शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||समरर ररामदरासरासांचरा दरासबबोध ||

||शश रराम समरर ||
||नमन ||
गणणेशश शरारदरा चचैव सद्गगरश सज्जनस्तथरा |आरराध्यदचै वतग्रं गह्
ग यग्रं सवर मणे रघन
ग न्दनश ||१||
गणणेश शरारदरा सद्गगर| सग्रंत सज्जन कगळणे श्वर |सवर्वहह मराझरा रघव
ग श्रीर| सद्गगररपप ||२||
मराझप आरराध्यदचै वत| परम गगह्य गगह्यरातश्रीत |गगह्यपणराचश्री मरात| न चलणे जणेथप ||३||
यबो जरातबो मरदग्रं शजरा कक्षितश्रीतलणे सग्रंबबोधयन न सज्जनरान न |गन्थग्रं यबो रचयन न सगपण्
ग यजनकग्रं शश्रीदरासबबोधराभभिधम न |
यश ककीरयरार्व पठनणेन सवर्वववदष
ग राग्रं स्वराग्रंतरापहराररश सदरा |सबोऽयग्रं मकग कतकरश कक्षितत ववजयतणे शश्रीररामदरासबो गर
ग श ||४||
मलरा वराटतप अग्रंतरर रवराग्रं वसरावप |तगझ्यरा दरासबबोधराभस रवराग्रं बबोधवरावप |
अपरयरापरर पराववश्री पणेमगरासरा |महरारराजयरा सद्गगर ररामदरासरा ||५||
ब्रह्मरानग्रंदग्रं परमसगखदग्रं कणेवलग्रं जरानममरतर्वम न |द्वन्द्वरातश्रीतग्रं गगनसदृशग्रं तररवमस्यराहदलक्ष्यम न |
एकग्रं रनरयग्रं ववमलमचलग्रं सवर्वधश्रीसराकक्षिभिमतम न |भिरावरातश्रीतग्रं तत्रिगगणरहहतग्रं सद्गगरग्रं तग्रं नमराभम ||६||
गगरब्रर्वह्मरा गगरववर्वष्णग गगरदर वबो महणे श्वरश |गगर सराक्षिरातग्रं परग्रं ब्रह्मग्रं तस्मचै शश्रीगगरवणे नमश ||७||
अनणेन पश्रीयतराग्रं दणे वबो भिगवराञ्जरानककीपरतश |शश्रीररामचन्दश पमवरषरामस्मराकग्रं कगलदचै वतम न ||८||
||शबोतरा वक्तरा शशरराम समरर ||
||जय जय रघघवशर समरर ||
भगवरान न शशमत न प. पप. शशधरस्वराममववरचचत
॥ शशमद दरासबबोधतत्व स्तव:॥
दरासस्रवग्रं भिव ररामस्य भिवपरारग्रं स नणेष्यरत | भिवसणेतगररवराभिरारत दरासबबोधश पबबोधयन न ||१||
सवर हह पमरयरयणेष शश्रीररामबो दरासवराग्रंरछितम न | चचन्तरामणणररवराभिरारत दरासबबोधश पबबोधयन न ||२||
सवरपकरारग्रं दरास्यग्रं ररामदरास्यणेन नश्यरत |स्वरातग्रंत्रिभिराश पभिरातश्रीरथग्रं दरासबबोधश पबबोधयन न ||३||
परापग्रं तरापग्रं च दचै न्यग्रं च ररामदरास्यणेन नश्यरत | इरयणेवग्रं बबोधयन न भिरारत दरासबबोधश पबबोधयन न ||४||
पपग्रंचश परमराथर्वश्च ररामदरास्यणेन भसध्यरत | दणे हलरदरपवदरारत दरासबबोधश पबबोधयन न ||५||

www.samarthramdas400.in 1
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

वरासनराजरालरनमर्मोकश ररामदरास्यणेन सग्रंभिवणेत न | भिवराकबधनतररवराभिरारत दरासबबोधश पबबोधयन न ||६||

स्वरारराज्यग्रं च स्वरराज्यग्रं च ररामदरास्यणेन लभ्यतणे|भिरातश्रीरथग्रं बबोधयन न रनरयग्रं दरासबबोधश सगरदम
ग श ||७||
शश्रीसमथर्वसमस्रवग्रंस्यरा ररामदरास्यणेन परावनश | स्पशर्मोपल इवराभिरारत दरासबबोधश पबबोधयन न ||८||
तवरारमरा ब्रह्मररामबोऽयग्रं सरा रवमणेव रवमणेव सश |महरावराकयभमवराभिरारत दरासबबोधश पबबोधयन न ||९||
दरासबोऽवप ररामदरास्यणेन ररामस्रवग्रं रवमत
म बो भिवणेश |इरत पबबोधयन न भिरारत दरासबबोधश पबबोधयन न ||१०||
दरासबबोधकश्चदराहदरयबो यत्रि कगत्रिरावप वरा कस्थतश | अजरानरतभमरग्रं शश्रीघग्रं नराशयन न कराशतणेऽरनशम न ||११||
||इतत शशमदरासबबोधतत्त्वस्तवव ||
शश्रीधरस्वरामश्री, बध
ग वरार फराल्गगन श.ग पतणणर्वमरा शकणे १८७९ लबोणरावळप , हद. ५ मराचर्व १९५८
||शशररामसमरर ||
नमस्तणे दरासबबोधराय तत्रिपथचैकयस्वरवपणणे |यस्य चचग्रंतनमरात्रिणेण कल्यराणग्रं च भिवणेरसदरा ||
सवरऽवप सगणखनश सन्तग| सवर सन्तग रनररामयराश |सवर भिदराणण पश्यन्तग| मरा ककश्चत न दशग खमराप्नगयरात न ||
||जय जय रघघवशर समरर ||

www.samarthramdas400.in 2
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||समरर ररामदरासरासांचरा दरासबबोध ||

|| दशक पहहिलरा : स्तवननराम ||१||
समरास पहहलरा : गग्रंथरारग्रं भिलक्षिण
समरास दस
ग ररा : गणणेशस्तवन
समरास रतसररा : शरारदरास्तवन
समरास चवथरा : सद्गगरस्तवन
समरास पराग्रंचवरा : सग्रंतस्तवन
समरास सहरावरा : शबोतणेजनस्तवन
समरास सरातवरा : कवणेश्वरस्तवन
समरास आठवरा : सभिरास्तवन
समरास नववरा : परमराथर्वस्तवन
समरास दहरावरा : नरदणे हस्तवनरनरपण
|| दशक दस
घ ररा : मपरल
र क्षणनराम ||२||
समरास पहहलरा : ममखल
र्व क्षिण
समरास दस
ग ररा : उरतम लक्षिण
समरास रतसररा : कगववद्यरा लक्षिण
समरास चवथरा : भिककत रनरपण
समरास पराचवरा : रजबोगगण लक्षिण
समरास सहरावरा : तमबोगगण लक्षिण
समरास सरातवरा : सररवगगण लक्षिण
समरास आठवरा : सद्ववद्यरा रनरपण
समरास नववरा : ववरकत लक्षिण
www.samarthramdas400.in 3
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दहरावरा : पढतममखर्व लक्षिण

|| दशक ततसररा : स्वगघणपररीक्षरानराम ||३||
समरास पहहलरा : जन्मदशग ख रनरपण
समरास दस
ग ररा : स्वगगणपररक्षिरा १
समरास रतसररा : स्वगगणपररक्षिरा २
समरास चवथरा : स्वगगणपररक्षिरा ३
समरास पराचवरा : स्वगगणपररक्षिरा ४
समरास सहरावरा : आध्यराकरमक तराप
समरास सरातवरा : आचधभितरतक तराप
समरास आठवरा : आचधदचै ववक तराप
समरास नववरा : मरम यगरनरपण
समरास दहरावरा : वचैरराग्य रनरपण
|| दशक चचौररा : नवववधरा भकक्तनराम ||४||
समरास पहहलरा : शवणभिकतश्री
समरास दस
ग ररा : ककतर्वन भिककत
समरास रतसररा : नरामस्मरणभिककत
समरास चवथरा : परादसणेवन भिककत
समरास पराचवरा : अचर्वनभिककत
समरास सहरावरा : वग्रंदनभिककत
समरास सरातवरा : दरास्यभिककत
समरास आठवरा : सख्यभिककत
समरास नववरा : आरमरनवणेदन
समरास दहरावरा : मगककतचतगष्टय

www.samarthramdas400.in 4
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

|| दशक पराचवरा : मसांतरासांचरा ||५||

समरास पहहलरा : गर
ग रनश्चय
समरास दस
ग ररा : गर
ग लक्षिण
समरास रतसररा : भशष्यलक्षिण
समरास चवथरा : उपदणे शलक्षिण
समरास पराचवरा : बहगधराजरान रनरपण
समरास सहरावरा : शद्ध
ग जरान रनरपण
समरास सरातवरा : बद्धलक्षिण
समरास आठवरा : मगमगक्षिलक्षिण
समरास नववरा : सराधकरनरपण
समरास दहरावरा : भसद्धलक्षिण रनरपण
|| दशक सहिरावरा : ददे वशबोधन ||६||
समरास पहहलरा : दणे वशबोधन
समरास दस
ग ररा : ब्रह्मपरावनरनरपण
समरास रतसररा : मरायबोदवरनरपण
समरास चवथरा : ब्रह्मरनरपण
समरास पराग्रंचवरा : मरायराब्रह्मरनरपण
समरास सहरावरा : सष्म टरकथन
समरास सरातवरा : सगगणभिजन
समरास आठवरा : दृश्यरनरपण
समरास नववरा : सरारशबोधन
समरास दहरावरा : अनगवरार्वच्यरनरपण
|| दशक सरातवरा : चचौदरा ब्रह्मरासांचरा ||७||

www.samarthramdas400.in 5
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास पहहलरा : मग्रंगलराचरण

