ΣΑΗΕΝΤΟΛΟΓΙΑ

∆ηµιουργώντας έναν καλύτερο κόσµο

Η Σαηεντολογία, που ιδρύθηκε και αναπτύχθηκε από τον Λ. Ρον Χάµπαρντ, είναι
µια εφαρµοσµένη θρησκευτική φιλοσοφία η οποία προσφέρει έναν ακριβή δρόµο µέσω
του οποίου ο καθένας µπορεί να ξανακερδίσει την αλήθεια και την απλότητα του
πνευµατικού του εαυτού.
Η Σαηεντολογία αποτελείται από συγκεκριµένα αξιώµατα, που προσδιορίζουν τα
βαθύτερα αίτια και αρχές της ύπαρξης, και µια ευρεία περιοχή παρατηρήσεων στις
ανθρωπιστικές σπουδές· είναι ένα φιλοσοφικό θέµα που πραγµατικά αφορά ολόκληρη
τη ζωή.
Αυτό το ευρύ σύνολο γνώσης κατέληξε σε δύο εφαρµογές του θέµατος: πρώτον, µια
τεχνολογία (οι µέθοδοι εφαρµογής µιας τέχνης ή επιστήµης) µε την οποία ο άνθρωπος
να αυξήσει την επίγνωσή του σαν πνεύµα και να επιτύχει την ελευθερία που γύρευαν
πολλές µεγάλες φιλοσοφικές διδασκαλίες· και δεύτερον, ένα µεγάλο αριθµό θεµελιωδών
αρχών που µπορούν να χρησιµοποιήσουν οι άνθρωποι για να βελτιώσουν τη ζωή τους.
Στην πραγµατικότητα, σ’ αυτή τη δεύτερη εφαρµογή, η Σαηεντολογία δεν προσφέρει
τίποτα λιγότερο από πρακτικές µεθόδους για να βελτιώσουµε κάθε πλευρά της ύπαρξής
µας - εργαλεία για να δηµιουργήσουµε νέους τρόπους ζωής. Και από αυτή προέρχεται η
ύλη του θέµατος που είστε έτοιµοι να διαβάσετε.
Έχοντας συνταχθεί από τα γραπτά του Λ. Ρον Χάµπαρντ, τα δεδοµένα που
παρουσιάζονται εδώ δεν είναι παρά ένα από τα εργαλεία που µπορούν να βρεθούν στο
βιβλίο Σαηεντολογία: Θεωρία και Πράξη. Το βιβλίο -ένας περιεκτικός οδηγός- περιέχει
πολυάριθµες εφαρµογές της Σαηεντολογίας οι οποίες µπορούν να χρησιµοποιηθούν για
να βελτιώσουν πολλές άλλες περιοχές της ζωής.
Σ’ αυτό εδώ το βιβλίο, οι επιµελητές της έκδοσης έχουν εµπλουτίσει τα δεδοµένα µε
µια σύντοµη εισαγωγή, πρακτικές ασκήσεις και παραδείγµατα επιτυχούς εφαρµογής.
Στα Κέντρα Σαηεντολογίας, οι διευθύνσεις των οποίων είναι διαθέσιμες στην
ηλεκτρονική διεύθυνση www.scientology.org, θα βρεις μαθήματα για να αυξήσεις την
κατανόησή σου και περισσότερα υλικά για να διευρύνεις τη γνώση σου.
Πολλά νέα φαινόµενα γύρω από τον άνθρωπο και τη ζωή περιγράφονται στη
Σαηεντολογία, κι έτσι σ’ αυτές τις σελίδες µπορεί να συναντήσεις όρους µε τους οποίους
δεν είσαι εξοικειωµένος. Αυτοί εξηγούνται την πρώτη φορά που εµφανίζονται, καθώς
και στο γλωσσάριο στο τέλος του βιβλίου.
Η Σαηεντολογία είναι για να χρησιµοποιείται. Είναι µια πρακτική φιλοσοφία, κάτι
που κάνει κάποιος. Χρησιµοποιώντας αυτά τα δεδοµένα, µπορείς ν’ αλλάξεις συνθήκες.
Εκατοµµύρια άνθρωποι που θέλουν να κάνουν κάτι για τις συνθήκες που βλέπουν
γύρω τους έχουν εφαρµόσει αυτή τη γνώση. Γνωρίζουν ότι η ζωή µπορεί να βελτιωθεί.
Και γνωρίζουν ότι η Σαηεντολογία είναι αποδοτική.
Χρησιµοποίησε αυτά που θα διαβάσεις σ’ αυτές τις σελίδες για να βοηθήσεις τον
εαυτό σου και τους άλλους και θα είσαι ένα απ’ αυτά τα άτοµα.

ΟΙ ΕΠΙΜΕΛΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΚ∆ΟΣΗΣ

 Π όσο συχνά ακούς κάποιον να λέει: «∆εν τον καταλαβαίνω»; Μερικές
φορές φαίνεται πως οι παράλογες και οι απρόβλεπτες ενέργειες είναι κανόνας
για τους συνανθρώπους µας.
Η αλήθεια είναι πως δεν υπήρξε ποτέ µια αποτελεσµατική µέθοδος σταθερής
πρόβλεψης της ανθρώπινης συµπεριφοράς – ποτέ µέχρι τώρα.
Ο Λ. Ρον Χάµπαρντ δηµιούργησε µια τέτοια ακριβώς µέθοδο, η οποία
µπορεί να εφαρµοστεί σε όλους τους ανθρώπους, χωρίς καµιά εξαίρεση.
Μ’ αυτά τα δεδοµένα είναι δυνατό να προβλέψει κανείς µε ακρίβεια τη
συµπεριφορά ενός πιθανού συζύγου, ενός συνεργάτη σε µια επιχείρηση, ενός
υπαλλήλου ή ενός φίλου, πριν δεσµευτεί µε µια σχέση. Μπορείς να αποφεύγεις
τελείως τους κινδύνους που εµπεριέχονται στις ανθρώπινες σχέσεις ή να τους
µειώνεις όταν µπορείς να προβλέπεις αλάθητα τη συµπεριφορά των ανθρώπων.
Αφού καταλάβεις και βάλεις σε εφαρµογή τις πληροφορίες που δίνονται
στο βιβλίο που έχεις στα χέρια σου, όλες οι πλευρές των ανθρώπινων σχέσεων
θα γίνουν πιο παραγωγικές και πιο ικανοποιητικές. Θα γνωρίζεις µε ποιους
να συνδεθείς και ποιους ν’ αποφεύγεις, και θα µπορέσεις να βοηθήσεις αυτούς
που έχουν δυσκολίες µε άλλους ανθρώπους. Φαντάσου να γνωρίζεις, µετά από
σύντοµο χρονικό διάστηµα, πώς θα συµπεριφέρονται οι άνθρωποι σε κάθε
δεδοµένη περίσταση. Μπορείς! Κάθε φορά! ■

2
Η ΤΟΝΙΚΗ
ΚΛΙΜΑΚΑ

Η
τονική κλίµακα –ένα ζωτικό εργαλείο για όλες τις πλευρές της
ζωής οι οποίες αφορούν σχέσεις µε άλλα άτοµα– είναι µια
κλίµακα η οποία δείχνει κατά σειρά τους συναισθηµατικούς
τόνους που µπορεί να βιώσει ένα άτοµο. Λέγοντας «τόνο»
εννοούµε την προσωρινή ή διαρκή συναισθηµατική κατά-
σταση ενός ατόµου. Αυτή η κλίµακα δείχνει φόβο, θυµό,
θλίψη, ενθουσιασµό και άλλα συναισθήµατα τα οποία βιώνουν
οι άνθρωποι.

Η επιδέξια χρήση αυτής της κλίµακας καθιστά κάποιον ικανό τόσο να προβλέπει
όσο και να κατανοεί την ανθρώπινη συµπεριφορά σε όλες της τις εκδηλώσεις.

Αυτή η τονική κλίµακα αναπαριστά γραφικά τη φορά της ελικοειδούς πτώσης της
ζωής από την πλήρη ζωτικότητα και συναίσθηση, µέσα από την ηµιζωτικότητα και
ηµισυναίσθηση έως το θάνατο.

Με διάφορους υπολογισµούς πάνω στην ενέργεια της ζωής, µε παρατηρήσεις και

τεστ, αυτή η τονική κλίµακα είναι σε θέση να δώσει επίπεδα συµπεριφοράς, καθώς η
ζωή εξασθενίζει.

Αυτά τα διάφορα επίπεδα είναι κοινά σε όλους τους ανθρώπους.

Όταν ένας άνθρωπος είναι σχεδόν πεθαµένος, µπορεί να λεχθεί ότι βρίσκεται σε
χρόνια απάθεια. Και συµπεριφέρεται µ’ έναν ορισµένο τρόπο σχετικά µε διάφορα
πράγµατα. Αυτό είναι το 0,05 στην τονική κλίµακα.

Όταν ένας άνθρωπος βιώνει χρόνια θλίψη για τις απώλειές του, λέµε ότι βρίσκεται
στη θλίψη. Και συµπεριφέρεται µε ορισµένους τρόπους σχετικά µε πολλά πράγµατα.
Αυτό είναι 0,5 στο διάγραµµα.

Όταν ένα άτοµο δε βρίσκεται ακόµα τόσο χαµηλά, όπως στη θλίψη, αλλά
αντιλαµβάνεται επικείµενες απώλειες ή µένει χρόνια προσκολληµένο στο επίπεδο
αυτό εξαιτίας περασµένων απωλειών, µπορούµε να πούµε ότι είναι στο φόβο. Αυτό
είναι περίπου 1,0 στο διάγραµµα.
3
 Ένα άτοµο που αγωνίζεται ενάντια στην απειλή απωλειών βρίσκεται στο θυµό.
Και εµφανίζει άλλες πλευρές συµπεριφοράς. Αυτό είναι 1,5.

Το άτοµο που απλώς υποψιάζεται ότι µπορεί να υποστεί µια απώλεια ή που έχει
προσκολληθεί σ’ αυτό το επίπεδο δείχνει αγανάκτηση. Μπορούµε να πούµε ότι
βρίσκεται στον ανταγωνισµό. Αυτό είναι 2,0 στο διάγραµµα.

Πάνω από τον ανταγωνισµό, η κατάσταση ενός ατόµου δεν είναι τόσο καλή ώστε
να είναι ενθουσιώδες ούτε τόσο κακή ώστε να δείχνει αγανάκτηση. Έχει αποτύχει σε
µερικούς στόχους και δεν µπορεί αµέσως να βρει άλλους. Λέγεται ότι είναι στην ανία
ή στο 2,5 στο διάγραµµα της τονικής κλίµακας.

Στο 3,0 του διαγράµµατος ένας άνθρωπος διατηρεί µια, συντηρητική, προσεχτική
άποψη για τη ζωή, αλλά πετυχαίνει τους στόχους του.

Στο 4,0 το άτοµο είναι ενθουσιώδες, ευτυχισµένο και γεµάτο ζωή.

Πολλοί λίγοι άνθρωποι βρίσκονται από τη φύση τους στο 4,0. Στη καλύτερη
περίπτωση, ένας µέσος όρος είναι πιθανώς γύρω στο 2,8.

Έχεις δει και στην ίδια σου τη ζωή πώς λειτουργεί αυτό το διάγραµµα. Πρόσεξες
ποτέ ένα παιδί που προσπαθεί να αποκτήσει, ας πούµε, ένα δεκάρικο; Στην αρχή,
είναι ευτυχισµένο. Θέλει απλώς ένα δεκάρικο. Αν του το αρνηθούν, τότε εξηγεί γιατί
το θέλει. Αν δεν καταφέρει να το πάρει και δεν το ήθελε και τόσο πολύ, αισθάνεται
ανία και φεύγει. Αλλά, αν το θέλει πάρα πολύ, θα γίνει ανταγωνιστικό σχετικά
µ’ αυτό. Μετά θα θυµώσει. Τότε, αν κι αυτό αποτύχει, µπορεί να πει ψέµατα για το λόγο
που το θέλει. Αν ούτε κι αυτό φέρει αποτέλεσµα, περνάει στη θλίψη. Κι αν εξακολουθούν
να του το αρνούνται, τελικά βυθίζεται στην απάθεια και δηλώνει ότι δεν το θέλει.
Αυτό είναι άρνηση.

Ένα παιδί που απειλείται από κίνδυνο πέφτει κι αυτό χαµηλά στην κλίµακα. Στην
αρχή δεν αντιλαµβάνεται ότι ο κίνδυνος προορίζεται γι’ αυτό και είναι πολύ χαρούµενο.
Τότε, ο κίνδυνος, για παράδειγµα ένας σκύλος, αρχίζει να το πλησιάζει. Το παιδί
βλέπει τον κίνδυνο αλλά ακόµα δεν πιστεύει ότι προορίζεται γι’ αυτό και συνεχίζει τη
δουλειά του. Αλλά τα παιχνίδια του του προκαλούν «ανία» προς στιγµήν. Είναι λίγο
φοβισµένο και αβέβαιο. Τότε, ο σκύλος πλησιάζει περισσότερο. Το παιδί εκφράζει
«αγανάκτηση» ή δείχνει κάποιον ανταγωνισµό. Ο σκύλος έρχεται ακόµα πιο κοντά.

4
4,0 Ενθουσιασµός 4,0

3,5 3,5 Ευθυµία

3,0 Συντηρητισµός
2,8 Ευχαριστηµένος

3,0
2,8

2,5 Κάθε άτοµο έχει

ένα χρόνιο ή, µε
άλλα λόγια, συνήθη
τόνο. Ανεβαίνει ή
κατεβαίνει στην
τονική κλίµακα
2,0 καθώς βιώνει
2,5 Ανία
επιτυχίες ή
αποτυχίες. Σ’ αυτές
τις περιπτώσεις ο
2,0 Ανταγωνισµός
τόνος είναι
παροδικός. Ένας
1,5 πρωταρχικός στόχος
της Σαηεντολογίας
είναι να ανεβάσει
τη χρόνια θέση ενός
1,5 Θυµός ατόµου πάνω στην
τονική κλίµακα.
1,0
1,0 Φόβος

0,5
0,5 Θλίψη

0,05 Απάθεια

0,0

5
 Το παιδί θυµώνει και κάνει κάποια προσπάθεια να χτυπήσει το σκύλο. Ο σκύλος
πλησιάζει ακόµα περισσότερο και είναι πιο απειλητικός. Το παιδί φοβάται. Αν ο
φόβος δεν ωφελήσει, το παιδί κλαίει. Αν ο σκύλος εξακολουθήσει να το απειλεί, το
παιδί µπορεί να πέσει σε απάθεια και απλά να περιµένει να το δαγκώσει.

Αντικείµενα ή ζώα ή άνθρωποι που βοηθούν την επιβίωση ,κατεβάζουν το άτοµο

στην τονική κλίµακα όσο γίνονται απρόσιτα γι’ αυτό.

Αντικείµενα, ζώα ή άνθρωποι που απειλούν την επιβίωση, καθώς πλησιάζουν το

άτοµο, το κατεβάζουν στην τονική κλίµακα.

Αυτή η κλίµακα έχει µια χρόνια ή παροδική εκδήλωση. Ένα άτοµο µπορεί να
κατέβει σ’ ένα χαµηλό επίπεδο της τονικής κλίµακας για δέκα λεπτά και να ξανανέβει,
ή µπορεί να την κατέβει για δέκα χρόνια και να µην ξανανέβει.

