Edukasyon Sa Pagpapakatao Curriculum Guide Grade 1-10 December 2013 PDF

Republika ng Pilipinas
Kagawaran ng Edukasyon
DepEd Complex, Meralco Avenue
Lungsod ng Pasig
K to12 Gabay Pangkurikulum

EDUKASYON SA
PAGPAPAKATAO
Baitang 1 –10
Disyembre 2013
K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM
ANG BATAYANG KONSEPTWAL NG EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO
Ang tunguhin o ”outcome” ng pag-aaral sa batayang edukasyon ay ang panlahatang pag–unlad taglay ang mga kasanayan sa ika–dalawampu’t isang siglo.
Taglay ito ng isang mag-aaral kung mayroon siyang mga kakayahang pangkaalaman, pandamdamin at pangkaasalan na magbibigay sa kanya ng kakayahan
upang:
1. mamuhay at magtrabaho
2. malinang ang kanyang mga potensiyal
3. magpasiya nang mapanuri at batay sa impormasyon
4. makakilos nang epektibo sa lipunan at pamayanan sa konteksto ng sandaigdigan upang mapabuti ang uri ng kanyang pamumuhay at ng kanyang
lipunan (Literacy Coordinating Council, Setyembre 1997).
Ibinatay ang kahulugan at ang limang palatandaan nito sa Apat na Batayan (Pillar) ng Edukasyon at sa konsepto ng UNESCO tungkol sa mga panghabambuhay
na kakayahan (life skills) na binuo ng International Commission on Education para sa ika-21 siglo. Ang sumusunod ang limang palatandaan nito: (a) may
kakayahang makipagtalastasan, (b) nag-iisip nang mapanuri at may kakayahang lumutas ng suliranin, (c) ginagamit ang mga likas na yaman nang
mapanagutan para sa susunod na salinlahi at (d) produktibo, napauunlad ang sarili at ang pakikipagkapwa, at (e) may malawak na pananaw sa daigdig.
Sa Edukasyon sa Pagpapakatao (EsP), ang palatandaan o batayang kakayahan ng functional literacy ay nagpapasya at kumikilos nang mapanagutan tungo sa
kabutihang panlahat. Ibig sabihin, nilalayon ng EsP na linangin at paunlarin ang pagkataong etikal ng mag-aaral. Ang EsP ay naglalayong gabayan ang mag-
aaral na mahanap / matagpuan ang kabuluhan ng kanyang buhay, ang papel niya sa lipunang Pilipino upang makibahagi siya sa pagtatayo ng pamayanang
pinaiiral ang katotohanan, kalayaan, katarungan at pagmamahal. Upang maipamalas ito, kailangang taglay niya ang limang pangunahing kakayahan (macro
skills)*: pag-unawa, pagninilay, pagsangguni, pagpapasiya at pagkilos.
1. Pag-unawa. Mahalagang maipamalas niya ang kakayahang mahinuha ang mga konsepto at prinsipyong nagbibigay-paliwanag sa sariling karanasan,
mga sitwasyong namasid, sinuri at pinagnilayan gamit ang obhektibong pamantayan ng moral na pamumuhay.
2. Pagninilay. Sa gitna ng mabilis na daloy ng impormasyon at ingay ng kapaligiran, kailangang mag-ukol ng panahon ang mag-aaral sa maingat at
malalim na pag-iisip sa mga sitwasyong naobserbahan at mga konseptong natutuhan tungkol sa moral na pamumuhay.
3. Pagsangguni. Kailangang humingi siya ng payo o gabay sa mga taong may higit na kaalaman o kasanayan sa moral na pamumuhay at marunong
magsala (weigh) ng mga impormasyong mula sa iba’t ibang uri ng media batay sa obhektibong pamantayan ng moral na pamumuhay.
4. Pagpapasiya. Kailangang matuto siyang bumuo ng sariling posisyon, paniniwala, paninindigan o kilos na isasagawa batay sa obhektibong pamantayan
ng moral na pamumuhay.
K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 2 of 76

5. Pagkilos. Mahalagang mailapat niya ang konsepto o prinsipyong nahinuha mula sa mga konkretong sitwasyon ng buhay at maipakita ang kahandaang
isabuhay ang mga mabuting ugali (virtues) na natutuhan batay sa obhektibong pamantayan ng moral na pamumuhay.
Ang mga pangunahing kakayahang ito ay nililinang sa apat na tema sa bawat taon sa paraang “expanding spiral” mula Kindergarten hanggang Grade 12. Ang
sumusunod ang apat na tema: (a) Pananagutang Pansariliat Pagiging Kasapi ng Pamilya , (b) Pakikipagkapwa at Katatagan ng Pamilya, (c) Paggawa Tungo sa
Pambansang Pag-unlad at Pakikibahagi sa Pandaigdigang Pagkakaisa, at (d) Pagkamaka-Diyos at Preperensya sa Kabutihan. Pitong pangunahing
pagpapahalaga (core values) ang nililinang sa mga temang ito: Kalusugan at Pakikiisa sa Kalikasan, Katotohanan at Paggalang, Pagmamahal at Kabutihan,
Ispiritwalidad, Kapayapaan at Katarungan, Likas-kayang Pag-unlad, Pagkamaka-Pilipino at Pakikibahagi sa Pambansang Pagkakaisa (Values Education for the
Filipino: 1997 Revised Version of the DECS Values Education Program, ph. 10-11).
Ang Pilosopiya at mga Batayang Teorya ng Pagtuturo-Pagkatuto
Ang Batayang Konseptwal ng Edukasyon sa Pagpapakatao ay batay sa pilosopiyang Personalismo tungkol sa pagkatao ng tao at sa Etika ng Kabutihang Asal
(Virtue Ethics). Ayon sa pilosopiya ng Personalismo, nakaugat lagi sa pagpapakatao ang ating mga ugnayan. Nililikha natin ang ating pagpapakatao sa ating
pakikipagkapwa. Sa Virtue Ethics naman, sinasabing ang isang mabuting tao ay nagsasabuhay ng mga virtue o mabuting gawi (habits) at umiiwas sa mga
bisyo o masamang gawi. Samakatwid, ang nagpapabuti sa tao ay ang pagtataglay at ang pagsasabuhay ng mga mabuting gawi.
Sa murang edad na 6 hanggang 12 taon, maaaring hindi pa lubos na maunawaan ng isang bata ang kanyang pagkatao bilang tao ayon sa paliwanag ng
pilosopiyang Personalismo. Ngunit maaari siyang sanayin sa mga virtue at pagpapahalaga upang lumaki siyang isang mabuting tao. Sa mga edad na ito,
mauunawaan niya na dapat siyang magpakabuti hindi lamang sapagkat ito ang inaasahan sa kanya ng lipunan kundi dahil tao siya - may dignidad at likas ang
pagiging mabuti. May dignidad ang tao dahil siya ay bukod-tangi at may ugnayan sa kanyang kapwa, sa Diyos, at kalikasan.
Ang Interaktibong Teorya ng Pagkatuto (Social Learning Theory) ni Albert Bandura, Pagkatutong Pangkaranasan (Experiential Learning) ni David Kolb,
Konstruktibismo (Constructivism) at Teorya ng Pamimili ng Kurso (Theory of Career Development) ni Ginzberg, et. al. at Super ang iba pang teorya na
nagpapaliwanag kung paano natututo ang mag-aaral sa EsP.
Ayon sa paliwanag ng Interaktibong Teorya ng Pagkatuto (Social Learning Theory) ni Albert Bandura, maaaring makuha sa pagmamasid sa ibang tao ang mga
pagkatuto tulad ng pagkakaroon ng mabuting ugali at bagong impormasyon. Ayon pa rin sa teoryang ito, mahalaga ang mga iniisip ng tao sa kanyang
pagkatuto ngunit hindi nangangahulugang magbubunga ito ng pagbabago sa kilos.
Ang mga karanasan din ang pinagkukunan ng mga pagkatuto ayon kay David Kolb at sa Teorya ng Pagkatuto ng Konstruktibismo. Ayon saTeorya ng
Pagkatutong Pangkaranasan ni Kolb, ang mga nasa edad (adults) ay natututo sa pamamagitan ng kanilang pagninilay sa kanilang mga karanasan, pagbuo ng
mga konklusyon o insight mula sa mga ito, at paglalapat ng mga ito sa angkop na mga sitwasyon ng buhay. Sinusuportahan ang pananaw ni Kolb ng Teorya
ng Konstruktibismo. Sinasabi ng teoryang ito nanagkakaroon ng pagkatuto ang tao at gumagawa ng kabuluhan (meaning) batay sa kanyang mga karanasan.

Naipamamalas ito sa pagtuturo sa pamamagitan ng pagbibigay ng tuon sa mag-aaral. Nagkakaroon siya ng mga bagong pagkatuto gamit ang mga tanong ng
guro at ng kanyang malikhaing paraan.
Nailalapat ang mga pagkatutong ito sa paggawa ng mga pasiya tulad ng kukuning kurso o propesyon. Ayon sa Teorya ng Career Development nina Ginzberg,
et. al. at Super, dumadaan sa iba’t ibang yugto ang pagpapasya ng bata ukol sa kurso o propesyon batay sa kanyang pagtingin sa sarili (self-concept), saloobin
(attitude) at mga pagpapahalaga. Tinatanggap o tinatanggihan niya ang isang kurso o trabaho batay sa obserbasyon niya (halimbawa, mga kilos ng kanyang
magulang ayon sa propesyon nito) at sa tinuturing niyang mahalaga (halimbawa, malaking sweldo o paglilingkod sa lipunan).
Mga Disiplina ng Edukasyon sa Pagpapakatao
Ang nilalaman at istraktura ng Edukasyon sa Pagpapakatao ay nakaankla sa dalawang disiplina: Ethics at Career Guidance. Ang Etika ay ang siyensya ng
moralidad ng kilos ng tao. Samantalang Career Guidance naman ang paggabay sa mag-aaral na magpasiya ng kursong akademiko, sining at isports o teknikal-
bokasyonal na tugma sa kanyang mga talento, kakayahan at aptitude at mga trabahong kailangan ng industriya.
Mga Dulog sa Pagtuturo
Ang mga pangunahing dulog na gagamitin sa pagtuturo ng mga konsepto ay ang pagpapasyang etikal ( ethical decision making) sa pamamagitan ng pagsusuri
ng suliranin o isyu), ang Panlipunan–Pandamdaming Pagkatuto (Social-Emotional Learning), at pagpaplano ng kursong akademiko o teknikal-bokasyonal.
Ang paggawa ng pagpapasyang etikal o moral ay ang pagbuo ng pasiya na may preperensya sa kabutihan at magpapatingkad o maglilinang ng pagkatao ng
tao. Proseso ito na kinapapalooban ng (a) pag-alam sa mga detalye ng sitwasyon at (b) maingat na pagsasaalang-alang ng mga moral na pagpapahalaga na
mahalaga sa isang sitwasyon. Mahalaga rin dito ang pagiging sensitibo sa mga aspetong moral ng mga sitwasyon sa pang-araw-araw na buhay at ang
kamalayan sa mga tao o pangkat na maaapektuhan ng pasiya.
Ang Panlipunan–Pandamdaming Pagkatuto (Social-Emotional Learning) ay ang pagkakaroon ng mga kakayahang kailangan sa pagkilala at pamamahala ng
sarili, paglinang ng pagmamalasakit sa kapwa, paggawa ng mapanagutang pasiya, pakikipag-ugnayan, at pagharap nang epektibo sa mga mapanghamong
sitwasyon. Paraan ito ng paglinang ng mga kakayahan ng mag-aaral upang magtagumpay sa mga gawain sa buhay. Nahahati sa limang uri ang mga
kakayahang ito: Kamalayang Pansarili, Pamamahala ng Sarili, Kamalayang Panlipunan, Pamamahala ng Pakikipag-ugnayan at Mapanagutang Pagpapasiya.

Pilosopiya ng Personalismo
Figure 1. Ang Batayang Konseptwal ng Edukasyon sa Pagpapakatao

Deskripsyon ng Asignatura
Ang Edukasyon sa Pagpapakatao (EsP) ay isa sa mga asignatura ng Pinaunlad na Programa ng Batayang Edukasyon na K to 12 na gagabay at huhubog
sa mga kabataan. Tunguhin nito ang paghubog ng kabataang nagpapasya at kumikilos nang mapanagutan tungo sa kabutihang panlahat. Nangangahulugan ito
na lilinangin at pauunlarin ang pagkataong etikal ng bawat mag-aaral. Upang maipamalas ito, kailangang magtaglay siya ng limang pangunahing kakayahan
(macro skills): pag-unawa, pagninilay, pagsangguni, pagpapasya at pagkilos.
Nililinang sa apat na tema sa bawat antas mula Kindergarten hanggang Baitang 10 ang mga pangunahing kakayahang ito: (a) Pananagutang Pansarili
at Mabuting Kasapi ng Pamilya, (b) Pakikipagkapwa-tao, (c) Paggawa Tungo sa Pambansang Pag-unlad at Pakikibahagi sa Pandaigdigang Pagkakaisa, at (d)
Pananalig at Pagmamahal sa Diyos at Paninindigan sa Kabutihan.
MGA PAMANTAYAN SA PROGRAMA (LEARNING AREASTANDARDS)
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto sa pananagutang pansarili, pamilya, kapwa, bansa/daigdig at Diyos; nakapagpapasiya at
nakakikilos nang mapanagutan tungo sa kabutihang panlahat upang mamuhay nang maayos at maligaya.
PANGUNAHING PAMANTAYAN NG BAWAT YUGTO (KEYSTAGE STANDARDS)
K – Baitang 3 Baitang 4 – 6 Baitang 7 – 10
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa

Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa
mga konsepto sa pananagutang pansarili,
konsepto at gawaing nagpapakita ng pananagutang konsepto at gawaing nagpapakita ng
pagkatao ng tao, pamilya at pakikipagkapwa,
pansarili, pampamilya, pagmamahal sa kapwa/ pananagutang pansarili, pampamilya, lipunan, paggawa at mga pagpapahalagang moral
pamayanan, sa bansa at sa Diyos tungo sa maayos pagmamahal sa kapwa, sa bansa/ daigdig at sa at nagpapasiya at kumikilos nang mapanagutan
at masayang pamumuhay. Diyos tungo sa kabutihang panlahat. tungo sa kabutihang panlahat upang mamuhay
nang may kaayusan at kaligayahan.

ANG BATAYANG KONSEPTWAL NG EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO
Grade Level Standards (Pamantayan sa Bawat Baitang/Antas)
BAITANG PAMANTAYAN
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pagkakaroon ng kamalayan sa paggalang at pagmamahal sa sarili, kapwa at Diyos
K bilang gabay tungo sa maayos at masayang tahanan.
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga paraan ng paggalang sa sarili, kapwa, bansa at Diyos bilang gabay tungo sa
1
maayos at masayang tahanan at paaralan.
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pagpapakikita ng mga kilos na nagpapahalaga sa sarili, kapwa, bansa, Diyos at sa
2 Kanyang mga nilikha bilang patnubay sa maayos at masayang paaralan at pamayanan.
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga gawain na nagpapakita ng pagpapahalaga tungo sa maayos at masayang
3 pamumuhay na may mapanagutang pagkilos at pagpapasiya para sa sarili, kapwa, pamayanan, bansa at Diyos .
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga makabuluhang gawain na may kaakibat na pagpapahalaga tungo sa wasto,
4 maayos, masaya at mapayapang pamumuhay para sa sarili, kapwa, bansa at Diyos.
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa masusing pagsusuri sa pagpapahayag, pagganap ng tungkulin na may
5 pananagutan at pagsasabuhay ng mga ito tungo sa masaya, mapayapa at maunlad na pamumuhay para sa sarili/ mag-anak,
kapwa/ pamayanan, bansa/ daigdig at Diyos.
BAITANG PAMANTAYAN
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga gawain na tumutulong sa pag-angat ng sariling dignidad, pagmamahal sa
6 kapwa na may mapanagutang pagkilos at pagpapasiya tungo sa maayos, mapayapa at maunlad na pamumuhay para sa
kabutihang panlahat.
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga angkop na inaasahang kakayahan at kilos sa panahon ng pagdadalaga /
7 pagbibinata, kakayahan at talento, hilig at pagkatao ng tao tungo sa pagtupad ng mga tungkulin sa sarili, sa kapwa, sa bansa/
daigdig at sa Diyos at pagtatakda ng mithiin upang mapanagutan ang kahihinatnan ng mga pasya at kilos.
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa layunin at kahalagahan ng pamilya at pakikipagkapwa upang maging mapanagutan sa
8
pakikipag-ugnayan sa iba tungo sa makabuluhang buhay sa lipunan.
9 Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto tungkol sa lipunan at paggawa bilang paglilingkod tungo sa
tamang pagpili ng kurso o hanapbuhay na magiging makabuluhan at kapaki-pakinabang sa kanya at sa lipunan.
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto tungkol sa pagkatao ng tao, makataong kilos, pagpapahalagang moral
10
at mga isyung moral at nagpapasya at kumikilos nang may preperensya sa kabutihan upang maging matatag sa gitna ng mga isyung
moral at impluwensya ng kapaligiran.
K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 8 ng 76

BAITANG 1
Pamantayan Para sa Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga paraan ng paggalang sa sarili, kapwa, bansa at Diyos bilang gabay tungo sa maayos at
Baitang 1 masayang tahanan at paaralan.
BATAYANG
PAMANTAYANG PAMANTAYAN
PAGPAPAHALAGA/ PAMANTAYAN SA PAGKATUTO LEARNING
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
MGA KAUGNAY NA ( Learning Competencies) MATERIALS
(Content Standard) (Performance Standard)
PAGPAPAHALAGA
I. Tungkulin Ko Sa Aking Sarili at Pamilya – Unang Markahan
1. Pagkilala sa sarili 1. Nakikilala ang sariling:
Naipamamalas ang pag- Naipakikita ang kakayahan 1.1. gusto
1.1. kalakasan/ unawa sa kahalagahan nang may tiwala sa sarili 1.2. interes
EsP1PKP
potensyal ng pagkilala sa sarili at 1.3. potensyal
- Ia-b – 1
1.2. kahinaan sariling 1.4. kahinaan
1.3. damdamin kakayahan,pangangalaga 1.5. damdamin / emosyon
sa sariling kalusugan at
pagiging mabuting kasapi
2. Pagpapahalaga sa ng pamilya 2. Naisasakilos ang sariling kakayahan sa iba’t
Sarili (self-esteem) ibang pamamaraan
EsP1PKP
2.1. pag-awit
- Ib-c – 2
2.1. Pagtitiwala sa 2.2. pagsayaw
sarili (self- 2.3. pakikipagtalastasan
confidence) 2.4. at iba pa
3. Pagiging Naisabubuhay nang may 3. Nakapaglalarawan ng iba’t ibang gawain na

responsable sa wastong pag-uugali ang maaaring makasama o makabuti sa kalusugan
EsP1PKP
pangangalaga sa iba’t ibang paraan ng
- Id – 3
sarili pangangalaga sa sarili at 3.1 nakikilala ang iba’t ibang gawain/paraan na
kalusugan upang maaaring makasama o makabuti sa
3.1. Kalinisan at mapaunlad ang anumang kalusugan
Kalusugan kakayaha
(Cleanliness/ 3.2 nasasabi na nakatutulong sa paglinang ng
EsP1PKP
Wellness) sariling kakayahan ang wastong
- Ie – 4
pangangalaga sa sarili
4. Pampamilyang Naisasagawa nang may
4. Nakapagpapakita ng wastong pag-uugali sa EsP1PKP
Pagkakabuklod pagmamahal at
pangangalaga sa sarili - If- 5

BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
pagmamalasakit ang 5. Nakakikila ng mga gawaing nagpapakita ng
4.1. Pagkakabuklod/ anumang kilos at gawain na pagkakabuklod ng pamilya tulad ng
Pagkakaisa magpapasaya at 5.1. pagsasama-sama sa pagkain
EsP1PKP
(Unity/Oneness) magpapatibay sa ugnayan 5.2. pagdarasal
- Ig – 6
4.2. Pagmamalasakit ng mga kasapi ng pamilya 5.3. pamamasyal
5.4. pagkukuwentuhan ng masasayang
pangyayari
6. Nakapagpapahayag na tungo sa pagkakaisa EsP1PKP
ang pagsasama-sama ng pamilya - Ih– 7
7. Nakatutukoy ng mga kilos at gawain na
nagpapakita ng pagmamahal at
pagmamalasakit sa mga kasapi ng pamilya
Hal. EsP1PKP
1. pag-aalala sa mga kasambahay - Ii– 8
2. pag-aalaga sa nakababatang kapatid at
kapamilyang maysakit
II. Mahal Ko, Kapwa Ko - Ikalawang Markahan

