ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Δευτερόκλιτα επίθετα
ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Υπογράμμισε τους 17 τύπους των δευτερόκλιτων επιθέτων.

ΓΑΛΗΝΟΥ ΠΕΡΙ ΔΙΑΓΝΩΣΕΩΣ ΣΦΥΓΜΩΝ ΛΟΓΟΣ Δ’
Ὅσα μὲν ὑπάρχει τοῖς σφυγμοῖς κατὰ τὸν ἴδιον τῆς οὐσίας αὐτῶν λόγον, ἔμπροσθεν εἴρηται πάντα· περὶ δὲ
τῶν ἄλλων, ὅσα μήτ' ἄνευ τῆς κινήσεως τῶν ἀρτηριῶν διαγνωσθῆναι δύναται μήτ' ἐστὶν αὐτῆς ἴδια, νῦν
ἐροῦμεν. ἔστι δή τις ἐν τῷ διαστέλλεσθαι τὴν ἀρτηρίαν ἁπτομένοις ἡμῖν οἷον πληγὴ γιγνομένη κατὰ τὴν
ἁφὴν, ἣν, ὅταν μὲν βίαιος ᾖ, κυρίως σοι δόξουσι πληγὴν καλεῖν, οὐ μὴν οὕτως κᾂν ἀβίαστος ᾖ. περὶ ταύτης
δὴ τῆς ὄντως πληγῆς, ἣν βίαιον προσβολὴν εἶναί φαμεν, σκεπτέον ἀκριβῶς. ἕπεσθαι γὰρ οὐκ ὀλίγοις εἴδεσι
σφυγμῶν δοκεῖ, σκληρῷ καὶ σφοδρῷ καὶ μεγάλῳ καὶ ταχεῖ καὶ ὑψηλῷ καὶ σπασμώδει καὶ κλονώδει. ἵν' οὖν
τις μὴ ἐξαπατηθεὶς τῷ κοινῷ συμπτώματι περὶ τὴν διάγνωσιν αὐτῶν σφαλῇ, σκεπτέον ὑπὲρ ἁπάντων
ἐπιμελῶς. εἰ μὲν γὰρ ἄλλοις γνωρίσμασι διακρίνειν αὐτοὺς δυνατόν ἐστι, ἐκεῖνα μαθόντες ἔχοιμεν ἂν ἤδη τὸ
πᾶν· εἰ δ' ἀδύνατον, ἀποχρήσει γοῦν τὸ γιγνώσκειν, ὡς κοινὸν τοῦτο πλειόνων ἐστὶ σφυγμῶν. ἀρχὴ δὲ τῆς
σκέψεως ἀρίστη τὸ μαθεῖν τὴν αἰτίαν δι' ἣν πολλοῖς οὕτω σφυγμοῖς ἓν κοινὸν ἕπεσθαι δοκεῖ πάθημα, τὸ
βίαιον τῆς πληγῆς. ᾧδ' οὖν, ἐπειδὴ χρὴ μὲν ἀπωσθῆναι τὴν ἁφὴν ὑπὸ τοῦ σφυγμοῦ, μέλλουσαν αἰσθήσεσθαι
τῆς προσβολῆς αὐτοῦ, ὠθεῖται δ' οὐχ ὁμοίως διὰ παντὸς, ἀλλὰ ποτὲ μὲν μᾶλλον, ποτὲ δ' ἧττον, ποτὲ δὲ ὥστε
ψαύειν μόνον, ὅσαι κινήσεις αὐτὴν ὠθοῦσι καὶ ἀνατρέπουσιν ἐπὶ πολὺ, βίαιον αὗται φαντασίαν ἐργάζονται
τῆς πληγῆς.

2. Να γράψετε τα επίθετα που δίνονται στην παρένθεση στον κατάλληλο τύπο, ώστε να
συμφωνούν με τα αντίστοιχα ουσιαστικά:

α. τὰς ________________ συμφοράς (δεινός) δ. οἱ ________________ στρατιῶται (γενναῖος)

β. τὴν ________________ πολιτείαν (δίκαιος) ε. τοῖς ________________ ἀνθρώποις (ἔντιμος)

γ. τῶν ________________ δένδρων (ἄκαρπος)

3. Να μεταφέρετε τα παρακάτω επίθετα στα υπόλοιπα γένη διατηρώντας τον αριθμό και την
πτώση:

αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

α. τοὺς ἀρχαίους _____________ _____________

β. _____________ τῇ δεξιᾷ _____________

γ. τῶν θείων _____________ _____________

δ. _____________ αἱ ὠφέλιμοι _____________

ε. _____________ _____________ τῶν ὀλίγων

4. Να εντοπίσετε στο παρακάτω κείμενο τα δευτερόκλιτα επίθετα και να τα μεταφέρετε στην ίδια
πτώση του άλλου αριθμού και στα τρία γένη:

Ἀνὴρ πλούσιος Ἀθηναῖος μεθ' ἑτέρων τινῶν ἔπλει. Καὶ δὴ χειμῶνος σφοδροῦ γενομένου καὶ τῆς νηὸς
περιτραπείσης οἱ μὲν λοιποὶ πάντες διενήχοντο, ὁ δὲ Ἀθηναῖος παρ' ἕκαστα τὴν Ἀθηνᾶν ἐπικαλούμενος
μυρία ἐπηγγέλλετο, εἰ περισωθείη. Εἷς δέ τις τῶν συννεναυαγηκότων παρανηχόμενος ἔφη πρὸς αὐτόν· σὺν
Ἀθηνᾷ καὶ χεῖρα κίνει.

5. Να σχηματίσετε τα επίθετα της β’ κλίσης στο σωστό γένος, αριθμό και πτώση, σύμφωνα με το
ουσιαστικό που το συνοδεύει.

πλούσιος: τραπέζῃ

ὡραῖος: τέκνα

χρήσιμος: ῥάβδους

πικρός: φαρμάκου

φαιδρός: λόγους

φοβερός: ἡμέρᾳ

παράδοξος: θεάματα

δίκαιος: πολιτῶν

θαρραλέος: δούλη

πρῶτος: ἡμέραις

λίθινος: οἰκίαν

ἀρχαῖος: γραφήν