jy~) Avi(mniriyN

~) Avi(mniriyNi[ (vjyt[trim`
~) kOTB>jn d[v sRy C[

sdinºdiÀBi[(F: (Amt$(cr p*N[<ºd& vdn: / p\f&ÃliÀBi[jºmµCd sdZS Si[Bi(xy&gl: /

kZpi pirivir:(~tskl (jvi(ts&Kdi[ mhi~[yi[ m*(t< jy(t s (h niriyNm&(n: //
s&d&j[<y> (nRy> (v(vF(nymicir (nrt]r(p b\M[Sin p\m&K s&rs>G]: Avmhsi /
mnAt_i*N<> y: p\sBm(p k&v<(µC^tvS[ nri[ BiRyXini> (dSt& s m(t> m[ h(rrsi] //
a(txiºRyi diºRyi mZd&lvcn]ÆCi(dt (nj,F\&vi t±y]<Vyi<(ol(st nZniT`yiy g&rv[ /
vsiniy V[tiÀbr y&gl mivi(F<ySs[ nmAtAm] (nRy> ã(d Bgvt[ ¹y[y vp&P[ //

RyirpC) ai Åli[k bi[l) pi[tini ãdymi> p\iY<ni kr[

Avi(mniriyNi[ n)lk·qi[ niriyNi[ h(r: /
h(rkZONÅc shjinºd: kZONi[At& m[ ã(d //

Ryir pC) g\>Ykti<n[ v>dn krti ai b[ Åli[kni[ piq kr[

v]ri³yv[g p(rhit sm[(ºd\yiY<> (vON&p\sid s(mti(Kl yi[g(s(Ûm` / kZONi>´y\&pisnbli¼t dZQiRm(nOq> t> (vON&d_itny> Avg&$> nmi(m //
sv<Xti> p\i¼t hr[: p\sidit` t(µc#ici(r#i(md> r(cRvi / yi[ piqyd` Äyis s&tikZ(tn<: p\)t:Stinºdm&(n: s B*yit` //
Ryir pC) ai b[ Åli[kni[ piq kr[
1
 ~*yti> d[vd[v[S Avi(mniriyN p\Bi[ / Rvd)y[nivFin[n kY(yOy[ S&Bi kYi //
nRvi ~) shjinºd Avi(mn> B(±tFm<jm` / toiN)> c Stinºd> tti[ jy m&d)ry[t` //

aij sK) ain>dk) l[K),Be m]> ti[ ¾hivr) h(rm&K d[K) –

{1} m&(nyi[k[ ¹yinm[> ji[> nh) aiv],vh) si>vr)yi[J m&zki[ b&liv[ --
{2} jiki s&K b\Mi S>kr eµC[,vh) si>vr)yiJ m&zki[ r[ p\)C[ ----
{3} n ge g>gi gi[divr) kiS), Gr(h> b]q[ m)l[ gi[li[kvis) ----
{4} tp t)rYm[> kC&v] n jin&,shj shj m]> ti[ ain>d min* -----
{5} j[rim kh[ Avim) shj r[ m)l[ ,a]s[ h) m&z pr Qrt r>g)l[ --
sRs>g mLvi[ K*b j d&l<B C[ Jvnmi> bF& j mL[ C[ pr>t& s>tsmigm mLti[ nY)
‘’ ci[pie
‘’ (bn& sts>g (bb[k n hi[e / rimkZpi (bn& s&lB n si[e //
m(t (kr(t g(t B*(t Blie / jb j[(h jtn jhi> j[(h pi(h //
si[ jinb sts>g p\Biu / li[kh& b[d n ain upiu //
ab mi[(h Bi Bri[s& hn&m>ti / (bn& h(rkZpi (ml(h n(h s>ti //
2
 p\Ym Bg(t s>tn kr s>gi / d*sr) r(t mm kYi p\s>gi //
‘’’ C>d ‘’’
ji[ ki[e jie (ml[ unsi[ nr hi[t p(v#i lg[ h(rs>gi / di[P kl>k sb[ (m(T jie s& n)c h& jie ji[ hi[t
ut>gi //
¶y&> jl ai]r m(ln mhim(t g>g (mÃyi[ h&e jit h] g>gi / s&>dr ai]r kr[ ttkil ¶y&> h] jgmi>(h bDi[ sts>gi
//
nrniriyn äP)ai[n[ kh[ C[ k[
tm j[vi j[ stp&$P t[n& d&l<B mLv& drS / mL[ (#ili[kn& s&K si[>G& pN mLv& tmi$ t[ mi[>G& //
tm mL[ TL[ km< ki[T) a[Y) b)J vit ke mi[T) / miT[ S>& kh)a[ m(hmi GNi[ nY) kHi[ jiti[ tm tNi[ //
ai jgtmi> j[n[ pN mhinti mL) k[ liB Yyi[ t[ sRs>gni p\tip[ j Yyi[ C[ ,
{1} nirdJ – k)Dimi>Y) rijk&mir Yyi[ t[ vit
{2} vi(Ãmk) – nirdJni s>gY) äP)pdn[ piÀyi
{3} a>g&(lmil – b&Üni s>gY) p(rvt<n
{4} rijin) vit -- s>t pis[ b[qi[ n[ si>BL`y& k[ Gst Gst ±y&> Dilt pin) , ki(lyi t[r[ mnk) bit m]n[ jin) ,,
aiTli vcnY) rijini[ Jv bc) gyi[
{5} ~)J mhirij[ pri[Nin[ piN)mi> niK) kH& k[ s>t siY[ ji[DiS[ t[ trS[ ,
gQDi p\Ymn& 58 m& vcnimZt s>t smigmY) d&:K TL[ , ~)J Avm&K[ kh[
‘’’ s>t Bm[ t[ B[Li[ h&> Bm& r[ s>t n B*l[ h&> y[ n B&l* r[ / s>t jm[ t[ B[Li[ h&> jm& r[ ,s>t bi[l[ t[ B[Li[ h&> bi[l& r[ ‘’

3
 vrji>g jiL)yini si[n) p[\mbie KiripiTmi> gim trktLiv[ rh[ti, Ryi> mj&r) kr[ t[mi> $ mL[ ti[ ki>t)n[ vrs[ siF&n& m>DL aiv[ t[mi> mi[T[ri hi[y t[n[ ai[QiD[ ,
s>vt` 1938 n) silmi> Avi.mhip&$PdisJ gy[li t[mn[ cidr ai[QiD) ,vµc[ si>Fi[ hti[ , rit[ mhirij p\[mbien[ dS<n aip) n[ kh[ hv[Y) tm[ #iN fiL)yin)
cidr ai[QiDji[ kirN aimi> vµc[ si>Fi[ aiv[ t[ amn[ K*>c[ C[, kirN am[ siF&mi> aK>D rHi C)a[ pC) t[ bie #iN fiL)yin) cidr ai[Qivti ,
ø kYi mihiRÀy ø
kYi a[Tl[ prmiRmini c(r#ii[n& gin, nvFi B(±tmi> b)jin>brn) B(±t (kt<n B(±t a[j kYi g&Ni[n& gin ,
Bgvinmi> apir g&N C[ ,
p&Opd>t aiciy< m(hÀn Ati[#imi> lK[ C[ k[ ;;
a(st(g(r sm> Ayit` k¶jl> (sºF& pi#[i , s&rt$vr SiKi l[(Kn) p#im&v)< /
(lK(t y(d gZ(hRvi Sirdi sv<kil> / td(p tv g&Ninim)S pir> n yi(t //
kYi a[ mnni[ Yik d*r krvini[ Äyiyim C[ , Sir)r)k Yik ÄyiyimY) d*r Yiy mnni[ Yik kYiY) d*r Yiy ,
p&·ySiL) Jvn[ j kYi si>BLvi mL[ C[ ,
vZÜn[ kYi ni ph[li (dvs[ j fTikDin) fDk b[s) ge t[ vit ,

Bgvin ~) Avi(mniriyN Bgvin Avi(mniriyNni jºm (vP[ vis&d[v mihiRÀymi> {Ak>dp&riN (vON&K>D}
Fm<d[viRtdim*ti]<,nrniriyNiRmni / p\vZ_[i(p kli] b\Mn`,B*Rvih> simgi[ (oj: //
m&(nSipiºnZti> p\i¼t> s(P< jnk miRmn: / tti[(vti> g&$¿yi[h>,sÜm< AYipyºnj //

‘’ Äyism&(na[ j[ p*v[< kh)t) , t[ vit sic) qr) p\gT Yyi shjin>d h(r
4
 Bgvinni f±t 10 k[ 24 avtir j nY) pr>t& an>t C[ ,
‘’ ydi ydi c v[di[±ti[ Fmi[<ni(SOyt[ s&r]: / p\id&Bi<vi[ B(vOyi[ m[ td\xiy] tdi tdi //

axrk[ bis) bilm aiy[ avn) pr

nvK>D Frt)m[> Avim),Ctrin[ cil] rij ---
1} avn) pr aikr bilm,AYipi sRs>g
B±ti[ ki[ vr (dyi>,m&(±tk[ s>g rij---
2} pi>ci[ v\tmin pil[ ,bie a$ Bie
h(rjn s>giY k)ºh),sic) sgie rij ---
3} m(hliki[ d[K) p&$P ,d*r Dg d[v[
pD) bAt& (knk) krm[> n l[v[ rij ---
4} d[vi[k[ d[v bilm,Fimk[ Fim)
p\gT p\B&ki nim,shjin>dAvim) rij ---
5} p\[min>d k[ Avim) ain>dkir)
ai(~t jnk) bilm,lij bQie rij --

m>glm*r(t miF&r) shjin>d mhirij, (ojk&L p\gT By[ p&$Pi[_im aFm ai[Firn kij -- ~)h(r
ji[ ~)kZON gi[k&l mh) p\gT[ k>s (nk>d, si[e ab p\gT[ Frmk&l Avim) shjin>d ---
~)h(r
5
 tb yd&n>dn p\gT hi[e utiyi[< B*(mBir, ab kL)m[ stj&g k)yi[ aFm< m*L uKir ---~)h(r
tb vZ>divn gi[p) s>g k)ni[ ris(blis, ab n](Oqk b\tFir) k)y[ kimi(dk r)p&niS --- ~)h(r
n>dk&>vr si[e Fm<s&t a[k jin) kri[ n[h , p\[min>d t[h) yh) h] yh) t[h) kC& n s>d[h --- ~)h(r
$D& Avi(mniriyN nim (nRy s>Bir)a[ r[--
vL) krti> Grn& kim GD) n (vsir)a[ r[-----
{1} Fm<s&tn& ´yin j Frti> vir nh) Bvsigr trti>
hrti frti h(rn[ h]y[ Fir)a[ r[---
{2} d&:K pD[ (dlg)r n Yiv& s&K vD[ hrKie n jiv&
sdiy (h>mt h]y[Y) nv hir)a[ r[----
{3} s>sir C[ s&Kd&:Kni[ d(ryi[ t[mi> tr) Sk[ ki[ek j tr)yi[
s>tsmigm kr)n[ mnn[ mir)a[ r[-
{4} AmrN krti s&K j YiS[ fi[gTni[ f[ri[ TL) jiS[
m*LJ kh[ mhirij m&jn[ tir)a[ r[-
þ sRs>g)Jvn mihiRÀy þ

6
 sRs>g)Jvn a[Tl[ dp<N C[ j[nimi> ji[e Jvnmi> p(rvt<n aiv[ pi>c p\krN 319 a¹yiy 17627 Åli[k ,
sRs>g)Jvn a[ Bgvinn& Av$p C[ p\Ym p\krN a[ m&K , (ot)y p\krN h\dy , tZt)y p\krN udr ,ct&Y< p\krN jin& ,p>cm p\krN crN , j[niY)
Jvnn& GDtr Yiy C[ t[ miT[j ai g\>Yn& s[vn krv& ,

શ્રીસ્લામભનાયામણ મલજમતેતયાભ
વદગરૂુ શ્રી મક્ુ તાનંદ સ્લાભી યચિત

વત્વંચગજીલન ભાશાત્્મ (પ્રસ્તાલના)

7
 અધ્મામ-૧
j&OTi[ m&±tgN](n<jixrpd[ (dÄyikZ(tsidr> , yi[ B±ti] p\kT)bB*v dyyi Fmi<¶jn~[ys[ /
a#ii[ºm*l(yt&> RvFm<m(vt&> siF*>á Fm<> S&B>,¹yiy[ t> h(rm)Vr[Vrmh> sd`b&(Ûd> sv<di //

વદબધ્ુ ધ્ધના દે નાયા એલા બગલાન શ્રી શયીન ંુ હંુ વદામ ધ્માન કરૂ છં. જે શ્રીશરય ,ઈશ્વયોના ઩ણ ઈશ્વય છે . ઩ોતાના
અક્ષયધાભભાં રદવ્મ સ્લરૂ઩ે વદામ ચફયાજે છે . મક્ુ ત ઩રૂુ ઴ોનાં અનંત ભંડ઱ો આદય઩ ૂલવક જેભની વેલાભાં પ્રીતી઩ ૂલવક વદામ યશે છે .
ુ નો તેભજ વધભવન ંુ યક્ષણ કયલા અને અનંત
એ જ બગલાન દમાએ કયીને આ ભ ૂભંડ઱ભાં અધભવનો મ ૂ઱ે વરશત નાળ કયલા, વાધજ
ુ રૂ઩ે પ્રગટ થમા છે . (૧)
જીલોના કલ્માણ કયલા ભાટે ઘભવદેલથી બરકતદે લીના ઩ત્ર
ભનષ્ુ મ જીલોના કલ્માણને અથે જેભણે ળતાનંદ મમુ ન ઩ાવે વત્વંચગજીલન ભશાન ગ્રંથ ની યિના કયાલી છે . એલા તે
ઘભવનદ
ં ન શ્રીશરયને હંુ નભસ્કાય કરૂ છં.(૨)
ભાશાત્્મ યિલાનો ઉદ્દે ળ :-
આ વત્વંગીજીલન નાભે ભશાગ્રંથન ંુ ભાશાત્્મ બગલાન શ્રી શરય તેભજ તેભના એકાંમતક બક્તોની પ્રવન્નાથે મક્ુ તાનંદ નાભે હંુ
અમત આદયથી કરૂ છં. (૩)
અરૌરકક વબાન ંુ આમોજન :-
~)md` d&g<p&r[ d&g[<,B*pt[ $_imAy c / rmN)y[(t (vAt)N[< ~) gi[p)niY m>(dr[ //
~)mÜ(r(tri[Fin l)linºtrm[kdi / ais)Rk(t(cºmis& yit[P& mht) sBi //
8
 શ્રી ગઢ઩યુ ગાભભાં દાદા ખાિયના દયફાય ગઢભાં અમત મલળા઱ સદ
ંુ ય શ્રીગો઩ીનાથજીના ભંરદયને મલ઴ે બગલાન
શ્રીશરયના અંતધાવ ન થમા ઩છી કેટરાક ભરશનાઓ લીત્મા ફાદ એક વભમે મલળા઱ વબાન ંુ આમોજન થમં. (૪-૫)
જે વબાને મલ઴ે ભશા બધ્ુ ધીળા઱ી શ્રી અમોધ્માપ્રવાદજી ભશાયાજ તથા શ્રી યધલ
ુ ીયજી ભશાયાજ આ ફે ધભાવ િામવજી,
ુ ંુ દાનંદજી આરદ બ્રહ્મિાયીઓ, હંુ (મક
મક ુ તાનંદ સ્લાભી) આરદ વલે વાધ ુ તથા ઩ા઴વદો તથા ભમાયાભ બટ્ટઆરદક ગ્રશ
ુ સ્થ બગલદ
બક્તો આવબાભાં મથામોગ્મ સ્થાને ફેઠા (૬)-૭)
વબાભાં ળતાનંદ સ્લાભીન ંુ આગભન :-
બગલાન શ્રીશરયના ધ્માનભાં વદા એકાગ્ર ભનલા઱ા ભશામમુ ન ળતાનંદ સ્લાભી ઩ણ ભંરદયભાં મલળા઱ વબા થઈ છે . એભ
જાણી શ઴વથી ઩ોતે આ વબાભાં આવ્મા (૮)
લેદ તેભજ અનેક ળાસ્ત્રોના જ્ઞાતા ળતાનદ સ્લાભીને ભંરદયભાં મલળા઱ વબાભાંઆલતા જોઈને વલવ વબાજનોએ ઉબા થઈને
મમુ નન ંુ સ્લાગત કયવ ુ તેભજ સદ
ંુ ય આવન ઉ઩ય તે મમુ નને શ઴વ઩ ૂલવક ફેવાડયા. (૯)
કથા શ્રલણ ભાટે આિામવશ્રીઓની ઉત્કં ઠા :-
tt: p\i[ct&riciyi]< t> hr[riXyi m&n[ / sRs>(gj)vng\ºYi[ mi[xh[t&ARvyi kZt: //
t> vy> ~i[t&(mµCimi[ Bvt: p&$m[Fs: / yd#i jºmsifÃy> kYini> ~vNiÛr[: //
ળતાનંદ મમુ ન વબાભાં ફેઠા ઩છી ફંને આિાલવમોએ મલનમ઩ ૂલવક ઩ ૂછ્ ંુ કે શે મમુ ન! તભે બગલાન શ્રી
શરયનીઅરૌરકક પ્રેયણાથી અનંત જીલોના ભોક્ષાથે “વત્વંગીજીંલન” નાભના ઘભવળાસ્ત્રની યિના કયી છે . (૧૦)

9
શે ભશા બધ્ુ ધીળા઱ી! આ઩ ક્રુ઩ા કયીને એ ળાસ્ત્ર અભોને વંબ઱ાલો. અભાયે એ વાંબ઱લાની ઈચ્છા છે . કાયણકે આ રોકભાં કથા
શ્રલણથી જ ભનષ્ુ મ જન્ભની વપ઱તા છે . આ પ્રકાયે ફંને આિામવલમોન ંુ લિન વાંબ઱ી ળતાનંદ સ્લાભી અમત યાજી થમા અને
એકાગ્ર ચિત્તલા઱ા એ વલે વબાજનોને પ્રીતી઩ ૂલવક “વત્વંગીજીલન” ળાસ્ત્રની કથા વંબ઱ાલી. (૧૧-૧૨)
ગઢ઩યુ ભાં દાદા ખાિયના દયફાયગઢભાં& સળ
ુ ોચબતઅને અમત શ્રેષ્ઠ ભંડ઩ભાં ઩ણ્ુ મકાયી ”શ્રીવત્વંગીજીલન” ગ્રંથની કથા ળતાનંદ
ુ થી વલવ વબાજનોએ વાંબ઱ી (૧૩)
સ્લાભીના ઩મલત્ર મખ
કથા મ઩઩ાસ ુ શેભત
ં મવિંશ યાજાના ળતાનંદ સ્લાભીને પ્રશ્નો :-
કથાની ઩ ૂણાવ હમુ ત થમા ઩છી એક વભમે વબાભાં ઉ઩સ્થીત બગલાન શ્રીશરયના એકાંમતક બક્ત શેભત
ં મવિંશ યાજાએ ળતાનંદ
ુ ે! તભે “ શ્રીભદ વત્વંગીજીલન” નાભે ળાસ્ત્રની યિના કયી છે . તેન ંુ ભાશાત્્મ વાંબ઱લાની ભાયે ઈચ્છા
સ્લાભીને પ્રળ ઩ ૂછ ો, જે મન
છે . તો આ઩ ક્રુ઩ા કયી અને એ કથા વંબ઱ાલો. (૧૪-૧૫)
a(Fkir: ~&ti] tAy kAy vi t#i (k> flm` / d[S[ c k)dZS[ kil[ kiy<> tµC^vN> m&n[ //
k)dZSi[Ay Bv[o±ti ~i[tir: Ay&Åc k)dZSi:/ t> ~&Rvi tRsmi¼ti] c (k> d[y> vd tºm&n[ //
ુ ે! આ ળાસ્ત્ર વાંબ઱લાનો કોએ અમધકાય છે ? આ ગ્રંથ શ્રલણન ંુ પ઱ શ ુ છે ? કેલા વભમભાં આ ળાસ્ત્ર વાંબ઱વ?ંુ કમા
શે મન
દે ળભાં આ ળાસ્ત્ર લાંિવ ંુ અને વાંબ઱વ?ંુ શે મન
ુ ે! આ ગ્રંથનાલક્તાનાં રક્ષણો કેલા શોલા જોઈએ? શ્રોતાઓએ લક્તાને ળી દચક્ષણા
આ઩લી? આ ફધ ુ ક્રુ઩ા કયી ભને કશો. આ પ્રકાયે જજજ્ઞાસ ુ શેભત
ં મવિંશ યાજાએ બાયે આદય઩ ૂલવક ઩ ૂછ્ ંુ ત્માયે પ્રવન્ન થમેરા ભશામમુ ન
ળતાનંદ સ્લાભી તેભને વત્વંગીજીલન ગ્રંથન ંુ ભાશાત્્મ આ પ્રભાણે કશેલા રાગ્મા. (૧૬-૧૮)

10
 વત્વંગીજીલન ગ્રંથ ભાશાત્્મગાથા :-
ળતાનંદ સ્લાભી કશે છે કે શે યાજન! તભોએ વલવ જીલ-પ્રાણીભાત્રન ંુ રશત કયનાય ખ ૂફજ ઉત્તભ પ્રશ્નો ઩ ૂછ ા તો તે પ્રશ્નો
ુ ાય હંુ તભને ઉત્તય આ઩ ુ છં.
અનવ
શે યાજન! આ “વત્વંગીજીલન” ગ્રંથ ઈમતશાવ, ઩યુ ાણ, િાય લેદ, વાંખ્મ -મોગ, સ્રમુ તરૂ઩ વલવ ઘભવળાસ્ત્રો, લેદાંત તેભજ
યાભામણારદક વલવ વત્ળાસ્ત્રોના વાયરૂ઩ વલોત્તભ છે . તેભજ વંવાયના બમને ટા઱નાય છે . (૧૯-૨૧)
આ “વત્વંગીજીલન“ ગ્રંથભાં આત્માંમતક કલ્માણનાવાઘનરૂ઩ તેભજ ઩ા઩ને નાળ કયનાય એકાંમતક ઘભવન ંુ અમત
સ્઩ષ્ટ઩ણે લણવન કયવ ુ છે . (૨૨)
વંવાયવાગય વરઘ્ુ ઘાયક ભશાનૌકા :-
~)mÛ(r(tri[Fininºtr> (Rvym[v (h / vt<t[ ni[B<viÀBi[F[ AtrNiy Sr)r)Nim` //
ુ ક્ષ
બગલાન શ્રીશરયના અંતધાવ ન થમા ઩છી વભસ્ત જીલ પ્રાણીભાત્રને (તેભજ બામલ મમ ુ જનોને) વંવાય વાગય તયલા
ભાટે આ ગ્રંથ નૌકા વભાન છે . (૨૩)
અજ્ઞાન મતમભયધ્લંવક દે દીપ્મભાન સ ૂમવ વત્વંગીજીલન:-
શે યાજન! આ સ ૃષ્ષ્ટના વર્જક બ્રહ્મારદક ઈશ્વયો, બગલાન શ્રીશરયન ંુ ઘાભ, અક્ષયબ્રહ્મ, ઩યબ્રહ્મ, ઩યભાત્ભા, ઩રૂુ ઴ોતભ,
ુ ાત્ભક ભામા અને તે ભામાભાં ફંધામેરા જીલાત્ભાઓ એ
નાયામણ , મત્રગણ વલેના સ્લરૂ઩ો જે સ્઩ષ્ટ યીતે વભજાતા નથી તે
અજ્ઞાનરૂ઩ી અંધકાય કશેલામ . એલા અજ્ઞાનને ટા઱ી ઉ઩ય કશેરા વલે તત્લોના સ્લરૂ઩ોના જ્ઞાનને આ ળાસ્ત્ર મથાથવ યીતે પ્રકામળત
કયે છે તેથી અજ્ઞાનરૂ઩ અંઘકાયનો મલનાળ કયલા ભાટે આ ગ્રંથ સ ૂમવ વભાન છે . (૨૪)
11
 આ ળાસ્ત્ર શ્રલણથી શ્રોતાજનોને વલવ ળાસ્ત્રોના અમતળમ દુગવ ભ યશસ્મને મથાથવ યીતે વય઱તાથી જાણી ળકે છે .
an&g\hiÛr[: SiA#i> S&Bm[t_idiXyi / tRsm)p(nvis[n kZt> xi[(Npt[ myi //
શે પ્રથ્ુ લી઩મત ! આ “વત્વંગીજીલન”નાભના અમત શબ
ુ ળાસ્ત્રની ભેં બગલાન શ્રીશરયનાઅનગ્ર
ુ શ તેભજ એભની આજ્ઞાથી
તેભની વભી઩ે ગઢ઩યુ ભાં મનલાવ કયીને યિના કયી છે . (૨૫-૨૬
વલવ ળાસ્ત્ર મળયોભચણ :- a[tºm_ii[ h(r: ~&Rvi,~) m&K[n[RYmb\v)t` / rmN)y(md> SiA#>i sv<SiA#iISri[m(N //
આ ળાસ્ત્રની યિના ઩છી તે શ્રીશરયને ભેં વં઩ ૂણવ વંબ઱ાવ્મં તેથી શ્રીશરય પ્રવન્ન થઈ ફોલ્મા કે એવ ંુ આ ળાસ્ત્ર વલવ
ુ ટ
ળાસ્ત્રોભાં મળયોભચણ (મગ ુ વભાન ) છે . તેથી વંવાય યોગને નાળ કયનાય વલવળાસ્ત્રોના વમ ૂશભાં શ્રેષ્ઠ આ “વત્વંગીજીલન”ગ્રંથન ંુ
ભાશાત્્મ વલે બક્તોએ ફીજા અનેક ળાસ્ત્રો કયતાં વલોત્તભ જાણવ.ંુ (૨૮)
a[tRp&·yml> p(v#imml> sÛm<SiA#i> pr>, Fm<Xin(vrigB(±t(nBZt> s[Äy> sti> (nRydi /
pipi]Gp\Sm> nZNi> k(lmlp\xiln> sv<Yi, jiDy¹viºt(nvirN> s&kZ(t(B: sÀp\i¼yt[ n[tr]: //
આ ળાસ્ત્રન ંુ શ્રલણ ભોટંુ ઩ણ્ુ મ ઉત્઩ન્ન કયે છે . આ ળાસ્ત્ર અમત ઩મલત્ર અને મનદો઴ છે . આ ળાસ્ત્રભાં શ્રેષ્ઠ એકાંમતક ધભવન ંુ પ્રમત઩ાદન
કયવ ુ છે . તેથી ધભવ, જ્ઞાન, લૈયાગ્મ અને બરકતથી વબય છે . આ ળાસ્ત્ર ભનષ્ુ મોનાં વભગ્ર ઩ા઩ોને નાળ કયનાય કચ઱યગ
ુ ના દો઴ોને
દૂય કયનાય તેભજ બધ્ુ ધ્ધના અજ્ઞાનને નાળ કયનાય છે . આ ળાસ્ત્ર જેના શબ
ુ સકુ ૃત શોમ તેને જ વાંબ઱લા ભ઱ે છે . ફીજાને નરશ.
ભાટે જ વત્઩રૂુ ઴ોએ શંભેળા આ ળાસ્ત્રને વેલવ.ંુ (૨૯)
hLv[ p&·y[ hi[y n(h vL) h(rkYini[ yi[g / mi[T[ Bi³y[ a[ mL[ TL[ Bir[ mhi Bvri[g //
12
 t[m aBig) Jvn[ yS h(rni z[r C[ / Ki[T) vitmi> mn K*>c[ sic) vitS&> v]r C[ //

આ ળાસ્ત્રભાં શ્રૌત , સ્ભાતવ, બાગલત, લણવ-આશ્રભ લગે યે વલવ ધભવનો મનણવમ મથાથવ યીતે કશેરો છે . વલવળાસ્ત્રોભાં લણવન
કયે રા મવધ્ધાંતોભાં ઩યસ્઩ય બેદ છે . તે તભાભ બેદરૂ઩ી ળંકા આ ળાસ્ત્રના શ્રલણથી દૂય થામ છે . વલવજનોને ભનોલાંમછત પ઱ને
આ઩નારૂંછે. તેભ, આ વલે ભનષ્ુ મોના કાન અને ભનને આનંદઆ઩નાય આ ળાસ્ત્ર વલવળાસ્ત્રોભાં શ્રેષ્ઠ છે . (૩૦)
ુ ના બમને નાળ કયનારૂ
આ ળાસ્ત્રના શ્રલણથી ભનભાં જે નાસ્સ્તકતા શોમ તે દૂય થામ છે અનેક કાભ, ક્રોધ, લગે યે ળત્રઓ
છે . તેભજ કમલજનોના આભ ૂ઴ણરૂ઩ આ ળાસ્ત્ર પ્રથ્ુ લી ઉ઩ય વલોત્ક્રુષ્ટ ભાનેલ ુ છે . (૩૧)
અનેક પ્રકાયના દ્ર્વવ્મોભાં (ખજાનો) ળેલધી નાભે બંડાય ઉત્તભ છે ુ ોભાં કલ્઩વ્રક્ષ
ઉત્ત્ભ છે . અનેક પ્રકાયના વ્રક્ષ ુ શ્રેષ્ઠ છે .
મલમલધ પ્રકાયની ગામોભાં કાભઘેન ંુ ઉત્તભ છે . તેલી જ યીતે વલવ ળાસ્ત્રોભાં આ વલોત્તભ ભાનેલ ુ છે . આ ળાસ્ત્ર શ્રીશરયના િરયત્રરૂ઩ી
ુ યવથી બય઩ ૂય છે . તેથી શ્રલણ તેભજ લણવન કયલાથી મત્રમલધ તા઩ને ટા઱નારૂ છે . શ્રીશરયના િયણામલિંદભાં ઩યભ બરકત
અરત
ઉ઩જાલનારૂ છે .ભાટે જ બગલદ અનયુ ાગી બક્તોને આ ળાસ્ત્ર અમતળમ મપ્રમ છે . (૩૨-૩૩)
ુ ના દૂ઴ણોને બેદનારૂ છે .
આ ળાસ્ત્ર વંવાયરૂ઩ી યોગોને ટા઱લાભાં યવામણરૂ઩ ઔ઴ધ છે . કચ઱યગ
ળયીયઘાયીઓના ઩ણ્ુ મને લધાયનારૂ છે . બ્રહ્મા, મળલ લગે યે દે લો ઩ણ આ ળાસ્ત્રને વાંબ઱લાની ઈચ્છા યાખે છે . (૩૪)
અમતળમ બમાનક કા઱રૂ઩ી ભશાવ઩વની દાઢોના બમંકય દં ળથી લાયં લાય ઩ીડાતા ભનષ્ુ મોને આ ળાસ્ત્ર અરત
ુ વભાન
છે . કાભરૂ઩ી દાલાન઱ ળાંત કયલાભાં આ ળાસ્ત્ર ભેધવ્રષ્ુ ટી વભાન છે . તેભજ બગલાન શ્રીશરયના અક્ષયધાભભાંમ જલા ભાટે આ

13
ળાસ્ત્ર મનવયણી રૂ઩ છે . શે યાજન! તભે આ કથા વાંબ઱લાભાં શ્રધ્ધા તેભજ પ્રીતીલા઱ા છો ભાટે ળાસ્ત્ર વાંબ઱લાભાં કોને અમધકાય
છે ? તો હંુ તભને કહંછ
ુ ં તે તભે એકાગ્ ચિતે વાંબ઱ો (૩૫-૩૬)
કથા શ્રલણના અમધકાયી :-
શે પ્રથ્ુ લી઩મત ! િાય લણવ અને િાયે મઆશ્રભના ભનષ્ુ મોને આ ળાસ્ત્ર શ્રલણ કયલાનો અમધકાય છે . ભાટે આ એ વલી અમત
આદય઩ ૂલવક આ ળાસ્ત્રન ંુ શ્રલણ સ્લશ્મ઩ણે કયવ.ંુ (૩૭-૩૮)
શે ભ ૂમભ઩મત! હંુ શલે આદય઩ ૂલવક વાંબ઱લા મોગ્મ ઩ાલનકાયી આ ળાસ્ત્ર શ્રલણથી જે પ઱ થામ છે . તે તભોને કહંુ છં. (૩૯)
કથા શ્રલણન ંુ ભશાપ઱ :-
અનેક પ્રકાયના મજ્ઞો કયલાથી જે પ઱ થામ છે તેભજ વલો તીથોભાં સ્નાન કયલાથી જે પ઱ ભ઱ે છે . તથા દયે ક પ્રકાયના દાન
કયલાથી જે પ઱ થામ છે . તે વલવ આ ળાસ્ત્રશ્રલણ ભાત્ર થી ભ઱ે છે . (૪૦)
aAy ~vNmi#i[N p\sºn:~)h(rBZ<Sm` / ~i[tZNi> p*ryRy[v svi<niS& mni[rYin` //
આ ળાસ્ત્રના વાંબ઱લા ભાત્રથી શ્રીશરય અમત પ્રવન્ન થામ છે . અને વાંબ઱નાય ભનષ્ુ મો ના શબ
ુ ભનોયથ તત્કા઱ ઩ ૂણવ કયે છે . (
૪૧)
ુ ભાં થોડા રદલવ ત઩ કયલાથી મવધ્ધ્ધ ભ઱તી નથી. અને રાંફો વભમ આ યગ
આ કચ઱યગ ુ ભાં ત઩ કયલા ભનષ્ુ મો઩ વભથવ નથી.
તેભજ બગલત પ્રવન્નાથે ભશા મજ્ઞો કે ભશાદાન કયલા વભથવ નથી કાયણા કે તેભાં ઘણી વાભગ્રી તથા ઩ષ્ુ ક઱ ઘન શોવ ંુ જો઩ીએ.
ભાટેબગલાન શ્રીશરયની પ્રવન્નતા થામ તેને અથે મલિક્ષણ ભનષ્ુ મોએ શ્રધ્ધાથી આ ળાસ્ત્ર અલશ્મ વાંબ઱વ.ંુ તેથી શ્રીશરય અમત પ્રવન્ન

14
થામ છે . જે ભનષ્ુ મો અમત આદય઩ ૂલવક આ વત્વંગીજીલન રૂ઩ી અરત
ુ ઩ાન કયે છે . તેઓ કા઱રૂ઩ી ભશાવ઩વના ત્રાવથી છૂટીને બગલાનના
ઘાભને ઩ાભે છે . (૪૨-૪૪)
ુ ઩મવત અરત
શજાયો યગ ુ ઩ાન કયનાય દે લો ઩ણ કા઱ના બમથી યક્ષણ અથે બગલદબક્તો ઩ાવે આ “વત્વંગીજીલન”
ુ ન ંુ ઩ાન કયલા ઈચ્છે છે . શે યાજન! દે લોને ઩ણ દુરવબ આ ગ્રંથન ંુ અરત
કથારત ુ ભનષ્ુ મોને શ્રીશરયની ક્રુ઩ાથી જ સર
ુ બ ફને છે . ભાટે આ
ુ ન ંુ ઩ાન ઈચ્છાનવ
કથારત ુ ાય અલશ્મ કયવ.ંુ (૪૫-૪૬)
આ ળાસ્ત્રથી અમત દુરવબ ફીજુ કાંઈ નથી. કે જેને અથે આ ળાસ્ત્રનો ત્માગ કયલો ઩ડે. (આ ળાસ્ત્રથી ફધ ુ જ સર
ુ બ થામ છે પ્રાપ્ત
થામ છે ) ભાટે વલવ મવધ્ધીને આ઩નાય આ ળાસ્ત્રને ભનષ્ુ મોએ એકાગ્ર ચિત્તથી વલેએ આદય઩ ૂલવક વાંબ઱વ.ંુ તેભણે ભશા઩રૂુ ઴ોએ વેલેરા
તેભજ ઩ા઩ોનો નાળ કયનાય આ ગ્રંથન ંુ તત્કા઱ શ્રધ્ધા઩ ૂલવક શ્રલણ કયવ.ંુ (૪૭-૪૮)
આ જગતભાં ભાલળયીય વલવ ળયીયરૂ઩ી યત્નોભાં શ્રેષ્ઠ યત્ન છે . કાયણકે આવ ુ ઉત્ત્ભ યત્ન વભાન ળયીય ઩ાભીને એક લાય ઩ણ આ
ૂ ાભાં નાંખી દે છે . તેભ દુરવબ ભાનલળયીયને વ્મથવ
ગ્રંથન ંુ શ્રલણ નથી કયતા તે તો઩ જેભ યત્નને નશી જાણનાય યત્નને ઩થ્થય ભાની કલ
યીતે વંવાય-વાગયભાં વ્મથવ
ુ ાલે છે . (૪૯)
ગભ
ભંગરકાયી અને વાંબ઱લા મોગ્મ આ ળાસ્ત્રના શ્રલણ્રયરશત ભનષ્ુ મને જ્ઞાની ઩ ૂરૂ઴ોને ઩શત
ુ લ્મ
ુ કહ્યોછે . ભાટે ઩ોતાન ંુ રશત
ઈચ્છનાય ભનષ્ુ મોએ એકાગ્ર ચિતે આ ળાસ્ત્રન ંુ શ્રલણ કયવ.ંુ
n(h gZhiAtn&jiÅc p(rµCdi jnmv(ºt vp&m<rNxN[ / p\c&rri¶y(mhi(KlsÀpdi[ Bv(t rxkm[tdB)OTdm` //

15
 ભનષ્ુ મોન ંુ અંત વભમે ઩ોતાના ઩ત્ર
ુ ો, ઩રયલાય, ઘયફાય, લાશનો, ગામ, બેંવ આરદક ઩શઓ
ુ તેભજ અમત વં઩મતથી મોક્ત
મલળા઱ યાજ્મ લગે યે કોઈ યક્ષણ કયી ળક્ત ુ નથી. ઩યં ત ુ અંતકા઱ે તો આ ળાસ્ત્રન ંુ શ્રલણ જ જીલને યક્ષણ ભાટે વશામરૂ઩ ફને છે . (૫૧)
શે ભશા બધ્ુ ધીભંત યાજન! આ ળાસ્ત્ર શ્રલણન ંુ ભાશાત્્મ કહ્.ં ુ શલે આ વાંબ઱લાભાં શ્રધ્ધાલા઱ા એલા તભને આ ળાસ્ત્રન ંુ શ્રલણ કમા
સ્થાન્ભાં કયવ ંુ તે કહુ છં. તે તભો વાલધાન થઈને વાંબ઱ો. (૫૨)
કથા શ્રલણ ભાટે ઉત્તભ સ્થ઱ોન ંુ મનરૂ઩ણ :-
આ ળાસ્ત્રન ંુ શ્રલણ ગંગા જેલી કોઈ ઩મલત્ર નદી રકનાયે અથલા બગલાનના ળોબામભાન ભંરદયોભાં અથલા ઩ોતાના ઩મલત્ર
મલળા઱ ઘયને લા઱ી રીં઩ીને તેભજ ભંડ઩ મલગે યેથી અરંક્રુત કયે રા ઩મલત્ર ઉત્તભ સ્થ઱ને મલ઴ે અમત આદય઩ ૂલવક કયવ.ંુ અમતળમ
જાણલાની ઈચ્છાલા઱ા તેભજ પ્રીતીલા઱ા બગલદબક્તોભાં શ્રેષ્ઠ એલા આ઩ને હંુ આ ળાસ્ત્ર ક્યાયે વાંબ઱વ ંુ તે ળાસ્ત્ર અનવ
ુ ાય કહંુ
છં. (૫૩-૫૪)
આ રોકભાં આ ળાસ્ત્ર શંભેળા અમતળમ આદય઩ ૂલવક વાંબ઱વ ંુ પ્રમતરદન વાંબ઱લાની અનકુ ુ ઱તા ન શોમ તેભણે િાતભ
વ ુ ાવભાં તો
અલશ્મ઩ણે વાંબ઱વ.ંુ (૫૫)
શે યાજન! જે ભનષ્ુ મોને િાતભ
વ ુ ાવભાં વાંબ઱લાની વાનકુ ુ ઱તા ન શોમ તેભણે શ્રાલણ ભાવભાં તો અલશ્મ઩ણે વાંબ઱વ.ંુ જો
શ્રલણભાવભાં ઩ણ અનકુ ુ ઱તા ન શોમ તો િૈત્ર ભાવભાં અથલા ભાગળય ભાવભાં આ ળાસ્ત્રન ંુ શ્રલણ શબ
ુ કશેલ ં ુ છે . આ કશેરાં
ભરશનાઓભાં ઩ણ વાંબ઱લાની વાનકુ ુ ઱તા ન શોમ તો તેભણે તો દય ત્રણ લ઴ે આલતો અમધક ભાવ તેભાં તો આ ળાસ્ત્ર અલશ્મ વાંબ઱વ ંુ
જ કાયણકે અમધક ભાવના સ્લાભી ઩રૂુ ઴ોતભ નાયામણ છે . ભાટે આ ભાવને ઩રૂુ ળોતભ ભાવ કશેરો છે . તેથી આ ઩મલત્ર ઩યુ ો઴ોતભ ભાવભાં
આ ગ્રંથન ંુ શ્રલણ અમત ઉત્તભ છે . (૫૫-૫૮)
16
 ુ થી નીક઱ે રી લાણી શ્રોતાઓને વંવાયના ફંઘનથી મક્ુ ત કયનાયી કશી છે . તે
શે ભશી઩મત! આ ળાસ્ત્રના લાંિનાય લક્તાના મખ
ુ ગણ
લક્તાના શબ ુ ો કેલા શોલા જોઈએ તે હંુ તભને કહંુ છં.(૫૯)
ુ રક્ષણો :-
ગ્રંથના લક્તાશ્રીના શબ
ગ્રંથના લક્તાએ કથા એલી યીતે લાંિલી કે વાંબ઱નાય શ્રોતાજનોએ શ્રલણથી આનંદ ઉ઩જે. ભધયુ કં ઠે લાંિવ,ંુ લાંિલાભાં અમત
ઝડ઩ ન કયલી, જે તે ળબ્દ-઩દના અથો વભજાલલા અને બરકત બાલથી લાંિવ.ંુ દયે ક ઩દના મલબાગ શ્રોતાઓને વય઱ યીતે વભજામ
એ યીતે લાંિવ.ંુ લાિનભાં અમત મલસ્તાય ન કયલો. (૬૦)

Siºt> c vicy[wAt& ,~Üil&dZ<Q(nÅcy: / sÀp\diyi¹yynvin` g\ºYiY<> kZRAnSi[ (vdn` //

Si>t hi[y s>ti[P) hi[y (dxi n[ p\i¼t kr) hi[y (nli[<B) hi[y t[ ai kYi kh[vini[ a(Fkir) C[ ,~Üil&dZ<Q(nÅcy
k>Di[rNini j[qi Bgt Bigvtn) kYi vi>c[ b\iMN hti Fi[riJmi> kYi ht) p\Ym (dvs[ ki[e ~i[ti n aiÄyi b)ji
(dvs[ yjmin[ vit kr) k[ mhirij ji[ a(h>yi (tlk ci>dli[ k>q) kiQ)n[ kYi krSi[ ti[ j li[ki[ aivS[ an[ tm[ kmiSi[ ,
j[qi Bgt[ pi[Y) s>k[l) yjminn[ kH& k[ b)ji GNi v±ti C[ b)jin[ bi[livji[ h&> ti[ ai ciÃyi[ ai k>q) (tlk ci>dli[
ti[ miY& jiy ti[ j jiy bi(k n jiy aiv) (nOqi ji[ea[
અમત ઉંિા સ્લયથી નશીં, ઩યં ત ુ ળાંત સ્લયથી લાંિવ6ુ . ળાસ્ત્રભાં શ્રધ્ધા યાખીને તથા જે મત઩ારદત દે લન ંુ લણવન શોમ તેભાં દઢવ મનશ્ર્મ
યાખીને લાંિવ.ંુ ગરૂુ ઩યં ઩યાગત વંપ્રદામના ગ્રંથોના અથવને જાણીને કથા લાંિલી.(૬૧)
ુ ો શોલા જોઈએ તે મનરૂ઩ણ :-
લક્તાના જીલનભાં કેલા વદગણ

17
 લક્તા જીતેંદ્રીમ શોમ, વાયા સ્લબાલલા઱ો શોમ, કોઈ લાતભાં& દુયાગ્રશયાખનાય નશોમ, વત્મ લિન કશેનાય શોમ, ગંબીય
લાણી યક્ુ ત શોમ, શ્રોતાઓને ફોધ આ઩લાભાં મન઩ણ
ુ શોમ( ૬૨)
બગલદ ઈચ્છાથી જે કાંઈ પ્રાપ્ત થામ તેનાથી વંતો઴ ભાનનાય, દમાળુ, અશંકાય યરશત, સ્લબાલથી કોભ઱, ળાંત,
બગલદબરકત યક્ુ ત તેભજ રોકા઩લાદથી યરશત શોમ, લકતાએ મજભાન મવલામ અન્મના દાનનો સ્લીકાય ન કયલો એલા વ્રતલા઱ો
ુ ાલનાય, વય઱ યીતે યશેનાય,
શોમ, કાભ ,ક્રોધ, ભોશ મલગે યે દો઴ોથી યરશત શોમ, વલવભાં ભૈત્રી યાખનાય, મલ઩મતભાં ઩ણ વંમભ નરશ ગભ
ુ ોથી યક્ુ ત આ
કશેતા ફીજાનો દ્રોશ નશી કયનાય, દં બ તેભજ ઘનના ગલવથી યરશત, બ્રાહ્મણ જામત નો, ફધાનો ઉ઩કાયક આલા વદગણ
ળાસ્ત્રનો લક્તા શોલો જોઈએ. (૬૩-૬૫)
(oji(trºyi[ y: p\i¼ti[ d)xi> Bigvt)> s t& / aOTi>gb\Mcyi<Q`yi[ (nli[<BÅc[od[RkYim` //
ુ ક્ષ
બ્રાહ્મણ મવલામ દ્વિજામતના મમ ુ આ ઉધ્ધ્લ વંપ્રદામની બગલતી દીક્ષા રઈને અષ્ટાંગ બ્રહ્મિમવ ઩ા઱ી ત્માગાશ્રભભાં&
યશેતોશોમ, મનરો઩ી શોમ અને ઉ઩ય કશેરાં લકતાનાવદરક્ષણો થી યક્ુ ત્મ ઩ણ આવત્વંગીજીલન ગ્રંથની કથા લાંિલાભાં અમધકાયી છે .
(૬૬)
શે ભશા઩મત! શલે આ અમત શ્રેષ્ઠ ળાસ્ત્રને વાંબ઱નાયા શ્રોતાઓ કેલા રક્ષણલા઱ા શોલા જોઈએ એ તભોને કહંુ છં .(૬૭)
ુ રક્ષણો :- ‘’
શ્રોતાજનોના શબ ~Üi B(±t smiy&±ti niºykiy[<P& lilsi /vi³yti: S&cyi[Äyg\i: ~[itir: p&·yBi(gn:
//68

18
આ ળાસ્ત્રના શ્રલણ કયનાયા શ્રોતાજનો શ્રલણ બરકતભાં ળયધ્ધાલા઱ા શોલા જોઈએ.અન્મ કામવની આળાઓનો ત્માગ કયી એકાગ્રભનથી
લાણીનો વંમભ જા઱લી ઩મલત્ર યશીને કથા શ્રલણ કયનાયા શ્રોતાજનોને જ આ કથા શ્રલણન ંુ મથાથવ ઩ણ્ુ મ ભ઱ે છે . (૬૮)
kYimi> (p\t)viLi[ hi[y,mn den[ si>Blti[ hi[y t[ j kYi ~vNni[ a(Fkir)
‘’ kYi s&N) s&N) f*T`yi kin ti[y n aiÄy& b\MXin ‘’ dZOTi>t -- mhirij tm[ b[qi a[ gid) an[ cidr mir) C[ ,
‘’’ d(xNi tm[ li[ Ci[ ti[ yid pN tmir[ j riKv& pD[
(vny[ni(ºvti diºti mRsr[N (v(v(j<ti: / AvFm<AYi Bgv(t p[\mvZ(Û¼svi[ nZp //69//
શ્રોતાજનોએ મલનમ઩ ૂલવક કથા વાંબ઱લી, ઈષ્ન્દ્રમોન ંુ દભન કયવ.ંુ ઈષ્માવ અને ભત્વયનો ત્માગ કયલો. ઩[ઓત઩ોતાના ઘભવભાં યશેવ6ુ .

બગલાનભાં પ્રીમત વ્રધ્ુ ધ્ધ ઩ાભે તેને અથે જ કથા વાંબ઱લી. શે યાજન! આલા વદગણ
ુ ોથી યક્ુ ત કથા વાંબ઱લી. (૬૯) Jvnn)
tZONiai[n[ B*l) kYi~vN kri[, ai d&l<B avsr mL`yi[ C[ t[ jti[ n rh[ t[ ¹yin riKi[

શલે ગ્રંથની કથા ઩ ૂણવ થામ ત્માયે જે કયલા મોગ્મ છે તથા લક્તાને આ઩લા મોગ્મ જે છે તે હંુ તભો નએ કહંુ છં તે તભે
વાંબ઱ો.(૭૦)
કથા વભાધ્પ્ત વભમ લકતાને આ઩લાન ુ દાન :-
smi¼tivAy SiA#iAy kt<Äy> p*jn> mht` /rÀy> v[OTnvA#i> c d[y> AvNi<(d S(±tt: //71//
v±#i[ d[yi(n visi>(s n*Rni(n (v(vFi(n c /B*PNi(n AvS±Ryi c tt: AvNi<(dd(xNi //72//
19
 શે યાજન ! આ કથાની વભાધ્પ્ત થામ ત્માયે ગ્રંથન ંુ મથામલમધ ભશા઩ ૂજન કયવ.ંુ ગ્રંથ વયખી યીતે ફાંઘી ળકામ તેવ ંુ સદ
ંુ ય લસ્ત્ર
અ઩વણ કયવ.ંુ ઩ોતાની ળરકત અનવ
ુ ાય લક્તાશ્રી ને વોન,ંુ નલીન લસ્ત્રો, મલમલધ પ્રકાયના આભ ૂ઴ણો તથા સલ
ુ ણવ-િાંદી મલગે યેની દચક્ષણા
આ઩લી. (૭૧-૭૨)

vA#i> pi#i> Fn> yin> B*PN> c pdi(n vi /(njS±Ryn&sir[N dw&: ~i[tZjni:pZYk` //73//
ુ મ મજભાન મવલામ ફીજા શ્રોતાજનોએ તો ઩ોત ઩ોતાની ળરકત અનવ
મખ્ ુ ાય લકતાશ્રીને ઘયે ણાં, લાશન, લસ્ત્ર, ઩દો (તેય ઩યકાયના
ુ ાય જુદુ જુદુ આ઩વ.ંુ (૭૩)
઩દો છે ). મલગે યે સ્લષ્શ્કત અનવ

ં મમુ ન-શેભત
ઈમત શ્રીવત્વંગીજીલનભાશાત્્મે ળતાંનદ ં મવિંશવંલાદે ગ્રંથના ભાશાત્્મન ંુ પ્રશ્નોત્તયરૂ઩ે મનરૂ઩ણ નાભે પ્રથભ અધ્મામ વં઩ ૂણવ.

20
 અધ્મામ-૨
કથાશ્રલણ મલમધ
શ્ર્રોક

ળતાનંદમમુ નન ંુ આવ ંુ આશ્ચમવકાયી અને અરત

ુ વબય લિન વાંબ઱ી લધાયે વાંબ઱લાની જીજ્ઞાવાથી બગલાન શ્રીશરયની
ુ ભાં વંતો઴ નશી ઩ાભલાથી ઩ન
કથારૂ઩ અરત ુ :પ્રીતી઩ ૂલવક શેભત
ં મવિંશ યાજાઆ પ્રભાણે ઩ ૂછલા રાગ્મા. (૧)
યાજા કશે છે કે શે સ્લાભી ! તભે મલળા઱ બધ્ુ ધ્ધલા઱ા છો અને મલમધઓને જાણનાય છો. ભને જાણલાની ઈચ્છા છે ભાટે આ઩ આ
ળાસ્ત્રન ંુ શ્રલણ કયલાનો વલવ મલમધ ક્રભળ: કશો. આ પ્રભાણેજજજ્ઞાસ ુ શેભત ુ ્ ુ તેથી મમુ નયાજ ળતાનંદ સ્લાભી મલનમયક્ુ ત
ં મવિંશ યાજાએ ઩છ
તેભજ વાંબ઱લાભાં અમત પ્રીતીલા઱ા યાજા ઉ઩ય અમત પ્રવન્ન થઈ આ પ્રભાણે કશેલા રાદ્યા (૨-૩)
કથા શ્રલણના અમધકાયી કોણ ?
ુ ી કશે છે કે શે શ્રેષ્ઠ યાજન ! આ ળાસ્ત્ર વાંબ઱લાભાં િાય લણવ અને િાય આશ્રભના વલે ભનષ્ુ મોને અમધકાય છે . એ
ળતાનંદ મન
લાત આગ઱ કશી છે . આ ગ્રંથન ંુ શ્રલણ એક વલવ વાધાયણ અને સગ
ુ ભ ભાગવ છે . વલવ કોઈને આ કથા શ્રલણથી મથાથવ યીતે િાયે મ
઩રૂુ ઴ાથવની મવધ્ધ્ધ થામ છે . એભ ભોટા મમુ નઓ એ કહ્ ુ છે . વલવ દે લતાઓએ ઩ણ આ ભાગવ ને અમત ઉત્ત્ભ જાણી લધાવ્મો છે . ભનષ્ુ મોને
ં ી મથાથવ જ્ઞાન થત ુ નથી. અને બગલદ સ્લરૂ઩ના જ્ઞાન મલના અનારદ અજ્ઞાનદૂય
બગલાનની કથા શ્રલણ મલનાશ્રીશરયના સ્લરૂ઩ વંફઘ
થત ુ નથી. અને અજ્ઞાન દૂય થમા મલના જન્ભભયણ રૂ઩ી વંસ્રમુ તનો ક્ષ્મ થતો નથી તો તે મલના ભોક્ષ કેલી યીતે થામ? અથાવત ન જથામ
(૪-૬)
21
વત્વંગીજીલન એટરે જ્ઞાંરૂ઩ી દી઩ક :-
બગલાનની કથાન ંુ શ્રલણ અજ્ઞાનરૂ઩ી અંઘકાયનો નાળ કયલાભાં દી઩ક તલ્મ
ુ છે . બગલદ કથા જ્ઞાન રૂ઩ી મવધ્ધ્ધ આ઩નાય છે .
તેભજ વંવાયરૂ઩ી યોગને ટા઱લાભાં શ્રેષ્ઠ ઔ઴ધ વભાન છે . જે ભનષ્ુ મ ઩ોતાન ંુ આત્ભકલ્માણ ઈચ્છે છે તેભણે તો આ ભંગરકાયી કથાન ંુ
શંભેળા બરકત્઩ ૂલવક શ્રલણ કયવ.ંુ જે ભનષ્ુ મને શંભેળા આ કથાશ્રલણનો વભમ ન શોમ તેભણે પ્રમતરદલવ એક મશ
ુ તવ આ કથા મનમભ ઩ ૂલવક
વાંબ઱લી.(૭-૯)

yAt& p\(t(dn> ~i[t&mS±t: si[(p minv: / p&·ymis[P& ~ZN&yiRp&·yis& c (t(YOv(p // ૧૦//

જે ભનષ્ુ મને દયયોજ કથા વાંબ઱લાની અનકુ ુ ઱તા ન શોમ તો તેભણે શ્રાલણ ભાવ મલગે યે ઩મલત્ર ભરશના ઓભાં અથલા
શરયજ્મંમત, એકાદળી મલગે યે ઩ણ્ુ મકાયી મતથીઓભાં આ કથા અલશ્મ વાંબ઱લી. એક મ ૂશતવ અથલા અધવ ભહત
ૂ વ અથલા એક ક્ષણ ઩ણ જો
ભનષ્ુ મ બરકત્઩ ૂલવક આ કથા વાંબ઱ે છે તો તેની કોઈ રદલવ અવદગમત થતી નથી. વલવ પ્રકાયના મજ્ઞો કયલાથી જે પ઱ થામ તેભજ વલવ
પ્રકાયના દાન કયલાથી જે પ઱ થામ છે . તે વભગ્ર પ઱ સ્નેશ ઩ ૂલવક આ કથાના શ્રલણ ભાત્રથી ભનષ્ુ મને ભ઱ે છે .

(vniAy ~vN> rijºnr: pS&smi[ mt:/ tAmidvÆy> tRkiy<> (v(Fni Av(hti(Y<(B: //૧૩//

22
જે ભનષ્ુ મે આ કથાન ંુ શ્રલણ કયવ ુ જ નથી. તે ભનષ્ુ મને ઩શ ુ વભાન જાણલો. ભાટે ઩ોતાન ંુ રશત ઈચ્્નાયા ભનષ્ુ મે મલમધ઩ ૂલવક આ કથાન ુ
શ્રલણ અલશ્મ કયવ.ંુ શય શંભેળ આ કથા વાંબ઱લા ન ભ઱ે તો શે યાજન !િાતભ
વ ુ ાવભાં તો અલશ્મ આ કથા વાંબ઱લી. જ તથા ઩ ૂચણિભા
અભાલાસ્મા મલગે યે ઩લવના રદલવોભાં ઩ણ આ કથા વાંબ઱લી.(૧૦-૧૪)
કથા શ્રલણનો પ્રકાય :-
ુ મ મજભાન શ્રોતાએ પ્રાત:કા઱ ઩ોતાન ંુ મનત્મકભવ જયીને ળાસ્્ના અથવ
શલે આ કથા વાંબ઱લાનો ક્રભ઩ ૂલવક મલમધ કશે છે . મખ્
જાણકાયકુ ળ઱ લક્તાને આભંત્રણ આ઩વ.ંુ મોગ્મ આવન આ઩ીને વત્કાય કયી ફેવાડલા અને નભસ્કાય કયલા.

uµcisn[ p&Atk> c s>AYi¼y]v tti[vr[ / Äyisisn[ (tmZd&l[ v±tirm&pv[Sy[t` //૧૬//

ંુ ા઱ા આવન ઉ઩ય ગ્રંથન ંુ સ્થા઩ન કયવ.ંુ અને તે ગ્રંથના આવનથી થોડા નીિા અને
અને લકતાના આવનથી થોડા ઉંિા તેભજ સલ
ુ ામભ અને અમત શ્રેષ્ઠવ્માવવન ઉ઩ય લકતાશ્રીને ફેવાડલા. (૧૫-૧૬)
મર
પ્રથભ ગ્રંથયાજન ંુ ઩ ૂજન કયવ ંુ ઩[અછી તેલીજ યીતે લકતાશ્રીની ઩ ૂજા કયલી.આ ઩ ૂજાભાં િોખા,િંદન, ગર
ુ ાર, ઩ષ્ુ ઩શાય, ધ ૂ઩,
ુ અને મથાળરકત દચક્ષણા આ઩ીને બરકત઩ ૂલવક આદયથી આયતી ઉતાયલી અને પ્રદચક્ષણા-નભસ્કાય કયી
દી઩,નૈલેધ,પ઱, તાબર
઩ ૂજન વભાપ્ત કયવ.ંુ (૧૭-૧૮)
લક્તાશ્રી નભસ્કાય વાથે ફોરલાના શ્રોકો :-

nm: s&v\t$piy v[dSiA#iiY< ki[(vd / hy[<ki(ºtkB±tiy t&¿y> t¶Xindi(yn[ // ૧૯//

23
 ુ એ છીએ કે આ઩ લેદ-ળાસ્ત્રોના અથોને જાણલાભાં અમત મન઩ણ
શે લક્તાશ્રી ! આ઩ને અભે એલી બાલનાઓથી ઩જી ુ છો. આ઩
ુ તમમુ ન વભાન છો. બગલાન શ્રીશરયના ઩યભ એકાંમતક બક્ત છો. અને આ઩ પ્રત્મક્ષ બગલાન શ્રી સ્લામભનાયામણના
વાક્ષાત સવ્ર
સ્લરૂ઩ન ંુ જ્ઞાન આ઩નાયા છો. આ઩ને હંુ નભસ્કાય કરૂ છં. આ યીતે મખ્
ુ મ મજભાને લક્તાશ્રીની ઩ ૂજા કયીને ઩છી કથાભાં ઩ધાયે રા
ુ ન ંુ મથામોગ્મ ઩ ૂજન કયવ.ુ ત્માય઩છી લક્તાના આવનથી નીિા આવન ઩ય ફેવીને લક્તાને નભસ્કાય
ફીજા બ્રાહ્મણો અને વાધઓ
કયી કથાભાં ભન યાખી એકગ્રચિતે કથા વાંબ઱લી. (૧૯-૨૧)
વબાભાં ફેવલા ભાટે ભમાવ દા :-
વબાને મલ઴ે પ્રથભ બ્રાશભણોએ ફેવવ.ંુ ત્માયફાદ ક્ષમત્રમોએ ફેવવ.ુ તેની ઩ા્઱ લૈશ્મોએ ફેવવ ુ તેની ઩ા્઱ શ ૂદ્રોએ
ં ય જામતના ઩રૂુ ઴ોએ ફેવવ.ંુ આ પ્રભાણે ભમાવ દા઩ ૂલવક ફેવીને કથાન ંુ શ્રલણ કયવ.ંુ {ઘણાને ઩ેટ દુખે કે
ફેવવ.ંુ તેની ઩ા્઱ લણવળક

ુ ઩ણ ઩ૈવાલા઱ાને જ ઩ ૂછે તેભને આગ઱ ફેવાડે ઩ણ ળાસ્ત્રાજ્ઞા છે આ }

વાધઓ
જ્ઞાનવ ૃદ્ધા:ત઩ોવ ૃદ્ધા બ્રહ્મમનષ્ઠાશ્ચ એ દ્વિજા: ઉ઩લેશ્મા:શ્રોત ૃબીસ્તે વલે઴ાભગ્રતો નયૈ : ૨૪
આ વબાભાં પ્રમતષ્ઠીત વ્મરકતમલળે઴ો ભાટે આવનની ભશતા કશે છે કે દ્વિજામત ભનષ્ુ મો બગલદ બક્તો શોમ, જ્ઞાની શોમ, ત઩સ્લી
શોમ, અને બ્રહ્મમનષ્ઠ શોમ તેભને વબાભાં વૌથી આગ઱ ફેવાડલા. (૨૨-૨૪)
઩યુ ો઴ોની વબાથી ઘનષ્ુ મભાત્ર કશેતા િાય શાથ દૂય સ્ત્રીઓની વબા યાખલીઅને ત્માં સ્ત્રીઓએ ભમાવ દા઩ ૂલવક ફેવીને
બગલાનની કથા વાંબ઱લી.

24
p#i> p&Op> fl> vi(p ri]¼yk> tim\Q¾b&km` / (nv[w vi Fiºym&(OT> v±t[ t& ~ZN&yiRkYim` //૨૬//
કથા શ્રલણ કયનાય શ્રોતાઓએ િાંદીન ંુ નાણ ંુ અથલા ત્રાંફાન ંુ નાણ ંુ અથલા પ઱, ઩ષ્ુ ઩, મ ૂઠી ઘાનમ અથલા તર
ુ વી઩ત્ર ઩ણ અ઩વણ
કયીને જ કથા વાંબ઱લી.

bili[ y&viYvi vZÛi[ d(rd\i[ d&b<li[(p vi / aAy v±ti sdi vºw: p*¶yÅc s&kZti(Y<(B: // ૨૭//
ુ ાન શોમ,વ્રધ્ુ ધ શોમ, દરયદ્ર શોમ, દુફવ઱ શોમ, તો ઩ણ
઩ણ્ુ મની ઈચ્છા યાખનાય શ્રોતાઓએ કથા લાંિનાય લક્તા ફા઱ક શોમ, યલ
તેભને ઩ ૂજ્મ ભાનીને શંભેળા લંદન કયવ ંુ .કથા લાંિનાય લક્તાને મલ઴ે વાભાન્મ ભાણવની જેલી કમનષ્ઠ બાલના ક્યાયે મન
યાખલી,કાયણા કે એ કથા કયનાય લક્તાની લાણી ળયીયધાયી ભનષ્ુ મોને ભાટે કાભઘેન ંુ વભાન સખ
ુ આ઩નાયી છે .
(૨૫-૨૮)

ગ્રંથના લક્તાશ્રી વલવશ્રેષ્ઠ ગરૂુ :-

ુ થી ઘણી વ્મરકતો ઩ ૂજનીમ ગોરૂ તયીકે છે . ઩યં ત,ુ એ વલવ પ્રકાયના ગરૂુ કયતાં કથાના લક્તા
વંવાયનાં જન્ભથી તથા ગણ
ને ઩યભ ગરૂુ છે . (૨૯)
લક્તાના વલવ શ્રેષ્ઠ ગરૂુ ત્લન ુ કાયણ :-
વંવાયિક્રભાં અનેક પ્રકાયની મોમનઓભાં જીલો જન્ભે છે . તે અનેક પ્રકાયે દુ:ખ ઩ાભે છે . આ જીલોને શ્રીશરયન ંુ જ્ઞાન
ુ ી કયનાય લકતાથી ફીજો ભોટો ગરૂુ કોણ શોઈ ળકે ? (૩૦)
આ઩ી સખ
કોની આગ઱ કથા ન કયામ :-
25
 જે ઘ ૂતાયા શોમ, જેન ંુ િારય્મ વારૂ ન શોમ, કથા વાંબ઱ીને ફીજાને જીતલાની ઈચ્છા યાખતા શોમ, આલા કુ ટીર સ્લબાલલા઱ા
ભનષ્ુ મોની આગ઱ લક્તાએ કથા કયલી જ નશીં. (૩૧)
કમા સ્થ઱ે કથા ન કયલી :-
જે દે ળભાં ફીજાને દુ:ખ દે નાયા ભનષ્ુ મો યશેતા શોમ, જ્માં તભોગણ
ુ ી મળકાયી ભાણવો યશેતા શોમ, જ્માં રશિંવક ભાણવો
ુ
તથા રશિંવક઩શઓ શોમ કે જ્માં જુગાય યભાતો શોમ આલા પ્રદે ળો ભાં આ ઩મલત્ર ગ્રંથની કથા ન જ કયલી. (૩૨)
કેલા સ્થ઱ભાં કથા કયલી :-
જે દે ળભાં વત્઩રૂુ ઴ો યશેતા શોમ, જ્માં જ઱ તેભજ છામા વરશત વ્રક્ષ
ુ ો મલગે યેની સમુ લધા શોમ એલા વાયા ગાભભા6,
દે લભંરદયોભાં, લશેતી નદી રકનાયે અથલા ઩મલત્ર ઘેય તથા જ્માં અન્ન્ક્ષેત્રભાં બ્રહ્મ બોજન થત ુ શોમ તેલા ઩મલત્ર સ્થ઱ભાં આ
ળાસ્ત્રની કથા કયલી. જે શ્રોતાઓ આ વત્વંગીજીલન ગ્રંથની િંદનારદથી ઩ ૂજા કમાવ મલના તથા નભસ્કાય કમાવ મલના અનાદય઩ ૂલવક
કથા વાંબ઱ે છે , તે ભનષ્ુ મો દરયદ્રી થામ છે . (૩૩-૩૪)
કથા શ્રલણ કયલાની યીમત :-

sd`g\im[ s(d`Brik)N[< s&x[#i[ d[vtily[ / nd)tT[ S&ci] g[h[ kYi viµyiSnily[ // ૩૩//

શ્રોતાજનોએ કથા વાંબ઱લા ફેવવ ંુ ત્માયે ભાથે ઩ાધડી ફાંઘીને ફેવવ ંુ નશીં. કથા વાંબ઱તા વાંબ઱તા તભાકુ તથા ઩ાન-
વો઩ાયી આરદ ઩દાથવ ખાલા નરશ6. લક્તાના આવનને વભક્ષ આવન ઉ઩ય ફેવીને કથા વાંબ઱લી નરશિં. લીયાવન ઉ઩ય ફેવીને

26
કથા વાંબ઱લી નરશિં. ઩ગ ઉ઩ય ઩ગ યાખીને કથા વાંબ઱લી નરશિં.લસ્ત્રથી ફંને ઩ગના ઢીંિણ ફાંઘીને કથા વાંબ઱લી નરશિં. દૈ રશક
આ઩મત મલના સ ૂતા સ ૂતા કથાન ંુ શ્રલણ કયવ ુ નરશિં.
કથા શ્રલણનો મનમભ બંગ કયનાયાની કેલી ગમત થામ :-

A#i)Ni> m&Ki(n pÆy(ºt y[ ~Z·v(ºt kYi> hr[: / ki(mnAt[ t& p&$Pi Bv(ºt g\imS*kri: // ૩૮//

ુ જોતા જોતા જે કાભી ઩રૂુ ઴ો કથા વાંબ઱ે છે . તે ભયીને ફીજા જાન્ભભાં ગ્રા્મ સ ૂકય, ગાભભાં પયનાય ભડ
સ્ત્રીઓના મખ ં ૂ નો
અલતય ઩ાભે છે . કથા લંિાતી શોમ ત્માયે જે અન્મની વાથે ગ્રા્મ લાતો કયે છે . તેભજ િાલ ુ કથાભાં લાદલોઇલાદ કયલાનો
દુયાગ્રશ યાખે છે . તે ભયીને ગદવ બના દે લને ઩ાભે છે . (૩૮-૩૯)
શે શ્રેષ્ઠ યાજન ! કથા લંિાતી શોમ તેભાં ળઠ ઩રૂુ ઴ો મનિંદા કયે છે તે લચ્ુ િા ભાણવો ભયીને મનશ્મે મ઩ળાિ થામ છે . જે રોકો
ુ ી મનશ્ચે કત
઩ા઩ નાળ કયનાય બગલાન કથાની મનિંદા કયે છે . તે રોકો વો જન્ભસધ ૂ યાની મોમનને ઩ાભે છે . ભાટે શે યાજન ! મલનમ ,
આદયે અને મનમભ ઩ ૂલવક બગલાનનીકથાન ંુ શ્રલણ કયવ.ંુ તેભજ જે પ્રકાયે લક્તાને ઩ોતાનાથી અનકુ ુ ઱તા યશે તે યીતે કથા
વાંબ઱લી. (૪૦-૪૨)
લક્તાશ્રીની વાય વંબા઱ યાખલાની યીતી :-
આ કથાના લક્તાને ળયીયે તેર િોયીને સ્નાન કયાલવ ંુ તેભજ પ્રમત રદલવ સદ
ંુ ય મભષ્ટાન જભાડીને ત ૃપ્ત કયલા. તે
લક્તાને ફોરલાભાં અનકુ ુ ઱તા યશે તે ભાટે વલાયભાં દયયોજ ગા઱ીને વાકય નાંખી ગામન ંુ કરઢમર દૂધ ઩ીલા આ઩વ.ંુ (૪૩-૪૪)

27
 આ કથાન ંુ એક એક પ્રકયણ ઩ ૂરૂ થામ ત્માયે તથા વ્રતોને રદલવે તથા ઩ ૂણવભાવી, અભાલસ્મા મલગે યે ઩લવના રદલવોભાં
ગ્રંથની તથા લક્તાની ઩ ૂજા કયલી. તથા દાન-દચક્ષણા આ઩ીને મલમળષ્ટ પ્રકાયે ઩ ૂજા કયલી. (૪૫)
આ કથાની ઩ ૂણાવ હમુ ત થામ ત્માયે ગ્રંથયાજન ંુ (વત્વંગીજીલન ગ્રંથન)ંુ તથા લક્તાન ંુ ભશા઩ ૂજન કયીને ઩ ૂણાવ હમુ ત કયલી. તે
ુ ણવની દચક્ષણા આ઩લી. લક્તાને દચક્ષણારૂ઩ે સલ
વભમે દયે ક શ્રોતાઓએ ઩ોતાની ળરકત પ્રભાણે સલ ુ ણવ આ઩લાની ળરકતન શોમ
તેભણે રૂમ઩મો,તાંફાન ંુ નાણ,ંુ અથલા લાશન, લસ્ત્ર, અન્ન, કાષ્ઠ, અને દરયદ્ર શોમ તેભને છે લ્રે ફાકી રમુ તકાન ંુ ઩ણ દાન આ઩વ.ંુ
ંુ ય લાશન ઉ઩ય ફેવાડી લાજેતે-ગાજતે વન્ભાન઩ ૂલવક તેભને ઘેય
ત્માયફાદ લક્તાને લસ્ત્ર, અરંકાય, મલગે યેથી વત્કાય કયીને સદ
લ઱ાલલા. (૪૬-૪૮)

e(t simiºyt: p\i[±t: ~vNAy (v(Fm<yi / sRs>(g(jvni²yAy SiA#iAy]tAy B*pt[ // ૪૯//

શે યાજન ! આ યીતે આ “વત્વંગીજીલન”ળાસ્ત્રના શ્રલણનો વાભાન્મ મલરદ ભેં તભને કહ્યો છે . અને આ યીતના મલમધથી જો
આ ળાસ્ત્રન ંુ જે ભનષ્ુ મો શ્રલણ કયળે તેઓ઩ ભેં કશેર જે વભગ્ર પ઱ તેને જરૂય ઩ાભળે. તેભાં કાંઈ વંળમ નથી. (૪૯-૫૦)

aidi]] (v(F(mm> ~&Rvi Rv[tAy ~vN> tt: / kt<Äy> (v(Fnin[n tt: (sÛ`y(t vi>(Ctm` // ૫૧//
ભાટે ઩શેરાં મલમધ વાંબ઱લો અને કશેરાં મલમધ પ્રભાણે આ ળાસ્ત્રન ંુ શ્રલણ કયવ.ંુ આ યીતે શ્રલણ કયલાથી ભન ઉષ્મોને
ભનોલાંછીત પ઱ની પ્રાપ્તી થામ છે . (૫૧)

ં મમુ ન-શેભત
ઈમત શ્રીવત્વંગીજીલનભાશાત્્મે ળતાંનદ ં મવિંશવંલાદે ગ્રંથના ભાશાત્્મન ંુ કથા શ્રલણ મલમધ મનરૂ઩ણ નાભે ફીજો અધ્મામ વં઩ ૂણવ.
28
 અધ્મામ-૩

઩ ૂજન અિવન મલમધ

ળતાનંદ મમુ નઉલાિ :-
શ્રોક

ળતાનંદમમુ ન કશે છે કે શે યાજન ! શલે આ઩ને આ ળાસ્ત્રના શ્રલણનોમલ઴ે઴ મલમધ કહુ છં. તે તભે આદય઩ ૂલવક વાંબ઱ો. (૧)
કથારૂ઩ી ઩ા઩ળાભન અસ્ગ્ન :-
આ કથા વાંબ઱લાની ળરૂઆતની ક્ષણભાં જ વલે઩ા઩ો રૂદન કયે છે કે અયે યે...! આ કથા તો આ઩ણને વલેને પ્રજ઱ાલીને તત્કા઱ મલનાળ કયળે. (૨)
અસ્ગ્ન જેભ રીલ-ુ સકુ ુ , નાન-ુ ભોટુ વલવ પ્રકાયનાં કાષ્ઠને ફા઱ે છે . તેભ આ કથાન ંુ શ્રલણ ભન-લાણી અને ળયીયથી થમેરાં વલે ઩ા઩ોને ફા઱ે છે . (૩)

29
 દે લોને ઩ણ દુરવબ એલા બયતખંડભાં જન્ભ ઩ાભીન જે ભનશ્ુ મ આ કથાન ંુ શ્રલણ નથી ક્રયતો તેનો ભનષ્ુ મ જાન્ભ મનષ્્઱ છે . એભ દે લોની વબાભાં દે લો કશે છે .
જે ભનષ્ુ મ આ ળાસ્ત્રની કથા વાંબ઱તો ન્શી અને ભોશથી આ નાળલંત ળયીયને ફ઱લાનઅને ઩ષ્ુ ટ ફનાલે છે . તો તેનાથી તેણે શંુ કામવ મવધ્ધ કય?
વ ુ (૪-૫)
ુ લી ળાસ્ત્રલેતાની દ્રષ્ટી :-
અનબ
ુ
આ ળયીયભાં શાડકાંરૂ઩ી સ્તંબ છે . તે અસ્થીને િાયે કોય સ્નાયઓ લીંટ્઱ામેરા છે . સ્નાયબ્ુ ધ્ધ અસ્સ્થ તે ભાંવ અને રૂમધયથી રી઩ેરાં છે . અને ઉ઩યથી સદ
ંુ ય દે ખાતી
ુ અ઩મલત્ર અને દુગં ઘયક્ુ ત છે . આ ળયીયમ ૂત્ર અને મલષ્ટાન ંુ ઩ાત્ર છે . તેભજ આ ળયીય વ્રધ્ુ ધ્ત્લ, ળોક મલગે યેના ઩રયણાભ થી દુ:ખ અને
િાભડીથી ઢાંકેરાં છે . આ ફધી જલસ્તઓ
યોગન ંુ ભોટંુ ઘય છે . આ ળયીયને ગભે તેટલ ં ુ ખલડાલો ્તાં તે બયાત ુ નથી.વભમ પ્રભાણે કાભ ન આ઩નાય શોલાથી આ ળયીય ક્રુતઘ્ની છે . દોળોથી બય઩ ૂય, ક્ષચણક એલા આ
ળયીયને ગભે તેટલ ં ુ વાિલીએ ્તાં બસ્ભવાત થામ અથલા ક્રુમભ (કીડા) ખાઈ જામ અથલા મલષ્ટારૂ઩ થામ.આભ વલવ પ્રકાયે દો઴લા઱ા આ ળયીયથી જે ભોક્ષરૂ઩ી ઩ોતાન ંુ કામવ
વાધી રે, તેને મલિાનો઩ંરડત કશે છે . (૬-૮)
ળયીયન ંુ નાળલંત઩ણંુ :-
વલાયે યાંઘેલ ુ અન્ન, વાંજ સધ
ુ ી જ વારૂ યશે અને વાંજે તો ફગડી જામ તેથી જભલાના ઉ઩મોગભાં ઩ણ ન આલી, આલા અન્ના યવથી ઩ષ્ુ ટ થમેલ ુ ળયીય શંુ ળાસ્લત યશે ? ન
જ યશે (૯)
શ્રોક
ુ
઩ાણીભાં જેભ ઩ય઩ોટા થામ અને ફૂટી જામ, જ ંતઓભાં ,ભચ્છયો જન્ભે અને નાળ ઩ાભે છે . એલી જ યીતે બગલાન શ્રીશરયની કથા શ્રલણ મલનાના ભનષ્ુ મો કેલ઱ ભયલા ભાટે જ
જન્ભતા શોમ છે , (૧૦)
કથા ઩ાયામણ પ્રાયં બ કયલા મોગ્મ વભમ :-
શે યાજન ! આગ઱ કશેરાં ભરશનાઓભાં જે ભરશને કથા વાંબ઱લાની અનકુ ુ ઱તા શોમ તે વભમે ચિત્તને એકાગ્ર કયી ઩ા઩ નાળ કયનાય આ ળાસ્ત્ર અલશ્મ વાંબ઱વ.ંુ શલે આ
ળાસ્ત્ર લાંિલા-વાંબ઱લાનો પ્રાયં બ કમાયે કયલો તે કશે છે . વાત રદલવ-, નલ-રદલવ, ઩ંદય રદલવ અથલા ભરશનો આ પ્રભાણે જો ઩ાયામણ કયલી શોમ તો આ ળાસ્ત્રનો પ્રાયં બ સરુ દ
ફીજને રદલવે કયલો. ફે ભાવની ઩યામણ કયલી શોમ તો કથાનો આયં બ સરુ દ ત્રીજને રદલવે કયલો.
કથાની ળરૂઆતભાં કઈ મતમથઓ ન રેલી. :-
પ્રમત઩દા, (઩ડલો) િોથ, આઠભ અને િૌદળ આ મતમથઓ કથાની ળરૂઆતભાં ન રેલી. આ મવલામ ફીજી ફધી મતમથઓભાં કથાનોપ્રાયં બ કયલો. (૧૪)
કમા નક્ષત્રભાં કથાનો પ્રાયં બ કયલો :-

30
 શે યાજન ! અમશ્વની, યે લતી, શસ્ત, ઩ષ્ુ મ, રગ
ુ ળી઴વ, ઩ન
ુ લસ,વ ુ અ્નયુ ાધા, અચબજીત, સ્લામત, યોરશણી, શ્રાલણ, ઘમનષ્ઠ, ળમતચબ઴ા, અભાંના કોઈ઩ણ શબ
ુ નક્ષત્રભાં કથાનો પ્રાયં બ
કયી ળકામ છે . (૧૫-૧૬)
શ્રોતાજનોને મનભંત્રણ :-
કથા લાંિલાની ળરૂઆત કયે તેના ઩શેરાં આભંત્રણ ઩મત્રકાઓ રખી ઩ોતાના વગા વંફઘ
ં ીઓ તથા કથા શ્રલણભાં શ્રધ્ધાલા઱ા ઩ોતાના મભત્રો તેભજ બગલદ બક્તોને કથા
વાંબ઱લા ફોરાલલાં. એલીજ યીતે જુદા જુદા પ્રદે ળોભાં યશેતા અને દં બયરશત બગલાનના બક્ત, બ્રહ્મિાયી, વંત અને ઩ા઴વદોને ઩ણ આભંત્રણ આ઩ીને ફોરાલલા અને આલે ત્માયે
તેભન ુ મથામોગ્મ વન્ભાન કયવ6ુ . (૧૭-૧૮)
જે સ્થ઱ને મલ઴ે ઘણા ભનષ્ુ મો ળાંમતથી ફેવી કથા વાંબ઱ી ળકે એલા મલળા઱ સ્થ઱ભાં
આ કથા શ્રલણન ંુ સ્થ઱ તૈમાય કયવ.ંુ કથાના પ્રાયં બના રદલવથી ઩ાંિ રદલવ ઩શેરાં આવનો તથા ભંડ઩ ભાટે જોઈતી વાભગ્રી બેગી કયલી. (૧૯)
યભણીમ ભંડ઩ તેભજ વ્માવાન યિલાની યીમત :-
ંુ ય ભંડ઩ કે઱ના સ્તંબોથી વાયા
ઉ઩ય કશેરાં મલળા઱ અને ઩મલત્ર સ્થાનભાં આંખ અને ભનને ગ્મ તેલો સદ
લસ્ત્રો, ઩ષ્ુ ઩ો તથા પ઱ોથી સળ
ુ ોચબત કયલો. િતયુ ભનષ્ુ મે યભણીમ ભંડ઩ને મલ઴ે સ્ત્રી-઩રૂુ ઴ બક્તજનોને ફેવલા ભાટે અરગ-અરગ સ્થાન તેભજ સદ
ંુ ય વ્માવાવનની મથામોગ્મ
યિના કયલી.
(૨૦-૨૧)
વ્માવાવન કેવ ંુ કયવ ુ તે કશે છે . :-
શ્રોતાઓના આવનથી ઉંચ ુ ફનાલવ ંુ તેના ઩ય મર
ુ ામભ ઓછાડે વરશત ગાદલ ં ુ ઩ાથયવ.ંુ ઩ડખે ઓઢીંગણ ભાટે ઓળીંકા મ ૂકી મલમળષ્ટ પ્રકાયન ંુ વ્માવાવન ફનાલવ.ંુ
ંુ ય ઩ારટમાલાળું તેભજ યે ળભી લસ્ત્રથી વાયી યીતે ફાંઘેર કથા ભાટે ના ગ્રંથન ંુ સ્થા઩ન કયવ.ંુ (૨૨-૨૩)
વ્માવાવનથી ઉંિા કોભ઱ તેભજ ઉત્ત્ભ આવનભાં સદ
ુ રક્ષણોથી યક્ુ ત કથાના લક્તાએ પ્રમત રદલવ પ્રબાતભાં જાગ્રત થઈ સ્નાનારદક આરશક મલમધ (મનત્મ મલમધ) કયલી. (૨૪)
઩ ૂલોક્ત શબ
ત્માય ઩છી શ્રોતાજનોના આભંત્રણથી કથા ભંડ઩ભાં જવ6ુ . શાથ-઩ગ તેભજ મખ
ુ પ્રરાક્ષન કયી ત્રણ લાય આિભન કયીને ઘોમેરાં શ્વેત લસ્ત્ર ઘાયણ કયલાં, વદગરૂુ ન ંુ શદમભાં
સ્ભયણ કયવ ંુ ને મલપ્રો તેભજ વાધજ
ુ નોને નભસ્કાય કયી ભશા ગ્રંથયાજ વત્વંગીજીલનને લંદન કયલા6. (૨૫-૨૬)
ત્માય ઩છી ઩ોતાના ઩ ૂજ્મ ગરૂુ આરદકની આજ્ઞાનથી મલનમ ઩ ૂલવક ઉત્તયમખ
ુ ે અથલા ઩ ૂલવમખ
ુ ે વ્માવાવને ફેવવ.ુ મખ્
ુ મ શ્રોતાને આરદક કભવ કયી આ વત્વંગીજીલન ગ્રંથના
અમધદે લ તેભજ ળાસ્ત્ર સ્લરૂ઩ે ચફયાજતા શ્રીશરયન ંુ આ ભંત્રોથી ઩ ૂજનકયવ.ંુ (૨૭-૨૮)

31
઴ોડ્ળો઩િાય ઩ ૂજનના ભશાભંત્રો
ગ્રંથસ્લરૂ઩ે શ્રીશરયના ધ્માન મલમધનો પ્રાયં બ
એકથી ઩ાંિ પ્રકયણો અનક્રુ ભે ઩યભાત્ભા શ્રીશરયના રદવ્મ મખ
ુ , હ્દમ, ઉદય, જાન ંુ અને િયણ આ અંગો કહ્યા છે . એલા ક્રરૂણાવાગય બરકતઘભવનદ
ં ન શ્રીશરયન ંુ હું શદમભાં
ધ્માન કરૂ છ6. (૨૯-૩૦)

ુ વતા :-
બગલત સ્લરૂ઩ની ભાધમ
઩ોતાના આમશ્રતજનોને આનંદ ઉ઩જાલતાં, મમુ ન તેભજ બ્રહ્મિાયીઓ િાયા વેલામેરા, અમત યભણીમ ભનષ્ુ માક્રુમત રૂ઩ે ળોભ્જજામભાન, વદા રકળોય, મ ૂમતિ, ઩ોતાના સ્લરૂ઩ને
અનરૂુ ઩ રદવ્મ અલમલોને ઘાયણ કયતા, નલીન કભ઱઩ત્ર વભાન નેત્રકભ઱ોથી ળોબતા,અમતળમ દળવનીમ, ળાંત, ભધયુ લિનો ફોરતાં, નલીન રાર કભ઱ોની વભાન ક્રાંમતઓએ
યક્ુ ત શાથની આંગ઱ીઓ તથા શઠે઱ીઓ અને િયણ ત઱ાની ળોબાથી ળોબતા,િ઱કતાં, થોડા ઉન્ન્ત તેભજ રાર યં ગના ક્રાંમતયક્ુ ત, આજાનફાહુ, તેભજ બયાલદાય ભજા
ુ ઓથી
ુ :સ્થ઱થી ળોબામભાન, ઉ઩ડતા મલળા઱ સદ
ળોબતા, મલળા઱ વ્રક્ષ ંુ ય રરાટથી ળોબતા, સદ
ંુ ય ગાર અને રાર અઘયોષ્ઠથી ળોબતા, બારભાં કેવય યક્ુ ત ઉધ્લ઩ડ
ંુ મતરકને ભધ્મે
ુ
કું કંુ ભિંદ્રને ઘાયી યશેરા,નલીન ભેધ વભાન શ્માભ, જભણા શાથભાં તરવીની ુ
રા઱ાને ઘાયી યશેરાં,ડાફા શાથથી અબમદાનને આ઩તાં, કં ઠને મલ઴ે તરવીની સ ૂક્ષ્ભ ફેલડી કં ઠી
ઘાયણ કયનાયા, ડાફા ખબાને મલ઴ે શ્વેત ય્મ મજ્ઞો઩મલત ઘાયી યશેરા, શ્વેત સ ૂક્ષ્ભ અને કોભ઱ લસ્ત્રને દઢ ઘાયી યશેરાં, શંવની ઩ાંખો વભાન શ્વેત અને કોભ઱ ઉત્તયીમ
ુ ામભ શ્વેત લસ્ત્રની સદ
લસ્ત્રને ઘાયી યશેરાં અમત મર ંુ ય ઩ાઘને ઉ઩જાલલા ભાટે ઉત્વલના રદલવોભાં અનેક પ્રકાયના આભ ૂ઴ણો ને ઘાયણ કયનાયા તથા મલમલધ પ્રકાયના
઩ષ્ુ ઩ોના શાય અને િંદનથી ઩ ૂજા કયામેરા, ઩ ૂષ્઩ોના રાંફા રટકતા તોયાઓથી અરંક્રુત તેભજ ભંદ ભંદ શાસ્મથી ભનોશય મખ
ુ કભ઱થી ળોબતા, તાયાભંડ઱ને ભધ્મે ઉદમ
ુ રૂ઩ દ્રષ્ટી થી બક્ત વમદ
઩ાભેરા ઩ ૂચણિભાના િંદ્રભાની વભાન બકત્જનોના ભંડ઱ ભધ્મે ળોબતા, વલવ રોકોથી લંદન કયામેરા, રદવ્મ કરૂણા રૂ઩ી અરત ુ ામને મનશા઱તા
બગલાન શ્રીશરયન ંુ હું ભાયા શદમભાં ધ્માન કરૂ છં. (૩૧-૪૧)
આ પ્રભાણે ધ્માન ધયી વંકલ્઩ કયલો કે, આ વત્વંગીજીલન શ્રી શયીક્રુષ્ણ ભશાયાજને નભસ્કાય કયી હું ધ્માન કરૂ છં. ધ્માન કમાવ ઩છી આલાશન કશે છે . (૪૨)
આલાશનભ ભંત્ર :-
આ પ્રથ્ુ લી ઉ઩ય અ઩ાય ક્રુ઩ાથી કચ઱યગ
ુ ના દો઴ોને નાળ કયલા પ્રગટ થમેરાં વત્વંગીજીલન રૂ઩ી શ્રીશરયન ંુ હું ઘ્માનકરૂ છં.(૪૩)
આવન ભંત્ર :-
ુ ણવમનમભિત યત્નજરડત તેભજ તભને રૂચિકય મવિંશાવન હું અ઩વણ કરૂ છ. તે ઉ઩ય આ઩ ચફયાજો. (૪૪)
શે શરય ! સલ

32
઩ાઘભંત્ર :-
શે શરય ! અનન્મબાલથી આ઩ન ંુ બજન-સ્ભયણ કયતાં જનોને વંવાયવાગયભાંથી તભો
ઉગાયો છો. શે દે લામધદે લ ! ભાયી ઉ઩ય ક્રુ઩ા કયી આ ઩ાઘ જ઱ને આ઩ અંગીકાય કયો. (૪૫)
અદમવ ભંત્ર :-
શે શરય ! આ઩ અનેક અલતાયો ઘાયણ કયી મલદમલધ િરયત્રો કયી વાઘ ુ ઩રૂુ ઴ોના કષ્ટ નાળ કયનાયા છો. શે પ્રભ ુ ! આ઩ને ભેં િંદન આરદ અષ્ટ દ્રવ્મ યક્ુ ત આ
શસ્ત ઘોલા ભાટે અદમવ જ઱ અ઩વણ કયવ ુ છં. તો આ઩ તેને સ્લીકાયો.(૪૬)
આિભનભ :-
શ્રીભદ દુગવ઩યુ મનલાવી જનોને આનંદ આ઩નાયા, અસયુ યાજાઓના ગલવને શયનાયા, ઩ોતાના બક્તજનરૂ઩ કુ મદ
ુ ને ખીરલલાભાં િંદ્રભા વભાન શે પ્રભ ુ ! આ઩
આિભનીમ જ઱ અંગીકાય કયો. (૪૭)
સ્નાન ભંત્ર :-
ઉન્ભત્ત ગંગાના મનભવ઱ જ઱ભાં જ઱ાક્રીડા કયલાભાં પ્રીતીલા઱ા, શે શરય ! ઉનભત્ત ગંગાના નીયની આ઩ પ્રળંવા કયો છો તો સ્નાન ભાટે અ઩વણ કયામેરાઆ જ઱ને શે
પ્રભ ુ ! આ઩ અંગીકાય કયો. (૪૮)
લસ્ત્રપ્રદાત ભંત્ર :-
શે ઘભવનદ ુ ણવ વભાન લણવલાળું ઩ીતાંફય તભેય ગ્રશણ કયો.(૪૯)
ં ન ! આ઩ને ઩શેયલા મોગ્મ, ન ૂતન તેભઝ સલ
મજ્ઞો઩મલત ભંત્ર :-
શે દે લામધદે લ ! વામલત્રી ગ્રંથથી યક્ુ ત (વાલીત્રીના અનષ્ુ ઠાન યક્ુ ત) તેભજ સલ
ુ ણવ તંતથ
ુ ી મનભીત આ શબ
ુ (બ્રહ્મસ ૂત્ર) જનોઈને તભે ગ્રશણ કયો. (૫૦)
આભ ૂ઴ણ પ્રદાન ભંત્ર :-
ં ન ! કું ડ઱ મલગે યે રદવ્મ આભ ૂષ્ણો ભેં બાલથી અ઩વણ કમાવ છે . તેને આ઩ ક્રુ઩ા કયી અંગીકાય કયો. (૫૧)
શે વંતોના સ્લાભી ! શે ધભવનદ
િંદન અ઩વણ ભંત્ર :-
ુ ! શે પ્રભ ુ ! ક઩ ૂયના યવથી મભશ્રીત કું કંુ ભથી સળ
શે બરકતઘભવના ઩ત્ર ુ ોચબત તેભજ રદવ્મ આ િંદનને અંગીકાય કયો. (૫૨)
઩ષ્ુ મ-શાય પ્રદાન ભંત્ર :-

33
 ં ન ! શે પ્રભ ુ ! મલમલધ પ્રકાયના સગ
શે ધભવનદ ુ ઘ
ં ી ઩ષ્ુ ઩ોના શાય, તોઅયા તેભ,અજ તર
ુ વીની લનભા઱ાનો તભો સ્લીકાય કયો .(૫૩)
ુ ઘ
સગ ં ીતેર પ્રદાન ભંત્ર :-
ુ ઘ
શે બગલન ! અનેક પ્રકાયના સગ ુ ઘ
ં ી દ્રવ્મોથી સગ ં લાળું તેભજ વલવજનોએ ઈચ્છીત આ
ુ ૈર આ઩ સ્લીકાયો. (૫૪)
મલષ્ણત
ઘ ૂ઩પ્રદાન ભંત્ર :-
દષ્ટીભાત્રથી ક્રુત્માઓના ગણને બગાડનાયા તેભજ ફા઱ક્રીડાના મલનોદભાત્રથી કાચરદત્ત જેલા અસયુ નો મલનાળ કયનાયા તભો આ ઘ ૂ઩ અંગીકાય કયો. (૫૫)
દી઩પ્રદાન ભંત્ર :-
શે સ્લમંપ્રકાળન ! શે પ્રભ ુ ! અનંત સ ૂમવ વભાન પ્રકાળભાન, અંઘકાયને દૂ ય કયનાય આ દી઩નો ક્રુ઩ા કયી સ્લીકાય કયો. (૫૬)
નૈમલધપ્રદાન ભંત્ર :-
શે મલશ્વંબય ! છ પ્રકાયના યવોથી યક્ુ ત ભનોશય તેભજ મલમલધ પ્રકાયના ઩કલાનોને પ્રીતીથી હું અ઩વણ કરૂ છં. તો તેનેતભે અંગીકાય કયો ને ભને લયદાન રૂ઩ી પ્રવન્નતા
આ઩ો. (૫૭)
ભધ્મે જ઱઩ાન ભંત્ર :-
ુ ઘ
શે શરય ! એરામિી આરદ સગ ુ ામવત ઩મલત્ર, મનભવ઱, વલવજીલોન ંુ જીલન છે . એલા જ઱ન ંુ તભો જભતાં-જભતં ઩ાન કયો. (૫૮)
ં ી દ્રવ્મોથી સલ
ુ :આિભન ભંત્ર :-
઩ન
ુ મં ઘત દ્રવ્મોથી સલ
શે બરકતનંદન ! અમત મનભવ઱, અને અત્મંત ઩મલત્ર તેભજ સગ ુ ામવત ગંગાજ઱ને ઩઱
ંુ : આિભન અથે ગ્રશણ કયો. (૫૯)
તાંબ ૂર વભ઩વણ ભંત્ર :-
શે બરકતનંદન ! રમલિંગ, વો઩ાયી, એરામિી, જામપ઱ અને વો઩ાયીએ વરશમત આ ઩ાન-ફીડું મખ
ુ લાવને અથવ ગ્રશણ કયો. (૬૦)
પ઱ વભ઩વણ ભંત્ર :-
શે ધભવનદ
ં ન ! વલવ પ઱ોભાં શ્રેષ્થ તેભજ દયે ક દે લોને મપ્રઓમ આ નાચ઱મેયના પ઱ને આ઩ ગ્રશણ કયો.(૬૧)
દચક્ષણાપ્રદાન ભંત્ર :-
ુ ારમ મનલાવી ! સલ
શે વ્રત ુ ણવ, િાડી મલગે યેની મરુ દ્રકા મથાળરકત પ્રભાણે અ઩વણ કયી છે . તેનો દચક્ષણા રૂ઩ે આ઩ સ્લીકાય કયો .(૬૨)

34
નીયાજન ભંત્ર :-
શે મમુ નજનોને મપ્રમ ! શે દે લામધદે લ ! શે વભગ્ર તેજના ઩મત ! આ઩ તેજસ્લી ઩દાથવના તેજને લધાયનાય છો. હું તભાયી આયતી ઉતારૂ છં. તેને તભો ગ્રશણ કયો.
(૬૩)
પ્રદચક્ષણા ભંત્ર :-
શે પ્રબો ! આ઩ એક શાથથી લયદાન અ઩વણ કયો છો. અને ફીજા શાથથી આબમદાન આ઩ો છો. શે દે લામધદે લ ! આ઩ને હું નભસ્કાય કરૂ છં. શે બગલન ! આ઩ને
પ્રદચક્ષણા કયલાથી વલે દે લોને પ્રદચક્ષણા થામ છે . (૬૪)
નભસ્કાય ભંત્ર :-
આ ભ ૂભંડ઱ વલવ જીલપ્રાણીભાત્રના ઉધ્ધાય ભાટે પ્રગટ થઈને વત્વંગીજીલન રૂ઩ે ચફયાજીત શે શરય ! હું આ઩ને પ્રણાભ કરૂ છં. (૬૫)
પ્રાથવના ભંત્ર :-
શે કરૂણાવાગય ! હું ભાયા ઩ ૂલવજન્ભના કભવપ઱ના ઩રય઩ાક રૂ઩ેબલવાગયભાં ઩ડયો છ6. તો શે દે લામધદે લ! ક્રુ઩ા કયી ભને ઉધ્ધાયો. (૬૬)
જે જગત઩મત ! તભે વત્વંગીજીલન સ્લરૂ઩ે પ્રત્મક્ષ ઩રૂુ ઴ોત્તભ રૂ઩ે ચફયાજો છો તો ળયણે આલેર ભાયી ઉ઩ય ક્રુ઩ા દ્રષ્ટી કયો. (૬૭)
શે યાજન ! આ યીતે વત્વંગીજીલન-સ્લરૂ઩ શ્રીશરયન ંુ ઩ ૂજન કયી િંદન તેભજ ઩ષ્ુ પાયથીપ્રીતી઩ ૂલવક લકતાશ્રીની ઩ ૂજા કયલી. (૬૮)
ગ્રંથસ્લરૂ઩ી શ્રીશરયની ઩ ૂજા પ્રાથવના ફાદ લકતાશ્રીની ઩ ૂજા-પ્રાથવના નલીન લસ્ત્ર તેભજ આભ ૂ઴ણોથી ઩ ૂજન કયી દચક્ષણા આ઩ી ઩ ૂલોક્ત ભંત્રો િાયા નભસ્કાય કયી
લક્તાશ્રીને પ્રાથવના કયલી. (૬૯)

s&v\tikir bi[FX sv<SiA#i(vSird / a[tRkYip\kiS[n mdXin> (vniSy // ૭૦//

ુ તમમુ ન સ્લરૂ઩ ! આ઩ વલવ ળાસ્ત્રોના મથાથવ અથવને જાણનાયા છો. તેભજ વલવળાસ્ત્રોભાં મલળાયદ છો. આ કથાના પ્રકાળથી ભાયા અજ્ઞાનરૂ઩ી અંઘકાયનો મલનાળ
શે સવ્ર
કયો. (૭૦)
શે ભ ૂમભ઩મત ! આ પ્રભાણે લક્તાની઩ ૂજા કયીને મજભાનશ્રીએશ્રોતા મલપ્રોની મથામોગ્મ ઩ ૂજા કયલી. ત્માય ઩છી શ્રોતાજનોએ ઩ોતાના મનમભભાં વાલધાન થઈ આ કથાન ંુ
શ્રલણ કયવ.ંુ (૭૧)

35
 ં મમુ ન-શેભત
ઈમત શ્રીવત્વંગીજીલનભાશાત્્મે ળતાંનદ ં મવિંશવંલાદે ગ્રંથના ભાશાત્્મ મલળે઴ શ્રલણમલમધ યક્ુ ત ઩ ૂજામલમધ મનરૂ઩ણ નાભે ત્રીજો અધ્મામ વં઩ ૂણવ.

અધ્મામ-૪
કથા મલયાભના મન઴ેધ કયે રા અધ્મામો
ળતાનંદમમુ ન ઉલાિ :-
શ્રોક

ળતાનંદ મમુ ન કશે છે કે શે યાજન ! શ્રોતાશ્રી ઩ ૂજામેરા લક્તાએ પ્રથભ ભંગરાિયણ કયવ.ંુ ભંગરાિયણભાં આ ળાસ્ત્રના પ્રથભ પ્રકયણભાં પ્રથભ અધ્મામભાં નીિે આ઩ેરા ત્રણ
શ્રોકો ફોરલા. તે શ્રોકો આ પ્રભાણે છે .
કથાના પ્રાયં બન ંુ ભંગરાિયણ :-
શ્રોકો

આ શ્રોકોના અથો પ્રથભ પ્રકયણભાં આગ઱ આલળે. ત્માયફાદ આ શ્રોકોન ંુ ગાન કયવ.ંુ

Avi(mniriyNi[ n)lk·qi[ niriyNi[ h(r: /

h(rkZONÅc shjinºd: kZONi[At& m[ ã(d //૨//
લક્તાએ શ્રી સ્લામભનાયામણ, નીરકં ઠ, નાયામણ, શરય, શરયક્રુષ્ણ, વશજાનંદ, ક્રુષ્ણ આ નાભલા઱ા પ્રત્મક્ષ બગલાન ભાયા શદમભાં ચફયાજો આલી પ્રાથવના કયલી. (૨)

36
ત્માય઩છી લકતાએ
શ્રોક

આ ફે શ્રોક ફોરલા ને ગ્રંથને નભસ્કાય કયી આ ફે શ્રોકન ંુ ગાન કયવ.ંુ

~*yti> d[vd[v[S Avi(mniriyN p\Bi[ / Rvd)y[nivFin[n kY(yOy[ S&Bi kYi //૪//

શે દે લોના ઩ણ દે લ ! શે સ્લામભનાયામણ ! શે પ્રભ ુ ! તભાયા સ્લરૂ઩ભાં ભનને એકાગ્ર કયી હું આ કથાન ંુ ગાન કયીળ અને તેને આ઩ ક્રુ઩ા કયી શ્રલણ કયો. (૩-૪)

nRvi ~) shjinºd Avi(mn> B(±tFm<jm` / toiN)> c Stinºd> tti[ jy m&d)ry[t` //૫//

ુ વશજાનંદ સ્લાભી તેભના રદવ્મ ઉ઩દે ળરૂ઩ ઩યાલાણી તેભજ ળતાનંદ સ્લાભીને લંદન કયી જમઘો઴ કયલો. (૫)
શ્રી બરકતઘ્રભના ઩ત્ર
આ પ્રભાણે શ્રોકન ંુ ગાન કયી બધ્ુ ધ્ધભાન લક્તાએ કથા લાંિનની ળરૂઆત કયલી. વાધ-ુ મલપ્રો અને ઩રૂુ ઴ બક્તોને જોઈને જ કથા કયલી. ઩યં ત ુ સ્ત્રીના કુ ખ વામ ુ જોઈને
અથવ વભજાલલા કથા ન કયલી. (૬)
અધ્મામના અંતે મલયાભ મન઴ેધના મનમભો :-
જે જે અધ્મામને અંતે વભાધ્પ્ત ળાસ્ત્રવંભત ન શોમ તે તે અધ્મામોભાં કથાનો મલયાભ કયલો નરશિં. તે અધ્મામો હું તભને કહું છં. (૭)
પ્રથભ પ્રકયણભાં :-
શે યાજન ! આ ળાસ્ત્રના પ્રથભ પ્રકયણભાં ઩શેરો,ભ ફીજો, ત્રીજો, છથ્ઠો, અઢાયભો, એક્ત્રીળ, તેત્રીવ, ઩ાત્રીવ, આડત્રીવ, ઓગણિારીવ, િારીળ, ફેતારીવ, ત્રે઩ન
અને સ્ત્તાલનભો આટરા અધ્મામને મલયાભ ભાટે મન઴ેધ ભાન્મા છે . (૮-૧૧)
દ્વિમતમ પ્રકયણભાં :-

37
 ઩શેરો, છઠઠો, નલભો, અચગમાયભો, તેયભો, વો઱ભો, તેત્રીળ, િોલીળ, ત્રીળ, આડત્રીળ, તેભજ મ઩સ્તારીળ આટરા અધ્મામો મલયાભ ભાટે મન઴ેધરૂ઩ ભાન્મા છે .
(૧૨-૧૪)
ત્રીજા પ્રકયણભાં :-
નલ, દળ, વો઱. વત્તય ઓગણીળ, ત્રેલીળ, એકત્રીળ, ફત્રીવ, તેત્રીવ, િારીળ, ફેતારીળ, તેતારીળ, છે તારીળ,સડુ તારીળ, ફાલન, અઠ્ઠાલન, ફાવઠ તથા ત્રેવઠ
આટરા અધ્મામો મલયાભ ભાટે મન઴ેધરૂ઩ ભાન્મા છે . (૧૫-૧૯)
ુ પ્રકયણભાં :-
િત્રથ
઩શેરો, ઩ાંિભો, આઠભો, નલભો, દળ, લીળ, ફાલીળ, ત્રીળ, િોત્રીળ, ્ત્રીળ, એકતારીળ, તેતારીળ, ચ્ુ ભારીળ, છે તારીળ, િોપ્઩ન, ્પ્઩ન, વત્તાલન, અઠ્ઠાલન,
ઓગણવાઈઠ, વાઈઠ, ફાવઠ, ત્રેવઠ, િોવઠ, ઩ાવઠ, છાવઠ, અડવઠ, મવત્તેય,આ અધ્મામોને મલ઴ે મલયાભ ન કયલો. (૨૦-૨૭)
઩ંિભ પ્રકયણભાં :-
ફીજો, ત્રીજો, છઠ્ઠો, વાતભો, તેય, લીવ, એક્ત્રીવ, ત્રીવ, ફત્રીવ, ઩ાંત્રીવ, આડત્રીવ, ફેતારીવ, તેતારીવ, વત્તાલન, ઓગણવાઈઠ, વાઈઠ, િોવઠ, છાવઠ આ
અધ્મામો કથાની વભાધ્પ્તભાં મન઴ેધરૂ઩ ભાન્મા છે . (૨૮-૩૨)
ઉ઩ય કશેરાં અધ્મામોને અંતે લક્તાએ કમાયે મ કથા મલયાભ ન કયલો. પ્રમતરદલવ ઩ાઠના મનમભને મલ઴ે ઩ણ આ મલમધ જાણલો.(૩૩)
પ્રમતરદલવ કથાને અંતે મ ૂશતવ અથલા એક ઘડી઩મવત નાભ વકીતવન કયી વ્માવાવન ઉ઩યથી નીિે ઉતયવ.ંુ (૩૪)
મલિાન લકતાએ ઩ોતાના ગોરૂલમવ, લડીરો, બ્રાશભણો મલગે યેને નભસ્કાય કયી ઩ોતાના મનલાવ સ્થાને જવ.ંુ કથાની વભાધ્પ્ત ઩મંત પ્રમતરદલવ આ પ્રભાણે કયવ.ંુ
લક્તાને અન્ન ગ્રશણ કયલાના મનમભો :-
઩ા઩થી બમ ઩ાભનાય ળાસ્ત્રના લકતાએ કથા પ્રાયં બના રદલવથી વભાધ્પ્ત ઩મંત મજભાન મવલામન ંુ અન્ન ગ્રશણ ન કયવ.ુ તેભજ પ્રમતગ્રશ ઩ણ ન કયલો. (૩૬)
જો શ્રોતાઓ પ્રમતરદલવ પ્રમાંપ્ત અન્ન અ઩વણ ન કયી ળકે તો અન્મ થકી અન્નગ્રશણ કયલાભાં દો઴ નથી. (૩૭)
આ મલમધ વપ્તાશ, નલાશ ,઩ંદય રદલવ (઩ક્ષ) ભરશનાની (ભાવ) અથલા (ઋત)ુ ફે ભરશનાની ઩ાયામણભાં વલવત્ર વભાનરૂ઩ે જાણલો.(૩૮)
લક્તાને બોજન મલ઴ેની વાલધાની :-

38
 લક્તાએ લાય ુ થામ તેલો આશાય ન કયલો. અમત બોજન ન કયવ.ંુ યોગ કયનાય ળાક, મલગે યેન ંુ બોજન ન કયવ.ંુ અમત લધાયે રાં તીખા તભતભતા ઩દાથો ન ખાલા. કથા
દય્માન શ્રોતા-લક્તાએ કથાભાં મલધ્ન થામ એલી કોઈ રક્રમા ન કયલી. તેભજ વત્મ, અરશિંવા-બ્રહ્મિમવ અન એ િોયી ન કયલી મલગે યે મનમભોન ંુ ઩ારન અલશ્મ કયવ.ંુ (૩૯-
૪૦)
શ્રોતાજનો ભાટેના મનમભો:-
઩ ૂલે કશેરા રક્ષણે યક્ુ ત શ્રોતાજનોએ ગ્રંથ તેભજ લક્તાશ્રીન ંુ પ્રમતરદલવ ઩ ૂલોક્ત મલમધથી ઩ ૂજન કયી કથાશ્રલણ કયવ.ંુ ભાથે ઩ાધડી મ ૂકી કથા ન વાંબ઱લી, ઩ગ
ઉ઩ય ઩ગ િઢાલીને કથા ન વાંબરલી. લચ્િે ફીજા સ્થ઱ પ્રત્મે જતા જતા કથા ન વાંબ઱લી. વો઩ાયી આરદક િાલતા િતા કથા ન વાંબલી. તેભજ ઩મલત્ર઩ણે લાણીનો
વંમભ કયીને કથા શ્રલણ કયવ.ંુ (૪૧-૪૨)
શ્રોતાજનોએ વબાભાં લીયવને ન ફેવવ.ંુ તેભજ િાયે ફાજુ ં જોમ કયવ ુ નરશિં. કથા ળરૂ શોમ ત્માયે ઩યસ્઩ય લાતાવ રા઩ ન કયલો. ઩યં ત ુ એકાગ્ર ચિત્તે કથાન ંુ શ્રલણ કયવ.ંુ
શ્રોતાએ વબાભાં શસ્ત-઩ાદારદની વ ૃથા િેષ્ટા કયલી નરશ અને કથા વાંબ઱લાભાં વંળમ થામ તો મલનમથી ફે શાથ જોડીને લક્તાને પ્રશ્ન ઩ ૂ્ો. શ્રોતાએ બ્રહ્મિમાવ રદક મનમભોન ંુ
઩ારન કયવ.ંુ ઉત્વલ મલગેયેના પ્રવંગોભાં તેભજ પ્રકયણની વભાધ્પ્તભાં લક્તાને મથાળરકત દચક્ષણા આ઩લી. (૪૩-૪૫)
એક એક પ્રકયણની વભાધ્પ્ત,ભં ઘનલાન મજભાનશ્રીએ ઩િાવથી ઓછા નશી તેટરા મલપ્રોને જભાડીયાજા કયલા અને અળક્ત શ્રોતાએ ગ્રંથની ઩ ૂણાવ હુમતભાં વો
બ્રાહ્મણોને ઈષ્ટ અને મભષ્ટ બોજન જભાડી ત ૃપ્ત કયી મથાળરકત દાન –દચક્ષણા અ઩વણ કયી પ્રવન્ન કયલા. (૪૬-૪૭)
ુ મજભાનશ્રીએ ગણ઩મતજીન ંુ પ્રથભ ઩ ૂઓજન ક્જયી ત્રણ મલપ્રોન ંુ જ઩ કયલા ભાટે લયણ કયવ6ુ . (૪૮)
કથાના પ્રાયં બ વભમ મખ
શે યાજન ! લયણી કયે રા મલપ્રોએ દઢ વ્રતમનષ્ઠ થઈ શ્રીશરયની પ્રવન્નાથે પ્રમતરદલવ અષ્ટાક્ષયભંત્રના ઩ાંિ શજાય લાય જ઩ કયલો. (૪૯)
કથાની ઩ ૂણાવ હમુ તભાં જ઩ કયનાયા મલપ્રોને ઩ણ મથાષ્શ્કત અન્ન, લસ્ત્ર અંદ દચક્ષણા આ઩લી
તેભજ શ્રોતા મલપ્રોને ઩ણ મથાળરકત દકચક્ષણા આ઩લી. (૫૦)
શે યાજન !જ઩ કયનાયા મલપ્રોને ભ઱મ ૂત્ર મલગે યે દૈ રશક રક્રમા કથાભાં મલધ્ન રૂ઩ ન થામ તે ભાટે અલ્઩ાશાય કયલો એ રશતાલશ છે . તે ઩ણ બગલાનની પ્રવાદીરૂ઩
શમલષ્માન્ન ભાનીને થોડો પ્રવાદ રેલો એ શ્રેષ્ઠ છે . (૫૧)
કથાભાં ઉ઩મોગી વાત રદલવના ઉ઩લાવનો શ્રેષ્ઠ ઩ક્ષ અને મલકલ્઩ો :-
વપ્તાશ ઩ાયામણભાં શ્રોતાઓ વાત રદલવનાઉ઩ોઅલાવ કયલા. જો ઉ઩લાવ કયલા અળક્ત શોમ તેભણે પરાશય કયલો અથલા દૂ ધન ંુ ઩ાન કયવ ુ અથલા ભીઠા મલનાન ંુ
એક અન્ન જભવ.ંુ અથલા એકલાય બોજન કયવ.ંુ તેભાં ઩ણ કથા શ્રલણ ભાટે અનકુ ઱
ૂ તા યશે તે ઩શેરાં જોવ.ુ (૫૨-૫૩)

39
 જો ઉ઩લાવ કયલાથી ળયીએ અળક્ત થામ અને કથાશ્રલણભાં મલધ્નરૂ઩ ફને તો તે કયતા બોજન કયીને કથા વાંબ઱લી તે લધ ુ શ્રેષ્ઠ છે . (૫૪)
઩ ૂણાવહુમતભાં લક્તાશ્રીન ંુ ઩ ૂજન અને દાન મલમધ :-
ુ ાયે લકતા તથા ગ્રંથન ંુ ભશા઩ ૂજન કયવ6ુ . વલે શ્રોતજનોએ ઩ણ મથામોગ્મ લક્તાન ંુ ઩ ૂજન કયવ.ંુ (૫૫)
કથા વભાધ્પ્તના રદલવે ઩ોતાની આમથિક સ્સ્થમતનેઅનવ
મખ્ુ મ ભશેભાન શ્રોતાએ લક્તાને નલીન યે ળભી લસ્ત્રો, શાથના કડાં, કાનના કું ડ઱, આરદક આભ ૂ઴ણો તથા સલ
ુ ણવ ભશોયો (વોના ભશોયો) ની દચક્ષણા ઩ોતાની ળરકત
પ્રભાણે અ઩વણ કયલી. (૫૬)
ઘન વં઩મતની અનકુ ઱
ૂ તા શોમ તેભણે ઘનનો રોબ ક્યાયે મ ન કયલો. જો઩ ઘનનો રોબ કયે તો કથાશ્રલણન ંુ વં઩ ૂણવ પ઱ મવિ થત ુ નથી. અન્મ શ્રોતાઓને ઩ણ
ુ ાય
મથાળરકત લસ્ત્ર-આભ ૂ઴ણ તેભજ દચક્ષણા આ઩લી. ગૃશસ્થાશ્રભ ઘભવને ઉ઩મોગી જે ઩દાથવ શોમ તે ઩ણ આ઩લી. અલ્઩ળરકત ઘયાલતા શ્રોતાઓએ ઩ોતાની ળરકત અનવ
અ઩વણ કયલા મોગ ુ ભા઴ ઩રયમભત સલ
ુ ણવ તથા રૂ઩ાની દચક્ષણા આ઩લી છે . (૫૭-૫૯)
ુ મ મજભાનશ્રીએ લક્તાશ્રીએ વાયી દુઝણી ગામ દચક્ષણાભાં યાજી થઈને આ઩લી. ત્માયફાદ જ઩ કયે રા ઩ ૂલોક્ત ભંત્રના દળાંળથી શોભ કયલો. ત્માયફાદ મજભાને
મખ્
ુ ાય તર અને ડાંગય મલગે યે દ્ર્વવ્મથી શોભ કયલો .(૬૦-૬૧)
દૂ ધ઩ાક, ઘી તેભજ દ્ર્વવ્મની વ્માહ્સ્વ્ત ભંત્રથી શોભ કયલો તેભજ મલમધ અનવ
જો શોભ કયલાની અનકુ ઱
ૂ તા ન શોમ તો મજભાને તેના ભમ ૂલ્મ જેટલ ુ દ્ર્વવ્મ આ઩વ.ંુ તો ઩ણ શોભના પ઱ની મવરદલ થામ છે ., એભાં ભાંઈ વંળમ નથી. (૬૨)

શે યાજન ! વત્વંગીજીલન ગ્રંથના શ્રલણનો મલળે઴ મલમધ ભેં આ પ્રભાણે કહ્યો. ઩ ૂલે કશેર મલમધ ઩ણ આ કથાશ્રલણ અંતગવ ત તભાયે જાણલો. (૬૩)
શ્રોક

શે ભ ૂમભ઩મત ! જે ભનષ્ુ મો આ મલમધથી બરકત઩ ૂલવક વત્વંગીજીલન ગ્રંથનીકથાન ંુ શ્રલણ કયે છે . તેઓ આ રોક અને ઩યરોકભાં ઩ોતાને ઈધ્ચ્છત ઩ ૂલે કશેરા વં઩ ૂણવ પ઱ને
઩ાભે છે . એભાં કાંઈ વંળમ નથી. (૬૪)

ઈમત શ્રીવત્વંગીજીનભાશાત્ભમે ળતાનંદ મમુ ન-શેભત

ં મવિંશ વંલાદે ગ્રંથ ભાશાત્્મના મલળે઴ શ્રલણ મલમધભાં કથા મલયાભના મન઴ેધ કયે રા અધ્મામોની વંખ્મા મનરૂ઩ણ નાભે િોથો
અધ્મામ વં઩ ૂણવ.

40
 અધ્મામ-૫
મલમલધ ઩યામણમલમધ
યાજોલાિ :-
શ્રોક

ં મવિંશ યાજા કશે છે , શે મમુ ન ! વપ્તાશ, નલાહ્ન, ઩ક્ષ, ભાવ અને ફે ભાવ ઩ાયામણભાં પ્રમત રદલવ કથા મલયાભભાં જે અધ્મામોનો મન઴ેઘ કહ્યો છે . તેનો ત્માગ કયી
શેભત
઩ાયામણ કેલી યીતે કયલી. (૧-૨)
શે ભશામમુ ન ! વપ્તાશ, નલાહ્ન, ઩ક્ષ, ભાવ તેભજ ફે ભાવ ઩ાયામણભાં કેટરા કેટરા અધ્મામો પ્રમત રદલવ લાંિલાએ હું તભાયી ઩ાવેથી મથાથવ઩ણે જાણલા ઈચ્છં છં.
કાયણ કે તભાયા મલના ફીજુ ં કોઈ ઩ણ એને જણતા નથી. ભાટે કૃ઩ા કયીને એ મલઓગત તભે ભને કશો. (૩-૫) વપ્તાશ ઩ાયામણભાં પ્રમતરદલવ લાંિલાના અધ્મામો :-
વપ્તાશ ઩ાયામણભાં પ્રથભ રદલવે છે તારીવ, ફીજે રદલવે મ઩સ્તારીવ, તત્રીજે રદલવે મ઩સ્તારીવ, ઩ાંિભે રદલવે મ઩સ્તારીવ, છ્ઠ્ઠ્ઠે રદલવે સડુ તારીવ અધ્મામોન ંુ લાંિ ન
કયવ.ુ આ પ્રભાણે વપ્તાશ ઩ાયામણનો લાિનક્ર્ભ વભજલો. (૭ થી ૧૦)
નલાહ્ન ઩ાયામણ મલમધ :-
શે યાજન ! જ્માયે નલ રદલવની ઩ાયામણ કયલી શોમ ત્માયે લાંિલાના અધ્મામોનો મનમભ વાંબ઱લા ભાટે જીજ્ઞાસ ુ તભને હું કહું છં. તે વાંબ઱ી પ્રથભ રદલવે ્ત્રીળ,
ફીજે રદલવે ્ત્રીળ, ત્રીજે રદલવે ઩ાંત્રીળ, િોથે રદલવે ઩ણ ઩ાંત્રીળ, ઩ાંિભે રદલવે િોત્રીળ, છ્ઠ્ઠ્ઠા રદલવે ઩ાંત્રીળ, વાતભે રદલવે ્ત્રીળ, આઠભા રદલવે ઩ાંત્રીળતેભન નલભા
રદલવેય વાડત્રીળ અધ્મામોની ઩ાયામણ લક્તાએ કયલી. (૧૧ થી ૧૪)
઩ક્ષ ઩ાયામણ ભાટેના અધ્મામો :-

41
 શે યાજન ! જ્માયે ઩ંદય રદલવની ઩ાયામણ કયલી શોમ તો લાંિલાના અધ્મામોનો મનમભ હું તભને કહું છં, (૧૫)
પ્રથભ રદલવે એકલીળ, ફીજે રદલવે ફાલીળ, ત્રીજે રદલવે એકલીળ, િોથે રદલવે ફાલીળ, ઩ાંિભે રદલવે એક્રલીળ, છ્ઠ્ઠ્ઠે રદલવે ફાલીળ, વાતભે રદલવે ફાલીળ, આઠભે
રદલવે ફાલીળ, નલભે રદલવે લીળ, દળભે રદલવે લીળ.,અચગમાયભા રદલવે લીળ, ફાયભા રદલવે ફાલીળ, તેયભા રદલવે એકલીશ્જ, િૌદ્મા રદલવે ફાલીળ, ઩ંદયભાં રદલવે
ત્રેલીળ અધ્મામો ઩ાયામણ કયના લક્તાએ
લાંિલા.(૧૬ થી ૨૧)
એક ભાવની ઩ાયામણના અધ્મામો :-
આ ગ્રંથન ંુ અમતળમ શ્રેષ્ઠ એક ભાવન ંુ ઩ાયામણ કયલાભાં રદલવોના ક્ર્ભ પ્રભાણે અધ્મામોનો મનમભ હું તભને કહું છં. (૨૨)
પ્રથભ રદલવે અચગમાય, ફીજા રદલવે અચગમાય, ત્રીજા રદલવે દળ, િોથા રદલવે અચગમાય, ઩ાંિભા રદલવે અચગમાય, છ્ઠ્ઠ્ઠા રદલવે અચગમાય, વાતભા રદલવે ફાય,
આઠભા રદલવે દળ, નલભા રદલવે ફાય, દળભાં રદલવે દળ, અચગમાયભા રદલવે અચગમાય, ફાયભા રદલવે ફાય, તેયભા રદલવે દ્ળ, િૌદભા રદલવે અચગમાય, ઩ંદયભા રદલવે
દળ, વો઱ભા રદલવે દળ, વત્તયભા રદલવે દળ, અઢાયભા રદલવે અચગમાય, ઓગણીવભા રદલવે અચગમાય, લીળભાં રદલવે દળ, એક્લીળભાં રદલવે દળ, ફાલીળભાં રદલવે ફાય,
ત્રેલીળભા રદલવે ફાય, િોલીળભાં રદલવે દ્ળ, ઩ચ્િીવભાં રદલવે ફાય, ્વ્લીવભા રદલવે દળ, વત્તાલીળભાં રદલવે અચગમાય, અઠ્ઠાલીવભાં રદલવે દળ, ઓગણ ત્રીવભાં રદલવે
અચગમાય તેભજ ત્રીવભાં રદલવે નલ અધ્મામોન ંુ ઩ાયામણ કયનાય લક્તાએ લાંિન કયવ.ંુ (૨૩-૩૨)
ફે ભાવની ઩ાયામણભાં :-
જ્માયે ફે ભાવની ઩ાયામણ કયલી શોમ ત્માયે પ્રમત રદલવ લંિલાના અધ્મામોનો મનમભ હું તભને કહું છં. (૩૩)
પ્રથભ-ફીજા તેભજ િોથા રદલવે ઩ાંિ ઩ાંિ, ઩ંિભા રદલવે છ, વાતભા રદલવે ઩ાંિ, આઠભા રદલવેનલભાં રદલવે ઩ાંિ, દળભાં રદલવે ઩ાંિ, અચગમાયભા રદલવે
઩ાંિ, ફાયભા રદલવે ઩ાંિ, તેયભા રદલવે છ, િૌદભા રદલવે ઩ાંિ, ઩ંદયભા રદલવે ઩ાંિ, વો઱ભા રદલવે છ, વત્તયભા રદલવે ઩ાંિ, અઢાયભા રદલવે ઩ાંિ, ઓગણીવભા રદલવે
છ, લીળભાં રદલવે છ, એક્લીળભાં રદલવે ઩ાંિ, ફાલીળભાં રદલવે છ, ત્રેલીળભા રદલવે છ, િોલીળભાં રદલવે ઩ાંિ ઩ચ્િીવભાં રદલવે છ, ્વ્લીવભા રદલવે ઩ાંિ, વત્તાલીળભાં
રદલવે ઩ાંિ, અઠ્ઠાલીવભાં રદલવે ઩ાંિ, ઓગણત્રીવભાં રદલવે છ, ત્રીવભાં રદલવે ઩ાંિ, એકત્રીવભા રદલવે ઩ાંિ, ફત્રીવભાં રદલવે ઩ાંિ, તેત્રીવભાં રદલવેછ, િોત્રીળ-઩ાંત્રીવ-
્ત્રીવભાં રદલવે ઩ાંિ, ઩ાંિ, વાડત્રીળભાં રદલવે છ, આડત્રીવભાં રદલવે ઩ાંિ, ઓગણિારીવભાં રદલવે િાય, િારીળભાં રદલવે ઩ાંિ, િારીળભાં રદલવે ઩ાંિ, એકતારીળ
ુ ારીળભાં રદલવે આઠ, ઩ીસ્તારીળભાં રદલવે છ તેભજ છે તારીળ-સડુ તારીળ-અડતારીળ-ઓગણ઩િાળ-
ભાં રદલવે િાય, ફેતારીળભાં રદલવે છ, તેતારીળભાં રદલવે ઩ાંિ, ચભ

42
઩િાવ- એકાલન-ફાલન-ત્રે઩ન-િો઩ન-઩ંિાલન તેભજ ્પ્઩નભાં રદલવે ઩ાંિ, ઩ાંિ, વત્તાલનભાં રદલવે છ, અઠ્ઠાલનભાં રદલવે છ ઓગણવાઈઠભાં રદલવે િાય તેભજ
વાઈઠભાં રદલવે ઩ાંિ અધ્મામોન ંુ ઩ાયામણ કયનાય લક્તશ્રીએ લાંિન કયવ.ંુ (૩૪ થી૫૩)
શે યાજન ! આ પ્રભાણે વપ્તારશક ઩ાયામણો લંિલના અધ્મામોની વંખ્માનો મનમભ પ્રથભ તભને કહ્યો.જે અધ્મામો કથાના મલયાભભાં મન઴ેધ કમાવ છે તે અધ્મામોભાં
મલયાભ કમાવ મલના આ વંખ્મા તભાયે સ્઩ષ્ટરૂ઩ે જાણલી. (૫૪-૫૫)
શ્રોક

઩ક્ષ ઩ાયામણ ઩ંદય રદલવની ઩ાયામણ ) યાખલી શોમ ત્માયે તો ઩ ૂયા ઩ંદય રદલવનો ઩ક્ષ જાણલો તેભાં મતમથનો રો઩ શોમ અથલા મતમથની વ ૃદ્વિ શોમ તો ઩ણ ઩ ૂયા
ુ ામ તેન ંુ નાભ ભાવ જાણલો. (૫૬)
઩ંદય રદલવે ઩ક્ષ ઩ાયામણભાં ગણલા તેભજ ભાવ ઩ાયામણભાં ત્રીળ રદલવનો વમદ

ઈમત શ્રીવત્વંગીજીલનભાશાત્ભમે ળતાનંદમમુ ન-શેભત

ં મવિંશ વંલાદે ઩ાયામણ મલમધ મનરૂ઩ણ નભે ઩ાંિભો અધ્મામ વં઩ ૂણવ.

43
 અધ્મામ-૬

઩યુ શ્વયણ મલમધ

ુ ત મમુ ન કશે છે , શે યાજન ! આ ઩ ૃથ્લી ઉ઩ય જે ભનષ્ુ મો આ વત્વંગીજીલન ગ્રંથન ંુ ઩યુ શ્વયણ કયે છે . તેઓ િતમુ લિમધ ઩રૂુ ઴ાથવન ંુ પ઱ મનશ્વે ઩ાભે છે . (૧)
સવ્ર
ં મવિંશ યાજા કશે છે , શે મનદોળ મમુ ન ! આ વત્વંગીજીલન ગ્રંથના ઩યુ શ્વણવ મલમધ હું તભાયી ઩ાવેથી વાંબ઱લા ઈચ્છં છં. કૃ઩ા કયીને વાંબ઱લા ઈચ્્તા એલા ભને
શેભત
એ ઩યુ શ્વયણ મલમધ ક્ર્઩ા કયીને કશો. (૨)
ળતાનંદમમુ ન કશે છે , શે યાજન ! ભેં તભને ઩ ૂલે કશેરા વલવકા઱ભાં ઩યુ શ્વયણનો પ્રાયં બ કયલાથી શબ
ુ પ઱ને આ઩નાય થામ છે . (૩)
ુ ોથી યક્ુ ત ફાય-નલ અથલા છ બ્રાહ્મણોન ંુ આ ળાસ્ત્રના ઩યુ શ્વયણ ભાટે મજભાને શબ
તેભાં પ્રથભ આગ઱ કશેરા લક્તાના ગણ ુ મહ
ુ ત
ૂ વભાં લયણ કયવ.ંુ (૪)
જે બ્રાહ્મણોન ંુ લયણ કયવ ુ શોમ તે વલેને મનત્મ ઩શેયલા ભાટે ઉ઩મોગી શ્વેત લસ્ત્રો, સલ
ુ ણવની લીંટીઓ, આવનો,જ઱઩ાત્રો તેભજઘાફ઱ા અ઩વણ કયલાં. (૫)
તે લયણ કયે રા બ્રાહ્મણોની વેલાભાં ફીજા બ્રાશ્ણોની મનયરુ કત કયલી. તે મલપ્રોએ સ્નાન ભાટે ગયભ જ઱ તૈમાય કયવ ંુ તથા વભમ પ્રભાણે યવોઈભાં ઩કલાનારદ
તૈમાય કયલા અને તૈરનારદકથી તેઓન ંુ તેર ભદવ ન કયવ.ંુ (૬)
઩યુ શ્વયણ કયલાના સ્થ઱ો :-
કોઈ ઩મલત્ર તીથવભાં, પ્રમવિ દે લભંરદયભાં અથલા ઩મલત્ર ઩યુ ાતન ભંરદયભાં ઩ય
ુ શ્વયણનો પ્રાયં બ કયલો. (૭)
ુ ણવભમી શ્રીકષ્ૃ ણ બગલાનની મ ૂમતિન ંુ સ્થા઩ન કયી પ્રમતરદલવ મનમભ અનવ
અથલા મજભાનના ઩મલત્ર ઘયભં જ સલ ુ ાય મલપ્રોએ ઩ાયામણ કયલી. (૮)
વત્વંગીજીલનનના ઩યુ શ્વયણની મનમત વંખ્મા તથા વભમામલમધ :-
શે યાજન ! આ વત્વંગીજીલન ગ્રંથના એકવો આઠ (઩ાઠ) ઩ાયામણ કયલાથીએક ઩યુ શ્વયણ થામ છે . (૯)

44
 શે યાજન ! લયણી કયે રા મલપ્રોએ એક વપ્તાશભાં એક ઩ાયામણ કયલી. આ યીતે અનક્રુ ભથી
૧૦૮ ઩ાયામણો કયી ઩યુ શ્વયણ ઩ ૂણવ કયવ.ંુ (૧૦)
઩યુ શ્વયણ કતાવ ભાટે વાલધાની :-
઩યુ શ્વયણ કયનાય મલપ્રોએ ઩ ૂલે કશેરા મનમભો મજ
ુ ફના અધ્મામે જ મલયાભ કયલો. સ્઩ષ્ટ અક્ષયથી લાંિવ.ંુ લચ્િે કોઈની વાથે ફોરવ ંુ નરશ. (૧૧)
લયણી કયે રા મલપ્રોએ મજભાન મલના જેની ઩ાવેથી દચક્ષણા કે અન્મ લસ્ત્ર આભ ૂષ્ણ આરદક ઩ણ ગ્રશણ ન કયલાં. (૧૨)
઩યુ શ્વયણ કયાલનાય મજભાન ભાટે વાલધાની :-
એક એક વપ્તાશ ઩ ૂણવ થામ ત્માયે એ રદલવે પ્રત્મેક ઩યુ શ્વયણ કયનાય મલપ્રને ઩ ૃથક ઩ ૃથક ત્રણ સલ
ુ ણવમદ્રુ ાની દચક્ષણા આ઩લી. વંરશતા઩ઠને અંતે વભગ્ર દચક્ષણા એક
ુ ણવમભઉદ્રાઆ઩લા અવભથવ શોમ તો મજભાને તેની અધી દચક્ષણા આ઩લી. તેભાં ઩ણ અવભથવ શોમ તો તેભણે મલપ્રોને
વાથે પ્રત્મેક મલપ્રને આ઩લી. જો મલપ્રોને ત્રણ ત્રણ સલ
વ ૃથા શ્રભ ન કયાલલો.઩યં ત ુ આ મવલામના અન્મ વત્કભો કયી યાજી થવ.ંુ (૧૩ થી ૧૬)
઩યુ શ્વયણ વાથે વાથે મલમધ :-
઩યુ શ્વયણ કયાલના મજભાને જે રદલવે ઩યુ શ્વયણને ભાટે મલપ્રોની લયણી કયી શોમ તેજ પ્રાયં બના રદલવથી અષ્ટાક્ષય ભંત્રનો જ઩ને અથે ફાય, નલ અથલા છ મલપ્રોની
લયણી કયલી. છે લ્રે દળાંળ બાગથી શોભ કયલો. શોભના દળાંળથી બ્રાહ્મણોને જભાડલા. તેભાં ળરકતળા઱ી ઩યુ શ્વયણ કયલનાયય્જભાને તો આ વત્વંગીજીલન ગ્રંથના શ્રોકરૂ઩
એક એક ભંત્રથી દૂ ધ઩ાક, ઘી, જલ, તર મલગે યે શમલષ્માન્નથી શોભ કયલો. (૧૭ થી ૧૯)
શે યાજન ! ગ્રંથના પ્રમતશ્રોકે શોભ કયલો તેભજ ‘ ળતાનંદ ઉલાિ ‘ આરદ જેભાં છે અને
ુ ાિ’ અંતે જેભાં છે એલા લાકમથી શોભ કયલો. તેભજ અધ્મામને અંતે ‘ઈમત શ્રી’ લાક્યરૂ઩ ભંત્રથી શોભ કયલો. આ શોભ મગ
‘પ્રત્યલ ૃ મદ્રુ ાથી ગ્રશણ કયે રા અન્નારદકથી સ્તોત્રભાં
અનક્રુ ભે કયલો. (૨૦)
આ પ્રભાણે કયલા ભાટે અવભથવ મજભાને વલવભગ
ં ર સ્તોત્રભાં કશેરા શ્રીશરયના નાભરૂ઩ ભંત્રોથી઩ ૂલવ કશેરા શોભ દ્ર્વવ્મથી શોભ કયલો. (૨૧)
શોભ કયલાભં અળક્ક્ત શોમ તેભણે શોભ, પ઱ની મવદ્વિ ભાટેફાય ઩ાયામણ એ જ બ્રાહ્મણો ઩ાવે કયાલલી. (૨૨)
઩યુ શ્વયણ દય્માન બ્રહ્મિમવવ્રતની આલશ્મકતા :-
઩યુ શ્વયણના પ્રાયં બના રદલવથી જ આયં બીને વભાધ્પ્ત ઩મંત મજભાને તથા લયણી
઩ાભેરા મલપ્રોએ બ્રહ્મિમવન ંુ ઩ારન કયવ,ંુ જો બ્રહ્મિમવ વ્રતનો બંગ થામ તો ળાસ્ત્રભાં કશેરા પ઱ની

45
મવદ્વિ નથામ. બ્રહ્મિમાવરદ વ્રતોન ંુ મથાથવ઩ારન કયલાથી જવલવ ભનોયથોની મવદ્વિ થામ છે .(૨૩-૨૪)
પ્રાવંચગક અન્મ ઩યુ શ્વયણોની મલગત ;-
શે યાજન ! આ વત્વંગીજીલન ળાસ્ત્રના ઩યુ શ્વયણના મલમધન ંુ મનરૂ઩ણ કયવ ુ ત્માયે વાથે વાથે અષ્ટાક્ષય ભંત્ર, મળક્ષા઩ત્રી, વલવભગ
ં ર સ્તોત્ર, જનભંગર સ્તોત્ર,
ુ શસ્ત્રનાભ, શ્રીનાયામણ કલિ, શ્રીશરયને મપ્રમ શનભ
મલષ્ણવ ુ ાનજીનો ઴ોડ્ળાક્ષય ભંત્ર અને સ્કં દ્઩ય્ર
ુ ાણના મલષ્ણ ુ ખંડ અંતગવ ત શ્રીલાસદ
ુ ે લ ભાશાત્ભન ંુ ઩ય
ુ શ્વયણ આ ફઘા ઩ય
ુ શ્વયણો
શરયબક્તોને ઘભવ-અથવ-કાભ અને ભોક્ષ એ િાય ઩રૂુ ઴ાથવની મવદ્વિ આ઩નાયા છે . તો તેનો મલમધ વંક્ષે઩થી હું તભને કહું છં. (૨૫ થી ૨૮)
મળક્ષા઩ત્રીન ંુ ઩યુ શ્વયણ :-
શે ઩ ૃથ્લીરોક ! મળક્ષા઩ત્રીન ંુ એક શજાય ઩ાઠ કયલાથી ઩યુ શ્વયણ થામ છે . આ ઩યુ શ્વયણ ભનોલાંમછત પ઱ને આ઩નારૂ છે . (૨૯)
મળક્ષા઩ત્રી ઩યુ શ્વયણના દળાંળ બાગથી મળક્ષા઩ત્રીના પ્રત્મેક શ્રોક મલમધ પ્રભાણે શોભ કયલો. આભ પ્રમત શ્રોકે શોભ કયતા કયતા એકલીળ શજાયને ફસ્વો આહુમતઓ
થામ. (૩૦)
જો શોભની અનકુ ઱
ૂ તા ન શોમ તો ઩યુ શ્વયણના જેટરા ઩ાઠ કયલાના કહ્યા તેના દળાંળથી ઩ાઠો કયલા. આ મલમધ વલવ ઩યુ શ્વયણ કભવભાં જાણલો. (૩૧)
શ્રીકૃષ્ણના અષ્ટાક્ષયભંત્રના ઩યુ શ્વયણની મનમત વંખ્મા :-
શ્રીકૃષ્ણના અષ્ટાક્ષયભંત્રના ઩યુ શ્વયણભાં આઠ રાખ ભંત્ર જા઩ કયલાના કહ્યા છે . તેના દળાંળથી શોભ કયલો. (૩૦)
ં ર સ્તોત્રન ંુ ઩ય
વલવભગ ુ શ્વયણ :-
વલવ ભંગર સ્તોત્રન ંુ ઩યુ શ્વયણ એક શજાય ને એંળી ઩ાઠ કયલાથી ઩ ૂણવ થામ છે . આ ઩યુ શ્વયણ ઈષ્ટ પ઱ને આ઩નારૂ છે . (૩૩)
આ સ્તોત્રના ઩યુ શ્વયણનો શોભ તે જ સ્તોત્રભાં કશેર શ્રીશરયના નાભ ભંત્રોના એકવ રાખ એંળી શજાય આહુમતઓ આ઩ીને મથમલમધ કયલો. (૩૪) (અથાવત આ સ્તોત્રની
૧૦૮ ઩ાઠની વંખ્મા થઈ)
મલષ્ણ ુ વશસ્ત્રનાભ સ્તોત્રન ંુ ઩યુ શ્વયણ :-
ુ શસ્ત્રનાભ સ્તોત્રન ંુ ઩યુ શ્વયણ ;-
મલષ્ણવ
‘’ વલવભગર ’’ નાભના સ્તોત્રના ઩યુ શ્વયણ વભાન જાણવ.ંુ , તેના શોભ ઩ણ તે પ્રકાયે જાણલા કાયણ કે તેના ઩ણ એક શજાય નાભ છે . (૩૭)
નાયામણ કલિન ંુ ઩યુ શ્વયણ :-

46
 શ્રીભદ બાગલતભાં યશેર શ્રીનાયામણ કલિન ંુ ઩યુ શ્વયણ શજાય ઩ાઠ કયલાથી વં઩ ૂણવ થામ છે . તેભાં ‘ શરયમલિંઢ્દ્દ્યાત ‘’ આ શ્રોક આરદ અને ‘‘મલરઢ઺ુ’’ શ્રોકોના એક
શજાય઩ાઠ કયતાં એક ઩યુ શ્વયણભાં લીળ શાજાય શ્રોકનો ઩ાઠ થામ. તેના દશ્ભો બાગ પ્રત્મેકફે શજાય શ્રોકરૂ઩ી઩ ભંત્રથી છે લ્રે મલમધ઩ ૂલવક શોભ કયલો઩. (૩૮ થી ૪૦)
ુ ત
શ્રી શનભ ં ઴ોડળાક્ષય ભંત્ર ઩યુ શ્વયણ :-
ુ તે બમ
શે યાજેન્દ્ર ! વત્વંગીજીલન ગ્રંથના પ્રથભ પ્રકયણના વત્તયભાં અધ્મામભાં કશેરા ભારૂમત સ્તોત્રભાંથી ઉદઘ ૃત કયે રા ઴ોડળ અક્ષયાત્ભક ‘’ઓભ નભો શનભ
ુ ં કુ રૂ પટ સ્લાશા ‘’ શનભ
બમ6જનામ સખ ુ ત
ં ના િાય રાખ ભંત્રજા઩ કયલાથી તેન ંુ ઩યુ શ્વયણ જાણવ.ંુ અને છે લ્રે તેના દળાંળથી આ ભંત્ર લડે શોભ કયલો. (૪૧-૪૨)
ુ ે લ ભાશાત્ભમ ઩યુ શ્વયણ :-
શ્રીલાસદ
ુ ે લ ભાશાત્ભમન ંુ ઩યુ શ્વયણ દોઢવો ઩ાઠ કયલાથી ઩ ૂણવ થામ છે . તેભાં ઩ણ તેના દળાંળથી જોભ જાણલો. (૪૩)
શ્રી લાસદ
શ્રોક

શે યાજન ! આ પ્રભાણે વત્વંગીજીલન મલગે યે વદગ્રંથો અને સ્તોત્રો આરદના ઩યુ શ્વયણ મલમધ ભેં તભને વંક્ષે઩થી કહ્યો. આ ઩યુ શ્વયણો ભનષ્ુ મોને ભરુ કત અને મસ્ુ ક્તરૂ઩
પ઱ને આ઩નાયા છે . (૪૪)

ઈમત શ્રીવત્વંગીજીલનભાશાત્ભમે ળતાનંદમમુ ન-શેભત

ં મવિંશ વંલાદે ઩યુ શ્વયણ મલમધ મનરૂ઩ણ નભે છ્ઠ્ઠ્ઠો અધ્મામ વં઩ ૂણવ.

47
 અધ્મામ-૭

ગ્રંથ દાન મલમધ

શ્રોક

શે યાજ્ન ! જે ભનષ્ુ મો આ ‘’ વત્વંગીજેલન ળાસ્ત્ર ‘’ ન ંુ દાન કયે છે . તે બકત જનો આ રોક અને ઩યરોકને મલ઴ે ઈધ્ચ્છત પ઱ને ઩ાભે છે . (૧)
ં મવિંશ યાજા ઩ ૂછે છે કે, શે વામભ ! વત્વંગીજીલન ળાસ્ત્રન ંુ દાન આ઩લાન ંુ આ઩ે કહ્ ુ ત્મો તે દાન આ઩લાની મલમધભાં કેલી યીતે દાન આ઩વ ંુ ? કોને આ઩વ ંુ ? મલગે યે
શેભત
ભાયે વાંબ઱લાની ઈચ્છા છે . તો તે ભને કશો. કાયણા કે તભે વલવજ્ઞ છો. (૨)
ળતાનંદ સ્લાભી કશે છે . શે યાજન ! જે મલમધ઩ ૂલવક આ ‘વ ત્વંગીજીલન’ ગ્રંથન ંુ દાન કયલાથી દાન કયનાયને વં઩ ૂણવપ઱ ભ઱ે છે . તે મલમધ હું તભને કહું છં. (૩)
વત્વંગીજીલન ગ્રંથના દાનનો મલમધ તેભજ વભમ :-

mGi[At& S&±lnvm)> S&±l]kid(Ski tYi / p*(N<mi ki(t<k) m&²y: kili[ dinAy (k(t<t: //૪//
િૈત્ર શક્ુ ર નલભી (શરયજમંતી) તથા િૈત્ર શક્ુ ર એકાદળી તથા કાતીકી ઩ ૂનભ આ મતમથઓ ‘વત્વંગીજીલન’ળાસ્ત્રના દાન ભાટે શ્રેષ્ઠ છે . (૪)
અથલા દયે ક ભરશનાની ઩ ૂચણિભા તથા વલે એકાદળી તથા વ્રત ઉ઩લાવના ઩લો; આ વભમભાં ‘વત્વંગીજીલન’ ન ંુ દાન કયવ ંુ તે શ્રેષ્ઠ છે . (૫)
ંુ ય અક્ષયોથી જુદી જુદી રીટીઓલાંિી ળકામ તે યીતે વાયા રેખક રરશમા ઩ાવે આ ‘વત્વંગીજીલન’ ળાસ્ત્ર રખાલવ.ંુ (૬)
વૌ પ્રથભ તો વાયા કાગ઱ો ઉ઩ય સદ
આ નલા રખામેરા ગ્રંથને તેના અથવને જાણનાય મલિાન ઩ાવે વંળોઘન કયાલી નલા ઩ારટમાથી તથા નલા લસ્ત્રોથી લીંટી યાખવ ંુ અને શે યાજન ! શલે હું આ
વત્વંગીજીલન કેલી યીતે રખાલવ ંુ તેન ંુ રક્ષણ કહુ છં. 9૭)
શ્રીભદ વત્વંગીજીલન ળાસ્ત્રન ંુ સ્લરૂ઩ અને રક્ષણ :-
આ વત્વંગીજીલન ળાસ્ત્રભાં ઩ાંિ પ્રકયણો છે . ત્રણવો ઓગણ઩િાવ અધ્મામો છે . અનષ્ુ ટુ઩ શ્રોકની ગણફા કયીએ તો વત્તય શજાય છસ્વો વત્તાલીળ શ્રોકો છે . આ
વત્વંગીજીલન ગ્રંથના પ્રાયં બ-ભધ્મે અને અંતે કશેતા ઉ઩વંશાયરૂ઩ે વલવત્ર ઘભવ-લૈયાગ્મ વંફઘ ંુ ય નાનાં-નાનાં આખ્માનોન ંુ મનરૂ઩ણ છે . તેભજ
ં ી તેભજ જ્ઞાન અને બરકતવબય સદ
તાત્઩મવ સ્લરૂ઩ે પ્રગટ સ્લરૂ઩ે શ્રીશરયકૃષ્ણ ભશાયાજન ંુ મનરૂ઩ણ કયામેલ ં ુ છે . તેથી આ શ્રીશરયના રીરા િરયત્રરૂ઩ી અમ ૃતથી વાઘ ુ
48
઩રૂુ ઴ો અને દે લલોને ઩ણ ભશા આનંદને ઉ઩જાલનારૂ આ અરૌરકક ળાસ્ત્ર છે . (૮-૧૧)
ગ્રંથદાનનો ઩ ૂજામલમધ :-
ંુ ય ફાજોઠ ઉ઩ય ઩ધયાલી તે ઉ઩ય િોયવ રૂભાર ઩ાથયલો. તેની ઉ઩ય વોનાના ઩ત્રાભાં
શે યાજન ! દાન કયનાયા રદલવે આ વત્વંગીજીલન ગ્રંથને એક સદ
ુ ણવ઩ત્ર તે ફાજોઠ ઉ઩ય મક
અષ્ટદ઱ કભ઱ કયાલી તે કભ઱લાળું સલ ુ વ.ંુ તે વોનાન ંુ અષ્ટદ઱ કભ઱ન ંુ ઩તરૂ તે ત્રણ આના બાય વોનાથી કયવ.ંુ એટરી ળરકત ન શોમ તો
અડધા આના બાય લજનના વોનાથી તે ઩તરૂ ફનાલવ.ંુ ઉદાય બદ્વુ િલા઱ા દાતાએ ઩શેરા કશેરા ભંત્રો અને મલમધથી વત્વંગીજીલન ગ્રંથન ંુ ઩ ૂજન કયવ.ંુ તે ઩ ૂજનભાં વભમ
પ્રભાણે ઩ ૂજા દ્ર્વવ્મોથી ઩ ૂજન વાથે ગીત લાજજિંત્રો લગાડીને ઉત્વલ કયલો. (૧૨-૧૪)
દાન સ્લીકાયના મલપ્રની ઩ ૂજા :-
ુ ણવ, ભચણ-
દાન કયનાય મજભાને જીતેષ્ન્દ્રમ મલિાન, બગલત બક્ત વત્વંગીજીલન રૂ઩ બાગલત િરયત્રભાં અમત સ્નેશલા઱ા એલા બ્રાહ્મણની નલીન યે ળભી લસ્ત્રોથી સલ
ભોતી મલગેયે યક્ુ ત આભ ૂ઴ણોથી તથા િંદન ઩ષ્ુ ઩શાય મલગે યેથી ઩ ૂજા કયલી અને પ્રણાભ કયલાં. (૧૫-૧૬)
ુ ે ફેવવ ંુ અને દાન સ્લીકાયનાય મલપ્રે ઉત્તય મખ
઩છી દાન કયનાય મજભાને ઩ ૂલવ મખ ુ ે ફેવવ.ંુ ઩છી દાનનો વંકલ્઩ કયલો અને જ઱ રઈ વંકલ્઩ મલમધ કયી, આ કશેરા
ભંત્રો િાયા દાન કયવ.ંુ (૧૭)
દાન અ઩વણ કયતી લે઱ાએ ફોરલાના ત્રણ વંકલ્઩ ભંત્રો :-
શ્રોક

આ વત્વંગીજીલન ગ્રંથના દાનથી ભાયા અનંત કોટી જન્ભથી વંચિત થમેરા અને બગલદ બરકતભાં અંતયામ કયનાયા એલા વભગ્ર ઩ા઩ો આ દાનના પ્રબાલથી નાળ
઩ાભો. લેદની વભાન મનદોળ આ રદવ્મ વત્વંગીજીલન ગ્રંથને હું આ મલપ્રલમવને દાન કરૂ છં. આ દાનથી શ્રીશરય ભાયા ઉ઩ય પ્રવન્ન થાઓ. આ ળાસ્ત્રન ંુ દાન કયલાથી ભને
બગલાન શ્રીશરયનો તથા તેભના વંતોનો મલમોગ ક્યાયે મ ન થામ., વાંમનધ્મ અખંડ યશો ને આ દાનથી શ્રીશરય ભાયા વલવ ભનોયથોને પ્રવ ન્ન થઈ ઩ ૂણવ કયો. (૧૮-૨૦)
વત્વંગીજીલન ભશાગ્રંથના દાનન ંુ ભશાપ઱ :-
જે ભનષ્ુ મ કશેરા આ મલમધ પ્રભાણે વત્વંગીજીલન ગ્રંથન ંુ દાન કયે છે , તે પ્રકાળભાન રદવ્મ
મલભાનભાં ફેવીને બગલાનના ઘાભને ઩ાભે છે . (૨૩)

49
 ુ ભનોયથો બગલાનની કૃ઩ાથી ઩રય઩ ૂણવ થામ છે ., આ બક્ત બગલાનના રદવ્મ ઘાભભાં રદવ્મલૈબલરૂ઩ી સખ
આ પ્રભાણે દાન કયનાય બક્તના વલવ પ્રકાયના શબ ુ ને
ુ લે છે . તેને ફઘ ંુ જ સર
અનબ ુ બ થામ છે . અપ્રાપ્મ કાંઈ યશેત ુ નથી.

ap&#i: p\i¼n&yiRp&#i> (nF<ni[ Fnmi¼n&yit` / SiA#iAy]tAy din[n (vwi> (vwi¸y<>vi¼n&yit` //૨૫//

આ ઩મલત્ર અમત ઉત્ત્ભ ળાસ્ત્રન ંુ દાન કયલાથી ઩ત્ર
ુ યરશતને ઩ત્ર
ુ પ્રાપ્ત થામ. દરયદ્ર ઘનલાન ફને છે . મલધાથી મલધા પ્રાપ્ત કયીને ળાસ્ત્રલેત્તા ફને છે . (૨૪-૨૫)
શ્રોક

ુ ાય દાન કયલાથી ભનષ્ુ મને આ

શે યાજન ! આ પ્રભાણે વલવ ળાસ્ત્ર ળોયોભચણ આ વત્વંગીજીલનગ્રંથના દાનનો ઓમલમધ ળાસ્ત્ર પ્રભાણે ભેં તભને કહ્યો. આ મલમધ અનવ
ુ ો પ્રાપ્ત થામ છે . (૨૬)
રોકભાં કોઈ પ્રકાયની ઈચ્છાઓ અધ ૂયી યશેતી નથી તેભજ બગલદ ઘાભભાં ઩ણ વલે સખ

ઈમત શ્રીવત્વંગીજીલનભાશાત્્મે ળતાનંદમમુ ન-શેભત

ં મવિંશ વંલાદે ગ્રંથના દાનમલમધ મનરૂ઩ણ નાભે વાતભો અધ્મામ વં઩ ૂણવ.

50
 અધ્મામ-૮

કલ્માણજી મલપ્રને થમેર શ્રીશરયન ુ રદવ્મ દળવન

શ્રોક

વલવ ઈચ્છાઓને ઩ ૂણવ કયનાય એવ ંુ અમત

ૃ તલ્ુ મ ળતાનંદ મમુ નન ંુ લાક્ય વાંબ઱ીને શેભત
ં મવિંશ યાજા અમત આનંદ ઩ા્મા અને તે મમુ નને મલનમ઩ ૂલવક આ પ્રભાણે કહ્.ં ુ
(૧)
ં મવિંશ યાજા કશે છે , શે મમુ ન ! આ઩ે ભાયા ઉ઩ય દમા કયી ભોટો ઉ઩કાય કમો છે . લ્કાયણ કે, તભાયા લિનથી આ ળાસ્ત્રન ંુ ભાશાત્્મ ભેં મથાથવ જાણ્ય.ંુ (૨)
શેભત

~&Rv]n> yi[Bv(s(Û> p&$PiY<Ay sv<S: / aipºni[w t& toiti<> ~i[t&(mµCiÀyh> m&n[ //૪//
શે મમુ નશ્રેષ્ઠ, ળતાનંદ સ્લામભ ! ભને ભનભાં મનશ્વમ થમો છે , કે આ ળાસ્ત્રશ્રલણથી ભનષ્ુ મને ઘભવ-અથવ-કાભ અને ભોક્ષ એ િતમલિ
ુ ધ ઩રૂુ ળાથવની મવદ્વિ અલશ્મ ઩પ્રાપ્ત થામ છે .
ુ ઺
શે સ્લાભી ! આ ળાસ્ત્રનાશ્રલણથી જે મમ ુ ુ જજજ્ઞાસ ુ વલવ ઩રૂુ ઴ાથવની મવદ્વિ ઩ા્મો શોમ તે ઩રૂુ ઴ની લાતાવ આ઩ ભને શ્રલણ કયાલો ભાયે તે વાંબ઱લાની ઈચ્છા છે . (૩-૪)
વબાભાં વજાવમેર અદભ ૂત આશ્રમવ :-
વલવ જીલપ્રાણીભાત્રન ંુ કલ્માણ કયનાય આવ ંુ શેભત
ં મવિંશ યાજાન ંુ ભનોશય લિન વાંબ઱ી ળતાનંદ સ્લાભી અમત પ્રવન્ન થમા અને તેના પ્રશ્નોનો ઉત્તય આ઩લાની ળરૂઆત
કયી. (૫)

51
 જ્માં યાજાના પ્રશ્નનો ઉત્તય કયલા જામા છે . ત્માં વબાભાં એક ભશા આશ્વ્રમવ વજાવય.ુ તેને મનશા઱ી વલવ વબાજનો આશ્વ્રમવ વરશત શ઴વ ઩ા્માં. (૬)
ળતાનંદ મમુ ન લાત કયે છે એ જ વભમે દૂ ય દે ળભાં યશેનાય, તીથોભાં મલિયણ કયતા કયતા ગઢ઩ય
ુ ભાં આલેર ળાંત અને મલનમી તે મલપ્રે વબાભાં ઊબા થઈ ળતનંદ
મમુ નનેપ્રણાભ કયી ગદ ગદ કં ઠથી યોભાંચિત ગાત્રથી યક્ુ ત અમત શ઴વ યક્ુ ત ( તે બ્રરાહ્મણ) આનંદથી ળતાનંદ મન
ુ ને આ પ્રભાણે કશેલા રાગ્મો. (૭-૮)
શે મમુ ન ! આ઩ની કરૂણાથી હું મનશ્વે કૃતાથવ ફન્મો છં. કાયણ કે કા઱રૂ઩ી ભશા વ઩વના મખ
ુ ના કોચ઱મારૂ઩ આ વંવાયના ત્રાવથી હું છૂટ ો છં. (૯)
શે મમુ ન ! મલમલધ ળાસ્ત્રોભાં કશેરા કરઠનભાં કરઠન વ્રત-મનમભ-વાઘનો ભેં કમાવ ્તાં એ વાઘનોથી ભાયા દુ:ખનો અંત ન આવ્મો. ઩યં ત ુ આ઩ે વત્વંગીજીલન ળાસ્ત્રની
કથા વંબ઱ાલીને ભાયા તભાભ કષ્ટોથી મક્ુ ત કમો છે . એટલ ં ુ જ નરશ, ઩યં ત ુ આ રોકભાં સ્લેચ્છાથી ઘભવબરકતને ત્માં
ુ ોથી યરશત રદવ્મ બગલાનશ્રીશરયના પ્રત્મક્ષ દળવન કરૂ છં.(૧૦-૧૧)
પ્રગટ થમેરા અને ભામાના ગણ
વાક્ષાત દળવન થતાં શ્રીશરયન ંુ સ્લરૂ઩ કેવ ંુ છે ?
શે મમુ ન ! તે પ્રગટ શ્રીશરય અમત ઉદાય સ્લબાલલા઱ા, અમત વૌદમવવબય તેભજ અમતળમ વૌકુ ભામવના ભશાવાગય, ભંદ ભંદ શાસ્મવબય ભનોશય મખ
ુ કભ઱લા઱ા,
ુ ોના વાગય, સગ
વદગણ ુ ઘ
ં ી ભાન િંદન, ઩ષ્ુ ઩ના શાય તેભજ અન્મ ભનોશય ઉ઩િાયોથી શરયબક્તો તથા મમુ નજનોએ઩ ૂણવ બાલથી ઩ ૂજેરા, ઩ ૂણવ ખીરેરા નીરકભ઱ના જેલી
ધનશ્માભ મ ૂમતિ, ભનોશય રદવ્મ અલમલોથી યક્ુ ત, ળયદ ઋતના
ુ મનભવ઱ તાયાઓ જેલા સ્લચ્છ શ્વેત લસ્ત્રો ઘાયણ કયનાયનલીન ખીરેરા કભ઱઩ત્ર જેલા મલળા઱ રદવ્મ નેત્રોથી
ળોબી યશેરા, કરૂણાયવથી ઩રય઩ ૂણવ, કરૂણા કટાક્ષથી બક્તજનો ઉ઩ય દ્ર્ષ્ષ્ટ
્ લયવાલતા, આજાનફાહુથી યક્ુ ત, મલળા઱ લક્ષ:સ્થ઱લા઱ા, કાંમતથી િ઱કતા નખરૂ઩ી ભચણઓથી
ુ ાફની ભોશક કાંમતને ઩ણ ળયભાલે છે . આલા શ્રીશરયના રદવ્મરૂ઩ન ંુ હું પ્રગટ પ્રભાણ
઩ંરકતલા઱ી કોભ઱ આંગ઱ીઓથી ળોબામભાન, શસ્ત કભ઱સ્ના તચ઱માની રાર કાંમતથી ગર
દળવન કરૂ છં. (૧૨-૧૭)
ુ ણવ-઩ષ્ુ ઩ોથી યક્ુ ત આભ ૂ઴ણોન ંુ રદવ્મ દળવન :-
સલ
બગલાન શ્રીશરયએ શીયાભાણેક મલગેયેથી નંગજરડત વોનાનો કં દોયો કેડભાં ઘાયણ કમો છે . િયણકભ઱ભાં ચ્઱કાટ કયતી રૂ઩ાની ઩ાદુકા ળોબે છે , શસ્તકભ઱ભાં યત્નજજ્ડત
ુ ણવના ફાજુફઘ
સલ ં તથા કડાં ળોબે છે , એભના ફંને શાથની આંગ઱ીઓભાં લેઢ અને લીંટી રદવ્મ તેજથી ળોબી યશી છે , એ બગલાનના ફંને િયણભાં ઘ ૂધયીનો ઘભકાય કયતા
ુ યુ (ઝાંઝય) ળોબે છે , ળંખ જેભ યે ખાઓથી ળોબે છે ., તેભ એ બગલાનનો કં ઠ ળંખની વભન ળોબે છે , તે કં ઠભાં રાંફા ઉત્તભ વોનાના તથા ભોતીઓના શાય ઘાયણ
વોનાનાં ન઩
ુ ઘ
કમાવ છે , કાન ઉ઩ય ઝૂકી યશેરા સગ ં ી ફૂરો રાંફા તોયાઓ અને ગચ્ુ છો ળોબે છે ., ભશા સગ
ુ ઘ
ં ભાં રોબામેરા બભયાઓના ભધયુ ગાનના ગજા
ં ુ યલથી ળોબતી રદવ્મ
઩ષ્ુ ઩ભા઱ાઓ ઘાયણ કયી છે . વલવના ભનને શયનાયી સલ
ુ ણવની શીયાજરદત સદ
ંુ ય ્ડી શાથભાં ઘાયી છે ,. િ઱કતા કું ડ઱ોના િભકાયાથી ફંને ગાર ળોબી યહ્યા છે ., લાંકી ભ્રકૃમત
ંુ ય ળોબે છે , સદ
સદ ંુ ય યક્ત અધયોષ્ટ્લા઱ા, તરના ઩ષ્ુ ઩ વભાન નામવકાલા઱ા એ બગલાન શ્રીશરયના હું પ્રત્મક્ષ દળવન કરૂ છં. (૧૮ થી ૨૩)

52
 શે મમુ ન ! આલા શ્રીશરયના દળવન કયલાથી હું ભનભાં અમત આનંદ ઩ા્મો છં. શલે ખયે ખય કૃથાથવ થમો છં. આજ ભાયોજન્ભ વપ઱ થમો છે . (૨૪)
તે ઩રૂુ ઴ોત્તભ નાયામણની અિ઱: બરકત કયી આ દે શના અંતે હું એભના આનંદભમ રદવ્મ અક્ષયઘાભનેય ઩ાભીળ. એભાં કાંઈ વંળમ નથી. (૨૫)
આ પ્રભાણે કશીને મલપ્ર િંદન-અક્ષત-઩ષ્ુ ઩ મલગેયેથી ળતાનંદ સ્લાભીન ંુ આદય઩ ૂલવક ઩ ૂજન કયીને તેભની િયણયજ ઩ોતાના ભસ્તક ઉ઩ય ઘાયણ કયી. (૨૬)
આ રદવ્મ વબાભાં મલયાજભાન ફંને આિામવશ્રીઓને તે મલપ્રે લંદન કમાવ, તેભજ વબાભાં ફેઠેરા વભસ્ત મમુ નજનો અને વભક્ષ શરયબક્ત વમદ
ુ ામને ઩ણ લંદન કમાવ .તે
મલપ્રન ંુ ભન બગલાન શ્રીશરય, વંતો અને શરયબક્તોના દળવનથી પ્રાપ્ત થમેરા ભશાવાગયભાં રીન થય.ંુ ને ળતાનંદ સ્લાભીની આજ્ઞા રઈ ઩ોતાને ધેય ગમો. (૨૭-૨૮)
ં મવિંશ યાજાએ ઩ ૂછય ુ શે, મમુ ન શ્રેષ્ઠ ! એ મલપ્ર કમાકદે ળભાંલવે છે ? તેને શંુ ભશાદુ:ખ શત ંુ ? દીધવદળી એ મલપ્રે દુ:ખને
આ પ્રભાણેન ંુ અમત અદભ ૂત આશ્વમવ જોઈને શેભત
દૂ ય કયલા શંુ શંુ વાઘન કમાવ શતાં ?
શે વંતલમવ ! ભાયે એ વાંબ઱લાની ઈચ્િા છે . ભાટે તભે ભને કશો. કાયણ કે, તભાયા જેલા ભશા઩રૂુ ઴ોના મળષ્મો શોમ તેભને જણલા મોગ્મ કાંઈ ફાકી યશેત ુ નથી. (૨૯
થી ૩૧)
શ્રોક

તે યાજાન ંુ આ પ્રભાણે લિન વાંબ઱ી બગલાન શ્રીશરયની કૃ઩ાથી જેને ત્રણે કા઱ન ંુ જ્ઞાન થય ુ છે . એલા ળતાનંદ મમુ ન યાજાના શદમની ઈચ્છાને અનવ
ુ ાયે તેના પ્રત્મે
કશેલા રાગ્માં., (૩૨)

ઈમત શ્રીવત્વંગીજીલનભાશાત્્મે ળતાનંદમમુ ન-શેભત

ં મવિંશ વંલાદે બ્રાહ્મણની ઈમતશાવ કથાભાં તે બ્રાહ્મણે જોમેલ ં ુ વાક્ષાત શ્રીશરયના સ્લરૂ઩ન ંુ મનરૂ઩ણ નાભે આઠભો અધ્મામ
વં઩ ૂણવ.

53
 અધ્મામ-૯

કલ્માણજી મલપ્રન ંુ વ ૃતાંત

ળતાનંદમમુ ન ઉલાિ :-
શ્રોક

ળતાનંદ મમુ ન કશે છે , શે યાજન ! ઩મલત્ર બદ્વુ િલા઱ા તે બ્રાહ્મણનો ઩મલત્ર ઈમતશાવ હું તભને કહું છં. તે તભે એકાગ્ર ચિત્તથી વાંબ઱ો. એ લાત અમત આશ્વમવકાયક છે . (૧)
વલે દે ળોભાં અમતળમ ઩મલત્ર અંતલેદ નાભનો એક દે ળા છે . આ દે ળન ંુ દે લતાઓ અને ભશમ઴િઓ ઩ણ વેલન કયે છે . તેથી આદે ળ અત્મંત શ્રેશ્ઠ છે . એલા આ દે ળભાં
યશેનાય ઩રૂુ ઴ો ઩ોત઩ોતાના ઘભવ ઩ા઱નાય, શ ૂયલીય, ઘીય, પ્રભ ુ ઩યામણ છે . સ્ત્રીઓ ઩ણ ઩મતવ્રતા છે . (૨-૩)
શે યજન ! આલા ઩મલત્ર દે ળભાં લૈબલોથી સ્લગવ રોકની શરયપાઈ કયે એવ ંુ કાન઩યુ નાભન ંુ ળશેય છે . આ નગય દે લોને ઩ણ ઈચ્્નીમ છે . (૪)
ુ ણવના સ્થંબ, ભચણઓથી જરડત જા઱ીઓ સલ
ઈન્દ્રના ભશેરની વભાન સલ ુ ણવ ક઱ળોથી ળોચબત ઘણા બલનોથી અરંકૃત આ નગય છે ., (૫)
ંુ ય અટાયીઓ, ઝરૂખાઓ, ગો઩યુ ો, એકવાથે શાયફંઘ યિેરી શલેરીઓ ઩ંરકતઓ અને બલનના અંદયના
આ નગયભાં દે લતાઓને ઩ણ પયલા રામક ફગીિાઓ છે . સદ
બાગે યશેરા દે લભંરદયોથી અરંકૃત છે . (૬)
ંુ ય લનયાઈઓ, પ્રલેળ િાયો, ભ્રભણ ભાગો અને તોયણોથી વભરંકૃત છે . (૭)
લ઱ી આ નગય યભણીમ વબાસ્થાનો, નગયને પયતા િાયે તયપ રકલ્રાઓ, સદ
આ નગયભાં ઩ોત઩ોતાના ઘભવની ઩ા઱નાયા િાયે લણવના ભનષ્ુ મો યશે છે ., લેદ ઩ાઠી મલપ્રોએ કયે ર લેદ ભંત્ર ગાનના ભંગ઱ ધ્લમનથી આખ ંુ નગય ગજી
ં ુ યહ્ ુ છે . (૮)
ુ ઘ
આ નગયના વયોલયભાં ઩મણાં, કલ્શાય, ઉત્઩ર, કભ઱ો આટરી જાતના કભરો થામ છે . તેની સગ ં ભાટે ભ્રભયો િોતયપ ગ6ુ જાયલ કયતા કભ઱ોથી યક્ુ ત વયોલય
ંુ ય ળોબે છે . (૯)
સદ

54
 ુ ે લોની વભાન ળોબે છે , (૧૦)
આ નગયની વભી઩ભાં રોક઩ાલની સ્લગવ ની ગંગા નદી લશી યશી છે ., જેભાં સ્નાન કયનાય ભનદ

ુ
કાન્મકુ બ્જાચબધજ્ઞાતે મલપ્રસ્મ તત્ર તસ્થળ ુ ;કલ્માણજીન્ન ૃ઩ ૧૧
આવીન્ભાધલયાભસ્મ ઩ત્ર
શે યાજન ! આ બવ્મ નગયભાં ગગવગોત્રભાં જન્ભેરા,મજુલેદના અભ્જમાવી, લેદ-લેદાંતના ઩ાયં ગત કાન્ય્કુ બ્જ નાભના બ્રાહ્મણ ઩રયલાયભાં કુ ઱ ઩યં ઩યાથી આ
ુ જન્્મો શતો. તે શંભે ળા ઩યોક્ષબાલે શ્રીકષ્ૃ ણની બરકત કયતાં, તે કલ્મણજી મલપ્રને ઩ ૂલવના શબ
નગયભાંમનલાવ કયી યશેરા કોઈ ભાઘલયાલમલપ્રનાં’ ઘેય કલ્માણજી નાભે ઩ત્ર ુ
વંસ્કાયને રીધે ભ ૂત-બમલષ્મન ંુ તેભજ મલમલધ જન્ભોન ંુ જ્ઞાન થય.ંુ (૧૧-૧૩)
તેના લીતી ગમેરા સ્લેદજ આરદ અનંત મોમનઓભાં ઩ોતે બોગલેરા દુ:ખોનો અને કભાવ નવ
ુ ાયે બમલષ્મભાં કેલા દુ:ખ બોગલવ ંુ ઩ડળે તે વભત દુ:ખોનો વાક્ષાત્કાય થમો
તેભજ ગબવલાવ આરદકભાં બોગલેરા દુ:ખોન ંુ અને અવહ્ય અનંત ફીજી ઩ીડાઓના અનબ
ુ લન ંુ વાક્ષાત જ્ઞાન થય.ંુ (અથાવ ત તે દુ:ખો અને ઩ીડાઓને પ્રત્મક્ષ મનશા઱લા રાગ્મો )
(૧૪-૧૫)
ુ લેરા દુ:ખમલ઴઩ાકન ંુ લણવન :-
મલપ્ર કલ્માણજીએ અનબ
ગબવલાવભાં ભ઱મ ૂત્ર મલગેયેથી લીંટ઱ામેરા ગબાવ ળમભાં અમત નાજુક ળયીયથી યશેરો જીલાત્ભા, કેડ ભસ્તક મલગે યેથી લાંકા ળયીયથી યક્ુ ત થઈ ઊંઘે ભાથે રટકે છે .
અને અમતળમ ઩ીડાને બોગલે છે . તેના ળયીયના દયે ક અલમલોને ગબાવ ળમભાં યશેરા કૃમભઓ કયડે છે . ળયીય અમતળમ કોભ઱ શોલાને કાયણે તે તીવ્ર દં ળોને રેળભાત્ર ઩ણ
વશન કયી ળક્તો નથી. ત્માયે શ્વાવ રેલાનો રેળભાત્ર તેને અલકાળ પ્રાપ્ત થતો નથી. તેથી ભશા કરેળને ઩ાભી મ ૂમછિત થઈ જામ છે . ઩ાંજયાભાં ઩યુ ામેરા ઩ક્ષીની જેભ
઩ોતાના ળયીયના અંગોને મથેચ્છા શરનિરન કયી ળકલા વભથવ નથી થતો. જઠયાસ્ગ્નના તા઩થી તેન ંુ વતત ફળ્મા કયે છે . એદુ:ખ તેને અવહ્ય રાગે છે . આ દુ:ખો
મવલામના અન્મ જે જે દુ:ખો તેણે બોગવ્મા શતા તે ફધા ઩ણ તેણે નજયોજનય જોમાં(૧૬ થી ૧૯)
ુ ીભાં મભદૂ તો જે પ્રકાયે જીલોને દુ:ખ દે છે . તે ઩ણ જોય.ંુ દુ:ખથી
તેભજ મભ઩યુ ીભાં જે તામભઓસ્ત્ર, અંઘતામભસ્ત્ર, યૌયલ આરદ શજાયો નયકના કું ડો છે . તથા તે મભ઩ય
ુ ુ ગય, તરલાય મલગે યે ળસ્ત્રોથી મનદવ મ થઈને ભાયે છે . મભદૂ તો કેટરાક ઩ા઩ીના નેતો મ ૂ઱ભાંથી કાઢી
બ ૂભો ઩ાડતા ઩ા઩ી જીલોને દમા યરશત મભદૂ તો રોઢાના દં ડ, િાબકુ , મદ
રેક્છે . ક્યાયે ક ઘાણી જેલા મંત્રોભાં નાંખીને ઩ીરે છે . ક્યાયે ક કીિડલા઱ા ખાયા જ઱ભાં ડુફા ડેછે. ક્યાયે ક ઊંિા ઩લવત ઩યથી નીિે પેંકે છે . ક્યાયે ક ઉક઱તા તેરભાં નાંખે છે .
ુ ાડાભાં રૂંઘે છે . િાભડી િીયીને લ઱ી ભોટા સ ૂમથી વીલે છે .
઩ા઩ી જીલોના શીલતાં ને જીલતાં જ આંતયડા ખેંિી કાઢે છે . ક્યાયે ક ફ઱લાન અસ્ગ્નભાં નાંખે છે . ક્યાયે ક ઝેયી ગભ
ુ ીભાં દુ:ખો બોગલે છે . તે ફધ ુ
કેટરાક ઩ા઩ીઓને રોઢાથી ફનાલેર તેભજ ત઩ાલેર સ્ત્રી-઩રૂુ ઴ની પ્રમતભાઓ વાથે આચરિંગન કયાલે છે . આ યીતે જીલો મલમલધ પ્રકાયે મભ઩ય
કલ્માણજી મલપ્રે પ્રત્મક્ષ જોય.ંુ (૨૦ થી ૨૫)

55
 શે યાજન! આ પ્રભાણે દુ:ખ દળંથી તેના ચિત્તભાં અમત ઩રયતા઩ થમો. યાત્રે મનિંદ્રા ન આલી. ત્રાવથી તેન ંુ ભન આકુ ઱-વ્માકુ ઱ ફની ગય.ંુ જન્ભભયણ અને ગબવલાવના
ુ -઩ત્ની-મભત્ર-઩શ-ુ અન્ન=લાશન મલગેયે વમદ્વૃ િભાં ક્યાંમ સખ
ત્રાવથી વ્મમથત ફનેરા તે મલપ્રને ઩ત્ર ુ થી. ઩યં ત ુ િોતયપ દુ:ખ દુ:ખ જ દે ખાલા રાગ્ય.ંુ (૨૬-૨૭)
ુ જ યહ્ન
એ દુ:ખ કેલી યીતે દૂ ય થામ તેના ઉ઩ામો ળાસ્ત્રોના જ્ઞાતા મલિાન ઩રૂુ ઴ોને તેણે ઩ ૂછ ા અને તેભણે ફતાલેર વ્રત-મનમભો મલગે યેના મથોક્ત અનષ્ુ ઠાન કમાવ. ્તાં ઩ણ
એ દુ:ખની ઩ીડા ળાંત ન થઈ અને અંતે અમત સખ
ુ ળાંમતલા઱ા ઘયભાંથી ઩ત્ર
ુ -઩રયલાય-઩ત્ની મલગે યેભાંથી તેન ંુ ભન ઉઠી ગય ુ અને લૈયાગ્મ ઩ાભી વલવનો ત્માગ કયી ઩ા઩ોના
નાળ ભાટે તીથવ માત્રા કયલા િારી નીકળ્મો.(૨૮-૨૯)
ંુ ય કાળીનગયી, જગન્નાથ઩યુ ી, અમોપ્ધ્મા઩યુ ી, વદ
઩મલત્ર પ્રમાગ, સદ ૂ , યાભેશ્વય, શયિાય, કુ રૂક્ષેત્ર, ઩ષ્ુ કય, ઩લ્ુ શાશ્રભ, મવિ઩યુ , પ્રબાવ઩ાટણ, િારયકા, મલગે યે
ં ૃ ાલન, ચિત્રકટ
અનેક ઩મલત્ર તીથોભાં ઩ોતાનાં દુખનો મલનાળ કયલા ભાટે પયલા રાગ્મો. ગંગા-મમન
ુ ા-વયય=ુ -તા઩ી-ગોદાલયી મલગે યે તીથવરૂ઩ નદીઓભાં સ્નાન-ત઩વણારદ ઩ણ તેણે કમાવ . (૩૦
થી ૩૩)
આ ઩મલત્ર તીથોને મલ઴ે યશેરા ઩મલત્ર વદગરૂુ ઓ-આિામો-ળાસ્ત્રોના જ્ઞાતા ભશામલિાનો વથે જ્ઞાનિિાવ -વેલા-વભાગભ મલગે યે આ બ્રાહ્મણે કય.ં ુ તે ઉ઩યાંત તેભણે કશેરા
ઉ઩ામો ઩ણ કયી જોમા. ્તાં તે દુ:ખો થકી મરુ કત ન થઈ. ત્માયે મનયાળ થમેરો તે મલપ્ર અમત ચિિંતાથી આકુ ઱-વ્માકુ ઱ ભનલા઱ો થઈ દૈ લ ઈચ્છાથી પયતો પયતો આ ઩મલત્ર
઩મશ્વભ ઩ાંિા઱ દે ળભાં આવ્મો. ત્માં તેભના કાને કોઈ ભનષ્ુ મ ઩ાવેથી વાંબ઱લાભાં આવ્ય ુ કે બગલાન શ્રીસ્લામભનાયામણે આ ઩મલત્ર તીથવ દુગવ ઩યુ ભાં ગો઩ીનાથજીન ંુ સદ
ંુ ય
ભંરદય મનભાવણ કયાવ્ય ુ છે . અને શ્રીસ્લામભનાયામણ બગલાનનો વાક્ષાત્કાય ઩ાભેરા વાઘ ુ ઩રૂુ ઴ો અશીં યશે છે . આ લાત વાંબ઱ી તે મલપ્ર અમત શ઴વ ઩ ૂલવક ગઢ઩યુ આવ્મો, ને ત્માં
઩શોંિતા જ તેના ભનભાં અ઩ાય ળાંમત થઈ. (૩૪ થી ૩૮)
઩ોતાના ભનભાં અ઩ાય ળાંમત થઈ તેથી તેના ભનભાં એભ થય ુ કે અશીં કોઈ ભોટા વત્઩રૂુ ઴ શળે. જેથી ભાયા ભનભાં ળાંમત થઈ. આભ મલિાય કયી ઉન્ભત ગંગાભાં સ્નાન
કયી, ભંરદયભાં આલી શ્રીગો઩ીનાથજી ભશાયાજના દળવન કમાં . ગો઩ીનાથજીના દળવન કયી અમતશ઴વ ને ઩યભાનંદ થલાથી અંતયભાં અ઩ાય ળાંમત થઈ. તેથી કોઈક બક્તને
઩ ૂછય ુ કે, અશીંમા કોઈ ભશાન વાઘ ુ યશે છે . ? (૩૯-૪૦)
પ્રેભ બયે રી તે મલપ્રની લાત વાંબ઱ી તે શરયબક્તને રાગ્ય ુ કે આ કોઈ જેજ્ઞાસ ુ છે . એભ જાણી તે બક્તે તે મલપ્ર પ્રત્મે કહ્ ુ કે શે દ્વિજ ! આજે વત્વંગીજીલન નાભે
ુ
ભશાગ્રંથની શબ પ્રાયં બ થમો છે . એ કથાના લક્તા ફહુ ભોટા વાઘ ુ છે . આ ઩ાલનકાયી કથાન ંુ શ્રલણ કયલાભાટે વલે વંતો શરયબક્તો વબાભાં ઉ઩સ્સ્થત થમા છે . (૪૧-૪૨)
આ પ્રભાણે એ બકતન ંુ ઩યભ મલપ્ર લિન વાંબ઱ી એ મલપ્ર વબાભાં આલી અને વબાને લંદન કયી ભાયા મખ
ુ ેથી આ ‘ વત્વંગીજીલન ; ગ્રંથની કથાન ંુ શ્રલણ કય.વ ુ
(૪૩)

56
 ં મવિંશ યાજન ! તભે ઩ ૂછે લ ં ુ ઩યભ અદભ ૂત આ વત્વંગીજીલન ગ્રંથન ંુ ભાશાત્ભમ ઩ણ એ શ્રેષ્ઠ મલપ્રે શ્રિાથી વાંબળ્ય.ુ શ્રિા અને પ્રીમતથી કયે રા આ ગ્રંથના
શે શેભત
શ્રલણથી પ્રત્મક્ષ બગલાન શ્રીશરયન ંુ તેભને દળવન થય.ંુ ત્માયફાદ આ બગલદ દળવનથી તે મલપ્ર વલવ ઩ા઩થી મક્ુ ત થઈ ળોક યરશત થઈ કૃતકૃત્મ થઈ ગમો. (૪૪-૪૫)
ળતાનંદ મમુ ન કશે છે :-
શ્રલણભાં પ્રીમતલા઱ા, મનભવ઱ બદ્વુ િલા઱ા, શે યાજન ! આ પ્રભાણે ભાશાત્ભમે વરશત આ ‘વત્વંગીજીલન’ ગ્રંથની કથાના શ્રલણથી વં઩ ૂણવ મવદ્વિને ઩ાભેરા આ મલપ્રન ંુ વલવ
વ ૃતાંત, વાંબ઱લા ઈચ્્તા તભને ભેં પ્રીત઩ ૂલવક કહ્ ુ છે . જેથી તભાયા પ્રશ્નનો ઉમત્તય મથાથવ઩ણે કહ્યો છે . (૪૬)
ુ આ઩નાય, ભોક્ષરૂ઩ી ઩રૂુ ઴ાથવને ભનષ્ુ મ તત્કા઱ ઩ાભે છે . અને ભોક્ષરૂ઩ી ઩રૂુ ઴ાથવની
શે યાજન ! આ વત્વંગીજીલન ળાસ્ત્રના શ્રલણથી બગલાનની વેલારૂ઩ ઩યભસખ
પ્રાધ્પ્ત ભાટે ભોટા ભોટા યાજાઓ ઩ણ યાજ્રક્ષ્ભીનો ત્માગ કયી લનભાં ત઩ કયલા જામ છે . તો આ કથા શ્રલણથી ઘભવ-અથવ-કાભરૂ઩ી મત્રલગવ પ઱ની મવદ્વિ થામ એભાં કશેવ ંુ જ શંુ
? (૪૭)
િાયે ઩રૂુ ઴ાથવની જે જે ઩રૂુ ઴ાથવને ભનષ્ુ મ ઩ાભલા ઈચ્છે તે ઩રૂુ ઴ાથવને આ ‘વત્વંગીજીલન’ ગ્રંથના શ્રલણથી ઩ાભે છે . એભાં કાંઈ વંળમ નથી. (૪૮)
વિભવ-જ્ઞાન-લૈયાગ્મ અને બગલદ બસ્ક્તએ યક્ુ ત એકાંમતક ઘભવથી ઩યબ્રહ્મ ઩રૂુ ઴ોતભને પ્રવન્ન કયી તેભના િયણની ઩રયિમાવ ભાં મનયં તય મનલાવ ઈચ્્તા શોમ તેને
ં મવિંશયાજા ળતાનંદ સ્લાભીન ંુ અમત
એની મવદ્વિ આ વત્વંગીજીલનગ્રંથના શ્રલણથી જ થામ છે ., આ પ્રભાણે શેભત ૃ તલ્ુ મ લિન વાંબ઱ી ઩યભ આનંદ ઩ા્માં. વબાજનો ઩ણ
઩યભ આનંદ ઩ા્માં. (૪૯-૫૧)
આ જગતભાં જે જે ભનષ્ુ મો ઘભવ-અથવ-કાભ તેભજ ભોક્ષરૂ઩ ઩રૂુ ઴ાથવભાંથી જે જે ઩રૂુ ઴ાથવની ઩ોતાના ભનભાં ઈચ્છા ઘયાલતા શતા તે તે જનો તે તે ઩રૂુ ઴ાથવની પ્રાધ્પ્ત
ુ ળાસ્ત્રને વભમ અનવ
કયાલતા આ વત્વંગીજીલનરૂ઩ી શબ ુ ાય ઉત્વાશથી વાંબ઱લા રાગ્માં. (૫૨-૫૩)
તે ભનષ્ુ મોભાં જે ઘભાવ થી શતાં તે ઘભવની મવદ્વિ મનશ્વમ ઩ા્મા. અથાવ થી મલના પ્રમાવે અથવની મવદ્વિ ઩ા્મા. કાભાથી કાભરૂ઩ી મવદ્વિ ઩ા્મા. ભોક્ષાથી ભનષ્ુ મ ઩યભ
઩રૂુ ઴ાથવરૂ઩ી ભોક્ષની મવદ્વિ તત્કા઱ ઩ા્માં. (૫૪-૫૫)
જેઓ઩ એકાંમતક ઘભવથી શ્રીશરયની વેલા કયી (અક્ષયઘાભભાં) તેભની વેલાભાં યશેલાની ઈચ્છા ઘયાલતા શતા તેઓ ઩ણ આ ગ્રંથના શ્રલણથી તત્કા઱ તે મવદ્વિને ઩ા્માં.
(૫૬)
ુ કભ઱ભાંથી નીક઱ે રા કથામત
ળતાનંદ સ્લાભીના મખ ં મવિંશ યાજાએ બગલાનની વેલારૂ઩ ઩યભ ઩રૂુ ઴ાથવની ભોક્ષ પ્રાધ્પ્તને
ૃ ના શ્રલણથી અત્મંત આનંદ ઩ાભેરા શેભત
ુ ાય વત્વંગીજીલન ગ્રંથની કથા કયાલી અને શ્રિાથી તેન ંુ શ્રલણ કય.વ ુ (૫૭-૫૮) છે લ્રે મક્ુ તાનંદ સ્લાભી કશે છે :-
અથે ઩ોતાના બલનભાં ળાસ્ત્રમલમધ અનવ

sRs>(gJvnmihiRÀyi²yi[ g\ºYAtYi myi/ ay> (vr(ct:sÀygiRmb&Ûyn&sirt: //60//

57
aidi] g\ºY(mm> ~&Rvi páiRsRs>(gJvnm` / ~i[tÄy(m(t mimih Stinºdm&(nv<c: //61//

ુ ેથી ભેં આ વત્વંગી જીલનળાસ્ત્રન ંુ ભાશાત્ભમ મથાથવ યીતે વાંબળ્ય ુ શત ંુ એ જ યીતે ભાયી બદ્વુ િ પ્રભાણે શ્રીવત્વંગીજીલન ભાશાત્ભમ
આ પ્રભાણે વબાભાં ળતાનંદ સ્લાભીના મખ
નાભે ગ્રંથની ભેં (મક્ુ તાનંદે) યિના કયી છે . (૫૯-૬૦)
આ ભનષ્ુ મ રોકભાં જે ભનષ્ુ મો બરકત઩ ૂલવક આ ભાશત્્મનો બરકત઩ ૂલવક ઩ાઠ કયળે કે શ્રલણ કયળે તેઓ ઩ણ શ્રીભદવત્વંગીજીલન ગ્રંથના ઩ાઠન ંુ અને શ્રલણન ંુ પ઱
ુ ને ઩ાભળે એભાં કાંઈ વંળમ નથી. શ્રીશરયની પ્રવન્નતાના ઩ાત્રભ ૂત હું મક્ુ તાનંદ મમુ ન આ લાત વત્મ જ કહું છં. (૬૨-
પ્રાપ્ત કયળે તથા શ્રીશરયની પ્રવન્નતાથી તેઓ ઈધ્ચ્છત સખ
૬૩)
વદગરૂુ મક્ુ તાનંદ સ્લાભી અંતભાં લંદનાત્ભક ધ્માન કયે છે . :-
ુ ોના એકભાત્ર ઘાભસ્લરૂ઩ છે . જે
ભામાથી ઩ય, વલોત્કૃષ્ટ, શ્રીશરય અક્ષયઘાભને મલ઴ે રદવ્મ સ્લરૂ઩ે વદા વાકાયરૂ઩ે ચફયાજભાન છે . રદવ્મ અનંત કલ્માણકાયી ભશાગણ
વલો઩યી કીમતિને ઘાયી યશેરા છે . આ રોકભાં ઘભવદેલને ઘેય પ્રગટ થઈ ઩ ૃથ્લી ઉ઩ય ઘભે વરશત બરકતન ંુ અમતળમ પ્રલતવન કયનાય તેભજ દમાના ભશાવાગય સ્લરૂ઩ એલા શ્રી
વશજાનંદ, શ્રીશરયને હું અનન્મ બાલથી પ્રેભ઩ ૂલવક લંદન કરૂ છં. (૬૪)

~)mºm>glm*(t<mi(t<Smn> mili> kr[ ti]ls)> dx[ s*Èmvlxsiºd\vsniºyi(bB\t> sv<di /

ci$Am[rm&KiÀb&j> lsd&r:~)vRslÈmi(k>t> ¹yiy[ B*PNB*PNi>gm(nP> ~) Avi(mniriyNm` //65//
જે સ્લમં ભંગસ્લરૂ઩ છે . તેના દળવન કયનાયના દુ:ખોને વભાલે છે . જભણા શાથભાં તર
ુ વીની ભા઱ા ઘાયણ કયનાય, સ ૂક્ષ્ભ શ્વેત એલા રદવ્મ લસ્ત્રોને વદા ઘાયણ કયનાય, ભંદ
ુ કભ઱લા઱ા તથા લક્ષ:સ્થ઱ને મલ઴ે શ્રીલત્વના ચિહ્નથી ળોચબત, કડાં, કું ડ઱, ફાજુફઘ
ભંદ શાસ્મથી ભનોશય મખ ં , શાય મલગે યે એક એક અંગોભાં આભ ૂ઴ણોથી અરંકૃત એલા
બગલાન શ્રીસ્લામભનાયામણન ંુ હું વદૈ લ ઘ્માન કરૂ છં. (૬૫)
વલવ થકી ઩ય રદવ્મ અક્ષયઘાભભાં યશેરા અક્ષયમક્ુ તો એ બગલાન શ્રીસ્લામભનાયામણના િયણ કભ઱ની વેલા કયે છે . વલવ થકી સદ
ંુ ય એલા બગલાન બ્રહ્મા-મળલ
મલગેયેના મનમંતા છે . એલા શે શરયકૃષ્ણ ભશાયાજ ! તભે ભયા શદભાં લાવ કયો. (૬૬)
જે શ્રીશરયને જીલો ઉ઩ય વં઩ ૂણવ દમા કયી આ રોકભાં ભનષ્ુ મદે શ ઘાયણ કયી અનેકમલધ યભણીમ સ્ભયણ કયલા મોગ્મ િરયત્રો કમાવ અને ઩ોતાના આમશ્રત બક્તોના વલવ
ુ શ્રીશરય ભાયી ઉ઩ય પ્રવન્ન થાઓ. (૬૭)
બમને નષ્ટ કમાં. એલા ઘભવ઩ત્ર
વંતોના દળવન :-
58
 tRpdi¾jrt(c_i(m(lºdi (n(j<t[(ºd\yhyi(Klv[gi: /
siFv: pr(htin&rti y[ sºt& t[ (h stt> m(y t&OTi: //68//
એ બગલાન શ્રીશરયના િયણરૂ઩ી કભ઱ભાં જે મમુ નઓનાં ચિત્તરૂ઩ી બભયાઓ આવક્ત છે . ઈષ્ન્દ્રમોરૂ઩ી અશ્વોના વભગ્ર લેગને યોકનાયા, ળત્રઓ
ુ ન ંુ ઩ણ રશત કયનાયા,
પ્રત્મક્ષ બગલાન શ્રીસ્લામભનાયામણના ઉ઩ાવક વંતો ભાયી ઉ઩પ્ર મનયં તય પ્રવન્ન યશો. (૬૮)

ઈમત શ્રીવત્વંગીજીલનભાશાત્્મે ળતાનંદમમુ ન-શેભત

ં મવિંશ વંલાદે બ્રાહ્મણની ઈમતશાવ કથાભાં તે બ્રાહ્મણની ઈમતશાવ કથાભાં તેના વં઩ ૂણવ વ ૃતાંત મનરૂ઩ણ નાભે નલભો અધ્મામ
વં઩ ૂણવ.

59
 Bgvinni Fimmi> gyi pC) Yi[Di smy bid gQp&rmi> (vSiL sBi Brie

shjin>d (s>F& r[ aij mir[ ulT`yi r[,Bi>g) mir) Bvi[Bvn) r[ B*K

k>gilpN&> r[ bie mi$ kiQ)y& r[ ,d*r k)F&> dir)dr n[ d&:K ---
{1}aniY aBig) r[ bie ji[ am[ n(h r[, am[ C]y[ sBi(gyi sih&kir
r>k TiL)n[ r[ k)Fi amn[ rijv) r[,d)n TiL) k)Fi C[ ji[ ditir--
{2} kN kN kij[ r[ j[ jN jicti> r[,r[ti r[ti aiq[ pi[r j[ aiF[n
t[n[ le si[>p) r[ sdiv\t s&KD) r[,Bi>g) Bi>g) B*K Yy&> s&Kc[n r[ ---

‘’’ sºt> tm)S> B&(v s>(~ti y[ ,sRs>(gnAt[ k(Yti (ht[Pim` / BvRydi[ (Jvnm[v yAmit`, tRsv<Yi s[Äy(md> sdi t]: //

60
 þ kinp&rni b\iMNn) vitþ

miFvrimni (dkri kÃyiNJn[ B*tkiL ,B(vOyn& Xin ht&>, p(rNim[ min(sk p(rtip ,

‘’’ mi#iiApSi<At& ki]ºt[y S)ti[ON s&Kd&:Kdi /

aigmipi(yni[ (nRyi,Ati>(t(txAv Birt // g)ti a-2-14
kÃyiNJa[ mnn) Si>(t miT[ t)Y<yi#ii kr), frti frti gQDi aiv[ Ryi> min(sk Si>(t Ye,sRs>g)Jvn kYi si>BL`yi pC) s&Kni[ an&Bv Yyi[
ai p\miN[ Stin>dAvim)a[ h[m>t(s>h rijin[ sRs>g)Jvn n& mihiRÀy kH&

61
 શ્રીભદ વત્વંગીજીલન
પ્રથભ પ્રકયણ
અધ્મામ-૧
બગલદ દળવનની દુરવબતા
ભંગરાિયણભ
શ્રોક
~)kZONiy nmAtAm] y: sixiÜm<nºdn: / B&(v B&Rvi hrRyºt AtmAtm evi>S&min` //

આ ગ્રંથના પ્રાયં બભા ળાસ્ત્રકતાવ વદગરૂુ ઩યબ્રહ્મ શ્રી ળતાનંદ સ્લાભી ઩ોતાના ઈષ્ટદે લ પ્રત્મક્ષ
઩યભાત્ભા શ્રીશરયને નભસ્કાય કયે છે .
જે અક્ષયધાભના અમધ઩મત, વલાવલતાયી, ઩યાબ્રહ્મ ઩રૂુ ઴ોત્ત્ભ શ્રીક્રુષ્ણ નાયામણ છે . તે
આ પ્રથ્ુ લી ઉ઩ય ધભવદેલના ભલ
ુ નભાં વાક્ષાત, ઩ત્ર
ુ રૂ઩ે પ્રગટ થમા છે . અને જેભ ઉદમ ઩ાભેરા સ ૂમવદેલ
62
ફાહ્ય અંઘકાયનો નાળ કયે છે . તેભ ભનષ્ુ મોની અંદય યશેરા અજ્ઞાનરૂ઩ી અંઘકાય નો જે મલનાળ કયે છે .
તે શ્રી ક્રુષ્ણ (મનયલમધક મનયમતળમ આનંદ મ ૂમતિ) ઩યબ્રહ્મ ઩યભાત્ભા શ્રીશરયને હંુ નભસ્કાય કરૂ છં (૧)

પ્રગટ મ ૂમતિ શ્રીશરયના રદવ્મ સ્લરૂપ્ન ંુ લણવન :-

તે ઩યબ્રહ્મ ઩યભાત્ભા અક્ષયધાભભાં વદા રદવ્મ નયાક્રુમત એટરેકે વદા વાકાય સ્લરૂ઩ે યશેરા
ુ ોથી ઩ય ભાટે મનગવણ
છે . ભામાના વત્લારદ ગણ ુ કહ્યા છે . ઈન્દ્રીમોના ભામમક મલકાયો થી ઩ય ભાટે મનમલિકાય
છે . વત્મ સ્લરૂ઩, િૈતન્મસ્લરૂ઩ અને આનંદ સ્લરૂ઩ છે . તે જ બગલાન અનંત કોટી બ્રહ્માંડોના અનંત
ુ , મલભ ૂમત., આરદથી અભા઩ શોલાથી અનંત કહ્યા છે . રદવ્મ ્તાં
કહ્યા િે. અને સ્લરૂ઩, સ્લબાલ, ગણ
ુ મલગ્રશ ઘાયણ કયનાયા છે . તેભની આજ્ઞાથીબ્રહ્મા,મલષ્ણ ુ અને મળલજી
જીલોના કલ્માણને અથે ભાન઴
ુ ે લ આરદ િતવ્વ ુ યશુ
વભમે વભમે મલશ્વની ઉત્઩મત્ત , સ્થીતી અને પ્રરમ કયે છે . તે ઩યભાત્ભાથકી લાસદ
અને કેળલારદ િોલીળ સ્લરૂ઩ે પ્રગટ થામ છે . જે ઩યભાત્ભા

63
સ્લેચ્છાથી લયાશારદ અલતાયો ઘાયણ કયે છે . જેભના થકી વશસ્ત્રળી઴વ (શજાય ભસ્તકધાયી) લૈયાટ
નાયામણ પ્રગટ થામ છે . (૨-૬)
તે ઩યભાત્ભાન ંુ સ્લરૂ઩, વત્મ, ળૌિારદક મનત્મ તેભજ અવંખ્મ કલ્માણકાયી રદવ્મ
ુ ોથી સધ
વદગણ ુ ોચબત છે . જ્ઞાન, ળરકત, ફ઱, ઐશ્વ્રમવ લીમવ, અને તેજ એ ઴ડ ઐશ્વ્રમવ અને અચણભારદક
ુ ામ છે . પ્રથ્ુ લી જેની યાખી સ્સ્થય યશી
અષ્ટ મવધ્ધ્ધઓથી વેલામેરા છે . તેભની આજ્ઞાથી સ ૂમવત઩ે છે . લાયલ
છે . જેની ફીકથી કા઱ િયાિય મલશ્વભાં વભમે વભમે બક્ષણરૂ઩ી કામવ કયલા મલિયણ કયે છે . એ
઩યભાત્ભા મળલ-બ્રહ્મરદ દે લોના દે લ ઩ણ ઈષ્ટદે લ છે . મલયાટારદ ઈશ્વયોના ઩ણ ઈશ્વય છે . કા઱ના ઩ણ
કા઱ છે . પ્રક્રુમત઩રૂુ ઴ મલગે યે કાયણરૂ઩ તત્લોના પ્રેયક ઩યભાત્ભા છે . (૭-૯)
બ્રહ્માંડ ના કાયણ ભ ૂત િોલીળ તત્લોના અચબભાની દે લતાઓ, અનંત ળરકતો, બ્રહ્મારદ
અનંત ઈશ્વયો જે ઩યભાત્ભાના િયણની ઩ ૂજા કયે છે . (૧૦)
ુ કયે છે . શજાય મખ
મ ૂમતિભાન િાયે મ લેદો જેભની સ્તમત ુ લા઱ા ળે઴ નાયામણ મલગે યે ઩ણ
જેભના રદવ્મ િરયત્રોન ંુ શંભેળા ગાન કયે છે . એ ઩યભાત્ભા બરકતયરશત અબક્તોનાપ્રાક્રુત ભન અને

64
લાણીથી અગોિય છે . એ વલવ જીલપ્રાણીભાત્રના અંતમાવભી આત્ભારૂ઩ે યહ્યા છે . ભાટે ઩યભાત્ભા કહ્યા છે .
એ ક્ષય-અક્ષયથી ઩ણ ઩ય છે . એ જ બગલાન અત્માયે આ ભ ૂભંડ્઱ ઉ઩ય વાક્ષાત સ્લામભનાયામણએલા
નાભથી પ્રમવધ્ધ છે . વલવ ભનષ્ુ મોના નમન ગોિય છે . તે બગલાન શ્રીશરય વલવપ્રકાયના મલધ્નો થકી ભારૂ
યક્ષણ કયો (૧૧-૧૨)

રદવ્મ અને પ્રત્મક્ષ સ્લરૂ઩ની એકાત્ભા :-

ંુ ય
વદામ આનંદના ભશાવાગય, ઩ ૂચણિભાના િંદ્ર વભાન ભંદભંદ શાસ્મથી ળોબતા સદ
ુ કભ઱લા઱ા, ઩ ૂણવ મલસ્ક્વત કભ઱ની કોભ઱ ઩ાંખડી વભાન સદ
મખ ંુ ય નેત્રોલા઱ા, અ઩ય કરૂણાના વાગય,
ુ આ઩નાયા એલા ભશા શ્રેમમ ૂમતિ શ્રીનાયામણ મમુ ન શ્રીશરય આ જગતભાં વલો઩રય
ળયણાગત જીલોને સખ
છે . (૧૩)

65
મલમલધ પ્રકાયના મનમભોન ંુ અનષ્ુ થાન કયલાભાં તત્઩ય યશેરાં બ્રહ્મા-મળલ આરદ દે લતાઓનાં વ્રદ
ંુ ો ઩ણ જે
ફ઱લાન ભનને ઩ોતાના ત઩ોફ઱થી જીતી ળકલા વભથવ નથી એ ભશા ફ઱લાન ભનને શ્રીશરય ઩ોતાના
બક્તો ઩ાવે તત્કા઱લળ કયાલી ઩ોતાની મ ૂમતિભાં જોડાલી આ઩ે છે . એલા શ્રીશરય ભશાપ્રતા઩ી છે . એભના
આ પ્રતા઩ને નશી જાણનાયા અજ્ઞાની ભનષ્ુ મો ઩ોતાના જેલા જ એક વાભાન્મ ભનષ્ુ મ જેલા જાણે છે . તે
વભથવ શ્રીશરય ભને ગ્રંથ યિલાની ઩રય઩કલ બષ્ુ ધ્શ આ઩ો. (૧૪)
શે પ્રભ ુ ! તભે જીલોના અ઩યાધ નશીં ગણીને ક્ષભા આ઩નાય છો. ઈન્દ્રરીમોન ંુ દભન
કયનાયછો.તેભજ “હંુ તો એક દીન વાધ ુ છં ઩ણ બગલાન ક્યાં છં?” એલાં અનેકાનેક કોભ઱ લિનોથી
઩ોતાના મનધ્ત્ય્વધ્ધ અતકમવ અ઩ાય રદવ્મ ઐશ્રમવને ઢાંકી ભનષ્ુ મ રીરાનો મલસ્તાય કયો છે . ગરૂુ રૂ઩ે લતી
઩ોતાના આમશ્રત લગવ ન ંુ રશતચિિંતલન કયનાયા છો. વદામ સ્લેતાંફય ઘાયણ કયનાયા છો. તભાયી કીતી
વમદ્રુ ઩મંત ગલાઈયશી છે . શદમ કભ઱ભાં ધ્માન કયલા મોગ્મ ઩યભધ્મેમ ભંગ઱મ ૂમતિ, ઴ડશ્વમવ વં઩ન્ન શે
શ્રીશરય તભાયા િયણકભ઱ભાં હંુ લંદન કરૂ છં.(૧૫)
મલધ્નમલનામકદે લને લંદના :-

66
 ુ ભનોયથને વપ઱ કયનાયા, ઩ોતાન ંુ સ્ભયણ કયનાય ભનષ્ુ મોના મલધ્નોના
ઈચ્છીત શબ
વ્ય્દામનો મલનાળ કયલાભાં વભથવ તેભજ બગલાન શ્રીક્રુષ્ણના અંળાલતાય, મવધ્ધ્ધ બધ્ુ ધ્ધ સ્લરૂ઩ા
઩ત્નીઓએ વરશત ગણ઩મત દે લ આ઩ને હંુ નભસ્કાય કરૂ છ6. આ઩ આ ગ્રંથ યિલાભાં ભાયા શ્રેમસ્કય
ફનો (૧૬)
ગ્રંથભાશાત્્મ-ગૌયલ ગાથા :-
ઈષ્ટ્દે લ ઩યભ ક્રુ઩ાળુ બગલાન શ્રીશરયની આજ્ઞાથી હંુ ળતાનંદ મમુ ન આ વત્વંગીજીલન
ગ્રંથની યિના કરૂ છં. યભણીમ આ ળાસ્ત્ર ભેં પ્રત્મક્ષ જોમેરાં શ્રીશરયનાં રીરાિરયત્રોથી વફશય છે .
શ્રીશરયએ ભાન્મ કયે ર આઠ વત્ળાસ્ત્રોના વાયરૂ઩ આ ગ્રંથભાં વભગ્ર લેદોના વાયભ ૂત એકાંમતક ઘભવન ંુ
સ્઩ષ્ટ઩ણે પ્રમત઩ાદન કયે લ ુ છે . જે એકાંમતક ઘભવના અનષ્ુ ઠાનથી જીલાત્ભાની બલફંઘનભાંથી મરુ કત
થામ છે . (૧૭)

શ્રોક

67
 વભગ્ર રોકના ગરૂુ અને મમ
ુ ક્ષ
ુ જીલોના આત્ભફંઘ ુ પ્રત્મક્ષ ઩રૂુ ઴ોત્તભ શ્રીશરય ઩ોતાની
ઈચ્િાથી આ રોકભાંથી અંતધાવન થમા ઩છી ભનશ્ુ મોને તત્કા઱બલવાગય ઩ાય કયલા ભાટે આ
વત્વંગીજીલનગ્રંથ નૌકા વભાન છે . (૧૮)
પ્રથ્ુ લી ઉ઩ય સ્લેઈચ્છાથી ભનષ્ુ મ ળયીય ઘાયણ કયનાયા, અરત
ુ તેભજ રદવ્મ સ્લરૂ઩ એલા
ુ શ્રીશરયના વભગ્ર રીરાિરયત્રરૂ઩ અરત
ઘભવ઩ત્ર ુ યવ ઩ોતાના આમશ્રતોન ંુ ઩યભ જીલન છે . તેથી આ
ગ્રંથભાં રીરાયવન ંુ સદ
ંુ ય યીતે મનરૂ઩ણ કયવ ુ છે . તેથી શે યમવકબક્તો ! તભે આ રીરાયસ્ન ંુ ઩યભ
આદય઩ ૂલવક અલશ્મ મથેષ્ટ ઩ાન કયો.(૧૯)
આ વત્વંગીજીલન નાભન ંુ ઘભવળાસ્ત્ર જેભના અનંત જન્ભના સક્રુુ ત ઉદમ થમાં શોમ તેને
જપ્રાપ્ત થામ છે . ઩ણ ફીજાને પ્રાપ્ત થત ુ નથી.આ ળાસ્ત્ર અત્મંત ઩યભ ઩મલત્ર છે . શ્રોતા અને લક્તા
ફંનેન ઩મલત્ર કયનારૂ આ ળાસ્ત્ર વદા વલવદા મનદો઴ છે . અન્મ તભાભ ળાસ્ત્રો કયતાં વલો઩યી લતે છે .
ઘભવ, જ્ઞાન, લૈયાગ્મે વરશત બગલદ બરકતયવથી બય઩ ૂય છે . આ ળાસ્ત્ર વત્઩રૂુ ઴ોએ મનત્મ વેલનકયલા

68
મોગ્મ છે . આ ળાસ્ત્ર ભનષ્ુ મોના ઩ા઩ના વમ ૂશોને પ્રજાણનાય છે . તેભજકાભ-ક્રોધારદ દોળોનેદૂય કયનાય છે .
આ ળાસ્ત્ર બષ્ુ ધ્શની જડતારૂ઩ અંઘકાયને દૂય કયલાભાં સ ૂમવવભાન છે . આલા અ઩ાય ભરશભાલાળું આ
ધભવળાસ્ત્રછે . (૨)

ંુ ય મનણવમ કયલાભાં આવ્મો છે .

આ ળાસ્્ભાં લણાવશ્રભારદ ઘભવના ફધાંજ અંગોનો સદ
આ ળાસ્ત્ર લેદારદ આઠ વચ્છાસ્ત્રોના મવધ્ધાંતોની મલયોધાબાવરૂ઩ી ભ્રભણાઓને દૂય કયનાય છે . આ ળાસ્ત્ર
ઈધ્ચ્છત ભનોયથો ઩ ૂણવ કયનાય શોલાથી વલોત્તભ છે . તેભજ વાંબ઱લા ભાત્રથી બગલદ બક્તોના ભન
અને કાનને આનંદ ઉ઩જાલે છે . આ ળાસ્ત્રના શ્રલણ ભાત્રથી જીલાત્ભાના શદમભાં યશેરાં મલમલધ
વંળમોરૂ઩ી ળલ્઩ો નીક઱ી જામ છે . કુ બધ્ુ ધ્ધને શયનાય છે . કાભ ક્રોધારદ ળત્રઓ
ુ ના બમને નાળ કયનાય
તેભજ કમલજનોના આભ ૂ઴ણ સ્લરૂ઩ શોલથી આ વત્વંગીજીલન ળાસ્ત્ર વલો઩યી લતે છે . (૨૧-૨૨)
ુ તમમુ નન ંુ જીલન િરયત્ર :-
ગ્રંથના લક્તા શ્રી સવ્ર

69
 આ પ્રથ્ુ લીને મલ઴ે બયત ખંડભાં ક=કુ રૂક્ષેત્ર નાભન ંુ ઩ાલનકાયી પ્રમવધ્ધ ઩મલત્ર તીથવ આલેલ ં ુ છે .
આ તીથવ ઘભવની અચબવ્રધ્ુ ધ્ધ ઈચ્્તા બધ્ુ ધ્ધળા઱ી ભશા઩રૂુ ઴ોએ વેલલા મોગ્મ છે . (૨૩)
B±Ryi vS)kZti[ y[n gZh`Ni(t Bgvin` Avym` /p*ji[phirin` sklin` p\Ryx> p\(tvisrm` //
Xin> #i]ki(lk> p\i¼t: p\sidid[v tAy y:/ v[wÅc Bgvd` B±t] (vS&Û(FPN]nZ<(B: //

ુ ોથી ળોચબત તેભજ બગલાનના એકાંમતક બક્ત

સ્લધભવ, જ્ઞાન ,લૈયાગ્મ, બરકત આરદ વદગણ
ુ તમમુ ન આ ઩ાલનકાયી તીથવ ભ ૂમભભાં મનલાવ કયીને યશેતા શતાં. તેભની બરકત થી લળ
બ્રહ્મમ઴ સવ્ર
થમેરા ઩યાત્ભા સ્લમં તેભણે અ઩વણ કયે રા વભગ્ર ઩ ૂજાના ઉ઩િાયો પ્રત્મક્ષ સ્લીકાયતા શતાં. (૨૪-૨૫)
ુ તમમુ નને ત્રણે કા઱ન ંુ જ્ઞાન પ્રાપ્ત શત.ંુ આ સવ્ર
શ્રીશરયની ક્રુ઩ાથી સવ્ર ુ તમમુ નને મલળા઱
બધ્ુ ધ્ધલા઱ા કોઈક મલયર બગલદ બક્તો જ ઓ઱ખી ળકે એલા એ શતાં.
jgtmi> Bgvinn[ B(±t siY[ j l[vi d[vi C[
‘’ ci[pie ‘’’
aFm t[ aFm aFm a(t nir) / (tºh m>h m] m(tm>d aGir) // kh rG&p(t s&n& Bi(mn) biti / minh& a[k Bg(t kr niti //
Bgvin B±tiF)n C[ s>t did& Yyi mhiriOT^mi>

70
 ‘’’ mili (fr[ n kr jp[ n jp& h(rki nim / ab m[ri[ s&(mrn h(r kr[ m] piyi[ (v~im //
hv[ mi$ AmrN h(r krS[ ,
(ptimh B)Om n) vit ,’’’ gi[piLin>dAvim) siY[ Bgvin jmti vDi[drimi>
‘’’’ a[m mis lg) ahi[(nS jm[ h(r K&Sil hm[S / ¶yir[ ¶yir[ jm[ ¶yi> K&Sil Ryir[ Ryir[ jm[ s>g[ lil /
jm[ jn hiY[ niY (nRy[ t[ ti[ K&Sil B±tn) (p\Ry[ ///

બગલાન શ્રીશરય આ રોકભાંથી અંતધાવન થમા ઩છી ગરૂુ લમવ શ્રી ળતાનંદ સ્લાભીની આજ્ઞાથી સવ્ર
ુ તમમુ ન
પ્રથ્ુ લી ઉ઩ય યશેરા t)Yi<(n Äycrd` B*mivXin` soRm< dS<yn` અજ્ઞાની જીલોને બગલદ સ્લરૂ઩ની પ્રાધ્પ્તનો
ઉ઩ામ ફતાલલા તીથોભાં મલિયણ કયતા શતાં. (૨૬-૨૭)
ત઩શ્રમાવ મલગે યે તીથવમલમધના મનમભોન ંુ ઩ારન કયી સવ્ર
ુ તમમુ ન કાળી, વ્રદ
ંુ ાલન મલગે યે તીથોભાં
પયતાં પયતાં વમદ્રુ ને રકનાયે આલેર તીથવયાજ જગન્નાથ઩યુ ીભાં આવ્માં. આ જગન્નાથ઩યુ ીને મલ઴ે
બગલાન શ્રીક્રુષ્ણ ઩ોતાના બકતજનોને વાક્ષાત દળવન આ઩ે છે . એભના પ્રતા઩થી પ્રથ્ુ લી ઩ય અત્મંત
પ્રબાલળા઱ી આ તીથવ સ્થાનની ઉ઩ભા આ઩ી ળકામ તેલાં અન્મ કોઈ તીથો નથી. આ તીથવભ ૂમભભાં
71
પ્રમતરદન ઩ાંિ લખત બગલદ ઩ ૂજન અિવનનો ભશાન ઉત્વલ ઉજલામ છે ., ઩ાલનકાયી આ તીથવના
ુ તમમુ નને અમતળમ આનંદ થમો. ત્માંજ િક્રતીથવ નાભે ઩મલત્ર સ્થ઱ે મનલાવ કયીને યહ્યા.
દળવનથી સવ્ર
(૨૮-૩૧)
ત્માં સ્લધભવન ંુ ઩ારન કયતાં થકા શ્રીશરયની નલ પ્રકાયની બરકત઩યામણ યશેતા સવ્ર
ુ તમમુ ન
ુ તમમુ ન મનભાવની, ઈન્દ્રીમ જીત વાધ ુ ઩રૂુ ઴
મનત્મ ઩ાંિ લખત શ્રીજગન્નાથ બગલાનના દળવન કયતાં. સવ્ર
ુ ક્ષ
તેભજ ઩ોતાની વભી઩ે આલતા મમ ુ જનોને સ્લઘભવને બગલદબરકત કયલાનો ઉ઩દે ળ આ઩તા શતાં.
(૩૨-૩૩)
ુ તમમુ ન અને પ્રતા઩મવિંશ યાજાન ંુ મભરન :-
સવ્ર

’ t#iigti[B*d\ijP)< g&j<riNi m(FVr: /niÀni p\tip(s>hÅc Ry±t ri¶yi[ (vrigvin` //

તીવ્ર લૈયાગ્મથી યાજ્મનો ત્માગ કયી વૌયાષ્રના બાડેય ગાભના ઘભવમનષ્ઠ પ્રતા઩મવિંશ યાજા
જગન્નાથ઩યુ ીભાં આવ્માં.

72
bLvin hti[ b)kN n hti[ v]ri³yni kirN[ Gr Ci[D[l& “ mhin&Bivin>d Avim)n) vit ----- ai pidi¾j(n(m_i B[K Fr)n[ s>sir Ci[D`yi[ am[
/
v]ri³y hi[viY) rijni[ Ryig kr[li[
{1} BtZh(r {2} gi[p)c>d {3} bij>d bidSih{4} am[ GDpNmi> gi[(v>d giS& a[ vit
પ્રતા઩મવિંશ યાજા kZONAy B±t ઩યભ ઘામભિક અને બગલાનના બક્ત શતાં., અને tRp\Ryx[xNi[Rs&k:
પ્રત્મક્ષ ઩યભાત્ભાના દળવન ભાટે ઉત્સકુ શતાં. sRs>glils: તેથી આ જગાન્નાથ઩યુ ીને મલ઴ે પ્રત્મક્ષ દળવન
ુ ા વત્વંગ ભાટે યશેતા શતાં. (૩૪-૩૫)
કયાલે તેલા વાધન
ુ તમમુ નની સ્થીતીન ંુ લણવન :-
લક્તાના આદળવરૂ઩ સવ્ર
ુ ક્ષ
િક્રતીથવભાં પયતાં પયતાં એક રદલવ યતાધ્પ્વિંશ યાજાએ દબાવવન ઉ઩ય ફેવી મમ ુ જનોને
ુ તમમુ નને જોમા. (૩૬)
આદય઩ ૂલવક વાક્ષાત શ્રીશરયના ભરશભાનો ઉ઩દે ળ આ઩તા સવ્ર
ુ તમમુ ન ત઩ભાં મનષ્થાલા઱ા, સ્લબાલે ળાં શતાં. વાઘત
સવ્ર ુ ાના ઘભવયક્ુ ત તે સવ્ર
ુ તમમુ નન ંુ ફાહ્ય
ુ કોભ઱ ચિત્તલા઱ા અને બ્રહ્મિમવન ંુ ઩ારન કયનાયા શતાં.
અને આંતય જીલન ઩મલત્ર શત6.
ુ દુ:ખના િન્િોને વશન કયનાયા શતાં. શ્રીશરયના સ્લરૂ઩ભાં વભામધની સ્થીતીરૂ઩ મોગમવધ્ધ્ધને ઩ાભેરા
સખ
શતાં.(૩૭)
73
 તેભજ આત્ભા-઩યાત્ભાના મથાથવ મલિાયરૂ઩ મલલેક અને લૈયાગ્થી યક્ુ ત સવ્ર
ુ ત મમુ નએ
અંત:ળત્રુ ઉ઩ય મલજમ ભે઱વ્મો ઓશતો. મલ઴ભ દે ળકા઱ભાં ઩ણ ઩ોતાના સ્સ્થય બધ્ુ ધ્ધલા઱ા શતાં.
ુ તમમુ ન બગલદ બક્તોભાં શ્રેશ્થ તેભજ વદફોઘ આ઩લાભાં િતયુ
આત્ભસ્લરૂ઩ભાં અડગ મનષ્ઠાલા઱ા સવ્ર
શતાં. (૩૮)

siF& lxN s>pºn> p*N<kimmv[Ry tm` / (vny[ni[psiwiY p\NÀyi[vic B*p(t: //

ુ તમમુ નને વાધગ
પ્રતા઩મવિંશ યાજા સવ્ર ુ ણ
ુ ે વં઩ન્ન અને ઩ ૂણવ કાભ જાણી મલનમ઩ ૂલવક તેભની વભી઩ે આલી
વાષ્ટા6ગ પ્રણાભ કયીને કશેલા રાગ્મા કે શે મમુ નલમવ ! હંુ વાધગ ુ ણ
ુ ે વં઩ન્ન એલા તભાયા ળયણે આવ્મો છં.
riji p\tip(s>hn) m&m&x&ti a(h>yi ApOT Ye
s)F) j SrNig(t rimc(rtminsmi> g&hrijia[ s)F) Cli>g lgiv) B(±tmi> a>(tm pgY)y& aiRmsmp<N
ø niY k&sl pd p>kj d[K[ / Byu Big Bijn jn l[K[ //
d[v Fr(n Fn& Fim& t&Àhiri / m] jn& n)c& s(ht p(rviri //
g&hn) (h>mtn[ did d[v) pD[ , kh) d)F& k[ h&> pip) C&>, aipN) j[m a[nimi> d>B nY) , nvFi B(±tmi> a>(tm crN C[ aiRmsmp<N , sv<Av
tmi$ C[, k[v) B(±t k[vi[ p\[m , p\B&a[ apniv) l)Fi[ g&hn[ ‘’ kh[h& sRy sb& sKi s&jini ‘’ h[ di[At t& bh& siri[ C[ , aipN[ kh)a[ h&> Bgt C&
±yir[y Bgvin[ kH& k[ t&> miri[ Bgt C[ aipN[ ti[ aipN) jitn[ sir) j kh[vini j[ (dvs[ Bgvin kh[ t[ (dvs[ K$ ,
74
‘’m&(nvy< p\pºni[(Am ‘’ tmiri SrN[ C& s>sirni jºmmZRy&$p) p\vihmi>Y) m&±t Yvini[ upiy btivi[
s&v\t riJ Yyi GNi smyY) liyk ~i[tin) Si[Fmi> hti , m&m&x&jnvÃlB: j[mn[ m&m&x& a(t Ähili C[ a[vi s&v\t a(t aidrY) an[ BivY) kh[
C[ ai ti[ Bi³yn) vit C[ ki[e pN g&$ acink j (SOyn[ b\MXin n aip) d[ a[n) pr)xi kr[ {p\jip(t pis[ pr(vwin) p\i(¼t miT[ gy[li
eºd^n) b#i)s vP< s&F) b\Mcy< piLvin) aiXi kr)n[ pr)xi kr) ht) }
riJpin& kirN s)F) j SrNig(t p\pºni[(Am ki[en[ kh)a[ k[ tmiri hvil[ C& a[Tl[ vit pt) jiy
rig-kif)
drd (mTiyi m[ri (dlki,mi[y[ ai]PF amZt piyi r[---
1} v]w (mÃyi b\jrij(bhir),niD) d[Kn aiyi;
Xin ¹yink) gi[l) r[ d)n), r>c n ri[g n rhiyi r[ ---
2} gyi ri[g mn Byi (nri[g),(dl (grFr drsiyi;
h(rkZON prb\M p&ritn,Biv s(ht mn Biyi r[ ---
3} (mT`yi (vPy ki DiG mni[rY,m*l mrm smjiyi;
jºm mrNki zGDi r[ C*T`yi,a>tr alK (lKiyi r[ ---
4} yi[g B(±t v]ri³y Ryigki,c*rN bniyi;
d[vin>d kh[ dyi kr) h(r, cr) h(r aip btiyi r[ ----

75
તેથી જે વાધન કયલાથી હંુ આ જન્ભ ભયણરૂ઩ વંસ્રમુ તભાંથી મક્ુ ત થાઉં તેલો ઉ઩ામ આ઩ ભને કશેલા
મોગ્મ છો. (૩૯-૪૦)
ુ ક્ષ
પ્રતા઩મવિંશ યાજાનો પ્રશ્ન વાંબ઱ી મમ ુ જન મપ્રમ સવ્ર
ુ તમમુ ન પ્રવન્ન થમા અને યાજાનો વત્કાય
કયી આદય઩ ૂલવકકશેલા રાગ્મા. (૪૧)
ુ તમમુ ન અને પ્રતા઩મવિંશ યાજાનો વંલાદ :-
સવ્ર
ંુ ય છે . આલા પ્રળનભાં જ ઩ોતાન ંુ આત્ભરશત યશેલ ં ુ છે . વંવાયના
શે યાજન ! તભાયો પ્રશ્ન સદ
ફંઘનોભાંથી મરુ કત ભે઱લલી એ જ ભનશ્ુ મ જન્ભન ંુ ઩યભ કતવવ્મ છે . શે યાજન ! જગાનાથજી સ્લરૂ઩ે
ચફયાજતા બગલાન શ્રીક્રુષ્ણ ઩રૂુ ઴ોત્તભની નલધા બરકત કયો.
તે બરકત કયલાથી જ ઈધ્ચ્છત આત્માંમતક મરુ કતને ઩ાભળો. સવ્ર
ુ તમમુ નના આ પ્રકાયના લિનો ભસ્તક
઩ય ધાયણ કયી પ્રતા઩મવિંશ યાજા તેજ પ્રભાણે લતવલા રાગ્મા અને પ્રમતરદન મનષ્કાભબાલે વભાગભ કયલા
રાગ્માં.(૪૨-૪૪)

76
આ યીતે શ્રીક્રુષ્ણ ઩યભાત્ભાની બરકતથી પ્રતા઩મવિંશ યાજાની બષ્ુ ધ્શ મલશધ્ુ ધ ફની tAyis)(ºnm<li m(t:
ુ તમમુ ન પ્રત્મક્ષ શ્રીક્રુષ્ણની વેલા કયે છે ., એલા તેભને દળવન થલા રાગ્માં.
અને સવ્ર sixiµC^)kZONs[(vnm`
ુ મુ ત થલાથી સવ્ર
આ પ્રકાયની અનભ ુ તમમુ નનેપ્રણાભ કયી યાજા કશેલા રાગ્મા કે શે મમુ ન ! તભે પ્રગટ઩ણે
ુ ૂમતથામ છે . વાભાન્મ ભનષ્ુ મોથીમલરક્ષણ ચિન્શો
શ્રીક્ર્ય્ષ્ણ ઩યભાત્ભાની વેલા કયો છો તેલી ભને અનભ
તભાયાભં જોતાભને એલી પ્રમતમત થામ છે કે પ્રત્મક્ષ ઩યભાત્ભા તભાયી વાથે ફોરે છે તેભજ તભે અ઩વણ
કયે ર નૈલેધ આયોગે છે ,. શે બ્રહ્મન ! તભે પ્રત્મક્ષ બગલાન શ્રીશરયના ઉ઩ાવક વંત છો અને ળયણેય
ુ ક્ષ
આલેરા મમ ુ ના વંસ્રમુ તના ફંઘનતોડલા વભથવ છો. તેથી તભાયા ળયણે આલેરા ભાયા ઉ઩ય અનગ્ર
ુ શ
કયો. જેણે કયીને ભને ઩ણ કા઱ભામારદના મનમાભક એલા શ્રીશરયના વાક્ષાત દળવન થામ.
બગલદ દળવનનીદુરવબતા:-
ુ તમમુ ન કશેલા રાગ્મા. શે યાજન !
પ્રતા઩મવિંશ યાજાના લિનો વાંબ઱ી પ્રવન્ન થમેરા સવ્ર
જીલાત્ભાઓને પ્રત્મક્ષ ઩યાત્ભાના દશ્નવ અમતળમ દુરવબ છે . બગલાના દળવન ભાટે તો ભોટા ભોટા િક્રલતી

77
યાજાઓએ ઩ણ યાજલૈબલનો ત્માગ કમો છે . ઘયફાયનો ત્માગ કમો છે . તેભજ આત્ભા-઩યભાત્ભાનો મલલેક
પ્રાપ્ત કયી ઉગ્ર ત઩શ્રમાવ કયી છે . (૪૯-૫૦)
પ્રત્મક્ષ ઩યભાત્ભાની પ્રવન્નતા એ જ ઘભવ ,જ્ઞાન,લૈયાગ્મ આરદ વાધનોન ંુ વયલોત્ત્ભ પ઱ છે .લેભ
નાયદારદ વંતોએ કશેલ ુ છે . (૫૧)
પ્રત્મક્ષ ઩યભાત્ભાન ંુ દળવન દુરવબ શોલા ્તાં બગલાન જ્માયે સ્લેઈચ્છથી બાગલત ઘભવન ંુ
઩ો઴ણ કયલા અને વત્઩રૂુ ઴ોન ંુ યક્ષણ કયલા તેભજ તેભના દ્રોશી અસયુ ોનો મલનાળકયલા પ્રથ્ુ લી ઉ઩ય
અલતાય ઘાયણ કયે છે . ત્માયે વલવજનોના નમનગોિય લતે છે . (૫૨)

‘’ sixidZÆyi[(p sv[<Pim[P v] Bgvin` Avym` / e(t t& Xiyt[ k[(Åcºn t& sv]<n<rikZ(t: // p\gT hi[y Cti> pN
ki[e jiN) n Sk[ ‘’ n mi> d&OkZ(tni[ m*Qi ‘ avjin(ºt mi> m*Qi: // (vrl j jiN) an[ ji[e Sk[

ભનષ્ુ માકાયે યશેરા ઩યભાત્ભા પ્રત્મક્ષ દે ખાતા શોલા ્તાં ઩ણ આ બગલાન જ છે આલા પ્રકાયન ંુ જ્ઞાન
તો કોઈ એકાંમતક બક્તોના વભાગભલા઱ા લીયરાઓને જ થામ છે . ઩ણ વલેને થત ુ નથી. (૫૩)
78
 ‘’’ jiti[B*d` siÀp\t> B*mi] ki[sl[P*_ir[P& s: /B±ti] Fmi<d` h(r(r(t p\(sÜ sirvi[ (oj:
//

તે ઩યભાત્ભા શાર આ પ્રથ્ુ લી ઉ઩ય ઉત્તય કૌળર દે ળભાં વયલરયમાબ્રાહ્મણજ્ઞામતભાં ઩મલત્ર ઘભવદેલ અન
બરકત્દે લી થકી પ્રગટ થઈ “શરય”એલા નાભથી વલવત્ર પ્રમવધ્ધ થમા છે . (૫૪)
શે યાજન ! તે પ્રત્મક્ષ શ્રીશરયન ંુ ભને મભરન થય ુ છે . તે્ણે ભાયા ઉ઩ય ભોટો અનગ્ર
ુ શ કમો છે . તેથી
હંુ તે શ્રીશરયન ંુ ભાયી નજય વભક્ષ પ્રત્મક્ષ દળવન કરૂ છ.
વલવજનોન ંુ શ્રેમ કયનાય ભંગરમ ૂમતિ બગલાન શ્રીશરય શભણા થોડા સ્ભમભાં જ ઩ોતાના
બકતજ્નોની ચિત્તવ્રમુ ત ઩ોતાની મ ૂમતિભાં આક઴વણ કયીને અંતધાવન થઈ ગમા છે . ત્માયફાદ ઋ઴બદે લના
ુ જડબયતની જેભ મલિયણ કયતો કયતો હંુ ભાયા ગરૂુ દે લ ળતાનંદમમુ નની આજ્ઞાથી મમ
઩ત્ર ુ ક્ષ
ુ જનોની
આગ઱ તે બગલાન શ્રીશરયના ભરશભા વબય િરયત્રોન ંુ ગાન કયતો તીથવમાત્રાના મનમભત્તે આ પ્રથ્ુ લી ઩ય
મલિરૂ છં. (૫૫-૫૭)

79
 ુ તમમુ નના લિનોવાંબ઱ી મલશધ્ુ ધ ભમતલા઱ા પ્રતા઩મવિંશ યાજન ંુ ભન અમતળમ
આ પ્રભાણે સવ્ર
ુ મમુ નને નભસ્કાય કયીને ઩ન
પ્રવન્ન થમાં અને ફે શાથ જોડીને સવ્ર ુ : કશેલા રાગ્માં. (૫૮)

ahi[Bi³y> mm b\Mºnw m[ sfl> tn&: / y_vRsmigm> p\i¼t: s&riNim(p

d&l<Bm` //
પ્રતા઩મવિંશ યાજા કશે છે કશે છ શે બ્રશ્ન ! હંુ અમતળમ બાગ્મળા઱ી છં. ભાયો જન્ભ આજે વપ઱ થમો
કાયણકે દે લતાઓને ઩ણ દુરવબ એલો આ઩નો વભાગભ ભને ઩પ્રાપ્ત થમો છે . કરૂણાયવથી બય઩ ૂય
આ઩ના જેલા વત્઩રૂુ ઴ોઇ ઩ ૂણવકાભ શોલા ્તાં મમ
ુ ક્ષ
ુ જીલાત્ભાઓના આત્માંમતક કલ્માણ કયલા રૂ઩
ુ શનેઅથે જે આ ભ ૂભંડ઱ ઉ઩ય મલિયે છે . (૫૯-૬૦)
અનગ્ર
તે ભાટે શે બ્રશભન ! તે ધભવ-બરકત થકી પ્રગટ થમેરા બગલાન શ્રીશરયના વભગ્ર િરયત્રો જે તભે
જોમા શોમ અને વાંબળ્મા શોમ તે ફધાં િરયત્રો ભને વંબ઱ાલો. (૬૧)

80
 શ્રોક : ‘’’ ai(vris)wYi B*mi] ywµc kZtviºp\B&:/t_tµC&~&Pv[ mH> aÄyg\mns[ vd //

એ વભથવ બગલાન શ્રીશરય આ પ્રથ્ુ લી ઉ઩ય જે યીતે પ્રગટ થમા અને જે રીરાિરયત્રો નો
મલસ્તાય કમો તે વભગ્ર િરયત્રો વાંબ઱લાની ભાયા ભનભાં તીવ્ર ઈચ્છા થઈ છે . તે િરયત્રો વાંબ઱લા ભારૂ
ભન એકાગ્ર થમં છે . ભાટે ભને તે વંબ઱ાલો. (૬૨)
બગલતકથા શ્રલણ કયલાભાં શ્રધ્ધાલાન પ્રતા઩મવિંશ યાજાએ ઩ોતાના આત્ભકલ્માણને અથે
પ્રત્મક્ષ બગલાન શ્રીશરયના િરયત્રો વાંબ઱લા વંફઘ ુ તમમુ ન એ ઩ોતે જ
ં ી પ્રશ્નકમો, તેથી પ્રવન્ન થઈને સવ્ર
઩ોતાના ગરૂુ ળતાનંદમમુ નના મખ
ુ ેથી જે િરયત્રો શ્રલણ કમાવ શતાં અને ઩ોતે જોમેરા શતાં તે પ્રભાણે
શ્રીશરયના સ્ભગ્ર િરયત્રો કશેલાનો આયં બ કમો.