Ένας άνθρωπος που έχει υποστεί πάρα πολλές απώλειες, πάρα πολύ πόνο, έχει
την τάση να προσκολλάται σε κάποιο χαµηλότερο επίπεδο της κλίµακας και, µε
µικρές µόνο διακυµάνσεις, παραµένει εκεί. Τότε, η γενική και συνηθισµένη συµπεριφορά
του θα βρίσκονται σ’ αυτό το επίπεδο της τονικής κλίµακας.

Ακριβώς όπως µια στιγµή θλίψης 0,5 µπορεί να κάνει ένα παιδί να ενεργεί µέσα
στη ζώνη της θλίψης για ένα µικρό διάστηµα, έτσι και µια προσκόλληση στο 0,5
µπορεί να κάνει ένα άτοµο να ενεργεί ως 0,5, ως προς τα περισσότερα πράγµατα στη
ζωή του.

Υπάρχει παροδική συµπεριφορά ή µόνιµη συµπεριφορά.

6
Η τονική κλίµακα σε όλη της την έκταση
Η πλήρης τονική κλίμακα, ξεκινάει πολύ πιο κάτω από την απάθεια. Με άλλα
λόγια, ένα άτομο δε νιώθει κανένα συναίσθημα σχετικά με κάποιο θέμα. Για
παράδειγμα, πάρε τη στάση των Αμερικανών απέναντι στην ατομική βόμβα· αυτό
το θέμα, για το οποίο θα έπρεπε να είχαν προβληματιστεί πολύ, βρισκόταν τόσο έξω
από τον έλεγχό τους και οι πιθανότητες να θέσει τέρμα στην ίδια τους την ύπαρξη
ήταν τόσο πολλές, που βρίσκονταν κάτω από την απάθεια σχετικά μ’ αυτό. Στην
πραγματικότητα, ούτε που αισθάνθηκαν ότι ήταν πολύ μεγάλο πρόβλημα.
Θα ήταν κάποια πρόοδος αν αισθάνονταν απάθεια σχετικά µε την ατοµική βόµβα
αντί να µην έχουν κανένα απολύτως συναίσθηµα πάνω σ’ ένα θέµα το οποίο θα
έπρεπε ν’ απασχολεί προσωπικά ένα άτοµο. Με άλλα λόγια, σε πολλά θέµατα
και προβλήµατα οι άνθρωποι βρίσκονται πολύ πιο κάτω από την απάθεια. Εκεί
αρχίζει η τονική κλίµακα στο πλήρες και απόλυτο µηδέν, πολύ πιο κάτω από το
θάνατο τον ίδιο.
Καθώς ανεβαίνει κανείς προς τα πάνω, σε πιο βελτιωµένους τόνους, συναντάει
τα επίπεδα του σωµατικού θανάτου, της απάθειας, της θλίψης, του φόβου, του θυµού,
του ανταγωνισµού, της ανίας, του ενθουσιασµού και της γαλήνης, µ’ αυτήν τη σειρά.
Υπάρχουν πολλές µικρές διαβαθµίσεις ανάµεσα σ’ αυτούς τους τόνους, αλλά, για να
γνωρίζει κανείς οτιδήποτε για τους ανθρώπους, θα πρέπει αναµφισβήτητα να γνωρίζει
αυτά τα ιδιαίτερα συναισθήµατα. Ένα άτοµο που βρίσκεται στην απάθεια, όταν
βελτιώνεται ο τόνος του, αισθάνεται θλίψη. Ένα άτοµο στη θλίψη, όταν βελτιώνεται
ο τόνος του, αισθάνεται φόβο. Ένα άτοµο στο φόβο, όταν βελτιώνεται ο τόνος του,
αισθάνεται θυµό. Ένα άτοµο στο θυµό, όταν βελτιώνεται ο τόνος του, αισθάνεται
ανταγωνισµό. Ένα άτοµο στον ανταγωνισµό, όταν βελτιώνεται ο τόνος του, αισθάνεται
ανία. Όταν ένα άτοµο στην ανία βελτιώνει τον τόνο του, είναι ενθουσιώδες. Όταν ένα
ενθουσιώδες άτοµο βελτιώνει τον τόνο του, αισθάνεται γαλήνη. Στην πραγµατικότητα,
το επίπεδο κάτω από την απάθεια είναι τόσο χαµηλά, που υπάρχει έλλειψη στοργής,
συναισθηµάτων, προβληµάτων και αίσθησης των συνεπειών σε σχέση µε πράγµατα
που στην πραγµατικότητα είναι εξαιρετικά σηµαντικά.

7
 Η ΤΟΝΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΣ ΤΗΝ ΕΚΤΑ
40,0 Γαλήνια ύπαρξη ________________________________
30,0 Ποστιουλέιτ _____________________
22,0 Παιχνίδια ___________________________________
20,0 ∆ράση _____________________________
8,0 Έξαρση_____________________________________
6,0 Αισθητική _______________________
4,0 Ενθουσιασµός ________________________________
3,5 Ευθυµία ________________________
3,3 Έντονο ενδιαφέρον ________________________________
3,0 Συντηρητισµός________________________
2,9 Ήπιο ενδιαφέρον ____________________________
2,8 Ευχαριστηµένος ______________________
2,6 Αδιάφορος _________________________________
2,5 Ανία _____________________________
2,4 Μονοτονία ___________________________________
2,0 Ανταγωνισµός _____________________
1,9 Εχθρότητα _______________________________________
1,8 Πόνος ________________________
1,5 Θυµός____________________________________
1,4 Μίσος ______________________
1,3 Αγανάκτηση ________________________________
1,2 Καµιά συµπόνια ________________
1,15 Ανέκφραστη αγανάκτηση _________________________
1,1 Καλυµµένη εχθρότητα ________________
1,02 Ανησυχία _______________________________________
1,0 Φόβος________________________
0,98 Απελπισία ____________________________________
0,96 Τρόµος _______________________
0,94 Μούδιασµα _______________________________

8
 _____ ________________________Συµπόνια 0,9
__________________ Εξευµενισµός 0,8
________ __________________________ Θλίψη 0,5
_________________ Αποζηµιώνει 0,375
__________ _________________________ ∆εν αξίζει 0,3
______________ Αυτοταπείνωση 0,2
___ ____________________________Θύµα 0,1
__________________ Χωρίς ελπίδα 0,07
_________________________________ Απάθεια 0,05
_______________________ Άχρηστος 0,03
________________________________________ Πεθαίνει 0,01
_____________________ Σωµατικός θάνατος 0,0
_____________ ________________________ Αποτυχία -0,01
_________________________Οίκτος -0,1
______________________________________ Ντροπή -0,2
___________________ Υπόλογος -0,7
________________________________________ Μοµφή -1,0
_________________________ Μετάνοια -1,3
__________________________________ Ελέγχει σώµατα -1,5
______________ Προστατεύει σώµατα -2,2
_________________________________ Κατέχει σώµατα -3,0
_______________ Έγκριση από σώµατα -3,5
_____ _______________________ Χρειάζεται σώµατα -4,0
________________ Λατρεύει σώµατα -5,0
____________________________________________ Θυσία -6,0
___________________________ Κρύβεται -8,0
________________________________ Είναι αντικείµενα -10,0
_______________________ ∆εν είναι τίποτα -20,0
_____________________________ ∆εν µπορεί να κρυφτεί -30,0
_________________ Πλήρης αποτυχία -40,0
9
 Τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων πάνω στην τονική κλίµακα
Η περιοχή κάτω από την απάθεια είναι µια περιοχή χωρίς πόνο, χωρίς ενδιαφέρον
και χωρίς τίποτα άλλο που να έχει σηµασία για κανέναν, είναι όµως µια περιοχή
σοβαρού κινδύνου, επειδή βρίσκεται κανείς κάτω από το επίπεδο από το οποίο είναι
σε θέση ν’ ανταποκριθεί σε κάτι, και µπορεί µε ανάλογο τρόπο να χάσει τα πάντα,
χωρίς, φαινοµενικά, να το παρατηρεί.

Κάποιος εργάτης ο οποίος βρίσκεται σε πολύ άσχηµη κατάσταση και στην

πραγµατικότητα αποτελεί µειονέκτηµα για τον οργανισµό στον οποίο δουλεύει,
µπορεί να µην είναι ικανός να βιώσει πόνο ή συναίσθηµα σε κανένα θέµα. Βρίσκεται
κάτω από την απάθεια. Έχουµε δει εργάτες που χτυπούν το χέρι τους και δε δίνουν
καµιά σηµασία συνεχίζουν να δουλεύουν ακόµα κι αν το χέρι τους είναι πολύ άσχηµα
χτυπηµένο. Άνθρωποι που δουλεύουν σε ιατρεία και νοσοκοµεία σε βιοµηχανικές
περιοχές αισθάνονται µεγάλη έκπληξη µερικές φορές, όταν ανακαλύπτουν πόση λίγη
προσοχή δίνουν µερικοί εργάτες στα ίδια τους τα τραύµατα. Είναι δυσάρεστο το
γεγονός ότι οι άνθρωποι που δεν προσέχουν καθόλου τα ίδια τους τα τραύµατα, και
δεν αισθάνονται καν πόνο από τα τραύµατα αυτά, δεν είναι, και ποτέ δεν πρόκειται
να γίνουν, αποτελεσµατικοί άνθρωποι εκτός κι αν υπάρξει κάποια φροντίδα από έναν
Σαηεντολόγο. Συνιστούν µειονέκτηµα για τους άλλους γύρω τους. ∆εν ανταποκρίνονται
κατάλληλα. Αν ένα τέτοιο άτοµο δουλεύει µε γερανό και ξαφνικά ο γερανός ξεφύγει
από τον έλεγχο και είναι έτοιµος ν’ αδειάσει το φορτίο πάνω σ’ ένα τσούρµο άντρες,
ο χειριστής του γερανού που βρίσκεται στην υποαπάθεια (κάτω από την απάθεια)
θ’ αφήσει το γερανό ν’ αδειάσει το φορτίο του. Με άλλα λόγια, είναι ένας πιθανός
δολοφόνος. ∆εν µπορεί να σταµατήσει τίποτα, δεν µπορεί ν’ αλλάξει τίποτα και δεν
µπορεί να ξεκινήσει τίποτα, και όµως, µε κάποιες µηχανικές αντιδράσεις, καταφέρνει
να µένει σε µια δουλειά για κάποιο χρονικό διάστηµα. Tη στιγµή, όµως, που
βρίσκεται αντιµέτωπος µε µια πραγµατική έκτακτη ανάγκη, συνήθως δεν αντιδρά
κατάλληλα, κι αυτό έχει ως αποτέλεσµα την πρόκληση ατυχηµάτων.

Στις βιοµηχανίες όπου συµβαίνουν ατυχήµατα αυτά προέρχονται από τα άτοµα

που βρίσκονται στο επίπεδο της υποαπάθειας. Όπου γίνονται άσχηµα λάθη που
κοστίζουν στις επιχειρήσεις πολλά χρήµατα, χαµένο χρόνο και δηµιουργούν άλλες
δυσκολίες σε σχέση µε το προσωπικό, ανακαλύπτει κανείς ότι αυτά προέρχονται, σε
όλες σχεδόν τις περιπτώσεις, από τα άτοµα που βρίσκονται σε υποαπάθεια. Εποµένως,
µη νοµίζεις ότι είναι καθόλου χρήσιµη σε κανέναν κάποια απ’ αυτές τις καταστάσεις
όπου κάποιος είναι ανίκανος να αισθάνεται οτιδήποτε, αισθάνεται µουδιασµένος ή
είναι ανίκανος να νιώσει πόνο ή χαρά. ∆εν είναι καθόλου χρήσιµες. Κάποιος που
βρίσκεται σ’ αυτή την κατάσταση δεν µπορεί να έχει έλεγχο των πραγµάτων, και στην
πραγµατικότητα δεν είναι αρκετά στον παρόντα χρόνο, για να είναι υπό τον έλεγχο
κάποιου άλλου κι έτσι κάνει πράγµατα παράξενα και απρόβλεπτα.

10
 Ακριβώς όπως ένα άτοµο µπορεί να βρίσκεται χρόνια σε υποαπάθεια, έτσι µπορεί
να βρίσκεται και σε απάθεια. Αυτό είναι αρκετά επικίνδυνο επίπεδο, αλλά τουλάχιστον
έχει κάποια έκφραση. Αναµένεται επικοινωνία από το άτοµο το ίδιο, όχι από κάποιο
εκπαιδευτικό µοντέλο. Οι άνθρωποι µπορεί να βρίσκονται χρόνια σε θλίψη, χρόνια
σε φόβο, χρόνια σε θυµό ή σε ανταγωνισµό, ανία ή, στην πραγµατικότητα, µπορεί να
είναι «στάσιµοι στον ενθουσιασµό». Ένα άτοµο που είναι πραγµατικά ικανό είναι
φυσιολογικά αρκετά γαλήνιο σχετικά µε διάφορα πράγµατα. Μπορεί, όµως, να
εκφράζει και άλλα συναισθήµατα. Είναι λάθος να πιστεύουµε ότι η απόλυτη γαλήνη
έχει κάποια αληθινή αξία. Όταν δεν µπορεί κανείς να κλάψει για µια κατάσταση η
οποία απαιτεί κλάµα, τότε ο χρόνιος τόνος του δεν είναι γαλήνη. Μπορεί να
µπερδέψει κανείς εύκολα τη γαλήνη µε την υποαπάθεια, αλλά, βέβαια, µόνο αν είναι
πολύ ανίδεος παρατηρητής. Μια µατιά στη σωµατική κατάσταση του ατόµου είναι
αρκετή για να σε κάνει να καταλάβεις τη διαφορά. Άνθρωποι που είναι στην
υποαπάθεια είναι κανονικά πολύ άρρωστοι.
Σε κάθε συναίσθηµα της τονικής κλίµακας έχουµε και κάποιον παράγοντα
επικοινωνίας. Στην υποαπάθεια το άτοµο δεν επικοινωνεί πραγµατικά καθόλου. Η
επικοινωνία του γίνεται µε τη χρήση κάποιας κοινωνικής απόκρισης ή κάποιου
εκπαιδευτικού µοντέλου ή, όπως λέµε, «κυκλώµατος». Το ίδιο το άτοµο δε φαίνεται
να βρίσκεται εκεί, και δε µιλάει πραγµατικά. Γι’ αυτό η επικοινωνία του µερικές
φορές είναι παράξενη, για να µην πούµε τίποτα χειρότερο. Κάνει λάθος πράγµατα, σε
λάθος στιγµή. Λέει λάθος πράγµατα, σε λάθος στιγµή.
Φυσιολογικά, όταν κάποιο άτοµο είναι στάσιµο σε κάποιο επίπεδο της τονικής
κλίµακας –υποαπάθεια, απάθεια, θλίψη, φόβο, θυµό, ανταγωνισµό, ανία, ενθουσιασµό
ή γαλήνη– η επικοινωνία που εκφράζει περιέχει αυτόν το συναισθηµατικό τόνο.
Όποιος είναι πάντα θυµωµένος σχετικά µε κάτι έχει µείνει στάσιµος στο θυµό. Ένα
τέτοιο άτοµο δεν είναι σε τόσο άσχηµη κατάσταση όπως κάποιος στην υποαπάθεια,
αλλά εξακολουθεί να είναι µάλλον επικίνδυνος για τους γύρω του, επειδή δηµιουργεί
µπελάδες, και όποιος είναι θυµωµένος δεν ελέγχει καλά τα πράγµατα. Τα χαρακτηριστικά
επικοινωνίας των ανθρώπων σε διάφορα επίπεδα πάνω στην τονική κλίµακα είναι
πολύ εντυπωσιακά. Ο τρόπος που εκφράζονται και ο τρόπος µε τον οποίο δίνουν και
δέχονται επικοινωνία είναι ξεχωριστός και χαρακτηριστικός για κάθε επίπεδο της
τονικής κλίµακας.
Υπάρχει επίσης και ένα επίπεδο πραγµατικότητας για κάθε επίπεδο της τονικής
κλίµακας. Η πραγµατικότητα είναι ένα θέµα εξαιρετικού ενδιαφέροντος, επειδή έχει
σχέση, κυρίως, µε σώµατα που είναι σχετικά στερεά. Με άλλα λόγια, ο βαθµός
στερεότητας των πραγµάτων και ο συναισθηµατικός τόνος των ανθρώπων έχουν µια
ξεκάθαρη σχέση. Άτοµα που βρίσκονται χαµηλά στην τονική κλίµακα δεν µπορούν
να ανεχτούν στερεά σώµατα. ∆εν µπορούν να ανεχτούν ένα συµπαγές αντικείµενο·
δεν τους φαίνεται αληθινό· είναι λεπτό ή του λείπει βάρος. Καθώς ανεβαίνουν προς
τα πάνω στην τονική κλίµακα, το ίδιο αντικείµενο γίνεται όλο και πιο συµπαγές, και

