Professional Documents
Culture Documents
TRUYỀN NHIỆT
¾ GV: TS. HÀ ANH TÙNG – Bộ môn “Công nghệ nhiệt lạnh”
¾ Số tiết học: 15 tiết kéo dài trong 5 tuần
p.1
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
2. Hoàng Đình Tín, Bùi Hải – Bài tập Nhiệt động lực học
Kỹ thuật & Truyền Nhiệt - NXB ĐHQG TpHCM. 2002
p.4
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
p.5
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
Joule: J = N.m
NHIỆT LƯỢNG Q : đơn vị
Watt : W = J/s
VD:
B. Đối lưu
- Xảy ra do chênh lệch nhiệt độ giữa bề
mặt vật rắn với môi trường chất lỏng
xung quanh nó.
C. Bức xạ
- Xảy ra do chênh lệch nhiệt độ
giữa 2 vật đặt cách xa nhau
p.7
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
p.9
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
p.10
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
∂t
dQτ = −λ dFdτ (J)
dF ∂n
Với : λ là hệ số dẫn nhiệt của vật liệu (W/m.độ)
dQτ ∂t
Mật độ dòng nhiệt: q = = −λ (W/m2)
dFdτ ∂n
Muoán tính ñöôïc Q truyeàn qua caàn phaûi bieát phaân boá nhieät beân trong vaät
tìm PT tröôøng nhieät ñoä laø nhieäm vuï cô baûn cuûa daãn nhieät.
p.11
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
∂t λ ⎛ ∂ 2 t ∂ 2 t ∂ 2 t ⎞ qv (2.1)
= ⎜⎜ 2 + 2 + 2 ⎟⎟ +
∂τ cρ ⎝ ∂x ∂y ∂z ⎠ cρ
qv là năng suất phát nhiệt của nguồn nhiệt bên trong vật (W/m3)
p.12
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
Nếu không tồn tại nguồn nhiệt bên trong: qv = 0 suy ra:
∂ 2t ∂ 2t ∂ 2t (2.3)
+ 2+ 2 =0
∂x 2
∂y ∂z
Ví dụ: một số trường hợp dẫn nhiệt ổn định, trường nhiệt độ chỉ biến
thiên theo 1 chiều như: -Vách phòng lạnh
- Đường ống dẫn hơi ở chế độ ổn định
p.13
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
- Có hệ số dẫn nhiệt λ
Cần tìm:
- Phân bố nhiệt độ trong vách ?
- Q truyền qua vách ?
p.14
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
Đây là bài toán dẫn nhiệt ổn định 1 chiều:
d 2t
Từ pt (2-3) 2
=0 (2.4)
dx
với điều kiện biên: - Khi x = 0 : t = t1
- Khi x = δ : t = t2
q
Giải Nhiệt độ t tại vị trí x là: t = t1 − x (oC)
λ
ĐL t1 − t2 Δt
Q=λ Fτ (J) hay q= (W/m2)
Fourier δ δ /λ
t1 − t 4
q=
Rλ1 + Rλ 2 + Rλ 3
t1 −t 4
q=
δ1 δ 2 δ 3
+ +
λ1 λ2 λ3
p.16
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
VD 2.1: Vaùch loø 3 lôùp: gaïch chòu löûa daøy δ1 = 230 mm, λ1 = 1,10 W/m.oC;
amiaêng δ2 = 50 mm, λ2 = 0,10 W/moC; gaïch xaây döïng δ3 = 240 mm, λ3 = 0,58
W/moC. Nhieät ñoä bề mặt trong cuøng t1 = 500 oC vaø ngoaøi cuøng t4 = 50 oC.
Xaùc ñònh q daãn qua vaùch, nhieät ñoä lôùp tieáp xuùc t3.
