Metalne konstrukcije 1

Metalne konstrukcije 1 P1-1

O predmetu...

– Fond časova: 3+3 (u letnjem semestru)

– Šifra predmeta: 06 - GG27
– ESPB: 7
– Uslovni predmet: Otpornost materijala

Metalne konstrukcije 1 P1-2

 Nastavnici i saradnici

Predavanja:
Doc. dr Jelena Dobrić,

Vežbe:
Asis. Đorđe Jovanović

Metalne konstrukcije 1 P1-3

Način rada i ocenjivanja

Predavanja:
− Obavezno prisustvo – provera 4 puta!
Vežbe:
− Obavezno prisustvo – maksimalno tri izostanka!
Ocenjivanje:
− Elaborat
− Pismeni ispit
− Usmeni ispit

Metalne konstrukcije 1 P1-4

 Bodovanje
Predispitne aktivnosti Bodovi Ispit Bodovi
Elaborat 20 Pismeni: 35
Testovi 10 Usmeni: 35
Ukupno: 30

Uslov za potpis:
Završen i pozitivno ocenjen elaborat (min 10 bodova)!
Minimum 15 bodova na predispitnim aktivnostima
(elaborat+testovi)

Napomene:
Uslov za izlazak na usmeni ispit je dobijen potpis i 51/100
bodova na pismenom delu ispita!
Usmeni ispit mora biti pozitivno ocenjen, ocena 6 (minimum
18 bodova)!
Metalne konstrukcije 1 P1-5

Literatura

– Z. Marković: „Granična stanja čeličnih konstrukcija

prema Evrokodu“
– D. Buđevac, Z. Marković, D. Bogavac, D. Tošić,
“Metalne konstrukcije”
– Evrokod 3 Deo 1-1: Opšta pravila i pravila za zgrade
– Evrokod 3 Deo 1-5: Puni limeni elementi
– Evrokod 3 Deo 1-8: Proračun veza

Metalne konstrukcije 1 P1-6

 Ukratko o programu predavanja

1. Uvodni deo (istorijat, osobine čelika, karakteristike

metalnih konstrukcija, osnovni proizvodi, karakteristike
čelika, vrste i označavanje čelika, izbor materijala);
2. Osnove proračuna (osnove poluprobabilističke teorije,
pouzdanost konstrukcija, teorija graničnih stanja, ULS,
SLS, kombinacije dejstava, klase poprečnih preseka,
metode proračuna, imperfekcije);
3. Proračun nosivosti poprečnih preseka i elemenata
(zatezanje, pritisak, savijanje, interakcije različitih
naprezanja, torzija)

Metalne konstrukcije 1 P1-7

Ukratko o programu predavanja

– Sredstva za vezu (zakivci, zavrtnjevi, zavarivanje);

– Proračun i konstruisanje nastavaka i veza (montažni
nastavci štapova i nosača, zglobne veze, momentne veze);
– Puni limeni nosači (proračun i konstruisanje, pokrivanje
dijagrama momenata, specifična granična stanja,
izbočavanje);
– Rešetkasti nosači (podela rešetkastih nosača, opšta pravila
za projektovanje rešetkastih nosača, proračun i
konstruisanje veza u čvorovima);

Metalne konstrukcije 1 P1-8

 Metalne konstrukcije

– Metalne konstrukcije u građevinarstvu se izrađuju

prvenstveno od čelika (legura gvožđa i ugljenika)
i, u znatno manjoj meri, od legura aluminijuma.
– Težište ovog kursa je na čeličnim konstrukcijama.
– Čelične konstrukcije se pored građevinarstva
koriste i u drugim industrijskim granama (auto
industrija, brodogradnja, avio industrija...).

Metalne konstrukcije 1 P1-9

Primena čeličnih konstrukcija u

građevinarstvu
Kao osnovni materijal za noseće metalne konstrukcije, čelik
se koristi skoro za sve tipove građevinskih objekata.

Zgradarstvo Mostogradnja
• sportske dvorane • drumski mostovi,
• izložbene hale, • železnički mostovi,
• višespratne zgrade, • kombinovani mostovi,
• industrijske hale, • pešački mostovi,
• krvovi stadiona,
• industrijski mostovi
• hangari...

Metalne konstrukcije 1 P1-10

Metalne konstrukcije 1 P1-11

Metalne konstrukcije 1 P1-12

Metalne konstrukcije 1 P1-13

Metalne konstrukcije 1 P1-14

Metalne konstrukcije 1 P1-15

Metalne konstrukcije 1 P1-16

Metalne konstrukcije 1 P1-17

Metalne konstrukcije 1 P1-18

Metalne konstrukcije 1 P1-19

Metalne konstrukcije 1 P1-20

Specijalne (inženjerske) konstrukcije

– Antenski stubovi,
– Stubovi dalekovoda,
– Industrijski dimnjaci,
– Silosi,
– Rezervoari,
– Cevovodi,
– Ofšor platforme,

