1.

Ποιες είναι οι διαφορές του ανθρώπου από τα ζώα σύμφωνα με τον Ιωάννη τον
Χρυσόστομο;
Σύμφωνα με τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο τα ζώα δεν έχουν λογική και στηρίζονται για την
επιβίωσή τους μόνο στα φυσικά τους ένστικτα. Αντίθετα, ο άνθρωπος είναι ον έλλογο. Ο
«λόγος» επέτρεψε στον άνθρωπο να δημιουργήσει κοινωνία και πολιτισμό, κάτι που δεν
επιτεύχθηκε από τα άλλα πλάσματα της δημιουργίας.
Επιπλεόν, η κοινωνινική ζωή δίνει στον άνθρωπο τη δυνατότητα να δημιουργεί υλικό
πολιτισμό και να έχει ατομική ιδιοκτησία. Αντίθετα, στα ζώα όλα είναι κοινά, δηλαδή οι
βιοτικές τους ανάγκες ικανοποιούνται με τα αγαθά που τους προσφέρει η φύση. Οι καρποί
των δέντρων, τα φυτά, το νερό, ο αέρας και όλα τα άλλα φυσικά αγαθά ανήκουν εξίσου σε
όλα τα ζώα και όχι σε κάποιο ξεχωριστά. Συνεπώς, κανένα ζώο δεν έχει στην κατοχή του
περισσότερα αγαθά από τα άλλα.
Τέλος, η συμβίωση των ανθρώπων στο πλαίσιο της κοινωνίας τους «εξημερώνει», ώστε να
μην συμπεριφέρονται βίαια μεταξύ τους. Στον κόσμο των ζώων, όμως, επικρατεί ο νόμος
του ισχυρού, καθώς τα πιο ισχυρά επιβιώνουν σε βάρος των αδύναμων. Στην ανθρώπινη
κοινωνία, όπου κυριαρχεί η ελεημοσύνη, δεν ισχύει ο νόμος αυτός.
2. Ποια κοινά στοιχεία ενώνουν και εξομοιώνουν τους ανθρώπους μεταξύ τους σύμφωνα με
το κείμενο; Είναι αυτά μόνο θετικά ή και αρνητικά;
Ουσιώδες γνώρισμα της ανθρώπινης φύσης είναι ο «λόγος», δηλαδή η ικανότητα λογικής
σκέψης και ομιλίας. Πέρα από αυτό το κοινό χαρακτηριστικό για το ανθρώπινο είδος, οι
άνθρωποι μοιράζονται και άλλα κοινά στοιχεία, σύμφωνα με τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο.
Μοιράζονται και απολαμβάνουν τον ίδιο ουρανό, τον ήλιο, τη σελήνη, τα αστέρια, τον αέρα,
τη θάλασσα, τη γη, τη ζωή και την υγεία. Έχουν επίσης, τις ίδιες ανάγκες, όπως είναι η
ανάγκη για τροφή και για ενδυμασία.
Εκτός από αυτά τα θετικά στοιχεία, μοιράζονται ακόμη και αρνητικά, όπως είναι ο θάνατος,
τα γηρατειά και οι αρρώστιες. Τέλος, ένα από τα αρνητικά στοιχεία είναι η πλεονεξία,
δηλαδή η τάση του ανθρώπου για απόκτηση συνεχώς περισσότερων υλικών αγαθών.
3. Ποια τύχη περιμένει τον άνθρωπο που δε λαμβάνει υπόψη του τους ανήμπορους
συνανθρώπους του, σύμφωνα με το κείμενο; Ποιο μέσο έχει στη διάθεσή του ο άνθρωπος,
προκειμένου να αποφύγει τη μετά θάνατον τιμωρία;
Καθώς η ζωή κάθε ανθρώπου οδηγεί κάποια στιγμή στο θάνατο, η ώρα της κρίσης είναι
αναπόφευκτη. Μετά το θάνατο, σύμφωνα με το κείμενο, θα κριθούμε όλοι και όσοι έζησαν
με απληστία και με αδιαφορία προς τους συνανθρώπους τους θα τιμωρηθούν.
Η προσωρινή απόλαυση θα τελειώσει και θα υπάρξει τιμωρία. Για να μη φτάσουμε σ’ αυτό
το σημείο της αιώνιας τιμωρίας, πρέπει, όσο είναι καιρός, να δείξουμε ελεημοσύνη προς
τους συνανθρώπους μας αδιαφορώντας για τον πλούτο. Έτσι, θα δείξει και ο Θεός
 ελεημοσύνη προς εμάς, όταν φτάσει η ώρα της κρίσης, και θα συγχωρέσει τα παραπτώματά
μας.
4. Με ποιες άλλες χριστιανικές αρετές συνδέεται η ελεημοσύνη;
Η ελεημοσύνη είναι η πρώτη και η σημαντικότερη μεταξύ των χριστιανικών αρετών. Αν
είμαστε ελεήμονες, καταλαβαίνουμε τα πράγματα, που έχουν πραγματική και ουσιαστική
αξία. Μάλιστα, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος θεωρεί ότι αποτελεί εκδήλωση της αγάπης για τον
συνάνθρωπό μας και της διάθεσής μας να του συμπαρασταθούμε και να τον βοηθήσουμε
να ξεπεράσει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει.
Για να προσφέρουμε ελεημοσύνη σε κάποιον ανήμπορο συνάνθρωπό μας, πρέπει πρώτα να
υπερνικήσουμε την πλεονεξία και την προσκόλλησή μας στα υλικά αγαθά. Τότε,
παραμερίζουμε τον πολύ πλούτο και η ζωή μας αποκτά νόημα. Επομένως, η ελεημοσύνη
συνδέεται με τη λιτότητα, τη σεμνή και ζωή και βέβαια με την αγάπη προς το συνάνθρωπο.