81
ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે પ્રથભ પ્રકયણે શુવ્રતમુતનઓ પ્રતા઩તવિંશ યાજાના વભાગભ
તનફૃ઩ણ નાભે પ્રથભ અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

a¹yiy --- 2
s&v\t uvic stt> (njm*(t< (cºtkini m(Fk Åv[tmni[hr p\kiS[ /hZ(d d(S<t rÀy(dÄy$p> Bgvºt> tmh> h(r> nmi(m //
pi[tini B±ti[ni ãdymi> V[t mni[hr s&>dr (dÄy m&(t<ni dS<n krivnir ~)h(rn[ h&> v>dn k$ C&> ,
pi[tini g&$n[ v>dni kr)
82
 v]ri³yv[g p(rhit sm[(ºd\yiY<> (vON&p\sid s(mti(Kl yi[g(s(Ûm` / kZONi>´y\&pisnbli¼t dZQiRm(nOq> t> (vON&d_itny> Avg&$> nmi(m //
sv<Xti> p\i¼t hr[: p\sidit` t(µc#ici(r#i(md> r(cRvi / yi[ piqyd` Äyis s&tikZ(tn<: p\)t:Stinºdm&(n: s B*yit` //
s&v\tm&(n --- miri g&$ Stin>dAvim)a[ lK[li[ g\>ºY sRs>g)Jvn tn[ s>Bliv& ,p\tip(s>h p&C[
‘’’ ki[ si] Stinºdm&(n: ±v jit: kAy vi s&t: /kY> c p\)Ny[(oON&> ±v[d> Äyrcyt` s c //
gim (m(Yli (pti (vON&dRt ,

tAy p&#i: Stinºdi[ n](Oqk> v\tmi(AYt: / ²yiti[ g&NgN]: s(d`B g&<$S&~&Pki[Bvt` //

nim Stinºd SiA#imi> (p\t) , pÆy(ºt (h h(r> sixit` dZQB±ti m&m&xv: / Bgvinni dZQ B±ti[ Bgvinn[ p\Ryx ji[e Sk[ C[ ,

p\Ryx kZONdS<nn) eµCi , a[ni miT[ Yen[ Bigvtni piq kr[ t[mi> p>cmAk>Fni aY<oiri jiN`y&
‘’’ a[kdi p>cmAyisi] Ak>FAyiY<> (v(cºtyn` /upiAy> Birt[ vP[< nrniriyN> Hv]t` //
b(d\ki~mmi> nrniriyN rh[ C[ ]
v[dp&rin pi[kir[ s&nh& sb v[dp&rin pi[kir[ , nrniriyN d[v B¶yi b)n Bvjl ki[u n tir[ ---
an>t B&vnk[ eS h[ td(p a(Fk BrtK>D riji , (njtp fL d[ BrtK>D m¹y krt sbnki[ kiji –
j&gj&g v[dvcn p\(tpiln eS Frt avtiri , rimkZON ai(dk vp& F(rk[ p(tt (ky[ Bvpiri ---
a[(h p\B& akL $p avti(r a[(h sb a>trjim) , p\gTp\miN (brijt B*pr m&±tin>dk[ Avim) ---
yi#iini s>G siY[ Grni[ Ryig aKi#i)jni (dvs[ b(d\ki~mmi> aigmn , siY[ aiv[li[ s>G (vdiy Yyi pC)
(vFiy n]Ryk> km< p\Ryh> p&rti[ hr[: / ppiq dSmAkºF> sÀp*N<> (v(FvRs&F): //

83
C m(hni s&F) dSmAk>F pqn , p\bi[Fn) a[kidS)a[ (nrihir upvis hti[ ri#i[ jigrN ky&< bribr b\iMm&h&t<mi> Bgvin nrniriyN d[v dS<n aip[ , Stin>d
d>Dvt` p\Nim kr) At&(t krvi li³yi
a¹yiy -- 3
Stinºd uvic
yºmins> (jt tp(Av gNi[(p ri[P: Ap\OT&> kY>cn kdicn nip S(±tm` / t> Rvi> c (b¿y(t yti[ºtrv](rNi[ºy[ niriyN> m&(nvr> bdr)S m)D[ //
h[ p\B& tpAv)ai[ an[ Avy> (Sv pN kimn[ (jt) S±yi pN k\i[Fn[ vS Yyi pN a[ k\i[F tmn[ ApS)< nY) Skti[ aivi a>t:S#i&ai[ni S#i& a[vi aipn[ h&> v>dn
kr& C&>
niriyN kh[ p\)ti[(Am t[ morm)(¼st> Rv> vZN)Ov v(N<n` skliY<(sÛ[: h&> p\sºn C&> tm[ vr migi[ Ryir[ Stinºd kh[
‘’’ y(d p\sºni[(s (vBi[ vri[ d[yÅc m[ tdi /rx mi> Avi(ºtk[ (nRy> d[(h s[vi RvmiRmn: //
g&Ngin> tv]v[h kt&<(mµCi(m piV<g: /
tmir) pis[ riKi[ tmiri g&Ngin gie mir) (vwin[ sfL krv) C[ mn[ si>sir)k pdiYi[<mi> p\)t) nY)
mn[ s[vin) tk aipi[ , {tmir) m*(t< (vni miri niY r[} nrniriyN d[v oiri ~)h(r pis[ jvin) aiXi an[ kH& k[ aRyir[ h&> jiti[(Am Fm<ti[ B±ti]
Avi(mniriyN nimY) pZ¸v) upr (vcrN k$ C&> an[ gQp&rmi> rHi[ C&> Ryi> Rvim(ºtk[ AvAy r(xOyi(m
‘’’ md)y g&Ngin[µCi vt<t[ tv h\wt: /tAy m[ Rv> c(r#iiNi> g\>ºYkti< B(vOy(s //
Bgvin a>tFi<n Yyi StinºdJ pirNi kr)n[ Ryi>Y) n)kL`yi
Stin>d Ryi>Y) n)kL) b[ m(hn[ p\ip ~)ngr> p&rm` amdibid aiv[ Ryi> si>BL`y& k[
t#i S&~iv p>ciliÛ(rd<Bi<vt)> p&rm` / aigRy shjinºdi[ vN)< yX> kri[(t (h // Ryi> liDvi an[ d(xNi bºn[ mLS[
DBiN yXmi> jti b\iMNi[ni s>Gn[ ji[e t[mn) siY[ DBiN aiv[ , Bgvin ~)h(ra[ Avigt ky&< an[ n ki[e ai[LKiN n ki[e p)CiN
rimc(rtminsmi> kYi C[ g&hn) ai B)lsmij ci[v)s klik g>gi(knir[ rh[ti[ Cti> pN s>ti[ aimn[ pip) gN) a[mni[
(trAkir krti, ci[r) a[ m&²y Äyvsiy hti[ , a[Tl) hd[ (trAkZt hti k[ hv[ pi[tin) jitn[ t[ai[ aFm min) b[qi hti , s>ti[ t[mn[ a[k j vit kh[ti
84
k[ tm[ pip) Ci[ tmn[ aDiy n(h tmir) siY[ bi[liy n(h ki[ea[ t[mn[ apniÄyi j n hti , ~Z>gv[rp&rni li[ki[ rimni dS<n[ aivvin) t]yir) kr[ pN
mnmi> S>ki C[ rim aipN) siY[ bi[lS[ k[ n(h ,aDS[ k[ n(h ,
pi[tini Bieai[n[ le g&h fLf*l len[ rim pis[ aiv[ , mnmi> (vVis C[ k[ aiN[ ahÃyini[ uÜir kyi[< ti[ aipNi[ pN krS[, rimJ ji[ avFmi> hi[t ti[
rimri¶yn) Ayipni n Yit j[m an[k rijiai[ Yyi t[m rim pN riji bn)n[ rh[t , rimri¶y viti[Y) n Yiy t[ni miT[ vnvis v[qvi[ pD[, simiºy miNs s&F)
phi[cv& pD[ t[n[ gL[ lgiDvi pD[, aijY) p\B&a[ rimri¶yn) S$ait kr), ki[ea[ (SKÄy& nY) k[ pg[ k[m lgiy
ø k(r d>Dvt B[T Fr) aig[ / p\B&(h (bli[kt a(t an&rig[ // fLf*l d*rY) m*k)n[ jm)n pr aiLi[Tvi li³yi[ rimJn) njr ge p\B& uBi Yyi
ø shj sn[h (bbs rG&rie / p*C) k&sl (nkT b]qie // rimJ sim[ gyi g&h d*r hT[ rimJ biYmi> len[ B[T) pD`yi , g&hn) ai>Kmi>Y) ci[Fir
a~&ai[n) Firi vh[vi lig) , aDvin) kÃpni n hi[y Ryi> gL[ lgiD)n[ mL[ , g&h bi[l) uq`yi[ bip t&> Kr[Kr Bgvin C[, tiri (sviy ki[e amiri[ hiY
n zil[ , amiri[ pDCiyi[ l[vimi> pN li[ki[ pip smz[ , avFmi> a(BP[k pC) s&g\)v (vB)PN n[ (vdiy aip) p\B& jiN[ C[ aimn& kim p&$ hv[ ai
mLviy n(h aiv[ an[ h(kktmi> ±yir[y Di[kiyi nY) , pN g&hn[ rim kh[ C[
ø t&m mm (p\y Brt (j(n B\iti / sdi rhh& p&r aivt jiti // bcn s&nt upji s&K Bir) / pr[u crn B(r li[cn bir) //
g&h tir) pis[Y) mi>g& C&> , g&h kh[ h&> tmn[ S&> aip& ? h& k>giL C& rim kh[ a[k vcn S&? avFmi> avirnvir aivti[ jti[ rh[j[ mn[ mLj[

p\B&a[ apniv) l)Fi pi[tini vcnn[ siY<k krti Avi(ºtk[ visyimis dRvi d)xi> c t> (ojm` / p\pºniByd: Avim) k$Niv$Nily: // pi[tin) pis[
riK)Ryi> ~)h(ra[ (dxi aip), kil[niÃp[n c hr[: kZpyi tAy s(Ûy: / smi(F(s(ÛrOTi>g yi[gi¿yis> (vniBvt` // Stin>d Avim)n[ ãdymi>
(vjL)n) j[m nrniriyN d[vni dS<n Yyi Bgvinni (dÄy Fimi[ni dS<n Yyi vL)
yYi Avy> ci(vris)Ûmi[< B(±tAtYP<y: / t[Pi> $p> yYi p*v<m#iRy> ci¼yb*b&Ft` // Bgvin tYi B(±t Fm< (vg[r[ ni[ j[ r)t[ jºm Yyi[ t[ni[ smi(Fmi>
sixiRkir kriÄyi[ , B*t B(vOy an[ vt<minn& Xin pN p\B&a[ ai¼y& , p(rp*N< Yy[li Stin>ºd[ ~)h(rn[ p\iY<ni kr)

85
 RvwSi[g&Àfn[n]v p\bºF](v<(vF]: p\Bi[ / AvXin> sfl)kt&< m&RkiyiXi> t& d[(h m[ tmiri c(r#in[ g|\>ºY$p[ g&>Yvin) aiXi aipi[ Bgvin[ kH& k[ Stinºd
ami[ gQp&rmi> riFikZONn& m>(dr bniv)S& Ryi> j mir) sm)p[ rh) tmir) eµCi p*N< kr) SkSi[ Ryi>Y) ~)h(r siY[ gQp&r aiÄyi , an[ ~)h(rn) aiXiY)
sRs>g)Jvnn) S$ait gi[p)niYJni m>(drmi> rh)n[ kr)
s>vt` 1885 migsr s&d --- 6 RyirpC) siri (voin s>ti[n[ ain& piqn kriÄy& t[ j SiA#in) kYi h&> tmn[ s>BLiv&

a¹yiy ---- 4
s&v\t uvic
pit&> Fm<mFm<m&RKn(yt&> ~) B(±tFmi<>gti[ jitiyi[_irki[sl[P* (vb&Finºdiy sÛ(m<N[ /
~)mµcºdnp&Ophir$cy[ S&B\i>S&k[ (bB\t[ tAm] ~) g&rv[ nmi[At& hry[ niriyNiyP<y[ //
d[vtiai[n[ ain>d aipnir u_irki[Sl d[Smi> p\gT[l Bgvin ~)h(rn[ h&> nmAkir k$ C&>
j[ai[ g&$jni[ni aig\hY) j ag)yir vP< s&F) Grmi> rHi , mn&Oyl)lin[ an&sr) gZhRyig kr) vn(vcrNn[ krniri p)pliNimi> rimin>dAvim) pis[Y)
(dxi l)F) an[ shjin>d a[v& nim siY<k ky&< , v[d v](dk mig<ni (vri[F) civi<k ai(d ni ni(Atk mti[n& K>Dn krnir , an[ ani(d kiLY) apriJt
a[vi kim k\i[F d>B li[B mi[h ai(dY) pi[tini ai(~ti[n[ d*r kr)n[ pi[tini Fimmi> le jniri ~)h(rni[ jy Yiai[

vL) ±yir[k bhirgimY) dS<n[ aivti s>ti[n[ si>BL) a[kdm zDpY) uBi Ye sim[ jti an[ ±yir[k a(t p\[mni aiv[gY) di[Dti Ryir[
d\&tm(Bs>clniAmZti[_ir)y[ K[s ai(d pN B*l) jti rimc(rt minsmi> rim Brt
(mlnn) kYi C[[
uq[ rim s&n) p\[m aF)ri / kh&> pT kh&> n)P>g Fn&t)ri // Brt nim si>Blti j rimJ di[D[ K[s Fn&Oy BiYi[ pD) gyi , BrtJn[ uqiv) B[T) pD`yi ain>d
kHi[ nY) jiti[ , aiK) Frt) p\[mmy bn) ge,
vL) ±yir[k rAtimi> cilti ki[e s>ti[ p*ji krvi aiv[ Ryir[ Ryi>j k[D upr hiY m*k)n[ uBi rh) jti , vL) ±yir[k p)rsniri GNi hi[y Cti pN p\[mni kirN[
pi[t[ k[D bi>F) p>gtmi> p)rsti
86
 ‘’ m&(nvr si$ rsi[e kriv)n[ ,p>gtmi> p)rsti ±yir[ hv[ d[K& r[ h(r hsti
±yir[k pi[tini B±ti[n[ vcnimZtni[ ain>d aipniri , ±yir[k viÄy k*vi tLiv ai(dn& p*t<km< krnir t[mj t[ (n(m_i[ hjiri[ b\iMNi[n[ jmiD) d(xNi
aipnir , Bgvin ~)h(r mi$ m>gL kri[

(hmily vN<n , Bvt)h B&vAtl[ mhiºngriji[ (hmvin&d(³(d(S // (hmily j[ni p&#i) piv<t) C[ an[k g&fiai[ an[ pv<ti[Y) Si[Biymin ±yi>k s&vN<r>gni
(SKr ±yi>k ci>d)ni j[vi (SKr ±yi>k n)lvN<ni (SKr C[ j[mi>Y) an[k pivnkir) nd)ai[ n)kL[l) C[ vL) j[ sirsh>sm>(Dti sirs ai(d px)ai[ni
klrvY) g&>jti[ li[ltr>gS(¾dti srs si>BLnirn[ ain>d aipnir an[ m>dviy&a[ s(ht j[mi> tmim p\kirni vZxi[ C[ j[mi> an[k pS&ai[ (nvis kr)n[ rHi
C[ , j[n[ b\MiJa[ pv<ti[ni[ riji bniÄyi[
{b\Mi>Dp&riN} S]lini> (hmvºt> c nd)nimY sigrm` / gºFvi<Nim(Fp(t> ck\[ (c#irY> (vB&: //
j[mi> an[k äP) mhiRmiai[ an[ Avy> Bgvin (Sv (nvis kr)n[ rHi C[ , j[mi>Y) a(t pivnkir) g>gim]yi sit Firiai[Y) p\gT Ye C[ aivi
(hmilymi> s&>dr mjin) bi[rD) C[ j[n[ b(d^ki~mmi> kh[viy C[ j[mi> an[k bi[rni z&mKi lTk) rHi C[ d*rY) a[v& j lig[ jiN[ m&(nai[ni km>Dl& lTkiv[li
hi[y j[n) n)c[ Bgvin niriyN ah(n<S vcnimZtn& pin kriv[ C[ , ¶yi> (s>h an[ viG hiY) ai(dk p\iN)ai[ pN hL)mL)n[ rh[ C[ ¶yi> an[k s>ti[
ri[j Bgvinn) p*ji kr[ C[ (dÄyp&Op(nvhi etAtt: s(ºt y#i h(rp*jk]: kZti: / B*(rt[j(s n y#i biFt[ ri(#ij> c (t(mr> mhiRmn: // s>ti[ a[ p*ji
kr[li p&Op v[riy[li hi[y , ¶yi> aºFkir asr nY) krti[ , ¶yi> ki[e m&(n viy&BxN kr[ C[ ki[e flihir kr[ C[ V[to)ppdi ¶yi> avinvir V[to)pni
m&±ti[ aiv) dS<n kr[ C[
¶yi> Bgvinni prm a[ki>(tk B±t Xin(vXin sÀpºn: ~)kZONAy (nd[St: / (nvsRy&Ûvi[ y#i (sÛi[ Bigvtig\N): // uÛvJ pN (nvis kr)n[ rHi C[
j[ ai~mmi> p*v[< vZ#iis&rn[ mirviY) lig[l b\MhRyini pipn[ d*r krvi ds hjir vP< s&F) tp ky&< ht&> ,
aivi b(d^ki~mni kirN[ pZ¸v) pN pi[tin[ si]Bi³ySiL) min[ C[
a¹yiy --- 5 s&v\t uvic t#i]kdi Bgvti[ nrniriyNAy (h / dS<niY<m&pij³m& m&<nyAtRAmZti nZp //

87
 as&ri[ni #iisY) #iAt s>t mhiRmiai[ Bgvinni dS<niY[< aiv[ C[ t)Y<yi#ii> bh&(vFi> (vFiy jgt)tl[ / eµCºtAtRfl> p\i¼t&> dS<n[n jgd`g&ri[: // p\Ym
g>giJni dS<n kyi< j[ni AmrN mi#iY) pipni[ niS Yiy C[
y#i ±v vi(p p&$PAy mZtAy ci(AY: yAyi: pt[t` pllBxk p(xcµvi: / ywÀB(s F\&vmsiv(p d[vli[k> swi[ lB[t (km& t(h< tdÀb&s[v) //
j[ g>gini n)rmi> px)n) ci>cmi> rh[l a(AY pD[ ti[ a(AYviLin& kÃyiN Yiy aiv) pivnkir) g>gimi> s>tmhiRmiai[a[ Anin ky&< an[ pC) b(d^ki~m trf
ciÃyi

d*rY) bi[rD)ni dS<n kr[

‘’’ p\Ym (vSili si]a[ (vli[k) d)q) a(t rcni ali]k) / GiT) Ciyia[ Si[B[ C[ GN) d]y[ upmi a[n[ k[ tN) //
axrFim$p a[h vn t[n[ jiN[ ky&< aiCidn / nrniriyN äP)riy t[n[ kr) rh) C[ a[ Ci>y //
prmiRmini s>gY) a[ v>dn)y C[ d&(nyimi> vZxi[ GNi C[ pN rijki[Tn) bi[rD) an[ gQp&rni[ l)>bt$ a[ v>dn)y C[ l)>bt$ni[ e(this um[d gim Y)
a[BlKicr bilin>d (vq`qlin>d n) vit si>BL)n[ gQp&r liv[li j[n) n)c[ p\B& (bri¶yi

s>t mhiRmiai[n& b(d\ki~mmi> aigmn nrni dS<n jTi(kr)T[ AvNi<B[ m&(nFi(rt S[Krm` / (sti[¹v<p&∙D^> t&ls)mi(ln> V[tvissm` // Bgvin nr klip
g\imvis) nv yi[g[Vri[Y) (v>Tiy[li , äP)yi[a[ nrn[ v>dn kyi<, Bgvin nr pN s>ti[n[ v>dni kr[ C[ a¿y[Ry sw: p\Nnim mi(nt: nr Bgvin[ aisn
aip) b[siyi< , nr Bgvin kh[ C[ --- awinºdi[ mhi¶jiti[ Bvti> dS<niºmm / sv<> s&lBm[vi(At d&l<B: sRsmigm: //
tit (ml[ p&(n mit (ml[ s*t B\it (ml[ y&vt) s&Kdie / rij m)l[ gj bi(j (ml[ sb sij mnvi>(Ct pie /
li[k (ml[ s&rli[k (ml[ (b(Fli[k (ml[ b]k&>q (h jie/ s&>dr ai]r sb[ (ml(h s&K s>t smigm d&l<B Bie //

h[ mhiRmiai[ tmiri[ s>g a[n[ j mL[ C[ j[ni upr p\B&kZpi Yiy yAyisºni Bviºm&(±tAtAy v: s>gmi[ Bv[t` / h[ s>ti[ tmn[ h&> ki[n) siY[ srKiv& ?
t&m sb Jvnk[ (htkir) /ä(P$p h(rm[> (htkir) //
jik[ ur bd\)p(t Simi / rht sdi k(rk[ (njFimi //
88
 hmNi> j Yi[D)virmi> niriyNni dS<n YS[ , äP)yi[a[ Bgvin nrn) p\S>si kr) C[ m&ny: uc&: ---
jin)mARvi> vy> sv[< âPyi[ jgd)Vrm` / b\Mi∙Dinimn[kini m)Vr> (h nri[_im /
tpÅcyi<> p\k&v<ºt> s[vmin> sdi p\B&m` / a(p Rvim)Vr> (vÞ: sixiºniriyN: yYi //
sv[<Pi> minn)yi[(s p*¶yi[ vºwARvm)Vr: /a[ki m*(t<(oFi Bi(t nrniriyNi(v(t //
a[k Ci[ Cti> pN y&glAv$p[ dS<n aipi[ Ci[ tmiri kirN[ BrtK>D Fºy C[
Bgvin nrniriyN d[vn& p\igT`y shs\k&>c)ni 1000 kvcn[ ti[Dvi Bgvin y&glAv$p[ p\gT Yyi , (Svp&riN kh[ C[ k[ t[mni pr mi[(ht a¼sriai[n[ vrdin
aip[l& k[ h&> tmiri[ Av)kir kr)S an[ kZONavtirmi> t[ j a¼sriai[ 16000 riN)ai[ bn[l) }

a¹yiy --- 6 s&v\t uvic a[v> b\&vRs& m&(nP& nr[ (Amtm&K[ p\B&: / smi¼t d]v(p#yi[si viyi_i#i (nji[Tyit` //
Bgvin pi[tin) p*jimi>Y) prvir) pN<k&T)mi> bhir n)kL[ k[Tliy d[vtiai[ aikiSmi>Y) p&OpvZ(OT kr[ gºFvi[< gin kr[ vºwmin u$Fi(t(vn)t]:
Avin&gi[Ûvsm)(xtpid: /// uÛvJ ai(dY) (v>Tiy[li
Bgvin niriyNn& aigmn an[ t[mn& vN<n p*N<cºd^vdn: p*(N<mini cºd^ j[v) m&KikZ(t viLi , hiYmi> km>Dl& t[mj pliSd>Dn[ Fir) rh[li
‘’’ nvi k>jsm n[N di[y p*N< c>d^sm m&K si[y / d)p[ hsv[ d>t p>g(t u$ crN ki[ml a(t //
z)Ni p)Li ug[ S)S k[S miY[ m&gT t[ni[ hm[S //

äP)yi[n[ niriyNni dS<n Yiy, ki>Ti ki>kri ji[yi vgr a(t p\[mni aiv[gY) d[hBin B*l) d>Dvt p\Nim kr) a[kFiyi< Bgvinn) m*(t<n[ (nhiLvi li³yi
Bgvinn) p*ji kr)

a¹yiy --- 7
äPy: uc&: ---- jy jyij kZpirs(ng<t](v<tt mi[h mhiºFtmi[ph]: / Rvmcl]v<cn]: bh&jºmjB\mhri[ Bvs)h jgd`g&$ //
89
 h[ p\B& aip pi[tini vcnimZti[ oiri an[k jºmi[ni B\mn[ hrniri Ci[ a[Tl[ j aipn[ jgd`g&$ kh[vimi> ki[e biF nY) kirN g&$n& kt<Äy C[
‘’ g&kirARvºFkir: Ayit` r&kirAt(ºnri[Fk:/ aºFkir(nri[(FRvit` g&$(rRy(BF)yt[ // kZpirs (ng<t] : ai vi±y oiri b)ji g&$ai[Y) (vS[P
aip Ci[ mi[xni[ m&²y upiy pN aip j Ci[ aip miyini p(t Ci[ ami[ aij kZtkZRy Yyi
Rvd`B(±tmºtri Jvi: kimli[Bdvi(³nni / dºdHmini nÆy(ºt t_vi> vym&pigti: // h[ mhirij tmiri SrN[ aiÄyi C)a[
a¹yiy --- 8
s&v\t uvic s&Ki[p(vOTinY tin` BgviºB±tvRsl: / p\sºni[ mF&r> vi±ym&vic p\>ijl)ºm&n)n` //
niriyN kh[ C[ tm[ aiÄyi t[Y) K*b ain>d Yyi[ gi[li[ki(d(n Fimi(n tYi yi[gsmZÛy: / b\Midyi[ b(lhri yYi y*y> n t[ (p\yi: ///
gi[li[k ai(dk miri Fim tYi b\Mi(dv d[vtiai[ pN tmiri j[vi mn[ (p\y nY) kirN tm[ li[ki[n[ aBydin aipi[ Ci[ tmi[ pri[pkir) Ci[ miT[j h&> (cºtyi(m
mhiBigi tmi$ AmrN k$ C&>
aiy[u m&(n t&m (nk (kyi[ h] / mn e(µCt mi[y dS< (dyi[ h] //
tv drsnki[ mitm jin& / s&n& kh& ab sRy p\min& //
p\inns[ mi[y ¼yir[ mrili / (c>tt hi[ mi[k& sb kili //
a³yin) pr k$ni ain) / bi[F krt m&(±t (ht bin) //
pqh) v[d mK tp v\t dini / aBydin sm ni>h) khini //
h[ mhiRmiai[ aip aRyir[ ±yi>Y) pFiri[ Ci[? äP)yi[ kh[ t)Y<yi#ii krti krti pZ¸v)li[kY) aiÄyi C)a[
niriyN -- pily(ºt p\ji: k(µcÛm<s[t*myi kZtin` / K∙D[(Amn` Birt[ (vp\i nZti> p\i¼ti: s&d&l<Bim` // mir) AYip[l) Fm< myi<di m&jb li[ki[ Jv[ C[ k[
n(h ? äP)yi[ kh[
jnd&:Kdiyk g&$ nZp pip) / Frmk[ rxk pll s&rip) //
riji By[ ci[r Äy(Bcir) / aFrm mg cilt bDBir) //
90
 (h>si w&t pin (#iy s>gi / k(ly&g Yl cu b>F[u um>gi //
s&vni<(d Fn ci[r apiri / By pivt jn kOTnhiri //
hmNi BrtK>Dmi> aFm< k(Ly&gn) shiy len[ f*Ãyi[ C[ Fm<rxin) jvibdir) viLi Fm<g&$ an[ rijiai[ j aFi(m<k Yyi C[ myi<dini[ li[p Yyi[ prdiris[vn
,mwmi>s BxN p*rji[Smi> cil[ C[ ki[(p kAyi(p n #iiti ki[e ki[en& rxN krvi smY< nY)
Rv> (h Birtli[kini> Bjn)yi[(s yRkZt[ / crAy&g\> tpi[tAtinFmi<t` pit&mh<(s // tmiri (sviy ki[e hv[ bciv) Sk[ a[m nY)
s&v\t kh[ C[ h[ rijn` a[j smy[ Bgvin niriyN[ pit&m]µCdFmi<RAvi: pi[tini B±ti[n) rxi miT[ avtir l[vini[ s>kÃp kyi[< C[ s>kÃpn[ a>gB*t
a[ smy[ gi]r Sr)rviLi tp Y) kZS Sr)rviLi Fm<d[v an[ m*(t<d[v)n& aigmn Yy& m&(nai[ oiri v>dni Fm<> (vli[±y Bgviniyiºt> (ptr> d\&tm` /
Bgvin Avy> uBi Ye pgmi> pD[ Fm< an[ m*(t<a[ pN Bgvinn[ aiS)vi<d ai¼yi C[ jnn)> si c tiviS)vi<d]: p&#iivy&y&jt` //
nrBgvin[ pN miti(ptin[ v>dn kr) sRkir kr) aisn ai¼y& , fr) sBi yYivt b[q) Bgvin[ BrtK>Dni smicir kHi tmim sBimi> b[q[lin) vZ(_i
Bgvinn) viN) si>BLvimi> l)n Ye
kÃpni kri[ Bgvin Avi(mniriyN p\gT n Yyi hi[t ti[ S&> hilt hi[t m&±tin>d Avim) lK[
‘’’ shjin>d Avim) r[ n p\gTt ai sm[ r[ ,
p\iN) ki[e pimt n(h Bvpir r[
m(tyi n[ piK>D) r[ S¾dn) jiLmi> r[
bi>F) bi>F) bi[Lt Jv apir r[ ------
kim) k\i[F) li[B) r[ g&$ Ye b[sti r[
j(t s(t jDt n(h jgmi>y r[
Xin n[ v]ri³y r[ Bg(t z&(rn[ r[
mr)
91
 zr) jit n liFt ±yi>y r[ ----
þ (hºd) (kt<n þ
shjin>dAvim) r[ n p\gTt a[(h sm[ r[,
p\in) ki[e pivt nh) Bvpir r[ ---
m(tyi> p>Y piK>D) r[, S¾dk) jilm[> r[
bi>F kr k[ bi[rt Jv apir ---1
kim) k\i[F) li[B) r[,g&$ bn b]qt[ r[
j(t s(t (mlt nh) jg mi>(h
Xin $ v]ri³y r[, B(±t trst[ r[
hiY n liFt mr mr jie r[ ---2
aFrm sg< r[,hi[t p\bl a(t r[
kr g&$ p>(Dt mi>(h p\v[S
mi>s v m(dri r[,pr(tyi s>g s[ r[
Frm ki rht nh) lv l[S r[ ---3
B\OT smij r[,bQt s>sirm[> r[
a[k m[k hi[vt vN< aqir
s>t as>tm[ r[,ki[e smzt nh) r[
Bvjl b*Dt sb s>sir ---- 4
nrkp>Ys[ r[ ki[e n ubirt[ r[
92
 ki[e n(h krt[ Bvjl pir
kh[ m&±tin>d r[ ,tik[ d&:K (mTi (da[ r[
b(l jiu h(rk) birmbir ----5

a¹yiy --- 9
s&v\t uvic
eRY> m&(nP& Fm[< c ~Z∙vRs& Bgvoc: / a[k (c_i[ Bgvinn) viN) si>BLvimi> l)n Yyi Ryir[ Bgvin[ j p\[r[li t[niºt:p\[r)tAt#i d&vi<sim&(nriyyi] bribr
t[ smy[ sBimi> d&vi<sin& aigmn , ni pÆy_i#i t> ki[(p viti<s±tmnAtyi / aidr> nikZt> tti[ miºyAyi¼yAy (>kcn // ki[en[ Kbr n hi[viY) Avigt n
Yy& , a(Bmin bh& Krib c)z C[ {al]yiKicrn) vit} k\i[(Ft Ye d&vi<si ~ip aip[
ahi[ kil(vpyi<si[ y[n sºmig<vt<ni: / p\vZ_ii:kipY[ s(ºt B³ns[tv uºmdi: // ai kiLni[ (vpy<y ti[ j&vi[ Avy> Fm<ni p\cirki[ pN myi<din[ B&Ãyi
C[ar[ ai Fm< pN (kºt& Fmi[<¼yFm<B*dvjini(t mi> yt: // tm[ bFi a(Bmin) Ye gyi Ci[ h&> tmn[ ~ip aip& C&> , tm[ bFi j mn&Oyd[hn[ FirN kri[
an[ a[Tl& j n(h tiDn> ci¼AyY g\imit` p&ri(ºnOkisni(d c as&ri[ tmn[ mirS[ ±yi>y ki[e gimmi> qr)n[ n(h rh[vi d[

‘’’ p&·y p(v#i a[vi[ ai d[S s[v[ d[vi(d mi[Ti m&n)S //t[Y) pDi[ hv[ tRkiL Yivi[ mn&Oyn[ G[r biL //
tm[ mn&Oy d[hn[ Fri[ aij pC) aiv& nv kri[ /Ryi> aFm< k(Lni j[h Byi, as&r vs[ C[ t[h //
t[Y) d&:K pimi[ GN& GN& a[ fL miri apmin tN& /

sBi ByB)t Ye sv[<¼y&RYiy shsi tmim uBi Yen[ d>Dvt` p\Nim krvi li³yi
udirm(t a[Tli miT[ k[ smY< hi[vi Cti> pN apriFn[ xmi krnir Fm<d[v aigL aiv) d&vi<sin[ p\iY<ni kr[ mhirij am[ ti[ Bgvinn) viN) si>Blvimi> l)n
hti amir) B*l Ye swi[ jHim sv<Av> Avp\iNin(p yRkZt[ / b\M(P<migt> t> Rvi> nic<ymiºyYi kYm` //
93
 am[ ti[ tmiri j[vi siF&p&$Pi[ miT[ p\iN piYr) dea[ tmi$ apmin k[m Yiy ?

tn Fn sb t&m kirn tjh) / ti[ t&m aiy[ hm ±y&> nh) Bjh) //

prvS (c_i apriF (thiri[ / t&mk&> nh) p*j[u ur Firi[ //
Jvnmi> ¶yir[ s>kT aiv[ Ryir[ Fm< j rxNhir hi[y d&vi<siJ S>it Yen[ bi[l[ miri[ Sip vZYi ti[ n(h Yiy pN h&> dyi k$ C&> ,
min&Oy[(p tv]P]v m*(t<:pRn) B(vOy(t / p&#iÅc Bgvin[P niriyNâ(P: p&n: // ai j niriyN tmiri[ (dkri[ Yen[ avtrS[
‘’’ B(±t Fm< YiSi[ di[ d>p(t YiS[ p&#i ai j[ b(d\pt) / Ryir[ Sipni[ tip j TLS[ a>tr[ s&KSi>(t vLS[ /
¶yi> ¶yi> hS[ Ryi> Ryi>Y) tNie aivSi[ p\B&pisL[ Fie // pC) nrv)rni sKi YiSi[ miri SipY) tt< m&kiSi[ //

h[ v\P p\[mvt) tv v(nti hi[vh) p(td[vti p&(nti / nrniriyn di] (m(l a[ki p&#i hi[e tv pil[ an[ki //
sb (v(F as&rnki[ By hrh) t&mri[ rxn a[h) p\B& krh) //
d&vi<sini gyi pC) niriyNn& si>Rvn tmih Bgvi>Atit (cºti> mi k&$ c[t(s / m(dµCy]v Sipi[y> jit eRyvFiy<tim` //
mm jn gr)b d[v gi] s>ti / mi[ b)n rxn ki]n kr>ti //
niriyNm&(n nim kr)k[ / p&(n h(rkZON kZON h(r Fr)k[ //
(nlk>q GnÆyim s&nimi / Fr) (v²yit hi[h&> s&KFimi //
Bgvinn) j eµCi ht) a[Tl[ p\B&a[ d&vi<sin[ ki[e pN p\kirni[ qpki[ n ai¼yi[ sh&n[ jºm l[vin) aiXi Ry±Rvi (cºti> tt:sv[< ¼y&Rpw¹v> nZP& (xti] /
yAy[µCi y#i t#iisi] jiyti> vi[ (oji(tP& // j[n[ ¶yi> jºm l[vi[ hi[y t[ (oji(tmi> jºm FirN kri[ pC) Fmi<(dk äP)yi[ pi[tpi[tini ai~mmi> gyi
GNi äP)yi[ Ryi> j rHi an[ b)ji[ jºm l[vin) rih ji[vi li³yi pC) k[Tlik smy[ dr[k[ yi[³y j³yia[ jºm FirN kyi<

94
 a¹yiy--- 10 s&v\t uvic

pZ¸v) upr jºm l[vi as&ri[ni[ (vmS<, p*v[< ±yir[k d[v as&ri[ni s>g\immi> Bgvinn) shiytiY) d[vi[Y) priJt as&ri[ Bgvin siY[ o[PBiv riK)
y[ hti as&riAt[ (h bbºF& v]<rmµy&t[ // oipr an[ k(Ln) s>(ºFmi> ki[e pS&yi[(n ti[ ki[e bkyi[(n ki[e mn&Oyi[mi> jºÀyi an[ Fm< ni[ niS krvi li³yi
pC) kZON avtir[ t[mn[ mir) Fm<n) AYipni kr) t[ j fr) k(LkiLmi> kZONni o[P) Yen[ jºÀyi ,
a(t(p\y> Bgvti[ b&¹vi Fm< snitnm` / tºniS[n]v tºniS> (n(Åc±y&At[ RvFi(m<ki: Bgvinn[ Fm< Ähili[ C[ t[ni[ niS kr)S& ti[ t[ni[ pN niS YS[ a[m
(vcir) ki[e rijk&Lmi> ti[ ki[e b\iMNk&Lmi> aiÄyi piP>D) n³n (vg[r[ v[P l[vi viLi Yyi, k[Tlik v[ÆyiA#i)ai[ni g&$ Yen[ b[qi ,

piP>Dv[P,Av](rN) (vg[r[ (A#iyi[ tYi d[v (nv[(dt mwmi>s m(hmi btiv) d]v) Jvi[n[ B(±tmirg Yk) piDvi li³yi, ki[e vS)krN m>#ii[ vD[ smijn[ vS kr) rH&
C[ aiRmin> Fi(m<k> mRvi (vVAy c yYijni: / dw&: A#i)FnB±ti(d k&v<(ºt Am tYi (k\yi: // pi[t[ Fi(m<k bn) li[ki[n[ (vVismi> le t[mn& Fn an[
nir) bºn[ni[ upBi[g krvi li³yi , ki[e vL) (h>simy yXn& p\(tpidn kr) (h>simy yXi[ krvi li³yi , Bgvinn[ riJ krvimi> mw mi>s an[ m]Y&n j C[
a[m kh) li[ki[n[ avLimig[< di[rvi li³yi , Bgvinni m>(drmi> j mi>s BxN an[ Äy(Bcir krvi li³yi , p\iyi[viRs&: p&∙yt)Y< d[vilyp&r[P& t[ /
k[(c_ip(Avv[PiÅc k[(cµCA#ii∙yFiryn` // ai as&ri[ mi[TiBig[ t)Y<AYini[mi> rHi k[Tlik SA#i Fir) Yyi ¶yi> pi[tini (SOyi[n& bL vFir[ hi[y t[v)
j³yia[ rHi, pi[tini mtn) p&(OT krvi ai as&ri[a[ pi[tin[ mngmti aY< viLi SiA#ii[n) rcniai[ kr) , a[mi> ki[e rijin[ Ryi> jºm len[ aiv[li ti[
ki[e Fm<g&$ Yen[ aiv[li ai tmim[ aFm<pY f[liv) aFm< p\vti<Äyi[ , pZ¸v) upr vir>vir anivZ(OT a(tvZ(OT B*k>p vivizi[Di (vg[r[ anYi[< Yvi li³yi
‘’ a[k kh[ Yiu a[n) mit (nRy (SKv& pipn) vit / a[k kh[ Yiu a[n) mis) ni>K& mi[hn[ miyin) fi>s) //
a[k kh[ Yiu a[n) b[n ri[e kkLiv) kQiv& f[n / a[k kh[ Yiu a[n) (dkr) mir) (c>timi> n Bj[ hr) //
as&rA#i)ai[ an[ p&$Pi[ bºn[a[ n(k`k ky&< aipN[ a[mni sgiai[mi> jnm l[vi[ ai p\miN[ aFm< vFti jgtni x[m miT[ Fm< AYipn aY[< ai pZ¸v) upr jºm
FirN kyi[<
a¹yiy --- 11 a(At ki[sld[S[P& p&r(mT`Tir s>Xkm` / srÁvi u_ir[ t)r[ cit&v<∙y<jnivZtm` //

95
u_irki[Sld[S eTirgim {m*L gim mh[div} simv[d) ki]Y&m) SiKi siv(N<gi[#i {1} lÈmNSmi< {2} v>S)Fr {3} v[dmin {4} kn(hrim
tRs&ti[ bilSmi<B*o[d SiA#i(vSird: / Fm<(p\yi[ (vS&ÛiRmi sRyvid) (jt[(ºd^y: //
{5} bilSmi<
s&rRn rRnikrmi> vs[ C[ (dn[Smi> (d¼t) sdi vs[ C[ /kir)gr)ni[ (n(F (vVkmi< sRkm<ni[ sigr biLSmi< /
Biyi< Bl) Bi³yvt) s&nim t[ d>pt) vis eTir gim //
bilSmi<ni pRn) Bi³yvt) K*b j p(v#i d>B kpT v(j<t (ct di[u / kim k\i[F md li[B n ki[u // Fm<d[v[ jºm l[vini[ (vcir kyi[< ,
Bi³yvt) gB<vt) Yyi Avy> Fm< gB<mi> pFiyi< , dsmi m(hn[

sixiÛm[< (xti] jit[ (krºt: s&mni>(s K[ / viwiºyvidyºd[vi d&ºd&(Bp\m&Ki(n c // aikiSmi>Y) p&OpvZ(OT Ye cir[bij& Qi[l ngirini[ Si[r Yyi[ B*mi]
c m>gliºyisn` p&rg\imv\ji(dP& / vh`nyi[ yi(Xkini> c (nF*<mi (h (dd)(pr[ yXi[ aipm[L[ p\¶v(lt Yyi
p\gT[ Fm< s&Kk>d j[(h (b(F p\gT[ Fm< s&Kk>d brn& t[(h p\s>g m&(dt mn s&nt hi[t ain>d ------
{1} r]khT p&rm[ rh[ (nr>tr bilkrim udir ~) p&$Pi[_im kZONc>d\k) B(±t kr[ a[ktir ---
{2} Bi³yvt) t[(h (vp\k) nir) prm st) an&$p Fm<d[v tik[ gZh p\gT[ m&±tin>d an&p ----
(pti bilSmi<a[ jitkm<s>Akir kr) an[ din ai¼y& , jºmY) birmi (dvs[ nimkrN kyi<
tAyi(BFin> jnk: s&tAy s oidSih[ (v(Fni ckir / a[Pi[g>kiºRyi $(cri[ yti[t: ²yiti[At& niÀni B&(v d[vSmi< //
Fm<ni p\gT YviY) dr[k B±ti[ni h\dymi> Si>(tn) an&B*(t Ye ,

96
 m*(t<m>t h] Fm<Sr)ri /p\gT] B*tl Tirºh p)ri //
(n(Kl (ngm k[ jinnhiri /n)(tB&vn a>tr u(jyiri //
G(Tticir (bcir p\ciri /F]y<Fim ny pilnhiri //
kZONBjt a$ pilt b]ni / h(r h(r rTt] Fm< k[ Fimi //
h(rp\sid B) d*sr nimi /li[k p&kir] Fm< k] Fimi //
h(rpdm[> m(t (nÅcl Fir) / h(rdS<nki[ trst Bir) //
nimkrN – d[vSmi< , upv)t an[ bir vP< s&F) g&$gZh[ (nvis kr) b\Mcy< piln krti v[di¹yyn, (vwi smi(¼t pC) Anitk v\t (nOqi[si] Biyi<miRmsmi>
tt: / uoi]Q&m]µCºnZpt[ k&l)ni> ci[(cti> g&N]: // pi[tin[ liyk g&N)yl k&l)n kºyi siY[ l³n miT[ni[ (vcir mni[rmi nd)ni (knir[ mKi[Di t)Y<
Ryi> Cp]yigim
tiv&Bi] d>pt) (nRy> vis&d[v[ priRpr[ / ck\t&: prmi> B(±t> (nµCd`m h\dyi] S&(c //
kZONSmi< Bvin) s>vt` 1798 ni kirtk s&d) p*nmni ri[j s>¹yismy[ p\igT`y
p\[mvt) j[(h Bi>(t p\gT Be p\[mvt) j[(h Bi>(t, brn& jºm km< g&n tik[ s&ni[ s¶jn a[ki>t)-----
{1} ki]Sld[S ayi[¹yingr) t[(h upr a[k gim Cp]yinim thi vs[ a[k (oj kil& (tvir) nim ----
{2} ti (ojvrk) nir) Bvin) d>pt) di[u h(rdis tik) s&ti Be g&nriS) m*(t<$p (nvis ----
ninisd`g&Nm>(Dti an[k sd`g&Ni[ni[ B>Dir
a¹yiy --- 12
s&v\t uvic s>Akiri(ºvdF[ tAyi: kZONSmi< yYi(v(F / bil[(t nim kºyiyi Åckiri(tm&di nZp //
bili a[v& nim riKvimi> aiÄy& , t[ni jºmni kirN[ (vvZÛFnFiºyi(d s>p(_i vF) C[ miti d[vh*t) j[vi j sd`g&Ni[
sv<di k&v<t) B(±t> m&di kZONAy v)Èy tim` / jn: svi[<¼yij&hiv B(±tniÀn]v B*pt[ // a[n) kZONB(±t ji[e li[ki[ a[n[ B(±tni nim[j bi[livti
97
 bili ninpNY) j B(±tmy C[ sK)yi[n) siY[ rmtmi> pN B(±t j ht)
‘’’ (nj sK)yn m[ (nS(dn bili /K[lt B(±t s(ht sb kili // (njkr p\(tmi bsnk) krk[ / riFikZOn nim t[h) Frk[ //
jl py pin krt Fr) vi>k& / k&ld)pk (pt& lKt s&tik& //
(ptia[ (dkr) l³nliyk Yti> j d[vSmi< siY[ l³n kriÄy& ,
B(±t ki] (s>gir Frie /m>Dp m¹y piT pFrie //
GZt si] a(³n (ky[u> p\kiSi / v[d F&(n kr[ (vp\ h&lisi //
p&r Bi(mn) kr[ klrv gini / smy Byi[ kºyiki[ dini //
l³nm>Dpmi> bh& s&>dr ji[D) Si[B) uq) piv<t) S>kri(vv Umi mh[Vrn) j[m ji[D) jim) Fm<B(±tni l³n , srs mjin) (v(F Ye b\iMNn& dZOTi>t
KiTli upr piTl) an[ piTl) upr miTl) Avihi
s¼tpd) {1} p(tp\i(¼t {2} k&T&>bn& piln pi[PN krvi {3} aiXipilkti {4} s&>dr SNgir kr) p(tn[ riJ krvi
{5} s&Kd&:Kmi> F)rj Fir) p(tn[ (h>mt aipvi {6} dr[kni[ sRkir C[trp)>D) n krvi {7} hi[myXi(dkmi> siY shkir
cirf[ri {1}Fm< {2} aY<{3} kim {4} mi[x
nir) l³n kr) sisr)yimi> pg m*k) p\v[S kr[ Ryir[ Fiºyn) Qgl)n[ lit mir) an[ kh[ aijY) mn[ p*C`yi vgr tmir[ ai Grmi>Y) n)kLvin& nY) ,
ri[j bh[ni[ u>brip*jn kr) p\iY<ni kr[ h[ d[vti amiri Grn) viti[ an[ zGDi tmiriY) bhir n jiy an[ aib$ scviy t[v& ¹yin riKji[ ,
l³n a[ mhRvn& nY) pN l³n pC)ni[ p\[m a(t j$r) C[ (Svp&riNmi> (b>d&g an[ c&>c&lin) kYi C[

h] t*> Ijgrki T&kDi ai]r njrki n*r h] b[T) / mgr (kAmtk[ aig[ hr ki[e licir h] b[T) //
98
 hmir[ Grm[> hi[ n(h sk(t t[r) smie h] / vh) rh[ni sdi eVr t[ri shie h] //
hm)n[ aij es) Grs[ (kyi niti t&Àhiri h] / ss&r ai]r sis abs[ (pti miti t&Àhir[ h] //
p(t prm[Vr mi(lk p\B& diti t&Àhiri h] /aijs[ K&l gyi us Grm[> h) Kiti t&Àhiri h] //
t&Àh[ clt) dfi b[T) yh) (Sxi hmir) h] / kB) mt B*lni b[T) (k t*> Birtk) nir) h] //
t* s)ti h] t& si(v#i) t& (hmilyk&mir) h] / Fm<pr h) rhi[g) ti[ sdi (vjy t&Àhir) h] //
þ ci[pie þ
m&d m>gl ch& (d(s m].Civi /ur as)s sb s&r brsivi //
d[v d&>d&(B bjt an>ti / B[d n jin] ki[u F)m>ti //
d&e smF) aips m]> B[T(h> /Ba[ m&(dt jn ji[ th b]q(h //
p\[mvt) (pt& ai>K (Bgi[e /s(Kyi (ssk) l[kr ri[e //
smy (vl>(bt hi[vn ligi / d*(ht& (bdi kr kil aBigi //
kZONSmi<a[ bilSmi< pis[ Fm<d[vn) mi>gN) kr) ,
þ di[hi[ þ

¶yi[> Ryi[> kr birit cl) ,bi[l[ smF) b]n /

p\[mvt) (bn& k[(h (b(F ,g&jr[>g[ (dn-r]n //
p\in-kl[ji ji] khi], m[r[ ti[ yh) a[v /
d)j] aij& bcn mi[(h, yi Gr bs(h> sd]v //
99
 bilSmi< smF) bcn ,t&rt cQiv] miY /
C(pyip&r m[> Fm<d[v ,bs] B(±t k[ siY //
an[ bilSmi<a[ sÀm(t aip) , Yi[Di (dvs pC) Gr trf jti bilSmi< oiri B(±tn[ p(tv\tini[ upd[S , ~ZN& kÃyi(N Bd\> t[ vcn> (htkZºmm
/ s&S)li pipB)$ARv> Bv (nRy> p(tv\ti // (dkr) p(tv\ti Yiji[ Fºyi si jnn) li[k[ Fºyi[si] jnk: p&n: / Fºy: s c p(t ~)min` yAy g[h[ p(tv\ti /
Fºy C[ a[ miti (pti an[ p(t j Grmi> p(tv\ti nir) hi[y , dr[kn[ n mL[
p&∙y> yAy Bv[Rp&>s: Stjºmsm(j<tm` / gZh[ tAy Bv[ºnir) Fm<(nOqi p(tv\ti // si[ jnm n& p&·y hi[y Ryir[ Fi(m<k an[ p(tv\ti pRn) mL[ C[ , p(tv\tiY)
tmim ByB)t Yiy C[ (b¿yRp(tv\ti ApS<> k&$t[ Bin&min(p / si[mi[ gºFvhÅci(p Avpi(v#yiy niºyYi // s*y< an[ viy&d[v pN pi[t[ p(v#i Yvi
miT[j p(tv\tini[ ApS< kr[ bi(k n(h si¹v) pidrji[(BB*<: p*ti swi[ (h jiyt[ / si¹v) nir)ni ApS<Y) pZ¸v) pN p(v#i Yiy C[ , pip) pipYk)
m&±t Yiy C[ ,
ahÃyi,d\i]pd), St$pi, a$>Ft), ans*yi, si(v#i), Si>(Dl), sRyi, Avihi, li[pim&d\i , m[ni, s&n)t),

a[v) t&> pN YieS kÃyiN) r[, sRy min¶yi[ kh&> C&> viN) r[ /
YiS[ p(tmi>(h p\[m a(t r[,miT[ t&> n[ kh[S[ p\[mvt) r[ //

d[vSmi<n[ (SkimN ------tm[ Xin) Ci[ Cti> pN kh&> C&> , drri[j Anin s>º¹yi jp hi[m Av¹yiy (ptZtp<N krji[ ai>gN[ aiv[l a(t(Yni[ aidrsRkir krji[
tmiri pRn) bili g&N)yl C[ tAmidAyi: (p\y> kiy<> Rvyi gih<AY(mµCti / nivmiºyi g&Nvt) Biy[<y> Fm<vÃlBi // ±yir[y pRn)n) avXi n
krti aidrYk) riKji[ prnir)ni[ s>g n krti (vhiy]ki> (nji> Biyi<m[kiºt[ Rvºyyi sh / mi#ii Avs\i d&(h#ii(p ni[pv[Æy> kdicn
±yir[y pRn) (sviy ki[eni[ pN a[ki>tmi> shvis n krti , mw mi>s prdiri ci[r) pi[tini[ k[ b)ji p\iN)ni[ Git ji(tmi>Y) B\OT krnir km< sv<Yi
d*rtARyj[: / aini[ d*rY) j Ryig krji[ , sdikil sRp&Pi[ni[ j smigm krji[ Fm<mi> rhi[ji[ Fm< a[v shiy) Ayit` prli[k[ n cipr: / at:
sv<p\kir[N Fm<(nOq: sdi Bv[: // Fm< j shiykti< C[ Jvnmi> miT[ j Fm<mi> j rh[ji[ , a[kidS) ai(dk v\ti[ pN (nymin&sir krji[ , Bidrvi
100
s&d ct&Y)<a[ gNp(tn& p*jn krji[ aAmik> k&ld[vi[(At hn*min` rimB±triT` / hn&minJ aipNi k&Ld[v C[ aisi[ vd ci]dSni (dvs[ t[mn& p*jn
krji[ t[ tmiri kOTn[ d*r krS[
d>pt)n[ BlimN

mi$ts&t k&ld[v h] apni / d[v) h] kmli k&lYpni //

h[ s*tvF* apn[ k&lmi>(h / Frmr(ht kh&> hi[ni ni(h //
‘’’’ d&:K pD[ di[y d>pt) tm[ sm)rs&t s>Bir¶yi[ / k&Ld[v a[ aipNi krS[ s>kTmi> sir¶yi[ //
st)g)timi> st)a[ Fm< p(tv\tini (p\CÄyi / rh[¶yi[ a[v) r)tS&> j[vi (Svia[ vN<Äyi //
ai p\miN[ p&#i an[ p&#ivF*n[ bi[Fvcni[ kh) bilSmi< eTir gyi an[ Ryi> Bgvinn& Bjn krti krti kil[n (hRvi vp&rip (vONi[: pr> pd> Fm<kZtp\sidit`
prmpdn[ piÀyi
a¹yiy -- 13
s&v\t uvic--- sis&ssrimi> p*¶yBiv riK) d[vSmi< t[mn) s[vi krti minyºt)Vr(mv p\[mvRyiRmn: p(tm` // p\[mvt) pN p(tn[ eVrn) j[m min)
t[mn) s[vi krti ,
p\[ms(ht (nj p(tk[ m&Ksi[ / kYi bit p\B&k) s&n] s&Ksi[ //
ai>gN[ aiv[l a(tY) ±yir[y (nriS n Yiy a[ r)t[ t[n) srBri krti, tmim v\t th[vir a(t B(±tBivY) krti , Fi(m<k li[ki[ni[ s>g krti ,
d[vSmi<n& Jvn a[v& Fm<priyN ht& k[ li[ki[ t[mn[ Fm<d[vni nim[ ai[LKvi li³yi , bºn[ d>pt) pi[tini Fm<mi> rh)n[ s&K[Y) Jvn Jvti hti> Fm<B(±tn&
p\B&priyN Jvn kil[n tnyi[ jX[ tyi[r[k: s Fm<F): smy jti a[k (dkri[ pN Yyi[ j[n& nim rimp\tip riKvimi> aiÄy& Fm<d[vn& aiv& Fm<my
Jvn ji[e as&ri[ t[mn[ j m&²y S#i& min) h[rin krvi li³yi
a(t S#i& tm[v]k> (n(ÅcRy c syi[(Ptm` / yYi yYi s d&:K) Ayit` k&v<(ºt Am tYi tYi // as&ri[ oiri h[ring(t , as&ri[ a(t(Y bn)n[ aiv[ le
jiy v[Df) ni>K[ , dyi din (vg[r[mi> Ki[Ti aix[pi[ m*k) kl>k aip[ Fm<d[vn) Ki[T) (n>di kr[ km< kq)n C[ ,

101
 vnvis smy[ s)tiJ ki]SÃyi mitin[ kh[ C[ s[vi smy d]a bn& d)ºhi / mi[r mni[rY& s&fl n k)ºhi // tjb Ci[B& j(n Ci(Da Ci[h* / krm& k(qn kC&
di[s& mi[h* // sgi s>bF)ai[ S#i& bºyi C[ , ‘’’ (bn& AvirY krt n(h (p\t) / s&r nr m&(n sbk) yh r)t) // Fm<B(±t oiri Cp]yi Ryig ,
ayi[¹yi aigmn ‘’’ p&r g\im d[Smi> j[ d]Ry r[,p)D[ C[ B(±t Fm<n[ (nRy r[ // t[n[ d&:K[ B(±tFm<d[v r[ aiÄyi ayi[¹yimi> ttK[v r[ //
ti[y[ k&km)< k[D n m*k[ r[ d[ti d&:K G(Da[ n c*k[ r[ /
Ryi> pN as&ri[a[ h[rin kyi< j[ r)t[ Fm<rij y&(F(Oqr h[rin Yy[li t[ j r)t[ Fm<d[v pN h[rin Ye gyi , pi[t[ p\(tkir krvi smY< hti Cti> pN F)rj Fir)
d&:Kn[ TiLvi miT[ Yen[
pC) a[ d&:K TiLvi kij r[ ,gyi kiS)mi>h) Fm<rij r[ // kiS)> (Svp&r)m[Ry mis: k(tcnivst` // kiS)mi> mhi$d\yig kyi[< Cti> pN d&:K d*r n Yy& ,
Ryi> Yi[Dik mis rHi , Ryi> pN as&ri[n) h[ring(t S$ Ye Ryi>Y) t)Y<yi#ii krti krti p\yigmi> aiv)n[ rHi ,,
apÆyo]ONviciy< t#iiyit> tpi[(n(Fm` / riminºdm&(n> niÀni t)Y<yi#ii(v(FRsyi // Ryi> pi[tin) j[m j t)Y<yi#ii krvi miT[ aiv[l rimin>d Avim)ni dS<n
Yyi ‘’’ nim rimin>d mhim(t r[ Avy> sd`g&$ $p m*r(t r[ /mhi tp[Vr Ryig tn[ r[, F)r g>B)r mi[Ti C[ mn[ r[ //
u¹v<p&>D^ ky&< Ryi> k[sr[ r[, k>k&m e>d& m¹y[ mn mi[y r[ //
S¾db\M v[di(d sµCiA#imi> (nONit , prb\M (nONit> prbMAv$pni sixiRkirviLi siF&lxNm` / XiRvi t> (sÛyi[g)ºd\> (sP[v[ prmidrit` // Bigvt kh[
C[ tAmid`g&$> p\pw[t (jXis&: ~[y u_imm` / Si¾d[ pr[ c (nONit> b\M∙y&pSmi~ym` //
rimin>d Avim)n[ mni[mn g&$ tr)k[ Av)kir) Fm<an[ B(±t t[mn) s[vi krvi li³yi

a¹yiy --- 14
p\tip(s>h rijia[ p&C`y& k[ riminºdm&(n: ki[ si] kAy (SOyÅc s&v\t /
rimin>d Avim) ki[N hti? t[mni g&$ ki[N hti ? t[mn) ji(t ke ? t[mni[ p\d[S ±yi[ ?

102
 ayi[¹yingr[ rÀy[ (oj: kiÅyp gi[#ij:/ aiVliyn SiK[n ã³v[d) aBvºnZp //
bst avFm[> (oj p(rviri /B(kt krt si[ aprmpiri //
nim h&ti[ (tºh ajyp\sidi / kÆyp gi[t $ Xin agiFi //
(tyi s&m(t (tºh sdg&nFimi / ti Gr p\kT[ s&t ~)rimi //
s#ihsi] p>cibn sili /sivn v(d aiqi] r(vviri //
p\kT Ba[ a[(h lxNv>ti /kZONB±t a$ Fm< F)m>ti //
gim ayi[¹yi , miti s&m(t , (pti ajy , gi[#i kiÆyp ,
SiKi –aiVliyn , ä³v[d) , s>vt` 1795 ~ivN vd 8 jºmiOTm) ,
s&mti] tAy Biyi<yi> S¼ti[ d&vi<ssi[Ûv: / ~)kZONB(±tk&m&d SSi>k: p\id&ris s: // (ptia[ jitkm< s>Akir kyi< birmi (dvs[ rim a[v& nim piD`y& s&>dr
mjin& gi]r an[ $piL& Sr)r C[ s&>dr ni(ski C[ s&>dr m&Kir(v>d C[
smy jti upv)t s>Akir Yyi , s>t smigmmi> (vS[P $(c C[ s>g> (nvZ_iFmi<Ni> ckir p\iyS:stim` // nin) umrm>i pN (ptia[ vi>c[li Bigvt ai(dkn&
a(t p\[mY) ~vN krti , ri[j Bgvinn) p*ji krti Bgvinni p\Ryx dS<nn) eµCi ãdymi> jig\t Ye,

di[ (dnki jgm[> m[li r[,sb cli cl) ki K[li r[ ---

1.ki[e cli gyi ki[ jiy[gi, ki[e gqr) bi>F (sFiv[ r[
ki[e KDi t]yir ak[li r[ ---
2. kr pip kpT Cl miyi,Fn liK kri[D kmiyi r[
103
 s>g cl[ ni a[k aF[li r[ ---
3.Bie mit (pti s&t nir),ki[e a>t shiyk nih)
±y&> Brti pip ki Y[li r[ ---
4.yh nVr h] sb s>siri,kr Bjn eSki ¼yiri r[
kh[ b\Min>d s&n c[li r[ ---
‘’’ y&> h) jºm g&mit Bjn b)n ---
{1} smj smj nr m*Q aXin), kiL (nkT cl) ait --- {2} Byi[r) b[hil (frt h] (nS(dn, g&n (vPyn k[ git---
{3} prmirYki[ rih n p\)Ct, pip krt (dnrit-----------{4} b\Min>d kh[ t[r) m*rK, aiy&P vZYi (h jit ----------
(vwi BNvini bhin[ Grni[ Ryig kyi[< , mitia[ rDti h]y[ (vdiy aip) ,

k(qn ãdy s[ mit $ titi / d)ºh) rjiys k(r s>tipi //

‘’’ d[vi[n[ d*F a[ni di[yli r[ li[l jgY) j&d[r) a[n) jit r[ -- jnn)n) ji[D sK) n(h mL[ r[ li[l
{1} m)qi mF&n[ m)qi m[h&li r[ li[l eY) m)q) C[ mi[r) mit r[ -
{2} Frt)miti ti[ ±yir[k F\&jt) r[ li[l acli ac*k mi[r) mit r[
{3} g>gini n)r ti[ vF[ GT[ r[ li[l, pN srKi[ a[ p\[mni[ p\vih r[ --
104
 mitia[ C[Ãl& jmN ky&< ‘’’ rhi[ p&#i rsi[e k$ a[kvir jmi[ Jvn ai m&K mLv& mi[>G& miri t)rYvis) tn
s&t tm[ sFivti k[m jiS[ miri dn ai>FLin) ai>K Ci[ m&j (nrF(nn& Fn
m&j ri>kn& rtn Ci[ jiti t[ JvDi[ n(h rh[ aNti[L`y& d&:K aivti d[hFir) k[Tl&k sh[
t)Y<yi#ii krti
di[hi[ þ sigr tT si]riOT^m[> ,si]Ày tliji gim /
bst SiA#i(vd sti[g&n) ,p>(Dt kiS)rim //
t[mn) pis[ (SxN le
gi[pniY pFiyi< Ryi> aiRmin>d Avim)ni[ (mlip t[mn[ g&$ bniv) Ryi> rHi, t[mn) smi(F(AYt)n[ ji[e rimSmi<a[ p\iY<ni kr) k[ Avi(mºsixiÛ(rrh>
(dÈyi(m tti[ Bvin` / t(Rs(ÛkZRsiFn> m[ kZpyi v±t&mh<(s // mir[ p\Ryx kZONni dS<n krvi C[ miT[ a[ni siFn btivi[
aiRmin>d Avim)a[ riJ Ye liyk jiN) (dxi aip) rimin>d nim ri²y& , nim riminºd e(t tAy s p\)tmins: / m&(nÅckiriY yi[g>
shi>g]Atm(Sxyt` // aiRmin>d Avim)a[ aOTi>gyi[g (sKÄyi smiF)n) (AYt) s&F) phi[µyi,
smi(Fmi> t[j d[Kiy pN Bgvin n d[Kiy t#i niriyN> n t& g&$n[ p&C`y& b\Mt[ji[ (nrikir> t#i pÆyi(m k[vlm` / sikir> b\M kZON> t& n]v
pÆyiÀy(B(¼stm` // mn[ t[j d[Kiy C[ pN sikir kZONni dS<n nY) Yti
kZpi kr(h mi[(h kZON (dKiu / m*rt yict t[j (mTiu //
105
kirN S&? Ryir[ g&$a[ Bgvinn[ (nrikir kHi (vON&t[ji[$pi[ (nrikZ(t:
aikirAy (vniSi[(At (nrikirAy ni(At s: / aikirni[ niS C[ miT[ prmiRmiti[ (nrikir j C[ kirN t[ni[ niS nY)
kh g&$ kZON am*t< khiv] / (nrikir (km) dZgpY aiv] //
eRy&±t uÛvAt[n swi[ m*µC<ºnri(Fp // rimin>d m&(µC<t Yyi (nrikir vid) jiN) niAYi_i#i s sºm(t: Ryi> n ri[kiti g&$ni ri[kvi Cti>
pN t[mni[ Ryig kr)n[ n)kL`yi Ryi>Y) t)Y<yi#ii S$ Ye sikirb\M(sÛiºt AYipk> mZgyn` g&$m` sikir b\Mn& p\(tpidn kr[ a[vi g&$n) Si[Fvi li³yi

~)r>gx[#imi> aigmn----- Ryi> ri[j kiv[r)mi> Anin kr[ r>gniYni dS<n kr[ , SiA#ii[n& ~vN kr[ ,p\Ryx dS<n miT[ v]ONvi[ni[ j smigm kr[
rimin&jiciy<ni c(r#ii[Y) sBr p\pºnimZt g\>ºYn& p\[mY) ~vN kr[ rimin&jn& (c>tn krti krti #iN m(hni Yyi pC) c]#i s&d 5 ni ri[j Av¼n smi(Fmi>
rimin&jiciy<ni dS<n Yyi , riminºd[ At&(t kr) t[mN[ vrdin migvin& kH& Ryir[ ~)mºniriyNAyih> sixi(dµCi(m dS<nm` / mn[ upiy btivi[

tt: p\sºn: p\ddi] tAm] d)xi> s v]ONv)m` / mn* oi] c p\pºniy ttÅc[dm&vic h // riJ Ye m>#i(dxi aip) an[ SrN m>#in& din ky&< tm[ Bjn kri[ Xin an[ B(±tn[
vFirnir SiA#in& vi>cn kri[ T*>k smymi> j tmn[ kZONdS<n YS[ , tmiri yi[gmi> aiv[l yi[³y Jvi[n[ tm[ ai (dxi aipji[ t[niY) t[ai[ pN kZONdS<nni a(Fkir) YS[ an[ ¶yi> B(±tn& s&K aiv[ t[vi
AYinmi> rh[ji[

Av¼nmi> j (tlk ci>dli[ ai¼yi[ , rimin>d[ jig\t Yen[ ji[y& ti[ m>#i an[ (tlkci>dlin[ ji[e riJ Yen[ Ryi> r(h Bjn krvi li³yi Yi[Di smymi> j t[mn[ ~) lÈm)niriyNni p\Ryx dS<n YyipC)
rimin>d Avim) an[k B±ti[n[ aBydin aipti Yki Ryi rHi Ryi> (SOyi[ Yyi rimin>d Avim)ni[ m(hmi bh& v¹yi[

a¹yiy --- 15 s&v\t uvic p\(tOqi> mht)> tAy v)Èyiºy[ v]ONvi jni: / n s[(hr[ mRs(rNi[ di(ÀBki (vPy](PN: //
rimin>dAvim)n) vFt) p\(tOqi ji[e b)ji j[ d>B)ai[ hti t[ai[ bLvi li³yi ,rimin>d Avim) upr Ki[Ti airi[pi[ m*k) t[mn& vir>vir apmin krvi li³yi Cti> y Avim) s(hON& bn)n[ rHi , as&rini[ upd\v
Yyi[ bB>j&vi<s&d[vAy (s>hisnm(p k\&Fi / ahrºp\(tmi k[(c(ºnRyiµyi<> tAy ci[Ûti // Avim)n) p*ji tiD) niKvimi> aiv) miLi k>q) (vg[r[ ti[D) ni²yi ,ai kOTn[

106
 Ry±Rvi rimin&jiciy<vRm< si[pd\v> b(h:/ BjºniriyN> (c_i[ vZºdivnm&piyyi] //
p\ir¾Fkm<n& d&:K smJn[ Avim)a[ Av)kiy&< , Ryi>Y) biH (ch`ni[ni[ Ryig kr) Avim) Ryi>Y)
vZºdivn aiÄyi Ryi> ri[j ym&ni Anin kr) kZON dS<n kr[ ri[j Bigvtn) kYi si>BL[ a>trim> B(±t vZ(Û Yvi lig) Yi[Di smy pC)

tAm] p\sºni[ Bgvin` smiFi] (njdS<nm` /ddi] ris[Vr) kiºti[ vZºdivn (vhirkZt` // Bgvinni dS<n Yti j riminºd Fºy Ye gyi ,

kh[ kZON uÛv Ci[ tm[ eyi> Sip][ aiÄyi tm[ am[ / miT[ kiQi[ s>p\diy nv) aijYk) kh& C& uÛv) // uÛvs>p\diyn) AYipnini[ aid[S , pC) ti[ (nRy
a[v> ydi ydi ¹yiyi_i> ddS< tdi tdi / aci<yi> Af&(rt> t> c p*jikil[¼yv]xt // riminºd ¶yir[ eµC[ Ryir[ kZONni p\Ryx dS<n Yiy a[mn[ aip[l) p*ji (vg[r[n[
Bgvin Av)kirti t[mn[ p*vj < ºmn& Xin Yy& sixiRkZON[xNinºdi[ (nri(FÅc s v(N<riT` / t(dµCy]v Avmv]_i d[ki(ºtkm&Ûvm` // pi[t[ uÛv C[ an[ kZONa[ Xin
AYi(pt krvi j mn[ mi[kl[l C[ miT[ sµCiA#iBgvoi±y> sirmidiy tRvt:/nv)n> sÀp\diy> Av> bbºF nZp (nB<ym` //

rimin>d[ nv)n s>p\diy nvi viGi siY[ p\vti<Äyi[ kZONBjnni[ upd[S krti krti B\mN , p\yig aigmn

a¹yiy – 16 s&v\t uvic pids>vihn> k&v<AtAyisiv[kdi (n(S / Av¼n[ ddS< ~)kZON> t[ji[m∙Dlm¹ygm` // a[k (dvs[ rimin>dAvim)n) s[vi krti Fm<n[ Av¼nmi>
kZONdS<n Yyi , Avim)n[ mhin (vB*(t min) t[mn& (SOyRv Av)kiy&< , bºn[ sRs>g krti ,Avim)a[ Gr[ jvin) aip)

di[hi[ --(fr vZPki[ m&(nvr kh],gZh jie krh&> (nvis / (fr vZPB(±t m&(nk&> kh[,(dxi krh&> p\kiS //
tb m&(n (dxi m>#i si[ ,aOTixr (Sr tij / d)ºh[u B(±tFrmki], mhim>#i m&(nrij //
Srn m>#i d*sr (dy[ (ly[ Srn kr) dis /(dxi (v(F sb kr (dy[,sb jg krn smis //

107
 Avim)a[ tAmid`Bigvt) d)xi> Bigvt) (dxi aip) bºn[ jNin[ t&ls)n) k>q) ph[riv) ~)kZON[(t Rvmi(dÅc g(t<oymºtt: / mn&riw e(t p\i[±ti[
v]ONvRv(vFipk: // b\Mihmi(d c pd> diºt> kZON[(t tRprm` / si[Am)Ry&±ti[ (ot)yi[(p mn&(rOTflp\d: // ai b[ m>#i ai¼yi C[ ,
rimin>dAvim)a[ uÛvs>p\diyni (nymi[ kHi C[ d[vti (ptZyigiY< m(p kAyi(p d[(hn: / ±ki(p (h>si n kt<Äyi d)xi> kiON)<m&pi(~t] :// ki[en) pN
(h>si ki[e (n(m_i[ n krv) , mwpin n krv&, aipw(p n v] p[yi aipRkiLmi> pN dvi (n(m_i[ pN n p)v) , yXn) p\sid)n& hi[vi Cti> pN mi>sn[ ti[ ±yir[y aDv& n(h , ci[r) n krv)
, prA#i)gmn tYi pi[tin) A#i)n& din ki[en[ n krv& , amiri j[ Ryig) C[ t[mN[ ti[ aOTp\kir[ nir)ni[ Ryig krvi[ jiN)ji[en[ ti[ kdi(p ApS< n krvi[ , aiRmGit ti[ t)Y<mi> pN ±yir[y
n krvi[ , j[ni hiYn& n Kpt& hi[y t[ni hiYn& ri>F[l aºn kdi(p n Kiv& , ( m¸yipvidi[ niri[¼yi[ ºy(AmºAvAyi(p vZ_iy[ / pipiRmni> n kt<Äy: s>gi[ Äys(nni> tYi //
(m¸yi airi[p pi[tini AviY<n[ miT[ pN kie pr n krvi[ Äys(nni s>gni[ Ryig krvi[ , kim) k\i[F) li[B) tYi (nrikirvid) ni s>gni[ Ryig krvi[ , d[vtini> c t)Yi<ni> v[dini> c
gvim(p / b\iMNini> c siF*ni> (nºdi kiyi< n F(m<Nim` // d[vti t)Y< siF& v[d b\iMNn) (n>di n krv) , y#i ~)kZONd[vAy AyiRsikirRvK>Dnm` /
tµCiA#i> n]v mºtÄy> n ~i[tÄy> c k(h<(ct` // j[mi> kZONni sikir Av$pn& K>Dn hi[y t[ SiA#i ±yir[y n vi>cv& n si>BLv& , aiy&F (vP miCli pkDvin) jiL) ai(d vAt& n&
din ±yir[y n aipv& . h(Yyir n Firvi , svirmi> Anin kr) (tlk ci>dli[ kr) p*ji krv) pC) miLi krv) an[ pC) p>ci¹yiy) risl)li ~)mdBigvti[(dti / pqn)yi
p\(t(dn> riFikZON> smµy< c // ri[j risl)lini[ piq krvi[ , p\(t(dn kZONni aOTixrm>#ini[ jip yYiv(F krvi[ , (nRy t&ls)n) k>q) FirN kr) riKv) an[ S*d\ j[ ai(~t hi[y t[mN[
c>dnn) k>q) FirN krv) ,

k>q) Bgvinn[ ApS< kriv)n[ j FirN krv) , Ryirbid rimin>d Avim)a[ Fm<d[vn) p\S>si krti kH& k[ h[ Fm< miri tmim (SOyi[mi> tm[ m&²y YiSi[ ,

Gr[ je pRn)a[ s(ht tm[ m[> aip[l aOTixr m>#ini[ jip krji[ an[ ki[e yi[³y m&m&x& aiv[ ti[ t[n[ tm[ ai m>#i Yk) d)xi aipji[ , tYi ami[n[ eOT rimin&jni[ mt C[ miT[ rimin&j r(ct g\>ºYi[
vicji[ an[ BNivji[ ai p\miN[ s>p\diyn) a(t g&¼t viti[ pN Fm<d[vn[ pi[tini (SOy an[ yi[³y jiN) rimin>dAvim)a[ kh) Gr[ jvin) aiXi aip) rimin>dAvim) B\mN krti oirki trf aiÄyi an[
Fm<d[v B(±td[v) Cp]yi trf gyi , Cp]yi aiv) Bgvinn) B(±t krvi li³yi , j)v[Skilmiyini> (nyºti p&$PAy c / kZON eRy[v (n(ÅcRy nVr> jg(dRyv]t` //
ai jgt nVr C[ an[ kZON SiVt C[ a[m jiN) kZONB(±t krvi li³yi , Cp]yi gimni m&m&x& li[ki[ Fm<ni[ p\Biv ji[e pi[tini d>B) g&$ai[ni[ Ryig kr) Fm<d[vni ai(~t Yyi an[ kZONB(±t krvi
li³yi ,

ci[pie – By[u Frmk[ S)S a(mti / cir) brn nrnir) s(hti //

108
a¹yiy ----17 s&v\t uvic d[vi ev Äyrijºt y[#i Fm[<N d)(xti:/Ry±tis&r(k\yi B*p vPi<piy[ºd&s(ºnBi // Fm<d[vY) d)(xt Yy[li li[ki[ (h>si mig<n[ B*l) B(±tmy
bºyi C[ , t[mni aip[li dinY) Fm<d[vni Gr[ smZ(Û vF) C[, A#i)ai[ aivt) sRs>g miT[ t[mn[

sb (#iyk& upd[S(h bili / Xin d[h) ur Ki[lh) tili //

smy jti s>Akirin` (njp&#iAy mi]>j)bºFiv(F Avym` / ckir t[P& dini(d jn(vAmykZµc s: // s>vt` 1826 c]#i s&d 7 r(vvirni ri[j p(r(AYt) s&Frti
Fm<d[v[ (dkri rimp\tipn) jni[e (n(m_i[ rijiai[n[ Srmiv[ a[v& din ai¼y& C[ . aOTixr m>#i oiri s&K) Yyi s&Ks>p(_i Clkivi lig)

v\PgZh s>p(_isi] rh[ Cie / aOT(s(Û nv(n(F l&Bie //

Fm<Ay (j(vkivZ(_i> Fnin) c StSÅc gi: / jh&yi<ni(d ck\&Åc bh&Fi t[pminnim` // Fm<B(±tn[ By>kr gr)b) aiv)
as&ri[ oiri fr) upd\v ,
di(rd\`yd&:Kmt&l> p\i¼t: S#i&kZt> mht` // d(rd^tin[ piÀyi j)vnmi> s&K an[ d&:Kn& ck\ a(vrt ciÃyi kr[ C[, sgi s>bF)ai[ pN apmin krvi li³yi Xityi[(p smRsri: as&ri[
mh[min Ye aiv[ ri[j Ti[L[ mL)n[ aiv[ , Fm<d[vn& Gr Kil) ky&< , Cti> Fm<d[v S±y a[ p\miN[ srBri kr[ ,

‘’’ Yyi (nF<n n(h Kivi aºn r[ n mL[ nv&> p[rvi vsn r[ / pD[ a[ki>tr[ upvis r[ t[n[ d[K) d&OT kr[ his r[ //
kh[ j&vi[ ai Fm<n[ B(±t r[ s&K miN[ C[ k[v& d>p(t r[ // a[ ti[ sRyvid) C[ (ndin r[ cili[ Yiy[ a[ni m[min r[ //
mi B(±tn) F)rj K*T) ahi[ d]vg(t Avi(mn` tvip)dZg` dSiyt: / apki(r·y(p ±vi(p Hpkir> n k&v<t: // aipN[ ki[en& ki>e bgiD`y& nY) Cti> aipN) ai
p(r(AYt) , k[v& d&:K upd\vi[ mhin` jit: Si#ivi[ (n(n<(m_ik: / j)(vki(p hti y#i sh sv]< p(rµCd]: // aipN) aiJ(vki an[ an[ aiJ(vkini siFni[ s&Ûi gyi ,
aipN[ ti[ din aipniri hti aij[

109
 aiyiºRyºni(Y<ni[ B*yi[ vt<t[ºn> RvS[Pkm` / vy> x&F> (vsi[Qiri[ v(dOyimi[(tY)>At& (km` // aipN[ B&K sh) lea[ pN a(tY)n[ ke r)t[ kh[v& k[ aigL jiv amiri Gr[ k>e
j nY) , aipNn[ ti[ a[k b[ (dvs[ ±yir[k #i)ji (dvs[ pN aºn aYvi fL m*L mL[ C[ tm[ p&$P Ci[ h&> ti[ A#i) C&> k[Tl&k shn k$ , tm[ Xin) Ci[ aimi>Y) bhir n)kLvini[ mig< Si[Fi[ kh[ti> mi
B(±ta[ pi[k m*k) C[ , Fm<d[v oiri F)rj d[v) aipRkiLn[ TiLvini[ a[k j upiy C[ F]y< tm[ F)rj riKi[ ai ti[ aipN& p\ir¾F km< C[ , Jvnmi> ±yir[y p(r(AYt)n[ Bgvin siY[ n
ji[Dti h>m[Si p\ir¾F siY[ ji[Dji[ n(htr BgvinY) (vm&K Ye jSi[ tmn[ a[m YS[ k[ h&> aiTl& Bjn k$ Cti> y d&:K)p\ir¾Fkmi<F)ni[(At d[hi[ v] sv<d[(hn: / p\i¼yt[ yRs&K> d&:K>
t(Û tAyin&sirt: // j[ mL[ C[ t[ p\ir¾F an&sir mL[ C[,

‘’’ miT[ F)rj[ Fm<mi> rh[v& r[ m&K[ kiyr v[N n kh[v& r[ /B(±t m&kv) n(h (Sr siT[ r[ kh&> sRyvid) Ci[ miT[ r[ //
s&K d&:Kmi> rh[v& aDg r[ prq`yi[ piCi[ n m[lvi[ pg r[ // a[m T[k riKi[ mnmi>y r[ krv) (c>ti GT[ n(h ki>y r[ //
Bi[g> (vni n p\ir¾F> kmi[<piy]: Avn&(Oqt]: / kAyi(p x)yt[ n*n(m(t Bd\[(At (nÅcy: // p\ir¾F km< Bi[gÄyi (sviy C&Tki[ nY) aipNi ph[lip N d[vrij eºd\, nh&P, nL
dmyºt) , pi>Dvi[ v(sOq a$>Ft) tmim[ shn ky&< C[ aAmi(B: sHt[ yYi aipN) j[m j d&:K) hti , B(±tmitin[ aiVisn aipti Fm< kh[ C[ d[v) aimi> sfLti n mL[ Cti> s&K) Yvini[ uwm aipN[
n Ci[Dvi[ ji[ea[ h&> pN aimi>Y) bhir n)kLvini[ upiy k$ C&> , Fm<d[vn[ d&:Kmi>Y) bhir n)kLvini[ upiy (vcirti (ptin) BlimN yid aiv)

hn*min k&ld[vi[(At sv<s>kOTB>jn: / s a[viwiri¹y e(t (nÅckiy vZPi[ nZp // hn&minJ aipNi k&Ld[v C[ kOTn[ kipS[ Fm<d[v[ hn&minJn) airiFni krvi miT[
ayi[¹yi jvin& n±k) kr) B(±tmiti an[ rimp\tipn[ le avFmi> aiv[ , ki[e n jiN[ a[ r)t[ hn&minJni m>(dr[ je Fm<d[v hn&minJn) airiFni kr[

110
 nmAt[ ai>jn[yiy viy&p&#iiy F)mt[ / rimd*tiy mht[ s&g\)vs(cviy c //
nmi[At& t[ mhiv)r mhiblprik\m / v](rB)PN$piy rivN#iis di(yn[ //
nmi[ hrivtiriy (SlivZxiy&Fiy c / rx:s]ºy(vmdi<y nmAt&¿y> yS(Avn[ //
nmi[ hn&mt[ t&¿y> l>kingr di(hn[ / dSg\)vs&t´niy s)ti Si[k(vni(Sn[ //
nmi[At& t[ mhiyi[(gn` sdi S&ÛiºtriRmn[ / s)tirimi(th\wiy nmAt[ (crj)v)n[ //
nm: kp)ºd\ t[ (nRy> sv<ri[g(vni(Sn[ / B*tp\[t(pSici(d By(vd\ivNi(BF / /
nmAt&¿y> rimBd^ p&$p[\Oqiy B*ys[ / nmi[(tAY*l$piy s*Èm$pFriy c //
nmi[(KlBy´niy (nBMyiy mhiRmn[ / bilik<w&(td[hiy m&(OTp\hrNiy c //
nmi[ l>k[Vri[win B>g(v#ii(stis\p / rimnimin&r±tiy lÈmNp\iNdiy t[ //
nmAt[ (vVvºwiy (vjyiy vr)ys[ / B±ts>kTs>h#i[< Fm<(nOqiy (jONv[ //
111
 nmi[ n](Oqkvyi<y (vjnir·yvi(sn[ / B±tiB)OTp\di#i[ c pi·Dv(p\yki(rN[ //
nmi[ Fmi<(rniSiy (vmliy c BiAvt[ / (nRy> rimiyNkYi ~vNi[Rs&kc[ts[ //
nmi[ Fi(m<ks[Äyiy b\M·yiy s&ri(c<t / t&¿y> bZho\tp\[Oq sv<pipiphi(rN[ //
nmi[ di(rd\d&:K´n mi$t[ bºFK>·Dn / s&Kdiy Sr·yiy nmAt[ ä(PvZ_iy[ //
nmi[ vrd t[ (nRy> rim¹yiniwnik&l / s&Kiri¹y d&riri¹y nmAt[ (dÄy$(pN[ //
nmi[k<s*nhiriy t&¿y> mimBy> k&$ / dS<n> d[(h sixi_i[ nmAt[ sv<d(S<n[ //

aini[ piq kr) aini dr[k Åli[kmi>Y) a[k a[k axr le bn[l mhim>#i ú nmi[ hn&mt[ ByB>jniy s&K> k&$ fT` Avihi ai m>#ini a[k pg[ uBi rh) 10000 ds hjir jip kr[ an[ pC)
p\iY<ni kr[

n)(tp\v)N(ngmigm SiA#ib&Û[ riji(Frij rG&niyk m>(#ivy< / (sºd*r c(c<t kl[vr n](Oqk[ºd^ ~) rimd*t hn*mn` hr s>kT> m[ //
s)ti(n(m_ijrG*_im B*(rkOT p\i[RsirN]kkshiy this\pi]G / (nd<³Fyit&p(thiTk rijFin[ ~) rimd*t hn*mn` hr s>kT> m[ //
112
 d&vi<y<rivN (vs(j<t S(±tGit k>qis&lÈmNs&Ki h\tj)vvÃl[ / d\i[Niclinynn(ºdtrimpx ~) rimd*t hn*mn` hr s>kT> m[ //
rimigmi[(±tt(rti(rt bº¹vyi[g d&:Ki(¾Fm³nBrti(p<t pi(rbh< / rimi(G\>pÞmF&p)BvdºtriRmn` ~) rimd*t hn*mn` hr s>kT> m[ //
diºtiRmk[s(rmhik(priT` td)y Biyi<>jn) p&$tp: fl p&#i Biv / tiÈyi[<pmi[(c<tvp&b<lt)v\v[g ~) rimd*t hn*mn` hr s>kT> m[ //
nini(Bci(rk(vsZOTsv)rkZRyi (vd\ivNi$Nsm)xNd&:p\FOy< / ri[g´nsRs&td(v_idm>#ijip ~) rimd*t hn*mn` hr s>kT> m[ //
yºnimF[y pdk ~&(tmi#iti[(p y[ b\Mrixs(pSicgNiÅc B*ti: / t[ mi(rkOTsBy>Hpyi(ºt s Rv> ~) rimd*t hn*mn` hr s>kT> m[ //
Rv> B±tminssm)(¼stp*(t< S±ti[ d)nAy d&m<dspRnByi(t<Bij> /eOT> mmi(p p(rp*ry p*N<kim ~) rimd*t hn*mn` hr s>kT> m[ //
ai p\miN[ Fm<d[v[ b[ m(hni s&F) hn&minJn) airiFni kr)

b[ m(hni pC) Av¼nmi> dS<n , hn&minJ oiri Fm< t&¿y> p\sºni[(m kOTi_v> mi[Èys[ d\&tm` / yi(h vZºdivn> t#i l¾Fi p\i>(G\#is>gmm` //
kh hn&min bcn a(Brimi / t&Àh jivh&> vZºdivn Fimi /
vhi> (ml[>g[ kZON mi[rir) /l[>g[ t&mki[ zT (h ubir) //

113
vZ>divn jvin) aiXi , Ryi> tmn[ d&vi<sini SipY) p)D)t b)ji äP)yi[ni[ smigm YS[ , rimp\tipn[ mimini Gr[ m*k) k>e j l)Fi (sviy fiT[li vA#i C[
n](mPir·ymi> aigmn Ryi> upvis ai(dk kr) vZ>divn trf aigL vF[ , mig<mi> vZºdivn jniri GNi s>G C[ pN By C[ ki[e as&r ji[e jS[ a[Tl[ a[kli j cil[ C[ bribr a[k m(hn[
vZ>divnmi> f*ldi[liRsvni (dvs[ aigmn , Ryi> kZONp*jn kr) gi[vF<nn) p(rk\mimi> ji[Diyi

a¹yiy --- 18 s&v\t uvic p&Opdi[li[Rsv> d\OT&> jniAt#i shs\S: / d[Siºtr[¿y aiyiti aisºB*p syi[(Pt: // f*ldi[li[Rsv (n(m_i[ Ryi> dS<niY[< aiv[l d&vi<sini
SipY) jºm[li an[ d&:K) äP)yi[ (g(rp(rk\mimi B[gi Yyi , Bgvinn) dyiY) a[kb)jin[ ai[LK) gyi , a[k b)jin[ d&:K kH& Fm<d[v[ F)rj aip) an[ kH& k[ kiyi[<Ami(B$piyi[#i
kZONiriFnlxN:/ y[n t&OT> Avy> kZON: sixidwiRAvdS<nm` // aipN[ kZON aipNn[ sixit` dS<n aip[ a[vi[ upiy kr)a[ bFi ain>(dt Ye aimi> ji[Diyi fign vd 2
g&$virY) Fm<d[v Avy> yjmin Yyi an[ (vON&yig S$ kyi[< , ki[ea[ Bigvt`n& vi>cn ki[e Bgvd`g)ti ki[e vis&d[vmihiRÀy ki[e (vON&nimshs\ ki[e (vON& giy#i) ki[e niriyN kvc ti[ ki[e mi#i
kZONnimAmrN kr[ miti B(±t ti[ ~)md`BigvtAYi> c risl)li[pvN<nm` / p>ci¹yiy) dZQm(t(n<Ry> B(±t ppiq c //
s&(d b]SiK ekidS) aie / Bi[r smy m>gl GD) Cie //
m&rl) aFr F(r js&m(t jiyi / t[j t[jm[> kZON (dKiyi //
s&>drvr k) Cb) (nhir) /urs[ (cºti sb (h (bdir) //
v]SiK s&d 11 mi[(hn) a[kidS)ni[ upvis hti[ an[ ri#i[ jigrN kr) (kt<n cil& ht>& , svir[ kZONdS<n ki[(Tki[T)ºd&s*yi<B[ s(µcdin>dlxN[ / t(Am>At[ ddZS&: kZON>
sv[> mh(s B*y(s // kri[Di[ s*y< j[vi t[jmi> ris[Vr) siY[ kZONni dS<n Yyi , kimd[vn[ ljvnir an[ gi[p) an[ giyi[Y) (v>Tiy[li s&gºF) p&Ophiri[n[ FirN kr[li kZONn[ ji[ti> j sv[<a[
sixit` d>Dvt` p\Nim kyi< C[ an[ pC) At&(t krvi li³yi

a¹yiy --- 19 Fm< uvic Bgv>AtvdS<n> nZNi m(KliGi]G(vniSnxmm` / p\(tl¾F(mhiw cipdi m(Klin(p virN> lG& // d&:Kn[ hrni$ aipni$
dS<n aij[ ami[n[ Yy& am[ Bi³ySiL) C)a[ , aip a]Vy<y&±t Ci[ an[ ¶yir[ ¶yir[ s>kT aiv[ Ryir[ avtir FirN kri[ Ci[ , jgti[ jnn> c piln> hrN> ci(p kri[(P h)Vr: // ai
jgtni kti< hti< s\OTi an[ pilnkti< aip j Ci[ aip[ k*m<,vrih, nZ(s>h,vimn,prS&rim, rim, kZON,b&Û,an[ B(vOymi> kÃk) a[vi nim[ pN aip j p\gT Yvini Ci[ aip amir) upr kZpi kri[ äP)yi[
oiri At&(t B(±tmiti oiri At&(t

114
 ainºd minºdkr> dyil&> vºdi$ m>ºdir pdir(v>dm` / t> gi[pnºdAy c nºdn> Rvi> vºd[ sdi n(ºdt B±t vZ>dm` //

n>ºd ySi[dini Grmi> mink miT[ Yen[ (kl(kliT krniri ±yir[k rDniri, ySi[diJa[ bi>F) d)Fi t[ smy[ rDvini kirN[ j[ni gil kijL ni kirN[ kiLi Ye gy[li ,,±yir[k gi[p)yi[n& kim kr) aipti ti[
±yir[k t[mn[ h[rin krti vi>sL) vgiD) (#ili[k)n[ mi[(ht krnir h[ riFirmN kZON aipn[ h&> vºdn k$ C&>

vZ>divn[ gi[Fn cirNiy gi[vF<n[ni(vt gi[k&liy / kZONiy gi[p)jn vÃlBiy nmi[At& riFirmNiy t&¿ym` // j[n[ ad`B&t an[ (dÄy risl)li kr) kimd[vn[
priJt kr) gi[p)ai[n[ mhis&K ai¼y& a[vi aipn[ nmAkir k$ C&> , Fmi<(dk kh[ C[ k[ p\B& aip j hv[ bcivi[ tmiri SrN[ C)a[ ,

kZON Bgvin si>ºRvni aip)n[ kh[ k[ h[ Fm<

Frmi(dk t&m Drh&> mt ,y&> bi[l[u Bgvin / p*rv jnmki[ v]r h],as&rnki[ mi] s>g // m[r[ t&m sb jin)k[,d&:Kh) d[t k&s>g /
as&ri[ mir) siY[ni v[rni kirN[ tmn[ h[rin kr[ C[ati[hm[v p&#iRv> dÀpRyi[y&<vyi[vZ<P / p\i¼y t(ºng\h> sÀy±k(rOyi(m n s>Sy: // h&> jºm le ai as&ri[ni niS kr) tmir)
rxi kr)S , vL) ai AYinmi> tm[ mn[ riJ kyi[< miT[ aijY) ai AYinmi> j[ nimAmrN krS[ t[n[ pN h&> mi$ Fim aip)S , Bgvin ad\Æy Yyi Fm< B(±t an[ äP)yi[y[ v\tn) smi(¼t kr)

a¹yiy ----20 s&v\t uvic tmim[ pirNi kyi< an[ a[ki>tmi> b[s)n[ n(±k ky&< k[ kZON p\gT Yvini C[ a[ vit ki[en[ kh[v) n(h ai p\miN[ prApr s>k[t kr) Ryi>Y) pi[tpi[tini Gr trf jvi
n)kL`yi , Fm< an[ B(±t pN Cp]yi jvi n)kL[ , cilti n](mPir·ymi> aiÄyi, as&ri[ni ByY) T*>ki mig<n[ Si[Fti Fm<B(±t a[ giQ j>glmi> B*li pD`yi , rit Ye B*K an[ trs pN lig) ht)
Cti> F)rj Fir) a[k vZx n)c[ aiv)n[ ri[kiyi t[ smy[ ti] t#i d]vid&pyitm[k mpÆyti> k>cn m[Gn)lm` / tp(Avn> r±t (vvZ_in[#i> jTiFr> ri]d\vp&:krilm` //
Byink lil ai>Ki[viLi[ tpAv) ji[yi[ , t[N[ p&C`y& ki[N Ci[ tm[ Fm<d[v[ Bi[LpNmi> aiv) pi[tini[ pr)cy ai¼yi[ p[lia[ p&C`y& k[ kZONa[ S&> vrdin ai¼y& tmn[ ? kZON amiri Gr[ p&#i$p[ p\gT
Yvini C[ kZON nim si>BLti j p[li[ tpAv) sLg) uq`yi[ Di[Li kiQ) Fm<n[ kh[vi li³yi[ k[ t[ni g&N di[Pn[ h&> sir) r)t[ jiN& C&> t[ S&> p\gT Ye Fm<n) AYipni krvini[ mi$ nim aVRYimi C[ an[ kZON
miri[ p*v<jºmni[ (vri[F) C[ h&> t[n[ Sip aip& C&> k[ ‘’
s t[ p&#ii[ n S±ni[t& SA#i> Fir(yt&> ±v(ct` / (vni y[n Bv[ºn]v (nj v](r (vniSnm` // S*ri[ mhin(p
p&miºn)(t SiA#iiY<v[w(p / (vni SA#i> S#i&vF[ xmt[ n kdicn //
a[N[ pi>Dvpx vFiyi[< r[ mn[ Ähili[ d&yi[<Fn miyi[< r[ / miT[ h&> pN C& aVRYimi r[ du C>& Sip s&Ni[ nrvimi r[ //
115
 j[h p&#i Yiy tmiri[ r[ kh&> SA#i t[ k[(d mi> Firi[ r[ / SA#i (vni n S#i& mrS[ r[ miri Sip[ SA#i n FrS[ r[ /
a[m krti SA#i l[S[ hiY r[ ti[ (jtS[ n(h v](r siY r[ / SA#i ji[ hiYmi> l[S[ ti[ ±yir[y (jtS[ n(h , aVRYimi adZÆy Yyi[
Fm<B(±t Si[kit&r Yyi Fm<oiri gNp(tn& v\t krvini[ s>kÃp kyi[< Fm< B(±tn[ kh[ d[v) p*v[< rimJn[ pN ai p\miN[ d&:K aiv[l& rimkYi kh[vi li³yi t[mi> hn&minJ aivti>

rimkYi kh[ti> hn&m>tni[ m(hmi a(tS[ aiÄyi[r[ / Fm[< kHi[ a(Fk (vAtir) , B(±tn[ mn BiÄyi[ r[ -----
{1} pC) urmi> a[m AmZ(t aiv) , aipNi[ a[ k&ld[v r[ / rimd*t hn&min kOT su,niS kr[ ttK[v r[ ----
{2} mi$tn>dn (rp&mdg>jn ,h[ hn&min hmir) r[ / rxi krji[ rxi krji[ a[m kH& B(±ty[ pi[kir) r[ ----
{3} a[ j smymi> (vp\$p Fr) ,d)F& drSn din r[ / m&±tin>d kh[ Fm< B(±tn[,a[m r)z`yi hn&min r[ ----
j mi B(±t bi[Ãyi ahi[ n: k&ld[vi[(At hn&min` rimvÃlB: / up[xt[ si[(p kY> smYi[<Amiºmhip(d // hn&minJ ti[ aipNi k&Ld[v C[ Cti> pN aivi kOTmi> aipN)
up[xi Si miT[ kr[ C[ k[m rxi krti nY) h[ hn&min h[ hn&min a[m bi[Ãyi a[Tlimi> ti[ (vp\$p le hn&min p\gT Yyi

Fm<d[v rimkYi kh) rHi hti a[Tl[ si>BLvi aiv[li B(±ta[ yid kyi< a[Tl[ trt p\gT Yyi hn&minJa[ aiVisn ai¼y& k[ tmiri (dkrin[ h(Yyirn) j$r n(h pD[ vgr SA#i[ as&ri[n[ Si[F) Si[F)n[
mirS[ tm[ (c>ti n krSi[ aim kh) hn&minJa[ t[mni[ rAti[ btiÄyi[ hn&minJ adZÆy Yyi Fm<B(±t pN ji[y[li mig[< cilvi li³yi cilti cilti miti B(±ta[ Fm<d[vn[ p&C`y& k[ hn&minJ
(cr>Jv) k[m C[ (crj)v) kY> jit: Avi(mn` pvnnºdn: / (dv> (vhiy B*li[k[ (AYti[ (nRy> kri[(t (km` // ke r)t[ (cr>Jv) Yyi an[ (dÄyli[kn[ m*k) pZ¸v)li[kmi> S&>

116
krvi rHi ? Fm<d[v[ hn&minJn) kYi kh) rimJni[ ri¶yi(BP[k Yyi pC) tmimn[ ¶yir[ (vdiy aipvin) Ye Ryir[ dr[kn[ k>ek aip) jvin) aiXi kr) Ryir[ hn&minJY) (vyi[g shn Yiy t[m n
An[hi[ m[ prm: Avi(m>ARv(y (tOqt& (nRydi / B(±tÅc (nyti v)r Bivi[ niºy#i gµCt& //
hti[ a[Tl[ rimJ pis[ mi>g[ C[

yiv_ivkYi rim p\c(rOy(t B*tl[ / tiv_ii: sv<di ~Z·vn` j)viÀy#i[(t m[ $(c: // (AYt: (kÀp&$P[ K·D[ gºFvi< a(p mi> sdi / ~ivy[y&:kYi rim
tv[(t mm yi(ctm` // mn[ ki[e j a(BliPi nY), aiTl&j mi>g& C& > rimJa[ tYiAt& kH& RyirY) hn&minJ (cr>Jv) C[ an[ kim mi#i rimkYi si>BLvin& j kr[ C[ d[v) ri#i[ m[> tmn[ rimn)
vit kr) a[Tl[ trt hn&min t[ si>BLvi aiv[li an[ aipNn[ dS<n aip[li ai p\miN[ kYiviti< krti Fm< B(±t di[Q m(hn[ Cp]yi phi[>µyi , gimni d]v) Jvi[ riJ Yyi s>bF)ai[ mLvi aiÄyi
j[a[i S#i& hti t[ j (m#i Yyi ~)kZONAy p\tip[n v](rN: skli a(p / (m#iiN)viBv>AtAy (b¿y(t Am td)xNit` // kZONni p\tipY) ph[li j[mn[ ji[e Fm< B(±t
ByB)t Yti a[ li[ki[ Fm<n[ ji[e ByB)t Yvi li³yi s&K smZ(Û vFvi lig) , Fm<n& h(rmy Jvn ji[e li[ki[ a[mn[ h(rp\sid a[vi ph[lini nimY) bi[livvi li³yi , smy jti bdr)p(t
nrniriyN avtir l[vin) eµCi kr)n[ Fm<ni h\dymi> p\v[S piÀyi , Fm<d[vn[ ²yil aiv) gyi[ k[ miri h\dymi> p\B& p\gT Yyi C[ ät&kiLni si[Lmi (dvs[ g&$virni ri[j p&Oynx#imi> Fm<d[v[ B(±td[v)mi> a[
gB< AYi(pt kyi<[, an[ si t[n B*mi] S&S&B[ S&Bi>g) ~) d[vh*t)v (vri[cmini t[ (dvsY) miti B(±td[v) d[vh*t)n) j[m Si[Bvi li³yi

a¹yiy --- 21 s&v\t uvic a[t(Amººiºtr[ rij>Åcit&v<·y<Bvis&ri: / s>hRy StSi[ d[v) minc&< (vº¹yvi(sn)m` // as&ri[n[ apS&kn Yvi li³yi aisi[ s&d
nvm)ni ri[j (v>¹yvi(sn) d[v)n) airiFni krvi as&r smij B[gi[ Yyi[ aRvi mi>s> s&ri> p)Rvi d[Äyigir[ mdi[Ûti: / Av](rN) ki(mn)Åc A#i) $pj³m&Åc p>&Åcl)://
Ryi> mitiJ smx mi>sBxN kr) Äy(Bcir an[ mwpin ky&< p(rNim[ mitiJ k\i[(Ft Yyi an[ ri(#ini ki(Ld_ini Av¼nmi> aiv) d[v)a[ ~ip ai¼yi[
sv[<(p AYis&ri y*y> (nm<yi<di mdi[Ûti: / md&d[S[n k&r&Y s&rimi>siSn> (oj //
pS&(h>sin Z(h>si c pirdiy<> mdily[ / k&v<ti[ (nd<yin` y&OmiµCpiÀys&rv>ck: //
117
 v>Si[µCdi[ (h sv[<Pi> y&Omik> t& B(vOy(t/ FnvZ(_i(vniSÅc niSm[OyY c d\&tm` //
y&Omt` p*v<(rp& kZONi[ Fmi<d` B±ti] s ki]Slit` / B&Rvi h(r b&(Û SA#ii[ y&Omin&ºm*l(yOy(t //
py<Tn` pZ(Yv)> svi< l)niºy&Omi(ntAtt: / a[k]kSi[(p si[(ºvOy kti< (nm*l<n> (h v: //
tmiri[ k&L[ s(ht niS YS[ tmir) s>p(_i (vg[r[ pN nOT YS[ , tmiri[ p*v<S#i& T*>k smymi> ki[Sld[Smi> Fm<d[v ni pRn) B(±tYk) h(r a[vi nimY) p\gT Yen[ tmn[ Si[F) Si[F)n[
mirS[ t[ni ByY) s>tiy[li tmiri j[ shiykti< rijiai[ C[ t[mn[ pN viy&ki[N mi>Y) ki[e r±tvN<ni[ riji aiv) t[mn[ vS kr) pi[tin& Sisn AYipS[ , aij pC) mir) smx j[
ki[e b\iMN aYvi ki[e pN tmir) j[m kZRy krS[ t[ni[ pN tmir) mifk j k&L s(ht niS YS[ ai miri[ ~ip C[ Sip aip) d[v) ad\Æy Ye , ki(ld_ia[ as&ri[n[ B[gi kr) d[v)n)
vit kr) ,
as&ri[ ByB)t Yyi , GNi p\kirni (nymi[ le d[v)n[ r)zvvi li³yi pN d[v) riJ n Yyi ,pC) pi[tin) r)t[ j lDvini eridiY) B[gi Ye (vcirvi lli³yi k[ p\gT Yy[l h(rn[ ji[ biLpNmi> j mir)
ni>K)a[ ti[ vi>Fi[ n aiv[ kirN k[ a[ mi[Ti[ Yyi pC) t[n[ mirvi[ m&Æk[l C[ , aipN[ kZRyiai[ uRpºn kr) t[n[ mir)S& aim (vcir) t[ as&ri[ Bgvinni jºmn) rih ji[vi li³yi an[ a[k a[k (dvs t[mn[
y&g j[vDi[ li³yi[,

ai bij& as&ri[ni ByY) r(ht Yy[li Fm<d[v[ (v(Fsr Bidrvi m(hnimi> gNpt)p*jn tYi aisi[ m(hnimi> hn&minJn& p*jn ky&< ,

a¹yiy --- 22 s&v\t uvic aY p\[mvt) gB<> (bB\t) siBvt` (xti] / d[vmit[v svi<si> minn)yi (h yi[(Pt: // d[vmiti a(dt)n) j[m Si[Bti B(±t dS<n)y Yyi C[
t[mni dS<n miT[ li[ki[ B)D kr[
t[mni dS<nY) S&B S&kn Yiy , aºtv<ºt) sl¶ji c AvkiºRyi (t(mr> ´nt) / Av(ddZx&jni]Giti< (ny<yi] n gZhid` b(h: // li[ki[ni Ti[Li
ji[vi miT[ aivti t[Y) Srmie n[ mitiJ Grmi> j rh[ti B(±tn& t[j ji[e mi[T) umrn) bh[ni[ viti[ krt) GN) (A#iyi[ gB<vt) ji[e pN aiTl) t[jAv) ki[e n d[KiN) lig[ C[ ai ki[e ali]k)k biLkn[
jºm aipS[ , smy jti p(v#i c]#i mis aiÄyi[ , tmim B±tjni[n[ S&kn Yvi li³yi B*(m upr m>gL vrtivi li³y&

s>vt` 1837 n) sil C[ , b\iMNi[a[ btiv[li m&h*t<mi> mitiJ s*(tkigZh p\v[S kr[ , Fm<d[v[ pN jitkm<s>Akir miT[n) tmim simg\) B[g) kr) riK) , c]#i s&d nvm)ni[ (dvs C[ si[mvir C[ aij
svirY) j aikiS (blk&l (nm<L C[ , nvm)n) rit Ye a[ S&B GD) nJk aiv) phi[c) aYi(tSi[Bn: kil: sv<m>glkirNm` / aBvRshsi y[n sv<> aisºs&(v(Amti:
// tmim h\dy ain>dY) Clkiyi , Fm<d[vni Gr upr p\t)xmiNi ggn[ b|Mi mh[S eºd^ ai(d d[vgNi[ ni (vmini[ aiv)n[ uBi C[ gºFvi[< a¼sriai[ pN sJFJn[ p\igT`ymhi[Rsvmi> mhilvi aiÄyi C[
,
118
 þ aie h] c]trk) rit hi[ b[n) aie h] c]trk) rit--- sry&ni n)r kr[ s&>dr G&GviT----
1- ci>dl)yi[ K)Ãyi[ C[ bh[n) ggnmi>, TmTm)yi tirli Si[B[ C[ siYmi> - d[vd[v) (SvJn[ ain>d Yiy----
2- sry*jL uCL)n[ s>d[Si aip[, GnÆyim aivS[ BNkiri vig[ , Fm< B(±tn[ G[r ain>d uCiv---
3- p\[mni[ s>d[Si[ le GnÆyim aivS[, p\[mni d(ryimi> d&(nyi B)>jvS[ , svi[<pr) miri[ aivS[ mhirij ---
bribr ri(#ini 10=10 vi³y[ t[j t[j r[liy& j[ t[jni kirN[ b)j& kS& j ki[en[ n d[KiN& nmAt[jAt[j prmmhs[ ApZOTtms[ nmi[
d[vi[ n) ai>Ki[ a>jiN) p\iY<ni kr) d[vi: uc&:
miyimiyi prp&$Ps>(cºRyvp&P[ / nmi[ B*t[ B*t[ (nymn(vFi] c (AYtv\t[ nmi[ B*yi[ B*y: prmp&$Pinºtg&N t[ // h[ an>t g&Ni[ni B>Dir aipni ai (dÄy t[jni
kirN[ ami[ ki>e j ji[e Skti nY) miT[ p\B& ai t[jn[ s>k[l) aip ami[n[ Avk)yi> m*(t<> n: sºdS<y mni[hr m*(t<ni dS<n krivi[ , Ryir pC) Bgvin[ t[j s>k[l) d[vi[ ji[e Sk[ a[vi Av$p[ p\B&
Yyi , d[vi[ an[ Fm< B(±ta[ pN a[ mni[hr m*(t<ni dS<n kyi< d[vi[a[ Bgvinn) At&(t kr)

‘’ nmi[ nmi[ (nr>jn> s&ri(r gv<g>jn> , nmi[At& B±tvÃlB> (dn[S S[P d&l<Bm` /
nmi[At& ai(dkirN> an>t a>D FirNm` / nmi[ nmi[ priRpr> m&n)S m>gl> krm` /
aFm< v>SniSn> s&Fm<ti p\kiSnm` / (vdirvi s&ri(rn[ (n(m_i a[j Fir)n[ //
pC) Fm<d[v[ pN At&(t kr) h[ skL g&N Fir) m&rl) Fr m&kº& d tmiri SrN[ C)a[ vZºdivnmi> mn[ dS<n d[niri t[ kZON p\B& aip j Ci[ an[ s siÀp\t> Rv> k(lni (vvZÛ mFm<sg<>
g&$B&ps>AYm` / (nvRy< pit&> Avpdi[psºnin` gZh[ md)y[#i bB*(vYi(v: // aij[ aip Fm< AYipn miT[ miri Gr[ ai(vB*<t Yyi aipn[ ki[(T v>dni , Bgvin[ Fm<n[ kH& k[ h[ Fm<d[v m[>
tmi[n[ vZºdivnmi> vrdin aip[l& t[ siY<k krvi tmiri gZh[ p&#i Yen[ aiÄyi[ C&> aiTl& kh) prm[Vr nini biLAv$p[ Yyi , Bgvinn) eµCiY) Fm< B(±tn) AmZ(t nOT Ye an[ simiºy biLkn) j[m
Bgvinn[ ji[vi li³yi , a(t mni[hr p\B&n& Av$p ht& >

ri(#ini 10-10 (mn)T[ p\B&n& p\igT`y Yy& , b\Mi(dk d[vtiai[ Bgvinn[ v>dni kr) pi[tpi[tini li[kmi> gyi , p&OpvZ(OT Yvi lig) , aikiSmi> d[vtiai[ d&ºd&(B vgiDvi li³yi ,

119
aiy[ Cp]yik) gl)yi[m[ Æyim Fm<Gr Yil) bj[ {2} Yil) bj[ Yil) bj[ Yil) bj[ /
giy[ (mlk[ bFie ciri[ Fim -----
c>dis) ¼yir) h] lilik) s*rt , m]yi B(±t h] mmtik) m*rt{2}
Jy[ j&g j&g t[ri GnÆyim -----
si[n[k[ plnim[ z*l[ gi[pili, miY[ m*kT k>q[ v]jy>t)mili{2}
d[v d[v) (nhir[ GnÆyim -------
jgs[ (nrili h] lili hmiri, sbki d&liri h] sbki h] ¼yiri{2}
giai[ giai[ r[ shjin>dnim --------
K&l[ Big hmir[ ji[ jnm[ h] Bgvn, K&S)yi[s[ mh[ki h] m]yiki ai>gn{2}
120
Fºy Fºy h&ai Cp]yigim ---------
vh`nyi[ $$(cr[g\jºmni> sw a[v B(stivZti a(p / minsiºy(p tdiºtri(r(B v<(j<ti(n c sti> smist // aipi[ aip yXi[ p\¶v(lt Yvi li³yi li[ki[ni mn
pN (nm<L Yyi , ni(Atk d>B) ti>(#ik Fm<g&$ai[ Byni kirN[ ffD) gyi C[ tRyj&: shjv](rNAtdi (h>sk pS&ai[[a[ jºmjit shj v]rni[ tRkiL Ryig kyi[< ,Cp]yin) bh[ni[ di[D) C[
Bieai[ di[D`yi C[

cli[ d[K aiy[ Fm<G[r lili h&ai, lili h&ai ujili h&ai ,cli[ d[K aiy[ Fm<G[r lili h&ai
{1} Cp]yim[> Æyim Byi[ cli[ d[K aiy[ ,B±ti[ki[ ¼yir d[n[vili h&ai ----
{2} (pti Fm< miti B(±t aij h&a[ kZtkZRy ,sir) d&(nyiki[ p\[mm[> (Bgi[n[ aiyi ------
{3} p\gT h&ai p&$Pi[_im aij GnÆyim bni ,Xin v]ri³y sbki[ (sKin[ aiyi ----
Fm<G[r ain>d Byi[ jy bi[li[ GnÆyimk) , B(±tki[ lil Byi[ jy bi[li[ GnÆyimk)
p&$Pi[_im p\gT Byi[ jy bi[li[ GnÆyimk), svi[<pr) aij aiyi[ jy bi[li[ GnÆyimk)
shjin>d p\gT Byi[ jy bi[li[ GnÆyimk) ,n)lk>qv(N< aiyi[ jy bi[li[ GnÆyimk)
m>glg)ti[ gviyi ,
s>vt` 1837 sn` 1781 03-04-1781 si[mvir

121
 s>vt` qirhsi] s]>t)si / s&(d nvm) mF&misk) (nsi //
p\kT By[ aip (h avtir) / B(±t mit k) gi[d s>vir) //

di[hi- ggn(h> s&rF&(n gij rh),mgn Ba[ sb li[k /

Avg< mZRy& pitilm[>,ain>d Byi[ (bli[k //

m>gl h(rvr m*rt Fir) /m>gl Be ch&> (d(s u(jyir) //

yh pl m>gl rj B&(v rij(h> / m>gl t&rh) nBm[> bij(h> //
(d(S (d(S m>gl bht sm)ri / g\hgn m>gl krt a(cri //
(#iB&vn m>gl a(tSy Ciyu / m&(njn m>gl tp fl piyu //

n(h ml m*#i AvµC sb a>gi / B(±t mit s&t s(ht um>gi //

gZh gZh ti[rN pN< aSi[ki / kdl) p&>g)s[ si[ht ci[ki /

122
 m>glg)t givh) nir) /m>gl sij l[h) Br) Yir) //
d(F hrd) k[Sr kAt&r) / liy[ miT GT Br) Br) p&r) //
lpTt m&K ki[u zgr ji[r[ / l[t C)nie miT (Sr Ti[r[ //

h(rg)t C>d
jn a>g at(h um>g Ciyi[ r>g m>gl ch&> (dS[
rv j>g hi[t aB>g ni]bt t&r(h Dk Shnies[ /
mF&pk< cºdn ak< k&>k&m p&Op Yil)m[> gh) /
aiv[ s&nir)vZ>d giv[ Fm< k[ ai>gn mh) //

(SS& smin h(r ri[dn qini / mit& x&Fit&r bilk jini //

bºF gyi s&tpns[ niti / p&#i n[h m[> bh rh) miti //
(bsr ge prBivk&> mie / Ki[ ge s&tm[> p\)t jtie //
arr d&lir[! k(h h&lsit) / B*K lg) ±yi kh bl jit) //
123
 d&lirt) pypin krit)> / bµCl Biv ãdy p\kTit) //

‘’’ s(K aij ain>d a(t GNi[ ki[(T b\Mi>Dni krtir a(Klni aiFir p\gT Yyi mhip\B& ---
{1} Yyi uRsv Fm<n[ ai>gN[ h[t[ aiÄyi hjiri[ hjir mL) nrnir ---
{2} Fºy Fºy ~) Fm<ni Fimn[ Fºy Fºy Cp]yigim ¶yi> p*rNkim ---
{3} j&vi[ biLk$p[ bºyi p\B& j[n& ji[g) jp[ (nRy nim t[ ~) GnÆyim ---
{4} aij si[nini[ s*rj u(gyi[ aij mi[t)ni vrs[ C[ m[h ai[p[ a(t t[h
{5} mi[Ti m&(njn mL) mL) ai(vyi nm[ p\B&pdmi> Fr) n[h (ds[ nrd[h ---
Fm<d[v[ jitkm<s>Akir kyi< jitkm< s>Akirmi> (ptZtp<N krv& kici aºnY) aYvi s&vN<Y) , t[ pC) biLkn) ni(BniLn& C[dn krv& tYi Atndin krv&

rsni mij<n s>Akir - m[Gnijnn s>Akir - p\gÃB nimni[ a(³n biLkni m&Kmi> kÃp) jmNi[ a>g*qi[
Di>gr jLmi> viT) jmNi[ a>g*qi[ an[ ani(mki ai>gL)Y) biLkni m&Kmi> m*kv&
an[ ani(mkiY) s&vN< sL) vD[ G)Y) hi[m krvi[ ddi] bh*(n dini(n p&#ijºmp\h(P<t: / b\iMN[¿yi[ (oj[ºd^i[si vºy[¿yÅc yYi[(ctm` // mi[Ti rijiai[n) j[m Fm<d[v[
(v(vF p\kirni dini[ ai¼yi C[
prmiRmini bilAv$pn& vN<n -- s&>dr ninkDi pgmi> Pi[DS (ch`n Si[B[ C[
crN h(rni r[ Si[B[ ji[e ji[e m&(nmn mF&kr li[B[ Cb) ali]k)k r[ ºyir) si[L[ (ch`n tN) b(lhir)
mµC t[ mhis&K r[ aip[ (#iki[N gi[pd d&:KDi kip[ kLS Fn&Pn[ r[ Fir[ Äyi[m t[ tip h]yini qir[
124
 aF<c>d^ u³yi[ r[ Bir) Av(Atk aOTki[N m>glkir) jv n[ ji>b& r[ (vrij[ v\j ¹vj a>k&S a(t Cij[
a>b&j Si[Bi r[ sir) lig[ u¹v<r[Ki a(t ¼yir) S&k j[vi ji[g) r[ (vcir[ (nRy uq) p\[msK) ur Fir[

crN h(rk[ r[ Si[B[ ,(nrK) m&(nmn mF&kr li[B[ /

Cb) ali](kk r[ ºyir) ,si[lh (cºhºh k) b(lhir) //
mµC mhis&K r[ D&bir[,(#iki[n gi[pd kOT (nvir[ /
klS Fn&Oy ki[ r[ Fir[ , Äyi[m j&> a>trtip k&> Tir[ //
aF<c>d\ ugi r[ Bir),Av(Atk aOTki[n m&dkir) /
jv a$ jim&n r[ (vrij[ , vj\ ¹vj a>k&S a(tSy Cij[ //
a>b&j Si[Bi r[ ºyir) , si[h[ u¹v<r[Ki a(t ¼yir) /
S&ksm ji[g) r[ (vcir[,(nt u(q p\[msK) ur Fir[ //

Ähili ti$ $p an&pm niY udr Si[Bi GN) r[ li[l (#ivL) ji[u s&>dr C[l aivi[n[ ai[ri amBN) r[ li[l
Ähili tir) ni(B ni]tm $p u>D) a(t gi[L C[ r[ li[l k(Tl>k ji[en[ jidvriy k[ mnr>g ci[L C[ r[ li[l
125
 Ähili tir) j>Gi j&gln) Si[Bi mnmi> ji[e rh& r[ li[l Ähili (nRy (nrK& (p>D)n[ pin) ki[en[ nv kh&> r[ li[l
Ähili tiri crNkmLn& ¹yin F$ a(t h[tmi> r[ li[l aivi[ Ähili p\[msK)ni niY riK& miri (c_imi> r[ li[l

h(r t[ri $p an&pm niY,udr Si[B[ a(t r[ li[l

(#ivl) d[K*> s&ºdr C[l,(nkT aiai[ gjg(t r[ li[l
h(r t[r) ni(B nvtm $p,gi[l ghr) kh*> r[ li[l
k(T t&z d[Kh) k[ mhirij ,m&d mnm[> B$ r[ li[l
h(r t[r) ji>G j&glk) Si[Bi,mnm[> (nrK rh*> r[ li[l
h(r (nt d[K* (p>D) v a[D),k)s)ki[ ni kh*> r[ li[l
h(r t[r[ crnkmlki[ ¹yin,civs[ (nRy F$ r[ li[l
aiai[ h(r p\[msK) k[ niY,m*(t< mnm[> B$ r[ li[l
~)h(r
Ryir pC) s.g&.~) gi[piLin>d Avim)a[ kH& j[ h[ s>ti[ Bgvinni B±ti[n[ Bgvinn) m*(t<n& ¹yin k[v) r)t[ krv&> t[ h&> tmi[n[ kh&> C&> Bgvinni b[ crnkmLni
tL)yi g&libn) pi>KD) srKi Si[Biymin C[ ,t[n& ¹yin krnir B±tn[ mihiRÀyn[ y&±t a[ki>(tk B(±tni[ r>g cD[ C[

126
 jmNi crNmi>{1} u¹v<r[Ki {2}aOTki[N {3} Av(Atk {4} ji>b& {5}jv{6}vj\{7} a>k&S {8} k[t*{9}kmL
Dibi crNmi> {1} (#iki[N{2} kLS{3} gi[pd {4} Fn&Oy{5}m)n{6}aF<c>d\{7} Äyi[m
{1} jmNi crNmi> j[ aOTki[Nn& (ch`n C[ t[n& ¹yin krnirn[ aOTivrN B[diy C[
an[ pi[tini aiRmin& uj`vL p\kiSmin dS<n Yiy C[ an[ b\Ms_iin[ pim[ C[
{2} crNn) b[ u¹v<r[Kin& ¹yin krnirn[ axrFimn) p\i(¼t Yiy C[,
{3} Av(Atkn& ¹yin krviY) p&$Pi[_imn) (dÄy sikir m*(t<n& pi[tini aiRmin[ (vP[ dS<n Yiy C[
{4} ji>b&n& ¹yin krnirn[ (nri[g)ti mL[ j[niY) Bjnn& s&K aiv[

{5} jvn& ¹yin krnirn[ Bgvinni[ m(hmi (vXin[ s(ht smjiy C[ t[Y) (nrivrN (AY(t Ye jiy C[ an[ m*(t<n& Avim) s[vkBiv[ s[vin[ s&K p\i¼t Yiy C[
{6}vj\n& ¹yin krnirn[ t[ vj\ a>trS#i&ai[n& aivrN B[d)n[ tdi kiL miyi an[ km<ni aivrNi[n[ B[d)n[ axrFimni siFÀy<pNin[ pmiD[ C[
{7} a>k&Sn& ¹yin krnirn[ Bgvinn& nin& mi[T& vcn pLiy C[, an[ an&vZ(_imi> rh)n[ ~)h(rni kZpipi#i Yviy C[
{8} k[t* a[Tl[ k[ ¹vjn& ¹yin krnirn[ d[h m&k)n[ b\Mmy tn&n) p\i(¼t Yiy C[
{9} pÞn& ¹yin krnir Bgvinn[ (p\y Yiy C[ kirN kmL lÈm) an[ niriyN bºn[n[ (p\y C[
{10} (#iki[Nn& ¹yin krnirn[ (#i(vF tip (nvZ_i Yiy C[ tYi (sÜ)ai[ni[ By Yti[ nY)
127
 {11} kLSn& ¹yin krnirn[ Bgvinn) m*(t<mi> prmin>d s&Kn) p\i(¼t Yiy C[
{12} gi[pdn& ¹yin Frnirn[ miyi$p) v]trN) B[d)n[ AYivr j>gmmi> p&$Pi[_imn) m*(t<n& (dÄy sixiRkir dS<n Yiy C[
{13} Fn&Oyn& ¹yin krnirn[ t[ni ¹yin[ kr)n[ tYi dS<n[ kr)n[ a>trS#i&ai[ B[diy C[
{14} m)nn& ¹yin krnirn[ m*(t<mi> nK(SKipy<>t m*(t<mi> rmN krvin& s&K p\i¼t Yiy C[
{15} aF<c>d\n& ¹yin krnir m*(t<ni siFÀy<pNin[ pim[ C[
{16} Dibi crNni K*Nimi> a[k Äyi[mn& (ch`n C[ t[n& ¹yin krnirn[ m*(t<ni[ prmin>d p\i¼t Yiy C[
{17} pgni a>g&qin) tYi t[n) pis[n) b[ ai>gL)ai[ upr j[ ciKD)ai[ni Gsirini (ch`n C[ t[n& ¹yin krnir prm Si(ºt pim[ C[
{18} Dibi pgn) nL) uprni (tln& ¹yin krnir B±t Bgvin ~)h(rn[ sixit` (dÄy sivyv ain>dni sigr an[ p*N<kim pr>b\M prmtRv tYi prmin>dm*(t<
svi<(vBi<vn& kirN smJn[ t[mni prmin>dmi> g&ltin rh[ C[, an[ t[ B±t aRy>t (ng&<NBivn[ pim[ C[
{19} Q)>cNni bhirni pDK[ j[ (ch`n C[ t[ ¹yitin) (#i(vF tipn) (c>tin[ TiL[ C[
{20} Fi[t)y& ph[yi<ni Gsirini (ch`n t[ ¹yitini sv[< kOT (nvirN kr[ C[
{21}udrn) (#ivL) ¹yitini #iN tipn[ TiL[ C[ {22} ~)vRsn& (ch`n ¹yitin[ ~)lÈm)Jni (AYt)n[ pmiD[ C[
{23} h\dyn[ (vP[ j[ pi>c ts& phi[L& rit& (c`h`n C[ t[ ¹yitin[ axrb\Mni siFÀy<pNin[ pmiD[ C[
{24} vx:AYLn& ¹yin krnir B±t Bgvinni[ svi[<p(r m(hmi smj[ C[ {25} b[ pDKin& ¹yin krnirn[ aiXi tYi upisni$p b[ pi>Ki[ p\i¼t Yiy C[

128
 {26} ni(skin& ¹yin knir ¹yiti miyiY) (nl[<p rh[ C[ {27} n[#in& ¹yin krnir B±t pi[tini aiRmini[ tYi axrFim an[ axrFimAY m&±ti[n[ an[
p&$Pi[_imn) sixit` (dÄy m*(t<n[ aK>D d[K[ C[
{28}vdnkmLn& ¹yin krnirn[ p&$Pi[_imBgvin vS Ye jiy C[
{29} (cb&kn& ¹yin krnir B±tni (vPy$p SÃy (nkL) jiy C[ , an[ vi>si[ tYi KBin& ¹yin krnir B±t a[ki>(tk Fm<y&±t Yiy C[
{30} d>tkL)n& ¹yin krnirn[ u_im mi[x mL[ C[ {31} Jh`vin& ¹yin krnirn[ priviN) mL[ C[ aiv)r)t[ ¹yin krv& t[ si>g ¹yin kh[viy
t[ ¹yin u_im C[
{32} vA#i Gr[Niai[ s(ht Bgvinn) m*(t<n[ Firv) t[ upi>g ¹yin kh[viy an[ an>t m&±ti[a[ s(ht Bgvinn& ¹yin krv& t[ spiP<d ¹yin kh[viy
{33} B±ti[n) siY[ hiAy (vni[d[ s(ht Bgvinn) m*(t<n[ Firv) t[ sl)l ¹yin kh[viy C[
ai ¹yin krvin) j[ r)t kh) C[ t[ p\miN[ ¹yin krnirn) kirN Sr)rn) visni bL)n[ Bam Ye jiy C[ t[ (vni ki[(T upiy[ pN kirN Sr)rn) visni TLt)
nY), ai p\miN[ ~)J mhirijn& an[ sµCiA#ii[n& rhAy C[ t[ tm[ sh& a>trim> Firji[ hv[ ~)Jmhirij aipN sh&n[ kh[ t[m aipN[
vt<vin& C[ a[Tl& bi[l) s.g&.gi[piLin>dAvim) mi]n rHi
miyyi ~)pt[AtAy (v(FRsi[n<rniTnm` / Bgvin[P a[v[(t t> (vv[d n kÅcn // Fm< an[ B(±tn[ Bgvinn) miyini kirN[ Kbr n rh) Bgvin amiri Gr[ biLk bn)n[
aiÄyi[ C[ ai p\id&Bi<vn) kYi j[ jn vi>c[ tYi ~vN kr[ t[ nr nir) cir p&$PiY<n[ p\i¼t kr[

a¹yiy --- 23 s&v\t uvic p\t)xmiNi t¶jºm kZRyi[Rpidi(dminsi as&ri[n[ upd\v Yvi li³yi kZONni[ jºm Yy[li[ jiN)n[ kZRyiai[n[ Cp]yi gim[ h(rn[ mirvi mi[kl) C[,
p\B&ni p\igT`yni[ #i)ji[ (dvs C[ aij[ si>j Yy[l) C[ kZRyia[ Fm<ni Grmi> p\v[S kyi[< C[ ,
h(rp\sidAy gZh> sm[Ry jn[At& POq[h(n bilkAy / (nS)Ykil[
p(rs&¼tli[k[ s*t)gZh> tººy(vSRs t*N<m` // bribr m¹yri(#ini smy[ Fm<d[vni Grmi> p\v[S) , B(±tn) bij&mi> s*t[l) nir)ai[ giQ (nd\imi> ht) , a¿yc< POq)> mht)> shi>g]:
129
PT`kZ(_ikiP·m&K(vON& m&²y]: / aij[ Cqi (dvs[ gNpt) kZ(tki ki(t<kAvim) (vON& (vg[rn) p*ji kr) t[ (n(m_i[ mitiJn& jigrN ht&> , biLkn[ ji[e k\i[(Ft Yy[l) kZRyiai[n[ mitiJa[
ji[e C[ a(t Byink v[PikZ(t C[

t[ di>t (ds[ m&SL p\miN[ k[ ki[e ji[e hLd>t jiN[ / miY[ C&Ti k[S jNiy k[vi G&>ci[ vL[li vDvie j[vi //
ai>²yi[ (ds[ (nj<L k*p j[v) Bis[ Cj&> hi[y B\k&(T t[v) / S&> kin C[ k[ j&g s&pDi C[ b[ gil (nAti[y tLivDi C[ //
gL[ Fr) ai>trD)n) miLi b)J vL) Ki[pr)n) (vSiLi / ki[e kr[ K¼pr C[ l)F[l& (#iS*L ki[e krmi> Fr[l& /
gi[Li p\miN[ bh& p[T mi[T& ml)n d)s[ tn K*b mi[T& //
ki[e (dgÀbr ki[e m&>·DmiLn[ FirN kr[l) , ki[e pg vgrn) , ki[e hiY vgrn) , ki[e m&K vgrn) , ki[e q)>gN) , ki[e jiD) , ki[e li>b),ki[e pitL), Byink di>t d[KiDt) aT`ThiAy krt) mitiJn[
Drivvi lig) ,mitiJ ByB)t Yyi an[ (dkrin[ Ci>t)a[ ci>p) d)Fi[ kZRyi kh[vi lig)

bilg\hnm[> m&²y khiu / tv s&t gln bir nh) liv&> /

y&> bi[l) kr) d>OT& krili / my j*t bilk C&pvt bili //
bilg\hiNi m(Fpi(Am m*Q[ Bxi(m p&#i> tv n*n mw / Amr[OTd[v> (nj r(xtir> md)y d>OT^iºtr m&(RppRs&m` // ami[ bilg\hn) a(Fpt) C)a[ , t&> j[n[ tiri[ rK[viL
mint) hi[y t[n[ yid kr) l[ kirN ph[li ain[ j[ bcivvi aivS[ t[n[ KieS pC) tiri biLkn[ KieS ai p\miN[ kh) ByB)t mitiJni Ki[Limi> rh[li GnÆyimn[ jg\ih bil> gl a[v d&OTi
gL[Y) zil) pkD) tRkiL Kivi miT[ m&K Ki[Ãy& b)J kZRyiai[ ain[ C[d) ni>Ki[ mir) niKi[ a[m kh[t) GnÆyimn[ le aikiSmig[< rvini Ye ,

130
 gl[ gZh)Rvi (SS&k> gt[P& bilg\hi]G[P& $ri[d B(±t mitiJ ji[rY) rDvi li³yi ,Fm<d[v di[D`yi B(±tmiti b[Bin Fm<d[v pN (dkrin[ n ji[ti b[Bin Yyi li[ki[ di[D`yi t[
smy[ Fm<d[v[ sir) r)t[ p*j[li hn&minJ si]Ày$p FirN kr) Ryi> p\gT Yyi kh[vi li³yi s&¼ti(s (k> jigZ(h d[(v B±t[ h(rp\sid (oj jigZ(h Rvm Fm<B(±tn[ Binmi> liv)n[ kh[
jigi[ Si miT[ rDi[ Ci[ miti B(±ta[ kH& k[ h[ vinr kZRyiai[ amiri (dkrin[ uqiv) ge C[ t[n& d&:K C[ , pN aip ki[N Ci[ aipni vcn ami[n[ Si>(t aip[ C[ , hn&minJa[ pr)cy ai¼yi[ ~)
rimdisi[(Am hn*mdi²yi[ B±ti] y&vi> m[ BvYi[ dZQ> v] / mir (vP[ tmir) dZQ B(±t C[ miT[ h&> a(h aiÄyi[ , tm[ (c>ti n krSi[ tmiri[ p&#i kiLni[ pN kiL mhikiL C[ kZRyi t[n& S&> bgiD) Sk[
? B(±tmiti kh[ S&> tm[ miri (dkrin[ liv) Ski[ ? hn&minJ kh[

miti a[v&> S&> vcn uµciri[ tm[ S&> mn[ (nb<L Firi[ / kZRyi p[q) gm[ Ryi> hi[y pN pkD)S t[n[ h&> ti[y /
kd) ge hi[y k]lis ti[y Ryi> je upjiv& #iis / p[s[ sitm[ je pitiL ti[y t[n[ hN&> ttkiL //‘
h&> ti[ piÀyi[ C&> p\B&ni[ p\tip k$ kim mi[Ti t[Y) aip / khi[ ti[ (v>¹yicln[ uKiD& khi[ ti[ m[$pv<t piD& /
aip aiXi aipi[ ji[ mit ti[ h&> sigr Si[P& sit / khi[ Fri aiK) F\&jiv& khi[ ti[ r(vrY aTkiv& /
k$ ji[ h&> prik\m si$ tiri aikiS k[ri uti$ / a[vi kim k$ Bir) Bir) Ryir[ kZRyi t[ ki[N (bcir) //
hn&minJ n)kL`yi G[rY) ,kZRyiai[ Kiu Kiu krt) aikiSmig[< bil> gZh)Rvi[Rp(ttiY kZRyi g\imid` b(hAtd`g\sni(BliPi / tRyij t> t¶¶vlniBdZOT`yi>
dºdHmini(Kld)G< d[hi / / Bgvinn[ Kivin) eµCiY) le gy[l) kZRyi gimn) bhir jiy t[Tlimi> p\B&a[ p\lykiLni a(³n j[v) dZ(OT kr) ti[ kZRyini aiKi Sr)rmi> bLtri upD) tRkiL
biLkn[ pDt& m&±y& , n)c[ pD[li p\B&n[ pZ¸v)mitia[ z)l) l)Fi hi[y t[m k>e j n Yy& , t[ai[ ti[ Si>(tY) s*ti C[ , k\i[(Ft kZRyiai[ Bgvinn[ mirvini aiSyY) ai>Ki[mi>Y) a(³n vrsivt) aikiSmi> j
uB) rh) pN t[j ni Byni kriN[ nJk n aiv) Bgvin[ a[v) t[j njr kr) k[ bF) bLvi lig) b*mib*m krt) ni#iig(mOyi(m p&n: (kl[(t fr) a(h>yi ±yir[y n(h aiv& a[m bi[lt)
Bigvi jiy Ryi>j hn&minJ phi[c) gyi Byink riD piD)

si] kZRyign k>p[u Bie / hiY ji[r) rh) kiQ) khie //

131
 ab a[h) qi[r kbh&> nh) aiv&> / Jyt jin d[ etni[ khiu //
kZRyiai[n[ ji[e (Kjiy[li hn&minJa[ d\vºtmikZOy (nb¹y t*N<> p&µC[n tZ·yi(mv city[n Bigt) kZRyiai[n[ Gisni Birin) j[m p*>CD)mi> bi>F) liti[ an[ gdi vD[ mirvi li³yi , bh&
d*r s&F) kZRyiai[n[ f[>k) Bgvin pis[ aiv[ hn&min Bgvinn[ Ki[Limi> le b[qi

mi[d By[u lK) mi$tn>di / (ly[ uqie di] krs[ m&k&>di //

lg[ F&r) tn p*C bsns[ / $dn krt tb lg[ Gsns[ //
²yil n rHi[ smyni[ GN)vir Ye B(±tmitini[ uciT

‘’’ ki> ti[ hn&min kZRyiY) hiyi[< ki> ti[ k&>vrn[ kZRyia[ miyi[< / ki> ti[ as&r[ rc) ki>e miyi t[Y) hn&min Ryi> j ri[kiyi /

hmNi aiv)S kh) gyi[ hP[< h&> ti[ jiN&> C& vh) gy& vP[< / a[N[ aip) mn[ j*q) aiS vi>drini[ t[ Si[ (vVis / ki> ti[ cil) S±yi[ n(h l*li[ ki> ti[ viT (vP[ pD`yi[ B*li[ / ki>
ti[ ki[en& krvin[ kim gyi[ t[Y) n aiÄyi[ ai qim / ki[e t[l (s>d*r cDiv[ t[n& pN kim krvi (sFiv[ //

hn&minJn[ Yy& k[ GN) vir Ye hv[ jvi d[ F)r[ rh) biLp\B&n[ le an[ gimmi> hn&minJa[ aiv) biLp\B&n[ si[>¼yi mitiJ (dkrin[ t[Dti hn&minJn[ kh[ C[ d[v Rvyi mi[(ct a[P mZRyi[
bi<li[ AytARv> mm j)vditi / tm[ miri biLkn[ bciv) mn[ (jvtdin ai¼y& C[ hn&minJ mhirij mitin[ kh[ Bd^[ tviy> (SS&kAt& (dÄyi[ n p\ikZti[At)RyvF[(h
sRym` // tmi$ bilk p\ikZt nY) h&> S&> ain) rxi k$ ? hn&minJ a[kFiyi< Bgvinn[ ji[vi li³yi Bgvin[ eSiri[ kyi[< k[ didi tm[ bh& bi[l) gyi miT[ hv[ (vdiy Yiv ji[ mibipn[ Kbr pDS[ k[ h&>
Bgvin C&> ti[ mi mn[ p\[m nh) kr[ hn&minJ (vdiy Yyi Bgvinn) miyini kirN[ hn&minJa[ kh[l) vit Fm<B(±t B*l) gyi an[ li[ki[ n[ kh[vi li³yi k[ hn&minJa[ amiri (dkrin) rixs)ai[ Yk) rxi
kr) n(h>tr avÆy amiri[ biLk gy[li[ j hti[, Ryir pC) hn&minJ p\Ry[ni[ p\[m mitin[ vF) gyi[ dr S(nvir[ hn&minJn* p*jn kr) v\t krvi li³yi , Fm<d[v[ b\iMNi[ pis[ Av(Atvicn kriÄy& an[
niriyN kvcni[ piq kriÄyi[ a¹yiy --- 24 s&v\t uvic a[kidÆyimiy<mN[ miFv[ mi(s Big<v[ / ah`nAt&y<xN[ p\[>g`Ki> bili¹yiri[hyRs&tm` // bribr
jºmY) 31 mi (dvs[ v]SiK s&d 10 g&$virni ri[j S>Kmi> d*F Br) (pvDiÄy& , v]SiK s&d 11 an[ S&k\virni ri[j pirNimi> pi[QiD`yi ki> ti[ 12-16-22 mi (dvs[ ai (v(F Yiy pr>t& 32 mi (dvs[
kyi[< C[

132
 ‘’’ B(±tni[ lil h(rkZON kZpiL pi[Q`yi pirN)y[ B(±tni[ lil
{1} zizi jtn kr) miti z&liv[ ,n[Ni Br)n[ Yiy (nrK) (nhil –
{2} vir[ vir[ m&K mitiJ n)rK[ , gi[ri $Di C[ (grFir)ni gil ---
{3} Si[Bin& Fim Æyim siri Si[B[ C[ j[n[ ji[ti jiy jgn) j>jiL ---
{4} p&rn) (nvis) nir) aiv) vFiv[ mi[t) Br)n[ liv) si[nini YiL ---
{5} mhi mni[hr mivin) m*(t< ji[e rh[ C[ vZÛ j&vin biL ---
{6} zBl& ph[y&< C[ miY[ mi[t)n) Ti[p) rij[ C[ r[Sm) $Di[ $mil –
{7} si[ni $pini Si[B[ $Di rmkDi , m[ni pi[pT mi[r Q[li[ mril --- {8}
miti (ptin[ a(t pi[tini p\iNY) Ähili lig[ C[ (vV(vhir)lil --

(nOk\mN s>Akir - aPiQ s&d 1 s*y<dS<n , c>d\dS<n s>Akir aPiQ s&d-3 c>d\n) p*ji kr) m&K (sviy aiKi Sr)rn[ Qi>k) c>d^dS<n
‘’ nimkrN s>Akir ‘’’ aPiQ vd -7 g&$vir jºm pC) 11 aYvi 12 mi (dvs[ n(h ti[ 100 (dvs pC) nim pDiy

t[r) m&skn)m[> mn lig) rHi[ r[ ,(bsrt nih) GnÆyim (pyi r[

1.m&skn) b>k) (vli[kn) (nrK), hi>r[ (pyi r(tp(t a(t sk&(ct Byi[ r[ --
2.(nrK) bdn his j&t s&>dr , hi> r[ mi[y[ uqt h] p\[m si[ nyi[ nyi[ r[ --

133
 3. jb t&m hst Æyim mi[h[ h[rt, hi>r[ (pyi si[ s&K m&K n(h jit kHi[ r[ --
4. s&>dr h(st bdn C(b upr, hi>r[ p&l(kt p\[min>d b(lhir) gyi[ r[ ----
a[kditd`gZhmgiº mik<D[>yi[ mhim&(n: / (#ikilXÅc t[jAv) s(SOyi[ v(N<v[PFZt` // mik<>D[y äP)n& aigmn (SOysm&diy siY[ C[ Fm<d[v[ Avigt kr) Bi[jn ai(dY) tZ¼t
kyi< an[ nim pr)cy Xin (vP[ aigmnn& kirN p*C`y& Ryir[ mik<>D[y kh[ t)Y<yi#iicrºFm< Rvo[Æm]twdZµCyi / p\i¼ti[(Am BZg&gi[#i> mi> mik<>D[y>mv[(h Bi[ // mi$ nim
mik<>D[y C[ Fm<d[v ami[ p\yig je rHi C)a[ v[d v[di>g an[ ¶yi[(tPn& pN mn[ Xin C[ Ryir[ Fm<d[v kh[ miri (dkrini nimkrN kri[ miri Bi³y k[ aip pFiyi< miri (dkrini km< an[ g&N (vP[ pN khi[ ,
mik<>D[yJa[ p>ci>g kiQ) nimkrNn& m&hrt ji[y& an[ kH& k[ aivt) kil[ s¼tm) an[ g&$vir pN C[ miT[ kil[ nimkrN kr)a[ , mik<D> [y äP) Ryi> j ri rHi an[ b)ji (dvs[ svir[ nimkrNni[ p\ir>B kyi[< yX
kyi[< ,

h axr aipt sb hrh) / s&K s>p(_i ain>ds& krh) //

h[t s(ht jnk[ mn hrh) / h(rnim m&(n tit[ s& Frh) //

mik<>D[y äP) oiri nimkrN , y&vyi[Åc Avk)yini> hti[sivipdi[ (oj / h(rs>XiARvt: kk<ri(SAY[ºdi[Åc jºm(n // tmir) tYi
jºmsmy[ c>d^ kk< ri(Smi> miT[ h(r {D.h}
ai(~tini[ d&:Kn[ hrS[ miT[ h(r a[vi nimY) p\c(lt YS[ , ‘’’ hrNiRsv<d&:Kini> h(r(rRy(B(Fyt[ / h(r h<r(t pipi(n d&OT(c_i]r(p AmZt: // kZONi²y: kZONvN<Rvi
RAv(Am>ÅcikP<NiÛZd: / mF&misjn[ Åcisi] s&ti[ Bv(t Bv(t t[ B&(v // ai(~ti[n[ aikP[< miT[ kZON c]#imi> jºm C[ miT[ kZON, gg< s>(htimi> C[ s>y&±t h(rkZON nim
piD`y&

c]#i = kZON ,v]SiK =anºt ,j[q=aµy&t, aPiQ=ck\), ~ivN=v]k&·q , Bidrvi[=jnid<n ,

aisi[=up[ºd\, kirtk=yXp&$P, migsr=vis&d[v, pi[P=h(r, mhi=yi[g)S, figN = p&·D(rkix ,

134
 s>y&±t h(rkZON nim piD`y& , RyigXin tpi[Fm<]: piv<t)p(tni sm / a[P Biv) c yi[g[n n)lk>·qi(BFi[ARvt: //
tp,Ryig,Xin,AvFm<,v]ri³ymi> (SvJ j[vi YS[ miT[ n)lk>q pN kh[viS[ smy jti km< an&sir hjiri[ nim YS[ p\B&ni g&Ni[
{1} kYi~vN=pZY&riji {2}B(±t=a>br)P {3} disRv=mi$(t {4} n)(t=(vd&r {5} v]ri³y=S&kd[v {6} aiRmXin=jnk
{7} kZONAmrN=p\ÃhidJ {8} p\kZ(tp&$P (vv[cn=k(pl {9} g&Ng\hN=d_ii#i[y {10} aFm<Y) By =y&(F(Oqr
{11}dyil&ti[dirtyi[Bi<Äyi[si][ r(ºtd[vvt` // a(t dyiL& r[ AvBiv C[ Avim)ni[ prd&:Khir) r[ , vir) bh&nim)ni[ ki[en[ d&:K)yi[ r[

d[K) n Kmiy dyi aiN) r[ ,a(t aikLi Yiy aºn Fn vA#i r[ aip)n[ d&:K TiL[
dyi-udirti=r>(td[v {12} Bgvinni[ bi[F aipvimi>=nird {13} e(ºd\yi[ (jtvimi>=aj&<n {14} kZON rj mihiRÀy =ak\*r {15} B±tm(hmi =uÛvJ {16} jDti=jDBrt {17} p\Åni[_ir
krvimi=bZhAp(t {vcnimZt}{18} F]y<=b(lriji

vL) h[ Fm<d[v kr[Ay pÞ> c sZ(N$¹v<r[Ki(dk> pdi[: / Bvºt)(t B(vOyi[si] n[ti nZNi> (h lxS: // ai hiYmi> kmLn& (ch`n C[ vL) crNmi> si[L (ch`n C[ t[Y) ai
biLk liKi[ li[ki[ni[ n[ti YS[ , sim&(d\k SiA#i a[m kh[ C[ k[ a>k&S> kml> ck\> yAy pi(Ntl[ Bv[t`/ tAy ri¶y> (v(n(d<OT> sm&d\vcn> yYi // ¹vjvj\ik&>SµC#i
S>KpÞidyAtl[ / pi(Npid[P& dZÆyºt[ yAy s: ~)p(t p&min` // aini an[k g&Ni[ C[ h&> ke r)t[ vN<n kr) Sk& ? ai p\miN[ p\B&ni nimkrN Yyi C[ mik<>D[y äP) a[k (dvs
ri[kiyi Fm<d[v[ ag(Nt din d(xni aip) t[mn[ riJ kyi< an[ (vdiy aip) , (dkrini g&Ni[n[ s>Birti Fm<B(±t ain>dY) rh[vi li³yi , Cp]yin) bh[ni[n[ h(r ,kZON , h(rkZON nim n jiÀyi a[Tl[
bh[ni[a[ pi[tin[ mngmt& GnÆyim a[v& h&limN& nim ri²y&

GnÆyim aiKi gimni[ liDki[ C[

Biv n[ vS liD)li[ C[, li>GNi[jni amZtbien) vit

aij m[r[ h(r pih&ni Gr aia[,hi> r[ mi] ti[ Avigtm[> mi[t) brsia[ r[ ---

135
 1.(Sv snki(dk S&k j]s[ ji[g),p*rN b\Mpd rs k[r[ Bi[g)
hi> r[ a]c[ s>t s>giY (h lia[ r[ ---
2.(Sv(vr>(c jiki pir n piv],S[P shs\m&K Sirdi giv]
hi>r[ jik[ (ngmigmn[ js gia[ r[ --
3. s>t h(rki[ m]> ti[ n]ni[s[ (nrKi,p\[m mgn m] (hrd[ s[ hrKi
hi> r[ m]> ti[ Bvn ai]sir[ pFria[ r[ --
4. aiqi[ phr ain>d (jn a>gm[>, rm[ gi[(v>d a]s[ s>ti[k[ s>gm[>
hi>r[ h(r p\[msK) ki[ mn Bia[ r[ ---
t[rt c&>bn krt sBiv[ / di[u kr uF< uCirt Biv[ //
ek eks[ ek l[vt Fie / lil lil pt a(t ak&lie //
‘’’ (A#iyi[ le jiy rmiDvin[ rmiDvi vir mL[ n min[ / kr) (trAkir bh& (nvir[ tYi(p aiv[ jn vir[ vir[ //
a¹yiy --- 25 s&v\t uvic p>cm[ mi(s p&#iAy p&#id]kidS)(dn[ / m&h*t[< s¼tm[ Fm<Åck\[ B*Ày&pv[Snm` //
136
1-jºmYk) pi>cm[ m(hn[ B*Ày&pv[Sn s>Akir ai s>Akirmi > vrih> p*jy[d[v> pZ(Yv)> c tYi (oj // ~ivNs&d 11 –pZ¸v) upr b[siDvini[ s>Akir vrih Bgvinn& tYi pZ(Yv) an[ b\iMNi[n&
p*jn kr)n[ p\B&n[ jm)n upr b[siDvimi> aiÄyi

2- jºmYk) sitm[ m(hn[ aisi[ s&d 2 b&Fvir aºnp\iSn s>Akir

aºnp\iS (v(F k) GnÆyimi /lG& lG& kvl vdnm[> Yimi //

biLkn[ a(³n) ai(dn) AYipni kr) b\Md[vn& p*jn kr) al>kiri[ ph[riv) si[nin) sl) vD[ rs$p aºn sv<p\Ym jmiD`y& {sv<p\Ym aºn jmiDvi miT[}
3- aisi[ s&d 10 g&$vir ni ri[j kN<v[F s>Akir k&SL drJa[ Bd\> kN[<(B: eRyi(d m>#ii[vD[ p\Ym Dibi kin[ pC) jmNi kin[ v[F kyi[<
vZ(_i> pr)(xt&mYiAy p&r: svA#ipi#iiy&Fi(d (ndF[ vs& p&Atk> c / t#iig\h)Rs t& s&ti[(ºtmm[v hPi<ººyAt> pdiY<(m(t hP<mvip tit: //
p&#ipr)xi vZPn[ l)ºh) / s&t$(c jinnki[ m(t k)ºh) //
piT[ pr Fr d) #iy c)j[ / (kski[ C&at bil pt)j[ //
AvN<m&hr tlvir v g\>Yi / d[K[ s&t (kn l[vt g\>Yi //
Ryir pC) pr)xi l)F) – SiA#i , SA#i , an[ s&vN<m&d^i , Bgvin[ SiA#i upr hiY m*k) an[ (vwi p\Ry[ni[ an&rig Äy±t kyi[< ,

Bgvinn[ BNniri bh& gmti mhirij kh[ti k[ m>(dr bnivi krti pN amir[ miT[ BN[ t[ vF& mhRvn& C[ kirN BN[l siF& j sRs>gni[ piyi[ C[ vDtilmi>
BNniri s>ti[ (bmir Yyi Ryir[ Avy> mhirij Kbr riK[ an[ pi[tini YiLmi>Y) p\sid) aip) t[mn[ siji kyi<
137
7 m(hnin) umr[ gim s&KiLni rimdyiL kiyAYn[ c*sN)y& l[vi miT[ pirNimi>Y) k*d) prci[ aip[ GnÆyimn[ rmiDvimi> smy ±yi> psir Yiy t[n) mibipn[ Kbr pN n rh[
,Bgvinni yi[gni kirN[ si>si(rk d&:Ki[Y) pr Ye gyi , Bgvinn) biLl)li a[ B±tni mnn[ pi[tini Av$pmi> ji[Dvi miT[n) C[ kÃyiNm*(t<Bgvi>At[Pi>
(n:~[ysiy s: / yYi yYi mni[vZ(_i> Av(AmºAyidkri[_iYi // ki[e pN r)t[ Jvn[ pi[timi> ji[D) mi[xmig<ni[ a(Fkir) bnivvi[ C[ Bgvin b&Û a[ v[d
(n>di kr) v[d(n>dki[n[ pi[timi> ji[D) kÃyiNni a(Fkir) kyi< ,
v\jn) gi[pi>gni ki[e pN r)t[ ji[DiN) t[n miT[ Avy> Bgvin kh[ k[ uÛv timºmnAki md`B±ti mdY[< Ry±t d](hki: // gi[p)yi[ mir) C[ miri miT[ Ye t[mn[ t[mni s>sirn[ Ci[D`yi[ C[ nirdB(±ts*#i --
-- B(±tn) Äyi²yi krti lK[ k[ yYi v\jv(ntinim` gi[p)yi[ Vis l[t) Kit) p)t) B\mN krt) ai tmim (k\yi B(±t ht) gi[p) Avy> B(±t Av$pi ht) gi[p) Bgvinn[ B*lvi mYt) aipN[ yid
riKvi mY)a[ C)a[ a[Tli[ tfivt C[

Cp]\yin) bh[ni[ ki[e p&#iBivY) ki[r B\itZBivY) Bgvin siY[ ji[DiN) tAyi: kriRsi tAyi: si tAyi s[(t p&n: p&n: / a[kni hiYmi>Y) b)Jni hiYmi> a[m lien lgiD) bh[ni[
GnÆyimn[ rmiDvi miT[ uB) rh[t) Ryir[ mi>D hiYmi> aivti[ mitin[ (blk&l smy j n mL[ rmiDvi miT[ , Bgvin Yi[D& ti[tD& bi[l[ kl kl a[vi[ avij kr[ , cilvin& s)K[ , a>k

ki[e A#i) pis[ aiv)n[ uB) rh[

cpl hi[e et ut cl) jiv[ / tb jnn) kr) ji[r nviv[ //

j*q[ as&vn ai>K)n liy) / r[ivt h(r jnn) akrie //
tv h(r pilv g(h KD[ hi[h)/ hP< s(ht t)y t[r[u si[h) /
ki[e hiY f[liv[ a[Tl[ -- q&mk q&mk pd F&(n j*t Frh) / t(nk t(nk pd a>k s&Frh) //
Pi[DS (ch`n s(ht pd ¼yir[ / m&(njnmn m>jn uJyir[ //

138
ai r)t[ ain>dmi> a[k vP< p*N< Yy&> , (vvih> ¶y[Oqp&#iAy Fm<Åck\[ k&li[(ctm` / sÀBir[N]v mhti td[Si(Fp(t y<Yi //

rimp\tipni l³nn) kYi trgim ni bLd[v dv[ ni (dkr) s&vi(sn) siY[ Yyi , mi[Ti rijin) j[m FimF&mY) prNiÄyi , s&S)li> si t& t> p\i¼y p(t>
prm Fi(m<km` / p\)Ryin&vZRyi c g&N]: si¹v)Fm<(AYtiBjt` / prm Fi(m<k p(tn[ m[Lv) p\sºn a[vi s&vi(sn) d[v) a(t p\[mY) p(rvirmi> hL)mL) gyi bil GnÆyimn) b[ mitiai[
Ye ‘’’ s&vi(sn) ~)h(rn[ jmiD[ j&(±t kr) aºn Bl& jmiD[ / S&> r[vt) Ki>Ry rh) aF*r) Av[µCi kr[ C[ sh& aij p&r) //
‘’ p\B&n) biLl)li ‘’’ j[ axrit)t agÀy j[ C[ t[ Fm<ni ai>gNmi> rm[ C[ / di[D[ pD[ Q)>cNB[r cil[ nis[ hs[ d)pk d[K) zil[ / j[ ji[g)ni ¹yin (vP[ n
aiv[ miti le liD bh& lDiv[ //
m&KYk) k)l k)l S¾d bi[l[ r[ ain>d a[Y) upj[ ati[l[ r[ / ki[e sm[ j] (njmit aig[ r[ m> m> kh) Bi[jn (mOT mi>g[ r[ //
r)>K[ rD[ pD[ p[T vD[ r[ a(t diKD[ u>bri[ cD[ r[ / Kiy gi[T)li gDYli GNi r[ kr[ c(r#i biLk tNi r[ //
p\B&ni jºmn[ a[k vP< p*N<> Yy& (cr>Jv)ai[n& p*jn kr) Fm<d[v[ b\iMNi[n[ jmiD) tZ¼t kyi<

s&vi(sn) BiB) an[ mitin[ pirNimi> an[ hiYmi> a[m b[ Av$p[ dS<n aip) prci[ aip[ ,

q&m(k q&m(k Frt pi>v Frmnºdni

KnKn pd G&>G$ bij[ mF&r Ayºdni ---
1} d[(K h>s (stpT tn, bs(h n)r l(¶jt mn
d(tyi m&K di(Dmk(l ~)(vD>bni ----

139
 2} mZd&l udr nvn)t jn&,ni(Bk*p S)tl nn&
G&>Gril[ bil B>vrm>d (bB>jni ----
3} nK(sK kmn)y bdn, m*rt mn& mir sdn
nyn d[(K l(¶jt mZg-m)n-K>jni---
4} k$ni k[ Fim Ayim,B±ti[k[ p*rnkim
p\[ms(K C(b (nhir ,krt h] v>dni ---
BiB) GnÆyimn[ le mni[rmi nd)a[ Anin krvi gyi ziD n)c[ aisi[pilv n)c[ p\B&n[ s&vDiÄyi Ryir[ b\Mi(dk d[vi[ aiv) p\iY<ni kr[

‘’ an[k d&OT m¹y m&²y a[k ki(ld_i C[ k&km<ni[ j k*p pip$p t[ p\m_i C[ / Dr[ (dl[ bFiy d[v d[v) d]Ry dinv) Dr[ mh[S S[P t[Y) ki[N mi#i minv) // GN) Ye
hv[ kZpi kri[ tm[ kZpi(n(F GNik kiL t[hn[ tm[ p\B& xmi (kF) / (vni s&SA#i aA#i a[h d&OTn[ (vdirvi[ hv[ j$r urmi>(h a[ (vcir Firvi[ //
prmiRmi oiri aBydin
YS[ hv[ sip\t niS a[ni[ tm[ n riKi[ By ki>e a[ni[ / AvFimmi>(h s&KY) (sFivi[ si]n[ (dl[ F)rjti Frivi[ //
fL)yimi> pl>g QiL) Bgvinn[ s&vDiv[li c>idin[ ji[e n[ Jd kr) Ryir[ mi kh[ (dkri am[ bi[liv)y[ ti[ n aiv[ pN tmiri mimi Yiy miT[ tm[ bi[livi[
‘’’ BiL) c>d\ sim& Bgvin (nj ai>gL)n) kr) sin / nr$p t[ji[my Fir) siY[ l]n[ sRyiv)S nir) /
rimi ri[(hN) ai(dk j[h liv) zBli> Ti[p)yi[ t[h /
140
 Bgvinn) p*ji kr) BitBitni al>kir ai¼yi

kr lpkt h(r d)pk d[K) / mm` mm` bi[lt Bi[jn p[K) //

mF&r ti[tr) ucrt bin) / s&n(h qrt ur p)r nsin) //
giQ n)>ds[ zT jg jit[ / Ci[D pilni c&pc&p ait[ //
b)j& vP< pN p&$ Yy& p\i¼t[ tZt)y[ vP[<Y (pti ci]lmkiryt` / p&#iAyi(t(vn)tAy vZÛ[¿yi[¼y(tF)mt: // #i)ji vP<mi> p\v[S ci]lkm< s>Akir n& m&h&t< aiÄy&
j[q s&d 5 g&$vir 19/06/1783 km<v[_ii b\iMNi[n[ bi[liv) yXyigi(d kr) b\iMNi[n[ t[ (n(m_i[ giyi[ni ai¼yi {1} s(SK {2} a(SK ,
GnÆyimn& s(SK m&>Dn kirN ki]Y&m) SiKini hti

mit& gi[d rijt GnÆyimi / nie aAt&ri (nj kr Yimi //

hi]l[ hi]l[ vh p&ckiv] / aiF[ m&>D h(r alK hi[ jiv[ //
m&>Dn krivt) v[Li adZÆy Yyi ziD upr b[s) gyi ,viL>dn[ prs[vi[ aiv) gyi[ , cir[ bij& ji[yi kr[

sbki[ h(rvr d[ drsie / (kºt& n d[Kt a[k h) nie

mit kh[ a(r ame Bie / d[Kt ±yi ql&ai (hckie //
nie kh[ ±yi kh& r) m]yi / d)Kt nh) m&zki[ kC& B]yi //
141
 gi[L ai¼yi pC) j n)c[ utyi< , m&>Dn pC) mitia[ Anin kriv) srs kpDi ph[riv) (v(F kyi[< pC) jmNvir S$ Yyi[ , p\Ym b\iMNi[ an[ Ryir pC) Xi(tjni[ni[
jmNvir S$ Yyi[ tmimni Avigtmi> ji[Diy[li BiB) tYi mitiJ kimmi> C[ a[Tl[ p\B&n[ biL(m#ii[n[ si[>¼yi aB<k[¿y:(kSi[r[¿y: s&t> lil(yt&> st)
/sm¼yi<¿yigti yi[Pi:sih<yimis B*pt[ // mi B(±t pC) aiv[l bh[ni[ni Avigt srBrimi> ji[Diyi biLki[ GnÆyimn[ rmvi miT[ le gyi , si>j Yvi
aiv[l) Cti> biLki[ bilp\B&n[ gim bhir ai>biviD) C[ Ryi> rmvi le gyi , an[ ziD uprY) pD[li fL Kie mAt) krvi li³yi an[ rmvi li³yi

a¹yiy ---- 26 s&v\t uvic k\)DRs& t#i bil[P& BxyRs& fli(n c /aAti(d\> BiAkr> p\iyi_im: p\ivt<tinG // rmti rmti a>Fi$ Yvi aiÄy& Cti> rmtmi>
l)n biLki[ GnÆyimn[ a[k ziD n)c[ b[sir) rm) rHi C[ ki(ld_ia[ viD)a[ jti ji[yi ,
t&m nim jpn ±yi[> Ci[D (dyi
{1} k\i[F n Ci[Di,z*q n Ci[Di, sRy bcn ±yi[> Ci[D (dyi ---
{2} z*q[ jgm[> (dl llcikr,asl vtn ±yi[> Ci[D (dyi---
{3} ki](Dki[ ti[ K*b s>Bili,lil rtn ±yi[> Ci[D (dyi---
{4} (jn s&(mrns[ a(t s&K piv],(t s&(mrn ±yi[> Ci[D (dyi--
{5} Kils a[k Bgvin Bri[s[, tnmn-Fn ±yi[> Ci[D (dyi--

bh[ni[ h>m[Si si(Rvk rHi C[ a[ni diKli C[ m>di[dr) ±yiF* an[ tirimt) s&n)t) , a[Tl[j t[mn[ l³nni a>(tm f[rimi> aigL riKvimi> aiv[ C[ , C[Ãli f[rimi> piCL riK) a[mn[ ai D¾bin)
jvibdir) si[>pvimi> aiv[ C[

ki(ld_ini p(Rnn) smjivT nir) kh[ h[ p(t p\iNniY (jt[ n ki[e h(rkZON siY /
142
h[ Avim) c[ti[ (ctmi> n c*ki[ mini[ kH& mi$ mmRv m*ki[ // C[ aipN[ G[r GN) smZ(Û t[ Bi[gvi[ a[v) tJ k&b&(Û /
ki(ld_in& ai>biviD)mi> aigmn tiv_i#iis&rg&$: kil)d_i upigmt` // kpTi[pi_iso[Pi[ mi(yki[ (rp&rºF\(vt` / t[P& bil[P& (c(k\D (jGi>s&
B<(±tn>ºdnm` // bilk bn) rmtmi> ji[Diyi[ ,rmti rmti ¶yi> p\B& b[qi C[ Ryi> aiÄyi[ p\B&n[ ji[yi jiN[ p\lykil)n a(³n vrsti[ hi[y t[v) p\B&n)
ai>Ki[ d[KiN) , ki(ld_in[ li³y& k[ miyi (sviy n(h mr[ m*rK miyip(tn[ miyiY) mirvini[ p\yis kr[ C[ , pi[tin) miyin[ f[liv)
vvi] viti[ mhiv[gi[ d\&mi[ºm*lnkZt` Kr: / ais)d` GnGTi Äyi[(Àn p\iAf&rºt c (vw&t: // cir[bij& a>Fkir Cviyi[ (vjL)ni kDiki Yyi ,acink vrsid t*T)
pD`yi[ , a>Fi$ a[Tl& C[ k[ pi[tin) jitn[ pN n ji[e Skiy biLki[ acink Yy[li p(rvt<nY) ByB)t Yyi, B)ni Yy[li biLki[ Bgvinn[ pDti m*k) vrsid b>F Yvin) rih
ji[vi li³yi , biLki[n[ GnÆyimn) yid aiv) , Bgvinn[ Si[Fvi li³yi pN a>Firini kirN[ ziD B*Ãyi , n mLti B[gi Ye rDvi li³yi , aipN[ hv[ S&> kr)S& ?
gimmi> jen[ S&> jvib aipS&> ? Fm< B(±tn[ S&> kh)S&> ? rDti biLki[ Ryi>j b[s) gyi , ki(ld_i aikiSmi> u>c[ je j[ ziD n)c[ Bgvin b[qi C[ Ryi> pDt& m&k[ ziD t*T) pD`y&
pN ziDn) SiKiai[a[ Bgvin miT[ C#i)n& kim ky&< ,

(vli[±y bil> j)vºt> mhid\&mtl[(p tm` / p\isiryRkri] oi] c g\h)t&> p&nr[v s: // Bgvinn[ pkDvi miT[ hiY l>biÄyi[, Bgvin[ a[v) vk\dZ(OT kr) k[
ki(ld_in) dZ(OT j jt) rh) , t[n[ c±kr aiv) gyi gi>Din) j[m aimY) t[m BTkivi li³yi[ , Bgvin dZ(OT vD[ j t[n[ mir[
a[n[ uc[ cDiv[ n[ piD[ j[m biL dDin[ uCiL[ / vL) vZx siY[ aYDiy p)Di pim[ kh[ hiy hiy //
a[k hiY gyi[ a[ni[ t*T) b[y ai>Ki[ ge vL) f*>T)/ m&Kmi> bh& F*L BriN) m*k[ pi[k mi>g[ piN) piN) //
(vjL)ni cmkirimi> biLki[a[ a[n[ ji[yi[ an[ Gbrie gyi ptt` p(tt vZxi]Fi GitB*(r xti>gk: / p&(Opt: (k>S&k ev dZÆymini] mZ(t> yyi] // ziDv[
ziDv[ BTkiti[ ki(ld_i pi[tin) j miyimi> mi[(ht Yen[ mZRy& piÀyi[ ai p\miN[ vgr h(Yyir[ p\B&a[ ki(ld_in[ miyi[< t[ mrti j t[n) miyi niS pim)
vitivrN Si>t Yy& vrsid b>F Yyi[ , d[vi[ aiv) Bgvinn) At&(t kr[
{1} jy niY (nr>jn KLbL g>jn jnBy B>jn Bgv>ti , jy jy s&KFimi (nm<L nimi ~) GnÆyimi Si[B>ti /
143
jyjy vZPlili mi](±tkmili kZONkZpiLi s&Kkir) jy nrtn&Fir) (vV(vhir) aj a(vkir) as&rir) //
{2} jy jy mhiriji gr)b(nviji s>tsmiji pd s[v[ , tv g&NurFir) ~&(taikir) k)(t< uµcir) aj j[v[ /
ai as&rp\m_ii kiL)yd_ii e(t (njs_ii (vAtir) jy nrtn&Fir) (vV(vhir) aj a(vkir) as&rir) //
{3}rivN rN ri[L`yi[ ciN&r ci[L`yi[ (g(rvr ti[L`yi[ niY tm[ , t[Y) pN Bir) p)D amir) Æyim (vdir) aij sm[ /
mF&mi>sihir) kZRyikir) hti[ s&rir) d&:Kkir) jy nrtn&Fir) (vV(vhir) aj a(vkir) as&rir) //

{4} e>d\i(dk d[vi k(hy[ k[vi aj Bv j[vi By riK[ , a[vi[ mhipip) p\i]Qp\tip) m>#ii[ jip) bL BiK[ /
kr SA#i n Fir) aip aGir) d)Fi[ (vdir) ByBir) jy nrtn&Fir) (vV(vhir) aj a(vkir) as&rir) //
{5} vL) Æyim amiri[ By s>hiri[ (vn>t) Firi[ (nj urmi> k(Lj&g Äyi¼yi[ Fm< uYi¼yi[ aFm< Äyi¼yi[ p&rp&rmi> /
a[ p)Di amir) hri[ m&rir) h(r tmir) b(lhir) jy nrtn&Fir) (vV(vhir) aj a(vkir) as&rir) //
{6} si] t)Y< fr)n[ crN Fr)n[ S&Ü kr)n[ s&K aipi[ as&ri[n) Ti[L) (x(tmi> Ki[L) rNmi> ri[L) d&:K kipi[ /
~&(tmig< btivi[ jn smzivi[ Fim rcivi[ mnFir) jy nrtn&Fir) (vV(vhir) aj a(vkir) as&rir) //
{7} aicirj Yipi[ p\jL[ pipi[ a(ts&K aipi[ (njjnn[ , t[ krvi si$ tm[ tmi$> C[ p\B& Fiy&< nrtnn[ /
144
 h(r hv[ pFiri[ kij s&Firi[ (c_i (vciri[ b\Mcir) jy nrtn&Fir) (vV(vhir) aj a(vkir) as&rir) //
{8} jy axrFim) a>trjim) akl akim) m&±tp(t jy BvjLs[t& vZPk&Lk[t& h(rjnh[t& h>sg(t /
jgY) (AYt) ºyir) niY tmir) KgurFir) an&cir) jy nrtn&Fir) (vV(vhir) aj a(vkir) as&rir) //
biLki[ ai>biviD)mi> fr) GnÆyimn[ Si[Fvi li³yi pN ±yi>y p\B& n d[Kiyi , ai bij& si>j Yvi Cti> biLki[ n aivti Cp]yivis) ai[ (c>(tt , dr[kn[ apS&kn Yyi , GnÆyim n d[Kiti Fm<B(±t
pN (c>(tt gimli[ki[ a>Fi$ Yvi Cti> pN fins (vg[r[ le h(Yyiri[ le biLki[n[ Si[Fvi aiÄyi , ai>biviD)mi> p\Bn& [ B*K lig) , ~Ûi(d bir mitiai[ p\gT Ye Bgvinn[ Atnpin krivvi lig)
tmimni[ mni[rY p*N<> krvi Bgvin bir Av$p[ Yyi ppi] Atnrs> tisi> p)y*PmF&r> (SS& / h(rm<mi>k a[vi(At niºy#i[Ry(v>dÅc ti: //
miri Ki[Limi> j C[ a[v& tmim mitiai[n[ li³y& , mitiai[ p*N<kim Ye , ai bij& gimli[kia[ ai>biviD)mi> aiv) biLki[n[ ji[yi t[mn[ p*C[ GnÆyim ±yi>?
biLki[ kh[ am[ ai ziD n)c[ j b[siyi[< hti[ pN hv[ Ryi> nY) ~Ûi(d bir mitiai[ li[ki[n[ aiv[li ji[e p\B&n[ AvµC j³yia[ m*k) ad\Æy YE mig<yºt)>
(SS&> t#i mit&l) s&ºdr) hr[:/ ddS< bil> shsi (nB<y> AvAYmi(AYtm` // mim)a[ ji[e b*mi[ piD) mn[ mL`yi[ , mi B(±ta[ si[nini[ dig)ji[ mim)n[ ai¼yi an[ (dkrin[
Atnpin kriÄy& , Ryir pC) ki(ld_ini[ mZtd[h d[Kiti> j biLki[a[ kH& k[ rixs GnÆyimn[ mirvi aiv[li[ pN GnÆyimni ji[vimi#iY) t[ gi>Di[ Yen[ myi[< , li[ki[ kh[ k[ ai ti[ pi[tini pipY) j myi[<
Cp]yivis) Gr[ aiÄyi , Fm<B(±t (vcirvi li³yi k[ mrnir Avy> ki(ld_i hti[ j[N[ aipNn[ K*b h[rin kyi< hti , ci[±ks aipNi[ (dkri[ kZON j C[ j[n[
aipNn[ vZºdivnmi> vrdin aip[l& t[ j p&#i Yen[ aiÄyi an[ dZ(OTmi#iY) ki(ld_ini[ niS kyi[< aivi Byink as&rn[ mirvi ki[N smY< ai mriNi[ a[Tl[
as&ri[n) aF)< tikit ge kirN ai t[mni[ n[ti hti[ a[Pi[s&riNi> m*l> v] sv[<Pim(p B*tl[ //
Kr[Kr Bgvin k[Tli[ dyiL& C[ ? vL) Bgvin[ miyi oiri Fm<B(±tn[ bF& B&liv) d)F& t[ai[ a[m minvi li³yi k[ hn&minJa[ amiri (dkrin) rxi kr) b)ji (dvs[ Fm<d[v[ p7$in) rxi Ye t[ (n(m_i[
b\iMNi[n[ Bi[jn kriÄy& , pi[tini (dkrin[ ai(Svi<d apiÄyi ,

a¹yiy ---- 27 s&v\t uvic h(rp\sidi[ (vp\(P<:Avg\im[s&rsÀBvm` / upd\v> m&h&dZOT`vi AYit&m]µCºn t#i t& // B(±t Fm< oiri ayi[¹yigmnni[ (nN<y , Cp]yimi>
gmg)n) , A#i)yini[ (vlip , ‘’ miti amn[ m[l)n[ aij tm[ d*r Yiai[ Ci[ si]ni Jvn C[ mhirij t[n[ t[D) jiai[ Ci[ /

miJ Jv (vnin) kiy khi[ k[m rh) Sk[ / a[ ti[ gNti nkim) gNiy zizi (dn nv Tk[ /
145
 a[m jiN`y& j[ s&Kmi> sdiy amn[ (nBivS[ / ni[t& jiN`y& p\Ym am[ miy aivi (dn aivS[ //
lig[ (vrhn) (vji[gn) liy t[ k[m TiL) ni>K)y[ / a[ni[ (SKvi[ amn[ upiy am[ (SK) ri(Ky[ //
miJ cilS& cilS& a[m vir[ vir[ S&> khi[ / aivi k\*r Yyi tm[ k[m G(Dk uBi rhi[ //
Fºy mi[jD)ni[ avtir rh[ h(rcrNmi> / amn[ s¶yi< n(h sj<nir a[k[ upkrNmi> /
h(rni (vrhn) ziL[ ai kiy bL)n[ r²yi Yji[ / t[n& kijL kr)n[ miy h(rn) ai>K[ ai>jji[ //
giDimi> simin Byi[< a[k giDimi> Fm<d[v an[ rimp\tip b[qi ,a[k giDimi> B(±td[v) an[ s&vi(sn) BiB) b[qi , srj*t)r[ srj*nd)ni dS<n Yyi

yi minsi²yiRsrs: p\jiti sºni(dti minsvi(s(BÅc / tTd\&mi(lp\(t(bÀbdZÆyi s[Äyi (njAviºt(vS&Ûkim]: //

mins sri[vrmi>Y) uRpºn Yy[l) rimc>d\ni crNi[Y) a>(kt Yy[l) srj*ni dS<n kyi< , ni(vkni[ an[ Fm<d[vni[ viti<lip , Bgvinn[ ai[LK) gyi[ , vgr BN[ Bgvinn[ ai[LK)
gyi[ ÿ mig) niv n k[vT& aini / khe t&Àhir mrm& m] jini //
crn kml rj kh&> sb& khe / min&P kr(n m*(r kC& ahe //
rimc(rt minsmi> ±yi>y ji[vi n(h mL[- k[ m[ rimni[ mm< jiN`yi[ pN a[k B)l rimn[ kh[ C[ k[ h&> tmn[ sir) r)t[ ai[LK& C&>, rimJ c*p Ye gyi , aipNn[ li[ki[ vµc[ ki[e kh[ k[ bi[l)S n(h h&> tn[ sir)
r)t[ ai[LK& C&> a[v) hilt riGvn) Ye , rim tmir) crNrj cmRkir) C[, mir) niv ji[ nir) Ye jiy t[ aiJ(vki jiy, a[k A#i) ti[ C[ b)Jn[ ±yi> riK&>? Bgvin kh[ tir) eµCi S&> C[ ? ph[li pg Fi[vi
wi[ pC) nivmi> b[siD& dSrYJni si[g>d Kien[ kh&> C& k[ a[ ph[li ti[ n(h j b[svi du , lKn k\i[(Ft miri bip s&F) phi[µyi[,

ÿ pdkml Fi[e cQie niv n niY utrie chi] / mi[(h rim riu(r ain dSrY spY sb sic) khi] // lKn[ t)r kiQ`y& , k[vT bi[l[
þ b$ t)r mirh&> lKn& p] jb li(g piv n pKi(rhi]> / tb l(g n t&ls)dis niY kZpil pi$ uti(rhi]> //
aij s&F) ab&F hti[ hv[ Xin jig\t Yy& ,
146
 û aiRmi h] a[k sµci h)ri kiyi h] a[k Y]l) , h)r[ ki[ z*qi mt kh[ni d[Kk[ Y]l) m]l) // aiRmi jig\t Yyi[ aipi[aip Af&rvi li³y&>,
ý pg Fi[vi wi[ rG&riy p\B& mn[ Sk pD`yi[ mnmi>y ---
{1} rj tmir) kimNgir) mir) niv nir) bn) jiyJ ti[ ti[ miri gr)bjnn) {2} aiJ(vki r[ jiy ----
p\B&a[ sÀm(t aip) , likDin) kYri[T liv) jL liv) pRn)n[ bi[liv) siY[ rimni pg F&v[ C[ j[ d[vi[n[ pN d&l<B C[, ji[rY) rimni pg hliv[ , rim kh[ pD) jeS ,k[vT kh[ mi$ miY& zili[ , rimJa[ b[y
hiY k[vTni miY[ m*k`yi , ai hi[>(Syir) ji[en[ jink)J n[ hsv& aiÄy&

þ ji[e ct&rie B)ljnn) miD) jink) mlkiyJ , aBN k[Tl& yid riK[ {2} ai[Ãyi BN[li B*l) jiy ----
pg Fi[yi pC) rim kh[ hv[ ni]ki liv k[vT kh[ a[k eµCi C[ miri mibipn[ b\iMNni aBiv[ (p>Ddin nY) aip) Skiy&, tm[ BN[li Ci[ a[k kim kri[ tm[ n[ lKnB]yi m>#i bi[li[ am[ (p>Ddin aip)
dea[ , Bgvin pis[ gi[rpd& kriv[ a[vi[ ai B±t , p\B& ni]kimi> (brij[, pi>c vKt ni]ki aF[<Y) piC) viL[ , rim kh[ k[vT k>TiL) gyi[ , k[vT kh[ rim tmiri krti am[
siri n(h t&> 84 liK yi[n)mi> f[rv[ ti[y ki[e (dvs f(ryid kr) , tm[ cir f[rimi> k>TiL) gyi , g>gimi> aFvµc[ liv) nivn[ ck[D)a[ cQiv) , rim kh[ k[vT trti nY) aivDt& D&b) jeS& ,
k[vT kh[ miri[ hiY zil) li[ rimJ j[vi[ hiY zil[ a[vi[ j k[vT rimni crNi[mi> - p\B& hv[ ai hiYn[ ki[e (dvs Ci[Dti n(h, g>gi pir kyi< pC) k[vT[ d>Dvt kyi< rimn[ s>ki[c Yyi[ ain[ aipvi miT[
k>ej nY) , s)tiJ v)>T) utir) aip[ , k[vTni[ eºkir

ÿ niY aij& m] kih n pivi / (mT[ di[P d&:K di(rd^ divi // bh&t kil m] (kºh) mj*r) / aij& (dºh) (b(F b(n B(l B*r) //
aij mn[ S&> nY) mL`y& ? GN) mj*r) kr) aij[ (vFitia[ mn[ fL ai¼y& , aRyir[ n(h lu pN vLt) vKt[ j[ aipSi[ t[ le leS , k[vT (vdiy Yiy,

‘’’ BiDin[ bdl[ rmiDvi wi[ min)S mi[T& spiD& r[ -- n(h lu h&> nivn& BiD&
simin nivmi> gi[qv) p\AYin pir utiyi< BiD& l[vin) ni piD) ,srj&nd)ni (knir[ j Fm<d[v[ (dkriai[ siY[ s>¹yiv>dni kr)

s>¹yi smy[ avFmi> p\vS[ , v]vAvt mn&oiri ai ngr)n& (nmi<N Yy[l bir yi[jn li>b) an[ #iN yi[jn phi[L) an[k m>(dri[ an[ mqY) s&Si[(Bt avFn[ ji[e , tmim g(lai[ (dpmiLini kirN[
s&Si[(Bt ht)

147
 rimGiTAy (nkT[ brhT`Ti(BF> tt: / tµCiKingr> p\ip cit&v<·y<jni(~tm` //
rimGiTn) nJk brhT`Ti nimni SiKingrmi> (nvis kyi[< C[ , ri[j (#ikiLs>¹yi ,sry*Anin (vg[r[ kr)n[ Fm<d[v Fm<priyN Jvn Jvvi li³yi, smy jti rimp\tipn[ Ryi> (dkri n>drimni[ jºm
Yyi[ , ayi[¹yimi> c>dnimis)n[ svirmi> j G>T) pr hiY m*k) prci[ ai¼yi[ ,

Bgvinn[ B*K lig) Ryir[ ~Ûi(d bir mitiai[ aiv) n[ jmiD[ , Fm<d[v an[ B(±tmiti kr[ t[ p\miN[j p\B& an&krN kr[

‘’’ (k\ymiNi> kZONB(±t> (p#ii kZONi[B<ki[(p tim` / dZOT`vi Avym(p tYi kri[(t AmiB<l)lyi //
a[ prmiRmi simiºy biLki[Y) alg hti , ri[j svir[ mitin) siY[ ac*k Anin krvi nd)a[ jti {p\Ryh> S)tkil[(p } Gr[ aiv)n[ a[vi ¹yinY) p*ji krti GN)vir m³n Ye jiy ti[ Bi[jn pN yid n
aiv[ , biÃyivAYimi> j kYi(kt)<~vNi[Rs&k: kYi (kt<n mi> $(cviLi C[ , an[ rimm>(drmi> je rimiyN ti[ (vS[PpN[ si>BLti ,

Bgvin[ pi[tin) $pmi[(hn)mi. avFn[ vS kr) C[ , ±yir[k bpi[rni smy[ (m#ii[n) siY[ rmvi n)kL[ ti[ aiK) avF pigl bn) jt) , m>(dr[ dS<n krvi jiy ti[ dS<niY)<ai[ dS<n pDti m*k) GnÆyimn[
ji[vimi> l)n Ye jiy , m>(drmi> rh[l d[v m*(t<ai[ hrKie jiy GnÆyimn[ ji[en[ , p&jir) riJ riJ Yiy

jiN[ Grni[ F>Fi[ d]y[ Ci[D) dZ(OT a[mi> j ri(Ky[ ji[D) / (vwi BNv) B*Ãyi BNniri vA#i vNvi B*Ãyi vNniri //
si[n) GDvi B*Ãyi Bli GiT a[ j vit cil) hiTi[hiT / Fm<d[vni ai>gNimi>y B)D miNsn) n smiy //
ji[vi ~)h(rn& m&K aiv[ pN bini ti[ b)ji btiv[ /(dvi[ krvi aiv[ ki[e bie #i)j[ pi[r aiv[ (tyi> Fie //
B(±tmiti kh[ ar[ G[l) k[m ai(v s>¹yikiL p[l) / kh[ ki[e aiv& giy di[vi jiy a[v[ (mP[ p\B& ji[vi //
ki[e aiv[ p*Cvi vit a[v[ bin[ j&v[ nrB\it //
Bgvinn[ pi>c vP< p*N< Yyi , an[ biLpNmi> miti (ptini m&KYk) bFi Fm< jiN) l)Fi simiºy biLkn) j[m mimi mim) mis) fi[e ai bFi s>bFi[Y)
Bgvin pr hti
148
 a¹yiy ----- 28 s&v\t uvic
a(Amºn¾d[ mGi] S&±l[ (ot)yiyi> BZgi] nZp / ds\[ (s>h[ h(r> Fmi[< (vwirÀBmkiryt` //
c]#i s&d 2 n[ S&k\virni ri[j Fm<d[v[ BNivvin) S$ait kriv) , an[ T*>k smymi> j p\B& pir>gt Yyi vic>vi miT[ smY< Yyi , (pti Fm<d[v t[jAv)ti ji[e riJ Yyi

Bgvin Cq`qi vP<mi> p\v[Æyi Ryir[ s>vt` 1842 v]SiK s&d 2 ni ri[j B(±tmitia [ nini Bie eµCirimn[ jºm ai¼yi[ , p\(t(dn rimp*jin& v\t ht& rimn[ ap<N kr[l& Bi[jn j Av)kirti , hiYmi h>m[Si
rimnimjp> kt&<> t&ls)kiOqmi(lkim` / S&(cB*<t: kr[ dx[ dFi(t Amin&visrm` //
rim nim jp krvin) miLi rh[t) ri[j Anin kr) (tlk ci>dli[ kr) p*jiY) (nvZ_i Ye rimJni m>(dr[ jti rimk*Tn) p\d(xNi krti rimJni m>(drmi> je rimn) At&(t krti

kh[ Fºy Fºy rG&p(t r[ tmiri[ m(hmi mi[Ti[ a(t r[ / kh) n jiy m&KY) giY r[ Fºy Fºy h[ jink)niY r[ /
j&vi[ pdrj p\tip r[ Ye (Sli t[ ahÃyi aip r[ / d[K) (vAmy piÀyi[ p(YpiYr[ FºyFºy h[ jink)niY r[ /
kyi[< g&hriji Bvpir r[ kyi[< aGv>t jy>t uÛir r[ /kr) B)lD) tm[ sniY r[ Fºy Fºy h[ jink)niY r[ /
vL) jTiy&n[ a>tkiL r[ d)Fi dS<n tm[ dyiL r[ /kr) (k\yi t[n) (njhiY r[ Fºy Fºy h[ jink)niY r[ /
tiyi[< s&g\)v (m#iie kr) r[ a[n[ si$ miyi[< vil) h(r r[ / mir) kr) dyi a[n[ miY r[ Fºy Fºy h[ jink)niY r[ /
t[n[ pis[ hti hn*m>t r[ a(t smY< bh& bLv>t r[ /kr) a[ki>(tk ri²yi siY r[ Fºy Fºy h[ jink)niY r[ /
149
 (vB)PN (nj jn jiN) r[ t[n[ ai[Fiyi[< sir>gpiN) r[ / kyi[< riy mir) rivN hiY r[ Fºy Fºy h[ jink)niY r[ /
a[vi an[k kirj kr) r[ aiÄyi ayi[¹yimi> tm[ fr) r[ /jy jy giy jn giY r[ Fºy Fºy h[ jink)niY r[ /
aivi (dkrin[ ji[e Fm<d[vn[ mik<>D[y m&(nn) viN) yid aivt) t[mni kh[li g&Ni[ yid aivti a[k vir an[k vinri[ aiv[li t[ vinri[ siY[ mAt) kr) mi[TiBien[ prci[ ai¼yi[ , mibip[
hn&minJn) vit kr) k[ tmir) rxi a[mN[ j kr) C[ RyirY) mi$t)n) (vS[P p*ji krti , an[k m>(dri[mi> hijr) aip) Bien[ prci[ ,

pi[tin) siY[ rmti biLki[n[ pN B(±tmi> ji[D) d[ sv[<(p t[ svysi[Ay hr[: p\tipi(ok\)Dn> (SS&ksÀmtmiS& (hRvi / kZON]kB(±t(nrti: snki(dsiÀy>
p\ip&:s(c#im&d m)y&rtAtd)yi: // ti[fin) biLki[ pN GnÆyimni yi[gmi> biLshj p\kZ(tn[ Ci[D) kZONB(±t krvi li³yi , GnÆyim pN GrbirY) udis Ye pi[tin[ jni[e apiy t[n) rih ji[vi
li³yi , Bgvinn[ Si[Fvi gy[li rimp\tipJn[ bFi m>(dri[mi> p\B&a[ hijr) btiv) a]Vy< btiÄy& , a[kvir p\B& bh& mi[Di aiv[ B(±tmitia[ birN& n Ki[Ãy&

miti h&> GnÆyim ti[ vn(vP[ j] sir) vZ(OT kri[ miti h&> n)lk>q ti[ (g(r cQ) uµc[ Avr[ uµcri[
miti h&> h(rkZON (s>h kd)y[ kiLi[ n BiL`yi[ am[ miti h&> vZPp&#i ti[ F&vZ<P(n ti[ Firi[ jen[ tm[ ,
h&> C& Fm<tn&j p&#i n hti[ t[ B)mni Bien[ miti h&> h(r C& vsi[ Avrgmi> ti[ (c_imi> cien[
h&> C& B(±ttn&j B(±ts&t ti[ v]ri³yn[ Xin C[ vk\i[(±t s&N) An[hy&±t ãdy[ r)z`yi kZpivin C[
a¹yiy --- 29 s&v\t uvic p&yi<> vsºn[v> rG*_imAy tAyi> sd]ki(ºtkFm<s>AY: / an[ksiF*_imsd`g&NiQ`y: At&Ryi[BvRsv<jn]At& Fm<: //
Fm<d[v pi[tini Fm<(nymni kirN[ ayi[¹yimi> minn)y Yyi C[ , li[ki[ ahi[BivY) j&v[ miti B(±tn[ pN p*¶y dZ(OTY) (nhiL[ , li[ki[ sRs>g krvi aiv[ ki[e m>#i l[vi aiv[ Fm<d[vni yi[gni
kirN[ GNi di$(Dyiai[a[ di$ Ci[D`yi[ mi>s BxNni[ Ryig kr) (nÄy<sn) Ye kZONB(±tmi> ji[Diyi, Ryir[ Fm<d[v[ pi[tini pis[ aiv[l) A#i)yi[n[ ji[e (vcir kyi[< k[

A#i)Ni> g&$Rv> B&(v k&v<t[ y[ t[ (SOyB*tis& pri>gnis& / (vS[Pt:AvAy vSis& tis& BvRy[v rtp\s±ti: // jgtmi> j[ A#i)yi[ni g&$ Yiy t[ai[ smy jti B\OT Yiy
C[ miT[ t[mn[ miti B(±t pis[ k>q) m>#i upd[S (vg[r[ miT[ mi[kl) , miti B(±ta[ pN m&m&x& a[v) t[ nir)ai[n[ yi[³yti p\miN[ m>#i k>q) upd[S aip) B(±tmi> ji[D) C[

150
yi yi[(Pt: (S(~y&r#i B(±t> AvBtZ<(nOqi: k&lTismi vi / ti: sv<Si[¼yAy hr[: p\tipit` p(tv\tiL ²yitg&Ni bB*v&: // p(tv\ti tr)k[ t[mn) gNni
Yt) , mitiJni yi[gmi> aiv[l) t[ bh[ni[ pi[t[ pipkm< m*k) kZONB(±t krvi lig)
Fm<d[v an[ B(±tmiti pi[t[ sp(rvir vP<mi> aivti tmim uRsvi[ krti Bidrvi mismi> gNp(tn& p*jn , aisi[mi> hn&minJn& p*jn , ~ivN mi> jºmiOTm) , c]#imi> rimnvm) , (Svri(#i (vg[r[
aprih`n[ p\(t(dn> kYn> Avymicrt` //
K*b FimF*mY) krti , an[ GNi a[mni (SOyi[ t[mi> Big l[ti , Fm<d[v ri[j bpi[r pC) pi[t[ kYi krti an[ t[ p\miN[ aicrN krti , ai bh&
aG$ C[ kh[v& an[ t[ krv&

a¹yiy ---- 30 s&v\t uvic aYi[pn)(t> tnyAy (vp\i[ (vFit&mRy&Rs&k mins: s: / (dkrini jni[e aipvini[ (vcir Fm<d[vni mnmi> Yyi[
ayi[¹yin) bhir ai>biviD)mi> rmvi jiy #iN b\iMNi[ upr p¸Yrmiri[ cliÄyi[ srj&nd)mi> miC)mirn[ ym$p[ dS<n ai¼yi

a>g*q)n) kYi BiB) pis[ je Kivin& mi>g[ , BiB) kh[ cNi mmri aip& n(h, s&KD) aip& n(h mir[ ti[ p[>Di ji[ea[ , BiB) kh[ p[>Di nY) v)>T) ci[r)
(dyrJ d*r n frji[ vilmJ vir n krji[ aipi[ mir) a>g*qD)
{1} a[mi> (hri[ a[k jD[li[ (k>mtviLi[ ki[D[ a>g*qD) ki[e aºy n aiv[ jgmi> a[n) ji[D[ ---
{2} hv[ hq)li hq krSi[ ti[ bh& K)jiS[ bipi[ zk ziz) n kri[ smJn[ Æyim a>g*q) aipi[ ---
{3} vQS[ Bie tmiri tmn[ miT[ Ki[li[ m*q) SiNi srlpNiY) aipi[ a[ mir) a>g*q) ---
{4} ai GD)a[ a>g*q) len[ ji[ kd) nis) jiSi[ d[v) pDS[ d[r a>g*q) pC) bh& pAtiSi[ ----
{5}aij pC) GnÆyim tm[ ji[ aivi[ krSi[ aºyi ci[r)ni[ g&ºhi[ (Sr qrS[ n(h aip[ ki[e kºyi ---
{6} vNkºyia[ vilm rh[Si[ Bv aiKi[ b\Mcir) gZhAYn) gNt)mi> tmn[ gNS[ n(h s>sir) ---

151
 {7}lxNv>ti lil YSi[ ti[ kºyi ±yi>Y) jDS[ Grm&k) GnÆyim pC) ti[ vnmi> frv& pDS[ ---
{8}aipi[ ~) GnÆyim a>g*q) a(vniS) a(vkir) vdnkmL pr p\)t kr) jgd)Sin>d b(lhir) –

hs) bi[Ãyi Ryir[ h(rriy nY) ji[et) amir[ kºyiy / ci[r) Ci[ gimi[gim gviy t[Y) l¶ji amir) n jiy // aivi> k$> c(r#i h&> ¶yir[ mn[ s>Bir[ si] jn Ryir[ /
miT[ (vcr)n[ qimi[qim a[vi krvi eµC&> C&> h&> kim //
v)>T)ni bdl[ lK&k>di[en) m)qie KiF) , rimp\tipJa[ FmkiÄyi Ryir[ prci[ aip) lK& k>di[e pis[Y) v)>T) piC) l)F) , rimp\tipni (dkri n>drim an[ GnÆyim bºn[ srKi hti> BiB) jmvin& t]yir Yiy
Ryir[ n>drimn[ kh[ti kZONkikin[ bi[liv) livi[ siY[ b[ jN jmvin[ aivi[ / pC) jiy thi> n>drim t[n) siY[ aiv[ GnÆyim //
bºn[ siY[ aivti Ryir[ s*y< c>dn^ ) ji[D) aivt) hi[y a[vi Si[Bti , BiB) GN)vir GnÆyimn[ kh[ti GnÆyim C[ aipni crNmi> S&B (chn k[vi ri¶yi(d ~[Oq a(Fkir mL[ j
a[vi / Ryir[ kh[ h(r kd) mLS[ s&rij si[>p)S t[h tv p&#i kr[ smij // rimp\tipJ s&vi(sn)BiB) siY[ GnÆyim trgim pFir[ Ryi> pN p\B&a[ an[k biLl)li kr) ,
s&vi(sn) BiB)ni K[trmi> n>drim siY[ je mj*ri[ kim kr[ Ryi> , ¶yi> ht) a(Fk viv) c)BD) Ryi> gyi GnÆyim t[ GD) / t[ AYL[ mj*r n)>dti hti Ryi> kr)
h(rvr[ mn&Oyti // K[>c)K[>c) jD c)BD) tN) niS k)F) th) v[lD) GN) // mj*ria[ je Bien[ vit kr) mi[TiBie K)jiNi Ryir[ rDvi b[qi Bie m[> kS&> j nY) ky&<
mj*r kh[ am[ir) njr sim[ aiN[ v[lD)ai[ ti[D) , Biea[ si[T) l)F) GnÆyim kh[ Bie ai Ki[T&> bi[l[ C[ , jen[ j&v[ ti[ a[mni a[m j c)Bdini v[li lig[li Ryir[ mj*ri[ pgmi> pD[ ci[±ks ai
mhip&$P C[ trgimmi> ziD upr cD) piN)mi> k*d[ a[mi> ziDNi[ Ki>pi[ vig[ li[h)n) Fir dS (dvs[ Gi $ziyi[ pN ¶yir[ ¶yir[ Bgvin ji[ti Ryir[ kh[ti ai ji[ea[ a[Tl[ sri[vr an[ ziD bºn[
si>Br) aiv[ C[, Ryi>Y) ai>b(lyi m>Ci(m~ni Gr[ a[k (dvs Bi[jn miT[ pFir[ ,, li[hs)simi> mimini Gr[ gy[li Ryi> ak as&r bh& aiDi[ hti[ , Bgvinni[ hiY zil) k&At) miT[ K[>cti[ Bgvin[
ziTki[ mir) hiY K[DÄyi[ , Ryi>Y) vs>ti mis)ni Gr[ pDr) gyi , Ryi>Y) gi[>Di Ryi>Y) b)ji c>dni mis) ni Gr[ g&hdibrb) gyi , Ryi>Y) vSrim mimi aiv)n[ ayi[¹yi t[D) gyi , upv)t s>Akir
m&h&t< ji[vi b\iMNi[ bi[liÄyi

aih*y d]vXmm&> smµy< kiÆm)r p&OpiÀbr d(xni(B : / fl> (nFiyiAy p&r: srRn> pp\µC p&#i v\t bºF kilm` //
¶yi[(tP)a[ figN s&d 10 si[mvirn& m&h&t< kiQ) ai¼y& ,Fm<d[v[ ¶yi[(tP)n[ an[k p\kirn) d(xNi aip) ,
152
FimF*mY) upv)t s>Akir krvini (vcirY) Fm<B(±ta[ p(#ikiai[ lK) pi[tini sgi s>bF)ai[n[ t[DiÄyi C[ , an[ tmim s>bF)ai[ aiÄyi C[ Fm<d[v[ pi[tini s>bF)ai[ j[mn) ai(Y<k (AYt) nbL)
ht) t[mn[ K*b aip)n[ sºmi(nt kyi< , aipN[ s&K) hi[ea[ a[Tl[ aipN) frj C[ aipNi p(rvir p\Ry[ , aipNi Gr[ aivvini[ ki[en[ Si[K nY) hi[ti[ pr>t& smy
an[ s>ji[g livti[ hi[y C[ , ai j An[h)ai[a[ Fm<n[ h[rin krvimi> kS& bi(k nhi[t& ri²y& pN hv[ Fm<d[vni[ smy siri[ C[ a[Tl[ aiÄyi C[
Bie bh[nn) vit bh[n[ Krib (AYt)mi> ai amiri gimni[ cikr C[ a[m pr)cy aip[li[ t[ni[ ¶yir[ smy siri[ Yyi[ a[Tl[ a[ni Avigt miT[ gim gi>D& ky&< Ryir[ Biea[ YiL) sim[ si[nini
dig)ni m*k) bh[nn[ kH& k[ bh[n t&> mn[ n(h pN ai dig)nin[ jmiD[ C[ kirN h&> ti[ vPi[< ph[li pN aiv[li[ Ryir[ h&> cikr hti[ ,
Fm<d[v[ (v(F miT[ (voin (vp\i[n[ t[DiÄyi , m>glg)ti[n) vµc[ figN s&d 9 ni ri[j gZhSi>(tni[ air>B Yyi[ , t[ (n(m_i[ #iN giyi[n& din ky&< Ryirbid GnÆyim pis[ pN
(ptia[ a[ j p\miN[ din kriÄy&>, Fm<d[v[ t[ni a>gB*t mitZkip*jn tYi ni>d)m&K~iÛ , Av(Atvicn,s*yi<(d nvg\hSi>(t kriv) b\iMNi[n[ jmiD) tZ¼t kyi< , dSm)ni (dvs[
pi[t[ Xiti hi[vi Cti> pN (vp\i[n[ aigL riK) (oji(ts>Akir kyi< an[
GnÆyimn[ Anin kriv) Bi[jn kriÄy& pC) m&>Dn kriv) Anin kriÄy& mitia[ s&>dr t]yir kyi< aiB*PNi[ ph[riÄyi Fm<d[v[ Dibi Big[ b[s[li GnÆyim pis[ (v(F krivvimi>
aiv) , an[ aiciy[< a>gºyis (vg[r[ kriv) kH& k[ aijY) aw(dniÛriyi> Rv> b\Mcir) Bv(s aij Y) tm[ b\Mcir) Yyi , aiciy<a[ m>#i ai¼yi (ptia[ (vS[P smjiÄyi
s(mFmiF[(h tmi[ ri[j svir si>j s(mFin kri[ an[ api[Sin (nRy Bi[jnni ai(d tYi a>tmi> api[Sin(v(F kri[ , mi (dvi s&P&¼Yi: p\yRn kr)n[ pN (dvsn) (nd\ini[
Ryig kri[ , km< k&$ km< kri[ , GnSyim[ pN biQ> kh) sÀm(t aip) ,

Ryirbid k(Tm[Kli ap<N kr) an[ Fm<d[v[ t[n[ pi[tini p\vr p\miN[ #iN g\>(Y aip) , Ryir pC) Fm<d[v[ GnÆyimn[ giy#i)m>#i aY< s(ht smjiÄyi[ pC)
p\B&n[ mAtk s&F)ni[ li>bi[ pliSd>D ai¼yi[ , an[ mZgcm< ph[riv) upd[S ai¼yi[
g&$n) aiXimi> rh[v& ,, aFm<y&±t aiXi n piLv) , k\i[F tYi asRy ai bºn[ni[ Ryig krvi[ kirN ai b\Mt[jn[ niS krniri C[ , k\i[FY) d*r rh[v& , b\Mcy<n& piln krv& , g\iÀyg)t an[
g\iÀynZRyni[ Ryig krvi[ , vi>(j#i vgiDvini[ Ryig , g>F ai(dkY) Anin n krv& , b[ pg ci[L)n[ n Fi[vi , g&$ krti uµcisn pr ±yir[y b[sv& n(h, B*(m upr lKv& n(h, (ptZmrN
(sviy vir>vir m&>Dn n krivv& ,

mwmi>sni[ ApS< s&Ûi n krvi[ , bLd giDimi> n b[sv& , (tlk ci>dli (sviy dp<Nmi> ji[v& n(h, aºyn) (n>di n krv) , C#i FirN n krv& , (h>sini[ s>kÃp s&Ûi n krvi[ , lsN D&>gL)
ai(dk aBÈy vAt^ni[ Ryig krvi[ , si¹v) nir) , b\iMN, kZONivtir, sµCiA#i, g>gi(d t)Yi[< , siF& (vg[rn) (n>di n krv) , ki]p)n , k(Ts*#i, m[Kli, mZgcm<, pliSd>D, km>Dl& ,
(Bxipi#i, (vg[r[ kiym FirN krvi,
153
 Anin, sº¹yi, giy#i)jp, Avi¹yiy,p*jn (ny(mt krvi , Bgvinn) nvFi B(±t kiym krv) , ai p\miN[ (ptia[ upd[S kyi[< C[ pC) bT&k[ miti pis[ (Bxi mi>g) mitia[ (Bxi aip) pC) BiB) ai(d
A#i)yi[a[ pN (Bxi aip) t[mi>Y) pi[tin& p[T Briy t[Tl& len[ bi(kn) pi[tini aiciy<n[ ap<N kr) , upv)t s>Akirn) smi(¼t Ye ,

jmNvir S$ yyi[ Fm<d[v[ an[k p\kirni dini[ aip) b\iMNi[n[ tZ¼t kyi< C[ , Bgvin bil GnÆyim jiN[ Avy> m*(t<min` b\Mcy< pZ¸v) upr aiÄy& hi[y t[m Si[Bvi li³yi ,

sgiAn[h)ai[ni gyi pC) Avp&#i> piqyimis (dkrin[ BNivvin) S$ait kr)

a¹yiy ----- 31 s&v\t uvic h(r: p\i¼ti[pnyn:AvFmi<n` g&$Ni[(dtin` / pilyn` (ptri] p\)Ryi (sP[v[ nZps_im //
mi bipn) s[vi kr[ C[ , hv[ Gr Ci[Dvin) tiliv[l) lig) C[ pN miti (ptin& AmrN Yti> j piCi pD[ C[ , (ptri] m(oyi[gi(t< si[Q&> n]v (h S±n&t: / at a[ti] (vp\Sipin`
mi[c(yRvi[AsZjiÀyd: // hmNi> j miri mibip[ s&Kni (dvsi[ ji[yi C[ t[mn[ rDivi nY) t[mn (dÄyg(t aip)n[ j gZhRyig kr)S ,

(vwi¿yis ‘’ (vwig&$> t& (ptr> niºy> (vwivti> nZNim` / s ckir tti[¹y]t tZt)y> v[d mi(dt: /// (pti pis[ j p\Ym simv[d B·yi (ptia[ SiA#i p&riN (vg[r[
BNiv) pir>gt kyi< , T*>k smymi> t)v\b&(Ûni kirN[ (voin Yyi, an[ Fm<d[v[ pi[tin) pis[ j[ rimin&j v[di>tn& Xin ht& t[ GnÆyimn[ ai¼y& , SiA#ii[mi> pir>gt Fm<d[v oiri rimin>d Avim)ni[ pr)cy
‘’’ mihiRÀy> Avg&ri[AtAm]] si]riOT^i(d c t(RAY(tm` / yYivdiRm jiyi h r)(t> c si¹vni[ (Klim` // (vS[P kr)n[ uÛv s>p\diyn) r)t btiv) ,
GnÆyim (pti j[vi> j a(t (voin Yyi ,
(ptini m&KYk) p&riNi[n& ~vN Ryirbid dSmAk>F ,p>cmAk>F, Ak>dp&riN a>tg<t vis&d[v mihiRÀy, mhiBirtmi>Y) ~)md` Bgvd` g)ti,(vd&rn)(t,an[ (vON&shs\nim, Fm<SiA#imi>Y)
yiXvñyäP)n) AmZ(t ai r)t[ mhiBirt,Ak>dp&riN,Fm<SiA#i, an[ Bigvt ai cir g\>ºYi[ni sir$p gi[Tki[ lK) (ptin[ btiv) (nRypiq krvi pis[ ri²yi[, ±yir[k ±yir[k kYi pN krti , tt:
(pti ddi] Av)ysÀp\diyin&sirt: / simiºyi> v]ONv)> d)xi> tAm] ti> p\i¼t&(mµCt[ // (ptia[ p&#i GnÆyimn[ simiºy d)xi aip) (d(xt kyi< C[ , Ryirbid min&P)l)lin[ an&sr)
kZONB(±tn[ krti prmiRmi jn[ r[kidS> vP<> h(rSmi< s ai¼tvin` / ag)yir vP<ni Yyi ,

Bgvinn[ mirvi as&ri[ vir>vir ayi[¹yi aivti> an[ ai GnÆyim j C[ a[m smJ a>dri[ a>dr lD) mrti sv[<(p t[ n)lk>·qyi[g[n]v (vmi[(hti: /
prApri[RYi(rBivi j´n&: SA#i]:prAprm` // Bgvinn) miyimi> mi[(ht Ye prApr lD) mrti ,
154
 ayi[¹yimi> bivi aiv[li GnÆyim[ viG upr b[qi a[m kh) b)vriÄyi
{1} Bgvin[ BmrDin) mi>gN) kr) tDkimi> s*e gyi
‘’ m]yi t[ri lil bDi h] hq)li mi>g rhi h] s&bhs[ Bvri min[ n(h khni m[ri ----
,ayi[¹yimi> ti[p cliv) ,
eµCirimBieni (vvih – m>µCi(m~ni (dkr) vr)yiL) bie siY[ ,
Bgvinn[ Yiy k[ as&ri[ GNi C[ a]µCRpriBiv(yt&> d[Siºtrgtin(p // d[Si>t>rmi> rh[li as&ri[ni[ pN sfiyi[ krvi[ C[

rmvimi>Y) mn K[>ciy&, a(l¼t Yvi li³yi vZxupr cQ)n[ b[s) gyi

‘’ pN aK>D rh[ C[ a>tr[ Gr Ryig krvi GiT ±yir[ m[l)S ai grn[ h&> ±yir[ leS vnviT
j[ aY[< ai avtir C[ t[ kr)S k]y[ h&> kij Fm< AYip& aFm< uYip) a[m (vcir[ mhirij
GnÆyimn& vt<n ji[e Fm<a[ rimp\tipn[ kH& k[ GnÆyim Grmi> n(h rh[ tmir) pis[ k>e j n(h mi>g[ , Kivin& ph[rvin& k>e j n(h sicvji[

Fm<d[v[ GnÆyimn[ BlimN kr)

‘’’ ji¶yi[ rimin>d Avim) pis r[ ji[ Yiai[ Grmi>Y) udis r[ rimin>d Avim)ni[ m(hmiy r[ nY) jiti[ m[ kHi[ JBiy r[ /
t[ ti[ vs[ C[ si[rq d[S r[ (da[ C[ Jvi[n[ upd[S r[ , ji¶yi[ F)r[ F)r[ viT p*C) r[ utr) ziD) nd)ni GiT r[
p\Ym miti(ptin[ (dÄyg(t aipvin) eµCi ht) Yi[Di smy pC) uj[< v\tAYiY B(±t: S&k\iOTÀyi> mhi(n(S / p\ip ¶vr> v\tkZSi (S(Yli>gis t[n si //
v\t upvisi[ni kirN[ nbLie aivviY) kirtk s&d -8 mitiJ (bmir Yyi , v]wi[n[ bi[liÄyi ki[e f[r n(h mitZB(±tni dS<n , Bgvin KD[ pg[ s[vimi> hijr C[
155
 aºtkil> (vd>AtAyi: mitini[ a>tkiL ji[e t[n& ~[y eµCti GnÆyim min[ kh[vi li³yi , h[ miti miyi Ci[D) kZONAmrN kri[ kirN

miy]v (vONi[:sv[<Pim(p s>sZ(t kOTdi // miyi a[ j s>sirmi> d&:Kn& kirN C[ tAyiAt& s(ºnvZ(_i:AyiRkZON[ B±Ryi(tt)v\yi / AvFm<Xinv]ri³yi[
p[tyi mn(s (AYr[ //
miyin[ trvini[ a[k upiy kZONB(±t an[ t[ni a>g Fm<,Xin,v]ri³y , mitiJn[ ãdymi> p\kiS r[liyi[ k[ ai ti[ miri[ (dkri[ Avy> kZON C[ ami[n[ vZ>divnmi>
vrdin aip[l& t[ , mitiJa[ v>dn kr) a(t An[hY) p&#i GnÆyimn[ p&C`y& an[ GnÆyim[ kH& t[ h(rg)tini nimY) p\(sÛ C[

a¹yiy ----- 32 s&v\t uvic

‘’’ sv< sdg&N s>pºni miti p\[mvt) h(rm` / niriyNivtir> Av> p&#i> p\i[vic B*pt[ // nmAt&¿y> Bgvt[ hry[ kOThi(rN[ / niriyNiy äPy[
p\pwiy m&m&x&(B: // h[ SrNigtni rxk tmn[ nmAkir C[ , h&> tmiri SrN[ aiv) C&> aXin$p) a>Fkirni[ niS Yiy a[v) miri (htn) vit khi[ , mn[ g\iÀys&K an[
g\iÀyviti< hv[ ki[e ApZhi nY) , tm[ smY< Ci[ Avmiyyi gi[(pt(dÄyBiv: tm[ pi[tin) miyi vD[ j pi[tin) (dÄyS(±tn[ C&piv) riK) C[ miT[ miri aXin$p) a>Fkirn[ d*r
kri[ ,

miti a[ Bgvinn[ p&C`y& ‘’’ aXinAy (nvZ(_i: Ayit` miyi²yAy yYiºjsi / hr[ s>sZ(t m*lAy tYi mimn&Si(F Bi[ //

156
p\Ån – miyin& $p S&> C[ ? Bgvinn) B(±tmi> j[ aiD& aiv[ t[n[ miyi kh[viy miyin[ ki[e n Jt) Sk[
‘’’ miyi ki[us[ tJ n(h jiv[
{1} BTp>(Dt Fn kirN BTkt,li[knk& smziv[ -- {2} prmirYki[ m)P l[ pipn) ,Gr Gr B)K m>giv[ -
{3} Grk& tJ mq oiri bi>F[ , Firt c[li c[l) – {4} knk ki(mn) Ryig kr[ ti[ min eOyi< ur liv[ -
a[n[ trv) ke r)t[ ? GnÆyim kh[ C[ miti ~)kZONi[ Bgvin` sixiwi[ (vON&: p&$Pi[_im: / s a[v sv<Biv[n s[vn)yi[ m&m&x&(B: // miyiY)
ByB)t Ye kZONn& j s[vn krv& ji[ea[ , j[ t[ni SrNn[ pim[ C[ t[ j miyin[ (jt) Sk[ C[ ,
{5} b\Min>d p\gT h(r s[v[ tik[ (Qg n(h aiv[ --
g)tiJmi> kZON kh[ C[ d]v) H[Pi g&Nmy) mm miyi d&rRyyi / mim[v y[ p\pwºt[ miyim[ti> tr(ºt t[ // aj&<n mir) miyi bh& aGr) C[ miri SrN[ aiv[ t[ j
miyin[ tr) Sk[ , h[ mit[ Fmi<(d t[ni a>gi[ s(ht B(±t krviY) miyi tr) Skiy, miti si]p\Ym
sti> s>g[n b&Û`vidi] tºmihiRy> tdi¼tyi / AvFm<Xinv]ri³y y&ji B±Ryi s s[Äytim` // s>ti[ ni m&KYk) Bgvinni[ m(hmi jiN) an[ Fm< Xin v]ri³y s(ht
B(±t krv) , a[kli B(±tY) miyi n (jtiy , AmZ(t a[m kh[ C[ k[ s&$pi(p yYi nir) vA#iil>kirv(j<ti / n Si[Bt[ tYi B(±t Fmi<(dr(hti nZNim` //
Fm<i(d vgr B(±tn) Si[Bi nY) , miyin[ (jtvini[ aini (sviy (v(nvZ(_iAty]v Ayiºniºyi[piy[n v] nZNim` b)ji[ ki[e upiy nY) , ai miyin) (nvZ(_i
Yti> t[ B±t Bgvinni prmFimn[ pim[ C[,
miyi B(±t an[ B(±tni a>g oiri tr) Skiy miti p\[mvt) kh[ hr[:mihiRÀybi[Fiwi AvFmi<w>gs>y&ti / B(±t: p\i¼yiytAt[Pi> b\*(h lÈmi(N m[
stim` // j[ni oiri m(hmi jiN)n[ Bgvin Bjvini a[ siF& tYi B(±tni b)ji j[ a>gi[ C[ t[n[ (vAtirY) jiNvin) eµCi C[

mitiJ oiri cir[y a>gi[n[ jiNvin) eµCi

157
 siF&ni lxN dyilv: ximS)li:sv<j)v(ht[µCv: // (t(txvÅcins*yi: Siºti an&(dtiry: //
dyil& -- p\iN)mi#i upr dyiBiv riKnir, b)jin& d&:K ji[en[ d&:K) Yniri
xmiS)l --- biH[ vi¹yi(Rmk[ d&:K[ k[ni¼y&Rpi(dt[ s(t / n k&¼y(t n vi h(ºt six mi p(r(k(t<ti //
(t(tx& --- d[S kiL an[ p\ir¾Fjºy d&:Kn[ hsti hsti shn krniri , ans*y --- b)jini g&Ni[mi> di[Piri[pN n krniri,
an)Oy&< - eOyi< n krnir , (nv]<r ----v]rBiv[ r(ht , (nmi<n ---- Fni(dkni a(Bmin[ r(ht, (vmRsr --- ki[eni pN uRkP<mi> eOyi<Biv n krnir ,
mind ---- yYiyi[³y tmimn[ min aipnir , (p\ysRy(gr ---- sRy viN) j j[mn[ Ähil) C[ t[vi ,(jtkimi ---- kimn[ (jtniri
(jtk\i[Fi----k\i[Fn[ (jtniri, (jtli[Bi ----- li[Bn[ (jtniri , (nm<di: ---- b)jin& apmin krvi$p mdY) r(ht ,
ah>timmtih)ni: ----- d[h tYi d[hni s>bF)ai[mi> ah>ti mmti (vnini , AvFm<dZQvt<ni ----pi[tini[ Fm< piLvimi> dZQ (nOqi viLi
(nd<>B----- mnivi p*jivi miT[ Qi[>g n krniri , S&(c ---- biH an[ ai>t(rk p(v#itiviLi , diºti --- biH e(ºd^yi[n& dmn krniri ,
äj& ---- kiy viN) an[ mnY) a[ksrK& j kiy< krvi viLi s&Bi(Pt kh[ C[
mnAy[k> vcAy[k> kiy[< c]k> mhiRmnim` / mnAyºyt` vcAyºyt` kiy[< ciºy d&riRmnim` // j[v& bi[l[ t[v& krnir
(mtBi(PN: ----mnn[ Si>(t pmiD[ t[v) m)q) viN) bi[lnir (jt[(ºd^y ---- ~i[#i n[#i ai(d e(ºd^yi[n[ (jt) t[n[ Bgvinmi> ji[Dnir, ap\m_ii: --- p\mid[ r(ht
F]y<Si(ln: ---- s&K d&:Kmi> (AYr , aik*(t(ct) cipÃyr(hti ---- km[<(ºd^yi[ an[ Xin[(ºd^yi[n) cpLtiY) r(ht,
158
 (nOp(rg\hi ---- aiRm(htmi> (vri[F) p(rg\h[ r(ht, bi[Fn[ (np&Ni ----- Bgvinni[ bi[F aipvimi> hi[(Syir, aiRm(nOqi: ---- aiRm(nOqiviLi,
svi[<pki(rN: --- upkir krvin) Bivni viLi (nB<yi ---- b\Mni[ sixiRkir YviY) Byr(ht (nrp[xi --- ap[xi r(ht
w*ti(dÄysni[(¶zti: --- w*ti(dni j[ Äysn) C[ t[ni s>gni[ Ryig krnir ~Ûilv: --- SiA#imi> ~ÛiviLi udir ----- udir AvBiv viLi
tpi[(nOqi ---- upvis ai(dkmi> ~ÛiviLi (nr[ns: --- pips>g[ r(ht Ry±tg\iÀykYiviti< ---- g\iÀyviti<ni[ Ryig krnir,
sµCiA#iÄysni --- SiA#ini kYn ~vN ai(dni ÄysnviLi (vPyis(±tr(hti ---- (vPyis(±tY) r(ht
ai(Atk ----- Bgvin m[Lvvini siFni[mi> dZQ (nOqiviLi, (vv[(kn: ---- aiRmi aniRmini (vv[kviLi, mwmi>si(ds>sg<r(hti ---- mw mi>s ai(dkni[ ApS< s&Ûi n(h krnir
dZQv\ti: ---- dZQ v\t (nymviLi ,
p]S&ºyAt]ºyh)niÅc prg&Hip\kiSki: ---- ci(DyipN&,ci[r), an[ b)jin) g&¼t vitn[ jih[r krv) (vg[r[ b)jin[ n&ksinkti< p\vZ(_iai[Y) d*r rh[niri
(jt(nd^i: ---- (nd^in[ (jtniri , (jtihiri --- aihirn[ (jtniri, sºt&OTi: --- s>ti[P min) (jvniri , (AYrb&Ûy: ---- AvFm<mi> (AYrm(tviLi
a(h>sivZ_iyi[ ----- a(h>sivZ(_i viLi atZONi: --- tZONia[ r(ht, s&Kd&:Ksmi ---- s&Kd&:Kmi> smin (AYt)mi> rh[nir,
akiy<l¶ji ---- p\midi(d akiy<ni p\s>gmi> lij pimnir AvÅliGiºy(nºdi¿yi> (vv(j<ti : ----- pi[tin) p\S>si an[ b)jin) (n>diY) r(ht ,
yYi[±tb\Mcyi< ---- yYi[(ct b\Mcy<viLi, ym]Åc (nym]y&<ti: ---- a(h>si(d oidS ym an[ Si]ci(d oidS (nymi[a[ y&±t hi[y, (jtisni ---- j[N[ aisni[ (jt[li C[
(jtp\iNi---- p\iN j[mN[ (jt[li C[ ~)kZONi(>G\dZQi~yi: ------~)kZONni crNi(v<>dmi dZQ ai~yviLi, kZONB(±tpri ---- kZON B(±t priyN
159
 (nRy kZONiY<skl(k\yi: ---- j[n) dr[k (k\yi Bgvin kZON miT[n) j hi[y
avtirc(r#ii(N kZONAyin&(dn> m&di / ~Z·vºt:k)t<yºtÅc ----- Bgvinni c(r#ii[ni ~vN an[ kYnmi> j sdi tRpr
kZON¹yinpriyNi ----- Bgvt` ¹yinmi> sdi l)n rh[nir ayitBgvd`B(±t v(j<txN mi#iki: --- Bgvinn) B(±t (vni a[k xN pN n jvi d[nir

ai lxNi[a[ y&±t hi[y t[ s>t a[t[Pim[v s>g[n si>giB(±tm&<m&x&(B: / kZONAy p\i¼yt[ n*n> mihiRÀyXinp*(v<ki //
a[mni s>g oiri Bgvinni[ m(hmi Xins(ht smjiy , gi[li[k v]k>&q ai(d Fimi[mi> rh[li Bgvin kZONn& a]Vy< s>ti[ni smigm oiri j smjiy , V[to)p tYi vZ>divn,oirki,b(d^ki~m,ai(dk
Bgvinni Fimi[ni[ m(hmi s>ti[Yk) j smjiy, p&lhi~mmi> p\m&K mhix[#ii[ , kZONcrNi(v<>dY) a>(kt Yy[l g>gi ym&ni ai(d t)Yi[<ni[ m(hmi s>ti[ Yk) j smjiy, ~)kZONmihiRÀy Xin s>ti[ni
s>g oiri j smjiy , h[ miti aivi s>ti[Yk) Fm< Xin an[ v]ri³y s(ht B(±t dZQ Yiy ,

t[ni[ s>g t[n[ sRs>g kh[viy ,

‘’’’ s>t smigm k)j[ hi[ (nS(dn ----
{1} min tJ s>tnk[ m&Ks[ , p\[m s&Firs p)j[ hi[ -- {2} a>tr kpT m[Tk[ apni,l[ unk& mn d)j[ hi[ --
{3}Bvd&:K TL[ bL[ sb d&(Ok\t,sb(v(F kirj s)j[ hi[ --
{4} b\Min>d kh[ s>tk) si[bt , jºm s&fL kr) l)j[ hi[ --
‘’’ p\s>g mjr> piS miRmn: kvyi[ (vd&: / t[P& siF&P& kZti[ mi[xoir mpivZt> //
160
dZOT`vi ApZOTi n ti vi kZt p(rcrNi Bi[(jti p*(jti vi // sw: p&>simGi]G bh&j(nj(nt> ´n(ºt y[ v] s m*lm` /
p\i[±ti: kZON[n y[ vi (njãdysmi yRpd[ t)Y< jit> / t[Pi> mit: p\s>git` (km)h nn& sti> d&l<B> Ayiºm&m&x&: //

Fºy Fºy a[ s>t s&jiNn[ ,

j[n& ulT) plT`y& aip s>t t[ Avy> h(r
{1} aip TL) mL`yi Bgvinmi>, j[ni aipmi> h(rni[ Äyip ----
{2} j[ni S)Smi> S)S C[ Æyimn&, j[ni n[Nmi> niYni n[N -----
{3} j[ni m&Kmi> m&K mhirijn& , j[ni v[Nmi> vilini v[N ----
{4} j[ni kinmi> kin C[ kZONni , j[ni nikmi> ni(ski niY ----
{5} j[n) (jBmi> JBi Jvnn) , j[ni hiYmi> h(rni hiY ----
{6} j[ni ãdymi> ãdy h(rtN& , j[ni pivmi> p\B&ni piv ----
161
 {7} j[m (hri vD[ (hri[ v[>F)a[ ,t[m Yyi[ t[ shj smiv ---
{8} a[m s>tmi> rHi C[ ~)h(r , miT[ s>t C[ s&Kn& Fim ----
{9} Fm< B(±t v]ri³yn[ Xin j[ , t[n[ rh[vin& s>t C[ qim ---
{10} a[vi s>t(Sri[mN) ±yi> mL[ , j[N[ d[hb&(Û kr) d*r ----
{11} kh[ (nOk&Lin>d a[n[ s>g[ ,ug[ a>tr[ ain>d s*r ---

a¹yiy ---- 33 h(r$vic Fmi<d)ni> lxNi(n B±Ry>ginimYiÀb t[ / kYyi(m (v(vµy]v #iyiNim(p tRvt: //
miyi trvini[ b)ji[ upiy Fm<#iyiNi> li[kini> Firk: --- #iN[ li[ki[n[ FirN krnir FirN)yÅc j)v[S]: sdi Fm<: s uµyt[ --- (jv an[ eVr[ pN FirN kr[ t[ Fm<
, ‘’’ Fm<(nOqAt& p&$P: h)nji(t k&li[(p c / si[(p b\Mi(d(B: p*¶y: ÅliGn)yÅc jiyt[ // tmim s&K Fm<n[ aiSr)n[ rHi C[ ,

‘’’ Fm< C[ Fim r[ sv[< s&Kn& r[ riKji[ jn kr)n[ jtn r[ , Fm< Fir)n[ r[ s>t s&K) Yyi r[ vilp[ vrRyi h(rn[ vcn r[ ---
vcn (vni r[ Fi[K[ n(h Firti r[ minti nY) Fm<mi>h) mil r[ b)ji j[ Fm< r[ j[vi bi[r bgimNi r[ lig[ j>b&kn[ mn lil r[ ----
h[ miti #iN p\kirni Fm< -
‘’’ Fmi<(dni> lxNi(n B±Ry>gi>nimiYiÀb t[ / kYyi(m (v(vµy]v #iyiNim(p tRvt; // {1} siFirN Fm< {2} vN<Fm< {3} ai~mFm<

siFirN Fm< --- {1} a(h>si {2} sRy {3} aAt[y ,kim k\i[F n[ (jtvi, mwmi>sni[ Ryig krvi[, prnir)ni[ Ryig , Äysnr(ht Yv& , vN<s>kr pNimi> kirNB*r Bx aBxni[ (vv[k, siF&ai[n) s[vi an[
Bgvin (vON&n) B(±t ai siFirN Fm< C[ j[ minv Yen[ aiv[ t[ni miT[ni fr(jyit C vN<Fm< ---
162
b\iMN -- {1} Sm {2} dm {3} tp {4} Xin {5} dyi {6} ~Ûi {7} xmi aiJ(vki -- {1} yjn {2} yijn {3} pqn {4} piqn aipRkil)n Fm< -- {1} v]ÆyFm< {2} x(#iyFm<

x(#iy --- {1} Si]y< {2} F]y< {3} bL {4} ai]diy< aiJ(vki – p\jin& rxN krti mL[ t[ aipRkil)n Fm< -- {1} b\iMNFm< {2} v]ÆyFm<

v]Æy --- {1} kZ(P {2} pS&rxi {3} ÄyijvTi[ {4} Äyipir aiJ(vki --- {1} K[t) {2} Äyipir aipRkil)n Fm< -- {1} (oji(t s[vi$p {2} S*d^Fm<

S*d^ -- #iN[ vN<n) s[vi krv) t[ aiJ(vki -- #iN[ vN<n) s[vi kr)n[ j[ mL[ t[ aipRkil)n Fm< -- sidD) vg[r[n& (nmi<N kr)n[

ai~m Fm< b\Mcyi<~m --- (vwi¹yyn v[Li t[mi> aivÆyk {1} ki]p)n {2} mZgcm< {3} d>D {4} kmD>l& {5} gi]m&K) sh miLi {6} b\Ms*#i {7} dB< {8} jTi

Ryi¶y vAt& {1} p&OpmiLi {2} t]lmd<n {3} A#i)s>g {4} aiB*PN {5} g&$Biyi< ApS< {6} ai>Kmi> kijL

p\(t(dn (#ikiL s>¹yi, (BxiTn, v[di¿yis krti g&$gZh[ (nvis kr[

gZhAYi~m --- {1} BNtr p&$ Yyi pC) g&$n[ yi[³y d(xNi aip) gZh) b&B*P&:k&lji> svNi<> vysivrim` / a(nºwim&oh[Rkºyi> ºyiy[ni[pij<y[Ûnm` // smin
ji(tn) s&S)l an[ kl>(kt n hi[y t[v) kºyi siY[ l³n krvi {2} (#ikiLs>¹yi kr[{3} Bgvd`my Jvn {4} n)(ty&±t Jvn {5} sidg) ‘’ Fºyi[ gZhAYi~m:’’

(vvihkil[ diyAy (vBigivsr[Yvi / (oji(tridF)ti(³n> s(t (v_ii(ds>Bv[ //

ji[ Bieai[ Big pD[ an[ pi[tin) S(±t hi[y ti[ j a(³n FirN kr[ n(htr n kr[ {#i[vD n hi[y ti[ alg c*li[ n kr[ n(h ti[ an[k anY< Yiy} miti (pti pRn) p&#i dis dis) (vg[r[n[ smy[ smy[ aºn
vA#i aip) s>Bivni kr[ pN t[ni miT[ t[n[ h[rin n kr[, p*vi[<±t lxNviLi s>ti[ni[ smigm kr[ ,

k&s>g> n]v k&v)<t k&s>g ni[ s>g n krvi[, Bgvinn) nvFi B(±t krv) , gZhAYi~m mi#i Bi[g miT[ j nY) , pr>t& sd asd`ni[ (vv[k riK) Bi[g Bi[gvvi , jgtmi> Bgvinni B±t sh&Y)
~[Oq C[ a[m min) sdi s[vipriyN rh[v& , sici s>t B±tn[ ai[LK) t[mn[ s[vvi ji[ (vv[k n riKvimi> aiv[ ti[ ap*¶yp*jniµc]v p*¶yinim¼yp*jnit` / nZGitksm> pip>
SVRp\i¼ni[(t minv: // ji[ p*¶y an[ ap*¶yni[ (vv[k n riK[ ti[ pipmi> pD[ { Frm krti FiD pD[ },

163
 pi[tin[ mLt) tmim simg\) Bgvinn[ ap<N kr)n[ j Av)kir[ , yYi smy[ yi[³y d[vi[n& p*jn kr[ , smy[ smy[ Bgvinn[ ap<N kr[li pdiY<Y) j (ptZ~iÛ ai(d (v(Fn[ kr[ , aipRkiLmi> pN mi>s
ai(dkY) ~iÛ n kr[ , j[ d[v d[v) aigL mw mi>s ai(dn& (nv[dn Yt& hi[y t[mn[ n min[ n p*j[, p(v#i t)Y< AYinmi> jiy ti[ yYiS(±t din Fm< kr[ , aiQ`yAt& kiry[d\Ày> dZQ> ~)
(vON&m>(ºdrm` / vZ(_idin[ p*jiyi: p\vih> vt<y[Ûr[ // Fnvin hi[y ti[ s&>dr mjb*t m>(dr bniv) t[n) aiJ(vki miT[ Fn jm)n (vg[r[n& din kr[ , a(h>simy yXi[ kr[ ,
viv,tLiv, k*vi ai(d kriv[ , s>p(_ini a(Bmin[ kr)n[ ±yir[y siF& s>ti[ B±ti[n& apmin n kr[ , a(tli[B) n Yiy ti[ uDiu pN n Yiy sim(Y< p\miN[ p]sini[ upyi[g kr[ , a(tkim) n
Yiy ,a(tk\i[F) n Yiy , a(t ePi<L& pN n Yiy,

a(t min) pN n Yiy , dyivin Yiv&, prnir)ni[ ApS<Y) d*r rh[ , y&vin a[v) pi[tin) miti,aprmiti,mis),fi[e,kik), b[n (dkr) (vg[r[ siY[ pN a[ki>tmi n rh[ { GNi a[m kh[ C[ k[ Bgvin
Avi(mniriyNn[ A#i)yi[n) s*g ht) pN a[v& nY) mhirij[ nir)Avminn[ sicvvi miT[ j ai aiXi aip) C[ , aij[ smijmi> j[ (vkiri[ d[ Kiy C[ t[ni m*Lmi> mi[TiBig[ aivi
a[ki>t j kirN$p C[ , sgi[ bip (dkr) upr bLiRkir krvin) c[OTi kr[ a[ GTni n Yiy miT[ mhirijn) ai aiXi C[ } t)Y<ni m(hmia[ kr)n[ pN t)Y<mi> aiRmhRyi n kr[ , (jv[ Ryi>
s&F) Fm<my Jvn Jvv& ,

hv[ A#i)yi[ni Fm< btiv[ C[ A#i)(B: sBtZki(BÅc d[vvRAvp(t: sdi / s[Äy:p(tv\tiFm[< (AYRvi sºRy¶y ciplm` // p(t an&k*L hi[y k[ p\(tk*L hi[y a>F hi[y k[ ri[g)
hi[y p(tn[ d[vn) j[m s[vvi , {t[ smy[ C*TiC[Din) (sATm n ht) } (vFvi A#i)yi[a[ Bgvinmi> p(tBiv riK) B(±tpriyN Yiv&, v\t upvisi[ kr) Sr)rn& (nymn kr[ , Ryig)n) j[m p&$Pmi#ini
ApS<Y) d*r rh[ , y&vin a[v) j[ (vFvi pi[tini Bie, (pti, Vs&r, j[q, (dyr,kiki,mimi ai(d siY[ pN a[ki>tmi> n rh[, {aivÆyk aipRkiL p\s>g[ ki[e di[P nY)} ai p\miN[ gZhAYi~mni Fm< C[

vinp\AYi~m ---- ji[ pRn) an&k*L hi[y an[ t[n[ (dkri ai(d siY[ rh[vin) eµCi n hi[y ti[ t[n[ pN siY[ l[v) n(htr ulmi>Y) c*lmi> pDiy ,
{1} vn(nvis {2} uniLimi> p>ci(³nimi> tp kr[ {3} k>dm*L fL f*l aihir Kien[ d[hn& pi[PN kr[ ai r)t[ yYiS(±t tp kr) pC) yi[³y smy[ s>ºyisn[ g\hN kr[

s>ºyisi~m --- {1} ki]p)n {2} ph[rvin& vA#i {3}km>Dl& {4} d>D {5} k>Yi aiTl& j FirN kr[ , ai s>ºyis) (nRy kZONm>#ini[ j jip kr[ , vPi<ät& (sviy a[k
gimmi> a[k ri(#i (nvis , p(v#i b\iMNni Gr[ (dvsmi> a[kvir (BxiTn kr) Bi[jn kr[ , a[kids) ai(dk upvis kr[, b\Mcy<n& piln kr[

164
k(Ly&gmi> vinp\AY an[ s>ºyis (n(PÛ C[ , siF& (dxi le Bgvd`B(±t krv) , (dxi l)Fi pC) nir)ni s>gni[ Ryig kr[, ai siF& (nOkim BivniY)
Bgvinn) nvFi B(±t kr[ , aS&B d[S kiL ni[ Ryig kr[ , ki[e pipicrN Yiy ti[ yYiSiA#i t[n& p\iy(Åct kr[ h[ miti ai p\miN[ Fm<ni lxNi[ m[> tmn[ kHi
hv[ Xinn& (n$pN k$

a¹yiy ----34
~) h(r $vic
yoAt& yidZS> tAy tidZ±Rv[n p\miNt: /v[dn> y_id&(dt> mitXi<nAy lxNm` // j[ vAt& j[v) C[ t[v) j t[n[ jiNv) t[n[ Xin kh[viy { jgt (m¸yi C[ ti[ t[n[ (m¸yi jiN[ }
Xinni b[ p\kir C[ ‘’’ tµc Xin> (oFi p\i[±t> t#i]k> XinmiRmn: / prmiRmAv$pAy Xin> c[RY pr> mtm` // {1} aiRmXin {2} prmiRmXin ,
sv<p\Ym aiRmXin (vP[ (vcir)a[ aiRmi j)v eh p\i[±ti[ Äyi¼y sv<> vp&: (AYt: / biHiºt:krNini> td` d[vini> c p\kiSk: //
ai Sr)rmi> pidY) le (SKipy<>t Äyi¼t Yen[ rh[li[ C[ , aiRmi a[ e(ºd^yi[Yk) pr C[ ,cx&Pi(d e(ºd^yi[ni d[vti t[mni[ pN p\kiSk C[ , g)tiJ yYi
p\kiSyRy[k: kZRAn> li[k(mm> r(v: / x[#i> x[#i) tYi kZRAn> p\kiSy(t Birt // j[ r)t[ s*y< smg\ pZ¸v)n[ p\ki(St kr[ t[ j r)t[ x[#i) a[vi[ j[ aiRmi t[ Sr)rmi> rh[li tmim
d[vi[ni[ tYi x[#ini[ p\kiSk C[ , t[ n)kL) jiy ti[ d[hn) ki[e j (k>mt nY) ,

biH e(ºd^yi[n[ aiRmi ¶yir[ t[mni kimmi> yi[j[ C[ Ryir[ jig\t avAYi kh[viy , tmi[g&NY) a(BB*t a[kli mnn[ kimmi> yi[j[ C[ Ryir[ Av¼n avAYi kh[viy, an[ tmim e(ºd^yi[n[ nvr) rh[vi d[ Ryir[
s&P&(¼t avAYi kh[viy, kh[ti jig\t Av¼n an[ s&P&(¼t ai(d j[ avAYi C[ t[ e(ºd^yi[n) C[ aiRmin) nY) , aiRmi #iN p\kirni Sr)rni[ ai~y kr[ C[ , AY*L Sr)r , s*Èm Sr)r, kirN Sr)r ,

AY*L Sr)r kh[ti mn&Oy pS& ai(dk j[ yi[(n C[ t[,

s*Èm Sr)r B*ti(dkn& C[ t[mi> pZ¸v) an[ jL tRv (vnin& hi[y C[ ,

165
 kirN Sr)r visni mi#ini[ j¸Yi[ j[mi> rh[ C[ t[, t[mi> p\(vOT Yy[li[ aiRmi ±yir[k AY*LSr)r ti[ ±yir[k s*ÈmSr)r n[ FirN kr[ C[ , p\ly smy[ ai aiRmi krN Sr)rviLi[ j hi[y C[ pC)
s*ÈmSr)rviLi[ Yen[ p\Ry[k yi[(nmi> p\(vOT Yti AY*LSr)rn[ FirN kr[ C[ , aiRmi a(vkir) C[ n v] (vk&$t[ d[h[ (vkiriºp\i¼n&ivRy(p // Sr)rn) avAYi bdliy pN
aiRmin) avAYi bdlit) nY) , vL) aiRmi a(vniS) C[ mrti[ nY) bLti[ nY) , (cd\*p -----c]tºyAv$p, xr ---- xrN Biv r(ht, s*Èm --- aN& p(rmiN C[,
d&X[<y --- dr[k nY) jiN) Skti , ai p\miN[ pi[tini aiRmi (vP[ jiNv& t[n[ aiRmXin kh[viy , aiRmXin)n[ d[h k[ d[hni s>bF)ai[mi> p\)t) Yt) nY)

(Sxip#i) -- Xin> c j)vmiy[S $piNi> s&Oq& v[dnm` //

hv[ prmiRmXin kh[ C[ prmiRmAv$pAy Xin> t[ kYyiÀyY / ~)kZONi[ y: pr> b\M prmiRmi s k)(t<t: // ap\ikZt
g&Ni[ (vON& (ng&<NÅc[Vr[Vr: / niriyNÅc Bgviºvis&d[vi[ y uµyt[ // j[ pr> b|M ~)kZON C[ a[ j pirmiRmi C[, j[ (ng&<N C[ kh[ti g&Nr(ht C[ an[ ap\ikZt
g&Ni[Y) y&±t C[ ~&(tmi> vN<n C[ aphtpi¼mi (vjri[ (vmZRy& (vSi[ki[ (v(jGRsi[ a(ppis: sRykim: sRys>kÃp: aimi> Bgvinmi> rh[li an[ n(h
rh[li g&Ni[n& vN<n C[ , sv<#i Äyi¼y hi[vini kirN[ (vON& kh[viy C[, eVr[Vr: --- j[ sv[<Vr C[ a[j prmiRmi ~)kZON C[ , niriyN ---
j[ni[ niS n Yiy a[v) (nRy vAt&ai[n[ nr kh[viy , t[ni[ sm*h t[n[ nir kh[viy , t[ni ayn kh[ti ai~y$p s)Fi[ aY< a[m pN Yiy k[ (nRy a(vniS)ni
vAt&ai[ni Frtl , a[Tl[ Bgvin (vON& miT[ j niriyN S¾dni[ p\yi[g kriy b)ji miT[ n(h ,
Bgvin kh[ti Xin S(±t bL a]Vy< v)y< t[j ai C Bgn[ FirN krniri, vis&d[v kh[ti --- Cidyi(m jgRsv<> B*Rvi s*y< evi>S&(B: /
sv<B*ti(FvisÅc vis&d[vAtt: AmZt: // jgt j[mi> vs[ C[ an[ j[ jgtmi> vs[ C[ a[vi vis&d[v Fiy< an[ FirN)y bºn[ Biv viLi , j[ni s>bFY) Xin
d\Äy AYin (vg[r[ b>Fnkti< hi[vi Cti> ab>Fk bn) jiy C[ kh[ti (ng&<NRvn[ krniri[ C[ ,
{ (S>gD)yi[ vCnig YiLmi> FrviY) sikr n bn) jiy } pN Bgvinn) sim(Y<a[ kr) jgtni pdiYi[< t[ni B±ti[ miT[ ab>Fk bn) jiy , j[ Avt>#i C[
j[ Avy>p\kiSk C[ j[ kri[Di[ s*y< krti pN a(Fk p\kiSvin` C[ , ¶yi> kri[Di[ b\Mi>Di[ aN&n) p[q[ rh[li C[ a[v& axr j[n& Fim C[ , j[ (dÄy$p C[ ,
vL) j[ aºtyi<m) C[ , j[ AmrN mi#iY) ai(~ti[ni d&:Kn[ hr[ C[ miT[ h(r pN kh[viy C[ , j[n) kiL ,miyi ,p&$P,p\kZt) ai(dk S(±tai[ C[ , j[

166
a(ot)y C[ j[ ~[ys[ B&(v li[kini> yi[vtiri(ºvB(t< c / an[k kÃyiN g&N: s X[y: p&$Pi[_im: // j[ li[k kÃyiNn[ aY[< smy[ smy[ avtir FirN kr[
C[ j[ p&$Pi[_im a[vi nimY) pN ai[LKiy C[ , hv[ ai Bgvin ke r)t[ b\Mi>Sn& sj<n kr[ C[ t[ vit krvimi> aiv[ C[ ,
t[ prmiRmi axr p&$P Yen[ m*Lp\kZ(tn[ j&a[ C[ , t[mi>Y) mh_iRv uRpºn Yiy C[ {miyin) Äy±t avAYi} mh_iRv Yk) #iN ah>kir Yyi si(Rvk,
rijs,tims , t[mi>Y) tims ah>kirYk) S¾d {aikiSn& s*Èm$p } tºmi#ii Ye , S¾dmi>Y) aikiSn) uRp(_i Ye, aikiSmi>Y) ApS< tºmi#ii Ye , ApS<
tºmi#iiYk) viy&n) uRp(_i Ye, viy& Yk) $p tºmi#ii Ye , $p tºmi#iiYk) t[jn) uRp(_i Ye , t[j Yk) rs tºmi#ii Ye , rs tºmi#iiYk) jLn) uRp(_i
Ye, jLmi>Y) gºF tºmi#ii Ye, gºF tºmi#ii Yk) pZ¸v) tRvn) uRp(_i Ye, {tºmi#iini[ aY< k(ll avAYi j[m d*Fmi> m[LvN ni>²yi pC) dh) Yti
ph[lin) j[ avAYi C[ n d*F hi[y n dh) hi[y , ai r)t[ p>c mhiB*t an[ p>c tºmi#iin) uRp(_i Ye,
Ryir pC) rijs ah>kir Yk) pi>c Xin[(ºd^y an[ pi>c km[<(ºd^yn) uRp(_i Ye, pi>c Xin[(ºd^y a[Tl[ -- ~i[#i ,Rvk`, cx& ,rsni ,G\iN
pi>c km[<(ºd^y a[Tl[ --- vik` , piN) {hiY} pid {pg} piy& ,upAY ,
Ryir pC) si(Rvk ah>kir Yk) biHe(ºd^yi[ tYi mn ai(d ai>tr e(ºd^yi[ni d[vtiai[ tYi mnn) uRp(_i Ye
t[mi> ~i[#ini (dk` , Rvk` ni viy& , cx&Pni s*y< ,rsnini v$N , G\iNni a(Vn)k&mir , vik` ni a(³n , piN)ni eºd^ , pidni up[ºd^ {(vON&} ,piy& ni (m#i ,
upAYni p\jip(t , mnni c>d^mi ,b&(Ûni b\Mi , (c_ini x[#iX {vis&d[v} ,ah>kr ni $d^
aipNn[ S>ki Yiy k[ s*yi<(d d[vi[n) uRp(_i ti[ sZ(OT pC) n) C[ ti[ ai j[ d[vi[ C[ t[ai[ (nRy eVri[ C[ , ai #iN[ ah>kirmi>Y) uRpºn Yy[li tRvi[
alg alg hti> Ryi> s&F) a>Di[Rp(_i krvimi> asmY< hi[y C[ , pN Bgvinni s>kÃpY) ai bFi B[gi mL) pi[tini a>Si[vD[ (vriT`n& sj<n kr[ C[,
t[mi> j[ aiRmi hti[ Bgvin[ p\[yi[< an[ t[ (vriT` p&$P[ pi[tini Sr)rmi>Y) uRpºn Yy[l jLmi> Syn ky&< a[Tl[ niriyN pN kh[viyi , t[mni
ni(Bmi> uRpºn Yy[li kmLYk) rji[g&N p\Fin b\Min) uRp(_i Ye ,

167
 j[n[ Bgvin[ sZ(OT rcvin) sim(Y< aip)n[ ani(d a[vi j[ (jvi[ C[ t[n[ nim $p aip)n[ p\gT kr[ C[ , b\MiJa[ j[ rcni kr) t[mi> d[vY) le pZ¸v)
aikiS an[ pitiLmi> rh[niri tmim Jvi[ni[ smiv[S Yiy C[ , aimi> ki[e sRvg&N)hi[y, ki[e tmi[g&N) hi[y, ki[e rji[g&N) hiy[ , j[ j[vi g&NviLi[
hi[y t[ p\kZ(tn[ an&sir[ pip p&·yn[ aipniri km<n[ kr[ C[ , h[ miti ai r)t[ prb\M prmiRmi j b\Mi$p[ Ye sj<n kr[ ,(vON&$p[ Ye piln kr[ ,an[ $d^$p[ Ye
s>hir kr[ C[ , ai j prmiRmi dr[k Jv p\iN)mi#imi> s*Èm p\v[S) dr[kn[ kmi<n&sir fLn[ aip[ C[,
h[ miti t¶jitini> p\j[Sini> b\Mid)ni> c sv<S: / (nyºti H[k a[vi(At sm\iT` K·DB&ji(mv //
ai prmiRmi K>(Dyi rijiai[n) vµc[ ck\v(t< sm\iT` hi[y t[ r)tni C[ , a[Pi> y#ii(Fkir[ y[ jgtAt[n yi[(jti: / t[ sivFiniAtd` B)ti AtdiXiyi> sdi
(AYti: /// h[ miti ai prmiRmi j[n[ j[ kiy< si[p[l& C[ t[ d[v Bgvinni ByY) sivFin Yen[ pi[tin& kiy< p&$ piD[ C[,
a[v> (h mit: sv[<(p prtº#ii Bv(ºt (h / kZON: a[k Avtº#ii[si] sv<s[ÄyAttAt& s: // h[ miti ai jgtmi> mi#i Bgvin j Avt>º#i C[ bi(k bFi
prtº#i C[ ai p\miN[ aiRmXin an[ prmiRmXin n) jiNkir) p*vi[<±t lxNi[viLi s>ti[ pis[Y) jiN)n[ yYiY< Bgvinn& Bjn kr[ t[ m&±t Yiy,
a¹yiy ----35 ~)h(r$vic v]ri³yAy Av$p> t[ kYyiÀyY mind[ / Bgvºt> (vniºy#i rigiBivAtd&µyt[ //
Bgvin (vnini pdiY<mi> rig r(htpN&> , AmZ(t kh[ C[ k[ prmiRm(n yi[ r±ti[ (vr±ti[prmiRm(n prmiRmimi> r±t hi[y an[ aprmiRmiY) (vr±t hi[y t[n[
v]ri³y kh[vimi> aiv[ , d[h ,d[hni s>Àb(ºF,A#i) ,p&#i,pS&,Fn ai(dY) ,S¾di(d p>c (vPyi[Y) a$(c hi[y ar[ Avgi<di] p&·yli[k[ c sd`Bi[g[Ov(Kl[Ov(p /
anis(±t: sv<Y[(t v]ri³y> ApOTm)(rtm` // B±tn[ Avgi<(d (vPyi[mi> pN p\)(t n hi[y , v]ri³y a[ di[PdS<nY) j uRpºn Yiy C[ , h[ miti ai
jgtmi> jºm l[]ti tmim Jvp\iN) mi#i niSv>t C[ a[m j[ (vcir[ t[ni j h\dymi> j v]ri³y jig\t Yiy C[ , li[kini> c]v Bi[gini> Bv(t xydS<nit` /
b\MiY) le Y&>bD& s&F)ni d[(hai[ jºm[ C[ an[ mZRy& pim[ C[,
cir p\kirni p\ly kh[viy C[ --- (nRy p\ly , d]n(ºdn p\ly , p\ikZt p\ly , aiRy(tk p\ly ,

168
 njr sim[ hjiri[ d[(hai[n[ mrti ji[ea[ C)a[, t[ (nRy p\ly C[ , aipNn[ a[m Yiy k[ d[vi[n[ si$ mrv& n pD[ , pr>t& ¶yir[ d]n(ºdn p\ly Yiy Ryir[
d[vi[ni[ pN xy Yiy , aipNn[ a[m Yiy k[ b\Min[ si$ mrv& n pD[
pr>t& ¶yir[ p\ikZt p\ly Yiy Ryir[ b\Mi(dkni[ pN xy Yiy , p>c mhiB*t (vg[r[ ly Yti Yti> axrmi> (vl)n Yiy t[n[ p\ikZt p\ly kh[viy , an[
axr pN tmmi> an[ tm prmiRmi ly pim[ t[n[ ai>Ry(tk p\ly jiNvi[,
h[ miti b\MiY) mi>D) nini j>t& py<>t sv[< niSv>t C[ (vniSi[ jiyt[ n*n> kil[n]v bl)ysi / a[v> xy> li[kyti> v]ri³y> t[P* sÀBv[t` // ai
p\miN[ p\lyn& Xin YviY) pN v]ri³y Yiy , jgtmi> gmt& k[ aNgmt& tmim d&:Kdiy) C[ kirN gmtini[ niS Yiy ti[ d&:K Yiy an[ aNgmt&
mL[ ti[ d&:K Yiy , C[Ãl[ mrN pC) ymyitni ni[ (vcir krviY) pN v]ri³y jig[ ,
k&s>gni kirN[ pipmig[< p\vZ_i Yy[li Jvn[ d[hni s>b(Fmi> ah>ti mmti Yiy , t[mi>Y) (vPymi> ais(±t Yiy, ais(±t Yti pipkm<mi> p\vZ_i Yiy
C[, kpT krv&, ciD)yipN& krv&, Sqti krv), m)¸yi BiPN krv& , ai(dmi> p\vZ_i Yiy C[ , pirk) YipNi[ le l[v) , Fn miT[ Yen[ ki[eni[ Jv le l[vi[ ,
aivi p\kiri[Y) pi[tini p(rvirn& p[T Br[ , j[n& vN<n n Ye Sk[ a[vi kZRy j[vi k[ pRn) ,b[n,(dkr) pis[ v[Æyikm< kriv) Fn B[g& krv& , piK>D
Fm<mi> ji[Die li[ki[n[ C[tr) Fn m[Lvv& , vL) aivi li[ki[ ki[en[ gNkirti nY) , mw mi>s , prA#i)gmn, (vFvigmn ,gil)din ,a[mni miT[ shj hi[y C[,
(vl)yt[ sd` b&(Û Fm<(nOqi tti[ nZNim` / Xinidyi[ g&Ni: sv[< nÆy(ºt c k&s>gt: // miNsn) sd`b&(Û niS pim) jiy, sRs>g oiri m[Lv[l g&Ni[ pN
d&Okm<ni kirN[ niS pim) jiy , aivi li[ki[ mrN smy[ aRy>t d&Kn[ pimti d[hn[ Ci[D[ C[ , t[n[ l[vi a(t By>kr ymd*ti[ j[ni hiYmi> By>kr aiy&F
hi[y , a(t (c#i (v(c#i d[Kiv hi[y , t[mn[ ji[en[ j pip) Jvni gi#i (S(Yl Ye jiy , t[ ymd*ti[ t[ pip) Jvn[ AY*LSr)rmi>Y) priN[ K[>c)
,s*ÈmSr)rmi> {j[mi> 11 e(ºd^yi[ an[ p\iNn& a(FOqin C[ } bi>F)n[ Krib mig[< ymp&r)mi> le jiy C[,
rAtimi> n cil[ ti[ ymd*ti[ cib&ki[vD[ fTkir[ C[, ki[e mdd krnir n hi[viY) t[ pip) rDirD kr[ C[ , FgFgti r[t)mi> uGiDi pg[ cilvin& aiv[ n cil[ ymd*tini[[
mir aim asH #iis Y) b[svi jiy ti[ pN ±yi>y t[n b[svi n d[ , mir) mir)n[ cliv[ an[ kh[ pZ¸v) upr GNi[ airim kyi[< hv[ a(h>yi mji kr , j[ r)t[
a(h>yi pkD)n[ pi[l)sci[k)a[ le jiy t[m t[n[ mirti mirti ymily mi> hijr kr[ ,

169
 Ryi> ymriji an[ t[mni m&²y s[vk (c#ig&¼t ai pip)ni mn vcn an[ km<Y) Yy[li tmim pipi[ni[ (hsib kr) t[n[ vir>vir nrkn) sji aip[ C[ , a(h>yi
dyin[ ki[e AYin j nY) , Ryi> hjiri[ vP, s&F) riK) mr) jiy ti[ pC) sJvn kr) nrkmi> niK[ ,h[ miti ai Yi[Di k nrkni nim aip& , ti(ms\, a>Fti(ms\,
mhiri]rv,ri]rv,k&>B)pik, kils*#i, a(sp#ivn , a>Fk*p , S*kriAy ,s>dS ,kZ(mBi[jn , t¼ts*(m< , v]trN) , SiÃm(l , p*yi[d, sirm[yidn , liliBx , v]Sisn ,
ay:pin , av)(cki , xirkd<mi(d an[k p\kirni nrk C[ , ¶yi> hjiri[ JviRmiai[ an[k b*mi[ piD) rDti hi[y C[, j[ jnni j[vi km< hi[y t[n[ t[ p\kirni fL
aipti rh[ C[,
p)Dini[ p\kir btivvimi> aiv[ C[ -- p\Ym ymd*ti[ t[ni a>gn[ kip)n[ Kiy C[ , an[ vF[l& t[ pip) Jvn[ j priN[ KvDivvimi> aiv[ C[, ±yir[k a(³nmi> ni>K)n[
biL[ C[, ±yir[k tpiv[li t[lmi> ni>K[ C[, z[r) sp< ,v)>C) , pis[ krDiv[ C[, g)F ,k*tri , pis[ a[n[ Jvti[ Kvrivvimi> aiv[ C[ , a[ni ai>rDin[ K[>c) li[h) p)v[
C[, ti[ pN a[ mrti[ nY) kirN a[ Sr)r pipkm< Big[vvi miT[n& j hi[y C[,
niB&±t> x)yt[ km< kÃpki[(TSt]r(p / avÆym[v Bi[±tÄy> kZt> km< S&BiS&Bm` // j[ km< C[ t[ Bi[gv[ j C*Tki[ , t[ pip) Jv[ j[ pS& p>K) n[ miyi<
hi[y aYvi j[mn& mi>s KiF& hi[y t[ pS&ai[ pis[ t[n[ mrivimi> aiv[ C[, ±yir[k hiY)ni pg n)c[ kcD) K&Ddi[ bi[liv) d[ , ±yir[k (vPy&±t F&miDiY) Br[l
ai[rD)mi> p*r) d[ , ±yir[k mir) mir) li[h)l&hiN kr) Kiri kidvviLi jLmi> ni>K[, a(³nY) tpiv[l p\(tmiai[ siY[ B[TiD[ , ±yir[k ai>Ki[mi> grm
sL)yi Bi[>k) d[ , ±yir[k kinmi> s)s& r[Dvimi> aiv[, ±yir[k mL m*#i (vOqi v)y< p)vDivvimi> aiv[ , ±yir[k Sr)rni b[ fiD)yi kr) a[n[ fr)Y) mi[T) si[yi[ oiri
s)vvimi> aiv[ , ±yir[k GiN)mi> ni>K) S[rD)ni si>qin) j[m p)l) t[n& li[h) ymd*ti[ p) jiy ,
ai r)t[ hjiri[ vPi[< s&F) nrk yitni Bi[gv)n[ t[ Jv km<in&sir yi[n)mi> jºm m[Lv[ , t[mi> cir yi[(n C[ {1} jriy&j --- mn&Oy ,pS& (vg[r[ {2} a>Dj ---
- px) ,sp<i(dk {3} u(d`Bj --- B*(mn[ C[d)n[ Yniri tZN vZxi(dk {4} Av[dj --- prs[vimi>Y) p[di Ynir mi>kD mµCr (vg[r[
ai cir p\kirn) yi[(n C[ a[k a[k yi[(nmi> a[kv)s liK an[ k&l ci[yi<S) liK Sr)ri[n[ pim[ C[, aiv) r)t[ nrk yitni (vg[r[ni[ (vcir krviY) v]ri³y jig[ C[
, t[mj gB<vis ai(dkn& asH d&:K t[n& (c>tn krti ki[n[ v]ri³y n jig[ ,

170
gB<vismhid&:K> jºmd&:K> tti[ mht` / Äyi(Fd&:K> jrid&:K> mZRy&d&:K> p&n: p&n: // gB<visn& d&:K ti[ asH C[ , k[m k[ mLmy uÃb{ uÃb a[Tl[
gB<n[ (v>Tiy[l vA#i j[v) pitL) cimD) }Y) (v>Tiy[li[ hi[y , miti j[ Ki$ KiT& Kiy t[ni t)v\ v[dnin[ an&Bv[ ,
gB<mi> rh[v& t[ni krti pN jºm l[vi[ a[ mhid&:K C[, pi[t[ yi[(nYki bhir n)kLvi asmY< hi[viY) viy&a[ mitini Sr)rmi> rh[l viy&oiri priN[
Fk[lvimi> aiv[li Jvn[ a(t si>kDi a[vi mLmy yi[(noirmi>Y)bhir aiv[ Ryir[ tmim t[ni avyvi[ pirivir p)Di pim[ C[ Visi[Vis ri[kiy jiy C[
an[ mhikOTY) t[ Jv mitini udrmi>Y) bhir aiv[ C[, ai p\miN[ ai jºm mrNn& ck\ a(vrt ciÃyi kr[ C[ j[niY) JviRmi d&:K) Yiy C[
a[ jgtmi> aiv)n[ ai¹yi(Rmk {ai(F Äyi(F (vg[r[Y) Yy[l&} ai(FBi](tk {b)ji sp< ai(dk B*ti[Yk) Yy[l& } ai(Fd](vk { vZ(OT,viy& (vg[r[ vD[ Yy[l& } ai #iN
p\kirni d&:Ki[ pi[tini kmi<n&sir rDti[ rDti[ aiK) J>dg) Bi[gv[ C[ , kri[Di[ vP< ai r)t[ ci[yi<S) liK yi[(nmi> Jv BTk) d&:Kn[ Bi[gv[ C[, p\i¼n& vºt:
sZt)(rRY> ±vi(p kZONkZpivSit` / nrd[h> lBºt[ t[ Bvm&±Ry[ksiFnm` // ±yir[k Bgvin n) akirN dyi Yiy an[ ai Jvn[ kÃyiN ni siFn$p minv
jºm mL[ t[mi> ji[ tk c*k[ ti[ fr) piCi[ ai c±k)mi> (psivin& cil& rh[ , ai p\miN[ d&:s>gni kirN[ d&g<(t rh[l) C[ t[v& jiN) s&X p&$pi[ sRs>g kr[
C[, aivi s&Xjni[ aivi Byni kirN[ v]ri³y jig\t Yiy C[ , v]ri³yY) B(±t vF[ an[ B(±t vFti prms&Kn) p\i(¼t Yiy C[ an[ t[ s&X B±t ai>Ry(tk)
m&(±tn[ pim[ C[, h[ miti hv[ B(±tn& (n$pN k$

171
 a¹yiy 36 s&v\t BjFiti[At& s[viY<: p\[m (±tºp\RyyAy c / An[h[n BgvRs[vi B(±t(rRy&µyt[ b&F]: //
Bj kh[ti s[vi (±tn` kh[ri krNpN& , a(t p\[mY) Bgvinn) s[vi krv) t[n[ j B(±t kh[vimi> aiv[ C[, p(tv\ti yYi nir)
s[v[t Avp(t> yYi / anºyBiv[n h(r> m&m&x&: sv<di Bj[t` / p(tv\ti nir)n) mifk Bgvinn[ s[vvi a[ j B(±t ,

t[ni siFn nv p\kirni C[

nvFi B(±t --- ~vN> k)t<n> (vONi[: AmrN> pids[vnm` / ac<nm` v>dnm` diAy> s²ymiRm(nv[dnm` //

sv|<p\Ym ~vN B(±t (vP[ kh[ C[ Bgvin tYi Bgvinni j[ avtiri[ Yyi t[ni c(r#ii[n[ a(t p\[mY) si>BLvi t[niY) Bgvinni[
m(hmi S&> C[ t[ jiNvimi> aiv[ , an[ t[ Bgvinn[ s[vniri j[ a>br)P F\&v p\Ãhid ai(d j[ B±ti[ Yyi t[mni c(r#ii[n[ pN p\[mY)
si>BLvi , B±tni c(r#i p\Ym si>BLvi, t[niY) Bgvin (vP[ (nOqi dZQ Yiy C[ , ~vN B(±tni aiciy< pZY& mhirij C[ pr)(xt
j[mN[ ~vN B(±t oiri j sit (dvsmi> m&(±t m[Lv[l) C[
(kt<n B(±t ri(Fkip(t ~)kZONni an[ t[mni a[ki>(tk s>ti[ni c(r#ii[n& kYn , ~)md` Bigvt BNv& BNivv& , Bgvinni
(kt<ni[n& mF&r Avr[ gin krv& , vgiDti aivDt& hi[y ti[ viw vgiD) nicti nicti (kt<n gien[ Bgvinn[ riJ krvi , (kt<n B(±t a[
Bgvinn[ K[>cvin& siFn C[ , S&kd[vJ mhirij ,nirdJ (vg[r[ (kt<n B(±t oiri j Bgvinn[ piÀyi , nr(s>h mh[ti ,m)ribie
, b\Min>d, p\[min>d Avim) , m&±tin>dAvim) , p\[msK) miT[ a[m kh[viy C[ k[
p\[min>d giv[ ¶yir[ ai[ ai[ri ai[ri Ksti
±yir[ hv[ d[K& r[ h(r hsti

172
AmrN B(±t --- Bgvinni nim m>#ini[ jip krvi[ , t[ni c(r#ii[n[ vir>vir yid krvi , Bgvinni Fim an[ Fimmi> rh[li piP<di[n& stt
AmrN krv& AmrN B(±t p\Ãhid (vg[r[ B±ti[a[ kr)
pids[vn B(±t ---- ji[ p\Ryx Bgvin hi[y ti[ t[mn) pgc>p) krv) , an[ Bgvin ji[ p\Ryx n hi[y ti[ m*(t<$p rh[li p\B&ni
crNi(v<>dni[ ApS< kr) pids>vihn krv& , mins) ¹yin kr) an[ p\Ryx Bgvinn[ s[vvi , ai crNi(v<>d n) s[vi riFi rmi aK>D kr[ C[,
ai crNni ApS<Y) (#ipYgi g>giJ #iN[ li[kn[ pivn krnir bºyi C[ j[ni s[vnY) gi[p)ai[ b\Mi(dk d[vi[n[ pN v>dn)y bn) ge ,
j[ gi[p)ni crNApS<Y) a>(kt Yy[l vZ>divn mi> jºm l[vin) Avy> uÛv kimni kr[ aisimhi[ crNr[N& j&Pimh> Ayi> vZºdivn[ (km(p
g&Ãmlti]PF)nim` / yi d&ARyj> Avjnmiy<pY> c (hRvi B[j&m&<k&ºdpdv)> ~&(t(B(v<mZ³yim` // uÛvJ a[v& mig[ C[ k[ ai vZ>divnmi>
a[kvir minv n(h ti[ ziD zi>Kri pN p\B& bnivj[ ,
Bgvinni crNn) s[vi Bi³ySiL)n[ mLt) , mhirijni smymi> s>ti[ tlp) rh[ti ±yir[ amn[ ai crNs[vi mL[ , mhin&Bivin>d Avim)
jºmiOTm)ni[ sm]yi[ krvi gimD[Y) gQp&r aiv[li pC) piC& gimD[ jvin& hi[viY) mhirijn) pgc>p) krvi axr ai[rD)a[ gyi pgc>p)
kr[ Ryi> j mhirij[ pg K[>c) l)Fi, Ryir[ mhin&Bivin>d Avim) kh[ mhirij -
ai pidi¾j (n(m_i B[K Fr)n[ s>sir Ci[D`yi[ am[ , ai pidi¾j (n(m_i d&OT jnni kOTi[ sHi k] sm[ /
ai pidi¾j (n(m_i vis vnmi> k] kiL s&F) k)Fi , Kim) S) rh) C[ tYi(p tpmi> j[ pi>v K[>c) l)Fi

ac<n B(±t --- ac<n B(±t a[Tl[ c>dn p&Op ai(d vD[ Bgvinn& p*jn krv& , t[ ac<n B(±tni b[ p\kir C[ --- biH p*jn , mins)
p*jn

173
mins) p*jnmi> g&$m&KY) aYvi SiA#i oiri aipN[ si>BL[l Bgvinni Av$pn& mnmi> (c>tn kr) mins)k c>dn p&Op ai(dk uphiri[vD[
Bgvinn) p*ji krv) ,
biHp*jn --- d[S kiL S(±tn[ an&sir[ yYi p\i¼t Yy[li c>dn p&Op ai(dY) v](dk aYvi p&riNi[±t an[ a(Fkir) n hi[y ti[ mi#i
Bgvinn& nim le Bgvinn) p\(tmin& p*jn krv& t[ biH p*jn C[, t[mi> sv<p\Ym mins) p*ji kr)n[ pC) biH p*ji kr[ ,
cli m*r(tmi> aivihn krv& acli m*(t< mi> aivihn n krv& , Bgvinn[ s&>g>F (m(~t jLY) Anin kriv) , vA#ii[ p(rFin
kriv) (dÄy al>kiri[Y) aiB*(Pt krvi , Ryir bid ät& an&sir k[sr(m(~t c>dn vD[ (tlk krv& , s>&dr p\i¼t Yy[li p&Op an[
p&OpmiLi p\B&n[ ap<N krv) , F*p d)p ap<N kr) n]v[w (nv[dn krv& Ryir bid airt) kr) siOTi>d p\Nim krvi p\d(xNi krv) , an[
p\iY<ni krv)
ai p\miN[ p\(t(dn p\it:-s>gv-m¹yih`n-aprih`n-ri(#im&K ai pi>c vKt p*jn krv& t[ u_im C[ , p\it:- m¹yih`n- ri(#im&K ai #iN
kiLmi> p*jn t[ m¹ym C[, a[k j vir p*jn krv& t[ k(nOq C[ t[ mi#i aS±t li[ki[ miT[ j C[ , Bgvinni jºmiOTm) –rimnvm) ai(dk
jºmi[Rv p\s>g[ g)t vi>(d#i s(ht mi[T) p*ji krv) , pirNini (dvs[ yYiS(±t siF& an[ b\iMNn[ jmiD[ , F(mk
kiry[RkZONm(ºdri(N dZQi(n c / p\(tOqi> t[P& kZONAy kiry[Rsmhi[Rsv]: // Fnvin hi[y t[mN[ ti[ mi[Ti m>(dr kr) FimF&m)p*v<k
kZONn) p\(tOqi kr) t[n) aiJ(vki miT[ Fn pZ¸v) ai(dk ap<N krvi , yXi[ krvi tYi Bgvinn[ Friv[l aºn vD[ j b)ji d[vti tYi
(p(#iai[n& p*jn krv& pN Avt>#i d^ÄyY) n krv& siF& an[ b\iMNi[n[ Bgvinn[ Friv[l aºn j jmiDv& , ain[ ac<n B(±t kh[viy
v>dnB(±t --- siOTi>g> vºdn> kiy<> ~)kZONiy c p&$P]: / p>ci>gm[v nir)(B: B±ti(BAt& S&(cv\t[ // p&$Pi[a[ siOTi>g p\Nim an[
A#i)yi[a[ p>ci>g p\Nim krvi , Bgvinn) crN rjmi> lijSrm m*k) aiLi[Tv& ,
Ak>dp&riNmi> v>dn (vP[ lK[ pd`¿yi> kri¿yi> jin&¿yi> ursi (Srsi dZSi / vcsi mnsi c[(t p\Nimi[OTi>g e(rt: //

174
 bih&¿yi> c]v mnsi (Srsi vcsi dZSi / p>cigi[y> p\Nim: AyiRp*jis& p\vri(vmi] //
nmn--- nmkhlil bn)S nmkhrim) n(h k$ v>dn --- vfidir rh)S b[vfie n(h k$ p\Nim --- Jvnmi> p\imi(NkpN[ v(t<S
ap\imi(Nk n(h bn&
Bgvinn[ kh[v&
GN& ai¼y& t[ m&jn[ h]y& mAtk hiY / GN) kZpi kr) niY ab kC&> n mi>g& //
h]y& --- B(±tyi[g --- h]yimi> B(±t Br) mAtk --- Xinyi[g --- mAtkmi> Xin Br)
hiY --- km<yi[g --- hiY oiri sRkm< kr) mir[ tn[ pim) l[vi[ C[ ,

diAy B(±t ---

diAy> Bgvt: kiy<> (hRvi min> c d*rt :/ yYikil> dis ev p(rcyi<pri[ Bv[t` //
min m*k)n[ Bgvinn) p(rcyi< krv) , Bgvin miT[ jL- t&ls)- p&Op ai(d livvi , c>dn Gsv& , YiL krvi[ , pi[t[ j p(v#i Ye n[ kr[ ,
ät&n[ an&k*L ±yir[k Bgvinn[ v)>zNi[ ni>K[ ,cimr Qi[L[ ,Bgvinni m>(drmi> viLv&, l)>pv& , pi[ti mirvi (vg[r[ a>br)P rijin) p[q[ pi[t[
kr[ , Bgvinni B±ti[n) pN s[vi (nmi<n) Yen[ kev) , t[mn) aigti Avigti Bi[jn (vg[r[Y) s[vi krv) ai disRvB(±t C[

175
 sKiB(±t --- d\i]pwj&<nvRkiy<> s²y> kZON[n mind[ / d[hA#i)p&#i(v_iid[: kiy<: An[hi[(Fk: p\B&: //

sgi krti> pN Bgvinn[ a(Fk An[h krvi[ t[ sKiB(±t C[ , aj&<n,d\i]pd) ,uÛvJ,s&dimi,g&h,(v(BPN,b\Min>dAvim) ,s&riKicr , (vg[r[
sKi B±ti[ hti , sKi a[Tl[ ¶yi> aipN[ aipNi mnn[ uGiD& m&k) Sk)a[ , Bgvinmi> a(t (vVis riK) Jvnn) di[r) t[ni hiYmi> si[>p)
d[v)
aiRm(nv[dn B(±t ---
lxN> nvm> ~Z·vYiRm(nv[dnm` / kZONiY< a[v kt<Äy> aiRmi jn(n sv<Yi //
kZON miT[j aiRmi kr) d[vi[ , h&> kti< C& an[ h&> Bi[±ti C&> a[v) Bivnin[ mnmi>Y) kiQ) j[> ki>e (k\yi krv) t[ mi#i n[ mi#i kZON miT[ j
krv) , aiRm(nv[d) B±t pi[tini Bjnmi> ji[ pRn) p&#ii(dk aiDi aiv[ ti[ t[ni[ pN Ryig kr) d[ ,
e(ºd^yi[n[ kZON miT[ j upyi[g kr[ -, dZ(OTn[ Bgvinni dS<n miT[ , ~i[#in[ BgvRkYi~vNmi> Rvcin[ Bgvinni crNkmLni[ ApS<
krvimi> , Jh`vin[ Bgvinni g&N givimi> tYi Bgvinni[ p\sid airi[gvimi> , ni(skin[ Bgvinn[ Friv[l t&ls) p&Op ai(d s&>Gvimi>
, hiYn[ m>(drni s[vikiy<mi>, mAtkn[ Bgvinn[ nmAkiri(d krvimi> , crNn[ Bgvinni m>(dr[ jv& p\d(xNi krv) (vg[r[ krvimi> ,
mnn[ Bgvinni (vciri[mi>, b&(Ûn[ Bgvinni[ (nÅcy krvimi>, (c_in[ Bgvinni (c>tnmi> , ah>kirn[ h&> Bgvinni[ j C& a[mi> j[m
k[ hn&minJn[ ht& k[ disi[h> ki[Sl[ºd^Ay ai r)t[ Bgvinni dis hi[vini[ ah>kir, tmim biH K[t) Äyipir kZONiY[< j kr[ ,

176
pi[tin[ mLnir vAt& pdiY< sv<p\Ym kZON[ ap<N kr[ , Bgvinn[ Friv[l& j jm[ , ±yir[y Bgvinn[ Friyi (sviy jL k[ fLf*l p#i
pN n airi[g[ , yXi[ kr[ pN kZON p\sºntiY[< j , ai p\miN[ nvFi B(±ta[ kr)n[ Bgvinn[ Bj[ t[ miyin[ Jt[ ,

h[ miti B±tmi> pN b[ p\kir C[ , m&²y an[ am&²y, j[ skim) C[ t[n) apri B(±t C[ kirN kimnia[ s(ht C[ ,
jgtmi> kimni r(ht ki[e C[j n(h , ki[e s>sirni d&:Ki[Y) m&(±t mi>g[ ti[ ki[e jºmmrNni d&:Ki[Y) m&(±t mi>g[ a[k nini[ (BKir)
, a[k mi[Ti[ (BKir) , skim B(±tn[ apri kh[vimi> aiv[ , an[ Bgvin pis[ ct&Fi< m&(±tn) pNap[xi n riK) Bgvinn[ s[vvi a[
priB(±t C[ ,
priB(±tn[ krniri m&²y an[ apri B(±t krniri am&²y ,
j[ (nOkim) B±t C[ a[n[ Bgvin bliRkir[ ji[ a(Nmi(d aOT(s(Û aip[ ti[ pN t[ njr krti[ nY) , m&(±tn[ pN n(h ,
aivi B±tn[ j p*N< kh[viy C[, a[ j Bgvinn& h\dy C[ siFvi[ h\dy> mH> siF*ni> h\dy> Rvhm` / mdºy> t[ n jin(ºt nih> t[¿yi[
mnig(p // a[ mi$ h\dy C[ , aivi (nOkim) B±t aigL a>t:S#i&ai (vPy visni (vg[r[ piN) Br[ , sgis>bF) ti[ t[n[
pi[tin[ fi[l) Kinir k)Di j[vi lig[ , kirN ai jgtmi> mi#i fi[lvi (sviy ki[e kim j nY) , u_im kpD& a[n[ (cYri
j[v& lig[ , $pkD) nir a[n[ nigN j[v) lig[ , aivi B±t Bgvinni c(r#i si>BLti ±yir[k (vrhni ByY) rDvi lig[, ±yir[k ain>dni
a(tr[ky) nicvi lig[ , ±yir[k p\B& mir) sim[ j C[ a[m min) d>Dvt krvi lig[ , aivi B±ti[n) crNrj m[Lvvi b\Mi(dk
d[vi[ pN lienmi> uBi rh[ C[, aivi[ B±t a>tkiL[ pi[tin) mrJa[ kr)n[ d[h Ci[D) (vminmi> b[s) Bgvinni Fimn[ pim[ C[, an[
Ryi> pN Bgvinn) s[vi priyN Yiy C[ , h[ miti ai v[d Fm<SiA#i ,pi>cri#i,si>²ySiA#i, yi[gSiA#in& prm rhAy m[> tmn[ kH& ,
miT[ tm[ ai p\kir[ jiN) mnmi> Bgvin kZONn[ Firi[ , j[ JviRmi aini[ piq krS[ ~vN krS[ BNS[ an[ BNivS[ t[n[ kZONmi> agiF

177
(p\t) YiS[ , miti B(±ta[ kH& k[ h[ p\B& p*v[< kZON a[vi aip[ aj&<nni[ s>Sy d*r kr[li[ t[ jr)t[ aij[ h(r $p[ Ye miri
mnni tmim s>Syi[n[ d*r kyi< C[ , bs h&> hv[ tmim s>si(rk pdiYi[<mi>Y) mnn[ K[>c) tmirimi> ji[D) tmiri Fimmi> jiu C& > miti
p\[mvt)a[ mnn) vZ(_i p\B&mi> l)n kr)

‘’’ ÄyiFAyicrN> F\&vAy c vy> (vwi gj[ºd^Ay ki / ki ji(t(v<d&rAy yidvpt[ $g\Ay (k> pi]$Pm` /
k&¾jiyi (km& nim $pm(Fk> (k> tRs&diÀni[ Fnm` / B±Ryi t&Oy(t k[vl> n c g&N]: B(±t(p\yi[ miFv: //

‘’’ p\[m)jnn[ vS pitL)yi[ Æyims&>dr s&Kkir) r[ ji(t vrNn[ $p[ n r)z[ p\B&Jn[ B(±t ¼yir) r[ ---
p\[m n n)pj[ d[S (vd[S[ p\[m n hiT[ v[ciy[ r[ p\[mni pis>gmi j[ (Sr si[>p[ t[ jn p\[m) Yiy[ r[ ---
p\[mn) vit s&N) pr)(xt svL) smzN nv l)F) r[
smJn[ S&kJa[ rsn[ CpiD`yi[ mi[xr)t kh) d)F) r[ ---
v\j v(ntini p\[mn) aig[ uD`yi ki[(T kb)ri r[

178
 m&±tin>d a[ p\[mni[ mirg smj[ t[ s>t s&F)ri r[ ----

a¹yiy --- 37 riji[vic ¹yiyºt)> Bgvºt> si B(±t: sÀp\ip ki> g(t> ? / tti[ h(rÅc (k> ck\[? b\*h[tºm[ mhim&n[ //
miti B(±tn) ke g(t Ye,
s&v\t kh[ C[ rijn` ai p\miN[ mitin[ upd[S aip) Bgvin (nRykm< miT[ gyi , mitiJ ¹yin krvi li³yi an[ ¹yinmi> Bgvin kZONni
dS<n Yyi ,
kirtk s&d 10 svir[ mitin[ ãdymi> dS<n ‘’ ki[(T k>dp< liv·y> nv)n jldi(stm` / p\Ry>g (n:srt` ki[(T ki[(T c>d^ smw&(tm`
//
s&>dr Av$pn[ ji[y& , pi[tini p&#in[ ji[yi, At&(t kr)
‘’’ p*N[<ºd&(n(ºd vdniÀb&j p#in[#i[,visi[ (vB&PN s&v[P s&dS<n)y[ / mºd(Amt[xN h\ti(Kl Jv d]ºy[ b&(Û: sdi Rv(y hr[ mm
(nÅcliAt& //

179
p*N<c>d^ smin m&KviLi ,s>tipn[ hrniri, mir) b&(Û tmirimi> (AYr Yiv At&(t krti krti miti B(±tni Visi[Vis aTk) gyi an[
mitiJa[ p>cBi](tk d[hni[ Ryig kyi[< , s>vt` 1848 kirtk s&d ----
B(±tmiti p\B&mi> l)n Yyi (dÄyg(tn[ piÀyi , sgiAn[h)ai[ rDvi li³yi , Fm<d[v Xiti hi[viY) #iN[ p&#ii[n[ aiVisn aip)
a(³ns>Akirn) t]yir) kr) ,
a(³ns>Akirni[ (v(F mi[Ti (dkri rimp\tipJa[ kyi[< C[ , p\B&n) udis), Bgvin[ mi[TiBie rimp\tipni pRn)mi> j mitin) Bivni kr)
an[ Grmi> rHi

‘’’ ki[e tN)y[ kd) (vVmi>y bilipNimi> mrSi[ n miy / F[n& m*aiY) d&:K) vRs j[m miti (vni biLk d&K) t[m/
Bl[ (pti B*p smY< hi[y mitin) t&Ãy[ n gNiy ti[y / mititN) (vV(vP[ sgie svi[<pr) ~[Oq sdi gNie //

a¹yiy --- 38 s&v\t uvic aY Fm<: AvFm<AY> si>²yyi[g m&pi(~t: / s[Äymin: s&t]B[<j[ kZONm[v (dvi(nSm` //
Ry±tp\vZ(_ikmi<si] (vr±ti[ (vPy[Ovlm` / (jtAvidi[ (mtihiri[ b\Mcy<v\t[ (AYt: // tp:kZS)kZttn&: ¹yinyi[gbli[(j<t: /
p&#i$p[ Bgv(t giQ(An³Fmni aB*t` // tpi[yi[g (vS&ÛiRmi lxN]ri>(gk]rY / Avi¼n]ÅcisºnmZRsZ¶y si[v]µCiA#idZSiRmn: //

180
t[mN[ pi[tini mZRy&ni[ aNsir Av¼nmi> j aiv) gyi[ RyirY) tt: ~)md` BigvtdSmAk>ºFmidrit` / (nym[nipq(ºnRy>
(cºtyºkZONmiRm(n //
B(±tmitini ~iÛ --- mis[ mis[ p\(tmis> mi(ski(n p[\mvRyi akiryt` / tYi[nmi(sk> ~iÛ> #i]px> c yYi(v(F //
unPi·mi(sk> ~iÛ> tt: Pi·mi(sk> nZp /shs\Sat#i (vp\in` yY[(¼stmBi[jyt` //
sitm[ m(hn[ ~iÛ --- jÀyi pC) Fm<d[vn[ tiv aiÄyi[ , s¼tm[ mi(sk[ cisi[ Bi[j(yRvi (oji[_imin` / (vsZ¶y b&B&j[ sik>
(njbºF&jni(d(B: // ¶vri(t<ris)ºmht) Sr)r[ tAy t(d`dn[ / tdiºtkil n]kT`y> (v(vd[ si[(p c[tsi // (vhiy sv<t: s>g>
kZON¹yinpriyN: / a[kidÆyi> (nj<liyi> kZON> (vp\]rp*p&jt` // rit[ tmim s*ti pC) ~) GnÆyim (ptini pg dbivti j jig[ C[
(n(S s&¼t[P& sv[<P& pids>vihn> (pt&: / k&v<n` h(rj<jigir shjigrNv\t) // (nd\imlBmini[Y ¶vrv[dnyi vZP: / smi(F> shsi p\ip
hr[r[v[µCyinG // Bgvinn) eµCiY) j Fm<d[vn[ smi(F Ye an[ smi(Fmi> kZON a[vi pi[tini p&#ini dS<n Yyi ,
b\M¶yi[(tmy[ t#i (vcrºt> bZhon[ / yYi p&r](x t> kZON> ddS< m&rl)krm` // td` dS<ninºdsm&d\m³n:
s>h|OTri[mi~&klivZtix: / ssÀB\m> d·Dvdinm_i> tAYi] tt:p\i>j(lrg\ti[Ay // t> v)xmiN:shsi h(rm[v]xtiRmjm` /
kZONt&Ãyi(Klikir> v(N<v[Pmv(AYtm` // avt)Ni[< (njgZh[ ~)kZONi[ h(rs>Xyi / aAt)(t tRxN[ tAy AmZ(tris)ºnriF)p //
yivdi(ÅlOy(t p\[ÀNi t> tivRs (tri[dF[ / Äy&(RYti[si] ddSi<g\[ (njs[vipr> h(rm` // t> giQ> s p(rOv¶y p&lki>gi[~&li[cn: /
p\NÀy p\iY<yimis nZniT`y(p(ht]Vrm //

