Professional Documents
Culture Documents
Συντακτική Oμάδα:
Κωνσταντινίδης Γιώργος
Λεγάκις Αναστάσιος
Λιέας Νίκος
Πάλλα Βίκυ
Παπακώστα Ελευθερία
Παραλυκίδης Νίκος
Υπεύθυνη Περιοδικού:
Βίκυ Πάλλα
Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Μετεώρων
Δημιουργικό - Eκτύπωση: & Μουσείο Μανιταριών
Λυχνία Α.Ε. Πίνδου 20 Καλαμπάκα
Ανδραβίδας 7, 13671 Χαμόμυλο Αχαρνών Τ.Κ. 42200
Τηλ: 2432024959 Fax: 2432024001
Τ. 210 3410436, F. 210 3425967 mail: info@meteoramuseum.gr
lyhnia.com • info@lyhnia.com www.meteoramuseum.gr
10ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ
ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕΤΕΩΡΩΝ &
ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΜΑΝΙΤΑΡΙΩΝ
Νίκος Πάλλας
Διευθυντής του Μουσείου
Η σκέψη για την έκδοση περιοδικού από το Mουσείο, ξεκίνησε από την ανάγκη να κοινοποιούμε
τις δράσεις μας, αλλά και να διερευνούμε τους τρόπους ανάδειξης των άξιων στόχων και των
Σημείωμα της
μηνυμάτων μας. Στη βάση αυτή «στήθηκε» το περιοδικό, οι σελίδες του απέκτησαν χρώμα και έκδοσης
περιεχόμενο, τα μηνύματα υπάρχουν παντού, ενώ ταυτόχρονα αναδείχθηκε μια σειρά από
συνεργασίες, με πανεπιστήμια, περιβαλλοντικές οργανώσεις, επιστήμονες, αλλά και απλούς
φίλους του Μουσείου, που για άλλη μια φορά στήριξαν τις προσπάθειές μας.
Με το τεύχος αυτό, φιλοδοξούμε να ανοίξουμε έναν νέο κύκλο. Έναν κύκλο, που σαφώς θα
εμπεριέχει όλα τα προηγούμενα, αλλά ταυτόχρονα θα αναδεικνύει και θέματα τοπικού χαρακτήρα
μεν, αλλά που έχουν και ένα γενικότερο ενδιαφέρον. Θα γίνουμε δηλαδή λίγο περισσότερο
«εξωστρεφείς». Δεν θα περιοριζόμαστε απλά «στα του οίκου μας», αλλά θα ασχολούμαστε
και με πτυχές που αγγίζουν όχι μόνο την καθημερινότητα, αλλά το μέλλον και την προοπτική
αυτού του τόπου.
Η λογική είναι απλή: Πιστεύουμε ότι πολιτισμός, αειφόρια και προστασία του περιβάλλοντος, 3
ανάπτυξη και προσφορά υπηρεσιών, αποτελούν αλληλένδετους κρίκους μιας αλυσίδας, που
κρατούν σταθερή την πορεία μιας περιοχής προς το μέλλον. Η υπερτίμηση ή υποτίμηση του
ενός, σε βάρος του άλλου, δημιουργεί ανισορροπίες που είναι μαθηματικά βέβαιον ότι θα
«εισπραχθούν» με αρνητικό τρόπο στο μέλλον.
Ποιος μπορεί αλήθεια να φανταστεί τα Μετέωρα και τη Μοναστική Πολιτεία, χωρίς προστασία
της χλωρίδας και της πανίδας τους, ή την οικιστική και εν γένει ανάπτυξη της περιοχής, χωρίς
κανόνες που ενσωματώνουν αρμονικά στο περιβάλλον κάθε πρωτοβουλία; Ποιος μπορεί να
φανταστεί οποιαδήποτε περιοχή φυσικού κάλλους, που μπορεί να προσφέρει τα μέγιστα στην
αναπτυξιακή διαδικασία, χωρίς ανάλογη προσφορά υποδομών και υπηρεσιών;
Θα είμαστε επομένως απολύτως ελλειμματικοί, στο βαθμό που «κλεινόμαστε στο καβούκι μας»
και απλά προσπαθούμε να είμαστε μια «όαση πρωτοβουλιών» σε ένα περιβάλλον στάσιμο,
αυτοϊκανοποιούμενοι ενδεχομένως από τις επιδόσεις μας! Όλοι μας πρέπει να είμαστε ενταγμένοι
σε ένα ενιαίο πλαίσιο πράξεων, που μοναδικό στόχο θα έχει την ανάπτυξη της περιοχής, με
όρια, κανόνες και περιβαλλοντική προστασία.
Στη βάση αυτή, σήμερα, σ’αυτό το τεύχος σας παρουσιάζουμε την πόλη των Τρικάλων. Την πόλη
των πρωτοπόρων πρωτοβουλιών. Ένα στολίδι της Θεσσαλίας, που ενσωματώνει αρμονικά το
χθες με το σήμερα, ενώ ταυτόχρονα ανοίγει δρόμους για το μέλλον! Απολαύστε την!!!
Τα νέα του Ολοκλήρωση της έρευνας
Μουσείου με το Ιόνιο Πανεπιστήμιο
Ολοκληρώθηκε η έρευνα κοι-
Ξεκίνησε το Κυνήγι Τρούφας για νού που διοργάνωσε το Μου-
σείο σε συνεργασία με το Τμήμα
το 2018 Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομί-
ας και Μουσειολογίας του Ιο-
νίου Πανεπιστημίου. Η έρευνα
διήρκησε περίπου 12 μήνες και
συγκεντρώθηκαν 660 ερωτηματολόγια, τα οποία
συμπλήρωναν οι επισκέπτες καθόλη τη διάρκεια και
αφορούσαν ουσιαστικά τη γενικότερη μουσειακή
τους εμπειρία, τις εντυπώσεις τους κ.λ.π. Υπεύθυνοι
της έρευνας αλλά και της ομάδας επεξεργασίας
των στοιχείων είναι ο Επίκουρος Καθηγητής του
τμήματος και διευθυντής του εργαστηρίου Μουσει-
λογίας κ.Παπαϊωάννου και ο υποψήφιος διδάκτορας
και ερευνητής κ. Σαραντίδης ενώ στην ομάδα από
πλευράς του Μουσείου συμμετέχει η κα. Παπα-
4 Ξεκίνησε η νέα περίοδος Κυνηγιού Τρούφας που διοργανώνει το Μου- κώστα Ελευθερία, υπεύθυνη εκπαιδευτικών προ-
σείο στην ευρύτερη περιοχή των Μετεώρων. Η περίοδος αυτή διαρκεί γραμμάτων και προγραμματισμού του Μουσείου. Τα
από τα μέσα Μαρτίου έως τέλος Οκτωβρίου και μπορούν να λάβουν στοιχεία αυτή τη στιγμή βρίσκονται στη διαδικασία
μέρος οργανωμένες ομάδες, ή και μεμονωμένα άτομα. Η συγκεκρι- επεξεργασίας και τα αποτελέσματα θα ανακοινω-
μένη δραστηριότητα, εκτός του ότι εντάσσεται στην προσπάθεια θούν σύντομα. Είναι ίσως η πρώτη φορά στην Ελ-
του Μουσείου για την ανάδειξη των μανιταριών και την εντονότερη λάδα που γίνεται τέτοιου είδους εμπεριστατωμένη
είσοδο τους στις διατροφικές μας συνήθειες, αποτελεί και μια νέα έρευνα, γι’ αυτό και τα συμπεράσματα θα είναι
εναλλακτική πρόταση για τους επισκέπτες, μοναδική στην Ελλάδα. ιδιαίτερα χρήσιμα. Εμείς πρέπει για άλλη μια φορά
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα να ευχαριστήσουμε το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και τους
www.trufflehunting.net ή απευθυνθείτε στο Μουσείο. υπεύθυνους της έρευνας για τη συνεργασία αυτή.