समरास दस
ग ररा : ब्रह्मरनरपण
समरास रतसररा : चतगदर्वशब्रह्मरनरपण
समरास चवथरा : ववमलब्रह्मरनरपण
समरास पराग्रंचवरा : द्वचैतकल्पनरारनरसन
समरास सहरावरा : बद्धमगकतरनरपण
समरास सरातवरा : सराधनपरतष्ठरारनरपण
समरास आठवरा : शवणरनरपण
समरास नववरा : शवणरनरपण
समरास दहरावरा : दणे हरान्तरनरपण
|| दशक आठवरा : मरायबोद्भव अरवरा जरानदशक ||८||
समरास पहहलरा : दणे वदशर्वन
समरास दस
ग ररा : समक्ष्मआशग्रंकरारनरपण
समरास रतसररा : समक्ष्मआशग्रंकरारनरपण
समरास चवथरा : समक्ष्मपग्रंचभिमतपरनरपण
समरास पराग्रंचवरा : स्थमळपग्रंचमहराभिमतपस्वरपराकराशभिणेद
समरास सहरावरा : दश्ग चश्रीतरनरपण
समरास सरातवरा : मबोक्षिलक्षिण
समरास आठवरा : आरमदशर्वन
समरास नववरा : भसद्धलक्षिण
समरास दहरावरा : शमन्यरवरनरसन
|| दशक नववरा : गघणरूप ||९||
समरास पहहलरा : आशग्रंकरानराम

www.samarthramdas400.in 6
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दस
ग ररा : ब्रह्मरनरपण
समरास रतसररा : रनशसग्रंदणेह रनरपण
समरास चवथरा : जराणपणरनरपण
समरास पराग्रंचवरा : अनम
ग रानरनशर्वन
समरास सहरावरा : गण
ग रपरनरपण
समरास सरातवरा : ववकल्परनरपण
समरास आठवरा : दणे हराग्रंतरनरपण
समरास नववरा : सग्रंदणेहवरारण
समरास दहरावरा : कस्थरतरनरपण
|| दशक दहिरावरा : जगज्ज्यबोतशनराम ||१०||
समरास पहहलरा : अग्रंतशकरणचैकरनरपण
समरास दस
ग ररा : दणे हआशग्रंकरारनरपण
समरास रतसररा : दणे हआशग्रंकराशबोधन
समरास चतथरा : बश्रीजलक्षिण
समरास पराग्रंचवरा : पग्रंचपळयरनरपण
समरास सहरावरा : भ्रमरनरपण
समरास सरातवरा : सगगणभिजन
समरास आठवरा : पचश्रीतरनरपण
समरास नववरा : पगरषपकमरत
समरास दहरावरा : चळराचळरनरपण
|| दशक अकररावरा : भशमदशक ||११||
समरास पहहलरा : भसद्धराग्रंतरनरपण
समरास दस
ग ररा : चरवरारदणे वरनरपण

www.samarthramdas400.in 7
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास रतसररा : भशकवण रनरपण

समरास चतथरा : सरारवववणेकरनरपण
समरास पराग्रंचवरा : रराजकरारण रनरपण
समरास सहरावरा : महग्रं त लक्षिण
समरास सरातवरा : चग्रंचळ नदर
समरास आठवरा : अग्रंतररारमरावववरण
समरास नववरा : उपदणे श रनरपण
समरास दहरावरा : रनस्पह
म वतर्वणक
म
|| दशक बराररावरा : वववदेकववैरराग्य ||१२||
समरास पहहलरा : ववमळ लक्षिण
समरास दस
ग ररा : परययरनरपण
समरास रतसररा : भिकतरनरपण
समरास चतथरा : वववणेकवचैरराग्यरनरपण
समरास पराग्रंचवरा : आरमरनवणेदन
समरास सहरावरा : सकम ष्टक्रमरनरपण
समरास सरातवरा : ववषयरयराग
समरास आठवरा : कराळरपरनरपण
समरास नववरा : यरनभशकवण
समरास दहरावरा : उरतमपगरष रनरपण
|| दशक तदेररावरा : नरामरूप ||१३||
समरास पहहलरा : आरमरानरारमवववणेक
समरास दस
ग ररा : सराररासराररनरपण
समरास रतसररा : उभिरारणश्रीरनरपण

www.samarthramdas400.in 8
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास चतथरा : पलयरनरपण

समरास पराग्रंचवरा : कहराणश्रीरनरपण
समरास सहरावरा : लघब
ग बोध
समरास सरातवरा : परयय वववरण
समरास आठवरा : कतरार्व रनरपण
समरास नववरा : आरमरावववरण
समरास दहरावरा : भशकवणरनरपण
|| दशक चचौदरावरा : अरसांडध्यरान ||१४||
समरास पहहलरा : रनस्पह
म लक्षिणनराम
समरास दस
ग ररा : भभिक्षिरारनरपण
समरास रतसररा : कववरव रनरपण
समरास चतथरा : ककीतर्वन लक्षिण
समरास पराग्रंचवरा : हररकथरा लक्षिण
समरास सहरावरा : चरातगयर्व लक्षिण
समरास सरातवरा : यगगधमर्व रनरपण
समरास आठवरा : अखग्रंड ध्यरान रनरपण
समरास नववरा : शराश्वत रनरपण
समरास दहरावरा : मरायरारनरपण
|| दशक पसांधररावरा : आत्मदशक ||१५||
समरास पहहलरा : चरातगयर्व लक्षिण
समरास दस
ग ररा : रनशस्पह
म व्यराप
समरास रतसररा : शणेष्ठ अग्रंतररारमरा
समरास चतथरा : शराश्वतब्रह्मरनरपण

www.samarthramdas400.in 9
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास पराग्रंचवरा : चग्रंचळ लक्षिण

समरास सहरावरा : चरातगयर्व वववरण
समरास सरातवरा : अधबोधर्वरनरपण
समरास आठवरा : सक्ष्
म मजश्रीवरनरपण
समरास नववरा : वपग्रंडबोरपकरतरनरपण
समरास दहरावरा : भसद्धराग्रंतरनरपण
|| दशक सबोळरावरा : सप्तततन्वय ||१६||
समरास पहहलरा : वराल्मश्रीकक स्तवनरनरपण
समरास दस
ग ररा : समयस्
र्व तवनरनरपण
समरास रतसररा : पथ्
म वश्रीस्तवनरनरपण
समरास चतथरा : आपरनरपण
समरास पराग्रंचवरा : अकग्नरनरपण
समरास सहरावरा : वरायगस्तवन
समरास सरातवरा : महदत
म रनरपण
समरास आठवरा : आरमराररामरनरपण
समरास नववरा : नरानरा उपरासनरारनरपण
समरास दहरावरा : गगणभिमतरनरपण
|| दशक सतररावरा : प्रककतत पघरुष ||१७||
समरास पहहलरा : पकमरतपगरषनराम
समरास दस
ग ररा : भशवशककतरनरपण
समरास रतसररा : शवणरनरपण
समरास चतथरा : अनगमरानरनरसन
समरास पराग्रंचवरा : अजपरारनरपण

www.samarthramdas400.in 10
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सहरावरा : दणे हरारमरनरपण

