Professional Documents
Culture Documents
1. Data Pengamatan
Laju Alir Laju Alir Suhu Aliran Suhu Aliran Suhu Aliran Suhu Aliran
Waktu
Air Panas Air Dingin Panas Panas Dingin Masuk Dingin
(Menit)
(L/h) (L/h) Masuk (°C) Keluar (°C) (°C) Keluar (°C)
0 76 44 25 36
2 74 42 25 36
4 77 43 25 38
100 300
6 76 43 25 38
8 77 44 25 38
10 77 44 25 39
0 75 53 25 43
2 74 50 25 42
4 72 50 25 42
200 300
6 72 50 25 41
8 71 49 25 41
10 71 49 25 41
0 81 57 25 46
2 79 57 25 46
4 77 56 25 45
300 300
6 76 53 25 45
8 74 54 25 43
10 73 53 25 43
0 72 55 25 44
2 71 55 25 44
4 70 64 25 46
400 300
6 71 66 25 44
8 72 68 25 42
10 76 59 25 41
0 74 61 25 46
2 73 60 25 46
4 70 57 25 45
500 300
6 70 58 25 45
8 69 57 25 44
10 67 55 25 44
500
400
300
200
y = 1.0012x + 0.52
100 R² = 0.9933
0
0 100 200 300 400 500 600
NILAI LAJU ALIR PADA ROTAMETER (L/H)
Laju alir air panas Laju alir air panas Laju alir air dingin Laju alir air dingin
(L/jam) (m3/detik) (L/jam) (m3/detik)
111,6 3,1 x 10-5 92,88 2,58 x 10-5
185,7 5,16 x 10-5 187,11 5,2 x 10-5
308,2 8,56 x 10-5 267,5 7,43 x 10-5
387,7 1,08 x 10-4 352,94 9,8 x 10-5
511,2 1,42 x 10-4 491,8 1,37 x 10-4
Laju alir air panas Laju alir air panas Laju alir air dingin Laju alir air dingin
(m3/detik) (kg/detik) (m3/detik) (kg/detik)
3,1 x 10-5 0,030 2,58 x 10-5 0,0258
5,16 x 10-5 0,050 5,2 x 10-5 0,052
8,56 x 10-5 0,084 7,43 x 10-5 0,0743
1,08 x 10-4 0,105 9,8 x 10-5 0,098
1,42 x 10-4 0,139 1,37 x 10-4 0,137
Thin (ºC) Thout (ºC) ΔT1 (ºC) TCin (ºC) TCout (ºC) ΔT2 (ºC)
77 44 33 25 39 14
71 49 22 25 41 16
73 53 20 25 43 18
76 59 17 25 41 16
67 55 12 25 44 19
70 64 6 25 44 19
69 55 14 25 45 20
66 50 16 25 40 15
62 45 17 24,5 37,5 13
49 42 7 24,5 36 11,5
untuk satuan ΔT(ºC = K) karena selisih
6. Menghitung Nilai ∆TLMTD
∆𝑇1− ∆𝑇2
ΔTlmtd = ∆𝑇1
ln
∆𝑇2
Contoh perhitungan :
∆𝑇1− ∆𝑇2
ΔTlmtd = ∆𝑇1
ln
∆𝑇2
33 − 14
ΔTlmtd = 33
ln
14
19
ΔTlmtd = 0,857
ΔTlmtd = 22,17
Q2 = m2 . Cp2 . ΔT2
Q2 = 0,0258 x 4,2 x 14
Q2 = 1,52 kJ/s
Massa air Massa air
ΔT1 Q1 ΔT2 Q2
panas dingin
(ºC) (Kwatt) (ºC) (Kwatt)
(Kg/detik) (Kg/detik)
𝑄₂
𝜂= x 100%
𝑄₁
Contoh perhitungan :
𝑄₂
𝜂= x 100%
𝑄₁
4,9
𝜂= x 100%
4,15
𝜂 = 118 %
Q1 Q2 Efisiensi
(Kwatt) (Kwatt) (%)
4148,1
U = 1 𝑥 22,16
U = 187,2 w/m2 . K
U pada Q2
Contoh perhitungan :
𝑄
U = 𝐴 𝑥 ∆𝑇𝑙𝑚𝑡𝑑
4900
U = 1 𝑥 22,16
U = 221,12 w/m2 . K
Q1 Q2 ΔTlmtd U untuk
U untuk Q1
(Kwatt) (Kwatt) (ºC) Q2
4,1481 4,9000 22,16 187,19 221,12
4,6090 5,6000 18,84 244,64 297,24
7,0392 6,3000 18,98 370,87 331,93
7,4792 5,6000 16,49 453,56 339,60
6,9889 6,6500 15,23 458,89 436,64
2,0896 2,0588 11,28 185,25 182,52
4,8758 4,3680 16,82 289,88 259,69
5,5724 4,6809 15,5 359,51 301,99
5,9206 5,3508 14,91 397,09 358,87
2,4379 6,6171 9,61 253,68 688,56
10. Hasil Pengamatan
Kurva U Vs Q1
500.00
450.00
400.00
U (Watt / m² K)
350.00
300.00
250.00
200.00
150.00
100.00
50.00
0.00
0.0000 1.0000 2.0000 3.0000 4.0000 5.0000 6.0000 7.0000 8.0000
Q (Kwatt)
Variasi Laju Alir Air Panas Variasi Laju Alir Air DIngin
Gambar 1. Kurva U terhadap Q untuk aliran panas pada variasi laju alir air panas
Kurva U Vs Q2
800.00
700.00
600.00
U (Watt / m² K)
500.00
400.00
300.00
200.00
100.00
0.00
0.0000 1.0000 2.0000 3.0000 4.0000 5.0000 6.0000 7.0000
Q (Kwatt)
Variasi Laju Alir Air Panas Variasi Laju Alir Air Dingin
Gambar 2. Kurva U terhadap Q untuk aliran dingin variasi laju alir air dingin
Kurva Efisiensi terhadap Laju Alir
300
250
Efisiensi (%)
200
150
100
50
0
0 2 4 6 8 10 12 14 16
Laju Alir (m3/s)
Gambar 3. Kurva Efisiensi terhadap Laju alir aliran panas dan dingin