Professional Documents
Culture Documents
Latihan Percobaan 3
Latihan Percobaan 3
Tingkat Tingkat
0.00 0.10 0.25 0.50 1.00 2.00 3.00 4.00
(mg/L) (mg/L)
Conc Conc Conc Conc Conc
Ulangan Abs Conc hitung Abs Conc hitung Abs Abs Abs Abs Abs Conc hitung Abs Ulangan
hitung hitung hitung hitung hitung
1 0.0043 -0.03 0.0155 0.08 0.0303 0.24 0.0622 0.57 0.1027 0.98 0.2008 1.99 0.3093 3.11 0.4079 4.13 1
2 0.0042 -0.03 0.0177 0.11 0.0324 0.26 0.0615 0.56 0.0925 0.88 0.2011 2.00 0.3075 3.09 0.3947 3.99 2
3 0.0036 -0.04 0.0174 0.10 0.0309 0.24 0.0653 0.60 0.0958 0.91 0.2036 2.02 0.3067 3.09 0.3822 3.86 3
4 0.0063 -0.01 0.0160 0.09 0.0326 0.26 0.0630 0.57 0.0926 0.88 0.2128 2.12 0.3091 3.11 0.3814 3.86 4
5 0.0038 -0.04 0.0177 0.11 0.0306 0.24 0.0627 0.57 0.0940 0.89 0.2055 2.04 0.3092 3.11 0.3864 3.91 5
6 0.0051 -0.02 0.0165 0.09 0.0328 0.26 0.0620 0.56 0.0936 0.89 0.1996 1.98 0.3064 3.08 0.3845 3.89 6
7 0.0056 -0.02 0.0163 0.09 0.0314 0.25 0.0662 0.61 0.0932 0.89 0.1998 1.98 0.3074 3.09 0.3817 3.86 7
Rata-rata 0.0047 -0.03 0.0167 0.10 0.0316 0.25 0.0633 0.58 0.0949 0.90 0.2033 2.02 0.3079 3.10 0.3884 3.93 Rata-rata
SD 0.00 0.01 0.00 0.01 0.00 0.01 0.00 0.02 0.00 0.04 0.00 0.05 0.00 0.01 0.01 0.10 SD
% RSD 21.21 -38.33 5.24 9.30 3.24 4.22 2.81 3.18 3.80 4.12 2.31 2.39 0.40 0.41 2.51 2.56 % RSD
%Rec #DIV/0! 97.20 100.09 115.41 90.32 101.04 103.31 98.22 %Rec
Syarat koefisien korelasi (r ) ; r > 0,9950
Syarat keberterimaan %RSD < 5 %
Kurva Kalibrasi Fe
D.std Fe Abs D.std Fe
0.4500
rerata 0.4000
0.00 0.0047 0.3500 f(x) = 0.0969804606x + 0.0073256075 slope 0.097 0
0.3000 R² = 0.9979916677
0.10 0.0167 intersept 0.0073 0.25
0.2500
0.25 0.0316 Col umn B r 0.9990 1.00
Abs
Abs
0.2000 Linear (Col umn B)
0.1500
0.1000
0.0500
2.00 0.2033 4.00
0.0000
3.00 0.3079 0.00 1.00 2.00 3.00 4.00 5.00 jumlah
4.00 0.3884 Cons intersept
slope
b. Evaluasi LDI c. Evaluasi LDM b. Evaluasi
0.2
3.00 0.2281 Col umn B 3.00
0.15 Li near (Col umn B)
4.00 0.2931 0.1 4.00
0.05
0
0.00 0.50 1.00 1.50 2.00 2.50 3.00 3.50 4.00 4.50
Parameter/
Axis Title Pengenceran
0.05
0
0.00 0.50 1.00 1.50 2.00 2.50 3.00 3.50 4.00 4.50
Axis Title
Ulangan
1
Parameter/ Bobot Fe 2
Pengenceran sampel Pengenceran = 1X 3
Ulangan (g) Abs C. (mg/L) Kadar (b/b) 4
1 0.0105 0.1628 2.1245 2.0233 rata-rata abs 5
2 0.0116 0.1840 2.4177 2.0842 0.1667 6
3 0.0103 0.1634 2.1328 2.0707 7
