เซต

1.เซต เปป็ นคคคำททที่ใชช้บบ่งบอกถถึงกลบ่ลุ่มของสสที่งตบ่คำง ๆ และเมมที่อกลบ่คำวถถึง

กลบ่ลุ่มใดแลช้ว สคำมคำรถทรคำบไดช้แนบ่นอนวบ่คำสสที่งใดอยบ่ยู่ในกลบ่ลุ่มและสสที่งใดไมบ่อยบ่ยู่
ในกลบ่ลุ่ม เชบ่น
เซตของสระในภคำษคำออังกฤษ หมคำยถถึง กลบ่ลุ่มของออักษร a, e,
i, o และ u
เซตของจคคำนวนนอับททที่นช้อยกวบ่คำ 10 หมคำยถถึง กลบ่ลุ่มของตอัวเลข
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 และ 9
สสที่ ง ททที่ อ ยบ่ยู่ ใ น เ ซ ต เ รท ย ก วบ่ คำ ส ม คำ ชส ก (element ห รม อ
members)
2.การเขขียนเซต กคำรเขทยนเซตอคำจเขทยนไดช้สองแบบ คมอ
2.1 การเขขี ย นเซตแบบแจกแจงสมาชชิ ก (Tabular From)
โดยเขทยนสมคำชสกทลุ่กตอัวของเซตลงในเครมที่องหมคำยวงเลป็บปท กกคำ และใชช้
เครมที่องหมคำยจลุ่ลภคำค ( , ) คอัที่นระหวบ่คำงสมคำชสกแตบ่ละตอัว เชบ่น
เซตของจคคำนวนนอับททที่นช้อยกวบ่คำ 7 เขทยนแทนดช้วย {1, 2, 3,
4, 5, 6}
เซตของพยอัญชนะไทย 5 ตอัวแรก เขทยนแทนดช้วย {ก, ข,
ฃ, ค, ฅ}
เซตของจคคำนวนคบ่ยู่ตอังตั้ แตบ่ 2 ถถึง 10 เขทยนแทนดช้วย {2, 4,
6, 8, 10}
 2.2 เขขี ย นเซตแบบบอกเงงงื่ อนไข (Builder Form) ใชช้
ตอัวแปรเขทยนแทนสมคำชสกของเซต แลช้วบรรยคำยสมบอัตสของสมคำชสกททที่อยบ่ยู่
ในรยู่ปของตอัวแปร เชบ่น

{x | x เปป็ นสระในภคำษคำออังกฤษ }
อบ่คำนวบ่คำ เซตของ x โดยททที่ x เปป็ นสระในภคำษคำออังกฤษ
{x | x เปป็ นเดมอนแรกและเดมอนสลุ่ดทช้คำยของปท }
อบ่คำนวบ่คำ เซตของ x โดยททที่ x เปป็ นเดม อ นแรกและเดม อ น
สลุ่ดทช้คำยของปท
เครมที่องหมคำย “ | ” แทนคคคำวบ่คำ โดยททที่
ในกคำรเขทยนเซตแบบแจกแจงสมคำชสกนอัน
ตั้ จะใชช้จลุ่ดสคำมจลุ่ด ( . . .
) เพมที่อแสดงวบ่คำมทสมคำชสกอมที่น ๆ ซถึที่งเปป็ นททที่เขช้คำใจกอันทอัที่วไปวบ่คำมทอะไรบช้คำงททที่
อยบ่ยู่ในเซต เชบ่น
{1, 2, 3, . . ., 10} สอัญลอักษณณ์ . . . แสดงวบ่คำมท 4, 5, 6,
7, 8 และ 9 เปป็ นสมคำชสกของเซต
{วอันจอันทรณ์ , ออังคคำร, พลุ่ธ, . . ., อคำทสตยณ์ } สอัญลอักษณณ์ . . .
แสดงวบ่คำมทวอันพฤหอัสบดท วอันศลุ่กรณ์ และวอันเสคำรณ์ เปป็ นสมคำชสกของเซต
3.สสัญลสักษณณ์แทนเซต
 ในกคำรเขทยนเซตโดยทอัที่วไปจะแทนเซตดช้วยออักษรภคำษคำออังกฤษ
ตอัวพสมพณ์ใหญบ่ เชบ่น A, B, C และแทนสมคำชสกของเซตดช้วยตอัวพสมพณ์เลป็ก
เชบ่น a, b, c เชบ่น
A = {1, 4, 9, 16, 25, 36} หมคำยถถึ ง A เปป็ นเซตของ
กคคำลอังสองของจคคำนวนนอับหกจคคำนวนแรก
4.สมาชชิกของเซต
จะใชช้ สอั ญ ลอั ก ษณณ์ “  ” แทนคคคำ วบ่ คำ เปป็ นสมคำชส ก หรม อ อยบ่ยู่ ใ น
เชบ่น
A = {1, 2, 3, 4}
จะไดช้วบ่คำ 1 เปป็ นสมคำชสกของ A หรมออยบ่ยู่ใน A เขทยนแทน
ดช้วย 1  A
3 เปป็ นสมคำชส ก ของ A หรม อ อยบ่ยู่ ใ น A เขท ย นแทน
ดช้วย 3  A
คคคำ วบ่คำ “ไมบ่เ ปป็ นสมคำชสก ของ” หรม อ “ไมบ่ อ ยบ่ยู่ ใน” เขท ยนแทน
ดช้วยสอัญลอักษณณ์ “  ” เชบ่น
5 ไมบ่ เ ปป็ นสมคำชส ก ของ A หรม อ ไมบ่ อ ยบ่ยู่ ใ น A เขท ย น
แทนดช้วย 5  A
7 ไมบ่ เ ปป็ นสมคำชส ก ของ A หรม อ ไมบ่ อ ยบ่ยู่ ใ น A เขท ย น
แทนดช้วย 7  A
สคคำ หรอั บ เซต A ซถึที่ ง มท ส มคำชส ก 4 ตอั ว เรคำจะใชช้ n(A) เพมที่ อ
บอกจคคำนวนสมคำชสกของเซต A นอัที่นคมอ n(A) = 4
 5. สสับเซต
1. เซต A เปป็ นสอับเซตของเซต B กป็ตบ่อเมมที่อ สมคำชสกทลุ่กตอัว
ของเซต A เปป็ นสมคำชสกของเซต B เขทยนแทนดช้วย A  B
2. เซต A ไมบ่เปป็ นสอับเซตของเซต B กป็ตบ่อเมมที่อ มทสมคำชสก
อยบ่คำงนช้อยหนถึที่งตอัวของเซต A ททที่ไมบ่เปป็ นสมคำชสกของเซต B เขทยนแทน
ดช้วย A  B

6. เอกภพสสัมพสัทธณ์ (Relative Universe)

ในกคำรเขทยนเซตแบบบอกเงมที่อนไขของสมคำชสก จะตช้องกคคำหนดเซต
ขถึน
ตั้ มคำหนถึที่งเซตเรทยกวบ่คำ เอกภพสสัมพสัทธณ์ เขทยนแทนดช้วย U โดย
มทขช้อตกลงวบ่คำ เมมที่อกลบ่คำวถถึงสมคำชสกของเซตใด ๆ จะไมบ่กลบ่คำวถถึงสสที่ง
อมที่นททที่นอกเหนมอจคำกสมคำชสกในเอกภพสอัมพอัทธณ์
ตสัวอยย่างทขีงื่ 1 กคคำหนด U = {x | x เปป็ นพยอัญชนะในภคำษคำไทย}
และ
A = {x | x เปป็ นพยอัญชนะในภคำษคำไทย 3 ตอัวแรก}
จงเขทยนเซต A แบบแจกแจงสมคำชสก
วชิธขีททา U = {ก, ข, ค, . . ., ฮ}
 A = {ก, ข, ค}
ตสัวอยย่างทขีงื่ 2 กคคำหนด U = {1, 2, 3, . . . } และ B = {x |
x เปป็ นจคคำนวนนอับททที่นช้อยกวบ่คำ 5}
จงเขทยนเซต B แบบแจกแจงสมคำชสก
วชิธขีททา  U = {1, 2, 3, . . . }
  B = {1, 2, 3, 4}

แผนภาพเวนนณ์-ออยเลอรณ์ (Venn-Euler Diagram)