समरास सरातवरा : जगजश्रीवनरनरपण
समरास आठवरा : तररवरनरसन
समरास नवनरा : तनच
ग तगष्टयरनरपण
समरास दहरावरा : टबोणपभसद्धलक्षिण
|| दशक अठररावरा : बहिघकजनसश ||१८||
समरास पहहलरा : बहगदणेवस्थराननराम
समरास दस
ग ररा : सवर्वजसग्रंगरनरपण
समरास रतसररा : रनस्पह
म भशकवण
समरास चतथरा : दणे हदल
ग भि
र्व रनरपण
समरास पराग्रंचवरा : करग्रं टपररक्षिरारनरपण
समरास सहरावरा : उरतमपगरषरनरपण
समरास सरातवरा : जनस्वभिरावरनरपण
समरास आठवरा : अग्रंतदर वरनरपण
समरास नववरा : रनदरारनरपण
समरास दहरावरा : शबोतराअवलक्षिणरनरपण
|| दशक एकबोणणसरावरा : भशकवण ||१९||
समरास पहहलरा : लणेखनकक्रयरारनरपण
समरास दस
ग ररा : वववरणरनरपण
समरास रतसररा : करग्रं टलक्षिणरनरपण
समरास चतथरा : सदणे वलक्षिणरनरपण
समरास पराग्रंचवरा : दणे हमरान्य रनरपण
समरास सहरावरा : बगवद्धवराद रनरपण

www.samarthramdas400.in 11
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सरातवरा : यरनरनरपण

समरास आठवरा : उपराचधलक्षिणरनरपण
समरास नववरा : रराजकरारणरनरपण
समरास दहरावरा : वववणेकलक्षिणरनरपण
|| दशक ववसरावरा : पण
प न
र राम ||२०||
समरास पहहलरा : पण
म रार्वपण
म रर्व नरपण
समरास दस
ग ररा : सष्म टरतत्रिववधलक्षिणरनरपण
समरास रतसररा : समक्ष्मनरामराभभिधरानरनरपण
समरास चतथरा : आरमरारनरपण
समरास पराग्रंचवरा : चरवरारकजन्नसरनरपण
समरास सहरावरा : आरमरागगणरनरपण
समरास सरातवरा : आरमरारनरपण
समरास आठवरा : दणे हणेक्षिणेत्रिरनरपण
समरास नववरा : समक्ष्मरनरपण
समरास दहरावरा : ववमलब्रह्मरनरपण

www.samarthramdas400.in 12
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||समरर ररामदरासरासांचरा दरासबबोध दशक १ ||

||दशक पहहिलरा: स्तवननराम ||१||
समरास पहहिलरा : गसांररारसां भलक्षण
||शशरराम ||
शबोतणे पस
ग तश्री कबोण गग्रंथ| कराय बबोभललप जश्री यणेथ |शवण कणेभलयरानप पराप्त| कराय आहणे ||१||
गग्रंथरा नराम दरासबबोध| गर
ग भशष्यराग्रंचरा सग्रंवराद |यणेथ बबोभललरा ववशद| भिककतमरागर्व ||२||
नवववधरा भिककत आणण जरान| बबोभललप वचैरराग्यराचप लक्षिण |बहगधरा अध्यरारम रनरबोपण| रनरबोवपलप ||३||
भिककतचणेन यबोगप दणे व| रनश्चयप परावतश्री मरानव | ऐसरा आहणे अभभिपराव| ईयणे गग्रंथश्रीग्रं ||४||
मगख्य भिकतश्रीचरा रनश्चयबो| शगद्धजरानराचरा रनश्चयबो |आरमकस्थतश्रीचरा रनश्चयबो| बबोभललरा असणे ||५||
शगद्ध उपदणे शराचरा रनश्चयबो| सरायबोज्यमगकतश्रीचरा रनश्चयबो |मबोक्षिपराप्तश्रीचरा रनश्चयबो| बबोभललरा असणे ||६||
शगद्धस्वरपराचरा रनश्चयबो| ववदणे हकस्थतश्रीचरा रनश्चयबो |अभलप्तपणराचरा रनश्चयबो| बबोभललरा असणे ||७||
मगख्य दणे वराचरा रनश्चयबो| मगख्य भिकतराचरा रनश्चयबो |जश्रीवभशवराचरा रनश्चयबो| बबोभललरा असणे ||८||
मगख्य ब्रह्मराचरा रनश्चयबो| नरानरा मतराग्रंचरा रनश्चयबो |आपण कबोण हरा रनश्चयबो| बबोभललरा असणे ||९||
मगख्य उपरासनरालक्षिण| नरानरा कववरवलक्षिण |नरानरा चरातगयल
र्व क्षिण| बबोभललप असणे ||१०||
मरायबोदवराचप लक्षिण| पग्रंचभिमतराग्रंचणे लक्षिण |कतरार्व कबोण हप लक्षिण| बबोभललप असणे ||११||
नरानरा ककग्रं त रनवराररलणे ||नरानरा सग्रंशयबो छिणे हदलणे |नरानरा आशग्रंकरा फणेडडलणे| नरानरा पश्न ||१२||
ऐसप बहगधरा रनरबोवपलप | गग्रंथगभिर जप बबोभललप |तप अवघपचच अनगवरादलप | न वचणे ककग्रं कदरा ||१३||
तथरावप अवघरा दरासबबोध| दशक फबोडमन कणेलरा ववशद |जणे जणे दशककीग्रंचरा अनगवराद| तणे तणे दशककीग्रं बबोभललरा ||१४||
नरानरा गग्रंथराग्रंच्यरा समतश्री| उपरनषदप वणेदराग्रंत शगतश्री |आणण मगख्य आरमपचश्रीतश्री| शरास्त्रिप सहहत ||१५||
नरानरा समतश्रीअन्वयणे| म्हणतनश्री भमथ्यरा म्हणतराग्रं न यणे |तथरावप हप अनगभिवराभस यणे| परयक्षि आतराग्रं ||१६||
मरसरप यरासश्री भमथ्यरा म्हणतश्री| तरर अवघणेचच गग्रंथ उछिणे दतश्री |नरानरा गग्रंथराग्रंच्यरा समतश्री| भिगवद्वराकयप ||१७||
भशवगश्रीतरा ररामगश्रीतरा| गगरगश्रीतरा गभिर्वगश्रीतरा |उरतरगश्रीतरा अवधमतगश्रीतरा| वणेद आणश्री वणेदराग्रंत ||१८||
भिगवद्गश्रीतरा ब्रह्मगश्रीतरा| हग्रं सगश्रीतरा पराण्डवगश्रीतरा |गणणेशगश्रीतरा यणेमगश्रीतरा| उपरनषदप भिरागवत ||१९||

www.samarthramdas400.in 13
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

इरयराहदक नरानरा गग्रंथ| समतश्रीस बबोभललणे यणेथ |भिगवद्वराकयणे यणेथराथर्व| रनश्चयपसश्रीग्रं ||२०||
भिगवद्वचनश्रीग्रं अववश्वरासणे| ऐसरा कबोण परतत असणे |भिगवद्वराकयराववरहहत नसणे| बबोलणणे यणेथश्रीचप ||२१||
पण
म ग
र्व ग्रंथ पराहहल्यराववण| उगराच ठणे वश्री जबो दष
म ण |तबो दरग रारमरा दरग राभभिमरान| मरसरप करर ||२२||
अभभिमरानप उठणे मरसर| मरसरप यणे रतरस्करार |पढ
ग प क्रबोधराचरा ववकरार| पबळणे बळप ||२३||
ऐसरा अग्रंतरर नरासलरा| करामक्रबोधप खवळलरा |अहग्रं भिरावणे परालटलरा| परयक्षि हदसणे ||२४||
करामक्रबोधप भलथराडडलरा| तबो कचैसरा म्हणरावरा भिलरा |अमत
म सणेववतराग्रंच परावलरा| मरम य रराहबो ||२५||
आतराग्रं असबो हप बबोलणप | अचधकराररासराररखप घणेणप |परग्रं तग अभभिमरान रयरागणप | हप उरतमबोरतम ||२६||
मरागराग्रं शबोतश्रीग्रं आक्षिणेवपलप | जश्री यणे गग्रंथश्रीग्रं कराय बबोभललप |तप सकळहह रनरबोवपलप | सग्रंकळश्रीत मरागर ||२७||
आतराग्रं शवण कणेभलयराचप फळ| कक्रयरा परालटणे तरकराळ |तगटणे सग्रंशयराचप ममळ| यणेकसरराग्रं ||२८||
मरागर्व सराग्रंपडणे सगगम| न लगणे सराधन दग
ग म
र्व |सरायबोज्यमगकतश्रीचप वमर्व| ठराग्रंइग्रं पडणे ||२९||
नरासणे अजरान दशग ख भ्रराग्रंतश्री| शश्रीघचच यणेथप जरानपराप्तश्री |ऐसश्री आहणे फळशगतश्री| ईयणे गग्रंथश्रीग्रं ||३०||
यबोचगयराग्रंचणे परम भिराग्य| आग्रंगश्रीग्रं बराणणे तप वचैरराग्य |चरातगयर्व कळणे यथरायबोग्य| वववणेकपसहहत ||३१||
भ्रराग्रंत अवगगणश्री अवलक्षिण| तप चच हबोतश्री सगलक्षिण |धमतर्व तराककर्वक ववचक्षिण| समयबो जराणतश्री ||३२||
आळसश्री तणेचच सराक्षिपश्री हबोतश्री| परापश्री तणेचच पस्तरावतश्री |रनग्रंदक तणेचच वग्रंदग्रं म लरागतश्री| भिककतमरागरार्वसश्री ||३३||
बद्धचश्री हबोतश्री मगमगक्षि| ममखर्व हबोतश्री अरतदक्षि |अभिकतचश्री परावतश्री मबोक्षि| भिककतमरागर ||३४||
नरानरा दबोष तणे नरासतश्री| परतत तणेचच परावन हबोतश्री |पराणश्री परावणे उरतम गतश्री| शवणमरात्रिप ||३५||
नरानरा धबोकप दणे हबगद्धश्रीचणे| नरानरा ककग्रं त सग्रंदणेहराचणे |नरानरा उद्वणेग सग्रंसरारराचणे| नरासतश्री शवणप ||३६||
ऐसश्री यराचश्री फळशगतश्री| शवणप चगकणे अधबोगतश्री |मनरास हबोय ववशराग्रंतश्री| समराधरान ||३७||
जयराचरा भिरावराथर्व जचैसरा| तयरास लराभि तचैसरा |मरसर धरर जबो पग्रंस
ग रा| तयरास तप चच पराप्त ||३८||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे गसांररारसां भलक्षणनराम समरास पहहिलरा ||१||१. १

