Przedsiębiorcy

w województwie
pomorskim
Fa k t y, l i c z b y, p r z y k ł a d y

zcy
Zwycię
rsu
ko n k u

i z
BDobryn e s
wybór

1
 Uwagi metodologiczne do części „Przedsiębiorcy w województwie pomorskim”:
1. W kilku miejscach podano liczbę przedsiębiorstw wpisanych do rejestru REGON. Aktywna jest tylko połowa z nich, co zostało zaznaczone

Przedsiębiorcy
zarówno w tekstach wprowadzających, jak i na karcie „Wszyscy jesteśmy przedsiębiorcami”. W przypadku danych powiatowych dostępne
są tylko informacje z REGON, dlatego na karcie tej pokazano przede wszystkim firmy zarejestrowane w 2011 roku. Z badań GUS wynika,
że większość z nich (75–80 procent) nadal działa po roku od rejestracji. Podano także liczbę firm zarejestrowanych w REGON w działach
informatyka i komunikacja oraz ochrona środowiska, gdyż nie ma danych, ile z nich jest aktywnych.
2. Jako zasadę przyjęto jednakowe traktowanie przedsiębiorstw prywatnych i publicznych – każde z nich kierowane jest bowiem przez
menedżera–przedsiębiorcę. Jednak na karcie „Płaca ważniejsza od świadczeń” ze względu na dostępność danych skoncentrowano się na

w województwie
firmach prywatnych.
3. Na karcie „Miejsca pracy są w przedsiębiorstwach”, zgodnie ze stanem faktycznym i dostępnością danych, podając informacje działowe,

pomorskim
zastosowano określenie „głównie sektor publiczny” i „głównie sektor prywatny”.
4. Starano się podawać informacje dotyczące całej populacji przedsiębiorstw, włącznie z mikrofirmami. Tam, gdzie nie było to możliwe,
wykorzystano dane o firmach zatrudniających powyżej dziewięciu osób. Zostało to zaznaczone w tekście.
5. W kilku przypadkach badań ogólnopolskich (karty: „Tysiące przedsiębiorczych kobiet” i „Odpowiedzialny biznes to my”) dostępne są tylko
dane dotyczące makroregionów, a nie poszczególnych województw. Takie dane zostały tam przedstawione.
6. Raport przedstawia stan danych dostępnych na koniec października 2012 r.

Raport został przygotowany w oparciu o następujące źródła: GUS, Eurostat, Centrum Badania Opinii Społecznej (badanie dla PKPP Lewiatan),
GfK Polonia (badanie dla PKPP Lewiatan), materiały Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, MillwardBrown SMG
KRC (badanie dla PARP), własne ankiety rozsyłane do urzędów i przedsiębiorstw. Te instytucje i firmy wykonały w dużej mierze obliczenia
specjalnie dla nas, za co gorąco dziękujemy. Wykorzystano również m.in. listy 500 i 2000 „Rzeczpospolitej”, raporty Polskiej Agencji Rozwoju
Przedsiębiorczości i Instytutu Badań nad Gospodarka Rynkową, rankingi międzynarodowe, strategie województw, dane warszawskiej Giełdy
R a p o r t n a t e m at w k ł a d u p r z e d s i ę b i o r c ó w
Papierów Wartościowych, raporty instytucji, stowarzyszeń i fundacji. W informacjach historycznych dotyczących dziejów gospodarczych
podstawowym źródłem była Encyklopedia Historii Gospodarczej Polski (Wiedza Powszechna), a w opisaniu walorów turystycznych pomogły
w   r o z w ó j w o j e w ó d z t wa p o m o r s k i e g o
przewodniki „Polska Niezwykła” (Demart).

Uwagi do danych zawartych w raportach prosimy kierować na adres p.a.aleksandrowicz@gmail.com. Zostaną one sprawdzone, a ewentualne
poprawki naniesione w raportach udostępnionych elektronicznie. P r e z e n tac j e l a u r e ató w ko n k u r s u
Uwaga do części „Biznes. Dobry wybór”. „Biznes. Dobry wybór”
Przygotowując sylwetki nagrodzonych przedsiębiorców staraliśmy się zawsze dotrzeć bezpośrednio do osób nagrodzonych przez Kapituły. Nie
w każdym przypadku się to udało, ale w takich sytuacjach laureaci wskazywali osobę, z którą rozmawialiśmy na temat firmy i zwycięzcy/ów konkursu
„Biznes. Dobry wybór”. W kilku przypadkach sylwetki zostały opracowane na podstawie powszechnie dostępnych informacji, m.in. publikacji
prasowych i stron internetowych firm.

ISBN 978-83-61796-47-3
Copyright © PKPP Lewiatan

Wersję elektroniczną publikacji można pobrać ze strony www.wizerunekprzedsiebiorcow.pl.

Publikacja przygotowana w ramach projektu „Poprawa wizerunku przedsiębiorców” współfinansowanego ze środków

Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Autorzy

Zespół PKPP Lewiatan: Kuba Giedrojć (redaktor prowadzący), Joanna Zaręba, Zbigniew Gajewski.
Raport „Przedsiębiorcy w województwie pomorskim”: Beata Gąsiorowska (infografika), Anna Rejer (gromadzenie i przetwa-
rzanie danych, zarządzanie ankietami), Grzegorz Brodowski (projekt okładki, layout, DTP), Lech Mazurczyk (koncepcja i wykonanie
modelowych infografik), Piotr Aleksandrowicz (koncepcja całości, teksty i kierownictwo zespołu).
Biznes. Dobry wybór oraz opracowanie publikacji: Wydawnictwo Tartak Wyrazów (www.tartakwyrazow.com.pl), Magdalena
Tokarska-Romańska (redakcja), Krzysztof Machocki, Anna Maria Sobocińska, Michał Pisarski (teksty), Radosław Pasterski (zdję-
cia laureatów), Aneta Siwiec (fotoedycja), Adam Dziewicki (layout, skład folderu), Wojciech Romański (koordynacja produkcji).

Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

g ru dzień 2 0 1 2 r.
2 3
Fakty, liczby, wnioski
1. Założycielką lub szefową
co trzeciej firmy jest kobieta
2. Panie dominują
w ochronie zdrowia, edukacji,
gastronomii, części usług
1. Co tydzień
w regionie rejestrowanych 3. Polki są bardziej
przedsiębiorcze niż panie
jest 475 firm
w Europie
2. Po trzech latach połowa
nowych firm w Polsce nadal
istnieje i się rozwija
3. W regionie jest 32
razy więcej podmiotów
prywatnych niż
publicznych 1. W 2011 roku Izba
Skarbowa w Gdańsku zebrała
1,5 mld zł podatku od zysku CIT
2. Dwie trzecie podatków
w Polsce płacą przedsiębiorcy
3. Jesteśmy najważniejszym
źródłem dochodów dla
samorządów
1. Przychody firm
w woj. pomorskim
wzrosły o 64 procent
w ciągu siedmiu lat
1. Majątek firm w woj.
2. Blisko 80 procent firm
pomorskim wzrósł
o 40 proc. w ciągu 8 lat przynosi zyski
3. 72 procent mieszkańców
2. Wynosi 33,5 tysiąca złotych
w przeliczeniu na każdego regionu uważa,
że jesteśmy pożyteczni
mieszkańca regionu
dla społeczeństwa
3. W woj. pomorskim mamy
ponad 4 grosze zysku z każdej
złotówki sprzedaży
4 5
1. W firmach powstaje trzy
czwarte produktu krajowego
2. 66 proc. osób na Pomorzu
docenia wkład przedsiębiorców
w zamożność kraju
3. Produkt krajowy przypadający
na mieszkańca wzrósł
o 10 procent w ostatnich
trzech latach
1. Od debiutu w 2001 r.
na giełdzie LPP dał
8027 proc. zysku
2. Wartość giełdowa
pomorskich spółek to
ponad 15 mld zł
3. Notowania Lotosu od
dna na początku 2009
roku wzrosły już ponad
300 procent
Szanowni Czytelnicy,
O
ddajemy w Państwa ręce
wyjątkowe wydawnictwo
– pierwsze w Polsce
opracowanie na temat roli
przedsiębiorstw i przedsiębiorców
w rozwoju województwa. Dane
w raporcie zostały zaprezentowane
w prosty i bardzo obrazowy sposób.
Ich analiza nie wymaga wykształcenia
ekonomicznego. Mówimy o rzeczach
kluczowych dla gospodarki, ale
przede wszystkim ważnych dla
mieszkańców – o płacach, miejscach
pracy, ochronie środowiska itd.
Wreszcie każdy mieszkaniec Polski
ma dostęp do materiału, który może
samodzielnie analizować i wyrobić
sobie zdanie, jaką rolę pełnią
przedsiębiorcy w Polsce.
Raport został opracowany przez
czołowych dziennikarzy ekonomicz-
nych. Zespół pod przewodnictwem
red. Piotra Aleksandrowicza wykonał
ogromną pracę. Powstało łącznie 17
raportów – dla każdego wojewódz-
twa oraz zbiorczy raport ogólnopol-
ski. Łącznie wykorzystano w nich po-
nad 30 tysięcy danych! Prace nad nimi
trwały ponad pół roku. Myślę, że efekt
jest imponujący.
OD WYDAWCY
Choć od transformacji gospodar-
czej minęło już ponad 20 lat, nikt do-
tychczas nie pokusił się o przygo-
towanie takiego opracowania. Tym
bardziej jego znaczenie jest ogromne.
Zachęcam media, samorządy i polity-
ków do wykorzystywania zawartych
w raporcie danych i analiz, a także na-
uczycieli do propagowania tej wiedzy
wśród uczniów.
Drugą część tego wydawnictwa
stanowią sylwetki laureatów konkur-
su „Biznes. Dobry wybór”, zorganizo-
wanego przez Polską Konfederację
Pracodawców Prywatnych Lewiatan.
Wśród nich odnajdą Państwo „twa-
rze biznesu” swojego regionu. Ich do-
konania i sukcesy pokazują, że by-
cie przedsiębiorcą to dobry wybór.
Im więcej takich prężnych firm w wo-
jewództwie, tym większe szanse na
jego rozwój. A w konsekwencji ko-
rzyści dla mieszkańców. Warto zatem
wspierać przedsiębiorców w ich roz-
woju, bo to inwestycja, która opłaca
się każdemu.
Zapraszam do lektury
Henryka Bochniarz
Prezydent Polskiej Konfederacji
Pracodawców Prywatnych Lewiatan
 największe lotniska muzeum muzeum, skansen zamek, podziemna świątynia uzdrowiska inne atrakcje
Przedsiębiorcy
ośrodki przemysłowe związane
z gospodarką,
pałac trasa turystyczna
(kopalnie, jaskinie,
turystyczne
w województwie
pomorskim
przedsiębiorczością, fortyfikacje, lochy)
rolnictwem

MORZE BAŁTYCKIE

G
Stilo ospodarka to, po pierwsze, backa, a w X wieku ośrodek handlu przede wszystkim zboża i towary le-
Nadole
Mechowo przedsiębiorcy. To oni tworzą morskiego. W XIV wieku Gdańsk, czło- śne, importowano wina, towary luk-
Jastarnia
miejsca pracy, płacą większość nek Hanzy, prowadził handel z Flan- susowe, owoce południowe i śledzie.
Słowiński Półwysep Helski
Park Narodowy Gniewino podatków, inwestują. Państwo nie mo- drią, Holandią, Anglią, Francją i Skan- Ruch w porcie w 1642 roku przekro-
Hel głoby realizować swoich celów, gdyby dynawią. Symbol miasta – żuraw do czył 2 tysiące jednostek. Wielkie cen-
21 Lębork 6 Gdynia nie było biznesu. I choć brzmi to może obsługi statków – wzniesiono w po- trum finansowe i  stopniowo rozwi-
Swołowo Słupsk
6 Zat. Gdańska górnolotnie, jest faktem, że Polska roz- łowie XV wieku; już wtedy rozwijał się jająca się wytwórczość tekstyliów,
Sopot wija się dzięki przedsiębiorcom. W wo- przemysł okrętowy. W połowie XVII mebli, zegarów, wyrobów złotniczych
6 Oliwa
20 Sztutowo jewództwie pomorskim aktywnych wieku Gdańsk liczył 70 tys. mieszkań- i z bursztynu dopełniają tego obrazu.
Gdańsk
przedsiębiorców jest ponad 120 tysię- ców i był największym ośrodkiem go- Potem przyszedł okres zastoju w XVIII
Wieżyca 1 7
Soszyca Nowy Dwór cy. Atlas ten zawiera 16 kart, na których spodarczym Polski. Eksportowano i XIX wieku. Od połowy XIX stulecia
Gdański setki informacji, map, liczb i wykresów
A1
20 ŻUŁAWY 55 pokazują, jaka jest skala ich działania.
Bytów Tczew
WIŚLANE woj. warmińsko- Popatrzmy najpierw, jak sytuuje się województwo
21 Wdzydze Kiszewskie Malbork 22 -mazurskie Pomorskie w pigułce Polska
województwo pomorskie na mapie pomorskie
Miastko Pelplin Polski. Mamy duży przemysł o wyso-
woj. 20 Przyrost naturalny na 1000 ludności 0,3 2,6
Starogard kiej produktywności na zatrudnione-
zachod- Konarzyny
Gdański
Produkt krajowy brutto na mieszkańca
niopo- 22 Gniew go, gorzej z budownictwem. Mamy 35 210 34 267
morskie Czersk rozwinięte rolnictwo, sporo inwesty- w 2009 roku, w zł
Park Narodowy
Bory Tucholskie cji z udziałem kapitału zagranicznego Produkcja sprzedana przemysłu
1 Kwidzyn 438 819 546 099
Czarne A1 i wiele firm informatycznych. Ważnym na 1 zatrudnionego, w zł
Chojnice
ośrodkiem akademickim jest Gdańsk. Produkcja sprzedana budownictwa
55
No i mamy zabytki, Bory Tucholskie 394 783 308 610
22 na 1 zatrudnionego, w zł
i przede wszystkim plaże od Ustki do
Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw 3 604 3 569
Krynicy Morskiej. I wszędzie tysiące
woj. kujawsko-pomorskie przedsiębiorczych ludzi. Przeciętna powierzchnia użytków rolnych
6,8 13,5
woj. wielkopolskie Ale przedsiębiorczość na tym tere- w gospodarstwie, w ha
nie nie zaczęła się w III Rzeczypospoli- Podmioty gospodarcze w rejestrze Regon
1 013 1 153
tej. Historia Pomorza to przede wszyst- na 10 tys. ludności
kim historia Gdańska, gdzie już w VIII Spółki handlowe z udziałem kapitału
wieku istniała osada rzemieślniczo-ry- 19 19
zagranicznego na 10 tys. ludności
ŻrÓdło: gus, dane za 2011 r.

