ÂU¡FwŸ

m‹òilik

1. m‹Ã‰F« c©nlh mil¡F«jhœ M®ty®

ò‹fÙ® órš jU«.*

bghUŸ: m‹ig mil¤J it¡f jhœ¥ghŸ Ïšiy; m‹ò¡F cçatç‹

J‹g¤ij¥ gh®¤jJnk m‹ò, f©Ùuhf btë¥g£L ã‰F«.

( M®ty® - m‹òilat®; ò‹fÙ® - J‹g« f©L bgUF« f©Ù®;

órš jU« - btë¥g£L ã‰F«. )

2. m‹Ãyh® všyh« jk¡Fça® m‹òilah®

v‹ò« cça® Ãw®¡F. *

bghUŸ: m‹Ãšyhjt® všyh¥ bghUS« jk¡F k£L« cçaJ v‹W v©Qt®;

m‹ò cilatnuh j« clš, bghUŸ, Mé M»a mid¤J« ÃwU¡bfd
v©âLt®.
(v‹ò — vY«ò. ϧF clš, bghUŸ, Méia¡ F¿¡»wJ.)

3. m‹nghL Ïiaªj tH¡Fv‹g MU殡F

v‹nghL Ïiaªj bjhl®ò.

bghUŸ: cl«nghL cæ® ÏizªJ ÏU¥gjid¥nghy, thœ¡if be¿nahL

m‹ò ÏizªJ ÏU¡»wJ.
(tH¡F - thœ¡ifbe¿; MUæ® - mUikahd cæ®; v‹ò — vY«ò.)

4. m‹ò<D« M®t« cilik mJ<D«

e©òv‹D« ehlh¢ Áw¥ò. *

bghUŸ: m‹ò éU¥g¤ij¤ jU«. éU¥g« midtçlK« e£ò¡bfhŸS«

jäœ

bgUŠÁw¥ig¤ jU«.
(<D« - jU«; M®t« - éU¥g«; btW¥ig Ú¡» éU¥g¤ij c©lh¡F« v‹gJ
bghUŸ. e©ò - e£ò.)

3
 5. m‹ò‰W mk®ªj tH¡Fv‹g itaf¤J
Ï‹ò‰wh® vŒJ« Áw¥ò.
bghUŸ: m‹nghL bghUªÂa thœ¡if be¿ia¡ fil¥Ão¤jt® cyf¤Âš
k»œ¢Á cilat® Mt®. (itaf« - cyf«; v‹g - v‹gh®fŸ.)
6. mw¤Â‰nf m‹òrh®ò v‹g m¿ah®
kw¤Â‰F« m~nj Jiz.
bghUŸ: m‹ò mw¤ij k£L« rh®ªjJ v‹W TWnth® m¿ahjt®; Åu¤Â‰F«
m‹òjh‹ Jiz. (kw« - Åu«; fUiz, Åu« Ïu©o‰Fnk m‹òjh‹ mo¥gil
v‹gJ bghUŸ.)

7. v‹Ã yjid btæšnghy¡ fhÍnk

m‹Ã yjid mw«. *
bghUŸ: vY«ò Ïšyhj cæ®fis btæš tU¤Â mê¥gJnghy, m‹Ãšyhj
cæ®fis mw« tU¤Â mê¡F«.
(v‹ÃyJ - vY«ò ÏšyhjJ (òG); m‹ÃyJ - m‹Ãšyhj cæ®fŸ.)

8. m‹gf¤J Ïšyh cæ®thœ¡if t‹gh‰f©

t‰wš ku«j뮤 j‰W.
bghUŸ: ghiy ãy¤Âš cŸs tho¥nghd ku« j뮡fhJ. mJnghy, beŠÁš
m‹ò Ïšyhj kåj® thœ¡if j뮡fhJ.
(m‹gf¤J Ïšyh - m‹ò + mf¤J + Ïšyh - m‹ò cŸs¤Âš Ïšyhj;
t‹gh‰f© - t‹ghš + f© - ghiy ãy¤Âš. j뮤j‰W - j뮤J + m‰W -
j뮤jJnghy; t‰wšku« - thoa ku«.)

9. òw¤JW¥ò všyh« vt‹brŒÍ« ah¡if

mf¤JW¥ò m‹Ã yt®¡F.
bghUŸ: beŠÁš m‹ò Ïšyhjt®¡F¡ if, fhš Kjèa clš cW¥òfshš
v‹d ga‹?
(òw¤JW¥ò - clš cW¥òfŸ; vt‹ brŒÍ« - v‹d ga‹?; mf¤JW¥ò - kd¤Â‹
cW¥ò, m‹ò.)

10. m‹Ã‹ têaJ cæ®ãiy m~Âyh®¡F

v‹ònjhš ngh®¤j cl«ò. *
bghUŸ: m‹ò brŒtJjh‹ cl«Ãš cæ® ÏU¥gj‰F milahs«. m‹Ãšyhjt®
cl«ò btW« njhyhš _l¥g£l vY«òjh‹. m§F cæ® Ïšiy.

4
MÁça® F¿¥ò : ÂU¡Fwis Ïa‰¿at® ÂUtŸSt®.
ÏtUila fhy« ».K. 31 v‹W TWt®. Ïjid¤ bjhl¡fkhf¡ bfh©nl
ÂUtŸSt® M©L fz¡»l¥gL»wJ. ÏtUila C®, bg‰nwh® F¿¤j
KGikahd brŒÂfŸ »il¡féšiy.
Ït® brªeh¥nghjh®, bjŒt¥òyt®, ehadh® vd ntW bga®fshY«
ngh‰w¥gL»wh®.
üšF¿¥ò
Ϫüš mw¤J¥ghš, bghU£ghš, Ï‹g¤J¥ghš vd K¥bgU« ÃçÎfis¡
bfh©lJ.
Ϫüèš 133 mÂfhu§fŸ cŸsd. x›nth® mÂfhu¤J¡F« 10 Fw£gh¡fŸ
vd 1330 Fw£gh¡fŸ cŸsd. ÏJ gÂbd©Ñœ¡fz¡F üšfSŸ x‹W.
Ϫüiy K¥ghš, bghJkiw, jäœkiw vdΫ TWt®. ÂU¡FwŸ ‘cyf¥
bghJkiw’ vd¥ ngh‰w¥gL»wJ.
ÂU¡Fwëš ‘m‹òilik’, ‘Ïåait Twš’ M»a mÂfhu§fŸ
ghl¥gFÂahf Ïl«bg‰WŸsd.
ÂUtŸSt® M©L fz¡»L« Kiw
jäœ

»¿¤J M©L (».Ã.) + 31 = ÂUtŸSt® M©L.

vL¤J¡fh£L : 2013 + 31 = 2044
(».Ã. 2013I¤ ÂUtŸSt® M©L 2044 v‹W TWnth«.)