8. Nakapagpapakita ng pagmamahal at
EsP1P-
Pagmamahal sa kapwa Naipamamalas ang pag- Naisasabuhay ang wastong paggalang sa mga magulang
IIa-b – 1
unawa sa kahalagahan pakikitungo sa ibang kasapi
1. Pagdama sa ng wastong pakikitungo ng pamilya at kapwa sa 9. Nakatutukoy ng mga wastong paraan ng
EsP1P-
damdamin ng iba sa ibang kasapi ng lahat ng pagkakataon. pakikitungo sa mga kasambahay
IIb – 2
(Empathy) pamilya at kapwa tulad
ng pagkilos at pagsasalita EsP1P-
10. Nakapagpapakita ng pagmamahal sa pamilya
ng may paggalang at IIc-d –
at kapwa sa lahat ng pagkakataon lalo na sa
pagsasabi ng 3
oras ng pangangailangan
katotohanan para sa
kabutihan ng nakararami 11. Nakapagpapakita ng paggalang sa
2. Pagkamagalang Naisasabuhay ang pagiging pamilya at sa kapwa sa pamamagitan
(Respect) magalang sa kilos at ng:
pananalita 11.1. pagmamano/paghalik sa nakatatanda EsP1P-
11.2. bilang pagbati IIe-f– 4
11.3. pakikinig habang may nagsasalita
11.4. pagsagot ng “po" at “opo”
11.5. paggamit ng salitang “pakiusap” at
BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
11.6. “salamat”
3. Pagkamatapat Naisasabuhay ang pagiging 12. Nakapagsasabi ng totoo sa magulang/
(Honesty) matapat sa lahat ng nakatatanda at iba pang kasapi ng mag-
pagkakataon anak sa lahat ng pagkakataon upang
maging maayos ang samahan
12.1. kung saan papunta/ nanggaling EsP1P-
12.2. kung kumuha ng hindi kanya IIg-i– 5
12.3. mga pangyayari sa paaralan na
nagbunga ng hindi pagkakaintindihan
12.4. kung gumamit ng computer sa paglalaro
imbis na sa pag-aaral
III. Para Sa Kabutihan ng Lahat, Sumunod Tayo – Ikatlong Markahan
13. Nakapagpapakita ng iba’t ibang paraan
1. Pagmamahal sa Naipamamalas ang pag- Naisasabuhay ang pagiging ng pagiging masunurin at magalang
Komunidad na unawa sa kahalagahan masunurin at magalang sa tulad ng:
Kinabibilangan ng pagiging masunurin, tahanan, nakasusunod sa 13.1. pagsagot kaagad kapag tinatawag ng
pagpapanatili ng mga alituntunin ng kasapi ng pamilya EsP1PPP-
1.1. Pagkamasunurin kaayusan, kapayapaan at paaaralan at naisasagawa 13.2. pagsunod nang maluwag sa dibdib IIIa – 1
(Obedience) kalinisan sa loob ng nang may pagpapahalaga kapag inuutusan
tahanan at paaralan ang karapatang tinatamasa 13.3. pagsunod sa tuntuning itinakda ng:
1.2. Pagkamagalang  tahanan
(Respect)  paaralan
14. Nakapagpapakita ng pagpapahalaga sa
1.3. Pagpapahalaga mga karapatang tinatamasa
EsP1PPP-
sa Karapatan Hal. Pagkain ng masusustansyang
IIIb-c– 2
(Appreciation of pagkain
One’s Rights) Nakapag-aaral
15. Nakapagpapakita ng mga paraan upang
1.4. Kaayusan at makamtam at mapanatili ang kaayusan at
Kapayapaan kapayapaan sa tahanan at paaralan tulad ng:
(Peace and 15.1. pagiging masaya para sa tagumpay ng EsP1PPP
order) ibang kasapi ng pamilya at ng kamag- -IIId-e –
aral 3
15.2. pagpaparaya
15.3. pagpapakumbaba

BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
2. Likas-kayang Pag- Naisasagawa nang may 16. Nakatutulong sa pagpapanatili ng
unlad (Sustainable kusa ang mga kilos at kalinisan at kaayusan sa loob ng
Development) gawain na nagpapanatili ng tahanan at paaralan para sa mabuting
kalinisan, kaayusan at kalusugan
EsP1PPP-
2.1. Pagmamalasakit katahimikan sa loob ng Hal.
IIIf-h – 4
sa kapaligiran tahanan at paaralan Pagtulong sa paglilinis ng tahanan
(Care of the Pagtulong sa paglilinis ng paaralan
environment) Pag-iwas sa pagkakalat
 FL-EP, Aralin2-
17. Nakagagamit ng mga bagay na patapon EsP1PPP- Nag-iimpok Ka
ngunit maaari pang pakinabangan IIIi – 5 Ba?, Grade 1, p.
14
IV. Paggawa nang Mabuti, Kinalulugdan ng Diyos – Ikaapat na Markahan
 FL-EP, Aralin5-
1. Pagmamahal sa Naipamamalas ang pag- Naipakikita ang Para sa
18. Nakasusunod sa utos ng magulang at EsP1PD-
Diyos (Love of unawa sa kahalagahan pagmamahal sa magulang Magandang
nakatatanda IVa-c– 1
God) ng pagmamahal sa Diyos, at mga nakatatanda, Bukas, Grade1,
paggalang sa paniniwala paggalang sa paniniwala ng p. 26
ng iba at pagkakaroon ng kapwa at palagiang 19. Nakapagpapakita ng paggalang sa EsP1PD-
2. Pag-asa (Hope) pag-asa pagdarasal paniniwala ng kapwa IVd-e – 2
20. Nakasusunod sa mga gawaing EsP1PD-

panrelihiyon IVf-g– 3
EsP1PD-
21. Nakapagdarasal nang mataimtim
IVh-i – 4

BAITANG 2
Pamantayan Para sa Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pagpapakikita ng mga kilos na nagpapahalaga sa sarili, kapwa, bansa, Diyos at sa Kanyang
Baitang 2 mga nilikha bilang patnubay sa maayos at masayang paaralan at pamayanan.
BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
1. Pagkilala sa sarili Naipamamalas ang pag- Naisasagawa nang buong 1. Naisakikilos ang sariling kakayahan sa iba’t
unawa sa kahalagahan husay ang anumang ibang pamamaraan:
1.1. kakayahan / ng pagkilala sa sarili at kakayahan o potensyal at 1.1. pag-awit
EsP2PKP-
potensyal pagkakaroon ng disiplina napaglalabanan ang 1.2. pagguhit
Ia-b – 2
1.2. kahinaan tungo sa anumang kahinaan 1.3. pagsayaw
1.3. damdamin pagkakabuklod-buklod o 1.4. pakikipagtalastasan
pagkakaisa ng mga 1.5. at iba pa
A. Pagpapahalaga sa kasapi ng tahanan at
sarili (self-esteem) paaralan 2. Napahahalagahan ang saya o tuwang dulot ng
pagbabahagi ng anumang kakayahan o talent EsP2PKP-
B. Pagtitiwala sa sarili Ic – 9
(self-confidence)
3. Nakapagpapakita ng kakayahang labanan ang
takot kapag may nangbubully EsP2PKP-
Ic – 10
2. Pagiging responsable Naisasagawa nang palagian 4. Naisakikilos ang mga paraan ng pagpapanatili EsP2PKP-
sa pangangalaga/ ang pangangalaga at pag- ng kalinisan, kalusugan at pag-iingat ng Id – 11
pag-iingat sa sarili iingat sa katawan katawan
1.1. Kalinisan at
Kalusugan
Cleanliness/
Wellness)

BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
3. Pampamilyang Naisasagawa ang kusang

5. Nakapagpapakita ng pagsunod sa mga tuntunin
Pagkakabuklod pagsunod sa mga tuntunin
at pamantayang itinakda sa loob ng tahanan
3.1. Pagkakabuklod/ at napagkasunduang
5.1. paggising at pagkain sa tamang oras
Pagkakaisa gagawin sa loob ng EsP2PKP-
5.2. pagtapos ng mga gawaing bahay
(Unity/Oneness) tahanan Id-e – 12
5.3. paggamit ng mga kagamitan
3.2. Pagkakaroon ng
5.4. at iba pa
disiplina
(Personal
Discipline)
6. Nakapagpapakita ng pagkamagiliwin at
1. Pagmamahal sa Naipamamalas ang pag- Naisasagawa ang wasto at pagkapalakaibigan na may pagtitiwala sa mga
kapwa/ Pagdama at unawa sa kahalagahan tapat na pakikitungo at sumusunod:
pag-unawa sa ng pagiging sensitibo sa pakikisalamuha sa kapwa 6.1. kapitbahay
EsP2P-
damdamin ng iba damdamin at 6.2. kamag-anak
IIa-b – 6
(Empathy) pangangailangan ng iba, 6.3. kamag-aral
pagiging magalang sa 6.4. panauhin/ bisita
kilos at pananalita at 6.5. bagong kakilala
pagmamalasakit sa 6.6. taga-ibang lugar
kapwa 7. Nakapagbabahagi ng sarili sa kalagayan
ng kapwa tulad ng:
EsP2P- IIc
7.1. antas ng kabuhayan
–7
7.2. pinagmulan
7.3. pagkakaroon ng kapansanan
2. Pagkamagalang 8. Nakagagamit ng magalang na pananalita sa EsP2P- IId
(Respect) kapwa bata at nakatatanda –8
9. Nakapagpapakita ng iba’t ibang kilos na
EsP2P-
nagpapakita ng paggalang sa kaklase o kapwa
IId-9
bata
Naisasagawa ang mga kilos EsP2P- IIe
10. Nakagagawa ng mabuti sa kapwa
3. Pagmamalasakit sa at gawaing nagpapakita ng – 10
Kapwa (Concern for pagmamalasakit sa kapwa 11. Nakapaglalahad na mahalaga ang paggawa ng EsP2P- IIf
Others) mabuti sa kapwa 11
12. Nakatutukoy ng mga kilos at gawaing
EsP2P-
nagpapakita ng pagmamalasakit sa mga kasapi
IIg – 12
ng paaralan at pamayanan
BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
13. Nakapagpapakita ng pagmamalasakit sa kasapi
EsP2P-
ng paaralan at pamayanan sa iba’t ibang
IIh-i – 13
paraan
1. Pagmamahal sa Naipamamalas ang pag- Naisasagawa nang buong 14. Nakapagpapakita ng paraan ng
Bansa unawa sa kahalagahan pagmamalaki ang pagiging pagpapasalamat sa anumang karapatang
EsP2PPP-
ng kamalayan sa mulat sa karapatan na tinatamasa
IIIa-b– 6
1.1. Pagkamasunurin karapatang pantao ng maaaring tamasahin Hal. pag-aaral nang mabuti
(Obedience) bata, pagkamasunurin pagtitipid sa anumang kagamitan
tungo sa kaayusan at
1.2. Pagpapanatili ng kapayapaan ng 15. Nakatutukoy ng mga karapatang maaaring
EsP2PPP-
kaayusan at kapaligiran at ng ibigay ng mag-anak
IIIc– 7
kapayapaan bansang kinabibilangan
(Peace and 16. Nakapagpapahayag ng kasiyahan sa
EsP2PPP-
order) karapatang tinatamasa
IIIc– 8
1.3. Paggalang sa
karapatang
17. Nakapagbabahagi ng pasasalamat sa
pantao (Respect EsP2PPP-
tinatamasang karapatan sa pamamagitan ng
for human IIId– 9
kuwento
rights)
2. Likas-kayang Pag- Naisasabuhay ang 18. Nakagagamit nang masinop ng anumang

unlad (Sustainable pagsunod sa iba’t ibang EsP2PPP-
bagay tulad ng tubig, pagkain, enerhiya at iba
Development) paraan ng pagpapanatili ng IIId-e– 10
pa
kaayusan at kapayapaan sa
2.1. Pagkamatipid pamayanan at bansa
(Financial
Literacy)
19. Nakikibahagi sa anumang programa ng
2.2. Pagmamalasakit paaralan at pamayanan na makatutulong sa EsP2PPP-
sa kapaligiran pagpapanatili ng kalinisan at kaayusan sa IIIf– 11
(Care of the pamayanan at bansa
environment)

BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
3. Pambansang 20. Nakatutukoy ng iba’t ibang paraan upang
pagkakaunawaan mapanatili ang kalinisan at kaayusan sa
pamayanan
3.1. Kaayusan at EsP2PPP-
hal.
Kapayapaan IIIg-h– 12
- pagsunod sa mga babalang pantrapiko
(Peace and - wastong pagtatapon ng basura
Order) - pagtatanim ng mga halaman sa paligid
21. Nakapagpapakita ng pagiging ehemplo ng EsP2PPP-
kapayapaan IIIi– 13
1. Pagmamahal sa Diyos Naipamamalas ang pag- Naisasabuhay ang 22. Nakapagdarasal nang may pagpapasalamat sa
EsP2PD-
(Love of God) unawa sa kahalagahan pagpapasalamat sa lahat ng mga biyayang tinanggap, tinatanggap at
IVa-d– 5
ng pagpapasalamat sa biyayang tinatanggap at tatanggapin mula sa Diyos
2. Pag-asa (Hope) lahat ng likha at mga nakapagpapakita ng pag-
biyayang tinatanggap asa sa lahat ng 23. Nakapagpapakita ng pasasalamat sa mga
3. Pagkakawanggawa mula sa Diyos pagkakataon kakayahan/ talinong bigay ng Panginoon sa
(Charity) pamamagitan ng:
23.1. paggamit ng talino at kakayahan

EsP2PD-
23.2. pakikibahagi sa iba ng taglay na talino
IVe-i– 6
at kakayahan
23.3. pagtulong sa kapwa
23.4. pagpapaunlad ng talino at kakayahang
bigay ng Panginoon

BAITANG 3
Pamantayan Para sa Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga gawain na nagpapakita ng pagpapahalaga tungo sa maayos at masayang pamumuhay na
Baitang 3 may mapanagutang pagkilos at pagpapasiya para sa sarili, kapwa, pamayanan, bansa at Diyos.
BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
1. Pagpapahalaga sa Naipamamalas ang pag- Naipakikita ang natatanging 1. Nakatutukoy ng natatanging kakayahan EsP3PKP-
Sarili (Self-Esteem) unawa sa kahalagahan kakayahan sa iba’t ibang Hal. talentong ibinigay ng Diyos Ia – 13
ng sariling kakayahan, pamamaraan nang may
pagkakaroon ng tiwala, tiwala, katapatan at
pangangalaga at pag- katatagan ng loob
2. Pagtitiwala sa Sarili iingat sa sarili tungo sa 2. Nakapagpapakita ng mga natatanging EsP3PKP-
(Confidence) kabutihan at kaayusan kakayahan nang may pagtitiwala sa sarili Ia – 14
ng pamilya at
pamayanan
3. Napahahalagahan ang kakayahan sa EsP3PKP-
paggawa Ib 15
3. Katatagan ng loob 4. Nakatutukoy ng mga damdamin na EsP3PKP

(Fortitude) nagpapamalas ng katatagan ng kalooban - Ic – 16
5. Napahahalagahan ang pagkilala sa kayang

gawin ng mag-aaral na sumusukat sa
kanyang katatagan ng loob tulad ng:
5.1. pagtanggap sa puna ng ibang tao sa EsP3PKP-
mga hindi magandang gawa, kilos, at Id – 17
gawi
5.2. pagbabago ayon sa nararapat na
resulta

BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
4. Pangangalaga sa sarili Naisasabuhay ang iba’t 6. Nakagagawa ng mga wastong kilos at gawi
ibang patunay ng EsP3PKP-
sa pangangalaga ng sariling kalusugan at
4.1. Mabuting pangangalaga at pag-iingat Ie – 18
kaligtasan
kalusugan sa sarili
4.2. Pangangasiwa 7. Nakahihikayat ng kapwa na gawin ang

ng sarili dapat para sa sariling kalusugan at
EsP3PKP-
kaligtasan
If – 19
Hal. pagkain/inumin, kagamitan, lansangan,
pakikipagkaibigan
8. Napatutunayan ang ibinubunga ng

pangangalaga sa sariling kalusugan at
kaligtasan
8.1. maayos at malusog na EsP3PKP-
pangangatawan Ig – 20
8.2. kaangkupang pisikal
8.3. kaligtasan sa kapahamakan
8.4. masaya at maliksing katawan
5. Pampamilyang Naipakikita ang katapatan,

Pagkakabuklod pakikiisa at pagsunod sa 9. Nakasusunod nang kusang-loob at
EsP3PKP-
(Family Solidarity / mga tuntunin o anumang kawilihan sa mga panuntunang itinakda ng
Ih – 21
Orderliness) kasunduang itinakda ng tahanan
mag-anak na may
5.1. Kapayapaan/ kinalaman sa kalusugan at
Kaayusan kaligtasan tungo sa
(Peace/ kabutihan ng lahat
Orderliness) 10. Nakasusunod sa mga
5.2. Katapatan EsP3PKP-
pamantayan/tuntunin ng mag-anak
(Honesty) Ii – 22
5.3. Pagkamatiyaga
(Perseverance)

BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
1. Pagdama at pag- Naipamamalas ang pag- Naisasabuhay nang 11. Nakapagpapadama ng malasakit sa kapwa
unawa sa damdamin unawa sa kahalagahan palagian ang mga na may karamdaman sa pamamagitan ng
ng iba (Empathy) ng pakikipagkapwa-tao makabuluhang gawain mga simpleng gawain EsP3P-
tungo sa kabutihan ng 11.1. pagtulong at pag-aalaga IIa-b – 14
kapwa 11.2. pagdalaw, pag-aliw at pagdadala ng
2. Pagkamatapat pagkain o anumang bagay na
(Honesty/ Sincerity) 1. pagmamalasakit sa kailangan
kapwa 12. Nakapagpapakita ng malasakit sa may
2. pagiging matapat sa mga kapansanan sa pamamagitan ng:
3. Paggalang (Respect) kapwa 12.1. pagbibigay ng simpleng tulong sa
3. pantay-pantay na kanilang pangangailangan
pagtingin 12.2. pagbibigay ng pagkakataon upang
EsP3P- IIc-
4. Kabutihan (Kindness) sumali at lumahok sa mga palaro o
e – 15
larangan ng isport at iba pang
programang pampaaralan
5. Pagkabukas-palad 12.3. pagbibigay ng pagkakataon upang
(Generosity) sumali at lumahok sa mga palaro at
iba pang paligsahan sa pamayanan
13. Naisasaalang-alang ang katayuan/
kalagayan/ pangkat etnikong kinabibilangan
EsP3P- IIf-
ng kapwa bata sa pamamagitan ng:
g –16
13.1. pagbabahagi ng pagkain, laruan,
damit, gamit at iba pa
14. Nakapagpapakita nang may kasiyahan sa

pakikiisa sa mga gawaing pambata
Hal. paglalaro EsP3P-
programa sa paaralan (paligsahan, IIh-i – 17
pagdiriwang at iba pa)

BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
15. Nakapagpapakita ng mga kaugaliang
1. Pagmamahal sa Naipamamalas ang pag- Naipagmamalaki ang mga Pilipino tulad ng:
Bansa unawa sa kahalagahan magagandang kaugaliang 15.1. pagmamano EsP3PPP-
ng pananatili ng mga Pilipino sa iba’t ibang 15.2. paggamit ng "po" at "opo" IIIa-b – 14
1.1. Pagmamahal sa natatanging kaugaliang pagkakataon 15.3. pagsunod sa tamang tagubilin ng mga
mga kaugaliang Pilipino kaalinsabay ng nakatatanda
Pilipino pagsunod sa mga  FL-EP, Grade3-
tuntunin at batas na 16. Nakapagpapahayag na isang tanda ng Ugaliing
EsP3PPP-
1.2. Pagkamasunurin may kaugnayan sa mabuting pag-uugali ng Pilipino ang pagsunod Magtipid,
IIIc-d– 15
(Obedience) kalikasan at pamayanan sa tuntunin ng pamayanan Aralin 5,p.74
17. Nakapagpapanatili ng malinis at ligtas na  FL-EP,Grade 3,

2. Likas-kayang Pag- Naipamamalas ang pamayanan sa pamamagitan ng: Aralin 1,p. 52
unlad (Sustainable pagiging masunurin sa mga 17.1. paglilinis at pakikiisa sa gawaing
Development) itinakdang alituntunin, pantahanan at pangkapaligiran EsP3PPP-
patakaran at batas para sa 17.2. wastong pagtatapon ng basura IIIe-g – 16
2.1. Kalinisan at malinis, ligtas at maayos na 17.3. palagiang pakikilahok sa proyekto ng
Kaayusan pamayanan pamayanan na may kinalaman sa
(Cleanliness and kapaligiran
Orderliness) 18. Nakasusunod sa mga tuntuning may
kinalaman sa kaligtasan tulad ng EsP3PPP-
mga babala at batas trapiko IIIh – 17
18.1. pagsakay/pagbaba sa takdang lugar
3. Pamamahala sa
Panganib ng Sakuna
(Disaster Risk
Management)
3.1. Pakikiangkop sa 19. Nakapagpapanatili ng ligtas na pamayanan sa

EsP3PPP-
Oras ng pamamagitan ng pagiging handa sa sakuna o
IIIi – 18
Pangangailanga kalamidad
(Resiliency)
3.2. Pagiging Handa

sa Kaligtasan

BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
1. Pananalig sa Diyos Naipamamalas ang pag- 1. Naisabubuhay ang EsP3PD-

(Faith) unawa sa kahalagahan paggalang sa 20. Nakapagpapakita ng pananalig sa Diyos
IVa– 7
ng pananalig sa Diyos, paniniwala ng iba
2. Pag-asa (Hope) paggalang sa sariling tungkol sa Diyos 21. Nakapagpapakita ng paggalang sa paniniwala
paniniwala at paniniwala ng iba tungkol sa Diyos EsP3PD-
3. Pagkakawanggawa sa iba hinggil sa Diyos, 2. Naipakikita ang IVb–8
(Charity) pagkakaroon ng pag-asa pagmamahal sa Diyos
at pagmamahal bilang at sa lahat ng Kanyang
22. Naipamamalas ang pagmamahal sa lahat ng
4. Ispiritwalidad isang nilikha nilikha kaakibat ang
nilikha ng Diyos at kanyang mga biyaya sa
(Spirituality) pag-asa
pamamagitan ng:
22.1. pagpapakita ng kahalagahan ng pag-
asa para makamit ang tagumpay
22.2. pagpapakita at pagpapadama ng
kahalagahan ng pagbibigay ng pag-
asa sa iba EsP3PD-
22.3. pagpapakita ng suporta sa mga IVc-i– 9
kaibigan o pagiging mabuting
kaibigan
22.4. pagpapakita ng kabutihan at
katuwiran
22.5. pagtulong sa mga nangangailangan
22.6. pag-iingat at pangangalaga sa
kalikasan