6 7
Gdańsk znowu ożył. Pierwsze połącze-
nia kolejowe i rozwój stoczni, budowa
nowych fabryk przemysłu chemiczne-
go, metalowego i spożywczego spra-
wiły, że już w 1880 roku liczył ponad
100 tysięcy mieszkańców.
Z kolei w okresie międzywojennym
największym sukcesem gospodarczym
regionu była budowa od podstaw por-
tu w Gdyni. Dzięki mechanizacji prac
przeładunkowych jednego z najwięk-
szych i najnowocześniejszych na świe-
cie. Takie są tradycje.
W 1990 roku do Polski powrócił sys-
tem rynkowy. Mamy od 20 lat bezpre-
cedensowy wzrost gospodarczy, po-
wstały tysiące firm, dziesiątki tysięcy
ludzi stały się przedsiębiorcami. Z ja-
kim efektem? Popatrzmy na początek
XXI wieku. W latach 2000-2011 wyna-
grodzenia realne zwiększyły się Pol-
sce o 32,9 procent, a liczba bezrobot-
nych zmniejszyła z 2,7 mln do 2,0 mln.
Sprzedaż detaliczna wzrosła o  30,7
procent. Przybyło 2,4 miliona miesz-
kań (mamy ich 13,4 miliona). Eksport
wzrósł sześciokrotnie do prawie 190
mld dolarów. Produkt krajowy brut-
to jest o ponad połowę wyższy niż
w 2000 roku i ponad 2 razy wyższy niż
u progu przemian.
20
minęło
lat
i Krzysztof Kulczycki
zakładają firmę Crist,
aktualnego właściciela
suchego doku w Gdyni
1990
Reforma Balcero-
wicza. Początki go-
spodarki rynkowej
w Polsce
8 9
A w poszczególnych regionach? Po-
służymy się tylko jedną liczbą. W 2000
roku produkt krajowy brutto na miesz-
kańca wynosił w województwie po-
morskim 19 049 zł. W 2009 (ostatnie
dostępne dane) – 34 267 zł, czyli był
o 80 proc. wyższy. Wzrost bardzo duży,
nawet jeżeli uwzględnić ok. 28-pro-
centową inflację w tym czasie. Przed-
siębiorcy i firmy mają w tym decydu-
jący udział.
Niektóre wydarzenia gospodarcze
regionu w czasach III Rzeczypospoli-
tej przedstawiamy poniżej w kalenda-
rium. Pomorscy przedsiębiorcy mają
powody do dumy.
Rozwija się zarówno rolnictwo, jak
i przemysł wysokich technologii. Na-
dal działają stocznie. Znaczącymi eks-
porterami są Stocznia Remontowa
w Gdańsku, Flextronics w Tczewie i In-
ternational Paper w Kwidzynie. Świet-
nie rozwijają się firmy kierowane przez
wybitnych polskich przedsiębiorców
i menedżerów – odzieżowe LPP czy
rafineria Lotos. Na Liście 500 najwięk-
szych firm Polski są także m.in. Fota
z Gdyni i inwestujący w innowacje Ba-
lex Metal z Bolszewa. Co roku też kil-
ka zagranicznych firm lokuje tu swoje
inwestycje, a tysiące innych zakłada-
1990
Ireneusz Ćwirko
i kilku hal produk-
1995
Denominacja
złotego
cyjnych
1991
Powstaje Hestia (dziś Prywatyzacja zakła-
Ergo Hestia), jedna
dów papierniczych
z największych firm
w Kwidzynie, które
ubezpieczeniowych
kupuje Internatio-
w Polsce
nal Paper
ją polscy przedsiębiorcy. To pokazu-
je, że panuje tu duch przedsiębiorczo-
ści. Wystarczy spojrzeć, ile firm działa
w obszarze telekomunikacji i informa-
tyki. Prawie 5 tysięcy! Co roku o kilka
punktów rozszerza się zasięg szeroko-
pasmowego Internetu – dziś ma do
niego dostęp 43 proc. gospodarstw
domowych. Za każdym z tych wyda-
rzeń i wskaźników stoją przedsiębior-
cy i ich firmy.
Dodajmy, że również w rolnictwie
mamy setki nowoczesnych gospo-
darstw rodzinnych, które są równie
efektywne jak mikrofirmy przemysło-
we czy usługowe.
Województwo pomorskie ma sze-
reg silnych stron:
 stosunkowo wysoki produkt krajo-
wy, płace i popyt konsumpcyjny
 zróżnicowany przemysł
 dość wysokie nakłady inwestycyjne
 wiele walorów turystycznych
 dodatni przyrost naturalny i dodat-
nie saldo migracji
  spore zatrudnienie w sektorze ba-
dawczo-rozwojowym i IT
  relatywnie niskie zagrożenie ubó-
stwem
Są również słabe strony np. relatyw-
nie słaba infrastruktura gospodarcza,
1996
Ogłoszenie upa-
dłości stoczni
w Gdańsku
1992 1998
Stocznia Gdyńska
kupuje Stocznię
Gdańską
w tym sieć dróg, brak większych ośrod-
ków akademickich poza Gdańskiem,
niski poziom aktywności zawodowej.
Gdzie zatem są szanse na rozwój
gospodarczy województwa pomor-
skiego? Zapewne w obszarach, któ-
re już są mocną stroną województwa:
w  turystyce, rolnictwie i  kilku bran-
żach przemysłu. Na pewno w elek-
tronice i informatyce (kompleks Doli-
na Krzemowa na obrzeżach Gdańska)
czy w lokalizacji tu centrów usług biz-
nesowych i logistycznych. Oczywiście
także… w rzemiośle bursztyniarskim
(10 tys. rzemieślników i projektantów).
Szansą jest także i to, że być może
w  Żarnowcu zlokalizowana zostanie
pierwsza elektrownia atomowa. W ran-
kingu atrakcyjności inwestycyjnej wo-
jewództw Instytutu Badań nad Gospo-
darką Rynkową pomorskie jest na 7.
miejscu dzięki dużemu rynkowi zbytu
i dobrej infrastrukturze społecznej.
Nasz region może rozwijać się dalej
głównie dzięki przedsiębiorcom, któ-
rych dotychczasowe osiągnięcia i zna-
czenie dla regionu pokazujemy na kar-
tach naszego atlasu. Zapraszamy do
lektury.
P KP P Lewiatan
2000
Powstaje Reserved,
flagowa marka firmy LPP
założonej przez Marka
Piechockiego i Jerzego
Lubiańca (notowana na
giełdzie od
2000 roku)
2000
1999
Powstaje Jerzy Starak kupuje
województwo zakłady Polpharma
pomorskie w Starogardzie
Gdańskim
Skarby i biznes
Turystyka jest jedną z naj-
większych szans dla ludzi
przedsiębiorczych i całego
regionu. Według danych GUS
zakwaterowanie i gastronomia
przynoszą 1,4 proc. wartości
dodanej wytworzonej w dużych
firmach w województwie
pomorskim. Ten wskaźnik byłby
wyższy, gdyby uwzględnić
tysiące małych pensjonatów czy
kwater agroturystycznych.
Turyści przyjeżdżają tu nie tylko
ze względu na plaże. Ściągają
ich także lasy, jeziora i dziesiątki
zabytków najwyższej próby.
Zamek w Malborku został
wpisany na Listę Światowego
Dziedzictwa Kulturowego
i Przyrodniczego UNESCO.
2005
Rafineria Lotos
debiutuje
na giełdzie
w Warszawie
2007
Stocznię w Gdańsku
przejmuje ukraińska
grupa przemysło-
wa ISD
Innymi znakomitymi obiektami,
uznanymi przez prezydenta
RP za pomniki historii, są m.in.
Stare Miasto w Gdańsku i pole
bitwy na Westerplatte. Zamki
krzyżackie w Gniewie i Kwidzy-
nie, zabytkowe latarnie morskie,
liczne obiekty hydrotechniczne
na Żuławach, zabytkowe mosty
w Tczewie, kilka skansenów
i dziesiątki muzeów, w tym
wyjątkowe muzeum bursztynu,
tworzą znakomitą ofertę dla
miłośników historii, sztuki
i etnografii.
Są też mniej znane obiekty
historyczne i turystyczne,
których źródła tkwią głęboko
w gospodarce i przedsiębior-
czości. Na przykład zabytkowa
2007
Otwarcie pierwszego
odcinka autostrady A1
przebiegającego przez
województwo
(kolejne w 2008
i 2011)
2009
Nieudana sprzedaż
stoczni w Gdyni
inwestorowi
z Kataru
ORP „Błyskawica” w Gdyni
kuźnia wodna w Gdańsku
– Oliwie, muzea rybołówstwa
na Helu i w Jastarni, zabytkowa
elektrownia wodna w Soszycy.
Znajduje się na rzece Słupia,
powstała pod koniec XIX wieku
i nadal działa! We wnętrzu
zachowała się m.in. marmuro-
wa tablica nastawcza
z 11 przyrządami z lat 20. XX
wieku oraz żarówki węglowe
firmy Osram. To podobno
najstarsze działające żarówki
świata, które trafiły już do Księ-
gi rekordów Guinnessa.
O pomorskiej przedsiębiorczo-
Fot. Grzegorz Brodowski
ści świadczy też Jarmark Domi-
nikański w Gdańsku, gdzie setki
straganów co roku odwiedza
kilka milionów turystów.
2012
Nowy terminal na
lotnisku Gdańsk-
-Rębiechowo
 443
Czy
Czy przedsiębiorcy wytwarzają
wytwarzają
większość
większość dochodu Polski?
Polski?

Rozwijamy siĘ
nie wiem
nie zdecydowanie
zdecydowanietak
tak
zdecydowanie
zdecydowanie 2 11 16
16
nie
nie
21 %
50 50
raczej nie
raczej nie raczej
raczejtak
tak
ŹRÓDŁO: GFK
ŹRÓDŁO: GFK POLONIA
POLONIA DLA
DLA PKPP
PKPP LEWIATAN,
LEWIATAN,2012
2012

Nasz PKB wart jest tyle co tony złota

W
ciągu ostatnich trzech lat

99,6
produkt krajowy wzrósł
W woj. pomorskim w latach 1999–2009 PKB wzrósł o:
o blisko 10 proc. Trzy czwar- 100
te z niego powstaje w gospodarce, Produkt krajowy brutto
80
(w mld zł) 76,2
w sferze budżetowej – jedna czwarta.
Dostrzegają to mieszkańcy Pomorza, 60

66 proc. z nich zgadza się ze stwier- 40 (1 tona złota - 172 mln zł)

dzeniem, że to przedsiębiorcy wytwa-

rzają większość dochodu Polski. W na-
20
38,2
1999

76 mld zł to równowartość:
2009 proc. i wyniósł
76,2 mld zł
szym województwie powstaje 5,7

proc. polskiego PKB.
Województwo pomorskie nie jest
tak bogate jak Mazowsze z Warsza-
wą, ale nasz dystans do Europy stale
się zmniejsza. W 2003 roku produkt
107 385
autobusów miejskich Solaris Urbino 12
w 2009 r.*
(koszt 1 autobusu to około 700 tys. zł)
* DANE DLA WOJ. POMORSKIEGO

19 060 750
krajowy w Polsce na głowę miesz-

34,3 3/4 5,7

Produkt krajowy na mieszkańca Przedsiębiorcy wypracowują Pomorski PKB stanowi
kańca, liczony według siły nabywczej, w woj. pomorskim wynosi już
wynosił mniej niż 50 procent średniej
w Unii Europejskiej. W 2011 roku już najtańszych biletów lotniczych dookoła świata
(cena biletu: 4 tys. zł)
65 procent i można być pewnym, że proc.
w 2012 roku wskaźnik ten znowu się PKB
Polski
zwiększy. tys. zł całego produktu krajowego

212 140
Produkt krajowy jest bardzo ważny,
Mamy wyższy produkt krajowy brutto niż w sąsiednich województwach, Wartość dodaną, która jest liczbowo
ale dla jakości życia istotne są także in- ale znacznie niższy niż w podobnym regionie w Niemczech zbliżona do PKB, wypracowują przede
(Mecklenburg) wszystkim przedsiębiorcy
frastruktura czy walory natury. W tych
woj. zachodniopomorskie woj. warmińsko-mazurskie rolnictwo, leśnictwo 2,6
kategoriach woj. pomorskie ma do-
30,9 26

!
mieszkań w Gdańsku i rybactwo
brą pozycję na tle innych regionów. (cena 60-metrowego mieszkania to 359 tys. zł)
tys. zł tys. zł przemysł 23,3
podregion gdański

25 414 25
budownictwo
i 2 razy więcej niż koszt pierwszej elektrowni atomowej
w Polsce, który wyniesie około tys. zł 9,0

42 mld zł
podregion trójmiejski handel, naprawa
pojazdów, transport

49,7
mln
butelek piwa i gospodarka magazynowa,
(cena butelki: 3 zł) tys. zł zakwaterowanie
1. W firmach powstaje trzy i gastronomia, informacja
podregion słupski i komunikacja 32,0
czwarte produktu krajowego
27,6
1 238 918
2. 66 proc. osób na Pomorzu podregion starogardzki finanse
tys. zł i ubezpieczenia,
docenia wkład przedsiębior-
ców w zamożność kraju
samochodów Opel Astra
27,1 tys. zł
obsługa rynku
nieruchomości
pozostałe usługi,
9,1
3. Produkt krajowy przypadający (sztuka za 61 450 zł)
m.in. administracja
na mieszkańca wzrósł publiczna, obrona 24,2
o 10 procent w ostatnich narodowa, edukacja,
Niemcy - Mecklenburg woj. wielkopolskie woj. kujawsko-pomorskie nauka, opieka zdrowotna,
trzech latach
ŹRÓDŁO: OBLICZENIA WŁASNE 91,8 tys. zł 37,4 tys. zł 29,8 tys. zł
kultura
ŹRÓDŁO: GUS, EUROSTAT

10 11
 95
Czy poparlibyście decyzję swojego

Wszyscy jesteśmy
dziecka, gdyby zamierzało
zostać prywatnym przedsiębiorcą?
zdecydowanie nie wiem zdecydowanie tak
bym się
11 2 28
sprzeciwił 0

przedsiębiorcami
raczej bym się
sprzeciwił
21 %
38
ani nie, ani tak raczej tak
ŹRÓDŁO: BADANIA OPINII O PRZEDSIĘBIORCACH.
GFK POLONIA DLA PKPP LEWIATAN STYCZEŃ 2012

W naszym województwie codziennie rejestrowanych jest firm

W
ojewództwo pomorskie ma
ogromny potencjał przed-
siębiorczości: 22,7 tys. spół- Firmy z sektora prywatnego w powiatach
(2011 r.)
ek prawa handlowego i 16,3 tys.
cywilnych, ponad 189 tys. osób fi- powierzchnia koła pow. pucki
proporcjonalna do liczby firm
zycznych, które zarejestrowały dzia- 1645
nowo rejestrowanych (10 493)
łalność gospodarczą. W 2011 roku
pow.
ok. 24,6 tys. osób rozpoczęło swoją nowo rejestrowane słupski pow. pow.
przygodę z biznesem. 782 lęborski wejherowski
Nie zawsze odnoszą sukces. 611 (8458) 737 Gdynia
(5193) (7794) 2340 3357
Działalność gospodarcza z  natu- Słupsk (19 400) (34 705)
ry związana jest z ryzykiem. Błę- 953
w nawiasie podano Sopot
dy w zarządzaniu, nietrafiony pro- (12 670)
liczbę firm ogółem 594
dukt, zbyt silna konkurencja, która pow. (8089) Gdańsk
nie wpuści na rynek debiutanta
– wszystko to sprawia, że co dru-
kartuski
1161 pow.
5665
(63 486)
pow. nowodworski Czyli jeden
ga nowa firma zamyka działalność
w ciągu pierwszych trzech lat ist- pow.
(10 677) gdański
1241
(11 231)
518
(3636) podmiot gospodarczy
nienia.
Co wtedy? Jak powiedział Henry
bytowski
583
(5854) pow.
pow.
malborski
powstaje co 5 minut*
Ford: „Porażka to po prostu okazja, kościerski 599 * zakładając, że rejestracja jest możliwa 5 dni w tygodniu, 8 godzin dziennie

258 197
by zacząć od początku, tym razem 611 (5699) W sumie na koniec 2011 r. w woj. pomorskim zarejestrowanych było W tym:

7,8
(5193) pow. sztumski
inteligentniej”. w sektorze
297 publicznym
Mimo problemów działalność pow. pow. tys.
pow. (3051)

250,4
w biznesie jest dobrze postrzega- chojnicki tczewski
starogardzki
na. Większość mieszkańców woj. po- 844 856
866 pow.

!
(7862) (9504) tys.
morskiego chciałaby, aby ich syn czy pow. człuchowski (10 365) kwidzyński
podmiotów gospodarczych w prywatnym
córka zostali przedsiębiorcami. 402 542
(4751) Z badań GUS wynika, że aktywnych Mamy 50 aktywnych firm Średnio każda firma

1,7
(7449)
ŹRÓDŁO: GUS -BANK DANYCH LOKALNYCH, firm jest 48 procent. na 1000 mieszkańców. miała w 2010 roku przychody
DZIAŁALNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW
NIEFINANSOWYCH W 2010 ROKU
W 2011 r. było ich 124 164, We wszystkich pracuje 489 222 ludzi,
96 procent z nich to maleńkie, średnio ponad 4 osoby w firmie.
najczęściej jedno- i dwuosobowe firmy.
1. Co tydzień w regionie
Firmy aktywne Struktura pracujących
rejestrowanych jest w 2011 r. w firmach aktywnych
475 firm mln zł,
mikroprzedsiębiorstwa

0,4
2. Po trzech latach połowa (do 9 pracujących) pozostałe przemysł
Firmy prywatne w województwie pomorskim
nowych firm w Polsce nadal 119 197

24 593 250 367

nowo rejestrowane w 2011 r. ogółem stan na 31 XII 2011 r. małe (10-49) transport 25,0 32,3 od mln zł
istnieje i się rozwija
3328 * i magazyny
% w firmach mikro

508,5
3. W regionie jest 32 razy średnie (50-249) 6,8
więcej podmiotów 989 * 24,1
prywatnych niż do mln zł
duże (powyżej 249) 11,8
publicznych 160 * handel i naprawa budownictwo w dużych przedsiębiorstwach
*DANE ZA 2010 R. ŹRÓDŁO: GUS

12 13
 Tysiące

4
Udział kobiet wśród pracujących Udział kobiet wśród Udział kobiet wśród Procent kobiet pracujących Procent kobiet-pracowników
na własny rachunek w Polsce pracodawców w Polsce* zakładających firmy w 2010 r. na własny rachunek powyżej najemnych pracujących
50 godzin tygodniowo powyżej 50 godzin tygodniowo

34,2 30,6 38,5 17,8 3,9

% % % % %

Przedsiębiorczych kobiet * KOBIETY PRACUJĄCE NA WŁASNY

RACHUNEK, ZATRUDNIAJĄCE PRACOWNIKÓW
ŹRÓDŁO: GUS, AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA
LUDNOŚCI POLSKI, IV KW. 2011; DANE OGÓLNOPOLSKIE

Kobiet- szefów firm jest razy więcej niż pielęgniarek

Z
askakujące, jak mało jest danych
o firmach zarządzanych przez
kobiety bądź których właściciel-
kami są panie. Dlatego obok prezen-
tujemy porównanie firm „kobiecych”
i „męskich” w makroregionie północ-
W zestawieniu z naszymi sąsiadami mamy najwyższe odsetki kobiet-pracodawców
i pań pracujących na własny rachunek w jednoosobowych firmach.
Firmy zarządzane przez kobiety W woj. pomorskim w zakładach woj. pomorskiego ponad 38,1 tys. Odsetek kobiet samozatrudnionych mających pracowników wśród kobiet pracujących ogółem (pracodawcy)
w porównaniu z „męskimi” opieki zdrowotnej i prywatnych kobiet kieruje przedsiębiorstwami, Odsetek kobiet samozatrudnionych pracujących na własny rachunek (bez pracowników)
...są mniej ostrożne przy przyjmowaniu nowych praktykach pracuje 9089 choćby jednoosobowymi. wśród kobiet pracujących ogółem
pracowników
(proc.) pielęgniarek (GUS, Zdrowie Podobnie zaskakujące jest Odsetek kobiet samozatrudnionych mających pracowników wśród kobiet samozatrudnionych ogółem

i ochrona zdrowia w 2010 r.). porównanie z nauczycielkami.

nym (woj. pomorskie, kujawsko-po- 14,6 11,8 Z kolei z danych Eurostatu i GUS Otóż jest ich na Pomorzu mniej
morskie, warmińsko-mazurskie; da- 8,6 Litwa
6,5 wynika, że na terenie niż przedsiębiorczych kobiet*.
nych dla poszczególnych województw
Szwecja 29,3 1,7 4,1
niestety nie ma). Wyniki w tym ma-
kroregionie odbiegają od ogólnopol- * NAUCZYCIELI W WOJ. POMORSKIM JEST PONAD 29 TYS., A PONIEWAŻ W EDUKACJI 3 NA 4 ZATRUDNIONE OSOBY TO KOBIETY, 1,3 5,9
wzrost zatrudnienia w 2011 r. wzrost zatrudnienia w 2012 r. MOŻNA PRZYJĄĆ, ŻE NAUCZYCIELEK JEST OKOŁO 22 TYS. (GUS, OŚWIATA I WYCHOWANIE W ROKU SZKOLNYM 2010/2011).
skich. Panie są bardziej skłonne do (fakt) (prognoza) Polska
Niemcy
ryzyka niż przeciętnie w Polsce, firmy ...natomiast ostrożniej oceniają i prognozują wzrost zysków ...częściej zapowiadają wzrost inwestycji ...są mniej zorientowane na ekspansję
i udziału w rynku 18,2
„kobiece” częściej niż „męskie” zapo- modernizujących i zwiększających moce międzynarodową i ogólnopolską niż męskie”.
(proc.) 30,9 “ 2,9
29,3 28,2 produkcyjne (proc.) Odsetek firm wskazujących jako priorytet biznesowy:
wiadają wzrost zatrudnienia i inwe- 26,8 Unikatowe badania CBOS (proc.)
19,5 20,9 5,1 2,5 11,5
stycji oraz są gotowe do korzystania 17,5 18,5 dla PKPP Lewiatan przeprowadzono 17,1
z kredytu. Mimo że kobiety raczej za- w 2012 r. Próba obejmowała w całej 13,6 19,9
Polsce 1500 przedsiębiorstw mikro, 10 32,8
kładają firmy w sektorze opieki zdro- małych i średnich, w których 30,3 23,4
wotnej, edukacji, gastronomii czy in- wyodrębniono firmy „kobiece” (ich Czechy 1,8
szefami lub właścicielami są kobiety) 2,1 Słowacja
nych usługach, gdzie np. kredyt jest 0 10,1
i „męskie”. 7,5
mniej potrzebny. wzrost nakładów na inwestycje wzrost nakładów na inwestycje działanie w Unii Europejskiej działanie w skali całej Polski
prognoza wzrostu zysku w 2012 r. prognoza wzrostu sprzedaży prognoza wzrostu udziału
w 2011 r. (fakt) w 2012 r. (prognoza) i świecie ŹRÓDŁO: EUROSTAT 15,3 21,9
W tym regionie zagrożonych jest w 2012 r. w rynku w 2012 r.

więcej firm „kobiecych” niż „męskich”, ...rzadziej planują inwestycje w innowacje, ...są też bardziej niż „męskie” zorientowane na jakość obsługi klienta ...co potwierdza innowacyjność - wyższa niż „męskich” firm właśnie w zakresie produktów W 30 pomorskich spółkach W ich radach nadzorczych zasiada
nowe technologie, ale podobnie zapowiadają i jakość produktu lub usługi, mniej na cenę. Najważniejszy czynnik (procent firm, które wdrożyły innowacje w latach 2009-2011)
ale też znacznie więcej kwalifikuje się giełdowych w zarządzie zasiada 13 kobiet, 17 kobiet.
nowe produkty konkurencyjny w horyzoncie dwóch, trzech lat: 31,7 w tym 2 pełnią funkcję prezesa.
do grupy stabilnych i dynamicznych (proc.) (proc.)
21,8 22 23,6
innowatorów, głównie dzięki innowa- 15,0 16,5 17,3 19,5 18,3
14,6 14,6

!
cjom produktowym. To też sytuacja 12,2 73,2 40,9
odmienna od przeciętnej w kraju. 5,6
2,4 4,9
4,5

wzrost inwestycji w badania wzrost liczby nowych produktów

i rozwój w 2012 r. (prognoza) w 2012 r. (prognoza) jakość obsługi klienta cena jakość produktu (usługi) produktowe procesowe organizacyjne marketingowe ŹRÓDŁO: GPW - WYLICZENIA WŁASNE

...są bardziej zorientowane na utrzymanie się na rynku, a nawet wzrost w nim udziału, Ale mniej ostrożnie Efekt - wśród firm „kobiecych”więcej jest firm zagrożonych, ale i więcej innowacyjnych. Wskaźniki przeżywalności dla firm założonych przez kobiety
1. Założycielką lub szefową mniej zaś na wzrost zysku. Cel strategiczny: (proc.) korzystają z kredytów Podział firm według typów: (proc.) i mężczyzn są podobne (proc.)
(proc.) 24,3 26,5 23,4 26,5 26,2
co trzeciej firmy jest kobieta Firmy założone w 2009 r. aktywne nadal w 2011 r. Firmy założone w 2006 r. aktywne nadal w 2011 r.

