‫‪@Filmamooz‬‬ ‫آموزش سینما و فراخوان جشنواره ها‬

‫سینمای مستقل چیست؟‬

‫ترجمه ‪:‬دکتر یونس شکرخواه‬ ‫نوشته‪ :‬آندرو برتویسل‬

‫اصطلاح سینمای مستقل )‪ (independent cinema‬به روشی سینمایی اشاره‬
‫میکند که نسبت به سینمای رایج و مسلط در مواردی به صورت یک آلترناتیو در‬
‫میآید یا موضعی مخالف به خود میگیرد‪.‬‬

‫سینمای مستقل خود حاوی طیفی از شیوههای فیلمسازی است که هم تجاری و هم‬
‫غیرتجاری هستند و در عین حال در محدوهای خارج از نظامهای توزیع و عرضه‬
‫فیلم قرار دارد‪.‬‬

‫شیوة مستقل هم مانند تمامی گونههای فیلمسازی در سینما از سوی عوامل‬

‫ایدئولوژیک‪ ،‬فناورانه و اقتصادی حمایت میشود و به وسیلة آنها شکل میگیرد‪.‬‬

‫مفهوم سینمای مسلط برای درک سینمای مستقل از بیشترین اهمیت برخوردار است‪.‬‬
‫سینمای کلاسیک هالیوود به الگویی برای سینمای باب روز (جریان اصلی) در بیشتر‬
‫نقاط دنیا تبدیل شده است و بسیاری از کشورها هنوز از شیوة موفقیتآمیز تولید‬
‫هالیوود تقلید میکنند‪ ،‬اما از سالهای اولیه قرن بیستم‪ ،‬سنتی از چالش یا مخالفت‬

‫‪1‬‬
‫‪@Filmamooz‬‬ ‫آموزش سینما و فراخوان جشنواره ها‬
‫علیه محصولات استاندارد شده و روشهای تولیدی سینمای حاکم به وجود آمده‬
‫است‪.‬‬

‫سینمای مستقل برای فیلمسازان فرصت گلاویز شدن با موضوعات و استفاده از‬
‫روشهای متضاد با روشهای جریان غالب‪ ،‬فرصت استفاده از وجوه متفاوت با‬
‫شکلهای استودیویی‪ ،‬فرصت کشف روابط جدید میان متن سینمایی و مخاطب و‬
‫فرصت دنبال کردن فیلمسازی را در بافتی غیر تجاری به وجود آورده است‪.‬‬

‫به خاطر همین دلیل آخر است که فیلمهای مستقل با اتکا به روشهای حمایت‬
‫خصوصی‪ ،‬کمکهای دولتی (از طریق مؤسساتی مانند شورای فیلم در بریتانیا و یا‬
‫بنیاد ملی هنر در آمریکا)‪ ،‬گروههای نوعدوست (بنیاد گوگنهایم) یا به وسیلة‬
‫شرکتهای تلویزیونی (شبکه ‪ 4‬بریتانیا و تلویزیون عمومی ایالات متحده) از لحاظ‬
‫مالی تأمین میشوند‪.‬‬

‫عبارت سینمای مستقل معنایی جهانی ندارد‪ ،‬و به طور مناسبتری در رابطه با تبلور‬
‫خاص استقلال سینمایی در زمینههای فرهنگی و تاریخی ویژه در نظر گرفته میشود‪.‬‬

‫سینمای مستقل در بریتانیا در دهههای ‪ 0291‬و ‪ 0291‬با تولید فیلمهای آموزشی‪،‬‬

‫مستند و تجربی رشد یافت‪.‬‬

‫‪2‬‬
‫‪@Filmamooz‬‬ ‫آموزش سینما و فراخوان جشنواره ها‬
‫شناختهشدهترین این فیلمها‪ ،‬آنهایی هستند که از جانب دولت و از طریق نهادهایی‬
‫چون هیات بازاریابی امپراتوری )‪ (Empire marketing board‬و یا‬
‫واحدهای فیلم جی اف او )‪(GFO film units‬که هر دو تحت رهبری جان‬
‫گریرسون بودند‪ ،‬مورد حمایت قرار گرفتند‪.‬‬

‫با آنکه گریرسون شخصاً از اینکه حمایت دولتی؛ استقلال فیلمهای او را به خطر‬
‫نینداخته است‪ ،‬راضی بود اما به هر حال باید این پرسش را مطرح کرد که هر شیوة‬
‫فیلمسازی که از سوی گروهی خارجی تأمین مالی شود‪ ،‬واقعاً تا چه اندازه میتواند‬
‫مستقل باشد‪.‬‬

‫انگیزة گریرسون برای کار در زمینه فیلم مستند از مخالفت وی با فیلمهای تخیلی –‬
‫که آنرا را صرفا پر زرق و برق توصیف میکرد – نشات گرفت‪.‬‬

