Električna struja u gasovima

Gasovi su vrlo loši provodnici električne struje pa ih možemo smatrati

izolatorima.To znači da su njihovi atomi,odnosno molekuli neutralni i da
nemaji slobodnih elektrona ili jona kojima bi se ostvarila električna
provodljivost.Međutim ako su molekuli (atomi) gasa jonizuju onda i oni mogu
provoditi električnu struju.Jonizacija molekula ili atoma može se vršiti pod
nekim spoljnim uticajem,pri čemu se od njih odvoje jedan ili više
elektrona.Tada molekuli ili atomi postaju joni.U procesu jonizacije gasova
mogu se obrazovati i pozitivni i negativni joni i slobodni elektroni.Spoljašnji
faktori koji čine gas provodnikom nazivaju se jonizatori.Jonizator može biti,na
primjer,plamen,zračenje itd.Kada se proticanje električne struje kroz gasove
ostvaruje djelovanjem nekog spoljnog faktora (jonizatora) onda se takvo
provođenje naziva nesamostalno provođenje.Prestankom djelovanja
jonizatora prestaje I provođenje.Pri malim vrijednostima napona struja je
približno srazmjerna naponu sve do neke vrijednosti koja se zove struja
zasićenja.Nakon toga struja prestaje da raste iako se napon povećava.U tom
trenutku svi joni koji su stvoreni spoljašnjim jonizatorom dolaze do
elektroda.Da bi se povećala struja zasićenja potrebno bi bilo povećati jačinu
jonizatora.Međutim,iako struja dalje ne raste,povećanjem napona joni
dobivaju sve veću energiju.Ovi joni se nazivaju primarni joni.Pri nekom naponu
UII između elektroda skoči varnica.Taj napon se zove napon udarne
jonizacije.U tom trenutku su joni dobili toliko veliku energiju da mogu sami
vršiti jonizaciju neutralnih atoma,odnosno molekula.Tako nastaju sekundarni
joni čiji se broj naglo umnožava.Sada se pražnjenje u gasovima samo po sebi
održava.Kada se električna struja u gasovima može sama od sebe da održava
provođenje je samostalno.Pored varničkog pražnjenja postoji i tzv lučno
pražnjenje kod električnog luka.Samostalno pražnjenje (provođenje) ima
široku primjenu u praksi: izrada fluorscentnih sijalica,biještalica,električno
zavarivanje,visokonaponski prekidači,itd.