Giaûi
Nhieät trôû daãn nhieät qua caùc lôùp:
δ1 0,23 δ2 0,05
R1 = = = 0,21 m2 ⋅o C W R2 = = = 0,50 m 2 ⋅o C W
λ1 1,10 λ2 0,10
δ3 0, 24
R3 = = = 0, 41 m 2 ⋅o C W
λ3 0,58
Q Δt 500 − 50
MÑDN: q= = = = 401 , 78 W m 2
F 3
0 , 21 + 0 ,50 + 0 , 41
∑ Ri
i =1
Nhieät ñoä lôùp tieáp xuùc:
t 3 = t 1 − q (R 1 + R 2 ) = 500 − 401,78(0,21 + 0,5 ) = 214,7 o C
p.17
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
⎛ d ⎞ ⎛ d2 ⎞
t = t 1 − (t 1 − t 2 ) ln⎜⎜ ⎟⎟ ln⎜⎜ ⎟⎟ (oC)
⎝ d1 ⎠ ⎝ d1 ⎠
ĐL dt t1 − t 2
Q = −λ F = (W)
Fourier dr 1 ⎛ d2 ⎞
ln⎜⎜ ⎟⎟
2πλL ⎝ d1 ⎠
Thường sử dụng: nhiệt lượng dẫn qua 1m dài ống ql
Q t1 − t 2 Δt
ql = = ql = 1 d2
L 1 ⎛ d2 ⎞ (W/m) hay R1 = ln
ln⎜⎜ ⎟⎟ Rl 2πλ d1
2πλ ⎝ d1 ⎠
là nhiệt trở dẫn
U
ĐL Ohm I = nhiệt của 1m
p.19 R vách trụ
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
1 d2 1 d3 1 d4
R1(1) = ln R1( 2) = ln R1(1) = ln
2πλ1 d1 2πλ2 d2 2πλ3 d3
ql d2 ⎛ 1 d2 1 d3 ⎞
t 2 = t1 − ln t3 = t1 − ql ⎜⎜ ln + ln ⎟⎟
2πλ1 d1 ⎝ 2πλ1 d1 2πλ2 d 2 ⎠
p.20
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
Để tăng cường nhiệt lượng Q trao đổi: biện pháp phổ biến và có hiệu quả là
tăng diện tích trao đổi nhiệt F Æ gắn thêm THANH hoặc CÁNH lên bề mặt
tỏa nhiệt.
p.21
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
VD: Tăng diện tích trao đổi nhiệt bằng cách gắn thêm thanh và cánh
p.22
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
p.23
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
d 2 t αU
Phương trình vi phân − (t − t f ) = 0
dx 2
λf
αU
Đặt θ = t – tf gọi là “nhiệt độ thừa” và đặt m = (1/m)
λf
d 2θ
2
− m 2
θ =0
dx
Nghiệm: θ = C1 e mx + C 2 e − mx
p.25
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
Trường hợp 2: Thanh dài hữu hạn, bỏ qua tỏa nhiệt ở đỉnh
Khi x=0 Æ θ = θg
x=L Æ ⎛⎜ dθ ⎞⎟ =0
⎝ dx ⎠ x = L
cosh [m (L − x )]
Pt Trường nhiệt độ: θ = θg (oC)
cosh (mL )
θg
Nhiệt độ thừa ở đỉnh thanh: θL = (oC)
cosh (mL )
Q truyền qua thanh Q = Q∞ th(mL ) = λfmθ g th(mL ) (W)
Trường hợp 3: Thanh dài hữu hạn, có xét tỏa nhiệt ở đỉnh
Khi x=0 Æ θ = θg
⎛ dθ ⎞
x=L Æ − λ⎜ ⎟ = α LθL
⎝ dx ⎠ x = L
cosh[m(L − x )] + (α mλ )sinh[m(L − x )]
θ = θg (oC)
cosh(mL ) + (α mλ ) sinh (mL )
p.27
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
Ví dụ:
Moät thanh ñoàng daøi coù d = 1 cm, λ = 377 W/moC ñaët trong khoâng khí coù tf = 22
oC, nhieät ñoä ôû goác thanh 150 oC. Heä soá toûa nhieät α = 11 W/m2oC.
a. Tính nhieät löôïng thanh truyeàn cho moâi tröôøng (thanh daøi voâ haïn).
b. Thanh daøi höõu haïn. Tính nhieät löôïng thanh truyeàn cho moâi tröôøng
khi chieàu daøi thanh laø 2 cm vaø 128 cm.
