Professional Documents
Culture Documents
H akoloyuia
Toy ieroy mysthrioy
Toy
Gamoy
Auhna - 2006
2
Λαµπροσ λιασησ
Ακολουθια
Του
Ιερου µυστηριου
Του
Γαµου
Αθηνα - 2006
3
4
“ Ότε παρεγένετο Κύριος ο Θεός ημών εν Κανά της Γαλιλαίας,
τότε Μιχαήλ τα νυμφικά ηυτρέπιζεν, ο δε Γαβριήλ ταις συζυγίαις
στέφανα έπλεκεν, οι άγγελοι έχαιρον, στρατιαί των αγγέλων
προς ευφημίαν συνέτρεχον, ο ήλιος και η σελήνη ακτινοφόροι
παρίσταντο, χοροί των αγγέλων λαμπαδηφόροι παρίσταντο, ο
αήρ εστιλβούτο επί τη ευτρεπίσει του γάμου, τότε τα πετεινά
χαρμονή εκελάδουν, τα ζώα εις συνάντησιν του γάμου
συνέτρεχον, τα δένδρα λυγιζόμενα τους κλάδους κατέσειον, η
θάλασσα και πάσα κτίσις εφαιδρύνετο, το Πνεύμα το άγιον
ενυμφαγώγει, ο Πατήρ των απάντων επευλόγει.”
5
6
προλεγοµενα
Είναι γνωστό ότι μέχρι και την Τουρκοκρατία ο γάμος ετελείτω μέσα
στη Θεία Λειτουργία και οι νεόνυμφοι κοινωνούσαν των Αχράντων
Μυστηρίων. Η μετοχή στο σώμα του Χριστού, συσφίγγει, εξάλλου, την ένωση
άνδρα και γυναίκας, αλλά και την ενότητα με το υπόλοιπο εκκλησιαστικό
σώμα. Η συνήθεια αυτή ατονεί και εξαφανίζεται για αιώνες. Ωστόσο την
7
τελευταία δεκαετία, στο πλαίσιο της λεγόμενης λειτουργικής αναγέννησης
που βασίζεται στην παράδοση της ορθόδοξης λατρείας, σε αρκετές
περιπτώσεις η ακολουθία του γάμου τελέται – με επιλογή των νεονύμφων –
μέσα στη Θεία Λειτουργία.
Γνωρίζω από κοντά το πάθος και την αγάπξ του φίλτατου ιατρού
Λάμπρου Λιασή για την εκκλησιαστική μας μουσική και τις ώρες της
αγρυπνίας που περνάει ακούγοντας και διαβάζοντας παλαιότερες και
σύγχρονες πηγές της. Η αγρυπνία δίπλα στις πηγές, σαν την αγρυπνία
κάποιων άλλων λειτουργών της εκκλησιαστικής μουσικής σε ερημικούς
τόπους έχει τους καρπούς της. Το πάρόν πόνημα είναι καρπός ερωτικής
8
επαγρύπνησης του συγγραφέα, που είμαι σίγουρος ότι έχει πολλά άλλα στο
μέλλον να καταθέσει, αφήνοντας τη δική του συμβολή στα μουσικο –
λειτουργικά μας πράματα. Τον συγχαίρω για τη γόνιμη δουλειά του.
9
10
Εισαγωγη
Κατά την ελάχιστη περίοδο της διακονίας μου στο Ιερό Αναλόγιο ήταν
εμφανής η έλλειψη εύχρηστου και λειτουργικού συγγράμματος διά την
ακολουθία του Μυστηρίου του γάμου. Η έλλειψη αυτή ίσως μπορεί να
αποδωθεί στο γεγονός ότι τα ψαλλόμενα στο γάμο είναι ελάχιστα, οι δε
διακονητές του αναλογίου σπανίως είναι πολυπληθείς, με αποτέλεσμα να
μην χρειάζεται γραπτό μουσικό κείμενο το οποίο όμως είναι απαραίτητο διά
τον συντονισμό των χορωδών. Ως εκ τούτου ο εκάστοτε ιεροψάλτης αποδίδει
τα πλείστα των μουσικών μελών, είτε εκ στήθους, είτε υπό μορφήν
ανάγνωσης (βλ. προκείμενον Αποστόλου).
α) Μουσικά βιβλία, αξιόλογων κατά τα άλλα μουσικοδιδασκάλων, τα
οποία όμως καταγράφουν προσωπικά φωνητικά ποικίλματα, με αποτέλεσμα
να μην είναι λειτουργικώς εύχρηστα, αφού περιορίζουν την ελευθερία του
ερμηνευτή και δυσκολεύουν την απόδοση, όταν αυτή γίνεται από μέλη
χορωδίας.
11
- Τα μουσικά κείμενα είναι σε χειρόγραφη μορφή και γίνεται επίσης
χρήση δύο επιπλέον μουσικών γραμμών για τον συντονισμό των
χορωδών και των ισοκρατών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το μουσικό
κείμενο να είναι δυσανάγνωστο και η παρουσία των επιπλέον
μουσικών γραμμών να μπερδεύει τους ερμηνευτές.
- Εμπεριέχονται καινούργια στοιχεία και ευχές, βάσει χειρογράφων, τα
οποία όμως αντιμετωπίζονται με δισταγμό και επιφυλακτηκότητα από
τους προεστούς των Ναών, με αποτέλεσμα να μην αναγιγνώσκονται
και έτσι να δημιουργείται μπέρδεμα και διακοπή της συνοχής του
ιερού μυστηρίου.
Με την ευκαιρία της τελέσεως του Ιερού μυστηρίου του εμού γάμου
και κατόπιν παροτρύνσεως αρκετών μουσικόφιλων φίλων, αποφάσισα να
καταγράψω σε ένα σύγγραμμα την Ιερά ακολουθία του γάμου, έχοντας
υπόψιν όλες τις πιο πάνω ανησυχίες και προσπάθησα να βελτιώσω όλους
τους τομείς εκείνους ούτως ώστε το παρόν πόνημα να αποτελεί εύχρηστον
και λειτουργικό βοήθημα για όλους τους ευλαβείς διακονητές του
αναλογίου.
12
ποικιλμάτων. Τόσο τα «Κύριε Ελέησον» σε κλιτόν όσο και τα λοιπά
ψαλλόμενα, πάρθηκαν από το πόνημα του Σίμωνος Καρά «Η βυζαντινη
ακολουθία του γάμου», γιατί πληρούσαν τις πιο πάνω προϋποθέσεις. Τέλος
κατά τον ασπασμόν των νεονύμφων παρατίθεται συλλογή δογματικών
Θεοτοκίων, δοξαστικών και καλοφωνικών ειρμών μετά κρατημάτων τα
οποία αποδίδονται ανάλογα με την περίοδο τελέσεως του γάμου (παρουσία
μελών διά την Αναστάσιμη περίοδο και την περίοδο των Χριστουγέννων), το
χρονικό περιθώριο και την διάθεση και δυνότητα των ιεροψαλτών.
Είθε ο πανάγαθος Θεός να ευλογεί και να στηρίζει τον ημών γάμο και
πάντας τους εις κοινωνίαν γάμου εισερχομένους.
Λάμπρος Λιασής
Διπλωματούχος Βυζαντινής Μουσικής
Ιεροψάλτης Ιερού Ναού Σοφίας, Πίστεως, Αγάπης και Ελπίδος
Θεραπευτηρίου «Σωτηρία»
13
14
ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ
Κατά την είσοδο των µελλονύµφων από την δυτική θύρα του Ναού άρχεται ο Χορός
α α νες
Νε
A
ξι ον Ε στιν ως α α λη η η θω ω ω ως µα
α α
κα ζει
α ρι ει ειν
σε
την ε
Θε ε ο το
ο
ο κον
την
α ει µα ρι
κα α στο ο
ον και πα
να
µω
µη
ω η ητο οο
ον
και µη
αι αι τε
ε
ε ρα του
Θε ου
ου
η
η ηµω
ω
ω ων
τη
η ην
Τι
µι ι
ι ω ε ρα
τε
ε των
Χε ρου
ε ου ου
βει ει
ει
ι
τως
των
Σε ε
ρα
α αφει
ει
ει
ειµ
την Α δι
15
ι ι α
α α φθο
ο
ο ρως
Θε
ον Λο ογον
τε κου
ου
ου
ου
σαν
την
ο ντω
ω ως
Θε ε
ο
το ο οο
κον
Σε µε
γα
λυ νο
υ ο ο
µε ε
ε εν
ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ
ΕΠΙ ΜΝΗΣΤΡΟΙΣ
ήτοι
ΤΟΥ ΑΡΡΑΒΩΝΟΣ
Ο Ιερεύς, εκφώνως
Ευλόγητος ο Θεός ηµών πάντοτε νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.