4 0.0101 0.1604 2.0913 2.0706
5 0.0108 0.1718 2.2490 2.0824
6 0.0106 0.1675 2.1895 2.0656
7 0.0100 0.1570 2.0443 2.0443
rerata 2.06
SD 0.02 Data Terse
%RSD 1.06
%CV 3.59
2/3 CV 2.39 e. Evaluasi Akurasi
Data Tersebut presisi karena %RSD < 2/3 cv Horwitz
spike standar Fe 5 m
e. Evaluasi Akurasi pengenceran 1x
Ulangan
spike standar Fe 5 mL dari larutan 100 mg/L (0.01%)
tanpa
pengenceran 1x spike (C1)
bobot Analit Fe 1
Ulangan Sampel Abs Kadar spike %rec
(g) C (mg/L) Kadar (%) std Fe (%) 2
tanpa spike 0.0104 0.2225 2.9502 2.8367 4.8077 3
1 0.0104 0.2645 3.5311 3.3953 4.8077 141.24 4
2 0.0103 0.2657 3.5477 3.4444 4.8544 141.00 Data tersebut 5
3 0.0102 0.2588 3.4523 3.3846 4.9020 151.74 akurasi, dilihat dari 6
%Recovery
4 0.0106 0.2686 3.5878 3.3847 4.7170 133.22 memenuhi syarat 7
5 0.0103 0.2614 3.4882 3.3866 4.8544 146.77 keberterimaan
6 0.0106 0.2665 3.5588 3.3573 4.7170 135.96
akurasi, dilihat dari
%Recovery
memenuhi syarat
keberterimaan
Evaluasi robutness
Bobot Uji F Uji t
Bobot Kadar Fe Sampel
Ulangan Sampel Uji F 1.322581 s gab = 0.013093 Ho : m1 = m2 Ulangan
Logam (g) (%) Logam (g) Kadar Fe
(%) f tab 4.99 t hit = 0.408248 HI : m1 ¹m2
1 0.0180 2.04 1.1053 2.08 t tab 2.179 1
2 0.0112 2.06 1.1034 2.05 Ho : m1 = m2 2
3 0.0198 2.07 1.1023 2.07 HI : m1 ¹m2 kedua data presisi Karena Fhit<Ftab (Terima 3
4 0.0170 2.07 1.1025 2.05 Ho) 4
5 0.0150 2.05 1.1018 2.07 kedua data presisi Karena Fhit<Ftab 5
6 0.0190 2.07 1.1026 2.08 (Terima Ho) 6
7 0.0126 2.07 1.1025 2.05 7
rerata 0.0161 2.0614 1.1029 2.0643 rerata
SD 0.0033 0.0121499 0.0012 0.0139728 SD
f.
f. Hasil Evaluasi Estimasi Ketidakpastian Pengukuran
1. Formula/Model
2. Identifikasi
3. Fish Bond
μVp μReg
μkal μEt
0.000225
μPM 0.00004
Deret
y = 0,097x + 0,0073 abs (ysampel)l = Standar
Deret xi (mg/L) yi xiyi xi² yc (yi-yc)² (xi-xr)²
Standar 1
1 0.00 0.0047 0 0.00 -0.075 6.4E-03 0.951 2
2 0.10 0.0167 0.0017 0.01 0.956 8.8E-01 0.010 3
3 0.25 0.0316 0.0079 0.06 2.502 6.1E+00 0.063 slope 0.097 4
4 0.50 0.0633 0.0317 0.25 5.079 2.5E+01 0.250 intersept 0.0073 5
5 1.00 0.0949 0.0949 1.00 10.234 1.0E+02 1.000 r 0.9990 6
8 4.00 0.3884 1.5536 16.00 41.162 1.7E+03 16.000 ∑
∑ 5.85 0.60 1.69 17.32 59.86 1797.43 18.27 rerata
rerata 0.98 0.10 0.28 2.89 9.98 299.57 3.05
n
slope Deret standar
intersept Ulangan yc/x
yo 1 Sy/x =
Sy/x = √(yi-yc)2/(n-2) 2