5
 Ïaš x‹W brŒÍŸ

ÂU¡FwŸ
Ïåait Twš
(Ïåik ga¡F« brh‰fis¥ ngRjš)

1. Ï‹brhyhš <u« misÏ¥ goWÏyth«

br«bghUŸ f©lh®thŒ¢ brhš.
bghUŸ: m‹ò fyªJ tŠrid Ïšyhj bkŒ¥bghUŸ f©lt®fë‹ thŒ¢brh‰fŸ
Ï‹brh‰fshF«.
brhšbghUŸ: <u« - m‹ò; misÏ - fyªJ; goW - tŠr«; br«bghUŸ - bkŒ¥bghUŸ.

2. mfdk®ªJ <jè‹ e‹nw Kfdk®ªJ

jäœ
Ï‹brhy‹ Mf¥ bg¿‹.
bghUŸ: cŸs« éU«Ã xUtU¡F¡ bfhL¤J cjÎtJ ešyJ; Kf« ky®ªJ xUtiu¥
gh®¤J Ïåa brh‰fis¡ TWjš mjidélΫ ešyJ.
brhšbghUŸ: mf‹ - mf«, cŸs«; mk® - éU¥g«; mk®ªJ - éU«Ã;
Kf‹ - Kf«; Ï‹brhš - Ïåabrhš; Ï‹brhy‹ - Ïåa brh‰fis¥ ngRgt‹.

3. Kf¤jh‹ mk®ªÂåJ neh¡» mf¤jhdh«

Ï‹brh èånj mw«. *
bghUŸ: Kf¤jhš éU«Ã ÏåikÍl‹ neh¡» cŸs« fyªj Ï‹brh‰fis¡ TW«
j‹ikæš cŸsnj mwkhF«.
brhšbghUŸ: mk®ªJ - éU«Ã; mf¤jh‹ M« - cŸs« fyªJ; Ï‹brhèånj -
Ïåa brh‰fis¥ ngRjny.

4. J‹òùc« J›thik ÏšyhF« ah®kh£L«

Ï‹òùc« Ï‹brh yt®¡F.
bghUŸ: všyhçlK« Ï‹g« jU« Ïåa brh‰fis¥ ngRnthçl«, J‹g« jU« tWik
mQfhJ.
brhšbghUŸ: J‹òùc« - J‹g« jU«; J›thik - tWik; ah® kh£L« - všyhçlK«;
Ï‹òùc« - Ï‹g« jU«.

5. gâÎila‹ Ï‹brhy‹ Mjš xUt‰F

mâašy k‰W¥ Ãw. *

11
bghUŸ: gâÎ cilatdhfΫ Ï‹brhš ngRgtdhfΫ és§Ftnj xUtD¡F
c©ikahd mâfy‹ MF«. clš mHF¡fhf mâÍ« Ãw všyh« c©ikahd
mâfy‹fŸ Mfh.
brhšbghUŸ: xUt‰F - xUtD¡F; mâ - mHF¡fhf mâÍ« eiffŸ.

6. mšyit nja mw«bgUF« ešyit

eho Ïåa brhè‹. *
bghUŸ: Ãw®¡F e‹ikahdt‰iw éU«Ã Ïåik cila brh‰fis¢ brh‹dhš,
ght§fŸ njŒªJ FiwÍ«; mw« ts®ªJ bgUF«.
brhšbghUŸ: mšyit - ght«; eho - éU«Ã.

7. ea‹<‹W e‹¿ ga¡F« ga‹<‹W

g©Ã‹ jiy¥Ãçah¢ brhš.
bghUŸ: Ãw®¡F e‹ikahd gaid¤ jªJ, ešy g©ÃèUªJ Ú§fhj brh‰fŸ,
tH§FnthD¡F« Ï‹g« jªJ e‹ik ga¡F«.
brhšbghUŸ: ea‹<‹W - ešy ga‹fis¤ jªJ; e‹¿ - e‹ik; ga¡F« - bfhL¡F«;
jiy¥Ãçah¢ brhš - Ú§fhj brh‰fŸ.

8. ÁWikÍŸ Ú§»a Ï‹brhš kWikÍ«

Ï«ikÍ« Ï‹gª jU«. *
bghUŸ: Ãw®¡F¤ J‹g« éis¡F« ÁWikæèUªJ Ú§»a Ïåa brh‰fŸ
kWÃwé¡F« Ï¥Ãwé¡F« tH§FnthD¡F Ï‹g« jU«.
brhšbghUŸ: ÁWik - J‹g«; kWik - kWÃwé; Ï«ik - Ï¥Ãwé.

9. Ï‹brhš ÏåÔ‹wš fh©gh‹ vt‹bfhnyh

t‹brhš tH§F tJ.
bghUŸ: Ïåa brh‰fŸ Ï‹g« c©lh¡Ftjid¡ f©lËD«, xUt‹
fLŠbrh‰fis¥ ngRtJ Vndh?
brhšbghUŸ: ÏåÔ‹wš - ÏåJ + <‹wš; <‹wš - jUjš, c©lh¡Fjš;
t‹brhš - fLŠbrhš; vt‹bfhnyh - Vndh?

10. Ïåa csthf Ï‹dhj Twš

fåÏU¥g¡ fhŒft®ª j‰W. *
bghUŸ: Ï‹g« jU« Ïåa brh‰fŸ ÏU¡F«nghJ, J‹g« jU« fLŠbrh‰fis¥
ngRtJ, fåfŸ ÏU¡F«nghJ fhŒfis éU«Ã c©gjid¥ ngh‹wJ.
brhšbghUŸ: ft®jš - Ef®jš; m‰W - mJngh‹wJ. (K‹ò go¤jJ ãidéš
ÏU¡»wjh? ‘t‹gh‰f© t‰wš ku« j뮤J m‰W’.)

2
 ÂU¡FwŸ
jäœ

thŒik

1. thŒik vd¥gLt(J) ahbjå‹ ahbjh‹W«

Ôik Ïyhj brhyš. *
bghUŸ : thŒik vd¥ ngh‰w¥gL« g©ò vJbtåš, mJ k‰wtU¡F
v›tifæY« Ô§F juhj brh‰fis¥ ngRjš.
2. bghŒikÍ« thŒik Ïl¤j òiuÔ®ªj
e‹ik ga¡F bkå‹. *
bghUŸ : Ãw®¡F¡ F‰wk‰w e‹ikia¤ jUkhæ‹, bghŒÍ«
c©ikahf¡ fUj¥gL«.
brh‰bghUŸ : òiu – F‰w«; ga¡F« - jU«.
3. j‹beŠR m¿tJ bghŒa‰f bghŒ¤jË
j‹beŠnr j‹id¢ RL«. *
bghUŸ : j‹ beŠr« m¿ªJ bghŒ Tw¡TlhJ. T¿‹, j‹ beŠrnk
j‹id tU¤J«.
brh‰bghUŸ : RL« - tU¤J«.
4. cŸs¤jhš bghŒah bjhG»‹ cyf¤jh®
cŸs¤JŸ všyh« cs‹.
bghUŸ : xUt‹ j‹ cŸs« m¿a bghŒæšyhkš el¥ghdhdhš,
m¤jifat‹ cyf¤jh® cŸs§fëš všyh« ÏU¥gt‹ Mth‹.
5. kd¤bjhL thŒik bkhêæ‹ jt¤bjhL
jhd«brŒ thç‹ jiy.
bghUŸ : kd¤bjhL bghUªÂa thŒik ngRgt‹, jhd« jt«
brŒ»wt®fis¡ fh£oY« ca®ªjtdhf¡ fUj¥gLth‹.
6. bghŒahik m‹d òfœÏšiy vŒahik
všyh mwK« jU«.
bghUŸ : bghŒ ngrhik xUtD¡F všyh¥ òfiHÍ« jU«; m~J mt‹
tUªjhknyna mtD¡F všyh ey‹fisÍ« jU«.
brh‰bghUŸ : m‹d - mit nghštd; vŒahik - tUªjhik.

