Μουσική και Σκάκι: Αχιλλέας Ζωγράφος, Russell Enterprises, Inc 2017.

224 σελίδες
Κριτική από: Patriarch Fan

Έχω ακούσει συχνά ανθρώπους να κάνουν συνδέσεις μεταξύ του σκακιού και των
μαθηματικών. Από φράσεις όπως η "γεωμετρία της σκακιέρας", ως τους
υπολογισμούς brute force εκατομμυρίων θέσεων ανά δευτερόλεπτο από τους
ισχυρότερους υπολογιστές και μηχανές, υπάρχει μια σαφής σύνδεση μεταξύ της
ψυχρής λογικής του σκακιού και της απόλυτης λογικής των μαθηματικών.
Λιγότερο συζητημένη, αν και όχι λιγότερο αληθινή, είναι η σχέση μουσικής και
σκακιού. Υπήρξαν πολλοί που ήταν επαγγελματίες υψηλού επιπέδου και των δύο. Ο
Vassily Smyslov δεν ήταν μόνο παγκόσμιος πρωταθλητής σκακιού, αλλά και
οπερατικός βαρύτονος. Ο συνάδελφός του Mark Taimanov ήταν ένας ισχυρός
γκρανμέτρ που έπαιξε στους αγώνες των υποψηφίων για το παγκόσμιο πρωτάθλημα
σκακιού, ενώ ήταν επίσης επαγγελματίας πιανίστας. Πολλοί άλλοι, όπως ο GM Igor
Ivanov, μελέτησαν τόσο σκάκι όσο και μουσική σε εξαιρετικά υψηλό επίπεδο.
Στην πραγματικότητα, ήταν η αγάπη και η γνώση της κλασικής μουσικής του Ivanov
που ενέπνευσε τον GM Jesse Kraai να χρησιμοποιήσει ένα κομμάτι του Vivaldi για το
τρέιλερ για το βιβλίο Lisa, ένα μυθιστόρημα σκακιού που μπορεί να δείτε εδώ.
Ήταν η διασύνδεση των δύο αγαπημένων αντικειμένων του που ενέπνευσαν τον
Αχιλλέα να γράψει αυτό το βιβλίο. Ένας κλασικά εκπαιδευμένος πιανίστας με
πανεπιστημιακές σπουδές, ο Αχιλλέας είναι επίσης πιστοποιημένος προπονητής της
FIDE με κορυφαία βαθμολογία 2205 και διδάσκει τόσο σκάκι όσο και μουσική στην
Ελλάδα για σχεδόν 20 χρόνια.
Πριν φτάσω στην ουσία της κριτικής, θα ήθελα να επισημάνω το μόνο πραγματικό
μου παράπονο σχετικά με αυτό το βιβλίο. Πολλές φορές όταν αναφέρεται ένα άρθρο
ή ένα κομμάτι μουσικής, είτε στο κείμενο είτε στις υποσημειώσεις δίνεται μόνο η
διεύθυνση URL. Σε ηλεκτρονική μορφή αυτό θα ήταν τέλειο, αλλά στην ανάγνωση
ενός βιβλίου είναι δύσκολο και κατά τη γνώμη μου πιθανό να αναγκάσει πολλούς
αναγνώστες να μην βιώσουν την πλήρη εμπειρία που επιδίωκε ο κ. Ζωγράφος.
Θα ήταν ωραίο αν υπήρχε ένας ιστότοπος στον οποίο θα παραπέμποταν ο
αναγνώστης και θα μπορούσε να δει εύκολα τους συνδέσμους που επιθυμεί κάνοντας
απλά κλικ σε αυτόν τον ιστότοπο. Αυτό είναι κυριολεκτικά το μόνο παράπονο που
έχω σχετικά με αυτό το βιβλίο.
Όσο για το περιεχόμενο, είναι δουλεμένο ωραία. Ως κείμενο, το βιβλίο έχει μἀλλον
επιστημονικό προσανατολισμό, αλλά αυτό δεν αποτελεί έκπληξη δεδομένου του
αντικειμένου. Σίγουρα, δεν είναι σαν να διαβάζετε ένα μυθιστόρημα της σειράς, αλλά
θα υποθέσω ότι ο καθένας που επιλέγει το βιβλίο δεν θα περιμένει μόνο εύκολο και
ανάλαφρο περιεχόμενο.
Ένα εντυπωσιακό χαρακτηριστικό είναι οι πολλές εικόνες που εμφανίζονται στο
βιβλίο. Ενώ μερικές είναι τυπικές ασπρόμαυρες αναπαραγωγές, υπάρχουν αρκετές
πλήρεις έγχρωμες φωτογραφίες και καλλιτεχνικές εκτυπώσεις. Η τέχνη πιάνει ένα
φάσμα από το βικτοριανό στο μοντέρνο και περιλαμβάνει πολλές ωραίες επιλογές
που δεν είχα ξαναδεί.
Ενώ η λειτουργία του βιβλίου είναι να συγκρίνει και να αντιπαραβάλει το σκάκι και
τη μουσική, ο τρόπος με τον οποίο ο κ. Ζωγράφος το κάνει είναι πολύ
συναρπαστικός.
Για παράδειγμα, εμφανίζεται μια εικόνα παρόμοια με αυτή:
Ο συγγραφέας σημειώνει πώς αυτό υποδηλώνει μια μελωδία όπου η μεσαία νότα
είναι ψηλότερη, η οποία αντιπροσωπεύεται γραφικά ως εξής: