1.

Introducin
Importancia das seccin bilinges.

A orde da consellera regula . do ensino

Consideramos que o uso das linguas como medio de comunicacin fundamental
no marco plurilinge e pluricultural da Unin Europea, debido ao aumento das relacins
internacionais por motivos educativos, laborais, culturais e tursticos.
importante aclarar que, cando falamos de bilingismo, non nos referimos a un
bilingismo absoluto, senon a unha ensinanza en das linguas, a un sistema educativo
no que se empregan dous linguas como medios de aprendizaxe. Non se trata de ensinar
a lingua, sinon de ensinar na lingua.. Este tipo de ensinanza ten claros beneficios:
- mellora sensiblemente a adquisicin da lingua extranxeira, aumentando a motivacon
do alumnado e facendo que desenvolvan unha actitude positiva cara s linguas
.- sa vez, as disciplinas non lingsticas son instrumentos moi favorables no
aprendizaxe lingstico, de xeito que se poden acadar os obxectivos e contidos
programados.
- fomenta o desenvolvemento das competencia bsicas de produccin e interaccin
comunicativas
Este proxecto que imos presentar, denominado ensino CLIL (Content and Language
Integrated Learning) pretende mellorar, en definitiva, a competencia comunicativa do
noso alumnado na sociedade do presente sculo.

2. Etapa, curso e materia na que se desenvolve a Seccin bilinge.

A area non lingstica na que se pretende impartir a seccin Bilinge Fsica e
Qumica. A lingua estranxeira elixida Ingls. e desenvolverase no terceiro curso da
ESO durante todo o curso acadmico con das sesins de cincuenta minutos de
dedicacin semanal.

3. Obxectivos xerais.
Desenvolver un proxecto participativo con deseo multidisciplinar,
fomentando a adquisicin dunha lingua estranxeira a travs da sa
utilizacin como vehculo de aprendizaxe en reas non lingsticas.
Desenvolver habilidades do uso da informacin consultando fontes diversas,
en formatos e soportes diferentes.
Fomentar actitudes de tolerancia e respecto pola diversidade cultural e
lingstica, facendo da mesma un elemento enriquecedor da convivencia.
 Mellorar e consolidar a competencia comunicativa na lingua inglesa, tanto
nas destrezas produtivas como nas receptivas, potenciando o uso da lingua
como vehculo de comunicacin.
Potenciar a autonoma do alumnado para buscar e interpretar informacin en
ingls e enriquecer o seu vocabulario.
Favorecer o emprego das TIC e material multimedia como elementos
motivadores na realizacin das tarefas.
Familiarizarse co uso de dicionarios online e ferramentas de presentacin da
informacin.
Desenvolver habilidades sociais e estratexias para lograr obxectivos durante
o traballo cooperativo, especialmente nas tarefas en grupo.
Promover unha actitude de respecto cara ao entorno natural.
Ler e interpretar mapas de distintas caractersticas.
Interpretar e elaborar grficos a partir de datos.

Ademais destes obxectivos, propense como obxectivos propios do ensino nunha

Seccin Bilinge:

Conseguir unha mellora da comunicacin oral e escrita na lingua estranxeira

mediante o seu uso no contexto aberto dunha materia non lingstica.

Introducir as TIC no proceso de ensino-aprendizaxe.

Aplicar tcnicas de busca e investigacin nunha lingua estranxeira.

Ler diferentes tipos de textos coa fin de facilitar o acceso a fontes de informacin
variadas e poder resolver as situacins de aprendizaxe de forma autnoma.

Fomentar o emprego do ingls como vehculo de comunicacin fra da clase de

lingua inglesa.

Fomentar a interdisciplinaridade.

Familiarizar ao alumnado co traballo nunha lingua estranxeira.

Educar no respecto pola identidade, a multiculturalidade e as posicins dos

demais.

Adquirir un coecemento de termos tcnicos nunha lingua estranxeira.

Valorar a importancia de coecer e manexar distintas linguas hora de abordar

un traballo cientfico
 Contidos.
Os contidos da materia sern os recollidos na Programacin do Departamento de
Fsica e Qumica, os cales agrpanse nos seguintes bloques:
Bloque I. Introducin mtodo cientfico.
Mtodo cientfico: etapas. O informe cientfico.
Magnitudes fundamentais e derivadas.
Medida de magnitudes. Sistema Internacional de Unidades.
Carcter aproximado da medida. Sensibilidade e precisin. Cifras significativas.
Notacin cientfica.
Anlise de datos en tboas e grficos.
O traballo no laboratorio de fsica e qumica.

Bloque II. Estrutura e diversidade da materia.

II.1- tomos, molculas e cristais.
Descontinuidade dos sistemas materiais. Teora atmica de Dalton.
Natureza elctrica da materia.
Modelo atmico de Rutherford. Estrutura atmica: partculas constituntes.
Utilizacin de modelos explicativos.
Nmero atmico e nmero msico.
Elementos qumicos e istopos.
Radioactividade. Enerxa nuclear.
Enlace qumico. Unins entre tomos: molculas e cristais.
Masas atmicas e moleculares. Concepto de mol.
Frmulas e nomenclatura das substancias mis comns segundo as normas da
IUPAC.
II.2 Substancias puras e mesturas.
Estados de agregacin da materia: slido, lquido e gasoso.
Teora cintico-molecular. Cambios de estado.
Elementos e compostos.
Substancias puras e mesturas.
Mtodos de separacin de mesturas.
Disolucins: compoentes e tipos.
Expresin da concentracin das disolucins.