www.samarthramdas400.in 14
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दस
घ ररा : गणदेशस्तवन
||शशरराम ||
ॐ नमबोकज गणनरायणेकरा| सवर्व भसवद्धफळदरायणेकरा |अजरानभ्रराग्रंरतछिणे दकरा| बबोधरपरा ||१||
मराणझयणे अग्रंतररग्रं भिररावप | सवर्वकराळ वरास्तव्य कररावप |मज वराग्सग्रंन्
ग यरास वदवरावप | कमपराकटराक्षिपकरनश्री ||२||
तगणझयणे कमपणेचणेरन बळप | ववतगळतश्री भ्रराग्रंतश्रीचश्रीग्रं पडळप |आणश्री ववश्वभिक्षिक कराळप | दरास्यरव ककीजणे ||३||
यणेतराग्रं कमपणेचश्री रनज उडश्री| ववघ्नप करापतश्री बरापड
ग श्रीग्रं |हबोऊन जरातश्री दणे शधडश्री| नराममरात्रिप ||४||
म्हणतन नरामप ववघ्नहर| आम्हराग्रं अनराथराग्रंचणे मराहणे र |आहदकरनश्री हररहर| अमर वग्रंहदतश्री ||५||
वग्रंदरम नयराग्रं मग्रंगळरनधश्री| करायर्व कररतराग्रं सवर्वभसद्धश्री |आघरात अडथराळणे उपराधश्री| बराधमग्रं सकणेनरा ||६||
जयराचप आठववतराग्रं ध्यरान| वराटणे परम समराधरान |नणेत्रिश्रीग्रं ररघबोरनयराग्रं मन| पराग्रंगगळणे सवरारगश्री ||७||
सगगण रपराचश्री टणे व| मराहरा लरावण्य लराघव |नरम य कररतराग्रं सकळ दणे व| तटस्त हबोतश्री ||८||
सवर्वकराळ मदबोन्मरत| सदरा आनग्रंदणे डगल्लत |हरषप रनभिर्वर उहद्दित| सगपसन्नवदनग ||९||
भिव्यरप ववतग्रंड| भिश्रीमममरतर्व मराहरा पचग्रंड |ववस्तश्रीणर्व मस्तककीग्रं उदग्रं ड| भसग्रंधमर चचचर्वलरा ||१०||
नरानरा सगगग्रंध पररमळप | थबथबरा गळतश्री गग्रंडस्थळप |तणेथप आलरग्रं षट्पदकगळप | झगग्रंकरारशबदप ||११||
मगडरव शगग्रंडरादग्रं ड सरळणे | शबोभिणे अभभिनव आवराळप |लग्रंतबत अधर रतक्षिण गळणे | क्षिणक्ष्णरा मग्रंदसरवश्री ||१२||
चतदरा ववद्यराग्रंचरा गबोसराग्रंवश्री| हरस्व लबोचन तणे हहलरावश्री |लवलववत फडकरावश्री| फडचै फडचै कणर्वथरापरा ||१३||
ररनखचचत मगगगटरग्रं झळराळ| नरानरा सगरग्रंग फराग्रंकतश्री ककीळ |कग्रंग डलप तळपतश्री नश्रीळ| वरर जडडलणे झमकतश्री ||१४||
दग्रं त शगभ्र सद्दिट| ररनखचचत हणे मकट |तयरा तळवटरग्रं पत्रिप नश्रीट| तळपतश्री लघग लघग ||१५||
लवथववत मलपणे ददोंद| वणेकष्टत कट नरागबग्रंद |क्षिगद घग्रंहटकरा मग्रंद मग्रंद| वराजतश्री झणरकरारप ||१६||
चतगभिगज
र्व लग्रंबबोदर| करासणे कराभसलरा वपतराग्रंबर |फडकणे ददोंहदचरा फणश्रीवर| धगधमकरार टराककी ||१७||
डबोलवश्री मस्तक कजव्हरा लराळश्री| घरालमन बचैसलरा वणेटराळश्री |उभिरारबोरन नराभभिकमळश्रीग्रं| टकमकराग्रं पराहणे ||१८||
नरानरा यरारत कगशगममराळरा| व्यराळपररयग्रंत रळतश्री गळराग्रं |ररनजडडत हृदयकमळरा- | वरर पदक शबोभिणे ||१९||
शबोभिणे फरश आणश्री कमळ| अग्रंकगश रतक्षिण तणेजराळ |यणेकणे कररग्रं मबोदकगबोळ| तयरावरर अरत पश्रीरत ||२०||

www.samarthramdas400.in 15
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

नट नराट्य कळरा कग्रंग सरर| नरानरा छिग्रं दप नरम य करर |टराळ मद

म राग्रंग भिरबोवरर| उपराग्रंग हगग्रंकरारणे ||२१||
कस्थरतरा नराहरग्रं यणेक क्षिण| चपळववशई अगगण |सराकजरर मरम तर्व सल ग क्षिण| लरावण्यखराणश्री ||२२||
रणझगणरा वराजतश्री नणेपरग प | वराग्रंककी बबोभिराटतश्री गजरप |घरागररयरासहहत मनबोहरप | पराउलप दबोनश्री ||२३||
ईश्वरसभिणेसश्री आलर शबोभिरा| हदव्यराग्रंबरराग्रंचश्री फराग्रंकलर पभिरा |सराहहरयववशई सल्
ग लभिरा| अष्टनरायकरा हबोतश्री ||२४||
ऐसरा सवरारगणे सग्रंद
ग र| सकळ ववद्यराग्रंचरा आगर |रयरासश्री मराझरा नमस्करार| सराष्टराग्रंग भिरावप ||२५||
ध्यरान गणणेशराचप वणणर्वतराग्रं| मरतपकराश हबोयणे भ्रराग्रंतरा |गगणरानव
ग राद शवण कररतराग्रं| वबोळणे सरस्वतश्री ||२६||
जयराभस ब्रह्मराहदक वग्रंहदतश्री| तणेथप मरानव बरापड
ग णे ककतश्री |असबो पराणश्री मग्रंदमतश्री| तणेहरग्रं गणणेश चचग्रंतरावरा ||२७||
जणे ममखर्व अवलक्षिण| जणे कराग्रं हरणराहमरन हरण |तणेचच हबोतश्री दक्षि पववण| सवर्वववशई ||२८||
ऐसरा जबो परम समथर्व| पमणर्व करर मनबोरथ |सपचश्रीत भिजनस्वराथर्व| कल्लत चग्रंडश्रीववनरायणेकत ||२९||
ऐसरा गणणेश मग्रंगळममतर| तबो म्यराग्रं स्तववलरा यणेथरामरत |वराग्रंछ्यरा धररन चचरतश्रीग्रं| परमराथरार्वचश्री ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे गणदेशस्तवननराम समरास दस
घ ररा ||२||१. २