Κατέρρευσε το Θεογέφυρο
Ένα μοναδικό δημιούργημα της φύσης έχει πάψει να υπάρχει. Πρόκειται
για το Θεογέφυρο, στον ποταμό Καλαμά, στην Ήπειρο, που κατέρρευσε
λόγω των έντονων τελευταίων βροχοπτώσεων. Αποτελούσε αξιοθέατο της
περιοχής, ενώ είχε χαρακτηριστεί ως αρχαιολογικός χώρος, με ύψος 20
μέτρα και πλάτος 3 με 4 μέτρα. Σύμφωνα με την παράδοση, ονομάστηκε
«γεφύρι του Θεού», καθώς όταν μία γυναίκα χρειάστηκε να επιστρέψει στο
σπίτι για να ταΐσει το παιδί της, τα φουσκωμένα νερά του ποταμού υποχώρησαν και σχηματίστηκε το γεφύρι αυτό.
Πηγή: huffingtonpost.gr
Κλείνουν στη Νορβηγία τα εκτροφεία
κόκκινης αλεπούς για γούνες
Στη Νορβηγία, τη χώρα που υπήρξε η μεγαλύτερη παραγωγός
γούνας αλεπούς παγκοσμίως, δεν θεωρείται πια μόδα η γούνα
και σταδιακά σταματούν την παραγωγή της μέχρι το 2025. Αυτό
μάλιστα συνέβη τη στιγμή που υπάρχουν 200 εκτροφεία στη χώρα,
απασχολούν 400 εργαζομένους, με ετήσιο κύκλο εργασιών γύρω
στα 60 εκατομμύρια δολάρια. Τα συναισθήματα είναι προφανώς
αντικρουόμενα. Οι εκτροφείς ανησυχούν, ενώ οι οργανώσεις για
τα δικαιώματα των ζώων πανηγυρίζουν. Όμως η κυβέρνηση εμφανίζεται να επιμένει στο «πράσινό» της πρόγραμμα.
Πηγή: dw.com
Γνωρίζετε ότι:
1. Η αρχαιότερη ελιά στον κόσμο βρίσκεται στην Κρήτη, στις Άνω Βουβές Κισσάμου Χανίων;
2. Η «ελιά των Βουβών» όπως είναι γνωστή, ξεπερνά σε ηλικία τα 3.000 χρόνια και έχει περίμετρο 7
κορμού 12,5 μέτρα;
3. Έχει διάμετρο 4,6 μέτρα, ανήκει στην ντόπια ποικιλία και το 1990 κηρύχτηκε από το νομαρχιακό
συμβούλιο Χανίων ως Μνημείο Εξαιρετικής Σημασίας της Φύσης;
4. Το 40% των συνολικών ενεργειακών αναγκών της χώρας μας καταναλώνεται από τα κτίρια;
5. Από το 1980 μέχρι σήμερα, μόλις το 3% των κτιρίων στην Ελλάδα έχουν κατασκευαστεί με βάση
των Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης (ΚΕΝΑΚ);
6. Σύμφωνα με μία νέα Αμερικάνικη επιστημονική έρευνα, τα φουγάρα των πλοίων κάνουν τις καταιγίδες
πιο έντονες;
7. Η μελέτη αυτή συσχετίζει άμεσα τα καυσαέρια των πλοίων με την ένταση των καταιγίδων και
ανακαλύπτει ότι οι αστραπές συμβαίνουν με διπλάσια συχνότητα πάνω από μεγάλες ναυτιλιακές
οδούς;
8. Οι οδοί που μελετήθηκαν είναι στον Βόρειο Ινδικό Ωκεανό, ο πορθμός της Μαλάκκας και η θάλασσα
της Νότιας Κίνας;
9. Τα υψηλά επίπεδα ρύπανσης της ατμόσφαιρας για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να φέρουν
κακής ποιότητας ύπνο ή αϋπνία;
10. Οι πιθανότητες να μην κάνουν καλό και επαρκή ύπνο οι εκτεθειμένοι σε υψηλά επίπεδα ρύπων είναι
αυξημένες από 50-57%;
11. Το νησί Χέντερσον στο Νότιο Ειρηνικό που είναι ακατοίκητο, αποτελεί τη «χωματερή της Γης»;
12. Καθημερινά ξεβράζονται σ’ αυτό 13.000 «καινούρια» σκουπίδια, ενώ περίπου 38 εκατομμύρια
κομμάτια πλαστικού βρίσκονται αυτή τη στιγμή πάνω στο νησί;
Οικολογία: Καρποφορεί ανάμεσα σε βρύα (Fossowbronia spp., Pottiaceae). Σπάνιο είδος στην Ελλάδα, βρέθηκε μόνο μια
φορά στη Νέα Μάκρη Αττικής.
Μορφολογία: Ασκώματα πολύ μικρά (Ø 1-2 χιλ.), άμισχα, δισκοειδή, με πορτοκαλί ή πορτοκαλοκόκκινο υμένιο και ομοι-
όχρωμη εξωτερική επιφάνεια.
Μικροσκοπία: Ιστός δοχείου δίστρωμος, από εξωτερικό στρώμα πάχους 40 μm, με ακανόνιστα τακτοποιημένες υφές (Ø
6-8 μm) και εσωτερικό πάχους 100 μm, αποτελούμενο από πολυγωνικά κύτταρα (6-14 x 6-20 μm). Υφυμένιο πάχους 100
μm, αποτελούμενο από υφές (Ø 4-6 μm) και υμένιο πάχους 300 μm. Ασκοί: 26-34 x 280 -370 μm, 8σποροι, ροπαλόμορ-
φοι, μονόσειροι, με αμυλώδη κορυφή. Ασκοσπόρια: 18-22 (-24) μm, συμπεριλαμβανομένης της διακόσμησης, σφαιρικά,
υαλώδη, με χαρακτηριστικά, ακανόνιστα, φύματα (3,2-4,8 x 1,6-3,2 μm), που εμφανίζουν αφρώδη εμφάνιση, εξ αιτίας
των σταγόνων που περιέχουν, και διαλύονται σε ΚΟΗ (2%) μετά από 5’. Παραφύσεις (Ø 4-6 μm) κυλινδρικές, ευθείες, με
διευρυμένη κορυφή (Ø 8-10 μm).
Βιβλιογραφία: Yei Zeng Wang -James W. Kimbrough: Monographic Studies of North American species of Octospora
previously ascribed to Lamprospora (Pezizales, Ascomycetes).
Αρ. συλλογής: BΚ 3920, Νέα Μάκρη Αττικής, σε διάκενο πευκοδάσους, ανάμεσα σε βρύα, 09/01/2015. Το βρήκε, το
φωτογράφισε, το εξέτασε μικροσκοπικά και το ταυτοποίησε ο Βασίλης Καουνάς (Μανιταρόφιλοι Ελλάδας).
Επιμέλεια: Λιέας Νίκος
Οικονομολόγος, Φίλοι του Μουσείου
Ευρωπαϊκό Μουσείο της Χρονιάς: Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Santa Barbara: Δράσεις
Υποψήφια για το βραβείο δύο ελ-
ληνικά μουσεία
Φεστιβάλ κρασιού και φαγητού Μουσείων
Το Μουσείο
Φυσικής Ιστο-
ρίας της πόλης
Santa Barbara
στην Καλιφόρ-
νια των Η.Π.Α. θα διεξάγει στις 30 Ιου-
νίου την ετήσια εκδήλωση του «Wine
+ Food Festival». Στους ειδυλλιακούς
Το βραβείο «Ευρω- εξωτερικούς χώρους του Μουσείου
παϊκό Μουσείο της συγκεντρώνονται περισσότεροι από
Χρονιάς» ιδρύθηκε 50 οινοποιοί της περιοχής και δεκάδες προμηθευτές
το 1977 από τους τροφίμων και ταλαντούχοι σεφ που προσφέρουν στους
Kenneth Hudson καιRichard Hoggart, συμμετέχοντας την ευκαιρία να δοκιμάσουν εξαιρετικές
υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της γεύσεις. Το γεγονός που κάνει κάθε χρόνο sold out και
9
Ευρώπης, με στόχο την αναγνώριση προσελκύει πάνω από 1.000 επισκέπτες εκτιμάται ότι
της αριστείας στον τομέα του ευρω- θα προσφέρει χρηματοδότηση για το Μουσείο άνω
παϊκού μουσείου και την ενθάρρυνση των 100.000$.