11
 τελικά µπορούν να το δουν ακριβώς όπως είναι, µε τον πραγµατικό βαθµό στερεότητάς
του. Με άλλα λόγια, αυτά τα άτοµα έχουν µια συγκεκριµένη αντίδραση προς τη µάζα
σε διάφορα σηµεία πάνω στην τονική κλίµακα. Τα πράγµατα τους φαίνονται φωτεινά
ή πάρα πολύ µουντά. Αν µπορούσες να δεις µέσα από τα µάτια κάποιου που βρίσκεται
σε υποαπάθεια, θα έβλεπες έναν κόσµο πολύ αχνό, αραχνοΰφαντο, ονειρικό, οµιχλώδη
και πλασµατικό. Αν έβλεπες µέσα από τα µάτια κάποιου θυµωµένου, θα έβλεπες έναν
κόσµο απειλητικά συµπαγή, όπου όλα τα στερεά σώµατα εκδηλώνουν κάποια βαναυσότητα
απέναντί του, αλλά, παρ’ όλα αυτά, δε φαίνονται αρκετά συµπαγή ή αρκετά αληθινά
ή ορατά σε κάποιο άτοµο που βρίσκεται σε καλή κατάσταση. Ένα άτοµο που
βρίσκεται σε γαλήνη µπορεί να δει τα στερεά όπως είναι, όσο φωτεινά είναι, και
µπορεί να ανεχτεί πράγµατα που έχουν τεράστιο βάρος ή στερεότητα χωρίς να
αντιδρά σ’ αυτά. Με άλλα λόγια, καθώς ανεβαίνουµε προς τα πάνω στην τονική
κλίµακα, από το χαµηλότερο προς το υψηλότερο σηµείο, τα αντικείµενα µπορούν να
γίνονται όλο και πιο συµπαγή και όλο και πιο πραγµατικά.

Παρατήρηση του ολοφάνερου

Η τονική κλίµακα είναι ένα εξαιρετικά χρήσιµο εργαλείο για να βοηθάει στην
πρόβλεψη των χαρακτηριστικών και της συµπεριφοράς ενός ατόµου. Αλλά, για να
γίνει αυτό καλά, πρέπει να είναι κανείς ικανός να αναγνωρίζει τη θέση του ατόµου
πάνω στην κλίµακα µε µια µατιά.
Είναι πολύ εύκολο να εφαρµόσει κανείς την τονική κλίµακα χωρίς πολλή σκέψη,
σχετικά µ’ έναν παροδικό τόνο. . «Ο Γιάννης ήταν 1,5 χτες βράδυ». Και βέβαια ήταν
αφού έγινε κόκκινος σαν παντζάρι και σου πέταξε ένα βιβλίο στο κεφάλι. Είναι απλό.
Όταν η Μαίρη ξεσπάει σε αναφιλητά και ψάχνει να βρει ένα χαρτοµάντιλο, µπορεί να
αναγνωρίσει κανείς εύκολα ότι πρόκειται για θλίψη. Τι θα έλεγες όµως για το χρόνιο
τόνο κάποιου; Αυτός µπορεί να «κουκουλωθεί» µε ένα λεπτό βερνίκι κοινωνικής
εκπαίδευσης και αποκρίσεων. Αυτός ο τόνος ονοµάζεται κοινωνικός. ∆εν είναι ούτε
χρόνιος ούτε παροδικός, αλλά αντανάκλαση της κοινωνικής εκπαίδευσης και
χαρακτηριστικών φράσεων ή χειρονοµιών που υιοθετεί το άτοµο για να παρουσιάσει
τον εαυτό του στους άλλους. Πόσο οξυδερκής και πόσο σίγουρος είσαι πάνω σ’ αυτό;
Πάρε ένα άτοµο το οποίο γνωρίζεις. Ποιος, ακριβώς, είναι ο χρόνιος τόνος του;
Υπάρχει µια λέξη που λέγεται «όµπνοση», η οποία έχει δηµιουργηθεί από την
αγγλική φράση «observing the obvious» (= παρατήρηση του ολοφάνερου). Στους
καιρούς µας, η κοινωνία µας αµελεί µε πάθος την τέχνη της παρατήρησης του
ολοφάνερου. Κρίµα! Είναι ο µοναδικός τρόπος µε τον οποίο βλέπεις κάτι: παρατηρείς
το ολοφάνερο. Κοιτάς το πώς είναι κάτι, αυτό που πραγµατικά βρίσκεται µπροστά
στα µάτια σου. Ευτυχώς για µας, η ικανότητα όµπνοσης δεν είναι καθόλου «έµφυτη»
ή µυστηριακή. Μ’ αυτό τον τρόπο όµως τη διδάσκουν άτοµα έξω από τη Σαηεντολογία.

12
 Πώς διδάσκεις σε κάποιον να βλέπει αυτό που βρίσκεται µπροστά του; Βάζεις,
λοιπόν, κάτι µπροστά του για να το δει, και του ζητάς να σου πει τι βλέπει. Ένα άτοµο
µπορεί να εξασκηθεί σ’ αυτό µόνο του ή µέσα από µια οµάδα, όπως, για παράδειγµα,
µια τάξη. Απλά επιλέγει κανείς ένα άτοµο ή αντικείµενο και παρατηρεί ό,τι βρίσκεται
στην πραγµατικότητα µπροστά του. Σε µια τάξη, για παράδειγµα, ζητάς από ένα
µαθητή να σηκωθεί και να πάει µπροστά και να τον κοιτάξουν οι υπόλοιποι µαθητές.
Ο εκπαιδευτής στέκεται δίπλα και ρωτάει τους µαθητές:
«Τι βλέπετε;»
Οι πρώτες απαντήσεις συνήθως είναι:
«Βλέπω ότι έχει πολλές εµπειρίες.»
«Αλήθεια; Μπορείς πραγµατικά να δεις την εµπειρία του; Τι βλέπεις στην
πραγµατικότητα;»
«Από τις ρυτίδες γύρω από τα µάτια και το στόµα του, βλέπω ότι έχει πολλές εµπειρίες.»
«Εντάξει, αλλά τι βλέπεις;»
«Α, κατάλαβα. Βλέπω ρυτίδες γύρω από τα µάτια και το στόµα του.»
«Ωραία!»
Ο εκπαιδευτής δε δέχεται ως απάντηση τίποτα που δεν είναι σαφώς ορατό.
Ο µαθητής αρχίζει να µπαίνει στο νόηµα και λέει: «Ε... όπως βλέπω, έχει αυτιά.»
«Εντάξει, αλλά από κει που κάθεσαι µπορείς να δεις και τα δύο αυτιά, αυτήν
ακριβώς τη στιγµή που τον κοιτάς;»
«Όχι.»
«Εντάξει. Τι βλέπεις;»
«Βλέπω ότι έχει αριστερό αυτί.»
«Περίφηµα!»
Οι εικασίες και οι υποθέσεις δεν είναι κατάλληλες απαντήσεις. Για παράδειγµα:
«Έχει καλή στάση.»
«Καλή στάση σε σύγκριση µε τι;»
«Στέκεται πιο ίσια από τα περισσότερα άτοµα που έχω δει.»
«Βρίσκονται εδώ αυτά τα άτοµα τώρα;»
«Όχι, αλλά τους θυµάµαι.»
«Έλα τώρα... Καλή στάση σε σχέση µε τι που βλέπεις τώρα;»
«Στέκεται πιο ίσια από σένα. Εσύ είσαι λίγο σκυφτός.»
«Αυτήν ακριβώς τη στιγµή;»
«Ναι.»
«Πολύ ωραία.»

13
 Ο σκοπός µιας τέτοιας άσκησης είναι να φέρει το µαθητή στο σηµείο όπου να
µπορεί να κοιτάζει ένα άλλο άτοµο ή αντικείµενο και να βλέπει ακριβώς αυτό που
βρίσκεται µπροστά του. Όχι ένα συµπέρασµα αυτού που µπορεί να βρίσκεται εκεί,
που να απορρέει απ’ αυτό που πραγµατικά βλέπει εκεί. Μόνο αυτό που υπάρχει στην
πραγµατικότητα, που είναι ορατό και ολοφάνερο στο µάτι. Απλούστερο δε γίνεται.
Τα µάτια ενός ατόµου µπορούν να σου πουν αρκετά σχετικά µε το χρόνιο τόνο
του ατόµου. Στην απάθεια θα δίνει την εντύπωση ότι τα µάτια του είναι αδιάκοπα
προσηλωµένα σ’ ένα συγκεκριµένο αντικείµενο, για ώρα. Μόνο που το θέµα είναι ότι
δεν το βλέπει πραγµατικά. ∆εν έχει καθόλου επίγνωση ότι το αντικείµενο βρίσκεται
εκεί. Αν πέταγες µια τσάντα πάνω από το κεφάλι του, η εστίαση των µατιών του θα
παρέµενε µάλλον η ίδια.
Καθώς ανεβαίνουµε προς τα πάνω, στη θλίψη, το άτοµο κοιτάζει προς τα κάτω.
Ένα άτοµο σε χρόνια θλίψη έχει την τάση να εστιάζει για αρκετή ώρα τα µάτια του
προς τα κάτω, στην κατεύθυνση του πατώµατος. Στα χαµηλότερα επίπεδα της θλίψης,
η προσοχή του είναι αρκετά εστιασµένη προς ένα συγκεκριµένο σηµείο, όπως στην
απάθεια. Καθώς αρχίζει ν’ ανεβαίνει προς τα πάνω στη ζώνη του φόβου, η εστίαση
των µατιών του αρχίζει ν’ αλλάζει θέση από το ένα µέρος στο άλλο, αλλά εξακολουθεί
να έχει κατεύθυνση προς τα κάτω.
Στο φόβο αυτόν καθεαυτό, το χαρακτηριστικό που είναι πολύ προφανές είναι ότι
το άτοµο δεν µπορεί να σε κοιτάξει στα µάτια. Είναι πάρα πολύ επικίνδυνο να κοιτάς
τους ανθρώπους στα µάτια. Υποτίθεται ότι µιλάει σε σένα, αλλά κοιτάζει πέρα
µακριά. Μετά κοιτάζει για λίγο τα πόδια σου, µετά πάνω από το κεφάλι σου (έχεις την
εντύπωση ότι περνάει αεροπλάνο), τώρα όµως, κοιτάζει προς τα πίσω, πάνω από τον
ώµο του. Πάνω, κάτω, αριστερά, δεξιά... Με λίγα λόγια, θα κοιτάξει οτιδήποτε άλλο
εκτός από σένα.
Στη συνέχεια, στη χαµηλότερη ζώνη του θυµού έχει εσκεµµένα τα µάτια του
στραµµένα αλλού. Έχει στραµµένα τα µάτια του αλλού· είναι µια ανοιχτή ρήξη της
επικοινωνίας. Λίγο πιο πάνω το άτοµο σε κοιτάζει κατευθείαν µέσα στα µάτια, αλλά
όχι πολύ ευχάριστα. Θέλει να σε εντοπίσει ως στόχο.
Πιο πάνω, στην ανία, τα µάτια πλανώνται τριγύρω πάλι, αλλά όχι σαν τρελά όπως
στο φόβο. Επίσης, δεν αποφεύγει να σε κοιτάξει. Σε συµπεριλαµβάνει ανάµεσα στα
πράγµατα τα οποία κοιτάζει.
Εφοδιασµένος µε τέτοια γνώση, και έχοντας κερδίσει κάποια δεξιοτεχνία στην
όµπνοση σε ανθρώπους, µπορεί στη συνέχεια κανείς να βγει έξω στο δρόµο, να
µιλήσει µε ξένους και να βρει πού βρίσκονται πάνω στην τονική κλίµακα. Συνήθως –
αλλά µόνο σαν ένα µικρό βοήθηµα για να µπορεί κανείς να πλησιάζει τους ανθρώπους–
όποιος κάνει αυτή την άσκηση έχει µαζί του µερικές ερωτήσεις και ένα ντοσιέ ή κάτι
παρόµοιο για να σηµειώνει τις απαντήσεις, να κρατάει σηµειώσεις κ.λπ. Ο αληθινός
σκοπός είναι να βρει σε ποιο σηµείο βρίσκονται, πάνω στην τονική κλίµακα, οι
άνθρωποι µε τους οποίους µιλάει – το χρόνιο και τον κοινωνικό τους τόνο. Υπάρχουν

14
 2,5 Ανία

1,5 Θυµός

1,0 Φόβος

0,5 Θλίψη

0,05 Απάθεια

Η συµπεριφορά των µατιών ενός ανθρώπου µπορεί να µας βοηθήσει να εντοπίσουµε τη

θέση του πάνω στην τονική κλίµακα. 15
 ορισµένες ερωτήσεις που έχουν ετοιµαστεί µε µοναδικό σκοπό να δηµιουργήσουν
καθυστέρηση στην απάντηση και να διασπάσουν το προσωπείο της κοινωνικής
εκπαίδευσης και µόρφωσης, ώστε να προβάλει ο χρόνιος τόνος.
Ακολουθούν µερικές αντιπροσωπευτικές ερωτήσεις που µπορούν να χρησιµοποιηθούν
σ’ αυτή την άσκηση: «Ποιο είναι το πιο φανερό πράγµα πάνω µου;», «Ποια ήταν η
τελευταία φορά που έκοψες τα µαλλιά σου;» ή «Πιστεύεις ότι οι άνθρωποι σήµερα
δουλεύουν όσο και πριν από 50 χρόνια;».
Στην αρχή, τα άτοµα που κάνουν την άσκηση αυτή εντοπίζουν, απλά, σε τι τόνο
βρίσκεται το άτοµο από το οποίο παίρνουν συνέντευξη – και οι περιπέτειες τις οποίες
περνάνε, όταν κάνουν αυτή την άσκηση, είναι πολλές και διάφορες! Αργότερα,
καθώς αποκτούν κάποια σιγουριά σχετικά µε το να σταµατάνε ξένους και να τους
κάνουν ερωτήσεις, παίρνουν επιπλέον τις εξής οδηγίες: «Πάρε συνέντευξη από
δεκαπέντε τουλάχιστον άτοµα. Με τα πρώτα πέντε, ταίριαξε τον τόνο σου µε το δικό
τους, αµέσως µόλις τον εντοπίσεις. Με τα επόµενα πέντε, κατέβασε το δικό σου τόνο
κάτω από το δικό τους χρόνιο τόνο και δες τι θα συµβεί. Με τα τελευταία πέντε
υιοθέτησε τόνο υψηλότερο από το δικό τους».
Τι µπορεί να κερδίσει ένα άτοµο απ’ αυτές τις ασκήσεις; Την προθυµία να
επικοινωνεί µε τον οποιονδήποτε. Στην αρχή το άτοµο µπορεί να διαλέγει µε µεγάλη
προσοχή ποιον θα σταµατήσει στο δρόµο. Μόνο ηλικιωµένες κυρίες. Όχι άτοµα που
φαίνονται θυµωµένα. Ή διαλέγει µόνο άτοµα που φαίνονται καθαρά. Τελικά, σταµατάει
το επόµενο άτοµο που περνάει, ακόµα κι αν φαίνεται να είναι λεπρός και οπλισµένος
ως τα δόντια. Η ικανότητά του να αντιµετωπίζει τους ανθρώπους έχει ανέβει πολύ
ψηλά, και ο καθένας που βλέπει µπροστά του είναι απλά ένα ακόµη άτοµο για να του
µιλήσει. Αποκτά την προθυµία να εντοπίσει, µε σιγουριά και χωρίς ταλάντευση ή
δισταγµό, σε τι τόνο βρίσκεται ένα άτοµο πάνω στην κλίµακα.
Επίσης, αποκτά το χάρισµα και την ελαστικότητα να υιοθετεί όποιον τόνο θέλει,
όποτε το θέλει, και να το κάνει αυτό µε πειστικότητα, κάτι που είναι πολύ χρήσιµο σε
πολλές περιπτώσεις και έχει πολλή πλάκα.
Το να µπορεί να αναγνωρίζει κανείς το τονικό επίπεδο ενός ανθρώπου µε µια και
µόνο µατιά είναι µια ικανότητα η οποία µπορεί να αποτελέσει τεράστιο πλεονέκτηµα
στις σχέσεις κάποιου µε άλλους ανθρώπους. Είναι µια ικανότητα που αξίζει τόσο το
χρόνο όσο και την προσπάθεια για να την αποκτήσει κανείς.

