1.

Να βάλετε τους ζητούμενους τύπους της οριστικής ενεστώτα και μέλλοντα

ενεργητικής φωνής στις ακόλουθες προτάσεις χρησιμοποιώντας τα αντίστοιχα
ρήματα που είναι σε παρένθεση:

Ἐγὼ στρατεύω / στρατεύσω ἐ πὶ τοὺ ς πολεμίους.

Σὺ …………. / …………….. δικαίως. (ἄ ρχω)

Οὗ τος …………… / …………… ἐ πιστολήν. (γράφω)

Ἡμεῖ ς …………… / ……………. τοὺ ς δικαστάς. (πείθω)

Ὑμεῖ ς …………… / …………….. τὸ πρέπον. (πράττω)

Οὗ τοι ……………. / ………………. ὑ μᾶ ς. (βλάπτω)

2. Να γράψετε τα παρακάτω ρήματα στο ίδιο πρόσωπο και αριθμό της οριστικής
μέλλοντα: φύει, ἄ ρχομεν, λήγετε, γυμνάζεις, τρίβω, κηρύττετε, λήγετε,

τάττει.

3. Να γράψετε τα παρακάτω ρήματα στο ίδιο πρόσωπο και αριθμό της

οριστικής ενεστώτα: φυλάξουσι, κόψομεν, βλάψω, παιδεύσετε, πιστεύσουσι,

ταράξεις.

4. Να συμπληρώσετε τις ακόλουθες προτάσεις με τους σωστούς ρηματικούς

τύπους ενεστώτα και μέλλοντα σύμφωνα με το πρώτο παράδειγμα:

α. Oἱ διδάσκαλοι τοὺ ς νέους παιδεύουσι // παιδεύσουσι (παιδεύω).

β. Λακεδαιμόνιοι………….…//…..……………. τὰς σπονδὰς (λύω).

γ. Ὁ Κέρβερος……….………//……….…………τὰς πύλας τοῦ ᾍδου (φυλάττω).

δ. Οἱ κακοὶ τὴ ν πόλιν…………………//…………………(βλάπτω).

ε. Οἱ κήρυκες Ἀθηναίους……………….…//……………..…… (μεταπείθω).

5. Να συμπληρώσετε τις παρακάτω φράσεις με τον κατάλληλο τύπο του ειμί:

α. Ὑμεῖ ς ……………….ἄ λκιμοι (=ρωμαλέοι) νεανίαι.

β. Ἐγὼ ……………….. τὸ φῶς τοῦ κόσμου.

γ. Χρόνος δίκαιος …………..κριτής πάντων.

δ. Ἔνθα (=όπου) …………….βωμοί, …………… καὶ θεοί.

ε. Ἡμεῖ ς πάντες φίλοι καὶ σύμμαχοι……………

στ. Σὺ ………………. ὁ βασιλεὺ ς τῶν Ἰ ουδαίων;

6. Να συμπληρώσετε τους τύπους της προσωπικής αντωνυμίας:

Γάλα παρέχομεν………… (σύ, δοτ.)

Ἡ γλῶσσα………… (ὑ μεῖ ς, γεν.) προτρέχει τῆ ς διανοίας.

Ἀνάγκη ἐ στί φυλάττειν………… (ὑ μεῖ ς, αιτ.) ἐ κ τῶν κινδύνων.

Οὐ δεν παρέχεις………… (ἐ γώ, δοτ.)

7. Να μεταφέρετε στο μέλλοντα τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων :

Οἱ Θηβαῖ οι λύουσι τάς σπονδάς.

Ὁ δοῦ λος κλέπτει πολλά νομίσματα.

Οἱ νόμοι παιδεύουσι τόν δῆ μον.

Πέμπομεν αὐ τῷ δῶρα.

Οἱ πονηροί ἄ νθρωποι βλάπτουσι τήν πόλιν.

1. Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο του ουσιαστικού που

σας δίνεται στην παρένθεση:

α. Καθορῶμεν πολλούς ………………… (ἂ νθρωπος).

