ARKUSZ OBLICZENIOWY Dokument: SX022a-PL-EU strona 1 z 8

Tytuł Przykład: Obliczanie efektywnych charakterystyk przekroju

ceownika giętego na zimno z usztywnieniami poddanego
zginaniu
Dot. Eurokodu PN-EN 1993-1-3
Wykonał V. Ungureanu, A. Ruff Data grudzień 2005
Sprawdził D. Dubina Data grudzień 2005

Przykład: Obliczanie efektywnych charakterystyk

przekroju ceownika czterogiętego poddanego
zginaniu
Przykład ten podaje sposób obliczania efektywnych charakterystyk
przekroju ceownika czterogiętego poddanego zginaniu względem
mocniejszej osi bezwładności.

W praktyce projektowej dotyczącej przekrojów cienkościennych wg PN-EN1993,

projektanci zazwyczaj uŜywają oprogramowania lub odwołują się do danych producenta.
Przykład ten jest przedstawiony dla celów ilustracyjnych.

Dane Podstawowe

Wymiary przekroju poprzecznego i właściwości materiału:

Wysokość całkowita h = 200 mm
Całkowita szerokość pasa ściskanego b1 = 74 mm
Całkowita szerokość pasa rozciąganego b2 = 66 mm
Całkowita szerokość fałdy c = 20,8 mm
Wewnętrzny promień gięcia r = 3 mm
Grubość nominalna t nom = 2 mm
PN-EN1993-
Grubość rdzenia stalowego t = 1,96 mm 1-3 §
Umowna granica plastyczności f yb = 350 N mm 2 3.2.4(3)

Moduł spręŜystości E = 210000 N mm 2

Współczynnik Poisson’a ν = 0,3 PN-EN1993-
Częściowy współczynnik bezpieczeństwa γ M0 = 1,00 1-3 § 2(3)

Wymiary linii środkowej przekroju:

Wysokość środnika hp = h − t nom = 200 − 2 = 198 mm

Szerokość pasa ściskanego bp1 = b1 − t nom = 74 − 2 = 72 mm

Szerokość pasa rozciąganego bp2 = b2 − t nom = 66 − 2 = 64 mm

ARKUSZ OBLICZENIOWY Dokument: SX022a-PL-EU strona 2 z 8
Tytuł Przykład: Obliczanie efektywnych charakterystyk przekroju
ceownika giętego na zimno z usztywnieniami poddanego
zginaniu
Dot. Eurokodu PN-EN 1993-1-3
Wykonał V. Ungureanu, A. Ruff Data grudzień 2005
Sprawdził D. Dubina Data grudzień 2005

Szerokość fałdy cp = c − t nom 2 = 20,8 − 2 2 = 19,8 mm

Sprawdzanie proporcji geometrycznych

Metoda projektowa zawarta w PN-EN1993 1-3 moŜe być stosowana jeŜeli są PN-EN1993-
spełnione następujące warunki: 1-3 § 5.2

b t ≤ 60 b1 t = 74 1,96 = 37,75 < 60 – OK

c t ≤ 50 c t = 20,8 1,96 = 10,61 < 50 – OK

h t ≤ 500 h t = 200 1,96 = 102,04 < 500 – OK

Aby zapewnić wystarczająca sztywność, oraz by uniknąć utraty stateczności

miejscowej ścianek usztywniających, wymiary tych ścianek powinny mieścić
się w następujących granicach:

0,2 ≤ c b ≤ 0,6 c b1 = 20,8 74 = 0,28 0,2 < 0,28 < 0,6 – OK

c b2 = 20,8 66 = 0,32 0,2 < 0,32 < 0,6 – OK

Wpływ zaokrąglenia naroŜy jest zaniedbywalna jeŜeli: PN-EN1993-

1-3 § 5.1(3)
r t≤5 r t = 3 1,96 = 1,53 < 5 – OK

r bp ≤ 0,10 r bp1 = 3 72 = 0,04 < 0,10 – OK

r bp 2 = 3 64 = 0,05 < 0,10 – OK

Charakterystyki przekroju całkowitego

Abr = t (2cp + bp1 + bp2 + hp ) = 1,96 × (2 × 19,8 + 72 + 64 + 198) = 732 mm 2

PołoŜenie osi obojętnej w stosunku do pasa ściskanego:

z b1 =
[c (h
p p − cp 2 ) + bp2 hp + hp2 2 + cp2 2 t ] = 96,88 mm
Abr
ARKUSZ OBLICZENIOWY Dokument: SX022a-PL-EU strona 3 z 8
Tytuł Przykład: Obliczanie efektywnych charakterystyk przekroju
ceownika giętego na zimno z usztywnieniami poddanego
zginaniu
Dot. Eurokodu PN-EN 1993-1-3
Wykonał V. Ungureanu, A. Ruff Data grudzień 2005
Sprawdził D. Dubina Data grudzień 2005

