititlerinTrkolmasdr.Bunu
ilerisrennazariyecilerTrklerinAnadoludaki
eskilikleriniisbatetmekvebirverasethakkbulmak
istiyorlar.phesizhissicihettenbunuhepimizisteriz.
Fakatortadaki

www.atsizcilar.com

Say:1 ATSIZMECMUA Sayfa:5

dakihakikatudur:Hititlerinbideleriokunmuve
bunlarnTrkdeil,Aryanolduklaranlalmtr.
HititlereintisapiinAryaniliikabulise,bizimiinok
tehlikelibiryoldur.Brdefarkmznantropolojik
hususiyelerihideAryanlereuymaz.Hattabizim
antropolojikhususiyetlerimiziinkrederekAnadolu
Trk'neskiYunanllarnbekayasdyegstermek
isteyenlerefaydalbirzeminhazrlamoluruz.
Bugnnilmhakikatlerinedayanarak,
dncelerimiziylehulsaedebiliriz:
***
Trkleriinyabanckavimlerinmedeniyetinesahip
kmayalzumyoktur.Bizibizzatkendiyarattmz
medeniyetitamamenmeydanakarabilirsek
vazifemiziyapmoluruz.
***
Bugnmedenbrmilletolarakyaamakiin,sa'dan
ncekiasrlardabirmedeniyetyaratmolmayalzum
yoktur.Netekm,bugnkAvrupamilletlerininhibiri
byleeskibirmedeniyetesahpdeillerdi.Garbn
medeniyettearkastngelmesi16'ncasrda
balamtr.Eerbilmediimizvesikavedeliller
mevcutdabunlaramstenityeniveorjinalbirtez
mdafaaedilmekisteniyorsa,phesizbunundayeri
gazetestunlardeildir.
Byleyazlargenlerimizinvehenz
Trktarihiileyakndanvederindenalkadarolmayan
kardelerimizinfikirlerinibulandrr.Mazimizekar,
itimathisleriniazaltr.Mevcuthakikatleredephe
ilebakmasnasebepolur.
***
BununiinTrkyavrularnagayetakolarak
sylemeliyizki:"Seninatalarnoraktopraklarda,sert
iklimlerdevekalabalkmilletlerinarasndayaad
iin,mkemmelaskerolmuvemrtabiatlave
milletlerlesavaarakgemitir.Bunaramenfrsat
bulduuzamanyksekmedenyetlerkurabilmitir.
Fakataskerliktekazandyksekliihenzmedeniyet
sahasndagstermeevaktiolmamtr."
***
Buhalde,bizimanamzolanrknadnedir?Buna
AltayveyaTuranrkdiyorlar.Bizbuanarktan
treyenvesonraonunayrldubelerdenbirini
tekiledenbirkoluz.Aryaniolmadmzise,ark
Trkistan'dabulunanresimlerveeldeedilenTrk
heykelleriiledemeydanakmtr.Buresimlerden
mhimbirksmAlmanlimleritarafndan
neredilmitir.Onlarda,Trk,inli,ranlveHintli
simalargayetkarakteristikbrsurettebirbirinden
ayrdr.BumukayesedeAryaniolmadmzasonve
msbetbirdeliltekileder,
H.Nihl

www.atsizcilar.com

Say:1 ATSIZMECMUA Sayfa:6

Saymbilik

SoviyetlkelerindeYaayanTrkKavimlerineDairstatistikMalumat
RusyaSovyetlerittihadcumhuriyetinde1926ylnda
umumnfustahririyaplmt.Bununneticeleri
1927'denberiSovyetlerittihadmerkezistatistik
mdrltarafndannerolunmayabalad.Bu
eserlerdenTrkkavimlerineveTrklkelerinedair
malmatihtivaeden4,5,7,8,15,21,22'nciciltler
nerolunmutur.Bunlardanbaka"istatistikkomisyonu
mesaileri"adylanerolunanklliyatndabirokTrk
kavimlerinedairmalmatihtivaeder.
tebustatistikmesalerininneticesini,ksaca,
mecmuamznokuyucularnatantmakistiyoruz.nce
Rusya'dayaayanbtnTrkkabilelerininnfusunu
gsterdiktensonraayrayrTrkSovyet
cumhuriyetlerininbugnkvaziyetinevenfuslarna
dairmalmatvereceiz.
***
1uvalar:uvacumhuriyetiahalisininesas
unsurunutekilederler.lerigleriekinciliktir.
Nfuslar1.117.403kiidir.EskiBulgarlarn
bakiyesidirler.KsmenHristiyanveksmeneskiaman
dinindedirler.
***
2Kumandiler:Tomvilyetinde"Bey"rma
havzasndayaarlar.Ekincilikvedavarbeslemekle
geinirler.Nfuslar6.335kiiolupamandinindedirler.
3Altayllar:Kendilerine"Altaykii"derler(Ruslar
bunlara"AkKalmuk"dadiyorlar).Katunrma
havzasndadrlar.nklptansonra"MuhtarOyrat
lkesi"ntenkiletmilerdir.Nfuslar37.645kiidir.Yar
gebedirler.amandinindedirler.
***
4Telengitler:AltayTrklerininkabilesidir.Altay
Dalarnncenubuyamalarnda"Teles"glhavalisinde
yaarlar.Nfuslar3,415kiiolupamandinindedirler.
5Teleutlar:Telengitlerinbirkablesidir.Oyratmuhtar
lkesindeveksmenKoznitskhavalisindebulunurlar.
Nfuslar1.898kiiolupamandinindedirler.
6Nogaylar:KrmTrklerininbirksmdr.Bykbir
ksmKafkasya'dadr.Nfuslar36.244kiiolup
slm'drlar.
7LehTatarlar:"BelaRusya"cumhuriyetinde(ve
ksmanLehistan'da)yaarlar.EskizamanlardaKrmdan
hicretetmiolanTatarlardr.2.614nfusolupmill
dillerinikaybetmilerdir.BugnBelaRusakonuurlar.
slm'drlar.
8Karaymlar:Krmcumhuriyetindedirler.Nfuslar
8.324kiidir.EskikpakTrkesi'ndekonuurlar.
MusevdinininmstakilKaraymmezhebindedirler.
9Krmaklar:Krm'dadrlar.7.500nfusturlar.
Musevdinindedirler.
***
10Karaayllar:Kafkasya'da"KaraayMuhtar
lkesi"ndeyaarlar.Nfuslar55.124kiiolup
slm'drlar.
***
11Balkarlar:"KabardBalkarMuhtarlkesi"nde
yaarlar.LeheitibariylaKaraayllarayakndrlar.
Nfuslar33.307kiiolupslm'drlar.
***
12Komuklar:imalDastan'dayaarlar.94.542
kiidirler(1925hesabndabunlar160.000
gsterilmilerdi).slm'drlar.
13Mierler:DahilRusya'davemuhtelifTrk
lkelerindeyaarlar.242.640kiiolupslm'drlar.
14Bakurtlar:UralTrkleriolup"Bakrdistan
Muhtarcumhuriyeti"ndebulunurlar.713.884kiiolup
slm'drlar.
15Tipterler:Bakrdistandayaarlar.27.414
kiidirler.
16Tatarlar(KazanTrkleri):Esas

