Εργαλεία Web II και εκπαιδευτική αξιοποίησή τους

ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Σκοπός του σεμιναρίου είναι οι επιμορφούμενοι εκπαιδευτικοί:
• Να μπορούν να μεταφέρουν αρχεία μεγάλου όγκου μέσω διαδικτύου απλά
και με ασφάλεια.
• Να εξοικειωθούν με εφαρμογές λογισμικού που προορίζονται για την
κατασκευή χρονογραμμών.
• Να δημιουργούν, εύκολα και γρήγορα, βίντεο από φωτογραφίες

ΣΤΟΧΟΙ
Με την επιτυχή ολοκλήρωση της ενότητας οι εκπαιδευόμενοι θα μπορούν να:
1. Αναγνωρίζουν την σημασία της ένταξης μιας χρονογραμμής στην
εκπαιδευτική διαδικασία
2. Αξιοποιούν διδακτικά μα χρονογραμμή
3. Σχεδιάζουν μια χρονογραμμή
4. Δημιουργούν και να αναπτύξουν μια χρονογραμμή
5. Ενσωματώσουν μια χρονογραμμή σε μια ιστοσελίδα ή ένα blog
6. Αποκτήσουν θετική στάση στην χρήση μιας χρονογραμμής στην διδακτική
πράξη
7. Μεταφέρουν αρχεία μεγάλου όγκου μέσω διαδικτύου απλά και με
ασφάλεια
8. Να δημιουργούν, εύκολα και γρήγορα, βίντεο από φωτογραφίες

1
 Εργαλεία Web II και εκπαιδευτική αξιοποίησή τους
Οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα των Τεχνολογιών της
Πληροφορίας και της Επικοινωνίας (ΤΠΕ) μεταβάλλουν τον κόσμο από κάθε άποψη.
Το σχολείο δεν είναι δυνατόν να μείνει έξω ή να είναι μακριά από αυτή τη
διαδικασία. Οι συνθήκες μάθησης στο σύγχρονο σχολείο, οι γνώσεις, δεξιότητες και
στάσεις που αναμένεται να αποκτήσουν οι μαθητές πρέπει να ανταποκρίνονται
στις απαιτήσεις της κοινωνίας, όπως αυτές διαμορφώνονται στο παραπάνω
σκηνικό. Είναι επομένως αναγκαίος ο εκσυγχρονισμός και η βελτίωση της
παρεχόμενης εκπαίδευσης και σε συνάρτηση με την αξιοποίηση των ΤΠΕ. Ο
σημαντικότερος παράγοντας για την επιτυχία των στόχων αυτών είναι ο ίδιος ο
εκπαιδευτικός, ο οποίος πρέπει να διαθέτει τα απαραίτητα εφόδια που θα του
επιτρέψουν να λειτουργήσει στη νέα πραγματικότητα και να αξιοποιήσει τα νέα
δεδομένα και τις ΤΠΕ για την καλύτερη επίτευξη των μαθησιακών και
παιδαγωγικών στόχων.
Ηλεκτρονική μάθηση είναι η διαδικασία κατά την οποία κάποιος μαθαίνει –
εκπαιδεύεται μέσω της χρήσης ηλεκτρονικών υπολογιστών. Ευρέως διαδεδομένος
είναι ο διεθνής όρος e-learning για την ηλεκτρονική μάθηση. Το ζητούμενο από τη
ηλεκτρονική μάθηση στο μέλλον είναι να επιτρέψει σε εκπαιδευτικούς και
εκπαιδευόμενους να μαθαίνουν έχοντας στην διάθεση τους οποιαδήποτε πηγή
πληροφορίας επιθυμούν, προσφέροντας παράλληλα την δυνατότητα της εύκολης
ενσωμάτωσης εργαλείων στο περιβάλλον εκπαίδευσης. Στην παραπάνω απαίτηση,
δίνουν λύσεις τα εργαλεία Web 2.0, τα οποία, μεταξύ άλλων, είναι εύκολα στη
χρήση και είναι ιδιαίτερα ελκυστικά για τους σύγχρονους μαθητές, που στη μεγάλη
τους πλειοψηφία, είναι ήδη εξοικειωμένοι με τη χρήση των υπολογιστών, το
διαδίκτυο και τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης (Facebook κλπ) (Τζωρτζάκης,
2009).
Ο όρος Web 2.0 αναφέρεται στη νέα γενιά του Παγκόσμιου Ιστού, η οποία
διαφοροποιείται από την προηγούμενη (Web 1.0) εξαιτίας των δυνατοτήτων που
παρέχει στους χρήστες για συμμετοχή και αλληλεπίδραση στη διαχείριση και
διαμόρφωση των διαδικτυακών περιβαλλόντων και των πληροφοριών που
διακινούνται μέσω αυτών. Η λογική, δηλαδή, που διαπερνά τις εφαρμογές του Web
2.0 κινείται περισσότερο στο πνεύμα της συμμετοχής, της αλληλεπίδρασης, της
αυτοβουλίας των χρηστών και της διασύνδεσης μεταξύ τους. Το ευχάριστο είναι ότι
οι πλατφόρμες web2 οι οποίες μπορεί να αξιοποιηθούν και στην εκπαίδευση
εξελίσσονται ιδιαίτερα και γίνονται πιο φιλικές και εύκολες, διευκολύνοντας τόσο
το γνωστικό όσο και το τεχνολογικό άλμα που απαιτείται για την είσοδο στον κόσμο
του Web2 (Επιμορφωτικό υλικό για την Επιμόρφωση των Εκπαιδευτικών, 2011).
Η Συνεργατική Μάθηση (Collaborative Learning) αναφέρεται στις εκπαιδευτικές
μεθόδους, στις οποίες ζευγάρια ή μικρές ομάδες εκπαιδευόμενων λειτουργούν
μαζί, για να ολοκληρώσουν έναν κοινό στόχο. Ο στόχος αυτής της συνεργασίας

