DS100

ความดีคืออะไร?
ความดี คือ สิง่ ทีเ่ ป็ นเป็ นกุศล เป็ นคุณ เป็ นประโยชน์ เป็ นสิง่ ทีว่ ิญญูชนสรรเสริ ญ
ซึ่ งตรงข้ามกับ ความชัว่ ทีเ่ ป็ นสิง่ ที่เป็ นอกุศล เป็ นโทษ ไม่เป็ นประโยชน์ และเป็ นสิง่ ที่วิญญูชนติเตียน (กาลามสูตร)
คนดีสาคัญกว่าทุกสิง่ (พุทธทาสภิกขุ)

การศึกษาคืออะไร?
การศึกษา คือ การเล่าเรียน : เข้ ารับความรู้จากผู้สอน รับการฝึ กฝนเพื่อให้ เกิดความรู้ ความเข้ าใจหรื อความชานาญ
(ราชบัณฑิตยสถาน)

ความดีในนิยามระบบการศึกษาไทยเป็ นอย่ างไร?

วัฒนธรรมโปรโมทความดี
ระบบการศึกษาไทยพยายามทีจ่ ะบรรจุความดีเอาไว้ ในทุกรายวิชา ทุกระดับการศึกษา1 และการทีจ่ ะทราบว่า
นักเรี ยน นักศึกษานัน้ ได้ ถกู ปลูกฝั งความดีแล้ วหรื อยัง จึงนามาซึง่ การวัดผลความดีด้วยวิธีการต่างๆ หล่อหลอมจนเป็ น
พฤติกรรมทาดีเอาหน้ า ทาดีเมื่อมีคนเห็น ยกย่องนักเรี ยน นักศึกษาที่ทาดีแล้ วมีคนเห็น2 ระบบการศึกษาไทยสร้ างความเชื่อ
ที่วา่ ความดีสามารถวัดผลได้ จึงเกิดพฤติกรรมทีว่ า่ จะทาดีได้ จะต้ องเด่นด้ วย จึงจะเป็ นเยาวชนทีด่ ีเด่นตามระบบการศึกษาไทย
เมื่อพฤติกรรมดีเด่นถ่ายทอดมาหลายรุ่นต่อหลายรุ่น จึงก่อให้ เกิดเป็ นวัฒนธรรมโปรโมทความดี
ตัวอย่ างวัฒนธรรมโปรโมทความดีในระบบการศึกษาไทย
1. Passport ความดี / บันทึกความดี
2. โครงการโรงเรี ยนสีขาว : Pieget
3. ค่ายเยาวชนคนดีของแผ่นดิน
4. รางวัลเยาวชนดีเด่น : สภาสังคมสงเคราะห์
นอกจากนันความดี
้ ในระบบการศึกษาไทย ยังถูกชี ้วัดและตัดสินโดยผู้สอนเป็ นส่วนใหญ่ กล่าวคือ อาจารย์มีสทิ ธิ์
ตัดสินว่านักเรี ยนคนใด ถูกหรื อผิด มีพฤติกรรมดีหรื อไม่ดี และยังก็สามารถที่จะว่ากล่าว ตักเตือนหรื อทาโทษนักเรี ยนที่ อาจารย์
เห็นว่ามีพฤติกรรมไม่ดีได้ ด้วย โดยนักเรี ยนแทบไม่มีสทิ ธิ์ในการปฏิเสธหรื อโต้ แย้ งให้ เหตุผลใดๆ จึงเป็ นการบังคับนักเรี ยนให้
เป็ นคนดีตามแบบที่อาจารย์นิยามและต้ องการจะให้ เป็ น
1
พรบ.การศึกษา หมวด 4 แนวการจัดศึกษา มาตรา 24 (4) " ...ปลูกฝั งคุณธรรม ค่านิยมที่ดีงาม ไว้ ในทุกวิชา"
พรบ.การศึกษา หมวด 4 แนวการจัดศึกษา มาตรา 27 "ให้ สพฐ กาหนดหลักสูตรเพื่อส่งเสริ มความเป็ นไทย ความเป็ นพลเมืองที่ดีของชาติ "
2
เกณฑ์การคัดเลือกรางวัลเยาวชนดีเด่น ของสภาสังคมสงเคราะห์ ... การบาเพ็ญประโยชน์ 30 คะแนน คุณธรรม(กตัญญู ซื่อสัตย์ เมตตา ขยัน เสียสละ) 30 คะแนน ความสามารถ 30 คะแนน
เป็ นตัวอย่างที่ดี 30 คะแนน
 DS100

บุคลากรทางการศึกษา(ควร)ตัดสินความดีที่ตรงไหน ? (สัมภาษณ์ อาจารย์ นักศึกษา นักเรียน)

1. ความดี คืออะไร ?
2. ต้องทาอย่างไรถึงจะได้เป็ น คนดี/นักเรี ยนทีด่ ี ? (เด็กเอ๋ยเด็กดีตอ้ งมี หน้าที ่ 10 อย่างด้วยกัน?)
3. ใครคือต้นแบบคนดี ? พูดถึงคนดีนึกถึงใคร ?
4. คิ ดว่า การศึกษา ทาให้คนเป็ น คนดี ? (อาจารย์-นักศึกษา-ภารโรง ใครเป็ นคนดีมากกว่ากัน ?)
5. มี ความคิ ดเห็นอย่างไรกับ พาสพอร์ ตความดี ? (ความดีบงั คับให้ทาได้หรื อไม่)
6. มี ความคิ ดเห็นอย่างไรกับ วัฒนธรรมโปรโมทความดี ?

ความย้ อนแยงของวัฒนธรรมโปรโมทความดี
ในขณะที่ระบบการศึกษาไทยพยายามบรรจุความดีลงไปให้ กบั ผู้เรี ยนมากขึ ้นทุกยุค ทุกสมัย แต่เหมือนกับความดี
เหล่านันยั
้ งไม่ได้ ปรากฏอยูใ่ นสังคมปั จจุบนั
1.การทุจริ ตสอบนักเรี ยน / อุปกรณ์กนั ทุจริ ตสอบ ม.เกษตร (ข่าว)
2.การทุจริ ตสอบครู / สอบบรรจุครู (ข่าว)
3. เงินแลกเกรด-จ่ายครบจบได้ (ข่าว)
4.ผู้บริ หารรับเงินใต้ โต๊ ะ แป๊ ะเจี๊ย

สรุป : เห็นด้ วยหรือไม่ กับความดีในนิยามระบบการศึกษาไทยในทุกวันนี ้ เพราะอะไร?

___________________________________________________________
___________________________________________________________

แล้วทุกวันนีเ้ รายังมี ความดีกนั บ้างมัย้ ?

ก.มี ข.เคยมี ค.ไม่มี ง.ถูกทุกข้ อ