www.samarthramdas400.in 16
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास ततसररा : शरारदरास्तवन

||शशरराम ||
आतराग्रं वग्रंदरन वणेदमरातरा|शश्रीशरारदरा ब्रह्मसगतरा | शबदममल वराग्दणे वतरा| मराहग्रं मरायरा ||१||
जणे उठवश्री शबदराग्रंकगर|वदणे वचैखरर अपरार |जणे शबदराचप अभ्यराग्रंतर| उकलमन दरावश्री ||२||
जणे यबोचगयराग्रंचश्री समराधश्री|जणे धराररष्टराग्रंचश्री कमतबगद्धश्री|जणे ववद्यरा अववद्यरा उपराधश्री| तबोडमन टराककी ||३||
जणे मराहरापगरषराचश्री भिरायरार्व|अरत सलग्न अवस्थरा तगयरार्व|जयणेकररतराग्रं महरकरायरार्व| पवतर्वलणे सराधग ||४||
जणे महग्रं तराग्रंचश्री शराग्रंतश्री| जणे ईश्वरराचश्री रनज शकतश्री |जणे जरारनयराग्रंचश्री ववरकतश्री| नचैरराशशबोभिरा ||५||
जणे अनग्रंत ब्रह्मराग्रंडप घडश्री| लरळराववनबोदप चच मबोडश्री |आपण आहदपगरषश्रीग्रं दडश्री| मरारन रराहणे ||६||
जणे परयक्षि पराहरातराग्रं आडळणे | ववचरार घणेतराग्रं तरर नराडळणे |जयणेचरा परार न कळणे | ब्रह्मराहदकराग्रंसश्री ||७||
जणे सवर्व नराटक अग्रंतकर्वळरा| जराणश्रीव स्फमतर रनमर्वळरा |जयणेचणेनश्री स्वरानग्रंदसबोहळरा| जरानशकतश्री ||८||
जणे लरावण्यस्वरपराचश्री शबोभिरा| जणे परब्रह्मसमयरार्वचश्री पभिरा |जणे शबदरग्रं वदबोरन उभिरा| सग्रंसरार नरासश्री ||९||
जणे मबोक्षिचशयरा मराहराग्रंमग्रंगळरा| जणे सत्रिरावश्री जश्रीवनकळरा |हणे सररवलरळरा सगसश्रीतळरा| लरावण्यखराणश्री ||१०||
जणे अवणेकत पगरषराचश्री वणेकतश्री| ववस्तरारप वराढलर इच्छिराशकतश्री |जणे कळश्रीकराळराचश्री रनयग्रंतश्री| सद्गगरकमपरा ||११||
जणे परमराथर्वमरागर्गींचरा ववचरार- | रनवडमन, दरावश्री सराररासरार |भिवभसग्रंधमचरा पचैलपरार| पराववश्री शबदबळप ||१२||
ऐसश्री बहगवणेषप नटलर| मरायरा शरारदरा यणेकलर | भसद्धचच अग्रंतरर सग्रंचलर| चतगववर्वधरा पकरारप ||१३||
तश्रीग्रंहरग्रं वराचरा अग्रंतररग्रं आलप | तप वचैखररयरा पगट कणेलप |म्हणतन कतगरर्व व कजतगकप जरालप | तप शरारदरागगणप ||१४||
जणे ब्रह्मराहदकराग्रंचश्री जननश्री| हररहर जयणेपरासगनश्री |सकम ष्टरचनरा लबोक रतनश्री| ववस्तरार जयणेचरा ||१५||
जणे परमराथरार्वचप मळ
म | नराग्रंतरर सद्ववद्यराचश्री कणेवळ |रनवराग्रंत रनमर्वळ रनश्चळ| स्वरपकस्थतश्री ||१६||
जणे यबोचगयराग्रंचणे ध्यरानश्रीग्रं| जणे सराधकराग्रंचणे चचग्रंतनश्रीग्रं |जणे भसद्धराग्रंचणे अग्रंतशकणर्गीं| समराचधरपप ||१७||
जणे रनगगण
र्व राचश्री वबोळखण| जणे अनभि
ग वराचश्री खण
म |जणे व्यरापकपणप सग्रंपण र्व सवरारघटरग्रं ||१८||
म |
शरास्त्रिप परग राणप वणेद शरग त| अखग्रंड जयणेचप स्तवन कररतश्री |नरानरा रपश्रीग्रं जयणेसश्री स्तववतश्री| पराणश्रीमरात्रि ||१९||
जणे वणेदशरास्त्रिराग्रंचश्री महहमरा| जणे रनरबोपमराचश्री उपमरा |जयणेकररतराग्रं परमरारमरा| ऐसप बबोभलजणे ||२०||
नरानरा ववद्यरा कळरा भसद्धश्री| नरानरा रनश्चयराचश्री बद्ध
ग श्री |जणे सक्ष्
म म वस्तमचश्री शद्ध
ग श्री| जणेप्तश्रीमरात्रि ||२१||
www.samarthramdas400.in 17
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

जणे हररभिकतराग्रंचश्री रनजभिकतश्री| अग्रंतररनष्ठराग्रंचश्री अग्रंतरकस्तथश्री |जणे जश्रीवन्मगकतराग्रंचश्री मक

ग तश्री| सरायबोज्यतरा तणे ||२२||
जणे अनग्रंत मरायरा वचैष्णवश्री| न कळणे नराटक लराघवश्री |जणे थबोरराथबोररासश्री गबोवश्री| जराणपणप ||२३||
जप जप दृष्टरनप दणे णखलप | जप जप शबदप वबोळणखलप |जप जप मनरास भिरासलप | रततगकप रप जयणेचप ||२४||
स्तवन भिजन भिककत भिराव| मरायपवराचमन नराहरग्रं ठराव |यरा वचनराचरा अभभिपराव| अनभि
ग वश्री जराणतश्री ||२५||
म्हणतनश्री थबोरराहगरन थबोर| जणे ईश्वरराचरा ईश्वर |तयणेसश्री मराझरा नमस्करार| तदराग्रंशपचच आतराग्रं ||२६||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे शरारदरास्तवननराम समरास ततसररा ||३||१. ३

www.samarthramdas400.in 18
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास चवररा : सदगघरुस्तवन