2. Panie dominują w ochronie 14,6 14,7

zdrowia, edukacji, 65,9 52,3 30,3 12,2 7,3 12,2 32,4 26,2
gastronomii, części usług 2,4 5,5 5,6
3. Polki są bardziej 76,3 76,7
43,8 46,1
przedsiębiorcze niż panie
w Europie utrzymanie się na rynku wzrost sprzedaży wzrost zysku wzrost udziału w rynku zagrożony (przewidują spadek na rozdrożu (spadek przychodów,
przychodów, zatrudnienia, zysku, zatrudnienia, zysku, nadal
stabilny innowator (przewidują
wzrost przychodów, zysku,
dynamiczny innowator (wzrost
przychodów, zysków, inwestycji,
brak inwestycji i innowacji) inwestują, ale brak innowacji) inwestycji, nowe produkty) zatrudnienia, dużo nowych produktów)
ŹRÓDŁO: GUS,
DANE
14 OGÓLNOPOLSKIE 15
 47
Pomnażamy
Czy typowy przeciętny
przedsiębiorca jest osobą zamożną?
nie wiem zdecydowanie
zdecydowanie tak
2 9 23
nie 16
%
nasz majątek raczej nie
50
ŹRÓDŁO: GFK POLONIA DLA PKPP LEWIATAN, 2012
raczej tak

Majątek firm w regionie dziś jest wart tyle co Stadionów

W
województwie pomorskim
środki trwałe brutto miały
w 2010 roku wartość 139 mld
zł. Ponad 60 proc. tego majątku należy
Narodowych
do przedsiębiorców i przedsiębiorstw
oraz rolników. Pozostała część to drogi,
mosty, linie kolejowe, budynki publicz-
pow. pucki
ne, szkoły, szpitale, mieszkania. 23,2
Pewnie dlatego przedsiębiorców pow. lęborski 11,0

uważa się za zamożnych – tak sądzi 73 15,5

10,8
procent mieszkańców naszego regio- pow. słupski
nu. To pogląd uprawniony w odniesie- 14,6 pow. wejherowski
Gdynia
7,9
18,8
niu do średnich i dużych firm. Jednak 9,9 40,1
31,1
znakomitą większość polskich przed- Słupsk
siębiorstw – ponad 95 procent – stano- 23,9 Sopot
wią małe firmy, których majątek to czę-
20,9 107,8
31,2
Gdańsk
sto tylko komputer, biurko i samochód.
66,9 (wartość Stadionu Narodowego: 1,6 mld zł)
Średnio majątek brutto mikrofirmy (do pow. kartuski 56,6

dziewięciu zatrudnionych) w  Polsce 12,1 pow. nowodworski Środki trwałe w przedsiębiorstwach* – maszyny, 8 lat wcześniej wartość środków Przez 8 lat wzrosły o:

75,1 54 40
6,7
9,8 budynki, urządzenia – są warte w naszym województwie trwałych wynosiła tylko
wynosi 101 tys. zł. 3,9
pow. bytowski pow. gdański
Jest zatem dość skromny, ale przed- 18,4
13,2
siębiorcy stale starają się go powięk- 7,5
9,4
pow. malborski
szać. Jak mówi właściciel Getin Holding pow. kościerski pow. tczewski 16,6
Leszek Czarnecki: „Pieniądze są jedynie 12,6 23,8 10,9
mld zł mld zł proc.
8,0 42,2
miernikiem skali sukcesu, a liczą się am- * tylko firmy zatrudniające powyżej 9 pracowników
pow. sztumski
bicja, porównywanie się do innych i in- pow. starogardzki 12,9

5 75,7
!
westowanie w firmę”. pow. chojnicki 21,8 1,9 Ponad Aktywa trwałe netto tylko Te aktywa to: środki trwałe 45,3 środki trwałe w budowie
14,9 w firmach składających bilans w tym: grunty 3,7 9,1
pow. człuchowski 18,9 i rachunek wyników mają wartość wartości
10,7
17,9 budynki 28,4 niematerialne
9,7
pow. kwidzyński i prawne
62,2
urządzenia
techniczne mld zł 2,0
45,2 i maszyny długoterminowe
mld zł 9,6 aktywa finansowe
16,3
warte są środki środki transportu 2,6
1. M ajątek firm w woj. trwałe w rolnictwie mld zł pozostałe 1,1 pozostałe 3,0
pomorskim wzrósł Środki trwałe
Aktywa obrotowe W tym: Kapitały własne to już Można by za nie zbudować
na mieszkańca

61 38
o 40 proc. w ciągu 8 lat Środki trwałe na mieszkańca mają wartość należności
(w tys. zł)

36,6 proc. 48,7

2. W ynosi 33,5 tysiąca złotych w ciągu ośmiu lat wzrosły o krótkoterminowe

33,5 24,5
w 2010 r. w 2002 r.
w przeliczeniu na każdego 20 mld zł Stadionów
Wartość brutto zapasy mld zł Narodowych
mieszkańca regionu środków trwałych 16
3. W woj. pomorskim mamy w przedsiębiorstwach inwestycje finansowe Z każdej złotówki kapitału Wskaźnik rentowności
ponad 4 grosze zysku z każ- w 2010 r. (w tys. zł na mieszkańca)* krótkoterminowe własnego wypracowujemy obrotu wynosi 4,2 proc.
11,5 przychody 2,5 zł Mamy więc 4,2 grosza zysku
dej złotówki sprzedaży * CZARNYM KONTUREM pozostałe i 11 groszy zysku netto. z każdej złotówki sprzedaży.
I MNIEJSZĄ LICZBĄ POKAZANO ŹRÓDŁO: GUS, DANE DOTYCZĄ PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH, W KTÓRYCH LICZBA
WARTOŚCI Z ROKU 2002 PRACUJĄCYCH PRZEKRACZA DZIEWIĘĆ OSÓB mld zł 1,2 ŹRÓDŁO: GUS, DANE ZA 2010 R.

16 17
 18
Więksi 194,7
1,6 6,4 69
Przedsiębiorcy wypracowali* Zyski są o
* firmy zatrudniające pow. 9 osób
Czy przedsiębiorca pracuje
więcej niż inni? zdecydowanie
nie wiem tak mld zł wyniosły przychody
8 19 Są mld zł
firm w woj. pomorskim zysków
14
zdecydowanie
nie % 200 mld zł
194,7 8
6,4

niż fiat i PZU

7
27 dochody firm
razy większe 6
zysk netto
procent większe
32 150
niż w 2004 r. 5
niż w 2005 r.
raczej nie raczej tak 118,1
4
3
3,8 ŹRÓDŁO: GUS
100
ŹRÓDŁO: GFK POLONIA DLA PKPP LEWIATAN, 2012 R. ‘04 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10

Przychody firm w naszym regionie są razy większe niż dochody gmin

C
ŹRÓDŁO: LISTA 500
“RZECZPOSPOLITA”,
GUS,
ywilizacja i  zysk idą ręka OBLICZENIA WŁASNE

w  rękę – powiedział kie-

W większości powiatów woj. pomorskiego Są także większe od dochodów wielu firm znanych z działalności w całej Polsce
dyś prezydent USA Cal- produkcja sprzedana przemysłu jest wielokrotnie Grupa PZU (18,6 mld zł) 10 razy
vin Coolidge. To prawda. Bez zy- większa niż dochody samorządów.
sków firm nie byłoby rozwoju go- Tylko w 1 mieście na prawach powiatu mniejsza
spodarczego. Z  zysków finanso- - tam, gdzie nie ma dużych przedsiębiorstw
wane są innowacje i inwestycje,
z zysków rodzą się nowe miejsca
pracy. A skąd biorą się zyski? Oczy-
wiście, to nadwyżka przychodów pow. pucki (4 razy) Fiat Auto Poland (16,5 mld zł) 12 razy
nad kosztami, ale żeby uzyskać 258 905
przychody, potrzebne są towa-
ry lub usługi, na które jest popyt. pow. lęborski (5 razy) pow. wejherowski (4 razy)
Wówczas konsumenci ocenia- 197 1013
549 1984
ją, że przedsiębiorcy są pożytecz- pow. słupski (3 razy)
ni. W woj. pomorskim tak właśnie 321 975
uważa 72 proc. mieszkańców. Słupsk (4 razy) PKO BP (16,2 mld zł) 12 razy
Ale też, by pojawiły się przycho- 377 1419 1044 2695
Gdańsk
dy i zyski, potrzebna jest praca sa- Gdynia (3 razy)
(15 razy)

mych przedsiębiorców. Dużo pracy. 332 302

pow. kartuski (4 razy) Sopot 2028 30 552
Cieszy, że ten wysiłek jest dostrze-
gany. 51 proc. mieszkańców na- 376 1482
szego województwa i dwie trzecie Orange Polska (14,9 mld zł) 13 razy
pow. gdański (4 razy) pow. nowodworski (1 raz)
w całej Polsce uważa, że przedsię- 305 1311 131 170
biorcy pracują więcej niż inni.
pow. bytowski (5 razy)

!
225 1039 pow. tczewski pow. malborski (4 razy)
pow. kościerski (2 razy) (15 razy) 170 748
234 554 289 4425 Auchan Polska (6,5 mld zł) 30 razy

pow. starogardzki pow. sztumski (2 razy)

(7 razy)
116 240
1. Przychody firm pow. chojnicki (5 razy)
343 2291
w woj. pomorskim 275 1404 pow. kwidzyński (18 razy)
wzrosły o 64 procent
pow. człuchowski (3 razy) 268 4842
w ciągu siedmiu lat Grupa Empik Media & Fashion (3,2 mld zł) 60 razy
189 544
2. Blisko 80 procent firm
przynosi zyski
dochody gmin
3. 7 2 procent mieszkańców (w mln zł)

regionu uważa, produkcja sprzedana

że jesteśmy pożyteczni przemysłu w mln zł
dla społeczeństwa i jako wielokrotność
dochodów gmin ŹRÓDŁO: LISTA 500 “RZECZPOSPOLITA”, OBLICZENIA WŁASNE

18 19
 4,2
Pączkowanie
kapitału
Wartość giełdowa naszych spółek jest razy większa
O
statnie lata były trudne dla

niż ich kapitał akcyjny

wielu firm, także dla 30 spó-
łek giełdowych z województwa
pomorskiego. Liderem wśród nich
jest LPP, który od dnia debiutu przy- Przychody ze sprzedaży wybranych firm giełdowych z woj. pomorskiego 30 czerwca 2012 r. wartość giełdowa spółek
niósł 8000 procent zysku! Na niewiel- (w mln zł)

15 698
Grupa Lotos 29 260 LPP Fota Graal z woj. pomorskiego notowanych na WGPW wynosiła
kim plusie są także Nordea i Lotos. 19 663
16 295
14 321
W ostatnich trzech latach notowania 13 125
2493
gdańskiej rafinerii wzrosły bardziej 2003 2079
1623
1274
niż średnio w branży paliwowej, choć 595 693 705 727 757 336 390 448 492 521
mniej niż Orlenu (patrz wykres noto- mln zł
‘07 ‘08 ‘09 ‘10 ‘11 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10 ‘11 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10 ‘11 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10 ‘11
wań). Wiele firm niestety przyniosło ŹRÓDŁO: RAPORTY SPÓŁEK

3733
inwestorom od debiutu straty, mimo Zysk/strata netto Tymczasem ich nominalny kapitał akcyjny tylko
(w mln zł)
że niektóre – jak rybny Graal – wypra- Grupa Lotos LPP Fota Graal
cowują stale zyski. Kryzys finansowy 912
814
681 649
zmniejszył bowiem zainteresowanie
269
giełdą. 135 168 106 137
7 7
‘08 ‘08 ‘10 3 15 3 7 7 6 mln zł
Obok rynku podstawowego na ‘07 ‘09 ‘10 ‘11 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10 ‘11 ‘07 ‘09 -7 ‘11 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10 ‘11
-389
-46 Obrót akcjami
warszawskiej giełdzie istnieje tak- ŹRÓDŁO: RAPORTY SPÓŁEK spółek giełdowych Zmiana kursu
(w proc., 10. 2009=100)
że rynek NewConnect, przeznaczony Stopa zwrotu z regionu
(w proc.) (w mln zł) PKN Orlen
dla młodych firm działających przede
wszystkim w sektorach tzw. nowych
Grupa Lotos
166,1
LPP
260,6
Fota Graal 14 918
12 666
PGNiG 140,5
Grupa Lotos
technologii. Ich aktywa to głównie 66 8758 9179
14,3 39,5 40 34,6 48,6
7217 WIG Paliwa
walory intelektualne założycieli, czę- ‘07 ‘08 ‘11 ‘11 ‘07 ‘08 ‘11 ‘07 ‘08 ‘10 ‘11
-9,1 ‘09 ‘10 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10 -3,1 -19,2 ‘09 ‘10 -6,7 ‘09 -6
sto inżynierów i naukowców, pomy- -73,2
-35,9 -57,3 -80,6
-71,9 -73,5 -71,6 -50,2
ŹRÓDŁO: GPW
sły i patenty. W woj. pomorskim jest

!
już. 19 spółek notowanych na New- Liczba transakcji Stopa dywidendy Najwyższą wartość rynkową Na rynku NewConnect ‘07 ‘08 ‘09 ‘10 ‘11

Connect.
(w szt.)
(dane za rok 2011)
(w proc.)
ze spółek giełdowych regionu notowanych jest 118,9

4,1 19
Grupa Lotos LPP

242 713 0 4412 3,8 118,1

1. Od debiutu w 2001 r. mld zł
na giełdzie LPP dał 10.2009 r.
ŹRÓDŁO: GPW ma Lotos spółek z regionu
8027 proc. zysku
2. Wartość giełdowa Kalendarium spółek zysk strata
Zmiana kursu od debiutu do 24.10.2012 r., w proc.,
pomorskich spółek to powierzchnia koła proporcjonalna do zysku (straty) z inwestycji DEBIUT: 02.2005 r. DEBIUT: 11.2006 r.

ponad 15 mld zł DEBIUT: 05.2001 r. Graal Fota 74,3

LPP -11,3% -85,4%
3. Notowania Lotosu od DEBIUT: 10.2004 r.
dna na początku 2009
DEBIUT: 09.1996 r. DEBIUT: 11.1996 r. DEBIUT: 01.1998 r. +8027,1% Swissmed Centrum DEBIUT: 05.2005 r. DEBIUT: 06.2006 r.
DEBIUT: 07.2007 r.
DEBIUT: 08.2007 r.
Nordea Bank Polska PPH Kompap Wilbo Petrolinvest
Zdrowia Grupa Lotos Gino Rossi PPH Bomi
roku wzrosły już ponad +18,3% -75,4% -99,6%
-95,6% -87,8% +4,3% -91,7% -98,9%
300 procent
10.2012 r.
ŹRÓDŁO: GPW

20 21
1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
 6,1
Nakłady inwestycyjne Nakłady inwestycyjne

Naprzód
według liczby w środki trwałe
pracujących (mld zł) (mld zł)
pow. do 9 osób środki budynki
250 1 transportu 0,9
3,8
osób 10-49 2,3
ogółem maszyny, ogółem
osób

Czyli inwestycje
9,6 2,3 5,1
urządzenia 1,9
50-249 2,5 techniczne
osób i narzędzia
TYLKO PRZEDSIĘBIORSTWA NIEFINANSOWE, W FIRMACH ZATRUDNIAJĄCYCH POW. 49 OSÓB,
WEDŁUG SIEDZIBY FIRMY ŹRÓDŁO: GUS WYBRANE SEKCJE ŹRÓDŁO: GUS

mld złotych zainwestowali w 2010 r.