Metalne konstrukcije 1 P1-21

Metalne konstrukcije 1 P1-22

Metalne konstrukcije 1 P1-23

Metalne konstrukcije 1 P1-24

Metalne konstrukcije 1 P1-25

Metalne konstrukcije 1 P1-26

Metalne konstrukcije 1 P1-27

Metalne konstrukcije 1 P1-28

Metalne konstrukcije 1 P1-29

Metalne konstrukcije 1 P1-30

 Prednosti čeličnih konstrukcija

– Visoke vrednosti mehaničkih karakteristika,

– Male dimenzije i težine elemenata,
– Industrijalizovana proizvodnja – visok kvalitet,
– Laka manipulacija, transport i montaža,
– Lakše i jeftinije fundiranje,
– Manja osetljivost na seizmičke uticaje,
– Fleksibilnost i adaptibilnost,
– Mogućnost demontaže i trajna vrednost,
– Laka i jednostavna sanacija i rekonstrukcija.

Metalne konstrukcije 1 P1-31

Nedostaci čeličnih konstrukcija

– Osetljivost na dejstvo korozije.

– Osetljivost na dejstvo požara.
– Potreba za kvalifikovanijom radnom snagom.

Metalne konstrukcije 1 P1-32

 Kratak istorijat metalnih konstrukcija

– 1735. g osvojen je postupak dobijanja sirovog

gvožđa,
– 1777-79. izveden je most preko reke Severn u
Engleskoj kao prva građevinska konstrukcija od
sirovog gvožđa. Most je lučni raspona 30,8 m, a i
danas je u upotrebi kao pešački most.

Metalne konstrukcije 1 P1-33

Most Severn

Metalne konstrukcije 1 P1-34

 Prve čelične konstrukcije

– 1855. god. Henri Besemer je pronašao postupak za

dobijanje čelika u kruškastim pećima
(konvertorima)
– 1874. god. završen je most Sent Luis preko reke
Misisipi (SAD) kao prva značajna konstrukcija od
čelika. Most je lučni sa rasponima preko 150 m.
– Uvođenjem Simens-Martinovog, a naročito
Tomasovog postupka omogućena je posle 1880.
godine masovna proizvodnja čelika.

Metalne konstrukcije 1 P1-35

Most Sent Luis

Metalne konstrukcije 1 P1-36

 Standardni vruće valjani proizodi

Mogu da se podele na četiri grupe:

– Štapasti proizvodi,
– Limovi,
– Profilisani nosači,
– Šuplji profili.

Metalne konstrukcije 1 P1-37

Jednakokraki ugaonici Raznokraki ugaonici

T- profili Z- profili

Štapasti proizvodi

Pljošti čelik Široki pljošti čelik

Okrugli čelik Kvadratni čelik

Metalne konstrukcije 1 P1-38

 Limovi
Prema debljini se dele na:
– fine limove t < 3 mm
– srednje limove i 3 < t < 4,75 mm
– grube limove t > 4,75 mm.

Prema obradi površine dele se na:

– glatke (ravne),
– rebraste,
– bradavičaste i
– perforirane.
Metalne konstrukcije 1 P1-39

Rebrasti limovi

U obliku romba U obliku suze

Metalne konstrukcije 1 P1-40

 Profilisani nosači

1. U profili
2. I profili sa uskim nožicama:
– I (IPN) i
– IPE profili.
3. I profili sa širokim nožicama:
– HEA
– HEB
– HEM
– HD

Metalne konstrukcije 1 P1-41

U profili i I profili sa uskim nožicama

U-profili U-profili sa paralelnim nožicama

I-profili IPE-profili

Metalne konstrukcije 1 P1-42

 HEA- profili HEB-profili

I profili sa
širokim
nožicama
HEM-profili HD- profili

Metalne konstrukcije 1 P1-43

Šuplji profili

Kružni Kvadratni Pravougaoni

Metalne konstrukcije 1 P1-44

 Hladnooblikovani proizvodi

Dobijaju se:
– hladnim valjanjem ravne trake
– previjanjem ravne trake pritiskom (u posebnim alatima)

Dele se na:
– hladno oblikovane profile (otvorenog ili zatvorenog preseka)
– hladno oblikovane profilisane limove

Metalne konstrukcije 1 P1-45

a) hladno oblikovani profili (HOP) otvorenog preseka;

b) hladno oblikovani profili zatvorenog preseka;
c) hladno oblikovani profilisani limovi;

Metalne konstrukcije 1 P1-46

 Ostali proizvodi

– Automatski zavareni profili;

– Saćasti i olakšani nosači;
– Užad i kablovi
– Rešetkasta gazišta (“rost”), istegnuti metal

Metalne konstrukcije 1 P1-47

Automatski zavareni profili

Metalne konstrukcije 1 P1-48

Saćasti nosači

Metalne konstrukcije 1 P1-49

Užad i kablovi

Metalne konstrukcije 1 P1-50

Materijal za spajanje
zavrtnjevi,
zakivci
samonarezujući zavrtnjevi
ankeri i sidra
elektrode i elektrodne žice;

Metalne konstrukcije 1 P1-51