Τα πνεύματα

1. Να θυμάστε ότι δασύνονται πάντα το υ και το ρ, όταν βρίσκονται στην αρχή μιας λέξης,
π.χ. ὕδωρ, ῥοή.

1. Όταν, ιδιαίτερα μετά από έκθλιψη, οι φθόγγοι κ, π, τ βρεθούν μπροστά από λέξη που
παίρνει δασεία, μετατρέπονται αντίστοιχα σε χ, φ,
θ, π.χ. ἐπί + ἡμέρα > ἐφήμερος, κατά + ἥσυχος > καθησυχάζω.
β) Η ψιλή (᾽) σημειώνεται στην αρχή μιας λέξης, όταν η λέξη αυτή δεν παίρνει δασεία. Οι
περισσότερες λέξεις που αρχίζουν από φωνήεν ή δίφθογγο παίρνουν ψιλή.

Οι κανόνες τονισμού

Κύριοι κανόνες

1. Μια βραχεία συλλαβή που τονίζεται παίρνει πάντοτε οξεία, π.χ. τέμνω, τόμος.
2. Μια προπαραλήγουσα που τονίζεται παίρνει πάντοτε οξεία, π.χ. ἄτομον.
3. Η μακρόχρονη παραλήγουσα παίρνει οξεία, όταν και η λήγουσα είναι μακρόχρονη,
π.χ. μνήμη.
4. Η μακρόχρονη παραλήγουσα παίρνει περισπωμένη, όταν η λήγουσα είναι βραχεία,
π.χ. οἶκος.
5. Όταν η λήγουσα είναι μακρόχρονη, ο τόνος δεν φτάνει ποτέ στην προπαραλήγουσα,
π.χ. ἄνθρωπος≠ἀνθρώπου.

Δευτερεύοντες κανόνες

Οι μακρόχρονες καταλήξεις των ουσιαστικών και των επιθέτων στη γενική και δοτική ενικού,
όταν τονίζονται, παίρνουν περισπωμένη, π.χ. τῆς τιμῆς.

Δασεία παίρνουν τα ακόλουθα:

1. Οι λέξεις που αρχίζουν από -υ- ή από -ρ-.

2. Τα άρθρα ὁ, ἡ, αἱ, οἱ

3. Οι δεικτικές αντωνυμίες ὅδε, ἥδε, οἵδε, αἵδε, οὗτος, αὕτη.

4. Οι αναφορικές αντωνυμίες ὅς, ἥ, ὅ κτλ.

5. Τα αναφορικά επιρρήματα ὅπου, ὅθεν κτλ. (εκτός από το ἔνθα και ἔνθεν)

6. Οι προσωπικές αντωνυμίες ἡμεῖς, ἡμῶν κτλ., οὗ, οἷ, ἕ.

7. Η επιμεριστική αντωνυμία ἕτερος, ἑκάτερος και ἕκαστος καθώς και οι λέξεις που
σχηματίζονται απ᾽ αυτές π.χ. ἡμέτερος, ἑαυτοῦ, ἑτέρωθεν, ἑκάστοτε κτλ.
8. Οι σύνδεσμοι ἕως, ἡνίκα, ἵνα, ὅμως, ὁπότε, ὅπως. ὅτε, ὡς και ὥστε.

9. Τα αριθμητικά εἷς, ἕν ἕξ, ἑπτά, ἑκατόν, καθώς και τα παράγωγα απ᾽ αυτά π.χ. ἕνδεκα,
ἑξακόσιοι, ἑβδομήκοντα, ἑκάστοτε κτλ.