I
nwestycje są najważniejsze dla roz-
woju. Dlatego co roku przedsiębior-
cy prywatni inwestują w woj. po-
morskim 6–9 mld zł. Ktoś powiedział, że
przedsiębiorcy w woj. pomorskim* * Tylko sektor prywatny, wszystkie sekcje PKD, według lokalizacji inwestycji
droga do sukcesu w biznesie jest zawsze Nakłady inwestycyjne firm Na jednego mieszkańca

2743
w budowie. To trafne powiedzenie, do- (w mld zł, sektor prywatny) wyniosły w 2010 r.
słownie i w przenośni. 8,72 8,49 9,45
5,87 6,13
Dlatego każdy przedsiębiorca inwe- 4,67 5,06
stuje na miarę swoich możliwości finan-
zł
sowych. Przeciętna duża firma (powy-

43
‘04 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10
żej 249 zatrudnionych) zainwestowała To więcej o 103 proc. proc. inwestowanych
w Polsce w 2010 roku 22,3 mln zł, firma niż inwestycje przez firmy pieniędzy
samorządów: pochodzi z ich własnych

3015
mikro (do 9 zatrudnionych) – 15,1 tys. zł. środków
mln zł zainwestowały
Prywatny przedsiębiorca inwestuje,

967
najmniejsze firmy
ile może, w firmę, nawet kosztem
kilometrów dróg (poniżej 10 osób

3 066
własnej konsumpcji (w proc.) (koszt budowy drogi mln zł
gminnej to 2 mln zł za kilometr)
zatrudnionych)
nie wiem

153 291
zdecydowanie tak
11 14 Nakłady inwestycyjne
zdecydowanie 16 kilometrów światłowodu woj. pomorskie
nie 6,13 (40 tys. zł za kilometr sieci głównej) (w zł na mieszkańca w 2010 r.)
33
mld złotych pow. pucki 2743

4
raczej nie 25 raczej tak to równowartość:

1 9
2939

2
pow. słupski pow. wejherowski

10 95 5 57
ŹRÓDŁO: GFK POLONIA DLA PKPP LEWIATAN, STYCZEŃ 2012 Gdynia
Słupsk pow. lęborski 1390 2701
2912
Mieszkańcy regionu doceniają to za- 1012 Gdańsk

4
1571

2
Sopot 7290

87
angażowanie. Jak widać na wykresie 4055
kilometrów wodociągów

8
powyżej, 47 proc. z nich uważa wręcz, (60 tys. zł za kilometr pow. kartuski

65 59
sieci w terenie pow. nowo-
że prywatny przedsiębiorca inwestuje wiejskim)
boisk piłkarskich Orlików
1524 pow. gdański dworski
599
w firmę, ile może, nawet kosztem wła-

!
(koszt budowy Orlika to 1,1 mln zł) pow. bytowski

30
3122

51
snej konsumpcji. 1162 pow. kościerski pow. malborski
910 1309

30 6
pow. sztumski
12 263
pow. chojnicki pow. starogardzki pow. tczewski
1220
kilometrów chodników 1183
307

(200 zł za metr bieżący 1862

chodnika o szerokości 1,5 metra) miejskich latarni pow. człuchowski 4564
1. Inwestycje biznesu (koszt latarni to 7 tys. zł) pow. kwidzyński
58 1519
są dwa razy większe niż
3857
samorządów
2. 4 3 proc. inwestycji krytych basenów
przedsiębiorcy finansują (koszt budowy kompleksu
basenów to 20 mln zł) kilometrów kanalizacji woj. kujawsko- woj. wielkopolskie woj. warmińsko- woj. zachodnio-
ze środków własnych małych wiejskich
(200 tys. zł za kilometr
sieci w terenie wiejskim)
-pomorskie -mazurskie pomorskie

3. Pomorskie mikrofirmy oczyszczalni ścieków 3501 3443 2074 2063

(koszt to 500 tys. złotych)
w 2010 roku zainwesto-
wały prawie miliard zł
ŹRÓDŁO: GUS, PARP, MF, INFORMACJE WŁASNE DANE DOTYCZĄ PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH, W KTÓRYCH LICZBA PRACUJĄCYCH PRZEKRACZA 9 OSÓB

22 23
Budujemy

40
Przedsiębiorcy nie zwracają
uwagi na to, jaki wpływ
na otoczenie ma ich działalność
nie wiem zdecydowanie tak
zdecydowanie 12 23
4
nie
%
Zieloną polskę
19
41
raczej nie
raczej tak
ŹRÓDŁO: GFK POLONIA DLA PKPP LEWIATAN, 2012

Inwestycje w ochronę środowiska w procentach finansowane

P
rzedsiębiorcy konstruują i pro-
dukują urządzenia chroniące
ziemię, wodę i powietrze, budu-
ją instalacje zmniejszające zanieczysz-
są w naszym województwie
czenia. W województwie pomorskim
w tym sektorze zarejestrowanych jest
przez przedsiębiorców
ponad 700 firm. Na dodatek to przed- Gdynia
Znaczna część nakładów Podobnie jest z nakładami
siębiorcy finansują ochronę środowi- na ochronę środowiska to środki na gospodarkę wodną.
40,8 własne przedsiębiorców Ponad połowa pochodzi od przedsiębiorców
ska. Płacą większość podatków i za- struktura nakładów struktura nakładów (w proc.)
Gdańsk
silają w ten sposób budżet państwa (w proc.)
środki kredyty inne środki
519,2 inne (575 tys. zł)
i samorządów, które za te środki bu- (2 407 tys. zł) własne i pożyczki własne
pow. (332 453 tys. zł) krajowe 0,2 (123 949 tys.zł)
dują oczyszczalnie ścieków, ujęcia wejherowski 0,3 39,8 (2 907 tys. zł)
51,2
wody, sieci kanalizacyjne itd. Równo- 96,5 1,2
cześnie przedsiębiorcy sami, z wła-
kredyty i pożyczki
snych środków, finansują instalacje krajowe
(37 070 tys. zł)
w swoich firmach. W poszczególnych Sopot 4,4
województwach od 20 do nawet po- 8,6 pow.
pucki fundusze fundusze środki

GION GDAŃSKI 249

nad 60 procent nakładów na ochro- ekologiczne środki z zagranicy środki z budżetu ekologiczne środki z zagranicy z budżetu
nę środowiska i  gospodarkę wod- 51,7 (159 830 tys. zł) (279 387 tys. zł) (24 433 tys. zł) (55 197 tys. zł) (50 827 tys. zł) (8 837 tys. zł)
pow.
ną stanowią bezpośrednie wydatki kartuski 19,1 33,4 2,9 22,8 21,0 3,6
pow.
przedsiębiorców (średnio w  Polsce słupski 33,1 Tylko w 2010 roku przybyły:

P ODR E
44 proc.). Dlatego błędna jest opinia, 33,4 pow.
PO

pow.
DR

że przedsiębiorcy nie zwracają uwagi gdański

EGI

chojnicki
ON

na to, jaki wpływ na otoczenie ma ich pow. 30,9 56,5

TRÓ

bytowski
JM

działalność, a tak twierdzi, niestety, 64

IE J

I5
19,1
SK

proc. mieszkańców regionu. Zielona 68

,6
pow.
Polska powstaje w dużej mierze dzię- pow. nowodworski

!
ki przedsiębiorcom. pow. lęborski
11,2 pow. 2 oczyszczalnie oraz instalacje do redukcji zanieczyszczeń pyłowych o zdolności 72 tony/rok
pow.

274
człuchowski 9,3 tczewski

482
starogardzki 38,3 Inwestycje na jednego mieszkańca wyniosły (w zł) to znaczy
24,5 pow. 482
Słupsk malborski 26,3 500

400
5,3 10
300
POD
1. 1078 mln zł wyniosły R EG I 155
ON S 200 proc.
ŁU PS zł
w regionie inwestycje KI 12
2,4 100
‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10 więcej niż 5 lat wcześniej
w środowisko i gospodarkę

439 12 123 154

Nakłady WOJEWÓDZTWO N
PODREGIO 137,8 pow. W naszym regionie działa
wodną w 2010 r. na inwestycje POMORSKIE D ZK I kwidzyński
STARO G AR
2. P rzedsiębiorcy woj. pomor- w ochronę 30,6
skiego sfinansowali środowiska 1077,9 mln zł
42 proc. z nich i gospodarkę
wodną pow. sztumski pow.
3. M amy 728 firm zareje- w 2010 r. kościerski
5,6 firm zajmujących się recyklingiem rekultywacją poborem, uzdatnianiem ściekami
strowanych w tym (w mln zł) 27,0 ŹRÓDŁO: GUS i dostarczaniem wody
sektorze

24 25
Miejsca pracy

4
W 2010 r. przedsiębiorcy przyjęli Głównie to przedsiębiorcy Wskaźnik zatrudnienia A liczba pracujących rośnie W 2011 r. zatrudniliśmy

14 190
do pracy w woj. pomorskim stworzyli w regionie doszedł już do 800 w tys. osób

62 810 36 600 59,1

745
* 750
Pracujący do 2009 r.
(bez rolnictwa) osób niepełnosprawnych
700
W 2010 przyjęliśmy do pracy

8322
są w przedsiębiorstwach
650
656
600
osób nowych miejsc pracy proc. ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10** absolwentów
ŹRÓDŁO: GUS; * 2011 − WSKAŹNIK WG BAEL W GRUPIE 15-64 LAT, ** DANE PO AKTUALIZACJI SPISU ROLNEGO Z 2010 R.

W W regionie na każde 5 osób pracują w firmach i gospodarstwach rolnych

iększość mieszkańców woje-
wództwa pomorskiego pracu-
je w przedsiębiorstwach oraz
gospodarstwach rolnych. W sekto- Struktura pracujących Pracujący - według branży, dane za 2010 r. głównie sektor prywatny głównie sektor publiczny
rze prywatnym takich osób w regionie w powiatach
jest 571 tys. Do tego należy doliczyć sektor sektor przemysł - ogółem handel hurtowy
163 781 i detaliczny;
ponad 31 tys. pracujących w przed- prywatny publiczny
naprawa samochodów
siębiorstwach publicznych, głównie Według faktycznego miejsca pracy; i motocykli
w przemyśle i transporcie. Dlatego bez podmiotów gospodarczych 129 866 rolnictwo,
zatrudniających do 9 osób.
mieszkańcy naszego województwa leśnictwo,
uważają (72 proc.), że to przedsiębior- łowiectwo
i rybactwo
cy dają zatrudnienie większości Pola-
22 685 9391 66 408
ków.
pow. wejherowski
Niestety częściej słyszymy w me- 9442 4502
diach nie o tworzonych miejscach pra- pow. pucki
cy, lecz o zwolnieniach. Zwolnienie to 7903 4814
zawsze trudna decyzja dla przedsię- pow. lęborski
14 515 4600 44 710 24 483 budownictwo
biorcy, tym trudniejsza, im bardziej pow. słupski
16 438 11 877 Gdynia transport 59 373
uwarunkowana czynnikami zewnętrz-
Słupsk 91 609 53 690 i gospodarka
nymi, na przykład pogorszeniem ko- 8484 3740 magazynowa
Sopot Gdańsk
niunktury. Dane GUS na temat płac 46 765 edukacja
i 
zatrudnienia wskazują jednak, że 64 422
w kryzysie przedsiębiorcy starają się 23 162 5404 3757 2021
pow. kartuski pow.
chronić miejsca pracy, a jeśli to ko- nowodworski
działalność
nieczne, ograniczają koszty, zmniej- 4414 związana
szając wynagrodzenia. Pamiętajmy 16 332 6331 4836 z kulturą,
też, że nawet jeżeli 5 proc. osób trzeba pow. gdański rozrywką
13 819 4997 pow. malborski opieka zdrowotna

!
zwolnić, to dzięki poprawie konkuren- pow. bytowski i pomoc społeczna i rekreacją
cyjności firmy 95 proc. pozostałych ma 41 085 8338
pozostała
nadal pracę. 13 188 4816 działalność działalność
pow. kościerski 4856 2441 profesjonalna, działalność związana usługowa
pow. sztumski z zakwaterowaniem
naukowa 11 794
i techniczna i usługami
20 301 7390 gastronomicznymi
19 504 5776 pow. starogardzki 27 311 działalność w zakresie 18 942
1. Większość miejsc pracy usług administrowania
pow. chojnicki 6411
jest w przedsiębiorstwach 19 180 i działalność
8231 4291 18 904 4395 wspierająca
2. W sektorze prywatnym pra- pow. człuchowski pow.
pow. kwidzyński administracja
tczewski 21 990
cuje ponad trzy razy więcej publiczna i obrona działalność
ludzi niż w publicznym Struktura pracujących narodowa; wiązana
w woj. pomorskim obowiązkowe z obsługą rynku
3. W 2010 roku to głównie nieruchomości

570 585 174 289

sektor prywatny (razem z mikrofirmamai) sektor publiczny zabezpieczenia
przedsiębiorcy stworzyli społeczne 36 238 informacja 14 565
36,6 tys. miejsc pracy  działalność finansowa i komunikacja
ŹRÓDŁO: GUS i ubezpieczeniowa 19 224 14 772
ŹRÓDŁO: GUS

26 27
 5,7
W woj. pomorskim o stwierdzeniu: Mieszkańcy woj. pomorskiego doceniają,

z naszych
typowy prywatny przedsiębiorca jest uczciwy że podatki od biznesu finansują
wobec państwa (płaci podatki i przestrzega np. budowę dróg czy administrację
prawa), takie zebraliśmy opinie:
nie wiem zdecydowanie
nie wiem zdecydowanie zdecydo- tak
11 10 tak wanie 23 16
zdecydo- 14 nie

podatkówPrzedsiębiorcy z regionu
wanie nie % 9 % 33 raczej tak
23 43 19
ŹRÓDŁO: GFK POLONIA
raczej nie raczej tak raczej nie DLA PKPP LEWIATAN, 2012

mld zł podatków CIT i VAT, ponad 3razy

P
rzedsiębiorcy płacą CIT i  VAT.

w 2011 r. wpłacili ok. więcej, niż kosztuje utrzymanie

W skali kraju jest to kwota oko-
ło 160 mld zł. W woj. pomor-

szpitali w naszym województwie

skim wpływy te są umiarkowane, ale
to dlatego, że wiele ogólnopolskich
firm płaci podatki w Warszawie.
To równocześnie:

317 12 12 96
Również indywidualny podatek do- 1267,1
Pomorski US
chodowy PIT w części pochodzi od
2522,3
przedsiębiorców – tak rozliczają się
Pomorski Urząd Skarbowy w Gdańsku
m.in. osoby prowadzące działalność obsługuje tylko firmy - największych płatników
gospodarczą. w województwie i przynosi ponad
Znaczna kwota podatków zasi- połowę dochodów z CIT i VAT.
proc. proc.
la budżety lokalne. Samorządy mają
udział w podatku CIT i PIT. Wpływy
25,6 kosztu utrzymania szkolnictwa razy więcej niż wydatki razy więcej niż wydatki wydatków z budżetu
z VAT też w znacznej części wracają 115,4 100,2 Puck
40,9 podstawowego i średniego na policję w województwie samorządów na kulturę państwa na sądownictwo
do regionów, jako dotacje dla samo- Wejherowo
4,5 w naszym województwie w 2011 r. pomorskim w 2011 r. w województwie w 2011 r. w Polsce w 2011 r.
rządów np. na oświatę. Takie dotacje 8,0 26,1 41,1
1,9 126,1
i subwencje stanowią ponad połowę 94,6 92,1 10,9 Gdynia
Sopot
20,3 Podatki płacone przez przedsiębiorców uwzględnione Wpływy z podatków na terenie Izby
Słupsk w budżetach samorządów Skarbowej w Gdańsku (w mln zł)
dochodów gmin. Lębork
(w zł na osobę) 10000
Do tego dochodzą podat- Gdańsk pow. pucki
*podatek od czynności cywilnoprawnych PCC* 114,7
13,0 157,8
ki i opłaty lokalne. Przedsiębiorcy 284 8000
66,6 77,4 VAT 4203,5
Kartuzy pow. Sopot 3212,9
płacą w miastach i gminach poda- 10,5 słupski pow. Gdynia 887
6000
97,9 68,3 pow.
tek od nieruchomości i od środków Bytów 226 lęborski 499 1481,2
6,9 Pruszcz
235 wejherowski 4000 1502,9 CIT
1,3 Gdański Słupsk 263
transportowych oraz wnoszą liczne 32,3
Malbork
338
7,5 15,8 Gdańsk 2000
opłaty wynikające z działalności. 64,5 549 3496,2 PIT 3734,8
ŹRÓDŁO: MF
23,7 4 40,7 pow. 0
proc. wszystkich wpływów podatko- Kościerzyna
29,5 kartuski pow. ‘07 ‘08 ‘09 ‘10 ‘11
nowodworski
wych budżetu centralnego i samo- 248

!
2,3 48,3 39,8 pow. gdański 190 W porównaniu z sąsiadami podatki
pow.
rządów pochodzi od pracodawców, 50,1
Tczew
bytowski
456 w Polsce są umiarkowanie wysokie
17 Starogard 207 pow.
głównie przedsiębiorców. Chojnice Gdański 5,8 pow. malborski całkowite wpływy podatkowe i na ubezpieczenie społeczne (proc. PKB)
91,6 kościerski 251
15,4 3,6 45,6 2,9 25,7 228 udział podatków i składek od pracodawców
Człuchów w całkowitych wpływach podatkowych (w proc.)
21,8 53,4 pow.
pow.
1,7 Kwidzyn
pow. starogardzki
pow. sztumski Szwecja
3,9 tczewski 169 46,3
pow. chojnicki 247 262 Dania
człuchowski 217 pow. 64,6 Litwa
201 48,5
1. W 2011 roku Izba kwidzyński 27,4
277 40,6 75,9
Skarbowa w Gdańsku
zebrała 1,5 mld zł podatku 206,6 109,9 170,7 103,1 141,0 89,4 185,7 107,6 161,1 69,2
I US w Gdańsku II US w Gdańsku III US w Gdańsku I US w Gdyni II US w Gdyni Polska
od zysku CIT 38,1 15,7 31,8
2. Dwie trzecie podatków 21,4 24,8 23,6 64,5
Na budżety samorządowe składają się podatki płacone przez przedsiębiorców, m.in. udział w podatku Niemcy
w Polsce płacą przedsiębiorcy CIT, podatek od środków transportowych, opłata targowa, podatek od nieruchomości, opłata za 39,5
Wpływy osoby 51,6 Czechy Słowacja
3. Jesteśmy najważniejszym VAT prowadzące zezwolenie na sprzedaż alkoholu, opłata eksploatacyjna. Na mapie uwzględniliśmy tylko część podatków 33,8
z podatków 28,3
źródłem dochodów dla (dane za 2011 r., w mln zł) działalność gospodarczą stanowiących dochód samorządów, którą jednoznacznie można przypisać przedsiębiorcom. 72,8 70,0
samorządów CIT
ŹRÓDŁO: MF ŹRÓDŁO: MF, MSW, OBLICZENIA WŁASNE ŹRÓDŁO: EUROSTAT

28 29
 70 93
Typowy prywatny pracodawca

Płaca
troszczy się o swoich pracowników
Polska woj. pomorskie

Ważniejsza
nie wiem zdecydowanie
zdecydo-
9 11 tak
8 7
wanie 16 13
nie % 38 34 raczej

od Świadczeń
tak proc. pracowników
34
31 w woj. pomorskim ŹRÓDŁO:
GFK POLONIA
raczej zapytanych o ich pracodawcę DLA PKPP
nie odpowiedziało, że go szanuje LEWIATAN

W przeciętnej rodzinie proc. dochodu na osobę

Z
badań gospodarstw domowych
wynika, że w województwie po-
morskim 70 proc. dochodów z naszego regionu ponad 8000
pochodzi z wynagrodzeń*
mieszkańców stanowią wynagrodze-
wypłacanych głównie
6000

nia, 25 proc. świadczenia społeczne. 4000

Wynagrodzenia wypłacają głównie
przedsiębiorcy. Ponadto finansują oni
2000
przez firmy * DOCHÓD ROZPORZĄDZALNY, ŹRÓDŁO: GUS,
BUDŻETY GOSPODARSTW DOMOWYCH W 2011 R.