Ο Χορός
Α µην
νε α νες
Να να
Κων
στα
ντι νος ση
η
µε ρον τη
συν µη
τρι τη Ε λε ε ε
ε ε
νη
τον εκ
Σταυ ρον φαι
αι
νου σι παν
το σε
βα σµι ον ξυ υ υ
16
υ υλο
πα ντων µε
των α πι στου ου
ου ου
ντων
αι
σχυ νην
ο ο ο ντα δε
ο οπλον στων
πι Α
να κτων και ε να ντι ι
ι ων
δι
η
µας γαρ ση
α νε δει χθη µει
ον µε
γα
ο του Κυ ρι
ου Σταυ ρο
ο
ο ο
ο ο
ος
Ο ∆ιάκονος Εν ειρήνη του Κυρίου δεηθώµεν.
Ο Χορός
Κυ
ρι
ε ε λε ε
ε
η η
η ησον
Ο ∆ιάκονος
Υπέρ της άνωθεν ειρήνης και της σωτηρίας των ψυχών ηµών, του Κυρίου
δεηθώµεν.
Κυ ρι
ε
ε ε
λε ε ε
ε η η
η ησον
Υπέρ της ειρήνης του σύµπαντος κόσµου, ευσταθείας των αγίων του Θεού
Εκκλησιών, και της των πάντων ενώσεως, του Κυρίου δεηθώµεν.
Κυ ρι
ε
ε ε
λε ε ε
ε
η η
η ησον
Υπέρ του αγίου Οίκου τούτου, και των µετα πίστεως, ευλαβείας και φόβου Θεού
εισιόντων εν αυτώ, του Κυρίου δεηθώµεν.
17
Κυ
ρι
ε
ε λε ε ε ε
η
η σον
η
Υπέρ του Αρχιεπισκόπου ηµών (του δεινός) του τιµίου Πρεσβυτερίου, της εν
Χριστώ ∆ιακονίας, παντός του Κλήρου και του Λαού, του Κυρίου δεηθώµεν.
Κυ
υ υ
ρι ε ε
ε ε λε ε
ε
ε η η
η η
σον
Υπέρ του δούλου του Θεού (τούδε), και της δούλης του Θεού (τήσδε) των νυν
µνηστευοµένων αλλήλοις, και της σωτηρίας αυτών, του Κυρίου δεηθώµεν.
Κυ
υ ε
υ ρι ε
λε
ε
η σον
Υπέρ του παρασχεθήναι αυτοίς τέκνα εις διαδοχήν γένους, και πάντα τα προς
σωτηρίαν αιτήµατα, του Κυρίου δεηθώµεν.
Κυ ρι ε ε λε ε ε ε η η
η ησον
Υπέρ του καταπεµφθήναι αυτοίς αγάπην τελείαν, ειρηνικήν, και βοήθειαν, του
Κυρίου δεηθώµεν.
Κυ
ρι
ε ε λε ε ε
η
σον
Υπέρ του φυλαχθήναι αυτούς εν οµονοία και βεβαία πίστει, του Κυρίου
δεηθώµεν.
Κυ
ρι ε
ε λε ε ε
η
σον
Υπέρ του ευλογηθήναι αυτούς εν οµονοία και βεβαία πίστει, του Κυρίου
δεηθώµεν.
18
Κυ
ρι
ε
ε λε ε ε
η σον
Υπέρ του διαφυλαχθήναι αυτούς εν αµέµπτω βιοτή και πολιτεία, του Κυρίου
δεηθώµεν.
Κυ
ρι
ε
ε λε ε ε
ε
η η
η ησον
Όπως Κύριος ο Θεός ηµών χαρίσηται αυτοίς τίµιον τον γάµον, και την κοίτην
αµίαντον, του Κυρίου δεηθώµεν.
Κυ ρι ε ε λε ε ε
ε
ε
η η
η η
σον
Υπέρ του ρυσθήναι ηµάς από πάσης θλίψεως, οργής, κινδύνου και ανάγκης, του
Κυρίου δεηθώµεν.
Κυ ρι ε ε λε ε ε ε ε ε ε
ε λε ε ε
η η η η
η σον
Αντιλαβού, σώσον, ελέησον, και διαφύλαξον ηµάς, ο Θεός, τη ση χάριτι.
Κυ ρι ε
λε
η σον
Ο Χορός
Σοι Κυ ρι ε
Ο Ιερεύς, εκφώνως
19
Ότι πρέπει σοι πάσα δόξα, τιµή και προσκύνησις, τω Πατρί και τω Υιώ και τω
Αγίω Πνεύµατι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.
Ο Χορός
Α µην
Ο Χορός
Κυ
ρι
ε ε λε η σον
Ο Χορός
A µην
Ο Ιερεύς Ειρήνη πάσι.
Ο Ιερεύς επεύχεται
Εκφώνως
20
Σοί γαρ πρέπει πάσα δόξα, τιµή και προσκύνησις, τω Πατρί και τω Υιώ και τω
Αγίω Πνεύµατι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.
Ο Χορός
A µην
Είτα λαβών ο Ιερεύς τους δακτυλίους τους εν τω δισκελίω, επιδίδωσι πρώτον τω ανδρί
τον χρυσούν και λέγει αυτώ.
Αρραβωνίζεται ο δούλος του Θεού (ο δεινά) την δούλην του Θεού (την δεινά),
εις το όνοµα του Πατρός, και του Υιού, και του Αγίου Πνεύµατος. Αµήν (τρις)
Και ποιεί Σταυρόν µετά του δακτυλίου επί την κεφαλήν αυτού.
Αρραβωνίζεται η δούλη του Θεού (η δεινά) τον δούλον του Θεού (τον δεινά), εις
το όνοµα του Πατρός και του Υιού, και του Αγίου Πνεύµατος. Αµήν. (τρις)
Και όταν ειπή εις έκαστον τρις, ποιεί Σταυρόν µετά του δακτυλίου επί τας
κεφαλάς αυτών και επιτίθησιν εν τοις δεξιοίς αυτών δακτύλοις.
Ο Χορός
Κυ
ρι
ε ε λε η σον
21
εις καθ΄εκάστην γενεάν και γενεάν τους εκλεκτούς σου, επίβλεψον επί τον δούλον σου
(τόνδε), και την δούλην σου (τήνδε), και στήριξον τον αρραβώνα αυτών εν πίστει και
οµονοία και αληθεία και αγάπη, συ γαρ, Κύριε, υπέδειξας δίδοσθαι τον αρραβώνα και
στηρίζεσθαι εν παντί. ∆ιά δακτυλιδίου εδόθη η εξουσία τω Ιωσήφ εν Αιγύπτω, διά
δακτυλιδίου εδοξάσθη ∆ανιήλ εν χώρα Βαβυλώνος, διά δακτυλιδίου εφανερώθη η
αλήθεια της Θάµαρ, διά δαλτυλιδίου ο Πατήρ ηµών ο ουράνιος οικτίρµων γέγονεν επί
τον άσωτον υιόν, «∆ότε γαρ, φησί, δακτύλιον εις την χείρα αυτού και ενέγκαντες τον
µόσχον τον σιτευτόν θύσατε, και φαγόντες ευφρανθώµεν». Αυτή η δεξιά σου, Κύριε,
τον Μωϋσήν εστρατοπέδευσεν εν Ερυθρά θαλάσση, διά γαρ του λόγου σου του αληθινού
οι ουρανοί εστερεώθησαν και η γη εθεµελιώθη, και η δεξιά των δούλων σου
ευλογηθήσεται τω λόγω σου τω κραταιώ και τω βραχίονί σου τω υψηλώ. Αυτός ουν και
νυν, ∆έσποτα, ευλόγησον το δακτυλοθέσιον τούτο ευλογίαν ουράνιον, και Άγγελος
Κυρίου προπορευέσθω έµπροσθεν αυτών πάσας τας ηµέρας της ζωής αυτών. Ότι συ ει ο
ευλογών και αγιάζων τα σύµπαντα, και σοι την δόξαν αναπέµποµεν, τω Πατρί και τω
Υιώ και τω Αγίω Πνεύµατι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.
Ο Χορός
Α
µην
22
ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ
ΤΟΥ ΣΤΕΦΑΝΩΜΑΤΟΣ
ήτοι
ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ
∆ο
ξα
σοι ο Θε ο
ος
η µων δο ο
ξα
σοι
Οι πορευόµενοι εν ταις οδοίς αυτού.
σοι
∆ο ξα
ο Θε ο ος η µων δο
ο
ξα α σοι
23
Μακάριος ει, και καλώς σοι έσται.
∆όξα σοι, ο Θεός ηµών, δόξα σοι.
Η γυνή σοι ως άµπελος ευθηνούσα εν τοις κλίτεσι της οικίας σου.
∆όξα σοι, ο Θεός ηµών, δόξα σοι.
Οι υιοί σου ως νεόφυτα ελαιών, κύκλω της τραπέζης σου.
∆όξα σοι, ο Θεός ηµών, δόξα σοι.
