TRANSFORMASI LAPLACE

Anita T. Kurniawati
Definisi:
f(t) fungsi yang terdefinisi pada (0,).
Transformasi Laplace (TL) dari f(t):


 
L f (( t )  F ( s )   f (t ) e dt
 st

Sebaliknya, f(t) disebut invers dari Transformasi Laplace dari

F(s):
f (t )  L1
F ( s )
Sifat dan teorema pada TL:
1. L f (t )  F ( s )  Lk f (t )  k F ( s )
2. L f (t )  F ( s ) & Lg (t )  G ( s )  La f (t )  b g (t )  a F ( s )  b G ( s )
 
3. L f (t )  F ( s )  L e at f (t )  F ( s  a )
 f (t  a ), t  0
4. L f (t )  F ( s ) & g (t )    Lg (t )  e  as F ( s )
 0, t0
1 1
5. L f (t )  F ( s )  L f ( at )  F ( )
a a
6. f (t ), f ' (t ), f ' ' (t ),..., f ( n 1) (t ) kontinu pada (0,  ), f ( n ) (t ) kontinu sebagian
demi sebagian dan semuanya dari tingkat eksponensi al e at dan L f (t )  F ( s ) 
L f ' (t )  s F ( s )  f (0)
L f ' ' (t )  s 2 F ( s )  s f (0)  f ' (0)
.......... .......... .......... .......... .......... .....

L f (n)

(t )  s n F ( s )  s n 1 f (0)  s n  2 f ' (0)  ...  f ( n 1)
(0).
 t  1
7. L f (t )  F ( s )  L   f (u ) du   F ( s )
0  s
8. L f (t )  F ( s )  Lt f (t )   F ' ( s )
 
L t 2 f (t )   F ' ' ( s )
.......... .......... ..........
 
L t n f (t )   1 F ( n ) ( s )
n


 f (t ) 
9. L f (t )  F ( s )  L     F (u ) du
 t  a
10 . f (t ) fungsi periodik p  0, f (t )  f (t  p )  f (t  2 p )  .... 
p
1
L f (t )   f (t ) e  st dt
1  e  ps 0
TL dari Konvolusi
t

 f * g (t )   f (u ) g (t  u ) du
0

 f * g (t )   g * f (t )
L f * g (t )  F ( s ) G ( s )
L F ( s ) G ( s )   f * g (t )
1
Tabel TL
NO f(t) F(s)
1 0 0
2  ( k  1)
tk
s k 1
n!
3 t n ( n positif bulat)
s n 1

4
1
2

t
s
1
2

5 t 3
2
2s
1
1
6 s
7 1
t
s2
NO f(t) F(s)
8 at k  ( k  1)
e t
( s  a ) k 1
9 1
e at
sa
a
10 sin at
s2  a2
s
11 cos at
s2  a2
a
12 e bt sin at
s  b 2  a 2
sb
13 e bt cos at
s  b 2  a 2
NO f(t) F(s)
2 as
t sin at
14
s 2
 a2  2

s2  a2
15 t cos at
s 2
 a2 
2

a
16 sinh at
s2  a2
s
17 cosh at
s2  a2
1
18 U 0 (t )
s
e  as
19
U a (t )
s
20  0 (t ) 1
21  a (t ) e  as
Invers dari TL
Metode untuk mendapatkan invers dari TL ada 2:
1. L f (t )  F ( s )  f (t )  L1 F ( s )

a. L1 a F ( s )  bG ( s )  aL1 F ( s )  bL G ( s )
b. L1 F ( s  a )  e at f (t )
 f (t  a ), t  a
1
  as
c. L e F ( s )   
 0, ta
1 t
d . L F ( as )  f  
1

a a
  
e. L1 F ( n ) ( s )   1 t n f (t )
n

 
 f (t )
f . L   F (u ) du  
1

s  t
g . f (0)  0  L1 sF ( s )  f ' (t )
t
 F (s) 
   F (u ) du
1
h. L 
 s  0
2. Metode pecah rasional
P(s)
F (s)  , derajat P ( s )  derajat Q ( s )
Q(s)
CONTOH:
1. Diberikan f (t )  e  t , g (t )  e t cos t
Dapatkan L  f * g (t ).
Penyelesai an :

L  f * g (t )  L e  t * e t cos t 
 Le .Le
t t
cos t 
1 s 1
 .
s  1 s  12  1
s 1


( s  1) s 2  2 s  2 
 t u 
 
2. L   e sin t  u  du   L e t . Lsin t 
0 
1 1 1
 
 
s  1 s  1 s  1 s 2  1
2

3. f (t )  3t  2  F ( s )  L3t   L2
3 2 3  2s
 2  
s s s2
 2
4. Dapatka f(t) jika F ( s )  2
s  5s  6
Penyelesaian:
2 A B
  , dikali ( s  3)( s  2)
s  5s  6 s  3 s  2
2