1016
w części emerytury i renty (poprzez 1855 0
W 2011 r. miesięczny fundusz pracowniczy** W kolejnych latach rósł i wynosił:
HOTELARSTWO
wpłaty składek) oraz w całości zasiłki 2194 I GASTRONOMIA w przedsiębiorstwach powyżej 9 osób wyniósł
15000 mln zł
DZIAŁALNOŚĆ
dla bezrobotnych (poprzez składki do W ZAKRESIE USŁUG

Funduszu Pracy). 2481 ADMINISTROWANIA

I DZIAŁALNOŚĆ WSPIERAJĄCA
12 191
HANDEL HURTOWY 12000
I DETALICZNY;
Często można spotkać się z opinią, NAPRAWA POJAZDÓW
że prywatni przedsiębiorcy mało płacą 2603 SAMOCHODOWYCH
I MOTOCYKLI 9000
pracownikom, bo sami chcą więcej za-
BUDOWNICTWO fundusz
pow. pucki Przeciętne pracowniczy
robić. Sprawa nie jest tak prosta. Płace miesięczne mln zł 7382
2946 pow. 2618 zł
w sektorze budżetowym są wyższe, bo PRZETWÓRSTWO
pow. słupski wejherowski wynagrodzenia ** PRZECIĘTNE WYNAGRODZENIE POMNOŻONE PRZEZ PRZECIĘTNE ZATRUDNIENIE ‘05 ‘06 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10 ‘11

42%
PRZEMYSŁOWE
tak chce parlament, rząd i samorządy. 2559 zł 2632 zł Gdynia brutto w 2010 r. Przeciętne wynagrodzenie brutto w woj. pomorskim Przeciętne wynagrodzenie brutto było o
pow. lęborski 3588zł w powiatach* w branżach rośnie co roku
Przedsiębiorca prywatny jest natomiast 2613 zł Sopot (dla sektora (w zł) (w zł)
3282 Słupsk prywatnego)
3996 zł

3569
TRANSPORT
zależny jedynie od uwarunkowań ryn-

3388
3304
2374 zł

3236
I GOSPODARKA 4000 zł SEKTOR

3014
Gdańsk

2662
MAGAZYNOWA
kowych i poziom płac wyznacza rynek, pow. kartuski PRZEDSIĘBIORSTW

2522
2496 zł 3890 zł pow. nowo- 3400zł
SEKTOR
popyt i podaż pracy. Przedsiębiorcy ROLNICTWO, dworski BUDŻETOWY
pow. gdański 2800 zł
dążą również do jak najwyższych do- 3300 LEŚNICTWO, pow. bytowski 2389 zł
ŁOWIECTWO
I RYBACTWO 2458 zł 2988 zł 2400 zł * DANE DOTYCZĄ PODMIOTÓW
GOSPODARCZYCH, W KTÓRYCH
chodów, żeby mieć środki na rozwój pow. kościerski pow. malborski LICZBA PRACUJĄCYCH 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 wyższe niż w 2005 r.
2155 zł pow. 2000 zł
firmy. Pracownicy w woj. pomorskim DZIAŁALNOŚĆ 2497 zł PRZEKRACZA 9 OSÓB
Najlepiej zarabia się w: górnictwie i wydobywaniu
tczewski

6520 zł
ZWIĄZANA
0
rozumieją reguły prowadzenia biznesu 3309
Z OBSŁUGĄ
RYNKU 2181 zł pow. sztumski 2000 4000 6000 8000

i choć bywają niezadowoleni z warun- NIERUCHOMOŚCI

pow. chojnicki
2982 zł ADMINISTRACJA
pow. starogardzki PUBLICZNA
ków pracy czy płacy, to jednak zapyta- DOSTAWA WODY; 2250 zł 2744 zł
I OBRONA NARODOWA; 4068

!
GOSPODAROWANIE OBOWIĄZKOWE
ŚCIEKAMI I ODPADAMI pow. człuchowski pow. kwidzyński ZABEZPIECZENIA
ni o swojego pracodawcę odpowiada- ORAZ DZIAŁALNOŚĆ 2380 zł 2940 zł SPOŁECZNE
3398 ZWIĄZANA
ją, że go szanują (93 proc.). Z REKULTYWACJĄ
EDUKACJA 3453
DZIAŁALNOŚĆ
wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze

5212 zł
PROFESJONALNA,
NAUKOWA OPIEKA do układów klimatyzacyjnych
3434 I TECHNICZNA ZDROWOTNA
I POMOC
1. 1
 2,2 mld złotych INFORMACJA
SPOŁECZNA
3249
I KOMUNIKACJA
wynagrodzeń wypłaciły DZIAŁALNOŚĆ
ZWIĄZANA
firmy z naszego regionu 4637 DZIAŁALNOŚĆ WYTWARZANIE
I ZAOPATRYWANIE Z KULTURĄ,
FINANSOWA ROZRYWKĄ
swoim pracownikom* I UBEZPIECZENIOWA W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ,
GAZ, PARĘ WODNĄ, I REKREACJĄ 2873

4680 zł
GORĄCĄ WODĘ I POWIETRZE
2. N
 ajlepiej płacimy DO UKŁADÓW działalności finansowej i ubezpieczeniowej
górnikom – brutto ponad 4680 KLIMATYZACYJNYCH
GÓRNICTWO
6,5 tys. zł miesięcznie** I WYDOBYWANIE
5212
3. 9
 3 procent pracowników
szanuje swojego
* Dotyczy firm zatrudniających powyżej dziewięciu osób 6520
pracodawcę ** Sekcja górnictwo i wydobywanie (np. ropy naftowej i gazu ziemnego) ŹRÓDŁO: GUS

30 31
 4
Najwięksi
Jakim poważaniem cieszą się Na liście 500 największych Przychody Grupy Lotos, lidera z branży poszukiwania, Największym inwestorem regionu Najcenniejszą markę w województwie

21 1,4 865
właściciele dużych firm? polskich firm wydobycia oraz przetwórstwa ropy naftowej jest Energa, która wydała na rozwój ma Lotos, warta jest
nie wiem bardzo dużym zwiększyły się w ciągu 5 lat ponad dwukrotnie
30000 mln zł
5 7 6 29 259
25000
małym

i Najcenniejsi średnim 31
% 50 dużym
20000

15000 12 798 mld zł mln zł

pochodzi z woj. pomorskiego 10000 w 2011 r. To dwa razy więcej niż budżet Słupska
‘06 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10 ‘11
ŹRÓDŁO: GFK POLONIA DLA PKPP LEWIATAN, 2012 ŹRÓDŁO: LISTA 500 - RZECZPOSPOLITA”
“

Wartość firmy Energa jest razy większa niż budżet Gdańska

N
a najnowszej liście wartości
firm według „Rzeczpospoli-
tej” spółkę Energa SA wyce- Najcenniejsze
niono na 8,5 mld zł, a Lotos na 3,5 marki
(w mln zł)
mld zł. Między nimi mamy fenome-
nalnie rozwijające się odzieżowe
LPP, warte 4,5 mld zł. Cieszy fakt, że
wśród 112 firm z woj. pomorskiego,
obecnych na liście 2000 najwięk-
szych w Polsce, tak dużo (41) jest
przedsiębiorstw przemysłowych. Lotos Ergo Hestia
Choć usługi tworzą już większość 865 Reserved
316
produktu krajowego, przedsiębior- 466 ŹRÓDŁO: RANKING MAREK, “RZECZPOSPOLITA” 2011

stwa przemysłowe stanowią jednak Naj… naj… naj... ŹRÓDŁO: LISTA 500, “RZECZPOSPOLITA” 2012

trwałą podstawę całej gospodarki. PPH Bomi SA Największe przychody Najwyższa rentowność netto Największe zyski netto Najwyższe zatrudnienie
Cieszy również stały wzrost zysków (Gdynia) ze sprzedaży (w mln zł) (w proc.) (w mln zł) (w etatach)

29 260 62,30 661 11 640

i przychodów dużych firm regionu. 1419
-89 b.d.
W efekcie właściciele większych STU Ergo Hestia SA 2770
przedsiębiorstw cieszą się powa- (Sopot) 101 b.d. 4092
żaniem wśród mieszkańców regio- 1462 Grupa Lotos Energa Hydro Energa Energa
Gdańsk Gdańska Stocznia
nu (56 proc.), podobnie jak prezesi 29 260 61
5070 Remontowa SA GK Najwyższa wydajność Najwyższy podatek dochodowy Najwyższa efektywność Najwyższy wzrost przychodów
649

38 187 535 166,5

i dyrektorzy (51 proc.). Martwi, że na Grupa Lotos SA GK (przychody na zatrudnionego, w mln zł) (w mln zł) (zysk na zatrudnionego, w tys. zł) (2011/2010, w proc.)

społecznej drabinie prestiżu znacz- 1677

12 44 Glencore Polska sp. z o.o.
nie gorzej od szefów dużych przed-
siębiorstw wypadają właściciele 10 173 LPP SA GK
661 11 640 9570 2298 Glencore Polska Energa Grupa Inwestycyjna Hossa Crist
warsztatów i małych firm (25 proc.) Energa SA GK 400 2493 194 b.d. Lotos Asfalt sp. z o.o.
oraz sklepów (16 proc.). A przecież 142 269 b.d.

!
Rosną przychody, są zyski Na Liście 2000 Rzeczpospolitej” jest 112 firm
oni także tworzą produkt krajowy “
z woj. pomorskiego z następujących branż:
Energa-Obrót SA 1870 Grupa Lotos
i miejsca pracy. 30 b.d. 229 przetwórstwo przemysłowe
1234 380 1267 1524 Flextronics 82
41
11 b.d. International Dynamika
Destylarnia ZF Polpharma SA sp. z o.o. 2376 1308 Energa przychodów od 2006 r. handel hurtowy i detaliczny, naprawa samochodów i motocykli
185 (w proc.)
Sobieski SA (Tczew) 406 32
(Starogard Gdański) 303 Dynamika zysku
1. Mamy 21 firm wśród International netto od 2006 r. budownictwo
LPP
500 największych w Polsce Paper-Kwidzyn sp. z o.o. (w proc.)
15
Największe firmy (Kwidzyn) 306
2. Wartość Energa SA w województwie dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami
684
– lidera wartości w regionie oraz rekultywacja; energia
przychody przeciętne International Paper-Kwidzyn 7
– wynosi 8,5 mld zł ze sprzedaży zatrudnienie 133
(w mln zł) (etaty) informacja i komunikacja
3. 56 proc. mieszkańców 189 5
woj. pomorskiego darzy Glencore Polska transport i gospodarka magazynowa
zysk/strata 1197 4
szacunkiem właścicieli netto
1059 pozostała działalność
dużych firm (w mln zł) ŹRÓDŁO: LISTA 500, “RZECZPOSPOLITA”
8
ŹRÓDŁO: LISTA 500, RZECZPOSPOLITA” ŹRÓDŁO: LISTA 2000, RZECZPOSPOLITA” 2012
“ “

32 33
Jesteśmy

5 951 96
W 2011 r. mieliśmy w woj. pomorskim Łączne przychody z eksportu Coraz aktywniej penetrujemy świat
w 2011 r. wyniosły*

27,5
Co stanowiło
mld zł

16,7
konkurencyjni firm-eksporterów przychodów ogółem
proc.
naszych firm ma filie i spółki za granicą
* DANE PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH SEKTORA PRZEDSIĘBIORSTW, W KTÓRYCH LICZBA PRACUJĄCYCH PRZEKRACZA 9 OSÓB. ŹRÓDŁO: GUS 2011, 2010

Eksport z woj. pomorskiego jest razy większy niż eksport owoców

O
d stuleci handel zagraniczny jest
źródłem dobrobytu. Umożliwia
najlepsze wykorzystanie kapi-
tału i pracy. Dzięki niemu konsumenci
i warzyw z całej Polski
Liczba jednostek zagranicznych
mają większy wybór towarów i niższe (filii, spółek i oddziałów) firm Główne Wartość eksportu
ceny. Natomiast zdolność do ekspor- z woj. pomorsiego kierunki eksportu (mln zł) 2007 r. 2011 r.
Litwa (w nawiasie
tu jest dowodem na konkurencyjność podano udział
poszczególnych przedsiębiorstw i na- Niemcy 13 eksportu
w sprzedaży
rodowej gospodarki. 22 ogółem Rosja ogółem, w 2011 r.)
Woj. pomorskie z 17-procentowym 187 13
udziałem eksportu w  przychodach
Norwegia
ze sprzedaży mieści się poniżej śred- Rosja

12 Cypr 14
Ukraina
niej krajowej, ale ma tak znanych eks- ŹRÓDŁO: GUS, DANE ZA 2010 R.
porterów jak Lotos, Polpharma, Inter- Liczba firm-eksporterów w Polsce UE
Białoruś
Szwajcaria Mołdawia Kazachstan
national Paper czy Gdańska Stocznia (w tys.) Ukraina
15
Remontowa. Wyniki niektórych po- Azerbejdżan Korea Północna
kazujemy na mapie. Ich łączne przy- Turcja Uzbekistan Japonia
14
chody z eksportu stanowią ponad 35 USA
proc. eksportu z regionu i to dzięki 13,8
13
niemu istnieją w nich setki miejsc pra- 12,4
cy. W sumie eksporterami jest prawie Meksyk
Wietnam
‘04 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10
1000 firm z woj. pomorskiego. 12
ŹRÓDŁO: GUS, DANE OGÓLNOPOLSKIE
Mieszkańcy naszego regionu na
Nie tylko wśród dużych, lecz także
ogół doceniają fakt, że konkurencyj- wśród MSP jest w Polsce wielu 1444
ność na rynku globalnym i eksport eksporterów. Najwięcej w
(w proc.) 1243
wzmacniają prestiż kraju. Ze stwier- (85 %)
przemyśle 381
dzeniem, że prywatni przedsiębior- 53,3 (17,5 %)
cy budują siłę ekonomiczną Polski na handlu
26,8 Gdańska 174

!
świecie, zgadza się tu 54 proc. osób. transporcie 1318 6569
5,8 Stocznia (57 %) (22 %)
działalności profesjonalnej usługowej i technicznej Remontowa LPP
3,8 973 Gdańsk
Gdańsk
budownictwie 2806
3,0 ŹRÓDŁO: GUS, DANE OGÓLNOPOLSKIE
Grupa
Prywatni przedsiębiorcy budują siłę LOTOS
1. Co piąta firma jest ekonomiczną Polski na świecie International 46 Gdańsk
eksporterem* (w proc.) Paper (54,3 %) 301
nie wiem zdecydowanie tak Kwidzyn 26 (24 %)
2. Średnio co szósta 191
złotówka sprzedaży zdecydowanie 7 8 15 Plast-Box 131
nie Słupsk (51 %) 163
pochodzi z eksportu 216* (30 %)
142
Polpharma
3. Kierunki eksportu z re- raczej nie 30 36 Balex Starogard Gdański
39 raczej tak (37,9 %)
gionu: Unia Europejska, Mercor Metal
Gdańsk 57 Drutex Bolszewo
ale również Rosja * Dotyczy firm ŹRÓDŁO: GFK POLONIA Bytów
i Norwegia zatrudniających
powyżej dziewięciu osób DLA PKPP LEWIATAN * 2009 r. ŹRÓDŁO: LISTA 500, “RZECZPOSPOLITA”, GUS, SPÓŁKI

34 35
Rolnik

109
budynki 289
stado podstawowe
33 kapitał
Bilans własny
ziemia aktywa (w tys. zł)
1277 1890
trwałe
1908
309 aktywa pasywa zobowiązania
aktywa 153 długoterminowe
obrotowe ogółem ogółem
maszyny zapasy 79
i środki 2090 2090 47 zobowiązania

prawdziwy mikroprzedsiębiorca transportu stado 35

182 krótkoterminowe
obrotowe
69 inne
ŹRÓDŁO: FADN I POWSZECHNY SPIS ROLNY

Przychody gospodarstwa to proc. obrotów mikrofirmy

W
województwie pomorskim
jest 61 tysięcy gospodarstw
rolnych, w  znacznej części
bardzo małych. Niektóre z nich nie
Dochód z rodzinnego
gospodarstwa rolnego
Dochód na osobę
pełnozatrudnioną z naszego województwa

138 76
z rodziny

60 553
przynoszą dochodu, bo nie sprzedają W woj. pomorskim mamy
swoich produktów. Jednak w naszym
regionie mamy też wśród rolników tys. zł tys. zł
wielu prawdziwych przedsiębiorców. czynsze 4
Efektywność ekonomiczną gospo- Roczne
darstw rolnych bada Instytut Ekono- dopłaty przychody
miki Rolnictwa i Gospodarki Żywno- – koszty gospodarstwa rolne
80 (w tys. zł)
ściowej. Obserwuje ponad 700 tysięcy
Ale tylko Liczba gospodarstw pod względem obszaru

10 827
gospodarstw rolnych w Polsce, a nie-
17 713
które z nich (ponad 5 tysięcy) prowa-
przychody podatki 5
dzą rachunkowość rolniczą, dzięki cze- żywiec drobiowy 16 6296 5506 9 527 10 827
ogółem
odsetki 6
4341 6 343
mu możemy się dowiedzieć, jakie mają
przychody i koszty.
żywiec wołowy 15 418 wynagrodzenia 9 ma powyżej 15 ha powierzchni poniżej 1-2 ha 2-3 ha 3-5 ha 5-10 ha 10-15 ha pow. 15 ha

83
1 ha
W woj. pomorskim w badaniach
tych w 2010 roku uczestniczyło 360 mleko i przetwory 44 W 2011 r. rolnicy sprzedali w skupie a zwierzęce za
produkty roślinne za
efektywnych ekonomicznie rodzin- amortyzacja 44

1043 1550
nych gospodarstw rolnych. To mogą koszty proc.
być małe obszarowo gospodarstwa, ogółem pozostałe 7 użytków rolnych
to gospodarstwa
ale całe pod szkłem, duże sadowni- żywiec wieprzowy 61 277 usługi 5
indywidualne mln zł mln zł