16
ΤΟ ∆ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΧΑΜΠΑΡΝΤ
Κάτι που ο άνθρωπος ήθελε να µπορεί να κάνει εδώ και πολύ καιρό είναι το να
κρίνει µε ακρίβεια τους συνανθρώπους του. Στη Σαηεντολογία έχουµε ένα διάγραµµα
που δείχνει έναν τρόπο µε τον οποίο µπορεί κανείς να αξιολογήσει µε ακρίβεια την
ανθρώπινη συµπεριφορά και να προβλέψει τι θα κάνει κάποιος.
Αυτό είναι το Διάγραμμα ανθρώπινης αξιολόγησης Χάμπαρντ, ένα αντίτυπο
του οποίου θα βρεις στο τέλος αυτού του βιβλίου.
Το διάγραµµα δείχνει το βαθµό ηθικής, ευθύνης, εµµονής σε µια δεδοµένη
πορεία, το χειρισµό της αλήθειας και άλλες χαρακτηριστικές πλευρές ενός ατόµου
στα διάφορα επίπεδα της τονικής κλίµακας.
Μπορείς να εξετάσεις το διάγραµµα και θα βρεις στα τετράγωνα, καθώς θα
προχωράς, τα διάφορα χαρακτηριστικά των ανθρώπων σ’ αυτά τα επίπεδα. ∆υστυχώς,
έχει βρεθεί ότι αυτά τα χαρακτηριστικά είναι σταθερά. Αν βρίσκεσαι στο 3,0, τότε
κατατάσσεσαι στο 3,0 από τη µια άκρη του διαγράµµατος µέχρι την άλλη.
Αν µπορείς να εντοπίσεις δύο τρία χαρακτηριστικά σε ένα ορισµένο επίπεδο της
κλίµακας αυτής, µπορείς να κοιτάξεις στη στήλη των αριθµών που είναι απέναντι
απ’αυτά τα χαρακτηριστικά και να βρεις το επίπεδο. Ίσως να είναι 2,5, ίσως να είναι
1,5. Οτιδήποτε κι αν είναι, απλώς κοίταξε όλες τις στήλες απέναντι από τον αριθµό
που βρήκες και θα δεις όλα τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά.
Το µόνο λάθος που µπορείς να κάνεις αξιολογώντας κάποιον άλλο στην τονική
κλίµακα είναι να υποθέσεις ότι ξεφεύγει απ’ αυτή σε κάποιο σηµείο κι ότι βρίσκεται
ψηλότερα σ’ ένα τµήµα απ’ ό,τι σ’ ένα άλλο. Το χαρακτηριστικό για το οποίο έχεις
αντίρρηση µπορεί να κρύβεται, αλλά είναι εκεί.
Κοίταξε στο πάνω µέρος της πρώτης στήλης, για να πάρεις µια γενική εικόνα της
συµπεριφοράς και της φυσικής κατάστασης του ατόµου. Κοίταξε στη δεύτερη στήλη
για τη σωµατική κατάσταση. Κοίταξε στην τρίτη στήλη για το γενικότερα εκφραζόµενο
συναίσθηµα του ατόµου. Συνέχισε να εξετάζεις τις διάφορες στήλες. Κάπου θα βρεις
δεδοµένα για κάποιον ή για τον εαυτό σου, για τα οποία µπορείς να είσαι βέβαιος.
Ύστερα, απλώς εξέτασε όλα τα άλλα τετράγωνα στο επίπεδο των δεδοµένων για τα
οποία είσαι σίγουρος. Αυτή η ζώνη, είτε 1,5 είτε 3,0, θα σου πει την ιστορία ενός
ανθρώπινου όντος.
Βέβαια, καθώς το άτοµο βάλλεται από καλά και άσχηµα νέα, ευτυχισµένες και
θλιβερές µέρες, του συµβαίνουν στιγµιαία ανεβάσµατα και κατεβάσµατα σ’ αυτή την

17
 Τονική Κλίµακα. Αλλά υπάρχει ένα χρόνιο επίπεδο, ένας µέσος όρος συµπεριφοράς
για κάθε άτοµο.

Όσο ένα άτοµο κατεβαίνει ολοένα και χαµηλότερα σ’ αυτό το διάγραµµα τόσο
κατεβαίνουν χαµηλότερα η ετοιµότητά του και η συναίσθησή του.

Η χρόνια διάθεση ή η στάση του ατόµου απέναντι στην ύπαρξη πέφτει ευθέως
ανάλογα µε τον τρόπο µε τον οποίο αντιµετωπίζει το φυσικό σύµπαν και τους
οργανισµούς γύρω του.

∆εν αποτελεί επαρκή εξήγηση το να πούµε, απλώς, ότι προσκολλάται κανείς στην
άποψή του για το υλικό σύµπαν και τους οργανισµούς γύρω του, µια και υπάρχουν
συγκεκριµένοι τρόποι, έξω από το πεδίο της συναίσθησης, που συντελούν στο να
συµβεί κάτι τέτοιο. Αυτή η κατάσταση εκδηλώνεται, ωστόσο, µε πτώση της συναίσθησης,
όσον αφορά το φυσικό περιβάλλον ενός ατόµου. Αυτή η πτώση της συναίσθησης
είναι µια µερική αιτία µιας σταδιακής πτώσης σ’ αυτό το διάγραµµα, αλλά είναι
αρκετά επεξηγηµατική για τους σκοπούς µας σ’ αυτό το βιβλίο.

Η θέση ενός ατόµου σ’ αυτή την τονική κλίµακα ποικίλλει κατά τη διάρκεια της
ηµέρας και µε το πέρασµα των χρόνων, αλλά είναι αρκετά σταθερή για δεδοµένες
περιόδους. Η θέση κάποιου στο διάγραµµα θα ανέβει αν πάρει καλά νέα και θα
βουλιάξει µε δυσάρεστα νέα. Αυτό είναι το συνηθισµένο πάρε δώσε στη ζωή. Όλοι,
όµως, έχουν µια χρόνια θέση στο διάγραµµα, η οποία δεν µπορεί να µεταβληθεί παρά
µόνο µε πρόσεσινγκ.

Το πρόσεσινγκ της Σαηεντολογίας είναι µια πολύ µοναδική µορφή προσωπικής

συµβούλευσης η οποία βοηθάει το άτοµο να ρίξει µια µατιά στη δική του ύπαρξη και
βελτιώνει την ικανότητά του να αντιµετωπίζει το τι είναι και πού βρίσκεται. Το
πρόσεσινγκ, κατά συνέπεια, ανεβάζει το χρόνιο τόνο του ατόµου.

Από την άλλη πλευρά, παροδικά, το επίπεδο αναγκαιότητας (το να τα βγάζεις

πέρα µόνος σου σε έκτακτες ανάγκες χωρίς βοήθεια από κανέναν άλλο), µπορεί
ν’ ανεβάσει ένα άτοµο αρκετά ψηλά στο διάγραµµα αυτό για σύντοµες περιόδους.

Το περιβάλλον κάποιου επηρεάζει πάρα πολύ τη θέση του στο διάγραµµα. Κάθε
περιβάλλον έχει το δικό του επίπεδο τόνου. Ένας άνθρωπος που είναι ουσιαστικά 3,0
µπορεί ν’ αρχίσει να ενεργεί σαν 1,1 (καλυµµένη εχθρότητα) σε περιβάλλον 1,1.
Ωστόσο, ένας 1,1 συνήθως δεν ξεπερνάει το 1,5 σ’ ένα υψηλότονο περιβάλλον. Αν
ζει κανείς σε χαµηλότονο περιβάλλον µπορεί να περιµένει, τελικά, ότι θα είναι κι
αυτός χαµηλότονος. Αυτό αληθεύει επίσης και για το γάµο: έχει την τάση κανείς να
ταιριάξει µε το επίπεδο τόνου του/της συζύγου.

Αυτή η τονική κλίµακα ισχύει επίσης για οµάδες. Μπορούµε να εξετάσουµε τις
διάφορες καθιερωµένες αντιδράσεις µιας επιχείρησης ή ενός έθνους και να τις

18
εντοπίσουµε στο διάγραµµα. Αυτό θα µας δώσει τη δυνατότητα επιβίωσης µιας
επιχείρησης ή ενός έθνους.

Το ίδιο διάγραµµα µπορεί επίσης να χρησιµοποιηθεί στις προσλήψεις υπαλλήλων

ή στην επιλογή συντρόφων. Είναι ένας δείκτης ακριβείας του τι πρέπει να περιµένεις
και σου δίνει την ευκαιρία να προβλέψεις τι θα κάνουν οι άλλοι πριν να έχεις καν την
ευκαιρία να τους γνωρίσεις από κοντά. Επίσης, σου δίνει κάποια ένδειξη ως προς το
τι µπορεί να σου συµβεί σε ορισµένο περιβάλλον ή κοντά σε ορισµένους ανθρώπους,
γιατί µπορεί να σε τραβήξουν κάτω ή να σε ανεβάσουν ψηλά.

Αλλά µη χρησιµοποιήσεις το διάγραµµα σαν απόπειρα να κάνεις κάποιον να

υποκύψει. Μη λέτε στους άλλους πού βρίσκονται σ’ αυτό. Μπορεί να τους καταστρέψει.
Αφήστε τους να βγάλουν τα συµπεράσµατά τους.

Ένα τεστ πάνω στην τονική κλίµακα

Η πιο ακριβής ίσως ένδειξη της θέσης ενός ατόµου στην τονική κλίµακα είναι η
οµιλία.

Αν ένας άνθρωπος δε µιλάει ανοιχτά και δεν είναι δεκτικός σε επικοινωνίες, δεν
µπορεί να θεωρηθεί πολύ υψηλότονος.

Στη στήλη 10 του ∆ιαγράµµατος ανθρώπινης αξιολόγησης Χάµπαρντ: «Οµιλία:

Μιλάει/Οµιλία: Ακούει», τα τετράγωνα είναι χωρισµένα στα δύο: το πρώτο µέρος
αναφέρεται στο «µιλάει» και το δεύτερο στο «ακούει». Μπορεί να µην έχει περάσει
από το µυαλό µερικών ανθρώπων ότι η επικοινωνία είναι και εκροή και εισροή. Η
παρατήρηση του τρόπου µε τον οποίο ακούει και µιλάει ένα άτοµο αποτελεί ακριβή
ένδειξη της θέσης του στην τονική κλίµακα.

Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι µ’ αυτήν τη στήλη µπορεί κανείς να εκτελέσει

αυτό που ονοµάζουµε «δίλεπτη ψυχοµετρία» πάνω σ’ ένα άτοµο. Ψυχοµετρία είναι
η µέτρηση των πνευµατικών γνωρισµάτων, ικανοτήτων και διαδικασιών. Ο τρόπος µε
τον οποίο γίνεται µια δίλεπτη ψυχοµετρία είναι απλά ν’ αρχίσουµε να µιλάµε στο
άτοµο έχοντας τον υψηλότερο δυνατό τόνο, να του µιλάµε δηµιουργικά και εποικο-
δοµητικά, και µετά βαθµιαία να κατεβάζουµε τον τόνο της συνοµιλίας µας, µέχρι να
πάρουµε απόκριση από το άτοµο. Ένα άτοµο αποκρίνεται καλύτερα στο ίδιο επίπεδο
τόνου µε το δικό του· και ένα άτοµο µπορεί ν’ ανέβει µε τη συνοµιλία µισό µόνο τόνο,
πάνω στην τονική κλίµακα. Όταν κάνει κάποιος αυτού του είδους την «ψυχοµετρία»,
δε θα πρέπει να συνεχίσει για πάρα πολύ κάποια συνοµιλία χρησιµοποιώντας κάποιο
συγκεκριµένο τόνο –όχι περισσότερο από µια δυο προτάσεις– επειδή κάτι τέτοιο έχει
την τάση να ανεβάζει ελαφρά τον τόνο του ατόµου, κι έτσι το τεστ παύει να είναι
ακριβές.

19
Με τη συνοµιλία
µπορούµε να
ανεβάσουµε
ένα άτοµο πάνω
στην τονική
κλίµακα µόνο
κατά µισό
βαθµό.

Αν αποκριθείς
µε ανία στο
θυµό ενός
ατόµου, ο τόνος
του ατόµου
αυτού έχει τη
δυνατότητα
ν’ ανεβεί.