καινοτόμων διαδικασιών στον κόσμο
των μουσείων. Για το 2018, δύο ελλη- Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Λονδίνου: Έκθεση «Δηλητήριο: Δολοφόνος
νικά μουσεία διεκδικούν το βραβείο. και θεραπεία»
Το Μουσείο φιλοξενεί μέχρι και το Μάιο
του 2018 μερικά από τα πιο δηλητηριώ-
δη πλάσματα της γης και παρουσιάζει την
εκπληκτική σχέση τους με την ανθρώπινη
υγεία. Το κοινό βρίσκεται σε απόσταση
αναπνοής από πλήθος δειγμάτων που
Μουσείο Φυσικής Ιστορίας
περιλαμβάνουν φίδια, σαλιγκάρια, σκορπιούς, φυτά και άλλα και
Λονδίνου: Βραβείο κοινού για
μαθαίνει πως οι άνθρωποι έχουν βρει δημιουργικούς τρόπους
το διαγωνισμό «Φωτογράφος
να εξουδετερώσουν και να αξιοποιήσουν τις ιδιότητες του δη-
της Άγριας Ζωής 2018»
λητηρίου και πώς σήμερα μερικά από τα πιο θανατηφόρα δηλητήρια της φύσης
σώζουν πραγματικά ζωές.
Πολλά είναι τα σημεία εκείνα που αξίζουν της προσοχής μας. Η παρουσίασή τους βέβαια μέσα σε λίγες σελίδες ενός
περιοδικού, πιθανόν να τα αδικεί, όμως σε κάθε περίπτωση πιστεύουμε ότι βοηθά στην ανάδειξή τους.
Η ποικιλία των επιλογών, οι μικρές αποστάσεις μεταξύ τους, αλλά και η διάθεση εξυπηρέτησης των επισκεπτών από
τους κατοίκους, καθιστούν τα Τρίκαλα έναν προορισμό ικανό να προσφέρει συγκινήσεις, όχι μόνο τον χειμώνα, αλλά
και το καλοκαίρι.
13
Η παλιά πόλη των Τρικάλων, αποτελείται από τις συνοικίες Βαρούσι και παλιά Μανάβικα. Το Βαρούσι βρίσκεται στις
παρυφές του Φρουρίου και ήταν η αρχοντογειτονιά των Τρικάλων, η οποία σήμερα είναι διατηρητέα στο σύνολό της.
Τα βαρουσιώτικα σπίτια, βαμμένα με διάφορα χρώματα, αποτελούν αδιάψευστους μάρτυρες της οικονομικής ακμής
της πόλης, μεταξύ του 18ου και 19ου αιώνα, ενώ τα στενά σοκάκια προσδίδουν μια ανεπανάληπτη γραφικότητα.
Στο Βαρούσι βρίσκονται οι παλαιότερες εκκλησίες της πόλης, ενώ στη συνέχειά της μέχρι την κεντρική πλατεία,
απλώνονται τα παλιά Μανάβικα, με τη χαρακτηριστική ομοιόμορφη αρχιτεκτονική τους.
Τα Μανάβικα, αποτελούν σήμερα άλλο ένα σημείο αναφοράς για τους επισκέπτες, αφού εκεί μπορεί κανείς να απο-
λαύσει εξαιρετικό φαγητό και να διασκεδάσει σε μερικά από τα καλύτερα καφέ-μπαρ της πόλης.
Εκεί βρίσκεται επίσης μια τεράστια τοιχογραφία 150 τ.μ., η οποία αποδίδει με ρεαλιστικό τρόπο την καθημερινότητα
της πόλης. Αποτελεί ένα πόλο έλξης για τους περιπατητές, μιας και αποτελεί ένα μοναδικό δημιούργημα.
Αφιέρωμα Το Κουρσούμ Τζαμί
στην πόλη
των
Αποτελεί ένα μοναδικό στο είδος του αξιοθέατο,
καθώς είναι το μόνο σωζόμενο από τα πολλά που
Τρικάλων υπήρχαν κάποτε στα Τρίκαλα και μάλιστα προστα-
τεύεται από την UNESCO, ως μνημείο παγκόσμιας
κληρονομιάς.
Χτίστηκε τον 16ο αιώνα από τον Οσμάν Σαχ, που βρέ-
θηκε εξόριστος στην πόλη. Έχει διάμετρο 18 και ύψος
22 μέτρων, η δε ακουστική του είναι τέλεια.
Νότια του τζαμιού, βρίσκεται το μαυσωλείο του Οσμάν
Σαχ, ένα οκταγωνικό κτίσμα με θόλο, εντός του οποίου
φυλάσσονται αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής.
Σήμερα το Κουρσούμ τζαμί είναι επισκέψιμο και φιλο-
ξενεί ήπιου χαρακτήρα εκδηλώσεις, όπως εκθέσεις,
διαλέξεις κ.λ.π.
14
Η μαγεία της πόλης, βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον Ληθαίο ποταμό. Διασχίζει το κέντρο της και αποτελεί τον
μοναδικό, τέτοιας έκτασης και μήκους, ποταμό που διέρχεται από το κέντρο ελληνικής πόλης.
Αποτελεί ένα πραγματικό στολίδι, ενώ πλέον είναι προσβάσιμος σε όλους τους κατοίκους και τους επισκέπτες. Οι
όχθες του συνδέονται με δεκατρείς γέφυρες, οι μισές από τις οποίες χρησιμοποιούνται αποκλειστικά από πεζούς. Η
Κεντρική Γέφυρα, η οποία κατασκευάστηκε το 1888 από Γάλλους μηχανικούς, αποτελεί από μόνη της ένα αξιοθέατο
και συνδέει την Κεντρική Πλατεία με τον πεζόδρομο της Ασκληπιού.
Ο Ληθαίος, αποτελεί ίσως το πιο σημαντικό αξιοθέατο της πόλης, ενώ η βραδινή βόλτα στις όχθες και τα γεφύρια
του, με τον εξαιρετικό φωτισμό, μένει αξέχαστη.
15
16 Ο Μύλος Ματσόπουλου είναι ο «πολιτιστικός πνεύμονας» της πόλης των Τρικάλων. Κατασκευάστηκε το
1884 και σήμερα είναι ιστορικό-βιομηχανικό πάρκο και πολιτιστικό κέντρο.
Στον Μύλο στεγάζονται ο Δημοτικός Κινηματογράφος, το Δημοτικό Θέατρο, η Πειραματική Σκηνή, κ.α.
Πλέον έχει ανακαινιστεί και λειτουργεί ως Μουσείο Αγροτικής Ζωής.
Εκείνο όμως που πραγματικά εντυπωσιάζει, είναι η μετατροπή του Μύλου, σε Μύλο των Ξωτικών! Για σα-
ράντα περίπου μέρες, με επίκεντρο τις εορτές των Χριστουγέννων, μεταμορφώνεται στο μεγαλύτερο και
εντυπωσιακότερο Χριστουγεννιάτικο Θεματικό Πάρκο της Ελλάδας, μετατρέποντας τα Τρίκαλα, σε έναν
από τους μεγαλύτερους και ταχύτερα αναπτυσσόμενους τουριστικούς προορισμούς της χώρας, αλλά και
σε «πρωτεύουσα των Χριστουγέννων».
Ειδικότερα την περίοδο 2017-2018, ο Μύλος των Ξωτικών δέχθηκε 1.122.345(!) επισκέψεις, γεγονός που
καθιστά τα Τρίκαλα, αλλά και ολόκληρο το νομό, ως τον υπ’αριθμόν έναν προορισμό για Χριστουγεννιάτικες
17
18
Μουσείο Τσιτσάνη:
Πανελλήνιο σύμβολο
(επι)στροφής στη μουσική
μας πανδαισία
Το Μουσείο Τσιτσάνη, αποτελεί φόρο τιμής στον μεγάλο
συνθέτη και στιχουργό. Η πόλη που γεννήθηκε, τα Τρίκαλα,
τιμά τον Βασίλη Τσιτσάνη και στεγάζει σε ένα παλαιό κτήριο
φυλακών, ένα από τα πιο σημαντικά για την Ελληνική πολι-
τιστική κληρονομιά μουσείο.