แผนภคำพของเวนนณ์-ออยเลอรณ์ เปป็ นแผนภคำพททที่ใชช้แสดงควคำม

เกทที่ยวขช้องของเซต เพมที่อชบ่วยในกคำรคสดคคคำนวณหรมอแกช้ปอัญหคำ ซถึงที่ ตอัวชมที่อ
แผนภคำพตคำมชมที่อของนอักคณสตศคำสตรณ์คมอ เวนนณ์และออยเลอรณ์ กคำร
เขทยนแผนภคำพเวนนณ์-ออยเลอรณ์ มทวสธทกคำรเขทยนดอังนท ตั้
ใหช้ เอกภพสอัมพทธณ์ U แทนดช้วยรยู่ปสทที่เหลทที่ยมผมนผช้คำหรมอรยู่ปปส ด
ใด ๆ
เซต A, B, C, . . . ซถึงที่ เปป็ นสอับเซตของ U แทนดช้วยวงกลม
วงรท หรมอรยู่ปปส ดอมที่น ๆ โดยใหช้เซต A, B, C, . . . อยบ่ยู่ใน U ดอัง
ตอัวอยบ่คำง

ตสัวอยย่างทขีงื่ 3 กคคำหนด U = {1, 2, 3, . . .} , A = {1, 2, 3, 4,

5} และ B = {2, 4, 6, 8}
จงเขทยนแผนภคำพของเวนนณ์-ออยเลอรณ์แทนเซต
วชิธขีททา  เซต A และเซต B มทสมคำชสกรบ่วมกอันคมอ 2 และ 4
ซถึที่งสคำมคำรถเขทยนแผนภคำพ
แทนเซต A และ B ไดช้ดอังนท ตั้
U
A 1 6
3 2
5 4 8
B

8. ยยูเนขียน
บทนชิยาม ยยู่เนทยนของเซต A และเซต B คมอเซตททที่ประกอบดช้วย
สมคำชสกของ
เซต A หรมอของเซต B หรมอทอังตั้ สองเซต
ยยู่เนทยนของเซต A และเซต B เขทยนแทนดช้วย A  B
และสอัญลอักษณณ์ยยู่เนทยนของเซต A และเซต B คมอ
A  B = {x | x  A หรมอ x  B หรมอ x เปป็ นสมคำชสกของ
ทอังตั้ สองเซต}
 สรรุป
ประกอบดช้วยสมคำชสกของเซต A
เซต A และเซต B เขทยนแทนดช้วย
ยยู่เนทยนของเซต A และเซต B คมอ เซตททที่
หรมอเซต B หรมอทอังตั้ สองเซต ยยู่เนทยนของ
AB

A  B = {x | x  A หรมอ x  B หรมอ x เปป็ น

สมคำชสกทอังตั้ สองเซต

9. อชินเตอรณ์เซกชสัน
บทนชิยาม อสนเตอรณ์เซกชอันของเซต A และเซต B คมอเซตททที่
ประกอบดช้วยสมคำชสก
ททที่อยบ่ยู่ทงอั ตั้ ในเซต A และเซต B อสนเตอรณ์เซกชอันของเซต A
และเซต B
เขทยนแทนดช้วย A  B
สอัญลอักษณณ์อสนเตอรณ์เซกชอันของ A และ B คมอ
A  B = {x | x  A และ x  B }

สรรุ ป อสน เตอรณ์ เซกชอั นของเซต A และเซต B

คมอ เซตททที่ประกอบไปดช้วยสมคำชสก
 ททที่อยบ่ยู่ทอังตั้ ในเซต A และเซต B อสนเตอรณ์
เซกชอันของเซต A และเซต B
เขทยนแทนดช้วย A  B

A  B = { x | x  A และ x 
B

10. คอมพลขีเมนตณ์
บทนชิยาม คอมพลทเมนตณ์ของเซต A คมอ เซตของทลุ่กสมคำชสกใน
เอกภพสอัมพอัทธณ์ U ททที่ไมบ่อยบ่ยู่ใน A เขทยนแทน
/
คอมพลทเมนตณ์ของเซต A ดช้วย A
สอัญลอักษณณ์คอมพลทเมนตณ์ของเซต A คมอ
/
A = {x | x  U และ x  A}

ตสัวอยย่างคอมพลขีเมนตณ์ของเซตตย่าง ๆ ทขีก
งื่ ทาหนดใหห
 คอมพลขีเมนตณ์
ขหอ เซตทขีงื่กทาหนดใหห เอกภพสสัมพสัทธณ์ (U)
ของเซตทขีงื่
ท
กทาหนดใหห
ขีงื่
/
1 A = {1, 2, 3, 5} U = {1, 2, 3, . . . , A = {4, 6, 8,
10} 9, 10}
/
2 A = {2, 4, 6, 8, U = {2, 4, 6, 8, 10, A = {14}
10, 12} 12, 14}
/
3 B = {1, 3, 5, 7, U = {1, 3, 5, 7, 9, B = {15, 17}
9, 11, 13} 11, 13, 15, 17}
/
4 B = {6, 7} U = {1, 2, 3, 4, 5, 6, B = {1, 2, 3,
7, 8} 4, 5, 8}
/
5 C = {1, 2} U = {1, 2, 3, 4, 5, 6} C = {3, 4, 5,
6}
/
6 C = {0, 1, 2} U = {0, 1, 2, 3, 4, 5, C = {3, 4, 5,
6, 7} 6, 7}

จคำกตคำรคำงพบวบ่ คำ คอมพลท เ มนตณ์ ข องเซตใด ๆ คม อ เซตททที่ มท

สมคำชสกอยบ่ยู่ใน U แตบ่ไมบ่อยบ่ยู่ในเซตนอัน
ตั้ ๆ เชบ่น คอมพลทเมนตณ์ของเซต
A คมอ เซตททที่มทสมคำชสก อยบ่ยู่ใน U แตบ่ไมบ่ อยบ่ยู่ ใน A คอมพลท เมนตณ์ ข อง
/
เซต A เขทยนแทนดช้วย A
/
A = {x | x  U และ x  A}
 11. ผลตย่าง
บทนชิยาม ผลตบ่คำงของเซต A และเซต B คมอ เซตของทลุ่กสมคำชสก
ของเซต A ททที่ไมบ่เปป็ นสมคำชสกของเซต B เขทยนแทน
ผลตบ่คำงของเซต A และ B ดช้วย A – B
สอัญลอักษณณ์ผลตบ่คำงของเซต A และเซต B คมอ
A–B = {x | x  A และ x  B}
ผลตบ่คำงของเซต A และเซต B คมอเซตททที่มทสมคำชสกทลุ่กตอัวอยบ่ยู่ในเซต
A แตบ่ไมบ่อยบ่ยู่ในเซต B

ตสัวอยย่างผลตย่างของเซตสองเซตใด ๆ ทขีก
งื่ ทาหนดใหห

ผลตย่างของเซต A
ขหอ เซต A เซต B
และเซต B
ทขีงื่
(A – B)

1 A = {1, 2, 3, B = {1, 2, 3} {4, 5}

 4, 5}

2 A = {2, 4, 6, B = {2, 4} {6, 8, 10}

8, 10}

3 A = {a, b, c, B = {a, b} {c, d}

d}

4 A = {a, e, i, o, B = {o, u} {a, e, i}

u}

5 A = {7, 8, 9, B = {8, 9, {7, 11}

10, 11} 10}

6 A = {20, 21, B = {22, 23} {20, 21}

22, 23}

จคำกตคำรคำงพบวบ่คำ ผลตบ่คำงของเซต A และเซต B คมอเซตททที่มท

สมคำชสกทลุ่กตอัวอยบ่ยู่ในเซต A แตบ่ไมบ่อยบ่ยู่ในเซต B เขทยนแทนดช้วย A –
B
A–B = { x | x  A และ x  B}
 จทานวนสมาชชิกของเซตจทากสัด

จคคำ นวนสมคำชส ก ของเซตจคคำ กอั ด A ใด ๆ จะเขท ย นแทนดช้ ว ย

สอัญลอักษณณ์ n(A) ซถึที่งสคำมคำรถแยกโจทยณ์ปอัญหคำเกทที่ยวกอับจคคำ นวนสมคำชสก
ของเซตจคคำกอัดไดช้ดอังนท ตั้
1. ถช้ คำ A และ B เปป็ นเซตจคคำ กอั ด จคคำ นวนสมคำชส ก ของเซต A  B
หรมอ n(A  B) จะหคำไดช้จคำก

n(A  B) = n(A) + n(B) – n(A  B)