Η δίλεπτη ψυχοµετρία, λοιπόν, γίνεται µε τον εξής τρόπο: ανακοινώνεις πρώτα

κάτι δηµιουργικό και εποικοδοµητικό και παρατηρείς αν το άτοµο αποκρίνεται µε τον
ίδιο τρόπο· µετά, ανοίγεις µια ανάλαφρη συζήτηση, σχετικά µε τον αθλητισµό για
παράδειγµα, και βλέπεις αν το άτοµο αποκρίνεται σ’ αυτό. Αν δεν παίρνεις καµιά
απόκριση, άρχισε να µιλάς ανταγωνιστικά σχετικά µε θέµατα για τα οποία γνωρίζει
το άτοµο –αλλά, φυσικά, όχι σχετικά µε το ίδιο το άτοµο– για να δεις αν υπάρχει
απόκριση. Μετά µίλησε σχετικά µε µια κατάσταση, χρησιµοποιώντας µια δυο προτάσεις
στον τόνο του θυµού. Μετά ασχολήσου µε λίγο εξευτελιστικό κουτσοµπολιό και δες
αν υπάρχει απόκριση σ’ αυτό. Αν αυτό δεν έχει αποτέλεσµα, τότε ξέθαψε και πες
λόγια απελπισίας και αθλιότητας. Κάπου σ’ αυτό το επίπεδο, το άτοµο θα συµφωνήσει
µε το είδος της συνοµιλίας που του προσφέρεις – δηλαδή θα αποκριθεί σ’ αυτό µε τον
ίδιο τρόπο. Τότε µπορείς να έχεις συνοµιλία µε το άτοµο σ’ αυτό το επίπεδο στο οποίο

20
ανακάλυψες ότι βρίσκεται και θ’ αποκτήσεις γρήγορα αρκετές πληροφορίες για να
κάνεις µια καλή πρώτη εκτίµηση σχετικά µε τη θέση του ατόµου πάνω στο διάγραµµα.
Μπορείς να εφαρµόσεις και σε οµάδες ανθρώπων αυτήν τη δίλεπτη ψυχοµετρία
δια συνοµιλίας. Ο οµιλητής ο οποίος επιθυµεί να κυριαρχήσει πάνω στο ακροατήριό
του δεν πρέπει να µιλά µε τόνο υψηλότερο ή χαµηλότερο από µισό βαθµό απ’ αυτόν
του ακροατηρίου. Αν επιθυµεί να ανεβάσει τον τόνο του ακροατηρίου, θα πρέπει να
απευθύνεται σ’ αυτό ψηλότερα από το γενικό τονικό επίπεδο κατά µισό περίπου
βαθµό. Ένας έµπειρος οµιλητής, χρησιµοποιώντας αυτήν τη δίλεπτη ψυχοµετρία και
σηµειώνοντας προσεκτικά τις αντιδράσεις του ακροατηρίου του, µπορεί ν’ ανακαλύψει
τον τόνο του ακροατηρίου µέσα σε δυο λεπτά· σ’ αυτό το σηµείο, το µόνο που
χρειάζεται να κάνει είναι να υιοθετήσει έναν τόνο ελαφρά υψηλότερο από του
ακροατηρίου.
Η τονική κλίµακα και το ∆ιάγραµµα ανθρώπινης αξιολόγησης είναι τα πιο
σηµαντικά εργαλεία που δηµιουργήθηκαν ποτέ για την πρόβλεψη της ανθρώπινης
συµπεριφοράς. Χρησιµοποίησε αυτά τα εργαλεία, και θα είσαι σε θέση να γνωρίζεις
πάντοτε µε ποιους έχεις να κάνεις, µε ποιους να συναναστρέφεσαι και ποιους να
εµπιστεύεσαι. I

21
 ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
Οι ασκήσεις που ακολουθούν θα σε βοηθήσουν να κατανοήσεις αυτό το βιβλίο
καλύτερα και ν’ αυξήσεις την ικανότητά σου να εφαρµόζεις στην πράξη τη
γνώση που σου παρέχει.

1 Με τη βοήθεια του ∆ιαγράµµατος ανθρώπινης αξιολόγησης Χάµπαρντ

σκέψου πέντε άτοµα τα οποία γνωρίζεις και βρες ποιος είναι ο χρόνιος
τόνος του καθενός. (Μην πεις στα άτοµα σε ποιον τόνο βρήκες πως είναι.)

2 Εξασκήσου στην όµπνοση. Κοίταξε τριγύρω στο περιβάλλον σου και

εξασκήσου στο να βλέπεις ό,τι υπάρχει µπροστά στα µάτια σου. Παρατήρησε
πράγµατα τα οποία είναι σαφώς ολοφάνερα. Μην επιτρέψεις να µπουν
οποιεσδήποτε υποθέσεις στις παρατηρήσεις σου. Εξακολούθησε να εξα-
σκείσαι στην όµπνοση µέχρι να είσαι σίγουρος ότι µπορείς να την
εφαρµόζεις µε ακρίβεια, χωρίς υποθέσεις.

3 Εντόπισε σε ποιον τόνο βρίσκονται διάφορα άτοµα. Πήγαινε σ’ ένα µέρος

όπου υπάρχουν πολλά άτοµα. ∆ιάλεξε ένα άτοµο και παρατήρησε τον
τόνο του. Κάν’ το αυτό ξανά και ξανά µε διαφορετικά άτοµα. Παρατήρησε
άτοµα όταν συνοµιλούν ή όταν ασχολούνται µε κάτι και βρες ποιος είναι
ο τόνος τους. Συνέχισε να το κάνεις αυτό, µέχρι να αισθάνεσαι σιγουριά
ότι µπορείς να παρατηρείς κάποιον και να βρίσκεις τον τόνο του. (Μη
λες, όµως, στους ανθρώπους που παρατηρείς, σε ποιον τόνο θεωρείς ότι
βρίσκονται.)

4 Εξασκήσου στο να εντοπίζεις τους τόνους των ανθρώπων, ξεκινώντας

συνοµιλία µαζί τους. Πάρε µαζί σου ένα ντοσιέ ή κάτι παρόµοιο και πάρε
συνέντευξη από ανθρώπους στο δρόµο. Κάνε τους µερικές αντιπροσω-
πευτικές ερωτήσεις όπως: «Ποιο είναι το πιο φανερό πράγµα πάνω µου;»,
«Ποια ήταν η τελευταία φορά που έκοψες τα µαλλιά σου;» ή «Πιστεύεις
ότι οι άνθρωποι σήµερα δουλεύουν όσο και πριν από 50 χρόνια;». Μπορείς
να χρησιµοποιήσεις κι άλλες παρόµοιες ερωτήσεις για να πάρεις απόκριση
από ένα άτοµο. Με βάση τις αποκρίσεις του βρες ποιος είναι ο τόνος
αυτού του ατόµου. Έχει κάποιον κοινωνικό τόνο που επικαλύπτει το
χρόνιο τόνο του; Επανάλαβε τη συνέντευξη και µε άλλα άτοµα, παρα-

22
 τηρώντας κάθε φορά τον τόνο του καθενός. Συνέχισε να το κάνεις αυτό
µέχρι να µπορείς να πλησιάσεις οποιονδήποτε, να του ανοίξεις συζήτηση
και να βρεις το χρόνιο τόνο του. (Σηµαντική σηµείωση: Μη λες στο
άτοµο σε τι τόνο παρατήρησες ότι είναι και µη κάνεις αξιολόγηση του
τόνου του µπροστά του.)

5 Όταν αποκτήσεις σιγουριά στην άσκηση 4, πάρε συνέντευξη από περισ-

σότερα άτοµα. Πάρε συνέντευξη από δεκαπέντε τουλάχιστον άτοµα. Με
τα πρώτα πέντε, ταίριαξε τον τόνο σου µε το δικό τους, αµέσως µόλις τον
εντοπίσεις. Με τα επόµενα πέντε, κατέβασε το δικό σου τόνο κάτω από
το δικό τους χρόνιο τόνο και δες τι θα συµβεί. Με τα τελευταία πέντε
υιοθέτησε τόνο υψηλότερο από το δικό τους. Σηµείωσε τις παρατηρήσεις
σου. Εξασκήσου σ’ αυτό µε περισσότερα άτοµα, µέχρι να αισθάνεσαι
σιγουριά ότι µπορείς να εντοπίσεις τον τόνο ενός ατόµου και µετά να
ταιριάξεις το δικό σου τόνο µε το δικό του, να κατέβεις πιο κάτω ή να
υιοθετήσεις έναν τόνο υψηλότερο.

6 Κάνε δίλεπτη ψυχοµετρία σ’ ένα άτοµο. Άρχισε συνοµιλία µ’ ένα άτοµο,

και χρησιµοποιώντας την τεχνική που δίνει αυτό το βιβλίο, βρες σε ποιον
τόνο αποκρίνεται το άτοµο. Επανάλαβέ το αυτό µε άλλα άτοµα, µέχρι να
αισθάνεσαι σιγουριά ότι µπορείς να εντοπίζεις τον τόνο στον οποίο
αποκρίνεται ένα άτοµο.

7 Κάνε εξάσκηση στο να ανεβάζεις τον τόνο κάποιου. Άνοιξε συζήτηση µε

κάποιον. Μόλις βρεις σε τι τόνο βρίσκεται, υιοθέτησε έναν τόνο µισό ή
ένα βαθµό υψηλότερο από το δικό του. Παρατήρησε τι συµβαίνει στον τόνο
του. Επανάλαβέ το αυτό και µε άλλα άτοµα, µέχρι να αισθάνεσαι σιγουριά
ότι µπορείς να ανεβάζεις τον τόνο ενός ατόµου στην τονική κλίµακα.

23
 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ

και τη µακροβιότητα ενός ατόµου ή µιας

Η ΣΑΗΕΝΤΟΛΟΓΙΑ ΑΝΕΒΑΖΕΙ ΤΟΝ ΤΟΝΟ
οµάδας. Γίνεται φανερό το πώς θα µετα-
χειριστεί κανείς τη δική του περιουσία ή τη
4,0 δική σου.
Ενθουσιασµός

Μετά Μετά Η εξέταση ενός

Μετά τυχαίου δείγµατος
ανθρώπων Άνθρωποι από κάθε πτυχή της ζωής –ζωγράφοι,
Μετά που έλαβαν γλύπτες, µουσικοί, ηθοποιοί, διευθυντές,
3,0
Συντηρητισµός
πρόσεσινγκ της εργοδηγοί και δάσκαλοι– παίρνουν όρκο
Μετά Σαηεντολογίας ότι µε τη χρήση αυτής της τεχνολογίας
Πριν έδειξε ότι ο τόνος
Πριν τους ανέβηκε παίρνουν τα ηνία της ζωής τους στα χέρια
2,0 σηµαντικά πάνω τους. Το να µπορείς να προβλέπεις τη
Ανταγωνισµός
στην τονική συµπεριφορά των άλλων κάνει τη ζωή ένα
Πριν κλίµακα.
παιχνίδι στο οποίο µπορείς να κερδίσεις,
όπως δείχνουν οι παρακάτω αναφορές.
1,0 Πριν
Φόβος

Πριν Η γνώση που είχε για το πώς αντιδρούν

τα άτοµα σε διάφορα επίπεδα του τόνου
Περίπτωση Α Περίπτωση Β Περίπτωση Γ Περίπτωση ∆ Περίπτωση Ε
έπαιξε πολύ σηµαντικό ρόλο στη ζωή ενός
0,0
Σωµατικός θάνατος
εργολάβου από τη Νότια Καλιφόρνια. Μόλις
έµαθε αυτά τα δεδοµένα, οι ικανότητές του
γενικά αυξήθηκαν σε πολύ υψηλό βαθµό:

Η γνώση της τονικής κλίµακας και η «Μου έσπαγε πάντα τα νεύρα το να

ικανότητα να τη χρησιµοποιεί κανείς έχουν
δώσει στους ανθρώπους µια καινούρια
ελευθερία στις σχέσεις τους µε τους άλλους,
που διαφορετικά δε θα µπορούσε να υπάρχει.
Τους έχει δώσει την ικανότητα να προβλέπουν
τη συµπεριφορά ενός άλλου ατόµου και να
συναναστρέφονται µαζί του µε επιτυχία,
άσχετα αν το άτοµο βρίσκεται στην απάθεια,
στη θλίψη, στο φόβο, στο θυµό, στον
ανταγωνισµό, στην ανία, στην ευθυµία ή
στον ενθουσιασµό. Μ’ αυτήν τη γνώση µπο-
ρείς εύκολα ν’ αποκτήσεις την επιδεξιότητα
να ανεβάζεις κάποιον στην τονική κλίµακα.
προσπαθώ να είµαι λογικός στις συναναστρο-
φές µου µε ανθρώπους που βρίσκονταν στα
χαµηλότερα επίπεδα της τονικής κλίµακας,
και ειδικά µε άτοµα στον ανταγωνισµό. Από
τότε που έµαθα τα δεδοµένα σχετικά µε την
τονική κλίµακα, δε µ’ ενοχλούσαν πλέον
ορισµένοι πελάτες που έπρεπε να εξυπηρετώ,
και ιδιαίτερα οι ανταγωνιστικοί. Μου ήταν
πανεύκολο πια να κάνω τη διαχείριση της
εταιρείας µου, και η προσωπική µου στατιστική
πωλήσεων τριπλασιάστηκε σε µερικές µόνο
βδοµάδες. Ήµουνα σε πολύ υψηλότερη θέση
αιτίας στις συναναστροφές µου µε τους
ανθρώπους».