Bloque III. Cambios qumicos e as sas aplicacins.

III.1 Reactividade qumica.
Cambios fsicos e cambios qumicos.
Introducin s cambios qumicos. A reaccin qumica.
Ecuacins qumicas e o seu axuste.
A conservacin da masa. Clculos de masa en reaccins qumicas sinxelas.
III.2 A qumica na sociedade.
Elementos qumicos bsicos nos seres vivos.
 A qumica e o medio: efecto invernadoiro, chuvia cida, destrucin da capa de
ozono, contaminacin de augas e solos.
Petrleo e derivados.
Medicamentos.

Bloque IV. Enerxa e electricidade.

IV.1 Fontes de enerxa.
Fontes de enerxa renovables e non renovables.
Fontes de enerxa tradicionais e alternativas.
Conservacin e degradacin da enerxa.
IV.2 Electricidade e magnetismo.
Cargas elctricas e a sa interaccin. Fenmenos de electrizacin.
Forzas electrostticas. Lei de Coulomb.
Campo elctrico.
Condutores e illantes.
Fluxo de cargas, xeradores e corrente elctrica.
diferenza de potencial. Intensidade. Resistencia. Lei de Ohm.
Circutos elctricos sinxelos.
Enerxa e potencia elctricas. Lei de Joule.
A magnetizacin da materia. Imns. Experiencias electromagnticas sinxelas.
A electricidade na casa.

1. Estratexias metodolxicas
Partindo da base de que hai que respectar os contidos mnimos de rea marcados
pola administracin educativa, necesario introducir cambios metodolxicos
significativos no ensino da materia de Fsica e Qumica para que as posibles
dificultades idiomticas iniciais non supoan un problema para a aprendizaxe. Por iso,
os procedementos han de ser comunicativos e interactivos, primarase un ensino
baseado na imaxe, nas TICs e no desenvolvemento de exposicins e traballos por
parte do alumnado e do profesorado. Ademais considrase de vital importancia a
introducin gradual do ingls como lingua vehicular na aula. O profesorado procurar
en todo momento facer as sas exposicins orais en ingls, acompaado sempre de
imaxes, para que o alumnado poida suplir as dificultades idiomticas. Os textos cos
que traballen os estudantes sern, nun principio, de curta extensin e tern un
vocabulario sinxelo. Premiarase entre os alumnos o uso do ingls, tanto oral como
escrito, e, en ningn caso, penalizarase ao alumno pola falta de fluidez na lingua
estranxeira. Desde o punto de vista lingstico, en todo momento as estruturas
empregadas e o vocabulario a esixir debern ser supervisados pola coordinadora da
lingua estranxeira, quen tamn proporcionar recursos didcticos e asesoramento
para a consecucin dos obxectivos previstos.
Feitas estas consideracins previas, detllanse, a continuacin, as estratexias
metodolxicas que se van empregar na Seccin Bilinge, xa que as propias da materia
estarn recollidas na programacin:

Enfoque eminentemente comunicativo e activo do proceso de ensino-

aprendizaxe.

Achegamento lingua estranxeira por medio dun vocabulario reducido e sinxelo.

Uso de termos transparentes, apoiados na explicacin terica, no uso de imaxes

e na linguaxe non verbal.

Progreso da complicacin lingstica paulatino e coherente, adaptado s

necesidades e capacidade do grupo.

Aprendizaxe e traballo en grupos, perseguindo sempre a cooperacin e axuda

mutua entre o alumnado.

Fomento das exposicins orais e dos debates, co obxectivo de intensificar a

capacidade lingstica.

Tolerancia nos erros de expresin para facilitar a comunicacin do alumnado sen

interrupcins.

Instrucins adaptadas capacidade lingstica dos estudantes.

Profundizacin por escrito do vocabulario bsico comunicativo e especfico da

rea.

Uso recorrente das novas tecnoloxas, en especial da internet e da proxeccin

audiovisual.

Utilizacin, no marco do punto anterior, dos medios que Internet pon nosa
disposicin para elaborar informes escritos e presentacins orais, seguidos de debates
e discusins.

Visualizacin de DVD cientficos (National Geographic, etc) en versin orixinal.

Exercicios simultneos de "fill in the blanks" para monitorizar o grado de seguimento e
comprensin por parte do alumnado.

2. Avaliacin
A avaliacin da materia deber ser adaptada ao carcter especial da sa ensinanza,
tendo en conta que existen dous tipos de contidos a avaliar: os relacionados co
currculo da propia materia e os contidos relacionados coa lingua estranxeira.

