Xác suất thống kê

cơ bản & ứng dụng

trong y sinh học

Mở đầu
Mục đích của môn học

Sinh viên hiểu được:

• Dùng thống kê như thế nào

• Thuât ngữ thống kê cơ bản
• Các loại số liệu thống kê
• Phần mềm hỗ trợ học tập
Vì sao học thống kê?

• Học thống kê để biết dùng bằng chứng thực nghiệm

• Dùng bằng chứng để chẩn đoán tốt, quyết định đúng đắn

• Chẩn đoán tốt và quyết định đúng đắn thì chữa bệnh giỏi

• Có chữa bệnh giỏi mới giảm gánh nặng bệnh tật cho cộng đồng
 Ứng dụng thống kê quan trọng
• Tóm tắt tổng quan số liệu
• Phương pháp mô tả: Biểu đồ, bảng, đặc số

• Rút ra kết luận từ số liệu

• Phương pháp suy luận: từ nhóm nhỏ đến nhóm lớn

• Dự báo tình hình, hoạt động

• Phương pháp suy luận: mô hình dự báo

• Cải tiến quá trình, kiểm soát chất lượng

• Phương pháp Six Sigma, acceptance sampling
 Tài liệu học tập

• Sách:
- Xác suất thống kê ứng dụng trong y sinh học, Chu Văn Thọ-Trần Đình
Thanh-Phạm Minh Bửu-Nguyễn Văn Liêng, NXB ĐHQG.TPHCM, 2016
- Sách tham khảo trong danh mục của Xác suất thống kê ứng dụng
trong y sinh học

• Slide:
- Yandell D., Basic Business Statistics, Pearson Education Inc, pub. as
Prentice Hall, 2012
- WWW

• Phần mềm: Geogebra 5.32

Phương pháp thống kê
 Hai nhánh thống kê

Thống kê học
- Biến số liệu thành thông tin.
- Để hình thành các quyết định.

Thống kê mô tả Thống kê suy luận

- Thu thập số liệu - Dùng thông tin của mẫu

- Tóm tắt tổng quan
- Trình bày, tổ chức số liệu - Rút ra kết luận về tổng thể
- Phân tích số liệu
 Thống kê mô tả
•Thu thập số liệu
• Điều tra trong dân số

•Trình bày số liệu

• Bảng, đồ thị, biểu đồ

• Phân tích đặc điểm

• Tập trung, phân tán
• Đối xứng, nhọn

Rút ra thông tin về đặc điểm của một nhóm nhỏ

được chọn làm đại diện cho nhóm lớn đang được
quan tâm
 Thống kê suy luận

• Ước lượng
• Trung bình mẫu là 75 kg, trung bình tổng
thể khoảng bao nhiêu.
• Kiểm định giả thuyết
• Phát biểu “cân nặng trung bình dân số là 75
kg” có cơ sở hay không.

• Dự báo
• Nếu cân nặng là 75 kg thì BMI khoảng bao
nhiêu.

Rút ra kết luận về một nhóm lớn

dựa trên thông tin về một nhóm nhỏ hơn
Phương pháp thống kê:
Thống nhất hai nhánh thống kê
 Các chủ đề học tập

• Tổ chức, tóm tắt số liệu (Chương 3,5,6)

• Suy luận từ số liệu (Chương 7,8,9,11)

• Dự báo từ số liệu (Chương 4, 10)

• Chẩn đoán, quyết định lâm sàng (Chương 11)

 Thuật ngữ thống kê cơ bản

BIẾN SỐ
ĐẶC ĐIỂM của cá thể hay hạng được phân tích.

SỐ LIỆU
GIÁ TRỊ khác nhau của biến số được thu thập, quan sát.

CẤU TRÚC SỐ LIỆU

THÀNH PHẦN,
QUAN HỆ GIỮA CÁC THÀNH PHẦN
để biết đo lường cái gì và thực hiện đo như thế nào.
Thuật ngữ thống kê cơ bản

TỔNG THỂ
Nhóm lớn, bao gồm tất cả cá thể được nghiên cứu quan tâm đến.

MẪU
Nhóm nhỏ, là một phần của tổng thể được chọn để phân tích.

THAM SỐ
Trị số nói lên đặc trưng của tổng thể.

THỐNG KÊ
Trị số nói lên đặc trưng của mẫu.
Tổng thể và Mẫu

Tổng thể Mẫu

Các số đo mô tả đặc trưng tổng thể Các số đo mô tả đặc trưng mẫu:

: tham số thống kê
Biến số

Biến số

Định tính Định lượng

Ví dụ:
 Tình trạng hôn nhân
 Màu áo Rời rạc Liên tục
 Môn học
Ví dụ: Ví dụ:
 Số nhân khẩu  Cân nặng
 Số cuộc gọi  Điện thế
 Xác định số đo:
Thang đo định tính
Định danh: để phân biệt tính chất

Biến danh định Loại hình

Chủ quyền sở hữu Iphone Yes / No

Thể bệnh Mạn/ Cấp/ Truyền nhiễm/Không

truyền nhiễm
Internet Provider Microsoft Network / AOL/ Other
 Xác định số đo:
Thang đo định tính
Thứ bậc: phân biệt và sắp xếp

Biến thứ định Phân lớp thứ tự

Cấp bậc sinh viên Mầm, Chồi, Lá, Tân binh, Lão binh

Hài lòng, Lừng chừng, Không hài

Mức hài lòng
lòng
Giáo sư, Phó giáo sư, Giảng sư,
Cấp bậc giảng huấn
Phụ giảng, Trợ giảng

Đánh giá rèn luyện Kém, Trung bình, Khá, Giỏi

Điểm môn học A, B, C, D, F

 Xác định số đo:
Thang đo định lượng
 Tổng kết

Bài này cung cấp

 Định nghĩa và vai trò của thống kê học
 Thuật ngữ cơ bản
 Các ứng dụng quan trọng.
 Phương pháp & hai nhánh thống kê
 Biến số : phân loại & thang đo