Πολλοί άνθρωποι έχουν ανακαλύψει ότι µπο-

ρούν να προβλέπουν πολύ άνετα τις πράξεις,
τις αντιδράσεις και τη συµπεριφορά των
άλλων όταν µπορούν να παρατηρούν πού
βρίσκονται πάνω στην τονική κλίµακα. Η
ζωή περιέχει λιγότερη σύγχυση ή µυστήριο.
Μπορεί κανείς να προβλέψει επίσης την
κατάσταση υγείας, τη δυνατότητα επιβίωσης
24
Α ν και στην αρχή δείλιασε, όταν της
ζήτησαν να παρακολουθήσει ένα σεµινάριο
πωλήσεων, µια γυναίκα η οποία δούλευε σε
µια επιχείρηση τηλεπικοινωνιών στη Φλόριντα
ανακάλυψε µε κατάπληξη ότι ήταν σε θέση
να κάνει µια τέτοια δουλειά µε επιτυχία.
Είχε τις προσωπικές της απόψεις για τους
πωλητές, και δεν ήθελε καθόλου να είναι
«µία από κείνους τους ενοχλητικούς πωλητές
που σου τηλεφωνούν την πιο ακατάλληλη
στιγµή για να σου πουν κάτι που σου είναι
εντελώς αδιάφορο». Ωστόσο, είχε την καλή
τύχη να κάνει ένα σεµινάριο πωλήσεων το
οποίο περιείχε δεδοµένα για την τονική
κλίµακα των συναισθηµάτων:
«Απόλαυσα πραγµατικά αυτό το σεµινάριο
και τα κέρδη που απέκτησα απ’ αυτό! Είχα
ακούσει για την τονική κλίµακα των
συναισθηµάτων, αλλά πραγµατικά δεν είχα
ιδέα για το πώς να τη χρησιµοποιήσω.
Συνειδητοποίησα πως οι “κακοί” πωλητές
δεν έχουν γνώση αυτών των δεδοµένων,
οπότε δεν είναι ν’ απορεί κανείς που γίνονται
ενοχλητικοί! Με την τεχνολογία αυτή τώρα
µπορώ να µπω στον κατάλληλο τόνο και να
κάνω τις πωλήσεις µου ν’ ανέβουν στα ύψη!»
Στη ∆ανία, µια κοπέλα είχε προβλήµατα
µ’ ένα φίλο της. Κάτι τον ενοχλούσε, αλλά
εκείνος δεν έλεγε κουβέντα. Προσπάθησε
να µιλήσει µαζί του, αλλά αυτός εξακο-
λουθούσε να µη λέει τι δεν πήγαινε καλά. Η
σιωπή του δηµιουργούσε µεγάλη αναστάτωση
µεταξύ τους. Αποφάσισε να του γράψει ένα
πολύ εύθυµο γράµµα, αλλά, προς κατάπληξή
της, δεν είχε κανένα αποτέλεσµα πάνω του.
Όταν τον ρώτησε για το γράµµα, της είπε
πως ούτε που θυµόταν τι έλεγε! Τελικά,
έλυσε αυτό το αδιέξοδο χρησιµοποιώντας
την τονική κλίµακα:
«Συνειδητοποίησα, τελικά, ότι η επικοι-
νωνία µου ήταν πάρα πολύ υψηλότονη για το
δικό του τονικό επίπεδο, κι αυτό είχε ως
αποτέλεσµα την ανυπαρξία επικοινωνίας.
Έτσι, του έγραψα άλλο ένα γράµµα που ήταν
πιο κοντά στο δικό του τόνο και, προς
µεγάλη µου κατάπληξη, το µήνυµά µου έγινε
πολύ κατανοητό! Άρχισε να µου µιλάει, και
είµαστε πάλι φίλοι.
»Αν δεν είχα την τεχνολογία για την
τονική κλίµακα, θα είχα παραδώσει τα όπλα.
Αυτή η τεχνολογία µού έδωσε αρκετό θάρρος
για να του γράψω άλλο ένα γράµµα. Σε
διαφορετική περίπτωση, θα είχα πέσει στην
απάθεια σχετικά µ’ αυτό το θέµα και θα είχα
χάσει έναν πολύ καλό φίλο. Αντίθετα, χρη-
σιµοποιώντας την τονική κλίµακα και
επικοινωνία, τον ανέβασα στον τόνο και
έσωσα τη φιλία µας!»
Μια κοπέλα σε µία από τις σκανδι-
ναβικές χώρες τα είχε µόλις χαλάσει µε τον
φίλο της. Παρόλο που δεν ένιωθε ιδιαίτερα
ευτυχισµένη, ήξερε, ωστόσο, τα δεδοµένα
σχετικά µε την τονική κλίµακα. Αποφάσισε
να χρησιµοποιήσει αυτό το εργαλείο για να
κάνει τη ζωή της να πάρει στροφή εκατόν
ογδόντα µοιρών:
«Είχα πολλούς και πολύ καλούς φίλους,
αλλά κανέναν που θα µπορούσε να γίνει το
αγόρι µου. Κάποια στιγµή ένας καινούριος
ήρθε στην παρέα µας. Αρχίσαµε να έχουµε
επικοινωνία αµέσως µόλις µπήκε στην παρέα
και συνειδητοποίησα ότι το επίπεδο της
επικοινωνίας µας ήταν σχεδόν ταυτόσηµο.
Φαινόταν πολύ καλό παιδί. Με το που
ανέφερα ότι κάτι χρειαζόταν χειρισµό, µέχρι
να γυρίσω την πλάτη µου θα είχε αρχίσει να
το χειρίζεται. Με το που έλεγε ότι χρεια-
ζόµαστε φραντζολάκια για το βραδινό φαγητό,
εγώ είχα ήδη ξεκινήσει για το φούρνο. Με το
που ανέφερα κάτι, µου έλεγε ότι µόλις το είχε
σκεφτεί κι ο ίδιος. Ταιριάζαµε απόλυτα πάνω
στην τονική κλίµακα. Το σκέφτηκα αυτό και
άρχισα να γελάω µόνη µου επειδή πριν δε θα
ήταν καθόλου ο τύπος µου. Προηγουµένως
πρόσεχα µόνο την εµφάνιση· αυτό είχε ως
αποτέλεσµα εµπειρίες µε απρόβλεπτες εξελί-
ξεις. Μ’ αυτό το παιδί όµως, ταιριάζαµε
πραγµατικά. Μέσα σε µερικές βδοµάδες
αποφασίσαµε να παντρευτούµε κι έτσι κι
έγινε!»
Έ νας νεαρός στην Ανατολική Ακτή των
Ηνωµένων Πολιτειών τα βρήκε σκούρα
στις σχέσεις του µε µερικά άτοµα όταν
µετακόµισε στη Νέα Υόρκη. ∆οκίµασε
25
 πολλά, και µετά από διάφορες αποτυχίες
κατάφερε τελικά να βρει τη λύση µε την
τεχνολογία της τονικής κλίµακας:
«Όταν πρωτοµετακόµισα στην πόλη κι
έπιασα δουλειά, βρέθηκα σε µια επικίνδυνη
και εχθρική κατάσταση. Αν και η δουλειά
ήταν ενδιαφέρουσα και είχε καλά λεφτά, η
εχθρότητα που συνάντησα ήταν τόσο άσχηµη,
που µερικούς µόνο µήνες αργότερα σκεφτόµουνα
σοβαρά να τα παρατήσω.
»Μετά παρακολούθησα µια διάλεξη σε
µια Εκκλησία της Σαηεντολογίας µε θέµα
την τεχνολογία του Λ. Ρον Χάµπαρντ για την
τονική κλίµακα. Από τη διάλεξη αυτή
συνειδητοποίησα πως αυτό που αντιµετώπιζα
ήταν το ότι µερικά άτοµα στη δουλειά µου
ήταν στον ανταγωνισµό πάνω στην τονική
κλίµακα. Και, σαν να µην έφτανε αυτό, εγώ
τους πλησίαζα στον τόνο του φόβου, γεγονός
που χειροτέρευε τα πράγµατα!
»Απ’ αυτό το σηµείο και µετά, ήµουνα
σε θέση να συναναστρέφοµαι άνετα µε τους
άλλους γύρω µου και δεν τα έπαιρνα όλα
τόσο προσωπικά, όταν ερχόµουνα αντιµέτωπος
µε άτοµα σε χαµηλότερα επίπεδα του τόνου.
Τι ανακούφιση!»
Ένας νεαρός από την Αλάσκα χρησιµοποίησε
την τεχνολογία της τονικής κλίµακας για να
βοηθήσει ένα άλλο άτοµο και να αυξήσει
την παραγωγικότητα µιας ολόκληρης οµάδας:
«Όταν δούλευα σε µια οικοδοµή, µε µια
οµάδα δέκα περίπου ατόµων, παρατήρησα
ότι ένας από τους συνεργάτες µας κινιόταν
πολύ αργά, έκανε λάθη και στην πραγµατικότητα
δηµιουργούσε καθυστέρηση σ’ αυτό που
κάναµε. Τελευταία, είχα µελετήσει τα δεδοµένα
σχετικά µε την τονική κλίµακα του Λ. Ρον
Χάµπαρντ και αποφάσισα να τα βάλω σε
λειτουργία.
26
»Καταρχήν, παρατήρησα το άτοµο και
µίλησα λίγο µαζί του για να δω πού
βρίσκεται στην τονική κλίµακα. Μετά άρχισα
να του µιλάω και να του δίνω οδηγίες
σ’ έναν τόνο που ήταν λίγο πιο πάνω από το
δικό του. Ο τόνος του ανέβηκε, ακριβώς
όπως έλεγε στο βιβλίο που είχα διαβάσει. Το
πρόσωπό του φωτίστηκε λίγο, και άρχισε να
δουλεύει πιο γρήγορα και να προσέχει αυτό
που έκανε. Στην πραγµατικότητα, ολόκληρη
η οµάδα άρχισε να πηγαίνει πιο γρήγορα µε
το που είδε και µόνο αυτό το άτοµο να τα
πηγαίνει καλύτερα!
»Αισθάνθηκα πανέµορφα που µπόρεσα
και άλλαξα µια κατάσταση προς το καλύτερο
µε µια τέτοια απλή ενέργεια!»
Η εξοικείωση µε την τονική κλίµακα
βοήθησε µια νεαρή Αυστραλέζα να τα
φέρει βόλτα µε κάποιον τον οποίο κανένας
άλλος δεν µπορούσε να χειριστεί. Στεκόταν
στην ουρά για ν’ αγοράσει κάτι σ’ ένα
µαγαζί, όταν ένας ταραξίας άρχισε να
κλοτσάει διάφορα πράγµατα και να είναι
πολύ αγενής και ανταγωνιστικός:
«Κανείς δεν έλεγχε αυτό το άτοµο· είχαν
νευριάσει µε τις ενέργειές του, αλλά δεν ήξεραν
πραγµατικά τι να κάνουν. Χρησιµοποίησα
την τονική κλίµακα για να είµαι σε θέση
αιτίας πάνω στην υπόθεση, και του έδωσα
απλά µια αναγνώριση χρησιµοποιώντας το
κατάλληλο επίπεδο της τονικής κλίµακας.
Σταµάτησε την “παράστασή” του αµέσως!
»Κάποιος που στεκόταν δίπλα µου στην
ουρά, γεµάτος έκπληξη, µου είπε· “∆εν ξέρω
τι έκανες, αλλά ό,τι κι αν ήταν αυτό, τον
χειρίστηκε!”»
ΛIΓΑ ΛΟΓΙΑ
ΓΙΑ ΤΟΝ
Λ. ΡΟΝ
ΧΑΜΠΑΡΝΤ
Γ
εννηµένος στο Τίλντεν της Νεµπράσκα
στις 13 Μαρτίου 1911, ξεκίνησε στο
δρόµο των ανακαλύψεών του και της
αφοσίωσης στον συνάνθρωπό του σε νεαρή
ηλικία. Μέχρι την ηλικία των δεκαεννέα ετών
είχε ταξιδέψει πάνω από τετρακόσιες χιλιάδες
χιλιόµετρα, µελετώντας τα ήθη και τα έθιµα της
Ιάβας, της Ιαπωνίας, της Ινδίας και των Φιλιππίνων.
Όταν γύρισε στις Ηνωµένες Πολιτείες στα
1929, ο Ρον επέστρεψε στα θρανία και µελέτησε
µαθηµατικά, µηχανική και το τότε νέο πεδίο της
πυρηνικής φυσικής· όλα αυτά του πρόσφεραν
εργαλεία που ήταν ζωτικά για τη συνέχιση της
έρευνάς του. Για να χρηµατοδοτήσει αυτήν την
έρευνα, ο Ρον άρχισε µια λογοτεχνική καριέρα
στις αρχές της δεκαετίας του 1930, και σύντοµα
έγινε ένας από τους πιο πλατιά διαβασµένους
συγγραφείς δηµοφιλούς µυθιστοριογραφίας.
Ωστόσο, χωρίς ποτέ να χάνει από τα µάτια του
τον πρωταρχικό του στόχο, συνέχισε το κύριο
µέρος της έρευνάς του µέσα από εκτεταµένα
ταξίδια και αποστολές.
Με την έναρξη του Β΄ παγκοσµίου πολέµου,
µπήκε στο Αµερικανικό Ναυτικό ως ανθυ-
ποπλοίαρχος και υπηρέτησε ως διοικητής σε
ανθυποβρυχιακές κορβέτες. Στα 1945, µερικά
τυφλός και κουτσός από τα τραύµατα που έπαθε
κατά τη διάρκεια της µάχης, η διάγνωση έδειξε
ότι θα έµενε µόνιµα ανάπηρος. Μέσω της
εφαρµογής των θεωριών του για τη διάνοια,
ωστόσο, µπόρεσε όχι µόνο να βοηθήσει τους
συντρόφους του µε τους οποίους υπηρέτησε
µαζί, αλλά επίσης να ξαναβρεί τη δική του υγεία.
Μετά από άλλα πέντε χρόνια εντατικής
έρευνας, οι ανακαλύψεις του Ρον παρουσιάστηκαν
στον κόσµο στο βιβλίο ∆ιανοητική: Η Σύγχρονη
Επιστήµη της Πνευµατικής Υγείας. Η ∆ιανοητική,
το πρώτο δηµοφιλές εγχειρίδιο πάνω στην
ανθρώπινη διάνοια, γραµµένο καθαρά για τον
καθηµερινό άνθρωπο, εγκαινίασε µια νέα εποχή
ελπίδας για την ανθρωπότητα και µια νέα
φάση στη ζωή του συγγραφέα της. Ο Ρον δεν
έπαψε, ωστόσο, την έρευνά του, και, καθώς οι
ανακαλύψεις κωδικοποιούνταν προσεχτικά η
µία µετά την άλλη µέχρι τα τέλη του 1951,
γεννήθηκε η εφαρµοσµένη θρησκευτική φιλοσοφία
Σαηεντολογία.
Επειδή η Σαηεντολογία εξηγεί τα πάντα για
τη ζωή, δεν υπάρχει πλευρά της ανθρώπινης
ύπαρξης µε την οποία να µην ασχολήθηκε το
έργο του Λ. Ρον Χάµπαρντ που επακολούθησε.
Ενώ έµενε πότε στις Ηνωµένες Πολιτείες και
πότε στην Αγγλία, η συνεχιζόµενη έρευνά του
προσέφερε λύσεις σε τέτοια κοινωνικά προβλήµατα
όπως τα καταρρέοντα εκπαιδευτικά πρότυπα
και η µάστιγα των ναρκωτικών.
Συνολικά, τα έργα του Λ. Ρον Χάµπαρντ στη
Σαηεντολογία και τη ∆ιανοητική ανέρχονται
στα σαράντα εκατοµµύρια λέξεις µαγνητοφω-
νηµένων οµιλιών, βιβλίων και γραπτών. Όλα
αυτά µαζί αποτελούν την κληρονοµιά µιας ζωής
που έλαβε τέλος στις 24 Ιανουαρίου 1986.
Κι όµως, η εκπνοή του Λ. Ρον Χάµπαρντ µε
κανένα τρόπο δε σήµανε το τέλος· γιατί µε
εκατό εκατοµµύρια βιβλία σε κυκλοφορία
και εκατοµµύρια ανθρώπους να εφαρµόζουν
καθηµερινά την τεχνολογία του για καλυτέρευση,
µπορούµε πραγµατικά να πούµε ότι ο κόσµος
συνεχίζει να µην έχει καλύτερο φίλο απ’αυτόν. ■
27
 ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ
αντιδραστική διάνοια: το µέρος εκείνο της διάνοιας
ενός ατόµου που δεν είναι κάτω από τον έλεγχο της
βούλησής του και που ασκεί δύναµη επιβολής και
κυριαρχίας πάνω στην επίγνωση, στους σκοπούς,
στις σκέψεις, στο σώµα και στις ενέργειές του.
αντιµετωπίζω: κοιτάζω καταπρόσωπο κάποιον ή
κάτι χωρίς να ταράζοµαι ή ν’ αποφεύγω. Η ικανότητα
να αντιµετωπίζει κανείς είναι στην πραγµατικότητα
η ικανότητα να είναι εκεί άνετα και να αντιλαµβάνεται.
διανοητικές εικόνες: τρισδιάστατες εικόνες, τις
οποίες συνθέτει ακατάπαυστα η διάνοια, τη µια
στιγµή µετά την άλλη, µε χρώµα, ήχο και οσµή,
καθώς και άλλων ειδών αισθήσεις και αντιλήψεις.
Περιλαµβάνουν ακόµη και τα συµπεράσµατα ή τους
συλλογισµούς του ατόµου. Είναι εικόνες-αντίγραφα
αποτυπωµένες στη διάνοια του ατόµου, απ’ ό,τι
αντιλήφθηκε κάποτε στο παρελθόν, αν και σε
περιπτώσεις αναισθησίας ή µειωµένης συναίσθησης
δεν εµπίπτουν στο επίπεδο επίγνωσή του.
διαταράσσω: βάζω σε κατάσταση ταραχής ή
αναταραχής.
έγγραµµο: ένα ιδιαίτερο είδος διανοητικής εικόνας
το οποίο αποτελεί πλήρη καταγραφή κάθε αίσθησης
που είναι παρούσα σε µια στιγµή µερικής ή ολικής
«αναισθησίας». Τα έγγραµµα αποθηκεύονται στην
αντιδραστική διάνοια. Βλέπε επίσης διανοητικές
εικόνες και αντιδραστική διάνοια σ’ αυτό το
γλωσσάριο.
ενθήτα: (από τις λέξεις enturbulated theta =
διαταραγµένο θήτα) σηµαίνει διαταραγµένο θήτα·
αναφέρεται ειδικά σε επικοινωνίες που, βασιζόµενες σε
ψέµατα και συγχύσεις, είναι συκοφαντικές, επικριτικές
ή καταστροφικές, σε µια προσπάθεια να καταβάλουν ή
να καταπιέσουν ένα άτοµο ή µια οµάδα. Βλέπε
επίσης διαταράσσω και θήτα σ’ αυτό το γλωσσάριο.
επικοινωνία: ανταλλαγή ιδεών µέσα στο χώρο
ανάµεσα σε δύο άτοµα.
ηθική: ενέργειες τις οποίες επιβάλλει κάποιος στον
εαυτό του για να διορθώσει κάποια συµπεριφορά ή
κατάσταση στην οποία είναι αναµεµειγµένος και η
οποία είναι αντίθετη µε τα ιδεώδη και τα συµφέροντα
της οµάδας του. Είναι κάτι προσωπικό. Όταν κάποιος
είναι ηθικός ή, µε άλλα λόγια, «τηρεί την ηθική»,
αυτό γίνεται µε δική του βούληση και αποφασίζεται
από τον ίδιο.
θήτα: σκέψη ή ζωή. Ο όρος προέρχεται από το
γράµµα θήτα (θ), το οποίο χρησιµοποιούσαν οι
αρχαίοι Έλληνες για να συµβολίσουν τη σκέψη ή
ίσως το πνεύµα. Κάτι που είναι θήτα χαρακτηρίζεται
από λογική, γαλήνη, σταθερότητα, ευτυχία, ευθυµία,
διάρκεια και τους άλλους παράγοντες που ο άνθρωπος
συνήθως θεωρεί επιθυµητούς.
κέις: ένας γενικός όρος για το άτοµο που δέχεται
θεραπεία ή βοήθεια. Χρησιµοποιείται επίσης για να
εκφράσει το σύνολο των συσσωρευµένων
αναστατώσεων, πόνου, αποτυχιών κ.λπ. που υπάρχουν
στην αντιδραστική διάνοια του ατόµου.
Κλήαρ: (από την αγγλική λέξη clear = καθαρός)
ένα ον που έχει απαλλαγεί πλέον από την αντιδραστική
του διάνοια. Βλέπε επίσης αντιδραστική διάνοια σ’
αυτό το γλωσσάριο.
µάζα: τα πραγµατικά υλικά αντικείµενα, οτιδήποτε
έχει υπόσταση.
όµπνωση: µια λέξη η οποία έχει δηµιουργηθεί
από την αγγλική φράση «observing the obvious»
28
(= παρατήρηση του ολοφάνερου)· είναι η πράξη
κατά την οποία ένα άτοµο κοιτάζει ένα άλλο άτοµο
ή αντικείµενο και βλέπει ακριβώς αυτό που βρίσκεται
µπροστά του – όχι ένα συµπέρασµα που βγάζει
σύµφωνα µ’ αυτά που βλέπει.
οντότητα: ύπαρξη. Η οντότητα αναφέρεται επίσης
στην ανάληψη ή επιλογή µιας ταυτότητας. Την
οντότητα την παίρνει κανείς µόνος του ή του τη
δίνουν ή την αποκτάει. Παραδείγµατα οντότητας θα
ήταν το όνοµα ενός ατόµου, το επάγγελµά του, τα
φυσικά του χαρακτηριστικά, ο ρόλος του σ’ ένα
παιχνίδι – καθένα από τα παραπάνω ή όλα µαζί θα
µπορούσαν να ονοµαστούν οντότητα του ατόµου.
παρόντας χρόνος: ο χρόνος που είναι το «τώρα»
και που γίνεται παρελθόν σχεδόν τόσο γρήγορα όσο
παρατηρείται. Είναι ένας όρος που χρησιµοποιείται
σε ελεύθερη απόδοση για να δηλώσει το περιβάλλον
τού τώρα.
ποστιουλέιτ: συµπέρασµα, απόφαση ή επιλογή
σχετικά µε κάτι.
πραγµατικότητα: αυτό που φαίνεται. Η πραγµατικότητα
είναι κατά βάση συµφωνία· ο βαθµός συµφωνίας στον
οποίο φτάνουν οι άνθρωποι. Πραγµατικό είναι αυτό
για το οποίο συµφωνούµε ότι είναι πραγµατικό.
πρόσες: ένα σαφώς καθορισµένο σύνολο οδηγιών ή
σειρά ενεργειών που γίνονται προς επίτευξη ενός
επιθυµητού αποτελέσµατος.
πρόσεσινγκ: µια ειδική µορφή προσωπικής
συµβούλευσης, µοναδική στη Σαηεντολογία, η οποία
βοηθά ένα άτοµο να δει τον εαυτό του και να
αυξήσει την ικανότητα αντιµετώπισης του ίδιου,
όσο και της κατάστασης στην οποία βρίσκεται. Το
πρόσεσινγκ είναι µια ακριβής δραστηριότητα,
οργανωµένη µε µεγάλη λεπτοµέρεια, που περιέχει
ακριβείς διαδικασίες.
Σαηεντολογία: µια εφαρµοσµένη θρησκευτική
φιλοσοφία που αναπτύχθηκε από το Λ. Ρον Χάµπαρντ.
Είναι η µελέτη του πνεύµατος και η ενασχόληση µ’
αυτό, σε σχέση µε το ίδιο, τα σύµπαντα και άλλες
µορφές ζωής. Η λέξη Σαηεντολογία προέρχεται από
τη λατινική λέξη scio, που σηµαίνει «γνωρίζω», και
την ελληνική λέξη λόγος, που σηµαίνει «η λέξη ή η
εξωτερική µορφή µε την οποία εκφράζεται και
γνωστοποιείται η σκέψη». Έτσι, Σαηεντολογία σηµαίνει
να γνωρίζεις πώς να γνωρίζεις.
στοργή: αγάπη, συµπάθεια ή οποιαδήποτε άλλη
συναισθηµατική στάση· βαθµός αρέσκειας. Στοργή,
βασικά, είναι το αν θεωρεί κανείς ως καλή ή κακή
την απόσταση που έχει από κάποιον ή κάτι.
τονική κλίµακα: µια κλίµακα που δείχνει, σε
διαδοχική σειρά, τους συναισθηµατικούς τόνους
που µπορεί να βιώσει ένα άτοµο. Λέγοντας τόνο,
εννοούµε την παροδική ή διαρκή συναισθηµατική
κατάσταση ενός ατόµου. Σ’ αυτή την κλίµακα υπάρχουν
συναισθήµατα τα οποία βιώνουν οι άνθρωποι, όπως
φόβος, θυµός, θλίψη, ενθουσιασµός και άλλα.
υποτιµώ: αντικρούω, υποβιβάζω, αµφισβητώ ή δεν
παραδέχοµαι κάτι που κάποιος άλλος θεωρεί πως
είναι γεγονός.
Χάρτης Κατάταξης, Βαθµίδωσης και Επίγνωσης:
ένας χάρτης µε τον οποίο µπορεί κάποιος να κάνει
ακριβή εκτίµηση της ανθρώπινης συµπεριφοράς και
να προβλέψει τι θα κάνει κάποιο άτοµο. ∆είχνει
επίσης τα διάφορα χαρακτηριστικά που βρίσκουµε
στα διάφορα επίπεδα της τονικής κλίµκας.
 NEW ERA® Publications International ΑpS NEW ERA είναι εµπορικό σήµα και σήµα υπηρεσιών που ανήκει
στη NEW ERA Publications International και είναι
Store Kongensgade 53, 1264, Copenhagen K, Denmark καταχωρηµένο στη ∆ανία και άλλες χώρες.
ISBN 87-7968-259-6 Bridge Publications, Inc. είναι κατοχυρωµένο εµπορικό
© 1998, 2001 L. Ron Hubbard Lilbrary. Όλα τα δικαιώµατα σήµα και σήµα υπηρεσίας στην Καλιφόρνια και ανήκει
κατοχυρωµένα. Η ανατύπωση, η µετάφραση, η αναπαραγωγή, η στην Bridge Publications, Inc.
εισαγωγή ή η διανοµή αυτού του βιβλίου, στο σύνολό του ή εν
µέρει, µε οποιοδήποτε µέσο, συµπεριλαµβανοµένης και της Τυπώθηκε στην Ισπανία.
ηλεκτρονικής ανατύπωσης, αποθήκευσης ή µεταβίβασης, GREEK EDITION
αποτελεί παραβίαση των σχετικών νόµων. Σαηεντολογία,
∆ιανοητική, Celebrity Centre, L. Ron Hubbard, Λ. Ρον Χάµπαρντ
και η υπογραφή του Λ. Ρον Χάµπαρντ είναι εµπορικά σήµατα
και σήµατα υπηρεσιών που ανήκουν στο
Religious Technology Center (Κέντρο Θρησκευτικής ®
Τεχνολογίας) και χρησιµοποιούνται µε την άδειά του.
Μια έκδοση του L. RON HUBBARD
29
 ΤΟ ∆ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΧΑΜΠΑΡΝΤ
και Φυσική 2Υγείας
1Κατάσταση Συµπεριφορά 5πάνω στο
3Συναίσθηµα 4Σεξουαλική 6 7 8
Συµπεριφορά Επίπεδο Έλεγχος Η Αληθινή Επίπεδο Χειρ
Αξία για Ηθικής της
Περιβάλλον την Κοινωνία
________________
Αλήθειας
Στάση σε Σύγκριση µε
Απέναντι στα τη Φανερή
Παιδιά Αξία