www.atsizcilar.com

Say:1 ATSIZMECMUA Sayfa:7

ktlesimerkeziKazanehriolanTataristan
cumhuriyetindeveRusya'nnmuhtelifvilyetlerinde
yaarlar.Nfuslar2.264.853kiiolupslm'drlar.
17TobulTrkleri:GarbSibirya'dartiveTobul
havzasndabulunurlar.37.637nfusturlar.
18SibiryaBuharallar:TobulTrkleri'yleberaber
yaarlar.12.012kiidirler.
19Karakalpaklar:Kazakistanvezbekistan
cumhuriyetlerindeyaarlar.146.217kiidirler.
20Kazak(KazakKrgz)lar:Esasktlesi
Kazakistancumhuriyetindeyaar.3.959.839kiidirler.
21Krgz(KaraKrgz)lar:Krgzistan'da,Kazakistan
vezbekistancumhuriyetlerindeyaarlar.768.763
kiidirler.
22Kpaklar:(BunlarzbekveKrgzlararasnda dinindedirler.
bulunanbykbirmstakilkabiledir).zbekistan'da
yaarlar.Nfuslar33.502kiidir.
23Gagavuzlar:Besarabyavilyetindebulunurlar.
848kiioluphrstiyandrlar.
24AzerTrkler:Azerbaycancumhuriyeti
ahalisininaslktlesinitekilederler.1.706.570
kiidirler.
25Karapapaklar:Kafkasyadabulunurlar.6.317
nfusturlar.
26OsmanlTrkleri:Batumvilyetinde,
Acaristan'daveErmenistan'da,imaliKafkasya'dave
sairvilyetlerdebulunurlar.8.563kiidirler.1897
tarihindebunlar139304kiiydi.Karsvilyetinin
anavatanakavumasylabusay8.563eindi.
27Trkmenler:Trkistan'da1924
teteekkletmiolanTrkmenistanlkesinde
yaarlar.676.068nfusturlar.
28zbekler:Trkistan'dateekkletmiolan
zbekistancumhuriyetiahalisininaslktlesinitekil
ederler.3.955.230kiidirler("Kurama"ve"Trk"
kabileleridebunadahildir).
29arkTrkistanTrkleri(Taran,Uygur,
Kastarllar):108.555nfusturlar.
30HristiyanTatarlar(eskizamanlarda
hristiyanlkabuletmiolanVolgaTrkleri).
Tataristancumhuriyetindedirler.112.685nfusturlar.
***
31OrmanTrkleri:Kendilerine"Tubakii"yahut
"Ykii"derler.imalAltayyamalarndabulunurlar.
12kiidenibaretbirailekalmtr.aman
32orlar:Sibirya'daTomvilyetindeyaarlar.
Nfuslar12.601kiiolupamandinindedirler,
33Sibirya'dakiufakkabileler:"Sagay","Ka",
"Koybal","Karagas"lar3.138kiiolupaman
dinindedirler.
34SuyutlarveHakaslar:renhalkesindedirler.
45.878nfusolupamandinindedirler.
35Yakutlar(=Sakalar):Yakutistan'dayaarlar.
214.774kiidirler.Resmenhristiyaniselerde
hakikattaamandirler.
DemekkibugnRusya'dayaayanbtnTrklerin
says16.452.331kiidir.Enoumslmanolupaz
birksmdaaman,hristiyanvemusevdir.
Abdlkadr

www.atsizcilar.com

Say:1 ATSIZMECMUA Sayfa:8

YazTatilindeTalebeSeferberliiVeBundaMuallimlereDenVazife
Yaztatiliyaklayor;ben,talebeninvemuallimlerinbu imdibeniindahatatbiktaraflarnageecem;
gnlerinaslgeireceklerinidnyorum. bundamuallimleredenvazifemhimdir,fakat
kaacakkadardazorveyatatszdeildir.
Yaztatilleri,Avrupamilletlerinde,halknbyk
ehirlerdendenizsahillerine,dalara,kylere Muallimlerdersyliindeocuklaragenleregezmek,
daldaylardr.Trkiye'debizbuharaketinaksini yrmekzevkinivermelidirler.Bu,muallimlerin,cuma
gryoruz.stanbul,yazn,tatilyapanmemurlar,ve vetatilgnleritalebesiyleyapacaklargezintilerle
bilhassamuallimleritoplar.Bunubirazstanbul'un olacagibi,hertalebeyeayrayrverecekleri"gezme
mstesnavaziyetine,onunbiryazehriolmasna vazifeleri"iledeolur.Dersyliindeyaplacakbu
verelim;fakatasl,bundabakabirsebepvar:biz kkgezintiler,yaztatilindekibykgezintilere
uzaklktan,yalnzlktankorkuyoruz.Mesel,stanbul'u tevikedecekekildeolmaldr.
alalm:buehirde,yaznyerdeitirmecereyan
vardr,fakatbunihayetstanbul'unkendicivarna ***
mnhasrkalr.Dediimgibi,bundaksmenstanbul
civarnnmstesnavaziyetisebepsede,aslsebebi Bilhassabunda,talebeninbirneticeeldeetmesini
uzungezintilerin,ehirhalkmzngzlerinikorkutmas gzetmelidir.Yenieylerrenengen,kendikendine
tekileder.stanbulmuallimleri,talebeleri,senelerce deyrmek,komakisteiniduyacaktr.Yaztatilinde
hepayniBoazii'nde,ayniAdalardagezerlerde, muallim,hiolmazsatatilininkkbirksmn,
Bursa'yakadarolsungidemezler.Hattabazili talebesinegezintilerinderehberliketmekle
sakinlerinin,ocuklarnstanbultarafnagezmee geirmelidir.
yollamaktanrktklerimbaladeildir.
***
***
Talebeyeverilecekvazifeleregelince;hermuallim
Anadoluehirlerindedeazokaynzihniyethkimdir: kendidersineaitvazifelerverebilir;bundaenbyk
ehirliocuklar,ehirligenler,srfiiinetraf semereyicorafyamuallimialabilir:gezilecekyerlerin
gezerler;veyahutta,bazbelikgezintiyerlerivardr iktisad,beerhususiyetlerinitespitettirmek,
kioralara,herkesgibionlardaskskgiderler; bilhassabunu,rakamlarzerindeyaptrmakcorafya
gezecek,grecekyericatetmek,bizimAnadolu hocasnngeniprogramntekileder.Tarihmuallimi
evltlarndadayoktur.nsansadeelenmekiin,ve bideleri,harabelerivetarihhalkrivayetlerinitesbit
yahutmuayyenbiriiingezmez,yenieyler ettirir:edebiyathocasgezintinotlaryazdrr,halk
renmekiindegezer. edebiyatn,halkiyatmahsullerini,masallardestanlar
halkan'aneveitikatlarntoplattrr,tabiyatmuallimi,
*** arziyat,mstehasat,hayvanat,nebatat
kolleksyonlar,veiklimfahilerizerindetatbikat
Bununiinvastayokdiyeceksiniz.Yazn,hertaraf, yaptrr.Hattaresimmualliminebile,memleketyazn,
yryen,yorulmasnbilmeyenbacaklariinyoldur. zenginmodelleriiindesaklayanbiratelyeolmaldr:
Anadolukyllerininmisafirperverliimbirtarafa talebeyememleketkrokileriizdirmekfotoraf
brakalm,yazgecelerinde,brgenvcutiingk toplatmakonunvazifesidr.
kubbeninaltndaheryeryataktr.

www.atsizcilar.com

Say:1 ATSIZMECMUA Sayfa:9

Eermuallimlerbirsistemdahilinde,daimve
muayyenbirplnlabuileridatacakolurlarsa,her
seneyaztatilinde,hermektepmkemmelistatistikler
merkezihalinegirer.Fakathereydenevveltalebeyi
usuleiyialtrmak,onlarrktecekbykilerden veuzaklamaklaolmaz.Yrmeninzahmetini
ziyade,kkfakattamambaarlabilecekvazifeler
vermeklzmdr.
Talebenineldeedeceklerieylerbylekalrsaertesi
seneiinneelerikalmaz,veyaazalr:bunlarertesi
senetedrisatndakullanlmaldr;busuretletalebe
mcerretmefhumlaranlamadangeeceiyerde,
kendieliyletopladmaddeler,kendisineyakneyler
zerindealacaktr.Veyahut,mektepteveehirde
mnteirgazeteveyamecmualardabumaddeler
neredilmelidir.Bunlardanenmhimlerinibuikinci
ekildekullanmakokfaydalbiritir.Benbakabir
yazmda,memleketgazetelerininfaaliyetine
dneceim.Onuniinburada,sadece,bugnk
vaziyettememleketgazetelerininekserisininistenilen
faydalanvermediinisylemekleiktifaedeyim.Bunlar
okdefayaaynikuruhavadisleritekrarlyorlar
veyahutdalzumsuzvefaydaszbiredebiyat
yapyorlar,vemsbetilereyanamyorlar;halbuki
memleketgenlerininelemeivealnteri
mahsullerinesahifeleriniaabilirler.
***
Benimmuallimvemektepli,arkadalarmve
kardelerimunainansnlarkieeryorulmakve
bkmakbilmeyenbirintizamilealrlar,sonra,
basitliiniistihfafetmeyerekufakilerzerindeiyi
usullerleurarlarsa,btntopladklarveiledikleri
maddeler,sadekendilerinideilmtahassslar,
darlfnunveyksekmektepleridebesleyecektir.
***
Fikirlerimiksacatoplayaym:Trkiyehepimizin
memleketidir;bukesindeduranbrkesinde
durannyabancsdeildir.Butopraklardanevahiler
nedebizdenfarklinsanlaroturuyor.Belkibizden
dahaazveyaokcahil,dahaazveyaoka,dahaaz
veyaokplakkardelerimiz...
Rahatnvesaadetinbulunmadyerdenkamak
kolayeydir;marifetoyerisaadeteverahata
eritirmektir.Halbukibubizimteessireden,szm
onamedenhislerimiziincidenmuhitlerdenkamakla
duymayanmemleketinidemiryolualarilermek
itiyakndahbirzamanlzmolduukadar
duyamaz.
Mstemlekecimilletlerin,birmemleketiistil
ettiklerizamanilkyaptklari;omemleketinmadd
vemanevbtnmuhteviyatntanmakarelerine
bavurmaktr.Bununiinoralarda,idarveasker
tekiltkadar,belkidahafazla,muazzamilmtekilt
yaparlar.Trkiyeisebizimanayurdumuzdur.Bu
gnngenleri,yarnmemleketisaracakolanilm
tekiltalarnnplnlarnimdidenizmelidirler.te
onuniinkardelerimeaabeylerimebtngenlere
tavsiyem:elinizdedenek,srtnzdaazktorbanz,
ayanzdaiviliayakkablarnzvegnlnzde
memleketinizevehemehrilerinizesunacanz
sevgininbitmeztkenmezkayna,yalnzveyaarka
dal,saatlerce,gnlerceyrynz.
Memleketinizingzelliini,irkinliini,kardelerinizin
iyilikvefenalklarn,sevinveaclarn,
topraklarmznzenginliinivefakirliinigrnz;ve
hepsinikda,fotorafcamnavenihayetgnlnze
vekafanzakaknz.Ancakozamannmzdekiuzun
yllardaszibekleyenvazifeninbykln
anlayacak,veovazifeyeimanlasarlacaksnz.
Tatilinizyaklayor,bykseferberliekounuz,
kardeleri
DedeKorkut
stanbul3.4.1931
Bumakaleyiyazarken,genkardelerime,"Toros"
mecmuasnn20Mart1931tarihli8'incisaysnda
kan"memleketimizikendimiziinsevelimveonu
bakalarndanevvelkendimizetantalm"atlmaka
leyitavsiyeetmeyikendimiinbirborbildim.
D.K.