(yo-yr)2 3
1+1/n 4 b
b2∑(xi-xr)2 5 1+1/n + ((y
1+1/n + ((yo-yr)2 / b2 ∑(xi-xr)2) rerata √1+1/n +( (
√1+1/n +( (yo-yr)2 / b2 ∑(xi-xr)2) tan alfa Sx = ((Sy/x/slope)*
Sx = ((Sy/x/slope)*√1+1/n + (yo-yr)2 / b2 ∑(xi-xr)2 tan-1 alfa
Pipet Volumetri
μ volume Pipet Ketidakpastian asal
Koef. Muai air Variasi suhu μ (efek) T volumetri (mL) Tempetarur
(oC) (oC) Vol. Pipet K (mL)
Ketidakpastian asal Volumetri (mL)
Tempetarur
0.00021 7 25 1.73205 0.0212 Ketidakpastian asal
μ (efek) T 0.0274 Tempetarur
Ketidakpastian asal Data kal. Pabrik (mL) K (mL)
Tempetarur
0.03 1.73205 0.0173
6. Ketidakpastian Asal Presisi Metode Penetapan N_NO₂ dalam Air Bersih (μPM)
Blanko
smpl
1
2
3
4
5
7
Rerata
SD
%RSD
μPM=SD
9. Ketidakpastian Diperluas U
U mg/L
10. Pelaporan
pelaporan = mg/L
4
4 SIMPULAN
KEPUTUSAN HASIL VALIDASI METODE UJI PENETAPAN KADAR NITRIT DALAM AIR BERSIH SECARA SPEKTROFOTOMETRI UV-VIS
Metode Acuan :
Nama Alat :
Nama Analis :
Matriks : Nilai Batas toleransi (Syar Simpulan
Instrumentasi :
0.9991 r > 0.99
No Parameter Tanggal Pelaksanaan 46.91°
0.0014
1 Linearitas 0.0081
Sensitivitas 1.4469 < 5%
2 LDI/LOD 93.02 (90-110)%
3 LDM Uji F hit < F tabel
4 Presisi (%RSD) t hit < t tabel
5 Akurasi (%Recovery) 0.039432 U < Nilai Uji (CS)
6 Robutnes
7 Ketidakpastian (U)
Kesimpulan Valid
0.00 0.10 0.25 0.50 1.00 2.00 3.00 4.00
0.0058 0.0088 0.0177 0.1347 0.0327 0.2843 0.0653 0.6176 0.0990 0.9629 0.2086 2.0855 0.3093 3.1167 0.3995 4.0395
0.0036 -0.0143 0.0157 0.1158 0.0304 0.2605 0.0613 0.5763 0.0908 0.8791 0.1980 1.9765 0.3065 3.0879 0.3773 3.8128
Syarat keberterimaan %Rec (90 - 110)
0.4500
LDI 0.4000
Abs yc yi-yc (yi-yc)2 sy/x LOQ
teoritis f(x) = 0.0975990529x + 0.005150513
rerata (yi) 0.3500 R² = 0.9973938816
0.0047 0.0050 -0.0003 7.3E-08 0.3000
0.0316 0.0294 0.0022 4.8E-06 0.2500
Column T
0.0949 0.1026 -0.0077 6.0E-05 0.2000 Linear (Column T)
0.2033 0.2003 0.0030 9.1E-06 0.00751 0.231 0.7686 0.1500
0.3079 0.2980 0.0100 1.0E-04 0.1000
0.0500
0.0000
0.00 0.50 1.00 1.50 2.00 2.50 3.00 3.50 4.00 4.50
0.2500
Column T
0.2000 Linear (Column T)
0.00751 0.231 0.7686 0.1500
0.1000
0.3884 0.3956 -0.0072 5.2E-05
0.0500
1.0308 1.0308 2.8883146E-16 0.000225
0.0000
0.0050 r= 0.9987 0.00 0.50 1.00 1.50 2.00 2.50 3.00 3.50 4.00 4.50
0.0977
b. Evaluasi LDI c. Evaluasi LDM
LDM
Abs Cons Ulangan Abs Cons teoritis
0.0106 0.0576 1 0.0376 0.33
