II.

Pengolahan Data

Diketahui :

Diameter dalam pipa : 12,1 mm

Massa jenis air (pada 24ᵒC) : 997,08 kg/m3

Viskositas air (pada 24ᵒC) : 0,9142 x 10-3 kg/m.s

Luas penampang pipa : ¼ x π x D2

= ¼ x 3,14 x (0,0121 m)2

= 1,1493 cm2

2.1 Menentukan Nilai Nre

2.1.1 Run-3 (kecepatan 4 L/menit)

𝑣𝑜𝑙𝑢𝑚𝑒 𝑎𝑖𝑟
Q = 𝑠𝑎𝑡𝑢𝑎𝑛 𝑤𝑎𝑘𝑡𝑢

400 𝑚𝐿
= 6,98 𝑠𝑒𝑘𝑜𝑛

= 57,3 ml/s

= 57,3 cm3/s
𝑄
V =𝐴

57,3 𝑐𝑚3 /𝑠
= 1,1493 𝑐𝑚2

= 49,85 cm/s

= 0,4985 m/s
𝐷𝑥𝑣𝑥𝜌
Nre = µ

(12,1 x 10−3 m) 𝑥 (0,4985 𝑚/𝑠) 𝑥 (997,08 𝑘𝑔/𝑚3 )

= 𝑘𝑔
0,9142 𝑥 10−3
𝑚.𝑠

= 6578,68 (Turbulen)
2.2 Menentukan Nilai RTD (τ), Variansi (σ2), dan Dispersion Number (ND)

2.2.1 Run-1 (Kecepatan 2)

t (s) Λ t awal t akhir ti λ ∆t ti x λ x ∆t λ x ∆t ti2 x λ x ∆t

1 0.187 0 1 0.5 0.187 1 0.0935 0.187 0.04675
2 0.187 1 2 1.5 0.187 1 0.2805 0.187 0.42075
3 0.187 2 3 2.5 0.187 1 0.4675 0.187 1.16875
4 0.187 3 4 3.5 0.187 1 0.6545 0.187 2.29075
5 0.188 4 5 4.5 0.188 1 0.8460 0.188 3.8070
6 0.188 5 6 5.5 0.188 1 1.0340 0.188 5.6870
7 0.188 6 7 6.5 0.188 1 1.2220 0.188 7.9430
8 0.718 7 8 7.5 0.718 1 5.3850 0.718 40.3875
9 0.549 8 9 8.5 0.549 1 4.6665 0.549 39.6652
10 0.400 9 10 9.5 0.400 1 3.8000 0.400 36.1000
11 0.366 10 11 10.5 0.366 1 3.8430 0.366 40.3515
12 0.337 11 12 11.5 0.337 1 3.8755 0.337 44.5682
13 0.241 12 13 12.5 0.241 1 3.0125 0.241 37.6562
14 0.228 13 14 13.5 0.228 1 3.0780 0.228 41.5530
15 0.204 14 15 14.5 0.204 1 2.9580 0.204 42.8910
16 0.196 15 16 15.5 0.196 1 3.0380 0.196 47.0890
17 0.193 16 17 16.5 0.193 1 3.1845 0.193 52.5442
18 0.192 17 18 17.5 0.192 1 3.3600 0.192 58.8000
19 0.188 18 19 18.5 0.188 1 3.4780 0.188 63.3430
20 0.187 19 20 19.5 0.187 1 3.6465 0.187 71.1067
21 0.187 20 21 20.5 0.187 1 3.8335 0.187 78.5867
22 0.187 21 22 21.5 0.187 1 4.0205 0.187 86.4407
Total 59.7775 (a) 5.6850 (b) 802.4469 (c)
 Grafik Waktu Vs Konduktivitas
0.8
0.7

Konduktivitas 0.6
0.5
0.4
0.3
0.2
0.1
0
0 5 10 15 20 25
Waktu (s)

∑ 𝑡𝑖 𝑥 λi x ∆t
τ = ∑ λi x ∆t

59.7775
= 5.6850

= 10.5149
∑ 𝑡𝑖 2 𝑥 𝜆𝑖 𝑥 ∆𝑡
σ2 = ∑ 𝜆𝑖 𝑥 ∆𝑡
– τ2

802.4469
= – (10.5149)2
5.6850

= 141.1516 – 110.5631

= 30.5885
σ2
ND = 2 𝑥 τ2

30.5885
= 2 𝑥 (10.5149)2

=0.1383