Loharanon-kevitra ao Amin’ny Tari-dalana
ho An’ny Fiainantsika sy ny Fanompoana
7-13 MEY
HARENA AVY AO AMIN’NY TENIN’ANDRIA-
MANITRA  MARKA 7-8
“Ento ny Hazo Fijalianao ary Manaraha Ahy
Mandrakariva”
Marka 8:34
nwtsty: Fanazavana Mr 8:34
aoka izy handa ny tenany: Na “aoka izy hamoy
ny zo rehetra ananany.” Midika izany hoe vono-
na handa tena tanteraka ilay olona na koa hoe
tsy izy intsony no tompon’ny tenany fa Andria-
manitra. Mety tsara raha adika toy izao ilay
fehezanteny amin’ny teny grika: “Tsy maintsy
` zava ny valin’ilay fanontaniana voalohany. Tsy
manda ny sitrapony izy.” Mety ho tafiditra amin’
ilay zavatra tsy maintsy lavin’ilay olona ma-
ntsy ny faniriany, ny zavatra nonofinofisiny, na
izay mampiadana azy. (2Ko 5:14, 15) Nampiasa
matoanteny grika mitovy amin’io koa i Marka re-
hefa nitantara an’ilay zavatra notenenin’i Petera
tamin’izy nanda an’i Jesosy.—Mr 14:30, 31, 72.
w92 1/8 17 § 14
Ahoana no Fihazakazakao ao Amin’ilay Haza-
kazaka ho Amin’ny Fiainana?
14“Na iza na iza ta hanaraka ahy”, hoy i Jesosy
Kristy tamin’ireo mpianatra sy ny hafa tafango-
na, “dia aoka izy handa ny tenany (na hoe “tsy
maintsy milaza hoe ‘Tsia’ amin’ny tenany izy”,
Fandikan-tenin’i Charles B. Williams) ka handray
ny hazo fijaliany ary hanaraka ahy mandra-
kariva.” (Marka 8:34, NW). Rehefa manaiky io
fanasana io isika, dia tsy maintsy miomana mba
hanao izany “mandrakariva”, tsy hoe satria misy
maha-mendrika azy manokana ny fandavana ny
tena, fa satria ny tsy fitandremana mihelina
kely fotsiny, ny fiatoana kely fotsiny eo amin’ny
tsy fahaiza-manavaka, dia mety handrava izay
efa naorina rehetra, ary hahatandindomin-doza
ny fahasoavantsika mandrakizay mihitsy aza. Ny
mwbr18.05-MG
`
fandrosoana ara-panahy mazana dia manaraka
hafainganam-pandeha miadana ihany, kanefa
`
mety ho haingana ery ny fahafoanany raha tsy
mitandrin-tena tsy an-kijanona isika!
Marka 8:35-37
w08 15/10 25-26 § 3-4
Vonona Hanome Inona Ianao mba Hiainana
Mandrakizay?
3 Nametraka fanontaniana roa mampisaintsaina
i Jesosy: “Inona tokoa moa no soa ho azon’ny
olona raha mahazo an’izao tontolo izao izy nefa
very ny ainy? Fa inona tokoa moa no homen’ny
olona ho takalon’ny ainy?” (Marka 8:36, 37) Ma-
misy soa azon’ny olona raha mahazo an’izao
tontolo izao izy nefa very ny ainy, satria tsy
afaka mifaly amin’ny fananany izy raha tsy velo-
na. Rehefa nipetraka ilay fanontaniana faharoa
hoe: “Fa inona tokoa moa no homen’ny olo-
na ho takalon’ny ainy?”, dia angamba tsaroan’
ny mpihaino ilay fiampangan’i Satana tamin’ny
andron’i Joba hoe: “Izay rehetra ananan’ny olo-
na dia homeny hiarovana ny ainy.” (Joba 2:4)
Mety ho marina izany ho an’ny tsy mpanompon’
i Jehovah. Mahavita manao ny tsy tokony hatao
mihitsy ny olona mba hahavelona azy. Tsy toy
izany kosa ny Kristianina.
4 Fantatsika tsara ny antony nahatongavan’i Je-
sosy teto an-tany: Tsy hoe mba hahatonga
antsika ho salama sy hanan-karena ary ho ela
velona amin’izao fiainana izao, fa mba hiaina-
ntsika mandrakizay ao amin’ny tontolo vaovao.