BAITANG 4
Pamantayan Para sa Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga makabuluhang gawain na may kaakibat na pagpapahalaga tungo sa wasto, maayos,
Baitang 4 masaya at mapayapang pamumuhay para sa sarili, kapwa, bansa at Diyos.
BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
I. Pananagutang Pansarili at Mabuting Kasapi ng Pamilya – Unang Markahan
1. Nakapagsasabi ng katotohanan anuman ang  MISOSA Baitang
1. Katatagan ng loob Naipamamalas ang pag- Naisasagawa nang may maging bunga nito EsP4PKP- 4, Pagbibigay ng
(Fortitude) unawa sa kahalagahan mapanuring pag-iisip ang Ia-b – 23 Tamang
ng pagkakaroon ng tamang pamamaraan/ Impormasyon
2. Pagkamatiyaga katatagan ng loob, pamantayan sa pagtuklas 2. Nakapagsusuri ng katotohanan bago  FL-EP, Baitang2
(Perseverance) mapanuring pag-iisip, ng katotohanan. gumawa ng anumang hakbangin: EsP4PKP- Aralin 1-
pagkamatiyaga, 2.1. pagsangguni sa taong kinauukulan Ic-d – 24 Mamili Ka
3. Pagkamapagtiis pagkamapagtiis,
(Patience) pagkabukas-isip, 3. Nakapagninilay ng katotohanan mula sa  MISOSA Baitang
pagkamahinahon at mga: 4, Pagiging
4. Mapanuring pag-iisip pagmamahal sa 3.1. balitang napakinggan Mapanuri sa
EsP4PKP-
(Critical thinking) katotohanan na 3.2. patalastas na nabasa/narinig Pagkuha ng
Ie-g - 25
magpapalaya sa 3.3. napanood na programang pantelebisyon Impormasyon
5. Pagkakaroon ng anumang alalahanin sa 3.4. nababasa sa internet at mga social
bukas na isipan buhay ng tao bilang networking sites
(Open-mindedness) kasapi ng pamilya
6. Pagmamahal sa
katotohanan (Love of
truth)  MISOSA Baitang
4. Nakapagsasagawa nang may mapanuring 4, Mahinahon sa
7. Mapagpasensiya pag-iisip ng tamang pamamaraan/ EsP4PKP- Pagtanggap Man
(Patience/Self- pamantayan sa pagtuklas ng katotohanan. Ih-i - 26 ng Puna
Control)
8. Pagkamahinahon
(Calmness)

BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
II. Pakikipagkapwa-tao - Ikalawang Markahan
5. Nakapagpapakita ng pagkamahinahon sa  MISOSA Baitang
1. Pagdama at pag- Naipamamalas ang pag- Naisasagawa nang damdamin at kilos ng kapwa tulad ng: 4, Kapwa Ko
unawa sa damdamin unawa na hindi mapanuri ang tunay na 5.1. pagtanggap ng sariling pagkakamali at Mahal Ko
ng iba (Empathy) naghihintay ng kahulugan ng pagtutuwid nang bukal sa loob EsP4P-
anumang kapalit ang pakikipagkapwa 5.2. pagtanggap ng puna ng kapwa nang IIa-c–18
2. Pagkabukas-palad paggawa ng mabuti maluwag sa kalooban
(Generosity) 5.3. pagpili ng mga salitang di-nakakasakit ng
damdamin sa pagbibiro
3. Pagkamatapat/Pagigi  MISOSA Baitang
6. Nakapagbabahagi ng sariling karanasan o
ng Totoo 4, Pagiging
makabuluhang pangyayaring nagpapakita ng EsP4P-
(Sincerity/Honesty) Tapat sa Lahat
pang-unawa sa kalagayan/pangangailangan IId–19
ng Pagkakataon
ng kapwa
7. Naisasabuhay ang pagiging bukas-palad sa
7.1. mga nangangailangan EsP4P-
7.2. panahon ng kalamidad IIe– 20
8. Nakapagpapakita ng paggalang sa iba sa  MISOSA Baitang

4. Paggalang (Respect) Naisasagawa ang mga sumusunod na sitwasyon: 5, Mga
paggalang sa karapatan 8.1. oras ng pamamahinga Karapatang
5. Kabutihan (Kindness) ng kapwa 8.2. kapag may nag-aaral Pantao, Igalang
8.3. kapag mayroong maysakit at Pahalagahan
8.4. pakikinig kapag may nagsasalita/
nagpapaliwanag
8.5. paggamit ng pasilidad ng paaralan nang
may pag-aalala sa kapakanan ng kapwa
EsP4P-IIf-
8.5.1. palikuran
i– 21
8.5.2. silid-aklatan
8.5.3. palaruan
8.6. pagpapanatili ng tahimik, malinis at
kaaya-ayang kapaligiran bilang paraan ng
pakikipagkapwa-tao

BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
III. Pagmamahal sa Bansa at Pakikibahagi sa Pandaigdigang Pagkakaisa – Ikatlong Markahan
 MISOSA Baitang
1. Pagmamahal sa Naipamamalas ang pag- Naisasabuhay ang mga 9. Nakapagpapakita ng kawilihan sa pakikinig o 5, Kawilihan sa
Bansa unawa sa pagmamahal gawaing nagpapakita ng pagbabasa ng mga pamanang kulturang Pagbabasa May
EsP4PPP-
sa bansa sa pagpapahalaga sa kultura materyal (hal. kuwentong bayan, alamat, Halaga!
IIIa-b–19
1.1. Pagpapahalaga pamamagitan ng mga epiko) at di-materyal (hal. mga
sa Kultura pagpapahalaga sa magagandang kaugalian, pagpapahalaga sa
(Appreciation of kultura nakatatanda at iba pa)
One’s Culture) 10. Naipagmamalaki/napahahalagahan ang
nasuring kultura ng iba’t ibang pangkat EsP4PPP-
etniko tulad ng kuwentong-bayan, IIIc-d–20
katutubong sayaw, awit, laro at iba pa
 MISOSA Baitang 4,
2. Likas-kayang Pag- Naipamamalas ang pag- Naisasabuhay ang patuloy Pagpapakita ng
unlad unawa sa kahalagahan na pagninilay para Disiplina sa Sarili
sa Pamamagitan
2.1. Pagkakaroon ng ng pagkakaroon ng makapagpasya nang
11. Nakasusunod sa mga batas/panuntunang ng Matalinong
Disiplina sariling disiplina para sa wasto tungkol sa epekto EsP4PPP-
pinaiiral tungkol sa pangangalaga ng Pagpapasya at
(Discipline) bansa tungo sa ng tulong-tulong na IIIe-f–21 Pagsunod sa
kapaligiran kahit walang nakakakita
pandaigdigang pangangalaga ng Batas;
3. Pandaigdigang pagkakaisa kapaligiran para sa Pagpapanatiling
Pagkakaisa kaligtasan ng bansa at Ligtas ng
(Globalism) daigdig Kapaligiran
3.1. Kalinisan at  MISOSA Baitang
Kaayusan 4, Hindi
Pagtatapon ng
12. Nakatutulong sa pagpapanatili ng kalinisan
Basura sa Bakuran
at kaayusan ng kapaligiran saanman sa ng Iba; Pagtulong
pamamagitan ng: sa Kalinisan ng
12.4. segregasyon o pagtapon ng mga Kapaligiran
basurang nabubulok at di-nabubulok EsP4PPP- (Pagtatapon ng
sa tamang lagayan IIIg-i–22 mga Tuyong
12.5. pag-iwas sa pagsunog ng anumang Dahon sa Compost
bagay Pit at Basura sa
Basurahan); May
12.6. pagsasagawa ng muling paggamit ng
Pakinabang ang
mga patapong bagay (Recycling)
mga Patapong
Bagay

BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
IV. Pananalig at Pagmamahal sa Diyos; Paninindigan sa Kabutihan – Ikaapat na Markahan
 MISOSA Baitang
1. Ispiritwalidad Nauunawaan at Naisasabuhay ang 4, Biyayang
(Spirituality) naipakikita ang pananalig sa Diyos sa 13. Napahahalagahan ang lahat ng mga likha: Kaloob ng
pananalig sa Diyos sa pamamagitan ng may buhay at mga materyal na bagay Panginoon,
2. Pagmamahal sa pamamagitan ng paggalang, pagtanggap at 13.1. Sarili at kapwa-tao: EsP4PD- Pahalagahan;
Diyos (Love of God) paggalang, pagtanggap pagmamahal sa mga likha 13.1.1. pag-iwas sa pagkakaroon ng sakit IVa-c–10 “Tapat Mo Linis
at pagmamahal sa mga 13.1.2. paggalang sa kapwa-tao Mo” para sa
3. Pag-asa (Hope) likha Kaayusan at
Kalinisan ng
4. Pagkakawanggawa Kapaligiran
(Charity) 13.2. Hayop:
EsP4PD-
13.2.1. pagkalinga sa mga hayop na ligaw
IVd–11
at endangered
13.3. Halaman :  MISOSA Baitang

pangangalaga sa mga halaman gaya 4, Programang
ng : “Clean and
13.3.1. pag-aayos ng mga nabuwal EsP4PD- Green” para sa
halaman IVe-g–12 Kaayusan at
13.3.2. paglalagay ng mga lupa sa paso Kalinisan ng
13.3.3. pagbubungkal ng tanim na Kapaligiran
halaman sa paligid
13.4. Mga Materyal na Kagamitan:

EsP4PD-
13.4.1. pangangalaga sa mga materyal na
IVh-i –13
kagamitang likas o gawa ng tao

BAITANG 5
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa masusing pagsusuri sa pagpapahayag, pagganap ng tungkulin na may pananagutan at
Pamantayan Para sa
pagsasabuhay ng mga ito tungo sa masaya, mapayapa at maunlad na pamumuhay para sa sarili/ mag-anak, kapwa/ pamayanan, bansa/
Baitang 5
daigdig at Diyos.
BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
1. Napahahalagahan ang katotohanan sa
1. Mapanuring pag- Naipamamalas ang pag- Nakagagawa ng tamang pamamagitan ng pagsusuri sa mga:
iisip (Critical unawa sa kahalagahan pasya ayon sa dikta ng isip 1.1. balitang napakinggan EsP5PKP –
thinking) ng pagkakaroon ng at loobin sa kung ano ang 1.2. patalastas na nabasa/narinig Ia- 27
mapanuring pag-iisip sa dapat at di-dapat 1.3. napanood na programang pantelebisyon
2. Katatagan ng pagpapahayag at 1.4. nabasa sa internet
loob (Fortitude) pagganap ng anumang 2. Nakasusuri ng mabuti at di-mabuting
gawain na may maidudulot sa sarili at miyembro ng
3. Pagkabukas kinalaman sa sarili at sa pamilya ng anumang babasahin,
isipan (Open- pamilyang napapakinggan at napapanood
mindedness) kinabibilangan 2.1. dyaryo EsP5PKP
2.2. magasin – Ib - 28
4. Pagmamahal sa 2.3. radyo
katotohanan 2.4. telebisyon
(Love of truth) 2.5. pelikula
2.6. Internet
5. Pagkamatiyaga 3. Nakapagpapakita ng kawilihan at  FL-EP, Baitang
(Perseverance) Naisasabuhay ang positibong saloobin sa pag-aaral 5, Aralin 5 –
pagkakaroon ng tamang 3.1. pakikinig Kinabukasan,
6. Pagkamapagpas pag-uugali sa 3.2. pakikilahok sa pangkatang gawain Paglaanan, p.
ensiya/ pagpapahayag at pagganap 3.3. pakikipagtalakayan EsP5PKP – 109
Pagkamapagtiis ng anumang gawain. 3.4. pagtatanong Ic-d - 29
(Patience) 3.5. paggawa ng proyekto (gamit ang
anumang technology tools)
7. Pagkamahinahon 3.6. paggawa ng takdang-aralin
(Calmness) 3.7. pagtuturo sa iba
8. Pagkamatapat 4. Nakapagpapakita ng matapat na paggawa sa

EsP5PKP –
(Honesty) mga proyektong pampaaralan
Ie - 30
BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
 MISOSA Baitang
5. Nakahihikayat ng iba na maging matapat sa EsP5PKP –
4, Pagiging
lahat ng uri ng paggawa Ie - 31
Marangal
6. Nakapagpapatunay na mahalaga ang EsP5PKP –
pagkakaisa sa pagtatapos ng gawain If - 32
7. Nakapagpapakita ng kawilihan sa
pagbabasa/pagsuri ng mga aklat at magasin
EsP5PKP –
7.1. nagbabasa ng diyaryo araw-araw
If-g - 33
7.2. nakikinig/nanonood sa telebisyon sa mga
“Update” o bagong kaalaman
7.3. nagsasaliksik ng mga artikulo sa internet
8. Nakapagpapahayag nang may katapatan ng  MISOSA Baitang
sariling opinyon/ideya at saloobin tungkol sa 5, Katapatan sa
EsP5PKP –
mga sitwasyong may kinalaman sa sarili at Pakikitungo sa
Ig - 34
pamilyang kinabibilangan Kapwa
Hal. Suliranin sa paaralan at pamayanan
9. Nakapagpapahayag ng katotohanan kahit
Naisasagawa ang mga masakit sa kalooban gaya ng:
kilos,gawain at pahayag na 9.1. pagkuha ng pag-aari ng iba EsP5PKP –
may kabutihan at 9.2. pangongopya sa oras ng pagsusulit Ih - 35
katotohanan 9.3. pagsisinungaling sa sinumang miyembro
ng pamilya, at iba pa
10. Nakapaghihinuha na nakapagdudulot ng
kabutihan sa pagsasama nang maluwag ang EsP5PKP –
pagsasabi nang tapat Ii - 36

 MISOSA Baitang
11. Nakapagsisimula ng pamumuno para
1. Pagmamalasakit Naipamamalas ang pag- Naisasagawa ang 5, Pagbibigay ng
makapagbigay ng kayang tulong para sa
sa kapwa unawa sa kahalagahan inaasahang hakbang, kilos Tulong para sa
nangangailangan
(Concern for ng pakikipagkapwa-tao at pahayag na may EsP5P – Nangangailangan
11.1. biktima ng kalamidad
others) at pagganap ng mga paggalang at IIa –22 ; Kusang
11.2. pagbibigay ng babala/impormasyon kung
inaasahang hakbang, pagmamalasakit para sa Pagbibigay ng
may bagyo, baha, sunog, lindol, at iba pa
2. Pagkamahabagin pahayag at kilos para sa kapakanan at kabutihan ng Tulong
(Compassion) kapakanan at ng pamilya pamilya at kapwa 
BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
at kapwa 12. Nakapagbibigay-alam sa kinauukulan  MISOSA Baitang
3. Pagkakawang tungkol sa kaguluhan, at iba pa EsP5P – 5, Pagbibigay ng
gawa (Charity) (pagmamalasakit sa kapwa na IIb – 23 Impormasyon
sinasaktan/kinukutya/binubully) saKinauukulan
4. Pagkamagalang 13. Nakapagpapakita ng paggalang sa mga
(Respectful) dayuhan sa pamamagitan ng:
13.1. mabuting pagtanggap/pagtrato sa mga
EsP5P –
katutubo at mga dayuhan
IIc – 24
13.2. paggalang sa natatanging
kaugalian/paniniwala ng mga katutubo
at dayuhang kakaiba sa kinagisnan
FL-EP, Grade 5,
5. Paggalang sa 14. Nakabubuo at nakapagpapahayag nang may EsP5P – Aralin I – Paano
opinyon ng ibang paggalang sa anumang ideya/opinion IId-e – 25 na ang
tao(Respect for Kinabukasan
other people’s  MISOSA Baitang
opinion) 15. Nakapagpapaubaya ng pansariling kapakanan EsP5P – IIf
4, Paggawa nang
para sa kabutihan ng kapwa – 26
may Komitment
EsP5P –
16. Nakapagsasaalang-alang ng karapatan ng iba
IIg – 27
17. Nakikilahok sa mga patimpalak o paligsahan EsP5P –

na ang layunin ay pakikipagkaibigan IIh – 28
 MISOSA Baitang
18. Nagagampanan nang buong husay ang
EsP5P – IIi 4, Paggawa nang
anumang tungkulin sa programa o proyekto
–29 may Mataas ang
gamit ang anumang teknolohiya sa paaralan
Kalidad
19. Nakapagpapakita ng mga kanais-nais na
1. Pagmamahal sa Naipamamalas ang pag- Naisasagawa nang may kaugaliang Pilipino
Bansa unawa sa kahalagahan disiplina sa sarili at pakikiisa 19.1. nakikisama sa kapwa Pilipino
EsP5PPP –
nang pagpapakita ng sa anumang alituntuntunin 19.2. tumutulong/lumalahok sa bayanihan at
IIIa – 23
1.1. Pagkakaroon ng mga natatanging at batas na may kinalaman palusong
Disiplina kaugaliang Pilipino, sa bansa at global na 19.3. magiliw na pagtanggap ng mga
(Discipline) pagkakaroon ng disiplina kapakanan panauhin

BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
para sa kabutihan ng 20. Nakapagpapamalas ng pagkamalikhain sa
EsP5PPP –
1.2. Pananagutan lahat, komitment at pagbuo ng mga sayaw, awit at sining gamit
IIIb – 24
(Responsibility/ pagkakaisa bilang ang anumang multimedia o teknolohiya
Accountability) tagapangalaga ng 21. Napananatili ang pagkamabuting
EsP5PPP –
kapaligiran mamamayang Pilipino sa pamamagitan ng
IIIb – 25
1.3. Pagmamalasakit pakikilahok
at  MISOSA Baitang
Pagsasakripisyo 5, Kawilihan sa
22. Nakasusunod ng may masusi at matalinong
sa Bansa Pagbabasa
pagpapasiya para sa kaligtasan
(Heroism and Road Safety
Hal.
Appreciation of
22.1. paalala para sa mga panoorin at EsP5PPP – Education
Heroes) Modules, May
babasahin IIIc – 26
22.2. pagsunod sa mga alituntunin tungkol sa Halaga
1.4. Kamalayang
pag-iingat sa sunog at paalaala kung
Pansibiko (Civic
may kalamidad
Consciousness)
23. Nakapagpapakita ng magagandang halimbawa

2. Likas-kayang Pag- Naisasabuhay ang ng pagiging responsableng tagapangalaga ng
unlad (Sustainable pagkakaisa at komitment kapaligiran
EsP5PPP –
Development) bilang responsableng 23.1. pagiging mapanagutan
IIId – 27
tagapangalaga ng 23.2. pagmamalasakit sa kapaligiran sa
2.1. Kasipagan kapaligiran pamamagitan ng pakikiisa sa mga
(Industrious programang pangkapaligiran
ness)
24. Napatutunayan na di-nakukuha sa kasakiman
2.2. Pagmamalasakit ang pangangailangan EsP5PPP –
sa 24.1. pagiging vigilant sa mga illegal na IIIe– 28
kapaligiran gawaing nakasisira sa kapaligiran
(Care of the
environment) 25. Nakikiisa nang may kasiyahan sa mga
programa ng pamahalaan na may kaugnayan
sa pagpapanatili ng kapayapaan EsP5PPP –
25.1. paggalang sa karapatang pantao IIIf – 29
25.2. paggalang sa opinyon ng iba
25.3. paggalang sa ideya ng iba

BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
26. Nakalalahok sa pangangampanya sa  MISOSA Baitang
3. Pandaigdigang pagpapatupad ng mga batas para sa 5, Mga
Pagkakaisa (Global kabutihan ng lahat Nagaganap na
Solidarity) 26.1. pangkalinisan Nakawan, Ilegal
EsP5PPP –
26.2. pangkaligtasan na Pasugalan, at
IIIg – 30
3.1. Kapayapaan at 26.3. pangkalusugan iba pang Krimen,
Kaayusan 26.4. pangkapayapaan Ipagbigay-alam
(Peace and 26.5. pangkalikasan
Order)
27. Nakagagawa ng isang proyekto gamit ang  MISOSA Baitang
iba’t ibang multimedia at technology tools EsP5PPP – 4, Pagpapakita
sa pagpapatupad ng mga batas sa kalinisan, IIIg-h– 31 ng Kasiyahan sa
kaligtasan, kalusugan at kapayapaan Paggawa
28. Nakikiisa nang buong tapat sa mga gawaing EsP5PPP –
nakatutulong sa bansa at daigdig IIIh – 32
29. Nakalilikha ng isang proyekto na nagpapakita
EsP5PPP –
ng pagtulong sa bansa at daigdig gamit ang
IIIi– 33
iba’t ibang technology tools
30. Nakapagpapakita nang tunay na  MISOSA Baitang
1. Pananalig at Naipamamalas ang pag- Naisasabuhay ang tunay na pagmamahal sa kapwa tulad ng: 5, Paggawa nang
Pagmamahal sa sa unawa sa kahalagahan pasasalamat sa Diyos na 30.1. pagsasaalang-alang sa kapakanan ng Mabuti, Paraan
EsP5PD -
Diyos (Faith) ng pananalig sa Diyos na nagkaloob ng buhay kapwa at sa kinabibilangang pamayanan ng Pagpapakatao
IVa-d – 14
nagbigay ng buhay 30.2. pakikiisa sa pagdarasal para sa
2. Pag-asa (Hope) Hal. kabutihan ng lahat
- palagiang paggawa 30.3. pagkalinga at pagtulong sa kapwa
3. Ispiritwalidad ng mabuti sa lahat
(Spirituality) 31. Nakapagpapakita ng iba’t ibang paraan ng
EsP5PD -
pasasalamat sa Diyos
IVe-i – 15

BAITANG 6
Pamantayan Para sa Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga gawain na nakatutulong sa pag-angat ng sariling dignidad, pagmamahal sa kapwa na may
Baitang 6 mapanagutang pagkilos at pagpapasiya tungo sa maayos, mapayapa at maunlad na pamumuhay para sa kabutihang panlahat.
BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
 BSP Comics/
1. Mapanuring Pag- Naipamamalas ang pag- Naisasagawa ang tamang 1. Naisasagawa ang mga tamang hakbang na EsP6PKP- Halaga ng
iisip unawa sa kahalagahan desisyon nang may makatutulong sa pagbuo ng isang desisyon na Ia-i– 37 Pagporma
(Critical Thinking) ng pagsunod sa mga katatagan ng loob para sa makabubuti sa pamilya
tamang hakbang bago ikabubuti ng lahat 1.1. pagsusuri nang mabuti sa mga bagay  MISOSA Baitang
2. Katatagan ng loob makagawa ng isang na may kinalaman sa sarili at 6, Magsusuri
(Fortitude) desisyon para sa pangyayari Muna Bago
ikabubuti ng lahat 1.2. pagsang-ayon sa pasya ng nakararami Magbigay ng
3. Pagkamatiyaga kung nakabubuti ito Desisyon;
(Perseverance) 1.3. paggamit ng impormasyon Panatilihin ang
Kaangkupang
4. Pagkabukas isipan Pisikal
(Open-mindedness)
 MISOSA Baitang
5. Pagmamahal sa 5, Bunga ng
katotohanan Sariling
(Love of truth) Pagpapasya; Ang
Kaalamang Mali,
6. Pagkamapagpasensi Ituwid!
ya/
Pagkamapagtiis
(Patience)
7. Pagkamahinahon
(Calmness)

BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
 MISOSA Baitang
1. Paggalang sa Naipamamalas ang pag- Naisasabuhay ang 6, Makatuwiran
opinyon ng ibang unawa sa kahalagan ng pagkakaroon ng bukas na 2. Naipakikita ang kahalagahan ng pagiging at Pantay na
tao (Respect for pakikipagkapwa-tao na isipan at kahinahunan sa responsable sa kapwa: Pagbibigay ng
other people’s may kaakibat na pagpapasiya para sa 2.1. pangako o pinagkasunduan Pasiya
opinion) paggalang at kapayapaan ng sarili at EsP6P-
2.2. pagpapanatili ng mabuting
responsibilidad kapwa IIa-c–30
pakikipagkaibigan
2. Pagkamagalang 2.3. pagiging matapat
(Respectful)
3. Pagkamapanagutan
(responsibility)
 FL-EP
Grade 6, Aralin
4. Pagkamahabagin
6-Dapat Isaisip,
(Compassion)
pp. 158
5. Pagkakawanggawa 3. Nakapagpapakita ng paggalang sa ideya o
EsP6P-
(Charity) suhestyon ng kapwa
IId-i-31
6. Pagmamalasakit sa
kapwa
(Concern for others)

 MISOSA Baitang 6,
1. Pagmamahal sa Naipamamalas ang pag- Naipakikita ang mga Makatuwiran at
Bansa unawa sa kahalagahan gawaing tumutugon sa 4. Nabibigyang-halaga ang mga batayang kalayaan Pantay na
na may kaukulang pananagutan at limitasyon Pagbibigay ng
(Love of Country) ng pagmamahal sa pagmamahal sa bansa sa
4.1. kalayaan sa pamamahayag Pasiya;
bansa at pandaigdigang pamamagitan ng aktibong EsP6PPP- Pagkukusang
1.1. Kamalayang pagkakaisa tungo sa pakikilahok na may 4.2. pagbibigay ng sariling opinyon, ideya o
IIIa-c– Sumali Sa Mga
Pansibiko isang maunlad, dedikasyon at integridad pananaw Gawaing Pansibiko
34
(Civic mapayapa at 4.3. pagsasaalang-alang ng karapatan ng iba  MISOSA Baitang 5,
Consciousness) mapagkalingang 4.4. paghikayat sa iba na magkaroon ng Mga Karapatang
pamayanan kamalayan sa kanilang kalayaan Pantao, Igalang at
1.2. Mapanagutan 4.5. pambansang pagkakaisa Pahalagahan;
Obligasyon Ko,
BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
(Responsibility) Tutuparin Ko
1.3. Pambansang  MISOSA Baitang 5,

Pagkakaisa Naipakikita ang tunay na Mahusay na
5. Napahahalagahan ang magaling at matagumpay Pakikisama
(National Unity) paghanga at pagmamalaki na mga Pilipino sa pamamagitan ng:  MISOSA Baitang 6
sa mga sakripisyong 5.1. pagmomodelo ng kanilang Kabutihan ng
ginawa ng mga Pilipino pagtatagumpay Nakararami;
EsP6PPP-
5.2. kuwento ng kanilang pagsasakripisyo at Mga Pook –
IIIc-d– Pampubliko Atin
pagbibigay ng sarili para sa bayan
35 Ito, Pangalagaan
5.3. pagtulad sa mga mabubuting katangian
na naging susi sa pagtatagumpay ng mga Mo
Pilipino  FL-EP, Baitang 6,
Aralin 10-Si Kuya,
Entrepreneur Na,
p. 176
 FL-EP, Baitang 6,
2. Likas-Kayang Pag- Naipakikita ang wastong Aralin I – Sa Maliit
unlad pangangalaga sa Nagsisimula; Aralin
2 – Ikaw ang Idol
(Sustainable kapaligiran para sa
Ko; Aralin 8
Development) kasalukuyan at susunod na
Pangako Huwag
henerasyon Ipako; Aralin 11 –
2.1. Kasipagan Pagtupad sa Batas
(Industry)  MISOSA Baitang 5,
Pagpaparami ng
2.2. Tagapag 6. Nakagagamit nang may pagpapahalaga at Pagkain : Isang
EsP6PPP-
kalinga ng pananagutan sa kabuhayan at pinagkukunang- Paraan ng
IIIe–36 Pagiging
kapaligiran yaman
(Care and Produktibo;
Kawastuhan ng
protection of
Sukat, Timbang, at
the Dami ng Binibili
Environment)  FL-EP,Baitang
6, Dapat Isaisip;
2.3. Pagiging Baitang 2,
Produktibo Aralin 4-Mabilis
(Productvity Ngunit Maingat;
Aralin 5 – Barya

BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
and Quality) Mahalaga;
2.4. Etiko sa
Paggawa  MISOSA Baitang 6,
(Work Ethics) Pagtulong sa
Paglilinis ng
2.5. Pagka 7. Nakapagpapakita ng tapat na pagsunod sa mga Kapaligiran;
EsP6PPP-
malikhain batas pambansa at pandaigdigan tungkol sa Kalinisan at
IIIf–37
(Creativity) pangangalaga sa kapaligiran Kaayusan sa
Pamamagitan ng
“Clean Air Act of
2.6. Kaisipang/ 1999”
Kamalayang 8. Naipagmamalaki ang anumang natapos na
Pam EsP6PPP-
gawain na nakasusunod sa pamantayan at
pamuhunan IIIg–38
kalidad
(Entre  MISOSA Baitang
preneurial Naisasagawa ang mga 6, Pagbibigay ng
Spirit) gawaing nagbibigay Wastong
inspirasyon sa kapwa Impormasyon
2.7. Matalino/Respo upang makamit ang
nsableng kaunlaran ng bansa
Mamimili
(Responsible 9. Naipakikita ang pagiging malikhain sa
Consumerism) paggawa ng anumang proyekto na
EsP6PPP-
makatutulong at magsisilbing inspirasyon tungo
2.8. Pag-iimpok at IIIh–39
sa pagsulong at pag-unlad ng bansa
Matalinong
Pamamahala
ng
Mapagkukunan
ng Resorses
(Financial
Literacy)
10. Naisasakilos ang pagtupad sa mga batas  MISOSA Baitang

3. Pandaigdigang Naisasagawa ang mga pambansa at pandaigdigan EsP6PPP- 6, Kaayusan at
Pagkakaisa gawain na may kaugnayan 10.1. pagtupad sa mga batas para sa IIIh-i–40 Kalinisan ng
(Global Solidarity) sa kapayapaan at kaligtasan sa Kapaligiran; May
BATAYANG
PAGPAPAHALAGA
kaayusan tungo sa 10.1.1. daan Iba Pang
3.1. Kapayapaan at pandaigdigang pagkakaisa 10.1.2. pangkalusugan Gagamit ng mga
Kaayusan 10.1.3. pangkapaligiran Pook-
(Peace and 10.1.4. pag-abuso sa paggamit ng pampubliko,
Order) ipinagbabawal na gamot Ingatan ang mga
ito
10.2. lumalahok sa mga kampanya at
programa para sa pagpapatupad ng
batas tulad ng pagbabawal sa
paninigarilyo, pananakit sa hayop, at iba
pa
10.3. tumutulong sa makakayanang paraan
ng pagpapanatili ng kapayapaan
1. Paninindigan sa  MISOSA Baitang
Kabutihan (Making Naipamamalas ang pag- Naisasabuhay ang 6,
a Stand for the unawa sa kahalagahan pagkamabuting tao na Gintong Aral;
11. Napatutunayan na nagpapaunlad ng
Good) ng pagkakaroon ng may positibong pananaw Pagpapaliwanag
pagkatao ang ispiritwalidad
sariling kapayapaan bilang patunay sa pag- na ang
2. Pananalig at (inner peace) unlad ng ispiritwalidad Karunungan ay
Hal.
Pagmamahal sa para sa pakikitungo sa Dapat Gamitin sa
11.1. pagpapaliwanag na ispiritwalidad ang
Diyos (Faith and iba EsP6PD- Ikauunlad at
pagkakaroon ng mabuting pagkatao
Love) IVa-i–16 Ikabubuti ng
anuman ang paniniwala
Nakararami
11.2. pagkakaroon ng positibong pananaw,
3. Pag-asa (Hope)
pag-asa, at pagmamahal sa kapwa at
Diyos
4. Ispiritwalidad
(Spirituality/ Inner
Peace)

BAITANG 7
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga angkop na inaasahang kakayahan at kilos sa panahon ng pagdadalaga / pagbibinata,
Pangkalahatang
kakayahan at talento, hilig at pagkatao ng tao tungo sa pagtupad ng mga tungkulin sa sarili, sa kapwa, sa bansa/ daigdig at sa Diyos at
Pamantayan
pagtatakda ng mithiin upang mapanagutan ang kahihinatnan ng mga pasya at kilos.
NILALAMAN MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO LEARNING
(Content Standard) ( Learning Competencies) MATERIALS
UNANG MARKAHAN: Pagkilala at Pamamahala sa mga Pagbabago sa Sarili
1. Mga Angkop na Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral 1.1. Natutukoy ang mga pagbabago sa
Inaasahang aaral ang pag-unawa sa ang mga angkop na kanyang sarili mula sa gulang na 8 o 9
Kakayahan at Kilos sa mga inaasahang hakbang sa paglinang ng hanggang sa kasalukuyan sa aspetong:
Panahon ng kakayahan at kilos sa limang inaasahang
Pagdadalaga/ panahon ng kakayahan at kilos1 a. Pagtatamo ng bago at ganap na
Pagbibinata pagdadalaga/pagbibinata, (developmental tasks) sa pakikipag-ugnayan (more mature
(Developmental talento at kakayahan, panahon ng pagdadalaga / relations) sa mga kasing edad
Tasks): hilig, at mga tungkulin sa pagbibinata. (Pakikipagkaibigan)
panahon ng
a. Pagtatamo ng pagdadalaga/pagbibinata b. Pagtanggap ng papel o gampanin sa
bago at ganap na lipunan
EsP7PS-
pakikipag-
Ia-1.1
ugnayan (more c. Pagtanggap sa mga pagbabago sa
mature relations) katawan at paglalapat ng tamang
sa mga kasing pamamahala sa mga ito
edad
(Pakikipagkaibiga d. Pagnanais at pagtatamo ng
n) mapanagutang asal sa pakikipagkapwa/
sa lipunan
b. Pagtanggap ng
papel o gampanin e. Pagkakaroon ng kakayahang makagawa
sa lipunan ng maingat na pagpapasya
(Pakikipagkaibiga
n)
1
Paalala sa guro: Bagama’t binaggit sa Modyul ang 8 inaasahang kakayahan at kilos sa panahon ng pagdadalaga/pagbibinata ayon kay David Havighurst, lima lamang ang
binigyang-tuon sa Baitang 7 dahil nasa simula pa lamang ng pagdadalaga/pagbibinata ang mag-aaral. Nakatuon lamang sa limang ito ang Pagganap, Pagninilay at
Pagsasabuhay sa ikaapat na bahagi ng Modyul.
1.2. Natatanggap ang mga pagbabagong
EsP7PS-
c. Pagtanggap sa nagaganap sa sarili sa panahon ng
Ia-1.2
mga pagbabago pagdadalaga/pagbibinata
sa katawan at 1.3. Naipaliliwanag na ang paglinang ng
paglalapat ng mga angkop na inaasahang
tamang kakayahan at kilos (developmental
pamamahala sa tasks) sa panahon ng pagdadalaga /
mga ito pagbibinata ay nakatutulong sa:
a. pagkakaroon ng tiwala sa sarili, at
d. Pagnanais at b. paghahanda sa limang inaasahang
pagtatamo ng kakayahan at kilos na nasa mataas na EsP7PS-
mapanagutang antas (phase) ng Ib-1.3
asal sa pagdadalaga/pagbibinata (middle and
pakikipagkapwa / late adoscence): (paghahanda sa
sa lipunan paghahanapbuhay, paghahanda sa pag-
aasawa / pagpapamilya, at pagkakaroon
e. Pagkakaroon ng ng mga pagpapahalagang gabay sa
kakayahang mabuting asal), at pagiging mabuti at
makagawa ng mapanagutang tao
maingat na 1.4. Naisasagawa ang mga angkop na hakbang
pagpapasiya sa paglinang ng limang inaasahang EsP7PS-
kakayahan at kilos (developmental tasks) Ib-1.4
sa panahon ng pagdadalaga / pagbibinata
2.1. Natutukoy ang kanyang mga talento at EsP7PS-
2. Mga Talento at Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral kakayahan Ic-2.1
Kakayahan aaral ang pag-unawa sa ang mga gawaing angkop 2.2. Natutukoy ang mga aspekto ng sarili kung
talento at kakayahan sa pagpapaunlad ng saan kulang siya ng tiwala sa sarili at EsP7PS-
kanyang mga talento at nakikilala ang mga paraan kung paano Ic-2.2
kakayahan lalampasan ang mga ito
2.3. Napatutunayan na ang pagtuklas at
pagpapaunlad ng mga angking talento at
kakayahan ay mahalaga sapagkat ang
mga ito ay mga kaloob na kung EsP7PS-
pauunlarin ay makahuhubog ng sarili Id-2.3
tungo sa pagkakaroon ng tiwala sa sarili,
paglampas sa mga kahinaan, pagtupad ng
mga tungkulin, at paglilingkod sa

pamayanan
2.4. Naisasagawa ang mga gawaing angkop sa
EsP7PS-
pagpapaunlad ng sariling mga talento at
Id-2.4
kakayahan
3. Mga Hilig (Interests) Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral 3.1. Natutukoy ang kaugnayan ng
aaral ang pag-unawa sa ang mga gawaing angkop pagpapaunlad ng mga hilig sa pagpili ng EsP7PS-
mga hilig para sa pagpapaunlad ng kursong akademiko o teknikal-bokasyonal, Ie-3.1
kanyang mga hilig negosyo o hanapbuhay
3.2. Nakasusuri ng mga sariling hilig ayon sa EsP7PS-
larangan at tuon ng mga ito Ie-3.2
3.3. Naipaliliwanag na ang pagpapaunlad ng
mga hilig ay makatutulong sa pagtupad
ng mga tungkulin, paghahanda tungo sa
EsP7PS-
pagpili ng propesyon, kursong akademiko
If-3.3
o teknikal-bokasyonal, negosyo o
hanapbuhay, pagtulong sa kapwa at
paglilingkod sa pamayanan
3.4. Naisasagawa ang mga gawaing angkop sa EsP7PS-
pagpapaunlad ng kanyang mga hilig If-3.4
4.1. Natutukoy ang kanyang mga tungkulin sa
EsP7PS-
4. Mga Tungkulin Bilang Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral bawat gampanin bilang nagdadalaga /
Ig-4.1
Nagdadalaga/ aaral ang pag-unawa sa ang mga gawaing angkop nagbibinata
Nagbibinata: kanyang mga tungkulin sa maayos na pagtupad ng 4.2. Natataya ang kanyang mga kilos tungo sa
a. Sa sarili sa bawat gampanin kanyang mga tungkulin sa maayos na pagtupad ng kanyang mga EsP7PS-
b. Bilang anak bilang nagdadalaga / bawat gampanin bilang tungkulin bilang nagdadalaga / Ig-4.2
c. Bilang kapatid nagbibinata. nagdadalaga/nagbibinata nagbibinata
d. Bilang mag-aaral 4.3. Napatutunayan na ang pag-unawa ng
e. Bilang kabataan sa kanyang mga tungkulin sa
mamamayan sarili, bilang anak, kapatid, mag-aaral,
f. Bilang mamamayan, mananampalataya,
EsP7PS-
mananampalataya kosyumer ng media at bilang
Ih-4.3
g. Bilang konsyumer tagapangalaga ng kalikasan ay isang
ng media paraan upang maging mapanagutan
h. Bilang bilang paghahanda sa susunod na yugto
tagapangalaga ng ng buhay
kalikasan 4.4. Naisasagawa ang mga gawaing angkop sa EsP7PS-
maayos na pagtupad ng kanyang mga Ih-4.4
tungkulin sa bawat gampanin bilang
nagdadalaga/nagbibinata
IKALAWANG MARKAHAN: Ang Pagkatao ng Tao

5.1. Natutukoy ang mga katangian, gamit at EsP7PS-
5. Isip at Kilos-loob (will) Naipamamalas ng mag- Nakagagawa ng angkop na tunguhin ng isip at kilos-loob Ia-5.1
aaral ang pag-unawa sa pagpapasiya tungo sa
isip at kilos-loob. katotohanan at kabutihan 5.2. Nasusuri ang isang pasyang ginawa batay EsP7PS-
gamit ang isip at kilos-loob. sa gamit at tunguhin ng isip at kilos-loob Ia-5.2
5.3. Naipaliliwanag na ang isip at kilos-loob
ang nagpapabukod-tangi sa tao, kaya ang EsP7PS-
kanyang mga pagpapasiya ay dapat Ib-5.3
patungo sa katotohanan at kabutihan
5.4. Naisasagawa ang pagbuo ng angkop na
EsP7PS-
pagpapasiya tungo sa katotohanan at
Ib-5.4
kabutihan gamit ang isip at kilos-loob
6.1. Nakikilala na natatangi sa tao ang Likas
6. Ang Kaugnayan ng Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral na Batas Moral dahil ang pagtungo sa
Konsiyensiya sa Likas aaralang pag-unawa sa ang paglalapat ng wastong kabutihan ay may kamalayan at EsP7PS-
na Batas Moral kaugnayan ng paraan upang itama ang kalayaan. Ang unang prinsipyo nito ay Ic-6.1
konsiyensiya sa Likas na mga maling pasiya o kilos likas sa tao na dapat gawin ang mabuti at
Batas Moral. bilang kabataan batay sa iwasan ang masama.
tamang konsiyensiya. 6.2. Nailalapat ang wastong paraan upang
baguhin ang mga pasya at kilos na taliwas EsP7PS-
sa unang prinsipyo ng Likas na Batas Ic-6.2
Moral
6.3. Nahihinuha na nalalaman agad ng tao ang
mabuti at masama sa kongkretong
sitwasyon batay sa sinasabi ng EsP7PS-
konsiyensiya. Ito ang Likas na Batas Moral Id-6.3
na itinanim ng Diyos sa isip at puso ng
tao.
6.4. Nakabubuo ng tamang pangangatwiran
batay sa Likas na Batas Moral upang EsP7PS-
magkaroon ng angkop na pagpapasiya at Id-6.4
kilos araw-araw

7.1. Nakikilala ang mga indikasyon /
7. Kalayaan Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral EsP7PT-
palatandaan ng pagkakaroon o kawalan
aaral ang pag-unawa sa ang pagbuo ng mga IIe-7.1
ng kalayaan
kalayaan. hakbang upang baguhin o
paunlarin ang kaniyang 7.2. Nasusuri kung nakikita sa mga gawi ng EsP7PT-
paggamit ng kalayaan. kabataan ang kalayaan IIe-7.2
7.3. Nahihinuha na likas sa tao ang malayang

pagpili sa mabuti o sa masama; ngunit EsP7PT-
ang kalayaan ay may kakambal na IIf-7.3
pananagutan para sa kabutihan
7.4. Naisasagawa ang pagbuo ng mga

EsP7PT-
hakbang upang baguhin o paunlarin ang
IIf-7.4
kaniyang paggamit ng kalayaan
8.1. Nakikilala na may dignidad ang bawat tao

8. Dignidad Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral
anoman ang kanyang kalagayang EsP7PT-
aaral ang pag-unawa sa ang mga konkretong paraan
panlipunan, kulay, lahi, edukasyon, IIg-8.1
dignidad ng tao. upang ipakita ang
relihiyon at iba pa
paggalang at
pagmamalasakit sa mga 8.2. Nakabubuo ng mga paraan upang
taong kapus-palad o higit EsP7PT-
mahalin ang sarili at kapwa na may
na nangangailangan. IIg-8.2
pagpapahalaga sa dignidad ng tao
8.3. Napatutunayan na ang

a. paggalang sa dignidad ng tao ay ang
nagsisilbing daan upang mahalin ang
EsP7PT-
kapwa tulad ng pagmamahal sa sarili at
IIh-8.3
b. ang paggalang sa dignidad ng tao ay
nagmumula sa pagiging pantay at
magkapareho nilang tao
8.4. Naisasagawa ang mga konkretong paraan

upang ipakita ang paggalang at
EsP7PT-
pagmamalasakit sa mga taong kapus-
IIh-8.4
palad o higit na nangangailangan kaysa sa
kanila

IKATLONG MARKAHAN: Ang Pagpapahalaga at Birtud
9.1. Nakikilala ang pagkakaiba at
9. Kaugnayan ng Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral EsP7PB-
pagkakaugnay ng birtud at
Pagpapahalaga at aaral ang pag-unawa sa ang pagsasabuhay ng mga IIIa-9.1
pagpapahalaga
Birtud pagpapahalaga at birtud. pagpapahalaga at birtud na
magpapaunlad ng kanyang 9.2. Natutukoy
buhay bilang a. ang mga birtud at pagpapahalaga na
EsP7PB-
nagdadalaga/nagbibinata. isasabuhay at
IIIa-9.2
b. ang mga tiyak na kilos na ilalapat sa
pagsasabuhay ng mga ito
9.3. Napatutunayan na ang paulit-ulit na

pagsasabuhay ng mga mabuting gawi
EsP7PB-
batay sa mga moral na pagpapahalaga ay
IIIb-9.3
patungo sa paghubog ng mga birtud
(acquired virtues)
9.4. Naisasagawa ang pagsasabuhay ng mga

pagpapahalaga at birtud na EsP7PB-
magpapaunlad ng kanyang buhay bilang IIIb-9.4
nagdadalaga/ nagbibinata
10.1. Natutukoy ang iba’t ibang antas ng
10. Hirarkiya ng mga Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral EsP7PB-
pagpapahalaga at ang mga halimbawa ng
Pagpapahalaga aaral ang pag-unawa sa ang paglalapat ng mga IIIc-10.1
mga ito
hirarkiya ng mga tiyak na hakbang upang
10.2. Nakagagawa ng hagdan ng sariling
pagpapahalaga. mapataas ang antas ng EsP7PB-
pagpapahalaga batay sa Hirarkiya ng mga
kaniyang mga IIIc-10.2
Pagpapahalaga ni Max Scheler
pagpapahalaga.
10.3. Napatutunayang ang piniling uri ng
pagpapahalaga batay sa hirarkiya ng mga
EsP7PB-
pagpapahalaga ay gabay sa
IIId-10.3
makatotohanang pag-unlad ng ating
pagkatao
10.4. Naisasagawa ang paglalapat ng mga tiyak