0.0100 0.0515 2 0.0328 0.28 rumus
0.0100 0.0515 3 0.0328 0.28 Sensitivitas 0.0044 x konsentrasi rata rata : abs rata rata
0.0091 0.0423 4 0.0349 0.31 0.35 0.04 0.04 dari linearitas (terserah yang mana aja)
0.0095 0.0464 5 0.0336 0.29 konsentrasi 4 konsentrasi 0.25
0.0108 0.0597 6 0.0372 0.33
0.0100 0.0515 7 0.0331 0.29
rerata 0.0515 rerata 0.30
SD 0.0060 SD 0.02
LDI 0.0152 LDM 0.05
%RSD 11.65
luasi Presisi
0.35
Rata Abs 0.3
f(x) = 0.0723221053x + 0.0091863158
0.0047 Slope 0.0723 0.25 R² = 0.9982340153
0.0448 Intersep 0.0092 0.2
Column T
0.0825 0.15 0.9991
Linear (Column T)
0.1613 0.1
0.2281 0.05
0.2931
0
0.001.002.003.004.005.00
Bobot Fe
sampel Pengenceran = 1X
(g)
Bobot
sampel
(g) Abs C. (mg/L) Kadar (b/b)
0.0105 0.1628 2.12 2.02
0.0116 0.1840 2.42 2.08
0.0103 0.1634 2.13 2.07
0.0101 0.1604 2.09 2.07
0.0108 0.1718 2.25 2.08
0.0106 0.1675 2.19 2.07 0.005
0.0100 0.1570 2.04 2.04
rerata 2.06 c2
SD 0.02
%RSD 1.06
%CV 3.59
2/3 CV 2.39
Data Tersebut presisi karena %RSD < 2/3 cv Horwitz
luasi Akurasi
2. Identifikasi
3. Fish Bond
μVp μReg
μkal μEt
0.000225
μPM 0.00004
0
0.0047 0.00 0.00 0.005 7.3E-08 2.918
0.25 0.0316 0.01 0.06 0.029 4.8E-06 0.063
1.00 0.0949 0.09 1.00 0.103 6.0E-05 1.000 slope 0.0977
2.00 0.2033 0.41 4.00 0.200 9.1E-06 4.000 intersept 0.0050
3.00 0.3079 0.92 9.00 0.298 1.0E-04 9.000
4.00 0.3884 1.55 16.00 0.396 5.2E-05 16.000
10.25 1.03 2.99 30.06 1.03 0.00 32.98
1.71 0.17 0.50 5.01 0.17 0.00 5.50
n 6
slope 0.0977 Deret standar
intersept 0.0050 Ulangan yc/x
yo 0.1667 1
Sy/x = √(yi-yc)2/(n-2) 0.0075062175 2
(yo-yr)2 2.60829081633E-05 3
1+1/n 1.1666666667 4
b2∑(xi-xr)2 0.314556923 5
1+1/n + ((yo-yr)2 / b2 ∑(xi-xr)2) 1.1667495862 rerata
√1+1/n +( (yo-yr)2 / b2 ∑(xi-xr)2) 1.0801618333 tan alfa
= ((Sy/x/slope)*√1+1/n + (yo-yr)2 / b2 ∑(xi-xr)2 0.08302 tan-1 alfa
6. Ketidakpastian Asal Presisi Metode Penetapan N_NO₂ dalam Air Bersih (μPM)
Abs
Kons N_NO2
Ulangan Sampel Sampel (μg/mL)
(μg/mL)
1 0.1628 2.0229
2 0.1840 2.0838
3 0.1634 2.0702
4 0.1718 2.0819
5 0.1675 2.0651
6 0.1570 2.0438
Rerata 0.1678 2.0613
SD 0.0237
%RSD 0.0114897487
μPM=SD 2.4E-02
Volume pipet mL
volumetric
Presisi Metode mg/L
kadar fe dalam
sampel
Rec
Rata-rata
8. Ketidakpastian Gabungan
Csampel mg/L
etidakpastian gabungan
μgab mg/L
9. Ketidakpastian Diperluas
mg/L
10. Pelaporan
pelaporan = mg/L
SIMPULAN