a. Tröôøng hôïp thanh daøi voâ haïn :
12
αU α × πd 4α ⎛ 4 × 11 ⎞ -1
m= = 2
= =⎜ ⎟ = 3, 416 m
λf λ × πd 4 λd ⎝ 377 × 0 , 01 ⎠
Nhieät löôïng truyeàn qua thanh: Q = λfmθ g
Trong ñoù: θg = t g − t f o
= 150 − 22 = 128 C
⎛π⎞ 2
Q = 377 × ⎜ ⎟ × 0 ,01 × 3, 416 × 128 = 12 ,94 W
⎝4⎠
p.28
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
b. Thanh daøi höõu haïn coù xeùt ñeán toûa nhieät ôû ñænh thanh
⎡ sinh (mL ) + (α mλ ) cosh (mL )⎤
Q = λfmθ g
⎢⎣ cosh (mL ) + (α mλ ) sinh (mL )⎥⎦
α 11
= = 0 , 00854
mλ 3, 416 × 377
Tröôøng hôïp chieàu daøi thanh L = 128 cm, tính töông töï; keát quaû Q = 12,948 W
Nhaän xeùt: Thanh chæ caàn moät chieàu daøi vöøa phaûi, neáu daøi quaù chæ toán
vaät lieäu maø hieäu quaû veà truyeàn nhieät khoâng coøn.
p.29
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
C2. Dẫn nhiệt qua CÁNH
Cánh thẳng có tiết diện không đổi
U 2
¾ Ñoái vôùi caùnh moûng coù theå vieát: f = δW U ≈ 2W ≈
f δ
12
⎛ 2α ⎞
m = 2α λδ = ⎜ ⎟
⎝ λδ ⎠
) Ghi chuù: Neáu xeùt toûa nhieät ôû ñænh caùnh ta taêng chieàu cao theâm 1/2 chieàu daøy:
δ
Lc = L +
2
cosh [m (L c − x )]
θ = θg
cosh (mL c )
Q = λfm θg th (mL c )
p.31
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
Hiệu suất cánh: cho biết khả năng trao đổi nhiệt của cánh
Nhieät löôïng thöïc truyeàn qua caùnh Qc
ηc = =
⎧Nhieät löôïng coù theå truyeàn qua caùnh neáu toaøn boä ⎫ Q lt
⎨ ⎬
⎩beà maët caùnh coù nhieät ñoä baèng nhieät ñoä goác caùnh ⎭
Q lt = ULαθg Qc = θ g λfm.th(mL)
θ g λfm.th(mL ) th(mL )
Do ñoù: ηc = =
ULαθ g mL
p.32
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
¾ Đồ thị xác định HỆ SỐ CÁNH các loại cánh khác nhau
Giúp tính Qc cho cánh tròn, cánh tam giác, vv…
Cách tính:
1/ Tính Q lt = αFcθg
(Fc là diện tích TĐN của cánh)
1/ 2
2/ Tính ⎛ α ⎞
Lc
3/ 2
⎜ ⎟
⎜ λf ⎟
⎝ p⎠
Tra đồ thị ηc
(fp là diện tích mặt cắt cánh.
VD cánh tròn fp = (r2c- r1).δ
cánh tam giác fp = Lc δ/2
3/ Suy ra Qc = η c Qlt
p.33
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
Ví dụ 4: Tính bằng pp hiệu suất cánh
Caùnh troøn cao L = 12,7 mm, δ = 1,6 mm laép treân oáng d = 25,4 mm; λ = 214
W/moC, tg = 171,1 oC, tf = 21,1 oC, α = 141,5 W/m2oC.
Tính Q truyeàn qua caùnh.
Giaûi Nhieät löôïng truyeàn qua caùnh : Q c = ηc × Q lt
δ
Lc = L + = 12 , 7 + (0 ,5 × 1, 6 ) = 13 ,5 mm
2
r2 c = r1 + L c = 12 , 7 + 13 ,5 = 26 , 2 mm
r2 c =
26, 2
= 2,06
r1 12,7
= δ (r2 c − r1 ) = 1, 6 (26 , 2 − 12 , 7 ) ⋅ 10
−6 −6 2
f = 21, 6 × 10 m
p
12 12
3 2⎛ α ⎞ ⎛ 141 ,5 ⎞
= (0 , 0135 )
3 2
Lc ⎜ ⎟ ⎜ −6 ⎟
= 0 , 271
λ
⎝ ⎠ f ⎝ 214 × 21, 6 × 10 ⎠
p.34
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 8/2009
ĐHBK tp HCM
Tra ñoà thò tìm ñöôïc ηc ≈ 0,91
Tính Qlt:
(
Q lt = α F t g − t f
c
)
= 141 ,5 × 3,30 × 10
−3
(171,1 − 21,1) = 70 ,0 W
Nhieät löôïng truyeàn qua caùnh Qc
Q c = η c × Q lt
= 0 ,91 × 70 , 0 = 63 , 7 W
p.35