www.atsizcilar.com

Say:1 ATSIZMECMUA Sayfa:10

Hikye

BirdenbireSnenKandilinHikyesi

Nair,tesadfenbulduubueskielyazsnnneredevene artkbirertmsekhalinialmeskiiektarlalarvard.
zamanyazldntayinedememitir: Kurubirhavuzunkenarndadevrilmimermersakslar
duruyordu.Veonlarnarasndanaslsakalmolanbeyaz
Hastasinirlerimiintavsiyeettikleributenhaveasude birkasmpatburalarrtensiyahbirperdeninzerinde
havalideuzunbirakamgezintisindendnyordum.Scak maziyigrmekiinbraklmbirdelikgibiydi.
birsonbahargnnnnihayetiidi.Geceninyaklatn
grentabiatserinbirnefesalmakiinkmldyordu. Yannayaklatkainsanasebepsizbirrkeklikveren
binannhibirmimaryeuyumayanacayipbirtarzvard:
Biilmitarlalarnortasndaslakbirhalatgibiparlayarak nsfkutrualtmetreyigemeyenbirstvaneeklinde
uzananpatikayagiderkenkartepelerinbirindeyksek epeyceykseldiktensonrabirdenbiredaralyorve
birbinagzmeiliti.Perdesizpencerelerineakseden bylecekulegibibirmiktardahauzanarakzericameknl
gneonakrmzgzlbrcanavareklveriyordu;ve kkbirkubbeilenihayetbuluyordu.Kaidesinikalnbir
ykkduvarlbirbahenin taemberkuakgibiihataetmekteidi.Vebtnbinabu
haliyleeskibiryakandiliniandryordu.
Bugnngenlerine...

Yerbulmasngnlndeneihtiras,nehaset.
Senbtnvarlnlayurdumuzunmalsn.
Senbirinsandeilsin;nekemiksinnedeet,
Tuntanbirheykelgibiebedikalmalsn.

Istrabek,inleme,seskarmadanan!
Birdamlackaksada,biracizdir,gzyan:
Yaryoldalsedeenyrektenyoldan
Tekbanadileedoruatsatmalsn.

Ezilmektenekinme...Gerilemektensakin!
radenleolmal,btnuzaklaryakn,
Doludizginyaparkengayenedoruakn
Ateeatlmal,denizedalmalsn.

lmlerdensaknmameyusolmaktanutan
Birkerednnedirsenidnyadatutan?
Mefkuresindenbakahervarlunutan
Kahramanlargibisen,ebedikalmalsn...

Atsz
ortasndaharapbirkaleyiveyabirmaliknebakayasn aalar,Tamkapnnstndekiodanndaryadoru
andranhazinbirihtiamvard.Vaktindahaerken cumbaeklindeyaptbrkntdabukandilinkulpudi.
olduunudnerekbubinayyakndangrmekarzusuna
kapldm. Binannniinbuekildeyapldnvesonrahangi
cehennemnefesininburalardaestiinitahminetmek
Kurumutarlalarnortasndayrdkten,haffbirsrt imknszd'Keskinbirbaklaalmhissiniverenince
trmandktansonrayarsnakadarakduranpaslbir uzunpencereler,korkutucubirkaranlktanbakahibir
demirkapygetim,aralarndanotlarfkranakldeli eyifaetmiyorlard.Taemberinzerindeoyulmubir

biryoldanyrmeyebaladm.kitarafmdavahilemi

www.atsizcilar.com

Say:1 ATSIZMECMUA Sayfa:11

kaayakmerdivenikarakpasl,ivili,bykkapya
geldim.Senelerdenberiinsanelidokunmam
zannedilenrmeyeyztutmutahtalara
yaslandm.Yanyerinekadarbatangneinsararm
ayrlaravekkbulutkmelerinebirerylandiligibi
kvrarakuzattsonkrmzklaruzunuzun korkulukmahiyetiveriyorlard.
seyrettim.
Etrafmdahibirhareketyoktu.Kertenkelelerbile
yosuntalarzerindeakamnalacakaranlna
bakarakyavaailerliyorlard.Yalnzslaktahtalarn
gnetekardklarsesebenzeyenbaztrdlarvakit benziyordu.Okadarzayf;okadarhayattanuzakt.Ve
vakitduyulmaktaidi.
Gittikekoyulaansknetiniindederinbirkuyuya
muntazamfaslalarlatalaratlyormugibibouk
sesleriittim.Evvelistikametinitayinedemediim
bugrltnnbirazsonraeviniindengeldiini
anladm..Sesi,aynmuntazamfaslalarla
mtemadiyenyaklamaktaidi.Nihayetbsbtn
vuzuhkesbederektamerdivenlerdenararinen
admlarainklpettilervedayanmaktaolduum
kapnnarkasndadurdular.
Dorulmu,korku,merak,hayrettenibaretbirhalina
haliedekaskatkesilmitim.Bamarkaya
eviremyordum,fakatufakbrgcrtbileyapmad
haldekapnnyavaaaldvesouk,buzgibibir
nefesinensemiyalayarakdaldnhissettim.
iddetledndm...Veozamanakamnsr'atle
artankaranlarasndabutakuleninesrarlsakiniyle
karlatm:bu,bykbirbatan,kadithalindebir
vcudunstnekonulmubykvekrmzbir
kafadanibaretti.Bircehennemnebatnnelyafna
benzeyenkpkzlsavesakallarnnarasnda,beyaz
fakatsalarnrengindeillerlekaplbirderi
grnyordu.Vebunlarnhepsinirmbir
meyvenindonukrengibirtoztabakashalinde
rtmekteidi.Vesonragzleri...Krmzillikapalar
arasnda,birgranityosununabenzeyensolukyeil
gzlerivard...Derinvekaranlkukurlarn
nihayetindebirermahzenkapanhatrlatanbu
gzler,hiamahibireyifadeetmiyorlard...
Srtndasiyah,resmveharapolmubirelbiseve
ayandaeskimiruganpotinlervard.nsanonubir
cenazednndensonrahisoyunmayarak
senelerceaynihaldekalmzannedebilirdi.Veimdi
kuruvcudunabolgelenbusiyahesvaplaronabir
Elinibanadoruuzatt.Ah...Budnyadagrdm
eylerinbelkienkorkuncudur.Budaaynkrmzilli,
rkbeyazderiilekaplidi;vebirinsannkinden
ziyade,incebireldivengeirilmibiriskeletineline
geceninkaranlndanpekfarkedilmeyensiyahbir
ceketinkolundan'frladiinzerimemuallaktaimi
gibigeliyordu.
Omzumabirgecekuugibikonduuzamanhaiyyetle
bardmvesilkindim:'
"Ah,neistiyorsunuz?...
Fakatbuel,bukaditelorayabiryengekskacgibi
yapmt.Veosknetleeildi,gsndendeil
yalnzaznniindengelenhafifbirseslebanasordu:
"Sizbirdenbiresonenkandilinhikyesinibiliyor
musunuz?...
"Hayr,dedim,oh...Hayr!...
"yleisegeliniz!...
Mukavemetetmekmmkndeildi.Parmaklarn
omuzumabatrarakekiyorveactyor,actyordu...
Ayaklarmznaltndankayanbirzeminigeerek
minarelerinesrarlmerdivenleriniandrandarveta
merdivenetrmanmaabaladk;korkuyuimdiye
kadariimdebylemaddehalindehissetmemitim...
Karanlk,birgecekuukanadgibiyzmesrnen,
kokusubeynimekadarileyenbirkaranlkvard;
etrafmzdakiduvarlardanbizyrdkedklen
svalarngrltsadmlarmznbouksesi