4
 7. bghŒahik bghŒahik M‰¿‹ mw«Ãw
brŒahik brŒahik e‹W.
bghUŸ : bghŒ brhšyhik v‹D« mw¤ij Ïilélhkš fil¥Ão¤jhš,

jäœ
ntW vªj mw§fisÍ« brŒant©oaJ Ïšiy.
8. òwªöŒik Úuh‹ mikÍ« mfªöŒik
thŒikahš fhz¥ gL«. *
bghUŸ : clš öŒik Úuhš c©lhF«; cŸs¤öŒik thŒikahš btë¥gL«.
brh‰bghUŸ : mf« - cŸs«; mikÍ« - c©lhF«.
9. všyh és¡F« és¡fšy rh‹nwh®¡F¥
bghŒah és¡nf és¡F. *
bghUŸ : rh‹nwh®¡F¥ òwÏUis Ú¡F« és¡Ffisél, mf¤Â‹ ÏUis
Ú¡F« bghŒngrhikna c©ikahd és¡fhF«.
10. ah«bkŒah¡ f©lt‰WŸ Ïšiy vid¤bjh‹W«
thŒikæ‹ ešy Ãw.
bghUŸ : ah« c©ikahf¡ f©l bghUŸfSŸ, v›tifæY« c©ikiaél¢
Áwªjitahf¢ brhšy¤j¡fit nt¿šiy.

MÁça® F¿¥ò : ÂU¡Fwis Ïa‰¿at® ÂUtŸSt®.

Ït®, RU§f¢brhšè és§f it¥gš tšyt®.
Ïtiu¥g‰¿¤ bjëthd tuyhW ÏJtiuæš »il¡f
éšiy. ÏtU¡F ehadh®, Kj‰ghty®, eh‹Kfdh®,
khjhDg§», brªeh¥nghjh®, bgUehty® Kjèa
bga®fŸ c©L. Ïtç‹ fhy« ».K.31 v‹g®.
üš F¿¥ò : FwŸ bt©gh¡fshš mikªj üš
ÂU¡FwŸ. ÏJ, ÂU v‹D« milbkhêia¥ bg‰W¤
ÂU¡FwŸ vd tH§f¥bgW»wJ. Ϫüš mw¤J¥ghš,
bghU£ghš, Ï‹g¤J¥ghš v‹D« K¥bgU« ÃçÎfis¡
bfh©lJ. Ïš, ü‰W K¥g¤J _‹W mÂfhu§fŸ
cŸsd. x›nth® mÂfhu¤J¡F« g¤J¡ Fw£gh¡fbsd
Mæu¤J Kªü‰W K¥gJ Fw£gh¡fŸ cŸsd. ÏJ
gÂbd©Ñœ¡fz¡F üšfSŸ x‹W.
ÂU¡FwŸ, cyf« V‰F« fU¤Jfis¡ bfh©L
kåj‹ kåjdhf thH,
kåj‹ kåjD¡F¡ T¿a cŸsjdhš ‘cyf¥ bghJkiw’ vd tH§f¥bgW»wJ.
mwÎiujh‹ ÂU¡FwŸ. ÏJ, jäœbkhê æYŸs mwüšfSŸ Kj‹ikahdJ.
Ϫüš ü‰nwG bkhêfëš bkhêbga®¡f¥ bg‰WŸsJ.

5
 üš ga‹ : ÂU¡FwŸ f‰gjdhš kåj thœ¡if br«ikÍW«; g©òfŸ tsU«;
cybfyh« x‹bwD« ca®Fz« njh‹W«; kåj®fëilna ntWghLfŸ kiwÍ«;
všyh cæçl¤J« m‹ò jiH¡F«.
jäœ

khÂç édh¡fŸ
m) òwtaédh¡fŸ
1. nfho£l Ïl¤ij ãu¥òf.
m) FwŸ bt©gh¡fshš Md üš .
M) ÂU¡Fwëš mÂfhu§fŸ cŸsd.
Ï) cyf« V‰F« fU¤Jfis¡ bfh©LŸsjdhš ÂU¡FwŸ vd
tH§f¥gL»wJ.
2. nfho£l Ïl¤Âš cça éilia vL¤J vGJf.
m) cliy Ú® öŒik brŒÍ«; cŸs¤ öŒikia btë¥gL¤JtJ
1. Ï‹dh¢brhš 2. thŒik 3. gê¢brhš
M) thŒik vd¥gLtJ ahbjåš
1. k‰wt®fS¡F¤ Ô§F juhj brh‰fis¥ ngRjš
2. òw§Twhik 3. gêTwhik
3. Ãç¤J vGJf.
m) ahbjå‹ M) bghŒahbjhG»‹ Ï) òwªöŒik
4. nr®¤J vGJf.
m) j‹ + beŠR M) òfœ + Ïšiy
5. ËtU« brh‰fis¢ brh‰bwhlçš mik¡f.
Ïa‰if, bg©ik, thŒik, cŸs«.
M) FWédh¡fŸ
1. bghŒikÍ« thŒikahtJ v¥nghJ?
2. tŸSt® F¿¥ÃL« öŒikg‰¿¡ F¿¥ÃLf.
3. mféUis¥ ngh¡F« és¡F vJ?
Ï) ÁWédh¡fŸ
1. thŒikæ‹ Ïy¡fzkhf tŸSt® F¿¥ÃLtJ ahJ?
2. c©ikia¥ ngRnthç‹ Áw¥ÃašòfŸ ahit?
3. mféUis¥ ngh¡F« és¡if¡ FwŸtê és¡Ff.
4. cyf¤jhç‹ cŸs¤JŸ ÏU¥ghiu¥g‰¿ tŸSt® TWtJ v‹d?

6
 Ïaš Ïu©L brŒÍŸ

ÂU¡FwŸ
fšé

1. f‰f frlw¡ f‰git f‰wË

ã‰f mj‰F¤ jf.
bghUŸ : üšfis¡ F‰wkw¡ f‰wš nt©L«. f‰wgo el¤jš nt©L«.
brh‰bghUŸ : frL – F‰w«; ã‰f – f‰wthW el¡f.

