ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΟΡΩΝ

"Δ ι α ί ρ ε σ ι ς κατά φ ύ σ ι ν"

" τόν λ ό γ ο ν αυτόν, ο οποίος είναι αεί ών οι άνθρωποι ευρίσκονται πάντοτε εις
αδυναμία νά τόν παρακολουθήσουν καί πρίν τόν ακούσουν καί αφού ήδη τόν
ακούσουν. Διότι, ενώ τά πάντα γίνονται σύμφωνα μέ τόν λ ό γ ο ν αυτόν, οι άνθρωποι
φαίνονται νά μήν τόν γνωρίζουν, παρ' ότι εκφέρουν λόγους καί επιχειρούν έργα
τοιούτου είδους, τά οποία εγώ εξηγώ δ ι α ι ρ ώ ν τ α ς κάθε έν σύμφωνα μέ τούς ν ό
μ ο υ ς τής φ ύ σ ε ω ς καί δηλώνοντας τό ποιόν τους. Από τούς άλλους όμως
ανθρώπους διαφεύγει τό νόημα όσων κάνουν κατά τήν εγρήγορσιν, όπως ακριβώς
λησμονούν όσα κάμνουν στόν ύπνο τους. (Ηράκλειτος, απ.1).

Από τήν "κατά φύσιν" δ ι α ί ρ ε σ ι ν ο συλλογισμός προχωρεί στήν ε π α γ ω γ ή καί

εν συνεχεία στήν σ υ ν α γ ω γ ή, σύμφωνα μέ τούς εξής πλατωνικούς ορισμούς:

Επαγωγή

Η επαγωγική μέθοδος τού συλλογίζεσθαι καθιερώθη από τήν μαιευτική τού

Σωκράτους, ο οποίος διά τών ερωτήσεων καί τών αποκρίσεων εκκινών

από τά συγκεκριμμένα καί μερικά

καταλήγει εις τά αφηρημένα καί γενικά.

Συ ν α γ ω γ ή

( ΣΩ. Καί εγώ ο ίδιος, Φαίδρε, είμαι εραστής αυτών τών αναλύσεων [επαγωγική
μέθοδος] καί συνθέσεων [συναγωγική μέθοδος], διά νά γίνω ικανός νά λέγω καί νά
σκέπτωμαι. Εάν δέ νομίσω ότι κάποιος άλλος δύναται νά αντιλαμβάνεται τό
αντικείμενον καί ως σύνολον [συναγωγικώς] καί αναλελυμένον [επαγωγικώς] εις τά
στοιχεία του, τούτον ακολουθώ επάνω εις τά ίχνη πού αφήνει πίσω του ως νά ήτο
θεός. Οπωσδήποτε εκείνους πού μπορούν νά κάνουν τούτο - ένας θεός τό ξεύρει εάν
τούς προσαγορεύω ορθώς ή όχι - τούς αποκαλώ εν πάσει περιπτώσει έως τώρα
διαλεκτικούς). (Φαίδρος, 266Β).

Δι α λ ε κ τ ι κ ή

ΣΩ.: Η διαλεκτική μέθοδος είναι τό νά ανάγη κανείς εις μίαν γενικήν ιδέαν διά
συνθέσεως [συναγωγή] τά εδώ καί εκεί διεσπαρμένα στοιχεία [επαγωγή], διά νά κάμη
φανερόν δι' ακριβούς ορισμού έκαστον, περί τού οποίου θά ήθελε νά διδάσκη κάθε
φοράν. . . . . Καί τό νά δύναται κανείς πάλιν νά αναλύη [επαγωγή] τήν γενικήν έννοια
εις τά είδη, τέμνων εις τά φυσικά της άρθρα, χωρίς νά επιχειρή νά συντρίβη κανέν
μέρος κατά τόν τρόπον κακού μαγείρου. (Φαίδρος 265Δ).
ΞΕ.: Τό νά μπορεί νά χωρίζη τά γένη καί μήτε τό ίδιο γένος νά τό παίρνη γι άλλο,
μήτε τό διαφορετικό νά τό παίρνη γιά τό ίδιο, δέν θά πούμε άραγε πώς είναι έργο τής
δ ι α λ ε κ τ ι κ ή ς επιστήμης; . . . .

Αυτήν όμως τήν δ ι α λ ε κ τ ι κ ή ικανότητα δέν θά τήν αναγνωρίσης σέ κανέναν

άλλο πιστεύω, παρά μόνον σ' εκείνον, πού φιλοσοφεί αγνά καί τίμια.

(Σοφιστής 253Δ. . . . ).

Η φιλοσοφία είναι η επιστήμη

τών ε λ ε υ θ έ ρ ω ν ανθρώπων !

Eκυκλοφόρησε από τίς εκδόσεις ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ

- ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ, Σόλωνος, 114, τηλ. 3847347,

η τ ρ ί τ η έκδοσις τού βιβλίου

ΑΡΡΗΤΟΙ ΛΟΓΟΙ - ΕΠΙΔΑΥΡΟΣ, ΘΟΛΟΥ ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ

************************************

7 Ιουνίου, 2003

ΑΛΤΑΝΗ