www.atsizcilar.com

Say:1 ATSIZMECMUA Sayfa:12

Vebenbtnkorkumaramenneredevenasl
biteceinibilmediimbumerdivenikvrkkvrla
kyordum...Sankionunparmaklarndanbenim
omzumageenbiriradebenisevkediyor,ayaklarm
darackbasamaklarzerindeonayetimekiinabuk
abukhareketettiriyordum.
Herkatayaklatmzdabenisrkleyenadamn
evvelkarksalbabellioluyor,sonrahafifbr zamandabirdenbiredurduk...nmdekiadam,eliyle
aydnlkyavayavabtnvcudunayaylyordu.
Eyvah...Gece,bumerdivenlerdenokaydnlkt.
Herkattayarmakadaralmodakaplarvard,
bomboodalaraalankaplar...Vedarpencerelerden
nurhalindegirengece,bukaplardanbizekadar
uzanyordu.Vepencerelerindndasiluethalinde
aalar,karkekillidalar...Hayatveziyalemi
vard.Benbuyarmaydnlnverdiicesaretleona
soruyordum:
"Nereyegidiyoruz,niingidiyoruz?.."Eiliyor,buzgibi
nefesiyzmdedolaarakyavaatekrarediyordu:
"Sizbirdenbiresnenkandilinhikyesiniokudunuz
mu?.."Hayr!.."
"Pekalayrsenize!.."
Parmaklaretlerimebsbtngeiyor,birkle
halindetekrarsrkleniyordum...Buseferde
merdivendeevvelbakayboluyor.nmde,siyah
vegenipantolonuniindekurubirdalgibiduranve
basamaklarabukabukatlayanikiayakkalyordu...
Sonrayineomayihalindekikaranlk,yinekopup
denmeyvalarnhaykr,ayakseslerimizve
hepsininyerdentoprakaltndangelenbirferyat
halindeyaptklarkorkunuultu...Sonraikincive
ncbirkatgeliyor;kaplaryarakboodalar, "Pekmikorktun?..diyordu,niin,niinkorkuyorsun?..
bakyarasgibiinceuzunpencereleri,veartk
tepelerindekibirkayaprafarkedilensiyahaalar
tekrargryordum.Herkatta,dahakuvvetsizolarak
dudaklarmkmldyordu:"Nereyegidiyoruz,niin
gidiyoruz?"
Fakatcevaphepaynidi:
"Sizbirdenbiresonenkandilinneolduunubiliyor
musunuz?Ohaldeyryn!."
Cehennemiktekrarbalyordu..Nihayetnerede
olduumu,nekadarzamandrbuykseliindevam
ettiini,hattakendimibilebsbtnunuttuumbir
birkapakaldrdveoradangirdik..Kapatekrar
kapamakiinomuzumubraktzamanderinbir
ryadanuyanyormugibioldumveetrafmabaktm..
Burasyuvarlakbirodaydvekuleninentepesinde
olduunutavandakicameknl,kkkubbeden
anlyordum..Odatekilerinbsbtnaksineolarak
okgzeldenmiti...Karanlkduvarkenarlarnda
muhteemkoltuklarnglgeleribellioluyordu.Tam
cameknlkubbeninaltnda,yaniodannortasnda
yuvarlakbirmasaveonunzerindehareketetmeyen
bralevlehafifhafifyananbiryakandilivardAynen
iindebulunduumuzbinanneklindebirkandil...
Uzaktakikede,iersindebiriyatyormugibikabark
duranbiryatakvard.Bananazaranmailolduuiin
kiminyattmgremiyordum.Dayanlmazbir
merakndrtmesiyleyaklatm...
Veoradayatangrdm...Grdm...Veboazna
ilersokulanbirhayvangibifecibirlkkopardm...
Oradabiriskeletyatyordu...Kurumuvesiyahlam
etleriyanakkemiklerineyapmvesarsalarrk
biryastakmekmeylmbirkadniskeleti.
Buandakrlanbircamnangrtsnandranbir
kahkahakulamndibindepatlad.Siyahelbiseli
adam:
Senden,yanihayattanbsbtnayrbireydiyemi?..
Fakatbuaptallktr.Onunbizdenfark,bizimondan
farkmznedirki?..Hii..Bak...

www.atsizcilar.com

Say:1 ATSIZMECMUA Sayfa:13

Eildebak...Budileryokmu...Enmuntazamdiler...
Onlarnarasndanimdibizimkonutuumuzeylerehi
benzemeyennetatlszlerkardbilsen..Dnyor
musunkibakmaktanikrahettiinbudilerigrebilmek
iinonuntebessmetmesinaslsabrszlklabeklenirdi?
Tahminedebilirmisinkiboaznadolanarakseni
boacakmgibikorktuunbusalarngnealtndane
hayatdoluparlaylarvard?
Hembukadnbenimdi.uellerim,sanalfsyleyen
azmnaslbenimseodaylebenimdi,fakatbiliyor
musunkollarmnarasndansyrlvermesinekolayoldu.
Onunlaaramzdahibirmesafeyoktur.Bizimonun
halinegeivermemiziinbirsebepbilelzmdeilVebu
skeletbizeokadaryakndrkiondankorkmakiinancak
birinsankadarkorvedncesizolmaldr..."
imdisedaspirinhavangibityordu.Sankibuadamn
boazndabrperdevardvebazeniindeniddetle
gelensedalarbunukaldrarakkulaklarnnlatyor,
sonraiddetazalncaperdetekrarderekseslerbir
duvararkasndansyleniyormugibikslyordu.
Verecekcevapbulamamaktandoanbirrkeklikle
sordum;
"Sizibukadarsarsanfakathakikatiyaklatranbu
lmnsebebineididedim.Nesivard?"
"Hi,diyecevapverdi,hibireyiyoktu,seninkadar
hayatamerbut,butabinakadarsalam,eliylecamekn
kubbeyiiaretettiveuyldzlarkadarnurluvezarifti.
Saadetiaramzdabiralevgibihissediyor,bualevden
snyorveaydnlanyordukFakat.."
Sesyineuzaktangeliyormugibiyavalayverdi
"Fakatbiliyormusunokuvvetiki,hibireyieksik
olmayanyakandillerininalevleriniekipalarakonlar
birdenbirekarartr?...
Nedemekistediinianlamayarakyznebaktm.
"Gel...dedi.Seninlebirdenbiresnenkandilinhikyesini
okuyalmOzamanbukadnhangilmngtrdn
anlayacaksn!"
Ortayerdekimasayadoruyryerekorada,kandilin
nndeakduransiyahkadifekaplincekitabald:
"Bunu,dedi,yanmzdakikadnnyzlerceseneevvelki
ecdadndanbiriyazm.."
Genibrkanapeyimasannkenarnasrkledi,zerine
yanyanaoturduk.Vebenkurumuyapraklarzerindeki
sarvekalnsahifelerdeeskifakatkeskinbrelyazsn,
gzlerimiarasrauzaktakiiskeleteevirerekveyanmda
banaaksedenkrmzklaakamseyredenbirisfenks
gibisakitduranadamabakarakmerakvesonrahayretle
okudum:
"Yzlerceeseryazdm.Hereserimekalbiminveya
dimamnbirparasnkoyuyordum..Vebunlar
hakikateokyakneylerdi..Fakathibiryazmdabizzat
hakikatinbulunmadnbiliyordum.Hergzelyazangibi
idim:Konutuumevlerbendenevvelyzlercedefa
tekraredilenlaflarndeitirilmiekilleriydi..
Halbukibenkulaklaraainaolmadklareylerisylemek
gzhudutlarnnmaverasnagemekistiyordum..Ve
bununiinenemikollarmvastasyladizlerime
vasleder,gzmyereveyaufkaevirerek
grdklerimindahaarkasndakieyleridebilmek
isterdim..
Fakattopranmstehzibirsktu,ufkunlakaytbirfirar
vard..
Bana:"Seningzlerin,diyorlard,akbraktmzeyleri
grmekiinbileokkkvezayftrlar,sakladmz
hakikatlerinaslbrcesaretleanlamakistiyorsun?"
Fakatbenaryor,mtemadiyenaryordum...Yinebirgn
odamdamasamnbandaenemidefterlerime
dayamtm;beyazktlarnzerineyaylansakallarnm
kvrcklarnabakyordum,istiyordumkibubeyaztellerin
herbiriincebirkalemolupsahifeleribugnbilmediim
eylerledoldursunlar...Veben...Onlarilelebet
okuyaym...Okuyaym...