2
είναι να μεγιστοποιήσουν τις προσωπικές τους γνώσεις μέσω της αλληλεπίδρασης
με τα άλλα μέλη της ομάδας που προσπαθούν για το κοινό όφελος. Τα μέλη της
ομάδας, μέσω των συνεργατικών δραστηριοτήτων που τους ανατίθενται από τον
εκπαιδευτικό, επιδιώκουν αποτελέσματα τα οποία είναι επωφελή τόσο σε ατομικό
όσο και σε ομαδικό επίπεδο (Τζωρτζάκης, 2009).
Τα συστήματα συνεργατικής μάθησης έχουν σχεδιαστεί κυρίως για μαθητές ή
εκπαιδευόμενους, ώστε να επιτρέπουν και να υποστηρίζουν τη συνεργασία από
απόσταση κυρίως μέσω Διαδικτύου κατά τη διάρκεια ενιαίων δραστηριοτήτων,
όπως σύνθεση κειμένων, συλλογή, επεξεργασία, ανάλυση δεδομένων κ.ά. Ο
υπολογιστής γίνεται έτσι διαμεσολαβητής πρόσβασης - ξενάγησης σε πηγές
πληροφόρησης και επικοινωνίας μεταξύ χρηστών και ο χρήστης πλοηγός και
αναζητητής της πληροφορίας, της γνώσης.

