4/1.6.2.

PRORAČUN GROMOBRANSKE ZAŠTITE

Izbor nivoa zaštite

Prema Pravilniku o tehničkim normativima za zaštitu objekta od atmosferskog
pražnjenja (Sl. list SRJ br. 11/96) za sve nove objekte ili pri rekonstrukciji postojećih
objekata moraju se raditi projekti za gromobranske instalacije, osim ako se ne dokaže
da ona nije potrebna u skladu sa JUS IEC 1024-1-1.
Zahtevana efikasnost gromobranske zaštite računa se po obrazcu:

Er>1-Nc/Nd
gde je:
Nc - usvojena učestanost groma u štićeni objekat, odnosno maksimalni usvojeni srednji
godišnji broj udara groma koji mogu prouzrokovati oštećenja.
Nd - učestanost direktnih udara groma u objekat, odnosno srednji godišnji broj
direktnih udara groma koji prouzrokuju oštećenje objekta.
Usvojena učestanost udara groma u svaki od štićenih objekata dobijena je na bazi
sledećih podataka:
- karakteristika konstrukcije objekta, koeficijent C1
- sadržaj objekta, koeficijent C2
- namena objekta, koeficijent C3
- posledice od udara groma u objekat, koeficijent C4
U~estanost direktnog udara groma u predmetni objekat dobiće se iz izraza:
Nd=NgAe10-6
gde je:
Ng - lokalna prosečna gustina pražnjenja (broj udara/km2 god.)
Ae - ekvivalentna prihvatna površina objekta (m2)
Prosečna godišnja učestanost udara groma računa se po izrazu:

Ng=0,04Td1,25
gde je:
Td - broj grmljavinskih dana u toku godine uzet iz izokerauničke karte prema
standardu JUS N.B4.803:1996. Za Niš Td=36 dana/godina.
Ekvivalentna prihvatna površina računa se prema izrazu:

Ae=ab+6h(a+b)+9ph2
gde je:
a = dužina objekta (m)
b = širina objekta (m)
h = visina objekta (m)

Kako u blizini objekta postoje objekti koji značajno utiču na ekvivalentnu prihvatnu
površinu, ona se smanjuje na rastojanje:

d+3(hs-h)
Ae =
2
gde je: h - visina objekta koji se razmatra
hs - visina susednog objekta
d - horizontalno najkraće rastojanje izme|u dva objekta
hs1=12 m, d1=0 m Ae1=0 m
hs2=12 m, d1=6 m Ae1=3 m
Dobija se da je ekvivalentna prihvatna površina Aesus = 9646 m2
 hs2=12 m

hs1=12 m h=12 m

dužina objekta a(m) 67

širina objekta b(m) 55
visina objekta h(m) 12
broj grljavinskih dana u godini Td 36
prosečna godišnja gustina pražnjenja Ng 3.527
ekvivalentna površina tla Ae(m2) 16541
ekviv. površina tla uzimajući u obzir susedne objekte Ae sus (m2) 9646
učestalnost direknih udara u objekat Nd 0.034
tip konstrukcije objekta C1 1
sadržaj objekta C2 1
namena objekta C3 1
posledice od udara groma u objekat C4 1
C=C1* C2 * C3 *C4 C 1
usvojena učestalnost udara groma Nc 0.003
računska efikasnost Er 0.912
Gromobranska instalacija je: potrebna

Dobijenoj efikasnosti odgovara II nivo zaštite, pa je srednje rastojanje spusnih provodnika 15 m.

Proračun uzemljivača
Za prstenasti uzemljivač (ili temeljni uzemljivač) srednji geometrijski poluprečnik ne sme biti
manji od 5 m za r < 500 Wm što je u našem slučaju zadovoljeno, jer je O = 244 m,
odnosno r =39 m.

PROJEKTANT

Predrag Penčić, dipl. el. ing.