Ιδού ούτως ευλογηθήσεται άνθρωπος ο φοβούµενος τον Κύριον.
∆όξα σοι, ο Θεός ηµών, δόξα σοι.
Ευλογήσαι σε Κύριος εκ Σιών, και ιδοίς τα αγαθά Ιερουσαλήµ πάσας τας ηµέρας
της ζωής σου.
ξα
∆ο σοι ο
Θε ο ος ξα
η µων δο
σοι οι οι οι
Ο Ιερεύς, στραφείς κατά ανατολάς και υψών, ως συνήθως, το άγιον Ευαγγέλιον, εκφωνεί
Ευλογηµένη η Βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύµατος, νυν
και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.
Ο Χορός
Α
µην
Ο Χορός
Κυ
ρι
ε ε λε ε
ε
η η
η ησον
Ο ∆ιάκονος
Υπέρ της άνωθεν ειρήνης και της σωτηρίας των ψυχών ηµών, του Κυρίου
δεηθώµεν.
24
Κυ ρι
ε
ε ε
λε ε ε
ε η η
η ησον
Υπέρ της ειρήνης του σύµπαντος κόσµου, ευσταθείας των αγίων του Θεού
Εκκλησιών, και της των πάντων ενώσεως, του Κυρίου δεηθώµεν.
Κυ ρι
ε
ε ε
λε ε ε
ε
η η
η ησον
Υπέρ του αγίου Οίκου τούτου, και των µετά πίστεως, ευλαβείας και φόβου Θεού
εισιόντων εν αυτώ, του Κυρίου δεηθώµεν.
Κυ
ρι
ε
ε λε ε ε ε
η
η σον
η
Υπέρ του Αρχιεπισκοπου ηµών (του δεινός) του τιµίου πρεσβυτερίου, της εν
Χριστώ διακονίας, παντός του κλήρου και του λαού, του Κυρίου δεηθώµεν.
Κυ
υ υ
ρι ε ε
ε ε λε ε
ε
ε η η
η η
σον
Υπέρ των δούλων του Θεού (τούδε) και (τήσδε), των νυν συναπτοµένων
αλλήλοις εις γάµου κοινωνίαν, και της σωτηρίας αυτών, του Κυρίου δεηθώµεν.
Κυ
υ ε
υ ρι ε λε
ε
η σον
Υπέρ του ευλογηθήναι τον γάµον τούτον, ως τον εν Κανά της Γαλιλαίας, του
Κυρίου δεηθώµεν.
Κυ ρι ε ε λε ε ε ε η η
η ησον
25
Κυ
ρι
ε ε λε ε ε
η
σον
Υπέρ του ευφρανθήναι αυτούς εν οράσει υιών και θυγατέρων, του Κυρίου
δεηθώµεν.
Κυ
ρι ε
ε λε ε ε
η
σον
Κυ
ρι
ε
ε λε ε ε
η σον
Υπέρ του δωρηθήναι αυτοίς τε και ηµίν πάντα τα προς σωτηρίαν αιτήµατα, του
Κυρίου δεηθώµεν.
Κυ
ρι
ε
ε λε ε ε
ε
η η
η ησον
Υπέρ του ρυσθήναι αυτούς τε και ηµάς από πάσης θλίψεως, οργής, κινδύνου και
ανάγκης, του Κυρίου δεηθώµεν.
Κυ ρι ε ε λε ε ε
ε
ε
η η
η η
σον
Κυ ρι ε
λε
η σον
26
Ο Χορός
Σοι Κυ ρι ε
Ο Ιερεύς εκφώνως
Ότι πρέπει σοι πάσα δόξα, τιµή και προσκύνησις, τω Πατρί και τω Υιώ και τω
Αγίω Πνεύµατι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.
Ο Χορός
Α µην
Ο Χορός
Κυ
ρι
ε ε λε η σον
27
τοις δούλοις σου τούτοις (τω δεινί) και (τη δεινί) ζωήν ειρηνικήν, µακροηµέρευσιν,
σωφροσύνην, την εις αλλήλους αγάπην εν τω συνδέσµω της ειρήνης, σπέρµα µακρόβιον,
την επί τέκνοις χάριν, τον αµαράντινον της δόξης στέφανον. Αξίωσον αυτούς ιδείν
τέκνα τέκνων, την κοίτην αυτών ανεπιβούλευτον διατηρήσον, και δός αυτοίς από της
δρόσου του ουρανού άνωθεν, και από της πιότητος της γης, έµπλησον τους οίκους αυτών
σίτου, οίνου και ελαίου και πάσης αγαθωσύνης, ίνα µεταδιδώσι και τοις χρείαν έχουσι,
δωρούµενος άµα και τοις συµπαρούσι πάντα τα προς σωτηρίαν αιτήµατα. Ότι Θεός
ελέους, οικτιρµών και φιλανθρωπίας υπάρχεις, και σοι την δόξαν αναπέµποµεν, συν τω
ανάρχω σου Πατρί, και τω παναγίω και αγαθώ και ζωοποιώ σου Πνεύµατι, νυν και αεί
και εις τους αιώνας των αιώνων.
Ο Χορός
A µην
Ο ∆ιάκονος Του Κυρίου δεηθώµεν.
Ο Χορός
Κυ
ρι
ε ε λε η σον
Ευλογητός ει, Κύριος ο Θεός ηµών, ο του µυστικού και αχράντου γάµου
ιερουργός και του σωµατικού νοµοθέτης, ο της αφθαρσίας φύλαξ, και των βιοτικών
αγαθός οικονόµος, αυτός και νυν, ∆έσποτα, ο εν αρχή πλάσας τον άνθρωπον, και
θέµενος αυτόν ως βασιλέα της κτίσεως, και είπων, «Ου καλόν είναι τον άνθρωπον µόνον
επί της γης, ποιήσωµεν αυτώ βοηθόν κατ’ αυτόν», και λαβών µίαν των πλευρών αυτού,
έπλασας γυναίκα, ην ιδών Αδάµ είπε, «Τούτο νυν οστούν εκ των οστών µου και σαρξ εκ
της σαρκός µου, αυτή κληθήσεται γυνή, ότι εκ του ανδρός αυτής ελήφθη αύτη, ένεκεν
τούτου καταλείψει άνθρωπος τον πατέρα αυτού και την µητέρα, και προσκολληθήσεται
προς την γυναίκα αυτού, και έσονται οι δύο εις σάρκα µίαν», και «ους ο Θεός
συνέζευξεν, άνθρωπος µη χωριζέτω», Αυτός και νυν , ∆έσποτα Κύριε, ο Θεός ηµών,
κατάπεµψον την χάριν σου την επουράνιον επί τους δούλους σου τούτους (τον δείνα) και
(την δείνα) και δος τη παιδίσκη ταύτη εν πάσιν υποταγήναι τω ανδρί, και τον δούλον σου
τούτον είναι εις κεφαλήν της γυναικός, όπως βιώσωσι κατά το θέληµά σου. Ευλόγησον
αυτούς, Κύριε, ο Θεός ηµών, ως ευλογήσας τον Αβραάµ και την Σάρραν. Ευλόγησον
αυτούς, Κύριε ο Θεός ηµών, ως ευλόγησας τον Ισαάκ και την Ρεβέκκαν. Ευλόγησον
αυτούς, Κύριε ο Θεός ηµών, ως ευλόγησας τον Ιακώβ και πάντας τους πατριάρχας.
Ευλόγησον αυτούς, Κύριε ο Θεός ηµών, ως ευλόγησας τον Ιωσήφ και την Ασυνέθ.
Ευλόγησον αυτούς, Κύριε ο Θεός ηµών, ως ευλόγησας Μωσέα και Σεπφόραν.
Ευλόγησον αυτούς, Κύριε ο Θεός ηµών, ως ευλόγησας Ιωακείµ και την Άνναν.
Ευλόγησον αυτούς, Κύριε ο Θεός ηµών, ως ευλόγησας Ζαχαρίαν και την Ελισάβετ.
∆ιαφύλαξον αυτούς, Κύριε ο Θεός ηµών, ως διεφύλαξας τον Νώε εν τη Κιβωτώ.
28
∆ιαφύλαξον αυτούς, Κύριε ο Θεός ηµών, ως διεφύλαξας τον Ιωνάν εν τη κοιλία του
κήτους. ∆ιαφύλαξον αυτούς, κύριε ο Θεός ηµών, ως διεφύλαξας τους αγίους τρεις
Παίδας εκ του πυρός, καταπέµψας αυτοίς δρόσον ουρανόθεν, και έλθοι επ’ αυτούς η
χαρά εκείνη, ην έσχεν η µακαρία Ελένη, ότε εύρε τον Τίµιον Σταυρόν. Μµηµόνευσον
αυτών, Κύριε ο Θεός ηµών, ως εµνηµόνευσας του Ενώχ, του Σήµ, του Ηλία.