3
 Ενότητα 1

Σχεδιασμός, ανάπτυξη και διδακτική αξιοποίηση χρονογραμμών

Η χρονογραμμή είναι ένα εργαλείο που μας δίνει έναν εύχρηστο τρόπο να
περιηγηθούμε στον χρόνο παρακολουθώντας διαδοχικά γεγονότα. Τα γεγονότα
αυτά, εκτός από κείμενο, μπορούμε να τα εμπλουτίσουμε με εικόνες, χάρτες,
σχεδιαγράμματα, πίνακες, βίντεο, πηγές κλπ. προκειμένου να τα αναπαραστήσουμε
όσο το δυνατόν καλύτερα.
Η χρονογραμμή μπορεί να χρησιμοποιηθεί προκειμένου να αναπαραστήσει
πληροφορίες σε διάφορα μαθήματα. Μπορεί έτσι να χρησιμοποιηθεί στη φυσική,
τα μαθηματικά, για να δείξει τις αλλαγές που έχουν επέλθει με την πάροδο του
χρόνου στα μέσα μεταφοράς, στην τεχνολογία, στα διαστημικά ταξίδια, κλπ.
Μπορεί να αποτελέσει επίσης έναν τρόπο για να απεικονίσουμε την πορεία της
ζωής των ανθρώπων. Μπορούν να μάθουν οι μαθητές να δημιουργούν ελκυστικές
χρονογραμμές χρησιμοποιώντας εικόνες και κείμενο προκειμένου να αποδώσουν
πιστά μια περίοδο την οποία μελετούν και να αναδείξουν τους σημαντικούς της
σταθμούς.
Η χρονογραμμή είναι ένας απλός, όχι όμως απλοϊκός, τρόπος οπτικής
αναπαράστασης της σχέσης μιας αφηρημένης έννοιας, του χρόνου, με την
ανθρώπινη δραστηριότητα. Πρόσωπα, γεγονότα, τοποθεσίες, συγκυρίες, μικρές και
μεγάλες διάρκειες διατάσσονται κατά μήκος μιας γραμμής προμηθεύοντας έτσι
υλικό για διανοητικές διεργασίες που μπορούν να οδηγήσουν σε καλύτερη
κατανόηση. Εικόνες, φωτογραφίες, χάρτες σχεδιαγράμματα, πίνακες, σύμβολα,
χρονολογικές ενδείξεις, επεξηγηματικά κείμενα, πηγές, αξιοποιούνται και
αποτελούν το υλικό της οπτικής αυτής αναπαράστασης.
Οι χρονογραμμές βοηθούν τα παιδιά να αντιληφθούν και να κατανοήσουν την
αφηρημένη έννοια του χρόνου, αφού το ιστορικό υλικό που διατάσσεται εντός των
χρονογραμμών αναπαριστά με συγκεκριμένους τρόπους τον χρόνο, πράγμα που
διευκολύνει τους μαθητές στο σχηματισμό των δικών τους προσωπικών
αναπαραστάσεων που με την πάροδο του χρόνου αποκτούν και βιωματικό
χαρακτήρα. Έτσι, οι μαθητές θα μπορούν όταν βρίσκονται μπροστά στην πρόκληση
ενός νέου ιστορικού υλικού, να το θεματοποιούν και να το ταξινομούν σε διακριτά
θεματικά πεδία, κατανοητά από τους ίδιους.
Οι χρονογραμμές είναι ένα οπτικό βοήθημα που διευκολύνει την αναγνώριση
των αιτίων και των σχέσεών τους με τα αποτελέσματα. Στα πρώτα στάδια της
διδασκαλίας, η χρονογραμμή μπορεί να αξιοποιηθεί για την ανάδυση των
αντιλήψεων που έχουν οι μαθητές σχετικά με το υπό εξέταση ζήτημα, αλλά και για
την ανάκληση των πρότερων γνώσεών τους.

4
 Αν και η χρονογραμμή παραπέμπει ευθέως στο μάθημα της Ιστορίας, ωστόσο
μπορούμε να κατασκευάζουμε και να χρησιμοποιούμε χρονογραμμές ή
θεματογραμμές ή τοπογραμμές, αν μπορούμε να τις πούμε κι έτσι, για κάθε
αντικείμενο που επιτρέπει ταξινόμηση των δεδομένων του ανάλογα με τον χρόνο,
το θέμα, τον τόπο. Κοντά στις χρονογραμμές της Ιστορίας, μπορούμε να έχουμε τις
προσωπικές χρονογραμμές των παιδιών, τις οικογενειακές, τη θεματογραμμή με τις
σχολικές δραστηριότητες της τάξης ή του σχολείου, τη τοπογραμμή με τις διάφορες
τοποθεσίες που αφορούν ένα γνωστικό αντικείμενο ή τη βιωμένη εμπειρία των
παιδιών. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι διαθεματικές χρονογραμμές, στις οποίες οι
καρτέλες των καταχωρίσεων προέρχονται από διαφορετικά μαθήματα ή και
επιστημονικά πεδία (Κασκαμανίδης, 2013).