Ny fanantenana izany fiainana izany no sarobi-
`
dy amintsika. (Jaona 3:16) Mety ho izao ary no
fahazoan’ny Kristianina an’ilay fanontanian’i Je-
sosy voalohany: “Inona no soa azon’ny olona
raha mahazo an’izao tontolo izao izy nefa afoiny
ny fanantenany hiaina mandrakizay?” Tsy misy
soa azony mihitsy raha izany. (1 Jaona 2:15-17)
1
Hanampy antsika hamaly an’ilay fanontaniana
faharoa ny fieritreretana hoe: ‘Vonona hamoy
inona aho ankehitriny, mba ho azo antoka ny
hiainako ao amin’ny tontolo vaovao?’ Ny valin’
io fanontaniana io no ahitana eo amin’ny fiai-
nantsika, raha latsa-paka ao am-pontsika ilay
fanantenana.—Ampitahao amin’ny Jaona 12:25
Marka 8:38
jy 143 § 3
Iza ny Zanak’olona?
Tsy maintsy mahafoy tena sy be herim-po tokoa
ny mpanara-dia an’i Jesosy raha te ho mendri-
ka ny fankasitrahany. Nilaza i Jesosy hoe: “Na
iza na iza menatra noho ny amiko sy ny teni-
ko, eto amin’ity taranaka mpanitsakitsa-bady sy
mpanota ity, dia ho menatra noho ny aminy koa
ny Zanak’olona rehefa tonga amin’ny voninahi-
try ny Rainy izy, miaraka amin’ny anjely masina.”
(Marka 8:38) “Hamaly ny tsirairay araka ny fi-
tondran-tenany avy” tokoa i Jesosy rehefa ho
tonga.—Matio 16:27.
Andao Hikaroka Harena Miafina
Marka 7:5-8
w16.08 30 § 1-4
Fanontanian’ny Mpamaky
Nahoana no sarotiny be tamin’ilay hoe mana-
sa tanana ny fahavalon’i Jesosy?
ˇ Anisan’ireo antony maro nanakianan’ny faha-
valon’i Jesosy azy sy ny mpianany izany. Nilaza
`
ny Lalan’i Mosesy hoe maloto ny olona iray
raha misy tsiranoka mivoaka avy aminy, na boka
izy, na nikasika fatin’olona na fatim-biby. Voala-
za tao koa izay tokony hatao raha te hadio
indray ilay olona. Nila nanao sorona izy, na nisa-
sa, na nofafazana rano.—Lev., toko 11-15; Nom.,
toko 19.
Nampian’ny mpitondra fivavahana jiosy anefa
` ny lelany.” (Marka 7:33). Niandrandra ny lanitra
ireo lalana ireo. Misy boky milaza hoe namo-
rona fitsipika momba an’ireto izy ireo: Inona
no mandoto ny olona? Ahoana avy no mety
hahatonga azy handoto olon-kafa? Inona ny fi-
mwbr18.05-MG
taovana sy zavatra mety haloto na tsy mety
maloto? Ary inona ny fombafomba tsy maintsy
hatao raha te hadio indray?
Hoy ny fahavalon’i Jesosy: “Nahoana ny mpia-
natrao no tsy manaraka ny fomban-drazana, fa
mihinana amin’ny tanana maloto?” (Mar. 7:5)
Tsy te hilaza ry zareo hoe mahasalama ny ma-
nasa tanana alohan’ny hisakafo. Tiany harahin’
ny mpianatr’i Jesosy fotsiny ilay fombafomba
hoe tsy maintsy tondrahana rano ny tanana vao
misakafo. Nilaza koa ilay boky fa nofaritan’izy
ireo hatramin’ny hoe “inona no fitaovana ano-
ndrahana an’ilay rano, inona no rano mety, iza
no tokony hanondraka an’ilay izy, ary hatraiza
no tondrahana sy atsoboka ao anaty rano.”
Hoy i Jesosy tamin’ireny mpitondra fivavaha-
na ireny: “Marina ny naminanian’i Isaia momba
anareo mpihatsaravelatsihy, araka ny voasora-
tra hoe: ‘Manaja ahy an-tendro-molotra fotsiny
ity vahoaka ity, fa ny fony kosa lavitra ahy
[Jehovah]. Koa very maina ny mbola ivava-
hany foana amiko, satria didin’olombelona no
ampianariny.’ Ataonareo tsinontsinona ny didin’
Andriamanitra fa ny fomban-drazana no ifikira-
nareo.”—Mar. 7:6-8.
Marka 7:32-35
w00 15/2 17-18 § 9-11
Manana “ny Sain’i Kristy” ve Ianao?