KEPUTUSAN HASIL VALIDASI METODE UJI PENETAPAN KADAR NITRIT DALAM AIR BERSIH SECARA SPEKTROFOTOMETRI UV-VIS
Metode Acuan :
Nama Alat :
Nama Analis :
Matriks : Nilai Batas toleransi (Syar Simpulan
Instrumentasi :
0.9991 r > 0.99
No Parameter Tanggal Pelaksanaan 46.91°
0.0014
1 Linearitas 0.0081
Sensitivitas 1.4469 < 5%
2 LDI/LOD 93.02 (90-110)%
3 LDM Uji F hit < F tabel
4 Presisi (%RSD) t hit < t tabel
5 Akurasi (%Recovery) 0.039432 U < Nilai Uji (CS)
6 Robutnes
7 Ketidakpastian (U)
Kesimpulan Valid
a. Evaluasi Linearitas
Tingkat
0.00 0.10 0.25 0.50 1.00 2.00 3.00 4.00
(mg/L)
Conc Conc Conc Conc Conc Conc
Ulangan Abs Conc hitung Abs Conc hitung Abs Abs Abs Abs Abs Abs
hitung hitung hitung hitung hitung hitung
1 0.0043 -0.0069 0.0155 0.0303 0.2594 0.0622 0.5860 0.1027 1.0007 0.2008 2.0052 0.3093 3.1162 0.4079 4.1258
2 0.0042 -0.0079 0.0177 0.1303 0.0324 0.2809 0.0615 0.5788 0.0925 0.8963 0.2011 2.0083 0.3075 3.0978 0.3947 3.9907
3 0.0036 -0.0140 0.0174 0.1273 0.0309 0.2655 0.0653 0.6177 0.0958 0.9301 0.2036 2.0339 0.3067 3.0896 0.3822 3.8627
4 0.0063 0.0136 0.0160 0.1129 0.0326 0.2829 0.0630 0.5942 0.0926 0.8973 0.2128 2.1281 0.3091 3.1142 0.3814 3.8545
5 0.0038 -0.0120 0.0177 0.1303 0.0306 0.2624 0.0627 0.5911 0.0940 0.9116 0.2055 2.0533 0.3092 3.1152 0.3864 3.9057
6 0.0051 0.0013 0.0165 0.0328 0.2850 0.0620 0.5840 0.0936 0.9075 0.1996 1.9929 0.3064 3.0865 0.3845 3.8862
7 0.0056 0.0064 0.0163 0.0314 0.2706 0.0662 0.6270 0.0932 0.9034 0.1998 1.9950 0.3074 3.0967 0.3817 3.8575
Rata-rata 0.0047 -0.0028 0.0167 0.1252 0.0316 0.2724 0.0633 0.5970 0.0949 0.9210 0.2033 2.0310 0.3079 3.1023 0.3884 3.9262
SD 0.0010 0.0102 0.0009 0.0083 0.0010 0.0105 0.0018 0.0182 0.0036 0.0369 0.0047 0.0481 0.0012 0.0127 0.0098 0.0999
% RSD 21.21 -368.20 5.24 6.64 3.24 3.85 2.81 3.05 3.80 4.01 2.31 2.37 0.40 0.41 2.51 2.55
%Rec 125.22 108.95 119.39 92.10 101.55 103.41 98.15
Syarat koefisien korelasi (r ) ; r > 0,9950
Syarat keberterimaan %RSD < 5 %
Batas atas
0.0058 0.0088 0.0177 0.1347 0.0327 0.2843 0.0653 0.6176 0.0990 0.9629 0.2086 2.0855 0.3093 3.1167 0.3995 4.0395
Batas
bawah 0.0036 -0.0143 0.0157 0.1158 0.0304 0.2605 0.0613 0.5763 0.0908 0.8791 0.1980 1.9765 0.3065 3.0879 0.3773 3.8128
Syarat keberterimaan %Rec (90 - 110)
LDI
0.4500
LDI 0.4000
D.std Fe Abs yc yi-yc (yi-yc)2 sy/x LOQ f(x) = 0.0975990529x + 0.005150513