Διδακτική αξιοποίηση των χρονογραμμών

Οι διδάσκοντες μπορούν να αναθέτουν στους μαθητές τη δημιουργία
χρονογραμμής με ενσωματωμένο πολυμεσικό υλικό, προκειμένου να προσελκύουν
το ενδιαφέρον τους, να τους εμπλέκουν ενεργά στη μαθησιακή διαδικασία και να
ενθαρρύνουν τη συνεργατική μάθηση, την αλληλεπίδραση μεταξύ των μαθητών,
την ανάληψη πρωτοβουλιών, την αυτενέργεια και τη βιωματικότητα. Οι
διδάσκοντες είναι απαραίτητο να παρέχουν το βασικό υλικό και τις απαραίτητες
πηγές πληροφόρησης, προκειμένου να βοηθούν τους μαθητές να συλλέγουν τις
πληροφορίες που χρειάζονται, ώστε να οργανώνουν και να δομούν οι ίδιοι τα
κείμενα και να κατατάσσουν τα γεγονότα με χρονολογική σειρά και σύμφωνα με τις
σχέσεις αιτίου - αιτιατού, αιτίου - αποτελέσματος, εναντίωσης κτλ. Με αυτόν τον
τρόπο, δίνεται η δυνατότητα στους μαθητές να εξασκούνται αφενός στην
αναγνώριση και την κατανόηση της αλληλουχίας των γεγονότων, και αφετέρου στον
κατάλληλο τρόπο διασύνδεσης των πληροφοριών. Παράλληλα, οι μαθητές
αναπτύσσουν δεξιότητες αναγνώρισης, σχεδιασμού και παραγωγής αφηγηματικού
λόγου και ενισχύονται στην προσπάθεια τους να χρησιμοποιούν σωστά τους
χρόνους και το ποιόν ενεργείας (π.χ. χρήση παρατατικού σε περιβάλλοντα μη
συνοπτικής παρελθοντικής αφήγησης, χρήση δραματικού ενεστώτα για να
προσδώσουν ζωντάνια και παραστατικότητα).

Επιπλέον, χάρη στο πολυμεσικό τους χαρακτήρα οι χρονογραμμές μπορούν να

αξιοποιηθούν από τους διδάσκοντες για την ενεργοποίηση ποικίλων ερεθισμάτων
και κατ' επέκταση την ικανοποίηση διαφορετικών τύπων μάθησης. Μέσω της
συγκεκριμένης εφαρμογής, οι διδάσκοντες έχουν τη δυνατότητα να παρουσιάσουν
μια νέα διδακτική ενότητα με δημιουργικό και αποτελεσματικό τρόπο και να
δημιουργήσουν ευχάριστη ατμόσφαιρα στην τάξη, μετατρέποντας τη μαθησιακή
διαδικασία σε διασκέδαση και προσδίδοντάς της περισσότερο βιωματικό
χαρακτήρα. Παρουσιάζοντας τη διδακτική ύλη σε χρονογραμμή, οι διδάσκοντες

5
μπορούν να παρασύρουν τους μαθητές σε διάφορα γεγονότα - σταθμούς, τα οποία,
αν συνδεθούν αφηγηματικά, δημιουργούν μια ιστορία. Η ιστορία προσφέρει στα
παιδιά μία προβλέψιμη, γραμμική δομή και τους επιτρέπει να μάθουν με εύκολο
και αποτελεσματικό τρόπο όσα προσπαθούμε να τους διδάξουμε (Ηλιοπούλου,
2007). Μπορούν επίσης να χρησιμοποιήσουν τη χρονογραμμή, όχι μόνο για να
αξιολογήσουν τη γλωσσική ικανότητα και πρόοδο των μαθητών αλλά κυρίως για να
προωθήσουν την αυτοαξιολόγηση. Φαίνεται δηλαδή πως η χρονογραμμή επιτρέπει
στους μαθητές να χρησιμοποιούν την κρίση τους, για να ελέγχουν τι δούλεψε σε μια
δραστηριότητα, πότε και γιατί, τι δεν δούλεψε, ποιες είναι οι ελλείψεις και οι
αδυναμίες τους κ.α. (Ηλιοπούλου, 2006)