Στο Κέντρο Έρευνας-Μουσείο Τσιτσάνη, οι δράσεις είναι
καταιγιστικές:
Οι νέοι ηχογραφούν δωρεάν στο εξοπλισμένο στούντιο,
στο πρώην διοικητήριο των παλιών φυλακών. Στη διπλανή
αίθουσα, το webradio της Ομάδας Εθελοντών του Δήμου
στεγάζει τις μουσικές ανησυχίες των τρικαλινών. Στον κάτω
όροφο, η Κινηματογραφική Λέσχη Τρικάλων αποθέτει το
πλουσιότατο υλικό μιας διαδρομής 45 ετών, ετοιμάζοντας υπαίθριες προβολές, σαν θερινό σινεμά.
Και το Μουσείο Τσιτσάνη, στον επάνω όροφο, του μοναδικού σε αυτήν την επισκέψιμη κατάσταση δίδυμου οθωμανικού
19
λουτρού, λάμπει ως χώρος μουσικής έκφρασης, δημιουργίας και εκδηλώσεων.
Το πλούσιο έργο του μεγάλου Έλληνα συνθέτη, Βασίλη Τσιτσάνη, φιλοξενείται σε μια προσωρινή έκθεση. Η ολοκλήρωση
της μουσειολογικής και μουσικολογικής μελέτης, «ανοίγει» τις πόρτες της πλήρους ανάδειξης, προβολής, αξιοποίησης ενός
τεράστιου έργου, μέγιστης σημασίας για την ελληνική λαϊκή μουσική.
Οι δεκάδες χιλιάδες επισκέπτες, οι δεκάδες εκδηλώσεις κάθε είδους (φωτογραφία, ζωγραφική, ψηφιδωτά), οι παρουσιάσεις
βιβλίων, οι συναντήσεις για ευρωπαϊκά προγράμματα, τα θεατρικά και άλλα παιχνίδια για παιδιά, οι νυχτερινές δράσεις, οι
επισκέψεις προσωπικοτήτων, το υπό δημιουργία «Ουζερί Τσιτσάνης», χαράσσουν τον δρόμο της πρόκλησης: σε ένα μέλλον
με περισσότερη μουσική, με συνεχείς δράσεις, με σύμπλεξη διαφορετικών μουσικών στοιχείων. Δίπλα από τον Ληθαίο πο-
ταμό και το θεατράκι του, οι νότες της λαϊκής μας μουσικής ξεπηδούν και μας παρασύρουν στο ταξίδι των συναισθημάτων.
Αφιέρωμα
στην πόλη
των
Τρικάλων
Μέσα από αυτό το μικρό αφιέρωμα στην πόλη των Τρικάλων, ελπίζουμε να δώσαμε μια μικρή γεύση αυτού του στο-
λιδιού της Θεσσαλικής γης. Μιας πόλης-πρότυπο, που σέβεται τον επισκέπτη και είναι ικανή να προσφέρει πολλές
και ποικίλες συγκινήσεις. Δεν έχετε παρά να την επισκεφθείτε!
Πρόγραμμα «Υγιή Παιδιά,
Υγιής Πλανήτης».
Οι πρώτοι...
«πρωταθλητές
βιώσιμης διατροφής»
Η σελίδα της
WWF Ελλάς
22
14 σχολεία από όλη την Ελλάδα έχουν μπει δυναμικά εντυπωσίασε, όπως επίσης κι η χώρα καταγωγής του
στον χορό των Πρωταθλητών Βιώσιμης Διατροφής. 6 ρυζιού που τους έφερα. Το δικό μου ρύζι ήταν από
νηπιαγωγεία, 6 δημοτικά και 2 ειδικά σχολεία έχουν την Ταϋλάνδη κι ο εντοπισμός της πάνω στην υδρό-
ήδη βουτήξει με όρεξη στην παλέτα των δραστηρι- γειο, τους άφησε άφωνους. Τα μηνύματα που βγήκαν
οτήτων μας. Το 1ο Νηπιαγωγείο της Μεγαλόπολης τόσο από το παιχνίδι ρόλων, με τους γεωργούς και
εξακολουθεί να σέρνει τον χορό αλλά η έκπληξη τους ψαράδες, όσο και από την ιστορία με το ρύζι,
έρχεται από την Κρήτη που συμμετέχει ήδη με 4 συνδέθηκαν αμέσως και λίγο μας «στεναχώρησαν».
σχολεία! Το κλείσιμο δε τη δράσης με το μοίρασμα του φα-
Στο 1ο Νηπιαγωγείο Μεγαλόπολης τα παιδιά εν- γητού και την αποκάλυψη της Γης στο ταψάκι, ήταν
θουσιάστηκαν τόσο με το ταξίδι στη χώρα του με- τόσο ευρηματικό όσο και μαγικό.»
σημεριανού και το παιχνίδι ρόλων με το ψάρεμα που To EEEEΚ Πτολεμαΐδας μας γράφει πόσο βοήθησε
ζήτησαν να το ξαναπαίξουν την επόμενη μέρα. Και το ντόμινο του χάμπουργκερ και της φακής τα παιδιά
φαίνεται ότι κάτι εντυπώθηκε γιατί αυτή τη φορά να αναπτύξουν τις δεξιότητες της οπτικής αντίληψης
άρχισαν να ψαρεύουν με τον χάρακα στο χέρι για να και της διαδοχικής μνήμης τους. Ενώ το ΕΕΕΕΚ Αγίου
κρατήσουν μόνο τα ψάρια που είχαν επιτρεπόμενο Νικολάου συνεργάστηκε με τη Λέσχη Αρχιμαγείρων
μέγεθος. Κι από ότι φαίνεται το μήνυμα θα φτάσει Κρήτης και για την έναρξη του προγράμματος έφτια-
και στους δικούς τους καθώς αποφάσισαν να συμπε- ξαν στο σχολείο πολύχρωμα λαζάνια και μακαρό-
ριλάβουν στο μηνιαίο εφημεριδάκι που εκδίδουν και νια από χαρούπι, αλεύρι ολικής άλεσης με γεύσεις
πάει στο σπίτι τους, πολλές από τις δραστηριότητες σπανάκι, ντομάτα και καρότο.
που έκαναν στα πλαίσια του προγράμματος “Υγιή Καλή συνέχεια λοιπόν στους Πρωταθλητές της
παιδιά, υγιής πλανήτης”. Βιώσιμης Διατροφής και περιμένουμε με αγωνία
Όπως αναφέρει το 43ο ΔΣ Ηρακλείου για τη δρα- να ακούσουμε τις εμπειρίες σας από τις επόμενες
στηριότητα «Μια μερίδα πλανήτη παρακαλώ» που δραστηριότητες!
φέρνει τα παιδιά σε επαφή με την έννοια του οι-
κολογικού αποτυπώματος: «Τα παιδιά, μαγεύτηκαν
Τα σχολεία παίρνουν μέρος στον διαγωνισμό της
πολύ με την προφορική αφήγηση των ιστοριών και
πράσινης διατροφής!
ζήτησαν να τις ξαναπώ. Η δραστηριότητα αυτή
Το δικό σας σχολείο ακόμη να λάβει μέρος;
ήταν πραγματικά ένα καλό «ζέσταμα της ομάδας».
