72
Συνέντευξη
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΤΕΛΜΗΣΣΟΥ ΙΩΒ
Αρνούνται να βρεθεί λογική λύση
για να θεραπευθεί το σχίσμα
Ο ιεράρχης τονίζει ότι το
Πατριαρχείο Μόσχας
απορρίπτει κάθε διάλο-
γο και δηλώνει πως είναι
περίεργο οι Ουκρανοί
ορθόδοξοι να μη θέλουν
να είναι κάτω από τη
δικαιοδοσία του Κιέβου.
ΣΤΗ ΜΑΡΙΝΑ ΖΙΩΖΙΟΥ
mzioziou@ethnos.gr
Τ
η δικη του εκδοχή για το
ζήτημα της Αυτοκεφαλίας
στην Ουκρανία δίνει ο Αρχι-
επίσκοπος Τελμησσού Ιώβ,
μόνιμος αντιπρόσωπος του
Οικουμενικού Πατριαρχείου
στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλη-
σιών. «Οποιος απειλεί το Οικουμε-
νικό Πατριαρχείο με αιματοκύλι-
σμα, με ανταρσία και εμφύλιο πόλε-
μο δεν εξυπηρετεί το καλό της Εκ-
κλησίας και την ενότητά της, αλλά
ενθαρρύνει τη διαίρεση και το σχί-
σμα» αναφέρει ο ουκρανικής κατα-
γωγής ιεράρχης, ενώ δηλώνει ότι η
εκχώρηση Αυτοκεφαλίας από τη
Μητέρα Εκκλησία προτείνεται όχι
σαν «όπλο» για να κηρύξει τον πό-
λεμο ή για να χωρίσει την Ορθοδο-
ξία, αλλά σαν «φάρμακο» για να θε-
ραπεύσει ένα σχίσμα που διαρκεί
εδώ και τριάντα χρόνια.
Το ορθόδοξο ποίμνιο είναι έντονα
προβληματισμένο από τη σύγκρου-
ση Φαναρίου - Μόσχας και απορεί
πώς μια διαφωνία για τη λειτουργία
των τοπικών Εκκλησιών μπορεί να
οδηγήσει σε ρήξη και διάσπαση
στους κόλπους της Ορθοδοξίας.
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο προ-
τείνει την Αυτοκεφαλία στην Ουκρα-
νία όχι σαν «όπλο» για να κηρύξει
τον πόλεμο ή για να χωρίσει την Ορ-
θοδοξία, αλλά σαν «φάρμακο» για να
θεραπεύσει ένα σχίσμα που διαρκεί
εδώ και τριάντα χρόνια. Μετά την
ανεξαρτησία της Ουκρανίας το
1991, το σύνολο των επισκόπων της
Ορθοδόξου Εκκλησίας, που ήταν
υπό τη δικαιοδοσία του Πατριαρχεί-
ου Μόσχας, είχε ήδη ζητήσει την
Αυτοκεφαλία από το Πατριαρχείο
Μόσχας το 1991 και το 1992 προ-
κειμένου να αποφύγει τον πολλα-
πλασιασμό των σχισμάτων.
Δυστυχώς, το Πατριαρχείο Μόσχας
δεν θέλησε να την παραχωρήσει και
αυτό επιδείνωσε την κατάσταση.
Κατά τη διάρκεια των τριάντα ετών
το Πατριαρχείο Μόσχας πιστεύει ότι
για να πετύχει την εκκλησιαστική
ενότητα οι σχισματικές κοινότητες
πρέπει να επιστρέψουν σε αυτό. Αυ-
Η Εκκλησία ανήκει
στον Χριστό και όχι
στην Κωνσταντινού-
πολη, στη Μόσχα,
στο Κίεβο ή οπουδή-
ποτε αλλού.
τή η πολιτική της επιστροφής είναι
εφάμιλλη με την παλιά πολιτική της
Εκκλησίας της Ρώμης, που δημιούρ-
γησε τον ουνιτισμό. Η πραγματικό-
τητα σήμερα είναι ότι υπάρχουν
εκατομμύρια ορθοδόξων στην Ου-
κρανία που δεν θέλουν να είναι υπό
τη δικαιοδοσία της Μόσχας για ευ-
κολονόητους λόγους. Πρέπει λοιπόν
να σωθεί η ενότητα της Ορθοδοξίας
τηρώντας την κανονική οικονομία
και με τη Χάρη του Θεού.
Από όσα έχουν γίνει γνωστά μέχρι
στιγμής, πρακτικά φαίνεται δύσκολο
να εξομαλυνθεί και να λειτουργήσει
η αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρα-
νίας. Υπάρχουν ρωσόφωνοι ορθόδο-
ξοι πληθυσμοί στην Ουκρανία που
πιθανόν να μην επιθυμούν να υπα-
χθούν στη νέα τοπική Εκκλησία; Τι
θα γίνει σε αυτήν την περίπτωση;
Η Αυτοκεφαλία υπερβαίνει τον
εθνοφυλετισμό και τον τοπικισμό,
διασφαλίζοντας την ενότητα της Εκ-
κλησίας εντός της τοπικής Εκκλησί-
ας και μεταξύ των τοπικών Εκκλη-
σιών. Δεν εμποδίζει την εξασφάλιση
των αναγκών του ποιμνίου, Ρωσό-
φωνων, Ρουμανόφωνων, Αγγλόφω-
νων, Ελληνόφωνων ή άλλων πιστών
που ζουν στην Ουκρανία, ούτε στέ-
κεται εμπόδιο να είναι σε κοινωνία
με την Κωνσταντινούπολη, τη Μό-
σχα ή όλες τις άλλες Ορθόδοξες το-
πικές Εκκλησίες.