Μνηµόµευσον αυτών, Κύριε ο Θεός ηµών, ως εµνηµόνευσας των αγίων σου
Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, καταπέµψας αυτοίς ουρανόθεν τους στεφάνους.
Μνηµόµευσον, Κύριε ο Θεός ηµών, και των αναθρεψάντων αυτούς γονέων, ότι ευχαί
γονέων στηρίζουσι θεµέλια οίκων. Μνηµόνευσον, Κύριε ο Θεός ηµών, των δούλων σου
των Παρανύµφων, των συνελθόντων εις την χαράν ταύτην. Μνηµόνευσον, Κύριε ο Θεός
ηµών, του δούλου σου (τούδε) και της δούλης σου (τήσδε), και ευλόγησον αυτούς. ∆ος
αυτοίς καρπόν κοιλίας, καλλιτεκνίαν, οµόνοιαν ψυχών και σωµάτων. Ύψωσον αυτούς
ως τας κέδρους του Λιβάνου, ως άµπελον ευκληµατούσαν. ∆ώρησαι αυτοίς σπέρµα
στάχυος, ίνα, πάσαν αυτάρκειαν έχοντες, περισσεύσωσιν εις παν έργον αγαθόν και σοι
ευάρεστον, και ίδωσιν υιούς των υιών αυτών, ως νεόφυτα ελαιών κύκλω της τραπέζης
αυτών, και, ευαρεστήσαντες ενώπιόν σου, λάµψωσιν ως φωστήρες εν ουρανώ, εν σοι τω
Κυρίω ηµών, ω πρέπει πάσα δόξα, κράτος, τιµή, και προσκύνησις, νυν και αεί και εις
τους αιώνας των αιώνων.
Ο Χορός
A µην
Ο ∆ιάκονος Του Κυρίου δεηθώµεν.
Ο Χορός
Κυ
ρι
ε ε λε η σον
Ο Θεός ο άγιος , ο πλάσας εκ χοός τον άνθρωπον, και εκ της πλευράς αυτού
ανοικοδοµήσας γυναίκα, και συζεύξας αυτώ βοηθόν κατ’ αυτόν, διά το ούτως αρέσαι τη
ση µεγαλειότητι, µη µόνον είναι τον άνθρωπον επί της γης, αυτός και νυν, ∆έσποτα,
εξαπόστειλον την χείρα σου εξ αγίου κατοικητηρίου σου και άρµοσον τον δούλον σου
(τόνδε) και την δούλην σου (τήνδε), ότι παρα σου αρµόζεται ανδρί γυνή. Σύζευξον
αυτούς εν οµοφροσύνη, στεφάνωσον αυτούς εις σάρκα µίαν, χάρισαι αυτούς καρπόν
κοιλίας, ευτεκνίας απόλαυσιν. Ότι σον το κράτος, και σου εστίν η βασιλεία και η
δύναµις και η δόξα, του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύµατος, νυν και αεί και
εις τους αιώνας των αιώνων.
Ο Χορός
29
A µην
Στέφεται ο δούλος του Θεού (ο δείνα), την δούλην του Θεού (τήνδε), εις το
όνοµα του Πατρός, και του Υιού και του Αγίου Πνεύµατος. Αµήν.
Στέφεται η δούλη του Θεού (η δείνα), τον δούλον του Θεού (τόνδε), εις το όνοµα
του Πατρός, και του Υιού, και του Αγίου Πνεύµατος. Αµήν.
Είτα τίθησι τα Στέφανα επί τας κεφαλάς των Νυµφίων, ψάλλων εκ τρίτου.
Κυ
ρι
ε ο Θε ος η µων
δο
ξη και τι µη στε φα νω σον
αυ τους
Στιχ. Έθηκας επί τας κεφαλάς αυτών στεφάνους εκ λίθων τιµίων
Κυ
ρι
ε ο Θε ος η µων
δο
ξη και τι µη στε φα νω σον
αυ τους
Κυ
ε ο Θε ος η µων
ρι δο και τι µη στε φα νω σον αυ του
ξη
ου ου ους
30
Ο ∆ιάκονος Πρόσχωµεν.
Νε α α
γι
ε
ε ε ε
Ε η
θη η
η
κας
ε
πι
τα ας
κε
φα
λα
α
α α
ας α
αυ
των
στε
φα
α α νου ου ους
εκ ι θω ω ω
λι
ι τι ι
ι
µι ι
ι ι
ων
ε ε ε
Ε η
θη η
η
κας
ε
πι
τα ας
κε
φα
λα
α
α α
ας α
αυ
των
στε
φα
α α νου ου ους
εκ
λι
ι ι θω ω ω
τι ι
ι
µι ι
ι
ι
ων
Στιχ. Μεγάλη η δόξα αυτών επί τω σωτηρίω Σου, δόξαν και µεγαλοπρέπειαν επιθήσεις
επ΄αυτούς.
31
ε ε ε
Ε θη η
η
η
η ε ε
θη η κας
ε
πι
τα
ας
κε λα α
φα α
ας
α α α αυ τω ω ω
ω
ω
νω
ω
ω
ω ω ων
στε
φα α α νου ου ους
εκ λι
ι θω ω ω
ι τι ιι ι ι
µι ι ι ω
ω ω
ω ω
ων
Ο ∆ιάκονος Σοφία.
Ο Αναγνώστης
(Κεφ. ε’ 20-33)
Ο ∆ιάκονος Πρόσχωµεν.
Ο Αναγνώστης
Αδελφοί, ευχαριστείτε πάντοτε υπέρ πάντων, εν ονόµατι του Κυρίου ηµών Ιησού
Χριστού τω Θεώ και Πατρί, υποτασσόµενοι αλλήλοις εν φόβω Χριστού. Αι γυναίκες
τοις ιδίοις ανδράσιν υποτάσσεσθε ως τω Κυρίω, ότι ο ανήρ εστί η κεφαλή της γυναικός,
ως και ο Χριστός κεφαλή της Εκκλησίας, και αυτός εστί σωτήρ του σώµατος.
Αλλ΄ώσπερ η Εκκλησία υποτάσσεται τω Χριστώ, ούτω και αι γυναίκες τοις ιδίοις
ανδράσιν εν παντί. Οι άνδρες αγαπάτε τας γυναίκας εαυτών, καθώς και ο Χριστός
ηγάπησε την Εκκλησίαν και ευατόν παρέδωκεν υπέρ αυτής, ίνα αυτήν αγιάση,
καθαρίσας, τω λουτρώ του ύδατος εν ρήµατι, ίνα παραστήση αυτήν εαυτώ ένδοξον την
Εκκλησίαν, µη έχουσαν σπίλον ή ρυτίδα ή τι των τοιούτων, αλλ΄ ίνα η αγία και άµωµος.
Ούτως οφείλουσιν οι άνδρες αγαπάν τας εαυτών γυναίκας, ως τα εαυτών σώµατα, ο
αγαπών την εαυτού γυναίκα εαυτόν αγαπά, ουδείς γαρ ποτέ την εαυτού σάρκα εµίσησεν,
αλλ’ εκτρέφει και θάλπει αυτήν, καθώς και ο Κύριος την Εκκλησίαν, ότι µέλη εσµέν του
σώµατος αυτού, εκ της σαρκός αυτού και εκ των οστέων αυτού, αντί τούτου καταλείψει
άνθρωπος τον πατέρα αυτού και την µητέρα αυτού και προσκολληθήσεται προς την
γυναίκα αυτού, και έσονται οι δύο εις σάρκα µίαν. Το µυστήριον τούτο µέγα εστίν, εγώ
32
δε λέγω εις Χριστόν και εις την Εκκλησίαν. Πλην και υµείς οι καθ’ ένα έκαστος την
εαυτού γυναίκα ούτως αγαπάτω ως εαυτόν, η δε γυνή ίνα φοβήται τον άνδρα.
Α νε
α
νες
Α
λλη
λου
ι ι α
Α α λλη η λου ου
ου
ου
ι
ι
ι Α
α α α λλη η λου ου
α ου
ου ου
ου
ι ι
α
Στιχ. Συ Κύριε, φυλάξας ηµας και διατηρήσαι ηµάς, από της γενεάς ταύτης και εις τον
αιώνα.
ι
ι Α
α α α λλη η λου ου
α ου
ου ου
ου
ι ι
α
Στιχ. Αγαλλιάσεται η καρδία µου επί τω σωτηρίω Σου, άσω τω Κυρίω τω ευεργετήσαντί
µε και ψαλώ τω ονόµατι Κυρίου του Υψίστου.
ι
ι
α
Α
α
α α λλη η λου ου ου
ι
ου ου ου ι
α α α α
33
Ο ∆ιάκονος
Ο Χορός
Και
τω
Πνευ
µα
τι ι
σου
(Κεφ. β’ 1-11)
Ο ∆ιάκονος Πρόσχωµεν.