181
 Fm< uvic Xiti[Ayw hr[ myi(Kl jgRAvim)Rvm[k: p\B&: mRp\[Oqi[ vrdi[ jgd`g&$rj: ~)kZON a[v Avym` /
B±tiB)OTflp\dAtn&BZti> s[Äy: sdi ~[ys[ miyiyi: prt:priy (vBv[ tAm] nmAt[At& m[ // 19 // s a[v kZONi[
Bgvi>ARvm)S:sixiRpr> b\M (h (ng&<N> yt` / ãt> (vFit&> (njvi±ym#i mRp&#iniT`y> Fr(s Avt>º#i: // 20// hr[ Sr)r>
Kl& p>cmP]m[< p(tOyt)(t p\(tBi(t GA#i]: / n td`By> (k>(cd(p Av(c_i[ mmi(At yRv> dZQmi(~ti[(s //21// a[k j v[dni C[ k[ ke
r)t[ tmiri (vrhn[ shn kr) Sk)S a[kAt& K[di[ h\(d jiyt[ m[ kY> s(hOy[ (vrh> tv[(t / d[hiºtri¼tiv(p t[ (vyi[gi[ miB*ºmm[(t Rvdh>
vZNi[(m //22// ~) Bgvin&vic (dOT`yi tit Rvyi Xit> mRAv$p> yYi(AYtm` /X[y> p\i¼y> c t[ (k>(cºniv(SOTmt:prm` //23//
h[ (ptiJ tmn[ miri Fimmi> (dÄyd[h[ kr)n[ mir) sm)p[ riK)S j[Y) tmn[ miri[ (vyi[g n(h Yiy miT[ (cºti Ci[D) mirimi> mnn[ pri[v)
wi[ (hRv[m> Bi](tk> d[h> (dÄyd[h[n sv<di / mRpiV< a[v Avjn]: sik> AYiAyAys>Sym` //24// at(Åcºti> (vhiy]v
(n:s>gi[ mRpriyN:/ (vS&Û[niRm(n h\di mÛ`yin(nrti[ Bv //25// s&v\t uvic a[vm&±ti[ Bgvti si[(th\OTmni vZP: / nmAy>At>
jgid[RY> (vnOTi(Klvisn://26// p\(tkt&<m#i n(h ki[(p Bvd&pkZ(t> (vni>j(lm` / p\Bv(t tt u$mi[hhr[ crNiÀb&j> tv
nti[(Am d>·Dvt` //27// eRy&±Rvi tmsi] nnim m&(dt: kZON> Avb&(Ûp\d> t> vN)< smminyRs BgviºAviBi(vk p\~y: /
p&#iiv(ºtk aij&hiv c vZPAtAyig\pÅcid` Bvi] yiAyn` d)G<pY> p\dit&mml> t¶Xin(cºtim(Nm` //28// pi[tini nini an[ mi[Ti
(dkrin[ Bgvinn& Xin d[vi miT[ bi[liÄyi
a¹yiy ---39 s&v\t uvic
tiv&p[RyiS& t> nRvi B\itri] b&(Ûm_iri] / (nP[dt&At> (nkPi Fm<: p\i[vic ti] tt: //1// (dkriai[n[ (sKimN aipti Fm<d[v kh[ C[ k[ ~ZN&t>
moc: p&#ii] rhAy> v(µm vi> (htm` / tµcivFiy<> h\dy[ p\t)(ty<(d vi(c m[ //2// upisni> yAy k&mi[< vy> ~) ri(Fkipt[ / s a[v
h(rnimiy> vt<t[ si[dri[ (h vim` //3// aipN[ j[n) upisni kr)a[ C)a[ t[ kZON j h(r a[vi tmiri Bie C[ ,ain) B(±t krji[ ai

182
fr) fr)n[ as&ri[ni[ niS krS[ , an[ tmiri j k&Lmi> aiciy<pd n) AYipni krS[ ati[w(dnti[ B(±t: AvFm[<N ym]: sh /
(nµCÞiAy]v kt<Äyi AY[y> vi(c sdiAy c //4// kZONici<yi: p\(t(dn> yAyi: k&m<Åc p*jnm` / si¼yAy]v[(t (h XiRvi p*jn)yi>
yYi(v(F //5// y&vi¿yim&p(dOTi] p\i>g` mº#ii] kZONAy yi] myi / tivAy[v](t (vXiy jpn)yivB)OTdi] //6//
Bjti[ridrid[n> mdiXivt<minyi[: / B(vOy(t (h vi> ~[y ehim&#i c (n(Åctm`//7//
uºm*l(yOy(t H[P kÃyFm]<(FtiºB&(v / as&riNmin&Pikiri nSA#ii[(p mn)Pyi //8// pi[P(yOy(t sÛm<> ³l(pt> B&(v d&j<n]: /
p\vt<(yOy(t kZON B(±t> c]v (vS[Pt: //9// aiciy<Rv> c y&vyi[: AYip(yRvi k&l[ (njm` / Avk)y> Fim prm>
p\yiAy(t mhiySi: //10// aAyi(~tiAtt: sv[< kZONAyiAy]v sv<di / p\(tmi> p*j(yOy(ºt yiAyºRy[viRmvi>(Ctm` //11//
a[t(ºnbÛmyi<di(AYtiÅciAy smc<ki: / B±tiÅct&v<g<(s(Û> yiAyºRy[v (nj[(¼stim` //12// eRy&±tv(t Fm[< ti] p\h|OTi] tRxN[
h(rm` / p\NÀy p\i[ct&: kZON tv Av: pi(h ni] sdi //13// tiv&vic h(r: p\)t: kZONm[vidirw&vim` / Bjt> t[n ti[Èyi(m (tOqºti]
(ptZSisn[ //14// ttAti] t& tm[v ~)kZON> B[jt&ridZti] / t¶Xin> (RvµCyi tAy ±v(cRkmBv_iyi[: //15//
hy&<piARy&pd[Si[y m[kidÆyi(nSi[(ºtm[ / yim[ s&ti¿yi> Fm[<N kZti[yiki[<dyi[Bvt` //16// h(r: pp\µC (ptr> B\i#iid)ni> c ~Z·vtim` /
y_i[B)OT> hZ(d Ayi_id` b\*(h kti<AÀyr> (pt: //17//
Bgvin[ Bieyi[n) hijr)mi> j (ptin[ a>(tm eµCi (vP[ p&C`y& ,
tm&vic tdi Fm<: p*N<kimi[AÀyh> hr[ / ni(At B±ti] t& t[ tZ(¼t:
kZON ±vcn m[ hZ(d //18// d[hpitiv(F tt: kt&<(mµCi(m timhm` / (kºRvS±t[n p*ji(d kt&<> S±y> myi n v] //19//
miriY) p*jipiq Yti nY) ti[ B(±tn[ vFirnir Bigvt kYin& ~vN krv& C[ j[q s&d 11 ni ri[j Bigvt` ~vNn) eµCi Äy±t kr)
ati[h> ~i[t&(mµCi(m ~)md` Bigvt> hr[ / siY<> s¼tih(v(Fni tRsÀpidy m[ d\&tm` //20// eRy(BOT> (pt&: ~&Rvi h(r<hZOT: p\SAy
tm` / td]v kiryimis m·Dpi(d yYi(v(F //21// rimp\tip[n tt aonyimis v]ONvm` / yYi[±tlxN> (vp\> pi]ri(Nkm&$~&tm`

183
//22// aipÛmi<n&sir[N Fm<:kZRviY n]Rykm` / (v(F> (v(FXi[ (vdF[ p&riN~vNAy c //23// pi[t[ Avy> p&$Pi[_im niriyN C[
Cti> pN li[kmyi<di AYipniY[< kZONn) m*(t<n) AYipni kriv) C[,p\RyxkZON[(p s(t myi<diAYipniy s: / p\i(t(OqpRkZONm*(t<>
s¼tihiv(F> pi]rT)m` //24// aidi] (n(v<´nti(sÛ`y] sm¿yµy< gNi(Fpm` / k&ld[v> mi$(t> c tt: kZONmp*p&jt` //25 //
giy#i)kZONmº#iiNi> jpiY<>b\iMNi(ºvd: / vv\[ p>c]v t[¿yi[dioisi[ B*Pisni(d c //26// vZ_iiAt[ t¶jp> ck\&: s¼tihi(n yYi(v(F /
Fm<> uµcisn[ (vp\> tm&pi(v(vS_it: //27// aidi] ~)md` Bigvt> sÀp*¶y b\iMN> tt: /p&p*jÄyisniÀn]v ~i[tZ(vp\i>AttÅc s:
//28// ¶vri(t<r(p mºdis)_iAy Fm<dZQ(Ayt[: / (dvi p&riN> S&~iv smi(F> (n(S cip s: //29//
Fm<d[v (dvs[ kYi si>BLti an[ ri(#ini t[n& mnn krti smi(Fmi> kr) Bgvinmi> a[k$p Yti
yYi(v(F> kYi (nRy> ~Z·vti[Ay (dni(n PT` / yy&Åct&¸yi<> BZg&j[ p\itAtimsmipyt` //30//
j[q vd ct&Y)<ni (dvs[ svir[ kYin) smi(¼t ,an[k sgi s>b(ºF aiv[li C[ v±tin& p*jn kr)n[ giy s&vN< ai(d aip) vijt[ gijt[ Gr[
phi[ciD`yi sÀp*¶y vick> tAm] AvN<m&d\ishs\km` / ddi] B*PiÅc visi>(s h]m> (s>h> c gi> S&Bim` //31// rimp\tipm&²y]At>
g)tvi(d#i (n:Avn]:/ sh]v p\ipyimis hyi$Q> Avk[tnm` //32// Ryir pC) giy#i) hi[m kr) b\MBi[jn kriÄy&
vZ_i[¿yi[ b\iMN[¿yi[Y ddiv&_imd(xNim` / hi[m> t& d[SkilXi[ jpiRmkmkiryt` //33// p*vi<h`n a[v (mOTiºn] Atp<yimis viDvin` /
(vsj<yimis c tin` dRvi Bi[jnd(xNim` //34/ ¶vri(t<ris)d(FkiY tAy rimp\tipi(dP& B&±tvRs& /S)G\> ttAt[ AvjniÅc sv[<
(nP[d&r[Ryi(ºtk a[v tAy // 35// #iN[ p&#ii[ b\MBi[jnmi> pC) s>bF)ai[ siY[ jm) prvir) a>(tm Vis cil) rh[li (pti pis[ aiÄyi
C[

184
 a¹yiy 40
s&v\t uvic (pt&: Sr)rS](YÃy> dZOT`vi p&#ii (vcxNi: /aisºnmZRy&ti> tAy (n(Åc±y&hZ<(d B*pt[ //1//
(v(FXiºv](dki(º(vp\iºsmih*y h(rd\&<tm` / aºtkm<(v(F> sv<> (ptr> t]rkiryt` //2//
p\iy(Åct> PD¾d> t[ d[hS&Û`yY<mi(dt: / p\RyiÀniy[n h[ÀniS& (v(Fni tmkiryt` //3// Fm<d[vni hiY[ din kriÄy&
(ptin) hilt ji[e (dkriai[n[ mZRy&ni[ aNsir aiv) gyi[ , tt: s>(kt<n> H[v niÀni> kZONAy t[(Kli:/ ck\&$µc]b<ºF&jni:
sv<d&:Kiphi(rNim` //
bFi s>b(ºFai[ uµc AvrY) kZONnim s>(kt<n krvi li³yi Fm<d[v[ pi[tin) njr smx ~)h(rn[ ji[e pi[tini (jvnn[ siY<k kr) d[hni[
Ryig kyi[< , s>b(ºFai[ ,(dkriai[ (vg[r[ rDvi li³yi , vD)li[a[ aiv) aiVisn aip) Si>t kyi< , Ryirbid a(³ns>Akirn) t]yir)
kr) , nnim) t]yir kr) ¶y[Oqi[ rimp\tipAy nºdrimi(BF: s&t: / mZRAYiÃyi> li](kk> v(h`n> gZh)Rvicrdg\t: / n>drim miTl)
le aigL ciÃyi, srj*nd)ni (knir[ Fm<d[vni[ pi(Y<v d[h a(³nmi> BAm)B*t Yyi[ , srj*nd)mi> Anin kr) Gr[ aiÄyi, gimn)
nir)ai[ aiVisn aipvi aiv) . (vdÆy (nÀbp#ii(N oi(r (AYRvi tti[nlm` / vZPBid)Åc s>ApZÆy (v(vS&At[ (nk[tnm` //
ai>gNimi> riK[li l)mDini pin civ) bLdni[ ApS< kr) Grmi> aiv) s&vi(sn) ai(d A$i)ai[n[ aiVisn aip) pi[tpi[tini Gr[ ge .
s*tkn& piln ky&< . Bgvin ~)h(r ti[ pi[tin) alg rsi[e kr) Fm<n[ sicvti Grmi> rHi. Ryirbid rimp\tipJa[ b)ji (dvs[
krvin& ~iÛ a(AY(vsj<n (vg[r[ km< ky&< , t[rmin[ (dvs[ hjiri[ biMNi[n[ jmiD) tZ¼t kyi<, Ryirbid (ptia[ aip[l kZONm>#ini[
jip kr) rh[vi li³yi , Bgvin[ pi[tin) miyiY) Bieai[ t[mj p(rvirjni[n[ B&liÄyi .
prmiRmin) udis) as&r siY[ k&At) hiY ti[D`yi[ rimp\tipJ oiri qpki[

185
a¹yiy 42 gZhRyigni[ s>kÃp an[ t]yir) ‘’ pi[t[ rHi G[y< j[ vit[ ye p&r) t¶y& tn tit[ / vLti[ kyi[< C[ b)ji[ (vcir krvi
an[k Jv uÛir //
pi[tini vn(vcrNmi> (v´n n aiv[ t[ miT[ Bgvin[ gNipt)n) At&(t kr)
(v´n[S (v´ncy K>Dn nimF[y ~) S>kriRmjs&ri(Fp v>ºwpid / d&gi<mhiv\tfli(Kl m>gliRmn` (v´n> mmiphr (s(Û (vniyk
Rvm` // sRpMrigm(NvN<Sr)rki(ºt ~) (sÛ) b&(Û p(rc(c<t k&>k&m~): / dxAtn[ vl(yti(tmni[XS&·Di[(v´n> mmiphr (s(Û
(vniyk Rvm` // piSik&>Si¾jprS&>Åc dFµct&(B<di[(B<Åc Si[Nk&s&ms\g&mi>gjit: / (sºd*rSi[(BtlliT(vF&p\kiSi[(v´n> mmiphr
(s(Û (vniyk Rvm` //
kiy[<P& (v´ncyB)t(vr>cm&²y]: sÀp*(jt: s&rvr]r(p mi[dkiw]: / sv[<P& c p\Ymm[v s&r[P& p*¶yi[(v´n> mmiphr (s(Û (vniyk Rvm`
// S)G\i>cnAKlnc>&c&rvi[¹v<k>q AY*li[ºd&$d\vNhi(std[vs>G: / S*p<~&(tÅc pZY&vt&<lt&>gt&ºdi[(v´n> mmiphr (s(Û (vniyk Rvm`
// yXi[p(vtpdl(ÀBtnigriji[ misi(d p&·yddZS)kZt äxrij: / B±tiByp\ddyily (v´nriji[ (v´n> mmiphr (s(Û (vniyk
Rvm` // sd\Rnsirt(trijtsRk)r)T: ki]s&ÀBci$vsnoy u(j<t~):/ sv<#im>glkrAmrNp\tipi[ (v´n> mmiphr (s(Û (vniyk
Rvm` // d[viºtkiws&rB)ts&ri(t<hti< (vXinbi[Fnvr[N tmi[phti< / ain(ºdt(#iB&vn[Sk&mirbºFi[ (v´n> mmiphr (s(Û (vniyk
Rvm` //
pi[tini vn(vcrNmi> (v´n n aiv[ t[ miT[ Bgvin[ gNpt)n) At&(t kr) ri#i[ s*ti ph[li j simin t]yir kyi[<
‘’’ kr) ~)h(r a[Tl& kim ciÃyi GrYk) GnÆyim / s>vt` aQir ai[gNpcis vt[< vP<mi> aPiQmis/ S&(d dSm S&krvir t[(d p\B&J Yyi
t]yir /

186
p\it;kiL[ ciÃyi nivi m)S[ Ryi>Y) S&Û u_irn) (dS[ / Gr prY) uty&< mn Ähil& lig[ C[ vsv& vn //

k(lml Ciyi] B&(v aGhiri /(tºh t] aFrm bQu apiri //

si[ uKiD du B*tl cir) / AYipu Frm sb(n s&Kkir) //

V[t zg&(lyi tns[ Ryig) / p)t jTi (sr ksk[ bi>Fi] //

³yirh vP)<y ki[ml kiyi / ri[m ri[m b]rig smiyi //
d[Q phi[r rjn) avS[Pi / a[(h avsr Firt bT&v[Pi //
(st pT ki]p)n F(r avtir) / ti pr CuT) kCn) Fir) //
aip (nkisi aigm siri /si[ g&Tki (l(K k>F(h Firi //
rijt di(hn kr jpmili / gl k>q) t&ls) vZPlili //
vim hAt mh&> d>D pliSi / pi>v ph(nyi Ci[Dt Kisi //

187
 jl km>Dli F(r kr biyi / jl Cinn pT n(h (bsriyi //
Silg\im ji[ bilm&k&>di / p*jt bT&ai vZPk&l cºdi //
tiki] k>q lgivt lili / d*sr k>F p] F(r mZgCili //
m&>j m[Kli up(vt si[h[ / Bil (tlk c>d\k mn mi[h[ //
(nlk>q (nj Firt nimi / t[j f&rt ur p*rnkimi //

bºd(h gZhki[ a(ºtm bir) / Gr t(j (nks[ a[kl cir) //

‘’’’ apZOT]vig\jid)n` Avin` bºF*n` pi]r> c kºcn / a[kik) (ny<yi] g[hit` (nRy Anin Cl[n s: //
ki]p)n, u_ir)y vA#i, mZgcm<,pliSni[ d>D, V[t yXi[p(vt, k>qmi> t&ls)n) miLi, lliTmi> (tlk ci>dli[, jTi, m&>jn) m[Kli, jpmiLi, km>Dl&, an[ piN)giLN kipDni[ T&kDi[ ,
Si(lg\im an[ aci<Av$p bilm&k>&dn[ v)rNni nini k>(Dyimi> pFriv) vA#iY) v)(T k>qmi> FirN kyi< hti, pgmi> pid&kia[ r(ht hti, cir sRSiA#ini sir$p g&Tki[ vA#i an[
likDini piT)Y) bi>F) KB[ FirN kr[l,

188
srj&k)nir[ ni]kin) rih ji[e uBi , a[k ki](Sk nimni as&r[ ji[yi tk mL) C[ a[m min) ninkDi p\B&n[ uqiv) sry*jLmi> f[>±yi, Bgvin rih j&a[ ni]kin) Ryi> as&r kh[
tn[ KBi pr b[siD) pir kriu , Bgvin kh[ mir[ shiy n ji[ea[

bi[lt si[ kT& k&(Tl s&Biu / m]> jbrn ab ti[(h D&biu //

kh h(rki[ g(h hiY uqivi / q[l p[l jl m] F(kyivi //

Bgvinn[ piN)mi> f[±yi ,a[n[ a[m k[ D*b) jS[ pN

jl(h prt h(r t]rn lig[ / mit& gi[d jn& (SS& an&rig] /
sry* h(rki[ mn& shlit) / gi[d (bqi srt) hrPit) //

Bgvin (nlk>q pi[tini p&Atkn) kiLJ riKti nd)mi> tNivi li³yi as&rn[ a[m k[ mr) gyi, , as&r[ gimmi> aiv) b)ji as&ri[n[
p\B& 12 ki[P tNien[ n)kL`yi
vit kr), k[Tlik[ min) k[Tlik[ n min) .Bgvin ~)h(ra[ ÆyimvN<ni (hmily trf p\yiN ky&<, a[k vZx n)c[ b[qi
avFmi> hn&minJni[ (nym hti[ (nymin&sir aij[ pN aiv[li GnÆyimn[ n ji[e ¹yinmi> ji[y& Bgvin ti[ vnmi> gyi , vnmi> dS<n[ aiÄyi ,
p\iY<ni kr) k[ aip ti[ miri eOTd[v rim Ci[, tm[ j mn[ (cr>Jv)n& vrdin aip[l& C[ p\B& mn[ aipn) s[vimi> riKi[ sik> Rvyig(mOyi(m yºmi>

189
vd(s B±tvt` / s[vi> vn[ k(rOyi(m (nRy> tv tpAyt: // tm[ tp krji[ h&> tmir) s[vi kr)S , (nlk>q v(N< kh[ C[ h[ hn&min aRyir[ mn[
p*N< v]ri³y vt[< C[ þ siÀp\t> ri[ct[ n]v s>g: kAyi(p m[ vn[ // mn[ ki[eni[ s>giY gmti[ nY) ,

kh h(r k(p t&m kih] aiyi] / drs m)P k(h k(p (sr niyi] //
m&skt m>d kh[ GnÆyimi / mi[k& n(h t&ms[ kC& kimi //
jivh&> ab t&m avF m>ziri / sk&Sl vZ_i s&nih& hmiri //
m] bn jie rHi[ a(t d*ri / vips n(h kb& aiu hj*ri //
p\kT Byi si[ kirj h[t* / j)v uÛirn Fim sm[t* //
¶yir[ tmn[ dS<nn) eµCi hi[y Ryir[ aivji[ , hn&minJn[ (vdiy , Ryi>Y) aigL p\yiN , amrp&r gimmi> aiv[ Ryi> a[k Bgt m)qie ap<N kr[ ,

(Amt kr) vrn) fl apnivi / Silg\im ki[ Bi[g lgiyi //

Jmt aÃp sdi b\Mcir) / pie p\sid) sb nrnir) //
a[k miNs fL aip)n[ kh[ -siY[ le jiai[ - si>j[ kim ligS[ , Ryir[ vN)< kh[

190
 kh vN)< hm Ryig) khiv] / Simk) (c>ti kbh&> n piv] //
Ryig (vGn bD jinh&> a[h) / p(rg\h s>g\h krni j[h) //
li[ki[ n)lk>qn[ ji[e mi[(ht Yiy , an[k fLfLi(d aip[ ,
Bgvin t[mn[ mi[xn) vit kr[, ¶yi> udy Yiy Ryi> ±yir[ y n ri[kiy ,
udy d)q`yi] t>h aAt n piv] / aAt (nhi(r udy c(l jiv] //
a](s p\kZ(t F(rk[ b\Mcir) / krt n(h kb& ki[us[ yir) //

Ryi>Y) Gi[l[Vr , j[tp&r , pY[p&r , K[r)lip&r Ye n](mPir·ymi> äP)n[ dS<n den[ shi[n)p&r aiv[ gimni pidrmi> b[qi , p(nyir) bieyi[ p&Cvi lig)
,

t[r) m*rt lgt) h] m&z[ ¼yir) r[ ~) GnÆyim hr)

$r) cln) jgts[ ºyir) r[ ~) -----
ghr) ni(B h] gi[l g>B)r r[ --
$ri lgt[ hi[ SimSr)r r[ ---
t[r) Cit) upst) Sim r[ ---
h] ji[ lÈm) k[ri Fim r[ ---

191
 t[r[ m&Kk) Si[Bi ji[h) r[ ---
riK*> a>trm[> (pri[e r[ ---
t[r[ nynkml pr vir) r[ -----
m>j&k[Sin>d b(lhir) r[ ----

‘’’ tm[ n)syi< utivLi aim a[v&> S&> C[ utivL& kim / sic[ sic) vit khi[ amn[ n(h ti[ jivi n(h d]y[ amn[ /
cili[ gimmi> biLk bivi d[S&> miKN ri[Tli[ Kivi / d)s[ d*(Fyi di>t tmiri tm[ Ci[ pr·yi k[ k&>viri //
Ryi>Y) Bgvin Big[ , br[l) Ye ~ivn s&d 11 ni ri[j h(roir pFiyi< an[ Ryi> ¹yin miT[ a[ki>t Si[Fvi li³yi ,
g>gitT a(t jmGT Civi / v(N<rij y>h t>h BTkivi //
Yin bs[ri Ki[jn lig] / ti(k m*rtm[> an&rig] //
Bgvin (SvJ aiv) (Svilymi> le jiy an[ jit[ ri[Tli[ GD) jmiDvin) t]yir) kr[ a[Tlimi> piv<t)J aiÄyi an[ (vcir[ k[ j$r ai
mhip&$P hS[ ti[j (Sv s[vi kr[ mitia[ ¹yin lgiÄy& pN Kbr n pD) a[Tl[ (nlk>qn[ kh[ mhirij aimn[ bribr rsi[e aivDt) nY) tm[
kh[ti hi[ ti[ h&> bniv) aip& , Ryir[ Bgvin kh[ ai tmiri[ mimli[ C[ Bgvin tpi[vnmi> 10 (dvs ri[kiyi
Ryi>Y) Bgvin ~)p&r aiv[ gimn) bhir m>(drni ai[Tl[ b[qi ,mh>tni[ aig\h C[ m>(drmi> pFiri[, rit[ (s>h aiv[ C[
kh bT& hm ti[ bs(t n jiv] / a[(h (v(F AYin bh&t ur Biv] //

192
 s(rti (nar[ bis hmiri / B&(v Syn) nB C#i hmiri //
mZRy&ni[ By nY) ,
mh>t[ bh& smijiÄyi pN n miºyi, a>t[ mh>t gyi
riKh& h[ nr(s>h Bgvini / bil ji[(g hq k(qn C&Dini //
rit[ (s>h aiv[ Bgvin tk)yi[ kr)n[ b[qi . li[ki[ f*lhir le p&jvi aiv[ Bgvinn[ n gm[ Ryi>Y) n)kL) Bgvin g¼tkiS) , g&¼tp\yig
gi]r)k&>D Ye k[dirniY pFir[ , Ryi> dS<n kr) 9 (dvs[ mhirij bd^)niY phi[>c[ , ji[P)mq Ye kirtk vd aiqmni ri[j b(d^ki~m je
dS<n kr) piCi bd^)niY aiv[ Ryi> p>jibk[sr) rnjt(s>h n& (mln Yy& , h[t Yy& , Bgvin Ryi>Y) g>gi[#i) je piCi hroir aiv[ ,
hroirY) vl) mhirij[ ayi[¹yin) viT l)F) ayi[¹yimi> aiv) pi[tini p(rvirjni[n[ s>sirmi> mSg*l ji[e Bgvin vL) pi[tini rAt[ Gi[r
j>glmi> cilti ri(#im&kim kr[ , ri#i[ (h>sk pS&ai[Y) an[ B*ti(dkY) hn&minJ rxN krti , a[k mis[ cilti> Bgvin ~)h(r Æyim
(hm(g(r pv<t pr pFiyi< , tL[T)mi> an[k (h>sk pS&ai[n) vµc[ (vcrN krvi li³yi, p&lhi~mmi> je tp krvin) eµCi C[,
::::: (nlk>q p&lhi~m trf ‘’’’
rAtimi> cilti mig< B*Ãyi, #iN (dvs s&F) k>e j Kivi p)vin& n mL`y& , ci[Yi (dvs[ b[Bin Ye QL) pD`yi , Binmi> aiÄyi Ryir[ a[k nd) ji[vimi> aiv), Ryi> Anin
kr) (nRykm< ky&< , jLpin kr) a[k vZx n)c[ (v~im kyi[<, rit Ye Bgvin ¹yinmi> l)n Yyi , hn&minJ mhirij dS<n krvi aiv[ ,

a¹yiy ---43 m¹yri(#ini B]rvn& aigmn, (pSic, Di(kn),Sik)n),yi[g)n), lilci[L ai>Ki[ , hiYmi> mir[li mZg B*>D
piDiai[n[ KB[ niK)n[ aiv[li . t[mni Byink aviji[Y) vnmi> rh[ti pS&ai[ Bigdi[D krvi li³yi, t[mni[ avij si>BL) dS<n[ aiv[li
hn&minJa[ (kl(kliT kyi[< , B]rv (vg[r[ B*tgNi[ By pim) gyi, ~)h(rn& ¹yin pN C&T) gy& , B]rvn[ ji[vi Cti> pN p\B& (nB)<k C[, (nlk>q v(N<n[ ji[e B]rv[ pi[tini
gNi[n[ aiXi aip)

193
 ‘’’’ p[\t miry S*l[n rx: KidiAy ci(mPm` / (pb Di(kn) S)G\> Rv> kvi[ON> r±tmAy c ‘’’ h[ rixsi[ aini mi>sn[ Kivi[
h[ Di(kn) ain& li[h) p) , h[ p\[t ain[ S*lY) miri[ , Bgvinn[ mirvi nJk aiv[ , hn&minJa[ pv<t j[v& $p FirN ky&<, hn&minJa[ p*>CD)mi>
bi>F) liti[Y) an[ gdiY) miyi< , B]rvn[ Q)>k mir) pZ¸v)mi> GiÃyi[, B]rv an[ t[ni an&cri[ aiK)rit hn&minni jvin) rih ji[ti d*r b[s) rHi, Bgvin ¹yinAY Yyi ,
svir[ Anin ky&< , hn&minJ mhirij Avi(dOT fLf*l liÄyi, hn&minJa[ fLf*l ai¼yi

‘’’ kr) s>¹yin[ aisn[ b[qi liÄyi hn&min fL m)qi / jÀyi ci[Y[ (dvs[ Jvn kH& hn&min Fºy Fºy /
tm[ bh& kr) rKviL n(h ti[ aij aiÄyi[ ti[ kiL / hv[ ¶yir[ s>Bi$ tmn[ Ryir[ shiy kr¶yi[ amn[ /
Ryir[ h(s bi[Ãyi hn&min Fºy smY< ~) Bgvin / tm[ kiL tNi mhikiL t[n) h&> S&> k$ rKviL / pN s>Bir¶yi[ Avim) tm[ YiS[ shiy t[
krS& am[ //
bs h[ p\B& a[Tl) arj C[ k[ ¶yir[ B±ti[n) gNtr) kri[ Ryir[ ai disn[ ’’ mi$(tAtm&viciY mi mi> mi[hy miyyi / disi[(Am tv
h[ rim Fm<nºdn mi> Amr[: //
avÆy yid riKji[ , hn&minJ (vdiy Yyi , Bgvin pN p&lhi~m trf cil[ ,
‘’’’ y#i ri(#i pt[ºmig[< t#i]vi[vis (nB<y: / yYi l¾F fliºni(d B&ºjin: ±vi¼y&Pivsn` //
ai p\miN[ GNi (dvs[ cilti Bgvin Æyim(g(r (hmilyn[ u>l>G) an[ V[t(g(r pv<tn[ ji[yi[ , ai pv<t pS& ,px) an[ vZxi[Y) r(ht C[, an[k p\kirni Fit&ai[n) KiNi[ C[ ,
(vSiL g*fiai[ C[ j[mi> an[k äP)gNi[ ni[ (nvis C[, t[n) tL[T)mi> frti frti rAti[ B*Ãyi, t[mi> b[ pv<ti[ vµc[Y) n)kL[kl) nd)ni (knir[ aiv)n[ uBi , t[ smy[ a[k (dÄy
p&$Pn[ ji[yi, ‘’’ s m*ti]< (hm(g(rAt> k(µc(RsÛyi[(gnm` / d]vidmig<g> XiRvi t#imig<mdS<yt` / (hmily aiv)n[ mig< btiv[, sim[ni

194
 pv<tn) g&fimi> p\B& p\vS[ kr[ , aF<ri(#ini Bgvin bhir n)kLvini rAt[ je mi[Ti[ piN)ni[ Fri[ ji[e Ryi> ritvisi[ kr[ , b)ji (dvs[ Ryi>Y) n)kL) #i)ji (dvs[ mi[Ti mig<n[
piÀyi, ai p\miN[ GNi (dvs s&F) cilti Bgvin p&lhi~m phi[c) gyi,

a¹yiy ---44 ‘’’ t> ddSi<~m> kZONi[ dS<nid[v pivnm` / tp:(s(Ûp\d> t*N<> ~yN)y> m&m&x&(B: // dS<nY)j pivn krnir p&Ãhi~mni>
dS<n . ¶yi> g>Dk) nd) C[, Ryi> m&±tniY Bgvinni dS<n kr)n[ (nvis , jDBrtni c(r#in[ yid ky&< . Bgvinn) tpÅcyi<ni[ p\ir>B , (dvsmi> #iN vKt g>Dk)mi> Anin kr)
m&±tniY (vON&n& p*jn kr) fL.m*L (vg[r[ni[ aihir kr) tp mn&OyY) n Yiy t[v& ug\ tp aidy&< , (nApZh) bn) tpni[ p\ir>B ‘’’ jpi k&s&m
s*y< airiFni
s>kiS> kiÆyp[y> mhiw&(tm`/ tmi[(r> sv<pip´n> p\Nti[(Am (dvikrm` // u¹v<bih& kr) giy#i) m>#ini[ jip kr[ C[ , ‘’ ú B&B&<v:
Av: tRs(vt&v<r[·y> Bgi[< d[vAy F)m(h (Fyi[ yi[ n: p\ci[dyit` // äP)yi[n[ a[m Yiy k[ ai Ak>d aYvi F\&v .p\Ãhid , d_i,äPBd[v, k[ pC) sixit`
nrniriyN d[v j C[ , aini tpn) aigL aipN& tp t&µC C[, (nlk>q v(N<n) s[vimi> Avy>

‘’’ sdi shcri] tAy B(±tFmi]< tp:(p\yi] / tp: k&v<(t t(Amn` Am (tOqtAtAy piV<yi[: // ‘’’ Fm< B(±t (dÄy $p FirN kr)n[ aij&bij&
uBi rh) s[vi krti an[ pD) n jiy t[n& ¹yin riKti , cit&mi<s p*N< Yti kirtk s&d 11 ni ri[j s*y<niriyN p\sºn Yyi , p\B&a[ At&(t kr) ‘’’ jy jy
jgdiRmn` BiAkrihAkr Rv> skl (ngm m*t[< b\iMNiriFn)y / BZStm(s (nm³n> Rvi> (vni j)vli[k> s&K(yt&(mh ki[ vi
S±n&yi_i(nrAy // aip n hi[ ti[ a>Fkir (sviy ki>e nY) aip pi[Pk Ci[ , GNi smyY) tmiri dS<nn) kimni ht) t[ aij[ p*N< Ye ,
s*y< kh[ vrdin mi>gi[ Ryir[ p\B& s&>dr vrdin mig[ ‘’’ tmi[hARvm[v[(t tm: sv< mmiºtrm` / ht&<mh<(s d[v[S d&:Ks>sZ(tkirNm` //
ydi ydi Amr[y> Rvi>mh> Avh\dy[ p\Bi[ / tdi td[dZS[n]v Rvyi d[y> AvdS<nm` // vrdin mig[ ‘’’ kim k\i[F d>B li[B mi[h eºd^)g&N
ai(d j[ smi[h / t[Y) rxi kr¶yi[ amir) j[N[ rh)a[ n](Oqk b\Mcir) // ¶yir[ h&> yid k$ Ryir[ tm[ mn[ dS<n aipji[ , ‘’’ s&K>
(km(p n[µCi(m Rv_ii[ miyi(vmi[ckit` // b)ji ki[e s&Kn) ap[xi nY) , s*y<niriyN kh[ ‘’’ sixiRkZONRvm[vi(s
jinim)(t hr[ h\(d ‘’ tm[ Avy> kZON Ci[ h&> jiN& C&> , ‘’’ yin` yic(s g&Ni>At[ t& s(ºt (sÛi: sdi Rv(y ‘’’ ai bFi g&Ni[ ti[

195
 aipnimi> AviBi(vk C[, tmiri B±ti[mi> hi[y ti[ tmirimi> n hi[y ? s*y< Bgvinn[ v>dn kr) adZÆy , kirtk s&d 12 s&F) p&Ãhi~mmi>
(nvis ,
a¹yiy --- 45
p\tip(s>h s&v\tm&(nn[ p*C[ C[ --- ‘’’ hri] p\v\(jt[ g[hid` bºGvAtAy s&v\t: / t(Amn` (vvZÛ p\[miN t(µc_ii: (kmk&v<t // svirmi>
GnÆyimni biL(m#ii[ p\B&n[ bF[ ji[e aiv[ ±yiy n mLti rimp\tipn[ aiv)n[ vit kr) ‘’’ ag\j> tAy s>gRy tm&dis)nmi(AYtm`
/ n)lk>qi[ Bvd` B\iti gt: ±vip)(t cipr[ // tmiri Bie ±yi>y mLti nY) , rimp\tip ai(d ngrjni[a[ GN) Si[FKi[L kr) pN ±yi>y
n mL`yi , ayi[¹yin) k$N(AY(t eµCirimn& $dn
miti(pti mrti ht) mn[ a>tr a[v) aiS , ~)h(r liD lDivS[ mn[ riK) pi[tin[ pis --- hv[ h&> ±yi> jiu hi[J r[ s&K(n(F ±yi> mL[
GnÆyim ain[ sdi s>BiLji[ a[m kh) gyi mit tit , mit (ptini vcn t[ k[m B&l) gyi tm[ B\it ----
pi>Ki[viLi p>(Kyi[ tm[ jiai[ d[S (vd[S Bie tmiri[ TLvL[ a[m Æyimn[ khi[ s>d[S ----

rimp\tip ‘’’ h[ kZON h[ hr[ bºFi[ h(rkZON mmin&j / h[ n)lk>q h[ v(N<(ºnRy&µc]rij&hiv tm` // mhid&Ki(¾Fp(tt: Si[cn` AvgZhm[Ry s: /
(vllipi[µck]: An[hid` B\itB\i<t(rt)ryn` // hi mi> Ry±Rvi gt: ±visi] B\iti kmlli[cn: /
tAy Bi[jnv[li(p gti n*n> (h n]Ryk) // ±v gRvi tAy v)x[y> m&K> cºd\ mni[hrm` / ~ZN&yi> vi ±v gRvih> td)y> vcnimZtm` // ‘’’
arr Bie r[ ±yi> tm[ gyi (dlYk) tJ k[m r[ dyi , tm(vni am[ k[m JvS& nv (vci(ry& t[ tm[ kS&

196
 (vlp) a[ r)t[ v)r Ryi> rD[ uBy ai>KY) ai>s&Di zr[ p&rjni[ rD[ d&:K ji[en[ nv rH& (dl[ F]y< ki[en[
s&vi(sn) BiB) amn[ tJ tm[ ±yi> gyi p\iN¼yiri r[ aivi kqN Yyi Ci[ k[m (dyrJ miri r[
ai p\miN[ Bgvinni s>bºF)jni[ Bgvinni l)lic(r#ii[n[ yid kr) (dvsi[ (vtivvi li³yi
Bgvin (nlk>q v(N< pN m&±tniY> nmAkZRy t#iRyi>Åc tp(Avn:/ tti[ (v(ny<yi] p\itv<N)ºd\i[ d(xNim&K: // v(N<rij[ d(xN
(dSi ni[ mig< l)Fi[ , ~)h(ra[ an[k j>gli[ pv<ti[,nd)ai[, sri[vri[ uÃl>Gn kyi< ai p\miN[ (hmilyn) tL[T)mi> (vcrN krti a(t
GiTi j>glmi> p\v[S kyi[< , mn&Oyi[ miT[ a(td&g<m a[vi vnmi> B\mN krti krti> ¶yi> ri(#i pD[ Ryi> m&kim krti v(N<rij b&Ti[lp&r pFiyi<
,

Ryi> pv<t)y (vAtirni riji mhid_i[ Avigt kr) pi[tini mh[lmi> vis ai¼yi[ , t[ rijin) bh[n n& nim miyiriN) C[ B(gn) tAy
miyi²yi An[h[n p(rcy<yi / (sP[v[ pryi B±Ryi tmiRm~[ys[ nZp // miyiriN) aiRmkÃyiNn[ aY[< ~)h(rn) s[vi kr[ C[ t[n) dint
C[ k[ ai v(N<rij a(>hyi j rh[ mir) (dkr)ai[ siY[ prNiv) du , Bgvin[ miyiriN) upr kZpi kr) tyi[: p\sºni[ BgviºdRvi
s>sZ(tmi[cnm` / Xin> AvAy tt: p\iyionm[v tp:(p\y: // Bgvin[ t[n[ pi[tini Av$pn& (dÄy Xin aip) vnni mig[< p\AYin ky&< ,
ai p\miN[ m&±tniYY) n)kL[ Bgvin n)lk>q v(N<n[ a[k vP< p&$ Yy&,

197
‘’’ vn[ Gi[r[ s (vcrn` AvFm<> sÀygicrn` / mhiºtm[k> ºyg\i[F> p\i¼tvin` rÀydS<n> // Bgvin[ a[k G[G*r vDli[ ji[yi[ t[ni
p*v<(dSimi> s&>dr mi[T& sri[vr C[, an[ u_ir(dSi trf nd) vh) rh) C[ , t[ j>glmi> an[k hiY) ai(dk p\iN)ai[ (nvis krti , t[ vDn)
n)c[ gi[piLyi[g)n[ ji[yi , svirni[ smy hti[ t[ yi[g)a[ jTi yXi[pv)t FirN kr[li , ki]p)n ph[r[l& mZgcm< upr b[s) Silg\imn&
p*jn kr) g)tiJni[ piq krvin) t]yir) kr[ C[ a[Tlimi> n)lk>q v(N< jen[ v>dn kr[ C[,
a[k b)jin[ ji[ti> j sim[ di[D) B[T) pD`yi , jiN[ vPi[< j*ni (m#ii[ hi[y t[m giQ(m#i[ evi[Bi], t[mni p\[mBivn[ ji[e v(N<rij Ryi> ri[kiyi
, t[mnimi> g&$Biv riK) aOTi>gyi[g (S²yi , g&$a[ btiv[li t[ t[ aisni[ an[ yi[g (nlk>q v(N< K*b shjtiY) s)K) l[ti
t[mi> pN gi[pilyi[g)a[

yi[gSiA#i> t& (n(Kl> ~&(tmi#i[N si[g\h)t` / t[ni(t(v(Amti[ yi[g) t> m[n[ kZON s(ºnBm` // gi[pilyi[g)a[
bi[l[l yi[gSiA#i ti[ a[k vir
si>Blvi mi#iY) j s)K) gyi t[Y) gi[piLyi[g)n[ Xin Ye gy& k[ ai j$r kZON j hi[vi ji[ea[ v(N<mi> kZONni[ Biv riK) gi[pilyi[g)
t[mn[ g&$ minvi li³yi ,
prApr a[kb)jimi> g&$Biv riKti k(qn tpn[ krti n)lk>q a[k vP< s&F) Ryi> rHi , gi[viLi[ aiv) gi[pilyi[g)n[ p\iY<ni kr[ k[ amir)
giyi[ B[>si[n[ (h>sk pS&ai[ Kie jiy C[ t[ni[ tm[ (nkil kr) tmiri gi[pil nimn[ siY<k kri[ , pN gi[pilyi[g)Y) upiy n Yyi[ t[Y)
(c>tit&r Yyi n)lk>q v(N< kh[ (c>ti n krSi[ S>K¹v(n kri[ ai p\d[Smi> ±yir[y (h>sk pS&ai[ p\v[S n(h kr[ , pS&ai[n) rxi miT[ yi[g)
pis[ S>K vgDiÄyi[ , gi[pilyi[g)n[ Yy& k[ ai ali]k)k p\tip v(N<ni[ j C[, ai~mmi> rh[ti n)lk>q v(N< g)tiJni b)ji a¹yiyni[ ri[j
piq krti, (c>tvn krti pi[tini aiRmAv$pn) an&B*(t Ye ,

198
 Bgvin ~)h(r e(ºd\yi[,a>t:krN an[ p\iNn) vZ(_in[ vir>vir aiRmAv$pmi> FirN krvi li³yi , axrb\Mn) siY[ a]±yn) Bivni
kr) b\M(AYt)n[ piÀyi gi[pilyi[g)ni kh[viY) t[mn[ (sKviD`y& gi[pilyi[g) pN a[ (AYt)n[ piÀyi , gi[pilyi[g) smi(Fmi> je
axrFimmi> rh[l Bgvinni dS<n kr)n[ min[ k[ axrFimmi> j[ C[ t[ j ai v(N< C[ Bgvinmi> niriyNni[ Biv riK) nvFi B(±t krvi
li³yi , a[k ¹yinAY gi[pilyi[g)n[ d[hn) (vAmZ(t Ye an[ Bgvinmi> vZ(_iai[ ji[D) t[mn[ d[hRyig kyi[< ,
v(N<rij:(sÜyi[gAttÅcik(Amk(k\y: / s²y&:s>AYi(v(F> kZRvi p\i>³m&K> p\yyi] tt:// a(³ns>Akir n) jvibdir) acink
miY[ aivti v(N<a[ pi[tini sKi gi[piLyi[g)n) a>(tm(k\yi kr) , an[ gi[pilyi[g)a[ aip[l gi[Tki[ le p\B& aigL {t[ gi[Tki[
m&±tm&(n pis[Y) rG&v)rJ mhirij pis[ aiv[li[ } Ryi>Y)
n[piLmi> qg(sÛn) qgie uGiD) piD) aisi[ s&d 15 ni (dvs[ Bi[>yrimi>Y) bhir n)kL[ n)lk>q v(N< kh[ a[ min Kien[ Jv[
C[ ki[e dS<n[ n jiSi[ t[ mr) gyi
Ryi>Y) aigL rijini[ ri[g mTiD) (sÛi[n[ Ci[DiÄyi , aigL pi[tin) viN)Y) gim bL`y& pi[tin) viN)n[ ~ip

Ryi>Y) ai(dvrih t)Y<mi> pFiyi< , #iN (dvs Ryi> ri[kiyi , Bgvin n)lk>q ¶yi> pN jti y#i y#i s yyi] bT&vy<At#i t#i nZpt[
jntiyi:/ aigtAy (h g&ri[(rv niki_iAy dS<nmhi[Rsv ais)t` // Bgvin j[ gimmi> jiy j[ t)Y<mi> jiy Ryi>ni li[ki[n[ a[m Yiy
jiN[ Avg<mi>Y) Avy> d[vg&$ bZhAp(t pFiyi< hi[y n[ S&>? a[vi (dÄy ain>dn) an&B*(t Yt) s)rp&r – b>giL riji (sÛvÃlB ,
gi[pildis nimni siF& BivY) s[vi krti , Ryi> an[k p\kirni biviai[ rh[ti, pi[tin) jitn[ j ~[Oq minti hti riji t[mn[
minpin aipti Bgvin[ t[mni d>Bn[ uGiDi[ piDvi a[vi[ vrsid vrsiÄyi k[ bFi #ii(hmim pi[kir) aimY) t[m s>tivi li³yi ,

199
t[mn) (sÜie uGiD) pDti F)r[ F)r[ Bigvi li³yi, riji ti[ (nlk>qv(N<n[ j sici siF& jiN) s[vi krvi li³yi, Bgvinni[ uRkP< ji[e
S(k`tp>Y) (sÜi[ t[mn[ mirvini[ p\yis krvi li³yi , smº#imiPx[piw]: Av[Otd[vi[(dt]r(p / a(Bcir]Åc t> hºt&> n S[k[ ki[(p
mi(º#ik://
pC) s[vk hti[ j[ pis krti[ s[vi j[ gi[piLdis /t[n[ miY[ ni>K) a[N[ m*>q`y pD`yi[ B*(ma[ n f[r[ p*>q//
aiÄy& mi[Q[ f)N t[n[ ji[e n(h Jv[ kh[ sh& ki[e / pC) rijia[ (sÜ bi[liv) kH& ain[ l[vi[ j uqiv) //
Ryir[ (sÜn[ C[ mrD Bir) kH& JviDS[ b\Mcir) //
rijia[ (vn>t) kr) an[ Bgvin[ t[ni kinmi> ~)kZONni[ m>#i bi[l) b[qi[ kr) (sÛi[n& a(Bmin hy&< , gi[piLdis upr ni>K[l)
m*>q (nOfL kr) t[n[ Jvti[ ri²yi[ ni>K[l) m*>q piC) fr) j[N[ ni>K) ht) t[ni miY[ pD) Bgvin[ t[n[ pN bciÄyi[ pC) t[
(sÜi[a[ Bgvinn) SrNigt) (Avkir) , pC) t[ Ayinmi> t]l>g d[Sni[ kie b\iMN aiv[li[ hiY) an[ s&vN<n& din l[viY) kiLi[ Yy[li[ t[n&
pN d&:K p\B&a[ d*r ky&< , S)rp&rni li[ki[ sºmin kr[ Cti> pN Bgvinn[ ki[e min nY) , cit&mi<s p*N< Yyi pC) Ryi> rh[niri (sÜi[
n)lk>qv(N<n) siY[ n)kL`yi,
a¹yiy – 47 Ryi>Y) ‘’’ d[Äyi: sm)p[ kimiÈyi: k(cd`g\im m&p[Ry t[ / air[(Br[ b(hvi<T`yi> pik> kt&<> pZYk` pZYk` //
kimix) d[v)n) ziD)a[ aiÄyi> Ryi> gimbhir bg)cimi> utiri[ kyi[< ,rsi[e bnivvin& S$ ky&< , t[ gimmi> rh[niri[ p)b[k nimni[ (sÜ Ryi> aiÄyi[ ,
By>kr a[n) v[PB*Pi ht) s (h p*v<> AvFm<AYi[ (ngmi[k`t(k\yidr: // ph[li bh& s>Akir) hti[ pN ki]liN<v g\>ºYni vi>cn[ kr) as&rtin[ pim[li[
, t[n[ (sÜpNin& a(Bmin ht&>, di$ni ai>Ki[ ckLvkL Yt) ht) , bh& n)c km<n[ krniri[ hti[ , nir)ni g&¼ti>gi[n[ Fi[e t[n& pin krniri[ hti[
, nir)n& rj >tYi (s>d*rn[ a[k kr) t[niY) ci>dli[ krti[, kici miCli> m&Kvisn) j³yia[ Kiti[ , Ryi> aiv) Fmkivvi li³yi[

200
(sÜ ti[ a[k h&> Cu aij ,tm j[vi ti[ mi$ Kij / mi[Ti mi[Tin[ m[> (jt) l)Fi tm j[vi (SOy ke k)Fi //
miT[ tm[ mnmi> (vcir) Yiai[ (SOy miLiai[ utir) / utiri[ upv)t a(cr n(h ti[ hmNi> hi[ki$ C& v)r //
(sÜi[ ByB)t Ye miLiai[ kiQvin) t]yir) kr[ m(rOyimi[w vi[ºm_ii B(vOyimi[ (h td` d\&tm` / (SOyi aAy Bv[m[(t p\i[c&At[ c prAprm`
// jld) aini (SOy Ye jea[ n)lk>q[ ni piD) b)Si[ mi (cºti ki(p n kt<Äyi x&d\i[y> (k> k(rOy(t /
kr[ (SOy mi[r[ mr mn[ pC) Yiv& tmir[ sh&n[ ph[li mn[ c[li[ bniv[ pC) tm[ Yiji[ , (pb[k k\i[(Ft Ye vDn[ s*kv) Bgvinn[ kh[ tir) pN ai dSi
kr)S
Ryir[ h(r kh[ n (by&> am[ krv& hi[y t[ kri[ s&K[ tm[ // (pb[k[ aDd m>#i)n[ ni>K[ , p\B&n[ ki[e asr nY) vL) K)jie m*>q niK[ ki[e f[r n(h

‘’ Ryir[ (pb[k[ pN a[ l)F& tn[ miyi<n& (nm m[> l)F& / krv&> hi[y t[ kr AmrN aij aiÄy& ti$ cil) mrN //

ni>K&> C& kiLB]rvn) m*>q&> tiri (jvvin& jiN[ j&q* // Ryir[ h(r kh[ b[qi[ C&> h&> j krv& hi[y t[ krn[ t&> j //
B]rv[ m*k[ piCi (pb[k pr jen[ pD[, bT&B]rvn[ mi[kl[ a[ pN piCi je (pb[kn[ pCiD[ , C[vT[ mhikiL)n& aivihn kr[ t[ pN piCi je (pb[kn[
pCiD)n[ gyi , v)r s(ht hn&minn[ mi[kl[ t[ pN K)jien[ t[n[ mir)n[ gyi , mi[Qimi>Y) f)N n)kL) gy& b[Bin Yyi[ t[ni s>bF)ai[n) (vn>t)Y) Bgvin[
b[qi[ kyi[< ,
pC) Bgvinn[ pg[ lig) an[ tmim (sÜi[n[ rsi[e aip) jmiD`yi, ri#i[ c[n n pD`y& t[ kiLB]rvn[ yid kyi< B]rv aiK) rit b[s) rHi svir[
p\B&n) dZ(OTY) Big[ bi[lti[ jiy hmNi> mir) niK& (pb[kn[ , Bgvin[ ni piD) a[n& anij (sÜi[a[ KiF& C[ miT[ mirti[ n(h cmRkir
btivj[ , pC) B]rv[ (pb[kn[ kH& k[ aij tiri[ kiL aiv[li[ pN v(N<a[ ni piD) t[Y) t& bc) gyi[ , apkir> p\k&v<ºtmiRmin m&pki(rN) /

201
(Fk`kZRy tAy (SOyRv> p\i¼tviºnZps_im // gyi[ (pb[k[ Bgvinn) SrNigt) Av)kir) an[ kZONB(k`tni[ (nym l)Fi[ an[ B(k`t krvi li³yi[ Ryir
pC) Bgvin[ (sÜi[n[ d[Sd[Siºtrmi> rvini kr) pi[t[ a[kli nvlKi pv<tn) viT l)F)

a¹yiy 48 nvlxAYl)Ov(³n ¶vili a(p (n(rºFni:/ S)tiÀb*(n c k&>Di(n tis*OniÀb*(n c

k`v(ct` // nvlKi pv<t upr Bgvin[ kiOq vgrni[ a(³nk&>D q>Di piN) ni k&>D tYi grm piN)ni k&>D ji[yi
nvliK yi[g)yi[n[ (dÄy dS<n aip) kZtiY< kr) #iN (dvs Ryi> ri[kiyi t[ yi[g)yi[ pN ttAtm[v (n(ÅcRy kZON> FZt
nrikZ(tm` / p\ip&Atp: fl> sv[< B[(jr[ t> tti[ nZp // Bgvinmi> j BgvinpNini[ Biv riK) t[mn& Bjn krvi
li³yi , Ryi>Y) n)kL) p\B& vDvi k&>D pFir[ Ryi> Frt)mi>Y) n)kLti a(³n viy& an[ jLni sm&diyn[ ji[ti #iN
(dvs ri[kiyi ,
Ryi>Y) Bgvin g>gisigrni s>gm[ aiv[ Ryi> Anin kr) #iN (dvs ri[kiyi Ryi>Y) niv oiri sm&d\n) KiD) utr) k(pl
ai~m pFir[ , Bgvin k(pl pN Fm<AYipn uw&k`t> Av[µCy]v> nrikZ(tm` / p\)Ryi (sP[v[n&(dn mi(t¸y[n
yYi[(ctm` // Bgvin yYiS(k`t s>Bivni kr) Ryi> k(plm&(n siY[ a[k m(hni[ ri[kiyi
jgºniYp&r)

‘’ (nvsºn#ivN)<ºd^: p&$Pi[_imp_in[ / aiwi] Anin> jgºniY v)xi> p\Ryhmicrt // an[k as&ri[n[ ji[e d&:K) Yyi Ryi>
(nvis kr) t)Yi[<mi> Anin krvi jti , Ryin) (AYt) bh& dyn)y ht) , as&ri[ s>B) Fm<g&$ai[ Yen[ b[qi C[, yi m>#ii[n) (s(Ü btiv) nrnir)n[ B\OT krniri
hti, ki[e tlvir riKt& ti[ ki[e Bili[ riKti ki[e brC) riKti ki[e (dg>br ki[e jT)l ,t[mn[ ji[e Bgvinn[ Yiy k[ ai Frim(tBri>

202
 m[n[ ai t[mn[ Bir$p min) t[mni niSni[ (vcir kyi[< , jgºniYp&r)ni li[ki[ n)lk>qv(N<ni[ m(hmi jiN) t[mn) s[vi krti pN p\B& ti[ ap(rg\h C[
Bgvinni[ uRkP< as&ri[Y) shn n Yyi[ Bgvinn[ h[rin kr[ kl>k m*k[ ar[ a[kvir ti[ ¹yinmi> b[s[li n)lk>qn[ j uqiv) gyi, as&ri[a[ d&:K ai¼y&
,Bgvin[ as&ri[n[ smjiÄyi k[ ai d[h xNB>g&r C[ miri miT[ min apmin bºn[ smin C[ tm[ B±t Ci[ ti[ ai bFi upd\v m*k) Bgvinn&
Bjn kri[ ,Jvi[n[ kÃyiNni[ mig< btivi[ , a[mi> k[Tlik d]v) hti k&s>gni yi[g[ as&rBivn[ pim[li t[mn[ Yy& k[ ai bilyi[g) sic& kh[ C[
t[ li[ki[a[ as&rti Ci[D) aiRmkÃyiNn[ aY[< ~)h(rni[ ai~y kyi[< ., b)ji ti[ Bgvinn[ pi[tini[ o[P) min) vF& h[rin krvi li³yi ,

‘’’ kh[ kr t& amiri kij liÄy jL e>FNi smij / de Diri[n[ bh& DriÄyi n krvini kim kriÄyi //
t[mi>Y) a[kb)jin[ v[r Yy& , p\Ym ti[ bi[l)qi[l) Ye pC) uq`yi lqi mi[Ti le / l)F) lDvi ph[l) likD) t[ ti[ prApr bh& pD) //
pC) l)Fi Ki>Di krmi>y aiÄyi simsimi mL) Fi>y // hjiri[ni[ (vniS bc[li as&ri[ Bi³yi
eRY> Fm<> c B(k`>t c pi[Pyn` Fm<nºdn:/ td`d\&hÅc jyºn#i p&r[ misiºdSivst` // 10 mis ri[kie ai(dk*rm t)Y<

minsi Sh[rmi> --- riji s#iFmi< a(t Fi(m<k hti, Ryi> ri#i[ as&ri[a[ pRYr miyi< Bgvinn) cir[ bij& Qgli[ Yyi[ pN
Bgvinn[ a[k pN n aD`yi[ , svir[ aiK& gim ai ji[e Bgvinn) mhintin[ jiN) ai(~t Yy& , riji s#iFmi< n[ pN p\B&a[ kZONni[
m>#ii[pd[S kyi[, Silg\im miT[ rijin) sim[ lDiv) mriÄyi ,

203
Ryi>Y) n)kL) Bgvin v[>kTi(d\ pFiyi< aci<Av$p[ (brijmin Bgvin (vON&ni dS<n kr) (Svki>c)-(vON&ki>c) Ye prm[Vr ~) r>gx[#imi> pFiyi<, ri[j kiv[r)mi>
Anin krti , t#i misoy> (AYRvi v]ONv]: sh s>vdn` / Avp\tip[n t(ºnOq d&ricirmhipyt` // Ryi>ni v]Onvi[ siY[ s>vid kr) t[mni
d&ricirn[ hTiÄyi[ , ki>c)p&r) jti rAtimi> s[vkrim mL[ t[n) b[ m(hni s[vi kr) kZt¹n) jiN) t[ni[ Ryig kyi[< ,
Ryi>Y) Bgvin s[t&b>F t)Y<mi> aiv[ Ryi> sm&d\ Anin kr) rim[Vrni dS<n kyi< , Ryi> b[ m(hni (nvis kr) s&>drrij t)Y<mi> p\B&J aiv[, Ryi>
s&>drrij (vON&ni dS<n kr) B*tp&r) jti Gi[r j>glmi> pi>c (dvs s&F) piN) k[ Bi[jn k>e j n mL`y& , pi>cmi (dvs[ a[k jLiSy
n(jk aiÄyi t[mi> Anin kr) Bgvinn) p*ji kr) k>ek fL mL`yi t[ a(³nmi> S[k) Silg\imn[ Friv) jÀyi,
b)ji (dvs[ aigL jti> k*vi[ aiv[ t[mi>Y) km>Dl& oiri jL K[>c) (v(F kr)n[ b[qi a[ smy[ Bgvin (Sv an[ piv<t) Ryi> kipD)ni[ v[P FirN kr)n[ pFiyi< ,
Bgvinn[ ji[e n>d) uprY) utr) Bgvinn) sm)p[ aiv)n[ b[qi , smy Yti> Bgvin[ pi[tin) p*jini[ smy jiN) Silg\imn[ nvDivvi miT[ jL kiQ)
v[dm>#ini[ piq krti a(BP[k kyi[<

v[dmº#iin` pq`RSilg\im> cºdn pi#ik[ / (nFiyi(B(PP[cisi] mhik&>D`yiAt& Firyi // Bgvin piN) r[D[ C[ pN pi#i Brit& nY) Bgvin[

ji[y& kiN&> pN nY) Kbr pD) ge k[ trAyi Silg\im j p) gyi Silg\im[N tRp)t> tZ(Pt[ni(À¾v(t Avym` // fr) vir k*>vimi>Y) jL K[>c)
p)vDiv[ Bgvin Yik) gyi a[ jiN)n[ Silg\im tZ¼t Yyi pC) Bgvin[ c>dn vD[ p*ji kr) , Bgvinn[ Yy& k[ aiTl) trs ht) ti[ B*K pN lig) j
hS[
Bgvinn) ai (k\yin[ ji[e kipD)ni v[Pmi> aiv[l (Sv piv<t)n[ kh[vi li³yi d[v) aipN) pis[ siYvi[ C[ t[ ai bT&k n[ ap<N kri[, mitiJa[ siYvi[ ai¼yi[
t[ Silg\imn[ Friv) p\B&a[ p\sid l)Fi[ , Bgvin kh[ aip ki[N Ci[? pr)cy p&C`yi[ a[Tl[ (SvJa[ pr)cy ai¼yi[ ,

S>kr> mi> (vjin)(h piv<Ryi sh v(N<riT` h&> S>kr C& ai piv<t) C[ ami[ B\mN krti krti a(h aiÄyi, Bgvin n)lk>q v(N<a[ (Sv piv<t)n)
At&(t kr) mhi(vP#iit smAtli[k> mZRy&>jy> mRy<jniS&ti[Pm` / BAmivS[P)kZtkimd[h> ~) S>kr> Rv>imhminti[(Am //

204
 ~) (vVniY> kZtki(Svis> p\m)tkNi[<(dttirk> c / Bvi[ÜZtin[kmhi(Gj)v> ~) S>kr> Rvimhminti[(Am // h[ Bi[LiniY aip[ jgt
rxNiY[< (vPn& pin ky&< kimd[v n[ biL) jgt upr mi[Ti[ upkir kyi[< aipni mZRy&>jy m>º#ioiri an[k j)viRmiai[ mZRy&ni m&Kmi>Y) rxN m[Lv[ C[ aip
ah(n<S kiS)mi> (nvis kr) B±ti[n) mni[kimni p*N< kri[ Ci[ aipn[ h&> v>dn k$ C&> , Ryirbid miti piv<t)n) At&(t kr) dixiyN)> $pFri> y&gidi]
st)> tt: ~) (g(rrijp&#i)m` / si¹v)v\t#iiNprimni(d umimh> Rvi> p\Nmi(m d[v)m` // h[ miti aip dxp&#i) hti pC) aip (hmilyp&#i)
Yyi , aip gN[Sni jn[ti Ci[ jgtn& m>gl kri[ Ci[ aipn[ miri p\Nim C[ , (Sv piv<t) kh[ vrdin mi>gi[ Bgvin s&>dr mi>g[ C[ y(d
p\sºni] BvYi[ jgt:(ptri] y&vim` / yµCt> t(h< v]ri³y> dZQ> si>si(rk[P& c // mn[ si>si(rk pdiYi[<mi> t)v\ v]ri³y Yiv , (Svpiv<t) Bgvinn[
kh[ aip ti[ shjv]rig) Cti> am[ aip)y[ C)a[ tmiri[ dZQ v]ri³y YS[ , At&(t kr) (Svpiv<t)a [ niriyNäP): sixid(s Rv> bdr)p(t: /
min&OyniT`y> (vdFot<s[ #i[(t (vÜ v] // aip Avy> nrniriyN Ci[ aipn[ amiri ki[(T v>dn Bgvinn[ v>dn kr) (Svpiv<t) adZÆy Yyi ,
Bgvin pi[tini rAt[ cilti B*tp&r) pFir[ Ryi> rimin&jiciy<n) p\(tmini dS<n kr) p*jn kr) Ryi>Y) kºyik&mir) pFir[ Ryi> d&gi<d[v)ni dS<n kr) pÞniB
nimni (vON&x[#imi> pFir[ ,

Ryi>Y) jnid<n (vON&x[#imi> aiv[ , Ryi>Y) ai(dk[Sv t)Y<mi> rh[li Bgvin (vON&ni dS<n kr) Ryi> rh[ti b[ hjir SA#iFir) as&ri[ni[ Ryi>ni riji pis[ niS
kriv)
Ryi>Y) mlyicL , si(xgi[piLni dS<n kyi< Ryi> pi>c (dvs p\B& ri[kiyi , (k(Ok>Fi
p>pisri[vr
p>Qrp&rmi> (vqi[bini dS<n Ryi> ri[j c>d\Bigi nd)mi> Anin krti (vqi[bini dS<n krti Ryi> b[ m(hni ri[kiyi , d]vi j)vi: shA#i[ o[
t#i ck\&Atdi~ym` / (hRvi d&:s>gj> di[P> B[j&At> toc: (AYti // Ryi> k&s>gni kirN[ pYB\OT Yy[li b[ hjir j)vi[a[ Bgvinn[

205
 ai~y kyi[< an[ kZONB(±tmi> ji[Diyi , Ryi>Y) d>DkirNymi> p\v[S kr[ ni(sk Ye #i>bk[Vr mhid[vni dS<n kr)
g&jrit p\v[S tip) (knir[ aigmn s&rt m>(dr[ utiri[ #iN (dvs upvis milN aiv) jmiD[
a(Vn)k&mirY) tip) pir kr) nm<di utr) B$c ¶yi> m>(dr C[ Ryi> b[qi , mh) nd) utr) sibrmt) pir kr) Bilp\d[Smi> B)mniYni
dS<n kr) gi[pniY pFir[, Ryi>Y) si[rqB*(mmi> aiv) j&nigQ (grnir Ye v>Yl) Ye
svir[ p)pliNi nrs) m[tini Gr[ aigmn kÃyiNJ kh[ --- b)j[ t)Y< jvin& n Firi[ li[jmi> mhirij pFiri[ // aiKi mQDi
mi>gri[L
li[j s>vRsr[ c S&±li²y[ nB:kZON[(³nB*(tYi] / p&r> li[ji(BF> p\i¼t kil[ s>gv a[v s: // --‘’’ gyi s>vt` Stk aQir
aiPiQi(d Cpn mi[zir / ht) ~ivN) Cq`y a>Fir) p\Bit[ aiÄyi li[j m&rir) /
fyi< sit vrs a[k mis ag)yir (dvs vnvis / li[jY) (dSi u_irmi>y d)q) viv tYi vD Ryi>y //
s>vt` 1856 ~ivN vd 6 viv ki>q[ p(nyir)yi[ aiv) C[ p\B&n[ p*C[

li[jk) vivD) upr avtir),aikr b]q[ bT&k b\Mcir)

1.ngrk) nir) aie jl Brn[, n]nt[> (nrK[ si[ nvl(vhir) ---
2. d&b<l d[h d[K) dyi upj),niYJs[ bi[l) sb nir) ----

206
 3. bT&k t&m (ks d[S (nvis),ki]n (pti ki]n mit t&Àhir)---
4.±yi[ kr k[ Ryigi Grbir t&m,r)s kr) k) b]rig (bcir) ---
5.ki[ml kml smin tn* h],d[K) dyi upj[ ur Bir) ---
6.(bcr sk[ k]s[ t&m bnm[>, viG SrB (s>h gj Bykir) ---
7.a[(h tnki[ GT[ Sild&Sili, si[ t&m bÃkl l)ºhi Fir) ---
8.k>cnpi#i GT[ jlp)vn,si[ t&m krm[> Fr) h[ kqir) ---
9.j[h) (sr upr m&kT si[h[, t[(h (sr pr jTi l)ºh) s>vir) ---
10.vihn hiY) Gi[Di GTt h], si[ t&m j*t) B) d)ºh) (bsir) ---
11. bi[li[ bi[li[ bili b\Mcir),aip Cb) b\Mi>Ds[ ºyir) ---
12. Si(lg\imki bT&ai gl[m[>, kr jpmili Fr) aGhir)---
13.(vV(vhir)lil hmiri,rxN k(rhi] sdi s&Kkir) ---

207
 ‘’’’ bi[li[ bi[li[ r[ ji[g) bil&Di ±yi>Y) ai(vyi aipJ d[h Fyi[< (kyi d[Smi> ki[N miyn[ bipJ ----
{1} mit(ptiy[ p\[m[ kr) n lDiÄyi S&> liDJ k[ ki>e Bie Bi[jieY) r)siyi kr) riDJ ----
{2} c>d^ k[ e>d^ (dn[>d^ Ci[ k[ S&> S>B& Av$pJ k[ S&> axrp(t aip Ci[ ki[(TB&vnni B*pJ ----
{3} v(N< ligi[ Ci[ Ähili GNi aivi[ amir[ G[rJ j&g(t kr)n[ jmi(Dy[ rsi[e $D) p[rJ -----

a¹yiy –51
s&Kin>d Avim)ni[ m[Lip Bgvinn[ pr)cy p*C[ Bgvin kh[ aip ki[ni (SOy Ci[ s&Kin>dAvim) kh[ mhirij am[ rimin>d Avim)ni
(SOyi[ C)a[ t[mi> Ryig)mi> ag\N) a[vi m&±tin>dAvim) siY[ ami[ pcis siF^ a(h>yi ai~mmi> rh)a[ C)a[ , h&> Anin krvi aiv[li[
aipni dS<n Yyi aip ti[ yi[(gd&l<B ligi[ Ci[, mhirij amiri mi[Ti g&$Bie bh& mhi tpAv) C[ kZONni prm upisk C[
{ai vit aipNn[ GN&> smjiv) jiy C[ siY[ rh[ti hi[ey[ Ryir[ aiTli[ m(hmi hi[vi[ a[ siF&ti C[ } tpAv) hi[vi Cti> pN aip j[vi
tpi[(n(Fni dS<nn) kimniviLi C[, aip t[mn[ dS<n d[vi pFiri[ aip n(h aivi[ ti[ t[ai[ Avy> a(h>yi aivS[ ,

Bgvin kh[ C[ mhiRmiJ h&> ±yiy vZx an[ vnn[ Ci[D)n[ jti[ nY) pr>t& a[Tl& min& C&> k[ yi[g)yi[ni dS<n a[ j
t)Y<yi#iin& fL C[ t)Y<yi#iifl> jinn` tidZ³yi[g)ºd\dS<nm` // miT[ h&> j ai~mmi> aiv) t[mni dS<n kr) kZtiY< YeS Bgvin

208
 n)lk>q s&Kin>dAvim)n) siY[ ai~mmi> pFir[ , m&±tm&(n pN t[jAv) tpAv)n[ aivti> ji[e sim[ cil)n[ aiÄyi , prApr
nmAkir kyi, Bgvinn[ ji[e mnmi> Yy& k[ yi[(gyi[ Gni> ji[yi pN aivi t[jAv) p\Ym j ji[yi ai ki[N hS[ , s*y< ,c>d\, (Sv
,nrniriyN snRk&mir j[ pN hi[y
aAt& y: ki[(p (dOT`yiw dZOTi[Ami(BAtpi[(n(F:/ s[vyiAyiAmd&p(r ~)Avim) ti[Pm[Oy(t // j[ pN hi[y pN aipN[ Bi³yvin
C)a[ k[ aimni[ dS<n Yyi aimn) s[viY) g&$ rimin>dAvim) ci[±ks riJ YS[
n)lk>qv(N< m&±tm&(nn[ p\Ån p*C[ $pi(N j)v[Vryi[mi<yyi b\MNAtYi / prAy b\MNÅcih> (v(vRsi(m pZYk` pZYk` // mir[ Jv
eVr miyi b\M an[ prb\Mn& yYiY< Av$p jiNv& C[ aip Xin) Ci[ ti[ mn[ yYiY< smjivi[
Jvn& lxN ---- AY*li(dd[h(#ityminKidi(SK> c y: / Äyip[(ºd\yiºt:krN]: kri[(t (v(vFi (k\yi // AY*L s*Èm an[ kirN Sr)rmi>
j[ nKY) le (Skipy<ºt Äyi¼t C[ , cx&,mn, ai(d biH tYi ai>tre(ºd\yi[ oiri an[k (k\yiai[n[ krniri[ C[ ajºmi ani(d (nRy C[ t[n[
Jv jiNvi[
eVrn& lxN --- d[h#iy[ (vriDidi] Äyi¼yi[Rp(_i(AY(txyin` / kri[(t jgti> yAt& sv<Xi[ X[y eVr: // j[ eVr C[ t[ (vriT,s*#iiRmi
an[ aÄyikZt ai #iN Sr)rmi> aºvypN[ p\vS[ kr)n[ rHi C[ , jgtn) uRp(_i (AY(t an[ lyni kirN$p C[ an[ sv<X C[
miyin& lxN ----- jºmx[#i> c j)vini> mni(d(Åc¶jDi(Rmki / tmi[my) hr[: S(±t: kiy<kirN$(pN) // g&N#iyi(Rmki ciji yi
p\i[±tiXins>(Xki / si miy[(t Rvyi X[yi yi> trºRyi(~ti: hr[:// miyi JviRmin) uRp(_ini x[#i$p C[ , ani(d C[, jD(cdiRmk C[ ,
giQ a>Fkir$p C[, Bgvinn) S(±tAv$pi C[, (#ig&Ni(Rmki C[, ajºmi C[, aXinAv$pi C[ , Bgvinn[ ai~y krnir j ain[ tr) Sk[
C[

209
b\Mn& lxN ---- sRy> Xinmnºt> c p*N< ciK·Dmxrm` / Fimyois&d[vAy m*t<cim*t<m&µyt[ / S&Ü> (nRy> ci(vkir) miyid)ni>
p\kiSkm` / td` b\M[(t (vjin)(h svi<Firtyi mtm` // b\M sRyAv$p C[, (cd` Av$p C[ , an>t Av$p C[, aK>DAv$p C[, xrN
AvBiv r(ht hi[viY) axr a[vi nim[ pN ai[LKiy C[, t[ b\M m*t<Av$pY) Bgvin ~) vis&d[vn) s[vimi> rh[ C[ an[ am*t< Av$pY)
Fim$p[ rH& C[, S&Ü C[ (nRy C[, a(vkir) C[, miyi vg[r[n[ p\kiS krnir C[, t[mj sv<n& aiFir C[
prb\Mn& lxN ----- niriyNi[ vis&d[v: Avtº#i: Avp\kiSk: / ainºd(dÄym*(t<Åc (vON&:kZONi[µy&ti[Äyy: / sv<X:
sv<s>kÃp:sv<km<flp\d: / aºtyi<m) sv<S(±t s[(vt: prm[Vr: // sv<#i]vi(ºvt: S±Ryi Äy(t(rkt:Avt:(AYt:/ (nyºti
kilmiyid[:sv<kirNkirNm` / prmiRm[(t yRp\ih&:tRpr>b\M k¸yt[ / upisn)y> sv[<Pim[td[v m&m&xtim` // v[di[ j[n[ niriyN S¾dY)
kh[ C[ { nriNim` axrFimm¹yAY m&±tp&$PiNi> sm*hi[ nir> , tdyt[ k\)DniY<> p\i¼ni[(t e(t niriyN: } nr s>XiviLi
axrFim(nvis) m&±tp&$Pi[ t[ni sm*hn[ nir kh[viy C[ t[ni ain>dn[] aY[< j[ “ ayt[ ”a[Tl[ k[ t[mn[ p\i¼t Yiy C[ miT[ niriyN
kh[viy C[ , t[ prb\M Avt>#i C[ Avy>p\kiS C[, smg\ jgtmi> ÄyipkpN[ (nvis kr)n[ rHi C[ miT[ vis&d[v a[vi nimY) pN
ai[LKiy C[, t[mj (vON& pN kh[viy C[, a[j prb\M sdi ain>dmy (dÄym*(t<viLi hi[viY) kZON kHi C[ , Av$p,g&N,a]Vy<,vg[r[Y)
±yir[y pN µy&t Yti nY) miT[ aµy&t pN kh[viy C[, j[mni[ niS nY) miT[ aÄyy pN kh[viy C[, sv<X C[,sRys>kÃp C[, sv<n[ km<fL
aipniri C[, a>tyi<m) C[, sv< S(±tai[Y) s[viy[li C[, prm[Vr C[, j[ pi[tin) asiFirN S(±tY) sv<#i aºvypN[ rHi C[
t[m Cti> Avy> Äy(t(r±t { Fimmi> m*(t<min} rh[li C[, kiL,miyini (ny>ti C[ , sv<kirNni kirN C[ , t[mj j[n[ prmiRmi pN kh[vimi>
aiv[ C[ t[j prb\M prmiRmi m&m&x&jni[a[ ¹yin upisni s[vvi yi[³y C[ , ai p\miN[ mn[ g&$m&K[Y) j[ k>e Xin Yy& a[ r)t[ tmiri
p\Ånni[ u_ir kyi[< (vS[P ti[ amiri g&$ jiN[ C[ , t[ai[ ti[ p\Ryx prmiRmi Av$pn[ pN (nhiL[ C[ an[ pi[tini p\tipY) pi[tini
(SOyi[n[ pN t[ prmiRmini dS<n kriv[ C[ , Bgvin ai s>ti[n[ (nOkpT jiN) an[ sºti[w vi[ dS<n[n mminºdi[ mhinB*t` / tmiri
dS<nY) mn[ Kr[Kr ain>d Yyi[ a[m kh) Ryi> j ri[kiyi , m&±tm&(n pN kh[ C[ k[ v(N<rij ai jgtmi> GNi tp(Avai[n[ ji[yi pN tmiri
j[vi ki[e tpi[(n(Fni dS<n Yyi nY) , Bgvin n)lk>q v(N< Ryi> rh) s>ti[n) s[vimi> ji[Diyi , Bgvin s[vi krti kYi~vN krti ,

210
a¹yiy -- 52
Bgvinn[ aivi ¹yinm³n (AY(tmi> ji[e s>ti[ p*C[ k[ v(N<rij aip ki[n) upisni kri[ Ci[ ? Bgvin kh[ ~) ri(Fk[Si[ Bgvin` yi[(At
sv[<Vri[nG / eOTd[v: s a[vi(At mm sRSiA#is>Àmt: // h&> ri(Fkip(t Bgvin kZONn[ eOTd[v min) t[mn& ¹yin Bjn k$ C&>, ai
s>sirmi> t[mni crNkmLni ai~y vgr d&:KY) m&±t Yvini[ b)ji[ ki[e mig< nY) , mn[ Bgvin kZONni crNkmL (vni aºy ki[e pN
vAt&mi> aN&mi#i pN An[h nY) , s>ti[ riJ Ye an[ kh[ v(N<rij amiri g&$vy<ni yi[gY) ami[ pN kZONni j upisk C)a[ amiri
g&$d[v Avy> uÜvJni[ avtir C[ , Bgvin kZONa[ m&m&x&ai[ni kÃyiNn[ aY[< g&$pd mi#i uÜvn[ j aip[l C[ ,Bigvtmi> Bgvin kh[ C[
mi$ Xin h&> k[n[ aip)S Xiniciy< t[ k[n[ AYip)S / ji[ti> d)qi uÜv(j j a[k ai¼y& C[ Xin kr) (vv[k //
uÜv miri aitmi gN&> nY) m&jY) ºy*n a[ aN&> / a[m k(h uÜvn[ Xin aip) Yyi C[ a>trFin //
am[ amiri g&$n) aiXi m&jb kZONn& Bjn kr)a[ C)a[ , Bgvinn[ (ptini vcn siY[ rimin>dAvim)n) AmZ(t Ye aiv) , Bgvin[
Avim)ni dS<nn) mi>gN) kr) m&±tm&(na[ kH& k[ aRyir[ g&$mhirij B&jp\d[Smi> C[ b[ m(hni pC) aivS[ Ryi> s&F) aip a(h>yi j ri[kiai[
, Bgvin ri[kiyi

211
 jºmiOTm)ni[ sm]yi[ s>ti[n[ a]Vy<
‘’’ miT[ h&> pN ai>(h r(hS T[l n)cimi> n)c) kr)S / a[m bi[lti ~) GnÆyim kh[ti srj&dis nim /// s>ti[n[ aOTi>gyi[g (SKviD[ ,
s>ti[n[ ±yir[k v(N<rij niriyN $p[ d[Kiy ±yir[k rimin>dAvim)$p[ d[Kiy , Bgvinn& ali]k)k a]Vy< ji[e ki[e ti[ t[mn& j Bjn krvi
li³yi , s>ti[ ¹yinmi> b[qi hi[y pN mn ji[ ±yi>k b)j[ hi[y ti[ pN mni[ºy#i v\j dZOT`vi d*rAYAtinbi[Fyt` // n)lk>q v(N< kh[ti
siF&rim k>e d&(nyimi> Ci[ , rimin>dAvim)a[ p\vti<v[l sdiv\ti[mi> aivti aºniY)<ai[n[ aºndin n) siY[ dS<n din aip) kZtiY< krti
,ai~mmi> l)>pN krvi miT[ CiN l[vi jti, CiN n)c[ b\Mi>D btiv[ CiN v)Nvimi> h(rfie A#i)yi[mi> b)k srj&dis aiÄyi
S)l gimY) 16+2 mN c)BDini[ Biri[ upiD`yi[
kilviN)mi> m&±tin>d Avim)n& t&>bD)mi> ¹yin gy& ,bFin) t&>bD)ai[ ki>qi vgrn) kriv)
a¹yiy --- 53 a[m li[jmi> rh[ti c]#i mis aiv) gyi[ pN g&$ni smicir n aiÄyi , n)lk>qv(N< m&±tm&(nn[ kh[vi li³yi k[ tm[
mn[ rji aipi[ h&> g&$ni dS<n[ B*j jeS , Avim)n[ (c>ti Ye k[
//aivi Ryig) tpAv) (nrmi[h) v]ri³yvin / (nApZhpN& ji[e jiN[ rK[ jiti rh[ (ndin //
±yi>k ai b\Mcir) jti> n rh[ , rimin>d Avim)n[ p#i mL`yi[ , g>girim mÃln[ Ryi> Avim) (brij[ C[ ain>(dt Yyi
‘’’ bi>¹yi sdiv\ti[ j[n[ miT j[n) ji[ti hti am[ viT / aiÄyi t[ sts>gni FN) aij Fºy GD) am[ gN) /
m&±tin>d j[vi hS[ mi[Ti a[n) aigL t[ pN Ci[Ti / hS[ S&> smrY tm j[vi am[ pN smrY nY) a[vi //
B±ti[n[ pr)cy

212
 BT`TJn[ aiXi ‘’’ BT jiai[ tm[ j[ j[ gim sv< h(rjnn[ khi[ aim / li[j ngrmi> sv[< (vcrji[ j]n[ v(N<ni dS<n krji[ //
v]SiKmi> aivvini[ viydi[
j[q vd 11—smicir mL`yi p)pliNini , j[q vd ---12 ni ri[j rimin>d (mln , k&SLti p*C) ,siF&mi> rh[vin) eµCi Avim)a[
kH&
‘’’ min apmin si>Kv& pD[ mn nis) jvi GiT GD[ / rh[v& sv<ni (SOy Yen[ p\kZt) tnn) tJ d]n[ / vrtiy n Av[µCi p\miN[ (mtihir
mL[ ki[e TiN[ / vL) krv) pD[ n)c) T[l s>tmi> vsv& s[l ///
g&$s[vimi> rHi kirtk s&d – 11 mhi(dxi niriyN m&n) shjin>dAvim) ,
shjin>d Avim) a>trjim) m*r(t mni[hr miri Æyimn) r[ m&n[ tiL) lig) C[ Gn Æyimn)
{1} s&>dr SimLi h\dy[ (briji[ Ci[gliviLi C[l C[lCb)li r>gni r[li k[srB)ni miri niYJ r[ ----
{2} si[L[ (ch`n s(ht Si[B[ crNkmLn) ji[D a[mi> ami$ (c_iD& r[ li³y& m[> ti[ (fkr Ci[D) C[ siri gimn) r[ -
{3} Fm<k&>vr Gn ÆyimJ r[ miri p\iNtNi aiFir (nOk&Lin>dni niYJ d[ji[ m&n[ p*>J axrFimn) r[ ---

Bgvin pi[tini g&$n) yYiyi[³y s[vi kr[

213
 a¹yiy 59 s&v\t uvic p\i¼t[(p (SOyti> t(AmºAvS&~&Pirt[ hri] / Avi(mn: s(KBivi[B*Rsv<sd`g&N m>(Dt[ // Avim)n[
shjin>d (SOy hi[vi Cti> pN sKiBiv hti[ Yi[Di smymi> j s[vi(dk g&Ni[ oiri t#i niriyNm&<(n g&$s[vipriyN: / (nRy>
tAYiv(tk\Ày (SOyiºsvi<(ºnj]g&<N]: // pi[tini sd`g&Ni[Y) niriyNm&(n Avim)ni tmim (SOyi[mi> ag\[sr bºyi C[ ,

p)pliNiY) aiKi ,ag#iie , mQDi , kiLviN), mi>gri[L , li[j , miNivdr , Fi[riJ , 1958 n) sil
Fi[riJ , j[tp&r, si>kL), BiD[r , p)pliNi, aiKi , ag#iie , kiLviN) , mi>gri[L , p>ciLi , miNivdr , p)pliNi , nivDi , m[Gp&r ,
BiD[r , Fi[riJ , k>Di[rDi , b>(Fyi , j[tp&r

g&ri[: (p\y> k&v<ti[Ay vsºtÅc td(ºtk[ / vP<oy> Äyt)yiy niriyNm&n[nZ<p // Bgvinn[ (dxi l)Fini b[ vP< Yyi C[
(dviL) krvi miT[ aisi[ s&d ---- 14 1958 , ag\N)ai[n[ bi[liÄyi , m&±tin>d Avim) , mi[TiBie rimdis Avim) , mi>ci Kicr
{ki(ryiN)} ag#iieni pv<tBie an[ B)mBie , miNivdrni myirim BT`T , rG&niYdis , p)pliNini nrs) mh[ti , mi>gri[Lni
gi[rFn S[q ,
gid) si[>pvini[ (vcir (vmS<

ab yi tn ki n(h (nrFiri /zT jivnki[ (hrdy Firi //

FrmF&ri (kn S)S Friu / S)G\ h) m] ab (brt) piu //

214
 di[hi[= t)nu k>h g&rd[vs[,(jnki[ ciht aip /
tis& bcn m[> hm rh[, (k(ja n(h s>tip //

rimdis kh s&nh*> Avim) / aip sbnk[ a>trjim) //

shjin>dj) a[k (h a]s[ / j]s[ aip (hy si[cu t]s[ //
si[>pu Bgvn` unk&> gid) /p&$Pi[_im prb\M anid) //
‘’’ h&> ti[ liÄyi[ C& gN[Sni[ v[P K[l krnir a[ C[ (vS[P / t[ ti[ pCL C[ aivnir a[ j jiNi[ ai Fm<k&mir /
a[ ti[ p&$P C[ akL ani(d miT[ a[n[ j si[>pv) gid) // rG&niYdisni[ (vri[F --- n)lk>q v(N<n) a(nµCi , g&$n)
aiXi , h(rjn gZhAY k[ Ryig) nrnir) d]v) bDBig) / si]n[ sÛm< (nym pLivi tm[ smrY Ci[ g&$ Yivi /
miT[ min)n[ mi$ vcn mir[ AYin[ b[si[ Bgvin / mir) gid)liyk l)Fi ji[e b)ji tm (vni d)qi n ki[e // kirtk s&d --- 11
1858 n(±k kr) , k>ki[tr)ai[ lKiN) ‘’’’ k>k& Gi[L) lKiv) k>ki[tr) vs[ h(rjn d[S (vd[S --- avsr $Di[ ai(vyi[
{1} j[tp&rY) lK[ rimin>dJ , vi>ci[ acL amir) ai(SP ---- {2} niriyN m&(n j[hn& nim C[ , j[mi> u_im g&N apir ----
{3} t[n[ sts>gn) S&B gid)ni[ , am[ aipS& si] a(Fkir --- {4} tmi[ aiÄy[ m>Dp GNi[ Si[BS[ ,tmi[ aiÄy[ ain>d apir ---

215
{5} l²y& Yi[D& GN& kr) min¶yi[ , tm[ Ci[ sv< b&(Û (vSiL ---
FimF*mY) p\B&n[ gid) si[>pvimi> aiv) , Avim)a[ pi[tini tmim (Soysm&diyn[ aiXi aip) k[
td[t(dnmir¿y AY[ymAy]v Sisn[ / sv]<B<v(d`B(rRyiXi mm piÃy]v sv<Yi //
aij pC) aimn) aiXimi> rh[ji[ ai mir) tmn[ tmimn[ aiXi C[ , pC) Bgvinn[ vr mi>gvin& kH&
B±ti[a[ At&(t kr)
rhi[ ¶y&> m[r[ n]ni[m[> ~) GnÆyim ----
1.~) GnÆyim miF&r) m*rt , s&Ksigr C(b Fim ---
2. prmp&$P axrp(t eVr ,pivn p*rn kim ---
3. Bv b\Mi s&rrij S[P S&k ,rTt h] (nt jiki[ nim ---
4. p\[min>d h(rkZON m*r(t,rhi[ mi[r[ ur aiqi[ jim ----
Bgvin[ bh& ad`B&t vrdini[ mi>³yi C[

þ y(d tv vrdin pi#iti m[ (vtr tdi t& my[(¼stiºvri>Arvm` / mZd&lpdsri[r&hoy[ m[ m(trcliAt& sd]v nºds*ni[: //

216
 h[ g&$d[v ji[ mir) pi#iti hi[y ti[ a[v& aipi[ k[ mi$ mn h>m[Si nºdnºdn crNi[mi> ji[Diy[l& rh[ ,

eh c yd&$d&:K mºtkil[ Hg(Nt vZ(Åck d>St&Ãy mih&: / y(dtrd(p tµc v]ONvini> Bvt& mmiY c t[ t& sºRvd&:Ki://
a>tkil[ tmiri Bk`tni p\ir¾Fmi> kri[Di[ v)>C) krDvin) v[dni hi[y aYvi Sir)r)k d&:K hi[y ti[ t[ mn[ aiv[ an[ tmiri[ Bgt s&K)yi[ Yiy

±v(cd(p B&(v kZONB(±tBiji> (njkZt km< vSidvÆyBi[³ym`/ eh yd&$tYiºnvA#id&:K> td(p mmiAt& n t& p\j[S t[Pim` //
Bgvd`B(±t krniri[ uÜvs>p\diyni[ ai(~t t[ni km<mi> aºn Fn vA#ii(dkn) p)Di hi[y ti[ t[ mn[ aiv[ pN t[ B±t t[niY) ±yir[y d&:K) n Yiy

v\jrmNkYi c y#i y#i p\(Ytg&Ni>Åc Bv[y&r)S sºt: / mm Bvt& sd]v t#i visi[ n t& Bvs±t(Fyi> ±v(cRp\s>g[ //
¶yi> kZONkYi hi[y Ryi> j miri[ vis Yiv Ryi> rh[vin & mn[ si]Bi³y mL[ ±yir[y s>sirmi> ais±t Jvi[ni[ s>g n Yiv

viN) m[ g&Nk)t<n[ Bgvt: kNi]< kYiyi: ~&ti] s[viyi> c B&ji] AmZti] c h\dy> B*yid` dZSi] li[cn[ /
kZONiY]<v mm (k\yiAt& skli Sir)r)k) mins) d&:s>g> ±vcni(p mi(ARvh (vBi[ d[(h Rvm[tiºvrin` //
mi$ mn Sr)r eºd^)y h>m[Si kZONB(±tmi> lig[li rh[ a[v& vrdin aipi[

~)h(ra[ b[ vrdin mi>³yi C[

ji[ tv crnn ai(~t hi[e / l[S (h (bpd n pivt si[e //

217
 y(d pivt km<ºh s>ji[g* / vi[ d&K& m] apn[ (sr Bi[g* //
tik[ tn (bC&ai d>S hi[v[ / ki[(T ki[(T si[ hi[> m&z ri[a[ //
rimpi#i (tºh Bi³y (lKi hi[ / Bl[ (h si[ m&zk[ (sr aiai[ //
(kºt& B±t kb& hi[ n(h d&:K) / asn bsn e¶jt hi[e s&K) //

‘’’ vL) h(rjnn[ d&:K hi[y r[ , Yiy mn[ a[ Bi[gv[ s&K r[ /

kZONB±t ji[ p*v<n[ km[< r[ aºn vA#i pim[ p(r~m[ r[ /
a[n& kOT aiv[ m&jmi>y r[ a[h s&Kmi> rh[ sdiy r[ //
gi[piLin>dAvim)n& klil)n& dZOTi>t ---
vil[ri v$ --gim m[YiN --
aivi[ avtir Yyi[ nY) an[ YS[ pN n(h , kirtk s&d 12 ni (dvs[ b\MBi[jn m&k&>d b\Mcir) t[mj dr[kn[ aiXi

218
 ‘’’ a[j ai shjin>d aiÄyi s>p\diyni FN) qriÄyi / a[n) aiXi sh& an&srji[ s[vi
sv<p\kirY) krji[ /
s&Ni[ An[h[ m&k&>d b\Mcir) tm[ mini[ ai aiXi amir) / n)lk>q C[ v]ri³yvin d[hi(dkn& nY) a[n[
Bin /
j[m s[vi[ Ci[ amn[ sdiy t[m s[vji[ vZPk&Lriy / sdikiL sm)pmi> vsji[ ki[e (dn pN d*r n
Ksji[ //

kirtk s&d 15 ni (dvs[ j[tp&rmi> asvir) n)kL) C[ ,

srb] sK) Jvn ji[hn[ cili[ r[

mirg mi>(h aiv[ lTk>t lili[ r[ --
vik) Si[Bi m&K brn) n jia[ r[

219
 jik& (ngm n[(t n[(t k(r gia[ r[ --
Gi[D[ upr rij[Vr (brij[ r[
Cb) d[K) ki[(Tk k>dp< lij[ r[ --
(ml k[ aiv[ mhim&(nyi[ k[ vZ>d r[
tim[> si[h[ tiri[ k[ b)c ¶yi[> c>d r[---
S&k snki(dk u_im js giv[ r[
nZRy kr[ nird v)Ni bjiv[ r[---
(nj sKi cimr kr[ l[e hiY r[
a[ ji[ aia[ B*min>d k[ niY r[ ---
rimin>d Avim)n[ m>dviD aiÄyi[ C[ , fN[N) pFiyi< 1858 ni g&$vir
(SOyi[n[ bi[liÄyi

220
 p*rn hi[ jb aip&n kiji / jie Ci>(D jg sb(h smiji //
mi[r kij m] p*rn k)ºhi / aij& lg[ t&mki[ s&K d)ºhi //
migsr s&d 13 d[hRyig , mi[TiBie rimdis Avim) , shjin>d Avim) ,m&±tin>d Avim), myirimBT`T pilK) upiD[
Bd^i nd)ni (knir[ a(³ns>Akir Yyi , ri[j g)tivi>cn , t[rmini (dvs[ b\mBi[jn din
‘’’ yYi[(ct> B*p (vFiy si[(Kl> (k\yi klip> (v(Fni]¹v<d](hkm` / g&ri[: Avk)yAy st)¸y< m>Dl> smg\ m[k#i smih`vy Att:
// sBi bi[liv)
p\Ym p\krN smi(¼t

221
 (ot)y p\krN a¹yiy ---1
rig-kif)
drd (mTiyi m[ri (dlki,mi[y[ ai]PF amZt piyi r[---
1} v]w (mÃyi b\jrij(bhir),niD) d[Kn aiyi;
Xin ¹yink) gi[l) r[ d)n), r>c n ri[g n rhiyi r[ ---
2} gyi ri[g mn Byi (nri[g),(dl (grFr drsiyi;

222
 h(rkZON prb\M p&ritn,Biv s(ht mn Biyi r[ ---
3} (mT`yi (vPy ki DiG mni[rY,m*l mrm smjiyi;
jºm mrNki zGDi r[ C*T`yi,a>tr alK (lKiyi r[ ---
4} yi[g B(±t v]ri³y Ryigki,c*rN bniyi;
d[vin>d kh[ dyi kr) h(r, cr) h(r aip btiyi r[ ----

‘’’ Anit: kZti(h`nk: si[Y ct&d<S (dn[ sBim` / kiryimis mht) ºyP)d_i#i c Avym` //

s&v\t m&(n kh[ C[,h[ rijn ! g&$vy< ~) rimin>d Avim) (tri[Fin Yyi t[ni ci]dmini (dvs[
p\it:kiL[ Anini(dk (nRy(v(F smi¼t kr) Bgvin ~)h(ra[ s>ti[ B±ti[n) (vSiL sBin&
aiyi[jn ky&< an[ t[ sBi m¹y[ pFir)n[ am*Ãy rmN)y (s>hisn upr ~)h(r (vrijmin Yyi.{1}
t[mni m&Kir(v>dn) aigL ~)rimin>dAvim)n) siY[ sdiy (vcrN krniri m&k&>din>di(d n](Oqk
b\Mcir)ai[ b[qi.t[mn) piCL m&±tin>dAvim) ai(d s>tvZ>d,t[mn) piCL myirim BÍi(dk
(vp\i[,t[mn) piCL m*LJ ai(dk x(#iy B±ti[,t[mn) piCL pv<tBie ai(d v]Æy B±ti[,t[mn)
piCL kZONdis vg[r[ S*d\ B±ti[ b[qi tYi t[ sBimi> b[q[li p&$Pi[ni[ ApS< n Yiy t[ r)t[ liDk)

223
bie ai(dk A#i) B±ti[ b[qi.t[ upri>t ~) rimin>dAvim)ni aºy (SOyi[ pN t[ sBimi> yYiyi[³y
AYin[ b[qi.pC) m&k&>din>d b\Mcir) ai(d sh& ~)h(rn[ nmAkir kr) kh[vi li³yi.{2-5}
nm: ~) shjinºd Avi(mn[ g&$m&t<y[ / niriyNm&n[ t&¿y> nini sd`g&N Si(ln[
//
mhirij Rvm[vi(s AYin[ ~) Avi(mni[w v] / at: Avim) RvmAmik> vy> (SOyiAtvi(Kli: //
v(t<Oyimh aiXiyi> tv]v vymidrit` / at: Si(F yYih<> n: kiyi<kiy[<(KliY<(vt` //
h[ niriyNm&(n ! tmn[ amiri nmAkir ! tm[ amiri g&$AYin[ (vrijti an>t g&Ni[Y) Si[B) rHi
Ci[.tm[ AviBi(vk ain>dmy Av$p shjin>d Ci[ an[ sv<ni Avim) Ci[.a[vi h[ mhirij ! tm[
aRyir[ ~)rimin>dAvim)ni AYin[ (brijji[ Ci[.t[Y) amiri sv<ni g&$ AYin[ Ci[ an[ am[ sv[[
aipni (SOyi[ C)a[.am[ sv[< tmir) aiXi p\miN[ aidrp*v<k vt)<S&> t[Y) amir[ S&> krv& ji[ea[ ?
S&> n krv&> ji[ea[ ? t[ni[ yYiY< bi[F aipi[.kirN k[ ami$ (ht S[mi> rh[l& C[. t[ aip j yYiY<
jiNi[ Ci[.{6-8}

224
 t[r) SrNm[> aiyk[ (fr aiS (ksk) (kJy[
nh) d[K pDti hy m&z[ d&(nyim[> t[r) Sinki g>gi(knir[ b]qk[ ±y&> k*pki jl p)Jy[ ---
hrg)z nh) liyk h&> m]> grc[ t[r[ drbirki m[r) Ktiki[ mif kr d)dir apni d)Jy[ ----
p(ttpivn nim s&nkr m] SrN t[r) pDi s&fl kr es nimki[ apni m&z[ kr d)Jy[ ---
m)lti h] b\Min>d Jsk[ nim l[n[s[ sh) a]s[ p\B&ki[ Ci[Dkr f)r ki[ns[ p\)t k)Jy[ ---
Bgvin ~)h(rn& s>bi[Fn
s&v\tm&(n kh[ C[,h[ rijn` ! ai p\miN[ m&k&>din>di(d sv< B±ti[ni> (nOkpT Bivy&±t vcni[ si>BL) t[mni
Bivn[ aidr aipti ~)h(r Fm<SiA#in[ an&srti> (p\yvcni[Y) sv[<n[ Fm<myi<di dZQ krivvi kh[vi li³yi.
h[ sd`b&(Úmin ! m&k&>db\Mcir) ! h[ B±ti[ !tm[ miri vcni[ si>BLi[. sv[< miri[ ai~y krniri Ci[. t[ h&>
jiN&> C&>. t[mi> l[Smi#i s>Sy nY). tm[ sv[< m&m&x&ai[ Ci[. t[Y) d[vtiai[n[ pN d&l<B a[vi ai mn&Oy d[hn[
p\i¼t kr) sv< p\kir[ mn&Oy[ krvi yi[³y aiRmkÃyiNni siFnn[ tm[ avÆypN[ kri[ Ci[.{9-11}
mhip&$P kbh&> n(h jiv] / B*tl pr si[ p\gT rhiv] //

225
 ji] g&$vr aid[S pqivi / brth&> tim[ B&(v sb qivi //
a(t p\yis g&$ sRs>g d)ºhi / hm kij(h (nj tn rK l)ºhi //
g&$vy< ~) rimin>dAvim)a[ p*v[< tmn[ j[ j[ kiy< krvi a(Fkir an&sir p\[rNi kr) hi[y t[ kiy< (nOqip*v<k
krv&. Avim)a[ upd[S[l AvFm<n&> gZhAY-Ryig)a[ (nymp*v<k ac*k piln krv&> {12-13}
minv jºm mL`yi pC) j[ krvin& C[ t[ tm[ kri[ j Ci[ tmn[ j[ r)t[ g&$a[ rh[vin) aiXi aip) C[ t[
p\miN[ j Fm<my Jvn Jvji[ Fm< riKSi[ ti[ j s&K)yi YSi[
Fm<n& mhRv
Fmi<dp[t> yRkm<> yw(p Ayiºmhiflm` /
n tRs[v[t m[Fiv) S&(c: k&s(ll> yYi //
Fm<r(ht ki[epN km< mhifLn[ aipni$> hi[y Cti> p(v#i an[ m[Fiv) p&$P[ g>dipiN)n) j[m t[n& s[vn n
krv&>.{14}

226
 ymiyi<: (k\ymiN> (h At&vºRyigmv[(dn: /
s Fmi[< y> c (nºd(ºt tmFm<> p\cxt[ //15//
st`SiA#in[ jiNniri aiy< mhip&$Pi[a[ j[ kiy<n) p\S>si kr) hi[y t[n& nim Fm< an[ j[ kiy<n) (n>di kr)
hi[y t[n& nim aFm< {15}
(vwi (v_i> vp&:Si]y<> k&l[ jºm (vri[(gti /
s>sirs>kTi[Úiri[ Fmi<d[v p\vt<t[ //16//
(vwi,Fn,Sr)r,S*rv)rti,siri k&Lmi> jºm an[ (nri[g)pN&> p\i¼t Yv&> k[ s>sirni s>kTi[mi>Y) uÚir Fm<ni
mi¹ymY) j Yiy C[ {16}
t[v) j r)t[ S¾d,ApS<,$p,rs an[ g>F ai p>c(vPy s>kÃp mi#iY) (sÚ Yiy t[n[ pN Fm<n&> j fL
jiNv&>. “ mir[ Fm<n& aicrN krv&> C[”ai p\kirni S&B s>kÃpn) siY[ ji[ p\iNni[ Ryig kr[ ti[ t[n[
Avg<n&> s&K p\i¼t Yiy C[.ti[ ai li[kmi> t[n& yYiY< piln krviY) Avgi<(dkni s&K p\i¼t Yiy t[mi>
S&> kh[v&> ? Fm<Y) p\i¼t Yy[l) s>p(_i j s&K aipnir) bn[ C[ an[ aFm<Y) m[Lv[l) s>p(_i d&:Kn&

227
 kirN bn[ C[. Fm< a[ j SiVt s&Kn& kirN C[.t[ miT[ Fn m[Lvvin) eµCiY) pN Fm<ni[ Ryig
±yir[y n krvi[ {17-19}

uRsvid&Rsv> yi(ºt Avgi<RAvg<> s&KiRs&Km` /

~ÑFiniá Siºtiá FniQ`yi Fm<ki(rN: //20//
~Úivin,Si>t,Fnvin an[ Fi(m<k p&$Pi[n[ Ryi> vir>vir uRsvi[ upr uRsvi[ ujvvini p\s>gi[ aiv[
C[.t[Y) t[ai[ vir>vir Avg<ni a(Fkir) bn[ C[ an[ h>m[Si s&Kni[ j an&Bv kr[ C[.{20}

vir>vir Fm<ni an&OqinY) s>tini[n) Fi(m<kvZ(_i vZ(Ún[ pim[ C[ aYi<t` t[ni v>Sni[ ±yir[y uµC[d
Yti[ nY).Fm<Y) j Fn mL[ C[.Fm<Y) j (vPyBi[g mL[ C[.Fm<Y) j s&K mL[ C[ an[ Fm<Y) j
yYiY< ZXin p\i¼t Yiy C[.Fnp\i(¼tn) eµCi hi[y k[ e(ºd\yi[ni (vPyBi[gn) eµCi Frivti p&$P[
p\Ym Fm<n&> aicrN krv&>.kirN k[ Fm<ni pilnY) jgtmi> ki[e vAt& d&l<B nY).a[m am[ ci[±ks
min)a[ C)a[ {21-22}

228
 (npin(mv m·D*ki:sr:p*N<(mvi·Dji:/
S&Bkmi<(Nmiyi(ºt (vvSi:sv<sÀpd://23//
j[m Kibi[(cyimi> rh[li d[Dkiai[ jLiSy trf g(t kr[ C[.trAyi px)ai[ prvS Ye Br[li
sri[vr trf g)t kr[ C[.t[m jgtn) sv[< s>p(_i prvS Ye Fm<n& S&B aicrN krniri p&$P trf
g(t kr[ C[.{23}
Fm<pilnY) j ri¶ys&K ,Fn,Sr)rn& airi[³y an[ a(Nmi(dk aOT (s(Úai[ mL[ C[ t[mj ai li[k
an[ prli[kmi> j[ ki>e s&K p\i¼t Yiy C[ t[ Fm<ni pilnY) j Yiy C[.{24}
Fm<n) vZ(Ú Yiy ti[ mn&Oy mi#i sv<kiL[ smZÚ bn[ C[.Fm<ni[ xy YviY) mn&Oyi[ni[ xy Yiy C[ t[Y)
Fm<n& aicrN avÆy krv&>.{25}
j[ mn&Oyi[ ~&(t an[ AmZ(tmi> kh[li Fm< an&sir Jvn Jv[ C[ t[ ai li[k an[ prli[kmi> mhin
(k(t< p\i¼t kr[ C[ an[ u_im s&Kni a(Fkir) bn[ C[.{26}

229
 a[k mi#i Fm< j Jvni[ sici[ (m#i C[ kirN k[ t[ Sr)rni[ niS Yiy ti[ pN t[n) siY[ j piCL
piCL jiy C[.bik) b)ji pdiYi[< ti[ Sr)rni (vniSn) siY[ j (vniS pim[ C[.{27}

Fm< a[v hti[ h(ºt Fmi[< rx(t r(xt:/

km<ni mnsi vici tti[ Fm< cr[Rp&min` //28//
j[p mn&Oyi[ Fm<ni[ li[p kr[ C[,Fm< t[ni[ li[p kr[ C[.j[ mn&Oy Fm<n& rxN kr[ C[.Fm< t[n) rxi kr[ C[
t[Y) mn,km< ,vcn[ mn&Oy[ Fm<n&> aicrN avÆy krv&>. kim,k\i[Fni[ v[g,uo[g,By,li[B k[ pi[tini
p\iNn) rxin[ aY[< pN ±yir[y Fm<ni[ Ryig n krvi[. Fm<n& aicrN krvimi> ±yir[k kOT pD[ ti[ pN
±yir[y pi[tini mnn[ aFm<mi> ji[Dv&> n(h kirN k[ aFm<my Jvn Jvniri d&ricir) p&$Pi[n[ a>t[
avÆy d&:K j mL[ C[.{28-30}
mn&Oyn& Jvn tZNp#ini ag\Big upr rh[li zikL b&>d j[v&> c>cL C[ t[Y) Fm<n&> piln tRkiL
krv&> {31}
b&(ÚSiL) p&$P[ pi[tin[ ajr an[ amr min) (vwi tYi aY<n&> upij<n krv&> pN kiL miri k[S
pkD)n[ piCL piCL di[D[ C[ a[m min) Fm<n&> piln pN krv&> {32}
230
j[ mn&Oyni[ a[k pN (dvs Fm<ni an&Oqin (vnini[ v)t[ t[ mn&Oy FmNn) mifk mi#i ÄyY< Vis l[
C[.a[m s&X p&$Pi[ mnmi> jiN[ C[.{33}
(Bxipi#i le B)K mi>g)n[ Jvv&> pN ji[ Fm<n& rxN Yt& hi[y ti[ h&> mhin Fnvin C&> a[m
minv&>.kirN k[ Fm< a[ j siF& p&$Pi[n& sic&> Fn C[.{34}
rijv]Bvi(d svi[<RkZOT smZ(Ún) eµCi Frivnir[ pN Fm<priyN Yv&>.kirN k[ j[m amZt,Avg<ni[
±yir[y Ryig nY) krt&> t[m Fn s>p(_in) (s(Ú ±yir[y pN Fm<ni[ Ryig krt) nY).aYi<t` Fnn)
(s(Ú mi#i Fm<Y) j Yiy C[.{35}
Fm<pilnni[ aivi[ mi[Ti[ m(hmi hi[viY) prli[kmi> shiy krnir Fm<n&> F)r[F)r[ (nr>tr piln krv&>
kirN k[ ki[e siFnY) d*r n Yiy t[vi Jvni aXin$p a>Fkirn[ Fm<n) shiytiY) j d*r kr)
Skiy C[ {36}
mn&Oyni C p\kirni Fmi[<
siFirN e(t p\i[±t:Pi[Qi td`B[dv[(d(B: /
t#i siFirNi[ Fmi[< yAt> B±ti!b\v)(m v: //

231
 h[ B±tjni[ ! j[ Fm<ni[ am[ m(hmi kHi[ t[ Fm< C p\kirni[ C[.a[m Fm<ni B[dn[ jiNniri
ä(Pm&(nai[a[ kH&> C[.t[mi> a[k vN< Fm<, b)ji[ ai~m Fm<, #i)ji[ vNi<~m Fm< ,ci[Yi[ gi]N Fm<,
pi>cmi[ n](m(_ik Fm< an[ CÎi[ siFirN Fm<, t[mi> siFirN Fm<n) vit am[ tmn[ kh)a[
C)a[.{37-38}
siFirN Fm<:- xmi,dyi,as*yini[ Ryig,p(v#iti,aniyis,m>gl,kZpNtini[ Ryig,(nApZhpN& ai
sv[< siFirN Fmi[< kHi C[.{39}
xmi:- ki[e pN mn&Oy Sir)r)k p)Di aYvi min(sk p)Di aip[ Cti> d&:K aipnir upr l[Smi#i
pN k\i[F n kr[ an[ t[n[ mir[ pN n(h t[vi g&Nn[ xmi kh[viy C[.{39}
b\Min>d Avim)n[ piT)dir[ ji[rY) likD) mir) an[ t*T) ge Ryir[ Avim)ni[ hiY Bi>g) gyi[ ,Avim)
t[n) likD)ni b[ T&kDi hiYmi> le an[ (dlg)r) siY[ kh[vi li³yi k[ Bie miri[ hiY ti[ s>Fie jS[
pN miri kirN[ tir) likD) t*T) ,tn[ n&kSin Yy&> ,mif krj[

km(Qyi ni kiyiBien) vit

232
dyi:- pi[yini[ b>F&vg< hi[y k[ pC) aºy vg< hi[y,(m#i hi[y k[ S#i& hi[y ti[ pN aipRkiLmi> t[mn&>
sv<p\kir[ pi[tin) S(±t an&sir rxN krv&> t[n[ dyi kh[viy C[.{41}
ans*yi:- g&Nvin p&$Pi[ni (vwi(dk g&N upr ±yir[y di[Pn& airi[pN n kr[ pN t[mni aÃp
g&Nn) pN p\S>si kr[ t[n[ ans*yi kh[ C[.{42}
Si]c:- D&>gL),lsN ai(d aBÈy pdiYi[<n&> BxN n krv&> tYi li[k an[ SiA#imi> (n>din[ n pim[li
p&$Pni[ s>g krvi[ an[ pi[tpi[tini Fm<mi> vt<v&> t[n[ Si]c kh[vimi> aiv[ C[.{43}
aniyis:- ci>d\iyNi(dk v\ti[ S&B kmi[< hi[vi> Cti> pN ji[ t[niY) Sr)rn[ p)Di Yiy t[v&> km< aRy>t
n krv&> t[n[ aniyis kh[ C[.{44}
m>gl:- mn,km< an[ vcnY) Jvp\i(Nmi#ini[ ±yir[y d\i[h n krvi[.asRy vAt&Ni[ Ryig krvi[ an[
SiA#i[ p\S>si kr) hi[y t[vi km<n&> an&Oqin krv&> t[n[ m>gl kh[viy C[.{45}
akip<·y:- udir mnY) pi[ti pis[ rh[li aÃp srKi pdiY<mi>Y) pN ki>e n[ ki>ek sRpi#imi>
(nr>tr din krv&> t[n[ akip<·y kh[viy C[.{46}

233
(n:ApZhti:- pi[tini p\ir¾F km< an&sir j[ k>e p\i¼t Yiy t[mi> s>ti[P riKvi[ an[ pirki d\Äyn&>
mnY) pN (c>tvn n krv&> tYi Sr)rmi> an[ Sr)r s>bF) pdiYi[<mi> pN ais(±tni[ Ryig krvi[
t[n[ (n:ApZhti kh[viy C[ {47}
h[ B±tjni[ ! ai p\miN[ smg\ jgtn[ FirN krnir Fm<n&> lxN mihiRÀy s(ht am[ s>x[pY)
yYiY<pN[ tmn[ kH&>. hv[ pC) m&m&x&ai[n[ jiNvi yi[³y Fm<p\i(¼tn&> siFn tn[ kh&> C&>.{48}
p\Ym a¹yiy smi¼t

a¹yiy-2
Fm<(s(Ún& siFn tYi ~Úin& mhRv
Bgvin ~)niriyNm&(n kh[ C[,h[ B±tjni[ ! d[vtiai[ pN ji[ ~Úih)n hi[y ti[ t[n[ pN Fm<n)
(s(Ú Yt) nY). ki[e Sr)rn[ an[k p\kirni kOT aip[,aQLk s>p(_i vipr[ Cti> pN ji[ Fm<mi> ~Úi
n hi[y ti[ Fm<n) (s(Ú Yt) nY).{1}

234
 sv<Av> j)(vt> vi(p dwid~Úyi y(d /
ni¼n&yiRsfl> (k>(vµC^ÑFinAtti[ Bv[t` //
pi[tin& s>p*N< j)vn smp<N kr[ pN ji[ t[ni a>trmi> ~Úi n hi[y ti[ t[n& ki>e pN fL mLt& nY)
t[ miT[ mn&Oy[ p\Ym ~Úivin Yv&>.{2}
p\Fin,p&$P an[ prmiRmi ai #iN[yn& Av$p a(tSy s*Èm C[.~vN mi#iY) pi[tini[ ain>drs
aipniri C[; pr>t& t[ai[ mi#i ~ÚiY) j g\hN kr) Skiy C[ pN hiY k[ cx&Y) n(h.{3}
~Úi mit[v sv[<Pi> Xinv]ri³yyi[:p\s*:/
~Úyi si¹yt[ Fmi[< niºyi[piy[n k[n(ct` //
~Úi smg\ jgtn) miti C[.Xin v]ri³yn) p\s*ti C[.~ÚiY) j Fm< (sÚ Yiy C[ pN b)ji ki[e
upiyY) n(h.{4}
a(p (n(Ok>cni (vp\i:~Úivºti[ (dv> gti: /
Fmi<Y<kimmi[xiNi> ~Úi prmsiFnm` //5//

235
 (nF<n hi[vi Cti> ~Úivin (vp\i[ Avg<ni s&Kn[ piÀyi C[.t[ j r)t[ Fm< aY< kim mi[xn&

siFn pN a[k mi#i ~Úi C[.{5}

j[ SiA#ii[±t km<n& an&Oqin kr[ C[,~Úivin C[.din kr[ C[,as*yi r(ht C[,aiRmXin

s>pºn C[,Fm< aFm<ni Av$pn[ yYiY< jiNniri C[,t[ai[ mhikOTY) pir pim) Skiy a[vi

s>sir (s>F&n[ pN ~ÚiY) tRkiL tr) SK[ C[.{6}

h[ B±tjni[ ! ~Úip*v<k an&Oqin kriy[li[ Fm< pN (S(Yl mnviLi p\mid) p&$Pn[ yYiY<

fL aipniri[ Yti[ nY). t[Y) (nymp*v<k Fm<n&Oqin krv&.{7}

236
 (nymn& piln krv&> t[ mn&Oyi[n[ miT[ tlvirn) Fir upr cilvi j[v&> k(qn C[ t[mi> pN

(vPyi[mi> rig an[ Fnni li[BY) aik&L Äyik&L mnviLi p&$Pi[n[ miT[ a(tSy k(qn

C[.{8}

r[ Fr)yi a>tr (grFir) S&> krS[ hv[ Gi[l`yi s>sir)

{1} r[ h&> ki[en) n rh& zil) , r[ Ähilin[ Yivi vil) r[ (Sr krmi> le cil) r[ Fr)yi a>tr
(grFir)
{2} r[ j[m gj jiy bjir[ Gs) ,r[ Vin mr[ bh& Bs) r[ Bs) t[ hiY)n[ n(h S>ki kS) -----
-
{3} r[ bLvi ge ji[ st) sic) , r[ ri[m ri[m (pyis>g ric) t[ pLmi> je n vL[ piC) ---
-

237
{4} r[ ji[ pLY) piC) aiv[ ,r[ lij tJ mn llciv[ t[ st) mT)n[ k&_i) kiv[ r[ ---
-
{5} r[ b\Min>d a[m (vcir) , r[ b)k sv[<[ kiQ) bir) , r[ mL)yi mi[hn s&Kkir) ----
{2}

d[vRv> d[vti: p\i¼ti: p\kiSºt[ c tirki: /

(nymicrNid[v v[li> nik\mt[N<v: //
(nymit` (d¼yt[ v(h`n (nymi_i¼yt[ r(v: /
(nymioi(t pvni[ (nymid` (F\yt[ jgt` //

238
(nymi[n& piln krviY) d[vtiai[ d]vRvn[ piÀyi C[.aikiSmi> tirim>DL pN (nymni

pilnY) j p\kiS) rH&> C[.(nymi[ni pilnY) sm&d\ pi[tin) myi<din& uÃl>Gn krti[

nY),s*y< tp[ C[,viy& viy C[ t[mj (nymni pilnY) j ai s>p*N< jgtn) smt&li

jLviy C[ {9-10}

jgtmi> j[ p&$Pi[ (nymn& piln krniri C[.Ryi> j sv[< smZ(Ú an[ fL (s(Úai[ ji[vi

mL[ C[ an[ ¶yi> (nymi[n& uÃl>Gn krniri C[.Ryi> Gi[r aip(_iai[ aiv) pD[l) ji[vi mL[

C[ t[Y) ~Úivin mn&Oyi[a[ prli[kmi> shiy krniri Fm<n&> p\(t(dn piln kr) (nr>tr

vZ(Ú pmiDvi[.{11-12}

239
Fm<(s(Úni sit m*L

d[S:kil upiyá d\Äy> ~Úi tY]v c /

pi#i> Ryig e(t p\i[±t> Fm<m*l> (h s¼tkm` //
h[ B±tjni[ ! SiA#iv[_iiai[a[ Fm< (s(Úni sit m*L kHi> C[.

d[S,kiL,upiy,d\Äy,~Úi,sRpi#i an[ Ryig a[m sit m*L kHi> C[.{13}

ai sit siFni[ S&Ú hi[y ti[ j Fm< (vS&Ú fLn[ aipniri[ bn[ C[ an[ aS&Ú hi[y ti[

aS&Ú fL aip[ C[.a[m (vcxN p&$Pi[a[ jiNv&>.{14}

240
mn&Oyi[n[ g&N an[ di[Pn) p\vZ(_i s>t an[ as>tni smigmY) Yiy C[.t[Y) m&m&x&ai[a[

sRp&$Pni[ s>g krvi[ pN ast` p&$Pni[ s>g kdi(p n krvi[.{15}

ast` p&$Pni[ smigm di[Pi[n) uRp(_in&> kirN C[.sRp&$Pni[ smigm (nr>tr sd`g&Ni[n)

uRp(_in&> kirN C[.{16}

s>tsmigmn) aivÆykti

y[Pi> #i)·yvditi(n (vwi yi[(ná km< c /

stAtin[v s[v[t pr)Èy m(tmiºnr: //

241
h[ B±tjni[ ! j[mn) (vwi,jºm an[ km< ai #iN S&Ú hi[y a[vi s>tn) pr)xi kr)n[ j

b&(Úmin p&$Pi[a[ t[mni[ smigm krvi[.{17}

ai li[kmi> Fm<n&> aicrN n(h krniri p&$Pi[ pN ji[ Fi(m<k p&$Pi[n& s[vn kr[ ti[ t[ pN

Fi(m<k Yiy C[ an[ ji[ Fi(m<k p&$Pi[ pN ji[ pip)ai[n&> s[vn kr[ ti[ t[ pipicir) bn[

C[.{18}

ast` p&$Pi[ni dS<n,ApS,vitc)t k[ t[mn) siY[ aisn krviY) mn&Oyi[ Fm<mig<Y) B\OT

Yiy C[ an[ t[mni[ mn&Oy jºm pN ÄyY< jiy C[.{19}

b&(Úá h)yt[ p&>si> n)c]: sh smigmit` /

242
 m¹ym]m<¹yti> yi(t ~[Oqti> yi(t ci[_im]://
tAmiRp\iX]á vZÚ]á s&AvBiv]Atp(Av(B: /
s(d`Bá sh s>sg<:kiy<:SmpriyN]://
h[ B±tjni[ ! mn&Oyn) b&(Ú n)c p&$Pi[ni[ smigm krviY) n)c Yiy C[.m¹ymni s>gY)
m¹ym an[ u_imni s>gY) u_im Yiy C[.t[Y) b&(ÚSiL) mn&Oyi[a[ XinvZÚ,srL
AvBivni,tpAv) an[ (jt[(ºd\y s>ti[ni[ smigm krvi[.{20-21}
kirN k[ piln krvi yi[³y yYiY< Fm<n&> lxN an[ nh)> piLvi yi[³y aFm<n& lxN pN
aivi sRp&$Pi[ Yk) j jiNvimi> aiv[ C[.{22}
h[ B±tjni[ ! t[Y) tm[ sv[< sRp&$Pi[ni[ smigm kr) pi[tpi[tini Fm<n&> yYiyi[³y piln
kri[.{23}
t[ Fmi[< vis&d[v mihiRÀy nimni g\>YY) jiNvi.a[m Avy> ~) rimin>dAvim)a[ amn[
kh[l&> C[.t[Y) t[ g\>YY) Fm<n& yYiY< Av$p si]n[ jiNv&> tYi t[ Fm<mi> dZQpN[ vt)< pi[tin[
e(µCt fL aipnir) Bgvinn) a[ki>(tk) B(±t (nRy krv).{24-25}

243
 sRSiA#ini s[vnn) aivÆykti

h[ B±tjni[ ! Fm<-aFm<,siF&-asiF&,ºyiy an[ aºyiy Bgvt` Av$p an[ t[mn)

B(±tn& Av$p vg[r[ sRSiA#i Yk) j smjiy C[.{26}
t[Y) miri ai(~t a[vi tmir[ sv[<a[ pi[tpi[tin) b&(Ú an&sir aidrp*v<k sRSiA#ini[
a¿yis avÆy krvi[.{27}
b\M(AY(tn[ pimvi Cti> pN sRSiA#ini s[vnni[ Ryig krvi[ n(h.
sd`g\ºYv(j<ti (sÜi a(p jiD`y> v\j(ºt yt`
kirN k[ sRSiA#ini s[vnni[ Ryig krviY) (sÚdSin[ pim[li p&$Pi[ pN jD bn[
C[.Bgvt` B(±tmi> uRsih S(±tni[ B>g Yiy C[.b&(Úmi> mi[h uRpºn Yiy C[ tYi ~Úimi>
(S(Ylti aiv[ C[.{28-29}
sRSiA#in& lxN

244
AYi(pt[ y[P& kZONAy sikirRv(vS&Üt[ / sµCiA#ii(N t& tiºy[v v[diYi<n&sZti(n
(h //
h[ B±tjni[ ! j[ SiA#imi> Bgvin ~)kZONn& sdiy sikirpN&> an[ (ndi[<PpN&> p\(tpidn
ky&< hi[y tYi j[ SiA#ii[ v[dn[ an&srti hi[y t[n[ j sRSiA#i jiNvi>.t[vi sRSiA#i an[k
C[.t[mi> amn[ a(tSy (p\y C[ t[ tmn[ jNiv&> C[ j[ sv[< tmiri (htn& krniri C[.{30-
31}
~)h(ra[ miºy kr[li aiq sRSiA#ii[
v[diá Äyiss*#ii(N g)ti Bgvti[(dti /
niÀni> shs\> (vONi[á ~)md`Bigvt> tYi //
~)vis&d[vmihiRÀy> n)(t(v<d&rk)(t<ti /
yiXvñyAmZ(tá[(t sºRyB)OTi(n m[OT v] //

245
 cirv[d,Äyiss*#i,~)md` Bgvd`g)ti,(vON&shs\nim,~)md` Bigvt mhip&riN,~)
vis&d[vmihiRÀy,(vd&rn)(t an[ yiXvñyAmZ(t.ai aiq sRSiA#i amn[ a(t (p\y
C[.{32-33}
t[mi> pN ~)md` rimin&jiciy<Jni BiOy s(ht ~)md` Bgvd`g)ti an[ Sir)r)k s*#ii[
ai b[ g\>Yi[ amn[ a(tSy (p\y C[.{34}
ai sRSiA#ii[ni a¿yisY) b&(Ú Bgvd` B(±t an[ upisnini s>Akiri[Y) y&±t bn[ C[
tYi ast` SiA#ii[ni ~vNY) pN ±yir[y uÚv s>p\diyni mig< Yk) B\OT Yti[ nY).{35}
ai b[ g\>Yi[ni[ a¿yis krvi smY< asmY< hi[y t[mN[ rimin&jBiOy[ s(ht Bgvd`
g)tini[ a¿yis krvi[.{36}
h[ B±tjni[ ! yiXvñy ä(Pn) AmZ(t C[ t[ pN (vXin[Vr nimni p>(DtJa[ rc[l)
(mtixri T)kia[ y&±t hi[y t[ j g\hN krv). aicir,Äyvhir an[ p\iy(átni[ (nN<y
pN ai AmZ(tn[ aiFir[ uÚv s>p\diyn[ an&sir[ krvi[.{37-38}
ai aiq sRSiA#ii[mi> ~)md` Bigvt` p&riNni dSm an[ p>cm b[ Ak>F tYi yiXvñy
ä(Pn) AmZ(t ai #iN g\>Yi[ anb[ a(tSy (p\y C[.t[Y) pi[tin& ~[y eµCti amiri

246
 ai(~t B±tjni[a[ ai sv<~[Oq #iN g\>Yi[ni[ (nr>tr piq krvi[.AvAY mn[ t[n&> (c>tn
krv&>.{39-40}
mhip&$Pi[ni avtirn& p\yi[jn
h[ B±tjni[ ! amiri ai(~t tmir[ sv[<a[ p*vi[<±t amir) sv[< aiXiai[n& piln krv&>
tYi p\ikZt Jvi[n) p[q[ ~) rimin>dAvim)ni[ SI[k n krvi[.{41}
aK·D> AvAv$pAYi> mhiºti[ y[ t& p&$Pi:/
kÃyiNiY<> (h jgti> X[y> t¶jºm B*tl[ //
aK>D b\M(AY(tn[ pim[li mhip&$Pi[ni[ ai jgtmi> jºm k[vL Jvi[ni kÃyiNn[ aY[< j
rh[li[ C[,a[m tm[ jiNi[.{42}
ai(vBi<v(tri[Bivi] t[Pi> Avitº#yt: (kl /
Bvti[ n(Rvtrvt` (njkm<vSit` ±v(ct` //
mhip&$Pi[n& avtrN n[ gmn Avt>#ipN[ hi[y C[ pN t[ai[ b)ji Jvi[n) p[q[ kmi<F)n
Yen[ ±yir[y jºm FirN krti nY).{43}

247
 t[mni d[hRyign) r)t ji[en[ ais&r)jni[ mi[h pim[ C[ t[mj t[mni[ m(hmi smjniri
d]v) jni[ t[mni d[hRyign[ pN (tri[Finl)li gN[ C[.{44}
h[ B±tjni[ ! smY< a[vi g&$ rimin>dAvim)ni SI[kni[ Ryig kr) tm[ si] pi[tpi[tini d[S
p\Ry[ jiai[ an[ am[ pN aij[ j FI[riJ p\Ry[ p\yiN kr)S&>{45}
s&v\tm&(n kh[ C[,h[ rijn` ! Bgvin ~)h(ra[ ai p\miN[ s&>dr sd`bi[F ai¼yi[.t[Y) sv[<
B±tjni[ Si[kr(ht Yyi an[ nmAkir kr) ~)h(rn[ j pi[tini g&$ min) pi[t pi[tini
d[S p\Ry[ gyi.{46}
h[ rijn` ! smg\ v[d an[ Fm<SiA#ini sir$p ApOT t[mj s&>dr (nN<y sBr sd`bi[F
aip)n[ Bgvin ~)h(ra[ m&k&>din>d ai(dk g&$Bieai[ni[ Si[k hr) “h(r” a[v&> pi[tin&>
nim siY<k ky&<.{47}
S)tldis rimin>d Avim)ni dS<n[ {Avi(mniriyN nim l[vi kH& t[n[ smi(F kr) a]Vy< btiÄy& ,
‘’’ Avi(mniriyN Avi(mniriyN Avi(mniriyN jpni mnvi a[(h m>#irij eOTd[v apni --
{1} hrt frt krt kim Avi(mniriyn k]y[ mi[hi(dk S#i& (mT[ prmin>d p]y[ ----
{2} urm[> h(r$p Fr) rsni g&n giv[ tipr h(r a(Fk a(Fk k$ni brsiv[ ---

248
 {3} (nS(dn h(rnim jp[ li[k lij Ryig) m&±tin>d ti smi[ n(h d*ji[ bDBig) ---

mhim>#ik) m(hmi giv(h / h(rvr y*> (njm>#i pqiv(h //

ti (dns[ yh n*tn pivi / p*v< m>#i kh&> sb (bsrivi //
rimkZON gi[(v>d sb git[ / niriyN hr[ F&(n g&>jit[ //
ti pr h(r ny) r)t clie / p\gTAv$p (njm(hmi gie //
Avi(mniriyN m>#i uµcir[ / Si>(t pivt si[ tRkir[ //

m[YiNni mim]yi v$n) vit –g&Nit)tin>dAvim)ni yi[g[ sRs>g Yyi[ ,

s>ti[n[ Fm<p\cir miT[ mi[kÃyi , fr[N) Y) li[j

u_ir an[ d(xNmi>Y) aivti oirki jti s>G sdiv\tmi> Bi[jn miT[ li[j aiv[, an Ryi> ~)h(rni dS<n
kr) aq[ oirki kh)n[ Ryi> j ri[kie jti ,

249
 ji ur h(rk) llk(n lig[ / si[ s>sirk&> S)G\ (h Ryig[ //
Ryig Bivni (jºh ur jin) / siF&ºh d)xi d[t syin) //
y*>h) siF&jn bQt Gn[ri / (ty Fn Ryig krt a$ c[ri //

mqiF)S ki[u hi[t mh>ti / tik[ (SOy j& ag(nt s>ti //

mqp(t (dxi l[vt jbh) /tb an&srt[ (SOyn sbh) //
hi[t sm(p<t (SOy sm[ti / h(rpdm[> hi[e jgt (vj[ti //
jTij*T (sr aip m&>Div] / d)xi Bigvt) sb piv] //
aiy aimdn) v]Bv Ci[D) / (cr b]qn h(rcrn agiD) //

d)vni v]ONv v(Nkn[ d)xi aip) an[ p\Bin>dAvim) a[v&> nim piD`y& ,

250
 b)ji[ a¹yiy p*N<
ain>d ai¼yi[ a(t GNi[r[ ai smimi> alb[l p&$Pi[_im p\gT) r[ ---
{1} amZtni (s>F& ulT`yi r[ , r>gDin) viL) C[ r[l ---
{2} (nrB[n) ni[bRy& vi(gy& r[ , m(Lyi mi[hnriy ----
{3} (vF (vF Yyi vFimNi> r[ , ksr n rh) ki>y ----
{4} Ki[T ge C[ Ki[vien[ r[ , Jtni ji>g) Qi[l ----
{5} d&:K gy& bh& (dnn& r[ , ai(vy& s&K ati[l ----
{6} kLS cQiÄyi[ kÃyiNni[ r[ , si]ni mAtk pr mi[D ----
{7} Fºy Fºy ai avtirn[ r[ , ji[vi riK) n(h ji[D ----
{8} sh&n) pir[ sh& upr[ r[ , a[v) cliv) C[ r)t ----
{9} ni[t) d)q) ni[t) si>BL) r[ , p\gTiv) a[v) p&(nt ----
{10} sv[<ni Avim) ~)h(r r[ , sv[<ni khi(vyi Æyim -----
{11} sv[<ni (ny>ti niYJ r[ , sv[<ni k(ryi kim -----
{12} Avi(mniriyN nimni[ r[, (s±ki[ b[si(ryi[ aip ---
251
 13} a[ nimn[ j[ aiSyi< r[ , t[ni t[ TiL`yi tip ----
{14} Fim) j[ axrFimni r[ , t[N[ ai¼yi[ C[ ain>d ----
{15} aK>D ain>d aip) Jvn[ r[ , ki¼yi Bir[ Bvf>d ---
{16} Kiti> vLiÄyi Ki[Tni> r[ , Kr) kriv) C[ Ki>T`y ----
{17} b>F k)Fi b)ji birNi r[ , vh[t) k)F) axrviT ----
{18} tm TiL`y& (#ili[kn& r[ , p\kiS) p*rNb\M ---
{19} a>Fi$ rH& t&> aivr) r[, t[ gy& Yy& s&gm ---
{20} s*rj shjin>dJ r[ , aip[ Yyi C[ uwi[t ----
{21} p*v<n) (dSia[ p\gT`yi r[ , Ki[Ti kyi< t[ Kwi[t ---
{22} aPiQ) m[G[ aiv) kyi< r[, zizi b)ji zikL ---
{23} p*r ciÃyi pZ¸v) upr[ r[ , Fi[yi Frt)ni mL ----
{24} gijv)j n[ vrsv& r[ , agm s&gm ky&< si[y ----
{25} sh& jnn[ s&K ai(py& r[,d&:K) rH& n(h ki[y ---
{26} Fm<ni[ Qi[l s&Ni(vyi[ r[ , d[vi li³yi pi[t[ dit ----
{27} d&b<Lni d&:K ki(pyi r[ , n ji[e jit k&jit ----
{28} Fºy Fºy miri niYJ r[, Fºy uÜi(ryi jn----
{29} Fºy Fºy ai avtirn[ r[, Bl[ mL`yi Bgvn ----
252
 {30} vir) vir) jiu virN[ r[, kyi< amiri kij ----
{31} GN[ h[t[ GnÆyimJ r[, mL`yi alb[li[ aij -----
{32} kh)a[ m&K[Y) k[Tl& r[, ai¼yi[ C[j[ ain>d ---
{33} (nOk&Lin>d jiy virN[ r[, sh[j[ mL`yi shjin>d ----

#i)ji[ a¹yiy
si[rqp\d[Smi> ~)h(rn& (vcrN
s&v\tm&(n kh[ C[,h[ rijn! ai pZ¸v) upr pi[tini B±tjni[mi> a[ki>(tk Fm<n) p\vZ(_ini[
S&B s>kÃp a[ j a[k lÈy riK) Bgvin ~)h(r fN[N) gimY) n)kL) k[Tlik (SOyi[n)
siY[ Fi[riJ pFiyi<.{1}
mig<mi> an[k B±tjni[ B(±tBivY ~)h(rn& p*jn krti hti.~)h(r pN t[ni[ o\mBiv
a>g)kir krti krti BiD[r,Ryi>Y) miNivdr,p)pliNi Ye agtriy pFiyi<. ai p\miN[
pi[tini B±tjni[n[ ain>d upjivti ~)h(r Ryi>Y) kilviN) pFiyi<.2-3}
±v(cd[k> (dn> o[ vi ±v(cR#i)(N vsn` s c /
253
 bi[F(yRvi (njiºB±tin` AvAvFm[<Ov(t(Oqpt` //4//
pi[tini B±tjni[n[ sÚm<ni[ upd[S aip) (nOqip*v<k Fm<n&> piln krivti ±yi>k a[k
(dvs ±yi>k b[ (dvs,±yi> #iN (dvs (nvis kr)n[ Bgvin ~)h(r rh[ti hti.{4}
h[ rijn` ! Bgvin ~)h(r g*$ rimin>d Avim)n) aiXiY) rY ai(d vihn upr
b[sti,±yir[k B±tjni[ni mni[rY p*N< krvi s&vN<ni al>kiri[ tYi n*tn mhivA#ii[n[
FirN krti.
A#i)ai[n[ Fm<mig<mi> p\vti<vvi ,t[mn) siY[ bi[lti Cti> pi[tini aiRmbLni p\tip[
ki[epN pdiY<mi> jtiy ais±t Yti n(h.{5-6}
~)h(rn&> mi>gri[Lp&rmi> S&B aigmn
h[ rijn` ! Fm<ni AYipnn[ aY[< (vcrN krti Bgvin ~)h(r sm&d\ni (knir[ aiv[li
mi>gri[Lp&rmi> pFiyi<.{7}
p&rn) nJkmi> sm&d\ (knir[ a[k (vSiL vTvZx an[ k[Tl)k ai>bl)ai[ni vZxi[n) Ci>yimi>
pi[t[ (nvis kyi[<.{8}

254
~)h(rni dS<nY) a(t hP<G[li Yy[li ngrvis) m&m&x&ai[ tYi FniQ`y v(Nk B±tjni[
~)h(rn) s[vi krvi li³yi.t[ v(Nk B±ti[mi> gi[vF<n B±t m&²y hti.b)ji
dimi[dr,rimc>d\,s&rc>d\,rtnJt an[ m*Lc>d ai(dk B±ti[ pN hti.{9-10}
x(#iy B±ti[mi> minsirim tYi S*d\ B±ti[mi> FnJt ,mF&,aiN>dJ an[ (#ikm vg[r[
B±tjni[ a(t p\[mY) Bgvin ~)h(rn) p(rcyi< krvi li³yi.{11}
h[ rijn ! (vS&Ú a>trviL) rijn),Bin& ai(d A#i) B±tjni[a[ pN ~)h(rn) p\[mY)
yYIyi[³y s[vi kr).{12}
smij s[vini Big$p vivn& p*t< km<
pC) viÄy (tyi> a[k ht) r[ j[n& Avid& jL m)q& a(t r[ /
t[ ti[ kiL[ kr) b&riN) r[ niv[ kim t[ ki[en[ piN) r[ /
t[ ti[ gLiv) aip[ mhirij[ r[ sh&n[ jL p)vin[ kij[ r[ /
kiQ`yi[ giLn[ jL n)sy&< r[ pC) ky&< a[ viÄyn& By&< r[ //

255
 h[ rijn` ! Bgvin ~)h(ra[ mi>gri[Lp&rmi> mF&r jLviL) mi[T) p&ritn viv Ki[div)
an[ SiA#ii[±t (v(FY) t[n) p\(tOqi kr).{13}
t[ p*t<km< (v(Fmi> rijia[ s(ht ngrvis)jni[ mhi aiáy< pim[ t[vi[ mhin uRsv
kyi[<.{14}
s&>dr liD& ai(d Bi[jni[Y) ~)h(ra[ hjiri[ b\iMNi[n[ tZ¼t kyi< tYi G),K)r ai(dni
h(vOyiºnY) a(³nm&Ki eºd\i(d d[vtiai[n[ tZ¼t kyi<.{15}
ai p\miN[ Bgvin ~)h(r ¶yir[ p*t<(v(Fmi> ~)(vON& Bgvinn& p*jn t[mj ac<n krvi
aisn pr (vrijmin Yyi t[vimi> a[k ad`B&t aiáy< uRpºn Yy&>.{16}
~)h(rni ct&B*<j$p[ dS<n
myirim ai(d (vp\i[ d[vtiai[n& p*jn krti ~)h(rni dS<n kr) rHi hti.t[ j xN[
t[mn[ ~)h(rni ct&B*<j$p[ (dÄy dS<n Yyi.gdi,pÞ,S>K an[ ck\Fir) Bgvin[ mAtk
upr m&gT FirN kyi[< hti[.s&>dr p)ti>br FirN ky&< ht&>.nv)nm[Gn) smin Æyims&>dr
aikP<k vN< hti[.~)vRs(ch`nY) vx:AYL Si[B) rH&> ht&>.{17-18}

256
t[ ct&B*<j Bgvin ~)h(rn) Dib[ pDK[ b\iMNi[n[ sixit` Fm<d[vni dS<n Yyi.t[ Sr)r[
V[tvN<ni hti.cirm&K an[ cir crN hti..aiq n[#ii[ an[ cir B&jiai[ ht).a[vi
Fm<d[v b[ hiY ji[D) uBi hti an[ a[k hiYmi> p*jin) simg\) FirN kr) ht) an[ b)ji
hiYmi> Fm<SiA#ini p&Atkn[ FirN ky&< ht&>.Sr)r pr V[tvA#ii[ an[ an[k(vF al>kiri[Y)
Si[B) rHi hti>.s&>dr rRnj(Dt m&gT mAtk upr FirN kyi[< hti[.a(t si]Ày ab[ Si>t
aikZ(tY) Si[Bti hti>.{19-21}
RyirpC) myirimi(dk (vp\i[n[ ~)h(rn) jmN) bij&a[ B(±t mitini (oB&j$p[ (dÄy
dS<n Yyi. t[ pN gi]r Sr)r[ Si[Bti> hti>.am*Ãy vA#ii[ tYi aiB*PNi[Y) s&Si[(Bt
B(±t mitia[ a[k hiYmi> an[k(vF p*jini upciri[ Br[li s&vN<ni[ YiL FirN kyi[<
hti[ an[ b)ji hiYmi> p&Opn) miLi FirN kr) ht).{22-23}
h[ rijn` ! ai p\miN[ nrniTkn[ FirN krti Bgvin ~h(rn) eµCiY) myirim ai(d
(vp\i[n[ t[mn&> B(±tFm[< s(ht (dÄy (vON& Av$p[ dS<n Yy&>.{24}
ai p\miN[ t[ (vp\i[a[ a[k m&h&t< py<>t aiáy< siY[ ~)h(rni (dÄy Av$pni dS<n
kyi<.pC) Av[µCiY) mn&Oy Sr)rn[ FirN kr) rh[li Bgvin ~)h(rn[ j sixit` (vON&$p[
minvi li³yi.{25}

257
a[k m&h&t<ni a>t[ p*v<n) j[m j d[vtiai[n& p*jn kr) rh[li m*L Av$pmi> ~)hr)ni dS<n
kr) (vp\i[a[ ~)h(rn[ nmAkir kr) p*tkm< s>bF) (v(Fn) smi(¼t kriv) an[ sv[< (vp\i[a[
~)h(rni[ dZQ ai~y kyi[<.{26}
a>trmi> ~)h(rni[ dZQ (náy YviY) myirim ai(d (vp\i[a[ (vON&s*±t ai(dni
v[dm>#ii[ni[ Gi[P kr) v[di[±t m>#ii[Y) Bgvin ~)h(rn) mhip*ji kr).{27}
h[ rijn ! Ryir pC) myirimi(dk sv[< (vp\i[a[ aºy d[vtiai[n) upisnini[ Ryig kr)
Bgvin ~)h(rni[ dZQ ai~y kyi[< an[ t[mn) aiXimi> vt)< sv< p\kir[ ~)h(rn&> j Bjn
AMrN krvi li³yi.{28}
Av$p(mRY> kZpyi (oj[¿y: si[d)dZSRAv[ártivb&Úy] /
uvis t#i p\Yyºp\tip> p&r[ Avk)y> h(rrivsºtit` //
h[ rijn` ! ai p\miNB[ Bgvin ~)h(ra[ sv[< b\iMNi[n[ pi[tini prm[VrpNini[ (náy
krivvi miT[ k$Ni kr)n[ pi[tini (dÄy Av$pn&> dS<n kriÄy&> an[ pi[tini[ ali]k)k p\tip
(vAtirti Yki Bgvin ~)h(r mi>gri[Lp&rmi> vs>rät& py<>t (nvis kr)n[ rHi.{29}
#i)ji[ a¹yiy p*N<
258
 gv<g>jn ~)h(ra[ m[GJtni[ gv< hyi[<
ais)_i(Amºp&r[Y]ki[ m[GJRs>Xki[ v(Nk` /
p\ic)ni[Ay st)¸yi[< v] hr[: (sÛi(Bminvin` //
s&v\tm&(n kh[ C[- h[ rijn! mi>gri[Lmi> m[GJt nim[ a[k v(Nk rh[ti[ hti[.t[ rimin>dAvim)ni[
j*ni[ (SOy n[ ~)h(rni[ g&$Bie hti[.t[n[ rimin>dAvim)n) kZpiY) mL[l) (sÛien& Bir[ a(Bmin
ht&>.t[ smi(Fmi> Avt>#itin[ piÀyi[ hti[ t[Y) Av[µCia[ Sr)rni[ Ryig kr) Bgvinni Fimmi> je
Skti[ an[ p&n:Sr)rmi> p\v[S kr) Skti[ hti[.{1-2}
h[ rijn ! ~)rimin>dAvim)ni ai li[kmi>Y) a>t¹yi<n Yyi pC) t[ m[GJt pi[tin) jitn[
rimin>dAvim)ni sv[< (SOyi[mi> ~[Oq minvi li³yi[ an[ m&k&>din>di(dk b\Mcir),m&±tin>dAvim)
ai(dk sv[< s>ti[,B±ti[n) tYi Avy> ~)h(rn) pN avgNni krvi li³yi[.{3}
a[k vKt Bgvin ~)h(r sBimi> (vrijmin hti Ryir[ m&k&>din>d,m&±tin>d Avim) ai(d s>ti[ni[
(trAkir kr) vid(vvid krvi li³yi[.{4}
Ryir[ Bgvin ~)h(r t[n[ kh[vi li³yi k[ “ h[ m[GJt ! d[vi[n[ pN v>dn)y s>ti[ni Si miT[
(trAkir kri[ Ci[ ? tmiri aÃp sim¸y<ni ah>kirn[ h&> jiN&> C&>.a[k xNvirmi> j tmn[ mdY) r(ht
kr) deS. {5}

259
tm[ ji[ tmiri s&Kn[ eµCti hi[ ti[ mir) aiXi mini[.nh) ti[ smi(Fmi> tmn[ j[ Avt>#iti p\i¼t
Ye C[ t[ aRyir[ j l&¼tp\iy Ye jS[.{6}
h[ rijn` ! Bgvin ~)h(rni vcni[ si>BL) m[GJt kh[vi li³yi[ k[ h[ vN)< ! tm[ ti[ aijkilni
nvi aiÄyi Ci[.tm[ mn[ S&> kr) Skvini Ci[ ? h&> ti[ rimin>dAvim)ni[ j*ni[ (SOy C&>
an[ (nB<y a[vi[ h&> tmiri sv> krti> ~[Oq C&>.t[Y) tmir[ sv[<a[ mir) aiXimi> vt<v& ji[ea[;pr>t&
tmir) aiXimi> mn[ vti<vvin& kh[ti> tmn[ l¶ji nY) aivt) ? hmNi> j h&> mi$ sim¸y< tmn[
btiv&> C&>.tm[ j&ai[.
ai p\miN[ kh) tp[li t[lni kDiyimi> b>n[ hiY ni>²yi.t[Y) b>n[ hiY diz) gyi an[ cimD) upr
fi[Ãli upD`yi Cti> pN t[n[ Sr)rn) (vAmZ(t hi[viY) l[Smi#i pN ÄyYi piÀyi[ n(h an[ ~)h(r
siY[ vid(vvid krti[ rHi[.{7-10}
h[ rijn` ! ai p\kirn&> aiáy< ji[e ngrjni[ t[n[ (sÛ p&$P minvi li³yi. pC) m[GJt sv[<n[
si>BLti kh[vi li³yi[,h[ ngrjni[! aijY) ci[Y[ (dvs[ h&> miri Sr)rni[ Ryig kr)S t[mi> ki[e
s>d[h nY).{11-12}
t[ smy[ Bgvin ~)h(r t[mn[ kh[vi li³yi k[ h[ v(Nk! tm[ ji[ a[ p\miN[ kr) Ski[ ti[ am[ sv[<
tmiri (SOyi[ Ye jS&>,nh) ti[ tmir[ amiri (SOy bnv&> pDS[.{13}

260
vL) Bgvinni Fimmi> jti> m¹ymig[< tmiri Sr)rn[ (#iS>k&n) j[m lTkiv)S t[mi> ki[e s>Sy
nY).tm[ tmiri sim¸y<ni[ p\yi[g ti[ kr) j&ai[.{14}
h[ rijn ! t[ smy[ t[ v(Nk ~)h(r p\Ry[ kh[vi li³yi[ k[ h[ vN)< !a(Nmi ai(dk (s(Ûai[ mn[ vS
vt[< C[.t[Y) tmi$ sim¸y< l[Smi#i nh) cil[.
ai p\miN[ kh) t[ pi[tin[ G[r gyi[ an[ Sr)rni[ Ryig krvin) eµCiY) hjiri[ b\iMNi[n[ (v(vF
p\kirni din ai¼yi>.{15-16}
,RyirY) air>B)n[ m[GJt[ mRsrn[ l)F[ ~)h(rni ai(~t s>tvZ>dn[ Ci[D) b)ji hjiri[ siF&,b\iMNi[
tYi yvnY) mi>D) ci>DiL py<>t Jvi[n[ bh& p\kirni p±viºn bniv) Bi[jn kriÄyi>.{17-18}
ai p\miN[ #iN (dvs py<>t Bi[jn kriv) ci[Y[ (dvs[ p\it:kiL[ an[k siF&,b\iMNi[n[ tRkiL Bi[jn
kriÄyi>.Ryir pC) (dvsni ci[Yi m&h&t<mi> m[GJt pÞisn viL) smi(F krvi li³yi[ an[ t[n[ ji[vi
hjiri[ ngrvis)ai[ B[Li mL`yi.{19-20}
niD)ai[ni b>Fni[ ti[D) (AYr dZ(OT kr) m[GJt[ p\iNviy&n[ tmim avyvi[mi>Y) piCi K[>c) pi[tini
ãdy aikiSmi> g(t krivvi li³yi[.{21}
(#iS>k&ni j[v) (AY(t
u¹v<> n[t&> ãd:p\iNin` b\MrºF\> (v(Bw c /
gºt&> t& n]v S[k[si] ytmini[ BZS> blit` //

261
h[ rijn` ! a(tSy p\yRn krvi Cti> m[GJt b\Mr>F\n[ B[d) ãdy aikiSmi>Y) p\iNn[ upr le
jvi S(ktmin Yyi[ n(h.bh& kiL py<>t an[k p\kirni p\yRni[ krvi Cti> pN m[GJt pi[tini
p\iNn[ upr le jvi miT[ k[ fr) n)c[ le aivvi ki[e pN p\kir[ smY< yyi[ n(h.{22-23}
h[ rijn` ! m[GJt pi[tin[ vS vt<t) aOT p\kirn) a(Nmi ai(dk (s(Ûai[Y) pN p\iNn[ upr k[
n)c[ le jvi smY< Yyi[ n(h.{24}
t[Y) aikiSmi> u>F[ miY[ lTkti (#iS>k&ni j[v) dSin[ piÀyi[ an[ c[OTir(ht Ye a[k AYL[ pD`yi[
rHi[.{25}
h[ rijn` ! b)j[ (dvs[ aik&L Äyik&L a>trviLi (sÛieni a(Bmin) an[ j[mn) p\(tXi B>g Ye
C[ a[vi m[GJt p\Ry[ ngrvis) (vp\i[ tYi v(Nki[ aiv) kh[vi li³yi k[,t[ ~)h(rn&> tYi t[ni
s>ti[n& apmin ky&< C[.t[Y) tir) p\(tXi p*N< Ye Sk) nY) an[ aivi mhikOTn[ piÀyi[ C[. t[Y) t&>
tRkiL t[ni[ aidrsRkir kr.Bgvin ~)h(r tiri Sr)rn[ Ci[DivS[ aYvi fr) Jvtdin aipS[
aYvi ti$ k[m (ht Yiy t[m krS[.{26-28}
ai p\miN[

miNivdr , Bgvin rG&niYdisn[ mnivi gyi rG&niYdis an[ rimcrNdismi> zGDi[ ,

rimcrNdisn) hq --- rG&niY n[ (vdiy kri[ n(>tr h&> ju ,Bgvin[ GN& smjiÄyi ,pN n miºyi an[ n)kL) gyi

262
 rG&niYdis g&$n) gid) pr b[s) jiy ,
‘’’ kh[ gid)ni[ virs h&> C&> ~[Oq (SOy ti[ h&> j q$ C&> / miT[ m[> g&$n& pd l)F& rimin>d[ d]vt mn[ d)F& //
rimcrN kh[ ‘’’ a[ C[ kini[ gris)yi[ nit[ pN h&> ti[ C&> viG[li[ jit[ / a[n& bi[Ãy& shn k[m k$ k[Tl)k xmi ur F$ //

Fi[riJmi> smi(F kriv) an[ li[ki[n[ a]Vy< btiÄy&> ,

~)h(r sb pr dZ(OT gDie / t>h smi(F jn S)G\ (h pie //

v]k&>q gi[li[k $ k]lisi / b\Mp&ri(d (h Fim p\kiSi //
, ni(Atk mtni[ prijy kyi[< , BiD[r ,

miNivdrY) p)pliNi ag#iie kilviN) mi>gri[L smi(Fp\krN

p\Ym a>g y&t yi[g khivi / a(ºtm a>g smi(F s&hivi //
bh& mi[Ti[ yX kyi[< an[ jmNvir kyi[< yXmi> mhirij[ (vON&Av$p[ b\iMNi[n[ dS<n , b\iMNi[ aºyi~y Ci[D) Bgvin ~)h(rn& Bjn krvi
li³yi

263
 a¹yiy -2 s&v\t uvic – ais)_i(Amºp&r[Y]ki[ m[G(jRs>Xki[ v(Nk` / p\ic)ni[Ay st)¸yi[< v] hr[: (sÜi(Bminvin` // Av[µCiY) j
Bgvinni Fimmi> jiy an[ piCi[ aiv[ ,rimin>dAvim)ni[ (SOy hti[ an[ smi(FpNin& K*b a(Bmin ht& , m[GJni[ prijy a(Bmin)
hti[ , s>ti[n& apmin krti[
‘’’ mi[hnn[ gmvin[ eµCi[ minn) Ryigi[ sv[< j*q) mnn) T[k ji[ /
p(tv\tini[ Fm< acL kr) piLji[ h(rcrN[ rh[ji[ abLi Ye C[k ji[ ---
{1} vL) a[k vit kh&> C& a(Fk (vv[kn) si>BL b[n) tiri s&Kn[ kij ji[ ,
h(rjn s>g[ riKi[ p*rN p\)tD) Ryigi[ md mRsr j*q) k&L lij ji[ ---
{2} s&kdiyk t&> jiN[ s&>dr Æyimn[ a(t d&:Kdiyk mn pi[tin& jiNji[ / m&±tin>dni[ niY
mgn Ye s[vji smJ (vcir) bi[li[ amZt v[N ji[ ---
mhirij[ bi[liÄyi , ‘’’ kY> sti[vjini(s minn)yiºs&r]r(p / jini(m tv sim¸y<> k(rOy[ (nm<d> xNit` // m[GJa[ Fimmi>
jvin) vit kr) ~)J kh[ m[GJ si>BL) l[ s&Fr) ji n(htr smi(Fn& Avitº#y jt& rh[S[ ‘’’ d[hAy c hr[Fi<Àni[ m¹y[ Rvi> t&
(#iS>k&vt` //
m[GJ kh[ v(N< aijkilni aiv[li tm[ mn[ tmir) aiXimi> riKvi mi>gi[ Ci[ Avim)ni[ si]Y) miTi[ (SOy h&> C&> g&$a[ sim(Y< mn[ aip) C[, h&>
tmn[ mir) sim(Y< btiv)S
m[GJa[ gim jmiD) d[h Ci[Dvin) t]yir) kr) pN Bgvin[ p\iN n)kLvi j n d)Fi g&>gLivi li³yi[ , ai>Ki[ fiT) ge ,jm)n pr
pD`yi[ DiHili[ki[ kh[ pN minvi t]yir nY) , pi>c (dvs s&F) pD`yi[ rHi[ pC) mnY) mhirijni SrN[ gyi[ dyiL& Bgvin aiv)

264
 njr mi#iY) j m[GJn[ m*L(AYt)mi> liv) aiXi kr[ hv[ tm[ Jvi[ Ryi> s&F) sRs>g kri[ , m[GJ Bgvinni[ ai(~t Yyi[ , aiKi
mi>gri[L gimni B±ti[ mhirijn[ aihi[BivY) ji[vi li³yi ,
a¹yiy -3
j]nmtni ~ivki[ aiÄyi t[mn[ mhirij[ sv<p\Ym smi(F kriv) t[mni t)Y<>krni dS<n kriÄyi , t[mn[ mDdin) j[m pD[li ji[e t[mni
s>bF)ai[ rD[ mhirij[ ji[vimi#iY) t[mn[ smi(Fmi>Y) bhir kiQ`yi Ryir[ t[ai[ mhirijn[ Bgvin jiN) pg[ lig) mhirijni[
m(hmi givi li³yi , aiKi mi>gri[Lmi> vit f[liN) k[ Avi(mniriyN dr[kn[ pi[tpi[tini eOTd[vni dS<n kriv[ C[ Ryir[ li[ki[n)
B)D Ye an[ p\iY<ni kr[ ami[n[ pN amiri Bgvinni dS<n krivi[ ,
smi(Fp\krNn& hid< mhirij mnmi> (vcir[ eOTd[viºdS<y[yy> ãw[v]t[¿y aiRmn: / yi[g]Vy[<N c[dw t(h< mi> (vw&r)Vrm` / tti[ mmi~y>
k&y&<Xi<Rvi svi<Rmk> (h mim` / Fmi<Bisi>Åc (hRv]t[ k&y&<m<d`B(±t(mOTdim` // ji[ h&> miri[ a]Vy<Y) ai bFin[ a[mni eOTd[vni dS<n kriv)S
t[ t[ai[ mn[ Bgvin jiN) b)ji piK>D Fm<ni[ Ryig kr) miri[ ai~y kr) an[ prmg(tn[ pimS[
pD[ njr[ Yiy p\iN l)n mr hi[y ji[ ki[e ml)n / rim upis) rimn[ d[K[ kZON upis) kZONn[ p[K[ //
(Sv upis) d[K[ (Svn[ Yiy dS<n bh& Jvn[ / d[v) upisk d[K[ d[v) aiv[ ¹yinmi> m*rt) t[v) //
ki[e s&rp&r n[ k]lis ki[e sRyli[k v]k&>qvis / ki[e gi[li[k b\Mngr) a[m d[KiD[ ¹yinmi> h(r //
aiKi mi>gri[Lmi> minv mh[rimN Clikiy cili[ shjin>dni dS<n krvi aipNi Bgvinni dS<n krivS[
d[K[ niYn[ niD) tNiy n)rK) Avim)n[ smi(F Yiy / pC) sh&n[ vit sic) lig) Yyi sRs>g) Avmt Ryig) //

265
 eOTd[vni dS<n kriÄyi , , mi>gri[Lni vj\d)nni[ kiJ nimni[ siLi[ aiv) mhirijn[ kh[ mn[ pN smi(F krivi[ mhirij kh[ mir)
sim[ njr kri[ njr Yti j smi(F Ye (pgiÀbriºAvh\dy[ ~&tp*vi<Atti[ h\ZPt` // pi[t[ j[vi si>BL[li a[vi pi[tini p[g>Àbrni dS<n Yyi
, mhirijn[ j Bgvin jiN) nvib s(hr an[k m&(Almi[a[ mhirijn) SrNig(t Av)kir) mw mi>s ni[ Ryig kyi[< an[ Bjn priyN
Yyi ,
~)Jni smi(Fp\krNni kirN[ d>B) Fm<g&$ai[ an[ piK>DFm<ni p\vt<ki[ni[ mi>gri[Lmi>Y) (nkil Yyi[ ,
mhirij cit&mi<s ri[kiyi,s>vt` 1859ni[ jºmiOTm)ni[ sm]yi[ ujÄyi[, t[mi> ~)h(ra[ ~)kZONAv$p[ dS<n aip) s&K)yi kyi<
Ryi> sBimi> mhirij[ Fm<n& Xin ai¼y&
Ryi>ni B±ti[n[ sdiv\t aipvin) aiXi kr)n[ mhirij m[Gp&r pFir[
Ryi> smi(Fp\krN si>BL) B*j sRs>g miT[ gy[li m&±tin>dAvim) aiv)n[ mhirijn[ qpki[ aip[
kh[ sh&n) smjN kic) min) j*q) smi(Fn[ sic) / aiTli sts>g kr) GD)kmi> m(t k[m fr) /
mhirij (dyi[ piK>D m[l) sts>gmi> n Yiv& f[l) / smi(F nY) ki>e si[yl) mi[Ti yi[g)n[ pN di[yl) //
mhirij kh[ Avim) amiri[ S&> vi>k amir) sim[ ki[e j&a[ an[ t[n[ smi(F Yiy t[mi> am[ S& kr)a[ ? tmn[ Kitr) n hi[y ti[ tmir)
Kitr)viLin[ bi[livi[ s>tdisJ trj dZ(OT krti j smi(F Ye kh[ m&±tin>dn[ ~)h(r j&ai[ FirNi F)rj[ kr) / j&ai[ hiYn[ pgn) niD)
ji[ jig[ ti[ uqiDi[ jgiD) //
Avim) n[ niD) n pkDiN) , s>tdisn[ jgiD) mhirij kh[ s>tdis S&> ji[y& tm[ jri g&$mhirijn[ khi[ Ryir[ s>tdis kh[

266
 s>tdisni C[ sRy bi[l kh[ d)qi[ m[> b\Mmhi[l / t[mi> m*r(t d)q) m[> di[y uÜv n[ ~)kZONn) si[y /
uÜv t[ rimin>d$p ~)kZON t[ ai h(rAv$p / (Svb\Mi n[ snki(dk b)ji äP)m&(n Ryi> an[k //
a[hi(d bh& m&±tsmi[h[ t[N[ v)>T`yi d)qi a[h di[h[ / a[h di[y C[ t[jni[ p&>j ki[(T a(³n ak< S(S s*j< /
t[j t[j t[j (tyi> a(t t[mi> d)q) a[ di[y m*r(t / Avim) rimin>d bi[Ãyi a[m m&±tin>d[ miºy& n(h k[m //
sic) vit j*q) k[m YiS[ a>Ry[ si>c& hS[ t[ mniS[ //
b)ji s>t miFvdis[ pN aij vit kr) Cti> Avim)n[ a>trmi> m&zvN rh) , Ryi>Y) mhirij kilviN) pFir[ Ryi> pN mhirij[ smi(F
kriv) mhirij kh[ kh[ mhirij mL[ ji[ ki[T) k[m krS[ smi(Fn[ Ki[T) // Cti> y Avim)ni[ s>Sy d*r n Yyi[ svir[ Avim)a[
(dSia[ jvi KiKrini vnmi> gyi Ryi> rimin>d Avim)a[ dS<n aip)n[ kH& k[ Avim) B*l) gyi tm[ amiri upd[Sn[ ami[ GN)vir kh[ti k[
am[ ti[ D&gD&g) vgiDniri C)a[ K[l Bjvniri[ piCL aiv[ C[ t[ j K[l]yi[ ai shjin>d C[ Avy> ~)kZON C[ h&> ti[ a[mni[ dis C&>
m&±tm&(nni h\Zdyni kmiD K*l) gyi nih) Fi[e aiv) an[ g&$n) gid) piYr) t[ni pr mhirijn[ b[siD)n[ p*ji kr) an[ Avim)a[
airt) utir)
jy sd`g&$ Avim) {2} shjin>d dyiL& {2} bLv>t bh&nim) ----
{1} crN sri[j tmiri v>d& kr ji[D) {2} crN[ S)S Fyi<Y) {2}d&K ni²yi ti[D) ---
{2} niriyN nrB\iti (ojk&L tn&Fir) {2} pimr p(tt uFiyi< {2} ag(Nt nrnir)----

267
 {3}(nRy (nRy ni]tml)li krti a(vniS) {2} aDsq t)rY crN[ {2} ki[T) gyi kiS) ----
{4} p&$Pi[_im p\gTn& j[ dS<n krS[ {2} kiL km<Y) C*T) {2} k&T&>b s(ht trS[ -----
{5} ai aivsr k$Ni(n(F k$Ni bh& k)F) {2}m&±tin>d kh[ m&(±t {2} s&gm kr) (sÜ) -----
pC) ti[ Avim) pN B±ti[n[ smi(F krivti
a¹yiy --6 Ry>iY) mhirij mi>gri[L pFir[ s>vt` 1859 ni siln) jºmiOTm)ni[ sm]yi[ krvi
‘’’m³n)rim ‘’’ d^(vD d[Smi> jºm s>Akir) B±t g&$p&#i)ni[ aAv)kir s>gdi[Pn[ kirN[ bgD[li[ an[kn[ Jtti[ pi[rb>drmi>
mqFir)a[ kH& ‘’’ j[n& Avi(mniriyN nim mi>gri[Lmi> aij m&kim / nvi[ p>Y cliv[ C[ a[h tm[ Jt) Ski[ n(h t[h / tm
j[vin[ c[li kr[ C[ min)n& a(Bmin hr[ C[ / Jti[ t[n[ ji[ Jt) Skiy ai>(h d[Dki Di>B[ S&> Yiy //
m³n)rim mi>gri[Lmi> ~)h(r pis[ p]si mi>g[ ,
‘’’ s&N) bi[(lyi ~) a(vniS $p]yi ti[ nY) ampis / khi[ ti[ aºn ai(py[ am[ ki>e tmY) n Ye Sk[ amn[ /
a(t smrY eOT amiri t[Y) (nb<L m>#i tmiri / Yiy tmY) t[ ti[ kr) l[ji[ jiai[ d[v)n[ mi[kl) d[ji[ //
k\i[(Ft m³n)rim d[v)n) airiFni kr) bi[liv[ d[v) oiri m³n)rimn[ bi[F
‘’’ d[h Fiyi[< C[ Fm<n[ Fim S&B nim C[ ~) GnÆyim / a[ j Avi(mniriyN aip j[ni[ p\gT p\i]Q p\tip /
a(t mi[Ti[ a[ni[ m(hmiy t[ n ki[eY) (jt) Skiy / miri j[v) ti[ d[v)yi[ GN) sj[ s[vi t[ni pdtN) /

268
 d)nti Fr) Yi t[ni[ dis Ryig) Y] rh[j[ t[n) pis / B(±tp&#i jiN) Bgvin m&k) d[j[ bF& a(Bmin /
s[vi n)cimi> n)c)y[ krj[ mi[Ti Bi³y a[v& mn Frj[ / ur hi[y kÃyiNn) aiS Yij[ Avim)ni[ disin&dis //
m³n)rim (nmi<n) bn) SrN[ , smy jti mhirij[ (dxi aip) ao]tin>dAvim) d[v)viLi , mhirij[ p#ii[ piqv)
jºmiOTm)ni uRsv miT[ B±ti[n[ mi>gri[L t[DiÄyi , Ryi> jºmiOTm)ni (dvs[ hjiri[n) s>²yimi> s>ti[ B±ti[ aiv) mhirijn& p*jn kr[ ,
Bgvin[ jºmiOTm)ni ri(#ia[ pi[tini yYiY< Av$pn& Xin aipvi B±ti[n[ ~)kZONAv$p[ B±ti[n[ dS<n ai¼yi , svir[ Bgvin[ pirNi
kriÄyi tmim s>ti[ B±ti[a mhirijn) p*ji kr) (vSiL sBi BriN)
a¹yiy - 7
sBimi> b[s[li m&k&>din>d ai(dk (SOyi[a[ mhirijn[ p\iY<ni kr) k[ mhirij amn[ Fm<n& Xin aipi[
~)h(r kh[ C[ ~Z·vºt& mimki: sv[< p&$Pi yi[(PtAtYi / sµCiA#iin&sZtiºFmi<ºv(µm Bigvtin` (h v: // h[ miri Ähili B±ti[ h&>
tmi[n[ SiA#i ni sir$p aicrN btiv& C&>
miri ai(~ti[a[ svirmi> vh[li jig\t Ye Bgvin an[ B±ti[n& a[k GD) AmrN krv& , Ryir pC) Anini(dk (k\yi krv) , p*ji,jp
hi[m (vg[r[ pi[tini vN< ai~m p\miN[ krvi , miri B±ti[a[ jmvimi> rsiAvid n krvi[ {bh& hvi(dyi n Yiv& } GrviL)n) ci an[
gi[Ti n Biv[ lir)n& niK[ pC) ai[Dkir aiv[ ,
gZhAY aYvi Ryig) t[mi> j[ m&²y hi[y t[ ti[ b)jin[ jmiD)n[ j jm[ an[ p>(±tB[d ti[ ±yir[y n kr[ , a[kidS) , rimnvm),
jºmiOTm), (Svri(#i ai(dk upvisni (dvs[ aºn n jm[ , mw mi>s gi>ji[ Bi>g af)N ni[ ±yir[y ApS< s&Üi n kr[ ,
j[mi> Bgvinni avtirn& p\(tpidn hi[y t[vi g\Y BN[ an[ vi>c[ , v>civ[ ,

269
 miri btiv[l aiq SiA#in) kYi pN B(±tviLi an[ kZON an[ kZONni avtiri[n& p\(tpidn krniri v±tini m&K[ j si>BL[ , A#i)ni
m&KYk) kYi n si>BL[ , Bgvin an[ B±ti[ni c(r#ii[n& gin krv& an[ si>BLv& , sRp&$Pi[ni vcn a[kig\ Yen[ Firvi , kim
vgrni[ (vvid n krvi[ , kimSiA#i ai(dn) viti[ n krv) n si>BLv) , ±yir[y pN apS¾di[ n bi[lvi
an[ p\iNn) aip(_i (sviy asRy BiPN n krv& ,
j[ni s>gY) b\Mcy< ai(d dZQ Yiy an[ Bgvinmi> j p\[m Yiy a[vi s>tni[ s>g krvi[ , d&j<ni[ni (n>dini ByYk)pN s>t s>gni[ Ryig
n krvi[ , avtiri[ni[ K>Dk hi[y p>c mhipip krniri[ hi[y tYi A#i)mi> ais(±tviLi[ hi[y t[ni[ ti[ d*rY) j Ryig krvi[ ,
Bgvinni[ sixiRkir Yyi pC) pN miri B±ti[a[ mi(yk pdiYi[<mi> li[Biv& n(h ,
mhip&$Pi[a[ j[ Fmi<crN ky&< hi[y t[n[ j g\hN krv& pN t[mn[ ji[ aFm<n& aicrN ky&< hi[y ti[ t[ni[ Ryig krvi[ , tiRki(lk (s(Ü apiv[
a[v) B(±tni[ pN Ryig krvi[ , a>t:S#i&ai[ Yk) d*r rh[v& vir>vir Bgvinni Fim an[ t[ni a]Vy<n& (c>tn krv& , Bgvinn)
p\sid) n mi>gti[ hi[y ti[ t[n[ n aipvi[ ,
gr)b a[vi B±tni[ ti[ ±yir[y d\i[h n krvi[ an[ Bgvinn) j[m t[n) s[vi krv) , siF&n) aigL h>m[Si pi[tini avg&N kh[vi pN
aiRmÅliGi n krv) , d[v g&$ an[ rijin) aigL pg li>bi kr)n[ n b[sv& t[mn) aigL mipn) j viN) bi[lv) t[mn)
g&¼tviti< ±yir[y p\ki(St n krv) , pi[tini aiciy< aiv[ Ryir[ Bigi[L s&F) l[vi jv& an[ m*kvi pN jv& , sBimi> ±yir[y ki[en)
(n>di n krv) , B±t aigL ±yir[y ki[en) eOyi< n krv) ,
(Svily ai(dkn[ p\[mY) v>dn krvi , ±yir[y ni(Atkni m>(drmi> jv& n(h an[ t[mn) vit pN n si>BLv) , ai bFia[ piLvini (nymi[
C[ hv[ (vS[P (nymi[ kh& C&> b\Mcir)ni Fm< -- v[dni[ piq krvi[ , g&$n) s[vi krv), a(h>simy yX krvi[ , h>m[Si p\B&ni nimni[ jp
krvi[ ,

270
 Ryig)ni Fm< --- s&vN< ci>d) ai(d n riKv& Fn n riKv& n rKivv& , nir)n) p\(tmini[ ApS< pN n krvi[ , uRsv p\s>g[ pN nir)ni
ApS<Y) bc)n[ rh[v& , mig<mi> cilti cir hiY d*r cilv& A#i)ai[a[ p*j[li Silg\im ai(dni dS<n[ n jv& , min t[mj d[hmi> ais(±tni[
Ryig krvi[ ,
(vFviA#i)ai[ni Fmi[< -- FirNi pirNi kr) d[hn& dmn krv& , b\Mcy<n& piln krv& , d[vtin) p\(tmi (vni p&$Pn) p\(tmini[ ApS< n krvi[ ,
±yir[y aiJ(vkin[ Bi[g[ din n krv& ,
sFvi (vFvini Fm< --- ±yir[y t[ai[[a[ Avt>#i n rh[v& pN (pti p(tn) aiXimi> rh[v& , ±yir[y s>bF)jni[ (sviy t)Y<yi#ii krvi n jv&
, p(t a>F hi[y ri[g) hi[y ap>g hi[y pN eVrn) j[m t[mn) s[vi krv) , p(tv\tini Fm<n& piln krv& , (pti t[mj p(tni k&Ln[ li>Cn
lig[ t[v& km< n krv& ,
hv[ gZhAY p&$Pni Fm< --- prN[l) nir) (sviy tmimmi> mi bh[n (dkr)n) Bivni riKv) , ±yir[y a[ki>tmi> pN y&vin a[v) miti
bh[n (dkr) siY[ pN n rh[v& , (vFvi nir)ni[ ApS< n krvi[ siF&ai[n[ p*jvi an[ yYiS(±t din aipv& , Fnvin hi[y ti[ a(h>simy
yX krvi m>(dr bnivvi b\Mbi[jn krivv& s>ti[n[ jmiDvi (vg[r[
rijFm< ---sim dim d>D B[d a[ cir upiyi[Y) (vd&rn)(t m&jb kiy< (sÜ krv& , y&Ü (sviy p\iN) vF n krvi[, p&#in) j[m p\jin& piln
krv&,
ai m[> kh[li (nymi[n& piln krviY) Bgvin tRkiL p\sºn Yiy an[ t[mi> j mn&Oyd[hn) sfLti C[ sRs>g)ai[a[ ri[j krvini C km< -
-- {1} Anin {2} ¹yin {3}aOTixr m>#ini[ jip {4} mins)p*ji an[ biHp*ji {5} ~)kZONn) l)lin& gin {6} siF&ni[ smigm ai
d[hmi> p\iN hi[y Ryi> s&F) ai Cni[ Ryig n krvi[ ,
ai niriyN g)ti s[vvi yi[³y C[ an[ piLvi yi[³y C[ ,

271
a¹yiy –8 Bgvin[ B±ti[n[ pi[tpi[tini d[Smi> jvin) aiXi aip) am&k s>ti[n[ pis[ riK) b)ji s>ti[n[ mhirij[ sRs>g krvi
mi[kÃyi ,
Bidrvi pC) kilviN) pFiyi< smi(Fp\krN , p\bi[Fn) uRsvn& vcn, Ryi>Y) li[j aºnk*Ti[Rsv krvi pFir[
p\bi[Fn) miT[ kilviN) gyi vilbie an[ hrbien[ (vm&K jih[r kyi< p\bi[Fn)ni[ s&>dr sm]yi[ s>ti[n& d&:K (nv[dn ,
g&jritn) p\ji Fm<my Yt) ji[e b)ji j[ piK>D)ai[ hti t[ s>ti[n[ a(t d&:K aipti li[ki[ a[m kh[ti j[ ai j sRy C[
bi[l[ mAt)mi>(h a(t mi[T& a[k Avim) sRy b)j& Ki[T& / Avim) mL[ kÃyiN C[ ki[T`y b)J vitmi> aivS[ Ki[T`y //
¶yir[ s[vSi[ Avim)ni crN Ryir[ jiS[ jnm n[ mrN / b)j[ S)d rHi Ci[ b>Fie m[li[ mt aivi[ s>tmi>e //
kh[ asiF&Y) n sr[ aY< a[ti[ l[vin[ b[qi C[ gY< //
jmiti[ni af)N gi>ji tmik& hi[ki b>F Yyi t[mni[ smij t*Tti[ ji[e akLiyi , siF& upr o[P riK) pip) Jvi[n[ BDkiv) mirvi li³yi
,
(jyi> (tyi>Y) uq`yi C[ bL) mi>D`yi s>tn[ mirvi mL) / ji[¶yi[ Jvnm&±tn& ji[r aipNn[ k)Fi ci[Ki ci[r /
aipNi (SOy p\mi[d) l)Fi de upd[S pi[tini k)Fi // miT[ aijY) sh& a[m Firi[ j[n[ ¶yi> mL[ Ryi> a[n[ miri[ /
le l*gDi t&>bDi fi[Di[ vL) sdiv\t a[ni #ii[Di[ // mhirij[ s>ti[n[ F)rj aip) n[ kH& k[
hv[ sdiv\tn& S&> kim m[li[ upiD) m p*Ci[ nim / sdiv\t b>F kriÄyi s>ti[ gimDiai[mi> fr) Jvn& kÃyiN krv& t[ aipNi[ Fm<
C[ tm[ bFi v\tmin piL) frji[ li[ki[n[ Bgvinni[ upd[S aipji[ kYi k)t<n krji[ tmiriYk) j Jvn& (ht C[

272
aºnvA#i j[ aipS[ tmn[ t[ ti[ n(h jiy hiY jmn[ / vL) vit tmir) si>BLS[ t[ni jºmmrN d&:K TLS[ /
Biv[ krS[ tmi$ dS<n t[n& YiS[ (nrmL mn / miT[ mi[Ti[ upkir a[h tmir[ pN krvi[ t[h //
500 s>ti[n[ prmh>s (dxi aip)
a¹yiy 9
aiKini niriyN Bie tYi p)pliNini nr(s>h B±t bºn[ siY[ p\iY<ni kr[ , kilviN)mi> kirtk s&d a[kidS)ni[ sm]yi[ kr)
aiKi p)pliNini B±ti[ni aig\hY) p\B& gyi , bºn[ gimi[mi> a[k siY[ C m(hni rHi , (ppliNimi> (vON&yig C m(hni
b\MBi[jn Ryi>Y) j[q s&d dSm pC) m[Gp&r gyi Ryi> rvJ nimni a[k b\iMNn[ d&:K) ji[e mhirij[ GN&k Fn aip) t[n& d&:K d*r ky&< ,
m[Gp&r b[ m(hni rh) s>vt` 1860n) silmi> miNivdrmi> mi>gri[Ln) j[m j jºmiOTm)ni[ sm]yi[ kyi[< Ryi> (vSiL sBi BriN)
a¹yiy ----10 myrim uvic ki$·yp*N<m(Kli(~tj)vjit tip#iyi[pSmnp\(Ytp\tipm` / ainºdm*(t<mml> s&Kki(rS)l>
niriyN> g&$vr> p\NmiÀyh> Rvim` // h[ k$Nini sigr aipn[ v>dn C[ ami[n[ B(±t vF[ a[vi[ upiy btivi[ , , ~)h(r kh[ ----
a(At tAyimºtriyi[ mhiºsgi[<HFi(m<k: / sg[<N Fi(m<k[N]v s j[tÄy: p\yRnt: /
jy[niFm<sg<Ay B(±t: p&OT[OTdi Bv[t` //
Fm<sg< vD[ j B(±tn) vZ(Ü Yiy C[ miT[ aFm< sg<n[ Jtvi[ , myirimBT`Ta[ Fm<an[ aFm<ni p(rvir (vP[ (vgtvir
jiNvin) Jxisi Äy±t kr) , mhirij (vAtirY) aFm< an[ t[ni p(rvir (vP[ kh[ C[

273
 v]rijniriyNn) ni(Bmi>Y) b\Mi, b\Mi an[ v]rijp&$P[ a[kiRmBiv siF) sZ(OT krvini[ p\ir>B kyi[< , sv<p\Ym d[vi[ d]Ryi[ nri[ spi<[ pS&
px)ai[ pv<t vZxi[ (vg[r[ uRpºn kyi< , ph[lin) mifk s*y< c>d\n[ uRpºn kyi< , RyirpC) p)qni Bigmi>Y) aFm<n) uRp(_i Ye , ai
aFm< vir>vir Jvni[ jºmmrNn& kirN bºyi[ ,
aFm<n) pRn) --- mZPi --- Ki[T& bi[lvi$p , as*yi --- b)jini g&Ni[mi> di[Piri[pN , (cºti ---- d&:Kni kirNi[n) AmrN$p , eOyi<
---- pi[tini sminni[ uRkP< shn n krvi[ , tZONi ---- j[m j[m mL[ t[m vFir[ m[Lvvin) lilsi , aiSi ---- ami mir[ YS[ a[m
viT ji[vi$p, mmti ---- d[hni s>b(ºFmi> miripNin) Bivni krivnir ,
aFm<ni di[P --- d>B , li[B , mRsr , kim , k\i[F, rs, md, dp< , mi[h ,pi$Oy, An[h, min ,anZt , k(l ai 14
d\i[h, aSi]c, a(vVis, ci[r), mwpin, (nd<ypN&, j&gir rmvi[, ni(AtkpN&, gv<, p\mid, ci(DyipN&, ApZhi ai 12
rig, o[P, By, d&:K, aXin, Äysn, d*$(±t, pirkin[ qgvin& SqpN&, (h>si, pip, mZRy&, yitni ai 12
ai a[k a[k pi[tini bip aFm< j[vi j prik\m) C[ miT[ miri B±ti[a[ aini[ Ryig krvi[ aFm< an[ t[ni p(rvirY) jgtni Jvi[n[
d&K) ji[e b\MiJn[ Yy& k[ aimi>Y) Jv ke r)t[ s&K) Yiy ,
acink b\Mini h\dymi> p\kiS Yyi[ an[ jmNi Atnmi>Y) V[t vA#i Fir) jgtn[ Si>(t aipnir Fm<d[v p\gT Yyi , aFm<n) sim[ lDvi
pi[tini aiKi p(rvirn[ Fm<a[ B*(m pr utiyi[< ,
Fm<n) pRn)ai[ ---{1} ~Üi --- a[ki>(tk Fm<mi> prm aidr {2}Si>(t – BgvRAv$pni s&KY) Si>t AvBivti {3} dyi --- prd&:Kn[
ji[e n[ t[n[ TiLvini[] upiy krvi[ {4} m[Gi --- mi[xni upiyi[n[ FirN krvi$p {5}t&(OT ---- Fmi<crNY) ain>(dt {6} p&(OT ---
v\ti(dkn& aicrN krvimi> p\sºnti {7} g(t --- prmli[k trf gmnkrvi$p {8} m]#i) --- tmim Jvi[ni (ht Yiy t[v) p\vZ(_i {9}

274
 (t(txi ---ri[gi(d d&:Kn[ shn krvi$p {10} l¶ji ---- SiA#i vcnn[ ti[Dvimi> Srm$p {11} b&(Ü --- sir asir an[ b>Fmi[x n&
Xin krivnir {12} m*(t< ---- B(±tni AYinB*t Bgvinn& aci<Av$p {13} (k\yi ---- sRSiA#ii[a[ btiv[l aicrN {14} uºn(t --
- Fmi<crNY) Yy[l) mh_ii

Fm<ni p&#ii[ ---{1} Xin {2} v]ri³y {3} a]Vy< {4}aBy {5}aij<v {6} tp {7} sRy {8} Si]c {9} s&K {10} x[m {11} AY]y<
{12} F]y< {13} mid<v {14} s>ti[P {15} (ng\h {16} Ryig
{17} yi[g {18} yX {19} Sm {20} dm {21} upisni {22} upr(t ---- mi(yk s&KY) (vrim {23} ai(At±y {24} xmi {25}
AmZ(t {26} t[j {27} p\sid --- a>t:krNn& (nm<LpN& {28} S&B {29} Avi¹yiy {30} p\~y ---mi[Tin) aigL nm\ti {31} m&d` --
Fmi<crNY) hP< {32} ¹yin {33} siÀy {34} b\M(vwi {35} liB --- B(±tn) p\i(¼t {36} sim--- b)jin[ ain>d Yiy t[v& bi[lv&
{37} aY< -- aiRm(htni p\yi[jnn& Xin {38} uwm ai bFi j Fm< j[vi j prik\m) C[ miT[ B±ti[a[ ±yir[y Ryig n krvi[ ,
jgtmi> s&K eµCti mhiRmiai[ Fm<ni p(rvirni[ ai~y kr) s&K) Yti j[m vDn& vZx pi[tini b)jmi> rh[l& C[ t[m Fm< an[ aFm< pN
pi[tini p(rvirmi> aiSr)n[ rHi[ C[ , miri ai(~ti[a[ ai aFm<ni p(rvirn[ jiN) t[ni[ Ryig krvi[ t[mi> pN pi>c m&²y C[ t[ (jtiy ti[
b)ji bFin[ (jtvi srL C[ (k> k(rOy(ºt s&Aviºti nAmiºB±tjni(nm[ / e(t c[t(s n X[y> d&:Kdi[Ãpi[¼y(ry<t: // h&> Bgt C&
mn[ ai S&> krS[ a[m min) ±yir[y gif[l n Yiv& kirN nini[ S#i& pN #iisn[ aipniri[ C[ ,
li[BY) ---v(sOq ,shA#iij&<n , kimY)—b\Mi,si]Br), eºd\ , nh&Priji, rsiAvidY) --- äOy~Z>g ,
An[h --- BrtJ , min --- dx p\jip(t ,d&vi<sim&(n aivi mi[Ti mi[Ti pN ai di[PY) priJt Yyi ,

275
a¹yiy --- 11 li[BY) priJt Yy[li v(sOq an[ shA#iij&<nn) kYi
a¹yiy --- 12 kimY) priBv Yy[li b\Mi-si]B(r ,nh&Prijin) kYi
a¹yiy --- 13 rsiAvidY) priBv pim[li äOy~Z>gn) kYi
a¹yiy --- 14 An[hY) priBv pim[li BrtJn) kYi
a¹yiy ---- 15 minY) priBv pim[li dxp\jip(t an[ d&vi<sin) kYi
a¹yiy ---- 16 Bgvin ~)h(r Bidrvi vd Cqni (dvs[ miNivdrY) BiD[r pFiyi< Ryi> sBimi>
(h>si(p\y d[vi[ni p*jnni[ (nP[F , nvri(#ini v\t (vP[
Ryi> mhirij[ aºnk*Ti[Rsv kyi[< Ryi>Y) mhirij mi[Di gim[ pFiyi< Ryi> pi>c (dvs ri[kie mhirij s>ti[ siY[ al]yi gim[ pFiyi<
a¹yiy ---- 17
al]yiY) ~)h(r S[KpiT gim[ lilJs&Yirni Gr[ pFiyi< , Ryi> Yi[Di (dvs r(h Bidri m*LJSmi<ni Gr[ pFiyi< an[ Ryi> vs>tp>cm)ni[
sm]yi[ kyi[< , t[ (dvs[ si>jn) sBimi> m*LJSmi<ni p*CviY) mhirij[ as&ri[ni lxNi[ kHi , Bidri C (dvs ri[kie Ryi>Y) kcri

276
Bgtn) p\iY<niY) mhirij a>jir gim[ pFiyi< Ryi> Yi[Di (dvs ri[kie s&>drJ s&Yir ai(d B±ti[ni aig\hY) Bgvin ~)h(r B*j pFiyi<
, s&>drJ s&Yirni Gr[ utiri[ kyi[<

a¹yiy ---- 18
mhirij[ rimnvm)ni[ sm]yi[ FimF*mY) kyi[< , an[k
mGi] nvÀyi> S&±liyi> t#iiB*Rs&mhi[Rsv: / ninid[Sp&ri(d¿yi[ jniAt#ismiyy&: //
B±ti[ aiÄyi , rimJn) p*ji kr) airt) kr)n[ (vSiL sBi Ye p\igJ p&riN)n[ smi(F Ye an[ t[mi> gi[li[km¹y[ axrb\Mmi>
v(N<v[P ~)h(rn[ ji[yi , smi(Fmi>Y) jig\t Ye At&(t kr)
nmi[ (dÄy gi[li[kFi(Àn p\kiS[ sm> ri(Fkigi[(pki(B(v<lism` / sdi tºvt[ v[N&viwiy tAm] kZpiniY t&¿y> nmARv> p\s)d // h[
Bgvin tm[ j rim kZON vrih mRAy ai(d avtiri[n[ FirN krniri Ci[ p\B& j[m miti biLkn& (ht kr[ t[ r)t[ aip mi$ (ht Yiy t[v&
kri[ Bgvin ~)h(ra[ t[mn[ p&riN(vSird jiN) kYi s>Blivvi miT[ pi[tin) pis[ ri²yi ,
s&>drJ Bieni Fr[ mhirijni[ Utiri[ hti[ ri[j (dÄyin>d Yti[ a[kvir p*ji krti s&>drJBien[ smi(F Ye an[ an[ gi[li[kFimmi>
ri(Fki ai(d pRn)ai[ an[ gi[p)sm*hi[n) siY[ vi>sL) vgiDti v(N<v[P ~)h(rni dS<n Yyi , S[Psiy) Bgvinni dS<n Yyi ,
b(d\ki~mmi> nrniriyN $p[ ~)Jni dS<n Yyi , s&>drJBiea[ smi(Fmi>Y) jig\t Ye an[ p(rvir[ s(ht Bgvinn) p*ji kr) At&(t
kr)

277
(v$ÜFm<K·>Dn> (vS&Üb&(Üm·>Dn> ski[pli[Bt>·Dn> rsApZhivk·>Dn> / k&s>gs>(gd>·Dn> sdi(Bmi(nB>·Dn> k&vRm<m*lk&>·Dn>
skimmi[hm&>·Dnm` // sd)S(vVkirN> p\pºnj)vtirN> (njiºtri(rmirN> smg\Fm<FirNm` / Bvºtm*(m<dirN> (vkirh[t&virN>
kZpirsp\sirN> nmi(m d&:KhirNm` // h[ mhirij tmiri[ jyjykir hi[ an[k B±ti[n[ mhirij[ smi(Foiri pi[tini (dÄy a]Vy< an[
(dÄyAv$pi[ni dS<n kriv) pi[timi> ji[D`yi , dSm)ni (dvs[ B±ti[a[ ap<N kr[l vA#i al>kir ai(d mhirij[ b\iMNi[n[ dinmi> aip) d)Fi

a¹yiy ---- 20
s&v\t uvic p&r[ t#i #iyi[miRyi riX aisn` (ojity: / k&b[r(j¶jg¶j)vi[ rimcºd\ e(t ~&ti: // sniByi[ mhiSi±ti a[t[(j<tmhiFni:/
mdi[Üti mi(nnÅc (h>A#iyX(p\yi: Kli: // k&b[rJ ,jgJvn an[ rimc>d\ni a(Bmin) hti an[ (h>simy yXi[ krti , mhirijn[ yXmi>
bi[liÄyi Bgvin s>ti[ siY[ yXdS<n miT[ gyi an[ Ryi> (h>si ji[e dyiL& a[vi ~)h(r kh[vi li³yi k[ ¶yi>
aFm< Yti[ hi[y t[v) sBimi> aipN[ hi[ea[ an[ sic) vit n kr)a[ ti[ aipN[ pN pip) kh[viea[ miT[ mi$ kYn C[ k[ sici[ liB an[
~[y a(h>simy yX krvimi> C[ an[ t[vi[ j krvi[ ji[ea[ ,

h[ b\iMNi[ (h>siY) bi\MNRvni[ niS Yiy C[ , aipN) njr sim[ (ndi[>P a[vi bkri ai(dkn[ mrti tm[ ke r)t[ ji[e Ski[ ?
v(h`np&riNmi> lK[ C[ k[ bi\MN a[ C[ j[ m*LFm<in&sir vt[< mi#i b\Mk&Lmi> jºm l[viY) b\iMN n Yviy , rivN bh& v[[d BN[li[ b\iMN
hti[ Cti>y rixs j kh[viy C[ , jºmY) ki[e S*d\ nY) hi[ti[ aicrNY) j b\iMNRv mL[ C[ sdicir j t[mi> kirN $p C[ ,
ymAmZ(tmi> kh[ C[ ---- h>m[Si a(h>simi> p\)t)viLi[ , (nRy a(³nmi> hi[m krniri[ a[k pRn)v\tviLi[ j b\iMN kh[viy C[ ,
ai b>Fiy[li bkri ai(dkn[ ji[en[ mn[ m&>zvN Yiy C[ ji[ tm[ jv tl ai(dY) hi[m krSi[ ti[ pN Bgvin riJ YS[ ,

278
 jgJvn kh[ C[ --- yXiY< pSv: sZOTi e(t v] v](dk) ~&(t: / pS&ai[ yXmiT[ j sji<y C[ an[ p*v[< pN an[k riji mhirijiai[
an[ aipNi p*v<ji[ (h>simy yXi[ j krti aivi v[di[±t mig<ni mi#i tmiri kh[viY) am[ Ryig n(h kr)a[ , Bgvin kh[ C[ k[ Bie
jgJvn mw mi>s an[ m]Y&n ti[ rigY) p\i¼t Yiy C[ , ai a[k ÄyvAYi C[ v[di[a[ Bl[ a[m kH& k[ mi>s Kiv& hi[y ti[ mi#i
yXmi> p\sid)B*t bc[l& hi[y t[ j , (h>simi#i yX mi> j krv) bik) n(h
(h>sini[ ki[e a(Fkir minvn[ nY) t[mi> v[dni[ Biv C[ k[ Jv F)r[ F)r[ mi>sBxN ni[ Ryig kr[,
m]Y&n miT[ l³nn) ÄyvAYi kr) j[Y) minv ¶yi> Ryi> Äy(Bcir krti[ n fr[ , an[ mw p)v& hi[y ti[ si]#iim(N yigni (n(m_i[ tm[ p) Ski[
pN ai yig krvi[ bh& Kci<L C[ a[Tl[ AviBi(vk miNs mw Y) d*r rh[,
h[ jgJvn up(rcr vs& nimni[ riji aikiSmi> g(t kr) Skti[ , äP)ai[ an[ d[vi[mi> (vvid Yyi[ k[ v[di[a[ (h>simy yX krvin&
kH& k[ a(h>simy Ryir[ up(rcr vs&a[ d[vi[ni[ px riK) mi#i a[Tl& j kH& k[ v[di[ ti[ (h>simy yXi[n& p\(tpidn kr[ C[ t[Tlimi> j t[
aikiSmi>Y) pD) pitiLmi> p[s) gyi[ ,
nirdJa[ pN p\ic)nb(h<>P rijin[ a(h>simy yXni[ upd[S aip[li[ C[ miT[ tmir[ a(h>simy yX j krvi[ ji[ea[ pN uÜt jgJvn[
Bgvinn) viN) hs) kiQ) t[ni[ (vniS nJk aiv[li[ ji[e nirij Bgvin s>ti[n[ len[ Ryi>Y) n)kL) gyi an[ b)j[ (dvs[ B*jni
B±ti[n[ Fm<mi> rh[vin) aiXi aip) FmDki pFiyi<
jgJvn[ mhirijn) eµCi (v$Ü (h>simy yX S$ kyi[<, Bgvinni apminni pip[ kr)n[ B*jni riji siY[ (vri[F Yyi[ an[ k\i[(Ft rijia[
s]ºy mi[kl) yXni[ niS kyi[< an[ #iN[ Bieai[ni[ niS kriv) t[n) s>p(_i l*>T) l)F) an[ b\iMNi[n[ pN mir) BgiÄyi, Ryirbid B*jni
li[ki[a[ ai prci[ ji[e (h>sini[ Ryig kr) a(h>sin& piln krti p\B&priyN Yyi ,
a¹yiy ---- 20

s&v\t uvic --- rijis)Ãl¾F(jºnimi Fmki²yp&r[ nZp / Avily[ p\B&miviAy (sP[v[ t> s disvt` //
liFi[J drbir an[ t[mni (dkri kÃyiNBie-eºd&Bie-rim Bie-riyFN J ai(d p\[mY) s[vi krti ,

279
 FmDkin) A#i) B±ti[ Jjibie-minbie- krN)bi (vg[r[ hti , Ryi> b[ (dvs ri[kie
Ryi>Y) mhirij Bciu gyi Ryi> jyrimBgt kmiBgt d[(vki bie (vg[r[ B±ti[ni p\[mn[ (Avkir kr) b[ (dvs ri[kie k>Yki[T gyi ,
Ryi> m*LiBgt kcriBgt (vg[r[ B±ti[a[ s[v[li Bgvin a[k (dvs ri[kie sm&d\n) KiD) utr) p)pL)yi gim[ pFiyi< Ryi> d[vi Bgt
gN[SBgt (vg[r[ B±ti[ hti Ryi> b[ (dvs ri[kie mhirij rijki[T pFiyi< ,Ryi> lÈm)bie nimni rijk&mir) a[ mhirijn) p*ji kr) a[k
(dvs ri[kie Ryi>Y) n)kL`yi, B*jY) n)kL[li mhirij[ an[k gimi[mi> pi[tini a[Vy<Y) jni[n[ smi(F kr) AvAv$pmi> (nOqi kriv) p>c
mkir {mw,mi>s,mRAy,m&d\i,m]Y&n} ni[ Ryig kriv) sdicir) bniÄyi , ai p\miN[ Fm<n& p\vt<n krti ~)h(r s>ti[ B±ti[ siY[ aPiQmismi>
srFir pFiyi<
a¹yiy ---- 21
srFirmi> an[k B±ti[ hti , s>vt` 1861n) silmi> srFirmi> jºmiOTm) p\s>g[ d[Sd[Si>trni B±ti[ aiv[li ,nvm)ni (dvs[ sBi
BriN) t[mi> t&.gJt rijia[ mhirijn) p*ji kr)n[ p&C`y& k[ kim,k\i[F tYi li[Bmi> bLvin ki[N C[ ? an[ ke r)t[ t[n[ Jt) Skiy ,
niriyNm&(n$vic ---- #iyi[(p S#ivi[ H[t[ nZNi> p\iNhri mti: / mºy[ bli(Fk> t[P& li[Bm[v d&risdm` // #iN[ Byink C[ pN li[B
Byink C[ kirN li[Bmi>Y) j anY< p[di Yiy C[ , rivN ,(hr·yk(Sp& ,ki]rvi[ (vg[r[ li[BY) niS piÀyi miT[ miri ai(~ti[a[ h>m[Si
s>ti[P) rh[v& , h[ B±ti[ tmi[ bFi aivt)kil[ svir[ pi[tpi[tini gim[ jiv a[m aiXi aip) ,
ki(ryiN)ni mi>ciKicr ph[li mi>gri[L jºmiOTm)ni uRsvmi> aiv[li Bgvinn& a]Vy>< ji[e (SOy Yy[li ,pC) miNivdr jºmiOTm)ni
sm]yimi> aiv[li srFir pN jºmiOTm)ni uRsvmi> aiv[li t[mN[ Bgvinn[ p\iY<ni kr) Bgv>Atv disi[(Am Rv> ciAyiRm)yvRsl: /
aiyit&mh<(s g\im> md)y> p\i>j(lrb\v)t` // miri gim[ pFiri[ , Bgvin[ vcn ai¼y& k[ cit&mi<s p*ri[ kr) kirtk s&d a[kidS) pC)
ki(ryiN) aiv)S , riJ Yy[li mi>ciKicr dSm)ni (dvs[ n)kL`yi an[ a[kids)a[ gQp&r aiÄyi

280
 a¹yiy --- 22
s&v\t uvic ---- a(At p(Åcm p>cil d[S[P& jgpivn) / uºm_ig>g[(t nd) (v²yiti (nm<li[dki // jgpivn) uºm_ig>gi nimn) nd)
C[ , Bgvin ~)kZONniriyNn& ai (vhirAYin ht&> , Ryi> a[BlKicr nimni riji hti
gQDi a[BlKicrni[ p(rvir --- k(ryiNini s&rp\Bi an[ bi[Tidni si[mid[v) nimn) pRn)ai[ {1} jyi {2} l(lti {3} pi>ciL)
{4} nin) {5} U_im {didiKicr } t[mi> pN mi>ciKicr oiri Avi(mniriyN Bgvinni[ (nÅcy srFirY) ki(ryiN)
,
‘’’’ p\bi[Fºy&Rsv> kZRvi SrFirp&r[ h(r: / kiyi<ynmY p\iyit` Avvi±y> p\(tpilyn ` //
kir)yiN) pFir) tLivn& kim ky&< ,
‘’’ jiy niYJ (nRy tLiv[ jn pisL sr gLiv[ / giti viti aiv[ pC) G[r (nRy p\Ry[ Yiy l)lilh[r //

281
 s&>dr Gi[D[ cD) (grFir) Yiy cmr j&v[ nrnir) //

(vON&yig mhi[Rsv , aByrijin& aigmn sBimi> r>(td[v rijin) kYi kh) , a[BlKicrn) p\iY<ni gQp&r pFiri[ ,
mhirijn& vcn

s>vt` 1861 miG s&d 11 ni ri[j ~)J sv,p\Ym gQDi pFir[ Bgvin ~)h(r p\Ymvir gQp&r pFir) rHi C[
‘’’ aV upr ~) mhirij t[n[ v)>T[li[ v(N< smij / ci$ cmr kr[ t[ ti[ di[y , t[n) di>(Dyi[ si[ni(n C[y /
v[riJy[ Fyi[< C[ v)>zNi[ Si[B[ rRnj(Dt t[ GNi[ / a[m aAvir) p&rmi. pFir) Yyi dS<nit&r nrnir) /
t¶yi ki(mn)y[ Grkim cil) n)rKvi ~) GnÆyim / Fyi< vA#i utivL[ avLi Fyi< B*PN avLi svLi /
Ti[L[ Ti[Li mL) (A#iyi[ aiv[ p\B&n[ bh& p&Op[ vFiv[ / (vvi j[v& (ds[ qir qir $Di ti[rN bi>¹yi bir //

gQp&rni B±ti[ JviKicr , mi[kiKicr , rimi[Kicr , am&li, amrbie, f*ldi[li[Rsv jºmiOTm) kr) C[ g\im
(vcrNn) eµCi ‘’’ tn[ gmti an[ tiri j kimi[mi m(t rh[ji[ vF[ S(±t Cti> B(±t p\)t) tv crN hi[ / rh& bh& d&OTY) aiGi[

282
an[ s>gt s&jnn) hi[ ~)J ninkD& Gr mi$ sdi ti$ j m>(dr hi[ ‘’’ tmi[ sv[<ni p\[mY) h&>y vS Y]n[ b>Fiy[li[ C&>y / sdi vis
tmir[ vs)S b)j[ ti[ (mjmin rh)S / t[m h&> (vc$ prgim pN jiN)S ai m&j Fim / mi$ gQD& n[ h&> gQDini[ t[ ti[ kd)y[ nY) mTvini[ /
miT[ aiv)S j]n[ vh[li[ mnmi>Y) (fkr tm[ m[li[ //

drbir(h ek kxk[ mi>h) / p*jn (ht a[k m*(t< rcie //

vis&d[v niriyN nimi / krt p\(tOqi h(r S&Bkimi //
bi[l[ ~)h(r amZtbin) /avsr aj mhis&Kdin) //
hm m*rt en mi>(h smin) / a[k min& (hy d&e ki[ qin) //
dS<n s&K miT[ vis&d[v niriyNn) AYipni kr)
gQp&rY) n)kL`yi mC)yiv, (sÛp&r, vDngr, (vsngr , amdibidmi> jºmiOTm)ni[ sm]yi[ ,
B*tl p\gTt ~) mhiriji / Frm eki(ºtk AYipn kiji //
jb aivt g&jrit m>zir) / tb k&r)(tyi (dst apir) //
j>h t>h Ciyu a>F (bsvisi / Äysn bhmk[ sb hi[e disi //
ki(q rijp*t Frm (gris* / kºyi ¾yiht sb hi[e nis* //

283
 d&:K dh[jki a(tSy Bir) / bDi kOT Gr jnmt nir) //
kºyi jnm Byu a[(h jin) / d*Fp)(t k(r d[t (ndin) //
d*Fpi#i m>(h tik& D&bir[ / hRyi pip n (hrd] Fir[ //

Bgvin[ st)p\Yi pN b>F kr)

Be smi¼t g&jrit m>zir) / h(r k$ni Be bc ge nir) //
j[tlp&rmi> (vON&yig , v[ÆyiA#i)ni[ uÛir , JvN B±tni[ ri[Tli[ jÀyi , a[k gr)b A#i)ni Gr[ gyi
DBiN yXn) kYi ji[bnpg) s&rt Fm<p&r gQp&r aigmn
(ot)y p\krN smi(¼t

284
 tZt)y p\krN
શ્રીભદ વત્વંગીજીલન
ત ૃતતમ પ્રકયણ

અધ્મામ-૧
અબમ ઩રયલાયનો અનુયાગ :-
શ્રોક

285
 શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! ઩ ૂલોક્ત દ્વિતતમ ઩પ્રકયણ મુજફ દુગમ઩યુ તનલાવી
અને દે ળાંતય તનલાવી ઩ોતાના નયનાયી બકત જનોને અતતળમ આનંદ ઩ભાડતા બગલાન શ્રીશરયને
દુગમ઩યુ ને તલળે આઠ ળયદ ઋત ુઓ ઩વાય થઈ. તલક્ર્ભ વંલત ૧૮૬૧ ના ભશા શુદે એકાદળીને
રદલવે શ્રીશરય ગઢ઩ુય ઩ધામામ ત્માયથી આયં બીને તલક્રભ વંલત ૧૮૬૯ ના ભશા શુદ એકાદળી પ્રમંત
શ્રીશરયના ગઢ઩ુય તનલાવને આઠ લ઴મ લીતી ગમાં. (૧)
અબમ યાજાનો અક્ષયલાવ :-
શે યાજન ! પ્રત્મક્ષ બગલાન શ્રીશરયની પ્રાપ્તતથી ઩ોતાના વલે ભનોયથો ઩રય઩ ૂણમ થમા છે
તેલા ળ ૃધ્ધ અબમયાજા વંલત ૧૮૭૦ ના કાતતિક લદ ઩ાંચભને રદલવે બૌતતક ળયીયનો ત્માગ કયી,
રદવ્મ દે શે બગલાનના ગોરોકથાભને઩ામમાં. (૨)
ુ ઉત્તભ યાજાએ ત઩તાની ઊદલમદૈરશક રક્રમા તલતધભાં શ્રીશરયના બક્તો, વાઘુવત
શુ઩ત્ર ં ો,
બ્રહ્મચાયીઓ, અન્મ નગયજનો તેભજ અનેક બ્રાશભણોને તલતલધ પ્રકાયના સ્લાદુ બોજન જભાડીને
ત ૃતત કમાાં . (૩)

286
઩રયલાયજનોની અનુ઩ભ દાવત્લ બરકત :-

nZpisnAYi[(p s diAym[v,Avy> hr[ÅciAy sti> m&d]v /

p\)Ryi ckirin&(dn> (vn)t: ~)kZON(n´n)kZtri¶yBir: //
શે યાજન ! ઉત્તભ યાજા યાજ્મગાદી ઩ય ફેઠા છતાં તલનભયબલે લતમતા શતા6. યાજ્નો તભાભ
કાયબાય શ્રીશરયને વભતણમ કયીને પ્રતતરદન શ્રીશરય અને વંતોના ઩યભ પ્રેભ઩ ૂલમક દાવબાલે લતમતા.
(૪)
s siF& s[vi(d g&N]Åc B±Ryi, hr[Åc b&Ûyi nZp (vwyi(p /
Xin[n Fm[<N tYi (vr±Ryi , k)Ryi< c titid(Fki[ bB*v //

શે યાજન ! વાધુવેલા, આરદ વદગુનો વાક્ષાત શ્રીશરયની નલધા બરકત, વાત્ત્લક, બુપ્ધ્ધ,
જ્ઞાન, ઘભમ, લૈયાગ્મ અને કીતતિ આરદક વદગુનોથી તે ઉત્તભ યાજા ઩ોતાના ત઩તા કયતાં ઩ણ
ચરડમાતા શતાં. (૫)

287
 બગલાન શ્રીશરયની કૃ઩ાથી તેભની ઘનઘાન્મારદક વલમ વમ ૃપ્ધ્ધ અન્મ વલમ યાજાઓ કયતાં લધાયે
થઈ શતી. અને શ્રીશરયના ત્માંના તનલાવને રીધે નગયના રોકો ઩ણ વમ ૃપ્ધ્ધલાન ફન્માંશતાં.(૬)

જમા, રલરતા, ઩ાંચારી ને નાનુ આરદ ઉત્તભ યાજાની ચાય ફશેનો, શુયપ્રબા તથા વોભાદે લી ફંને
ભાતાઓ અને કુમદ
ુ ા અને જશુદેલીઆ ફે ઩તનીઓ ઩ણ ઩ોતાનેઅનેક દાવીઓ શોલા છતાં સ્લમં
દાવીની ઩ેઠે વભમ વભમે શ્રીશરયની વેલા કયતી શતી. (૭)
જમ, રલરતા તલગેયે વલે સ્ત્રીફહ્કક્તો શ્રીશરયને ભાટે અનાજ દ઱ળુ6, ખાંડળુ,ં જ઱ રાલળુ,ં
રીં઩ળુ,ં લસ્ત્રો ઘોલાં, લાવણો ભાંજલા તલગેયે વેલા બરકતબલે કયતાં શતાં. (૮)
આભ આ ઉત્તભ યાજાના કુટુંફી જનોની શ્રધ્ધ, બરકત, સ્લધભમભાં દ્ઢતા તેભન ભાન-ઈ઴ામ
આરદથી યરશત઩ણુ,ં ઉદાયતા આરદ વદગુણોથી ઩યભેશ્વય શ્રીશરય તેભના ઩ય અત્મંત પ્રવન્ન થમાં.
(૯)

યાધાકૃષ્ણ સ્લફૃ઩ ઩ ૂજલા અ઩મણ :-

288
 શે યાજન ! પ્રવાન્ન થમેરા બગલાન શ્રીશરયએ ઩ોતાના આતશ્રત ઉત્તભ યાજા આરદ
઩રયલાયજનોને પ્રતતરદન ઩ ૂજલા ભાટે યાધાકૃષ્ણની ઘાત ુ પ્રતતભા ઩ોતાના કયકભ઱ોથી ઩ ૃથક ઩ ૃથક
અ઩મણ કયી. તેય વલી તલનમથી નભસ્કાય કયી તે પ્રતતભાને ગ્રશન કયી. (૧૦)

વાક્ષાત બગલાનના કયકભ઱ોથી પ્રાતત થેય્રી મ ૂતતિઓની તેઓ ઩ ૂજા કયતા શતાં. છતાં ઩ણ
઩ોતાની વલમ ઈન્દ્ન્િમોની ળ ૃતત શ્રીશરયના પ્રત્મક્ષ સ્લફૃ઩ભાં વંરગ્ન યશેતી શોલાથી તેઓને કેલક્઱
મ ૂતતિના ઩ ૂજનથી વંતો઴ પ્રાતત થમો નરશિં. (૧૧)
અ઩મણ કયુમ ઩ોતાનું શરયકૃષ્ણ વલફૃ઩. :-
Avp*v<$pid(p v(N<$p[,Av(Am>At& Bivi(tSy> td)ym` / (vb&¹y B*yi[(p ddi] s t[¿yi[ m*(t< (nji> ci(p pZYk` pZYk` c //
બગલાન શ્રીશરયએ ઩ ૂલે અ઩મણ કયે રા ઩ોતાના યાધાકૃષ્ણસ્લફૃ઩ કયતાં ઩ણ લણીસ્લફૃ઩ભાં
ઉત્તભ યાજા આરદ વવ્ર બક્તોને અતતળમ બાલ તનશા઱ીને ઩ુન: તે વલેને ઩ોતાના શરયકૃશ્ણસ્લફૃ઩ની
ઘાત ુની પ્રતતભા ઩ ૃથક ઩ ૃથક ઩ ૂજલા આ઩ી.( ૧૨)

289
 જમા, રલરતા તલગેયે ફશેનો વરશત આનંદ ઩ાભેરા ઉત્તભયાજા શ્રીયાધાકૃષ્ણની મ ૂતતિની
વાથી શ્રીશરયકૃષ્ણ ભશાયાજને ઩ઘયાલી તનત્મપ્રત્મેબરકતબાલથી ઩ ૂજન કયલાર આગ્મા ને ભનભાં
ફંને પ્રતતભાઓભાં રેળભાત્ર ઩ણ બેદ વભજતા નરશિં. (૧૩)
તે વલે બકતજનો પ્રત્મક્ષ શ્રીશરયનું યોજા વેલન કયતાં છતાં઩ણ તેભની આજ્ઞાથી
અનુયાગયુક્ત તલતધલત તે ફંને પ્રતતભાઓનું પ્રતતરદન ઩ ૂજન કયતાં. (૧૪)

રલરતાફાની વલમ શ્રેષ્ઠ બરકત :-

શે યાજન ! ઉત્તભ યાજા તલગેયે ઩રયલાયજનોભાં ઉ઩ાતધયરશત, તનષ્ક઩ટ બાલથી કયે રી બક્ક્તને
રીધે રલરતાદે લી વલમ શ્રેષ્ઠ શતાં. તેથી પ્રવન્ન થમમેરાશ્રીશરયએ એક લખત તેઓને કહ્યુ,
‘’ શે બિે તભે ભાયી ઩ાવેથી ઈપ્છછતલયદાન ભાંગો’’ (૧૫)
઩ ૂલે યાધાજીનાં વખી રલરતાદે લી જેભ શ્રીકૃષ્ણના અનુગ્રશનું તપ્રમ ઩ાત્ર ફન્માં શતાં,.
તેલીજ યીતે શ્રીશરયના કૃ઩ા઩ાત્ર રલરતાફા પ્રતતરદન શ્રીશરયનું ઩ ૂજન કયે સ્લમં ફનાલેરા તભષ્ટ
બોજનોશ્રીશરયને જભાડલાની ઈછછાથી શ્રીશરયને કશેલા રાગ્માં, ‘ શે સ્લાતભન! ઘણા વભમથી તભને

290
કશેલાની ભાયા ભનભાં ઈછછા શતી કે આ઩ ભાયા શાથનું ફનાલે઱ ું બોજન ગ્રશણ કયો, ઩યં ત ુ ષુ ં કશી
ળક્તી ન શતી, કેભ કે રદવ્મ મ ૂતતિ તભે અત્માયે બ્રાશભણ જાઅતત અને બ્રહ્મચમામ શ્રભ ઘભમભાં લતી
યહ્યા છો. આ઩નો આ લણામ શ્રભ ઘભમ ભાયી લણીને યોકી યાખે છે . (૧૬-૧૭)

શે યાજન ! તે લખતે પ્રવન્ન થમેરા શ્રીશરય શવતાં શવતાં કશેલા રાગ્મા કે શે બરકતબાલથી
ળોલબત મુખલ઱ા ! ત્ભાયા ઴ુબાળય્ને ભેં જાણ્મો છે . mºm*(t<y&³mic<n kil a[v mni[rY: s[RAy(t v]
tv]P:” તભાયો આલો ઩તલત્ર ભનોયથ ભેં અ઩મણ કયે રી ફંને મ ૂતતિઓના ઩ ૂજન વભમે તનશ્વમજ
઩રય઩ ૂણમ થળે.(૧૮)
શે યાજન ! આ યીતે શ્રીશરયના લયદાનથી પ્રવન્ન થમેરા રલરતાદે લી યાધાકૃષ્ણ અને
શરયકૃષ્ણ ભશાયજનું ઩ ૂજન કયતી લખતે ઩ોતે ઘયાલેરા ઩ ૂજાના ઉ઩ચાયો ને થા઱નું પ્રત્મક્ષ ગ્રશણ
કયતાશ્રીશરયના દળમનથી ખ ૂફ આશ્રમમ ઩ાભતાં. (૧૯)

291
 શે યાજન ! આનંદથી તલકતવત શદમ અને પ્રફુપ્લરત મુખકભ઱લા઱ાં રલરતાદે લી શ્રીશરયની
ફંને પ્રતતભાઓનું તનત્મ઩ ૂજનકયી ઩ોતાના શાથેતૈમાય કયે ર શુદય
ં સ્લારદષ્ટ થા઱ બગલાનને
તનલેદન કયતાં અને શ્રીશરય ઩ણ તેભની પ્રવન્નતાને અથે વાક્ષાત નૈલેઘ આયોગતા શતાં. (૨૦)
આ યીતે બગલાન શ્રીશરયથી અતતળમ શુખને પ્રાતત કયતાં રલરતાફાને કેટરાક રદલવો
઩વાય થમાં. તેલાભાં એલી રોકલામકા પ્રતવધ્ધ થઈ કે ઩યભેશ્વય શ્રીશરય રલરતાફાએ અ઩મણ કયે ર
બોજન વાક્ષાત પ્રગટય થઈને જભે છે . (૨૧)
જમાદ્કેલી આરદ સ્ત્રીબક્તો આળું આશ્રમમ વાંબ઱ીને અત્મંત શ઩લૂમ મક શ્રીશરયની ઩ ૂજાના વભમે,
રલરતાદે લી લડે અત઩િત થા઱ જભતાં શ્રીશરયના દળમન કયલા રલરતાદે લીના ઩ાવે ક્સ્થય નેત્રો કયીને
ફેઠાં. (૨૨)
જ્માયે જમાફા આરદ સ્ત્રીઓએ રલરતાફાએ અ઩મણ કયે ઱ ું ચાય પ્રકાયનું બોજન અધુમ થમે઱ ું
જોયું ત્માયે અત્મંત આશ્રમમ થયુ,ં ઩યં ત ુ વાક્ષાત બોજન કયતા શ્રીશરયના િળન ન થમા. શ્રીશરયના
તેલા દળમનતો ભાત્ર રલરતાદે લી એ જ કમામ . ઩છી જમાદે લી આરદ સ્ત્રીબક્તો રલરતાદે લીની પ્રળંવા
કયી ઩ોત =઩ોતાના તનલાવસ્થાને ગમાં. (૨૩)

292
 બગલાન શ્રીશરયને તલ઴ે રલરતાદે લીકયતાં ઩ોતાની પ્રીતત ન્ય ૂન જાણી જમાદ્પેલીને અંતયભાં
઩રયતા઩ થમો. ઩છી ઩રયતા઩ યુક્ત જમાદે લી આરદક સ્ત્રીઓ ઩ણ શ્રીશરયની પ્રવન્નતાને અથે

gQDi p\Ym ni vcnimZt “ePi< n

઩ોતાના ભનને તનલામ વતનક કયલા પ્રમત્ન કયલા રાગ્માં. (૨૪)
krv) , krv) nird an[ t&>b$ j[v) krv)” B(±tmi> aigL vFvin) h(rfie krv) n(h
k[ F>Fimi> , aipN[ ulT& kr)a[ , B(±t pDt) m*k) smijmi> aigL vFvin) hi[D cil) ,m*L
¹y[y bdlie gy&>

શે યાજન ! “anºyBivi l(ltivd[v kil[n ciÃp[n (h ti bB*v&: // જમાદે લી આરદક સ્ત્રીઓ

઩ણ અલ઩ વભમભાં જ શ્રીશરયને તલ઴ે રલરતાફાની
જેભ અત્મંત પ્રીતતયુક્ત થમાં. ઉત્તભ યાજા ઩ણ શ્રીશરયના દાવબલે વેલા઩યામન જીલનથી તેલા જ
અનન્મ બક્ક્તબાલલા઱ા થમાં. (૨૫)
બક્તાધીન બગલાન :-

293
 શ્રીસ્લાતભનાયામણ ભશાપ્રભુ વલે બક્તોના ભનોયથો ઩ ૂણમ કયલા ભાટે તેભણે અ઩મન કયે રા
઩ ૂજાના ઉ઩ચાયોને ઩ોતાની મ ૂતતિ િાયા વાક્ષાત પ્રગટ થઈ શ઴મ઩ ૂલમક સ્લીકાયતા શતાં. (૨૬)

g[h> td)y> t& s mºyt[ Am Avk)ym[v[(t c B(±tvÆy:” ત્માયફાદ જમાફાઅને ઉત્તભયાજા

આરદ વભગ્ર ઩રયલાય જનો બગલાન શ્રીશરયભાં એકાગ્ર લચત્તે અનન્મ બાલથી શ઴મ઩ ૂલમક વેલા
કયલા રાગ્માં. આથી બગલાન ઩ન બકતાધીન થઈને તેભને છોડીને અન્મત્ર જલા વભથમ થમાં
નરશિં. (૨૭)
દે ળદે ળાંતયના ભશાયાજાઓ, અનેક બક્તજનો લડે ઩ોતાનાગાભ અને નગયભાં ઩ધાયલા
ભાટે શ્રીશરયને લાયં લાય પ્રાથામનાઓ કયાતી શતી. છતાં઩ણ સ્શ્રીશરય ઘણું લખફૃ દુગમ઩યુ ભાં જ યશેતાં.
(૨૮)
઩ ૂલે શ્રીકૃષ્ણ બગલાન જેભ નંદ-઩ા઴મદો તથા ઩ોતાના અનન્મ તપ્રમ બક્તો ગો઩-
ગો઩ીઓની પ્રવન્નતાને અથે ગોકુ઱ભાં જ તનલાવ કયીને યહ્યા શતાં. તેલી જ યીતે બગલાન શ્રીશરય
઩ણ ઩ોતાના અનન્મ બક્તોને યાજી કયલા દુગમ઩યુ ભાં જ તનલાવ કયીને યહ્યા શતાં. (૨૯)
શ્રોક

294
 શે યાજન ! બરકતભાન એલા ઉત્ભ યાજાને બગલાન શ્રીશરયને તલળે અતતળમ સ્નેશ થમો
અને તેભની બરકતને લળ થઈ બગલાન તેભના ઘયને ઩ોતાનું જ ઘય ભાનીને ગઢ઩ુયભાં યશેલા
રાગ્માં. (૩૦)
બગલાન ઩ાવે કોઈ ઈતય અ઩ેક્ષા ન શતી

tmir) m*r(t (vni miri Æyim r[, b)j& mn[ aipSi[ mi.
h&> ti[ a[ j mi>g& C& ji[D) hiY r[---
{1} aipi[ tmiri jnni[ s>gr[, miri Jvmi> a[j um>gr[ --
{2} miri urmi> kri[ vis r[ ,mn[ riKi[ r(syi tm pis r[ --
{3}a[ j arJ dyi(nF) d[v r[,aipi[ crNkmLn) s[v r[--
{4} kri[ etr visni d*r r[ . riKi[ p\[min>dn[ hj*r r[---

295
yi[ h(r> Bj(t dÀBv(j<tAt>,BjRy(p h(r(n<rºtrm` /
B±td_imN&mi#im¼ysi] ,vAt& m[$(rv mºyt[ tYi //
જે બક્ત દં બયરશત બજન કયે છે . તે બક્તનું બગલાન શ્રીશરય ઩ણ તનયં તય બજન કયે
છે . અને તે બક્તએ ફાશ઩ ૂલમક અ઩મણ કયે રીઅણું જેટરી લસ્ત ુને બગલાનભેફૃ વભાન ભોટી ભાને છે .
(૩૧)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતીમ પ્રકયણે ઉત્તભ યાજા અને ફશેનો આરદકની
બરકતના ઉત્ક઴મ઩ણાનું તનફૃ઩ણ કયુમ એ નાભે પ્રથભ અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

þ m&(k`t mL[ k[ ni mL[ .mir[ B(±t tmir) krv) C[ ,

296
 m[vi mL[ k[ ni mL[ mir[ s[vi tmir) krv) C[--
{1} miri[ k>q mF&ri[ n hi[y Bl[ miri[ s*r b[s*ri[ hi[y Bl[ /
S¾di[ mL[ k[ ni mL[ mir[ k(vti tmir) krv) C[ --
{2} h&^> p>Y tmiri[ Ci[D& n(h n[ d*r d*r ±yi>y[ di[D& n(h /
p&·y mL[ k[ ni mL[ p*ji tmir) krv) C[ ---
{4} aiv[ Jvnmi> tDki n[ Ciyi s&K d&:Kni pD[ pDCiyi /
kiyi rh[ k[ ni rh[ mir[ miyi tmir) krv) C[ ----
{5} j`yir[ a>tsmy miri[ aiv[ p\B& Ryir[ rh[ji[ ai n[N&n) aig[ p\B& /
SrN[ tmir) aiv)n[ mir[ m&(±t ai Jvn) krv) C[ ---

અધ્મામ-૨
શ્રીશરયના વેલકગણની તલતલધ વેલા
શ્રોક

297
 પ્રતા઩તવિંશ યાજા ઩ ૂછે છે , શે બ્રહ્મન ! ભન અને કણમને અતતળમ તપ્રમ રાગતાં એલા
શ્રીશરયકૃષ્ણનાં ચરયત્રો વાંબ઱તા ભાયા ભનભાં રેળભાત્ર ત ૃપ્તત થતી નથી. (૧)
તેથી ઩ોતાના બક્તોની તલ઩તતનું તનલાયણ કયતાં શ્રીશરયના ચરયત્રો વાંબ઱લાની ભાયા
શદમભાં અતતળમ ફૃલચ થામ છે , કાયણ કે, ચરયત્રો ઩દે ઩દે અમ ૃત઩ાનની ભાપક નલીનને
નલીનરાગે છે . (૨)
શે મુતન ! જે બક્તજનોનો શ્રીશરયની વેલાભાં યાતત્ર રદલવ તત્઩ય યશેતા તે બક્તજનોભાં
કમા બક્ત બગલાન શ્રીશરયની કઈ વેલા કયતા તે ભને જણાઓ.(૩)
શે મુતન 1 દુગમ઩યુ ભાં તનલાવ કયતાં શ્રીશરયએ ત્માં જે જે ચરયત્રો કમામ તે વલે ચરયત્રો ભને
વંબ઱ાલો. (૪)
શુવ્રમુતન કશે છે , શે યાજન ! બગલાન શ્રીશરયની વભગ્ર વેલા ફષઘ
ુ ા તો ઩તલત્ર
જીલનાભા઱ા મુકુંદબ્રહ્મચાયી જ વભમે વભમે કયતાં. (૫)

298
 કાભદે લ ઉ઩ય તલજમ ભે઱લનાયા મુકુંદાનંદ લણી શ્રીશરયને સ્નાનતલતધ કયાલતા,
ચયણચં઩ી કયતા તથા ળમન ભાટે ધોલરમા મઉ઩ય ઓછડે વરશત ઩થાયી તૈમય કયલાની વેલા
તલળે઴઩ણે કયતાં શતાં. (૬)
઩તલત્ર અને ત઩સ્લી જીલન જીલતાં ઉત્તભયાજાના ભોટા ફશેન જ્માફા પ્રાત: અને
વામંકા઱ે ઉન્ભતગંગાભાંથી શ્રીશરયને ભાટે લસ્ત્રથી ગા઱ે ઱ું જ઱ રાલલાની વેલા શ્રધ્ધા઩ ૂલમક કયતાં
શતા6. (૭)
નાયામણાનંદ બ્રહ્મચાયી ઉ઩઩ાત્ર (઩મારો) વરશત જ઱ક્ભંડર નું યક્ષણ કયતા અને જ્માયે
શ્રીશરયને ત ૃ઴ા રાગે ત્માયે તેભાં હ્કતી જ઱ બયીને બગલાન શ્રીશરયને જ઱઩ાન કયાલલાની વેલા
કયતાં. (૮)
શે ન ૃ઩ ! ગો઩ારાનંદ બ્રહ્મચાયી બગલાન શ્રીશરયને શ્રીકૃષ્ણની વેલા઩ ૂજાભાં ઉ઩મોગી ઩ાત્રોની
પ્રતતરદન ઴ુધ્ધ કયલાની વેલા કયતા શતાં. (૯)
લાશુદેલાનંદ બ્રહ્મચાયી શ્રીશરયની શ્રીકૃષ્ણ઩ ૂજા ભાટે દયયોજ ચોક્ક્વ઩ણે ચંદન ઘવીને તૈમાય
કયલાની વેલા કયતવં શતાં.(૧૦)

299
 ઉભાબાઈ અને નાથજીત આ ફંને બક્તો પ્રતતરદન ફગીચાભાંથી અનેક પ્રકાયના ઩ુષ્઩ો અને
ત ુરવી઩ત્રો રાલલાની વેલા કયતાં શતાં., (૧૧)
શે યાજન ! અખંદાનંદ બ્રહ્મચાયી વાલધાનીથી બક્તોએ રાલી મ ૂકેરા ઩ુષ્઩ો અને
ત ુરવી઩ત્રો આરદ વભગ્ર ઉ઩ચાયોને વભમે વભમે વત્લયે શ્રીશરયને વભ઩મણ કયલાની વેલા કયતાં
શતાં., (૧૨)
ઉત્તભયાજાના ફશેન રલરતાદે લી ઘી વરશત અન્ન, તેર, દૂધ, વાકય, ળાક, પ઱ો તલગેયે
પ્રતતરદન ઴ુધ્ધ કયીને શ્રીશરયને અ઩મણ કયલાની વેલા કયતાં શતાં. (૧૩)
ઉત્તભયાજાના ફશેન ઩ાંચારીદે લી શ્રીશરયની ઩ાકળા઱ાને ગાય, છણથી રીં઩લાની વેલા
કયતાં અને ઩ાંચારીદે લીથી નાના ફશેન નાનુફા શ્રીશરયના તનલાવ સ્થાનની વપાએ કયલાને વેલા
કયતાં શતાં. (૧૪)
ઉત્તભયાજાની ફંને ભાતાઓ વોભાદે લી અને શુયપ્રબાદે લી બગલાન શ્રીશરયના તનલાવ
સ્થાનની રદલારોને ઘો઱ી ભાટી અને ગામના છાણથી રીં઩લાની (ઘો઱ કયલાની) વેલા કયતાં શતાં.
(૧૫)

300
 શે યાજન ! દમાનંદ અને ગોતલિંદાનંદલણી લનભાંથી મજ્ઞ ભાટે વભતધ અને ઩તલત્ર દબમ
શ્રીશરય ભાટે રાલલાની વેલા કયતાં શતાં. (૧૬)
શયજી અને ઉકાખાચય આ ફંને બક્તો શ્રીશરય ભાટે લારટકાભાંથી ળાકબાજી તથા કે઱,
ખાખયા આરદના ઩ત્રો રાલલાની વેલા કયતાં તેભજ તભમાજી નાભ,અના બક્ત યવોઈ ભાટે રાકડા
રાલલાની વેલા કયતાં શતાં. (૧૭)
યતનજી બક્ત શ્રીશરયની યવોઈ ભાટે ઉ઩મોગી એલા લાવણો ભાંજીને ઴ુધ્ધ કયતાં અને
શભીયજી બકત લાવણો ભાંજલા ભાટે લનભાંથી ઴ુધ્ધ મ ૃતતકા રાલલાની વેલા કયતાં શતાં. (૧૮)
ગુભાનજી બક્ત શ્રીશરયને અથે ફાલ઱નું કોભ઱ દાતણ રાલલાની વેલા કયતા શતા અને
તલપ્રલમમ તળલયાભ બક્ત શ્રીશરયની ચયણ ઩ાદુકાની વાયવંબા઱ યાખતા શતાં. (૧૯)
ભાણાલદયના અત્મંત ઩તલત્રબુપ્ધ્ધલા઱ા ભમાયાભ બટ્ટ શ્રીશરયને ઩શેયલાના-ઓઢલાનાં
લસ્ત્રોની મોગ્મ વાચલણી કયીને વભમે વભમે શ્રીશરયને ઩રયધાન કયલા ભાટે આ઩લાની વેલા કયતાં
શતાં. (૨૦)

301
 જમાનંદ નાભના નૈન્દ્ષ્ઠક બ્રહ્મચાયી પ્તતરદન બગલાન શ્રીશરયનાં લસ્ત્રો પ્રક્ષારન કયલાની
વેલા કયતાં શતાં. (૨૧)
ઉત્તભયાજાના વદબુપ્ધ્ધભાન ભંત્રીઓ રાઘા ઠક્ક્ર અને શયજી ઠક્ક્ર બગલાન શ્રીશરય ભાટે
ઘનની રેલડદે લડ કયલાનો વ્મલશાય કયતાં શતાં. (૨૨)
બગલાન શ્રીશરયની વેલાભાં યત એલા શેભત
ં તવિંશ યાજા (઩ંચા઱ાના ઝીણાબાઈ) વલે
ગૃશસ્થ બક્તજનોને ઘભમભમામ દાભાં વ્ર્તલલાની વેલા કયતા શતાં. (૨૩)
સ્લમં ઉત્તયાજા ઩ણ અલવય પ્રાતત થતાં તનભામ નીબાલે દાવની જેભ બગલાન શ્રીશરયની
વલે પ્રકાયે વેલા કયતાં શતાં. (૨૪)
શ્રીશરયના બક્તોભાં અગ્રેવય વંત શ્રીયાભદાવ સ્લાભી શ્રીશરયની વલમતલધ વેલા કયતાં
બક્તો ને તે વેલાભાં વભમવય તનયુક્ત કયતા શતાં. (૨૫)
઩ુયાણભાં પ્રલીણ એલા પ્રાગજી ઩ુયાણી શ્રીશરય આગ઱ પ્રતતરદન બોજન ફાદ
ભશાબાયત,઩ુયાણ, ઘભમળાસ્ત્રો આરદ ગ્રંથો લાંચી વંબ઱ાલલાની વેલા કયતાં શતાં. (૨૬)

302
 યાતત્રને તલ઴ે તનત્માનંદ મુતન શ્રીભદ બાગલત ઩ુયાણ, શ્રીભદ બગલદ ગીતા, તલષ્ણુ
વશસ્ત્રનાભ સ્તોત્ર અને શ્રીલાશુદેલ ભાશાત્મમ ની શ્રીશરય આગ઱ કથા લાંચલાની વેલા કયતાં શતાં.
(૨૭)
શે યાજન ! બગલાન શ્રીશરયની વેલાભાં વદા તત્઩ય અને શ્રીશરયની વાથે જ તલચયણ કયનાય
઴ુકાનંદ મુતન શ્રીશરયની આજ્ઞાના અનુવાય દે ળાંતયભાં ઩ત્રો રખલાની અને ઩ુસ્તોકોનું યક્ષણ
કયલાની વેલા કયતાં શતાં. (૨૮)
ભશાન બુપ્ધ્ધળા઱ી ળતાનંદ મુતન શ્રીશરયએ રખાલેરા લેદારદ આઠ વત્ળાસ્ત્રોનું શ્રીશરયની
આગ઱ જ મથાથમ ઩ણે વંળોધન કયતાં શતાં. (૨૯)
જે ળતાનંદ મુતનએ શ્રીશરયના ચરયત્રોથી બય઩ ૂય ને શ્રીશરયના ઉ઩ાવકો ભાટે ઔ઴તધફૃ઩,
યભણીમ એલા આ વત્વંગીજીલન ગ્રંથની પ્રેભ઩ ૂલમક યચના કયી છે . (૩૦)
બગલાન શ્રીશરયની વદામ વેલા કયતાં શ્રી ગો઩ા઱ાનંદ મુતન વલે વંતો બ્રહ્મચાયીઓ તથા
઩ા઴મદોને ઘભમભમામ દાભાં લતામ લલાની વેલા કયતા શતાં.(૩૧)

303
 શે યાજન ! ભશાન બુપ્ધ્ધળા઱ી, વભગ્ર ળાસ્ત્રતલળાયદ, ગામનક઱ાભાં તનષ્ણાત અને કતલ
શ્રેષ્ઠ શ્રી મુક્તાનંદ સ્લાભી અને બ્રશભાનંદ સ્લાભી શ્રીશરયની પ્રવન્નતાને અથે તલતલધ પ્રાકૃત
બા઴ાઓભા6 શ્રીશરયનું ભાશાત્મમ પ્રકાળન કયતાં છંદ-પ્રફંઘોની યચના કયલાની વેલા કયતાં શતાં.
(૩૨-૩૩)
ચાય પ્રકાયના લાઘો લગાડલાભાં કુળ઱ અને ગામનક઱ાભાં તન઩ુણ એલા પ્રેભાનંદ
ં ઘી ઩દોનીપ્રાકૃતબા઴ાભાં યચના કયલાની વેલા કયતાં શતાં.
મુતનશ્રીશરયના ચરયત્રો અને ગુનો વંફત
(૩૪)
કતલલય શ્રી તનષ્કુ઱ાનંદ મુતન પ્રાકૃતગ્રંથોની યચના કયતા શતાં તેભજ ધ્માનાનંદ સ્લાભી
ં યજીબાઈ તલગેયે બક્તો ઩ણ પ્રાકૃત઩દોની યચના કયીને શ્રીશરયને પ્રવન્ન કયતાં શતાં. (૩૫)
અને શુદ
વંતોના સ્લાભી એલા શ્રીશરયની પ્રવન્નતાથે ઩ંરડતલમમ દીનાનાથ બટ્ટ વંસ્કૃત બા઴ાભાં
શ્રીશરયની પ્રાથમના તલગેયેના અનેક પ્રકાયના અષ્ટકોની યચના કયતાં શતાં. (૩૬)

304
 શે યાજન ! બુપ્ધ્ધભાન ગોતલિંદાનંદ સ્લાભી, અબેદાનંદ સ્લાભી, ગુણાતીતાનંદ સ્લાભી,
તળલાનંદ સ્લાભી અને તજ્ઞાનંદ સ્લાભી બગલાન શ્રીશરયની આગ઱ આદય઩ ૂલમક બગલાન શ્રીકૃષ્ણના
કીતમનો અને ઩દોનું ગાન કયી શ્રીશરયને યીઝલતા શતાં. (૩૭-૩૮)
ભશાનુબાલાનંદ સ્લાભી, કૃળ ળયીયલા઱ા આત્ભાનંદ સ્લાભી અને સ્લમંપ્રકાળાનંદ સ્લાભી, વલમ
કામો કયલાભાં કુળ઱ એલા આ ત્રણેમ વંતો શ્રીશરયના દળમનાથે દે ળ-દે ળાંતયભાંથી આલેરા વલે
વંતબક્તોનું આદય઩ ૂલમક મથામોગ્મ સ્લાગત અને આતતથ્મ વત્કાય કયતાં શતા6. (૩૯-૪૦)
આત્ભદળી તનયં જનાનંદ સ્લાભી, વ્મા઩ાકનંદ સ્લાભી, શુખાનંદ સ્લાભી, ઩યભ ચૈતન્માનંદ
સ્લાભી, ફીજા ગોતલિંદાનંદ સ્લાભી, કૃ઩ાનંદ સ્લાભી અને ચૈતન્માનંદ સ્લાભી આ વાત બુપ્ધ્ધળા઱ી
વંતો શ્રીશરયના દળમનાથે દે ળાંતયથી આલેરા બક્તજનો આગ઱ ઩યભ આદય઩ ૂલમક બગલિાતામ કયીને
શ્રીશરયને પ્રવન્ન કયતાં શતાં. (૪૧-૪૩)
ભશાબુપ્ધ્ધળા઱ી આનંદાનંદ સ્લાભી શ્રીશરયના બરકતભાગમની યીતતના પ્રલતમનને અથમ બગલદ
ભંરદયોના તનભામ ણ કામમની વેલા કયતાં શતાં. (૪૪ )

305
 લચત્ર ક઱ાભાં પ્રલીણ એલા આધાયાનંદ સ્લાભી તેભજ દે લયાભ, નાયામણ અને શીયજી આ
ત્રણ શુથાય બક્તો, આભ ચાયે મ ભ઱ીને શ્રીશરયની લચત્રાભણની તેભજ ઘાત ુની પ્રતતભા ફનાલતા
શતાં. (૪૫)
શે યાજન ! ભાશેશ્વય તલપ્ર તથા દાભોદય આ ફંને બક્તો શ્રીશરયના દળમન ભાટે દે ળાંતયથી
આલેરા વઘલા તલઘલા સ્ત્રીબક્તોને મથામોગ્મ ઉતાયા આ઩લાની વેલા કયતાં શતા6. (૪૬)
સ્લધભમ, જ્ઞાન અને લૈયાગ્મવંન્ન એલા ત઩સ્લીની ફારમોગીની યભાદે લી તે સ્ત્રીબક્તોની
આગ઱ કથાલાતામ કયતા શતં. (૪૭)
કૃષ્ણદાવ અને યાજદાવ નાભના લા઱ંદ બક્તો યાતત્રને વભમે બગલાન શ્રીશરયની આગ઱
ભળાર ઘાયણ કયલાની વેલા કયતાં શતાં. (૪૮)
વયધાય ગાભના ળ ૃધ્ધ્બક્ત કયીભબાઈ શ્રીશરયનું િાય઩ાર઩ણું કયતાં અને શ્રીશરયના દળમનાથે
આલેરા બક્તોના વભાચાય શ્રીશરયને ઩શોંચાડલાની વેલા કયતાં શતાં. (૪૯)
શે યાજન ! વોભરા ખાચય, શુયા ખાચય, ફગુજી, ભાનતવિંશ, કેવયીતવિંશ, લીયતવિંશ, અરૈમા

306
ખાચય, રાખાજી, જારભતવિંશ, યલજી, ભાનજીત, કયીભજી, બીભજી તલગેયે ભશા ઴ ૂયલીય ફવો ક્ષત્રીમ
બક્તો ઩ોતાના શાથભાં તરલાય રઈને બગલાન શ્રીશરયની ઩ાછ઱ ચારતાં (યક્ષણ કયતાં) શતાં.
(૫૦-૫૧)

શ્રોક

શે યાજન ! આ પ્રભાણે શ્રીશરયની વેલાથી જ ઩ોતાના અંતયભાં ભનુષ્મ જન્ભની વાથમકતા

ભાનતાં મુકુંદાનંદ વલે બક્તજનો અતતળમ પ્રવન્ન થઈ તનળરદન દાવબાલથી આનંદ઩ ૂલમક વેલા
કયતાં શતાં કે જે વેલા (દાવ઩ણુ)ં મુરકત કયતાં ઩ણ લધુ દુરમબ છે . (૫૨)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતીમ પ્રકયણે બગલાન શ્રીશરયની વેલા વ્મલસ્થા
તનફૃ઩ણ નાભે ફીજો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

307
 a[BlKicr Fimmi> gyini a[k vP< pC) didi bh[ni[ pis[ aiv)n[ kh[ C[ k[
અધ્મામ- ૩
વત્કામમના અલબરા઴ી ઉત્તભ યાજા
શ્રોક

શુવ્રતમુતન કશે છે શે યાજન ! શ્રે ષ્ઠ બુપ્ધ્ધભાના ઉત્તભ યાજા ઩ોતાના ત઩તાને ઉદે ળીને
પ્રતત ભાવ શજાયો બ્રાશભણો અને વાધુઓને જભાડતા શતાં.(૧)
એક લ઴મ વ્મતીત થમા ફાદ ઉત્તભ યાજાએ ઩ોતાના દયફાયભાં તનલાવ કયતાં બગલાન
શ્રીશરયની પ્રવન્નતાને અથે ઩ોતાના ત઩તાઅબમ યાજાની ભાફ્ક ઉત્વલો ઉજ્લલાને ઈછછ કયી. (૨)

308
 શે યાજન ! ત્માયે કામમ અને અકામમની ફાફતભાં તલચક્ષણ એલા ઉત્તભ યાજા, તેભની
ફશેનો જમાદે લી અને રલરતાદે લી ઩ાવે આવ્માં. તે ફંને ફશેનોએ ઩ણ તેભને આલકામાાં . ત્માયફાદ
તલનમથી નમ્ર ફની ઉત્તભ યાજા તે ફંને ફશેનોને કશેલા રાગ્માં. (૩)
શે ફશેનો ! તભે ફંને બગલાન શ્રીશરયની બરકત્ભાં અને રૌરકક વ્મલશાયભાં કુળ઱ છો. આથી
ષુ ં તભાયી઩ાવે આવ્મો છં.(૪)
þ h(r: AviÀy#i kZpyi ,(AYti[RyAmiRs&p_in[ /
tAy]v c p\sidiºn: , sÀpd[Pi(At l(ÀBti //

ં ન્ન એલા શ્રીશરય કૃ઩ા કયીને આ઩ના દયફાયભાં યહ્યા છે . અને આ઩ણી
વભગ્ર ઐળમમવ઩
વં઩તત ઩ણ તેભની કૃ઩ાને રીધે જ ભ઱ે રી છે . (૫) Bidrini p\[mJ vi(Nyin) vit
B±ti[ mhirijn[ kh[
“p&·y aY[< ti[ p]si[y[ a[k,kd) vivrti[ nY) C[k /
t[n[ G[r jmi[ ¶yir[ tm[,tmn[ Kri min)a[ am[ ”

309
Bidrimi> Bgvin pFiyi< ,sBimi> p\[mJS[qn[ bi[liÄyi, p[>Di Kivin) vit kr) , S[q Kivimi> bh& S*rv)r
C[, mhirij[ pini[ cQiv) kH& k[ tm[ pi>c S[r p[>Di n Kie Ski[

“ bi[Ãyi[ p\[mJ t[ $D) p[r,p[>Di ti[ h&> jm&> pi>c S[r / kh[ h(r ji[ jm) n Skiy, sts>g) jmiDi[ bFiy //

p\[mJ kh[ kb*l C[

p]siBir ji[ B&ki[a[ piD&, sts>g) bFin[ jmiD&> /
miri[ ji[ n aiv[ (vVis,m&k& n>g pT[ln) pis //

p\[mJa[ S[qn[ n>g ai¼yi[ ,Bgvin[ pi>c S[r p[>Di m>giÄyi,#iN S[r ti[ Kie gyi , a[k S[r priN[ KiFi,
pC) ti[ hi>fvi li³yi[ ,pi>c p[>Di rHi ,
Bgvin kh[ jmi[ n(h ti[ jmiDi[ , p\[mJ kh[ -Yi[D& G) niK) gi[Lni liD& jmiD&> ,h(rB±ti[ kh[ -
mhirij ai bh& li[B) C[ ,
“ p\sid) l[vi ph[li[ j aiv[ ,p&·y kimmi> p]si[ n liv[ / G[r Kiy n p*ri[ aihir ,pis[ p*>J C[ pi>c
hjir //

310
 mhirij kh[ S[q - d*Fpikn) rsi[e kr)a[ ,p\[mJ kh[ - d*Fpikn) rsi[emi> h&> (BKir) Ye jiu , pC)
GDpNmi> S&> Kiv& ? , p\[mJ Bgvinn[ kh[ - Krc ai[C& krji[ , 100 miNsn[ ni[t$ aip)S, d*Fpikmi>
kp*r n>Kivji[ , miri b[Ti viDk)ai[ Br)n[ p)v[ ti[ nh) ,ai[C& jm[ , p\[mJ jit[ ni[t$ aipvi n)>kL[
“ j[ j[ h(rjn jmvin[ aiv[ ,siY[ Ci[k$ ki[e n liv[” b)ji (dvs[ mhirij[ d*Fpikn) rsi[e
kriv) , p\B& pi[t[ jm)n[ p)rsvi n)kL[, Bgvin d*Fpikmi> G) p)rs[ , p\[mJ b*mib*m kr[ ,rD& rD&
Yyi[ -- mhirij mn[ B)Kir) krSi[ , p\[mJ drvij[ j uB[li[
“ g·yi krti> a(Fk ki[eaiv[ ,vQ) t[n[ ti[ kiQ) m&kiv[ / kh[ p\[mJ si]n[ kh[ji[ , mi$ kirj ai
min) l[ji[ //
jm)n[ ki[ea[ vr)yiL) mi>g) Ryir[ p\[mJ S[q kh[ --vr)yiL)n) bi[l) nY) Yy[l) ,miT[ n mL[ ,
b)ji (dvs[ p\[mJ Bgvinn[ kh[ -pT[l pis[Y) dig)ni[ apivi[ , pT[l kh[ -- ph[li s)Fini p]si
aip , tir) siY[ uFir n Yiy , p]si le pT[l[ dig)ni[ ai¼yi[

p*v<Ciyi[ -- p\B& mL[ d&rg&N TL[ , ji(tAvBiv ti[ n jnir / pirs kr[ h[m li[hn&>,pN
mT[ n Fir aikir //

311
 આથી આ વં઩તત તેભની પ્રવન્નતાને અથે જ લ઩યાલી જોઈએ તણ ફીજી યીતે લ઩યાલી
જોઈએ નરશિં. આ઩ણા ત઩તાએ ઩ણ આ પ્રભાણે કયુાં છે . અને ષુ ં ઩ણ તેભ જ કયલા ઈછછં છં. (૬)
ત઩તાની જેભ ષુ ં ઩ણ વભમે વભમે જનભાષ્ટભી આરદક જુદા જુદા લાત઴િક ઉત્વલો ઊજલલા
ઈછછં છં. (૭)

શે ભશાવ્રતાઘાયી ફશેનો ! તભે ફંને ભને ઉત્વલ-ઉજલલાભાં વશામ કયો. આ ઘભમબાયનું લશન
તભાયે અલશ્મ કયલાનું છે . ભાયી આ વં઩તત તેભજ દાવ દાવીઓ ફધું ભેં તભને અ઩મણ કયુાં છે .
તભાયે જે કાંઈ લસ્ત ુ ઩દાથમની જફૃયીમાત ઩ડળે તેને ષુ ં રાલીને શાજય કયીળ. આ ઉત્વલોભાં
બોજનની વભગ્ર વ્મલસ્થા ઩ણ તભાયે ફંની કયલાની છે . અને દે ળદે ળાંતયથી આલતાં સ્ત્રેબક્તોની
મથામોગ્મ વંબાલના ઩ણ તભાયે ફંની કયલાની છે . (૮-૧૦)

312
 શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! આ પ્રભાણે ઩ોતાના બાઈના લચનો વાંબ઱ે ફંને ફશેનો
અતતળમ પ્રવન્ન થમાં અને શ્રીશરયને પ્રવન્ન કયલાભાં અતતળમ ઉત્વાશલા઱ી અને ભશાબુપ્ધ્ધળા઱ી
જમા અને રલરતાદે લી ઉત્તભ યાજાની પ્ર ળંવા કયી કશેલા રાગી.(૧૧)
શ્રોક

શે બાઈ ! તભોએ ભનભાં ખ ૂફ વાયો તનણમમ કમો છે . તભે શ્રીશરયની પ્રવન્નતાને અથે
તભાયા ઘનની વ્મલસ્થા મુજફ ઉત્વલોની ઉજલણી કયો. (૧૨)
શ્રોક

“ બુપ્ધ્ધળા઱ી઩ુત્રે ત઩તાના વાયા ભાગે ચારળું જ્ જોઈએ “ આ લાતને શ્રીશરયના

કૃ઩ા઩ત્ર અને વદબુપ્ધ્ધભાન એલા તભે જાણો જછો. (૧૩)
RvminyAv sÀBirinivi> piki(dki (k\yi: / yYivRkir(yOyivAt(µcºti> Ryj sv<Yi //

313
તભે ઉત્વલ ભાટે મથામોગ્મ વાભાગ્રીઓ રાલી આ઩ો. અભે મથામોગ્મ ઩કલાન્નો ફનાલી઴ુ.ં તેની
લચિંતા તભે વપ્રમકાયે છોડી દો. (૧૪)
ઉત્વલ ઉજલલાની અનુભતત :-
શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! આપ્રભાણે઩ોતાની ફશેનોનાં લચન વાંબ઱ી ઉત્તભ યાજા
અતતળમ પ્રવન્ન થમા અને શ્રીશરયની વભી઩ે આલીને પ્રણાભ કયી ઩ોતાનો વંકલ઩ કશી વંબ઱ાવ્મો.
(૧૫)
ત્માયે બગલાન શ્રીશરય ઩ન પ્રવન્ન થઈ ઉત્તભ યાજાને કશેલા રાગ્મા, શે યાજન ! તભે ઘન્મ
છો. કાયણ કે, તભાયી બુપ્ધ્ધ બગલાન શ્રીકૃષ્ણની બક્ક્તભં જ દઢતા ઩ાભેરી છે . (૧૬)
તભાયી ફંને ત઩સ્લીની ફશેનો તે કામમભાં અતતળમ તલચક્ષણ છે . આથી શલે તેભના કશેલા
પ્રભાણે ઉત્વલનું આમોજન કયો. (૧૭)
જમા અને રલરતા લછચે ઉત્વલની મોગ્મ લશેંચણી :-
તભોએ શારભાં ઉત્વલોભાં જમા અને રલરતાદે લીને મુખ્મ કમાાં છે . તે મોગ્મ જ નક્કી કયુાં છે .
કેભકે તે ફંને તેભાં મોગ્મ અતધકાયી છે . (૧૮)

314
 છતાં ઩ણ એક જ ઉત્વલભાં ફંનેન ું મુખ્મ઩ણું મોગ્મ નથી. કેભ કે એક ઉત્વલનું એક્નું જ
પ્રધાન઩ણું ઈપ્છછત પ઱ને આ઩નાફૃ છે . (૧૯)
આ યીતે ઉત્તભયાજાને કશીને જમાકેલી અને રલરતાદે લીને ફોરાલીને સ્લમં શ્રીશરય તેભને
કશેલા રાગ્મા, જે બિે ! તભે ભાફૃ લચન વાંબ઱ો અને વાંબ઱ીને તે પ્રભાણે કયો. (૨૦)
uRsvi: S&±lpx)yi y[ Ay&: kZONAy t[P& t[ / jy[ tv]v m&²yRv> piki(dni> (vFipn[
શે જમાદે લી ! બગલાન શ્રીકૃષ્ણના જે ઉત્વલો ઴ુક્઩ક્ષભાં આલે તેભાં ઩ાકલાન્નો આરદ કયાલલાભાં
તભાયે મુખ યશેળ.ું (૨૧)
kZONpx)yi[Rsv[P& , l(lt[ tv m&²yti / y&vi¿yi> t[ (vFitÄyi , d[Skilin&sirt: //
શે રલરતાદે લી ! કૃષ્ણ઩ક્ષભાં આલતા ઉત્વલોભાં આલતાં ઉત્વલોભાં તભાયે મુખ્મ઩ણે યશેળ.ું તભાયે
ફંની વલે ઉત્વલો દે ળકા઱ાનુવાય કયલાં. (૨૨)
તભાયે ફંનેને બગલાન શ્રીકૃષ્ણની વેલાભાં ભશાન ઉત્વાશ લતે છે . દે લાંગનાઓને ઩ણ
દુરમબ એલો આ ઉત્વાશ વપ઱ થળે. (૨૩)

315
 શે યાજન ! વભગ્રજનોના ઘયો઩દે ષ્ટા બગલાન શ્રીશરયએ વંલત ૧૮૭૨ ભાં શ્રાલણ લદ
અષ્ટભીને રદલવે ઉત્તભ યાજા ઩ાવે અન્મવલે યાજાઓ લડે દુ:વાધ્મ એલો બગલાન શ્રીકૃષ્ણનો
પ્રાગટયોત્વલ મથાતલધ ઊજલાવ્મો. જે ભશોત્વલભાં ઩કલાન્ન આરદક ફનાલલાભાં રલરતાદે લી મુખ્મ
શતાં.આ ઉત્વલથી ભશાશુખ ઩ાભેરા એલા દે ળાંતયથી આલેરા વલે બક્તોએ રલરતાદે લીના
બક્તબાલની પ્રળંવા કયી તેભજ રલરતાદે લીએ ઩ણ બગલાન શ્રીશરયનને ઉત્વલની વેલાથી
અતતળમ યાજી કમાાં . (૨૬)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ધભમળાસ્ત્રે ત ૃતીમ પ્રકયણે શુદ અને લદ ઩ક્ષના ઉત્વલોભાં
જમાફા અને રલરતાફાના મુખ્મ઩ણાનું સ્થા઩ન કયુાં એના તનફૃ઩ણ ના,ભે ત્રીજો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

316
 jºmiOTm)ni[ sm]yi[ l(lti , an[ dS[rini[ sm]yi[ jyia[ kyi[< , dS[rini
sm]yimi> aiv[li B±ti[mi>
didiKicr[ p\BiS>kr,diJBie tYi j[tlprni g>gibi (vg[r[ B±ti[n[ aºnki[T miT[ ri[k) l)Fi
C[,dS[rini sm]yi pC) aisi[ vd pDvini (dvs[ liD&bi mi[T)bi pis[ aiv)n[ kh[ k[ tm[ hmNi> j
dS[rini[ sm]yi[ kyi[< hv[ aºnk*Ti[Rsv krvin) mir) eµCi C[ , Ryir[ mi[T)bi bi[Ãyi
k[ tm[ jºmiOTm) uRsv kyi[<, hmNi> (dviL) pN kZON pxmi> j
aiv[ C[ ,miT[ “ aºnk*Ti[Rsv[ s[vi> S&±lpx upigt[ / k(rOyiÀyh(mRY> (h,myi<di h(rNi kZti //
Bgvin[ aipNn[ j[ myi<di bi>F) aip) t[ m&jb ti[ aºnk*T mir[ krvini[ hi[y kirN k[ s&d
pxmi> aiv[ C[ , Ryir[ liD&bi bi[Ãyi k[ bh[n tm[ mi[Ti Ci[ an[ aipN[ mhirijn) aiXi piLv)
j ji[ea[ , pN nirdv\tK>Dmi> m[ si>BÇy& C[ k[ “s>l³nm[v kt<Äy> d)pivÃyi> (dn#iym` /pZY±kZti]
mhiºdi[P e(t t#i ~&ti myi “ Fnt[rs (dpivl) an[ aºnk*T ai a[k j gNiy, alg alg
krvimi> di[P C[ , Cti> pN ji[ tmir) eµCi hi[y ti[ mhirijn) aiXi le tm[ t]yir) S$ kr)
di[ , Ryir[ mi[T)bi kh[ -Bl[ liD& ! t&> j kr ,ami[ bFi shiytimi> rh)S&> , liD&bi,mi[T)bi
didiKicr (vg[r[ p(rvir mhirij pis[ aiv) p\iY<ni kr[

317
 d)p uC(v sm)p (h aie /h(r sm)p bi[lt By[ tie
d)p uC(v aºnki[T tik[/ uµCv ehi> (k(jy[ vik[ //
s>t h(rjn bi[liy[ Avim) / d[v (h aºn m[> a>trjim) //
mhirij aid[S aipi[ aºnk*Ti[Rsvn) eµCi C[ , Bgvin kh[ didi ! hmNi> j
tm[ jºmiOTm),dS[ri (vg[r[ uRsvi[ kyi< ,an[ aºnk*T a[ ki>e nin) vit nY), vL) tmir)
s>p(_i mn[ Kbr C[
d\ÄysÀb(ºF yRkiy<> td` d\Äy[N]v si¹yt[ / n t& Xin[n B±Ryi vi n nimAmrNi(d(B: //

Bgvin kh[ k[ uRsv sh[li nY), Krc aiv[, j[ miNs uC)n& len[ uRsv
kr[ C[ t[ mhid&:Kn[ pim[ C[ ,CÎi (dvs[ Sikpin Kivi mLS[ ti[ pN ±yir[y krj n krv&> ,
p\)yt[ BivS&Ü`y]v Bgviºn t& B*ysi - g)tiJ
a>t:krNn) S&(ÜY) j Bgvin riJ Yiy C[ n(h k[ Bi](tk pdiYi[<Y)
miT[ gZhAY a[vi miri B±ti[a[ Fnni ÄyyY) si¹y Fm< pi[tin) S(±tn[ an&sr)n[ krvi[. ki[e
gZhAY[ ±yir[y pN äN kr)n[ Fm< krvi[ n(h , Cti> pN

318
 niriyNi[ vis&d[vi[ gi[li[ki(Fp(tAt& y: /vs&d[vgZh[ jit: s kZONi[ v\jmigt: //
t[n p\v(t<ti[ARy[P gi[vF<nmhi[Rsv: / atAtd)y]rAmi(B: kt<Äyi[si(v(t F\&vm` //
niriyN ,vis&d[v ~)kZON,vs&d[vni gZhmi> d[vk) Yk) p\id&Bi<v pim)n[ p\B& v\jmi> aiÄyi.
t[ ~)kZON[ ai gi[vF<n mhi[Rsv p\vti<Äyi[ C[ miT[ t[mni upisk aipN[ ai uRsv ci[kks krvi[

pN yYiS(±t kri[ , Ryir[ didiKicr[ hiY ji[D)n[ kH& k[ h[ aºnditi

di[hi[ --- aºn d[vt h(r t&mh) ,hmiri[ bl n(h l[S / a[s[ jint dZQ kr, t&mk&> m[> (h hm[S //
aºn an[ smZ(Ü aipniri aip j Ci[, p\B& ami[ a[v& dZQpN[ min)a[ C)a[ k[ tmir) s[viY)
±yir[y ai[C& Yt& nY)

gQp&rmi> G[r G[r ain>d Cviyi[ , Di>gr Ki>Dv) , Gun[ Ci[Di kiQ) a[ni[ li[T t]yir
krvi[ , (vg[r[ s[viai[ p*rji[Smi> S$ Ye
dLv& Ki>Dv& a[ni[ j avij gQp&r gim ~)h(rmy bºy& C[, ri(#i(dvs
a[mni a>t:krN mi#i Bgvinn[ j rTti , miT[ j gQp&rvis) p\B&n[ a(t Ähili C[ ,
319
 ‘’’ m&j (vyi[g[ (vlK) (vlK) t¶yi s&K sv[< tnY) / uÛvJ a[vi jn j[v& Ähil&
t[ m&jn[ ki[e nY) / m&n[ ¼yir C[ p\[m)ni[ h&> ti[ p\[m)jnn[ p*>q[ f$ / An[h si>kL[ si>kL`yi[ h&>
j[ j[ jn kh[ t[m k$ //
ki[e bh[ni[ s[vi[ piD[ C[, ki[en[ (nym C[ miLini[ aºnk*Tn) s[vi krti v(Dai[ bnivti>

þ v(Tki g&(lki (nFiy ki(ct`, jpmilim(N s>²yyi tdin)m` /

(vdF[ºytdi(l(B: Avk)y> jpmili (v(Fm[v n]Ryk> c //
ki[e A#i) pipD vN[ C[ t[mi> mhirijn) V[tvA#iFir) m*(t< Af&r) aiv), v[lN le (AYr Ye ge ,
s[vni piTli upr le t[l lgiDti> jiN[ Bgvinn[ a>gmd<n krt) hi[y t[m Biv(vBi[r bn)
ge, ki[en[ li[T ciLti> ciLN)mi> GnÆyim d[Kivi li³yi ,
Af&(rt> shsiBv(RAYri m&sl> di[P(N ki(p (bB\t) // ki[eni hiYmi> si>b[l& a[mn[ a[m (AYr Ye
gy& ,

320
 didiKicr ai(d p&$P B±ti[ pN mi[Ti mi[Ti visNi[ kiQ) sif krvi,krivvin) s[vimi> li³yi,
didiKicrn) pRn)ai[ mr) msili sif krvin) s[vimi> li³yi , sf[d vA#ii[ p(rFin kr[l) sFvi-
(vFvi sºnir)ai[ bglmi> gigr len[ G[li nd)a[Y) piN) Brvin) s[vimi> tRpr Ye, rsi[Din)
j³yimi> sifs*f) S$ Ye, bh[nini rsi[Dimi> m&²y g>gibi C[ , p&$Pi[ni rsi[D[ (ppLivni
p\BiS>kr n) aig[vin) C[,

minJ-kZONJ-a>birim-rimdis (vg[r[ B±ti[ b)ji drJ B±ti[ Sik-anij-likDi-G)-t[l

liv) aipvin) s[vimi> C[,
bh[ni[ni rsi[D[ h(rbi-rRnvt)-rimi-niY)-(vjyi-kÃl& (vg[r[ bh[ni[ ai s[vi krt)

Bgvin[ ad`B&t uRsih ji[e cir[bij& (vcrNmi> gy[li s>ti[ B±ti[ piP<di[n[ t[Dvi
miT[ s>d[Svihki[n[ rvini kyi<

aiXi Fn#iyi[dÆyi> Av[xNAyi(At v: (kl //

321
 tmir[ Fnt[rSni (dvs[ dS<n krvi pFirv& a[v) mhirijn) aiXi C[

s&v\tm&(n kh[ C[ h[ p\tip(s>h – gimi[gimY) jiN[ minv mh[rimN Clkivi li³yi[ C[ , cir[bij&
rAtiai[ pr B)D C[, s>ti[ni kirN[ aij[ Frt) pi[tin[ Fºy minvi lig) C[, ki[en[ Yik nY)
ligti[ ,njr smx #iN Ci[giL) piG an[ miNk)ni[ asvir d[Kiy a[Tl[ trt j pg di[Dvi
lig[ C[,

birsni (dvs[ si>j s&F)mi> ti[ ji[tji[timi> gQp&rn) aij&bij&ni gimDiai[ Brivi li³yi ,
aivt)kil[ mhirijni dS<n YS[ an[ (vyi[g d*r YS[ ,a[ vitY) ki[e s*t& nY) , svirn) rihmi>
pigl C[, kirN Bgvinn) aiXi ht) k[ Fnt[rSni j dS<n[ aivv&> ,

Avi(mniriyN Bgvin pN B±ti[ni[ uwm ji[e p\sºn C[, mi>ciKicr-umiJ-ni(ck[t-myirim

ai B±ti[ vir>vir Bgvinni s>d[Si phi[ciDvin& kim krti ,mhirijni[ ki[e pN s>d[S tiL)
piD)n[ bFin[ Si>t piD)n[ s>BLivvin& kim mi>ciKicrn& ht&> , myirimBÍ mhirijn) aigL

322
piCL rh[ti, aisi[ vd) birsn) ri(#ia[ mhirij Yi[Di piP<di[n) siY[ kZONdis ni(ptn[ mSil
l[vDiv) rsi[D[ (nr)xN krvi aiÄyi,
knkCD) s&>dr kr len[ ,gjg(t cili[ hLvi rh)n[
(c_iD& ci[ri[ Ci[ m)q& m)q& givti r[ --- $Di ligi[ Ci[ rij[ºd\ m>(dr mir[ aivti r[

srs mjin& hiAy C[, ciKD)ni[ cT cT avij Yiy C[

mhirijn[ ji[e tmim B±ti[ viti[ ni[ Ryig kr) p\B& pis[ aiv) gyi
p)pLivni p\BiS>kr,dyirim,diJBie, umr[qni
nºd&,nºdlil,g>gid_i,nri[_im,lÈm)d_i,dyirim,kZpiS>kr,eVr
di[rini kiS)rim , v[D)ni t&Ljirim , hLvdni (Svyi(Xk , BiD[rni
d[vrim, bi>FN)ni diJBie, gQp&rni
b[crJ,rimcºd\,lilJ ,p)qvD)ni Jviji[P) , umr[qni l)liFr,
323
 mh[mdivid ni an&prim,(ptiÀbr,a>birim, Fi[Lkini
r[viS>kr ,niriyN jy,vsi[ni vili F\&v, s>jiyini (vjyrim, s&rtni
a>birim ,
Bgvinn) pis[ aiv) hiY ji[D)n[ uBi C[, Bgvin[ Kbr a>tr
p*C) ,Bgvin[ s>ti[ miT[ rsi[e t]yir krvin) aiXi aip)
pi[t[ piP<di[n[ bhir uBi riK) a[kli bh[ni[ni rsi[D[ gyi
Ryi> GN) bF) A#i)B±ti[ ht) , mhirijn[ ji[en[ pigl bn) , kim
bFi aÜr rHi ,
~)ngrni g>gi,r[vi, vsi[ni ym&ni,y(tn) ,B&jni lhr)bie,umr[qni
$pi an[ mi]ni ,vDngrni d&l<Bi, umr[qni niY) , gQp&rni
324
rimi,amZti,amr), gi>fni g&libbie, p)qvD)ni p&tL)bie,aiKi
p)pliNini liD&,Jv),m)q) ,#iiprini jih`nv),min), (vSngrni
udyk&mir) , mh[mdibidni kiS)bie, u>zini jyk&mir), ~)ngrni
uPi, S)yiN)ni k&mir) ,umr[qni k&Sli ,p)pLivni h[t& , umr[qni
viN) , mh[mdividni s&Ki ,

ai bF) bieai[ p\B&n[ ji[ti j Bin B*l) ,

þ hi>r[ m[>ti[ (nr²yi shjin>dr) ---
{1} (nrKt vdn hrK a(t vi¹yi[ , hi>r[ m[r[ urm[> a(t ain>d r)----
{2} (#i(vF tip gy[ sb tns[ , hi>r[ m[r[ (mT sb d&:K f>d r)----
{3} p&rn kim (v~im s>tnk[ , hi>r[ a[ ti[ (vV skl k[ v>d r) ---

325
 {4} p\[m mgn mgn a(tS[ s&K piy[ , hi>r[ a[ti[ g&n giv[ dis m&k&>d r) ------
mhirij[ smicir p*C`yi , Ryir[ bh[ni[ kh[ k[ ai
b\iMNA#i)ai[ s>ti[ miT[ (mOTiºn t]yir kr[ C[ , am[ x(#iy
B±ti[ aivS[ t[mni miT[ amir) t]yir) cil[ C[, mhirij j$r)
s*cni aip) utir[ aiv) (nOk&Lin>dAvim) , liFi q±kr ,hrJ
q±krn[ bi[liv) kH& k[
aiyiAyºRy#i m&ny:,p\it:kil[ shs\S: / d[Siºtr)yiÅc nri yi[(PtÅc
mhiv\ti: //

326
 d[Sd[Siºtrmi>Y) s>ti[ B±ti[ bieai[ aivS[ t[mni miT[ utirin)
ÄyvAYi krivi[, prmiRmi Synkxmi> pFiyi<

þ visAYini(n sv[<Pi> ,t[Pimw pZYk` pZYk` / yYi[(ct> kiryºt& ,Bvºti[ H#i p_in[ // --
utirin) ÄyvAYi miT[ di[DFim S$ Ye, b)ji (dvs svirY) s>ti[ni> m>DLi[ni aigmn S$ Yyi ,

s&v\t uvic – b\iM[ m&h&t[< uRYiy,BgvinY sv<dZk` /kZRvi Si]c(v(F> AniRvi,(nRykm< smicrt` //

h[ rijn` ! sv<X ~)h(r b\iMm&h&t<mi> uq)n[ Si]c(v(F kr) uºm_i g>gimi> Anin kr) s>¹yi v>dni
ai(d (nRykm< krti hti, Bgvin t]yir Yyi ,s>ti[a[ p*jn ky&<, didiKicr[ c>dn ai(dk[ kr)
aci< kr) ,(s>hisnmi> (brijmin Yy[li p\B&n[ m&k&>din>d v(N< cimr Qi[L[, didiKicr v)>zNi[ le
uBi, hrniY miL) viD)a[Y) p&Op liÄyi t[ FirN kyi< , aij[ Fnt[rsni[ (dvs C[ ,

327
 liD&bia[ r(t nimn) B±t bie siY[ nv)n vA#ii[ mi[kÃyi C[ ,Bgvin[ piP<di[n[ kH&
k[ aij[ Fnt[rs C[ “ tinih si[w t& (dn[ kZONB*PimZji[Rsv: / (k\yti> n*Rnvisi>(s FiAy[h>
p\(tp(Ñn[ //” h[ B±ti[ ! aij[ ~)kZONni B*PNni[ mij<ni[Rsv kri[ ,h&> p\(tpdin[ (dvs[ n*tn
vA#ii[ FirN kr)S,

ji[Fi BrviD[ s>ti[ni aigmnni smicir ai¼yi ,

~)J t]yir Yyi,Bg&J Gi[D) liÄyi , k[D bi>F) utivLi mhirij aV pr (brijmin Ye
s>ti[n) sºm&K ciÃyi ,Bgvinn[ d*rY) ji[ti> j s>ti[,B±ti[,bieai[ bFi ki[e d>Dvt` kr[,ki[e
p>cig p\Nim kr[,
s>ti[ mhirijni dS<n nh) pN m*(t<n& pin krti hi[y t[m a[kFiyi< n)rK[ C[,aiK& Sr)r
ri[mi>(ct gi#ii[viL& Yy& C[ , GNi smyni[ (vrh d*r Yyi[ , “u>c[ an[ n)c[ t[mj b>n[ pDK[ m&K
krti ,AvBivY) c>cL aVn[ (AYr krvi miT[ aig\hY) Dibi hAtY) lgimn[ K[>c)n[ FirN
krti,b)ji hiYY) cib&k FirN krti,mAtkni f[>Ti upr Si[Biymin ti[riai[viLi ,pi[tini B±t
m&(nai[ni dS<nni v[gY) a>grK& j[mN[ FirN ky&< nY) ,a[vi miT[ j sir) r)t[ dS<n)y

328
vx:AYLmi> p&Opi[ni hiri[n) p>(±t FirN krti, p)L& (tlk (vSiL Bilmi> FirN krti>,FirN kyi<
C[ V[tvA#ii[ j[mN[ a[vi ~)h(rn[ m&(nai[a[ ji[yi,
tmimni[ yYiyi[³y vcni[ oiri sRkir kr) mhirij (vSiL sm&diyn) siY[ gQp&rmi> p\v[S kr[ C[

di[hi[ -þ cQ) miNk)a[ mhirij aivt B&vn p\(t , s>g m&(nvr h(rjn vZ>d.Si[Bi
b(nh[ a(t ---
{1} niYJ aiy[ ng\m[> d[K) gQp&rvis) , ur Fr) h(rk&> vFiel[,axr srs s&>mn ---
{2} gQp&rk) Si[Bi bn) si[ti[ .kht S[P s>k&ciy[ , s>p(t lK) gQ rijk), sb (#iB&vnvis)
ljiy[----
{3} u_im B&vn aTil)ki .a(t s&>dr ngr bjir , m>glk&>B fLf*l j&tFr) , sb m>(dr
p\(toir----
{4} mZgmd ag$ (s>c)k[ , k)y[ srs bjir s>vi(r , m&±tin>d k[ niYk&> ,bFiv(t sb p&rni(r --
--

329
drbirgQmi> pFir) l)>bt$ n)c[ ai[Ti upr m(Nmy (s>hisn upr p\B& (brijmin Yyi, s>ti[ni
rsi[Din) t]yir) S$ Ye , gZhAYi[ utir[ gyi , s>ti[ Bgvinn[ (v>Tien[ b[qi , p#i,p&Op
vD[ ~)Jn) p*ji kr) ,
gilvJ B±ta[ s*cni aip) k[ s>ti[n) rsi[e t]yir C[ , s>ti[ hiYpg Fi[e jmvi
b[qi ,mhirij[ p>(±tmi> fr) s>ti[n[ jmiD) tZ¼t kyi< , s>ti[ Fm<SiLimi> pFiyi< , mhirij pi[tini
utir[ je pi[tini hiY[ rsi[e kr) jm) m&Kvis le n[ b[qi ,
bhir B±ti[a[ aiv) ki[lihl krti “uµc]Gi[<P> tmi~&Ry,Bgvi(ºnjm(ºdrit` / b(hv[<wim&p[Ry]v
tAYi] B±tjn(p\y: //” ki[lihl si>BL) mhirij axrai[rD)mi>Y) bhir pFiyi< ,
B±ti[ mhirijni dS<n kr) G[lit&r Yyi ,mhirijni j[ a>g trf njr jiy t[mi> j (AYr
Ye jiy ,
Si[Bisigr Æyim tmir) m*(t< ¼yir) r[ ,m*r(t ¼yir) r[ ni>K& miri p\iN vir) r[ ---

330
 GNin[ smi(F Ye C[ , GNi jm)n upr pD) gyi, GNin[ uBi uBi smi(F Ye, GNi
(dvsi[ni[ cilvini[ Yik ~)h(rni dS<nY) d*r Ye gyi[, GN)vir s&F) mhirij[ dS<n aip)
kZtiY< kyi< ,
ki[e Avy>pik) hti> ti[ mhirij[ s)Fi piN)n) ÄyvAYi kriv) , ri(#ini
smy[ piP<di[n[ len[ mhirij utiriai[mi> (nr)xN krvi pFir[ ,
“t[Pi> AviA¸y< smipZµC`y yººy*n> tddipyt` / v(t<tÄy> sivFin](r(t svi<n(Sxyt` //
aXit: p&$P: A#i)> vi (nOkiAy: AvAvvist: /e(t svi<n&pi(dÆy (njm(ºdrmiyyi] //”
~)h(r pi[tini B±ti[n[ t[mni (nvis vg[r[n& an&k*LpN&> p*C)n[ j[n)j[n) ºy*nti ht)
t[ apivti hti. “tmi[a[ sivFin rh[v&>”a[m sv< jni[n[ (Sxini> vcni[kh[ti hti> /
“ap(r(ct a[vi p&$P aYvi A#i)n[ pi[tini (nvisAYinmi>Y) bhir kiQvi”~)h(r
sv<jni[n[ aivi[ upd[S aip)n[ pi[tini (nvisAYinmi> pFiyi< ,

svirmi> p\it:kiL[ jig\t Ye (nRy n](m(_ik km< kr) dr[k B±ti[n[ aiKi[ (dvs ain>d
aipti ct&d<S)ni[ (dvs pN Xinviti< siY[ p*ri[ Yyi[ , (dpivl)ni[ (dvs aiÄyi[ ,

331
liD&bi,mi[T)bia[ mhirij miT[ myirim BÍ siY[ nv)n vA#i mi[kÃyi C[, mhirij[ SNgir
p(rFin kyi<

Fm<k&>vr h(rkZONn) r[ m*r(t mir[ mn min) Jvn ji[yi lig C[ r[

t$N mni[hr m*r(t r[ r[Ki uq[ nin),Jvn ji[yi lig C[ r[
{1} mAtk m&gT jDivni[ r[ ,k&>DL mkrikir Jvn ji[yi lig C[ r[
{2}k[sr (tlk lliTmi> r[ ji[e ji[e viF[ ¼yir Jvn ji[yi lig C[ r[
{3}urmi> an&pm utr) r[,k>cn k[r) an*p Jvn ji[yi lig C[ r[
{4} rtn[ j(Dt bij& bi>(Fyi r[,s&r nr m&(nn[ B*p Jvn ji[yi lig C[ r[
{5} v[Q (v>T)y& kDi si>kLi r[ Si[B[ C[ krvrmi>y Jvn ji[yi lig C[ r[
{6} p\[min>d Cb) upr[ r[ tn mn Fn bl jiy Jvn ji[yi lig C[ r[

l)>bt$ n)c[ (dÄy sBin& aiyi[jn C[ , d[Sd[Si>trni B±ti[ b[qi C[, hjiri[n) s>²yimi>
m&(nai[ C[, Qi[l-ngiri-tgiri-zi>zrni nidn) siY[ mhip\B& sBimi> pFir[ ,s&>dr
(s>hisnmi> b)rijmin C[ , si[miKicr C#i Fr)n[ uBi rHi C[, Bg&J an[ al]yiKicr

332
 v)>zNi[ len[ uBi C[, s&riKicr an[ niji ji[g)yi tiDni[ p>Ki[ le pvn Qi[L) rHi C[,
didiKicr s&vN<n) di>D)viLi[ v)rNni[ p>Ki[ len[ uBi C[, m&LJb\Mcir) hiYmi> $mil
len[ tRpr C[, k&b[r(s>h oirpiln) s[vimi> uBi C[ , aij[ amyi<(dt bºyi[ smij, a[Tl)
bF) B)D C[ , mhirij ni[ (dÄy rijrij[Vr j[vi[ v]Bv ji[e B±ti[n) ai>Ki[ phi[L) Ye ,
h`dymi> ahi[ ahi[ Ye gy& , ki[lihl ki[lihl C[ cir[trf C[ , mhirij[ tiL)
piD)n[ si]n[ Si>t kyi< ,bFi sBimi> yYiyi[³y b[qi C[ ,
mhirij[ d[Sd[Si>trni smiciri[ p*C`yi C[ ,
B±ti[a[ p(r(AY(t kh) C[ -- h[ p\B& F)r[ F)r[ li[ki[ sRy asRyni[ B[d ai[LK) piK>D)
g&$ai[ni[ Ryig kr) aipni Bjnmi> p\vZ_i Ye rHi C[, dr[k j³yia[ a[k j avij C[
“tAmid`B*m>Dl[ ±vi(p cit&v<·yAy siÀp\tm` /n Avi(mn> (vniºyi(At g(tAtAmiRs
s[Äytim`//”
miT[ hilmi> B*m>Dlmi> cirvN<ni jni[n[ Avim) (vni b)j& ai~yAYin k>e pN
nY) ,miT[ Avim)n& s[vn kri[
F*tiAt& y[Amd`g&rv: p\v[OTÄyi n t[ gZh[ /kY(c>digtiAtiD`yi nigµC[y&: p&ny<Yi // aipNi
F*t<g&$ai[n[ ti[ aipNi Grmi> p\v[S krivvi[ n(h, ±yir[k Bgvinn) p\sid) aipvi
333
vg[r[ (n(m_i[ aiv[ ti[ mir mirvi[ j[Y) fr)n[ aipN[ G[r aiv[ n(h. a[m YviY) k&s>gdi[P
d*r YS[.(vFvi A#i)ai[ pN aipN) siY[ Avi(mniriyNni crNkmlni[ ai~y krS[. t[Y)
mi[T& sRkiy< Yy&. gNiS[.(k(t< YS[. sRkiy< an[ (k(t<mi> vFiri[ YS[
h[ mhirij ai p\miN[ s>ti[ni[ an[ tmiri[ diKDi[ sfL Yti[ d[Kiy C[,
Bgvin B±ti[n) Bi[L) viN) si>BL)n[ p\sºn Yyi ,

mhirij[ ji[y& k[ tmim B±ti[ p*jn krvi Yngn) rHi C[, mhirij[ aiXi aip) k[ p*jn
krv& hi[y ti[ Si>(tY) lienmi> aiv) p*jn kri[ , mY&ri d[Sni,S&rs[n d[Sni,k]ky
d[Sni,mi>DÄy d[Sni, pi>D& d[Sni,Bd\ d[Sni, ayi[¹yi d[Sni,sirAvt d[Sni, g&jrit
d[Sni,cri[trni, Bilni tmim B±ti[ j[ simg\) le aiÄyi t[ sv[< p\B&a[ Av)kir) , ki[e
ci>d)ni YiL,viDki,³lis ,si[nin) c[n , si[nini hir, s&vN<j(Dt vA#i (vg[r[ p\B&n[ ap<N
kyi< , bdim,niL)y[r an[ ci>d)ni (s±kiai[ni ti[ Qgliai[ Yyi ,

334
 þ Bgvin(p B±tini>, BivdS)< jgRp\B&: / p#ip&Opi(d(Br(p, tÑ_i]At&Oy(t Am s ://

þ upiyni(n svi<(N tRxN> p\ddi] c s: / (vp\[¿yi[ r>kJv[¿yi[, (Bx&k[¿yÅc sidrm` //

Bgvin pN trt j t[ mhim*Ãy vA#i (vg[r[ tRkiL b\iMNi[n[ B±ti[n[ dinmi> aip) d[ti hti> ,
an[ pi[t[ ti[ mi#i V[t vA#i j FirN krti hti> ,
pC) ¶yir[ s>ti[ p*jn miT[ aiÄyi Ryir[ mhirij[ kH& k[ s>ti[
y&Omi(B: p*jn> kiy<> m&ny: Vi[ yY[(¼stm` / uºm_ig>gi> gµCi(m AniniY<mF&nimhm` //
h[ m&(nai[ ! tmi[a[ aivt)kil[ eµCi p\miN[ p*jn krv&. hilmi> h&> Anin krvi miT[ uºm_ig>gi
p\Ry[ jvi eµC& C&> ,kirN aij[ amivAyin& pv< C[ , s>ti[ B±ti[n[ le mhirij G[li
nd)a[ Anin krvi pFiyi< ,

mhirijn[ ji[ti> j G[li[ pigl bºyi[, jL uCLvi li³y&

tti[pÆyÜ(rg<>gi> jns>Gsmik&lim` / smih`vyºt)> hP[<N tr>gB&jciln]: //

335
 tr>gi[Y) eSiri kr) pi[tin[ bi[livt) uºm_ig>gin[ ji[e ~)h(r K*b p\sºn
Yyi ,s>ti[ B±ti[ni Bgvi p)Li vA#i Fi[vivini kirN[ j[n& jL p)t r>g n& C[, j[ni uprY) px)
hiDk& len[ jiy t[ px)n& pN kÃyiN krnir) ,
yAyiAt)r[kZtini> v\tjptpsi> ~iÜdini(dkini> ,p&·y> Ayidxy> vi amr(ptZnZNi> tp<Nid`B*(rtZ(¼t:
// niniyXi(dp&·y> (Rvhskljn]: Aninti[ l¿yt[ v] ~[yAkim]Atti[ yi nZ(Br(nSmsi]
s[Äyt[ sv<kim]://
j[ uºm_ig>gin[ (knir[ kr[li a[kidS) ai(dk v\ti[,~)h(rAti[#i (vg[r[ni jpyXi[,tp,~iÜ ,tYi
sRpi#imi> din vg[r[ sRkmi[<n& axy p&·y p\i¼t Yiy C[ ,b\Mi(d d[vi[ an[ ay<mi(d
(ptZd[vi[ an[ snki(d ä(Pai[ j[ni t)r[ jli>j(l ap<N krviY) a(t p\sºn Yiy C[. ai
uºm_ig>gi (n:~[ysiY)< jni[a[ tYi Fm<,aY< an[ kimn) eµCiviLi p&$Pi[a[ h>m[Si Anini(dY)
s[vn kriy C[
aivi G[lind)ni p\vihmi> p\B& s>ti[ B±ti[ siY[ p\v[S kr) jLk\)Di krvi li³yi ,

336
 rig - sir>g þ --- krt h[ m>gl$p m>jn krt h] m>gl$p, shjin>d miF&r) m*rt,ag(nt m&k`t an&p---
{1} krt (vhirp&rg>gi m¹y,givt d[ krtir),/ jy jy S¾d krt (nj s[vk, (nrK) l[t urFir)---
{2} (nrKt amr s&mn zr) brPt cQ) (vmin nB Ciyi[ ,/ krt p\S>si Fºy Fºy p\B& ad`B&t rs bhiyi[---
{3} tJ (vmin (Fk d[v jnm ke, m&(nki[ B[K bniyi[ / krt Anin crnimZt p)vt , m&k`tin>dki[ bl jie ---

prmiRmia[ s*y<v>dni kr) s*y<niriyNn[ a´y< p\din kr) s>ti[ B±ti[ siY[ mhirij drbirgQmi>
pFir[,
s>ti[n) p>gtmi> p)rs)n[ mhirij pi[t[ Bi[jn kr) (v~imgZhmi> pFiyi<

s&v\t uvic
m&h&t<mY (v~Ày h(rnZ<p p&nb<(h: /v[wim[Ry (nj[ p)q[ (nPsid spiP<d: //
h[ rijn` ! pC) ~)h(r b[ GD) (v~im kr) fr)Y) piP<d[ s(ht bhir Bigmi> ai[Ti upr pi[tini
(s>hisnmi> b[qi, p\[min>dAvim) (vg[r[ s>ti[a[ (kt<ngin ky&< , aij[ Bigvtni p>cmAk>Fn)
smi(¼t ht) , mhirij[ p\igJ p&riN)n[ Äyisisn[ b[siD) p*N< sºminp*v<k p*jn kr) si[nimhi[r
vA#i (vg[r[ din ky&< , a[k aV pn mhirij[ v±tin[ dinmi> ai¼yi[ ,

337
niriyNJ (vg[r[ s&Yir B±ti[a[ s&>dr mjini frti (dviai[ viL& y>#i bniv[l C[ , ~)
vis&d[vniriyNni m>(dr aigL ninkDi[ m>Dp C[, kicni z&mrmi> (dviai[ gi[qvvimi> aiÄyi
C[ , amivAyini[ a>Fkir (vl)n Yyi[ , d)pmiLi zgmg zgmg krvi lig),
mhirij[ v[dpiq) b\iMNi[n[ bi[liv)
”tt: AvN<my)> lÈm)> (vp\inih*y v](dkin` /uphir]b<h&(vF]: si[c<yimis m·Dp[ //”
g)t vi(j>#ini nidn) siY[ mhirij lÈm)p*jn kr[ C[ , mi[T)bia[ mhirij miT[ didiKicr
siY[ lil r>gni[ s&rviL mi[kÃyi[
“Si[Nmip\pd)n> c ci[l> p\i³Fry[ ddi] / tRp\)ty[ h(rAt> c Fi[#ii[p(r dFi] xNm` //”
pi[t[ Fi[(ty& FirN kr[l& Cti> pN didin[ riJ krvi t[ni upr j mhirij[ s&rviL FirN kyi[< ,
lil r>gni[ si[n[r) b&Íidir jimi[ FirN kyi[< , s&vN<ni tiri[Y) al>kZt
pTki[ ai¼yi[ j[ p\B&a[ k[Dmi> bi>¹yi[ , Ryi> liD&bia[ didin[ bi[liv) al>kiri[ B[T ai¼yi , srs
mjini G&Gr)ai[ viLi[ k>di[ri[ mhirij[ k[D upr FirN kyi[< , an[k p\kirni Gr[Ni p(rFin
kr) ,mi[t)ai[ni hiri[n) miLiai[ FirN kr) mhirij (dÄy s&vN<ni (s>hisn upr (brijmin

338
Yyi , B±t sm&diyn[ ji[en[ ain>(dt mhirij Avy> tiL) vjiD) F*ºy krvi li³yi “~)
riFikZON gi[(vºd ,nrniriyN p\Bi[ /vis&d[v hr[ Avi(m(ºnRy&µc[: smk)t<yt` //
tmim B±ti[ mhirijn) siY[ givi li³yi ,Ryir pC) B±ti[a[ mhirijn) At&(t kr) , t[mi>
Ati[#i (vSird (dniniY BÍa[ ad`B&t At&(t kr)
{1} mhit[j:p&>j[ Af&rdml(s>hisnvr[ (AYt> svi<F)S> nK(krN (vwi[(ttsBm` /
(stµC#i> piV<Af&rdmlsµcimry&g> ,BZS> Fºyi[ l¾¹vi nynp(Y niriyNmhm` //
aY<:- mhit[jni sm&diymi> cLkti S&Ü mN)ºd\i[ jD[li u_im (s>hisnmi> b[q[li,axr-kil-
miyi(dni Avim),
{miyi kiL krmni p\[rk pi[t[ r[
xr axrni aitmirim r[ s&>drvr miri ~)h(r r[
miri p&·y udy Yyi piCli r[ ,m&n[ p\gT mÇyi mhirij r[ s&>drvr miri ~)h(r r[ }crNkmLn)
ai>gL)ai[ni nKni> (krNi[Y) s>p\ki(St kyi< C[ sBini> jni[ j[mN[,mAtk upr AvpiP<d
si[mvmi<a[ Fir[li V[t C#iviLi, b>n[ pDKiai[mi> al]yi an[ Bg&Ja[ Qi[L[li C[ p\ki(St

339
S&Ü,s&>dr,b>n[ cimri[ j[mn[ a[vi ~) B(ktFmi<Rmj niriyNm&(n tmi[n[ pim)n[ h&> aRy>t kZtiY<
Yyi[ C&>
{2} hso±#iiÀBi[j> cplnynili[(ktjn> lsºm&±tihir> (v(vFk&s&mip)D m&k&Tm` /
p\c>cRp\ivir> crN(vlsºn*p*r(md> ,hr[ $p> (nRy> mm mn(s sÀyk` Af&rt& t[ //
aY<:- h[ hr[ ! m>d hiAyy&±t m&Kir(v>dviL&>,K>jn px)n) mifk c>cL n[#ii[Y) ji[viy[li
C[ Avi(~tjni[ j[N[ a[v&> Si[Biymin mi[t)ai[n) miLiai[viL&>, (v(vF p\kirni
ti[riai[ an[ m&gTviL&>, a(t p\ki(St p\ivir{ ai[Qvini vA#i} viL&>, bºn[ crNi[mi> Si[Biymin
n&p*ri[viL&> tmi$ ai d[Kit&> $p miri mnmi> (nRy p\kiSi[.
{3} dZQ> (vVisi[ m[ tvcrNpÞi(~tjni[,BviÀBi[F[: pir> v\j(t shsi RvRk$Nyi /
Rvm[v]k: Avim) skljgti(mRy(p hr[!(v(dRvi pidi] t[ dZQtrmh> Hi~y(mmi] //
aY<:- h[ hr[ ! tmiri crNkmLni[ ai(~t jn s>sirsigrni> a>tn[ tmir) kZpiY) tRkil
pim[ C[ : ai p\miN[ miri[ dZQ (vVis C[.smg\ jgti[ni Avim) tmi[ a[k j Ci[ , ai
p\miN[ jiN)n[ tmiri> ai b>n[ crNkmLi[ni[ a(tdZQ ai(~t Yyi[ C&> .
{4} n jin[ SiA#iiNi> (v(vFmts(ºnN<ymh>,p&riNv\itinim(p c bh&kÃpi(~tkYi: /

340
n vi d[vP)<Ni> pZY(gh mni[r>jn(v(F> pr> jin[ Avi(mn`!B\mNhrN> t[#i SrNm` //
aY<:- h[ Avi(mn`! h&> m)mi>si(d SiA#ii[ni (v(vF mti[ni (sÜi>ti[ni[ (nN<y jiNti[ nY). ~)md`
Bigvti(d p&riNi[n) GNi kÃpi[ni ai~yviL) kYiai[ pN jiNti[ nY).ai li[kimi> b\Mi(d
d[vi[ an[ mr)µyi(d ä(Pai[ni[ (Bºn (Bºn mni[r>jn (v(F pN jiNti[ nY). ai li[kmi> tmi$>
SrN s>sirni> B\mNn[ niS krni$> C[ a[Tl&> j k[vL jiN&> C&>.
{5} tpi[ ni[g\> t¼t> v\t(nymdini(n c myi ,n c[OTip*t[< vi ~vNmnni¿yisdZQti /
n c)Ni<ºyi¼t&> Rvi(mh td(p yARv> dZ(S gti[,n jin[ tÜ[t&> Rvd(ttr ki$·yt ät[ //
aY<:- h[ p\Bi[! ai li[kmi> tmir) p\i(¼t miT[ t)v\ tp ky&< nY) ,a[kidS) ai(dk v\ti[,a(h>si(d
(nymi[,sRpi#ii[mi> dini[ kyi< nY), yigi(d, bg)ci (nmi<N vg[r[ eOTp*ti<(d (v(Fai[ pN kr)
nY).~vN mnnni a¿yisn) dZQti pN kr) nY) ti[ pN tmi[ mir) dZ(OTgi[cr Yy[li> Ci[ t[n&
kirN ti[ tmir) aRy>t kZpi (vni jiNti[ nY).
{6} BZS> pipv\it]m<dn md mini(d(Br(p, p\Bi[ ! g\AtAyil> tv crNpÞ[xN(mdm` /
kY>kir> m[ Ayiw(d n p&$ ki$·y pdv)>, ~y[Yi niY ! Rv> Rv(y (h t(dd> k[vlmhi[ //

341
aY<:- h[ p\Bi[ ! h[ niY! pipni sm&diyi[Y) tYi kimd[v,(vwi(d g&Njºy md an[ min, li[B
vg[r[ a>t:S#i&ai[Y) priBv pim[li[ C&> a[vi[ j[ h&> t[ mn[ tmiri> crNkmLni> dS<n
ji[ tmi[ aRy>t dyiL&pNini mig<n[ aiSr[l) ni hi[y ti[ ±yi p\kir[ Yiy ? ahi[ aiÅcy< C[ !
{7} bl> ni[ m[ b&Ü[n< c s&dZQv]ri³y(vls(ºnjiRmXinAy p\c&r(nyminim(p hr[ /
(vmi[±t&> s>siri(ºnr(tSym[k> (h (b$d>, (vli[±y Av)y> mi> Bvjl(nF[$Ür (njm` //
aY<:- h[ hr[! jºmmrN$p) s>sirY) m&(±t pimvi miT[ mir) b&(Ün&> sim¸y< nY) j. a(t dZQ
v]ri³yY) p\kiSt&> aiRmAv$pni Xinn&> pN bL nY). GNi Si]c-s>ti[Pi(d (nymi[n&> pN bL nY)
miT[ a(tSy pi[tin) a[k k[vL p\(tXi { h&> tmiri[ C&> a[m yicni krnirn[ sv< p\kir[ aBy
k$ C&>.miri[ B±t niS pimti[ nY) a[v& (b$d } ji[en[ aipni B±t mn[ s>sirsm&d\Y) uÜir
kri[.
{8} n jin[ Fmi<Nim(tghnkt<Äysr(N> ,n SiA#i> mº#iiNi> n c (v(vFtº#iigm(v(Fm` /
n vi B±t]: kZRy> tv crNpÞic<n(v(F>, tti[ vºd[ d)nAtv pdy&g> d·Dvdhm` //
aY<:- vNi<~m Fm<mi> rh[liai[n) a(t ghn kt<Äyn) pÜ(t jiNti[ nY).m>#ii[ni
SiA#in[ jiNti[ nY).nini p\kirni> p>cri#ii(d t>#iSiA#ini[ (v(F jiNti[ nY).tmiri a[ki>(tk

342
B±ti[a[ krvi yi[³y tmiri crNkmLni p*jnni[ (v(F pN jiNti[ nY). miT[ d)n=gr)b aYvi
d)niniY nimni[ b\iMN h&> tmiri> bºn[ crNkmLi[n[ d>Dn) mifk siOTi>g p\Nim k$> C&> .

