Organska poljoprivreda

Из Википедије, слободне енциклопедије

Organski proizvedena hrana

Organska poljoprivredna proizvodnja je oblik poljoprivrede koji se zasniva na upotrebi rotacije useva, zelenišnog đubrenja, komposta i biološke
kontrole insekata. Organska proizvodnja podrazumeva upotrebu đubriva i pesticida (herbicidi, fungicidi i insekticidi) koji se smatraju prirodnim, a
isključuje se ili strogo ograničava upotreba sredstava kao što su: sintetička petrohemijska đubriva i pesticidi; regulatori rasta (hormoni); upotreba
antibiotika kod žive stoke; genetski modifikovanih organizama, [1] ljudskog kanalizacionog otpada i nanomaterijala. [2] Održivi razvoj, otvorenost,
nezavisnost, zdravlje i sigurnost su osnovni razlozi za uvođenje organske proizvodnje.

Metode organske poljoprivredne proizvodnje su međunarodno pravno regulisane i sprovode se od strane mnogih zemalja, a zasnovane su na
standardima uspostavljenim od strane Međunarodne federacije pokreta za organsku poljoprivredu (engl. International Federation of Organic
Agriculture Movements), međunaronde krovne organizacije za organsku proizvodnju, koja je osnovana 1972.

Tržište za organsku hranu i druge organske proizvode ubrzano raste od 1990. godine, i 2012. godine je dostiglo vrednost od 63 milijarde dolara.
Ovakvi zahtevi su doveli do povećanja površina na kojima se primenjuju principi organske proizvodnje. Ovaj rast od 2001. do 2011. iznosi oko
8,9% godišnje. Organska proizvodnja se u 2011. godini primenjivala na približno 37 miliona hektara, što predstavlja oko 0,9% svjetskih obradivih
površina.

Садржај
[сакриј]

 1Istorija

 2Reference

 3Literatura

 4Spoljašnje veze

Istorija[уреди]
Glavni članak: Poljoprivreda

U praistorijsko doba, poljoprivredna proizvodnja se svodila na lovačko-sakupljačku aktivnost. Razlozi za najstariju pojavu zemljoradnje mogu biti
klimatske promene ili društveni razlozi. Promena se sigurno desila od lovačko-sakupljačke aktivnosti do poljoprivredne ekonomije kroz dugačak
period kada su se pojedine usevi promišljeno zasađivali, a druga hrana se donosila iz divljine. Iako se poljoprivreda razvila u Plodnom
polumesecu, poljoprivreda se najkasnije 7000 godine p.n.e. pojavila u jugoistočnoj Aziji (pirinač) i malo kasnije u Srednjoj Americi
(kukuruz, bundeva). Poljoprivreda je takođe mogla da nastane nezavisno u ranom neolitu u Indiji i istočnoj Aziji.

Veštačka đubriva su proizvedena početkom XVIII veka. U početku su to bili superfosfati, a kasnije đubriva na bazi amonijaka koja su se masovno
proizvodila upotrebom Haber-Bosch-ovog postupka koji je razvijen tokom Prvog svetskog rata. Ova prva mineralna đubriva su bila jeftina, snažna i
lako su se transportovala u rinfuzi. Slični napreci su ostvareni u proizvodnji hemijskih pesticida tokom 40-ih godina XX veka. Ove nove tehnologije
su, gledano kratkoročno, imale pozitivan efekat, međutim, javio se niz negativnih, dugoročnih posledica kao što su zbijanje zemljišta, erozija i
gubitak plodnosti zemljišta. Kasnije se javlja zabrinutost za zdravlje ljudi zbog ulaska otrovnih hemikalija u namirnice.

Krajem XIX i početkom XX veka, zemljišni biolozi su počeli da razvijaju teorije bi se nova dostignuća u biologiji mogla primeniti u poljoprivredi, kao
način da se otklone negativne posledice primene hemijskih sredstava, a da se i dalje povećava proizvodnja. U srednjoj Evropi, Rudolf Steiner, čije
su Poljoprivredne lekcije (engl. Lectures on Agriculture) objavljene 1925. godine, je započeo biodinamičnu poljoprivredu, ranu verziju onog što mi
danas nazivamo organska poljoprivredna proizvidnja.