Efektywne charakterystyki przekroju pasa i fałdy ściskanej

Ogólnie jest stosowana procedura (iteracyjna) do obliczania efektywnych PN-EN1993-

charakterystyk pasa i fałdy ściskanej (płaskiego elementu z usztywnieniem). 1-3 § 5.5.3.2
Obliczenie powinno być wykonane w trzech krokach:

Krok 1:

Obliczanie początkowego efektywnego przekroju poprzecznego dla fałdy PN-EN1993-

uŜywając efektywnych szerokości pasa przyjmując, Ŝe ściskany pas jest 1-3 § 5.5.3.2
poparty z dwóch stron, fałda całkowicie usztywnia przekrój ( K = ∞ ), oraz Ŝe (3)
nośność przekroju nie jest zmniejszana ( σ com,Ed = f yb / γ M 0 ).

Efektywna szerokość pasa ściskanego

Współczynnik rozkładu napręŜeń: ψ = 1 (równomierne ściskanie), więc PN-EN1993-

1-3 § 5.5.2
współczynnik wyboczeniowy: kσ = 4 dla wewnętrznych ścianek ściskanych.
i
ε = 235 f yb PN-EN1993-
1-5 § 4.4
Smukłość względna:

bp1 t 72 1,96
λp,b = = = 0,789
28,4 ε kσ 28,4 × 235 350 × 4

Współczynnik redukcyjny szerokości:

λp,b − 0,055(3 + ψ ) 0,789 − 0,055 × (3 + 1)

ρ= = = 0,914
λp,b 2 0,789 2

Efektywna szerokość wynosi:

beff = ρ bp1 = 0 ,914 × 72 = 65,8 mm

be1 = be2 = 0 ,5beff = 0 ,5 × 65,8 = 32 ,9 mm

ARKUSZ OBLICZENIOWY Dokument: SX022a-PL-EU strona 4 z 8
Tytuł Przykład: Obliczanie efektywnych charakterystyk przekroju
ceownika giętego na zimno z usztywnieniami poddanego
zginaniu
Dot. Eurokodu PN-EN 1993-1-3
Wykonał V. Ungureanu, A. Ruff Data grudzień 2005
Sprawdził D. Dubina Data grudzień 2005

Efektywna szerokość fałdy krawędziowej

Współczynnik wyboczeniowy:
PN-EN1993-
jeŜeli bp, c bp1 ≤ 0,35 : kσ = 0,5 1-3 § 5.5.3.2
(5a)
jeŜeli 0,35 < bp, c bp1 ≤ 0,6 : kσ = 0,5 + 0,83 3 (bp,c bp1 − 0,35)
2

bp, c bp1 = 19,8 72 = 0,275 < 0,35 to kσ = 0,5

Smukłość względna: PN-EN1993-

1-5 § 4.4
cp t 19,8 1,96
λp,c = = = 0,614
28,4 ε kσ 28,4 × 235 350 × 0,5

Współczynnik redukcyjny szerokości:

λp,c − 0,188 0,614 − 0,188

ρ= = = 1,13
λp,c 2 0,614 2

ale ρ ≤ 1 dlatego ρ =1

Efektywna szerokość wynosi: PN-EN1993-

ceff = ρ cp = 1 × 19,8 = 19,8 mm 1-3 § 5.5.3.2
(5a)
Efektywny przekrój usztywnienia krawędziowego:

( ) ( )
As = t be2 + ceff = 1,96 × 32,9 + 19,8 = 103,3 mm 2
§ 5.5.3.2 (6)

Krok 2:

UŜywając początkowego efektywnego przekroju usztywnienia, określa się PN-EN1993-

współczynnik redukcyjny, uwzględniając efekt ciągłego stęŜenia spręŜystego. 1-3 § 5.5.3.2
(3)
ARKUSZ OBLICZENIOWY Dokument: SX022a-PL-EU strona 5 z 8
Tytuł Przykład: Obliczanie efektywnych charakterystyk przekroju
ceownika giętego na zimno z usztywnieniami poddanego
zginaniu
Dot. Eurokodu PN-EN 1993-1-3
Wykonał V. Ungureanu, A. Ruff Data grudzień 2005
Sprawdził D. Dubina Data grudzień 2005

Wyboczeniowe spręŜyste napręŜenie krytyczne dla usztywnienia krawędziowego PN-EN1993-

1-3 § 5.5.3.2
2 K E Is (7)
σ cr ,s =
As

gdzie:

K jest spręŜystą sztywnością na jednostkę długości: PN-EN1993-

1-3 §
E t3 1 5.5.3.1(5)
K= ⋅ 2
4(1 − ν ) b1 hp + b1 + 0,5 b1 b2 hp kf
2 3

gdzie:

b1 – odległość od środnika do środka efektywnego pola przekroju

usztywnienia w strefie ściskanej (pas górny)

be2t be2 2 32,9 × 1,96 × 32,9 2

b1 = bp1 − = 72 − = 61,73 mm
(be2 + ceff )t (32,9 + 19,8) × 1,96

kf = 0 dla zginania względem osi y-y

K = 0,439 N mm

I s jest momentem bezwładności usztywnienia:

2 2
b t3 c t
3
 ceff 2  c ceff
2

I s = e2 + eff + be2 t   + ceff t  eff − 
12 12  2(be2 + ceff )  2 2(be2 + ceff ) 
I s = 3663 mm 4

wyboczeniowe spręŜyste napręŜenie krytyczne dla usztywnienia krawędziowego:

2 × 0,439 × 210000 × 3663

σ cr,s = = 355,78 N mm 2
103,3
ARKUSZ OBLICZENIOWY Dokument: SX022a-PL-EU strona 6 z 8
Tytuł Przykład: Obliczanie efektywnych charakterystyk przekroju
ceownika giętego na zimno z usztywnieniami poddanego
zginaniu
Dot. Eurokodu PN-EN 1993-1-3
Wykonał V. Ungureanu, A. Ruff Data grudzień 2005
Sprawdził D. Dubina Data grudzień 2005

Współczynnik redukcyjny grubości χd usztywnienia krawędziowego PN-EN1993-

1-3 § 5.5.3.2
Smukłość względna: (3)

λd = f yb σ cr,s = 350 355,78 = 0,992 Rysunek

5.10d
Współczynnik redukcyjny będzie:

jeŜeli λd ≤ 0,65 χ d = 1,0 PN-EN1993-

1-3 § 5.5.3.1
jeŜeli 0,65 < λd < 1,38 χ d = 1,47 − 0,723 λd (7)

jeŜeli λd ≥ 1,38 χ d = 0,66 λd

PN-EN1993-
0,65 < λd = 0,992 < 1,38 to χ d = 1,47 − 0,723 × 0,992 = 0,753 1-5 § 4.4 (2)

Krok 3: PN-EN1993-
1-3 § 5.5.3.2
W przypadku gdy współczynnik redukcyjny ze względu na utratę stateczności (3)
usztywnienia χd < 1, obliczenia powtarza się do otrzymania realnej wartość
Rysunek
tego współczynnika.
5.10e
Iteracje przeprowadza się w oparciu o zmodyfikowaną wartość
współczynnika ρ obliczaną przy załoŜeniu:
PN-EN1993-
σ com, Ed,i = χ d f yb γ M0 i λp, red = λp χ d 1-3 § 5.5.3.2
(10)
Iterację kończy się kiedy współczynnik redukcji χ jest zbieŜny.
ARKUSZ OBLICZENIOWY Dokument: SX022a-PL-EU strona 7 z 8
Tytuł Przykład: Obliczanie efektywnych charakterystyk przekroju
ceownika giętego na zimno z usztywnieniami poddanego
zginaniu
Dot. Eurokodu PN-EN 1993-1-3
Wykonał V. Ungureanu, A. Ruff Data grudzień 2005
Sprawdził D. Dubina Data grudzień 2005

