Σήκωσε τα κόκκινα φανάρια (1991)
Da hong deng long gao gao gua [Raise the Red Lantern]
Χώρα: Κίνα | Είδος: Ιστορική, δράμα
Διάρκεια: 125’ | Σκηνοθεσία: Yimou Zhang
Η ταινία
Αδιαμφισβήτητη κορωνίδα στη φιλμογραφία του
Ζανγκ Γιμού, το «Σήκωσε τα Κόκκινα Φανάρια» δεν
είναι απλώς η καλύτερη ταινία του, αλλά ταυτόχρο-
να το φιλμ με το οποίο το ευρύτερο δυτικό κοινό
ανακάλυψε μια ολόκληρη εθνική κινηματογραφία.
Βασισμένο στο μυθιστόρημα «Σύζυγοι και Παλακί-
δες» [«Wives and Concubines»] του Σου Τονγκ
(λογικό επόμενο σε μια περίοδο κατά την οποία η
συγραφή πρωτότυπου σεναρίου ήταν μια τακτική
ελάχιστα διαδεδομένη στο κινέζικο σινεμά), το
«Σήκωσε τα κόκκινα φανάρια» ακολουθεί τη νεαρή
Σονγκλιάν, η οποία, ανίκανη να στηρίξει οικονομικά
τον εαυτό της μετά το θάνατο του πατέρα της,
αναγκάζεται να εγκαταλείψει τις σπουδές της και να
γίνει η τέταρτη σύζυγος ενός πλούσιου άντρα. Κάθε
βράδυ, σύμφωνα με την οικογενειακή παράδοση, τα
κόκκινα φανάρια ανάβουν έξω από το διαμέρισμα
της γυναίκας με την οποία εκείνος σκοπεύει να
περάσει τη νύχτα.
Η Σουγκλιάν δεν αργεί να διαπιστώσει ότι για να
επιβιώσει πρέπει να διεκδικήσει πάση θυσία την
εύνοια του συζύγου της, μα ο αδυσώπητος ανταγω-
νισμός απαιτεί την πλήρη επιφυλακή της. Καμία
πράξη δεν κινείται από ανιδιοτέλεια και οποιαδήπο-
τε συμμαχία μπορεί να αποδειχθεί μοιραία, καθώς
διαβολικές συνομωσίες κρύβονται πίσω από
προσωπεία υποκριτικής ευγένειας.
Δέσμιες παραδοσιακών τελετουργικών που υπο-
δαυλίζουν τις τεταμένες σχέσεις του, οι τέσσερις
σύζυγοι επιστρατεύουν κάθε μέσο για να κερδίσουν
τα ελάχιστα προνόμια που τους αναλογούν. Σύμβο-
λα μιας απατηλής εξουσίας, τα φανάρια του τίτλου
γίνονται αντικείμενο απάνθρωπης αντιπαλότητας
που εκφράζεται με πικρόχολες προσβολές και
ανεξέλεγκτο μίσος.
Χειριζόμενος με εκστατικά αποτελέσματα μια
χρωματική παλέτα όπου κυριαρχεί το εκτυφλωτικό
κόκκινο, ο Γιμού καδράρει τους χαρακτήρες του
ασφυκτικά, με στατικά πλάνα μέσα από διαδρόμους
και ανοιχτές πόρτες. Η κάμερα δε βγαίνει ποτέ έξω
από το λαβυρινθώδες αρχοντικό, ενισχύοντας την
Πηγές: Το κείμενο είναι από το περιοδικό “Σινεμά” & το site cinemagazine.gr
site: http://cinediadromes.weebly.com | e-mail: cinediadromes@gmail.com | facebook: cineδιαδρομές
κλειστοφοβική αίσθηση ότι, παρά τα πολυτελή
ιδιωτικά διαμερίσματα που απολαβάνουν, οι τέσσε-
ρις γυναίκες βρίσκονται φυλακισμένες σε ένα χρυσό
κλουβί, όπου το οποιοδήποτε στραβοπάτημα τιμω-
ρείται σκληρά.
Το πρόσωπο του συζύγου-αφέντη δεν εμφανίζεται
ποτέ ευκρινώς, ωστόσο για το θεατή και τις ηρωίδες
είναι μια καταπιεστική παρουσία ακόμη και εν τη
απουσία του. Η μεταφορά είναι σαφέστατη: για τον
Γιμού το αυταρχικό πρόσωπο της πατριαρχικής
κοινωνίας που κυριαρχεί την φεουδαρχική περίοδο
των αρχών του 20ου αιώνα, δε διαφέρει και πολύ
από τη σύγχρονη κομμουνιστική Κίνα.
Δίνοντας οπερατικές διαστάσεις σε ό,τι θα μπορού-
σε να είναι ένα κοινό μελόδραμα, ο Γιμού κατέθεσε
ταυτόχρονα ένα υποδειγματικά καμουφλαρισμένο
πολιτικό σχόλιο, προορισμένο να ξεφύγει από τους
αμέτρητους περιορισμούς που διέπουν την καλλιτε-
χνική έκφραση σε ένα καταπιεστικό καθεστώς.
Επιλεκτική φιλμογραφία
«Κόκκινοι Αγροί» (1988)
«Σήκωσε Τα Κόκκινα Φανάρια» (1991)
«Ζου Ντου: Σιωπηλοί Εραστές» (1990)
«Ιστορία της Κιου-Τζου» (1992)
«Ούτε Ένας Λιγότερος» (1999)
«Ο Δρόμος για το Σπίτι» (1999)
«Ήρωας» (2002)
«Τα ιπτάμενα στιλέτα» (2004)
«Η μεγάλη επιστροφή» (2014)
«Ying» (2018)
Με αιχμή του την Γκονγκ Λι (πρωταγωνίστρια στο
«Σήκωσε τα κόκκινα φανάρια», ανακάλυψη του
ίδιου του σκηνοθέτη και σύντροφός του έως το
1995), ο Γιμού για χρόνια εξερεύνησε περιοχές
απάτητες για την κινηματογραφία της χώρας του,
μίλησε για ιστορία, πολιτική, εκπαίδευση, ύπαιθρο
και πόλεις, ανθρώπους εξόριστους που ισόβια
αγωνίζονται για ένα κάποιο δικαίωμα στη ζωή.