ตสัวอยย่างทขีงื่ 1 กคคำหนด A = {1, 2, 3, 4, 5} และ B = {3, 4, 6, 7,

8} จงหคำ n(A  B)
วชิธขีททา จคำก n(A  B) = n(A) + n(B) – n(A 
B)
จคำกโจทยณ์ จะไดช้ n(A) = 5 , n(B) = 5 , n(A  B) =
2
แทนคบ่คำ n(A  B) = 5+5–2
= 8

ซถึที่งเขทยนแผนภคำพไดช้ดอังนท ตั้
U
 A B AB = {1, 2, 3,
4, 5, 6, 7, 8}
1 2 3 6
5 47 8  n(A  B) = 8

2. ถช้คำ A และ B เปป็ นเซตจคคำกอัดททที่ไมบ่มทสมคำชสกรบ่วมกอัน (A  B = )

n(A  B) = n(A) + n(B)

ตสัวอยย่างทขีงื่ 2 กคคำหนด A = {1, 2, 3, 4} และ B = {5, 6 ,7} จงหคำ n(A

 B)

วชิธขีททา จคำก n(A  B) = n(A) + n(B)

จคำกโจทยณ์ จะไดช้ n(A) = 4 , n(B) = 3
แทนคบ่คำ n(A  B) = 4+3
= 7
เขทยนแผนภคำพไดช้ดอังนท ตั้

A B A  B = {1, 2,
3, 4, 5, 6, 7}
1 2 7 n(A  B)
= 7
 3 4 6

3. ถช้คำ A, B และ C เปป็ นเซตจคคำกอัด จคคำนวนสมคำชสกของเซต AB

 C หรมอ n(A  B  C) จะหคำไดช้จคำก

n(A  B  C) = n(A) + n(B) + n(C) – n(A  B) – n(A  C)

– n(B  C) + n(A  B  C)

ตสัวอยย่างทขีงื่ 3 กคคำ หนด A = {1, 2, 3, 4, 5}, B = {3, 5, 6, 7}

และ C = {3, 6, 4, 8}
จงหคำ n(A  B  C)
วชิธขีททา จคำก n(A  B  C) = n(A) + n(B) + n(C) – n(A 
B) – n(A  C) – n(B  C)
+ n(A  B  C)
จคำกโจทยณ์ จะไดช้ n(A) = 5 , n(B) = 4 , n(C) = 4
A  B = {3, 5} , n(A  B) = 2
A  C = {3, 4} , n(A  C) = 2
B  C = {3, 6} , n(B  C) = 2
A  B  C = {3} , n(A  B  C) = 1
 แทนคบ่ คำ n(A  B  C) = 3+4+4–2–2–2+1
= 8
เขทยนแผนภคำพไดช้ดอังนท ตั้
U
A B
1 5 7
2 3
4 6
8
C

จคำกแผนภคำพ A  B  C = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8}
 n(A  B  C) = 8
ตสัวอยย่างทขีงื่ 4 นอักเรทยนชอัน
ตั้ ม. 5 โรงเรทยนแหบ่งหนถึที่ง จคคำนวน 100 คน
ไดช้รอับรคำงวอัลเรทยนดท 20 คน
ไดช้รอับรคำงวอัลมคำรยคำทดท 30 คน ในจคคำ นวนนทไตั้ ดช้รอับรคำงวอัลทอังตั้
สองประเภท 10 คน
จงหคำ
1. จคคำนวนนอักเรทยนทอังตั้ หมดททที่ไดช้รอับรคำงวอัล
2. จคคำนวนนอักเรทยนททที่ไมบ่ไดช้รอับรคำงวอัล
วชิธขีททา ใหช้ A แทน เซตของนอักเรทยนททที่ไดช้รอับรคำงวอัลเรทยนดท
B แทน เซตของนอักเรทยนททที่ไดช้รอับรคำงวอัลมคำรยคำทดท
 จคำกโจทยณ์ จะไดช้ n(A) = 20 , n(B) = 30 , n(A  B) =
10
จคำก n(A  B) = n(A) + n(B) + n(A  B)
แทนคบ่คำ n(A  B) = 20 + 30 – 10
= 40
จคคำนวนนอักเรทยนททที่ไมบ่ไดช้รอับรคำงวอัล = 100 – 40 = 60
จคคำนวนนอักเรทยนทอังตั้ หมดททที่ไดช้รอับรคำงวอัล = 40

แบบฝฝึ กทสักษะ
คทาชขีแ
ชี้ จง ใหช้นอักเรทยนเตสมคคคำ ตอบลงในชบ่องวบ่คำงแตบ่ละขช้อตบ่อไปนทใตั้ หช้
ถยู่กตช้องสมบยู่รณณ์
1. กคคำ หนดแผนภคำพเวนนณ์ -ออยเลอรณ์ และ
จคคำนวนสมคำชสก
U ในเซตใหช้ จงหคำ
A B 1.1 n(A) =
……………………………………..
21 5 31 1.2 n(B) =
……………………………………..
1.3 n(A  B) =
………………………………
 1.4 n(A  B) =
………………………………
2. กคคำ หนดแผนภคำพเวนนณ์ -ออยเลอรณ์ และ
จคคำนวนสมคำชสก
U ในเซตใหช้ จงหคำ
A B 2.1 n(A) = …………… 2.2
n(B) = ……….….
13 6 12 2.3 n(C) = …………...
2.4 n(A  B) = ……
5 2 3 2.5 n(A  C) = ……..
2.6 n(B  C) = ……
2.7 n(A  B  C) =
………………………..
10 C 2.8 n(A  B  C) =
………………………..

3. นอั ก เรท ย นชอั ตั้น ม. 4 โรงเรท ย นแหบ่ ง หนถึที่ ง มท 300 คน ชอบเรท ย น

ฟส สสกสณ์ 150 คน ชอบเรทยนเคมท
200 คน และชอบเรทยนทอังตั้ ฟส สสกสณ์และเคมท 110 คน จงหคำ
3.1นอักเรทยนททที่เรทยนฟส สสกสณ์วสชคำเดทยว มท …………… คน
3.2นอักเรทยนททที่เรทยนเคมทวสชคำเดทยว มท ………………. คน
 3.3นอักเรทยนททที่ไมบ่เลมอกเรทยนทอังตั้ สองวสชคำ มท ………………… คน

ระบบจทานวนจรชิง

โครงสรหางของระบบจทานวน

ในวสชคำคณสตศคำสตรณ์ จคคำนวนและตอัวเลขเปป็ นองคณ์ประกอบหนถึที่งใน

กคำรศถึกษคำวสชคำคณสตศคำสตรณ์ ดอังนอัน
ตั้ เรคำจถึงตช้องศถึกษคำและทคคำควคำมเขช้คำใจ
เกทที่ยวกอับจคคำนวนชนสดตบ่คำง ๆ รวมทอังตั้ ควคำมสอัมพอันธณ์เกทที่ยวขช้องกอันของ
จคคำนวนชนสดตบ่คำง ๆ ดอังนท ตั้

1. จทานวนนสับหรงอจทานวนเตต็มบวก (Positive Integer)

 จคคำนวนนอับหรมอจคคำนวนธรรมชคำตสหรมอจคคำนวนเตป็มบวก หมคำยถถึง
จคคำนวนททที่ใชช้ในชทวสตประจคคำวอัน ไดช้แกบ่ จคคำนวน 1, 2, 3, 4, 5, … เรมที่อย ๆ
ไปไมบ่มทททที่สน
ส ตั้ สลุ่ด
ตสัวประกอบของจทานวนนสับ (Factor)
ตสัวประกอบของจทานวนนสับใด ๆ คมอ จคคำนวนนอับทอังตั้ หลคำยททที่หคำร
จคคำนวนนอัน
ตั้ ไดช้ลงตอัว
ถช้คำ a, b, c เปป็ นจคคำนวนนอับ และ a = b x c แลช้วเรคำจะเรทยก b
และ c วบ่คำเปป็ นตอัวประกอบของ a ตอัวอยบ่คำงเชบ่น ตอัวประกอบของ 12
คมอ จคคำนวนทลุ่กจคคำนวนททที่หคำร 12 ไดช้ลงตอัว ไดช้แกบ่ 1, 2, 3, 4, 6, 12
จทานวนเฉพาะบวก (Prime Number)
จคคำนวนเฉพคำะบวก คมอ จคคำนวนนอับททที่ไมบ่ใชบ่ 1 และ ไมบ่มทจคคำนวนนอับ
อมที่นใดหคำรลงตอัวอทก นอกจคำก 1 และตอัวมอันเอง จคคำนวนเฉพคำะบวก
ไดช้แกบ่ 2, 3, 5, 7, 11 , 13, 17 เปป็ นตช้น
1.1 การแยกตสัวประกอบของจทานวนนสับ
กคำรแยกตอัวประกอบของจคคำนวนนอับใด ๆ คมอ กคำรเขทยนประโยคททที่
แสดงจคคำนวนนอัน
ตั้ ๆ ในรยู่ปกคำรคยู่ณขอตอัวประกอบเฉพคำะ
ตสัวหารรย่วมมากทขีงื่สรุด (ห.ร.ม.)
ตอัวหคำรรบ่วมมคำกททที่สลุ่ดของจคคำนวนนอับใด ๆ คมอ จคคำนวนนอับททที่
มคำกททที่สลุ่ดททที่นคคำไปหคำรจคคำนวนนอัน
ตั้ ๆ ไดช้ลงตอัว
ตสัวคยูณรย่วมนหอยทขีงื่สรุด (ค.ร.น)
 ตอัวคยู่ณรบ่วมนช้อยททที่สลุ่ดของจคคำนวนนอับใด ๆ คมอ จคคำนวนนอับททที่
นช้อยททที่สลุ่ดททที่จคคำนวนนอัน
ตั้ ๆ หคำรไดช้ลงตอัว ควคำมสอัมพอันธณ์ของ ห.ร.ม. และ
ค.ร.น. ของจคคำนวนนอับ 2 จคคำนวน