9 Marenina ilay lehilahy ary zara raha nahay nite-
ny. Nety ho tsapan’i Jesosy fa hendratrendratra
na sakodiavatra io lehilahy io. Nanao zavatra so-
mary tsy nahazatra i Jesosy tamin’izay fotoana
izay. Nentiny niala avy teo amin’ny vahoaka ilay
lehilahy, ho any amin’ny toerana mitokana iray.
Avy eo, dia nanao baiko moana i Jesosy mba
hampahafantarany tamin’ilay lehilahy ny zavatra
nadiva hataony. “Nangarona ny sofiny tamin’ny
`
rantsan-tanany [Izy], dia nandrora ka nanendry
i Jesosy, ary nisento tamim-pahatsorana, nony
avy eo. Izany fihetsika nasehony izany dia nilaza
tamin’ilay lehilahy hoe: ‘Avy amin’ny herin’Andri-
2
amanitra izay zavatra madiva hataoko aminao.’
Hoy i Jesosy tamin’ny farany: “Maladia.” (Marka
7:34). Tamin’izay, dia nalady indray ny sofin’ilay
`
lehilahy, ary afaka niteny ara-dalana izy.
10
Endrey izany fiheverana nasehon’i Jesosy
tamin’ny hafa! Nahay nahatakatra ny fihetse-
ham-pon’izy ireo izy, ary io fiheverana feno
fangoraham-po io kosa dia nanosika azy ha-
nao zavatra tamin’ny fomba tsy nandratra ny
fihetseham-pon’izy ireo. Amin’ny maha Kristia-
nina antsika, dia maneho fahendrena isika raha
mamboly sy maneho ny sain’i Kristy amin’io
lafiny io. Mananatra antsika toy izao ny Baibo-
ly: “Miraisa saina hianareo rehetra, ka miaraha
ory, mifankatiava tahaka ny mpirahalahy, mifa-
` 9 Lasa izao ny Paska taona 32, ary herintaona
mindra fo, manetre tena.” (1 Petera 3:8). Azo
antoka fa izany dia mitaky ny hitenenantsika sy
ny hanaovantsika zavatra amin’ny fomba izay
manisy fiheverana ny fihetseham-pon’ny hafa.
11
Afaka manisy fiheverana ny fihetseham-pon’
ˆ ˆ
ny hafa isika ao amin’ny kongregasiona, amin’
ny fitondrana azy ireo amim-pahamendrehana,
toy ny itiavantsika hitondrana ny tenantsika.
(Matio 7:12). Tafiditra amin’izany ny fitandre-
mana izay lazaintsika sy ny fomba ilazantsika
izany. (Kolosianina 4:6). Tadidio fa ‘ny teny
tsy tsaroana dia toy ny fanindron’ny saba-
tra.’ (Ohabolana 12:18). Ahoana ny ao amin’
ny fianakaviana? Mahay mahatakatra ny fihe-
tseham-pon’ny andaniny avy, ny mpivady tena
mifankatia. (Efesianina 5:33). Halavirin’izy ireo
ny teny henjana sy ny fanakianana tsy an-kija-
nona ary ny esoeso manindrona— izany rehetra
izany dia mety handratra fihetseham-po izay
tsy mora sitranina. Manana fihetseham-po koa
ny ankizy, ary manisy fiheverana izany ny ray
aman-dreny be fitiavana. Rehefa ilaina ny fani-
tsiana, dia hanome izany ny ray aman-dreny
be fitiavana, saingy manaja ny fahamendrehan’
ny zanany ny fomba anaovany izany, ka maha-
tonga azy ireo tsy ho sakodiavatra tsy amin’
antony. (Kolosianina 3:21). Rehefa maneho fihe-
mwbr18.05-MG
verana ny hafa toy izany isika, dia asehontsika
fa manana ny sain’i Kristy ny tenantsika.
Famakiana Baiboly
Marka 7:1-15
14-20 MEY
HARENA AVY AO AMIN’NY TENIN’ANDRIA-
MANITRA  MARKA 9-10
“Nanatanjaka ny Finoan’izy Ireo Ilay Fahi-
tana”
Marka 9:1
w05 15/1 12 § 9-10
I Kristy no Anton’ny Faminaniana
teo ho eo izay no nanomezan’i Jesosy ny po-
rofo fa izy no Mesia. Maro tamin’ireo mpino
no tsy nanaraka azy intsony, angamba noho ny
fanenjehana, na ny fitiavan-karena, na ny fana-
hiana teo amin’ny fiainana. Ny hafa angamba
sahiran-tsaina na diso fanantenana, satria tsy
nanaiky hataon’ny olona ho mpanjaka i Jesosy.