teoritis 0.3500
rerata (yi) R² = 0.9973938816
0.3000
0 0.0047 0.0050 -0.0003 0.0000 0.2500 Column T
0.25 0.0316 0.0294 0.0022 0.0000 0.2000 Linear (Column T)
1.00 0.0949 0.1026 -0.0077 0.0001 0.1500
0.1000
2.00 0.2033 0.2003 0.0030 0.0000 0.00751 0.231 0.7686
0.0500
3.00 0.3079 0.2980 0.0100 0.0001 0.0000
4.00 0.3884 0.3956 -0.0072 0.0001 0.000.501.001.502.002.503.003.504.004.50
0.1500
0.1000
0.00751 0.231 0.7686
0.0500
0.0000
0.000.501.001.502.002.503.003.504.004.50
jumlah 1.0308 1.0308 0.0000 0.0002
LDM
Ulangan Abs Cons Ulangan Abs Cons teoritis
1 0.0106 0.0576 1 0.0376 0.3341
2 0.0100 0.0515 2 0.0328 0.2850
3 0.0100 0.0515 3 0.0328 0.2850 Sensitivitas
4 0.0091 0.0423 4 0.0349 0.3065 0.35 0.04 0.04
5 0.0095 0.0464 5 0.0336 0.2932 konsentrasi 4 konsentrasi 0.25
6 0.0108 0.0597 6 0.0372 0.3300
7 0.0100 0.0515 7 0.0331 0.2880 rumus
rerata 0.0515 rerata 0.3031 0.0044 x konsentrasi rata rata x abs rata rata
SD 0.0060 SD 0.0211 dari linearitas (terserah yang mana aja)
LDI 0.0152 LDM 0.0490
%RSD 11.65
LDI 0,1
e. Evaluasi Akurasi
spike standar Fe 5 mL dari larutan 100 mg/L (0.01%)
pengenceran 1x
bobot Analit Fe
Kadar spike
Ulangan Sampel Abs %rec
C (mg/L) Kadar (%) std Fe (%)
(C2)
(g) (C1)
tanpa
spike (C3) 0.0106 0.1667 2.1779 2.05 4.72
1 0.0104 0.2625 3.5026 3.37 4.81 27.31 Data tersebut tidak recovery tidak diterima sehingga tidak ditulis di fish bone
2 0.0103 0.2657 3.5468 3.44 4.85 28.61 akurasi, dilihat dari
3 0.0102 0.2588 3.4514 3.38 4.90 27.11 %Recovery yang
tidak memenuhi
4 0.0106 0.2686 3.5869 3.38 4.72 28.18 syarat
5 0.0103 0.2614 3.4874 3.39 4.85 27.42 keberterimaan
6 0.0106 0.2665 3.5579 3.36 4.72 27.60
7 0.0104 0.2663 3.5551 3.42 4.81 28.37
rerata 27.80
syarat keberterimaan akurasi = (90-110) %
Evaluasi robutness
Uji F Uji t
Bobot Bobot
Kadar Fe Sampel
Ulangan Sampel Uji F 1.322581 s gab = 0.013093 Ho : m1 = m2
Logam (g) (%) Logam (g) Kadar Fe
(%) f tab 4.99 t hit = 0.408248 HI : m1 ¹m2
1 0.0180 2.04 1.1053 2.08 t tab 2.179
2 0.0112 2.06 1.1034 2.05 Ho : m1 = m2
3 0.0198 2.07 1.1023 2.07 HI : m1 ¹m2 kedua data presisi Karena Fhit<Ftab
4 0.0170 2.07 1.1025 2.05 (Terima Ho)
5 0.0150 2.05 1.1018 2.07 kedua data presisi Karena Fhit<Ftab
6 0.0190 2.07 1.1026 2.08 (Terima Ho)
7 0.0126 2.07 1.1025 2.05
rerata 0.0161 2.0614 1.1029 2.0643
SD 0.0033 0.0121499 0.0012 0.0139728
ESTIMASI