Ο Ιερεύς
Τω καιρώ εκείνω γάµος εγένετο εν Κανά της Γαλιλαίας, και ην η µήτηρ του
Ιησού εκεί εκλήθη δε και ο Ιησούς και οι µαθηταί αυτού εις τον γάµον. Και
υστερήσαντος οίνου, λέγει η µήτηρ του Ιησού προς αυτόν, Οίνον ουκ έχουσι. Λέγει
αυτή ο Ιησούς, Τι εµοί και σοι, γύναι; Ούπω ηκεί η ώρα µου. Λέγει η µήτηρ αυτού τοις
διακόνοις. Ό,τι αν λέγη υµίν, ποιήσατε. Ήσαν δε εκεί υδρίαι λίθιναι εξ κείµεναι κατά
τον καθαρισµόν των Ιουδαίων, χωρούσαι ανά µετρητάς δύο ή τρεις. Λέγει αυτοίς ο
Ιησούς. Γεµίσατε τας υδρίας ύδατος. Και εγέµισαν αυτάς έως άνω. Και λέγει αυτοίς.
Αντλήσατε νυν και φέρετε τω αρχιτρικλίνω. Και ήνεγκαν. Ως δε εγεύσατο ο
αρχιτρίκλινος το ύδωρ οίνον γεγενηµένον (και ουκ ηδεί πόθεν εστίν, οι δε διάκονοι
ήδεισαν οι ηντληκότες το ύδωρ) φωνεί τον νυµφίον ο αρχιτρίκλονος και λέγει αυτώ. Πας
άνθρωπος πρώτον τον καλόν οίνον τίθησι, και όταν µεθυσθώσι, τότε τον ελάσσω, συ δε
τετήρηκας τον καλόν οίνον εώς άρτι. Ταύτην εποίησε την αρχήν των σηµείων ο Ιησούς
εν Κανά της Γαλιλαίας και εφανέρωσε την δόξαν αυτού, και επίστευσαν εις αυτόν οι
Μαθηταί αυτού.
Ο Χορός
∆ο
σοι Κυ
ξα ρι
ε ε ∆ο
ξα
σοι οι οι οι
οι οι
οι
34
Και ευθύς, ο ∆ιάκονος, την Εκτενή
Είπωµεν πάντες εξ όλης της ψυχής, και εξ όλης της διανοίας ηµών είπωµεν.
Κυ ρι
ε
Ε λε
η
σον
Κύριε Παντοκράτορ, ο Θεός των Πατέρων ήµών, δεόµεθά σου επάκουσον και
ελέησον.
ε
Κυ ριΕ λε η σον
Ελέησον ηµάς ο Θεός, κατά το µέγα έλεός σου, δεόµεθά σου επάκουσον και
ελέησον.
Κυ
ρι ε
Ελε
η σον
Έτι δεόµεθα υπέρ ελεόυς, ζωής, ειρήνης, υγίειας και σωτηρίας των δούλων σου
(του δείνος) και (της δείνος) και υπέρ του περιεστώτος λαού, των απεκδεχοµένων το
παρά σου πλούσιον έλεος.
Κυ ρι ε
Ε λε
η
σον
Ο Ιερεύς, εκφώνως
Ότι ελεήµων, και φιλάνθρωπος Θεός υπάρχεις και σοι την δόξαν αναπέµποµεν,
τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύµατι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.
Ο Χορός
Α µην
Ο Χορός
Κυ
ρι ε
Ελε
η σον
Και ο Ιερεύς την Ε υ χ ή ν ταύτην
35
Κύριε ο Θεός ηµών, ο εν τη σωτηριώδει σου οικονοµία καταξίωσας εν Κανά της
Γαλιλαίας τίµιον αναδείξαι τον γάµον, διά της σης παρουσίας, αυτός και νυν τους
δούλους σου (τον δείνα) και (την δείνα), ους ηυδόκησας συναφθήναι αλλήλοις, εν ειρήνη
και οµονοία διαφύλαξον. Τίµιον αυτοίς τον γάµον ανάδειξον, αµίαντον αυτών την
κοίτην διατήρησον, ακηλίδωτον αυτών την συµβίωσιν διαµείναι ευδόκησον, και
καταξίωσον αυτούς εν γήρει πιόνι καταντήσαι, εν καθαρά τη καρδία εργαζοµένους τας
εντολάς σου.
Συ γαρ ει ο Θεός ηµών, Θεός του ελεείν και σώζειν, και σοι την δόξαν
αναπέµποµεν, συν τω ανάρχω σου Πατρί, και τω παναγίω και αγαθώ και ζωοποιώ σου
Πνεύµατι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.
Ο Χορός
Α µην
Ο ∆ιάκονος
Αντιλαβού, σώσον, ελέησον κα διαφύλαξον ηµάς, ο Θεός, τη ση χάριτι.
Ο Χορός
Κυ ρι ε
Ε λε
η
σον
Ο ∆ιάκονος
Την ηµέραν πάσαν, τελείαν, αγίαν, ειρηνικήν και αναµάρτητον παρά του Κυρίου
αιτησώµεθα.
Πα ρα
α σχου Κυ
ρι
ε
Άγγελον ειρήνης, πιστόν οδηγόν, φύλακα των ψυχών και των σωµάτων ηµών,
παρά του Κυρίου αιτησώµεθα.
Πα ρα
α σχου Κυ
ρι
ε
Συγγνώµην και άφεσιν των αµαρτιών και των πληµµεληµάτων ηµών, παρά του
Κυρίου αιτησώµεθα.
Πα ρα
α σχου Κυ
υ υυ
ρι
ε
Τα καλά και συµφέρονται ταις ψυχαίς ηµών, και ειρήνην τω κόσµω, παρά του
Κυρίου αιτησώµεθα.
Πα ρα
α σχου υ υ
Κυ υ
υ ρι ε
36
Τον υπόλοιπον χρόνον της ζωής ηµών, εν ειρήνη και µετανοία εκτελέσαι, παρά
του Κυρίου αιτησώµεθα.
Πα ρα
α σχου Κυ
ρι
ε
Την ενότητα της πίστεως, και την κοινωνίαν του Αγίου Πνεύµατος αιτησάµενοι,
εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ηµών Χριστώ τω Θεώ παραθώµεθα.
Σοι οι
οι
Κυ
υ
ρι
ε
Ο Ιερεύς εκφώνως
Ο Αναγνώστης το
Ο Ιερεύς εκφώνως
Ότι σου εστίν η βασιλεία και η δύναµις και η δόξα, του Πατρός και του Υιού και
του Αγίου Πνεύµατος, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.
Ο Χορός
Α µην
Ο Χορός
µα
Και τω Πνευ τι
σου
37
Ο Χορός
Σοι οι
οι
Κυ
υ
ρι
ε
Είτα προσφέρεται το κοινόν ποτήριον.
Ο Χορός
Κυ
ρι ε
Ελε
η σον
Ο Ιερεύς ευλογών το ποτήριον, λέγει την Ε υ χ η ν ταύτην.
Ο Θεός, ο πάντα ποιήσας τη ισχύϊ σου, και στερεώσας την οικουµένην, και κοσµήσας
τον στέφανον πάντων των πεποιηµένων υπο σου, και το ποτήριον το κοινόν τούτο
παρεχόµενος τοις συναφθείσι προς γάµου κοινωνίαν, ευλόγησον ευλογία πνευµατική.
Ότι ηυλόγηται σου το όνοµα, και δεδόξασται σου η βασιλεία του Πατρός και του
Υιού και του Αγίου Πνεύµατος, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.
Ο Χορός
Αα
µην
Είτα, λαβών ο Ιερεύς επί χείρας το κοινόν ποτήριον, µεταδίδωσιν αυτοίς εκ γ’,
πρώτον τω ανδρί, και αύθις τη γυναικί, ψάλλων εις ήχον α’.
Πο
ο
τη η η
η
η
ριι
ι ι
ον
σω
τη ρι
ι
ου ου λη η η ψο
ο
ο ο
µαι
και
τω ο
νο
µα
α Κυ υ
ρι ι ου ε πι
κα
λε
ε σο ο
ε ο
ο
µαι
38
Στιχ. Γεύσασθε και ίδετε ότι Χριστός ο Κύριος
Πο ο τη η η
η
η
ριι
ι ι
ον
σω
τη ρι
ι
ου ου λη η η ψο
ο
ο ο
µαι
και
τω ο
νο
µα
α Κυ υ
ρι ι ου ε πι
κα
λε
ε σο ο
ε ο
ο
µαι
Στιχ. Ελίπανας εν ελαίω την κεφαλήν µου και το ποτήριον Σου µεθύσκον µε ώσει
κράτιστον
Πο ο τη η η
η
η
ριι
ι ι
ον
σω
τη ρι
ι
ου ου λη η η ψο
ο
ο ο
µαι
και
τω ο
νο
µα
α Κυ υ
ρι ι ου ε πι
κα
λε
ε σο ο
ε ο
ο
µαι αι
αι
αι
Και ευθέως λαβών αυτούς ο Ιερεύς, του Παρανύµφου κρατούντος όπισθεν τους
στεφάνους, στρέφει ως εν σχήµατι κύκλου περί το εν τω µέσω τραπεζίδιον εκ τρίτου.
Και ψάλλει ο Ιερεύς ή ο Χορός τα Τροπάρια.
Η ϊ
σα α
χο ο ρευ ε
η
πα ρθε ε ε ε
νος σχε
Θε ον
τε πον
και αν θρω α
να
το λη ο
νο µα Αυ τω
Ον
39
µε γα α λυ
νο ντες
την
πα ρθε νον µα κα ρι ι
ζο ο
ντες
Α
γι
οι µα ρτυ ρες
οι α
κα λως θλη ντε ες και
σα στε
φα νω θε ε
ντες
πρε
σβευ
σα τε προς Κυ ρι ον
ε
λε
η θη ναι τας ψυ χα
ας
η η µων
∆ο
ξα σοι Χρι στε ο Θε ος
Α
πο στο λων καυ χη µα
µα ρτυ ρων α γα λλι α
µα
ων ρυ
το κη υ Τρι
γµα ας
σι
η ο µο ου ο ο
ο ος
Είτα ο Ιερεύς επαίρει τους στεφάνους και επάρας τον στέφανον του Νυµφίου,
λέγει
40
Είτα λέγει ο ∆ιάκονος Του Κυρίου δεηθώµεν.
Ο Χορός
Κυ
ρι ε
Ελε
η σον
Ο Θεός, ο Θεός ηµών, ο παραγενόµενος εν Κανά της Γαλιλαίας, και τον εκείσε
γάµον ευλογήσας, ευλόγησον και τους δούλους σου τούτους, τους τη ση προνοία προς
γάµου κοινωνίαν συναφθέντας. Ευλόγησον αυτών εισόδους και εξόδους, πλήθυνον εν
αγαθοίς την ζωήν αυτών, ανάλαβε τους στεφάνους αυτών εν τη Βασιλεία σου, ασπίλους
και αµώµους και ανεπιβουλεύτους διατηρών εις τους αιώνας των αιώνων.
Ο Χορός
Αα
µην
Ο Χορός
µα
Και τω Πνευ τι
σου
Ο Χορός
Σοι οι
οι
Κυ
υ
ρι
ε
Και εύχεται ο Ιερεύς
Ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιον Πνεύµα, η παναγία και οµοούσιος και ζωαρχική
Τριάς, η µία Θεότης και Βασιλεία, ευλογήσαι υµάς, και παράσχοι υµίν µακροζωίαν,
ευτεκνίαν, προκοπήν βίου και πίστεως, και εµπλήσαι υµάς πάντων των επί γης αγαθών,
αξιώσαι δε υµάς και των επηγγελµένων αγαθών της απολαύσεως, πρεσβείαις της αγίας
Θεοτόκου, και πάντων των Αγίων.
41
Ο Χορός
Α
µην
Είτα εισέρχονται και εύχονται αυτοίς. Και ασπασαµένων αλλήλους, γίνεται παρά του
Ιερέως τελεία Απόλυσις ούτως.
Ο Ιερεύς
Ο ∆ιάκονος
Ο Ιερεύς
Ο διά της εν Κανά επιδηµίας τίµιον αναδείξας τον γάµον, Χριστός ο αληθινός
Θεός ηµών, ταις πρεσβείες της παναχράντου αυτού Μητρός, των αγίων ενδόξων και
πανευφήµων Αποστόλων, των αγίων θεοστέπτων βασιλέων και ισαποστόλων
Κωνσταντίνου και Ελένης, του αγίου µεγαλοµάρτυρος Προκοπίου, και πάντων των
Αγίων, ελεήσαι και σώσαι ηµάς ως αγαθός και φιλάνθρωπος και ελεήµων Θεός.
Ο Χορός
Α µην
42
Ψαλλόµενα κατά τον ασπασµόν των νεονύµφων
Α να
νες
D
ο ξα Πα τρι και Υι ω ω και α γι ι ω ω Πνε ε ευ
µα
α
α
τι
J
αι νυν και α ει και εις τους αι ω νας των αι ω νω α
α
α
µην
T
ην πα γκο σµι ον δο ο ξα την εξ αν θρω πων σπα ρει ει σαν και
τον ∆ε σπο ο
την
τε ε κου ου ου
ου ου
σαν
την
ε που
ρα α α νι
ι
ον πυ
υ υ
λην
υ
υ µνη
σω
ω µεν
Μα ρι ι α
την
Πα α ρθε ε ε
ε ενον
των
Α
σω µα τω ων το ο α α σµα και των πι στων το ε
εγ
κα
λω ω ω
ω
πι
ι
ι ι
σµα
αυ
τη
γαρ α νε δει
ει
ει χθη
43
ου
ρα
α α
νος
και
να
ο ος της
Θε ε ο ο ο τη
η
η
τος
αυ
τη το µε σο τει
ει χον της
ε εχ θρας κα
α
α θε ε λου ου σα
ει ει ρη η
η
νη ην αν
τει ση
η
η
ξε
και
το βα σι
λει
ει ον
η η νε ε ε ω
ω
ω
ξε
ταυ
την ουν κα τε χο
ο ντες της πι στε
ω
ως
την
α
α α
αγ
κυ
υ
υ υ
ραν
υ
περ µα χον ε
χο
ο µεν τον εξ αυ
της τε χθε ε ε
ντα α α
Κυ
υ ρι ι
ι
ον
θαρ
σει
ει
τω
τοι οι
οι
νυν
θαρ
σει
τω
λα ο
ο
ος του Θε
ε
ου
και
γαρ αυ τος πο λε µη η σει
του
ους ε
εχ θρου ου ους
ως Πα ντο δυ υ υ υ
να
α
α α
µο ο ο
ος
44
Κράτηµα καλοφωνικόν Γεωργίου του Κρητός
E
ρι ρεµ
τε ρι ρε ε ρι ρε ρε ρε ε ε ρι ρι ρε ρι
ρι
ρε
ρι ρι ρι
ρε
ε ε ρι ρε ε ρι ρε ε ρι
ρε
ε
ε
ρι ρεµ
τε
ρε ε ρι ρε ρρι ρι ρε
τε
ε τε
τε ε
ε
ρε
ε
ε ρι ρε
τε
ε
ρι ρεµ
τε
ρι
ρε
ρου τε
ρι
ρε
ρου τε
τε
ρε
ε ρε ε ρε
ρι
ρε
ρι
ρε
ρι
ρε ρεµ
τε
ρε ε ρι ρε ρι ρι ρι ρεµ
ε
ρι
ρεµ
τε
ρι
ρι
ρι ρε
ρε
ρεµ
ε ε
ρι ρε
ε
εµ
τε
ε
ε ρι
ρε
ε
εµ ε ε ρι
τε ρε
ε ρι ρε
ρι
ρι ρρε ρε
ε ρε
ρι
ρε
ρε
ε ρε
ρι
ρε
ρι
ρε
ρι
ρε ρεµ ε
ρι
ρι
ρι
ρε
ε
ρι ρι
ρε ρε
ρι
ρε
ε
ρι
ρε
ρε
ρε
εµ
τε
ε ρι ρε
ρι
ρι ρε ρεµ ε
ρι
ρε
ρι
ρε
ρε
ρεµ
τε
ρε
ε
ρεµ τε
ρε
45
ε
ρεµ τε
ρε
ε ρρι ρε
ρι ρι
ρι ι ρι
ρεµ
τε
ε ε
ρε
ε
ρεµ
τε
ε ρρι ρι ρε ρεµ τε ρε ρε ρεµ
ρι ρε
τε
ρε
ρε
ρε
ε
ρι
ρι
ρε ε
ρι
ρε
ρεµ
τε
ρε
ρε
ρι ρι
ρι
ρε
ε ε ρι ρεµ
ε
ρι ρεµ τε
ρι
ρερε
ρε ρρι ρι ρε
ρι
ρε ρρι ρι ρε
ε
ρι ρε ε
ρι
ρε
ρε ε ρε
ε ε
ρε εµ
τεµ
τε
ε
ε
ρι ρε
ε
ε
ρι ρε
ε
ε
ρι ρεµ