Rehefa nitsapa azy ny mpitondra fivavahana,
dia nanda tsy hanao famantarana avy any an-
danitra mba hahazoana voninahitra izy. (Matio
12:38, 39) Nety ho nahavery hevitra ny sasany
izany. Nanomboka nilaza zavatra saro-takarina
tamin’ny mpianany koa i Jesosy, dia ny hoe “tsy
maintsy mankany Jerosalema izy, ary hampija-
lin’ny anti-panahy sy ny lohan’ny mpisorona ary
`
ny mpanora-dalana, ka hovonoina ho faty.”—Ma-
tio 16:21-23.
10 Sivy na folo volana sisa, dia ho avy ny fotoa-
na “hialan[’i Jesosy] amin’izao tontolo izao ho
any amin’ny Ray.” (Jaona 13:1) Tena niahy an’
ireo mpianany tsy nivadika izy, ka nampanante-
na ny sasany tamin’izy ireo ilay famantarana
avy any an-danitra, izay tsy nasehony tamin’ny
Jiosy tsy nanam-pinoana. Hoy izy: “Lazaiko ami-
nareo marina tokoa fa misy amin’izay mijoro eto
tsy ho faty mihitsy, mandra-pahitany ny Zanak’
olona ho tonga ao amin’ny fanjakany.” (Matio
3

16:28) Mazava ho azy fa tsy nilaza akory i Je-
sosy hoe ho velona hatramin’ny hanorenana ny
Fanjakan’ny Mesia, tamin’ny 1914, ny mpianany
sasany. Te hilaza kosa izy fa hasehony amin’ireo
mpianany telo anisan’ny akaiky azy indrindra ny
voninahiny rehefa ho lasa mpanjaka izy. Io fahi-
tana io ilay antsoina hoe fiovan-tarehy.
Marka 9:2-6
w05 15/1 12 § 11
I Kristy no Anton’ny Faminaniana
11Nentin’i Jesosy niaraka taminy tany an-te-
ndrombohitra avo i Petera sy Jakoba ary Jaona,
enina andro taorian’izay. Ny Tendrombohitra
Hermona angamba izy io. “Niova tarehy teo
anatrehan’ireo izy, ka namirapiratra toy ny ma-
soandro ny tavany, ary nanjary nanjelanjelatra
toy ny hazavana ny akanjony ivelany.” Niseho
tao koa i Mosesy sy Elia mpaminany, izay samy
niresaka tamin’i Jesosy. Azo inoana fa nitranga
tamin’ny alina io toe-javatra nampitolagaga io,
ka vao mainka nanaitra ny saina. Toy ny tena
nisy ilay izy. Izany no nanoloran’i Petera hevitra
ny hananganana tranolay telo, ho an’i Jesosy
sy Mosesy ary Elia. Raha mbola niteny anefa
izy, dia nisy rahona namirapiratra nanarona azy
ireo. Ary nisy feo avy tao amin’ilay rahona na-
nao hoe: “Ity no Zanako malalako izay sitrako.
Henoy izy.”—Matio 17:1-6.
Marka 9:7
nwtsty: Fanazavana Mr 9:7
feo: Tantaraina ao amin’ny Filazantsara fa inte-
lo i Jehovah no niresaka mivantana tamin’ny
olona, ary tamin’io no faharoa.—Jereo fanaza-
vana Mr 1:11; Jn 12:28.
Andao Hikaroka Harena Miafina
Marka 10:6-9
w08 15/2 30 § 8
Hevitra Misongadina ao Amin’ny Bokin’i Marka
10:6-9. Fikasan’Andriamanitra ny tsy hisarahan’
ny mpivady mihitsy. Tsy tokony ho maimaika hi-
mwbr18.05-MG
`
saraka ary izy ireo rehefa misy olana, fa hiezaka
hampihatra ny toro lalan’ny Baiboly.—Matio 19:
4-6.
Marka 10:17, 18
nwtsty: Fanazavana Mr 10:17, 18
Mpampianatra Tsara: Nataon’ilay lehilahy ana-
ram-boninahitra iantsoana an’i Jesosy ilay hoe
“Mpampianatra Tsara” sady nentiny nandokafa-
na azy. Ny mpitondra fivavahana mantsy no te
hohajaina be hoatr’izany. Ny Rainy foana ane-
fa no nomen’i Jesosy voninahitra, na dia tsy
nampaninona azy aza ny nantsoina hoe “Mpa-
mpianatra” na “Tompo.”—Jn 13:13.