β. Μακάριοι οἱ ………………… (πτωχός) τῷ πνεύματι.

γ. Ἡμεῖ ς φυλάττομεν τούς ………………… (ὅ ρκος) τῶν ………………… (Θεός).

δ. Ὁ πατήρ πέμπει τόν παῖ δα εἰ ς …………………… (οἶ κος, αιτ, ενικού)

……………………… (διδάσκαλος, γεν. εν.).

ε. Οἱ …………………….. (ἒ φηβος) φοιτῶσιν ἐ ν ………………… (γυμνάσιον, δοτ.

πληθ.).

στ. Ὁ Θεός αὐ ξάνει τούς ………………………(καρπός) τῶν ……………………

(δένδρον).

ζ. Οἱ Φελλόποδες εἰ σίν ………………………. (ἂ νθρωπος).

3. Να μεταφέρετε τα υπογραμμισμένα ουσιαστικά στην ίδια πτώση του

άλλου αριθμού:

α. Ὁ ἀ ναμάρτητος πρῶτος τόν λίθον βαλέτω.

β. Πείθομαι τοῖ ς νόμοις τῆ ς πατρίδος.

γ. Ἐν τῇ ὁ δῷ εἶ δον τούς ἱ ππέας.

δ. Ἡ ὑ περβολή τοῖ ς ἀ νθρώποις λύπην παρέχει.

ε. Ἡ Δῆ λος ἒ νδοξος ἦ ν τῷ ἱ ερῷ.

6. Nα συμπληρώσετε τα κενά, βάζοντας τις λέξεις που βρίσκονται στην

παρένθεση στον τύπο που σας ζητείται:

1) Oἱ Θηβαίων ἄ νδρες εἰ σῆ λθον περὶ τὸ ν πρῶτον………….. ( ὕ πνος)

ξὺ ν…………… ( ὅ πλον, δοτική πληθυντικού) ἐ ς Πλάταιαν τῆ ς Βοιωτίας.

2) Σύνειμι………………… ( ἄ νθρωπος, δοτική πληθυντικού) σοφοῖ ς.

3) Προδότας καλοῦ μεν τοὺ ς τοῖ ς …………….. ( ἐ χθρός) δόντες τήν πόλιν.

4) Τῷ…………… ( Δημάρατος) δῶρον αὕ τη ἡ χώρα ἐ δόθη ἐ κ βασιλέως ἀ ντὶ τῆ ς

ἐ πί τὴ ν Ἑλλάδα στρατείας.

5) Εἴ θε προσδιδοίημεν παντί…………… ( δῶρον, δοτική ενικού) ἔ πος ἀ γαθόν.

6) Οὗ τος ἐ κόσμησεν τὸ σκῆ πτρον τοῖ ς πᾶ σι…………… (μέταλλον).

7) Καθέζεται ὁ θεὸ ς ἐ ν τῷ…………… (θρόνος).

4. Να τοποθετήσετε στην κατάλληλη πτώση τις λέξεις που βρίσκονται

στις παρενθέσεις με τη σειρά που δίνονται:
α. Τὸ ἐν Ὀλυμπίᾳ ἄγαλμα τοῦ Διὸς………..πεποιημένον ἐστὶ καὶ ἐλέφαντος
(= από ελεφαντόδοντο) (χρυσός, γεν. εν.).
β. Ἐν μὲν τῇ δεξιᾷ χειρὶ φέρει Νίκην ἐξ ἐλέφαντος καὶ ταύτην καὶ χρυσοῦ,
ἔχουσαν ἐπὶ τῇ κεφαλῇ…………… (στέφανος, αιτ. εν.).
γ. Τῇ δὲ ἀριστερᾷ χειρὶ τοῦ……….ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον
διηνθισμέ-νον (θεός).
δ. Ὁ ὄρνις (=πουλί) ὁ ἐπὶ τῷ ………… καθήμενός ἐστιν ὁ ἀετὸς (σκῆπτρον).
ε. Τῷ χρυσῷ……………τοῦ θεοῦ ζῴδιά τε (= και μικρές εικόνες ζώων) καὶ
τῶν ἀνθῶν τὰ …………..εἰσίν ἐμπεποιημένα (=σκαλισμένα) (ἱμάτιον,
κρί-νον).
στ. Ὁ θρόνος ποικίλος (=διακοσμημένος)
μὲν …………καὶ ………….ποικίλος δὲ καὶ…………..ἐλέφαντί ἐστι
(χρυσός, δοτ. / λίθος, δοτ. πληθ. / ἔβενος, δοτ. εν.).