Η παρουσίαση της Γης ήταν επίσης κάτι που τους Δείτε εδώ: http://food.wwf.gr/
Η σελίδα της
Δράσης
για την
Άγρια Ζωή
23
Δράση και
περιβαλλοντική
ευαισθητοποίηση
Από τους πρωταρχικούς σκοπούς της Δράσης είναι η ματικά προβλήματα
ευαισθητοποίηση του κόσμου για θέματα προστασίας που δυσκολεύουν
της πανίδας αλλά και η εμφύσηση του εθελοντισμού το έργο. Κυριότε-
ως τρόπου ζωής. ρο θέμα είναι η
Στο πλαίσιο αυτό, οι εθελοντές/ντριες της Δράσης έλλειψη μόνιμου
οργανώνουν δράσεις περιβαλλοντικής ευαισθητο- εργαζόμενου με
ποίησης σε ομάδες παιδιών, κυρίως, σχολικές αλλά ευθύνη την οργάνωση και εκτέλεση περιβαλλοντικών
και πολιτιστικές, αθλητικές και άλλες συλλογικότητες. προγραμμάτων. Ο εθελοντισμός, όσο δοτικός και
αν είναι, δεν μπορεί να καλύψει τις απαιτήσεις ενός
Ειδικότερα, η Δράση έχει πολλές φορές συνεργαστεί
τόσο σημαντικού άξονα δράσεων. Το επόμενο, αλλά
με σχολεία και ακαδημίες αθλητισμού. Ο σχεδιασμός
όχι δευτερεύον, θέμα είναι η οικονομική κάλυψη των
της εκάστοτε παρέμβασης γίνεται πάντοτε σε συνερ-
παραπάνω δράσεων αλλά και του έργου περίθαλψης
γασία με τους υπεύθυνους του προγράμματος και
της ομάδας. Τα σχολεία συμβάλλουν όσο μπορούν
μπορεί να οδηγήσει σε πλήθος δράσεων, από απλές
με την κίνηση της συμβολικής υιοθεσίας ενός ζώου,
παρουσιάσεις - συζητήσεις έως ενεργητική βιωματική
αλλά τα τρέχοντα έξοδα της ομάδας είναι πραγματικά
δράση: παρουσίαση του έργου της Δράσης, ειδικές
πολύ υψηλά.
θεματικές παρουσιάσεις, ομαδικές βιωματικές δρα-
στηριότητες όπως παιχνίδια ρόλων, συμμετοχή στην Καταλήγοντας, η περιβαλλοντική εκπαίδευση και ευ-
περίθαλψη-επανένταξη ζώων. αισθητοποίηση, αποτελεί έναν από τους σημαντικότε-
ρους σκοπούς της Δράσης για την άγρια ζωή και οι
Παράγοντες σχεδιασμού των παρεμβάσεων αποτελούν
συνεργασίες με σχολεία και φορείς έχει αποδειχθεί
ο στόχος του προγράμματος, ο αριθμός των παιδιών, η
στην πράξη πως είναι ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο για
διαθεσιμότητα εθελοντών, υλικών και χρόνου, η δυνα-
την επίτευξή του.
τότητα μετακίνησης, ακόμα και οι καιρικές συνθήκες.
Η λίστα των συνεργαζόμενων σχολείων και φορέων
Δράσε μαζί μας!
είναι πραγματικά πολύ μεγάλη. Ιδιαίτερη, όμως, αξία
www.drasi-agriazoi.gr
έχουν οι μακροχρόνιες συνεργασίες που δημιουργούν
https://www.facebook.com/drasiagriazoi
γόνιμες συνθήκες για τη καλλιέργεια περιβαλλοντικής
mail@drasi-agriazoi.gr
συνείδησης.
Διεύθυνση: 9ο χλμ Θεσσαλονίκης – Αθήνας
Στο σημείο αυτό έρχονται να αντιπαρατεθούν πραγ-
τηλέφωνο 6979914852
Συμμαχία
Η σελίδα της
14 χωρών από
Ελληνικής τα Βαλκάνια, την
Ορνιθολογικής
Εταιρείας Αφρική και τη Μέση
Ανατολή για την
24
προστασία του
Ασπροπάρη
Οργανώσεις και φορείς από 14 χώρες στα Βαλκάνια, τη κατά μήκος της μεταναστευτικής διαδρομής και στους
Μέση Ανατολή και την Αφρική ενώνουν τις δυνάμεις τους τόπους διαχείμασης, ελαχιστοποιώντας ιδιαίτερα τις
για τη διάσωση του απειλούμενου με εξαφάνιση γύπα απώλειες των ενήλικων ατόμων
Ασπροπάρη, αποδεικνύοντας ότι οι δράσεις προστασίας Όσον αφορά στις δράσεις που θα υλοποιηθούν στην Ελ-
δεν γνωρίζουν σύνορα. «Σημείο συνάντησης» και των 14 λάδα, αυτές επικεντρώνονται στις τελευταίες περιοχές
αυτών φορέων είναι το Πρόγραμμα LIFE «Επείγουσα Δρά- αναπαραγωγής και έντονης παρουσίας του είδους. Η Ελ-
ση για την Ενδυνάμωση του Βαλκανικού Πληθυσμού του ληνική Ορνιθολογική Εταιρεία θα εστιάσει σε περιοχές της
Ασπροπάρη και τη Διασφάλιση της Μεταναστευτικής του Ηπείρου, στην ευρύτερη περιοχή των Μετεώρων και της
Διαδρομής» (LIFE16 NAT/BG/000874) που χρηματοδοτείται Κρήτης και το WWF Ελλάς σε περιοχές της Θράκης. Βασικός
από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη στόχος θα είναι η καταπολέμηση της παράνομης χρήσης
και θα διαρκέσει μέχρι το 2022, αποτελώντας συνέχεια των δηλητηριασμένων δολωμάτων με τη συνδρομή και τη
του προηγούμενου προγράμματος που υλοποιήθηκε από το δικτύωση δημόσιων υπηρεσιών, ακαδημαϊκών φορέων, χρη-
2011 μέχρι το 2016. στών γης και πολιτών, τη διεξαγωγή σεμιναρίων διαχείρισης
Οι εμπλεκόμενοι στο Πρόγραμμα θα υλοποιήσουν δράσεις περιστατικών δηλητηρίασης και τη λειτουργία των ειδικών
σε χώρες όπου ο Ασπροπάρης αναπαράγεται (Βουλγαρία, Ομάδων Ανίχνευσης δηλητηριασμένων δολωμάτων από την
Ελλάδα, ΠΓΔΜ, Αλβανία), μεταναστεύει (Τουρκία, Συρία, Ορνιθολογική και το WWF σε περιοχές της Ηπείρου, των
Λίβανος, Ιορδανία, Σαουδική Αραβία, Αίγυπτος) και διαχει- Μετεώρων και της Θράκης. Παράλληλα, στη χώρα μας θα
μάζει (Αιθιοπία, Νίγηρας, Νιγηρία, Τσάντ). Ειδικότερα για υλοποιηθούν και δράσεις που σχετίζονται με την εκπαίδευση
τις δράσεις που αφορούν στην Ελλάδα, οι βασικοί εταίροι και τη δικτύωση κτηνοτρόφων για την αποφυγή επιθέσεων
που έχουν αναλάβει τον σχεδιασμό και την υλοποίησή τους από λύκους και αρκούδες και την παροχή σχετικής υποδομής,
είναι η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και το WWF Ελλάς. την αύξηση της διαθεσιμότητας ασφαλούς τροφής για τους
Το Πρόγραμμα βασίζεται σε δύο άξονες: γύπες μέσω λειτουργίας ταϊστρών, την ετήσια απογραφή
του πληθυσμού του Ασπροπάρη, καθώς και επικοινωνιακές
1. Επίτευξη σταθερής αύξησης του πληθυσμού στους τό-
δράσεις σε συνεργασία με τοπικούς φορείς και σχολεία
πους αναπαραγωγής στα Βαλκάνια, και
για την ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση των πολιτών.