Bgvin[ aBydin ai¼y&> C[ ,s>ti[a[ mhirijn[ vcmi> b[sir) grbi giti> (kt<nB(±t kr)

rig – kÃyiN--þ -- d)pmiL a(t rij[ r(sliJk) d)pmiL a(t rij[--

{1} ch&> d)S (dpmiL m¹y mi[hn ,Æyim a(Fk Cb) Cij[---
{2} S&k Sird nird g&n givt ,r(sk bjivt bij[---
{3} jy jykir krt s&r nr m&(n, F&(n s&n) (#iB&vn gij[----
{4} m&k`tin>d Æyim Cb) (nrKt,ki[(T kim Cb) lij[ ----
pC) Bgvin[ bFin[ utir[ jvin) aiXi aip) , mhirij pi[tini utir[ pFiyi<

aijn) ri(#i aiKr) ri(#i C[ , aºnk*Tn) simg\)ai[ bh[ni[ t]yir kr) gi[qv[ C[,
{1} si[mid[v)-s&rp\Bid[v) diLBit miT[ t&v[r diL ci[Ki sif kr) Fi[e rHi C[

343
 {2} mi[T)bi bFin[ kim btivv&, vAt& p&r) piDvimi> ÄyAt C[
{3} liD&bi pi[t[ ki[en[ k>e s*z n pDt) hi[y ti[ pi[t[ t[mN[ (SKviD[ C[
{4} rmi aºnk*Tn) YiL)ai[mi> Äyv(AYt m)qie gi[qv[ C[
{5} amr),amli,x[mi a[ aºnk*T miT[ (v(vF p\kirni Siki[ bniv) rh) C[
{6} r(t,m[ni,sit) na[ d[v) p&r)ai[ tYi p&rNpi[L) bniv) rh) C[,
{7} r[vt) d*Fpik an[ milp&Di bniv[ C[
{8} f&Ãl),a(d(t,ajvi, mÃl) an[ jih`nv) ai (br>j (vg[r[ alg alg klr an[ p\kirni
Biti[ bniv[ C[
{9} ym) an[ f*ljyi G&Gri bniv[ C[
{10} pi>ciL) an[ nin) ai bºn[ rsi[Dimi>Y) an[ Grmi>Y) j$r) vAt&ai[ p&r) piDt) ht)
{11} k&m&di an[ js&bie Yik[li bh[ni[n) j³yia[ pi[t[ kim krvi b[s) t[mn[ airim aipt)
{12} Jti an[ miºyi likDi> ,pi#ii[, jL livv& , t[mj aºnk*Tni visNi[ sif krvi
(vg[r[ s[vi krt)

344
 rsi[Dimi>Y) vGirni[ CmCm avij aivti[ hti[, , ci[Kini[ pmriT aiKi gQp&rmi> Cvie
gyi[ C[,

ri(#i p*N< Ye, p\it: Yy& , mhirij (nRy km<Y) prviyi< , B*d[v[ giy,viCrDin& p*jn kr)
k>k&.hldr (vg[r[Y) r>g) hiri[ vD[ SNgir)n[ m>(drn) aigL K[livti hti> , giyni
CiNni[ gi[vF<n bniv) t[n& p*jn kriÄy& mhirijni hAt[ , b\iMNi[a[ vis&d[vniriyN ni
m.(drn) aigL s&>dr m>DLi[n) rcni kr) C[, aisi[pilv an[ ai>bini ti[rNi[Y)
didiKicrni[ drbirgQ d)p) uq`yi[ C[ , Bgvin vis&d[v niriyNn) aigL piT)yi gi[qvvimi>
aiv) rHi C[,

s&v\t uvic:- h(r(n<Si[(ºtm[ rijn`! yim uRYiy sRvrm` /AvpiP<d]: k(tpy]: sh g>gi> jgim s:
//
h[ rijn`! ~) niriyNm&(n amivAyin) ri(#ini C[Ãli phi[rmi> uq)n[ tRkil k[Tlik piP<di[n)
siY[ uºm_ig>gimi> gyi , ki[en[ Kbr pN n pD) k[ mhirij G[lia[ gyi C[, sRvr Anin kr)

345
pi[tini (nvisAYin[ aiv) p*ji km< (vg[r[Y) prvir) aOTixr m>#ini[ jp krvi li³yi ,
t[Tlikmi> u_im riji a[ aiv)n[ p\B&n) p*ji kr) At&(t kr) C[

pdp>kj[ $(crck\mN Rv> clyºp\Bi[ ! v\j(s y(h< c t(h< / m&(nm·Dl> FZtkmNDl&kºF> H(Bti[n&
Fiv(t sm)Èy Bvºtm` //
aY<:- h[ p\Bi[ tmi[ ¶yir[ a(t s&d> r ,a(t S)G\gmn j[mn& C[ a[vi bºn[ crNkmLi[n[ m*kti
sti cili[ Ci[ Ryir[ tmi[n[ ji[en[ FirN kyi< C[ km>Dli[ an[ gi[dD)ai[ j[N[ a[v&> m&(nm>DL tmir)
ci[trf di[D[ C[

p\Bi[ ! aipn) g(t akL C[ , miri B&vnmi> rh) mn[ kZtiY< kr) rHi Ci[ , aip miri h]yimi>
aK>D (briji[ a[v) p\iY<ni C. t[Tlikmi> p*jn miT[[ bi(k rh[li B±ti[ aiv)n[ mhirijn) p*ji
kr) am*Ãy SNgiri[ ,Gr[Niai[ ap<N kyi< C[,
prmiRmi vijt[ gijt[ sBimi> pFiyi< , cir[bij&Y) jyGi[Pni[ ¹v(n uq`yi[ , sBimi> (brijmin
p\B&a[ pi[tini Sr)r upr j[ Gr[Niai[ hti> t[ d)niniY BÍn[ dinmi> aip) d)Fi , t[Tlikmi>

346
B*jni g>girim ai(d mÃli[ mhirijn[ riJ krvi mÃlk&At)ni div krvi li³yi ,
Bgvin[ p\sºn Ye t[ mÃli[n[ GNi>k p\sid)ni vA#ii[ ai¼yi C[.

s>ti[a[ p*jn miT[ p\iY<ni kr) k[ mhirij bFi B±ti[a[ liB l)Fi[, ami[ hJ p*jnmi> bi(k
C)a[ ,
mhirij[ p*jn n) aiXi aip) ,s>ti[ a[k a[k kr)n[ p*jn miT[ aiÄyi

m&k&ºdin>dv(N<:- mRAy> k*m<> vrih> k(plmY h(r> vis&d[v> c v]ºy>, d_ii#i[y> c h>s> nrh(rvZPB> vimn>
prS&rim` /
yX> rim> k&mir> hy(SrsmYi[ nird> rijrij> ,Äyis> kZON> c b&Ü> nrh(rmZPB> ni](m niriyN> Rvim`
//
aY<:- piK>D) as&ri[n[ mi[h pmiDvi vir>vir j[mN[ avtir FirN kr) Fm< p\vt<n ky&< a[vi aip
~) h(rkZONn[ h&> nmAkir k$ C&>.
vilm bir bir m] jiu t[r[ virN[ r[ --
347
 1.ai(dp&$P t&m hi[ avtir),k$ni rsmy m*rt Fir)
p(tt pivn p\gT[ aij hm kirn[ r[ ---
2.BTk rh[ ag(nt nrnir),Bvsigrm[> D*bt apir)
blv>t bi>h g\h) t&m hmk&> ubirn[ r[ ---
3. aFmi[Ûirn nim k[ nim), (b$d t&Àhiri sdiy Avim)
k(lm[> sRy (kyi h] bh&jn tirn[ r[ ---
4.(ml[ p&$Pi[_im y*> jin), acl T[k hm urm[> ain)
p\[min>dki[ (kyi[ aBy krtir r[ ---

m&±tin>d m&(n:- Amr[ m&K[At& mni[#i (vBi[ -- aipni m&KkmLmi> mn lig[l& rh[
gi[piLin>d Avim) :- sdi dZgg\[ $p> t[ ap\(tm y(dd> H[v vstim` ---mir) dZ(OT smx aK>D ai
Av$p rhi[
b\Min>dm&(n:-h[ mhirij ai mAtk tmiri (sviy ±yi>y hv[ nmn nh) kr[

348
ain>din>dm&(n:- aip miri ãdykmLn[ (vP[ (brijmin rhi[
(nRyin>dm&(n:- tmiri b>n[ crNkmLi[mi> j miri n[#in[ (v~im mLi[
mhin&Bivin>dm&(n:- tmn[ ji[en[ s>sirni f[ri TL) jiy C[ , aivi mi[Ti m(hmiviLi tmi[n[ h&>
sdi Bjti[ rh&>
S&kin>dm&(n:- h[ niriyNm&(n! B±ti[ni ãdymi>Y) j[mN[ a>tS#i&ai[ni[ niS kr) ni²yi[ C[,V[t
vA#iFir) h[ prb\M aipni (vP[ mi$ mn sv<kiL (nm³n rhi[
Avy>p\kiSin>dm&(n:- smg\ (vV j[ni eSir[ cil[ C[ a[vi aipmi> mi$ mn sv<di rhi[
aiRmin>dm&(n:- kZpyi pry]v yAy swi[ B&(v m*Qi[(p jni[ b&F]n< j[y: / tmir) kZpiY) m*Qn[ pN
(voini[ Jt) Skti nY) a[vi[ XIn) Ye jiy C[ a[vi h[ Xinditi –aipn[ h&> (nr>tr Bj& C&>
c]tºyin>dm&(n:- mir) b&(Ü,mn an[ (c_i tmiri Av$pmi> ahi[(nS rmt& rhi[
Bjnin>dm&(n:- smg\ b\Mi>Di[n) uRp(_i (AY(t lyni kirN $p nrd[hFir) aipn& AmrN aK>D
ãdymi> rhi[
prm c]tºyin>dm&(n:- B±tmnr>jn! aipn[ miri ki[(T ki[(T v>dn C[

349
prmin>dm&(n:- kiln[ pN Jtniri m&±tm&(n j[vi prmh>si[a[ p*j[li aipn& h&> ãdymi> AmrN
k$ C&>
kZONin>dm&(n:- h[ a(Kl eVri[ni Avim) ! aipn[ h&> v>dn k$ C&>
Bgvdin>dm&(n:- (m¸yi g&$ai[a[ n(h (vcir[li[ mig< p\vti<vniri aipn[ miri v>dn c[
(Svin>dm&(n:-Jvi[n[ s>sirsigr pir utirniri aipni crNkmLmi> mn lig[l& rhi[
vis&d[vin>dv(N<:- h[ p\iNp(t!h[ nTvrv[P! aipn[ h&> ãdymi> FirN k$ C&>
vZÜ aiRmin>davim):- k(lkiLni[ priBv krniri , B±ti[a[ c(c<t k[sr c>dnY) Si[Biymin
Bilp\d[SviLi h[ h(rp\sidni p&#i ! aipn[ h&> Bj& C&>
k(pl[Vrin>dm&(n:-amiri ãdymi> vPi[<Y) rh[niri miT[j uÜt Yy[li a>tS#i&ai[ Yk) rxi krji[
B*Frin>dm&(n:- h[ xmisigr! h[ k$Ni(nFin! h[ b\iMN(p\y aipn[ miri v>dn hji[
yi[gin>dm&(n:- aOTi>gyi[gn) (s(Ü (sviy pN simiºy Jvi[n[ smi(Fn& s&K aipniri tmir)
m*(t<ni[ kiym) yi[g rhi[
p*Ni<n>dm&(n:- p&OPmiLiai[Y) Si[Biymin ,ai(~ti[n[ kiL km< miyini ByYk) aBydin
aipniri aipn[ v>dn C[

350
g&Nit)tin>dm&(n:- h[ k$Nisigr! si]Ày al>kiri[n[ FirN krniri aipni[ ai~y
kiymn[ miT[ rhi[

p\[min>dAvim) ai(d s>ti[ sm*hmi> p\iY<ni kr[ C[

jy ~) mhirij mirij sgi<(d kil Avjiti¾j jiti(dkiRmp\ji jit jºmi(d d&:Kipã¶jºm!

n]k[ºd&(vwi[t di[j< w&(t ¹v>(stiRm)y hidi<ºFkiri(d d[viw !
(vw&Rp\Bivis:!sdinºd!gi[(vºd!sinºd vºdi$ mºdir pidir (vºdi[_im x[m Fimi xri¹yx !
li[k[ m&m&xi(yyxi gm[xi (t(txi smºdi xtiv(j<ti x)N (vxi[BNi Rmix pi[P p\s±ti(t $xi
xrili pdxi[ Üt x&d\ rxi[ (vpx xyi[ w&±t: / riFi rmiÀBi[j jºmi[x lÈmi(c<ti t)ÈN
vx:xmirxk:!#yxB* BZolxi[ _imÅli[k ! (vONi[! vlxi ²ypxiºt nx#i rxi kriBiAy! di[P
p\di[P!p\kiSi~yi S[P Sm[<S ! Siºti Syi S[P (sÜ[S!(sÜ)S!b&Ü)S! bÜi[ Ür¹yin!n]kivtiri
Ümi[Üirk! ~)hr[!Rv> p\s)d p\Bi[ !d)nbºFi[!

351
aY<:- an>tki[(T b\Mi>Di[ni a(Fp(tai[ni Sisn krvi $p Si[BiviLi tmi[ jykir)
p\vti[< ,(vVn) sZ(OTni air>B smymi> pi[tini avtirB*t niriyNn) ni(BkmLmi>Y) Yy[li
b\Mi(d pi[tin) p\jini sm*hi[ni> jºmi(d d&:Ki[n[ niS krnir C[ jºm j[mni[ a[vi,an[k
c>d\miai[n) mifk p\kiS j[mni[ C[ a[vi bºn[ hiY an[ bºn[ crNi(v<>dni nKi[n) ki>(tY) (vniS
kyi[< C[ pi[tini B±tjni[ni[ ãdy(nOq a>Fkir j[mN[ a[vi,h[ ai(d d[v! h[ skl kirNni kirN!
(vw&tn) ki>(t smin ki>(t j[mn) C[ a[vi> vA#i[viLi>, h[ sdi ain>dAv$p, h[ gi[(vºd!
ain>ds(ht p\Nim krti B±tjni[n[ kÃpvZx smin mni[rY p*N< krni$ crNkmL j[mn&> C[ a[vi,
h[ pi[tini ai(~ti[ni svi[<_im kÃyiN p\i(¼tni AYinAv$p,h[ axri(Fpt[!ai li[kmi> m&(±tn)
eµCi, yX yigi(dY) ~)kZONni p*jnn) eµCi,st` SiA#in[ ji[vin) eµCi,xmi, akiy<mi> l¶ji
vg[r[Y) r(ht t[mj niS nY) piÀyi[ pi[tpi[tini (vPyi[mi> s>cir j[mN[ a[v) pi[tin) e(ºd\yi[ni
pi[PNmi> ais(±tviLi,a(t aÅl)l S¾di[Y) ailip krvimi> (np&N,uÜt,a(t t&µC (k\yi
krniri, a[vi t[ bFi g&$ an[ riji$p[ uRpºn Yy[li as&ri[ $p) S#i&ai[ni xymi> uwmpriyN,
riFi-lÈm)-b\Mi an[ S>kr[ p*j[li,ki[mL vx:AYLmi> xmi riKnir,(Svni (nvisB*t k]lisp
v<tn) mifk V[t svi[<_im k)(t<viLi, h[ svi<ºtriRmn`! S&±l pxni avsin$p p*(N<mimi>

352
nx#ii[n) rxi krnir c>d\min) ki>(t smin ki>(ty&±t m&Kir(v>dviLi , h[ di[Pi[n[ niS krniri,
h[ axrb\Mi(d p\kiSki[ni svi[<_im t[j:p>&jni aiFir, h[ smg\ s&Kni a(Fp(t, h[ Si>t
ãdyviLi,smg\ m&±t p&$Pi[ni Avim), h[ yYiY< Xinp\diti, tmi$ ¹yin bÜn[ m&±t krni$> C[,
h[ pi[tini B±ti[n& rxN krvi miT[ an[k avtiri[ FirN krniri, h[ aFmi[Üirk,h[ p\Bi[,
h[ d)nbºFi[, h[ hr[! tmi[ amiri upr p\sºn Yiai[.
b)ji B±ti[a[ pN At&(t kr) C[

þ vigAmik> giyt& (nRy> g&Njit> kNi]< (nRy> niY!c(r#i> SZN&ti> t[ / cx&(n<Ry> pÆyt& m*(t< tv
li[k[ $p> ã[td` ¹yiyt& (nRy> c mni[ n: //
aY<:- h[ niY ! ai li[kmi> amir) viN) mi#i tmi$ (kt<n gin kr[, b&(Ü mi#i tmiri[ j (vcir
kr[, (c_i mi#i tmi$ j (c>tn kr[, ai>Ki[ mi#i tmn[ j (nhiL[ an[ mn h>m[Si ai
si]>dy<sigr$p) m*(t<mi> (nm³n rhi[ a[v) kZpi kri[

353
 rig- Fºyi~) - þ - cl[ lD&> p)rsn kij s>tm[ ~) Avim) / a(t~Ûi B(±t s(ht,f)rt h[ bh&nim) ---
{1} (v(vF Bi>(t pkvin,g\(h kr p)rst l[ nim, pi>c dS b[r f)rt p>gtm[> ,p\[ms(ht GnÆyim---
{2} kht m&(n krji[r) k[ ,ab bh&t #ipt By[ niY/ aiFi lD&> ti[ l[u m]> ji Fri[ (SS pr hiY—
{3} hAtkml Fr[ (SS pr p\B&crn kml Fr[ ur / d[t kiuk[ m&Km[> lD& shjin>d s&Kp&r----
{4} a[(h (b(F (nt (nt d[t s&K ~) gQp&rm[> s&Kk>d / p\gT l)lirsm[> Byi[ pr)p&rn m&±tin>d ---
અધ્મામ- ૪
તલજ્માદળભીનો રદવ્મ ભશોત્વલ

શુવ્રતમુતન કશે છે શે પ્રતા઩તવિંશ યાજન ! બગલાન શ્રીશરય આ પ્રકાયે ગઢ઩ુયભાં ઉત્તભ યાજાના દયફાયભાં શ્રીકૃષ્ણ બગલાનનાં વલે ભશોત્વલો ઊજલતા શતાં. આ એક ઉત્વલના લણમ ઩યથી અન્મ વલમ ઉત્વલો કેલી યીતે ઊજલાતા તેન ું અનુભાન કયી રેળ.ું (૧)
શ્રીશરયએ વંલત ૧૮૭૩ ના વલામ ધાય વંલત્વયભાં આવો શુદ તલજ્માદળભીને રદલવેય ઉત્તભ યાજાનો ભનોયથ ઩ણમ
ૂ કયલા યભણીમ ભશોત્વલનું આમોજન કયુ.મ (૨)
તલજ્માદળભીના ઉત્વલભાં ઩કલાન્ન આરદ કયાલલાના કામમભાં અને દેળાતયભાંથી આલતા સ્ત્રીબક્તોના આદય વત્કાયકયલાના કામમભાં ઉત્તભ યાજાના ભોટા બેન જમાદે લી મુખ્મ઩ણે યશમાં શતાં. (૩)
આ ઉત્વલભાં બગલાન શ્રીશરયના દળમન કયલાની ઉત્કંઠાલા઱ાઅનેક બ્રહ્મ ચાયીળદ,
ં ૃ વંતળદ
ં ૃ તેભજ ગ ૃશસ્થ નયનાયીઓના વમશો
ૂ ઓદે ળદે ળાંતભાાં થી શ઴મ઩ ૂલમક આવ્માં. (૪)
ત્માયફાદ અત્મંત ઉદાયબાલનાલા઱ા તે બક્તજનોએ ભનુષ્માકૃતત ઘયી યશેરા વાક્ષાત બગલાન લાશુદેલ એલા શ્રીશરયની શુગ ંઘીભાન ચંદન, અનેક પ્રકાયના ઩ુષ્઩ો, શાય, લસ્ત્રો, આભ ૂ઴ણો, લડે શ઴મ અને આનંદ઩ ૂલમક ઩જા
ૂ કયી .(૫)
ત્માયે શુજ્ઞ એલા ઉત્તભ યાજાએ તે ઉત્વલભાં ઩ધાયે રા ત્માગી વંતોને બરકતબાલથી તલતલધ ઩કલાન્નો અને ળાક તલગેયે જભાડીને તતત
ૃ કમાાં . તેલી જ યીતે અન્મ બક્તોને ઩ણ ઈપ્છછત બોજન જભાડીને તતત
ૃ કમાાં . (૬)
શ્રીશરયએ બક્તજનોને એકાંતતક ઘભમનો ઉ઩દેળ આ઩ીને, વાત રદલવ શુધી ઩ોતાના દળમનનું શુખ આ઩ીને, વંતો઴ ઩ભાડીને ઩ુન:઩ોત઩ોતાના દેળભાં જલા ભાટે આજ્ઞા આ઩ી. (૭)
મુતનશ્રેષ્થ એલા વલે વંતો તથા ગ ૃશસ્થ નયનાયીઓ ઩ોત઩ોતાના દેળભાં જતી લે઱ાએ ભાગમભાં ઉત્તભ યાજાની શ્રેષ્ઠ બુપ્ધ્ધ, તનદોળ સ્લફાહ્વ તેભજ શ્રીશરય પ્રત્મેની અનન્મ બરકતની પ્રળંવા કયતાં કયતાં ઩ોત્માના દેળભાં ગમાં. (૮)
઩ોત઩ોતાના દેળપ્રત્મે જતાં બક્તોભાંથી ઉત્તભ યાજાને અન્ન્કુટ ઉત્વલ ઊજલલા ભાટે પ્રબાળંકય આરદ તલપ્રબક્તો અને ગંગાભા આરદ તલપ્ર સ્ત્રીબક્તોને આદય઩ ૂલમક ઩ોતાના બલનભાં જ તનલાવ કયાવ્મો. (૯)
શે નયે ળ ! ઩ાકરક્રમાભાં કુ ળ઱ એલા તે વલે બ્રાશભનો અને બ્રાશમણ સ્ત્રીબક્તો, બગલાન
શ્રીશરયની પ્રીતત઩ ૂલમકની વેલાથી તેભજ તેભના બક્તોની વેલાથી જ ઩ોતાના જન્ભનું વાફ્લમભાનતાં શતાં. અને તેથી જ બગલાન શ્રીશરયની પ્રવન્નતાને અથે ત્માં તનલાવ કયીનેયહ્યા શતાં. (૧૦)
બગલાન શ્રીશરય ઩ણ ઉત્વલભાં આલેરા વલમ બક્ત જનોને તલદામ આ઩ી દયફાયગઢના આંગણાભાં કેટરાક ઩ા઴મદોના વમ ૂશોની લછચે લેરદકા ઉ઩ય સ્થા઩ન કયે રા તવિંશાવન ઉ઩ય સ્લમં તલયાજભાન થમાં. (૧૧)
ફંને ફશેનોનો પ્રેભકરશ :-
તે જે રદલવે અબમ યાજાની ઩ુત્રી અને બગલાન શ્રીશરયની બરકતભાં તથા વ્મલશાયકામમભાં તન઩ુણ એલા રલરતાદેલી ભંદશાસ્મ કયતાં કયતાં ઩ોતાનાથી ઉંભયભાં ભોતા એલા જમાફેન ઩ાવે કાંઈક ઩ ૂછલા ભટે આવ્મા ત્માયે જમાફેને તેભને આલકામાાં . (૧૨)
ભંદભંદ શવતા રલરતાદેલી જમાદેલીની ઩ાવે ફેવીનેખલ
ે ા રાગ્મા, શે ફશેન ! તભે અત્માયે તલજ્માદળભીના ઉત્વલભાં ફષુ પ્રકાયની વેલા કયી બગલાન શ્રીશરયનેયાજી કમામ6. શલે જો તભાયી અનુભતત શોમ તો આલતા અન્નકુ ટ ઉત્વલભાં ષું ઩ણ તભાયા જેલી જ વેલા કયીને ભશાયજને યાજી કયલા ઈછછં છં. (૧૩)
આ પ્રભાણે રલરતાદે લીએ કહ્યું તેને વાંબ઱ીને જમાદે લી તેભના નાના ફશેન રલરતાદેલીને કશેલા કાગ્મા શે બિ ે ! તભે ઩ણ જન્ભાષ્ટભીના ઉત્વલભાં બગલાન શ્રીશરયને અત્મંત યાજી કમામ છે . (૧૪)
શે ભંગરસ્લફૃ઩ા ! તે જન્ભાષ્્ભીના ઉત્વલભાં તભે જેલી યીતે વેલા કયીને બગલાન શ્રીશરયને યાજી કમામ શતાં તેલી યીતે આવો લદભાં આલતા દી઩ોત્વલભાં પયી લખત યાજી કયજો. ઩યં ત ુ કાતતિક ભરશનાના ઴ુક્ર ઩ક્ષભાં આલતા અન્ન્કૂટોત્વલની વેલા તો ષું જ કયીળ. કે ભ કે બગલાન શ્રીશયીએ જ આલી વ્મલસ્થા કયી છે . (૧૫-૧૬)
જમાદે લીના આલા લછનો વાંબ઱ીને યુરકત઩લમ
ૂ ક લચનો ફોરલાભાં તન઩ુણ એલા રલરતાદે લી ભંદશાસ્મ કયી જમાદેલીને ભધુય લચનો કશેલારાગ્મા6. (૧૭)
શે ભોટા ફશેન ! તભે આલાત એકદભ સ્ત્મ કશી તેભજ બગલાન શ્રેશરયએ ફાંઘેરી ,ભમામ દાનું ઩ારન આ઩ણે કયળું જ જોઈએ. ઩યં ત ુ આ અન્ન્કૂટોત્વલ તો દી઩ોત્વલની અંતગમત જ આલે છે . અરગ નથી. ઴ું તભે નાયદજીએ વ્રતખંડભાં કશે઱ ું આ લાક્ય નથી વાંબળ્યુ ? ચૌદળ,દી઩ાલરી અને ઩ડલાંરક આન્ન્કૂટોત્વલઆ ત્રણેમ ઉત્વલો વંરગ્ન ઊજલલાઅને જો તેભાં બેદ ઩ાડલાભાં આલે તો ભશાનદો઴ રાગે છે. આળું ભેં વાંબળ્યું છે . આથી શે ફશેન ! તભને જેભ મોગ્મ રાગે તેભ ભને આજ્ઞા કયો.ષું શંભળ
ે ા તભાયી આજ્ઞાભાં યશીને જ વેલાકયલા ઈછછં છ6. જો તભાયી ઈછછા અન્ન્કૂતોત્વલ ઉજલલાની શોમ તો ઩છી આજે જ ભશાપ્રભુ શ્રીશરયની આજ્ઞા રઈ રો અને ઉત્વલની રગતી વાભગ્રી બેગી કયલા તન઩ુણ વેલકોને આજ્ઞા આ઩લા ભાંડો. (૧૮-૨૨)
શે યાજન ! રલરતાદેલીનાં એલાં યુરકત઩લમ
ૂ ક લચનો વાંબ઱ીને વય઱ બુધ્ધીલા઱ા જમાદે લીએકહ્યુ કે શે ભંગરસ્લફૃ઩ા ! તો તભે જ આ આન્ન્કુટોત્વલની ઊજલણી કયો.(૨૩)
ત્માય઩છી જમાદે લી ઩ોતાના બાઈ ઉત્તભ યાજાને ફોરાલીને ઴ુબલચનો કશેલા રાગ્મા કે , શે બાઈ ! તભે અન્ન્કૂટ ઉત્વલ ઊજલલાની બગલાન શ્રીશરયની આજ્ઞા ભે઱લો. (૨૪)
અન્ન્કૂટોત્વલની આજ્ઞા ભાંગી :-
શે યાજન ! ફશેનોનું લચન વાંબ઱ી અતતળમ શ઴મઘર
ે ા થમેરા ત્ત્ભયાજા બગલાન શ્રીશરયની ઩ાવે ગમાં અને તે ફંને ફશેનો સ્ત્રીઓની વબાભાં દૂ ય ઊબા યશમાં. (૨૫)
ઉત્તભ યાજા ફે શાથ જોડી બગલાન શ્રીશરયને નભસ્કાય કયીને ઩ોતાના લચનો કશેલાના અલવયની પ્રતીક્ષા કયતાંઊબા યહ્યાં. (૨૬)
બગલાન શ્રીશરય ઩ણ ઉત્તભ યાજા કં ઈક ઩ ૂછ્વા ભાંગે છે એભ જાણી ભંદશાસ્મ કયતાં કશેલા રાગ્મા, શે યાજન ! ફોરો ઴ું કાભ છે ? આ પ્રભાણે શ્રીશરયના કશેલાથી ઉત્તભયાજા કશેલા રાગ્મા (૨૭)
શે બગલન ! તભાયી પ્રવન્નતાથે ષું તભને એક લાત ઩ ૂછ્વા આવ્મો છં. તો આ઩ દમા કયીનેભાયી લાત વાંબ઱ો. શે બક્તતપ્રમ બગલાન ! જો આ઩ની આજ્ઞા શોમ તો શ઴મ઩ ૂલમક અન્ન્કૂટ ઉત્વલની વાભગ્રી બે઱ી કયાળુ.ં (૨૮)
ઋણ ન કયલાનો ઉ઩દે ળ :-
શે યાજન ! ઉત્તભ યાજાનું તનષ્ક઩ટ લચન વાંબ઱ીને ઩ોતાના બક્તોનું શંભળ
ે ા તપ્રમકયનાયા એલા શ્રીશરય પ્રવન્ન થમા અને ઩ોતાના લચનને વાંબરલા કાન ઘયીને દૂ ય શાથ જોડીને ઊબેરા જમાદેલી અને રલરતાદેલીને તનશા઱તાં તનશા઱તા કશેલા રાગ્મા. (૨૯)
શે યાજન ! તભોએ જન્ભાષ્ટભી, તલજ્માદળભી અને વલે િાદળીઓના ઉત્વલભાં ઘન્નો ખ ૂફ ખચમ કયે રો છે. (૩૦)
ઉ઩યાંત પ્રફોતધની એકાદળીનો ઉત્વલ ઩ણ શભણાં જ આલી યહ્યો છે . દૂય નથી અને તભાયી ઘનવં઩તી ભાયાથી અજાણ ઩ણ નથી. (૩૧)
દ્ર્વવ્મ વંફંઘી જે કામો છે તે િવ્મથી જ તવધ્ધ થામ છે, ઩યં ત ુ જ્ઞાન, બરકત કે નાભસ્ભયણ આરદથી તવધ્ધ થતાં નથી. (૩૨)
શ્રોક

શે યાજન ! જે ઩ુફૃળો જ્માં ત્માંથી ઘન રાલીને ઘભમકામમ કયે છે . તે જ્ઞાની શોલા છતાં ઘન આ઩નાયા ઩ુફૃળના ઉ઩િલથી કરેળને ઩ાભે છે. ઘનભાં યશેરા ઩ંદય પ્રકાયના અનથોના ઉ઩દે ળથી, બરકતથી અથલા આત્ભજ્ઞાનના ફોઘથી ઩ણ ઘન આ઩નાય ઩ુફૃ઴ ઘન રીધા તલના ઘેયથી ઩ાછો જતો નથી. (૩૩-૩૪)
શ્રોક

પ્રાણની આ઩તત તલના ક્યાયે મ, કોઈ઩ણ પ્રકાયે ઋણ કયળું નરશ6. કાયણ કે ઘન આ઩નાયે કયે રા ઉ઩િલ વભાન આ જગતભાં ફીજુ ં કોઈ દુ :ખ નથી. (૩૫)
શ્રોક

શે યાજન ! ઩ાંચભે રદલવે અથલા છ્ઠ્ઠે રદલવે જે કાંઈ ળાક, ઩ાંદડું પ્રાતત થામ તે જભળું શ્રેષ્ઠ છે . ઩યં ત ુ ઘન આ઩નાય ઩ુફૃ઴ે આ઩ેરી ઩ીડાને વશન કયલી યાજાને ભાટે ઩ણ શ્રેષ્ઠ નથી. (૩૬)
શે અજુ મન! ભાયે તલ઴ે ભન જોડલાનો પ્રમાવ કયનાયા બકતજનોએ બરક઩લમ
ૂ ક અ઩મણ કયે રાં ઩ત્ર,઩ુષ્઩, પ઱ અથલા જ઱ તલગેયે વલે ઩દાથોનો ષું પ્રેભ઩ ૂલમક સ્લીકાય કફૃ છં. (૩૮)
અનન્મ બરકતબાલ તલના જે બકત જન ભોટા ભોટા અને ઩ુષ્ક઱ ઉ઩ચાયો લડે બગલાનની ઩જા
ૂ કયે છે તે ઩ ૂજનને બગલાન ઩ણ શળમ઩લમ
ૂ ક સ્લીકાયતા નથી. તેથી શે યાજન ! બગલાનના ઩જન
ૂ ભાટે લધ દ્ર્વવ્મનો ખચમ કયલો નરશિં. ઩યં ત ુ તે બગલાનની એકાંતતકે બરકત પ્રાતત થામ તેના ભાટે પ્રમત્ન કયલો. (૩૯-૪૦)
શ્રોક

તનધમન એલા એકાંતતક બક્તજનો ઉ઩ય જેલા બગલાન પ્રવન્ન થામ છે તેલા બરકતબાલ યરશત ઘનલાન બક્તો ઉપ્ર પ્રવન્ન થતાં નથી. (૪૧)
જે બક્તનું ભન અન્મ લાવનાથી યુક્ત શોમ તે બક્ત કયતાં તનલામ વતનક બક્ત ઉ઩ય બગલાન શ્રીશરયની અતધક પ્રવન્નતા લતે છે . (૪૨)
વમપ્ધ્ધ
ૃ અને ઐશ્રમમવ઩
ં ન્ન એલા ન્દ આરદક દેલતાઓ ઩ણ ભશાન ઉ઩ચાયો લડે બક્ક્તબલ઩લમ
ૂ ક આ઱વ તજીને બગલાન શ્રીશરયને ઩પ્રતતરદન ઩જા
ૂ કયે છે . ઩યં ત ુ તેઓના ભનઅન્મ લાવનાથી યુકત શોલાને રીધે એકાંતતક બક્તોભાં તેભની ગણના થતી નથી. (૪૩-૪૪)
તીવ્ર લૈયાગ્મલા઱ા વનકારદકો ઈન્િારદ દેલતાઓ કયતાં અલ઩ સ્મ ૃપ્ધ્ધ અને ઐશ્રમમ લા઱ા
શોલા છતાં શદમભાં એક બગલાનની જ લાવના શોલાને રીધે એકાંતતક બક્તોભાં અગ્રગણ્મ છે. (૪૫)
તે વનકારદકો ઩ત્ર, ઩[ઉશ્઩ારદક લડે જ બગલાનની ઩જા
ૂ કયે છે. છતાં ઩ણ યાધાયભણ એલા બગલાન શ્રીકૃષ્ણને અતતળમ પ્રવન્ન કયે છે. (૪૬)
તેથી શે યાજન ! ભાયા આતશ્રત ગ ૃશસ્થ બક્તોએ ઘભમ =કામમ ઩ણ ઩ોતાની ળરકત પ્રભાણે કયળું ઩ણ ઋણ કયીને તો ક્યાયે મ ન કયળુ.ં (૪૭)
અન્નકૂટોત્વલ ઊજલલાની આજ્ઞા :-
તેથી તભે અત્માયે અન્ન્કૂટોત્વલ તભાયી ળરકત અનુવાય ઊજલલો જેથી બગલાનના ઉત્વલની તતતથ ઉત્વલયરશત઩ણે ઩વાય ન થામ. (૪૮)
શે યાજન ! ગોરોકાતધ઩તત બગલાન લાશુદે લ નાયામણે જ લશુદેલ અને દે લકી થકી શ્રીકૃષ્ણફૃ઩ેપ્રગટ થઈને વ્રજભાંઆલીને આ ગોલધમન ભશોત્વલની પ્રળ ૃતત કયી છે. આથી તેભના બક્ત એલા આ઩ણે આ ઉત્વલ તનશ્વમજ ઊજલલો જોઈએ. (૪૯-૫૦)
શુવ્રતમુતન કશે છે, શે યાજન ! આ પ્રભાણે બગલાન શ્રીશરયએ આજ્ઞા કયી તેથી ઉત્તભ યાજા શ્રીશરયનેનભસ્કાય કયીને તત્કા઱ ઩ોતાના ફંને ફશેનો ઩ાવે આવ્મા કે જે ફશેનોને શ્રીશરયની વેલા તલના ક્ષણ ઩ણ ઩વાય કયલી ગભતી નશોતી.

ઈતત શ્રીવત્વગ
ં ીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે તતીમ
ૃ પ્રકયણે અન્નકૂટોત્વલ ઉજલલા બગલાન શ્રીશરય ઩ાવે આજ્ઞા ભે઱લી એના તનફૃ઩ણ નાભે ચોથો અધ્મામ વં઩ણમ
ૂ .

અધ્મામ-૫
સ્ત્રી બક્તોની અન્ન્કૂટોત્વલાભાં રદવ્મ વેલા
શ્રોક

શુવ્રતમુતન કેશ છે શે યાજન ! દૂય ઊબા યશીને શ્રીશરયના મુખકભ઱ વાભે નેત્ર અને ક્ષોત્રની ળ ૃતત ક્સ્થરય કયે રી ફંને ફશેનોએ ઉત્તભ યાજાના આગભન ઩શેરાં જ શ્રીશરયના અલબપ્રામને જાણી રીધો કે ભ કે તે ફંને શ્રીશરયના અંતયના અલબપ્રામને જાણતા શતાં. (૧)
શ્રોક

દાવબાલે બગલાન શ્રીશરયની વેલા કયલાભાં જ ઩ોતાના જીલનનું વાપલમ ભાનનાયી ફંને ફશેનોનાં અંતયભાં અતતળમ શ઴મ ઊબયામો. (૨)
તે વભમભાં અબમ યાજાના ઩ુત્ર ઉત્તભ યાજા આલી ઩શોંછમા અને સ્ત્રીઓની વબાભાં ઊબેરી ઩ોતાની ફંને ફશેનોને શ્રીશરયના લચનો મથાલત કશી વંબ઱ાવ્માં. (૩)
‘’ ળરકત પ્રભાણે અન્નકૂટ ઉત્વલ ઉજલો ‘’ આળું શ્રીશરયનું લાક્ય વાંબ઱તાં જ તેભના તનભમ઱ અને ઩તલત્ર શદમભાં અત્મત
ં આનંદ થમો અને એ આનંદ શદમભાં વભાઈ ળક્યો નરશિં. આથી અશ્રુઓ િાયા ફશાય લશેલા રાગ્મો. (૪)
ત્માયફાદ શ્રીશરયને નભસ્કાય કયી ફંને ફશેનો ઝડ઩થી ઩ોતાના બલનભાં આવ્મા અને ચાય પ્રકાયના ઩કાલાન્નો ફનાલલા ભાટે પ્રમત્ન કયલા રાગ્માં . (૫)
અને ફશેનો વાઉપ્રથભ શુગંઘીભાન ડાંગય ખાંદલાનું કામમ તથા વપેદ ઘઉંનો રોટ તૈમાય કયાલલાનુ કામમ અનેક સ્ત્રી શરયબક્તો ઩ાવે કયાલલા રાગી. (૬)
તે વભમે શ્રીશરયના ચયણોભાં તન, ભન, અને ઘન અ઩મન કયનાયી અને તનષ્ક઩ટ બાલે વેલા કયતાં સ્ત્રીબક્તોને એ અલવય તનતતિળમ આનંદદામક મશોત્વલફૃ઩ે જણાતો શતો. (૭)
દુ ગમ઩ ુયના ઘેય ઘેય ઘઉં તલગેયે ઘાન્મો દ઱લાની વેલા કયતી સ્ત્રીઓના મુખ થકી બગલાન શ્રીશરયના કીતોનાનો ભંગર ધ્લતનઓ અશોતનળ વંબ઱ાતો શતો. (૮)
યવોઈ કયલાભાં ચત ુય અને ઩તલત્ર બ્રાશભણ સ્ત્રીઓ રલરતાદે લાના આદે ળ મુજફ લડી, વપે દ ઝીણી વેલ અને ભોટા ભોટા ઩ા઩ડ તલગેયે ફનાલલા રાગી. (૯) તે લખતે કોઈક સ્ત્રીબક્ત જ઩ભા઱ાની એક્વો ઩ાઠ વંખ્માભાં લડીઓની ગો઱ીઓ ફનાલી ઩ંરકતફધ્ધ ગોઠલી તેભના ઩ય ફીજી ઩ંરકત કયી તનત્મ જ઩ભા઱ા કયલાના ઩ોતાના તનમભને ઩ ૂણમ કયતી શતી. (૧૦)
બાલ઩ણમ
ૂ વેલાથી શ્રીજીનો વાક્ષાત્કાય :-
કોઈક સ્ત્રીબક્ત ઉજ્જજ્લ઱ અને સ્લછછ કાંવાના ઩ાત્ર ઉ઩ય તલળા઱ ઩ા઩ડને લેરણથી

354
 લણતી શોમ તે વભમે એકા-એક સ્ફુયામભાન થમેરા શ્રીશરયના દળમન થતાં ભંદ ભંદ શાસ્મ કયલા રાગી અને લેરણ તેના શાથભાં જ અધ્ર ક્સ્થય યશી જત ુ શત.ું કોઈ સ્ત્રી જ઱ભાં ને સ્થ઱ભાં વલમત્ર બગલાન શ્રીશરયના દળમન કયતી અને વેલ લણલાના ઩ાટરા ઉ઩ય એકા-એક સ્ફુયામભાન થમેરા શ્રીશરયના દળમન કયતાની વાથે બાન ભ ૂરી જતી શતી. અને જાણે તેરભદમ ન કયલા પ્રળ ૃત થઈ શોમ ને ઴ુ?
ં તેભ ળોબતી શતી. કોઈ સ્ત્રી બક્ત ચા઱ણીભાં ઘઉંનો રોટ રઈને શાથથી ચા઱તી ત્માયે ઩લે
ૂ શ્રીશરયએ ઩ોતાને શવાલેરી શોમ તીનું ભન ભનભાં વંસ્ભયણ કયીને લાયં લાય શવતી શતી.(૧૧-૧૩)
કોઈ સ્ત્રી ડાંગય ખાંડલાની ઈછછા કયી ડાંગય ખાંડતી ત્માયે ખાંડલણમાભાં એકાએક સ્ફુયામભાન થમેરા શ્રીશરયના દળમન કયતાં જ શાથભાં યશે ઱ ું મુવ઱ ઉંચુને ઉંચુ જ યશી જત ું અને ક્સ્થય થઈ જતી.શે યાજન ! આ પ્રકાયે વેલા કયતી વલે સ્ત્રીઓ ઩ોત઩ોતાની બાલના અનુવાય વલે રક્રમાભાં બગલાન શ્રીશરયના દળમન કયતી શોલાથી વભારદતનષ્ઠ એલા મોગીઓ કયતાં ઩ણ અતધક ચરડમાતી ફની ગઈ શતી. આ પ્રભાણે અન્નકૂટોત્વલભાં વેલા કયલી એ જ બગલાનની પ્રવન્નતાનું વાઘનછે . એભ જાણે વલે સ્ત્રીબક્તો આનંદ઩ ૂલમક રલરતાદેલીના ભાગમદળમન પ્રભાણે પ્રમત્નો કયતી શતી.અને તે વભમે ઉત્તભ યાજા ઩ણ ઘી બયે રા ઘડાઓ અને વાકયની ઩ેટીઓ શાજય કયતાં શતાં. ઉત્તભ યાજાના વેલકો ઩ણ ંડડા કડામા, ઝાયા,ભોટી કાથયોટો, ભોટા કડામાં, રાંફાં કડછા, ગો઱ી, ભાન, યાભ઩ાતય, ઘડા, ચાટલા, શાંડરા, તલગેયે ઩ાત્રો રાલીને શાજય કયલા રાગ્માં. (૧૪-૧૭)
ઉત્તભ યાજાની ફંને ઩ત્નીઓ આનંદ઩ ૂલમક શ઱દય, ભયચાં, જીફૃ, તજ ઘાણા, આદુ , આંફરી, ભીઠુ ,ં કા઱ાભયી, યાઈ, રતલિંગ, એરામચી તલગેયે ભવારાઓ વાપ કયતી શતી અને દશીં, છાવ ઩ણ તૈમાય કયતી શતી. (૧૮)
તે વભમે વઘલા-તલધલા તલ઩[ય સ્ત્રીઓ વ્રતથી ળયીય કૃળ થયું શોલા છતાં ઩તલત્ર લસ્ત્રો ઘાયણ કયી શાથભાં ગાગમો અને કાખભાં ઘડા રઈને ઉન્ભત ગંગાભાંથી જ઱ બયી રાલતી શતી. (૧૯)
શ્રોક

ત઩શ્રમામ ને કાયણે ળયીય અતતળમ કૃળ થયું શોલા છતાં યાતત્ર રદલવ અત્મત
ં ઩રયશ્રભ (વેલા) કયનાય સ્ત્રીબક્તોને જોઈને તેઓનું ‘અફ઱ા’એળું નાભાલબભાન કયનાયા બ્રહ્માજી ઩ણ ળયભાઈ ગમાં. (૨૦)
઩ોતાની ફશેનો જમાદે લી અને રલરતાદે લીની પ્રેયણાથી ઉત્તભયાજાએ યવોઈમા
બ્રાશભનોને ઩ ૂછેને મોગ્મ યવોડું તૈમાય કયાવ્યું અને અન્મ નગયયોભાંથી અનેક પ્રકાયના ળાકો ઩ણ
રાલલા રાગ્માં. (૨૧)
આભ ઉત્તભયાજાના દયફાયગઢભાં સ્ત્રીઓનું અને ઩ુફૃ઴ોનું એભ ફે સ્લછછ યવોડાં તૈમાય થમાં.તેભાં ઩ુફૃ઴ોના યવોડાભાં પ્રબાળંકય તલપ્ર મુખ્મ શતાં. અને સ્ત્રીઓના યવોડાભાં ગંગાફા મુખ્મ શતાં. (૨૨)
જ્માં બ્રાશભણ ઩ુફૃ઴ો યવોઈ ફનાલતા શતાં ત્માં ભાનજી, કૃષ્ણજી, અંફાયાભ આરદ શરયબક્તો ળાક શુધાયળુ,ં રાકડાં રાલલા આરદ વેલાઓ પ્રતતક્ષણ બાલથી ફજાલતા શતાં.(૨૩)
જ્માં તલપ્ર સ્ત્રીબક્તો યવોઈ કયતી શતી ત્માં શીયા, યત્નાલતી, યભા, ગંગા, યજની, નાથી, તલજ્મા, કલ઱ુ તલગેયે સ્ત્રીબક્તો ળાક, કાષ્ઠ આરદ રાલલાની વેલા કયતી શતી. (૨૪)
અન્નકૂટ ઉત્વલભાં ઩ધાયલાનું આભંત્રણ :-
સ્ત્રીબક્તો અને ઩ુફૃ઴બક્તો ઉત્વલની વાભગ્રી એકતત્રત કયલાભાં તત્઩ય થમેરા જોઈને શ્રીશરય દે ળદે ળભાં તલચયણ કયતાં વંતોને ફોરાલલા ળીઘ્રગતતલા઱ા દૂતોને તે તે રદળાભાં જલાનો આદે ળ આ઩લા રાગ્માં. (૨૫)
વંદે ળાલાશક દૂતો તે તે રદળાઓભાં જઈને વંતોને કશેલા રાગ્મા કે શે વંતો ! ઘનતેયવના રદલવે બગલાન શ્રીશરયના દળમન કયલા ભાટે તભાયે દુ ગમ઩ ુય ઩ધાયળુ..ં આલો શ્રીશરયનો આદેળછે. (૨૬)
અન્નકૂટ ભશોત્વલભાં ઊભટેર ભાનલભશેયાભણ :-
શે યાજન ! આ પ્રકાયે દૂ તોએ કશેરાં બગલાન શ્રીશરયના લચનો વાંબ઱ીને શ્રીશરયના દળમન કયલા ભાટે આત ુય અત્મંત ઉત્શુક ફનેરા વંતોએ ભનોભન શ્રીશરયને લંદન કમામ અને ત્માયે જ દુ ગમ઩ ુય જલા ભાટી નીક઱ી ગમાં. વંતો ઩ોતાના ઩ુસ્તકો તેભજ કંથા જ્માં ના ત્માં મ ૂકીને ગાભના કે નગયના બકતજનોને ઩ ૂછયા લગય જ ત્માંથી દુ ગમ઩ ુય જલા ચારી નીકળ્માં. (૨૭-૨૮)
તે મુતનઓ ભાગમભાં જે કાંઈ લબક્ષા ભ઱ે તે જભી રેતાં. ક્યાયે ક પ઱ફૂર ભ઱ે તે જભી રેતા અને ક્યાયે ક તો ઉ઩લાવ કયીને ઩ણ ગ઩ુય પ્રત્મે ચારતાં શતાં. (૨૯)
ત્માયે તે ગાભના સ્ત્રી અને ઩ુફૃ઴ બક્તો ઩ણ બગલાન શ્રીશરયના દળમનનો અલવય જાણી તે જ ક્ષણે વંતોની વાથે ચારી નીકળ્માં. (૩૦)
શે યાજન ! તે લખતે ઩તશ્વભ ઩ાંચાર દેળના જનો ળીઘ્ર ગતતએ અને વલમ રદળાઓભાંથી ક્ષણે ક્ષણે આલતા વંતોના ભંડ઱ો તેભજ દે ળદે ળાંતયના અનેક રોકોને આશ્રમમ઩ ૂલમક અનેકતલધ તકમ
તલતકો કયલા રાગ્મા કે, ‘વંતોના ભંડરોથી બયે રી કોઈ ભશાનૌકા આલી યશી છે કે ઴ું ? અથલા
ભાનલ ભશેયાભણફૃ઩ી કોઈ ભશાનૌકા આલી યશી છે કે ઴ું ? ‘’ આ પ્રકાયે મથાથમ ફાફત ન જાણતા
આ રોકોને અત્મંત આશ્રમમ ઉ઩જાલતા મુતનઓ દુ ગમ઩ ુય પ્રત્મે આલલા રાગ્માં. (૩૧-૩૪)
વંતો જેભ જેભ શ્રીશરયના ઘાભસ્લફૃ઩ એલા દુ ગમ઩ત્તનની નજીક આલતાં શતાં તેભ તેઓનો ઩રયશ્રભ દૂય થતો ગમો અને અતત તીવ્ર લેગથી ચારલા રાગ્માં. (૩૫)
વલે વંતો, ળીઘ્ર ગતતએ ગભન કયતાં અશ્વ ઩ય આફૃધ થમેરા ઈષ્ટદેલ શ્રીશરયના દ્ર્ ્ન્દ્ષ્ટ આગ઱ દળમન કયતા શોમ તેભ ભાગમભાં ચારતાં ચારતાં દેશના શુખ દુ :ખને ઩ણ ભ ૂરી જલા રાગ્માં. (૩૬)
અષ્ટ રદળાઓભાંથી આલતા મુતનઓ, વાંખ્મમોગીઓ અને બ્રહ્મચાયીઓ ગઢ઩ુયની આવ઩ાવ નાં ગાભડાંઓભાં આલીને યોકામાં. (૩૭)
દૂ ય પ્રદે ળોભાં લવતા શોલાથી લ઴મભાં એક જ લાય પ્રફોતધતન ઉત્વલભાં આલતાં મુતનઓ અને ગ ૃશસ્થ બક્તજનો ઩ણ તે વભમે દુ ગમ઩ ુય આલી યહ્યા શતાં. (૩૮)
઩ોત઩ોતાના ભંડ઱ે વરશત વલે ત્માગી વંતો તથા ગ ૃશસ્થ શરયબક્તો િાદળીને રદલવે દુ ગમ઩ ુયના ળાખાનગયોભાં જ તનલાવ કયીને યહ્યાં. (૩૯)
શે યાજન ! દુ ગમ઩ ુય વાભે જ જેભની દ્ર્વષ્ટ ભંડામેરી શતી તેલા વલે બક્ત =જનો અંતયભાં શ્રીશરયના દળમનની અતત ઉત્શુકતા શોલા છતાં બગલાન શ્રીશરયના લચને ફંઘામા શોલથી ળાખાનગયોભાં જ તનલાવ કયીને યહ્યાં. (૪૦)
શ્રોક

શે યાજન ! બગલાનભાં પ્રીતતલા઱ા બક્તજનોના વમુદામથી દુ ગમ઩ ુયના ળાખાનગયો િાદળીની યાતત્રએ ઊબયામેરા ભશાવાગયની ળોબાને ઘાયણ કયતા શોમ તેભ ળોબતા શતાં. (૪૧)
શદમભાં બરકત઩ુત્ર બગલાન શ્રીશરયનું લચિંતલન અને તેભના જ વદગુણોનું લચિંતલન કયતા વંતો તેભજ ગ ૃશસ્થ બક્તજનોનું ભન બગલાન શ્રીશરયના પ્રત્મક્ષ દળમન ભાટે આત ુય શોલાથી તેઓને ક્યાંમ ચેન ઩ડત ું નશોત.ું (૪૨)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતીમ પ્રકયણે અન્નકૂતોત્વલભાં મુતન-ભંડ઱ોનું આગભનના તનફૃ઩ણ નાભે ઩ાંચભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૬
઩ાકળા઱ભાં ઩ધાયતા શ્રીશરય

શુવ્રતમુતન કશે છે, શે યાજન ! ગધ઩ુયભાં યશેર ઩ોતાના બક્તોના ભનને આનંદ આ઩નાયા રદવ્મ મ ૂતતિ શોલા છતાં ભનુષ્મ નાટકને ઘાયણ કયનાયા બગલાન શ્રીસ્લાતભનાયામણ ઩ાક ફનાલનાયા બક્તોની પ્રળંવા કયતા થકા તેભની ઩ાવેથી પ્રતતરદન ફભણાં ઩કલાન્નોનો વમુદામ તૈમાય કયાલલા રાગ્માં. (૧)
તેલી જ યીતે ઩કલાન્નો ફનાલલાની રક્રમાભં નયનાયી બક્તજનોની પ્રીતતને ઩ોતાના ગુતત દૂતો િાયા પ્રતતક્ષણેજાણીને ઩યભેશ્વય શ્રીશરય તેભના યાતત્ર રદલવના તલશ્રાભ લગયના અતલયત ઩રયશ્રભને આનંદની વાથે ઩યભ તલસ્ભમને ઩ામમાં. (૨)
઩કલાન્નો તૈમાય કયી યશેરા સ્ત્રી બક્તજનો અને ઩ુફૃ઴ બક્તજનોનો ઉત્વાશ લધાયલા પ્રતત ક્ષણ ત્માં જઈને બગલાન શ્રીશરયના લચનોનો વંદેળો વંબ઱ાલલાની વેલા અતતળમ તનષ્કાભી એલા ખટલાંગ યાજા, ઉભાબાઈ, નાલચકે ત અને ભમાયાભ બટ્ટ આ ચાય જણા ફજાલી યહ્યા શતાં. (૩)
તેઓભાં ઩ણ તનષ્ક઩ટ બાલનાલા઱ા, તનભમ઱ અંત;કયણલા઱ા, આત્ભા અને ઩યભાત્ભાના સ્લફૃ઩ને મથાથમ જાણનાયા તથા શંભળ
ે ા બગલાન શ્રીશરયની વભી઩ભાં જ જેભણે તનલાવ કમો શતો એલા ખટલાંગ યાજા શ્રીશરયના આદે ળના ળબ્દોને લાયં લાય દોશયાલી, ંડચા શાથ કયી ઉછચસ્લયે ફોરી વલમ શરયબક્તોને તત્કા઱ જે તે દેખાડે રા કામોભાં જોડાલાની પ્રેયણા કયતાં શતાં. (૪)
શે યાજન ! ચાયભાંથી જે ઉભાબાઈ અને નાલચકે ત શતાં તે અતતળમ તનભામ ની બાલે લતી વાક્ષાત લાશુદે લ બગલાન શ્રીશરયનેય પ્રવન્ન કયતા અને અતતળમ ઘીયજલાન એલા તે ફંનશ્ર
ે ીશરયના લચનોફૃ઩ વંદેળને જેટરા કહ્યા શોમ તેટરા જ ળબ્દોભાં ઩કલાન્ન કયનાયા સ્ત્રીઓને કશી વંબ઱ાલતા તથા વલે શરયબક્તોને અનુકૂ઱ થઈને યશેતા શતાં. તે ફંને કમાયે ક સ્ત્રીઓના યવોડાભાં શોમ, ક્યાયે ક ઩ુફૃ઴ોના યવોડાભાં શોમ તો કમાયે ક બગલાન શ્રીશરયની વભી઩ે યશીને વતત વેલા઩યામણ યશેતા શતાં અને ભમાયાભ બટ્ટ તલપ્ર ળ ૃધ્ધલસ્થાને કાયણે નીચે નભેરા શોલાથી કે ડને લસ્ત્રથી ભજબ ૂત ફાંઘી તેના ઩ય શાથ ટે કલી ચારતાં તથા યવોડાભાં યશેરા નયનાયીજનોને તત્કા઱ શ્રીશરયના વંદેળના ળબ્દોનું તનલેદન કયી પયી શ્રીશરય ઩ાવે આલી જતાં. આ વેલા વંબા઱તા તલપ્ર ભમાયાભ બટ્ટ શ્રીશરયની વભી઩ે યાતત્ર –રદલવ તનલાવ કયીને યશેતા શતાં. (૫-૬)
ત્માય઩છી અછયુત એલા બગલાન શ્રીશરય ઩ણ તૈમાય થમેરા ઩કલાનોનું તનરયક્ષણ કયલા આવો લદ ફાયવની યાતત્રભાં થોડાક ઩ા઴મદોની વાથે ઩ાકળા઱ાઓભાં ઩ઘામામ તે વભમે કયળનદાવ નાભના લા઱ં દ બક્તે બગલાન શ્રીશરયની આગ઱ ભળાર ઘયી શતી.તે ભળારના ઉજાવભાં બગલાન શ્રીશરયના રદવ્મ ળયીયની ઉજ્જજ્લ઱ કાંતત અતતળમ ળોબતી શતી. (૭)
તે વભમને તલળે શ્રીશરયએ જભણાં શાથભાં નેતયની નાની વોટી ઘાયણ કયી શતી તથા ફીજો શાથ ઩ોતાની કે ડ ઉ઩ય યાખ્મો શતો. ઉતાલ઱ી ચારે ચારલાથી કં ઠભાં ઘાયણ કયે રા ઉત્તભ ઩ુષ્઩ોના શાય આભ તેભ ડોરતા શતાં. ખંજન ઩ક્ષીની ભાપક ચંચ઱ અને દીઘમ નેત્રોલા઱ા પ્રભુ શ્રીશરય બક્તજનો ઉ઩ય કૃ઩ાકટાક્ષ લયવાલતા શતાં. (૮)
શ્રોક

઩ોતાના બક્ત =જનોએ ઩ાઘભં જે તોયાઓ ઘાયણ કયાલેરા તે ઩ાઘભાં આભ તેભ ડોરી યહ્યા શતાં. ઉતાલ઱ી ગતતએ ચારલાથી ચયણભાં ઘાયણ કયે રી ચાખડીઓનો ચટ઩ટ અલાજ ઊઠતો શતો. શ્રીશરય એટરી ફધી ઉતાલ઱ી ચારે ચારતા શતા કે ઩ાછ઱ ચારતા ઩ા઴મદો દોડી દોડીને ભાંડ ચારી ળક્તા શતાં. શ્રીશરયએ વલે શ્વેત લસ્તો ઘાયણ કમામ શતા6. આલી ળોબાએ યુક્ત બગલાનશ્રીશરય ઩ાકળા઱ાભાં ઩ધામામ . (૯)
઩ાકળા઱ાભાં અચાનક ઉત્઩ન્ન થમેરા તેજને જોઈને ’’નક્કી શ્રીશરયનું આગભન થયુ રાગે છે ‘’ એભ જાણીને વૌએ ફોરલાનું ફંઘ કયુમ અને વલે કં દોઈ ભ ૂદે લોએ શ્રીશરયને નભસ્કાય કમાાં . (૧૦)
તે કં દોઈ ભ ૂદેલોભાં ઩કાલાન ફનાલાલાભાં કુળ઱ એલા પ્રબાળંકય ળભામ શતાં તથા ફીજા દમાયાભ અને દાજીબાઈ નાભના એ બક્તો શતાં. તેભાં એક દાજીબાઈ પ્રબાળંકયના બાઈ શતાં અને ફીજા દીજીબાઈ ફાંઘણી ગાભના શતાં. તે,ભજ ફીજા ભ ૂદેલોભાં ફેચય, યાભચંિ અને રારજી આ ત્રણ ગઢ઩ુયના જ ભ ૂદે લો શતાં તેભજ નંદુ બાઈ, નંદરાર, ગંગાદત્ત, નયોત્તભ, રક્ષ્ભીદત્ત, દમાયાભ, કૃ઩ાળંકય અને ઈશ્વય આ આઠ ભ ૂદેલો ઉભયે ઠના શતાં. તથા દોયા ગાભના કાળીયાભ, લેભારડી ગાભના ત ુરજાયાભ, શ઱લદના તળલ માલજ્ઞક, બાડેયના દે લયાભ, તથા ઩ીઠલડીના જીલયાભ, ઉભયે ઠના રીરાઘય તેભજ ભશેભદાલાદના ઩ીતાંફય અને અનુ઩ભયાભ, ઘોરકાના યે લાળંકય લવોના તલપ્ર લારા ઘ્રુલ, વંજામાના તલજમયાભ તથા ફે અંફાયાભ શતાં.નતેભાં એક અંફાયાભ ભશેભદાફાદના શતા અને ફીજા શુયતના શતાં. અને ઘો઱કાના નાયામન આરદ વલે તલપ્ર બક્તજનો બગલાન શ્રીશરયના અચાનક
આગભનથી તલસ્ભમ ઩ાભી ગમા ને ચયણભાં લંદન કયી લફ શાથ જોડી શ્રીશરયની વાભે ઊબા યહ્યાં. (૧૧-૧૫)
બગલાન શ્રીશરયએ ઩ાકળા઱ાભાં રોખંડના ભોટાં ભોટાં ખારી કડામા જોમા તેથી કં દોઈ તલપ્રોને કશેલા રાગ્માકે તભે અશીં ઴ું કયો છો ? આ કડામાં ખારી કેભ છે ? (૧૬)
ત્માયે વલે બ્રાશભનોએ કહ્ય કે શે સ્લાતભન ! શભણાં જ અભોએ ફનાલેરા વભગ્ર ઩કલાનો
઩ટાયાભાં બયી દીઘા છે . અને આ કડામાં ઩ણ ચ ૂરા ઉ઩યથી શારભાં જ નીચે ઉતામામ છે. શે પ્રભુ ! શલે અભાયા રામક ફીજી કોઈ આજ્ઞા શોમ ત્મો કશો. (૧૭-૧૮)
઩ાક કયનાયા તે તલપ્રોના આલાં પ્રકાયના લચનો વંબ઱ી શ્રીશરય તેભની ઉતાલ઱ે કાભ ઩ ૂણમ કયી રેલાની શાથ ચત ુયાઈ જોઈ તલસ્ભમ ઩ાભી ગમા અને તેઓની ખ ૂફ પ્રળંવા કયી કશેલા રાગ્મા કે, ‘’ શે ભ ૂદેલો ! આલતીકારે પ્રાત:કા઱ે વલમદેળોભાંથી વંતોના ભંડ઱ો ઩ધાયળે. તેથી તેભના ભાટે દા઱બાત, ળાક આરદક લાનગી ફનાલલાની જરદી તૈમાયી કયો ‘’ (૨૦)
આલી યીતે યવોઈમા બ્રાશભનોને આજ્ઞા આ઩ી બગલાન શ્રીશરય ઩ોતાના ઩ા઴મદોને ફશાય ઊબા યાખી સ્લમં એકરા જ સ્ત્રીઓના યવોડાભાં ઩ધામાાં. (૨૧)
બગલાનશ્રીશરયને ઩ઘાયે રા જોઈ તલ઩[ય સ્ત્રીઓ એકદભ ઉબી થઈ ગઈ અને બગલાન શ્રીશરયને ફેવલા એક શુદ
ં ય શુલણમ તલભ ૂત઴ત ફાજોઠ ઢા઱ી આતમો. (૨૨)
તેના ઩ય શ્રીશરય લફયાજભાન થમા ત્માયે યવોડાભાં યશેરી વલે સ્ત્રરો બગલાન શ્રીશરયને નભસ્કાય કયી ફે શાથ જોડી વાભે ઉબી યશી.તે સ્ત્રીબક્તોભાં શ્રીનગયના ગંગાફા અને યે લાફા શતાં. તથા મમુના અને મતત એ ફે લવો ગાભના, રશેયીફા ભુજનગયના શતાં. (૨૩)
ભૌના અને ફૃ઩ા એ ફે ઉભયે ઠનાં, દુ રમબાફા લડનગયનાં., નાથીફા ઉભયે ઠના, યાભફા, અમ ૃતફા અને અભયીફા આ ત્રણ ગઢ઩ુય તનલાવી શતાં. તેભજ ગુરાફફા ગાંપ ગાભ, ઩ુત઱ીફા ઩ીઠલડીના, રાડુફા, જીલીલફા અને ભીઠીફા આ ત્રણ આખા ઩ી઩રાણાના તથા ત્રા઩ળ ગાભના જાનવીલીફા શતાં તેભજ તેજ ત્રા઩ળ ગાભના ભાન્માફા, ઉદમકુ ભાયીફા, તલવનગયના કાળીફા, ભશેભદાફાદના જમકુ ભાયીફા, ઉંઝાના, ઉભાફા, શ્રીનગયના કુ ભાયીફા, તળમાણીના કુ ળરફા, અને લાણીફા ઉભયે ઠના, શેત ુફા ઩ી઩રાણનાં અને શુખાફા ભશેભદાફાદના શતાં. (૨૪-૨૫)
એ તવલામ અન્મ અનેક તલપ્ર સ્ત્રીઓ યાતત્ર રદલવ ઩કલાનો ફનાલલાભાં તત્઩ય યશેતા શતાં. તેઓને બગલાનશ્રીશરયશવતાં શવતાં ઩ ૂછ્વા રાગ્મા કે ‘’ શે ભશાવ્રતલા઱ી ફશેનો ! અત્માયે તભો ઴ું ઩કાલી યહ્યા છો ?’’ આલી યીતે જ્માયે શ્રીશરયએ કહ્યુ ત્માયે રલરતાફા તત્કા઱ વભી઩ે આલી પ્રણાભ કયી કશેલા રાગ્મા કે ‘’ શે પ્રભુ ! આગરા રદલવે આ તલપ્ર સ્ત્રીઓએ ખાંજા ફનાવ્મા અને આજે શુતયપે ણી ફનાલી યશી છે . અને આલતીકારે વંતો ઩ધાયે છે તેભના ભાટે બક્ષ્મ, બોજ્મારદ ઩દાથો આ તલપ્ર સ્ત્રીઓ ફનાલી યશી છે. તેભજ અભે ક્ષતત્રમ ફશેનો તભાયા દળમને આલનાયા ક્ષતત્રમ આરદ વભસ્ત બક્તો ભાટે અભાયા બલનભાં અભે અરગ યવોઈ તૈમાય કયી યહ્યા છીએ. ‘’ (૨૬-૨૯)
તે ક્ષતત્રમ સ્ત્રીબક્તોભાં જમાફા, યભાફા, ઩ાંચારીફા, નાનીફા તથા ઘોરેયાના ફુરીફા અને અજુ ફા છે. તેભજ અભયીફા, અભરાફા, ક્ષેભાફા, ઩ભીફા, દેલીફા, આ છ ગઢ઩ુયના છે અને જુ નાગઢના અરદફા, કુંડ઱ના યાઈફા, નાગડકાના વાંતાફા, કરયમાણાના ભેનાફા, સ્થરી ગાભના ભલલરીકાફા અને જાનવીલીફા તલગેયે ક્ષતત્રમ સ્ત્રીબક્તો છે. તે અભાયા બલનભાં યવોઈ ફનાલે છે. આ પ્રભાણે રલરતાફાનું લચન વાંબ઱ીને બગલાન શ્રીશરયને અતતળમ આશ્રમમ થયું અને ઩ુફૃ઴ો કયતાં ઩ણ તેઓના અતધક ઩રયશ્રભ જોઈ ઩ોતનું ભસ્તક ઘુણાલી યવવોઈ કયનાયા તભાભ ભરશરા બક્તોની ખ ૂફ પ્રળંવા કયી. (૩૦-૩૨)
઩ોતે જે કશેલા આવ્મા શતાં તે તો ઩શેરેથી જ તેઓસ્લમં કયલા રાગી ગઈ શોલાથી બગલાન શ્રીશરય ભૌન યહ્યા અને પ્રવન્ન થતાં ઩ોતાના તનલાવસ્થાને ઩ધામાાં . ત્માય઩છી બગલાન શ્રીશરયએ તનષ્કુ઱ાનંદ વમુતનતથા ઉત્તભ યાજાના કાયબાયી રાઘા ઠક્કય અને શયજી ઠક્કયને ઩ોતાના તનલાવ સ્થાને ફોરાવ્મા ને કશેલા રાગ્મા કે ‘’ આલતીકારે પ્રાત:કા઱ે ભશાવ્રતલા઱ા આ઩ના શજાયો વંતો અને દેળદેળાંતયના નયનાયી બક્તજનો ગઢ઩ુયભાં ઩ધાયળે તો તે વલેને ભાટે અરગ-અરગ ઉતાયાની વ્મલસ્થા તભાયે અત્માયથી જ કયલાની છે . (૩૩-૩૬)
આ પ્રભાણે બગલાન શ્રીશરયએ આજ્ઞા કયી તેથી ત્રણે જણા નગયભાં જઈને મથામોગ્મ ઉતાયાની વ્મલસ્થા કયી આવ્માં. (૩૭)
શે યાજન ! શ્રીશરયએ ઩ણ ઩ોતાના વંતો, બક્તોનું રશત તલચાયી આટ઱ું કામમ ઩ણમ
ૂ કમામ ઩છી યાતત્રના દળભાં મુષૂતમભાં થોડી તનિંિાનો સ્લીકાય કમો. તેથી તે વભમે ઩ણ શ્રીશરયની વેલાનો અલવય મોગતનિંિાને પ્રાતત થમો નરશિં. (૩૮)

ઈતત શ્રીવત્વગ
ં ીજીલનેનાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતીમ પ્રકયણે અન્નકૂટોત્વલભાં બગલાન શ્રીશરયએ ઩ાકળા઱ાનું અલરોકન કયુાં એ નાભે છ્ઠ્ઠો અધ્મામ વં઩ણમ
ૂ .

અધ્મામ-૭
અન્નકુ ટોત્વલાભાં ઩ધાયે રા ઩યભશંવો
શ્રોક

શુવ્રતમુતન કશે છે, શે યાજન ! ભનભાં શ્રીશરયના દળમનની આત ુયતા ઘયલતાં મુતનઓ દુ ગમ઩ ુયના ળાખાનગયોભાં તનલાવ કયીને યહ્યા ઩ણ દળમનની આત ુયતાને કાયણે તેભને એ યતત્ર કલ઩ વભાન રાંફી થઈ ઩ડી. (૧)
આખી યાતત્ર બગલાન શ્રીશરયના કીતમનોનું ગાન કયતાં કયતાં ભશાકષ્ટથી ઩વાય કયીને વલે મુતનઓ પ્રાત:કા઱ે દુ ગમ઩ ુય આલલા યલાના થમાં. (૨)
ચાયે તયપથી ગઢ઩ુયના ભાગે ઉતાલ઱ી ગતતએ ચારતાં મુતનઓ યસ્તાભાં આડા આલતા કાંટાં, કાંકયા કે કાંટા઱ી લાડને ઩ણ ગણતા ન શતાં. (૩)
તેઓભાંથી કૃ઩ાનંદ સ્લાભી તેભજ તનરોબાનંદસ્લાભી નાભના ફંને મુતનઓ ઩ણ ઩ોત઩ોતાના ભંડ઱ની વાથે ઩ધામાાં . (૪)
આત્ભાનંદ સ્લાભી, કૃષ્ણાનંદ સ્લાભી તેભજ ઩યભશ6વાનંદ સ્લાભી ઩ણ ઩ોતાના ભંડ઱ની વાથે દુ ગમ઩ ુય ઩ધામાાં . (૫)
લચન્ભમાનંદ સ્લાભી,લૈયાગ્માનંદ સ્લાભી, તેભજ અદભુતાનંદ નાભે ફે મુતનઓ ઩ણ ઩ોતાનાભંડ઱ વરશત ઩ધામાાં . (૬)
અક્ષયાનંદ સ્લાભી, જીજ્ઞાવાનંદ સ્લાભી, સ્લમંપ્રકાળાનંદ સ્લાભી, કૈ લલમાનંદ સ્લાભી, તલક્તામનદ
ં સ્લાભી, લચદ્ર્઩ાનં
ુ દ સ્લાભી, નયનાયામણાનંદ સ્લાભી, શ્રી ગુફૃચયણાનંદ સ્લામની, ઩તતત઩ાલાનંદ સ્લાભી, ભશા઩ુફૃ઴ાનંદ સ્લાભી, ઘીયાનંદ સ્લાભી, તળલાનંદ સ્લાભી, આઘાયાનંદ સ્લાભી, લાશુદેલાનંદ સ્લાભી, ઩યભચૈતન્માનંદ સ્લાભી, તલગેયે ઩ણ ઩ોત઩ોતાના વંત ભંડ઱ની વાથે શ્રીશરયના દળમન કયલા ગઢ઩ુય ઩ધામાાં . (૭-૧૧)
તલશ્વાત્ભાનંદ સ્લાભી ફંને લૈષ્ણલાનંદ સ્લાભી, તનગુણ
મ ાનંદ સ્લાભી, શ ૂમામનદ
ં સ્લાભી, યાઘલાનંદ સ્લાભી,કલમાણાનંદ સ્લાભી, ઩ુફૃ઴ોતભાનંદ સ્લાભી, બાગેશ્વયાનંદ સ્લાભી, અફૃ઩ાનંદ સ્લાભી, અ઩યાનંદ સ્લાભી, અમ ૂતામનદ
ં સ્લાભી, ગો઩ેશ્વયાનંદ સ્લાભી, ઩દ્મઘયાનંદ સ્લાભી, લક્ષ્ભીનાયામણાનંદસ્લાભી, યાધેળાનંદ સ્લાભી, નયાનંદ સ્લાભી,઩યભ઩ુફૃ઴ાનંદ સ્લાભી, દે લળ
ે ાનંદ સ્લાભી, શરયપ્રકાળાનંદ સ્લાભી, જગત્઩ાલનાનંદ સ્લાભી, બક્તેળાનંદસ્લાભી, દે લળ
ે ાનંદસ્લાભી, શરયપ્રકાળાનંદ સ્લાભી, શરયપ્રવાદાનંદ સ્લાભી, શુધભામનદ
ં સ્લાભી, યાધેશ્વયાનંદ સ્લાભી, શુખપ્રકાળાનંદ સ્લાભી, તનતલિઘનાનંદ સ્લાભી, અક્ષયતનલાવાનંદ સ્લાભી, ઘભમપ્રકાળાનંદ સ્લાભી, તનદોળાનંદ સ્લાભી તલગેયે ઩ણ ઩ોત઩ોતાના વંતભંડ઱ની વાથે ઩ધામાાં . (૧૨-૨૦)
શુખારુ઩ાનંદ સ્લાભી,તલશ્વનાથાનંદ સ્લાભી, ઩યભવંતો઴ાનંદ સ્લાભી, ઴ુધ્ધજ્ઞાનાનંદ સ્લાભી, તલજ્માત્ભાનંદ સ્લાભી, ફદરયનાથાનંદ સ્લાભી, ઩યમજ્ઞાનાનંદ સ્લાભી,તનળ ૃત્માનંદ સ્લાભી,વદાનંદ સ્લાભી, તત્રતલક્ર્ભાનંદ સ્લાભી,લચદાનંદ સ્લાભી, નમાનંદ સ્લાભી, ધ્માનાનંદ સ્લાભી,બજનાનંદ સ્લાભી,઩યભાનંદ સ્લાભી,અછયુતાનંદ સ્લાભી, અનંતાનંદ સ્લાભી, ળભાનંદ સ્લાભી, શુખાનંદ સ્લાભી, અિૈતાનંદ સ્લાભી, ગોતલિંદાનંદ સ્લાભી, અલચત્માનંદ સ્લાભી, અભોઘાનંદ સ્લાભી,અરયશન્ત્રાનંદ સ્લાભી,ગલેન્િાનંદસ્લાભી,અનુબલાનંદ સ્લાભી,આરદત્માનંદ સ્લાભી,અચરાનંદ સ્લાભી, અજન્ભાનંદ સ્લાભી, અલખરાનંદ સ્લાભી, આકાળાનંદ સ્લાભી, અલખરબ્રહ્માંડેશ્વયાનંદ સ્લાભી, ઓમકાયાનંદ સ્લાભી, લીમામ ન ંદ સ્લાભી, તલશ્વફૃ઩ાનંદ સ્લાભી, પ્રજ્ઞાનંદ સ્લાભી, ઩યભાત્ભાનંદ સ્લાભી, લેદાત્ભાનંદ સ્લાભી,લૈકુંઠાનંદ સ્લાભી, જ્ઞાનાનંદ સ્લાભી, બગલદાનંદ સ્લાભી, તત્લાનંદ સ્લાભી, તનજફોધાનંદ સ્લાભી, વચ્છચદાનંદ સ્લાભી,
મુકું દાનંદ સ્લાભી, ક્ષભાનંદ સ્લાભી,઩ુડયીકાક્ષાનંદ
ં સ્લાભી, તલધાત્રાનંદ સ્લાભી,અનારદતનઘનાનંદ સ્લાભી, ઉત્તભાનંદ સ્લાભી, અગ્રરહ્વ
્ ાનંદ સ્લાભી, ળાશ્વતાનંદ સ્લાભી, ગ ૃલાનંદ સ્લાભી, અપ્રભેમાનંદ સ્લાભી, ઩તલત્રાનંદ સ્લાભી, સ્થતલષ્ઠાનંદ સ્લાભી, ઋત઴કેળાનંદ સ્લાભી,પ્રભ ૂતાનંદ સ્લાભી, તનમભાનંદ સ્લાભી, તનભામ નાનંદ સ્લાભી, તનશ્કાભાનંદ સ્લાભી, તન:શ્વાદાનંદ સ્લાભી, તન:સ્નેશાનંદ સ્લાભી, કૌતળકાનંદ સ્લાભી,અષ્ટાલક્રાનંદ સ્લાભી, યુક્તાનંદ સ્લાભી, જગદીળાનંદ સ્લાભી, ઩ીતાંફયાનંદ સ્લાભી, ઩ ૂણામનદ
ં સ્લાભી, ઩યભેશ્વયાનંદ સ્લાભી, દમાનંદ સ્લાભી, વલેશ્વયાનંદ સ્લાભી, ઈશ્વયાનંદ સ્લાભી, તલગેયે વંતો ઩ોત઩ોતાના ભંડ઱ની વાથે ઩ધામાાં . (૨૧-૪૦)
શુયે શ્વયનંદ સ્લાભી, ઘભામ ન ંદ સ્લાભી, મુનીશ્વયાનંદ સ્લાભી,ન ૃશમામ ન ંદ સ્લાભી, ફરબિાનંદ સ્લાભી,પ્રકળાનંદ સ્લાભી, તવધ્ધાનંદ સ્લાભી,ળંકયાનંદ સ્લાભી, તલશ્રાભાનંદ સ્લાભી, કે ળલાનંદ સ્લાભી, કત઩રેશ્વયાનંદ સ્લાભી, સ્લલળાનંદ સ્લાભી, દ્ર્વષ્ટપ્રકાળાનંદ સ્લાભી, વજ્જજ્નાનંદ સ્લાભી, ભાઘલાનંદ સ્લાભી, વાંખ્માનંદ સ્લાભી, પ્રબાનંદ સ્લાભી, બાસ્કયાનંદ સ્લાભી, ઋ઴બાનંદ સ્લાભી, વગુણાનંદ સ્લાભી, યભેશ્વયાનંદ સ્લાભી, ન ૃતવિંશાનંદ સ્લાભી, તનદ્ મ ન્િાનંદ સ્લાભી, તલદેશાનંદ સ્લાભી, તનયારંબ્ફાનંદ સ્લાભી, તલજ્ઞાનનંદ સ્લાભી, તન:વંદે શાનંદસ્લાભી,તલશ્વાવાનંદ સ્લાભી,તનતલિશાયાનંદ સ્લાભી,દીતતાનંદ સ્લાભી,તન઩ેક્ષાનંદ સ્લાભી, દેલાનંદસ્લાભી ઩ોતાનાવંતભંડ઱ે વરશત દુ ઩ુયમ અન્નકૂટોત્વલભાં ઩ધામામ. (૪૧ થી ૪૮)
તનયન્નાનંદ સ્લાભી, રક્ષ્ભણાનંદ સ્લાભી, ત્તનંદ સ્લાભી,નીરકંઠાનંદ સ્લાભી,તનભોશાનંદસ્લાભી, ભ ૂઘયાનંદ સ્લાભી, મોગાનંદ સ્લાભી,બિાનંદ સ્લાભી,અતલળાનંદ સ્લાભી, અછઘાનંદ સ્લાભી, ભામાતીતાનંદ સ્લાભી, ભાનદાનંદ સ્લાભી, શંવાનંદ સ્લાભી, પ્રઘુમનાનંદ સ્લાભે, ભંજુ કેળાનંદ સ્લાભી, પ્રતો઴ાનંદ સ્લાભી, શરયબજનાનંદ સ્લાભી, તનભમરાનંદ સ્લાભી, શમગ્રીલાનંદ સ્લાભી, ળાંતાનંદસ્લાભી, નયોત્તભાનંદ સ્લાભી, પ્રળાંતાનંદ સ્લાભી,નાયામણાનંદ સ્લાભી, ઘન્માનંદસ્લાભી, વતલત્રાનંદ સ્લાભી, શુજ્ઞાનંદ સ્લાભી, ઘયણીઘયાનંદ સ્લાભી, વત્કતામનદ
ં સ્લાભી, વત્મેશ્વયાનંદ સ્લાભી, જમોતત઴ાનંદ સ્લાભી, પ્રફોઘાનંદ સ્લાભી, પ્રબલાનંદ સ્લાભી, યાભચંિાનંદ સ્લાભી, વલમજ્ઞાનંદ સ્લાભી, ઩દ્મનાબાનંદ સ્લાભી, તા઩વાનંદ સ્લાભી, ઴ ૂન્મતીતાનંદ સ્લાભી, ત ુયીમાનંદ સ્લાભી, સ્લસ્લફૃ઩ાનંદ સ્લાભી, લાભનાનંદ સ્લાભી, જગતન્નલાવાનંદ સ્લાભી, તલલેકાનંદ સ્લાભી, અક્ષમફૃ઩ાનંદ સ્લાભી, ભંગરાનંદ સ્લાભી,
શ્વેતદ્વિ઩ાનંદ સ્લાભી, અવ્મમાનંદ સ્લાભી, ગોરોકે શ્વયાનંદ સ્લાભી, શુવ્રતાનંદ સ્લાભી, ત ુરયમાતાતાનંદ સ્લાભી, અબેદાનંદ સ્લાભી, દઢવ્રતાનંદ સ્લાભી, તલચાયાનંદ સ્લાભી, તનતલિળે઴ાનંદ સ્લાભી,ક્ષેભાનંદ સ્લાભી, અતનયોધ્ધનંદ સ્લાભી, ત્જષ્ણલાનંદ સ્લાભી, ભધુશ ૂદનાનંદ સ્લાભી, તલષ્ણલાનંદ સ્લાભી,અવ્મમત્ભાનંદ સ્લાભી, મુરકતદાનંદ સ્લાભી, વંતળવ્રતાનંદ સ્લાભી, દુ રબ
મ ાનંદ સ્લાભી, ઘનશ્માભાનંદ સ્લાભી, પ્રવાદાનંદ સ્લાભી,આરદ વલે વંતો઩ો઩ોતાના ભંડ઱ો વરશત ગઢ઩ુય ઩ઘામામ . (૪૬ થી ૬૫)
તેલી જ યીતેદશયાનંદ સ્લાભી,ઐશ્વમામ ન ંદ સ્લાભી, અલદાતાનંદ સ્લાભી, અલરિંગાનંદ સ્લાભી, યાધાકૃશ્ણાનંદ સ્લાભી, ઘભામ ત્ભાનંદસ્લાભી,શમમશમામનદ
ં સ્લાભી,વ્રજેળાનંદ સ્લાભી, ફારમુકુંદાનંદ સ્લાભી,ઉ઩ળભાનંદ સ્લાભી,વંક઴મણાનંદ સ્લાભી, શ્રીઘયાનંદસ્લાભી, જનાદમ નાનંદ સ્લાભી, અમ ૃતાનંદ સ્લાભી, મજ્ઞેશ્વયાનંદ સ્લાભી, ભ ૂતાત્ભાનંદ સ્લાભી, ઩ ૂતાત્ભાનંદ સ્લાભી, ઩ુફૃ઴ાનંદ સ્લાભી, પ્રઘાન ઩ુફૃ઴ેશ્વયાનંદ સ્લાભી, રશયણ્મગબામનદ
ં સ્લાભી, બાલનાનંદ સ્લાભી,દુ યાઘળામ ન ંદ સ્લાભી, પ્રબલાનંદ સ્લાભી,ઈળાનાનંદ સ્લાભી, ભ ૂગબામનદ
ં સ્લાભી,પ્રાણદાનંદ સ્લાભી, કૃતજ્ઞાનંદ સ્લાભી,વંલત્વયાનંદ સ્લાભી,શુયેળાનંદસ્લાભી,તત્રગુણાતીતાનંદ સ્લાભી, બુધ્ધાનંદ સ્લાભી,ળ ૃળાક્તમાનંદ સ્લાભી, લસ્લાનંદ સ્લાભી,ળ ૃ઴કભામનદ
ં સ્લાભી, વભાત્ભાનંદ સ્લાભી, વશસ્ત્રાળીળામ ન ંદ સ્લાભી, વલમગાનંદ સ્લાભી,વલમતલદાનંદસ્લાભી, વાભાગાનંદ સ્લાભી, તલશ્કવેનાનંદ સ્લાભી, લેદાનંદ સ્લાભી,ઘભામધ્મક્ષાનંદ
સ્લાભી,લેદાંગાનંદસ્લાભી,રોકાદ્યક્વાનંદ સ્લાભી, ભ્રાત્જષ્ણલાનંદ સ્લાભી, ચત ુલમયશાનંદસ્લાભી,
ૂ વરશષ્ણલાનંદ સ્લાભી,ચત ુયાત્ભાનંદ સ્લાભી, અનઘાનંદ સ્લાભી, ચત ુભુજા
મ નંદ સ્લાભી, તલજ્માનંદ સ્લાભી, ઊત્િતાનંદ સ્લાભી, કાયણાનંદ સ્લાભી, ઉ઩ેન્િાનંદ સ્લાભી, ગ ૃતાત્ભાનંદ સ્લાભી, અતીતિમાનંદ સ્લાભી, ભત્લસ્થાનંદ સ્લાભી, ભશાલીમામનદ
ં સ્લાભી,અમોતનજાનંદ સ્લાભી, વાત્લતાનંદ સ્લાભી, ભશોત્વાશાનંદ સ્લાભી, તલશ્રુતાનંદ સ્લાભી, અતનદે શ્માનંદ સ્લાભી,તનભે઴ાનંદ સ્લાભી, ભશેષ્લાવાનંદ સ્લાભી, ઉદાયાનંદ સ્લાભી, ઩ણ ઩ોત઩ોતાના વંતભંડ઱ વરશત ગઢ઩ુય ઩ધામાાં .(૬૬ થી ૮૨)
ં સ્લાભી,ઘાભાનંદ સ્લાભી, ગુફૃત્તભાનંદ સ્લાભી, ભ ૂ઴ણાનંદ સ્લાભી, વશસ્ત્રાક્ષાનંદ સ્લાભી, અતનરાનંદ સ્લાભી, વત્મ઩યાક્ર્ભાનંદ સ્લાભી, તનળ ૃતાનંદ સ્લાભી, વંળ ૃતાનંદ સ્લાભી, વત્કૃતાનંદ સ્લાભી, અવંખ્મેમાનંદ સ્લાભી, તલતળષ્ટાનંદ સ્લાભી, તવધ્ધ્વંકલ઩ાનંદ સ્લાભી, તવપ્ધ્ધદાનંદ સ્લાભી, લધમનાનંદ સ્લાભી, તલતલક્તાનંદ સ્લાભી, શ્રુતતવાગયાનંદ સ્લાભી, ભશેન્િાનંદ સ્લાભી, બ ૃશદ્ર્઩ાનં
ભશાળક્ત્માનંદ સ્લાભી, તલશ્વાનંદ સ્લાભી, દુ ભમણામનદ ુ ૂ ાનંદ સ્લાભી, અત ુરાનંદ સ્લાભી, તનલામનાનંદ સ્લાભી, વ્મલવામાનંદ સ્લાભી, વંતો઴ાનંદ સ્લાભી, નંદાનંદ સ્લાભી, ળત્રુધ્નાનંદ સ્લાભી, શુદળમનાનંદ
દ સ્લાભી, લશુદાનંદ સ્લાભી, જગન્નથાનંદ સ્લાભી, વંન્માવાનંદ સ્લાભી, પ્રકાળાત્ભાનંદ સ્લાભી, પ્રતા઩ાનંદ સ્લાભી, અવ્મક્તફૃ઩ાનંદ સ્લાભી, ઩ાલનાનંદ સ્લાભી,અનંતત્જદાનંદ સ્લાભી, ક્રોશાનંદ સ્લાભી, યાભાનુજાનંદ સ્લાભી, પ્રતથતાનંદ સ્લાભી, અળોકાનંદ સ્લાભી, દાભોદયાનંદ સ્લાભી, અકાભાનંદ સ્લાભી, અનુકર
સ્લાભી, તલળારાનંદ સ્લાભી, ઩યભેષ્ઠાનંદ સ્લાભી, ક્ષાનંદસ્લાભી, ઘભમય ુ઩ાનંદ સ્લાભી, ઈજ્માનંદ સ્લાભી, આરદ વંતો ઩ોતાના ભંડ઱ના વંતોવાથે ગઢ઩ુય ઩ધામાાં . (૮૩-૯૬)
ભશાશુખાનંદ સ્લાભી, તલમુક્તાનંદ સ્લાભી, શુમ ુખાનંદ સ્લાભી, શ ૂક્ષ્ભાનંદ સ્લાભી, ત્જતક્રોધાનંદ સ્લાભી, બ્રહ્મણ્માનંદ સ્લાભી, ભનોશયાનંદ સ્લાભે, દ઩મશાનંદ સ્લાભી, બક્તલત્વરાનંદ સ્લાભી, ઴ુબાંગાનંદ સ્લાભી, જ્ઞાનગમમાનંદ સ્લાભી, ળાંતતદાનંદ સ્લાભી, ઩ુયાતનાનંદ સ્લાભી, વત્કીત્ર્માનંદ સ્લાભી, વત્મવંઘાનંદ સ્લાભી, તલળોકાનંદ સ્લાભી, પ્રભોદાનંદ સ્લાભી, નંદનાનંદ સ્લાભી, સ્ત્મઘભામ ન ંદ સ્લાભી, વદગત્માનંદ સ્લાભી, ગદઘયાનંદ સ્લાભી, ઩ુન્માનંદ સ્લાભી, ચાક્રધયાનંદ સ્લાભી, દુ િમાનંદ સ્લાભી, વનાતનાનંદ સ્લાભી, કુ મ ુદાનંદ સ્લાભી, તછન્નવંળમાનંદ સ્લાભી, તલ઴ુધ્ધાત્ભાનંદ સ્લાભી, અક્ષોભ્માનંદ સ્લાભી, તત્રરોકાળાનંદ સ્લાભી, શુરબાનંદ સ્લાભી, તત્રરોકેળાત્ભાનંદ સ્લાભી, મોગીળાનંદ સ્લાભી, આરદત્મલણામનદ
ં સ્લાભી, તલ઴ુધ્ધાનંદ સ્લાભી, ઘનંજ્માનંદ સ્લાભી, ઴ુધ્ધાનંદ સ્લાભી, ઩ુણ્કીત્ર્માનંદ સ્લાભી, શુનેત્રાનંદ સ્લાભી, ભ ૂતલાવાનંદ સ્લાભી, વદભ ૂત્માનંદ સ્લાભી, ઴ુધ્ધાત્ભાનંદ સ્લાભી,
રોકનાથાનંદ સ્લાભી, વાક્ષ્માનંદ સ્લાભી, ભશાકભામનદ
ં સ્લાભી, શુહ્વદાનંદ સ્લાભી, ચત ુલેદાનંદ સ્લાભી, વત્લાનંદ સ્લાભી, ઈશ્વયે શ્વયાનંદ સ્લાભી, ઉદબલાનંદ સ્લાભી, ભશાભ ૂતાનંદ સ્લાભી, આનંદાનંદ સ્લાભી, મજ્ઞાનંદસ્લાભી, ઩યભ પ્રકાળાનંદ સ્લાભી, મોગેશ્વયાનંદ સ્લાભી, શમામ નદ
ં સ્લાભી, તલશ્વચૈતન્માનંદ સ્લાભી, ક્ષેત્રજ્ઞાનંદ સ્લાભી, તદ્ર્ ુ઩ાનંદ સ્લાભી, સ્ત્માનંદ સ્લાભી, અખંડાનંદ સ્લાભી, બક્તેશ્વયાનંદ સ્લાભી, ઈળાનંદ સ્લાભી, યાવેશ્વયાનંદ સ્લાભી, બાલાનંદ સ્લાભી, રશયન્ભમાનંદ સ્લાભી, તથા ભ ૂભાનંદ સ્લાભી આરદ વલે વંતો ઩ો઩ોતાના ભંડ઱ના વંતોએ વરશત દુ ગમ઩ ુયભાં ઩ઘામાાં .(૯૭ થી ૧૧૫)

શ્રોક

ગઢ઩ુય આલતા વંતો-બક્તજનોને ભાગમભાં અતતળમ ભંગ઱ને શ ૂચલતાં અનેક ઴ુબ ઴ુકનો થતાં શતાં. તે જોઈ બગલાન શ્રીશરયના વાક્ષાત દળમનનો અલવય આ઩ણને શભણાંજ પ્રાતત થળે એભ ભાની ફષુ જ શ઴મ ઩ાભલા રાગ્માં. (૧૧૭)

ઈતત શ્રીવત્વગ
ં ીજીલને નાયામન ચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે અન્નકૂટોત્વલભાં શ્રીશરયના દળમને વંતોના ભંડ઱ો ઩ધામામ એ નાભે વાતભો અધ્મામ વં઩ણમ
ૂ . અધ્મામ-૮
ઉત્તભ યાજાએ કયે ર શ્રીશરયનું ઩ ૂજન

શુવ્રતમુતન કશે છે, શે યાજન ! વલમ દ્ર્વષ્ટા બગલાન શ્રીશરય બ્રાહ્મમુષૂતમભાં જાગ ૃત થમાં. ત્માયફાદ ળૌચતલતધ કયી સ્નાન કયુ.મ અને વંધ્માલંદન આરદ તનત્મકભમ કયુ.મ (૧)

355
 ત્માયફાદ બક્તજનોનાં નેત્રોને આનંદ ઉ઩જાલતા શ્રીશરય લેરદકા ઉપ્ર ઩ા઴મદોએ તૈમાય કયે રા તવિંશાવન ઉપ્ર તલયાજભાન થમાં.(૨)
તે વભમે વાઘુ, બ્રહ્મચાયી, ગ ૃશસ્થ, ઩ા઴મદ તથા સ્ત્રીબક્જનોએ વબાભાં લફયાજતા ઩યભેશ્વય શ્રીશરયને પ્રણાભ કમાાં . બગલાન શ્રીશરયએ જભણાં શાથભાં જ઩ભા઱ા ગ્રશણ કયી. (૩)
શ્રોક

઩ોતાના તનત્મકભમભાંથી ઩યલાયી ઉત્તભ યાજાએ શ્રીશરયની વભી઩ે આલી ચંદન, ઩ુષ્઩, આયતી આરદ ઉ઩ચાયોથી બગલાન શ્રીશરયનું ઩ ૂજન કયુ.મ (૪)

શ્રોક

મુકુ ન્દાનંદ બ્રશભચાયી શ્રીશરયને શ્વેત ચાભય ઢો઱તા શતાં, ત્માયે ઉત્તભ યાજા ઩ણ બગલાન શ્રીશરયને લીંજ઱ો નાખલા રાગ્માં. (૫)
તે વભમે લમોળ ૃધ્ધ શયનાથ ભા઱ી રક્ષ્ભીલાડીએથી આવ્મા અને અનુયાગ઩લમ
ૂ ક શ્રીશરયને ઉત્તભ ઩ુષ્઩ના શાય તથા તોયા ઘાયણ કયાવ્માં. (૬)
તે અલવયે રલરતાદે લીની પ્રેયણાથી યતતફાઈ નાભના સ્ત્રીબક્ત ઉત્તયીમ લસ્ત્રથી ઢાંકેરી એક લસ્ત્રની ઩ોટરી ફગરભાં ઘાયણ કયી શ્રીશરય વભી઩ે આવ્માં. અને તત્કા઱ શ્રીશરયને નભસ્કાય કયી થોડે દૂ ય ઊબા યહ્યાં. તેભને દૂ ય ઊબેરાં જોઈ તેભના અંતયના અલબપ્રામને જાણતાં શ્રીશરય ભંદભંદ શાસ્મ કયતાં ઩ ૂછલા રાગ્મા કે આ ઩ોટરીભાં ઴ું છે ? (૭-૮)
યતતફાઈના અલબપ્રામને જાણીને વોભરાખાચય તલગેયે ઩ા઴મદો શ્રીજીને કશેલા રાગ્મા કે , શે પ્રભુ ! આજે ઘનતેયવનો ઩તલત્ર રદલવ શોલાથી આ઩ને ભાટે યતતદેલી ન ૂતન લસ્ત્રો રાવ્માં છે, તેને આ઩ અંગીકાય કયો. (૯)
તે વભમે શ્રીશરય વોભરા ખાચય આરદ બક્તો પ્રત્મે કશેલા રાગ્મા કે, ‘’ બક્તો ! આજે
શ્રીકૃષ્ણ બગલાનના લસ્ત્ર પ્રક્ષારન કયલાનો ઉત્વલ છે. તેની ઉજલણી કયો. ષું પ્રતત઩દાને રદલવે
નલાં લસ્ત્રો ઘાયણ કયીળ. ‘’ (૧૦)
વંતોના આગભના ઴ુબ વભાચાય :-
શે યાજન ! બગલાન શ્રીશરય જ્માં આલી લાત કયી યહ્યા શતાં ત્માં જોઘો બયલાડ આવ્મા ને િાય઩ારને વભાચાય આતમા કે, વંતોના ભંડ઱ો ગધ઩ુયથી અઘો કોળ દૂય છે . િાય઩ારને જોઘો બયલાડ આલી યીતે વભાચાય આ઩ી યહ્યા શતાં. તેલાભાં ઘેરા નદીએથી સ્નાન કયીને શ્રીશરયની વભી઩ે જઈ યશેરા બારભાં યભણીમ ઊદલમત઩િંદુ તતરક ઘાયણ કયનાયા શાથભા જ઱ઝાયી ઘાયણ કયી છે જેભણે એલા ળ ૃધ્ધ ભમાયાભ બટ્ટ તલપ્ર આવ્માં. તેભણે આ વભાચાય વાંબળ્મા ને એકદભ આનંદભાં આલી શ્રીશરયને આ વભાચાય આ઩લા દોડલા રાગ્માં. (૧૧-૧૨)
કે ડભાંકછોટોફાંઘી દોડતાંતે ભાગમભાં રડથ રડમા ખાતાં અને લેગથી આલલાના ઩રયશ્રભને કાયણે ક્સ્હ્વાવોછછ્વાવ લધી ગમો શતો. શદમભાં વંતોના આગભનનું લચિંતલન થતાં શયખ ભાતો ન શતો અને તત્કા઱ બગલાન શ્રીશરયની વભી઩ે આલી ભંદભંદ શાસ્મ કયતાં ફે શાથ જોડી વંતોના ઩ઘાયલાના વભાચાય આ઩લા રાગ્મા કે, શે પ્રભુ ! વંતોના ભંડ઱ો તથા ગુજયાત આરદ પ્રદેળોના બક્તોના વંઘો નગયના વીભાડાભાં આલી ઩શોંછમા છે. આજે આ઩ના દળમનથી તે વંતો-બક્તોને ભોટો આનંદ ઉત્વલ થળે. (૧૩-૧૪)
બાલે બેટલા થમા ઉતાલ઱ા :-
શે યાજન ! આલી યીતે ઩ોતાના તપ્રમ બક્તજનોના આગભનની લાત વાંબ઱તાની વાથે જ બક્તજનોનું શ્રેમ કયતં મુતન઩તત શ્રેશરયનું મુખ ને નેત્ર અતતળમ શ઴મથી ઩ુરરકત થમાં અને વંતોની વન્મુખ જલા અત્મંત ઉત્શુક ભનલા઱ા થઈ ઩ોતાના તવિંશાવન ઉ઩યથી તત્કા઱ ઊબા થઈ ગમાં. (૧૫)
ત્માયે ઉત્તભ યાજાની પ્રેયણાથી બગુજી ઩ા઴મદ ચ઩઱ ગતતએ ચારતાં અશ્વને તત્કા઱ શ્રીશરયની વભી઩ે રાવ્માં. ત્માયે ઉત્તયીમ લસ્ત્રથી કરટપ્રદેળને દઢ યીતે ફાંઘી શ્રીશરય વય઱તાથી કૂદકો ભાયી તત્કા઱ અશ્વ ઉ઩ય આફૃઢ થમાં. (૧૬)
તે વભમે ઩ોતાના દળમન કયલા ભાગમભાં આડા ઉબેરા રોકોને ફૃભાર ઘાયણ કયે રા શાથની વંજ્ઞાથી દૂ ય કયતાં બગલાન શ્રીશરય વંતભંડ઱ોની વન્મુખ જલાની અતતળમ ઉતાલ઱ શોલા છતાં ઩ોતાના દળમને ઉત્વાશથી આલેર અને ચાયે ફાજુ ઊબેરા બક્ત વમુદામને રીધે ઘોડાની રગાભ ધીયે ધીયે ખેંચી ભંદભંદ ગતતએ તેને ચરાલતાં ધીયે ધીયે ગઢ઩ુયભાંથી બાય નીકળ્માં. (૧૭)
વોભરા ખાચય આરદ ઩ા઴મદો શાથભાં બારાં તથા ફયછીઓ ઘાયણ કયી સ્લાબાતલક લેગલંતી ચારલા઱ા અશ્વ ઩ય આફૃઢ થઈ શ્રીશરયને અનુવયતા શતાં. શ્રીશરયની ઩ાછ઱ ઩ાછ઱ જલાની ઉતાલ઱થી અશ્વ ઩યનાં ઩રાણો તળતથર થમાં શોલાને કાયણે આભ તેભ શરતાં શતાં.તેજ યીતે શાથભાં તરલાયોએ વરશત યતનજી તલગેયે ઩ા઴મદો ઩ણ તેભની ઩ાછ઱ ઩ાછ઱ ચારલા રાગ્માં. (૧૮)
ફીજા શજાયો નયનાયીઓ ઩ણ ઩ોતાના ઘયકાભ છોડીને તે ઩ા઴મ દોની ઩ાછ઱ ચારલા રાગ્માં. ત્માયે બગલાન શ્રીશરય દુ ગમ઩ ુયથી ફશાય નીક઱ી ઩ગની એડીના સ્઩ળમથી ઩ોતાના અશ્વને દોડાલી મ ૂક્યો. વોભરા ખાચય આરદ અસ્લાયો ઩ણ ઩ોતાનાથી શ્રીશરય અતતળમ દૂય નીક઱ી ગમેરા જોઈ તે ઩ણ ઩ોતાના ઩ગની એડી ભાયીને ઘોડાઓને દોડાલી બગલાન શ્રીશરયની ઩ાછ઱ દોડાલા રાગ્મા અને ઩યભેશ્વય શ્રીશરયનું શ્રધ્ધાબાલથી દળમન કયતાં કયતાં બક્તજનો ઩ણ ઩ાછ઱ ઩ાછ઱ દોડલા રાગ્માં. (૧૯-૨૦)
શ્રોક

આ પ્રભાણે અસ્લાયોને જોનાયા જનો તેભના પ્રત્મે અનેક પ્રકાયના તકમ તલતયકમ કયલા રાગ્મા કે , ‘’ આ અસ્લાયો ઘયતી ઩યથી સ્લગમભાં& ઊડી યહ્યા છે કે ઴ું ? આ શ્વેત યાજશંવો આકાળભાંથી નીચે ઩ ૃથ્લી ઩ય ઊતયી યશમા છે ક એ ઴ુ?ં આ વાક્ષાત ગફૃડ ઩ક્ષીઓ કે મ ૂતતિભાન રદવ્મ ળયીયઘાયી લાયુદે લ ઩ધાયી યહ્યા છે કે ઴ું ?’’ તે વભમે તે અસ્લાયોને ઩ણ શ્રીશરયના કીતમનોનું ગાન કયી દળે રદળાને ગજલતાં આલી યશેરા વંતોના ભંડ઱ો અને અનંત નયનાયી બક્તોના વંઘોને દૂયથી જોમાં. (૨૧)
વંતળદ
ં ૃ ે ભોશનજીને ભ઱લા મકેૂ ર દોટ :-
મુતનજનો ઩ણ ભનના લેગ વભાન લેગલંતા અશ્વ ઉ઩ય આફૃધ થમેરા એકરા શ્રીશરયના દૂયથી દળમન કયલા રાગ્માં. શ્રીશરયની મતતિ
ૂ મુતનઓના નેત્રોને આનંદ ઉ઩જાલતી શતી. તે વભમે ઘોડાના અતતળમ લેગને કાયણે બગલાન શ્રીશરયની ઩ાઘભાં રટકતાં તોયાઓ ઉછ઱ી યહ્યા શતં. તેભની ઩ાછ઱ અશ્વાફૃઢ થમેરા અસ્લાયો ઩ણ દોડતા આલી યહ્યા શતાં. દૂ યથી આલાં રક્ષણો જોઈ મુતનઓએ જાણી રીધુ કે આ઩ણા જીલનપ્રાણ શ્રીશરય જ આલી યશમા છે . આ કાયણથી તેભનાં ગાત્રો યોભાંલચત ફન્મા છે ને તેભણે વાથે ચારી યશેરા અન્મ શજાયો ભનુષ્મોની વાથે શ્રીશરયના દળમન કયલા દોટ મ ૂકી. (૨૨)
જેલી યીતે દાલાન઱થી ફ઱તા લનના શાથીઓ દૂ યથી ળીતર ગંગાના પ્રલાશને જોઈ તેભના પ્રતતદોટ મકેૂ તથા જેભ યાજશંવો ભાનવયોલય પ્રતત દોટ મકેૂ . દરયિ જન જેભ દાતાય પ્રત્મે દોટ મકેૂ તેભ જેના જીલનનો આધાય બગલાન શ્રીશરય જ છે . એલા તે વંતો તથા બક્તજન ૂ ઩ોતાના જીલનપ્રાણ શ્રીશરયને દૂયથી તનશા઱ી તેભના પ્રત્મે દોડલા રાગ્માં. (૨૩)
તે વભમે વલે મુતનઓ લેગલંતા અશ્વ ઩ય આફૃધ થમેરા શ્રીશરયના દળમન કયતાંની વાથે જ
રદવ્મબાલ ઩ાભી ળયીયનું બાન ભ ૂરી ગમાં. જેભ ઩ોતા વ્માવજીના દળમન થતં ઴ુક્દેલજીએ જેભ ળયીયબાન ભ ૂરી દોટ મકી
ૂ શતી તેભ વલે વંતો ઩ણ ઘનુષ્મભાંથી છૂટેરા તીયની જેભ દોડયા અને તત્કા઱ શ્રીશરયના ઩ાલન ળયણને ઩ામમાં. (૨૪)
બગલાન શ્રીશરયએ ઩ણ વંતોને વભી઩ આલેરા જાણી ઘોડાને ઊબો યાખ્મો. શ્રીશરયના દળમન થતાં વંતોના પ્રેભબયે રા નેત્રોભાંથી શ઴મના અશ્રુઓ લશેલા રાગ્માં. વલે વંતો તથા બક્તજનો ઩ોતાના ઩યભ ઩યભાત્ભા શ્રીશરયને ઩ ૃથ્લી ઩ય ઩ડીને વાષ્ટાંગ દં ડલત પ્રણાભ કયલા રાગ્માં. તે વભમે સ્ત્રી બક્તોએ ઩ણ ત્લી ઩ય ફેવી ફે શાથ જભીન ઩ય યાખી ભસ્તક નભાલી ઩ંચાંગ પ્રણાભકમાાં.(૨૫)
આ અલવયે વોભરા ખાચય આરદ ઩ા઴મદો ઩ણ અશ્વ ઩યથી નીચે ઊતયી વંતોને દં ડલત પ્રણાભ કયી ઩ા\છા ઩ોત઩ોતાના અશ્વો ઩ય આફૃઢ થમાં. મુતનઓ ઩ણ શ્રીશરયને નભસ્કાય કયી અતતળમ શ઴મથી ઩યલળ ફન્માં અને ઊબા થઈ શવતાં મુખે આનંદ વાથે તલકવેરા નેત્રોથી ઩ોતાના પ્રાણતપ્રમ શ્રીશરયના દળમન કયલા રાગ્માં. (૨૬)
ભાધુયી મ ૂતતિન ું ભધુય દળમન :-
શે યાજન ! તે વભમે બગલાન શ્રીશરય ંડચે નીચે તેભજ ચાયે તયપ આભ તેભ લાયં લાય મુખ પેયલી યશેરા અને સ્લબાલથી જ ચંચ઱ એલા અશ્વને ક્સ્થય કયલા ભાટે શઠથી ડાફા શાથે રગાભ ખેંચી યહ્યા શતાં., જભણા શાથભાં શ્રેષ્ઠ ચાબુક ઘાયણ કયી શતી. તે વભમે શ્રીશરયના ભસ્તક ઩યની ઩ાઘભાં રટકતાં તોયા ઉછ઱તાં શતાં તેભજ વંતોના દળમન કયલાની ઉતાલ઱ભાં શ્રીશરયએ અંગયખું ઩ણ ઘાયણ કયુમ ન શત.ું તેથી યભણીમ ળ ૃક્ષ:સ્થ઱ના સ્઩ષ્ટ દળમન થઈ યહ્યા શતાં. તેભા અનેક પ્રકાયના શુગ ંઘીભાન ઩ુષ્઩ોની ભા઱ાઓ ઘાયણ કયી શતી. તલળા઱ બારભાં કેવય તભતશ્રત ચંદનનું ઊદલમત઩િંડ તતરક ઘાયણ કયુાં શત.ું તેભજ શુદ
ં ય શ્વેત લસ્ત્રો ઩રયધન કમામ શતાં. (૨૭)
ભન તથા નેત્રને અભીભમ દ્ર્ ્ન્દ્ષ્ટથી ઩ોતાના ઉ઩ય કૃ઩ાકટાક્ષ લયવાલતા શ્રીશરયના દળમન કયી ફે શાથ જોડી ઊબા યશેરા મુતનઓ અને બક્તો ત ૃતત થતાં ન શતાં. શ્રીશરયએ ઩ણ વલેન ું મથામોગ્મ સ્લાગત કયુાં ભેય ભાગમભાં આનંદ ઉ઩જાલતાં તેઓની વાથે ઘીયે ઘીયે ચારતાં દુ ગમ઩ ુય ઩ધામાાં. (૨૮)
તે વભમે અભદાલાદથી ઩ધાયે રા બક્તજનો ત્રાંવારદ અનેક પ્રકાયના લંત્જત્રોના શ ૂયો યે રાલતા શતાં. તેભજ અનેક પ્રકાયના દુ ં દુલબ, ઝાંઝ, ઩ખાજ આરદના નાદ તથા ફંદૂ કોના અલાજને ઩ણ કયતાં શતાં. તેને વાંબ઱તા તથા દેળદેળાંતયભાંથી આલેરા સ્ત્રીબક્તો કે જેઓ ઩ોત઩ોતાના બાથાના ડફયાઓ અને લસ્ત્રની ઩ોટરીઓ ઩ોતાના ભસ્તક ઉ઩ય ધાયણ કયી ઉછચ સ્લયે ગીત ગાતાં વાથે આલી યહ્યા શતાં. તેભના ભધુય ળબ્દોને વાંબ઱તા-વાંબ઱તા બગલાન શ્રીશરય દાદાખાચયના દયફાયગઢભાં ઩ઘામામ. (૨૯)
શે યાજન ! બગલાન શ્રીશરય આ યીતે ગઢ઩ુયભાં ઉત્તભ, યાજાના યાજબલનના આંગણાભાં ઩ધામામ ને અશ્વ ઉ઩યથી નીચે ઊતયીને વલે દેળાંતયલાવી બક્તજનોને મથામોગ્મ ઉતાયા આ઩લાની આજ્ઞા આ઩ી. ત્માયફાદ તનિંફતફૃ નીચે લેરદકા ઉ઩ય સ્થા઩ન કયે ર ભલણભમ ઉત્તભ તવિંશાવન ઉ઩ય લફયાજભાન થમા અને યવોઈ કયનાયા બક્તજનોને ઉત્વાશ પ્રેયી મુતનજનોને અથે તત્કા઱ યવોઈ તૈમાય કયાલલા રાગ્માં. (૩૦)
શ્રોક

શે યાજન ! શ્રીશરયના મુખ કભ઱ફૃ઩ી ચંિભાનું અમત

ૃ ઩ાન કયલા મુક્તાત્ભાઓ ઩ણ અલબરાળા કયે તે અમ ૃતનું ફાષુલાય ઩ાન કયલા છતાં તે વભમે ફષુ વભમેથી ત ૃ઴ાત ુય થમેરા મુતનઓના નેત્રો તતત
ૃ ન થમાં તે ન જ થમાં. (૩૧)

ઈતત શ્રીવત્વગ
ં ીજીલને નાયામણ ચરયત્રે ધભમળાસ્ત્રે તતતમ
ૃ પ્રકયણે અન્નકૂતોત્વલભાં ઩ઘાયે રા વંતોની વન્મુખ જઈ બગલાન શ્રીશરયએ ઩ોતાનું દળમન દઈ વષુને આનંરદત કમામ એ તનફૃ઩ણ નાભે આઠભો અધ્મામ વં઩ણમ
ૂ .

અધ્મામ-૯
શ્રીશરયએ વંતોનું કયે ર સ્લાગત

શુવ્રતમુતન કશે છે, શે યાજન ! વભગ્ર શરયબક્તો ઩ોત઩ોતાના તનલાવસ્થને ગમા ઩છી ત્માગ઩યામણ જીલન જીલતા વંતો શ્રીશરયના આદેળથી શ઴મ ઩લમ
ૂ ક શ્રીશરયની વભી઩ આલીને ફેઠાં. (૧)
ૂ વંતો઴ ઩ભાડયો. તેનાથી શ઴મ ઩ાભેરા ત઩સ્લી વંતોએ ઩ણ ઩ત્ર, ઩ુષ્઩, પ઱, લાલકર તથા કુકુ6ભારદકે કયી શ્રીશરયનું ઩જન
શ્રીશરયએ તેભને સ્લાગતારદ પ્રશ્નો ઩છી ંૂ કયુ.મ (૨)
આભ જ્માયે શ઴મ઩ ૂલમક ગાઢ અનુયાગથી શ્રીશરયનું ઩ ૂજન કયે યહ્યા શતાં. તેલાભાં ઉત્તભ યાજાના ભાભા ગારલબક્ત શ્રીશરયની વભી઩ે આવ્મા ને કશેલા રગ્મા કે શે બગલન ! યવોઈ તૈમાય થઈ ગઈએ છે . (૩)
તેભનું લચન વાંબ઱ી શ્રીશરયએ તે જ ક્ષણે મુતનઓનેબોજન કયલાને આદેળ કમો. મુતનઓ ઩ણ મુખ અને શાથ઩ગની ઴ુપ્ધ્ધ કયી ઩ંરકતફધ્ધ બોજન કયલા ફેઠાં. (૪)
મુતન઩તત બગલાન શ્રીશરયએ વાકય અને ઘીથી યવફવતા ઩કલાન્નો તેભજ ઩ ૂયી, ખીય તલગેયે સ્લારદષ્ટ બોજન ઩ીયવી વંતોને ત ૃતત કમાાં. ત્માયફાદ તેઓને ધભમળા઱ા પ્રત્મે જલાનો આદેળ કમો. (૫)
બગલાન શ્રીશરયએ ઩ણ ઩ોતાના બલનભાં સ્લમં યવોઈ ઩કાલી શ્રીકકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાને નૈલધ
ે તનલેરદત કયી બોજન કયુાં ને આવન ઩ય લફયાજભાન થમાં. તેલાભાં તો દેળદેળાંતય તનલાવી ઉદાય બાલનાલા઱ા વલે બક્તજનો દુ ગમ઩ ુય પ્રત્મે આલલા રાગ્માં.(૬)
શે યાજન ! કોઈ ઩લમ
ૂ રદળાથી, કોઈ ઉત્તયરદળાથી, કોઈ ઩તશ્વભ રદળાથી, તો કોઈ ભધ્મલતી દેળોભાંથી, કોઈ અક્ગ્નકોણથી, કોઈ નૈઋત્મકોણથી, કોઈ લામવ્મકોણથી, કોઈ ઈળાનકોણથી શ્રીશરયને તલ઴ે બરકતભાન અનેક ળ ૃધ્ધ, યુલા અને ફા઱ક, ઩તતવ્રતા ઘભમભાં તનષ્ઠાલાન એલી વઘલા, તલધલા સ્ત્રીઓ, તલગેયે દુ ગમ઩ ુય પ્રત્મે આવ્માં. (૭-૯)
દેળ દે ળાંતયથી આલેરા વલે બક્તજનો ઉછચ સ્લયે લાંત્જિંત્રોના નાદ, ગીતનો િતન, તેભજ તારીઓના નાદ કયી દુ ગમ઩ ુય તનલાવીજનોના લચતને ભ્રભ ઉ઩જાલતા શતાં.(૧૦)
બક્તતપ્રમ બગલાન શ્રીશરય ઉછચ સ્લયે થતાં લાંત્જત્ર તેભજ વંકીતમનના ળબ્દને વાંબ઱ી ઩ોતાના બલન થકી ફશાય ઩ધામામ ને તનિંફતફૃ નીચે લેરદકા ઉ઩ય યશેરા તવિંશાવન ઩ય લફયાજભાન થમાં. (૧૧)

શ્રીશરયની ભનભોશક મ ૂતતિના દળમનથી થમેરી વભાતધ :-

શે યાજન! શ્રીશરયના દળમનની અતતળમ ઉત્કં થા ઘયાલતા વલે બક્તજનો ઩ોતાના પ્રાણાધાય \\શ્રીશરયને ઩ાભી પ્રેભથી ઩યલળ ફની ફંને શાથ જોડી નભસ્કાય કયલા રાગ્માં.(૧૨)
કે ટરાક બક્તો અતતળમ ઉત્કંથાથી શ઴મ ઘેરા થમેરા શોલાથી વાષ્ટાંગ પ્રણાભ કયલાનું ભ ૂરી જઈને કેલ઱ શાથ જોડીને લંદન કયલારાગ્મા તેભજ કે ટરાક બક્તો પ્રેભથી઩યલળ ફની ઩ ૃથ્લી ઩ય દં ડની ભાપક ઩ડી વાષ્ટાંગ પ્રણાભ કયલા રાગ્માં. (૧૩)
તો કે ટરાક બક્તો શ્રીશરયને નભસ્કાય કયલાનુ઩
ં ણ ભ ૂરી જઈ ફષુકાળ્ક ઩માંત શ્રીશરયની મતતિ
ૂ ને નમનોથી નીયખલા રાગ્માં તેભજ જે જે બક્તજનો શ્રીશરયના જે જે અંગનું દળમન કયતાં તેભાં તેઓના ભનની ળ ૃતત રીન ફની જતી શતી. (૧૪)
શે યાજન ! કે ટરાક બક્તજનો ભે઴ોન્ભળ યરશત ક્સ્થય દ્ર્ ્ન્દ્ષ્ટથી બગલાન શ્રીશરયના ચયણની આંગ઱ીઓના દળમન કયીને તે જ ક્ષણે નેત્રોની ળ ૃતતનો તનયોધ થઈ જતાં થાંબરાની ભાપક અચ઱ થઈ ળોબતા શતાં. (૧૫)
કોઈ બક્તજનોને ઘટીના
ંૂ દળમનભાત્રથી ળ ૃતતનો તનયોધ થતો શતો. લ઱ી કોઈને બગલાન શ્રીશરયની જ ંઘાના દળમન થતાં જ નેત્રોની ળ તૃ ત ક્સ્થય થઈ ગઈ. લ઱ી કોઈને ફંને જાનુ,ં વાથ઱ કે ઉદયને જોઈ તથા કે ડને જોઈને તેભાં જ લચતળ ૃતતનો તનયોધ થઈ ગમો.(૧૬-૧૭)
શે યાજન ! કોઈ બક્તજનો શ્રીશરયના તલળા઱ શદમ કભ઱, સ્તનઅને શ્રીલત્વલચન્શના દળમન
કયી વભાતધને ઩ામમા તેભજ કોઈ બક્તજનો શ્રીશરયની આજાન ભુજાઓ તેભજ શાથની આંગ઱ીઓ નાં દળમન કયી ત્માં ને ત્માં તત્કા઱ વભાતધ દળાને ઩ામમાં. (૧૮-૧૯)
કોઈ બક્તજનો શ્રીશરયની પ્રવન્ન મુખાયતલિંદના દળમન કયી તેભાં જ રીન થમાં. કોઈ બક્તજનો શ્રીશરયના આકણમ દીધમ ને તલળા઱ નેત્ર કભ઱ના દળમન કયી તેભાં જ તલરીન ફન્માં., તેભજ કોઈ બક્તજનો શ્રીશરયની તરના ઩ુષ્઩ વભાન નાતવકા તો કોઈ ફંને ગાર, તો કોઈ કણમ, તો કોઈ તલળા઱ બાર તથા શ્રીશરયની ભ્રકૃરટના દળમન કયી ઩યભ વભાતધમોગને ઩ામમાં. (૨૦-૨૧)
કોઈ બક્તોતો અનેક પ્રકાયના ઩ુષ્઩ોભાંથી ફનાલેરા તોયાઓથી શુળોલબત ઩ાઘથી યુક્ત ભસ્તકના દળમન કયી ક્સ્થયળ ૃતત થતાં વભાતધને ઩ામમાં. (૨૨)
શે યાજન ! કફૃણાના ભશાતવિંઘ ુ બગલાન શ્રીશરયએ ઩ણ તે વભમે ઩ોતાની ભોતતિની રદવ્મતા, ઐશ્વમમતા અને વૌંદમમતાનું બક્તજનોને દળમન કયાવ્યુ.ં (૨૩)
આ પ્રભાણે બગલાન શ્રીશરયની અરૌરકક મ ૂતતિના જે જે અંગોના બક્તજનોને દળમ ન કમામ તે તે અંગભાં તત્કા઱ ભનની ળ ૃતત રીન થઈ ગઈ. (૨૪)
઩ોતે તનશા઱ે રા અંગ તવલામ શ્રીશરયના ફીજાં અંગના દળમન કયલા અવભથમ ફનેરા તે બક્તજનો જાણે બીંતભાં આરેખર
ે લચત્રની ભાપક ક્સ્થય ફની ગમાં ન શોમ ! તેભ જણાતા શતાં, (૨૫)
શે યાજન !આલી યીતે તનતલિકલ઩ સ્ભાતધને ઩ાભેરા કોએઓએ બક્તજનો ઩ ૃથ્લી ઩ય ઢ઱ી ઩ડયા તો કોઈ ક્સ્થય ઉબા યશી ગમા તો કોઈ લ઱ી ઘયતી ઩ય ફેવી ગમાં. (૨૬)
આલી યીતે ભનુષ્મોના આગભન અલવયે એક ભશાન આશ્રમમ એલ ઩ણ થયું કે બ્રહ્મારદ દેલો તલસ્ભમ ઩ાભી શ્રીશરય ઉ઩ય નંદનલનનાં ઩ુષ્઩ોની ળ ૃન્દ્ષ્ટ કયલા રાગ્માં.(૨૭)
તે વભમે વભાતધમોગને ઩ાભેરા ઉજ્જજ્લ઱ એળું જે અક્ષયબ્રહ્માત્ભક તેજ ઩ુજ
ં તેને તનશા઱લા રાગ્મા નને લ઱ી તે અક્ષયબ્રહ્માત્ભક તેજની ભધ્મભાં તેના કયતં ઩ણ અનલતઘકાળમ વૌમમ એળું જે ઩ોતાનું તેજ તેનાથી યુક્ત એલા જે વકર ઐશ્રમમ વં઩ન્ન શ્રીશરયના દળમન થમાં ને તેભને ગાઢ આલરિંગન કયી તે બક્તોએ ઩યભ શુખ પ્રાતત કયુ.મ (૨૮-૨૯)
ત્માયફાદ શ્રીશરયના રદવ્મ વંકલ઩થી ફધા બક્તજનો પયી બાનભાં આવ્મા ને ફશાય લેરદકા ઉ઩ય તવિંશાવનભાં ફેઠેરા એ જ બગલાન શ્રીશરયના આદયે વ રશત દળમન કયલા રાગ્માં. (૩૦)
આ યીતના શ્રીશરયના રદવ્મ દળમન થલાથી વલે બક્તજનો અતતળમ તલસ્ભમથી આનંદ ઩ામમા અને તેભના અંતયભાં શ઴મ ઉબયાલલથી તે જ ક્ષણે ભાગમભાં ચારલાના ઩રયશ્રભથી મુક્ત થમાં. (૩૧)
શ્રીશરયએ કયે ર બક્તજનોનું વનાભન :-
શ્રોક

શે યાજન ! તે વ ત્વંગીજનોની ભધ્મે કેટરાક ઩ાંચ ભાવ ઩માંત ચારીને દુ ગમ઩ ુય ઩શોંછમા શતાં. તો કે તરાક ચાય ભાવ, કે ટરાક ત્રણ ભાવ, કેટરાક ફે ભાવ, કે ટરાક એક ભરશનો ચારતાં ચારતં દુ ગમ઩ ુયે ઩શોંછમા તેભજ શ્રીશરયના દળમન કયી ઩યભ આનંદ ઩ામમાં. (૩૨-૩૩)
ઘયના લૈબલ શુખનો ત્માગ કયી ફષુ કષ્ટ લેઠી ઩ોતાનાદળમનાથે આલેરા બક્તજનોનો બગનાન શ્રીશરયએ આદય વત્કાય કમો ને ફષુભાન આ઩ીને ફોરાવ્માં. (૩૪)
શ્રીશરયએ વલે બક્ત =જનોને કુ ળ઱ વભાચાય ઩છયા
ૂ ને જ્માયે ઉતાયા કયલાનો આદે ળ આતમો ત્માયે શયજી ઠક્કય તલગેયે શજૂ યી ઩ા઴મદો વલેબ ક્તજનોનેમોગ્મ તનલાવ સ્થાનોભાં રઈ ગમાં. (૩૫)
શ્રીશરય ઩ણ ઘનતેયવના રદલવે લાયં લાય ઩ોતાના દળમને દે ળાંતયભાંથી આલતા બક્તજનો
ને ઩ોતાના દળમન આ઩લા લેરદકા ઉ઩ય યશેરા તવિંશાવને જ ફષુકા઱ પ્રમંત ફેવી યહ્યાં. (૩૬)
તે વભમે શ્રીશરયના દળમન ભાટે દે ળદે ળાંતયથી દુ ગમ઩ ુય આલતાં સ્ત્રીબક્જનોનું મથામોગ્મ વન્ભાનજ્માફા, યભાફા તલગેયે ફશેનો કયતાં શતા6., ઩યં ત ુ તલળે઴઩ણે રલરતાફા તેભાં ધ્માન યાખતાં શતાં, કાયણા કએ આ અન્નકૂતોત્વલ તેભના તયપથી શતો. (૩૭)
ગઢ઩ુયભાં ઩ધાયે રા વલે બ્રાશભનો કે લબસુકો તથા અન્નાથીને અને ભાગમભાં ચારતાં જે કો઩ી બક્તોની ખચી ખ ૂટી ગઈ શોમ તે વલે ગ ૃશસ્થ બક્તોને ઩ણ બગલાન શ્રીશરય ઉત્તભ યાજા ઩ાવે અન્નારદ જે કાંઈ જફૃયત શોમ તે અ઩ાલતા શતાં., (૩૮)
બગલાન શ્રીશરયએ તે વભમે ઩ાંચ રદલવ શુધીચારે તેટ઱ું કાછબુ અનાજ, ઘી, વાકય તથા કાષ્ઠ તલગેયે ઩દાથો બ્રાશભણોને અ઩ાવ્માં. (૩૯)
અને ફાકીના ક્ષત્રીમ, લૈશ્મ, ઴ુિ, શ ૂત, ભાગઘ, ફંદીજનો તથા લાંત્જત્ર લગાડનાયા વલમજનોને ઉત્તભ યાજાના દયફાયભાં જ બોજન કયાવ્મા. (૪૦)
શ્રીશરય તે ઘનતેયવની યાતત્રએ અશ્વ ઉ઩ય સ્લાય થઈ કેટરાક ઩ા઴મદોની વાથે દેળ દે ળાંતય લાવી બક્તજનોનાં જુ દા જુ દા તનલાવસ્થાને ઩ધામામ ને તેઓના કુળ઱ વભાચાય ઩છી
ૂ તેભને જે કાંઈ જોઈત ું શત ું તે વલે વાભગ્રી અ઩ાલી તેભજ “વલેએ વાલધાન઩ણે લતમળ”ું એલી તળખાભણ આ઩ી અને “ ઩ોતાનાથી અજાણ્મા નયનાયીને ઩ોતાના ઉતાયાભાંથી ફશાય કાઢલા “ આલી યીતે બરાભણ કયીને બગલાન શ્રીશરય ઩ણ ઩ોતાના તનલાવસ્થાને ઩ધામાાં . (૪૧-૪૩)
શે યાજન ! ત્માય઩છી વભથમ બગલાનશ્રીશરયએ દૂ ય દેળભાંથી આલેરા અને ઩ોતાના સ્લફૃ઩ભાં ભનને વભ઩મણ કયનાયા વલે બક્તોની મુમુસુતાનીવોભરા ખાચય આરદ ઩ા઴મદોઆગ઱ ખ ૂફ જ પ્રળંવા કયી. (૪૪)
શ્રોક

આલી યીતે અન્નકૂટોત્વલના દળમન કયલા આલતા બક્તજનોના વલે વંઘોના તત્ક઱ મથામોગ્મ વન્ભાન કયાલી મથામોગ્મ ઉતાયાની વ્મલસ્થા કયાલલાભાં વ્મસ્ત યશેરા શ્રીશરયએ કૂકડાઓના ફોરલા ઉ઩યથી જાણ્યું કે યાત્રીનો ત્રીજો ઩શોય ઩ ૂણમ થમો છે . (૪૫)

ઈતત શ્રીવત્વગ
ં ીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે તતીમ
ૃ પ્રકયણે અન્નકૂટોત્વલભાં દેળાંતયભાંથી ઩ધાયતા વંત =બક્તજનોને દળમન-વન્ભાનનું લણમન એ નાભે નલભો અધ્મામ વં઩ણમ
ૂ .

અધ્મામ-૧૦
દી઩ાલરી ઩લે ન ૂતન લસ્ત્રો઩રયધાન કયતા શ્રીશરય
શ્રોક

356
 શુવ્રતમુતન કશે છે, શે યાજન ! શ્રી વશજાનંદ સ્લાભીએ યાતત્રની ચોથા ઩શોયભાં થોડી મોગતનિંિાનો સ્લીકાય કયી પયી તત્કા઱ જાગ ૃત થઈને સ્નાનતલતધ કયી વંધ્માલંદન, જ઩, ત઩મણારદ તનત્મકભમ આદય઩ ૂલમક ઩ણમ
ૂ કયુ.મ (૧)
શ્રીશરયનો ચૌદળનો રદલવ ઩ણ આગ઱ના રદલવની વભાન જ દેળાંતયથી આલતાં બક્ત જનોના સ્લાગત વન્ભાનભાં જ ઩ ૂણમ થમો. (૨)
ત્માયફાદ ઩યભેશ્વય શ્રીશરયએ દી઩ાલરીને રદલવે અફૃણોદમનો વભમ થતં ભંગર પ્રાત: સ્નાન કયી ઩ોતાનું તનત્મકભમ કયુ.મ (૩)
સ્નાન વંધ્મારદ કભમ વભાતત કયી શ્રીશરય ગો઱ ચાક઱ા ઉ઩ય ક્ષણભાત્ર વભમ લલફયાજભાન થમાં. તે અલવયે ઉત્તયાજાએ ચંદન ઩ુષ્઩ારદકે કયીને શ્રીશરયનું ઩ ૂજન કયુ.મ (૪)
તે વભમે ઉતાલ઱ી ગતતએ ચારતાં ભમાયાભ બટ્ટ નલા લસ્ત્રોની ઩ોટરી કાખભાં ઘાયણ કયી ઉત્વાશબેય શ્રીશરયની વભી઩ે આવ્માં. (૫)
તેને જોઈ શ્રીશરય શવતાં શવતાં ઩છલા
ૂ રાગ્માં કે શે બટ્ટજજી ! આ કાખભાં બયાલીને ઴ું રબ્માં ? શે યાજન! આલી યીતે જ્માયે શ્રીશરયએ ઩છ્
ૂ ં ુ ત્માયે ભમાયાભ તલપ્ર કશેલા રાગ્મા કે, શે સ્લાતભન ! આ નલા લસ્ત્રો છે . એ લસ્ત્રોને આ઩ ઩રયધાન કયો. (૬)
તેભના કશેલાથી શ્રીશરયએ વલમ શરયબક્તોની પ્રવન્નતાને અથે નલાં લસ્ત્રો ઩રયધાન કમાાં . ત્માયફાદ ક્શુફર
ં યં ગથી યં ગેરો ઩ટકો ભસ્તક ઩ય ફાંઘમો તેભજ શુલણમના બુટ્ટાલાફૄં રાર યં ગનું અંગયખું ઘાયણ કયુાં તથા કરટ પ્રદે ળભાં શુલણમના તાયથી બયે રો શુદ
ં ય ઩ટકો તાણીને ફાંઘમો.(૭-૮)
શે યાજન ! ત્માયફાદ શ્રીશરયએ વલમ બક્તજનોને ઩ોતાના દળમને અથે આલલા યજા આ઩ી. આથી ઩ોતાના તનત્મકભમભાંથી ઩યલાયે રા વલે બક્તો ઉત્તભ યાજાના દયફાયગધભાં આલલા રાગ્માં. (૯)
જ્માં શ્રીશરય વદામ લફયાજભાન થતાં ને તનિંફતફૃ નીચેની લેરદકાની વભી઩ે પ્રથભ વભગ્ર વંતજનો આલીને ઉબા યહ્યાં. તેભની પયતી ફાજુ એ બાતલક ગ ૃશસ્થ બક્તજનો ઊબા યહ્યા. (૧૦)
વભગ્ર સ્ત્રીબક્તજનો ઩ણ ઉત્તભ યાજાના ભુલનભાં આવ્મા અને વબાભાં ઉ઩ક્સ્થત થમાં અને વલે બક્તજનો શ્રીશરયના આગભનની પ્રતતક્ષા કયી યહ્યાં. (૧૧)
઩ુયાણોના જ્ઞાતા, ળાસ્ત્રોના તલજ્ઞાત, લેદના અભ્માશુ, ઩ંચયાત્ર ળાસ્ત્રભાં પ્રલીણ એલા
બ્રાશભણો વબાભાં ઉ઩ક્સ્થત થમાં. અને નૈન્દ્ષ્ઠક બ્રશભચાયીઓ ઩ણ વબાભાં આવ્માં. (૧૨)
ગંઘલમતલઘાભાં પ્રલીણ એલા શજાયો ગામકો તથા લાંત્જત્ર લગાડલાભાં તન઩ુણ લાદકો, અલબનમચત ુય એલા નતો, ફાષુય ુધ્ધારદભાં તન઩ુણ ભલરો, શ ૂતો તેભજ ફંદીજનો ઩ણ તે વબાભાં ઉ઩ક્સ્થત થમાં. (૧૩)
વબાભાં ળોબાવાગય શ્રીશરય :-
શે યાજન ! વભગ્ર બક્તળદ
ં ૃ ફશાયના બાગભાં ઊબા યશી શ્રીશરયના આગભનની પ્રતતક્ષા કયી યષુ શત.ું તેલાભાં શ્રીશરયનું આગભન થયુ.ં (૧૪)
શ્રીશરયના દળમન થતાંની વાથે જ શ઴મથી વલેના મુખ કભ઱ો ક્લશીરી ઊઠયાં અને શદમ આનંદથી બયામાં ને નભસ્કાય કયી જમજમકાયનો ત ુમુર ઘો઴ કયલા રાગ્માં. (૧૫)
બગલાન શ્રીશરય ઩ણ બક્ત =જનોને આનંદ ઉ઩જાલતા તનિંફતફૃની નીચે લેરદકા ઉ઩ય સ્થા઩ન કયે રા તવિંશાવન ઩ય લફયાજભાન થમાં. (૧૬)
તે અલવયે વોભરા ખાચયે શ્રીશરય ઉ઩ય શ ૂમમવભાન શ્વેત છત્ર ઘાયણ કયુ.મ તે છત્રની ઉ઩ય શ્રીશરયના મુખ કભ઱ના રકયણો ઩ડલાથી અતતળમ ળોબલા રાગ્યુ6. (૧૭)
બગુજી તથા અરૈમા નાભના ફે ઩ા઴મદો યત્ન જરડત દંડ યુક્ત ભનોશય ચાભય શાથભાં રઈ શ્રીશરય ઉ઩ય ઢો઱લા રાગ્માં. (૧૮)
શ ૂયલભામ અને નાજલભામ આ ફંને ઩ા઴મદો શ્રીશરયની ફંને ઩ડખે ઊબા યશી લચત્રથી યભણીમ લીંજણા લડે ઩લન ઢો઱લા રાગ્મા6. (૧૯)
ૃ કયે ર લીયણનો શુદ
ઉત્તભ યાજા ઩ણ બગલાન શ્રીશરયની ઩ાવેઉબા યશી શુલણમની દં ડથી અરંકત ં ય લીંજણોરઈ શાથભાં રઈ ઘીયે ઘીયે ઢો઱લા રાગ્માં. (૨૦)
શે યાજન ! લણીન્િ મુકું દ બ્રહ્મચાયી શાથભાં ફૃભાર ગ્રશણ કયી શ્રીશરયના આદે ળની પ્રતીક્ષા કયતા થકા તેભની વભી઩ે આલીને ઉબા યહ્યાં. (૨૧)
છડીદાય કુફેયતવિંશજી કે જેઓ શ્રીશરયની અજ્ઞાનું બક્ત્જનોને તનલેદન કયતાં અને બક્તોની તલનંતીનું શ્રીશરયને તનલેદન કયતાં, તેઓ શુલણમની છડી રઈ શ્રીશરયના નાભનો ઉછચ સ્લયે જમઘો઴ કયતાં કયતાં શ્રીશરયની આગ઱ના બાગભાં ઊબા યહ્યાં. (૨૨)
તે વભમે વદામ તલનમ઩ ૂલમક શ્રીશરયની આજ્ઞાભાં લતમતા ફીજા અનેક ક્ષતત્રમ ભશાલીયો તેભજ યણવંગ્રાભભાં ઴ ૂયલીય એલા યતનજી તલગેયે ઩ા઴મદો શ્રીશરયની ચાયે ફાજુ આલીને ઉબા યહ્યાં. (૨૩)
શ્રીશરયના દળમને ઉભટેર ભાનલ ભશેયાભણ :-
શે યાજન ! ત્માયફાદ બગલાન શ્રીશરય જાણે ભશાવાગય ઊભટયો શોમ તે ભ ઩ોતાની ચાયે
ફાજુ એ ઉબા યશી ઩ોતાના દળમનની અત્મત
ં ઉત્કંથા ઘયાલતા બક્ત વમુદામને તનશા઱લા રાગ્માં. (૨૪)
અત્મંત બીડથી એકફીજા ઉ઩ય ઩ડતાં આખડતાંઅવંખ્માત બક્તવમુદામને પ્રભુ શ્રીશરયએ ઉત્તભ યાજાના બલનના ઓટરીઓ, અંગણાભાં, ઓવયીની ફશાયના બાગભાં, ઓયડાભા, ઩ડા઱ભાં, ચોકભાં, ઓટરીઓ ઉ઩ય, છજા ઉ઩ય, ભેડી ઉ઩ય, અગાવી ઉ઩ય, ઘોડળા઱ભાં, ચકરા ઉ઩ય, કોટ ઉ઩ય, દયલાજા ઉ઩ય, ગગનચુફી
ં ળ ૃક્ષના મ ૂ઱થી આયં બીને ટોચ શુધી ફેઠેરા તેભજ ઩ોતાની આગ઱ના બાગભાં, ઩ોતાની ફંને ફાજુ ના બાગભાં, ઩ોતાના ઩ાછ઱ના બાગભાં ફેઠેરા ભાનલોને તનશાળ્મા અને તેભને જોઈ શ્રીશરય ભંદ ભંદ શાસ્મ કયલા રાગ્માં. (૨૫-૨૮)
ત્માયફાદ શ્રીશરયએ તારી ફજાલી ઩ોતાના રાખો બક્તજનોને હ્કસ્તમુિાની વાન કયી ળાંતત ઩લમ
ૂ ક નીચે ફેવલા આદેળ કમો. (૨૯)
તે જ ક્ષણે વલેબક્તજનો ભૌન ઘાયણ કયી વ્મલક્સ્થત યીતે ભમામ દા પ્રભાણે સ્ત્રીઓ સ્ત્રીઓની વબાભાં અને ઩ુફૃ઴ો ઩ુફૃ઴ોની વબાભં નીચે ફેવી ગમાં. (૩૦)
મુતનઓ મુતનઓના ભંડ઱ભાં, બ્રાશભણો બ્રાશભણોના ભંડ઱ોભાં, બ્રહ્મચાયીઓ બ્રહ્મચાયીઓના ભંડ઱ોભાં, ગ ૃશસ્થો ગ ૃશસ્થોના ભંડ઱ોભાં, ળ ૃધ્ધો ળ ૃધ્ધોના ભંડ઱ોભાં, તલિાનો તલિાનોના ભંડ઱ોભાં, તળલ઩ીઓ તળલ઩ીઓના ભંડ઱ોભાં ફેવી ગમાં. (૩૧-૩૨)
જ્માયે વભગ્ર બક્તજનો ભૌન ઘાયણ કયી વબાભાં ફેવી ગમા ત્માયે અનેકપ્રકાયના લાંત્જત્રોને શુવજ્જજ કયી ફષુ વભમથી આદે ળની પ્રતીક્ષા કયતાં ગામકળદ
ં ૃ ને શ્રીશયી લાંત્જત્ર લગાડલાની યજા આ઩ી. (૩૩)
શ્રીશરયની આજ્ઞા થતાં લાત્જિંત્રકાયોએ લાંત્જિંત્રો લગાડલાની જે કાંઈ ઩ોત઩ોતાની શસ્તક઱ા શતી તે વલમતલધ ક઱ા શ્રીશરયને દેખાડી. (૩૪)
બગલાન શ્રીશરય તેભની લાંત્જત્ર લગાડલાની ચાત ુયી તનશા઱ી ખ ૂફ જ પ્રવન્ન થમાં નએ બક્ળદ
ં ૃ ઉ઩ય કફૃણાભમ િન્દ્ષ્ટ કયી. (૩૫)
શ્રીશરયએ દેળ-દે ળાંતયભાંથી આલેરા બક્તોના ભધ્મે જે જે દેળભાં જે જે બક્તો મુખ્મ શતાં તેઓને તેભના દેળભાં થતી વંપ્રદામ વંફંઘી લતામઓ ઩ ૂછ્વા વબાની આગ઱ના બાગભાં ફેવાડયાં. (૩૬)
શ્રોક

શે યાજ્ન ! વભગ્ર આગેલાન બક્ત =જનો શ઴મતતલક તે જ ક્ષણે શ્રીશરયની વભી઩ે આવ્મા ને ફે શાથ જોડી બરકતબાલે નભસ્કાય કમામ તેભજ શ્રીશરયના મુખચંદ્ર્વભાને તલળે ઩ોતાના નેત્રફૃ઩ી ચકોય ઩ક્ષીને ક્સ્થય કયી તેભની આગ઱ના બાગભાં ઉ઩ક્સ્થત થમાં.(૩૭)

ઈતત શ્રીવત્વગ
ં ીજીલને નાયામણ ચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતીમ પ્રકયણે અન્નકૂટોત્વલે દી઩ાલરી ઩લે વંત શરયબક્તોની વબાનુતનફૃ઩ણ
ં એ નાભે દળભો અધ્મામ વં઩ણમ
ૂ

અધ્વભાજભાં ગલાતી રોકલામકા

શુવ્રતમુતન કશે છે, શે યાજન ! તલનમથી નમ્ર થમેરા રોક વ્મલશાય અને ળાસ્ત્ર વ્મલશાયભાં તલચક્ષણ એલા વલે બક્તજનોનો આદય વત્કાય કયી બગલાન શ્રીશરય વબાજનોના વાંબ઱તા ઩ ૂછલા રાગ્માં. (૧)
શ્રોક

બગલાન શ્રી નાયામણ મુતન ઩છેૂ છે, શે બક્તજનો ! તભાયા દે ળભાં અભાયા તલ઴ે રોકો ઴ું લાતો કયે છે ? લ઱ી અભાયા આતશ્રત ત્માગી, વંતો, ગ ૃશસ્થ બક્તો તથા વઘલા તલધલા સ્ત્રી બક્ત જનો તલ઴ે કેલી લાતો થામ છે ? (૨)
શ્રોક

તથા અભાયાથી તલમુખ અસ્ત્઩ુફૃ઴ો અને ઩ોતાની જાતે ગુફૃ થઈ ફેઠેરા અવદગુફૃઓની કે લી લાતો થામ છે ? (૩)
શુવ્રતમુતન કશે છે, શે યાજન ! બગલાન શ્રીશરયએ આ પ્રકાયે ઩ ૂછ્ ં ુ તેથી જે બક્તોને જે યીતે રોકલામકા વાંબ઱લાભાં આલી શતી તેભજ ઩ોતે જે યીતે અનુબવ્યું શત ું તે વભગ્ર ળ ૃતાંત શ્રીશરય પ્રત્મે કશેલા રાગ્માં. (૪)
બક્ત જનો કશે છે, શે બગલાન ! અભાયા દેળભાં તલમુખજનો ઩ણ તભાયે તલળે લવતો કયે છે તે તભને જનાલીએ છીએ. શે તલભુ ! તલમુખજનો ઩ણ કશે છે કે અત્માયે આ ધયતી ઉ઩ય નાયામણ મુતનને ઘન્મ છે, કાયણ કે, બરકત, જ્ઞાન અને લૈયાગ્મ યુક્ત વભગ્ર એકાંતતક ઘભમનય
ું ક્ષણ કયે છે . લા઱ી એ નાયામણ મુતનછે તે ગ ૃશસ્થાશ્રભી તવલામના આશ્રભલા઱ા ઩ુફૃ઴ને અને ત્માગી વાગુઓને તેભજ તલધલા નાયીઓને દુ ષ્કય એળું અષ્ટ પ્રકાયના બ્રહ્મચમમન ું ઩ારન કયાલે છે . અને જે કાભદે લના પ્રબાલથી ભોશ ઩ાભેરા તલિાન ઩ુફૃ઴ો ઩ણ ઩઴ુઓની ઩ેઠે ઩ોતાના ગોત્રની સ્ત્રીઓ પ્રત્મે ગભન કયે છે . તે દુ જ ેમ “ કાભ “ દો઴નો નાયામણ મુતન ઩ોતાના આતશ્રતો ઩ાવે ત્માગ કયાલે છે . અને લ઱ે યે રોકો કશે છે , કે, જે ઘનના રોબથી તલલેકીજનો ઩ણ ઩ોતાના ફંઘ ુઓ તભત્રો તલગેયેની શત્મા કયે છે અથલા ફીજા ઩ાવે હ્કત્મા કયાલે છે તે રોબ દો઴નો એ સ્લાતભનાયામણ ઩ોતાના
આતશ્રતો ઩ાવે વદં તય ત્માગ કયાલે છે . (૫-૯)
તથા જે યવાસ્લાદને આધીન ફની આકુ઱વ્માકુ઱ થમેરા ઩ુફૃ઴ો કાભથી ભોશ ઩ાભે છે તેભજ ઩ોતાનાથી નીચી જાતીભાં જન્ભેરા ઴ ૂિોના શાથનું અન્નારદ બક્ષણ કયી જગતભાં લણમળક
ં યતા જન્ભાલે છે . તેલા યવાસ્લાદનો શ્રીશરય આતશ્રતો ઩ાવે ત્માગ કયાલે છે.અને લ઱ી ભનુષ્મો જે દે શારદકભાં યશેરા સ્નેશને કાયણે યૌયલારદક નયકને ઩ાભે છે . તથા આરોકભાં જે સ્ત્રીઘનારદક ઩દાથમ ભાં યશેરા સ્નેશને કાયણે ફીજા જન્ભભાં તે ઩દાથમ વભાન આકાય પ્રાતત કયાલે છે. એલા સ્નેશ દો઴નો શ્રીશરય ત્માગ કયાલે છે . (૧૦-૧૩)
લરી રોકો કશે છે કે, જે ભાન દો઴ને આધીન થમેરા ળાસ્ત્રલેત્તા ઩ુફૃ઴ો ઩ણ ઩ોતાના આચામમ તેભજ વાધુ઩ુફૃ઴ોની અલગણાના કયે છે તથા જે ભાનથી ભનુષ્મો ઩ોતાનું ઩ા઩ ગુતત યાખે છે અને આત્ભાની ઴ુપ્ધ્ધ ભાટે ઩ણ તનષ્ક઩ટબાલે વાધુ઩ુફૃ઴ોની આગ઱ ઩ણ જણાલી ળક્તા નથી. તેભજ આ ભાન થકીજ તનદમ મ઩ણે રશિંવા કયાલનાય, ન ફોરલાના લેણ ફોરાલનાય તેભજ ઩ોતાની અને ઩ાયકાની ઘાત કયાલતો ક્રોઘ ઩ણ ઉત્઩ન્ન થામ છે. આલો દુ જ ેમ ભાન દો઴નો સ્લાતભનાયામણ ઩ોતાના ત્માગી વાધુઓ ઩ાવે ત્માગ કયાલે છે . એટ઱ું જ નરશિં તે વંતોને દુ િનો લગય લાંકે, ભાય ભાયે , દુ લમચનો કશે તેભજ ભાથે ઘ ૂ઱ ઊડાદે તો ઩ણ તેને વંતો વશન કયે છે . (૧૪-૧૭)
તેથી વશજાનંદ સ્લાભીનેઘન્મ છે . એ વશજાનંદ સ્લાભીજ વાચા વદગુફૃ છે. ઘયતી ઩ય એભની વભાન અન્મ કોઈ ભશા઩ુફૃ઴ નથી. એ તનતશ્વત લાત છે . અને તે સ્લાતભનાયામણના વાઘુઓને ઩ણ ઘન્મ છે કે ઩ોતાના ગુફૃ વલાતભનાયામણે કશેરા બ્રહ્મચામામ રદક ઘભોનું મથાથમ ઩ણે તનમભભાં તત્઩ય થઈ ઩ારન કયે છે . (૧૮-૧૯)
શ્રોક

તેભના આતશ્રત ગ ૃશસ્થજનોને ઩ણ ઘન્મ છે . કાયણા કે, તેઓ ઩યસ્ત્રીને તો ઩ોતાની ભાતા અને ફશેન ભાનીને લતે છે . તે ગ ૃશસ્થજનો તલધલા સ્ત્રીઓનો ક્યાયે મ ઩ણ સ્઩ળમ કયતા નથી. એટ઱ુ જ નરશિં, આ઩ત્કા઱ ઩ડયા તલના તો ઩ોતાની ભાતા, ફશેન અને દીકયી વાથે ઩ણ એકાંતભાં યશેતા નથી. તથા કમાયે મ ગાંજો, બાંગ, અપીણ, ભઘ, મત્સ્મ અને ભાંવ બક્ષણ કયતા નથી. તથા ન્મામ, નીતતથી ઘન વં઩ાદન કયે છે . કોઈએ અ઩મણ નશીં કયે રા ત ૃણારદ લસ્ત ુનો ક્યાયે મ સ્લીકાય કયતા નથી. (઩ ૂછયા તલના ઩ાયકી લસ્ત ુ રેતા નથી) આ઩ત્કા઱ભાં ઩ણ ઩ોતાની કે ઩ાયકાની હ્કત્મા કયતા નથી અને લ઱ી તે ગ ૃશસ્થો ઩ોતાના ગુફૃ વશજાનંદ સ્લાભી ઩ાવેથી આત્ભા઩યભાત્ભાનું દઢ જ્ઞાન પ્રાતત કયે ર શોલાથી મુક્ક્તને અથે ઩ણ ળાસ્ત્રભાં પ્રતત઩ાદન કયે ર શોલા છતાં ઉંચા ઩લમત ઩યથી કે અક્ગ્નભાં ઩ડી આત્ભહ્કત્મા કયતાં નથી. આ પ્રકાયે અચ઱ગતતને ઘીયજઘાયી ગ ૃશસ્થબક્તો શ્રીશરયની
આજ્ઞાભાં દઢ ઩ણેલતે છે . તેથી ઘયતી ઩ય તેને શજાયો શજાય ઘન્મલાદ દેલા ઘટે . (૨૦-૨૫)
લ઱ી તે તલમુખ રોકો કશે છે કે એ સ્લાભીને આતશ્રત ગ ૃશસ્થ વઘલા નાયીઓ છે તે ઩ણ બ્રાશભણ અને અક્ગ્નની વાક્ષીએજેનો શાથ ઩કડયો તે જ ઩તત,એ તવલામ અન્મ ઩ુફૃ઴ોને ઩ોતાના ત઩તા, બાઈ કે ઩ુત્ર ત ુલમ ભાનેછે.આથી તેભને ઩ણ ઘન્મલાદ દે લા ઘટે . (૨૬)
તેભજ તેભના આતશ્રત જે તલધલા નાયીઓ છે તે ઩ણ ત્માગી વાધુઓની સ્ભાન અષ્ટપ્રકાયના બ્રહ્મચમમન ું ઩ારન કયે છે અને ઩ુફૃ઴ો થકી ઘનુ઴લા (ચાય શાથ જેટ઱ું ) અંતય યાખી ચારે છે . ઩ોતાના ત઩તા, બાઈ કે ઩ુત્ર તલના ઈતય ઩ુફૃ઴ોની વાથે લાતામરા઩ ઩ણ કયતાં નથી અને ઩ોતાના વત્વંગી ત઩તારદક થકી શ્રીશરયનાં રીરાચરયત્રો વંફંથી કથા શ્રલણ કયે છે . ભાગમભાં ઩ોતાના ત઩તાની વાથે જ ચારે છે . ઩ણ અન્મ ઩ુફૃ઴ોની વાથે ચારતાં નથી. આ પ્રકાયે તલધલા સ્ત્રીઓ તનમભભાં લતે છે. (૨૭-૩૦)
તેભજ શ્રીશરયનો આશ્રમ કયતા બક્તજનો લસ્ત્રથી ગાળ્માતલનાનું દૂ ધ, ઘી, જ઱ ક્યાયે મ ઩ીતા નથી. એકાદળી તેભજ જન્ભાષ્ટભી આરદક વ્રતોનું અનુષ્ઠાન કયે છે . આ ફધા ગ ૃશસ્થો અને ત્માગીઓ સ્લાતભનાયામણનો આશ્રમ કયીને વદા ઩ોત઩ોતાના ઘભમભાં યહ્યા થકા શ્રીકૃષ્ણ બગલાન નું અનન્મ બાલે ઩યભ આદય઩ ૂલમક બજન સ્ભયણ કયે છે . આથી આ રોકભાં સ્લાતભનાયામણના આતશ્રત નયનાયીઓને ખ ૂફ ખ ૂફ ઘાન્મલાદ છે. અને જ્માયે આ઩ણા ગુફૃઓ તો ઘભમનો ત્માગ કયી લતમન કયે છે. તેભજ જે યીતે શ્રીશરય ઩ોતાના તળશ્મ વમુદામને ઘભમ ભાગમભાં લતામલે છે તેલી યીતે આ઩ણા ગુફૃઓ લતામલતા નથી. આથી તેભને તઘક્ક્કાય છે અને તે અધભી ગુફૃઓના તળષ્મો થમેરા આ઩ણને ઩ણ તઘક્કાય છે. (૩૩-૩૪)
બક્તો કશે છે, શે નાયામણ ! શે પ્રભુ ! આ પ્રકાયે રોકભાં લાતો થામ છે . ને કે ટરાક તો એભ ઩ન કશે છે કે, અભાયે ઩ણ સ્લાતભનાયામણ બગલાનનો આશ્રમ કયલો છે . શે પ્રભુ ! આ પ્રભાણે કોઈ જનો લાત કયે ત્માયે ફીજા જનો તેને એભ કશેતા શોમ છે , કે, “ જો આ઩ણે આ઩ણા તલચક્ષણ ગુફૃનો ત્માગ કયી઴ું તો રોકભાં આ઩ણી રાજ જળે “ તે વભમે કોઈ તલચક્ષણ ઩ુફૃ઴ તેના પ્રત્મે એભ કશે છે, કે શે બાઈ ! રાજ તો સ્લાતભનાયામણનો આળયો કય઴ું તો જ યશેળ.ે નશીં દુ યાચાયી અને નાભભાત્રથી ગુફૃઓ થઈ ફેઠેરા ઩ુફૃ઴ો થકી આ઩ણી અનેક તલધલા નાયીઓ અને ઩ુત્રીઓ તનરમજ્જજ ફની ગબમઘાયણ કયે છે . લ઱ી છૂ઩ી યીતે ભશા઩ાફૃ઩ ગબમ઩ાત કયાલે છે. તેથી શ્રીશરયનો આશ્રમ કયી આ઩ણી ઩ુત્રીઓ અને તલધલાઓ આરદકનું આ ભશા઩ા઩ થકી યક્ષણ કયળું જોઈએ. (૩૬-૩૯)
શે પ્રભુ ! આ પ્રકાયનાં તેઓના લચનો વાંબ઱ી તેભને વભથમનઆ઩તા અન્મ ભનુશ્મો કશે છે કે આ પ્રકાયનું ઩ા઩ આચયલા છતાંઅત્માય શુધી ફાહ્ય યીતે આસ્઩ણી રાજ વભાજભાં જ઱લાઈ

યશી છે. ઩યં ત ુ લતમભાન વભમભાં ઩થ્લી

ૃ ઩ય અંગ્રેજ વયકાયનું વલમત્ર યાજ્મ ળાવન પ્રલતી યહ્યું છે તેથી શલે જફૃય ઩ા઩ણી રાજ જળે. કાયણ કે , તે યાજા જ્માયે ઩ોતાના ગુતચયો િાયા તલધલા નાયી ઓ ગબમઘાયણ અને ગબમ઩ાત ફૃ઩ કૃત્મ કયતી જાણે છે ત્માયે તેલી તલધલા નાયીઓને તેજ ક્ષણે ગ઱ે પાંવરો નાંખી દેશાંડની વજા આ઩ે છે. તેભજ તે સ્ત્રીના વંફંઘીઓને ઩કડી ફૃત઩મા બયલાનો દંડ કયે છે. તેથી શલે આ઩ણી જફૃય રાજ જળે ને એ ભશા઩ા઩ના અતધકાયી થઈ઴ુ.ં (૪૦-૪૩)
તલધલા નાયીઓનાં વંતાનોનું ઩ારન કયલાથી અથલા અંગ્રેજ યાજા તેનો લધ કયે કે આ઩ણે રાજ યાખલા કદાચ તેનો લધ કયી નાંખીએ તો તેનાથી આ રોકભાં મ ૃત્યુ કયતાં ઩ણ અતધક આ઩ણી અ઩કીતી થળે. (૪૪)
તેથી લતમભાનકા઱ે આ ઘયતી ઩ય ચાયે લણમના ભનુષ્મોને શ્રીશરય તલના ફીજા કોઈનું ળયણું સ્લીકાયલાનું મોગ્મ નથી. આથી આ રોક ને ઩યરોકના શુખ ભાટે આ઩ણે સ્લાતભનાયામણનું વેલન કયળું જોઈએ. (૪૫)
જગતને છેત્રનાયા આ઩ણા ગુફૃઓને શલે આ઩ણા ઘયભાં ઩ણ ઩ેવલા ન દે લા જોઈએ. ક્રધાચ ફશાનું કાઢી કોઈ઩ણ યીતે આ઩ણા ઘયભાં આલે તો તેને તાડન કયળુ.ં જેથી પયી આ઩ણા ઘયભાં આલે જ નરશિં.(૪૬)
આ યીતે આ઩ણે તેને છોડી઴ું તો તલધલા નાયીઓ ઩ણ આ઩ણી વાથે શ્રીશરયનું બજનસ્ભયણ કયળે અને તેનાથી આ઩ણી ઩ુણ્મકીતતિ ળ ૃપ્ધ્ધ ઩ાભળે. (૪૭)
શે ભશાયાજ ! શે શરય ! આ પ્રકાયે દે ળદે ળભાં ભનુશ્મો લાતો કયે છે./ આ પ્રકાયે અભે જે વાંબળ્યું ને અનુબવ્યું તેની લાત તભને જણાલી. (૪૮)
શુવ્રમુતન કશે છે, શે યાજન !આ પ્રકાયના લચનો વાંબ઱ી શ્રીશરય બક્તજનો વાથે ભંદભંદ શાસ્મ કયલા રાગ્મા તેભજ રદવ્મ સ્લફૃ઩ધાયી ભાતા ત઩તાના દળમન કયી તેભને ઩ણ વંતો઴ ઉ઩જાલલા રાગ્માં. આ પ્રભાણે બક્તજનોએ શ્રીશરય વંફંઘે રોકલામકાનું તનલેદન કયુ.મ ત્માયફાદ શ્રીશરયના આદે ળથી તનલેદન કયલા આલેરા વલે બક્તજનો શ્રીશરયના ચયણનો સ્઩ળમ કયી અતત શ઴મ઩ ૂલમક નભસ્કાય કયી તેઓ વલે વબાભાં ઩ોત઩ોતાની જગ્મા ઩ય ફેવી ગમાં. (૫૦)

ઈતત શ્રીવત્વગ
ં ીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે તતીમ
ૃ પ્રકયણે અન્નકૂટોત્વલ ઩ય ઩ધાયે રા બક્તજનો ઩ાવેથી રોકલામકાનું શ્રીશરયએ શ્રલણ કયુાં એ નાભે અલગમાયભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૧૨

રદલા઱ી ઩લે બક્તોએ કયે ર શ્રીશરયનું ઩ ૂજન

શ્રોક

શુવ્રતમુતન કશે છે, શે યાજન ! અનેક તલધ ઩ાત્રોભાં ચંદન,ભ ઩ુષ્઩ારદ ઩જાદ્ર્વ
ૂ વ્મોને બયી ફષુકા઱થી પ્રતીક્ષા કયતાં તેભજ ઩ ૂજા કયલાભાં ઉત્કંથા ઘયાલતા બક્ત=જનોને શ્રીશરય તનશા઱લા રાગ્માં. (૧)
તેઓના ભનોયથ ઩ ૂણમ કયલા શ્રીશરયએ ઈછછા કયી. તેલાભાં ભમાયાભ તલપ્ર ફે શાથ જોડી કશેલા રાગ્મા, શે સ્લાતભન ! શે પ્રભુ ! તભાયી આગ઱ ઉ઩ક્સ્થત થમેરા તભાયા બક્તજનો, નયનાયી ઓ દૂ યદૂ ય દેળથી આવ્મા છે. શે શરય ! તેઓના ભનભાં ફષુ વભમથી આ઩ની ઩ ૂજા કયલાનો ભનોયથ છે . તેને તભે ઩ણમ
ૂ કયો. (૨-૪)
શે યાજ્ન ! ભમાયાભ તલપ્રે આ પ્રભાણે કહ્યં ત્માયે શ્રીશરય ભંદભંદ શાસ્મ કય6આં કશેલા રાગ્મા કે , શે બ્રહ્મન ! આજે કઈ તતતથ છે ? અને આજના રદલવે ઴ું કયળું જોઈએ ?તે અભને જણાલો. (૫)
તે વભમે ભમાયાભ તલપ્રે ઩ોતાની ઩ાધડીભાંથી રાંબ ુ ં ઩ંચાગ઩ત્ર કાઢ્ ં ુ તેભાં જોઈને શ્રીશરયને કશેલા રાગ્મા કે, પ્રભુ !આજ તો દી઩ાલરીનો રદલવ છે. આજનો રદલવ એટરે જગતના ભનુષ્મો ભાટે રૌરકક ઩ંચતલ઴મ શુખનો આનંદ ભાણલાનો રદલવ છે . જ્માયે આ઩ના બક્તોને ભાટે તો આ઩ના ઩ ૂજન અચમન િાયા અરૌરકક આનંદ પ્રાતત કયલાનો રદલવ. (૬-૭)
શે પ્રભુ ! આ વલે બક્તજનો ગ ૃશસ્થાશ્રભભાં યશેલા છતાં આ઩ના આ બક્તોને રેળભાત્ર વાંવારયક શુખની અલબરા઴ા નથી. અને તેથી જ તેઓ વંવાયના શુખને દૂ યથી જ તતરાંજરી આ઩ી આજના રદલવે અશીં ઩ધામામ છે . (૮)
શે પ્રભુ ! તભે બક્તજનોના કલ઩ળ ૃક્ષ છો. આથી આ઩ને આળયે યશેરા બક્તજનોના ભનોયથો ઩ ૂણમ કયલા વભથમ છો. (૯)
શે યાજન ! આ પ્રકાયે સ્લાબાતલક દમા જેનાભાં છે એલા તે ભમાયાભ તલપ્રના લચન વાંબ઱ી શ્રીશરય કશેલા રાગ્મા કે તલપ્રલમમ ! આ વલે બક્તજનોને શુખેથી ઩ ૂજન કયલાની છૂટ છે, ઩યં ત ુ કોઈએ કોરાશર કે બીડ ના કયલી. (૧૦)
઩ોત઩ોતાના ગાભનાં વમુદામ વાથે ભ઱ી તત્કા઱ ભાફૃ ઩ ૂજન કયી કયી ઩ોતાના સ્થાનકે
ચાલમા જળુ..ં શે યાજન ! શ્રીશરયના લચનો વાંબ઱ી વલે બક્તજનો અતતળમ આનંદ ઩ામમા ને વલે
નયનાયીઓ ઩ોત઩ોતાના ગાભના વમુદામ વાથે ભ઱ી અનુક્ર્ભએ શ્રીશરયની ઩જા
ૂ કયલા રાગ્માં.
રાગ્માં (૧૧-૧૨)
તે ભનુષ્મોભાં વૌ પ્રથભ ભધ્મદે ળ તનલાવી બક્તજનો શ્રીશરયનું ઩જન
ૂ કયલા આવ્માં. ત્માયફાદ અનુક્ર્ભે ભાથુય, ઴ ૂયવેન, લત્વઘો઴, મામુનદે ળ, વાલલ, ની઩, ઉજ્જિશાન, કંડ્વવ્મ, કુ ફૃ, દ્ લક્ષણ ઩ાંચાર, ઉત્તય ઩ાંચાર, ભ્ગ્ર, કાત઩ષ્્ર, ગય્રગ્રીલ, અરયભેદેળ, શક્સ્તના઩ુય, ઩રયમાત, નાભનો ઩લમત, ઘભામયન્મ, કાલકોરટ, અશ્વત્થ, કંક, ઉ઩ચ્જ્મતતળ, ઩ાંડુ, વાયસ્લત, ભત્સ્મ, વાકેત, કુકુય, ગુિય, ઔદુ મફય, તલગેયે અનેક દેળલાવી બક્તજનો ઩જન
ૂ કયલા આવ્માં. ઩જન
ૂ કભમકયલાભાં ચત ુય બક્તજનોએ શુગંઘીભાન કે વય તભતશ્રત ચંદન, ભનોશય ઩ુષ્઩ાશાય, શુલણમના તાયથી ગથે
ં ૂ રા તેભજ શુલયણના બુટાયુક્ત લસ્ત્ર, ભશામ ૂલમલાન ઩ાઘ તેભજ અમ ૂલમ યત્નો શીયાઓથી જરદત એલાં આબયણોથી શ્રીશરયનું ઩ ૂજન કયી દૂઘના ઩ેંડાથી બયે રા ચાંદીના ઩ાત્રો, વાકયના યવથી ફનાલેરા અનેક પ્રકાયના યભકડાંઓ તેભજ વો઩ાયીના ચ ૂયાથી યુક્ત નાગયલેરાના લા઱ે રાં ઩ાનફીડાં શ્રીશરયના ચયણભાં ઘમામ,. ત્માયફાદ
તે જ દેળની સ્ત્રી બક્તજનો શતી તેભણે ઩ણ આલીને વત્તાલીવ વેયની ભોતીઓથી યુક્ત એલી નક્ષત્રભા઱ા શ્રીશરયના કંઠભાં ઘાયણ કયાલી તેભજ નભસ્કાય કયી ઩ોતાને સ્થાને ફેવી ગઈ. (૧૩-૨૧)
શે યાજન ! ત્માયફાદ ભગધ, કફમટ, શુનવી, અંફશ્થ, ચાન્િ઩ત્તન, કાળી, કોવર, ઩ૌંડ, ભેકર, ઉત્કર, તભતથર, ભાલમલત્઩લમત,રકયાત, રૌરશત્મ, લઘમભાન઩ુય, ઔંડ, તલગેયે ઩ ૂલમદેળ તનલાવી બક્તજનો શ્રીશરયનું ઩ ૂજન કયલા આવ્માં. ભશાફ઱લાન એલા તે બક્તજનોએ આદય઩લમ
ૂ ક ચંદન, ચોખા, ઩ુષ્઩, ચીન દે ળના કોભ઱યે શ્ભી લસ્ત્રો, ભશામલમલાન
ૂ શુલણમના આભ ૂ઴ણો અનેક પ્રકાયના ભોતીઓના તોયાઓથી શ્રીશરયનું ઩જન
ૂ કયી શુલણમની મુિાથી બયે રા યજતના ઩ાત્રો શ્રીશરયની આગ઱ મ ૂક્યાં. ઩છે તે જ દે ળના ભરશરાબક્તો ઩ણ અનેક પ્રકાયના સ્લારદષ્ટ પ઱ો શ્રીશરયના ચયણભાં વભત઩િત કયી ઩ોત-઩ોતાના સ્થાનકે ગમાં. (૨૨-૨૭)
઩ ૂલમદેળ તનલાવી બક્તજનો઩ ૂજન કયી ગમા ઩છી જઠયાંગ, લંગ, ઉ઩લંગ, ઴ ૂલરક ચભમિી઩, તલદબમ, વ્ત્વ, આંઘ્ર, ચેરદ, તલિંધ્માની, દળાણમ, તત્ર઩ુય, રકત઴િંકઘા, યાફય, તનળાદ, નાલરકે ય તલગેયે અક્ગ્નકોણ રદળાના તનલાવી બક્તજનો ઩ ૂજન કયલા આવ્માં. તેઓએ અમ ૂલમ ઩ીતાંફયારદ લસ્ત્રો, શુલયણના કડાં તેભજ વાંક઱ાં, ઉત્તભ પ્રકાયના ભોતીઓના ભનોશય તોયાઓ તલતલધ પ્રકાયના કું ડ઱ તલગેયે દ્ર્વવ્મોથી શ્રીશરયનું ઩જન
ૂ કયી તેભના ચયણોભાં ભશામ ૂલમ ઉ઩શાયોની બેટ મ ૂકી તેભજ અનેક પ્રકાયના જાતલાન ને ઩કલ પ઱ો, શુલણમ તથા ચાંદીના ઩ાત્રો, તાંફાના ક઱ળ, ગાગમો, દૂ ધ઩ાન કયલાના ઩ાત્રો, ઝાયી ,લાટકા, શુદય ભલણકા તલગેયે અનેક ઩ાત્રો શ્રીશરયના ચયણભાં અ઩મણ કમાાં . (૨૮-૩૩)
તેઓ ઩ ૂજન કયી ગમા ફાદ દ્ લક્ષણ રદળાના બક્તો ઩જન
ૂ ૂ કયલા આવ્માં. તલચક્ષણ એલા તે બક્ત જનોએ તલતધ પ્રભાણે મક્ષકદમ ભ નાભના શુગંઘીભાન ચંદન,ક઩યૂમ , કું કુભ તભતશ્રત અક્ષત, અનેક પ્રકાયના ઩ુષ્તના શાય, ભશામલલાન
કયલા આવ્મા ને તેભની વાથે વૌયરકણમ, તાલરકટ, ભરમાચર, નાતવક્ય, કૌલર઩લમત, ભ ૃગુક્છછ, કૌંકણ, કકોટક, તળલફક,લેણાનદીતીય, દુ દમ ય, ઋષ્મમકૂ ઩લમત, ભન્િાચર, કાલેયીનદી તીય, લચત્રકૂટ, જટાઘય, કનામ ટક, ગોનદમ ., ચૌર, કેયર, ગણયાજ્મ, ઋત઴ક, કાંચનગય, ઋ઴બ, તામ્ર઩ણીનદી તીય, દંડકાયણ્મ,ફરદે લ઩ુય, તૈર ંગ,િતલડ, લેંકટારિ, ઘ઩મતન, તવિંશર, આરદક દ્ લક્ષણ દેળના બક્તો ઩ણ ઩જા ૂ તેભજ ભનોશય શ્વેત ઩ી઱ા, યાતાં લચત્રતલલચત્ર લણમના ને શુલણમના લફિંદુથી અંરકત લસ્ત્રો,શુલણમના તાયથી બયે ર શુયલા઱, ઉ઩ય ઘાયણ કયલાના લસ્ત્રો, ભશારકિંભતી ઩ટકા, દુ ઩ટ્ટા, ળેરા, યે ળભી લસ્ત્ર, ઩ટકુ ઱, યે ળભની ઘોતી, ભસ્તક઩ય ફાંઘલાના ભશામ ૂલમ લસ્ત્રો, ન ૂ઩ુય,
કડાં, અંગુરી, (લીંટી) ફાજુ ફઘ
ં , શાથના કડાં, વાંક઱ાં, કંઠના આબયણો, કું ડર, ગુત્વ, અથામત ફત્રીવ વેયનો શાય, ગુત્વાધમ અથામત ચોલીવ રટોનો શાય, ગોસ્તન અથામ ત ચાય વેયનો શાય, શજાયો એકાલરથી અથામ ત એકવેયના શજાયો શાયથી અતત પ્રકાળભાન દે લછછન્દ અથામ ત વો વેયોના શાય, રરંતતકા અથામ ત નાલબ઩માંત રાંફી શુલણમની કં ઠીઓ, કંદોયા, ભાણલક અથામ ત લીવ રટોનોશાય, રરાટના આભ ૂ઴ણો તલગેયે ઩દાથોથી શ્રીશરયનું ઩ ૂજન કયી ફયપી, ઩ેંડા,વાકય, ઩તાવાંથી બયે રાં ઩ાત્રો તેભજ િાક્ષ , અખયોટ, રતલિંગ, એરામચી, અને જામપ઱ તલગેયેથી બયે રા તાંફાના ઩ાત્રો ઩ણ શ્રીશરયના ચયણોભાં વભ઩મણ કમામને શ્રીશરયને અતતળમ યાજી કયતાં થકાં તેઓ ઩ોત઩ોતાના સ્થાનકે ગ્માં. (૩૪-૪૭)
શે યાજન ! ત્માય઩છી બગલાન શ્રીશરયને તલ઴ે અતતળમ ઉત્તભ બક્ક્તલ઱ા નૈઋત્મ ખ ૂણાના દેળોના નયનાયીઓ શવતા શવતાં શ્રીશરયની ઩ ૂજા કયલા આવ્માં. તેભની વાથી તવિંઘ ુ, ઩શરલ, કામફોજ, વૌલીય, લડલામુખ, પેનલગયે ,કણમ, પ્રાલેષ્ટ, ફફમય, ઩ાયળલ, ઴ુિ ,યૈ લતાચર, વૌયાષ્ર, આબીય, ચંચુક, રકયાત, િતલડ, આનતમ, તલગેયે દે ળોના બક્તજનો ઩જન
ૂ કયલા આવ્માં. તેઓએ શંવની ઩ાંખ વભાન શ્વેતયં ગના ક્વંફીલણમના તથા જાંબ ુ વભાન જાંફરી યં ગના તેભજ કેવય સ્ભાન ઩ી઱ાલણમના લસ્ત્રોથી બરકતબાલ઩ ૂલમક શ્રીશરયનું ઩જન
ૂ કયુ.મ અને તેભાં ઩ણ વૌયાષ્ર દે ળના બક્તો શ્રીશરયની નજીક તનલાવ કયીને યશેતા. આથી તેઓ શ્રીશરયની ફૃલચને વાયી યીતે જાણતા શતાં. આથી તેભણે અતતળમ તનબમમ થઈને તલળે઴઩ણે ઩જા
ૂ કયી અને વાથે નૈઋત્મ ખ ૂનાના દેળોના અને વાથે આલેરા ફીજા દેળોના બક્તોએ ઩ણ ઠંડી ને ગયભીનું તનલાયણ કયતી એલી જે શુલણમના બુટ્ટાઓથી અંરકત
રારયં ગની શ્માભ યં ગની ડગરીઓ, ભશાઅમ ૂલમ એલા કોભ઱ અને ઘાટા તથા શ ૂક્ષ્ભ તંત ુઓથી તનભામ ણ કયે રા કાભ઱ાઓ, ઴ુધ્ધ વોનાભાંથી તૈમાય કયે રા તથા ઩દ્મ્રયાગ, ભયક્ત, આરદક વલમ શ્રેષ્ઠ યત્નો ને ભણોઓ જડેરા એલા ભશા મ ૂલમલાન મુકુ તારદ વલે આભ ૂ઴ણ, ચંદન, ઩ુષ્઩ના શાય તલગેયે દ્ર્વવ્મોથી બગલાન શ્રીશરયનું ઩ ૂજન કયુાં ને તેભની આગ઱ અનેક પ્રકાયના ઉ઩ચાયોથી બયે રા વોના-ફૃ઩ાના ભોટાં ભોટાં ઩ાત્રો તથા વાકય ઩તાવાં અને ખાયે કથી બયે રા ઩ાત્રો તથા અનેક ફૃ઩ામુિાથી બયે રા ઩ાત્રો, વો઩ાયી અને નાલ઱મેયથી બયે રા ઩ાત્રો આરદક વાભગ્રરીઓ તનલેરદત કયી અને ઩છી વલે ઩ોત઩ોતાની જગ્માએ ફેઠા તે જ પ્રભાણે તે દેળાના તનલાવી સ્ત્રીબક્તજનો ઩ણ શ્રીશરયનું ઩જન
ૂ કયી ઩ોતાના સ્થાનકે ગમાં. (૪૮-૫૭)
શે યાજન ! બગલાન શ્રીશરયની આગ઱ બક્તજનોએ બેટ ઘયે રા ઉ઩શાયો તેભજ લસ્ત્રોના ભોટા ભોટા ઢગરાઓ ઩લમતની જેભ ળોબલા રાગ્માં. (૫૮)
તે અલવયે શ્રીશરયની વભી઩ભાં યશેરાં આનંદાનંદ સ્લાભી શ્રીશરયને ન ૂતન લસ્ત્રારંકાય ઘાયણ કયાલતા તેભજ જ્માયે જ્માયે નલીનલસ્ત્રો બક્તજનો ઩જાભાં
ૂ અ઩મણ કયે ત્માયે આનંદાનંદ મુતન ઩લમ
ૂ લસ્ત્રના સ્થાને ન ૂતન લસ્ત્રો શ્રીશરયને ઘાયણ કયાલતાં અને શ્રીશરય ઩ણ ઩જન
ૂ કયતાં બક્ત જનોને ઩ુષ્઩ભા઱ા પ્રવાદીફૃ઩ે અ઩મણ કયતાં શતાં. (૫૯-૬૦)
બગલાન શ્રીશરય બક્તજનોને આનંદ ઉ઩જાલતા કોઈક બક્તજનને ઩ોતાની પ્રવાદીના લસ્ત્રો, કોઈકને અરંકાયો, કોઈને દાડભ, કે઱ા આરદક પ઱ો આ઩તા શતાં. (૬૧)
઩જન
ૂ કયલા આલતાં કે ટરાક બક્તોને તેભના િાયા તનલેરદત કયે ર ઉ઩શાયોભાંથી અધો બાગ સ્લીકાયી અથો પ્રવાદીફૃ઩ે ઩ાછો આ઩તં તો કે ્રાક બક્તોને તનલેરદત કયે રા વભગ્ર ઩દાથો પ્રવાદીફૃ઩ે ઩ાછાં આ઩તા શતાં.(૬૨)
શે યાજન ! આલેરા બક્ત જનો ઩જાકયીને
ૂ ઩ાછા ગમા ઩છી ઩તશ્વભ દે ળાના દે ળના ઘણા ફધા બક્તજનો કે જેઓ શ્રીશરયની ઩ ૂજા કયલા અતતળમ ઉત્શુક શતાં. તેઓ શ્રીશરયની ઩ ૂજા કયલા આવ્મા ને તેભની વાથે ભલણમત્઩લમત, ભેધલત ઩લમત, ઩ાયત, ળક, ઩ંચનદ, અપ્રાન્ત્ક, શૈશક, ચૌષ્કાણ, યાભથ તલગેયે પ્રદે ળોના બક્તજનો ઩જા
ૂ કયલા આવ્માં. તેઓએ ચંદન, ઩ુષ્઩ની ભા઱ાઓ,
તોયાઓ, લસ્ત્રો, વોનાફૃ઩ાના આભ ૂ઴ણો થી શ્રીશરયનું ઩ ૂજન કયુાં ને ત્માયફાદ ફદાભ, નાલ઱મેય, ખજૂય, વો઩ાયી, ફૃ઩ાની મુિાઓ તલગેયેથી બયે રા ઩ાત્રો, દૂધના પીણ જેલી ઉજ્જજ્લ઱ ળય્માઓ, ઓળીંકાં, ગારભશુરયમાં, ફૃ બયે રી ગાદી, ત઱ાઈ, યજાઈ, ગોદદુ ં, ઩ીત઱ની દીલી તલગેયે અનેક ઉ઩શાયો બગલાન શ્રીશરયનાં ચયણભાં વભત઩િત કયી ઩ોત઩ોતાની જગ્મા ઩ય ફે ઠાં. (૬૩-૬૭)
શે યાજન ! તેઓના ગમાં ઩છી લાયુરદળાભાં યશેલાલા઱ા શ્રીશરયનાવેલકો આવ્માં. તેભની વાથે ભાંડ્વવ્મ, ભફૃ, કછછ, પાલગુ઱ ુક, અશ્મક, ભિ, ખવ, સ્ત્રીયાજ્મ, ન ૃતવિંશલન, આરદ દે ળના બક્તો ઩ણ આવ્માં તે બક્તોએ અનન્મ બરકતબાલ઩લમ
ૂ ક ચંદન, ઩ુષ્઩ના હ્કજાય, લસ્ત્રો અને આયતીથી બગલાન શ્રીશરયનું ઩ ૂજન કયુાં ને ત્માયફાદ ઩ઘયાભણી, ઈન્િનીરભલણ, ગારુ ત્તારદભલણઓ જરડત શુલણમના આભ ૂ઴નો ઘાયણ કયાલી બગલાન શ્રીશરયના ચયણોભાં ઩ાત્રોના અનેક ઉ઩શાયોની બેટ ઘયી.તેભાં કે ટરાંક બક્તોએ અનેક પ્રકાયના ભલણજરડત ઩ાત્રોભાં શુલણોની મુરિકાઓ બયીને કેટરાકે ફૃ઩ાની મુરિકાઓ બયીને બગલાન શ્રીશરયના ચયણોભાં બેટ ઘયી. કોઈએ યાત્નજરડત ઩ાદુ કાઓ, અને અનેક પ્રકાયના ભલણઓ જરદત ભોજડીઓ બગલાન શ્રીશરયને અ઩મણ કયી. તે વલે ઩ોત઩ોતાની જગ્મા ઉ઩ય જઈને ફેઠાં. ત્માય઩છી ઉત્તય રદળાના દેળોના બક્તજનો ઩જા
ૂ કયલા આવ્માં. (૬૮-૭૨)
તેઓની વાથે મોઘેમ, ઩ૌયલ, ભિ, ભારલ, અજુ મનામન, કૈ કમ, સુિભીન, તત્રગતમ,ત્તય કૌળસ્ર, ળયઘા, લટધાન, બોગપ્રસ્થ, લવાતત, અન્તિીં઩, અશ્વમુખ, કછછાય, દંડ્ત઩િંગર, કૈ રાલતમ, કં ્ઘન, ઩ુષ્કયાલતમ,ળતક,ગંઘાય, ખચય, ષૂણ, ગવ્મ, ભ ૂત઩ુય, દાવેયક, કેળઘય, લચત઩ત, નાતવકા, ક્ષેભઘ ૂતમ, શેભતાર, રશભાચર ,મળોલતીતટ, ભાંવ્મ, ઉત્તયકુ ળ, શ્માભાક, તક્ષતળરા, લેગય
ે ે દે ળોના બક્તો ઩ણ ઩જન
ૂ કયલા આવ્માં. તેઓએ શુગંઘીભાન કે વય, ચંદન અખંરદત ચોખા, ખીરેરાં કભ઱ોની ભા઱ાઓથી શ્રીશરયનું ઩જન
ૂ કયી અનેકતલધ ઉ઩ચાયોની બેટ ઘયી. તેભાં શ્વેત શ ૂક્ષ્ભ ઘાટા અને અમ ૂલમ એલાં ળારદુ ળારારદ લસ્ત્રો ભશાયાજને ઩રયધાન કયાવ્મા તથા કસ્ત ુયી બયે રા શુલણમનાં વં઩ ુતો તેભજ ચાભયો, ભયકતભલણઓ, ઩દ્મયાગભલણઓ, તલદ્ર્ભભતનઓ,
ુ ઈન્િનીભલણઓ, ભશા નીર ભલણઓ, ગોભેદ, ઩ીતવાય ભલણઓ તથા સ્પરટકભલણઓ અને શ ૂમમવભાન પ્રકાતળત શીયાઓ અને યત્નો બગલાન શ્રીશરયના
ચયણભાં વત઩િત કયી તે વલેબક્તજનો ઩ોત઩ોતાના સ્થાને ગમાં. ત્માય઩છી ઈળાન રદળાના દે ળોના બક્તોઓ શ્રીશરયની ઩જા
ૂ કયલા આવ્માં. (૭૩-૮૧)
શે યાજન ! તે ઈળાન રદળાના દે ળોભાં ઩઴ુ઩ાર, કાશ્ભીય ,દયદ, તંગણ, અલબવાય, કુકુત, બ્રહ્મ઩ુય, ચીન, દાભય, ઘો઴, કોલરદ, કુતલદ, ગાંઘલમ, લશુધાન, લનયાષ્ર, તથા ઩ૌયલારદક દે ળ તનલાવી બક્તજનોએ તથા તેઓની જે ઩ત્નીઓ કે જે ઩તતવ્રતાના ઘભો ઩ા઱લાભાં દઢ તનષ્ઠાલાન શતી. તેભણે બાલ઩ણમ
ૂ શદમથી ચંદન, ઩ુષ્઩, ત ુરવીની ભા઱ાઓ અને અતતળમ કોભ઱ રાર,઩઱ાં, નીરા અને લચત્ર તલલચત્ર બાતલા઱ા અનેક લસ્ત્રોથી અને ભોતીઓના આભ ૂ઴ણોથી બગલાન શ્રીશરયનું ઩જન
ૂ કયી શુલણમના થા઱ભાં બયે રા અનેક પ્રકાયના તણભાં
ૃ થી તૈમાય કયે રા કોભ઱ આવનો અને યભણીમ કાભ઱ા આરદના આવનો તથા અનેક જાતના સ્લારદષ્ટ પ઱ોની વાથે અતતળમ ભધુય યવથી બય઩યૂ એલી શ્વેત વાકય તલગેયે અનેક ઩દાથો બગલાન શ્રીશરયના ચયણભાં વભત઩િત કયી ઩ોતાની સ્ત્રીઓએ વરશત તે બક્તજનો ઩ોત઩ોતાના આવન ઉ઩ય ફેઠાં. (૮૨-૮૯)
આલી યીતે ળ ૃધ્ધો, તફૃણો, કુભાયોઆરદ વલમ બક્ત વમુદામમે ઩ોત઩ોતાના ઘન, ળરકત, અને આલડતને અનુવાયે ઩યભ બરકતબાલથીબગલાનશ્રીશરયનું ઩ ૂજન કયુ6.
મ (૯૦)
બક્તોના બાલને ગ્રશણ કયતાં જગત પ્રભુ બગલાન શ્રીશરય ઩ણ તેભણે અ઩મણ કયે રા ઩ત્ર, ઩ુષ્઩ારદકે કયીને અતતળમ વંત ુષ્ટ થમાં. (૯૧)
ત્મયફાદ વબાભાં લફયાજતાં વભગ્ર બક્તળદ
ં ૃ ને તલસ્ભમ ઉ઩જાલતાં બગલાન શ્રીશરયએ વભગ્ર લસ્ત્ર, અરંકાયારદ ઩દાથો તત્કા઱ બ્રાશભનોને દાનભાં અ઩મણ કયી દીધાં. (૯૨)

357
 આલી યીતે બક્તજનોએ અ઩મણ કયે રી નાના પ્રકાયની બેટો શ્રીશરયએ બ્રાશભણ, યં ક તેભજ લબસુકોને આદય઩ ૂલમક અ઩મણ કયીને વાથે વાથે મુક્તાનંદ સ્લાભી આરદ વંતો, મુકું દાનંદ બ્રહ્મચાયી આરદ લણીઓ તથા યતનજી, બગુજી આરદ ઩ા઴મદોને ઩ણ મોગ્મ લસ્ત ુઓએ પ્રવાદીભાં અતતળમ પ્રવન્ન થઈને આ઩ી તેભજ વબાભાં ફેઠેરા યાજાઓને તથા ઘનલાન બક્તોને ઩ણ પ્રવાદીના ફૃ઩ભાં ઩ોતાના ભશામ ૂલમ લા઱ા લસ્ત્રારદનું શ્રીશરયએ દાન કયુ.મ આ પ્રકાયનું તેભનું ઉદાય ચરયત્ર જોઈ વલમજનો ઩યભ તલસ્ભમ ઩ામમાં. (૯૩-૯૫)
શે યાજન ! નાના ભોટા યાજાઓ ઩ણ જે ઩દાથોની સ્઩ ૃશા કયતાં શોમ છે તે અ઩રયતભત ઩દાથો ઩ોતાની ઩ાવે ઩જાભાં
ૂ આવ્મા ને તે જ ક્ષણે તેન ું દાન કયી દીધુ.ં તે જોઈ વલે યાજાઓ ઩ણ તલસ્ભમ ઩ામમાં . ( ૯૬)
બગલાન શ્રીશરય આ પ્રકાયે અરૌરકક કભમ કયતા શોલા છતાં તેભના અંતયભાં કોઈ જાતનો ગલમ ન થમો. તેભને ભન તલસ્ભમ ઩ાભે તેળ ું કંઈ ન શત.ું તેથી તો઩ સ્લમં શ્રીશરયએ ઩ ૂલમની ભાપક જ શ્વેત લસ્ત્રો ઩રયધાન કમાાં . (૯૭)
શ્રોક

શે યાજન ! આ પ્રભાણે દેળદેળાંતભાાંથી દળમનાથે ઩ધાયે રા બક્તજનો અતતળમ ઉદાય બાલનાની વાથે શ્રીશરયની ભશા ઉ઩ચાયોથી ઩ ૂજા કયી યહ્યા શતાં. તેલાભાં શ ૂમમનાયામણ ઩ણ શ્રીશરયના દળમનની ઉત્કંઠા ઘયાલતા શોમ ને ઴ું ? એભ આકાળના ભધ્મબાગે આલી ક્સ્થય થઈને ઉબા યહ્યાં. જો ક્સ્થય ઉબા યહ્યા ન શોત તો આટરા ફધા બક્તજનોએ કયે રી ઩જા
ૂ ભધ્માનવીે કેભ ઩ણમ
ૂ થામ ? આ યીતે ઩ ૂજાના કા઱ભાં ઩ણ બગલાન શ્રીશરયએ ઩ોતાના અરૌરકક ઐશ્રમમન ું દળમન કયાવ્યુ.ં (૯૮)

ઈતત શ્રીવત્વગ
ં ીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે તતીમપ્રકયણે
ૃ અન્નકૂતોત્વલ ઩ય ઩ધાયે રા દે ળાંતયલાવી વલે ભનુષ્મોએ શ્રીશરયનું ઩જન
ૂ અચમન કયી આનંદ ઩ામમા એ તનફૃ઩ણ નાભે ફાયભો અધ્મામ વં઩ણમ
ૂ .

અધ્મામ-૧૩
શ્રીશરયને જ઱રક્રડાનું લણમન

શુવ્રતમુતન કશે છે, શે યાજન ! વલે બક્તજનોએ ઩ ૂજા કયી રીધા ઩છી બગલાન શ્રીશરયએ ઩ોતાના બ્રહ્મચાયી ઘભમની ભાધ્માદ્વનવીક તલતધ કયલા ઉન્ભતગંગાએ જલાની ઈછછા કયી. તે વભમે ઩ોતનું ઩ ૂજન કયલા ઉત્શક
ુ ફનેરા મુક્તાનંદ સ્લાભી, આરદ વલે વંતોને કહ્યુ કે, શે વંતો ! તભે વલે આલતીકારે તભાયી ઈછછાનુવાય ઩ ૂજન કયજો. અત્માયે ષું સ્નાનકયલા ભાટે ઉન્ભત ગંગાએ જાઉં છં. (૧-૨)
આજે અભાલસ્માનું ભશાન ઩લમ છે . તેથી તે તનતભતે ઉન્ભતગંગાભાં સ્નાન કયલા જળું જોઈએ. આથી ષું સ્નાનકયલા જઈ યહ્યો છં. (૩)
આલી યીતે ઩યભશંવોને કશીને ભશાપ્રભુ શ્રીશરય ઩ોતાના આવન ઩યથી ઉબા થમા તથા નાનબક્તને ભશાલેગલંતા યોઝા ઘોડાને રાલી આ઩લાની આજ્ઞા આ઩ી. શ્રીશરયની આજ્ઞા થતાં જ નાનબક્ત તત્કા઱ તે અશ્વને શ્રીશરયની વભી઩ભાં આગ઱ ચારલાઆદે ળ કય ૂમ ને ઩ોતે અશ્વ ઩ય આફૃઢ થમાં. ને શરયબક્તોના ળદ
ં ૃ ની વાથે ઉન્ભતગંગા તયપ ઘીયે ઘીયે ચારલા રાગ્માં. (૫)
તે વભમે ળસ્ત્રધાયી એલા વલે ક્ષતત્રમો ઩ણ શ્રીશરયની ઩ાછ઱ ઩ાછ઱ ચારલા રાગ્માં, તે ક્ષતત્રમો ઉત્તભયાજા, વોભરા ખાચય, શુયા ખાચય, અરૈમા ખાચય, મ ૂ઱જી, જીલા ખાચય, બગુજી, નાજા જોલગમા, યાઠોડ, ભાંતત્રક, લાઘજી, લેયાબાઈ, શાતથમો, ભાભૈમો,યાભ, ગારલ, ગોલધમન , ભાનજીત, લસ્તો, લેરો, અજુ મન, અરમ, કેવયી, ભાનતવિંશ, કુ ળ઱, ઩ુજાજી,
ં કા઱ો, શભીયજી, ખોડો, બીભો, જુ ઴ો, યતનજી, જારભ, રાખો, કભો, ભોકો, લીયો, દે લો, નથુજી, દે યાજીત, તલગેયે ક્ષતત્રમો તેભજ મુકું દાનંદ આરદ લણીઓ ભમાયાભ આરદક બ્રાશભણો, ઩લમતબાઈ, આરદક લૈશ્મબક્તો, શયજી આરદક ઴ ૂિબક્તો, ગોક઱ારદ ચાયણ બક્તો બગલાન શ્રીશરયની ઩ાછ઱ ઩ાછ઱ ચારલાં રાગ્માં.
(૬-૧૧)
શે યાજન ! આ આખા વંઘભાં વૌથી આગ઱ લાંત્જત્રો લગાડનાયા બક્તો ચારતાં શતાં.ત્માયફાદ ઘનુ઴ ઩રયભાણ દ્ર્ ્ન્દ્ષ્ટ યાખીનેવ ંળદ
ં ૃ ચારત ું શત.ું તેની ઩ાછ઱ યોઝા ઘોડા ઩ય આફૃઢ થમેરા શ્રીશરય ઘીયી ગતતએ આલી યહ્યા શતાં. શ્રીશરયની ઩ાછ઱ વલે ઩ા઴મદો ચારતા શતાં.ને તેભની ઩ાછ઱ ફીજા બક્તજનો અને તેની ઩ાછ઱ વલે સ્ત્રી બક્તોનો વમુદામ ઘીભે ઘીભે ચારતો શતો. (૧૨-૧૪)
ઉન્ભતગંગાનું ભાશત્મમ :-
શ્રોક

શે યાજન ! તે વભમે બક્તોના વમુદામથી લીંટ઱ામેરા શ્રીશરય, ઩ોતાને તયં ગોયફૃ઩ી ઩ોતાના શાથ શરાલી જાણે ફોરાલી યશી શોમ ને ઴ું ? એલી ઉન્ભત ગંગાને તનશા઱લા રાગ્માં. (૧૫)
આ ઩તલત્ર ઉન્ભત ગંગાભાં ઩ોતાના બક્તોના શુખ ભાટે કફૃણા કયી નયાકૃતતને ઘાયણ કયનાયા વાક્ષાત ઩ણમ
ૂ ઩ુફૃ઴ોતભ નાયામણ શ્રીશરય ઩ોતાના એકાંતતક બક્તો કે જેઓના લદન શ્રીશરયના દળમનથી પ્રફુપ્લરત થમેરા છે . એલા મુકુ તાનંદ સ્લાભી, વ્મા઩ાકાનંદ સ્લાભી, તલગેયેની વાથે જ઱રક્રડા કયે છે . આ જ઱રક્રડાને કાયણે જાણે બગલાન શ્રીકૃષ્ણની જ઱રક્રડાથી જગતભાં વલમ કયતાં શ્રેષ્ઠ ઩ણાને ઩ાભેરી એલી કાલરન્દી મમુના નદીના ગૌયલને ઩ણ તતયસ્કૃત કયતી શોમ ને ઴ું ? તેભ ઩થ્લી
ૃ ઩ય વલે તીથો કયતાં શ્રેષ્ઠ વલો઩યી જમકાયી પ્રલતે છે. આ કાયણે જ બ્રશભાંરદ દેલતાઓ લાયં લાય તેને લંદન કયી ઘન્મતા અનુલબલે છે . આલી ભશા઩તલત્ર ઉન્ભતગંગાભાં સ્નાન કયલા ભાત્રથી જીલોને મુરકત પ્રાતત થામ છે . (૧૬)
ઉન્ભત ગંગાના જ઱નો લણમ સ્લબાતલક યીતે શ્વેત છે. છતાં જ્માયે વંતોના ભંડ઱ો તથા શરયબક્તોના સ્મ ૂશ સ્નાન કયે છે. ત્માયે ઘોલામેરા ઊદલમ઩ડં ૂ તતરકનો કે વય ચંદનથી તેનો લણમ ઩ી઱ો થઈ જામ છે . તથા બ્રહ્મચાયી મુલફઓ
ં ને વંન્માવીઓના બગલા લસ્ત્રો ઘોલાલાથી જ઱ અતતળમવંદય એલો કા઴ામ લણમ ઘાયણ કયે છે . તેભજજ્માયે ભશાયાણીઓ શ્રીશરયનું કુંકુભ ક્સ્ત ુયારદક િવ્મોથી ઩જન
ૂ કમામ ફાદ લધેરી પ્રવાદીના કુંકુભ,કસ્ત ુયારદક િવ્મોને ઩ોતાના ળયીય ઩ય ચો઩ડીને સ્નાનકયે છે ત્માયે તેને મોગે કયીને ઉન્ભત ગંગાના જ઱તયં ગો રાર, કારો લણો ઘાયણ કયી લચત્ર તલલચત્ર તયં ગફલા઱ીથઈને ળોલા રાગે છે . (૧૮)
લ઱ી ઉન્ભત ગંગાના તનભમ઱ નીયભાં વંત્ળદ
ં ૃ તેભજ નયનાયીઓ પ્રતતરદન તત્રકા઱ સ્નાન કયે છે અને સ્નાન વભમે તેભના મુખભાંથી પ્રત્મક્ષ નયતનુઘયી એલા શ્રીશરયના “સ્લાતભનાયામણ” એલા નાભનો ઉદઘો઴ થામ છે ત્માયે તે ઉદઘો઴ ઉન્ભત ગંગાના જ઱ઘો઴ની વાથે ભ઱ી જામ છે. અને આ ઘો઴ બગલાનત્ઝીતલમુખ જીવ્તમના પ્રાણને શયલા ળ6કાયરશત, તનબમમ ફની ચાયે રદળાઓભાં પયી યશેરા મદૂ તોના કાનભં ઴ ૂ઱ની ભાપક રાગે છે . આથી તેઓ ત્રાવ ઩ાભી ન્ભત
ગંગાથી ક્યાંમદૂ ય ચાલમા જામ છે. (૧૯)
અને લ઱ી પ્રામતશ્વત ઩ણ તલનાળ ન ઩ાભે તેલા ભશા઩ા઩ોના ઩ુજનો
ં આ ઉન્ભત ગંગાભાં સ્નાન કયલાભાત્રથી તત્કા઱ નાળ થમા છે . આ કાયણથી જ ઉન્ભત ગંગા તે મભયાજના રેખક એલા લચત્રગુતતને ઩ા઩ીઓને દં ડ આ઩લાના ઩રયશ્રભભાંથી મુરકત ઩ાલનાયી ફની યશે છે. તેભજ દૂ ય દૂય પ્રદેળભાં તનલાવકયતાં ભનુષ્મો ઩ણ જો અંતકા઱ે ઉન્ભત ગંગાના અણુભાત્ર બુદનુ
ં ં ઩ણ ઩ાન કયે છે તો તેઓ ળયીયનો ત્માગ કયીને તાત્કા઱ ઈન્િારદક દે લતાઓની અતવયાઓ વાથે સ્લગમના શુખો બોગલલા રામક થામ છે. (૨૦)
લ઱ી આ ઉન્ભત ગંગાને રકનાયે તનલાવ કયતાં છક્રલાક, ફતક, જ઱કૂકદાં આરદ ઩ક્ષીઓ તેભજ જ઱ભાં તનલાવ કયતાં ભાછરા, કાચફા, ભગય, વ઩મ આરદક જતં ુઓના અંત વભમની પ્રતતક્ષા કયી તેને ઩તત તયીકે લયલા સ્લગમની અતવયાઓ આ પ્રાણી ભાયો ઩તત થાળે તાયો નરશ. એભ ઩યસ્઩ય કાભલળ થઈ સ્઩ધામ કયગી લાક્યુધ્ધ અને કયયુધ્ધ કયતી એક્ફીજાનના કેળ ખેંચે છે . અને જ્માયે તે પ્રાણીઓ ળયીય છોડે છે ત્માયે તેને તત્કા઱ ઩ોતાના તલભાનભાં ફેવાડી સ્લગમભાં રઈ જામ છે. (૨૧)
લ઱ી આ ઉન્ભત ગંગાને રકનાયે ફેવી જે કાંઈ વ્ર્ત , જ઩, ત઩, શ્રાધ્ધ, ત઩તઋકભમ, દાન અને વાઘુ બ્રાશમનોને તભષ્ટ અન્ન િાયા ત ૃતત કયલા આરદક જે કાઈ વત્કભમ કયલાભાં આલે છે તો તે અક્ષમ પ઱ આ઩નાય ફને છે. તેભજ આ ગંગાને તીયે દેલતાઓ, ત઩તઓને
ૃ જો જરાંજલર િાયા ત઩મણ કયલાભાં આલે તો તેઓ અતતળમ પ્રવન્ન થામ છે . અને આ ગંગાભાં સ્નાન કયલાથી ભાત્ર જ઱નો સ્઩ળમ કયી આંખને સ્઩ળમ કયલાથી અનેક તલધ મજ્ઞોનું પ઱ પ્રાતત થામ છે . તેથી ભોક્ષને ઈછછતા અથલા અન્મ ત્રણ ઩ુફૃ઴ાથમને ઈછછતા બાતલક ભનુષ્મો તનત્મ આ ઉન્ભત ગંગાનું વેલન કયે છે . (૨૨)
આ ઉન્ભત ગંગાના જ઱ભાં દુ ષ્ટ, ઩ા઩ી, તનિંરદત અને ઩તતતજનો ઩ણ જો સ્નાન કયે તો તેઓ તત્કા઱ સ્લગમના અતધકાયી થામ છે . તેથી જ આ નદીને શુજ્ઞ એલા કતલજનો ઉન્ભત ગંગા કળે છે. (કાયણ કે જેલી યીતે ઉન્ભત ભાણવ મોગ્મ અમોગ્મનો તલચાય કમામ તલના જ ઩ોતાનું ઐશ્રમમ લા઩યે છે . તેભ અ નદી ઩ણ ઩ા઩ ફા઱લાભાં ઩ોતાનું ઐશ્વમમ લા઩યે છે. આથી કતલઓ તેને ઉન્ભત કશે છે.) તેભજ શ્રીશરયએ આ નદીને ઩ોતાની ભાનેરી શોલાથી તેનો ભરશભા અને ઐશ્વ્રમમ અત્મત
ં ળ ૃન્દ્ધ્દને ઩ામયું છે . તેથી જ તેના ભરશભાનું લણમન કયલા ભુજગ઩તત
ં ળે઴નાયામણ, તલઘાદાત્રી વયસ્લતીજી તેભજ બ્રશભારદક દે લતાઓ ઩ણ વભથમ થતાં નથી. (૨૩)
શે યાજન ! આલી ભરશભાલા઱ી ઩ાલનકાયી ઉન્ભત ગંગાના ઩તતત્ર રકનાયે બગલાન શ્રીશરયવલે વંતો અને બક્તોની વાથે ઩ધામાાં.તે વભમે શ્રીશરયએ ઉન્ભત ગંગાના જ઱ની અંજલર બયી વંતોબક્તોની ઉ઩ય છંટકાલ કમો તેભજ વંતો અને બક્તો ઩ણ ઩યસ્઩ય જ઱નો છંટકાલ કયી અ઩ ૂલમ આનંદ રેલા રાગ્માં. (૨૪)
તેલા સ્ભમભાં શ્રીશરયએ ઩ોતાનું દળમન કયતા બક્તળદને
ંૃ આનંદ ઉ઩જાલતાથકા ઉન્ભત ગંગાના અઘાઘ જ઱ભાં પ્રલેળ કમો તે વભમે કીતમનોનું ગાન કયી બક્તજનોશ્રીશરયની કેતી ગાલા રાગ્મા ને શ્રીશરય જ઱ના પ્રલાશને અલબમુખ થઈ ઉબા યહ્યાં . (૨૫)
જ્માયે શ્રીશરય પ્રલાશની વન્મુખ ઉબા અહ્યા ત્માયે વલે વંતો ને બક્તો શ્રીશરયના દળમન કયતાં થકાં તેભની પયત્મી ફાજુ લીંટ઱ાઈને ઉબા યહ્યા અને કે ટરાક બક્તો શ્રીશરયના ચયણકભ઱ વાથે અથડાઈને લેગથી લશેતા એલા પ્રવાદીના નીયનું ઩ાન કયી ઘન્મતા અનુબલલા રાગ્માં. (૨૬)
જ઱રક્રડા િાયા ઩ોતાના બક્તોને અત્મંત આનંદ આ઩ી યશેરા શ્રીશરયની રીરાના દળમન કયલાની અત્મંત ઉત્કંઠા ઘયાલતા દેલતાઓ તત્કા઱ ઩ોતાના તલભાનો રઈ આકાળભાગે બેગા થઈ ગમા અને શ્રીશરયની અદભ ૂત રીરાના દળમન કયલા રાગ્માં. (૨૭)
તે વભમે બગલાન શ્રીશરય ડૂફકી ભાયલાની કુ ળ઱તાથી નીયભાં વંતાઈ જઈ, ઩ોતાને ળોધી યશેરા એલા બ્રહ્માનંદ સ્લાભી આરદક વંતળદ
ં ૃ ને જ઱ભાં આભ તેભ બભાલલા રાગ્મા તેભજ વંતોએ તનધામ ય નશીં કયે રા સ્થ઱ોએથી ઩ોતાનું મુખાયતલિંદ ફશાય કાઢી દળમન દેતા શતાં. (૨૮)
લ઱ી પયી જ઱ભાં ડૂફકી ભાયી કોઈ ળોધી ન ળકે એલા સ્થ઱ભાં જઈ ઩ોતાના સ્લફૃ઩નું કે જેનું નાભ શ્રીકૃષ્ણનાયામણ છે તેન ું ધ્માન કયતા થકા ફષુકા઱ ઩માંત જ઱ભાં ફેવી યહ્યા ને ઩છી વલે જનોને તલસ્ભમ ઉ઩જાલતા થકા ફશાય નીકળ્માં. (૨૯)
આલી યીતે જ઱રક્રડા ચારતી શતી તે વભમે બગલાન શ્રીશરયએ વંતો અને ઩ા઴મદોની વાથે જ઱રક્રડાનો તલસ્તાય કયતા થકાં અરગ અરગ યીતોથી તયીને વલે જનોને ઩ોતાની તયણક઱ાના દળમન કયાવ્માં. જેથી તયણક઱ાને જાણનાયા વલે મુતનઓના ભનભાં અત્મંત આશ્રમમ થયુ.ં (૩૦)
ત્માયફાદ વલે ઩ા઴મદો અને વંતો઩ણ શ્રીશરયની ઩ાછ઱ તયલા રાગ્માં. તે વભમે તેઓ શ્રીશરયનો સ્઩ળમ કયલા શ્રીશરયની ઩ાછ઱ ગમા ઩ણ ઩શોંચી ન ળક્યા અને મુખભાં લાયં લાય બયતા ઩ાણીને ફશાય કાઢલાના ઩રયશ્રભથી ગાર ફૂરી ગમા અને રાંફા શ્વાવ રેલા રાગ્માં. તે જોઈ શ્રીશરય શવલા રાગ્માં. (૩૧)
આલી અરૌરકક રીરાિાયા વલેને આનંદ ઉતજાલતાં શ્રીશરયએ ઩ોતાના ચયણ કભ઱નો સ્઩ળમ કયલાની ઈછછાથી જ઱ભાં ફષુ વભમથી ભાછરારદક જતં ુઓના ફૃ઩ને ઘાયણ કયી પ્રતતક્ષા કયતાં બ્રહ્મારદક દે લોને ઩ોતાનો સ્઩ળમ દઈ આનંરદત કમામ તેભજ આખી યાત્રી તલમોગભાં ઝૂયે રી એલી ઉન્ભત ગંગાને ઩ણ આલી યીતની જ઱રક્રડા િાયા આનંરદત કયી. (૩૨)
શ્રીશરયએ કયે ર શ ૂમો઩ાવન :-
આલી યીતે જ઱રક્રડા ફાદ શ્રીશરયએ ઉન્ભત ગંગાના જ઱નું જ તતરક કયુાં ને ત્માયફાદ ઴ુક્રલણમલા઱ી, મધ્માનવી કા઱ે કયલાની વંધ્માનું ઉ઩ાવના કયી જ઱ભાં જ ઉબા યહ્યા ને ગગનભંડ઱ભાં તલયાજતા બગલાન બાસ્કયના દળમન કયતા થકા ઉંચા શાથ કયી શ ૂમો઩ાવન કયલા રાગ્માં. (૩૩)
ં ંઘી ભશાશ ૂક્તનો ઉછચસ્લયે ઩ાઠ કયલા રાગ્માં.આલી યીતે ઩ાઠ કયતા શ્રીશરયના તલળા઱ રરાટભાં ઩યવેલાના લફિંદુફૃ઩ી ભોતીઓની શ ૂક્ષ્ભભા઱ા વજામણી. ત્માયે બ્રહ્મારદક દે લતાઓ આકાળભાં આલી ઩ોત઩ોતાના તલભાનભાં ફેવી આશ્રમમ઩લમ
શ્રીશરયએ શ ૂમમનાયામણના ભંડ઱ં ફે તલ઴ે દ્ર્ ્ન્દ્ષ્ટ ક્સ્થય કયી તેભજ ળયીયને ઩ણ તનશ્વર ફનાલી શ ૂમમવફ ૂ ક દળમન કયલા રાગ્માં. (૩૪)
શે યાજન! બગલાન શ્રીશરયએ શ ૂમો઩ાવન કયતાં જોઈને વલે બ્રહ્મચાયીઓ તથા બ્રાશભણો ઩ણ મથાતલતધ સ્નાન કયી એક-એક અંજલર િાયા શ ૂમમને અ઩મણ કયી શાથ ઉંચા કયી અતત આદય઩લમ
ૂ ક શ ૂમો઩ાવન કયલા રાગ્માં.(૩૫)
઩છી ઘભમયક્ષક બગલાન શ્રીશરયએ શ ૂમો઩ાવન વભાતત કયુમ ને પ્રથભ બ્રહ્મમજ્ઞ કયી દે લતાઓનું ત઩મણ કયલા રાગ્માં. (૩૬)
બગલાન શ્રીશરયએ પ્રથભ મજ્ઞ઩તલતને ડાફા ખબે ઘાયણકયી એક અંજલર િાયા દેલતાઓનું ત઩મન કયુ.ાં ત્માયફાદ નીલીત્ર કશેતા કે મજ્ઞો઩તલતને કંઠભાં રાંફી કયી વનકારદકોને ત઩મન કયુમ ને ઩છી મજ્ઞો઩તલતને જભણે ખબે ઘાયણ કયી ત઩તઓને
ૃ ત઩મણ કયુ.ાં (૩૭)
લણીયાજ બગલાન શ્રીશરયએ આ પ્રકાયે બ્રાશભણોની વાથે ભધ્માનવી કારીન વંઘમા મથાળાસ્ત્ર ઩ ૂણમ કયી. ત્માયફાદ તૈમાય થઈને યોઝા ઘોડા ઉ઩ય અસ્લાય થઈને મુક્તાનંદ સ્લાભી આરદ વંતો અને શેભત
ં તવિંશ આરદક યાજાઓની પ્રાથમનાથી દુ ગમ઩ ુયભાં પ્રલેળ કમો. (૩૮)
ભાગમભાં મુતનળદ
ં ૃ ની વાથે શ્રીશરય બક્તજનોએ ગાન કયે રા ઩ોતાના મળને વાંબ઱તાં વાંબ઱તાં ઉત્તભ યાજાના બલનભાં ઩ધામામ. તેલાભાં યવોઈ તૈ માય થઈ ગમેરી શોલાથી વલમ મુતનઓને મથામોગ્મ બોજન કયાવ્યુ.ં (૩૯)
શ્રીશરયએ દોધ઩ાક, ખીય, ઩ ૂયી, ભોતૈમા રાડુ તલગેયે ઩ીયવી વંતોને ખ ૂફ જ તતત
ૃ કમામ ને ત્માયફાદ ઘભમળા઱ાભાં જલાની આજ્ઞા આ઩ી. ત્માયફાદ દેળદે ળાંતયથી આલેરા બક્તજનોને જભલાની આજ્ઞા આ઩ી. (૪૦)
શે યાજન ! ત્માયફાદ બગલાન શ્રીશરય ઩ોતાના તનલાવસ્થાન અક્ષયભુલને આલી પયી સ્નાન કયુમ ને ઩તલત્ર કયે રી ભ ૂતભભાં ઩ોતાના શાથે યવોઈ તૈમાય કયી બગલાન શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાને તનલેદન કયી લૈશ્વદે લ કભમ કયુ.મ ત્માયફાદ યવાસ્લાદ ઉ઩ય તલજમ ભે઱લનાયા અને તભતાશાયી શ્રીશરયએ ઩ણ બોજનનો સ્લીકાય કમો. (૪૧)

ઈતી શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ધભમળાસ્ત્રે તતતમ

ૃ પ્રકયણે અન્નકૂટોત્વલ ઩વાંગે ઉન્ભત ગંગાભાં વંતો-બક્તો વાથે પ્રભુ શ્રીશરયએ જ઱રક્રડા કયી ભધ્માનવીે કયલાનો વંઘમાતલતધ ઩ ૂણમ કયી ઩ુયભાં ઩ુન: ઩ધામામ એ તનફૃ઩ણ નાભે તેયભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અદધ્મામ-૧૪
઩ંચસ્કં ઘની કથાનું શ્રલણ કયતાં શ્રીશરય
શુવ્રતમુતન છે, શે યાજન ! બગલાન શ્રીશરયએ ફ઩ોયના બોજન ફાદ ફે ઘડી ઩માંત તલશ્રાભ સ્લીકાયી, ત્માયબ્નાદ ઩ાષ્દમ ળદ
ં ૃ ની વાથે બાય લેરદકા ઩ાવે આલી સ્થા઩ન કયે રા તવિંશાવન ઉ઩ય તલયાજભાન થમાં. (૧)
દી઩ાલરીના ત્રીજા ઩શોયના અંતે સ્ત્રીઓએ વરશત દેળ દે ળાંતયથી આલેરા બકટજનો થથા મુતનઓ વલે ઩લે
ૂ ની ભાપક વબભાં ફેઠાં. 9૨)
ત્માયે પ્રેભાનંદારદ વત઴લયોએ મદંૃ ગ, લીણા, લાંવ઱ી, તવતાય આરદક લાંત્જત્રો લગાડીને બગલાન શ્રીશરયના ગુનોનું વંકીતમન કયુ.મ (૩)
શે યાજન !એ અલવયે બગલાન શ્રીશરયએ શ્રેષ્ઠ અને પ્રતવધ્ધ લક્તા એલા પ્રાગજી ઩ુયાણીને તનત્મ તનમભની કથાનું શ્રલણ કયાલલા ફોરાવ્માં.(૪)
શ્રીશરયની કૃ઩ાથી તકમ , ભીભાંવા આરદ વભગ્ર ળાસ્ત્રો અને શ્રીભદ બાગલતારદ વભગ્ર ઩ુયાણો અને લેદના અથમને સ્ભજલાભાંમ તલચવણ, ળયીયે પ્રૌધ શોલા છતાંસ્઩ષ્ટ ઉછચાયણ કયી ભધુય બા઴ાભાંઉછચસ્લયે ફોરી કથા શ્રલણ કયાલતાં પ્રાગજી ઩ુયાણી ફે શાથ જોડી મુતનલમોને નભસ્કાય કયતાં કયતાં વબાભાં આવ્મા અને શ્રીશરયના ચયણોભાં ઩ોતાનું ભસ્તક ઘયી અતતળમ આદય઩ ૂલમક તલનમથી નભસ્કય કમામ અને ઩ાવે ઊબા વોભશ ૂયારદ ઩ા઴મદોને ઩ણ તે જ યીતે નભસ્કાય કમામ ત્માયે ઩ોતાના બક્તજનોની તળક્ષા ભાટે બગલાન શ્રીશરયએ ળાસ્ત્રોની ભમામ દાઓનું ઩ારના કયતા થકા તલનમ઩ ૂલમક ંડચા વ્માવાવને તેભને ફેવાડી નભસ્કાય કમાાં . (૫-૬)
બ્રાશભણોને દે લ વભાન ભ,આની તેભનું રશત કયનાયા, ઩ ૃથ્લી ઩ય ઘભમભાગમન ું યક્ષણ કયલાની ઈછછાલા઱ા અને બ્રહ્મારદક દે લતાઓ ઩ણ જેનું શ6ભેળા ઩ ૂજન કયે છે એલા એલા બગલાન શ્રીશરયએશુગંઘીભાન ચંદન, કુંકુભ, ઩ુષ્઩ોના શાય , નાલ઱મેય, શુદ
ં ય પ઱ો અને શુલણમની મુરિકાથીવૌ પ્રથભ શ્રીભદ બાગલતફૃ઩ વયસ્લતી દેલીનું ઩ ૂજન કયુાં . ત્માય઩છી બ્રાશભણ શ્રેષ્ઠ પ્રાગજી ઩ુયાણીનું ચંદનાદે લડે ઩ ૂજન કયુ6.
મ (૭)
઩છી પ્રાગજી ઩ુયાણીએ ઩ણ તનત્મ લાંચલાના ક્ર્ભ પ્રભાણે આલતા બાગલતના ઩ાંચભા સ્કંઘની કથા વંબ઱ાલલાના પ્રાયં બનું ભંગરાચયણ કયુ.મ (૮)
શ્રોક

઴ુધ્ધ શુલણમના બુટ્ટાથી અંરકત શ્રેષ્ઠ પ્રકાયની અને ળોબાલા઱ી ડગરીને ઘાયણ કયનાયા, કશુફ
ં ર યં ગલા઱ા અને શુલણમના શ ૂત્રથી અંરકત શુયલા઱ને ઘાયણ કયનાયા અને એલાજ યં ગનું ભસ્તક઩ય ભંરડરને ઘાયણ કયનાયા, યાતા લસ્ત્રને કેડને ઉ઩ય ફાંઘનાયા, શુલણમના અનેક શાય, શ્રેષ્થ ફાજુ ફંઘ, કડાં અને મુકુટ તથા ન ૂ઩ુયને ઘાયી યશેરા અને ભંદ ભંદ શાસ્મ કયતાં મુખચંિથી ળોબતા શે શ્રીશરય ! તભે વદા ભાયા નેત્રોની આગા઱ તલયાજભાન યાશો તેભજ તભાયો તલજમ થાઓ.(૯)
શે બગલાન ! તભે ઩યભેશ્વયશોલા છતાં સ્લેછછાથી ભનુષ્માકૃતતને ઘાયણ કયનાયા છો. આનંદનાતનતધ છો. કૃ઩ાતવિંઘ ુ છો, બલવાગયભાં દુ :ખ ઩ાભતાં ભનુષ્મોનો ઉધ્ધાય કયનાયા એલા તેભના આત્ભીમફંઘ ુ છો. વકાભ તેભજ તનષ્કાભી એલા દેલતાઓ અને ભનુષ્મો ઩ણ તભાયાચયણકભ઱ની ઉ઩ાવના કયે છે . એલા વલે આત્ભાનાઅંમામભી શે નાયામણ મુતન ! ષું આ઩ને આ કથાના પ્રાયં બભં તન, ભન અને લાણીથી નભસ્કાય કફૃ છં.(૧૦)
શે યાજન ! આલી યીતે ભંગ્રાચયણ કયી પ્રાગજી ઩ુયાણી ઩ંચભ સ્કં ઘની કથા લાંચલા રાગ્મા, ત્માયે તે તે કથા પ્રવંગભાં જ્માં જ્માં અધ્માત્ભબાગ આલે તેની લધુ સ્઩ષ્ટતા બગલાંશ્રીશરય લછચ કયતાં શતાં. 9૧૧)
દી઩ાલરીના [અતલત્ર રદલવે ઩ંચભ સ્કં ઘની કથાની વભાપ્તત થઈ ત્માયે કથા શ્રલણના તલતધ અનુવાય બગલાન શ્રીશરયએ પ્રાગજી ઩ુયાણીનું ચંદન,઩ુ઴઩ારદ લડે ઩ુન:઩ ૂજન કયુાં ને ઩ોતાને ભસ્તક ઩ય ઘાયણ કયે ર રકિંભતી ભંરડરનું દાન કયુ.ાં તેલી જ યીતે ઩ુયાણીને ઉ઩મોગી ઘોતી, ડગરી આરદ લસ્ત્રો તથા શાથભાં ઘાયણ કયલાના કડાં આરદ અરંકાયો અને તલ઩ુર પ્રભાણભાં ઘન તથા યાજાઓના અંતયભાં લવી ગમેરા, જાતલાન એલા યોઝા ઘોડાને ઩ણ અરંકાયોથી ળણગાયીને ઩ુયાણીને દાનભાં અ઩મણ કમો. (૧૨-૧૪)
દી઩ોત્વલ :-
શે યાજન ! ઩છી પ્રાગજી ઩ુયાણીએ વ્મામાવાવનથી નીચે ઉતયીને શ્રીશરયને નભસ્કાય કમામ અને વબાભં વંત ભંડ઱ની ભધ્મે ઩ોતાના આવન ઩ય ફેઠાં.તે વભમે શ ૂમમ નાયામણ અસ્થાચ઱ને ઩ામમાં. (૧૫)
તે અલવયે યાજ્જિાય એલા બગલાન શ્રીલાશુદેલ નાયામણના ભંરદયના આંગણાભાં દે લયાભ આરદ તળલ઩ી બક્તોએ તલળા઱ ને શુળોલબત ભંડ઩ની યચના કયી ને તે ભંડ઩ની ચાયે ફાજુ એ ચાય દયલાજા કમાાં . (૧૬)
તે ભંડ઩ભાં કૃષ્ણદાવ તલગેયે લાણંદ બક્ત –જનોએ રાંફી એકવયખી આડી અને ઉબી શજાયોદીલડાઓની ઩ંક્ક્તઓ ફનાલી તેભજ ફશાયના બાગભાં લેરદકા ય્ઉ઩ય વશેજ લકમ સ્લફૃ઩ે ળણની દોયીથી ફાંઘર
ે ા લાંવડાઓભાં રાંફી તેભજ જાડી દે લટ
ે ોલા઱ા શજાયો દીલડાઓ પ્રગટાવ્માં.,(૧૭-૧૮)
બગલાન શ્રીશરયના આગ઱ના બાગભાં ઩ન વેંકદો દીલડાઓ પ્રગટાવ્મા તેભજ ફૃ઩ાના કોરડમાભાં ઩ણ શજાયો ભીણફત્તીઓ પ્રગટાલી. (૧૯)
તેભજ યાજદાવ આરદક બક્તજનોએ ઩ણ ભીંફતફૃની રદળાઓ તથા ઉ઩રદળાઓભાં, કાચના મંત્રભાં મ ૂકેરા દીલા઩ પ્રગટાવ્મા. નાયામણજી આરદ શુથાય બક્તોએ ઩ોતાની કરા કાયીગયીથી તૈમાય કયે રા દી઩મંત્રો કે જે ઩ોતાની યીતે જ ચક્રકાયે ગોર-ગો઱ પયતા શતા તેને બગલાન શ્રીશરયની આગ઱ના બાગે ગોઠવ્મા ને તે મંત્રોભાં શજાયો દીલડાઓ ચક્રાકાયે પયલાથી અતતળમ ળોબલા રાગ્માં., પ્રકાળભાન એલાતે વલે દીલડાઓ જાણે ઉત્તભ ભલણઓ શોમ તેલા દી઩લા રાગ્મા6. તેથી અભાલસ્માની યાત્રીના અંઘકાયે ઉત્તભ યાજાના દયફાયગઢભાં થી તલદામ રીધી.તે અલવયે બગલાન શ્રીશરયએ લેદ઩ાથી એલા શરયળભામ આરદક તલપ્રોને ફોરાવ્મા ને શુલણમસ્લફૃ઩ા રક્ષ્ભીદે લીનું અનેક ઉ઩ચાયોથી ભંડ઩ભાં ઩ ૂજન કયાવ્યુ.ં તે રક્ષ્ભી઩જનના
ૂ ભશોત્વલભાં શુભધુય એલાં ગીતો, લાંત્જિંત્રોના ભશાન િતન થલા રાગ્મો ને શ્રીશયીએ ઩ ૂજન ફાદ ગ્રાભનનોને લસ્ત્રો, અરંકાયો અને શુલણમ આરદકની
દલક્ષણાઓ આ઩ી.(૨૦-૨૪)
ઉત્તભ યાજાએ ઘયાલેર ઉત્ત્ભ ળણગાય ;-
શુવ્રતમુતન કશે છે, શે યાજન !એ લખતેજમાદેલીની પ્રેયણાથી ઉત્તભ યાજા શ્રીશરયની વભી઩ે આવ્મા અને ભશાવબાભાં શ્રીશરયનું અતતળમ પ્રેભથી તલતધ઩લમ
ૂ ક ઩જન
ૂ કયુ.ાં (૨૫)
ઉત્તભ યાજાએ વૌ પ્રથભ શ્રીશરયને રારલણમનો ચયણ શુધી રાંફો શુયલા઱ અ઩મણ કમો. ત્માયે શ્રીશરયએ તેભને પ્રવન્ન કયલા તત્કા઱ ઘોતી ઉ઩ય જ શુયલા઱ને ક્ષણલાય ઘાયણ કમો. (૨૬)
ત્માયફાદ ઉત્તભ યાજાએ શ્રીશરયને ભસ્તક ઉ઩ય ફાંઘલાનં રકિંભતી લસ્ત્ર અ઩મણ કયુ.ાં તે શ્રીશરયએ ભસ્તકે ઘાયણ કયુાં ને ઩છી ઉત્તભ યાજાએ શ્રીશરયને રાર લણમની ને શુલણમના બુટ્ટાથી યુક્ત ડગરી ઘાયણ કયાલી. (૨૭)
ત્માયફાદ કેડભાં ફાંઘલાનો શુલણમના તાયથી ગથે
ં ૂ રો અને ચ઱કતાં છેડાલા઱ો ઩ટકો ઉત્તભ યાજાએ શ્રીશરયને અ઩મણ કમો. તેને ઩ણ શ્રીશરયએ તત્કા઱ ઘાયણ કમો. (૨૮)
લ઱ી શ્રીશરયને એક ફષુમ ૂલમલાફૄ યભણીમ એળું શ્વેત ઉત્તયીમ લસ્ત્ર અ઩મણ કયી પ્રણાભ કયી ઉત્તભ યાજા તેભની વભી઩ે ફે શાથ જોડી ઊબા યહ્યાં. (૨૯)
તેલાભાં રલરતાદે લીએ ઉતભ યાજા ને ઩ોતાની વભી઩ે ફોરાલી શ્રીશરયને ઘાયણ કયાલલા અરંકાયોઅ઩મણ કમાાં. તે અરંકાયો ઉત્તભ યાજા શ્રીશરયને ઘાયણ કયાલલા રાગ્માં.(૩૦)
જડે રી ઘ ૂઘયીઓના વમુદામથી ળોબતા ઝાંઝય ઉત્તભ યાજાએશ્રીશરયના ચયણભાં ઘાયણ કયાવ્મા તેભજ તેલા પ્રકાયની ઘોઘયી જડેરી કરટભેખરા શ્રીશરયના કરટપ્રદેળભાં ઘાયણ કયાલે. (૩૧)
શુલણમના કડા વાંક઱ાં, શાથભાં ઘયાવ્માં. ફંને ભુજાઓભાં શુલણમના ફાજુ ફંઘ ફાંઘમા તથા શુલણમની અને ભલણભમ યત્નોથી તલભ ૂત઴ત લીંટીઓ આંગ઱ીઓભાં ઩શેયાલી, કાનભાં કું ડ઱ ને કં ઠપ્રદેળભાં અનેક પ્રકાયના શુલણમ ભોતીઓના ફનાલેરા શાય શ્રીશરયને ઘાયણ કયાલી ઉત્તભ યાજાએ ફે શાથ જોડી નભસ્કાય કમાાં . (૩૨-૩૩)
તે વભમે સ્લમં બગલાન શ્રીશરય઩ોતાના આવન ઉ઩યથી ઉબા થઈ બક્તજનોને આનંદ ઉ઩જાલતા ભંડ઩ના ભધ્મ બાગભાં સ્થા઩ન કયે રાં તવિંશાવન ઉ઩ય આલી તલયાજભાન થમા ને કે ડ વંઘાથે દઢ કછોટો ફાંઘી સ્લમં તારીનો િતન કયતાં તવિંશાવન ઉ઩ય ફેવીને નાયામણ ઘ ૂન્મ કયલા રાગ્માં. (૩૪-૩૫)
શે યાધાકૃષ્ણ ! શે ગોતલિંદ ! શે નયનાયામણ ! શે પ્રભુ ! શે લાશુદેલ ! શે શરય ! શે સ્લાતભન! આ પ્રભાણે ઉછચસ્લયે બગલાનના નાભનું વંકીતમન કયત્મા શતાં. (૩૬)
તે વભમે વલે વંતો તથા બક્તજનો ઩ણ બગલાન શ્રીશરયની વાથે તારી ફજાલી અતત શ઴મ઩ ૂલમક ઉછચસ્લયે નાભ વંકીતમન કયલા રાગ્માં. (૩૭)
ભનુષ્મ ભાત્રના વભગ્ર ઩ા઩ના ઩ુજનો
ં તલનાળ કયનાયો તે નાભઘો઴ વલે રદળાઓ તથા તલરદળાઓભાં વ્મા઩ી ગતમો.
શે યાજન ! આ પ્રભાણે શ્રીશરય ફે ઘડી ઩માંત નાભ વંકીતમન કયીને પયે ઩ોતાના આવન ઉ઩ય તલયાજભાન થમા અને વલે વંતો તથા બક્તજનો જુ દા જુ દા સ્તોત્રો તથા પ્રકૃત બા઴ાના ઩દ્યોનું ગાન કયી શ્રીશરયની સ્ત ુતત પ્રાથમના કયી પ્રેભથી પ્રણાભ કમામ . (૪૦)
વમ ૂશભાં વંકીતમન વરયતા :-
એ અલવયે ન ૂતન કાવ્મ યચલાભાં તન઩ુણ એલા દીનાનાથ બટ્ટ ફે શાથ જોદી આઠ શ્રોકથી યચામેરા સ્તોત્ર લડે ળશ્રીશરયની સ્ત ુતત કયલા રાગ્માં. (૪૧)
શે પ્રબો ! ભશાતેજના ઩ુ6જની ભધ્મેચ઱કતાં તનભમ઱ તવિંશાવન ઉ઩ય તલયાજભાન અને કા઱, ભામા, અક્ષય વલેના અધીશ્વય એલા તભે તભાયા ચયણ કભ઱ની આંગ઱ીઓની નખભાંથી નીક઱તા તેજ લડે વભગ્ર વબાને પ્રકાતળત કયો છો. તભાયા ભસ્ત્ક ઉ઩ય ઩ા઴મદે તનભમ઱ ચંિભાની ચાંદની વભાન શ્વેત છત્રને ઘાયણ કયુાં છે અને લ઱ી ફંનેતડખે ઩ા઴મદો ઉબા યશી આ઩ને તલ઴ુધ્ધચંરિકા વભન શ્વેત ચભય ઢો઱ી યહ્યા છે . એલા શે બક્ક્ત ઘભમના ઩ુત્ર નયામન મુતન ! તભને ભાયાનેત્રો આગ઱ પ્રાતત કયી અથામત આ઩ના દળમન ઩ાભતાં ષું અતતળમ કૃતાથમ થમો છં. ભાયો જન્ભ વપ઱ થમો છે. (૪૨)
શે શરય !આ઩નું આ પ્રત્મક્ષ રદવ્મ સ્લફૃ઩ જેલી યીતેઆ઩ે કૃ઩ા કયીને નમન ગોચયકયુમ છે તેલીજયીતે કૃ઩ા કયીને અભાયા શદમભાં વદૈ લ સ્ફુયામભાન થત ું યશે. તે રદવ્મ સ્લયો઩ વસ્કર વંતા઩ શયનાયા એલા ભંદ ભંદ શાસ્મથી ળોબતા મુખકભ઱થી યુક્ત છે અને લ઱ી નેત્રોથી બક્ત જનો ઉ઩ય કૃ઩ા દ્ર્ ્ન્દ્ષ્ટ લયવાલનાફૃ છે. ળોબામભાન ભોતીઓની ભા઱ાઘાયણ કયી યશેર છે. અનેક તલધ ઩ુષ્઩ના તોયાઓથી યુક્ત મુકુ ટને ઘાયણ કયી યશેર છે. ચ઱કતાં ઉજ્જજ્લ઱ ઉત્તયીમ લસ્ત્રને ઘાયણ કયી યશેર છે . ચયણભાં ઘાયણ કયે ર ળોબામભાન ઝાંઝયથી તલરવી યહ્યુછે. (૪૩)
શે શ્રીશરય ! ભને દઢ તલશ્વાવ છે કે આ઩નાં ચયણકભ઱નો આશ્રમ કયનાયા ભનુષ્મો આ઩ની અવીભ કફૃણાથી કોઈ ઩ણ પ્રમાવ તલના આ બલવાગયનો ઩ાય ઩ાભી જામ છે . અને “ તભે એક જ અનંતકોટી બ્રહ્માંડના સ્લાભી છો. “ આળું જાણીને જભેં તભાયા આ ચયણાતલિંદનો અતતળમ દઢ આળયો કમો છે. (૪૪)
શ્રોક

શે સ્લાતભન ! ષું કોઈ ળાસ્ત્રોનો કે તલતલધ તળદ્ધંતોના તનણમમને જાણતો નથી. ઩ુયાણોભાં ગલમેરી અનેક કલ઩ોના આશ્રમલા઱ી (ક્લ઩ક્લ઩ાંતયોની) કથાઓને નથી જાણતો. દે લતાઓ અને ઋત઴ઓ મુતનઓએ ભનની પ્રવન્નતના જે લબન્ન લબન્ન ઉ઩ામો ફતાવ્મા છે , તે ષું નથી જાણતો, ઩યં ત ુ આ઩ન્ભા ચયણકભ઱નો આશ્રમ કયનાયને આ વંશ ૃતત ભ્રભણ ટ઱ી જામ છે એટ઱ું ષું ઝાણું છં. (૪૫)
શ્રોક

કોઈ વ્રત, તનમભ, દાન કે મજ્ઞામાગારદ ઈષ્ટ઩ ૂતામરદ કભો કમામ નથી. તથા તભાયા ભરશભાનું ગાન કયનાયી કથાઓનું દઢતા઩ ૂલમક ફષુકા઱઩માંત શ્રલણ, ભનન કે તનરદધ્માવ ઩ણ કમો નથી. છતાં ઩ણ અક્ષયધાભાતધ઩તત તભે અભોને દ્ર્ ્ન્દ્ષ્ટગોચય થમા છો. તેભાં તભાયી અ઩ાય કફૃણા જ ભને જણામછે. (૪૬)
શ્રોક

શે પ્રભુ ! શે નાથ ! ષું ઩ા઩ના વમ ૂશ તેભજ કાભ, ભદ, ભાન તલગેયે દો઴ોથી અત્મંત ઘેયામેરો છં. તેથી જો તભે તભાયી ઩યભ કફૃણાનું અલરંફન ન કયો તો ભને તભાયા ચયણકભ઱નું દળમન કમા પ્રકાયે થામ ? આલી કફૃણા તભાયે તલ઴ે જ અવાધાયણ઩ણે લતે છે. એ કેલ઱ આશ્રમમની લાત છે ? (૪૭)
શ્રોક

ૃ એળું કોઈ આત્ભજ્ઞાન નથી તેભજ ઩તલત્રતા અને વંતો઴આરદ તનમભોનું ઩ણ કોઈ ફ઱ નથી તેથી ળયણે આલનાયા બક્તજનોનો ઉધ્ધાય કયલાનું આ઩નું જે લફફૃદ છે તેને વંબાયીને તભે ભાયો ઉધ્ધાય કયો. (૪૮)
શે શ્રીશરય ! જન્ભભયણના પ્રલાશ ફૃ઩ આ વંવાય તવિંઘ ુભાંથી મુક્ત થલા ળાસ્ત્ર તન઩ુણ શોલા છતાં ભાયી બુપ્ધ્ધભાં કોઈ ફ઱ નથી. દધ લૈયાગ્મથી અરંકત
શ્રોક

કાયણ કે, લણામ શ્રભના છ પ્રકાયના ઘભમની કતમવ્મ યીતને ઩ણ ષું જાણતો નથી તેભજ ળાસ્ત્ર કે ભંત્રતંત્ર ઩ણ જાણતો નથી. બક્તજનોના કતમવ્મને ઩ણ જાણતો નથી. તભાયા ચયણ કભ઱ની ઩ ૂજા ઩પ્ધ્ધ્ત ઩ણ જાણતો નથી. તેથી આ઩ની ઩ાવે દીન તેભજ યં ક આ દીનાનાથ તભાયા ચયણ કભ઱ભાં ભાત્ર વાષ્ટાંગ પ્રણાભ કયે છે. (૪૯)
શે યાજન! આ પ્રકાયે કરુ ણાષ્્કથી દીનાનાથ બટ્ટે શ્રીશરયની સ્ત ુતત કયી તેથી તેભના ઩ય પ્રવન્ન થમેરા ઩યભાત્ભાએ તેભને અબમ લયદાન આતયુ.ં 9૫૦)
ત્માયફાદ મુતનલમોએ શ્રીશરયને ભધ્મભાં ઩ઘયાલી પ્રદલક્ષણા કયતાં કયતાં (યાવ રેતા રેતા) આદય઩લમ
ૂ ક વંકીતમન વરયતા યે રાલી. (૫૧)
લતરાકાયે
મુ પયતાં પયતાં એક વાથે તારી તભરાલી વ6કીતમન કયી યશેરા વંતળદ
ં ૃ ે શ્રીશરયને અતતળમ પ્રવન્ન કમાાં. (૫૨)
પ્રવન્ન થમેરા શ્રીશરયએ મુતનલમોને ઩ોત઩ોતાના સ્થાનકે જલા આદેળ કમો તેથી વલે વંતો ઩ોત઩ોતાના સ્થાંકે ગમાં (૫૩)
ત્માયફાદ આલતી કારની યવોઈની તૈમાયી કયલાની ભ ૂદે લોને આજ્ઞા આ઩ી. શ્રીશરય ઩ણ અક્ષયભુલનભાં ઩ધામાાં . (૫૪)
ત્માં આલી શ્રીશરયએ સ્નાન કયી ઩ોતાનું તનત્મ વંધ્માલંદન કયુમ અને શોભકભમ કયુ.મ ઩છી યાત્રીનો ઩શેરો પ્રશય લીતી ગમો ઓલાથી ઩ોતાની વેલા ભાટે ઉત્શુક મોગ તનિંિાનો સ્લીકાય કયી તેભનો વત્કાય કમો. (૫૫)

ઈતત શ્રીવત્વગ
ં ીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે તતતમ
ૃ પ્રકયણે અન્નકૂટોત્વલ ઩ય દી઩ાલરીને રદલવે દીલડા પ્રગટાલી ઉત્વલ ઉજવ્મો એ નાભે ચૌદભો અધ્મામ વં઩ણમ
ૂ .