Tokom kasnih 30-ih i ranih 40-ih godina XX veka, ser Alber Hauard i njegova supruga Gabrijela Hauard, oboje uspešni botaničari, su razvili
organsku poljoprivrednu proizvodnju.

Reference[уреди]
1. Jump up↑ Directorate General for Agriculture and Rural Development of the European Commission What is organic farming}-
2. Jump up↑ -{Paull, John (2011) "Nanomaterials in food and agriculture: The big issue of small matter for organic food and farming",
Proceedings of the Third Scientific Conference of ISOFAR (International Society of Organic Agriculture Research), 28 September - 1 October,
Namyangju, Korea., 2:96-99.
Literatura[уреди]

http://ardbih.org/aktivnosti/javne-kampanje/unapredenje-organske-proizvodnje-u-bih/

Unapređenje organske proizvodnje u BiH

Posljednjih godina tražnja za organskim proizvodima je u stalnom rastu, naročito u bogatijim zemljama kao što su zemlje članice Evropske unije, a
uslova za njihovu proizvodnju nedostaje.

Bosna i Hercegovina obiluje potencijalima za bavljenje organskom poljoprivredom koji trenutno nisu iskorišteni, ali manjim naporima nadležnih bh
institucija trenutna situacija se može značajno unaprijediti.

Jedna od povoljnih okolnosti za organsku proizvodnju u Bosni i Hercegovini je da u prethodnom periodu nisu korištene velike količine mineralnih
đubriva i zaštitnih sredstava, što je dovelo do toga da zemljište u velikoj mjeri nije zagađeno i lakše se može preći na organsku proizvodnju hrane.
Različita kulturološka obilježja, tehnike i tehnologije proizvodnje i prerade su takođe prisutne u različitim dijelovima države, što je jedan od dobrih
preduslova za proizvodnju različitih prehrambenih proizvoda, koji se kasnije mogu valorizovati i kao organski proizvodi sa kontrolisanim
geografskim porijeklom. Pored dobrih prirodnih uslova za bavljenje organskom proizvodnjom, usitnjeni zemljišni posjedi individualnih
poljoprivrednih proizvođača su jedan od razloga za primjenu organske poljoprivredne proizvodnje. Usitnjeni zemljišni posjedi nisu dobar preduslov
za bavljenje masovnom proizvodnjom velike količine proizvoda kao što se zahtjeva od konvencionalne poljoprivrede. Za organsku proizvodnju je
neophodno i mnogo više manuelnog rada, ali je za to potreban manji kapital i više neiskorištene radne snage sa kojom Bosna i Hercegovina
takođe raspolaže. Različiti klimatski uslovi, tipovi zemljišta i različite orografske i hidrografske karakteristike raspoloživih rejona za bavljenje
poljoprivrednom proizvodnjom u Bosni i Hercegovini omogućava proizvodnju velikog broja različitih poljoprivrednih kultura u različitim područjima.

Neki od svakodnevnih problema organskih proizvođača u Bosni i Hercegovini su nezaštićenost i neuređenost tržišta, nepostojanje
zagarantovanog otkupa ni minimalne cijene za pojedine proizvode što dovodi do toga da se veliki broj organskih proizvođača ne odlučuje na
certifikaciju proizvodnje. Dalje, poljoprivredni organski proizvođači koji imaju prebivalište u jednom, a poljoprivrednu djelatnost obavljaju u drugom
entitetu, ne mogu ostvariti pravo na podsticaje niti u jednom entitetu, a kada govorimo o subvencionisanju organske proizvodnje visina premije je
jedinstvena za sve biljne kulture.

Od nedavno i Federacija Bosne i Hercegovine ima Zakon o organskoj poljoprivrednoj proizvodnji, a za nesmetan razvoj organskih poljoprivrednih
proizvoda dalje je neophodno usvajanje i primjena niza pravilnika i usklađivanje mjera i politika koje se provode na nivoima entiteta. Neophodna je
uska saradnja i zajedničko strateško djelovanje nadležnih institucija na svim nivoima, organskih proizvođača i ostalih aktera sektora organske
proizvodnje.