Δεν πρέπει να ξεχνά κανείς ότι η
Ορθόδοξη Εκκλησία είναι μία γιατί
είναι το Σώμα του Χριστού. Ως εκ
τούτου, δεν είναι δυνατόν να διαιρέ-
σει κανείς το Σώμα του Χριστού. Η
Εκκλησία ανήκει στον Χριστό και
όχι στην Κωνσταντινούπολη, στη
Μόσχα, στο Κίεβο ή οπουδήποτε αλ-
λού. Για μένα είναι λίγο περίεργο
7 Oκτωβρίου 2018 — Eθνος της Κυριακhς
πώς ορθόδοξοι που ζουν στην Ου-
κρανία δεν θα ήθελαν να είναι κάτω
από τη δικαιοδοσία του Κιέβου, αλ-
λά υπό τη δικαιοδοσία της Μόσχας...
Ο μητροπολίτης Κιέβου, Ονούφρι-
ος, αρνήθηκε να συναντηθεί με
τους δύο εξάρχους του Οικουμενι-
κού Πατριαρχείου. Αν εμμείνει στη
θέση του, θα αντικατασταθεί; Πώς
θα γίνει η μεταβίβαση των ενοριών
που τώρα υπάγονται σεαυτόν στη
νέα αυτοκέφαλη Εκκλησία;
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο έστει-
λε στην Ουκρανία δύο εξάρχους
προκειμένου να γίνει ένας εποικο-
δομητικός διάλογος μεταξύ των δια-
φόρων Εκκλησιών στους κόλπους
της ουκρανικής Ορθοδοξίας -βαθιά
διαιρεμένης- και να αποκαταστήσει
την ενότητα του εκκλησιαστικού
Σώματος. Λυπούμεθα βαθιά που οι
ιεράρχες που συμπορεύονται με το
Πατριαρχείο Μόσχας αρνούνται
στο σύνολό τους κάθε διάλογο και
κάθε συνάντηση μαζί τους. Αυτό
ίσως υποδηλώνει την άρνησή τους
να βρεθεί μια λογική λύση για να θε-
ραπευτεί το εκκλησιαστικό σχίσμα
στην Ουκρανία. Επομένως, είναι
καθήκον του Οικουμενικού Πατρι-
αρχείου να επαγρυπνεί για να μη
χαθεί αυτή η ενότητα. Ελπίζουμε οι
αδελφοί μας του Πατριαρχείου Μό-
σχας να βρουν γρήγορα τη λογική
και να έλθουν σε διάλογο με τους
εξάρχους, όπως και με τους απε-
σταλμένους των σχισματικών εκ-
κλησιών, για να βρεθεί μια λύση και
να αποκατασταθεί η εκκλησιαστική
κανονικότητα στην Ουκρανία.
«Οποιος απει-
λεί το Οικουμε-
Πολλοί υποστηρίζουν ότι η νέα διά-
δοχη κατάσταση είναι πιθανό να συ-
νικό Πατριαρχείο νοδευτεί από εκτός ορίων αντιδρά-
με αιματοκύλι-
σμα, με ανταρσία
σεις σε συνδυασμό με την εμπόλε-
μη κατάσταση που επικρατεί στις
και εμφύλιο πό- ανατολικές επαρχίες της Ουκρανί-
λεμο, δεν εξυπη-
ρετεί το καλό της
ας. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο
μπορεί να διασφαλίσει ότι όλα θα
Εκκλησίας και κυλήσουν ομαλά και ειρηνικά;
την ενότητά της,
αλλά ενθαρρύνει
Είναι απαράδεκτο να διατηρεί κανείς
πάνω από μια γενιά εκατομμυρίων
τη διαίρεση και ορθοδόξων χριστιανών μέσα στο σχί-
το σχίσμα» δηλώ- σμα. Οποιος απειλεί το Οικουμενικό
νει ο Αρχιεπίσκο- Πατριαρχείο με αιματοκύλισμα, με
πος Τελμησσού ανταρσία και εμφύλιο πόλεμο, δεν
Ιώβ, μόνιμος εξυπηρετεί το καλό της Εκκλησίας
αντιπρόσωπος και την ενότητά της, αλλά ενθαρρύνει
του Οικουμενι- τη διαίρεση και το σχίσμα.
κού Πατριαρχεί- Το Σχίσμα Ανατολικής και Δυτικής
ου στο Παγκό- Εκκλησίας βασίστηκε κατά κύριο
σμιο Συμβούλιο λόγο σε δογματικούς λόγους. Το
Εκκλησιών. Πατριαρχείο Μόσχας το επικαλείται
εντόνως στο ουκρανικό ζήτημα.
Πώς το εννοεί και έχει βάση κάτι
τέτοιο;
Εχετε δίκιο να υπενθυμίζετε ότι ο
κυριότερος λόγος της διαίρεσης με-
ταξύ Ανατολής και Δύσης ήταν κα-
θαρά δογματικός. Εξαιτίας της προ-
σθήκης του Filioque (Φιλιόκβε) στο
σύμβολο πίστης, οι Λατίνοι κατηγο-
ρήθηκαν από τους Ελληνες ότι είχαν
εισαγάγει έναν νεωτερισμό στην πί-
στη. Αυτό δεν υφίσταται στην Ου-
κρανία. Ο κόσμος μπορεί να κατα-
νοήσει ότι το εκκλησιαστικό σχίσμα
στην Ουκρανία δεν είναι πρόβλημα
θεολογικό, αλλά κανονικό. Δεν είναι
σωστό να κατηγορεί κανείς τον
οποιονδήποτε ως αιρετικό και να
εξαπολύει απειλές, όπως ότι η παρα-
χώρηση Αυτοκεφάλου θα δημιουρ-
γήσει ένα ακόμη μεγαλύτερο σχίσμα
από αυτό του 1054. ●