5. Να τοποθετήσετε στον κατάλληλο τύπο τις λέξεις που είναι σε

παρένθεση:
α. ἐν…..……ψυχῆς (βρασμός, δοτ. εν).
β. τὰ ἐν…..……..μὴ ἐν….……… (οἶκος δοτ. εν., δῆμος δοτ. εν.).
γ. σὺν….……… πᾶς καὶ γελᾷ καὶ ὀδύρεται (θεός δοτ. εν.).
δ. ἐξ……….…κατῆλθε σὺν ….………(οὐρανός γεν. εν., ἄγγελοι δοτ.
πληθ.).
ε. ὁ γεωργὸς τὴν…………ἐν…………εὑρίσκει (ἔλαφος, ἄμπελος δοτ. εν.).
στ. οἱ ἄνθρωποι ἐν…………..τοὺς θεοὺς θεραπεύουσι (=λατρεύουν) καὶ
ἐν……..…… θύουσιν αὐτοῖς……………(ναοί δοτ., βωμοί δοτ., ζῷα αιτ.
πληθ.).

6. Να βάλετε τα ουσιαστικά στις κατάλληλες πτώσεις:

τῷ __________ (ὁ υἱός) αἱ __________ (ἡ ψῆφος)
τοῖς __________ (ὁ στρατηγός) τὸν __________ (ὁ καρπός)
τῶν __________ (ὁ ἵππος) τὴν __________ (ἡ κάμηλος)
τοὺς __________ (ὁ ἱατρός) τὰς __________ (ἡ ὁδός)
τοῦ __________ (ὁ ἥλιος) (ὦ) __________ (ὁ δοῦλος)
τῇ __________ (ἡ ὁδός) τῆς __________ (ἡ ἔλαφος)
τὰ __________ (τὸ δῶρον) τοῖς __________ (τὸ μῆλον)

7. Να γράψετε στην κατάλληλη πτώση τις λέξεις της παρένθεσης:

Πιστεύω τῷ …………………. (ὁ φίλος). Τὸν πιστὸν …………………. (ὁ
φίλος) ἐν τοῖς …………………. (ὁ κίνδυνος) γιγνώσκεις.
Τοῖς …………………. (ὁ λόγος) τῶν φίλων ἀεὶ πιστεύομεν. Οἱ
ἄπιστοι …………………. (ὁ φίλος) οὐ μετέχουσι τοῦ …………………. (ὁ
κίνδυνος). Τοὺς ………………….(ὁ τρόπος τῶν ἀνθρώπων) γιγνώσκετε.
Τῷ …………………. (ὁ θεός) πιστεύουσιν. Ὦ …………………. (ὁ φίλος),
ὁ θεὸς τοὺς ἀγαθοὺς …………………. (ὁ ἄνθρωπος) οὐ λείπει. Πολλοὶ
ἄνθρωποι τῷ …………………. (ὁ πλοῦτος) μᾶλλον ἤ τῷ ………………….
(ὁ θεός) πιστεύουσιν.