||शशरराम ||
आतराग्रं सद्गगर वणर्ववणेनरा| जणेथप मरायरा स्पशर सकणेनरा |तप स्वरप मज अजरानरा| करायणे कळणे ||१||
न कळणे न कळणे नणेरत नणेरत| ऐसप बबोलतसणे शगतश्री |तणेथप मज ममखरार्वचश्री मतश्री| पवराडणेल कबोठप ||२||
मज न कळणे हरा ववचरार| दऱ्ग हमरन मराझरा नमस्करार |गगरदणे वरा पचैलपरार| पराववश्रीग्रं मज ||३||
हबोतश्री स्तवनराचश्री दरग राशरा| तगटलरा मरायणेचरा भिवर्वसरा |आतराग्रं असराल तचैसणे असरा| सद्गगर स्वरामश्री ||४||
मरायणेच्यरा बळप कररन स्तवन| ऐसप वराग्रंरछित हबोतप मन |मरायरा जरालर लज्यरायमरान| कराय करग्रं ||५||
नरातगडणे मगख्य परमरारमरा| म्हणतनश्री कररावश्री लरागणे परतमरा |तचैसरा मरायरायबोगप महहमरा| वणरन सद्गगरचरा ||६||
आपल्यरा भिरावरासराररखरा मनश्रीग्रं| दणे व आठवरावरा ध्यरानश्रीग्रं |तचैसरा सद्गगर हरा स्तवनश्रीग्रं| स्तऊग्रं आतराग्रं ||७||
जय जयरा कज सद्गगररराजरा| ववश्वग्रंभिररा तबश्वबश्रीजरा |परमपगरषरा मबोक्षिध्वजरा| दरनबग्रंधग ||८||
तगझश्रीयणेन अभियग्रंकरप | अनरावर मरायरा हणे वबोसरणे |जचैसप समयप
र्व कराशप अग्रंधरारप | पळबोन जरायणे ||९||
आहदरयप अग्रंधकरार रनवरारणे | परग्रं तग मरागगतप ब्रह्मराग्रंड भिरणे |नश्रीसश्री जराभलयराग्रं नग्रंतरप | पन्
ग हराग्रं कराळबोखप ||१०||
तचैसरा नव्हणे स्वरामश्रीरराव| करर जन्ममरम य वराव |सममळ अजरानराचरा ठराव| पस
ग मन टराककी ||११||
सगवणरार्वचप लबोहबो कराग्रंहरग्रं| सवर्वथरा हबोणरार नराहरग्रं |तचैसरा गगरदरास सग्रंदणेहरग्रं| पडदोंचच नणेणणे सवर्वथरा ||१२||
कराग्रं सररतरा गग्रंगणेसश्री भमळरालर|भमळणश्री हबोतराग्रं गग्रंगराजलर|मग जरर वणेगळश्री कणेलर|तरर हबोणरार नराहरग्रं सवर्वथरा ||१३||
परर तणे सररतरा भमळणश्रीमरागप | वराहराळ मरारनजणेत जगप |तचैसरा नव्हणे भशष्य वणेगप| स्वरामश्रीच हबोयणे ||१४||
पररस आपणरा ऐसप कररनरा| सव ग णर लबोहबो परालटणे नरा |उपदणे श करर बहगत जनरा| अग्रंककत सद्गगरचरा ||१५||
भशष्यरास गर
ग रव पराप्त हबोयणे| सवग णर सगवणर्व कररतराग्रं न यणे |म्हणतनश्री उपमरा न सराहणे | सद्गगरसश्री पररसराचश्री ||१६||
उपमणे द्यरावरा सरागर| तरर तबो अरयग्रंतचश्री क्षिरार |अथवरा म्हणदों क्षिश्रीरसरागर| तरर तबो नरासणेल कल्पराग्रंतश्रीग्रं ||१७||
उपमणे द्यरावरा जरर मणेर| तरर तबो जड पराषराण कठबोर |तचैसरा नव्हणे ककीग्रं सद्गर
ग | कबोमळ हदनराचरा ||१८||
उपमणे म्हणदों गगन| तरर गगनरापररस तप रनगगण
र्व |यरा करारणप दृष्टराग्रंत हरण| सद्गगरस गगनराचरा ||१९||
धश्रीरपणणे.म न उपमग्रंम जगतश्री| तरर हणे हह खचणेल कल्पराग्रंतश्रीग्रं |म्हणतन धश्रीररवरास दृष्टराग्रंतश्रीग्रं| हरण वसग्रंगधररा ||२०||
आतराग्रं उपमरावरा गभिस्तश्री| तरर गभिस्तश्रीचरा पकराश ककतश्री |शरास्त्रिप मयरार्वदरा बबोलतश्री| सद्गर
ग अमयरार्वद ||२१||
www.samarthramdas400.in 19
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

म्हणतनश्री उपमणे उणरा हदनकर| सद्गर

ग जरानपकराश थबोर |आतराग्रं उपमरावरा फणश्रीवर| तरर तबोहह भिरारवराहर ||२२||
आतराग्रं उपमणे द्यरावप जळ| तरर तप कराळराग्रंतररग्रं आटणे ल सकळ |सद्गगररप तप रनश्चळ| जराणरार नराहरग्रं ||२३||
सद्गगरसश्री उपमरावणे.म न अमत
म | तरर अमर धररतश्री मरम यपग्रंथ |सद्गगरकमपरा यथराथर्व| अमर करर ||२४||
सद्गगरसश्री म्हणरावप कल्पतर| तरर हरा कल्पनणेतश्रीत ववचरार |कल्पवक्षि
म राचरा अग्रंचगकरार| कबोण करर ||२५||
चचग्रंतरा मरात्रि नराहरग्रं मनश्रीग्रं| कबोण पस
ग णे चचग्रंतरामणश्री |करामधणेनच
म श्रीग्रं दभि
ग णश्रीग्रं| रनशकरामरासश्री न लगतश्री ||२६||
सद्गर
ग म्हणदों लक्ष्मश्रीवग्रंत| तरर तणे लक्ष्मश्री नराभशवग्रंत |ज्यराचणे द्वराररग्रं असणे रतष्टत| मबोक्षिलक्ष्मश्री ||२७||
स्वगर्वलबोक इग्रंद सग्रंपतश्री| हणे कराळराग्रंतररग्रं ववटग्रं बतश्री |सद्गगरकमपणेचश्री पराप्तश्री| कराळराग्रंतररग्रं चळणे नरा ||२८||
हररहर ब्रह्मराहदक| नराश परावतश्री सकभळक |सवर्वदरा अववनराश यणेक| सद्गगरपद ||२९||
तयरासश्री उपमरा कराय द्यरावश्री| नराभशवग्रंत सष्म टर आघवश्री |पग्रंचभिमरतक उठराठणे वश्री| न चलणे तणेथप ||३०||
म्हणतनश्री सद्गगर वणर्ववणेनरा| हणे गणे हणे चच मराझश्री वणर्वनरा |अग्रंतरकस्थतश्रीचचयरा खगणरा| अग्रंतरनर्वष्ठ जराणतश्री ||३१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सदगघरुस्तवननराम समरास चवररा ||४||१. ४

www.samarthramdas400.in 20
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास परासांचवरा : ससांतस्तवन

||शशरराम ||
आतराग्रं वग्रंदरन सज्जन| जणे परमराथरार्वचप अचधष्ठरान |जयराग्रंचणेरन गगह्यजरान| पगटणे जनश्रीग्रं ||१||
जणे वस्तग परम दल्
ग लभि| जयणेचरा अलभ्य लराभि |तप चच हबोयणे सगल्लभि| सग्रंतसग्रंगणेकरनश्री ||२||
वस्तग पगटचच असणे| पराहरातराग्रं कबोणरासश्रीच न हदसणे |नरानरा सराधनश्रीग्रं सरायरासप| न पडणे ठराई ||३||
जणेथप पररक्षिवग्रंत ठकलणे| नराग्रंतरर डबोळसचच अग्रंध जरालणे |पराहरात असतराचच चगकलणे| रनजवस्तमसश्री ||४||
जणे दरपराचणेरन हदसणेनरा| नरानरा पकराशप गवसणेनरा |नणेत्रिराग्रंजनपहह वसणेनरा| दृष्टरपगढप ||५||
सबोळराग्रं कळश्री पमणर्व शशश्री| दराखवम शकणेनरा वस्तमसश्री |तश्रीव आहदरय कळराररासश्री| तबोहह दराखवश्रीनरा ||६||
जयरा सगयरार्वचणेरन पकराशप| ऊणर्वतग्रंतग तबोहह हदसणे |नरानरा समक्ष्म पदराथर्व भिरासणे| अणगरणेणराहदक ||७||
चचरलप वराळराग तप हह पकरासश्री| परर तबो दराखवश्रीनरा वस्तमसश्री |तप जयराचणेरन सराधकराग्रंसश्री| पराप्त हबोयणे ||८||
जणेथप आक्षिणेप आटलणे| जणेथप पणेरन पस्तरावलणे |जणेथप तकर्व मग्रंदरावलणे| तककर्वतराग्रं रनजवस्तमसश्री |
वळणे वववणेकराचश्री वणेगडश्री| पडणे शबदराचश्री बबोबडश्री |जणेथप मनराचश्री तराग्रंतडश्री| करामरा नयणे ||१०||
जबो बबोलकणेपणप ववशणेष| सहस मगखराग्रंचरा जबो शणेष |तबोहह भसणलरा रनशशणेष| वस्तग न सग्रंगवणे ||११||
वणेदणे पकराभशलप सवर्वहर| वणेदववरहहत कराग्रंहरग्रं नराहरग्रं |तबो वणेद कबोणरासहर|दराखऊग्रं सकणेनरा ||१२||
तणेचच वस्तग सग्रंतसग्रंगप| स्वरानगभिवप कळदों लरागणे |रयराचरा महहमरा वचनश्रीग्रं सराग्रंगणे| ऐसरा कवणग ||१३||
ववचचत्रि कळरा यणे मरायणेचश्री| परर वबोळखश्री न सग्रंगवणे वस्तमचश्री |मरायरातश्रीतरा अनग्रंतराचश्री| सग्रंत सबोयणे सराग्रंगतश्री ||१४||
वस्तमसश्री वणणर्वलप नवचणे| तप चच स्वरप सग्रंतराग्रंचप |यरा करारणणे वचनराचप | करायर्व नराहर ||१५||
सग्रंत आनग्रंदराचप स्थळ| सग्रंत सख
ग चच कणेवळ |नरानरा सग्रंतबोषराचप मळ
म | तणे हणे सग्रंत ||१६||
सग्रंत ववशराग्रंतश्रीचश्री ववशराग्रंतश्री| सग्रंत तप्म तश्रीचश्री रनजतप्म तश्री |नराग्रंतरर भिकतश्रीचश्री फळशगतश्री| तणे हणे सग्रंत ||१७||
सग्रंत धमरार्वचप धमर्वक्षिणेत्रि| सग्रंत स्वरपराचप सरपरात्रि |नराग्रंतरर पण्
ग यराचश्री पववत्रि| पण्
ग यभिममश्री ||१८||
सग्रंत समराधश्रीचप मग्रंहदर| सग्रंत वववणेकराचप भिराग्रंडरार |नराग्रंतरर बबोभलजणे मराहणे र| सरायबोज्यमगकतश्रीचप ||१९||
सग्रंत सरयराचरा रनश्चयबो| सग्रंत सराथर्वकराचरा जयबो |सग्रंतपराप्तश्रीचरा समयबो| भसद्धरप ||२०||
मबोक्षिचशयरा आळग्रं कमत| ऐसणे हणे सग्रंत शश्रीमग्रंत |जश्रीव दररदर असग्रंख्यरात| नप
म तश्री कणेलणे ||२१||
www.samarthramdas400.in 21
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