358
અધ્મામ-૧૫
અન્નકૂટોત્વલભાં સ્ત્રીબકતોની વેલા
શ્રોક

શુવ્રતમુતન કશે છે, શે યાજન ! બગલાન શ્રીશરયની પ્રેયણથી યવોઈ ક઱ાભાં તન઩ુણ એલા યવોમા બક્તોએ વૌ પ્રથભ ઩કલાન્ન તૈમાય કયી ળાક, દા઱બાત તલગેયે બોજનો તૈમાય કયલાનો પ્રાયં બ કમો. તેભ યવોઈ કયનાય બ્રાશભણ સ્ત્રીઓએ ઩ોતાની ઩ાકળા઱ાભાં બોજન ફનાલલાનો પ્રાયં બ કમો. (૧)
શે યાજન ! દી઩ોત્વલની યાત્રીજમાફા, યભાફા આરદ ક્ષતત્રમ સ્ત્રીબક્તોએ તણ ઉત્તભ યાજાના ભુલનભાં જ બક્ષ્મ, બોજ્મારદ ચાય પ્રકાયના બોજનો તૈમાય કમાાં. (૨)
શે યાજન ! વલે સ્ત્રીબક્તોનો તનભામનીબાલે વલમ પ્રકાયની વેલાઓ કયતાં શતાં. શલે, ઩ણ જે સ્ત્રીબક્તોને તલળે઴ વેલાકામમનો અતધકાય વોં઩લાભાં આવ્મો શતો તેભની તલગતે તભને લાત કફૃ છં.(૩)
રલરતાફા ભાતા વોભાદે લી અને શુયપ્રબા યવોઈની મોગ્મતા ભાટે ચોખા, દા઱ આરદ અનાજની વપાઈ કયી ઴ુધ્ધ કયલાની વેલા કયતાં શતાં. (૪)
જમાફા યવોઈ તૈમાય કયતાં સ્ત્રીબક્તજનોને તે તે કામમભાં પ્રેયણાફૃ઩ થઈને તેઓને જે જે લસ્ત ુઓની જફૃય ઩ડતી તે તે ઩શોંચાડલાની વેલા કયતાં શતાં. 9૫)
રલરતાફા યવોઈ ઩કાલલાભાં ઩ોતાનું ચાત્ર્મ દેખાડતી સ્ત્રીઓની પ્રળંવા કયતાં શતાં અને યવોઈ કયલાનું ફયાફય નરશ જાણતી સ્ત્રીઓને ળીખલલાની વેલા કયતાં શતાં. 9૬)
તેભજ યભાફા યવોઈભાં તૈમાય થમેરા ખાજા6, જરેફી આરદ ઩કલાન્નો બાંગી ન જામ તે યીતે શાથચાત ુયીથી ફીજાં ઩ાત્રોભાં ગોઠલલાની વેલા કયતાં શતાં. (૭)
અભયી, અભરા, ક્ષેભા, આ ત્રેણે સ્ત્રી બક્તો કધી, લડી, યાઈતાં આરદ રેહ્ય ઩દાથો તેભજ અનેક પ્રકાયનાં ળાક ફનાલલાભાં઩ોતની પ્રલીણતા ફતાલતી શતી. (૮)
યતત, ભેના, વતી અને દે લી આ ચાયે સ્ત્રીબક્તો ઩ુયી, ઩ ૂયણ઩ો઱ી તલગેયે ખાઘ઩દાથો ફનાલી ઩ોતાની ચત ુયાઈ ફતાલતી શતી. (૯)
શે યાજન ! યે લતી નાભનાં સ્ત્રીબક્તજન શુદય
ં દૂધ઩ાક, ભાર઩આઅ,
ૂ ળીયો અને શ ૂ઩ ફનાલલાની વેલા કયતં શતાં. (૧૦)
ફુલરી, અરદતત, અજલા, ભલરી, અને જાનવીલી આ ઩ાંચ ફાઈઓ શુદ
ં ય કે વયીમો બાત
ફનાલલાની વેલા કયતી શતી. (૧૨)
઩ાંચા઱ી અને નાની આ ફે ફશેનો યવોઈ તૈમાય કયતી સ્ત્રીઓને જે કાંઈ ઩દાથો ઘયભાંથી રાલીને શાજય કયલાની વેલા કયતી શતી. (૧૩)
ઉત્તભ યાજાના ઩ત્નીઓ કુ તભદા અને જ઴ુફા રલરતાફાની પ્રેયણાથી યવોઈ કયતાં થકે રાં સ્ત્રીબક્તજનોને તલશ્રાંતત અ઩ાલી ઩ોતે તે તે યવોઈ કયલાની વેલા કયતાં શતાં. (૧૪)
જીતા, ભાન્મા આરદ સ્ત્રીઓ વતત પ્રમત્નળીર યશી યવોઈ કયતી સ્ત્રીઓને કાષ્ઠ, ઩ાત્ર, જ઱ તલગેયે જે જે ઩દાથો જોઈએ તે રાલલાની શ્રધ્ધા઩ ૂલમક વેલા કયતાં શતાં. (૧૫)
આ અલવયે સ્ત્રીઓના યવોડાભાં ઘી, તેરની વાથે એરામચી, રતલિંગ, તજ, યાઈ, જીફૃ, ભયી, ઘાણા, ભયચાં આરદ લસ્ત ુઓથી લઘાયલાભાં આલતાં ળાકોના લયં લાય છમકાયા થતાં શતાં.(૧૬-૧૭)
તેભજ ઘીભાં ત઱લાભાં આલતાં લડા, ઩ ૂયી અને ભાર઩ ૂઆના શ ૂવકાયા લાયં લાય થતાં શતાં. (૧૮)
યવોડાભાં યં ઘાઈને તૈમાય થતાં કોભ઱ ને શ્વેત બાતની શુગ ંઘ દુ ગમ઩ ુયભાં ચાયે તયપ પ્રવયલા રાગતી શતી. (૧૯)
શ્રોક

જમાફા, રલરતાફા, આરદ સ્ત્રીબક્તજનોએ ઩ોતે સ્લાદ જીતી રીધો શોલા છતાં તાઇમાય કયલાભાં પ્રતવધ્ધ નર, બી, આરદકને ઩ણ કુ તશર
ૂ ઩ભાડે તેલી સ્લારદષ્ટ યવોઈભાં શ્રીશયે ને પ્રવન્ન કયલા ભાટે ભ્ક્ષ્મ, બોજ્મારદ કાહ્ર પ્રકાયના બોજનો ફનાલતાં શતાં. (૨૦)
અને યવોઈ કયલાભાં છત્રુય કં દોઈમા અને યવોઈમા ઩ુફૃ઴ો શતા તે ઩ણ આ સ્ત્રી બક્તોની ઩ાક ચાત ુયી જોઈને ઩ોતાનાઅલબભાનનો ત્માગ કયી દેતા શતાં. (૨૧)
અન્નકૂટોત્વલની ઩ ૂલમ તૈમાયી :-
એભ કયતાં કયતાં પ્રતત઩દાનો શુભધુય પ્રાત:કા઱ થતાં ઩ ૂજા કયનાયા બુધ્ધીભાન તલપ્રોએ નલીન લસ્ત્રાભ ૂ઴ણો ઘયાલી શ્રીલાશુદે લ બગલાનનું ઩ ૂજન કયુ.મ (૨૨)
ત્માયફાદ શ્રીલાશુદેલ નાયામણના ભંરદયભાં અન્નકૂટની યચના કયલા ભાટે ઩જાયીએ
ંૂ જુ દા જુ દા યં ગોની યં ગો઱ીઓ ઩ ૂયી. (૨૩)
ભંરદયના િાય ઩ય આવો઩ારલ અને આંફાનાઆંફાનાતોયણો ફંઘાલીને કે ઱ના સ્થંબ મુકાવ્મા. (૨૪)
઩છી શ્રીલાશુદેલ બગલાનની આગ઱ ઩કલાન્નોથી બયે રા ઩ાત્રો મકલા
ૂ ભાટે ચાય ખ ૂણાલા઱ા ઩ારટમા વીડીની ઩ેઠે ઉતયતા ક્રભે ગોઠલલાભાં આવ્માં. (૨૫)

અન્નકૂટ યચલાભાં ઉત્શક

ુ ઩જાયી
ંૂ તલપ્રોએ ભધ્માનવી ઩ ૂજા ઉ઩મોગી વભગ્રવાભગ્રી બે઱ી કયી. ત્માયફાદ ઩જાયી
ંૂ અને ફીજા બ્રહ્મચાયીઓ શ્રીશરયના આદેળની પ્રતીક્ષા વાથે ત્માં વેલા કયલા ભાટે ઊબા યહ્યા. (૨૬)

ઈતત શ્રીવત્વગ
ં ીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે તતતમ
ૃ પ્રકયણે અન્નકૂટોત્વલભાં તલતલધ ઩કલાન્નો તૈમાય કમામ એના તનફૃ઩ણ નાભે ઩ંદયભો અધ્મામ વં઩ણમ
ૂ .

શુવ્રતમુતન કશે છે, શે પ્રતા઩તવિંશ યાજન ! બગલાન શ્રીશરય અભાલસ્માની યાતત્રના અંતતભ પ્રશયભાં જાગ્ર્ત થમા ને કેટરાક ઩ા઴મદોની વાથે ઉન્ભત ગંગાભાં સ્નાન કયલા ઩ધામામ. (૧)
નગયજનો તનિંિાને ઩યલળ શોલાને કાયણે શ્રીશરય સ્નાન કયલા ઩ધામામ છે એ જાણી ળક્યા નશીં, ઩યં ત ુ ધ્માન-બજન કયલા લશેરા જાગેરા વંતોને એ ખ્માર આલતાંની વાથે જ તેભની ઩ાછ઱ ઩ાછ઱ અનુવમાાં. (૨)
બગલાન શ્રીશરયઐ ળાસ્ત્રોક્ત તલતધને અનુવાયે તનત્મ સ્નાનારદ કભમન ું અનુષ્ઠાન કયી ઩ોતાના દળમન ભાટે ભનુષ્મોની બીડ થળે એભ જાણીને તત્કા઱ ઩ોતાના તનલાવ સ્થાને ઩ધામાાં . (૩)
તનલાવ સ્થાને ઘોમેરા લસ્ત્ર ઩રયધાન કયી શ્રીશરય ઊનના આવન ઩ય તલયાજભાન થમા તેમજ ઊદલમ઩ડું તતરક કયી વંધ્માલંદન કભામ નષ્ુ ઠાન કયુમ. (૪)
ત્માયફાદ શ્રીશરયએ ગામત્રીભંત્રનો જ઩ કયી અક્ગ્નભાં શોભ કમો તેભજ આદય઩લમ
ૂ ક શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાની ઩ ૂજા કયી./ એકાગ્ભને શ્રીકૃષ્ણ ભંત્રનો જ઩ કમો઩. તેલાભાં ઉત્તભ યાજા બગલાન શ્રીશરયની વભી઩ે ઩ધામામ ને નભસ્કાય કયી ચંદન, ચોખા, ઩ુષ્઩, ન ૂતન લસ્ત્રો તેભજઆભ ૂ઴ણથી ઩ ૂજન કયુ.ાં (૫-૬)
અને શ્રીશરય ઉન્ભત ગંગાભાં સ્નાન કયી તત્કા઱ ઩ધામામ છે એભ જાણી તલસ્ભમ ઩ાભતાં ઘન્માષ્્કથી ઩ોતાના સ્લાભી ઩યભેશ્વય શ્રીશરયની ભરશભા઩ ૂલમક સ્ત ુતત કયલા રાગ્માં. (૭)
દાદાખાચયે કયે રી શ્રીશરયની ઘન્માષ્ટક સ્ત ુતત :-
શે પ્રભુ ! તભે અતતળમ ચ઩઱ ઉતાલરી ચારે ચયણકભ઱ને આગ઱ મ ૂક્તા ચારો છો ત્માયે વંતોના ભંડરો તભને જોઈને તત્કા઱ ઩ોતાનં ક્ભંડ઱ું અને કંથાને વાથે રઈ તભાયી આવ઩ાવ તભાયી઩ાછ઱ દોડતા આલે છે. (૮)
શે શરય ! તભાયે વાભાન્મ ભનુષ્મોની જેભ કભમલળ઩ણું નથી. છતાં આ઩ તનમભ યાખીને પ્રતતરદન પ્રાત:કા઱ે ઊઠી ઉન્ભત ગંગાભાં સ્નાન કયલા જાલ છો. આ઩નું એ ગભન વભસ્ત જીલપ્રાણીભાત્રને શુખ ઉ઩જાલે છે. અને આ઩ના આ રદવ્મ ભંગર તલગ્રશના દળમન ભનુષ્મોને ઘન્મ-ઘન્મ ફનાલી દે છે. (૯)
શે શરય ! તભાયી કફૃણા બયે રી દ્ર્ ્ન્દ્ષ્ટથી આ તફૃ વંતતતનો તભોગુણ તલનાળ ઩ામમો છે. તભાયે તલ઴ે પ્રેભબાલથી ભધુસ્ત્રાલના તભ઴થી અશ્રુ લશેલડાલતાં આ ળ ૃક્ષો ઩ોતાને તલ઴ે ઘાયણ કયે રા પ઱઩ુષ્઩થી તલનમ્ર ફની તભાયી ઩ ૂજાભાં તત્઩ય યશેતા મુતનઓની જેભ કૃતાથમ થમાં છે. (૧૦)
શે શરય ! આ઩ જ્માયે ઉન્ભત ગંગા પ્રત્મે સ્નાન કયલા ઩ધાયો છો , ત્માયે અનેક ઩ક્ષીઓ ઩ણ તભાયા ધળમન કયી તત્કા઱ ઩ોત઩ોતાની જાતતના ળબ્દોનો ત્માગ કયી ભૌન ઘાયણ કયે છે . ળ ૃક્ષોની ડા઱ીઓનો આશ્રમ કયી ળયીયના અલમલોને ક્સ્થય કયી તભાયા અંગનું લચિંતલન કયતાં કયતાં મ ૂતતિન ું શુખ પ્રાતત કયે છે . તેથી તેઓને ઩ણ ખ ૂફ ઘન્મલાદ ઘટે છે. (૧૧)
શે શરય ! આ઩ જ્માયે સ્નાન કયલા ઩ધાયો છો, ત્માયે લનનાં મ ૃગરાંઓ ઩઴ુ જાતતભાં જન્ભેરાં શોલા છતાં ઩ણ તભાયા દળમન કયલાની અંતયભાં ઉત્કં ઠા ઘયાલે છે. સ્ભાતધતનષ્ઠ મુતનઓની જેભ ળયીય બાન ભ ૂરી જામ છે. ને તભાયી મ ૂતતિના શુખે ફનેરાં તે મ ૃગરાંનો નેત્ર ક્સ્થય કયી રેળભાત્ર શારતંકે ચારતાં ઩ણ નથી,. તેથી તેઓને ઩ણ આ ભ ૂતભ ઉપ્ર ઘન્મ છે. (૧૨)
શે શરય ! ઉન્ભંત ગંગાના ભાગમભાં આ઩ જ્માયે ઩વાય થાઓ છો ત્માયે આ઩ના દળમન કયતાનીવાથે જ લનભાં પયનાયી બીર લતનતાઓતે જ ક્ષણે ઩ોતાના દે શવંફ ંઘી અને ઘય વંફંઘી કામો છોડને તત્કા઱ તભાયી ઩ાવેઆલે છે અને ઩ ૃથ્લી ઩ય ઩ડી ળાસ્ત્રનું જ્ઞાન શોલાથી ઩ંચાંગ પ્રણાભ કયલાને ફદરે વાષ્ટાંગ દં ડ્વલત પ્રણાભ આકયી તભને નભસ્કાય કયે છે તેથી આ રોકભાં તેઓને ઘન્મ છે . (૧૩)
અયે ! આ સ્લમં ઉન્ભત ગંગા ઩ણ આ઩ જ્માયે તેના તીયે ઩ધાયો છો ત્માયે આ઩ના દળમન કયતાની વાથે જ એભના અલમલોભાં બયે રો બરકતયવ નીતયલા રાગે છે . તેભજ ઩ોતાના ઊછ઱તા તયં ગોથી ચંછ઱ ઉન્ભત ગંગા આ઩ના દળમન જન્મ આનંદથી ઩યલળ ફને છે તેથી તેને ઩ણ ઘન્મ છે. (૧૪)
લ઱ી ઉન્ભત ગંગાના તટ ઩ય ફેઠેરા યાજશંવો ઩ોતાની ભંદ ભંદ ચારની ચત ુયાઈ ભ ૂરી આ઩ની ચારનું ભનભાં લચિંતલન કયલાભાં ભળગ ૂર થઈ જતાં મુક્તબાલને ઩ાભેરા ભશા઩ુફૃ઴ોની જેભ ફશાય તથા અંતયભાં થમેરા આ઩ના દળમનના આનંદભાં ભગ્ન થઈ જામ છે . તેથી તેને ઩ણ ઘન્મ છે . (૧૫)
શે શ્રેશરય ! વંતોની વાથે ઉન્ભત ગંગાભાં જ઱રક્રડાયુક્ત સ્નાન કયી ઘોમેરા શ્વેત લસ્તો ઩રયધાન કયીને ભાયા બલનભાં ઩ધાયી આ઩ અશીં તલયાજભાન થમા છો ત્માયે કભ઱઩ત્ર વભાન તલળા઱ નેત્રો તથા ભંદ ભંદ શાસ્મ કયતા મુખાયતલિંદથી ળોબતા આ઩ના આ સ્લફૃ઩ને ષું ભાયા

શદમભાં ઘાયણ કફૃ છં. તેથી ષું ઩ણ આ રોકભાં ઘન્મ થમો છં. (૧૬)
શુવ્રતમુતન કશે છે, શે યાજન ! આ પ્રભાણે ઉત્તભ યાજા બગલાન શ્રીશરયની સ્ત ુતત કયી યહ્યા શતાંતે વભમે ગઈ કારે દી઩ાલરીના રદલવે શ્રીશરયની ઩જાનો
ૂ અલવય પ્રાતત નરશ થતાં અભદાલાદના શેભત
ં યાભ આરદ બક્તજનો બગલાન શ્રીશરયના અક્ષયભુલનના િાયે આલી ઊબા યહ્યાં. (૧૭)
઩ા઴મદ કયીભ નાભના િાય઩ા઱ે તેભના આગભનના વભાચાય શ્રીશરયને આતમાં. તેથી શ્રીશરયએ તેભને વભી઩ે આલલાની આજ્ઞા આ઩ી. શ્રીશરયની આજ્ઞા પ્રાતત થતાં તેઓ તત્કા઱ ત્માં આવ્મા ને પ્રણાભકયી શ્રીશરયનું ઩ ૂજન કયુ.ાં (૧૮)
શુલણમના તાયથી બયે રો રાર યં ગનો કોભ઱ જાભો, શ ૂક્ષ્ભ તંત ુઓથી ફનાલે઱ ું રકિંભતી રાર યં ગનું ભંરડર, શુલણમના તંત ુથી ગથ
ંૂ ર
ે ઉત્તયીમ લસ્ત્રો, કરટપ્રદે ળભાં ઘાયણ કયલાના લસ્ત્રો, શુલણમના કડાંઓ, આભ ૂ઴નો, ચંદન, ચોખા, ઩ુષ્઩ના શાય તેભજ આયતી ઉતાયી શ્રીશરયની ઩ ૂજા કયી. વાકય અને ઩તાવાંના થા઱ તથા શ્રીપ઱ તનલેદન કયી શ્રીશરયની આજ્ઞા થતાં ઩ોત઩ોતાના સ્થાનકે તવધાવ્માં. (૧૯-૨૧)
ત્માય઩છી બગલાનશ્રીશરયએતે રાર યં ગના લસ્ત્રો ઘાયણ કયી રીંફતફૃ નીચે લેરદકા ઉ઩ય સ્થા઩ન કયે રા તવિંશાવન ઩ય આલીને તલયાજભાન થમાં. (૨૨)
તે વભમે વલે વંતો તથા શરયબક્તોના વંઘો વબાભાં આવ્મા ને ઩ોત઩ોતાની ભમામદા પ્રભાણે ફેવી ગમાં. (૨૩)
વોભરા ખાચય, શુયા ખાચય, આરદ ઩ા઴મદો ઩ણ શ્રીશરયની વેલાભાં છત્ર, ચાભય, લીંજનો ઘાયણકયીને ઊબા યહ્યાં. તે વભમે લાંત્જત્રોભાં તન઩ુણ વંતો-બક્તોએ લાંત્જત્રો લગાડયા. તેની વાથે ગાન કયુ.ાં (૨૪)
શ્રીશરયની ઉદાયતા :-
તે વભમે શ્રીશરયએ વબાભાં ફેઠેરા ઩ંરડત દીનાનાથ બટ્ટજને જોમા અને પ્રવન્ન થઈ ઩ોતાના અંગ ઩યથી અમ ૂલમ લસ્ત્રોભાંથી ડગરી, કેડભાં ઘાયણ કયે રો ઩ટકો, ઉત્તયીમ લસ્ત્ર અને ભસ્તક ઉ઩યથી ભો઱ીયું ઉતાયી અ઩મણ કયી દીધુ અને ખોફો બયામ તેટરા ફૃત઩માની ઘાય કયીને દલક્ષણા આ઩ી. બગલાનના જેલા અનુગ્રશની ઈછછા ભોટા ભોટા મોગી ઩ુફૃ઴ો યાખતા શોમ તેલો જફયો અનુગ્રશ શ્રીશરય બટ્ટજી ઉ઩ય કમો. (૨૫-૨૭)
ભુજના ભલર બક્તોની ભલરકુ સ્તી :-
એ અલવયે ગંગાયાભ તલગેયે ભલરો ભલરકુ સ્તી િાયા શ્રીશરયના કૃ઩ાકટાક્ષને પ્રાતત કયલા
઩ોત઩ોતાની ભુજાઓ ઠ઩કાયલા રાગ્માં. (૨૮)
ભલરકુ સ્તી કયલા ઉત્શક
ુ ફનેરા ભલરોને પ્રવન્ન કયલા શ્રીશરયએ શાથના ઈળાયાથી યભલાની આજ્ઞા આ઩ી. (૨૯)
ત્માયે તે ભલરો કછોટા ફાંઘી કૂદલા રાગ્મા તેભજ શ્રીશરય અને વભગ્ર બક્તજનોને શવાલલા રાગ્માં. (૩૦)
ઉત્થા઩ન, સ્થા઩ન, ઉન્ન્મન, ચારન, આક઴મન, ઴ખ્રન,
ંૃ તરલન, તેભજ તાડન તલગેયે તલતલધ યભતોભાં ભલરોનું ચાત ુમમ તનશા઱ી ભંદભંદ શવતં શ્રીશરયએ પ્રવન્ન થઈ તેઓને ઉત્તભ યાજા ઩ાવે અનેક લસ્ત્રોનું દાન કયાવ્યુ.ં (૩૧-૩૨)
વંતળદને
ંૃ ઩ ૂજન કયલાનો આદે ળ :-
શે યાજન ! તે વભમે યુરકત-પ્રયુરકત઩લમ
ૂ ક વભમોલચત લાત કયલાભાંચત ુય અને અલવયને ઩ાયખલાભાં બુપ્ધ્ધભાન બ્રહ્માનંદમુતન શવતા શવતા શ્રીશરય પ્રત્મે કશેલા રાગ્માઅ કે, શે પ્રભુ ! ગઈકારે તભોએ અભોને આજના રદલવે ઩ ૂજા કયલાની લાત કયે ઱ું તેન ું અત્માયે ઩ારન કયળું કે નરશિં? કાયણ કે આ ઉત્વલભાં ત્માગી વંતો તવલામના વલે બક્તજનોના ભનોયથ ઩ ૂણમ થમા છે . આ઩ કશો તેભ કયીએ. (૩૩-૩૪)
બ્રહ્માનંદ મુતનનું આળું યુરકત઩ ૂલમકનું લચન વાંબ઱ી શ્રીશયે વલે વંતોંલે કશેલા રાગ્મા કે , તભો અત્માયે જ એક ઩છી એક આલી જરદીથી ઩ ૂજન કયો. (૩૫)
શ્રીશરયની આજ્ઞા થતાં વલે વંતો ચંદનના ઩ાત્રો શાથભાં રઈ ઩ ૂજન કયલા ઊબા થમાં. (૩૬)
તનભમ઱ અંત:કયણલા઱ા ઴ુબ વંસ્કાયયુક્ત ભનલા઱ા, શ્રીશરયની વેલા કયલાલ઱ા ઩ા઴મદોભાં શ્રેષ્ઠ મુકુંદાનંદજી તથા લાશુદેલાનંદજી આરદક બ્રહ્મચાયીઓ તથા મુક્તાનંદજી, ગો઩ા઱ાનંદજી આરદક વંતો અતતળમ આનંદ ઩ાભતા થકા નેત્રે િાયા કફૃણા લયવાલી યશેરા શ્રીશરયની વભી઩ે આલી ઩ ૂજા કયલા રાગ્માં. (૩૭)

ઈતત શ્રીવત્વગ
ં ીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે તતતમ
ૃ ઩કમ યણે અન્નકૂટોત્વલ ઩ય ઉત્તભ યાજાએ ઘન્માષ્્કથી સ્ત ુતત કયી અને વંતોએ શ્રીશરયનું ઩ ૂજન કયુમ એ નાભે વો઱ભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અદધ્મામ-૧૭
વંતોએ કયે ર શ્રીશરયની સ્ત ુતત
શુવ્ર્તમુતન કશે છે, શે યાજન ! વલે વંતો શ્રીશરયનું બાલથી ચંદન, અક્ષત, ઩ુષ્઩ ને ત ુરવીદરથી ઩જન
ૂ કયી એક ઩છી એક સ્ત ુતત કયલા રગ્માં. 9૧)
મુકું દાનંદ બ્રહ્મચાયીની સ્ત ુતત :-
શ્રોક

શે પ્રભુ ! તભે વલે અલતાયના અલતાયી નાયામણ છો. આથી ઩લે

ૂ ના ભત્સ્મ, કૂભ,મ લયાશ, કત઩ર, શરય, લાશુદેલ, ઩ ૃથુ, દત્તાત્રેમ, શંવ, ન ૃતવિંશ, ઋ઴બ,લાભન,. ઩ય઴ુયાભ, મજ્ઞનાયામણ, યાભ, વનકારદક, શમગ્રીલ, નાયદ, યાજયાજ, વ્માવ, કૃષ્ણ, બુધ્ધ, નયનાયાય્ણ અને ઘન્લંતયી આરદ અલતાયોને ઘયનાયા એલા શે નાયામણ ! ષું તભને તનભનલાણીથી નમસ્કાય કફૃ છં. (૨)
મુક્તાનંદ સ્લાભીની સ્ત ુતત :-
શે વલામ ન્તમામ ભી ! તભાયા રદવ્મ તલગ્રશભાં ભાફૃ ભન વદૈ લ ક્સ્થય યશો. તભાફૃ રદવ્મ સ્લફૃ઩ના ઩ુષ્઩ના તોયાઓની ઩ંરકતથી ળોબતા રરાટભાં કેવય ચંદનના તતરકને ઘાયણ કયે છે. તે કલરયુગભાં તાયનાફૃ છે. કભ઱ના ઩ત્ર વભાન દીધમ તેભજ ચંચ઱ નેત્રોભાંથી લયવતી કૃ઩ાિન્દ્ષ્ટથી વભસ્ત જીલવમુદામને વંવાયના ફંઘનભાંથી મુક્ત કયે છે. રાર લસ્ત્રથી ફાંઘર
ે કરટ ઩ય ઘાયે ર શસ્તથી ળોબતા,ભંદ ભંદ શાસ્મોયુક્ત શુગ ંઘથી ભનોશય કુ શ ુભની ભા઱ાઓ ઘાયણ કયે ર છે. (૩)
ગો઩ા઱ાનંદ સ્લાભીની સ્ત ુતત :-
શે પ્રભુ ! શે કફૃણાના વાગય ! શે અનંત શ ૂમોના વમ ૂશ સ્ભાન તેજોભમ તલળા઱ બ્રહ્મ઩ુય ઘાભને તલ઴ે તનલાવ કયનાય ! તભાયો વદામ વલમત્ર તલજમ થાઓ. શે સ્લાતભન ! શે નાયામણ ! શે અનુ઩ભ મતતિ
ૂ ! શે ઩ોતાના બક્તજનોને ભશાઆનંદ આ઩નાયા ! શે ભનુષ્મોને શુખી કયલા ભાનલ તલગ્રશને ઘાયણ કયનાયા ! તભાફૃ આ ભનોશય સ્લફૃ઩ ભાયી દ્ર્ ્ન્દ્ષ્ટ આગ઱ તનયં તય તનલાવ કયીને યશો. (૪)
બ્રહ્માનંદ સ્લાભીની સ્ત ુતત :-
શે ળોબામભાન તોયાઓની ઩ંક્ક્તઓને ભસ્તક ઉ઩ય ઩ાઘને તલળે ઘાયણ કયનાયા ! શે ઩પ્રભુ ! ભાફૃ ભન આ ભનોશય ફૃ઩ને એક ક્ષણલાય ઩ણ ત્માગ ન કયે . વભસ્ત રોકનો અનાદય કયી ષું તળય ભાટે તભને લયે ર છં. કોઈ ભાયા ભસ્તકનો નાળ કયે તે ભંજુય છે ઩ણ તભાયો તલમોગ ભને જયામ ભંજુ ય નથી. કદાચ ભસ્તક જામ તોમ ષું તભને નશીં છોડું . (૫)
આનંદાનંદ સ્લાભીની સ્ત ુતત :-
શે બગાન ! વલમ બક્તજનોએ શુગંઘીભન ચંદનથી તભાયા વલે અંગભાં રે઩ન કયી ઩ ૂજન કયુાં છે. અનેક પ્રકાયના નલીન લસ્ત્રો ઘાયણ કયલાથી જે અતતળમ ભનોશય રાગે છે . શુદ
ં ય યત્નજરદત આભ ૂ઴ણો ઘાયણ કયલાથી ળોબો છો. એલા આ઩ના આ રદવ્મ સ્લફૃ઩ને ભાયા શદમભાં વદૈ લ ઘાયણકફૃ છં. (૬)
તનત્માનંદ સ્લાભીને સ્ત ુતત :-
શે શ્રીશરય ! આ઩ના કભ઱ વભાન કોભ઱, વદામ ઘમાન઩યાય્ણ ઩ોતાના બક્તોના શદભાં યશેરા અજ્ઞાનફૃ઩ી અંઘકાયને શયણ કયલાના સ્લબાલલા઱ા લજ્ર, કભ઱ અને ઊદલમયેખા આરદ ળો઱ લચનવીોથી અંરકત એલા આ઩ના ફંને ચયણ કભ઱ભાં ભાયાં ફંને નેત્રો ભ્રભયનો બાલ ઘાયણ કયીને વદામ ભગ્ન યશે. (૭)
ભશાનુબાલાનંદ સ્લાભીની સ્ત ુતત :-
શે શરય ! કોઈ઩ણ ભાનલ કેલ઱ તભાયી કથાનું શ્રલણ કયે તો ઩ણ તેને જન્ભભયણફૃ઩ વંવાયના ચક્રભાં બભળું ઩ડત ું નથી, તો ઩છી વાક્ષાત આ઩નું દળમન કયનાય ભાનલને વંવાયના ચક્ર બભલાનું ક્યાંથી શોમ ? આલા ભરશભાથી આ઩નું ષું વદામ બજન કફૃ છં. (૮)
઴ુકમુતનની સ્ત ુતત :-
શે પ્રભુ ! તભે પ્રકૃતતનાભે મ ૂ઱ભામાના અતતળમ ગાઢ અંઘકાયથી ઩ય ઩ોતાના અક્ષયધાભને તલ઴ે યશેરા તેભજ સ્લફૃ઩ , સ્લબાલ, ગુન, તલભ ૂતત અને ઐશ્રમમ આરદ અનંત વદગુણે યુક્ત અક્ષયબ્રહ્મ તેનાથી ઩ણ ઩ય તલયાજતા એલા સ્લમં શ્રીલાશુદે લ છો .અતતળમ તેજોભમ રદવ્મ ળયીયઘાયી અવંખ્મ અક્ષય મુક્તો તભાયા ચયણ કભ઱નું વદામ વેલન કયે છે . એલા તભે અત્માયે ઩ ૃથ્લી ઩યના જીલો ઉ઩ય કૃ઩ા કયીને રદવ્મ ભાનફૃ઩ ઘાયણ કયી શ્રીનાયામણમુતન નાભે પ્રતવપ્ધ્ધ ઩ામમા છો. આ ઩ ૃથ્લી ઉ઩ય અક્ષય થકી ઩ણ ઩ય એલા ઩ોતાના ઩ુફૃ઴ોત્તભ઩ણાનું વલો઩યી જ્ઞાન પ્રલતામલનાયા, ઩ોતાના એકાંતતક બક્તજનોના નેત્રોને આનંદ આ઩લા અને એકાંતતક ઘભમન ું યક્ષણ કયલા કફૃણા કયીને અ ઩ ૃથ્લી ઩ય ભનુષ્માદેશ ઘાયણ કયી, ઩ોતાના એકાંતતક બક્તજનોના અંતયના ભાન, ઈ઴ામ આરદ ળત્રુઓનો તલનાળ કયનાયા, ભનુષ્મોને વભાતધભાં અનંત ઘાભો તથા તેના લૈબલો વરશત ઐશ્વમમન ું દળમન
કયાલનાયા, શ્વેત લસ્ત્રો તથા ઩ુષ્઩ોના શાયને ઘાયણ કયી તલયાજી યશેરા અને વમુિ પ્રમંત પ્રખ્માતતને ઩ામમા છો એલા આ઩ને તલ઴ે ષું ભાફૃ ભન વદાકા઱ રીન યશો. (૯-૧૦)
સ્લમંપ્રકાળાનંદ સ્લાભીની સ્ત ુતત :-
શે સ્લાતભન ! જાગ્ર્ત, સ્લતન અને શુવ ુપ્તત આ ત્રણ અલસ્થાલા઱ા ળયીયભાં યશેરા જીલોના તભે વાક્ષી છો. તેથી જીલ થકી ઩ણ તભે ઩ય છો તેભજ ભામા આરદક જે ળરકતઓ છે તેના ઩ણ તભે તનમંતા છો અને તેનાથી ઩ણ તભે ઩ય છો. લ઱ી તલયાટદેશના અલબભાની લૈયાજ઩ુફૃ઴, શ ૂત્રાત્ભા દે શના અલબભાની રશયણ્મગબમ઩ ુફૃ઴ અને અવ્માકૃત દેશના અલબભાની ઈશ્વય઩ુફૃ઴ આ ત્રણેના ઩ણ તભે ઈશ્વય છો. વલમ થકી ઩ય એલા તભે અક્ષયધાભભાં વદામ યભણીમ રીરા તલસ્તાયીને તલયાજી યહ્યા છો. છતાં અનંત જીલો ઉ઩ય કૃ઩ા કયીને ભનુષ્માકૃતત ઘયી વાક્ષાત શ્રી઩ુફૃ઴ોતભ નાયામણ સ્લફૃ઩ે ભાયી વન્મુખ તલયાજી યશેરા તભાયે તલ઴ે ભાફૃ ભન વદામ તલરીન યશો. (૧૧)
આત્ભાનંદ સ્લાભીની સ્ત ુતત :-
શે પ્રભુ ! આ ઩ ૃથ્લી ઩ય નરશ બણેરા તભાયા આતશ્રત વાભાન્મ ભનુશ્મોને ઩ણ તસ્ભાયી કૃ઩[આને કાયણે ળાસ્ત્રાથમભાં તલિાન ઩ઉફૃ઴ો ઩ણ જીતી ળકલા વભથમ થતાં નથી. કાયણ કે, તભે વભગ્ર ળાસ્ત્રની ઉત્઩તતનાકાયણ છો. એલા તભે અત્માયે ઩ ૃથ્લી ઩ય નાયામમુતનએલા નાભથી પ્રતવપ્ધ્ધને ઩ાભેરા વલમના સ્લાભી એલા તભાયી ષું બક્ક્ત કફૃ છં. (૧૨)
ચૈતન્માનંદસ્લાભીની સ્ત ુતત :-
શે ગુફૃઓના ગુફૃ ! શે નાથ ! ઩યભશંવના સ્લફૃ઩ભાં યશેરી આ઩ની આ મતતિ
ૂ ન ું ભાયા શદમભાં લચિંતલન કફૃ છ6. ભાયી બુપ્ધ્ધ તભાયા તવલામ અન્મ આ઩તત્તફૃ઩, ભાતમક ઩દાથોભાં આવક્ત ન થાઓ, ઩યં ત ુ વદામ એક તભાયે તલળે જ આવક્ત થઈ યશો. (૧૩)
બજનાનંદ મુતનની સ્ત ુતત :-
શે શરય ! તભે ળોકફૃ઩ી ભશાવાગયભાં ફષુ પ્રકાયે ઩ીડાતા જનવમુદામને શુખી કયલા ઩યભ કં ઩ાલડે આ ઩ ૃથ્લી ઩ય ભનુષ્મ ળયીય ઘાયણ કયુાં છે. અનંતકોતત બ્રશભાંડોની ઉત્઩તતતત, પ્સ્થ્તને તલનાળના કાયણ ભ ૂત તેભજ વકર આત્ભાઓના અંતમામભી આત્ભા, એલા તભને ષું શદમભાં ઘાયણકફૃ છં. (૧૪)

359
઩યભચૈતન્માનંદ સ્લાભીની સ્ત ુતત :-
શે પ્રભુ ! તભે વંવાયના વભગ્ર દુ :ખોનો તલનાળ કયો છો. જ્ઞાનનો ઉ઩દેળ આ઩ી ઩ોતાના બક્તજનોનાં અંતયને ઘોઈને વાપ કયો છો. કભ઱઩ત્રની વભાન તલળા઱ અને ખંજન ઩ક્ષીના જેલા ચંચ઱ નેત્રોને ઘાયણ કયો છો. અને બક્તજનોને યં જન કયાલો છો. એલા શે શ્રીશરય ! તભને ષું નભસ્કાય કફૃ છં. (૧૫)
઩યભાનંદ સ્લાભીની સ્ત ુતત:-
શે પ્રભુ ! એકાંતતક ઘભમભાં તનષ્ઠાલા઱ા તથા કા઱-ભામાના બમથી યરશત એલા ભશામુતન મુક્તાનંદ સ્લાભી જેલા ભશત઴િ મુક્ત ઩ુફૃ઴ોએ ચંદનારદકથી ઩જેરા
ૂ અને સ્ત ુતત કયાતા એલા આ઩ ઩ોતાની સ્લતંત્ર ઈછછાથી આ ઩ ૃથ્લી ઉ઩ય ભનુષ્માકૃતત ઘાયણ કયી દુ લામવાના ળા઩થી ભનુષ્મ બાલને ઩ાભેર એલા ભયીછમારદક મુતનના વખા એલા નાયામણમુતન તભને ષું વદામ લંદન કફૃ છં. (૧૬)
કૃષ્ણાનંદ સ્લાભીની સ્ત ુતત :-
શે બગલન ! અવ્માકૃત ળયીયના અલબભાની તળલ તભાયા વંક઴મણ સ્લફૃ઩ની ઉ઩ાવના કયે છે . તલયાટ્ ળયીયના અલબભાની તલષ્ણુ તભાયા પ્રઘુમન સ્લફૃ઩ની ઉ઩ાવના કયે છે . શ ૂત્રાત્ભા ળયીયના અલબભાની બ્રહ્મા તભાયા અતનયોધ્ધ સ્લફૃ઩ની ઉ઩ાવના કયે છે., આ યીતે વલમના નાથ તભોને ષું નભસ્કાય કફૃ છં. (૧૭)
બગલાનંદ સ્લાભીની સ્ત ુતત :-
શે ળયણાગત યક્ષક ! કાભદે લના ફાણથી દુ :ખી શદમલા઱ા, વલે ઈન્દ્ન્િમોનું ઩ો઴ણ કયલાભાં આવક્ત અને તતરક, ભા઱ા આરદક લચિંશો ઘાયણ કયી ભનુષ્મોની આગ઱ તલષ્ણુબક્ત઩ણાનો ખોટો દંબ કયતાં તભથ્મા ગુફૃઓ તભાયા એક આત્ભાયાભ મુતનઓએ જ વેલલા મોગ્મ ભાગમને વભજી ળક્યા નથી અને તભે તો આ જગતભાં મુમુસુઓને ળોધી તેભનુ રશત કયલા જ પ્રગટ થમા છો. તભે વદાનનમ્ર થઈને આ઩ને ળયણે યશેરા અરકિંચન વાધુ઩ુફૃ઴ોના એક ભાલરક છો. એલા શે શરય ! તભને ષું લાયં લાય નભસ્કાય કફૃ છં. (૧૮)
તળલાનંદ સ્લાભીની સ્ત ુતત :-
શે નાયામણ ! ભનુષ્મોના ભનલાંતછત વંકલ઩ ઩ણમ
ૂ કયતા, વંવાય વાગયભાંથી તેભને તાયતા, કફૃણાફૃ઩ી આભ ૂ઴ણોથી ળોબતા, ઩ોતાના ળયણાગત જીલોનું યક્ષણ કયતા તભાયા શ્રીચયણોના ળયણે ષું આવ્મો છં. (૧૯)
લાશુદે લાનંદ લણીની સ્ત ુતત :-
શે નાથ ! ષું તભને બજુ ં છં. તભે વભગ્ર મુતનજનોના સ્લાભી છો. ઘભમ તેભજ ભોક્ષફૃ઩ી વમુિની બયતી કયલાભાં ચંિ વભાન છો. મજ્ઞના અનુષ્ઠાનથી દેલતાઓને શુખી કયો છો. ભાયા પ્રાણપ્તત છો઩. ઐશ્વમમ ના વાગય શોલા છતાં ગલમયરશત છો. અનેક પ્રદે ળોને ઩ાલન કયો છો. ઉત્તભ નટના વભાન ભનુષ્મલે઴ને ઘાયી યશેરા અને ભસ્તક ઉ઩ય ભંજુ ર કેળને ઘાયી યશેર તભને ષું બજુ ં છં. (૨૦)
આત્ભાનંદ સ્લાભીનીસ્ત ુતત :-
શે ઘભમદેલના ઩ુત્ર ! તભે અધભમના શેત ુભ ૂત કલ઱યુગનો ઩યાબલ કયો છો. ઩ોતાના સ્લફૃ઩નું જ્ઞાન પ્રકાતળત કયો છો. ફબ્રહ્મારડ દે લતાઓથી લંદ્પન કયામેરા છો. વત્ળાસ્ત્રના પ્રભાણભ ૂત લચનોથી તનયીશ્વય ભાગમન ું ખંડન કયો છો. ઩ોતાના બકતજનોના અંત:ળત્રુઓનો તલનાળ કયો છો. ભાનનું ભદમ ન કયો છો. રરાટભાં કેવય તભતશ્રત ચંદનની આડ કયો છો. એલા આ઩
ને ષું નભસ્કાય કફૃ છં. (૨૧)
કત઩રેશ્વયાનંદ સ્લાભીની સ્ત ુતત :-
શે સ્લાતભન ! તભાયો પ્રૌઢ પ્રતા઩ ઉધ્ધત કામક્રોધારદક ળત્રુઓને તલનાળ કયલાભાં વભથમ, અજ્ઞાનફૃ઩ી અંઘકાયના ઩ટરને તોડલાભાં ચત ુય તેભજ ઩ા઩ના ઩ુજને
ં પ્રજા઱નાયો છે . એ તભાયો પ્રતા઩ ભાયા તત્રતલધ તા઩ તેભજ ઩ા઩ના ઩ુજને
ં પ્રજા઱નાયો છે. (૨૨)
ભ ૂધયાનંદ સ્લાભીની સ્ત ુતત :-
શે પ્રભુ ! આ ધયતી ઩ય શ્રીલાશુદેલ બગલાન તભે અભાફૃ વલમદા ભંગ઱ કયો. તભે ઩ ૃથ્લીનું ક્ષેભ કયો છો. ક્ષભાના તવિં ઘ ુ છો. સુિ કૌરભતનું ખંડન કયો છો. ઈન્દ્ન્િમોના ક્ષોબથી યરશત છો તેથી જ અભીભમ દ્ર્ ્ન્દ્ષ્ટથી આત્ભતપ્રમ બક્ત વમુદામને તનશા઱ોછો. (૨૩)
મોગેશ્વયાનંદ સ્લાભીની સ્ત ુતત :-
શે પ્રભુ ! આ઩ની કૃ઩ાથી અષ્ટાંગમોગના અભ્માવ તલના ભનુશ્મોને ત્રણ અલસ્થાથી ઩ય વભાતધદળા પ્રાતત થામ છે તેલા તભારુ ષું બજન કફૃ છં. (૨૪)
઩ ૂણામ ન ંદ સ્લાભીની સ્ત ુતત :-
શે પ્રભુ ! ષું તભાફૃ બજનસ્ભયણ કફૃ છં. તભે શુદય
ં ઩ુષ્઩ની ભા઱ા ઘાયણ કયો છો. ઩ા઩ તેભજ ઩ા઩ના ઩ુજને
ં તલનાળ કયો છો. રરાટભાં કેવય ચંદનનું તતરક ઘાયણ કયો છો. બક્તજનોના વમ ૂશનું યક્ષણ કયો છો. ઩ોતના બક્તજનોની જન્ભ–મ ૃત્યુફૃ઩ જા઱ને બેદો છો. કા઱ભામાને ઩ણ બમ ઉ઩જાલો છો તેભજ ઩યભશંવોને શુખ આ઩ો છો. (૨૫)
ગુણાતીતાનંદ સ્લાભીનીસ્ત ુતત :-
શે નાયામન મુતન ! તભે તભાયા બક્તજનોના વમુદામને ખ ૂફજ આનંદ ઉ઩જાલો છો. ભંદ ભંદ શાસ્મથી યુક્ત ઩ ૂલણિભાના ચંિ વભાન શુદ
ં ય મુખ કભ઱લા઱ા છો. દમાવાગય, ળાંતાકાય, અનેક પ્રકાયના અરંકાયોભાં ળોબી યહ્યા છો. બક્તજનોએ અ઩મણ કયે રા અમ ૂલમ લસ્ત્રોને ઘાયણ કયી ઉત્તભ નટની વભાન ળોબાને ઘાયણ કયનાયા તભાયા ળયણે ષું આવ્મો છં. ભાટે દમા યાખજો. (૨૬)
પ્રેભાનંદ સ્લાભી આરદ વલે વંતોની સ્ત ુતત :-
શે શ્રીજી ભશાયાજ ! શે રક્ષ્ભીના સ્લાભી ! તભાયો તલજમ થાઓ. તભે શ ૃન્દ્ષ્ટનાવ આરદકા઱ભાં ઩ોતાના અલતાયભુત તલયાટનાયામણની નાલબભાંથી ઉત઩ન્ન થમેરા કભ઱ભાં પ્રગટેરા બ્રહ્માજી તેભજ પ્રજાના વમુદામને જન્ભભયણના દુ :ખ પ્રલાશભાંથી મુક્ત કયલા પ્રગટ્ થમા છો. અનેક ચંિભાંના રકયણો વભાન પ્રકાતળત નખ ભતનની કાંતતથી બક્ત =]જનોના શદમના ગાઢ અંઘકકાયનો તલનાળ કયો છો. વભસ્ત દે લોના આરદદે લ છો. તલઘુતની પ્રબા વભાન કાંતત ઘયાલતાં ઩ી઱ાં લસ્ત્રોનેઘાયણ કયો છો./ વાઘુજનોને આનંદ ઉ઩જાલો છે . શે ગોતલિંદ ! પ્રેભ઩લમ
ૂ ક પ્રણાભ કયતાં બક્ત =જનોના ભનઓયથ ઩ ૂણમ કયલાભાં કલ઩ળ ૃક્ષ વભાન ચયણ કભ઱લા઱ા છો. આતશ્રતોનાવલોત્તભ કલમાણના સ્થાનફૃ઩ છો. અક્ષયઘાભના અતધ઩તત છો. શે પ્રભુ ! તભે ઴ુિ, ગુફૃ તેભજ યાજા ફૃ઩ે ઉત્઩ન્ન થમેરા અશુયોનો તલનાળકયલાભાંતત્઩ય છો. જે અશુયો,મુમુસુતા, મજ્ઞાનુષ્ઠાન કયલાની ઈછચા, વતળાસ્ત્રનું વેલન
કયલાની ઈછછ, તતતતક્ષા, રજ્જજા તલગેયે ગુણોથી યરશત છે. તલ઴મોભાં ચ઩ર ઈન્દ્ન્િમોનું ઩ો઴ણ કયલાભાં તત્઩ય છે., અશ્રીર લાણી ફોરલાભં કુળ઱છે . ઉધ્ધત અને અતત ત ુછછ સ્લબાલ ઘાયણ કયે છે . શે કોભ઱ ળ ૃક્ષ:સ્થ઱લા઱ા ! તભાફૃ યાઘા,યભા,બ્રહ્મા, અને તળલ અનુયાગથી ઩ ૂજન કયે છે . શે ક્ષભાનું ઩ારન કયનાયા ! શે તળલજીના આલાવભ ૂત કૈ રાવ જેલા ઘલર મળને ઘાયણ કયનાયા ! શે તલષ્ણુ બગલાન ! શે ઩ ૂલણિભાના ચંિભા વભાન મુખાયતલિંદથી ળોબતા ! શે બક્તોના દો઴નું તનલાયણ કયનાયા! શે પ્રકાળ઩ુજના
ં આઘાયભુત ! શે વભગ્ર શુખના અતધ઩તત !શે ળાંત થમેરા યાગલા઱ા મુક્ત ઩ુફૃ઴ોના સ્લાભી ! શે તવપ્ધ્ધઓ ને બુપ્ધ્ધના સ્લાભી ! શે અઘભોદ્ધાયક ! શે શ્રીશરય !શે પ્રભુ ! શે દીનફંઘ ુ ! તભે અભાયા ઩ય પ્રવાન્ન થાઓ. (૨૭)
બક્તજનોએ કયે ઱ ું સ્તલન:-
શે સ્લાતભન ! અભો આ રોકભાં ખ ૂફજ ઘન્મ થમા છીએ. અભાફૃ વભગ્ર કુ઱ કૃતાથમ થયુ છે. અભાયા ત઩[, દાન, ધ્માન, વ્રત, શલન અને ભૌન વ્રતનું આચયણ આરદ વાઘનો ઩ણ વપ઱ થમા છે. શે બગલાન ! જે જગતસ્ત્રષ્ટા બ્રશભાજી ઩ોતાની ઉત્઩તતના સ્થાનભુત કભ઱ની ના઱ભાં વો લ઴મ ઩માંત તભને ળોધલા ચાલમા શતાં., છતાં તેભને તભાફૃ દળમન થયું ન શત.ું તેલા વલમના આરદ કાયણ અને ક્ર્઩ા કયીને ભનુષ્માકૃતતને ઘાયણ કયી વદામ વત્મ સ્લફૃ઩ે અભાયી આગ઱ પ્રત્મક્ષ તલયાજતા તભાયા અભે દળમન કયી ળકીએ છીએ. તેથી અભે ખ ૂફ જ ઘન્મ બાગ્મળા઱ી છી. શે નાથ ! ઩ોતાના આતશ્રત લગમને વંવાયથી અતત ળીઘ્ર ગતતએ ઉધ્ધાય કયલા જાણે કે દઢ કછોટો ફાંઘી ઩ીફૄં ઩ીતાંફય તેભજ ળોબામભાન રાર ઉત્તયીમ લસ્ત્રને ઘાયણ કયુમ શોમ ને ઴ું ? તેભ જણાઓ છો. આ પ્રકાયના રદવ્મ સ્લફૃ઩ભાં અભાફૃભન શંભેળા તલરીન યશો. આ રોકભાં અભાયી લાણી તનયં તય તભાયા ગુણગાન
કમામ કયે . અભાયા કાભ તભાયા ચરયત્રોનું શ્રલણ કમામ કયે . અભાયા નેત્રો તભાયી મતતિ
ૂ ન ું દળમન કમામ કયે તેભજ અભાફૃ ભન આ઩ની મતતિ
ૂ ના વૌદમમન ું તનયં તય ધ્માન કયે એલી અભાયી પ્રાથમના છે . (૨૯-૩૧)

ઈતત શ્રીવત્વગ
ં ીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે તતતમ
ૃ પ્રકયણે અન્નકૂટોત્વલ ઩ય ઩ઘાયે રા વલે વંત ભંડ઱ે કયે ર શ્રીશરયનું ઩જન-સ્તલન
ૂ તનફૃ઩ણ નાભે વત્તયભો અધ્મામ વં઩ણમ
ૂ .

અધ્મામ-૧૮
અન્નકૂટની અદ્વિતતમ અદભ ૂત યચના
શુવ્રતમુતન કશે છે, શે યાજન ! અન્નકૂ્નએ રદલવે આ પ્રભાણે બક્તજનોએ સ્ત ુતત કયીને શ્રીશરયને પ્રવાન્ન કમામ તેલાભાં એક સ્ત્રીબક્ત યતતદેલી દૂય ઊબા યહ્યા થકા ફંને શાથ જોડી બગલાન શ્રીશરયને કશેલા રાગ્મા કે, શે પ્રભુ ! અન્નકૂટ ભાટેની યવોઈ તૈમાય થઈ ગઈ છે. તે વંબ઱ી બગલાન શ્રીશરયએ શ્રીયાધાકૃષ્ણ દે લની આગ઱ અન્નકૂટ યચલાની ઩ ૂજાયીને આજ્ઞા કયી. (૧-૨)
તે વભમે બગલાન શ્રીયાધાકૃષ્ણનું ઩ ૂજન કયલાભાં તનત્મ તત્઩ય યશેતા એ તલપ્ર શ્રેષ્ઠ ઩ ૂજાયી ભ ૂદેલ અન્નકૂટની યચના કયલા રાગ્માં. (૩)
તે અલવયે લશુદેલાનંદ તલગેયે મુખ્મ બ્રહ્મચાયીઓ ઩કલાન્નોથી બયે રા ઩ાત્રો ત્માં આદય ઩લમ
ૂ ક રાલલા રાગ્માં. (૪)
શે નયાતધ઩ ! ઩ ૂજાયી તલપ્રે મથામોગ્મ અન્નકૂટની અદભ ૂત યચના કયી અને ત્માયફાદ બગલાનશ્રીલાશુદે લને તનલેદન કયુ.ાં (૫)
અને ત્માયફાદ બગલાન શ્રીશરયની આજ્ઞા ભે઱લી ભશા નૈન્દ્ષ્ઠકવ્રતઘાયી મુકું દાનંદ બ્રહ્મચાયી સ્નાન, આચભનારદ તલતધઓ કયી ઩તલત્ર થઈ ભંરદયભાં ઩ઘામામ અને ઠાકોયજીની ભશાતનયાજન (આયતી) ઉતાયલા રાગ્માં. (૬)
આયતીનો ઘંટનાદ વંબ઱ાતાં શ્રીશરય ઩ણ ઉતાલ઱ીચારે શ્રીલાશુદે લનાયામણના ભંરદયભાં ઩ધામામ ઩ધામામને ફે શાથ જોડી લંદન કમાાં . (૭)
ત્માયફાદ બગલાન શ્રીશરય બ્રહ્મ ચાયીઓ િાયાયચલાભાં આલેરા અદ્વિતતમ અન્નકૂટને તનશાયલા રાગ્મા તેભજ અન્નકૂટ યચલાની આલી તેભની ચત ુયાઈ જોઈ તેભની પ્રળંવા કયલા રાગ્માં. (૮)
તે અન્નકૂટભાં વો વો તછિોલા઱ા શુદ
ં ય અને ગોરાકાય, શ્વેતલણમના અને ઉ઩યાકાય ઩ંરકતફધ્ધ ગોથલામેરા ખાજા અને ઩ીઠ ઉ઩ય ગોઠલેરી જરેફી બગલાનશ્રીશરયએ તનશા઱ી ખ ૂફ જ પ્રળંવા કયી, લ઱ી તલળા઱ ઩ાત્રભાં ઩લમતના આકાયે ગોઠલેરા ફષુ ઘી અને વાકય યુક્ત ળીયો, ઩ુષ્ક઱ ઘી તભતશ્રત કં વાય, ઉ઩યાઉ઩ય ગોઠલેરા ચત ુષ્કોણ તથા યભણીમ એલા વપે દ ફયપીના ચોવરાં શ્રીશરયએ તનશાળ્માં. (૯-૧૨)
઩ેંડા, ગાંરઠમા, રાખણળાશી રાડુ, ક઱ીના રાડુ, દ઱ના રાડુ, દશીંથયા, ચ ૂયભાના રાડુ, શુશાંલ઱મો, વપેદ વેલો, ભાંડા, ઘેફય, ઩ ૂયીઓ, યોટરી, દૂ ધ઩ાક, દશીંબાત, કે વયીમો બાત, ભગદા઱, લડી, તર વાંક઱ી, વાકય તભતશ્રત શરયવો, શ્રીખંડ, શુખડી, શ ૂતયપે ણી, ઩તાંવા, ઘ ૂઘયા, ગુદ
ં ય઩ાક, ભાર઩આ,
ૂ ઩ ૂડરા, ભોતૈમારાડુ, શરલો, વાટા, ફષુ પ્રકાયનોયભણીમ ઠોય, વાકયને ઘી તભતશ્રત કે઱ાં તલગેયે અનેક ઩કલાન્નો બગલાન શ્રીશરયએ અન્નકૂટભાં તનશાળ્માં. (૧૩-૧૭)
ત્માયફાદ બગલાન શ્રીશરય તલળા઱ ઩ાત્રભાં ગોઠલેરાં અનેક પ્રકાયના ળાક તનશા઱લા રાગ્માં.તેભાં તજ, રતલિંગ,યાઈ અને ભયચાં આરદક તલતલધ ભવારાઓથી લઘાયે રા ળાકોભાં દશીં તભતશ્રત ત ુરયમાનું ળાક, લઘાયે રા ગરકાનું ળાક, ગુલાયપ઱ી, બીંડા, યતફૄં, દોઘી,યીંગણા,ભોગયીઓ, કંકોડા, લારો઱, કાકડી, ચીબડાં, ચોરાપ઱ી, કોભ઱ ઩યલ઱, ભીઠાં ઘીરોડાં, શ્વેત વક્કયીમાં, વાકયટે ટી, કાયે રાં, કો઱ાં,શ ૂયણ, અગતથમાપ઱ી, ઩ંડો઱ા તલગેયે નકે પ્રકાયના ળાક તેભજ ભેથીની બાજી, તાંદ઱જાની બાજી, મ ૂરા, શ ૂલાની બાજી, ખાટી઱ ૂણી, દોડીની બાજી, પાંગની બાજી, યજગયાનીબાજી, કણઝયાની બાજી તલગેયે અતનકતલધ લઘાયે રી બાજીઓ તેભજ દૂ ધી, ચીબડાં, કો઱ા, કે઱ાં, ળકરયમાં, િાક્ષ, ખાયે ક, વાંગયીમો તલગેયે ઩દાથો વાથે દશીં તભતશ્રત અનેક તલધ યામતાં, એજ પ્રભાણે કે લ઱ બઠાભાં ઩કાલેરા દશીં તભતશ્રત તેભજ ઩ાત્રભાં બયે રા યીંગણાંન ું બડથું શ્રીશરય તનશા઱લા રાગ્માં. (૧૮-૨૬)
યાઈ તેભજ દશીં તભતશ્રત લડીઓ, લડા તેભજ ફૂરેરી ગો઱ ફૂરલડીઓ઩, શ્રીશરય તનશા઱લા રાગ્માં. ત્માયફદ ઩તયલેલરમાં, કે઱ાં, યીંગણાં, કો઱ા,દૂ ઘી, શ ૂયણ, ગરકાં, આરદના ઩તીકાંલડે ફનાલેર તલતલઘ પ્રકાયના ફૂરેરા બત્જમાં શ્રીશરયએ તનશાળ્માં. આ તભાભ પ્રકાયની તલતલધ લાનગીઓ લછચે વપેદ કોભ઱ અંફે દળે રદળાભાં શુગ ંઘ પ્રવયાલતો બાતનો ઩લમતાકાયે યચેરો ભોટો ઢગરો શ્રીશરય તનશા઱લા રાગ્માં. તેની વભી઩ે કરાઈલા઱ા ગો઱઩ાત્રભાં બયે રી ત ુલેય ની દા઱ ઩ણ તનશા઱ી વાથે ઘી, તજ તલગેયે ભવારાઓથી લઘાયે ર ચણા, લાર, લટાણા, કઢી, દશીં, છાવ, ભઠો અને ઩ા઩ડ તલગેયે ઩યભેશ્વય શ્રીશરયએ તનશાળ્માં.અને લ઱ી વાકય તભતશ્રત ઉકા઱ે રા દૂધના ઩ાત્રો, તાજા ઘીથી બયે રા ઩ાત્રો, શુલણમના ઩ાત્રભાં બયે ર વાકય તભતશ્રત ભાખણ તેભજ શુલણમના નાનાં નાનાં ઩ાત્રોભાં બયે રા તાજે તાજાં અનેક તલતલધ અથાણાંઓ બગલાન શ્રીશરય તનશા઱લા રાગ્માં. (૨૭-૩૩)
રીંબુનો યવ તેભજ ભીઠુ ં ચડાલે઱ ું રુલચકય સ્લારદષ્ટ આદુ , શ઱દ઱નાં ખાટાં અથાણાં તથા કોથભીય આરદકની ચટણી શ્રીશરય તનશા઱લા રાગ્માં. (૩૪)
઩છી શ્રીશરયએ તલળા઱ ઩ ૂલણિભાના ચંિ જેલો ગો઱ શુલણમભાંથી તૈમાય કયે રો ઉજ્જજ્લ઱ તલતલધ બોજનો બયે ઓ થા઱ બગલાન શ્રીલાશુદેલની નજીક જ મ ૂકેરો તનશાળ્મો. તે થા઱ભાં શ્વેત કાંતતને ઘાયણ કયતી ફૃ઩ાની ચોવઠ લાટકીઓ ચાયે તયપ ગોઠલેરી શોલાથી ફષુ જ ળોબી યશેરો અને જોનાયાના લચત્તને શયી રે તેલો શુદ
ં ય શતો.આ શુલણમના થા઱ભાં ઩ ૂલે બગલાન શ્રીશરયએ જેટરી લાનગીઓ તનશા઱ી તે એકવો ને એક લાનગીઓ ઩ુન: એક જ થા઱ભાં તનશા઱ી શ્રીશરય અતતળમ પ્રવન્ન થમાં. (૩૫-૩૭)
શે યાજન ! શ્રેલાશુદે લ બગલાનના ભંરદયભાં અન્નકૂટના દળમન કયતાં શ્રીશરય ભમામ દાનુ&
ં ઩[આરન કયલા બક્ત =જનોની વાથેજ નીચે ભ ૂતભ ઉ઩ય તલયાજભાન થમાં. (૩૮)
તે અલવયે બગલાન શ્રીશરયએ શ્રીકૃષ્ણ બાબગલાને ગો઩ગો઩ીઓનાં ળદ
ં ૃ ઩ાવે જે ગોલધમન ભશોત્વલ ઉજલાવ્મો તેના લણમના શ્રેષ્ઠ કતલલયોએ યચેરા ઩દોનું વંતળદ
ં ૃ ઩ાવે ગાન કયાવ્યુ.ં (૩૯)
તે વભમે અ઩યોક્ષતા ઩ાભેરા શ્રીકૃષ્ણ બગલાનના ચયણ કભ઱ભાં દ્ર્ ્ન્દ્ષ્ટ ક્સ્થય કયી પ્રેભાનંદ સ્લાભી આરદ ગલૈમા વંતોએ લીણા, તલલંલચકા, કં વા, ઝાંઝ, તાર, મ ૃદંગ અને લાંવ઱ી આરદ અનેક પ્રકાયનાં લાંત્જત્રોના નાદની વાથે અન્નકૂટોત્વલના ઩દોનું ગાન કયુ.ાં (૪૦)
શે યાજન ! આ યીતે મુકું દલણીએ આયતી કયી, તેના અને અન્નકૂટના દળમન કયી ફષુ જ પ્રવન્ન થમેરા નાયામણ મુતન શ્રીલાશુદે લ બગલાનને વાષ્ટાંગ દં ડલત પ્રણાભ કયી અન્નકૂટનો ઩ ૂજાતલતધ વભાતત કમો. ત્માયે વલે વંતો, લણીઓ, વત્વંગી નયનાયીઓ, અન્નકૂટોત્વલનાં દળમન કયી અતતળમ બરકતબાલ઩ ૂલમક જમ જમ નાદ કયી આનંદ઩ામમાં. (૪૧-૪૨)
શ્રોક

શે ભશા઩તત પ્રતા઩તવિંશ યાજન ! દુ ગમ઩ ુયભાં અન્નકૂટોત્સ્દલના દળમન કયલા આલેરાં વંતો, બક્તો અને નયનાયીઓને આ યભણીમ અન્નકૂટના દળમન કયીને ભશાઆનંદ પ્રાતત થમો. (૪૩)

ઈતત શ્રીવત્વગ
ં ીજીલને નાયામનચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે તતતમ
ૃ પ્રકયણે અન્નકૂટોત્વલભાં બગલાન શ્રીશરયએ અન્નકૂટની યચનાનુદળમ
ં નકયુાં એ નાભે અઢાયભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૧૯
રાડુફાએ ગોઠલેર અન્નકૂટનું દળમન
શ્રોક

શુવ્રતમુતન કશે છે, શે યાજન ! આ અલવયે રલરતાદે લીએ ઩ણ શ્રીશરયના આદે ળથી ઩ોતાની તનત્મ઩ ૂજાના શ્રીશરયકૃષ્ણ પ્રભુની મ ૂતતિની આગ઱ અરગથી અન્નકૂટની યચના કયલા ભાટે ઩ોતાના ઓયડાની ભ ૂતભનએ સ્લછછ કયી, ગુરાર, શ઱દય આરદ િવ્મોથી ળોબામભાન એલી યં ગો઱ીની યચના કયી અને તેના ઩ય ઉંચી ઩ીઠ સ્થા઩ી ઠાકોયજી ભાટે કોભ઱ આવન લફછાલી રલરતાફાએ ઩ોતાના ઠાકોયજી ઩ધયાવ્માં. ભોટીફા, જમાફાને વાથે યાખી અતતળમ બરકતબાલ ઩ ૂલમક લસ્ત્ર, ચંદન, કું કુભ તેભજ અતનકતલધ ઩ુષ્઩ની ભા઱ા ઘાયણ કયાલી ઩જન
ૂ કયુ.ાં (૧-૨)
જમાફાએ ઉજ્જજ્લ઱ શુલણમના ભોતા઩ાત્રને ગોરાકાયે ચાંદીના ઩ાત્રો ગોઠવ્મા તેભજ નાની-નાની લાટકીઓ ઩ણ ગોઠલી. યતતદેલીએ આલી જ઱ બયોરો ઉજ્જજ્લ઱ ચાંદીનો ક઱ળ થાકોયજીની જભણી ફાજુ એ સ્થા઩ન કમો. ત્માયફાદ ઩ાંચા઱ીદેલીએ ભધુય જ઱઩ાન કયલા શુલણમ તનતભિત શુદય઩ાત્ર
ં શ્રીશરયકૃષ્ણ પ્રભુની આગ઱ સ્થા઩ન કયુ.ાં (૩-૪)
કભરાદેલી, યતતદેલી, કુલરજ્માદેલી, યે લતીદે લી તલગેયે સ્ત્રીબક્તો શ્રીશરયની પ્રવન્નતાને અથે ઩ોત઩ોતાની ઩ીયવલાની ક઱ા ફતાલતા થકાં તે તે ઩ાત્રોભાં ઩ીયવલા રાગ્માં.અભયીફા, દે તલકાફા, ક્ષેભાફા, ફુલરીફા, ફૃભાફા, તલગેયે સ્ત્રીબક્તો ઩ોતે ફનાલેરા ઩દાથો ઩ોતાની જાતે જ અન્નકૂટની યચના ભાટે રાલલા રાગ્માં. અને તેભાં ઩ણ જે ઩દાથમ ઩ોતાની ચત ુયાઈથી વાયાભાં વાફૃ થયું શોમ તેને તો ઩ોતેજ બગલાન શ્રીશરયને પ્રવન્ન કયલા થાકોયજીની આગ઱ના બગભાં ગોઠલી દેતાં. (૫-૭)
અન્નકૂટ આયોગતા શ્રીશરય :-
ભોટા ભંરદયભાં શ્રીલાશુદેલનાયામણ બગલાનની આગ઱ તનલેદન કયે રાઅન્નકૂટનીજેભ જ ઩ોતાની ઩જાના
ૂ ઠાકોયજી આગ઱ એકવો આઠ ઩દાથો ઩ીયવાઈ ગમા છે ., શલે કાંઈ ફાકી યહ્યુ નથી એભ જાણી રલરતાફા બક્ક્તબાલથી બગલાન શ્રીશરયની આગ઱ તનલેરદત અન્નકૂટ તનશા઱લા રાગ્માં. (૮)
તે અલવયે યભાદેલી શવતા-શવતાં રલરતાદેલી પ્રત્મે કશેલા રાગ્મા કે “ શે રરીતા ! તભાયા પ્રભુને બોજન આયોગલા ભાટે પ્રાથમના કયો, કાયણ કે અભે ફધી સ્ત્રીઓ ઩ણ અન્નકૂટ આયોગતા શ્રીશરયના દળમન કયલા ઈછછીએ છીએ.” (૯)
શે યાજન ! યભાદેલેના કશેલાથી રલરતાદેલી બગલાન શ્રીશરયકૃષ્ણના મુખકભ઱ વાભે નેત્રળ ૃતત ક્સ્થય કયી ફે શાથ જોડી શ્રીશરયના વાંતનધ્મભાં પ્રાથમના કયતાં ઊબા યહ્યાં. (૧૦)
તે વભમે રલરતાદેલીની પ્રાથામ થી મ ૂતતિભાંથી વાક્ષાત પ્રગટ થમેરા શ્રીશરયકૃષ્ણ બગલાન ઩ોતાના શાથથી કોલ઱મો રઈ આયોગલા રાગ્મા તથા ભધ્મે ભધુય જર઩ાન કયલા રાગ્મા તથા તેભની ઈછછાથી જ મતતિ
ૂ ભાંથી પ્રગટ થમેરા શ્રીયાતધકાજી બગલાનની ઩ાવે ઊબા યશી ઩ોતાના જભણં શાથથી ફૃભાર ઘાયણ કયી ભંદભંદ શાવ કયતાં ચંચ ઱ નેત્રોલા઱ાં તેઓ બગલાનને લીંજણો ઢો઱લા રાગ્માં.(૧૧)
એ અલવયે યભાફા વલે સ્ત્રી બક્તો તેભજશરયબક્તો ઩ણ વલે બક્તોના ભનને શયનાયા એલા નૈલધ
ે આયોગતા પ્ર ત્મક્ષ શ્રીશરયના આશ્રમમ઩ ૂલમક દળમન કયલા રાગ્માં. (૧૨)
શે યાજન ! વકક ઐશ્રમમના સ્લાભી શ્રેશરયકૃશ્ણ બગલાન ઩ોતાના બક્તોને આનંદ ઉ઩જાલતાં યભાફાને તેને ઩દાથોના નાભ ઩ ૂછતાં ઩છતાં
ૂ બોજન કયલા રાગ્માં. (૧૩)
“ આ ઩કલાન્ન અતત સ્લારદષ્ટ છે. કમા બક્ત ફનાલેર છે ? “ આ પ્રભાણે તે ઩દાથો ફનાલનાય જે તે સ્ત્રી બક્તના લાયં લાય નાભ ઩ ૂછીને તેભની પ્રળંવા કયલા રાગ્માં. (૧૪)
વલે મુતનજનો ભનુષ્મો તેભજ સ્ત્રીબક્તો દૂ યથી ઩ોતાના સ્લાભી શ્રીશરયના દળમન કયતાં કતાાં અતતળમ આનંદ ઩ાભલા રાગ્માં. (૧૫) અલ઩ાશાયી શ્રીશરય થોડુ ક કાંઈક ફૃલચ અનુવાય જભીને ઊબા થલાની ઈછછા કયી ત્માયે લધાયે જભાડલાની ઈછછાથી ગદગદ કં ઠે રલરતાફાએ પ્રાથમના કયતાં અષ્ટ઩દી ગાલલા રાગ્માં. (૧૬)
રાડુફાનું અષ્ટ઩દીગાન :-
શે પ્રભુ ! તભાયી ઈછછાનુવાય શજુ ઩ણ કાંઈક બોજન સ્લીકાયો. આભ યભતભાં ટ ટ ઊઠીને ચારતા ન થાઓ. શે વશેજે વશેજે શુખ આ઩નાયા વશજાનંદ સ્લાભી ! તભે ભાયા યભણીમ ભંરદયભાં થોડું બોજન કયલા લફયાજો.
શે અતતળમ ચંચ઱મ ૂતતિ ! ફા઱કની જેભ થોડું જભીને ઊઠલાનો સ્લબાલ છોડો. શુદ
ં ય યવોથી ળોબતી, શુધ્ધ શુલણમ જેલી કાંતતલા઱ી લડીઓ ચાયે ફજુ મકેૂ રી લાટકીભાં ળોબી યશી છે . તે જભો, શ ૂમમ જેક્લા પ્રકાતળત આ઩ના વાંતનધ્મભાં ચ઱કી યશેર આ ઴ુધ્ધ શુલણમના ઩ાત્રભાં ઩ીયવલાભાં આલેર બક્ષ્મ, બોજ્મારદ ચાય પ્રકાયના અન્ન તભે જભો, શે પ્રભુ ! ઈછછાનુવાય કાંઈક ગ્રશણ કયો. યભતભાં ઝટ ઊઠીને ચારતા ન થાઓ. (૧૭)
શે પ્રભુ ! બોજન કયતાં યતવજનોને તપ્રમ, વપે દ તેભજ શુગંઘીભાન આબાત જભો. વાકય તભતશ્રત ઴ુધ્ધ દૂ ધ઩ાક આયોગો., ત ુલેયની દા઱ જભો, દશીં, યાઈ તેભજ ખાયે કનું ચ ૂણમ તભતશ્રત યાઈત ું આયોગો તેભજ તભાયી વભી઩ે બોજન઩ાત્રભાં યાખેરા આ ઩ડરા
ૂ જભો. (૧૮)
઩કલન્નો તનભામ ણ કામમભાં કુ ળ઱ સ્ત્રીઓએ ફનાલેરી શુલા઱ી
ં આ વેલાયોગો. દેળદેળાંતયભાં થતાં તેભજ આ઩ને અથમ અશીં રાલીને ફનાલેરા આ તલતલધ પ્રકાયના ળાક જભો. ઘી, વાકય, તભતશ્રત કે ઱ા જભો. ચંિના અધમબાગ જેલા કાંતતલા઱ા તેભજ ઘીથી ઩કાલેરા આ ઘ ૂઘયા આયોગો. (૨૦)
તભે ફૃલચકય આ કાકડી જભો. ભયી તભતશ્રત ઩ા઩ડ જ,ભો, જરેફી જભો, અનુ઩ભ ઘાત ું દશીં જભો, ગયભ કયી લસ્ત્રથી ગા઱ે ઱ું ઴ુધ્ધ તેભજ તલ઴ુધ્ધ શુલણમના ઩ાત્રભાં બયે ઱ ું શુગ ંઘીભાન એળું ગામનું ઘી જભો. (૨૧)
શે શરય ! ક઩યૂમ , જીફૃ, ભયી તેભજ રલણથી શુવ ંકૃત કયે રા દશીં ને તેભાં તભશ્ર કયે ઱ું ફૃલચકય આ મદુૃ બાત તભાયી વભી઩ે ષું રાલી છં. તે તભે ઘીયે ઘીયે જભો. એભાંથી એક ઩ણ કોલ઱ય ૂ છોડળો નરશિં. (૨૨)
અને તભને અતતળમ તપ્રમ શાથથી ઩ક્ડી યાખેરો આ વાકયતભતશ્રત ભાખણનો ત઩િંડ છે . તે ઩ણ તભે જભો. નલીન ઘાટાંલસ્ત્રથી ગા઱ે ઱,ું લીયણના લા઱ાથી શુગં
ં ઘીભાન એળું આ ઉન્ભત્ત ગંગાનું જ઱ રાલી છં. તેન ું તભે ઩ાન કયો. (૨૩)
શે શરય ! તભાયા શસ્તકભ઱ની ઴ુપ્ધ્ધ કયી, મુખ કભ઱ને સ્લછછ કયો. મોગ્મ તાંબ ુર સ્લીકાયો. શુદય તવ6શાવન ઩ય તલયાજભાન થાઓ. બક્ત =જનોનું યક્ષણ લકયો.તેભજ ભાયા નેત્રોની આગ઱ વદા તનલાવ કયો. (૨૪)
શુવ્રતમુતન કશે છે, શે યાજન ! આ પ્રભણે પ્રેભ બયે રા ભધુયા લચનોથી રલરતાદેલી શ્રીશરયને ઘીયે ઘીયે બોજન કયાલતા શતાં ને ભંદભંદ શાસ્મ કયતાં ને શાસ્મ કયતાં એલાં રલરતાદેલી ને યભાફા આરદક સ્ત્રીબક્તો ઩ણ શ્રીશરયની પ્રળંવા કયતા શતાં. (૨૫)
બગલાન શ્રીશરય ઩ન જાણે લાતામરા઩ કયલા ને વાંબ઱લાના સ્લબાલલા઱ા શોમ ને ઴ું ? તે યીતે સ્ત્રીબક્તોને આનંદ ઉ઩જાલતાંઉ઩જાલતાં તેભનઈ પ્રવન્નતાને અથે પયી પયી શ્રીશરયએ થો/દુ ં બોજન સ્લીકયુાં ને ચફૄં કયી શવને મુખકભ઱ની ઴ુપ્ધ્ધ કયી.(૨૬)
ત્માયફાદ વભી઩ભાં આલી જમાદે લીએ અ઩મણ કયે રા મુખલાવને શસ્ત કભ઱ભાં સ્લીકાયી આયોગતા શતાં. એ વભમે યાતધકાજી ઩ણ શ્રીશરયનું પ્રવાદીભ ૂત થોડું અન્ન જમમાં ને તે જ ક્ષણે રદવ્મ સ્લફૃ઩ે પ્રગટેરા શ્રીશરયકૃષ્ણ ભશાયાજને તેભની ળરકત સ્લફૃ઩ા શ્રી યાતધકાજી પયી અચામ તલગ્રશભાં રીન થમાં(૨૭-૨૮)
શ્રોક

તનિંફતફૃ નીચે લફયાજતા શ્રીશરયએ આ લાત વાંબ઱ી તેથી પ્રવન્ન થમા તેભજ બક્તજનો જેભ આશ્રમમ ગયકાલફને તેભ આશ્ર =મમ ઩ામમાં. ત્માયફાદ શ્રીશરયએ વભગ્રવંત્ળદ
ં ૃ ઩ા઴મદગણ તેભજ અન્મ બક્તોને બોજન કયલાની આજ્ઞા આ઩ી. (૨૯)

ઈતત શ્રીવત્વગ
ં ીજીલને નાયામણ ચરયત્રે ધભમળાસ્ત્રે તતતમ
ૃ પ્રકયણે અન્નકૂટોત્વલભાં બગલાન શ્રીશરય એ મતતિ
ૂ ભાંથી પ્રગટય થઈ પ્રત્મક્ષ બોજન કયુએ
મ રીરીનું તનફૃ઩ણ નાભે ઓગણીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૨૦
શ્રીશરયએ વંતોને સ્લશસ્તે ઩ીયવીને જભાડયા
શ્રોક
શુવ્રતમુતન કશે છે, શે યાજન ! શ્રીશરયએ જ્માયે ઩ંરકત કયલાનો આદે ળ આતમો ત્માયે વલે વંતોએ શાથ, ઩ગ, અને મુખ ઴ુપ્ધ્ધ કયી તત્કા઱ બોજન કયલા ઩ધામામ. તે વભમે બગલાનની આજ્ઞાથી મુક્તાનંદ સ્લાભીએ જભલા ઩ધાયે રા ફધા વંતોને મથામોગ્મ સ્થાને ઩ંરકતભાં ફેવાડલાની વ્મલસ્થા વંબા઱ી. ત્માયે કેડ વંગાથે કછોટા ફાંઘી વંતોની વેલાભાં શાજયાશજૂ ય યશેરા બ્રાશભણોએ ઉન્ભત્ત ગંગાએથી રાલેરા સ્લછછ ગા઱ે રા ને ઴ુધ્ધ જ઱થી વંતોના તફડાઓ
ું બયી દીધા. તે વભમે બગલાન શ્રીશરય ઩ોતાની વેલાભાં તત્઩ય લતમતા એલા મુકું ં દાનંદ બ્રહ્મચાયી આરદક વેલકોને અન્મ બ્રાશભણોને ઩ીયવલાની આજ્ઞા કયી. શ્રીશરયની આજ્ઞાથી બ્રાશભણોએ વૌને પ્રથભ ઩ત્રાલ઱ીઓ તથા ભજબ ૂત ઩રડમાઓ આતમાં. ત્માય઩છી અનુક્રભે ળાક તલગેયે બોજા ઩ીયવલા રાગ્માં. (૧-૫)
સ્લમં શ્રીશરય ઩ણ સ્નાન કયી ઩ીતાંફય ઘાયણ કયી ઉ઩ય યે ળભી ઉત્તયીમ લસ્ત્ર વાયી યીતે ફાઘી ઩ંરકતભાં પયી મુકતાનંદ સ્લાભી આરદક વંતોની ઩ાવે ઩ીયવાલલા રાગ્માં. (૬)
઩ીયવતા મુતનઓની
ં ભધ્મે મુકતાનંદ સ્લાભીને તો ઩ીયવલનો અભ્માવ ન શોલા છતાં એલી તન઩ુણતાથી ઩ીયવતા શતા કે જણે ઩ોતે ઩ીયવલાની ક઱ાભાં અતતળમ કુળ઱ શોમ તેભ જણાતા શતાં. (૭)
અને બ્રહ્માનંદ સ્લાભી તો ઩ોતાની ઩ીયવલાની શાથ ચત ુયાઈ શ્રીશરયને દે ખાડતા થકા જરદીથી ઩ીયવીશ્રીશરયને અન્મ વંતોને તથા શરયબક્તોને અત્મત
ં શવાલતા શતાં. (૮)
તે વભમે ભશાભુલાનંદ સ્લાભી ઩ણ અનેક પ્રકાયના બક્ષ્મ, બોજ્મારદએ અન્નોના નાભ તલલચત્ર઩ણે ઉછચાયણ કયી વલે વંતોને શવાલતા શતાં. 9૯)
તનત્માનંદ સ્લાભી અને ઴ુકાનંદ સ્લાભી આફંને વંતો ઩ીયવલાભાં અતતળમ કુળ઱ શોલાથી તેભની ઩ીયવલાની ક઱ા જોઈ વંતો અનેે શ્રીશરય ખ ૂફ જ પ્રળંવા કયલા રાગ્માં. (૧૦)
શે યાજન ! તે વભમે આનંદાનંદ મુતનએ વંતોની વલે ઩ંરકતોભાં ળીઘ્રતાથી વૌને એક વયખાં ઩દાથમ ઩ીયવલાની ચત ુયાઈ દેખાડી બગલાન શ્રીશરયને ખ ૂફ જ આનંદ ઉઅજાવ્ય ૂ. (૧૧)

360
 શ્માભ ળયીયલા઱ા અને ળાંત સ્લબાલલા઱ા સ્લમંપ્રકાળાનંદ સ્લાભી બગલાન શ્રીશરયની મ ૂતતિભાં અખંડ ધ્માન યાખીને લતમતા શોલાથે તેનો ઩ીયવલાભાં ક્ર્ભ જ઱લાતો ન શતો. (૧૨)
દુ ફમ઱ ળયીય શોલા છતાં ઩ીયવલાભાં કુ ળ઱ આત્ભાનંદ સ્લાભીએ વલમ ઩ંરકતભાં લડાં ઩ીયસ્માં. (૧૩)
મુકું દાનંદ તલગેયે બ્રશભચાયીએ શ્રીશરયની પ્રવન્નતાને અથે વલે ઩ંરકતભાં જરેફી તેભજ ખાજાં તલગેયે ખાઘ ઩દાથો ઩ીયસ્માં. (૧૪)
વંતોની ઩ીયવલાની કુળ઱તાને કાયણે અનેક પ્રકાયના ળાક તથા ઩કલાન્નો તત્રાલ઱ીભાં ઩ીયવલાભાં આવ્મા છતાં, ઩યસ્઩ય તભશ્ર થમા નરશિં. (૧૫)
ત્માય ઩છી શ્રીશરય વલે વંતોના ઩ાત્રોભાં વલે ઩દાથો ઩ીયવાઈ ગમા છે , એભ જાણી વલે વંતોને જભલાની આજ્ઞા આ઩ી. (૧૬)
શે યાજન ! ત્માયે વય઱ સ્લબાલના વલે વંતો ઩યસ્઩ય એકફીજાની આજ્ઞા રઈને બગલાન શ્રીશરયની પ્રવાદીફૃ઩ વલે ઩દાથોની પ્રળંવા કયતાં કયતાં જભલા રાગ્માં. બક્ષ્મ તેભજ બોજ્મારદ ઩દાથોશુસ્લારદષ્ટ શોલા છતાં બોજનના અનુક્રભે જભતાં વંતોને તે ઩દાથો તલળેળ ને તલળે઴ સ્લારદષ્ટ જણાતા શતાં. (૧૭-૧૮)
઩ોતાના ઩ાત્રભાં જરેફી,ઘેફય તલગેયે ઩દાથો મુક્તમુતન તલગેયે વંતોલાયં લાય ઩ીયવતા શોલાને કાયણે બોજન કયતાં વંતો શાથ શરાલી શરાલી લાયં લાય તન઴ેઘ કયલા રાગ્માં. (૧૯)
જભનાયા વંતોએ તન઴ેધ કમો ત્માયે વય઱ બુપ્ધ્ધલા઱ા ઩ીયવનાયા સ્લમંપ્રકાળાનંદારદ વંતો ઩ંક્ક્તભાંથી ઩ાછા પમામ ત્માયે બગલાન શ્રીશરય તેઓને કશેલા રાગ્માં. (૨૦)
શ્રોક

શે વંતો ! જભનાયા શાંશાં કયે , ષું ષું કયે , શાથ શરાલી ના ઩ાડે તોમ ઩ીયવળું અને ભાથું ઘુણાલે તોમ આ઩ળુ,ં ઩યં ત ુ ંડચે વાદે જ્માયે તવિંશગિના કયે કે નરશિં જોઈએ ત્માયે ન આ઩ળુ.ં (૨૨)
શે યાજન ! ત્માયફાદ ઩ોતાના બક્તજનોને શ઴મ ઉ઩જાલતા બગલાન શ્રીશરય દઢ ઉત્તયીમ લસ્ત્રથી ઩ીતાંફયને ફાંઘી વંતળદ
ં ૃ ને ઩ીયવલા ઊબા થમા તે અલવયે વભગ્ર બક્ત વમુદામ અતતળમ દળમનીમ શ્રીશરયના જ દળમન કયલા રાગ્માં. (૨૩)
઩ીયવનાયા વંતોએ “ શ્રીશરયના અંતયભાં ઩ીયવલાની ઈછછા છે “ એ પ્રભાણે જાણી તે જ ક્ષણે ઩કલાન્નોથી બયે રા તલળા઱ ઩ાત્રો શાથભાં રઈ લેગથી દોડતાં દોડતાં તત્કા઱ શ્રીશરયની નજીકઆવ્મા તથા ઩ાછા ઩ગે ચારી શ્રીશરયને ભદદ કયલા રાગમાં. (૨૪)
ત્માયે બગલાન શ્રીશરય ઩ણ ઩ીયવતા વંતોના શાથભાં યશેરા ઩ાત્રોભાંથી ભોતૈમા રાડુ ઩ોતાના શાથભાં રઈ ચ઩઱ ગતતએ ઩ગરાં મ ૂકતાં અનુક્રભે એક એક ઩ંરકતભાં પયલા રાગ્મા અને ફે ફે રાડું વંતોના ઩ાત્રભાં મ ૂકલા રગ્માં. વંતોને બગલાન શ્રીશરયના શાથનો પ્રવાદ રેલાની અંતયભાં ઈછછા શતી. તેથી ઩ણમ
ૂ કાભ બગલાન શ્રીશરય તેભના ભનોયથ ઩ણમ
ૂ કયલા વંતોની વલે ઩ંરકતભાં લાયં લાય પયલા રાગ્માં. (૨૫)
આ પ્રભાણે ભોતૈમા રાડુ ઩ંરકતભાં ઩ીયવી જયા઩ણ થાક્યા તલનાજરેફી ઩ીયવલા રાગ્માં.આલા પ્રકાયની શ્રીશરયની ઩ીયવલાની રીરાનાં દળમનકયીને અતતળમ ચત ુય ઩ુફૃળ શતાં તે ઩ણ આશ્રમમ ઩ાભી ગમાં.(૨૬)
આ પ્રકાયે ઩ંરકતભાં ઩;ઈયવી ભંદ ભંદ શાસ્મ કયતાં શ્રીશરય “ શે વંતો! તભે વલે ઘીયે ઘીયે બોજન જભજો “ આ પ્રભાણે કશી ઩ોતાના શસ્ત કભ઱ા જ઱થી ઘોઈ સ્લછછ કમાાં. (૨૭0
તેલાભાં મુકું દાનંદ બ્રહ્મચાયી ઘી થી બયે રી ઝાયી રાવ્માં ને વંતોના દૂધ઩ાકલા઱ા ઩રદમાભાં જાડી ઘાયાએ ઩ીયવલા રાગ્મા અને શ્રીશરયને શવાલલા રાગ્માં. (૨૮)
શ્રીશરયના શદગત અલબપ્રામને જાણતા નૈન્દ્ષ્ઠક બ્રશભચાયી શ્રી મુકું દાનંદ ફે શાથ ંડચા કયી ઩કાલાન્ન બયે રા ઩ાત્રો રઈને બોજન કયતાં વંતો પ્રત્મે ંડચા સ્લયે કશેલા રાગ્માં, “ શે મુતનઓ ! શે ભશામુક્તો ! કોઈએ ઩ણ ઩ાત્રભાં શ્રીશરયની પ્રવાદીભ ૂત ખાઘ લસ્ત ુ લધાયલી નરશ “ આ પ્રકાયે શ્રીશયીની આજ્ઞા છે . (૨૯-૩૦)
મુકું દાનંદ બ્રહ્મચાયીએ આ પ્રભાણે કહ્યુ તેથી બ્રહ્માનંદ સ્લાભી તેભના લચનને ભાન આ઩ી શાસ્મ કયાલતાં કયાલતાં વંતળદ
ં ૃ ને વંબ઱ાલલા ફે લખત પયી ત્ભેના લાક્યને દોશયાલી વંતોને બોજન કયાલલા રાગ્માં. (૩૧)
તે વભમે બોજન કયનાયા વંતો ઩ણ ઩યસ્઩ય એક ફીજાની વાભેજોતાજોતા બગલાનના લચન્નો બંગ ન થામ તેલા બમથી બગલાન શ્રીશરયના પ્રવાદીભ ૂત વલમ ઩દાથો ઘીયે ધીયે જભી ગમા. (૩૨)
ત્માય઩છી લ઱ી બગલાન શ્રીશરયએ બાત, કઢી અન એ ઩ુષ્ક઱ ઘી વંતો ઩ાવે ઩ીયવાલી વભગ્ર વંતોને ખ ૂફ જ ત ૃતત કમાાં. ઩છી ચફૄં કયીને તૈ માય થમેરા વંતોને બગલાન શ્રીશરયએ ઩ોત઩ોતાને ઉતાયે જલાની આજ્ઞા આ઩ી. (૩૩-૩૪)
શ્રીશરયએ ઘભમળા઱ાભાં જલાની આજ્ઞા આ઩ી શોલા છતાં અંતયભાં બગલાન શ્રીશરયનાં દળમન કયલાની ઉત્કંઠા શોલાથી જ્માં શુધી શ્રીશરય ફશાય રીંફતફૃ નીચે લેરદકા ઉ઩ય તલયાજભાના શતાં, ત્માં શુધી તેઓ ઩ણ ત્માં જ ઩ોતાના પ્રાણનાથના દળમન કયલા ફેવી યહ્યાં. (૩૫)

ઈતત શ્રીવત્વગ
ં ીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે તતતમ
ૃ પ્રકયણે અન્નકૂટોત્વલભાં વંતોને તલતલધ લાનગીઓનું બોજન કયાલી ત ૃતત કમામ એ લણમન નાભે લીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૨૧

઩ા઴મદો અને ક્ષતત્રમ બક્તોને જભાડતા શ્રીશરય

શ્રોક

શુવ્રતમુતન કશે છે, શે પ્રતા઩તવિંશ યાજન ! બગલાન શ્રીશરયએ ળયણાગત ક્ષતત્રમ બક્તોને જભાડલા ઉત્તભ યાજાને આદે ળ કમો. તેથી તેભણે તત્કા઱ તે બક્તોને આભંત્રણ આતયુ.ં (૧)
ત્માયે શાથ઩ગ અને મુખ ઘોઈ તૈમાય થમેરા વલે ક્ષતત્રમ બક્તોને બગલાન શ્રીશરયએ મથામોગ્મ ઩ંરકતભાં ફેવાડયા અને તેભને ઩ીયવલા ભાટે વંતોને તથા બ્રાશભણોને આજ્ઞા આ઩ી.(૨)
શે યાજન ! તે વભમે ઩ીયવનાયા વંતો ક્ષતત્રમ બક્તોને બક્ષ્મ, બોજ્મારદ ચાય પ્રકાયના અન્ન તત્કા઱ ઩ીયવલા રગ્માં. બોજન ઩ીયવામા ફાદ તે બક્તો ઩ણ વંતોની જેભ જ જભલા રાગ્માં. બગલાનશ્રીશરય ઩ણ બોજન કયી યશેરા ક્ષતત્રમ બક્તોને શાસ્મ કયાલી સ્લમં શાસ્મ કયતાં અને પ્રીતી઩લમ
ૂ ક ઩કલાન્નો તથા ળાકારદ લાયં લાય ઩ીયવલાલતા શતાં. આલી યે તે વલે શરયબક્તજનોત ૃતત થઈ ગમાં શોલા છતાં સ્લમં બગલાન શ્રીશરયના શાથની પ્રવાદી જભલાની ઈછછા શતી. ત્માયે તેભને આલી ઈછછા જાણી સ્લમં શ્રીશરયતેઓને ઩ીયવલા ઊબા થમાં. (૩-૫)
તે વભમને તલ઴ે બગલાન શ્રીશરય યત્નખલચત ંડચા તવિંશાવન ઩ય તલયાજભાન શતાં. તલળા઱ કરટપ્રદે ળ ઩ય ઩ીતાંફય ઘાયણ કયુમ શત ું તેભજ તેભની ઉ઩ય એક યે ળભી ઉત્તયીમ લસ્ત્રને ફાંઘયું શત.ું અનેક ઩ુષ્઩ોના તોયાઓ તળય઩ય ઩ાઘભાં ઘાયણ કમામ શતાં. ગુરાફ તથા ભારતી અને ભોગયાના ઩ુષ્઩ોના શાયની ઩ંક્ક્તથી ળોબતા શતાં. તે વભમે વલમ બક્તજનો ઩ોતાનો ભનોયથ ઩ ૂણમ કયલા ઊબા થમેરા શ્રીશરયને નીયખલા રાગ્માં. આથી શ્રીશરય દળમન કયતાં બક્તજનોના નેત્રફૃ઩ી યચેરા તોયણોની ળોબાએ વં઩ન્ન જણાતા શતાં. તે વભમે અતતળમ આનંદને કાયણે ફધા બક્તો મુખભાં અડઘો કોલ઱મો ઩ડયો શોલા છતાં ંડચા સ્લયે તથા અસ્઩ષ્ટયીતે શ્રીશરયનો જમઘો઴ કયલા રાગ્મા. તે વાંબ઱ી શ્રીશરય ભંદ ભંદ શાસ્મ કયલા રાગ્માં આલી ળોબાએ વં઩ન્ન બગલાન શ્રીશરય તવિંશાવન ઩યથી ઩ીયવલા ઊબા થમાં. (૬)
શે યાજન ! તે વભમે બગલાન શ્રીશરયઐ ઩ીયવનાયા વંતોને ફોરાવ્મા ત્માયે શાથભાં ઩કલાન્નો બયે રા તલળા઱ તામ્ર઩ાત્રો રઈ વંતો તત્કા઱ શ્રીશરયની સ્ભી઩ભાં આવ્માં. તે વંતો ઩ાછા ઩ગે ચારલાભાં ચત ુય શતાં તથા તેભનાં નેત્રો બગલાન શ્રીશરય ઉ઩ય જ ક્સ્થય શતાં . (૭)
઩કલાન્નનાં ઩ાત્રોને ઉ઩ાડી ઩ાછા ઩ગે ચારતાં ફંને વંતો ઉતાલ઱ી ગતતએ ઩ાછા ડગરાં મકતાં
ૂ શતાં અને શ્રીશરય તે ઩ાત્રભાંથી ઩ોતાના ફંને શાથ લડે છ-વાત જરેફીના ગુચ
ં ઱ા રઈ ઩ંરકતભાં ફંને ફાજુ એ ફેઠેરા બક્તજનોના ઩ાત્રભાં જરદીથી ઩ીયવતા શતાં. કેટરાક બક્તજનો ઩ાત્રભાં ઩કલાન્નો ઩ડેરા શોલા છતાં તણ ઩ોતાના ફંને શાથ ઉંચા કયી પ્રીતી઩ ૂલમક બગલાન શ્રીશરયને ઩ીયવલાની પ્રાથમના કયતાં શતાં. ત્માયે તેભના શાથ વયોલયભાં ખીરેરા કભ઱ના ડોડાની જેલી ળોબાને ઘાયણ કયતાં શતાં. “ ભને આ઩ો ભન આ઩ો “ આ યીતે બકતજનોને ભંદ ભંદ મુખશાવ કયતાં બગલાન શ્રીશરય ઩ંરકતભાં પયી પયીને વલેને ખ ૂફ જ ઩ીયવી યહ્યા શતાં. (૮)
શે યાજન ! આ યીતે બગલાન શ્રીશરયએ વલે ઩ંરકતોભાં એક લખત જરેફી ઩ીયવી ને ઩છી ખાજ, ફયપી તલગેયે ઩દાથો લાયં લાય ઩ીયવલા રાગ્માં. (૯)
આલી યીતે ઩ોતાની ઩ીયવલાની ચત ુયાઈથી ઩ીયવતા શ્રીશરય લાયં લાય વલે ઩ંરકત્ભાં ઩ીયવલા ઩ધાયતાં શોલથી વલે બક્ત જનોને ફષૂફૃ઩ે દળમન થતાંશોમ એભ રાગત ુ શત.ું (૧૦)
શે વોભલભામ ! આ ઩ેંડો ગ્રશણ કયો. શે અરૈમા ! આ જરેફી સ્લીકાયો. જીલલભામ ! આ ઩ોચા ખાજા આયોગો. શે લીયલભામ ! આ ગો઱ ભજાના ભોતૈમા રાડુ ગ્રશણ કયો. શે યતનજી ! આ ફયપી સ્લીકાયો. આ પ્રભાણે શ્રીશરય કશેતા જામ ને લાયં લાય વલેને આગ્રશ કયી કયી ઩ીયવતા શતાં.(૧૧-૧૨)
તે વભમે શ્રીશરયની પ્રવાદીનું ભાશાત્ભમ જાણી બોજનકયતાં વલે બક્તોએ ઩ણ આજ ઘણું જમમા છતાં ઉદય઩તતિ
ૂ કેભ થતી નથી ! આ પ્રભાણે તલસ્ભમ ઩ાભતાં ઩ાભટાં ગ઱ા શુધી બોજન કયુ.ાં (૧૩)
શે યાજન ! શુયા ખાચય તતત
ૃ થમા શોલાથી બગલાન શ્રીશરયએ ઩ીયવેરી જરેફી શાંપ ચડલાને કાયણે ફૂં પાડા ભાયતા ભાયતા ભાંદભાંડ જભી યહ્યા શતાં. તેલાભાં શ્રીશરયએ ફીજી જરેફી ઩ીયવી દીધી. ત્માયે શુયાખાચય કશે, શે બગલાન શલે તો આ પાંદ પાટી જળે. (૧૪)
શ્રોક

ત્માયે શુયાખાચયને બગલાન કશે શે, શુયાબગત ! ઩ેટ પાટી જામ તો લચિંતા ન કયો. કાયણ કે બગલાનની પ્રવાદે ન ું અન્ન જભતી લખતે તભાયે આ ઩ેટ ભાફૃ નથી એભ વભજળુ.ં (૧૫)
ત્માય઩છી નીચું ભાથુ નભાલી ફે શાથથી તન઴ેધ કયતા નાજા બક્તને જોઈ શ્રીશરયએ ઩ોતાના શાથભાં યશેરી જરેફી ઩ડખેથી નાજા બક્લત્ના ઩ાત્રભાં મકી
ૂ દીધી. આ પ્રભાણે જરેફી યાખી છતાં તેઓ મુખથી કાંઈ ફોલમા નરશ આથી શ્રીશરયએ શવતા શવતાં અન્મ ત્રીજી જરેફી આ઩ી દીધી. ત્માયે નાજા બક્તે ંડચી દ્ર્ ્ન્દ્ષ્ટ કયી જોયથી તવિંશગિના કયી. (૧૬-૧૭)
ત્માયફાદ દૂયથી જ શ્રીશરયને જોઈને ભસ્તક ઘ ૂણાલતા વોભરા ખાચય ઩ાવે બગલાન શ્રીશરય પોંછમા ને કશેલા રાગ્પયા કે શે વોભરા ખાચય ! લમોળ ૃધ્ધ એલા તભે જો ઩કલાન્ન ગ્રશણ નરશ કયો તો આ તભાયી ઩ાવે ફેઠેરા મોલવન ઉત્તભ યાજા તણ રેતા ળયભાળે.આ પ્રભાણે કશી ના ઩ાડતા શોલા છતાં તેના ઩ાત્રભાં શ્રીશરયએ વાટા ભોકી દીધાં. (૧૮-૧૯)
ત્માયફાદ દૂ યથી જ ઩ોતાને તનશા઱ી ખોટી તવિંશગિના કયતા લમોળ ૃધ્ધ અને દાંત લગયના ભાતાયા ઘઘરને જોઈ આ ખોટી તવિંશગિના કયે છે એભ કશીને બગલાન શ્રેશરય તેની વભી઩ે આલી ઘી તભતશ્રત દૂ ધ઩ાથી તલળા઱ બોજન઩ાત્ર છરકાલી દીધુ.ં ત્માયે ભાતયા ઘાઘરે ંડચા સ્લયે તવિંશ ગિના કયી. (૨૦-૨૧)
શે યાજન ! ઘીયે ઘીયે ઩ા઩ડ ચાલતા6 ળ ૃધ્ધ લેયાબાઈને જોઈને બગલાન શ્રીશરયએ કહ્યં, “ આ ઩દાથમ તભને મોગ્મ છે . “ એભ કશીને તેના ઩ાત્રભાં ફયપીના ચોવરાં મ ૂકી દીધાં. (૨૪)
આ પ્રભાણે બગલાન શ્રીશરય ઩ોતાના ઩ા઴મદો વોભરા ખાચય આરદને તથા દે ળાંતય ભાંથી આલેરા અન્મ ક્ષતત્રમ બક્તજનોને અતતળમ આનંદ ઉ઩જાલતા લાયં લાય પ્રેભ઩લમ
ૂ ક ઩ીયવતા શતાં . (૨૫)
તલચક્ષણ મુતનજનો ઩ણ ફષુ ઩કલાન્ન્થી બયે રા ઩ાત્રો રઈ શ્રીશરયની વભી઩ભાં જ વજ્જજ થીને ઊબા યશેતા શતાં. (૨૬)
એક ઩ાત્ર ખારી થતાં ફીજા મુતનઓ ઩કલાન્નથી ઩ણમ
ૂ ફીજુ ઩[આત્ર તે જ ક્ષણે શ્રીશરયની વભી઩ભાં રાલીને શાજય થતાં શતાં. (૨૭)
બગલાન શ્રીશરયની ઩ાછ઱ ઩ાછ઱ પયતાં બ્રહ્માનંદ સ્લાભી બોજન કયી યશેરા બક્તજનો પ્રત્મે કશેલા રાગ્મા કે “શે યાજઓ ! પ્રગટ બગલાના શાથે આલો પ્રવાદ ભ઱લો ખ ૂફ દુ રમબ છે ભાટે આ ળયીયને નાળલંત જાણી તેનો અનાદય કયી તનબમમ઩ણે ખ ૂફ વાયીતે જભજો “. બ્રહ્માનંદ સ્લાભીના આ પ્રકાયના લચનો વાંબ઱ી ફધા બક્તો તથા શ્રીશરય ઩ણ શવલા રાગ્માં. ત્માયફાદ શ્રીશરયએ ઩ંરકતભાં તભાભ બક્તોનાં ઩ાત્રો ઩કલાન્નોથી છરકાલી દીધાં. (૩૯-૩૦)
આ પ્રભાણે શ્રીશરય વલે બક્તોને આનંદ કયાલતા થકા તેઓની ઈછછાનુવાય ઩ીયવી ઩ોતાના શાથની ઴ુપ્ધ્ધ કયીને લેરદકા ઉ઩ય સ્થા઩ન કયે રા ંડચા વોંશાવન ઩ય આલીને તલયાજભાન થમાં. (૩૧)
તે વભમે ઩ીયવલાના ઩રયશ્રભને કાયણે શ્રીશરયનું રરટ ઩યવેલાના લફિંદુઓ થકી એળું ળોબત ુ શત ુ કે જાણે ઩ ૂજન કયનાયા બક્તજનોએ ભોતીઓની ભા઱ાઓથી ળણગાયુાં શોમ ! (૩૨)
શે યાજન ! પ્રવન્ન થમેરા બગલાન શ્રીશરયએ બોજન ગ્રશણ કયી અતતળમ તતત
ૃ થમેરા
ચફૄં કયી શાથમુખની ઴ુપ્ધ્ધ કયતાં વલે બક્તજનોને ઩ોત઩ોતાને ઉતાયે જલાની આજ્ઞા કયી શ્રીશરયનો આદેળ થતાં તેઓ ઩ોત઩ોતાના તનલાવ સ્થાને ગમાં. (૩૩)
બક્તજનોના ગમા ફાદ શ્રીશરયએ ઩ીયવનાયા વંતો તથા સ્ત્રીબક્તોને જભલાની આજ્ઞા આ઩ીને સ્લમં ઩ોતાના અક્ષય ભુલનભાં ઩ધામામ. (૩૪)
ત્માયફાદ સ્નાનારદક તલતધકયી ઩તલત્ર થઈ શ્રીશરયએ ઩ોતાની તનત્મ઩ ૂજાના રારજી ભાટે સ્લમં યવોઈ ફનાલી ને તેભને તનલેરદત કયી. ઩છી લતે પ્રવાદીભ ૂત અન્નસ્લમં આયોગલા રાગ્માં.(૩૫)
તે દયમમાન ઩ીયવનાયા વંતો મથેષ્ટ બોજન સ્લીકાયી ઩ોત઩ોતાની ઘભમળા઱ાભાં ગમાં ને ત્માયફાદ રલરતાફાએ વલે સ્ત્રીબક્તોને મથેષ્ટ બોજન કયાવ્યુ.ં (૩૬)
ત્માયફાદ રલરતાફા ફાકી યશે઱ ું અન્ન બગલદ બક્ત એલા લાણંદ કુંબાય, લબસુક તેભજ દે ળ દેળાંતયથી આલેરા અન્મ ભનુષ્મોને અ઩મણ કયલા રાગ્માં. (૩૭)
શે યાજન ! તે વભમે ઉત્તભ યાજાના દયફાયભાં “લમો લમો અને આ઩ો આ઩ો “ આ શ્બ્દિતન અલરયત઩ણે ચા઱ુ શતો. આલી યીતે રલરતાફા શ્રીશરયનું પ્રવાદીભત
ૂ અન્ન વામંકા઱ પ્રમંત આલનાયા વલમજનોને તલતયણ કયતા યહ્યાં. છતાં ઩ણ અન્ન ખ ૂટ્ ં ુ નરશિં. ત્માયે આ વલમ પ્રતા઩ પ્રગટ ઩ુફૃ઴ોતભ બગલાન શ્રીશરયનો જ છે. એભ જાણી અતત આશ્રમમ ઩ામમા અને આ઱વ છોડી એકદભ બાલયુક્ત થઈ તન, ભન , લાણીથી શ્રીશરયનું તનત્મ સ્ભયણ કયલા રાગ્માં. (૩૮-૪૦)
શે યાજન! બગલાન શ્રીશરયએ ઉત્તભ યાજા ઩ાવે વલોત્ત્ભ યીતે શ્રેષ્ઠ, અન્નકૂટોત્વલ ભશોત્વલથી ઉત્તભ યાજાની ફીજા યાજાઓ પ્રાતત ન કયી ળકે તેલી ઉજ્જજ્લર કીતી જગતભાં ચાયે તયપ પ્રવયી ગઈ. (૪૧)
શે યાજન ! દી઩ાલરીની યાત્રીએ જેલી દી઩ભા઱ાઓ પ્રગટાલલાભાં આલી શતી તેલી જ દી઩ભા઱ાઓ આ અન્નકૂટોત્વની યાત્રીએ ઩ણ શરયભંરદય આરદ વલમત્ર જગ્માએ પ્રગટાલલાભાં આલી અnને કાતતિક શુદી ઩ડલાની યાત્રીએ ભોટી વબાનું આમોજન થયુ.ં તે વબાને તલ઴ે બગલાન શ્રીશરય ઉંચા તવિંશાવન ઩ય આલીને તલયાજભાન થમાં. (૪૨)

ઈતત શ્રીવત્વગ
ં ીજીલને નાયામણ ચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે તતતમ
ૃ પ્રકયણે અન્નકૂટોત્વલભાં ઩ોતાના વંત઩ા઴મદો અને ઉત્તભારદ યાજાઓને સ્લશસ્તે બોજન ઩ીયવી તતત
ૃ કયતાં બગલાન શ્રીશરયની ઩ીયવલાની રીરાનું તનફૃ઩ણ નાભે એકલીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

361
અધ્મામ-૨૨
શ્રીશરયએ પ્રગટાલેર વત્વંગદી઩
શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! વબાભાં ફેઠેરા વભસ્ત વંતો-બક્તોની દ્ર્ન્દ્્ ષ્ટ ચકોયની વભાન,
શ્રીશરયનાચંિભાં વભ મુખકભ઱ફૃ઩ વાભે ક્સ્થય શતી. તે વભમ શ્રીનીરાકંઠ બગલાન ઩ોતાના
આતશ્રતજનો પ્રત્મ કશેલા રાગ્માં. (૧)
શ્રીનાયામણ મુતન કશે છે , શે બક્તો ! આ ઉધ્ધલવંપ્રદામ ભાં તભે વલે “ વત્વંગી “ એળું નાભ
ઘાયણ કયો છો. ઩યં ત ુ તે વત્વંગી નાભ વાથમક થામ તે યીતે તભાયે લતીને ઘાયણ કયળુ.ં (૨)
શ્રોક

વત્વંગીથી જ મુક્ક્ત થામ છે .આ પ્રભાણે ઉધ્ધલ વંપ્રદામના આચામમનો તવધ્ઘાંત છે . તેથી વત્વંગ
ળબ્દની વ્માખ્મા ષુ ં તભને વંબ઱ાલીને સ્઩ષ્ટ કફૃ છં. તભે વલે વાલધાન થઈ શ્રલણ કયો. (૩)
શ્રોક

362
 “ વત “ ળબ્દ્થી એક ઩યબ્રહ્મ, ફીજા તે ઩યબ્રહ્મના આતશ્રત વંતો, ત્રીજો તે ઩યબ્રહ્મે
પ્રતત઩ારદત કયે રો બાગલત ઘભમ અને ચોથો આ ત્રણેમનું પ્રતત઩ાદન કયનાયા ળાસ્ત્રો આ ચાય
અથમન ું ગ્રશણ થામ છે . (૪)
શે બક્તજનો ! આ ચાયભાં જે ઩યબ્રહ્મ છે તે વલામ ન્તમામભી તથા ભનુષ્માકૃતત ઘયી યશેરા આ
ળાક્ષાત કૃષ્ણ છે . તેને જ ઩યબ્રહ્મ જાણલાં. ઩ોતે ભનુષ્મબાલ લતમતા શોલા છતાં તેભના કભો રદવ્મ
છે . તેભનો આકાય઩ણ રદવ્મ છે અને તે ભનુષ્મફૃ઩નું ભાત્ર નાટક કયે છે . એભ જાણળુ.ં (૫)
તે ઩યભાત્ભાએ ફતાલેરા ઘભમભાગમભાં ચારતા વાચા બગલદ બક્તો છે તે જ વત ળબ્દ
લાછમવદ્ધુ઩ુફૃ઴ો છે . શે બક્તો ! શલે તભને ષુ ં પ્રત્મક્ષ ઩યભાત્ભાને પ્રતત઩ાદન કયે રા વધ્ધધભમન ું
તનફૃ઩ણ કફૃ છં. (૬)
શ્રીભદ બાગલત ઩ુયાણભાં નાયદજીએ યાજ્શ ૂમમજ્ઞને અંતે યુતધન્દ્ષ્ઠય યાજા તત્મે જે ઘભો કહ્યા
છે . તે ઘભો સ્઩ષ્ટ઩ણે ષુ ં તભને જણાળું છં. (૭)

363
 શ્રી નાયદમુતન કશે છે , “ શે યુતધન્દ્ષ્ઠય! ભનુષ્મોના ધભમ પ્રલતમનભા6 કાયણ ફૃ઩ અજન્ભા
બગલાનને નભસ્કાય કયી શ્રીનાયામણ બગલાનના મુખેથી શ્રલણ કયે રા વનાતન ઘભો ષુ ં તભને
વંબ઱ાળું છં. (૮)
એ શ્રીનાયામણ ઘભમપ્રજા઩તત અને મ ૂતતિદેલીને ત્માં ઩ોતાના અંળથી પ્રાદુબામ લ ઩ાભીને
રોકના કલમાણ ભાટે ફદરયકાશ્રભભાં ત઩ કયે છે . (૯)
ઘભમની ઉત્઩પ્ત્ત્તનું બગલાન શ્રીનાયામણ મ ૂ઱ કાયણ છે . કાયણા કે ઘભો નાયામણમ ૂલક છે .
તે લેદોના અથમને જાણનાયા માજ્ઞલલક્ય કે ઩યાળય આરદક મુતનઓએ જે સ્મ ૃતતઓ યચી છે . તે
સ્મ ૃતતઓ ઘભમન ું મ ૂ઱ છે . જે ઘભોનું ભનુષ્મ ઩ોતાના અતધકાયને અનુવાયે આચયણ કયે તેનો
જીલાત્ભા ઴ુધ્ધ થામ છે . અથામ ત ઴ુધ્ધ થઈ બ્રહ્મબાલને ઩ાભી ઩યબ્રહ્મ ઩યભાત્ભા બગલાનના
ચયણની વેલાનો અતધકાયી થામ છે . આ ઘભમ઩ારનનો ભરશભા છે . (૧૦)
તે ધભો વત્મ, દમા, ત઩, ળૌચ, તતતતક્ષા, ઈક્ષા, ળભ, દભ, અરશિંવા, બ્રહ્મ ચમમ., ત્માગ,
સ્લાધ્મામ, આિલ, વંતો઴, ળત્રુ અને તભત્રભાં વભાન િન્દ્ષ્ટ ભોટા઩ુફૃ઴ોની વેલા, ઘીયે ઘીયે ગ્રામમ
઩ંચતલ઴મોભાંથી તનળ ૃત થળુ.ં ઘભમથી તલ઩યીત લતમન કયલાથી ભનુષ્ને થતાં દુ:ખોનું દળમન કયળુ.ં

364
ભૌન, આત્ભા છે તે આ નાળલંત ળયીયથી જુદો છે . એળું વતત લચિંતલન કયળુ.ં ઩ોતાના જીલન
જફૃરયમાતથી લધાયાના અન્નારદક ઩દાથોનો ભ ૂતપ્રાણીભાત્રભાં મથામોગ્મ તલબાગ કયીને લશેંચી દે ળ.ું
તે વલે ભ ૂતપ્રાણીભાત્રના જીલભાં એક્જ અંતમામ ભી ઩યભત્ભા ઩યભત્ભા યશેરા છે . એલી બુપ્ધ્ધ
કે઱લલી અને ભનુષ્મોભાં તો તેના કયતાં ઩ણ લધુ દૈ લાત્ભબુપ્ધ્ધ યાખલી.લ઱ી વંતોના ળયણ્મ એલા
઩યભાત્ભા શ્રીનાયામણની નલ પ્રકાયની બરકત જે શ્રલણ કીતમન, સ્ભયણ, વેલા, ઩ ૂજા, નભસ્કાય,
દાસ્મ વખ્મ, આત્ભવભ઩મણફૃ઩ કયલી. વલે ભનુષ્મોને ભાટે આ ત્રીવ રક્ષણોલા઱ો ઘભમ જે ભેં કહ્યો.
તે જ વલોત્તભ ઘભમ છે . આ ઘભમના અનુષ્ઠાનથી વલમના અંતમામભી ઩યભાત્ભા શ્રીનાયામણ બગલાન
અત્મંત પ્રવન્ન થામ છે . (૧૧-૧૫)
બગલાન શ્રીશરય કશે છે , શે બક્તો ! આ પ્રભાણે નાયદજીએ “ વત “ ળબ્દ લાછમ વધ્ધભો
યુતધન્દ્ષ્ઠય યાજા પ્રત્મે કશેરા છે . શલે તેના મથાથમ અથો ષુ ં તભને વંક્ષ઩
ે ભાં કષુ ં છં. (૧૬)
વત્મ :- એ ઘભોના ભધ્મે જીલોનું રશત કયનાય લચનને વત્મ કહ્યુ છે . તેથી ઩ોતાનો કે ઩યનો િોશ
થામ તેળ ું વત્મ લચન ઩ણ ન ફોરળુ.ં

365
દમા :- ઩યના દુ:ખને દે ખી ઩ીગ઱ળું તે દમા કશેરી છે . અને મથાળરકત તે દુ:ખનો પ્રતતકાય ઩ણ
કયલો. ઩યં ત ુ ઋ઴દે લજીના ઩ુત્ર બયતજીએ મ ૃગરા ઉ઩ય દમા કયી, તેલી ઩ોતાને ફંઘનકતામ થામ
એલી દમા ન કયલી.લ઱ી જે દમાથી ઩ોતાની કે ઩ોતાને ળયણે યશેરા વંફઘ
ં ી આરદકની અ઩કીતી
થામ તેલી દમા કયલી, તે ઩ણ આ઩ણા ઉધ્ધલ વંપ્રદામને ભાન્મ નથી. (૧૭-૧૮)
ત઩ :- વ્રત, ઉ઩લાવ, કૃછછચાંિામણ અને સ્લધભમને ત઩ કહ્યુ છે .
ળૌચ :- ફાહ્ય અને આભુત
ં ય ઴ુપ્ધ્ધ એ જ વાચુ ળૌચ છે . તેભાં ફાહ્ય ળૌચ એટરે ભાટી ને જરથી
઩તલત્ર યશેળ.ું ઩ા઩ીઓના સ્઩ળમનો ત્માગ કયલો. ભઘભાંવનો ત્માગ કયલો તેભજ ળૌચનું ઩ારન વલમ
જીલપ્રાણીભાત્ર પ્રત્મે ઩ોતાના આત્ભાના જેળું ઴ુબ લચિંતલન કયલાથી અને ઩ોતાના ભનભાં ઊઠતા
કાભ ક્રોધારદના તલચાયોને વત ળાસ્ત્ર કે વંતો થકી પ્રાતત થમેરા વદતલચાયો િાયા ળોઘન કયી ત્માગ
કયલાથી થામ છે . (૧૯-૨૧)
તતતતક્ષા:- દે ળકા઱ને રીધે જે દુ:ખ પ્રાતત થામ તેભજ પ્રાયબ્ધ કભમથી જે દુ:ખ પ્રાતત થામ, તેને
ધીયજથાથી જે વશન કયળું તેને તતતતક્ષા કશેરી છે .

366
ઈક્ષા :- ઩ોત઩ોતાનના લણામ શ્રભના અનુયોધ પ્રભાણે મોગ્મમોગ્મ કતમવ્માકતમકવ્મનો તલલેક ઘાયણ
કયલોતેને ઈક્ષા કશેર છે . (૨૨)
ળભ ;- આંતય ન્દ્ન્િમોના જે તનગ્રશ તેને ળભ કશેલામ છે .
દભ :- ફાહ્ય ઈન્દ્ન્િમો નો ળાસ્ત્ર તલફૃધ્ધ આચયણભાંથી તનગ્રશ કયલો વંમભ યાખલો તેને દભ કશેલામ
છે .
અરશિંવા :- ભાથાના લા઱ભાં ઩ડતી રીખથી ભાંડીને ભનુષ્મપ્રમંત પ્રાણીભાત્રનો જાણી જોઈને ભન,
કભમ, લચને કોઈ઩ણ યીતે િોશ ન કયલો. તેને અરશિંવા કશેરી છે . તથા સ્લગામ રદ શુખની પ્રાપ્તતને
ભાટે તીથામ રદકને તલ઴ે ઩ણ આત્ભઘાત ન કયલો તે ઩ણ અરશિંવા છે . તેભજ ક્રોઘ, ળોક, રાજ, બમ
આરદકના દુ:ખને રીધે આત્ભઘાત ન કયલો તે ઩ણ અરશિંવા જ કશેરી છે . (૨૪)
બ્રહ્મચમમ :- અષ્ટ પ્રકાયે સ્ત્રીનો ત્માગ કયલો તે બ્રહ્મચાયી, વંન્માવી, તલગેયેન ું બ્રહ્મચમમ છે . ઩યસ્ત્રીનો
ત્માગ એ ગૃશસ્થોનું બ્રહ્મચમમ છે તેભજ વ્રત, શ્રાધ્ધ અને અભાલાસ્મારદ ઩લમના રદલવે ઩ોતાની
સ્ત્રીનો ત્માગ તે ઩ણ ગૃશસ્થોનું બ્રહ્મચમમ છે . અષ્ટ પ્રકાયે ઩ુફૃ઴નો ત્માગ એ તલધલા સ્ત્રીઓનું
બ્રહ્મચમમ છે . તેભજ ઩ય ઩ુફૃ઴ના વંગનો ત્માગ એ વધલા સ્ત્રીઓનું બ્રહ્મચમમ છે . (૨૫-૨૭)

367
ત્માગ :- ઩ોતાની ઩ત્ની તવલામનું કોઈ઩ણ તપ્રમ ઩દાથોનું ઩ોતાની ળરકતને અનુવાયે મથામોગ્મ
દાન કયળું તેને ત્માગ કશેર છે .
સ્લાધ્મામ :- ઩ોત઩ોતાને ઉલચત એલા લેદ, ળાસ્ત્ર અને ઩ુયાણારદકભાં કશેરા સ્તોત્ર અને ભંત્રારદકનો
઩ોત઩ોતાની ળરકતને અનુવાયે જા઩ કયલો તેને સ્લાધ્મામ કશેર છે . (૨૮)
મ ુ ું તે આિલ.
આિલ :- વાઘુની આગ઱ ભન, કભમ, લચને ક઩ટનો ત્માગ કયી વય઱બાલે લતળ
વંતો઴ :- નીતી઩ ૂલમક ભશેનત કયલાથી ઩ોતાના પ્રાયબ્ધને અનુવાયે જે અન્ન લસ્ત્રારદક પ્રાતત થામ
તેભાં વં઩ ૂણમતાની બુપ્ધ્ધયાખલી. અયં ત ુ અતધક ત ૃષ્ણાનો ત્માગ કયલો તથા ભારીકીના ઩દાથોનો
પ્રત્મક્ષ કે ઩યોક્ષ યીતે ભાલરકને ઩ ૂછયા તલના રેલાનો ત્માગ યાખલો. તેને વંતો઴ કશે છે . (૨૯)
વભદ્ક વેલા :- બ્રહ્મચમમ, તનરોબ, તનભામ ન આરદક તનમભોભાં લતી એકાંતતકબાલે બગલાનનું વેલન
કયનાયા વંતોની આગ઱ તલનમ્રબાલે લતમળ ું અને તેભી ઈછછા અનુવાયે વેલા કયલી તેને વભદ્ક
વેલા કશે છે .

368
ગ્રરામમ ઩ંચતલ઴મ થકી ઉ઩યતત :- જન્ભભયફૃ઩ વંશ ૃતતને ઩ભાડનાયા ભાતમક ઩ંચતલ઴મના શુખ થકી
ઘીયે ઘીયે તેભાં દો઴ જોતાં તલયાભ ઩ાભળું અને તે ગ્રામમ શુખને પ્રાતત કયલા પ્રમત્ન કયલોતેને
ગ્રામમ ઩ંચતલળમ થકી ઉ઩યતત કશે છે . (૩૦-૩૧)
તલ઩મમમેશક્ષ
ે ા :- ભાતમક શુખની પ્રાપ્તત ભાટે ફષુ પ્રકાયના પ્રમત્નો કયતાં ભનુષ્મોને આલી ઩ડતાં
ફષુ પ્રકાયના દુ:ખોનું દળમન કયળું તેનો તલચાય તલભળમ કયલો તેને તલ઩મમમેશક્ષ
ે ા કશે છે . (૩૨)
ભૌન :- ળ ૃથા લાતામ રા઩થી બુપ્ધ્ધ઩ ૂલમક ળ ૃતત ઩ાછી લા઱લી તેને ભૌન કશે છે .
આત્ભતલભળમન :- નાળલંત ળયીયથી અતલનાળી આત્ભાને ઩ ૃથક જાણલો તેને આત્ભતલળમન કશે છે .
વંતલબાગ :- અન્નજ઱ારદઉક જે કાંઈ બોગ્મ઩દાથમ શોમ તેની ઩ોતાના ઩ાવેથી ઈછછા યાખતા
જીલપ્રાણીભાત્રને મથામોગ્મ તલબાગ કયીને લશેંચી આ઩ળું ઩છી અન્નજ઱ારદકનો ઉ઩બોગ કયલો
તેને વંતલબાગ કશે છે . (૩૪)
આત્ભદે લતા બુપ્ધ્ધ :- વલમભ ૂતોભાં અંતમામ ભીફૃ઩ે પ્રલળેરા તલશ્ણુ બગલાનને જાણીને તેભને
આદય઩ ૂલમક પ્રણાભ કયલા તેભજ ભાન-ભત્વયનો ત્માગ તેને આત્ભદે લતા બુપ્ધ્ધ કશે છે . (૩૫)
શ્રલણ :- બગલાનના રીરાચરયત્રોનું કણમ િાયા ઩ાન કયળું તેને શ્રલણ કશે છે .

369
કીતમન:- બગલાનના વત્મળૌચારદક ગુણોનું અતતળમ પ્રેભથી ગામન કયળું તેને કીતમન કશે છે . (૩૬)
સ્ભયણ :- બગલાનની ભોતતિન ું તનત્મશદમભાં એક એક અંગનું ઘમાન કયી લચિંતલન કયળું તેને સ્ભયણ
કશે છે .
વેલા :- તનષ્કાભ બાલે બગલાનની અનુળ ૃતતભાં યશેળ ું અને તેભની ચયણ ચં઩ી આરદ કયળું તે વેલા
કશેરી છે . (૩૭)
ઈજ્મા (અચમન ) :- ળાસ્ત્રોક્ત તલતધ ઩ભામ ણે ઩ોત઩ોતાની ળરકતને અનુવાયે બગલાનની ફાહ્ય કે
ભાનવી઩ ૂજા કયલી તેને ઈજ્મા કશે છે .
અલનતત (લંદન ) :- બગલાનને વાષ્ટાંગ પ્રણાભ કયલા તેને અલનતત કશે છે .
દાસ્મ :- અનન્મ દાવની જેભ તનભામ નીબાલે બગલાનની ઩રયચમામ કયલી તેને દાસ્મ કશે છે .
વખ્મ :- તલશ્વાવ઩ ૂલમક બગલાનભાં સ્નેશ કયલો તેને વખ્મ કશેર છે .
આત્ભવભ઩મણ :- ભન., કભમ. લચને વલમ પ્રકાયે બગલાનને અતતળમ આધીન લતમળ ું તેને આત્ભ-
વભ઩મણ કશે છે . (૩૮-૩૯)

370
 શે બક્તજનો ! આ પ્રભાણે ત્રીવ રક્ષણોએ યુક્ત જે વધ્ધભમ છે તે ભેં તભને કહ્યો. આ
પ્રભાણે અશીં ત્રણ ઩કામ યે “ વત “ ળબ્દ લાછમ ગણળું અથામ ત વત્ળાસ્ત્ર ગણળુ.ં (૪૦-૪૧)
શલે તે વતળાસ્ત્રોભાં જે પ્રધાન વત્ળાસ્ત્રો છે તેના નાભ કશીએ છીએ. ચય લેદ, શ્રીભદ
બાગલત ઩ુયાણ, તલદુયનીતત, તલષ્ણુવશસ્ત્રનાભ, બગલદગીતા, ળાયીયીક શ ૂત્રો, માજ્ઞલરક્ય ઋત઴ની
સ્મ ૃતત, શ્રીલાશુદેલ ભાશાત્મમ આ જે આઠ વત્ળાસ્ત્રો તેભને અનુવયતા શોમ તેલા મુમસ
ુ ન
ુ ે રશતકાયી
એલા ફીજા ગ્રંથો તેભને ઩ણ વત્ળાસ્ત્રો જાણલાં. (૪૨-૪૪)
આ પ્રકાયે ‘ વત ‘ ળબ્દનો અથમ કહ્ય. શલે ‘વંગ’ળબ્દનો અથમ કષુ ં છં. ક્સ્થયબાલે દઢતા઩ ૂલમક
નલધા બરકત કયલી તેને વતળબ્દ લાછમ બગલાનનો વંગ કશે છે . (૪૫)
એલા, ઩ ૂજા ને લચનભાં દઢ ક્સ્થતત તેને વાઘજુનો વંગ કહ્યો છે . તેભજ આ઩ત્કા઱ભાં ઩ણ
ઘભમનો બંગ ન કયલો તેને વત ળબ્દ લાછમ ઘભમનો વંગ કહ્યો઩ છે . (૪૬)
અને લ઱ી બગલાનની બરકતની ઩ુન્દ્ષ્ટ ભાટે તથા બગલાનનું અતતળમ ભાશત્ભમ વભજલા જે
શ્રલણ, કીતમન અને ઩ઠન કયળું તથા ફીજા શ્રોતાઓને વંબ઱ાલલા લાંચન કયળું તેને ળાસ્ત્રોનો વંગ
કશે છે . (૪૭)

371
 શે બક્તજનો ! આ યીતે વત ળબ્દ લાછમ ઩યબ્રહ્મ, વંત વધ્ધભમ અને વત્ળાસ્ત્ર આ ચાયનો
આલી યીતનો વંગ જે ભનુષ્મ આ ઩ ૃથ્લી ઩ય કયે છે . તેને આ઩ના ઉઘઘલ વંપ્રદામભાં ‘વત્વંગી ‘
એલા ળબ્દથી વંફોઘલાભાં આલે છે . તે વત્વંગીને ળાસ્ત્રદળી ભશા઩ુફૃ઴ો ફીજા છ ળબ્દથી ઩ણ
વંફોઘે છે . ૧. એકાંતતક, ૨. બક્ત ૩ વંત ૪. બાગલત ૫. વાત્તલત અને ૬ વાધુ. આ વત્વંગીઓ
઩ોતાના દે શાલવાન ફાદ ઉત્તભ એલા ગોરોક ઘાભને ઩ાભે છે . જ્મં શ્રીયાધાકૃષ્ણ ઩યભેશ્વય તલયાજે
છે . (૪૮-૫૦)
જે ભનુષ્મો ઩ ૂલોક્ત ‘વત ‘ ળબ્દ લાછમનો ત્માગ કયી અન્મત્ર અવતભાં ફંઘામ છે તેને
કુવગ
ં ી જાણલા. કા઱, ભામા, સ્લબાલ,કર્ , તાભવદે લતા તલગેયે અસ્લતંત્ર શોલાથી અવત ઈશ્વય કહ્યા
છે . ઩યભેશ્વય તલષ્ણુને છોડી કા઱ભામારદકની ઉ઩ાવના કયનાયા તેભજ શ્રુતતસ્મ ૃતત તલફૃધ્ધ
આચયનાયા જે વાઘુઓ છે તેને અવાઘુઓ કયે છે . (૫૧-૫૩)
તે જે યીતે દં બ, ભાન,ભકરાશ. ક્રોધ, રશિંવા, રોબ, કાભ આરદ અઘભમ વગમથી જે ઉત્઩ન્ન
થમેરા છે ., ઩ા઩ભાં શેતભ ૂત છે અને તેભાં ઘભમનો આબાવ છે ઩ણ ખયે ખય ઘભમ નથી.આતે તેને
અધભમ કશે છે . (૫૪)

372
 આથી જ અવત ળબ્દ લાછમ આ ત્રણેન ું ઩ોતાની ઈછછાનુવાય દુયાગ્રશથી જે ળાસ્ત્રભાં લણમન
કયુમ શોમ તે નાનું શોમ કે ભોત ું છતાં તતેને અવત્ળાસ્ત્ર કશેલામ છે . (૫૫)
જે ભનુષ્મો અવતળબ્દ લાછમ આ ચાયે ભાં આવક્ત છે તેઓને કુવગ
ં ી ને દં બેયક્ુ ત કહ્યા છે .
અવત બુપ્ધ્ધલા઱ા તે કુવગ
ં ીજનો ઩ોતાના ઩ાખંડી ગુફૃઓ થકી ઘન, સ્ત્રી, લસ્ત્રારદક ઩દાથોના
ગ્રશણથી લાયં લાય છે તયામ છે . અને તેનો ત્માગ ઩ણ કયે છે . કેટરાક કુવગ
ં ીજનો પ્રથભ વત્઩ુફૃ઴ોને
આશ્રમ કયે છે . ઩યં ત ુ વંતોના બગલાનના ધભમના આચયણફૃ઩ દુષ્કય ચરયત્રો જુએ છે . ત્માયે
઩ોતાનાથી આ નરશ ઩ા઱ી ળકામ એળું તલચાયીને તે વત્઩ુફૃ઴ોનો ત્માગ કયી દે છે . અને ઩છીથી
અવત્઩ુફૃ઴ોનો આશ્રમ કયી ભોજળોખ પ્રથાન ઩ંથભાં બ઱ી જીલનભાં લાનયની જેભ ક્રીડા કયે છે .
(૫૬-૫૮)
અને ત્માયફાદ તળષ્મ વંજ્ઞાને નાભભાત્રથી ઘાયણ કયતા એ કુવગ
ં ીઓ ગુફૃની વાથે દે શના
અંત ફાદ ઘોય નયકને ઩ાભે છે . તેભાં વંળમ નથી. (૫૯)
શે બક્તો !આ પ્રભાણ્રે ભેં તભાયી આગ઱ ‘વત્વંગ ‘ ળબ્દ લાછમ દી઩ પ્રકાતળત કમો છે . તેથી
એ દી઩થી વત્મ લસ્ત ુને જાણી વતળબ્દ લાછમ વાઘુ અને ઈશ્વયારદકનો પ્રતતરદન વંગ કયલો. જે

373
ભનુશ્મ કુત્ત્વતભવફૃ઩ી અંઘકાયનો નાળ કયનાય આ વત્વંગદી઩ને વાંબ઱ળે કે કશેળે તે ભનુષ્મ
બલફંઘભાં કાયણભ ૂત અજ્ઞાનફૃ઩ી અંઘકાયથી મુક્ત થઈ ઈપ્છછત ઩યભ શુખને ઩ાભળે. (૬૦-૬૧)
શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! ગુફૃલમમ શ્રી વશજાનંદ સ્લાભીનું વંળમ યરશતનું સ્઩ષ્ટ
઩ ૂલોક્ત લચન વાંબ઱ી તેભને જ પ્રગટ ઩યબ્રહ્મ ઩યભાત્ભા જાણી તેનો જ અનન્મ આશ્રમ કયી
યશેરા વલે વબાવદ વત્વંગીજનોએ એ લચનને ઩ોતાના ભસ્તક ઉ઩ય ઘાયણ કયુ.મ ત્માયફાદ
શ્રીશરયની આજ્ઞાથી તેઓ ઩ોત઩ોતાના તનલાવ સ્થાને ગમાં અને બગલાન શ્રીશરય ઩ોતાની
અક્ષયઓયડીએ ઩ધામાાં . (૬૨)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે અન્નકૂટોત્વલભાં શ્રીશરયએ

‘વત્વંગદી઩ ’ નું પ્રકાળન કયુમ એ નાભે ફાલીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૨૩
શ્રીશરયએ ઉજલેર પ્રફોતધતન ઉત્વલ

374
શ્રોક
શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! કાતતિક ઴ુક્ર દ્વિતીમા એટરકે મભદ્વિતીમાના રદલવે ઉત્તભ
યાજાએ ફષુ જ વાકયથી યુક્ત ઩ ૂયણ઩ો઱ી, દૂધ઩ાક તેભજ અન્નક્
ૂ ના ફાકી યશેરા ઩કલાન્નો થી
વંતોને જભાડીખ ૂફ જ ત ૃતત કમાાં . (૧)
તે જે રદલવની યાત્રીએ ભોટી વબાભાં ંડચા તવિંશાવન ઉ઩ય તલયાજભાન બગલાન શ્રીશરય
આ ઩ ૃથ્લી ઩ય યશેરા અજ્ઞાનીજનોને ઉ઩દે ળ આ઩લા વંતોને તલચયણ કયલા જલાની આજ્ઞા
આ઩લાની ભનભાંઈછચા કયી યહ્યા શતાં ત્માયે જમાદે લીની પ્રેયણાથી ઉત્તભ યાજા ઩યભેશ્વય શ્રીશરયની
વભી઩ે આલી કશેલા રાગ્માં. (૨)
ઉત્તભ યાજા કશે છે , “ શે બક્તલત્વર ! આ અન્નકૂટ ઉત્વલભાં તભે રલરતદે લીનો ભનોયથ
વલમપ્રકાયે ઩ ૂણમ કમોછે ., (૩)
અને શે પ્રભુ ! પ્રફોતધનો ઉત્વલ ઩ણ શલે કાંઈ દૂય નથી. તેથી જમાફાનો ભનોયથ ઩ ૂણમ
કયલાની આ઩ કૃ઩ા કયો. (૪)

375
 શે સ્લાતભન ! વલે વંતો ઩ણ કાતતિકી ઩ ૂલણિભા શુધીશુખ઩ ૂલમક અશીં ગઢ઩ુયભં જ તનલાવ કયીને
યશે. એલી ભાયી આ઩ની ઩ાવે પ્રાથમના છે . (૫)
તથા દે ળદે ળાંતયભાંથી આલેરા તલપ્રો તેભજ શરયબક્તો ઩ણ ઩ ૂલમની ભાપક જ ભાયા
યાજકો઴ભાંથી જ અન્નરદ ઩દાથો સ્લીકાયા કયીને અશીં જ યશે. શે પ્રભુ ! ભને તનતભત્ત ભત્રનો઩ કતામ
ફનાલી આ઩ જ આ ફધુ અભાયી ઩ાવે કયલો. (૬)
શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! ઉત્તભ યાજાના આ પ્રકાયના લચનો વંબ઱ી શ્રીશરય શવલા
રાગ્મા તેભજ દૂય ઊબેરા જમાદે લીની વાભે જોઈ “ તે પ્રભાણે જ તભાયો વંકલ઩ ઩ ૂણમ થાઓ. “ આ
પ્રકાયે કશી પ્રવાન્નતા દળામ લી. (૭)
ત્માયફાદઉત્તભ યાજા જમાફાની ઩ાવે આવ્મા ને શ્રીશરયએ કશેરા લચનો વંબરાવ્મા. તે
વાંબ઱ી જમાફા ઩ણ અતત પ્રવન્ન થમા તેભજરલરતફાની ઩ેઠે ઉત્વલને ઉ઩મોગી વાભગ્રી બે઱ી
કયલાર રાગ્માં. (૮)
આ ફાજુ બગલાન શ્રીશરયએ વંતોને તથા દે ળદે ળાંતયથી આલેરા વલે બક્તોને કહ્યુ કે શે વંતો
! શે શરયબક્તો ! તભે વલે કાતતિકી ઩ ૂનભ શુધી અશીં દુગમ઩યુ ભાંજ તનલાવ કયીને યશો

376
તેભજતભાયાભાંથી જે કાચુ આન્ન ગ્રશણ કયનાયા બ્રાશભનો શોમ તે વલે ઉત્તભયાજાના યાજકો઴ભાંથી
જે ઩ ૂલે રેતા શતાં તેભ જ રેજો અને જે યાંઘે઱ ું અન્ન જભનાયા શોમ તેઓએ ઩ણ તેય રદલવ શુધી
ઉત્તભ યાજાના ઘયે થી વભમે વભમે બોજન રઈ રેળ.ું (૯-૧૧)
શે યાજન ! આ પ્રકાયે શ્રીશરયનો આદે ળ થલાથી વલે મુતનજનો, બક્તજનો તેભજ બ્રાશભબક્તો
શ્રીશરયના લચન અનુવાયે લતમન કયલા રાગ્માં તેભજ ઉત્તભ યાજા િાયા વત્કાય ઩ાભી શુખ઩ ૂલમક ત્માં
જ તનલાવ કયી યહ્યાં. (૧૨)
ઉત્તભ યાજાએ પ્રતતરદન મુતનજનો તેભજ બક્તજનોને ખ ૂફ જ ઘી તેભજ વાકયયુક્ત બોજ્મ
઩દાથો પ્રેભ઩ ૂલમક ઈછછાનુવાય જભાડી ખ ૂફ જ ત ૃતત કમાાં . (૧૩)
બગલાન શ્રીશરયએ ઩ણ ઉત્તભ યાજાનો આદય વત્કાય કમો તેભજ તેભના બલનભાં જમાફા
િાયા પ્રફોતધની ઉત્વલ તનતભતે અતનકતલધ ઩કલાન્નો તૈમાય કયાવ્માં. (૧૪)
શે યાજન ! યભાદે લી તેભજ રલરતાદે લી તલગેયે અનેક સ્ત્રીબક્તજનો તનભામનીબાલે આ ઉત્વલ
ૂ ઉત્વલની ભાપક જ ઩કલાન્નો તૈમાય કયલાભાં તત્઩ય ફન્મા છે . (૧૫)
તનતભતે આદય઩ ૂલમક અન્નકટ

377
 તેભજ શ્રીશરયને તલળે વલોત્ત્ભ બરકતબાલને ઩ાભેરા જમાફા ઩ણ રલરતાફાની જેભ જ કાતતિક
શુદી ત ૃતતમાથી અવયં બી પ્રફોતધની ઉત્વલ ભાટે વેલા કામમભાં તત્઩ય થમાં અને લ઱ી પ્રબાળંકય
આરદક બ્રાશભણો તથા ગંગાફા આરદક બ્રાશભણ ભરશરાઓ ઩ણ આગ઱ના ઉત્વલની જેભ જ
઩કલાન્નો તૈમાય કયલા રાગ્માં. (૧૬-૧૭)
શે યાજન ! બગલાન શ્રીશરય ઩ણ કેડ વંઘાથે દઢ કછોટો ફંઘી પ્રફોતધનીના ઉત્વલ ભાટે
તનત્મ ઩કલાન્નો તૈમાય કયતા જમાફા ને રલરતાદે લીની જેભ ખ ૂફ જ આનંદ આ઩લા રાગ્માં. તે
વભમે ઉદાય બુપ્ધ્ધલા઱ા ઉત્તભયાજા ઩ણ શ્રીશરયની આજ્ઞાથી જમાફા િાયા ઉત્વલ ઉ઩ય ભશાદાન
કયલાને ભાટે ઉ઩મોગી લસ્ત ુ વાભગ્રી રાલલાની વેલા કયલા રાગ્માં. (૧૮-૧૯)
બગલાન શ્રીશરયએ પ્રતતરદન વબાભાં અનેકપ્રકાયના પ્રશ્નો તેભજ તેભના ઉત્તયદાનથી વલેને
તન:વંળમ કયી આનંદીત કમાાં . (૨૦)
શે યાજન ! કાતતિક શુદે ત ૃતતમાની યાત્રીના પ્રથભ પ્રશયભાં બગલાન શ્રીકૃષ્ણનાયામણની
આયતી કયી નાયામણ ઘ ૂન્મ આરદ નાભ વંકીતમન કયી વબાભાં તલયાજભાન થમેરા બગલાન શ્રીશરય
બક્તજનો પ્રત્મે કશેલા રાગ્મા. (૨૧)

378
 શે બક્તજનો ! જે બક્તજનના અંતયભાં જે કાંઈ ભને ઩ ૂછલાની ઈછછા શોમ તે ઩ ૂછો, કેભ
કે તન:વંળમ઩ણે બરકત તેભજ ઘભમન ું આચયણ કયલાભાં આલે તો જ મથાથમ પ઱ની પ્રાપ્તત થામ છે .
(૨૨)
શ્રોક

શે યાજન ! તે વભમે ઩ોતાના લંળે વરશત બાગલતઘભમની ઩ોતાના શદમભાં ળ ૃપ્ધ્ધ કયલા
ં તવિંશ યાજા તલન઩ ૂલમક બગલાન શ્રીશરયને પ્રણાભ કયીને
ઈછછતા વબાભાં ઉ઩ક્સ્થત ઩ંચ઱ાના શેભત
઩ ૂછલા રાગ્માં.(૨૩)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ધભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે પ્રફોતધનેના ઉત્વલ ઩માંત

વંતબકતોને દુગમ઩યુ ભાં તનલાવકયલાની આજ્ઞા આ઩ી એ નાભે ત્રેલીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

379
અધ્મામ-૨૪

ઘભમ અને ઉ઩ાવનાની યક્ષા અને ળ ૃપ્ધ્ધનો ઉ઩ામ ઩ ૂછતા શેભત

ં તવિંશ યાજા
શ્રોક

ં તવિંશ યાજા ઩ ૂછે છે , શે બગલન ! આ ઉધ્ધલ વંપ્રદામભં યશેરા નયનાયીઓના

શેભત
ઘભમની યક્ષા જે ઉ઩ામથી તથામ તે ઉ઩ામ ભને જણાલો. તથા શે પ્રભુ ! જે પ્રકાયે વધ્ધભમ તેભજ
શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાની ઉ઩ાવનાની ળ ૃપ્ધ્ધ જે વાધનથી થામ તે વાધન ભને જણાલો. તેભજ વદ્ધભમ
અને ઉ઩ાવનાનો ક્ષમ જેના લડે થમ તે ઩ણ ભને જણાલો. (૧-૨)
શ્રોક

380
બગલાન શ્રીનાયામણ મુતન કશે છે , શે યાજન ! ઩શેરાં ષુ ં તભને વધ્ધભમની યક્ષાનો ઉ઩ામ જણાળું છં.
તે તભે વાલઘાન થઈ વાંબ઱ો. વત્વંગ એ જ તેભના યક્ષણનો શ્રેષ્ઠ ઉ઩ામ છે . અને આ જ લાત
વત્ળાસ્ત્ર વંભત છે . એભ તભે વષુ શ્રધ્ધા઩ ૂલમક જાણો. (૩)
શ્રોક

દૈ લી વં઩દાયુક્ત ઩ુફૃ઴ોના વત્વંગથી ઘભમ તેભજ ઉ઩ાવનાનું ફ઱ ળ ૃપ્ધ્ધ ઩ાભે છે . તથા

આશુયી વં઩દાયુક્ત ઩ુફૃ઴ોના વંગથી તેન ું ફ઱ ક્ષીણ થામ છે . (૪)
શે યાજન ! ઘભમ, જ્ઞાન, લૈયાગ્મ અને બરકતનું તનફૃ઩ણ કયલાભાં તેભજ ફાહ્યલે઴ભાં દૈ લી અને
આશુયી વં઩દાયુક્ત ઩ુફૃ઴ો કે સ્ત્રીઓ એક વયખા શોમ છે . ઉ઩યથી તો જરદી ઓ઱ખી ળકામ નરશિં.
઩ણ જે દૈ લી વં઩દાલા઱ા વત્઩ુફૃ઴ો વજ્જજ્ન શોમ છે તે તનષ્ક઩ટ બાલે કેલ઱ ઩ોતાના આત્માંતતક
કલમાણને ભાટે બગલાન શ્રીશરયને યાજી કયલા ભાટે જ સ્લધભામ રદકનું અનુષ્ઠાન કયે છે અને જે
આશુયી વં઩દાલા઱ા ઩ુફૃ઴ો છે . તે સ્ત્રી, દ્ર્વવ્મ, યવાસ્લાદ તથા ભાન ભે઱લલા ક઩ટથી કેલ઱

381
લાણીતલરાવ ભાટે જ ઘભામ રદકની ગોષ્ઠી કયે છે . તેના લાણી તલરાવ અને ઘભામ ચયણને કોઈ
રેલાદે લા શોતાં નથી. (૫-૭)
ફૂંકી ફૂંકી છૂ઩ી યીતે દં ળ આ઩તા ઉંદયની જેભ તે આશુયી વં઩દાલા઱ા ઩ુફૃ઴ો ઘીયે ઘીયે
ઘભમવફ ં ી લાતો કયીને ઘભમ, જ્ઞાન, લૈયાગ્મ અનેય બરકતના મ ૂ઱ જ ખોદે છે . (૮)
ં ઘ
અશુયોની ઉત઩તત, રક્ષણો અને વંગપ઱ :-
તેથી આ ઉદ્ધલ વંપ્રદામભાં વત અને અવતનો ફોઘ ભનુષ્મોનેજે પ્રકાયે થામ તેલા
તેભના રક્ષણો સ્઩ષ્ટ઩ણે તભને ષુ ં જણાળું છં. (૯)
શે યાજન ! વલમતત્ર
ં , કફૃણાતનતધ, વલામન્તમામ ભી, સ્લમં બગલાન લાશુદેલ ઩યભાત્ભા
જીલોના આત્માંતતક કલમાણને ભાટે આ મ ૃત્યુરોકભાં પ્રગટ થામ છે . નયનાયામન, દત્તાત્રેમ,
ઋ઴બદે લ, કત઩ર, શ્રીયાભચંિ, શ્રીકૃષ્ણચંિ તલગેયે બગલાનના અનેક અલતાયો છે . આ અલતાયો
ઘય, વાધુ અને દે લતાઓનો િોશ આચયતા દુષ્ટ અશુયોના વંશાય કયી ઘભમભાગમન ું ઩ુનાલતમન કયે છે .
તેથી ભોક્ષને ઈછછતા ઩ુફૃ઴ોએ આ અલતાયોની ઉ઩ાવના કયલી.તે બગલાનના અલતાયો જે યીતે
અશુયોનો વંશાય કયે છે . તે અશુયો કેલા પ્રકાયના શોમ છે . તથા તે કઈ યીતે ઉત્઩ન્ન થામ છે ? તે

382
વલે ળ ૃતાન્તનું શ્રીભદ બાગલતભાં લણમનકયે ઱ ું છે . તે લાત ષુ ં તભને પ્રશ્રના ઉત્તયભાં મથાથમ કષુ ં છં.
(૧૦-૧૩)
શે યાજન ! ઩ ૂલે શ ૃન્દ્ષ્ટના પ્રાયં બભાં જગતશ ૃષ્ટા બ્રશભાજીએ ઩ોતે યચેરી શ ૃન્દ્ષ્ટને ળ ૃપ્ધ્ધ
઩ભાડલા ઩ાંચ ઩લોલા઱ી ઩ોતાની બુધ્ધીની છયાફૃ઩ અતલઘાનું વિન કયુ.ાં તભ, ભોશ, ભશાભોશ,
તાતભસ્ત્ર અને અંઘતાતભસ્ત્ર આ ઩ંચ તલધાના ઩લમ છે . તેભાં તભ એટરે અતલલેક, ભોશ એટરે
અટ:કયણભાં તલભ્રાંતત, ભશાભોશ એટરે ભાતમક ઩ંચતલ઴મોના બોગ બોગલલાની ઈછછા, તાતભસ્ત્ર
ક્રોધ અને અંઘતાતભસ્ત્ર ભયણ.( (૧૪-૧૫)
બ્રહ્માજીએ આ ઩ાંચ ઩લમલા઱ી અતલઘાનું વિન કયીને તે અતલઘાનું જેભાંથી વિન થયું
ું ળયીય છોડી દીધુ.ં તે ળયીય ગાઢ અંઘકાય સ્લફૃ઩ યાત્રી થઈ. જે યાત્રીભાં અશુયોનંફ઱ ળ ૃપ્ધ્ધ
શતતે
઩ાભે છે . (૧૬)
બ્રહ્માજીના ઩ ૂલમ ળયીયભાંથી ઉત઩ન્ન થમેરા તેભજ તેભના ફીજા ળયીયના જાંઘ પ્રદે ળભાંથી
ઉત્઩ન્નથમેરા અશુયો, મક્ષો તેભજ યાક્ષવો દુ:ખના કાયણભ ૂત છે . (૧૭)

383
 તે વભમે બ્રહ્માજીના ઩ ૃષ્ઠ બાગભાંથી ઉત્઩ન્ન થમેરા, અઘભમ થકી કાભ, રોબ, ભોશ, ભદ,
ઈ઴ામ,ક્રોધ, રશિંવા, ભામા, કલર , બમ તલગેયે અધભમ વગમ ઉત્઩ન્ન થમો. (૧૮)
તેઓ વલે અશુયો, મક્ષો, અને યાક્ષવોના ળયીયભાં પ્રલેળ કયી શુખ઩ ૂલમક યશેલા રાગ્માં. તેથી
તે અશુયોની વલે રક્રમા જેભ ભ ૂતપ્રલેળ કયે રા ભાણવની રક્રમાનું ઠેકાણું ન યશે તેભ કાભ ક્રોઘારદકનો
઩ોતાનાભાં પ્રલેળ થતાં કોઈનું ઠેકાણું યહ્યુ નરશિં. (૧૯)
ુ , ભાંવ બક્ષૅન
નોદમ મ તેભજ કાભક્રોધારદ ળત્રુઓની ગ્રવામેરા વલમ અશુયો, ભૈથન
ત્મેભજફૃતધય઩ાનકયલા ત઩તાભશ બ્રશભાની ઩ાછ઱ દોડયાં. તેથી બ્રહ્માજીએ ળયીયનો ત્માગ કમો ને
બ્રશભાજીનું જે ળયીય ઩ડયુ તે વંધ્માથઈ.તે વભમે મ ૂઢ બુપ્ધ્ધના અશુયોએએ વંઘમાને સ્ત્રી જાણી
ગ્રશણ કયી તેભજ એ દુષ્ટ અશુયો તત્રરોકીભાં પયી પયીને પ્રજાને ઩ીડા આ઩લા રાગ્માં. (૨૦-૨૧)
દુષ્ટ ભનના તે વલેને આ રોક કે ઩યરોકભાં અઘભમ વગમ જ એક જીલનનું અને શુખનું
વાઘન ઩ાત્ર શત.ું (૨૨)
દે લતા, ઋત઴ઓ અને ભનુષ્મોની ઉત્઩તત્ત :-

384
 શે યાજન ! ઩છી બ્રહ્માજીએ ઩ોતાના પ્રબાફૃ઩ળયીય થકી દે લતાઓનું વિન કયુાં તેભજ તલઘા,
ત઩ અને બગલાનના ધ્માનભં એકાગ્ર થઈ ઋત઴ઓ, ભનુ અને ભનુષ્મોનું વિન કયુ.ાં (૨૩)
ત્માય઩છી બ્રહ્માજીના જભણા સ્તનભાંથી વાક્ષાત ઘભમપ્રજા઩તત ઉત્઩ન્ન થમાં. તે ઩ોતાના લંળે
વરશત દે લતાઓ, ઋત઴ઓ, ભનુ અને ભનુષ્મોભાં તનલાવ કયીને યહ્યાં. તેથી દે લતાઓ આરદકની વલે
રક્રમા ઘભમવગમને આઘીન થલા રાગી. (૨૪)
ં ભાં તેભની ઩ત્નીઓશ્રધ્ધા, ભૈત્રી, દમા, ળાંતત, ત ુન્દ્ષ્ટ, ઩ુક્ષ્ત,
શે યાજન ! તે ઘભમલળ
રક્રમા,ઉપ્ન્ન્ત, બુપ્ધ્ધ, ભેધા,તતતતક્ષા, શી (રજ્જજા) અને મ ૂતતિઆ તેય (૧૩) શતી. (૨૫)
રક્ષ્ભીજી જેભ બગલાન તલષ્ણુને અનુવયે છે . તેલીજ યીતે આ તેય ઘભમપ્રજા઩તતની
઩ત્નીઓ વદામ ઩તતવ્રતાના ઘભમન ું ઩ારન કયતી થકી ઘભમને અનુવયલા રાગી. તેભના ઴ુબ, શુખ,
઩[યવાદ, ક્ષેભ, અબમ, જ્ઞાન, લૈયાગ્મ, મોગ,ત઩, પ્રશ્રુમ (આશ્રમ ) આરદક અનેક ઩ુત્રો
થમાં.઩ત્નીઓ અને ઩ોત્રોએ વરશત ઘભમપ્રજા઩તત તે દે લતા અને ઋત઴ઓ આરદકભાં શુખ઩ ૂલમક
તનલાવ કયલા રાગ્માં. ઩ોતાના ઩રયલાયે વરશત ઘભમદેલ તે દે લતાઓનું આ જીલન છે . આ રોક
તથા ઩યરોકભાં ઈપ્છછત શુખનું વાઘન ઩ણ ઘભમપ્રજા઩તત જ છે . (૨૬-૨૮)

385
 શે યાજન ! અધભમ તથા તેભના કાભારદક લંળજોના ળયીયો અતલધાત્ભકઅજ્ઞાન પ્રઘાન છે .
જ્માયે ઘભમ અને તેભના લંળોજોના ળયીયો તલઘાત્ભક જ્ઞાનપ્રધાન છે . (૨૯)
઩રયલાયે વરશત ઘભમ દૈ લી વં઩ત છે તેભજ અધભમ વગમ આશુયી વં઩ત છે . આ પ્રકાયે શ્રીભદ
બગલદ ગીતાભાં તલસ્તાય઩ ૂલમક લણમવ્યું છે . (૩૦)
શ્રોક

દૈ લી વં઩ત ભોક્ષકાયી છે . આશુયી વં઩ત ફંઘનકાયી છે . દે લતાઓભાં દૈ લી વં઩ત અને

અશુયોભાં આશુયી વં઩ત તનલાવ કયીને યશે છે . (૩૧)
દે ળ, કા઱, રક્રમા તેભજ વંગના તલ઴ભ઩ણાથી દે લતાઓભાં ઩ણઆશુયી વં઩ત પ્રલેળ કયે છે .
ત્માયે તે દે લો ઩ણ અશુય કશેલામ છે . (૩૨)
જેલી યીતે દે લેન્િે ઩ત્ની ળચીદે લીના પ્રવંગથી ઩ારયજાત ળ ૃક્ષને અથે જગત લંદનીમ
શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાની વાથે રશયણ્માક્ષ દૈ ત્મની ભાપક બમાનક યુધ્ધ કયુ.ાં (૩૩)

386
 અને ક્યાયે ક ઴ુબ દે ળ, કા઱ ને વંગના પ્રબાલથી અશુયોભાં ઩ણ દૈ લી વં઩ત પ્રલેળ કયે છે .
ત્માયે તે અશુયો ઩ણ દે લ કશેલામ છે . (૩૪)
જે યીતે પ્રશરાદ દૈ ત્મ઩ુત્ર શોલા છતાં નાયદભશત઴િના પ્રવંગથી દૈ લી વં઩તના અતધકાયી
થમા તેભજ બગલાન તલષ્ણુની વલોત્કૃષ્ટ બક્ક્ત કયી જીલન ઘન્મ ફનાવ્યુ.ં (૩૫)
તેભજપ્રશરાદજીના પ્રવંગથી તેભના઩ૌત્ર ફલરયાજાએ આશુયી બાલનો ત્માગ કયી દૈ લી
વં઩તનો આળયો કયી બગલાન શ્રીશરયને લળ કમાાં .(૩૬)
મ ૂ઱ભ ૂત યીતે ભાનલ દે લી વં઩તલા઱ો શોલા છતાં ઴ુબ અ઴ુબ દે ળ કા઱ારદકના પ્રવંગથી
તેભાં ઩ણ ઩ ૂલોક્ત દૈ લીવં઩ત કે આશુયીવં઩ત આલીને તનલાવ કયે છે . ત્માયે દૈ લીવં઩તલા઱ો
ભાનલ ઩ણ અ઴ુબ દે ળકા઱ારદકના મોગથી આશુયી વં઩તને ઩ાભી અશુયે એલા નાભને ઘાયણ કયે
છે . (૩૭-૩૮)
શ્રોક

387
 જેલી યીતે દૈ લી વં઩તલા઱ા િોણ, બીષ્ભ, કૃ઩ાચામમ તલગેયેને કલરયુગના અલતાયફૃ઩
દુમોધનનો પ્રવંગ થલાથી રોબ, અને ભાન આરદક અઘભમ વગમભાં ફૃલચ થઈ. ઩છી દુમોઘનની
઩ાતા઱ તનલાવી અશુયોએ તેભાં પ્રલેળ કમો. ત્માયે ઩ોતે દૈ લી વં઩તલા઱ા શોલા છતાં અશુયોની જેભ
નય અને નામામ મણના અલતાયફૃ઩ અજુ મન અને શ્રીકૃષ્ણની વાથે ભશાયુધ્ધ કયુમ અને જ્માયે અશુયો
઩ોતાનું કામમ કયીને તેભના ળયીયભાંથી નીક઱ી ગમાં ત્માયે પયીને દૈ લી વં઩તતનો આશ્રમ કયી
બગલાનની બરકત કયી. (૩૯-૪૧)
તે જ યીતે કમાયે ક આ રોકભાં આશુયી રક્રમા કયતાં ભનુષ્મો ઩ણ ઴ુબ દે ળકા઱ારદકના
મોગથી દૈ લી વં઩તતને ઩ાભી દે લ એલી વંજ્ઞાને ઘાયણ કયે છે . (૪૨)
જેભ કે અલંતીનગયીનો બ્રાશભણ કદમમ તેભજ તભતથરાનગયીની લેશ્મા ત઩િંગરા, ગૃશયાજા
તલગેયે બગલાન શ્રીદત્તાત્રેમ અને શ્રીયાભચંદ્ર્વના પ્રવંગથી આશુયી રક્રમાને છોડીને દે લતાઓની જેભ
઩ ૂજ્મ઩ણાને ઩ામમાં. (૪૩)
શે યાજન ! ઘભમ તેભજ અઘભમ ઩ોત઩ોતાના ઩રયલાય વાથે દે લતાઓ અને અશુયોભાં પ્રલેળ
કયીને યહ્યા છે . આથી દે લતાઓ અને અશુયોને ઩યસ્઩ય સ્લાબાતલક લૈય છે . (૪૪)

388
 વશ઩રયલાય ઘભમ અને અધભમ ઩ોત઩ોતાના ળત્રુના તછિો ખો઱ે છે તેભજ એકફીજા ઩ય
તલજમ પ્રાતત કયલાની ઈછછાથી ઩ોત઩ોતાનાં ભંડ઱ની વાથે તત્રરોકીભાં તલચયણ કયે છે . (૪૫)
દૈ લી વં઩તતલા઱ા દે લતાઓ ઩ણ ઴ુબ દે ળકા઱ારદકનો આશ્રમ કયીને અવત દે ળકા઱ારદકના
મોગભાં યશેલાથી તનફમ઱ થઈ ગમેરા ઩ોતાના ળત્રુ અશુયો ઓ઩ય તલજમ પ્રાતત કયે છે . જો
દે લતાઓ ઩ણ ક્યાયે ક અવત દે ળ કા઱ારદકનો આશ્રમ કયે છે ત્માયે અશુયોઅધભમવગમથી ફ઱
઩ાભીને દે લતાઓને જીતે છે . (૪૬-૪૭)
આ પ્રભાણે દે લતાઓ અને અશુયો ઩ોતાભાં ઩ડેરી દૈ લી અને આશુયી વં઩તતને આઘીન
થઈને લતે છે . તેથી આ રોકભાં તેઓને દે લતાઓ કે અશુયો એલા નાભથી વંફોઘલાભાં આલે છે .
(૪૮)
તેભાં જે આશુયી વં઩તતને ઘાયણ કયનાયા અશુયો છે . ઘભમની યક્ષા કયલા ઩ ૃથ્લી ઩ય
અલતાય ઘાયણ કયનાયા બગલાન શ્રીનાયામણ તેનો તલનાળ કયે છે . તે તલનાળ ઩ણ ફે પ્રકાયનો
છે . એક વાક્ષાત દે શનોઇ તલનાળ અને ફીજો તેની આજીતલકાફૃ઩ આશુયી વં઩તતનો તલનાળ કશેરો
છે . (૪૯)

389
 પ્રળ ૃતત ભાગમનો આશ્રમ કયી બગલાન જ્માયે યાભ કૃષ્ણારદક ફૃ઩ે અલતયે છે ત્માયે તે
઩યભાત્ભા શુદળમનારદ આયુધ લડે અશુયોનો વંશાય કયે છે . કમાયે ક એ બગલાન અશુયોભાં યશેર
એલા કાભ, ક્રોધારદક દો઴ોનો જ્ઞાનો઩દે ળફૃ઩ તરલાયથી તલનાળ કયે છે . ઩યં ત ુ તેના ળયીયનો નાળ
કયતાં નથી. (૫૦-૫૧)
જ્માયે બગલાન શ્રી નાયામણ ઋત઴ આરદ વાઘુ સ્લફૃ઩ે તનળ ૃતત ભાગમનો આશ્રમ કયીને લતે
છે . ત્માયે આંતય અશુયો એલા કાભારદક ળત્રુનો તલનાળ કયે છે. અશુયોભાં યશેરા સ્લબાલ સ્લબાલ
તવધ્ધ કાભારદક આશુયી દો઴ોનોએ તલનાળ કયે છે. તેભજ અશુયોના વંવગમથી દે લતાઓભાં આલી
઩ડેરા તે કાભારદક દો઴ોનો ઩ણ બગલાન તલનાળ કયે છે , ઩યં ત ુ વાઘુ સ્લફૃ઩ે શોલાથી ક્યામમ ઩ણ
તેના ળયીયનોનાળ કયતાં નથી. (૫૨-૫૩)
કફૃણા કયી ભનુષ્મ તલગ્રશને ઘાયણ કયતાં તેભજ અજ્ઞાનફૃ઩ી અંઘકાયનો તલનાળ કયતાં
઩યભાત્ભા જ ઩ોતાના આત્ભક્લમાણને અથે ભનુષ્મોએ ઉ઩ાવના કયલા મોગ્મ છે . (૫૪)
એ બગલાન સ્લતંત્ર શોલાથી ક્યાયે ક પ્રત્મક્ષ થામ છે ને ક્યાયે ક ઩યોક્ષ઩ણે દે ખી ન ળકે તેભ
અદ્ર્વશ્મફૃ઩ે લતે છે . (૫૫)

390
 જ્માયે એ બગલાન અગોચય લતમતા શોમ ત્માયે તેભની પ્રતતભાનું વલમ પ્રકાયે ઉ઩ાવના
વેલન કયળું તથા તેભના આતશ્રત વાધુ વંતોની વેલા નએ ઩ ૂજા કયલી. (૫૬)
બગલાનની જેભ વેલલા મોગ્મ વંતના રક્ષણો :-
તનષ્કાભી, નોરોબી, તન:સ્લાદી, ઩રયગ્રશયરશત, તન:સ્નેશી, ભભતાએ યરશત, ઈન્દ્ન્િમોનું દભન
કયતા, તનભામ ની, તતતતસુ, વલમજીલ પ્રાણીભાત્રના શુહ્વદ, અજાતળત્રુ, ભનનો તલગ્રશ કયતા તેભજ
ળીરફૃ઩ી આભ ૂ઴ણને ઘાયણ કયતા શોમ તેને વાધુ કશેરા છે . (૫૭-૫૮)
આલા વંતોભં ઩ણ ફે પ્રકાયછે . એક ઉત્તભ બુપ્ધ્ધલા઱ા અને ફીજા અલ઩ બુપ્ધ્ધલા઱ા. તેભાં
જ ઉત્તભ બુપ્ધ્ધલા઱ા છે તે ઴ુબ દે ળકા઱ારદકનો આશ્રમ કયે છે અને ઩ોતાની ઈછછાથી અગોચય
લતમતા બગલાન શ્રીશયીના વલમત્ર વદામ શાજય઩ણાના બાલને તનયં તય જાણે છે . તેથી ઩યભાત્ભા
અિશ્મ શોલા છતાં ઩ણ બગલાનને પ્રત્મક્ષ બાલ યાખી તેનાથી બમ ઩ાભતા ઩ોતે ઩ોતાના ઘભમભાં
વલમ પ્રકાયે દઢ લતે છે .(૫૯-૬૦)
અને જે અલ઩ બુપ્ધ્ધલા઱ા વાઘુ છે તે શ્રીશરયના અતતળમ ભાશાત્ભમના ફ઱નો આશ્રમ કયી
અધભમનો બમ છોડી તનબમમ થઈ ગુફૃ આરદકનું વેલન કયે છે . ઩છી આલા અલ઩ બુપ્ધ્ધલા઱ા વંતને

391
લંળે વરશત અધભમ તાત્કા઱ ઩યાબલ ઩ભાડે છે . તેથી ફંને પ્રકાયના વાધુઓની ભધ્મે જે ઉત્તભ
બુપ્ધ્ધલા઱ા અને તનષ્કાભારદક ઘભમભાં કે જ્ઞાની અને બગલાનના બક્ત એલા એ વંતો બગલાન
઩યોક્ષ શોલા છતાં તેના થકી બમ ઩ાભીને બ્રહ્મચમામરદક તનમભોનો કમાયે મ ત્માગ કયતાં નથી.
આથી બગલાન ઩ણ તેભને આધીન થઈ જામ છે . (૬૪)
શે યાજન ! અધભમ વગમથી ઩યાબલ ઩ાભેરા ને કેલ઱ બક્ત઩ણાના નાભને ઘાયણ કયતા
ુ ભશા઩ા઩ી ઩ુફૃ઴ની જેભ જ દૂયથી તત્કા઱ ત્માગ
ુ એ
તેભજ તનબમમ઩ણે લતમતા વાધુઓનો મુમસ
કયલો. (૬૫)
તેભની વેલા કયલાથી ભોક્ષ કે શ્રીરક્ષ્ભીના ઩તત એલા શ્રીબગલાનની પ્રીતતની પ્રાપ્તત થતી
નથી. ઊરટાનો તેનાથી કેલ઱ ઘભમનો તલનાળ જ થામ છે . એથી એલા વંતોનો ત્માગ કયલો. (૬૬)
વત્઩ુફૃ઴ોના વંગથી ઘભમ તેભજ બક્ક્તની ઩ુન્દ્ષ્ટ થામ છે . અવત ઩ુફૃ઴ોના વંગથી બક્ક્તના
ફ઱નો તનશ્વમ નાળ થામ છે . (૬૭)
સ્ત્રીઓ ભાટે વંતવેલનની યીત :-

392
 શે યાજન ! ભનુષ્મને વંત અને અવંત઩ણાનું તલલેકજ્ઞાન વત્ળાસ્ત્ર લડે પ્રાતત થામ છે .
તેભજ આ પ્રકાયની લીલેક બુપ્ધ્ધ તલચક્ષણ ઩ુફૃ઴ોભાં જ આલે છે . ઩ણ સ્ત્રીઓને ક્યાયે મ પ્રાતત થતી
નથી. (૬૮)
વાધુ રક્ષણ વં ન્ન કોઈ વત્઩ુફૃળ શષમ
ૂ તો સ્ત્રીઓએ઩ોતાના વંફઘ
ં ીજનોની વાથે વબાભાં
ફેવી તતેભના મુખે બગલદ લાતામ વાંબ઱લી. (૭૦)
તેભાં ઩ણ પ્રથભ, ત઩તા, બાઈ, ઩ુત્રારદક વંફઘ
ં ી ઩ુફૃ઴ોએ વાધુની ઩યીક્ષા કયી ઉત્ત્ભ
બુપ્ધ્ધલા઱ા વંતોની વબાભાં જ ઩ોતાની સ્ત્રીઓને દળમનારદક ભાટે રઈ જલી.(૭૧)
કાયણ કે આ રોકભાં વાઘુના લે઴ભાં લાચા઱ લાણીથી સ્લધભમતનષ્ઠ વંતો કયતાં ઩ણ
તલળે઴ જ્ઞાન, લૈયાગ્મ, બરકત અને ધભમન ું તનફૃ઩ણ કયનાયા અનેક અવાઘુઓ તલચયતા શોમ છે .
(૭૨)
તેથી તેલા વંતોની ઩યીક્ષા કયલી વય જનો ભાટે દુષ્કય છે . કાયણ કે દં બી ઩ુફૃ઴ોએ
અચયે રા યુરક઩ ૂલમકના દં બનો ઩ાય ઩ાભલા કોઈ વભથમથઈ ળક્ત ું નથી. (૭૩)
છતાં ઩ણ ળાસ્ત્રના મથાથમ યશસ્મો જાણલાભાં કુળ઱ બુપ્ધ્ધલા઱ા ચત ુય ઩ુફૃ઴ો તેલા

393
દં બની ઩યીક્ષા કયી ળકે છે . તેથી તેભને ઓ઱ખલા ભાટે ઩શેરા વાચા વંતના રક્ષણો તભને
વંબ઱ાળું છં. (૭૪)
વાચા વંતના રક્ષણો :-
શે યાજન ! અરશિંવા, બ્રહ્મચમમ, કે ઘનનો ત્માગ આરદ તલ઴ુધ્ધ ઘભો જે ળાસ્ત્રભાં કહ્યા છે
તેભાંથી અલ઩ વયખો ઩ણ કોઈ ઘભમનો બંગ થામ તો તેનો દદમભાં અતતળમ ઩શ્વાતા઩ થામ તેને
વંત જાણલા. (૭૫)
લ઱ી કોઈ આ઩ત્કા઱ના લળને કાયણે ઩ોતાના ઘભમબગ
ં નું પ્રામતશ્વત ન થઈ ળકે તો ઩ણ તે
તનયં તય અંતયભાં અને ફશાય ફષુ જ દુ:ખી થામ. (૭૦)
લ઱ી જે યીતે ઘાતભિક ગુણોથી તલખ્માત થમેરા ઩ુફૃ઴ને ક્યાયે ક આ઩ત્કા઱ને તલ઴ે બ્રહ્મ
શત્મારદ ભશા઩ા઩થી જે઱રો અનુતા઩ થામ તેટરો અલ઩ વયખા ઘભમનો બંગ થઈ જતાં ઩ણ
અનુતા઩ થામ છે . (૭૧)

394
 શે યાજન ! આ ઩ ૃથ્લી ઩ય જે વંતો સ્ત્રીઓ થકી કે સ્ત્રીરં઩ટ ઩ુફૃ઴ થકી લાઘ આરદક રશિંવક
પ્રાણી કયતા ઩ણ અતધક બમ ઩ાભતા યશે અને ક્યાયે મ ઩ણ ઩ોતાની પ્રળંવા કયે નરશિં. તેને જ
વાચા વંત કશેરા છે . (૭૯)
આલા રક્ષણથી ઉત્તભ બુપ્ધ્ધલા઱ા વંતોની ઩યીક્ષા કયી ગૃશસ્થ બક્ત =જનોએ ઩ોતાની
વંફઘ ં ોના દળમને (કથા શ્રલણ ભાટે ) રઈ જલી અને ઩ોતાના ઘભમભાઋ યશીને દૂયથી
ં ી સ્ત્રીઓનેવત
વત્વંગ વબાભાં તેની કથા વંબ઱લી. (૮૦)
અવંતના રક્ષણો ;-
શે યાજન ! શલે અવત્઩ુફૃ઴ોના રક્ષનો કષુ ં છ6. દં બી, િે઴યુક્ત બક્તો જે ભાત્ર કશેલા
઩ ૂયતાવાધુ શોમ તેભના લતમન અને લાણીથી વજ્જજનોએ ઩યીક્ષા કયલી. (૮૧)
શે યાજન ! લાશુદેલ ભાશાત્મમને તલ઴ે સ્લમં બગલાન નાયામણે વંતો-બક્તોના જે ઘભો કહ્યા
છે . તે ઘભોની ભધ્મે ત્રણ ઘભોનો બંગ થઈ જામ છતાં; તેન ું પ્રામતશ્વત કયલાભાં ઩ોતાની
તળતથરતાને છ઩ાલલા એ અવાઘુ ઩ુફૃ઴ોબગલાનના ભરશભાનો ઓથ રઈ ઩ોતાના઩ોતાના
ઘભમબગ
ં ને જોઈ જનાય બક્ત આગ઱ લાત કયલા રાગે છે . કે , “ બગલાન તો અઘભોઘઘાયણ અને

395
઩તતત઩ાલન છે . “ કેલ઱ એક્લાય તેનના ‘ નાયામણ ‘ નાભનું ઉછચાયણ કયલા ભાત્રથી વલે ઩ા઩
ફ઱ીએને બસ્ભ થઈ જામ છે . લ઱ી ઩ા઩ીજનોના ઩ા઩નો તલનાળ કયલાની જેટરી ળરકત
બગલાનના નાભભાં યશેરી છે તેટ઱ું તો ઩ા઩ી ભનુષ્મ ઩ા઩ કયલા વભથમ થઈ ળક્તો નથી. આ
પ્રભાણે બગલાનના નાભનો ભરશભાનો ઓથ રઈ અવત ઩ુફૃ઴ો લાત કયતા શોમ છે . (૮૨-૮૫)
લ઱ી તે અ વત્઩ુફૃ઴ો ઩ોતાના જેલા લૈષ્ણલના અંગવંગને ઩ણ દુરમબ઩ણે લણમલે છે . ને કશે
છે કે આલા લૈષ્ણલના ચયણસ્઩ળમનો એટરો ફધો ભરશભા છે કે ળાસ્ત્રો ઩ણ તેન ું ઩ ૂયે ઩ૌફૃ લણમન કયલા
વભથમ થઈ ળક્તા નથી. તો ઩છી આખા અંગનું આલરિંગન પ્રાતત થળું તો ફષુ દુરમબ છે . આલી
યીતની લાણી ફોરનાયા જે ઩ુફૃ઴ોછે તેને અવત્઩ુફૃળો જાણલા.લ઱ી તેઓ ઩ોતાની તવધ્ધાઈની
પ્રતવપ્ધ્ધ ભાટે લાયં લાય આત્ભશ્રાઘા કયે છે . તેભજ તે દુષ્ટભતતલા઱ા અવાગુઓ ઩ોતાના તનષ્કાભારદ
ઘભમભાં દધ લતમતાવાચા વાઘુઓને તો શજુ વાઘનદળાલા઱ા કશે છે , કેભ કે તેઓ સ્ત્રી આરદકના
સ્઩ળમથી બમ ઩ાભેછે. તેથી વાઘનદળાલા઱ા છે . અભાયી જેભ તવધ્ધદળા પ્રાતત થમા ઩છી સ્ત્રી
આરદકના સ્઩ળમથી કે તેભની વાથે લાત કયલાથી કોઈ ઘભમભ્રષ્ટ થલાનો બમ યશેતો નથી. આલા

396
તલતધતન઴ેધ તો ભાત્ર વાઘનદળા લખતે જ ઉછછકોરટના વાઘુ છીએ, આળું તભથ્મા ફોરનાયા અવત
વાગુઓ છે . (૮૬-૮૭)
લ઱ે શે યાજન ! તેઓ એભ કશે છે , કે “અભે વલે બ્રહ્મ છી આ વલમ જગત ઩ણ મ ૂતતિભાન બ્રહ્મ
છે . સ્ત્રી઩ુફૃ઴નો વંબોગ છે ., તે ભશાતયં ગ જેલો બ્રહ્મ તલરાવ છે . લેદભાં કશેર છે કે આનંદ ભાણલા
તે બ્રહ્મનો વત્કાય કયલા ફયાફય છે . અને અભને વભાતધ દળાભાં યાધાકૃષ્ણના યાવનું દળમન થામ
છે . તેભાં કોઈ જાતનો વંદેશ નથી. શ્રીકૃષ્ણ વલમદા અભાયાભાં લાવ કયીને યહ્યા છે . જે રોકો
અભાયાભાં ઩ણ શ્રીકૃષ્ણ઩ણાની બાલના કયળે તેઓને ઩ણ અભાયી જેભજ બગલદઘાભની પ્રાપ્તત
થાળે.” આપ્રકાયે દુષ્ટ આળમ ગયાલતા અવત્઩ુફૃ઴ો તભથ્મા દં બની લાતો કયે છે . તેભજ ઩ોતાની
ભધુયલાણીથી લફશ્વાશુજનોને છે તયી ઘભમભાગમથી ભ્રષ્ટ કયે છે . (૮૮-૯૧)
આ પ્રભાણે જે ઩ુફૃળો અધભમવગમને લળ લતમતા શોમ તેને અવત્઩ુફૃ઴ો જાણલા. તેઓનો
આશ્રમ કયનાયા ભનુષ્મો કુંબી઩ાક નયકભાં ઩ડે છે . અને ત્માં ત઩ાલેરા તેરભાં યં ઘામ છે . (૯૨)
આલા અવત્઩ુફૃ઴ોની ઩યીક્ષા કયલાની યીત તભને વંક્ષે઩ભાં વભજાળું છ6. તેભની
વાથેયશેતા ભનુષ્મો તે અવાદુઓના શદમગત અલબપ્રામને જાણતા શોમ છે . (૯૩)

397
 કાયણકે જ્માયે વયખી તલચાયઘાયાલા઱ા તે અવાઘુઓ ઩યસ્઩ય બે઱ા થામ છે ત્માયે ઘભમ,
બરકત, લૈયાગ્મની ઠેકડી ઉડાલી તેનાં મ ૂલ઱માનું તનકંદન કાઢતા શોમ છે . (૯૪)
અને કેલ઱ ઴ુષ્ક બ્રહ્મજ્ઞાનનું સ્થા઩ન કયી શળમ ઩ાભતા શોમ છે . અને કશે છે કે ભોક્ષ તો
ભાત્ર “ ષુ ં બ્રહ્મ છં. “ આટ઱ું જ્ઞાન તવધ્ધ થામ એ્રાભાં જ છે . ફાકી ઉ઩ાવના, બરકત, ઘભમ અને
લૈયાગ્મ તો ભાત્ર બ્રહ્મજ્ઞાનભાં તલશ્વાવ રાલલા રોકોને છે તયલાનો એક ભાગમ છે . આથી ઩યસ્઩ય
લાતો કયતા શોમ ત્માયે કોઈ બગલદ બક્ત ત્માં આલી ચડે તો તે ખ઱ ઩ુફૃ઴ો ઩ોતાના બ્રહ્મજ્ઞાન
લા઱ા તવધ્ધાંતને ત્કા઱ છ઩ાલીને વત્઩ુફૃ઴ો કયતાં ઩ણ લધુ વાયી યીતે ઘભમ, લૈયાગ્મારદકનું
પ્રતત઩ાદન કયલા રાગે છે . (૯૫-૯૬)
આલા વભમે તેભની ઩ાવે જ તનલાવ કયતાં ઩ુફૃળોતે ઘભમનો ધ્લંળ કયનાયા અવત્઩ુફૃ઴ોના
અંતયના અલબપ્રામને જાણી ળકે છે . (૯૭)
ભઘ, ભાંવ, ઩યદાયાગભન, ચોયી, ઩ોતાની કે ઩ાયકાની રશિંવા તેભજ લણામ શ્રભથી ભ્રષ્ટ
કયનાય લણમવકં ય઩ણું તલગેયે તેઓની વલે ગુતત રક્રમાઓને ઩ણ વાથે યશેતા ઩ુફૃ઴ો જાણી ળકે છે .
(૯૮)

398
 જેલો શ્રીનાયામણને ઘભમસ્થા઩ન કયલાનો આગ્રશ શોમ છે . તેલો જ આગ્રશ આ અવત્઩ુફૃ઴ોને
ઘભમના મ ૂલ઱મા ઉખેડલાનો શોમ છે . (૯૯)
આલા પ્રકાયના કુરક્ષનોથી બયે રા દં બી અવત્઩ુફૃ઴ોને ઓ઱ખીને તેભના દળમન કયલાને
ભાટે ગૃશસ્થ બક્તજનોએ ઩ોતાની વંફઘ
ં ી સ્ત્રીઓને ક્યાયે મ ઩ણ રઈ જલી નરશિં. (૧૦૦)
ુ ુ ભનુષ્મોએ તેઓને વંગ કયલો નરશિં. તેભજ
આલી યીતે અવત્઩ુફૃ઴ોને ઓ઱ખ્મા ઩છી મુમસ
ુ ુ સ્ત્રી-઩ુફૃ઴ોએ ઩ોતાના કલમાણને ભાટે ભાત્રે બગલાનની પ્રતતભાની વેલા઩ ૂજા કયલી. (૧૦૧)
મુમસ
આ ભાયી ળાસ્ત્રભમામ દાનું આ રોકભાં ઉલરંઘન કયીને જે સ્ત્રી-઩ુફૃ઴ો લતમળે તે ઩ોતાના
ભોક્ષભાગમથકી ભ્રશ્ટ થળે તેભાં કોઈ વંળમ નથી. (૧૦૨)
તેઓ આ રોકભાં અ઩કીતીને ઩ાભળે ને મ ૃત્યુ ઩છી મભ઩ુયીના દાફૃણ દુ:ખને આતમનાદ કયતા
કયતા બોગલળે. (૧૦૩)
શ્રોક

399
 ુ જ
શે યાજન ! જે મુમસ ુ નો ઘભમન ું ઩ારન કયી એકાંતતક મુરકત ઩ાભલા ઈછછતા શોમ તે
જનોએ ભાયાં આ લચનોને અતત આદય઩ ૂલમક ઘાયણ કયલા અને ભનભાં વતત તેન ું પ્છનિંતલન કયળુ.ં
(૧૦૪)
શુવ્રતમુતન કશે છે , શે પ્રતા઩તવિંશ યાજન ! બગલાન શ્રીશયએ પ્રતત઩ાદન કયે ર અવધભમન ું
યક્ષણ કયનાય આલાં લચનામ ૃતતોનું ઩ાન કયી શેભત
ં તવિંશ યાજા ખ ૂફ જ પ્રવન્ન થમા તથા વબાભાં
ફેથેરાં વંતગણ સ્ત્રીઓ તથા ઩ુફૃ઴ો ઩ણ અતતળમ પ્રવન્ન થમાં ને બગલાન શ્રીશરયને પ્રણાભ કયી
઩ોત઩ોતાને ઉતાયે ગમા ત્માયે ગુફૃઓના ગુફૃ બગલાન શ્રીશરય ઩ણ ઩ોતાની અક્ષયઓયડીએ
઩ધામામ . (૧૦૫)
શે યાજન ! બગલાન શ્રીશરયએ ઩ોતાના આતશ્રત નયનાયીઓના ઘભમની યક્ષા કયલાને ભાટે
વત્ળાસ્ત્રોફૃ઩ી વમુિનું ભંથન કયી આ ઩ ૂલોક્ત વાયને ફશાય કાઢયો છે . જે ઩ુફૃ઴ો આ વાયનેપ્રતતરદન
લાંચળે અથલા વાંબ઱ળે તે ભનુષ્મો ઩ોતાના તનભમ઱ ઘભમન ું યક્ષણ કયી બગલાનના ઩યભઘાભને
઩ાભળે. (૧૦૬)

400
ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણ ચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે પ્રફોતધની ઉત્વલ ઩છી બગલાન
શ્રીશરય અને શેભત
ં તવિંશ યાજાના વંલાદફૃ઩ે ઘભમયક્ષાનું તનફૃ઩ણ કયુાં એ નાભે ચોલીવભો અધ્મામ
વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૨૫
સ્઩ળામ સ્઩ળમનો શ્રીશરયએ કયે રો તલલેક

શુવ્રતમુતન કશે છે , શે પ્રતા઩તવિંશ યાજન ! કાતતિક ઴ુક્ર ચત ુથીને રદલવે વબાભાં

તલયાજભાન થમેરા શ્રીશરય અસ્઩ ૃશ્મ ભનુષ્મોના સ્઩ળમથી ઉત્઩ન્ન થતાં દો઴થી ઩ોતાના બક્તજનોની
યક્ષા કયલા સ્લમં કૃ઩ા કયી કશેલા રાગ્માં. (૧)
શ્રીનાયામણ મુતન કશે છે ., શે ગૃશસ્થ બક્તજનો ! શે ત્માગી વંતો ! તથા શે બ્રહ્મચાયી ! તભે
ભાફૃ લચન વાંબ઱ો. ભાયે ળયણે આલેરા એલા તભાયા વલેન ું રશત થામ તેલા લચનો તભને કષુ ં છં.
(૨)

401
 શે બક્તો ! આ રોકભાં ફે પ્રકાયની સ્ત્રીઓ છે . તેની ભધ્મે એક ઘયવગમથી ઉત્઩ન્ન થમેરી
઩તતવ્તા, વતી, વાધ્લી એલા નાભથી પ્રતવધ્ધ છે અને તનયં તય ઩તલત્ર જીલન જીલે છે . (૩)
અને ફીજી અઘભમવગમથી ઉત્઩ન્ન થમેર છે તે કૃત્મા, ઩ા઩ીણી, ઩ુશ્વ
ં રી, કુરટા આરદક નાભથી
પ્રતવધ્ધ છે . અને તે વદામ અ઩તલત્ર જીલન જીલનાયી શોમ છે . (૪)
આ ફંને ભધ્મે જે ઩શેરી ઩તતવ્રતા નાયી છે તે ઩ોતાના વભી઩ વંફઘ
ં તલનાના ઈતય
઩ુફૃ઴ોનો સ્઩ળમ જો આ઩ત્કા઱ તલના થઈ જામ તો જેભ દે શાલબભાની ભનુષ્મો કા઱ાનાગથી બમ ઩ાભે
તેભ બમ ઩ાભે છે . (૫)
અને જો ક્યાયે મ વંફઘ
ં ી તલનાનો ઩ુફૃ઴ ઩ોતાનો સ્઩ળમ કયે તો તે ઩તતવ્રતાનાયી જેભ
લાનયીના કે પ્રજ્જજ્લલરત અક્ગ્નના સ્઩ળમથી ઩ીડા ઩ાભે તેભ અંતયભાં અત્મંત ઩ીડામ છે . (૬)
અને ફીજા પ્રકાયની જે કૃત્મા જેલી સ્ત્રીઓ છે તે સ્લમં ઩ુફૃ઴નો સ્઩ળમ કયે અથલા અન્મ
઩ુફૃળ ઩ોતાનો સ્઩ળમ કયે છતાં તેને તેનો વંતા઩શદમભાં થતો નથી તેભજ ભાગમભાં આલતા જતા
અન્મ ઩ુફૃ઴નો સ્઩ળમ થતો શોમ તેભાં ઩ણ તેને કોઈનો બમ રાગતો નથી. (૭)

402
 શે બક્તો ! આલી યીતે જેભ ફે પ્રકાયની સ્ત્રીઓ છે તેભજ ઩ુફૃ઴ો ઩ણ ફે પ્રકાયના શોમ છે .
તેભાં એક ઘભમલળ
ં વાથે ઉત્઩ન્ન થમેરા જે ઩ુણ્મળા઱ી શોમ છે . અને ફીજા અધભમલળ
ં વાથે ઉત્઩ન્ન
થમેરા તે ઩ા઩ી શોમ છે . (૮)
તેભાં ઩શેરાં પ્રકાયના ઩ુફૃ઴ો એક ઩ત્નીવ્રતલા઱ા શોમ છે અને તેઓ ઩યસ્ત્રીના સ્઩ળમથી
થતાં ઩ા઩થી બમ ઩ાભતા શોમ છે . અને ફીજા [યકાયના ઩ુફૃ઴ો કુરટા સ્ત્રી વભાના આચાયલા઱ા
શોમ છે . ઩યસ્ત્રીના સ્઩ળમભાં તેઓને કોઈ ળંકા જ શોતી નથી. (૯)
શે બક્તજનો ! સ્ત્રી તેભજ ઩ુફૃ઴ને ઩યસ્઩ય જાણે કે અજાણે સ્઩ળમ થઈ જામ તો તે સ્઩ળમ દો઴
઩ા઩ફૃ઩ છે અને દુ:ખદ ઩ણ છે . (૧૦)
તેથી આ રોકભાં વલે સ્ત્રી઩ુફૃ઴ોનું રશત કયતો આ સ્઩ળામ સ્઩ળમનો તલલેક ષુ ં તભાયી આગ઱
મથાથમ઩ણે તનફૃ઩ણ કફૃ છં. (૧૧)
તલધલા સ્ત્રીળયીય વલમ અભંગ઱ લસ્ત ુઓભાં ઩ણ અભંગ઱ફૃ઩ છે અને અ઩તલત્રભાં અ઩તલત્ર
છે . આ યીતે ઩ુયાણોભાં ફષુ પ્રકાયે કહ્યુ છે . (૧૨)

403
 તેથીઉધ્ધલ વંપ્રદામભાં યશેરા ગૃશસ્થ ઩ુફૃ઴ોએ તલધલા સ્ત્રીઓનો સ્઩ળમ ન કયલો તેભજ
તલધલા સ્ત્રીઓએ ઩ુફૃળનો સ્઩ળમ ન કયલો. (૧૩)
અજાણતા તલધલા સ્ત્રીનો સ્઩ળમ થતાં ઩ુફૃળે લસ્ત્રે વરશત સ્નાન કયળુ6. તલધલા સ્ત્રીએ ઩ણ
અજાણતા ઩ુફૃ઴નો સ્઩ળમ થામ તો સ્નાન કયળું તેભજ જો જણી જોઈને઩યસ્઩ય સ્઩ળમ કયે તો ફ6ની
ફે પ્રકાયનું પ્રામતશ્વત કશે઱ ું છે .
તેભ ં ઩શે઱ ું જો કોઈ એકાંત સ્થ઱ભાં તલધલા સ્ત્રીએ કાભબાલનાથી ઩ુફૃ઴નો ભાત્ર સ્઩ળમ
કમોશોમ તો તેને ફે રદલવ ઩માંત ઉ઩લાવ કયલા અને ફીજુ;ં જો કોઈ ઈતય ભનુષ્મે તેણે કયે રા
સ્઩ળમને જોઈ જામ કે જાણી જામ તો તલધલાએ ચાંિામણ વ્રત કયળું અને ઩ુફૃ઴ને ફે રદલવ ઉ઩લાવ
કયલા. (૧૬)
અને ભાયા આ લચનનો અનાદય કયી અથલા ળયીયને ઩ીડાથમાના બમથી જે સ્ત્રી ભેં કશે઱ ું
પ્રામતશ્રત નશીં કયે તો તે અત્મંત કષ્ટ ઩ાભળે. (૧૭)
તેભજ આ રોકભાં અ઩કીતી ઩ાભળે અને ભમામ ઩છી નયકની માતના બોગલીને ઩ાણી
લગયના અયણ્મભાં ભ ૂખના દુ:ખથી આકુ઱-વ્માકુ઱ એલી ત઩ળાચણ ફનળે. (૧૮)

404
 અને જે ગૃશસ્થ ઩ુફૃ઴ જાણી જોઈને કાભબાલથી જો તલધલાનો સ્઩ળમ કયે તો તેણે ઩ણ
઩ ૂલોક્ત કશેરા ફે પ્રકાયના પ્રામતશ્વત કયલાં. (૧૯)
તેભાં એકાંતભાં કાભબાલથી જે ઩ુફૃળે તલધલાનો સ્઩ળમ કમો શોમ અને કોઈ જાણે નરશ તો ફે
ઉ઩લાવ કયલા અને તલધલા સ્ત્રીએ એક ઉ઩લાવ કયલો તથા જો કોઈ જણી જામ તો ઩ુફૃ઴ે
ચાંિામણ કયળુ.ં તથા તલધલાએ ફે ઉ઩લાવ કયલાં. (૨૦)
ત્માય઩છી તે દવશજાય લ઴મ ઩માંત ઩ાણી તલનાના ઘોય જગરભાં
ં ત઩ળચ થઈને બટકળે
અને ભ ૂખની ઩ીડાથી અતતળમ વ્ય્ય્કુ઱ થઈ તલષ્ટા, યક્ત,મ ૂત્ર અને ભાંવનું બક્ષણ કયળે. (૨૨)
શે બક્તો ! ઩તતના અલવાન ઩છી તલધલા નાયીએ અષ્ટ પ્રકાયના બ્રહ્મ ચમમફૃ઩ ઘભમ મુખ્મ઩ણે
઩઱લો. તે વભમે ઩ુફૃ઴નોસ્઩ળમ એ બ્રહ્મચમમવ્રતનો બંગ છે તેથી જ ઩ ૂલે કહ્યોતેટરો દોળ રાગે છે .
(૨૩)
તેભજ ઩ુફૃ઴ે તલધલાનો સ્઩ળમકયી તેના વ્ર્ત નો બંગ કયાવ્મો શોલાથી તે ઩ુફૃ઴ને ઩ણ
તલધલાના સ્઩ળમભાં ફષુ ભોતો દોળા કહ્યોછે . (૨૪)

405
 જેલી યીતે વઘલા નાયીને ઩ોતાના ઩તત તવલામના ઩ુફૃ઴ની વાથે વ્મલબચાય કભમ કયલાથી
જેટરો દો઴ રાગે છે . તેટરો જ દો઴ તલધલા નાયીને કાભબાલથી ઩ુફૃ઴ને સ્઩ળમ કયલા ભાત્રથી રાગે
છે . (૨૫)
તેભજ ગૃશસ્થ ઩ુફૃ઴ને ઩ોતાની સ્ત્રી તવલામ અન્મ સ્ત્રીના વશલાવથી જે દો઴ રાગે છે તેલાજ
દો઴ તલધલા સ્ત્રીનો સ્઩ળમ કયલાથી રાગે છે . તેભાં કોઈ વંળમ નથી. (૨૬)
લરી જેલી યીતે ગૃશસ્થ ઩ુફૃ઴ને ઩યસ્ત્રી વાથે વ્મલબચાય કયલાથી જેટરો દો઴ છે તેટરો જ
દો઴ બ્રહ્મચાયી, લાનપ્રસ્થ, વંન્માવી અને ત્માગી વાઘુ઩ફૃુ ઴ને કેલ઱ સ્ત્રીનો જાણી જોઈને સ્઩ળમ
કયલાથી થામ છે . (૨૭)
઩તતના મ ૃત્યુ ઩છી તલધલા સ્ત્રીને અથમ અષ્ટપ્રકાયનું બ્રહ્મચમમન ું દ્તા઩ ૂલમક ઩ારન કયલાનું
ળાસ્ત્રોએ કહ્યુ છે . તેથી જેભ બ્રહ્મચાયી ઩ુફૃ઴ સ્ત્રીના સ્઩ળમથી બમ ઩ાભે છે તેભ તલધલા નાયીએ
઩ુફૃ઴ના સ્઩ળમથી બમ ઩ાભળુ.ં (૨૮)

406
 વત્ળાસ્ત્રના શ્રલણ તનતભતે કયલાભાં આલતા દાનના પ્રવંગે તથા તીથમસ્નાન તનતભતે
કયલાભાં આલતા તલતધપ્રવંગે તથા અલસ્ધ્મનું કાભ આલી ઩ડે તથા બ્રાશભનોને ઩ ૂજન પ્રવંગે તથા
વબના પ્રવંગભાં જો તલધલા સ્ત્રીને ઩ુફૃ઴નો સ્઩ળમ તથામ તો કોઈ દો઴ રાગતો નથી. (૨૯)
઩યં ત ુ જો એકાંત સ્થ઱ભાં દાન કે ઩ ૂજન કયે તો બગલાનના બક્ત એલા તલધલા સ્ત્રી અને
બ્રાશભણ ફંને ચાંિામણ વ્રત કયે ત્માયે તેભની ઴ુપ્ધ્ધ થામ છે . (૩૦)
અને યોગારદ આ઩ાત્કા઱ભાં લૈધનો સ્઩ળમ થામ તથા મુડં ન કયતી લે઱ાએ લા઱ંદનો સ્઩ળમ થામ
તલધલા સ્ત્રીને કોઈ દો઴ રાગતો નથી. ઩યં ત ુ તે સ્થ઱ભાં ત્રીજા ઩ુય઴નું વાંતનધ્મ જફૃયી છે .(૩૧)
જફૃરયમાતના પ્રવંગે તેભજ ફીજા કોઈ઩ણ પ્રકાયના તલકલ઩ ન શોતમ તેલા પ્રવંગોભાં
વભી઩વંફઘ
ં લા઱ા સ્ત્રી અને ઩ુફૃળોને ઩યસ્઩ય સ્઩ળમથામ તો તેઓને દો઴ રાગતોનથી. (૩૨)
ં લા઱ા સ્ત્રી ઩ુફૃ઴ કોને કશેલામ ? તે કહ્યં છ. ત઩તા, બાઈ, ત઩તાના ફંઘ,ુ
શલે તે વભી઩ વંફઘ
(કાકા) તેભના ઩ુત્રો, તે ઩ુત્રોના ઩ુત્રો, ભાતાના ત઩તા થથા ભાભા, તેભના ઩ુત્રો, તેના ઩ુત્રો (૩૩)
ભાતાની ફેનનો ઩તત (ભાવા), તેભના ઩ુત્રો, ત઩તાની ફેનનો ઩તત (ફુઆ), તેના ઩ુત્રો, ગુફૃ
તથા ગુફૃ ઩ુત્ર અને અન્નદાતા, અન્નદાતાના ઩ુત્રો (૩૪)

407
 વવયા, વવયાના બાઈઓ, ઩તતના ભોટા બાઈઓ (જેઠ) રદમય તેભજ ઩ુત્રો તથા ઩ોતાની
દીકયીના ઩ુત્રો, તેભજ જભાઈ તથા ઩ોતાના દીકયા, ઩ૌત્ર, આ ફધા વભી઩ વંફઘ
ં લા઱ા ભનામેરા
છે . જો આ ફધા સ્લમં ઘાતભિક શોમ અને ફીજાના ઘભમની યક્ષા કયલાભાં વજાગ શોમ તો વલેના
સ્઩ળમભાં કોઈ દો઴ નથી. (૩૫-૩૬)
અને લળ્ર્ર ઩ૈવા આ઩ી કોઈ લસ્ત ુ ખયીદી કયલાભાં કે લેંચલાના પ્રવંગભાં તથા જ઱ભાં ડૂફી
જલા આરદના બમ ઉત્઩ન્ન થલાના પ્રવંગભાં તથા અક્ગ્નથી ઘય, દે શ આરદ ફ઱લાના પ્રવંગભાં
તથા ખેતી આરદકભાં કોઈની ભદદ રેલાના પ્રવંગભાં ઩ય ઩ુફૃ઴ના સ્઩ળમથી કોઈઓ દો઴ નથી.
(૩૭)
તેલી જ યીતે ગૃશસ્થ ઩ુફૃ઴ોને ઩ણ તલધલાની ભાપક ક્ર્મતલક્રમના પ્રવંગભાં વભી઩ વંફઘ
ં
તલનાની તલધલા સ્ત્રીના સ્઩ળમભાં દો઴ રાગતો નથી. (૩૮)
કોઈ઩ણ કામમ પ્રવંગે ગાભાન્તયે જલાના વભમે કા઱ો વ઩મ આડો ઉતયે તે કયતાં ઩ન તલધલા
સ્ત્રીનું મુખ દે ખામ તો તે અતત અભંગ઱કાયી છે . (૩૯)

408
 આ પ્રકાયે અ઩઴ુકન થલા છતાં જો પ્રમાણ કયે તો કેલ઱ ઩ોતાના કામમનો તલનાળ થામ
એટ઱ું જ નશીં, ઩યં ત ુ ઩ોતાના ઩ુત્રકરત્રારદનું તનશ્વમ મ ૃત્યું થામ અથલા ઘનનો નાળ થામ અથલા
અક્ગ્નદાશજન્મ બમ ઩ેદા થામ છે . (૪૦)
તેથી તલધલા સ્ત્રીના દળમનથી ઉત્઩ન્ન થમેરા ઩ા઩ની તનળ ૃતતને અથે તે જ ક્ષણે ળાસ્ત્રલેતા
઩ુફૃ઴ોએ શરય સ્ભયણફૃ઩ પ્રામતશ્વતને કયલાનુ કહ્યુ છે . (૪૧)
તલધલા સ્ત્રીઓના આળીલામ દ ઩ણ કા઱ા વ઩મના ઝેય વભાન જાણલા એટરા ભાટે જ વલે
઩ુફૃ઴ોએ યાક્ષવીની જેભ તલધલા સ્ત્રીથી બમ ઩ાભળું જોઈએ. (૪૨)
તેભજ ઩ોતાની ભાતા, અ઩યભાતા, ફેન કે દીકયી જો તલધલા શોમ તો તેમની વાથે ઩ણ
યુલાલસ્થાલા઱ા ઩ુફૃ઴ોએ આ઩ત્કા઱ના પ્રવંગ તલના કદાત઩ એકાંત સ્થ઱ભાં ન યશેળ.ું (૪૩)
અજાણતા એલકાંત સ્થ઱ભાં નોઇલાવ થઈ જામ તો તે ફ6ની પ્રમત્ન઩ ૂલમક એક એક
ઉ઩લાવ કયલો. (૪૪)
એકાંતભાં કાભબાલે યુક્ત ભનથી સ્઩ળમ ભાત્ર કયે તો તે ઩ા઩ની તનળ ૃતત ભાટે ચાંિામણ વ્રત
કયળુ.ં (૪૫)

409
 અને લ઱ી ક્યાયે મ ઩ણ એકરા યુલાન ઩ુફૃ઴ે ઩ોતાના વભી઩ વંફઘ
ં લા઱ીએ એકરી
તલધલા નાયી વાથે ભાગમભાં ચારળું નરશ6. (૪૬)
અને જો પ્રભાદથી તેભની વાથે ચારે તો તેની ઴ુપ્ધ્ધને અથે એક રદલવ ઉ઩લાવ કયલો.(૪૭)
તફૃણ, ઩ુફૃ઴ અને તફૃણ સ્ત્રીઓ ભાટે પ્રસ્઩યનો પ્રવંગ ળાસ્ત્ર િન્દ્ષ્ટએ વલમથા તન઴ેધ છે . (૪૮)
ં ીઓએ તલધલા નાયીઓનું સ્લતંત્ર આલલા જલા ફૃ઩ પ્રળ ૃતતથી
ત઩તા, ઩ુત્ર, બાઈ ફતલગેયે વંફઘ
યક્ષણ કયળુ.ેં. (૪૯)
કેલી યીતે યક્ષણ કયળું ? તે કષુ છં., “તો ફષુ જનસ્મુદામ બે઱ો થમો શોમ, ઉત્વલનો
પ્રવંગ શોમ, તીથમભાં જળુ,વંઘ વાથે ભાગમભાં ચારતા, કશેલા ભાત્રના વાધુઓના વશલાવથી તથા
લાંધા ઩ુફૃ઴ો થકી વંફઘ
ં ી ઩ુફૃ઴ોએ યુલાન તલધલાનું યક્ષન કયળુ.ં (૫૦)
કાયણકે, અતત કાભી ઩ુફૃ઴ો ,રશિંવક ઩ુફૃ઴ો, યક્ષવો, અશુયો અને મક્ષો આ ફધા સ્ત્રી અને
દ્ર્વવ્મની પ્રાપ્તત ભાટે આલા વભાજભાં તનયં તય તનલાવ કયીને યશે છે . તેથી વશજ સ્લબાલે
઩ા઩ાચયણથી બમ ઩ાભતા ગૃશસ્થ ઩ુફૃ઴ોએ તલધલા સ્ત્રીનોનું પ્રમત્ન઩ ૂલમક યક્ષણ કયળુ.ં (૫૧-૫૨)

410
 શે બક્તો ! ઘાતભિક બુપ્ધ્ધભાન ઩ફૃ઴ોએ વાભ અથામ ત પ્રેભ બયે રા લચનોથી યુરકત઩ ૂલમક
સ્ત્રીઓનું યક્ષણ કયળું અને જો સ્ત્રી ઉદ્ધત શોમ તો ઩ૈવાની રારચ આ઩લી અને જો અતત ઉદ્ધત શોમ
તો બેદના લચનોથી ઘભકાલીને તેન ું યક્ષણ કયળુ.ં (૫૩)
઩યં ત ુ ક્યાયે મ સ્ત્રીનાં અંગોનું છે દન ન કયળું તેભજ તેનો લધ ન કયલો તથા ક્યાયે મ તે
આત્ભઘાત કયલા પ્રેયામ તેલા ભભમબેદક લચનો ફોરલા નશીં. (૫૪)
આ ઩ ૃથ્લી ઩ય ઩ોતાના તથા ઩ાયકાના ઘભમની વલમ પ્રકાયે યક્ષા કયલાનુ વાભથ્મમ યાજા તેભજ
દીક્ષા આ઩નાયા ગુફૃભાં અતધક ઩ણે યશે઱ ું છે . (૫૫)
આ કાયણથી યાજાએ પ્રજાને તથા ગુફૃએ રશશ્મોને વલમ પ્રકાયે તળક્ષણ આ઩ળું અને ઩ુફૃ઴ોના
સ્઩ળમથી તલધલા સ્ત્રીના ઘભમન ું પ્રમત્ન઩ ૂલમક યક્ષણ કયાલળુ.ં (૫૬)
જે યાજા તથા ગુફૃ આ પ્રકાયે નશીં લતે તો઩ તેઓ ઩[યજા તેભજ તળષ્મના ઩ા઩ના બાગીદાય
ફને છે તેભજ ભમામ ઩છી તેઓ નયકભાં તેન ું પ઱ બોગલે છે . (૫૭)
એટ઱ું જ નશીં ઩ણ તે યાજા તથા ગુફૃના જે ત઩ત ૃઓ સ્લગમભાં ગમા શોમ તેઓ ઩ણ તળક્ષણ
ન આ઩લાફૃ઩ યાજા થથા ગુફૃના ઩ા઩થી નયકભાં ઩ડે છે . તેભાં રેળભાત્રે વંળમ નથી. (૫૮)

411
 ભેં કશેરી આ ભમામ દાનું ઩ ૂલે શ્રી યાભાનંદ સ્લાભીએ સ્થા઩ન કયે ઱ ું છે . તેથી આ ભમામ દાનું જે
કોઈ ઉલરંઘન કયે તેને ઉદ્ધલ વંપ્રદામ થકી બાય જાણલો. (૫૯)
જે સ્ત્રી અથલા ઩ુફૃ઴ આ ઘભમભમામ દાનું ઉલરંઘન કયી ઩ોતાની ઈછચા પ્રભાણે લતમળે તો તેઓ
આ ઩ ૃથ્લી ઩ય ફષુ અ઩કીતીને ઩ાભળે. (૬૦)
અને તભથ્મા ક્રંરકત ફનીને ભમામ ઩છી તનશ્વે નયકની ફષુ પ્રકાયની માતનાઓ
બોગલળે. આ લચનો તભાયા ઈષ્ટદે લ એલો શં નીરકંઠ કષુ ં છં. તેથી ભાયા લચનોભાં રેળભાત્ર
વેદેશ નથી. (૬૧)
શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! શ્રીશરયની આ પ્રકાયની લાણી વાંબ઱ી વલમ બક્તજનો અતતળમ
આનંદ ઩ામમા તેભજ ફે શાથ જોડી પ્રણાભ કયી “ તભે શે કશો છે તે મથાથમ છે “ આભ કશી તેભણે
શ્રીશરયના લચનો સ્લીકામાાં . (૬૨)
શ્રોક

412
 શે યાજન ! જે કોઈ નયનાયી શ્રીશરયએ કશેરા આ સ્઩ળામ સ્઩ળમ તલલેકના અમ ૃત વભાન લચનોનો
઩ાઠ કયળે અને વાંબ઱ળે તે આ રોકભાં ભોટી કીતી પ્રાતત કયળે તેભજ તેને ઘન, ઘાન્મની વમ ૃપ્ધ્ધ
થળે ને અંતે અક્ષયધાભને ઩ાભળે. (૬૩)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે પ્રફોતધની ઉત્વલે યાત્રીની વબાભાં
શ્રીશરયએ સ્઩ળામ સ્઩ળમ તલલેકનું તનફૃ઩ણ કયુમ એ નાભે ઩છચીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૨૬
શ્રીશરયએ કયે ર તવપ્ધ્ધના વાઘનોનું લણમન

શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજ્ન ! કાતતિક શુદ ઩ાંચભને રદલવે વામંકા઱ે બગલનની વંધ્મા
આયતી થમા ઩છી ભશાવબાભાં યત્નજરડત ંડચા તવશાવન ઉ઩ય તલયાજભાન શ્રીશરય પ્રત્મે
બુપ્ધ્ધલા઱ા ઴ુકાનંદ સ્લાભી ઘભમતવપ્ધ્ધના વાઘન ઩ ૂછલા રાગ્માં. (૧)

413
શ્રોક

શે બગલન ! આ઩ના આતશ્રત વલે બક્તોને લંળે વરશત ઘભમની તત્કા઱ તવપ્ધ્ધ કમા
વાઘનથી થામ ? તે ભને મથાથમ કશી વંબ઱ાલો. (૨)
શ્રોક

બગલાન શ્રીસ્લાતભનાયામણ કશેકા રાગ્મા કે , શે બ્રહ્મન ! જ્માં ઴ુબ દે શ્કા઱ારદક લતમતા શોમ
ત્માં વ઩રયલાય ઘભમ તનલાવ કયીને યશે છે . તેથી વત દે ળકા઱ારદકનું વેલન કયનાયને ધભમની તવપ્ધ્ધ
થામ છે . અને ધભમની તવપ્ધ્ધ થતાં ઘભમના પ઱ફૃ઩ ઐશ્વમમ અને શુખની પ્રાપ્તત થામ છે . (૩)
શ્રોક

414
 અને જ્માં અ઴ુબ દે ળકા઱ારદક લતમતા શોમ ત્માં લંળે વરશત અધભમ તનઓલાવ કયીને યશે
છે . ભાટે તેન ું વેલન કયનાયા ભનુષ્મોને તલ઴ે અઘભમ ળ ૃપ્ધ્ધ ઩ાભે છે . તેભનું પ઱ દુ:ખની પ્રાપ્તત છે
તેભજ ઐશ્વમમથી ભ્રષ્ટ થામ છે . (૪)
દે ળ, કા઱, રક્રમા, ધ્માન, ળાસ્ત્ર, દીક્ષા, ભંત્રજા઩ અને વંગ આ આઠ જો ઴ુબ શોમ તો તે
ઘભમની ળ ૃપ્ધ્ધના કાયણ છે . કાયણ છે , અને જો અ઴ુબ દે ળકા઱ારદક આઠના રક્ષણો ભાયા આતશ્રત
વલે ભનુષ્મોના રશત ભાટે વંક્ષે઩થી કષુ ં છં. (૬)
઴ુબ દે ળના રક્ષણો :-
જે દે ળભાં બ્રાહ્મણારદક ચાયે લણમના ભનુષ્મોના તથા બ્રહ્મચમામ રદ ચાયે આશ્રભઓનું
ભનુષ્મોના વદાચાયનું તલબાગ પ્રભાણે મથાથમ પ્રલતમન શોમ અને જ્માં બગલાનના એકાંતતક
બક્તોનો તનલાવ શોમ તે દે ળને ઴ુબ જાણલો. (૭)
લ઱ી જે દે ળભાં ત઩, વ્રત, વદતલઘા અને ધ્માલાન બ્રહ્માણ કુ઱નો તનલાવ શોમ તથા
બગલાનન અચામ સ્લફૃ઩ે ઩ધયાલેરા શોમ તે દે ળને ઴ુબ જાણલો. (૮)

415
જે દે ળભાં ઩ુયાણપ્રતવધ્ધ ઩તલત્ર ગંગારદ નદીઓ ઓલશેતી શોમ, નૈતભળાયણ્મ, પાલગુનવેત્ર,
વેત ુફંઘ, યાભેશ્વય, પ્રબાવક્ષેત્ર, િારયકા, ભથુયા, ઩ં઩ાવયોલય, લફિંદુવયોલય, ફદરયકા શ્રભ, અમોધ્મા,
લચત્રકુટ, ઩ંચલટી, કલર઩ાશ્રભ, ભશેન્િાચર ઩લમત, ભરમ઩લમત, વહ્યારદય, ળરકતભાન, ઋક્ષ,
તલિંધ્માચ઱, ઩ારય઩ાત્ર આરદ ઩લમતોને ઴ુબ જાણલાં.આ વાથે ઩લમતોને કુ઱ ઩લમતો કહ્યા છે . તે વલે
દે ળોભાં જ્માં વત્઩ાત્ર વ્મરકત્નું તભરન થામ તે દે ળ ઴ુબભાં ઩ણ લધુ શ્રેષ્ઠ છે . (૧૦-૧૨)
ભાટે ઩ોતાના આત્ભાનું શ્રેમ ઈછછતા ભનુશ્મોને આ ઩તલત્ર દે ળનું વેલન કયળુ.ં આ ઴ુબ
સ્થાનોભાં આચયે ર ઘભમન ું ભનુષ્મોને અનેક ગણું પ઱ ભ઱ે છે . (૧૩)
અ઴ુબ દે ળના રક્ષણો :-
શે બ્રહ્મન ! શલે ઘભમતનષ્ઠ બુપ્ધ્ધભાના ભનુષ્મોને ત્માગ કયે રા અ઴ુબ દે ળોની લાત કફૃ છં.
અંદદે ળ,લંગદે ળ, કલરિંગ, તવિંઘ અને કીકટદે ળ આ વલે મલનોના દે ળો અ઴ુબ ભનામેરા છે . (૧૪)
જે દે ળની ભ ૂતભ અવંસ્કૃત શોમ, ખાયભ ૂતભ શોમ, બગલત પ્રતતભાથી યરશત શોમ, જમાંન ું ઩ાણી
઩ીલાથી ઩ેટના યોગો થતાં શોમ, કંઠની ળ ૃપ્ધ્ધ થામ ઩ગ ફૂરી જામ તલગેયે યોગ કયનાયા દે ળો
અ઴ુબ ભાનેરા છે . (૧૫)

416
 જે દે ળભાં સ્ત્રી કે ઩ુફૃ઴ો ઩ોતાના ઘભમન ું ઩ારન ન કયતાં શોમ, કલ઱યુગના દો઴થી યરશત
તનભમ઱ અંત:કયણલા઱ા બગલાનના એકાંતતક બક્તજનોનો જ્માં તનલાવ ન શોમ, જે દે ળભાં યાજા કે
યાજાના ભંત્રીઓ ઩યસ્ત્રી અને ઩યઘનનું શયણ કયી જતાં શોમ અને ગયીફને ઩ીડતા શોમ તે વલે
અ઴ુબ દે ળ કશેરા છે . (૧૬-૧૭)
ુ ા સ્ત્રીઓ ળુલબચાયીણીથી શોમ, ન્માં ભઘ તથા ભાંવનું ઘણુ વેલન થત ુ
લ઱ી જે દે ળભં ફષઘ
શોમ, જ્માં ચોયી અને ઱ ૂટપાટ કયનાયા જ તનલાવ કયતાં શોમ તેને અ઴ુબ દે ળ જાણલાં. (૧૮)
઴ુબ દે ળ શોલા છતાં ઩ણ જ્માં ભયકી કે કોરેયાનો યોગ પાટી નીકળ્મો શોમ, જ્માં યાજાના
વૈન્મનો લાયં લાય ઉ઩િલ થતો શોમ, જ્માં અતતળ ૃન્દ્ષ્ટ, તીડ, ંડદય, ઩ો઩ટ આરદવાત ઈતતઓનો
ઉ઩િલ શોમ, અન્નલસ્ત્રના દુ:ખથી ઩ીડા ઩ાભતાં ઩ુફૃ઴ો ઩ોતાના ઩ત્ની ઩ુત્ર આરદ ઩રયલાયજનોનો જ
તલક્ર્મ કયતાં શોમ આ વલે દે ળો અ઴ુબ કશેરા છે . (૧૯-૨૦)
઴ુબકા઱ :-
બ્રાહ્મમ ૂષત
ૂ મ આરદ રદલવનો ઩ ૂલમબાગ શ્રીતલષ્ણુ આરદ દે લતાઓના ઩ ૂજનભાં ઴ુબ કશેરો છે .
અને ફ઩ોય ઩છીનો વભમ ત઩ત ૃવંફઘ
ં ી શ્રાધ્ધારદ કભમ કયલા ભાટે ઴ુબ ભનાએરો છે . (૨૧)

417
 તેભજ દલક્ષણામન, ઉત્તયામણ, કકમ વક્રં ાતત, ભકયવંક્રાંતત, ભે઴વંક્રાંતત, વ્મતત઩ાતનો રદનક્ષમ,
શ ૂમમગ્રશણ, ચંિગ્રશણ, ફાયવ, શ્રલણ નક્ષત્ર, અક્ષમ ત ૃતતમા, કાતતિક શુદ નોભ, ભાગવય, ઩ો઴, ભશા
અને પાગ઱ આ ચાય ભરશનાની લદ આઠભી, ભશાશુદ વાતભ, ઩ ૂનભ, એકાદળી, ઩ોતાની ઩ત્નીના
઩ુવ
ં લનારદ વંસ્કાયના વભમ, ઩ોતાના ઩ુત્રના જાતકભામ રદ વંસ્કાયનો વભમ તથા ઩ોતાનો
જન્ભરદલવ, બગલતી દીક્ષા વભમ, મજ્ઞદીક્ષા વભમ, યતલલાયે વરશત વાતભ, વોભલાયે વરશત
અભાવ, બુધલાયે વરશત આઠભ, ભંગલાયે વરશત ચોથ અને લૈળાખ લદ ચોથ, કત઩રા઴ષ્ઠી એટરે
દય લ઴ે આલતી બાદયલા લદ છઠની તતતથ જેભાં શસ્ત નક્ષત્ર, વ્મતત઩ાતનો મોગ અને ભંગ઱લાયે
઴ષ્ઠી આટરાનો મોગ શોમ તો ઴ુબ કા઱ કશેલામ છે . (૨૨-૨૫)
તેભજ યાત્રીની છે લરા પ્રશયભાં દે લ, બ્રાશભણ, અને બગલદ બક્તોનુ દળમન થામ તેલા
સ્લતન આલલા તે ઴ુબ કા઱ છે . (૨૬)
તેભજ ભંગરિતનનું શ્રલણ જે વભમે થામ તે વભમ, ઩ોતાના ત઩તા તલગેયેની
ઔદલમદૈરશક રક્રમા કયલાનો વભમ, ઩ોતાના ભાતાત઩તા તલગેયેનો વંલત્વયી રદલવ, ચાંિામણ વ્રતના
રદલવો, જન્ભાષ્ટભી, યાભનલભી તલગેયે ઴ુબ કા઱ કશેલામ છે . (૨૭)

418
 અલા ઩તલત્ર વભમે કયલાભાં આલતા સ્નાન, જ઩, શોભ, વ્રત, દે લ઩ ૂજા, બ્રાશભણ઩ ૂજા,
ત઩ત ૃશ્રાધ્ધો, દે લમજ્ઞ, અતતતથ ઩ ૂજા, કીડીમાફૃ ઩ ૂયળુ,ં ગામને નીયણનું દાન, કૂતયાને યો્રા આ઩લા
તલગેયે જે કાંઈ ઴ુબકભમ કયલાભાં આલે તે અતલનાળી પ઱ને આ઩નાફૃ થામ છે . (૨૮)
અ઴ુબકા઱ :-
વાંજનો વભમ, ભધ્મયાત્રીનો વભમ, જન્ભભયણારદકના વોતકના રદલવો, ઋત ુતલના લાદ઱ોથી
ઢંકામેરા રદલવો, લીજ઱ીનું ઩ડળુ.ં ભ ૂકં઩, વલેને ઉિેગ ઩ભાડનાયો દુષ્કા઱ ઩ડલો કે ઱ ૂટાયાના ઘાડ
઩ડલી, આ અ઴ુબ કા઱ કશેલામ છે . યાત્રીના છે લરા પ્રશયભાં સ્લતનભાં કા઱ા વ઩મન ું દે ખાળુ,ં ભ ૂત
પ્રેતારદકના દળમન થલા તથા જમાયે અ઩઴ુકન થામ તે અ઴ુબકા઱ કશેલામ છે . (૨૯-૩૧)
઴ુબ-અ઴ુબ કરક્રમાના રક્ષણો:-
બગલાનની શ્રલણારદ નલપ્રકાયની બરકત, વત્ત્કમામ, અરશિંવાભમ મજ્ઞ, દાન, વ્રત, તનમભ, મભ,
સ્લઘભમન ું ઩ારન, વત્઩ુફૃ઴ની વેલા, ઩તલત્ર બ્રાશભનું ઩ ૂજન તેભજ તીથમમાત્રા કયલી. આ ફધી
રક્રમાઓને બુપ્ધ્ધભાન ભનુશ્ગ્મોએ ઴ુબરક્રમા કશેર છે . (૩૨-૩૩)

419
 શલે અ઴ુબ રક્રમા કષુ છં. જીલોની રશિંવા કયલી, અવત્મ ફોરળુ,ં . ભઘભાંવનું બક્ષણ, ચોયી,
દં બ, જાતતથકી ભ્રષ્ટ કયે તેળ ું કભમ, ઘ ૂતકભમ, જુગાય, ઩યસ્ત્રીનો વંગ, ઩યસ્ત્રી વાથે ભ્રષ્ટ કયે તેળ ું કભમ,
વત્઩ુફૃ઴ોનું અ઩ભાન કયળું તલગેયે રક્રમાને અ઴ુબ રક્રમા જાણલી. (૩૪-૩૫)
઴ુબ ધ્માનનું લણમન :-
પ્રળાંતમ ૂતતિ, વક઱ ઐશ્વમમ, વં઩ન્ન, વંતોના ઩તત, વલામ ન્તમામ ભી, રક્ષ્ભી઩તત, ઩ભામ ત્ભા બગલાન
શ્રીલાશુદેલની મ ૂતતિન ું ધ્માન અથલા દયે ક અંગનું ઩ ૃથ્ક ઩ ૃથક ધ્માન તેને ઴ુબ ધ્માન કશે઱ ુ છે .(૩૬)
શ્રી કૃષ્ણના વાક્ષાત વંફઘ
ં ને ઩ાભેરા સ્થાનો, આવનો, ભ ૂ઴નો, લસ્ત્રો, ફંવી, ભા઱ા, કંઠી, ળંખ, ચક્ર,
ગદા,઩દ્મ તલગેયેન ું શ્રીશરયની મ ૂતતિ વાથે લચિંતલન કયળું તેને ઴ુબ ધ્માન કશેર છે . (૩૭)
અ઴ુબ ધ્માનનું લણમન :-
અઘ઩ાન અને ભાંવનું બક્ષણ કયતાં કારીકા, કા઱બૈયલ, મક્ષારદ ભલરન દે લતાનું સ્ભયણ,
ભ ૂત, પ્રેત, ત઩ળાચ આરદકની વાઘના ભાટે ન ું સ્ભયણ, તાભવ દે લોનું સ્ભયણ તે અ઴ુબ ધ્માન કશે઱ ું
છે . (૩૮)
઴ુબ ળાસ્ત્રોનું રક્ષણ :-

420
 જે ળાસ્ત્રોભાં બગલાન તલષ્ણુના અલતાય સ્લફૃ઩ શ્રીયાભ, શ્રીકૃષ્ણ આરદકનું સ્લફૃ઩ અને
એભનાં વંફઘ
ં ી રદવ્મ ચરયત્રોનું પ્રતત઩ાદન કયુમ શોમ તેને વત્ળાસ્ત્ર કશેરા છે . (૩૯)
તેભજ બગલાનના એકાંતતક વંતો, નાયદજી, ઉઘઘજે તલગેયેના સ્લફૃ઩ તથા ચરયત્રોનું જેભાં
પ્રતત઩ાદન કયુમ શોમ તે ઩ણ વત્ળાસ્ત્રો ભાન્યું છે . (૪૦)
જેભાં ઘભમયક્ષણ ભાટે અલતયે રા ભશાપ્રભુના અમ ૃત લચનો શોમ તેલા વાશ્ત્રોને ઩ણ
વત્ળાસ્ત્રો વભજલાં. (૪૧)
અ઴ુબ ળાસ્ત્રોનું રક્ષણ :-
શે મુને ! ભેં વત્ળાસ્ત્રોના રક્ષણ કહ્યા શલે અવત્ળાસ્ત્રોનાં રક્ષણ કષુ ં છં. જે ળાસ્ત્ર
વત્ળાસ્ત્રીથી તલફૃધ્ધ શોમ તે વલે અવત્ળાસ્ત્ર કશેલામ છે . (૪૨)
જે ળાસ્ત્રોભાં શ્રીશરય તથા તેભના એકાંતતક વત્઩ુફૃ઴ોના આકાયનું કે તેભના લચનોનું
ખંડન કમો શોમ લ઱ી જે ળાસ્ત્ર આત્ભતનષ્ઠા, બરકત, મભ, તનમભથી યરશત શોમ અથલા ખંડન કયે ર
શોમ, જેભાં શ્રીતલષ્ણુનાયામણ તથા તેભના અલતાયના ચરયત્રોના રશિંવારદકનું દો઴ાયો઩ણ કયી તેને
દૂત઴ત કયીને તનિંદાના ફૃ઩ભાં લણમન કયલાભાં આવ્યું શોમ, આ વલે અવત્ળાસ્ત્રો કશેરા છે . લ઱ી જે

421
ળાસ્ત્રભાં અ઩તલત્ર ભઘભાંવારદક દ્ર્વવ્મ લડે કાલરકા, બૈયલ આરદ તાભવ દે લ-દે લતાની ઩ ૂજાનં લણમન
કયલાભાં આલેર શોમ તે વલે અ઴ુબ ળાસ્ત્રો કશેરા છે . (૪૩-૪૫)
઴ુબ દીક્ષાનું લણમન :-
જે દીક્ષાતલતધભાં કંઠભાં ઩શેયલાની ભા઱ા (કંઠી) જ઩ની ભા઱ા, તતરક, ઩શેયલાના લસ્ત્રો
વૌમમ શોમ તથા દૈ રશક દે ખાલ વૌમમ શોમ તથા ઩ોત઩ોતાના ઘભમ઩ારનની પ્રતતજ્ઞા વાથે જે
દીક્ષાગ્રશણ કયલાભાં આલતી શોમ તે ઴ુબદીક્ષા કશેરી છે . (૪૬)
અ઴ુબ દીક્ષાનું લણમન :-
જે દીક્ષાભાં નખથી તળખા ઩માંતનો લે઴ અતતળમ બમાનક શોમ, જેભાં ક્રોધ શોમ, અ઩-ળબ્દો નું
ઉછચાયણ કયલાભા6 આલત ુ શોમ, તેભના આલાં રક્ષનો શોમ તેને અ઴ુબ દીક્ષા ભાનલી. (૪૭)
જેભનાં દળમન કયલાથી ભનુષ્મો લાઘ આરદકથી જેભ બમ ઩ાભે તેભ બમ ઩ાભે તેલો
તલકૃતલે઴ ઘાયણ કયલાની યીત શોમ, જેભાં ભઘભાંવ, ડુગ
ં ઱ી, રવણ, આરદક અબક્ષ્મ ઩દાથોનું
બક્ષણ કયલાની છૂટ શોમ, જે દીક્ષાભાં ગાંજાબાંગ, આરદકના વેલનની છૂટ શોમ કે જેનાથી નેત્રો

422
અને ચશેયો બમાનક થઈ જામ છે . લ઱ી જે દીક્ષાભાં ઩યસ્ત્રી વંગનું ઩ણ પ્રતત઩ાદન શોમ તે દીક્ષા
અ઴ુબ કશેલામ છે . (૪૮-૪૯)
઴ુબ ભંત્ર :-
જે ભંત્રોભાં શરય, કૃષ્ણ, નાયામન, લાશુદેલ, નય, તલષ્ણુ કેળલારદ ભંગ઱કાયી બગલત નાભોનો
જા઩ કયલાભાં આલે તે ઴ુબ ભંત્રો જાણલા6. (૫૦)
અ઴ુબ ભંત્ર :-
જે ભંત્રોભાં ભાયણ, ઉચાટન, ઩તન, લચત્તભ્રભ., લળીકયણ, આરદનું લણમન શોમ, અથલા
તાભવી દે લી-દે લતાનાં જે ભંત્રોભાં નાભ આલતા શોમ તે વલે ભંત્રો અ઴ુબ જાણલાં. (૫૧)
઴ુબ વંગ :-
બગલાના એકાંતતક બાગલત વંતો-બક્તોનો સ્ભાગભ કયલો તે ઴ુબ વંગ કશેર છે . વાચા
બક્તોની ઓ઱ખ વત્ળાસ્ત્રોભાં પ્રતત઩ાદન કયે રા તેભના રક્ષણ ઩યથી થામ છે .
તેભના રક્ષણ વંક્ષે઩ભાં આ પ્રભણે છે . જે અષ્ટાંગ બ્રહ્મચમમન ું ઩ારન કયતા શોમ, ઩ોતાના
તનમભોનું દઢ઩ણે ઩ારન કયતા શોમ, જે તન:સ્લાદી, તન:સ્નેશી, તનભામ ની, તનસ્઩ ૃશારદ શોમ, અંદય-

423
ફશાય ઴ુધ્ધ લતમતા શોમ, જે કાભ, ક્રોધ, ઈ઴ામ અને ઩યના િોશથી યરશત શોમ, જે તનભમત્વયી
તનરોબી, આત્ભતનષ્ઠ અને જીતેન્િીમ શોમ તેભજ જે બગલાન અને બગલાનના અલતાયોની
ભાશાત્ભમ જ્ઞાન-઩ ૂલમકની બરકત કયતા શોમ, જે વદામ એકાંતતકબાલે બગલાનનું બજન કયતા શોમ,
આલા વત્઩ુફૃ઴નો વંગ કયલો તે ઴ુબ વંગ કશેરો છે . (૫૩-૫૫)
લ઱ી બગલાન ઩ ૃથ્લી ઩ય પ્રત્મક્ષ઩ણે શોમ તથા તેભના લચનોનું જેભાં લણામન શોમ તેલાં
વત્ળાસ્ત્રોનું લચન તે ઩ણ ઴ુબ વંગ કશેર છે . (૫૬)
વત દે ળકા઱ારદકનું વેલન કયળુ6. તે ઩ણ ઴ુબવંગ છે . એળું ભોટા ભશત઴િઓ કશે છે . (૫૭)
અ઴ુબ વંગ :-
અવત્઩ુફૃ઴ોનો વંગ એ અ઴ુબ વંગ કહ્યો છે . તે અવત્઩ુફૃ઴ોને ઩ણ તેભનાં રક્ષનોથી ઓ઱ખી
યાખલાં. જે તલશ્ણુ વ્શગલાન અને તેભના બક્તોભાં બરકત એ યરશત શોમ. (૫૮)
જે બાગલત એકાંતતક વંતો તથા વત્ળાસ્ત્રોનાં કયલાના સ્લબાલલા઱ા શોમ, શુયા, ભરદયા,
ભાંવનું વેલન કયનાયા, ભાની, ભત્વયી, દં બી, જુગાયભાં આવક્ત, અબક્ષ્મ લસ્ત ુને ખાતો શોમ, રશિંવા

424
કયનાયા, તલધા-ઘન અને કુ઱ના ભદથી ઉન્ભત શોમ, ફષુ ક્રોધી શોમ તેનોવંગ અ઴ુબ વંગ કશેરો
છે . (૫૯-૬૦)
જે કેલ઱ ઩ોતાની જ પ્રળંવા કયતા શોમ અને પ્રગટ્ બગલાન શ્રીશરયના ઉ઩ાવકોની તનિંદા
કયતા શોમ, ઩ોતાનોસ્લાથમ તવધ્ધ કયલા ફીજાને અત્મંત ઩ીડા આ઩ી અન્નલસ્ત્રારદક લસ્ત ુઓ તેભના
થકી ભે઱લે તેનો વંગ અ઴ુબ વંગ જાણલો. (૬૨)
બગલાનની કૃ઩ાથી પ્રાતત થમેરા દુરમબ ભાનલ ળયીયને પ્રાતત કમામ ઩છી જે પ્રમત્ન કયી
ઘભમ-બરકત તે વાઘતો નથી. બ્રહ્મચમમવ્રત ન ઩ા઱તો શોમ તેને અ઴ુબ વંગ કહ્યો છે . (૬૩)
જે પ્રભાદી શોલાના કાયણે કા઱, બાગ્મ, ઩ ૂય વંસ્કાય અને બગલાનની ક્ર્઩ાને જ કલમાણનું
વાઘન ભાનતા શોમ છે અને ઩ુફૃ઴ાથમ ઩ણ બગલાનની ક્ર્઩ા તલના થતો નથી એળું ભાનતા શોમ
તેલાનો વંગ અ઴ુબ કહ્યો છે . (૬૪)
અળાંતત આરદ અનેક દુગુમણથી બયે રા શોમો તે અવત્઩ુફૃ઴ કશેરા છે અને તેભનો જે વંગ
અ઴ુબ કશેરો છે . (૬૫)

425
 અવત દે ળકા઱ારદકનો વંગ કયલો તે ઩ણ અ઴ુબ વંગ કશેરો છે . આ પ્રભાણે ભાયા આતશ્રત
નયનાયીઓએ મથાથમ઩ણે જાણી યાખળુ.ં (૬૬)
ુ જ
આ પ્રભાણે ભેં તભને ઴ુબ અને અ઴ુષુ દે ળકા઱ારદકના રક્ષણો ભાયા આતશ્રત મુમસ ુ નોને
જ્ઞાન થામ તે ભાટે વંક્ષે઩ભાં કહ્યાં. (૬૭)
તેભાં ઴ુબ દે ળકા઱ારદકનું વેલન કયલાથી ભનુષ્મોની બુપ્ધ્ધ ઴ુબ થામ છે અને અ઴ુબ
દે ળકા઱ારદકનું વેલન કયલાથી બુપ્ધ્ધ અ઴ુબ થામ છે . એ લાતભાં કોઈ઩ણ જાતનો વંળમ કયલો
નરશિં. (૬૮)
શે મુતન ! જે ભનુષ્મની બુપ્ધ્ધ જેલી શોમ તે ભનુષ્મ તેલાં જ કભમ કયે છે . ત્માયફાદ ઩ોતાના
કયે રા કભમને અનુવાયે ઴ુબ-અ઴ુબ પ઱ને ઩ાભે છે . (૬૯)
આથી સ્લરશતેછછ બુપ્ધ્ધભાન ભનુષ્મોએ અ઴ુબ દે ળકા઱ારદકનું વેલન છોડીને તાત્કા઱ ઴ુબ
દે ળકા઱ારદકનો આશ્રમ કયલો. (૭૦)

426
 જેભ અજાણતા કયે ઱ ું અમ ૃતનું ઩ાન મ ૂખમ કે ઩ંરડત ભાણવને ઩ણ તનશ્વમ અભય ફનાલી દે
છે . તેભ અજાણતાભાં વેલન થમેરા ઴ુબ દે ળકા઱ારદક ઩ંરડત કે મ ૂખમ ભાણવને ઩ણ આ વંવાયના
ફંઘનભાંથી મુક્ત કયે છે . (૭૧-૭૨)
લ઱ી જેલી યીતે દાફૃ કે બાંગનું ઩ાન ળાસ્ત્રજ્ઞ કે ઩ંરડત કે મ ૂખમ ભાણવ કયે તો તેને કેપ ચડાલી
તે જ ક્ષણેક્ષણે ઉન્ભત કયે છે . તેભ અ઴ુબ દે ળકારારદકનું વેલન વાત્ત્લક ગુણલા઱ા તલિાન ભાણવો
ને તેન ું વેલન કમાં રઈ જામ ? તેભાં ઴ુ કશેળ.ુ (૭૩-૭૪)
શે મુતન ! તભે કશેળો કે આળું કેભ વંબલે ? તો કષુ ં છં કે, દે ળકા઱ારદકનો મ ૂ઱ભ ૂત સ્લબાલ
જ એલો છે . જેભ સ્લબાતલક વાયો નયવો ગુણ ભાણવભાં શોમ ને તે છોડલા વભથમ થઈ ળક્તો નથી.
તેભ દે ળકા઱ારદ ઩ોતાના ઴ુબ અ઴ુબ સ્લબાલને છોડી ળક્તં નથી. (૭૫)
જે બગલાનનો બક્ત શોમ અને આદય઩ ૂલમક તનત્મે ઴ુબ દે ળકા઱ારદકનું વેલન કયે તો તેને
વકર ઈપ્છછત ઩ુફૃ઴થમની તવદ્વદ્ધ પ્રાતત થામ છે . (૭૬)
અને તે વદામ શુખને બોગલે છે . અને દે શાંતે બગલાનના ઩યભ અક્ષયધાભને ઩ાભે છે . (૭૭)

427
 ત્માં ચૈતન્મભમ દે શને ઩ાભીને ત઩ોતે ઈછછે રા અનંત, અતલનાળી અને દે લતાઓને દુરમબ
એલા રદવ્મ શુખોને બોગલે છે . (૭૮)
જે ભનુષ્મ આ રોકભાં અ઴ુબ દે ળકારારદકનું વેલન કયે છે . તે ઩ુફૃ઴ ઩ોતાના ધભમથકી ભ્રષ્ટ
થઈ જીલન ઩માંત દુ:ખ બોગલે છે . અને દે શાંતે મભ઩ુયીભાં જઈને દાફૃણ દુ:ખ બોગલેછે. અને
ચોમામ વી રાખ જાતના ળયીયોભાં જન્ભ રઈ બટકીને અ઩ાય કષ્ટોને બોગલે છે . તેથી ભનુષ્મોએ
અ઴ુબ દે ળકા઱ારદકથી ડ઱ીને ઘભમની તવઓપ્ધ્ધને ભાટે તનઓત્મ ઴ુબ દે ળકા઱ારદકનું વેલન કયળુ.ં
(૭૯-૮૧)
શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! આ પ્રભાણે બગલાન શ્રીસ્લાતભનાયામણના લચનોનું શ્રલણ
કયી ઩ોતાનું રશત ઈછછતા ઴ુકમુતન અતતળમ શ઴મ ઩ામમા તથા વબાભાં ફેઠેરાં વંતો, શરયબક્તો
તેભજ અન્મ વબાજનો ખ ૂફ જ આનંદ ઩ામમાં, અને બગલાન શ્રીશરયના ચયણભાં ઩ોતાના ભસ્તક
મ ૂકી તે લચનોને અતત બાલથી ભસ્તક ઩ય ઘાયણ કમાાં . (૮૨)
શે યાજન ! આ ધભમની તવપ્ધ્ધ લેદથી પ્રભાલણત છે . બગલાન લણીયાજ શ્રીનાયામન મુતનએ
ગૃશસ્થ બક્તજનો, ત્માગી વંતો અથલા કોઈ઩ણ ભનુષ્મના ઘભમયક્ષણને ભાટે જ આ ધભમતવપ્ધ્ધ

428
કશેરી છે . જે ભનુષ્મો આનું પ્રતતરદન શ્રલણ કયળે, કોઈને વંબ઱ાલળે તે ફંને ને ઘભમભાં દઢ ક્સ્થતત
તેભજ આ રોક તથા ઩યરોકભાં અનેક પ્રકાયના શુખો બોગલળે.