ห.ร.ม. x ค.ร.น. = ผลคยู่ณของเลข 2 จคคำนวน

2. จทานวนเตต็มศยูนยณ์ (Zero)

จคคำนวนเตป็มศยู่นยณ์ไมบ่ใชบ่จคคำนวนนอับ จคคำนวนนอับจคคำนวนแรกเรสที่มตช้นททที่
1 ไมบ่ใชบ่ 0 เรคำจะไมบ่พยู่ดวบ่คำเรคำมทเงสน 0 บคำท แตบ่เรคำจะพยู่ดเรคำไมบ่มทเงสน
อยบ่คำงไรกป็ตคำม 0 ไมบ่ไดช้แทนควคำม “ไมบ่มท” เสมอไป
ตสัวอยย่างเชย่น อลุ่ณหภยู่มส 0 องศคำเซลเซทยส ไมบ่ไดช้หมคำยควคำม
วบ่คำไมบ่มทอลุ่ณหภยู่มส แตบ่หมคำยถถึงกคำรมทอลุ่ณหภยู่มสททที่ระดอับหนถึที่ง

2.1 ครุณสมบสัตชิพชิเศษของ 0
1. 0 บวกกอับจคคำนวนใด ๆ จะไดช้คบ่คำเทบ่คำกอับจคคำนวนนอัน
ตั้ เชบ่น 0 + a
= a (เรทยก 0 วบ่คำเปป็ นเอกลอักษณณ์ของกคำรบวก)
2. 0 คยู่ณกอับจคคำนวนใด ๆ จะไดช้คบ่คำเทบ่คำกอับ 0 เชบ่น 0 x a = 0
 3. นคคำจคคำนวนใด ๆ ไปหคำร 0 จะไดช้ผลลอัพธณ์เทบ่คำกอับ 0 เชบ่น 0
= 0
4. ถช้คำ a เปป็ นจคคำนวนใด ๆ ททที่ไมบ่ใชบ่ศยู่นยณ์ และหคำคบ่คำไมบ่ไดช้ (ไมบ่มท
นสยคำม)
5. 0 ไมบ่มค
ท วคำมหมคำยทคำงคณสตศคำสตรณ์

3. จทานวนเตต็มลบ (Negative Integer)

จทานวนเตต็มลบ ไดช้แกบ่ จคคำนวนเตป็มททที่นช้อยกวบ่คำศยู่นยณ์ลงไป เชบ่น –

1, -2, -3, … เรมที่อยไปไมบ่มทททที่สน
ส ตั้ สลุ่ด นอักคณสตศคำสตรณ์สรช้คำงจคคำนวนเตป็มลบ
ขถึน
ตั้ เพมที่อตอบปอั ญหคำบคำงอบบ่คำงไดช้ครบถช้วน เชบ่น จคคำนวนอะไรนคคำมคำบวก
กอับ 8 แลช้วไดช้ผลลอัพธณ์ 2 คคคำตอบกป็คมอ –6 เปป็ นตช้น

4. จทานวนเตต็ม (Integer)
จทานวนเตต็ม คมอ จคคำนวนทอังตั้ หมดททที่เกสดจคำกกคำรรวมกอันของ
จคคำนวนเตป็มบวก ศยู่นยณ์ และจคคำนวนเตป็มลบ

5. จทานวนคย่ยูและจทานวนคขีงื่
จทานวนคย่ยู
 จคคำนวนคบ่ยู่ คมอ จคคำนวนเตป็มททที่มท 2 เปป็ นตอัวประกอบ หรมอ
จคคำนวนเตป็มททที่ 2 หคำรลงตอัว จะสคำมคำรถเขทยนจคคำนวนเตป็มคบ่ยู่ไดช้ในรยู่ป 2n
เมมที่อ n เปป็ นจคคำนวนเตป็ม
จทานวนคขีงื่
จคคำนวนคทที่ คมอ จคคำนวนเตป็มททที่ไมบ่ใชบ่จคคำนวนเตป็มคบ่ยู่ หรมอจคคำนวนคทที่
คมอ จคคำนวนเตป็มททที่หคำรดช้วย 2 แลช้ว
เหลมอเศษ 1 จะสคำมคำรถเขทยนจคคำนวนคทที่ไดช้ในรยู่ป 2 n – 1 หรมอ 2 n +
1 เมมที่อ n เปป็ นจคคำนวนเตป็ม

ขหอสสังเกต
1. จคคำนวนเฉพคำะทลุ่กจคคำนวนเปป็ นจคคำนวนคทที่ ยกเวช้น 2
2. จคคำนวนคทที่บคำงจคคำนวนไมบ่เปป็ นจคคำนวนเฉพคำะ เชบ่น 9, 15, 21
เพรคำะมทตอัวประกอบมคำกกวบ่คำ 2 ตอัว
3. ผลบวกของจคคำนวนคบ่ยู่ 2 จคคำนวนใด ๆ เปป็ นจคคำนวนคบ่ยู่
4. ผลบวกของจคคำนวนคทที่ 2 จคคำนวนใด ๆ เปป็ นจคคำนวนคบ่ยู่
5. ผลบวกของจคคำนวนคทที่และจคคำนวนคบ่ยู่ เปป็ นจคคำนวนคทที่
6. 0 เปป็ นจคคำนวนคบ่ยู่

6. เศษสย่วน (Fraction)
เศษสบ่วน เปป็ นจคคำนวนททที่อยบ่ยู่ในรยู่ปของกคำรหคำรจคคำนวนเตป็ม
โดยททที่ตอัวหคำรตช้องไมบ่เทบ่คำกอับศยู่นยณ์
 เศษสบ่วนแบบ่งเปป็ น 3 ประเภท คมอ
1. เศษสบ่วนแทช้ หมคำยถถึง เศษสบ่วนททที่มทตอัวเศษนช้อยกวบ่คำสบ่วน
เสมอ เชบ่น
2. เศษสบ่วนเกสน หมคำยถถึง เศษสบ่วนททที่มทเศษมคำกกวบ่คำสบ่วน
เชบ่น
3. จคคำนวนคละ หมคำยถถึง จคคำนวนททที่อยบ่ยู่ในรยู่ปจคคำนวนเตป็มรวม
กอับเศษสบ่วนแทช้ เชบ่น