1. Να κατατάξετε τα παρακάτω ουσιαστικά σε μια από τις κατηγορίες

που δίνονται στην παρένθεση (παρώνυμα, εθνικά, πατρωνυμικά):
σκαπανεύς, Ἀβδηρίτης, Ἀτρείδης, Θηβαῖος, δεσμώτης, Κυψελίδης, ἀγρότης,
Μήλιος, Σταγειρίτης, Ἀσκληπιάδης.
2. Να αντιστοιχίσετε τα παράγωγα ουσιαστικά της στήλης Α΄ με την
κατηγορία στην οποία ανήκουν από τη στήλη Β΄:
Α΄ Β΄
1. διαφθορεύς
2. Ἡρακλείδης
3. λεοντιδεύς
4. νησιώτης α. πατρωνυμικό
5. Λαερτιάδης β. εθνικό
6. Πηλείδης γ. παρώνυμο
7. Δήλιος δ. γονεωνυμικό
8. Λαρισαῖος
9. Ἀργειος

Γραμματική

1. Να σχηματίσετε τους τύπους που ζητούνται για κάθε ρήμα.

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ
ἐλπίζω ……………… ……………….
σύ ἀκούω ………………. ……………….
τρίβω ………………. ………………..

οὗτος κελεύω ………………… ………………….

κρύπτω ………………… ………………….
νομίζω ……………….. ………………….

ἡμεῖς φυλάττω ……………….. …………………..

γράφω ………………. ………………….
λύω ……………… ………………….

ὑμεῖς βλάπτω ………………. …………………

ἐλέγχω ………………. ………………..
κηρύσσω ……………….. ………………..

οὗτοι πρεσβεύω ………………... ……………….

πέμπω ……………….. ……………….
διώκω ………………… ………………….

2. Να βάλετε τους υπόλοιπους τύπους της οριστικής ενεστώτα και

μέλλοντα ενεργητικής φωνής στις ακόλουθες προτάσεις
χρησιμο-ποιώντας τα αντίστοιχα ρήματα που είναι σε παρένθεση.
Ἐγὼ στρατεύω / στρατεύσω ἐπὶ τοὺς πολεμίους
.Σὺ …………. / …………….. δικαίως. (ἄρχω)
Οὗτος …………… / …………… ἐπιστολήν. (γράφω)
Ἡμεῖς …………… / ……………. τοὺς δικαστάς. (πείθω)
Ὑμεῖς …………… / …………….. τὸ πρέπον. (πράττω)
Οὗτοι ……………. / ………………. ὑμᾶς. (βλάπτω)

3. Να συμπληρώσετε τις παρακάτω φράσεις με τον κατάλληλο τύπο του

ειμί:
α. Ὑμεις ……………….ἄλκιμοι (=ρωμαλέοι) νεανίαι.
β. Ἐγὼ ……………….. τὸ φῶς τοῦ κόσμου.
γ. Χρόνος δίκαιος …………..κριτής πάντων.
δ. Ἔνθα (=όπου) …………….βωμοί, …………… καὶ θεοί.
ε. Ἡμεῖς πάντες φίλοι καὶ σύμμαχοι……………
στ. Σὺ ………………. ὁ βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων;

4. Να γράψετε τα παρακάτω ρήματα στο ίδιο πρόσωπο και αριθμό της

οριστικής μέλλοντα:
φύει, ἄρχομεν, λήγετε, γυμνάζεις, τρίβω, κηρύττετε, λήγετε, τάττει.

5. Να γράψετε τα παρακάτω ρήματα στο ίδιο πρόσωπο και αριθμό της

οριστικής ενεστώτα:
φυλάξουσι, κόψομεν, βλάψω, παιδεύσετε, πιστεύσουσι, ταράξεις.

6. Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με το αντίστοιχο ρήμα της

παρέν-θεσης στον κατάλληλο τύπο της οριστικής ενεστώτα και
μέλλοντα:
α. Οἱ νόμοι τὸν δῆμον ………………… / …………………… (παιδεύω)
β. Ὁ στρατιώτης …………….. / ………………. τάφρον (ὀρύττω=σκάβω).
γ. Ὑμεῖς …………… /……………….. τοὺς κήρυκας εἰς φρέαρ (ῥίπτω).
δ. Σὺ ……………… / ………………. τὰς γνώμας τῶν ἀνθρώπων (τρέπω).
ε. Ἐν τῷ Πηλίῳ ὄρει ἡμεῖς ……………… / ……………………. (διατρίβω).