2. Βελτίωση των συνθηκών για τη διατήρηση του είδους
Περισσότερα στο: www.lifeneophron.eu
Η σελίδα της
Καλλιστώ -
Περιβαλλοντική
οργάνωση για την
άγρια ζωή
και τη φύση
25
26
Αρκτούρος: 27
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΝΕΥΡΟΚΟΠΛΗ
ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΑΥΛΙΔΗΣ
Αν το να ονειρεύεσαι είναι τρέλα, τότε ο ήρωας της
ιστορίας μας ίσως να είναι πράγματι τρελός. Αν το να πραγματοποιείς ΧΑΛΑΜΟΝΗ
το όνειρό σου είναι μια τρέλα ακόμα μεγαλύτερη, τότε ο ήρωάς μας
πιθανόν να είναι πιο τρελός κι απ’ τους τρελούς. Μα αν θυσιάζεις Η Χαλαμονή (ποντιακή λέξη που σημαίνει
τον εαυτό σου για να πραγματοποιήσεις ένα όνειρο που θα κάνει «χαλασμός», «καταστροφή») είναι μια ιστορία
καλύτερη τη ζωή των άλλων θαυμάτων, ανθρωπιάς, χαράς, πόνου και
δίχως να περιμένεις αντάλλαγμα, τότε είσαι από κείνους που ο κό- διεκδίκησης. Μια απόπειρα καταγραφής της
σμος τους χαρακτηρίζει «τρελούς» επειδή δεν τους καταλαβαίνει. ιστορίας του ποντιακού ελληνισμού μέσα από
Αυτοί όχι μόνο δε νοιάζονται για το πώς τους χαρακτηρίζουν, αλλά την ιστορία μιας οικογένειας. Μια νοσταλγική
συνήθως φροντίζουν να κρατούν κρυφό το όνομά τους. κατάδυση στον μυστηριακό κόσμο της Ανατολής, ένα μοναδικό
Είναι οι τολμηροί και ενάρετοι της ζωής ταξίδι στη μαγεία των γεύσεων, των χρωμάτων, των αρωμάτων, των
που ταπεινά και αθόρυβα οδηγούν τον κόσμο, ανοίγοντας δρόμους τόπων, των ανθρώπων. Ο παππούς του βασικού ήρωα ταξιδεύει στα
28 μέσα από σιδερόφρακτα τείχη, βουνά γιγάντια και θεόρατα θεριά. τέλη του 19ου αιώνα στην Τραπεζούντα και στη συνέχεια στη γη
Ο ήρωας της ιστορίας μας είναι ένας απ’ αυτούς τους εκλεκτούς και των προγόνων του, το Σταυρί. Οι εμπειρίες αυτού του ταξιδιού αυ-
είναι αποφασισμένος να τα βάλει με το φοβερό Θεριό... τογνωσίας, σ’ έναν συναρπαστικό κόσμο χαμένο στην αχλύ του χρόνου,
τον σημαδεύουν ανεξίτηλα. Ο κεντρικός ήρωας γεννιέται σ’ ένα χωριό
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΝΕΥΡΟΚΟΠΛΗ κοντά στη Σαμψούντα και μετά τα πρώτα ξένοιαστα χρόνια, αλλά και τις
Πολλά πράγματα απ’ αυτά που έκανα παιδί έμοιαζαν τρελά. Έκοβα, εξορίες, τη διάσωσή του μ’ έναν απίστευτο τρόπο, την έλευση στην
για παράδειγμα, τα καινούργια μου ρούχα, επειδή δε μου άρεσαν, Ελλάδα και τον γάμο του με μια Μικρασιάτισσα, επιστρέφει στον
και τα ξαναέραβα. Τα αγαπημένα μου παιχνίδια ήταν να σβήνω τα γενέθλιο τόπο, όπου βιώνει συγκινήσεις πρωτόγνωρες. Ο εγγονός
κεριά στην εκκλησία των Δώδεκα Αποστόλων που υπηρετούσε ως του κεντρικού ήρωα επισκέπτεται το 2000 την Κωνσταντινούπολη,
ιερέας ο πατέρας μου και να ποτίζω τον κήπο της. Προτιμούσα, για ν’αποκτήσει τους τίτλους ιδιοκτησίας της περιουσίας που εκείνος
όταν είχε αγρυπνίες, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει στην Ανατολή. Μέσα απ’ αυτό το ταξίδι
να κοιμάμαι στα κρύα της μάρμαρα, από το να κοιμάμαι στο κρεβάτι παρατηρούμε την πορεία της πολίτικης ρωμιοσύνης κατά τη διάρκεια
μου. Να παίζω ποδόσφαιρο με τα αγόρια, παρά να κουβεντιάζω με
του 20ού αιώνα και ενδιαφέρουσες όψεις της συγχρονης Τουρκικής
τα κορίτσια για τα σίριαλ της τηλεόρασης.
Τρελό έμοιασε και όταν αργότερα σπούδασα θέατρο, ενώ ήμουν κοινωνίας. Τα γεγονότα που περιγράφονται, καθώς και η συναρπαστική
ήδη δασκάλα, τρελό που έπαιρνα τις μικρές μου κόρες στις βραδινές πορεία των προσώπων μέσα στον χρόνο είναι αληθινά.
συναυλίες του συζύγου μου. Τρελό που έλεγα με θάρρος τη γνώμη
μου σε εκείνους που ζητούσαν να εξουσιάζουν τους ανθρώπους Ο Αντώνης Παυλίδης είναι γόνος προσφυγικής οικογένειας του Νο-
στις διάφορες οργανώσεις που βρέθηκα και από τις οποίες πάντα μού Σερρών.Σπούδασε Παιδαγωγικά και Πολιτικές Επιστήμες. Έκανε
με έδιωχναν. μεταπτυχιακά στη Νεότερη Οθωμανική Ιστορία και διδακτορική δι-
Τι να κάνω που μου έλαχε μια αβάσταχτη ελευθερία και ένας ασυ- ατριβή στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου με
γκράτητος έρωτας για τη ζωή που δε χωρούσαν σε κανένα σύστημα; θέμα: «Οικονομικές και Κοινωνικές Συνιστώσες της Εκπαίδευσης των
Ωστόσο, συχνά αναρωτήθηκα αν είμαι πράγματι τρελή. Μέχρι που
Ελλήνων του Πόντου». Έγραψε βιβλία, δημοσίευσε πλήθος άρθρων
άρχισα να μελετώ βίους ηρώων και συναξάρια αγίων. Εκεί γνώρισα
πολύ πιο «τρελούς» από μένα. Τόσο «τρελούς», που έδωσαν τα πάντα σε επιστημονικά περιοδικά και εφημερίδες, έκανε πολλές εισηγήσεις
για την πατρίδα, τους πονεμένους συνανθρώπους τους και τον Θεό. σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά συνέδρια και ημερίδες και με-
Που όρθωσαν το ανάστημά τους απέναντι στις εξουσίες του κό- γάλο αριθμό ομιλιών στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καλύπτοντας τα
σμου, αδιαφορώντας για τα πλούτη, τη δόξα και την ίδια τους τη ζωή. επιστημονικά πεδία της εκπαίδευσης, της ιστορίας, του ελληνισμού
Τότε κατάλαβα πως τα πράγματα είναι ακριβώς ανάποδα. Πως της Ανατολής και της σύγχρονης τουρκικής κοινωνίας.
τρελοί είναι όλοι αυτοί που δεν αγάπησαν, δεν ονειρεύτηκαν και Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών («Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης»)
δε θαύμασαν τίποτα άλλο εκτός από τον εαυτό τους. Αυτοί που για και στη Σχολή Εθνικής Ασφάλειας (μεταπτυχιακού επιπέδου, «Ιστορία
να κρύψουν τα μικροσυμφέροντά τους χαρακτηρίζουν «τρελούς» του Ελληνισμού της Ανατολής» και «Όψεις της Σύγχρονης Τουρκικής
εκείνους που λαχταρούν το Φως.
Κοινωνίας»).
Αν, λοιπόν, αυτοί οι ανόητοι επιμένουν να λένε «τρελούς» όσους
αγωνίζονται να γίνουν Άνθρωποι, τότε ελπίζω να μην τους απογοη- Είναι μέλος πολλών κοινωνικών φορέων, μέλος του ΔΣ της Επιτροπής
τεύσω ποτέ. Έχοντας ως πρότυπο εκείνους που αγάπησαν με πάθος Ποντιακών Μελετών, Γενικός Γραμματέας του Συλλόγου Ελληνοαρ-
το Φως, να τους μοιάζω κάθε μέρα λίγο παραπάνω… μενικής Φιλίας και Πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Ποντίων
Εκπαιδευτικών.
Ιστοσελίδα https://vassilikinevrokopli.weebly.com Είναι παντρεμένος με την εκπαιδευτικό Δήμητρα Πάλλα και έχουν
Blog animusanimus.blogspot.com μια κόρη.