Τονική4.0 Εξαιρετικά καλός σε Σχεδόν δεν παθαίνει Ζήλος, Σεξουαλικό ενδιαφέρον

υψηλό αλλά συχνά
Υψηλή αυτοκυριαρχία.
Τολµηρός προς το
Υψηλή αξία. Μπορεί
να επιτευχθεί φανερή
Βασίζει την ηθική
πάνω στη λογική.
Υψηλή αντ
αλήθειας.
Κλίµακα επιχειρήσεις,
εκτέλεση. Ταχύς
κανένα ατύχηµα.
Καµιά ψυχοσωµατική
ενθουσιασµός.
εξυψωµένο σε περιβάλλον. ∆εν του αξία. ∆ηµιουργικός Πολύ υψηλό ηθικό
χρόνος αντίδρασης ασθένεια. Σχεδόν δηµιουργική σκέψη. αρέσει να ελέγχει και εποικοδοµητικός. επίπεδο.
________________ ανθρώπους. Υψηλή
(ανάλογα µε την απρόσβλητος από λογική, ευµετάβλητα
ηλικία). βακτηρίδια. Έντονο ενδιαφέρον για συναισθήµατα.
τα παιδιά.

3.5 Καλός σε Πολύ ανθεκτικός σε Έντονο ενδιαφέρον. Υψηλό ενδιαφέρον Έχει καλή λογική. Μεγάλη αξία για Λαµβάνει υπόψη την Φιλαλήθη
ηθική της οµάδας,
επιχειρήσεις, κοινές λοιµώξεις. για το αντίθετο φύλο. Καλός έλεγχος. την κοινωνία.
εκτέλεση, αθλήµατα. Κανένα κρυολόγηµα. Πίστη. ∆έχεται το αίσθηµα Προσαρµόζει το αλλά την εκλεπτύνει
________________ ________________ της ιδιοκτησίας. περιβάλλον προς και την ανεβάζει πιο
Υπάρχει ελεύθερο όφελος δικό του και ψηλά, στο βαθµό που
ΑΑγάπη για τα συναίσθηµα. των άλλων. το απαιτεί η λογική.
παιδιά. Φιλελεύθερος.
Ήπιο ενδιαφέρον.
3.0 Ικανός για αρκετή Ανθεκτικός σε Ενδιαφέρον για Ελέγχει τις σωµατικές Οποιαδήποτε φανερή
λειτουργίες. Έχει καλή αξία είναι αληθινή
Ακολουθεί την ηθική ∆ηλώνει αλ
ποσότητα δράσης, για λοιµώξεις και την τεκνοποίηση. στην οποία έχει επιφυλακτι
αθλήµατα. ασθένειες. Λίγες ________________ ________________ λογική. Το ελεύθερο αξία. Αρκετή αξία. εκπαιδευτεί, όσο πιο Κοινωνικά
ψυχοσωµατικές συναίσθηµα τίµια γίνεται. Ηθικός.
ασθένειες Ικανοποίηση. Ενδιαφέρον για εξακολουθεί να
τα παιδιά. παρεµποδίζεται.
Επιτρέπει δικαιώµατα
σε άλλους.
∆ηµοκρατικός.
2.5 Σχετικά αδρανής,
αλλά ικανός για
Κατά διαστήµατα
ασθενής. Ευαίσθητος
Αδιαφορία. Αδιαφορία για την
τεκνοποίηση.
Ελέγχει τις σωµατικές
λειτουργίες και
Ικανός για
εποικοδοµητική
Μεταχειρίζεται
την ηθική µε
Ανειλικριν
Αδιάφορο
δράση. σε κοινές ασθένειες. ________________ ________________ µερικές ικανότητες δράση. Σπανίως ανειλικρίνεια. Όχι γεγονότα.
λογικής. ∆εν επιθυµεί µεγάλη ποσότητα. ιδιαίτερα έντιµος ή
Ανία Αµυδρή πολλή ιδιοκτησία. Μικρή αξία. «Καλά ανέντιµος.
ανεκτικότητα προς προσαρµοσµένος».
τα παιδιά.

2.0 Ικανός για Σοβαρές αλλά Εκφρασµένη

αγανάκτηση.
Απέχθεια προς το σεξ· Ανταγωνιστικός και
αποστροφή. καταστροφικός προς
Επικίνδυνος.
Οποιαδήποτε φανερή
Κάτω απ’ αυτό το
σηµείο: αυταρχικός.
Η αλήθεια
διαστρέφεται
καταστροφική και σποραδικές
πολύ µικρή ασθένειες. ________________ τον εαυτό του, τους αξία εξαλείφεται από Μόνιµα και ταιριάξει στο
εποικοδοµητική άλλους και το τη δυνατότητα να ξεδιάντροπα ανταγωνισ
δράση. Γκρινιάζει και περιβάλλον. Επιθυµεί βλάπτει τους άλλους. ανέντιµος όταν
νευριάζει µε τα να διοικεί µε σκοπό να παρουσιάζεται η
παιδιά. πληγώνει. ευκαιρία.

1.5 Ικανός για Ασθένειες που Θυµός. Βιασµός. Συντρίβει ή

καταστρέφει τους
Ανειλικρινής. Βαρύ Κάτω απ’ αυτό Χτυπητά κα
καταστροφική δράση. δηµιουργούνται από Σεξ σαν τιµωρία. µειονέκτηµα. το σηµείο: καταστροφ
εναπόθεση αλάτων ________________ άλλους ή το Πιθανός δολοφόνος. εγκληµατικός. ψέµατα.
(αρθριτικά). (Οι περιβάλλον. Αν Ακόµα κι αν έχει Ανήθικος.
ασθένειες στην Βάναυση µεταχείριση αποτύχει σ’ αυτό, δηλώσει ότι οι Ενεργά ανέντιµος.
των παιδιών. µπορεί να καταστρέψει
περιοχή ανάµεσα στο προθέσεις του είναι Καταστρέφει κάθε
τον εαυτό του.
1,0 και 2,0 Φασίστας. καλές, θα προξενήσει ηθική.
εναλλάσσονται.) καταστροφή.
1.1 Ικανός για ασήµαντες Ενδοκρινικές Ανέκφραστη Ελευθεριότητα, Κανένας έλεγχος
λογικής ή
Ενεργό µειονέκτηµα. Εγκληµατίας στο σεξ.
Αρνητική ηθική.
Έξυπνη κα
πράξεις. και νευρολογικές αγανάκτηση. διαφθορά, σαδισµός, ∆ιαταράσσει τους διαστρέβλω
ασθένειες. ανωµαλίες. συναισθηµάτων, αλλά άλλους. Η φανερή Παραπλανητικά αλήθειας.
________________ ________________ φαινοµενικός οργανικός αξία επισκιάζεται από ανέντιµος χωρίς τα ψέµατα
έλεγχος. Χρησιµοποιεί λογική. Ψευτοηθικές
κρυµµένες κακές δεξιοτεχνί
Φόβος. Χρήση των παιδιών δόλια µέσα για να προθέσεις. δραστηριότητες
για σαδιστικούς ελέγχει τους άλλους,
ειδικά υπνωτισµό. σκεπάζουν τη
σκοπούς. Κοµµουνιστής. διαφθορά της ηθικής.