ε
ρι
ρι
ρι ρι ρε εµ τε ρε ε ρι
ρε
ρεµ
τε
ρε ρε
ε εµ
τε
ρι ρε ρε
ρε
εµ τε ρε ε ρι ρε
ρι
ρι
ρι
τε
ρεµ ρε
ε ρι
ρι ρε
εµ
τε
ε τε
τε
ε ρι
ρε
ρι ρι ρι ρε ε ε ρι ρε εµ
ε
ε ε
ρι
ρι
ρε
ρι ρι ρι
ρε
ε
εµτε
ε ρι ρε ρι ρι ρι
ρε
ρεµ ρι ρε
τε
ε ρι
ρι
ρι
ρε
ε ρι
ρε
ρε
ρε ε
εµ ρι
ρε
ρε ρι
ρε ρε
ρε ε ρι
ρε ρεµ
ε
ρι ρεµ
τε
ρι ε
ρεµ ρρε
ρεµ
τε ρρε
46
τε ε
ρεµ τεµ ε
ρι
ρε
ρε
ρε
ρι
ρι ρι ρι ρε εε
ρι
ρεµ
τε
ρι
ρε
ρε
ρε
ε ε
ε ε
ρι ρεµ τι
ρι ρε
ρε
ε ρε εµ
47
∆ογµατικόν Θεοτοκίον πλ. του α΄ ήχου
«Εν τη Ερυθρά»
(Πέτρου Πελοποννησίου του Λαµπαδαρίου)
Α νε
α
νες
D
ο ο ο ο ο ξα α Πα α τρι ι και Υι υι υι ω και α
γι ι ι
ω ωω
Πνε
ευ
µα α
α
τι
J
αι νυν και α ει ει και εις τους αι ω ω νας των αι ω ω ω νων
α
α
α
µην
E
ν τη Ε ρυ υ θρα θα α λα α α α ας ση της α πει
ρο
γα α µου νυ
υ υµ
φης
ει ει κω ων δι ι
ε γρα α
α
α
α
φη πο ο
η τε
ε
κει Μω υ σης δι αι ρε ε
τηςτου
ου υ υ υ δα
α
α
τος
εν
θα
δε
ε Γα
βρι ι
ι ηλ
υ
πη ρε
τη ης του θα α α αυ
µα
α α
τος
το
τε
τον βυ θον ε πε
ζε
ευ σε α βρο χω
ως Ι ι σρα α
48
ηλ
νυν δε
τον Χρι στον
ε
ε γε νη η σενα
σπο ο ρως η η η
Παρ θε
ε ε
νος θα
η λα
α µε
ασ σα α τα
την πα ρο δον του Ι ι σρα α ηλ
ε
ε
µει
νεν α α
α βα
α
α
τος
η
α α α
α α
α α α µε
ε
ε
ε εµ
πτος τα την κυ
µε η
σιν του Εµ
µα
νου
ου η ηλ
ε
ε µει ει νεν α α α α
α
φθο
ο ο
ρος
ο
ω ω ω
ω
ω
και αι προ ο ω ων φα νεις
και ως
αν θρω ω πος
Θε ε
ο ο ος ε λε
η
η σονηη
µα α
α α
αα
ας
49
Κράτηµα καλοφωνικόν Παναγιώτου Πρωτοψάλτου Χαλάτζογλου
Α νε
α
νες
T
ε ρι ρε ρε ρε ε ρι ρε ε ρε ρεµ τε ρε ρε
ρε ρι ρι ρι
ε ρε
ρε
ρε εµ
ε
ρι ρε
ε ρε ε ρεµ
τε
ρε
ρε
ρε
ε
ρι ρι ρι
ρε
ρε
ρε εµ
τε
ρε
ρε
ρε
ε
ε ρι
ρι ρε
ρεµ ε
ε
ε
ρι ρε
ρι
ρι
ρι ρεµ
ε
ε ε
ρι ρε
ρι
ρε
ε
ρε εµ τε
ρι
ρε
ρι ρι ρι ρε
ρε
ρε ε
ε ρε ε
ε
ρι ρρε ρε
ε ρε εµ
ε
ρι
ρε
ρε ε ρε ε
ρι ρε
ε
ρε ρεµ
τε
ρε
ρε
ρε
ε
ρι ρι ρι
ρε
ρε
ρε εµ
ε
ρι
ρε ρε ρεµ
τε
ρε
ρε
ρε
ε
ρι
ρι ρι
ρε
ρε
ρε εµ
τε
ρε
ρε
ρε
ε ε
ρι
ρι
ρε
ρε
ε ρε
ε ε
ρι ρε
ρι
ρι
ρι ρεµ
ε
ε
ε
ρι ρε
ρι
ρε
ε
ρεµ τε
ρι
ρε
ρι
ρι ρρε ρε
ρε ε
ε
ρε ε
ε
ρι ρι
ι
50
ρρε ρε
ε τε
ρεµ ρι
ρε
ρε
ε
ρι ρι ρι
ρε
ρε
ρε εµ
τε
ρερεµ
ε ρι τε
ρε
ε ρε ρεµ
ρι ρε τε
ρε
ρε
ρι
ρε ρεµ τε
ρε
ρε ρε
ε
ρι ρι ρι ρε εµ
ε
ρι
ρε ρε ρεµ
τε
ρε
ρε
ρι
ρι
ρε
ρι
ρι
ρερι τε
ρι ρεµ ρε
ρε
ρε
ε
ε
ρεµ
ρι ρι ρε
τε ε
ε
ρε ε
ε
ρι
ρι
ρι ρε
ρε
ε ρε εµ
ε
ρι ρε
ρε
ρε
ρε
ε
ε
ρι
ρι
ρε
ρε
ε ρε
ε
ε
ρι
ρε
ρι
ρι
ρι ρε
ρε
ρε
ρε
ε ε
ρι
ρι
ρε
ρε
ε ρε
ε ε
εµ
τε
ρε
ρε
ρε
ε
ρι ρεµ
ρε ρι ρε
τε
ρε
ρε
ρε
ε
ρι ρεµ
ρι ρι ρε
τε
ρε
ρε
ρε
ε ε
ρι ρε
ρι ρε
τε
εµ ε
ε
ρι ρε
ρι
ρι
ρι ρεµ
ε
ε
ε
ρι ρε
ρι
ρε
ε ρε εµ τε
ρι ρε ρι
ρι ρρε ρε
ρε ε
ρε
ρε ε
ε
ρι ρι
ρι ρε ρε εµ
ρε
ε ρε
ε ε ρε
ε εµ τε
ρε τε
ε ρεµ ρι
ρε
ρε
ε ρε ρι
ρι ρε ε
ε
ρε ε
ε
ρι
ι ρρεµ ε
ρι
ρε ε ρε
ε ρεµ
ε ρε
ε ρε
ε
εµ
τε
ρε τε
ε ρεµ
ρι ρε ρε
ε
ρε
51
ρι ρι
ρε ε
ε
ρε ε
ε
ρι ι
ρρεµ ε
ρι
ρε ρε
ρεµ
τε
ρε
ρε
ρι
ρι
ρι ρε
ρε
ρεµ
τε
ρε
ρε
ρι
ρι
ρι ρε
ρε
ρεµ
τε
ρε
ρε
ρι
ρι
ρι ρε
ρε
ρε ρι
ρε
ρι ρι ρι ρεµ
ε
ρι
ρε
ρε
ε
ρεµ
τε ρε ρε ε
ρι ρεµ
τε
ρε ρε
ε
ρι ρεµ
τε
ρε ρε
ρε ε
ρι ρεµ
ε ρι ρεµ τε ρε τε
ρε
ρε ε ρι ρε εµ
ε
ε ε
ρι ρε
ρι
ρε
ε
ρε εµ
τε
ρι
ρε
ρι
ρι ρρε ρε
ρε ε
ε
ρε ε
ε
ρι ρι
ι ρρε ρε
ε ρε εµ
52
Κατά την περίοδο των Χριστουγέννων δύναται να ψαλλεί το πιο κάτω µάθηµα της Λιτής
Α
να
α
νες
O
ου ρα α νο ο ο ο ο ο ο ο νο ο ο ος και αι
αι
αι
αι
αι αι αι η
η
η η η
η
η καιη
γη η
ση
η
η
η η
η
η µε ε ε ε
ε νε
ε
ε
ε ρον
προ
φη τι
κω ω ω ω ω ω
ω
νω ως ε
ω ε
ε ε
ε
εευ
φραι αι αι
αι
αιαι
νε ε
ε ε
ε
ε σθω ω ω ω
σα
ω
ω
σα
α α αν
Α
α
α α α
α αγ
γε
ε
ε ε ε
ε
λοι οι
οι
νοι
οι
οι
οι και αι αι α α
α α α
α
αν θρω ω
ω νω
ω
ω
ω ποι Πνευ
µα
τι
ι κω ω ω
ω
ω
ω ω
ω
νω
ω ως πα
νη
γυ
υ υ
ρι
ι ι ιι
ι
ι ι ι ι ι
ι ι ι
πα
νη
γυ
υ υρι
ι ι ι
σω
ω ω
µε
ε ε
53
εν
ο
ο
ο τι
Θε ε ο
ο
οο
ο ο
ο ο ο
ο
ο νε
ε ο
ο
ο ο ο
ο
νο ο
ο
ο εν
ο ο ος σα
ρκι
ι
νι ι
ι ι ε
πε
ε
ε ε ε
ε
ε ε
ε
πε ε
φα
α α α οι
τοι οις
οι ε
ε ε ε
ε ε ε
ε
ε
τοις
ε
ε εν σκο
ο ο
ο
ο
ο
νο
ο
ο
ο
ο οο
ο τει ει
ει
νει και
ει ει ει σκι
α α
α
α α ααα α
ακα
θη µε
ε
ε ε ε νοι
ε οι
οις
γεν θει
νη ει
ει
ει ει εις
ε ε
ε ε ε