7. Να μετατρέψετε τα ρήματα στον κατάλληλο τύπο ενεστώτα και

μέλλοντα με βάση τις αντωνυμίες που υπάρχουν σε κάθε περίπτωση:
ἡμεῖς κηρύττω
κρύπτω
βλάπτω

οὗτοι ψηφίζω
 κομίζω
θεραπεύω
9. Να συμπληρώσετε τα κενά στις επόμενες φράσεις με τους
κατάλ-ληλους τύπους του εἰμὶ:
α. ὁ ἀληθὴς φίλος………… ἄλλος ἑαυτός.
β. ἐγὼ ………….ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος.
γ. οἱ τῶν Σπαρτιατῶν νέοι πολῖται χρηστοὶ ………… .
δ. Ἕλληνες ἀεὶ παῖδές ..………, γέρων δὲ Ἕλλην οὔκ …………. .
ε. ὑμεῖς ἄνδρες γενναῖοί ………… καὶ τῆς πόλεως τεῖχος.
στ. σὺ…………ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ ηὐδόκησα.
ζ. Ἑγὼ οὔκ……….. ὁ αὐτὸς νῦν καὶ τότε.
η. χαλεπόν………τὸ καλόν.
θ. Ἄλτ! Τίς……; (σύγχρονο στρατιωτικό παράγγελμα)
ι. οὐδέν …………ἀρετῆς τιμιώτερον.

10. Να συμπληρώσετε τους τύπους του εἰμὶ και της προσωπικής

α-ντωνυμίας στις επόμενες φράσεις:
α. ὁ στρατηγὸς ἐκέλευσεν……… (ἐγώ, αιτ. πληθ.) ταῦτα πράττειν.
β. οὐδείς……… (εἰμί, γ΄ εν.) σοφώτερος ………(σύ, γεν. εν.).
γ. αἰσχρόν……… (εἰμί, γ ΄εν.) μὴ πείθεσθαι τοῖς νόμοις.
δ. ὦ ἑταῖροι, οὔτε………(σύ, ον πληθ.) μόνοι δύνασθε μάχεσθαι
οὔτε……….(ἐγώ, ον. πληθ.) δυνάμεθα ἄνευ……….(σύ, γεν. πληθ.).

10. Να αναγνωρίσετε σε ποια κατηγορία ανήκουν τα παρακάτω ουσιαστικά

(Ενότητα 4) :περιστερών ἐλαιουργεῖον σωματίδιον ἀλσύλλιον σφηκιά
νοσοκομεῖον παιδάριον κυνηγέσιον, πευκών, σφηκιά, κηπάριον, χαλκεῖον,
πυργίσκος, ξιφίδιον, ἀνθών, παρθενών, καπηλεῖον.

Να αναγνωρίσετε σε ποια κατηγορία ανήκουν τα παρακάτω ουσιαστικά

(Ενότητα 5).: Θεσσαλονικεὺς ὀρνιδεὺς Τανταλίδης ἐρημίτης δρομεὺς
Ρόδιος Ἀθηναῖος ἐλαφιδεὺς Μεγακλείδης σκαπανεύς, Ἀβδηρίτης, Ἀτρείδης,
Θηβαῖος, δεσμώτης, Κυψελίδης, ἀγρότης, Μήλιος, Σταγειρίτης,
Ἀσκληπιάδης.

6. Να βάλετε τα ουσιαστικά στις κατάλληλες πτώσεις:

τῷ __________ (ὁ υἱός) αἱ __________ (ἡ ψῆφος)
τοῖς __________ (ὁ στρατηγός) τὸν __________ (ὁ καρπός)
τῶν __________ (ὁ ἵππος) τὴν __________ (ἡ κάμηλος)
τοὺς __________ (ὁ ἱατρός) τὰς __________ (ἡ ὁδός)
τοῦ __________ (ὁ ἥλιος) (ὦ) __________ (ὁ δοῦλος)
τῇ __________ (ἡ ὁδός) τῆς __________ (ἡ ἔλαφος)
τὰ __________ (τὸ δῶρον) τοῖς __________ (τὸ μῆλον)