95 108
cze czy wielkoobszarowe zorientowa-
produkcja koszty utrzymania W przeliczeniu
ne na produkcję mięsa, mleka czy zbo- maszyn i budynków 16
zwierzęca na jednego
ża. Ilustracja obok pokazuje przeciętne pozostałe 9 mieszkańca
dochody i koszty tych właśnie gospo- 142 regionu było to
kilogramów
żywca rzeźnego
litrów
mleka
energia 28

!
darstw. Liczby dowodzą, że są to rze- buraki cukrowe 12
czywiście mikroprzedsiębiorstwa. pozostałe 10 Rolnicza firma raportuje, ekonomiści obliczają (badania FADN)
warzywa i kwiaty 20 koszty 360 gospodarstw w woj. pomorskim – pod względem wartości ekonomicznej średnich i dużych
ogólnogospodarcze – prowadziło w 2010 r. rachunkowość rolniczą na potrzeby systemu FADN. Oto portret przeciętnego z nich:
nasiona i sadzonki 17
ziemniaki 21
56 Roczny czas pracy Czyli w każdym Do tego wykorzystują Czyli zatrudniają,

4319 1,82 912 0,41

środki ochrony roślin 19 własnej wynosi pracuje, średnio licząc, średnio licząc,
1. 2,1 mln złotych wynoszą rośliny oleiste 28
średnio aktywa efek-
tywnego gospodarstwa produkcja koszty nawozy 38 godzin rocznie
rolnego w regionie roślinna bezpośrednie godzin osoby „na pełny etat” pracy najemnej osoby „na pełny etat”
196 157
339 830
2. Pracują w nim średnio Zatem w takiej rolniczej Średnio gospodarują na

64,7
Wartość jej
niewiele ponad 2 osoby zboża 107 mikrofirmie pracują produkcji wynosi zł
pasze 74 w sumie

384
3. Ich produkcja wyniosła
przeciętnie Wartość przychodów
przeciętnie 340 tysięcy niewiele ha ziemi własnej przeciętnej mikrofirmy tys. zł
złotych ponad 2 osoby i dzierżawionej w woj. pomorskim to* * DO 9 ZATRUDNIONYCH

36 37
 1,13
Jesteśmy
Innowacyjni
2,4 mld zł nakładów pomorskich miliona
W
edług badań GUS wojewódz-

i-Padów 3
two pomorskie ma dość niski
odsetek przedsiębiorstw in-
nowacyjnych wśród firm przemysło-
firm na innowacje to
(cena: 2100 zł)
wych – 15,3 proc. Ale na najnowszej
liście najbardziej innowacyjnych firm Przedsiębiorstwa innowacyjne
(2008-2010 r., w proc.)
„Rzeczpospolitej” liderem jest Radmor wśród ogółu wśród ogółu
Gdynia (o kilku innych firmach pisze- przedsiębiorstw przemysłowych przedsiębiorstw usługowych
my obok). Tyle że to jedyna firma z Po-
morza w czołówce rankingu. W sumie 1-7 7-13 13-19 1-13 13-25
przedsiębiorcy w naszym wojewódz-
twie w 2010 r. zainwestowali w inno- 19-25 25-31 b.d. b.d.
wacje 2,4 mld zł.
To za mało. W Polsce nakłady na ba-
dania i rozwój jako odsetek PKB (0,74

1430 25,6
proc.) są wielokrotnie niższe niż u eu- W jednostkach Nakłady firm USŁUGI PRZEMYSŁ 2,26
1,91
pow. pucki badawczo-rozwojowych w woj. pomorskim
ropejskich liderów – Niemiec, Danii czy 0,97
w przedsiębiorstwach na działalność 0,69
Szwecji. Ten wskaźnik w woj. pomor- pow. lęborski
woj. pomorskiego o innowacyjną 0,36 0,35 0,28 0,46
pow. b.d. b.d.
skim wynosi tylko 0,52 proc. (219 zł na pracowało w 2010 r. osób proc. więcej niż w 2005 r. wynosiły: 2006 2007 2008 2009 2010

8092 3218
wejherowski (w mld zł) ŹRÓDŁO: GUS
mieszkańca w 2010 r.). Według Ada- pow. słupski
Średnio nakłady w jednym a w usługowym
ma Górala, twórcy Asseco, innowacyj- inwestującym w innowacje
ność to doskonalenie produktu, a nie- Słupsk Gdynia przedsiębiorstwie
koniecznie wymyślenie tego, czego Sopot przemysłowym
w 2010 r. wynosiły tys. zł tys. zł
nikt inny nie wymyślił. To daje szansę
na sukces polskim kreatywnym przed- Gdańsk Sprzedaż produktów Odsetek firm Od dachówki
pow. nowodworski innowacyjnych* innowacyjnych
siębiorcom, także tym, którzy nie mają pow. kartuski do zarządzania esemesami
(2008-2010 r.)

!
PRZEMYSŁ USŁUGI
wystarczających środków. 15,3
Czy ktoś słyszał o firmie Balex Metal z Bolszewa?
pow. gdański 43,4
2,4 Pomorskie 13,4 To producent innowacyjnych materiałów budowlanych dla
6 Dolnośląskie
2,8 13,3 budownictwa mieszkaniowego, przemysłowego i rolniczego,
14,7 17,9
pow. bytowski 0,5 Kujawsko-Pomorskie 9,4 m.in. ze stali powlekanej i płyt warstwowych, nagrodzony
3,4 17,1
pow. tczewski pow. malborski 17,4 Lubelskie 12 Diamentami miesięcznika „Forbes”. A o mikrofirmie
pow. kościerski 4,5 15,9
0,8 Lubuskie 10,9 o skomplikowanej nazwie MpicoSys – Embedded Pico
6,7 Łódzkie 13,4 Systems? To z kolei działający w Holandii i w Gdyni,
1. W innowacje inwes- 1,1 10,3
8,5 Mazowieckie 17,3 w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym, producent
tujemy w regionie ponad 6,5 15,6
miniaturowych systemów elektronicznych z wbudowanym
10,6 Małopolskie 16,3
2 mld złotych rocznie pow. sztumski 5,3
1,1 12,8
19,3 oprogramowaniem, nagrodzony w konkursie „Krajowi liderzy
pow. starogardzki 0,6 Opolskie 13,7
2. W przemyśle 15,3 procent pow. chojnicki 8,5
0,7 Podkarpackie 20,7 innowacji i rozwoju”. Niedaleko od nich, w Sopocie, mieści
12,8
pomorskich firm GUS pow. kwidzyński 5,0 17,0 się siedziba Blue Mediów, znanego dostawcy nowoczesnych
0,3 Podlaskie 8,3
uznaje za innowacyjne 12,9 16,6 20,3 systemów dla banków oraz instytucji finansowych,
1,1 Śląskie 12,4 obsługujących platformy transakcyjne (doładowania kart
3. W sferze badań i rozwoju 5,7
0,6 Świętokrzyskie 11,4
16,5
pre-paid, bankowe esemesy, pożyczki online, ubezpieczenia
pow. człuchowski
w przedsiębiorstwach 10,7
0,9 Warmińsko-Mazurskie 8,7
18,6
przez Internet). Blue Media trzy razy z rzędu zajęły 1. miejsce
regionu pracuje 11,2
Wielkopolskie 16,2

ŹRÓDŁO: GUS
1,2 12,4 w Fast 50 – rankingu Deloitte najszybciej rozwijających się
1430 osób 2,9 Zachodniopomorskie
1,3 11,9
15,5
firm w Europie Środkowej.

* PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY PRODUKTÓW INNOWACYJNYCH - NOWYCH ALBO ISTOTNIE ULEPSZONYCH - JAKO ODSETEK PRZYCHODÓW ZE SPRZEDAŻY OGÓŁEM
38 39
 57
Liczba firm Liczba firm Zarząd koncernu Lotos (woj. pomorskie) organizuje cykliczne

odpowiedzialny
wyróżnionych Fair Play spotkania poświęcone społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR)
w raporcie (dane dla woj.
pomorskiego)
wśród najwyższej kadry kierowniczej spółek wchodzących w skład
„Dobre praktyki” grupy. Program jest okazją do wspólnej dyskusji menedżerów na
(dane ogólnopolskie)
temat pozafinansowych aspektów zarządzania. W czasie dwóch dni
109 107

BIZNES TO MY
spotkań menedżerowie uczestniczą w wykładach na temat najnow-
82 szych trendów w zarządzaniu CSR, ze szczególnym uwzględnieniem
78
specyfiki branży naftowej oraz uwarunkowań rynku kapitałowego.
42 W części praktycznej biorą udział w warsztatach doskonalących
26
17 20 20 21 sposób zarządzania społeczną odpowiedzialnością biznesu w firmie
‘07 ‘08 ‘09 ‘10 ‘11 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10 ‘11 i analizują dobre praktyki innych organizacji.
RAPORT ODPOWIEDZIALNY BIZNES W POLSCE 2011, FORUM ODPOWIEDZIALNEGO BIZNESU
ŹRÓDŁO: PRZEDSIĘBIORSTWO FAIR PLAY, RAPORT ODPOWIEDZIALNY BIZNES W POLSCE 2011”, FORUM ODPOWIEDZIALNEGO BIZNESU
“

procent firm makroregionu dostrzega

Z
asady społecznej odpowiedzial-
Społeczna
ności biznesu (CSR) stopniowo
korzyści z przestrzegania zasad
odpowiedzialność nie
zyskują w  Polsce popularność. biznesu: 40,0
Największe badanie na temat CSR mało o niej wiemy, Czy dostrzega
przeprowadził MillwardBrown SMG
KRC na zlecenie Polskiej Agencji Roz-
widzimy korzyści i coraz
częściej uprawiamy,
czasami nie wiedząc
Pan/Pani
korzyści z wdrażania
społecznej
społecznej odpowiedzialności biznesu
woju Przedsiębiorczości. Jego wyniki nawet, że na tym odpowiedzialności Jedną z form realizacji zasad odpowiedzialnego biznesu jest wspieranie przez
przedstawiamy obok. Jeszcze 10 lat właśnie ona polega biznesu w Państwa nie firmy organizacji pozarządowych. W Polsce w 2010 roku zarejestrowanych
(dane w proc.)* firmie? 34,5 było 12 tys. fundacji i 71 tys. stowarzyszeń. Co trzecie z nich korzystało
temu tylko pojedyncze firmy wpro- tak
tak ze wsparcia firm i instytucji. Są one czwartym co do wielkości źródłem
wadzały zasady CSR, teraz w niektó- 32,6 finansowania po składkach członkowskich, samorządach i darowiznach
* DANE DLA MAKROREGIONU 57,4
POMORSKIEGO - WOJ. POMORSKIE, od osób fizycznych. Poniżej prezentujemy dane dla całej Polski.
rych obszarach nawet ponad jedna ZACHODNIOPOMORSKIE
trzecia deklaruje ich stosowanie. Bo I NIEWIELKA CZĘŚĆ Czy Państwa
WOJ. WARMIŃSKO- Czy spotkał/a się firma na czas Odsetek organizacji pozarządowych Odsetek organizacji pozarządowych,
jak powiedział już wiele lat temu Hen- -MAZURSKIEGO
Pan/i z pojęciem reguluje wszystkie swoje korzystających w Polsce z darowizn które otrzymały darowizny od firm
Czy Państwa Czy w Państwa nie
ry Ford: „biznes, który tylko robi pie- “społeczna firma konsultuje ze 60,9 zobowiązania finansowe od instytucji i firm i instytucji w wysokości:
odpowiedzialność nie firmie istnieją
niądze, to marny biznes”. tak tak społecznością lokalną decyzje wobec dostawców, 39 38
biznesu”? nie mechanizmy służące 35 20
Im więcej firm będzie stosować za- 41,6 29,1 inwestycyjne, które mogą mieć 67,7 przeciwdziałaniu
partnerów 34
66,4 na nią potencjalny wpływ praktykom
biznesowych?
sady CSR, tym lepszy będzie wizeru-
(np. budowa nowego korupcyjnym?
nek przedsiębiorców. W woj. pomor- nie Czy Państwa magazynu, rozszerzenie tak kwestie
zawsze firma angażuje się 20,9 rozwój środowiskowe tak
skim ze stwierdzeniem, że typowy 52,2 skali produkcji, transport
firmy 7 2
65,6 w jakieś działania towarów, itp.)? związane 65,5 powyżej
przedsiębiorca prywatny jest uczciwy na rzecz społeczności możliwości z działalnością firmy do 10 10-100 100 tys. zł

wobec partnerów handlowych i klien- 26,9 lokalnej? kariery, oferty 37,0

‘03 ‘05 ‘07 ‘09 tys. zł tys. zł

Jak często pracy

tów, zgadza się 55 proc. mieszkań- prawie 31,6 Odsetek organizacji pozarządowych, Częstotliwość kontaktu organizacji
w Państwa firmie władze
ców regionu (nie zgadza się 30 proc.). zawsze w ostatnich 12 miesiącach prawa zaanga-
uczciwe
nowe 52,3 28,0 dla których darowizny od firm pozarządowych ze środowiskiem
praktyki firmy
Również ponad połowa badanych wynagrodzenia były człowieka żowanie produkty, i instytucji stanowią: biznesu, firmami prywatnymi (w proc.)
rynkowe
(53 proc.) uważa, że przedsiębiorcy są wypłacane społeczne usługi Czy Państwa firma 22
17,2 Czy Państwa firma 7,3 społeczna 47
pracownikom na czas, 61,6 udostępnia informacje
uczciwi wobec państwa, płacą podat- uwzględnia zasady 27,8 odpowiedzialność
prawie bez opóźnień? społecznej odpowiedzialności 19,7 partnerom biznesowym
biznesu
ki i przestrzegają prawa. nigdy biznesu lub podejmuje o aktualnej sytuacji

!
relacje i działalności firmy w którymś
7,6 relacje społecznie odpowiedzialne
z konsumentami 22,6 25 19
z wymienionych obszarów? finanse firmy powyżej
z pracow- działania w obszarze 36,7 i partnerami 40 proc.
kwestii (procent odpowiedzi TAK)
(procent odpowiedzi TAK)
5 przychodów
kontakty
9
nikami biznesowymi bardzo co
pewien regularne
sprzedażowych do 20 proc. 20-40 proc. rzadkie
39,3 przychodów przychodów 4 brak
kontaktu kontakty czas kontakty
kultury 48,6 15,7 organizacja Czy Państwa Czy Państwa firma
organizacyjnej 44,5 pracy firma zapewnia zapewnia swoim klientom
firmy i partnerom wyczerpujący Odsetek organizacji pozarządowych mających kontakty ze środowiskiem
środowisko w firmie odpowiednie warunki biznesu i firmami prywatnymi zależnie od skali działania organizacji:
1. 25 proc. firm konsultuje 31,1 naturalne pracy osobom i etyczny sposób
organizacje działające w skali najbliższego sąsiedztwa
niepełnosprawnym? informowania na temat
z pracownikami kierunki Czy podejmując Czy
swojego produktu, 29
kwestii admini- istotne decyzje biznesowe Czy Państwa Państwa firma
swojego rozwoju tak usług? organizacje działające w skali gminy, powiatu
stracyjnych/ dotyczące Państwa firmy, firma stara się ma znane wszystkim
2. Dwie trzecie przedsiębior- /funkcjonowania
Czy Państwa 18,5 nie 43
firma konsultuje bierze się pod uwagę ich obniżać zużycie energii, pracownikom: 12,9
ców zawsze wypłaca biura ewentualny wpływ wody i innych zasobów (procent odpowiedzi misję organizacje działające w skali województwa, regionu
z pracownikami TAK) 57
wynagrodzenia na czas kierunki na środowisko naturalnych? firmy
najważniejsze decyzje
swojego naturalne? 51,7 organizacje działające w skali całego kraju
3. 56 proc. firm ma znany 30,2 w obszarze: rozwoju wizję nie 61
(procent odpowiedzi TAK) nie tak
pracownikom kodeks nie firmy 74,8 85,1
29,3 68,2 kodeks
organizacje działające w skali ponadnarodowej
etyczny 25,1 37,1 wartości
postępowania/
72
29,0 tak
tak firmy
spraw kwestii /etyczny
27,3 58,3 67,9 62,7
ŹRÓDŁO: BADANIE MILLWARD ŹRÓDŁO : BADANIE „PODSTAWOWE FAKTY O ORGANIZACJACH POZARZĄDOWYCH”,
kadrowych komunikacji 55,7 BROWN SMG KRC DLA PARP 2012 STOWARZYSZENIE KLON JAWOR 2011 (DANE OGÓLNOPOLSKIE)
40 41
i marketingu
konkurs „Biznes. Dobry wybór” Laureaci konkursu „Biznes. Dobry wybór”

Konkurs „Biznes. Laureaci z województwa

Dobry wybór” pomorskiego

C
elem konkursu „Biznes. Dobry wybór” było wy-
łonienie w  każdym województwie galerii przedsię-
biorców, z których region może być dumny. Konkurs
miał charakter otwarty – zgłoszenia swojego kandydata
mógł dokonać każdy dzięki formularzowi dostępnemu na
tej stronie internetowej www.wizerunekprzedsiebiorcy.pl.
Ostatecznego wyboru dokonywały kapituły wojewódzkie,
złożone z przedstawicieli PKPP Lewiatan, regionalnych or-
ganizacji biznesowych, administracji lokalnej oraz mediów.
Aby trafić do grona laureatów, trzeba było wykazać się przy-
najmniej w jednej z trzech kategorii:
 sukces w biznesie – tu brane były pod uwagę firmy,
które osiągnęły wymierny sukces biznesowy i są wiodący-
mi przedsiębiorcami w regionie, a także osoby, które potra-
fiły przełożyć kapitał intelektualny i materialny na dobrze
prosperujące, przynoszące zyski i mądrze zarządzane przed-
siębiorstwo,
 lokalne zaangażowanie CSR – tu liczyli się przedsię-
biorcy, którzy w swojej działalności uwzględniają interesy
społeczne regionu i jego mieszkańców, działają strategicznie
na rzecz poprawy warunków ich życia mieszkańców i rozwo-
ju regionu, są zaangażowani w inicjatywy społeczne i edu-
kacyjne, biorą udział w akcjach charytatywnych, sponsorują
ważne społecznie przedsięwzięcia,
 przestrzeganie zasad dobrego pracodawcy – tu trze-
ba się było wykazać zarządzaniem zasobami ludzkimi w du-
44 46
Jarosław Filipczak Daniel Gwóźdź
chu partnerskim, co oznacza gwarantowanie pracownikom Biuro Kompleksowej Corleonis Sp. z o.o.
dobrych warunków pracy i rozwoju, przestrzeganie Kodeksu Obsługi Firm J&J s.c.
pracy oraz wykazywanie społecznej wrażliwości w kształto-
waniu relacji z pracownikami.
Konkurs jest częścią projektu „Poprawa wizerunku przed-
siębiorców”, współfinansowanego przez Unię Europejską w ra-
mach Europejskiego Funduszu Społecznego.