EsP7PB-
na hakbang upang mapataas ang antas
IIId-10.4
ng kaniyang mga pagpapahalaga

11. Mga Panloob na Salik Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral 11.1. Nakikilala ang mga panloob na salik na
EsP7PB-
(Internal Factors) na aaral ang pag-unawa sa ang paglalapat ng mga nakaiimpluwensya sa paghubog ng mga
IIIe-11.1
Nakaiimpluwensya sa mga panloob na salik na hakbang sa pagpapaunlad pagpapahalaga
Paghubog ng mga nakaiimpluwensya sa ng mga panloob na salik na
Pagpapahalaga paghubog ng mga nakaiimpluwensya sa
a. Konsiyensiya pagpapahalaga. paghubog ng mga 11.2. Nasusuri ang isang kilos batay sa isang
EsP7PB-
b. Mapanagutang pagpapahalaga. panloob na salik na nakaiimpluwensya sa
IIIe-11.2
Paggamit ng paghubog ng mga pagpapahalaga
Kalayaan
c. Pagiging Sensitibo
11.3. Nahihinuha na ang paglalapat ng mga
sa Gawang
panloob na salik sa pang-araw-araw na EsP7PB-
Masama
buhay ay gabay sa paggawa ng IIIf-11.3
b. Pagsasabuhay ng
mapanagutang pasiya at kilos
mga Birtud
c. Disiplinang
11.4. Naisasagawa ang paglalapat ng mga
Pansarili
hakbang sa pagpapaunlad ng mga EsP7PB-
d. Moral na
panloob na salik na nakaiimpluwensya sa IIIf-11.4
Integridad
paghubog ng mga pagpapahalaga
12.1. Naiisa-isa ang mga panlabas na salik na
EsP7PB-
12. Mga Panlabas na Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral nakaiimpluwensya sa paghubog ng mga
IIIg-12.1
Salik (External aaral ang pag-unawa sa ang pagiging mapanuri at pagpapahalaga
Factors) na mga panlabas na salik na mapanindigan sa mga 12.2. Nasusuri ang isang kilos o gawi batay sa
Nakaiimpluwensya sa nakaiimpluwensya sa pasiya at kilos sa gitna ng impluwensya ng isang panlabas na salik EsP7PB-
Paghubog ng mga paghubog ng mga mga nagtutunggaliang (na nakaiimpluwensya sa paghubog ng IIIg-12.2
Pagpapahalaga pagpapahalaga. mga panlabas na salik na pagpapahalaga) sa kilos o gawi na ito
a. Pamilya at Paraan nakaiimpluwensiya sa 12.3. Napatutunayan na ang pag-unawa sa mga
ng Pag-aaruga sa paghubog ng mga panlabas na salik na nakaiimpluwensya sa
Anak pagpapahalaga. paghubog ng mga pagpapahalaga ay
EsP7PB-
b. Guro at nakatutulong upang maging mapanuri at
IIIh-12.3
Tagapagturo ng mapanindigan ang tamang pasya at kilos
Relihiyon sa gitna ng mga nagtutunggaliang
c. Mga Kapwa impluwensya
Kabataan
12.4. Naisasagawa ang pagiging mapanuri at
d. Pamana ng Kultura EsP7PB-
mapanindigan sa mga pasiya at kilos sa
e. Katayuang IIIh-12.4
gitna ng mga nagtutunggaliang
Panlipunan-
Pangkabuhayan impluwensya ng mga panlabas na salik na
f. Media nakaiimpluwensya sa paghubog ng mga
pagpapahalaga
IKAAPAT NA MARKAHAN: Ang Pagtatakda ng Mithiin at Pagpapasiya
13.1. Nakikilala na ang mga pangarap ang
13. Ang Pangarap at Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral EsP7PB-
batayan ng mga pagpupunyagi tungo sa
Mithiin aaral ang pag-unawa sa ang paglalapat ng IVa-13.1
makabuluhan at maligayang buhay
kaniyang mga pangarap pansariling plano sa
at mithiin. pagtupad ng kaniyang mga 13.2. Nakapagtatakda ng malinaw at
pangarap. makatotohanang mithiin upang EsP7PB-
magkaroon ng tamang direksyon sa IVa-13.2
buhay at matupad ang mga pangarap
13.3. Nahihinuha na ang pagtatakda ng
malinaw at makatotohanang mithiin ay
EsP7PB-
nagsisilbing gabay sa tamang pagpapasiya
IVb-13.3
upang magkaroon ng tamang direksyon
sa buhay at matupad ang mga pangarap
13.4. Naisasagawa ang paglalapat ng
EsP7PB-
pansariling plano sa pagtupad ng mga
IVb-13.4
pangarap
14.1. Naipaliliwanag ang kahalagahan ng

14. Ang Mabuting Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral EsP7PB-
makabuluhang pagpapasiya sa uri ng
Pagpapasiya aaral ang pag-unawa sa ang pagbuo ng Personal na IVc-14.1
buhay
mabuting pagpapasiya. Pahayag ng Misyon sa
Buhay (Personal Mission 14.2. Nasusuri ang ginawang Personal na
Statement) batay sa mga Pahayag ng Misyon sa Buhay kung ito ay EsP7PB-
hakbang sa mabuting may pagsasaalang-alang sa tama at IVc-14.2
pagpapasiya. matuwid na pagpapasiya
14.3. Nahihinuha na ang pagbuo ng Personal
na Pahayag ng Misyon sa Buhay ay gabay
EsP7PB-
sa tamang pagpapasiya upang magkaroon
IVd-14.3
ng tamang direksyon sa buhay at
matupad ang mga pangarap
14.4. Naisasagawa ang pagbuo ng Personal na
EsP7PB-
Pahayag ng Misyon sa Buhay batay sa
IVd-14.4
mga hakbang sa mabuting pagpapasiya

15.1. Natutukoy ang mga personal na salik na
15. Mga Pansariling Salik Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag- kailangang paunlarin kaugnay ng
EsP7PB-
sa Pagpili ng aaral ang pag-unawa sa aaral ang pagtatakda ng pagpaplano ng kursong akademiko o
IVe-15.1
Kursong Akademiko mga pansariling salik sa mithiin gamit ang Goal teknikal-bokasyonal, negosyo o
o Teknikal- pagpili ng kursong Setting at Action Planning hanapbuhay
bokasyonal, Sining o akademiko o teknikal- Chart. 15.2. Natatanggap ang kawalan o kakulangan
Isports, Negosyo o bokasyonal, sining o sa mga personal na salik na kailangan sa
EsP7PB-
Hanapbuhay isports negosyo o pinaplanong kursong akademiko o
IVe-15.2
hanapbuhay. teknikal-bokasyonal, negosyo o
hanapbuhay
15.3. Naipaliliwanag na mahalaga ang
pagtutugma ng mga personal na salik at
mga kailanganin (requirements) sa
pinaplanong kursong akademiko o
EsP7PB-
teknikal-bokasyonal, sining o isports,
IVf-15.3
negosyo o hanapbuhay upang magkaroon
ng makabuluhang negosyo o hanapbuhay,
maging produktibo at makibahagi sa pag-
unlad ng ekonomiya ng bansa
15.4. Naisasagawa ang pagtatakda ng mithiin
EsP7PB-
gamit ang Goal Setting at Action Planning
IVf-15.4
Chart
16.1. Nakikilala ang (a) mga kahalagahan ng
16. Halaga ng Pag-aaral Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral pag-aaral bilang paghahanda sa EsP7PB-
sa Paghahanda Para aaral ang pag-unawa sa ang plano ng paghahanda pagnenegosyo at paghahanapbuhay at IVg-
sa Pagnenegosyo at kahalagahan ng pag-aaral para sa minimithing ang (b) mga hakbang sa paggawa ng 16.1
Paghahanapbuhay bilang paghahanda para kursong akademiko o Career Plan
sa pagnenegosyo at teknikal-bokasyonal, 16.2. Natutukoy ang mga sariling kalakasan at
paghahanapbuhay. negosyo o hanapbuhay kahinaan at nakapagbabalangkas ng mga
EsP7PB-
batay sa pamantayan sa hakbang upang magamit ang mga
IVg-16.2
pagbuo ng Career Plan. kalakasan sa ikabubuti at malagpasan ang
mga kahinaan
16.3. Naipaliliwanag na sa pag-aaral nalilinang
ang mga kasanayan, pagpapahalaga,
EsP7PB-
talento at mga kakayahang makatutulong,
IVh-16.3
sa pagtatagumpay sa pinaplanong buhay,
negosyo o hanapbuhay

16.4. Naisasagawa ang plano ng paghahanda
para sa minimithing kursong akademiko o
EsP7PB-
teknikal-bokasyonal, negosyo o
IVh-16.4
hanapbuhay batay sa pamantayan sa
pagbuo ng Career Plan

BAITANG 8
Pangkalahatang Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa layunin at kahalagahan ng pamilya at pakikipagkapwa upang maging mapanagutan sa
Pamantayan pakikipag-ugnayan sa iba tungo sa makabuluhang buhay sa lipunan.
UNANG MARKAHAN: Ang Pamilya Bilang Ugat ng Pakikipagkapwa
Pamantayang
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa kahalagahan, katangian at layunin ng pamilya sa pagpapaunlad ng pakikipagkapwa.
Pangnilalaman
Ang mga pagpapahalagang natutuhan sa loob ng pamilya ay nakaiimpluwensya sa pakikitungo sa kapwa; ganoon din, ang mga
Batayang Konsepto
pagpapahalagang nakuha sa pakikipagkapwa ay nakatutulong sa pagpapatatag ng pamilya.
1.1. Natutukoy ang mga gawain o karanasan sa
EsP8PB-
1. Ang pamilya bilang Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral sariling pamilya na kapupulutan ng aral o
Ia-1.1
natural na institusyon aaral ang pag-unawa sa ang mga angkop na kilos may positibong impluwensya sa sarili
ng lipunan pamilya bilang natural na tungo sa pagpapatatag ng 1.2. Nasusuri ang pag-iral ng
institusyon ng lipunan. pagmamahalan at pagmamahalan,pagtutulungan at EsP8PB-
pagtutulungan sa sariling pananampalataya sa isang pamilyang Ia-1.2
pamilya. nakasama, naobserbahan o napanood
1.3. Napatutunayan kung bakit ang pamilya
ay natural na institusyon ng
pagmamahalan at pagtutulungan na EsP8PB-
nakatutulong sa pagpapaunlad ng sarili Ib-1.3
tungo sa makabuluhang
pakikipagkapwa
1.4. Naisasagawa ang mga angkop na kilos
EsP8PB-
tungo sa pagpapatatag ng pagmamahalan
Ib-1.4
at pagtutulungan sa sariling pamilya
2.1. Nakikilala ang mga gawi o karanasan sa
2. Ang misyon ng Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ang mga sariling pamilya na nagpapakita ng
EsP8PB-
pamilya sa pagbibigay aaral ang pag-unawa sa angkop na kilos tungo sa pagbibigay ng edukasyon, paggabay sa
Ic-2.1
ng edukasyon, misyon ng pamilya sa pagpapaunlad ng mga gawi pagpapasya at paghubog ng
paggabay sa pagbibigay ng sa pag-aaral at pananampalataya
pagpapasiya at edukasyon, paggabay sa pagsasabuhay ng 2.2. Nasusuri ang mga banta sa pamilyang
paghubog ng pagpapasya at paghubog pananampalataya sa Pilipino sa pagbibigay ng edukasyon, EsP8PB-
pananampalataya ng pananampalataya. pamilya paggabay sa pagpapasya at paghubog ng Ic-2.2
pananampalataya

2.3. Naipaliliwanag na:
a. Bukod sa paglalang, may
pananagutan ang mga magulang na
bigyan ng maayos na edukasyon ang
kanilang mga anak, gabayan sa
EsP8PB-
pagpapasya at hubugin sa
Id-2.3
pananampalataya.
b. Ang karapatan at tungkulin ng mga
magulang na magbigay ng edukasyon
ang bukod-tangi at pinakamahalagang
gampanin ng mga magulang.
2.4. Naisasagawa ang mga angkop na kilos tungo
sa pagpapaunlad ng mga gawi sa pag-aaral EsP8PB-
at pagsasabuhay ng pananampalataya sa Id-2.4
pamilya
3. Ang misyon ng Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ang mga sariling pamilya o pamilyang nakasama,
EsP8PB-
pamilya sa pagbibigay aaral ang pag-unawa sa angkop na kilos tungo sa naobserbahan o napanood na nagpapatunay
Ie-3.1
ng edukasyon, misyon ng pamilya sa pagpapaunlad ng mga gawi ng pagkakaroon o kawalan ng bukas na
paggabay sa pagbibigay ng sa pag-aaral at komunikasyon
pagpapasiya at edukasyon, paggabay sa pagsasabuhay ng 3.2. Nabibigyang-puna ang uri ng komunikasyon
EsP8PB-
paghubog ng pagpapasya at paghubog pananampalataya sa na umiiral sa isang pamilyang nakasama,
Ie-3.2
pananampalataya ng pananampalataya. pamilya naobserbahan o napanood
3.3. Nahihinuha na:
a. Ang bukas na komunikasyon sa pagitan
ng mga magulang at mga anak ay
nagbibigay-daan sa mabuting ugnayan ng
pamilya sa kapwa.
b. Ang pag-unawa at pagiging sensitibo sa
pasalita, di-pasalita at virtual na uri ng EsP8PB-
komunikasyon ay nakapagpapaunlad ng If-3.3
pakikipagkapwa.
c. Ang pag-unawa sa limang antas ng
komunikasyon ay makatutulong sa angkop
at maayos na pakikipag-ugnayan sa
kapwa.

3.4. Naisasagawa ang mga angkop na kilos tungo
EsP8PB-
sa pagkakaroon at pagpapaunlad ng
If-3.4
komunikasyon sa pamilya
4. Ang Panlipunan at Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral sariling pamilya na nagpapakita ng pagtulong
Pampulitikal na Papel aaral ang pag-unawa sa ang isang gawaing angkop sa kapitbahay o pamayanan (papel na EsP8PB-
ng Pamilya papel ng pamilya sa sa panlipunan at panlipunan) at pagbabantay sa mga batas at Ig-4.1
pamayanan. pampulitikal na papel ng institusyong panlipunan (papel na
pamilya. pampulitikal)
4.2. Nasusuri ang isang halimbawa ng pamilyang
EsP8PB-
ginagampanan ang panlipunan at pampulitikal
Ig-4.2
na papel nito
4.3. Nahihinuha na may pananagutan ang pamilya
sa pagbuo ng mapagmahal na pamayanan sa
pamamagitan ng pagtulong sa kapitbahay o EsP8PB-
pamayanan (papel na panlipunan) at Ih-4.3
pagbabantay sa mga batas at institusyong
panlipunan (papel na pampolitikal)
4.4. Naisasagawa ang isang gawaing angkop sa
EsP8PB-
panlipunan at pampulitikal na papel ng
Ih-4.4
pamilya
IKALAWANG MARKAHAN: Ang Pakikipagkapwa
Pamantayang
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto sa pakikipagkapwa, pakikipagkaibigan, komunikasyon, at emosyon.
Pangnilalaman
Ang tao ay likas na panlipunang nilalang, kaya’t kailangan niyang mamuhay sa lipunan kasama ang kanyang kapwa upang malinang siya sa
Batayang Konsepto aspetong intelektwal, panlipunan, pangkabuhayan, at politikal. Ang pagmamahal na naipakikita sa paglilingkod sa kapwa ay kailangan upang
maging ganap na tao.
5.1. Natutukoy ang mga taong itinuturing niyang EsP8P-
5. Ang Pakikipagkapwa Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral kapwa IIa-5.1
aaral ang pag-unawa sa ang isang pangkatang 5.2. Nasusuri ang mga impluwensya ng kanyang
EsP8P-
konsepto ng gawaing tutugon sa kapwa sa kanya sa aspektong intelektwal,
IIa-5.2
pakikipagkapwa. pangangailangan ng mga panlipunan, pangkabuhayan, at pulitikal
mag-aaral o kabataan sa 5.3. Nahihinuha na:
paaralan o pamayanan. a. Ang tao ay likas na panlipunang
EsP8P-
nilalang, kaya’t nakikipag-ugnayan siya
IIb-5.3
sa kanyang kapwa upang malinang

siya sa aspetong intelektwal,
panlipunan, pangkabuhayan, at
politikal.
b. Ang birtud ng katarungan (justice) at
pagmamahal (charity) ay kailangan sa
pagpapatatag ng pakikipagkapwa
c. Ang pagiging ganap niyang tao ay
matatamo sa paglilingkod sa kapwa -
ang tunay na indikasyon ng
pagmamahal.
5.4. Naisasagawa ang isang gawaing tutugon sa
pangangailangan ng mga mag-aaral o
EsP8P-
kabataan sa paaralan o pamayanan sa
IIb-5.4
aspetong intelektwal, panlipunan,
pangkabuhayan, o pulitikal
6.1. Natutukoy ang mga taong itinuturing niyang
EsP8P-
6. Pakikipagkaibigan Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral kaibigan at ang mga natutuhan niya mula sa
IIc-6.1
aaral ang pag-unawa sa ang mga angkop na kilos mga ito
pakikipagkaibigan. upang mapaunlad ang 6.2. 6.2. Nasusuri ang kanyang mga
EsP8P-
pakikipagkaibigan pakikipagkaibigan batay sa tatlong uri ng
IIc-6.2
(hal.: pagpapatawad). pakikipagkaibigan ayon kay Aristotle
6.3. Nahihinuha na:
a. Ang pakikipagkaibigan ay nakatutulong
sa paghubog ng matatag na
pagkakakilanlan at pakikisalamuha sa
lipunan.
b. Maraming kabutihang naidudulot ang
pagpapanatili ng mabuting
pakikipagkaibigan: ang pagpapaunlad ng EsP8P-
pagkatao at pakikipagkapwa at pagtatamo IId-6.3
ng mapayapang lipunan/pamayanan.
c. Ang pagpapatawad ay palatandaan ng
pakikipagkaibigang batay sa kabutihan at
pagmamahal. Nakatutulong ito sa pagtamo
ng integrasyong pansarili at pagpapaunlad
ng pakikipagkapwa.