Tsy misy tsara afa-tsy iray ihany, dia Andria-
manitra: Neken’i Jesosy hoe i Jehovah ihany
no fara tampony amin’ny hatsarana. Mpanjakan’
izao rehetra izao izy, ka zony ny mamaritra ny
atao hoe tsara na ratsy. Nitady haka an’io zo io
i Adama sy Eva, rehefa nikomy ka nihinana ny
voan’ilay hazo fahalalana ny tsara sy ratsy. Na-
netry tena kosa i Jesosy, ka ny Rainy ihany
no navelany hamaritra an’izany. Hita amin’ireo
didy nasain’Andriamanitra hotandremantsika ao
amin’ny Teniny ny atao hoe tsara.—Mr 10:19.
NY FIAINANTSIKA KRISTIANINA
Marka 10:4
taratasy fisaraham-panambadiana: Voalazan’
`
ny Lalana fa tokony hikarakara taratasy ara-da-
`
lana ny lehilahy te hisara-panambadiana, sady
nila niresaka tamin’ny anti-panahy. Afaka nandi-
nika tsara izy amin’izay, raha tena nila nandray
an’io fanapahan-kevitra lehibe io na tsia. Nana-
`
mpy ny olona tsy ho maimay hisaraka ary io
`
Lalana io, sady niaro ny vehivavy. (De 24:1)
Lasa mora anefa ny nisara-panambadiana ta-
min’ny andron’i Jesosy, noho ny zavatra nataon’
ny mpitondra fivavahana. Fariseo nisara-pana-
`
mbadiana i Josephe, mpahay tantara tamin’ny
taonjato voalohany. Nilaza izy fa azo natao ny
nisara-panambadiana, “na inona na inona anto-
ny (ary nahita antony maro hisarahana tamin’ny
vadiny ny lehilahy).”
4
Marka 10:11
misaraka amin’ny vadiny: Na “mandroaka ny
vadiny.” Miampy an’izao io tenin’i Jesosy io
ao amin’ny Mt 19:9: “Raha tsy hoe noho ny
fijangajangana ihany angaha no antony isara-
hany.” Manampy antsika hahazo tsara an’ilay
tenin’i Jesosy ao amin’ny Mr 10:11 izany. Mani-
tsakitsa-bady ny olona iray misaraka amin’ny
ˆ ˆ
vadiny, raha tsy hoe ‘nijangajanga’ (Grika: po-
rneia) angaha ilay vadiny.
manitsakitsa-bady: Tsy neken’i Jesosy ilay
fampianaran’ny Raby hoe mahazo misaraka
amin’ny vadiny ny lehilahy “na inona na inona
antony.” (Mt 19:3, 9) Tsy nampaninona ny anka-
maroan’ny Jiosy ilay hoe lehilahy miaraka amin’
ny olona tsy vadiny. Nampianarin’ny Raby, ma-
ntsy, fa ny vehivavy ihany no manitsakitsa-bady
rehefa manao an’izany. Nanome voninahitra ny
`
vehivavy ary i Jesosy teo, satria nampitoviny ny
fitsipika tokony harahin’ny lehilahy sy ny vehi-
vavy.
Famakiana Baiboly
Marka 9:1-13
21-27 MEY
HARENA AVY AO AMIN’NY TENIN’ANDRIA-
MANITRA  MARKA 11-12
“Nandatsaka Betsaka Kokoa Noho ny Hafa
Izy”
Marka 12:41, 42
nwtsty: Fanazavana Mr 12:41, 42
vata fandatsaham-bola: Resahin’ny asa soratra
jiosy fahiny fa hoatran’ny trompetra na tandro-
ka ny endrik’ireo vata ireo, ary nisy loaka kely
teo an-tampony. Tao ny olona no nandrotsaka
fanomezana, ary tsy nitovy ny nampiasana azy
ireny. Hita ao amin’ny Jn 8:20 koa ilay teny
grika nadika hoe “vata fandatsaham-bola”, fa
“toerana fitehirizam-bola sy zava-tsarobidy” no
nandikana azy. Tao amin’ny “Tokotanin’ny Vehi-
mwbr18.05-MG
vavy” angamba no nisy an’io toerana io. (Jereo
sgd Fiz. 15) Milaza ny asa soratr’ireo raby fa
nisy vata fandatsaham-bola 13 nanaraka ny ri-
ndrin’ilay tokotany. Toa nisy fitehirizan-karena
fametrahana an’ireo vola avy tao amin’ny vata
fandatsaham-bola koa tao amin’ny tempoly.