www.atsizcilar.com

Say:1 ATSIZMECMUA Sayfa:14

Fakatbirdenbirektlarvesakallarmgrnmez
oldu,odamansznkararvermiti.Bamkaldrnca
nmdesenelerdenberiaynintizamlayanan
kandiliminsnmolduunugrdm..Hibirrzgr
vehareketolmadnagreyannbitmiolmas
lazmd.Lkinelimealpbakncayanndoluve
kandilininkusursuzolduunugrdm..Hazinesinde
birdelik,boazmdabrsakatlkyoktu...
Benimfarknavaramadmbirrzgrahamlederek
tekraryakmakistedim,fakathayret,yanmyordu...
Yaklatrdmalevleryalnzfitilikzartyorveoradan
nahokokularkaryordu..Alev,senelerdenber
devamedenkrmzmtrakalevartkyoktu...
Hangisebebinbuihtiyaramdankararttn
dnrkenkaybolanalevebenzeyenbirn
kafamniindeparlamayabaladnhissettim...Ve
karmdakikandilinarkasndaonabenzeyendaha
namtenahikandillersralandngrdm..Kimisi
benimkigibisnmt,vekimisibalkrmzvesabit
biralevleparlyordu.
Fakatarasrabunlardanbri,hibirrzgrhibir
fleyiolmadhaldeyavaakararveriyorlard..Ve
busnkkandillerinbirdahaaydnlanmasda
mmkndeildi.
Silkindim,bunukendimeihtartelakkiettim;artk
bulmakistediimhakikatiburadaarayacaktm.
Yalarok,fitillerikusursuz,vehereyleritamam
olankandillerinsebepsizyereniinsndklerinive
kaybolanalevlerinnereyeekilipgittiklerinibulmal
dim...
Bununiinaynenkandilimineklindebirbina
yaptrarakorayayerletim,etrafmdadolatn
hissettiimbykhakikateburadakavuacam
biliyordum...imdienyaknlarmbilesokmadmbu
odada,gzlerimitepedekicamekndangeirerekyu
karlarabakyor,orada,birdenbiresnenkandillerin
alevleriniaryorum.."
Kitabngayrimuntazamfaslalarlayazlandier
ksmlarbirkazanahapsedilenbuhargibicidarlarn
tazyikedenbirkafann,grnmeyen,iitilmeyenve
lemsedilmeyenbirhayaletitakipediyormugibi
etrafmanaslhamleleryaptngsteriyordu..
Bataklkkenarlarndakirksazlarnratpveeki
kokusununeredenkalnsahifelerparmaklarmn
altndanbahtiyarbirgnnsaatlarigibisratle
geiyorlard..
Vesebepsizyeresnenyakandillerininhazin
hikyelerinibiribranpeygamberhuuylaokuyordum:
"Beraberyanmakiinimaledilmiikitanekandil
vard...Alevlerinibirlemekistiyorgibibirbirlerine
eerlerdi..Vebirisininyetiemediiyeridieri
aydnlatrd...
Aralarndaipekkumalargibikvrlanveparlayanziya
huzmelerigidipgelirdi.
Okadarmabihklarlayanarlardkietrafa
dattklaraydnlnayryerlerdengeldiineihtimal
vermekimknszd..
Fakatbrgn,yaok,fitilimuntazamvehazinesi
salamolanbukandillerinbiri,enmitedilmedik
zamandayavaakararverdi..
Titrekbirklamatemetmekisteyendieriiseonu
takiptegecikmedi...
...Veben,drtbetanesibiraradabirokkandiller
dahagrdm,ilerindeharptankmbirklgibi
parlayanyenileriolduugibi,mahzenlerdekiyosunlu
kplerebenzeyeneskileridevard..Vebyk
kandillerinyanndacivcivgibidurankkleroynak
alevlerletrdyorlard..
Vebunlar,adetaseskaranbretaretleberaberce
yanarlarkenaynhissedilmeyenrzgr,hibir
mabehetsilsilesinebakmayarakhepsinibirerbirer
sndrverdi..Yalardahabitmemitiyarabbi,daha
uzunmddetyanabilirlerdi...Benartk

www.atsizcilar.com

Say:1 ATSIZMECMUA Sayfa:15

anlamakistiyorum,bualevlerialpgtrenhangihkim
kudret,hangimukavemetedilmezsebep,hangihilkat
mantdr?.
...Vebenaltndanyaplmyeniveokgzelbirkandil
grdm.Ustabirkuyumcuelindenkt,kenarlarn
ssleyengzalctezyinattanbelliidi.
Okadartatilbirziyasvardki,kandilinparlakmadeninesu
halindeakanbukplakomuzlaradklenkumralsalar
andryord.
Vealeviokadarbeyaz,okadarhayatdoluyduki,yanaca
mddetinamtenahiileifadeetmek,onunmrn
ksaltmakolurdu.
Fakatbuda,gzkapaklaraldzamankaybolanbirrya
gibi,kendisinetiyaklabakanlarnnndenekiliverdi.
Ah...Yanmakisteyenkandillerisebepsizyerevebirdenbire
sndrenkuvvet,bualevisaklayacakkadargzelyerlere
malikmiydiacaba?..
***
Artksonlarnayaklatmkitabavucumunarasnda
skyor.syandanveinfialdenvazgeerekbirimanvegnl
ifadeetmeebalayansatrlarkandillerinkzlna
uzanarakokuyordum:
"Arzularmayetiebilmekiinhariclemlealkam
azaltmaklzmgeldiinihissediyorum,vcudumdavaki
olanherinhidam,kafamdayenibirparlaklayolayor...
Ellerimintitremesiartt.Fakatbenbaktmeyleridaha
sabitvemuntazamgrmeyebaladm.Ah,eypeinde
kotuumhakikat,nihayetseniyakalayacam."
Diersahifeler,gittikekaranbiryazylayledevam
ediyordu:
"Gryorum...Parlakalevlerinzerineuzanarakonlaralp
gtrensiyaheliartkfarketmeyebaladm.Yazdm
yazlarsemekteglkekengzlerimbualevleriok
uzaklarakadartakipedebiliyor.Belkiyakndaonlarnnereye
saklandklarnsyleyebileceim...Hibireylerieksik
olmadhaldebirdenbiresnverenkandillerihangi
kuvvetinkararttnve
bualevlerinnereyegittiklerinirenmekzereyim.Eyher
tarafmdanyavayavaekilenhayat,yalnzkafamave
gzlenmebirik!.."
Sonsahifeyegelmitim...Buradayazartkokunmazbirekil
alyordu.Cinneteyaknbirmeraklagzlerimibsbtn
yaklatrdmvedevamettim:
"...Geriellerimkmldamaktaglkekiyorvegzlerim
yazdklarmgrmyor,fakatneehemmiyetivar?Artk
hakikatinpekyaknndaym...Konacadaimetrafndauan
birkugibibamnzerindekanatarplarnduyuyorum...
nmdesralanmbirokkandillervar,parlakklar
birdenbireyokolanzavallkandiller.
Onlarnzerinedoruuzanansiyahbirheyulagryorum.
Vealevlertitreerekhepbiristikameteuuyorlar.Fakat
nereyegidiyorlaryarabbiveoheyulannmahiyetinedir?...
Bazanalrgibiolduuhaldegzleriminzerinetekrar
denbuperdenezamantamamylakalkacak?...
Lkinartkbirhakikatlemigrmekzereolduum
muhakkak...Gittikekuvvetiartanbirkbanadoru
yaklayor,yaklayor.
Etrafmgittikedahaaydnland.Ah...te,iteokandilleri
birdenbiresndrenkuvvet!..."
Eyvah..Kitapburadabitmiti..Okuduummddetehises
karmadanyanmdaoturanadamalgngibisarldm..
"Syleyiniz!..Buadamniinyazmam,niindevam
etmemi?.."
Siyahelbiseliadamyavaaayaakalkt,hafiftengelen
sesiyle:
"Brgn,dedi,onukalemiylebumasadavebukitabn
bandalbulmular!..."
Birdenbiretepemizdekicamlarsarsanbirkahkahaatt;
"Fakat,dedi,yalarok,fitillerimkemmel,hazineleri
kusursuzolankandilleribirdenbirevesebepsizyere
sndrenkuvvet,odilvemfikkuvvetbuadamn