2. v©v‹g Vid vG¤bj‹g Ï›éu©L«

f©v‹g thG« c殡F. *
bghUŸ : v©Q« vG¤J« M»a Ï›éu©L« kåj®fS¡F ÏU f©fŸ
vd¡ TWt®.
brh‰bghUŸ : v© - v©fŸ, fz¡F; vG¤J – Ïy¡fz Ïy¡»a§fŸ (tçtot«)

3. f©cila® v‹gt® f‰nwh® Kf¤Âu©L

ò©cila® fšyh jt®.
bghUŸ : fšé f‰wt® f© cilat®; fšyhjt® Kf¤Âš Ïu©L
ò©Qilat® Mt®.

4. ct¥g¤ jiy¡To cŸs¥ Ãçjš

mid¤nj òyt® bjhêš. *
bghUŸ : m¿éš Áwªj òyt®fSl‹ ngÁ¥ gHF«nghJ k»œ¢Áahf
ÏU¥gJ«, mt®fis é£L¥ÃçÍ«nghJ, ‘Ïå Ïtiu v¥bghGJ
fh©ngh«’ vd v©â¥ ÃçtJ« òytç‹ ÏašghF«.
brh‰bghUŸ : ct¥g – k»H; jiy¡To – x‹Wnr®ªJ.

5. cilah®K‹ Ïšyh®nghš V¡f‰W« f‰wh®

filanu fšyh jt®.
bghUŸ : bršt« cilat®K‹ ViH ftiy¥g£L ÏuªJ ã‰gJnghy¡
f‰wt®K‹ gâªJ f‰gtnu ca®ªjt®; gâªJ fšyhjt®
jhœªjt®.

29
brh‰bghUŸ : cilah® - bršt®; Ïšyh® - ViH; V¡f‰W - ftiy¥g£L;
fila® - jhœªjt®.

6. bjh£lid¤J CW« kz‰nfâ khªj®¡F¡

f‰wid¤J CW« m¿Î. *
bghUŸ : kz‰gh§fhd Ïl¤Âš njh©l¤njh©l Ú® Ru¡F«. mJnghy,
k¡fŸ üšfis¡ f‰f¡f‰f mt®j« m¿Î tsU«.
brh‰bghUŸ : bjh£lid¤J – njh©L« msÎ; khªj® - k¡fŸ.

7. ahjhD« ehlhkhš Cuhkhš v‹bdhUt‹

rhªJizÍ« fšyhj thW.

bghUŸ : f‰wtD¡F vªj ehL« j‹ ehlhF«; vªj CU« j‹ CuhF«.

Ïjid m¿ªJ« Áy® rhF«tiu f‰fhkš ÏU¥gJ V‹?
brh‰bghUŸ : rhªJizÍ« - rhF«tiuæY«.

8. xUik¡f© jh‹f‰w fšé xUt‰F

vGikÍ« Vkh¥ò cil¤J. *
bghUŸ : xU Ãw¥Ãš, jh‹ f‰W¡bfhŸS« ešy¿Î, Ïå vG«
ÃwéfS¡F« ghJfh¥ig¤ jU«.
brh‰bghUŸ : Vkh¥ò - ghJfh¥ò.

9. jh«Ï‹ òWtJ cyFÏ‹ òw¡f©L

fhKWt® f‰w¿ª jh®.

bghUŸ : jh§fŸ Ï‹g« milÍ« fšéahš cyf« Ï‹g« miltjid¡

f©L, f‰wt® nk‹nkY« f‰f éU«òt®.
brh‰bghUŸ : fhKWt® - éU«òt®.

10. nfoš éG¢bršt« fšé xUt‰F

khlšy k‰iw ait. *
bghUŸ : xUtD¡F mêahj Áwªj bršt« fšéahF«. fšé jéu, k‰w¢
bršt§fŸ všyh« bršt§fŸ Mfkh£lh.
brh‰bghUŸ : éG¢bršt« - Áwªj bršt«; khL - bršt«.

30
 Ïaš x‹W brŒÍŸ

ÂU¡FwŸ
g©òilik

1. v©gj¤jhš vŒjš vëbj‹g ah®kh£L«

g©òilik v‹D« tH¡F. *
bghUŸ : ahçl¤J« vëikahf¥ gH»dhš g©òilik v‹D« e‹bd¿ia
miljš vëJ.
brh‰bghUŸ : tH¡F - e‹bd¿.

2. m‹òilik M‹w Fo¥Ãw¤jš Ï›éu©L«

g©òilik v‹D« tH¡F. *
bghUŸ: m‹òilatuhf¤ Âfœjš, ca®ªj Fo¥Ãw¥ò M»a Ï›éu©L«
g©ghsç‹ Ïašò.
jäœ

brh‰bghUŸ : M‹w - ca®ªj.

3. cW¥bgh¤jš k¡fbsh¥ò m‹whš btW¤j¡f

g©bgh¤jš x¥gjh« x¥ò.
bghUŸ : cl«ghš x¤ÂU¤jš k¡fnshL x¥òik m‹W. bghUªj¤j¡f
g©ghš x¤ÂU¤jny k¡fshf¡ bfhŸs¤j¡f x¥òikahF«.

4. eabdhL e‹¿ òçªj gaDilah®

g©ògh uh£L« cyF.
bghUŸ : ne®ikiaÍ« mw¤ijÍ«bfh©L ÃwU¡F cjÎjš nt©L«.
m¤jifa g©ghsiuna cyf« ngh‰W«.
brh‰bghUŸ : ea‹ - ne®ik; e‹¿ - cjé.

5. eifÍŸS« Ï‹dhJ Ïfœ¢Á gifÍŸS«

g©òs ghl¿th® kh£L. *
bghUŸ : éisah£lhf xUtiu ÏfœªJ ngRjY« J‹g¤ij¤ jU«. ÃwUila
Ïašig m¿ªJ el¥gtçl¤Âš gifikæU¥ÃD« ešy g©òfŸ
ÏU¡F«.
brh‰bghUŸ : eifÍŸS« - éisah£lhfΫ; ghl¿th® - be¿Íilah®.

2
 6. g©òilah®¥ g£L©L cyf« mJé‹nwš
k©ò¡F khŒtJ k‹. *
bghUŸ : cyf« g©òilat®fshny ãiybg‰W ÏU¡»wJ. Ïšiybaåš,
Ï›Îyf« k©nzhL k©zh»mêªJéL«.
brh‰bghUŸ : khŒtJ -mêtJ.

7. mu«nghY« T®ika nuD« ku«nghšt®

k¡f£g©(ò) Ïšyh jt®. *
bghUŸ : mu«ngh‹w T®ikahd m¿Îilahuhf ÏU¥ÃD«, k¡fS¡Fça
g©ò Ïšyhjt® Xu¿Îila kukhfnt fUj¥gLth®.
brh‰bghUŸ : mu« - this¡ T®ikah¡F« fUé.

8. e©gh‰wh uh» eaäy brŒth®¡F«

g©gh‰wh uhjš fil.
bghUŸ : e£ò¡bfhŸs ÏayhjtuhŒ¤ Ô§F brŒgtçl¤ÂY« g©òilatuhŒ¥
gHf ÏayhjJ Ïêthd brayhF«.

jäœ
brh‰bghUŸ : e©ò - e£ò; ea«Ïy - Ô§F, Ïåika‰w; fil - ÏêÎ.