A avaliacin continua ser o sistema a seguir, cualificando ao alumno segundo os

contidos propios da materia de Fsica e Qumica e cos criterios de avaliacin
seguintes, recollidos na programacin:
1. Distinguir as caractersticas que diferencian o traballo cientfico doutro tipo de
actividades. Estimar a importancia da medida e interpretar axeitadamente os
datos obtidos no desenvolvemento do traballo cientfico, empregando as cifras
significativas e unidades do Sistema Internacional de Unidades.
2. Interpretar a descontinuidade dos sistemas materiais luz da teora atmica.
Establecer a natureza elctrica da materia e distinguir as partculas constituntes
do tomo a partir do modelo atmico de Rutherford. Aplicar os conceptos de
nmero atmico e nmero msico para calcular o nmero e tipo de partculas
compoentes de istopos e ins. Valorar as aplicacins da radioactividade.
3. Distinguir entre tomos e molculas. Explicar as caractersticas da unin de
tomos a travs dun enlace qumico e interpretar as diferenzas entre molculas e
cristais.
4. Establecer o concepto de mol. Identificar a frmula e nome de compostos
qumicos comns, para calcular a sa masa molecular e describir as sas
propiedades e unidade.
5. Explicar as caractersticas dos estados de agregacin da materia e dos procesos
de cambio a partir da teora cintico-molecular.
6. Diferenciar entre los elementos e compostos, sustancias puras e mesturas, as
como entre mesturas homoxneas e heteroxneas. Seleccionar mtodos fsicos
de separacin e purificacin de mesturas e comprobar a sa utilidade no
laboratorio. Aplicar as porcentaxes en masa e en volume e as relacins entre
cantidade de soluto e volume de disolucin para expresar a concentracin das
disolucins.
7. Analizar as diferenzas entre cambios fsicos e cambios qumicos. Expresar
reaccins qumicas sinxelas a travs de ecuacins qumicas. Aplicalo
resolucin de exercicios e cuestins. Axustar ecuacins qumicas sinxelas e
interpretar a lei de conservacin da masa a partir delas.
8. Coecer os elementos qumicos mis importantes dos seres vivos. Analizar as
relacins ciencia-tecnoloxa-sociedade mediante a descricin de compostos
qumicos de interese como os derivados do petrleo e os medicamentos. Valorar
as implicacins do coecemento cientfico na sociedade actual a travs da
relacin entre a Qumica e o Medio Ambiente.
9. Distinguir os distintos tipos de fontes de enerxa. Recoecer as distintas fontes
de enerxa e analizar a obtencin da mesma a partir dos diferentes recursos
enerxticos. Analizar a conservacin e degradacin da enerxa na utilizacin de
diferentes recursos enerxticos.
10. Distinguir as caractersticas da carga elctrica a os fenmenos de electrizacin.
Clasificar a materia en base s sas propiedades elctricas. Aplicar a lei de
Coulomb resolucin de exercicios e cuestins sobre sistemas sinxelos.
11. Identificar as diferentes magnitudes relacionadas coa corrente elctrica e os
compoentes bsicos dun circuto elctrico. Aplicar a lei de Ohm resolucin de
exercicios e cuestins. Desear e montar circutos de corrente continua, levando
a cabo medidas de intensidade e diferenza de potencial, que permitan comprobar
a lei de Ohm.
12. Aplicar os coecementos da Fsica e da Qumica realizacin axeitada das
actividades experimentais propostas longo do curso.
13. Analizar as interrelacins que nos contidos deste curso se dan entre ciencia, a
tecnoloxa e a sociedade.
Doutra banda, tamn debe valorarse o esforzo e o progreso persoal que vaia
acadando o alumnado no referente lingua estranxeira. Neste contexto, o obxectivo
ser reforzar as estruturas propostas polo Departamento de Ingls e asimilar, ao
mesmo tempo, o vocabulario novo especfico da materia.

Tal e como se recolle nas orientacins metodolxicas para o profesorado CLIL,

necesario ter en conta os seguintes aspectos:

A interiorizacin de contidos non lingsticos primar sobre os resultados

lingsticos.

A competencia lingstica no idioma un valor engadido que debe ser

recompensado.

A falta de fluidez na lingua estranxeira non debe penalizarse.

Non hai unha metodoloxa nova, senn unha combinacin de prcticas

didcticas empregadas tanto na aprendizaxe de linguas como na das reas non
lingsticas

Sempre que sexa posible, utilizarase a lingua estranxeira. Cando sexa

necesario, recorrerase lingua materna.

Como procedementos de avaliacin, ademais dos recollidos na programacin,

proponse a elaboracin dun dicionario alfabtico individual no que o alumnado
recoller as palabras tcnicas en ingls relacionadas coa materia. En cada entrada,
ademais da definicin, pode engadirse unha ilustracin ou fotografa.

3. Orzamento estimado do proxecto

IMPORTE
CONCEPTO DESCRICIN
APROXIMADO
Ceds regravabeis 25
Materiais
funxbeis Cartuchos de impresin de tinta 60

Libros
Materiais 250
impresos Dicionarios tcnicos ingls-espaol

Material 200
Software diverso: simuladores, etc
informtico
Material Vdeos ou DVDs divulgativos, documentais de 150
audiovisual natureza.
TOTAL 685