Τo timetoast είναι ένα εργαλείο για εκπαιδευτικούς και μαθητές που βοηθά
στη δημιουργία ιστορικών γραμμών και χρονοδιαγραμμάτων (timelines) με τη
χρήση του διαδικτύου. Ο στόχος του είναι οι ενδιαφερόμενοι, οι οποίοι συνήθως
είναι οι μαθητές, να κατανοήσουν το συμβάν που βρίσκεται στο web σε μορφή
timeline. Για τη δημιουργία μιας ιστορικής γραμμής ο χρήστης εισάγει, προαιρετικά,
μια αντιπροσωπευτική φωτογραφία των γεγονότων, έναν τίτλο και την κατηγορία
στην οποία ανήκει. Στη συνέχεια προσθέτει ένα γεγονός δίνοντας τίτλο, πλήρη
ημερομηνία και μια περιγραφή. Αφού το δημιουργήσει το γεγονός προστίθεται στο
timeline. Το timeline, ειδικά όταν δημιουργείται για εκπαιδευτικό σκοπό, αξίζει να
διαμοιραστεί δημόσια, ώστε οι μαθητές να μπορούν να αλληλεπιδρούν με αυτό.
Έτσι με μια απλή αναζήτηση κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να έχει πρόσβαση σε
αυτό. Κατά την προσπέλαση του timeline μπορούν να κάνουν κλικ σε ημερομηνίες
για να δουν ποιο συμβάν συνέβη και να μάθουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά
με αυτό. Επιπλέον, υπάρχει η δυνατότητα επεξεργασίας τόσο του γεγονότος, όσο
και του timeline. Στη συνέχεια ο χρήστης μπορεί να προχωρήσει με τη δημιουργία
του επόμενου γεγονότος. Επίσης, μπορούν να δουν τα timelines που έχουν ήδη
δημιουργήσει, τα τελευταία timelines και να αναζητήσουν κατηγορίες. Η εγγραφή
και η χρήση του timetoast είναι δωρεάν. http://www.timetoast.com/

Το timetoast είναι ένα συνεργατικό

εργαλείο για να δημιουργήσουν οι μαθητές
ιστορικές γραμμές ώστε να κατανοήσουν την
ιστορία και να τις μοιράζονται στο web.
Επίσης μπορούν να δουν τα timelines που
έχουν ήδη δημιουργήσει, να δούνε τα

6
τελευταία timelines και να αναζητήσουν κατηγορίες. Για τη δημιουργία μιας
ιστορικής γραμμής ο χρήστης εισάγει προαιρετικά μια αντιπροσωπευτική
φωτογραφία των γεγονότων, ένα τίτλο και την κατηγορία στην οποία ανήκει. Στη
συνέχεια προσθέτει ένα γεγονός δίνοντας τίτλο, πλήρη ημερομηνία και μια
περιγραφή. Αφού το δημιουργήσει το γεγονός προστίθεται στο timeline. Υπάρχει η
δυνατότητα επεξεργασίας και του γεγονότος αλλά και του timeline. Στη συνέχεια ο
χρήστης μπορεί να προχωρήσει με τη δημιουργία του επόμενου γεγονότος.
Πλεονεκτήματα: α) Επιτρέπει την εισαγωγή τόσο συμβάντων όσο και περιόδων. β)
Μπορεί κάποιος χρήστης να προσθέσει περιγραφές και εικόνες γ) Προσφέρεται η
δυνατότητα ένταξης του κώδικα σε άλλες ιστοσελίδες.
Στον τομέα των διαδραστικών χρονογραμμών που είναι προσβάσιμες μέσω
διαδικτύου, υπάρχουν δωρεάν εφαρμογές, αρκετά εύκολες στη χρήση τους και, το
κυριότερο, προσβάσιμες και από τα παιδιά, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να
δουλέψουν με αυτές, αλλά και να δημιουργήσουν τις δικές τους εκδοχές. Αρκεί η
δημιουργία ενός δωρεάν λογαριασμού για τους εκπαιδευτικούς, ενώ αν πρόκειται
να εμπλακούν και τα παιδιά ως δημιουργοί θα πρέπει να ακολουθηθούν οι κανόνες
που εξασφαλίζουν την ανωνυμία και την ασφάλειά τους. Ας σημειωθεί ότι
πρόκειται για εφαρμογές που διατίθενται μεν δωρεάν για εκπαιδευτικούς σκοπούς,
αλλά περιέχουν διαφημίσεις ή άλλο υλικό που δεν σχετίζονται με τα εκπαιδευτικά
πράγματα.
Η συγκεκριμένη κατηγορία εφαρμογών μας επιτρέπει να δημιουργήσουμε
χρονογραμμές με πολυμεσικό υλικό και συνδέσμους σε άλλες διαδικτυακές πηγές,
ενώ η κάθε εφαρμογή έχει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που την καθιστούν
περισσότερο ωφέλιμη σε κάποια σημεία. Ακόμη, μπορούμε να ενσωματώσουμε τις
χρονογραμμές σε δικές μας ιστοσελίδες και ιστολόγια.