7. ทศนชิยม (Decimal)
ทศนสยม เปป็ นจคคำนวนททที่ไดช้จคำกเศษสบ่วน โดยนคคำเศษมคำตอังตั้ เปป็ นตอัว
ตอังตั้ และสบ่วนเปป็ นตอัวหคำรทศนสยมแบบ่งเปป็ น
- ทศนสยมรช้ยู่จบ คมอ ทศนสยมททที่มทจคคำนวนตอัวเลขหลอังจลุ่ดทศนสยมเปป็ น
จคคำนวนรช้ยู่จบหรมอมทศยู่นยณ์ซคำคตั้ เชบ่น 0.03, 0.78
- ทศนสยมไมบ่รยู่จ
ช้ บแบบซคคำตั้ คมอ ทศนสยมททที่มทตอัวเลขตอัวหนถึที่งหรมอมคำกกวบ่คำ
ซคคำตั้ กอันอยบ่คำงเปป็ นระบบ เชบ่น 0.555… = 0.5, 0.585858.. = 0.58
- ทศนสยมไมบ่รยู่จ
ช้ บแบบไมบ่ซคำคตั้ ไดช้แกบ่ ทศนสยมททที่มทตอัวเลขหลอังจลุ่ดทศนสยม
มคำกมคำยททที่ไมบ่ซคำคตั้ กอันเปป็ นระบบเลย เชบ่น 1.12347563…
8. จทานวนตรรกยะ (Rational Number)
จทานวนตรรกยะ หมคำยถถึง จคคำนวนททที่สคำมคำรถเขทยนแทนไดช้ใน
รยู่ปเศษสบ่วน เมมที่อ a และ b เปป็ นจคคำนวนเตป็ม โดยททที่ b = 0
 ดอังนอัน
ตั้ จคคำนวนเตป็ม เศษสบ่วน ทศนสยมรช้ยู่จบ และทศนสยมไมบ่รยู่จ
ช้ บ
แบบซคคำตั้ จถึงเปป็ นจคคำนวนตรรกยะ
9. จทานวนอตรรกยะ (Irrational Number)
จทานวนอตรรกยะ หมคำยถถึง จคคำนวนททที่ไมบ่สคำมคำรถเขทยนแทนไดช้
ในรยู่ปเศษสบ่วน เมมที่อ a และ b เปป็ นจคคำนวนเตป็ม โดยททที่ b = 0
จคคำนวนอตรรกยะ ไดช้แกบ่ ทศนสยมไมบ่รยู่จ
ช้ บแบบไมบ่ซคำคตั้ เชบ่น
1.34592678 …, 2 ช 1.414…, 5 = 2.236  = 3.14159…

10. จทานวนจรชิง (Real Number)

จคคำนวนจรสง คมอ จคคำนวนททที่ประกอบดช้วยจคคำนวนตรรกยะและอ
ตรรกยะ เปป็ นจคคำนวนทอังตั้ หมดททที่อยบ่ยู่บนเสช้นจคคำนวน
11. จทานวนไมย่จรชิง (จทานวนจชินตภาพ)
จคคำนวนไมบ่จรสง หรมอจคคำนวนจสนตภคำพ เปป็ นจคคำนวนททที่สมมตสขน
ถึ ตั้
ไมบ่มทจรสง ไมบ่สคำมคำรถบอันทถึกลงบนเสช้นจคคำนวนไดช้ เชบ่น จคคำนวน
เปป็ นตช้น

12. สมบสัตชิทขีงื่สทาคสัญของจทานวนจรชิง
กคคำหนดใหช้ a, b, c เปป็ นจคคำนวนจรสง จะมทสมบอัตสดอังนท ตั้
1. สมบอัตสปสดสคคำหรอับกคำรบวก
ถช้คำ a เปป็ นจคคำนวนจรสง b เปป็ นจคคำนวนจรสง แลช้ว a + b
เปป็ นจคคำนวนจรสงดช้วย
 2. สมบอัตสปสดสคคำหรอับกคำรคยู่ณ
ถช้คำ a เปป็ นจคคำนวนจรสง b เปป็ นจคคำนวนจรสง แลช้ว a – b เปป็ น
จคคำนวนจรสงดช้วย
3. สมบอัตสกคำรสลอับททที่สคคำหรอับกคำรบวก
a+b = b+a
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น 5+9 = 9+5
4. สมบอัตสกคำรสลอับททที่สคคำหรอับกคำรคยู่ณ
a x b= bxa
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น 5 x 9= 9x5
5. สมบอัตสกคำรเปลทที่ยนกลบ่ลุ่มไดช้สคคำหรอับกคำรบวก
(a + b) + c = a + (b + c)
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น (2 + 3) + 4 = 2 + Z3 + 4)
= 9
6. สมบอัตสกคำรเปลทที่ยนกลบ่ลุ่มไดช้สคคำหรอับกคำรคยู่ณ
(ab)c = a(bc)
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น (2 x 3) x 4= 2 x (3 x 4)
7. สมบอัตสกคำรมทเอกลอักษณณ์สคคำหรอับกคำรบวก
0 เปป็ นจคคำนวนจรสงททที่ใหช้ 0+a = a+0 = a สคคำหรอับจคคำนวนจรสง
a ทลุ่กตอัว จะเรทยก 0 วบ่คำ เอกลอักษณณ์ สคคำหรอับกคำรบวก
8. สมบอัตสกคำรมทเอกลอักษณณ์สคคำหรอับกคำรคยู่ณ
 1 เปป็ นจคคำนวนจรสงททที่ทคคำใหช้ 1 x a = a x 1 = a สคคำหรอับ
จคคำนวนจรสง a จะเรทยก 1 วบ่คำ เปป็ นเอกลอักษณณ์
สคคำหรอับกคำรคยู่ณ
9. สมบสัตชิการมขีอชินเวอรณ์สสทาหรสับการบวก
ถช้คำ a เปป็ นจคคำนวนจรสง แลช้วจะมทจคคำนวนจรสง – a ททที่ทคคำใหช้ a+
(-a) = (-a) + a = 0 จะเรทยก – a วบ่คำ
อสนเวอรณ์สสคคำหรอับกคำรบวกของ a
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น อสนเวอรณ์สกคำรบวกของ 8 คมอ -8
อสนเวอรณ์สกคำรบวกของ -5 คมอ 5

10. สมบสัตชิการมขีอชินเวอรณ์สสทาหรสับการคยูณ
-1 -
ถช้คำ a เปป็ นจคคำนวนจสรง แลช้วจะมทจคคำนวนจรสง a ททที่ทคคำใหช้ a a
1 -1 -1
= a a = 1 จะเรทยก a วบ่คำ อสนเวอรณ์สสคคำหรอับกคำรคยู่ณของ a
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น จะเรทยกวบ่คำ อสนเวอรณ์สกคำรคยู่ณของ 8
11. สมบสัตชิการกระจาย
a(b + c) = ab + ac
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น 2 x (3-5) = (2x3) +
(2x5)
13. สมบสัตชิเกขีงื่ยวกสับการเทย่ากสันของจทานวนจรชิง

1. สมบอัตสสะทช้อน
ถช้คำ a เปป็ นจคคำนวนจรสงใด ๆ แลช้ว a = a
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น 3 = 3
2. สมบอัตสสมมคำตร
ถช้คำ a และ b เปป็ นจคคำนวนจรสง และ a = b แลช้ว b = a
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น x + 5 = 8 แลช้ว 8 = x + 5
3. สมบอัตสกคำรถบ่คำยทอด
ถช้คำ a, b และ c เปป็ นจคคำนวนจรสงใด ๆ โดยททที่ a = b และ
b = c แลช้ว a = c
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น a = 3 และ 3 = b แลช้ว a = b

14. ทฤษฎขีสทาคสัญของจทานวนจรชิง

1. ใหช้ a, b และ c เปป็ นจคคำนวนจรสง

ถช้คำ a = b แลช้ว a + c = b + c
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น 3 = 9 แลช้ว 3 + 2 = 9 + 2

2. ใหช้ a, b และ c เปป็ นจคคำนวนจรสง

 ถช้คำ a = b แลช้ว a x c = b x c
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น 3 = 9 แลช้ว 3 x 2 = 9 x 2
3. ใหช้ a, b และ c เปป็ นจคคำนวนจรสง
ถช้คำ a + c = b + c แลช้ว a = b
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น 3 +2 ช 9 + 2 แลช้ว 3 = 9
4. ใหช้ a, b และ c เปป็ นจคคำนวนจรสง ซถึที่ง c = 0 ถช้คำ ac = bc
แลช้ว a = b
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น แลช้ว
5. ถช้คำ a เปป็ นจคคำนวนจรสงใด ๆ a 0 = 0 a =0
6. กคคำหนด a และ b เปป็ นจคคำนวนจรสงใด ๆ ถช้คำ ab = 0 แลช้ว a
= 0 หรมอ b = 0