2  A( s  2)  B ( s  3)
s  2  2  B ( 2  3)  B  2
s  3  2  A(3  2 )  A  2
 2 2 
f (t )  L F ( s )  L 
1 1
 
s  3 s  2
 1 
1 1  1 
 2L  2L  
 s  3 s  2
 2 e 3t  2 e 2 t
Penyelesaian PDB koefisien konstan dengan
TL

Ly (t )  F ( s ) 
Ly ' (t )  s F ( s )  y (0)
Ly ' ' (t )  s 2 F ( s )  s y (0)  y ' (0)
.......... .......... .......... .......... .......... .....
 
L y ( n ) (t )  s n F ( s )  s n 1 y (0)  s n  2 y ' (0)  ...  y ( n 1) (0).
Penyelesaian PDB koefisien variabel dengan
TL
TL dapat digunakan jika khusus suku-suku PD berbentuk
t m y ( n ) (t ) 

F ( s )   e  st f (t ) dt
0


F ' ( s )    t e  st f (t ) dt  L t f (t )
0



F ' ' ( s )   t 2 e  st f (t ) dt  L t 2 f (t ) 
0

.......... .......... .......... .......... .......... .......



F (n)
(s)     1 n n  st
t e f (t ) dt ; dibagi ( 1) n
0


 
L t f (t )   t n e  st f (t ) dt   1 F ( n ) ( s )
n n

0
Contoh:
1. Dengan TL selesaikan PDB: y ' y  e  t ; y (0)  5
Penyelesaian:
 
L  y ' y   L e  t
1
Ly '  Ly 
s 1
1
sF ( s )  y (0)  F ( s ) 
s 1
1 1
sF ( s )  5  F ( s )   ( s  1) F ( s )  5
s 1 s 1
1 5
F (s)  
( s  1) 2 s  1
 1  1  1 
y (t )  L1  2 
 5 L  
 ( s  1)   s  1 
 te  t  5e  t  (5  t ) e  t
2. Selesaikan PDB: y ' '2ty '4 y  1, y (0)  y ' (0)  0
Penyelesaian:
Ly ' '2ty '4 y  L1
1
Ly ' '  2 Lty '  4 Ly 
s
 d  1
s F ( s )  sy (0)  y ' (0)  2 
2
Ly ' )  4 Ly 
 ds  s
d 1
s F ( s )  0  0  2 sF ( s )  y (0)   4 Ly 
2

ds s
1
s 2 F ( s )  2 F ( s )  sF ' ( s )  0   4 F ( s ) 
s
1
 2 sF ' ( s )  ( s 2  6) F ( s )  PD Linier tk 1:
s
y’+P(x)y=Q(x)
3 s  1
F ' (s)     F (s)  2 PUPD: yv=Q.vdx+C
s 2 2s
 3 s
    ds
s 2 3 ln s  1 s 2 ln s 3  1 s 2  1 s2
ve e 4
e 4
 s 3 .e 4

 1 s2 1  3  14 s 2  ds  C
PUPD : F ( s ). s .e 3 4
   2  s .e
2s  
 1 s2  1 s2
3
F ( s ) s .e 4
e 4
C
1 s2
4
1 Ce
F (s)  3

s s3
Supaya F ( s ) ada haruslah lim F ( s )  0, sehingga C  0.
s

 
2
1 1 t
F ( s )  3  y (t )  L1 F ( s )  L1  3  
s s  2
Latihan soal:
1. Dapatkan TL (f(s)) dari f(t) jika:
a. f (t )  3e 2 t
c. f (t )  3t  2
e. f (t )  e 2 t sin 4t
b. f (t )  3 sin 2t  7 cos 2t
d . f (t )  t 3 e  2 t
f . f (t )  t sin at

2. Dapatkan f(t) jika TL-nya:

1 2s  7
a. F ( s )  b. F ( s ) 
s3 s 2  16
1 2 s  11
c. F ( s )  d . F (s) 
s 3 s  1 ( s  2)( s  3)
s5 2s  1
e. F ( s )  f . F (s) 
( s  1)( s  1)
2
s3  s
3. Dengan TL, selesaikan PDB berikut:
t
a. y ' (t )  y (t )  t e
2

b. y ' '3 y '2 y  t ; y (0)  y ' ( 0)  0

c. y ' '  9 y  6 e 2 t ; y ( 0 )  y ' ( 0 )  0
d . y ' '2 y ' y  e x ; y (0)  3, y ' ( 0)  2
e. y ' ' ty ' y  0; y ( 0)  0, y ' (0)  1
f . y ' '3ty '6  4; y (0)  y ' (0)  0