E-mail animus10@gmail.com
Το παρόν μυθιστόρημα είναι μια απόπειρα κατανόησης και ερμηνείας
Διονύσιος Θάνος της πορείας του ποντιακού ελληνισμού, που, κυριολεκτικά γαντζωμένος
Γεννήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1982 στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος της σε απρόσιτες πλαγιές και κορφές, κλεισμένος για αιώνες ανάμεσα στα
Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών (Τμήμα Γλυπτικής). Έχει ασχοληθεί αδιαπέραστα ποντιακά βουνά και τα βάραθρα του Εύξεινου Πόντου,
με τον κινηματογράφο και το θέατρο, ενώ από το 2008 εργάζεται κατόρθωσε όχι μόνο να επιβιώσει, πολλές φορές οριακά μέσα σ’ ένα
ως 3D - Graphic Designer και Art Director. εχθρικό περιβάλλον, αλλά ακόμη, όταν οι συνθήκες ήταν ευνοϊκές,
• senononer@hotmail.com να δημιουργήσει μικρά και μεγάλα θαύματα.
• thanosdionisis.blogspot.gr
• behance.net/senon Εικόνα εξωφύλλου: Gjergj Kola, Έγκλημα και Διωγμός
από τη συλλογή «Ποντιακή Γενοκτονία».
Έλενα Σελιώνη, MSc (hons)
Βιολόγος
Αρθρογραφία
Ινδία: γύπες
και ιερές
αγελάδες !
τα αφθονότερα μεγάλα αρπακτικά πουλιά στον κόσμο. Πρό-
κειται για τον Ασπρόγλουτο γύπα (Gyps bengalensis), τον
Ινδικό γύπα (Gyps indicus) και τον Λεπτόραμφο γύπα (Gyps
tenuirostris). Η μείωση ήταν τόσο ραγδαία που το 2002 τα 29
είδη εντάχθηκαν στον Κόκκινο Κατάλογο απειλούμενων
ειδών της Διεθνούς Ένωσης Προστασίας της Φύσης (IUCN
- International Union for Conservation of Nature) με τον
χαρακτηρισμό «κρισίμως απειλούμενα».
Εκτενείς έρευνες απέδειξαν ότι το μη στεροειδές αντιφλεγ-
μονώδες φάρμακο δικλοφενάκη (diclofenac) που χρησιμο-
ποιούσαν ως κτηνιατρική θεραπεία, ευθύνεται για την ταχεία
κατάρρευση των πληθυσμών. Η δικλοφενάκη βρίσκεται
στους ιστούς των πτωμάτων βοοειδών με τα οποία τρέφονται
οι γύπες και, επειδή δεν μπορούν να την μεταβολίσουν,
δηλητηριάζονται και πεθαίνουν από νεφρική ανεπάρκεια.
Η διαφύλαξη της ακεραιότητας της τροφικής αλυσίδας και η
προστασία των ζώων είναι υποχρέωσή μας. Ένα παράδειγμα Το 2006 οι κυβερνήσεις της Ινδίας, του Νεπάλ και του
του ανθρώπινου ρόλου στην υποβάθμιση της συνοχής των Πακιστάν απαγόρευσαν την χρήση της δικλοφενάκης για
βιοκοινοτήτων αποτελεί η χρήση του φαρμακευτικού σκευ- κτηνιατρικούς σκοπούς και αντ’ αυτής πρότειναν την χρήση
άσματος δικλοφενάκη για κτηνιατρική χρήση σε βοοειδή μελοξικάμης (meloxicam) που είναι χαμηλής τοξικότητας
της Ινδίας. για τους γύπες. Παρόλα αυτά οι εκτροφείς εξακολουθούν
παράνομα να χρησιμοποιούν σκευάσματα δικλοφενάκης,
Η Ινδία είναι μια μοναδική χώρα, τόσο πλούσια σε εικόνες
αγοράζοντας την συσκευασία που προορίζεται για ανθρώ-
και ποικιλομορφία που μοιάζει σχεδόν ακατανόητη στον
πινη χρήση και χρησιμοποιώντας την στα βοοειδή, με την
δυτικό πολιτισμό. Τα τελευταία 15-20 χρόνια έχει σημειωθεί
δικαιολογία ότι η μελοξικάμη κοστίζει περισσότερο.
επικίνδυνη μείωση του πληθυσμού τριών ειδών γυπών στην
Ινδική υποήπειρο. Το συμβάν αυτό έχει συνδεθεί με την Με σκοπό την διάσωση των πληθυσμών των εναπομεινάντων
ιδιαιτερότητα των Ινδουιστών να λατρεύουν την αγελάδα γυπών, εγκαινιάστηκε το πρόγραμμα SAVE (Saving Asia’s
ως ιερό ζώο. Vulture from Extinction, www.save-vultures.org/) και περιλαμ-
βάνει περιοχές ακτίνας τουλάχιστον εκατό χιλιομέτρων στην
Για τους Ινδουιστές η αγελάδα συμβολίζει την «μητέρα του
Ινδία, στο Νεπάλ, στο Πακιστάν και στο Μπαγκλαντές, στις
πολιτισμού» και την φροντίδα της γης για τους ανθρώπους
οποίες οι πληθυσμοί γυπών αναπαράγονται σε προστατευ-
και ως εκ τούτου το κρέας της δεν καταναλώνεται, ενώ η
μένο από δικλοφενάκη περιβάλλον και στη συνέχεια αφή-
σφαγή της είναι παράνομη και διώκεται ποινικά. Από το ζώο
νονται ελεύθεροι. Ωστόσο, υπολογίζεται ότι θα χρειαστούν
εκμεταλλεύονται μόνο το γάλα που παράγει, πουλώντας το
δεκαετίες μέχρι να επανέλθουν οι γύπες στο προηγούμενο
εξωφρενικά ακριβά, και την κοπριά, που χρησιμοποιείται
επίπεδο πληθυσμού τους, διότι είναι μακρόβιοι και αργούν
ως λίπασμα ή ως βιοκαύσιμο. Όταν το ζώο πάψει να είναι
να φτάσουν σε αναπαραγωγική ωριμότητα, με αποτέλεσμα
παραγωγικό, αφήνεται ελεύθερο στους δρόμους να περι-
να έχουν πολύ χαμηλό ετήσιο αναπαραγωγικό δυναμικό.
φέρεται ως επίγεια θεότητα, ώσπου το πτώμα του να γίνει
βορά για τα σαρκοφάγα ζώα και τα όρνια. Η ανάγκη διάσωσης των γυπών είναι επιτακτική, αν σκεφθεί
κανείς τον ρόλο τους στο οικοσύστημα. Χωρίς τους γύπες,
Στα γερασμένα αυτά ζώα χορηγείται δικλοφενάκη, ένα κοινό
που είναι πουλιά «καθαριστές», η αποσύνθεση των πτωμάτων
μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες με σκοπό την θεραπεία
των ζώων διαρκεί πολύ περισσότερο χρόνο, με αποτέλεσμα
φλεγμονής, τραύματος, ή και πόνου των αρθρώσεων. Η
παθογόνοι μικροοργανισμοί και λοιμώδεις ασθένειες να
χρήση της δικλοφενάκης διαδόθηκε ευρέως μέσα στην
εξαπλώνονται ανεμπόδιστα στις ανθρώπινες κοινότητες.
δεκαετία του 1990 στην Ινδία και στις γειτονικές χώρες,
Αναμένουμε την θετική έκβαση των προσπαθειών διάσωσης
όμως οι συνέπειες άργησαν πολύ να γίνουν αντιληπτές.
των γυπών, προκειμένου να αποφευχθεί η διατάραξη του
Στις αρχές του 2000 παρατηρήθηκε μείωση των πληθυ- οικοσυστήματος και της τροφικής αλυσίδας.
σμών τριών ειδών γυπών που ως τότε χαρακτηρίζονταν ως
Μικρή συνέντευξη
Με τον Δήμαρχο
Τρικκαίων
Δημήτρη
Παπαστεργίου
1.Σχεδόν τέσσερα χρόνια Δήμαρχος: με θετικά ή η εφαρμογή του Internet of Things στην καθημερινότητά μας,
με αρνητικά; με προτεραιότητα τους συμπολίτες της τρίτης ηλικίας.
