IZAKI BIZIDUNEN UGALKETA

IZAKI BIZIDUNAK

zein dira? zer ezaugarri dituzte?

LANDAREAK ANIMALIAK JAIO ELIKATU HAZI UGALDU HIL

UGALKETA : Izaki bizidunek espezieko izaki gehiago sortzeko burutzen duten prozesua.
Espezieen iraunkortasuna ziurtatzea du helburu,
ARANTZABELA IKASTOLA. GASTEIZ
L
A UGALKETA - Landare loredunak, hazi bidez.
N
SEXUALA
D
A
R
E - Landare loregabeak (iratxeak, goroldioak...) esporen bidez.
E
N

U
G UGALKETA
- Landare loredunak nahiz loregabeak: Kimu bibez, adaxka bidez,
A ASEXUALA
L
K
E
T
A errizoma bidez, sustrai-puja bidez, erraibola bidez.
 UGALKETA SEXUALA
Ugalketa sexuala gertatzen da landarearen zati arra eta zati emea parte hartzen duenean.
KOROLA
PETALOAK: PISTILOA:
Lorearen korola Lorearen zati emea da.
osatzen dute denen
artean. Hauek dira
loreari irudia eta
kolorea ematen
diotenak.

LOREZILAK:
SEPALOAK: Estamine izenez
Kaliza osatzen dute. ezagutzen dira. Lorearen
Berdeak izan ohi dira zati arra osatzen dute.
eta hosto itxura dute.
 LANDARE LOREDUNEN UGALKETARAKO ORGANOAK

PISTILOA (zati emea) LOREZILA (zati arra)

L
P estigma O
I R
estiloa
S E
antera
T Z
obulategia
I I
harizpia L
L
obulua A
O
A
 ERNALKETA:
(1) Loreziletako polenak pistilo
gaineraino, estigmaraino (2), iritsi
behar du ernalketa gerta dadin.
Polena estigma gainean
dagoenean (3), hodi mehe bat
luzatzen du obulu bateraino.
Hara heldutakoan, polenean
dagoen zelula arrak obulu bakar
bat ernalduko du (3).
Ernaldutako lore horretan,
obulutegia fruitu bihurtuko da (4)
eta obulua, berriz, hazi (5).
Hazia lurrera erortzen bada,
eta baldintzak egokiak badira,
ernetzen hasiko da (6): hazia ireki,
sustrai txikiak atera... eta
poliki-poliki, landare berri bat
sortuko da.

ARANTZABELA IKASTOLA. GASTEIZ

 ESPORA BIDEZKO UGALKETA

Ugalketa mota hau goroldio eta iratzeetan gertatzen da nagusiki.

Goroldio eta iratzeei erortzen zaizkien espora izeneko ale txiki-txiki

batzuetatik landare berria sortzen da.

 UGALKETA ASEXUALA
Ugalketa asexualean landare bakar batek parte hartzen du eta ugalketa mota hauetan zati arrak
eta zati emeak ez dute parte hartzen.

SUSTRAI-PUJA
KIMU BIDEZ ERREBOILA BIDEZ ERRIZOMA ADAXKA
Patata BIDEZ Landarea sustrai
BIDEZ BIDEZ
landarea Erreboilak bateko
Zurtoinak edo Landareari adxka
patata-begien zabaldu egiten sustrai-puja bat kendu eta
kimuetatik lurretik irtetean errizomak
dira azpitik eta landatzen
sortzen da. sor daitek, baita lurpean hazten
beste erreboila badugu, adaxkari
lurperatutako dira, eta sustraiak aterako
batzuk sortzen
adar batetik ere. horietatik zaizkio, landare
dira.
landare berriak berri bat sortuz
Erreboila
sortzen dira.
berriak sortzen
dira.