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રક્રયણે પ્રફોતધનીના ઉત્વલ ઉ઩ય

શ્રીશરય અને ઴ુકાનંદ સ્લાભીના વંલાદફૃ઩ે ઘભમતવપ્ધ્ધનું તનફૃ઩ણ કયુમ એ નાભે છવ્લીવભો અધ્મામ
વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૨૭

429
શ્રીશરયએ વંતો ભાટે કશેર તનષ્કાભ ઴ુપ્ધ્ધ
શ્રોક

શુવ્રતમુતન કશે છે , શે પ્રતા઩તવિંશ યાજન ! કાતતિક શુદ છઠજને રદલવે બગલાન શ્રીલાશુદેલ
નાયામણની વંધ્મા થમા કેડે વબાને તલ઴ે ઉંચા તવિંશાવન ઉ઩ય તલયાજભાન થમેરા શ્રીશરયને
નભસ્કાય કયીને મુતનશ્રેષ્ઠ બ્રહ્માનંદ સ્લાભી ઩ ૂછલા રાગ્મા કે, શે બગલન ! આ વંપ્રદામને તલ઴ે
તનષ્કાભ બ્રહ્મચમમવ્રતનો આશ્રમ કયનાયા અભે તભાયા ઘણા ત્માગી વંતો છીએ. (૧-૨)
શ્રોક

શે પ્રભુ ! અભાયાભાંથી કોઈ ત્માગીઓને સ્ત્રીઓના પ્રવંગે કયીને ક્યાયે ક કોઈ વ્રતનો બંગ
થઈ જામ તો તેની જે પ્રકાયના પ્રામતશ્વત કયીને ઴ુપ્ધ્ધ થામ તેની યીત તભે અભોને કશો. (૩)
શ્રીનાયામણ મુતન કશે છે , શે યાજન ! વક઱ ત્માગી વભાજનું રશતને ઈછછનયા બ્રહ્માનંદ
સ્લાભીએ જ્માયે આલી યીતે ઩ ૂછ્ું ત્માયે અ઩ાય આનંદના ભશાવાગય શ્રીશરય કશેલા રાગ્મા, શે મુતન

430
! તનષ્કાભવ્રતનો બંગ જાણીને તો ક્યાયે મ ઩ણ કયલો જ નરશિં અને જો કદાચ વ્રતનો બંગ થઈ
જામ તો તેની ઴ુપ્ધ્ધ તત્કા઱ કયલી. (૪)
આને તે ઴ુપ્ધ્ધએ કયીને અષ્ટાંગ બ્રહ્મચમમ વ્રતઅનું યક્ષણ થામ છે . તેથી બગલાનના
ત્માગી બક્તોને એકાંતતક઩ણું પ્રાતત થામ છે . તે ઴ુપ્ધ્ધ અભે તભને કશીએ છીએ.(૫)
તનષ્કાભવ્રતનું ઩ારન કયનાયો ત્માગી ઩ુફૃ઴ ક્યાયે મ ઩ણ જો સ્ત્રીઓની લાતામ પ્રીતત઩ ૂલમક
કાન દઈને વાંબ઱ે તો તત્કા઱ એક ઉ઩લાવ કયે . (૬)
લ઱ી શ્રીભદ બાગલત આરદ વત્ળાસ્ત્રોને તલળે કશેરા સ્ત્રીઓના ગુણ-અલગુણની કથા તલના
જો ફીજી સ્ત્રીઓના ગુણ-અલગુણનું લણમન કયે તો એક ઉ઩લાવ કયે . (૭)
અને લ઱ી અવત કાવ્મ એલાં યતવકગ્રંથોભાં લણમલેરા મુગ્ઘા, ભધ્મા, પ્ર ગલબા આરદક
સ્ત્રીઓના બેદનું લણમન કયે અથલા વાંબ઱ે તો તનષ્કાભ વ્રતલા઱ો ઩ુફૃ઴ અરગ અરગ એક ઉ઩લાવ
કયે . (૮)
અને ઩ોતાની ઈછછાએ કયીને ઩યસ્઩ય રક્રડાને કયતી સ્ત્રીઓને જોતો થકો મ ૂયખની ઩ેઠે
ઘડીલાય ત્માં ઉબો યશે તો તે તનષ્કાભવ્રતલા઱ો ઩ુફૃ઴ એક ઉ઩લાવ કયે . (૯)

431
 અને જો નાયીની િન્દ્ષ્ટની વાથે ઩ોતાની િન્દ્ષ્ટ ફાંઘીને ક્ષણ ભાત્ર જો઩ સ્ત્રીને જુએ તો એ
તનષ્કાભી વ્રતલા઱ો ઩ુફૃ઴ એક ઉ઩લાવ કયે .(૧૦)
સ્ત્રીના શાથ઩ગ આરદક અંગનો સ્઩ળમ થઈ જામ તો એક ઉ઩લાવ કયે તથા સ્ત્રીના અંગ઩ય
યહ્યું જે લસ્ત્ર તેનો સ્઩ળમ થઈ જામ તો તનષ્કાભ વ્રતલા઱ો ઩ુફૃ઴ એક ઉ઩લાવ કયે , ઩યં ત ુ લસ્ત્ર ઘોમા
઩છી બીનું શોમ, શુકામે઱ ું શોમ, નળુ શોમ તેને અડી જલામ તો તેનો ઉ઩લાવ ન કયલો. (૧૧)
શે મુતન ! લ઱ી જે તનષ્કાભવ્રત લા઱ો ઩ુફૃ઴ બગલાનની લાતામ સ્ત્રીને વંબ઱ાલલા વાફૃ જો ઩ુફૃ઴
આગ઱ કયે તો ઩ણ એક ઉ઩લાવ કયે . (૧૨)
઩ોતાના તનષ્કાભ વ્રત બંગ થામ તેલા લચત્રને તલ઴ે સ્ત્રી વંફતં ઘ ભલરન વંકલ઩ ઩ણ થઈ જામ
અથલા તેની વાથે લાતામ રા઩ કયે તો તેનો એક ઉ઩લાવ કયે . (૧૩)
અને ઩ુફૃ઴ ઩ાવે સ્ત્રીને છાનીલાતામ કશીને ભોકરે અને તે સ્ત્રી કોઈક ઩ુફૃ઴ ઩ાવે છાનીલાતામ
કશેયાલી શોમ ને તેને જો છાની વાંબ઱ે તો ફંનેનો ઩ ૃથક ઉ઩લાવ કયે . (૧૪)
બગલાનની પ્રવાદીભ ૂત ઩ુષ્઩, લસ્ત્રારદક ઩દાથમ છનું સ્ત્રીને અથે ભોકરે તો એક ઉ઩લાવ
કયે . (૧૫)

432
 અથલા સ્ત્રીએ ભોકલયું જે બગલાનની પ્રવાદી એળું ઩ુષ્઩, ચંદન આરદક લસ્ત ુ તેને જો છનું
ગ્રશણ કયે , તો તનષ્કાભવ્રતલા઱ો ઩ુફૃ઴ એક ઉ઩લાવ કયે . (૧૬)
અને ઩ુસ્તક રખીને અથલા રખાલીને જો છાનું સ્ત્રી અથે ભોકરે અથલા ઩ુસ્તક રખાલલા
વાફૃ સ્ત્રીએ ભોકલમા જે કોયા કાગ઱ તેને જો છાના ગ્રશણ કયે તો, એક ઉ઩લાવ કયે . (૧૭)
અને અન્ન-લસ્ત્રારદક જે કાંઈક ઩દાથમ શોમ ને તે જો છાનું સ્ત્રીને અથે ભોકરે, તો તે
તનષ્કાભવ્રત લા઱ો એક ઉ઩લાવ કયે તથા સ્ત્રીએ ભોકલયું જે અન્ન-લસ્ત્રારદક કાંઈક ઩દાથમ તેને જો
છાનું ગ્રશન કયે તો ઩ણ એક ઉ઩લાવ કયે . (૧૮)
અને યાધાયભારદક દે લીની પ્રતતભા ગતવલામની સ્ત્રીનું લચત્રાભણ તેને ભન દઈને જુએ,
યધાયભારદક દે લીની પ્રતતભા તવલામની પ્રતતભાનું લચત્રાભણ કયે , સ્ત્રીના લે઴ને ઘયી યહ્યો જે ઩ુફૃ઴
તેને જો અડે તો એક ઉ઩લાવ કયે . (૧૯)
અને જે સ્થ઱ને તલ઴ે સ્ત્રીઓની જે સ્ના-આવનારદક રક્રમા થતી શોમ, તે સ્થ઱ને તલ઴ે જો એ
તનષ્કાભવ્રત લા઱ો ઩ુફૃળતે રક્રમાને કયે તો એક ઉ઩લાવ કયે . (૨૦)

433
 લ઱ી જે સ્થ઱ને તલ઴ે સ્ત્રીઓનો ઩ગપેય શોમ, તે સ્થ઱ને તલ઴ે જો રધુળકં ા કયલા જામ
તેના પ્રામતશ્રતફૃ઩ે એક ઉ઩લાવ કયલો. (૨૧)
લ઱ી સ્ત્રીના મુખ થકી બગલાનની લાતો વાંબ઱લા વાફૃ ઉબો યશે તો એક ઉ઩લાવ કયે
અને જો સ્ત્રી વન્મુખ ફેવે તો ઩ણ એક ઉ઩લાવ કયે .( ૨૨)
અને ભાગમ ઩શો઱ો શોમ તો ઩ણ સ્ત્રી થકી ઘનુ઴ જેટ઱ું (઩ાંચ શાથ ) છે ટે ન ચારે ને
નજીક ચારે તો એક ઉ઩લાવ કયલો. (૨૩)
તનષ્કવ્રતલા઱ો ઩ુફૃ઴ જો સ્ત્રીની વાથે એક ગાડા ઩ય ફેવે તો એક ઉ઩લાવ કયે અને સ્ત્રીના
લચત્રનો સ્઩ળમ કયે તો એક ઉ઩લાવ કયે . (૨૪)
અને દે લતાની પ્રતતભા તલના ફીજી કાષ્ઠ મ ૃતતકા કે ઩ા઴ાણ આરદકની સ્ત્રીની ઩ ૂત઱ી તેને
જો અડી જલામ તો એક ઉ઩લાવ કયે .સ્ત્રીનું જે ગૃહ્ય અંગ તેને જો દે ખી જલામ તો એક ઉ઩લાવ
કયે . (૨૫)
ુ ાવક્ત એલા જે ઩઴ુ ઩ક્ષી તેભને જો ક્યાયે મ ભનને ઩યલળ થઈને જોલાઈ
લ઱ી ભૈથન
જલામ તો એક ઉ઩લાવ કયે . (૨૬)

434
 અને લાડય, લંડી તથા બીંત તેણે કયીને ફંઘીએ યુક્ત એળું જે ઩ોતાનું સ્થાનક તેને તલળે
કોઈકપ્રમોજન વાફૃ અથલા જાણે-અજાણે કોઈક સ્ત્રી આલે ને ત્માં જો ઩ોતે એકરો શોમ તો એક
ઉ઩લાવ કયે . (૨૭)
કોઈક કામમ ભાટે અથલા વશેજે અથલા આ઩ત્કા઱ે તનષ્કાભવ્રતલા઱ો ઩ુફૃ઴ એકરો જ, જે
ઘયભાં સ્ત્રી શોમ તે ઘયભાં ઩ેવીને જો તત્કા઱ ઩ાછો નીવયી આલે તો ઩ણ એક ઉ઩લાવ કયે . (૨૮)
ં ે કયીને ઩ોતાના વ્રતને દૂ઴ણ ઩ભાડે એળું સ્લતન થમ અથલા સ્ત્રીના
અને સ્ત્રીના વંફઘ
દળમને કયીને જો લીમમ઩ાત થામ તો તનષ્કાભવ્રતલાફૅ ઩ુફૃ઴ એક ઉ઩લાવ કયે . (૨૯)
તનષ્કાભવ્રતલા઱ો ઩ુફૃ઴ ફરશલામ વે કયીને નથી કાઢ્ું કૌત઩ન જેણે એલો થકો સ્ત્રીઓએ યુક્ત
એલી વબા પ્રત્મે જો તે આલે તો એક ઉ઩લાવ કયે . (૩૧)
એલી યીતે વાભાન્મ઩ણે કયીને સ્ત્રીના વંફઘ
ં ને તલળે એક-એક ઉ઩લાવ કયલા કહ્યું અને
એલી યીતે જે ફીજુ સ્થાનક તેને તલ઴ે ઩ણ જો એલો સ્ત્રીનો વંફઘ
ં થામ તો ઓતે એક ઉ઩લાવ
કયલો. (૩૨)

435
 શલે એથી કાંઈક તલળે઴ સ્ત્રીનો વંફઘ
ં થામ જે ઩ોતે ઩ુફૃ઴ તેની એકાંત સ્થ઱ને તલ઴ે
થોડીકલાય જો ક્સ્થતત થઈ જામ તો તે તનષ્કાભવ્રતલા઱ો ઩ુફૃ઴ રાગઠ ત્રણ ઉ઩લાવ કયે અથલા
એકરી સ્ત્રી તે બે઱ેય એકરા લતે ભાગેભાં ચરાઈ જલામતો રાગઠ ત્રણ ઉ઩લાવ કયે . (૩૩)
લ઱ી જે તનષ્કાભવ્રતલા઱ો ઩ુફૃ઴ કાભને ઩યલળ થઈને ઩ોતાને શાથે અથલા ફીજાના શાથે
જો લીમમ઩ાત કયે તો રાગઠ ચાય ઉ઩લાવ કયે . (૩૪)
અને જો વાક્ષાત સ્ત્રીનો વંગ થામ તો ફાય ભરશના શુધી તનયં તય ઘાયણાં ઩ાયણાં નાભે
જે વ્રત તે કયલાં. તે જે રદલવે ઉ઩લાવ કયે તે રદલવ તો કેલ઱ જ઱ ભાત્ર જ ઩ીલે અને જે રદલવ
઩ાયણાં કયે તે રદલવ તો ભીઠા તલનાનો કેલ઱ વાથલો ઩ાણીભાં ઘો઱ીને ઩ીલે. એલી યીતે ફાય
ભરશના શુધી કયે . (૩૫)
ફાય ભરશના શુધી ઘાયણા ઩ાયણા વ્રત તેને કયલાને અથે વભથમ જે ઩ુફૃ઴ે તે ઘભમળાસ્ત્રને
તલ઴ે કહ્યો જે પ્રામતશ્રતનો ઉ઩ામ તે જાણીની ળરકત અનુવાય કયે . (૩૬)
આ મઉ઩લાવ કયલાની જે યીત કશી તેભાં એક જ઱ભાત્ર જ ઩ીએ. યોગી , ફા઱ક, ળ ૃધ્ધ
એ ઩ણ કેલ઱ જ઱ને જ ઩ીએ ઩ણ ફીજુ ં ન જભે. (૩૭)

436
 શલે આ તનષ્કાભવ્રતલા઱ા ઩ુફૃ઴ તેણે આટરા ઉ઩લાવ તો અલશ્મ કયલાં. એલી અભાયી
આજ્ઞા છે . તે તભાયે વલેને જાણળુ.ં (૩૮)
અને જે પ્રામતશ્રતના ઉ઩લાવ નરશ કયે તથા કોઈ કયતાં શળે તેને લાયે તો એ ફેમ જણ
અતતળમ ભકાભે કયીને વ્માકુ઱ થાળે. (૩૯)
અને આ વ્રતબંગના જે ઉ઩લાવ કયતા એલા શે, ફા઱ક, ળ ૃધ્ધ ને યોગી તેભને દમાએ
કયીને જે લાયે તો તેભની ઴ુપ્ધ્ધને અથે તે લાયનાયો ઩ોતે ઉ઩લાવ કયે . (૪૦)
અને જે ઩ુફૃ઴ તેભનાં અંત:કયણની ઴ુપ્ધ્ધને અથે અભે કયી જે ભમામ દા તેને જે
તનષ્કાભવ્રતલા઱ા ઩ા઱ે , તેભને અભાયા ઉઘઘલ વંપ્રદામલા઱ા જાણલા અને એ ભમામ દાને જે ન ઩ા઱ે
તે ઉઘઘલ વંપ્રદામ થકી ફશાય છે ને તલમુખ જાણલાં. (૪૧)
શલે શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! વલમ દુ:ખ ભાત્રને નાળ કયી નાખે એલા શ્રીશરય જે
વશજાનંદ સ્લાભી ભશાયાજ તેન ું જે આલી યીતનું લચન તેને વાંબ઱ીને ભોટા મુતન શે બ્રહ્મભાનંદ
સ્લાભી તથા તે વબાને તલ઴ે જે ગૃશસ્થ તવલામના ફીજા એ તનષ્કાભવ્રતના ઩ા઱નાયા શરયજન તે

437
વલે પ્રવન્ન થકા ઩ોતાના બક્તજનનું રશત કયળું તેને તલ઴ે તત્઩ય એલા જે શ્રીશરયને નભસ્કાય કયીને
જેભ એ ભશા[યભુએ કહ્યં તેલી યીતે લતમલાની વલે પ્રતતજ્ઞા કયતા શલાં. (૪૨)
શ્રોક

એલી યીતે શ્રીજીએ કશી અને ઩યભ ઩તલત્ર એલી જે તનષ્કાભ ઴ુપ્ધ્ધ તેનો આ રોકને તલ઴ે
તનષ્કાભવ્રતલ઱ા ઩ુફૃ઴ રદલવ પ્રત્મે પ્રબાતને વભે અતત શેત યાખીને જો ઩ાઠ કયે , તો તે શુખે કયીને
઩ોતાના શદમ થકી કાભનએ મ ૂ઱ભાંથી ઉખેડી નાંખે છે . તે કાભ કેલોછે ? ત્મો તત્રરોકીનો જે જમ
તેણે કયીને છે . અતતળમ અશંકાય જેને છે એલો અને વભગ્ર જે ફૃડા ગુણભાત્ર તેના કરંકફૃ઩ છે .
કશેતા વભગ્ર ફૃડા ગુણને ભડં ૂ ા કયી નાંખનાયો છે . (૪૩)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે પ્રફોતધનીના ઉત્વલભાં બગલાન

શ્રીશરય અને બ્રહ્માનંદ સ્લાભીના વંલાદફૃ઩ે તનષ્કાભ ઴ુપ્ધ્ધના તનફૃ઩ણ નાભે વત્તાલીવભો અધ્મામ
વં઩ ૂણમ

438
અધ્મામ-૨૮
શ્રીશયે કયે ર વંતોના આદ્વનવીતલતધનું તનફૃ઩ણ

શ્રોક

શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! કાતતિક શુદ વાતભના વામંકા઱ે બગલાન શ્રીલાશુદેલ

નાયમણની વંઘમા આયતી થમા ઩છી વબાને ભધ્મે ંડચા તવિંશાવન ઉ઩ય તલયાજભાન શ્રી નાયામણ
મુતનને મોગીયાજ ગો઩ા઱ાનંદ સ્લાભી ફંને શાથ જોડી નભસ્કાય કયી ઩ ૂછલા રાગ્માં. (૧)
શે પ્રભુ ! આ ઉિલ વંપ્રદામભાં આ઩ને ળયણે આલેરા વભસ્ત ત્માગી વંતોને પ્રતતરદન
અનુષ્ઠાન કયલા મોગ્મ આદ્વનવીકતલતધને ષુ ં આ઩ના થકી વાંબ઱લા ઈછછં છં. (૨)

439
 શ્રીશરય કશે છે , શે મુતન ! અલશ્મ ઩ારન યલલા મોગ્મ ભાયા આતશ્રત ત્માગી વાઘુઓના
આદ્વનવીક તલતધ તભને ષુ ં વંક્ષે઩થી કષુ ં છં. તેને તભે વલે ભવયા આતશ્રત વંતોની વાથે વાલધાની઩ ૂલમક
વાંબ઱ો. (૩)
ત્માગી બક્ત યાત્રીના અંતતભ પ્રશય કશેતા બ્રાહ્મમુષત
ૂ મભાં તત્કા઱ તનિંિાનો ત્માગ કયલો અને
઩ોતાના ઈષ્ટદે લનું લચિંતલન કયળુ.ં (૪)
ત્માય઩છી બગલાનનું નાભસ્ભયણ કયળુ.ં ત્માયફાદ બગલાનના વંતોન એ ભસ્તક નભાલી
પ્રણાભ કયલાં. ત્માય઩છી જ઱઩ાત્ર રઈને વંતોએ ગાભ કે નગયની ફશાય જળુ.ં ત્માં કોઈ એકાંત
સ્થ઱ભાં ળૌચતલતધ કયી નદી, વયોલ, લાલ, કૂલા આરદ જ઱ાશ્રમ પ્રત્મે આલી ને ત્માં જ઱ અને
ભાટી લડે શાથ-઩ગ તનમભ પ્રભાણે ઘોઈ ઴ુધ્ધ કયલા. (૫-૬)
શે મુતન ! કોઈએ ઊબા ઊબા ભ઱-મ ૂત્રનું તલવિન ન કયળુ.ં જ઱ભાં ઩ણ ભ઱મ ૂત્ર કે ઘ ૂકળું
નશીં. તેભજ તલપ્ર, ગામ, અક્ગ્ન, શ ૂમમ અને ચંિની વન્મુખ ફેવીને ઩ણ ભ઱ કે મ ૂત્રનું તલવિન ન
કયળુ.ં શ઱થી ખેડેરી જભીનભં, ભાગમભાં, નદીના ઩ટ ઩ય, ગામોની ભધ્મે, લાલેરા ખેતયભાં, જીણમ
દે લારમભાં તેભજ સ્ત્રીઓની વન્મુખ ફેવીને કોઈએ ઩ણ ભ઱મ ૂત્રનો ત્માગ ન કયલો., (૭-૮)

440
 ળૌચતલતધભાં શાથ઩ગ ને ઴ુધ્ધ કયતી લખતે ક્યાયે મ ઩ણ જતં ુલા઱ી ભાટી ન
રેલી.અ઩તલત્ર સ્થાનભંથી ભાટી ગ્રશણ ન કયલી. ફીજાના શાથ ઘોતાં ફાકી યશેરી ભાટી ગ્રશન
કયલલી નશીં. તે,ભજ યાપડાની ભાટી ગ્રશણ ન કયલી. (૯)
અને તે ઴ુપ્ધ્ધભાં એક લખત લરિંગ, ત્રણ લાખત ગુદા, દળ લખત ડાફો શાથ અને વાત
લખત ફંને શાથ બે઱ા કયીને ભાટી અને જ઱ લડે ઴ુધ્ધ કયલા. ત્માય઩છી ત્રણ લખત ફંને ઩ગ
ભાટી-જ઱થી ઘોલા. (૧૦)
શે મુતન ! ત્માગી વંતે પ્રભુ ઈછછાથી જેળું ભ઱ી આલે તેલા કયણથી દાંતણ કયળુ.ં ઩યં ત ુ સ્લમં
જાતે રીરાળ ૃક્ષભાંથી દાતણ કા઩ળું નરશ. એકાદળી આરદ વ્રતના તથા પ્રામતશ્રતના ઉ઩લાવના
રદલવે દાંતણ [અણ ન કયળુ.ં તે રદને ઩ાણી લડે ફાય કોગ઱ા કયીને મુખ ઴ુપ્ધ્ધ કયલી. ઩છી
નદી,ભ ત઱ાલ, કૂલા પ્રત્મે સ્નાન કયળુ.ં તેભાં કૂલાભાંથી જ઱તવિંચીને અને નદીના પ્રલાશ વન્મુખ
ઉબા યશીને અને ત઱ાલભાં શ ૂમમવન્મુખ ઊબા યશીને સ્નાન કયળું અને ક્યાયે ક યોગારદ આ઩ત્કા઱
આલી ઩ડયો શોમ ત્માયે ગયભ જ઱થી સ્નાન કયળુ.ં અથલા સ્નાન કયી ળક્ક્ય તેભ ન શોમ તો
ભાનતવકસ્નાન કયળુ6. (૧૧-૧૩)

441
 ભાનતવક સ્નાન એટરે ઩ોતાના શદમભાં બગલાન શ્રીશરયનું ધ્માન કયી તેના નાભનું
ઉછચાયણ કયતાં ભનથી ક્લ઩ેરા જ઱થી જે સ્નાન તે ભાનતવક સ્નાન કશે઱ ું છે . (૧૪)
જ્માયે સ્નાન કયળું ત્માયે બગલાન શ્રીતલષ્ણુના ચયણકભ઱ભાંથી પ્રગટે રા, બગીયથ યાજાની
ત઩શ્રમામ થી તવપ્ધ્ધફૃ઩ા અને ભશા઩ા઩નો નાળ કયનાયાં ગંગાજીનું સ્ભયણ કયળુ.ં (૧૫)
સ્નાન કમામ ઩છી ઘોમેરી કૌ઩ીન ઘાયણ કયીને તેના ઉ઩ય ઘોમે઱ ું ઘોતતયું ઩શેયીને
તનત્મતલતધ કયલી. જો ઘોમેરા લસ્ત્રોનો અબાલ શોમ તો તે જ બીંના લસ્ત્રો ઘાયણ કયીને ઩ણ
તનત્મતલતધ કયલી. શે મુતન ! તનત્મતલતધભાં વાઘુએ ઩તલત જગ્માએ ઩ોતે એકરા ફેવી ળકામ તેલા
યે ળભ કે ઊનના આવન ઉ઩ય ઉત્તય કે ઩ ૂલમ મુખે ફેવળુ.ં (૧૬-૧૭)
ત્માયફાદ તળખાનું ફંઘન કયીને ઓભ નાયામણામ નભ : ઓભ લાશુદેલામ નભ: ઓભ
તલષ્ણુલે નભ : આ ત્રણ ભંત્રો ક્રભાનુવાયે ફોરીને લસ્ત્રથી ગા઱ે રા જ઱થી ત્રણ લખત આચભન
કયળુ.ં (૧૮)

442
 ઩છી બગલાનની ઩ ૂજા કયતાં ફાકી યશેરા ચંદનથી અથલા ગો઩ીચંદનથી ચાંદરાએ વરશત
ઊદલમ઩ડું તતરક કયળુ.ં તેભા રરાત, શદમ અને ફે ફાષભ
ુ ાં પ્રતતરદન ઊદલમ ઩ુડં તતરક કયળું તે
તતરકના ભધ્મે ગો઩ીચંદનનો ગો઱ ચાંદરો કયલો. (૧૯-૨૦)
અને બારભાં તતરક ઘાયણ કયતી લખતે શ્રીલાશુદેલનું સ્ભયણ કયળુ.ં શદમભાં તતરક કયતી
લખતે શ્રીવંક઴મણનું સ્ભયણ, જભણી ભુજાભાં તતરક કયતી લખ્તે શ્રી ઩દ્યુમનનું અને ડાફી ફાષભ
ુ ાં
શ્રીઅતનફૃિનું સ્ભયણ કયળુ.ં (૨૧)
બ્રાશભણ, ક્ષત્રીમ, લાઇશ્મ આ ત્રણેમ લણમના વાધુએ ઩ ૂલોક્ત આ ત્રણ ભંત્રો વાથે ત્રણ
લખત આચભન કયીને “ઓભ નાયામણ તલિને લાશુદેલામ ઘીભરશ તન્નો તલષ્ણુ તચોદ્યાત “ આ
તલષ્ણુ ગામત્રી ભંત્રનો જા઩ કયલો. (૨૨)
આ ભંત્રના ઋત઴ નાયદજી છે . ગામત્રી ભંત્રનો છે દ છે . શ્રી તલષ્ણુ આ ભંત્રના દે લતા છે .
જ્ઞાન ફીજ છે ., ધ્માન ળરકત છે . આજ્ઞા તતરક છે . અને ગામત્રી ભંત્રનો તલતનમોગ પ્રભુની પ્રવન્નતા
ભાટે છે . (૨૩-૨૪)

443
 ઩છી ક્રભાનુવાય ન્માવ કયલો. તેભાં ભસ્તકાભં ‘ નાયદઋ઴મે નભ ‘ ભંત્રથી ન્માવ કયલો.
મુખભાં ‘ ગામત્રીછંદવે નભ : ‘ ળ ૃક્ષસ્થ઱ભાં ‘ શ્રીતલષ્ણુણ઩
ુ યભાત્ભાદે લતામૈ નભ : ‘ નાબીભાં ‘
જ્ઞાનફીજામનભ : ‘ ચયણભાં ‘ધ્માનળક્ત્મૈ નભ : ‘ તેભજ વલમ અંગોભાં ‘ આજ્ઞારકરલકામ નભ: ’
આ પ્રભાણે ભંત્રથી ન્માવ કયલો. (૨૫)
શે મુતન ! ઩છી તલબરકત અંતભાં જોડામેરી શોમ તે યીતે ભંત્રના એક એક ળબ્દથી કયન્માવ
કયલો તેભાં ઩ણ ‘ તન્નોતલષ્ણુ ‘ ફંને ભ઱ીને એક ળબ્દ જાણલો. ’નાયામણ’ ફોરી અંગ ૂથાભાં
ન્માવકયલો. ‘તલનવીશે’ એભ ફોરી તિની આંગ઱ીભાં ન્માવ કયલો. લાશુદેલામ એભ ફોરી ભધ્મભાં
આંગ઱ીભાં ન્માવ કયલો.’ઘીભરશ’એભ ફોરીને અનાતભકાભાં ન્માવ કયલો. ‘પ્રચોદમાત’ એભ ફોરીને
ફંને શાથના તલ઱માં અને ઩ ૃષ્ઠ બાગનો સ્઩ળમ કયી ન્માવ કયલો. (૨૬)
અને શદમારદ છ અંગભાં ન્માવ કયલો. ઩છી વાઘુએ તલષ્ણુગામત્રીફૃ઩ા રક્સ્ભીજીનું ઩ોતાના
શદમભાં ઘમાન કયળુ.ં (૨૭)
ભાતા ગામત્રીદે લી શ્રીતલષ્ણુ બગલાનની ડાફે ઩ડખે વદામ વેલાભાં યશીને પ્રભુની ઈછછા
પ્રભાણે લતે છે . કયોડો ળયદ ઋત ુના ચંિભાની ક્રાંતતને વભાન પ્રકાતળત એલા એક-એક અલમલોથી

444
શુદ ં યં ગના લસ્ત્રો, ગૌયલલણમન ું ળયીય, અંગો ઩ય અનેક પ્રકાયના અરંકાય
ં ય જણામ છે . કશુફી
ઓળોબે છે , ળાંતાકાય, મુખ઩ય ભંદભંદ શાશુમ, ભશા઩ુફૃષ્નાં રક્ષણથી યુક્ત, જભણા શાથભાં કભ઱
અને ડાફા શાથભાં ક઱ળને ઘાયણ કયી યહ્યા છે . દે લદે લી જેની ઩ ૂજાભાં છે . ઩ોતાના ઉ઩ાવક
બક્તજનોને તત્કા઱ એકાંતતરક મુરકત આ઩ે છે . આલા દે લીનું ષુ ં તનત્મ શદમભાં ધ્માન કફૃ છં.
(૨૮-૩૧)
શે મુતન ! આ પ્રભાણે ત્માગી વાધુએ ગામત્રીનું ધ્માન કયી આ ભંત્રનો સ્લળરકત અનુવાય
જ઩ કયલો તેભાં જેટરી વંખ્માભાં જ઩ કમામ શોમ તે વલે બગલાનના ચયણભાં તનલેદન કયલાં.(૩૨)
શજાયની વંખ્માભાં કયે રો જ઩ ઉત્તભ ભનામેરો છે . વોની વંખ્માભાં જ઩ ભધ્મભ અને
દળની વંખ્માભાં જ઩ કતનષ્ઠ ભનામેરો છે . જ઩ ઩ોત઩ોતાની અનુકુ઱તાએ તનત્મ કયલો. (૩૩)
શે ગોતલિંદ ઊઠો ઊઠો. શે ગફૃદિજ ! ઊઠો, શે કભરાકાંત તભે ઊઠો અને આ તત્રરોકીનું ભંગ઱
કયો. (૩૫)
અ પ્રભાણે ભંત્ર ફોરી બગલાનની મ ૂતતિને ઩ોતાની આગ઱ યશેરા આવન ઩ય ઩ધયાલલા ને
કોભ઱ લસ્ત્રના ખંડથી મ ૂતતિ ઉ઩ય ભંજન કયળુ.ં ઩છી ઩ોતાના શદમભાં એ મ ૂતતિન ું ધ્માન કયળું ને

445
઩ોતાના વદગુફૃએ તળખલેરા ક્ર્ભ પ્રભાણે ભાનવી ઩ ૂજા કયલી. ઩છી ભનભાં ઩ ૂજેરા બગલાનને
઩ોતાની આગ઱ સ્થા઩ના કયે રી બગલાનની મ ૂતતિભાં આલાશાન ભંત્ર ફોરતાં આલાશન કયળુ.ં (૩૬-
૩૭)
અષ્ટ પ્રકાયની પ્રતતભા :-
શે મુતન ! આગ઱ ળાસ્ત્રોભાં ઩ા઴ાણની, કાષ્ઠની, ઘાત ુની, ચંદનની, લચત્રાભણની, યે તીભાં
ફનાલેરી, અને સ્પરટક આરદ ભલણઓભાંથી ફનાલેરી આઠ પ્રકાયની મ ૂતતિ ભાન્મ કયે રી છે . (૩૮)
઩ ૂજા કયનાયા વંતે ઩ ૂલમ મુખે કે ઉત્તયમુખે ઩ ૂજા કયલા ફેવળુ.ં રદળાનું જ્ઞાન ન શોમ મો
બગલત પ્રતતભા વન્મુખ મુખ યાખીને ઩ણ જે વભમે જે ઉ઩ચાય પ્રાતત થામ તેના િાયા બક્ક્ત઩ ૂલમક
તલતધઅનુવાય ઩ ૂજા કયલી. (૩૯)
઩ ૂજા કયતી લખતે ફીજા વાથે લાતચીત ન કયલી અને આલાશન ભંત્ર, આવન ભંત્ર, ઩ાઘ
ભંત્ર આરદ અદમમ, આચભન, સ્નાન,લસ્ત્રા઩મણ, મજ્ઞો઩તલત, ચંદન, ઩ુષ્઩, ઘ ૂ઩, દી઩, નૈલેધ, તાંબ ૂર,
પ્રદલક્ષણા, અને છે લરે તલવિન ભંત્ર આભ ઴ોડળો઩ચાયથી ઩ ૂજા કયલી.ઉ઩ચાયો ન શોમ તો ભાત્ર
ભંત્રથી ઩ ૂજા કયલી. (૪૦)

446
 લૈરદક ભંત્રો ન આલડતા શોમ તો ઩ૈયાલણકભંત્રોથી ઩ ૂજા કયલી તે ઩ણ ન આલડે તો ભાત્ર
નાભભાત્રથી તે તે ઉ઩ચાયો અ઩મણ કયી શ્રીતલષ્ણુની પ્રતતરદન પ્રેભ઩ ૂલમક ઩ ૂજા કયલી.(૪૧)
શે મુતન ! ઩ ૂજા કયતી લખતે પ્રભાદ અને અનાદયનો ત્માગ કયી વાલઘાન થઈ સ્લસ્થ =લચતે
બગલાનનું ઩ ૂજન કયળુ6. તેભાં શ્રીકૃષ્ણ બગલાનની અષ્ટાક્ષય ભંત્રની ળરકત અનુવાય ભા઱ા કયલી.
(૪૨)
તેભાં ત ુરવીના કાષ્ઠભાંથી ફનાલેરી ભા઱ા, કભ઱ના ફીજભાંથી ફનાલેરરી ભા઱ા અને
ચંદનભાંથી ફનાલેરી ભા઱ા શ્રેષ્ઠ છે . (૪૩)
઩ ૂજાભાં આવન ઩ણ ઊન, ત ૃણ, ઩ાંદડાં, લસ્ત્ર ખંડ અથલા મ ૃગચભમભાંથી ફનાલેરા આવન
ત્માગી વાગુઓને જ઩ કયલાભાં મોગ્મ કશેર છે . આભાંથી કોઈ઩ણ એક આવન ઩ય ફેવીને જ઩
કયલો. આવન તલના ઩ ૃથ્લી ઩ય ફેવીને કયોરો જ઩ તનષ્પ઱ જામ છે . (૪૪)
શે મુતન ! જ઩ કયતી લખતે સ્લક્સ્તક આવને ફેવી એકાગ્ર દ્ર્ન્દ્્ ષ્ટ કયી ને ભા઱ા લસ્ત્રોથી ઢાંકી,
ભૌનવ્રત યાખી ક્સ્થય ભને જ઩ કયલો.(૪૫)

447
 ઩છી મથળરકત તલશ્ણુવશસ્ત્રનાભ સ્તોત્રનો ઩ાઠ કયલો અને આ઩ત્કા઱ભાં કેલ઱ બગલાનનું
નાભ વંકીતમન કયળુ.ં (૪૬)
઩છી વાઘુએ બગલત પ્રતતભને મોગ્મ સ્થાને સ્થા઩ન કયી ગુફૃને પ્રણાભ કયલા અને
લબક્ષાને ભાટે ઩તલત્ર ગૃશસ્થને ઘેય લબક્ષા કયલા જળુ.ં (૪૭)
ત્માંથી કાચુ અન્ન રાલીને શાથ઩ગમુખારદ ઘોઈ ઩તલત્ર થઈ એકાગ્રભનથી પયીલાય ગામત્રી
ભંત્રનો ળરકતત પ્રભાણે જ઩ કયલો. (૪૮)
ક્યાયે ક આ઩ત્કા઱ જેળ ં ૂ શોમ, ત્માયે ભધ્માનવીે જ઩લાના તનમભના ભંત્રોનો જ઩ વલાયે જ કયી
રેલો અથલા ભધ્માનવીકા઱ે વલાયનો જ઩ કયલો. ઩છી બગલાન શ્રીતલષ્ણુને થા઱ ભાટે ઩તલત્ર
સ્થ઱ભાં યવોઈ ફનાલી બગલાનના ભશા નૈલેધ ઘયાલી તેભને શસ્ત, મુખ ઘોલડાલી, જ઱઩ાન
કયાલી ળમન કયાલળુ.ં (૪૯-૫૦)
અને વાઘુએ બગલાનશ્રીશરયના પ્રવાદે ન ું અન્નનું પ્રવાદીના જ઱ની ઩ોળ બયી ભે઱લી
આ઩ત્કા઱ તલના પ્રતતરદન એકલાય બોજન કયળુ.ં (૫૧)

448
 ત્માગી વાઘુએ બગલાનને તનલેરદત કમામ તલના અન્ન જભળું નરશિં. આ઩ત્કા઱ભાં પ્રતતભાનો
અબાલ શોમ તો ભનથી ઠાકોયજીને અન્ન તનલેદન કયળુ.ં (૫૨)
બોજન કયતી લખતે કોઈ અન્નાથી લબસુક આલીને અન્નની ભાંગણી કયે તો જયા ઩ણ ક્રોધ
કમામ તલના ળાંત ભને તેભને ઩ોતાના ભાનીને અન્ન આ઩ળુ.ં (૫૩)
શે મુતનલમમ ! વાધુએ વલે એકાદળીઓ, બગલાનના પ્રાગટયના રદલવો તલગેયે વ્રતના રદલવો
તથા પ્રામતશ્રતના ઉ઩લાવના રદલવે અન્ન જભળું નરશ6. (૫૪)
અને પ્રતતરદન વતસ્ધાસ્ત્રનું ઩થન તથા ઩ાઠન કયળુ6. આ઩ત્કા઱ ઩ડયા તલના રદલવે તનિંિા ન
કયલી. 9૫૫)
અને બગલાનની કથા શ્રલણ, કીતમન, ધ્માન, લંદન ઩ ૂજન પ્વ્ફનાનો લથમ વભમ જલા દે લો
નરશિં. નલધાબરકત કમામ કયલી. (૫૬)
લ઱ી વાધુએ ભ઱ત્માગ કયીને ઩ાણીથી લરિંગ અને ફે શાથની ઴ુપ્ધ્ધ કયલી અને મુખથી
જ઱નો કોગ઱ો કયલો.કયલો. (૫૭)

449
 વામંકા઱ે શાથ઩ગ ઘોઈ બગલાનને જગાડી બગલાનની નીયાજન આયતી કયીને નાયામણ
ઘ ૂન્મ કયલી. ઩છી બગલાનની સ્ત ુતતના સ્તોત્રનું ગાન કયળુ.ં (૫૮)
઩છી બગલાનને નભસ્કાય કયી ઩ોતાના શદમભાં શુલડાલલા અને ભોતતિને તવિંશાવનભાં કે
નાની ળૈમા ઉ઩ય ળમન કયાલળું ને ઩ોતાના ગુફૃને લંદન કયલાં. (૫૯)
ત્માયફાદ લ઱ી ઩તલત્ર થઈ ઴ુધ્ધ આવન ઩ય ફેવી ઩ ૂલમની જેભજ સ્લસ્થ લચત્તે સ્લક્સ્તક
ફેવી સ્લળરકતને અનુવાય ભંત્ર જ્઩ની ભા઱ા કયલી. (૬૦)
઩છી વાધુએ વત્ળાસ્ત્રનું લાચન,. ધ્માન કે કીતમન કયલાં અથલા બગલાન વંફઘ
ં ી અન્મ
કોઈ઩ણ કામમ કયતાં યાત્રીના ઩શેરા પ્રશય શુધી જાગળુ.ં (૬૧)
ત્માયફાદ બગલાનનું ઩ોતાના શદમભાં ધ્માન કયતાં ઩ ૃથ્લી ઩ય શ ૂઈ જળું અને કોઈ
આ઩ત્કા઱ જેળુ શોમ તો ખાટરા ઉ઩ય શ ૂળુ.ં (૬૨)
શે મોગીયાજ ! ત્માગી વાઘુએ અભાયા કહ્યા પ્રભાણે ઩ોતાનો આદ્વનવીક તલતધ પ્રતતરદન કયલો
તેભ કયલાથી બગલાન ખ ૂફ જ પ્રવન્ન થામ છે . (૬૩)

450
 શુવ્રતમુતન કશે છે , શે પ્રતા઩તવિંશ યાજન ! શ્રીનાયામણ બગલાને આ પ્રભાણે મુતનલય
ગો઩ા઱ાનંદ સ્લાભીને આદ્વનવીક તલતધ કહ્યો તે વાંબ઱ીને સ્લાભી ખ ૂફ જ પ્રવન્ન થમાં ને તે પ્રભાણેજ
સ્લમં આચયણ કયલા રાગ્મા તથા વલે વંતોને તે પ્રભાણે ળીખલી આચયણ કયાલલા રાગ્માં. (૬૪)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે પ્રફોતધનીના ઉત્વલભાં શ્રીશરય અને
ગો઩ારાનંદ સ્લાભીના વંલાદફૃ઩ે ત્માગી વાધુના વંલક્ષતત આદ્વનવીક તલતધનું તનફૃ઩ણ કયુમ એ નાભે
અઠાલીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૨૯
શ્રીશરય કયે ર સ્લફૃ઩ાિૈત જ્ઞાનનું તનફૃ઩ણ

શ્રોક

451
 શુવ્રતમુતન કશે છે , શે પ્રતા઩તવિંશ યાજન ! કાતતિક શુદ અષ્ટભીના રદલવે શ્રીલાશુદેલ
નાયામણની વંધ્મા આયતી થમા ઩છી બક્તજનોની ભોટી વબાભાં શ્રીશરય ઉંચા તવિંશાવના ઩ય
તલયાજભાન થમાં. (૧)
શ્રોક

તે વભે વલમ બક્તજનોને બગલત સ્લફૃ઩ના જ્ઞાનભાં તન:વંળમ કયલા મુતન શ્રેષ્ઠ,
મુક્તાનંદ સ્લાભી બગલાન શ્રીશરયને પ્રણાભ કયીને ઩ ૂછલા રાગ્મા કે, શે સ્લાતભન ! લેદારદ વત
ળાસ્ત્રો િાયા વલમના કાયણ઩ણે અને વલમથકી ઩ય઩ણે જેનું તનફૃ઩ણ થયું છે . એલા અભાયા ઈષ્ટદે લનું
સ્લફૃ઩ ષુ ં મથાથમ વજાણલા ઈછછં છં. (૨-૩)
શે પ્રભુ ! ઩યભાત્ભાને વગુણ કેલી યીતે વભજલા ને તનગુમણ કેલી યીતે વભજલા, વાકાય
અને તનયાકાય કેભ વજભજલા ? કતામ-અકતામ કેલી યીતે વભજલા. (૪)

452
 શે દમાતનતધ ! બ્રહ્મઘાભભાં યશેરા રદવ્મ સ્લફૃ઩ ઩યભાત્ભાને લબન્ન વભજલા કે અલબન્ન
વભજલા ? આ ભાયા ઩સ્ર્હ્નવીોના ઉત્તય આ઩ ભને કશો. (૫)
આ વબાભાં ફેઠેરા આ઩ના આતશ્રત વલે બક્તો આ ભાયા પ્રશ્નોના મથાથમ ઉત્તય જાણલાની
ત્જજ્ઞાવા ઘયાલે છે . એથી તભે વત્ળાસ્ત્રને અનુવાય અને આ઩ના અનુબલ અનુવાય જે તવધ્ધાંત
નક્કી કમો શોમ ત્મે અભને વંબ઱ાલો. (૬)
શુવ્રત મુતન કશે છે , શે યાજન ! આ પ્રભાણે ત્જજ્ઞાશુ મુક્તાનંદ સ્લાભીએ ઩ ૂછયું તેથી વકભ
ઐશ્વ્રમમ વં઩ન્ન બગલાન શ્રીશરય ઩ોતાના બક્તજનોને આનંરદત થઈને અમ ૃત લચનોથી કશેલા
રાગ્માં. (૭)
શ્રીનાયામન મુતન કશે છે ,. શે મુતન ! બગલત ઉ઩ાવનાલા઱ા બક્તોએ અલશ્મ વાંબ઱લા મોગ્મ
તેભજ શદમભાં ઘાયી ભનન કયલા મોગ્મ લૈષ્ણલ તવિાંત તત્લ઩ ૂલમક તભને ષુ ં કષુ ં છં. તેને તભે
વાંબરો અને શદમભાં ઘાયો. (૮)
જે શ્રીકૃષ્ણ બગલાન છે તે જ લેદારદ વત્ળાસ્ત્રોભાં પ્રતત઩ારદત ઩યબ્રહ્મ છે . કાયણભ ૂત

453
વલે તત્લોના પ્રલતમક નાયામણ છે , તે વલેના અંતમામ ભી ક્ષય અક્ષય થકી ઉત્તભ એ ઩ુયો઴ોત્તભ છે .
(૯)
તે પ્રભુ ઈશ્વયોના ઩ન ઈશ્વય છે . વલમના આધાય એલા લાશુદેલ છે . અ઩ાય ભરશભાલા઱ા તે
઩યભેશ્વય છે . અને શ્રુતત પ્રતત઩ારદત આત્ભાના ઩ણ આત્ભા છે . ચેતનોના ઩ણ ચેતન છે . (૧૦)

કા઱, પ્ર કૃતત ને ઩ુફૃ઴ના ઩ણ તનમંતા છે . અને વલેના અંતયભાં પ્રલેળ કયી તેના જ્ઞાનના પ્રકાળક
઩ણ તે જ બગલાન શ્રીકૃષ્ણ છે . તે વદામ સ્લતંત્ર ને રદવ્માકૃતત ઘયીને અક્ષયધાભભાં તલયાજે છે .
(૧૧)
શે મુતન ! આ ઩યબ્રહ્મ બગલાનનું શે અક્ષયઘાભ છે , તેને બ્રહ્મ઩ુય કશે છે . તે ઘામનો એક
શ ૂક્ષ્ભભાં ઩ણ શ ૂક્ષ્ભ પ્રદે ળ છે તે ઩ન એક વાથે ઉદમ ઩ાભેરા કયોડો શ ૂમમના પ્રકાળથી ઩ણ લધુ
પ્રકાતળત છે . (૧૨)

454
 તે ઘાભને લચદાકાળ કશે છે . જે વદામ ક્સ્થય યશે છે . અને વદામ આકાળ જેળું તનરે઩ છે . તે
અનારદ, અનંત અને અખંડ છે . તેભજ તે ઘાભ વ વક્ત્ચત્ત અને આનંદ સ્લફૃ઩ છે . (૧૩)
ં મ ૂતતિધયી તેભજ
શે મુતન ! આલા રદવ્મ બ્રહ્મ઩ુયઘાભભાં નલીન ભેધની વભાન શ્માભ શુદય
કયોદોઇ શ ૂમમ-ચંિ અને અક્ગ્ન કયતાં ઩ણ અતતળમ ઉજ્જજ્લ઱ કાંતતને ઘાયણ કયનાય ઩યભાત્ભા
ળોબી યહ્યા છે ,. (૧૪)
શ્રોક

એ ઩યભાત્ભાના એક એક યોભભાં જે તેજ યશે઱ ું છે . તે તેજ આખા બ્રહ્મ઩ુયના તેજથી

઩ણ લધાયે છે . તેથી અક્ષયમુક્તો ઩ણ તે તેજને બગલાનના યોભના તેજની વાથે વયખાલી ળક્તા
નથી. (૧૫)
એ શ્રીકૃષ્ણ બગલાન, રદવ્મલસ્ત્રોને રદવ્મ આભ ૂ઴ણથી ભનોશય વભથમ એલા પ્રભુની,
યાધા-યભારદ ઩ોતાની અનંત રદવ્મ ળરકતો રદવ્મો઩ચાયથી વદામ વેલા કયે છે . (૧૬)

455
 રદવ્મ તલગ્રશધાયી શ્રેદાભા અને તલશ્વકવેન આરદક ઩ા઴મદો અતતળમ ળોબામભાન
રદવ્મ છત્ર, ચાભય વ્મંજનારદક લડે બગલાનની વદામ વેલા કયે છે . (૧૭)
અને રદવ્મસ્લફૃ઩[ ઘાયી શુદળમનારદ ઩ોતાના આયુધો ઩ણ તેભની વેલા કયે છે . તેભજ
રદવ્મ ળયીયધાયી છ (જ્ઞાન, ળરકત, ફ઱, ઐશ્વમમ, લીમમ, અને તેજ ) બગ ઩ણ બગલાનની વેલાભાં
છે . અલણભારદક જે અષ્ટતવપ્ધ્ધ ઩ણ તેભની વેલાભં છે . (૧૮)
રદવ્મ ળયીયધાયી તે અક્ષયધાભના ભશામુક્તો ઩ણ અનંત રદવ્મ ચંદનારદ ઉ઩ચાયોથી
વદામ ઩યભાત્ભા શ્રીકૃષ્ણનાયામણના ચયણ કભ઱ને ઩ ૂજે છે . (૧૯)
આલા વલમની સ્લાભી વદામ દ્વિભુજ જ છે . છતાં ઩ન કમાયે ક બક્તજનોની ઈછછાને ઩ ૂણમ
મુ જ
કયલા ચતભ ુ , અષ્ટભુજ કે વશસ્ત્રભુજફૃ઩ે ઩ોતાનું રદવ્મ દળમન આ઩ે છે . (૨૦)
બગલાન તનગુમણ, તનયાકાય અને વાકાય કેલી યીતે છે ?
તે પ્રયબ્રહ્મના સ્લફૃ઩ભાં ભામાના વત્લારદ પ્રાકૃત ગુણ તેભજ પ્રાકૃત ભામાનો આકાય ન
શોલાથી તેને તનગુમણ - તનયાકાય કશેરા છે . (૨૧)

456
 શે મુતન ! તેભ છતાં જે ઩ુફૃ઴ો અઅનન્મ બરકતથી શ્રીકૃષ્ણ બગલાનનું બજન કયે છે . તે ઩ુફૃ઴ો
઩યભાત્ભાને તનગુમણ અને તનયાકાય શોલા છતાં અક્ષયઘાભને તલ઴ે વદામ રદવ્મવાકાય સ્લફૃ઩ને જુએ
છે . ને કશે ઩ણ છે . (૨૨)
લ઱ી જે ઩ુફૃ઴ો સ્લધભમ, જ્ઞાનારદએ યુક્ત શોલા છતાં ઩ણ ભાશાત્મમ જ્ઞાને વરશત તેની અનન્મ
બક્ક્તથી યરશત શોમ છે . તે ઩ુફૃ઴ો તે પ્રભુને કેલ઱ તનયાકાય બ્રહ્મફૃ઩ે જ તનશા઱ે છે . વાકાય સ્લફૃ઩ે
જોઈ ળક્તા નથી. (૨૩)
જેલી યીતે ભનુષ્મો તેજના ભંડ઱ને ભધ્મે યશેરા ળત્રખ, ચક્ર, વરશત દ્વિભુજ અને રદવ્મ
ળયીયધાયી શ ૂમમનાયામણને જોઈ ળક્તા નથી. ભાત્રે તેભના તેજને જ જુએ છે . તેભ અનન્મ બરકતથી
યરશત શોલાથી મુક્તો રદવ્મ વાકાય સ્લફૃ઩ને જોઈ ળક્તા નથી. ભાત્ર તેજ સ્લફૃ઩ જ જુએ છે . તેભના
તનયાકાય કશેલાથી બગલાન તનયાકાય થઈ જતા નથી. (૨૪-૨૫)
શે મુતન ! કધાચ એળું કશેળો કે, બગલાન શ્રીકૃષ્ણ જો વાકાય ઩ુફૃ઴ શોમ તો વલમત્ર વ્મા઩ી કેભ
ળકે ? કાયણ કે વાકાય વ્મા઩ી ન ળકે અને જે વ્મા઩કશોમ તે વાકાય ન શોમ ફંને એકને તલ઴ે કેભ

457
વંબલી ળકે ? તો તેભાં કશે છે બગલાન અક્ષયધાભને તલ઴ે એક જ જગ્માએ વદા તલ઴ે ઩ણ ઩ ૂણમ઩ણે
વ્મા઩ીને યશેરા છે . (૨૬)
બ્રહ્માજી કશે છે , અયે ! વ્રજભાં તનલાવ કયતાં વ્રજલાવીઓના બાગ્મનું ઴ું લણમન કફૃં ? તેઓ
ભશાબાગ્મળા઱ી ભ઩઩ા. કાયણ કે, ઩યભાનંદ, વનાતન અને ઩ોતાની અંતમામ ભી ળક્ક્તએ કયીને
અનંત તલશ્વભાં વ્મા઩ીને યશેરા ઩યભાત્ભા શ્રીકૃષ્ણ જેના તભત્રબાલે લતી યહ્યા છે . (૨૭)
શ્રોક

શે મુતન ! ભામાના ત્રણ ગુનોથી ઩ય કશેતા તનગુમણ અને ભશાવભથમ ઩યભાત્ભા જ્માયે
અનંતકોટી બ્રહ્મા6ડોની ઉત્઩તત, ક્સ્થતત તેભજ પ્રરમ ભાટે જ્માયે ભામાનો સ્લીકાય કયે છે ત્માયે તેને
વગુણ કશે છે . (૨૮)
એ બગલાન શ ૃન્દ્ષ્ટ વભમે ‘અતનફૃિ ‘ સ્લફૃ઩ે યજોગુણનો સ્લીકાય કયીને, ‘બ્રહ્મા’એલી વંજ્ઞા
લડે આ બ્રહ્મા6ડને વજ ે છે . (૨૯)

458
 યાત્રી પ્રરમભાં ત્રણે ભુલનને ઩ોતાના ઉદયભાં વભાલી ભશાપ્રરમના જ઱ભાં ળમન કયે છે .
તેભજ એ પ્રભુ યાતત્ર ઩ ૂયી થતાં પયી તત્રરોકનું વિન કયે છે . (૩૦)
શ્રીલાશુદેલ ઩યભાત્ભા પ્રદ્યુભન સ્લફૃ઩ેભામાના વતલગુણનો સ્લીકાય કયી પ્રજા઩તત શ્રીતલષ્ણુ
એલા નાભથી આ બ્રહ્માંડનું યક્ષણ કયે છે ,. એ ઩યભાત્ભા લૈયાજ઩ુફૃ઴ તથા રોક઩ાર કશે છે તે
મ ુ ા મુરકત આ઩ે છે . (૩૧-૩૨)
અશુયોને શણીને ઩ોતાની ઉ઩ાવના કયતા બક્તોને વારોક્યારદ ચતધ
શ્રીલાશુદેલ ઩યભાત્ભા વંક઴મણ સ્લફૃ઩ે ભામાના તભોગુણનો સ્લીકાય કયી તળલ એલા
નાભથી આ તત્રરોકીનો વંશાય કયે છે . એ વંક઴મણ સ્લફૃ઩ી ઩યભાત્ભા ળે઴સ્લફૃ઩ે આ ધયતીને ઩ોતાના
ભસ્તક઩ય ઘાયણ કયે છે . આ પ્રભાણે બગલાન લાશુદેલની છ મ ૂતતિઓ વગુણ ભનામેરી છે . (૩૪)
તનત્મતવધ્ધ, રદવ્મ અંગલા઱ા અને તનગુમણ મ ૂતતિ ઩યબ્રહ્મ ઩યભાત્ભા આ ઩ ૃથ્લી ઩ય લશુદેલ અને
દે લકીને ત્માં શ્રીકૃષ્ણ સ્લફૃ઩ે ભનુષ્માકૃતત ઘાયણ કયીને પ્રગટ થમાં. (૩૬)
શે વદબુપ્ધ્ધભાન ! તે ઩યભાત્ભાના ઘાભભાં યશેરી રદવ્મ મ ૂતતિ અને ભનુષ્માકાયભાં યશેરી
મ ૂતતિભાં કોઈ બેદ નથી. આલો શ્રીલૈષ્ણલાચાયનો તનણમમ છે . તેભ તભ જાણો. (૩૭)

459
 સ્લમં શ્રીકૃષ્ણ બગલાન રદવ્મ સ્લફૃ઩ે જ નયના્કને ઘાયણ કયે છે . તે વભમે નય સ્લફૃ઩ે
યશેરા શોલા છતાં સ્લમં ઩[અયભાત્ભાએ ઩ોતાનુ રદવ્મ સ્લફૃ઩ લાયં લાય પ્રગટ કયે ઱ ું છે . એના ઩યથી
નક્કી થામ છે કે ભનુષ્મફૃ઩ે ઩ણ ઩યભાત્ભા રદવ્મસ્લફૃ઩ે જતલયાજભાન છે . આ કથા
બાગલતબાગલત઩ુયાણો તથા ઈતતશાવોભાં તલસ્તાય઩ ૂલમક લણમલી છે . તે કથાનો વાય ભાત્ર ષુ ં તભને
વંક્ષે઩ભાં કષુ ં છં. (૩૮-૩૯)
રદવ્મમ ૂતતિ બગલાન લાશુદેલ ઩ોતાના એકાંતતક વંતનું તથા ઩ોતાની આયાધનાના
આધાયભ ૂત ઘભમન ું યક્ષણ કયલા તેભજ ઩ ૃથ્લીના બાયભ ૂત અશુયોનો તલનાળ કયી ઩ ૃથ્લીના બાયને
શયલા ભથુયાભાં લશુદેલના ભનભાં પ્રલેળ કમો. (૪૦)
લશુદેલ થકી ભાતા દે લકીના ગબમભાં પ્રલેળ કમો. દળભો ભરશનો પ્રાતત થતાં ભાતાત઩તાને
઩ ૂલમજન્ભની સ્મ ૃતત કયાલલા ભાટે તલષ્ણુફૃ઩ે રદવ્મ દળમન આતયુ6. (૪૧)
ત્માયફાદ કંવથી બમ ઩ાભેરા ભાતાત઩તાની પ્રાથમનાથી ભનુષ્મફૃ઩ે પ્રગટ થમા ત્માયે
લશુદેલજી તેને ગોકઉ઱ભાં મ ૂકી આવ્માં. ત્માં મળોદાજીને ફા઱ફૃ઩ભાં યશેરા બગલાને સ્લમુખભાં
઩ોતાનું તલશ્વફૃ઩ દે ખાડયુ.ં (૪૨)

460
 ભનુષ્માકૃતત શોલા છતાં ઩ણ બગલાને ભાટી બક્ષણના તનતભતે જ્માયે ઩ોતાનું મુખ ઩શોફૄં
કયુમ ત્માયે મળોદા ભાતાને વભગ્ર બ્રશાભાંડનું દળમન કયાવ્યુ.ં (૪૩)
તેજ ઩યભાત્ભા ભનુષ્માકૃતતને ઘયતા શોલા છતાં ઩ણ જ્માયે ઩ોતાને દોયડાથી ખાંડલણમા
વાથે ફાંઘમા ત્માયે ઩ોતાનું અનંત઩નું અ઩રયતભત઩ણું વલે ગો઩ીઓને દે ખાડયુ.ં (૪૪)
લ઱ી જ્માયે બ્રહ્માજીએ ઩યીક્ષા કયલા ળ ૃદાલનભાં ગો઩ ફા઱કો અને લાછયડાઓનું શયણ કયુમ
ત્માયે સ્વ્મં શ્રીકૃષ્ણે એક લળમ ઩માંત ગો઩ફા઱કોના સ્લફૃ઩ભાં યશીને રક્રડા કયી. (૪૫)
ત્માયફાદ લાચયડાં અને ગો઩ફા઱કોના સ્લફૃ઩ભાં યશેરા ઩ોતાના સ્લફૃ઩ને ચત ુભુજ
મ
તલષ્ણુફૃં ઩ે પ્રગટ કયી બ્રહ્માજીને દળમન કયાવ્યુ6. ને પયી ઩ોતે એકરા ભનુષ્મ સ્લફૃ઩ે થમાં. (૪૬)
઩છી ભનુષ્માકૃતતભાં જ ઩યભાત્ભાએ કારીમનાગનું દભન કયુમ અને ઝેયીરા જ઱નું ઩ાન
કયલાથી મ ૃત્યુ ઩ાભેરી ગામો તથા ગોલાલ઱માઓને ઩ોતાની અમ ૃતભમ રદવ્મ દૃન્દ્ષ્ટથી પયી વજીલન
કમાાં . (૪૭)
લ઱ીએ તે ભનુષ્મફૃ઩ તે ઩યભાત્ભાએ યાત્રીના વભમે દાલન઱નું ઩ાન કયી મમુનાને તીયે
શ ૂતેરા વલમ વ્રજલાવીઓનું યક્ષણ કયુ.ાં (૪૮)

461
 ં ના લનભાં દાલાન઱ રાગ્મો ત્માયે એ બગલાને તેન ું ઩ાન કયી ગામો તેભજ
પયી જ્માયે મુજ
ગોલા઱ોનું યક્ષણ કયુાં તેભજ તે ઩યભાત્ભાએ વાત રદલવ શુધી એક જ શાથે ગોલધમન ઩લમત ઘાયણ
કમો. (૪૯)
લફૃણ દે લ યભણીમા રોકભાં રોક઩ારો઩ જેભની ઩ ૂજા કયે છે . એલી ઩ોતાની રદવ્મ મ ૂતતિન ું
નંદફાફાને દળમન કયાવ્યુ.ં (૫૦)
એ બગલાનની પયી લૈકુંઠ રોકભાં મ ૂતતિભાન લેદો જેભની સ્ત ુતત કયે છે તેલા ઩ોતાના અદભુત
રદવ્મસ્લફૃ઩નું નંદયામ તલગેયે ગો઩ગોલા઱ોને દળમન કયાવ્યુ.ં (૫૧)
એ ઩યભાત્ભાએ વભગ્ર ગો઩ીઓને ઩ ૂણમયીતે શુખી કયલા જેટરી ગો઩ીઓ તેટરા સ્લફૃ઩ોને
ઘાયણ કયી યાવભંડ઱ીભાં યાવક્રીડા કયી. (૫૨)
લ઱ી કંવ આ ફા઱કૃષ્ણને ભાયી તો નરશ નાંખે ને ? એલી ળંકા કયતા અક્રૂયજીને તન:ળંક
કયલા વારુ મમુનાજીના ઘયાભાં ળે઴ળામી અને ફશાય યથ ઉ઩ય યશેરા શ્રીકૃષ્ણ સ્લફૃ઩ે લ઱ી પયી
ઘયાભાં ઩ોતાના ળે઴ળામી સ્લફૃ઩નું એભ ફંને એક સ્લફૃ઩ે દળમન કયાવ્યુ.ં (૫૩)

462
 શે મુતન ! કંવયાજાની યં ગવબાભાં વલમ ભનુષ્મોને અતધકાય અને બાલ અનુવાય જુદા જુદા
સ્લફૃ઩ે રદવ્મ દળમન આતયુ.ં (૫૪)
એ બગલાન કા઱મલનના બમથી ભથુયાથી બાગીને કા઱મલન અને મુચકુ ુ ંદ યાજાને
ગીયનાયની ગુપાભાં શ્રીતલષ્ણુસ્લફૃ઩ે દળમન આતયુ.ં (૫૫)
ુ ા઱થી મ ૃત્યુ ઩ાભેરા વાંદી઩તત ગુફૃના ઩ુત્રને મભ઩ુયીભાંથી ઩ાછો
એ બગલાને ફષક
રાલી તેભજ દે લકી ભાતાની પ્રવન્નતાથે યવાત઱ભાંથી ઩ોતાના ભોટા બાઈઓને ઩ણ રાલી
આતમાં. (૫૬)
લ઱ી જ્માયે દુ:ળાવને વતી િો઩દીના લસ્ત્રો ખેંછમા ત્માયે િો઩દીએ તભનું યક્ષણ સ્ભયણ
કયુમ કે ત ુયત જ ફૃકભલણના ળમનખંડભાં છતપ્ર ઩રંગ ઩યથી ફેઠા થઈ એકક્ષણભાં શરયના઩ુયભાં
઩શોંચી તેના ચીય ઩ુમાાં . (૫૭)
લનાભાં જ્માયે ઩ાંડલોને દુલામ વાના ળા઩નો બમ આવ્મો ત્માયે િો઩દીજીના સ્ભયણ
ભાત્રથી તત્કા઱ લનભાં ઩શોંચી ળાકનું ઩ત્ર જભી તત્રરોકીને ત ૃતત કયી.(૫૮)

463
 ઩ોતે ભશાબાયતના યુિભાં અજુ મનના વાયથી થમેર તે લખતે અજુ મનને ઩ોતાના તલશ્વ
ફૃ઩નં દળમન કયાવ્યુ.ં લ઱ી ગફૃડની વલાયી કયી ઩ારયજાતનું ળ ૃક્ષ રેલા સ્લગમભાં મ ગમેરાં. (૫૯)
િારયકાભાં વો઱ શજાય એક્વો ને આઠ ઩ટયાણીઓની પ્રવન્નતાથે તેટરા જ ફૃ઩ ઘાયણ કયી
દયે ક ઩ત્નીના બલનભાં તનલાવ કયીને યશેરા શોમ તેલા નાયદજીન દળમન કયાવ્માં. (૬૦)
એ ઩યભાત્ભા યથભાં ફેવી અજુ મનની વાથે િારયકાના તનલાવી બ્રાભણના ઩ુત્રને રેલા
પ્રકૃતતના ગાઢ-અંઘકાયથી ઩ય યશેરા ઩ોતાના અવ્માકૃત ઘાભભાં ઩ધામાાં . (૬૧)
લ઱ી રશભારમભાં ઩ુત્ર પ્રાપ્તત ભાટે ત઩ કયતાં શ્રીકૃષ્ણે ઩ોતાના મુખભાંથી નીક઱ે રા
લૈષ્ણલાક્ગ્નથી ઩઴ુ઩ક્ષી તેભજ લનલેરી ળ ૃક્ષારદ વસ્ભાસ્ત સ્થાલય જગરને
ં બસ્ભીભ ૂત કયી પયી
઩ોતાની અમ ૃત લ઴ામ થી અખા જગરને
ં વજીલન કયુ.ાં (૬૨)
ભનુષ્મફૃ઩ે યશેરા પ્રભુ તભતથરા નગયીભાં ફષર
ુ ાળ નાભના જનકના યાજબલનભાં તેભજ
શ્રુતદે લ બ્રાશભણાની ઘયભાં એક વાથે ફે સ્લફૃ઩ને ઘાયણ કયી ઋત઴ઓની વાથે તનલાવ કયીને યહ્યાં.
(૬૩)

464
 આ પ્રભાણે ઩ોતાના યાજત઴િ અને બ્રહ્મત઴િ ફંને એકાંતતક બક્તોને ઘેય એક વાથે ફે સ્લફૃ઩ે
બ્રહ્મજ્ઞાન ઉ઩દે ળ આ઩તા અને આનંદ ઉ઩જાલતા એભ ભાવ ઩માંત તનલાવ કયીને યહ્યાં. (૬૪)
એજ પ્રભાણે અભાનુત઴ક ચરયત્રો તલસ્તાયતા બગલાન શ્રીકૃષ્ણે દે લતા તેભજ ભનુષ્મોને
કષ્ટ આ઩તા તેભજ ઈન્િારદ દે લો ઩ણ જેભનો તલનાળ ન કયી ળકે તેલા પ્રફ઱ અશુયોનો તલનાળ
કમો. (૬૫)
઩ ૂતના,ત ૃણાલતમ, ળકટાશુય, લત્વાશુય, ફકાશુય, અઘાશુય, ળ ૃ઴બાશુય,કેતળ,ગજ, ભલરો,
ઉગ્રવેનના ક્રંવારદ ઩ુત્રો, યાજાઓ તેભજ ફીજા અનેક યાજાફૃ઩ે યશેરરા તનદમ મ અશુયો વત્઩ુફૃ઴ોનો
િોશ કયી ઘભમવેત ુને તોડતા શતાં. તે વલમનો તલનાળ કયી ઘયતી ઩ય ધભમની સ્થા઩ના કયી.(૬૬-૬૭)
આલાં તો બગલાન શ્રીકૃષ્ણના અનેક ચરયત્રો છે . એ ચરયત્રો ભનુષ્માકૃતત િાયા કયે રા
શોલા છતાં જ્ઞાની ઩ુફૃ઴ોને તેભાં અનેક યીતે રદવ્મતાનું દળમન થત ુ શોલાથી તેને રદવ્મ ચરયત્રો કશે
છે . (૬૮)
શ્રોક

465
 તેથી ભનુષ્માકૃતત અને રદવ્માકૃતતભાં યશેરા એ બગલાન એક જ છે . ઩ણ તેભાં કોઈ
પ્રકાયનો બેદ નથી. જે ઩ુફૃ઴ો ફંને સ્લફૃ઩ભાં યશેરા ઩યભાત્ભાભાં બેદ વભજે છે ., તેને અજ્ઞાની કહ્યા
છે . (૬૯)
શ્રોક

અનેક ફૃ઩ભાં યશેરા ઩યભાત્ભાને જે ભનુષ્મો એકફૃ઩ભાં જ અલબન્ન વભજે છે . તેભજ

તેભનાભાં ભનુષ્મબાલ દે ખાલા છતાં ઩ણ રદવ્મ જાણે છે તે ઩ુફૃ઴ોને જ્ઞાની વભજલાં. (૭૦)
જે યીતે ફલરયાજાએ ઩ ૂલે બગફાનના લામન સ્લફૃ઩ે દળમન કમાાં . ઩છી તે જ સ્લફૃ઩ને
તલયાટસ્લફૃ઩ે જોયુ.ં પયી તેના તે જ સ્લફૃ઩ના લાભન સ્લફૃ઩ે દળમન થમાં. (૭૧)
જે યીતે એક જ અજીત તલષ્ણુ બગલાને વમુિભંથન તનતભતે ચાય મ ૂતતિ ઘાયણ કયી જુદી
જુદી રક્રમાઓ કયી. એ ચાય મ ૂતતિના ભધ્મે સ્લમં અજીત બગલાને વમુિભંથન કયુ.ાં કભ
ૂ મફૃ઩ે બગલાને
ભંદયાચ઱ ઩લમતને ઩ીઠ ઩ય ઘાયણ કમો.. ઘન્લંતયીફૃ઩ે બગલાન અમ ૃતનો કુંબ રાવ્મા તેભજ
ભોરશનીફૃ઩ે બગલાને અમ ૃતની લશેંચણી કયી .(૭૨-૭૩)

466
 જેલી યીતે અક્ગ્ન દે લે ઉદયની ઩ીડાથી ઩ીડા ઩ાભતા તેભજ ઩ી઱ી દાઢીને ઘાયણ કયતાં
બ્રાશભણનું ફૃ઩ ઘાયણ કયી ખાંડલલનને બસ્ભાવાત કયલાની ઈછછાથી જ્માયે શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાને
પ્રાથમના કયી ત્માયે તેભની આજ્ઞાથી બમંકય જ્લા઱ાફૃ઩ ઘાયણ કયી અક્ગ્નદે લે વભગ્ર જીલે વરશત
ખાંડલલનને બસ્ભીભ ૂત કયુ.મ તેભજ પયી ઩ ૂલમની ઩ેઠે જ બ્રાશભણ ફૃ઩ે શાજય થમાં. (૭૪-૭૫)
આ પ્રભાણે ભનુષ્માકૃતતઓ ઘયી યશેરા શ્રીકૃષ્ણ બગલાન છે તે જ રદવ્મસ્લફૃ઩ે થઈ
઩ોતાના અક્ષયઘાભભાં ફેઠા છે અને જે રદવ્મસ્લફૃઇ઩ે ઘાભભાં છે એજ આ ભનુષ્માકૃતતભાં ઩ ૃથ્લી ઩ય
યશેરા છે . એભ નક્કી જાણળુ.ં (૭૬)
તેથી તે ઩યભાત્ભાના જન્ભ અને કભમ રદવ્મ છે તેભજ ભનુષ્મસ્લફૃ઩ અને રદવ્મફૃ઩ ફંને
તનયં તય એક જ છે . (૭૭)
એ જ લલાશુદેલ બગલાન શ્રીકૃષ્ણ જગતના સ્લાભી છે . તે સ્લાભી શોતલાથી સ્લતંત્ર ઩ણે
આ જગતની ઉત્઩તત્ત, ક્સ્થતત તેભજ પ્રરમ કયે છે . (૭૮)
લ઱ી આ ઩યભાત્ભા કા઱, કભમ, સ્લબાલ, ભામા અને ઩ુફૃ઴ના અનારદ કા઱થી કતામ છે અને
તેથી જ તેભને અનારદ, આરદ, કતામ તેભજ ઈશ્વયોના ઩ણ ઈશ્વય કશેરા છે . (૭૯)

467
 એ ઩યભાત્ભા ઩ોતાની કાલ,્ ભામા, આરદ અનંત ળરકતો િાયા અનંત કોરટ બ્રહ્માંડોની ઉત્઩તત
આરદક ચક્રલતી યાજાની જેભ કયાલે છે . ઩ોતે ક઴ુ કયતાં નથી તેભને અકતામ ઩ણ વત્ળાસ્ત્રોભાં કશેરા
છે . (૮૦)
તેથી કોઈ઩ણ સ્થાંકભાં તેભજ કોઈ઩ણ કા઱ે જગતની ઉત્઩તત, ક્સ્થતત ને પ્રરમભાં કા઱,
ભામારદને સ્લતંત્ર ઩ણે કાયણ ભાનળું નરશિં. બગલાનની પ્રેયણા તલના એ કોઈ કાંઈ઩ણ કયલા વભથમ
નથી. (૮૧)
઩યં ત ુ સ્લમં બગલાન વલમતત્ર
ં સ્લતંત્ર છે . તે ઩ોતાના અવાધાયણ ઐશ્વમમ થી કા઱, ભામાની
વશામતા તલના ઩ણ અનંત કોરટ બ્રહ્માંદોનું વિન કયલા વભથમ છે . (૮૨)
ભનુષ્માકૃતતભાં શોલા છતાં ઩ણ એ બગલાનભાં તેટરી જ અને તે જ વાભથીએ યુક્ત શોમ
છે . તેથી તેભના રદવ્મબાલનું ને ભનુષ્બાલનું ઐકમ઩નું લણમવ્યું છે . (૮૩)
છતાં ઩ણ શ્રીકૃષ્ણ બગલાનના આ ઩ ૃથ્લી ઩યના જન્ભકભમ ને દે જને ઩ણ જે ભનુષ્મો પ્રાકૃત
કશે છે . તેભજ રદવ્મસ્લફૃ઩ભાં અને ભાનુ઴સ્લફૃ઩ભાં બેદ કશે છે . તે ઩ુફૃ઴ોને અશુયો જાણલાં. (૮૪)

468
 અને આલા મ ૂઢ અશુયો છે તેને વાગુ, ઘભમ અને દે લતાઓના િોશી એલા દુષ્ટોના તલનાળ
કયતાં શ્રીકૃષ્ણ બગલાનની રીરાભાં ઩ણ દો઴ો દે ખામ છે . (૮૫)
તે ઩યભાત્ભાના સ્લફૃ઩ભાં યશેરા લાસ્તતલક ગુણોનું લણમન કયતાં આચયતાં અશુયોની
પ્રળંવા કયે છે . (૮૬)
આ યીતે બગલાન કે બગલાનના બક્તોના ગુણોભાં દો઴ જોલા અને તેની વાથે લૈયબુપ્ધ્ધ
યાખલી તેભજ અવત્઩ુફૃ઴ોના દો઴ોભાં ઩ણ ગુણ જોલા તેભની વાથે તભત્રતા યાખલી. આળુ લતમન એ
જ અશુયોનો વશજ ઘભમ છે . (૮૭)
આ અથમને સ્઩ષ્ટ કયતાં અનેક આખ્માનો ઩ુયાણ ગ્રંથોભાં પ્રતવધ્ધ છે . તે અશુયોના દુષ્ટ
સ્લલબાલનું દળમન કયાલતા શોલાથી ષુ ં તભને ષુ ં વ6ક્ષે઩ભાં કષુ ં છં. (૮૮)
જેભ કે યુતધન્દ્ષ્ઠય યાજાના યાજ્શ ૂમ મજ્ઞની વબાભાં લબષ્ભ ત઩તાભશે લણમન કયે ર શ્રીકૃષ્ણ
બગલાનના વભગ્ર ગુનોભાં તળ઴ુ઩ારે દો઴નું જ આયો઩ણ કયુ.ાં (૮૯)
બગલાન શ્રીકૃષ્ણે ફારગ્રશ સ્લફૃ઩ી યાક્ષવી ઩ ૂતનાનો લધ્કમો એ ફા઱કોનું યક્ષણ કયુમ એ
પ્રકાયનો ગુણ ગ્રશણ ન કમો. (૯૦)

469
 ળકટાશુયલધ ચરયત્રભાં તળ઴ુ઩ારે એક તનજીલ રાકડાને બાંગલાની ચંચ઱તાફૃ઩ દો઴નું
આયો઩ણ કયુ.મ . (૯૧)
શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાએ અઘાશુય તેભજ ફકાશુયનો નાળ કમો એ ચરયત્રભાં તળ઴ુ઩ારે વ઩મ
અને ઩ક્ષીની શત્માફૃ઩ દો઴ોનું આ઱ ચડાવ્યુ.ં લત્વાશુય તેભજ અરયષ્ઠાશુયનો નાળ કમો એ ચરયત્રભાં
ગૌહ્કત્માફૃ઩ દો઴નું આયો઩ણ કયુ.ાં (૯૨)
તેભસ્જ શ્રીકૃષ્ણ બગલાને લગરયયાજ ગોલઘમન ઩લમત ઘાયણ કયી વ્રજલાવીઓનું યક્ષણ
કયુ.ાં તે ચરયત્રભાં તળ઴ુ઩ારે અનેક જીલ જતં ુઓલા઱ા યાપડાને ખોદી નાંખલાફૃ઩ દો઴નું આયો઩ણ
કયુ.ાં કારીદભન અને દાલાન઱ ઩ાનના ચરયત્રભાં તેભજ તલશ્વફૃ઩દળમનભાં તળ઴ુ઩ારે ભલરનભંત્રોની
વાઘનાલા઱ી કેલ઱ તભથ્મા ભામાજા઱ દળામ વ્માનો દો઴ જોમો. ઩યં ત ુ બગલાનના ચરયત્રભાં ક્યાંમ
ગુણ જોમો નરશિં. ફષફૃુ ઩ઘાયી ઊદલમતવ નૈન્દ્ષ્ઠક બ્રહ્મચાયી શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાએ કાભદે લના ગલમને
શયલા તનતભતે ગો઩ાંગનાઓની વાથે રક્રડા કયી. તે ચરયત્રભાં તળ઴ુ઩ારે ઩યદાયાનો વંગ કયલાફૃ઩
દો઴ાયો઩ણ કયુ.ાં (૯૩-૯૪)

470
 વલમને દુ:ખ આ઩નાયા દુષ્ટ કંવના તલનાળના ચરયત્રભાં ખ઱ એલા તળ઴ુ઩ારે અન્નદાતા
યાજા તથા ગુફૃની હ્કત્મા કમામ નો આયો઩ મ ૂક્યો તથા તે યાજ હ્કત્માને બ્રહ્મશત્મા કયતાં ઩ણ લધુ
દોત઴ત ઠયાલી.(૯૫)
઩ોતાને ભાયલા વત્ત્ર લખત ભથુયાનગયી ઩ય વૈન્મને વાથે રઈ ચડાઈ કયતા તેભજ
માદલોના િોશી ભગધ નયે ળ જયાવંઘનો બીભવેનિાયા તલનાળ કમો એ ચરયત્રભાં તળ઴ુ઩ારે છ઱થી
ઘભમ ભાગમની હ્કત્મા કયલાફૃ઩ દો઴નું આયો઩ણ કયુ.ાં (૯૬)
આ પ્રભાણે જગતના ભંગ઱ફૃ઩ અન્ભે ઘભમસ્થા઩નાના શેત ુફૃ઩ શ્રીકૃષ્ણ બગલાનના ચરયત્રોભાં
તળ઴ુ઩ારે અશ ૂમાને રીધે દો઴ાયો઩ણ કયતાં અનેક લચનો કહ્યાં. (૯૭)
શ્રીકૃષ્ણે ઩યભાત્ભાના ગુણોની પ્રળંવા કયતા નૈન્દ્ષ્ઠક વ્રતઘાયી બીષ્ભ ત઩તાભશને એ તળશ્નુ઩ારે
ન઩ુવ
ં ક, બાટચાયણ તેભજ ઩ુત્ર ઉત્઩ન્ન નશીં કયલાથી ઩ા઩ના બાગીદાય કહ્યાં. (૯૮)
અને યાજ્શ ૂમ મજ્ઞ લખતે શ્રીકૃષ્ણ બગલાનની પ્રથભ ઩ ૂજા કયતા ઘભમતનષ્ઠ યુતધન્દ્ષ્ઠય યાજાને
તળ઴ુ઩ારે, ઘભમભ્રષ્ટ, બુપ્ધ્ધશીન ને ઩઴ુઘભી કહ્યાં. (૯૯)

471
 અને કાભ, ક્રોધ, રોબ તલગેયે અધભમ લંળનો આશ્રમ કયતા, ઩ ૃથ્લીના બાયફૃ઩, બગલદ
બક્તોનો િોશ આચયતા, ઩ા઩ બુપ્ધ્ધલા઱ા તેભજ દૈ ત્મના અંળથી ઉત્઩ન્ન થમેરા ફૃરકભ વાલલ,
એકરવ્મ આરદ યાજાઓને તળ઴ુ઩ારે યાજશ ૂમ મજ્ઞભાં પ્રથભ ઩ ૂજાને કયલાને મોગ્મ કહ્યાં.
(૧૦૦-૧૦૧)
લ઱ી તે દુભમતત તળ઴ુ઩ારે દમા, ક્ષભા, વત્મ, ળૌચ, ઘભમ, જ્ઞાન આરદક ઘભમલળ
ં ના અનેક
કલમાણકાયી ગુણોના ઘાભફૃ઩ અને નયાકૃતત ઘાયણ કયે રા વાક્ષાત ઩યબ્રહ્મ શ્રી કૃષ્ણ નાયામણને
યાજશ ૂમ મજ્ઞભાં પ્રથભ ઩ ૂજલા ભાટે અમોગ્મ તેભજ કૂતયા અને કાગડા જેલા કહ્યાં. (૧૦૨-૧૦૩)
આ પ્રકાયે ચેદી નયે ળ તળ઴ુ઩ા઱ે શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભા તેભજ તેભના બક્તોના ગુણોને તલ઴ે
દો઴ોને જ ગ્રશણ કમામ ઩ણ તેભાં યશેરા એક ઩ણ ગુણને ગ્રશણ કમો નરશિં. (૧૦૪)
તળ઴ુ઩ાર જેલી બુપ્ધ્ધ ઘયાલતા અન્મ ફૃક્ક્ભ, વાલલ, આરદક યાજાઓએ ઩ણ તે તળ઴ુ઩ાર
નાં લચનોને જ વત્મ ક્શીને અનુભોદન આતયુ.ં તેથી શે મુતન ! અત્માયે ઩ણ બગલાન કે બગલાનના
બક્તોના ગુણોને તલ઴ે દો઴ જોનાય અને તેન ું અનુભોદન કયનાયા જે ભનુષ્મો શોમ તેને ઩ણ અશુય
જાણલાં. (૧૦૫)

472
 આ પ્રકાયના દુષ્ટ બુધ્ધીલા઱ા નયનાયીઓ ઩ ૃથ્લી ઩ય શ્રીકૃ઴ ઩યભાત્ભાના ચરયત્રોભાં ભોશ
઩ાભે છે . ઩યં ત ુ બક્તજનો ભોશ ઩ાભતા નથી. ઩યં ત ુ રદલતાનો અનુબલ કયે છે . (૧૦૬)
અજ્ઞાની઩ણુ,ં ઩યાતધન઩ણુ,ં લોઇતધતન઴ેધ અને આતધન઩ણુ,ં પ્રાકૃત ળયીયના તલકાયો જેલા કે
અશંતા-ભભતા, ફાલમ, યુલાન, ળ ૃધ્ધલસ્થારદ તલકાયોનું પ્રદળમન તથા વાભાન્મ ભનુષ્મોની જેભ દે શ
ત્માગ આ વલે બાગ જ્માયે ઩ ૃથ્લી ઩ય ભનુષ્મફૃ઩ે પ્રગટય થમેર બગલાનના ચરયત્રોને તલ઴ે
અશુયોને ભોશ ઉ઩જે છે . ઩યં ત ુ બગલાન તલષ્ણુભાં આ કોઈ દો઴ો શોતા નથી. ઩યં ત ુ જીલોના
કલમાણને ભાટે ઘયણ કયે રા ગુણો જ છે . આ પ્રભાણે બ્રહ્મ઩ુયાણભાં અશુયોના ભોશ તલળે સ્઩ષ્ટ લાત
કયી છે . (૧૦૭-૧૦૮)
આશુયી વં઩તતયુક્ત દુષ્ટબુપ્ધ્ધલા઱ા અશુય અબક્તોને બગલાનના ચરયત્રોભાં ભોશ ઉત઩ન્ન
થામ છે . ઩યં ત ુ દૈ લી વં઩તતલા઱ા બક્તોને ક્યાયે મ ઩ણ બગલાનના ચરયતત્રોભાં ભોશ ઉત્઩ન્ન થતો
નથી.(૧૦૯)
શ્રોક

473
 આ જ લાત બગલાન શ્રીકૃષ્ણ ગીતાભાં અજુ મનને કશે છે , શે અજુ મન ! ભાયા જન્ભ ને કભમ
રદવ્મ છે . તેને મથાથમ જાણતા ભનુષ્મો ળયીયનો ત્માગ કયી વંવાયને ઩ાભતા નથી. ઩યં ત ુ ભને જ
઩ાભે છે . (૧૧૦)
શ્રોક

ષુ ં વભગ્ર ભ ૂતપ્રાણી ભાત્રનો ઈશ્વય છં છતાં ઩ણ ભાયા ઩યબાલને નશીં વભજતાં ગાઢ મ ૂધ
ભનુષ્મો ભાયી અલજ્ઞા કયે છે . (૧૧૧)
ભાયા ગુણોભાં ઩ણ દો઴ોનું દળમન થામ તેલો ભોશ ઉ઩જાલનાયી િૈ઴પ્રધાન યાક્ષવી અને
આશુયી પ્રકૃતતને લયે રા મ ૂઢ ઩ુફૃ઴ોની ભને ઉદે ળીએને કયે રી અલ઱ી આળાઓ, પ્રમત્નો, જ્ઞાન અને
તલચાયો વલમ તનષ્પ઱ જામ છે . અને વ્માલશારયક જ્ઞાનભાં તેભનું લચત તલ઩યીત થઈ જામ છે .

ૂ ભાં ભાયા તલફૃિ ભોશને લળ થઈને તે જે કાંઈ ઩ણ કયે છે . તેભાં તેના ઩ાંવા અલ઱ાં ઩ડે છે
ટંક
(૧૧૨)

474
 અલો ભાયો િૈ઴કયનાયા ક્રૂયસ્લવ્બાલના નયાધભ, અભંગ઱કાયી તે ઩ુફૃ઴ોને શં શંભેળા આશુયી
મોનીભાં પેંકી દું છં. (૧૧૩)
અને શે કૌન્તેમ ! એ આશુયી મોનીને ઩ાભેરા મ ૂઢ ઩ુફૃ઴ો જન્ભ જન્ભાંતય શુધી ભને નશી
઩ાભીને અતતળમ અઘભ મોનીને પ્રાતત કયે છે . શે ઩ાથમ ! દૈ લી પ્રકૃતતનો અશ્રમ કયનાય ભશાત્ભાઓ
ભને વાલમ ભ ૂતપ્રાણીભાત્રનો કાયણ અતલનાળી જાણલી. અનન્મ બાલયુક્ત ભનથી ભાફૃ બજન કયે
છે . (૧૧૪-૧૧૫)
શે મુતન ! શ્રીકૃષ્ણ બગલાને ઩ણ આલા અનેક પ્રકાયના અનેક લચનોથી ભેં કશેરી લાતનું જ
સ્઩શ્ટ દળમન કયાલે઱ ું છે . તેથી શ્રીકૃષ્ણ બગલાન ભનુષ્માકૃતતભાં શોલા છતાં તેભાં પ્રાકૃતત બુપ્ધ્ધનો
વલમથા ત્માગ કયી તેભનું વલમ પ્રકાયે બજન કયળુ.ં (૧૧૬)
જે યીતે આ રોકભા6 કોઈ લચિંતાભણી, કલ઩ળ ૃક્ષ તેભજ કાભધેનનુ
ું ં વેલન કયે તો તેને જેભ
ઈપ્છછત પ઱ની પ્રાપ્તત થામ છે , તેજ યીતે શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાનું વેલન વલમ પ્રકાયના ભનોયથ ઩ ૂણમ
કયે છે . (૧૧૭)

475
 તેભજ બગલાન શ્રીકૃષ્ણ આરોકભાં જે કોઈ઩ણ જ્જદ્યાએ તનલાવ કયે છે . ત્માં ભાંગ્મ તલના ઩ણ
આ઩ોઆ઩ ઩ોતાના પ્રતા઩થી ઘન, ઘભમ, મજ્ઞ ને શુખનું સ્થા઩ન કયી દે છે . (૧૧૮)
એ શ્રીકૃષ્ણ બગલાન અત્માયે િારયકાભાં તનયં તય તનલાવ કયીને યશમાં છે . એકાંતતક બક્ત્નએ
કોઈલાય તેન ું દળમન થામ છે . (૧૧૯)
અને શ્રીકૃષ્ણ બગલાનની દે શત્માગ રીરા છે . તે તો અશુયોને ભોશ ઉ઩જાલે છે . ઩યં ત ુ બક્ત
ને તેભાં ક્યયે મ ઩ન ભોશ થતો નથી. આ ફાફતનું ઩ણ ષુ ં તભને એક દ્ર્વષ્ટાંત આ઩ું છં. (૧૨૦)
નટ ને નટલયની ભામા:-
જે યીતે ઈન્િજા઱ની તલઘા જાણતો કોઈ નટ ઩ોતાની ઩ત્ની યાજાને વોં઩ી સ્લગમભાં તવઘાલે
ત્માં અશુયોની વાથે યુધ્ધ કયે છે . તે વભમે અચાનક તે નટના ક઩ામેરા શથ, ઩ગ તલગેયે ઩ ૃથ્લી
઩ય ઩ાછા ઩ડે છે . ત્માયે ફૃદન કયતી તે નટની સ્ત્રી નટના અલમલો રઈ અક્ગ્નભાં ફ઱ી ભયે છે .
ત્માયફાદ ઩ ૂલમની ભપક જ અસ્ત્રળસ્ત્રથે વજ્જજ તે નટ યાજા ઩ાવે આલીને ભનુષ્મોને આશ્રમમ
ઉ઩જાલતો તે નટ આક્રોળ વાથે યાજા ઩ાવે ઩ોતાની સ્ત્રીની ભાંગણે કયે , ઩યં ત ુ જે ઩ુફૃ઴ો નટની

476
તલઘાને જાણે છે . તેઓને તેની ભોશજા઱ભાં ભોશ થતો નથી. યાજા તેભજ અન્મ પ્રજાજનો તો
઩ોતાના અજ્ઞાન બાલથી તેની ભામાભાં ભોશ ઩ાભે છે . (૧૨૧-૧૨૪)
તેલી જ યીતે શ્રીકૃશ્ણ બગલાનનો આ રોકભાં દે શ-ત્માગ અને તેના ળયીયની વાથે ફૃકભલણ
આરદ અષ્ટ ઩ટયાણીઓનો અક્ગ્નપ્રલેળ, આ વલે બગલાનની મોગભામાનો પ્રબાલ છે . (૧૨૫)
આ પ્રકાયે બગલાન શ્રીકૃષ્ણ ઩ોતાની ઈછચાથી તતયોધાન થામ તેભાં અજ્ઞાનીઓ ભોશ ઩ાભે
છે . ઩યં ત ુ તીભની મોગભામાના પ્રબાલને જાણતા બક્તજનો ભોશ ઩ાભતા નથી. (૧૨૬)
અને તેથી જ અશુયોને ભોશ ઩ભાડલા ભાટે જ્ ઩ોતાના દે શ ત્માગફૃ઩ કયે રી શ્રીકૃષ્ણ
બગલાનની રીરાને જાણતા બક્તજન ૂ અત્માયે ઩ણ િારયકા઩ુયીભાં ઩ ૂલમની જેભ જ ફૃકભલણ આરદ
઩ટયાણીઓએ વરશત બગલાન શ્રીકૃષ્ણનું દળમન કયે છે . બ્રશભચમામ રદક તનમભોનું ઩ારન કયતાં
નયનાયીઓને તે જ તનગુમણ શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાની ઉ઩ાવના કયલી જોઈએ. (૧૨૭-૧૨૮)
તે શ્રીકૃષ્ણની ઉ઩ાવના કયતાં બક્તજનો અને તેન ું જ્ઞાન બગલાનના વંફઘ
ં ે કયીને તનગુમણ
બાલને ઩ાભે છે . (૧૨૯)

477
 કાયણ કે બગલાન સ્લમં તનગુમણ છે . તે લાત શ્રીભદબાગલત ઩ુયાણભાં શ્રીક્ર્ષ્ણ બગલાને
઩ોતાના મુખેથી જ એકાંતતક બક્ત ઉિલજીને કશી છે . તે તભને ષુ ં કષુ ં છં. તેને તભે વાંબ઱ો. (૧૩૦)
શ્રોક

શ્રીકૃષ્ણ બગલાન કશે છે , શે ઉિલજી ! દે શથી વ્મતતયક્ત કેલ઱ ઴ુધ્ધ આત્ભા વંફઘ
ં ી જે
કૈ લલમ જ્ઞાન છે . તે જ્ઞાન વાત્ત્લક કશે઱ ું છે . દે લ ભનુષ્મારદક્ના ભાતમક રોક અને બોગ વંફઘ
ં ી જે
લૈકપ્લ઩ક જ્ઞાન છે તેયાજવી જ્ઞાન છે . મ ૂઢ ફા઱કની જેળું પ્રાકૃત જ્ઞાન છે તે તાભવ જ્ઞાન કશે઱ ું છે .
ં ી જે જ્ઞાન છે તે તનગુમણ જ્ઞાન કશે઱ ું છે . (૧૩૧)
અને વાક્ષાત ઩યભેશ્વય છે . એળું ભાયા વંફઘ
શ્રોક

લનભાં તનલાવ કયલો એ વાત્ત્લક તનલાવ છે . ગાભભાં તનલાવ કયલો એ યાજવ તનલાવ
છે . ઘુતારદ બલનભાં તનલાવ કયલો એ તાભવ તનલાવી છે . તેભજ ભાયા ભંરદયભાં જે તનલાવ કયલો
તે તનગુમણ તનલાવ છે . (૧૩૨)

478
 કભમપ઱ની ઈછછા છોડીને ઩ોતાના લણમશ્રભને ઉલચત કભમ કયનાયો વાત્ત્લક કતામ છે . અને
કભમપ઱ની ઈછછા યાખીને કભમ કયનાયો યાજકતામ છે . તેભજ ભાતમક ઩ંચતલ઴મો અનથમ કતામ છે . એળું
જોલા-જાણલા છતાં તેની સ્મ ૃતતથી ભ્રષ્ટ થઈને તેને ભાટે જે કભમ કયે છે . તે તાભવ કતામ કશેરો છે .
અને જે ભાયી અનુળ ૃતતભાં યશી એકાંતતક્બાલે ભાફૃ બજન વત્વંગ વેલા આરદક કભમ કયે છે . તે તનગુમણ
કતામ છે . (૧૩૩)
અધ્માત્ભ વંફઘ
ં ી શ્રિા યાજવી કશેરી છે . અને અધભમ વંફઘ
ં ી શ્રિા તાભવી છે તેભજ ભાયા
વંફઘ
ં ી શ્રિા તનગુણ
મ છે . (૧૩૪)
઩ોતાના ળયીયને ઩થ્મ લડે તેલો રશતકાયી, ઩તલત્ર, ભાંગ્મા તલના અનમાવે પ્રાતત થમેરા
અન્નારદકનો આશાય તે વાત્ત્લક છે . ગભે તેલો શોમ ભાત્ર ઈન્દ્ન્િમોના શુખને ભાટે પ્રાતત કયલાભાં
આલેરો આશાય તે તાભવ કશેરો છે . અ઩તલત્ર અને ળયીયને ઩ીડાદામક અન્નનો આશાય તે તાભવ
કશેરો છે તેભજ ઩થ્મ, ઩તલત્ર અને ભને તનલેદન કયી ભાફૃ સ્ભયણ કયતાં કયે રો અન્નનો આશાય
તનગુમણ છે . (૧૩૫)

479
 આત્ભાનુબલજન્મ શુખ વાત્ત્લક છે . ભાતમક તલ઴મજન્મ શુખ યાજવ છે . ભોશ અને દીનતાથેલે
જન્ભે઱ ું શુખ તાભવ છે . ભાયા આવહ્રે યશે઱ ું શુખ તનગુમણ છે . (૧૩૬)
આ પ્રભાણે શ્રીકૃષ્ણ બગલાનના લચનોના પ્રભાણથી ભાયા આતશ્રત વલે બક્તજનોએ વગુણ
઩ણું કે તનગુમણ઩ણું બગફાને કહ્યુ તે યીત પ્રભાણે જ વભજળું ઩ણ ફીજી યીતે ન વભજળુ.ં (૧૩૭)
શે વનભતતભાન મુક્તમુતન ! આ પ્રકાયે બગલાન શ્રીલાશુદેલના સ્લફૃ઩નો જે તનશ્વમ કમો છે
તેની ભેં તભને લાત કયી. રદવ્મ સ્લફૃ઩ તેભજ ભનુશ્મ સ્લફૃ઩ની અલબન્નતા વંફઘ
ં ી ઩ણ ભેં તભને
લાત કયી. (૧૩૮)
શ્રીકૃષ્ણ બગલાનના રીરા ચરયત્રોની આ ઩ ૃથ્લી ઩ય દે ળકા઱ને અનુવાયે પ્રળ ૃતત થમેરી
છે . તેભાં જે ભનુષ્મો કુતકો કયે છે . તે જન્ભ–ભયણફૃ઩ વંશ ૃતત ઩ાભે છે . ઩યં ત ુ ભાયા િાયા બગલાનના
સ્લફૃ઩નું જ્ઞાન કહ્યા ઩છે તે કુતકો તલરીન થઈ જળે. (૧૩૯)
તનયીશ્વયલાદને પ્રલતામલતા ળાસ્ત્રના શ્રલણથી ‘ કા઱, ભામા તલશ્વની ઉત્઩તત્તનું સ્લતંત્ર
કાયણ છે ‘ આળું જે તલઅપ્રીત જ્ઞાન તે ઩ણ બગલત તનશ્વમથી નાળ ઩ાભળે. (૧૪૦)

480
 વંતોના સ્લાભી બગલાન શ્રીકૃષ્ણના મથાથમ જ્ઞાનની ળ ૃપ્ધ્ધને ભાટે તથા બરકતની ળ ૃપ્ધ્ધને
ુ ુ બક્તજનોએ આ ભેં કશેરા જ્ઞાનનો તનયં તય અભ્માવ કયલો. (૧૪૧)
ભાટે મુમસ
ુ જ
જે મુમસ ુ નો ભેં કશેરા આ જ્ઞાનનો આદય઩ ૂલમકજો એકલાય ઩ાઠ કયળે તો તેના
અંતયભાંથી બગલાનને તલ઴ે થતાં વંળમો તલનાળ ઩ાભળે. (૧૪૨)
આ ઘયતી ઩ય સ્લે છછાથી પ્રગટ થમેરા મદૂ઩તત બગલાન શ્રીકૃષ્ણની આકૃતત તનયં તય
રદવ્મ છે . તેભનો રોક રદવ્મ છે . તેના બોગ, બોગ્મ લસ્ત ુ ને ઩ા઴મદો ઩ન રદવ્મ છે . તેની યાધાયભારદ
ળક્ક્તઓ ઩ણ રદવ્મ છે . તેના બક્તો રદવ્મ છે . તેભજ તેભની વલે રક્રમાઓ ઩ણ રદવ્મ છે .(૧૪૩)
શે મુક્તમુતન ! શે વલે બક્તો ! આ પ્રભાણે તનદો઴ સ્લફૃ઩, વત્મ, ળૌચારદ વકર
કાલમાણકાયી ગુનોથી વદામ અરંકૃત બગલાન શ્રીકૃષ્ણ લાશુદેલને રદવ્મમ ૂતતિ જાણી ઩ોતાની
આત્મંતતક મુક્ક્તને ભાટે આ ઩ ૃ્લી ઩ય તભે વલે વદાકા઱ પ્રેભ઩ ૂલમક બક્તથી આયાધન કયો.એક ન
અને અદ્વિતતમ તેભજ પ્રબ્રહ્મ એલા વચ્છચદાનંદફૃ઩ બગલાન શ્રીકૃષ્ણના રદવ્મ સ્લફૃ઩ભાં કે ભાનુ઴
સ્લફૃ઩ભાં બેદ બુપ્ધ્ધ ન કયલી. તેભજતેના ગુણ ચરયત્રોભાં અલ઩વયખી ઩ણ દો઴બુપ્ધ્ધ ન કયલી.
(૧૪૪)

481
 શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! બગલાનશ્રીશરયએ ઩યભાત્ભા યભા઩તતબગલાનશ્રીકૃષ્ણના
સ્લફૃ઩ાિૈતનું લણમન કયુ.મ તેને વાંબ઱ી મુતનશ્રેષ્ઠ મુક્તાનંદ સ્લાભી તથા વબાભાં ફેઠેરાં વંતો-બક્તો
ખ ૂફ જ પ્રવન્ન થમા અને સ્લેછછાએ ભનુષ્માકૃતત ઘયી ઩ોતાની વન્મુખ તલયાજતા તેભજ ઩યોક્ષ઩ણે
઩ોતાના જ જ્ઞાનને આ઩ી યશેરા ઩યબ્રહ્મ ઩યભાત્ભા બગલાન શ્રીનાયામણ મુતનભાં વલેને તત્કા઱
અતતળમ દઢ તનભમ઱ રદવ્મબાલ પ્રગટ થમો. (૧૪૫)
શે યાજન ! શ્રીનાયાય્ણ મુતનના મુખકભ઱ભાંથી નીક઱ે રા આ સ્લફૃ઩ાિૈતના તનભમ઱ અને
વવ્રોત્ત્ભ જ્ઞાનળાસ્ત્રનો આ રોકભાં જે જનો ઩ાઠ કયળે અને વાંબ઱ળે તે વલે જનો ઩યભ શુખફૃ઩
઩યભાત્ભા શ્રીશરયને તલ઴ે ઩યભ એકાંતતકી બરકત તથા ભુક્ક્તએ વરશત ઩યભમુક્ક્ત તેભજ
ભનોલાંતછત વભસ્ત શુખને પ્રાતત કયળે. (૧૪૬)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે પ્રફોતધનીના ઉત્વલ ઩ય બગલાન

શ્રીશરય અને મુક્તાનંદ સ્લાભીના વંલાદફૃ઩ે શ્રીકૃષ્ણ સ્લફૃ઩ાિૈત જ્ઞાનનું તનફૃ઩ણ કયુાં એ નાભે
ઓગણતત્રીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

482
 અધ્મામ-૩૦
શ્રીશરયએ કશેરો ભંત્રજા઩નો તલતધ
શ્રોક

શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! કાતતિક શુરદ નલભી તતતથએ શ્રીલાશુદેલ નાયામણની વંધ્મા
આયતી થમા ઩છી યાત્રીના વભમે ભોતી વબાભાં યત્નજરડત તવિંશાવન ઉ઩ય અનેક ળોબાથી ળોબી
યશેરા બગલાનશ્રીશરયએ લણીયાજ લાશુદેલાનંદ બ્રશભચાયી ઩ ૂછલા રાગ્મા કે (૧)
શે શ્રીશરય ! શ્રીકૃષ્ણ બગલાનના ભંત્રને પ્રતતરદન જ઩લાની તભે આજ્ઞા કયે ર છે તો તેનો
઴ું તલતધછે ? તે ષુ ં વાંબ઱લા ઈછછં છં. કાયણા કે તલતધલત કયે રા જ઩થી જ તવદ્વિ પ્રા઩ત થામ છે .
(૨)
શ્રીનાયામણ મુતન કશે છે , શે બ્રહ્મ ચાયી ! વત્ળાસ્ત્રભાં પ્રતત઩ારદત કયે રશ્રીકૃષ્ણના અષ્ટાક્ષય
ભંત્રનો જ઩તલતધ ષુ ં તભને ષુ ં વંક્ષ઩
ે થી કષુ ં છં. (૩)
જ઩ના અતધકાયી :-

483
 શે લણી ! જે ઩ુફૃ઴ તલતધ઩ ૂલમક સ્નાન કયી ઩તલત્ર થમેર શોમ, ક્રોધ ને લચિંતાથી મુક્ત
શોમ, સ્લસ્થ લચત શોમ, જેણે વદગુફૃ થકી અષ્ટાક્ષય ભંત્રનો સ્લીકાય કમો ષમ
ૂ તે ઩ુફૃળ જ
‘ભંત્રજ઩નો અતધકાયી’ છે . (૪)
ગ્રાશન આવન ;-
મ ુ આવન શ્રેશ્ઠ કશે઱ ું છે . તેના તવલામના
શે લણી ! વંન્માવીઓને ભાટે કાચફા અકાયનું લત઱
વન્મ વલે આશ્રભલા઱ાઓ ભાટે ચાય ઩ામાલારો ઩ાટરો, ફાજોથ કે ચોયવ આવન જ઩ભાં ભાન્મ
છે . (૫)
તે આવન કાલ઱માય મ ૃગના ચભમન,ું વ્માઘ્રચભમન,ું યે ળભી લસ્ત્રનુ,ં નેત્રભાંથી ફનાલેર લસ્ત્રનુ,ં
ઊનનું તેભજ દબમભાંથી ફનાલેર શોમ તો તે ભંત્રની તવપ્ધ્ધ આ઩નાય થામ છે . (૬)
તન઴ેધ આવન :-
ગોફયનું આવન, ભાટીનુ6, ત ૂટે ઱,ું ખાખયના કે ઩ી઩રના કાષ્ઠભાંથી ફનાલેર તથા રોખંડની
઩ટ્ટી કે ખીરા જેલડું અથલા રોખંડના ઩તયનું આવન તથા ઩થ્થયનું આવન આટરા આવન
જ઩તલતધભાં તન઴ેધ કયે રા છે . (૭)

484
 તેભજ ઘડયા તલનાના કાષ્ઠભાંથી કલ઩ે઱ ું તથા મજ્ઞને મોગ્મ કાષ્ઠભાંથી તૈમાય કયે ઱ ું શોમ
તે આવન લજ્મમ છે . છતાં આ઩ત્કા઱ભાં જો તેના ઩ય અ઩તલત્ર િવ્મનો રે઩ ન શોમ તો જ઩તલતધ
ભાટે ચારી ળકે છે . (૮)
મોગ્મ ભા઱ા :-
શ્રોક

શે લણી ! જ઩ કયલાની ભા઱ા જો ત ુરવીના કાષ્ઠને શોમ તો તે વલોત્ત્ભ ભનામમેર છે . તે

ન ભ઱ે તો આભ઱ાના કાષ્ઠની અથલા તો કભ઱ના ફીજની શોલી જોઈએ. (૯)
અથલા તો સ્પરટકની, ફૃિાક્ષની, દબમની તેભજ ચંદનના કાષ્ઠભંથી તૈમાય કયામેરી ભા઱ા
જ઩ કયનાયે ગ્રશણ કયલી. (૧૦)
શે લણી ! આ ફધી ભા઱ાઓ બગલાન તલષ્ણુના અચયણોનો સ્઩ળમ કયલાથી ઩તલત્ર થામ
છે . જ઩ને ભાટે મોગ્મ ફને છે . ભાટે જ઩ કયનાયા ઩ુફૃ઴ે ઩તલત્ર કયે રા ભા઱ા જ જ઩ ભાટે
સ્લીકાયલી.

485
અમોગ્મ ભા઱ા :-
શે લણી ! ભણકા પેયલી ન ળકામ એલી ગાંઠ કે જાડા દોયાભં ઩યોલેરી ભા઱ા, ત ૂટે રરા
ભણકા કે ત ૂટે રા દોયાલા઱ી, પેયલતી લખતે કટકટ અલાજ કયતી, જીણમશ ૂત્રભાં ઩યોલેરી ભારા
તન઴ેધફૃ઩છે .(૧૨)
઩ાખંડી ઩ા઩ી અને દુયાચાયી ઩ુફૃ઴ોએ ઩ોતાના શાથભાં કે કંઠભાં ઘાયણ કયે રી ભા઱ા તથા
બગલાનના ચયણનો સ્઩ળમ કમામ તલનાની ભ઱ાનો ભંત્રજા઩ભાં ઉ઩મોગ કયે તો તેને ખયાફ સ્લતનાં
આલે છે . તેથી તે ઩ણ તન઴ેધફૃ઩ છે . (૧૩)
શે લણી ! એક્વોને આઠ ભણકાલા઱ી ભા઱ા ઉત્તભ ભનામેરી છે . તેનાથી અધી ચો઩ન ભણકા
લા઱ી ભધ્મભ અને તેનાથી અધી વત્તાલીળ ભણકાલા઱ી ભા઱ા કતનષ્ઠ ગણલાભાં આલી છે . (૧૪)
કયભા઱ા :-
શે લણી ! આનાતભકા આંગ઱ીના ભધ્મ઩લમથી પ્રાયં બ કયી પ્રદલક્ષણાના ક્રભથી તિની
આંગ઱ીના મ ૂ઱ ઩માંત દળ ઩લમભાં ભંત્રનો જ઩ કયલો તેને કયભા઱ા કશેરી છે . તેભાં ભધ્મભાં
આંગ઱ીના મ ૂ઱ના ફે ઩[અલમ ભેય કશેરા છે . (૧૭)

486
જ઩ કયલાની યીત :-
શે લણી ! ભા઱ાથી જ઩ કયલાફેવળું ત્માપે સ્લક્સ્તક આવને અથલા મુક્ત આવને ફેવળુ.ં
ળયીયને વય઱ યાખી એકાગ્રદ્ર્ન્દ્્ ષ્ટથી શદમભાં બગલાનનું સ્ભયણ કયળુ.ં લસ્ત્રથી કે ગૌમુખીથી ભા઱ાને
ઢાંકીને યાખલી. અને એક એક ભંત્રનું ઉછચાયણ કયતં એક્જ એક ભણકાને મ ૂકતા જળુ.ં આ
પ્રભાણે જ઩ કયનાયે પ્રતતરદન તનતશ્વત વંખ્માભાં જ઩ કયલાં. (૧૮-૧૯)
શે લણી ! ભારા પેયલતી લખતે તિની અઆંગ઱ીથી ભા઱ાના દોયાને સ્઩ળમ ન કયલો.
ભધ્મ આંગ઱ીના ભધ્મ઩લમ ઉ઩ય અંગુઠાના અગ્ર ઩લમથી એક એક ભણકાને ગ્રશણ કયતા જળું ને
મ ૂકતા જ્ળું એ યીતે જ઩ કયલો. (૨૦)
ડાફા શાથથી જ઩ ભા઱ાનો ક્યાયે મ સ્઩ળમ ન કયલો. જ્માં શુધી તનમભના જ઩ ઩ ૂણમ ન
થામ ત્માં શુધી જ઩ભા઱ા જભણા શાથભાંથી ઩ડલા ન દે લી. (૨૧)
જો પ્રભાદ કે આ઱વને રીધે ઩ોતાના જભણા શાથભાંથી ભા઱ા નીચે ઩ડી જામ તો ત્રતેના
દોળની ળાંતત ભાટે તનમભની ભા઱ા કયતાં એક ભા઱ા કયલી. અથામત એક વો ને આઠ ભંત્રોનો
અતધક જા઩ કયલો. (૨૨)

487
 શે લણી ! ભારા પેયલતી લખતે ભા઱ાને ભ ૂતભનો સ્઩ળમ થલો ન જોઈએ. તથા ઩ોતાના
઩ગનાં ત઱ાંનો સ્઩ળમ નથલો જોઈએ. ભા઱ા કયતા કયતા શાથને અને ભાથાને ગુણાલળું નરશિં. (૨૩)
ભસ્તક ઉ઩ય ઩ાધડી તથા અંગયખું ઩શેયીને જ઩ કયલો નરશિં. નીચું મુખ યાખીને તથા
તળખાનું ફંઘન કમામ તલના જ઩ કયલો નરશિં. ગંદા ળયીયે , અ઩તલત્રે શાથે કે ઉરટી આરદકથી અ઴ુધ્ધ
થમેરા ળયીયે જ઩ કયલો નરશ6. લાતો કયતાં કયતાં જ઩ કયલો નરશિં. (૨૪)
ગૌમુખી કે ઉત્તયીમ લસ્ત્રથી જભણા શાથને ઢાંક્યા તલના જ઩ કયલો નરશિં. ભસ્તક ઉ઩ય લસ્ત્ર
ફાંઘીને જ઩ કયલો નરશિં. (૨૫)
આવન ઩ાથમામ તલના નીચે ફેવીને, શ ૂતાંશ ૂતાં, ઉબા યશીને, ચારતા-ચારતા ઩ણ જ઩
કયલો નરશિં. ઩ગભાં ઩ગયખાં ઩શેયીને યથ આરદ લાશનભાં તથા ખાટરાં આરદ ળય્મા ઉ઩ય ફેવીને
જ઩ ન કયલો. (૨૬)
઩ગ રાંફા કયીને જઘા
ં ઩ય કે ગોઠણ ઉ઩ય ઩ગ ચઢાલીને કાગડાની જેભ ફેવીને શાસ્મ
તલનોદ કયતાં જ઩ કયલો નરશિં. ઉતાલ઱ી ગતતએ ભા઱ા પેયલતા જ઩ ન કયલો. આભ તેભ જોતા
જોતા કોઈને કાભની પ્રેયણાફૃ઩ શાથની કે અન્મ ચેષ્ટા કયતાં જ઩ ન કયલો. ળેયી કે ફજાયભાં

488
ફેવીને તથા સ્ભળાનારદ અ઩તલત્ર ભ ૂતભભાં, દુગાંઘ આલતી શોમ તેલી ભ ૂતભ ઩ય ફેવીને, અંઘકાયભાં
ફેવીને તથા ઩ા઩ી ભનુષ્મોના વાંતનધ્મભાં ફેવીને જ઩ કયલો નરશિં. (૨૭-૨૯)
તનષ્પ઱ જ઩ :-
શે લણી ! ભંત્ર જ઩ભાં આ઱શુ ભનુષ્મથી જીતી ન ળકામ તેલો તનિંિા નાભનઓ ભશાળત્રુ
તલધ્નકતામ છે . તેથી વાલધાની઩ ૂલમક તેને જીતલો. તનિંિાને જીત્મા તલના ંડઘભાં કયે રો જ઩ તનષ્પ઱
જામ છે . (૩૦)
આંગ઱ીના ભધ્મ ઩લમને ફદરે ઩શેરા ઩લમ ઉ઩ય ભા઱ા યાખીને જ઩ કયે ર શોમ તો તે
તનષ્પ઱ છે . ભા઱ાનું ભેફૃનું ઉલરંઘન કયીને તથા વંખ્માની ગણતયી તલના કયે ર જ઩ તનશ્પ઱ જામ
છે . (૩૧)
જ઩ના તલતધ તન઴ેધને જાણતાં બુપ્ધ્ધભાન ઩ુફૃ઴ે આ઩ત્કા઱ ઩ડયા તલના ભા઱ાના જ઩ભં
જેનો તનળેધ કમો છે તે ભમામ દાનું ઉલરંઘન કયળું નરશ તેભજ વલમ પ્રકાયે ભનને જીત્મા તલના કપે રો
જ઩ તનષ્પ઱ જામ છે . (૩૨)
જ઩ તવપ્ધ્ધના કાયણો :-

489
 શે લણી ! ભનનો વંમભ, ઩તલત્રતા, ભૌન, ભંત્રાથમન ું લચિંતલન, આકુ઱તા, તથા ઉદાવીનતા
નો ત્માગ આટરાં ભંત્ર જ઩ને વપ઱ કયલાના કાયણો છે . (૩૩)
઩ોતાના ઈષ્ટદે લ ઩ુફૃ઴ોતભ નાયામણનું મથા પ્રાતત ચંદન઩ુષ્઩ારદ ઉ઩શાયોથી ફાહ્ય઩ ૂજન
કે ભાનવ઩ ૂજન કયી ક્સ્થય ભન લડે પ્રતતરદન આટરા જ઩ કયલા જ એલા તનમભલા઱ા થઈ જ઩
કયનાયે બક્ક્તબાલથી તત્રકાર જ઩ કયલો. (૩૪)
જ઩ના વભમે લફરાડી કે ંડદયનો સ્઩ળમ થઈ જામ, ક્રોધ ઉ઩જે કે અઘોલાયુ છૂટે તો
ભા઱ાને લસ્ત્ર ઉ઩ય ઩ધયાલી, શરયનું સ્દ્મયણ કયતા કયતા આચભન કયી પ્રાણામાભ કયી, શ ૂમમદળમન
કયીને તનમભની ભા઱ા પયી ળફૃ કયલી. અસ્઩ ૃશ્મ લસ્ત ુનોસ્઩ળમ થામ તો઩ પયી સ્નાનકયીને ફાકી
યશેર જ઩ કયલાં. (૩૫-૩૬)
જ઩ના ત્રણ બેદ :-
શે લણી ! લાલચક, ઉ઩ાં઴ ુ અને ભાનવ આ ત્રણ કતનષ્ઠ, ભધ્મભ અને ઉત્તભ બેદ કશેર
છે . બેદને વભજીને ફની ળકે તેભ ઉત્તભ પ્રકાયનો બેદ આચયણભાં મ ૂકલો. (૩૭)

490
 તેભાં ઉદાત, આનુદાત અને સ્લરયત આલા ત્રણ પ્રકાયે ઉછચાયામેરા સ્઩ષ્ટ ળબ્દોથી
઩દ કે અક્ષયોથી ભંત્રનું ઉછચાયણ કયળું તે જ઩ લાલચક કશેલામ છે . (૩૮)
ફીજાથી થોડુક
ં કાંઈક વાંબ઱ી ળકામ એ યીતે ઘીયે ઘીયે કયે ર જ઩ ઉ઩ાં઴ ુ કશેરો છે . (૩૯)
ત્રીજા પ્રકાયના જ઩ને તલ઴ે સ્લય, લણમ, ઩દ અને લાક્યને જેલા છે તેલા સ્઩ષ્ટ સ્લફૃ઩ે
તલ઴ુધ્ધ બુપ્ધ્ધથી ભનભાં સ્ભયણ કયતાં કયતાં જ઩ કયલો તે ભાંવ કશેરો છે . (૪૦)
જેભાં લાલચક જ઩ કયતાં ઉ઩ાં઴ ુ જ઩ દળ ગણો અતધક છે તથા ઉ઩ાં઴ ુ જ઩ભાં યશેર
જ઩ કયતાં કે પક્ત શોઠ ચારતા શોમ એઓજ઩ વો ગણો અતધક છે ને ભાનવ જ઩ તો શજાય ગણો
અતધક કશેરો છે . (૪૧)
શ્રોક

491
 ઘયભાં ફેવીને કયે રો જ઩ એ જેટરા જ઩ કમામ શોમ તેના વભાન જ પ઱ આ઩ે છે .
ગૌળા઱ાભાં ફેવીને કયે રો જ઩ દળ ગણુ6, ફગીચાભાં ફેવીને કયે રો જ઩ વો ગણું તથા લનભાં
કયે રો જ઩ હ્કજાયા ગણું પ઱ આ઩ે છે . (૪૨)
શ્રોક

઩તલત્ર ઩લમત ઉ઩ય ફેવીને જ઩ દળ શજાય ગણુ,ં લશેતી નદ્પીને તીયે કયોરો જ઩ રાખ
ગણુ,ં દે લારમભાં કયે રો જ઩ કોરટગણું પ઱ આ઩ે છે . અને બગલાનના વાંતનધ્મભાં ફેવીને કયે રો
જ઩ તો અનંતગણું પ઱ આ઩નાય છે . (૪૩)
શે તનષ્઩ા઩ લણી ! આ પ્રભાણે જ બગલદ બક્તની વઘલા કે તલધલા નાયીઓએ ઩ણ
બગલાનના ભંત્રનો જ઩ કયલો. (૪૪)
સ્નાન કમામ તલના ક્યાયે મ ઩ણ જ઩ભા઱ાથી જ઩ કયલો નરશિં. આ઩ત્કા઱ભાં ઩ણ ભાનવ
સ્નાન કયીને જ જ઩ કયલો. (૪૫)

492
 ભા઱ા તલના ભાત્ર ભનથી જ઩ કયલાના વભમે સ્નાનારદકનો કોઈ તનમભ નથી. તેભજ
ભા઱ા તલના ક્યાયે મ બગલાનના નાભવંકીતમન કયલાભાં ભા઱ાને કયલાભાં કોઈ તનમભ નથી. (૪૬)
જ઩ભા઱ાને ક્યાયે મ અ઩તલત્ર શથે સ્઩ળમ ન કયલો. ભા઱ાને ભ ૂતભ ઩ય પેંકલી નરશ. ઩ુફૃ઴ની
ભા઱ાને નાયીએ સ્઩ળમ કયલો નરશિં. જ઩ કયી રીધા ઩છી ભા઱ાને ખીંટી ઉ઩ય રટકાલલી.(૪૭)
શે લણી ! આ પ્રભાણે આ ઩ ૃથ્લી ઩ય ઉિલ વંપ્રદામના આતશ્રત વલે ભનુષ્મો રક્ષ્ભી઩તત
઩યભાત્ભા બગલાન શ્રીકૃષ્ણના ગોરોકઘાભને નક્કી ઩ાભે છે . (૪૮)
શે ભ ૂતભ઩તત ! ઩ુયાણ઩ુફૃ઴, શ્રીનાયામણમુતનએ આ પ્રભાણે બગલાન શ્રીકૃષ્ણના ભંત્રજા઩નો
તલતધ કહ્યો. તેને વાંબ઱ી લાશુદેલાનંદ લણી તથા વબાભાં ફેઠેરાં વંતો-બક્તો ખ ૂફ જ પ્રવન્ન થમાં.
તેઓએ વકર ઩ુફૃ઴ાથમની તવપ્ધ્ધ આ઩નાયા બગલાન શ્રીશરયને પ્રણાભ કમામ ને વબાની ઩ ૂણામ ષતુ ત
થઈ. (૪૯)

493
ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે શ્રીશરય અને લાશુદેલાનંદ લણીના
વંલાદફૃ઩ે શ્રીકૃષ્ણ ભંત્ર જ઩ના તલતધનું તનફૃ઩ણ કયુમ એ નાભે ત્રીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૩૧
શ્રીશરય કશેર એકાદળીનો ભરશભા
શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! કાયતક શુદ દળભીના શ ૂમોદમ ઩છી ળાસ્ત્રતલતધને
જાણતાં શ્રીશરયએ વંધ્મો઩ાવન કભામ નષ્ુ ઠાન કયુ.ાં વબાભાં ંડચા આવને લફયાજભાન થમાંતેભજ
પ્રવન્નલદને બક્તજનો પ્રત્મે કશેલા રાગ્માં. (૧)
શ્રીનાયામણ મુતન કશે છે , શે વલે વંતો તથા બક્તો ! તભે વલે ,ભાયી લાત વાંબ઱ો. તભે
વલે ભને ગુફૃસ્થાને સ્લીકામો છે ., તેથી તભાયા વલેન ું રશત થામ તેલાં લચનો તભને કહ્કબું છ6. તે
આવયથી વાંબ઱ો. (૨)
શે બક્તો આલતી કારે પ્રફોતધની એકાદળીની તીતથ છે . આ એકાદળીનું વ્રત ભાયા આતશ્રત
તભાયે વલેને તલળે઴઩ણેકયળુ.ં (૩)

494
 ઩ુફૃ઴ોતભ નાયામણ શ્રીકૃષ્ણ આ઩ણા ઈષ્ટ દે લ છે ., તેભનું આ એકાદળીવ્રત છે . તેથી વલે
આતશ્રત બક્તોએ પ્રમત્ન઩ ૂલમક આ વ્રત અલશ્મ કયળુ.ં (૪)
શ્રોક

શે બકતો ! જે મ ૂઢ ભનુષ્મ એકાદળીનો ઉ઩[અલાવ કયતો નથી તે ગાઢ અંઘકાયથી ઘેયામેરો

યૌયલ નયકભાં ઩ડે છે . (૫)
શ્રોક

કાયણ કે બ્રહ્મશત્મા વભાન જે કાંઈ ભશા઩ા઩ો છે તથા અન્મ કાંઈક અલ઩ ઩ા઩ો છે . તે ફધાં
એકાદળીના રદલવે અનાજભાં તનલાવ કયીને યશે છે . (૬)
શ્રોક

495
 આલી એકાદળીને રદલવે જે ભનુષ્મ અન્નનું બક્ષણ કયે છે . તેને આ ફઘા ઩ા઩ો રાગે છે .
તથા તેને ળાસ્ત્રોભાં ભાત ૃઘાતી, ત઩ત ૃઘાતી અને ગુફૃઘાતી કશેરો છે . (૭)
ફંને ઩ક્ષની એકાદળીના રદલવે જે ભનુષ્મ અન્નનું બક્ષણ કયે છે . તે ખયે ખય ગ્રાવે ગ્રાવે
઩ ૃથ્લી ઩યના વભગ્ર ભ઱ને ખામ છે . (૮)
બ્રહ્મ શત્માનું પ્રામતશ્વત બુધ્ધીભાન ઩ુફૃ઴ોએ ઘભમળાસ્ત્રભાં કશે઱ ું છે . ઩યં ત ુ એકાદળીના રદલવે
અન્નનું બક્ષણ કયનાય ભનુષ્મના ઩ા઩નું પ્રામતશ્વત કોઈ઩ણ ઘભમળાસ્ત્રભાં કશે઱ ું નથી. (૯)
આ રોકભાં ભઘ઩ાનનું ઩ા઩ કયનાયો ભાત્ર ઩ોતે જ નયકભાં જામ છે . ઩યં ત ુ એકાદળીએ
અન્ન ખાનાયો ઩ોતાના ઩ ૂવ્જો સ્લગમભાં ગમા શોમ તો તેને ત્માંથી ઩યાણે નયકભાં નાંખે છે . અને ઩ોતે
઩ણ ઘોય નયકભાં ઩ડે છે . (૧૦)
તેથી જ લૈષ્ણલ એલા વલે સ્ત્રી-઩ુફૃ઴ોએ એકાદળીનું વ્રત અલશ્મ કયળુ.ં તેભાં શુદ઩ક્ષની કે
લદ઩ક્ષની એકાદળીભાં કોઈ ઩ણ બેદ નથી. ફંને વભાના જ છે . (૧૧)

496
 આઠ લ઴મથી ઉ઩યના અને એંળી લ઴મથી અંદયના ભનુષ્મો,ભ બ્રહ્મ =ચાયીઓ, ગૃશસ્થો, લાન
પ્રસ્થ કે વંન્માવી તથા વલે વધલા, તલધલા સ્ત્રીઓ ફઘાએ ફંને ઩ક્ષની એકાદળીનું વ્રત અલશ્મ
કયળુ6. (૧૨-૧૩)
તેભાં ઩ન એકાદળીના રદલવે તલધલા નાયી જો અન્નનું બક્ષણ કયે તો તેના વલે શુકૃત તે જ
ક્ષણે નાળ ઩ાભે છે ને રદલવે રદલવે બ્રહ્મહ્કત્માનું ઩ા઩ રાગે છે . (૧૪)
શે બક્તો ! એકાદળી તો બગલાનનો રદલવ છે . તેને ઩ાભીને જે ભનુષ્મો ઈન્દ્ન્િમોને તનમભભાં
ુ ન ઩યભાત્ભાનું ઩ ૂજન કયે છે તથા એકાદળીની યાત્રીભાં બગલાનની
યાખી ઉ઩લાવ કયીને ભધુશદ
કથા કીતમન કયી જાગયણ કયે છે . તે ભનુષ્મો ળયદ ઋત ુ ઋત ુજેભ ઩ાણીના ભેરને ઘોલે છે . તેભ
એકાદળી તેના ઩ ૂલે કયે ર વલે ઩ા઩ો ઘોઈ નાંખે છે . (૧૫-૧૬)
એકાદળીના વ્રતનું અનુષ્ઠાન કયલાથી ઉદબલેરા અક્ગ્નથી જન્ભ જન્ભાંતયોના વભગ્ર
઩ા઩ફૃ઩ી ઈંઘણાઓ બસ્ભીભ ૂત થામ છે . (૧૭)
બગલાન ઩દ્મનાબના વ્રત વંફઘ
ં ી આ એકાદળીનું વ્રત જેળું ભનુષ્મોના ઩ા઩ નાળ કયનાફૃ
છે . તેળ ું ફીજુ ં કોઈ વ્રત ઩ાલનકાયી નથી. (૧૮)

497
 શે બક્તો ! એકાદળીના ઴ુબ રદને ભનુષ્મો જ્માં શુધી ઉ઩લાવ કયતા નથી ત્માં શુધી જ
એભના ળયીયભાં ભશા ઩ા઩ો તનલાવ કયીને યશે છે . (૧૯)
શ ૂમમચિં ના ગ્રશણભાં અને કુફૃક્ષેત્રભાં ગામનું દાન કયલાથી જે ઩ુણ્મ થામ તેટ઱ું ઩ુણ્મ ભાત્ર
એકાદળીનો ઉ઩લાવ કયલાથી થામ છે . (૨૦)
લ઱ી જે ઩ુફૃળો ઩ોતાને ધેય એક રાખ ત઩સ્લી બક્તોને વાઠ શજાય લ઴મ ઩માંત પ્રતતરદન
બોજન કયાલે ને જે ઩ુણ્મ પ્રાતત થામ છે તેટ઱ું ઩ુણ્મ સ્લધભમતનષ્ઠ પ્રભુ ઩યામણ ઩ુફૃ઴ને
તનમભ઩ ૂલમક એકાદળીનું વ્રત કયલાથી થામ છે . (૨૧-૨૨)
લ઱ી શજાય અશ્વ ભેધ મજ્ઞ તેભજ વો યાજ્શ ૂમ મજ્ઞ કયલાથી જે ઩ુણ્મ થામ છે તે ઩ુણ્મ
એકાદળીથી થતાં ઩ુણ્મના વો઱ભાં બાગની તોરે ઩ણ આલી ળક્ત ું નથી. (૨૩)
શે બક્તો ! ઩ ૂલમ જન્ભભાં અલગમાયે ઈન્દ્ન્િમો િાયા જે કાંઈ ઩ા઩ કયુમ શોમ તે વલે ઩ા઩
એકાદળીનો તલતધ઩ ૂલમક ઉ઩લાવ કયલાની વાથે જ તલરેરેન થઈ જામ છે . (૨૪)

498
 આ એકાદળીના વ્રત જેળું અન્મ ફીજુ ં કોઈ વ્રત આટરા ફધા ઩ા઩થી ફચાલત ું નથી. કોઈ
વશજતાથી ભનુષ્મ એકાદળીનો ઉ઩લાવ કયે તેને ઩ણ મભયાજાનું દળમન થત ું નથી. તો ઩છી
બક્ક્તબાલથી કયનાયાને મભનું દળમન ક્યાંથી થામ ! (૨૫)
શે બક્તો !એકાદળીનું તલતધ઩ ૂલમક કયે ઱ ું વ્રત ભોક્ષ, સ્લગમ, ળયીયનું આયોગ્મ, વાયા સ્લબાલ
લા઱ી સ્ત્રી, યાજ્મ અને યાજ્મ બોગલે તેલો ઩ુત્ર આ઩ે છે . (૨૬)
આ એકાદે ળાની તોરે બાગીયથી ગંગા ઩ણ આલે નરશિં. તેભજ ગમા, કાળી, ઩ુષ્કય, કુફૃક્ષેત્ર,
નભમદા, દે તલકા, મમુના અને ચંિબાગા તલગેયે તીથમક્ષેત્રો ઩ણ એકાદળીની તોરે આલી ળક્તા નથી.
(૨૭)
આ વ્રત કયનાયો ભાણવ કોઈ અન્મ પ્રમત્ન તલના વય઱તાથી બગલાનના ઩યભ઩દને
઩ાભે છે . તેથી તેની વભાન ગંગા આરદ તીથમ ક્ષેત્રો કમાંથી આલી ળકે ? (૨૮)
શ્રોક

499
 શે બક્તજનો ! શરયબક્ત વાથે યાત્રીનું જાગયણ કયલા ઩ ૂલમક જે ઩ુફૃ઴ એકાદળીનો ઉ઩લાવ
કયે છે . તે વલમ ઩ા઩થકી મુકાઈ દે શને અંતે ચોક્ક્વ તલષ્ણુના લૈકુંઠરોકને ઩ાભે છે . (૨૯)
આ પ્રભાણે તલતધ઩ ૂલમક એકાદળીનો ઉ઩લાવ કયનાયો ઩ુફૃ઴ ઩ોતાની ભાતાના કુ઱ના દળ,
ત઩તાના કુ઱ના દળ, ઩ત્નીના કુ઱ના દળ અને સ્લમં ઩ોતાનો ઩ણ ઉિાય કયે છે . (૩૦)
આ એકાદળી કલ઩વ્ર્ક્ષ અને લચિંતાંભણ ત ુલમ છે ., તેથી આનું અનુષ્ઠાન કયનાય ઩ુફૃ઴ોની
ભનભાં ઈછછે રી વલે કાભનાઓને ઩ ૂણમ કયનાયી છે . (૩૧)
જે ભનુષ્મો એકાદળીને ળયણે જઈ તલતધ઩ ૂલમક વ્રત કયે છે . તે ખયે ખય આ રોકભાં ઉત્તભ
઩ુફૃ઴ો છે . અને દે શને અંતે ચત ુભુજ
મ થઈ ગફૃડની વલાયી કયી કંઠભાં લનભા઱ા ઘાયણ કયી
઩ીતાંફયભાં ળોબતા બગલાનના ઘાભભાં તવઘાલે છે . અને પયીને ક્યાયે મ ઩ણ વંવાયના ચક્રભાં
઩ડતા નથી. (૩૨-૩૩)
શે બક્તો ! ઩ ૃથ્લી઩યનાં વલે પ્રકાયના ઩ા઩ફૃ઩ી ઈંઘણને બસ્ભવાત કયનાય અક્ગ્નફૃ઩ આ
એકાદળી વ્રતનો પ્રબાલ ભેં તભાયી આગ઱ ક્હ્યો.

500
 શે બક્તો !જાણે અજાણે થઈ ગમેરોં જે કાંઈ ઩ા઩ છે તેને નાળ કયનાય એકાદળી વ્રતનું
ભાશાત્મમ તભને કહ્યુ.ં તેને તભે વલે તભાયા અંતયભાં ઘાયણ કયજ્મો તેભજ ઩ોતાના રશતને અથે આ
એકાદળીના વ્રતનું અનુષ્ઠાન ઩ણ કયજો. (૩૫)
ઈતતશ્રીસ્ત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે પ્રફોતધની ઉત્વલભાં બગલાન
શ્રીશરયએ
એકાદળીના વ્રત ના ભરશભાનું તનફૃ઩ણ કયુમ એ નાભે એકતત્રીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.
અધ્મામ-૩૨
એકાદળીની ઉત્઩તત્ત ને તેને ભ઱ે ઱ું લયદાન
શ્રોક

શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! આ પ્રકાયે શ્રીશરયના મુખેથી એકાદળીનું ભાશાત્ભમ વાંબ઱ી

ઘભમભાં તનષ્ઠાલાન વલમ બક્ત =જનો અત્મંત પ્રવન્ન થમાં. ( ૧)

501
 શે યાજન ! તેઓના ભધ્મ જે બક્તજનો પ્રશ્ન ઩ ૂછલાભાં તન઩ ૂણ શતાં તેઓ ફે શાથ જોડી
વલમના તનમંતા શ્રીશરયને બક્ક્ત઩ ૂલમક પ્રણાભ કયી ઩ ૂછલા રાગ્માં. (૨)
બક્તજનો કશે છે , શે સ્લાતભન ! એકાદળીનું વ્રત વલમ વ્રતો કયતાં અતધક પળ્કને આ઩ે છે . એ
પ્રભાણે આ઩ે જે કહ્યુ તેન ું કાયણ અભને જણાલો. (૩)
શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! આ પ્રભાણે ઩ોતાના બક્તજનોએ પ્રશ્ન કમો તેથી બક્તલત્વર
બગલાન શ્રીશરય એકાદળીના અતધક ભરશભાનું કાયણ કશેલા રાગ્માં.(૪)
શ્રીનાયામણમુતન કશે છે , શે શુદય
ં વ્રતઅને ઘાયણ કયનાયા બક્તજનો ! બગલાન શ્રીતલષ્ણુના
વંફઘ
ં ી જ વલે ભનુષ્મોને વલમ કયતાં અતધક ભરશભા કશેરો છે . (૫)
વાક્ષાત શ્રીલાશુદેલ બગલાનના ળયીયભાંથી એકદળીની ઉત્઩તત્ત થઈ છે . તેભજ તે બગલાન
થકી તેને લયદાન પ્રાતત કયુાં છે . તેથી એકાદળી વ્રતનો અ઩઩ય ભરશભા યશેરો છે . તેની ષુ ં તભને
કથા કષુ ં છં.(૬)
એકાદળીની ઉત્઩તત્ત કથા :-

502
 ઩ ૂલે વત્યુગભાં નાડીવંઘ નાભે અશુય શતો. તેને ત્મં અતતળમ ફ઱લાન તેભજ ઉિત
ભમુયદાનલ નાભે ઩ુત્ર થમો., (૭)
વભગ્ર દૈ ત્મોના અતધ઩તત મુયદાનલે દુષ્કય ત઩શ્રમામથી બ્રહ્માજીનું આયાધન કયુમ તેભજ
તેભની ઩ાવેથી કોઈ઩ણ દે લતા િાયા મ ૃત્યુ નશીં ઩ાભલાનું લયદાન પ્રાતત કયુ.મ (૮)
ત્માયફાદ ભદથી ઉિત મુયદાનલે વલમ રદગ્઩ારોને જીતી રીધાં. સ્લમં વલમનો ચક્રલતી
વમ્રાટ થમો તેભજ ઩ોતાના વાભથ્મમથી અન્મ અશુયોને દ્ગ્઩ાર ફનાવ્માં. (૯)
તે વભમે ઩ોતાના અતધકાય ઩દથી ભ્રશ્ટ થમેરા તેભજ તન:સ્તેજ ફનેરા વલે દે લતાઓ
મુયદાનલથી બમ ઩ાભી સ્લૈપ્છછક ફૃ઩ ઘાયણ કયી ઩ ૃથ્લી ઩ય તલચયલા રાગ્માં. (૧૦)
દુ:ખ ઩ાભેરા દે લતાઓ ફષુ વભમ ઩છી બ્રહ્માજીના ળયણે ગમા તેભજ તેભની આગ઱
઩ોતાના દુ:ખનું તનલેદન કયુ6
મ . (૧૧)
તેઓના દુ:ખ તનલાયણને અથે અવભથમ બ્રહ્માજી દે લો તથા ળંકયની વાથે જ્માં શ્વેતિી઩ભાં
ઘાભ આલે઱ ું છે તે ક્ષીયવમુિ ને રકનાયે ગમાં. (૧૨)

503
 ક્ષીયવાગયના રકનાયે આશાયનો ત્માગ કયી,ઈન્દ્ન્િમોને લળ કયી, તેના ઉ઩ય તલજમ પ્રાતત કયી
વાલધાની ઩ ૂલમક રક્ષ્ભી઩તત બગલાનની આયાધના કયલા રાગ્માં. (૧૩)
વલમ દે લતાઓ એક ઩ગે ઊબા યશી, નેત્ર ભીંચી તેભજ ંડચા શાથ કયી, પ્રવન્ન ભનથી
શ્રીનાયામણને પ્રવન્ન્ન કયલાની ઈછછાથી તીવ્ર ત઩ કયલા રાગ્માં. (૧૪)
દે લતાઓની તીવ્ર ત઩શ્રમામ થી કભરા઩તત બગલાન પ્રવન્ન થમા તેભજ ભશાપ્રકાળે યુક્ત
એલા લૈકુંઠરોકભાંથી દે લતાઓની આગ઱ પ્રગટ થમાં. (૧૫)
ત઩સ્લી દે લતાઓ એક વાથે ઉદમ ઩ાભેરા અનેક શ ૂમમની વભાન એકાએક પ્રાદુબામ લ
઩ાભેરા ભશાતેજ઩ુજના
ં દળમન કયલા રાગ્માં. (૧૬)
એ તેજ઩ુજના
ં ભધ્મભાં જગત઩તત પ્રત્મક્ષ શ્રીલાશુદેલના દે લોને દળમન થમાં. નંદ, શુનદ
ં ારદ
઩ા઴મદો એ બગલાનની વેલા કયી યહ્યા શતાં. યાધા યભારદ ળરકતો ઩ણ એ ઩યભાત્ભાની વાથે ળોબી
યશી શતી. એ ઩યભાત્ભાને ચાય ભુજાઓ શતી. ગદા઩દ્મ, ળંખચક્રથી તલભ ૂત઴ત શતાં. ઈન્િભલણ ને
નીરભલણ વભાન શ્માભ શતાં. કભ઱ વભાન નેત્રોથી તેભજ ભંદ ભંદ શાસ્મથી ળોબી યહ્યા શતાં.
(૧૭-૧૮)

504
 આ પ્રકાયની ળોબાયુક્ત ઩યભાત્ભાના દળમન કયી દે લોએ બક્ક્તબાલ઩ ૂલમક વાષ્ટાંગ પ્રણાભ
કમાાં ને સ્ત ુતત કયી પ્રવન્ન કમાાં .ત્માયફાદ દૈ ત્મયાજ મુયદાનલના દુષ્ટકભમન ું તનલેદન કયુ.ાં (૧૯)
દે લોને કરેળ ઩ાભેરા જોઈ કફૃણાતનઘાન બગલાને તેઓને અબમ લયદાન આતયું તેભજ
અશુયનો તલનાળ કયલા અંતયભાં ઈછછા કયી. (૨૦)
ત્માયફાદ દે લોને વાથે રઈ બગલાન સ્લમં ચંિાલતી નગયી પ્રત્મે ઩ધામામ અને ઩ાંચજન્મ
ળંખના નાદથી વલે અશુયો બમ ઩ાભલા રાગ્માં. (૨૧)
઩ાંચ =જન્મ ળ6લખના િતનનો નાદ વશન નશીં કયી ળકલાથી તે મુયદાનલે દે લતાઓ વાથે
યુધ્ધ કયુ6
મ . અશુયના ળસ્ત્ર પ્રશાયને વશન કયલા વભથમ દે લતાઓ દળે રદળાઓભાં બાગલા રાગ્માં.
(૨૨)
બગલાન ઩ણ ઩ોતાના શુદળમન ચક્ર્થી યુધ્ધ કયલા રાગ્માં. છતાં મુયદાનલને ભાયલા
વભથમ ન થમાં. આભ ને આભ યુધ્ધ કયતાં શજાયો લ઴મ લીતી ગમાં. (૨૩)
ત્માયફાદ અતતળમ શ્રભ ઩ાભેરા બગલાન ઩ોતાના ફદરયકાશ્રભભાં ઩ધામામ અને જાણે બમ
઩ામમા શોમ તેભ નાટક કયતાં બગલાને એ આશ્રભની તવિંશલતી નાભની ગુપાભાં ળમન કયુ.ાં (૨૪)

505
 વભથમ શ્રી બગલાને અલગમાયે ઈન્દ્ન્િમોને સ્લ સ્લફૃ઩ભાં રીન કયી તત્કા઱ તે જ ક્ષણે
મોગતનિંિાનો સ્લીકાય કમો. એ તવિંશલતી ગુપા ફાય મોજન તલસ્તાયલા઱ી શતી. તેભાંથી ફશાય
નીક઱લાનો ભાત્ર એક જ ભાગમ શતો. મુયદાનલ અશુય ઩ણ તત્કાય બગલાનની ઩ાછ઱ ઩ાછ઱ આ
ગુપાભાં આવ્મો. મોગતભિંિાનો આશ્રમ કયી ળમન કયતાં બગલાન શ્રીશરયએ ઩ોતાની ઩ાછ઱ ઩ાછ઱
આલેરા દુિમ, ઉિત અને બ્રહ્માજીના લયદાનથી અવ્ધ્મ એ દૈ ત્મને અંતદમ ન્દ્ષ્ટથી જાણી તેભના ઩ય
અતતશ્મ ક્રોધ કયલા રાગ્માં. (૨૫-૨૭)
એ વભમે શ્રીલાશુદેલ બગલાનના અલગમાય ઈન્દ્ન્િમોભાંથી તેજ પ્રગટ થયુ.ં એ તેજભાંથી
રદવ્મ આયુધને ઘાયણ કયતી અને અતતળમ ત઩ોલતી એક કન્મા પ્રગટ થઈ. (૨૮)
ં યી ! ‘ ત ું
ફૃ઩ તેભજ વૌબાગ્મ વં઩ન્ન એ કન્માનએ તનશા઱ી મુયદાનલ કશેલા રાગ્મો, શે શુદ
ભને લમમ ‘ આ પ્રભાણે આદય઩ ૂલમક તેભની પ્રાથમના કયલા રાગ્મો. (૨૯)

506
 કાભથી તલહ્વ઱ ફનેરા દાનલને રદવ્મ સ્લફૃ઩ા કન્મા કશેલા રાગી, શે દૈ ત્મ ! ભાયી વાથે યુધ્ધ
કયી ભાયા ઉ઩ય તલજમ ભે઱લી ત ું ભને લમમ. કાયણ ‘ જે ભને યુધ્ધભાં જીતે તે ભાયો ઩તત થામ ’
આલી ભાયી પ્રતતજ્ઞા છે . (૩૦)
તેનાલચન વાંબ઱ી મુયદાનલ ળસ્ત્ર, અસ્ત્રથે તે કન્મા વથે યુધ્ધ કયલા રાગ્મો અને ક્રોધ
઩ાભેરી કન્માએ દુભમતત મુયદાનલનું ભસ્તક તરલાયથી કા઩ી નાંખ્યુ.ં (૩૧)
મુયદાનલના મ ૃત્યુથી પ્ર વન્ન થમેરા બગલાન અને દે લતાઓએ કન્માનો વત્કાય કયી પ્રળંવા
કયલા રાગ્મા તેભજ રદવ્મ સ્લફૃ઩ા તભે કોણ છો ? આ પ્રભાણે ઩ ૂછલા રાગ્માં.(૩૨)
બગલાનનું લચન વાંબ઱ી રદવ્મસ્લફૃ઩ા દે લી કશેલા રાગ્મા કે, શે સ્લાતભન ! શે પ્રભુ !
ત઩ોસ્લફૃ઩ આ઩ના ઈન્દ્ન્િમોના તેજભાંથી ષુ ં ઉત્઩ન્ન થઈ છં. તેથી ભાફૃ નાભ એકાદળી છે . ષુ ં
ત઩ક્સ્લની છં. તેભજ તભાયી ળરકત છં. (૩૩)
બ્રશાભાંડ ભાં જેટરા નાના ભોટા ઩ા઩ છે તે વલમએનો વંશાય કયનાયે તેભજ વભગ્ર દૈ ત્મ
અને અશુયોનો તલનાળ કયનાયી છં. (૩૪)

507
 શે બક્તો ! આ પ્રભાણે એ એકાદળીએ કહ્યું તેથી તેભના ઩ય પ્રવન્ન થમેરા ઩યભાત્ભા કશેલા
રાગ્મા, શે તનષ્઩ા઩ ! આજના આ તભાયા પ્રાગટયના રદલવે તત્રરોકભાં આનંદ આનંદ થમો છે . ત ું
ભાયી ઩ાવેથી કાંઈક લયદાન ભાંગ. (૩૫)
બગલાનના લછનો વાંબ઱ી એકાદળી કશે છે , શે રદવ્મમ ૂતતિ ! તભે જો ભાયા ઉ઩ય પ્રવન્ન
થમા શો તેભન ભને લયદાન આ઩લા ઈછછા યાખતા શો તો ‘’ ભાફૃ વ્રત કયનાયા ભનુષ્મોના વલે
ભનોયથ વપ઱ થામ ‘’ આ એક લયદાન આ઩ો. ‘ જે ભનુષ્મ ભાયા વ્રતને રદલવે ઉ઩લાવ કયે તે
ભનુષ્મવલમ ઩ા઩ થકી મુક્ત થઈ ભુરકત તેભજ મુક્ક્ત પ્રાતત કયે .’ આ ફીજુ લયદાન આ઩ો. ‘
અળક્ત ભનુષ્મ એક્લાય બોજન અથલા યાતત્રબોજન અથલા ભાંગ્મા તલના પ્રાતત થમેરા
બોજનભાંથી ઩ણ જો ભાફૃ વ્રત કયે તો તેઓના ભનોયથ વપ઱ થામ.’ આ ત્રીજુ લયદાન ષુ ં તભાયી
઩ાવે ભાંગ ું છં. શે બગલન ! તત્રરોકીભાં ચાયે યુગને તલ઴ે ફાયે ભાવભાં ભાફૃ વ્રત પ્રલતે ’ એલો લય
ભને આ઩ો, શે ઈશ્વય ! ષુ ં ચોલીવ સ્લફૃ઩ે યશેરી છં, તભે ભાયા સ્લાભી ફનો ને ભને તનયં તય આનંદ
આ઩ો એલી ભાયી પ્રાથમના છે . (૩૬-૪૦)

508
 તેભના લચન વાંબ઱ી શ્રી બગલાન કશેલા રાગ્મા, શે કલમાણી ! દે લતાઓ ઩ણ જે લયદાન
પ્રાતત કયી ન ળકે એલા લયદાનની ભાયી ઩ાવે તેં ભાંગણી કયી છે . છતાં ષુ ં પ્રવન્ન થઈ તને એ
લયદાન આ઩ું છં, કે આજ રદલવથી આયં બી જે કોઈ ભાફૃ ઩ ૂજન કયી તાફૃ વ્રત કયળે તો તેઓના
ભનોલાંછીત વંકલ઩ ઩ ૂયા થળે. (૪૧-૪૨)
શે તપ્રમે ! વ્રત કયનાય ભોક્ષને ઈછછતો શળે તો તેને ભોક્ષની પ્રાપ્તત થળે. વાંવારયક શુખને
ઈછછતો શળે તો તેને વલમતલધ શુખની પ્રાપ્તત થળે. (૪૩)
તાફૃ વ્રત કયલાથી ભનુષ્મો વલમ પ્રકાયના ભનોયથો પ્રાતત કયળે. તેથી આ રોકભાં ત ું મુરકત
તેભજ ભુક્ક્ત આ઩નાય તયીકે તલખ્માતી ઩ાભીળ. (૪૪)
તાયા ચોલીળ સ્લફૃ઩ે યશેરા છે . તેથી ષુ ં ઩ણ ચોલીળ સ્લફૃ઩ે તાયો ઩તત ફનીળ., (૪૫)
બગલાન શ્રીશરય કશે છે , શે બક્તજનો ! આ પ્રકાયે શ્રીલાશુદેલ બગલાન ઩ાવેથી લયદાન
પ્રાતત કયી એકાદળી પ્રવન્ન થઈ અને ઩ોતાને તનલાવ સ્થાને ઩ધાયી. ત્માયફાદ બગલાને દે લતાઓ
઩ાવે એનું વ્રત કયાવ્યુ.ં ફદરયકાશ્રભ તનલાવી મુતનઓએ ઩ણ આ વ્રત કયુ.મ તે રદલવથી આયં બી આ
રોકભાં એના વ્રતનું પ્રલતમન થયું છે . (૪૬-૪૭)

509
 બગલાન શ્રીલાશુદેલ એકાદળીને લય આ઩ી, ઘયતી ઩ય તેભનું વ્રત પ્રલતામ લી ઩ોતાના
ઘાભભાં તવધાવ્માં. (૪૮)
તલષ્ણુ ઩યભાત્ભા ઩ાવેથી લયદાન પ્રાતત કયનાય મોગતનિા સ્લફૃ઩ા એકાદળીએ રક્ષ્ભીજીની
઩ેઠે અચર સ્લફૃ઩ે બગલાનના અંગભાં તનલાવ કયલાની ઈછછા કયી. (૪૯)
ત઩:તપ્રમા એકાદળીએ પયી બગલત પ્રવન્નતાને અથે અમ ૃત સ્લફૃ઩ શ્વેતિી઩ભાં વો લળમ શુધી
ઘોય ત઩શ્વમામ કયી. (૫૦)
એકાદળીના ઩યભ પ્રેભ તેભજ ત઩થી પયી પ્રવન્ન થમેરા શ્રીશરય તેભની વભી઩ે ઩ધામામ અને
કશેલા રાગ્મા, શે તપ્રમે ! ભાયી ઩ાવે કંઈક લયદાન ભંગ. (૫૧)
બગલાનના લચનો વાંબ઱ી એકાદળી કશે છે , શે પ્રભુ ! તભે જો ભાયા ઩ય પ્રવન્ન થમા શો તો
રક્ષ્ભીજીની ઩ેઠે ભને ઩ણ તભાયા કોઈ એક અંગભાં તનલાવ આ઩ો. (૫૨)
શ્રીબગલાન કશે છે શે દે લી ! કેડથી નીચેનો બાગ ભેં ગફૃડને અ઩મણ કમો છે . લક્ષ : સ્થ઱
રક્ષ્ભીજીને અ઩મણ કયુાં છે . શસ્ત કભ઱ આયુઘોને અ઩મણ કમાાં છે . કાન કુંડ઱ોને અ઩મણ કમામ છે ., મુખ
વયસ્લતીને અ઩મણ કયુાં છે . ભસ્તક મુકુટને અ઩મણ કયુમ છે . અને તને ભાયા નેત્રો અ઩મણ કફૃ છં.

510
બુધ્ધીભાન ઩ુફૃ઴ોએ અતતતપ્રમ વ્મરકત ભાટે નેત્ર સ્થાન કહ્યુ છે . ત ું ઩ણ તે રક્ષ્ભીજીની ઩ેઠે અતતળમ
તપ્રમ છો. તેથી તને ભાયા નેત્રોભાં સ્થાનઆ઩ું છં. (૫૩-૫૫)
આજના રદલવે અ઴ાઢ ભાવની ઴ુક્ર ઩ક્ષની એકાદળી તતતથ છે . તેથી આજથી આયં બીચાય
ભાવ ઩માંત ત ું ભાયા નેત્રોભાં તનલાવ કયીને યશે. (૫૬)
શે ત઩સ્લીની ! દય લ઴ે ચાય ભાવ શુધી તને ષુ ં ભાયા નેત્રોભાં ઘાયણ કયે ક્ષીયવાગયભાં
ળમન કયીળ. (૫૭)
શે શુદયી
ં ! મુયદાનલને ભાયલા ત઩ોસ્લફૃ઩ ત ું ભાયા અરદમાય ઈન્દ્ન્િમોના તેજભાંથી પ્રગટ
થમેરી મોગતનિંિા છો. (૫૮)
ક્ષીયવાગયભાં ળે઴શ્ય્મા ઩ય ષુ ં તને ભાયા નેત્રભાં ઘાયણ કયીળ તે વભમે ભાયા ગૃશસ્થ
બક્તજનો ઩ણ ત઩શ્રમામ કયળે. (૫૯)
મ ુ ાવભાં ભાયી પ્રવન્નતાને અથે ત઩, મોગ તેભજ ભાફૃ ઩ ૂજન કયળે તેઓને
જે ભનુષ્મો ચાતભ
તત્કા઱ ઈપ્છછત તવપ્ધ્ધ પ્રાતત થળે. 9૬૦)

511
 શ્રીશરય કશે છે , શે બક્તજનો ! આ પ્રકાયે શ્રીલાશુદેલ બગલાને એકાદળીને લયદાન આતયું
અને મોગતનિંિાને ઩ોતાના નેત્રસ્થાનભાં ઘાયણ કયી ક્ષીયવાગયભાં ળે઴નાગફૃ઩ી ઩માંક ઩ય ળમન
કયલા રાગ્માં. (૬૧)
ઈન્દ્ન્િમોના તલ઴મોફૃ઩ી આશાયનો ત્માગ કયી ભને વરશત એ ઈન્દ્ન્િમોની ળ ૃતતને બગલત
સ્લફૃ઩ભાં રીન કયી. (૬૨)
આશાયનો ત્માગ કયી બગલાને જ્માયે મોગતનિંિાનો સ્લીકાય કમો ત્માયે રક્ષ્ભીદે લી ઩ણ
તનયાશાય યશી શ્રીશરયના ચયણ ચં઩ી કયલા રાગ્માં. (૬૩)
એ વભમે બગલાનના નંદ શુનદ
ં ારદ ઩ા઴મદો ઩ણ તનયાશાય યશી ક્ષીયવાગયને ક્ક્જનાયે ત઩
કયલા રાગ્મા6. (૬૪)
તે જ પ્રકાયે બગલાનની મ ૂતતિભાં દિન્દ્ષ્ટ યાખનાય, તનતનભે઴ તનયન્નમુક્ત મુતનઓ ઩ણ તનયાશાય
તેભજ જીતેન્દ્ન્િમ ફની ક્ષીયવાગયને રકનાયે ત઩ાશ્વમામ કયલા રાગ્માં. (૬૫)
મ ુ ાવભાં વલમ બક્તજનોએ ઩ોતાની ળરકત અનુવાય ત઩ કયળું
શે બક્તજનો ! એથી ચાતભ
તેભજ રક્ષ્ભીદે લીએ વરશત શ્રીલાશુદેલ બગલાનનું ઩ ૂતજન કયળુ.ં (૬૬)

512
 આ પ્રકાયે બગલાન શ્રીલાશુદેલ ત઩ોસ્લફૃ઩ા મોગતનિંિાને જ્માયે ઩ોતાના નેત્રભાં ઘાયણ કયે છે ,
ત્માયે ક્ષીયવાગય ન ઇલાવી ઩ા઴મદો ઩ોતાના અંતયભાં ખેદ ઩ાભે છે . (૬૭)
એ ઩ા઴મદો ઩ોતાની ઉગ્ર ત઩શ્વમામ થી ક્યાયે મ ખેદ ઩ાભતા નથી; ઩યં ત ુ ઩ોતાના સ્લાભીનું
કષ્ટ જોઈ તેભને તલ઴ે બરકતબાલ શોલાને કાયણે તેભના અંતયભાં ખેદ થામ છે . (૬૮)
મ ુ ાવભાં ઩ ૃથ્લી ઩ય ઉ઩નમન, તલલાશ તલગેયે ભંગ઱
તેથી તલલેકી ગૃશસ્થજનો ઩ન ચાતભ
કામો ઩ણ કયતા નથી. કેલ઱ ત઩શ્વમામ જ કયે છે . (૬૯)
મ ુ ાવ ઩ ૂણમ થતાં કતતિક શુદે એકાદળીના રદલવે જ્માયે બગલાન મોગતનિંિાનો ત્માગ
ચાતભ
કયે છે ત્માયે તે તનતભતે ભશાન ઉત્વલ ઉજલામ છે . (૭૦)
મુતનજનો,. ઩ા઴મદો તેભજ ઩ોત઩ોતાના ગણે વારશત બ્રશભારદ દે લો ઩ણ ઩યભ આનંદ
઩ાભી પ્રભુન ુ ઩ ૂજના કયે છે . (૭૧)
તે વભમે દે લતાઓ ઩ોતાના દુદં બી તલગેયે લાંત્જત્રો લગાડે છે . અનેક રદવ્મ ઉ઩ચાયોથી
રક્ષ્ભીજીએ વરશત શ્રીમોગેશ્વય બગલાનનું ઩ ૂજન કયે છે . (૭૨)

513
 શે બક્તજનો ! કાતતિક શુદી એકાદળીના રદલવે વભગ્ર બ્રશભાંડભાં અતતળમ આનંદ
વ્મા઩ે છે . તેથી આ પ્રફોતધની એકાદળીનો અતધક ભરશભા યશેરો છે ., (૭૩)
આ એકાદળી તતતથ દુલામ વા ભશત઴િનો ળા઩ ઩ાભેરા ભાયા ત઩તા ઘભમદેલના પ્રાગટયની
તતથી ઩ણ છે . તેથી આ તતથી આ઩ણ વલેન્ભે અતતળમ તપ્રમ છે . (૭૪)
આ રદલવે પ્રાત: કા઱ે ભાયાઆતશ્રતે રક્ષ્ભીદે લીએ વરશત શ્રીમોગેશ્વય બગલાન તેભજ ઘભમ
દે લનું બક્ક્તબાલ ઩ ૂલમક ઩ ૂજન કયળુ.ં (૭૫)
શે બક્ત =જનો ! વામંકા઱ના વભમે એકાદળીના અતધ઩તત દાભોદય બગલાન તેભજ
યાતધકાઝીનું પ્રીતી઩ ૂલમક ઩ ૂજન કયળુ6. (૭૬)
આ એકાદળીના રદલવે બ્રહ્મ ચમામ રદક મભોનું ઩ારન કયી ઉ઩લાવ કયલો. યાત્રીએ જાગયણ
કયળુ.ં િાદળીના રદલવે પયી ઉત્તય ઩ ૂજન કયળુ.ં (૭૭)
બગલદ બક્ત બ્રાશભણોને ઈષ્ટ બોજનથી ત ૃતત કયલા તેભજ વ્રત કયતાં ઩ુફૃ઴ે ઩ણ
઩ોતાના ઩ ૂજ્મ જનોની વાથે ઩ાયણા કયલાં. (૭૮)

514
 શે બક્તો ! મુતનઓને વાથે યાખી દે લતાઓ કએકાદળીથી આયં બી ઩ાંચ રદલવ ઩માંત
ળીયવાગયને રકનાયે ભશાન ઉત્વલ ઊજલે છે ., (૭૯)
આ ઩ાંચ રદલવભાં ગ્રશદો઴ ઩ણ ફાધ કયી ળક્તો નથી. તેથી બ્રાશભણો ઩ણ તલલાશ
આરદ ભંગર કામમ આ રદલવોભાં કયી ળકે છે . (૮૦)
ભાયા આતશ્રતોએ વલમ વ્રતોનું પ઱ આ઩તો આ પ્રફોતધનીનો ઉત્વલ ઩તતિ લ઴મ અલશ્મ
ઉજલલો. (૮૧)
ઉિલ વંપ્રદામભાં યશેર નયનાયીએ ઩ોતાની ઴ુપ્ધ્ધ અથે એકાદળીના ઉ઩લાવ કયલાં. (૮૨)
બગલાન લાશુદેલે એકાદળીતતતથને ઩ોતાની તતતથ સ્લફૃ઩ે સ્લીકાયી છે . તેથી ભાયા આતશ્રતે
ફંને ઩ક્ષની એકાદળીના ઉ઩લાવ કયલાં. (૮૩)
વંન્માવી તેભજ તલઘલા સ્ત્રીએ તો તલળે઴઩ણે એકાદળીના ઉ઩લાવ કયલા અને જો એભ
ન કયે તો તેને રદલવે રદલવે બ્રહ્મશત્માનો દો઴ રાગે છે . (૮૪)

515
 જે ઩ુફૃ઴ો એકાદળીનો ઉ઩લાવ કયલા અવભથમ શોમ તેભણે પ઱ાશાય તેભજ યાતત્રબોજન
મ ુ ાવની વલમ એકાદળીના ઉ઩લાવ પ્રમત્ન઩ ૂલમક
કયીને ઩ણ વ્રત કયલા અવભથમ નયનાયીઓએ ચાતભ
કયલં. (૮૬)
મ ુ ાવભાં ઩ણ ઉ઩લાવ કયલા અવભથમ નયનાયીને પ઱, મ ૂ઱ તલગેયેનો આશાય
શે જનો ! ચાતભ
તથા દાન તેભજ ઩ ૂજન કયીને ઩ણ એકાદળીનું વ્રત કયળુ6. (૮૭)
મ ુ ાવભાં પરાશાય કયી એકાદળીનું વ્રત કયતા ઩ુફૃ઴ે દે લ઩ોઢીની, પ્રફોતધની, તેભજ
ચાતભ
઩રયલતતિની આ ત્રણ એકાદળીએ તો આદય઩ ૂલમક ઉ઩લાવ કયલાં. (૮૮)
ત્રણે એકાદળીના ભધ્મ વલમ કયતાં અતધક એકલાય અથલા ફે લય જ઱઩ાન કયીને ઩ન
વલમ બક્તોએ અલશ્મ ઉ઩લાવ કયલો. (૮૯)
પ્રફોતધની એકાદળીના ઉ઩લાવથી વલમ એકાદળીના તનયાશાય ઉ઩લાવ કયલાનું પ઱
પ્રાતત થામ છે . (૯૦)
જે ગૃશસ્થોને વ્માલશારયક તલકક્ષે઩ ન શોમ તેલા ઘનલાન ગૃશસ્થોએ વલમ એકાદળીએ
ભશા઩ ૂજન કયાલળુ.ં (૯૧)

516
 વલમ કાયણના કાયણ તેભજ તનગુમફ શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાનું વલમતોબિ ભંડ઱ની યચના કયી
તેના ભધ્મે ક઱ળઉં સ્થા઩ન કયી તેભાં ઩ ૂજન કયળુ.ં (૯૨)
઩ંચયાત્ર ળાસ્ત્રભાં પ્રતવધ્ધ઩ણે પ્રતત઩ાદન કયે રી ળરકતએ વરશત શ્રીકૃષ્ણ]ની કેળલારદએ
મ ૂતતિઓ યશેરી છે . તેન ું તેભના ભંડ઱ભાં ઩ ૂજન કયળુ.ં (૯૩)
ળાસ્ત્રતલતધ અનુવાય એકાદળીના રદલવે શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાને ઩ંચામ ૃતથી સ્નાન કયાલળુ.ં
ભશાલબ઴ેક કયલો. ભશાનૈલેધ ઘયાલળુ.ં વલમ એકાદળીએ આ પ્રભાણે ઩ ૂજન કયલા અવભથમ શોમ
મ ુ ાવભાં ઩ ૂજા કયલી. (૯૪-૯૫)
તેભણે ચાતભ
મ ુ ાવભાં ઩ણ ઩ ૂજન કયલાભાં અળક્ત શોમ તેભણેય પ્રફોતધની એકાદળીએ ભશા઩ ૂજન
ચતભ
કયળુ6., એ ઩ ૂજાના ઉત્વલભાં ઘનલાનઆતશ્રત ઩ુફૃ઴ોએ ઘનનો રોબ ન કયલો. (૯૬)
શે વદબુધ્ધીભાન ! લાશુદેલ બગલાનને એકાદળી અતતળમ તપ્રમ છે . તેથી ભાયા આતશ્રત
તે રદલવે તલળે઴ ઩ણે કયીને ઉત્વલ ઉજલલો. (૯૭)

517
 શે બક્તજનો ! જે આ એકાદળીનો આદય નશીં કયે તેને ઉિલ વંપ્રદામથી ફશાય જાણલો.
(૯૮)
શ્રોક

શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! મુતનજનોના યાજાતધયાજ બગલાન શ્રીશરયના લચનો વાંબરી

વલમજનો અતતળમ શ઴મ ઩ામમા તેભજ તશ્ન ઩ ૂછનાયા બક્તજનો તલલેક઩ ૂલમક એકાદળીનું વ્રત કેભ
કયળું તે જાણલાની ઈછછા ઘયાલતા શોલાથી પયી શ્રીશરય પ્રત્મે ઩ ૂછલા રાગ્માં. (૯૯)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણ ચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે પ્રફોતધનીના ઉત્વલ ઉ઩ય
એકાદળીની ઉત્઩તત્ત અને બગલાન િાયા તેને પ્રાતત થમેર લયદાન આરદનું તનફૃ઩ણ નાભે
ફત્રીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

518
અધ્મામ-૩૩
એકાદળી વ્રતના તલતધનું તનફૃ઩ણ
શ્રોક

બક્તજનો કશે છે , શે વંતોના સ્લાભી ! આ રોકભાં અભાયે કેલા પ્રકાયની તલતધથી

એકાદળીનું વ્રત કયળુ.ં એ તલતધ અભને જણાલો. (૧)
શ્રીનાયામણ મુતન કશે ચે, શે બક્તો ! સ્મ ૃતત લચનોના તનણમમે વરશત એકાદળી વ્રતઅનો
વભગ્ર તલતધ ભાયે તલ઴ે સ્નેશ ઘયાલતા તભને કષુ છં. (૨)
શ ૂમોદમ ઩શેરાનાં ચાય ઘરટકાનો કા઱ અયોનોદ્ય કા઱ કશેલામ છે ., એ કા઱ભાં દળભીનો
઩ર઩ાત્ર જો વંફઘ
ં શોમ તો વલમ પ્રકાયે એ એકાદળીનો ત્માત કયલો. (૩)
નંદા એકાદળી ઴ુિ તેભજ તલિા એભ ફે પ્રકાયની છે . એ ફંને પ્રકાયની એકાદળી ઩ણ
ન્ય ૂન, વભ અને અતધકા એલા બેદથી ત્રણ પ્રકાયની છે . તેના ઩ણ ઴ુિન્ય ૂના, ઴ુિવભા ને ઴ુિઅતધકા
તેભજ તલિાન્ય ૂના, તલિવભા ને તલિઅતધકા એભ છ પ્રકાય છે . આ છએ પ્રકાયની એકાદળીઓના

519
પ્રત્મેક િાદળીના ન્ય ૂન, વભ અને અતધક બેદથી ત્રણ પ્રકાય થામ છે . આ પ્રકાયે ઩ ૂલમના ભશા઩ુફૃ઴ોએ
અઢાય પ્રકાયના બેદ લણમવ્મા છે . તેભાં નલ પ્રકાયની તલિા એકાદળીનો ત્માગ કયલા મોગ્મ શોલાથી
઴ુિા એકાદળી તલ઴ે તભને ષુ ં કંઈક તલગત જણાળું છં. (૪-૫)
શ ૂમોદમ ઩શેરા ફે મુષત
ૂ મ યુક્ત એકાદળી આ વભમે દળભીના લેધનો અબાલ શોલાથી ઴ુિ
અને વં઩ ૂણમ કશી છે . (૬)
એકાદળી જો શ ૂમોદમથી આયં બી વાઠ ઘડી ઩માંત વ્મા઩તી શોમ ને ફીજે રદલવ એક ઘડી
઩માંત ઩રયતભત શોમ તો પ્રથભ રદલવની એકાદળીનો ત્માગ કયી તેના ઩છીના એક ઘરટકા યુક્ત
રદલવે એકાદળીનું વ્રત કયળુ6. તેભજ િાદળી જો ળ ૃપ્ધ્ધ ઩ાભતી શોમ તો તે ઩ ૂણમ રદલવ ઩માંત
અતથામ ત વાઠ ઘડીફૃ઩ િાદળીનો રદલવ વ્રત ભાટે ગ્રશણ કયલો ને એક ઘરટકાફૃ઩ રદલવનો ત્માગ
કયલો. (૭)
જ્માયે એકાદળીનો રો઩ શોમ ને તે રદલવે િાદળીએ શોમ તો ત્માયે ઩યભ ગતતને ઈછછતા
઩ુફૃ઴ે ઉ઩લાવ કયલો. (૮)

520
 ઩ ૂલામ એકામ દળી જો દળભી તતતથ તભશ્ર શોમ અને િાદળીનો ક્ષમ શોમ તો િાદળીએ ઉ઩લાવ
કયલો ને ત્રમોદળીના ઩ાયણ કયલાં. (૯)
઩ ૂલમ રદલવે જો એકાદળી વં઩ ૂણમ શોલા છતાં તેના ફીજા રદલવે િાદળી શોમ તેભજ તેના
ફીજા રદલવે ઩ણ િાદળી શોમ તો તે પ્રથભ િાદળીએ ઉ઩લાવ કયલો ને ફીશી િાદળીએ ઩ાયના
કયલાં. (૧૦)
નલભી તીતથ જો શ ૂમોદમ ઩છે એક ઩઱ ઩રયતભત શોમ ને ત્માયફાદ દળભી તતતથ
પ્રલતમતી શોમ ત્માયે દળભીનો ક્ષમ જાણલો. તેના ફીજે રદલવે જ એકાદળી આલે તેનો ઉ઩લાવ ન
કયલો ઩ન ઴ુિ િાદળીભાં ઉ઩લાવ કયલો તેભજ ત્રમોદળીભાં ઩ાયણાં કયલાં. (૧૧)
દળભીના લેધ લગયની અતલિા એકાદળી શોમ ને િાદળી અતધક શોમ ત્માયે વભથમ ઩ુફૃ઴ે
ફે રદલવ શુધી ઉ઩લાવ કયલા. (૧૨)
એકાદળીનો ઉ઩લાવ કયી િાદળીનો ઩ણ ઉ઩લાવ કયલો. એક વાથે ફે ઉ઩લાવ કયલાથી
઩ાયણાના અતતક્રભણનો દો઴ કાગતો નથી. (૧૪)

521
 જ્માં શુધી દળભી તતતથ ઩ંચાલન ઘડી વ્મા઩તી શોમ ત્માં શુધી વધભીનો લેધ કહ્યો નથી.
઩યં ત ુ જો તેનાથી ઉ઩ય ઩઱ભાત્ર ઩ણ દળભી શોમ તો તેનો લેધ કશેર છે તેભ જણળુ.ં (૧૫)
શ્રી તલઠરેળ ગોસ્લાભીને ઩ણ આ ભત ભાન્મ છે . તેથી ભાયા આતશ્રતે તેન ું જ ગ્રશણ કયળુ.ં (૧૬)
ફષુ લચનોનો ઩યસ્઩ય તલયોધ અથલા જ્મોતત઴ ળાસ્ત્રની િન્દ્ષ્ટએ ગણનાભાં ઩યસ્઩ય તલયોધ
આલે ત્માયે ઴ુિા િાદળીનો ઉ઩લાવ કયલો ને ત્રમોદળીના રદલવે ઩ાયણા કયલાં. (૧૭)
પ્રભાદ દો઴થી જ્માયે એકાદળીની તલસ્મ ૃતત થઈ જામ ત્માયે ફીજા રદલવે િાદળીનો ઉ઩લાવ
કયી તે વ્રત કયળુ.ં (૧૮)
ઉ઩લાવનું રક્ષણ :-
‘’ અલગમાય ઈન્દ્ન્િમોના તલ઴મફૃ઩ આશાયનો ત્માગ કયી બગલાન શ્રીલાશુદેલનું અખંડ
વાંતનધ્મ ઩ણું યશે એ વ્રતનો મુખ્મ ઉદે ળ છે . ‘’ જ્ઞાની ઩ુફૃ઴ોએ કહ્યુ છે અને આ પ્રકાયના રક્ષણને
જ તનયાશાય ઉ઩લાવ કહ્યો છે . (૧૯-૨૦)
઩ા઩ભાંથી તનળ ૃત થમેરા ભનુષ્મોને વદગુણોની વાથેનો જે તનયં તય વંફઘ
ં તેને વલમ
પ્રકાયના તલષ્મબોગ યરશતનો ઉ઩લાવ જાણલો. (૨૧)

522
 ‘’ તે વ્રતભાં ઈષ્ટદે લના નાભભંત્રનો જ઩, તેન ું ધ્માન, તેભની કથાનું શ્રલણ તલગેયે ગુણો
ઉ઩લાવ કયનાય ભનુષ્મના છે .’’ આ પ્રકાયે ળાસ્ત્રલેત્તા મુતનઓ કશે છે . (૨૨)
ક્ષભા, વત્મ, દમા., ળૌચ, દાન, ઈન્દ્ન્િમતનગ્રશ, દે લ઩ ૂજા, અક્ગ્નભાં શોભ, વંતો઴, ચોયીનો
ત્માગ, બ્રહ્મચમમ, અરશિંવા, યવાસ્લાદનો ત્માગ, આ તેય પ્રકાયના ઘભો વલમ વ્રતભાં વાભાન્મ઩ણે
ભનામા છે . (૨૩-૨૪)
ઉ઩લાવ કયતાં ભનુષ્મે અન્નનું સ્ભયણ, દળમન, ગંઘ, રેળભાત્ર ક્ષણ, અન્નના ગુનોનું કીતમન
તલગેયેનો તત્માગ કયલો. (૨૫)
વ્રત કયતા ઩ુફૃ઴ે ઩તતત, નાક્સ્તક, રશિંવક, ઴ ૂિ તેભજ લેદની તનિંદા કયલી નશેં. (૨૬)
વ્રત કયતાં તનયોગી ઩ુફૃ઴ે લાયં લાય જ઱઩ાન ઩ણ ન કયળુ.ં ઈન્દ્ન્િમોને ક્ષોબ ઉત્઩ન્ન કયે
તેલા પ્રકાયની કોઈ઩ણ લસ્ત ુનું બક્ષણ ન કયળુ.ં (૨૭)
ં ી તેભનું ભદમ ન ન કયળુ.ં તાંબ ૂરનું બક્ષણ ન
વ્રત કયતા ઩ુફૃ઴ે ળયીય ને ભસ્તક ઩ય શુગઘ
કયળુ.ં ચંદનનો રે઩ ન કયલો તેભજ ભંચ ઩ય ળમન ન કયળુ.ં (૨૮)
ઉ઩લાવભાં બ્રહ્મચમમ ઩ારનનું ભશત્લ :-

523
 સ્ત્રીઓની વાભે જોલાથી, તેનો વતળ કયલાથી, તેભની વાથે લાતચીત કયલાથી બ્રહ્મચમમ
વ્રતઅનો બંગ થામ છે . તેભજ ઩ોતાની ઩ત્નીનો વંગ કયલાથી ઩ણ બ્રહ્મચમમવ્રત્નો બંગ થામ છે .
઩યં ત ુ તેની વાથે ફોરલાથી કે સ્઩ળમ કયલાથી વ્રતબંગ થતો નથી. (૨૯)
અલશ્મ કામમ પ્રાતત થતાં ઩યસ્ત્રીની વાથે લાતચીત કયલાથી કે આ઩ત્ક઱ભાં તેનો વતળ
કયલાથી ગૃશસ્થ ઩ુફૃ઴ોને બ્રહ્મ =ચમમવ્રતના બંગનો દો઴ રાગતો નથી. (૩૦)
લાયં લાય જ઱઩ાન કયલાથી, એકલાય ભાત્ર તાંબ ૂર ચાલલાથી, રદલવની તનિંિાથી ત્મેભજ
ુ થી તનશ્વમ ઉ઩લાવનો નાળ થમ છે . (૩૧)
ભૈથન
ફૃદન, ક્રોધ અને કરશ ઩ુફૃ઴ કે સ્ત્રીને તે જ ક્ષણે તનઓશ્વમ વ્રતભાંથી ભ્રષ્ટ કયે છે . (૩૨)
દાન, વ્રત તનમભ,, જ્ઞાન, ધ્માન, શોભ, જ઩ જે કંઈ પ્રમત્ન઩ ૂલમક વાધે઱ ું શોમ તે વલે ક્રોધ
કયનાયનું તનષ્પ઱ થામ છે . (૩૩)
વ્રત બંગનું પ્રામતશ્વત :-
જૂઠું ફોરાઈ જામ, રદલવે તનિંિા થઈ જામ, લાયં લાય જ઱઩ાન થામ તો વ્રત કયનાયા
઩ુફૃ઴ની અષ્ટાક્ષયભંત્રના એકવો ને આઠ ભંત્રનો જ઩ કયલાથી ઴ુદ્વિ થામ છે . (૩૪)

524
 ચોય, નાક્સ્તક તેભજ રશિંવા કયતા વ્મરકત્ની વાથે લાતામ રા઩ કયલાથી વ્રત કયતાં ઩ુફૃ઴ની
એકવો ને આઠ અષ્ટાક્ષય ભંત્રનો જ઩ કયલથી ઴ુદ્વિ થામ છે . (૩૫)
અજાણતાથી ઩ણ તાંબ ૂર, ભઘ તેભજ ભાંવ તલગેયે લસ્ત ુનું બક્ષણ કયલાથી, ભૈથન
ુ કયલાથી,
ગ્રામમલાતામ કયલાથી, અ઩ળબ્દો ફોરલાથી, કોઈને પ્રશાય કયલાથી, તભાકુન ું બક્ષણ કયલાથી,
ભાદક લસ્ત ુનું બક્ષણ કયલાથી, જુગાય યભલાથી, અલશ્મ વ્રતનો બંગ થામ છે . (૩૬-૩૭)
઩ુફૃ઴ને જાણી જોઈને તલધલાનો સ્઩ળમ થામ તેભજ તલઘલાને ઩ુફૃ઴નો સ્઩ળમ થમ તો ફંનેના
વ્રતઅનો બંગ થામ છે . (૩૮)
જો ઩ુફૃ઴ જાણીને લીમમ઩ાત કયે અથલા સ્લતનભાં લીમમસ્ત્રાલ થામ તો ઩ણ વ્રતઅનો બંગ
થામ છે . તેથી ઩ુફૃ઴ોએ સ્ત્રીઓથી બમ ઩ાભળુ.ં (૩૯)
એકલાય જ઱઩ાન, કંદ તથા મ ૂ઱નું બક્ષણ, પ઱નું બક્ષણ, દૂધ્઩ાન, વ્રતઅને ઉલચત
શતલષ્માન્ન, બ્રાશભણોની અનુભતત, ગુફૃલચન તેભજ ઔળધ આ આઠ લસ્ત ુના વેલનથી વ્રતનો બંગ
થતો નથી. (૪૦)

525
 વલમ પ્રાણીઓના વાઘાયણ બમથે, વ્મારદથી, અજ્ઞાનથી, જો વ્રત બંગ થામ તો તેભાં દો઴
રાગતો નથી.(૪૧)
પ્રથભ વ્રત ગ્રશણ કમામ ઩છી જે ઩ુફૃ઴ વ્રતનું આચયણ કયતો નથી તે ઩ુફૃ઴ તલ઴મબોગની
ૂ યો થામ છે . (૪૨)
અલબરા઴ાથી જીલતા ચાંડાર છે . તેભજ ભયીને કત
ક્રોધથી પ્રભાદથી તેભજ રોબથી વ્રત બંગ થામ તો ત્રણ રદલવ ઩માંત બોજન કયળું અથા
ભસ્તક઩યના કેળનું મુડં ન કયલળુ.ં (૪૩)
વ્રતના આયં બથી ઩ ૂલે જન્ભળૌચ કે ભયણળૌચ પ્રાતત થામ તો તનત્મકભમ કયળુ.ં ઩યં ત ુ તે
વભમે દાન તેભજ વ્રતના અતધષ્ઠાતા દે લનું ઩ ૂજન ન કયળુ.ં (૪૪)
શ ૂતક ઩઱તા ઩ુફૃ઴ે ઉ઩લાવ કયલો. તનમભોનું ઩ારન કયળું તેભજ બ્રાશભનો ઩ાવે
વ્રતઅના અંગ દે લતાઓનું ઩ ૂજન કયાલળુ6. (૪૫)
વ્રતનો આયં બ થમા ઩છી જો શ ૂતક આલે તો વ્રત કયતા ઩ુફૃ઴ે સ્નાન કયળું તેભજ ઩રયલાયે
વરશત શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાનું ઩ ૂજન કયળુ.ં (૪૬)

526
 સ્ત્રીઓએ યજોદળમ થામ તો ઉ઩લાવ કયલો તેભજ બ્રાશભણો ઩ાવે ઩ોતાના વ્રતભાં તત્઩ય
ફની દે લતાઓનું ઩ ૂજન કયાલળુ.ં (૪૭)
વ્રત ઉ઩લાવના રદલવે શ્રાિકભમ પ્રાતત થામ તો ઩ુફૃ઴ે ત઩ત ૃને તનલેદન કયે ઱ ું અન્ન શઘ
ં ૂ ીને
આદય઩ ૂલમક વ્રત કયળુ.ં (૪૮)
લૈષ્ણલોએ એકાદળીના રદલવે પ્રાતત થત ું શ્રાિ તલળે઴઩ણે કયીને િાદળીના રદલવે કયળુ6.
કાયણ કે, ત઩ત ૃઓ ઩ણ લૈષ્ણલો છે . (૪૯)
ગબમલતી સ્ત્રી, યોગ, શ ૂતતકા તેભજ આ઩ત્કા઱ભાં પવીમેરી સ્ત્રીએ વ્રત અન્મ ઩ાવે કયાલળું
઩ક્ણ તેનો ત્માગ ન કયલો. (૫૦)
઩તતનું વ્રત ઩ત્નીએ કયળુ.ં ઩ત્નીનું વ્રત ઩તતએ કયળુ.ં ઩યસ્઩યના અબાલભાં અન્મ ઩ુફૃ઴
વ્રતઅભાં પ્રતતતનધ ભનામેર છે . (૫૧)
તલનમ યુક્ત ઩ુત્ર, તળષ્મ, ફશેન તેભજ બાઈની ઩ાવે વ્રત કયાલળુ.ં , એભના અબાલભાં
ઘભમતનષ્ઠ બ્રાશભણ ઩ાવે ઩ોતાનું વ્રત કયાલળુ.ં (૫૨)

527
 ભાતા, ઩ોતા, ઩તત, બાઈ તેભજ ગુફૃના તનતભતે જે ઩ુફૃ઴ તલળે઴઩ણે કયીને ઉ઩લાવ કયે છે
તેને વો ગણા ઩ુણ્મની પ્રાપ્તત થામ છે . (૫૩)
ઉ઩લાવ કયલા અવભથમ ઩ુફૃ઴ે એક સ્લઘભમતનષ્ઠ બ્રાશભણ જભાડલો અથલા તે તનતભત્તે
઩ુફૃ઴ે એક શજાય વંખ્મા ઩રયતભત ગામત્રી ભંત્રનો જ઩ કયલો અથલા ઩ોતાની ળરકત અનુવાય ફાય
વંલખ્મા ઩રયતભત પ્રાણામાભ કયલં. (૫૫)
વ્રત કયનાયા તેભજ વ્રતના ઩તતતનતઘભ ૂત ઩ુફૃ઴ે વ્રતભાં ળયીય વંફઘ
ં ી તનમભોનું પ્રીતી઩ ૂલમક
઩ારન કયળુ.ં તનમભના ઩ારન લગય વ્રતઅનું અનુષ્ઠાન કેલ઱ ઩રયશ્રભફૃ઩ જ થામ છે . (૫૬)
વ્રતના ઩ ૂલે દળભીના રદલવે, અડદ, ભશ ૂય, ચણા તેભજ કોદયાનું બોજન ન કયળુ.ં
કાંવાના ઩ાત્રભાં બોજન ન કયળુ.ં ળાક તેભન ભઘનો ત્માગ કયલો. ઩ાયકુ બોજન ન કયળુ.ં ભૈથન
ુ ન
કયળુ.ં જુગાય ન યભલો. અતતળમ જ઱઩ાન ન કયળુ.ં ગ્રામમલાતામ ન કયલી. કરશ ન કયલો. ગંઘ,
તાંબ ૂર, તેભજ ઩ુષ્઩ભા઱ાનો ત્માગ કયલો. અતતળમ આશાય ન કયલો. અવત્઩ુફૃ઴ના વંગનો ત્માગ
કયલો. તભથ્મા બા઴ણ ન કયળુ.ં રદલવે તનિંિા ન કયલી. યાત્રીએ ભ ૂતભ ઩ય ળમન કયળુ.ં અલ઩ાશાય

528
કયલો. યાત્રીને સ્નાન કયી શરય઩ ૂજન કયળુ.ં ઉત્તય રદળા તયપ ભસ્તક યાખી આ વ્રતાનુષ્ઠાન કયલાનો
તનમભ ગ્રશણ કયલો. (૫૭-૬૦)
એકદળીએ પ્રાત:કા઱ે દાતણ કયી, સ્નાન કયી, શ્રીશરયની પ્રતતભા વભી઩ે ઉ઩લાવ કયલાનું
તનમભ ગ્રશણ કયળુ.ં (૬૧)
શે ઩ુડયીકાક્ષ
ં ! શે અછયુત ! ષુ ં એકાદળીએ તનયાશાય યશી ફીજે રદલવે અન્ન બક્ષણ કયીળ.
તભે ભાફૃ યક્ષણ કયો. (૬૨)
વ્રત કયતાં ઩ુફૃ઴ે યાત્રીના અંતતભ પ્રશોયભાં ઊઠળુ.ં ઩ોતાના ભનભાં શ્રીશરયનું ધ્માન કયળુ6.
બક્તજનોને પ્રણાભ કયલાં., ત્માયફાદ ળૌચ તલતધ કયલા જળુ.ં (૬૩)
એકાદળીના રદલવે દાતણ કયળું નશી. જ઱થી ફાય કોગ઱ા કયલા અથલા ઩ત્રનીવ઱ીથી
મુખ ઴ુદ્વિ કયલી. (૬૪)
જીતેન્િીમ વ્રત કયતાં ઩ુફૃ઴ે સ્નાન કયી ઩ોતાનું તનત્મકભમ કયળુ.ં ળરકત અનુવાય વભગ્ર
ઉ઩શાય વાભગ્રી બે઱ી કયી શ્રીકષ્ણ ઩યભાત્ભાનું ઩ ૂજન કયળુ.ં (૬૫)

529
 ઩ોત઩ોતાની ળરકતતલતળષ્ટ એકાદળીના કેળલારદ અતધષ્ઠાતાદે લોની વાથે રક્ષ્ભીકાંત
શ્રીકૃષ્ણનું વ્રત કયનાયે આદયથી ઩ ૂજન કયળુ.ં (૬૬)
અવભથમ ઩ુફૃ઴ે એકાદળીના અતધષ્ઠાતા એક શ્રીકૃષ્ણની બક્ક્તબાલે ઩ ૂજા કયલી. તેભના
ળરકતસ્લફૃ઩ા શ્રીરક્ષ્ભીદે લીની ઩ોજા કયલી. (૬૭)

ભોક્ષદા એકાદળી :-
ભાગળય ભાવના ઴ુક્ર ઩ક્ષની ‘’ભોક્ષદા’’ નાભે એકાદળી છે . આ એકાદળીએ ક્ષ્ભીએ વરશત
કેળલ બગલાન ઩ ૂજનીમ દે લ છે . તેની ભારતીના ઩ુષ્઩થી ઩ોજા કયલી. અદમમદાનભાં શ્રીપ઱ અ઩મણ
કયળુ.ં નૈતલધભાં ઘીભાં ત઱ે રા રાડું અ઩મલાં. આ એકાદળીભાં વાત ઘાન્મોના દાન મુખ્મ કહ્યા છે .
(૬૮-૬૯)
વપરા એકાદળી :-
ભાગળય ભાવના કૃષ્ણ ઩ક્ષની વપરા નાભે એકાદળી છે . આ એકદળીભાં શુનદ
ં ાએ
વરશત વભથમ શ્રીવંક઴મણ બગલાન ઩ ૂજનીમ દે લ છે . કેશ ૂડાનું ઩ુષ્઩ોથી તેભનું ઩ ૂજન કયળુ.ં નૈલેધભાં

530
રક્ક્ડળા રાડુ અ઩મણ કયલાં. અદમમભાં જાભપ઱ અ઩મણ કયળુ.ં શુલણમન ું દાન મુખ્મ દાન કહ્યુ છે .
(૭૦-૭૧)
વાનંદા એકાદળી ;-
઩ો઴ ભાવની ઴ુકર ઩ક્ષની વાનંદા નાભે એકાદળી છે ., ઩દ્માદે લીએ વરશત શ્રીનાયામણ
તેના ઩ ૂજનીમ દે લ છે . તેભની બક્ક્તબાલ઩ ૂલમક ગુગ઱ ળ ૃક્ષના ઩ુષ્઩થી ઩ ૂજા કયલી. અદમમદાનભં
દાડભનું પ઱ અ઩મણ કયળુ.ં નૈલેધભાં ચુયભાના રાડુ ઘયાલલા તેભજ ઘીતથી બયે રા કાંવાના ઩ાત્રનું
દાન કયળુ.ં (૭૨-૭૩)
તતરદા એકાદળી :-
઩ો઴ ભાવની કૃષ્ણ઩ની તતરદા નાભે એકાદળી છે . શ્રીતપ્રમા દે લીએ વરશત શ્રીલાશુદેલ
બગલાન ઩ ૂજનીમ દે લ છે . તેની ઩ુષ્઩ોથી ઩ ૂજા કયલી. નૈલેધભાં ઘેફય ઘયાલલાં. અદયમમદાનભાં
િાક્ષાપ઱ અ઩મણ કયળુ.ં લસ્ત્રનું દાન કયળુ.ં (૭૪-૭૫)
જમા એકાદળી :-

531
 ભાઘ ભાવની ઴ુક્ર ઩ક્ષની જમા નાભે એકાદળી છે . તેના તનત્માદે લીએ વરશત ભાધલ
બગલાન ઩ ૂજનીમ દે લ છે ., તેની ફોયવરીના ઩ુષ્઩ોથી ઩ ૂજા કયલી. અદમમદાનભાં લફજોફૃ અ઩મણ
કયળુ.ં નૈલેધભાં ભાંડા ઘયાલલા. ફત્રીળ ળેય ઩રયતભત તરથી બયે ર ત્રાંફાના ઩ાત્રનું દાન કયળુ.ં
(૭૬-૭૭)
તલજ્મા એકાદળી :-
ભાઘ ભાવની કૃષ્ણ઩ક્ષની તલજ્મા નાભે એકાદળી છે . તેના ઘી દે લીએ વરશત ઩દ્યુભન
બગલાન઩ ૂજનીમદે લ છે . તેની ત ુરવીદરથી ઩ ૂજા કયલી. અદમમદાનભાં રીંબું પ઱ અ઩મણ કયળુ.ં
નૈલેધભાં શુશં ા઱ીઓ ઘયાલલો. ઩ાદુકાનું દાન કયળુ.ં (૭૮-૭૯)

ઘાત્રી એકાદળી :-
પાગણ ભાવની ઴ુક્ર ઩ક્ષની ઘાત્રી નાભે એકાદળી છે . તેના ચંિલઅતી દે લીએ વરશત
ગોતલિંદ બગલાન ઩ ૂજનીમ દે લ છે . તેની ગુરદાલદીના ઩ુષ્઩ોથી ઩ ૂજા કયલી. અદમમદાનભાં
અખયોટનું પ઱ અ઩મણ કયળુ.ં નૈલેધભાં કંવાય ઘયાલલો. તેભજ તતર઩ાત્રનું દાન કયળુ.ં (૮૦-૮૧)

532
઩ા઩ભોલચની એકાદળી :-
પાગણ ભાવના કૃષ્ણ઩ક્ષની ઩ા઩ભોલચની એકાદળી છે / તેના શુધીરા દે લીએ વરશત અતનફૃિ
બગલાન ઩ ૂજનીમ દે લ છે . તેની ભોગયાના ઩ુષ્઩ોથી ઩ ૂજા કયલી. અદમમદાનભાં ફોયનું પ઱ અ઩મણ
ુ ું દાન કયળુ.ં (૮૨-૮૩)
કયળું નૈલધભાં વેલ ઘયાલલી તેભજ તતરઘેનન
તલભરા એકાદળી :-
ચૈત્ર ભાવની ઴ુકર ઩ક્ષની તલભરા નાભે તેભજ કાભદા એલા નાભાંતયથી તલખ્માત
એકાદળી છે ., આ એકાદળીએ ઩ોતાની ઘન્મળરકત તેભજ ળાસ્ત્રતલતધ અનુવાય ઴ોડ્વળો઩ચાય િવ્મથી
યભાદે લી એ વરશત તલષ્ણુ બગલાન ઩ ૂજનીમ દે લ છે . તેની આમ્રબ ૃક્ષના ભોયથી ઩ ૂજા કયલી. અ
દમમદાનભાં ચીબડાનું પ઱ અ઩મન કયળુ.ં નૈતલધભાં દળ્ના રાડું અ઩મન કયલા તેભજ ઩કલાન્નનું દાન
કયળુ.ં (૮૪-૮૬)
લફૃતતતથની એકાદળી :-

533
 ચૈત્રભાવની કૃષ્ણ ઩ક્ષની લફૃતતથીની નાભે એકાદળી છે . તેના નંદાદે લીએ વરશત ઩ુફૃ઴ોતભ
શગલાન ઩ ૂજનીમ દે લ છે . તેની ચં઩ાના ઩ુષ્઩થી ઩ ૂજા કયલી. અદમમદાનભાં જામપ઱ અ઩મણકયળુ6.
નૈલેધભાં લડા ઘયલાં. ભ ૂતભનું દાન કયળુ.ં (૮૭-૮૮)
ભોરશની એકાદળી :-
લૈળાખ ભાવની ઴ુક્ર઩ક્ષની ભોરશની નાભે એકાદળી છે . તેના ભાધલીદે લીએ વરશત
ભઘુશ ૂદન બગલાન ઩ ૂજનીમ દે લ છે . તેની ભોટા ભોગયાના ઩ુષ્઩થી ઩ ૂજા કયલી. અદમમદાનભાં
પણવનું પ઱ અ઩મણ કયળુ6. નૈતલધભાં દૂધ઩ાક ગયાલલો. તેભજ ળય્માનું દાન કયળુ.ં (૮૯-૯૦)
અ઩યા એકાદળી :-
લૈળાખ ભાવની કૃષ્ણ઩ક્ષની તેના ત્રમીદે લીએ વરશત અઘોક્ષજ બગલાન ઩ ૂજનીમ દે લ છે .
તેની કેતકીના ઩ુષ્઩થી ઩ ૂજા કયલી. અદમમદાનભાં ફોપરી (ઉભયડાનું પ઱ ) અ઩મણ કયલી. નૈલેધભાં
દૂધબાત ઘયાલલાં તેભજ લત્વે વરશત ગામનું દાન કયળુ.ં (૯૧-૯૨)
તનિરા એકાદળી :-

534
 જેઠ ભાવના ઴ુક્ર઩ક્ષની તનિ઱ા નાભે એકાદળી છે . તેના ઩દ્માક્ષી દે લીએ વરશત તત્રતલક્ર્ભ
બગલાન ઩ ૂજનીમ દે લ છે . તેની જૂઈના ઩ુષ્઩થી ઩ ૂજા કયલી. અદમમદાનભાં આમ્રપ઱ અ઩મણ કયળુ.ં
નૈલેધભાં દશીંબાત ઘયાલલા તેભજ છત્રનું દાન કયળુ.ં (૯૩-૯૪)
મોલગની એકાદળી :-
જેઠ ભાવના કૃષ્ણ઩ક્ષની મોલગની નાભે એકાદળી છે ., તેના ક્ષેભકં યી દે લીએ વરશત ન ૃતવિંશ
બગલાન઩ ૂજનીમ દે લ છે . તેની બાંગયાના ઩ુષ્઩ોથી ઩ોજા કયલી. અદમમદાનભં જાંબપુ ઱ અ઩મન
ું ં દાન કયળુ.ં (૯૫-૯૬)
કયળુ.ં નૈલેધભાં ઩ેંડા ઘયાલલા તેભજ જ઱ધેનનુ
ળમની એકાદળી :-
અ઴ાઢ ભાવના ઴ુક્ર઩ક્ષની દે લળમની નાભે એકાદળી છે . તેના કભરા દે લીએ વરશત
લાભન બગલાન અતધષ્ઠાતા દે લ છે . તેની અઘેડાના ઩ુષ્઩થી બરકતબાલ઩ ૂલમક ઩ ૂજા કયલી. નૈલેધભાં
઩ ૂયી ઘયાલલી. અદમમદાનભાં શ્રીપ઱ અ઩મન કયળું તેભજ શુલણમન ું દાન કયળુ.ં (૯૭-૯૮)
કાતભકા એકાદળી :-

535
 અ઴ાઢ ભાવની કૃષ્ણ ઩ક્ષની કાતભકા નાભે એકાદળી છે . તેના તલજ્માદે લીએ વરશત અછયુત
બગલાન અતધષ્ઠાતા દે લ છે . તેની ઩ારયજાતનાં ઩ુષ્઩ોથી ઩ોજા કયલી. અદમમદાનભાં ફીર પ઱
અ઩મણ કયળુ.ં નૈલેધભાં ખાજા ઘયાલલા તેભજ સ્ત્રી઩ુફૃ઴ોને ઘાયણ કયલા મોગ્મ લસ્ત્રોનું દાન કયળુ.ં
(૯૯-૧૦૦)
઩ુત્રદા એકાદળી :-
શ્રાલણ ભાવના ઴ુકર઩ક્ષની ઩ુત્રદા નાભે એકાદળી છે . તેના કાંતતભતી દે લીએ વરશત
શ્રીઘય બગલાન ઩ ૂજનીમ દે લ છે ., તેભની કભ઱થી ઩ ૂજા કયલી. અદમમદાનભાં વીતાપ઱ અ઩મણ
કયળુ.ં નૈલેધભાં ભાર઩ ૂઆ ઘયાલલા તેભજ ઩ાદુકાનું દાન કયળુ.ં આ દાન તેભાં ઉત્તભ ભનામે઱ ું છે .
(૧૦૧-૧૦૨)
અજા એકાદળી :-
શ્રાલણ ભાવના કૃષ્ણ઩ક્ષની અજા નાભે એકાદળી છે . તેના શુદયી
ં દે લીએ વરશત જનાદમ ન
બગલાન ઩ ૂજનીમ દે લ છે . તેભની ળેણીના ઩ુષ્઩થી ઩ ૂજા કયલી. અદમમદાનભાં વો઩ાયી અ઩મણ
કયલી. નૈલેધભાં ગોઅ઱ના રાડું ઘયાલલા તેભજ બેંવનુ દાન કયળુ.ં (૧૦૩-૧૦૪)

536
઩દ્મા કાદળી :-
બાદયલા વાભના ઴ુક્ર઩ક્ષની ઩દ્મા નાભે એકાદળી છે . તતેના અ઩યાજીતા દે લએ વરશત
ઋત઴કેળ બગલાન ઩ ૂજનીમ દે લ છે . તેભની કેલડાના ઩ુષ્઩ોથી ઩ ૂજા કયલી. અદમમદાનભાં કોફૄં
અ઩મણ કયળુ.ં નૈલેધભાં તરવાંક઱ી ઘયાલલી તેભજ બ્રહ્મ઩ુયીનું દાન કયળુ.ં (૧૦૫-૧૦૬)
ઈન્દીયા એકાદળી :-
બાદયલા ભાવના કૃષ્ણ઩ક્ષની ઈન્દીયા નાભે એકાદળી છે . તેના શુગબાદે લીએ વરશત ઉ઩ેન્િ
બગલાન ઩ ૂજનીમ દે લ છે , તેભની ઘયોથી ઩ ૂજા કયલી. અદમમદાનભાં આભ઱ીનું પ઱ અ઩મણ કયળુ.ં
નૈલેધભાં જરેલફી ઘયાલલી તેભજ કન્માનું દાન કયળુ.ં (૧૦૭-૧૦૮)
઩ાળાંકુળા એકાદળી :-
આવો ભાવના શુદ઩ક્ષની ઩ાળાંકુળા નાભે એકાદળી છે . તેના ઩દ્માલતી દે લીએ વરશત
઩દ્મનાબ બગલાન ઩ ૂજનીમ દે લ છે . તેભની ળભી઩ત્રોથી બરકતબાલ઩ ૂલમક ઩ ૂજા કયલી.
અદમમદાનભાં ભીંઢ઱ અ઩મણ કયળુ.ં નૈલેધભાં શરયવો (શરલો) ઘયાલલો તેભજ ધી વાકયયુક્ત
ચોખાના રોટના રાડુન
ં ું દાન કયળુ.ં (૧૦૯-૧૧૦)

537
યભા એકાદળી :-
આવો ભાવના કૃષ્ણ઩ક્ષની યભા નાભે એકાદળી છે . તેના રશયણ્માદે લીએ વરશત શરય
બગલાન અતધષ્ઠાતા દે લ છે . તેભની વાત઩ડા ભોગયાના ઩ુષ્઩થી ઩ ૂજા કયલી. અદમમદાનભાં કે઱ાનું
પ઱ અ઩મણ કયળુ.ં નૈલેધભાં ઘી વાકયયુક્ત કે઱ા ધયાલલાં. ઘીથી બયે રા ઩ ૂણમ ઘડાનું દાન કયળુ.ં
(૧૧૧-૧૧૨)
પ્રફોતધની એકાદળી :-
કાતતિક ભાવના ઴ુક્ર઩ક્ષની પ્રફોતધની નાભે એકાદળી છે . તેના યાઘાદે લીએ વરશત
દાભોદય બગલાન અતધષ્ઠાતા દે લ છે . તેભની કભ઱ના ઩ુષ્઩થી ઩ ૂજા કયલી. અદમમદાનભાં કભ઱નું
પ઱ અ઩મણ કયળુ.ં નૈલેધભાં ભગદા઱ ઘયાલલાં તેભજ ઩રંગનું દાન કયળુ.ં (૧૧૩-૧૧૪)
અબમા એકાદળી :-
કાતતિક ભાવના કૃષ્ણ઩ક્ષની અબમા નાભે એકાદળી છે . તેના શુરક્ષણાદે લીએ વરશત શ્રીકૃષ્ણ
બગલાન ઩ ૂજનીમ દે લ છે . તેભની તર઩ુષ્઩ોથી ઩ ૂજા કયલી.અદમમદાનભાં શ્રીપ઱ અ઩મન કયળુ.ં
નૈલેધભાં ફીયં જ ઘયાલલો તેભજ ળ ૃ઴બનું દાન કયળુ6. (૧૧૫-૧૧૬)

538
કભ઱ા એકાદળી :-
અતધક ભાવની એકાદળીને કભ઱ા નાભે કશેરી છે . તેના અતધષ્ઠાતા ઩ ૂજમ દે લ ઩ુફૃળોતભ
બગલાન છે . આ એકાદળીભાં અનુષ્ઠાન કયલા મોગ્મ જે તલતધ કહ્યો છે જે જે ભાવ અતધક શોમ તે જ
તે વલે તલતધ ઩ ૂલમ એકાદળીએ લણમલેરો જાણલો. (૧૧૭)
શ્રીશરય કશે છે , શે બક્તો ! આ પ્રકાયે ભેં તે તે ળરકતએ વરશત એકાદળીના અતધષ્ઠાતા દે લોની
લાત કશી તેભજ ઩ ૂજન કયનાયા ભનુષ્મની ઈછછા ઩ ૂણમ કયતી ઩ ૂજાના તલળે઴ પ્રકાયો ઩ણ ફતાવ્માં.
વલમ એકાદળીએ ફતાલેરા ઩દાથો પ્રાતત ન થામ તો ળરકત અનુવાય જે કાંઈ ભ઱ે
તેનાથી ઩ ૂજન કયળુ.ં (૧૧૮-૧૧૯)
પ઱ભાં વો઩ાયી, ઩ુષ્઩ભાં ત ુય્રવીદર તેભજ નૈલલેધભાં વાકય અ઩મણ કયલી તેભજ ઩ોતાની
ળરકત અનુવાય અન્નદાન કયળુ.ં (૧૨૦)
વ્રત કયતા ઩ુફૃ઴ે ઩ોતાની અનુકૂ઱તા શોમ તો ઩ૈવાના રોબથી, અનાદયબાલથી કે
પ્રભાદથી ગૌણ ઩ક્ષ ક્યાયે મ ગ્રશણ ન કયલો. (૧૨૧)

539
 ઩ોતાની વં઩તતને અનુવાય તનભામ ણ કયાલેરી રક્ષ્ભીદે લીએ યુક્ત શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાની
શુલણમ પ્રતતભાનું વલમતોબિભંડ઱ભાં પ્રીતત઩ ૂલમક ઩ ૂજન કયળુ.ં (૧૨૨)
વ્રત કયતાં ઩ુફૃ઴ે ઩ ૂલોક્ત ળરકતએ વરશત ચોલીળ કેળલારદ અતધષ્ઠાતા દે લો, નંદારદ,
઩ા઴મદો અને રક્ષ્ભીદે લી વરશત શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાનું ઩ ૂજન કયળુ.ં (૧૨૩)
અવભથમ ઩ુફૃ઴ે રક્ષ્ભીદે લીએ વરશત શ્રીક્ર્ષ્ણનું મથાળરકત અનુવાય પ્રાતત થમેરા ઉઅતચાય
દ્ર્વવ્મથી બરકતબાલ઩ ૂલમક ઩ ૂજન કયળુ.ં (૧૨૪)
એકાદળીના જે અતધષ્ઠાતા દે લ શોમ તેના નાભથી શ્રીકૃષ્ણ બગલાનનું ઩ ૂજન કયળું તેભજ
એકાદળીની જે અતધષ્ઠાતા ળરકત શોમ તેના નાભથી ફૃક્ષ્ભણીદે લીનું ઩ ૂજન કયળુ.ં (૧૨૫)
વ્રત કયતાં વભથમ ઩ુફૃ઴ે તછિ યારશત શુલણમ કુંબનું સ્થા઩ન કયળુ.ં તેને લસ્ત્ર લીટળું અને તેભાં
ઉત્ત્ભ ઩ાત્રનું સ્થા઩ન કયળુ.ં તે ઩ાત્રભાં ફાય ઩ત્રનું શુળોલબત કભ઱ કયળુ.ં તે કભ઱ભાં
ફૃક્ષ્ભલણદે લીએ વરશત શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાનું સ્થા઩ન કયળુ6 તેભજ તેભની ઩ ૂજા કયલી. (૧૨૭-૧૨૮)
વ્રત કયતાં ઩ુફૃ઴ે ળોડળો઩ચાય િવ્મથી ભશા઩ ૂજા કયલી. અળક્ત ઩ુફૃ઴ે બરકતબાલ઩ ૂલમક
અલ઩ ઩ ૂજા કયલી. (૧૨૯)

540
 વ્રત કયતાં ત્રૈલલણિક ઩ુફૃ઴ે ‘આ પ્રદે ળભાં, આ વભમભાં‘ આ પ્રભાણે દે ળ તેભજ કા઱નું ઉછચાય
કયી વંકલ઩ કયલો તેભજલેદભંત્રોની વાથે નીચેના ભંત્રોનું ઉછચાયણ કયી ઩ ૂજન કયળુ.(૧૩૦)
ં
઩ ૂજા ઩શેરા ધ્માન :-
શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાનું પ્રથભ ધ્માન કયળુ6. તે ઩યભાત્ભા તેજોભંડ઱ના ભધ્બાગભાં લફયાજે છે .
કોતત કોતત કાભદે લને રજ્જજા ઩ભાડે તેલા શુદય
ં નલીન કેધ વભાન છે . ઩ીતાંફયધાયી છે . જેના
જભણા શાથભા ચક્ર તેભજ ડાફા શાથભાં ળંખને ઘાયણ કયે છે . યાધાયભારદ ળરકતઓથી વેલામેરા
ં કભ઱ને ઘાયી યશેરા છે . અનેક =તલધ રદવ્મ અરંકાયથી અરંકૃત છે . લનભા઱ાથી
છે . શસ્તભાં શુદય
ળોબે છે . ગફૃડારદ ઩ા઴મદોથી વેલામેરા છે . મુતનગણો, દે લગંઘલો તેભજ મુતનઓ તેભની સ્ત ુતત કયે
છે . આ પ્રકાયના ઩યભાત્ભાનું ધ્માન કયી ઩ ૂજન કયળુ.ં (૧૩૧-૧૩૪)
શે બગલન ! તભે આહ્વાશન કયલા મોગ્મ છો. બક્તજનોને અબમ દાન આ઩ો છો. બક્ત
લત્વર છો. ઈપ્છછત લયદાન આ઩ો છો. વૌમમકૃતત છો. દે લોનામ ઈશ્વય છો. શે શ્રીકૃષ્ણ ! તભાફૃ
ભનથી ષુ ં આહ્વાશન કફૃ છં. (૧૩૫)

541
 શે શુયાતધ઩ ! રદવ્મ શુલણમ તેભજ ભતનઓથી ખલચત દે લતાઓએ તનભામ ણ કયે રા ભનોશય
રદવ્મ તવિંશાવનભાં તભે તલયાજભાન થાઓ. (૧૩૬)
શે દે લતાઓના અતધ઩તત ! શુલણમ ક઱ળભાં યશે઱ ું ગંઘ, ઩ુષ્઩ તેભજ અક્ષતયુક્ત ગંગોદ્ક
તભે યભાદે લીની વાથે સ્લીકાય કયો. (૧૩૭)
શે દે લ ! શે બક્તોને અબમ લયદાન આ઩નાયા ! ગંઘ, ઩ુષ્઩થી વંયક્ુ ત શુલણમના ઩ાત્રભાં
યશેરા આ અદમમને મોગ્મ જ઱નો સ્લીકાય કયો. (૧૩૮)
શે દે લોના દે લ ! શે અનારદમ ૂતતિ ! શે ઩ુફૃ઴ોતભ ! તભને નભસ્કાય. ભેં અ઩મણ કયે ઱ ું આ
આચભન કયલા મોગ્મ જ઱ ગ્રશણ કયો. (૧૩૯)
દૂધ, દશીં, ધી, ળકમ યાયુક્ત કધ તલગેયે ઩ંચામ ૃતથી ષુ ં તભને સ્નાન કયાળું છં. તે ભાયી
પ્રવન્નતાને અથે તભે તેનો સ્લીકાય કયો. (૧૪૦)
કાભધેન ું ગામનું દૂઘ વલમન ું શ્રેષ્ઠ જીલનફૃ઩ તેભજ મજ્ઞભાં શેત ુભ ૂત છે . તે ષુ ં તભને સ્નાન ભાટે
અ઩મણ કફૃ છં. (૧૪૧)

542
 શે દે લ ! ખાટા દ્ર્વવ્મ મોગથી દૂધભાં ફને઱ ું આ દશીં ષુ ં રાવ્મો છં. તે સ્નાન ભાટે તભે ગ્રશણ
કયો. (૧૪૨)
ભાખણભાંથી ફને઱,ું વલેને ત ૃતત કયનાફૃ, મજ્ઞના અંગભ ૂત તેભજ દે લતાઓના આશાય
સ્લફૃ઩આ ઘ ૃત સ્નાન ભાટે તભે સ્લીકાયો. (૧૪૩)
ળ ૃક્ષના યવભાંથી ફને઱ ું તેભજ વલેને ઩ુન્દ્ષ્ટ કયનાફૃ આ ભઘ સ્નાન ભાટે ષુ ં તભને અ઩મણ
કફૃ છં. (૧૪૪)
ળેયડીના યવભાંથી ફનેરી તેભજ ભેરને ઘોનાયી આ ળકમ યા ષુ ં તભને અ઩મણ કફૃ છ6.
સ્નાનાથે તેનોતભે સ્લીકાય કયો. (૧૪૫)
શે પ્રભુ ! સ્નાન કયલા મોગ્મ તેભજ સ્નાન વભમના ભંત્રોછચાયથી ભેં વભ઩મન કયે રા નદી
તથા વયોલયના આ તનભમ઱ નીયનો તભે સ્લીકાય કયો. (૧૪૬)
ક઩ાવનાતંત ુઓના ભધ્મે યે ળભી તંત ુઓભાંથી ફનાલેર તેથી જ શ ૂક્ષ્ભ તેભજ શુલણમના તાયથી
બયે રા આ ફે લસ્ત્રનો તભે સ્લીકાય કયો. (૧૪૭)

543
 શે નાયામણ ! શે ઩ુફૃ઴ોતભ ! ષુ ં તભને નભસ્કાય કફૃ છં. તભે બલવાગયભાંથી ભાયી યક્ષા કયો.
ઉત્તયીમ લસ્ત્ર વરશત મજ્ઞો઩તલત ઩ણ સ્લીકાયો. (૧૪૮)
શે તલભુ ! કેયયુ , ન ૂ઩ુય, અંગ ૂઠી, યત્નને આબયણથી પ્રમત્ન઩ ૂલમક આ઩ની ષુ ં ઩જા
ં ૂ કફૃ છં. (૧૪૯)
ભરમાચર ઉત્઩ન્ન થમે઱ ું કસ્ત ુયી, અગફૃ તેભજ ક઩ુય
મ યુક્ત ઘીયે ઘીયે ઘવે઱ ું આ ચંદન
આ઩ના અંગયાગને મોગ્મ છે . તેનો તભે સ્લીકાય કયો. (૧૫૦)
શે શુયેશ્વય ! કભ઱, કલણિકાયના%ેં ઩ુષ્઩ો, ચં઩ો, ભપ્લરકા તલગેયે અતનકતલધ ઩ુષ્઩ોથી ષુ ં
તભાયી ઩ ૂજા કફૃ છં. (૧૫૧)
ં ીભાન તેભજ ભનોશય દળાંગ ગ ૂ઩ ષુ ં તભને બરકતબાલ઩ ૂલમક અ઩મણ કફૃ
શે દે લદે લેળ ! શુગઘ
છં. તેનો તભે સ્લીકાય કયો. (૧૫૨)
શે શુયશ્રેષ્ઠ, ! શે દે લોથી ઩ ૂજામેર ! શે કૃષ્ણ ! આ રદલેટ ગામના ઘીભાં ઩રા઱ી છે . તેભાં
અક્ગ્ન પ્રગટાલી ભંગ઱ આયતી તૈમાય કયલાભાં આલી છે . એ આયતીનો તભે સ્લીકાય કયો. (૧૫૩)
શે શુયલલલબ ! દશીં, દૂધ, ધી, યુક્ત વો઩ાયી, ક઩યૂમ , ખરદયા તેભજ નાગયલેલરીના ઩ાનેયક્ુ ત
આ તાંબ ૂર તભે ગ્રશણ કયો. (૧૫૫)

544
 ં ય ફીજોફૃ, આમ્રપ઱, પણવ, ખજૂ મયી, કે઱ તલગેયે ળ ૃક્ષોના રદવ્મ પ઱ો અને
શે બગલન ! શુદ
શ્રીપ઱ તભે સ્લીકાયો. (૧૫૬)
શે દે લ ! ઩ ૂજાના ન્ય ૂનાતધક દો઴ના તનલાયણને અથે તેભજ વં઩ ૂણમ પ઱ પ્રાપ્તતને અથે આ
શુલણમ દલક્ષણા તભાયી આગ઱ ષુ ં અ઩મણ કફૃ છં. (૧૫૭)
શે ઈળ ! જે તેજોયાતળ ! જે રોકને આનંદ ઩ભાડનાયા ! શે પ્રભુ ! આ ઩ાંચ લાટોલા઱ી આયતી
ષુ ં તભને અ઩મણ કફૃ છં. તભે તેને સ્લીકાયો. (૧૫૮)
શે દે લ ! તભાયો જમ થાઓ. તભાયો જમ થાઓ. વલમન ું ભંગ઱ કયતા તભાયો જમ થાઓ઩. શે
રક્ષ્ભીલય ! શે યાધાના ઩તત ! તભે ળયણાગત જીલોનું યક્ષણ કયો છો. ઩ ૃથ્લીનો બાય ઉતાયલા
઩ ૃથ્લી ઩ય પ્રગટ થમા છો. અનુજ
મ ને વાથે યાખી તભે અનેક અશુય વમુદામનો તલનાળ કમો છે .
ફૃક્ષ્ભલણ દે લીના સ્લમંલયભાં બ્રહ્મારદ દે લતાઓ તેભજ ભશાન યાજાઓએ વયલના અતધ઩તત તયીકે
તભાયો અલબ઴ેક કમમ છે . તભાયો જમ થાઓ. (૧૫૯)
શે કૃષ્ણ ! તભે ઩ાંડલોના જીલન પ્રાણ વભા શોલાથી તેના પ્રેભને લળ થઈ તેભના
શક્સ્તના઩ુયભાં લાયં લાય તનલાવ કયીને યહ્યાં. અજુ મનના વાયથી ફન્માં. શાથભાં શતથમાય ઘાયણ કમામ

545
તલના ઩ણ અજુ મનને તેના ળત્રુભત
ુ યાજાઓનો વમુદામ તેભજ દે લતાઓનો વમુદામ ઩યાબલ ન
઩ભાડી ળકે તેલો દુજ ેમ ફનાવ્મો. (૧૬૦)
અનેકજનોના ભનોયથને ઩ ૂણમ કયતા તભાયે તલ઴ે િો઩દીએ પ્રેભબાલથી કાભણ કયુમ શોમ
તેભ ષુ ં જાણું છં. કાયણ તભે તન:સ્઩ ૃશ આત્ભાઓના સ્લાભી છે ., તેથી જ તભે િો઩દીના સ્ભયણ કયલા
ભાત્રથી જ તેભને ઩યલળ થમા ને ફૃક્ષ્ભલણ આરદ ઩ટયાણીઓનો ત્માગ કયી િો઩દીના વંકટનું
તનલાયણ કયલા જગરભાં
ં તેભની ઩ાવે ઩ધામાાં . તભાયો જમ થાઓ. (૧૬૧)
લાત્વામન મુતનએ ગાન કયે રા શ્રુગ
ં ાય વંફઘ
ં ી યવને તભે વત્મબાભા તેભજ ગો઩ીઓની
વાથે વપ઱ ફનાવ્મો. દે લાંગના અને ઩ોતાની ઩ટયાણીઓ વાથે જ઱ભાં ક્રીડા કયી. માદલો, દે લો
તેભજ મુતનઓના વમ ૂશ વાથે ઩ણ તભે જ઱ક્રીડા કયી. તભાયો જમ થાઓ. (૧૬૨)
પ્રકાળભાન ઉજ્જજ્લ઱ તેભજ યત્ન જરડત મુકુટને ઘાયફ કયતા, નલીન ભેધ વભાન શ્માભ,
કણમભાં ભકયાકય, કુંડ઱ને ઘાયણ કયતા, રગાયે ક ભંદભંદ શાસ્મથી ભનોશય, નલીન શુલણમની કાંતત
વભાન ઩ીતાંફયને ઘાયણ કયતા, ત્રણ્લે યે ખાથી અંરકત કંઠથી ળોબતા, શાયના ઩ુજને
ં કંઠભાં ઘાયણ

546
કયતા, દ્ર્ન્દ્્ ષ્ટ ભાત્રથી યં ક તેભજ દીન જીલોને આનંરદત કયતા તભને ષુ ં લંદન કફૃ છં. તભાયો જમ
થાઓ. (૧૬૩)
શે જગત઩તત! શે જગતને આનંદ આ઩નાયા ! ષુ ં તભને ભંત્ર ઩ુષ્઩ાંજલર અ઩મણ કફૃ છં. તભે
તેને પ્રવન્ન મુખમુિાથી સ્લીકાયો. (૧૬૪)
શે દે લોના દે લ ! તભને નભસ્કાય. શે ગફૃડિજ ! તભને નભસ્કાય. શે વ્રતના પ઱ને આ઩નાયા
તલષ્ણુ ઩યભાત્ભા ! તભને નભસ્કાય. (૧૬૫)
ચયણ, શાથ, જાનુ, લક્ષ:સ્થ઱, ભસ્તક, િન્દ્ષ્ટ, લચન તેભજ ભન આ આઠ અંગ યુક્ત જે
પ્રભાણ તેને અષ્ટાંગ પ્રણાભ કહ્યો છે . (૧૬૬)
શાથ, જાનુ, ભસ્તક, લાણી તેભજ િન્દ્ષ્ટ આ ઩ાંચ અંગ યુક્ત જે પ્રણાભ તેને ઩ંચાગ પ્રણાભ
કહ્યો છે . આ ફંને પ્રકાયના પ્રણાભ ઩ ૂજાભાં શ્રેષ્ઠ ભનામેરા છે . (૧૬૭)
ફંને પ્રકાયના પ્રણાભ ભધ્મે અષ્ટાંગ પ્રણાભ ઩ુફૃ઴ોના રશતને ભાટે કશેરો છે ., તેભજ ઩ંચાગ પ્રણાભ
વલમ નયનાયીઓના અથે ભાન્મ થમેર છે . (૧૬૮)

547
 જભણા બાગભાં થોડે દૂય દં ડની ઩ેઠે ડાફા શાથથી ડાફો ચયણને જભણા શાથથી જભણા
ચયણ એભ અનુક્રભે શ્રીશરયના ચયણનો સ્઩ળમ કયી દં ડલત પ્રણાભ કયલાં. (૧૬૯)
શે ગોતલિંદ ! શે ભાધલ ! શે દમાના તવિંઘ ુ ! શે દીનફંધ ુ ! શે શ્રીભાન ! શે ભન અને નેત્રને
આનંરદત કયનાયા રદવ્મમ ૂતતિ ! શે ળોબામભાન ઈન્િનીરભલણની કાંતતથી ભનોશય અંગલા઱ા ! શે
ફૃક્ષ્ભલણના ઩તત ! શે લાશુદેલ તભે ભાફૃ યક્ષણ કયો. (૧૭૦)
શે કંવારદ દુષ્ટોનું દભન કયનાયા ! શે ળયણાગતના એક ફંઘ ુ ! શે તળલ, બ્રહ્માજી તલગેયે
દે લતાઓથી સ્ત ુતત કયામેરા ! શે ળંખચક્રને ઘાયણ કયનાય ! શે શ્રીિાયકા઩તત ! શે ઩ ૂણમકાભ !
શ્રીફૃક્ષ્ભલણલણના ઩તત તભે ભાફૃ યક્ષણ કયો. (૧૭૧)
શે આનંદકંદ મદુનંદન ! શે ળયદ઩ ૂલણિભાના લફિંફ વયખા મુખ કભ઱ના ભંદભ&દ શાસ્મથી
ળોબતા ! શે ઩ ૃથ્લીના બાયભ ૂત અશુય યાજવૈન્મનો નાળ કયનાયા ! શે ફરયાભના ફંઘ ુ ! તભે ભાફૃ
યક્ષણ કયો. (૧૭૨)

548
 શે વત્મબાભાની પ્રવન્નતાને અથે સ્લગમભાંથી ઩રયજાતના ળ ૃક્ષને રાલનાયા ! શે ઩દ્યુભનના
ત઩તા ! શે ઈન્િે ભોકરેરી શુઘભામ નાભની વબાના વભ્મ ! શે અષ્ટ ઩ટયાણ્ફીએ વરશત વો઱ શજાય
એકવો ભશાયાણીઓના સ્લાભી ! તભે ભાફૃ યક્ષણ કયો. (૧૭૩)
શે ઩ોતાના ભાનેરા ઩ંડલોનું રશત કયલાભાં તત્઩ય ! શે અજુ મનના વયતથ ! શે િો઩દીના
ભનની ઈછછા ઩ ૂણમ કયલાભાં કલ઩ળ ૃક્ષ વભાન ! શે બ્રહ્મારદ દે લતાઓથી લંદનીમ ! શે ગફૃડિજ ! શે
વાયં ગ઩ાલણ ! તભે ભાફૃ યક્ષણ કયો. (૧૭૪)
શે લણમશ્રભ =ઘભમના વેત ુને તનભામ ણ કયલાભાં પ્રમત્નળીર ! શે પ્રતતરદન દાન કયલાથી
સ્લધભમતનષ્ઠ બ્રાશભનોના વમ ૂશને વંતોળ ઩ભાડનાયા ! શે શરય ! શે મુયારય ! શે નાયદારદ મુતનઓએ
ગામેરી ઩તલત્ર કીતતિને ઘાયણ કયનાયા ! તભે ભાફૃ યક્ષણ કયો. (૧૭૫)
ુ ે ઩ાય કયનાયા ! શે કલમાણકાયી! શે ઩તતત઩ાલન નાભ
શે કફૃણાના વાગય ! શે બલતવિંઘન
ઘાયણ કયનાય ! શે તલપ્ર઩ ૂજક ! શે ચક્રલતીયાજા ચ ૂડાભલણ ! તભે ભાફૃ યક્ષણ કયો. (૧૭૬)
શે વંવાયભાં ખેદ ઩ાભી ળયણે આલેરા જીલોની યક્ષા કયલાભાં તનયં તય તત્઩ય ! શે ઉિલજીને

549
઩ોતાના સ્લફૃ઩ના જ્ઞાનનો ફોધ આ઩નાયા ! શે અનેક અલતાય ઘાયણ કયી વાધુ વભાજનું
઩ારન઩ો઴ણ કયનાયા ! તભે ભાયી યક્ષા કયો. (૧૭૭)
શે ઩યભેશ્વય ! તભાયા તલના ભાયે ફીજો કોઈ આશ્રમ નથી. તભે જ ભાયા આશ્રમસ્થાન
સ્લફૃ઩ છો. તેથી કફૃણાબાલથી ભાફૃ યક્ષણ કયો. (૧૭૮)
ં કાંવાના ઩ાત્રભાં યશે઱ ું લામન નાભનું ઩યભાન્ન ષુ ં તલપ્રલમમને
શે બલન ! શુલણમ વરશત શુદય
અ઩મણ કફૃ છં. (૧૭૪૯)
શે બક્તજનો ! આ પ્રકાયે ઩યભાત્ભાની ઩ ૂજા કયી પ્રાથમના કયલી તેભજ બગલાન
શ્રીનાયામણની કથા, કીતમન અને શ્રલણ બરકતથી વભગ્ર રદલવ ઩વાય કયલો. (૧૮૦)
ઉિલ વંપ્રદામના આતશ્રત નયનાયીએ એકાદળીના રદલવે આ઩ત્કા઱ તલના કોઈ઩ણ
વ્મલશારયકકામમ કયળું નરશિં. (૧૮૧)
ખેડૂતલગે ખેતી ન કયલી. લે઩ાયી લગે લે઩ાય ન કયલો તેભજ કોઈ઩ણ લસ્ત ુની રેતીદે તી
ન કયલી. (૧૮૨)
સ્ત્રીઓએ ળોક ન કયલો, ફૃદન ન કયળુ,ં શ ૂતય ન કાંતળુ,ં ગ્રામમલાતામ ન કયલી. તેભજ

550
અસ્઩ ૃશ્મ અથામ ત જેભનો સ્઩ળમ ન કયલો ઘટે તેલી વ્મરકતનો સ્઩ળમ ન કયલો. (૧૮૩)
ભાયા આતશ્રત બગલદ બક્ત નયનાયીએ એકાદળીનોઇ રદલવ વલમ પ્રકાયે બગલદ ભમ
઩વાય કયલો. (૧૮૪)
જે ભનુષ્મ ઩યતંત્ર શોમ, દરયિ શોમ, ળયીયે દુફમ઱ શોમ એ ત્રણેમે આલશ્મક વ્માલશારયક
કાભકાજ કયળુ,ં ઩યં ત ુ અતધક કામમ ન કયળુ.ં (૧૮૫)
એકાદળીના રદલવે બગલદ પ્રવન્નતાને અથે ઩ોતાની ળરકતઅનુવાય શુ઩ાત્ર બ્રાશભણને
દાન આ઩ળુ.ં યાત્રીએ જાગયણ કયળુ.ં (૧૮૬)
જાગયણને અથે બગલાનના ભંરદયે અથલા વંતોના ભંડ઱ પ્રત્મે જનાયા ઩ુફૃ઴ને ડગરે ને
઩ગરે અશ્વભેધ મજ્ઞનું પ઱ પ્રાતત થામ છે . (૧૮૭)
સ્ત્રીજનોના ભંડ઱ભાં જ સ્ત્રીઓએ બગલદ કથાલાતામ , કીતમનારદ કયતા કયતા જગયણ
કયળુ6. ઩ુફૃ઴ોના ભંડ઱ભાં ઩ુફૃ઴ોએ બગલદ કથાલાતામ , કીતમનારદ કયતા કયતા જાગયણ કયળુ.ં ઩યં ત ુ
જુગાય આરદક યભી જાગયણ ન કયળુ.ં (૧૮૮)

551
 જે ઩ુફૃ઴ કુવગ
ં ના મોગથી એકાદળીના રદલવે અન્ન બ ક્ષણ કયે તો એક ચાંિામણ્ભ
કયલાથી તેની ઴ુદ્વિ થામ છે . ઩યં ત ુ અનુ યીતે થતી નથી. (૧૮૯)
અળક્ત ભનુષ્મે ભધ્માનવી ઩છી એકલાય બોજન રેળ ું અથલા ઩ોતાના ળયીયની છામા
ફભણી થમા ઩છીના વભમે બોજન કયળું અથલા ભાગ્મા તલના પ્રાતત થમેરા અન્નનું બક્ષણ કયળુ.ં
તેભજ તે તનતભત્તે બ્રાશભણને શુલણમ કે અન્નનું દાન દે ળ6ુ . આ ચાય ઩ક્ષભાંથી કોઈ઩ણ યે ક ઩ક્ષનો
આશ્રય્ત કયલો ઩ણ તે તલના એકાદળીનું વ્રત વ્મથમ જલા દે ળ ું નરશિં. (૧૯૦)
઩ોતાના ળયે યની દ્વિગુણી છામા અલબળ ૃદ્વિ ઩ાભે તે વભમે બોજન, શતલષ્માન્નાનું બોજન ,
બાત વરશતના શતલષ્માન્નાનું બોજન, પ઱, તતર, ક્ષીય, જ઱, ધી. તેભજ ઩ંચગવ્મ અથલા લાયુ઩ાન
આ દળ પ્રકાયના તલકલ઩ોભાં ઉત્તયોત્તય તલકલ઩ શ્રેષ્ઠ છે .(૧૯૧)
પ્રાત:કા઱ભાં સ્નાન કયી તનત્મ઩ ૂજાની ઩ ૂજ્મ પ્રતતભા તેભજ નૈતભતત્તક પ્રતતભાનું પયી ઩ ૂજન
કયળું તેભજ જે કંઈ અન્ન પ્રાતત થામ તે શ્રેષ્ઠ અન્નનું િાદળીના રદલવે નૈલેધ કયળુ.ં (૧૯૨)
આ પ્રકાયે ઩ ૂજાની તનત્મ પ્રતતભા તેભજ નૈતભતત્તક પ્રતતભાનું પ્રાત:઩ ૂજનની વાથે ઩ ૂજન
વભાતત કયી વ્રત કયતા ઩ુફૃ઴ે ઩ોતાનું વ્રત પ્રીતી઩ ૂલમક શ્રીશરયના ચયણભાં વભ઩મણ કયળુ.ં (૧૯૩)

552
 શે શરય ! અજ્ઞાનફૃ઩ી અંઘકાયથી ષુ ં અંઘ છં. તભે ભાયા આ વ્રતના અનુષ્ઠાનથી પ્રવન્ન
થાઓ. તેભજ પ્રવન્ન મુખમુિાથી ભને જ્ઞાનદ્ર્ન્દ્્ ષ્ટ અ઩મણ કયો. (૧૯૪)
આ પ્રભાણે પ્રાથમના કયી દરકણા તેભજ બગલાનની મ ૂતતિ બ્રાશભણને દાનભાં અ઩મણ કયલે.
ફીજા અનેક પ્રકાયના દાન આ઩લં તેભજ ળરકત અનુવાય અન્નદાન ઩ણ કયળુ.ં (૧૯૫)
ત્માયફાદ વ્રત કયતા ઩ુફૃ઴ે તનમભભાં તત્઩ય લતમતા લૈશ્ણલ, બ્રાશભણ તેભજ વાધુઓને
ળરકત અનુવાય બોજન કયાલળું તેભજ શતલષ્માન્નથી સ્લમં ઩ાયણા કયલાં. (૧૯૬)
રદલવની તનિંિા, ઩ાયકુ અન્ન, ફેલાય બોજન , ભૈથન
ુ , તૈરલા઱ા ઩દાથોનું બક્ષણ તેભજ
કાંવાના ઩ાત્રભાં બોજન આ ફધી લસ્ત ુનો િાદળીના રદલવે ત્માગ કયલો. (૧૯૭)
વ્રતના ઩ાયણાના રદલવે જો અલ઩ ઘતતકા ભાત્ર ઩રયતભત િાદળી લતમતી શોમ તો ઩ણ વ્રત
કયતા ઩ુફૃ઴ે રદલવે જ ઩ાયણા કયલા. ઩યં ત ુ િાદળી વ્રતનું ઉલરંઘન કયી ઩ાયણા ન કયલાં. (૧૯૮)
ભધ્મયાતત્ર ઩છીના એક પ્રશય કા઱થી અધમ કરાક ભાત્ર ઩ણ જો િાદળીનો મોગ મોમ તો
ભધ્માનવી ઩માંતની વભગ્ર વંધ્મારદ કભમ કયળુ.ં આ પ્રકાયે બગલાન તળલની આજ્ઞા છે . (૧૯૯)

553
 ઩ાયણા કયલાના રદલવે અતત અલ઩ ભાત્રાભાં ઩ણ જો િાદળીનો મોગ શોમ તો શ ૂમોદમ
઩શેરાં ઩ાંચ ઘડીના વભમે જ પ્રાત:કા઱નું તેભજ વામંકા઱નું વભગ્ર વંધ્માલંદનારદ કભામ નષ્ુ ઠાન
કયળુ.ં ( ૨૦૦)
િાદળીના રદલવે દૈ લ મોગથી વંકટ પ્રાતત થામ તો કેલ઱ જ઱઩ાન કયી ઩ાયણા કયલાં.
ત્માયફાદ મથા અલવય પયી બોજન કયલાથી દો઴ ર;આગતો નથી. (૨૦૧)
િાદળીએ રદલવના પ્રથભ ઩ંદય ધડી ઩માંતનો વભમ શરયલાવય કહ્યો છે . તે વભમ વ્મતીત
થમા ઩છી બગલદબક્તોએ ઩ાયણાં કયલાં. (૨૦૨)
અ઴ાઢ, શ્રાલણ, તેભજ યે લતી નક્ષત્રનો મોગ શોમ છે . એ મોગ શોમ ત્માં શુધી ઩ાયણા ન
કયલા અને જો બોજન કયે તો તે િાદળી વ્રતના પ઱નો તલનાળ કયે છે . (૨૦૩)
અઢાઢ ભાવની િાદળીના રદલવે અનુયાધા નક્ષત્રના પ્રથભ કા઱ભાં ભધ્મબાગભાં બગલાન
઩ડ્વખુ પેયલે છે . કાતતિક ભાવની િાદળીના વભમભાં બગલાન જાગૃત થામ છે . તેથી તે વભમના
મોગભાં ઩ાયણા ન કયલાં. (૨૦૪)
શ્રોક

554
 શે બક્તજનો ! આ પ્રકાયે ભેં તભને સ્મ ૃતત લચનોનો આધાય રઈ એકાદળી વ્રતનો
મથાથમ ળાસ્ત્ર વંભત તલતધ કહ્યો. આ એકાદળી વ્રતના તલતધનું વલી આદય઩ ૂયલક અનુષ્ઠાન કયક્ળુ.ં
ત્માયફાદ ળાસ્ત્રભાં પ્રતત઩ાદન કયે રા આ વ્રતઅના ઉઘા઩ન તલતધનું અનુષ્ઠાન કયળુ.ં એ તલતધ
તભને જણાળું છં. (૨૦૫)

ઈતત શ્રીસ્ત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ધભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે પ્રફોતધની ઉત્વલભાં શ્રીશરયએ

તલતલધ એકાદળી વ્રતના તલતધનું તનફૃ઩ણ કયુમ એ નાભે તેત્રીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૩૪
એકાદળીનો ઉઘા઩ન તલતધ
શ્રોક

555
 શ્રીનાયામણ મુતન કશે છે , શે બક્તો ! ઉઘા઩ન તલતધના અનુષ્ઠાન તલનાનું એકાદળીનું વ્રત
પ઱ આ઩નાય ફનત ું નથી. તેથી એકાદળીવ્રતનું ઉઘા઩ન પ્રમત્ન઩ ૂલમક અલશ્મ કયળુ.ં (૧)
ગુફૃ, અને ઴ુક્ર ના અસ્ત વભમે, ફંનેના ળ ૃદ્વિ શાવના વભમે તેભજ અતધકભાવભાં ઉઘા઩ન ન
કયળુ.ં ઩યં ત ુ કાતતિક તલગેયે ભાવભાં ઩ોતાની ળરકત પ્રભાણે ઉઘ઩ન કયળુ6. (૨)
ભશા઩ ૂજા કયલી, બ્રાશભણોને બોજન કયાલળુ,ં . શુલણમદાન કયળુ6, ગામનું દાન કયળુ.ં આ
તલધાનઉઘા઩ન ભાટે વાભાન્મ છે , (૩)
વ્રત કયતાં ઩ુફૃ઴ે દશ્ભીના રદલવે એકલાય શતલષ્માન્નનું બોજન કયળુ.ં તનમભભં તત્઩ય થઈ
બ્રહ્મચમમવ્રતનું ઩ારન કયળું યાત્રી શરયનું સ્ભયણ કયતા કયતા ભ ૂતભ ઉ઩ય ળમન કયળુ.ં (૪)
યાત્રીના અંતતભ પ્રશયભાં જાગ્રત થઈ તત્કા઱ વલમ રક્રમા સ્ભાતત કયી ઩ુફૃ઴ે ળૌચારદ તનત્કભમ
તલતધ પ્રભાણે કયળુ.ં (૫)
ત્માયફાદ સ્લસ્થ=લચત્તલા઱ા વ્રત કયતાં ઩ુફૃ઴ે ઩ ૂજાના ઉ઩શયો રાલી તલતધને જાણતા
બ્રાશભણને અભંત્રણ આ઩ળું તેભજ શ્રી઩ુફૃ઴ોતભ બગલાનનું બક્ક્તબાલ઩ ૂલમક ઩ ૂજન કયળુ.ં (૬)

556
 વ્રત કયતા ઩ુફૃ઴ે સ્લછછ બલનભા6, ભંગ઱ ઩ુણ્મક્ષેત્રભાં અથલા બગલાનના ભંરદયભાં તલળે઴
઩ણે ઩ ૂજાતલતધ કયલી.(૭)
કે઱ના સ્તંબથી શુળોલબત કયે રા યભણીમ ભંડ઩ભાં વલમતોબિ ભંડ઱ની યચના કયલી. તેના
ભધ્મે શુલણમ ક઱ળનું સ્થા઩ન કયળુ.ં (૮)
઩ાંચ આમ્ર઩ત્રે વરશત શ ૂક્ષ્ભ લસ્ત્રથી લીંટે રા ક઱ળની ઉ઩ય લફછાલેરા યભણીમ લસ્ત્રથી
અર6કૃત એક ઩ાત્રનું સ્થા઩ન કયળુ.ં (૯)
તે ઩ાત્રના ભધ્મબાગભાં અનેક તલધ લણમ થી શુળોલબત અંદય તેભજ ફાહ્ય બાગભાં ફાય
઩ાંખડીનું કભ઱ ફનાલળુ.ં (૧૦)
વ્રત કયતા ઩ુફૃ઴ે રક્ષ્ભીદે લીએ વરશત શ્રીલાશુદેલ બગલાનની શુલણમ પ્રતતભાનું ળાસ્ત્રતલતધ
અનુવાય તનભામ ણ કયાલી તે ક઱ળના ભધ્મે તેન ું સ્થા઩ન કયળુ.ં (૧૧)
વભગ્ર કભ઱ના ઩ત્રભાં ઩ ૂલામ રદ રદળાના અનુક્રભથી શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાના તે લતે ળરકક્ત
તલતળષ્ટ કેળલારદઅંગ દે લતાઓનું સ્થા઩ન કયળુ6. (૧૨)

557
 પ્રથભ ઩ત્રભાં શ્રીદે લીએ વરશત શ્રીકેળલબગલાન્ું સ્થા઩ન કયળુ.ં પ્રદલક્ષણાના ક્રભથી તેથી
આગ઱ના ઩ત્રભાં ઩દ્માદે લીએ વરશત શ્રીનાયામનનું સ્થા઩ન કયળુ6. (૧૩)
ત્માય઩છીના ઩ત્રભાં અનુક્રભે તનત્માદે લી વાથે શ્રીભાધલ બગલાન, ચંિાદે લી વાથે શ્રીગોતલિંદ
બગલાન, યભાદે લી વાથે શ્રીતલષ્ણુ બગલાન, ભાધલી દે લી વાથે શ્રીભધુશ ૂદન બગલાન, ઩દ્માક્ષી
દે લી વાથે શ્રીતત્રતલક્રભ બગલાન, કભરાદે લી વાથે શ્રીલાભન બગલાન, કાંતતભતી દે લી વાથે શ્રીધય
બગલાન, અ઩યાજીતા દે લી વાથે શ્રીઋત઴કેળ બગલાન, ઩દ્માલતી દે લી વાથે શ્રી઩દ્માનાબ,
યાધાદે લી વાથે શ્રીદાભોદય તલગેયે અંગદે લોની સ્થા઩ના કયલી. (૧૪-૧૬)
તે જ પ્રકાયે આભ્મંતય ઩ત્રભાં ફાય દે લતાઓનું સ્થા઩ન કયળુ.ં તેભાં ઩ ૂલમ ઩ત્રભાં શુનદ
ં ાદે લી
વાથે શ્રીવંક઴મણ બગલાન, પ્રદલક્ષણા ક્રભથી ફીજા ઩ત્રભાં શરયણીદે લી વાથે શ્રી લાશુદેલ બગલાન,
ઘીદે લી વાથે શ્રી઩દ્યુમન બગલાન, શુધીરા દે લી વાથે શ્રીઅનુયોિ બગલાન, નંદા દે લી વાથે
શ્રી઩ુફૃ઴ોતભ બગલાન, ત્રમીદે લી વાથે શ્રીઅઘોક્ષજ બગલાન, ક્ષેભકયી દે લી વાથે શ્રીન ૃકેવયી
બગલાન, તલજ્માદે લી વાથે શ્રીઅછયુત બગલાન, શુદયી
ં દે લી વાથે શ્રીજનાદમ ન બગલાન, શુબગા

558
દે લી વાથે શ્રીઉ઩ેન્િ બગલાન, રશયણ્મા દે લી વાથે શ્રીશરય બગલાન,શુરક્ષણા દ્દે લી વાથે શ્રીકૃષ્ણ
બગલાન તલગેયે દે લોનું સ્થા઩ન કયી ળરકત અનુવાય ઩ ૂજા કયલી. (૧૭-૨૧)
઩છી રધુ઩ ૂજન કયી ઩ુષ્઩, તૈરભદમ ન ઩ ૂલમક ઩ંચામ ૃતથી ભશાલબ઴ેક કયલો. (૨૨)
સ્નાન કયાલીને બગલાનને નલીન લસ્ત્રો વભ઩મણ કયલાં. કુંકુભ, કસ્ત ુયી, ક઩ ૂયયુક્ત
ચત ુ:વભભ અથમત કસ્ત ુયીના ફે બાગ, ચંદનના ચાય બાગ, કુંકુભના ત્રણ બાગ અને ક઩ ૂયનો એક
બાગ વભ઩મણ કયલાં. (૨૩)
એક શજાય ત ુરવી઩ત્રથી ઩ ૂજન કયી અમ ૃત નાભના ઘ ૂ઩ને અ઩મણ કયલો તેભજ દી઩ તથા
નૈલેધ તનલેરદત કયળુ.ં (૨૪)
ત઱ે રા રાડુ, રક્ક્ડળા રાડુ, ચ ૂયભાના રાડુ, ઘેફય, કંવાય, શુશાલ઱મો, વેલ, દ઱ના રાડુ,
ભાંડા, લડા, દૂધ઩ાક, દૂધબાત, દશીંબાત, દશીંબાત, ઩ેંડા, ઩ ૂયીઓ, ખાજા, ભાર઩ ૂઆ, ગો઱ના રાડુ,
તરવાંક઱ી, જરેફી, શરયવો, ઘી વાકય યુક્ત કે઱ાં, ભગદ઱, ફીયં જ તલગેયે બોજ્મ ઩દાથોનું
તનલેદન વભ઩મણ કયળુ.ં તાંબ ૂર તથા પ઱ અ઩મણ કયળુ.ં ભશા આયતી કયલી. ભંત્ર, ઩ુષ્઩ંજલર અ઩મણ
કયલાં. (૨૫-૨૮)

559
 દઢતા઩ ૂલમક વ્રતાનુષ્ઠાન કયતા ભનુષ્મે ઩ ૂજાની વભાપ્તત કયલી. ઩છી ગામ, ભ ૂતભ, તતર,
શુલણમ, અસ્લ, શાથી તલગેયે ઩દાથોનું ઩ોતાની ળરકત અનુવાય દાન કયળુ.ં વલમતોબિભંડ઱ભાં
સ્થા઩ન કયે ર ઩યભાત્ભાની આગ઱ કે ગૌળા઱ાભાં ‘’ઈઢં તલષ્ણુ ‘‘ ભંત્રથી વતભધ, ઘી, તતર અને
ચોખાથી શોભ કયલો. (૨૯-૩૦)
શોભ કયી કેળલારદ નાભોથી ઩ ૂલોક્ત શોભદ્ર્વવ્મથી આષતુ ત અ઩મણ કયલી. ત્માયફાદ ચોલીવ,
દળ અથલા એક ગામનું દાન કયળુ6. અથલા ગૌદાન તનતભતે શુલણમદાન કયળુ.ં (૩૧)
શ્વેત ઉઘા઩ન કયતાં ઩ુફૃળે તતર, અન્ન, પ઱ તથા જ઱થી ઩ ૂણમ યીતે બયે રા ચોલીવ ક઱ળોનું
બ્રરાશભણોને દાન કયળુ.ં તેભજ દલક્ષણા આ઩લી. (૩૪)
બગલદબકત બ્રહ્મચાયી તેભજ વાધુઓનું ચંદન, ઩ુષ્઩ તેભજ લસ્ત્રથી ઩ ૂજન કયળું તેભજ
સ્લાદુ બોજનથી તેભને ત ૃતત કયલાં. (૩૫)
ત્માયફાદ વ્રત કયતાં ઩ુફૃ઴ે ઩ણ ઩ોતાના સ્લજનોની વાથે ઩ાયણાં કયલાં. આભ અનુષ્ઠાન
કયલાથી આ વ્રત ળાસ્ત્રભાં ફતાલેર ઩ ૂણમ પ઱ આ઩નાફૃ થામ છે . (૩૬)
શ્રોક

560
 શે બક્તજનો ! આ પ્રકાયે વત્ળાસ્ત્રનું ભંથન કયી એકાદળી વ્રતઅનો ભરશભા તેભજ અંગે
વરશત વ્રતનો પ્રકાય વંક્ષે઩થી શ્રીયાધાકૃષ્ણના આતશ્રત તભાયી વલેની પ્રવન્નતાને અથે ભેં
આદય઩ ૂલમક કહ્યો. શે ભનુષ્મ ભરશભાએ વરશત આ વ્રતનો તલતધ વાંબ઱ળે અથલા ઩ાઠ કયળે તે
ઈપ્છછત પ઱ને પ્રાતત કયળે. (૩૭)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે શ્રીશરયએ એકાદળી વ્રતના ઉઘા઩ન
તલતધનું તનફૃ઩ણ કયુમ એ નાભે ચોત્રીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

561
અધ્મામ-૩૫
ચોલીવ એકાદળીનાએકાદળીના અતધષ્ઠાતા કેળલારદ સ્લફૃ઩ના રક્ષણો
શ્રોક
બક્તજનો કશે છે , શે સ્લાતભન ! એકાદળી તતતથએ ઩ ૂજલા મોગ્મ જે કેળલારદ સ્લફૃ઩ોની
લાત કયી તેભનાં ઩ ૃથક ઩ ૃથક રક્ષણો અભને જણાલો. (૧)
કેળલારદ ચોલીવ વ્ય ૂશના રક્ષણો :-
શ્રીનાયામણ મુતન કશે છે , શે બક્તો ! બગલાન શ્રીલાશુદેલના કેળલારદ સ્લફૃ઩ોના રક્ષણો
ળાસ્ત્ર અનુવાય જુદા જુદા તભને કષુ ં છં. (૨)
બગલાન તલશ્ણુ એક શોલા છતાં ચોલીવ એકાદળીઓની પ્રવન્નતાને અથે ચોલીવ સ્લફૃ઩ો
ઘાયણ કયે છે . (૩)
ળંખ, ચક્ર, ગદા, તેભજ ઩દ્મફૃ઩ આયુધોને સ્થન બેદથી ઘાયણ કયતાં શોલાથી તેઓના
ચોલીળ નાભ યશેરાં છે .(૪)

562
 ળંખ ચક્રારદ આયુઘો સ્થાન બેદથી જે યીતે ઘાયણ કયે છે . તે યીત ષુ ં તભને કષુ ં છં. તે આયુધ
ઘાયણ જભના શાથના નીચેના ને ઉ઩યના બગના અનુક્રભે જાણળુ,.ં અથામ ત પ્રથભ નીચેનો જભનો
શાથ ને ઩છી ઉ઩યનો શસ્ત જાણલો. (૫)
કેળલ બગલાન અનુક્રભે ઩દ્મ, ળંખ, ચક્ર ને ગદા ઘાયણ કયે છે ય. નાયામણ બગલાન ળંખ,
઩દ્મ, ગદા અને ચક્ર ઘાયણ કયે છે . ભાધલ બગલાન ગદા, ચક્ ,ળંખા ને ઩દ્મ ઘાયણ કયે છે . ગોતલિંદ
બગલાન ચક્ર, ગદા, ઩દ્મ ને ળંખ ઘાયણ કયે છે . તલષ્ણુ બગલાન ગદા, ઩દ્મ, ળંખ ને ચક્ર ઘાયણ
ુ ન બગલાન ચક્ર, ળંલખ, ઩દ્મ ને ગદા ઘાયણ કયે છે . તત્રતલક્રભ બગલાન ઩દ્મ, ગદા,
કયે છે . ભધુશદ
ચક્ર ને ળ6લખ ઘાયણ કયે છે . લાભન બગલાન ળંખ, ચક્ર, ગદા ને ઩દ્મ ઘાયણ કયે છે . શ્રીધય
બગલાન ઩દ્મ, ચક્ર, ગદા ને ળંખ ઘાયણ કયે છે . ઋતળકેળ બગલાન ગદા, ચક્ર, ઩દ્મ, નેળ6ખ ઘાયણ
કયે છે . ઩દ્મનાબ બગલાન ળંખ, ઩દ્મ, ચક્ર ને ગદા ઘાયણ કયે છે . દાભોદય બગલાન ઩દ્મ, ળંખ,
ગદા ને ચક્ર ઘાયણ કયે છે . વંકળમણ બગલાન ગદા, ળંખ, ઩દ્મ ને ચક્ર ઘાયણ કયે છે . લાશુદેલ
બગલાન ગદા, ળંખ, ચક્ર ને ઩દ્મ ધાયણ કયે છે . ઩દ્યુમન બગલાન ચક્ર, ળંખ, ગદા ને ઩દ્મ ઘાયણ
કયે છે . અધોક્ષજ બગલાન ઩દ્મ, ગદા,ળંખ ને ચક્ર ઘાયણ કયે છે . નયતવિંશ બગલાન ચક્ર, ઩ાદ્મ, ગદા

563
ને ળંક્લશ ઘાયણ કયે છે . અછયુત બગલાન ગદા,઩દ્મ, ચક્ર ને ળંખ ઘાયણ કયે છે . જનાદમ ન બગલાન
઩દ્મ, ચક્ર, ળ6ખ ને ગદા ઘાયણ કયે છે . ઉ઩ેન્િ બગલાન ળંખ, ગદા, ચક્ર ને ઩દ્મ ઘાયણ કયે છે. શરય
બગલાન ળંખ, ચક્ર, ઩દ્મ ને ગદા ઘાયણ કયે છે . શ્રીકૃશ્ણ બગલાનળંખ, ગદા, ઩દ્મ ને ચક્ર ઘાયણ
કયે છે .(૧૬-૧૭)
શે બક્તજનો ! આ પ્રકાયે ભેં કેળલારદ ૨૪ મ ૂતતિઓનું તેનાં રક્ષણોથી તનફૃ઩ણ કયુ.મ તેઓનું
એકાદળીએ ઩ ૂજન કયળુ.ં (૧૮)
઴ુક્ર઩ક્ષની એકાદળીના કેળલારદ ફાય અંગ દે લતાઓ અતધષ્ઠાતા દે લો છે તેભજ
કૃષ્ણ઩ક્ષ઩ક્ષની એકાદળીના વંક઴મણારદ ફાય દે લતાઓ અતધષ્ઠાતા દે લો છે . (૧૯)
વ્રત કયનાયે ભાગળય ભાવના ઴ુક્ર઩ક્ષની એકાદળીએ કેળલ બગલાનનું ઩ ૂજન કયળુ.ં
કૃષ્ણ઩ક્ષભાં વંક઴મણ બગલાનનું ઩ ૂજન કયળુ.ં (૨૦)
઩ો઴ ભાવ તલગેયે ભાવોને તલ઴ે ઴ુક્ર તેભજ કૃષ્ણ ઩ક્ષભાં નાયામણારદ અંગ દે લતાઓનું
઩ ૂજન કયળું તેભજ અતધક ભાવભાં ઩ુફૃળોતભ બગલાનનું ઩ ૂજન કયળુ.ં (૨૧)

564
 ચોલીવ વ્ય ૂશ દે લતઓભાં જે વંક઴ામ રદક ચાય મ ૂતતિઓ ભેં કશી છે તે ચાયે મ ૂતતિઓ સ્લફૃ઩થી
જેદી જુદી વભજલી. (૨૨)
શે બક્તજનો ! એકાદળીના ઉત્વલભાં ઘનનો રોબ ન કયલો. કાયણ, વલમને વમ ૃદ્વિનું દાન
કયનાયા બગલાન રક્ષ્ભી઩તત પ્રવન્ન થળે તેભજ ફષુ વં઩તત અ઩મણ કયળે. (૨૩)
શ્રોક

લૈકુંઠ ઘાભના અતધ઩તત શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાના સ્લફૃ઩ તેભજ કેળલારદ સ્લફૃ઩ો ઩ા઩નો
તલનાળ કયે છે . તેભના સ્લફૃ઩નું જે નયનાયીઓ પ્રાત:વભમે ઊઠી સ્ભયણ કયળે તેઓની ઈપ્છછત
઴ુબ કાભનાઓ તવિ થળે.