εκ
γυ υ
υ
υ υ υ υ ναι αι
υ αι
ε εκ
γυ
ναι σπη
κο ος η
η η
η
η
η
η
λαι αι
αι αι
αι
αι
αι
ο
ον
και
αι φα
α
α
α α
ατ
νη
η η η
υ
πε
δε
ε
ε
ε ε ε ξα
α
α α α
αν
το ο
ο
ο ο ο
ο
ο α αα
να
α
α
αυ τον
Ποι
µε
ε
ε ε
ε ε ε νε ε
ε
ε
ε
ες το
ο
ο
ο θα
α
α α
α α
α α
το
θα α α α
αυ µα
α
α
54
α
να
κη ρυ υ
υ
υυ
υ υυτ ου
του ου ου
ου
ου
ου
ου ου
ου ου
ου
ου ου ου ου
α
να
κη
η ηρυ
υ
υ
υτ
του
ου ι ι
ου σι ι
Μα
α
α
α α εξ
α γοι α
να το
λω ω
ω
νω
ω ω
ω εν
ων Βη
θλε
ε ε
εµ
δω
ωω
ω
ω
ω
νω
ω
ω ραα α
α
α
α προ ο ο ο
ο ο
σα
α α
α α
προ σα α
α
α
γου ου ιν
σι
ι η
µει
ει
ει ει ει
ει
νει
ει ει
εις δε τον αι
αι
αι αι
αι
αι αι
αι
αι
αι νο
ο α
ον ξι
να ι
ι ιι
οι οις
χει ει
ει λε ε
ε σι ιν
ε γε
αγ λι
ι κω ω
ω
νω ω
ω
αυ
ω ω ως τω
ω ω
ω προ
ω σα
α
α α α
α ξω ω ω
ω
ω ω
ω εν
µε
ε ο
δο ο
ο ο
ο
ο ο
ο οξα
α α
α
α
να
α
α εν υ ψι
ι ι ι
ι ι ι ι στοι
οι
οι οι
οι
οι
νοι οι οις Θε
οι ε
ε ε
ε ε
ε
ε
ε ε
Θε ε
ε
ω ω
ω
ω
ω
ω και
ω αι
αι
αι
αι αι αι ε
55
πι γη η η
η η η
ης
ει ει
ει
ει ει
ει
ρη
η η
η η
η
η
νη
η
ει
ρη
η
νη
η
η
η
η η
η ηλ θε ε ε ε ε
νε
ε
ε
ε γαρ
η
προ σδο κι ι
ι ι
ι ι
νι
ι τω
ι α ω
ω
ω ω
ων
εθνω ω
ω νω
ω
ω ω
ω ωων
η
η η
η
η
ηλ θεν ε ω σε εν
σω η
η µα
α α
ας της
εκ δου
ου λει ει
ει
ει α
α α
α α
να
α
δου
λει
ει α ας του
ου
ου
ου
εχ
θρου
ου ου
56
Κατά την περίοδο του Πάσχα δύναται να ψαλλεί το δοξαστικό των Αίνων της Ηµέρας
της Αναστάσεως
«Αναστάσεως Ηµέρα»
(Χρυσάφου του Νέου)
Α νε
α
νες
A
να α α α στα α α α α α α σε ε ε ε ε νε ε
η
ε ε ω η
η η
η η
µε ε
ε ε ε
ε
ε ρα
α
α α
α
και
αι
αιναι
αι
αι λα αµ
πρυ υ
υ
υ υν θω
ω
ω
νω ω
ω
ω
µεε
ε
εν
τη
πα
νη η
η η
η
γυ
υ υ
υ
υ
υ
υ υ
υ
υ
υ υ
υ
υ υ
υ υ υ
υ
υ
υ
υ υ
υ
τη
πα
νη
η ηγυ
υ υ υυ
υ υ
ρει ει
ει ει ει
και
αλ λη
η η
η η
νη η
η
η η η
η λου
ου
ου
ου ου ου
ου
ουνου
ου
ου
ους πε
ρι ι
ι
ι
ι
ι ι πτυ υ
υ
υ υ υ
υ
υ
νυ
υ πε ε
ρι
ι
πτυ υ ω
ξω ω ω
ω ω ω
ω
57
νω
ω ω
ω ω ω ω ω
µε
ε ε
ε ε
ε
ε
νε πε ρι πτυ
ξω
µε
θα
ει
ει
ει
ει
ει
ει πω
ω
ω ω
ω ω
µε ε ε
ε
ε νε
ε ε
εν α
α
α α
α δε ε ε
ε ε
ε
ε ε
εε
ε
ε ε ε
ε ε
ε
ε ε
ε ε
ε
ε
νε
ε
ε α
α
δε ελ
φοι
οι οι
οι οι
οι
οι οι οι
οι
οι νε ε ε ε
ε οι
οι οι
οι
οι
οι
οι
νοι οι οι οι
οι
οι οι οι
και
αι
αι αι
ναι
αι αι τοι οις
µι ι ι
ι ι σου ου
ου
ου ου
ου ι
ου σι
ι
ιν µα α
η α
α α α α α
α
α α α συγ
ας
χω
ω ω
ω ω ρη
η
η η η
η ω
η σω ω
ω πα
µεν α α α
α
να α α α αν τα α
α
α α
α
α α
α
α
α
αα
α αα
τη Α
α
α α
α να α
α α α α α
στα
α α
α α
α
α
να
τη α να στα α α
α
α
σει
και
ου ου
ου ου
ου
ου
νου
ου
ου ου τω ω ω ω ω
58
βο
ο
ο
ο
ου τω βο
ο η
η
η η η
η
σω ω ω
ω ω
νω
ω
ω
ω µεν
Χρι
στο
ο
ο
ο ο ο
ο
ο νε
ε ε ο
ο
ο οο
ο ο
νο
ο
ο ο
ο
ο ο ος
α α
α α νε ε ε ε ε
ε ε ε
ε
νε ε ε στηε
ε
ε ε
ε
εκ
νε
ε
ε ε ε εκ νε ε κρω ω
ω
ω ω
ω
θα
ω ω ων α α να
α α
τω
ω
ω
ω
θα α
να
α αα
α
τον
πα α
ατη
η η
η σα
α
α α
α α ας
και
αι αι
αι
αι
αι
τοι
οι
οινοι ε εν
οι
οις τοι
οι
οι
οις µνη η
µα
α
εν
τοις µνη η µα σι ι
ι
ι
ι ιι
ι ι ι ι
ι
ι ι ι
νι ι
ι χι ι
ι ι ι
ι ι ι
ι
χι
ι
ι
ι ι ι νε
ι ε
ε ι
ι
ι ι
ι ι
ι
ι
ι ι
ι
ι ι
ι ι
ι
ι νε ι
ε ε ι
ι ιι
ι ι
νι
ι
ι ι
ι
ι ι ι ι ι
ι
ζω
η η
η
η
η ην χα α α α α
α
α α
χα
ρι σα α
59
α α
α α ε
µε ε
ε
ε εε
ε
χα
ρι σα
µε ε νο
ο ο
ο
ο ο ο ος
60
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- «Ακολουθία του γάµου», έκδοσις Αποστολικής ∆ιακονίας της Εκκλησίας της
Ελλάδος, Αθήνα 2003
- «Η Βυζαντινή ακολουθία του γάµου», Σίµωνος Καρά, έκδοσις Συλλόγου
∆ιάσωσης Παραδοσιακής Μουσικής, Αθήνα 1988
- «Αναστασιµατάριον», Πέτρου Πελοποννησίου, έκδοσις Πατριαρχικού Ιδρύµατος
Πατερικών Μελετών, Θεσσαλονίκη 1999
- «Ταµείον Ανθολογίας», τόµος Γ΄, Θεοδώρου Φωκαέως, έκδοσις Ρηγόπουλου,
Θεσσαλονίκη 1979
- «Ειρµολόγιον Καλοφωνικόν», Γρηγορίου Πρωτοψάλτου, έκδοσις Κουλτούρα
- «Αθωνική Μουσική Ανθοδέσµη», Ιεροδιακόνου Ιεροθέου, έκδοσις Ιεράς Μονής
Φιλοθέου, Άγιον Όρος
- «Βατοπαιδινή Μουσική Βίβλος Γ΄», έκδοσις Ιεράς Μεγίστης Βατοπαιδίου, Άγιον
Όρος 1997
- «Η Πανηγυρική», τόµος Α΄, έκδοσις Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου, Άγιον
Όρος 1997
61
62