15. สมบสัตชิเกขีงื่ยวกสับการไมย่เทย่ากสันของจทานวนจรชิง

ถช้คำ a และ b เปป็ นจคคำนวนจรสง a < b หมคำยถถึง b – a เปป็ น

จคคำนวนจรสงบวก
ถช้คำ a และ b เปป็ นจคคำนวนจรสง a < b หมคำยถถึง a < b หรมอ a
= b กรณทใดกรณทหนถึที่ง
1. ใหช้ a, b และ c เปป็ นจคคำนวนจรสง
ถช้คำ a<b และ b < c แลช้ว a < c
 ตอัวอยบ่คำงเชบ่น 2<3 และ 3 < 5 แลช้ว 2 <
5
2. ใหช้ a, b และ c เปป็ นจคคำนวนจรสง
ถช้คำ a<b แลช้ว a + c < b + c
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น -2 < 3 แลช้ว -2 + 5 < 3 +5
3. ใหช้ a, b และ c เปป็ นจคคำนวนจรสง
ถช้คำ a + c < b + c แลช้ว a < b
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น -2 + 5 < 3 + 5 แลช้ว -2 < 3
4. ใหช้ a เปป็ นจคคำนวนจรสง
- ถช้คำ a > 0 แลช้ว - a < 0
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น 3>0 แลช้ว -3 < 0
- ถช้คำ a < 0 แลช้ว - a > 0
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น -3 < 0 แลช้ว 3 > 0
5. ใหช้ a, b, c เปป็ นจคคำนวนจรสง
- ถช้คำ a< b และ c > 0 แลช้ว ac < bc
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น -2 < 3 และ 5 > 0 แลช้ว (-2)(-3) <
3(5) คมอ -10 < 15
- ถช้คำ a<b และ c > 0 แลช้ว ac > bc
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น -2 < -1 และ -3 < 0 แลช้ว (-2)(-3) >
(-1)(-3) คมอ 6 > 3
6. ใหช้ a, b, c, d เปป็ นจคคำนวนจรสง
 - ถช้คำ a<b และ c < d แลช้ว a + c < b
+d
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น 2<3 และ 5 < 6 แลช้ว 2 +
5 < 3 + 6 คมอ 7 < 9
- ถช้คำ a<b และ c < d แลช้ว a - d < b
-c
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น 2<3 และ 5 < 6 แลช้ว 2 - 6
< 3 - 5 คมอ -4 < -2
7. ใหช้ a, b, c, d เปป็ นจคคำนวนจรสง
- ถช้คำ 0<a<b และ 0 < c < d แลช้ว ac <
bd
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น 0 < 3 < 4 และ 0 < 5 < 6 แลช้ว 3x5 < 4x6
คมอ 15 < 24
- ถช้คำ a < b < 0 และ c < d < 0 แลช้ว ac > bd
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น -4 < -3 < 0 และ -6< -5 < 0 แลช้ว
-4(-6) > -3(-5) คมอ 24 > 15
8. ใหช้ a, b, c, d เปป็ นจคคำนวนจรสง
- ถช้คำ 0<a<b และ 0 < c < d แลช้ว a <
b
d c
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น 0 < 3 < 4 และ 0 < 5 < 6 แลช้ว 3 < 4
 6 5
- ถช้คำ a < b < 0 และ c < d < 0 แลช้ว a > b

d c
ตอัวอยบ่คำงเชบ่น -4 < -3 < 0 และ -6< -5 < 0 แลช้ว
-4 > -3
-5 -6
16. คย่าสสัมบยูรณณ์ของจทานวนจรชิง (Absolute Values)

นชิยาม a = a ถช้คำ a> 0

-a ถช้คำ a< 0

สมบสัตชิของคย่าสสัมบยูรณณ์

1. a = -a
2 2
2. a = a
3. a - b = b - a
4. a b = b a
5. a = เมมที่อ b = 0
6. a + b < a + b
7. a - b > a - b
17. รากทขีงื่สองของจทานวนจรชิง (Square Roots)

นชิยาม ถช้คำ a เปป็ นจคคำนวนจรสงบวกใด ๆ หรมอศยู่นยณ์แลช้ว รคำกททที่

สองของ a คมอ จคคำนวนจรสงททที่ยกกคคำลอังสองแลช้วไดช้ 2 จะมทสองรคำก คมอ
รคำกททที่เปป็ นบวกของ a ใชช้สญ
อั ลอักษณณ์ a และรคำกททที่เปป็ นลบของ a ใชช้
สอัญลอักษณณ์ - a

รคำกททที่สองของจคคำนวนจรสงบวกจะเปป็ นจคคำนวนตรรกยะหรมอ
จคคำนวนอตรรกยะอยบ่คำงใดอยบ่คำงหนถึที่ง

นชิยาม ถหา a เปต็ นจทานวนจรชิงใด ๆ แลหว a = a เมงงื่อ a

แทนคย่าสสัมบยูรณณ์ของ a

17.1 การหารากทขีงื่สองโดยวชิธขีแยกตสัวประกอบ

แยกตอัวประกอบของจคคำนวนททที่ตช้องกคำรหคำรคำกททที่สอง จคคำนวนสอง
จคคำนวนททที่ซคำคตั้ กอันภคำยในรคำกททที่สองเอคำออกมคำนอกรคำกไดช้ 1 ตอัว

17.2 การหารากทขีงื่สองโดยวชิธขีตงสั ชี้ หาร

1. แบบ่งจคคำนวนเลขททที่จะหคำรคำกททที่สองออกเปป็ นกลบ่ลุ่ม ๆ ละ 2 ตอัว
 1.1 ถช้คำเปป็ นเลขจคคำนวนเตป็มใหช้แบบ่งจคำกตอัวเลขตอัวทช้คำยสลุ่ดโดยแบบ่ง
จคำกขวคำมมอ
ไปทคำงซช้คำยมมอ
1.2 ถช้คำเปป็ นตอัวเลขหลอังจลุ่ดทศนสยมใหช้แบบ่งจคำกตอัวเลขตอัวแรกททที่อยบ่ยู่
หลอังจลุ่ดทศนสยม
โดยแบบ่งจคำกซช้คำยมมอไปทคำงขวคำมมอ

2. ตอังตั้ หคำร
หคำตอัวเลข 2 จคคำนวนททที่เทบ่คำ ๆ กอัน ททที่คยู่ณกอันแลช้วไดช้ใกลช้เคทยงกอับ
จคคำนวนตอัวเลขกลบ่ลุ่มแรกมคำกททที่สลุ่ด ใสบ่ตอัวเลข 2 จคคำนวนททที่ตคคำแหนบ่งของตอัว
ตอังตั้ และตคคำแหนบ่งของผลลอัพธณ์ แลช้วเอคำตอัวตอังตั้ และผลลอัพธณ์คยู่ณกอันใสบ่ไดช้ตอัว
ตอังตั้ ลบออกจคำกตอัวตอังตั้ ชอักตอัวเลขคบ่ยู่ถอัดไปลงมคำเปป็ นตอัวตอังตั้ ตอัวใหมบ่
เอคำ 2 คยู่ณผลลอัพธณ์เดสมในขช้อ 2.1 ใสบ่เปป็ นตอัวตอังตั้ ตช้นของตอัวหคำรตอัว
ตบ่อไป
ผลลอัพธณ์ตอัวททที่ 2 ไดช้จคำกกคำรหคำตอัวเลขททที่เทบ่คำกอัน ใสบ่ททที่ตคคำแหนบ่งของ
…
ใหช้ผลคยู่ณของตอัวหคำรตอัวใหมบ่และผลลอัพธณ์ตอัวใหมบ่ใกลช้เคทยงกอับตอัวตอังตั้ ตอัว
ใหมบ่มคำกททที่สลุ่ด
ทคคำตคำมขช้อ 2.1 – 2.3 เรมที่อยไปจนกวบ่คำจะไดช้คคคำตอบททที่ตช้องกคำร

18. รากทขีงื่สามของจทานวนจรชิง (Cube Roots)

 นสยคำม ใหช้ a แทนจคคำนวนจรสงใด ๆ รคำกททที่สคำมของ a คมอ
จคคำนวนจรสงททที่ยกกคคำลอังสคำม แลช้วไดช้ a เขทยนแทนไดช้ดช้วยสอัญลอักษณณ์ a

19. รากทขีงื่ n ของจทานวนจรชิง

นสยคำม ใหช้ a แทนจคคำนวนจรสงใด ๆ รคำกททที่ n ของ a คมอ
จคคำนวนจรสงททที่ยกกคคำลอัง a แลช้วไดช้ a เขทยนแทนไดช้ดช้วยสอัญลอักษณณ์ a
1. ถหา n เปต็ นเลขคย่ยู (2, 4, 6, …) จะไดหวย่า
1.1 รคำกททที่ n ของ a เมมที่อ a > 0 คมอ - a หรมอ a
n
1.2 a = a เมมที่อ a เปป็ นจคคำนวนจรสง
1.3 รคำกททที่ n ของ a เมมที่อ a < 0 และถอดรคำกไมบ่ไดช้ใน
ระบบจคคำนวนจรสง เชบ่น -8 จะเรทยกวบ่คำ จคคำนวนจสนตภคำพ
2. ถหา n เปต็ นเลขคขีงื่ (3, 5, 7, …) จะไดหวย่า
2.1 รคำกททที่ n ของ a เมมที่อ a เปป็ นจคคำนวนจรสง คมอ a
ถช้คำ a เปป็ นบวก จะถอดรคำกแลช้วไดช้คบ่คำบวก และถช้คำ a เปป็ นลบ ถอด
รคำกแลช้วจะไดช้คบ่คำเปป็ นลบ
n
2.2 a = a
2.2 การใหหเหตรุผลแบบนชิรนสัย