9. efštšy® mšyh®¡F khæU Phy«

gfY«gh‰ g£l‹ ¿UŸ.
bghUŸ : ÃwnuhL gH»¥ ngÁ¢ Áç¤J k»H ÏayhjtU¡F äf¥bgça
Ï›Îyf« gfèY« ÏUshfnt njh‹W«.
brh‰bghUŸ: efštšy® - Áç¤J k»œgt®; khæU Phy« - äf¥bgça cyf«.

10. g©Ãyh‹ bg‰w bgUŠbršt« e‹ghš

fyªÔik ahšÂçª j‰W.
bghUŸ : g©Ãyhjt‹ bg‰w bgUŠbrštkhdJ, gh¤Âu¤Â‹ j‹ikahš ešy
ghš ÂçªjJngh‹wJ.
brh‰bghUŸ : Âçªj‰W - ÂçªjJngh‹wJ.

khÂç édh¡fŸ
m) òwtaédh¡fŸ
1. bghUŸ vGJf.
1. khŒtJ = 3. k©ò¡F = 5. mu« =
2. eaäy = 4. Phy« = 6. fy« =

3
 ÂU¡FwŸ
bghiwÍilik
( Ãw® brŒÍ« J‹g§fis¥ bghW¤jš )

1. mfœthiu¤ jh§F« ãy«nghy¤, j«ik

Ïfœth®¥ bghW¤jš jiy. *
bghUŸ : ãykhdJ, j‹id¤ njh©LgtiuÍ« jh§FtJnghy, e«ik
ÏêÎgL¤JnthiuÍ« eh« bghW¤J¡bfhŸtnj Áwªj g©ò.
brh‰bghUŸ : mfœthiu - njh©Lgtiu; Ïfœth® - ÏêÎgL¤Jnth®;
jiy - Áwªj g©ò.
jäœ

Ïy¡fz¡F¿¥ò : bghW¤jš - bjhê‰bga®; mfœth®, Ïfœth® - éidahyizÍ«

bga®fŸ.
gFgj cW¥Ãy¡fz« : mfœth® = mfœ + › + M®. mfœ - gFÂ; › - v®fhy Ïilãiy;
M® - gy®ghš éidK‰W éFÂ.
mâ : ctikaâ.
2. bghW¤jš Ïw¥Ãid v‹W« mjid
kw¤jš mjåD« e‹W.
bghUŸ : Ãw® brŒÍ« J‹g¤ij xUt® bghW¤J¡bfhŸSjš ÁwªjJ;
mjidél¢ ÁwªjJ m¤J‹g¤ij kwªJéLjš.
brh‰bghUŸ : bghW¤jš - bghW¤J¡bfhŸSjš; Ïw¥Ãid - Ãw® brŒj J‹g¤ij.
Ïy¡fz¡F¿¥ò : kw¤jš, bghW¤jš - bjhê‰bga®fŸ; e‹W - F¿¥ò éidK‰W.
gFgj cW¥Ãy¡fz« : kw¤jš = kw + ¤ + jš. kw - gFÂ; ¤ - rªÂ;
jš - bjhê‰bga® éFÂ.
3. Ï‹ikÍŸ Ï‹ik éUªbjhuhš t‹ikÍŸ
t‹ik klth®¥ bghiw.
bghUŸ : éUªÂdiu tunt‰f ÏayhJ j鮡F« ãiy, tWikÍŸ
bfhoa tWikahF«. mJnghy, m¿t‰wh® brŒÍ« Ô§Ffis¥
bghW¤J¡bfhŸSjš tèikÍŸ Áwªj tèikahF«.
brh‰bghUŸ : Ï‹ik - tWik; xuhš - j鮤jš; klth®-m¿t‰wh®.
Ïy¡fz¡F¿¥ò : éUªJ - g©ghF bga®; xuhš, bghiw - bjhê‰bga®fŸ.
mâ : vL¤J¡fh£L ctikaâ.

4
 4. ãiwÍilik Ú§fhik nt©o‹, bghiwÍilik
ngh‰¿ xGf¥ gL«. *
bghUŸ : e‰Fz§fŸ e«iké£L Ú§fhÂU¡fnt©Lkhdhš, bghWikia
eh« ngh‰¿¡ fil¥Ão¤jš nt©L«.
brh‰bghUŸ : ãiw - rhšò.
Ïy¡fz¡F¿¥ò : Ú§fhik - v®kiw¤ bjhê‰bga®; ngh‰¿ - éidba¢r«.
( ϪehY Fw£ghΫ bghWikæ‹ Áw¥Ãid¡ TW»‹wd. )

5. xW¤jhiu x‹whf itahnu, it¥g®

bghW¤jhiu¥ bgh‹ngh‰ bghªJ. *
bghUŸ : Ãw® brŒÍ« Ô§if¥ bghW¤J¡bfhŸshkš j©o¥gtiu¢
rh‹nwh® xU bghU£lhf k  ¡ f k h £ l h ® ;Mdhš,

jäœ
bghW¤J¡ bfhŸgtiu¥ bgh‹nghš k¤J kd¤JŸ
it¤J¡bfhŸt®.
brh‰bghUŸ : xW¤jhiu - j©o¤jtiu; x‹whf - xU bghU£lhf; bghªJ
it¥g® - (kd¤JŸ) it¤J¡bfhŸt®.
Ïy¡fz¡F¿¥ò : xW¤jh® - éidahyizÍ« bga®; bghªJ - éidba¢r«.
gFgj cW¥Ãy¡fz« : it¥g® = it + ¥ + ¥ + m®. it - gFÂ; ¥ - rªÂ;
¥ - v®fhy Ïilãiy; m® - gy®ghš éidK‰W éFÂ.
6. xW¤jh®¡ bfhUehis Ï‹g«, bghW¤jh®¡F¥
bgh‹W« JizÍ« òfœ. *
bghUŸ : Ãw® brŒÍ« Ôikia¥ bghW¤J¡bfhŸshJ j©o¤jt®¡F xU
ehŸ k£Lnk Ï‹g« »£L«; mjid¥ bghW¤J¡bfh©ltç‹ òfœ,
cyf« cŸstiu ãiy¤J ã‰F«.
brh‰bghUŸ : bgh‹W« JizÍ« - cyf« cŸstiu.
Ïy¡fz¡F¿¥ò : xW¤jh®, bghW¤jh® - éidahyizÍ« bga®fŸ.
gFgj cW¥Ãy¡fz« : xW¤jh® = xW + ¤ + ¤ + M®. xW - gFÂ; ¤ - rªÂ;
¤ - Ïwªjfhy Ïilãiy; M® - gy®ghš éidK‰W éFÂ.
7. Âwdšy j‰Ãw® brŒæD« nehbehª(J)
mwdšy brŒahik e‹W.
bghUŸ : brŒa¤jfhj J‹g¢ brašfis¥ Ãw® jd¡F¢ brŒjhY«, jh‹
m¤J ‹ g ¤ J¡F t U ª Â , m w ¤ J¡F k h w h d b r a š f i s m t U ¡ F ¢
brŒahÂU¤jš ešyJ.