www.atsizcilar.com

Say:1 ATSIZMECMUA Sayfa:16

mesaisineacd;ancaksondakikadabulduuveifade madanen parlakzamanlarndabylece

edemediibyksrrnkaybolupgitmesini snverdiler..."
istemeyerekbuhakikationunahfadndamuntazaman
devamettirdi." Kadithalindekibannneresindenktnahayret
ettiimikidamlaya,gzlerininderinukurlarndan
Kolumdantutarakyataadoruyrd,veoradabir aayadoruyuvarlanverdi.
ikyetedevametmekistiyormugibiazaralk
duraniskeletigsterdi,kurumudallarnrzgrda Kemiktenibaretkolunuonlarsilmekinkaldrrken
kardiniltiyebenzeyenbirsesle: odabirdenbirekarard.

"te,dedi,ozamandanberibuadamnneslinden Masannzerindekikandilinkrmzalevi,hi
gelenherkes,hibirsebepol klmedenvetitremedenyavaayokoluvermiti...

9ubat1931
SabahattinAli
DEL
1914.menDedam'nstndetoplanankara alyor.KkFranszehrininstndebahar
yamurbulutlarndanbukkehresicimgibi kokularnakaranfabrikadumanlar.
yamurboanyor.
Sokaklardayeniyeniyaplar.
Sokaklardakimseleryok.Aradasradabupishavaya manlvene'eliameleler..
lanetsavuranhastakpeklerkendilerinedahakuytu
biryeraryor. Kovulandmannbozgunhikyeleri.
Kkmezarlktasrasraharplleri.Aralarnda
YamurkkFranszehrinincamlarnakamgibi menDedam'nengzelkznniekleriinde
inerken,mezarlktarafndannalseslerigeliyor.Bir mezarvekarabrsalibindibindeinsanklndan
Almansvarimfrezesimzraklarnyereemibir km,gzleriukurlarndanfrlamsefilbirmahlk.
haldedrtnalailerliyorlar.
***
1914.menDedam'dakarayamurBulutlar!...
Bu,gnlkdumanndangzgzgrmeyenmabedin
Almanlarekiliyor.menDedam'nkubbesiyedi kapsnne,Mesihinmaslupeklkarsnda,
yerindendelinenkilisesindesakalanyediihtiyar, ihtiyarlarnAhdiAtik'iokuduklarandayklanFransz
alnanlarnelindecanverenehrinengzelkznn zabitidir.
ruhuiinAhdiAtikinengzelyerleriniokuyorlar.
1918.Sulh..FransaGaliptir.
Gnlkdumanndangzgzgrmeyenmabedin
kapsnndegenbirzabityzkoyunkapaklanm 14Temmuzgn.Btnhalksokaklaradklm
yatyor. Cumhuriyetites'itediyorlar.1870denberiilkzafer
bayram.Sokaklardasevindalgalanvar.Byk
1918.Sulh.FransaGaliptir.Yklanocaklaryaplyor. meydandaAskermuzikaalyor.Scakbryazgnei
Kapananfabrikalar sarsalarnehrinstneyaym;genkzlarrenk
renkelbiseler

www.atsizcilar.com

Say:1 ATSIZMECMUA Sayfa:17

iindecanlbiriekbahesiniandryor.Meydana
alansokaklarnbirindekapsyaryakadaryanm
harapbirevineiindekarasalarakaklarna
yapmbirioturuyor.
Cantadnnkendisibilefarkndadeil;bakabir
lemdeyayor.Yrtkmaviceketininstndeiei
kopmubrharpmadalyasparlyor.Aradasrada
oradangeenbirocukkafilesisefilinkarksakaln,
yalsalarnelleriyleiaretederekbirazdan:
Deli!Deli!dyebaryorlar.
Bu,birFranszehrindeAlmanlarnkollarndalenen
gzelkznsevgilisidir..
14Temmuz;btnhalkCumhuriyetikahkahalar
iinde,sevin'etes'itediyor.
GazeteleraylardanberiFranszAlmandostluundan
bahsediyorlar.Geengnlerin,kanayanyaralarn
snenocaklarnstne,Kan,Dovil,SenRefael'de
banyoyapan,Montekarlo'daruleteviren,Viyana'da
genlikasyaptrandiplomaskara,kapkaraperdeler
ekiyor..
***
Cenevre'deAkvamCemiyetisarayndaharpaleyhinde
ciltlerlefelsefekitaplarbaslyor.
Artkdiplomasdiplomatlarilebirlikteihtiyarlamtr.
Aclardanziyadetoptfekseslerindenrahatsz
olmamakistiyor.DoktorVoronofAkvamCemiyeti
saraynngrnmeyenhakikiperisidir.
Vedoktoruntavsiyelistesindesknenbayeriigal
eder.Birbiriniboanellersamimiyetlebirbirinde
uzanyor.Mnasebetlerartyorve...menDedam'a
birAlmandarlfnunluktlesiziyaretegeliyor.
Sokaklaryinehncahn,Ellerdegslerdetalebeler
Almanbayraklarntayorlar.Geceleyinbelediyede
ziyafetlerveriliyor.Nutuklarsyleniyor;vegrtlaklar
yrtlncayakadar;YaasnAlmanya!
diyebarlyor.ehirdekiAlmanKolonisiezel
dostluaalmetolarak"DoylandberAlles"i
haykryor.
Yanan,yaklan,kankusanFransatarihegmlmtr
YaasnAlmanya!imdiyalnzyaasnAlmanya!
Souk,dondurucubirgece.Sokaklardabekilerbile
uyumu.Aradahastabirkpeininlemesiemelerin
surltlarnakaryor.Ay,bulutlarnarasndanbazen
syrlyor.EskiordukumandanlimdikiHukuk
mektebibinasnaydnlatyor.Binannsanda
misafirlererefinedikilenAlmanbayrahafife
dalgalanyor.
Mermerbykmethaldeyzkoyunkollargerilmi
birvcutkaskatuzanmyatyor.Birgecebekisi
msterihadmlarlasaatinikurmayageldiivakityerde
yatangryorveilerliyor.
Eilenbekibugeceserserisiniuyandrmakiin
ayayladrtyor,nafile,sesyok.Birazdahaeiliyor,
ellerikaskatkesilenvcudetemasediyor,glkle
dndrebiliyor.
Siyahkirlibirsakalnerevelediisapsarbiryz.
menDedam'nzararszDelisi;saeliyumulmuve
l..
Bekihayatavedaedendelininyznebakmadanbu
yumuluelizorlaayor.
Bueldebrharpmadalyasaynsolgunnda
parlyor.
Bekiapkasnkaryor,kardaotelinbarndaAlman
talebesininbirazdansylediimillmarsouk
mermerlerearparakakisleryapyor.
Sokaklartenhavesessiz.
Yalnzemelerdenszansudamlalarehrin
sokaklarndahafifakislerlehastabirkpein
inlemesinekaryor...
akirZiya