जणे समथर्वपणप उदरार| जणे कराग्रं अरयग्रंत दरानशमर |तयराग्रंचणेरन हरा जरानववचरार| हदधलरा न वचणे ||२२||
मराहराग्रंरराजणे चक्रवतर| जरालणे आहणे त पढ
ग प हबोतश्री |परग्रं तग कबोणश्री सरायबोज्यमगकतश्री| दणे णरार नराहरग्रं ||२३||
जप त्रिचैलबोककीग्रं नराहरग्रं दरान| तप कररतश्री सग्रंतसज्जन |तयराग्रं सग्रंतराग्रंचप महहमरान| कराय म्हणतनश्री वणरार्ववप ||२४||
जप त्रिचैलबोकयराहमन वणेगळप | जप वणेदशगतश्रीसश्री नराकळणे |तप चच जयराग्रंचणेरन वबोळणे | परब्रह्म अग्रंतररग्रं ||२५||
ऐसश्री सग्रंतराग्रंचश्री महहमरा| बबोभलजणे रततगककी उणश्री उपमरा |जयराग्रंचणेरन मख्
ग य परमरारमरा| पगट हबोयणे ||२६||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे ससांतस्तवननराम समरास परासांचवरा ||५||१. ५

www.samarthramdas400.in 22
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सहिरावरा : शबोतदेजनस्तवन

||शशरराम ||
आतराग्रं वग्रंदग्रं म शबोतणे जन| भिकत जरानश्री सग्रंत सज्जन | ववरकत यबोगश्री गगणसग्रंपन्न| सरयवरादर ||१||
यणेक सरवराचणे सरागर| यणेक बगद्धश्रीचणे आगर |यणेक शबोतणे वचैररागर| नरानरा शबदररनराग्रंचणे ||२||
जणे नरानरा अथरारबत
म राचणे भिबोकतणे| जणे पसग्रंगश्रीग्रं वकतयराचणे वकतणे |नरानरा सग्रंशयरातप छिणे हदतणे| रनश्चचैई पगरष ||३||
ज्यराग्रंचश्री धरारणरा अपरार| जणे ईश्वरराचणे अवतरार |नराग्रंतरर परयक्षि सगरवर| बचैसलणे जचैसणे ||४||
ककग्रं हणे ऋषणेश्वरराग्रंचश्री मग्रंडळश्री| शराग्रंतस्वरप सरवरागळश्री |जयराग्रंचणेरन सभिरामग्रंडळश्रीग्रं| परम शबोभिरा ||५||
हृदई वणेदगभिर्व ववलसणे| मगखश्रीग्रं सरस्वतश्री ववळरासणे |सराहहरय बबोलतराग्रं जचैसणे| भिरासतश्री दणे वगगर ||६||
जणे पववत्रिपणप वचैश्वरानर| जणे स्फमरतर्वककरणराचणे हदनकर |जरातणेपणप दृष्टरसमबोर| ब्रह्मराग्रंड न यणे ||७||
जणे अखग्रंड सरावधरान| जयराग्रंस तत्रिकराळराचप जरान |सवर्वकराळ रनरराभभिमरान| आरमजरानश्री ||८||
ज्यराग्रंचणे दृष्टरखरालमन गणेलप| ऐग्रंसप कराग्रंहरग्रंचनराहरग्रं उरलप |पदराथर्वमरात्रिराग्रंसश्री लकक्षिलप | मनप जयराग्रंच्यरा ||९||
जप जप कराग्रंहरग्रं आठवरावप | तप तप तयराग्रंस पमवरच ठरावप |तणेथप करायणे अनगवरादरावप | जरातणेपणप करनश्री ||१०||
परग्रं तग हणे गगणगराहहक| म्हणतन बबोलतदों रनशशग्रंक |भिराग्यपगरष करायणे यणेक| सणेवश्रीत नराहरग्रं ||११||
सदरा सणेववतश्री हदव्यरान्नप| परालटराकरारणप आवणेट अन्नप |तचैसश्रीग्रंच मराझश्रीग्रं वचनप | परराकमतप ||१२||
आपगलणे शककतनगसरार| भिरावप पगजरावरा परमणेश्वर |परग्रं तग पगजमग्रं नयणे हरा ववचरार| कबोठप चच नराहरग्रं ||१३||
तचैसरा मश्री यणेक वराग्दब
ग ळ
र्व | शबोतणे परमणेश्वरचच कणेवळ |यराग्रंचश्री पमजरा वराचराबरळ| करग्रं पराहणे ||१४||
ववरपरतश्री नराहरग्रं कळरा नराहरग्रं|चरातगयर्व नराहरग्रं पबग्रंद नराहरग्रं |भिककत जरान वचैरराग्य नराहरग्रं|गतल्यतरा नराहरग्रं वचनराचश्री ||१५||
ऐसरा मराझरा वराकग्वळरास| म्हणतन बबोलतदों सरावकराश |भिरावराचरा भिबोकतरा जगदरश| म्हणतरनयराग्रं ||१६||
तगम्हर शबोतणे जगदरशमरम तर्व| तणेथप मराझश्री ववरपरतश्री ककतश्री |बवग द्धहरण अल्पमतश्री| सलगश्री कररतदों ||१७||
समथरार्वचरा पत्रि
ग मख म र्व जगश्रीग्रं| परर सरामथ्यर्व असणे रयराचणेआग्रंगश्रीग्रं |तगम्हराग्रं सग्रंतराग्रंचरा सलगश्री| म्हणतरन कररतदों ||१८||
व्यराघ भसग्रंह भियरानक| दणे खबोरन भियचककत लबोक |परर रयराग्रंचश्रीग्रं वपलरग्रं रनशशग्रंक| तयराग्रंपढ
ग णे खणेळतश्री ||१९||
तचैसरा मश्री सग्रंतराग्रंचरा अग्रंककत| तगम्हराग्रं सग्रंतराग्रंपरासश्रीग्रं बबोलत |तरर मराझश्री चचग्रंतरा तम
ग चणे चचरत| वराहणे लच ककीग्रं ||२०||
आपलपचश्री बबोलणे वराउगप | रयराचश्री सग्रंपरादणश्री करणप लरागणे |परग्रं तग कराहरग्रं सराग्रंगणप नलगणे| न्यन
म तप पण
म र्व कररावप ||२१||
www.samarthramdas400.in 23
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

हप तदों पश्रीतश्रीचप लक्षिण| स्वभिरावप चश्री करर मन |तचैसणे तगम्हर सग्रंतसज्जन| मरायणेबराप ववश्वराचणे ||२२||
मराझरा आशय जराणबोरन जश्रीवप| आतराग्रं उचचत तप कररावप |पढ
ग प कथणेभस अवधरान द्यरावप | म्हणणे दरासरानद
ग रास ||२३||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे शबोतदेस्तवननराम समरास सहिरावरा ||६||१. ६

www.samarthramdas400.in 24
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सरातवरा : कवदेश्वरस्तवन