Wartość początkowa (iteracja 1): Wartość końcowa (n-ta iteracja):

χ d = 0,753 χ d = χ d, n = 0,737

be2 = 32,9 mm be2 = be2, n = 35,9 mm

ceff = 19,8 mm ceff = ceff, n = 19,8 mm

Ostatecznie, wartości efektywnych charakterystyk przekroju strefy ściskanej:

χ d = 0,737 be2 = 35,9 mm ceff = 19,8 mm

i be1 = 32,9 mm

t red = tχ d = 1,96 × 0,737 = 1,44 mm PN-EN1993-

1-3 § 5.5.3.2
(12)

Efektywne charakterystyki przekroju środnika

PołoŜenie osi obojętnej w stosunku do pasa ściskanego:

cp (hp − cp 2 ) + bp2 hp + hp 2 + ceff χ d 2

2 2

hc = hc = 101,6 mm
cp + bp2 + hp + be1 + (be2 + ceff )χ d

Współczynnik rozkładu napręŜeń:

hc − hp 101,6 − 198
ψ= = = −0,949
hc 101,6
ARKUSZ OBLICZENIOWY Dokument: SX022a-PL-EU strona 8 z 8
Tytuł Przykład: Obliczanie efektywnych charakterystyk przekroju
ceownika giętego na zimno z usztywnieniami poddanego
zginaniu
Dot. Eurokodu PN-EN 1993-1-3
Wykonał V. Ungureanu, A. Ruff Data grudzień 2005
Sprawdził D. Dubina Data grudzień 2005

Współczynnik wyboczeniowy: kσ = 7,81 − 6,29ψ + 9,78ψ 2 kσ = 22,58 PN-EN1993-

1-5 § 4.4
Smukłość względna:
(Tablica 4.1)
hp t 198 1,96
λp, h = = = 0,914
28,4 ε kσ 28,4 × 235 350 × 22,58

Współczynnik redukcyjny szerokości:

λp, h − 0,055(3 + ψ ) 0,914 − 0,055 × (3 − 0,949)

ρ= = = 0,959
λp, h 2 0,914 2

Efektywna szerokość środnika w strefie ściskanej wynosi:

heff = ρ hc = 0,959 × 101,6 = 97,5 mm

Przy pasie ściskanym:

he1 = 0,4heff = 0,4 × 97,5 = 39 mm

Przy osi obojętnej:

he2 = 0,6heff = 0,6 × 97,5 = 58,5 mm

Efektywna szerokość środnika:

Przy pasie ściskanym:

h1 = he1 = 39 mm

Przy pasie rozciąganym:

h2 = hp − (hc − he2 ) = 198 − (101,6 − 58,5) = 154,9 mm

ARKUSZ OBLICZENIOWY Dokument: SX022a-PL-EU strona 9 z 8
Tytuł Przykład: Obliczanie efektywnych charakterystyk przekroju
ceownika giętego na zimno z usztywnieniami poddanego
zginaniu
Dot. Eurokodu PN-EN 1993-1-3
Wykonał V. Ungureanu, A. Ruff Data grudzień 2005
Sprawdził D. Dubina Data grudzień 2005

Efektywne charakterystyki przekroju

Efektywne pole przekroju poprzecznego:

Aeff = t[cp + bp 2 + h1 + h2 + be1 + (be 2 + ceff ) χ d ]

Aeff = 1,96 × [19,8 + 64 + 39 + 154,9 + 32,9 + (35,9 + 19,8) × 0,737 ]

Aeff = 689,2 mm 2

PołoŜenie osi obojętnej w stosunku do pasa ściskanego:

zc =
[
t cp (hp − cp 2 ) + bp2 hp + h2 (hp − h2 2 ) + h1 2 + ceff χ d 2
2 2
]
Aeff

zc = 102,3 mm

PołoŜenie osi obojętnej w stosunku do pasa rozciąganego:

z t = hp − zc = 198 − 102,3 = 95,7 mm

ARKUSZ OBLICZENIOWY Dokument: SX022a-PL-EU strona 10 z 8
Tytuł Przykład: Obliczanie efektywnych charakterystyk przekroju
ceownika giętego na zimno z usztywnieniami poddanego
zginaniu
Dot. Eurokodu PN-EN 1993-1-3
Wykonał V. Ungureanu, A. Ruff Data grudzień 2005
Sprawdził D. Dubina Data grudzień 2005