กคำรใหช้เหตลุ่ผลแบบนสรนอัยเปป็ นกคำรนคคำควคำมรช้ยู่พตั้น
ม ฐคำนซถึที่งอคำจเปป็ น
ควคำมเชมที่อ ขช้อตกลง กฎ หรมอบทนสยคำม ซถึงที่ เปป็ นสสที่งททที่รยู่ม
ช้ คำกบ่อน และ
ยอมรอับวบ่คำเปป็ นควคำมจรสงเพมที่อหคำเหตลุ่ผลนคคำไปสบ่ยู่ขช้อสรลุ่ป

ตสัวอยย่างการใหหเหตรุผลแบบนชิรนสัย

ตสัวอยย่างทขีงื่ 1 เหตรุ 1) จคคำนวนคบ่ยู่หมคำยถถึงจคคำนวนททที่หคำรดช้วย 2

ลงตอัว
2) 6 หคำรดช้วย 2 ลงตอัว
ผล 6 เปป็ นจคคำนวนคบ่ยู่

ตสัวอยย่างทขีงื่ 2 เหตรุ 1) สอัตวณ์เลทย

ตั้ งลยู่กดช้วยนมเปป็ นสอัตวณ์เลมอดอบ่ลุ่น
2) สลุ่นอัขเลทย
ตั้ งลยู่กดช้วยนม
ผล สลุ่นอัขเปป็ นสอัตวณ์เลมอดอบ่ลุ่น
ตสัวอยย่างทขีงื่ 3 เหตรุ 1) นอักเรทยน ม.4 ทลุ่กคนแตบ่งกคำยถยู่ก
ระเบทยบ
2) สมชคำยเปป็ นนอักเรทยนม.4
ผล สมชคำยแตบ่กคำยถยู่กระเบทยบ
จคำกตอัวอยบ่คำงจะเหป็นวบ่คำกคำรยอมรอับควคำมรช้ยู่พตั้น
ม ฐคำนหรมอควคำมจรสง
บคำงอยบ่คำงกบ่อน แลช้วหคำขช้อสรลุ่ปจคำกสสที่งททที่ยอมรอับแลช้วนอัน
ตั้ จะเรทยกวบ่คำ
ผล กคำรสรลุ่ปผลจะถยู่กตช้องกป็ตบ่อเมมที่อ เปป็ นกคำรสรลุ่ปไดช้อยบ่คำงสมเหตลุ่สมผล
(valid) เชบ่น
เหตรุ 1) เรมอทลุ่กลคคำลอยนคคำตั้ ไดช้
2) ถอังนคคำตั้ ลอยนคคำตั้ ไดช้
ผล ถอังนคคำตั้ เปป็ นเรมอ

กคำรสรลุ่ปผลขช้คำงตช้นไมบ่สมเหตลุ่สมผล แมช้วบ่คำขช้ออช้คำงหรมอเหตลุ่ทงอั ตั้ สอง

จะเปป็ น แตบ่กคำรททที่เรคำทรคำบวบ่คำเรมอทลุ่กลคคำลอยนช้คำไดช้ กป็ไมบ่ไดช้หมคำยควคำม
วบ่คำสสที่งอมที่นๆ ททที่ลอยนคคำตั้ ไดช้จะเปป็ นเรมอเสมอไป ขช้อสรลุ่ปขช้คำงตช้นเปป็ นกคำรสรลุ่ป
ททที่ไมบ่สมเหตลุ่สมผล

สรลุ่ปวบ่คำ กคำรใหช้เหตลุ่ผลแบบนสรนอัยนอัน
ตั้ ผลหรมอขช้อสรลุ่ปจะถยู่กตช้อง
กป็ตบ่อเมมที่อ
1) ยอมรอับวบ่คำเหตลุ่เปป็ นจรสงทลุ่กขช้อ
2) กคำรสรลุ่ปผลสมเหตลุ่สมผล
 กคำรตรวจสอบวบ่คำขช้อสรลุ่ปสมเหตลุ่สมผลหรมอไมบ่นน
อั ตั้ สคำมคำรถตรวจ
สอบไดช้หลคำยวสธท แลช้วแตบ่ลก
อั ษณะของขช้อควคำมททที่กคคำหนดมคำใหช้ วสธทกคำร
หนถึที่ง คมอกคำรวคำดแผนภคำพตคำมสมมตสฐคำนททที่เปป็ นไปไดช้ แลช้วจถึงพสจคำรณคำ
วบ่คำแผนภคำพแตบ่ละกรณทแสดงผลสรลุ่ปตคำมททที่สรลุ่ปไวช้หรมอไมบ่ ถช้คำแผนภคำพ
ททที่วคำดกรณทททที่เปป็ นไปไดช้ทลุ่กกรณทแสดงผลตคำมททที่กคคำหนด จถึงกลบ่คำวไดช้
วบ่คำกคำรสรลุ่ปผล สมเหตลุ่สมผล แตบ่ถช้คำมทแผนภคำพททที่ไมบ่แสดงผลตคำมททที่สรลุ่ป
ไวช้ กคำรสรลุ่ปนอัน
ตั้ ไมบ่สมเหตลุ่สมผล และวสธทกคำรททที่ใชช้ตรวจสอบกคำรสมเหตลุ่
สมผลททที่กลบ่คำวมคำ เรทยกวบ่คำ กคำรอช้คำงเหตผลโดยใชช้ตรรกบทของ
ตรรกศคำสตรณ์ (syllogistic logic)
ขช้อควคำมททที่ใชช้ในกคำรอช้คำงเหตลุ่ผลททที่ใชช้กอันมทอยบ่ยู่ดช้วยกอัน 4 แบบ
1) สมคำชสกของ A ทลุ่กตอัวเปป็ นสมคำชสกของ B
2) ไมบ่มทสมคำชสกของ A ตอัวใดเปป็ นสมคำชสกของ B
3) สมคำชสกบคำงตอัวของ A เปป็ นสมคำชสกของ B
4) สมคำชสกของ A บคำงตอัวไมบ่เปป็ นสมคำชสกของ B

หมายเหตรุ แผนภคำพททที่ใชช้ตรวจสอบควคำมสมเหตลุ่สมผลนอัน
ตั้ เปป็ น
แผนภคำพของเวนนณ์ – ออยเลอรณ์
ตสัวอยย่างของขหอความและแผนภาพทขีงื่แสดงความหมายของขหอความ
ทขีงื่ใชหในการอหางเหตรุผลทสังชี้ สขีงื่แบบทขีงื่ใชหในการอหางเหตรุผลสย่วนใหญย่
ไดหแกย่

ตสัวอยย่าง 1) สมาชชิกของ A ทรุกตสัวเปต็ นสมาชชิดของ B

ขหอความ สอัตวณ์เลทย
ตั้ งลยู่กดช้วยนมเปป็ นสอัตวณ์เลมอดอบ่ลุ่น
จะเขทยนแผนภคำพไดช้ดอังนท ตั้

A B

ตสัวอยย่าง 2) ไมย่มขีสมาชชิกของ A ตสัวใดเปต็ นสมาชชิกของ B

ขหอความ ไมย่มขีไกย่ตสัวใดมขีนม
จะเขทยนแผนภคำพไดช้ดอังนท ตั้

A B

ตสัวอยย่าง 3) มขีสมาชชิกของ A บางตสัวเปต็ นสมาชชิกของ B

ขหอความ รถโดยสคำรบคำงคอันเปป็ นรถปรอับอคำกคำศ
จะเขทยนแผนภคำพไดช้ดอังนท ตั้

A B

ตสัวอยย่าง 4) สมาชชิกของ A บางตสัวไมย่เปต็ นสมาชชิกของ B

ขหอความ รถบคำงคอันไมบ่ไดช้เปป็ นรถปรอับอคำกคำศ
เขทยนแผนภคำพไดช้ดอังนท ตั้

A B

ตสัวอยย่าง เหตรุ 1) ตคคำรวจทลุ่กคนมทปมน

2) นคำยแดงเปป็ นตคคำรวจ
ผล นคำยแดงมทปมน

คนมทปมน
ตคคำรวจ
นคำยแดง
 จคำกแผนภคำพ ผลสรลุ่ปททที่กลบ่คำววบ่คำ นคำยแดงมทปมน สมเหตลุ่
สมผล