Kako bismo doprinijeli da Bosna i Hercegovina bolje iskoristi obilne potencijale za razvoj organskih proizvoda kojima raspolaže i da iskoristi
potrebe „gladnog“ tržišta organskih proizvoda i time doprinese ekonomskom razvoju, u narednom periodu provešćemo niz aktivnosti kroz
kampanju javnog zagovaranja za unapređenje organske proizvodnje u Bosni i Hercegovini.

Osnovni ciljevi kampanje:

1. Usvajanje inicijative od strane Ministarstva vanjske trgovine i ekonomskih odnosa da se pristupi izradi „Mape puta za poboljšanje
uslova u organskoj proizvodnji“ (u daljem tekstu Mapa puta) i
2. Osigurati da koraci za prevazilaženje stvarnih problema organskih proizvođača budu sastavni dio „Mape puta“

Ostali ciljevi:
1. Poboljšati uslove za organsku proizvodnju u Bosni i Hercegovini,
2. Poboljšati uslove za izvoz organskih proizvoda iz Bosne i Hercegovine,

3. Promocija potencijala i prednosti organske proizvodnje, trenutnim i potencijalnim proizvođačima, naročito proizvodnje gotovih
organskih proizvoda,

4. Promocija organskih proizvoda i proizvodnje, njenih potencijala i prednosti potrošačima i široj javnosti,

5. Promocija domaćih organskih proizvođača i proizvoda potrošačima i široj javnosti,

6. Korisnike i širu javnost upoznati sa CSSP projektom.

Očekivani rezultati:
 Ministarstvo vanjske trgovine i ekonomskih odnosa usvojilo inicijativu za izradu „Mape puta“
 Izrađena „Mape puta“ koja jasno definiše korake, vremenske odrednice i odgovorne institucije za prevazilaženje problema organskih
proizvođača.

Bulevar vojvode Petra Bojovića 1a, 78000 Banja Luka, BiH

Tel: +387 051 325 020 Fax: +387 051 325 021
O nama

O NAMA
Asocijacija za ruralni razvoj (ARD) je osnovan sa ciljem kontinuiranog razvoja ruralnih područja baziranog na principima održivog humanog
razvoja. Krajnji korisnici ARD-a su svi stanovnici ruralnih područja te je stoga i strateški cilj ARD-a unapređenje kvaliteta života ruralnog
stanovništva. Prioriteti ARD-a su osnaživanje ruralne ekonomije, jačanje osnovnih društvenih funkcija i procesa na selu, zaustavljanje intenzivnog
iseljavanja stanovništva iz ruralnih sredina kao i zaštita životne sredine i očuvanje prirodnih resursa i bogatog kulturno-istorijskog nasljeđa ruralnih
krajeva.

VIZIJA
Asocijacija za ruralni razvoj je vodeća institucija iz oblasti ruralnog razvoja u Bosni i Hercegovini i regionu koja svojim aktivnostima značajno
doprinosi sveopštem blagostanju ruralnog stanovništva i revitalizaciji života na selu.

MISIJA
Asocijacija za ruralni razvoj podstiče održivi razvoj i unapređenje kvaliteta života u ruralnim sredinama na osnovu saradnje i partnerstva i kroz
aktivnosti koje razvijaju poljoprivredu i druge vidove ruralne ekonomije, izgrađuju društvene odnose i obezbjeđuju neophodne usluge seoskom
stanovništvu uz očuvanje životne sredine, prirodnih resursa i kulturno-istorijskog nasljeđa ruralne Bosne i Hercegovine.

STRATEŠKI PROGRAMSKI CILJEVI ARD-a

Programski (funkcionalni) ciljevi ARD-a se izvlače iz njegove misije i oni predstavljaju samu suštinu, svrhu postojanja i djelovanja ARD-a. Ovi ciljevi
upravo daju onu neophodnu društveno opravdanu dimenziju za osnivanje Centra, obezbjeđujući mu istovremeno status organizacije od javnog
interesa. Programski ciljevi ARD-a su, prema tome, u potpunosti usaglašeni sa relevantnim politikama i strategijama u oblasti ruralnog razvoja
Bosne i Hercegovine i njenih entiteta i regiona ali i onim politikama koje su na snazi u zemljama EU. Osnovni strateški programski ciljevi ARD-a
su:

I. RAZVOJ POLJOPRIVREDE I ŠUMARSTVA

Ovaj strateški programski cilj se bazira na velikim i nedovoljno iskorištenim resursima u vidu poljoprivrednog i šumskog zemljišta i on teži ka
poboljšanju konkurentnosti poljoprivrede i šumarstva. Ovaj cilj podrazumjeva pokretanje odnosno, razvoj održive i ekološki prihvatljive
poljoprivredne proizvodnje kroz povećanje prinosa, efikasnosti i konkurentnosti poljoprivrednih proizvođača, a sve u cilju unapređenja kvaliteta
života stanovništva u ruralnim sredinama. Stvaranje novih tržišnih prilika i razvoj agroekonomije. Pružanje podrške zemljoradničkim zadrugama i
udruženjima poljoprivrednih proizvođača u izgradnji njihovih kapaciteta i osiguranja njihove održivosti.
II. JAČANJE NEPOLJOPRIVREDNE RURALNE EKONOMIJE I POVEĆANJE ZAPOSLENOSTI KROZ DIVERSIFIKACIJU POSLOVA U
RURALNIM OBLASTIMA

Ruralna ekonomija van poljoprivrede obezbjeđuje prihod ruralnom stanovništvu koje se ne bavi primarno komercijalnom poljoprivrednom
proizvodnjom. Uvođenje veće raznolikosti kod ostvarivanja prihoda u ruralnoj ekonomiji je od izuzetnog značaja za zaustavljanje odliva
stanovništva sa sela ali i za stvaranje pretpostavki za dislokaciju raznih vidova nepoljoprivrednih djelatnosti iz urbanih prema ruralnim sredinama.
Glavne aktivnosti su podrška razvoju ruralnog turizma, preradi poljoprivrednih proizvoda na farmi i u manjim prerađivačkim pogonima i drugim
vidovima razvoja ruralnog preduzetništva u različitim privrednim sektorima.
III. POBOLJŠANJE USLOVA ŽIVOTA, RAZVOJ OSNOVNIH DRUŠTVENIH ODNOSA, FUNKCIJA I PROCESA NA SELU I OČUVANJE
KULTURNO-ISTORIJSKOG NASLJEĐA RURALNIH PODRUČJA

Iako postoje značajna ograničenja, kvalitet života ruralnog stanovništva ne treba da zaostaje za kvalitetom života stanovništva urbanih područja u
pogledu zadovoljavanja osnovnih životnih potreba i društvenih funkcija. Glavne djelatnosti u okviru ovog strateškog cilja će se fokusirati na
podršku obrazovanju, zdravstvenoj i socijalnoj zaštiti, kulturi, sportu, unapređenju infrastrukture i obezbjeđenje ostalih osnovnih javnih usluga
stanovništvu, ostvarivanje ljudskih i demokratskih prava, itd. Posebna pažnja će se obratiti na bogato kulturno-istorijsko nasljeđe koje je izuzetno
važan segment u očuvanju identiteta ruralnih područja i može biti značajan instrument u razvoju turističke ponude Bosne i Hercegovine.
IV. OČUVANJE I ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE I RACIONALNO KORIŠTENJE PRIRODNIH RESURSA

Intenziviranje poljoprivredne proizvodnje i korištenje modernih tehnologija, ako se adekvatno ne prati i ne reguliše, može da dovede do značajne
degradacije prirode. U cilju zadovoljavanja kriterija održivog razvoja neophodno je uvesti mjere za očuvanje prirode i održivo gazdovanje prirodnim
resursima. Djelatnosti ARD-a će se usmjeriti na očuvanje i zaštitu životne sredine, biodiverziteta, karakterističnog pejsaža ruralnih krajeva,
uvođenje alternativnih vidova proizvodnje energije i osiguranje energetske efikasnosti kao i na promociju ekoloških principa.

OSNIVAČKA AKTA
 ARD_Etički kodeks poslovanja
 ARD_Poslovnik o radu skupštine

 ARD_Statut
 Asocijacija za ruralni razvoj (ARD)

Bulevar vojvode Petra Bojovića 1a, 78000 Banja Luka, BiH

Tel: +387 051 325 020 Fax: +387 051 325 021

ARD (Asocijacija za ruralni razvoj) Copyright © 2016 Izrada i održavan