vola madinika roa: A.b.t.: “Leptona roa.” Ilaza-
na zavatra kely sy manify ilay teny grika hoe
lepton. Leptona 128 no mitovy amin’ny denaria
1. Azo inoana hoe io no maivan-danja indrindra
tamin’ny vola varahina na halimo nampiasaina
tany Israely.—Jereo sgd Fiz. 18.
faran’izay kely vidy: A.b.t.: “Kadrana iray.” Vola
madinika varahina na halimo fampiasan’ny Ro-
manina no tiana holazaina amin’ilay teny grika
ˆ
hoe kodrantes (avy amin’ny teny latinina hoe
quadrans). Kadrana 64 no mitovy amin’ny de-
naria 1. Nampiasa vola romanina i Marka teto,
mba hanazavana ny sandan’ny vola madinika
fampiasan’ny Jiosy.—Jereo sgd Fiz. 18.
Marka 12:43
w97 15/10 16-17 § 16-17
Mankamamy ny Fanompoana Ataonao Amin’ny
Fanahy Manontolo i Jehovah
16Roa andro taorian’izay, tamin’ny 11 Nisana,
dia nijanona iray andro naninjitra tao amin’
ny tempoly i Jesosy. Nisy nisalasala ny
amin’ny fahefany mantsy tao, no sady nama-
ly fanontaniana sarotra momba ny hetra sy
ny fitsanganana amin’ny maty ary ny raharaha
`
hafa izy. Nanala sarona ireo mpanora-dalana
sy Fariseo koa izy, noho izy ireo ‘nandany ny
tranon’ny mpitondratena’, ankoatra ny zavatra
hafa. (Marka 12:40). Avy eo i Jesosy dia nande-
ha nipetraka, niharihary fa tao amin’ny Kianjan’
ny Vehivavy, izay nisy fitoeran-drakitra 13, ara-
ka ny lovantsofina jiosy. Nipetraka teo kelikely
izy, ary nandinika tamim-pitandremana ireo olo-
na samy nandatsaka ny fanomezany avy. Nisy
mpanankarena maro tonga teo, ka ny sasany
taminy angamba hita ho mpanamarin-tena, ho
5
mpideradera mihitsy aza. (Ampitahao amin’ny
Matio 6:2.) Nanjary nifantoka tamin’ny vehivavy
iray ny mason’i Jesosy. Ny mason’olon-tsotra
angamba mety tsy hahita na inona na inona
niavaka momba azy na ny fanomezany. I Jeso-
sy, izay nahafantatra ny fon’ny hafa kosa anefa
dia nahafantatra fa “mpitondratena” izy. Fanta-
ny koa ny tena habetsahan’ny fanomezan’izy
io—“farantsakely roa ankevitry ny variroaventy
avy.”—Marka 12:41, 42.
17 Niantso ny mpianany i Jesosy, satria tiany ho
hitan’ny mason’izy ireo ilay lesona tiany hampia-
narina azy ireo izao. “Efa nandatsaka be noho
izay rehetra nandatsaka tao amin’ny fandatsa-
han-drakitra” io mpitondratena io, hoy i Jesosy.
Araka ny fiheverany, dia nandatsaka mihoatra
noho ny hafa rehetra nitambatra izy. Nanome
“izay rehetra nananany”—ny vola farany tany
aminy—izy. Tamin’ny fanaovana izany, dia name-
traka ny fiainany teo an-tanan’i Jehovah feno
fiahiana izy. Ilay olona notsongaina toy izany ho
ohatra ny amin’ny fanaovana fanomezana ho
an’Andriamanitra, dia olona nanao fanomezana
izay zara raha nisy vidiny ara-bakiteny. Teo ima-
son’Andriamanitra anefa dia tsy hay tombanana
ilay izy!—Marka 12:43, 44; Jakoba 1:27.
Marka 12:44
w97 15/10 17 § 17
Mankamamy ny Fanompoana Ataonao Amin’ny
Fanahy Manontolo i Jehovah
17
Niantso ny mpianany i Jesosy, satria tiany ho
hitan’ny mason’izy ireo ilay lesona tiany hampia-
narina azy ireo izao. “Efa nandatsaka be noho
izay rehetra nandatsaka tao amin’ny fandatsa-
han-drakitra” io mpitondratena io, hoy i Jesosy.