565
ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે પ્રફોતધનીના ઉત્વલભાં બગલાન
શ્રીશરયએ ચોલીવ એકાદળીના અતધષ્ઠાતા કેળલારદ દે લોના સ્લફૃ઩ોનું તનફૃ઩ણ કયુમ એ નાભે
઩ાંત્રીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૩૬
શ્રીશરયએ કયે ર એકાદળીનું વ્રતનું તલતઘ઩ ૂલમક અનુષ્ઠાન

શ્રોક

શે યાજન ! આ પ્રકાયે બગલાન શ્રીશરયના મુખેથી એકાદળીનું વ્રતનું ભાશાત્મમ વાંબ઱ી

બાભાં ઉ઩ક્સ્થત બકતજ્નો ઩યભ આનંદ ઩ામમાં. (૧)
ં ન શ્રીશરયને જ શ્રીકૃષ્ણ ઩ુફૃ઴ોતભ સ્લફૃ઩ે ઩ોતાના શદમભઆં જાણતા બક્ત જનોને
ઘભમનદ
તેના વાંતનધ્મભાં જ એકાદળી વ્રત તનમભ ગ્રશણ કયુ.ાં (૨)

566
 બગલાન શ્રેશરયએ ઩ોતાના આતશ્રત બક્તજનોને ઩ોત઩ોતાના સ્થાને જલનો આદે ળ કમમ.
વલે બક્તજનોએ ઩ણ શ્રીશરયને લંદન કમામ ને શ્રીશરય ઩ણ ઩ોતાના તનલાવસ્થાને ઩ઘામાાં . (૩)
જીલનથી જીલન :-
શે યાજન ! એકાદળીનું વ્રતનું અનુષ્ઠાન કયલાની ઈછછાથી શ્રીશરયઐ સ્નાન કયુ.ાં તેભજ શ્રીકૃષ્ણ
઩યભાત્ભાનું ઩ ૂજનકયી તેભની આગ઱ તનમભ ગ્રશણ કયુ.ાં (૪)
શ્રીશરયએ બ્રાશભણો ઩ાવે ભશાનૈલેધની વાભગ્રી તૈમાય કયાલી. કે઱ના સ્તંબોથી ઩ ૂજા ભંડ઩ની
યચના કયાલી. (૫)
઩ ૂજાની વાભગ્રી વં઩ાદન કયાલી શ્રીશરયએ ઩ ૃથ્લી ઩ય થોડીલાય ળમન કયુમ તેલાભાં યાત્રેનો
ત્રીજો પ્રશય વ્મતીત થમો. (૬)
તનિંિાનો ત્માગ કયી શ્રીશરય તત્કા઱ જાગ્રત થમા અને તનજસ્લફૃ઩નું ધ્માન કયુ.મ . ધ્માન કયી
બક્તજનોની વાથે ઉન્ભત ગંગાભાં સ્નાન કયલા ઩ધામાાં . (૭)
શ્રીશરયએ પ્રથભ ળૌચતલતધ કયી ફાય કોગરા કમામ ને ઉન્ભત ગંગાભાં તલતધ઩ ૂલમક સ્નાન કયુ.ાં (૮)

567
 શ્રીશરયએ સ્નાનભાં અંગભ ૂત તય઩મન કયુ.મ શ્રીતલષ્ણુ બગલાનના ઩ ૂજનને અથે અતતળમ
ઉજ્જજ્લ઱ ક઱ળભાં ઉન્ભત ગંગાનું નીય બયી બીને લસ્ત્રે ઩ોતાના બલનભાં ઩ધામામ . (૯)
શ્રીશરયને અનેક તળષ્મો શતાં તેભજ સ્લમં શ્રીશરય ઩યભેશ્વય શતાં. છતાં ઩ણ વેલા કયતા બક્ત
જનોને દાવઘભમ ળીખલલાને અથે સ્લમંજ઱ બયી ઩ોતાના બલનભાં રાવ્માં. (૧૦)
શ્રીશરય બલનના ઉઘાનભાંથી ઩ુષ્઩ તેભજ ત ુરવી રાવ્મા ત્માયફાદ ચયણ અને શસ્ત
પ્રક્ષારન કયી શ્રીશરયએ ઩તલત્ર શ્વેત લસ્ત્રો ઘાયણ કમામ . (૧૧)
શ્રીશરય યે ળભી આવને લફયાજ્માં. ગો઩ીચંદનંથી ઩ાંચ ઊદલમ઩ડું તતરક કમામ .. પ્રાત:વંધ્મા
લંદન કયુ.ાં તનત્મ શોભ તલતધ કમો તેભજ ઩ ૂજાતલતધને જાણતાં લેદ તલિાન બ્રાશભણોને ફોરાલી
શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાનું ઩ ૂજન કયલાનો આયં બ કમો. (૧૨-૧૩)
એ બ્રાશભણોએ શ્રીશરય ઩ાવે તલતધ પ્રભાણે ઩ ૂજન કયાવ્યુ.ં વલમ પ્રથભ ઩ ૂજાભાં વલમતોબિ
ભંડરની યચના કયાલી. (૧૪)
઩ ૂજાતલતધભાં પ્રલીણ બ્રાશભણોએ અનેક તલધ યં ગથી ળોબતા એ ભંડલભાં શુલણમ યતધત
ઉજ્જજ્લ઱ ક઱ળની સ્થા઩ના કયી. (૧૫)

568
 ઩ાંચ આમ્ર઩ત્ર તેભજ શ ૂક્ષ્ભ લસ્ત્રથી લીંટે રા એ ક઱ળ ઉ઩ય યભણીમ આછછાદન લસ્ત્ર સ્થા઩ન
કયુમ અને તે લસ્ત્રથી ળોબતા ઩ાત્રભાં અંદય ને બાયના બાગભાં અનેક લઋણથી શુળોલબત ફાય
઩ાંખડીલા઱ા આવો઩ારલ કે આમ્ર઩ત્રથી ભનોશય કભ઱ની યચના કયી. (૧૬-૧૭)
એ બ્રાશભણોએ કભ઱ના ભધ્મબાગભાં કલણિકાને તલ઴ે શ્રીરક્ષ્ભી઩તત બગલાનની શુલણમ
પ્રતતભાની પ્રાણપ્રતતષ્ઠા કયી આદય઩ ૂલમક સ્થા઩ના કયી. (૧૮)
બ્રાશભણોએ એકાગ્ર લચત્તથી ફીજા અંગદે લતાઓ તેભજ ઩ા઴મદોનું રદળાના અનુક્રભે તંત્ર
ળાસ્ત્ર તલતધ અનુવાય સ્થ઩ન કયુ.મ (૧૯)
઩ ૂલમ રદળાના કભ઱ની ઩ાંખડીઓભાં ળરકતએ વરશત કેળલારદ ચોલીવ અંગદે લતાઓનું
સ્થા઩ન કયુ.મ (૨૦)
પ્રથભ ઩ાંખડીભાં શ્રીદે લીએ વરશત કેળલ બગલાનની સ્થા઩ના કયી તેભજ પ્રદલક્ષણાના ક્રભથી
તેભના આગ઱ના ઩ત્રભાં ઩દ્માદે લી વાથે નાયામન બગલાનની સ્થા઩ના કયી. (૨૧)
ત્માય઩છીના ઩ત્રભાં અનુક્રભે તનત્માદે લી વાથે શ્રીભાધલ બગલાન, ચંિાદે લી વાથે શ્રીગોતલિંદ
બગલાન, યભાદે લી વાથે શ્રીતલષ્ણુ બગલાન, ભાધલી દે લી વાથે શ્રીભધુશ ૂદન બગલાન, ઩દ્માક્ષી

569
દે લી વાથે શ્રીતત્રતલક્રભ બગલાન, કભરાદે લી વાથે શ્રીલાભન બગલાન, કાંતતભતી દે લી વાથે શ્રીધય
બગલાન, અ઩યાજીતા દે લી વાથે શ્રીઋત઴કેળ બગલાન, ઩દ્માલતી દે લી વાથે શ્રી઩દ્માનાબ,
યાધાદે લી વાથે શ્રીદાભોદય બગલાન આ પ્રભાણે ફશાયના બાગની ઩ાંખડીભં ફાય અંગદે લતાઓની
સ્થા઩ના કયી. (૨૨-૨૪)
આ વલે દે લતાઓ ભાગળય તલગેયે ફાયે ભાવની ઴ુક્ર એકાદળીના અતધ઩તતઓ છે . (૨૫)
એજ પ્રકાયે બ્રાશભનોએ અંદયના બાગની ફાયે ઩ાંખડીભાં ક્ર્ષ્ણ઩ક્ષની એકાદળીના અતધષ્ઠાતા
દે લતાઓની ળરકતએ વરશત સ્થા઩ના કયી. (૨૬)
પ્રથભ ઩ત્રભાં ફાય દે લતાઓનું સ્થા઩ન કયળુ.ં તેભાં ઩ ૂલમ ઩ત્રભાં શુનદ
ં ાદે લી વાથે
શ્રીવંક઴મણ બગલાન, પ્રદલક્ષણા ક્રભથી ફીજા ઩ત્રભાં શરયણીદે લી વાથે શ્રી લાશુદેલ બગલાન,
ઘીદે લી વાથે શ્રી઩દ્યુમન બગલાન, શુધીરા દે લી વાથે શ્રીઅનુયોિ બગલાન, નંદા દે લી વાથે
શ્રી઩ુફૃ઴ોતભ બગલાન, ત્રમીદે લી વાથે શ્રીઅઘોક્ષજ બગલાન, ક્ષેભકયી દે લી વાથે શ્રીન ૃકેવયી
બગલાન, તલજ્માદે લી વાથે શ્રીઅછયુત બગલાન, શુદયી
ં દે લી વાથે શ્રીજનાદમ ન બગલાન, શુબગા

570
દે લી વાથે શ્રીઉ઩ેન્િ બગલાન, રશયણ્મા દે લી વાથે શ્રીશરય બગલાન, શુરક્ષણા દ્દે લી વાથે શ્રીકૃષ્ણ
બગલાન તલગેયે દે લોનું સ્થા઩ન કયી ળરકત અનુવાય ઩ ૂજા કયલી.(૨૭-૩૦)
ત્માયફાદ એ તલપ્રોએ આઠે રદળાઓભાં નંદ, શુનદ
ં આરદ ઩ા઴મદોની સ્થા઩ના કયી તેભનું
લૈરદક તેભજ તંત્ર ળાસ્ત્રના ભંત્રથી શ્રીશરય ઩ાવે ઩ ૂજન કયાવ્યુ6. (૩૧)
બગલાન શ્રીશરયએ પ્રથભ ડાફા ઩ડકાનવીે તલ઴ે લફયાજતા તેભજ શાથભાં કભ઱ધાયી યશેરા
રક્ષ્ભીદે લીએ વરશત મોગેશ્વય બગલાનનું ઩ોતાના શદમભાં ધ્માન ઘયુ.મ (૩૨)
એ બગલાન ઩યભેશ્વય કભ઱ના આવન ઩ય લફયાજભાન થમા શતાં. અધમ ભીંચેરા નેત્રોથી
ળોબી યહ્યા શતાં. નાતવકાના અગ્ર બગભાં િન્દ્શ્ટ યાખી શતી. શ્વેત કભ઱ ઩ય લફયાજભાન શતાં.
ભેધવભાન શ્માભ શતાં. ચત ુભુજા
મ ઓને ઘાયણ કયતા શતાં. કૌસ્ત ુબભલણથી અને અતનક તલધ
ુ થી તેભનું મુખકભ઱ ળોબી યહ્યું શત.ું ખો઱ાભાં
આબયણોથી ળોબી યહ્યા શતાં. ભસ્તક ઩યના મુગટ
ડાફા શાથ ઩ય જભણા શાથને યાખી ધ્માનમુિાભાં લફયાજભાન થમા શતા6. ફંને શાથના ઩ડખે
઩ાંચજન્મ ળંખ તેભજ શુદળમન ચક્રને ઘાયણ કયતા મોગેશ્વય બગલાનનું ધ્માન કયી શ્રીશરયએ તેભના
સ્લફૃ઩ભાં ભન ક્સ્થય કયુ.મ (૩૩-૩૬)

571
 શ્રીશરયએ મોગેશ્વય બગલાનને ઩ંચામ ૃતથી સ્નાન કયાવ્યુ.ં ત્માયફાદ અલ઩ ઩ ૂજા કયીને પયી
ભશાલબ઴ેક તલતધથી સ્નાન કયાવ્યુ.ં (૩૮)
ત્માયફાદ શુગઘ
ં ીભાન કેવય યુક્ત ચંદન, વપેદ ચોખા તેભજ શુગઘ
ં ીભાન ઩ુષ્઩ોથી મોગેશ્વય
બગલાનનું ઩ ૂજન કયુ.ાં દળાંગ ગ ૂ઩ અ઩મણ કમો., દી઩નું તનલેદન કયુાં તેભજ ચત ુય યવોમા તલપ્રે
તૈમાય કયે ઱ ું નૈલેધ અ઩મણ કયુ.ાં તળ્મા રાડુ, રક્ક્ડળા રાડુ,ચોયભાના રાડો, ઘેફય,ભા6ડા,
શુશાલ઱મો, કંવાય, વેલ, દ઱ના રાડુ, લડા, દૂધ઩ાક, દૂધબાત, દશીંબાત, ઩ેંડા, ઩ ૂયી, ખાજા,
ભાર઩ ૂઆ, ગો઱ના રાડુ,ં તરવાંક઱ી, જરેફી, શરયવો, ઘીવાકય યુક્ત કે઱ા, ભગદા઱, ફીયં જ તલગેયે
બ =ક્ષ્મ બોજ્મારદ ઩દાથોનું તનલેદન કયી ઩તલત્ર જ઱ અ઩મણ કયુ.મ તાંબ ૂર ,વો઩ાયી તેભજ અનેક
પ્રકાયના પ઱ો અ઩મન કમામ . ત્માયફાદ ક઩ ૂયની ભશા આયતી ઉતાયી એ જ વભમે દે લગણો઩ન
઩ોતાના દુંદુલબ લગાડલા રાગ્મા ને ઩ુષ્઩ળ ૃતત કયલા રાગ્માં. ગંઘલમ ને રકન્નયો ગાન કયલા રાગ્માં.
શ્રીશરયએ આયતી ઉતાયી ઩ુષ્઩ાંજલર અ઩મણ કયી નભસ્કાય કયી તલષ્ણુ બગલાન
ની પ્રાથમના કયી ઩ ૂજા વભાતત કયી. (૩૯-૪૭)

572
 ત્માયફાદ શ્રીશરય ચોખાથી યચેરા આઠ ઩ાંખડીના કભ઱ભાં ઩રયલાયે વરશત ઘભમદેલનું સ્થા઩ન
કયી તલતધ પ્રભાણે ઩ ૂજન કયુ.ાં (૪૮)
ત્માયફાદ વ્રતના અંગભ ૂત ધવ પ્રકાયના દાન તલપ્રોને આતમા ને શ્રીશરયએ ભધ્માનવી કા઱ની
તલતધ કયી બક્તજનોને ઩ોતાનું રદક્વ્મ દળમન આતયુ.ં (૪૯)
શ્રોક

શે યાજન ! ઘભમતનષ્ઠ શ્રીશરય આ ઘયતી ઩ય ઘભમન ું પ્રલતમન કયલા ળાસ્ત્ર અનુવાય તે તે

તલતધનું અનુષ્ઠાન કયતાં ને ઘભમભાં લતમતા બક્તજનોને ઩ણ આનંદ ઉ઩જાલતા શતાં. (૫૦)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયાણચરયત્રે ધભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે પ્રફોતધનીના ઉત્વલભાં બગલાન

શ્રીશયીએ સ્લમં એકાદળી વ્રતતલતધનું વં઩ ૂણમ અનુષ્ઠાન કયુમ એ નાભે છત્રીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

573
અધ્મામ-૩૭
ુ ા તલતઘનું તનફૃ઩ણ
જ્માફાએ અ઩મણ કયે ર ગુડધેનન
શ્રોક

શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! જમાદે લીએ પ્રફોતધની એકાદળીના રદલવે પ્રાત:કા઱ે સ્નાન
કયી શ્રીમોગેશ્વય બગલાનનું ઩ ૂજન કયુ.ાં (૧)
જમાદે લીએ વલમ તોબિભંડ઱ભાં શુલણમ તનતભિત મોગેશ્વય બગલાન તેભજ ધભમબરકતનું ઩ ૂજન
કયુ.ાં (૨)
઩ંચામ ૃત, ચંદન, શુગઘ
ં ીભાન ઩ુષ્઩ો, ઘ ૂ઩, દી઩ તલગેયે ઉ઩શાયો અ઩મણ કમાાં . પ઱ો અ઩મણ
કયી ઩ ૂજન કયુ.ાં પ્રેભથી આયતી ઉતાયી તેભજ ભંત્ર઩ુષ્઩ાંજરી અ઩મણ કયી પ્રણાભ કમાાં . (૩-૪)
઩છીએ જમાદે લીએ બગલાન શ્રીશરયની પ્રવન્નતાને અથે ભશાદાન કમાાં . દળ પ્રકાયની ઘેન ું
તેભજ દળ પ્રકાયના ભેફૃના દાન કમાાં . (૫)

574
 જ્માદે લીએ પ્રથભ ગામના છણથી રીં઩ેરી ભ ૂભી ઉ઩ય દબમ સ્થા઩ન કમાાં . ઉત્તય રદળા
તયપ ચયણ ને ઩ ૂલમરદળા તયપ મુખલા઱ી દળ ગામોની કલ઩ના કયી. ચાયબાય ઩રયતભત ગો઱ઘેન ું
ફનાલી અને એકબાય ઩રયતભત શુદય
ં લત્વનું તનભામણ કયુ.મ (૬-૭)
લત્વ વરશત ગામનેય ભશામ ૂલમ શ ૂક્ષ્ભ લસ્ત્ર લીંટા઱ી અનેક પ્રકાયના યત્નો અને ભતનઓથી
અકંકૃત કમાાં . (૮)
લત્વે વરશત ગામના કઋણના છીં઩થી ચયણને ળેયડીના દં ડથી, નેત્રને તલ઴ુિ ભોતીથી,
તષ્ઠ બાગને તાંફાંથી, ઩ ૂછછને યે ળભી લસ્ત્રથી, ગ઱ે રટકતી ગોદડીને શ્વેત કાભરીથી, ળંગને શુલણમ
થી, ખયીઓને યજતથી તેભજ ભ્રકૃરટને તલદ્ર્ ુભથી કલ઩ના કયી અનેકતલધ અરંકાયોથી અકંકૃત કયી
કાંવાનું ઉત્તભ દોશાન઩ાત્ર કયાવ્યુ.ં (૯-૧૦)
આ પ્રકાયે ગામ તેભજ લત્વનું તનભામ ણ કયી આદય઩ ૂલમક તેભનું ઩ ૂજન કમાં તેભજ ગૃતઘેન,ું
ક્ષીયધેન,ું ળકમ યાઘેન,ું તતરઘેન,ું ભધુધેન,ુ યવઘેન,ું દતધઘેન,ુ જ઱ધેન ુ ને શુલણમધેનનુ
ું ં વાસ્ત્રોક્તતલતધ
અનુવાય જમાદે લી મથામોગ્મ તનભામ ણ કયુ.મ (૧૧-૧૩)

575
 ુ ા ભધ્મે ઘ ૃતઘેનન
તે ઘેનન ુ ી એકબાય ઩રયતભત ઘીથી લત્વ ફનાવ્મો. ફીજી તલતધ ઩ ૂલમની
ભાપક જ કયી. આ પ્રકાયે બુધ્ધીભાન જમાદે લીએ ભશાયાજાઓ ઩ણ જે દાન ન કયી ળકે તેલા
પ્રકાયનો વલમ તલતધ કમોં. (૧૪-૧૫)
ુ ા ભધ્મે િતલભ ૂત ઘ ૃતારદ દિવ્મના ઘડાઓ સ્થા઩ન કમામ . તતર, ગુડ
વલમ પ્રકાયની ઘેનન
તેભજ ળકમ યાના ઢગરા કમામ તેભજ ચોથાબાગના ઘ ૃતારદકથી ફનાલેરા લત્વનું સ્થા઩ન કયુ.ાં (૧૬)
ું યચના કયી. એક ઩ર ઩રયતભત
જ્માદે લીએ ચાય ઩ર ઩રયતભત શુલણમથી સ્લણમઘેનની
શુલણમથી લત્વની યચના કયી તેભજ વભસ્ત ગામોને લસ્ત્ર આભ ૂ઴ણથી અરંકૃત કયી. (૧૭)
શે યાજન ! જ્માદે લી દળે પ્રકાયની ગામોનું ઩ ૂજન કયુમ તેભજ શ્રીશરયની પ્રવન્નતાને અથે
તલપ્રોનુ6 ઩ ૂજન કયી તેઓને વલમ ગામો દાનભાં અ઩મન કયી. (૧૮)
ત્માયફાદ જ્માદે લીએ ળ ૃક્ષ તેભજ વયોલયથી ળોબતા અનેક પ્રકાયના લસ્ત્રથી અર6કૃત
કયે રા દળ ભેફૃ ઩લમતોની કલ઩ના કયી. પ્રથભ ઘાન્મનો ઩લમત, ફીજો રલણનો ઩લમત, ત્રીજો
ગો઱નો ઩લમત, ચોથો શુલણમનો ઩લમત, ઩ાંચભો તતરનો ઩લમત, છઠો ક઩ાવનો ઩લમત, વાતભો ઘીનો

576
઩લમત, આઠભો યતનનો ઩લમત, નલભો ફૃ઩ાનો ઩લમત, દળભો ળકમ યાનો ઩લમત આ પ્રકાયે દળ
પ્રકાયના ઩લમતોની તલતધ પ્રભાણે સ્થા઩ના કયી. (૧૯-૨૨)
શ્રીલાશુદેલ બગલાનના ભંરદયની આગ઱ આંગણાભાં શુળોલબત ભંડ઩ની યચના કયાલી .તે
ભંડ઩ના ભધ્મ બાગભાં ગામના છાણથી રીં઩ેરી ભ ૂતભ ઉ઩ય કોભ઱ દબમની ઩થાયી કયી. (૨૩)
દબમ ઩ાથયે રી ભ ૂતભના ભધ્મ બાગભાં એક શજાય િોણ ઩રયતભત ઘાન્મનો ભેફૃ ઩લમત
ફનાવ્મો. તે ઩લમતની ઩ ૂલમ રદળાભાં ભોતી, વ્રજ તલગેયે યત્નોની સ્થ઩ના કયી. (૨૪)
જમાદે લીએ દ લક્ષણ બાગભાં ગોભેદ તેભજ ઩ુણ્મયાગભતનની સ્થા઩ના કયી. ઩તશ્વભ બાગભાં
નીરભલણ અને ભયક્ત ભતનની સ્થા઩ના કયી. (૨૫)
ભેફૃના ઉત્તયબાગભાં લૈદૂમમ અને રોરશતભલણની સ્થા઩ના કયી તેભજ ભેફૃ ઩લમતની ચાયે
તયપ પ્રલાર અને રતાઓ ફાંઘી. (૨૬)
ત્માયફાદ જમાદે લીએ ળેયડીના દં દ તેભજ લાંવના દં ડથી ઩લમતની ગુપાઓ ફનાલી.
છી઩રીઓથી ભેફૃ ઩લમતના તળરાખંડો ફનાવ્મા તેભજ અનેક ઘીના તનઝયણા ફનાવ્માં (૨૭)

577
 ભેફૃ઩લમતના ઩ ૂય રદળાના બાગભાં શ્વેતલસ્ત્રથી, દલક્ષણ રદળાભાં ઩ી઱ા લસ્ત્રથી, ઩તશ્વભ રદળાભાં
કાફયલચતયા લસ્ત્રથી તેભજ ઉત્તય રદળાભાં યકતલસ્ત્રથી ભેધઘટાની યચના કયી. યજતથી ઩લમતના
ચાય તળખયો કયાવ્માં તેભજ તેની પ્રાંતભ ૂતભ ઩ણ યજતનેલે ફનાલી. (૨૮-૨૯)
ભેફૃ ઩લમતના ભસ્તક ઩ય શુલણમના બ્રશભા, તળલ, ફૃિ તેભજ શ ૂમમની યચના કયી તેભજ ફીજા
દે લતાઓ અને મુતનઓ ઩ણ મથાળરકત શુલણમના ફનાવ્માં. (૩૦)
જમાદે લીએ યજતના યભણીમ ઈન્િારદ આઠ રદગ્઩ા઱ઓની યચના કયાલી તેભજ એ ભેફૃ
઩લમતને પ઱, ઩ુષ્઩ અને ચંદનથી શુળોલબત કમો. (૩૧)
ભેફૃ ઩લમતના ઉ઩યનાબાગભાં શુલણમના ભંદાય, ઩ારયજાત અને ક્લ઩ળ ૃક્ષ આ ત્રણે વ્ર્વો ફનાલી
સ્થા઩ન કમામ . (૩૨)
અબમ઩ુત્રી જમાદે લીએ ઩લમત ઩ાંચ પ્રકાયના લણમથી યચેરો તેભજ મુક્તાશાય અને ઩ુષ્઩ો
આશાય લડે અરંકૃત કયે રો ઉલરેચ ઉ઩ય ફાંઘમો. (૩૩)
આ પ્રકાયે ભેફૃ ઩લમતની યચના કયી તેનાથી ચત ુથાાં વ બાગ ઩રયતભત, ચાયે રદળાભાં ચાય
઩લમતો કયાવ્માં. (૩૪)

578
 જ્માદે લીએ ભેફૃ ઩લમતના ઩ ૂય બાગભાં જલના ઘાન્મથી ભંિાચર ઩લમતની યચના કયી તેભજ
તેને અનેક લસ્ત્ર,઩ુષ્઩, ચંદન અને પ઱થી શુળોલબત કમો. (૩૫)
એ ભંદયલગરય ઩લમત ઩ય શુલણમના બિ અને ક્દં ફ નાભના ફે ળ ૃક્ષો ફનવ્મં. યજતથી ચૈત્રયથ
નાભનુ લન ફનાવ્યુ.ં યજતના ક્ષીયોદ તેભજ અફૃણોદમ નાભના ફેય વયોલય ફનાવ્માં. શુલણમભમ
કાભદે લની યચના કયી તેના ઩ય સ્થા઩ના કયી. (૩૬-૩૭)
ત્માયફાદ જ્માદે લીએ ભેફૃના દલક્ષણ બાગભાં ઘઉંના ગંઘભાન ઩લમતની યછના કયી તેને
તલતલધ ઩ુષ્઩ોથી અરંકૃત કમાાં . તેના ઉ઩યના પ્રદે ળભાં શુલણમથી જાંબન
ુ ા ળ ૃક્ષોની યચના કયી તેભાં
સ્થા઩ના કમામ અને ફૃ઩ાનું ગંઘલમ નાભનું લન ફનાલી સ્થા઩ન કમામ . યજતનું ઘ ૃતોદ નાભનું વયોલય
ફનાવ્યુ.ં તેભજ યજતના કુફેયની યચના કયી તેભાં સ્થા઩ન કયુ.મ (૩૮-૩૯)
તે જ પ્રકાયે યજતનું ઘ ૃતોદ તેભનજ ભાનવ નાભનું વયોલય ફનાવ્યુ તેભજ ગંઘ ભાદન
઩લમતને નાના પ્રકાયના લસ્ત્ર અને ઩ુષ્઩થી શુળોલબત કમો. (૪૦)
ત્માયફાદ જ્માદે લીએ ભેફૃના ઩તશ્રભ બાગભાં તતરનો તલ઩ુર નાભે ઩લમત ફનાવ્મો તેને
અનેકલીઘ લસ્ત્ર, પ઱ તલગેયેથી શુળોલબત કમો. (૪૧)

579
 તે તલ઩ુર ઩[અલમતની ઉ઩ય યજતનું તલભ્રાજ નાભે લન ફનાવ્યુ6. તેભાં શુલણમથી યચેરા
શંવ઩ક્ષી અને ઩ી઩રાના ળ ૃક્ષની સ્થા઩ના કયી. (૪૨)
ત્માયફાદ જમાદે લીએ એ ભેફૃ ઩લમતના ઉ઩ય બાગભાં અડદના ઩ુજ
ં થી શુ઩ાયશ્વમ નાભે
઩લમતની યચના કયી. તેની ઉ઩ય યજતનું વાતલત્ર નાભનું લન ફનાવ્યુ.ં ભધુબિ નાભે વયોલય
ફનાવ્યુ.ં તે ઩લમતને અનેકતલધ લસ્ત્રોથી શુળોલબત કમો. તેની ઉ઩ય શુલણમથી યચેર લટળ ૃક્ષ અને
ુ ી સ્થા઩ના કયી. (૪૩-૪૪)
કાભધેનન
જ્માદે લીએ આ પ્રકાયે ભેફૃ ઩લમતની યચના કયે યે. તલરદઘ બ્રાશભણો ઩ાવે સ્લક્સ્તલાચન કભમ
કયાવ્યુ.ં ગૃશળાંતત કભમ કયાલવ્યુ.ં ઩લમતોના દે લોને આહ્વાશન કયુ.ાં તેભની તલતધઅનુવાય ઩ ૂજા કયી
઩ોતાના ગુફૃનું બરકતબાલ઩ ૂલમક ચંદન, લસ્ત્ર તેભજ આભ ૂ઴ણથી ઩ ૂજન કયુ.મ (૪૫-૪૬)
ભેફૃ નાભે ભધ્મભ ઩લમતનું આચામમને દાન કયુ.મ અંગે વરશત ભેફૃદાનની વદગુણતાની તવદ્વિને અથે
ચોલીવ ગામોના દાન કમામ . (૪૭)
ત્માયફાદ જમાદે લીએ એ વભમે બગલાનની પ્રવન્નતાને અથે ભેફૃ ઩લમત તવલામના ચાય
઩લમતો ચાય ઋત્ત્લજોને દાનભાં અ઩મણ કમામ . (૪૮)

580
 જમાદે લીએ ઩ ૂલોકત તલતધથી ઘાન્મના ભેફૃ ઩લમતને દાનભાં અ઩મણ કમામ ઩છી રલણ
તલગેયેથી ફીજા નલ ઩લમતોની યચના કયી. (૪૯)
તેભાં વો઱ િોણ ઩રયતભત રલણથી રલણાચ઱ ઩લમતની યચના કયી. તેના આધાયે સ્લફૃ઩
તલષ્કંબારદ ચોથાબાગના ચાય ઩લમતોની યચના કયી. તેની ઉ઩ય લન, ળ ૃક્ષ, વયોલય અને દે લોની
સ્થા઩ના કયી તેભજ તલતલધ ળ ૃક્ષો, ઩ુષ્઩ પ઱ આરદથી તેને વોળોલબત કમો. (૫૦-૫૧)
ત્માયફાદ જમાદે લીએ દળબાય ઩રયતભત ગુડના શુદય
ં ઩લમતોની યચના કયી. શજાય ઩ર
઩રયતભત શુલણમના ઩લમતની યચના કયી. ત્માયફાદ ઉદાય ભનલા઱ા જમાદે લીએ શ્રીશરયની
પ્રવન્નતાને અથે દળિોણ ઩રયતભત તતરથી તતર ઩લમતની ઩ ૂલમની ભાપક તલતધ અનુવાય યચના કયી.
(૫૨-૫૩)
જ્માદે લીએ લીળબાય ઩રયતભત ક઩ાવનો ઩લમત ફનાવ્મો તેભજ ઘીથી બયે રા લીળ
ઘડાઓથી ઘ ૃતાિ ફનાવ્મો. (૫૪)

581
 શજાય મુક્તાપ઱થી યત્નાચ઱ ઩લમતની યચના કયી. તેના ઩ ૂલમબાગભાં ગોભેદ તેભજ શીયાથી
ભંદય નાભના ઩લમતની યચના કયી. દલક્ષણ બાગભાં ઈન્િનીર અને ઩ુષ્઩યાગ ,ભલણથી ગંઘભાદન
઩લમતની યચના કયી. ઩તશ્વભ બાગભાં લૈદૂમમભતનના તલ઩ુરાચર ઩લમતની યચના કયી. (૫૫-૫૬)
ઉદાય બુધ્ધીભાન જ્માદે લીએ ઉત્તયબાગભાં શુલણમ વરશત ઩દ્મયાગભલણથી શુ઩ાશ્વમ નાભે
઩લમતની યચના કયી. અન્મ તલતધ ઩ ૂલમની ભાપક કમો. (૫૭)
ત્માયફાદ જ્માદે લીએ દળ શજાય ઩રયતભત ફૃ઩ાના ઩લમતની યચના કયાલી. ઩ ૂલે જે જે
યજતના ઩દાથોની યચના કયી શતી તે વલે ઩દાથો આ ઩લમતના શુલણમના ફનાવ્મા. (૫૮)
ત્માયફાદ જ્માદે લીએ આઠ બાય ઩રયતભત વકમ યાચર ઩લમતની તલતધ પ્રભાણે યચના કયી. તે
઩લમતને લસ્ત્રથી શુળોલબત કમો. (૫૯)
વલમત્ર તેભજ જે તલતધ ઘાન્મ ઩લમતને તલ઴ે કમો શતો તે વલે અહ્કશં કમો. (૬૦)
જ્માદે લીએ શ્રીશરયની પ્રવન્નતાને યથે લસ્ત્રથી શુળોલબત વલે ઩લમતોનું તલતધ પ્રભાણે
બ્રાભણોનું દાન કયુ.મ (૬૧)

582
 આ પ્રકાયે ઉત્તભ યાજાએ બગલાન શ્રીશરયના આદે ળથી શ્રીશરયની પ્રવન્નતાને અથે જમાદે લી
઩ાવે ભશાદાન અ઩ાવ્માં. (૬૨)
ઉત્તભ યાજાનું આ પ્રકાયનું ઔદામમ તનશા઱ી વલે યાજાઓ તેભજ દે ળદે ળાંતય તનલાવી બક્ત
જનો ઩ણ આશ્રમમ ઩ામમાં. (૬૩)
઩તલત્ર અંતયલા઱ા જમાદે લીએ યાતત્રને તલળે પ્રફોતધની એકાદળીના અતધ઩તત યાધા-
દાભોદય બગલાનનું બક્ક્તબાલ઩ ૂલમક ઩ ૂજન કયુ.મ (૬૪)
શ્રોક

શુવ્રતમુતન કશે છે , યાજન ! ળ ૃધ્ધો, યુલાનો, ફા઱કો, ઩ુફૃ઴ો અને સ્ત્રીઓએ એ રદલવે
શ્રીશરયની પ્રવન્નતાને અથે તનયાશાય વ્રત કયુમ તેભજ યાતત્રને તલ઴ે ળાસ્ત્ર અનુવાય તલતધ પ્રભાણે
જાગયણ કયુ.ાં (૬૫)

583
ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે પ્રફોતધનીના ઉત્વલ ઉ઩ય
બગલાન શ્રીશરયને પ્રવન્ન કયલા જ્માફાએ ગુડઘેન ું આરદ ભશાદાનો કમામ ના તનફૃ઩ણ નાભે
વાડત્રીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૩૮

વંતબક્તો વાથે શ્રીશરયએ કયે ર એકાદળીનું જાગયણ

શ્રોક

શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! આ રોકભાં બાગલત ધભમના યક્ષણને અથે ઩ાદુબામ લ ઩ાભી
ભનુષ્મ રીરાનો તલસ્તાય કયતા ભશાન ઉદાય બગલાન શ્રીશરયએ ઩ણ પ્રફોતધની એકાદળીનું વ્રત
કયુ.ાં (૧)

584
 બગલાન શ્રીશરય યાતત્રના વભમે શ્રીનાયામણ ભંત્રનો ઉદઘો઴ કયી વબાભાં ંડચા તવિંશાવન
઩ય લફયાજભાન થમા તેભજ લતવષ્ઠ મુતનએ કશેરા એકાદળી વ્રતના ભાશાત્ભમનું શ્રલણ કયુ.ાં (૨)
ત્માયફાદ શ્રીશરયએ જાગયણ કયલા તેભજ બગલદ ગુણાનુલાદનું ગાન કયલા વબાભાં
ઉ઩ક્સ્થત મુતનજનો તેભજ શરયબક્તોને આદે ળ આતમો. બક્તજનોને અલબયાભ બગલદ ગુણોનું
મુતનઓએ ગાન કયુ.ાં સ્લમં શ્રીશયીએ શ્રલણ કયુ.મ (૩)
઩ાકળા઱ાભાં ઩ધયાભણી :-
ત્માયફાદ યાતત્રના ત્રીજા પ્રશયભાં બક્તજનો તારીના નાદની વાથે બગલદ ગુણોનું ગાન
કયી યહ્યા શતાં. તેલાભાં શ્રીશરય તવિંશાવન ઩યથી નીચે ઉતયી જ્માદે લીની ઩ાકળા઱ા જોલા ઩ધાયમાાં .
(૪)
ં તૈમાય કયી ક્ષણભાત્ર વભમ ઩ ૂલે યભાદે લે ને અન્મ સ્ત્રીઓ તલશ્રાંતત
઩કલાન્નનો ઩ુજ
સ્લીકાયલાને અથે ઩ાકળા઱ાભાં ફેઠાં શતાં તેલાભાં અચાનક ઩ોતાને તપ્રમ શ્રીશરયને દૂયથી જ
આલતા તનશા઱ી એકાએક ઊબા થઈને શ્રીશરયને ઩ંચાંગ પ્રણા કયી આવન અ઩મણ કયુ.ાં (૫)
઩ાકોનું નીયીક્ષણ :-

585
 શ્રીબક્તજનોએ અ઩મણ કયે રા આવન ઩ય શ્રીશરય લફયાજભાન થમં. તેલાભાં શ્રીશરયએ ઩ોતાની
આગ઱ના પ્રદે ળભાં જ એક ભશાન ઩લમત જેલો જરેફીનો ઢગરો જોમો. તેની ઩ાવેના બાગભાં ચત ુય
સ્ત્રીબક્તોએ ગોઠલેરો શ્વેતલણમનો ખાજાનો ઢગરો તલળા઱ ઩લમત ઩યથી નીચે ઩ડેરી ભોટી ળીરા
જેલડો જોમો. (૬)
‘’ બગલાન શ્રીશરયએ અન્ન્કૂટ ભશોત્વલભાં આનાથી ફે ગણા લધુ ઩કાલાન્નો કયાવ્મા શતા ‘’
એ લાતને અંતયભાં જાણતા રલરતાદે લી શ્રીશરય પ્રત્મે કશેલા રાગ્મા કે શે પ્રભુ! અભે આટરા
઩કલાન્નો ફનાવ્મ છે . તે ઩ ૂયા થળે કે ફીજા લધુ ફનાલીએ ? (૭)
તેઓનું લચન વાંબ઱ી શ્રીશરય કશેલા રાગ્મા કે, યાજ્઩ુત્રી જો ષુ ં ન ઩ીયશુ તો પ્રથભ
઩ંરકતભાં બોજન ગ્રશણ કયલા ફેઠેરા મુતનઓને આ્રા ઩કલાન્ન તો ત઩સ્લી સ્લફૃ઩ તભાયા ઩ુણ્મ
પ્રતા઩થી ભશા કષ્ટથી ઩ ૂણમ થામ.(૮)
શ્રીશરયનું લચન વાંબ઱ે યે ફોરલાભાં ચત ુય ત્લેભજ તલ઴ુિ ભનલા઱ા રલરતાદે લી ભંદ ભંદ
શવલા રાગ્મા ને શ્રીશરય પ્રત્મે કશેલા રાગ્મા કે શે પ્રભુ ! ઴ુ આ ફનાલેરા ઩કલાન્નો ભાત્ર િાદળીના

586
઩ાયણાભાં જ પ્રમાતત ભાનો છો ? અભે તો આ ઩કલાન્નો ઩ાંચ રદલવ ઩માંત ચારે તેટરા ફનાલેરા
છે . (૯)
શે શરય ! આ ઩કલાન્ન ઢગરાને ભશાત઩સ્લી આતનો જ્માં શુધી સ્઩ળમ થમો નથી ત્માં શુધી જ
અ઩ ૂણમતાની ળંકા કયલી ળક્ય છે . ઩[અયં ત ુ અભે વલે આ઩ના શસ્તકના સ્઩ળમનો ભરશભા વભજીએ
છીએ. (૧૦)
આ પ્રકાયે રલરતાદે લીએ કહ્યુ તેથી નયનાટક કયતાં શ્રીશરયિં ચંતા વ્મક્ત કયલા રાગ્મા6.
નીચુ મુખ કયી ભસ્તક ગુણાલલા રાગ્મા. તે વભમે યભાદે લીએ ફીજા બગલભા/6 તૈમાય થઈ યશેરા
઩કાલાન્નો ફતાવ્માં. (૧૧)
શ્રી શરય એ બલનભાં ઩ધામામ ને ત્માં ગંગા, યભા, મમુના, યે લા તેભજ અન્મ સ્ત્રીબક્તોને જોમા
તેભજ તભણે તૈમાય કયે રા અને તૈમાય થઈ યશેરા ઩કલાન્નો ચાયે તયપ જોમાં. (૧૨)
શ્રીશરયએ ભોતૈમા રાડુના ભોટા ઢગરાને તનશાળ્મો. ફૂરેરીગો઱ાકાય ઩ ૂયીઓનો ભશા઩ુજ
ં
તનશાળ્મો. દૂયથી તો એ ઩ુજના
ં વભાન જ જણાતા શતાં. છતાં ઩ીતલણમ તેભજ શ્વેતલણમથી તેઓનો
બેદ શ્રીશરયએ સ્઩ષ્ટફૃ઩ે જાણ્મો. શ્રીશરયએ ઘનીભ ૂત થમેરા ઘીથી ચંરિકા વયખા ઘો઱ા ને ગો઱ાકાય

587
ચ ૂયભાના રાડૂઓ તનશાળ્મા તેભજ ફે લખત ચાવણી ઩ામેરી શોલાને કાયણે ઉજ્જજ્લ઱ લણમના દળ
પ્રકાયના ઠોય નાભના ઩કલાન્નો તનશાળ્માં. ભોટા ચ ૂરા ઩ય ભોટા કઢામાને મ ૂકી યભાદે લી તેભજ
મમુનાદે લી શાથભાં ગ્રશણ કયે રા તાલીમા લડે શરાલી ળીયો તૈમાય કયી યહ્યા શતાં. તેને શ્રીશરય
તનશા઱લા રાગ્માં. (૧૩-૧૫)
ફૂરેરી ફૂરલડી તૈમાય કયી તેનેતલળા઱ ઩ાત્રભાંબયી ઩ ૂડરા તૈમાય કયલાભાં તત્઩ય ફનેરા
નાથી નાભના સ્ત્રીબક્તને શ્રીશરય તનશા઱લા રાગ્મા તેભજ બજીમા તૈમાય કયી શ ૂતયપેણી તૈમાય
કયતા ભોના નાભના સ્ત્રીબક્ત ને તનશા઱લા રાગ્માં.(૧૬)
મુતન઩તત શ્રીશરય ફીજા યવોડાભાં અનેક પ્રકાયનાભાડાના ઩ુજને
ં તત્કા઱ તૈમાય કયી લડા
ફનાલતા ગુરારદે લીને તનશા઱લા રાગ્માં. (૧૭)
દશીંથયા, ગાંરઠમા, ઘુઘયા આરદ બક્ષ્મ તલળે઴ોના ઩ુજને
ં તૈમાય કયી તત્કા઱ તે ઩ુજ
ં ના
વભી઩ભાં& આલીને શાસ્મ કયતા કયતા અમ ૃતાદે લી ઊબા યહ્યા તે જોઈ શ્રીશરય ‘ આ ઩કલાન્નો
અમ ૃતાદે લીએ જ તૈમાય કમામ છે ‘ એ પ્રભાણે ભાનલા રાગ્માં. (૧૮)

588
 ઉત્તભયાજાની ઩ત્નીઓ ઩ોતાની વેતલકાઓ િાયા દૂધના અનેક ઘડાઓ લાયં લાય ભંગાલી
દૂધ઩ાક તૈમાય કયી યહ્યા શતાં. તેને ઩ણ શ્રીશરય તનશા઱લા રાગ્માં. (૧૯)
કુળ઱ કંદોઈ તલપ્રોએ તૈમાય કયે ર ફયપી ઩ેંડાને ઉત્તભ યાજાની ફશેનો ઩ાંચા઱ી તેભજ
નાનુદેલી યભાદે લી વભી઩ે રાલતી શતી. તેને ઩ણ શ્રીશરય તનશા઱લા રાગ્માં. (૨૦)
તે યીતે જ ઩ાક રક્રમાભાં તત્઩ય ફની ઩ોતાને પ્રવન્ન કયલાની અંતયભાં ઈછછા ઘયાલતી
રાડુ, મતત જીલી, ઉભા, કુભાયી, કુળરા, શુખા તલગેયે અન્મ ઩ાકળા઱ાભાં ઩ોતાને પ્રવન્ન કયલાને
અથે તનશા઱લા રાગ્માં (૨૧)
તે જ યીતે અન્મ ઩ાકળા઱ાભાં ઩ોતાને પ્રવન્ન કયલાને અથે યવોઈ તૈમાય કયલાભાં તત્઩ય
ક્ષભા, અભરા, અભયી, અરદતત, ફૂરા, યત્નભારા, યતત, દે તલકા તલગેયે ક્ષ તત્રમ સ્ત્રીઓને ઩ણ શ્રીશરય
તનશા઱લા રાગ્માં. (૨૨)
઩ોતાને પ્રવન્ન કયલાને અથે અન્મ ઩ાકળા઱ાભાં ક્ષતત્રમસ્ત્રીબક્તોએ ફષુ પ્રમત્નથી તૈમાય
કયે રા ને તૈમાય કયલા પ્રાયં બ કયે રા ઩કલાન્નો શ્રીશરયએ ઩ ૂલે જે યીતે તલપ્ર ઩ત્નીઓએ તૈમાય કમામ
શતા તેને ત ુલમ જ આ ઩કલાન્નો આશ્રમમ઩ ૂલમક તનશાળ્માં. (૨૩)

589
 ઩ાક રક્રમાભાં કુળ઱, ઉદાય બુપ્ધ્ધભાન તેભજ તતસ્લીની સ્ત્રીબક્તોને જમાદે લીની આજ્ઞા-
નુવાય યવોઈ તૈમાય કયલાભાં તત્઩ય જોઈ શ્રીશરય તેઓને અને જમાદે લીની ઩ણ પ્રળંવા કયલા
રાગ્માં. (૨૪)
‘રલરતાદે લીના બલનભાં જેટરા ઩કલાન્નો શતા તેના કયતા ઩ણ જ્માદે લીના બલનભાં
અતધક ઩કલાન્નો તૈમાય થમા છે ., તેભાં ઩ણ બોજ્મ ઩દાથોની એક્વો ને એક વંખ્મા છે .’ આ પ્રભાણે
જાણી અતધક ઐશ્વમમ વં઩ન્ન શ્રીશરય ઩ોતાના ભનભાં શ઴મ ઩ામમાં. (૨૫)
તત્માયફાદ શ્રીશરય યવોઈભાં ફાકી યશેરા બાત, કઢી, દ઱ તલગેયે યવોઈને તત્કા઱
પ્રાત:કા઱ે કયલાની આજ્ઞા આ઩ી ઩ોતાના તનલાવ સ્થાને ઩ધામાાં . તેલાભાં કૂકડાઓ ઩ણ ફોરલા
રાગ્માં. (૨૬)

શ્રોક

590
 શે યાજન ! આ પ્રકાયે વંકીતમન િાયા વલેને જાગયણ કયાલી બગલાન શ્રીશરયએ ઩ણ
જાગયણ કયુમ તેભજ તલતધને જાણતા શ્રીશરયએ પ્રાત:કા઱ે ઉન્ભત્ત ગંગાભાં સ્નાન વંધ્મારદ તનત્મકભમન ું
અનુષ્ઠાન કયુ.ાં (૨૭)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે પ્રફોતધનીના ઉત્વલ ઉ઩ય

઩ાકળા઱ાભાં ઩કલાન્ન ફનાલતા નયનાયીઓને શ્રીશરયએ આ઩ેર દળમનનું તનફૃ઩ણ કયુમ એ નાભે
આડતત્રીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૩૯

રાડુ ઩ીયવે ઩ંગતભાં આઈ વ઱ુણી છફી

શ્રોક

591
 શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! બગલાન શ્રીશરય િદળીના રદલવે પ્રાત:કારીન સ્નાન,
વંધ્મારદ, કભમ ળીઘ્ર સ્ભાતત કયી તનિંફતફૃ નીચે લેરદકા ઩ય સ્થા઩ન કયે ર તવિંશાવન ઩ય લફયાજભાન
થમાં. (૧)
દે ળ દે ળાતયથી ઩ધાયે રા બક્તજનો ઩ણ તત્કા઱ નઇત્મતલતધ સ્ભાતત કયી મુતનજનોની
વાથે શ્રીશરયની સ્ભી઩ભાં ઩ઘામામ તેભજ ઩ોત઩ોતાની ભમામ દા અનુવાય વબાભાં ઉ઩ક્સ્થત થમા6.(૨)
જમાદે લીએ મોગેશ્વય બગલાનનું ઉત્તય ઩ ૂજન કયુમ તેભજ એ મ ૂતતિ અને ગામોનું આદય઩ ૂવ્ફમક
દાન કયુ.મ (૩)
તેલાભાં રાંફી તેભજ ઩ીતલણમની જટાને ઘાયણ કયતાં મુકુંદાનંદ બ્રશભચાયી શ્રીશરયની
વભી઩ે આવ્મા અને કશેલા રાગ્મા કે , શે સ્લાતભન ! યવોઈ તૈમાય થઈ ચ ૂકી છે . (૪)
શે યાજન ! એ વભમે શ્રીશરયનો આદે ળ થતાં વલે મુતનજનો ઩ણ શ઴મભાં આલી ગમા ને
બોજન ગ્રશણ કયલા તત્કા઱ ઩ોત઩ોતાના ભંડ઱ની વાથે ઩ધામાાં . (૫)

592
 ંૂ
શાથ઩ગ પ્રક્ષારન કયી તેભજ ઩ાણીનાં તફડાઓ બયી વલે મુતનજનો શ્રીશરયના મુખકભ઱
વાભે નેત્રળ ૃતતને ક્સ્થય કયી બોજન ગ્રશણ કયલા ઩ોત઩ોતાની ભમામ દા પ્રભાણે ફેવલા રાગ્માં. (૬)
કરટપ્રદે ળ ઩ય ઘાયણ કયે ર લસ્ત્ર ઉ઩ય કછોટો ફાંઘી ઩ીયવલાભાં આત ુય તલપ્રોએ પ્રથભ
઩ત્રાલા઱ીઓ ઩ીયવી. ત્માયફાદ ભધુય જ઱થી મુતનઓનાં તંબ ૂડાઓ બયી દીધાં. (૭)
ત્મયફાદ એ તલપ્રો બક્ષ્મ, બોજ્મ, રેહ્ય તેભજ ચોષ્મ એ ચાય પ્રકાયના બોજનભાં મથા-
મોગ્મ ઩ોતાની ફૃલચ અનુવાય બોજન કયતાં મુતનઓને ઩ંરકતભાં ઩ીયવલા રાગ્માં. (૮)
વલમ પ્રકાયના ઩કાલાન્નો ઩ીયવામા છે . એભ જાણી બગલાન શ્રીશરયએ ંડચા શાથ કમામ ને
મુતનઓને બોજન સ્લીકાયલા આદે ળ કમો. (૯)
ંૃ
એ રદલવે બગલાન શ્રીશરયએ મુક્તાનંદ સ્લાભી તલગેયે વંતળદને બોજન કયલા ફેવાડયા
અને સ્લમં તેઓને ઩ીયવલા રાગ્માં. (૧૦)
શે યાજન ! બગલાન શ્રીશરય ત્લયાથી ઩ીયસ્તા બ્રાશભણોની વાથે ઩ંરકતભાં પયલા રાગ્મા ને
બોજન સ્લીકાયતા મુતનઓને ત્લયાથી ઩[ઈયવલા રાગ્માં. (૧૧)

593
 ઩ાછે ઩ગે ચારતા ઩ીયવનાયા બ્રાશભણોએ ઘાયણ કયે ર ઩ાત્રભાંથી શ્રીશરય જરેફી આરદ
઩કલાન્નો લાયં લાય ઩ીયવલા રાગ્માં. (૧૨)
બોજન ઩દાથો શાથભાં ગ્રશણ કયી શ્રીશરય જ્માયે જ્માયે જે જે ઩ંરકતભાં પમામ તે તે ઩ંરકતભાં
‘અભને પ્રવાદ આ઩ો, અભને પ્રવાદ આ઩ો ‘ આ પ્રકાયે બોજન કયતાં મુતનઓ પ્રાથમના કયલા
રાગ્માં. (૧૩)
શે યાજન ! તેભની પ્રાથમના વાંબ઱ી ભંદ ભંદ શાસ્મ કયતા શ્રીશરયએ તેભના ઩ાત્રો ઩દાથોથી
બય઩ ૂય કમામ તેભ,અજ બોજ્મારદ ઩દાથો અ઩મણ કયી જભતાં વલમ મુતનઓને ત ૃતત કમાાં . (૧૪)
મથામોગ્મ બોજ્મ ઩દાથોને ઩ીયવતા શ્રીશરય ભનુષ્મોને આશ્રમમ ઉ઩જાલલા રાગ્મા તેભજ
રદવ્મ ળયીય ઘાયણ કયીને અિશ્મ સ્લફૃ઩ે ઩ધાયે રા મુક્તાત્ભાઓને ઩ણ બોજન કયાલલા રાગ્માં.
(૧૫)
એ વભમે શ્રીશરયની કૃ઩ાથી રદવ્મ દ્ર્ન્દ્્ ષ્ટ ઩ાભેરા કેટરાક નયનાયીઓ રદવ્મ સ્લફૃ઩ે ઩ધાયે રા
મુક્તાત્ભાઓ તેભજ બ્રશભારદ દે લોના દળમન કયલા રાગ્માં. (૧૬)

594
 એ વભમે ભનુષ્મો શ્રીશરયએ વંકલ઩ ભાત્રથી વજ ેર ઩કલાન્નો ના ભોટા ભોટા ભનોશય અનેક
઩લમતો, ઘી, દૂધ તેભજ દૂઘ઩ાકની નદીઓ તનશા઱લા રાગ્માં. (૧૭)
એ વભમે રદવ્મ દ્ર્ન્દ્્ ષ્ટને ઩ાભેલકા નયનાયીઓ ઩ીયવલા ભાટે વલમ ઩ંરકતભાં પયી યશેરા
બગલાન શ્રીશરયના જ દળમન કયલા રાગ્માં. (૧૮)
઩ંરકત્ભાં બગલાન શ્રીશરયન્ફા વાક્ષાત શસ્તકભ઱થી અ઩મણ કયે રાક ઩કલાન્નોને મુતનઓની
વભાન જ આદય઩ ૂલમક ગ્રશણ કયતા મુક્ત઩ુફૃ઴ો તેભજ દે લતાઓને એ નયનાયીઓ તનશા઱લા
રાગ્માં. (૧૯)
઩કલાન્નોના ભ્ક્ષણથી ત ૃતત થમેરા મુતનઓ જ્માયે મુખેથી શાંપલા રાગ્મા ત્માયે શ્રીશરયએ
બ્રાશભનોને ‘યાંઘર
ે ોબાત રાલો’ આ પ્રભાણે આજ્ઞા કયી. (૨૦)
ત્માયફાદ શ્રીશરય ડાફા શાથભાં રાડુ તેભજ જભણા શાથભાં દૂધ઩ાકનું ઩ાત્ર ગ્રશણ કયી
઩ંરકતભાં પયલા રાગ્મા, ઩યં ત ુ કોઈ઩ણ મુતનજનોએ ભાંગણી કયી નશીં, ત્માયે શ્રીશરય ઩ાછા
પમામ .તેભને ઩ાછા પયતા જોઈ પ્રવાદીની દુરમબતાને વભજતં બ્રહ્માનંદ સ્લાભીએ શ્રીશરયને ઉછચસ્લયે
વાદ કમો. (૨૧-૨૨)

595
 શે બગલન ! અશીં ઩ધાયો. અભાફૃ ઩ાત્ર ભ ૂરી ગમા કે ઴ું ? આ તનત્માનંદ સ્લાભીનું ઩ાત્ર
ખારી થયુ છે . છતાં તેઓ લાયં લાય ભાંગતા ળયભામછે . (૨૩)
શે યાજન ! બ્રહ્મમુતનનું લચન વાંબ઱ી શ્રીશરય તેભની વભી઩ે ઩ધામામ . તેભના ઩ત્રભાં રાડુને
જોઈ કશેલા રાગ્મા કે, શે સ્લાતભન !@ ષુ ં કેલ઱ દૂઘ઩ાક્નું જ જો ઩ાન કફૃ તો આ તનત્માનંદ ભને
દાંત લગયનો કશે. ભાટે તભાયા શથભાં યશેરો રાડુ ઩ણ ભને ઩ીયવો. (૨૪-૨૫)
rig- Fºyi~) - þ - cl[ lD&> p)rsn kij s>tm[ ~) Avim) / a(t~Ûi B(±t s(ht,f)rt h[ bh&nim) ---
{1} (v(vF Bi>(t pkvin,g\(h kr p)rst l[ nim, pi>c dS b[r f)rt p>gtm[> ,p\[ms(ht GnÆyim-
--
{2} kht m&(n krji[r) k[ ,ab bh&t #ipt By[ niY/ aiFi lD&> ti[ l[u m]> ji Fri[ (SS pr
hiY—
{3} hAtkml Fr[ (SS pr p\B&crn kml Fr[ ur / d[t kiuk[ m&Km[> lD& shjin>d
s&Kp&r----
{4} a[(h (b(F (nt (nt d[t s&K ~) gQp&rm[> s&Kk>d / p\gT l)lirsm[> Byi[ pr)p&rn
m&±tin>d ---

596
 એ વાંબ઱ી બગલાન શ્રીશરય શવલા રાગ્મા. મુતનજનોને ઩ણ શવાલલા રાગ્મા તેભજ
બ્રહ્માનંદ સ્લાભીના ઩ાત્રભાં રાડુ ઩ીયવી તેભને ઩ણ તવિંશ ગત્િના કયાલી.(૨૬)
તેલાભાં મુકુંદાનંદ બ્રહ્મચાયી ઩ોતાના શાથભં રાડુથી બયે રા ભોટા ઩ાત્રને ઘાયણ કયી ત્મં
આવ્મા ને શ્રીશરય આગ઱ ઊબા યહ્યાં.. શ્રીશરયએ એ ઩ાત્રભાંથી ફે રાડુ ગ્રશણ કમાાં .(૨૭)
મુક્તાનંદ સ્લાભીને એટરા રાડુની જફૃય છે . એભ વભજી શ્રીશરયએ તેભના ઩ાત્રભાં રાડું
઩ીયવી દે ધો. તેલાભાં તેભણે ઩ણ તવિંશ ગિના કયી. (૨૯)
઩ોતાના બોજન ઩ાત્ર ઉ઩ય શથ યાખી ભસ્તક કં઩ાલતા ચૈતન્માનંદ સ્લાભીને જોઈ
શ્રીશરયએ તેના બોજન ઩ાત્રભાં રાડુ ઩ોયસ્મો. તેલાભાં તેભણે ઩ણ તવિંશ ગિના કયી. (૩૦)
ંડચુ ભસ્તક કયી કં઩ાલતા તેભજ શવતા મુખલા઱ા તનત્માનંદ સ્લાભીને ત ૃતત થમેરા
જાણી ત્શ્રીશરયએ તેભના ઩ાત્રભાં અધો રાડુ ઩ીયસ્મો. તેલાભાં તેભણે તવિંશ ગિના કયી,તેથી શ્રીશરય
આનંદાનંદ સ્લાભી ઩ાવે ઩ધામામ . આનંદાનંદ સ્લાભીના દાંત દુફમ઱ થમા છે . એભ જાણી શ્રીશરયએ
તેભના ઩ાત્રભાં દૂધ઩ાક ઩ીયશ્મો. (૩૧-૩૨)

597
શ્રોક

પ્રથભથી જ તભથ્મા તવિંશગિના કયતાં વચ્છચદાનંદ સ્લાભીને જોઈ શ્રીશરય તેભની વભી઩ે
આવ્મા અને તેભના ખારી થમેરા ઩ાત્રભાં ફે રાડુ ઩ીયસ્માં. (૩૪)
઩ોતાની પ્રતીક્ષા કયી યશેરા કૃ઩ાનંદ સ્લાભીને જોઈ શ્રીશરય શાથભાં રાડુ ગ્રશણ કયી તેભની
વભી઩ ઩ધામામ . કૃ઩ાનંદ સ્લાભીને ત ૃતત થમેરા જાણી શ્રીશરય જ્માં રાડુના તલબાગ કયી ઩ીયવ-
લાની ઈછછા કયે તેલાભાં કૃ઩ાનંદ સ્લાભી કશેલા રાગ્મા કે, શે પ્રભુ ! રાડુ બાંગલાભાં આ઩ની કોભ઱
આંગ઱ીઓને ઩રયશ્રભ ઩ડળે ભાટે વં઩ ૂણમ રાડુ ઩ીયવો. શ્રીશરયએ તેભના ઩ાત્રભાં રાડુ ઩ીયસ્મો. ને
જ્માં ફીજો રાડુ ઩ીયવલા જામ તેલાભાં તેભણે ઉછચ સ્લયે તવિંશ ગિના કયી. તેની ફાજુભાં
સ્લમંપ્રકળાનંદ સ્લાભી શતાં તેભના ઩ત્રભાં ઩ણ એક ઩ીયવીને ફીજો ઩ીયવલા જામ ત્માં તેભણે ઩ણ
તવિંશગિના કયી. ઩છી ત્માંથી આગ઱ ઴ુકાનંદ સ્લાભી ઩ાવે ઩ીયવલા ઩ધામામ .(૩૫-૩૭)
શે યાજન ! ઴ુકાનંદ સ્લાભી ઩ોતાના ઩ાત્રભાં શ્રીશરયએ ઩ીયવેર જરેફી ઘીયે ઘીયે જભી
યહ્યા શતાં ત્માં તો પયી અધી જરેફી ઩[ઈયવી. શ્રીશરયરાડુની ભાંગણી કયલાભાં રજ્જજા અનુબલી

598
યશેરા આત્ભાનંદ સ્લાભી ઩ાવે ઩ધામામ અને કશેલા રાગ્મ કે , શે આત્ભાનંદ મુરં શ ! ઩ંરકતભાં ફધાની
લછચે ‘ શે બગલાન ! અશીં ઩ધાયો ને અભને રાડુ ઩ીયવો ‘ આ પ્રકાયે કશીને રજ્જજાને તો અશીંથી
તલદામ આ઩ી દીધી છે . તેથે તભે તભને તપ્રમ ઩કલાન્ન સ્લીકાયો અને આયોગો. આ પ્રકાયે કશી
શ્રીશરયએ તેભના ઩ાત્રભાં ફે ભોતૈમા રાડુ ઩ીયસ્માં. (૩૮-૩૯)
મુખભાં જરેફી શોલાથી અસ્઩ષ્ટ યીતે ફોરતાં ભશાનુબાલાનંદ સ્લાભીને શ્રીશરયએ ઩ોતાના
શાથભાં યશેરો અધો રાડુ ઩ીયસ્મો તેથી તેભણે તવિંશ ગિના કયી. (૪૦)
આ પ્રકયે અન્મ મુતનઓને ઩ણ ઩ીયવી શ્રીશરયએ દા઱, બાગ, કઢી તલગેયે ઩ીયસ્માં. વંતોને
઩ીયવી શ્રીશરયએ ફંને શસ્ત પ્રક્ષારન કમાાં . (૪૧)
વલે મુતનઓએ બોજન કયી શાથ ને મુખ પ્રક્ષારન કમામ . ત્માયફાદ ફષુ બોજન કયલાથી
ફૂરેરી પાંદલા઱ા મુતનજનો શાંપતા શાંપતા ઩ોતાના તનલાવસ્થાને ઩ધામામ . (૪૨)
ત્માયફાદ શ્રીશરયએ વોભ, શ ૂયારદ ક્ષતત્રમ બક્તજનોને તેભજ અન્મ અન્નાથીઓને ઩ણ
઩ ૂલમની ભાપક બોજન કયાવ્માં. (૪૩)

599
 ત્માયફાદ જમાદે લી તલગેયે વલે સ્ત્રીબક્તોને ઩ણ ઩ાયણા કયલાની આજ્ઞા આ઩ી સ્લમં
બોજન સ્લીકાયલા ઩ોતાના તનલાવ સ્થાને ઩ધામામ. (૪૪)
઩ોતાના તનલાવ સ્થાને ઩ધાયી શ્રીશરયએ યવોઈ તૈમાય કયી શ્રીકૃષ્ણને નૈલેધ ઘયાવ્યુ.ં
ત્માયફાદ લૈશ્વદે લ કભમ અથામ ત ઩ંચભશામજ્ઞો કયી ઘભમલત્વર શ્રીશરયએ ઩ાયણાં કમામ. (૪૫)
શે યાજન ! રદલવે મોગતનિંિાનો સ્લીકાય નશીં કયી શ્રીશરય વોભ, શુયારદ ઩ા઴મદોની આગ઱
જમાદે લીના ગુણોની પ્રળંવા કયતા કયતા ત્માં એક પ્રશય શુધી તલયાજભાન થમાં. (૪૬)
શ્રોક

શે યાજન ! વભસ્ત તલશ્વના સ્લાભી બગલાન શ્રીશરય આ પ્રકાયે જ બક્તલત્વર ફને છે .

તેભજ તનષ્ક઩ટ બાલે ઩ોતાની વેલા કયતા બક્તજનોથી એભને ભન આ દુતનમાભાં કંઈ઩ણ લસ્ત ુ
અતધક નથી. (૪૭)

600
ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતપ્રકયણે પ્રફોતધનીના ઉત્વલ ઉ઩ય ફાયવના
઩ાયણાભાં વંતોને શ્રીશરયએ ઩ીયવીને જભાડયા એ રીરાના લણમન નાભે ઓગણચારીવભો અધ્મામ
વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૪૦
શ્રીશરયએ આ઩ેર તલદુયનીતતનો ઉ઩દે ળ

શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! ભશા મળસ્લી બગલાન શ્રીશરય વામંકા઱ના વભમે પયી
લેરદકા ઉ઩ય આલી લફયાજભાન થમાં. તેલાભાં વલેજનો, મુતનજનો તેભજ સ્ત્રીબક્તો ઩ાન શ઴મ઩ ૂલમક
આલીને ઉ઩ક્સ્થત થમાં. (૧)

601
 બગલાન શ્રીશરય લેરદકા ઉ઩ય લફયાજભાન થમા ને તલનમથી ઩ોતાને નભસ્કાય કયતાં
બક્તજનોને તનશા઱લા રાગ્માં. વભગ્ર બક્તજનોના જીલન વંસ્કાયથી બયે રા શતાં છતાં તેઓને પયી
વાધુતાનો ભાગમ વભજાલલાની ઈછછા બગલાન શ્રીશરય ભધુય લછનો કશેલા રાગ્માં. (૨)
શ્રીનાયામણ મુતન કશે છે , શે બક્તજનો ! અશીં વબાભાં એકત્ર થમેરા તભે વલે બગલાન
શ્રીકૃષ્ણના ઩યભ ઉ઩ાવક છો. મભ, તનમભ યુક્ત છો. લણામ શ્રભઘભમન ું ઩ારન કયો છો. તભાયાભાંથી
કોઈ઩ણ ને કાંઈ ઩ણ પ્રશ્ન ઩ ૂછ્વો શોમ ત્મો તનબમમ઩ણે ભને ઩ ૂછી ળકો છો. તેભાં કાંઈ ળંળમ નથી.
(૩-૪)
શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! શ્રીશરયએ આ પ્રભાણે કહ્યુ તેથી વબાભાં ઉ઩ક્સ્થત ઩ુજાબક્ત,
ં
શુયાબક્ત તેભજ લસ્તાખાચય તલગેયે ક્ષતત્રમ બકતજનોએ ઩યસ્઩ય ભંત્રણા કયી. ત્માયફાદ ફે શાથ
જોડી નભસ્કાય કયી વલમ રોકનું રશત કયતાં લચન કશેલા રાગ્માં. (૫-૬)
ક્ષત્રીમ યાજાઓ કશે છે , શે સ્લાતભન ! શે જગદગુફૃ ! અભે વલે યાજાઓ તેભજ આ વલે
પ્રજાજનો તનયં તય પ્રળ ૃતત ભાગમનો આશ્રમ કયનાયા છી. તેભજતભાફૃ ળયણ સ્લીકાયનાયા છીએ. તેથી
અભાયે ઴ું કયળુ ? ને ઴ું ન કયળુ?ં તેનો તલબાગ કયી અભને સ્઩ષ્ટફૃ઩ે જણાલો. (૭-૮)

602
 શુવ્રત મુતન કશે છે , શે યાજન ! આ પ્રકાયે તે યાજાઓએ આદય઩ ૂલમક પ્રશ્ન કમો તેથી પ્રવન્ન
થમેરા બગલાન શ્રીશરય ઩ોતાના બક્તયાજ તલદુયજીને માદ કયી આ પ્રભાણે લચનો કશેલા રાગ્માં.
(૯)
શ્રીનાયામણ મુતન કશે છે , શે યાજન ! વત્ળાસ્ત્રભાં જે ઩ુફૃ઴ોને તલિાન તેભજ વધુ વજ્જજ્ન
કહ્યા છે . તેઓના લચન અનુવાય જ કામમ કયળું એ તનતશ્વત છે . (૧૦)
શે બક્તજનો ! વત્ળાસ્ત્રભાં જે ઩ુફૃ઴ોને મ ૂખમ તેભન અવંત કહ્યા છે તેભના લચન અનુવાય
કોઈ઩ણ કામમ ન કયળુ.ં આ પ્રકાયે ભાયી ભાન્મતા છે . (૧૧)
જ્ઞાની તેભજ મ ૂખમનાં રક્ષનો, તેભજ શું કયળું ? ને ઴ું ન કયળું ? એ તલ઴ે ઩ ૂલે તલદુયજીએ
ઘ ૃતયાષ્ર પ્રત્મે તલસ્તાય઩ ૂલમક લણમવ્યું છે . (૧૨)
તલદુયજીએ ગૃશાથ તેભજ ત્માગીઓનું રશત કયતી નીતતનો ફોધ આતમો છે . તેનો અભ્માવ
કયી તેના થકી કામમ અકામમનો તનણમમ કયલો. (૧૩)
તલદુયજીએ કશેરી નીતત વભગ્ર નીતતળાસ્ત્રના વાયફૃ઩ છે . એ પ્રભાણે લતમન કયલાથી તભને
અલશ્મ શુખની પ્રાપ્તત થળે. (૧૪)

603
 તલદુયનીતતનો અભ્માવ કયતાં તેભજ વ્મલશાય ભાગમભાં યશેરા ભનુષ્મો તત્રતલધ તા઩થી
ક્યાયે મ ઩ીડા ઩ાભતા નથી. (૧૫)
રૌરકક વ્મલશાયભાં યશેલા છતાં તભે વલે જો તલદુયનીતતઅનુવાય જીલણ જીલી શ્રીકૃષ્ણ
઩યભાત્ભાની બરકત કયળો તો આ રોકભાંમ શુખી થાળો. (૧૬)
શુવ્રત મુતન કશે છે , શે યાજન ! શ્રીશરયના લચનો વાંબ઱ી ઩ુજા
ં જી તલગેયે ક્ષતત્રમ યાજઓ,
ભનુષ્મો તેભજ મુતનજનો પ્રવન્ન થમાં અને શ્રીશરયને પ્રણાભ કયી ‘ અભે નીતતથી લતમન કયી઴ું ‘ એ
પ્રભાણે કશેલા રાગ્માં. (૧૭)
ત્માયફાદ શ્રીશરયએ તેઓને ઩ોત઩ોતાના સ્થાનેય જલા આજ્ઞા આ઩ી. શ્રીશરયની આજ્ઞા થતાં
તેઓ ઩ોતાનાં તનલાવસ્થાને ઩ધામામ તેભજ શ્રીશરય ઩ણ ઩ોતાના બલન પ્રત્મે ઩ધામામ . 9૧૮)
શ્રીશરયએ ત્રમોદળીથી ઩ ૂલણિભા તતતથ ઩માંત ત્રણ રદલવ શુધી યાતત્ર વબાભા6 પ્રાગજી ઩ુયાણી
઩ાવે ઩ંચભ સ્કંઘની કથા લંચાલી. (૧૯)

604
 ભનુષ્મોએ ઩ોત઩ોતાન્ભી ભમામ દાનું ક્યાયે મ ઉલરંઘન કયળું નશીં. ઩ંચભ સ્કંઘના આ
પ્રકાયના અથમન ું શ્રીશરય તનફૃ઩ણ કયતાં તેભજ ‘વંગદો઴ અને કભમપ઱ અલશ્મ બોગલળું ઩ડે છે .’ એ
તલ઴ે ઩ણ શ્રીશરય વબાવદોને વભજાલતા શતાં. (૨૦)
બગલાન શ્રીશરયની કફૃણાથી વલે બક્ત =જનો આ પ્રકાયે અઢાય રદલવ શુધી ઩યભ આનંદ
઩ામમાં. (૨૧)
બગલાન શ્રીશરયએ ઩ ૂલણિભાના રદલવે જમાદે લી ઩ાવે ભશાન ઉ઩શાયોથી બરકતભાતાના
પ્રાગટયોત્વલનું આમોજન કયાવ્યુ.ં (૨૨)
ઉત્વલ વભાતત થતાં યાતત્રવબાભાં લફયાજભાન થમેરા શ્રીશરયએ દે ળાંતય તનલાવી બક્ત-
જનોને ઩ોત઩ોતાના દે ળ પ્રત્મે જલાનો આદે ળ કમો. (૨૩)
શ્રી નાયામણ મુતન કશે છે , શે બક્તો ! આલતીકાર પ્રાત:કા઱ે તભે વલે તભાયા દે ળ પ્રત્મે
ગભન કયો.તેભજ ભાગમભાં વાલધાન ફની ઩ોત઩ોતાની સ્ત્રીઓનું યક્ષણ કયજો. (૨૪)
઩ોતાના આત્ભાને દે શથી તલરક્ષબ્ણ ભાની બ્રહ્મસ્લફૃ઩ની બાલના કયી શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાનું
પ્રેભ઩ ૂલમક બજન તેભજ સ્લધભમન ું ઩ારન કયળો. તો તભે વલે તનતશ્વત બગલદઘાભભાં જવો. (૨૫)

605
શ્રોક

વલે શ્રેષ્ઠ ઘાભોભાં ઩ણ ઉત્તભ બ્રહ્મ઩ુય ઘાભને ઩ાભી બગલાન થકી ભનોલાંતછત અરૌરકક
રદવ્મ બોગને પ્રાતત કયળો., (૨૬)
શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! આ પ્રકાયે શ્રીશરયનું લચન વાંબ઱ી મુતનજનો તેભજ બક્ત-
જનોનાં ભન પ્રવન્ન થમાં ને શ્રીશરયને નભસ્કાય કયી કશેલા રાગ્માં. (૨૭)
શ્રોક

બક્તજનો કશે છે , શે બગલન ! જે ઘાભભાં જ્ઞાન, લૈયાગ્મ, ઘભમ તેભજ બરકતયુક્ત બગલદ
બક્તો તનલાવ કયે છે . તભે જે બ્રહ્મ઩ુય ઘાભને વલોત્તભ ઘાભ તયીકે લણમલો છો એ ઘાભના સ્લફૃ઩ને
અભે જાણલા ઈછછીએ છીએ. (૨૮-૨૯)
શે સ્લાતભન! તેથી કૃ઩ા કયીને તભે અભને બ્રહ્મ઩ુય ઘાભના મથાથમ સ્લફૃ઩નું લણમન કયો.
કાયણા કે તભાયા તવલામ અન્મ ભનુષ્મ એ ઘાભના સ્લફૃ઩ને જાણલા વભથમ ફનતો નથી. (૩૦)

606
શ્રોક

શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! બગલદ ઘાભને જાણલાની ઈછછા ઘયાલતા ઩ોતાના બક્ત-
વમુદામે જ્માયે આ પ્રકાયે પ્રશ્ન કમો ત્માયે બક્તજનોના આત્ભફંઘ ુ શ્રીશરય તેઓને આનંદ ઉ઩જાલતા
કશેલા રાગ્માં. (૩૧)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે પ્રફોતધની ઉત્વલ ઉ઩ય શ્રીશરયએ
તલદુયનીતતનો ઉ઩દે ળ આતમો એ નાભે ચારીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

607
અધ્મામ-૪૧

શ્રીશરયએ કયે ર બ્રહ્મ઩ુય ધાભનું લણમન

શ્રોક

શ્રીનાયમણ મુતન કશે છે , શે બક્તજનો ! બ્રહ્મ઩ુય ઘાભ એકાંતતક બક્તજનોને ઩ાભલા મોગ્મ
છે , અતતળમ શુખનું ઘભ છે . એ ઘાભનું સ્લફૃ઩ ષુ ં તભને કષુ છં. તેન ં તભે વાલધાન થઈને શ્રલણ
કયો. (૧)

608
 આ બ્રહ્મ઩ુય ઘાભ યશસ્મફૃ઩ી શોલાથી ભશત઴િઓએ તેન ું ઩ુયાણોભાં તલસ્તયથી લણમન કયુમ નથી
તેભજ નાભાંતયથી લણમવ્યું છે . (૨)
છંદોગ્મ ઉ઩તન઴દભાં, ભશાબાયતના ભોક્ષઘભમભાં તેભજ સ્કંઘ઩ુયાણભાં બ્રહ્મ઩ુયઘાભના
સ્લફૃ઩નું વંક્ષે઩થી લણમન કયુ.મ (૩)
શે બક્તજનો ! ભાયી એકાંતતકી બક્ક્તથી તભાફૃ અંત:કયણ તલ઴ુિ છે . તેથીજ તભે અતધકાયી
઩ણ છો. અને તેથી ષુ ં તભને બ્રહ્મ ઩ુય વંફઘ
ં ી લાતામ કશીળ. (૪)
શે બક્તજનો ! ચૌદ રોકની પયતી ફાજુએ એક કોટી મોજન તલસ્તાયભાં ઩ ૃથ્લીનું આલયણ
યશે઱ ું છે . (૬)
એ ઩ ૃથ્લીના આલયણના ઉ઩યના બાગભાં જ઱નું આલયણ, તેના ઉ઩યના બાગભાં તેજનું
આલયણ, તેના ઉ઩યનાબાગભાં લાયુન ું આલયણ, તેના ઉ઩યના બાગભાં આકાળનું આલયણ, તેના
ઉ઩યના બાગભાં અશંકાયનું આલયણ, તેના ઉ઩યના બાગભાં ભશતત્લનું આલયણ. આ પ્રકાયે છ
આલયણો આલેરા છે . (૭)

609
 એક એક આલયણ એકએકથી ઉત્તયો ત્તય દળ ગણા અતધક જાણલા તેભજ પ્રથભ આલયણ
કયતાં તેનાથી ઉત્તયોત્તય યશેરા આલયણો શ ૂક્ષ્ભથી શ ૂક્ષ્ભ જાણલાં. અથામ ત ઩ ૃથ્લીના આલયણ કયતાં
જ઱નુ આલયણ શ ૂક્ષ્ભ છે . જ઱ કયતાં તેજનું આલયણ શ ૂક્ષ્ભ છે . એ પ્રભાણે વલમત્ર જાણળુ.ં (૮)
શે બક્તજનો ! આ વલમ આલયણોના શેત ુભ ૂત પ્રકૃતત નાભે જે ભશાન આલયણ યશે઱ ુ છે .
તેને આઠમું આલયણ જાણળુ.ં (૯)
આ પ્રકૃતતના આલયણથી ઩ય તેજોભમ તેભજ અ઩રયતછન્ન અથામ ત ભા઩ યરશત લચદાકાળ
આલેરછે . એ લચદાકાળ આરદ અંતય યૈ ત છે . તેને ઩યભ વ્મોભ એલા નાભથી લણમલેરોછે . તેભજ
તેને બગલદ ઘાભ કશેર છે . (૧૦)
કોરટ કોરટ શ ૂમમ તેભજ ચંિભાનું વથે ભ઱ે ઱ું અનંત ગણું તેજ ઩ણ આ લચદાકાળના
એકદે ળના તેજની આગ઱ ખ્ઘોત ત ુલમ જણામ છે . (૧૧)
એ લચદાકાળભાં આનંદસ્લફૃ઩, તનત્મ, અંતયરશત, ગંબીય તેભજ અગાઘ જ઱થી બયે રી
શુધાતવિંઘ ુ નાભે ભશાનદી આલેરી છે . જે નદીને લેદો તલયાજા નદીના નાભથી લણમલે છે ,. (૧૨)

610
 શુધાતવિંઘ ુ નદીના ભધ્મે ત્મસ્લફૃ઩, અતતળમ તેજોભમ, રદવ્મ શુખફૃ઩, અનાતન તેભન તનત્મ
તવિ ભશાિી઩ આલેરો છે . (૧૩)
ુ ા વમ ૂશ, રદવ્મ ળ ૃ઴બો તેભજ રદવ્મ ળયીયધાયી ફષુ તકાયના ઩ક્ષીઓથી
રદવ્મ કાભધેનન
આક િી઩ ળોબી યહ્યો છે . (૧૪)
આરયજાત, કલ઩ળ ૃક્ષ, ભંદાય તલગેયે ળ ૃક્ષોથી તેભજ ચાયે તયપ લીંટ઱ામેર ભાપ્લરકા જૂઈ
તલગેયે રતાઓથી આ િી઩ ળોબી યહ્યો છે . (૧૫)
પ઱ તેભજ ઩ુષ્઩ની વમ ૃદ્વિથી વબય અનેક પ્રકાયના ઉ઩લનો, નદીઓ, વયોલય, લાલ,
ભલણભમ ઩લમત તલગેયે તેજોભમ, શુખફૃ઩, અરૌરકક તેભજ તનત્મ ળોબા વં઩ન્ન વં઩તતથી આ
વત્મિી઩ અતતળમ ળોબી યહ્યો છે . (૧૬-૧૭)
એ વત્મિી઩ભાં ળતશ્રુગાચર
ં નાભે ભશાન તલળા઱ રકલરો આલેર છે . એ રકલરો રોકારોક
મ ુ છે . તનત્મ છે . તેની ચાયે રદળાઓભાં
઩લમતની વભાન છે . તેનો આકાય કભ઱ની વભાન લત઱
ભશાન ંડચા ચાય યભણીમ ગો઩ુય આલેરા છે . શુફર તેભજ પ્રફર નાભે િાય઩ારો તેન ું યક્ષણ કયે
છે . મ ૂતતિભાન શુદળમન તલગેયે આયુઘો તેભજ મ ૂતતિભન અલણભારદ તવદ્વિઓ ઩ણ તેન ું વેલન કયે છે .

611
એ રકલલરાની અંદય યભલણમ તેજોભમ તેભજ રદવ્મ ભંગ઱ સ્લફૃ઩ા ભ ૂતભ આલેરી છે . એ ભ ૂતભની
વાથે આ બ્રહ્માંડભાં કોઈ઩ણ લસ્ત ુની ઉ઩ભા આ઩ી ળકામ તેભ નથી. (૧૮-૨૧)
શે બક્તજનો ! એથી તે ભ ૂતભને ષુ ં તનફૃ઩ભ કષુ છં. છતાં મથારકિંલચત તેન ું લણમન કયળું શોમ
તો િષ્ટાંતના ભાધ્મભથી એ ભ ૂતભને ઉ઩ભા આ઩ી કલ઩ના કયી ળકામ છે . (૨૨)
વભગ્ર ઩લમતે વરશત આ ભ ૂતભ સ્લછછ કાચની ફનેરી શોમ, તેભ ં યશેરી વભગ્ર સ્થાલય
જગભ
ં આકૃતતઓ ઩ણ કાચની શોમ, આકાળભાં યશેરા ગ્રશ, નક્ષત્ર તેભજ તાયા ભંડ઱ જેટરી
વંલખ્માભાં છે તેટરી વંખ્માભાં વલમત્ર પ્રકાળ પ્રવયાલતા શ ૂમમ શોમ અને એ શ ૂમમના અતતળમ
પ્રકાળથી અતત યભલણમ તેભજ આશ્રમમ સ્લફૃ઩ ફનેરા આ કાચની ભ ૂતભ જેલી ળોબે તેલી એ
રદવ્મભ ૂતભ ળોબી યશી છે , (૨૩-૨૫)
આ ધાભ બગલાન શ્રીકૃષ્ણનું ઩યભધાભ છે . અનાદીતવિ છે . જેને ગોરોક નાભથી ઩ણ કશેલામ
છે . આ ઘાભભાં ગો઩ગો઩ીઓના વમુદામો ઩ણ તનલાવ કયીને યશે છે . આ ઘાભ વલમત્ર ભનોશય છે .
દળમનીમ છે , આ ઘાભને તલળે જે જે યત્નતલગેયે લસ્ત ુઓ યશેરી છે . તે વલે અરૌરકક છે . (૨૬-૨૭)

612
 આ ઘાભભાં મુક્તબાલને ઩ાભેરા નયનાયીઓના રદવ્મ, અતતળમ પ્રકાળભાન, અનંત
યાજભશેરો યશેરા છે . (૨૮)
આ ધાભના ભધ્મભાં કોરટ કોરટ શ ૂમમવભાન, પ્રકાળભાન ભનોશય, શ્વેત , ઘટ, શુખફૃ઩
તેભજ વચ્છચદાનંદ ફૃ઩ ભશાતેજ યશે઱ ું છે . (૨૯)
એ બ્રહ્મત્ભક તેજને અક્ષયસ્લફૃ઩, વલામ ઘાયસ્લફૃ઩, અમ ૃતસ્લફૃ઩, અનારદ, અંતયરશત,
ભા઩યરશત, સ્લમંપ્રકાતળત તેભજ વનાતન કશે છે . (૩૦)
બગલાન શ્રીકૃષ્ણના અનુગ્રશથી મોગતવદ્વિને ઩ાભેરા મોગીજનો ઩ોતાના અંતયભાં
઴ટચક્રોનું બેદન કયી બ્રહ્મયં ઘ્રને તલળે એ જ તેજનું દળમન કયે છે . (૩૧)
આ બ્રહ્મ઩ુય ઘાભ વલમ ઘાભોભાં ઉત્તભ, કા઱, ભામાથી યરશત તેભજ બગલાન શ્રીશરયનું
ઘાભ છે . (૩૨)
શે બક્તજનો ! આ બ્રહ્મ઩ુય ઘાભભાં બગલાનનું આશ્રમમભમ રદવ્મ ભંરદય યશે઱ ું છે . તેની
શુદ
ં યતાનું લણમન કયલા ષુ ં ઩ણ વભથમ નથી. (૩૩)

613
 એ ભંરદય કોરટ કોરટ શ ૂમમના પ્રતીક વભાન યત્નોના સ્તંબોથી અતતળમ પ્રકાળભાન છે . વભગ્ર
વમ ૃદ્વિ ત્મેભજ તવદ્વિઓથી બય઩ ૂય છે . (૩૪)
એકંતતક બાલને ઩ાભેરા મુક્તાત્ભાઓ એ ભંરદયનો આશ્રમ કયીને યહ્યા છે . બગલદ બક્તો
તેભજ મુક્તબાલને ઩ાભેરા કોરટ કોરટ સ્ત્રીજનો ઩ણ તેન ું વેલન કયે છે . એ ભંરદયભાં યભલણમ
યત્નતવિંશાવન આલે઱ ું છે . યાધાયભારદ ળક્ક્તઓથી વેલમેરા શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભા એ તવિંશાવન ઩ય
લફયાજે છે . કોઈ઩ણ રોકભાં એ બલન જેળુ બલન નથી. કે જે બલનની વાથે ઩યભાત્ભાના એ
બલનને ઉ઩ભા આ઩ી ળકીએ, એથી તેને તનફૃ઩ભ કહ્યુ છે . (૩૫-૩૭)
શે બક્તજનો ! એ બ્રશભ ઩ુય ઘાભભાં મુક્તબાલને ઩ાભેરા નયનાયીઓના અનંત અને
અ઩ાય રદવ્ય્તો બોગોના સ્થાનો યશેરા છે . એ બોગ રદવ્મ, શુખફૃ઩ ને તનત્મ છે . તેભજએ બોગના
વાઘનો ઩ણ રદવ્મ, શુખયફૃ઩ને તનત્મ છે . (૩૮-૩૯)
જે યીતે ઩ાંચ બૌતતક ળયીયધાયી મુક્ત઩ુફૃ઴ોના બોગ બૌતતક છે . તે યીતે જ બ્રશભ ઩ુય
ઘાભભાં ચૈતન્મ ળયીયધાયી મુક્ત઩ુફૃ઴ોના બોગ ચૈતન્મફૃ઩ છે . (૪૦)

614
 એ ઘાભના વલે બોગ, બક્ત ઩ુફૃળો તેભજ બોગસ્થાનો પ્રકાળભમ, ગુનાતીત, ક્ષમયરશત,
વત્મસ્લફૃ઩, જ્ઞાનસ્લફૃ઩, આનંદસ્લફૃ઩, રદવ્મ તેભજ ઉ઩ભાએ યરશત છે . (૪૧)
એ બ્રહ્મ઩ુય ઘાભભાં તનલાવ કયીને યશેરા નયનાયીઓ રદવ્મસ્લફૃ઩ને ઘાયણ કયે છે . રદવ્મ
ઈન્દ્ન્િમો, પ્રાણ, અરંકાય તેભજ લસ્ત્રો ઩રયધન કયે છે . (૪૨)
એ ઘાભભં તનલાવ કયીને યશેરા નયનાયે ઓને બગલાન ઩ાવેથી જ શુખ પ્રાતત કયલાની
ઈછચા પ્રગટ થામ છે . ઩ન ઈતય લસ્ત ુથી શુખ પ્રાતત કયલાની ઈછછા થતી નથી. એ ઩યભાત્ભા
વલમ મુક્ત઩ુફૃ઴ોને વલમકા઱ે એક વયખું જ શુખ આ઩ે છે . (૪૩)
ફૃ઩, વમ ૃદ્વિ, ઐશ્વ્રમમ, બોગ, શુખ તલગેયે વચ્છચદાનંદસ્લફૃ઩ી વલે મુક્ત઩ુફૃ઴ોને વભાન જ
છે . અથમત કોઈ પ્રકાયનું તાયતમમ નથી. (૪૪)
બ્રહ્મ઩ુય ઘાભભાં બોગ ઩દાથો યહ્યા છે . એ બોગના અલ઩ તેભજ અતધક઩ણાના બાલભાં
બોગના બોક્તા મુક્તાત્ભાઓની ઈછછા જ કાયણભ ૂત છે , ઩ણ અન્મ કોઈ કાયણ નથી. (૪૫)

615
 જે યીતે કોઈ ચક્રલતી વમ્રાટ વભગ્ર સ્મ ૃતધ વં઩ન્ન શોલા છતાં સ્લેછછાથી બોગ બોગલે છે .,
અથલા નથી બોગલતો. એ યીતે જ બ્રહ્મ઩ુય તનલાવી મુક્તાત્ભાઓ ઩ોતાની ઈછછાથી બોગ બોગલે
છે અથલા નથી બોગલતાં. (૪૬)
બ્રહ્મ઩ુયઘા ભતનલાવી નયનાયીઓના ભનભાં ઩યસ્઩ય કાભલાવનાની રેળભાત્ર ગંઘ ઩ણ
નથી.઩યં ત ુ એક બગલદ વંફઘ
ં ી જ અનુયાગ લતે છે . તેભજ એ મુક્તાત્ભાઓના એક એક યોભભાં
કોતત કોરટ શ ૂમમના તેજ વયખું તેજ યશે઱ ું છે . (૪૭)
બ્રહ્મ઩ુય ઘાભનું એક અલ઩ પ્રદે ળનું તેજ વભગ્ર મુક્તાત્ભાઓનં અંગના તેશ થકી ઩ણ અતધક
યશે઱ ું છે . તેભ તભે જાણો. (૪૮)
આ પ્રકાયના ભશાતેજોભમ બ્રહ્મ઩ુય ઘાભનું વભગ્ર ભશાતેજ શ્રીકૃષ્ન ઩યભાત્ભાના ચયણોના
નખ ભંડ઱ના ભધ્મે એક જ નખભાં યશે઱ ું છે . (૪૯)
શ્માભ શુદ
ં ય તલગ્રશઘાયી શોલા છતાં ઩ોતાના અંગના અતતળમ તેજથી શ્વેત જણાતા
દ્વિભુજઘાયી બગલાન ઩ુફૃ઴ોતભ એ બ્રહ્મ઩ુય ઘાભના ભંરદયભાં વદા લફયાજે છે . રદવ્મ ળયીયધાયી
શ્રીદાભા, નંદ તલગેયે ઩ા઴મદો શ્વેત છત્ર તેભજ ચાભય ઢો઱ી આદય઩ ૂલમક વેલા કયે છે . અનેક

616
બ્રહ્માંડોના અધીશ્વય તળલ, બ્રહ્મા, તલગેયે દે લતાઓ તેભને નભસ્કાય કયે છે . અન્મ મુક્તો ગંઘ, ઩ુષ્઩,
લસ્ત્રારદ ઉ઩શાયોથી તેભની ઩ ૂજા કયે છે . બરકતદે લી, ઘભમદેલ, ઐશ્વમો તેભજ લેદો એભની સ્ત ુતત કયે
છે . (૫૦-૫૩)
એ બગલાન જે બક્તજનોને જેલા પ્રકાયે ઩ોતાનું દળમન આ઩લા ઈછચી તેઓને તેલા પ્રકાયે
઩ોતાનું દળમનઆ઩ે છે . (૫૪)
એ બ્રહ્મ઩ુય ઘાભભાં ઩ુફૃ઴ોતભ બગલાન કોઈને ચત ુભુજ
મ સ્લફૃ઩ે, કોઈને અષ્ટભુજ સ્લફૃ઩ે
તેભજ કોઈને વશસ્ત્રભુજ સ્લફૃ઩ે દળમન આ઩ે છે . (૫૫)
શે બક્તજનો ! ઩યભાત્ભાનું આ બ્રહ્મ઩ુય ઘાભ ઩યભધભ કહ્યુ છે . તનયં તય આનંદસ્લફૃ઩ કહ્યુ
છે ., યવફૃ઩ કહ્યુ છે . અગમમ અથામ ત અબક્તોથી પ્રાતત થળું અળક્ય કહ્યુ છે . (૫૬)
બગલાનના અલતાયોની ઉ઩ાવના કયતં ને સ્લધભમભાં લતમતા બક્તજનો ઩યભાત્ભાની
ક્ર્઩ાથી બ્રહ્મ઩ુય ઘાભને ઩ાભે છે . (૫૭)
શે બક્તજનો ! આ પ્રકાયે તભાયા પ્રેભને આધીન થઈ ભેં તભને અત્મંત યશસ્મભમ બ્રહ્મ઩ુય
ઘાભનું વંક્ષે઩થી લણમન કયુ.મ , (૫૮)

617
 શે બક્ત જનો ! બગલાન શ્રીકૃષ્ણની બરકત યરશત અબક્ત, ઘ ૂતમ, તેભજ નાક્સ્તક ઩ુફૃ઴ની
આગ઱ આ યશસ્મભમ ઘાભની લાત ક્યાયે મ કયલી નશીં. (૫૯)
શુવ્રત મુતન કશે છે , શે યાજન ! ઩યભ કૃ઩ાફૄ બગલાન શ્રીશરયએ વબાભાં આ પ્રકાયે
બ્રહ્મ઩ુય ઘાભના ભાશાત્મમનું ગાન કયુ.મ એ વાંબ઱ી મુતનજનો તેભજ વલમ શરયબક્તો શ઴મ ઩ામમા ને
શ્રીશરયને લંદન કયલા રાગ્માં. (૬૦)
શ્રોક

વભગ્ર બક્તજનો શ્રીશરયને બગલાન શ્રીકૃષ્ણ સ્લફૃ઩ે જાણી, બ્રહ્મ઩ુય ઘાભને બગલાન
શ્રીશરયનું જ ઘાભ જણી ઩ોતાના ળયીયના ળયીયના અલવાને તે ઘાભને જ પ્રાતત કયલાના દધ
વંકલ઩ની વાથે અતતળમ પ્રવન્ન ભનલા઱ા થમાં. (૬૧)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામનચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે પ્રફોતધનીના ઉત્વલ ઉ઩ય શ્રીશરય
એ બ્રહ્મ઩ુય ઘાભનું લણમન કયુમ એ નાભે એકતારીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

618
અધ્મામ-૪૨

તલચયણ અથે જતા વંતોએ કયે ર શ્રીશરયની સ્ત ુતત

શ્રોક

શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! ત્માયફાદ શ્રીશરયના આદે ળથી વલમ બક્તજનો નભસ્કાય
કયી ઩ોતાના તનલાવ સ્થાને ગમાં. શ્રીશરય ઩ણ ઩ોતાના બલન પ્રત્મે ઩ધામાાં . (૧)
એ બક્તજનોને ઩ોતાના દે ળ ઩ાછ જલાની અંતયભાં ઈછછા ન શતી છતાં શ્રીશરયનો આદે ળ
થતાં જલા તત્઩ય થમા તેભજ એ યાતત્રએ ભાગમભાં ઉ઩મોગી બાતાં ફનાલલા રાગ્માં. (૨)
બગલાન શ્રીશરયની પ્રવાદીભ ૂત લસ્ત ુઓને નાની નાની કોથ઱ીઓભાં બયી રીધી. એ લસ્ત ુઓ
દૂય દે ળ શુધી રઈ જલાની શોલાથી કોથ઱ીઓભાનાં મુખ ઩ણ વીલી રીધાં.(૩)

619
 એ બક્તજનોએ લસ્ત્ર, ઩ાત્ર તેભજ બાતાના ડફયાને ભોટા થેરાભાં બમામ તેભજ લાશનો તૈમાય
કયી ઩ડ્વલાને રદલવ પ્રાત:કા઱ે જલા તૈમાય થમાં. (૪)
ંૂ
મુતનજનો ઩ણ પ્રાત:સ્નાનારદ તનત્મ કભમ કયી તફડાઓભાં દોયીઓ ફાંઘી તેભજ ખબા ઩ય
઩ુસ્તકો મ ૂકી લતલચયણ કયલા તૈમાય થમાં. (૫)
શરયબક્તો તેભજ વંતોના અંતયભાં શ્રીશરયના દળમન કયલાની ઉત્કંઠા શતી તેથી ઉત્તભયાજાના
યાજબલનના આંગણાભાં આલી ઊબાય યહ્યા તેભજ ઩ોતાના ખબા ઩ય લાંવની રાકડીઓ મ ૂકી
બ્રાશભણો બક્તો઩ણ ઊબા યહ્યાં. બક્તલત્વર બગલાન શ્રીશરય ઩ણ ઩ોતાના બક્તજનોને દળમન
આ઩લાની ઈછછાથી અશ્વ ઩ય આફૃઢ થમાં ને નગયની ફશય બાગો઱ શુધી ઩ધામાાં . (૬-૭)
ભાણવોની બીડ જાભલાના બમથી ઩ુયની ફશાય નીક઱ે રા શ્રીશરયને વલે બક્તો, મુતનઓ
તેભજ ઩ા઴મદો ઩ાછ઱ ઩ાછ઱ અનુવયલા રાગ્માં. બગલાન શ્રીશરય ઉત્તભયાજાની અઘમકોળ દૂય
આલેરી યાઘાલાલ ઩ાવે ઩ધામામ તેભજ બક્તજનોને આનંદ ઉ઩જાલલા અશ્વ ઩ય આફૃઢ થઈ
ભાગમભાં ઊબા યહ્યાં. (૯)

620
 ંૃ તત્કા઱ શ્રીશરય વભી઩ે આવ્માં ને
મુતનજનોના વમ ૂશો, જનવમ ૂશો તેભજ સ્ત્રીબક્તોનાં ળદો
તેભને લંદન કયલા રાગ્માં.(૧૦)
શે બગલન ! તભે આ વંતોને અભાયા ગાભ ભોકરજો તેભજ તભાફૃ દળમન અભને પયી
પ્રાતત થામ. આ પ્રકાયે બક્તજનો શ્રીશરયને પ્રાથમના કયલા રાગ્માં. ત્માયફાદ મુતનજનો શ્રીશરયના
આદે ળથી દે ળાંતયભાં તલચયણ કયલા તૈમાય થમા6. ફે શાથ જોડી પ્રેભ઩ ૂલમક શ્રીશરયને પ્રણાભ કયી
સ્ત ુતત કયલા રાગ્માં. (૧૧-૧૨)
મુતનજનો સ્ત ુતત કયતા કશે છે , શે સ્લાતભન ! તભે લેદભાં પ્રતત઩ાદન કયે રા ઩યભેશ્વય તેભજ
઩યબ્રહ્મ છો. બ્રહ્મા તેભજ ભરયલચ તલગેયેના ક્રભથી સ્થાલય જગભ
ં સ્લફૃ઩ આ વભગ્ર તલશ્વનું ઩ોતાની
ળરકતથી વિન કયો છે . સ્લતંત્ર તભે આ તલશ્વના યક્ષણને અથે ભત્સ્મ, કૂભમ, લયાશ તલગેયે
અલતાયોને ઘાયણ કયો છો. (૧૩)
શે તલભુસ્લફૃ઩ ! શે ઘભમતપ્રમ ! તભે યુગ યુગને તલ઴ે અલતાય ઘાયણ કયી વાધુ, દે લતા
તેભજ ઘભમન ું વલમ પ્રકાયે યક્ષણ કયો છો. અને ઘભમનો િોશ કયતા દૈ ત્મોનો તલનાળ કયો છો. તભાયી

621
વલમ મ ૂતતિઓ વભગ્ર ઐશ્વમમથી વં઩ન્ન છે . ચક્ર તલગેયે આયુઘોથી પ્રકાળભાન રદવ્મ તેજથી વં઩ન્ન છો.
તેભજ ઩ોતાના પ્રતા઩થી તલખ્માત છો.(૧૪)
શે બગલન ! કભ઱નમન ! અભાયા નમનગોચય લતમતી આ મ ૂતતિ આ રોકના ભનુષ્મોના
અજ્ઞાનનો તલનાળ કયલા પ્રાદુબામ લ ઩ાભેરી છે . જાગ્રત, સ્લતન તેભજ શુવપ્ુ તત અલસ્થાથી ઩ય રદવ્મ
સ્લફૃ઩ે લતે છે . ઩યભશંવોના નાભને ઘાયણ કયનાયી છે . બ્રહ્મક્સ્થતતને પ્રાતત કયાલનાયી છે . ભામાના
કામમથી યરશત છે . બલફંઘનભાંથી મુક્ત કયાલનાયી છે . તેભજ વલો઩યી લતે છે . (૧૫)
શે બગલન ! શ્રિા, ળાંતત, અતતળમ ક્ષભા, તન઩ુણતા, રજ્જજા, તતતતક્ષા,દમા, તન્દ્ુ ષ્ટ, ભૈત્રી,
અબમ, ળભમ, દભ, ત઩, તલઘ, નીતત, વદાચાય, લૈયાગ્મ, ઉ઩યતત, તલલેક, તલનમ, અષ્ટાંગમોગ,
સ્મ ૃતત તલગેયે ભશાન ઐશ્વ્રમો આ તભાયી મ ૂતતિભાં તનત્મ તનલાવ કયીને યશે છે . (૧૬)
શે બગલન ! તનષ્કાભ, તન:સ્લાદ, તનરોબ, તન:સ્નેશ, તનભામ ન, તનભમદ, તલજ્ઞાન, વં઩ન્ન જ્ઞાન
તલગેયે ળરકતોની તવદ્વિ કયલા અન્મ ઩ુફૃ઴ો અવભથમ છે . એ ળરકતઓ આ મ ૂતતિ િાયા તભે પ્રગટ કયી
છે . ઩ણ અન્મ મ ૂતતિ િાયા પ્રગટ કયી નથી. તેથી આ તભાયા સ્લફૃ઩ની વનકારદકો તેભજ બ્રહ્મારદ
દે લતાઓ ઩ણ ઉ઩ાવના કયે છે . (૧૭)

622
 શે બગલન ! આ ઘયતી ઩ય ઩ોતાના કુકભમથી ઉત્઩ન્ન થમેરા ગુફૃઓ અઘભમવગમને લળ
લતે છે . દૈ ત્મોના અંળ સ્લફૃ઩ છે . તેભજ ઩ાખંડી છે . તે ગુફૃઓ ઩ોતાની બુપ્ધ્ધથી કલ઩ેરા તકમ યક્ુ ત
ળાસ્ત્રથી ભનુષ્મોને તલભ્રાંત ફનાલે છે . એ તલભ્રાંત ફનેરા ભન ઉષ્મોને ક્ષ્ટથી ઩ણ તનલાયણ ન કયી
ળકામ તેલા અધભમવગમથી મુક્ત કયલા તભાયા તવલામ અન્મ કોણ વભથમ છે ? (૧૮)
દં બ, યાગિે઴, કલર, રશિંવા, ક્રોધ, દુરુરકત, મ ૃત્યુ, ળથતા, વ્માભોશ, તલગેયે અધભમવગમના
વમુદામથી તભે ઩ોતાના જનોનું તનયં તય યક્ષણ કયો છો. અતલઘાના કામમસ્લફૃ઩ તતભસ્ત્ર તલગેયે ઩ાંચ
દોળો થકી ઩ણ તભે યક્ષણ કયો છો. તેભજ કા઱ે કયીને તલનાળ઩ાભેરા ઩ાયભશંસ્મ ઘભોને ઩ોતાના
પ્રતા઩થી આનંદ઩ ૂલમક તલસ્તાયો છો. (૧૯)
઩ ૃથુ યાજાના વોભા મજ્ઞ તનતભત્તે ક્રોધ ઩ાભેરા ઈન્િે પ્રથભ છ઱ક઩ટથી સ્લીકાયે રા તેભજ
઩ાછ઱થી ત્માગ કયે રા ઩ાખંડ લે઴ને આ રોકને છે તયલા ઘાયણ કયતા, ઘનના રો઱ુ઩, તનમભનો
ત્માગ કયતા, જીહ્વા તેભજ તળશ્નને તલ઴ે આવક્ત, કુતકમ બયે રી યુરકતથી વત્ળાસ્ત્રોના અથોનું ખંડન
કયતા તેભજ઩ોતાના આતશ્રતજનોને ળાસ્ત્ર તલફૃિ કુયરુ કતનો જ ફોધ આ઩તા અશુય ગુફૃઓ જેભ
શ ૂમમની કાંતતથી અંઘકાય તલનાળ ઩ાભે તેભ તભાયા પ્રતા઩થી તલનાળ ઩ામમા છે . (૨૦)

623
 શે પ્રભુ ! આ રોકભાં વલમ નયનાયીઓ કલરયુગ તેભજ કાભદો઴થી ઩ીડા અનુબલી યહ્યા
છે . તે શેત ુથી જ તેઓ લાનયની વભાન તલલેક શીન ફન્મા છે . તનરમજ્જજ થમા છે . આજની આ પ્રજા
બ્રભાજીનું ઩ણ બક્ષણ કયલા ઩ાછ઱ દોડેરા મક્ષ યાક્ષવીની વભાન ફની છે . અત્માયની આ સ્ત્રીઓ
ફરીભદૈ ત્મના મુખભાંથી ઉત્઩ન્ન થમેરી ત્રણ પ્રકાયની સ્લૈરયણી તલગેયે સ્ત્રીઓની વભાન ફની છે .
(૨૧)
શે દમાતવિંઘ ુ ! તેથી ઩ા઩ભાં પ્રલતમતા ઩ુફૃળો ઩ોતાની વભાન ઩ા઩ાચાય ઘયાલતા ગુફૃઓનો જ
આશ્રમ કયે છે . તેઓના ગુફૃતો જેભ બ્રહ્માજીના જાંઘપ્રદે ળભાંથી ઉત્઩ન્ન થમેરા અશુયો ત઩તાભશનો જ
વંવગમ કયલા તેભની ઩ાછ઱ દોડયા શતા તેભ તળષ્મ ઩યં ઩યાની ઩઩ાછ઱ દોડી યહ્યા છે . તે ગુફૃઓની
઴ુબ ગતત કેલી યીતે થઈ ળકે ? તેથી કફૃણા કયી તેઓનું યક્ષણ કયલા વભથમ તભે જ છો. (૨૨)
આ પ્રકાયના ઩ા઩થી દુગમતતને ઩ાભેરા,નાળ ઩ાભેરી બુપ્ધ્ધલા઱ા તેભજ આશુયી વં઩તતથી
યુક્ત ભનુષ્મોને વંવાયના કષ્ટથી યક્ષણ કયલા તભે તભાયા ઐશ્વ્રમમ ને પ્રગટ કયો છે . શે બગલન !
઩ ૃથ્લી ઩ય દૈ લી વં઩તતનો આશ્રમ કયતા જનોને તભાયી બક્ક્તનો ફોધ આ઩લાભાં તત્઩ય લતમતા
મુતનજનોને તભે તાત્ક઱ તભાયા ઘાભને ઩ભાડો છો. (૨૩)

624
 શે તલભુ સ્લફૃ઩ ! તભે યુરકત વરશત લેદારદ વત્ળાસ્ત્રોના લાક્યોથી ભનુષ્મોને વન્ભાગમનો
ઉ઩દે ળ આ઩ો છો. તેઓના અંતયભાં ઉદબલતી દે લતઓનાં દળમનની ઈછછાને અંતમામ ભી ળરકતથી
જાણો છો. તેથી ઩ોતાના સ્લફૃ઩ભાં તેઓના ભનનું આક઴મણ કયલા તભે અવાધાયણ ઐશ્વમમથી
તેઓની ઈછછાનુવાય તે તે ઈષ્ટદે લોના સ્લફૃ઩ને ઘાયણ કયો છો. વભ,આતધ નએ તલ઴ે તેભના
શદમભાં પ્રલેળ કયો છો. (૨૪)
શે સ્લાતભન ! તભાયી મ ૂતતિભાં દુષ્ટજનોના ભનને ઩ણ તત્કા઱ તનમભન કયો છો. એ તભાફૃ
અવાધાયણ ઐશ્વમમ કશે઱ ુ છે . કભ, ક્રોધ, અશંકાય ને ભત્વય તલગેયે દૈ ત્મ જેલા દો઴ોનો તલનાળ
કયલાથી તભાયો મળ રશયણ્મારદ અશુયોના લઘથી ઩ણ અતતળમ તલખ્માત થળે. (૨૫)
શે બગલન ! રદળાઓના અતધ઩તતઓ, ચંિ, શ ૂમમ તલગેયેને ઩ોતાની ળરકતથી દૂય કયી
એભના સ્લફૃ઩ે મજ્ઞભાં તેભના શતલષ્માન્ન નો બાગ ગ્રશણ કયનાયા રશયણ્મકતળ઩ુ તલગેયે ફલરષ્ઠ દૈ ત્મો
કાભક્રોધારદ ળતત્રુઓથી અતતળમ ઩ીડા ઩ાભે છે . તેભજ ઩ોતાના ભનને લળ કયલા વભથમ થતાં
નથી. તે આંતય ળત્રુઓનો તલનાળ કયલા તભે વભથમ છો. તેથી તભે ઈશ્વયોના ઩ણ ઈશ્વય છો. (૨૬)

625
 શે પ્રભુ ! ફ઱લાનભાં ઩ણ અતતળમ ફ઱લાન કાભક્રોધારદ ળત્રુઓ અલ઩ ભાત્રાભાં ઩ણ
તભાયો ઩યાબલ કયલા કોઈ઩ણ પ્રકાયે ક્યાયે મ વભથમ થતાં નથી, કેભ કે તભાયા ચયણની ઉ઩ાવના
કયતા જનોને ઩ણ એ દો઴ો ઩યાબલ ઩ભાડલા વભથમ ન ફને તો ઩યાત્઩ય ઩યબ્રહ્મ બગલાન
આ઩ને તો એ દો઴ો કેભ ઩યાબલ ઩ભાડી ળકે ? (૨૭)
઩ ૂલે ન ૃતવશારદ અલતાયો ઘાયણ કયી જે દૈ ત્મોનો તલનાળ કમો એ દૈ ત્મો લેદ તથા આ
રોકભાં દે લોના ળત્રુ તયીકે તલખ્માતતને ઩ામમાં. અગલણત બ્રશભાંડોને તલ઴ે ઩રયભ્રભણ કયતાં જીલો
તેભજ બ્રશભારદ દે લોના ળત્રુ તયીકે કાભક્રોધારદ ળત્રુઓ તલખ્માત ઩ામમાં દો઴ોનો તલનાળ કયતાં તભે
વલો઩યી લતો છો. (૨૮)
આ રોકભાં જે ભનુષ્મો વંશ ૃતતના ફંઘન થકી મુક્ત થલા તભાફૃ ધ્માન કયલા પ્રમત્ન કયે
છે . તેઓને તનતશ્વત આ દો઴ો તલધ્ન કયે છે . તેથી આ દો઴ો થકી આતશ્રતજનોનું યક્ષણ કયો. ઩ ૂલે તભે
દૈ ત્મોના તલનાળફૃ઩ કામમ કયુમ તેના કયતાં આ દો઴ોનો તલનાળ કયલાફૃ઩ કામમને શ ૂક્ષ્ભ તત્લ- લેત્તા
઩ુફૃ઴ોભાં ઩ણ શ્રેષ્ઠ ઩ુફૃ઴ો અતધક જાણળે. (૨૯)

626
 શે બગલન ! દે લો, દાનલો,ભનુષ્મો, ઋત઴ઓ તેભજ તેઓની સ્ત્રીઓ આ રોકભાં પ્રથભ
અતતળમ ભોટી ઩દલીને ઩ાભી ઩ોતાના સ્થાન થકી ભ્રષ્ટ થમા છે . તેભાં ઩ણ કાયણભ ૂત કાભ,
ભત્વય, ક્રોધ, ભાન તેભજ રોબ છે . તેથી તભેજ ઩ ૃથ્લી ઩ય ઩ોતાના આતશ્રતળદ
ંૃ નું કાભારદ ળત્રુઓ
થકી યક્ષણ કયો. (૩૦)
કૌળરદે ળભાં ઩રયલાયે વરશત પ્રગટ થમેરા દે લળભામ ને ઘન્મ છે . સ્ત્રી મોતનભાં જન્ભેરા
ભાતા પ્રેભલતીને ઩ણ ઘન્મ છે . કાયણકે તેભને ત્માં વાક્ષાત બગલાન શ્રીસ્લાતભનાયામણ પ્રગટયાં.
તે યીતે કલ઱યુગભાં જન્ભેરા અભે ઩ણ બાગ્મલાન થમા છીએ. અન્મ ભનુષ્મો ઩ણ બાગ્મલાન છે .
કાયણ કે અભને તભાયા ચયણકભ઱ના દળમન થઈ યહ્યા છે . ભશાનૈન્દ્ષ્ઠક બ્રહ્મચાયી શ્રીશરય અભે તભને
નભસ્કાય કયીએ છીએ. (૩૧)
શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! આ પ્રકાયે મુતનજનોએ શ્રીશરયનું સ્તલન કયુમ ને લંદન કમામ .
બગલાન શ્રીશરયએ ઩ણ મુઇતનજનોને અલબનંદા આતમા અને ભનુષ્મોના રશતને અથે ઩ ૃથ્લી ઩ય
તલઓચયલા તત્કા઱ આજ્ઞા આ઩ી. (૩૨)

627
 બગલાન શ્રીશરયએ વલમ બક્તજનોને ઩ણ મથામોગ્મ ભાન આતયુ.ં ઩ોતાનો તલમોગ થલાને
કાયણે આંખભાં અશ્રુઓ લશેલડાલતા બક્તજનોને ઩ોત઩ોતાના દે ળ પ્રત્મે જલાની આજ્ઞા આ઩ી
સ્લમં ઩ાછ પમાાં . (૩૩)
઩ોતાના આતશ્રત બક્તજનોને આનંદ ઉ઩જાલતા બગલાન શ્રીશરય અતતળમ લેગલાન
઩ોતાના અશ્વની આસ્કંરદત, ઘૌરયત, યે લચત, લપ્લગત, ત઱ુત, તલગેયે તલતલધ ચારને તનશા઱તા શતાં.
દે ળાંતયભાં જઈ યશેરા મુતનજનો અને જનવમુદામને દળમન આ઩લા પયી પયી તેભના આગ઱ના
બાગભાં આલીને તલયાજભાન થતા શતાં. આ પ્રકાયે વલમ બક્તોને ઩ોતાનાં દળમનથી પ્રવન્ન કયતા
તેભજ તેભના લચત્તને શયતાં શ્રીશરય પયી દુગમ઩યુ ઩ધામાાં . (૩૫)
વલે બક્તજનો ઩ણ જેલા સ્લફૃ઩ે શ્રીશરયના દળમન કમામ શતાં તેલા જ સ્લફૃ઩નું ભાગમભાં
ધ્માન કયતાં. એ ધ્માનના પ્રતા઩થી ઩ોતાના અંતયભાં ઩ણ તેભનું તેલા જ સ્લફૃ઩ે દળમન થત.ું આ
પ્રભાણે અંતયભાં રદવ્મ સ્લફૃ઩ની અનુભ ૂતત કયતાં કયતાં તેઓ ઩ોત઩ોતાના દે ળ પ્રત્મે ઩ાછા પમાાં .
(૩૬)

628
 બગલાન શ્રીશરય ઩ણ દુગમ઩યુ ભાં ઉત્તભયાજાના બલન પ્રત્મે ઩ધાયમા ને ભંદ ભંદ શાસ્મ
કયતાં શ્રીશરયએ લેરદકાની ચાયે ફાજુએ અશ્વને ઩ાંચ ક્ષણ ઩માંત ચરાવ્મો.(૩૭)
ુ ાતમત
઩યભેશ્વય શ્રીશરયએ જમાદે લી તલગેયે સ્ત્રીબક્તજનોને આનંદ ઩ભાડલાને અથે અઘમ઩ર
નાભની ચારથી ઩ોતાના અશ્વને ચરાવ્મો. (૩૮)
ત્માયફાદ શ્રીનાયામન મુતન ઩ોતાના અશ્વ ઩યથી નીચે ઉતમામ ને ઩ોતાના બલન પ્રત્મે
઩ધાયી આવન ઩ય શુખ઩ ૂલમક લફયાજભાન થમાં. (૩૯)
ત્માયફાદ સ્લસ્થલચતે તેભજ પ્રવન્ન મુખમુિાએ લફયાજતા શ્રીશરય જમા તેભજ રલરતાદે લીની
પ્રળંવા કયી વોભલભામ રદ ઩ા઴મદો પ્રત્મે કશેલા રાગ્માં. (૪૦)
શે ઩ા઴મદો ! ભાયા અંતયભાં જેલો ઉત્વલ ઉજલલાની ઈછછ શતી તેલા પ્રકાયનો જ આ
ભશાનઉત્વલ ઊજલામો છે , તેથી ભાયા ભનભાં અતતળમ શ઴મ ઊબયામ છે . આ ઉત્વલભાં કોઈ઩ણ
પ્રકાયની ન્ય ૂનતા યશી નથી. આ પ્રકાયનો ઉત્વલ ઉજલલો તો કોઈ઩ણ યાજાઓ વભથમ થઈ ળકે
નશીં. (૪૧-૪૨)

629
 આ ઩ ૃથ્લી ઩ય જમાદે લી તલગેયે બક્તજનો વભાન કોઈ઩ણ ભનુષ્મો નથી. ભાત્ર જમાદે લી
રલરતા વભાન છે . રલરતા ભાત્ર જમાદે લી વભાન છે . (૪૩)
સ્લધભામ રદ ગુણોથી ત઩તા કયતાં ઩ણ ચરડમાતા આત્ભતનલેદી બક્ત ઉત્તભયાજા તો ખયે ખય
વલોત્તભ છે . તેની ઉ઩ભા કોઈને ઩ણ આ઩ી ળકામ તેભ નથી. (૪૪)
શ્રોક

શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! આ પ્રકાયે ઉદાય રીરા ચરયત્રોનો તલસ્તાય કયતાં બગલાન
શ્રીશરય ઩ોતાના બક્તજનોની પ્રળંવા કયતા શતાં. તેલાભાં સ્ત્રીબક્તજનો તેભનું ઩ ૂજન કયલા ઩ધામામ
(૪૫)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે પ્રફોતધની ઉત્વલ ઉ઩ય દે ળાંતયથી
઩ધાયે રા બક્તોના વંઘને ઩ાછા ભોકરલા ઩ધાયે રા બગલાન શ્રીશરયની વંતોએ કયે ર સ્ત ુતતનું
તનફૃ઩ણ નાભે ફેતારીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

630
અધ્મામ-૪૩
શ્રીશરયનું ભરશરા બક્તોએ કયે ર ઩ ૂજન
શ્રોક

શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! બ્રહ્મચમમવ્રત્નું ઩ારન કયતા જમાદે લી, રલરતાદે લી તેભજ
યભાદે લી તલગેયે સ્ત્રીબક્તો ઩ ૂજાની વાભગ્રી રઈને શ્રીશરય સ્ભી઩ે આવ્માં. (૧)
શ્રીશરયનું ઩ ૂજન કયલાભાં ઉત્શુક અભયાદે લી તલગેયે અન્મ સ્ત્રીબક્તો ઩ણ જમાદે લી તલગેયે
સ્ત્રીઓની ઩ાછ઱ ઩ાછ઱ા અનુવયી યહ્યા શતાં.(૨)
વાં઩ો઩ાંગ ઉત્વલની સ્ભાપ્તતથી ભનભાં સ્લસ્થ ફનેર જમાદે લી તલગેયે ઩તલત્ર સ્ત્રીબક્તો
તનત્મતલતધ વભાતત કયી શ્રીશરયને લંદન કયલા રાગ્માં. (૩)
઩ ૂજનના અલવયને વાયી યીતે જાણતા સ્ત્રીબક્તોએ સ્લસ્થ઩ણે વબાભાં લફયાજભાન થમેરા
તેભજ ભંદ ભંદ શાસ્મ કયતા શ્રીશરયનું બરકતબાલ઩ ૂલમક ઩ ૂજન કયુ.મ કુંકુભ, અગફૃ, કેવય, કસ્ત ુયીયુક્ત
ં ીભાન ચંદન, અક્ષત, અનેક ઩[યકાયના ઩ુષ્઩ના શાય,તેભજ ળેખય ઘાયણ કયાલી ઩ ૂજન કયુ.મ
શુગઘ

631
અનેક પ્રકાયના શ ૂક્ષ્ભ લસ્ત્રો, ભશામ ૂલમ યત્ન લચત શુલણમના અરંકાયો, ઘ ૂ઩, પ઱, ક઩યૂમ , આયતી
આરદકથી તલતધ પ્રભાણે ઩ ૂજન કયી નભસ્કાય કમાાં . ઩ોત઩ોતાના અંતનામ બાલને પ્રગટ કયી વલે
સ્ત્રીબક્તજનો શ્રીશરયની સ્ત ુતત કયલા રાગ્માં. (૪-૭)
જમાદે લી કયે ર શ્રીશરયનું સ્તલન :-
જમાદે લી સ્ત ુતત કયતા કશે છે , શે શરય ! ષુ ં તભને નભસ્કાય કફૃ છ6. તભે શ્રીક્ર્શ્ણ છો. વભગ્ર
આત્ભાઓના અંતમામ ભી છો., અનંતક્ભોરટ બ્રહ્માંડની ઉત્઩તત્ત, ક્સ્થતત તેભજ પ્રરમના ક્જાયણફૃ઩ છો.
વભસ્ત કલમાણના ઘામસ્લફૃ઩મ ૂતતિને ઘાયણ કયો છો. (૮)
બૌતતક ઈન્દ્ન્િમોથી તભે ગ્રશણ થતા નથી. તભે બ્રહ્મ઩ુયના તનલાવી છો. એકાંતત કબક્તોના
ભનભાં યશેરા ભનોયથને અનુફૃ઩ યાભકૃષ્ણારદક મ ૂતતિઓને ઘાયણ કયો છો. અનંતકોરટ પ્રધાન
઩ુફૃ઴ોના ઈશ્વય છો. વભગ્ર ળયીયઘાયીઓના તનમાભક છો.(૯)
લેદાંત ળાસ્ત્રને જાણનાયાઓ જેભની અલચિંત્મ, આનંદ ભમ, તનગુમણ, અતલનાળી,
઩યભાત્ભા, બ્રહ્મથી ઩યબ્રહ્મ કશે છે એ જ ઩યબ્રહ્મ ઩યભાત્ભા તભે જ છો. અને અભાયા નમનગોચય
લતો છો. (૧૦)

632
 આ રોકને તલળે તભાયા આતશ્રત અભને અત્માયે વશુખ આ઩લા તભે ભનુશ્મ ળયીયનો

સ્લીકાય કમો છે . આ઩નું આ રદવ્મતનું અન્મ ઩ુફૃ઴ોભાં નશીં યશેરા ત઩, ઘભમ, લૈયાગ્મ, જ્ઞાન તલગેયે
ગુણોથી તનયં તય વેલામે઱ ું છે . (૧૧)
શે તલભુસ્લફૃ઩ ! સ્લતંત્ર ઈછચાથી સ્લીકાય કયે રા આ઩ના આ રદવ્મભંગર તલગ્રશને
બ્રહ્મારદ દે લતાઓ લંદન કયે છે . આ પ્રત્મક્ષ ભાનલળયીયથી ઩ ૂજાભા અ઩મણ કયે રા ઉ઩શાયોને કફૃણા
કયીને સ્લીકાય કયો છો. ભશોત્વલોના ભાધ્મભથી અભને શુખ ઉ઩જાલો છો. (૧૨)
શે પ્રભુ ! તભાયા ચરયત્રોનું શ્રલણ તભાફૃ કીતમન, તભાફૃ સ્ભયણ, તભને નભસ્કાય, તભાફૃ
઩ ૂજન, તભાયા ચયણની વેલા, તભાયે તલ઴ે વખબાલ, તભાયે તલ઴ે દાવબાલ તેયભજ તભાયે તલ઴ે
કયે ઱ ું આત્ભવભ઩મણ, દે શધાયી જીલોને શુખ ઉ઩જાલે છે . (૧૩)
શે પ્રભુ ! આ રોકભાં તેલા પ્રકાયના ભનુષ્મનો જન્ભ ઩ણ કૃતકૃત્મ છે ., તેલા પ્રકાયના
ં ઩ણ બસ્ભીભ ૂત થામ છે . તે ભનુષ્મ જીલતાં જ ભોક્ષ ઩ામમો છે . આ પ્રકાયે ષુ ં
ભનુષ્મના ઩ા઩ના ઩ુજ
ભાયા ભનભાં જાણું છં. (૧૫)

633
 ઩ોતાના એકાંતતક બક્તજનોનું યક્ષણ કયલાભાં તત્઩ય લતમતા તભાયા જન્ભનો તેભજ
કભમનો ઩ાય નથી. તભે વભગ્ર દુ:ખનું ળભન કયલાભાં કાયણફૃ઩ છો. શે ઩યભેશ્વય સ્લફૃ઩ ! તમને ષુ ં
પ્રણાભકફૃ છં. (૧૬)
શે પ્રભુ ! તભે અનંત અ઩ાય ભરશભાલા઱ા છો. અભાયી વં઩તતનો વદવ્મમ કયી અભને શુખ
વભજાલો છો. અભાયા ળયીયની ક્સ્થતત જ્માં શુધી શોમ ત્માં શુધી અભાયા બલનભાં તનયં તય તનલાવ
કયીને યશો. (૧૭)
શુવ્રત મુતન કશે છે , શે યાજન ! આ પ્રકાયે જ્માદે લી બરકતબાલ઩ ૂલમક શ્રીશરયનું સ્તલન કયી
તલયાભ ઩ામમાં. ત્માયફાદ યભાદે લી ફે શાથ જોડી શ્રીશરયને પ્રણાભ કયીસ્ત ુતત કયલા રાગ્માં. (૧૮)
યભાદે લીએ કયે ઱ ું શ્રીશરયનું સ્તલન :-
યભાદે લી કશે છે , શે સ્લાતભન ! વંવાયફૃ઩ી દાલાન઱ભાં ફ઱તા શોલાથી જ તભાયા ળયણે
ંૃ જે તભાયા ચયણોના દળમન કયે છે તે ચયણોભાં ષુ ં
આલેરા જીલોને તભે શુખ આ઩ો છો. વંતળદ
ળયીય, ભન, ઈન્દ્ન્િમો તેભજ પ્રાણથી લંદન કફૃ છં. આ ભશાવંવાય વાગયભાં ઩ોતે કયે રા કભોના

634
઩ાળથી ભજબ ૂત યીતે ફંઘામેરા જનોને એ ઩ાળભાંથી મુક્ત કયલા તભે વભથમ છો તેભજ ભામાના
઩ણ અતધ઩તત છો. (૧૯)
તભે મ ૂ઱ પ્રકૃતતથી ઩ય છો. અક્ષયબ્રહ્મથી ઩ય છો.વભગ્ર ઐશ્વમમના તનતધ છો. વલમના ઈશ્વય
છો. ઩[ઉફૃળ તેભજ પ્રકૃતતને તલ઴ે અંતમામ ભી ળરકતથી પ્રલેળકયીને યહ્યા છો. તેના િાયા કોરટ
બ્રહ્માંડોની ઉત્઩તત, ક્સ્થતત તેભજ પ્રરમને કયો છો. શે ઩યભેશ્વય ! તભે તનયં તય સ્લતંત્ર છો. વભથમ
છો. વભગ્ર ળયીયઘાયીઓના અંતયભાં યશીને ઈન્દ્ન્િમારદકની ચેષ્ટા કયો છો. છતાં લાયુ જેભ તનરે઩
છે તેભ ભામાથી ફંઘાતા નથી. (૨૦)
તભે તભાયા અવાઘાયણ શુખથી વદામ આનંદી છો. અન્મ દે લતા, અશુય તેભજ ભનુશ્મ તો
સ્ત્રી, ઘન, ઘાભ તલગેયે ત ુછછ ઩દાથોથી ઩ોતાને શુખી ભાને છે . તભાયા એકાંતતક બકતો વદામ
તભાયા શુખે જ શુખી છે . તેભજ ળબ્દારદ તલળમોના શુખને દુ:ખફૃ઩ે જાણે છે . કાયણ તલ઴મો તો આ
રોકભાં ઩ોતાનો આસ્લાદ ભાણતા ભનુષ્મોને વંશ ૃતતના પ્રલાશભાં ઘકેરે છે . (૨૧)

635
 શે તલશ્વસ્લફૃ઩ ! આ જગતભાં ળયીયધાયી બ્રહ્મારદ દે લતાઓ તભાયી કા઱ળક્ક્તને લળ લતે
છે . તભે અ઩મણ કયે રી આજીતલકાનો આશ્રમ કયીને લતમનાયા છે . નાકભાં નથામેરફ઱દ જેભ ખેડૂતને
લળ લતે છે . તેભ વલે દે લતાઓ ઩ોતાનું આયુષ્મ ઩ ૂણમ ન થામ ત્મં શુધી તભાયે લળ લતે છે . (૨૨0
શે બગલન ! કા઱ ઩ણ તભે ફાંઘેરી ભમામદાનું બમ઩ ૂલમક ઩ારન કયે છે . ઩ ૃથ્ના ઩ય અને
અંતયીક્ષભાં લવંતારદ છ ઋત ુઓના ગુણોને પ્રગટ કયે છે . લાયુ વયત્ર લામ છે . શ ૂમમદેલ આકાળભાં
તલચયણ ક્ભયે છે . ઈન્િ ળ ૃષ્ટ કયે છે . મ ૃત્યુ ઩ણ બમ ઩ાભીને વલમત્ર દોડે છે . તભાયી ભમામ દાનું
ઉલરંઘન કયલા કોઈ ઩ણ વભથમ નથી. (૨૩)
શે શરય ! શે પ્રભુ ! તભાયી ભામાથી વિન થમેરા સ્ત્રી, શુલણમ, આભ ૂ઴ણ, લસ્ત્ર, ગૃશ આરદક
અનેક ઩દાથોનો મોગ તભને ક્યાયે મ ફંઘન કયી ળક્તો નથી. જેભ લડલાનર અક્ગ્ન વમુિભાં
તનલાવ કયે છે છતાં તેના જ઱થી ઩યાબલ ઩ાભતો નથી. એટ઱ું જ નશીં ઩યં ત ુ એ જ઱નું બક્ષણ કયી
ળ ૃદ્વિ ઩ાભે છે તેભ તભે ઩દાથોના મોગભાં ઩ણ ભશાપ્રતા઩ે યુક્ત લતો છો. (૨૪)
શે ઩ા઩ને શયનાયા ! અભાયા અંતયભાં તભાયા પ્રેભ ળ ૃિ કયલાની ઈછછા લતે છે તેથી ભેં
અને અન્મ મુક્ત઩ુફૃ઴ોએ ભાતમક ઩ંચતલ઴મોનો ત્માગ કમો છે છતાં ઩ણ અભે એ તલ઴મો થકી

636
અતતળમ બમ ઩ાભીએ છીએ કે યખેને ક્યાંક ફંઘન થઈ જામ ! તભે તો તલ઴મોના ભધ્મભાં યશો છો
છતા જેભ સ્થાલય જગભ
ં જગતભાં આકાળ યશે છે છતા એ આકાળ તેનાથી તનરે઩ યશે છે . તેભ તભે
઩ણ આ઩ના અવઘાયણ ઐશ્વમમથી તલ઴મોભાં ફંઘાતા નથી કે રો઩ાતા નથી તેભજ તલ઴મોનો સ્઩ળમ
઩ણ તભને થતો નથી. (૨૫)
શે શ્રીશરય ! શે બક્તતપ્રમ ! ‘ભામાના ગુણોભાં યશેલા છતાં તેનાથી તનરે઩઩ણે યશેળ ું એ જ
ભનુષ્મ ળયીયભાં યશેરા તભાફૃ ઈશ્વય઩ણું છે ’ એભ આ રોકભાં વદબુદ્વિભાન ભશા઩ુફૃ઴ો જાણે છે . તેથી
તનયં તય ભાફૃ ભન તભાયા સ્લફૃ઩ભાં તનલાવ કયીને યશો. તભે તભાયી ભામાના ગુણોથી અભાફૃ યક્ષણ
કયો. પ્રભાણે ષુ ં તભાયી પ્રાથમના કફૃ છં. (૨૬)

શે યાજન ! આ પ્રકાયે યભાદે લીએ શ્રીશરયની બરકતબાલ઩ ૂલમક પ્રાથમના કયી ભૌન થમાં.
ત્માયફાદ રલરતાદે લી ફે શાથ જોડી સ્ત ુતત કયલા રાગ્માં. (૨૭)
રલરતાદે લી કયે ઱ ું શ્રીશરયનું સ્તલન :-

637
 શ્રી રલરતાદે લી કશે છે , શે શ્રી લાશુદેલ ! શે ઩ુફૃળોતભ ! તભાયા ચયણકભર વંવાયફૃ઩ી
વમુિભાં ડૂફતા અનેક જીલોનો ઉિાય કયતી નૌકાસ્લફૃ઩ છે . તભાયા ચયણકભ઱ભાં શ્રુતતઓના વમ ૂશો
઩ણ લંદન કયે છે . ષુ ં ઩ણ ળયીય, લાણી તેભજ ભનથી બરકતબાલ઩ ૂલમક લંદન કફૃ છં. (૨૮)
શે ભ ૂતભન ! તભે ભામાથી ઩ય છો. છતાં અનેક બ્રહ્માંડોની ઉત્઩તત, ક્સ્થતત તેભજ પ્રરમ ફૃ઩
રીરાનો તલસ્તાય કયલા બ્રહ્મા, તલશ્ણુ અને ફૃિ સ્લફૃ઩ે પ્રગટ થાઓ છો. વલોતભ બ્રહ્મ઩ુયધાભભાં
વદૈ લ લફયાજભાન છો. એ ઘાભને તલ઴ે રદવ્મ, વત્મ, ળૌચારદ ગુણો તભાયા ચયણકભ઱ની વેલા કયે
છે . (૨૯)
શે શરય ! ભશાભામાના ભશા અંઘકાયથી ઩ય બ્રહ્મ઩ુય ઘાભભાં ભશાવમ ૃરદલ ઩ણ તભાયી
આયાધના કયે છે . એ ઘાભભાં લફયાજભાનથમેરા તભાયા ચયણ કભ઱ની યાઘાયભારદ ળરકતો-
સ્નેશ઩ ૂલમક વભમે વભમે વેલા કયે છે . તેભજ તભને પ્રણાભકયે છે . (૩૦)
શે ઈળ ! તભે ઩ ૂલે આ બયતખંડના ભનુષ્મના કલમાણને અથે ઘભમપ્રજા઩તત તેભજ
મ ૂતતિદેલીને ત્માં નાયામણઋત઴ સ્લફૃ઩ે પ્રગટ થમા છો. એ જ નાયામણઋત઴ તભે અત્માયે
કૌળરદે ળભાં ભનુષ્મ ળયીય ઘાયણ કયી ઘભમબરકતના ઩ુત્ર નીરકંઠ નાભે પ્રગટ થમા છો. (૩૧)

638
 શે ઈશ્વયોના ઈશ્વય ! ભનુષ્મ સ્લફૃ઩ભાં શોલા છતાં તભે રદવ્મ ને ભંગર તલગ્રશને ઘાયણ કયો
છો. પ્રાકૃત ભામાના ગુણોથી યરશત શોલાથી તનગુમણ સ્લફૃ઩ છો તેભજ ભાતાત઩તાને ઩ો઴ણ કયી
યશેરા તભે આ રોકભાં ઩ોતાના આતશ્રત લગમન ું આત્માંતતક કલમાણ કયો છો. (૩૨)
શે ઈળ ! શે ભ ૂભન ! કેટરાક મુતનજનો તભને કા઱ે કયીને તલનાળ ઩ાભેરા વનાતન ઘભમ
તેભજ લણામ શ્રભઘભમને પ્રલતામ લલા પ્રગટ થમેરા કશે છે . કેટરાક તભને ઩ાખંડીઓએ ઉછછે દ કયે ર
઩યભશંવોના ઘભોને પ્રલતામલલા પ્રગટય થમેરા કશે છે . (૩૩)
઩ ૃથુયાજાના મજ્ઞભાં ઈન્િે ક઩ટથી છ્ઠ્દ્મલે઴ને ઘાયણ કયી ઩ાછ઱થી ત્માગ કયે રા ઩ાખંડ-
ઘભમના લચિંશોને ઘાયણ કયતા અશુયોએ ક્ષીણ કયે રા અને પયી ઉિજીએ પ્રલતામ લેરા એકાંતતક ઘભમન ું
઩ો઴ણ કયલા તભે પ્રગટ થમા છો. આ પ્રભાણે કેટરાકનો અલબપ્રામ છે . (૩૪)
શે બગલાન ! તભે ઩ોતાના આતશ્રત લગમને વભગ્ર ઩ુફૃ઴ાથમ આ઩ો છો. તેભજ ઘભમના લેયી
અશુય ગુફૃઓના વમ ૂશથી કૃળ થમેરા ઘભમ વરશત બરકતનું આ રોકભાં ઩ોષ્ણ કયલા શ્રેષ્ઠ તલપ્રફૃ઩ે
તભે પ્રગટ થમા છો. એ પ્રભાણે ષુ ં જાણું છં. (૩૫)

639
 શે નાથ ! આ રોકભાં જે ભનુષ્મો વત્઩ુફૃ઴ો ઩ાવેથી તભાયા ગુણોનું શ્રલણ કયળે, ગાન
કયળે, ભનભાં સ્ભયણ કયળે તેભજ તભાયા ગુણોને અનુભોદન આ઩ળે એ વલમજનો વંવાયના ઩ાળથી
મુક્ત થઈ તભાયા ઘાભને ઩ાભળે. (૩૬)
શ્રોક

આ રોકભાં શે ઩ુફૃ઴ો તભાયી બરકત તેભજ તભાયા વત્઩ુફૃ઴ોનો વભાગભ છોડી

આત્ભસ્લફૃ઩નો ફોધ પ્રાતત કયલા અનેક તનમભોના ઩ારનફૃ઩ કરેળનો અનુબલ કયે છે તેલા ઩ુફૃ઴ો
ફીજ લગયના કુળકાંને ખાંડતા ઩ુફૃ઴ની ભાપક કેલ઱ કરેળ ઩ાભલાફૃ઩ પ઱ ઩ાભે છે . એ તનતશ્વત
લાત છે . (૩૭)
‘જે ઩ુફૃ઴ો, લૈયાગ્મ, ઘભમ તેભજ જ્ઞાનેયક્ુ ત છે તેજ તભાયી બરકત્ના મુખ્મ અતધકાયી છે .’ અ
પ્રકાયે ભેં વત્઩ુફૃળો ઩ાવેથી વાંબાળ્યુ છે ., એથી ળયીય, લાણી તેભજ ભનથી ભાયી ળરકત તેભજ
વામ્ર્થથ્મ અનુવાય ષુ ં ત્ભાયી ફષ્રકત કફૃ છં. (૩૮)
શ્રોક

640
 શે ઈળ ! આરોકભાં અથલા ઩યરોકભાં જ્માં જ્માં જે જે મોતનભાં ભને જન્ભ પ્રાતત થામ
તત્માં વલમત્ર તનયં તય ત્ભાયી તનષ્કાભ બાલથી વેલા કફૃ. આ પ્રભાણે ષુ ં સ્નેશબાલથી તભાયી ઩ાવે
પ્રાથમના કફૃ છં. શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! આભ રલરતાદે લી શુદય
ં ળબ્દોથી ઩ોતાના ઩યભાત્ભા
શ્રીશરયની સ્ત ુતત કયી ભૌન થમાં. ઩છી અન્મ સ્ત્રીબક્તજનો શ્રીશરયની સ્ત ુતત કયલા રાગ્માં. (૩૯-૪૦)

અભયીદે લીએ કયે ઱ ું શ્રીશરયનું સ્તલન :-

અભયીદે લી સ્ત ુતત કયતા કશે છે , શે બગલન ! તભાયા ચયણ કભ઱ભાં ષુ ં તનષ્કાભ
બરકતબાલથી લંદન કફૃ છં. રરાટભાં ળોબતાં આબયનોભાં જડેરાં ઩ંરકતફિ શીયાઓની પ્રબાથી
પ્રકાળી યશેરી નખ ચંરિકાની કાંતતથી આ તભાયા ચયણ કભ઱ ઉજ્જજ્લ઱ બાવે છે . દે લતાઓ તેભજ
તવિોના વમ ૂશોતભાયા ચયણમનું વેલન કયે છે . લેદ તેભજ વાક્ષાત વયસ્લતી આ઩ના ગુણાનુલાદનું
ગાન કયે છે . (૪૧)

641
 શે શરય ! ભાફૃ લચત્ત તભાયા ચયણ કભ઱ભાં તનયં તય આવક્ત ફનો. આ વંવાયભાં અભને
સ્લજનો,ઘન આરદક ઩દાથમભાં ક્યાયે મ આવરકત ન થાઓ. આ વંવાયભાં તભાયા ચયણ કભ઱ભાં
આવક્ત તલત્તલ઱ા યભા, જમા તલગેયે સ્ત્રીબક્તોનો ભને વદૈ લ વભાગભ પ્રાતત થાઓ. (૪૨)

અભરાદે લીએ કયે ઱ ું શ્રીશરયનુ સ્તલન :-

અભરદે લી સ્ત ુતત કયતા કશે છે , શે શરય ! ભાયી અલ઩ ઩ણ વેલાને તભે અતધક ભાની
અતતળમ પ્રવન્ન થાઓ. બક્તજનોના ભનોયથને ઩ ૂણમ કયલાભાં તભે કુળ઱ છો. તભાફૃ ષુ ં ભાયા
શદમભાં તનયં તય લચિંતલન કફૃ છં. (૪૩)
ભાફૃ ભન દૈ રશક ઩દાથોનનો વંફઘ
ં છોડી વલમ વદગુઓણોના ઘાભ, પ્રત્મક્ષ દમાતનતઘ
તેભજ અ઩ાય ભરશભાથી બયે રા આ઩ને તલ઴ે વંરગ્ન થાઓ તેભજ ઘયતીની ઩ેઠે તભાયા સ્લફૃ઩ભાં
ક્સ્થય થાઓ. (૪૪)
ભેના દે લીએ કયે ઱ ું શ્રીશરયનું સ્તલન :-

642
 ભેનાદે લી સ્ત ુતત કયતા કશે છે , શે દમાફૄ ! તભાયા ચયણક્ભ઱ભાં ષુ ં પ્રેભ઩ ૂલમક લંદન કફૃ છં.
તભાયા ચયણ કભ઱ના સ્઩ળમ ભાત્રથી ફાશીયથીગંગા ઩ોતાના ત્રણ સ્લફૃ઩થી વભગ્ર તલશ્વ તેભજ
બ્રહ્મા,તળલ તલગેયે દે લતાઓને ઩ાલન કયે છે તેભજ નભસ્કાય કયતાં ભનુષ્મોના તત્રતલધ તા઩નો
તલનાળ કયે છે . (૪૫)
ગૃશ, ઘન તલગેયે ઩દાથોભાંથી લચત્તળ ૃતતને ઉખેડી દઢ બરકતબાલથી તભાયા ચયણ કભ઱ની
ષુ ં વેલા કયલા ઈછછં છં. ઩યં ત ુ એ તવલામ ઈતય દે લતાઓના બોગને ઩ણ ઈછછતી નથી ભાટે ભને
તભાયા ચયણ કભ઱ની વેલાને તલ઴ે જ વદૈ લ તનલાવ આ઩ો. (૪૬)
વલે સ્ત્રીબક્તોએ કયે ઱ ું શ્રીશનુાં સ્તલન :-
વલે સ્ત્રીબક્તજનો શુતત્ત કયતા કશે છે , શે સ્લાભીનથા ! અભને તનયં તય અશીં જ ગધ઩ુયભાં
તભાયી આ ભનોશય મ ૂતતિન ું દળમન થાઓ. તભાયી મ ૂતતિ અતતળમ ભનોશય છે . વલમ કયતાં શુદ
ં ય છે .
ઊદલમ઩ડું તતરકથી ળોબે છે , ચંચ઱ નેત્રોથી તલરવી શમ ઈ છે . બ્રશભારદ દે લો ઩ણ તભાયી મ ૂતતિને
નભસ્કાય કયે છે . (૪૭)

643
 શે પ્રભુ ! આ઩ના આ રદવ્મ ભંગર તલગ્રશનું અભને તનયં તય દળમન પ્રાતત થાઓ. આ઩નું
આ રદવ્મ ળયીય કાભદે લને ઩ણ ભોશ ઉ઩જાલે છે . અભાયા વલમના નમનગોચય લતે છે . સ્નેશની
઩ ૂતતિ કયનાફૃ છે . બક્તજનોની વાથે તલચયણ કયનાફૃ છે . તભાયી કૃ઩ા તલના ઩ ૃથ્લી ઩ય પ્રાતત થળું
દુરમબ છે . આ રદવ્મ ભંગર ળયીયનું રદવ્મ દળમન કયલા તનયં તય બક્તજનોના ભન તરવે છે . આ
તલગ્રશ ઉત્તભ શુખ પ્રાતત કયાલે છે . શદમના અંઘકાયને તનલાયે છે . વલમન ું ઩યભ ભંગર કયે છે .
બક્તજનોના ભનને ફૃલચકય છે . ફિ જીલોને મુક્ત અને ળોક યરશત કયે છે . કણમ લાણીનું ઉછચાયણ
કયે છે . ઩ુષ્઩ોના આભ ૂ઴ણોથી ળોબી યહ્યુ છે . વદૈ લ દો઴ યરશત છે . ળોકને તનલાયે છે . ભંદ ભંદ શાસ્મે
મુખકભ઱ ળોબી યહ્યુ છે . કોભ઱ અંતયલાફૄ છે . દમા બયે રી િન્દ્ષ્ટકલાફૄં છે . દુ:ખને તનલાયનાફૃ છે .
બ્રહ્મા, તળલ તલગેયે દે લોને ઩ણ લંદનીમ છે . ઩યભ ઩ાલનકાયી છે . રોકનું ઩ાકન઩ો઴ણ કયનાફૃ છે .
કુરટર લાંકરડમા કેળથી ળોબે છે ., ઩ુષ્઩ના કુંડ઱ને ઘાયણ કયનાફૃ છે . વંવાયના બમને દૂય કયનાફૃ
છે . રયદ્વિ, તવદ્વિ તેભજ મોગીઓને તભાયા આ રદવ્મ ળયીયના ચયણકભ઱નો આશ્રમ કયે છે . (૪૮-
૫૪)

644
 શે શરય ! તભાયા તનલાવથી આ દુગમ઩યુ નાભનું નગય ઩ ૃથ્લી ઩યના વલમ તીથો કયતાં
અતધકજમ ઩ાભે છે . કાયણ કે, તભાયે આળયે યશેરી મુરકત અન્મ તીથોભાં પ્રાતત થલી દુરમબ છે એ
મુરકત ઩ણ અશીં જ તનયં તય તનલાવ કયીને યશે છે . (૫૫)
આ રોકભાં કુબપ્ુ ધ્ધફૃ઩ી દુગમભ અયણ્મ, બમંકય મૌલન અલસ્થા, વભગ્ર ઈન્દ્ન્િમોને ક્ષોબ
઩ભાડનાય યવના ઈન્દ્ન્િમફૃ઩ી લીંછી, રોબફૃ઩ી લાઘ તેભજઅ઩ાતત બયે ર અતધક વ6઩તતથી તભે
અભાફૃ લાયં લાય યક્ષણ કયુમ છે . (૫૬)
શે મુતન઩તત ! પ્રફ઱ વંળમ, દુષ્ટ ઩ુફૃ઴ોના આશ્રમ, ભદફૃ઩ી કા઱ોતયો વ઩મ, ખયાફ
અંત:લકયણ, કાભફૃ઩ી અજગય ને ભાનફૃ઩ી યાક્ષવથી અભને મુક્ત કમામ છે . (૫૭)
અ઴ુબ બાલના, ક્રોધફૃ઩ી દાલાન઱થી, જન્ભભયણના બમથી, ઩ા઩ફૃ઩ી દુષ્ટ નીતતથી,
શ઱ાશ઱ તલ઴થી તેભજ અનેક પ્રકાયના ભાંવબક્ષણથી તભે અભાયી યક્ષા કયી છે . (૫૮)
શે બગલન ! તભે કફૃણા કયી અભાફૃ તલ઴મફૃ઩ી ,ભશાવાગયભાંથી જે પ્રકાયે યક્ષણ કયુમ છે . તે
જ પ્રકાયે તભાયા ચયણકભ઱ને તલ઴ે અનુયાગ પ્રાતત થલાભાં જે કાંઈ અંતયામો તલધ્ન કયતા શોમ
તેના થકી ઩ણ અભાફૃ તનયં તય યક્ષણ કયો. (૫૯)

645
 શે નાથ ! અભાફૃ ભન તભાયાં ચયણકભ઱ તવલામ અન્મ ઩દાથોભાં ક્યાયે મ આસ્ક્ત ન
થામ.તભે બક્તજનોના તપ્રમ છો. વલમના અધીશ્વય છો તેથી આ઩ને લાયં લાય અભે તનયં તય પ્રાથમના
કયીએ છીએ. (૬૦)
શે યાજન ! આ પ્રકાયે ઩ોતાના ચયણ વેતલકા સ્ત્રીબક્તોએ બગલાન શ્રીશરયની સ્ત ુતત કયી
તેથી બક્ત઩તત બગલાન અતતળમ પ્રવન્ન થમા તેભજ તેઓને અબમ લયદાન આ઩તા કશેલા
રાગ્મા. (૬૧)
શે બક્તો ! તભાયા અંતયભાં યશેરો ભનોયથ વં઩ોણમ થળે. તેભાં કોઈ જાતનો વંળમ નથી. (૬૨)
શે સ્ત્રીબક્તો ! ળયીય તેભજ ળયીયવંફઘ
ં ી ઩દાથોભાં સ્નેશનું ફંઘન મોગીજનોને ઩ણ છોડળું
કરઠન છે . એ સ્નેશ ફંઘનને તોડી ભાયે તલ઴ે જ પ્રેભ શોલાથી ભાફૃ જ તભે બજન સ્ભયણ કયો. (૬૩)

શ્રોક

646
 શુવ્રત મુતન કશે છે , શે યાજન ! આ પ્રકાયે અનેકતલધ ભધુય લચનોથી શ્રીશરય તેઓને
પ્રવન્ન કયલા રાગ્મા તેભજ તનદો઴ અને શ્રીશરયના સ્લફૃ઩ભાં જ લચત્તની ળ ૃતતને યાખતાં સ્ત્રીબક્તો
઩ણ મુતન઩તત બગલાન શ્રીશરયને પ્રણાભ કયી પ્રશ્ન ઩ ૂછલા રાગ્માં. (૬૪)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે પ્રફોતધની ઉત્વલે દુગમ઩યુ લાવી
જમાફા આરદ સ્ત્રીઓના ભંડ઱ોએ કયે ર બગલાન શ્રીશરયની સ્ત ુતતના તનફૃ઩ણ નાભે તેતારીવભો
અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૪૪
ભાશાત્મમજ્ઞાને વરશત બક્ક્તનું તનફૃ઩ન
શ્રોક

647
 જમાદે લી તલગેયે સ્ત્રીબક્તજનો કશે છે , શે નાયામણ મુતન ! શે સ્લાતભન ! શે બક્તલત્વર !
શે વંતોના ઩તત ! શે પ્રભુ ! અભાયા અંતયભાં તભને પ્રશ્ન ઩ ૂછલાની ઈછછા છે તેથી તભે કૃ઩ા કયી
તેન ું શ્રલણ કયો. (૧)
શે બગલન ! ળાસ્ત્રભાં દાન, મજ્ઞ, ત઩, મોગ, જ઩, સ્લાધ્મામ, વ્રત તલગેયે અનેક ગુણો
તભાયી પ્રવન્નતાના વાધંનફૃ઩ કહ્યા છે . શે સ્લાતભન ! એ ગુણોભાં કમા ગુણ પ્રધાન છે ? જેનુ વેલન
કયલાથી બક્તજનોને લયદાન આ઩તા તભે પ્રવન્ન થાઓ. (૨-૩)
એક ગુણને પ્રાતત કયલાથી ફીજા વભગ્ર ગુણોની પ્રાપ્તત થામ તેભજએ એક ગુણ પ્રાતત નશી
થતા ફીજા ગુનો પ્રાતત ન થામ. એ પ્રધાન ગુણ કમો છે ? શે લાશુદેલ ! તભાયી ઉ઩ાવના કયનાય
અભે વલે એ જાણલા ઈછછીએ છીએ ભાટે તભે જે તનણમમ કમો શોમ તે અભનેજણાલો.(૪-૫)
શ્રોક

શ્રીનાયામણ મુતન કશે છે , શે બક્તો ! બરકતફૃ઩ વાઘનથી જેલો ષુ ં પ્રવન્ન થાઉં છં તેલો ફીજા
વાઘનથી થતો નથી. આ ભાયો તનણમમ છે . (૬)

648
 દાન, મજ્ઞ, મોગ , જ઩, સ્લાધ્મામ, વ્રત તલગેયે વાઘનોના ફૃડી યીતે કયે રા અનુષ્ઠાનથી
પ્રવન્ન થાઉં છં. ઩યં ત ુ બક્ક્તથી જેલો પ્રવન્ન થાઉં છં. તેલો તેનાથી થતો નથી. (૭)
શ્રોક

ભાયી પ્રવન્ન્તાનું વાધન તલપ્રત્લ, દૈ લત્લ કે દીક્ષા સ્લીકાયલાથી પ્રાતત થમેરો ઉત્કૃષ્ટ
ફીજો જન્ભ ઩ણ નથી. કેલ઱ બરકત જ ભાયી પ્રવન્નતાનું વલોતભ વાધન છે . (૮)
શે ભશાવ્રતઅને ઘાયણ કયનાયા સ્ત્રીબક્તો ! બગલાનના ભાશાત્મમજ્ઞાનયુક્ત સ્નેશ઩ ૂલમક નલ
પ્રકાયે ઩યભાત્ભાનું વેલન કયળું તેને બક્ક્તનું રક્ષણ જાણળુ.ં (૯)
ભનુષ્મસ્લફૃ઩ભાં શોલા છતાં ઩ણ શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભા વભગ્ર ઐશ્વ્રમમ વં઩ન્ન છે . રદવ્મ ભંગર
ળયીયને ઘાયણ કયે છે . આ પ્રકાયે તેભનો ભરશભા વભજલો. (૧૦)
આ પ્રકાયે બરકતનું આચયણ કયે ઩યં ત ુ જો ભાશાત્મમજ્ઞાન ન શોમ તો તે બક્ક્તની
અલબળ ૃદ્વિ થતી નથી. ભાશાત્મમજ્ઞાને યરશત કેલ઱ બરકતતનષ્ઠા ઘયાલતા બક્ત ને ળભદભારદ ગુણો
પ્રાતત થતાં નથી. (૧૨)

649
 ભાશાત્મમ જ્ઞાન યરશતની બરકત આયં લબક દળાભાં ળ ૃદ્વિ ઩ાભેરઈ જણામ છતાં જેભ
ક્ષમયોગથી ઘેયામેરી સ્ત્રી તફૃણી થમા ઩શેરાં જ અલશ્મ તલનાળ ઩ાભે તેભ કા઱ે કયીને બરકત ક્ષીણ
ફને છે . (૧૩)
એ બરકતનો ક્ષમ થતાં ઩ ૂલે વં઩ાદન કયે રા ળભારદ વદગુણોનું યક્ષણ કયલા પ્રમાવ ક્રે
છતાં એ ગુણો ફરાત તલનાળ ઩ાભે છે . તેભાં કોઈ જાતનો વંળમ નથી. (૧૪)
ભાશાત્મમજ્ઞાને વરશત આચયણ કયામેરી બરકત તો પ્રતતક્ષણે અતતળમ ફરલાન ફને છે .
તેભજ દાલાન઱ને તળખા વભાન તલળે઴ ને તલળે઴ ળ ૃદ્વિને ઩ાભે છે . (૧૫)
ત઩ તલગેયે તનમભ બ્રહ્મચમમ તલગેયે મભ તેભજ ળભ દભારદ વાઘનને જ્ઞાની ઩ુફૃળોએ
વદગુણો કહ્યા છે . એ ગુણોભાં એક ઩ણ ગુણ જો ભાશાત્મમજ્ઞાન યરશતનો શોમ તો ભનુષ્મભાં તે ગુણ
઩તતિન્દ્ષ્ઠત થતો નથી. જો ગુણ જ પ્રતતન્દ્ષ્ઠત ન થામ તો વલમ ગુણોના આધાયભ ૂત બરકતફૃ઩ી
પ્રધાનગુણ ભાશાત્મમજ્ઞાન તલના કેલીયીતે પ્રતતન્દ્ષ્ઠત યશી ળકે. ? (૧૬-૧૭)
જે બક્તજન જેટ઱ું બગલાનનું ભાશાત્મમ વભજે છે તે બક્તજનને તેટરી શ્િા પ્રગટે છે
અને શ્રિાને અનુફૃ઩ બગલાનને તલ઴ે બરકત પ્રગટ થામ છે . (૧૮)

650
 બગલાનનું ભાશાત્મમજ્ઞાને વાયી ઩ેઠે વભજી શ્રિાથી દઢ ફનેરી બરકત જ ભાયી અતતળમ
પ્રવન્નતાનું મુખ્મ વાઘન છે . (૧૯)
તભે વલે ભાયા બક્ત છો. તેથી તભાયા અંતયભાં બગલાનનું ભાશાત્મમજ્ઞાન લતે છે ., ઩યં ત ુ
તેની દઢતાને અથે વત્ળાસ્ત્રોની કથાનું વદૈ લ શ્રલણ કયળુ.ં (૨૦)
બગલાન શ્રીકૃષ્ણનું ભાશાતત્મમ લેદોભાં અતતળમ વ્રણવ્યુ છે ., લેદોના અથોવભજલા એ તો
ળાસ્ત્રલેતા ઩ુફૃ઴ોને ઩ણ વલમ પ્રકાયે કરઠન છે . (૨૧)
શે વદબુપ્ધ્ધભાન સ્ત્રીબક્તો ! એથી વ્માવ સ્લફૃ઩ે પ્રગટ થમેરા શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાએ જ
લેદોના અથોને ઩ુયાણ તેભજ ભશાબાયતભાં શુખ઩ ૂલમક ફોધ થામ એ યીતે તનફૃ઩ણ કમામ છે . (૨૨)
શે સ્ત્રીબક્તજનો ! શ્રીભદ બાગલત ઩ુયાણ વભગ્ર ઩ુયાણો તેભજ વત ળાસ્ત્રના વાયભ ૂત છે .
તેભાં ઩ણ દળભસ્કંઘ વાયભાં વાયફૃ઩ છે . આ ભાયો ભત છે . (૨૩)
દળભ સ્કંઘભાં બરકત તેભજ ઘભમના આશ્રમસ્લફૃ઩ શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાની રદવ્માકૃતતનું
પ્રતત઩ાદન કયે ઱ ુ છે . ભાટે આ સ્કંઘને ભેં વલમ કયતા અતધક ભન્મો છે . (૨૪)

651
 તેથી પ્રતતરદન દળભ સ્કંઘનું અલશ્મ શ્રલણ કયળુ.ં તેનો ઩ાઠ કયલો. તેના શ્રલણથી
ભાશાત્મમજ્ઞાનની દઢતા થળે અને ભાશાત્મમજ્ઞાનથી બરકત ળ ૃદ્વિ ઩ાભળે. (૨૫)
શે યાજન ! આ પ્રકાયે બગલાન શ્રીશરયનાં લચનો વાંબ઱ી વલમ સ્ત્રીબક્તો ઩યભ આનંદ
઩ામમા તેભજ આદય઩ ૂલમક શ્રીશરયને પ્રણાભ કયલા રાગ્માં. (૨૬)
ત્માયફાદ બગલાન શ્રીશરયની આજ્ઞા થતા જ્માદે લી તલગેયે સ્ત્રીબક્તજનો ઩ોત઩ોતાને
તનલાવસ્થાને ઩ધામામ તેભજ શ્રીશરયના ચરયત્રોનું કીતમન કયતાં કયતાં તનત્મકભમન ું અનુષ્ઠાન કયલાભાં
તત્઩ય થમાં. (૨૭)
શ્રોક

શે યાજન બગલાન શ્રીશરયની કૃ઩ાથી ઉત્તભ યાજાના વભગ્ર ભનોયથ ઩ ૂણમ થમા તેભજ
ગલમયરશત એ ઉત્તભ યાજા અતતળમ દઢ સ્નેશબાલથી પ્રતતરદન શ્રીશરયની વેલા કયલા રાગ્માં. (૨૯)

652
ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે બગલાન શ્રીશરયએ ભાશત્મમના
વરશત બરકતનું તનફૃ઩ણ કયુમ એ નાભે ચુમભારીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૪૫

બરકતભાતાએ આ઩ેરા રદવ્મ દળમન

શ્રોક
શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! વભગ્ર બગલદ સ્ત્રી =]બક્તો વામંકા઱ે રલરતાદે લીના તલળા઱
બલનભાં બે઱ા થમાં. (૧)
આ સ્ત્રીબક્તો શળમ઩ ૂલમક તારીઓના નાદ વાથે એક મુષત
ૂ મ ઩માંત શ્રીશયીના નાભનું વંકીતમન
કયલા રાગ્માં. (૨)
યભાદે લી તલગેયે સ્ત્રીઓ ઩તલત્ર થઈ શાથભાં જ઩ભા઱ા ગ્રશણ શ્રીશરયના નાભનો જ઩ કયલા
આવન ઩ય લફયાજભાનથમાં શતાં. (૩)

653
 વભગ્ર સ્ત્રીબક્તો ઘોમેરા લસ્તો ઩રયધાન કયી સ્લતવત્ક આવને ફેસ્લી વય઱઩ણે ને
વભબાલે ભસ્તક તેભજ ડોકને ક્સ્થય યાખી શ્રીશરયના જેલા સ્લફૃ઩ે દળમન કમામ શતાં તેલા જ સ્લફૃ઩નું
શદમભાં લચિંતલન કયલા રાગુમાં. િન્દ્ષ્ટને તનતનિભે઴ કયી ઩ોતાના તલ઴ુિ ભનભાં આતલબામ લ ઩ાભેરા
શ્રીશરયના શ્રીશરયનાભને એકાગ્ર કયી શ્રીશરયના નાભનું વંકીતમન કયલા રાગ્માં. (૪-૫)
એ સ્ત્રીઓના ભધ્મ ધ્માનભાં ફેઠેરાં, યભા, જમા, રલરતા, અભયી, અમુરા, કભરા તલગેયે
સ્ત્રીબક્તોનાં ળયીય લચત્રભાં આરેખામેરા સ્ત્રીલચત્રોની જેભ ક્સ્થય થમાં શતાં. (૬)
શે યાજન ! આ પ્રકાયે યભાદે લી તલગેયે સ્ત્રીબક્તો ધ્માનાલસ્થાભાં ફેવી બગલાનની મ ૂતતિભાં
તલરીન ફન્મા શતાં. તેલાભાં એ સ્થ઱ે એક આશ્રમમ થયુ.ં (૭)
શે યાજન ! બગલદ બક્ત ત઩ોતનષ્ઠ સ્ત્રીબક્તોના ભધ્મે એકાએક તેજનો ઩ુજ
ં પ્રગટ થમો.,
એ તેજ:઩ુજ
ં એકાએક વભગ્ર બલનભાં વ્મા઩ી ગમો. એક વાથે ઉદમ ઩ાભેરા દળ શજાય ચંિભા
વભાન પ્રકાળલાફૄં, ઘનીભ ૂત, ઩ીંજેરા ફૃના ઢગરા જેળું શ્વેત તેભજ ભનોશય એ તેજ ચાયે તયપ
ળોબાલા રાગ્યુ.ં (૮-૯)

654
 ત્માયફાદ આકાળભાં એકાએક ઉદ઩ ઩ાભેરા લાદ઱ાંના થય વભાન પ્રાદુબામ લ ઩ાભે઱ ું ને
દળે રદળાઓને પ્રકાળત ુ એ તેજ રલરતાદે લીના બલનભાં ક્સ્થય થયુ.ં (૧૦)
એ તેજના ભધ્મ વાત સ્લય, ત્રણ પ્રકાયના ગ્રાભ, એક્લીળ પ્રકાયની મ ૂછછનામ, ફષુ પ્રકાયના
યાગ,અને કણમ તપ્રમ ગાનયુક્ત્મ રદવ્મ કીતમનનો નાદ ઉદબલતો શતો. (૧૧)
એ વંકીતમનનો િતન સ્લય ભાધુમમતાથી શ્રીશરયના ધ્માનભાં તલરીન થમેરા સ્ત્રીબક્તોના
લચત્તને બગલાનની મ ૂતતિભાંથી ઩ણ ફશાયના પ્રદે ળભાં આકા઴મણ કયી યહ્યો શતો. એ ઩ણ એક
અતતળમ આશ્રમમ થયુ.ં (૧૨)
શે યાજન ! વલે સ્ત્રીબક્તો ભનભાં તલહ્વ઱ ફની ભશતેજો યાતળના દળમન કયલા રાગ્માં. એ
તેજના ભનોશય ગીત ભાઘુમમના ધ્લતનને આશ્રમમ઩ ૂલમક વાંબ઱લા રાગ્માં. (૧૩)
આ પ્રકાયે યભા આરદ સ્ત્રીબક્તો આદય઩ ૂલમક એ તેજના દળમન કયતા શતાં. તેલાભાં એ
તેજના ભધ્મે ભનને પ્રવન્નતા ઉ઩જાલતી રદવ્મ સ્લફૃ઩ધયી કોઈએક રદવ્મ દે લીનું દળમન થયુ.ં (૧૪)
બરકતદે લીની ળોબા :-

655
 એ રદવ્મ ભરશરાએ શુદય
ં કશુફર
ં લસ્ત્રો ઩રયધાન કમામ શતાં. રદવ્મ અરંકાયોથી ળોબી યહ્યા
શતાં.સ્લફૃ઩ને અનુફૃ઩ અલમલો શતાં. તેન ું મુખકભ઱ પ્રવન્ન જણાત ુ શત.ું તેન ું ળયીય શુલણમ વભાન
ગૌય લણમન ું તેભજ કૃળ શત.ું તેના વલમ અલમલો યભણીમ શતાં. કાનભાં વભાન આબયનો ઘાયણ
ં ય શતા. નલમૌલનથી ળ ૃપ્ધ્ધ ઩ાભેર સ્તનોના બાયથી તેભનુ
કમામ શતં. નાતવકા તેભઝ ક઩ોર શુદ
ઉદય કૃળ થયુ શત.ું મુખની શુગઘ
ં ીભાં રોબામેરા બભયાઓના ગુજા
ં લયથી તલહ્વ઱ થતાં ચંછ઱
નેત્રોથી ળોબતા શતાં. ખીરેરા ભોગયાના ઩ુષ્઩ની ભા઱ાને કેળભાં ઘાયણ કયી શતી. રજ્જજાયુક્ત
શાસ્મ વરશત કં઩તત ભ્રકુતતના તલરાવથી અતતળમ દળમનીમ રાગતા શતાં. સ્લછછ લસ્ત્રથી તલળા઱
તનતંફના બાગને ઢાંક્યો શતો. તનતંફને અરંકૃત કયતી કરટભેખરાથી ળોબતા શતાં. શુલણમના
ન ૂ઩ુયથી અરંકૃત કયે રા શુદય
ં રદવ્મ ચયણ કભ઱ શતાં. કંઠભાં યત્નભમ રદવ્મ આભ ૂ઴ણો ઘાયણ કમામ
શતાં.કંકણથી અરંકૃત શસ્ત્કભ઱થી ળોબતા શતાં. ઩ોતાના રદવ્મ ફૃ઩ રાલણ્મથી યભારદ
સ્ત્રીબક્તજનોના ભનને ઩ણ ભોશ ઉ઩જાલી યહ્યા શતાં. ઩ોતાની લીણાને શુદ
ં ય શુભધુય સ્લયથી
લગાડી યહ્યા શતાં. તેની વાથેની વખીઓ તેભાં સ્લય ઩ુયાલી યશી શતી. તેભજ શુભધુય ગાનથી
ગાંઘલે વરશત અતવયાઓના ભનને ઩ણ આક઴મણ ઉ઩જાલતી શતી. (૧૫-૨૧)

656
 બગલાન શ્રેશરયના ઩ુયાતન ચરયત્રોનું આનંદ઩ ૂલમક ગાન કયતી એરદવ્મ દે લીના દળમન
થતાં વભગ્ર સ્ત્રીબક્તોના ભન ભોશ ઩ામમાં. (૨૨)
ત્માયફાદ રદવ્મ સ્લફૃ઩ધાયી સ્ત્રી પ્રત્મે યભારદ સ્ત્રીબક્તો અનેક પ્રકાયના તકમ તલતકમ કયલા
રાગ્મા કે આ સ્ત્રી વાક્ષાત રક્ષ્ભી તો નથી ને ! યાવેશ્વયી યાધા તો નથી ને ! વયસ્લતી તો નથી ને !
વાતલત્રીદે લી તો નથી ને ! અથલા ઩ાલમતીદે લી તો નથી ને ! અથલા સ્લગમરક્ષ્ભી તો નથી ને !
અથલા આ સ્લફૃ઩ભાં કોઈ દે લતા ઩ધામામ છે કે ઴ું ? અથલા બગલાન શ્રીનાયામણના ચયણ
કભ઱ની વેલાભા પ્રીતતભાન વાક્ષાત મુરકતદે લી આ઩ણને કૃ઩ા કયી ઩ોતાનું દળમન આ઩લા ઩ધામામ
ં અથલા ઩ ૂલે શ્રીશરયએ તળલજીને ભોશ ઉ઩જાલલા ભોરશની સ્લફૃ઩ સ્લીકાય
શોમ તેભ જણામ છે કે ઴ુ?
કયે ઱ ું એ જ સ્લયો઩નું ઩યભાત્ભા આ઩નને દળમનઆ઩ી યહ્યા છે કે ઴ું ? (૨૩-૨૬)
શે યાજન ! આ પ્રભાણે એ રદવ્મ સ્લફૃ઩ધાયી સ્ત્રીની ફૃ઩ભાધુયી તેભજ ગાન ભાધુયીભાં ભોશ
઩ાભેરા સ્ત્રીબક્તો ફષુ પ્રકાયે તકમ તલતકમ કયલા રાગ્મા ઩ણ આ રદવ્મ સ્લફૃ઩ઘાયી સ્ત્રી કોણ છે ?
એનો મથાથમ તનણમમ કયી શ્ક્યા નશીં. (૨૭)

657
 એ સ્ત્રીને ઩ ૂછલાને અથે અંતયભાં ઉત્કંઠા લતમતી શોલા છતાં એ સ્ત્રીના તેજથી ઩યાબલ
઩ાભેરા સ્ત્રીબક્તો કંઈ ઩ણ કશેલા વભથમથમાં નશીં. (૨૮)

શ્રોક

ત્માયફાદ તલયક્ત સ્ત્રીઓભાં અગ્રેવય યભાદે લી ઩ણ ઩ોતાનું ભન શ્રીશરયનો ત્માગ કયી એ

સ્ત્રીભાં આવકત થયું છે એભ જાણી ઩ોતાના ભનભાં લચિંતા કયલા રાગ્મા કે શ્રીશરયની મ ૂતતિભાં દઢતા
઩ ૂલમક લતમત ુમ ભાફૃ ભન આ સ્ત્રીના દળમન કયલા ભાત્રથી એ જ ક્ષણે રોબામ છે . અયે ! આ
આશ્વ્રમમની લાત છે . ભાફૃ ભન કેલ઱ બગલાન તલના બ્રહ્માંડભાં કોઈ઩ણ આકાયભાં ક્યાયે મ ઩ણ ભોશ
઩ાભત ુ નથી. એ ભન આજ આ સ્ત્રીને તલ઴ે ળાથી ભોશ ઩ાભી યહ્યુ છે . (૨૯-૩૧)
શ્રોક

658
 આ રોક વંફઘ
ં ી તેભજ ઩યરોક વંફઘ
ં ી કોઈ઩ણ શુખભાં ભાફૃ ભન આવરકત યરશત છે . છતં
આ સ્ત્રીભાં કેભ ભોશ ઩ાભી યહ્યુ છે . ? (૩૨)
વભાતધભાં અનુબલેરા અનેક અરૌરકક સ્ત્રી઩ુફૃ઴ તેભજ તેભા તનશા઱ે રા ઘાભોભાં યશેરા
અનેક સ્થાનોભાં ઩ણ ભાફૃ ભન ક્યાયે મ ક્યાંમ આવક્ત થયું નથી ઩યં ત ુ એ ભન આજ શ્રીશરયનું
સ્ભયણ છોડી દળમનભાત્રથી આ સ્ત્રીને તલ઴ે કેભ રોબામ છે ? આ ભશાન આશ્રમમની લાત છે .(૩૩-૩૪)
ભાફૃ, જમાદે લીનું તેભજ અભયી દે લી તલગેયે સ્ત્રીબક્તોનું ભન શ્રીશરયના સ્લફૃ઩ તલના અન્ત્ર
કોઈ઩ણ આકાયભાં આવક્ત થત ુ નથી. એલો ભને દઢ આત્ભતલશ્વાવ છે . (૩૫)
ભાટે આ શ્રીશરયનું જ કંઈક કતમવ્મ છે . એ તનતશ્વત લાત છે . નશીંતય અભાયા અનેક ભનને
ભોશ ઉ઩જાલલા કોણ વભથમફની ળકે ? (૩૬)
વતી ઩ાલમતીદે લીનું તનયં તય વાંતનધ્મ શોલા છતાં ‘ભાયા લચત્તને કોઈ ક્ષોબ ન ઩ભાડી ળકે’
આ પ્રકાયનો તળલજીનો ગલમ શ્રીશરયએ ભોરશની સ્લફૃ઩ ઘાયણ કયીને શયી રીધો શતો. (૩૭)
એ જ પ્રકાયે આ઩ણી ઩યીક્ષાકયલા બગલાન શ્રીશરય ભોશેની સ્લફૃ઩ ઘાયણ કયી આ઩ણા
ભનને નક્કી ભોશ ઉ઩જાલતા શોમ તેભ જણામ છે . (૩૮)

659
 આ઩ણે એભના બક્ત છીએ. આ઩ણને અન્મ ફૃ઩ ઘાયણ કયી છે તયી યહ્યા છે તેથી ષુ ં
઩રયશાવથી કોના ઩ુત્રી કે ઩ત્ની છો ? આ પ્રભાણે એભને પ્રશ્ન કયીળ. (૩૯)
શે યાજન ! આ પ્રકાયે ભનથી તનશ્વત કયી દઢ વ્રતધાયી યભાદે લી શ્રીશરયના ગુણાનુલાદ
કયતી સ્ત્રીને નભસ્કાય કયી તલનમથી ઩ ૂછલા રાગ્માં. (૪૦)
શે નાયામણી ! શે ભન તેભજ નેત્રને આનંદ ઉ઩જાલનાય ! તભને નભસ્કાય. ભનોશય
સ્લફૃ઩ધાયી તભે કોણ છો ? કોના ઩ુત્રી છો ? અથલા કોના ઩ત્ની છો ? (૪૧)
શે ભાતા ! અભને બગલદ ધ્માનભાં તલક્ષે઩ થામ છે . ભાટે તભાફૃ કતમવ્મ જે કંઈ શોમ તે અભને
જણાલી અશીંથી જમા જળુ ઘટે ત્માં ઩ઘાયો. (૪૩)
શે યાજન ! આ પ્રકાયે ભશાબુપ્ધ્ધળા઱ી તીવ્ર લૈયાગ્મ વં઩ન્ન યભાદે લીએ પ્રશ્ન કમો તેથી
ઘભમદેલના ઩ત્ની એલા એ ભરશરા સ્ત્રીબક્તો પ્રત્મે ભધુય લચનો કશેલા રાગ્માં. (૪૪)
શે બક્તજનો ! યભાદે લી તલગેયે તભે વલે ફાઈઓ ભાફૃ લચન વાંબ઱ો. ષુ ં વાક્ષાત ઘભમદેલની
઩ત્ની બરકતદે લી છં. એભ તભે જાણો. ષુ ં રદવ્મ દે શ ે ઩તતની વાથે શ્રીશરયની વભી઩ે તનત્મ તનલાવ

660
કયીને યષુ ં છં. ભાટે ફીજા ઩ાભય ભનુષ્મો ભને જોઈ ળક્તા નથી. પ્રફોતધની તેભજ અન્નકૂટના
ઉત્વલભાં જમા તેભજ રલરતાદે લીની વેલાથી ષુ ં તલળેળ઩ણે અતતળમ પ્રવન્ન થઈ છં. (૪૫-૪૭)
તભે વલે સ્ત્રીબક્તોએ તભાયા ળયીયને ઩ણ નશીં ગણી ફંને ઉત્વલ પ્રવંગભાં આદય઩ ૂલમક
અતતળમ પ્રમાવ કમો છે . એથી ષુ ં તભાયા ઩ય પ્રવન્ન થી છં. તેભજ શ્રીશરયની આજ્ઞાથી તભને ભાફૃ
દળમન કયાવ્યુ છે . એભ તભે જાણો. એ તવલામ મોગીજનોને ઩ણ ભાફૃ પ્રત્મક્ષ દળમન પ્રાતત થળું
દુરમબ છે . તભાયા ઉ઩ય પ્રવન્ન થમેરી ભાયી ઩ાવેથી કંઈક ઈપ્છછત લયદાન ભાંગો. (૪૮-૫૦)
શે યાજન ! આ પ્રકાયે બરકતદે લીનું લચન વાંબ઱ી યભાદે લી તલગેયે ફશેનો અતતળમ શ઴મ
઩ામમાં. તન:વંળમ ફન્માં. તેભના ગાત્રો યોભાંલચત ને ગદગદ ફૂરલા રાગ્માં. વષુ તલસ્ભમ ઩ાભી
બરકતદે લી પ્રત્મે ઩ંચાંગ પ્રણાભ કયલા રાગ્માં. ત્માયફાદ ફે શાથ જોડી પ્રવન્ન મુખમુિાને ઘાયણ
કયતા વલે ફશેનો શ્રીશરયના ભનને ઩ણ અતતળમ તપ્રમ રાગતા બરકતદે લી પ્રત્મે કશેલા રાગ્મા, શે
વલમન ું કલમાણ કયનાયા ! શે બગલતત ! શે અચરસ્લફૃ઩ા ! શે બરકતદે લી ! તભને નભસ્કાય. તભાયા
દળમનથી અભાયા ભનભાં ભશાન આનંદ થમો છે . (૫૧-૫૩)
સ્ત્રીબક્તોએ બરકતભાતા ઩ાવે ભાંગે઱ ું લયદાન :-

661
 શે વલમન ું ભંગર કયનાયા ! તભે જો અભાયા ઩ય પ્રવન્ન થમા શો તો અભાયાં વલમના
અંતયભાં તનલાવ કયીને યશો. શે ભાતા ! શે ઈશ્વયી ! આજના રદલવે અભને આ લયદાન આ઩ો. એ
તવલામ તભાયી ઩ાવેથી અન્મ લસ્ત ુની અ઩ેક્ષા અભાયા અંતયભાં યાખતા નથી. (૫૪-૫૫)
શે ભાતા ! તભે જે અતત ભનોશય વંકીતમન કયો છો તે કૌં કીતમન છે ? જે તભાયા વંકીતમનભાં
અભાફૃ લચત્ત અતતળમ આવક્ત થામ છે . (૫૬)
શે યાજન ! આ પ્રકાયે યભારદ સ્ત્રીઓએ પ્રાથમના કયી તેથી પ્રવન્ન થમેરા બરકતદે લી વલમ
સ્ત્રીઓ પ્રત્મે કશેલા રાગ્મા, શે કલમાણી ! ભાફૃ મથાથમ તનશ્વમ઩ ૂલમક લચન તભે વંબ઱ો. (૫૭)
બરકતભાતાએ આ઩ે઱ ું લયદાન ;-
શ્રોક

જ્માં ઘભમદેલનો તનલાવ છે ત્માં ભાયો ઩ણ તનલાવ છે . એ તનતશ્વત લાત છે . જ્માંથી ઘભમ
તલદામ થામ છે . ત્માંથી ષુ ં ઩ણ એ જ ક્ષણે તલદામ સ્લીકાફૃ છં. (૫૮)

662
 શે સ્ત્રીબક્તો ! ષુ ં ઩તતવ્રતા શોલાથી ભાયા સ્નેશનું એક ભત્ર ઩ાત્ર ઘભમદેલ છે . ષુ ં તેનો કમાયે મ
ત ુઆગ કયતી નથી. આ ભાયીપ્રતત જ્ઞા છે . (૫૯)
તનમભન કયે રા ભનથી અને મભ તનમભારદ વાઘનોથી તભે ઘભમને લળ કમામ છે . ભાટે ષુ ં
઩ણ તભાયાથી લળ થઈ છં. (૬૦)
તભાયા અંતયભાં તનલાવ કયલા ઈછછતા ઘભમદેલની વાથે ષુ ં ઩ણ તનલાવ કયીને યશીળ.
તેભાં વંળમ નથી. (૬૧)
તભે કયુ વંકીતમન કયો છો ? આ તભે જે પ્રશ્ન કમો, તેનો ઉત્તય તભે વાંબ઱ો, ‘ જે ઩ોતાને
શુખી ફનાલે તેના મળનું ગાન કયળું જોઈએ.’ આ ળાસ્ત્રોક્ત ભમામ દા છે . (૬૨)
ઉત્તભ યાજાના યાજબલનભાં શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભા પ્રત્મક્ષ શ્રીનાયામણમુતન સ્લફૃ઩ે લફયાજે છે .
એ બગલાનને ઩ ૂલેના અલતાયો િાયા અશુયો થકેકે અભાફૃ યક્ષણ કયુમ તેભજ અત્માયે ઩ણ યક્ષણ કયી
યહ્યા છે . શ્રીશરયએ ઩ ૂલે કૃષ્ણારદ અલતાય સ્લફૃ઩ે અનેક રીરાચરયત્રોનો તલસ્તાય કમો છે . એ
ં ૂ ન કયુાં છે . (૬૩-૬૪)
ચરયત્રોનું વ્માવારદ ભશત઴િઓએ બાગલતારદ ગ્રંથફૃ઩ે ગથ

663
 એ ચરયત્રો ભનને આનંદ ઉ઩જાલે છે ,. તેથી એ ચરયત્રોનું ષુ ં તનયં તય વંકીતમન કફૃ છં. શે
ં ૂ ન કયળે તેન ું ષુ ં તનયં તય ગાન કયીળ.
સ્ત્રી બક્તો ! શ્રીશરયના અત્માયના ચરયત્રોનું ળતાનંદસ્લાભી ગથ
(૬૫)
શે યાજન ! આ પ્રકાયે બરકતદે લી યભાદે લી તલગીયે સ્ત્રીઓને લયદાન આતયું તેભજ તેભના
પ્રશ્નનો ઉત્તય આ઩ી તલગુતની ભાપક એકાએક અંતઘામ ન થમાં. આશ્રમમ વરશત અતતળમ આનંદ
઩ાભેરા વલે સ્ત્રીબક્તજનો બરકતભાતાનું ઩ોતાને જે દળમન થયું તેભાં શ્રી શરયની જ નશદ કૃ઩ા
ભાનલા રાગ્માં. શે યાજન ! આ પ્રકાયે બગલાન શ્રીશરય ઩ોતાના બક્તજનોના વભગ્ર ભનોયથ ઩ ૂણમ
કયે છે . તેભજ તેભનું વલમ પ્રકાયનાં તલધ્નોથી યક્ષણ કયે છે . (૬૬-૬૮)
શે યાજન ! બક્ત =જનોના ભનને અલબયાભ તેભજ આ રોકભા6 ઩ોતાના તલ઴ુિ મળને
તલસ્તાયતા બગલાન શ્રીશરયનું બક્તજનો શ્રિા઩ ૂલમક વેલન કયતાં શતાં. બગલાન શ્રીશરય ઩ણ આ
પ્રકાયના ઉત્વલો વભાન ફીજા અનેક ભશોત્વલો દુગમ઩યુ ભાં ઉજલતા શતાં. (૬૯)
શ્રોક

664
 ઩ાલનકાયી આ બગલદચરયત્રનું જે કોઈ ભનુષ્મ બરકતબાલ઩ ૂલમક શ્રલણ કયળે અથલા
અન્મને વંબ઱ાલળે એ ભનુષ્મો વંશ ૃતતના ફંઘન થકી મુક્ત થઈ ભાતમક ળયીયનો ત્માગ કયી બ્રહ્મ
ગતત પ્રાતત કયળે. (૭૦)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે યભારદ આરદ સ્ત્રી બક્તજનોને
બરકતભાતાએ ઩ોતાના રદવ્મ દળમન આતમા એના તનફૃ઩ણ નાભે ઩ીસ્તારીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૪૬
શ્રીશરયએ તલતલધ સ્થ઱ે ઉજલેર ઉત્વલો
શ્રોક

665
 શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! શ્રીશરયએ દુગમ઩યુ ભાં& ઉત્વલો ઊજવ્મા તેલા જ ફીજા
અનેક ઉત્વલો અન્મત્ર સ્થ઱ે ઩ણ ઊજવ્માં. (૧)
બગલાન શ્રીશરયએ લડતાર, અભદાલાદ તેભજ જૂનાગઢભાં ઩ોતાના આતશ્રતજનોને શુખ
આ઩લા ભશાન ઉત્ય્વલો ઉજવ્માં. (૨)
બગલાન શ્રીશરયએ બક્તજનોની પ્રાથમનાથી જૂનાગઢભાં તો ફીજે લ઴ે તેભજ ત્રીશા લ઴ે
ઉત્વલો ઉજવ્માં. શ્રીનગયભાં તો પ્રતતલ઴ે ઉત્વલોનું અમોજન કયુ.ાં (૩)
ઘભમ તેભજ બરકતનું ઩ો઴ણ કયતા શ્રીશરયએ લડતાર ક્ષેત્રભાં લ઴મભાં ફે લખત કે ત્રણ
લખત કે ક્યાયે ક તો ચાય ચાય લખત ઩ધાયી ભોટા ભોટા ઉત્વલોઉજવ્માં. (૪)
શ્રીશરયએ ક્યાયે ક વાનંદા એકાદળી, ક્યાયે ક વપરા એકાદળી, ક્યાયે ક ભોક્ષદા એકાદળી,
તેભજ ક્યાયે ક તતરદા એકાદળી, ક્યાયે ક જમા, ક્યાયે ક તલજ્મા, ક્યાયે ક ઘાત્રી, ક્યાયે ક ઩ા઩ભોલચની,
ક્યાયે ક તલભરા, ક્યાયે ક લરુથની, ક્યાયે ક ભોરશની, ક્યાયે ક અ઩યા, ક્યાયે ક તનિરા, કમાયે ક મોલગની,
ક્યાયે ક ળમની, કમાયે ક ઩ુત્રદા, ક્યાયે ક ઩દ્મીની, ક્યાયે ક અ઩યા, ક્યયે ક અજા, ક્યાયે ક ઈન્દીયાભ

666
ક્યાયે ક ઩ાળાંકુંળા, ક્યાયે ક યભા, ક્યાયે ક પ્રફોતધની, ક્યાયે ક અબમા, તલગેયે એકાદળીએ ભશોત્વલો
ઉજવ્માં. (૫-૯)
બગલાન શ્રીશરયએ ક્યાયે ક શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાના પ્રાગટયની અષ્ટભી તતતથ, ક્યાયે ક
તળલયાત્રી, ક્યાયે ક રદ઩ાલરી, તલગેયે ઩ાલનકાયી તતતથએ ઉત્વલો ઉજલી ઩ોતાના બક્તજન
નયનાયીઓને શુખ આતમાં. (૧૦-૧૧)
બગલાન શ્રીશરયના વાંતનધ્મભાં દય લ઴ે ઉજલાતા આ ભશોત્વલ પ્રવંગોને દે ળ દે ળાંતય
તનલાવી વભગ્ર બક્તજનો જાણે છે . (૧૨)
જે બક્તો સ્ભી઩ભાં તનલાવ કયીને યશેતા શતા તેઓ બગલાન શ્રીશરય જ્મા જ્મ ઉત્વલ કયતા
તે સ્થ઱ે પ્રતત લ઴ે ઉત્વલભાં બાગ રેલા આલતા શતાં. (૧૩)
ભધ્મપ્રદે ળભાં તનલાવ કયતા બક્તો ફે ત્રણ ઉત્વલભાં ઩ધામામ . તેનાથી દૂય દે ળભાં તનલાવ
કયતા બક્તો એક એક ઉત્વલભાં આવ્માં. (૧૪)
બગલાન શ્રીશરય ક્યાયે ક લડતારભાં તલષ્ણુમાગ નાભના મજ્ઞનું આમોજન કયતા., ક્યાયે ક
બ્રાશભણો ઩ાવે તલષ્ણુભત્ર
ં નો જ઩ કયાલતા. ક્યાયે ક સ્તોત્રનું ઩ુયશ્વયણ કયાલતા. ક્યાયે ક એક રાખ

667
ભંત્રનો શોભ, કયાલતા. ક્યાયે ક કયોડ ભંત્રોનો જ શોભ કયાલતા. ક્યાયે ક શજાયો બ્રાશભણોને બોજન
કયાલતા.ક્યાયે ક તેભને ભશાદાન અ઩મણ કયતાં. ક્યાયે ક બ્રાશભણના ઩ુત્રનો ભૌજીફંઘ વંસ્કાય
કયાલતા. ક્યાયે ક મ ૂતતિ પ્રતતષ્ઠા ભશોત્વલ ઉજલતા. ક્યાયે ક ઈષ્ટકભમ અને ઩ ૂતમકભમ કયાલતા.આ
પ્રભાણે શ્રીશરયએ ઉજલેરા તલષ્ણુમાગારદ વત્કભમથી એકાંતતક ઘભમ અતતળમ ળ ૃપ્ધ્ધ ઩ામમો. (૧૫-૧૯)
શ્રીશરય જ્માં જ્માં નગય, ગાભ, અયણ્મ કે ઩ુયભાં તનલાવ કયતા ત્માં વેંકડો ને શજાયો ભનુષ્મો
આલ જા કયતા શતાં. (૨૦)
શે યાજન ! શ્રીશરય વૌ જનોને ઩ોતાના પ્રબાલથી અઘભમલળ
ં ના ઩ાળથી મુક્ત કયી વિભમના
ભાગે લતમન કયાલતા શતાં. (૨૧)
શ્રીશરય ઘયતી ઩ય તનલાવ કયતા શોલાથી અધભમ અદ્ર્વશ્મ થમો. કલ઱યુગભાં ઩ણ ફ઱જીન
થમો અને ઘભમની પ્રતતષ્ઠા થઈ. (૨૨)
શે યાજન ! ભેં તભને તભાયા પ્રશ્ન અનુવાય શ્રીનાયામણ બગલાનના રીરા ચરયત્રની કથા
વંબ઱ાલી. શલે તભાયા અંતયભાં ઴ું ઴ું વાંબ઱લાની ઈછછા છે ? (૨૩)

668
 ુ ુ પ્રતા઩તવિંશયાજાએ શુવ્રત તભતનના મુખેથી બગલાન શ્રીશરયના ચરયત્રોનું
આ પ્રકાયે મુમસ
ં ી જ વલાર ઩ ૂછલા રાગ્માં.(૨૪)
શ્રલણ કયુમ અને પયીને ઩ણ શ્રીશરયની કથા વંફઘ
પ્રતા઩તવિંશ યાજા કશે છે , શે મુતનલમમ ! તભાયા મુખે શ્રીશરયની કથાનું ઩ાન કયતા ભને ત ૃપ્તત
થતી નથી. લાયં લાય ઩ાન કયલાની ઈછછા થમા કયે છે . તેથી ષુ ં પયી બગલદ કથામ ૃતને જ ઩ીલા
ઈછછં છં. (૨૫)
શે બ્રહ્મન ! શ્રીશરયઐ લડતારભાં અનેક ઉત્વલો ઉજવ્મા. એ તભે શભણાં જ ભને વંબ઱ાવ્યુ6.
તેથીલ ષુ ં એ ઉત્વલ તલ઴ે કંઈક વાંબ઱લા ઈછછં છ6. (૨૬)
શે મુતન ! ભનુશ્માકૃતત ઘાયણ કયી બગલાન શ્રીશરયએ ફીજા જે જે રીરાચરયત્રો કમામ શોમ તે
઩ણ ભને વંબ઱ાલો. (૨૭)
આ પ્રકાયે કથામ ૃતના આસ્લાદને જાણતા પ્રતા઩તવિંશયાજાએ જ્માયે વલાર કમો તેથી
શ્રીશરયનું સ્ભયણ કયી આનંદ ઩ાભેરા શુવ્રત મુતન કશેલા રાગ્માં. (૨૮)
શુવ્રત મુતન કશે છે , શે યાજન ! તભે ફષુ શુદય
ં વલાર કમો છે . તભાયી બુપ્ધ્ધ અતતળમ
તનભમ઱ છે . તેથી તભે પયી બગલદ કથાનું યવ઩ાન કયલા ઈછછો છો. (૨૯)

669
 ભનુષ્મ નાટક ઘાયણ કયતા શ્રીશરયના વભગ્ર રીરાચરયતત્રોનું તલસ્તાય઩ ૂલમક ગાન કયલા ષુ ં
વભથમ નથી.તેથી વંક્ષે઩ભાં જ તભને વંબ઱ાલીળ. (૩૦)

શે યાજન ! ઘભમન ું સ્થા઩ન કયલાભાં ઉત્શુક બગલાન શ્રીશરય પ્રતત લ઴મ લાયં લાય દુગમ઩યુ થી
લડતાલ઩ુય પ્રત્મે ઩ધાયતા. (૩૧)
શ્રોક

વભગ્ર બક્તજનોને શુખ ઉ઩જાલતા શ્રીશરયએ લડતાર઩ુયભાં અનેક ભશાન ઉત્વલો ઉજવ્મા
છે . તેભાં એક ઉત્વલ પ્રવંગને ષુ ં વંક્ષે઩થી કષુ ં છં. ફીજા વલે ઉત્વલો તેની વભાન જાણલાં. (૩૨)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે અન્મ સ્થ઱ે ઉત્વલોના ઉલરેખના
તનફૃ઩ણ નભે છે તારીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

670
અધ્મામ-૪૭
તલતલધ દે ળથી ઩ુષ્તદોરોત્વલ ઉજલલા આલેરા ભનુષ્મો

શ્રોક

શુવ્રત મુતન કશે છે , શે યાજન ! ગુજયાત પ્રદે ળભાં લડતાર નાભે તલળા઱ નગય આલે઱ ુ
છે . એભાં ચાયે લણમના ભનુષ્મો શરયનું બજન સ્ભયણ કયે છે . (૧)
શે યાજન ! આ વલે શરયબક્તો લડતારથી પ્રભુ શ્રીશરયને દુગમ઩યુ આભંત્રણ આ઩લા
આવ્મા6. તેઓ લડતારભં ઩ુષ્઩દોતરોત્વલ કયલાની ઈછછ ઘયાલતા શતાં. (૨)
કુફેયજી તેભજ જોફન ઩ગી આ ફંને બક્તજનો લડતારભાં મુખ્મ અતધકાયી શતાં. તેઓ
઩ુયલાવી અન્મ બક્તજનોની વાથે ભ઱ી ઉત્વલ ઉજલલાનો તનણમમ કયી ફષતુ લધ વાભગ્રી બે઱ી
કયલા રાગ્માં. (૩)

671
 ઩છી જોફન ઩ગીએ ઩ોતાના ફંઘ ુ શુદયજીને
ં શ્રીશરય વભી઩ે ગઢ઩ુય ભોકલમા. શુદયજી ઩ણ
ભશાશુદ ઩ ૂલણિભાને રદલવ દુગમ઩યુ આવ્માં. (૪)
બક્તજનોના ભંડ઱ભાં લફયાજતા શ્રીશરયની વભી઩ે આલી શુદ
ં યજી બક્તે નભસ્કાય કમાાં
તેભજ ’ અભાયા ઩ુયને ઩ાલન કયલા ઩ધાયો ’ આ પ્રકાયે ફષુ પ્રાથમના કયલા રાગ્માં. (૫)
તેભની પ્રાથમનાથી પ્રવન્ન થમેરા શ્રીશરયએ ળ ૃત઩ુય તનલાવી બક્તજનોને ઩ોતાના અનન્મ
બક્તો જાણી તેભને દળમન આ઩લાની ઈછછા કયી. (૬)
ઉદાય બુપ્ધ્ધભાન શ્રીશરયએ શુદયજી
ં નાભના વેલક પ્રત્મે કહ્યુ કે શે બક્તયાજ ! તભે
અત્માયે લડતાર જાઓ. પાગણ ભાવભાં ષુ ં ત્માં ઩ધાયીળ. (૭)
શે યાજન ! આ પ્રકાયે શ્રીશરયએ કહ્યુ તેથી શુદયજીનુ
ં ં ભન અતતળમ પ્રવન્ન થયુ.ં ત્માયફાદ
તેઓ તત્કા઱ લડતાર આવ્મા ને ઩ુયલાવીજનોને શ્રીશરયના આગભનના વભાચાય આતમા6. તે
વાંબ઱ી બક્તજનો ઩ણ પ્રવન્ન થમા તેભજ શ્રીશરયના આગભનની પ્રતતક્ષા કયલા રાગ્મા6. (૮)
઩ ૃથ્લી ઩ય રદળાઓ અને તલરદળાઓભાં ભશાન ઉદઘોળ વ્માતમો કે બગલાન
સ્લાતભનાયામણ લડતાર ઩ધાયી યહ્યા છે . (૯)

672
 ઩યભેશ્વય શ્રીશરયએ દે ળ દે ળાંતય તનલાવી વંતોને તથા શરયબક્તોને ‘ સ્લમં ઩ોતે લડતાર
઩ધાયી યહ્યા છે ‘ એ ળ ૃતાંત વંદેળાલાશક દૂતો િાયા જણાવ્યુ.ં (૧૦)
વૌયાષ્રારદ દે ળભાં જે જે બક્તજનો તેભજ વંતો યહ્યા શતાં. તે વલે શ્રીશરયની વાથે લડતાર
જલા દુગમ઩યુ ઩ધામામ . (૧૧)
બગલાન શ્રીશરય તલકૃત નાભના વંલત્વયના પાગણ ઴ુક્ર છઠને રદલવે દુગમ઩યુ થી લડતાર
નગય પ્રત્મે જલા યલાના થમાં. (૧૨)
‘ લડતારથી અભે જ્જલદી ઩ાછ આલી઴ું ; શ્રીશરયએ આ પ્રભાણે ઉત્તભ યાજા ઩[યત્મે કહ્યું ને
શ્રીશરય તેભને ઩ાંચા઱દે ળભાં તનલાવ કયતા બક્તજનોને ઘભમયક્ષણને અથે ત્માં ને ત્માં જ યશેલાનો
આદે ળ આ઩ી દુગમ઩યુ થી લડતાર જલા નીકળ્માં. (૧૩)
જમાદે લી, રલરતાદે લી તલગેયે સ્ત્રીઓ઩ણ લાશનભાં ફેવી શ્રીશરયની ઩ાછ઱ ઩ાછ઱ ચારલા
રગ્મા6. અન્મ દુગમ઩યુ તનલાવી બક્તજનો ઩ણ શ્રીશરયની ઩ાછ઱ ઩ાછ઱ ચારલા રાગ્માં. (૧૪)
ંૃ
શજાયો વંત, બ્રહ્મચાયી તેભજ ગૃશસ્થ બક્તજનોના ળદની વાથે શ્રીશરય લડતાર જલા
નીકળ્માં. (૧૫)

673
 વૌયાષ્ર દે ળના તનલાવી શજાયો બક્તજનો શ્રીશરયને અનુવયી યહ્યા શતાં. શજાયો ઘોડેસ્લાયો
તેભજ શજાયો ઩દાતીઓથી શ્રીશરય ઩ણ ઘેયામા શતાં. (૧૬)
એ વભમે શ્રીશરય ઩ણ ળીગ્રગતત કયતા ભાણેકલણમની ભાણકી ઩ય અસ્લાય થમા શતાં.
શ્રીશરયની કાંતત શ ૂમમની કાંતત વભાન પ્રકાળી યશી શતી. તલળાર બારભાં કેવયનું ઩ીફૄં તતઅલક ઘાયણ
કયુમ શત.ું ભંદભંદ શાસ્મેયકુ ત મુખકભ઱થી ળોબી યહ્યા શતાં. શાથભાં ઝ઱શ઱તા બારાઓ ઘાયી
યશેરા ઩ોતાના ચયણ વેલક ઘોડેસ્લાયોની ઘુભયભાં
ં ઘેયામા શતાં.શતાં.ડાફા શાથભાં અશ્વ ની
રગાભઘાયણ કયી શતી.શ્વેત લસ્ત્રો ઩રયધાન કમામ શતાં અને ઩ોતાના બક્ત =જનોને આનંદ
ઉ઩જાલતા ચાલમા જતા શતાં. (૧૭)
઴ુબ માત્રાની કાભના ભાટે તલપ્રલમમ ભમાયાભે અક્ષત વરશત કુંકુભથી કયે રો રાર ચાંદરો
શ્રીશરયએ રરાટભાં ઘાયણ કમો શતો. એ ચાંદરો મુતનઓના ભનને આકત઴િત કયી યહ્યો શતો.
શ્રીશરયના નેત્રો શુદય
ં શતાં. બગલાન શ્રીશરય અનેક પ્રકાયના લાંત્જત્રોના નાદથી તભતશ્રત ફંદીજનોની
લાણી તેભજ ઩ોતાના ગુણાનુલાદનું ભાગમભાં શ્રલણ કયી યશમા શતાં. બક્ત જનો ંડચા શાથ કયી
શ્રીશરયના નાભનો જમઘો઴ કયી યહ્યા શતાં. (૧૮)

674
 ડગરે ને ઩ગરે ચાયે રદળાઓભાંથી આલી યશેરા અનેક ગાભના બક્તો શ્રીશરયનું ઩ ૂજન
કયી યહ્યા શતાં.શ્રીશરય ઩ોતાના આનંદભમ િન્દ્ષ્ટ ફૃ઩ી ળ ૃન્દ્ષ્ટથી ભાગમભાં બે઱ા ભ઱ે રા બક્તજનોને
આનંદ ઉ઩જાલતા શતાં. ઩ ૂણમકાભ બગલાન શ્રીશરયઉ઩ય આકાળના દે લો શ્વેત શુભનની ળ ૃન્દ્ષ્ટ કયી
યહ્યા શતાં. એ વભમે તનત્મ અફ હ્યાવથી ળીઘ્ર ગભન કયનાયી ભાણકીને ભંદ ભંદ શાસ્મ કયતાં
શ્રીશરયએ ઩ોતાના ચયણની એડીનો રેળભાત્ર સ્઩ળમ કમો ત્માં તો શ્રીશરયનો સ્઩ળમ ભાત્ર ઩ણ વશન
નશીં કયનાયી તેભજ ઩ોતાની ગતતથી ઩લનની ગતતનો ઩ણ ઩યાબલ કયનાયી લેગલંતી ભાણકી
ગફૃડની ભાપક તત્કા઱ દોડલા રાગી. (૧૯-૨૦)
શ્રોક

ભાણકી ઩઴ુજાતતનું પ્રાણી શોલા છતાં શ્રીશરયના સ્઩ળમથી બતલષ્મભાં તનતશ્વત બ્રહ્મ ઘાભની
પ્રાપ્તત સ્લફૃ઩ ઊદલમગતતનું શ ૂચન કયતી શોમ તેભ લેગથી ંડચે ઊડલા રાગી. (૨૧)
એ વભમે અતતળમ લેગથી ગતત કયી યશેરી ભાણકીની ઩દ તલ ]ન્માવને ઘયતી ઩ય
નશીં જોતા વલે જનો ઩યભ તલસ્ભમ ઩ામમાં. (૨૨)

675
 ત્માયફાદ શજાયો ઘોડેસ્લાયો શ્રીશરયની ઩ાછ઱ ઩ાછ઱ નેત્રળ ૃતતને ક્સ્થય કયી ઓષ્ઠને
દફાલી, ઩ગની ઩ેનીથી તેભજ રગાભથી અશ્વને તાડન કયી શ્રીશરયની વાથે ઩ોંચલા લેગથી દોડી
યહ્યા શતાં. (૨૩)
શ્રીશરયની ભાણકી ઘોડીની ઩ાછ઱ અશ્વ દોડાલતા ઘોડેસ્લાયોના ળયીયો અતતળમ ઉછ઱ી
યહ્યા શતાં. તેથી જ તેભના ભસ્તક ઩ય ફાંઘેરા પેંટાઓ છૂટી ગમાં. એ છૂટે રા પેંટાઓના ઉછ઱તા
અગ્રબાગથી જાણે દે લતાઓ અદ્ર્વળમ સ્લફૃ઩ે શાથભાં ચાભય ગ્રશણ કયી તેઓને ચાભયો ઢો઱ી યહ્યા કે
઴ું ? એભ એ અસ્લાયો ળોબી યહ્યા શતાં. (૨૪)
અતતળમ ઩રયશ્રભથી તેઓના ળયીયભાં પ્રસ્લેદનાં બુદ
ં જાભલા રાગ્માં. અતતળમ ઩રયશ્રભથી
તતેઓના મુખભાં પીણ લ઱લા રાગ્માં. રગાભથી અશ્વોના પ્રશાય કયલા છતાં ભાણકી ઩ય આફૃધ
થમેરા શ્રીશરયની વાથે ઩શોંચી ળકલા વભથમ ન થમાં. (૨૫)
અશ્વોની વાથે ઩યવેલાથી યે ફઝેફ થમેરા ઘોડેસ્લાયોની તલશ્રાંતતને અથે શ્રીશરયએ ઩ોતાની
ભાણકીને ફ઱઩ ૂલમક તનમંત્રીત કયી અને ભાગમભાં તેઓની પ્રતતક્ષા કયલા રાગ્માં. (૨૬)

676
 ત્માયફાદ ઩રયશ્રભથી ઩યવેલે ઩ર઱ે રા અંગોલા઱ા એ ઘોડેસ્લાયોએ શ્રીશરયના દૂયથી દળમન
કમાાં . શ્રીશરયએ સ્લબાલથી ચંચ઱ ભાણકીની કેળલા઱ીને શાથભાં ઘાયણ કયે શતી. ફીજા શાથે
આંફાની નીચે નભેર અડેા઱ને ઝારી ઊબા શતાં. ઘોડેસ્લાયોને તનશા઱ી શ્રીશરય ભ&ેંદ ભંદ શાસ્મ
કયી યહ્યા શતાં. ભાણકી અતતળમ લેગથી દોડતી શોલા છતાં શ્રીશરયને કરટપ્રદે હ્કવ ઩ય ઘાયણ
કયે રોફંઘરેળભાત્ર તળતથર થમો ન શતો. શ્રીશરયના નેત્રોકભ઱ના ઩ત્ર વભાન ળોબી યશમા શતાં.
શ્રીશરયના લસ્ત્રો યસ્તાભાં ઊડેરી ઘ ૂ઱થી ભ ૂખયા લયણમના જણાતા શતાં. (૨૭)
ઘોડેસ્લાય બક્તો અશ્વ ઉ઩ય આફૃઢ થમેરા શ્રીશરયને તનશા઱તાની વાથે જતેભની વભી઩ભાં
આવ્માં.તેભના દળમનથી તેઓનો ઩રયશ્રભ ઩ણ દૂય થમો. (૨૮)
શ્રીશરયએ અસ્લાયોને ભધુય લચનોથી આશ્વાવાન આતયુ.ં અમ ૃત વભના ભધુય લચનોથી ભંદ
ભંદ શાસ્મ કયાલતા શ્રીશરય સ્લમં શાસ્મ કયતા કયતા અસ્લાયોની વાથે ઘીયે ધીયે ધીયે ભભાગમભાં
ચારતા થમાં. (૨૯)
એ વભમે ઩ ૃથ્લી ઩ય નગય ગાભ, ખેડૂતોનાં ગાભ તેભજ ઩લમતોના પ્રાન્ત પ્રદે ળના
ગાભોભાં એક ભશાન ઉદઘો઴ વ્મા઩ી ગમો કે ‘’ બગલાન શ્રીશરય લડતાર ઩ધાયી યશમા છે . ‘’(૩૦)

677
 શ્રીશરયના દળમનની ઉત્કંઠા ઘયાલતા ળ ૃિો ફા઱કોને આગ઱ કયી દે ળ દે ળાંતયથી લડતાર
આવ્માં. (૩૧)
કૌળરદે ળ, કાળીદે ળ, તભતથરા, ગૌદ, રકન્દ્લકર, ઩ુફૃ઴ોતભ઩ુયી, લંગ, ગમંતી, પ્રમાગ,
ંૃ
ળોણબિ, ળદાલન, ઴ ૂયવેન, અલંતી, તલગેયે ઩ ૂલમરદળાથી બક્ત =જનો લડતાર ઩ધામામ . કાશ્ભીય,
કુફૃક્ષેત્ર, ઩ુશ્કય, ભફૃ, ઘત્લ, અબ્રુદામ ચર, તવિ઩દ તલગેયે ઉત્તય રદળાના પ્રદે ળોભાંથી શજાયો ભનુશ્મો
લડતાર આવ્માં. (૩૨-૩૭)
તવિંઘ ,કછછ., વૌયાષ્ર, ઩ાંચા઱, વૌલીય તલગેયે ઩તશ્વભ રદળાના પ્રદે ળોથી અનેક બક્તો
લડતાર આવ્માં. (૩૮)
વેત ુફંઘ, લેંક્ટાચર, શ્રીયં ગ, કાંચી, દં ડકાયણ્મ, ભરમાિી, તલિંધ્માચ઱, તા઩ી તેભજ નભમદા
તટ તલગેયે દલક્ષણ રદળાના પ્રદે ળોભાંથી અનેક જનો આવ્માં. (૩૯-૪૧)
ચાયે રદળાના ભનુષ્મો બગલાન શ્રીશરયના દળમન કયલાની ઉત્કંથાથી સ્ત્રી, ળ ૃિ, તેભજ
ફા઱કોને વાથે રઈ યસ્તાભાં ઉ઩મોગી વાભગ્રીઓને ગાડાભાં બયી લડતાર આવ્માં.. (૪૨)

678
 ‘’યસ્તાભાં ચારલાની ળરકતત શોમ તો જ અભાયી વાથે આલજો ’’ આ પ્રકાયે ઩ુત્રજનો
ળ ૃિોને નીક઱તી લે઱ા ઩ ૂલે જ શ ૂચના આ઩તા શોલા છતાં શ્રીશરયના ચયણ કભ઱ના દળમન કયલાની
ઉત્કંઠા ઘયાલતા ળ ૃિ જનો શાથભાં રાકડી ઘાયણ કયી યુલાનોની વાથે ચારતા શતાં. ચારતા
ચારતા તેઓને શ્વાવ ચડતો શતો તેથી તેભના કંઠ ફૂરી જતા શતાં. છતાં દાંત લગયના મુખથી
લાયં લાય શ્રીશરયના નાભનું ઉછચાયણ ઉછચ સ્લયે વંકીતમન કયતા કયતા તેઓ લડતાર આવ્માં. (૪૩)
સ્ત્રીબક્તજનો ઩ણ ઩ુફૃળોનો સ્઩ળમન થામ એ યીતે શ્રીશરયએ ફાંઘેરી ઘભમભમામ દાનું ઩ારન
કયતા અને ઉતાલ઱ી ગતતએ ચારતાં ચારતાં લડતાર આવ્માં. (૪૪)
બગલાન શ્રીશરયના ‘’ષુ ં જ પ્રથભ દળમન કયીળ ‘’ આભ ફોરી દોડી યશેરા ફા઱કો ઩ણ
લડતાર ઩ુય આવ્માં. (૪૫)
અનેક દે ળોથી શ્રીશરયના દળામ નાથે આલેરા બક્તજનોથી ભશી, વાફયભતી, લાત્રક તલગેયે
નદીઓ તેભજ ભધ્મલતી દે ળનો ચયોતય પ્રદે ળ ઩ણ અતતળમ વાંકડો થમો. (૪૬)
શે યાજન ! બાયત દે ળભાં આ પ્રદે ળ અજોડ પ્રદે ળ યશેરો છે . આ દે ળને ફીજા દે ળની વાથે
ઉ઩ભા આ઩ી ળકામ એલો ફીજો એક ઩ણ પ્રદે ળ નથી. એલો એ અનુ઩ભ પ્રદે ળ છે . (૪૭)

679
 ં ી છે . વલમ ઋત ુભાં પ઱ ફૂરથી વલમને શુખ આ઩તી ભ ૂતભ
આ પ્રદે ળભાં વભગ્ર બોતભ વક્વમલત
છે . આ ભ ૂતભ વલે ખેડૂતલગમના ભનને ઩યભ પ્રીતત ઉ઩જાલે છે . (૪૮)
આ પ્રદે ળભાં ભધુય ને તનભમ઱ જ઱થી બયે રા લાલ, કૂલા તેભજ વયોલયો ગાભડે ગાભદે લન
લગડાભાં ડગરે ને ઩ગરે જોલા ભ઱ે છે . (૪૯)
આ પ્રદે ળભાં આંફા તેભજ યામણના અવંખ્મ ળ ૃક્ષો આલેરા છે . તેભજ ઉભયડો કોઠી, લડ,
ં ા, ઉત્તભ નાલ઱મેયી, તાડખજૂયી, નાયં ગી, આંફા, આગકેવય,
ત઩઩ર, ઩ી઱ુ,ં આભરી, ઩ી઩઱ી, ગુદ
઩ુન્નાગ, ફોયવરી, આવો઩ારલ, ઩ાટર, શુલણમકેતકી, ચભેરી, ફીજોયી, ળત્ર઩યી(વતત઩ણી)
ભપ્લરકા,઩ી઱ી જોઈ, કયે ણ, વીભડી, ફીરી,ખડ઩ંચો,ફોયડી, ખાખયો, વો઩ાયી,કદં ફ,કુયંટક,
પણવ,કે઱,ફ઩ોરયમા,જુઈ,રીફડો,જાંબડુ ા,ભષડ
ુ ા તલગેયે ળ ૃક્ષો તેભજ ઩ત્ર,઩ુષ્઩, પ઱આરદકથી ભનુષ્મો
ને શુખ ઉ઩જાલતા ફીજા અનેક પ્રકાયના ળ ૃક્ષો એ ચયોતય પ્રદે ળભા ચાયે તયપ યશેરાછે . (૫૦-૫૬)
ંૃ
આ વભગ્ર પ્રદે ળ ળદાલનની ઩ુણ્મભ ૂતભ વભાન ઉત્તભ પ્રદે ળ છે . આ પ્રદે ળભાં બગલદબકતો
તેભજ વાધુ઩ફૃુ ઴ો જ ફષધ
ુ ા તલચયતા શોમ છે . (૫૭)

680
 શ્રીશરયના દળમનાથે ઩ઘાયે રા વલમજનો ભનભાં અતતળમ પ્રવન્નતા ઩ામમા ને તેઓએ
લડતારની ચાયે ફાજુએ આ ઩તલત્ર પ્રદે ળભં ઩ોતાનો તનલાવ કમો. (૫૮)
કોઈ વયોલયને તીયે તનલાવ કયીને યહ્યાં. કોઈ નદીના તટ ઩ય યહ્યા. કોઈ કૂલાના કાંઠે,
કોઈ ઘયની વભાન આકૃતતને ઘયાલતા ઘટદાય ળ ૃક્ષોનો આશ્રમ કયી યહ્યા તેભજ કોઈ કોઈ લ઱ી
આ઱વનો ત્માગ કયી ગાભભાં લવતેભાં યશેલા આવ્માં. (૫૯-૬૦)
આ પ્રકાયે ળ ૃતારમના ચાયે તયપના પ્રદે ળભાં તનલાવ કયી યશેરા બક્તજનો બોજન કયી,
જ઱઩ાન કયી શુખ઩ ૂલમક દળભીની તતતથએ ળ ૃતારમભાં આવ્મા ને શ્રીશરયના આગભનની પ્રતીક્ષા
કયલા રાગ્માં. (૬૧)
શ્રોક

આ તયપ બગલાન શ્રીશરય ઩ણ ઩ાંચા઱દે ળને ઓ઱ંગી બિા નદી ઉ઩યી બાર પ્રદે ળ આવ્મં.
ત્માંથી વાફયભતી નદી ઩ધામામ ને ત્માંથી ચોથા રદલવે ચયોતય પ્રદે ળ ઩ધામાાં . (૬૨)

681
ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમ ળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે લડતારઘાભભાં ઩ુષ્઩દોરોત્વલ
પ્રવંગે બગલાન શ્રીશરય અને દે ળાંતયથી બક્તજનોના વંઘો લડતાર ઩ધાયી યહ્યાનું તનફૃ઩ણ કયુમ એ
નાભે શુડતારીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૪૮
શ્રીશરયના દળમને લડતાર ઩ધાયે રા બક્તજનો

઩ુષ્઩દોરોત્વલ ઉજલલા લડતાર ઩ધાયે ર શ્રીશરય :-

શ્રોક

શુવ્રત મુતન કશે છે , શે યાજન ! ચયોતય પ્રદે ળની યવા઱ ઘયા તેભજ પ઱દ્ર્ ુ઩ ળ ૃક્ષોની ફષુ
પ્રકાયે પ્રળંવા કયતાં શ્રીશરય ઩ાંચભે રદલવે ભધ્માનવી વભમે ત઩઩રાલ ગાભે ઩ધામાાં . (૧)

682
 શે યાજન ! તે તે ગાભલાવીઓએ પ઱઩ુષ્઩ારદક ફષુ પ્રકાયના ઉપાયોથી આદય઩ ૂલમક શ્રીશરયનું
઩ ૂજન કયુ.મ (૨)
ભધુય લચનોથી ભનુષ્મો ઉ઩ય અનુગ્રશ કયતાં શ્રીશરય વલમને આનંદ ઉ઩જાલતા દળભી
તતતથએ વામંકા઱ે લડતાર ઩ધામામ. (૩)
વલમ ભનુશ્મો ઩તશ્વભ રદળા તયપ મુખ યાખી પ્રતીક્ષા કયી યહ્ય શતાં. તેલાભાં શ્રીશરયના
આગભભનની લાત વાંબ઱તાં તે જ ક્ષણે આદયથી વન્મુખ ગમાં. (૪)
જેભ પ્રાણના આગભનથી ળયીયના અલમલોભાં ચેતના પ્રગટે તેભ શ્રીશરયના આગભનથી શ઴મ
ઘેરા ફનેરા રાખો ભનુષ્મો વન્મુખ ગમાં. (૫)
લડતાર દે ળના તનલાવી બ્રાશભણ, ક્ષત્રીમ, લૈશ્મ, ઴ ૂિ તલગેયે અનેક નયનાયીઓએ શ્રીશરયના
આગભનના વભાચાય વાંબળ્માં. શ્રીશરયના દળમનનો અરભ્મ રાબ રેલા તેઓ બાલતલબોય ફની
તેઓની વન્મુખ જલા ઉબા થમાં. (૬-૭)
વ્રત઩ુય તનલાવી વલે નાયીઓના લચત ઩ણ પ્રેભ઩ોરરકત થમાં. (૮)

683
 એભનાં નેત્રોભાંથી શ઴મના અશ્રુઓ લશેલા રાગ્માં તેભજ શ્રીશરયની વન્મુખ જલાની ઉતાલ઱ભાં
અલ઱ા-વલ઱ાં લસ્ત્રાભ ૂ઴ણો ઩રયધાન થઈ ગમાં. (૯)
ઉતાલ઱ને રીધે આભ ૂ઴ણોને અસ્થાને ઘાયણ કયતી તેભજ જે શાથભાં આવ્યુ તે લસ્ત્ર ઘાયણ
કયતી નાયીઓ શ્રીશરયના દળમનની ઉત્કંઠાથી એ જ ક્ષણે ઩ોતાના બલનભાંથી ફશાય નીક઱ી. (૧૦)
કોઈ સ્ત્રી ઘયની વાપશ ૂપી કયી યશે શતી. કોઈ સ્ત્રી ઘયભાં છણથી રીં઩ન કયતી શતી. કોઈ સ્ત્રી
સ્નાન કયી યશી શતી.
કોઈ સ્ત્રી યવોઈ તૈમાય કયી યશી શતી. કોઈ સ્ત્રી ગામ દોતી શતી. કોઈ સ્ત્રી ઩ુત્રને સ્તન઩ાન
કયાલી યશે શતી. કોઈ સ્ત્રી શ્રીશરયનું ધ્માન કયી યશી શતી. તેનો ત્માગ કયી ફશાય નીક઱ી. કોઈ સ્ત્રી
ભાનવ ઉ઩ચાયથી શ્રીશરયના ચયણનું ઩ ૂજન કયી યશી શતી. તેનો ત્માગ કયી પ્રત્મક્ષ ઩યભાત્ભાના
દળમન કયલા ફશાય નીક઱ી. (૧૨-૧૩)
કોઈ સ્ત્રીઓ વભાતધરદળાભાં શ્રીશરયના દળમન કયી યશી શતી. તે જ ક્ષણે શ્રીશરયને અદ્ર્વળમ
થમેરા જાણી તલભ્રાંત ફનેરી એ નાયીઓ ઉબી થઈ ઉન્ભતની ઩ેઠે ઘયભાંથી ફશાય નીક઱ે . (૧૪)

684
 એ વભમે ઩ુયના તનલાવીજનો ઩ોત઩ોતાની સ્ત્રીઓ વાથે રઈ પ્રેભથી શ્રીશરયના નાભનો ઉછચ
સ્લયે જમઘો઴ કયતા કયતા તેભજ લંત્જત્રો લગાડી વંકીતમન કયતા કયતા શ્રીશરયની વન્મુખ
ગમાં.(૧૫)
નયનાયીઓ ઉતાલ઱ી ગતતએ ચારતા શતાં. છતાં શ્રીશરયના વાંતનધ્મભાં લાગતા લાંત્જત્રોના
નાદને વાંબ઱ી તેઓને દળમનની ઉત્કંઠા ળ ૃદ્વિ ઩ાભી અને ત ુઅતમ જ પ્રત્મક્ષ પ્રભુને ભ઱લા ભટે વષુ
દોટ મ ૂકલા રાગ્માં. (૧૬)
દોડી યશેરા ઩ુયલાવી જનોએ પ્રથભશ્રીશરયની આગ઱ આલ-જા કયી યશેરા શજાયો વધુઓના
દળમનકમામ ને તેઓને પ્રણાભ કમામ . ત્માયફાદ શ્રીશરયના દળમન કયલા રાગ્માં. (૧૭)
વૌ પ્રથભ દોડીને આલેરા ઩ુયજનો શ્રીશરયના દળમન કયલા રાગ્મા ને લંદન કયલા રાગ્માં.
બગલાન શ્રીશરય ભાણકી ઩ય તલયાજભાન થમા શતાં. શાથભાં શુદ
ં ય રગાભ ઘાયણ કયી શતી. ભંદભંદ
શાસ્મથી મુખ કભ઱ તેભજ નેત્ર કભ઱ ળોબી યહ્યા શતાં. ભાગમભાં ભનુષ્મોએ ચંદન, ઩ુષ્઩ તેભજ
શાયથી ઩ ૂજા કયી શતી. શ્રીશરયનું સ્લફૃ઩ બક્ત જનોને ભનોશય રાગત ુ શત.ું શ્રીશરયએ ચ઱કતા શ્વેત
લસ્ત્રથી કરટ પ્રદે ળનોઅગ્રબાગ દઢ યીતે ફાંઘમોશતો. કૃ઩ાકટાક્ષથી બક્જનોને તનશા઱ી યહ્યા શતાં.