6.4. Naisasagawa ang mga angkop na kilos upang
EsP8P-
mapaunlad ang pakikipagkaibigan (hal.:
IId-6.4
pagpapatawad)
7.1. Natutukoy ang magiging epekto sa kilos at
7. Emosyon Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral EsP8P-
pagpapasiya ng wasto at hindi wastong
aaral ang pag-unawa sa ang mga angkop na kilos IIe-7.1
pamamahala ng pangunahing emosyon.
mga konsepto tungkol sa upang mapamahalaanan
7.2. Nasusuri kung paano naiimpluwensyahan ng
emosyon. ang kanyang emosyon. EsP8P-
isang emosyon ang pagpapasiya sa isang
IIe-7.2
sitwasyon na may krisis, suliranin o pagkalito
7.3. Napangangatwiranan na:
a. Ang pamamahala ng emosyon sa
pamamagitan ng pagtataglay ng mga
birtud ay nakatutulong sa pagpapaunlad
EsP8P-
ng sarili at pakikipagkapwa.
IIf-7.3
b. Ang katatagan (fortitude) at kahinahunan
(prudence) ay nakatutulong upang harapin
ang matinding pagkamuhi, matinding
kalungkutan, takot at galit.
7.4. Naisasagawa ang mga angkop na kilos upang EsP8P-
mapamahalaan nang wasto ang emosyon IIf-7.4
8.1. Natutukoy ang kahalagahan ng pagiging EsP8P-

8. Ang Mapanagutang Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral mapanagutang lider at tagasunod Ilg-8.1
Pamumuno at aaral ang pag-unawa sa ang mga angkop na kilos
Pagiging Tagasunod mga konsepto sa upang mapaunlad ang 8.2. Nasusuri ang katangian ng mapanagutang
EsP8P-
pagiging mapanagutang kakayahang maging lider at tagasunod na nakasama,
Ilg-8.2
lider at tagasunod mapanagutang lider at naobserbahan o napanood
tagasunod.
8.3. Nahihinuha na ang pagganap ng tao sa
kanyang gampanin bilang lider at tagasunod
EsP8P-
ay nakatutulong sa pagpapaunlad ng sarili
Ilh-8.3
tungo sa mapanagutang pakikipag-ugnayan
sa kapwa at makabuluhang buhay sa lipunan
EsP8P-
mapaunlad ang kakayahang maging
Ilh-8.4
mapanagutang lider at tagasunod

IKATLONG MARKAHAN: Mga Pagpapahalaga at Birtud sa Pakikipagkapwa
Pamantayang
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto sa mga pagpapahalaga at birtud sa pakikipagkapwa.
Pangnilalaman
Batayang Konsepto Sa pagsasabuhay ng mga pagpapahalagang moral at birtud, naisusulong ang matatag na pakikipagkapwa.
9.1. Natutukoy ang mga biyayang natatanggap
EsP8PB-
9. Pasasalamat sa Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral mula sa kabutihang-loob ng kapwa at mga
IIIa-9.1
ginawang kabutihan aaral ang pag-unawa sa ang mga angkop na kilos sa paraan ng pagpapakita ng pasasalamat
ng kapwa mga konsepto tungkol sa isang pangkatang gawain 9.2. Nasusuri ang mga halimbawa o sitwasyon na EsP8PB-
pasasalamat. ng pasasalamat. nagpapakita ng pasasalamat o kawalan nito IIIa-9.2
9.3. Napatutunayan na ang pagiginig
mapagpasalamat ay ang pagkilala na ang
maraming bagay na napapasaiyo at malaking
bahagi ng iyong pagkatao ay nagmula sa
kapwa, na sa kahuli-hulihan ay biyaya ng
Diyos. Kabaligtaran ito ng Entitlement EsP8PB-
Mentality, isang paniniwala o pag-iisip na IIIb-9.3
anomang inaasam mo ay karapatan mo na
dapat bigyan ng dagliang pansin. Hindi
naglalayong bayaran o palitan ang kabutihan
ng kapwa kundi gawin sa iba ang kabutihang
ginawa sa iyo.
9.4. Naisasagawa ang mga angkop na kilos ng EsP8PB-
pasasalamat IIIb-9.4
10.1 Nakikilala ang:
10. Pagsunod at Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral a. mga paraan ng pagpapakita ng paggalang
paggalang sa mga aaral ang pag-unawa sa ang mga angkop na kilos na ginagabayan ng katarungan at
EsP8PB-
magulang, pagsunod at paggalang ng pagsunod at paggalang pagmamahal
IIIc-10.1
nakatatanda at may sa magulang, sa magulang, nakatatanda b. bunga ng hindi pagpapamalas ng pagsunod
awtoridad nakatatanda at may at may awtoridad at at paggalang sa magulang, nakatatanda at
awtoridad. nakaiimpluwensya sa may awtoridad
kapwa kabataan na 10.2 Nasusuri ang mga umiiral na paglabag sa
EsP8PB-
maipamalas ang mga ito. paggalang sa magulang, nakatatanda at may
IIIc-10.2
awtoridad
10.3 Nahihinuha na dapat gawin ang pagsunod at
EsP8PB-
paggalang sa mga magulang, nakatatanda at
IIId-10.3
may awtoridad dahil sa pagmamahal, sa

malalim na pananagutan at sa pagkilala sa
kanilang awtoridad na hubugin, bantayan at
paunlarin ang mga pagpapahalaga ng
kabataan
10.4 Naisasagawa ang mga angkop na kilos ng
pagsunod at paggalang sa mga magulang,
EsP8PB-
nakatatanda at may awtoridad at
IIId-10.4
nakaiimpluwensiya sa kapwa kabataan na
maipamalas ang mga ito
11.1 Nailalahad ang mga kabutihang ginawa niya EsP8PB-
11. Paggawa ng mabuti Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral sa kapwa IIIe-11.1
sa kapwa aaral ang pag-unawa sa ang mga angkop na kilos sa 11.2 Natutukoy ang mga pangangailangan ng
EsP8PB-
mga konsepto sa isang mabuting gawaing iba’t ibang uri ng tao at nilalang na maaaring
IIIe-11.2
paggawa ng mabuti sa tumutugon sa tugunan ng mga kabataan
kapwa pangangailangan ng mga 11.3. Naipaliliwanag na:
marginalized, IPs at Dahil sa paglalayong gawing kaaya-aya ang buhay
differently abled. para sa kapwa at makapagbigay ng EsP8PB-
inspirasyon na tularan ng iba, ang paggawa IIIf-11.3
ng kabutihan sa kapwa ay ginagawa nang
buong-puso
11.4. Naisasagawa ang mga angkop na kilos sa
EsP8PB-
isang mabuting gawaing tumutugon sa
IIIf-11.4
pangangailangan ng kapwa
12.1. Nakikilala ang
12. Katapatan sa salita at Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral a. kahalagahan ng katapatan,
EsP8PB-
gawa aaral ang pag-unawa sa ang mga angkop na kilos sa b. mga paraan ng pagpapakita ng katapatan,
IIIg-12.1
katapatan sa salita at pagsasabuhay ng katapatan at
gawa. sa salita at gawa. c. bunga ng hindi pagpapamalas ng katapatan
12.2. Nasusuri ang mga umiiral na paglabag ng EsP8PB-
mga kabataan sa katapatan IIIg-12.2
12.3 Naipaliliwanag na:
Ang pagiging tapat sa salita at gawa ay
pagpapatunay ng pagkakaroon ng EsP8PB-
komitment sa katotohanan at ng mabuti/ IIIh-12.3
matatag na konsensya. May layunin itong
maibigay sa kapwa ang nararapat para sa

kanya, gabay ang diwa ng pagmamahal.
12.4 Naisasagawa ang mga mga angkop na kilos
EsP8PB-
sa pagsasabuhay ng katapatan sa salita at
IIIh-12.4
gawa
IKAAPAT NA MARKAHAN: Mga Isyu sa Pakikipagkapwa
Pamantayang
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga isyu at suliraning kaugnay ng pakikipagkapwa
Pangnilalaman
Ang pag-unawa sa mga paglabag sa pakikipagkapwa ay nakatutulong sa paggamit ng kalayaan tungo sa paggalang ng dignidad ng sarili at
Batayang Konsepto
kapwa.
13.1. Natutukoy ang tamang pagpaqpakahulugan EsP8IP-
13. Ang Sekswalidad ng Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral sa sekswalidad IVa-13.1
Tao aaral ang pag-unawa sa ang tamang kilos tungo sa 13.2. Nasusuri ang ilang napapanahong isyu ayon EsP8IP-
mga konsepto sa paghahanda sa susunod na sa tamang pananaw sa sekswalidad IVa-13.2
sekswalidad ng Tao. yugto ng buhay bilang 13.3. Nahihinuha na:
nagdadalaga at nagbibinata Ang pagkakaroon ng tamang pananaw sa
at sa pagtupad niya ng sekswalidad ay mahalaga para sa
EsP8IP-
kanyang bokasyon na paghahanda sa susunod na yugto ng
IVb-13.3
magmahal buhay ng isang nagdadalaga at
nagbibinata at sa pagtupad niya sa
kanyang bokasyon na magmahal
13.4. Naisasagawa ang tamang kilos tungo sa
paghahanda sa susunod na yugto ng buhay
EsP8IP-
bilang nagdadalaga at nagbibinata at sa
IVb-13.4
pagtupad niya ng kanyang bokasyon na
magmahal
14.1. Nakikilala ang mga uri, sanhi at epekto ng EsP8IP-
14. Mga Karahasan sa Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral
mga umiiral na karahasan sa paaralan IVc-14.1
Paaralan aaral ang pag-unawa sa ang mga angkop na kilos
mga karahasan sa upang maiwasan at
paaralan. matugunan ang mga 14.2. Nasusuri ang mga aspekto ng pagmamahal
karahasan sa kanyang sa sarili at kapwa na kailangan upang EsP8IP-
paaralan. maiwasan at matugunan ang karahasan sa IVc-14.2
paaralan
14.3. Naipaliliwanag na:
a. Ang pag-iwas sa anomang uri ng EsP8IP-
karahasan sa paaralan (tulad ng pagsali sa IVd-14.3
fraternity at gang at pambubulas) at ang
aktibong pakikisangkot upang masupil ito
ay patunay ng pagmamahal sa sarili at
kapwa at paggalang sa buhay. Ang
pagmamahal na ito sa kapwa ay may
kaakibat na katarungan – ang pagbibigay
sa kapwa ng nararapat sa kanya (ang
kanyang dignidad bilang tao.)
b. May tungkulin ang tao kaugnay sa buhay-
ang ingatan ang kanyang sarili at umiwas
sa kamatayan o sitwasyong maglalagay sa
kanya sa panganib. Kung minamahal niya
ang kanyang kapwa tulad ng sarili, iingatan
din niya ang buhay nito.
14.4. Naisasagawa ang mga angkop na kilos
EsP8IP-
upang maiwasan at masupil ang mga
IVd-14.4
karahasan sa kanyang paaralan
15.1. Natutukoy ang kahulugan ng Agwat EsP8IP-
15. Agwat Teknolohikal Naipamamalas ng mag- Nakapaghahain ang mag- Teknolohikal IVe-15.1
aaral ang pag-unawa sa aaral ng mga hakbang para 15.2. Nasusuri ang:
mga konsepto tungkol sa matugunan ang hamon ng a. pagkakaiba-iba ng mga henerasyon sa
EsP8IP-
agwat teknolohikal. hamon ng agwat pananaw sa teknolohiya at
IVe-15.2
teknolohikal. b. ang implikasyon ng pagkakaroon at di
pagkakaroon ng access sa teknolohiya
15.3. Nahihinuha na:
a. Ang pag-unawa sa pagkakaiba ng mga
henerasyon sa pananaw sa teknolohiya ay
makatutulong sa pagpapaunlad ng
pakikipag-ugnayan sa kapwa. EsP8IP-
b. Ang pag-unawa sa konsepto ng Agwat IVf-15.3
Teknolohikal ay mahalaga sa pagsusulong
ng moral na karapatan ng tao sa pantay na
oportunidad kaugnay ng pagpapaunlad ng
antas ng kanyang pamumuhay.
15.4. Nakapaghahain ng mga hakbang para
EsP8IP-
matugunan ang hamon ng hamon ng agwat
IVf-15.4
teknolohikal
16.1. Natutukoy ang mga epekto ng migrasyon EsP8IP-
16. Ang Epekto ng Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral sa pamilyang Pilipino IVg-16.1
Migrasyon sa aaral ang pag-unawa sa ang mga angkop na kilos sa 16.2. Nasusuri ang mga sanhi ng migrasyon sa EsP8IP-
Pamilyang Pilipino epekto ng migrasyon sa pagharap sa mga epekto ng pamilyang Pilipino IVg-16.2
pamilyang Pilipino migrasyon sa pamilyang 16.3. Nahihinuha na ang banta ng migrasyon sa
Pilipino pamilyang Pilipino ay mapagtatagumpayan
EsP8IP-
sa tulong ng pagpapatatag ng
IVh-16.3
pagmamahalan sa pamilya at paghubog ng
pagkatao ng bawat miyembro nito
16.4. Naisasagawa ang mga angkop at konkretong
EsP8IP-
hakbang sa pagiging handa sa mga epekto
IVh-16.4
ng migrasyon sa pamilyang Pilipino

BAITANG 9
Pangkalahatang Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto tungkol sa lipunan at paggawa bilang paglilingkod tungo sa tamang pagpili ng
Pamantayan kurso o hanapbuhay na magiging makabuluhan at kapaki-pakinabang sa kanya at sa lipunan.
UNANG MARKAHAN: Ang Papel ng Lipunan sa Tao
Pamantayang
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa papel ng lipunan at ang halaga nito sa pag-unlad ng tao.
Pangnilalaman
1.1. Natutukoy ang mga elemento ng kabutihang EsP9PL-
1. Layunin ng Lipunan: Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral panlahat Ia-1.1
Kabutihang Panlahat aaral ang pag-unawa sa ang isang proyekto na 1.2. Nakapagsusuri ng mga halimbawa ng
EsP9PL-
lipunan at layunin nito makatutulong sa isang pagsasaalang-alang sa kabutihang panlahat
Ia-1.2
(ang kabutihang pamayanan o sektor sa sa pamilya, paaralan, pamayanan o lipunan
panlahat). pangangailangang 1.3. Napangangatwiranan na ang pagsisikap ng
pangkabuhayan, bawat tao na makamit at mapanatili ang
EsP9PL-
pangkultural, at kabutihang panlahat sa pamamagitan ng
Ib-1.3
pangkapayapaan. pagsasabuhay ng moral na pagpapahalaga ay
mga puwersang magpapatatag sa lipunan
1.4. Naisasagawa ang isang proyekto na
makatutulong sa isang pamayanan o sektor EsP9PL-
sa pangangailangang pangkabuhayan, Ib-1.4
pangkultural, at pangkapayapaan.
2.1. Naipaliliwanag ang:
2. Naipamamalas ng mag- Nakapagtataya o a. dahilan kung bakit may lipunang pulitikal EsP9PL-
a. Bakit may aaral ang pag-unawa nakapaghuhusga ang mag- b. Prinsipyo ng Subsidiarity Ic-2.1
Lipunang Pulitikal kung bakit may lipunang aaral kung ang Prinsipyo ng c. Prinsipyo ng Pagkakaisa
b. Prinsipyo ng pulitikal at ang Prinsipyo Subsidiarity at Pagkakaisa 2.2. Natataya ang pag-iral o kawalan sa pamilya,
Subsidiarity at ng Subsidiarity at ay umiiral o nilalabag sa paaralan, baranggay, pamayanan, o
EsP9PL-
Pagkakaisa Pagkakaisa pamilya, paaralan, lipunan/bansa ng:
Ic-2.2
baranggay/pamayanan, at a. Prinsipyo ng Subsidiarity
lipunan/bansa gamit ang b. Prinsipyo ng Pagkakaisa
case study. 2.3. Napatutunayan na:
a. May mga pangangailangan ang tao na EsP9PL-
hindi niya makakamtan bilang indibidwal na Id-2.3
makakamit niya lamang sa pamahalaan o

organisadong pangkat tulad ng mga
pangangailangang pangkabuhayan,
pangkultural, at pangkapayapaan.
b. Kung umiiral ang Prinsipyo ng Subsidiarity,
mapananatili ang pagkukusa, kalayaan at
pananagutan ng pamayanan o pangkat na
nasa mababang antas at maisasaalang-
alang ang dignidad ng bawat kasapi ng
pamayanan.
c. Kailangan ang pakikibahagi ng bawat tao sa
mga pagsisikap na mapabuti ang uri ng
pamumuhay sa lipunan/bansa, lalo na sa
pag-angat ng kahirapan, dahil nakasalalay
ang kaniyang pag-unlad sa pag-unlad ng
lipunan (Prinsipyo ng Pagkakaisa).
2.4. Nakapagtataya o nakapaghuhusga kung
umiiral ang Prinsipyo ng Subsidiarity at
EsP9PL-
Pagkakaisa ay umiiral o nilalabag sa pamilya,
Id-2.4
paaralan, pamayanan (baranggay), at
lipunan/bansa
3.1. Nakikilala ang mga katangian ng mabuting EsP9PL-
3. Lipunang Ekonomiya Naipamamalas ng mag- Nakatataya ang mag-aaral ekonomiya Ie-3.1
(Economic Society) aaral ang pag-unawa sa ng lipunang ekonomiya sa
3.2. Nakapagsusuri ng maidudulot ng magandang EsP9PL-
lipunang ekonomiya. isang
ekonomiya Ie-3.2
baranggay/pamayanan, at
lipunan/bansa gamit ang 3.3. Napatutunayan na:
dokumentaryo o a. Ang mabuting ekonomiya ay iyong
photo/video journal napauunlad ang lahat – walang taong
(hal.YouScoop). sobrang mayaman at maraming mahirap. EsP9PL-
b. Ang ekonomiya ay hindi para lamang sa If-3.3
sariling pag-unlad kundi sa pag-unlad ng
lahat.
3.4. Nakatataya ng lipunang ekonomiya sa isang
baranggay/pamayanan, at lipunan/bansa EsP9PL-
gamit ang dokumentaryo o photo/video If-3.4
journal (hal.YouScoop)

4.1. Natutukoy ang mga halimbawa ng lipunang
4. Lipunang Sibil (Civil Naipamamalas ng mag- Natataya ng mag-aaral ang sibil at ang kani-kaniyang papel na EsP9PL-
Society), Media at aaral ang pag-unawa sa adbokasiya ng iba’t ibang ginagampanan ng mga ito upang makamit Ig-4.1
Simbahan Lipunang Sibil (Civil lipunang sibil batay sa ang kabutihang panlahat
Society), Media at kontribusyon ng mga ito sa 4.2. Nasusuri ang mga adhikaing nagbubunsod sa
EsP9PL-
Simbahan. katarungang panlipunan, mga lipunang sibil upang kumilos tungo sa
Ig-4.2
pang-ekonomiyang pag- kabutihang panlahat
unlad (economic viability), 4.3. Nahihinuha na :
pakikilahok ng a. Ang layunin ng Lipunang Sibil, ang likas-
mamamayan, kayang pag-unlad, ay isang ulirang lipunan
pangangalaga ng na pinagkakaisa ang mga panlipunang
kapaligiran, kapayapaan, pagpapahalaga tulad ng katarungang
pagkakapantay ng panlipunan, pang-ekonomiyang pag-unlad
kababaihan at kalalakihan (economic viability), pakikilahok ng
(gender equality) o mamamayan, pangangalaga ng kapaligiran,
ispiritwalidad (mga kapayapaan, pagkakapantay ng kababaihan
pagpapahalagang kailangan EsP9PL-
at kalalakihan (gender equality) at
Ih-4.3
sa isang sustainable ispiritwalidad.
society). b. Ang layunin ng media ay ang
pagpapalutang ng katotohanang kailangan
ng mga mamamayan sa pagpapasya.
c. Sa tulong ng simbahan, nabibigyan ng mas
mataas na antas ng katuturan ang mga
materyal na pangangailangan na tinatamasa
natin sa tulong ng estado at sariling
pagkukusa.
4.4.
a. Natataya ang adbokasiya ng iba’t ibang
lipunang sibil batay sa kontribusyon ng mga
ito sa katarungang panlipunan, pang-
ekonomiyang pag-unlad (economic
EsP9PL-
viability), pakikilahok ng mamamayan,
Ih-4.4
pangangalaga ng kapaligiran, kapayapaan,
pagkakapantay ng kababaihan at
kalalakihan (gender equality) at
ispiritwalidad (mga pagpapahalagang
kailangan sa isang lipunang sustainable)

b. Nakapagsasagawa ng mga pananaliksik sa
pamayanan upang matukoy kung may
lipunang sibil na kumikilos dito, matukoy
ang adbokasiya ng lipunang sibil sa
pamayanan, at matasa ang antas ng
pagganap nito sa pamayanan
IKALAWANG MARKAHAN: Ang Tungkulin ng Tao sa Lipunan
Pamantayang
Naipamamalas ng mga mag-aaral ang pag-unawa sa mga tungkulin ng tao sa lipunan.
Pangnilalaman
5.1. Natutukoy ang mga karapatan at tungkulin ng EsP9TT-
5. Karapatan at Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral tao IIa-5.1
Tungkulin aaral ang pag-unawa sa ang mga angkop na kilos 5.2. Nasusuri ang mga paglabag sa karapatang
EsP9TT-
mga karapatan at upang ituwid ang mga pantao na umiiral sa pamilya, paaralan,
IIa-5.2
tungkulin ng tao sa nagawa o naobserbahang baranggay/pamayanan, o lipunan/bansa
lipunan paglabag sa mga 5.3. Napatutunayan na ang karapatan ay
karapatang tao sa pamilya, magkakaroon ng tunay na kabuluhan kung
paaralan, gagampanan ng tao ang kanyang tungkulin EsP9TT-
baranggay/pamayanan, o na kilalanin at unawain, gamit ang kanyang IIb-5.3
lipunan/bansa katwiran, ang pagkakapantay-pantay ng
dignidad ng lahat ng tao
ituwid ang mga nagawa o naobserbahang
EsP9TT-
paglabag sa mga karapatang pantao sa
IIb-5.4
pamilya, paaralan, baranggay/pamayanan, o
lipunan/bansa
6.1. Natutukoy ang mga batas na nakaayon sa EsP9TT-
6. Mga Batas na Naipamamalas ng mag- Nakabubuo ang mag-aaral Likas na Batas Moral IIc-6.1
Nakabatay sa Likas aaral ang pag-unawa sa ng panukala sa isang batas 6.2. Nasusuri ang mga batas na umiiral at
EsP9TT-
na Batas Moral mga batas na nakabatay na umiiral tungkol sa mga panukala tungkol sa mga kabataan batay sa
IIc-6.2
(Natural Law) sa Likas na Batas Moral kabataan tungo sa pagsunod ng mga ito sa Likas na Batas Moral
(Natural Law). pagsunod nito sa likas na 6.3. Nahihinuha na ang pagsunod sa batas na
batas moral. nakabatay sa Likas na Batas Moral (Natural
Law), gumagaratiya sa pagtugon sa EsP9TT-
pangangailangan ng tao at umaayon sa IId-6.3
dignidad ng tao at sa kung ano ang hinihingi
ng tamang katwiran, ay mahalaga upang

makamit ang kabutihang panlahat
6.4. Naipahahayag ang pagsang-ayon o pagtutol
EsP9TT-
sa isang umiiral na batas batay sa pagtugon
IId-6.4
nito sa kabutihang panlahat
7.1. Naipalilwanag ang kahalagahan ng paggawa
EsP9TT-
7. Ang Paggawa Bilang Naipamamalas ng mag- Nakabubuo ang mag-aaral bilang tagapagtaguyod ng dignidad ng tao at
IIe-7.1
Paglilingkod at aaral ang pag-unawa sa ng paglalahat tungkol sa paglilingkod
Pagtaguyod ng paggawa bilang kabutihang naidudulot ng 7.2. Nakapagsusuri kung ang paggawang
Dignidad ng Tao tagapagtaguyod ng paggawa sa sarili, nasasaksihan sa pamilya, paaralan o EsP9TT-
dignidad ng tao at kapwa/pamilya, at lipunan baranggay/pamayanana ay nagtataguyod ng IIe-7.2
paglilingkod. gamit ang panayam sa mga dignidad ng tao at paglilingkod
manggagawang 7.3. Napatutunayan na sa pamamagitan ng
kumakatawan sa taong paggawa, nakapagpapamalas ang tao ng
nangangailangan mga pagpapahalaga na makatutulong upang
EsP9TT-
(marginalized) na nasa iba’t patuloy na maiangat, bunga ng kanyang
IIf-7.3
ibang kurso o trabahong paglilingkod, ang antas kultural at moral ng
teknikal-bokasyonal. lipunan at makamit niya ang kaganapan ng
kanyang pagkatao
7.4. Nakabubuo ng sintesis tungkol sa kabutihang
naidudulot ng paggawa gamit ang panayam
sa mga manggagawang kumakatawan sa EsP9TT-
taong nangangailangan (marginalized) na IIf-7.4
nasa iba’t ibang kurso o trabahong teknikal-
bokasyonal
8.1. Naiuugnay ang kahalagahan ng pakikilahok at
EsP9TT-
8. Pakikilahok at Naipamamalas ng mag- Nakalalahok ang mag-aaral bolunterismo sa pag-unlad ng mamamayan at
IIg-8.1
Bolunterismo aaral ang pag-unawa sa ng isang proyekto o gawain lipunan
kahalagahan ng para sa baranggay o mga 8.2. Nakapagsusuri ng kwentong buhay ng mga
pakikilahok at sektor na may partikular na taong inilaan ang malaking bahagi ng
EsP9TT-
bolunterismo sa pag- pangangailangan (hal., mga kanilang buhay para sa pagboboluntaryo
IIg-8.2
unlad ng mamamayan at batang may kapansanan o Hal. Efren Peñaflorida, greenpeace volunteers
lipunan. mga matatandang walang atbp.
kumakalinga). 8.3. Napatutunayan na:
a. Ang pakikilahok at bolunterismo ng bawat
EsP9TT-
mamamayan sa mga gawaing
IIh-8.3
pampamayanan, panlipunan/ pambansa,
batay sa kanyang talento, kakayahan, at