Araka ny fiheverany, dia nandatsaka mihoatra
noho ny hafa rehetra nitambatra izy. Nanome
“izay rehetra nananany”—ny vola farany tany
aminy—izy. Tamin’ny fanaovana izany, dia name-
traka ny fiainany teo an-tanan’i Jehovah feno
fiahiana izy. Ilay olona notsongaina toy izany ho
mwbr18.05-MG
ohatra ny amin’ny fanaovana fanomezana ho
an’Andriamanitra, dia olona nanao fanomezana
izay zara raha nisy vidiny ara-bakiteny. Teo ima-
son’Andriamanitra anefa dia tsy hay tombanana
ilay izy!—Marka 12:43, 44; Jakoba 1:27.
w88 1/3 30 § 1
Sorona aminao ve ireo fanomezanao?
Afaka manatsoaka fianarana sarobidy maro
avy amin’io fitantarana io isika. Ny miava-
ka indrindra angamba dia izao: Isika rehetra
dia manana tombontsoa hampiasa ireo
fananantsika ara-nofo mba hanohanana ny
fanompoam-pivavahana marina; ny tena anka-
sitrahan’Andriamanitra tokoa anefa, dia ny
hanomezantsika, tsy izay ambinambiny anana-
ntsika, fa izay tsy fointsika. Raha lazaina amin’
ny teny hafa, moa ve isika manome izay tsy
tena ilaintsika? Sa kosa tena sorona ataontsika
ireo fanomezantsika?
cl 185 § 15
Fahendrena ao Amin’ny “Tenin’Andriamanitra”
15 Nahoana moa no io vehivavy io no nosingani-
na mba horesahina ao amin’ny Baiboly, tamin’
ireo olona maro be tonga tao amin’ny tempoly?
Ampianarin’i Jehovah antsika amin’io ohatra io
fa Andriamanitra mahay mankasitraka izy. Faly
izy manaiky ny fanomezana ataontsika amin’ny
fo, na kely aza izany, oharina amin’ny omen’ny
olon-kafa. Tsy nisy fomba tsara noho izany azon’
i Jehovah nampianarana antsika an’io fahama-
rinana mahafinaritra io!
Andao Hikaroka Harena Miafina
Marka 11:17
nwtsty: Fanazavana Mr 11:17
trano fivavahana ho an’ny firenena rehetra:
Telo ny mpanoratra Filazantsara nanonona ny
Is 56:7. I Marka ihany anefa no nanampy an’
ilay hoe “ho an’ny firenena [olona] rehetra.” (Mt
21:13; Lk 19:46) Natao hanompoana an’i Je-
hovah sy hivavahana taminy ny tempoly tao
6
Jerosalema, ary afaka nanao an’izany na ny
Israelita na ny hafa firenena natahotra azy. (1Mp
` `
8:41-43) Ara-dalana ary raha nomelohin’i Jeso-
sy ireo Jiosy nivarotra tao, izay nanao azy io ho
lava-bato fieren-jiolahy. Noho ny zavatra na-
taon’izy ireo mantsy, dia mety tsy hanatona an’
i Jehovah tao amin’ny tranony ireo olona avy
amin’ny firenena rehetra, ka tsy afaka nahalala
azy.
Marka 11:27, 28
jy 244 § 7
Nampiasa Aviavy Izy mba Hampianarana Mo-
mba ny Finoana
Tonga tao Jerosalema i Jesosy sy ny mpiana-
ny taoriana kelin’izay. Nankao amin’ny tempoly
sy nampianatra tao i Jesosy araka ny fanaony.
Nety ho mbola tao an-tsain’ny lehiben’ny mpi-
sorona sy ny anti-panahy ny nataon’i Jesosy
tamin’ireo mpanakalo vola, iray andro talohan’
`
io. Nanohitra azy ary izy ireo ka nanontany hoe:
“Fahefana avy aiza no anaovanao an’izao? Ary
iza no nanome anao ny fahefana hanao an’
izao?”—Marka 11:28.