0.5 Ικανός για σχετικά Χρόνια κακή Θλ3ίψη. Ανικανότητα,

ανησυχία, πιθανές
Στοιχειώδης
µόνο έλεγχος της
Μειονέκτηµα για την
κοινωνία. Πιθανή
Ανύπαρκτο επίπεδο
ηθικής. ∆ε σκέπτεται.
Περιγράφε
γεγονότα χω
ανεξέλεγκτη δράση. λειτουργία οργάνων.
(Επιρρεπής σε προσπάθειες λειτουργίας του δικού αυτοκτονία. Υπακούει καµία αντί
ατυχήµατα). αναπαραγωγής. του σώµατος. Ολοσχερής έλλειψη σ’ οποιονδήποτε. πραγµατικ
________________ ________________ ενδιαφέροντος για τους.
τους άλλους.
Απάθεια. Ανησυχία για τα
παιδιά.

0.1 Ζωντανός σαν

οργανισµός.
Χρόνια ασθενής.
(Αρνείται τροφή).
Βαθύτατη απάθεια. Καµιά προσπάθεια
για τεκνοποίηση.
Κανένας έλεγχος
του εαυτού του,
Υψηλό µειονέκτηµα, Κανένα.
χρειάζεται την
Καµιά αντ

των άλλων, του φροντίδα και τις

περιβάλλοντος. προσπάθειες των
Αυτοκτονία. άλλων χωρίς να
συνεισφέρει
καθόλου.
9Επίπεδο
θάρρους 10Οµιλία:
Μιλάει 11
Ο χειρισµός
της γραπτής
_________________ ή προφορικής
12 Πραγµα- Η Επιµονή
τικότητα 13ικανότητα 14σε µια
(Συµφωνία) χειρισµού της δεδοµένη
15
κτικά
Πόσο Η µέθοδος
κυριολε- 16που
χρησιµοποιεί
17Επίπεδο Ικανότητα Η αξία Πόσο Κατάστα-
ύπνωσης 18εµπειρίας 19 σου ως 20 αρέσεις 21ση των 22 καλά
ευχαρίστησης φίλος στους άλλους υπαρχόντων
Πόσο
γίνεσαι
23∆υνητική ∆υνητική
επιτυχία 24επιβίωση

Οµιλία: Ακούει το επικοινωνίας από υπευθυνότητας πορεία εκλαµβάνονται το άτοµο για να στον παρόντα σου κατανοητός
άτοµο όταν οι δηλώσεις και χειρίζεται τους χρόνο
ενεργεί ως σηµείο οι παρατηρήσεις άλλους.
αναµετάδοσης
Υψηλό επίπεδο ∆υνατή, ικανή, ∆ιαβιβάζει θήτα Ψάχνει για Έµφυτη αίσθηση της Υψηλή δηµιουργική Υψηλή Κερδίζει υποστήριξη Είναι αδύνατο να Θεωρεί ότι η ζωή Εξαίρετη. Αγαπητός από Σε εξαιρετική Πολύ καλά. Εξαίρετη. Εξαίρετη. Τονική 4,0
θάρρους. ταχεία και πλήρης επικοινωνία, διαφορετικές ευθύνης σε όλα τα εµµονή. διαφοροποίηση. µέσω δηµιουργικού υπνωτιστεί χωρίς είναι γεµάτη πολλούς. κατάσταση. Αξιοσηµείωτη Κλίµακα
ανταλλαγή συνεισφέρει σ’ αυτή απόψεις µε σκοπό να δυναµικά. Καλή κατανόηση ενθουσιασµού και ναρκωτικά. απόλαυση. µακροβιότητα.
πεποιθήσεων και Κόβει τις ενθήτα διευρύνει τη δική του όλλων των ζωτικότητας που
ιδεών. γραµµές. πραγµατικότητα. επικοινωνιών, που ενισχύονται από τη
Αλλάζει προσδιορίζεται από λογική.
πραγµατικότητα. τη µόρφωση του
Κλήαρ.
∆είχνει θάρρος σε
λογικούς κινδύνους.
Θα µιλήσει για βαθιά ∆ιαβιβάζει θήτα
ριζωµένες πεποιθήσεις επικοινωνία.
Ικανότητα να
καταλαβαίνει και να
Ικανός να
αναλαµβάνει και να
Μεγάλη εµµονή και
κατεύθυνση προς
Καλή κατανόηση των
δηλώσεων. Κλήαρ
Κερδίζει υποστήριξη
µέσω δηµιουργικής
Είναι δύσκολο να
υπάρξει ύπνωση,
Τον περισσότερο
καιρό θεωρεί ότι η
Πολύ Καλή. Αρκετά αγαπητός. Σε καλή κατάσταση. Καλά. Πολύ καλή. Πολύ καλή. 3,5
και ιδέες. ∆υσανασχετεί µε τις αξιολογεί την σηκώνει το βάρος εποικοδοµητικούς αίσθηση του λογικής και εκτός κι αν το άτοµο ζωή είναι
ενθήτα γραµµές και πραγµατικότητα των ευθυνών. στόχους. χιούµορ. ζωτικότητας. ήδη τελεί υπό την απολαυστική.
Θα δεχτεί βαθιά τις αποκρούει. άλλων µια να αλλάζει επήρεια εγγράµου
ριζωµένες πεποιθήσεις άποψη. ύπνωσης.
και ιδέες. Θα τις λάβει Συγκαταβατικός.
υπόψη του.
Συντηρητική
επίδειξη θάρρους,
Εκφράζει δοκιµαστικά
έναν περιορισµένο
∆ιαβιβάζει
επικοινωνία.
Επίγνωση του Χειρίζεται την Αρκετή εµµονή, αν
πιθανού κύρους µιας ευθύνη µε απρόσεκτο τα εµπόδια δεν είναι
Καλή διαφοροποίηση Προσελκύει την
του νοήµατος των υποστήριξη µέσω
Θα µπορούσε να
υπνωτιστεί, αλλά
Κατά διαστήµατα
έχει την εµπειρία της
Καλή. Σεβαστός από τους
περισσότερους.
Αρκετά καλή. Συνήθως. Καλή. Καλή. 3,0
όπου ο κίνδυνος είναι αριθµό προσωπικών Συντηρητικός. Ρέπει διαφορετικής τρόπο. µεγάλα. δηλώσεων. πρακτικού έχει επίγνωση όταν απόλαυσης.
µικρός. ιδεών. προς µέτρια πραγµατικότητας. συλλογισµού και είναι ξύπνιος.
εποικοδόµηση και Συντηρητική κοινωνικών αρετών.
∆έχεται ιδέες και δηµιουργία. συµφωνία.
πεποιθήσεις αν έχουν
δηλωθεί προσεκτικά.
Ούτε θάρρος ούτε
δειλία. Αµέλεια του
Τυχαία άσκοπη
συνοµιλία.
Απορρίπτει
οποιαδήποτε
Αρνείται να ταιριάξει Πάρα πολύ Αδρανής, λιγοστή
δυο πραγµατικότητες. απρόσεκτος. Ανάξιος συγκέντρωση
∆έχεται πολύ λίγα
πράγµατα,
Αδιάφορος για την Μπορεί να
υποστήριξη από τους αποτελέσει
Βιώνει στιγµές
ευχαρίστησης.
Καλούτσικη. Αρεστός σε λίγους. ∆είχνει κάποια
αµέλεια.
Μερικές φορές
παρανοηµένος..
Αρκετή. Αρκετή. 2,5
κινδύνου. επικοινωνία Αδιαφορεί για τη εµπιστοσύνης. προσοχής. κυριολεκτικά ή όχι. άλλους. αντικείµενο Χαµηλή
υψηλότερου ή σύγκρουση Έχει την τάση να υπνωτισµού, ως επί συναισθηµατική
Ακούει µε προσοχή χαµηλότερου τόνου. πραγµατικότητας. κυριολεκτεί σχετικά το πλείστον όµως ένταση.
µόνο συνηθισµένες Υποτιµάει την αξία Πολύ αδιάφορος για µε το χιούµορ. είναι σε εγρήγορση.
υποθέσεις. των επειγουσών να συµφωνήσει ή να
αναγκών. διαφωνήσει.
Αντιδραστικός,
παράλογες επιθέσεις
Μιλάει µε απειλές.
Υποτιµάει άλλους
Ασχολείται µε
εχθρική ή απειλητική
Προφορική
αµφισβήτηση.
Χρησιµοποιεί την
ευθύνη για να
Εµµονή προς την
καταστροφή των
∆έχεται
παρατηρήσεις του
Γκρινιάζει και
επικρίνει απότοµα,
Αντιτίθεται κάπως,
αλλά µπορεί να
Περιστασιακά,
βιώνει κάποια
Μικρή. Σπανίως αρεστός. Μεγάλη αµέλεια. Συχνά
παρανοηµένος.
Μικρή. Μικρή. 2,0
προς τον κίνδυνο. ανθρώπους. επικοινωνία. Αφήνει Υπεράσπιση της προωθήσει τους εχθρών. Καµιά τόνου 2,0 για να απαιτεί υπνωτιστεί. ευχαρίστηση σε
µόνο ένα µικρό ποσό δικής του δικούς του σκοπούς. επιοικοδοµητική κυριολεκτικά. υπακοή στις εξαιρετικές στιγµές.
θήτα να διαβιβαστεί. πραγµατικότητας. εµµονή κάτω από επιθυµίες του.
Ακούει τις απειλές. Επιχειρεί να αυτό το σηµείο.
Κοροϊδεύει ανοιχτά υπονοµεύει τους
τη θήτα οµιλία. άλλους. ∆ιαφωνεί.
Ασυλλόγιστη
ανδρεία, που
Μιλάει µόνο για θάνατο, ∆ιαστρέφει την
καταστροφή, µίσος.
Καταστρέφει την
επικοινωνία σε ενθήτα, ενάντια
Αναλαµβάνει ευθύνη Καταστροφική
µε σκοπό να εµµονή, αρχίζει
∆έχεται
ανησυχητικές
Χρησιµοποιεί Αντιτίθεται έντονα Σπάνια βιώνει
απειλές, τιµωρία και στις παρατηρήσεις, ευχαρίστηση.
Βέβαιο παθητικό. Ανοιχτά µη αρεστός
από τους
Συχνά διαλυµένα.
Ελαττωµατική
Συνέχεια
παρανοηµένος.
Συνήθως αποτυχία. Πρώιµος θάνατος. 1,5
άσχετα µε το αρχικό
συνήθως ζηµιώνει περιεχόµενο. πραγµατικότητα. καταστρέψει. δυνατά, εξασθενίζει παρατηρήσεις ανησυχητικά ψέµατα αλλά τις αφοµοιώνει. περισσότερους. επιδιόρθωση.
τον ίδιο. Ακούει µε προσοχή «Κάνεις λάθος». γρήγορα. κυριολεκτικά. για να κυριαρχεί
µόνο για θάνατο και ∆ιαφωνεί µε την Ενοχλητική αίσθηση στους άλλους.
Σταµατάει τη θήτα
καταστροφή. επικοινωνία. ∆ιαβιβάζει πραγµατικότητα των του χιούµορ.
Καταστρέφει τις θήτα ενθήτα επικοινωνία και τη άλλων.
γραµµές. διαστρέφει.

Περιστασιακά,
ύπουλα δείγµατα
Μιλάει µε φαινοµενικό Αναµεταδίδει µόνο
θήτα, αλλά έχει κακή κακεντρεχή
Αµφιβολία για τη
δική του
Ανίκανος,
ιδιότροπος,
Ταλάντευση σε
οποιαδήποτε πορεία.
∆εν αποδέχεται
καµία παρατήρηση.
Εκµηδενίζει τους άλλους Σε µόνιµη ελαφρά
για να τους φέρει σε ένα ύπνωση, αντιτίθεται
Η περισσότερη
ευθυµία είναι
Επικίνδυνο
παθητικό.
Γενικά
περιφρονηµένος.
Άσχηµη. Σε άσχηµη Καµία πραγµατική
κατάσταση. κατανόηση.
Σχεδόν πάντα
αποτυγχάνει.
Σύντοµη. 1,1
δράσης, αλλά κατά τ’ πρόθεση. επικοινωνία. πραγµατικότητα. ανεύθυνος. Πολύ φτωχή Η τάση να δέχεται τα επίπεδο όπου µπορεί να όµως. επιβεβληµένη.
τους χρησιµοποιήσει.
άλλα είναι δειλός. Ακούει µε προσοχή λίγα Ανασφάλεια. συγκέντρωση πάντα κυριολεκτικά Πλάγια και δόλια µέσα.
Ανέφικτη
πράγµατα ∆∆ κυρίως τις Κόβει γραµµές Αµφιβολία για την προσοχής. αποφεύγεται µε Υπνωτισµός, πραγµατική
µηχανορραφίες, τα επικοινωνίας. ∆εν ενάντια Επιπόλαιος. βεβιασµένο χιούµορ. κουτσοµπολιό. Επιδιώκει ευχαρίστηση.
κουτσοµπολιά, τα αναµεταδίδει. πραγµατικότητα. να ελέγχει µε κρυφό
ψέµατα. τρόπο.
Πλήρης δειλία. Μιλάει πολύ λίγο και ∆ίνει λίγη προσοχή
µόνο σε απαθείς στην επικοινωνία.
Ντροπή, ανησυχία,
ισχυρή αµφιβολία για
Καµία. Κάπου κάπου εµµονή Κυριολεκτική
προς την αποδοχή
∆ιαταράσσει τους
άλλους για να τους
Υπνωτίζεται πολύ
εύκολα. Κάθε
Καµία. Πολύ µεγάλο
παθητικό.
Όχι αρεστός. Από
µερικούς µόνο
Σε πολύ κακή
κατάσταση γενικά.
Καθόλου
κατανοητός.
Ολοσχερής
αποτυχία.
Θάνατος σύντοµα. 0,5
τόνους. ∆εν αναµεταδίδει. τη δική του αυτοκαταστροφή. οποιασδήποτε ελέγχει. Ζητάει παρατήρηση µπορεί συµπόνια.
πραγµατικότητα. παρατήρησης που έλεος. Υπερβολικά αν είναι µια «θετική
Εύκολα επιβάλλεται ταιριάζει στον τόνο ψέµατα για να υποβολή».
Ακούει λίγο: κυρίως πάνω του η του. κερδίσει συµπόνια.
για απάθεια ή έλεος. πραγµατικότητα των
άλλων.
Καµιά αντίδραση. ∆εν µιλάει. ∆εν αναµεταδίδει.
∆εν έχει επίγνωση
Αποτραβιέται
τελείως όταν υπάρχει
Καµία. Καµία. Πλήρης
κυριολεκτική
Προσποιείται το
νεκρό, έτσι ώστε οι
Είναι το ίδιο µε ένα
υπνωτισµένο άτοµο
Καµία. Πλήρες παθητικό. ∆εν τον
λογαριάζουν.
Καµία επίγνωση ότι
κατέχει κάτι.
∆εν του δίνουν καµία Καµία προσπάθεια.
προσοχή. Πλήρης αποτυχία.
Σχεδόν νεκρός. 0,1
της επικοινωνίας. συγκρουόµενη αποδοχή. άλλοι να νοµίζουν ότι όταν είναι
∆εν ακούει. πραγµατικότητα. δεν είναι επικίνδυνος «ξύπνιος».
Καµία και να φύγουν.
πραγµατικότητα.