www.atsizcilar.com

Say:1 ATSIZMECMUA Sayfa:18

EdebiyatFakltesitalebecemiyetininkonferanslar:
Edebiyattalebesicemiyeti,yavayavamsbetve
faydalileryapmayabalayaraktekibirliklere
numuneolduuiiniftiharedebilir.Ben,bunevi
faaliyetlerinaslkymetini,bunlarnsrftalebenin
kendidnleriilemeydanagelmesinde
buluyorum.Bence,smarlamahareketlerinhibir
faydasyoktur:belki,kuvvetleriisrafettiiiinbirok
zararlarbulunabilir.Bizimbirliklerimiznezaman
kudretlerinikendikaynaklarndanalmaabalarlarsa
ozamanhakikihtiyalarteminetmekkabiliyetini
gstereceklerdir.
Edebiyatfakltesinecanllkvermek,talebeninkltr
boluunudoldurmakmaksatlaryla,tertipedilenbu
konferanslarnisaniptidasndabalad,vebetanesi
verildi.Birincisi,KprlzadeM.FuatBeyin"Tarih
tetkiklerindeyenitelekkiler"ismindekimusahebesi
tekilediyordu.kincisi,terbiyemderrisismailHakk
Beyin"Sanattamilliyettelakkisinintetkiki"idi.
Bunlarn,genilikitibariylephesizenmhimi,Zeki
VelidiBeyinkiolup,"slmiyet'tenevvelkiTrk
medeniyeti"isminitayordu.ZekiVelidiBey,bir
buuksaatkadarazbirzamana:1ehirhayat.2
Resimvesanat3Sanayi,ziraatveticaret.4Gebe
hayat.5Dinveayinler.6limveyaz.7Musiki,
tiyatroveoyunlar.8Halkedebiyat.9Simavekyafet.
10Ahlkvedetler.11Devlettekilt,bahislerini
ihtivaedenbumevzuusdramayacaiin,nihayet
anahatlarnizmekleiktifaetti,vedahamull
bahsedeenbazksmlarn,meselmusiki,tiyatro,
oyunlar,halkedebiyatvedestanlarbaka
konferanslarabrakt.
***
Bundansonrakiikihaftada,MustafaekipBey,"Garp
medeniyetinitahlili"veMsyGeorgesDumezilde
"Yahudi,hrstiyanve
FikirHayat
mslmandinlerinde.Bukonferanslarmnakaalbir
eklesokulsaydphesiz,Darlfnunyeknasakders
usullerindentalebeyikurtarmakbakabirleme
gtrmekmnfeillikenfaalliekartmakitibariylebir
katdahafaydalolurdu.Bilhassa,meselsmailHakk
Beyinhasbihaligibi,ahsfikirlerindahabololduuve
bugnncanlmeselelerinetemasedenmevzularda
dinleyicilerdenoubuihtiyacduydusanrm.Bu
Suretlemderrislertalebeyiilmmnakaaya,hakki
sammisamimhasbhalealtrmolurlard.
ittiimegretalebecemiyetibukonferanslar
neretmeidnyormukonferanslar
dinlemeyenlervefaklteninmstakbeltalebeleriin
buokhayrlbiriolurdu.
***
Bukonferanslarncanllartrmaksuretiylegelecek
senelerdededevametmesinitemenniederken,
bununtalebeyedetemilini,talebeyifa'albirekilde
renmee,rendiieylerdenarkadalarmda
istifadeettirmee,busuretleilmtesand,hakiki
darlfnunhayalnyaratmaayardmedecektalebe
konferanslartertibinidetalebecemiyetininin
ilerdekifaaliyetlerisrasndagrmekisterim.
Trkistan'renmeDernei:ZekiVelidiBeyinreislii
altndadrtsenedenberi,tatilzamanmstesna,her
aymuntazamanmtevazvearbalilmitimalarn
yapanbuderneinnisanitimanda,ZekiVelidiBey,
Trkistan'ntabicorafyas,vebircihettende
medeniyettarihiinehemmiyetlimalmatihtiva
eden"Trkistan'dagller"atleserdenbahsetti.
Sonraazalardanbirksm,Trkiyevehari
memleketlermatbuatndaTrkdnyasnadair
umummahiyetteyazlarn

www.atsizcilar.com

Say:1 ATSIZMECMUA Sayfa:19

enehemmiyetlilerinihlsaettiler. liyeti,bugnkimknszlklaryzndeniinde
kapanmakmecburiyetindekaldmahdutmuhitten
SadeTrkistan'ndeil,Trkiye'yivebtnTrk frladzamanphesizoksemerelialacak,veok
lemini,bilhassaTrkmemleketlerininyekdieriyle dahafazlaalkauyandracaktr.
olanmnasebetlerinimaddvemanevvahdetlerini
renmeyikendinemevzuedinenbucemiyetinfaa A.K.

Trkiye'ninmuhtelifehirvekasabalarndayllardan
beribirokmecmualarkmakta,birokgenler
bunlarnetrafndaabalamaktadrlar.Neyazkkibu
mecmualarbirbirindenhabersizalyorlar.Bizim
gayelerimizdenbride,bustunlardaheray,
Trkiye'nindrtbucanda,kendileriniokutmak
emeliylekanbumecmuavegazetelerinbirkandan
bahsetmekolacak.Bizistiyoruzki,ilerimiziyaparken
birbirimizdenhaberimizolsun;memleket,imdiye
kadar,herkafadanbirsesktiinrahatyz Say8'de,bumeseleyedair,aynmellifinRusTekstil
grmedi,bundansonrabuseslerbirahlak
yaratmaldr;buahenginfikrtaraf,hipheyokki,
maddtarafkadarmhimdirnkonuitmameder.
AtszMecmua,btnTrkiye'de,veTrkiyehudutlar
haricindekiTrklerarasndakanmecmualar
toplamayateebbsetti;fakatbuteebbs
balangcndadr.Bizokistiyoruzki,bizimbu
arzumuzuhaberalanbtnarkadalarmz,bu
teebbseitiraketsinler,veTrkiye'ninhermecmua
veyamemleketgazetesiidarehanesi,btndier
gazetevemecmualarntopland,okunduuyerler
olsun
TOROSMersin,GenlerMecmuas:
Trkinklbnayenibirmnavermekisteiyleyanan
genlerin,1Knunevvel'denberi,hernshaszengin
vebasmitibariylemkemmelolarakkardklarbu
mecmuayhrmetleselmlamakborcumuzdur.
Burada,imdiyekadarkansaylar
MecmualarveGazeteler
nnhepsindenayrayrbahsetmekisterdim;buna
imknolamadiin,grebildiimsaylarnda
dikkatimicelbedenbazyazlardanbahisleiktifaedip
dahaziyadegeenayiindekansaylarngzen
geireceim.
Nisanakadarmecmuadakanfaydaliktisad
makalelerunlardr:Say5'denitibaren"Pamuk
mterimizSovyetler"ismiyleM.SeidaBeyinyazlar
importheyetininreisiF.F.Aleksiev'lemlakat.Ayni
sayda,"Avrupaileportakalticaretimiz"adaltnda,
imalAvrupakonsoloslarmzvebyk
tccarlarmznraporlarsaplanmtr.
Mecmuannedebiyatvefikirtarafndadazlyazlar
var."Musahabe"ve"tesbitler"stunlarndanbaka
bunlardanM.VedatBeyinyazlanayandikkat..Say
2'dehlsaolarak,"Beklenensanatkr"isimli
makalesindekibazfikirlerinakledeceim.Makalenin
genmuharriridiyorki:"Anadoluimdiyekadar
sylenmemi,tasviredilmemimevzudur"bumevzu:
"Saffetlestrabn,kinlecuiin,gamlamidinkucak
kucaayatt"Anadolu'dur."Anadoluevvel
kendisinesanatngelmesini,sonrasanatkrann
kmasnbekliyor"
Busanatkrnbeklediimizsanatkrnkmamasn,
VedatBey"ulvvelkidealinkalplerimizisarmam"
olmasndabuluyor.Bugnkromanclarmznen
kuvvetliikisinitahlilediyor:Aka,