papel sa lipunan, ay makatutulong sa
pagkamit ng kabutihang panlahat
b. Bilang obligasyong likas sa dignidad ng tao,
ang pakikilahok ay nakakamit sa pagtulong
o paggawa sa mga aspekto kung saan
mayroon siyang personal na pananagutan
8.4. Nakalalahok sa isang proyekto o gawain sa
baranggay o mga sektor na may partikular na
EsP9TT-
pangangailangan
IIh-8.4
Hal. mga batang may kapansanan o mga
matatandang walang kumakalinga
IKATLONG MARKAHAN: Mga Kaugnay na Pagpapahalaga sa Paggawa
Pamantayang
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga pagpapahalagang kaugnay ng paggawa tungo sa pag-unlad ng sarili, kapwa at bansa
Pangnilalaman:
9.1. Nakikilala ang mga palatandaan ng EsP9KP-
9. Katarungang Naipamamalas ng mag- Natutugunan ng mag-aaral katarungang panlipunan IIIc-9.1
Panlipunan aaral ang pag-unawa sa ang pangangailangan ng 9.2. Nakapagsusuri ng mga paglabag sa
EsP9KP-
konsepto ng katarungang kapwa o pamayanan sa katarungang panlipunan ng mga
IIIc-9.2
panlipunan. mga angkop na tagapamahala at mamamayan
pagkakataon. 9.3. Napatutunayan na may pananagutan ang
EsP9KP-
bawat mamamayan na ibigay sa kapwa ang
IIId-9.3
nararapat sa kanya
9.4. Natutugunan ang pangangailangan ng kapwa EsP9KP-
o pamayanan sa mga angkop na pagkakataon IIId-9.4
10.1. Natutukoy ang mga indikasyon na may
EsP9KP-
10. Kagalingan sa Naipamamalas ng mag- Nakatatapos ang mag-aaral kalidad o kagalingan sa paggawaang isang
IIIg-10.1
Paggawa aaral ang kahalagahan ng ng isang gawain o produkto gawain o produkto
kagalingan sa paggawa na mayroong kalidad o 10.2. Nakabubuo ng mga hakbang upang
EsP9KP-
kagalingan sa paggawa. magkaroon ng kalidad o kagalingan sa
IIIg-10.2
paggawa ang isang gawain o produkto
10.3. Naipaliliwanag na kailangan ang kagalingan
sa paggawa at paglilingkod upang maiangat EsP9KP-
ang sarili, mapaunlad ang ekonomiya ng IIIh-10.3
bansa at mapasalamatan ang Diyos sa mga
talentong Kanyang kaloob
10.4. Nakapagtatapos ng isang gawain o produkto EsP9KP-
na mayroong kalidad o kagalingan sa IIIh-10.4
paggawa
11.1. Natutukoy ang mga indikasyon ng taong
11. Kasipagan, Naipamamalas ng mag- Nakagagawa ang mag-aaral EsP9KP-
masipag, nagpupunyagi sa paggawa,
Pagpupunyagi, aaral ang pag-unawa sa ng mga hakbang upang IIIa-11.1
nagtitipid at pinamamahalaan ang naimpok
Pagtitipid at Wastong kahalagahan ng mapanatili ang kasipagan
Pamamahala sa kasipagan sa paggawa sa pag-aaral o takdang 11.2. Nakagagawa ng journal ng mga gawaing
EsP9KP-
Naimpok gawain sa tahanan. natapos nang pinaghandaan, ayon sa
IIIa-11.2
pamantayan at may motibasyon sa paggawa
11.3. Napatutunayan na:
a. Ang kasipagan na nakatuon sa disiplinado
at produktibong gawain na naaayon sa
itinakdang mithiin ay kailangan upang
EsP9KP-
umunlad ang sariling pagkatao, kapwa,
IIIb-11.3
lipunan at bansa
b. Ang mga hirap, pagod at pagdurusa ay
nadadaig ng pagpupunyagi tungo sa
pagtupad ng itinakdang mithiin
11.4. Nakagagawa ng Chart ng pagsunod sa
hakbang upang matupad ang itinakdang EsP9KP-
gawain nang may kasipagan at IIIb-11.4
pagpupunyagi
12.1. Naipaliliwanag ang kahalagahan ng EsP9KP-
12. Pamamahala ng Naipamamalas ng mag- Natataya ng mag-aaral ang pamamahala ng paggamit ng oras IIIe-12.1
Paggamit ng Oras aaral ang kakayahan sa sariling kakayahan sa
pamamahala ng pamamahala sa oras batay 12.2. Nakapagtatala sa journal ng mga EsP9KP-
paggamit ng oras. sa pagsasagawa ng mga pagkakataong napamahalaan ang oras IIIe-12.2
gawain na nasa kanyang
iskedyul ng mga gawain. 12.3. Napatutunayang ang pamamahala ng oras
ay kailangan sa kaayusan ng paggawa upang EsP9KP-
magampanan ang mga tungkulin nang may IIIf-12.3
prayoritisasyon (prioritization)
12.4. Natataya ang sariling kakayahan sa

pamamahala sa oras batay sa pagsasagawa EsP9KP-
ng mga gawain na nasa kanyang iskedyul ng IIIf-12.4
mga gawain

IKAAPAT NA MARKAHAN: Mapanagutang Pagpaplano ng Kursong Akademiko o Teknikal-Bokasyonal, Sining at Isports, Negosyo o Hanapbuhay
Pamantayang Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa kahalagahan ng pagpaplano ng kursong akademiko o teknikal-bokasyonal o negosyo bilang
Pangnilalaman tugon sa hamon ng paggawa
13.1. Nakikilala ang mga pagbabago sa kanyang
13. Mga Pansariling Naipamamalas ng mag- Nagtatakda ang mag-aaral talento, kakayahan at hilig (mula Baitang 7)
EsP9PK-
Salik sa Pagpili ng aaral ang pag-unawa sa ng sariling tunguhin at naiuugnay ang mga ito sa pipiliing
IVa-13.1
Tamang Kursong mga pansariling salik sa pagkatapos ng haiskul na kursong akademiko, teknikal-bokasyonal,
Akademiko o pagpili ng tamang naaayon sa taglay na mga sining at palakasan o negosyo
Teknikal- kursong akademiko o talento, pagpapahalaga, 13.2. Napagninilayan ang mga mahahalagang
Bokasyonal, Sining teknikal-bokasyonal, tunguhin at katayuang hakbang na ginawa upang mapaunlad ang EsP9PK-
at Isports, Negosyo negosyo o hanapbuhay. ekonomiya. kanyang talento at kakayahan ayon sa IVa-13.2
o Hanapbuhay kanyang hilig at mithiin
13.3. Napatutunayan na ang pagiging tugma ng
a. Talento mga personal na salik sa mga
b. Kasanayan (skills) pangangailangan (requirements) sa napiling
c. Hilig kursong akademiko, teknikal-bokasyonal,
EsP9PK-
d. Pagpapahalaga – sining at isports o negosyo ay daan upang
IVb-13.3
(service to and magkaroon ng makabuluhang hanapbuhay o
love of country) negosyo at matiyak ang pagiging produktibo
e. Katayuang at pakikibahagi sa pagpapaunlad ng
pinansyal ekonomiya ng bansa
f. Mithiin 13.4. Natutukoy ang kanyang mga paghahandang
gagawin upang makamit ang piniling kursong
akademiko, teknikal-bokasyonal, sining at EsP9PK-
palakasan o negosyo (hal., pagkuha ng IVb-13.4
impormasyon at pag-unawa sa mga tracks sa
Senior High School)
14.1. Nakapagpapaliwanag ng kahalagahan ng EsP9PK-
14. Personal na Pahayag Naipamamalas ng mag- Nakabubuo ang mag-aaral Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay IVc-14.1
ng Misyon sa Buhay aaral ang pag-unawa sa ng Personal na Pahayag ng 14.2. Natutukoy ang mga hakbang sa pagbuo ng EsP9PK-
kahalagahan ng Personal Misyon sa Buhay. Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay IVc-14.2
na Pahayag ng Misyon sa 14.3. Nahihinuha na ang kanyang Personal na
Buhay. Pahayag ng Misyon sa Buhay ay dapat na
EsP9PK-
nagsasalamin ng kanyang pagiging
IVd-14.3
natatanging nilalang na nagpapasya at
kumikilos nang mapanagutan tungo sa
kabutihang panlahat
14.4. Nakapagbubuo ng Personal na Pahayag ng EsP9PK-
Misyon sa Buhay IVd-14.4
15.1. Natutukoy ang mga trabahong may mataas EsP9PK-
15. Mga Lokal at Global Naipamamalas ng mag- Nakabubuo ang mag-aaral na lokal at global na demand IVe-15.1
na Demand aaral ang kahalagahan ng ng profile ng mga 15.2. Nakikilala ang mga mapamimiliang kursong
kaalaman sa mga lokal at trabahong mataas ang lokal akademiko o teknikal-bokasyonal, negosyo o EsP9PK-
global na demand sa at global na demand na hanapbuhay na angkop sa sariling talento, IVe-15.2
paggawa. angkop sa taglay na mga kakayahan at hilig
talento at kakayahan, hilig, 15.3. Napatutunayan na makatutulong ang sapat
pagpapahalaga at mithiin. (updated and accurate) na impormasyon
tungkol sa mga trabahong kailangan sa
Pilipinas at sa ibang bansa upang mapili at EsP9PK-
mapaghandaan ang kursong akademiko o IVf-15.3
teknikal-bokasyonal na maaaring maging susi
ng sariling tagumpay at ng pag-unlad ng
ekonomiya ng bansa
15.4. Nakabubuo ng profile ng mga trabahong
mataas ang lokal at global na demand na EsP9PK-
angkop sa taglay na mga talento at IVf-15.4
kakayahan, pagpapahalaga at tunguhin
16.1. Naipaliliwanag ang kahalagahan ng
16. Paghahanda sa Naipamamalas ng mag- Nakapagpapasya ang mag- sistematikong pagpili ng kursong akademiko EsP9PK-
Minimithing Uri ng aaral ang pag-unawa sa aaral ng kursong o teknikal-bokasyonal, negosyo o IVg-16.1
Pamumuhay kahalagahan ng pag-aaral akademiko o teknikal- hanapbuhay
sa paghahanda para sa bokasyonal, negosyo o 16.2. Nakapagsusuri ng pagkakatugma ng mga
pagnenegosyo o hanapbuhay na ayon sa pansariling salik sa lokal at global na demand
EsP9PK-
paghahanapbuhay. sariling kagustuhan at upang makabuo ng pasiya sa pipiliing
IVg-16.2
angkop sa mga pansariling kursong akademiko o teknikal-bokasyonal,
salik at lokal at global na negosyo o hanapbuhay
demand. 16.3. Napangangatwiranan na:
a. Mahalaga ang pagtutugma ng pansariling
salik sa lokal at global na demand upang
makamit ang mga itinakdang tunguhin EsP9PK-
tungo sa pagpapaunlad ng sarili at IVh-16.3
pakikibahagi sa lipunan
b. Ang pagkamit ng mithiin sa buhay ay
nagsisimula sa mabuting pagpili ng track

at stream sa senior high school bilang
paghahanda sa kurso o trabaho; ang
mabuting pagpili ay ginagamitan ng mga
hakbang sa paggawa ng mabuting pasya.
16.4. Nakapagpapasya ng kursong akademiko o
teknikal-bokasyonal, negosyo o
EsP9PK-
hanapbuhayna ayon sa sariling kagustuhan
IVh-16.4
na angkop sa mga pansariling salik at lokal
at global na demand

BAITANG 10
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto tungkol sa pagkatao ng tao, makataong kilos, pagpapahalagang moral at mga
Pangkalahatang
isyung moral at nagpapasya at kumikilos nang may preperensya sa kabutihan upang maging matatag sa gitna ng mga isyung moral at
Pamantayan
impluwensya ng kapaligiran.
UNANG MARKAHAN: Ang Moral na Pagkatao
Pamantayang Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto tungkol sa pagkatao ng tao upang makapagpasya at kumilos nang may
Pangnilalaman preperensya sa kabutihan.
Batayang Konsepto Ang pag-unawa sa kahalagahan ng pagkilos ayon sa pagkatao ng tao ay daan tungo sa pagiging moral na nilalang.
1.1. Natutukoy ang mataas na gamit at tunguhin EsP10MP
1. Ang Mataas na Gamit Naipamamalas ng mag- Nakagagawa ang mag-aaral ng isip at kilos-loob -Ia-1.1
at Tunguhin ng Isip at aaral ang pag-unawa sa ng mga angkop na kilos 1.2. Nakikilala ang kanyang mga kahinaan sa
Kilos-Loob (Will) mga konsepto tungkol sa upang maipakita ang pagpapasya at nakagagawa ng mga EsP10MP
paggamit ng isip sa kakayahang mahanap ang kongkretong hakbang upamg malagpasan -Ia-1.2
paghahanap ng katotohanan at maglingkod ang mga ito
katotohanan at paggamit at magmahal. 1.3. Napatutunayan na ang isip at kilos-loob ay
EsP10MP
ng kilos-loob sa ginagamit para lamang sa paghahanap ng
-Ib-1.3
paglilingkod/ katotohanan at sa paglilingkod/pagmamahal
pagmamahal. 1.4. Nakagagawa ng mga angkop na kilos upang
maipakita ang kakayahang mahanap ang EsP10MP
katotohanan at maglingkod at magmahal -Ib-1.4
2.1. Natutukoy ang mga prinsipyo ng Likas na EsP10MP

2. Paghubog ng Naipamamalas ng mag- Nakagagawa ang mag-aaral Batas Moral -Ic-2.1
Konsiyensiya batay sa aaral ang pag-unawa sa ng angkop na kilos upang 2.2. Nakapagsusuri ng mga pasiyang ginagawa
Likas na Batas Moral konsepto ng paghubog itama ang mga maling sa araw-araw batay sa paghusga ng EsP10MP
ng konsiyensiya batay sa pasyang ginawa. konsiyensiya -Ic-2.2
Likas na Batas Moral.
2.3. Napatutunayan na ang konsiyensiyang
nahubog batay sa Likas na Batas Moral ay EsP10MP
nagsisilbing gabay sa tamang pagpapasiya at -Ic-2.3
pagkilos
2.4. Nakagagawa ng angkop na kilos upang itama EsP10MP
ang mga maling pasyang ginawa -Ic-2.4
3.1. Naipaliliwanag ang tunay na kahulugan ng EsP10MP
3. Ang Tunay na Naipamamalas ng mag- Nakagagawa ang mag-aaral kalayaan -Id-3.1
Kalayaan aaral ang pag-unawa sa ng angkop na kilos upang 3.2. Natutukoy ang mga pasya at kilos na EsP10MP
tunay na gamit ng maisabuhay ang paggamit tumutugon sa tunay na gamit ng kalayaan -Id-3.2
kalayaan. ng tunay na kalayaan: 3.3. Napatutunayan na ang tunay na kalayaan ay
EsP10MP
tumugon sa tawag ng ang kakayahang tumugon sa tawag ng
-Ie-3.3
pagmamahal at pagmamahal at paglilingkod
paglilingkod. 3.4. Nakagagawa ng angkop na kilos upang
maisabuhay ang paggamit ng tunay na EsP10MP
kalayaan: tumugon sa tawag ng -Ie-3.4
pagmamahal at paglilingkod
4.1. Nakapagpapaliwanag ng kahulugan ng EsP10MP
4. Dignidad Naipamamalas ng mag- Nakagagawa ng mga dignidad ng tao -If-4.1
aaral ang pag-unawa sa angkop na kilos upang 4.2. Nakapagsusuri kung bakit ang kahirapan ay
EsP10MP
dignidad sa tao. maipakita sa kapwang paglabag sa dignidad ng mga mahihirap at
-If-4.2
itinuturing na mababa ang indigenous groups
sarili na siya ay bukod-tangi 4.3. Naipatutunayan na nakabatay ang dignidad
dahil sa kanyang taglay na ng tao sa kanyang pagkabukod-tangi (hindi
EsP10MP
dignidad bilang tao. siya nauulit sa kasaysayan) at sa
-Ig-4.3
pagkakawangis niya sa Diyos (may isip at
kalooban)
4.4. Nakagagawa ng mga angkop na kilos upang
maipakita sa kapwang itinuturing na mababa EsP10MP
ang sarili na siya ay bukod-tangi dahil sa -Ig-4.4
kanyang taglay na dignidad bilang tao
IKALAWANG MARKAHAN: Ang Makataong Kilos
Pamantayang Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto tungkol sa makataong kilos upang makapagpasya nang may preperensya sa
Pangnilalaman kabutihan sa gitna ng mga isyung moral at impluwenysa ng kapaligiran.
Ang pag-unawa sa konsepto ng moralidad ng kilos ay gabay sa pagpili ng moral na pasya at kilos sa gitna ng mga isyung moral at impluwensya
Batayang Konsepto
ng kapaligiran.
5. Ang Pagkukusa ng Naipamamalas ng mag- Nakapagsusuri ang mag- 5.1. Naipaliliwanag na may pagkukusa sa
Makataong Kilos aaral ang pag-unawa sa aaral ng sariling kilos na makataong kilos kung nagmumula ito sa EsP10MK
(Voluntariness of konsepto ng pagkukusa dapat panagutan at kalooban na malayang isinagawa sa -IIa-5.1
Human Act) ng makataong kilos. nakagagawa ng paraan pamamatnubay ng isip/kaalaman

upang maging 5.2. Natutukoy ang mga kilos na dapat EsP10MK
mapanagutan sa pagkilos. panagutan -IIa-5.2
5.3. Napatutunayan na gamit ang katwiran,
sinadya (deliberate) at niloob ng tao ang EsP10MK
makataong kilos; kaya pananagutan niya -IIb-5.3
ang kawastuhan o kamalian nito
5.4. Nakapagsusuri ng sariling kilos na dapat
EsP10MK
panagutan at nakagagawa ng paraan upang
-IIb-5.4
maging mapanagutan sa pagkilos
6.1. Naipaliliwanag ang bawat salik na
EsP10MK
6. Mga Salik na Naipamamalas ng mag- Nakapagsusuri ang mag- nakaaapekto sa pananagutan ng tao sa
-IIc-6.1
Nakaaapekto sa aaral ang pag-unawa sa aaral ng sarili batay sa mga kahihinatnan ng kaniyang kilos at pasya
Pananagutan ng Tao konsepto tungkol sa mga salik na nakaaapekto sa 6.2. Nakapagsusuri ng isang sitwasyong
sa Kahihinatnan ng salik na nakaaapekto sa pananagutan ng tao sa nakaaapekto sa pagkukusa sa kilos dahil sa EsP10MK
Kilos at Pasya pananagutan ng tao sa kahihinatnan ng kilos at kamangmangan, masidhing damdamin, -IIc-6.2
kahihinatnan ng kilos at pasya at nakagagawa ng takot, karahasan, gawi
pasya mga hakbang upang 6.3. Napatutunayan na nakaaapekto ang
mahubog ang kanyang kamangmangan, masidhing damdamin,
kakayahan sa pagpapasya takot, karahasan at ugali sa pananagutan ng EsP10MK
tao sa kalalabasan ng kanyang mga pasya at -IId-6.3
kilos dahil maaaring mawala ang pagkukusa
sa kilos
6.4. Nakapagsusuri ng sarili batay sa mga salik
na nakaaapekto sa pananagutan ng tao sa
kahihinatnan ng kilos at pasiya at EsP10MK
nakagagawa ng mga hakbang upang -IId-6.4
mahubog ang kanyang kakayahan sa
pagpapasiya
7.1. Naipaliliwanag ang bawat yugto ng EsP10MK
7. Mga Yugto ng Naipamamalas ng mag- Nakapagsusuri ang mag- makataong kilos -IIe-7.1
Makataong Kilos aaral ang pag-unawa sa aaral ng sariling kilos at 7.2. Natutukoy ang mga kilos at pasiyang nagawa
EsP10MK
mga konsepto tungkol sa pasya batay sa mga yugto na umaayon sa bawat yugto ng makataong
-IIe-7.2
mga yugtong makataong ng makataong kilos at kilos
kilos. nakagagawa ng plano 7.3. Naipaliliwanag na ang bawat yugto ng
upang maitama ang kilos o makataong kilos ay kakikitaan ng EsP10MK
pasya. kahalagahan ng deliberasyon ng isip at kilos- -IIf-7.3
loob sa paggawa ng moral na pasya at kilos