ตสัวอยย่าง เหตรุ 1) นอักมวยทลุ่กคนเปป็ นคนททที่มทสลุ่ขภคำพดท

2) นคำย ดคคำ เปป็ นคนททที่มทสลุ่ขภคำพดท
ผล นคำยดคคำ เปป็ นนอักมวย
เขทยนแผนภคำพ เพมที่อแสดงวบ่คำ นคำยดคคำ มทสลุ่ขภคำพดทไดช้ดอังนท ตั้

คนมท
สลุ่ขภคำพดท
คนมทสลุ่ภคำพดท
นอักมวย หรมอ นอัก
มวย
นคำยดคคำ
นคำยดคคำ

จคำกแผนภคำพดช้คำนขวคำ นคำยดคคำไมบ่ไดช้เปป็ นนอักมวย ดอังนอัน

ตั้ ผลสรลุ่ปททที่วบ่คำ
นคำยดคคำเปป็ นนอักมวยไมบ่สมเหตลุ่สมผล
ตสัวอยย่าง เหตรุ 1 ) ลสงทลุ่กตอัวเปป็ นแมว
2) แมวทลุ่กตอัวเปป็ นเสมอ
ผล ลสงทลุ่กตอัวเปป็ นเสมอ
เขทยนแผนภคำพไดช้ดอังนท ตั้

แมว

ลสง

เสมอ

จคำก แผนภคำพ ผลสรลุ่ปททที่วบ่คำ ลสงทลุ่กตอัวเปป็ นเสมอสมเหตลุ่สม

ผล
หมายเหตรุ ในกคำรอช้คำงเหตลุ่ผลโดยใชช้แผนภคำพ ถช้คำไมบ่สมเหตลุ่สมผล
นอัน
ตั้ ไมบ่จคคำเปป็ นตช้องวคำดแผนภคำพทอังตั้ หมด
เขทยนแผนภคำพเฉพคำะททที่ไมบ่สมเหตลุ่สมผลเพทยงแผนภคำพเดทยวกป็ไดช้

จงตรวจสอบวบ่คำผลสรลุ่ปตบ่อไปนทส
ตั้ มเหตลุ่สมผลหรมอไมบ่ โดยใชช้แผนภคำพ

1. เหตรุ 1) นกทลุ่กตอัวบสนไดช้
2) สอัตวณ์ททที่บสนไดช้จะวบ่คำยนคคำตั้ ไดช้
ผล นกทรุกตสัววย่ายนทาชี้ ไดห

บสนไดช้

นก

วบ่คำยนคคำตั้ ไดช้

จากแผนภาพ จะเหต็นวย่า นกทรุกตสัววย่ายนทาชี้ ไดห

ดสังนสัน
ชี้ สมเหตรุสมผล

2. เหตรุ 1) จคคำนวนนอับทลุ่กจคคำนวนเปป็ นจคคำนวนเตป็ม

 2) จคคำนวนเตป็มทลุ่กจคคำนวนเปป็ นจคคำนวนจรสง
ผล จทานวนนสับทรุกจทานวนเปต็ นจทานวนจรชิง

จคคำนวนเตป็ม

จคคำนวนนอับ

จคคำนวนจรสง

จากแผนภาพ จะเหต็นวย่า จทานวนนสับทรุกจทานวนเปต็ น

จทานวนจรชิง
ดสังนสัน
ชี้ สมเหตรุสมผล

3. เหตรุ 1) คนททที่มทสลุ่ขภคำพดททลุ่กคนเปป็ นคนมทควคำมสลุ่ข

2) แดง มทควคำมสลุ่ข
ผล แดงมขีสรุขภาพดขี

คนมทควคำมสลุ่ข

คนสลุ่ขภคำพดท
 แดงมทควคำมสลุ่ข

จากแผนภาพ แดงสรุขภาพไมย่ดขี
ดสังนสัน
ชี้ ไมย่สมเหตรุสมผล

4. เหตรุ 1) จคคำนวนเตป็มททที่หคำรดช้วย 2 ลงตอัวทลุ่กจคคำนวนเปป็ น

จคคำนวนคบ่ยู่
2) 5 หคำรดช้วย 2 ลงตอัว
ผล 5 เปต็ นจทานวนคย่ยู

จคคำนวนเตป็มททที่หคำร
ดช้วย 2 ลงตอัว
 5 หคำรดช้วย 2 ลงตอัว

จคคำนวนคบ่ยู่

จาก แผนภาพ จะเหต็นวย่า 5 เปต็ นจทานวนคย่ยู

ดสังนสัน
ชี้ สมเหตรุสมผล

5. เหตรุ 1) สลุ่นอัขบคำงตอัวมทขนยคำว
2) มอมเปป็ นสลุ่นอัขของฉอัน
ผล มอมเปต็ นสรุนสัขทขีงื่มขีขนยาว

ขนยคำว
มอม
สลุ่นอัข

จาก แผนภาพ จะเหต็นวย่าขนไมย่ยาว

ดสังนสัน
ชี้ ไมย่สมเหตรุสมผล
6. เหตรุ 1) มช้คำทลุ่กตอัวมทสทที่ขคำ
2) ไมบ่มทสอัตวณ์ททที่มทสทที่ขคำตอัวใดบสนไดช้
ผล ไมย่มขีมหาตสัวใดบชินไดห

สอัตวณ์มทสทที่ขคำ
มช้คำ สอัตวณ์บสนไดช้

จากแผนภาพ จะเหต็นวย่า มหาบชินไมย่ไดห

ดสังนสัน
ชี้ เหตรุสมผล

7. เหตรุ 1) ไมบ่มทจคคำนวนเฉพคำะตอัวใดททที่หคำรดช้วย 2 ลงตอัว

2) 21 หคำรดช้วย 2 ไมบ่ลงตอัว
ผล 21 เปต็ นจทานวนเฉพาะ
 หคำรดช้วย 2 ไมบ่ลงตอัว จคคำนวนททที่หคำรดช้วย
2 ลงตอัว
จคคำนวนเฉพคำะ

จาก แผนภาพ จะเหต็นวย่า จทานวนทขีงื่หารดหวย 2 ไมย่ลงตสัว อาจ

ไมย่เปต็ นจทานวนเฉพาะกต็ไดห
ดสังนสัน
ชี้ ไมย่สมเหตรุสมผล

8. เหตรุ 1) วอันททที่มทฝนตกทอังตั้ วอันจะมททช้องฟช้ คำมมดครถึม

ตั้ ทลุ่กวอัน
2) วอันนทม
ตั้ ททช้องฟช้ คำมมดครถึม
ตั้
ผล วสันนขีฝ
ชี้ นตกทสังชี้ วสัน
.

วอันทช้องฟช้ คำมมดครถึม
ตั้

วอันฝนตก

จาก แผนภาพ จะเหต็นวย่า วสันทขีงื่มขีทหองฟห ามงดครฝึม

ชี้ ฝนอาจไมย่ตก
กต็ไดห
 ดสังนสัน
ชี้ ไมย่สมเหตรุสมผล
9. เหตรุ 1) แมวบคำงตอัวมทสองขคำ
2) นกทลุ่กตอัวมทสองขคำ
ผล นกบางตสัวเปต็ นแมว

สอัตวณ์มท 2 ขคำ
แมว
นก

จาก แผนภาพ จะเหต็นวย่าไมย่มขีแมวตสัวใดเปต็ นนก

ดสังนสัน
ชี้ ไมย่สมเหตรุสมผล

10. เหตรุ 1) ชคำยไทยทลุ่กคนจะตช้องเขช้คำรอับกคำรเกณฑณ์ทหคำรเมมที่อ

อคำยลุ่ครบ 21 ปท บรสบยู่รณณ์
2) สมชคำยเปป็ นคนไทย
ผล สมชายจะตหองเขหารสับการเกณฑณ์ทหารเมงงื่ออายรุครบ
21 ปขี บรชิบยูรณณ์

รอับกคำร เกณฑณ์ทหคำร
 ชคำยไทย
สมชคำย

จาก แผนภาพ จะเหต็นวย่า ตหองเขหารสับการเกณฑณ์ทหาร

ดสังนสัน
ชี้ สมเหตรุสมผล