Famakiana Baiboly
Marka 12:13-27
28 MEY–3 JONA
HARENA AVY AO AMIN’NY TENIN’ANDRIA-
MANITRA  MARKA 13-14
“Aza Manaiky ho Resin’ny Tahotra Olona”
Marka 14:29
Marka 14:31
Marka 14:50
Marka 14:47
Marka 14:54
Marka 14:66-72
mwbr18.05-MG
ia 200 § 14
Nampianarin’i Jesosy Hamela Heloka Izy
14Tonga teo amin’ny tranon’i Kaiafa Mpisorona-
be i Petera, nony farany, satria notsaraina tao
indray i Jesosy. Nanan-karena sy nanam-pahe-
fana i Kaiafa, ary ny tranony no anisan’ny lehibe
indrindra tao Jerosalema. Nisy tokotany lehibe
angamba teo afovoany, ary nisy vavahady teo
anoloana. Saika hiditra i Petera, nefa nisy nana-
`
kana. Niangavian’i Jaona ary ny ankizivavy iray
mpiandry vavahady mba hampiditra azy. Efa tao
anatiny mantsy i Jaona tamin’izay sady izy koa
fantatry ny mpisoronabe. Toa tsy niaraka anefa
izy roa lahy rehefa tao. I Petera koa tsy nidi-
tra tao an-trano mba ho eo akaikin’i Jesosy,
fa nijanona teo an-tokotany niaraka tamin’ny
andevo sy mpanompo. Nangatsiaka ny alina, ka
sady nitanina afo izy ireo no nijery an’ireo vavo-
lombelona mandainga nivoaka sy niditra.—Mar.
14:54-57; Jaona 18:15, 16, 18.
it “Petera”: “Niara-nanompo tamin’i Jeso-
sy” § 10
Petera
Niverina nankany amin’ny mpisoronabe i Petera,
ary azo inoana fa nanaraka azy ny mpianatra
iray. Nanampy azy ilay mpianatra, ka tafidi-
tra tao an-tokotanin’ny mpisoronabe izy. (Jn
18:15, 16) Tsy mba nimpirimpirina tany amin’
ny takona izy rehefa tonga tao, fa nanatona
teo akaikin’ny afo mba hamindro. Nisy naha-
lala izy hoe naman’i Jesosy, rehefa notarafin’
ny hazavan’ilay afo. Hita tamin’ny fiteniny raha-
teo fa Galilianina izy. Intelo izy no nanda hoe
tsy nahalala an’i Jesosy, rehefa nisy niampanga
azy. Niozona mihitsy izy tamin’ilay fanintelony,
mba hanamafisana ny teniny. Avy hatrany dia
nisy akoho naneno fanindroany tany ho any, ary
“nitodika” i Jesosy “ka nijery an’i Petera.” Ni-
`
voaka tany ivelany ary izy. Difotry ny alahelo
izy, ka nitomany be. (Mt 26:69-75; Mr 14:66-72;
Lk 22:54-62; Jn 18:17, 18; jereo FIANIANANA;
7
MANENO AKOHO.) Efa nitalaho ho an’i Petera
anefa i Jesosy talohan’izay, ka tsy levona ny fi-
noany.—Lk 22:31, 32.

Andao Hikaroka Harena Miafina

Marka 14:51, 52
w08 15/2 30 § 6
Hevitra Misongadina ao Amin’ny Bokin’i Marka
14:51, 52—Iza ilay tovolahy “nandositra ni-
tanjaka”? I Marka ihany no nitantara momba
`
izany. Azo inoana ary fa niresaka momba ny te-
nany izy.

Marka 14:60-62
jy 287 § 5
Nentina Tany Amin’i Anasy i Jesosy ary avy eo
Tany Amin’i Kaiafa
Fantatr’i Kaiafa fa tezitra ny Jiosy rehefa misy
olona mitonona ho Zanak’Andriamanitra. Efa
nitady hamono an’i Jesosy ny Jiosy tamin’i Je-
sosy nilaza fa Andriamanitra no Rainy. Nihevitra
mantsy izy ireo fa “nanao ny tenany ho mito-
vy amin’Andriamanitra” izy. (Jaona 5:17, 18; 10:
`
31-39) Nampiasa hafetsena ary i Kaiafa ka ni-
teny tamin’i Jesosy hoe: “Mampianiana anao
amin’Andriamanitra velona aho hilaza aminay
raha ianao no Kristy Zanak’Andriamanitra!” (Ma-
tio 26:63) Efa niaiky i Jesosy taloha fa Zanak’
Andriamanitra izy. (Jaona 3:18; 5:25; 11:4) Raha
tsy nanao izany izy teo, dia nety ho toy ny hoe
nanda tsy ho Kristy Zanak’Andriamanitra. Hoy
`
ary izy: “Izaho no izy. Ary ho hitanareo ny Za-
nak’olona hipetraka eo ankavanan’Ilay Mahery
ary ho hitanareo ho avy izy, eny amin’ny rahon’
ny lanitra.”—Marka 14:62.

Famakiana Baiboly
Marka 14:43-59

mwbr18.05-MG 8