5
 brh‰bghUŸ : Âwdšy - brŒa¤jfhj; nehbehªJ - J‹g¤J¡F tUªÂ.
Ïy¡fz¡F¿¥ò : j‰Ãw® - VHh« nt‰Wik¤ bjhif; brŒæD« - Ïê΢
Áw¥ò«ik; behªJ - éidba¢r«; mw‹, Âw‹ - <‰W¥nghèfŸ.
8. äFÂah‹ ä¡fit brŒjhiu¤ jh«j«
jFÂah‹ bt‹W élš. *
bghUŸ : brU¡»dhš Ôik brŒjhiuÍ« j¤j« bghWikædhš bt‰¿
bfhŸsš nt©L«.
brh‰bghUŸ : äFÂah‹ - kd¢brU¡fhš; ä¡fit - Ôik; jFÂah‹ - bghWikahš.
Ïy¡fz¡F¿¥ò : brŒjhiu - éidahyizÍ« bga®; élš - mš <‰W éa§nfhŸ
éidK‰W.
( ϪehY Fw£ghΫ Ãw® brŒj Ô§»id¥
jäœ

bghW¤J¡bfhŸSjšg‰¿¡ TW»‹wd. )

9. Jwªjhç‹ öŒik cila® Ïwªjh®thŒ

Ï‹dh¢brhš neh‰»‰ gt®.
bghUŸ : tu«òflªJ ngRnthç‹ Ôa brh‰fisÍ« bghW¤J¡bfhŸgtnu
g‰w‰w JwéaçD« nkyhdt®.
brh‰bghUŸ : Jwªjh® - g‰¿id é£lt®; Ïwªjh® - tu«ò flªjt®; Ï‹dh - Ôa;
neh‰»‰gt® - bghW¥gt®.
Ïy¡fz¡F¿¥ò : Ïwªjh®, Jwªjh®, neh‰»‰gt® - éidahyizÍ«bga®fŸ;
Ï‹dh¢brhš - <Wbf£l v®kiw¥ bgabu¢r«.
gFgj cW¥Ãy¡fz« : Ïwªjh® = Ïw + ¤ ( ª ) + ¤ + M®. Ïw - gFÂ;
¤ - rªÂ, ¤ - ª MdJ éfhu«; ¤ - Ïwªj fhy Ïilãiy; M® - gy®ghš
éidK‰W éFÂ.

10. c©zhJ neh‰gh® bgça® Ãw®brhšY«

Ï‹dh¢brhš neh‰ghç‹ Ã‹.
bghUŸ : c©zhneh‹ò nk‰bfhŸS« bgçat®fisél¤ j«ik
Ïfœnthç‹ Ôabrh‰fis¥ bghW¤J¡bfhŸgtnu nkyhdt® Mth®.
brh‰bghUŸ : neh‰gh® - neh‹ò nk‰bfhŸgt®; Ï‹dh¢brhš - Ôa brhš.
Ïy¡fz¡F¿¥ò : c©zhJ - éidba¢r«.

( Ï›éU Fw£ghΫ Ãwç‹ Ïê¢brh‰fis¥

bghW¤J¡bfhŸSjš g‰¿¡ TW»‹wd.)

6
 MÁça®F¿¥ò:ÂUtŸSt®,
ÂU¡Fwëš mid¤J eh£odU«
Ïd¤ÂdU« jk¡nf cçabjd¡
bfh©lhL« tifæš bghJik¡
fU¤Jfis¥ gil¤jt®.
ehadh®, njt®, Kj‰ghty®,
bjŒt¥ òyt®, eh‹Kfdh®,
khjhDg§», brªeh¥ nghjh®,
bgUehty® v‹D« Áw¥ò¥
bga®fS« ÏtU¡F c©L. Ïtç‹
fhy« ».K.31M« M©L vd m¿P®
TWt®.
ü‰F¿¥ò : ÂU + FwŸ = ÂU¡FwŸ.

jäœ
ÂU - bršt«, Áw¥ò, mHF, nk‹ik,
bjŒt¤ j‹ik vd¥ gy bghUŸ
bfh©l xUbrhš. FwŸ - FW»a mo
cilaJ. VGÓ®fis¡ bfh©l <uo
bt©gh¡fshš MdJ, ÂU¡FwŸ.

Ϫüš mw¤J¥ghš, bghU£ghš, Ï‹g¤J¥ghš vd K¥bgU« ÃçÎfshf

tF¡f¥g£LŸsJ; mw« 38 mÂfhu§fshfΫ, bghUŸ 70 mÂfhu§fshfΫ, Ï‹g«
25 mÂfhu§fshfΫ gF¡f¥g£LŸsJ.
ÏJ, gÂbd©Ñœ¡fz¡F üšfSŸ x‹W. Ϫüiy¥ ngh‰¿¥ ghuh£oa
ghlšfë‹ bjhF¥ng ÂUtŸStkhiy.
ÂU¡FwS¡F mªehënyna g‹k® ciu vGÂÍŸsd®. m›ÎiufSŸ,
gçnkyHf® ciuna ÁwªjJ v‹g® j䜢 rh‹nwh®.
Ï‹W« gy® ÂU¡FwS¡F ciu vGÂ tU»‹wd®.

ÂU¡FwS¡F ciu vGÂa g‹k® :

ϧ»yhªJ eh£L
1. jUk® 2. kz¡Flt® kfhuhâah®
é¡nlhçah,
3. jhk¤j® 4. e¢r®
fhiyæš
5. gç 6. gçnkyHf® f©éê¤jJ«
Kjèš
7. ÂUkiya® 8. kšy® go¤j üš
9. gç¥bgUkhŸ 10. fhë§f® ÂU¡FwŸ.

7
 Ïaš x‹W brŒÍŸ

ÂU¡FwŸ
nfŸé
( rh‹nwh® ciufis¡ nf£lš )

1. bršt¤JŸ bršt« bré¢bršt«, m¢bršt«

bršt¤JŸ všyh« jiy. 

bghUŸ : bršt§fSŸ ÁwªjJ nfŸé¢ bršt«. mJnt bršt§fŸ

mid¤ÂY« Kj‹ikahdJ.
brh‰bghUŸ : bré¢bršt« - nfŸé¢bršt«; jiy - Kj‹ik.