48 50
KAPITUŁA Janusz Wojtczak
grupa travel sp. z o.o.
Jan Wyrwiński
Aiton Caldwell sa

Mieczysław Struk, Marszałek Województwa Pomorskiego, Andrzej Chmielecki, prezes Pomorskiego

Związku Pracodawców Przedsiębiorczość, Grzegorz Popławski, redaktor naczelny Dziennika
Bałtyckiego, Lech Parell, prezes zarządu Radia Gdańsk SA

PATRONI MEDIALNI
Dziennik Bałtycki Radio Gdańsk

42 43
Biuro Kompleksowej Obsługi Firm j&j – Jarosław Filipczak
Jedna firma drugiej
firmie
Usługi dla biznesu to nie tylko domena potentatów w branży.
Mniejsze firmy też mają szanse zaistnieć na tym rynku
– jeśli mają równie wiele pomysłów, co Jarosław Filipczak,
współwłaściciel J&J s.c. i prezes spółki 24 Group sp. z o.o.
M
albork to dla większości Pola-
ków jedynie jedna z najwięk-
szych atrakcji turystycznych
Polski. Tymczasem od 20 lat to nie-
wielkie miasto nad Nogatem dyna-
micznie się rozwija, korzystając z do-
godnego położenia. Tak jak dawna
stolica Krzyżaków, współczesny Mal-
bork leży na przecięciu dróg łączą-
cych Trójmiasto, Olsztyn, Toruń i El-
bląg – i jest siedzibą sporej liczby firm.
Dla większości z nich usługi świadczy
J&J s.c., niewielka spółka ze sporym
kapitałem pomysłów.
Trudne słowo outsourcing
Firma została założona w  2003
roku przez Jarosława Filipczaka i Jana
Chrzanowskiego. – Wpadliśmy na po-
mysł, żeby pomagać przedsiębiorcom
w ważnych sprawach, o których oni
sami nawet nie mieli pojęcia. W ten
właśnie sposób powstała nasza firma
outsourcingowa, choć nie wiedziałem
wtedy, że tak to się nazywa – śmieje
się Jarosław Filipczak, współzałożyciel
spółki. – Zaczęliśmy od prostych ele-
mentów związanych z BHP. Okazało
się, że to był dobry pomysł, a oferta
się przyjęła.
Działalność firmy obejmowała orga-
nizację obowiązkowych szkoleń z za-
kresu bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz ochrony przeciwpożarowej. Przez
44
linii kolejowej Gdynia-Warszawa, budo-
wę mostu w Kwidzynie czy rozbudo-
wę Grupy Lotos w ramach Programu
10+. Aby zapewnić ciągłość współpra-
cy z klientami,ľ powstał zespół specjali-
stów działający na terenie Polski.
pierwsze trzy lata spółka nie przynosi- Jak tłumaczy prezes, jednym z po-
ła jednak zysków. Właściciele wciąż in- wodów, dla których firmy decydują się
westowali zarobione pieniądze wierząc, na współpracę akurat z J&J, jest coś,
że taka postawa prędzej czy później za- co nazywa podejściem inżynierskim.
procentuje. Z czasem do oferty firmy – Staramy się, by dla każdego proble-
wdrażano kolejne moduły jak: ochrona mu, z jakim zgłasza się do nas klient,
środowiska, obrona cywilna, koordyno- znaleźć przynajmniej trzy różne rozwią-
wanie prac w zakresie bezpieczeństwa zania. Wtedy klienci mają wybór, a my
i ochrony zdrowia na budowach, bez- ułatwione zadanie przy rozwiązywaniu
pieczny budynek czy – ostatnio – spra- jego problemów – mówi Filipczak. Jako
wy kadrowe i płacowe. Gdy okazało się, jedyny gracz na lokalnym rynku spółka
że zapotrzebowanie jest duże, firma oferuje również całodobowy dyżur tele-
zaczęła również organizować coraz to foniczny. Nagłe wypadki mogą zdarzyć
nowe kursy i szkolenia zawodowe. się przecież o każdej porze, jest to więc
– Pierwszym klientem wyjątkowo ważne udo-
był Młodzieżowy Ośro- godnienie i wsparcie dla
dek Wychowawczy, ist- Ponad klienta.
4500
niejący zresztą i  korzy-
stający z naszych usług Dajemy pracę
do dzisiaj. Zwykle, gdy Wielu naszym spe-
ktoś zaczyna współpra- cjalistom firma opłaciła
cę, zostaje z nami na lata. osób rocznie studia branżowe, dba-
Dziś takich stałych klien- szkoli my o ich rozwój zawo-
tów zebrało się już oko- firma J&J dowy. Ale po prawdzie
ło trzystu. Zaliczyć do to nie kwalifikacje czy
z Malborka
nich możemy zarów- doświadczenie mają
no małe, lokalne przed- największe znaczenie,
siębiorstwa, szkoły, jed- tylko osobowość i na-
nostki administracyjne i samorządowe, stawienie. Jeśli ktoś ma chęć pogłę-
jak i firmy działające na terenie całego biania wiedzy i dzielenia się nią, to
kraju: Ceva Logistics, Budimex, Grupa do nas pasuje – mówi Jarosław Filip-
Lotos – mówi Jarosław Filipczak. Firma czak. Dodaje, że nie widzi problemu
obsługuje także duże budowy, między w tym, że pracownicy odchodzą z fir-
innymi elektrownie wiatrowe, prace na my – furtka do J&J s.c. nie jest przed
Zwykle, gdy ktoś zaczyna współpracę, zostaje z nami
na lata.
nimi wtedy automatycznie zamykana.
Choć niektórzy decydują się na taki
krok, to i tak zdecydowana większość
ostatecznie powraca. Z  niewolnika
nie ma pracownika. Jeśli ktoś chce zo-
Fot. J&J
Jarosł aw Filipczak
baczyć, jak jest gdzie indziej – proszę
bardzo. Ludzie i tak wracają do nas, bo
tu jest odpowiednie podejście, dyna-
mika i rozwój – mówi z dumą prezes.
Biuro Kompleksowej Obsługi Firm J&J
Laureaci konkursu „Biznes. Dobry wybór”
s.c. daje obecnie pracę ponad 20 oso-
bom, współpracując dodatkowo z ko-
lejnymi 50 o różnych specjalizacjach.
- J&J to nie tylko projekty związane
z województwem pomorskim. Mamy
biura w Gdańsku i Malborku, ale ob-
sługujemy klientów z terenu całej Pol-
ski. Firma to ludzie, nie miejsce, a pra-
cownicy wykonują pracę w zgodzie
z jej wizją, niezależnie od tego, gdzie
się znajdują. Ograniczając się wyłącz-
nie do działań lokalnych, sami zablo-
kowalibyśmy sobie możliwość rozwo-
ju – mówi prezes.
Oczekiwania klientów rosną
Biura posiadają sale wykładowe,
wyposażone w najwyższej klasy sprzęt
wspomagający proces szkolenia oraz
pracę specjalistów. Nie oszczędza się
również na urządzeniach wykorzysty-
wanych przez nich w terenie, takich jak
choćby luksomierze czy przyrządy do
pomiaru poziomu hałasu. Pracownicy
używają do pracy tabletów dla lepszej
komunikacji oraz organizacji swojej
pracy. Cała firma działa zgodnie z nor-
mą ISO 9001:2008, a dodatkowo dla
dobrego przepływu informacji zosta-
ły wdrożone systemy CRM i ERP, które
działają w tzw. chmurze. To niezbędne,
bo oczekiwania klientów rosną, a pla-
ny rozwoju są szerokie.
J&J współpracuje oraz angażuje się
w projekty realizowane z Centralnym In-
stytutem Ochrony Pracy – Państwowym
Instytutem Badawczym w Warszawie.
Sam Jarosław Filipczak aktywnie dzia-
ła w  organizacjach pracodawców, ta-
kich jak Pracodawcy Pomorza, Pomorski
Związek Pracodawców Lewiatan (jako
sekretarz zarządu) oraz Regionalna Izba
Gospodarcza Pomorza, której oddział
utworzył i prowadzi w Malborku.
Wszystko to powoduje, że firma
stała się regionalnym liderem w swo-
jej branży.
www.j-j.pl
45
corleonis – Daniel Gwóźdź Laureaci konkursu „Biznes. Dobry wybór”

Lwie serce 80 metrów

wi wieżowych i były to przedpoto- również przewaga naszej firmy. Mamy by istniały. Operatorzy uczyli się sami,
powe produkty z lat 60. i 70, radziec- młodych pracowników, po politechni- od kolegi, wujka, taty. – Dlatego zdecy-
kie i polskie. To był sprzęt, który nijak kach, po elektronice. Zdarzało nam się dowaliśmy się na rozpoczęcie działal-

nad ziemią
Każdy mały chłopiec marzy o własnym dźwigu. Firma wanym, ale firma wyspecjalizowała
Corleonis ma ich 90. Wydaje się, że doceniają ten skarb się w wynajmie. – Wystarczy 3-4 mie-
i oprócz tego, że dużo pracują, nieźle się z tymi żurawiami sięczna budowa i już opłaca się posta-
czują. Cor Leonis (serce lwa) to szczęśliwa gwiazda, ale wić żuraw. Kryzys gdzieś tam puka,
wspólnicy żartują, że łączna pisownia, mogąca budzić mniej jest inwestycji, które potrzebu-
ją małych żurawi, mniej się buduje
skojarzenia z „Ojcem chrzestnym”, zapewnia im płynne
mieszkań. Omijamy to, stawiamy na
spływanie należności.
projekty nietypowe, ze skomplikowa-
nym montażem, którego nikt się nie
ma się do tego, z czym firma Corle-
onis pracuje dzisiaj. Montaż trwał na-
wet do dwóch tygodni, pracowały po-
woli. – To było dobre tempo dla lat 70.
Po przełomie trzeba było przyśpie-
szyć – opowiada dziś Daniel Gwóźdź.
– A tempo nadal się liczy, nie można
wstrzymywać inwestycji, dlatego tak
ważna jest prędkość montażu – uzu-
pełnia. Dziś żurawie wyginają się jak
wędka. O wiele łatwiej określić ich
wytrzymałość i bezpieczeństwo pra-
cy. Rozwijają się technologie napę-
dów, elektryka, wszystko jest coraz
już nieraz jeździć ze wsparciem dla in-
nych ekip. Właśnie ze względu na te
komputery – mówi Daniel Gwóźdź.
Czas na szkolenia
Firma zatrudnia ludzi w całej Polsce,
w biurze, w serwisie, w transporcie. 40
operatorów na stałe i około setki w ba-
zie współpracowników w całym kraju,
w zależności od miejsca kolejnego zle-
cenia. Szkolą nie tylko własnych pra-
cowników. Po roku 2000 w całym kraju
przybyło pracy i sprzętu, a zdecydo-
wanie dał się wyczuć brak szkół zawo-
ności szkoleniowej. To dla wszystkich
korzyść. Unia Europejska chętnie ta-
kie działania wspiera, my mamy więk-
szy wybór pracowników, pomagamy
ludziom bezrobotnym znaleźć dobry
zawód, w którym znajdą zatrudnienie
– opowiada Daniel Gwóźdź. Szkole-
nia dają uprawnienia do pracy w całej
Unii. Firma podchodzi do nich bardzo
poważnie. – Taki kurs kosztuje około
4 tys zł. Mało którego bezrobotnego
na to stać. Uczymy ludzi z całej Polski,
współpracując z Powiatowymi Urze-
dami Pracy. Kursanci szkolą się nie tyl-

W
 2000 roku majątkiem firmy
był jeden żuraw wieżowy. Po
12 latach swoim sprzętem za-
pewniają obsługę dużych inwestycji
w kraju i za granicą – to budowy biu-
rowców, osiedli, galerii handlowych,
dróg czy mostów. Zakup żurawia to
duża odpowiedzialność. Łatwo jest
go kupić, natomiast sztuką jest jego
właściwa i profesjonalna eksploatacja.
Dziś potrzebni są do tego najwyższej
klasy specjaliści, którzy staja się gwa-
rancją niezawodności i długowiecz-
ności takiego sprzętu.
Na placu w Rumii pustki, choć to tu
jest główna baza sprzętu - większość
żurawi pracuje. Działają na budowach
w całej Polsce i za granicą: w Hambur-
gu czy w Holandii. Rozwój Corleonis
przyspieszył kontrakt na przedstawi-
cielstwo hiszpańskiego producenta
w 2006 roku. W dwa lata firma sprze-
dała 50 nowych żurawi. – To nasz
krok milowy w rozwoju – mówi Da-
niel Gwóźdź, współwłaściciel firmy od
2003 roku.
Pasja z bankructwa
Dziś w kraju pracuje około 1200 żu-
rawi, z czego około 700 sztuk przypada
na sześć dużych firm. Corleonis wynaj-
muje dźwigi wraz z montażem i obsłu-
gą. – Pochwalę się, bo jest czym. Mamy
jedną z najlepszych ekip w Polsce, to
znakomici ludzie. Tworzą sześć brygad,
jeśli pogoda pozwala możemy w cią-
gu tygodnia zmontować i zdemonto-
wać 12 żurawi – nie kryje entuzjazmu
prezes. – Jesteśmy jedną z niewie-
lu firm w Europie, która potrafi zmon-
tować duży, czterdziestometrowy żu-
raw z ramieniem długości 60 metrów,
w jeden dzień. Bez ryzyka, wszystko
jest kwestią pomysłu i logistyki. Damy
radę w 11 godzin, inne firmy potrzebu-
ją 14-18 - dodaje Daniel Gwóźdź, który
za największy sukces firmy uważa ludzi
i ich doświadczenie. – Każdy przecho-
dzi szkolenie u producenta, a potem
jest rzucany na głęboką wodę. Dużą
wagę przywiązujemy do tego, żeby
wciąż się uczyć. Jeździmy po całej Euro-
pie, zapraszamy specjalistów do siebie.
Doświadczenie to skarb, nie wystar-
czy wynająć maszyny, potrzebujemy
specjalistów, żeby pracować wydajnie
i bezpiecznie – objaśnia.
Właściwie od 2008 roku kryzys od-
wrócił proporcje. Znacząco spadła
ilość kupowanych, nowych dźwigów.
W tej chwili to tylko promil docho-
du, nieco lepiej jest ze sprzętem uży-
chce podjąć. Albo na nietypowe kon-
figuracje, jak kotwienia do budynków.
Są dosłownie ze cztery firmy, które
umieją i mogą to robić. Szukamy też
zleceń zagranicznych, na kryzys trze-
ba po prostu uważać – mówi współ-
właściciel firmy.
Jest pasjonatem, opowiada o żu-
rawiach wieżowych jak o ulubionych
zabawkach. Dobrze działający biz-
nes to nie tylko kalkulacja, ale przede
wszystkim pasja. – Moje życie zawo-
dowe zaczynałem w Mostostalu, od
MG Żuraw. Byłem po studiach, nie wie-
działem, co chcę robić. Byłem pierw-
szym pracownikiem znającym języki
obce i umiejącym obsługiwać kom-
puter. Obracałem się wśród fachow-
ców z prawdziwego zdarzenia, wiele
się nauczyłem – wspomina. – W koń-
cu pojawił się pomysł, żeby zająć się
żurawiami wieżowymi, nie tylko dźwi-
gami samochodowymi i hydraulicz-
nymi. W trzy lata doszliśmy do ponad
setki żurawi. Niestety, z racji bankruc-
twa Mostostalu firmy już nie ma. Ale
to właśnie stąd wzięła się moja pasja.
Po przełomie przyspieszyć
Na początku lat 90. na Pomorzu
pracowały pojedyncze sztuki żura-
bardziej skomputeryzowane. – Stąd
Mamy młodych pracowników, po politechnikach, po
elektronice. To nasza przewaga.
dowych. Nie uczono fachu, a potrze-
Daniel Gwóźdź
ko teoretycznie, ale przede wszystkim
praktycznie. To wyjątek. 50 godzin na
placu ze szkoleniowcem, drugie tyle
jako asystent operatora na budowie.
Bardzo często zatrudniamy własnych
absolwentów, w  innych wypadkach
pomagamy im znaleźć pracę – mówi
prezes, który nie ma uprawnień opera-
torskich, ale oczywiście na górze bywa:
– Mam lekki lęk wysokości, to nie jest
praca dla każdego.
W ramach rozwoju regionalnego
otrzymali dofinansowanie na zakup
dwóch żurawi. – To doskonały, no-
woczesny sprzęt. Jesteśmy dumni, że
nam się udało. Zresztą jeden z nich
stoi w bardzo ciekawym miejscu, przy
remoncie dawnego Hotelu Warsza-
wa. Fascynująca inwestycja, budynek
bardzo stary, mnóstwo niespodzia-
nek, bo jego dokumentacja spłonę-
ła w powstaniu, a żuraw osiemdzie-
sięciometrowy z jednym kotwieniem
do budynku. Jeden z inżynierów dał
sobie radę i obliczył siły poziome, ja-
kich możemy użyć, żeby nie wyrwać
się z budynku – opowiada prezes.
– A nasz żuraw tam sobie bezpiecznie
stoi i pracuje już drugi rok.
www.corleonis.pl

46 47
grupa travel – Janusz Wojtczak Laureaci konkursu „Biznes. Dobry wybór”

W interesach nawet
na koniec świata
rami związanymi z wyjazdem. – Stara-
Zabytkowy, modernistyczny budynek poczty w Gdyni niejedno my się przedstawiać klientom wybór
już widział. Praca tu niespieszna, ogonki do okienek wiją się najkorzystniejszych ofert turystycz-
w głównym holu, słychać stukanie stempli i ciche pogawędki nych. Umożliwiamy im rezerwację i za-
urzędniczek. Tymczasem piętro wyżej telefony aż się urywają. kup biletów lotniczych, grupowych,
marynarskich, kolejowych, autokaro-
Swoją siedzibę ma tam Grupa Travel, organizator wyjazdów
wych oraz promowych. Przedsiębior-
służbowych, eventów, konferencji i kongresów dla klientów
cy korzystający z naszych usług mogą
biznesowych. liczyć na miejsca hotelowe na całym
świecie, wynajem samochodów oraz