Momet bezwładności przekroju:

cp t be1t 3 be2 ( χ d t ) 3 ceff 3 ( χ d t )

3 3 3 3
h1 t h2 t bp2t
I eff, y = + + + + + + +
12 12 12 12 12 12 12
+ cp t ( z t − cp 2) 2 + bp 2tz t + h2t ( z t − h2 2) 2 + h1t ( zc − h1 2) 2 +
2

+ be1t zc + be2 ( χ d t ) zc + ceff ( χ dt )( zc − ceff 2) 2

2 2

I eff, y = 4140000 mm 4

Wskaźnik wytrzymałości na zginanie:

- w odniesieniu do pasa ściskanego

I eff, y 4140000
Weff, y,c = = = 40460 mm3
zc 102,3

- w odniesieniu do pasa rozciąganego

I eff, y 4140000
Weff, y,t = = = 43260 mm3
zt 95,7
 Przykład: Obliczanie efektywnych charakterystyk przekroju ceownika giętego na
zimno z usztywnieniami poddanego zginaniu
SX022a-PL-EU

Protokół jakości

TYTUŁ ZASOBU Przykład: Obliczanie efektywnych charakterystyk przekroju ceownika

czterogiętego poddanego zginaniu

Odniesienie(a)

ORIGINAŁ DOKUMENTU

Nazwisko Instytucja Data

Stworzony przez V. Ungureanu, A. Ruff BRITT Ltd. Timisoara, 05/12/2005

Romania

Zawartość techniczna sprawdzona D. Dubina BRITT Ltd. Timisoara, 08/12/2005

przez Romania

Zawartość redakcyjna sprawdzona

przez

Techniczna zawartość zaaprobowana

przez następujących partnerów
STALE:

1. Wielka Brytania G W Owens SCI 12/4/06

2. Francja A Bureau CTICM 12/4/06

3. Szwecja B Uppfeldt SBI 11/4/06

4. Niemcy C Müller RWTH 11/4/06

5. Hiszpania J Chica Labein 12/4/06

Zasób zatwierdzony przez G W Owens SCI 23/08/06

Technicznego Koordynatora

DOKUMENT TŁUMACZONY

To Tłumaczenie wykonane i sprawdzone przez: Zdzisław Pisarek

Przetłumaczony zasób zatwierdzony B. Stankiewicz PRz

przez:
 Przykład: Obliczanie efektywnych charakterystyk przekroju ceownika giętego na
zimno z usztywnieniami poddanego zginaniu
SX022a-PL-EU

Informacje ramowe
Tytuł* Przykład: Obliczanie efektywnych charakterystyk przekroju ceownika giętego na
zimno z usztywnieniami poddanego zginaniu

Seria

Opis* Przykład ten podaje sposób obliczania efektywnych charakterystyk przekroju ceownika
czterogiętego poddanego zginaniu względem mocniejszej osi bezwładności.
Poziom Ekspertyza Praktyka
Dostępu*
Identyfikatory* Nazwa pliku D:\ACCESS_STEEL_PL\SX\SX048a-PL-EU.doc

Format Microsoft Office Word; 11 stron; 585kb;

Kategoria* Typ zasobu Przykład obliczeniowy

Punkt widzenia InŜynier

Przedmiot* Obszar zastosowań(a) Budynki mieszkalne

Daty Data utworzona 12/04/2006

Data ostatniej modyfikacji

Data sprawdzenia

WaŜny Od

WaŜny Do

Język(i)* Polski

Kontakty Autor V. Ungureanu, A. Ruff, BRITT Ltd. Timisoara, Romania

Sprawdzony przez D. Dubina, BRITT Ltd. Timisoara, Romania

Zatwierdzony przez

Redaktor

Ostatno modyfikowany
przez

Słowa Efektywne charakterystyki przekroju, zginanie, zimnogięte, ceownik czterogięty

kluczowe*

Zobacz TeŜ Odniesienie do PN-EN1993-1-3, PN-EN1993-1-1, PN-EN1993-1-5

Eurokodu

Przykład(y)
obliczeniowe

Komentarz

Dyskusja

Inny

Omówienie Narodowa Przydatność EU

Szczególne
Instrukcje