2. bré¡FzÎ Ïšyhj nghœJ, Á¿J

tæ‰W¡F« <a¥ gL«. 
jäœ

bghUŸ : bré¡Fzth»a ešy¿Î »il¡fhjbghGš tæ‰W¡F«

Á¿jsÎ czÎ më¡f¥gL«.
brh‰bghUŸ : nghœJ - bghGJ; <a¥gL« - më¡f¥gL«.
Ïy¡fz¡F¿¥ò : tæ‰W¡F« - Ïê΢Áw¥ò«ik.
Ãç¤j¿jš : bré¡FzÎ = bré¡F + czÎ.
( Ï›éU Fw£ghΫ nfŸéæ‹ Áw¥Ãid¡ TW»‹wd. )

3. bréÍzé‹ nfŸé cilah® méÍzé‹

M‹whnuh blh¥g® ãy¤J.

bghUŸ: bré czth»a nfŸéæid cilat® Ï›Îy»š thœªjhY«,

mt®, mé czit¡ bfhŸS« njt®fS¡F x¥ght®.
brh‰bghUŸ: mé czÎ - njt®fS¡F ntŸéæ‹bghGJ bfhL¡f¥gL«
czÎ. M‹nwh® - fšé, nfŸé, g©ò M»at‰¿š Áwªnjh®;
x¥g® - x¥ght®.
Ïy¡fz¡F¿¥ò: méÍzÎ - ÏUbgabuh£L¥ g©ò¤bjhif.

( Ï¡FwŸ nfŸé m¿Îilatç‹ Áw¥Ãid¡ TW»wJ. )

4. f‰¿y‹ MæD« nf£f, m~bjhUt‰(F)

x‰f¤Â‹ C‰whª Jiz. 

2
bghUŸ: xUt‹ f‰f thŒ¥ò Ïšyhkš ÏUªjhY« f‰whçl« br‹W
nf£l¿jš nt©L«. thœ¡ifæš js®¢ÁÍW«nghJ m¡nfŸéa¿thdJ,
mtD¡F C‹Wnfhšnghy¤ Jizahf ã‰F«.
brh‰bghUŸ : x‰f« - js®¢Á.
Ïy¡fz¡F¿¥ò : C‰W - C‹W v‹gj‹ tè¤jš éfhu«.
gFgj cW¥Ãy¡fz« : nf£f - nfŸ ( £ ) + f. nfŸ - gF ; Ÿ - £ MdJ
éfhu«; f - éa§nfhŸ éidK‰W éFÂ.

5. ÏG¡fš cilÍê C‰W¡nfhš m‰nw

xG¡f« cilah®thŒ¢ brhš.

bghUŸ : tG¡F»‹w ãy¤Âš C‹Wnfhš cjÎtJnghy, ešbyhG¡f«

ä¡f bgçnahç‹ thŒ¢brh‰fŸ thœ¡if¡F v‹W« cjΫ.
brh‰bghUŸ : C‰W¡nfhš - C‹Wnfhš; m‰nw - ngh‹wnj.
Ïy¡fz¡F¿¥ò : ÏG¡fš, xG¡f« - bjhê‰bga®fŸ; C‰W¡nfhš -
C‹Wnfhš v‹gj‹ tè¤jš éfhu«.
mâ : ctikaâ.

6. vid¤jhD« ešyit nf£f, mid¤jhD«

jäœ
M‹w bgUik jU«. 
bghUŸ : vtU« m¿Pç‹ ešYiufis¡ nf£lš nt©L«. mªešYiu
v›tsÎ Á¿jhæD« mjid¡ nf£l msé‰F ãiwªj
bgUikia mJ njo¤ jU«.
brh‰bghUŸ : vid¤jhD« - v›tsÎ Á¿jhæD«; mid¤jhD« - nf£l
msé‰F; M‹w - ãiwªj.
Ïy¡fz¡F¿¥ò : M‹wbgUik - bgabu¢r«.

7. ÃiH¤Jz®ªJ« ngijik brhšyh® ÏiH¤Jz®ª(J)

<©oa nfŸé at®.

bghUŸ : E£gkhf MŒªj¿ªj nfŸé m¿Îilnah®, brhšgtç‹ fU¤ij¤

jtwhf cz®ªÂUªjhY« xUbghGJ« Ôabrh‰fis¡ Twkh£lh®.
brh‰bghUŸ : ÃiH¤Jz®ªJ« - jtwhf cz®ªÂUªjhY«;
ngijik - m¿ahikæ‹gh‰g£l Ôabrh‰fŸ; ÏiH¤Jz®ªJ - E£gkhf
MuhŒªJ; <©oa - MŒªj¿ªj.
gFgj cW¥Ãy¡fz« : cz®ªJ = cz® + ¤ (ª) + ¤ + c. cz® - gFÂ;
¤ - rªÂ; ¤ - ª MdJ éfhu«; ¤ - Ïwªjfhy Ïilãiy; c - éidba¢r
éFÂ.
(ϪehY Fw£ghΫ nf£gjdhš tU« e‹ikfis¡ TW»‹wd.)

3
 8. nf£ÃD« nfsh¤ jifant nfŸéahš
njh£f¥ glhj bré.

bghUŸ : nfŸéahš Jis¡f¥glhj bréfS¡F¡ nf£F« j‹ik

ÏU¥ÃD« nfshj bréfshfnt fUj¥gL«.
brh‰bghUŸ : jifant - j‹ikanj; njh£f¥glhj - Jis¡f¥glhj.
Ïy¡fz¡F¿¥ò : nfsh¤jifant - <Wbf£l v®kiw¥bgabu¢r«.

9. Ez§»a nfŸéa ušyh® tz§»a

thæd uhjš mçJ.

bghUŸ : E£gkh»a nfŸéa¿Î Ïšyhjt® gâthd brh‰fis¥

ngRgtiu¡ fh©gJ mçJ.
brh‰bghUŸ : Ez§»a - E£gkh»a; tz§»a - gâthd.

10. bréæ‹ RitÍzuh thÍz®é‹ kh¡fŸ

méæD« thêD« v‹. 

bghUŸ : nfŸéæ‹ thæyhf¢ bré¢Rit czuhJ, czé‹ thæyhf

jäœ

thŒ¢Rit k£Lnk czU« k¡fŸ ÏwªjhY« v‹d? thœªjhY«

v‹d?
brh‰bghUŸ : thÍz®é‹ kh¡fŸ - thŒ¢Rit k£Lnk m¿ªnjh®;
méæD« - ÏwªjhY«.
Ïy¡fz¡F¿¥ò : méæD« thêD« - v©Q«ik.
Ãç¤j¿jš: RitÍzuh = Rit + czuh; thÍz®Î = thŒ + cz®Î.

( Ï«_‹W Fw£ghΫ nfshjtê V‰gL« F‰w§fŸg‰¿¡ TW»‹wd.)

khÂç édh¡fŸ

m) òwta édh¡fŸ
1. nfho£l Ïl¤Âš cça éilia¤ nj®ªbjGJf.
1. bré¡FzthtJ .
m) òfœ M) nfŸé Ï) k»œ¢Á

2. xG¡fKilah® thŒ¢brhš .
m) C‰W¡nfhš M) msÎnfhš Ï) Jyh¡nfhš

4
 Ïaš x‹W brŒÍŸ

ÂU¡FwŸ
rh‹wh©ik
( g©òfshš ãiwªJ ã‰wš )

1. fl‹v‹g ešyit všyh« fld¿ªJ

rh‹wh©ik nk‰bfhŸ gt®¡F.
bghUŸ : ešy Fz§fshš ãiwªJ thG« rh‹nwh® ešyt‰iwbašyh«
j« flikbad nk‰bfh©L thœt®.
brh‰bghUŸ : fl‹ - flik.
Ïy¡fz¡F¿¥ò : v‹g - gy®ghš éidK‰W; nk‰bfhŸgt® - éidahyizÍ«
bga®.
gFgj cW¥Ãy¡fz« : m¿ªJ - m¿ + ¤ (ª) + ¤ + c. m¿ - gFÂ; ¤ - rªÂ;
jäœ

¤ - ª MdJ éfhu«; ¤ - Ïwªjfhy Ïilãiy; c - éidba¢r éFÂ.