Και με θετικά και με αρνητικά. Στα θετικά, η προσπάθεια, η 6.Και για τη νέα γενιά;
σκληρή δουλειά, η αποδοχή και οι δράσεις. Στα αρνητικά, η Στα τέλη Φεβρουαρίου παραχωρήσαμε 160 κιτ προγραμματι-
30 αγκύλωση, η γραφειοκρατία, η αδυναμία αποδοχής λαθών, η σμού και ρομποτικής (arduino, raspberry) σε όλα τα σχολεία
εμμονή στο παλιό. του Δήμου Τρικκαίων. Κάθε σχολείο πήρε κιτ αναλόγως της
2.Ο Δήμος Τρικκαίων, «έξυπνος» και δραστήριος, ηλικίας των μαθητών, για να ενισχυθεί στα Τρίκαλα το STEM
τι έχει επιτύχει μέχρι τώρα; (Science, Technology, Engineering, Mathematics). Δίνουμε
Σύγχρονος, όχι απλώς «έξυπνος». Έξυπνη είναι η χρήση των εργαλεία στους νέους μας συμπολίτες, για να έχουν πρόσθετα
υπαρκτών πλεονεκτημάτων και η εξωστρέφεια μαζί με τη συνερ- εφόδια στην ψηφιακή έκρηξη της εποχής μας.
γασία για τους πολίτες, σε μια νέα βάση. Αυτή της επανεκκίνη- 7.Υπάρχει κάτι ανάλογο για τον πολιτισμό;
σης της νοοτροπίας, της νέας στάσης ζωής, της αναπτυξιακής Ηδη με 900.000 ευρώ περίπου, δημιουργούμε το Σπίτι Τρι-
ομπρέλας για περισσότερες ευκαιρίας. Ναι, βάλαμε πολλά καλινών Καλλιτεχνών. Οι Καλδάρας, Βίρβος, Μητροπάνος,
θεμέλια και προχωρούμε μπροστά. Χρ. Κολοκοτρώνης, Σαμολαδάς, εντάσσονται σε έναν ενιαίο
3.Από αυτά τα θεμέλια, έχει αποκομίσει οφέλη ο ψηφιακό χώρο, όπου με τη χρήση εξαιρετικά προωθημένων
απλός πολίτης; επιτευγμάτων της τεχνολογίας, θα μπορείς να μαθαίνεις «πόσο
Όταν φτάσουμε στο σημείο, να μη μεσολαβεί ο αντιδήμαρ- Μητροπάνος είσαι», να βλέπεις γειτονιές της δεκαετίας του 50
χος για μια αλλαγή λάμπας, να μη θεωρείται πάρεργο, αλλά επιλέγοντας το ανάλογο τραγούδι, να ακούς ψηφιακό τζουκ
υποχρέωση του υπαλλήλου η εξυπηρέτηση των πολιτών, όταν μποξ… Στοιχεία διαδραστικότητας ήδη υπάρχουν και στο Μου-
μειώσουμε το κόστος και όταν προσφέρουμε νέες υπηρε- σείο Τσιτσάνη, όπου ετοιμάζουμε σύντομα και νέα επιτεύγματα
σίες, δωρεάν και άμεσα, τότε θα έχουμε δώσει την ώθηση 8.Μουσείο Τσιτσάνη, Μύλος των Ξωτικών, Μύλος
που πρέπει για την πόλη της νέας εποχής. Οπότε, βαδίζουμε Ματσόπουλου: τριπλός προορισμός μάθησης;
μελετημένα, συγκροτημένα, συντεταγμένα σε αυτόν τον δρόμο. Μάθησης και πολιτισμού. Ιστορίας και μεγάλης γιορτής. Το
Συνεχίζουμε. μεγαλύτερο θεματικό χριστουγεννιάτικο πάρκο της Ελλάδας,
4.Και τι συμβαίνει με τα αναπτυξιακά θέματα; με 1,2 εκατ. επισκέψεις το 2017-18, αποτελεί τη ναυαρχίδα
Προχωρούμε σε πολύ συγκεκριμένες δράσεις. Το «Σχέδιο της τουριστικής προβολής. Αλλά αμέσως μετά τη διοργάνωση,
Ασκληπιός» επαναφέρει τη φαρμακευτική ιατρική των αρχαίων ο χώρος του Μύλου, που έχει ανακατασκευαστεί πλήρως,
χρόνων, τη γεωργία ακριβείας για εξοικονόμηση πόρων και μεί- γίνεται επισκέψιμο για τα σχολεία σε σχέση με την ιστορία
ωση των λιπασμάτων, αλλά και το «Μονοπάτι του Ασκληπιού». του ψωμιού, τα στάδια της χρήσης ενέργειας - διαθέτουμε
Στον ίδιο τομέα, ο Ιαματικός Πόρος Ριζώματος δημιουργεί και σχετικό εκπαιδευτικό πάρκο -, τη χρήση του νερού στις
μια νέα, σύγχρονη ιαματική μονάδα, δίπλα από τα Τρίκαλα. κοινωνίες, την αγροτική ζωή.
5.Διαπιστώνουμε επίσης και προώθηση των νέων 9.Πολλές οι δράσεις τελικά
τεχνολογιών; Είναι προσπάθειες να αξιοποιήσουμε αυτό που παλιά έλεγαν
Ως πρώτος Δήμος της χώρας με free wifi, δεν επαναπαυόμα- «συγκριτικά πλεονεκτήματα». Εμείς προωθούμε και νέες ιδέες,
στε. Μετά τα προγράμματα του e-trikala για την τηλεπρόνοια ενισχύουμε το ανθρώπινο δυναμικό και στοχοθετούμε μια
και την τηλεφροντίδα, φτάσαμε στο παγκόσμιο πρόγραμμα για φιλική σε όλους κοινωνία. Στην πρωτεύουσα του λαϊκού μας
το Λεωφορείο Χωρίς Οδηγό. Η παρακαταθήκη του είναι η έντα- τραγουδιού, αναδεικνύουμε την τεχνολογία ως εργαλείο, αξι-
ξη του Δήμου σε πλήθος προγραμμάτων, όπως το ActiveAge, οποιούμε τη «σφραγίδα» μας (τα 40.000 ποδήλατα), αναπλά-
για παροχή εξοπλισμού σε 150 οικίες στην κεντρική Ελλάδα, θουμε τον Ληθαίο ποταμό και ζούμε σε πόλη χωρίς κάπνισμα,
που διευκολύνουν τη διαβίωση ηλικιωμένων. Θα τα έλεγα με σεβασμό στον πολίτη, στον πεζό, στα ΑμεΑ.
«έξυπνα σπίτια» αλλά ο όρος δεν είναι ακριβής. Είναι κυρίως
Όποια κι αν είναι η ιδέα σας,
την τυπώνουµε σε χαρτί!
Στη Λυχνία αγαπάµε τις ιδέες και τα όνειρα και µας γοητεύει να τα κάνουµε πράξη!
Γι’ αυτό επενδύουµε συνεχώς σε τεχνολογία υψηλών προδιαγραφών, για να
µπορούµε να παράγουµε ποιοτικές εκτυπώσεις και να σας προσφέρουµε
ανταγωνιστικές, ολοκληρωµένες λύσεις που ανταποκρίνονται στις ανάγκες σας.
Λύσεις που ξεκινούν από µια απλή επαγγελµατική κάρτα και καταλήγουν στην
πιο απαιτητική εκτύπωση και βιβλιοδεσία.
Στη Λυχνία είναι καθηµερινό µέληµά µας να βάζουµε µε αφοσίωση και συνέπεια
τις ιδέες σας στο χαρτί!
Ανδραβίδας 7
136 71 Χαµόµυλο Αχαρνών
Τ.: 210 3410436
F.: 210 3425967
www.lyhnia.com
info@lyhnia.com Πιστοποίηση για τη χρήση τεχνολογιών
Πιστοποίηση Σ∆Π
Αρ. Πιστοπ:
3
Λυχνία Α.Ε. Lyhnia S.A. @LYHNIAsa Lyhnia S.A. lyhnia ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2000
Aρ. Πιστοπ. 738/∆/2008
Ανακaλύψτε
την πλούσια συλλογή µας!
Στα καταστήματα ΕΛΤΑ