Συμπεράσματα
Τα εργαλεία Web 2.0 είναι ένας καινούριος χώρος για την εκπαίδευση. Είναι
εύκολα στη χρήση, πολλά είναι δωρεάν, είναι εύκολα προσβάσιμα από
Εκπαιδευτικούς και μαθητές, και μπορούν, ιδιαίτερα αν αξιοποιηθούν με βάση την
εποικοδομητική προσέγγιση, να προσφέρουν αυτό το «κάτι διαφορετικό», που θα
οδηγήσει τους μαθητές στην απόκτηση δεξιοτήτων και γνώσεων, με έναν τρόπο
που θα είναι πολύ ελκυστικός στα παιδιά, επειδή θα το θεωρούν κάτι διαφορετικό
από το παραδοσιακό μάθημα.
Το Web 2.0 έρχεται πλέον να παίξει σημαντικό ρόλο στην καθημερινή ρουτίνα των
σχολικών μονάδων. Αρχίζει να έχει τεράστιο αντίκτυπο στο μοντέλο διδασκαλίας
των εκπαιδευτικών και στο πώς δομούν τη νέα γνώση, στο πώς μαθαίνουν οι
μαθητές. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, είναι σημαντικό μέσω της
αξιοποίησης των εφαρμογών του Web 2.0 στα φιλολογικά μαθήματα οι μαθητές να
γνωρίσουν με κριτική οπτική τις νέες κειμενικές συμβάσεις και κατ’ επέκταση τη

7
νέα επικοινωνιακή πραγματικότητα που διαμορφώνεται στο πλαίσιο τέτοιου
είδους διαδικτυακών περιβαλλόντων.

Δείτε το παρακάτω βίντεο : https://www.youtube.com/watch?v=2SaoptaZsnE

8
 Φύλλο εργασίας
Δημιουργία χρονογραμμής με το Timetoast

Μεταβείτε στην ιστοσελίδα https://www.timetoast.com/ και πατήστε Sign up

Επιλέγουμε την δωρεάν έκδοση

Συμπληρώνουμε την φόρμα εγγραφής

Ανοίγουμε το email μας και ενεργοποιούμε τον λογαριασμό μας στο timetoast

Γράφουμε το email και τον κωδικό πρόσβασης και πατάμε Sign in

9
Για να δημιουργήσουμε μια νέα χρονογραμμή επιλέγουμε Add timeline

Γράφουμε τον τίτλο της χρονογραμμής, ορίζουμε Publish status Public και
μπορούμε να κάνουμε upload μια φωτογραφία και πατάμε Create Timeline.

Επιλέγουμε Add Event

Συμπληρώνουμε την φόρμα του γεγονότος (event)

10
Με τον ίδιο τρόπο προσθέτουμε πολλά γεγονότα.

11