C
hoć Pomorze tradycyjnie koja-
rzy się z  dalekimi podróżami,
powstała w 2002 Grupa Travel
była w stanie w ciągu zaledwie deka-
dy wyprzedzić inne firmy zajmujące
się podobnie skrojonymi usługami.
Z jej usług korzysta większość poważ-
nych, regionalnych przedsiębiorstw,
ale również wielu kontrahentów z ca-
łego kraju czy nawet z innych państw
– choćby skandynawskich. Gdy arma-
prowadzili tam podobną działalność
– mówi. Początki były trudne, ale
z roku na rok firmie szło coraz spraw-
niej.
Główny produkt Grupy Travel skła-
da się z trzech elementów: rezerwa-
cji biletów na przejazd, miejsca w ho-
telu oraz wynajęcia samochodu. Czyli
wszystko, czego przedsiębiorca może
potrzebować, by dostać
się za granicę – oprócz
Ponad
sprzedaż polis turystycznych – wyli-
cza prezes Wojtczak. Jednoosobowa
firma na tańszym bilecie może zaosz-
czędzić kilkaset złotych. W przypadku
wielkich korporacji, które bez przerwy
mają po kilkuset pracowników „w tra-
sie”, oszczędności mogą sięgać sześcio-
cyfrowych kwot.
Taniej pojechać,
niż zostać Prezes Janusz Wojtczak i wiceprezes Aldona Wojtczak - zespół do spraw podróży biznesowych

tor potrzebuje wysłać na drugi koniec paszportu czy dowodu w domu

świata załogę dla frachtowca, również
do nich kieruje swoje pierwsze kroki.
Teraz firma pracuje nad tym, by zdo-
być pozycję lidera w skali kraju.
Zarządzanie na ekranie
To nie jest zwykłe biuro podróży.
Prezes Janusz Wojtczak, z wykształ-
cenia humanista, pracował wcześniej
przez wiele lat jako nauczyciel aka-
demicki. O podróżowaniu po świecie
marzył co prawda od dziecka, ale ni-
gdy nie przeszło mu przez myśl, że or-
ganizacją wyjazdów będzie zajmował
się zawodowo.
– Do tego biznesu trafiłem zupeł-
nie przypadkiem. Na początku zarzą-
dzałem firmą, korzystając z doświad-
czeń swych przyjaciół z Anglii, którzy
osobistego.
Obsługa klienta jest
kompleksowa, firma
30 Jak przyznają w sie-
dzibie spółki, w czasach
kryzysu rynek dla orga-
ne w inny sposób ceny, sami poma-
gamy im w przetrwaniu kryzysu bez
większych wyrzeczeń – mówi Janusz
Ostatnimi czasy podróże służbowe ogranicza się
do minimum, podobnie jak liczbę organizowanych
oferuje mu rozbudowa-
osób nizatorów podróży służ- Wojtczak. Zamiast rezygnować z wy- eventów. Ale pozostajemy optymistami, wdrażając
ny serwis, helpdesk do- bowych jest wyjątkowo jazdu służbowego i możliwego zarob- innowacyjne rozwiązania technologiczne, takie jak
stępny przez 24 godzi- zatrudnia trudny. Nad Wisłą ist- ku, przedsiębiorcy mogą skorzystać Travel Policy, które umożliwiają naszym klientom
ny na dobę oraz dostęp obecnie nieje sporo podobnych z oferty Grupy Travel i zorganizować
kontrolę wydatków oraz samodzielne zarządzanie
do nowatorskich, autor- Grupa Travel przedsiębiorstw, swo- wyjazd taniej, niż gdyby sami zama-
podróżami służbowymi.
skich aplikacji wspoma- z przychodami je oddziały u nas mają wiali bilety na samolot czy prom.
Janusz Wojtczak
gających zarządzanie ok. 12 mln zł również sieci global- Te zalety przemawiają do klien-
podróżami służbowymi. rocznie ne. – Do tego przedsię- tów nie tylko w kryzysie. Początko-
Prezes firmy może na biorcy często tną koszty wo w firmie pracowały trzy osoby,
ekranie własnej komórki czy kompu- właśnie w zakresie podróży służbo- teraz jest ich już ponad 30. – Mamy my „na przyszłość”, nie podbieramy ale w zwiększaniu jej wydajności po-
tera sprawdzić, dokąd udają się jego wych. Ostatnimi czasy ogranicza się naprawdę świetną kadrę, to wspania- pracowników konkurencji, bo nale- przez stworzenie takich warunków
pracownicy, czy odebrali już kluczyki je do minimum, podobnie jak licz- li, wartościowi ludzie, na których za- ciałości i nawyki wyniesione z innych pracy, by mogła i chciała się rozwijać.
od wynajmowanego samochodu oraz bę organizowanych eventów. Ale po- wsze można polegać. Angażujemy firm mogłyby u nas najzwyczajniej Jego wysiłki w tym kierunku docenio-
ile będą kosztowały go bilety lotnicze, zostajemy optymistami, wierzymy głównie młode osoby zaraz po stu- w świecie zaszkodzić – mówi Janusz no m.in. w konkursie „Pomorski praco-
i wiele więcej. Firma zajmuje się też za w innowacyjne przedsięwzięcia. Ofe- diach, które rozwijają się i poszerza- Wojtczak. Dodaje jednak, że sukces dawca roku”.
przedsiębiorców wszystkimi procedu- rując klientom atrakcyjne, nieosiągal- ją wiedzę razem z nami. Zatrudnia- nie leży wyłącznie w samej kadrze, www.grupatravel.pl

48 49
aiton caldwell – Jan Wyrwiński Laureaci konkursu „Biznes. Dobry wybór”

Telefony w chmurze
racji, współpraca ze służbami i dużo in-
nych ograniczeń. Do Rumunii dostoso-
wywaliśmy się sześć miesięcy, do USA
dziewięć. Jako mała firma możemy ela-
stycznie i żmudnie dopasowywać pro-
Zamiast centralek telefonicznych, milionów kabli, pokrętnych fią rozmawiać z drugim człowiekiem. dukt do kraju. Giganci nie mogą sobie
umów i awarii – proste rozwiązanie, atrakcyjna cena Jeśli nie mogą pomóc – mówią o tym na to pozwolić. Również dzięki temu
i bogata funkcjonalność. Internetowa telefonia dla biznesu wprost i przekazują sprawę inżyniero- czujemy się pewnie w Polsce – tłuma-
ma wszystkie zalety telefonów stacjonarnych i dużo więcej wi. Już teraz mamy ponad 10-osobo- czy prezes Wyrwiński. Do firmy należy
możliwości. Każdy zna Skype’a, nie każdy wie, że mamy wy zespół obsługi klienta. obecnie 30-35 proc. rynku VoIP. Patrząc
Firma wciąż szuka innowacji tech- na całą branżę telekomunikacyjną
w Polsce wynalazek podobny, ale skrojony na naszą miarę,
nologicznych. Na przykład takich jak w Polsce widać wyraźnie, że konku-
który oferuje firma Aiton Caldwell.
HD voice – technologii, która zapew- rencja jest spora: dostawcy bezpłatni,
nia wyższą jakość połączeń. Dźwięk operatorzy internetowi, duże firmy te-

N
asza oferta dla użytkowników
indywidualnych trochę przy-
pomina Skype’a, ale jest opar-
ta na polskich numerach, tym samym
sposobie ich wybierania i na zwykłym
aparacie telefonicznym. Ze słuchaw-
ką i tarczą, tylko podłączonym do in-
ternetu – tłumaczy Jan Wyrwiński, od
2008 roku prezes firmy Aiton Cald-
well. – Z perspektywy klienta bizneso-
wego to tak naprawdę przeniesienie
centrali do internetu. Stoją telefony,
tylko centrali nie ma. Cały system jest
„w chmurze”. Zarządzanie usługami,
które do tej pory było realizowane na
stęp do wszystkich usług uzyskamy
przez stronę www. Dodatkowo połą-
czenia na wszystkie numery w obrębie
danej platformy są bezpłatne. Oznacza
to darmowe rozmowy m.in. wewnątrz
firmy i między oddziałami. Na wszyst-
kie inne numery możemy dzwonić za
grosze, co pozwala faktycznie mini-
malizować koszty rozmów – telefon
wpięty w sieć samoczynnie wybiera
najtańsze połączenie. Co więcej, sam
decyduje za pośrednictwem którego
operatora opłaca się dzwonić na kon-
kretny numer telefonu.
To o wiele praktyczniej-
jak z płyt CD, połączenia wideo, tele-
konferencje. – Klienci nie ustawiają się
po nie w kolejce, ale to jest takie „nice
to have” – wyjaśnia prezes. – Chcemy
wychodzić zawsze o krok do przodu,
to nie klient ma czekać na nas, to my
mamy go zaskakiwać – mówi. W tej
chwili na rynku polskim działają trzy
marki w ramach Aiton Caldwell: Fre-
ecoNet, Smarto i Vanberg Systems.
Każda „skrojona” pod konkretnego
odbiorcę. Jednym z pierwszych klien-
tów biznesowych był sklep mięsny.
Dziś mamy ok. 130 tys.
użytkowników, indywi-
lekomunikacyjne i operatorzy komór-
kowi. – Duże firmy podążają za jakimś
trendem, my chcemy trendy kreować.
Utrzymać się na fali, być na przedzie.
Duża część pomysłów jest zgłaszana
przez klientów i realizowana, słucha-
my potrzeb ludzi – opowiada.
Firma zatrudnia 54 pracowników
plus kilkudziesięciu inżynierów w spół-
ce technologicznej. – Wciąż jest tak, że
borykamy się z trudnościami w pozy-
skiwaniu specjalistów. Chcemy współ-
pracować z uczelniami, ale to nie jest
proste. Uczelnie wolą duże firmy. Na-
Duże firmy podążają za trendami, my chcemy trendy sze przychody to kilkanaście milionów

centralkach abonenckich, teraz odby-
wa się przez stronę www.
Telefon wie lepiej
Strona do zarządzania wszystkimi
telefonami w firmie przypomina panel
do zarządzania kontem bankowym.
Wszystkie parametry można indywidu-
alnie dostosować. W pakiecie dla śred-
niej firmy, za 30-50 złotych od pracow-
nika firma Aiton Caldwell dostarcza
wszystko – numer, pakiety minut, tele-
fony, aplikacje na komórkę i panel ste-
rowania. – To dla klienta duża oszczęd-
ność w porównaniu z tradycyjnymi
firmami telekomunikacyjnymi. Nie po-
trzebujemy centrali telefonicznej, któ-
rej zakup wiąże się z dużymi kosztami
– dzięki technologii „w chmurze” do-
35
szy wynalazek w firmie dualnych jest kilkadzie- kreować, być na fali. złotych, w porównaniu z operatorami
niż komórki – opowiada siąt tysięcy, reszta to masowymi jesteśmy małą łódeczką.
Jan Wyrwiński.
Ok. różnej wielkości firmy,
Jan Wyrwiński
Szukamy dla siebie miejsca. Chcemy
Od ilości opcji i usta- proc. rynku nawet takie zatrudnia- zadowalać najbardziej wymagających
wień konfiguracyjnych VoIP jące 200–250 osób. klientów. Takich, którzy chcą fajnych
można doznać zawro- – Wystartowaliśmy od grupy o2. W końcu jako spółka ak- muńskim. Dużego operatora, który ma rozwiązań i mieć wpływ na to, co do-
tu głowy. – Można, ale w Polsce w 2003 roku, a w 2006 cyjna od 2011 roku istniejemy pod na- wielu klientów, ale nie miał technolo- stają – mówi prezes.
się nie dostaje. Każdemu zaczęliśmy działać na zwą Aiton Caldwell. Wciąż mamy bar- gii. Dzięki współpracy z polską firmą To branża, w której pracują pasjo-
klientowi indywidual- zdobyła własną rękę. Byłem dzo silne połączenia ze spółką, z której już ją zyskał. – Teraz znaleźliśmy part- naci. Prezes Jan Wyrwiński opowia-
nie dobieramy potrzeb- firma pierwszym pracowni- się wydzieliliśmy – my pokazujemy, nera w Stanach. Będziemy wprowa- da o swojej firmie z błyskiem w oku.
ne ustawienia. Dbamy Aiton Caldwell kiem. Teraz obaj założy- w którą stronę się rozwijać, oni tworzą dzać takie rozwiązania jak tu, ale na Nawet nazwa firmy świadczy o świe-
też o  przejrzystość in- ciele już nie prowadzą technologię. rynku o  dziesięciokrotnie większym żym podejściu do biznesu – Szukali-
terfejsu, każdy może firmy, są w radzie nad- potencjale. To na razie projekty, ale śmy nazwy dla siebie. Takiej, która by
z łatwością kontrolować swoje kon- zorczej i  rozwijają swoje pasje – mówi Mali i giętcy skoro w Polsce zamieniliśmy je w suk- dobrze brzmiała i dobrze się kojarzy-
to – wyjaśnia prezes. – Nasz dział ob- prezes. – Od czasu, kiedy prowadzę fir- Aiton Caldwell nie rozprasza się na ces biznesowy, liczymy na to, że uda się ła. Najfajniejsze nazwy, dobrych, mię-
sługi klienta to zespół z prawdziwego mę, stawiamy na ciągły rozwój, podej- inne działalności. Jest ekspertem na też gdzie indziej – opowiada prezes. dzynarodowych firm to szkockie na-
zdarzenia. Nie pracujemy na skryp- mujemy nowe wyzwania. Jeszcze jako naszym rynku i już przekłada to do- Telefonia to branża, która posiada zwiska rodowe. Tak właśnie powstał
tach, zatrudniamy inteligentnych, wy- FreecoNet zaczęliśmy przejmować świadczenie na rynki zagraniczne. liczne bariery wejścia na nowy rynek. Aiton Caldwell – uśmiecha się prezes.
kwalifikowanych ludzi, którzy potra- inne marki, między innymi Tlenofon Udało się znaleźć partnera na rynku ru- – Połączenia alarmowe, zasoby nume- www.aitoncaldwell.pl

50 51
Poprawa wizerunku przedsiębiorców
Poprawa wizerunku
przedsiębiorców – projekt
PKPP Lewiatan
C
elem projektu jest budowanie
pozytywnego wizerunku
przedsiębiorców. Realizowane
są trzy typy działań:
• diagnostyczne, czyli kompleksowa
analiza problemów wizerunkowych
(konsultacje z przedsiębiorcami),
• promocyjne, na które składają się:
wybór liderów biznesu, ogólnopol-
ska kampania reklamowa oraz ra-
porty na temat roli przedsiębiorców,
• edukacyjne, obejmujące program
działań dla administracji.
Konsultacje
z przedsiębiorcami
Pierwszym krokiem było spojrze-
nie na wizerunek przedsiębiorców
w każdym województwie oraz na do-
świadczenia biznesu we współpracy
z administracją. Przeprowadzono 80
spotkań z przedstawicielami biznesu
i administracji (po pięć w każdym wo-
jewództwie). Łącznie wzięło w nich
udział ponad 800 uczestników.
52
Konkurs „Biznes.
Dobry wybór”
W każdym województwie wyłonio-
no lokalnych przedsiębiorców, będą-
cych „twarzami biznesu” swojego regio-
nu. Łącznie w całym kraju nagrodzono
120 osób. Głównymi kryteriami wyboru
były dokonania biznesowe, lokalne za-
angażowanie CSR oraz standardy zarzą-
dzania zasobami ludzkimi. Konkurs miał
charakter otwarty. Nagrodzonych wyło-
niły kapituły złożone z przedstawicieli
administracji, organizacji biznesowych,
patronów medialnych i liderów opinii.
Konkurs objęły patronatem 54 redakcje
mediów regionalnych.
Raporty „Przedsiębiorcy
w województwie”
Opracowanie to trzymają Pań-
stwo w rękach. Powstało 17 raportów
– dla każdego województwa oraz ra-
port ogólnopolski. Wersje elektronicz-
ne dostępne są na stronie projektu
www.wizerunekprzedsiebiorcow.pl.
Kampania reklamowa
Najgłośniejszym elementem pro-
jektu będzie kampania medialna,
promująca pozytywny wizerunek
przedsiębiorców. Emisje ukażą się
w mediach lokalnych i ogólnopol-
skich oraz w internecie.
„Efektywna współpraca
administracja-biznes”
W oparciu o wyniki konsultacji i ba-
dań oraz wnioski z okrągłego stołu ad-
ministracji i biznesu opracowane zo-
staną rekomendacje dla obu stron na
temat zasad budowania efektywnej
współpracy. Opracowanie zostanie ro-
zesłane do urzędów i organizacji pra-
codawców w całej Polsce oraz będzie
dostępne w wersji elektronicznej.
Warsztaty dla administracji
samorządowej
Rekomendacje staną się także pod-
stawą warsztatów dla samorządowców
w  każdym województwie. Program
spotkań obejmie m.in. prezentację do-
brych praktyk, sesję porad eksperckich
ZAŁOŻENIA PROJEKTU
oraz warsztat dotyczący specyfiki pro-
blemów lokalnych, które mogą być
rozwiązywane wspólnie z  biznesem.
Będzie to pierwszy krok wdrażania wy-
pracowanych rekomendacji.
Konferencje finałowe
Zwieńczeniem projektu będą pod-
sumowujące konferencje wojewódz-
kie. Wezmą w nich udział przedsię-
biorcy (w tym zwycięzcy konkursów),
przedstawiciele administracji, liderzy
opinii i reprezentanci organizacji pra-
codawców. Będzie to okazja do pre-
zentacji wyników projektu, zebrania
informacji zwrotnej oraz stworzenia
możliwości zbudowania osobistych
relacji pomiędzy uczestnikami. Mamy
nadzieję, że konferencje staną się rów-
nież początkiem dalszych, samodziel-
nych już działań, zainicjowanych dzię-
ki projektowi.
Projekt trwa od 1.08.2011 r. do
31.07.2013 r. i jest współfinansowa-
ny ze środków UE, w ramach Europej-
skiego Funduszu Społecznego.
53
 Spis treści

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

raport „Przedsiębiorcy w województwie pomorskim”

Przedsiębiorcy w województwie pomorskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Rozwijamy się . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Wszyscy jesteśmy przedsiębiorcami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Tysiące przedsiębiorczych kobiet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Pomnażamy nasz majątek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Więksi niż Fiat i PZU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Pączkowanie kapitału . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Naprzód, czyli inwestycje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
Budujemy zieloną Polskę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Miejsca pracy są w przedsiębiorstwach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Z naszych podatków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Płaca ważniejsza od świadczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Najwięksi i najcenniejsi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Jesteśmy konkurencyjni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Rolnik, prawdziwy mikroprzedsiębiorca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Jesteśmy innowacyjni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Odpowiedzialny biznes to my . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

KONKURS „BIZNES. DOBRY WYBÓR”

O konkursie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
Laureaci z województwa pomorskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
O projekcie „Poprawa wizerunku przedsiębiorców” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

54 55
 PKPP Lewiatan
ul. Zbyszka Cybulskiego 3
00-727 Warszawa
Tel. 48 (22) 55 99 900
Fax 48 (22) 55 99 910
www.pkpplewiatan.pl

Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

egzemplarz bezpłatny

56