www.atsizcilar.com

Say:1 ATSIZMECMUA Sayfa:20

vesikalanmhayatsahifeleriniveriyor.Halbukibiz,
hayatdalgalaryapacakeserleremuhtaczPeyami
Sefasanatkrdr;fakatoda,maddesinibizdenald
zamanbeklediimizeseriverecek."
NihayetVedatBey,bubeklenilensanatkrtarif
ediyor:"biz,diyor,cihanlsylellensanatkr 23Nisan'da,makalesilsilesinibitirirken,dahabaka
deilkitaplarbirkadefa14milyonolanTrkrknn maddelerneredeceinivaadediyorBumalzemeler,
ellerindedolaacaksanatkrbekliyoruz."Birka
saydanberimecmuannatanketdevamediyor
Anketinbirazuzun,vesuallerindefazlaeitli
olduunaitirazetmekmmknsede,karlacak
mhimneticeleribeklemeliyiz.Cevaplaragz
gezdirince,ounda,duyulanhislerintebellr
etmemesindendomubirstrapvar;mamafih,
mitlerimizikuvvetlendiren,buankette,genlerin
birlie,mterekbirgayeurundabirlieve
mcadeleyecanattklarnngrlmesidir.
BARTIN:Altyldanberimuntazamkmaktaolanbu
gazeteyesonzamanlarda)gazetenindaim
muharrirlerindenAhmetBahaBeyintavassutiyle,
stanbul'dandakalemyardmlarvukubuluyor.Bunu
benikitaraftanfaydalgryorum:evveldaha
tecrbeliolanbustanbullumuharrirler,hiphe
yokki,taralarkadalarnaiyinumunelerverecekler,
veyolgstereceklerdir.NetekimMahmutRagpBey,
birsilsiletekileden"Musikihalkyat"alt
makalelerininbirincisindebumeseleyetemas
etmitir.Sonra,buyazlarmemleketinokuma
ihtiyacnksmeno'sunteminedecektir.
nsanokisterki,stanbul,Ankaragibiilim
merkezlerimizdekiyazclarmz,diervilyetlerdeki
muallimlerimiz,vakitlerininbirksmnnda,
memleketinuzakbucaklarndakibuneriyatayardma
hasretsinler.BenBartngazetesindeyazanMahmut
RagpveAbdlkadirBeyleribildiimegrebuite
ncolduklariinoktakdirediyorum."Bartn"n6
NisannushasndaMahmutRagpBeyinyukarda
sylediimve9Marttanbendevamedenmakale
srasbitiyor.Bumakaleler,
musikihalkiyatnnehemmiyetiniveenbasitusullerle
toplanmatarzlarmrettiiiin,Anodolu'dagezen
veoturangenlereokumalarntavsiyeetmeliyim"
Yine9Mart'tanberi,AhmetBahaBeyin"Krolu"na
dairmhimmalzemelerikyor.imdiyekadarsade
SafranboluKroluoyunlarndanbahsedenmuharrir,
sonzamanlardaTrkhalkedebiyatmdekkikleri
arasndaderinbiralkauyandran,efsanev
kahramanKrolu'nunetrafndatoplanmbyk
Trkdestannbirazdahaaydnlatacaiinmhimdir.
Bartngazetesi,dahabrokfaydalmemleket
haberleriiinde,byleyazlaradaehemmiyetverirse,
phesizkymetinihergnbirazdahaartracaktr.
Nisan12tarihli9'uncusaysnda,Avrupa'nnbugnk
vaziyetinitahlileden,ve"Avrupa'yadnhkimdir,
fakatonunocuklaryarmakouyorlar"diyerek,
beeriyetiinnikbinbirhkmlebitenmusahabeve
TrkOcaklarhakkndaverilensonkararlar
mnasebetiyleyazlm"Genlikibanaarlyor"
atlbirmakalevar.Yalnzsahibiyenigenlik
tekiltlanhakkndaokisabetlitemennilerde
bulunuyor,vemakalesini,memlekettemevcut
muhtelifmefkureleribirbiriylekonuupanlamaya
davetedenuszlerlebitiriyor:"ibykve
mttehitTrklkiintutuaneskiocaklmevcutsa
onlarselmlyorvediyoruzki:yirmiseneevvel
ortayaatlankvlcmbugnbiraydnlktr.Bun
ardndanmstakilAnadoluTrkcumhuriyetini
gryorveseviniyoruz.FakathlbirTrkdnyasna
inanyorvemesafelertede,hudutlarharicinde
bekleyen,mitedenrkiinyenibir.istikbalteminim
birhayatvesiyasproblemhalindegrmek
istiyorsanz,akakkokumakereflibir
istikamettir".
Busaynnktisadksmlarnda,"yenidoanMersin
portakalclnahayattemini"adyla,iktisatvekilime
mektup,Drtyol

www.atsizcilar.com

Say:1 ATSIZMECMUA Sayfa:21

Mersin'inbeynelmilelportakalpazarnagirmesiyakn nesillerinkusurlarnnbelkienbyklerindenolan,
olduunuizahtansonra,ihracatntekilta ar,boltebihlvemecazlbiredebiyatlisanndan
balanmaslzumunuerhediyor. ekmelim.Yazlarmzazfakatzyazalm.Belgatini
fikirlerininkuvvetindenalanyazlarengzel
Karilerindenmecmuannmuhteviyathakkndaki yazlardr."Toros"taisekuvvetlivemsbetfikirlerbol
dnlerini,vedahamkemmelolmasiin bolvar,vebizideenoksevindirengenliinbu
vastalarsoran"Toros"abenimdilikukadarck yepyenitemayldr.
tavsiyedebulunacam:msbetfikirlerin
yoksulluunurtmekiinkullanlan,vebizdenevvelki Bukadarcktenkidimegenarkadalarm
gcenmezlersanrm.
Spor
1932Olimpiyadyaklayor.Olimpiyatbrelenceve reket1932olimpiyatnahiatletgndermemektir.
birgezintiolmadnagrebumeseleyemillbiralka
gstermekgerektir.Amerikallar,Almanlar,Franszlar 2)Futboldahakikikuvvetimizinneolduumalm
olimpiyathazrlklariinyzbinlerceliralarsarf deildir.Sonzamanlardastanbul'agelenbirBulgar
ediyorlarmtabizhlstadyumubileyapamamz. vebirYugoslavtakmkarsndaaldmzneticeler
Olabilir...Parasarfetmekhususundabizonlarlaak kuvvetimizinderecesiniiyitartmamzamanoluyor.
atamayz.Fakatenaaparavevesaitleenok BizceYugoslavlar'laolanoyunuatlganfakatnspeten
neticealacakekildealmakvehazrlanmakdaima aztecrbelioyuncularkazanmtr.Cihantakmlar
mmkndr.Yoksa,olimpiyatdiriineyetmiiki arasndabizimyenebileceimizbiroktakmlarolduu
milletinbayraekilirkenbizimkihiekilmeyecekse vekenardakalmfutbolculararasndadaepey
orayagitmemekendoruharekettir.Yalnzbaka kymetlileriolduuiinbizcefutboltakmmz
milletlerinbayranselmlamakvemillmarlarm olimpiyadaitirakedebilir.Fakatbutaktirdetakm
ayaktadinlemekiinyaplacakseyyahatbir genatlganvesertoyunculardanseilmelive
"Montekarlo"gezintisindenfarkszolur. balarnasporcubirasker(meselmuhafztaburu
kumandan)geirilmelidir.Butakmaasker
1)Bizimengeriolduumuzubeatletizmidir.tirak kulplerdenmutlakaoyuncualnmaldr.Takmdaen
ettiimiz1924ve1928olimpiyatlarndaatletlerimiz kuvvetlihaflardanbekiibulunmalvekarmzaok
daimaenfenaderecelerialdlar.Seme kuvvetlitakmlarisabetederseioyuncularnda
msabakalarndabileengeridekalarakhenz haflardankoyarakskbirmdafaa(hermuhacimibir
hazrlanmamolduklarngsterdiler.HattaAtina haflaigalsistemi)tabiyesiyaplmaldr.Asker
Olimpiyat'ndabile,itirakedenbemilletarasnda takmlarnkuvvetinianlamakiindeimdiden
ensonakaldlar.Atinaolimpiyadndayalnzitirak stanbulaskerliselermuhtelitiniFenerbaheve
ettiimizmsabakalarnazaraalaraksayversekbile, Galatasaray'laarptrlmaldr.Askertakmlarnok
neyazkkiatletlerimizyinesonunculuktan kuvvetliolduunusonMuhafzgcAltaymada
kurtulamyorlar.Bundanbakaatletlerimizlebaka gstermitir.
mlletlerinatletlerinin(aradabykfarkolan)
rekorlarmalmdur. 3)Grebizimenkuvvetliolduumuz

Bununiinbueraitdahilndeendoruha

www.atsizcilar.com

Say:1 ATSIZMECMUA Sayfa:22

spordur.Millgretakmmzagirmeyenkymetli
alaturkaclarmzimdidenserbestgretakmna
alarakaltrmaldr.Bizcesporfederasyonubtn
emekvegayretinigreilerimizzerineteksif
etmelidir;nkbumillbirsporolduugibi
yzmzaartansporcularmzdagreilerimiz
oldu.
4)KymetlihaltercimizCemalBeyhakkndabirey
sylemeyeceiz.Kendi
*
* *
kesindealanbusporcumuzun,buolimpiyatta,
bayramzdireeektirmesiokmuhtemeldir.
5)skrimegelince,bilhassaordudaiyiklkullanan
birokzabitlerimizvarsadaresmmsabakalara
itiraketmedikleriiinbundadahakikikymetimizi
bilmiyoruz.Eerklcaitirakedeceksektakmmz
hazrlayarakimdidenalmayabalamaldr.Bunun
tamzamangelmitir.
M.Ekrem
*
* *
mtiyazSahibiVeMes'ulMdr
H.Nihl
SinanMatbaas

www.atsizcilar.com