685
઩ોતાની વન્મુખ ચાયે તયપથી દોડી યશેરા ભનુશ્મોને તનશા઱ી આશ્રમમગકામ લ થઈ ઉછચસ્લયે શાસ્મ
કયી યહ્યા શતાં. વન્મુખ આલતા બક્તજનોના વમુદામને ડાફા શાથથી અબમદાન આ઩ી યહ્યા શતાં.
અને અસ્લાયોના લંડભાં ળોબી યશમા શતાં. (૧૮-૨૦)
લડતાર તનલાવી કુફેયજી તલગેયે આગેલાન બક્તજનો ત ુયત શ્રીશરયની વભી઩ે આવ્માં.
શ્રીશરયના દળમનથી ઉદબલેરા આનંદથી તેભના નેત્રોભાંથી શ઴મના અશ્રુઓ લશેલા રાગ્માં. ને પ્રેભથી
દં ડની ઩ેઠે શ્રીશરયને પ્રણાભ કયલા રાગ્માં. (૨૧)
એ વભમે ભનભાં શ્રીશરયના દળમન થતાં શ઴મઘેરાં ફન્મા ને તત્કા઱ ઩ોતાના ભસ્તક ઘયતી
઩ય નભાલી પ્રનાભ કયલા રાગ્માં. (૨૨)
એ સ્ત્રીઓને ઩ોતાના આત્ભા કયતાં ઩ણ કભરનમન શ્રીશરયભાં અતધક પ્રીતી શતી તેથી
તેભનાં દળમન થતાં તત્કા઱ અતતળમ શ઴મ ઩ાભીને નેત્રળ ૃતતથી શ્રીશરયના સ્લફૃ઩ને ઩ોતાના
શદમકભ઱ભાં ઘાયણ કયુ.મ ભનથી આલરિંગન કયુમ તેભજ ગાત્રો યોભાંલચત ને ગદગદ થમાં. (૨૩)
શ્રીશરયની વન્મુખ આલેરા દે ળાંતય તનલાવી બક્તજનો ‘જમ સ્લાતભનાયામણ ‘ આ પ્રભાણે
શ઴મ઩ ૂલમક ફોરી શ્રીશરયની વાથે ઩ઘાયે રા ભનુષ્મોને બેટલા રાગ્માં. (૨૪)

686
 શ્રીશરયની વન્મુખ આલેરા દે ળાંતય તનલાવી સ્ત્રીઓ ઩ણ ઩તશ્વભ દે શ્થી શ્રીશયીની વાથે
઩ઘાયે રા યભા, જમા તલગેયે સ્ત્રીઓના દળમન કયી તેભને બેટલા દોડાદોડી કયલા રાગી. (૨૫)
અતતળમ શ઴મઘેરી ફનેરી નયીઓ ‘જમ સ્લાતભનાયામણ’ એ પ્રભાણે કશી ઉત્શુકતથી એક
ફીજાને છાતીએ રગાલી આલરિંગન કયલા રાગી. (૨૬)
દે ળાંતયથી એક આલીને લડતાર ક્ષેત્રભાં કુંજ, રતા તલગેયેથી આછછારદત સ્થ઱ોભાં તનલાવ
ંૃ ઩ણ શ્રીશરયની વન્મુખ દોડી આવ્માં. (૨૭)
કયતાં શજાયો બગલદબક્તો અને વંતળદો
શ્રોક

આકાળભાં ગતત કયતા શ્વેત યાજભયાર શંવો જેભ વયોલય પ્રત્મે ગતત કયે તેભ ઩યભશંવોના
ંૃ દૂયથી જ શ્રીશરયના દળમન કયતાની વાથે જ તત્કા઱ દોડલા રાગ્માં. (૨૮)
ળદો
શ્રીશરયની વભી઩ આલી શતો
્ ં દં ડની ઩ેઠે શ્રીશરયના ચયણોભાં નભસ્કાય કયી ઉબા યહ્યાં.
વંતોના દળમન કયતાં ભનુષ્મો ઩ણ તેભની વભી઩ આલી દં ડલત પ્રણાભ કયલા રાગ્માં. (૨૯)

687
 દળમનાથે ઩ધાયે રા વંતોને ‘જમ સ્લાતભનાયામણ’ કશી વલમ શરયબક્તજનો શ્રીશરયને પ્રાણતપ્રમ
વંતોના આનંદ ઩ ૂલમક દળમન કયલા રાગ્માં. (૩૦)
શે યાજન ! ઩ોતાની વન્મુખ આલી પ્રણાભ કયતા વભગ્ર બક્તજનોને વંતો઴ ઉ઩જાલતા
બગલાન શ્રીશરય ઩ણ તેઓનું મથામોગ્મ વન્ભાન કયલા રાગ્માં. (૩૧)
કોઈને શાથના સ્઩ળમથી, કોઈની વાથે લાતામરા઩થી, કોઈને અબમદાનથી, કોઈને ભંદ ભંદ
શાસ્મયુક્ત િન્દ્ષ્ટથી શ્રીશરયએ નયનાયીઓની વંબાલના કયી તેભજ જ્મઘો઴ના િતનથી સ્ત ુતત કયતા
બક્તજનોની વાથે શ્રીશરયએ ઩ુયભાં પ્રલેળ કમો. (૩૨-૩૩)
એ વભમે યત્ન જડેર દં ડથી ળોબત ુ ચાભય શાથભાં ગ્રશણ કયી કુફેયજીત તેભજ જોફન઩ગી
શ્રીશરયએ ઩ાવે ઉબા યહ્યા ને ચાભય ઢો઱લા રાગ્માં. (૩૪)
એ વભમ શજાયો દીલડાઓ તેભજ ચંિભાની કાંતતથી વલમ રદળાઓભાં યશેરો અંઘકાય રીન
થમો. (૩૫)
એ વભમે હ્કજાયો ળંખ, બેયી, મ ૃદં ગ, ઝંઝ, કાંવા ડભડભ તલગેયે લાઘોના ભશાિતન થલા
રાગ્માં. (૩૬)

688
 લાઘોના ભશાિતનથી કોઈ કોઈના ળબ્દો ઩ણ વાંબ઱ી ળકતા ન શતાં. તેથી તેઓ
એક્ફીજા ને ફોરેરા ળબ્દના અથેને વભજલા શાથની વંજ્ઞા કયલા રાગ્માં. (૭૭)
તે સ્થ઱ભાં ઩ધાયે રા શ્રીશરય જ્માં ભાણકી ઘોડી ઩યથી નીચે ઉતયલા જામ તેલાભાં તો
ફાજુભાં ઊબેરા યતનજીએ ઩ોતાના શાથનું કડું આગ઱ અ઩મણ કયુ.મ ઩યં ત ુ યતનજી બક્ત ઩ોતાનું
કા6દુ આગ઱ કયે કે ન કયે તેલાભાં તો શ્રીશરય નીચે ઉતયી ઘયતી ઩ય ઉબા યશી ગમાં. (૪૦)
બગલાન શ્રીશરય ભનુષ્મોને ઩ોતાનું દળમન થામ એથી ચાય ઩ામાના ળોબામભાન ઉંચા
તવિંશાવન ઩ય લફયાજભાન થમાં. (૪૧)
ત ુઆયફાદ શ્રીશરયએ ઩ોતાની વાથે આલેરા બક્તજનોને મથામોગ્મ તનલાવસ્થાન અ઩ાવ્મા
ને સ્લમં આવન ઩ય લફયાજભાન થમાં. (૪૨)
તવિંશાવન ઩ય થોડીલાય તલશ્રાંતત સ્લીકાયી શ્રીશરયએ જ઱઩ાન કયુમ અને દે ળ દે ળાંતયના વલમ
બક્તજનોને ચાયે ફાજુ તનશા઱લા રાગ્માં. (૪૩)

689
 ુ ા ઩ોતાના બક્તજનો શતાં. કેટરાક કૌત ુક જોનાયા શતાં. કેટરાક જનો
એ જનોના ભધ્મે ફષધ
શ્રીશરયની વભી઩ભાં ઩ોતાના વંફઘ
ં ીજનો કામભને ભાટે યશી ન જામ તેને અથે બમ ઩ાભતા ત્માં
ુ ગમને ત્માંથી રઈ જલા આવ્મા શતાં. (૪૪)
આવ્મા શતાં. કેટરાક ઩ોતાના ફંઘલ
બગલાન શ્રીશરય જે જે રદળા કે તલરદળા તયપ નજય કયતાં ત્માં વલમત્ર ઩ોતાની મ ૂતતિભાં
નેત્રળ ૃતતને ક્સ્થય કયી ઉ઩ક્સ્થત થમેરા બક્તજનોને જ તનશા઱લા રાગ્માં. (૪૫)
જેટરા ભનુષ્મો શ્રીશરયની અગ઱ના બાગભાં શતા તેટરાજ ઩ાછ઱ના બાગભાં શતાં તેભજ
તેટરા જ ફંને ફાજુએ શતાં. શ્રીશરયએ વલમજનોને તનશા઱લા રાગ્માં. (૪૬)
રકલરભાં, ક્ષેત્રભાં, વયોલયને રકનાયે , કૂલા કાંઠે, ગાડાંઓ ઩ય, દયે ક ળ ૃક્ષની ડા઱ો ઩ય તેભજ
નગયભાં છજા ઉ઩ય ફેઠેરા ભનુષ્મોને શ્રીશરય તનશા઱લા રાગ્માં. (૪૭-૪૮)
આ પ્રકાયે વલમત્ર નજય કયતાં શ્રીશરય ઩ોતાના આવન ઩યથી ઉબા થમા ને રદળા
તલરદળાઓભં ભનુષ્મોને તનશા઱તા અતતળમ શાસ્મ કયલા રાગ્માં. (૪૯)
શે યાજન શજાયો ભનુશ્મો તનશા઱ી આશ્રમમભાં ગયકાલ થમેરા શ્રીશરય અશો ! અશો ! આ
પ્રભાણે ફોરતા ફોરતા ભંદભંદ શાસ્મથી ઩ોતાનું ભસ્તક શરાલલા રાગ્માં. (૫૦)

690
 ત્માયફાદ શ્રીશરયએ ઩ોતાની ફંને ભુજાઓ ઉંચી કયી ફેવાડલાની હ્કસ્ત મુિાથી ઩ોતાની
ચાયે ફાજુએ ઉબા યશેરા ભનુષ્મોને નીચે ફેવાડયાં. (૫૧)
શ્રીશરયના આદે ળનું તત્કા઱ ઩ારન કયતાં તેભજ શ્રીશરયભાં ભનની ળ ૃતત ક્સ્થય કયતા રાખો
ભનુષ્મો તેભના શાથની વંજ્ઞાથી ફોધ ઩ાભી તત્કા઱ નીચે ફેવી ગમાં. (૫૨)
નીચે ફેઠેરા વલમજનોને બગલાન શ્રીશરયએ પયી તારી ફજાલી ભૌન તભિાના શ ૂચનથી ભૌન
ઘાયણ કયલાનો આદે ળ કમો. શ્રીશરયના આદે ળથી વલમજનોએ ભૌન ઘાયણ કયુમ એટરે
બગલાનશ્રીશરયએ વલેને કુળ઱ વભાચાય ઩ ૂછયાં. (૫૩-૫૪)
પ્રત્મેક દે ળના અગ્રેવય ફે કે ત્રણ બક્તોને ઩ોતાની વભી઩ ફોરાવ્મા ને વભાચાય ઩ ૂછલા
રાગ્માં. (૫૫)
ત્માયફાદ ‘ચોય ચકાય પ્રલેળ કયી ન જામ એથી ઩ોત઩ોતાના તનલાવ સ્થાનભાં અજાણી
વ્મરકત્નએ બાય કાઢલી.’ આ પ્રકાયે શ્રીશરયએ તેઓને તળક્ષા આ઩ી. (૫૬)
શ્રીશરયના આદે ળને ભસ્તકે ઘાયણ કયી વલે બક્તો ઩ોત઩ોતાના જીલનને ભશા બાગ્મલાન
વભજલા રાગ્મા ને શ્રીશરયને પ્રણાભ કયી ઩ોત઩ોતાના તનલાવસ્થાને ગ્માં. (૫૭)

691
શ્રોક

઩ોતાના તનલાવ સ્થાને આલેરા ભનુષ્મો એ સ્થાનના યક્ષણ ભાટે એક એક ભનુષ્મને ફેવાડી
પયી દળમનની ઉત્કંથાથી શ્રીશરયની વભી઩ે આવ્મા ને જ્માં શુધી શ્રીશરયના દળમન થમાં ત્માં શુધી
તેભની આગ઱ જ ફેવી યહ્યાં. (૫૮)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે લડતારભાં ઩ુષ્઩દોરોત્વલ પ્રવંગે

઩રયલાયે વરશત શ્રીશરયના દળમને ઩ઘાયે રા બક્તજનોના આનંદનું તનફૃ઩ણ કયુમ એ નાભે
અડતારીવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૪૯

અમોધ્માલાવીઓનુ ં આગભન

692
શ્રોક

શુવ્રત મુતન કશે છે , શે યાજન ! એ અલવયે ભનુષ્માકૃતતને ઘાયણ કયતા શ્રીશરયના તનદો઴
ુ તેભની વભી઩ે ઩ધામાાં . (૧)
ફંને ફંઘઓ
બગલાન નીરકંઠ જે રદલવથી ઘય તેભજ વંફઘ
ં ીજનોનો ત્માગ કયી લનભાં વીઘાવ્મા તે
રદલવથી આયં બી તેભનો તલયશ થલાથી ળોકથી આકુ઱-વ્માકુ઱ ફનેરા બુપ્ધ્ધભાન ભનુષ્મોભાં શ્રેષ્ઠ
યાભપ્રતા઩ તેભજ ઈછછાયાભના ળયીયો શ્રીશરયના તલયશથી કૃળ થમા અને તનયં તય શ્રીશરયનું જ
ધ્માન કયલાભાં તત્઩ય શતાં. (૨-૩)
કોઈ એક લખત દે ળાંતયભાં તલચયણ કયતા મુન ઇઓ તેભના ઘેય ઩ધામામ ને તેભના મુખેથી
શ્રીશરયનું ળ ૃતાંત વાંબળ્યુ.ં તેથી તેઓના ભન શ્રીશરયના દળમન કયલાભાં ઉત્શુક ફાન્માં. આશ્રમમ
ુ ભંગરકભમ કયી શ્રીશરયભાં સ્નેશ ઘયાલતા ઩ોતાના અનેક ઩રયલાયજનોની વાથે
઩ાભતા ફ6ને ફંઘઓ
તત્કા઱ છ઩ૈમા ગાભેથી નીકળ્માં. (૪-૫)

693
 ુ જ્માયે ગાભથી નીકળ્મા ત્માયે તેભનો
શ્રીશરય વભી઩ે જલાનો તનશ્વમ કયી ફંને ફંઘઓ
઩રયલાય ઩ણ તેભની વાથી ચાલમો. (૬)
બગલાન શ્રીશરયના દળમન કયલાભાં ઉત્કંઠા ઘયાલતી તેભજ ઩તતવ્રતાના ઘભમન ું ઩રન કયતી
શુલાતવની દે લી, યાભપ્રતા઩ના નંદયાભ, ઠાકોય તેભજ અમોધ્માપ્રવાદના આ ત્રણ
વદબુપ્ધ્ધભાન ઩ુત્રો, તવિદે લી નાભના તેના ઩ુત્રી, નંદયાભના દીનભાના નાભના ઩તતવ્રતા ઩ત્ની,
યામળયણ તથા નાયામણ નાભે ઩ુત્રો, ભેધા નાભની ઴ુબરક્ષણ વં઩ન્ન ઩ુત્રી, અમોધ્મપ્રવાદજીના
શુનદ
ં ા નાભના ઩ત્ની, તેભજ મમુના નાભની ઩ુત્રી, ઈછછાયાભના લરયમા઱ી નાભના ઩ત્ની,
ઘભમતનષ્ઠ અને ગુણોથી શ્રેષ્થ ગો઩ાર, સ્ઘુલ ંૃ ાલન, વીતાયાભ અબ્ને ફદયીનાથ આ ઩ાંચ
મ ીય, ળદ
઩ુત્રો, દુલરવયી ને ફુલલજયી આ ફે ઩ુત્રીઓ, ગો઩ારનના ઩ત્ની ભંડા, યઘુલીયના ઩ત્ની લીયજા,
ુ નો તેભજ
ઈછછાયાભનો વા઱ો શુપરા તેભજ તેના ભાભાનો બુપ્ધ્ધભાન ઩ુત્ર ભંચાયાભ તલગેયે ફંઘજ
ુ ની વાથે યાભપ્રતા઩ અને ઈછછાયાભ શ્રીશરયના દળમનકયલા વંત શરયબક્તો વાથે
અન્મ ફીજા ફંઘઓ
લડતાર આવ્માં. (૭-૧૭)

694
 ભાગમભાં ઩[યત્મેક ગાભના બક્તજનો તલનમ ને આદય઩ ૂલમક તેઓનું ઩ ૂજન કયતા શતા6.
ુ ઩ણ તે તે ગાભોભાં શ્રીશરયના અવાધાયણ ઐશ્રમમની લાતો વાંબ઱તા શતા]. તે વાંબરી
ફંને ફંઘઓ
ુ લડતાર વભી઩ભાં ફલફયાજતા શ્રીશરયના દૂયથી
ભનભાં તલસ્ભમ ઩ાભતા શતા એલા આ ફંને ફંઘઓ
દળમનકયલા રાગ્માં. (૧૮-૧૯)
ુ ઩ોતે અનુબલેરા અવાઘાયણ લચિંશોથી શ્રીશરયને ઓ઱ખી ગમાં. શ઴મ઩ ૂલમક પ્રેભથી
ફંને ફંઘઓ
તેભને બેટલા દૂયથીજ ઉતાલ઱ા થલા રાગ્માં. (૨૦)
દૂય દૂય પ્રદે ળથી ગયનો ત્માગ કયી શ્રીશરયના દળમન કયલા આલેરા ફંને બાઈઓનાં નેત્રોભં
પ્રેભના અશ્રુઓ લશી યહ્યા શતાં ને તેઓ ઩યભ આનંદ ઩ાભતા શતાં.બગલાન શ્રીશરયને ફંઘ ુ લગમભાં
રેળભાત્ર સ્નેશ નશી શોલા છતાં ઩ોતાના દળમન કયલા ઩ધાયે રા તેભના અંતયના બાલને જાણી ભંદ
ભંદ શાસ્મથી તલકવીત મુખ કભ઱થી ળોબતા બક્તલત્વર બગલાન શ્રીશયે એ જ વભમે તત્ક઱
તવિંશાવન ઩યથી નીચે ઉતમાાં . (૨૧)
ુ ઩ણ તત્કા઱ શ્રીશરયની વભી઩ે ઩ધામામ ને અનુક્રભે પ્રાણતપ્રમ શ્રીશરયને
તેલાભાં ફંઘઓ
આદય઩ ૂલમક ફષક
ુ ા઱ ઩માંત ભુજાબયીને બેટી ઩ડયાં. પ્રેભથી ઩યલળ થમા6. બગલાન શ્રીશરયએ ઩ણ

695
 ુ તેભજ તેભની વાથે આલેરા વંફઘ
ફંને ફંઘઓ ં ીજનોની મથામોગ વંબાલના કયી. ઩ોતાના
તભત્રજનોને બેટી ઩દ્ય શતાં. આંખભાં ઩પ્રેભના અશ્રુઓ યે રાલતા તેઓને ફષુ ખુળી કમાાં . (૨૨)
એ અલવયે બગલાન શ્રીશરયએ ઩ોતાના લડીરફંઘ ુ શ્રીયાભપ્રતા઩ને નભસ્કાય કમામ . નાના
ફંઘ ુ ઈછછાયાભે શ્રીશરયને લંદન કમાાં . (૨૩)
ુ નોને મથામોગ્મ લંદન કમાાં . કોઈ કોઈ
એજ પ્રકાયે બગલાન શ્રીશરયએ ઩ોતાના અન્મ ફંઘજ
ુ નોએ ઉત્શુક ફની શ્રીશરયને પ્રણાભ કમાાં . (૨૪)
ફંઘજ
ુ નો ઩ોતાના પ્રાણતપ્રમ શ્રીશરયના ફષક
વલે ફંઘજ ુ ા઱ પ્રમંત દળમન કયી તલયશજન્મ તા઩ને
ળભાલી ઩યભ શુખ ઩ામમાં. (૨૫)
ુ નોને આવન ઩ય ફેવાડી સ્લાગત કયી
તવિંશાવન ઩ય લફયાજભાન શ્રીશરયએ ઩ોતાના ફંઘજ
કુળ઱ વભાચાય ઩ ૂછયાં. (૨૬)
઩છી મુક્તાનંદ સ્લાભી આરદ વલે વંતો, ઩ા઴મદો, દે ળાતય તનલાવીજનો, તેભજ સ્ત્રીઓએ
યાભપ્રતા઩જીને શ્રીશરયના ફંઘ ુ જાણી તેભને શ્રીશરયની ભાપકા જ આદય઩ ૂલમક પ્રણાભ કમામ . (૨૭)

696
 ત્માયફાદ બગલાન શ્રીશરયએ તેઓના તનલાવને અથે એક બલન ઩ાવ્યુ6. જોફન઩ગી
તેભજ મુકુંદનંદ બ્રહ્મચાયીને તેભની વેલાભાં યાખ્માં. (૨૮)
ુ નો
વલમ ફંઘજ ં શ્રીશરયના ઐશ્રમમનો પ્રત્મક્ષ અનુબલી ને વાંબ઱ે યે અતતળમ તલસ્ભમ ઩ામમાં
તેભજ આત્ભફંઘ ુ શ્રીશરયને ભનુષ્માકૃતત ઘાયણ કયતા લાશુદેલ ઩યભાત્ભા ભાનલા રાગ્માં. (૨૯)
શ્રીશરયના વેલકો, ખાન઩ાનારદ ઉ઩શાયોથી તેઓની પ્રેભ઩ ૂલમક વેલા કયતા શતા તેભજ તેઓ
ુ ઩ ૂલમક તનલાવ કયીને યશેલા રાગ્મા6. (૩૦) યાભતતા઩જી
઩ણ શ્રીશરયએ અ઩મણ કયે રા બલનભાંશખ
ુ નો જ્માયે ઩ોતાના તનલાવસ્થન પ્રત્મે ગમા ત્માયે આનંદાનંદ મુતન શ્રીશરયને કશેલા
તલગેયે ફંઘજ
રાગ્માં. (૩૧)
ુ ના દળમન થતં ભાયા ભનભાં એક વંળમ
શે બગલન ! અમોધ્મા઩ુયથી આલેરા તભાયા ફંઘઓ
થામ છે તે આ઩ને જણાળું છં. (૩૨)
ુ ! તભે યાભપ્રતા઩ને પ્રથભ નભસ્કાય કમામ ઩ણ યાભપ્રતા઩ને તભે નભસ્કાય કયલા
શે ધભમ઩ત્ર
ન દીધા તો ઴ું યાભપ્રતા઩ને તભાયાભાં સ્નેશની ન્ય ૂનતા યશેરી છે ? (૩૩)

697
 અથલા શે વંતોના સ્લાભી ! તભે ભમામ દાસ્થા઩ન કયલાને અથે એ યીતે આચયણ કયુમ કે ઴ું ?
એ ભાયા પ્રશ્નનો ઉત્તય જણાલો. (૩૪)
શ્રોક

તે વભમે બગલાન શ્રીશરય વલમ બક્તજનોના વાંબ઱તા આનંદમુતન પ્રત્મે કશેલા રાગ્મા કે
શે મુતન ! ભાયે તલ઴ે યાભપ્રતા઩જીની બક્ક્ત તો અક્રૂયના વયખી લતે છે . (૩૫)
અક્રૂયજી જ્માયે ગોકુ઱ આવ્મા ત્માયે ભાગમભાં જેલો શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાને તલ઴ે બરકતબાલ
લતમતો શતો તેલો જ ભાયે તલ઴ે યાભપ્રતા઩બાઈને લતે છે . (૩૬)
શે મુતનઓભાં શ્રેષ્ઠ ! તભે તેભની બરકતની ન્ય ૂનતાને તલ઴ે રેળભાત્ર વંળમ ન કયો. ઩યં ત ુ
ભે એભને જે પ્રણાભ કયલા ન દીધા એ તો ઘભમભમામદાના સ્થા઩નને અથે છે . એભ તભે જાણો..
(૩૭)
શે યાજન ! આ પ્રકાયે શ્રીશરયનું લચન વાંબ઱ી ભશામુતન આનંદાનંદ સ્લાભી તેભજ વબાભાં
ઉ઩ક્સ્થત વલમજનો આનંદ ને તલસ્ભમ ઩ામમાં. (૩૮)

698
શ્રોક

શે યાજન ! લડતારભાં દે ળ દે ળાંતયથી આલેરા ભનુષ્મોને તે રદલવે શ્રીશરયના દળમન પ્રાતત

થલાથી અતતળમ આનંદ ઉત્઩ન્ન થમો ને આનંદથી ભાગમભાં જે ઩રયશ્રભની ઩ીડા થઈ એ ઩ીડા ઩ણ
દૂય થઈ. (૩૯)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે લડતારભાં ઩ુષ્઩દોરોત્વલ પ્રવંગે

઩ાંડે શ્રીયાભપ્રતા઩બાઈ આરદ અમોધ્માલાવીઓના આગભન અને સ્લાગતનું તનફૃ઩ણ એ નાભે
ઓગણ઩ચાવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૫૦

699
 બોજન રીરાનુ ં લણમન
શ્રોક

શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! લડતાર નગયભાં દમા઱જી તલગેયે બ્રાશભણો, શ્રીશરય તેભજ
તેભના ઩ા઴મદો તથા મુતનજનોની વેલાભાં તત્઩ય થમાં. (૧)
જોફન઩ગી, શુદય઩ગી,
ં જુવા઩ગી, તખો઩ગી, ફાદય, ખોડો તલગેયે બક્તજનો ઩ણ
શ્રીશરયની વેલા કયલા રાગ્માં. (૨)
કુફેયજી, યણછોડ, મુ઱જી, બામજી તલગેયે લૈષ્ણલબક્તો તેભજ ગોસ્લાભી નાયામણલગયી
શ્રીશરયની વેલા કયલા રગ્માં. (૩)
યલ઱માત જીલી, ભાની, યાભા તલગેયે સ્ત્રીબક્તો ઩ણ શ્રીશરયની વેલાભાં તત્઩ય થમાં. (૪)
ત્માયફાદ પ્રવન્ન થમેરા બગલાન શ્રીશરયએ ફીજે રદલવ એકાદળીનો ઉ઩લાવ શોલાને કાયણે
અનુચયોને બોજન કયાલલાની ઈછછાથી તેઓ પ્રત્મે કશેલા રાગ્માં. (૫)

700
 શે વોભલભામ ! શે શ ૂયા ખાચય ! શે ખટલાંગ ભશરયતળ ! શે ભાંતત્રક ! શે અરૈમા ! શે મ ૂ઱જી !
ત્ભાયે જો વાંજનું બોજન સ્લીકાયલાની ઈછછા શોત તો વત્લયે જણાલો. કાયણ આલતી કારે ઘાતત્રકા
નાભે ભોટી એકાદળી છે . તેથી એ રદલવે લૈષ્ણલોએ અનાજનું બક્ષણ કયળું નશીં.(૬-૭)
આ પ્રકાયે શ્રીશરયનું લચન વાંબ઱ી એકફીજા વાભે જોઈ યશેરા ઩ા઴મદો ઉ઩લાવની
આલશ્મક્તાને જાણતા શોલાથી આ પ્રભાણે કશેલા રાગ્માં. (૮)
઩ા઴મદો કશે છે , શે સ્લાતભન ! ભાગમભાં ઩ી઩઱ાવ્મ ગાભે અભે વલેએ રાડુ તલગેયેન ું બોજન
ગ્રશણ કયુમ છે . તેથી અત્માયે ઩ેટભાં ફયાફય ભ ૂખ જણાતી નથી. છતાં અભે તભાયા વેલકો છીએ
તેથી ભાયે તભાયા લચનનું ઩ારન કયળું જોઈએ. ભાટે શે બગલાન ! અત્માયે ઩ણ થોડું બોજન
ગ્રશણ કયી઴ુ.ં (૯-૧૦)
તભાયા શાથની પ્રવાદે ન ું ભાશાત્મમ અભે એકાદળી કયતાં ઩ણ અતધક જાણીએ છીએ. છતાં ઩ણ
આ તભાયી પ્રવન્નતા ભાટે આલતીકારે એકાદળીએ અભે બોજન કયી઴ું નશીં. (૧૧)
તેઓનું લચન વાંબ઱ી તેભના અંતયના અલબપ્રામન્ભે જાણતા બગલાન શ્રીશરય ભંદ ભંદ
શાસ્મ કયી તવિંશાવન ઩યથી ઉબા થમા ને કશેલા રાગ્મા કે અશીં કોઈ ઩ુયલાવી ભનુષ્મ છે ? (૧૨)

701
 તે વભમે કુફેયજી ફે શાથ જોડી શ્રીશરય [યત્મે કશેલા રાગ્મા કે શે બગલન ! આ઩નો દાવ
અશીં જ શાજય છે . તેથી આ઩ની ઈછછાનુવાય જે કંઈ આજ્ઞા શોમ તે અલશ્મ જણાલો. (૧૩)
આ પ્રભાણે કુફેયજીએ કહ્યુ, તેથી શ્રીશરય તેભના પ્રત્મે કશેલા રાગ્મા કે તભે અશીં યવોઈ
તૈમાય કયી છે કે નશીં ? ત્માયે કુફેયજી કશેલા રાગ્મા કે શે બગલાન ! અશીં યામણના ળ ૃક્ષ ત઱ે
યવોઈ તૈમાય કયીને જ યાખી છે . (૧૪)
ળીઘ્ર યવોઈ તૈમાય કયનાયા ગણેળ, જમયાભ તલગેયે તલ઩[યોએ ફષુ ઘી વાકય તભતશ્રત
રાડુઓ તૈમાય કયી યાખ્મા છે . (૧૫)
યાંઘેરો બાત, ત ુલેયની દા઱, ફૂરલડી યુક્ત કઢી તેભજ અનેકતલધ ઩ુષ્ક઱ ળાકો તૈમાય
યાખ્મા છે . (૧૬)
શે યાજન ! આળુ લચન વાંબ઱ી શ્રીશરય તત્કા઱ ઩ાકળા઱ાભાં ઩ધામામ . ઩ાક વાભે દ્ર્ન્દ્્ ષ્ટ કયી
તલચાયલા રાગ્મા કે ભાયા પ્રવાદનું ભાઅશાત્મમ જાણતા ઩ા઴મદો તેભજ આ વંતોને આટરી યવોઈ
઩માંત થામ તેભ ભને રાગત ું નથી. ! (૧૭-૧૮)

702
 તેથી બગલાન શ્રીશરય જોફન઩ગીના કાનભાં કશેલા રાગ્મા કે આ તવલામ અન્મ ઩ેંડા
તલગેયે બક્ષ્મ ઩દાથો તેભજ ઘી તલગેયે ઩ુયભાંથી તત્કા઱ ભંગાલી રાલો. (૧૯)
ત્માયફાદ જોફન઩ગીએ પ્રેયણા કયે રા ઩રયચાયકો તત્કા઱ ઩ુયભાં જઈને ઩ેંડા તલગેયે બક્ષ્મ,
બોજ્મ તલગેયે ઩દાથમને ઩ાત્રોભાં બયીને એ ફધા ઩ાત્રો શ્રીશરયએ વભી઩ે રાવ્માં. (૨૦)
તે વભમે શુયત નગયથી આલેરા બારચંિ તલગેયે બક્ત =જનો શ્રીશરયની પ્રવન્નતાને અથે
ફયપી, ઩ેંડા તલગેયે બક્ષ્મ ઩દાથોના ઩ાત્રો બબા ઩ય મ ૂકી શ્રીશરય વભી઩ે આવ્માં., (૨૧)
એ બક્તજનોની વભમને ઉલચત વેલા જોઈને ભંદ ભંદ શાસ્મ કયતા શ્રીશરય પ્રવન્ન થમા તેભજ
બારચંિ તલગેયે બક્તજનોની પ્રળંવા કયલા રાગ્મા. (૨૨)
તે વભમે ભથુયા નગયથી આલેરા શરયબક્તો તત્કા઱ ત્માં આવ્મા ને શ્રીશરયની વાથે ફષુ
઩રયચમ નશી શોલાને કાયણે વંકોચ ઩ાભતા શોમ તેભ શ્રીશરયના ચયણભાં ઩ેંડાનો ઩લમત યછમો.
(૨૩)
તેનાથી અતતળમ પ્રવન્ન થમેરા મુતનશ્વય બગલાન શ્રીશરયએ ઩ોતાના ઩ા઴મદોને ફોરાવ્મા
અને ‘’મથામોગ્મ ઩ંરકતભં અશીં આ સ્થ઱ે બોજન કયલા ફેવો ‘’ એ પ્રકાયે કશેલા રાગ્માં. (૨૪)

703
 વલે ઩ા઴મદો ઩તલત્ર થઈ શ્રીશરયની આજ્ઞાથી ઩ંરકતફિ ગોઠલામાં. તેલાભાં બગલાન
શ્રીશરયએ તલચાય કયી ઩ોતાની વાથે તેભજ દે ળાંતયથી ઩ધાયે રા મુતનઓને બોજન ગ્રશણ કયલા
ફોરાવ્માં. (૨૫)
બગલાન શ્રીશરયના આભંત્રણથી મુતનઓ અતતળમ પ્રવન્નથમાં. બોજનને અથે શ્રીશરયની આજ્ઞા
થતાંની વાથે જ એ જ ક્ષણે તેઓએ આવન, સ્થાન તેભજ કંથને એક ફાજુ મ ૂકીને શાથ઩ગની ઴ુદ્વિ
કયી શાથભાં ઩તલત્ર લબક્ષા઩ાત્ર ગ્રશણ કયુ.ાં ભંદભંદ શાસ્મ કયલા રાગ્માં. તેઓના મુખ પ્રફુપ્લરત
ું
થમં. શ઴મ઩ ૂલમક ઉતાલ઱ે ગતતએ ચારલા રાગ્માં. આથી તેઓના શાથભાં યશેરા તફડાં
ઓ ઩ણ
શારલા રાગ્માં. શ્રીશરયના મુખ વાભે દ્ર્ન્દ્્ ષ્ટ કયતા કયતા તેઓ બોજન કયલા ઩ધામાાં . (૨૬)
બોજન કયલા ઩ધાયે રા તેભજ શ્રીશરયને નભસ્કાય કયી યશેરા વંતોને તનભામ ની સ્લબાલના મુકુંદ
બ્રહ્મચાયી મથામોગ્મ સ્થાને ફેવાડલા રાગ્માં. (૨૭)
ંૃ , લાંત્જિંત્ર લગાડનાયા તેભજ ફંદીજનો ઩ણ શ્રીશરયની
ત્માયફાદ શ ૂત, ભાગધ, ગામકળદ
આજ્ઞાથી આલીને બોજન કયલા ફેઠાં. (૨૮)

704
 લબજનળા઱ાભાં શજાયો દીલડાઓને ઩ેટાલીને ઩ંરકતઓ કયલાભાં આલી શતી. બોજન કયતાં
મુતનઓની ચાયે ફાજુ દળમન કયતાં ભનુષ્મોનો ભોટો રકલરો જાણે ન યચામો શોમ ! એભ જણાત ુ શત.ું
(૨૯)
વલમ ભ મુતનજનો જ્માયે ઩ોત઩ોતાની ભમામ દા પ્રભાણે ઩ંરકત્ભાં ફેવી ગમા ત્માયે તલભુ
઩યભાત્ભા શ્રીશરયએ બ્રાશભણોને ઩ીયવલાની આજ્ઞા આ઩ી.(૩૦) વેંકડો ચત ુય તલપ્રો કછોટાલા઱ી
઩યભેશ્વય શ્રીશરયની પ્રવન્નતાને અથે ક્ષણલાયભાં જ ઩ીયવલા રાગ્માં. (૩૧)
એ તલપ્રોએ પ્રથભ ઩[અત્રાલ઱ીઓ અ઩મણ કયી. ત્માયફાદ જ઱બયે રી ગાગયોભાંથી તત્કા઱
ું
મુતનઓના તફડાઓ બયી દીધાં. (૩૨)
ત્માયફાદ ઉત્વાશી તલપ્રો ઩ંરકતના અનુક્રભથી મથામોગ્મ એક્ફીજા ઩દાથોનો જે યીતે સ્઩ળમ
ન થામ એ યીતે ઩ાત્રભાં ઩ીયવલા રાગ્માં. (૩૩)
ગુજયાત દે ળની ઩ીયવલાની ચાત ુયીના દળમન કયી ઩ાશ્વાત્મ પ્રદે ળના ભનુષ્મો શવલા
રાગ્માં. દલક્ષણ દે ળના કેટરાક ભનુષ્મો પ્રળંવા કયલા રાગ્માં. (૩૪)

705
 અનેક પ્રકાયના ળાક, ઩ેંડા, રાડુ તલગેયે ઩ેંડા, રાડુ તલગેયે ઩દાથોની એલી ચત ુયાઈથી
઩ીયસ્મા કે ઩ાત્રભાં એકફીજા ઩દાથમનો સ્઩ળમ ઩ણ થમો નશીં. (૩૫)
જ્માયે વભગ્ર ઩ાત્રોભાં ઩ીયવાયુ ત્માયે બગલાન શ્રીશરયએ ઩ોતાના આતશ્રત મુતનઓને બોજન
ગ્રશણ કયલાની આજ્ઞા કયી .(૩૬)
પ્રીતત઩ ૂલમક સ્લારદષ્ટ બોજન જભતા મુતનઓને બગલાન શ્રીશરયએ લાયં લાય રાડુ, ઩ેંડા
તલગેયે ઩દાથો ઩ીયસ્માં. (૩૭)
સ્લારદષ્ટ લાનગીઓથી ત ૃતત થમેરા મુતનઓ શજુ મ ઩ોતાના શાથની પ્રવાદી ઈછછે છે . એભ
જાણી સ્લમં શ્રીશરય શાથ઩ગની ઴ુદ્વિ કયી ઩ીયવલા રાગ્માં. (૩૮)
બગલાન શ્રીશરયના શાથભાં યશેરા રાડુનો પ્રવાદ લાયં લાય પ્રાતત થલા છતાં ત ૃતત થમેરા એ
મુતનઓનો કોઈ઩ણ લસ્ત ુ અફૃલચકય ફની નશીં. (૩૯)
ત્માયફાદ યાંઘેર બાત જભલા રાગ્મા ત્માયે શ્રીશરયએ ઘીની ઘાય કયી અને મુતનઓની
બોજનની ફૃલચ ઩઩ ૂણમ કયી. (૪૦)

706
 ત્માયફાદ ‘’તક્રાન્તં બોજનભં ‘’ બોજનને અંતે છવ જોઈએ. આ પ્રકાયે ઩ા઴મદો કશેલા રાગ્મા
ત્માયે તેભના અંતયના અલબપ્રામને જાણી શ્રીશરયએ ળકમ યા તભતશ્રત દૂધ઩ાન કયાવ્યુ.ં (૪૧)
બગલાન શ્રીશરયએ ઩ા઴મદોના ઩ાત્રભાં દૂધની ઘાયા કયી એથી ઩ાત્રો છરકાલાં રાગ્માં તેભજ
઩ ૃથ્લી ઩ય ચાયે તયપ દૂધની યે રભછે ર થલા રાગી. (૪૨)
઩ોતાની વન્મુખ ફેઠેરા સ્઩ોભલભામ ન ું મુખ દૂધથી ઘોફૄં થમે઱ ું દે ખી ફષુ જ દૂધ઩ાન કયી
યશેરા અરૈમા બક્ત શવલા રાગ્માં. (૪૩)
અતતળમ અટ્ટશાસ્મ કયતાં અરૈમાનું ઩ાત્ર નીચે ઘયતી ઩ય ઩ડયુ.ં તે જોઈને શ્રીશરય તથા
બોજન કયતાં વલમ ઩ા઴મદોને શવાલલા રાગ્માં. (૪૪)
જે તનષ્઩ા઩ યાજન ! આ પ્રકાયે બક્તજનોને આનંદ ઉ઩જાલી શ્રીશરયએ બોજન કયાવ્માં ને
તેઓને ત ૃતત થમેરા જાણી ઩ોતાના શાથની ઴ુદ્વિ કયી .(૪૫)
ત્માયફાદ ઩ોતાના ચયણકભ઱નો સ્઩ળમ કયલાની ઈછછા ઘયાલતા ભનુષ્મો બીડને કાયણે
એકફીજાને ભાથે ઩ડળે એભ જાણી શ્રીશરયએ ત્માંથી જલાની ઈછછા કયી. (૪૬)

707
 ત્માયફાદ શ્રીશરય ભનુષ્મોને ઉછચ સ્લયે કશેલા રાગ્મા કે, શે પ્રેક્ષકો ! શે બોજના કયતાં
મુતનજનો ! આજના રદલસ્ર તભે ઩ોત઩ોતાના તનલાવસ્થાને તવધાલો. આલતીકાર તત્કા઱ આલજો.
(૪૭)
શે યવોઈ તૈમાય કયનાયા તેભજ ઩ીયવનાયા બક્તો ! તભે વલે વાયી યીતે બોજન ગ્રશણ કયો.
આ પ્રકાયે શ્રીશરયઐ યવોમા બક્તજનોને ઩ણ આજ્ઞા કયી. (૪૮)
બક્તજનોના કલ઩ળ ૃક્ષ વભાન બગલાન શ્રીશરય તેઓને આજ્ઞા આ઩ી જમ વચ્છચદાનંદ કશી
઩ોતાના તવિંશાવન ઩ય ઩ધામાાં . (૪૯)
મુતનજનોને વાયી યીતે બોજન કયતા તનશા઱ી શ્રીશરયના મુખકભ઱ ઩ય આનંદની રશેયો
પ્રવયી. ફે શાથ જોડી યશેરા ઩ોતાના આતશ્રત બક્તજન નયનાયીઓના વમ ૂશને શ્રીશરય અતતળમ
કફૃણા બયે રી ભધુય દ્ર્ન્દ્્ ષ્ટથી તનશા઱ી યહ્યાં. ડાફો શાથ કરટપ્રદે ળ ઩ય ટે કવ્મો અને જભનાં શાથભાં
નેતયની વોટી ઘાયણ કયી. અતતળમ ઉતાલ઱ી ગતતએ ચારતા શ્રીશરયની ઩ાછ઱ અનુમામી લગમ
દોડલા રાગ્મો. આ પ્રકાયની ળોબાને ઘયતા અલખર જગતના ગુફૃ બગલાન શ્રીશરય તવિંશાવન ઩ય
તલયાજભાન થમાં. (૫૦)

708
 ઩ા઴મદો તેભજ મુતનજનો બોજન કયી ચફૄ કયી શ઴મ઩ ૂલમક લાયં લાય દૂયથી શ્રીશરયના દળમન કયતા
કયતા ત્માંથી ઩ોત઩ોતાના સ્થાન પ્રત્મે ગમાં. (૫૧)
શે યાજન ! મોગીઓના ઈશ્વય બગલાન શ્રીશરય તવિંશાવન ઩ય તલયાજભાન થમા તે વભમે
બફૃચ઩ુયનો વંઘ તત્કા઱ ત્માં આવ્મો. (૫૨)
બફૃચ઩ુયના બક્તજનોએ પ્રીતીથી પ્રભુને પ્રણાભ કમાાં . શ્રીશરયએ ઩ણ તેઓનું સ્લાગત કયુ.ાં
ત્માયફાદ એ બક્તજનોએ કે઱ાં, ળેયડી તલગેયે જે કાંઈ ઉ઩શાયો રાલેરા તે વલે તે જ ક્ષણે
શ્રીશરયની આગ઱ ઘમાાં . (૫૩)
બગલાન શ્રીશરયએ તેઓને આલલાભાં તલરંફ થલાનુ કાયણ ઩ ૂછયુ.ં ત્માયે એ બક્ત-
જનોએ કહ્ય કે પ્રભુ ! ભશી નદીભાં અભાયી ફ઱દગાડી પવાણી તેથી તલરંફ થમો. આભ જણાલી
શ્રીશરયની આજ્ઞાથી ઉતાયા કયલા ગમાં. (૫૪)
એ બક્તજનોએ અ઩મણ કયે રી ળેયડી, વોનેયી કે઱ાં તેભજ જાભપ઱ તલગેયે તનશા઱ી શ્રીશરયએ
઩ોતાની આગ઱ વબાભાં લફયાજતા બક્તો ઩ય નજય કયી. (૫૫)

709
 વબાભાં આગ઱ના બાગભાં ભજબ ૂત કછોટો ફાંઘીને ફેઠેરા પ્રાગજી ઩ુયાણી, ળ ૃિાવ્સ્થાને
કાયણે ખબાના બાગથી નભેરા ભમાયાભ તલપ્ર તેભજ નલચકેતા તલપ્રને શ્રીશરયએ તનશાળ્માં. (૫૬)
ત્માયફાદ શ્રીશરય શવતા શવતા પ્રાગજી ઩ુયાણી પ્રત્મે કશેલા રાગ્મા કે રશ તલપ્રો ! આજે તભને
ત્રણેને બોજન કયલાની ઈછછા લતે છે કે નશીં ? (૫૭)
શ્રીશરયએ આ ઩યકાયે કહ્ય તેથી પ્રાગજી ઩ુયાણી શ્રીશરય પ્રત્મે કશેલા રાગ્મા કે શે સ્લાતભન !
ઉદયભાં ભ ૂખ તો યશેરી છે છતાં ભાગમના ઩રયશ્રભની ઩ીડાથી આજ યવોઈ ફનાલલી નથી. કેલ઱
જર઩ાન કયીને ળમન કયી઴ુ.ં (૫૮)
આ પ્રકાયે પ્રાગજીએ કહ્યુ, તેથી શવતા શવતા શ્રીશરય કશેલા રાગ્મા કે રશ તલપ્ર ! કાર
એકાદળીનું વ્રત અલશ્મ કયલાનું શોલાથી તભે ત્રણેમ આ કે઱ાં, ઘી ને વાકય વાયી યીતે જભો. (૫૯)
આ પ્રકાયે શ્રીશરયએ કહ્યુ એથી અલ઩ શાસ્મ કયી પ્રાગજી કશેલા રાગ્મા કે શે કૃ઩ાનાથ ! તભાયી
ઈછછા અત્માયે જ ઩ ૂણમ થાઓ. (૬૦)
તેનાં લચન વાંબરી શ્રીશરયએ ફષુ ઩ાકેરાં કે઱ા તેભજ ઴ુિ વાક્ર ત્રણે તલપ્રને અ઩મણ કમાાં .(૬૧)

710
 આટ઱ું ઩મામ તત છે આ પ્રભાણે લચનથી તેભજ શાથથી તન઴ેધ કયતા તલપ્રોને શ્રીશરયએ કે઱ાં
તેભજ ફયપી લાયં લાય અ઩મણ કયી. (૬૨)
ત્માયફાદ બ્રાશભણ તપ્રમ શ્રીશરયએ ળેય ઘી તેભજ દૂધથી બયે રો ઘડો અ઩મણ કમો. (૬૩)
ત્રણે તલપ્રોએ શ્રીશરયએ અ઩મણ કયે રો વલમ પ્રવાદ ટો઩રાભાં ગ્રશણ કમો. તેના બાયથી
તેઓના ખબઓ ઩ણ નભી ગમા ને ઩ોતાના ઉતાયા પ્રત્મે પ્રમાણ કયલા રાગ્માં. (૬૪)
એ બ્રાશભણોએ શ્રીશરયએ અ઩મણ કયે રા પ઱ની ભાધુયતાની લાયં લાય પ્રળંવા કયી ત્માં જ
પરાશાય ગ્રશણ કયુ.ાં (૬૫)
ત્માયફાદ ત ૃતત થમેરા તેથી જ ઩ોતાના ઉદય ઩ય શાથ પેયલતા એ બ્રાશભણો શય શંભેળ આ
પ્રકાયનું પરાશાય પ્રાતત થાઓ તેભજ યવોઈ ઩કાલલાનો ઩રયશ્રભ દૂય થાઓ. આ પ્રકાયે કશેલા
રાગ્માં. (૬૬)
શ્રીશરયએ આ પ્રકાયે લડતાર઩ુયભાં વલમ બક્તજનોને વંતો઴ ઩ભાડી ઩ોતાની વામંકા઱
ઉલચત વંધ્માલંદનારદ કભમ કયલાની ઈછછા કયી. (૬૭)

711
 એ વભમે વક઱ રોકના સ્લાભી શ્રીશરય તવિંશાવન ઩યથી ઉબા થમા તેભજ ઩ોતાના શાથની
વંજ્ઞાથી જન વમુદામને દૂય કયતાં કયતાં ઩ોતાના ઩ાંચ કે છ ઩ા઴મદો વાથે ઩ોતાના તનલાવસ્થાને
઩ધામાાં . (૬૮)
શ્રોક

પ્રલાવ માત્રાના ઘભમને અનુવયતા શ્રીશયીએ સ્નાન કયી તલ઴ુિ લસ્ત્રો ઩રયધાન કમામ . સ્લમં
ઈશ્વય શોલા છતાં બ્રાશભણોની તળક્ષાને અથે તલતધ અનુવાય લેદોક્ત વંધ્માલંદન કભમ અનુષ્ઠાન કયુ.ાં
(૬૯)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયાય્ણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે લડતારધાભભાં ઩ુ઴ોતદોત્વલ પ્રવંગે

બગલાનશ્રીશરયએ વંતો-઩ા઴મદો તલગેયેને બય઩ેટ બોજન કયાલીને આનંદ ઩ભાડયો એ તનફૃ઩ણ નાભે
઩ચાવભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

712
અધ્મામ-૫૧
શ્રીશરયની પરાશાય રીરાનું લણમન
શ્રોક

શુવ્રત મુતન કશે છે , શે યાજન ! લડતારનગયભાં શ્રીશરયના બક્તજન નયનાયીઓએ શ્રીશરયને

અથે પરાશાયની વાભગ્રી તૈમાય કયાલી. (૧)
સ્લધભમતનષ્ઠ, બક્તયાજ તલપ્ર ગંગાફાએ ઴ુિ કયે ઱ ું શુયણ ઘીભાં તળ્યુ.ં (૨)
ખાયે કની ખીય, ળીંગોડાની ઩ ૂયી, વપેદ ઩ેંડા, શુદય
ં ફયપી, તલગેયે બક્ષ્મ લાનગીઓ તૈમાય
કયાલી ઉજ્જજ્લ઱ ઩ાત્રભાં બયી તેભજ જોફં઩઩ગી તલગેયે વ્રત઩ુય તનલાવી મુખ્મ બક્તજનો પ્રત્મે
કશેલા રાગ્મા ક્ભે શ્રીશરયને અશીં તેડી રાલો. બોજન વાભગ્રી તૈમાય થઈ ગઈ છે . (૩-૪)
સ્ત્રીબક્તોના આભંત્રણથી જોફન઩ગી શ્રીશરય ઩ાવે આવ્મા તેભજ બોજનને અથે ઩ુયભાં
઩ઘાયલા પ્રાથમના કયી. (૫)

713
 બગલાન શ્રીશરય કશેલા રાગ્મા, શે બક્તો ! નગયભાં ભનુષ્મોની અતતળમ બીડ છે . તેથી ષુ ં
ત્માં કેભ આલી ળકું ? તેથી જે કંઈ પરાશાય અથલા દૂધ તૈમાય શોમ તે અશીં જ રાલો. (૬)
શે યાજન ! આ પ્રભાણે શ્રીશરયએ કહ્યુ તેથી જોફન઩ગીએ એક દૂતને પ્રેયણા કયી તે દૂતે
઩ણ ઩ુયભાં જઈ સ્ત્રીબક્તો પ્રત્મે કહ્યુ કે શ્રી શરય અશીં ઩ઘાયળે નશીં. તેથી જે કંઈ બોજન ઩દાથો
તૈમાય શોમ તે ત્માં જ રઈને આલો. (૭)
ત્માયફાદ શ્રીશરયના આદે ળનું ઩ારન કયતી ભાની તલગેયે સ્ત્રીબક્તોદૂતનુ લચન વાંબ઱ી
ગંગાદે લી પ્રત્મે એ જ પ્રભાણે કશેલા રાગ્મા કે , શ્રીશરય અશીં આલળે નશીં. તેથી જે કાંઈ ખાઘ
઩દાથો છે તેને ઩ાત્રભાં બયી તભે જ તેને રઈને અભાયી વાથે ચારો અને આ઩ણે વલે શ્રીશરયની
વભી઩ભાં જઈ઴ુ.ં (૮-૯)
તેની લાત વાંબ઱ી ઘભમના યશસ્મને જાણતાં ગંગાદે લીએ ભાગમભાં અસ્઩ ૃશ્મ ભનુષ્મનો સ્઩ળમ
થલાની ળંકાથી ઘીભાં ઩કાલેરા શુયણારદ ખાઘ ઩દાથોને ઩ાત્રભાં વ્મલક્સ્થત ગોઠવ્માં. (૧૦)
એ ઩ાત્રને ફીજા ઩ાત્રથી ઢાંકી તેના ઉ઩ય ળણનું લસ્ત્ર લીંટી એક શાથથી એ ઩ાત્ર ગ્રશણ
કયુમ ને ફીજા શાથથી જ઱ઝાયી ગ્રશણ કયી. (૧૧)

714
 શાથભાં બોજનના ઩ાત્રો ગ્રશણ કયતા ગંગાદે લી તલગેયે સ્ત્રીઓ મુખ્મ ભાગમનો ત્માગ કયી
તત્કા઱ ફીજા ભાગમથી ચારલા રાગ્માં. (૧૨)
અંતયભાં શ્રીશરયના દળમન કયલાની ઉત્કંથા ઘયાલતા ગંગાફા તલગેયે સ્ત્રીબક્તો જેલા
઩ુયથી ફશાય નીકળ્માં તેલાભાંતો ઩ુયના ફશાયના ફશાયનાબાગભાં ઩ણ ભનુષ્મોની ભશાબીડ જાભી.
(૧૩)
ભનુષ્મોની બીડને રીધે એ સ્ત્રીબક્તો ત્માંથી ઩ાછા લ઱લાની ઈછછા કયી યહ્યા શતાં. તેલાભાં
તો કુફેયજીએ ભાગમભાં યશેરા ભનુષ્મોને દૂય કયલા યાજવેલકોને પ્રેયણા કયી. તેઓની પ્રેયણાથી
઴ ૂયલીય યાજ્જદૂતો ઩ણ શાથભાં નેતયની વોટી ઘાયણ કયીને લેગથી ત્માં આવ્માં તેભજ દૂય ખવો !
આ પ્રકાયે અલાજો કયલા રાગ્માં. (૧૪-૧૫)
ંડચા શાથ કયી ઩ગે ચારતા યાજ્જદૂતોને સ્ત્રીબક્તજનોને ચારલાનો ભાગમ કયી આતમો. એ
ભાગમભાં વેંકડો નાયીઓ ચારલા રાગી તેભજ દૂયથી પ્રભુના દળમન કયલા રાગી. બગલાન શ્રીશરય
઩ણ દલક્ષણ રદળા તયપ દૂય દૂયથી સ્ત્રીબક્તો તેભજ યાજદૂતોને આલતા જોઈને ઩ોતાને અથે થા઱
રાવ્મા છે . એભ જાણી ભંદભંદ શવલા રાગ્માં. (૧૬-૧૭)

715
 શે યાજન ! એ સ્ત્રીબક્તો શ્રીશરય વભી઩ે આવ્મા ને ઩ંચાંગ પ્રણાભકયી દૂય ઉબા યહ્યાં.
ત્માયફાદ ગંગાદે લીએ શ્રીશરયની આગ઱ ઩ ૃથ્લી ઩ય બોજન થા઱ અ઩મણ કયી નભસ્કાય કમામ . (૧૮)
શ્રીશરયએ ઩ણ વામંકા઱નો તલતધ વભાતત કયી શુયણના ળાકભાં ભીઠું નાંખી શ્રીકૃષ્ણ
ુ ે બોજન સ્લીકાયલા
઩યભાત્ભાને તનલેદન કયુમ તેભજ બક્તજનોની પ્રવન્નતાને અથે સ્લમં ઩ ૂલમમખ
તલયાજભાન થમા. (૧૯)
એ વભમે શ્રીશરયએ ઩ી઱ાં લસ્ત્રો ઘાયણ કમામ શતાં. બારભાં શ્વેત ઊદવ્઩ુડ
ાં તતરક ઘાયણ
કયુમ શત.ું ખબા ઩ય ઉત્તયીમ લસ્ત્ર ઘાયણ કયુમ શત.ું ભંદભંદ શાસ્મયુક્ત ઩ોતાના સ્લફૃ઩નું નયનાયી
બક્તજનોને દળમન આ઩ી યહ્યા શતાં. વભગ્ર બક્તજનોની ઉ઩ય કૃ઩ાિન્દ્ષ્ટ કયતા ભશાગુણ વં઩ન્ન
શ્રીશરય ઩ણ ઩ોતાની આંગ઱ીથી શુયણ તલગેયે બક્ષ્મ ઩દાથમનો સ્઩ળમ કયી તે તે ઩દાથોના નાભ
પ્રથભથી જ ઩ ૂછી઩ ૂછી ગ્રાવે ગ્રાવે જ઱઩ાન કયી પરાશાય કયી યહ્યા શતાં. (૨૦)
વંતોના ઩તત બગલાન શ્રીશરયએ ભધુય ઩દાથોને ઩ોતાની આંગ઱ીથી ભાત્ર સ્઩ળમ કયી વલે
બક્તજનોની પ્રવન્નતાને અથે શુયણ તલગેયે પરાશાય અલ઩ પ્રભાણભાં આયોગ્મો. (૨૧)

716
 ષુ ં ત ૃતત થમો છં. આ પ્રભાણે કશી ઩છી ફાકી યશેર બ્બોજનયુક્ત ઩ાત્ર ઩ા઴મદોને અ઩મણ
કયીને શ્રીશરયએ ચફૄ કયલા ભાટે જ઱ ગ્રશણ કયુ.મ (૨૨)
જ઱થી મુખ તેભજ શસ્તપ્રક્ષારન કયી શ્રીશરય ઩ોતાના ળમનખંડભાં ઩ઘામામ તે વભમે
શ્રીશરયના દળમન કયલા ઩ધાયે રા બક્તજનો ઩ોત઩ોતાના સ્થાને ગમાં. (૨૩)
શ્રીશરય એક મુષત
ૂ મ ઩માંત ળમન કયી જાગ્ર્ત થમા ને તત્કા઱ નાંબક્તને કશેલા રાગ્મા કે
અશ્વ તૈમાયા કયીની અશીં રાલો. નાનબક્ત ઩ણ તત્કા઱ અશ્વ રાવ્માં. (૨૪)
વભગ્ર બક્તજનોના ઈપ્છછત ભનોયથ ઩ ૂણમ કયતા બગલાન શ્રીશરયએ જે જે સ્થ઱ે
બક્તજનોનાં તનલાવસ્થાન શતાં તે તે સ્થ઱ને જોલાની ઈછછાથી કેટરાક ઩ા઴મદોની વાથે અશ્વ ઩ય
આફૃઢ થમાં. (૨૫)
આ બક્તજનો ભાયા દળમન ભાટે દૂય દૂય દે ળથી આવ્મા છે . તેથી કોઈ સ્થ઱ે તેઓને કષ્ટ
પ્રાતત ન થામ તે ભાટે શ્રીશરય તેભના સ્થાન પ્રત્મે ઩ધામાાં . ત્માયફાદ વલમજનોના જુદા જુદા
તનલાવસ્થાનોભાં ઩ઘાયી શ્રીશરય તેભના કુળ઱ વભાચાય ઩ ૂછલા રાગ્માં. તેભને જે કાંઈ લસ્ત ુ જોઈતી
શતી તે અ઩ાલી. (૨૬-૨૭)

717
શ્રોક

બગલાન શ્રીશરય લડતાર દે ળલાવી ભનુષ્મોની તનશ્ક઩ટ તેભજ વલોત્ત્ભ બરકતની ઩ોતાના
વાંતનધ્મભં લફયાજતા મુકુંદાનંદ બ્રહ્મચાયી તલગેયેની આગ઱ લાયં લાય પ્રળંવા કયલા રાગ્મા તેભજ
઩ોતાના નેત્રકભ઱ની આગ઱ના બાગભાં પ્રતીક્ષા કયતી મોગ તનિંિાનો શ્રીશરયએ અલ઩ વભમ પ્રમંત
સ્લીકાય કમો. (૨૯)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણ ચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે લડતારઘાભભાં ઩ુષ્઩ોદોરોત્વલ

પ્રવંગે બગલાન શ્રીશરયની પરાશાય રીરનું લણમન કયુમ એ નાભે એકાલનભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

718
અધ્મામ-૫૨
શ્રીશરયએ કયે ર બગલત ઩ ૂજન
શ્રોક

શુવ્રત મુતન કશે છે , શે યાજન ! યાતત્રનો અંતતભ પ્રશય થતાં ફંદીજનો ભધુય સ્લયે ભંગ઱
વંકીતમન કયલા રાગ્માં. એ ગીતોનું શ્રલણ કયી શ્રીશરય તત્કા઱ જાગ્રત થમાં. (૧)
બગલાન શ્રીશરય ઩માંક ઩ય ઩દ્માવનલા઱ી લફયાજભાન થમા ને ઩ોતાના અચ઱, અક્ષયથી
઩ય, અિીતતમ તેભજ એક ઩ુફૃ઴ોતભ સ્લફૃ઩નું એકાગ્ર ભનથી અંતયભાં ધ્માન કયલા રાગ્મા. (૨)
઩છી ળૌચતલતધ કયી શ્રીશરયએ તત્ક઱ બક્તજનોએ રાલેર ઩તલત્ર જ઱થી સ્નાન કયીને
઩તલત્ર લસ્ત્રો ઩રયધાન કમામ . (૩)
અલખર જગદગુફૃ બગલાન શ્રીશરય ઉત્તભ દબામ વન ઩ય તલયાજભાન થ્મા ને ઉદલમ઩ડું
તતરક કયુમ તેભજ તનત્મ તલતધ વભાતત કયી. (૪)

719
 એ રદલવે વલમ એકાદળીભાં શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાની તનયં તય કયલાભાં આલતી ભશા઩ ૂજાથી
તેભનુ/6 ભશા઩ ૂજન કયુ.મ (૫)
શ્રીશરયના આભંત્રણથી લેદને જાણતા, ળાસ્ત્ર શ્રલણ રક્ષણ વં઩ન્ન તેભજ ઩ ૂજાતલતધભાં
તલળાયદ બ્રાશભણો ત્માં આવ્માં. (૬)
તલપ્રોએ અનેક તલધ યં ગોથી શુળોપ્બ્ન્શત કયે રા વલોતબિ ભંડ઱ની યચના કયાલી. તેના
ભધ્મે શ ૂક્ષ્ભ લસ્ત્રથી લીંટે રા એ ક઱ળના ઉ઩યના બાગભાં યભણીમ આછછાદ્ન લસ્ત્રથી ળોબતા ઩ાત્રભાં
શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાની શુદય
ં શુલણમભમ ભનોશય પ્રતતભાની પ્રાણ પ્રતતષ્ઠા તલતધ કયી આદય઩ ૂલમક
સ્થા઩ના કયી. (૯-૧૦)
એકાગ્ર ળ ૃતત ઘયાલતા બ્રાશભણોએ ફીજા અંગદે લતાઓ તેભજ ઩ા઴મદોની ઩ણ તંત્રળાસ્ત્ર
તલતધઅનુવાય તે તે રદળાઓભાં સ્થા઩ના કયી. (૧૧)
એ તલપ્રોએ વભગ્ર ચંદનારદ ઩ ૂજા વાભગ્રીને ઩ોતાની વભી઩ રદી લૈરદક તેભજ તંત્રળાસ્ત્રભાં
પ્રતત઩ારદત કયે રા ભંત્રથી ઩ ૂજા કયાલી.(૧૨)

720
 વિભમન ું ઩ો઴ણ કયતા શ્રીશરય જ્માયે ઩ ૂજા કયી યહ્યા શતા ત્માયે ઘયતી ઩ય ચાયે ફાજુ
આનંદ છલામો. (૧૩)
એ વભમે લીણા, લેણ, મ ૃદં ગ, ળંખ, દુદં બી તલગેયે અનેક પ્રકાયના લંત્જત્રો લાયં લાય
લાગલા રાગ્માં. (૧૪)
એ વભમે શ્રીશરયઅના આતશ્રત શજાયો નયનાયી ચાયે તયપથી ત્માં આલલા રાગ્માં. (૧૫)
ત્માં ઩ઘાયે રા બક્તજનો અતતળમ શ઴મ઩ ૂલમક ભંગ઱ગીતો ગાલા રાગ્માં. બ્રાશભનો ઉત્વાશથી
લેદ ભંત્રોનો ઉછચ સ્લયે ઘો઴ કયલા રાગ્માં. (૧૬)
શ્રીશરયએ બ્રાશભણો એ કયે રા આહ્વાન આરદ ળોદળો઩ચાય તલતધથી શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાની
઩ ૂજા કયી.(૧૭)
દૂધ તલગેયે ઩ંચામ ૃત દ્ર્વવ્મથી શ્રીકૃશ્ણ ઩યભાત્ભાને સ્નાન કયાવ્લી ‘’ જીતં તે ઩ુડયીકાક્ષે
ં ‘’
એ ભંત્રથી ઴ુિોદક જ઱ લડે અલબ઴ેક કમો. (૧૮)
શ્રીશરયએ અમ ૂરમ લસ્ત્રો, આબયણ, શુગઘ
ં ીભાન ચંદન તેભજ ભનોશય ઩ુષ્઩ોના શાયથી
શ્રીકૃષ્ણ બગલાનનું ઩ ૂજન કયુ6
મ . (૧૯)

721
 શ્રીશરયએ દળાંગ ઘ ૂ઩ અ઩મણ કયી વેંકડો દી઩ અ઩મણ કમામ . ફષુ પ્રકાયના ભનોશય નૈલેધ
અ઩મણ કમાાં ., ભધ્મ જ઱઩ાન અ઩મણ કયી ઉત્તયા઩ોળન અ઩મણ કયુ.મ ઩ાન વો઩ાયીનો મુખલાવ
અ઩મણ કયી આયતી ઉતાયી. (૨૦-૨૧)
ત્માયફાદ શ્રીશરયએ ભંત્ર઩ુષ્઩ાંજલર અ઩મણ કયી બક્ક્ર્તબાલ અને આદય઩ ૂલમક વાષ્ટાંગ
પ્રણાભકયી ઩ ૂજાની વભાપ્તત કયી. (૨૨)
શ્રીશરયએ ઩ ૂજાની વભાપ્તત કયી તલતધ અનુવાય તનત્મ દાન કયુમ અને ત્માં આલેરા
બ્રાશભણોની ઩ ૂજા કયી. (૨૩)
શ્રીશરયએ વો ગામ, શુલણમ, તતર લેગેયે ઩દાથોનું બ્રાશભણોને દાન કયુમ તેભજ ફૃ઩ાની
મુિાઓ દાનભાં અ઩મણ કયી. (૨૪)
શ્રોક

722
ભશાન કીતતિને ઘાયણ કયતાં શ્રીશરયએ અનેક તલધ લસ્ત્રો તેભજ આભ ૂ઴ણોનું બ્રાશભણોને દાન કયુ.મ
ત્માયફાદ વભગ્ર બક્તજનોને ઩ોતાના દળમનનું શુખ આ઩લા ઩ોતાના તનલાવસ્થાનેથી બાય ઩ધામામ .
અને ઉછચ તવિંશાવન ઉ઩ય લફયાજભાન થમાં. (૨૫)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે લડતાર ઘાભભાં ઩ુષ્઩ોદોરોત્વલ

પ્રવંગે બગલાન શ્રીશરયએ એકાદળીના રદલવે શ્રીકૃષ્ણ બગલાનની ભશા઩ ૂજા કયી એ નાભે ફાલનભો
અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૫૩

723
ગુજયાતના બક્તોએ કયે રી શ્રીશરયની ઩ ૂજા
શ્રીશરયના વંતનધ્મભાં ગામકોએ ફતાલેરી ગામન ક઱ા
શ્રોક

શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! શ્રીશરય જ્માયે તવિંશાવન ઩ય લફયાજભાન થમાં ત્માયે વલમ
રદળાઓભાં શ્રીશરયના નાભનો જ ભંગ઱ જ્મઘો઴ થલા રાગ્મો. તેભજ વલમ બક્તો વાષ્ટાંગ પ્રણાભ
કયી દળમન કયલા રાગ્માં. (૧)
શ્રીશરયએ વલેને શાથની વંજ્ઞાથી નીચે ફેવાડયા તેભન એક મુષત
ૂ મ (૪૮ ભીનીટ) ઩માંત
ભાટે બક્તજનોને ઩ોતાનું દળમન આતયુ.ં (૨)
વભગ્ર બક્તજનો તેભજ મુતનઓ શ્રીશરયના મુખકભ઱નું દળમન કયતાં કયતાં તેભની વભી઩ે
મથામોગ્મ ભમામ દા અનુવાય લફયાજભાન થમાં. એ જનોના ભધ્મે ત઩થી લમોળ ૃિ મુતનઓ શ્રીશરયના
આગ઱ના બાગભાં લફયાજ્માં અને અન્મ મુતનઓ તેભની ઩ાછ઱ના બાગભાં લફયાજ્મા. (૩-૪)

724
 આગ઱ના બાગભાં ળ ૃિો, ભધ્મ યુલાનો તેભજ તેભની ઩ાછ઱ રકળોયો ઉ઩ક્સ્થત થમાં. આ
પ્રકાયે વલમ ગૃશસ્થો ઩ોત઩ોતાની ભમામ દા અનુવાય ઉ઩ક્સ્થત થમાં. શ્રીશરયના દળમનને અથે બે઱ાં
થમેરા સ્ત્રીઓના વમ ૂશો ઩ણ ઩ુફૃ઴ોના સ્઩ળમ ન થામ તેભ શ્રીશરયની આગ઱ ડાફે બાગે અધમ
ચંિાકાયે ગોઠલામાં. આ પ્રકાયે વભગ્ર સ્ત્રીબક્તો ઩ણ શ્રીશરયની વભી઩ે ઩ોત઩ોતાની ભમામ દા પ્રભાણે
લફયાજ્મા તેભજ વોભલભામ તલગેયે મુખ્મ ઩ા઴મદો શ્રીશરયની ફંને ફાજુએ ઉબા યહ્યાં. (૬-૮)
બગલાન શ્રીશરયએ ઩ોતાનું ઩ ૂજન કયલા ઩ધાયે રા બક્તજનોને અથે આલલા-જલાનો ચાય
શાથ ઩રયતભત દં ડાકાય ભાગમ સ્ત્રીઓ તેભજ ઩ુફૃ઴ોના ભધ્મબાગભાં કયાવ્મો. (૯)
ંૃ ને બક્તજનોથીય વત્કાય ઩ાભેરા યાભપ્રતા઩જી અને ઈછછાયાભજી શ્રીશરયની
વંતળદ
વભી઩ે આગ઱ના બાગભાં લફયાજ્માં. (૧૦)
આ પ્રકાયે વલમ બક્તજનો શ઴મ઩ ૂલમક વબાભાં લફયાજભાન થમા ત્માયે મુતનજનોએ
઩ોત઩ોતાના લાંત્જત્રો તૈમાય કમાાં . (૧૧)
તલ઩ંલચકા, મ ૃદં ગ, ઝાંઝ, કાંવા, તાર, તલગેયે લાંત્જત્રો વજ્જજ કયી સ્લયના આરા઩ા વાથે
મુતનઓ ગાન કયલા રાગ્માં. (૧૨)

725
 મુતનજનોએ એક મુષત
ૂ મ ઩માંત ગાન કયુ.મ એ વભમે ગાન કયલાની પ્રતીક્ષા કયી યશેરા
દે ળાંતય તનલાવી બક્તજનોને તનશાળ્માં. (૧૩)
ત્માયફાદ શ્રીશરયએ મુતનજનોને તલશ્રાંતત સ્લીકાયલાનો તેભજ દે ળાંતય તનલાવી બક્તજનોને
ંૃ ની ગામન ચાત ુયીને જાણી શ્રીશરયએ તેઓનો અતતળમ
ગાન કયલાનો આદે ળ કમો. એ બક્તળદ
વત્કાય કમો. (૧૪)
એ વભમે તાંવાં આરદ લાંત્જત્રોને વજ્જજ કયી પ્રતીક્ષા કયી યશેર લાદ્કજનોની ભંડ઱ીને
ંૃ
તનશા઱ી શ્રીશરયએ ગામકળદને તલશ્રાંતત સ્લીકાયલાનો તેભજ ફીજા લાદ્કજનોને લાંત્જત્ર લગાડલાનો
઩ોતાના શાથની વંજ્ઞાથી આદે ળ કમો. (૧૫)
એ અલવયે ઩ોતાનું ઩ ૂજન કયલા ઩ ૂજાના ઩ાત્રોને શાથભાં ઘાયણ કયી બક્તજનો ઉબા શતાં.
તેઓના અંતયભાં શ્રીશરયનું ઩ ૂજન કયલાની અતતળમ ઉત્કંઠા લતમતી શતી. તેઓની ઉત્કંઠાને જાણતા
દમાતનતધ તેભજ બક્તતપ્રમ બગલાન શ્રીશરય તેઓનો ભનોયથ ઩ ૂણમ કયલા ભેઘ ગંબીય લાણીથી
તેભના પ્રત્મે કશેલા રાગ્મા કે, શે બક્તજનો ! પ્રત્મેક ગાભના ભનુષ્મો ઩યસ્઩ય બે઱ા ભ઱ી અરગ
અરગ વમ ૂશભાં તત્કા઱ ભાયી વભી઩ે આલો. (૧૮-૨૦)

726
 કોઈ઩ણ ઩ ૂજનભાં તલરંફ ન કયલો. એક વમ ૂદામ ઩ ૂજા કયી પ્રમાણ કયે ત્માયે ફીજા
બક્તજનોએ ઩ ૂજન કયલા આલળુ.ં (૨૧)
શે યાજન ! શ્રીશરયના કશેલાથી એ બક્તજનો કશેલા રાગ્મા કે શે પ્રભુ ! તભે જે પ્રકાયે કહ્યુ
તેભ અભે કયી઴ુ.ં આ પ્રકાયે શ્રીશરયની આજ્ઞા ભસ્તક ઩ય ઘાયણ કયી બગલત ઩ ૂજન કયલા રાગ્માં.
(૨૨)
એ ભનુષ્મોના ભધ્મ ળયીયે વળક્ત ગુજયાતના દે ળના બક્તજનો કોરાશર કયતાં કયતાં
વમ ૂશભાં પ્રથભ શ્રીશરય વભી઩ે અરગ અરગ આવ્માં. (૨૩)
તેઓએ આદય઩ ૂલમક શુદય
ં લસ્ત્રો અ઩મણ કમામ . ચંદન તેભજ ઩ુષ્઩શાયથી શ્રીશરયની ઩ ૂજા કયી.
શુલણમના ભલણ જડેર અનેક્ક્લધ અરંકયો અ઩મણ કમામ તેભજ શ્રીશરયની આગ઱ અનેક ઉ઩શાયોની
બેટ કયી. (૨૪-૨૫)
અતતળમ કોરાશર કયતા ગુજયાતના બક્તજનોને બગલાન શ્રીશરયઐ આતવકાના અગ્ર બાગ
઩ય આંગ઱ી યાખી ભૌન કમાાં . અને ઩ ૂજાને અંતે તેઓને ત્માંથી તલદામ આ઩ી. (૨૬)

727
 ગુજયાતના બક્તજનોએ શ્રીશરયના વાંતનધ્મભાં યચેરા ઩તાવાં, ઩ેંડા તેભજ અનેકતલધ
પ઱ોના ઢગરાઓ ઩લમતના તળખય વભાન ળોબલા રાગ્માં. (૨૭)
એ દે ળની નાયીઓ ઩ણ શ્રીશરયભાં અતધક સ્નેશને કાયણે પ઱, ઩ુશ્઩ શાથભાં ગ્રશણ કયી ઩ ૂજન
કયલા આલી ને ઩ ૂજા કયી તત્કા઱ ત્માંથી તલદામભાન થઈ. (૨૮)
વંતોના શ્માભ બગલાન શ્રીશરય સ્લમં ઩ ૂણમકાભ શોલા છતાં બક્તજનોની પ્રવન્નતાને અથે
ક્ર્઩ા કયી લસ્ત્રો તથા આભ ૂ઴નો તલગેયે ઩દાથોને આદયબાલથી સ્લીકાયતા શતાં. (૨૯)
શ્રોક

શુવ્રત મુતન કશે છે , શે યાજન ! શ્રીશરયની વેલાભાં પ્રીતીભાન તનશાયચંદ નાભના દયજીએ
બક્તજનોએ ઩ોતાની યીતે વીલેરા તલળા઱ અંગયખાને એ જ વભમે ઘાયણ કયલા મોગ્મ ફનાલી
શ્રીશરયને ઘાયણ કયાવ્યુ.ં (૩૦)

728
ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે લડતાર ઘાભભાં ઩ુષ્઩ોદોરોત્વલ
પ્રવંગે ગુજયાતના શરયબક્તોએ શ્રીશરયનું ઩ ૂજન કયુમ એ નાભે ત્રે઩નભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મમ-૫૪
બક્તોના વંઘે કયે ર શ્રીશરયનું વમ ૂશ ઩ ૂજન
શ્રોક

શુવ્રત મુતન કશે છે ,. શે યાજન ! ત્માયફાદ ઩ ૂલમ રદળા તેભજ ઉત્તય રદળાના અતતળમ
ફ઱લાન, પ્રૌઢ ળયીયધાયી, દીઘમનેત્રઘાયી તેભજ ભોટી ભોટી ભુજાઓથી યુક્ત શરયબક્તો શ્રીશરયનું
઩ ૂજન કયલા વભી઩ે ઩ધામાાં . (૧)
એ બક્તજનોએ શ્રીશરયને અમભોલમ લસ્ત્રો, ભનોશય ઩ુષ્઩ના શાય તેભજ શજાયો ભોતીઓની
ભા઱ા ઘાયણ કયાલી. (૨)

729
 એ બક્તજનોની સ્ત્રીઓએ ઩ણ વાકય બયે રા થા઱ શાથભાં ગ્રશણ કયી શ્રીશરયની વભી઩ે
આલી ઩ ૂજા કયી. (૩)
બક્તજનોએ કયે ઱ ુ ઩ ૂજન:-
બગલાન શ્રીશરયએ ઩ોતાને ઉ઩શાય અ઩મણ કયી તલદામભાન થતાં બક્તજનોને ઩ોતાના
કંઠભાંથી ઩ુષ્઩શાય ઉતાયી શ઴મ઩ ૂલમક અ઩મણ કમાાં . (૪)
બગલાન શ્રીશરયની આગ઱ અનેક પ્રકાયના પ઱ તેભજ વાકયના ઢગરાઓ ભોટા ઩લમત ઩યથી
઩ડેરી તળખયની ભાપક ળોબલા રાગ્મા. (૫)
મ ુ ાકાય ફાંઘેરી ઩ાધડીઓથી ળોબતા દલક્ષણ દે ળના બક્તજનો તેભજ
એ અલવયે લત઱
લીજ઱ીના ઝફકાયા જેલી સ્લબાલે ચંચ઱ અને કેડે કછોટો ફાંઘી યાખતી તેઓની નાયીઓ ઩ણ
શ્રીશરયનું ઩ ૂજન કયલા આલી. (૬)
એ બક્તજનોએ ઴ોડ્વળો઩ચય તલતધ પ્રભાણે શ્રીશરયનું ઩ ૂજન કયુ.મ તેભની ઩ ૂજન કયલાની
ચત ુયાઈ તનશા઱ી શ્રીશરય પ્રવન્ન થમાં. (૭)

730
 એ બક્તજનોએ શ્રીશરયને વપે, ઩ી઱ાં તેભજ રાર યં ગના લસ્ત્રો ઩રયધાન કયાવ્મા6. રકિં,ભતી
આભ ૂ઴ણો ઩ણ શ્રીશરયના અંગભાં મથાસ્થાને ઘાયણ કયાવ્માં. (૮)
શ્રીશરયના શાથના કાંડાભાં શુલણમના કડાં તેભજ વાંક઱ા ઩શેયાવ્માં. આંગ઱ીઓભં યત્નખલચત
ળોબામભાન શુલણમની લીંટીઓ ઩શેયાલી. (૯)
શ્રીશરયની ભુજાઓભાં ફાજુફઘ
ં ફાંઘમા. કંઠભાં ભનોશય ભોતીઓની ભા઱ાઓ ઘાયણ કયાલી.
ુ ઘાયણ કયાવ્મો. (૧૦)
ભસ્તક ઩ય શ ૂમમની ક્રાંતત વભાન ઉજ્જજ્લ઱ રદવ્મ મુગટ
શ્રીશરયના કાનભાં શીયાજરડત ભલણઓની ઩ંરકતથી પ્રકાળભાન ભકયાકાય કુંડ઱ ઘાયણ
કયાવ્મા. રરાટભાં ભોતીઓની દાભણી ઘાયણ કયાલી. કરટપ્રદે ળભાં યત્નખલચત શુલણમ ભેખરા
ઘાયણ કયાલી. ચયણભાં ન ૂ઩ુય ઘાયણ કયાવ્માં. તેભજ શ્રીશરયની આગ઱ અનેક તલધ ઉ઩શાયોની બેટ
ઘયી. (૧૧-૧૨)
બક્ક્તબાલ઩ ૂલમક ઩ેંડા, ફયપી તલગેયે અનેકતલધ ખાઘ ઩દાથો અ઩મણ કમામ તેભજ શજાયો
કે઱ાં, િાક્ષ, ળેયડી તલગેયે શ્રીશરયને અ઩મણ કમામ . (૧૩)

731
 ત્માયફાદ ગીત લાંત્જત્ર =઩ ૂલમક ભશાયતી ઉતાયી. ઩[ઉષ્઩ાંજરી અ઩મન કયી તેભજ પ્રનાભ
કયી ત્માંથી તે઩ તલદામ થમાં (૧૪)
બગલાન શ્રીશરયએ તેયોને શ઴મ઩ ૂલમક પ્રવાદીના પ઱ો અ઩મણ કમાાં . તેભજ ઩ુષ્઩ના શાય
મુતનઓને ઘાયણ કયાવ્મા. (૧૫)
ત્માયફાદ ઩યભેશ્વય શ્રીશરય તે જ ક્ષણે તવિંશાવન ઩યથી ઉબા થમા. એ વભમે વભગ્ર
તત્રરોકીભાં જમ જમકાયના િતનઓ થલા રાગ્માં. (૧૬)
બક્ત ભનોશય બગલાન શ્રીશરય ઉબા થઈ ઩ોતાના પ્રમ બક્તજનોને ચાયે તયપથી
ુ થી ળોબી યહ્યા શતાં. ઩ ૂલણિભાના
તનશા઱લા રાગ્માં. એ વભમે શ્રીશરય શ ૂમમવભાન દૈ દીતમભાન મુગટ
ચંિવભાન મુખ કભ઱થી ળોબતા શતાં. અનેક તલધ અરંકાયોથી ળોબી યશેરા અંગોથી અતતળમ
ભનોશય રાગતા શતાં. ફંને શસ્ત્કભ઱ ને કરટપ્રદે ળ ઩ય ઘાયણ કમામ શતાં.કંઠથી આયં બીને ચયણના
ં ૂ ેરા ઩ુષ્઩ના શાય તેભાજ ભોતીઓની ભા઱ા ળોબી યશી શતે. (૧૭)
તલ઱મા શુધી અનુક્રભથી ગથ
તેલાભાં ભાથે સ્થ ૂ઱ પે6ટો ફાંઘી ઩તશ્વભ રદળાના બકતજનો ઩ ૂજન કયલા આવ્માં. વૌ
[પ્રથભ ફાયગુણે યુક્ત બગલદતપ્રમ બ્રાશભણો આવ્માં ત્માયફાદ અસ્ત્રળાસ્ત્ર તલઘભાં તન઩ુણ તેભજ

732
શ્રીશરયનો દઢ તનશ્વમ ઘયાલતા ક્ષતત્રમ બક્તો આવ્માં. એ વભમે બગલાન શ્રીશરયએ તવિંશાવનભાં
ફેવી તેઓએ અ઩મણ કયે ર ઩ ૂજાનો સ્લીકાય કમો. (૧૮-૧૯)
઩ ૂજા કયલાની તલતધને જાણતા નશીં શોલા છતાં તલતધ અનુવાય ઩ ૂજન કયતા ઩તશ્વભ દે ળના
ભનુષ્મોને તનશા઱ી શ્રીશરય અને મુતનજનો ભંદભંદ શવલા રાગ્માં. (૨૦)
એ બક્તજનોએ ઩ ૂજન કયી શ્રીશરયને લસ્ત્ર આબયનો અ઩મણ કમાાં . અનેકતલધ ઉ઩શાયો
અ઩મણ કયી શ્રીશરયને નભસ્કાય કમામ ને ત્માંથી તલદામભાન થમાં. (૨૧)
એ બક્તજનોના ગમા ઩છી ઩તશ્વભ દે ળની શજાયો નાયીઓ શ્રીશરયના ભનને અલબઓયાભ
ભધુયલચનોથી વંતો઴ ઉ઩જાલતી ઉ઩જાલતી ઩ ૂજન કયલા રાગી.(૨૨)
બગલાન શ્રીશરયને તલ઴ે ગાઢ સ્નેશ ઘયાલતી, ત઩થી કૃળ ળયીયધાયી, બક્તોનું આતતથ્મ
કયલાભાં કુળ઱ તેભજ જીતેન્દ્ન્િમ એ સ્ત્રીઓ ખજૂય, ખાયે ક, નાલ઱મેય, વો઩ાયી તલગેયે ઩દાથોથી
ં ય થા઱ ગ્રશણ કયી શ્રીશરયએ વભી઩ે આલીને શ્રીશરયની ઩ ૂજા કયલા રાગી. (૨૩-૨૪)
બયે રા શુદ
કોઈ સ્ત્રીઓ વપેદ ઩તાવાના ભોટા થ઱ બયીને આલી. કોઈ સ્ત્રીઓ ભનોશય ઩ેંડાના ભોટા
થ઱ બયી રાલી. કોઈ સ્ત્રીઓ ફૃ઩ા મુિાના ભોટા થા઱ બયી રાલી. કોઈ સ્ત્રીઓ વાકયના ઩ાત્રો બયી

733
રાલી. કોઈ સ્ત્રીઓ ફયપીના થા઱ બયી રાલી અને શ્રીશરયની ઩ ૂજા કયી શ઴મ઩ ૂલમક ઉ઩શાયો અ઩મણ
કયામ. (૨૫-૨૬)
આ પ્રકાયે ઩યભ પ્રેભયુક્ત બક્તજનોએ ઩ોત઩ોતાની ળરકતઅનુવાય બગલાન શ્રીશરયનું
઩ ૂજન કયુ.ાં (૨૭)
શ્રોક

ઘનથી દુફમ઱ ઩ુફૃ઴ોએ ઩ણ જે કંઈ ઩ત્ર, ઩ુષ્઩, પ઱ તલગેયે અ઩મણ કયુમ તે વલમ ઩દાથમ બાલના
ભ ૂખ્મા બગલાન શ્રીશરયએ અગીકાય કમામ . (૨૮)
શ્રોક

યાજા, યં ક, દરયિ, ઘનલાન તલગેયે વલમ ભનુષ્મો બક્તતપ્રમ શ્રીશયે ને ભન વભાન જ યશેરા છે .(૨૯)

734
 બક્તજનોએ પ્રેભથી અ઩મન કયે ર ઩ત્ર, ઩ુષ્઩, પ઱, જ઱, સ્ત ુતત, દૂલામ તલગેયે ઉ઩શાયો
બગલાનશ્રીશરય પ્રીતી઩ ૂલમક ગ્રશણ કયીને ઩ોતાની ઩ ૂજા કયલાભાં અનુયાગી મુતનઓનો ઩ણ ઩ ૂજા
કયલાભાં અતત સ્નેજ શોઈ તેભના ભનોયથ ઩ ૂણમ કયલાની આજ્ઞા આ઩ી. (૩૦-૩૧)
તેથી વંતોએ શ્રીશરયને નભસ્કાય કયી ઩ત્ર, ઩ુષ્઩, પ઱ આરદ જે કાંઈ ઉ઩ચાયો પ્રાતત થમા
તેનાથી બગલાન શ્રીશરયની ઩ ૂજા કયી. (૩૨)
આ પ્રભાણે બક્તજનોના કલ઩ળ ૃક્ષ વભાન શ્રીશરયએ લડતારભાં વલમ બક્તજનોના ભનોયથ
઩ ૂણમ કમામ . (૩૩)
આભ ૂ઴ણો, લસ્ત્રો, ઩ુષ્઩ભા઱ા તેભજ અનેક પ્રકાયના ઉ઩શાયોના ઩લમતો શ્રીશરયની આગ઱
યચામાં. ઩લમત યાતળના રદવ્મ તવિંશાવન ઩ય આફૃઢ થમેરા બગલાન શ્રીશરય કેવયાચર ઩લમતને
ભધ્મે યશેર ભેફૃ ઩લમતની ટોચે ઩ ૂલણિભાના ચંિ ળોબે તેભ ળોબલા રાગ્માં. જગત઩તત શ્રીશરયએ
રકિંભતી લસ્ત્રો, આભ ૂ઴ણો તલગેયે ઩દાથો એ જ વભમે તત્કા઱ બ્રાશભણોને દાનભાં અ઩મણ કમામ . (૩૪-
૩૬)

735
 શ્રીશરયએ લબસુકો, અતત દરયિો, ફશો઱ા કુટુંફલા઱ા તેભજ તનધમન ભનુષ્મોને તલળે઴ ફૃ઩ે
કયીને ફષુ ઘન અ઩મણ કયુ.મ (૩૭)
ત્માયફાદ પ્રવન્ન થમેરા શ્રીશરયએ ભેધ જેભ જ઱ઘાયથી લયવે તેભ ગૃશસ્થજનોને ફષુ
દ્ર્વવ્મ અ઩મણ કયુ.મ (૩૮)
એ જ ક્ષણે વલમ દ્ર્વવ્મ વભ઩મણ કયલા છતાં અલબભાને યરશત શ્રીશરયએ ભનુષ્મોથી ન ફની
ળકે તેલા ચરયત્રે કયી વબાજનોને તલસ્ભમ ઩ભાડમાં.
શ્રોક

શે યાજન ! અતતળમ ઉદાય સ્લબાલે યુક્ત તેભજ અતધક ઐશ્વ્રમમલા઱ી શ્રીશરયની ઩ાવે સ્લમં
ળયીય ઩ય ઘાયણ કયે ર લસ્ત્ર તવલામ કોઈ઩ણ ઩દાથમ ફાકી યહ્યું નથી. શ્રીશરયએ વલમસ્લ દાનભાં
અ઩મણ કયુ.ાં (૪૦)

736
ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે લડતારભાં પ્રફોતધની પ્રવંગે વલે
બક્તજનોના વંઘે શ્રીશરયનું ઩ ૂજન કયુમ એ તનફૃ઩ણ નાભે ચો઩નભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૫૫
વામંકા઱ે વંત બક્તોએ શ્રીશરયની કયે ર સ્ત ુતત
શ્રોક

શુવ્રતમુતન કશે છે શે યાજન ! એકાદળીના રદલવે વલે બક્તજનોએ ઉ઩લાવ કમો.

બગલાન શ્રીશરયએ ઘભમભમામ દાનું સ્થા઩ન કયલા ઉ઩લાવ કમો. (૧)
શે યાજન ! નાગદે લતા નાભના મુષત
ૂ મથીઆયં બી રદલવના અત્મમભા મુષત
ૂ મ ઩માંત
લડતારભાં એ રદલવે શ્રીશરયના ઩ ૂજનનો ભશોત્વલ ઉજલામો. (૨)

737
 ત્માયફાદ શ્રીશરયએ બાગ્મ નાભના મુષત
ૂ મભાં વબાભાં લફયાજતા બ્રાશભનોને વામં
વંધ્માલંદન કયલાનો આદે ળ કમો. (૩)
બગલાન શ્રીશરયન સ્લધભમન ું ઩ારન અતતશ્મ તપ્રમ છે . એભ જાણી વલે બ્રાશભણો શ્રીશયોને
આદે ળ થતાં ત઱ાલના રકનાયે ગમાં. (૪)
ભનુષ્મોને એક ઘડી તલશ્વાભ પ્રાતત થામ એથી સ્લમં શ્રીશરય ઩ણ ઉંચા તવિંશાવન ઩યથી
નીચે ઉતમાાં ને ઩ોતાના તનલાવ સ્થાને ઩ધાયમાં. (૫)
ત્માયફાદ વબાભાં લફયાજતા ભનુષ્મો તેભજ મુતનઓ ઩ણ ઩ોત઩ોતાના તનલાવસ્થાન્ભે
઩ધાયીને રકિંલચત તલશ્રાંતત સ્લીકાયી જ઱઩ાન કયી પયી વબાભાં ઩ઘામામ . (૬)
તલપ્રો ઩ણ વંધ્માતલતધ કયી તત્કા઱ ત્માં આવ્મા ને પયી વબાભાં ઩ોત઩ોતાના સ્થાને
મથામોગ્મ લફયાજ્માં. (૭)
એ અલવયે ળયણાગતોના દુ:ખને તનલાયતા બગલાન શ્રીશરયએ ઩ણ રકિંલચત તલશ્રાંતત
ું
સ્લીકાયી વંધ્માલંદન કભામ નષ્ઠાન કયુ.મ ત્માયફાદ તવિંશાવન ઩ય લફયાજભાન થમાં. બગલાન શ્રીશરય

738
જ્માયે વબાભાં આલી યહ્યા શતાં ત્માયે તેભનું ઉત્તયીમ લસ્ત્ર ચોભેય ઉડી યહ્યુ શત ુ. તેભજ ઩ોતાની
વશજ ઉતાલ઱ી ચારથી ઩ા઴મદોના વમ ૂશોને ઩ણ દોડાલી યહ્યા શતાં. (૮)
તવિંશાવન ઩ય લફયાજભાન થમેરા શ્રીશરય ઩ોતવની ચાયે તયપ લફયાજેરા બકત જનોના
સ્મુદામને તનશા઱લા રાગ્મા તેભજ કરટપ્રદે ળને કછોટાથી ભજબ ૂત ફાંઘી ‘શ્રીનાયામણ’ નાભના
ભંત્રનો ઉછચ સ્લયે ઘોળ કયી શાથની તારીઓ ઩ાડલા રાગ્મા6. (૯)
એ અલવયે વલમ જનો, વાધુઓ તેભજ સ્ત્રીઓ શ્રીશરયના નાભનું વંકીતમન તારીઓના નાદ
વાથે કયલા રાગ્માં. (૧૦)
એ અલવયે એક વાથે ઉદબલેરો રાખો તારીઓનો િતન તેભજ તેની વાથે શ્રીનાયામન
નાભનો િતન તત્રરોકભાં વ્મા઩ી ગમો. (૧૧)
એ અલવયે તારીઓનો નાદ કયલા એક વાથે ઉંચે ઉઠતા શસ્તકભ઱થી લાયુના લેગથી
ચરામભાન થઈ યશેરા તલકતવત ગુરરફના ફૂરોથી ઩ ૃથ્લી અરંકૃત કયે રી શોમ તેભ ળોબલા
રાગી. (૧૨)

739
 બગલાન શ્રીશરયના શસ્ત રાધલની ચત ુયાઈને રીધે શાથ બે઱ા કયલા તેભજ શાથને જુદા
કયલાના વ્મલશાયને શજુ જાણી ળકલા કોઈ઩ન વભથમ થમો નરશિં. (૧૩)
એ અલવયે વબા પ્રદે ળભાં શજાયો દીલડાઓ પ્રગટાવ્માં. પ્રગટે રા દીલડાઓ ચાયે તયપ
પ્રકાળ પ્રવયાલી યહ્યા6. એ દીલડાઓના પ્રકાળથી ને ચંિભાના પ્રકાળભાન રકયણોથી યાતત્ર ળોબલા
રાગી. (૧૪)
એ અલવયે તલઠરદાવ ને કૃષ્ણદાવ નાભના બક્તજનો ઉંચા યાખેર શાથે ભળારો ઘાયણ
કયી શ્રીશરયની ફંને ફાજુએ ઉબા યહ્યાં. (૧૫)
શ્રીનાયામન નાભના વંકીતમનના અંતે મુતનજનો તેભજ ભનુષ્મો જ્માં ઩ોતાને નભસ્કાય કયે
તેલાભાં શ્રીશરય ઩ોતાના આવન ઩ય લફયાજભાન થમા અને વભગ્ર બક્તજનોના અંતયભાં લફયાજતા
સ્લસ્લફૃ઩ને નભસ્કાય કયલા રાગ્માં. (૧૬)
શે ગોતલિંદ ! શે નાયામણ ! શે લાશુદેલ ! શે વંક઴મણ ! શે ઩દ્મનાબ ! શે નય ! શે અતનફૃિ ! શે
ઈશ્વય ! શે રોકનાથ ! શે મુકુંદ ! શે આઘ ! તભને લાયં લાય નભસ્કાય.

740
 શે આનંદ્કંદ ! શે અછયુત ! શે શુદ
ં ય અંગોને ઘાયણ કયનાયા ! શે દમાતનતધ ! શે ભાધલ ! શે
ભંગ઱સ્લફૃ઩ ! શે તલશ્ણુ ! શે ઋત઴કેળ ! શે ઩ય તથા અલય તત્લોના ઈશ્વય ! શે ઩દ્યુભન ! તભને
લાયં લાય નભસ્કાય.
શે તલ઴ુિમ ૂતતિ ! શે ભધુશ ૂદન ! શે અજ ! શે દાભોદય ! શે શ્રીધય ! શે વલમલઘ
ં ! શે બ્રહ્મણ્મ
દે લ ! શે અક્ષય ! શે ઩ ૂણમકાભ ! શે પ્રભુ ! શે નાથ ! તભને લાયં લાય નભસ્કાય.
શે લૈકુંઠ ! શે વત્મ ! શે ઉત્તભ ! શે ભ ૂભન ! શે રશયણ્મગબમ ! શે તત્રકકૃદ ! અથામત
લયાશસ્લફૃ઩ને ઘાયણ કયનાયા ! શે ભામાના ઩તત ! શે તલશ્વસ્લફૃ઩ ! શે ઉત્તભ શ્રોક ! શે તલતધ ! શે
ભશયત઴િ ! શે પ્રાણના ઈળ ! શે તલશ્વના ઈળ ! તભને લાયં લાય નભસ્કાય.
શે ળ ૃ઴ાકત઩ ! શે કેળલ ! શે ધભમ ! શે ધીય ! શે ઩તલત્ર મળને ઘાયણ કયનાયા ! શે ભ ૂત઩તત
! શે ઩યાત્ભન ! શે ઩તલત્ર અલમલોને ઘાયણ કયનાયા ! શે મજ્ઞના પ઱ને અ઩મણ કયનાયા ! શે ઩તલત્ર
કીતતિને ઘાયણ કયનાયા ! શે શુદય
ં બુપ્ધ્ધલા઱ા તભને લાયં લાય નભસ્કાય.
શે અઘોક્ષજ ! શે આતશ્રત લગમન ું શ્રેમ કયનાયા ! શે શુદય
ં નેત્રઘાયી ! શે લેદના અથમને
મથાથમ જાણનાયા ! શે લેદને આતલબામ લ કયનાયા ! શે અન્મમ ! શે આત્ભન ! શે અવ્મક્ત ! શે વત

741
સ્લફૃ઩ ! શે લચત સ્લફૃ઩ ! શેલ ઩ય સ્લફૃ઩ ! શે અતલનાળી શુખ આ઩નાયા ! શે કાયણ સ્લફૃ઩ ! શે
આનંદ સ્લફૃ઩ ! શે તલઘાના અતધ઩તત ! તભને નભસ્કાય.
શે જ્ઞેમ ! શે આરદદે લ ! શે બક્તતપ્રમ ! શે ઩ ૂજ્મ ! શે ઩યભા પ્રેભના ઘાભ ! શે પ્રજાના ઩તત !
શે દે લોભાં શ્રેષ્ઠ ! શે વલમ, શે બ્રહ્મ ! શે અગુણ ! શે અગમમ ! શે વંતોથી ઩ ૂજન કયલા મોગ્મ ! શે
અપ્રભેમ ! શે અતધ઩તત ! તભને લાયં લાય નભસ્કાય.
શે સ્લાતભન ! શે ભશેળ ! શે અભરધાભ ! શે દે લ ! શે વલમન ું રશત કયનાયા ! શે આતત઩ુફૃ઴ !
શે વશસ્ત્રમ ૂતતિ ! શે ઩ુફૃ઴ ! શે ઩ ૂણમકાભ ! શે પ્રકાળક ! શે આકાળ જેલા તનરે઩ ! શે સ્લતંત્ર ! શે
ભામાિી઩ ! શે વલમળરકત ! તભે અભાયા ઩ય વદા પ્રવન્ન થાઓ. અભાફૃ યક્ષણ કયો. તભે એક જ
વલે પ્રકાયે આશ્રમ કયલા મોગ્મ છો. શે બગલન તભને લાયં લાય ષુ ં નભસ્કાય કફૃ છં. (૧૮-૨૬)
શે યાજન ! ત્માયફાદ વલમ બક્તજનો ફે શાથ જોડી શ્રીશરયના મુખકભ઱ વાભે દ્ર્ન્દ્્ ષ્ટ ક્સ્થય કયી
બરકતબાલ઩ ૂલમક સ્ત ુતત પ્રાથમના કયલા રાગ્મા કે શે બક્તતપ્રમ ! શે શ્રીશરય ! અભે ઩ડી જઈએ. અભને
છીંક આલે, અભને વ્માતધ આલે, અભે ફગાશુ ખાઈએ અભને મ ૂછામલસ્થા આલે, અભાફૃ ભયણ આલે,

742
અભે ઩યતંત્ર શોઈએ આલા વભમભાં વભગ્ર ઩ા઩ તેભજ વભગ્ર દુ:ખના વમ ૂશનો તલનાળ કયલાભાં
પ્રફ઱ તભાફૃ નાભ અભાયી લાણીભાં અતલચ઱઩ણે વલમકા઱ે તલરવત ું યશે. (૨૭-૨૮)
શે અધીળ ! શે શરય ! તભાયા ચયણકભ઱નો ત્માગ કયી અભાયી બુપ્ધ્ધ દે શ, ગેશ તેભજ દ્ર્વવ્મભં
આવક્ત ન થાઓ. અભાયી આ પ્રાથમના ઩ ૂણમ કયો તતેભજ પ્રવન્ન થાઓ. (૨૯)
શે યાજન ! આ પ્રકાયે વલમ બક્તજનોએ પ્રાથમના કયી શ્રીશરયના સ્લફૃ઩ભાં ભન ક્સ્થય કયુાં
તેભજ ઩યભેશ્વય શ્રીશરયને પ્રણાભ કયી ઩ોત઩ોતાના સ્થાને લફયાજભાન થમાં. (૩૦)
વલમ બક્તજનો જ્માયે વબાભાં ફેવી ગમાં ત્માયે કંઈક કશેલાની અંતયભાં ઈછછા ઘયાલતા
અને વલમન ું રશત કયતા શ્રીશરયએ વભગ્ર બક્તજનોને શાથની વંજ્ઞાથી ભૌન કમાાં . (૩૧)
શ્રીશરયની પ્રેયણાથી તેભના મુખકભ઱ વાભે દ્ર્ન્દ્્ ષ્ટ ક્સ્થય કયી બક્તજનો જ્માયે ભૌન થમા
ત્માયે બગલાન શ્રીશરય ભેધગંબીય લાણીથી આ પ્રભાણે કશેલા રાગ્માં. (૩૨)
શે બક્તો ! ભાયા આતશ્રત મુતનજનો તેભજ વલેજનો ષુ ં જે લચન કષુ ં તે એકાગ્ર ભનથી
વાંબ઱ો. (૩૩)

743
 જાગયણ કયલાથી જ વ્રત વં઩ ૂણમ પ઱ આ઩નાફૃ થામ છે . તેથી આજે શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાના
ગુણોનું વંકીતમન કયી જાગયણ કયીએ.(૩૪)
આ પ્રકાયે કશી શ્રીશરયએ વંસ્કૃત તેભજ પ્રાકૃત બા઴ાભાં યચેરા શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાના ઩દોનું
ંૃ ઩ાવે ગાન કયાવ્યુ.ં (૩૫)
મુક્તાનંદસ્લાભી તલગેયે વંતળદ
બક્ત વમુદામને ભનોશય બગલાન શ્રીશરય ઉછચ સ્લયે તારી ફજાલી વાઘુઓને ઩ણ તારી
ફજાલાની પ્રેયણા કયી તેભની વાથે ગાન કયલા રાગ્માં. (૩૬)
શે યાજન ! આ પ્રકાયે અનારદ ઋત઴ શ્રીશરયએ બક્તજનોને આનંદ ઉ઩જાલી તેઓની વાથે
જાગયણ કયુ.મ તેલાભાં યાતત્રનો અંતતભ પ્રશય થમો. એ વભમ ઉછચ સ્લયે કૂકડાના ફોરલાનો અલાજ
વંબ઱ાવ્મો. (૩૭)
શ્રોક

744
 ત્માયફાદ શ્રીશરયએ મુતન તેભજ વલમજનોને તનત્મ કભમ કયલાની આજ્ઞા આ઩ી. વલમ
બક્તજનોને શ્રીશરયને નભસ્કાય કમામ તેભજ શ્રીશરય ઩ણ ઩ોતાના ઩ટ ભંડ઩ભાં ઩ધામામ ને સ્નાનારદ
઴ટકભમ કયુ.મ (૩૮)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે લડતારભાં પ્રફોતધનીની યાત્રે

વંકીતમન અને જાગયણ કયુમ એ નાભે ઩ંચાલનભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.
અધ્મમ-૫૬
઩ુષ્઩દોરોત્વલના મુષત
ૂ મના તનણમમનું તનફૃ઩ણ
શ્રોક
શુવ્રત મુતન કશે છે , શે યાજન ! બગલાન શ્રીશરયએ શ્રીકૃષ્ણ બગલાનનું તલતધ પ્રભાણે ઉત્તય ઩ ૂજન
કયુાં તેભજ શુલણમની મ ૂતતિન ું બ્રાશભનોને દાન કયુ.ાં (૧)

745
 વેંકડો ને શજાયો બ્રાશભનોને ઘી વાકયના ઈપ્છછત બક્ષ્મ, બોજ્મ તલગેયે બોજન કયાવ્મા
તેભજમુતનજનો તથા ઩ા઴મદોને ઩ ૂલમની ભપક વાયી યીતે બોજન કયાવ્મા6. ઩છી શ્રીશરયએ સ્લમં
યવોઈ તૈમાયા કયલાનો પ્રાયં બ કમો., એ વભમ યાભપ્રતા઩જી અને ઈછછાયાભજી ઩ોતાની ઩ત્નીઓ
વરશત શ્રીશરયએ વભી઩ે આવ્મા ને તલનમ઩ ૂલમક ફષુ પ્રકાયે પ્રાથમના કયલા રાગ્માં. (૨-૪)
યાભપ્રતા઩જી અને ઈછછાયાભબાઈની તલનંતી :-
શે શ્રીશરય ! અત્માય શુધી આ઩ણી જ્ઞાતીના તલપ્રનો આબાલ શોલાને કાયણે તભે સ્લમં
જાતે યવોઈ તૈમાય કયતા, શે ઘભમતનષ્ઠ ! તભાયા ભાટે મોગ્મ જ શત ુ6. ઩યં ત ુ અત્માયે તો ઩રયલાયે
વરશત અભે વલે તભાયે ળયણે આવ્મા છીએ. જીલન ઩માંત તભાયી વભી઩ે જ અભે યશી઴ુ.ં તેથી
અભે યવોઈ તૈમાય કયીએ તેનેઓ તભે સ્લીકાય કયો. તભાયી વેલાથી અભ કૃતાથમ ફની઴ું .(૫-૭)
ુ ના લચનો વાંબ઱ી કૃ઩ાતનતધ
શુવ્રત મુતન કશે છે , શે યાજન ! આ પ્રકાયે ફંઘઓ
બગલાન શ્રીશરયએ ઩ોતાના સ્લફૃ઩ને તલ઴ે તેઓનો તનષ્ક઩ટ બરકતબાલ જાણી તેભના પ્રત્મે કશેલા
રાગ્માં. (૮)
તલનંતીનો સ્લીકાય :-

746
 ુ ! તભે વન્ભાન કયલા મોગ્મ છો. તભે જે કહ્યુ તે પ્રભાણે ષુ ં કયીળ. ઩રયલાય વરશત
શે ફંઘઓ
તભને ભાયા સ્લફૃ઩ભાં તનષ્ક઩ટ બાલ લતે છે . તે ષુ ં જાણું છં. (૯)
તભાયા ફંનેના ભધ્મે એકના ઘયે એક રદલવ બોજન સ્લીકાયીળ. તેથી પ્રતતરદન શ્રીકૃષ્ણ
઩યભાત્ભાને નૈલેધ ઘયાલી ભને બોજન ભાટે આભંત્રણ આ઩ળુ.ં (૧૦)
બક્તજનો ભાયે ભાટે જે કાંઈ કાચુ વીધુ અ઩મણ કયે તેનો તભાયે સ્લીકાય કયલો અને તેને
઴ુિ કયી યવોઈ તૈમાય કયલી. (૧૧)
ુ તેભજ તેભની ઩ત્નીઓના ભન
શે યાજન ! આ પ્રકાયે શ્રીશરયએ કહ્યુ, તેથી ફંને ફંઘઓ
પ્રવન્ન થમાં અને વલમ બક્તજનો ઩ણ પ્રવન્ન થમાં. (૧૨)
ત્માયફાદ તે રદલવે યાભપ્રતા઩ના તનલાવસ્થાને શુલાતવની દે લીએ યવોઈ તૈમય કયી.
ત્માંશ્રીશરયએ ઩ાયણુ કયુ.ાં (૧૩)
ત્માયફાદ શ્રીશરય વલમ બક્તજનોને ઩ોતાનું દળમન આ઩લા ઉછચ તવિંશાવન વભી઩ે ઩ધામામ
તેભજ ઩ીરઠકા઩ય ફે ધડી ઩માંત તલયાજભાના થમાં. (૧૪)

747
 ંૃ શ્રીશરયના દળમન કયલા આવ્માં
તેલાભાં આદ્વનવીક તલતધ વભા઩[ત કયી કેટરાક ભનુષ્મોના ળદો
ંૃ દળમન કયી ત્માંથી તલદામભાન થમાં. (૧૫)
તેભજ કેટરાક ળદો
શ્રીશરય બ્રશભચાયી શોલાથી રોક તળક્ષણના અથે રદલવની તનિંિાનો સ્લીકાય નશીં કયી
ભનુષ્મોની તલશ્રાંતતને અથે ઩ોતાના આલાવ સ્થ઱ભાં ઩ધામાાં . (૧૬)
તનલાવસ્થાને તલ઴ે ભનોશય આવન ઩ય લફયાજભાન થમેરા શ્રીશરયના ચયણકભ઱ની વોભ
શુયારદ આરદ ઩ા઴મદો વેલા કયલા રાગ્માં. (૧૭)
ંૃ
઩યભેશ્વય શ્રીશરય અ઩યાનવી વભમે ઩ોતાના ઩ા઴મદ ળદની વાથે ઉછચ તવિંશાવને તલયાજભાન
થમાં. (૧૮)
તેલાભાં વલમ મુતનઓ , ભનુષ્મો, સ્ત્રીઓ તેભજ ગાન કયનાયાઓ તત્કા઱ ત્માં આવ્મા ને
મથામોગ્મ ઩ોતાના આવન ઩ય તલયાજભાન થમાં. (૧૯)
઩ુષ્઩ોદોરોત્વલ ઉજલલા પ્રાથમના :-
વબાની ચાયે તયપ ફેઠેરરા બક્તજનોને ઩ોતાની કૃ઩ાિન્દ્ષ્ટથી આનંદ ઉ઩જાલી વબાભાં
તલયાજભાન થમેરા શ્રીશરયને પ્રણાભ કયી ઩ુયલાવી કુફેયજી તલગેયે બક્તજનો ઩ ૂછલા રાગ્માં. (૨૦)

748
 શે શયૈ ! નયનાયામણ બગલાનનો ઩ુષ્઩ોદોરોત્વલ ક્યાયે ઉજલલો ? એ અભને જનાલો. જેથી
અભે એ ઉત્વલને ઉલચત વાભગ્રી વં઩ાદન કયીએ,. (૨૧)
઩ુષ્઩ોદોરોત્વલની ઉજલણીનો વભમ ;-
શ્રોક

શ્રીનયનાયમણ મુતન કશે છે , શે બક્તો !! સ્લમંભ ૂ ભન્લન્તયભાં પાગણ શુદી ઩ ૂલણિભાની

તતતથએ અમમભા દે લતા તેભજ ઉત્તયા નક્ષત્રભાં શ્રીનયનાયામણ બગલાનનું ઩પ્રાગટય થયું છે . (૨૨)
શ્રોક

એ વભમે બ્રહ્મભારદ દે લતાઓ બગલાન શ્રીનયનાયામણને રદવ્મ રશિંડો઱ાભાં ઩ધયાલી ઝુરાલે

છે . એ રદલવથી આયં બી આ ઉત્વલ રોકભાં તલખ્માત થમો છે . (૨૩)

749
 જે રદલવે બગલાન ફા઱ક સ્લફૃ઩ે પ્રગટ થમા શોમ ત્માયે તે રદલવે તતતથનું પ્રાધાન્મ઩ણું ગ્રશણ
કયળુ. એ પ્રભાણે ન શોમ અને વાક્ષાત રકળોય અલસ્થા સ્લફૃ઩ે પ્રગટયા શોમ ત્માયે નક્ષત્રનું
પ્રાધાન્મ઩ણું ગ્રશણ કયળુ.ં (૨૪)

શ્રોક

શ્રીનયનાયામણ બગલાન આ઩ણા ઩ ૂજ્મ દે લ છે . લણીયાજ શ્રી બગલાન વાક્ષાત વો઱

લ઴મના ફની ઘભમદેલ તેભજ બરકતદે લી થકી પ્રગટ થમા છે . એ લત પ્રતવિ છે . (૨૫)
એ કાયણે આ નક્ષત્રવ્રત શ ૂમોદમ વભમે અમમભા નક્ષત્રભાં જ ભાયા વલમ આતશ્રત લગે ગ્રશણ
કયળું અને ઉત્વલ ઉજલલો઩. (૨૬)
શુવ્રત મુતન કશે છે , શે યાજન ! આ પ્રભાણે બક્તજનો પ્રત્મે કશી બગલાન શ્રીશરયએ ઩ુયભાં
લફયાજતા તેભજ જ્મોતત઴ ળાસ્ત્રને જાણતા ભમાયાભ તલપ્રને એ નક્ષત્ર તલ઴ે ઩ ૂછ્ુ. (૨૭)

750
 રમાયાભ તલપ્ર તે જ ક્ષણે ઩ોતાની ઩ાધભાંથી ઩ંચાંગ ઩ત્ર કાઢી જોલા રાગ્માં. ને ‘’આ નક્ષત્ર
પાગણ લદ પ્રતત઩દાના રદલવે છે ’’ એ પ્રભાણે શ્રીશરય પ્રત્મે કશેલા રાગ્મા કે ‘ શ્રીનયનાયામણ
બગલાનના પ્રાગ્ય્નો ઉત્વલ પાગણ લદ ઩ડલાને રદલવ ઉજલલો.’ શ્રીશરયની લાત વાંબ઱ીએ
બક્તજનો ઩ણ ઉત્વલને ઉલચત વાભગ્રી બે઱ી કયલા તત્઩ય ફાન્મા ને ઩ુયભાં ઩ધામામ. (૨૮-૨૯)
એ વભમે અન્મ દે ળથી આલેરા શજાયો વત્વંગીઓ શ્રીશરય વભી઩ે ઩ધામામ ને નભસ્કાય
કયીલ ઩ોતાના ઘેય બોજનને અથે ઩ધાયલા વલે પ્રાથમના કયલા રાગ્માં. (૩૦)
શે પ્રભુ ! તભે વષુ મુતનજનો, ઩ા઴મદો અને બ્રાશભણોની વાથે અભાયા ઘેય બોજન કયલા કાર
કે ઩યભ રદલવે અનુકૂ઱તા શોમ ત્માયે ઩ધાયો. (૩૧)
બાલના ભ ૂખ્મા ભ ૂધયજી :-
શે યાજન ! આ પ્રકાયે વલે બક્તજનોએ શ્રીશરયની પ્રાથમના કયી. તેઓની પ્રાથમના વાંબ઱ી
શ્રીશરય પ્રવન્ન થમા અને કશેલા રાગ્મા કે શે બક્તો ! ભાફૃ લચન વાંબ઱ો. (૩૨)
ષુ ં તભાયી બરકતથી તભાયા પ્રવન્ન થમો છં. મુતનજનો ઩ણ તભાયા ઩ય પ્રવન્ન છે . એથી
વલેજનોએ તનલાવસ્થાને બોજન કયાલલાનો આગ્રશ ન વેલલો. (૩૩)

751
 શે બક્તજનો ! એક એક રદલવેય એક એક વત્વંગીના ઘેય બોજન કફૃ છતાં વો લ઴ેમ એ
઩ ૂણમ કેભ થામ ? (૩૪)
શે બક્તો ! તેથી એક એક દે ળના વત્વંગીઓ બે઱ા ભ઱ી એક એક રદલવે અરગ અરગ
યવોઈ આ઩લી ને વંતોને જભાડલા. (૩૫)
ભધુય યવવબય અનેક પ્રકાયના બક્ષ્મ, બોજ્મ, રેહ્ય ને ચોષ્મ આ ચાય પ્રકાયના બોજનથી
મુતનજનો ત ૃતત થળે તો ષુ ં ઩ણ ત ૃતત થઈળ. એભ તભે તનશ્વમ જણો. (૩૬)
તભાયા અંતયભાં ભને પ્રત્મક્ષ બોજન કયાલલાની ઈછચા થામ તો ઩તલત્ર કાચુ અન્ન ભાયા
ુ ા તનલાવસ્થાને અ઩મણ કયળુ.ં આ પ્રકાયે કયલાથી તભાયા ભનનો ભનોયથ ઩ ૂણમ થળે. આ પ્રકાયે
ફંઘન
શ્રીશરયએ કહ્યં તેથી વલે બક્તો ઩ોત઩ોતાના તનલાવસ્થાન પ્રત્મે ઩ધામાાં . ને શ્રીશરયના આદે ળ
અનુવાય લતમલા રાગ્માં. (૩૭-૩૮)
ત્માયફાદ બગલાન શ્રીશરયએ વામંકા઱ે શ્રીકૃષ્ણનું નાભ વંકીતમન કયુમ તેભજ મુતનઓ ઩ાવે
તેભના ગુણાનુલાદોનું ગાન કયાવ્યુ.ં (૩૯)

752
 ત્માયફાદ શ્રીશરયએ એકાદળીના રદલવે જાગયણ કયતા બક્તજનોને ઩ોત઩ોતાના
તનલાવસ્થાન પ્રત્મે જલાનો આદે ળ કમો. અને સ્લમં ઩ોતાના તનલાવસ્થાન પ્રત્મે ઩ધામાાં . (૪૦)
઩ોતાના તનલાવસ્થાને શસ્ત તેભજ ચયણને પ્રક્ષારન કયી શ્રીશરયને તનત્મતલતધ કયી.
વત્઩ુફૃ઴ોનું લચિંતલન કયતા કયતા મોગતનિંિાના સ્લાભી શ્રીશરયએ શુખ઩ ૂલમક મોગતનિંિાના સ્લીકાય
કમો. (૪૧)
પ્રાત:કા઱ના વભમે જાગ્રત થઈ શ્રીશરયએ તનત્મકભમન ું અનુષ્ઠાન કયુ.ાં તેલાભાં ઩ુયલાવી
બક્તજનોએ ઉત્વલને ઉલચત વાભગ્રી તૈમાય કયી. (૪૨)
ચૌદળના પ્રાત:કા઱ે ઩ોતાની તનત્મતલતધ ઩[ઊણમ કયી શ્રીશરયએ કુફેયજી તલગેયે
બક્તજનોની પ્રાથમનાથી તેભણે બે઱ી કયે રી ઉત્વલ ઉ઩મોગી વાભગ્રી તનશા઱ી. (૪૩)
શ્રોક

753
 એ અલવયે શ્રીશરયઆતશ્રત લગમને ઉ઩દે ળ કયલા રાગ્મા કે, શે બક્તો ! ભાયા આતશ્રત ઩ુફૃ઴ોએ
રોકભાં કુવગ
ં ીઓની ઩ેઠે શો઱ીના રદલવે અ઩ળબ્દોનું ઉછચાયણ ક્યાયે મ ન કયળુ6. તેભજ ગધેડા
઩ય ક્યાયે મ ન ફેવળુ.ં (૪૪)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે લડતાર ઘાભભાં ઩ુષ્઩ોદોરોત્વલ

ૂ મન ું તનફૃ઩ણ એ નાભે છત઩નભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.
પ્રવંગે ઩ુષ્઩ોદોરોત્વલના મુષત

અધ્મામ-૫૭

754
઩ુષ્઩ોદોરોત્વલભાં નયનાયામણ દે લનું ઩ ૂજન
શુવ્રતમુતન કશે છે શે યાજન ! ઩ ૂલણિભાના રદલવે તનત્મકભમ વભાતત કયી શ્રીશરય સ્લમં ઉછચ તવિંશાવના
઩ય તલયાજભાન થમા તેભજ તલનમ યુક્ત બક્તજનો શ્રીશરયની સ્ત ુતત કયલા રાગ્માં. (૧)
એ વભમે શજાયો નાયીઓ ઩ુફૃ઴ોનો સ્઩ળમ ન થામ એ યીતે શ્રેશરયનું ઩ ૂજન કયલા આલી.
એભના અંતય ઉદાય બલનાથી યં ગામેરા શતાં. રજ્જજાથી તેભના ળયીયના અલમલો વશેજ નભેરા
શતાં તેભજ તેઓએ શાથભાં ચંદન, ઩ુષ્઩ો તલગેયેના ઩ાત્રો ઘાયણ કમામ શતાં. (૨)
શ્રીશરયએ એભના અંતયનો બત્ત્કબાલ જાણી ઩ોતાનુ ઩ ૂજન કયલાની આજ્ઞા આ઩ી. એ વભમે
એભના અંતય આનંદથી ઉબયાલા રાગ્મા અને કાશ્ભીય કેવયતભતશ્રત શુગઘ
ં ી ચંદન, ચોખા અનેક
તલધ ઩ુષ્઩ોના શાય તેભજ આભ ૂ઴ણોથી પ્રાણનાથ શ્રીશરયનું ગાઢ અનુયાગથી ઩ ૂજન કયુ.ાં (૩-૪)
એ ઩ુયની સ્ત્રીઓએ અનેક્ક્લધ પ઱ોથી બયે રા ઩ાત્રો શ્રીશરયના ચયણભાં વભત઩િત કમામ .
બાળુક પ્રેભથી તેઓના નેત્રો અશ્રુઓથી ફૃંધામા. શ્રીશરયને પ્રણાભ કયી ત્માંથી ઘીયે યશીને
તલદામભાન થઈ. (૫)

755
 ઩ ૂણોઇભાની તીતથ સ્ત્રીઓના ઩ ૂજનનો વત્કાય કયલાભાં જ વં઩ ૂણમ યીતે ઩વાય થઈ તેથી યાતે
આલ઩ તનિંિાનો શ્રીશરયએ સ્લીકાય કમો. દોધ પ્રશય ફાકી યશેતા વદૈ લ જાગ્રત શ્રીશરયએ મોગ તનિંિાનો
ત્માગ કમો. (૬)
જાગ્રત થઈ શ્રીશરયએ એ જ વભમે મુકુંદ બ્રહ્મચાયી આરદ વેલકોને જગાડયા, અને શ્રીફદરય઩તત
બગલાનની ભશા઩ ૂજા કયલા ભીટે ફધી વાભગ્રી બે઱ી કયાલી. (૭)
શ્રીનયનાયામણનું ઩ ૂજન :-
શ્રીશરયએ સ્નાન કયી તત્કા઱ તનત્મતલતધ વભાતત કયી. તલતધભાં તન઩ુણ બ્રાશભણોને આભંત્રણ
આતયુ.ં શ્રીનયનાયામણ દે લની શુલણમ પ્રતતભાનું ઩ ૂલમની ભાપક ઩ ૂજન કયુ.મ (૮)
આહ્વાન આરદક ઴ોડળો઩ચાય દ્ર્વવ્મથી બરકતબાલ઩ ૂલમક શ્રીનયનાયામણ બગલાનની ઩ ૂજા
કયી શ્રીશરયએ તેભને લંદન કમાાં . (૯)
ત્માયફાદ તત્કા઱ તનભામ ણ કયાલેરા તેભજ અનેક સ્તંફોથી ળોબતા રદવ્મ શુભનોશય ભંડ઩ભાં
શુલણમનો રશિંડો઱ો ફાંધ્મો. (૧૦)

756
 ભલણઓની ઩ંરકતથી ળોબતા એ શુલણમના રશિંડો઱ાના ફદરય઩તત શ્રીનયનાયામણ બગલાનને
઩ધયાલી શ્રીશરયએ પ્રણાભ કયી ઩ ૂજન કયુ.ાં (૧૧)
કસ્ત ુયી કેવયયુક્ત ક઩યૂમ તભતશ્રત ચંદનથી શ્રીનાયામણ બગલાનનું પ્રીતી઩ ૂલમક ઩ ૂજન કયુ.ાં
અનેકતલધ ઩ુશ્઩ના શાય અ઩મણ કમાાં . ભશાનૈલેધ અ઩મણ કયુમ તેભજ એક ઘડી ઩માંત ઝુરાલી
ભશાઆયતી ઉતાયી. (૧૨-૧૩)
પ્રકાળભાન ભોતીઓથી યચેરા ક઱ળના ભધ્મે ક઩યૂમ ના દી઩ને શુલણમના ઩ાત્રભાં શ્રીશરયએ
સ્થા઩ન કમો. એ જાણે તેભનું ધ્માન ઘયી યહ્યા શોમ તેભ ભનુષ્મબાલનું અનુકયણ કયતા શ્રીશરયએ
તલરાવથી દી઩઩ાત્રને ઘીયે ધીયે ંડચે ગો઱ાકાય પેયલલા રાગ્માં. ને ઩ોતાના હ્કસ્તકભ઱ના
તલરાવથી બક્તજનોના શદમને આક઴મણ ઉ઩જાલલા રાગ્માં. (૧૪)
બગલાન શ્રીશરય જ્માયે આયતી ઉતાયી યહ્યા શતા ત્માયે ઩ ૃથ્લી ઩ય તેભજ સ્લગમભાં વલમત્ર
દુંદુલબ તલગેયે અનેક પ્રકાયના પ્રકાયના લાંત્જત્રો અતતળમ લાગલા રાગ્માં. (૧૫)
એ અલવયે લાંત્જિંત્ર નો િતન વાંબ઱ી દે ળાંતય તનલાવી બક્તજનો આદ્વનવીક તલતધ વભાતત કયી
ઉત્વાશ઩ ૂલમક તત્કા઱ ત્માં આવ્માં. (૧૬)

757
 ં ી ચંદન, અનેકતલધ ઩ુષ્઩ો તેભજ અનેક તલધ ઩ ૂજાના િવ્મોને ઩ાત્રોભાં બમામ . અનેક
શુગઘ
પ્રકાયની બેટો ઩ાત્રભાં બયી ઩ોત઩ોતાના ગાભના ભનુષ્મો ઩યસ્઩ય વાથે ભ઱ી અરગ અરગ એ
઩ાત્રોને ગ્રશણ કમાાં . અનેક પ્રકાયના લાંત્જત્રો લાગલા રાગ્માં. તેભજ અતતળમ શ઴મયક્ુ ત ફની
શ્રીશરયના ભંગ઱ ગુણાનુલાદોનું ગાન કયતા કયતા શ્રીશરય સ્ભઈ઩ે આવ્માં. (૧૭-૧૯)
આયતીના વભમે ભંડ઩ની વભી઩ે આલેરા બક્તજનો અતતળમ આનંદ ઩ામમા તેભજ
લાંત્જત્રોના િતન વાથે શ્રીશરયના નાભનો જમઘો઴ કયલા રાગ્માં. (૨૦)
એ વભમે એ જમઘો઴ રાખો ભનુષ્મોની તારીના િતનની વાથે ભ઱ી ભશાિતન ફૃ઩ થમો ને
દળે રદળાઓભાં વ્મા઩ી ગમો. (૨૧)
એ વભમે રશિંડો઱ાની વભી઩ભાં યશેરા ઩ા઴મદો ફૃ઩ાના ઩ાત્રભાંથી મુઠી બયી બયી ગુરાર
પેંકલા રાગ્માં. (૨૨)
એના દળમન કયી આકાળભાં યશેરા બ્રશભારદ દે લતાઓ તલસ્ભમ ઩ામમા ને ઩ુષ્઩ળ ૃન્દ્ષ્ટ કયી
દુંદુલબઓ લગાડલા રાગ્માં. (૨૩)
વલમ મુતનઓ શ્રીશરયની સ્ત ુતત કયલા રાગ્મા. ગંઘલો ગાન કયલા રગ્માં. (૨૪)

758
 આ પ્રકાયે અલખર બ્રહ્માંડભાં ભશોત્વલ થલા રાગ્મો. એ જ વભમે ઈષ્ટદે લ શ્રીશરયએ
઩દગાન વાથે શ્રીનયનાયામણ દે લની આયતી ઉતાયી. (૨૫)
શ્રીશરયએ ગાન કયે ઱ ું આયતીનું ઩દ :-
જમ દે લ જમ ભંગરધાભન {૨} નાયામણ ઩ુરુ઴ોત્તભ {૨}નય વખ વકરાત્ભાન ---
BiAkr ci$ $ci] p\srd` bh&(krN[ {2}
nini rRn sm&(ct {2} m(*N(nkriBrN[ ----
{2} m·Dpm¹y(vri(jt di[lisn sir[{2}
vºd[ Rvi> (AYtm)S>{2} s&rnrp(rvir[ ---
{3} h)rkvrp(rkiºt> dFt> H(t(vml> {2}
vºd[ Rvi> mkrikZ(t{2} k&ºDlvry&glm` ----

શે દે લ ! તભે જમ ઩ાભો ., શે દે લ ! તભે જમ ઩ાભો. શે ભંગ઱ લસ્ત ુઓના આશ્રમ ફૃ઩[

તભાયો તલજમ થાઓ. શે નાયામણ ! શે ઩ુફૃળોતભ ! શે નયવખા ! શે વભગ્ર જીલોના આત્ભસ્લફૃ઩ !
તભાયો તલજમ થાઓ. ષુ ં તભને નભસ્કાય કફૃ છં. તભે શ ૂમમ વભાન ભનોશય, દે દીતમભાન, નાના

759
પ્રકાયના ભશામ ૂલમ ભણીઓના ચાયે તયપ પ્રવયતાં રકયણોથી પ્રકાળભાન તેભજ ભંડ઱ ભધ્મે સ્થા઩ન
કયે રા આ રદવ્મ યત્નતવિંશાવનના રશિંડો઱ાભાં શુય, નય તલગેયે ઩રયલાય જનોની વાથે લફયાજો છો. શે
દે લ તભે જમ ઩ાભો. (૨૬)
શે દે લ ! તભે જમ ઩ાભે. અંદયના બાગભાં જડેરા શ્વેત શીયાઓથી ભનોશય તેભજ ઴ુિ
ભકયાકાય કુંડ઱ને કાનભાં ઘાયણ કમામ છે . યત્નખલચત ઉજ્જજ્લ઱ રકયીટને ભસ્તક ઩ય ઘાયણ કમો છે ,.
ચંચ઱ રોચનભાંથી લયવતા કૃ઩ા કટાક્ષથી અનેક બક્તજનોને શુખી કમામ છે . શુલણમના તાયથી
ચ઱કતાં લસ્તોને ઘાયણ કમામ છે . તલઘુતની કાંતત વભાન કડાં તેભજ ફાજુફઘ
ં શાથભાં ઘાયણ કમામ
છે . અનેકપ્રકાયના શાયથી શદમ કભ઱ ળોબી યષુ છે . આ પ્રકાયે બક્તજનોના ભનને યભણ
કયાલલાના એક ભાત્ર આશ્રમ સ્લફૃ઩ તેભજવલમને શુખ આ઩તા તભાયા સ્લફૃ઩નું ભાફૃ ભન વંરગ્ન
ફની તનયં તય સ્ભયણ કમામ કયે . કાયણ કે તભાફૃ સ્ભયણ એ જ ભાયે ભન વાચુ ઘન છે . શે બગલન !
તભાયા ચયણકભ઱ ન ૂ઩ુયથી ળોબી યહ્યા છે , તભે જભણા શસ્તભાં શ્રેષ્ઠ કભ઱ને ઘાયણ કયુમ છે .
ભંદભંદ શાસ્મથી ઘલર દં ત઩ંરકતની કાંતત ચાયે તયપ પ્રવયી યશી છે . તભે અનુ઩ભ સ્લફૃ઩ છો.

760
વભથમ છો. તભે ઘયનો ત્માગ કયી બ્રહ્મચાયી આશ્રભભાં યહ્યા છો. તભે ભાફૃ વદૈ લ યક્ષણ કયો છો. ષુ ં
તભાયો વેલક છં. તેલા તભાયા સ્લફૃ઩નું ષુ ં ભાયા શદમભાં ધ્માન કફૃ છ. (૨૭-૨૯)
શે નાયામણ ! શે ફદરયળ ! શે દ્યાતવિંઘ ુ ! તભે વલમના અતધ઩તત છો. વલમના આઘાય સ્લફૃ઩ છો.
દે લ, ભનુષ્મ તેભજ મુતનઓનું યક્ષણ કયો છો. વલમના ઩ો઴ક છો., વલમ ઐશ્વમમના તનતધ ઩ણ તભે એક
જ છો. આ પ્રકાયે તલચાય કયીને ષુ ં તભાયે ળયણે આવ્મો છં, તભે ભાયો બલવાગયથી ઉિાય કયો.
(૩૦)
શે યાજન ! આ પ્રકાયે શ્રીશરયએ આયતીના ઩દનું ગાન કયી આયતી ઉતાયી ભંત્ર ઩ુષ્઩ાંજરી
અ઩મણ કયીને શ્રીનયનાયામણ બગલાનની પ્રદલક્ષણા કયી. (૩૧)
ત્માયફાદ બરકતબાલથી બય઩ ૂય શ્રીશરયએ પયી દં ડની ઩ેઠે પ્રણાભ કમામ ને ફે શાથ જોડી
શ્રીનયનાયામણ બગલાનની સ્ત ુતત કયી. શે યાજન ! બગલાન શ્રીશરયએ અતતળમ ઉત્વા઩ ૂલમક
શ્રીનયનાયામણ બગલાનની પ્રાથમના કયી વલમ તલપ્રોનું પ્રીતી઩ ૂલમક ઩ ૂજન કયુ.મ , લસ્ત્ર, આબયણ, યત્ન,
ગામ, ભ ૂતભ, શુલણમ, શાથી તલગેયે ઩દાથોનું બ્રાશભણોને દાન આ઩ી પ્રવન્ન કમામ તેભજ ઩ ૂજાની
વભાપ્તત કયી. (૩૨-૩૪)

761
 શ્રોક

આ રોકભાં શ્રીશરયને બ્રાશભણથી કંઈ ઩ણ લસ્ત ુ તપ્રમ નથી તેભજ બ્રાશભણોને અથે
શ્રીશરયને કંઈ઩ણ લસ્ત ુ ન આ઩લા મોગ્મ નથી. વલમસ્લ તેભને અ઩મણ કયલા મોગ્મ જ છે . શ્રીશરયએ
બ્રાશભણોના વંકલ઩ને અનુવાય વભમે વભમે દાન આ઩ી તેઓને પ્રવન્ન કમામ તેથી શ્રીશરય આ
રોકભાં બ્રહ્મણ્મદે લ એલા નાભે પ્રતવિ થમાં. (૩૫)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે લડતાર ઘાભભાં ઩ુષ્઩ોદોરોત્વલ

પ્રવંગે શ્રીનયનાયામણ દે લને રશિંડો઱ાભાં ઩ધયાલી ઩ ૂજન-અચમનતલતધનું તનફૃ઩ણ કયુમ એ નાભે
વત્તાલનભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

762
 અધ્મામ-૫૮
લડતારભાં શ્રીશરયની વંગોત્વલ રીરા
શ્રોક

શુવ્રત મુતન કશે છે , શે યાજન ! ત્માયફાદ શ્વેતલસ્ત્ર ધાયી બક્તજનોની નેત્રળ ૃતતને શયતા
તેભજ તકા઱ વત્કામમન ું અનુષ્ઠાન કયતાં શ્રીશરય વોભલભામ તેભજ મુકુંદ બ્રહ્મચાયી તલગેયે
ંૃ ની વાથે તવિંશાવન ઩ય લફયાજભાન થમા. એ વભમે જમઘો઴નો ભશાિતન થમો. લાંત્જિંત્રોના
઩ા઴મદળદ
ભશાન ઘો઴ થમાં. શ્રીશરયએ પ્રેભગલબિત િન્દ્ષ્ટથી વભગ્ર બક્તજનોને પ્રવન્ન કમાાં . (૧-૨)

763
 એ વભમે જોફન઩ગીની વાથે કુફેયજી તેભજ મ ૂ઱જી શુથાય તલગેયે બક્તો શ્રીશરય ઩ાવે
આવ્મા6. તેઓએ ભશામ ૂલમ લસ્ત્રો, આભ ૂ઴ણો, શુગઘ
ં ી ઩દાથો, ચંદનતેભજઅનેક પ્રકાયના ઩ુષ્઩ના
શાયથી બરકતબાલ઩ ૂલમક શ્રીશરયની ઩ ૂજા કયી. (૩)
ફીજા દે ળાંતયલાવી બક્ત =જનોએ ઩ણ લસ્ત્ર, અનેક તલધ આભ ૂ઴ણ, યાજો઩ચાય, સ્ત ુતત,
નભસ્કાય તલગેયેથી શ્રીશરયનું ઩ ૂતલની ભાપક ઩ ૂજનકયુ.ાં (૪)
એ વભમે જોફન઩ગી તલગેયે ઩ુયતનલાવી બક્તજનો કેવયી યં ગથી બયે રા ભોટા ભોટા
કધામા રાવ્માં. રાર યં ગથી બયે રી વેંકદો ગાગમો તત્કા઱ ત્માં રાવ્માં. (૫)
઩ોતાના સ્લાભી શ્રીશરયની વાથે યભલાની ઈછછાથી બે઱ા ભ઱ે રા ઩ુયલાવીઓ યં ગની
઩ીચકાયીઓ તેભજ અન્મ યં ગ છંટકાલ કયલાના મંત્ર તલળે઴ો શ઴મ઩ ૂલમક શ્રીશરય વભી઩ે રાવ્માં. (૭)
શે યાજન ! યં ગે યભલાની ઈછછાથી ઩ોતાના કરટપ્રદે ળને ભજબ ૂત યીતે ફાંઘી ત્માં આલેરા
બક્તજનોને તનશા઱ી શ્રીશરય તેભનો ભનોયથ ઩ ૂણમ કયલા તત્કા઱ વંકલ઩ કયલા રાગ્માં. (૮)

764
 શ્રીશરયએ સ્લમં ઘાયણ કયે રા આભ ૂ઴નો બ્રાશભણોને દાનભાં અ઩મણ કમામ ને તત્કા઱ ઩ી઱ા
લસ્ત્રત્ઘી કરટપ્રદે ળને દઢ ફાંઘી શાસ્મ કયલા રાગ્મા ને બક્તજનોને શવાલલા રાગ્મા અને શુલણમની
ત઩ચકાયી ઩ોતાના શાથભાં ગ્રશણ કયી. (૯)
શ્રીશતતિએ શાથની વંજ્ઞાથી સ્ત્રીઓના વમ ૂશને તત્કાય દૂય ભોકરી શાથભાં યં ગ ગ્રશણ કમો અને
બક્તજનોને તેભની ઈછછા અનુવાય યભલાની આજ્ઞા કયી. (૧૦)
યતવમો બયી બયી યં ગ ઉડાલે ત઩ચકાયી :-
બગલાન શ્રીશરય ઩ોતાની વભી઩ભાં તેભજ દૂયભાં ઊબેરા બક્તજનો ઩ય ભોટા ખોફાભાં
બયે રા ગુરારની વાથે યં ગની ઘાયા વભાન઩ણે લયવાલલા રાગ્માં. (૧૧)
વભી઩ના પ્રદે ળના ત઩ચકાયીથી યં ગજ઱ની ળ ૃન્દ્ષ્ટ કયતા શ્રીશરય ચાયે તયપથી યં ગ
લયવાલી અલબ઴ેક કયલા રાગ્માં. (૧૨)
ળ ૃિો, યુલાનો, ફા઱કો, મુતનજનો તેભજ ભનુષ્મો ઩યસ્઩ય એક ફીજા ઩ય યં ગ, ગુરારને
અતતળમ ઉડાલલા રાગ્મા ને શ્રીશરયની વભી઩ભાં જૂથ ફનાલી ફષક
ુ ા઱ શુધી ક્રીડા કયલા
રાગ્મા.(૧૩)

765
 ત્માયફાદ મુતનજનો અને ઩ા઴મદો વમ ૂશભાં યં ગક્રીડાનો ત્માગ કયી બગલાન શ્રીશરયની
પ્રવન્નતાને અથે ફે ફે વ્મરકતના જોડરાભાં ક્રીડા કયલા રાગ્માં. (૧૪)
યાભપ્રતા઩જી ને ઈછછાયાભજી ઩ોતાના એળાચાય પ્રભાણે યં ગક્રીડા કયી શ્રીશરયને શવાલલા
રાગ્માં. (૧૫)
ંૃ ભાં ઩યસ્઩ય યં ગની યે રી :-
વંતળદ
રારડરે રારકી ધ ૂભ ભચીયી,ધ ૂભ ભચીયી આરી ધ ૂભ ભચીયી
ં ી, નાં છોડું કઉ વચીયી---
{૧}પેંટ ઩કડકય પગલા ઱ુગ
{૨}શ્માભા શ્માભ યં ગભેં યવફવ,અકથ અરૌરકક પાગ યચીયી –
{૩} નીયત્મ શુયત્મ ઩કયે ત઩માકું,પ્રેભવખી તશાં નાચ નચીયી—
{૪}મુક્તાનંદ શ્માભ ફવ શ્માભા,ચયણકભર ર઩ટામ લચીયી----

શે યાજન ! એ વભમે મુક્તાનંદ સ્લાભીની વાથે વભાન ગુણ ઘયાલતા ગો઩ા઱ાનંદ સ્લાભી
યભલા રાગ્મા6. બ્રહ્માનંદ સ્લાભી, તનત્માનંદ સ્લાભીની વાથે, યભલા રાગ્માં. (૧૬)

766
 ભાયા ગુફૃ ળતાનંદ લાભી, વચ્છચદાનંદ સ્લાભીની વાથે યભલા રાગ્માં. ભ ૂધયાનંદ સ્લાભી,
઴ુકાનંદ સ્લાભીની વાથે યભલા રાગ્માં. (૧૭)
ગુણાતીતાનંદ સ્લાભી તેભજ આનંદાનંદ સ્લાભી, દમાનંદ સ્લાભી તેભજ તનષ્કુ઱ાનંદ સ્લાભી
આ ફે ફે મુતનઓ ઩યસ્઩ય યભલા રાગ્માં. (૧૮)
પ્રેભાનંદ સ્લાભી, ભશાભુલાનંદ સ્લાભીની વાથે યં ગ યભલા રાગ્માં. ચૈતન્માનંદ સ્લાભી, વાથે
઩ ૂણામ નદ
ં સ્લાભી યભલા રાગ્માં. (૧૯)
બજનાનંદ સ્લાભી તેભજ ઩યભાનંદ સ્લાભી, સ્લમંપ્રકાળાનંદ સ્લાભી તેભજ ળ ૃધ્ધ આત્ભાનંદ
સ્લાભી વાથે ભ઱ી યભલા રાગ્માં. (૨૦)
યાઘલાનંદ સ્લાભી તેભજ જ્ઞાનાનંદ સ્લાભી, અદભ ૂતાનંદ સ્લાભી તે,ભજ વલમજ્ઞાનાનંદ સ્લાભી વાથે
ભ઱ી યભલા રાગ્મા6. તેભજ મોગાનંદ સ્લાભી, તળલાનંદ સ્લાભી વાથે ભ઱ી યભલા રાગ્માં. ફીજા
મુતનઓ઩ણ યભલા રાગ્માં. (૨૨)
મુકુંદાનંદ, જમાનંદ લણીની વાથે, વોભલભામ શ ૂયાખાચયની વાથે તેભજ બગુજી, અરૈમા
ખાચયની વાથે યભલા રાગ્માં. (૨૩)

767
 લસ્તાખાચય શેભત
ં તવિંહ્કજીની વાથે, પ્રાગજી ઩ુયાણી ભમાયાભ તલપ્રની વાથે યભલા રાગ્માં.(૨૪)
જોફન઩ગી કુફેયજીત વાથે યભલા રાગ્માં.એજ પ્રભાણે ફીજા ભનુષ્મો ઩ણ જોડભાં વાથે ભ઱ી
આનંદ઩ ૂલમક યભલા રાગ્માં. (૨૫)
વોભલભામ કોઈ ન જાણી ળકે એ યીતે અત્મંત શવતા શવતાં યં ગથી બયે રો ઘદો તત્કા઱ ત્માં
રાવ્મા ને તેભણે શુયાખાચયના ભસ્તક ઩ય યં ગનો અલબ઴ેક કયી દીઘો. (૨૬)
એ વભમે ફરલાન શોલાને કાયણે શુયાખાચય શવલા રગ્મા ને તેભને ઩ ૃથ્લી ઩ય નીચે
઩છાડી તેના મુખભાં ને નેત્રભાં ગુરાર બયી દીધો. (૨૭)
શ્રોક

શુયાખાયે વોભલભામ ને નીચે ઩છાડી દીધા છે એભ જાણી બ્રહ્માનંદ સ્લાભીએ તનત્માનંદ

સ્લાભીને છોડી શ ૂયાખાચયને તે જ ક્ષણે ઩કડયાં. (૨૮)
શ્રોક

768
 યં ગથી બયામેરા શ ૂયાના મુખને ગુરારથી બયી દીધુ.ં તેલાભાં શ ૂયાખાચયે ઩ણ બ્રહ્માનંદ
સ્લાભીની ચોટરી ઩કડી. (૨૯)
જે યાજન ! શ ૂયાખાચયે મુઠી બયીને બ્રહ્માનંદ સ્લાભીના નેત્રભાં ગુરાર પેંક્યો તેનાથી તેઓ
અતતળમ વ્માકુ઱ થમાં. (૩૦)
નેત્રભાં ગુરાર બયાલાથી વ્માકુ઱ ફનેરા બ્રશભાનંદ સ્લાભે શુયાખાચયને ટાર ઩ડી ગમેરી
છે એ ભ ૂરી ગમા ને તેથી તો એભની ચોટરી ઩કડ્વલા તેભના ભસ્તક ઩ય લાયં લાય શાથ પેયલલા
રાગ્માં. એ વભમે શ્રીશરય તત્કા઱ ઩ોતાના તવિંશાવન ઩યથી નીચે ઉતમામ અને શ ૂયાખાચયને ઩કડી
તેના ભસ્તક ઩ય યં ગની ગાગમો ઢો઱ી દીધી. શ ૂયાખાચયના ભાથે શ્રીશરયએ લાયં લાય ગુરારની
અંજલર પેંકી તેનાંથી મુતનઓના ભનભાં ઩દ્મયાગ ઩લમતનો ભ્રભ ઉ઩જ્મો. (૩૧-૩૩)
ભમાયભ બટ્ટે એકાએક ગુરાર ઊડાદ્યો તેનથી પ્રાગજી ઩ુયાણીના નેત્રો ફૃંઢામાં તેભજ તત્કા઱
યં ગ બયે રા ઘડાને ભમાયાભ બટ્ટ ઩ય ઢો઱લા ગ્રશણ કમો. (૩૪)
પ્રાગજી ઩ુયાણીએ યં ગનો ઘડો ગ્રશણ કમો છે એ જોઈ ઩ોતાના મુખ ઩ય યં ગના લફિંદુઓ
ઉડલાના બમથી નીચા નભી શ્રીશરયને શવાલતા શવાલતા ત્માંથી તેઓ ઩રામન થમાં. (૩૫)

769
 આ પ્રકાયે જોડભાં વાથે યભી યં ગ ક્રીડા ખેરી યહ્યા શતા તેલાભાં બગલાન શ્રીશરયએ યં ગથી
બીંજામેરી ઩ોતાની મ ૂતતિના વભગ્ર બક્તજનોને દળમન કયાલલાની ઈછછા કયી. (૩૬)
શ્રીશરય લેગલંતા અશ્વ ઩ય આફૃઢ થમા. ભનુષ્મો શ્રીશરયનું કીતતિન ું ગાન કયલા રાગ્માં
બગલાન શ્રીશરય વૌ બક્ત વમુદામને તત્કા઱ પ્રદલક્ષણા કયલા રાગ્માં. (૩૭)
ડગરે ને ઩ગરે મુતનજનો યં ગ તેભજ ગુરારને અત્મંત ઉડાલલા રાગ્માં. બક્તજનોનો
વમુદામ શ્રીશરયની ઩ાછ઱ ઩ાછ઱ દોડલા રાગ્મો. (૩૮)
આ પ્રકાયે ઩રયભ્ર્ભણ કયતાં શ્રીશરય વભગ્ર બક્તજનોને દળમન આ઩ી ભશાનૈલેધનો વભમ થમો
છે એભ જાણી ઘના વયોલય ઩ધામામ . (૩૯)
ઘના વયોલયભાં બક્તજનોની વાથે સ્નાન કયી શ્રીશરય ભનુષ્મોને ઩ોત઩ોતાના તનલાવ-
સ્થાન જલા આદે ળ કયી સ્લમં ઩ોતાના તનલાવસ્થાને ઩ઘામામ . (૪૦)
શે યાજન ! શ્રીશરયએ ઩ોતાના બલનભાં પયી સ્નાન કયુમ તેભજ બગલાન શ્રીનયનાયામણને
છત઩ન પ્રકાયના નૈલેધ અ઩મણ કમાાં . (૪૧)

770
 ત્માયફાદ શ્રીશરયએ આયતી ઉતાયી શ્રીનયનાયામન દે લને દોરાભાંથી નીચે ઩ધયાવ્મા6.
પયી ઩ ૂજા કયી એ પ્રતતભાનું તલપ્રોને દાન કયુ6
મ . ને મુતનજનોને બોજન કયાવ્મ6. (૪૨)
શ્રીશરયએ રાર લસ્ત્રથી દધ કયીને કરટપ્રદે ળ ઩ય ઘાયણ કયે રા ઩ીતાંફયને ફાંઘી ઉતાલ઱ી
ગતતએ ઩ાદ તલન્માવ કયતા કયતા મુતનજનોની ઩ંરકતભાં લાયં લાય પયી ઩ીયવલા રાગ્મા ને તેઓને
આનંદ ઉ઩જાલલા રાગ્માં. (૪૩)
બગલાન શ્રીશરય ખ ૂફ ઘી વાકયયુક્ત બક્ષ્મ, બોજ્મ, રેહ્ય તેભજ તલતલઘ પ્રકાયના
઩કલાન્નોથી મુતનઓને પ્રવન્ન કયલા રાગ્માં. (૪૪)
શે યાજન ! ત્માયફાદ શ્રીશરયએ ઩ોતાના નાના ફંઘ ઈછછાયાભના બલનભાં બોજન કયુાં
તેભજ ઩ોતાના તનલાવસ્થાન પ્રત્મે ઩ઘામામ ને ફે ધડી ઩માંત તલશ્રાંતત સ્લીકાયી. વંતોના શ્માભ
શ્રીશરય ઩ોતાના ઉછચ તવિંશાવન ઩ય પયી તલયાજભાન થમાં તેલાભાં શ ૂમમ અસ્થાચ઱ ઩ામમો. તે વભમે
ભળારો ટ ઱શ઱લા રાગી. શ્રીશરયએ એ વભમે વબાભાં લફયાજતા બક્ત વમુદામની વાથે નાભ
વંકીતમન કયુ.મ તેઓને ઩ોતાના શાથની વંજ્ઞાથી નીચે ફેવાડયાં. (૪૫-૪૭)
શ્રોક

771
 શે યાજન ! શ્રીશરયનો આદે ળ થતાં બક્તજનો તત્કા઱ ભૌન ઘાયણ કયી તેભજ શ્રીશયીના
મુખ કભ઱ વાભે દ્ર્ન્દ્્ ષ્ટ કયી વબાભાં લફયાજભાન થમાં. અનંત ગુણોના તનતધ બગલાન શ્રીશરય ઩ણ
તેઓનું આત્ભરશત વાઘલાભાં તત્઩ય ફની કૃ઩ાદ્ર્ન્દ્્ ષ્ટથી તેભને તનશા઱લા રાગ્મા ને આ પ્રકાયે
તળક્ષાના લચનો કશેલા રાગ્માં. (૪૮)
ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે લડતાર ઘાભભાં ઩ુષ્઩ોદોરોત્વલ
પ્રવંગે યં ગ ક્રીડા કયી તેન ું તનફૃ઩ણ કયુમ એ નાભે અઠાલનભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.
અધ્મામ-૫૯

શ્રીશરયએ ઩ોતાના આતશ્રતોને કયે ર ભમામ દા઩ારનનો ઉ઩દે ળ

ઘભમભમામ દાના ઩ારન તલ઴ે :-

શ્રોક

772
 શ્રીનાયામણ મુતન કશે છે , શે બક્તજનો ! તભે વલે ભાફૃ લચન વાંબ઱ો. ષુ ં તભાયા વલેન ું
રશત થામ તેલી લાત કફૃ છં. ભાયા આતશ્રતે ક્યાયે મ વત્ળાસ્ત્રની ભમામદાનું ઉલરંઘન કયળું નશી. (૧)
ભાયા આતશ્રત વાઘુ, સ્ત્રી઩ુફૃ઴ોએ ઩ોતાના ઘભમભાં લયીને તનયં તય વત્઩ુફૃ઴ોનોએ વભાગભ
કયલો. (૨)
શ્રોક

તલ઴ુિ અંતયના વત્઩ુફૃ઴ો જ ઘોય કલ઱યુગભાં જીલોને વંવાયના ઩ાળથી તત્કા઱ મુક્ત
કયલાભાં વભથમછે. વત, અવત, અને વંત, અવંતને ઩ોતાની બુપ્ધ્ધ અનુવાય તેનાભાં યશેરા
રક્ષણોના ભાધ્મભથી ઓ઱ખલા. ત્માયફાદ વત્઩ુફૃ઴ોનો વભાગભ કયલો. ઩ ૃથ્લી ઩ય વાઘુતાના
ુ જ
લે઴ધાયી સ્લેછછાચાયીઓ ભનુષ્મોને છે તયે છે . તેથી એ વાઘુઓની ઩યીક્ષા કયી મુમસ ુ નોએ
તેઓનો દૂયથી ત્માગ કયલો. (૩-૫)
મ ૂતતિભાન કલ઱યુગ :-

773
 સ્ત્રી, દ્ર્વવ્મ, તથા યવાસ્લાદને તલ઴ે આવકત લતમતા અને તેને અથે જ ભનુષ્મોને છે તયલા
ફાહ્ય વાગુતાના લે઴ને ઘાયણ કયતા વાઘુઓને મ ૂતતિભાન કલ઱યુગ જાણલા. (૬)
સ્ત્રીરં઩ટ, સ્ત્રીઓના ક્રીડાયુગ, મ ૂધ તેભજ દે શને તલ઴ે આત્ભબુપ્ધ્ધ યાખતા અવત્઩ુફૃ઴ોનો
વંગ કમાયે મ ન કયલો. (૭)
સ્ત્રીઓનો વંગ ત્માગલા તલ઴ે :-
સ્ત્રીરં઩ટ વાગુના પ્રવંગથી ઩ુફૃ઴ોને જે ફંઘન થામ છે તેળ ું ફંઘન અન્મ પ્રવંગથી થત ુ નથી.
એભ તભે તનશ્વમ જાણો. (૮)
ુ ાનું અંકુયજ તલનાળ ઩ાભે છે . એ તનતશ્વત લાત છે . આ પ્રકાયના
ુ ત
એના વંગથી મુમસ
નાભભાત્રના અનેક વાઘુઓ ક્ક્઱યુગભાં યહ્યા છે . (૯)
એભના વંગથી નયકની પ્રાપ્તતફૃ઩ી સ્ત્રી, િવ્મ, તેભજ રશિંવા આ ત્રણ પ્રકાયના દો઴ો જીલોની
પ્રાપ્તત થામ છે . (૧૦)
ભનુષ્મો પ્રથભથી જ વસ્લબાતલક યીતે જ આ ત્રણ દો઴ોભાં આવક્ત યશેરા છે . તેભાં ઩ણ આલા
પ્રકાયના વાઘુ પ્રવંગથી એભાં અતધક આવરકત થામ છે . (૧૧)

774
 આ પ્રકાયના અવાધુઓ, તેભમના તળષ્મો ભનુષ્મદે શને અંતે જ્માં શુધી શ ૂમમ ને ચંિ યશે ત્માં
શુધી કુંબી઩ાક નયકભાં ઩ીડા અનુબલે છે . (૧૨)
ભેં તભને જે લાત કશી તે શ્રીભદ બાગલતભાં કત઩ર બગલાને સ્઩શ્ટ સ્લફૃ઩ે લણમલી છે .
શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાએ ઩ણ ઐરગીતાના ભાધ્મભથી તલસ્તાય઩ ૂલમક સ્઩ષ્ટ કયી છે . એથી કોઈ ઩ણ
ુ જ
઩ુફૃ઴ે ક્યાયે મ અવત્઩ુફૃ઴ોનો વંગ ન કયલો. લશે ષુ ં મુમસ ુ નોએ વેલલા મોગ્મ વત્઩ુફૃ઴ોના રક્ષણો
કષુ ં છં. (૧૩-૧૪)
વત્઩ુફૃ઴ોના રક્ષણો :-
અષ્ટ પ્રકાયે સ્ત્રીના પ્રવંગનો ત્માગ કયી દધતા઩ ૂલમક બ્રહ્મચમમવ્રતનું ઩ારન કયતા શોમ,
ં ઩ણ છોડતા શોમ, કોઈ઩ણ ભાદ્ક લસ્ત ુઓનું ક્યાયે મ
સ્ત્રીના વંગની ઩ેથે જ ઘનભાત્રનો વંફઘ
બક્ષણ કયતા ન શોમ, નાના પ્રકાયના આસ્લાદને છોડી જીહ્વા ઉ઩ય કાબ ૂ ભે઱લતા શોમ, ભન લાણી
તેભજ ળયીયથી ઩ોતાનો કે ઩ાયકાના િોશનો ત્માગ કયતા શોમ, જીતેન્દ્ન્િમ શોમ, ક્રોધ જીત્મો શોમ,
લાવના યરશત લચતલા઱ા શોમ, દે શારદ ઩દાથોભાં તન:સ્઩ ૃશ શોમ, શ્રીકૃષ્ણ બગલાનનો આશ્રમ કયતા
શોમ, ઘુત તલગેયે વ્મવનથી યરશત શોમ, સ્ત્રીઓથી ઘનુ઴ ભાત્ર દૂય ચારતા શોમ, ઋ઴બદે લના ઩ુત્ર

775
જડબયતની ઩ેઠે તનયં તય તનભામ ની લતમન શોમ, પ્રભાદથી ઩ોતાના તનમભનો બંગ થતાં ળાસ્ત્રોક્ત
પ્રામતશ્વત કયતા શોમ, અન્મ વાધુની જોડય તલના કોઈ સ્થ઱ે ઩ ૃથ્લી ઩ય એકરા ક્યાયે મ જતા જ
શોમ, શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાની શ્રલણારદ નલ પ્રકાયની બરકત તલના એક ક્ષણ ઩ય ક્યાયે મ વ્મથમ
ગુભાલતા ન શોમ તેને વત્઩ુફૃ઴ જાણલા. (૧૫-૨૨)
ુ ુ ઩ુફૃ઴ે આ પ્રકાયના રક્ષણોથી યુક્ત તેભજ
બલ઩ાળથી મુક્ત થલાની ઈછછા ઘયાલતા મુમસ
શ્રીશરયના આતશ્રત વાગુનો તનયં તય વભાગભકયલો. (૨૩)
આ રોકભાં આ પ્રકાયના રક્ષણથી યરશત શોમ ને સ્લેછછાચાયી શોમ તેલા પ્રકાયના વાધુઓ
વાધુતાના લે઴થી વભાન શોલા છતાં તેનો ચાંડાંરની ઩ેઠે દૂયથી જ ત્માગ કયલો. (૨૪)
શુવ્રત મુતન કશે છે , શે યાજન ! આ પ્રકાયે શ્રીશરયનું લચન વાંબ઱ી તન:વાવા નાખતા
સ્ત્રીબક્તજનોએ ઩ોતાના રશતને અથે શ્રીશરયને કંઈક ઩ ૂછલા તલચક્ષણ વંફઘ
ં ીજનોને ભોકલમાં. (૨૫)
સ્ત્રીબક્તજનોના નેત્રની વાન અને શાથની ચેષ્ઠાથી તેઓના અલબપ્રામને જાણતા તલચક્ષણ
઩ુફૃ઴ો શ્રીશરય પ્રત્મે આ પ્રભાણે લચનો કશેલા રાગ્માં. (૨૬)

776
 શે વલમના આઅયાધ્મ ! શે પ્રભુ ! શે સ્લાતભન !તભે વાઘુ તેભજ અવાધુતાનાંરક્ષણોનું તલલેચન
ુ એ
અભાયી ઩ાવે વાયી યીતે કયુ.મ એ વત અવતનો તલલેક મુમસ ુ અલશ્મ જાણલો જફૃયી છે .(૨૭)
ુ જ
શે વંતોના ઩તત ! તભે મુક્તક્સ્થતતને ઩ાભેરા મુક્ત ઩ુફૃ઴ોતેભજ મુમસ ુ નોને અથે સ્ત્રી
તેભજ દ્ર્વવ્મ વંફઘ
ં ી ત્માગ વભાન઩ણે કહ્યો. (૨૮)
શે બગલન ! તભે એ લાત કશી તેભાં સ્ત્રીબક્તજનોની અનુભતતથી અભાયે કંઈક તભને
઩ ૂછળું છે . તે વાંબ઱ી તેનો મોગ્મ ઉત્તય અત્માયે અભને જણાલો. (૨૯)
શ્રોક

ુ : આ રોકભાં મુમસ
ફે પ્રકાયના વાઘુ (૧) મુક્ત (૨) મુમક્ષ ુ ુ તેભજ મુક્ત આ ફે પ્રકાયના
ુ વ
વાધુઓ છે . તેભાં મુક્ત વાઘુ તવિ દળાને ઩ામમા છે . મુમસ ુ ાગુઓ વાઘકો છે . (૩૦)
શે સ્લાતભન !ફંને લછચે ઩યસ્઩ય ભશાન અંતય યશે઱ ું છે . એથી ફંનેના તનમભની સ્ભાનતા કેભ
યશે ? (૩૧)

777
 ુ ુ વંતોને સ્ત્રીઓના પ્રવંગ ફંઘન કતામ થામ એ તનશ્વમ લાત છે . એ તો વાચુ
શે પ્રભુ ! મુમસ
ુ ૂને ઩ોતાના દો઴ોને ઩રય઩ાક નશીં થલાને કાયણે તેઓના પ્રવંગનો ત્માગ યાખલો એ જ
એ મુમસ
મોગ્મ છે . (૩૨)
આ રોકભાં જે વાઘુ઩ફૃુ ઴ો મથાથમ જ્ઞાની અને બુપ્ધ્ધભાન ઩ુફૃ઴ો શોમ, પ્રાણ, ભન, બુપ્ધ્ધ
તેભજ ઈન્દ્ન્િમોને ઩ોતાને લળ કયતા શોમ, ઩ોતાના ળયીયભાં સ્લતંત્ર઩ણે યશેતા શોમ, બ્રહ્મસ્લફૃ઩
઩ોતાના આત્ભાને વભાતધભાં રીન કયી ઩યબ્રહ્મ શ્રીનાયામણની પ્રત્મક્ષ ઩ણે ઉ઩ાવના કયતા શોમ,
પ્રતત તનભે઴ ને ઉન્ભે઴ તનયં તય શ્રીનાયામણનું જ દળમન કયતા શોમ આ પ્રકાયના વાઘુઓ વંવાયને
઩ાય કયતા મુક્ત ઩ુફૃ઴ો જાણલા. (૩૩-૩૫)
આલા પ્રકાયના મુકત વાઘુઓને સ્ત્રીઓની આગ઱ ફેવી બગલદ ગુણાનુલાદનું ગાન
કયલાભાં કમો દો઴ યહ્યો છે ? કાયણ એભને ભન તો સ્ત્રી તેભજ ઩ુફૃળ ફંને વભાન઩ણે જ ત્માગ
કયલા મોગ્મ છે . (૩૬)
શે પ્રભુ ! બ્રહ્મતનષ્ઠ મુક્ત વાઘુઓને ઩ોતાના વંકલ઩ અનુવાય કયે ઱ ું આચયણ દોળફૃ઩ થત ુ
નથી. આ પ્રકાયે કેટરાક તલિાનો ઩ણ કશે છે . (૩૭)

778
 બ્રહ્મક્સ્થતતને ઩ાભેરા આ ત્રણ પ્રકાયના મુક્ત વાઘુઓને સ્ત્રીઓનો અંગસ્઩ળમ ઩ણ દો઴ફૃ઩
થતો નથી તો તેની વાથે ફોરલા ભાત્રથી કમો દો?ળ રાગે ? (૩૮)
બ્રહ્મતનષ્ઠ વાઘુઓ તો પ્રજ્જજ્લલરત અક્ગ્ન વભાન છે . એ તનતશ્વત લાત છે . તેથી જ આ
રોક્ભાં જે જનો તેઓનો પ્રવંગ કયે છે તે ઩ણ તેની વભાનજ બ્રહ્મબાલને ઩ાભે છે . (૩૯)
શે પ્રભુ ! આ રોકભાં ઘનુ઴ભાત્ર અંતયે દૂયથી સ્ત્રીઓની આગ઱ ફેવી શ્રીકૃષ્ણ કથા તેભજ
કીતમન કયલાભાં એભને કમો દો઴ રાગે ? (૪૦)
એ મુક્ત઩ુફૃ઴ો સ્ત્રીઓની આગ઱ બગલાનની લાતામ ન કયે તેભજ અધભમથી તેઓની યક્ષા ન
કયે તો તેભની ઴ું ગતત થામ ? (૪૧)
ુ ુ વાઘુઓ ઩ોતાના વ્રતઅનો બંગ
શે વંતોના શ્માભ ! વાઘનદળાભાં યશેરાં મુમસ
થલાનાબમથી સ્ત્રીઓની આગ઱ કથા કીતમન ન કયે . આ તનમભ આક્લશ્મક છે ? (૪૨)
તેભજ સ્ત્રીરં઩ટ વાધુઓ ભાત્ર વાધુતાનો લે઴ ઘાયણ કયી ઩ ૃથ્લી ઩ય એકરા પયે છે . તે
વાઘુઓ સ્ત્રીઓની આગ઱ સ્લેછછાથી લાતો કયે છે . (૪૩)

779
 શે પ્રભુ ! તભાયે આતશ્વત સ્ત્રીઓ એભના મુખેથી ક્યાયે મ બલતકથાનું શ્રલણ કયતા નથી.
કાયણ કે, સ્ત્રીઓ તેભને સ્ત્રીરં઩ટ તેભજ ગ ૂતમ ઩ુફૃ઴ો જાણે છે . (૪૪)
શે પ્રભુ ! સ્ત્રીઓ ઩ય કૃ઩ા કયી બગલદબરકતની ળ ૃદ્વિને અથે એભની આગ઱ લાતામ કયતા
મુક્તક્સ્થતતના વાઘુઓને આજ્ઞા કયો. (૪૫)
શે શરય ! અશીં જે અષ્ટપ્રકાયનું બ્રહ્મચમમ વ્રત મુક્ત ઩ુફૃ઴ોને કહ્યુ છે તે વાત પ્રકાયનું થાઓ.(૪૬)
શુવ્રત મુતન કશે છે શે યાજન ! આ પ્રકાયે બક્ત જનોએ સ્ત્રીઓના કલમાણને અથે પ્રાથમના
કયી તેથી ઘભમના યહ્કસ્મને જાણતા શ્રીશરય શવતા શવતાંઆ પ્રકાયે લચનો કશેલા રાગ્માં. (૪૭)
શ્રીનાયામણ મુતન કશે છે , શે બક્તો ! વલે ઩ુફૃ઴ો, સ્ત્રીઓ તેભજ મ ૂતનજનો તભે ભાફૃ લચન
વાંબ઱ો. જે પ્રકાયે સ્ત્રીઓનું કલમાણ થામ એ ઉ઩ામ ષુ ં તભને કષુ ં છં. (૪૮)
મુક્ત ઩ુફૃ઴ોને ઩ણ સ્ત્રીવશલાવ ફંઘનકતામ છે .
બગલાનને આતશ્રત નાયીઓએ રશતકાયી કૃષ્ણ કથા ઩ણ જેભ કુવગ
ં ીના મુખેથી ન
વાંબ઱લી તેભ ભ્રષ્ટ મોગી ઩ુફૃ઴ના મુખેથી ક્યાયે મ ન વાંબ઱લી. તે જ યીતે મુક્ત ઩ુફૃ઴ના મુખ
થકી ઩ણ બગલદકથા ઩ુફૃ઴ના વાંતનધ્મ તલના સ્લતંત્ર઩ણે ન વાંબ઱લી. (૪૯-૫૦)

780
 જે મુક્ત વાઘુ સ્ત્રીઓની આગ઱ બગલદ કથા કયે છે તે તત્કા઱ ત્માગીના ઘભમથી ભ્રષ્ટ થામ
છે . તેભાં વંળમ નથી. (૫૧)
ઘભમભ્રષ્ટ મુક્ત વાઘુના મુખેથી જે સ્ત્રી કથાનું શ્રલણ કયે તે સ્ત્રી ઩ણ ઩ોતાના જ ધભમ થકી
ભ્રષ્ટ થામ છે . અઘભ ગતતને ઩ાભે છે . ભશા઩ા઩ે યુક્ત ફને છે . તેભજ ભશા અનથમને ઩ાભે છે . આ
પ્રકાયે ઉિલાલતાય શ્રીયાભાનંદ સ્લાભી ભને ઩ ૂલે કશી ગમા છે . (૫૨-૫
ભેં કશેરા આ લાત એ જ પ્રકાયે યશેરી છે . એભાં કંઈ વંળમ નથી. કાયણ કે ઩ુફૃ઴ોની
બુપ્ધ્ધને ભ્રષ્ટ કયનાયી સ્ત્રી જ છે . સ્ત્રીની બુપ્ધ્ધ ભ્રષ્ટ કયનાય ઩ુફૃ઴ જ છે . (૫૪)
઩ ૂલે અનેક મુક્ત ઩ુફૃ઴ો ને સ્ત્રીઓ ઩ણ ઩યસ્઩યના વશલાવથી ભ્રષ્ટ થઈ અધોગતતને
઩ામમા છે . (૫૫)
મુક્ત઩ુફૃ઴ે ઩ણ સ્ત્રીઓનો પ્રવંગ ક્યાયે મ ન કયલો. આ વંદબમભાં શ્રીભદ બાગલતના
કેટરાક શ્રોકો ષુ ં તભને કષુ ં છં. (૫૬)
શ્રોક

781
 ુ ુ ઩ુફૃ઴ે તેભજ બ્રહ્મબાલને ઩ાભેરા મુક્ત
મોગના ઩યભાત્ભાને ઩ાભલા ઈછછતા મુમસ
઩ુફૃ઴ોએ ક્યાયે મ સ્ત્રીઓનો પ્રવંગ ન કયલો. કાયણ કે પ્રભદા ફંને ઩ુફૃ઴ો ભાટે નયક પ્રાપ્તતના
િાયભ ૂત છે . (૫૭)
શ્રોક

ભામયરશત સ્ત્રી, શુલણમ, આબયણ, લસ્ત્ર તલગેયે ઩દાથોભાં ઉ઩બોગ બુપ્ધ્ધથી ભોશ ઩ાભેરા
ભનલા઱ા તેભજ નષ્ટ ઩ાભેરા િન્દ્ષ્ટલા઱ા અજ્ઞાની ઩ુફૃ઴ો ઩તંલગમાની જેભ જ તલનાળ ઩ાભે છે .
(૫૮)
શ્રોક

ભાતા, ફશેન તેભજ ઩ુત્રીની વાથે ઩ણ એકાંતભાં લાવ ન કયલો. કાયણ કે ફ઱લાન
ઈન્દ્ન્િમોનો વમ ૂશ જ્ઞાની ઩ુફૃ઴ોને ઩ણ આક઴ે છે . (૫૯)

782
 જીતેરા ભનનો તલશ્વાવ કયી મુક્ત ઩ુફૃ઴ે ઩ણ સ્ત્રીઓનો પ્રવંગ ન કયલો. એ પ્રકાયે સ્ત્રીઓએ
઩ણ ઩ુફૃળોનો પ્રવંગ ન કયલો. (૬૦)
ભાયી આજ્ઞાથી ઩ણ જો સ્ત્રીઓનો પ્રવંગ પ્રાતત થતો શોમ તો એ આજ્ઞા મુક્ત઩ુફૃ઴ોએ ઩ણ
સ્લીકાયલી નશીં. એજ યીતે ઩ુફૃ઴ોનો પ્રવંગ થામ તેલી આજ્ઞા સ્ત્રીઓએ ઩ન સ્લીકાયલી નશીં. (૬૧)
શે બક્તો ! મુક્ત ઩ુફૃ઴ો પ્રજ્જજ્લલરત અક્ગ્ન જેલા છે . તેથી સ્ત્રીઓને તેભનો પ્રવંગ મુરકત
ભાટે કલ઩ામ છે . એ તભે જે કશયુ તે તભાફૃ લચન વત્઩ુફૃ઴ોના આચયણથી તલફૃિ છે . રોકતનિંરદત છે .
લેદ ળાસ્ત્રભાં ઩ણ તનિંરદત છે . ભશા઩ુફૃ઴ોને ક્યાયે મ એ લાત વંભત નથી, (૬૨-૬૩)
‘ મુક્ત ઩ુફૃ઴નો પ્રવંગ સ્ત્રીઓની મુક્ક્તભં શેત ુ છે ‘ એ લચન તો ભાત્ર તનત્મમુક્ત એક
બગલાન શ્રીકૃશ્ણને તલળે જ વંબલે છે ., (૬૪)
શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભા તલના કોઈ ઩ણ જીલ અથલા ઈશ્વયે લૈરદરક ભમામ દાનું ઉલરંઘન કયુમ છે
તેઓ વલે અઘત઩ ઩માંત લેદભાં ને રોકભાં તનિંદાને ઩ાત્ર થમા છે . (૬૫)
બ્રહ્મા, ળંકય, ઈન્િ, ચંિ, બ ૃશસ્઩તત તલગેયે કાભને લળ થઈ લૈરદકી ભમામ દાનું ઉલરંઘન કયી
તનિંદાને ઩ાત્ર થમા છે . (૬૬)

783
 તેથી તભે કહ્યા અનુવાય સ્ત્રીઓનો પ્રવંગ તો દૂય જ યશે એ જ મોગ્મ છે . કાયણા કે સ્ત્રીઓના
દળમન ભાત્રથી તવિ થમેરા મુક્ત ઩ુફૃ઴ોનું ઩ણ ઩તન થામ છે . (૬૭)
જે ભનુષ્મો ‘વત્઩ુફૃ઴ોને સ્લૈપ્છછક આચયણ દો઴ ભાટે કલ઩ાત ુ નથી ‘ એ પ્રભાણે કશે છે
તેઓને મશા઩ાતકી જાણલા.(૬૮)
તેથી મુક્ત઩ુફૃ઴ોને સ્લૈપ્છછક આચયણની ળંકા ઩ણ કોઈ ઩ુફૃળે ક્યાયે મ ઩ણ ન કયલી. કાયણા
કે એ મુક્ત ઩ુફૃ઴ો જ ઘભમના યક્ષકો છે . તેઓ છૂટછાટ રીએ તે કેભ ચારે ?
શ્રોક

શે બક્તો ! બરકત તેભજ દઢ આત્ભતનષ્ઠાને ઩ાભલા છતાં મુક્ત ઩ુફૃ઴ો ઩ણ લતનતાના

પ્રવંગથી ભ્રષ્ટ થામ છે .તે જ પ્રકાયે મુક્તબાલને ઩ાભેરી સ્ત્રીઓ ઩ણ તનશ્વમ ઩ુફૃ઴ોના પ્રવંગથીભ્રષ્ટ
થામ છે . (૭૦)

784
ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે લડતાર ઘાભભાં ઩ુષ્઩ોદોરોત્વલ
પ્રવંગે ભનુષ્મોને તળક્ષાના શેત ુથી વંત-અવંતના રક્ષણોનું તનફૃ઩ણ કયી મુક્ત઩ુફૃળોના મથેષ્ટ
આચયણના તનળેધ નાભે ઓગણવાંઈઠભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૬૦
નાયદજી તથા ઩લમત મુતનનું સ્ત્રીના વશલાવથી થમેર ઩તન
શ્રોક

785
 શ્રીનાયામણ મુતન કશે છે , શે બક્ત =જનો ! આ રોકભાં તવિદળાને ઩ાભેરા મુક્ત ઩ુફૃળોએ ઩ણ
નાયીથી બમ ઩ાભળુ6. જો બમ ન ઩ાભે તોઇ ભ્રષ્ટ થામ છે . (૧)
‘ આ ઩ુફૃ઴ છે કે સ્ત્રી છે ‘ એ પ્રકાયના બેદ નશીં જાણતા ઋષ્મશ્રુગ
ં મુતન જે યીતે સ્ત્રીનાં
પ્રવંગથી ભ્રષ્ટ થમા છે તેભ ભનુષ્મો ઩ણ ભ્રષ્ટ થામ છે . (૨)
શે જનો ! ઋષ્મશ્રુગ
ં મુતનની કથાનું તભે વલેએ શ્રલણ કયુમ છે . તેથી મુક્ત ઩ુફૃ઴ો તેભજ
ુ ુ ઩ુફૃ઴ોએ ઩ણ વાલધાની ઩ ૂલમક લતમળ.ું (૩)
મુમસ
બુપ્ધ્ધભાન મુક્ત ઩ુફૃ઴ોએ ભાયી આજ્ઞાથી ઘભમના યક્ષણ ભાટે ઩ણ ક્યાયે મ સ્ત્રીઓનો પ્રવંગ ન
કયલો. (૪)
સ્ત્રીના અંગ દળમનથી આત્ભતનષ્ઠ મુક્ત઩ુફૃ઴ો ઩ણ ઩ોતાની ક્સ્થતતભાંથી ભ્રષ્ટ થમા છે . એ
જાણી મુક્ત ઩ુફૃ઴ે વલમ પ્રકાયે સ્ત્રીઓના અંગોનું દળમન કયળું નશીં. (૫)
આ વંદબમભાં જે પ્રકાયે ઩ ૂલમ મુક્તદળાને ઩ાભેરા નાયદ તેભજ ઩લમત મુતન ભશાકષ્ટને ઩ામમા
છે એ ઩ુયાતન ઈતતશાવ કથા તભે વલે આદયથીકી વાંબ઱ો.

786
 ઩ ૂલે ભાભાબાણેજનો વંફઘ
ં ઘયાલતા બ્રહ્મતનષ્ઠ તેભજ તવિ દળાને ઩ાભેરા ઩લમત તેભજ
નાયદ મુતન ઩ુણ્મ તીથોભાં તલચયણ કયતા શતાં. (૭)
એક વભમને તલ઴ે તેઓ તલષ્ણુ ફબક્ત અંફરય઴ યાજાના અનૈકતલધ આભ ૂ઴ણો અને
યત્નોથી શુળોલબત યાજબલન પ્રત્મે ઩ધામાાં . (૮)
યાજાએ અનેક તલધ ઉ઩શાયોથી ઩ ૂજા કયી બોજન કયાવ્મા તેભજ તેઓ તણ શ ૂખ઩ ૂલમક ત્માં
લફયાજભાન થમાં. (૯)
અંફરય઴ યાજાને જમંતત નાભે કન્મા શતી. આ કન્મા શુદય
ં રોચના, ફૃ઩ વૌંદમમ વં઩ન્ન,
અનૌ઩ભ તેભજ ળીર તલગેયે રક્ષણોથી ળોબતી શતી. (૧૦)
આકન્માને મોગ્મ કોઈ લય ભ઱ળે કે નશીં? આ પ્રભાણે ત઴િને ઩ ૂછલા અંફરય઴ યાજાએ
પ્રણાભકમાાં .કન્માને ઩ણ પ્રણાભ કયાવ્મા તેભજ ઋત઴ની વભી઩ભાં ફેવી આ પ્રભાણે લચનો કશેલા
રાગ્માં. (૧૧)
અંફરય઴ યાજા કશે છે , શે ભશત઴િઓ તભે બ્રહ્મતનષ્ઠ છો. ત઩સ્લી ઘનથી ઘનલાન છો. પયાન
વં઩ન્ન છો. એથી તત્રરોકીભાં ળુચયણ કયતા તભાયાથી કંઈ ઩ણ અજાણ્યુ નથી. તશ્નોને

787
વભજનાયાઓભાં શ્રેષ્ઠ ષુ ં એક વલાર ઩ ૂછં છં. તેને વાંબ઱ી તેનો તલચાય કયી મથામોગ્મ ઉત્તય
આ઩ો. જ્મંતી નાભે આ ભાયી શુરક્ષણા કાન્મા છે . એ કન્માને મોગ્મ લય કોણ છે ? તેનો તનણમમ
કયલા ષુ ં વભથમ થતો નથી.. તભે વલમજ્ઞને વલમને શુખ આ઩ો છો. ભાટે કૃ઩ા કયી તભે આ કન્માને
કોઈ મોગ્મ લય શોમ તો જણાલો. ષુ ં લચિંતાથી વ્માકુ઱ થમો છં. (૧૨-૧૫)
આ પ્રકાયે યાજાએ કહ્યું તેથી નાયદ ને ઩લમત એ શુરક્ષણા તેભજ શુદ
ં ય અંગોથી ળોબતી
જ્મંતી કન્માને જોઈ ભોશ ઩ામમાં. તથા તેભની વાથે ઩યણલાની તેઓએ ઈછછા કયી. (૧૬)
કાભથી ભોશ ઩ાભી તનરમજ્જજ ફનેરા તેઓએ અંફરય઴ યાજાને પ્રાથમના કયી કે શે યાજન !
તભાયી કન્મા અભને જ પ્રણાલો. તેનાથી તભાફૃ કલમાણ થળે. (૧૭)
એભનું આ પ્રકાયનું લચન વંબ઱ી તલસ્ભમ ઩ાભેરા યાજા કંઈક તલચાય કયલા રાગ્મા
તેઓની નૈન્દ્ષ્ઠકવ્રતભાં તનષ્ઠા જાણી તેભના પ્રત્મે કશેલા રાગ્માં. (૧૮)
અંફરય઴ યાજા કશે છે , તભે નૈક્શ્થક બ્રશભચાયી તયીકે જગતલખ્માત છો. તભે ભાયી કન્મા
નો શસ્તભે઱ા઩ કયલાનુ કશો છો તે લચન કેલ઱ ઉ઩શાવફૃ઩ છે . કે વત્મ ફૃ઩ છે ? (૧૯)

788
 અંફરય઴ યાજાનું લચન વાંબ઱ી તો કશેલા રાગ્મા કે શે યાજન ! બ્રહ્મચમમ, ગૃશસ્થ, લાનપ્રસ્થ
તેભજ વંન્માવભાંથી એક ઩ણ આશ્રભ ભાત્ર એક બગલદબરકત તલના બગલાનની પ્રવન્નતાને અથે
વાઘંફૃ઩ થતો નથી. (૨૦)
ભોક્ષને ઈછછતા ઩ુફૃળે કોઈ઩ન એક આશ્રભભાં યશી બગલાનના ગુણોનું ગાન કયળુ6.
તેનાથી બગલાન પ્રવન્ન થામ છે .. (૨૧)
શે યાજન ! અત્માય શુધી બ્રહ્મચમમ આશ્રભભાં યશી બગલાનના ગુણાનુલાદોનું ગાન કયુ.ાં શલે
઩છી ગૃશસ્થાશ્રભભાં યશી ગુણાનુલાદોનું ગાન કયી઴ુ.ં (૨૨)
શે યાજન ! એથી અભે કન્માની વાથે ઩યણલાનો દઢ તનશ્વમ કમો છે . આ પ્રકાયે તભે
તન:વંળમ઩ણે જાણો તેભજ અભને કન્માનું દાન કયી શુખ પ્રાતત કયો. (૨૩)
શે બક્તો ! કાભથી મ ૂધ બુપ્ધ્ધલા઱ા ફંનેન ું લચન વાંબ઱ી ળા઩થી બમ ઩ાભલાની
લચિંતાથી અંફરય઴ યાજ્નાનું ભન આકુ઱વ્માકુ઱ થયું ને ઋત઴ પ્રત્મે કશેલા રાગ્માં. (૨૪)
શે ભશત઴િ ! આભાયી કન્મા એક છે . એક કન્માને તભે ફંને લયલા ઈછછો છો. ઩યં ત ુ ષુ ં રોક
તેભજ ળાસ્ત્ર તલફૃિનું દાન કેલી યીતે કયી ળકું ? (૨૫)

789
 ભેં એક ઩ુફૃળને ફે ઩ત્ની જોઈ છે ઩ણ ફે ઩ુફૃ઴ને એક ઩ત્ની કોઈ કા઱ે જોઈ નથી. ભાટે આ
કન્મા ઩ોતે જ સ્લમં ઈપ્છછત લયની વાથે ઩યણળે. (૨૬)
શે મુતનઓ ! આ કન્માનો સ્લમંલય કાર પ્રાત:કારે તનતશ્વતફૃ઩ે કયલાભાં આલળે તેભાં તભે
઩ધાયજો. (૨૭)
શ્રીશરય કશે છે શે બક્તો ! આ પ્રકાયે યાજાએ કહ્યુ, તેથી તેઓ ફંને ત કન્માનું ઩ોતાના
ભનભાં લચતલન કયતા કયતા યાજ બલનથી ચાલમાં. ત્માયફાદ યાજાએ સ્લમંલય યચાવ્મો. (૨૮)
‘ કન્મા ફૃ઩ને જ ઈછછે છે ઩ણ ફીજુ નશીં.’ આ પ્રકાયે તનણમમ કયી ત઩થી તલકૃત થમેરા
઩ોતાના ફૃ઩ને યમમ કયલાની ઈછછ કયલા રાગ્માં. (૨૯)
શે બક્તો ! કન્મા તો એકને જ લયળે. એથી અંતયભાં કાભના ઘયાલતા તેઓના ભનભાં
઩યસ્઩ય અતતળમ ઈ઴ામ ઉત્઩ન્ન થઈ. (૩૦)
અન્મનું ફૃ઩ તલકૃત થામ ને ઩ોતાનું ફૃ઩ યભણીમ થમ આ પ્રકાયે ઩ોતાના ગ ૂઢ અલબપ્રામને
નાયદ તેભજ ઩લમતે ઩યસ્઩ય પ્રગટ કમો નશીં. (૩૧)

790
 તેઓ ફંને ઩યસ્઩ય એક્ફીજાને છે તયી ફૃ઩ પ્રાપ્તત ભાટે લૈકુંઠરોકભાં બક્તજનોને ઈપ્છછત પ઱
આ઩તા બગલાન તલષ્ણુને ળયણે ગમાં. (૩૨)
પ્રથભ, નાયદજી તત્કા઱ બગલાન તલષ્ણુ ઩ાવે ગમા ને પ્રણાભ કમામ તેભજ કન્માની વાથે
઩યણલાની ઈછછાને છ઩ાલી આ પ્રકાયે કશેલા રાગ્માં. (૩૩)
શે બગલન ! અંફરય઴ યાજાની કન્માનો કારે સ્લમંલય થલાનો છે . એ સ્લમંલયભાં તલનોદ
કયલાને અથે ભાયે તભાયી ઩ાવે કંઈક ભાંગલાની ઈછછ છે . તેથી ષુ ં આ઩ની ઩ાવે આવ્મો છં.(૩૪)
શે બગલન ! આ અલવયે સ્ત્રીઓને ઩ણ દળમન ભાત્રેથી આક઴મણ ઉ઩જાલે તેળ ું ફૃ઩ ભને પ્રાતત
થાઓ. ત઩થી કૃળ થમે઱ ું ભાફૃ ળયીય ઩ુષ્ટ તેભજ ફરલાન ફનાલો. (૩૫)
શે શરય ! સ્લમંલયના આયં બથી જ ભાયી વાથે તલચયતા ઩લમતનું મુખ રદફૃ઩ લાંદયાનું થાઓ.
આ પ્રકાયે ભાયી ભાંગણી છે . (૩૬)
શે બક્તો ! બગલાન તલષ્ણુએ નાયદની પ્રાથમનાથી તથાસ્ત ુ કહ્યુ.ં નાયદમુતન ઩ણ એ વભમે
કાભદે લના ગલમને શયનાફૃ ફૃ઩ ઩ાભી તત્કા઱ ઩ ૃથ્લી ઩ય આવ્માં. (૩૭)

791
 તેલાભાં ઩લમત ઩ણ નાયદજીની ઩ેઠે જ બગલાન ઩ાવે આવ્મા તેભજ સ્લમંલયના અયં બથી જ
ં ય ફૃ઩ પ્રાતત થામ ને નાયદજીનું મુખ લાંદયાના મુખ જેળુ કુફૃ઩ થામ. આ પ્રકાયની
઩ોતાને શુદ
બગલાન ઩ાવે પ્રાથમના કયી. (૩૮)
એ વભમે ‘ સ્ત્રીઓના ઩ાળથી ભાયા બક્તજ્નોને ફંઘન ન થાઓ ‘ આ પ્રકાયે તલચાય કયી
દમાતનતધ બગલાને શવતા શવતા ઩લમતને ઩ણ તથાસ્ત ુ કહ્યુ.ં (૩૯)
઩લમત ઩ણ અદભ ૂત ફૃ઩ ઩ાભી જ્મંતીદે લીનું જ લચિંતલન કયતા કયતા ઩ ૃથ્લી ઩ય નાયદ
વભી઩ે આવ્માં. શુદ
ં ય ફૃ઩લાન તેઓ ઩ોતાના અંતયની લાત છ઩ાલી યાખી ઩યસ્઩ય એકફીજા પ્રત્મે
કશેલા રાગ્મા કે તાફૃ શુદય
ં ફૃ઩ છે તેથી કન્મા તને જ લયળે. આભ ઩યસ્઩ય લાત કયતા ફંનેની
યાત ભશા કષ્ટથી ઩વાય કયી. એ લૈળાખ ભાવની યાત્રી તેઓને ભાટે તો બ્રહ્માજીની યાતત્ર ત ુલમ થઈ.
(૪૦-૪૨)
યાતત્રએ તેઓ ફંને યાજકન્માનું જ ઩યસ્઩ય ગુણ કીતમન કયતા શતા કે ઴ું આશ્રમમફૃ઩ એ કન્માનું
યભનીમ ળયીય ! ઴ું આશ્રમમફૃ઩ એની નલીન તારુણ્મતા ! ઴ું આશ્રમમ ફૃ઩ એની ભુજફૃ઩ી રતાઓ !

792
઴ું આશ્રમમ ફૃ઩ એનું ભંદ ભંદ શાસ્મ ! ઴ું આશ્રમમ ફૃ઩ એની ભોતીના પ઱ શેલી ભઘુય લાણી ! (૪૩-
૪૪)
આ પ્રકાયે ઩લમત નાયદ પ્રત્યુએ કશેલા રાગ્મા કે શે નાયદ ! એ જમંતીનું મુખ કભ઱ ઩ ૂતનિભાના
ચંિભાં જેળું તનશાળ્યું કે ઩છી તલકવેરા કભ઱ જેળું તનશાળ્યું ? (૪૫)
તે વાંબ઱ી નયદજી કશેલા રાગ્મા કે , શે ઩લમત ! એ જમંતીનું મુખ તનષ્કરંક ઩ ૂલણિભાના ચંિ
વભાન જ છે . એની આગ઱ કરંકફૃ઩ ચંિ ઩ણ ઴ું ? એભનું પ્રતવિ મુખકભ઱ કમાં ? ને જ઱કભ઱
કમાં ! એની વાથે ત ુરના ઩ણ ન થઈ ળકે. (૪૬)
શે બક્ત જનો ! ફંને ઋત઴મુતનઓ સ્ત્રીના દળમનથી આ પ્રકાયની દળા ઩ામમા તતેભજ
પ્રાત:કા઱ે અંફરય઴ના નગય પ્રત્મે ઩ધામામ 6. (૪૭)
નગયની નાયીઓ તેઓનાં ફૃ઩નું દળમન કયતાંની વાથે જ ભોશ ઩ાભી. વલે ઩ુયજનો તલસ્ભમ
઩ામમાંતેભજ બે઱ા ભ઱ી મુતનઓને જ તનશા઱લા રાગ્માં (૪૮)
સ્લમંલય વભમે યાજવબાભાં મુતનઓ ઩ધામામ તેભજ યાજાએ આભંતત્રત કયે રા ફીજા યાજાઓ
઩ણ ત્માં ઩ધામાાં . (૪૯)

793
 ફંને ઋત઴ કાભથી ભોશ ઩ાભી તત્કા઱ કન્મા પ્રાપ્તત અથે કન્માના પ્રલેળ િાયની વભી઩ભાં
જ ફેઠાં. (૫૦)
અંફરય઴ યાજાએ ઩ણ વબાભાં આલેરા યાજાઓનું સ્લાગત કયુ.મ નભસ્કાય કયી તેઓને
મથામોગ્મ આવન ઩ય ફેવાડયા તેભજ નાયદ એ ઩લમતનું ફૃ઩ જોઈ યાજા આશ્રમમ ઩ામમાં. (૫૧)
એ વભમે વબાભાં ઉ઩ક્સ્થત થમેરા યજાઓ મુતનનું ફૃ઩ જોઈ કન્મા પ્રાપ્તતની આળાનો
ત્માગ કયી ઋત઴ઓને જ તનશા઱લા રાગ્માં. (૫૨)
ફંને ઋત઴ વભાન ફૃ઩લાન તેભજ કાભદે લને ઩ણ ભોશ ઉ઩જાલતા શોલાથી આ કન્મા ફે
ભાંથી કોને લયળે ? આ પ્રકાયે વલે યાજાઓ વંળમ કયલા રાગ્માં. (૫૩)
ત્માયફાદ લયભા઱ા ગ્રશણ કયી ભનુષ્મોના ભનને શયતી શયતી યાજકન્મા જુતી
ં વબાભાં
આલી. (૫૪)
શે બક્તો ! કન્માના આગભન વભમે જ ફંને ઋત઴ઓનાં મુખ લાનયના મુખ જેલા થમાં.
઩યં ત ુ ફંને તો ઩યસ્઩ય ઩ોતાના ફૃ઩ને તનશા઱ી આનંદ ઩ાભી યહ્યા શતાં. (૫૫)

794
 કન્મા ઩લમતને નશી લયે આ પ્રકાયે નાયદજી ઩ોતાના ભનભાં ભાનલા રાગ્માં. કન્મા નાયદને
નશી લયે આ પ્રકાયે ઩લમત ઩ણ ઩ોતાના ભનભાં ભાનલા રાગ્મા6. (૫૬)
જ્મંતી કન્મા ફંને મુતનને તનશા઱ી બમ ઩ાભી ત્માંથી દૂય બાગી. અંફરય઴ યાજાએ ફષુ ફોઘ
આતમો છતાં એ કન્મા પયી વબાભાં ન ઩ધાયી. (૫૭)
ત્માયફાદ અંફરય઴ યાજા મુતનની વભી઩ે ઩ધામામ ને કશેલા રાગ્મા કે શે મુતન ! ભાયી કન્મા
તભાયાથી બમ ઩ાભી છે . તેથી અશીં પયી આલતી નથી. તભે અશીંથી બગલદ બજન ભાટે તલદામ
સ્લીકાયો. (૫૮)
઩ોત઩ોતાના મુખની તલફૃ઩તા નશીં જાણતાં ફંને ઋત઴ઓ તો યાજા ક઩ટ કયી યહ્યા છે એભ
઩ોતાના ભનભાં ભાનલા રાગ્માં. ને કન્માને લયલાની ઩ોતાની આળા તનષ્પ઱ થઈ છે . એભ જાણી
આ પ્રભાણે યાજા પ્રત્મે કશેલા રાગ્માં. (૫૯)
શે યાજન ! યાજ્મ ઐશ્રમમના ભદથી ઉિત ત ું અભને ત઩સ્લી જાણે છે . તેથી કન્માદાન કયતો
નથી. આ પ્રકાયની તાયી ચેષ્ટા અભે જણીએ છીએ. (૬૦)

795
 શે મ ૂઢ ! ઩ોતાને આત્ભજ્ઞાની ભાની અભાફૃ ત ુ અ઩ભાન કયે છે . તેથી દે શાત્ભબુપ્ધ્ધ ઘયાલનાયો
થઈળ. એભાં વંળમ નથી., (૬૧)
શે બક્તો ! આ પ્રકાયે તન઩મયાધી બગલમતપ્રમ યાજાને ળા઩ આ઩ી ક્રોધથી આક્રાન્ત મુતનઓ
ઓઅંફરય઴ની વબાભાંત્ઘી ફશાય આવ્મા6. (૬૨)
ત્માયફાદ બગલાને બક્તજનની યક્ષાને અથે એભના બલનભાં સ્થા઩ન કયે રા શુદળમન ચક્રે
અંફરય઴ યાજાની ળા઩ થકી યક્ષા કયી. (૬૩)
શુદળમન ચક્ર યાજબલનશથી જ ળા઩નું તનલાયણ કયી એ ળા઩ને કાભ, ક્રોધના અક્ગ્નથી
ફ઱તા એ મુતનઓની ઩ાછ઱ ઩ાછ઱ દોડાવ્મો ને સ્લમં શુદળમન ચક્ર ઩ણ તેભેની ઩ાછ઱ દોડલા
રાગ્યુ.ં (૬૪)
એ વભમે ફંને મુતનઓ ઩ોતાની ઩ાછ઱ ઩ાછ઱ ઘ ૂભતા યાતળની વભાન શ્માભલણમના
઩ોતાના ળા઩ને અચાનક ઩ાછ઱ આલતો તનશા઱ી તલસ્ભમ ઩ામમા ને તેલાભાં પ્રરમ કા઱ના અક્ગ્ન
વભાન પ્રજજલલરત જ્લા઱ાઓની ભારાથી બમંકય શુદળમન ચક્રને જોઈ ત્માંથી બાગલા રાગ્માં.
(૬૫-૬૬)

796
 ભાંકડાના મુખલા઱ા ફંને ઋત઴ ભાગમભાં આગ઱ અને તેભની ઩ાછ઱ દોડી યશેરો તભોફૃ઩
ળા઩ ભધ્મભાં તેભજ તેભની ઩ાછ઱ ચક્ર દોડલા રાગ્યુ.ં (૬૭)
બક્તના િોજથી તેઓ તન:સ્તેજ ફાન્મા. તેઓના મુખ ગ્રાતન ઩ામમાં. શ્રભથી ળયીય ઩ય
પ્રસ્લેદના બુદ
ં જામમાં. તેભનું જ્ઞાન નષ્ટ ઩ામયું ત્ને ફંને દોડલા રાગ્માં. (૬૮)
‘ફચાલો ફચાલો’ એભ વાદ ઩ાડતા ઩ાડતા દોડી યશેરા મુતનઓ ઩ ૃથ્લી ઩ય વલે દે ળભાં,
વલમ ગાભભાં તેભજ વલમના ઘય પ્રત્મે ગમાં. (૬૯)
ફંને મુતનઓ ભાન યરશત થમા. અશંકાય યરશત થમા તનરમજ્જજ થમા ને તેઓ જ્માં જ્માં
દોડીને જતા ત્માં ત્માં શુદળમન ચક્રને જ તત્કા઱ ઩ોતાની ઩ાછ઱ ઩ાછ઱ અનુવયત ુ તનશા઱લા
રાગ્માં. (૭૦)
શુદળમન ચક્રથી ફ઱તા અંગલારા તેભજ ભાંકડાનાં મુખ જેલા ફંને ઋત઴ઓને જોઈ તેઓને
બાગલાનું કાયણ નશી જાણતા ભનુષ્મો કંઈ ઩ણ ફોરતા ન શતાં. (૭૧)
ક્યાયે મ ઩ણ નશીં અનુબલેરી ને નશી વાંબ઱ે રી અતતળમ વ્મથાને ઩ાભેરા મુતનઓ વલમ
અઘોરોકભાં બભલા રાગ્માં. (૭૨)

797
 આ રોકભાં કોઈ઩ણ યક્ષણ કયનાયો ભળ્મો નશી તેથી ઉછચ સ્લયે આક્રોળ કયતા કયતા એ
મુતનઓ દે લોના રોકભાં ગમાં. (૭૩)
ઈન્િ રોક, અક્ગ્ન રોક, મભ રોક, નૈઋત રોક, લફૃણ રોક, લાયુ રોક, કુફેય રોક તેભજ
ફૃિ રોકભાં ફંને ઋત઴ઓ ગમાં. (૭૪)
એ રોકભાં યશેરા દે લતાઓ ઩ણ તલસ્ભમ઩ ૂલમક એભની આ પ્રાકયની દુદળામ જોઈ ચક્રના
બમથી કંઈ ઩ણ લચન ફોલમા નશીં. (૭૫)
ફંને ઋત઴ઓ વમનગ્ર દે લતાઓ, બ્રહ્મા, તેભજ ળંકયને નભસ્કાય કયલા રાગ્મા છતાં
કોઈ઩ણ ઩ોતાનો યક્ષણ કયનાય ભળ્મો નશીં. (૭૬)
તેથી તેઓ લૈકુંઠ રોકભાં ગમા ને શે શરય ! અભાફૃ યક્ષણ કયો. આ પ્રકાયે દૂયથી જ આક્રંદ
કયતા કયતા આલીને બગલાન તલષ્ણુને નભસ્કાય કયલા રાગ્માં. (૭૭)
દમાફૄ બગલાને કૃ઩ા કયી મુતનઓની શુદળમન ચક્રથી યક્ષા કયી તેભજ બક્તના એ ળા઩ને
સ્લમં સ્લીકામો. (૭૮)
શે બક્તજનો ! આ પ્રકાયે ઩ ૂલે નાયદ અને ઩લમત સ્ત્રીના દળમનથી અતતળમ કષ્ટ ઩ામમા છે .(૭૯)

798
 શ્રોક

ુ ુ કે મુક્ત ઩ુફૃ઴ોએ ઩ોતાના રશતને ભાટે સ્ત્રીઓનો પ્રવંગ વલમ પ્રકાયે

ભાટે ભાયા બક્ત મુમસ
ક્યાયે મ ન કયલો. (૮૦)
શ્રોક

ુ આવક્ત ઩઴ુ ઩ક્ષીનું દળમન ન કયળુ.ં તો ઩છી

એજ પ્રકાયે મુક્ત ઩ુફૃ઴ે ઩ણ ભૈથન
ુ ોની તો લાત જ ળી ? (૮૧)
મુમક્ષ
શ્રોક

઩ ૂલે મુક્ત ક્સ્થતતને ઩ાભેરા બ્રહ્મતનષ્ઠ જીતેન્દ્ન્િમ વૌબયી ઋત઴ ઩ણ ભાછરા ભાછરીના
ુ રક્રમાના દળમન થી ઩ોતાના બ્રહ્મચમમવ્રતથી ભ્રષ્ટ થમા છે . (૮૨)
ભૈથન
શ્રોક

799
 જ્ઞાનના ફ઱થી અથલા બરકતના ફ઱થી ભાયા લાક્યનું ઉલરંઘન કયી જે ભનુષ્મ
સ્લેછછાચાયી થળે તે ભનુષ્મ કાભને લળ થઈ ઘભમભ્રષ્ટ થળે ને ફષુ કષ્ટ ઩ાભળે. (૮૩)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે લડતાર ઘાભભાં ઩ુષ્઩ોદોરોત્વલ

પ્રવંગે બક્તજનોને તળક્ષાના શેત ુથી સ્ત્રીઓના પ્રવંગથી મુક્ત ક્સ્થતતને ઩ાભેરા એલા નાયદ અને
઩લમતની દુદમ ળા થઈ તેના તનફૃ઩ણ નાભે વાઠભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

800
 અધ્મમ-૬૧

઩ુફૃ઴ના વશલાવથી બ્રહ્મતનષ્ઠ દે લમાનીનું ઩તન

શ્રોક

શ્રીનાયામણ મુતન કશે છે , જે બક્તજનો ! બ્રહ્મતનષ્ઠ નાયીઓને ઩ણ ઩ુફૃ઴નું દળમન

ઘભમભાગમથી ઩તન ઩ાભલાનું કાયણ ફને છે . એ તનતશ્વત લાત છે . તેથી સ્ત્રીઓએ ઩ુફૃ઴ના દળમનારદ
રક્રમાનો દૂયથી જ ત્માગ કયલો. (૧)
શે બક્તો ! ઩ ૂલે આ વંદબમભાં જે પ્રકાયે નૈન્દ્ષ્ઠક વ્રતઘાયી દે લમાની ભ્રષ્ટ થઈ તેની ઩ુયાતન
કથા તભનુ ષુ ં કષુ ં છં. (૨)

801
 ઩ ૂલે ઴ુક્રાચામમની ઴ુફ ગણ વં઩ન્ન દે લમાની નાભે ઩ુત્રી શતી. ત઩તાના અનુગ્રશથી
ફાલમાલસ્થાભાંજ આત્ભતનષ્ઠાને ઩ાભી શતી. (૩)
મોગક઱ાભાં વાયી યીતે તન઩ુણ શતી. ઘભમળાસ્ત્રને જાણતી શતી. સ્લમં ન ૂતન ગ્રંથોનું તનભામ ણ કામમ
કયલા વભથમ શતી તેભજ ઉત્તભ બુધ્ધીભાન શતી. (૪)
઩ોતાનો તળષ્મબાલ ગ્રશણ કયતી શજાયો અશુય કન્માઓને ત઩તા ઴ુક્રાચામમ વભાન ફષુ
યુરકતથી ફોઘ આ઩લાભાં તન઩ુણ શતી. (૫)
઴ુક્રાચામમ ઩ોતાના પ્રાણ કયતા ઩ણ અતધક તપ્રમ તેભજ અનેક ગુણ વં઩ન્ન ઩ોતાની કન્માનું
પ્રેભથી વલમકા઱ે રારન ઩ારન કયતા શતાં. (૬)
ત્માયફાદ ઴ુક્રાચામે કન્માના દળ લ઴મ ઩વાય થમા છે એભ જાણી કોઈ મોગ્મ લયને તલતધ
પ્રભાણે તેન ું દાન કયલા ઈછછા કયી. (૭)
બુપ્ધ્ધભાન ભ ૃગુ઩ત્ર
ુ તળક્રાચામમ અતત સ્નેશથી ઩ુત્રી પ્રત્મે કશેલા રાગ્મા કે, શે કન્મા ! શે
બુપ્ધ્ધભાન ! શે ભને તપ્રઓમ ! ભાય્મમ શ્રેષ્ઠ લચન તભે વાંબ઱ો. (૮)

802
 તાયે દળ લ઴મ ઩વાય થમાં શોલાથી અત્માયે તાયો મોગ્મ જગ્માએ દાન કયલાનો વભમ પ્રાતત
થમો છે . તેથી તાયે ઈપ્છછત કોઈ મોગ્મ લય તેં તાયા ભનભાં નક્ક્કી કમો શોમ તો ભને કશે. (૯)
શે કન્મા ! ષુ ં તને બ્રહ્મત઴િને અથલા દે લતાને અથલા , ભનુષ્મને અથલા બ્રાહ્મણને અ઩મણ કફૃ.
તે ઩શેરા તાયા ભનભાં જે ઈછછા શોમ તે ભને જણાલ. (૧૦)
઩ ૃથ્લી ઩ય જે બ્રાશભણ, કન્માદાન કયલાના અલવયે મોગ્મ લયને દાન કયતો નથી તે બ્રાહ્મણ
બ્રહ્મહ્કત્મા વભાનદો઴ને ઩ાભે છે . (૧૧)
તેથી ષુ ં તાફૃ જેભાં ભન ભાન્યુ શોમ તે લય ભને જણાલ અથલા ષુ ં જ સ્લેછછાથી તને કોઈ
ભશતળિને અ઩મણ કફૃ. (૧૨)
શે બક્તજન ૂ ! આ પ્રકાયે ઩ોતાના ત઩તાએ કહ્યુ તેથી દે લમાની ભંદ ભંદ શસ્દલા રાગી ને
કશેલા રાગી, શે ત઩તાજી ! ભને કોઈ઩ણ ઩ુફૃ઴ભાં પ્રીતત નથી. (૧૭)
વંવાય પ્રલાશભાંથી તનળ ૃતત આ઩નાફૃ ત઩ જ ભને અતતળમ તપ્રમ છે . ભાટે ભેં જ્માં શુધી પ્રાણ
શોમ ત્માં શુધી ત઩ કયલાનો તનણમમ કમો છે . (૧૪)

803
 શે ભશાપ્રાજ્ઞ ! શે ત઩તાજી ! ભાયા દાનનો વંકલ઩ છોડી ભનભાં સ્લસ્થતા ઘાયણ કયો તેભજ
ળ ૃથા લચિંતા ન કયો. (૧૫)
જે કન્માને લયલાની ઈછછા શોમ તેન ું દાન કયલાભાં ન આલે તો જ ભશત઴િઓએ ળાસ્ત્રભાં
ભાટે દો઴ કહ્યો છે . ઩યં ત ુ તલયક્ત કન્માને અથમ કહ્યો નથી. (૧૬)
શ્રીશરય કશે છે , શે બક્તો ! આ પ્રકાયે ઩ોતાની કન્માનું લચન વાંબ઱ી ભશાબુપ્ધ્ધભાન
઴ુક્રાચામમ નૈન્દ્ષ્ઠક વ્રતનો ભરશભા વભજતા શોલાથી કાંઈ઩ણ ફોલમા નશીં. (૧૭)
ફાલમાલસ્થાભાં જ દે લમાની લૈયાગ્મ તેભજ મોગની ક્સ્થતત જોઈ શુક્રાચામમ પ્રવન્ન થમાં.
કન્માને જે તપ્રમશત ુ તેભ જ કયુ.મ (૧૮)
઩છી ફષુ વભમ વ્મતીત થતાં બ ૃશસ્઩તતના ઩ુત્ર કચ તલધ્માભ્માવ અથે ઴ુક્રાચામમને ઘેય
આવ્માં. (૧૯)
દે લમાની રદલવે રદલવે ઘભમ તેભજ મોગાભ્માવનો ત્માગ કયી કચની વેલા ઩યામણ ફની.(૨૧)
કાભથી ઩ીડા ઩ીડ઩ાભેરી દે લમાની ઩ોતાના અંગ પ્રદળમન તલગેયે શાલબાલથી કચના ભનને
રોબાલલા રાગી તેભજ તનરજ્જજ ફની એકાંતભાં પ્રાથમના કયલા રાગી. (૨૨)

804
 શે લીય ! તભે ભાયા ઩તત ફનો. ષુ ં વલમ પ્રકાયે તભને મોગ્મ છં. ભાફૃ લચત્ત તભાયાભાં જ યચે
છે . તભે ભામમ ત્માગ ન કયો. (૨૩)
આ પ્રકાયે કાભથી તલહ્વ઱ ફનેરી દે લમાનીએ પ્રાથમના કયી તેથી ધભમના ભભમને જાણતા તેભજ
ભશા ગુણલાન ઘીયજઘાયી કચ અતલલેકી દે લમાની પ્રત્મે કશેલા રાગ્માં.(૨૪)
શે કલમાણી ! ગોફૃ઩ુત્રે તો ભાયી ફશેન કશેલામ. ત ું રોક તેભજ ળાસ્ત્રભાં તનિંરદત એલા ન
કશેલા મોગ્મ તભથ્મા લચનો ભને કેભ કશે છે ? (૨૫)
એ વભમે ઘભમના ભભમને જાણતા કચે દે લમાનીને આ પ્રકાયે ફોધ આતમો છતાં કુબપ્ુ ધ્ધને
રીધે એકાંતભાં લાયં લાય કચ પ્રત્મે પ્રાથમના કયલા રાગી. (૨૬)
લાયં લાય તેની પ્રાથમનાનો તનળેધ કયતા કચ પ્રત્મે કાભભોરશત મ ૂધ એ દે લમાની ક્રોધ કયી ળા઩
આ઩તી કશેલા રાગી કે, તાયી તલઘા તનષ્પ઱ જાઓ. કચ ઩ણ દે લમાની પ્રત્મે ળા઩ આ઩લતા કશેલા
રાગમો કે, તાયો ઩તત બ્રાશભણ જાતતનો ન થાઓ. આ પ્રભાણે ળા઩ આ઩ી કચ ભનભાં ઉિેગ
઩ામમાં. તેભનો ઩રયશ્રભ તનષ્પ઱ ગમો ને ઩ાછા સ્લય પ્રત્મે ગમાં. એક શજાય આઠ લ઴મની દે લમાની
સ્લૈયણી સ્ત્રીની ભાપક ક્ષતત્રમ જાતતના મમાતત યાજાને ઩યણી. (૨૭-૨૯)

805
 આ પ્રકાયે આત્ભતનષ્ઠ દે લમાની ઩ુફૃ઴ના દળમનરદ રક્રમાથી બ્રહ્મવ્રતથી ભ્રષ્ટ ફની કુરટા
સ્ત્રીની ભાપક તનરમજ્જજ ફની. (૩૦)
ુ ુલમ કચને ભૈથન
઩ોતાના તળષ્મ તેભજ ફંઘત ુ અથે દે લમાનીએ પ્રાથમના કયી તેભજ ઘભમજ્ઞ
ઘીય અને બ્રાશભણ કચને અધભમથી ળા઩ આતમો. (૩૧)
દે લમાની ઩ોતાથી નીચ જ્ઞાતતના ક્ષતત્રમ મમાતતને ઩તત તયીકે લયી તેભજ દુરમબ બ્રાશભણત્લ
છોડી ક્ષતત્રમ઩ણાને ઩ાભી. (૩૨)
અફ઱ા દે લમાનીએ વલોકૃશ્ટ ભ ૃગુકુ઱નેય રાંછન રગાડયુ તેભજ એના કૃછછારદ ત઩ ભાત્ર
઩રયશ્રભ ફૃ઩ થમાં. (૩૩)
ુ ાદે લી ઩ણ જ઱ બયલા ગંગા નદીએ
એ યીતે જ જભદક્ગ્ન ભશત઴િના ઩તતવ્રતા ઩ત્ની યે ણક
ગમં. ત્માં ગાંઘલમયાજ લચત્રયથાના દળમન થમાં. (૩૪)
ુ ાદે લી તેના ફૃ઩દળમનથી ઩ોતાના અંતયભાં તેની સ્઩ ૃશા કયલા રાગ્માં. ભાટે યે ણક
યે ણક ુ ા દે લી
જભદક્ગ્ન ઋત઴ના ક્રોધથી અમ ૃત્યુની ઩ીડા ઩ામમાં. (૩૫)
એથી બ્રહ્મતનશ્થ સ્ત્રીઓએ ઩ણ ઩ોતાનો તલનાળ કયતા ઩ુફૃળનું દળમન ક્યાયે મ કયળું નશીં. (૩૬)

806
 ુ ુ સ્ત્રીઓ શોમ તેભણે વત્વંગી બાઈ, ઩તત અથલા ત઩તાના મુખથી શ્રી઩તત ઩યભાત્ભાની
મુમસ
કથાનું શ્રલણ કયળુ.ં (૩૭)
ભાતાભશના ઩ુત્ર કે ત઩તાભશ તલગેયે ઩ુફૃ઴ોએ વંતોના મુખેથી કથાનું જે શ્રલણ કયુમ શોમ એ
કથા એભના મુખેથી બરકતબાલ઩ ૂલમક શ્રલણ કયલી. (૩૮)
સ્ત્રીઓએ કથા વાંબ઱ી અને ઩યસ્઩ય કશેલી. તેભાં વંળમ થામ તો ઩ુફૃ઴ોના ભાધ્મભથી
વંતોને ઩ુછાલળુ.ં (૩૯)
એ જ પ્રકાયે તલધલા સ્ત્રીઓએ ઩ોતના વંફઘ
ં ી ઩ુફૃળોની આગ઱ અથલા તલપ્રની ઩ાવે
લંચાતી શ્રીશરયની ઩ૌયાલણકે કથાનું શ્રલણ દૂય પ્રદે ળભાં ફેવી શ્રલણ કયળુ.ં (૪૦)
શ્રીકૃષ્ણના ગુણ વંફઘ
ં ી ગીત તેભજ ઩ઘોનું અધ્મમન જે કયળું તે ઩ણ ઩ોતાના ત઩તા તલગેયે
વંફઘ
ં ીજનોની શાજયીભાં કયળુ.ં (૪૧)
઩ોતાના ગાભભાં કે ઩યગાભભાં ઘભમ, જ્ઞાન, તેભજ લૈયાગ્મ યુક્ત જે ળ ૃિ સ્ત્રીઓ શોમ તેભને
યાધાયભાની ઩ેઠે ભાનલા. (૪૨)

807
 ુ ુ નાયીઓએ ઩ોતાના કલમાણને અથે ફષધ
આ રોકભાં મુમસ ુ ા તેઓનો જ વભાગભ કયલો
તેભજ તેભણે ફતાલેરા ઘભમભાગમભાં લતમળ.ું (૪૩)
શે બક્તજનો ! શ્રીશરયના જન્ભાષ્્ભી તલગેયે ઉત્વલોભાં વત્઩ુફૃ઴નો વભાગભ પ્રાતત થામ એ
વભમે સ્ત્રીઓએ ઴ું કયળું એ તલળે ષુ ં તભને કષુ ં છં. (૪૪)
વબાસ્થ઱ભાં અનેક ભનુષ્ય ૂનો વમુદામ વબાભાં મથામોગુમ ફેવળું ઩ણ સ્ત્રીઓએ સ્ત્રીઓની
વબાભાં, ઩ુફૃળોએ ઩ુફૃળની વબાભાં મથામોગ્મ ફેવળું ઩ણ ફીજી યીતે ફેવળું નશીં. (૪૬)
ે ી દૂય ફેઠેર સ્ત્રીબક્તોએ
જે સ્થ઱ભાં ઩ુફૃળોને ઉદે ળીને શ્રીશયોઇની કથા કયતા મુખથ
આદય઩ ૂલમક શ્રલણ કયળુેં
ં . (૪૭)
એ જ પ્રકાયે ઉત્વલના અલવય તલના તણ ઩ોતાના ગાભભાં ભશા ત઩ોતનષ્ઠ વાધુ઩ફૃુ ઴ો
઩ધાયે ત્માયે ભનુષ્મોના વમુદામના ભાધ્મભથી સ્ત્રીઓએ ઩ોતાના સ્લજનોની વાથે કથા વંબ઱લા
જળું ને ઩ોતાની ભમામ દા પ્રભાણે ફેવળુ?. (૪૮-૪૯)
વંતોના લંડાભાં અથલા આલયણ યુક્ત સ્થ઱ભાં સ્ત્રીઓએ ક્યાયે મ પ્રલેળળું નશીં. આ પ્રકાયે
વલમ સ્ત્રીઓને ભાયી આજ્ઞા છે . (૫૦)

808
 જે સ્ત્રી ભાયી આજ્ઞાનું ઉલરંઘન કયી તનબમમ઩ણે ત્મં પ્રલેળ કયળે તે સ્ત્રી ઩ ૃથ્લી ઩ય
઩ા઩સ્લફૃ઩ ત઩ળાચી ત ુલમ જાણલી. (૫૧)
શે બક્તો ! સ્ત્રીઓએ ઩ોતાના ઈષ્ટદે લના દળમન ભાટે ઩ણ જન્ભાષ્ટભી તેભજ શરયજ્મંતીના
ઉત્વલ તલના યાત્રે ક્યાયે મ ફશાય જ જળુ.ં (૫૨)
જ્માયે જન્ભાષ્ટભીનો ઉત્વલ અથલા ભાયા પ્રાગટયનો રદલવ શોમ ત્મયે સ્ત્રીઓએ બગલાનના
દળમન અથે ઩ોતાના ત઩તા તલગેયે વંફઘ
ં ીજનોની વાથે યાત્રીએ જળુ.ં (૫૩)
ઘભમથી ભ્રષ્ટ કયતા કાભસ્લફૃ઩ી યાક્ષવો યાત્રે પયે છે . ભાટે યાત્રે વાલધાન઩ણે લતમતા
સ્ત્રીઓએ દળમનાથે જળુ.ં (૫૪)
આ પ્રકાયે સ્ત્રીઓએ ઩ોતાના કલમાણને અથે વંફઘ
ં ીજનોના ભાધ્મભથી તેભજ
વંફઘ
ં ીજનોના વમુદામભાં વાથે ભ઱ી વાઘુનો સ્ભાગભ કયલાનો કહ્યો છે . (૫૫)
શ્રોક

809
 શે બક્તો ! આ પ્રકાયે જે સ્ત્રીઓ આચયણ કયળે તેઓને શ્રીશરયભાં સ્નશે ળ ૃદ્વિ ઩ાભળે અને
ઘભમભાં દઢ ક્સ્થતત થળે. આ પ્રકાયે ભેં સ્ત્રીબક્તોના પ્રશ્નનો ઉ ત્તય કહ્યો છે . તે તભે વભસ્ત સ્ત્રીઓ
પ્રત્મે જણાલો. (૫૬)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે લડતાર ઘાભભાં ઩ુષ્઩ોદોરોત્વલ

ં ભં ઩ુફૃળના પ્રવંગથી દે લમાનીની થમેર દુદમ ળાનું તનફૃ઩ણ કયુમ એ
પ્રવંગે બક્તજનોને તળક્ષાના વંફઘ
નાભે એકવઠભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

810
811
 અધ્મામ-૬૨
શ્રીશરયએ ગૃશસ્થ ઘભમનો કયે ર ઉ઩દે ળ
શ્રોક

શ્રીનાયામણ મુતન કશે છે , શે બક્તો ! આ રોકભાં તેભજ ઩યરોકભાં શુખી થલા ઈછછતા
ગૃશસ્થ ઩ુફૃ઴ે ઩યસ્ત્રીનો વલમ પ્રકાયે ત્માગ કયલો. (૧)
ગૃશસ્થ ઩ુફૃ઴ોની જે સ્ત્રીઓ શોમ તેભણે ઩ાયકા ઩ુફૃ઴નો વંગ વલમ પ્રકાયે ત્માગ કયલો.
તલલાશ મોગ્મ સ્ત્રી તેભણે તો તલળે઴઩ણે કયીને ત્માગ કયલો. (૨)
ગૃશસ્થ બક્તોએ ભઘભાંવના વંવગમયક્ુ ત લસ્ત ુ ઩દાથમ, રવણ તેભજ ડુગ
ં ઱ી તલગેયે ભાદક
લસ્ત ુનો ત્માગ કયલો. (૩)

812
 શે બક્તો ! ચાયે લણમના ભનુષ્મોએ ઩ોતાની જ્ઞાતતના ઩ુફૃળનું ઉપ્છછત્ષ્ટ અન્ન કમાયે મ ખાળું
નશીં. ઩યં ત ુ કેલ઱ અક્ગ્નથી ઩કાલેરા અથામ ત જ઱ના વંવગમ તલના ઩કાલેરા ઘાણી આરદકના
બક્ષણભાં દો઴ નથી. (૪)
ભાયા આતશ્રતે બાંગ, ગાંજો, અપીણ, ત્રણ પ્રકાયની તભાકુન ું બક્ષણ તેભજ ઘ ૃત, ચોયી અને
અવત્મ બા઴ણ ન કયળુ.ં (૫)
દૂધ ,ઘી, તેભજ ઩ાણી ગાળ્મા તલના ન ઩ીળુ.ં ક્રોધ, ઈ઴ામ , ભાન તેભજ રશિંવાનો ત્માગ કયલો.
(૬)
દે લતાને ઉદે ળીને અથલા ત઩ત ૃને અથે ઩ણ જીલરશિંવા ન કયલી. સ્લગમને અથે ઩ણ તીથમભાં
ક્યાયે મ આત્ભઘાત ન કયલો. (૭)
શ્રોક

ભાછરાને ભાયતાં ભાછીભાયને છ ભાવભાં જે ઩ા઩ થામ એ ઩ા઩ એક રદલવ ગળ્મા તલના
઩ણી ઩ીનાયને વભાન દો઴ રાગે છે . (૮)

813
 ગાળ્મા તલના [આણી ઩ીલાભાં ભાંવબક્ષણનો વંબલ શોલાથી ઩ુયણભાં ભશાદો઴ કહ્યો છે .
ભાટે જ઱ ગા઱ીને ઩ીળુ.ં (૯)
ગૃશસ્થે વાંવારયક ઩દાથોભાં મ ૂધની ઩ેઠે આવક્ત ન થળું તેભજ વત્઩ુફૃ઴ોભાં તલળેળ઩ૅને સ્નેશ
કયલો. (૧૦)
વાંવારયક ઩ાળ ળસ્ત્રારદકથી ઩ણ અછે ઘ છે ., એ ઩ાળથી ભજબ ૂત યીતે ફંઘામેર ભનુષ્મને
આ રોકભાં વાઘુ઩ફૃુ ઴ો મુક્ત કયે છે . (૧૧)
ુ ુ ગૃશસ્થે સ્લધભમતનષ્ઠ ગૃશસ્થ તેભજ વાઘુના મુખેથી તલળે઴઩ણે શ્રીક્ર્શ્ણ
મુમસ
઩યભાત્ભાની કથાનું શ્રલણ કયળુ.ં (૧૨)
જે ત્માગી ઘનનો સ્લીકાય કયે કે સ્ત્રીઓની વાથે લાત કયે તેના મુખેથી શ્રીશરયની લાત
વાંબ઱તા ગૃશસ્થે ચાંિામણ વ્રત કયળુ.ં (૧૩)
઩ોતાના ગાભભાં ઘભમથી લમોળ ૃિ ગૃશસ્થના ઘેય વામંકા઱ે બે઱ા ભ઱ી વલી બગલાનના
નાભનું વંકીતમન તથા કથા શ્રલણ કયળુ.ં (૧૪)

814
 વલમ ગૃશસ્થજનોએ ળરકત અનુવાય તનયં તય શ્રીકૃષ્ણ ઩યભાત્ભાના ભંત્રજ઩ની ભા઱ા
વંખ્માના તનમભ અનુવાય પેયલલી. (૧૫)
એ જ યીતે પ્રતતરદન એકાંતભાં ફેવી બગલાનનું ધ્માન કયી ભનના ભ઱ને ઴ુિ કયતી
ભાનવી ઩ ૂજા કયલી. (૧૬)
઩ોતાના લણામ શ્રને ઉલચત તેભજ લેદ તલદરશત સ્નાનારદક ઴ટકભમ તરયલલણિક ગૃશસ્થોએ
બક્ક્તબાલ઩ ૂલમક કયળુ.ં ક્યાયે મ સ્લધભમનો બંગ થામ અથલા ઩ા઩ભાં પ્રળ ૃતત થામ તો ભાયા આતશ્રતે
એનું પ્રામતશ્વત કયળુ.ં શે જનો ! અજ્ઞાનથી એક્લાય ઩ા઩ફૃ઩ કભમભાં પ્રળ ૃતત થામ તો ભનુ તલગેયે
ભશત઴િઓએ ભનુષ્મોના પ્રામતશ્વતનો તલતધ કહ્યો છે . સ્લધભમનો બંગ થતા કે ઩ા઩નું પ્રામતશ્વત
કયલાની ઈછછા ઘયાલતા ઩ુફૃ઴ે સ્નાન કયી ફે શાથ જોડી વબાને ળયણે જળુ.ં (૧૭-૨૦)
વબાનું રક્ષણ :-
શ્રોક

815
 ઘભમતનષ્ઠ, વત્મ ઩યામણ તેભજ વાઘુળીર દળ અથલા વાત અથલા ઩ાંચ અથલાત્રણ
વ્મરકતઓ તેભજ અધ્માત્ભના જ્ઞાતા જ્માં બે઱ા થમા શોમ તેને વબા કશેલાભાં આલે છે . (૨૧)
શ્રોક

તે તવલામ રાખ મ ૂખામ ઓ, રખ અધભમલાદીઓ, રાખ રોબીઓ, રાખ ઩ક્ષ઩ાતીઓ બે઱ા

ભ઱ે તો ઩ણ વબા થતી નથી. (૨૨)
ળ ૃિ, તફૃણ, શુફૃ઩, તેભજ ઘનલાન ભન્ય્ષ્મોના બેરા થલાથી ઩ણ વબા કશેલાતી નથી.઩યં ત ુ
ભાત્ર ત્રણ તલિાનો અથલા એક ઘભમતનષ્ઠતલિાન જ્માં લફયાજતા શોમ તેને વબા કશેલામ છે .(૨૩)
લેદ ળાસ્ત્ર અધ્મમન વં઩ન્ન, વત્મલાદી, જીતેન્દ્ન્િમ , ઘભમતનશ્થ તેભજ ળાંત વ્મરકત જ વભ્મ
થલાને ઩ાત્ર છે . (૨૪)
શ્રોક

816
 ઘભમના જ્ઞાતા તલપ્રો લમથી નાના શોલા છતાં એ જ વબાને મોગ્મ ળ ૃિ ઩ુફૃ઴ો છે . ઩યં ત ુ ભસ્તક
઩યના કેળ વપેદ થલા ભાત્રથી મ ૂખમ ઩ુફૃ઴ો વબાને મોગ્મ નથી. (૨૫)
શ્રોક

જે વબાભાં વત્મ છે , ત્માં જ ઘભમ છે . એ તવલામ ફીજે અધભમ જ યશેરો છે . શંભેળા ઘભમનો
જમ થામ છે . અધભમનો નશી. વત્મનો જમ થામ છે . અવત્મનો નશીં. (૨૬)
પ્રામતશ્વત, વ્મલાશય તેભજ વ્રતના ઉ઩દે ળભાં વબાવદ ઩ુફૃ઴ો જેને ઘભમ કશે તે ઘભમ
જાણલો. જેને અધભમ કશે તેને અધભમ જાણલો. (૨૭)
શ્રોક

જે ઩ુફૃ઴ જમોતત઴, વ્મલશાય, પ્રામતશ્વત તેભજ લચરકત્વા ન જાણતો શોમ છતાં તલ઩રયત યીતે
કશે તો તે ભશા ઩ાતકી ફને છે . (૨૮)

817
 વબાવદોએ ફતાલેરી રક્રમાના આચયણથી ઩ા઩ કયતો ઩ુફૃ઴ ઩ણ ઴ુિ થામ છે . વબાવદો
જો અધભમ કશે તો તેનો દો઴ વબાવદોને જ રાગે છે . (૨૯)
એથી ધાતભિક ઩ા઩નો બમ યાખતાં જ તેભજ વબાવદ઩નું પ્રાતત કયતા તલપ્રે વત્મનો આશ્ર
મ કયી ઘભમથી તનણમમ આ઩લો ઩યં ત ુ અધભમથી નશી6. સ્ત્રી, ફા઱ક, ળ ૃિ , યોગથી ક્ષીણ, કૃળ
ળયીયધાયી, તેભજ ઉ઩લાવ કયલાભાં અળક્ત ભનુષ્મો ઉ઩ય તલપ્રોએ અનુગ્રશ કયલો. ઘભમના
સ્લફૃ઩ને જાણતા વિભમતનષ્ઠ તલપ્રોએ દે ળ, કા઱, લમ તેભજ વાભથ્મમ અનુવાય અનુગ્રશ કયલો. (૩૦-
૩૨)
શ્રોક

શે વબાવદ તલપ્રો રોબ, ભોશ, બમ તેભજ ભૈત્રીબાલથી અનુગ્ર શ કયે છે . એ વબાવદ

તલપ્રો યૌયલ નયકને ઩ાભે છે . તેભાં વંળમ નથી. (૩૩)
ઘભમળાસ્ત્રને જાણતા ઘાતભિક તેભજ ઩ ૂલમકારીન ભનુ આરદ સ્મ ૃતતકાયોએ ઘભમનો ઉ઩દે ળ કમો
છે . ઩યં ત ુ ફીજા અધભી ઩ુફૃ઴ોએ કમો નથી. ભાટે તલચાય કયીને ઘભમનો તનણમમ કયલો. (૩૪)

818
 દે ળનો આચાય, કુ઱ ઩યં ઩યાગત આચાય, ગાભનો આચાય તલળે઴ફૃ઩ે જાણી ળાસ્ત્રનો આચાય
પ્રલતામલલો. ઩યં ત ુ ક્યાયે મ તેના જ્ઞાન તલના એકાએક ળાસ્ત્રાચાય ન કશેલો. (૩૫)
એકંતભાં ઩ા઩ કયતા ઩ુફૃ઴ સ્લમં જો જ્ઞાની શોમ તો ળાસ્ત્રભાં િન્દ્શ્ટ કયી તેભાં કહ્યા
અનુવાય પ્રામતશ્વત કયળુ.ં અન્મથા કોઈ ધાતભિક વત્઩ુફૃળને ઩ ૂછીને કયળુ.ં (૩૭)
઩ા઩ અને પ્રામતશ્વતના અતધકાયી ને અનતધકાયી છ લ઴મથી ઩ ૂલમના ફા઱કને ઩ા઩ રાગત ુ
નથી તેભજ તેને યાજ્જદં ડ કે પ્રામતશ્વત ઩ણ નથી. (૩૮)
઩ાંચ લ઴મથી ઉ઩યના તેભજ દળ લ઴મથી અંદયના ફા઱કને ઩ા઩નો પ્રવંગ પ્રાતત થામ તો
તેન ું પ્રામતશ્વત ફંઘ,ુ ત઩તા અથલા ગુફૃજનોએ કયળુ.ં (૩૯)
અલગમાય લ઴મથી આયં બી વો઱ લ઴મ ઩માંતના ફા઱કોએ સ્લમં અધુમ પ્રામ ]તશ્વત કયળું
તેભજ ળ ૃિ, યોગી અને સ્ત્રીઓએ ઩ણ અધુમ પ્રામતશ્વત કયળુ.ં (૪૦)
઩ા઩નું પ્રામતશ્વત કયતા ઩ુફૃળે કે સ્ત્રી ઴ુબ ગતતને પ્રાતત કયે છે . પ્રામતશ્વત નશી કયતા
નયનાયી તનશ્વમ નયકથી ઩ણ નીચ મોનીને ઩ાભે છે . જે ભનુષ્મ ઩ા઩ કયી તેન ું પ્રામતશ્વત કયતો
નથી તેનો વંગ કયલાથી ઩ણ ઩ા઩ રાગે છે . ભટે ઩ા઩ી ઩ુફૃ઴ોનો વંગ ઩ણ ન કયલો. ગૃશસ્થ,

819
ત્માગી તેભજ સ્ત્રીઓએ મથામોગ્મ ઩ોતાના ઩ા઩નું પ્રામતશ્વત કયી ઩ોતાના તનમભોનું દઢતા઩ ૂલમક
઩ારન કયળુ.ં (૪૧-૪૩)
શ્રોક

ભાયા આતશ્રતજનોએ ત ુછછ વાંવારયક તલ઴મ તવઉખની આવરકતનો ત્માગ કયી તનયં તય
લાશુદેલ બગલાનભાં પ્રીતત કયલી. (૪૪)
શ્રિા, તનયં તય સ્લધભમન ું આચયણ, બગલાનના ભાશાત્મમજ્ઞાનની ત્જજ્ઞાવા, આધ્માત્ત્ભક મોગ,
બગલદ બક્તોનું વેલન, બગલત કથાનું શ્રલણ, સ્ત્રી, દ્ર્વવ્મ ને યવાસ્લાદભાં આવક્ત ઩ુફૃળના વંગનો
ત્માગ, બગલદગુણો તવલામ અન્મત્ર વંતો઴, અરશિંવા, બગલદ કીતમન,મભ, તનમભ, કોઈ઩ણની
તનિંદાનો ત્માગ, િન્િોની વશનળીરતા તેભજ બગલદ નાભવભયણથી ભનુષ્મોને બગલાન શ્રીકૃષ્ણભાં
પ્રીતત થામ છે . તે વાઘનોભાં ઩ણ નલ પ્રકાયની બરકતથી તો તલળે઴઩ણે પ્રીતત થામ છે . (૪૫-૪૮)
બગલાનના સ્લફૃ઩ભાં ઩યભ પ્રેભ થલાથી વંશ ૃતતનો તલનાળ થામ છે . તેભજ બરકતથી જ
દઢ જ્ઞાન પ્રાતત થામ છે . (૪૯)

820
 એ ઩યભાત્ભા બક્ક્તથી જ પ્રવન્ન થામ છે . ઩ણ અન્મ વાધનથી નશીં. ભાટે શે બક્તો ! તભે
઩ણ તનષ્ક઩ટ થઈ વલમ પ્રકાયે બરકત કયો. (૫૦)
શ્રોક

શુવ્રત મુતન કશે છે , શે યાજન ! આ પ્રકાયે બરકત઩ુત્ર બગલાન શ્રીશરયએ ઩ોતાના

આતશ્રતજનોને સ્લધભમ,બરકત તલગેયેનો વદફોધ આ઩ી પ્રવન્ન થમા અને મુતનજનોને બગલાન
તલશ્ણુન ું ગુણગાન કયલા પ્રેયણા કયી તેભજ બક્તજનોએ ઩ણ શ્રીશરયના ઉ઩દે ળ લાક્યો ઩ોતાના
ભસ્તક ઩ય ઘાયણ કમાાં . (૫૧)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે લડતાર ઘાભભાં ઩ુષ્઩ોદોરોત્વલ

પ્રવંગે બક્તજનોને તળક્ષા આ઩ી તથા પ્રામતશ્વતતલતધનું તનફૃ઩ણ કયુમ એ નાભે ફાવઠભો અધ્મામ
વં઩ ૂણમ.

821
822
 અધ્મામ-૬૩

શ્રીશરય આ઩ેર વભાતધનું શુખ

મુક્તાનંદ સ્લાભીએ કયે ઱ ું ઴ટ઩દીનું ગાન :-

શ્રોક

શુવ્રતમુતન કશે છે ., શે યાજન ! શ્રીશરયને પ્રેયણાથી મુક્તાનંદ સ્લાભીએ લીણાનું લાદન કયુ.ાં
એક તારી તારના ગુિયી યાગભાં ઴ટ઩દીનું ગાન કયુ.મ (૧)
શે વખા ! ઩ ૂજનીમ આનંદસ્લફૃ઩ આ઩ના સ્લફૃ઩ભાં ભાફૃ ભન તનયં તય યભણ કયો. તભે
અળયણના ળયણ છો. બાલ બીતતને દૂય કયો છો. ફષુ કફૃણાના તવિંઘ ુ છો. શુખ ઉ઩જાલતા ચરયત્રોનો

823
તલસ્તાય કયો છો. મુતનશ્વયો તભને મથાથમ જાણી ળકે છે . ભનોશય ભસ્તક ઩યના કેળથી ળોબો છે .
ચંિભા વભાન મુખ કભ઱થી ળોબો છો. વભગ્ર બ્રહ્મારદ દે લતાઓથી વાયી યીતે વેલામેરા છો. કાન
઩માંત દીધમ નેત્રને ઘાયણ કયો છો. ક્ષણ ભાત્રભાં કાભ ક્રોધારદ દો઴ોને જીતનાયા છો. અનેક તલધ
઩ુષ્઩ના શાયને ઘાયણ કયો છો. તલળા઱ તેભજ રકિંલચત ઉન્નત બારને ઘાયણ કયો છો. એ બારભાં
તતઅરક ઘાયણ કયો છો. ઩ોતાના આતશ્રતોને શુખ આ઩ો છો. આત્મંતતક શુખના ઘાભ સ્લફૃ઩ છો.
કા઱ફૃ઩ી વ઩મની ભશાબીતી બેદો છો. અશુયોની બુપ્ધ્ધને ભોશ ઉ઩જાલો છો. ઩ા઩ના ઩ુજને
ં શયો છો.
શુખના ઩ુજ
ં ની પ્રાપ્તત કયાલો છો. લેદોભાં યશેરા વલોતભ યવનું દોશન કયો છો. ઩ોતાના બક્તજન
દે લતાઓની ઩ીડાને શયો છો. શાથભાં કભ઱ને ઘાયણ કયો છો. અનેક પ્રકાયના આભ ૂ઴ણોને ઘાયણ
કયો છો. કલરના ફ઱ને દૂય કયો છો. બક્તજનોના દૂ઴ણોને શયો છો. બક્તોના ક્રોધનું ળભન કયો છો.
અશુયોના ગલમનો તલનાળ કયો છો. મુતનજનોના વમ ૂશોને આનંદ ઉ઩જાલો છો. શદમથી અતતળમ
કોભ઱ છો. બક્તજનો ઩ય દમા યાખો છો. તેભજ દે લતાઓ, ભનુષ્મો અને મુતનજનોથી લંદન
કયામેરા છો. શે વખા ! આ પ્રકાયના તભાયા સ્લફૃ઩ભાં ભાફૃ ભન તનયં તય યભણ કમામ કયે છે . (૨-૭)

824
 શે યાજન ! આ પ્રકાયે મુકતાનંદ સ્લાભીએ પ્રથભ ઴ટ઩દીનું ગાન કયુ.ાં ત્માયફાદ પ્રાકૃત
઩ઘોથી શ્રીલાશુદેલ બગલાનના ગુણોનું બરકતબાલ઩ ૂલમક ગુણગાન કયુ.મ (૮)
ગામન કુળ઱ ભમુતનઓ ઩ણ સ્લયની ઩ ૂતતિ કયાલી પ્રીતતથી મુક્તમુતનની ઩ાછ઱ ઩ાછ઱
ગામન કયલા રાગ્માં. (૯)
મુક્તાનંદસ્લાભી તલગેયે મુતનજનોએ ગામનનો પ્રાયં બ કમો ત્માયે શ્રીશરય શાથની તારી
ંૃ
ફજાલલા રાગ્મા ને દમા બયે રી િન્દ્ષ્ટથી ઩ોતાના બક્તળદને તનશા઱લા રાગ્માં. (૧૦)
એ અલવયે શજાયો નયનાયીઓ શ્રીશરયની કૃ઩ાથી વભાતધ દળા ઩ામમાં. વભાતધભાં તેઓ
અરૌરકક અક્ષયધાભભાં લફયાજતા કોરટ કોરટ શ ૂમમવભાન તેજસ્લી શ્રીશરયના દળમન કયલા રાગ્માં.
(૧૧)
કોઈ ભનુષ્મો તે ભશાઘાભભાં યશેરી ળરકત, વમ ૃદ્વિ ને ઩ા઴મદોથી વેલામેરા દ્વિભુજ શ્રીશરયને
ુ સ્લફૃ઩ે દળમનકયલા રાગ્માં. કોઈ અષ્ટભુજ સ્લફૃ઩ે તનશા઱લા રાગ્માં. (૧૨)
ચત્રુભજ
વભાતધભાં યશેરા ભનુષ્મો ઩ોતાના શદમ આકાળભાં અરૌરકક ઐશ્રમમનાં દળમન કયતા શતાં.
અને તેઓ જ્માયે વભાતધભાંથી ફશાય આલતા ત્માયે એ તલ઴ે કેટરક ભનુષ્મો વલાર ઩ ૂછતાં.

825
તેઓના પ્રશ્નથી સ્ભાતધભાં ઩ોતે જે જે ઐશ્રમમનો અનુબલ કમો તેન ું ફષુ પ્રકાયે તેઓ ઩ોતાના
વંફઘ
ં ીજનોની આગ઱ મથાથમ લણમન કયતા શતાં. (૧૩)
શ્રોક

કેટરાક ભનુષ્મો શ્રીશરયના ઩યભેશ્વય઩નાના તનશ્વમભાં વંળમયુક્ત ભનલા઱ા શતાં. તેઓએ

જ્માયે આ આશ્રમમ તનશાળ્યું ને વંબળ્યું ત્માયે શ્રીશરયને મથાથમ઩ણે વલેશ્વય ભાનલા રાગ્માં. (૧૪)
જે દુિનો શતા તે ઩ોતાના વંફઘ
ં ીજનોને શઠ઩ ૂલમક શ્રીશરય ઩ાવેથી ઘયે રઈ જલા ત્માં આવ્મા
શતાં. ઩યં ત ુ તેઓ ઩ન શ્રીશરયનો પ્રતા઩ જોઈ તત્કા઱ શ્રીશરયને ળયણે ગમાં. (૧૫) આ પ્રકાયે વલમ
રોકના નાથ તેભજ દે લળભામના ઩ુત્ર શ્રીશરયએ ભનુષ્મોને આનંદ ઉ઩જાલી ઩ોત઩ોતાના તનલાવ
સ્થાન પ્રત્મે જલા આદે ળ કમો તેભજ શ્રીશરય સ્લમં યમમ ઩ટ ભંડ઩ભાં ઩ધામામ ને ત્માં ઩માંક ઩ય
લફયાજભાન થમાં. (૧૬)
વભગ્ર જીલોને શુલખ આ઩તા બગલાન શ્રીશરયએ આ પ્રકાયે પ્રતતરદન ઩ોતાના વંતનધ્મભાં
બે઱ા ભ઱ે રરા બક્તોને આનંદ ઉ઩જાલી ઩ ૃથ્લી ઩ય ઩ોતાનો મળ તલસ્તામો. ને લડતારઘાભભાં

826
કેટરોક વભમ તનલાવ કયીને યહ્યા6. બગલાન શ્રીશરય લડતાર ઘાભભાં જે્રા રદલવ યહ્યા તેટરા
રદલવોભાં તો તેભને તલ઴ે ભનુષ્મોનો સ્નેશ પ્રતતરદન અતધક ને અતધક લધલા રાગ્મો. એ ઩ુયભાં જે
તે દે ળના તનલાવી બક્તોની યવોઈ રક્રમા ઩ણ પ્રતતરદન નલીન ને નલીન ઉત્તયોત્તય અતતળમ
સ્લારદષ્ટ ફનતી શતી. શ્રીશરય ક્યાયે ક વબાભાં લણામશ્રભ ઘભમને ઉલચત લેદે પ્રતત઩ાદન કયે રા ઘભોનું
શ્રીકૃશ્ણ ઩યભાત્ભાની બક્ક્તએ વરશત પ્રતત઩ાદન કયતા શતાં. કોઈ રદલવ શ્રીશરય વબાભાં જ્ઞાન,
લૈયાગ્મ તેભજ બરકતનું તેના રક્ષણે વરશત તનફૃ઩ણ કયતા શતાં. કોઈ રદલવ શ્રીશરય યાજનીતતનો
ઉ઩દે ળ કયતાં. કોઈ રદલવ દાન ઘભોની લાત કયતાં. કોઈ રદલવ ભોક્ષઘભમની લાત કયતાં. કોઈ
રદલવ સ્ત્રીઓના ઘભોની લાત કયતાં. (૧૭-૨૨)
કોઈ રદલવ શ્રીશરય વબાભાં વાંખ્મજ્ઞાનની લાત કયતા6. કોઈ રદલવ મોગ ળાસ્ત્રની લાત
કયતાં.કોઈ રદલવ ઩ંચયાત્રની લાત કયતાં. કોઈ રદલવ ઩યભશંવોના ઘભોનું તનફૃ઩ણ કયતા શતાં.
(૨૩)
કોઈ રદલવ શ્રીશરય ભનુષ્મોએ કયે ર ઩ા઩ને દૂય કયલા પ્રામતશ્વત તલતધનું તનફૃ઩ણ કયતા. કોઈ
રદલવ વલે ભનુષ્મોના આ઩ત્કાલરક ઘભોનું તનફૃ઩ણ કયતા શતાં. ( ૨૪)

827
 શ્રોક

બગલન શ્રીશરય સ્લમં ઩ ૂણમકાભ શોલા છતાં નયનાટકનું અનુકયણ કયતા શોલાથી લણામ શ્રભને
ઉલચત ઘભોનું તનયં તય ઩ારન કયતા શતાં. (૨૫)
લ઴મના આયં બભાં ચૈત્ર ઴ુક્ર ઩ડલાને રદલવે શ્રીશરયએ જગત શ ૃષ્ટા શ્રીલાશુદેલ સ્લફૃ઩ી
બ્રશાભાજીનું ઩ ૂજન કયાવ્યુ.ં (૨૭)
ભનુ આરદ તતતથઓભાં ચૈત્ર લદ ત ૃતતમાની મુખ્મ તેતથએ બગલાન શ્રીશરયએ ગૌદાન,
શુલણમદાન તેભજ તલપ્રોનું વંત઩મણ કયાવ્યુ.ં (૨૮)
શ્રોક

શુવ્રત મુતન કશે છે , શે યાજન ! ઩યભેશ્વય શ્રીશરયએ ત ૃતતમા તતતથએ ળાસ્ત્રતલતધ અનુવાય
ભત્સ્મફૃ઩ી બગલાનનો ઩ ૂજા ભશોત્વલ વાયી યીતે ઉજવ્મો ને બોજન કયી દુ઩ુય
મ પ્રમાણ કયલા તત્઩ય
થમાં. (૨૯)

828
ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે લડતાર ઘાભભાં ઩ુષ્઩ોદોરોત્વલ
પ્રવંગે તલતલધ તતતથઓભાં કયે રા બગલાન શ્રીશરયના ચરયત્રોનું તનફૃ઩ણ કયુમ એ નાભે ત્રેવઠભો
અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

અધ્મામ-૬૪

શ્રીશરયએ લડતારભાં યોકાલાનું આ઩ેર લચન

શ્રોક

829
 શુવ્રતમુતન કશે છે , શે યાજન ! એ અલવયે નાયામણલગરય નાભે બક્ક્તબાલથી ફય઩ ૂય
ગૌસ્લાભી લડતારથી તત્કા઱ શ્રીશરય વભી઩ે આવ્માં તેભજ શ્રીશરયને પ્રાથમના કયલા રાગ્માં. (૧)
શે સ્લાતભન ! શે પ્રભુ ! આલતીકરના રદલવે તભાયો તેભજ મુતનભંડ઱નો અતતળમ વત્કાય
કયલાની ભાયા અંતયભાં ઈછછા લતે છે . આ ભાયો ભનોયથ ઩ ૂણમ કયો. (૨)
શે યાજન ! આ પ્રકાયે નાયામણલગરયએ પ્રાથમના કયી ત્માયે બક્તવ્ત્વર શ્રીશરયએ તથસ્ત ુ કહ્યુ.ં
તેલાભાં ફીજા ઩ણ નગયલાવીઓ શ્રીશરય વભી઩ે અવ્માં. (૩)
કુફેયજી, જોફન઩ગીજી, જુસ્જી, મ ૂ઱જી તલગેયે બક્તોએ શ્રીશરયને બરકતબાલ઩ ૂલમક નભસ્કાય
કમામ ને કુફેયજી શ્રીશરય પ્રત્મે કશેલા રાગ્મા. (૪)
શે સ્લાતભન ! લડતાર નગયભાં તભે ઩ઘામામ એને ત્રેલીવ રદલવ ઩વાય થમા છે . એ
રદલવોભાં પ્રથભ જોફન઩ગીની યવોઈ સ્લીકાયી તેનો ભનોયથ ઩ ૂણમ કમો છે . તેભજ તભે અન્મ
દે ળાંતયલાવી બક્તોને ઩ણ વંત ૃષ્ટ કમાં છે . (૫-૬)

830
 શે સ્લાતભના ! અભે ઩ણ તભાયા બક્તવેલકો છીએ. અભાયા ઩ય અનુગ્રશ કયી તભે દુગમ઩યુ
પ્રમાણ ન કયો. શે સ્લાતભન ! તભાયા પ્રાગટય ઉત્વલની તતતથ ઩ણ વભી઩ભાં જ આલે છે . એ રદલવે
તભાફૃ ઩ ૂજન કયલાની અભાયાભાં અંતયભાં ઈછછા લતે છે . (૭-૮)
એથી ચૈત્ર શુદ તલભરા એકાદળીના ઉત્વલ શુધી અરશિંમા જ તનલાવ કયીને યશો. શે યાજન !
આ પ્રકાયે કુફેયજી તલગેયે બક્તોએ પ્રાથમના કયી ત્માયે બગલાન શ્રીશરયએ શવતા શવતાં ‘તથાસ્ત ુ’
કહ્યુ.ં (૯)
ત્માયફાદ શ્રીશરય ઩ોતાના બક્તજનોને વંતો઴ ઩ભાડી લડતારનગયભાં તનલાવ કયીને
યહ્યાં.ચૈત્ર શુદી નલભી તીતથએ ઉત્વલ ઉજલી શ્રીશરયએ ભધ્માનવી વભમે શ્રીયાભચંિ બગલાનનું
઩ ૂજન કયુ.મ યાભનલભીના રદલવને શ્રીશરયના પ્રાગટય નો રદલવ જાણી ઉત્શુક ફનેરા બક્તજનોએ
તલતધ઩ ૂલમક શ્રીશરયનું ઩ ૂજન કયુ.ાં નલીન રકિંભતી લસ્ત્ર, શુગઘ
ં ીભાનચંદન, ભનોશય ઩ુષ્઩ના શાય,
શુલણમ તેભજ યત્નના આભ ૂ઴ણ, ભશાઆયતી, સ્ત ુતત તેભજ નભસ્કાયથી શ્રીશરયનું આદય઩ ૂલમક ઩ ૂજન
કયી જાગયણ કયુમ ને તનયાશાય ઉ઩લાવ કમો. (૧૦-૧૩)

831
 શે યાજન ! બક્તજનોએ દળભીના રદલવે શ્રીશરયની પ્રવન્નતાને અથે ઩ોતાની ઘનવં઩તત
અનુવાય શુદય
ં બોજનથી જભાડી વાઘુ તેભજ બ્રાશભનોને જભાડી દાન આતમાં. (૧૪)
બગલાન શ્રીશરયએ ઩ણ વષુ તલપ્રોને ઩ાયણા કયાવ્મા તેભજ એકાદળીના રદલવે ભશાન
ઉત્વલ ઉજવ્મો. (૧૫)
બગલાન શ્રીશરયએ વલમતોબિભંડ઱ભાં રક્ષ્ભીયુક્ત શુલણમભમ શ્રીલાશુદેલ બગલાનની અનેક
તલધ યાજો઩ચાયથી તલતધ અનુવાય ઩ ૂજા કયી. (૧૬)
ત્માયફાદ શ્રીશરયએ શ્રી લાશુદેલ બગલાનને ઩ાયલણમાભાં ઩ઘયાવ્મા ને ઩ ૂજન કયી
ભશાઆયતી ઉતાયી ઝુરાવ્માં. (૧૭)
ૂ મને અંતે ઩ ૂજા વભાતત કયી બ્રાશભનોનું ઩ ૂજન કયુમ તેભજ
ત્માયફાદ શ્રીશરયએ એક મુષત
બક્તોની વાથે ઉ઩લાવ તેભજ જાગયણ કયુ.મ (૧૮)
બગલાન શ્રીશરયએ િાદળીને રદલવ પ્રાત:કા઱ે તલતધ પ્રભાણે ઩ાયણા કયી તત્કા઱ દુગમ઩યુ
જલા પ્રમાણ કયલા ભાટે ઩ોતાના ધોડેસ્લાય ઩ા઴મદોને આજ્ઞા આ઩ી. (૧૯)

832
 શ્રીશરયએ કટે રાક મુતનઓના ભંડ઱ોને અહ્યાની જીલોને ફોધ આ઩લા દે ળાંતયભાં તલચયણ
કયલા આજ્ઞા આ઩ી. કેટરાક મુતનઓના ભંડ઱ોને ઩ોતાની વાથે આલલા આદે ળ કમો. (૨૦)
શ્રીશરય વેલકોને ઩ોતાની વાથે આલલા આદે ળ આ઩ી શુલણમના ંડચા તવિંશાવન ઩ય
લફયાજભાન થમા. જોફન઩ગીએ શ્રીશરયનું ઩ ૂજન કયુ.મ ત્માયફાદ બક્તલત્વર શ્રીશરયએ વભગ્ર
બક્તજનોને આદે ળ આતમો કે શે બક્તો ! વલે ઩ુફૃ઴ તેભજ સ્ત્રીઓ તભે ભાફૃ લચન વાંબ઱ો. શલે
તભે વલે લડતાર નગયથી ઩ોત઩ોતાના દે ળ પ્રત્મે પ્રમાણ કયો. શદમભાં બગલાન શ્રીક્ર્ષ્ણનું ધ્માન
કયતા કયતાં ભાગમભાં અતતળમ વાલધાન લતમજો. (૨૧-૨૨)
શે યાઅન ! આ પ્રકાયે કફૃણાતનતધ બગલાન શ્રીશરયએ વલમ બક્તોને આદે ળ આતમો ને સ્લમં
જમ વચ્છચદાનંદ કશી ઩ોતાના અશ્વ ઉ઩ય આફૃઢ થમાં. (૨૩)
બગલાન શ્રીશરય લડતારલાવી બક્તજનોના વમુદામથી છૂટા ઩ડી ગઢ઩ુય જલા નીકળ્માં.
શ્રીશરય અતતળમ ચ઩઱ અશ્વ ઩ય આફૃઢ થમેરા ઩તશ્વભદે ળના ઘોડેસ્લાયો વાથે ચારતા શતાં.
શ્રીશરયએ ભસ્તક ઩ય પેંટો ફાંધ્મો શતો. અનેક ઩ુષ્઩ના તોયાઓ ઘાયણ કમામ શતાં. શ્વેત તતરકથી
ળોબતા શતાં. કુંકુભના ચંિકને બારભાં ઘાયણ કય્઩મ શતો. કંઠભાં અનેક શાય ઘાયણ કમામ શતાં.

833
નેત્રભાંથી અશ્વુઓ લશાલતા બક્તજનો શ્રીશરયના દયળમન કયતા શતાં. લાંત્જત્રે વરશત ગીતોનું શ્રલણ
કયતા ને ઩ ૂનભના ચંિ વભાન મુખથી ળોબતા શતાં. (૨૪)
ત્માયફાદ બગલાનશ્રીશરયએ ઩ોતાની ઩ાછ઱ ઩ાછ઱નુવયતા અનેક નયનાયીઓને તનશાળ્મા
તેભજ ઩ોતાના શાથની વંજ્ઞાથી તેઓને ઩ાછ લા઱લા પ્રમાવ કમો ઓ઩ણ તેઓને ઩ાછ લા઱લા
વભથમ ન થમં. (૨૫)
તેથી શ્રીશરયએ ઩ોતાના ઩ગની ઩ેનીથી અશ્વને દોડાવ્મો ને સ્લમં એકરા જ તત્કા઱
બક્તજનોની િન્દ્ષ્ટથી અતત દૂય થમાં. એ બક્તજનો ઩ણ જ્માં શુધી ઩ોતાની િન્દ્ષ્ટ ઩શોંચી ત્માં શુધી
શ્રીશરયના દળમન કયી ઩ાછા લળ્મા. ત્માયફાદ શ્રીશરયનું સ્ભયણ કયતા કયતા આંખભાં અશ્રુઓ
લશેલડાલતા ઩ોત઩ોતાના દે ળ પ્રત્મે ઩ાછા પમાાં . (૨૬-૨૭)
એ વભમે અમોધ્માલાવી યાભપ્રતા઩જી તલગેયે વંફઘ
ં ીજનો શ્રીશરયની આજ્ઞાથી યથારદ
લાશનોભાં ફેવી શ્રીશરયથી થોડે દૂય ગમાં. (૨૮)

834
 બગલાન શ્રીશરય ઩તશ્વભ દે ળના ઘોડેસ્લાયોની વાથે દુગમ઩યુ જતા ભાગમભાં બાર પ્રદે ળ
આવ્માં. એ બારભાં ફે શાથ જોડી ભાગમ ફૃંઢી ઊબેરા બારલાવી શજાયો બક્તજનોને પ્રવન્ન
મુખકભ઱થી ળોબતા શ્રીશરયએ તનશાળ્માં. (૨૯-૩૦)
એ બક્તજનોએ શ્રીશરયને નભસ્કય કમામ . શ્રીશરયના અશ્વની રગાભ ગ્રશણ કયી ઩ોત઩ોતાના
઩ુય પ્રત્મે ઩ઘયાલલા અતતળમ પ્રાથમના કયલા રાગ્માં. (૩૧)
બક્તલત્વર શ્રીશરય ઩ોતાના બક્તજનોને અ઩ભાતનત કયી દુગમ઩યુ જલા વભથમ ન થમાં.,
એથી તેઓનું તપ્રમ કયલા તેભના નગય પ્રત્મે ઩ધામામ . (૩૨)
બગલાન શ્રીશરય બક્તજનોનું તપ્રમ કયલાની ઈછછાથી કોઈ જગ્માએ અધો રદલવ તનલાવ
કયીને યહ્યા. કોઈ જગ્માએ એક રદલવ,. કોઈ જગ્માએ ત્રણ રદલવ, ક્જોઈ જગ્માએ ફે રદલવ કયીને
યહ્યા6. આ પ્રકાયે તનલાવ કયતા શ્રીશયીએ ઩ોતના બક્તજનોને વંતો઴ ઉ઩જાવ્મો. ને આભને આભ
શ્રીશરયને એક ભાવ એક ક્ષણની ઩ેઠે ઩વાય થમો. (૩૩-૩૪)
આ ફાજુ દુગમ઩યુ ભાં તનલાવ કયીને શ્રીશરયની પ્રતતક્ષા કયી યશેરા ઉત્તભ યાજાને તો એ ભાવ
ભશાકષ્ટથી ઩વાય થમો. (૩૫)

835
 શ્રીશરય આજ ઩ધાયળે. કાર ઩ધાયળે. ઩યભ રદલવે ઩ધાયળે. વામંકા઱ે ઩ધાયળે. પ્રાત:કા઱ે
઩ધાયળે. આ પ્રકાયની લચિંતાથી ફીજો ભાવ ઩ણ ઩વાય થ્મો. ત્રીજો ભાવ ઩વાય થતાં અત્મંત
લચિંતાત ુય ઉત્તભ યાજા એક ક્ષણ ભાત્ર ઩ણ શ્રીશરયનો તલમોગ વશન કયલા વભથમ ન થમાં. (૩૬-૩૭)
તલયશાત ુય ઉત્તભભ ૂ઩તતએ શ્રીશરયને રખેર ઩ત્ર :-
બોજનનો ત્માગ કયી શ્રીશરયના આગભનની લચ6તાથી ઉત્તભયાજાનું ળયીય વંતતત થયુ.ં

અનેક રદલસ્ના ઉજાગયા થમા6. ત્માયફાદ ઘીયે ધીયે એકાગ્ર ભનથી શ્રીશરયને એક ભંગ઱ ઩તત્રકા
રખી. (૩૮)
઩તત્રકાભાં પ્રથભ ઩ોતાના પ્રણાભ રખ્માં. ત્માયફાદ પ્રાથમના કયલા રાગ્મા કે શે બગલન !
તભે ભાયી વભી઩ે જે પ્રતતજ્ઞા કયી છે તેનો વભમ ઩ ૂણમ થઈ ગમો છે . અત્માય શુધી ભાયા ળયીયભાં
પ્રાણ ભશાકષ્ટથી યહ્યા છે . તભાયા તલમોગથી શલે ઩છી આ પ્રાણ ટકળે નશીં. એભ ભને બાવે છે . શે
પ્રભુ ! તભાયો તલમોગ વશન કયલા ષુ ં વભથમ નથી. ભાટે તભે અશીં તત્કા઱ ઩ધાયો. અથલા તભાયી

836
વભી઩ે ભને ફોરાલો. શે યાજન ! આ પ્રકાયે તલસ્તાય઩ ૂલમક અથમગબ
ં ીય ઩ ૂલોક્ત ઩તત્રકા રખી તેભજ
ળીઘ્રગભન કયતા દૂતની વાથે તત્કા઱ યલાના કયી. (૩૯-૪૨)

પ્રેભાધીન શ્રીશરયનું દુગમ઩યુ ભાં આગભન :-

જે રદલવેય શ્રીશરય ગાંપ ગાભે ઩ધામામ શતા તેજ રદલવે એ દૂત ઩ણ ત્માં આવ્મો. શ્રીશરયને
ભરી ઉત્તભયાજાએ ભોકરાલેરી ઩તત્રકા અ઩મણ કયી તેભજ શ્રીશયે એ ઩તત્રકાનું લાચન કયુ6
મ . વસ્ભગ્ર
઩તત્રકાનું લાચન કયી કફૃણાતનતધ બગલાન શ્રીશરયએ ’’ ઉત્તભયજા ઩ોતાનો પ્વ્ફમોગ વશન કયલા
વભયથમ થઈ ળક્ળે નશીં ’’ પ્રભાણે તનશ્વમ઩ ૂલમક જાણ્યુ.ં (૪૩)
ત્માયફાદ શ્રીશયએ વલમ બક્તજનોને આજ્ઞા આ઩ી ને તે જ રદલવે યાત્રે કેટરાક
ઘોડેસ્લાયોની વાથે શ્રીશરય દુગમ઩યુ ઩ધામામ . (૪૫)
બગલાન શ્રીશરય શ ૂમોદમ વભમે દુગમ઩યુ ઩ધામામ એ વભમે ફશાય લેરદકા ઩ય લફયાજભાન
થમેરા ઉત્તભ યાજાએ શ્રીશરયના આગભનના વભાચાય વાંબળ્માં. (૪૬)

837
 એ જ વભય્રે ઉત્તભ યાજા ચયણભાં ઩ાદુકા ઩ણ ઩શેયલાનું ભ ૂરી શ્રીશરયની વન્મુખ દોડયા ને
ળયીય જેભ પ્રાણને ઩ાભી ચેતનલંત ુ ફને તેભ શ્રીશરયને જોઈને આનંદ ઩ામમાં. (૪૭)
શ્રીશરય ઩ણ અશ્વ ઩યથી નીચે ઉતમામ ને ઩ોતાના ચયણભાં પ્રણાભ કયી યશેરા ઉત્તભ
યાજાને બેટી ઩ડયા તેભજ કૃળ થમે઱ ું ળયીય તનશા઱ી તલસ્ભમ ઩ામમાં. (૪૮)
ંૃ ને રઈ ઉત્તભ યાજાની વાથે ઩ોતાના તનલાવસ્થાને
ત્મયફાદ શ્રીશરય ઩ોતાના ઩ા઴મળદ
઩ધામાાં . ઉત્તભયાજા શ્રીશરયની વેલા કયલા રાગ્મા તેભજ શ્રીશરય ઩ણ ત્માં પ્રીતત઩ ૂલમક તનલાવ કયે ને
યહ્યાં. (૪૯)
ુ નોને ઩ણ શ્રીશરયની ઩ેથે જ આદયા઩ ૂલમક વત્કાય કયી ઩ોતાના
ઉત્તભયાજાએ શ્રીશરયના ફંઘજ
યાજબલનભાં તનલાવ કયાવ્મો. (૫૦)

શે યાજન ! આપ્રકાયે બગલાન શ્રીશરયએ લડતાર નગયભાં ઩ુષ્તદોરોત્વલ ઉજવ્મો તેભજ આ

પ્રકાયના ફીજા અનેક ઉત્વલો ઩ણ ઉજાવ્માં. (૫૧)
શ્રોક

838
 જે ભનુષ્મ શ્રીશરયની વલોત્ત્ભ તેભજ ઩તલત્ર ભશોત્વલ વંફઘ
ં ી લાત વાંબ઱ળે અથલા
઩ાઠ કયળે. તેઓ શ્રીશરયની કૃ઩ાથી વભગ્ર ઈપ્છછત ભનોયથ તેભજ ઩યભ ઩દને ઩ાભળે. (૫૨)

ઈતત શ્રીવત્વંગીજીલને નાયામણચરયત્રે ઘભમળાસ્ત્રે ત ૃતતમ પ્રકયણે લડતાર ઘાભભાં ઩ુષ્઩ોદોરોત્વલ

઩ ૂણમ કયી બગલાન શ્રીશરય ઩ુન:ગઢ઩ુય ઩ધામામ એ તનફૃ઩ણ નાભે ચોવથભો અધ્મામ વં઩ ૂણમ.

839
 a¹yiy 47
s&v\t uvic – a(At vZ_iily> nim g&j<r[P& p&r> mht` / cRviri[(p y#iRyi B[j&<vNi< h(r> m&di //
vDtilni B±ti[n) eµCi C[ mhirij pFir[ an[ BÄy uRsv Yiy s&>dr pg)n[ aim>#iN d[vi mi[kl[ s>vt` 1875 ni
nhi s&d) p*nm ni (dvs[ gQp&r aiv)n[ mhirijn[ p\iY<ni kr) k[ p\B& vDtilmi> pFiri[ an[ p&Opdi[li[Rsv kri[ Bgvin kh[ h[ pg)
gµCiF&nig(mOyi(m RvRp&r> mi(s fiÃg&n[ // Bgvin ~)h(ra[ p(#ikiai[ lK) vDtil aivvin& kH& cir[ (dSimi> smicir f[liyi
k[ ~)h(r vDtil pFirS[ , si]riOT^ni B±ti[ vDtil jvi miT[ gQp&r aiÄyi ,

s>vt` 1875 figN v(d Cqni (dvs[ mhirij[ vDtil jvi p\yiN ky&< , didiKicrn[ gQp&r riK) jyi rmi l(lti
vg[r[ bh[ni[n[ siY[ le hjiri[n) s>²yimi> B±ti[ siY[ mhirijn) svir) n)kL) C[, myirim BT`Ta[ S&B S&knmi>
ci>dli[ kr)n[ (vdiy aip) C[, v[gvin miNk)ni v[gn[ ki[e ai>b) n Sk[ , mig<mi> aivti gimi[mi> Bgvinn& Avigt Yiy GN)vir
Bgvin ~)h(r a[Tli aigL n)kL) jiy k[ B±ti[n) rih ji[vi miT[ ai>bin) DiL) pkD)n[ cir[ (dSiai[mi>Y) s>G vDtil trf je rHi
C[ mhirij uBi rh[ di[Dti B±ti[ mhirijni ai (dÄy dS<nni[ liB l[ , GNi li[ki[ mhirijn[ ji[vi miT[ aiv[ C[ GNi dS<n
miT[ aiv[ C[ GNi pi[tini sgiai[ piCi le jvi miT[ aiv[ C[ BÄy r>gmhi[Rsv kyi[< r>gmhi[Rsv p\s>g[ vDtilmi> kc d[vh*(tn&
ai²yin

gQp&r aigmn
tZt)y p\krN smi(¼t

840
 ct&Y< p\krN

AvgZh[ (nvsºt> t> (nd<ÀBi[Byn>dn: /

(sP[v[ prmi B±Ryi sk&T&Àbi[ºvh> nZp // didiKicr oiri u_imB(±t ~)h(ra[ p&riN ~vNni[ (v(F kHi[ , p&riN b[ p\kirni
{1} lG& {2} mht` mht` p&riN aQir C[ lG&p&riN an[k C[ mht` p&riN {1} b\M p&riN {2} pÞp&riN {3} (vON&p&riN {4}
(Svp&riN {5} Bigvt` p&riN {6} mik<>D[y p&riN {7} nird p&riN {8} a(³np&riN {9} B(vOyp&riN {10} (l>gp&riN {11}
b\Mv]vt<p&riN {12} vrihp&riN {13} Ak>dp&riN {14} vimnp&riN {15} k*m<p&riN {16} mRAyp&riN {17} g$Dp&riN {18} b\Mi>Dp&riN

ji[Fi BrviDni[ Biv aj&<nn) vit tm[ jigi[ pC) mir[ Si miT[ ujigri[ krvi[

siL>gp&rmi> jºmiOTm)

ri(#ini smy[ vrsid aiÄyi[ Ryir[ B±tni Gr[ KBi[ aip) mi[B upiD`yi[ , gQDiY) didiKicrni[ s>d[S pFiri[ ki(ryiN)mi> rHi ,
s&ri B±t tYi z)NiBien& aim>#iN
gr)bnviz k[ riji(Frij ~)h(r li[yi pFiyi< li[yimi> Siki[Rsv kyi[< ,

841
 miGAninni[ (v(F kHi[ p>ciLimi> risl)li
p>ciLimi> S[lN jmiD`y& ,
BrviD Xit)n[ ,Bgvin jit[ p)rs[ C[

(frt G)u l[e bir(h biri / prst h(rvr p>(±t

m>ziri //
kih si>vr) m*rt si[h[ / j)mt ³vilºh a(Kyi>
mi[h[ //
k>F(h vim d&pT`Ti Diri / di[ bi>Ft p&(n kmr m>ziri
//
842
 jik) p\sid) d&l<B khiv] / Bv b\Mi(dk B) n(h
piv] //
Bi³yv>t si[ g\im)N a[h) / h(rkr pie p\sid) j[h)
a>tkiL[ a[k Di[sin[ S[lN le t[Dvi pFiyi<

j*nigQ Ye gQDi m>(dri[ni[ s>kÃp

amdibidmi> nrniriyN d[vn) Ayipni

B*jmi> nrniriyN d[vn) Ayipni

vDtilmi> lÈm)niriyN d[vn) Ayipni

Bgvin[ si] p\Ym nrniriyNn) m*(t<yi[ ai[rD)mi> pFriv[l) Ryi> Kitm&h&t<ni[ s>kÃp kyi[< ,vDi[drini p&$Pi[_im
nimni (SÃp)n[ bi[liv) mhirij[ (c#i t]yir krvin) aiXi aip) , Ryir[ t[N[ kH& k[ mhirij n(Dyidmi>
niriyNd[vn& m>(dr C[ t[ ji[e lea[ Bgvin Avy> m>(dr ji[vi n(Dyid jiy rAtimi> p)plg gimni B±ti[a[

843
Bgvinn[ BivY) jmiD) siq $(pyi vDtil m>(dr miT[ ap<N kyi< vDtil m>(dr miT[ si] p\Ym din p)plg
gimY) aiÄy&
$p]yi siq sm(p<n[ p*J bi[(lyi[ sv[< smij /m>(dr kri[ vrtilmi> t[mi> vivrji[ mhirij //
n(Dyid m>(dr ji[en[ aiÄyi pC) Bgvin kh[ k[ ainiY) pN ~[Oq
m>(dr vDtilmi> krv& C[ , Kitm&h&t<n) (tY) aiv) s>vt` 1878 ni c]#i mismi> p\B& ni hAt[ FimF*mY)
Kitm&h&t< Yy& ,

sjn) aij (dvs C[ ain>dni[ vrtilmi> (vVni aiFir r[ riji(Friji Kitp*ji

kr[ C[ Ki>tY)
{1} ki[D[ si[nin) ki[S krmi> Fr) gt< giL[ C[ gi[(v>d gi[piL r[ ----
{2} ni²yi gt<mi> fi[fL n[ f*lDi , niK) si[nin) mhi[r (vSiL r[ ----
{3} Æyim[ l[li[ si[nini[ le An[hY) , ni>²yi[ kd<m ki[D[ gt<mi>y r[ ------
{4} AYip) acL e>T a(vniS)y[ , j[j[kir kr[ C[ jn Ryi>y r[ -----
{5} j[n[ hiY[ piyi[ nKiNi[ (vVni[ , t[n[ hiY[ Yy& ai m&h&rt Kit r[ ----
{6} YiS[ m>(dr mi[T& ai mh)tL[ , aiKi (vVmi> t[ YS[ (v²yit r[ -----

844
 Bgvin[ (v(F krnir b\iMNn[ si[ $(pyi B[Tmi> ai¼yi , Bgvin[ (SÃp)ai[n[ aiXi aip) k[ amir[ a(h>
nv (SKrn& m>(dr krv& C[ t[mi> #iN (SKr p\m&K riKvi C[ miT[ #iN (SÃp)ai[ pis[ alg alg (SKrn)
(Dzien bnivDiv) , pC) mhirij[ m&±tin>d Avim) ,gi[piLin>d Avim),rimdisJ , (nRyin>d Avim) ,
b\Min>d Avim)n[ bi[liv)n[ kH& k[ ai kiy< ki[e rijn)(t tYi Äyvhirk&SL hi[y t[n[ si[>p)y[ , Ryir[
m&±tm&(n kh[ mhirij a[vi ti[ a[k b\Min>dAvim) C[
agm av(nmi>Y) liv) aiN[ avr n a[h smin aij TiN[ /
s&rp(tsdn[ s&vAt& hi[y trt m>giv) Sk[ j t[h ti[y //
jnmn xNmi#imi> (rziv[ Fn Qgl[ Qgli upi(j< liv[ //

siY[ axrin>d Avim) an[ ain>din>d Avim)n[ rh[vin) siXi kr) C[ , gi[piLin>dAvim)n[ mhirij[ m*(t<yi[n)
vit kr) ,

p*vi<(Bm&Kn& nv[ (SKrn& m>(dr YiS[ a(h , t[ m¹y[ avtiry&±t m&jn) m&(t< AYpiS[ sh) //
lÈm)a[ tp ai AYL[ ky&< ht&> t[ miT[ m¹yily[ ~) niriyN $p mi$> C(b b[ C[ AYipv) ai AYL[ //
~) vZ>divnni[ (vhi(r pN h&> t[ m>(dr[ d(xN[ , riFiy&±t rh)S $p Fr)n[ li(lRy sÃlxN[ /
t[ siY[ h(rkZON nim m&rt) AYip)S h&> mihr) , B±ti[n[ m&j $p ¹yin Frvi p\Ryx j[v) kr) //
AYip&> u_ir m>(dr[ m&j (pti mitin) m*(t< Bl) , vis&d[vAv$p biL m&jn&> t[ pis Yip&> vL) //

845
b)ji (SKri[mi> miri avtiri[n) m*(t<yi[ pFrivv) C[ , Bgvin[ B±ti[n[ m>(drmi> d](hk s[vi krvin) aiXi
kr) , bh& FimF&mY) kim upD`y& , nv liK e>Ti[ piyimi> p*r) , B*jn) p\(tOqi pC) Avy> mhirij
aiv) s[vikiy<mi> ji[Diyi ,
cliÄy& kim m>(dr tN&> pis[ rh)n[ p\B&Jy[ GN& / e>TviD[ je sh& siY[ mivi[ l[ti e>Ti[ (njmiY[ /
kcriLi kyi< (ds[ a>g Sim dib[ t[n[ Ci(t s>g / aip[ Cit)mi> crNn) Cip ki[en[ ti[ vKiN[ C[ aip //
axrin>d Avim)a[ vit kr) k[ mhirij lÈm)niriyNn) m*(t< nY) mLt) Ryir[ Bgvin kh[

m*(t<yi[ mhid]vtviL) rminiY rmin) $piL) / a(tpivn C[ p&ritn) mnvZ(_i hr[ h(rjnn) //

a[v) m*(t< vDi[drimi> C[ , m&±tin>dAvim) an[ (nRyin>d Avim)n[ vDi[dri mi[kÃyi , s>ti[ vDi[dri aiv)n[ Si[F[
pN ±yi>y p_ii[ n lig[ , Bgvin[ dS<n aip) vi(Nyin& nim kH& k[ t[n) pis[ C[ , vi(Nyin[ vit kr) riJ
Yyi[ pC) ki[eni kh[viY) ni piD) d)F) , ~)Jn) p\[rNiY) hi piD) , giDimi> m*(t<yi[ len[ n)kL[
rAtimi> (vcir[ k[ ai d[v ti[ gQp&r didini drbirmi> Si[B[ a[vi C[ , miT[ btivvini bhin[ le jea[ pC)
vDtil miT[ b)J leS& , giD& bi[cisN phi[c[ t[Tlimi> c]#imismi> gijv)j siY[ vrsid Yyi[ an[ m*(t<
bi[cisN m*k) s>ti[ gQDi gyi mhirijn[ vit kr) , ami[ m*r(t livti hti pN vrsid ni kirN[ bicisN
m*k)

s&N) bi[(lyi ~)h(r viN) am[ eµCi a[ d[vn) jiN) / vrtilmi> krS[ (nvis thi> p*rS[ B±ti[n) aiS //

846
 s>ti[ kh[ mhirij a[k m*(t<mi> Kim) C[ n)c[ni jmNi hiYmi> ck\ ji[ea[ Ryi> gdi C[ an[ gdi ji[ea[ Ryi>
ck\ C[ Bgvin kh[ si] si$ YS[ , si] siri vini Yyi ~)Ja[ vDtilmi> FimF*m)p*v<k p\(tOqi kr)
Fji cQivvin) bibtmi> s&rt) an[ vDi[drini B±ti[n[ (vvid Yyi[ mhirij[ vcn ai¼yi pC) s&rtni B±ti[
piC hq`yi ,

m&±tin>d Avim) At&(t krti rmin[ (vn>t) kr[ h[ v>d& jL(Fjimiti kmLivr wi[ tm[ /jg¶jnn) s>BiL
Ãyi[ si]n) mi>(gy[ am[ // Bgvin[ p*nm Brvin) aiXi aip) , ai Ayinmi> tmim d[vi[ cmRkir) C[
(nmiDni Di[S)mi> d[Kti Yyi,

n>drimi(dkn[ s(µcdin>d Avim) siY[ oirki mi[kÃyi

m&±tm&n)n[ vDi[dri sBi (jtvi mi[kÃyi

a¹yiy ---39 p\Ym p\krN Fm<d[v pi[tini bºn[ (dkriai[ GnÆyim (vP[ kh[ C[
aiciy<Rv> c y&vyi[: AYip(yRvi k&l[ (njm` / Avk)y> Fim prm> p\yiAy(t mhiySi: //10// aAyi(~tiAtt: sv[< kZONAyiAy]v
sv<di / p\(tmi> p*j(yOy(ºt yiAyºRy[viRmvi>(Ctm` //11// a[t(ºnbÛmyi<di(AYtiÅciAy smc<ki: / B±tiÅct&v<g<(s(Û>
yiAyºRy[v (nj[(¼stim` //12//

847
 a[k rjn)mi> Fm<k&mir b[qi axrB&vn mi[zir / Ryir[ (c_imi> (kFi[ (vcir l)Fi[ j[ miT[> m[> avtir // t[ ti[ kim Yy& hv[ p&$> a[ mi> S&> S&>
rH& C[ aF&$ // Fm<Ayipn Frn)mi> ky&< vl) as&rtN& bL hy&< / mi[Ti Fimmi> d[v AYpiyi a[ ti[ sRs>gni u>Di piyi // hv[ Fm<n) F&r
Frnir aicirj Ayipvi a[h qir // kim bFi p*N< Yyi hv[ aiciy<n) Ayipni kr) (jvnl)li s>k[l& , pN gid) aipv) ki[n[ n(kk
ky&< k[ p\bi[Fn)ni sm]yi upr bFi vDtil aiv[ Ryi> tmimni[ a(Bp\iy le an[ gid) si[>pv) Bgvinn[ yid aiv[ BiB) GN)vir GnÆyimn[
kh[ti GnÆyim C[ aipni crNmi> S&B (chn k[vi ri¶yi(d ~[Oq a(Fkir mL[ j a[vi / Ryir[ kh[ h(r kd) mLS[ s&rij si[>p)S
t[h tv p&#i kr[ smij //
mhirij vDtil pFiyi< Bgvin[ sd`g&$ai[ an[ mi[T[ri aig[vin Bkti[n[ bi[liv)n[ kH& k[ k[n[ Fm< tN) F&r d[v) , Ryir[ sd`g&$ai[ hiY
ji[D) kh[ mhirij ji[ aip siF&mi> gid) aipSi[ ti[ kdic Fm< n(h rh[ , j&vi[n[ S>kriciy<Ja[ s>ºyis)mi> gid) aip) t[n& p(rNim S&> C[ ?
kirN k[ A#i)ai[ni[ yi[g Yiy a[ pgc>p) kr[ ti[ Fm< ±yi>Y) rh[ ? miT[ ki[e gZhAYn[ gid) aipi[ ji[ tmir) dl)l a[v)
hi[ k[ siF&ni[ g&$ gZhAY ti[ jyir[ yXi[pv)t apiy C[ Ryir[ b\Mcir)ni g&$ gZhAY j hi[y C[ , vL) v[ds*#i a[m kh[ C[ k[ riK[ (SKi
jni[e j[ ki[y t[ni[ aiciy< gZhAY hi[y / (Ski s*#i tj[ Y] udis) t[ni aiciy< Yiy s>ºyis) // miT[ mhirij gid) gZhAYmi>
aipi[ an[ t[mn) pRn)n[ pN m>#i aipvini[ a(Fkir aipi[ , pN mhirij v>Spr>primi> pN n apiy t[niY) f[l Yiy mn fiv[ t[v& vt<n
Yiy miT[ aiciy< krvi hi[y ti[ b[ kri[ k(d a[k j gi(d AYpiy an[ aiciy< uºm_i Yiy / t[h Fm< (vP[ nv rh[ (SOyi[ ±yi> jen[ d&:K
kh[ // miT[ aiciy< AYipvi b[y aºyi[aºyn[ dib[ rh[y // miT[ mhirij Fm<k&Lmi>Y) ki[en[ d_ik le an[ aicy<pd aipi[ ,
Bkti[a[ b[ Big kyi< d(xN d[S an[ u_ird[S , kirtks7d a[kids)a[ mhirij[ yX kr) an[ m>(drni piCLni Bigmi> b[ piTi[ n>Kiv)
mhirij[ hiY zil) d(xNbij&n) piT upr rG&v)rJn[ b[siD`yi an[ u_ir bij&n) piT upr ayi[¹yip\sidJn[ b[siD[ , aK>Din>d
b\Mcir) a[ rG&v)rJ pis[ uBi an[ vis&d[vin>dJ ayi[¹yip\sid pis[ uBi, mhirij[ Avy> airt) utir) an[ aiXi aip) k[ aijy)
U_ird[Sni a(Fp(t nrniriyN d[v an[ t[ni aiciy< ayi[¹yip\sid C[ an[ d(xNd[Sni a(Fp(t lÈm)niriyN d[v an[ t[ni aiciy<
rG&v)rJ mhirij C[ , mhirij[ b\Min>dAvim) , mhin&Bivin>dAvim) an[ vis&d[vin>d b\Mcir)n[ ayi[¹yip\sidn) BlimN kr)
an[ (nRyin>dAvim) aK>Din>d b\Mcir) an[ si[mp\kiSin>d Avim)n[ rG&v)rJ mhirijn) BlimN kr) , t[ j r)t[ t[mn) pRn)ai[n[ pN

848
A#i)ai[ni g&$pd[ AYi¼yi , Bgvin[ aiciy<n[ BlimN kr) k[ tmn[ mi[Ti mi[Ti s>ti[ mh>ti[ v>dn krS[ miT[ tmir[ ±yir[y rji[g&N) v[P n
Firvi[ , mi[T) m*>Ci[ n vFirv) , hm[Si kYi si>BLvin& tin riKv& , ~)m>t an[ gr)b a[vi[ B±t p\Ry[ B[dBiv n riKvi[ , s>ti[n&
mihiRÀy jiNv& , ±yir[y v>Spr>pri n l[v) tmiri (dkriai[ pN ji[ liyk n hi[y ti[ Fm<k&Lmi>Y) b)jin[ d_ik le gid) si[>pv) ,

aiciyi[<n) AYipni

mhirij vDi[dri gyi

Ryi>Y) vDtil pFiyi<

(Sxip#i) l[Kn ky&<

Gi[l[rimi> mdnmi[hnJn) Ayipni aiciyi[<n[ (dxi(v(F kHi[

849
 p>cm p\krNm`

(Svrim(vp\n[ Fm< kHi j*nigQmi> riFirmNd[vn) Ayipni gQp&rmi> gi[p)niYJ mhirijn) AYipni

AvFimgmnni[ s>kÃp
gQp&rmi> f*lDi[l uRsv kyi[<

s>ti[n[ vDtil rNCi[DriyJn) p\(tOqi miT[ rvini kyi<

850
 Bgvin[ mi>dg) g\hN kr)

vDtil p\(tOqimi>Y) aiv[li B±ti[a[ mhirijn) kZS kiyi ji[e d&:K) d&:K) Ye gyi ,

b\Min>dAvim) j*nigQY) aiÄyi ,

~)h(r(k d[K) kZStie / b\Min>d (nj ai>K (Bgie //

hiY ji[D)n[ p\iY<ni kr[

a[(h c(rt ab d&:K& upjiv] / t(ja[ ri[g dyi kC& aiv] //

Gi[l[riY) BiyiRmin>dAvim) aiv[ ,qpki[ aip[ mhirijn[

amn[ bFin[ mir) ni>Ki[,an[ pC) jiai[ , ai sRs>g mi>D (AYr Yyi[ an[ jvin) vit kri[ Ci[

(pti>br nimni b\iMNn) piCl a[ni (SOyi[ bL) mr) gyi,t[m am[ pN kr)S&> Ryir[ mhirij kh[

851
 (pti>br Bgvin n hti[ ,h&> ti[ Bgvin C&> , a[kn[ pN mrvi n du

p\[msK) mhirijni pg zil)n[ rD[ C[

b)sr n jiji[ m[r[ m)t, yh vr mi>g& n)t ---

1. m[ m(tm>d kC& nh) jin&,nh) kC& t&ms[ h)t
bi>y g\h[k) lij h[ t&mk&>,t&m s>g m[r) Jt---
2. t&m r)zi[ a]s[ g&n ni>h),avg&n k) h&> B)t
avg&n jin) (bsiri[g[ Jvn,hi[vh&> bh&t fJt --
-
852
 3. m[ri[ dZQ Bri[si[ Jy m[>.tJ hi[ n mi[hn p\)t
jn avg&n p\B& mint nih).y[ h) p*rv k) r)t --
-
d)nb>F& a(t mZd&l s&Biu,giu (nS(dn g)t
p\[msK) smj& nh) u>D), a[k Bri[si[ (c_i --
mi[T)bin[ p\[min>dAvim)n) BlimN kr)
sBi bi[liv) jih[r ky&<

‘’’ tm[ si>BL¶yi[ sv[< jn r[ j[h aY[< Fy&<t& m[ tn r[ / t[ ky&< m[ sv[< kirj r[ krvi k[D`y[ ri²y& nY) rj r[ /
hv[ jieS h&> mir[ Fim r[ miT[ S)K aipv) tmir[ r[ / ri(j rh[v& ri[v& n(h vi>s[ r[ k[D`y[ krvi[ n(h k>kis r[ //

853
 h(rB±ti[n& $dn ---- siF& v(N< piLi s&N) l[¶yi[ r[ gi[piLAvim)n) aiXimi> rh[¶yi[ r[ /
am k[D`y[ mrSi[ mi tm[ r[ aºn m&kSi[ mi kh& am[ r[ / miri vcnni[ uRYip r[ mir[ tmir[ ti[ n(h m[Lip r[ //

b\Min>dAvim) an[ ~)J mhirij

mhirijn& AvFimgmn --- s>vt` 1887 ni j[q s&d 10

len[ gyi[ mn p\iN r[ mivi[ miri len[ gyi[ mn

p\iN
1.p\iN len[ Ähil[ prvS k)F), B*l) h&> tnDin&>
Bin –

854
 2. ji[yi (vni r[ JvlDi[ jiy[ C[,Yiy
C[ ji[ tnDimi> tiN –
3.n[Nin[ aig[ ki[e aiN) (mliv[, s&>dr
Æyims&jiN---
4.p\[min>dni niYn) C&> h&> ti[, dim (vnin) v[ciN --
-
b\Min>d Avim) --- pitl)y[ hyi< p\iN r[ b[n) miri --- p\[min>dAvim) --- len[ gyi[ mn p\iN r[ mivi[ miri

h(rnvm)ni[ m(hmi

855
 p\tip(s>h rijin[ ãdymi> dS<n
‘’’aFm< sgi[<RKnnAy kti< , Fmi<ºvyAyi(Fk p&(OT kti< / s p\)yti> m[ (Kl pip hti< , h(r: AvB±t]: sh d&:Khti< //

856
 aOTk
mins (cºty ci$ c(r#im` p\[mvt) vZPp&#>i p(v#im` /
{1} n*tn m&(dr d(yt m>j&kiy[,c>d^ (vSd vsni(n Frºt> ----
{2} k[sr (tlk l(lt (njBil[,k&>k&m c>d^kFrm(Brim> ----
{3} (bºd& p(rOkZt S&B ~&(t y&³m[,rRn s&Si[(Bt k&>DlFir>---
{4} aÀbk mF&pl (stl pni¾j[, k&ºd m&k&l sm his> dFin>---
{5} r[Ki (vri(jt vr k>b& k>q[,p&$(v(F p&Op knk m(Nhir>---
{6} (vPFr (vg\h kÃp kroy[,p&Op r(ct vlyi>g> dFir>---
{7} h(rmd hrtn& m>j&l kT`yi>,n>g K(ct cim) krrsniQ`y>---

857
{8} k(rkr kdl) krB sm s(±Y>,s&Pm s&vZ_i m&k&r $p jin&>-----
{9} n*p*r ni(dt crN m&dirm` ,(nOkimin>d (n(Kl tiphir> ----

mins (cºty ci$ c(r#im` p\[mvt) vZPp&#>i p(v#im` /

{1} n*tn m&(dr d(yt m>j&kiy[,c>d^ (vSd vsni(n Frºt> ----
{2} k[sr (tlk l(lt (njBil[,k&>k&m c>d^kFrm(Brim> ----
{3} (bºd& p(rOkZt S&B ~&(t y&³m[,rRn s&Si[(Bt k&>DlFir>---
{4} aÀbk mF&pl (stl pni¾j[, k&ºd m&k&l sm his> dFin>---
{5} r[Ki (vri(jt vr k>b& k>q[,p&$(v(F p&Op knk m(Nhir>---
{6} (vPFr (vg\h kÃp kroy[,p&Op r(ct vlyi>g> dFir>---
{7} h(rmd hrtn& m>j&l kT`yi>,n>g K(ct cim) krrsniQ`y>---
{8} k(rkr kdl) krB sm s(±Y>,s&Pm s&vZ_i m&k&r $p jin&>-----
{9} n*p*r ni(dt crN m&dirm` ,(nOkimin>d (n(Kl tiphir> ----

858
859