‫این نوع مستند سازیها هم مانند بسیاری از فیلمهای مستقل‪ ،‬به شکلهای رایج‬
‫برای فیلمهای سینمایی توزیع نشدند و صرفا در کلوپهای فیلم‪ ،‬میتینگهای‬
‫اتحادیههای کارگری‪ ،‬احزاب سیاسی و در مدارس به نمایش در آمدند‪.‬‬

‫سه نوع گسترده از تولید فیلم مستقل در آمریکا طی بیست سال پس از جنگ جهانی‬
‫دوم‪ ،‬گسترش یافت‪ .‬فیلمسازان تجربی مانند مایا درن )‪ (Maya Deren‬و استن‬

‫‪3‬‬
‫‪@Filmamooz‬‬ ‫آموزش سینما و فراخوان جشنواره ها‬
‫براخاژ )‪(Stan Brakhage‬در شیوه فیلمسازی آوانگارد آمریکایی که بر نوعی‬
‫ایدئولوژی از فیلم به عنوان بیان فردی تأکید میکرد‪ ،‬پیشگام شدند‪.‬‬

‫در سالهای اولیه دهه ‪ ،0291‬فیلمسازان سرشناسی مانند شرلی کلارک‬

‫)‪(Shirley Clarke‬و جان کاناویتس )‪ (John Cassavetes‬با پس گرفتن‬
‫رهبری از از سینماهای نو اروپا و ژاپن در “سینمای نو آمریکا” پیشتاز شدند‪ ،‬و این‬
‫در حالی بود که در اواخر همین دهه‪ ،‬ریچارد لیکاک )‪ (Richard Leacock‬و‬
‫پنه بیکر )‪ (D.A.Pennebaker‬شکل دیگری از شیوه فیلمسازی مستقل را در‬
‫سینما – حقیقت به نمایش گذاشتند‪.‬‬

‫دلایل مرتبط با این مسئله که چرا فیلمسازان کار در بخش مستقل را انتخاب‬
‫میکردند‪ ،‬متفاوت است‪ .‬شاید بتوان مجموعههای اکشن در دهههای ‪ 0291‬و‬
‫‪ 0291‬را که حاوی ملاحظات ایدئولوژیک و سیاسی بود و یا رد ساختار قدرت و‬
‫مدل حاکم بر شیوه تولید هالیوودی را بتوان جزو این دلایل برشمرد‪.‬‬

‫اگر چه فیلمسازان آمریکایی مانند راس میر )‪ (Russ Meyer‬و دیوید لینچ‬
‫)‪(David Lynch‬برای فرار از کنترل و فرار از چنگ میثاقهای حاکم بر‬
‫سینمای مین استریم (جریان اصلی)‪ ،‬به کار در عرصه سینمای مستقل پرداختند تا‬
‫آزادی خلاقانه و نظارت مولفانه خود را در مراحل مختلف فرایند تولید حفظ کنند؛‬
‫اما با این وجود‪ ،‬سنمای مستقل در حاشیه سینمای تجاری باقی ماند‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫‪@Filmamooz‬‬ ‫آموزش سینما و فراخوان جشنواره ها‬
‫برای فیلمسازانی مانند ژان لوک گودار )‪ (Jean-Luc Godard‬و کاساویتس‬
‫استقلال – در میان سایر چیزها – این فرصت را به آنان داد تا سلطه فیلمنامه را به‬
‫چالش بکشند و به شیوههای بداههگویانه کار کنند ـ شیوهای که از نظر هالیوود غیر‬
‫اقتصادی است‪.‬‬

‫توزیع و نمایش فیلمهای مستقل هم مانند منابع سرمایهگذاری و شیوههای تولید به‬
‫شیوههای مختلفی صورت میگیرد‪.‬‬

‫هدف فیلمهایی که به صورت مستقل ساخته شدهاند‪ ،‬بیشتر بر پایه توزیع محدود بر‬
‫مدار سینمای هنری است‪ ،‬اگرچه گهگاه فیلمی که برخوردار از استعداد تجاری قوی‬
‫باشد ممکن است برای پخش از طرف یک استودیو یا یکی از شرکتهای پخش‬
‫اصلی انتخاب شود‪.‬‬

‫فیلمهای کوتاه و مستندها اغلب به وسیلة شرکتهای تعاونی مانند کارگاههای فیلم‬
‫که در دهه ‪ 0291‬تأسیس شدند و یا به توسط سازمانهای هنری که از طرف دولت‬
‫به آنها یارانه پرداخت میشود‪ ،‬پخش و نمایش داده میشوند‪.‬‬

‫‪http://www.hamshahrionline.ir‬‬

‫‪5‬‬