7.4. Nakapagsusuri ng sariling kilos at pasya
batay sa mga yugto ng makataong kilos at EsP10MK
nakagagawa ng plano upang maitama ang -IIf-7.4
kilos o pasya
8.1. Naipaliliwanag ng mag-aaral ang layunin,
EsP10MK
8. Layunin, Paraan at Naipamamalas ng mag- Nakapagsusuri ang mag- paraan at mga sirkumstansya ng makataong
-IIg-8.1
Sirkumstansya ng aaral ang pag-unawa sa aaral ng kabutihan o kilos
Makataong Kilos layunin, paraan at mga kasamaan ng sariling pasya 8.2. Nakapagsusuri ng kabutihan o kasamaan ng
sirkumstansya ng o kilos sa isang sitwasyon sariling pasya o kilos sa isang sitwasyon EsP10MK
makataong kilos. batay sa layunin, paraan at batay sa layunin, paraan at sirkumstansya -IIg-8.2
sirkumstansya nito. nito
8.3. Napatutunayan na ang layunin, paraan at
EsP10MK
sirkumstansya ay nagtatakda ng
-IIh-8.3
pagkamabuti o pagkamasama ng kilos ng tao
8.4. Nakapagtataya ng kabutihan o kasamaan ng
pasiya o kilos sa isang sitwasyong may EsP10MK
dilemma batay sa layunin, paraan at -IIh-8.4
sirkumstansya nito
IKATLONG MARKAHAN: Mga Pangunahing Birtud at Pagpapahalagang Moral
Pamantayang Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto tungkol sa mga pagpapahalagang moral upang makapagpasya at makakilos tungo
Pangnilalaman sa makabuluhan at mabuting pakikipag-ugnayan sa Diyos, sa kapwa at sa kapaligiran.
Ang pag-unawa sa mga konsepto tungkol sa mga pagpapahalagang moral ay kailangan upang makapagpasya at makakilos nang may
Batayang Konsepto
preperensya sa kabutihan.
9. Pagmamahal sa Diyos Naipamamalas ng mag- Nakagagawa ang mag-aaral 9.1. Nakapagpapaliwanag ng kahalagahan ng EsP10PB-
aaral ang pag-unawa sa ng angkop na kilos upang pagmamahal ng Diyos IIIa-9.1
a. Pagtitiwala sa pagmamahal ng Diyos. mapaunlad ang 9.2. Natutukoy ang mga pagkakataong
makalangit na pagmamahal sa Diyos. EsP10PB-
nakatulong ang pagmamahal sa Diyos sa
pagkakandili ng IIIa-9.2
kongretong pangyayari sa buhay
Diyos at pag-asa
9.3. Napangangatwiranan na: Ang pagmamahal EsP10PB-
sa Diyos ay pagmamahal sa kapwa. IIIb-9.3
9.4. Nakagagawa ng angkop na kilos upang EsP10PB-

mapaunlad ang pagmamahal sa Diyos IIIb-9.4

10.1. Nakapagpapaliwanag ng kahalagahan ng EsP10PB-
10. Paggalang sa Buhay Naipamamalas ng mag- Nakagagawa ang mag-aaral paggalang sa buhay IIIc-10.1
aaral ang pag-unawa sa ng angkop na kilos upang 10.2. Natutukoy ang mga paglabag sa paggalang EsP10PB-
paggalang sa buhay. maipamalas ang paggalang sa buhay IIIc-10.2
sa buhay (i.e., maituwid 10.3. Napangangatwiranan na: Mahalaga ang
ang “culture of death” na buhay dahil kung wala ang buhay, hindi
EsP10PB-
umiiral sa lipunan) mapahahalagahan ang mas mataas na
IIId-10.3
pagpapahalaga kaysa buhay; di makakamit
ang higit na mahalaga kaysa buhay.
10.4. Nakagagawa ng angkop na kilos upang
maipamalas ang paggalang sa buhay EsP10PB-
Hal. maituwid ang “culture of death” na umiiral sa IIId-10.4
lipunan
11. Pagmamahal sa Naipamamalas ng mag- Nakagagawa ang mag-aaral pagmamahal sa bayan (Patriyotismo) IIIe-11.1
Bayan (Patriyotismo) aaral ang pag-unawa sa ng angkop na kilos upang 11.2. Natutukoy ang mga paglabag sa
EsP10PB-
pagmamahal sa bayan maipamalas ang pagmamahal sa bayan (Patriyotismo) na
IIIe-11.2
(Patriyotismo). pagmamahal sa bayan umiiral sa lipunan
(Patriyotismo). 11.3. Napangangatwiranan na: Nakaugat ang
pagkakakilanlan ng tao sa pagmamahal sa
EsP10PB-
bayan.
IIIf-11.3
(“Hindi ka global citizen pag di ka
mamamayan.”)
11.4. Nakagagawa ng angkop na kilos upang
EsP10PB-
maipamalas ang pagmamahal sa bayan
IIIf-11.4
(Patriyotismo)
12. Pangangalaga sa Naipamamalas ng mag- Nakagagawa ang mag-aaral pangangalaga sa kalikasan IIIg-12.1
kalikasan aaral ang pag-unawa sa ng angkop na kilos upang 12.2. Natutukoy ang mga paglabag sa
EsP10PB-
pangangalaga sa maipamalas ang pangangalaga sa kalikasan na umiiral sa
IIIg-12.2
kalikasan. pangangalaga sa kalikasan. lipunan
12.3. Napangangatwiranan na:
a. Lahat tayo ay mamamayan ng iisang EsP10PB
mundo, dahil nabubuhay tayo sa iisang -IIIh-
kalikasan (Mother Nature) 12.3
b. Inutusan tayo ng Diyos na alagaan ang
kalikasan (stewards) at hindi maging
tagapagdomina para sa susunod na
henerasyon.
c. Binubuhay tayo ng kalikasan.
12.4. Nakagagawa ng angkop na kilos upang EsP10PB-
maipamalas ang pangangalaga sa kalikasan IIIh-12.4
IKAAPAT NA MARKAHAN: Ang Aking Posisyon sa mga Isyung Moral
Pamantayang Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga isyung moral upang magkaroon ng matatag na paninindigan sa kabutihan sa gitna ng iba’t
Pangnilalaman ibang pananaw sa mga isyung ito at mga impluwensya ng kapaligiran.
Ang pag-unawa sa mga isyung moral ay nakatutulong sa pagbuo ng mapaninindigang pananaw batay sa apat na nauunang mabuting ugali
Batayang Konsepto
(cardinal virtues) at anim na pangunahing pagpapahalagang moral (core moral values).
13.1. Natutukoy ang mga gawaing taliwas sa
EsP10PI-
13. Ang Paninindigan ng Naipamamalas ng mag- Nakagagawa ang mag- kasagraduhan ng buhay
IVa-13.1
Tao sa Pagmamahal aaral ang pag-unawa sa aaralay ng sariling pahayag
niya sa Buhay bilang mga gawaing taliwas sa tungkol sa mga gawaing
13.2. Nasusuri ang mga gawaing taliwas sa EsP10PI-
Kaloob ng Diyos batas ng Diyos at sa taliwas sa batas ng Diyos at
kasagraduhan ng buhay IVa-13.2
(Panatilihing malusog kasagraduhan ng buhay sa kasagraduhan ng buhay
ang katawan, maayos 13.3. Nakagagawa ng posisyon tungkol sa mga
EsP10PI-
ang pananaw sa isyung may kinalaman sa kasagraduhan ng
IVb-13.3
buhay at may buhay at kahalagahan ng tao
pagmamahal sa 13.4. Nakagagawa ng sariling pahayag tungkol sa
buhay) EsP10PI-
mga gawaing taliwas sa kasagraduhan ng
IVb-13.4
buhay
14.1. Natutukoy ang mga isyu na kaugnay sa
EsP10PI-
14. Paninindigan sa Naipamamalas ng mag- Ang mag-aaral ay paggamit ng kapangyarihan at pangangalaga
IVc-14.1
Tamang Paggamit ng aaral ang pag-unawa sa nakagagawa ng posisyon sa kapaligiran
Kapangyarihan at mga isyu sa paggamit ng tungkol sa isang isyu sa 14.2. Nasusuri ang mga isyu na kaugnay sa
EsP10PI-
Pangangalaga sa kapangyarihan at paggamit ng kapangyarihan paggamit ng kapangyarihan at pangangalaga
IVc-14.2
Kapaligiran (maayos pangangalaga sa o pangangalaga sa sa kapaligiran
na paggamit ng kapaligiran kapaligiran 14.3. Naipaliliwanag na ang pagkakaroon ng
EsP1
pondo ng bayan, kaayusan, kaunlaran at maisusulong ang
0PI-
pagtupad sa mga kabutihang panlahat kung ang lahat ng tao
IVd-
batas tungkol sa ay may paninindigan sa tamang paggamit
14.3
pangangalaga sa ng kapangyarihan at pangangalaga sa
kalikasan) kapaligiran
14.4. Nakagagawa ng posisyon tungkol sa isang EsP10PI-
isyu sa paggamit ng kapangyarihan o IVd-14.4

pangangalaga sa kapaligiran
15.1. Natutukoy ang mga isyung kaugnay sa

EsP10PI-
15. Paninindigan Tungkol Naipamamalas ng mag- Nakagagawa ang mag- kawalan ng paggalang sa dignidad at
IVe-15.1
sa Pangangalaga ng aaral ang pag-unawa sa aaral ng malinaw na sekswalidad
Sarili Laban sa Pang- mga isyu tungkol sa posisyon tungkol sa isang 15.2. Nasusuri ang mga isyung kaugnay sa
EsP10PI-
aabusong Sekswal Kawalan ng Paggalang sa isyu sa kawalan ng kawalan ng paggalang sa dignidad at
IVe-15.2
Tungo sa Maayos na Dignidad at Sekswalidad paggalang sa dignidad at sekswalidad
Pagtingin sa Sarili at sekswalidad. 15.3. Napangangatwiranan na:
Pagtataguyod ng Makatutulong sa pagkakaroon ng posisyon
Dignidad ng Tao tungkol sa kahalagahan ng paggalang sa
EsP10PI-
(child sexual abuse, pagkatao ng tao at sa tunay na layunin nito
IVf-15.3
child protection, ang kaalaman sa mga isyung may kinalaman
human trafficking) sa kawalan ng paggalang sa digniidad at
sekswalidad ng tao.
15.4. Nakagagawa ng malinaw na posisyon
EsP10PI-
tungkol sa isang isyu sa kawalan ng
IVf-15.4
paggalang sa dignidad at sekswalidad
16.1. Natutukoy ang mga isyung kaugnay sa EsP10PI-
16. Paninindigan para sa Naipamamalas ng mag- Nakabubuo ang mag-aaral kawalan ng paggalang sa katotohanan IVg-16.1
Katotohanan aaral ang pag-unawa sa ng mga hakbang upang 16.2. Nasusuri ang mga isyung may kinalaman sa EsP10PI-
(pagsasabi ng totoo mga isyung kaugnay sa maisabuhay ang paggalang kawalan ng paggalang sa katotohanan IVg-16.2
para sa kabutihan, kawalan ng paggalang sa sa katotohanan. 16.3. Napatutunayang ang pagiging mulat sa mga
pag-iwas sa katotohanan. isyu tungkol sa kawalan ng paggalang sa
EsP10PI-
plagiarism, katotohanan ay daan upang isulong at
IVh-16.3
intellectual piracy, isabuhay ang pagiging mapanagutan at tapat
panghuhula o fortune na nilalan
telling) 16.4. Nakabubuo ng mga hakbang upang EsP10PI-
maisabuhay ang paggalang sa katotohanan IVh-16.4

GLOSARI
antas ng kabuhayan pang-ekonomiyang katayuan
dedikasyon pag-uukol, pag-aalay, paghahandog ng oras o panahon, talino o anumang kakayahan para maisakatuparan ang isang gawain
dignidad pagiging kagalang-galang, may dangal at karangalan bilang isang tao
disaster risk management pangangasiwa ng paghahanda sa kapahamakan sa panahon ng kalamidad
etiko sa paggawa wastong pamantayan sa paggawa
experiential learning karanasan sa pagkatuto

kaisipang/kamalayang
pampamuhunan may kaalaman sa mga gawaing makadaragdag sa kabuhayan gaya ng pangangapital
(entrepreneurial spirit)
kamalayan (awareness) pagkakaroon ng kaalaman sa anumang bagay
kamalayang pansibiko
pagkakaroon ng kaalaman sa mga gawaing may kaugnayan sa pagpapabuti ng pamayanan o bansa
(civic consciousness)
karapatang pantao mga karapatang o bagay na dapat matamasa ng isang mamamayan
kasambahay kasama sa bahay o kapamilya kadalasan

katatagan ng loob
mapanindigan
(fortitude)
likas-kayang pag-unlad
tamang paggamit at pangangasiwa sa mga likas yaman at pag-iingat sa mga ito para sa pangangailangan ng susunod na henerasyon
(sustainable development)
magiliw malambing / malapit sa …
makabuluhan mahalaga , may pakinabang
makamtam matamo/ makuha

mapanagutan
(responsibility/ alam na may dapat gawin o kayang magawa nang may komitment
accountability)
mapanuring pag-iisip
may kakayahang magsuri at mapag-aralan muna ang isang bagay bago magpasiya
(critical thinking)
mapagbantay (vigilant) palaging handa, listo, maingat, mapagmatyag, pagiging matapang humarap o magsabi ng anuman para sa ikauunlad o ikabubuti

GLOSARI
masinop matipid
masusi at matalinong
ginamit ang mga pamanatyan sa wastong pagpapasiya bago magdesisyon
pagpapasiya
mataimtim pormal at malalim na pagninilay
matalino/responsableng
mahusay na mamimili na ginagamit ang mga pamantayan sa pamimili at hindi napaloloko sa anumang bibilhin
mamimili
mulat nagising o natutuhan mula sa …
nilikha ng Diyos nilalang ng panginoon gaya ng kalikasan

pag-iimpok at matalinong
edukasyon o kaalaman sa pagsasanib ng pagtitipid habang napamamahalaan ang anumang yaman (likas man o gawa ng tao at puhunan )
pamamahala ng resources
pagiging produktibo pagiging kapakipakinabang – laging may nagagawa na ayon sa pinagkasunduan
Pagkabukas-isipan mabuting pagtanggap ng anumang mungakahi o puna na makatutulong sa anumang gawain para sa ikabubuti nito
pagkabukas-palad tumutulong nang walang alinlangan sa mga nangangailangan anumang panahon kalamidad o ...
pagkakaroon ng disiplina maayos na pagkilos na naayon sa pamantayan ng lipunang ginagalawan
pagkamahabagin pagkamaawain
pagkamahinahon nakapagtitimpi sa lahat ng pagkakataon, hindi agad-agad nagagalit o nabibigla
pagkamasigasig mapagpursigi o sinisikap gawin ang lahat ng makakaya
pagkamatapat ipinakikita ang pagiging totoo at hindi nagsisinungaing ; naniniwla sa katotohanan

tunay na bumubuo sa pagiging isang nilalang bunga ng pakikipagkapwa o pakikisalamuha sa iba na naipakikita sa pagkilos, pagsasalita at
pagkatao
pag-aksyon sa isang sitwasyon
paglinang pagpapaunlad
pagmamahal sa
kapwa/pagdama sa pagpapakita at paggawa ng mabuti sa kapwa at pakikiramay sa kapwa . hal. kung malungkot , kung masaya
damdamin ng iba
pagmamahal sa
pinaniniwalaan at pinaninindigan ang lahat ng bagay batay sa totong pangyayari o nangyayari at may ebidensya
katotohanan
pagpapamalas pagpapakita

GLOSARI
pagpaparaya inuuna ang kapakanan ng iba kaysa sarili
pagtitiwala sa sarili aktibo, magiting na naipadarama ang damdamin, talento o kakayahan nang hindi nangingimi o nahihiya
pakikiangkop sa oras ng
kayang tumugon sa gitna ng mga hamon o problema sa ibat ibang pagkakataon
pangangailangan
pakikibahagi sa
pagtugon sa pangangailangan di lamang ng sariling bansa kundi ng buong daigdig
pandaigdigang pagkakaisa
pakikisalamuha pakikipag-ugnayan , paglahok sa mga gawain ng iba ng may kasanayang makiangkop
pampublikong kagamitan mga gamit para sa lahat na maaaring gamitin nang walang bayad
ang pananakit ng kapwa bata pisikal man o berbal ay isang anyo ng bullying, ang “bullying”, isang anyo ito ng paulit-ulit na pananakit o
pananakot, pang-aapi
pang-aapi sa isang bata o tao
pananalig sa Diyos paniniwala, pagtitiwala sa panginoon sa pamamagitan ng pagsunod sa kanyang mga kautusan para sa ibubuti ng lahat
pangangasiwa pamamahala
pangkat-etniko pangkat o grupo ng mga tao sa ibat ibang pamayanan na bumubuo sa bansa gaya ng mga Tagalog, Manobo, Ifugao
paninindigan sa kabutihan ipinaglalaban kung ano ang tama at mabuti
positibong pagkilala sa sarili magandang pagtingin at pagkakilala sa sarili na maaaring ipagmalaki at ibahagi sa kapwa
responsableng
tagapangalaga ng may komitment sa pangangasiwa ng kapaligiran para sa likas-tuluyang pag-unlad
kapaligiran
sensitibo nararamdaman ang pangangailangan o kailangang tugunan
talino potensyal o natatanging kaalaman o kasanayan
tinatamasa nakukuha , nagagawa

CODE BOOK LEGEND
Sample: EsP10PB-IIIg-12.1
LEGEND SAMPLE DOMAIN/ COMPONENT CODE
Learning Area and Tungkulin Ko Sa Aking Sarili at Pamilya PKP

Edukasyon sa
Strand/ Subject or
Pagpapakatao Mahal Ko, Kapwa Ko P
Specialization
EsP
First Entry
10 Para Sa Kabutihan ng Lahat, Sumunod Tayo PPP
Grade Level Baitang 10
Paggawa ng Mabuti, Kinalulugdan ng Diyos PD
Pagkilala at Pamamahala sa mga Pagbabago sa
PS
Domain/Content/ Ang Pagpapahalaga at Sarili
Uppercase Letter/s
Component/ Topic Birtud
PB
Ang Pagkatao ng Tao PT
- Ang Pagpapahalaga at Birtud PB
Roman Numeral Ang Pakikipagkapwa P
*Zero if no specific quarter
Quarter Ikatlong Markahan III
Lowercase Letter/s Mga Isyu sa Pakikipagkapwa IP

*Put a hyphen (-) in between
letters to indicate more than a
Week Ikapitong linggo g Ang Papel ng Lipunan sa Tao PL
specific week
Ang Tungkulin ng Tao sa Lipunan TT
-
Mga Kaugnay na Pagpapahalaga sa Paggawa KP
Nakapagpapaliwanag ng
kahalagahan ng Mapanagutang Pagpaplano ng Kursong
Arabic Number Competency
pangangalaga sa
12.1 Akademiko o Teknikal-Bokasyonal, Sining at PK
kalikasan Isports, Negosyo o Hanapbuhay
Ang Moral na Pagkatao MP
Ang Makataong Kilos MK
Ang Aking Posisyon sa mga Isyung Moral PI

Edukasyon Sa Pagpapakatao Curriculum Guide Grade 1-10 December 2013 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Edukasyon Sa Pagpapakatao Curriculum Guide Grade 1-10 December 2013 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Republika ng Pilipinas

K to12 Gabay Pangkurikulum

ANG BATAYANG KONSEPTWAL NG EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 2 of 76

Ang Pilosopiya at mga Batayang Teorya ng Pagtuturo-Pagkatuto

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 3 of 76

Mga Disiplina ng Edukasyon sa Pagpapakatao

Mga Dulog sa Pagtuturo

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 4 of 76

Figure 1. Ang Batayang Konseptwal ng Edukasyon sa Pagpapakatao

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 5 of 76

MGA PAMANTAYAN SA PROGRAMA (LEARNING AREASTANDARDS)

PANGUNAHING PAMANTAYAN NG BAWAT YUGTO (KEYSTAGE STANDARDS)

K – Baitang 3 Baitang 4 – 6 Baitang 7 – 10

Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 6 of 76

Grade Level Standards (Pamantayan sa Bawat Baitang/Antas)

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 8 ng 76

3. Pagiging Naisabubuhay nang may 3. Nakapaglalarawan ng iba’t ibang gawain na

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 9 ng 76

II. Mahal Ko, Kapwa Ko - Ikalawang Markahan

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 11 ng 76

20. Nakasusunod sa mga gawaing EsP1PD-

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 12 ng 76

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 13 ng 76

3. Pampamilyang Naisasagawa ang kusang

2. Likas-kayang Pag- Naisasabuhay ang 18. Nakagagamit nang masinop ng anumang

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 15 ng 76

23.1. paggamit ng talino at kakayahan

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 16 ng 76

3. Katatagan ng loob 4. Nakatutukoy ng mga damdamin na EsP3PKP

5. Napahahalagahan ang pagkilala sa kayang

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 17 ng 76

4.2. Pangangasiwa 7. Nakahihikayat ng kapwa na gawin ang

8. Napatutunayan ang ibinubunga ng

5. Pampamilyang Naipakikita ang katapatan,

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 18 ng 76

14. Nakapagpapakita nang may kasiyahan sa

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 19 ng 76

17. Nakapagpapanatili ng malinis at ligtas na  FL-EP,Grade 3,

3.1. Pakikiangkop sa 19. Nakapagpapanatili ng ligtas na pamayanan sa

3.2. Pagiging Handa

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 20 ng 76

1. Pananalig sa Diyos Naipamamalas ang pag- 1. Naisabubuhay ang EsP3PD-

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 21 ng 76

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 22 ng 76

8. Nakapagpapakita ng paggalang sa iba sa  MISOSA Baitang

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 23 ng 76

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 24 ng 76

13.3. Halaman :  MISOSA Baitang

13.4. Mga Materyal na Kagamitan:

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 25 ng 76

8. Pagkamatapat 4. Nakapagpapakita ng matapat na paggawa sa

II. Pakikipagkapwa-tao - Ikalawang Markahan

17. Nakikilahok sa mga patimpalak o paligsahan EsP5P –

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 28 ng 76

23. Nakapagpapakita ng magagandang halimbawa

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 29 ng 76

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 30 ng 76

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 31 ng 76

III. Pagmamahal sa Bansa at Pakikibahagi sa Pandaigdigang Pagkakaisa – Ikatlong Markahan

1.3. Pambansang  MISOSA Baitang 5,

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 33 ng 76