2. Fzey« rh‹nwh® eynd Ãwey«

vªey¤ JŸsöc k‹W.

bghUŸ : e‰Fz§fshš ÁwªÂU¤jny rh‹nwhç‹ bgUik. mjid éL¤J¥

Ãw ey‹fŸ v›tifæY« bgUik nr®¡fhJ.
brh‰bghUŸ : rh‹nwh® - ešy Fz§fŸ ãiwªjt®.
Ïy¡fz¡F¿¥ò : cŸsöc« - Ï‹åirasbgil; m‹W - F¿¥òéidK‰W.

3. m‹òeh© x¥òuÎ f©nzh£l« thŒikbah(L)

IªJrhš(ò) C‹¿a ö©. *

bghUŸ : m‹òilik, ehz«, Ãw®¡F cjÎjš, cæ®fël¤J Ïu¡f«, c©ik

ngRjš M»a IªJ« rh‹wh©ikia¤ jh§F« ö©fŸ.
brh‰bghUŸ : eh© - ehz«; x¥òuÎ - cjÎjš; f©nzh£l« - cæ®fël¤J
Ïu¡f«; thŒik - c©ik.
Ïy¡fz¡F¿¥ò : f©nzh£l« - bjhê‰bga®.
mâ : Vfnjr cUtf mâ

2
 4. bfhšyh ey¤jJ neh‹ik Ãw®Ôik
brhšyh ey¤jJ rhšò. *

bghUŸ : j tbk ‹g J Ãw cæ ® fis¡ bfhš yhi kn a; r hšò v‹gJ Ãw®

Fiwfis¢ brhšyhikna.
brh‰bghUŸ: rhšò - rh‹wh©ik.
Ïy¡fz¡F¿¥ò : bfhšyh ey¤jJ, brhšyh ey¤jJ - <Wbf£l v®kiw¥
bgabu¢r«.
mâ : vL¤J¡fh£L ctik mâ.

( ϪehY Fw£ghΫ rh‹wh©ikæ‹ Ïy¡fz¤ij¡ TW»‹wd. )

5. M‰Wth® M‰wš gâjš mJrh‹nwh®

kh‰whiu kh‰W« gil. *

bghUŸ : xU braiy¢ brŒgt®¡F tèik jUtJ gâÎl‹ el¤jny. mJnt

rh‹nwh®¡F¤ j« giftiu¥ gifikæèUªJ kh‰¿ e£gh¡Ftj‰F

jäœ
V‰w fUé.
brh‰bghUŸ : M‰Wth® - braš brŒgt®; M‰wš - tèik; kh‰wh® - gift®.
Ïy¡fz¡F¿¥ò : gâjš - bjhê‰bga®; M‰Wth®, kh‰wh® - éidahyizÍ«
bga®.
gFgj cW¥Ãy¡fz« : M‰Wth® - M‰W + › + M®. M‰W - gFÂ; › - v®fhy
Ïilãiy; M® - gy®ghš éidK‰W éFÂ. gâjš - gâ + jš. gâ - gFÂ;
jš - bjhê‰bga® éFÂ.

6. rhšÃ‰F¡ f£lis ahbjå‹ njhšé

Jiyašyh® f©Q« bfhsš.

bghUŸ : j«ikél M‰wš Fiwªjtçl¤J V‰g£l njhšéiaÍ« x¥ò¡ bfhŸSjš

nt©L«. m¥g©ng xUtç‹ rh‹wh©ikia msªj¿tj‰fhd
ciufš MF«.
brh‰bghUŸ : Jiyašyh® - M‰wèš Fiwªjt®; f£lis - ciufš.

7. Ï‹dhbrŒ jh®¡F« Ïåant brŒah¡fhš

v‹d ga¤jnjh rhšò. *

3
 bghUŸ : Ô§F ÏiH¤jt®¡F« e‹ikna brŒjš nt©L«. m›thW brŒahk‰
nghdhš rhšbg‹D« jFÂahš v¥gaD« Ïšiy.
brh‰bghUŸ : Ï‹dh - Ô§F; Ïåa - e‹ik; brŒah¡fhš - brŒahél¤J.

( Ï«_‹W Fw£ghΫ rhšÃ‹ gaid¡ TW»‹wd. )

8. Ï‹ik xUt‰F Ïët‹W rhšbg‹D«

©ikÍ© lhf¥ bg¿‹.

bghUŸ : rhšbg‹D« kdcWÂ c©lhf¥ bgWkhdhš xUtD¡F¥ bghUŸ

Ïšyhjjdhš V‰gL« tWik xU FiwahfhJ.
brh‰bghUŸ : Ï‹ik - tWik; Ïët‹W - Ïêthdj‹W; ©ik - tèik.
Ïy¡fz¡F¿¥ò : Ï‹ik, ©ik - g©ò¥ bga®fŸ.
Ãç¤j¿jš : xUt‰F - xUt‹ + F; Ïët‹W - ÏëÎ + m‹W;
rhšbg‹D« - rhšò + v‹D«.
jäœ

9. Cê bgaçD« jh«bgauh® rh‹wh©ik¡(F)

Mê vd¥gL th®. *

bghUŸ : rh‹wh©ik v‹D« g©Ã‰F¡ flby‹W òfH¥gLgt® cyfnk

mêÍ« Cê¡fhy« tªjhY« j« ãiyæš ntWglhkš ÏU¥g®.
brh‰bghUŸ : Cê - cyf«; Mê - flš.

( Ï›éU Fw£ghΫ rh‹wh©ikæ‹ Áw¥ig¡ TW»‹wd. )

10. rh‹wt® rh‹wh©ik F‹¿‹ ÏUãyªjh‹

jh§fhJ k‹ndh bghiw.

bghUŸ : rh‹nwh®fë‹ rh‹wh©ik¡ Fz¤Âš FiwÎ V‰gLkhdhš,

Ï›ÎyfK« bghWik v‹D« j‹ghu¤ij¤ jh§fhJ.
brh‰bghUŸ : ÏUãy« - bgça ãy«; bghiw - Rik.
Ïy¡fz¡F¿¥ò : rh‹wt® - éidahyizÍ« bga®; ÏUãy« - cç¢brh‰bwhl®;
k‹, X - mir¢brh‰fŸ.

( Ï¡FwŸ rh‹wh©ik Fiwtjdhš V‰gL« Ïêéid¡ TW»wJ. )