||शशरराम ||
आतराग्रं वग्रंदग्रं म कवणेश्वर| शबदसष्म टरचणे ईश्वर |नराग्रंतरर हणे परमणेश्वर| वणेदरावतरारर ||१||
ककीग्रं हणे सरस्वतश्रीचप रनजस्थरान| ककीग्रं हणे नरानरा कळराग्रंचप जश्रीवन |नरानरा शबदराग्रंचप भिगवन| यणेथराथर्व हबोयणे ||२||
ककीग्रं हणे पगरषराथरार्वचप वचैभिव| ककीग्रं हणे जगदरश्वरराचप महरव |नरानरा लराघवप सरककीतरस्तव| रनमरार्वण कवश्री ||३||
ककीग्रं हणे शबदररनराचणे सरागर| ककीग्रं हणे मगकतराग्रंचणे मगकत सरबोवर |नरानरा बगद्धश्रीचणे वचैररागर| रनमरार्वण जरालणे ||४||
अध्यरारमगग्रंथराग्रंचश्री खराणश्री| ककीग्रं हणे बबोभलकणे चचग्रंतरामणश्री |नरानरा करामधणेनमचश्रीग्रं दभि
ग णश्रीग्रं| वबोळलरग्रं शबोतयराग्रंसश्री ||५||
ककीग्रं हणे कल्पनणेचणे कल्पतर| ककीग्रं हणे मबोक्षिराचणे मगख्य पडश्रीभिर |नरानरा सरायबोज्यतणेचणे ववस्तरार| ववस्तरारलणे ||६||
ककीग्रं हरा परलबोककीग्रंचरा रनजस्वराथग|
र्व ककीग्रं हरा यबोचगयराग्रंचरागगप्त पग्रंथग |नरानरा जरारनयराग्रंचरा परमराथग|
र्व रपराभस आलरा ||७||
ककीग्रं हणे रनरग्रं जनराचश्री खमण| ककीग्रं हणे रनगगण
र्व राचश्री वबोळखण |मरायराववलक्षिणराचणे लक्षिण| तणे हणे कवश्री ||८||
ककीग्रं हरा शगतश्रीचरा भिरावगभिर्व| ककीग्रं हरा परमणेश्वरराचराअलभ्य लराभि |नरातरर हबोयणे सगल्लभि| रनजबबोध कववरपप ||९||
कवव मगमगक्षिराचप अग्रंजन| कवव सराधकराग्रंचप सराधन |कवव भसद्धराग्रंचप समराधरान| रनश्चयरारमक ||१०||
कवव स्वधमरार्वचरा आशयबो| कवव मनराचरा मनबोजयबो |कवव धराभमर्वकराचरा ववनयबो| ववनयकतर ||११||
कवव वचैरराग्यराचप सग्रंरक्षिण| कवव भिकतराग्रंचप भिमषण |नरानरा स्वधमर्वरक्षिण| तणे हणे कवश्री ||१२||
कवव पणेमळराग्रंचश्री पणेमळ कस्थतश्री|कवव ध्यरानस्थराग्रंचश्री ध्यरानममरतर्व |कवव उपरासकराग्रंचश्री वराढ ककीतर| ववस्तरारलर ||१३||
नरानरा सराधनराग्रंचणे ममळ| कवव नरानरा पणेरनराग्रंचप फळ |नरानरा करायर्वभसवद्ध कणेवळ| कववचणेरन पसरादप ||१४||
आधश्रीग्रं कवश्रीचरा वराकग्वळरास| तरर मग शवणश्रीग्रं तग्रंगबळणे रस |कववचणेरन मरतपकराश| कववरवरास हबोयणे ||१५||
कवव ववरपन्नराचश्री यबोग्यतरा| कवव सरामथ्यर्ववग्रंतराग्रंचश्री सरतरा |कवव ववचक्षिणराचश्री कगशळतरा| नरानरा पकरारप ||१६||
कवव कववरवराचरा पबग्रंध| कवव नरानरा धराटर मद
ग रा छिग्रं द |कवव गद्यपद्यप भिणेदराभिणेद| पदत्रिरासकतर ||१७||
कवव सष्म टरचरा आळग्रं करार| कवव लक्ष्मश्रीचरा शग्रंघ
म रार |सकळ भसद्धश्रीग्रंचरा रनधरार्वर| तणे हणे कवश्री ||१८||
कवव सभिणेचप मग्रंडण| कवव भिराग्यराचप भिमषण |नरानरा सख
ग राचप सग्रंरक्षिण| तणे हणे कवश्री ||१९||
कवव दणे वराग्रंचणे रपकतर| कवव ऋषश्रीचप महरववणणर्वतणे |नरानरा शरास्त्रिराग्रंचप सरामथ्यर्व तणे| कवव वराखराणणतश्री ||२०||
नस्तरा कवश्रीचरा व्यरापरार| तरर कक चरा अस्तरा जगबोद्धरार |म्हणतरन कवव हणे आधरार| सकळ सष्म टरसश्री ||२१||
www.samarthramdas400.in 25
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

नरानरा ववद्यरा जरातरम व कराग्रंहरग्रं| कवणेश्वरप ववण तदों नराहरग्रं |कवश्रीपरासमन सवर्वहर| सवर्वजतरा ||२२||
मरागराग्रं वराल्मश्रीक व्यरासराहदक| जरालणे कवणेश्वर अनणेक |तयराग्रंपरासमन वववणेक| सकळ जनरासश्री ||२३||
पव
म र्गीं कराव्यप हबोतश्रीग्रं कणेलरग्रं| तररच ववरपरतश्री पराप्त झरालर |तणेणणे पग्रंडडतराआग्रंगश्रीग्रं बराणलर| परम यबोग्यतरा ||२४||
ऐसणे पव
म र्गीं थबोर थबोर| जरालणे कवणेश्वर अपरार |आतराग्रं आहणे त पढ
ग प हबोणरार| नमन रयराग्रंसश्री ||२५||
नरानरा चरातगयरार्वच्यरा मत
म र| ककग्रं हणे सराक्षिरात न बह
म स्पतश्री |वणेद शत
ग श्री बबोलदों म्हणतश्री| ज्यराग्रंच्यरा मगखप ||२६||
परबोपकरारराकरारणप | नरानरा रनश्चय अनव
ग रादणप ||सणेखश्रीग्रं बबोलरलणे पण
म प
र्व णप | सग्रंशयरातश्रीत ||२७||
ककीग्रं हणे अमत
म राचणे मणेघ वबोळलणे| ककीग्रं हणे नवरसराचणे वबोघ लबोटलणे |नरानरा सख
ग राचणे उचग्रंबळलणे| सरबोवर हणे ||२८||
ककीग्रं हणे वववणेकरनधश्रीचश्रीग्रं भिराग्रंडरारप | पगट जरालरग्रंमनष्ग यराकरारप |नरानरा वस्तच
म णेरन ववचरारप | कदोंदराटलणे हणे ||२९||
ककीग्रं हणे आहदशकतश्रीचप ठणे वणप | नरानरा पदराथरार्वस आणश्री उणप |लराधलप पमवर्व सग्रंचचतराच्यरा गगणप| ववश्वजनरासश्री ||३०||
ककीग्रं हणे सगखराचश्रीग्रं तरारवप लबोटलरग्रं| आक्षिचै आनग्रंदणे उतटलरग्रं |ववश्वजनरास उपणेगरा आलरग्रं| नरानरा पयबोगराकरारणणे ||३१||
ककीग्रं हणे रनरग्रं जनराचश्री सग्रंपरतश्री| ककीग्रं हणे ववरराटराचश्री यबोगकस्थतश्री |नराग्रंतरर भिकतश्रीचश्री फळशगतश्री| फळरास आलर ||३२||
ककीग्रं हरा ईश्वरराचरा पवराड| पराहरातराग्रं गगनराहमन वराड |ब्रह्मराग्रंडरचनणेहमन जराड| कववपबग्रंदरचनरा ||३३||
आतराग्रं असबो हरा ववचरार| जगरास आधरार कवणेश्वर |तयराग्रंसश्री मराझरा नमस्करार| सराष्टराग्रंग भिरावप ||३४||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे कवदेश्वरस्तवननराम समरास सरातवरा ||७||१. ७

www.samarthramdas400.in 26
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास आठवरा : सभरास्तवन

||शशरराम ||
आतराग्रं वग्रंदग्रं म सकळ सभिरा| जयणे सभिणेसश्री मगककत सगल्लभिरा |जणेथप स्वयप जगदरश उभिरा| रतष्ठतग भिरप ||१||
श्लबोक ||नराहग्रं वसराभम वचैकग्रंग ठणे यबोचगनराग्रं हृदयणे रवत | मदकतरा यत्रि गरायकन्त तत्रि रतष्ठराभम नरारद ||
नराहरग्रं वचैकग्रंग ठठीचरा ठराई|नराहरग्रं यबोचगयराग्रंचरा हृदई|मराझणे भिकत गरातश्री ठराई ठराई|तणेथप मश्री रतष्ठतग नरारदरा ||२||
यराकरारणप सभिरा शणेष्ठ| भिकत गरातश्री तप वचैकग्रंग ठ |नरामघबोषप घडघडराट| जयजयकरारप गजर्वतश्री ||३||
पणेमळ भिकतराग्रंचश्रीग्रं गरायनप | भिगवरकथरा हररककीतर्वनप|वणेदव्यराख्यरान पगरराणशवणप | जणेथप रनरग्रं तर ||४||
परमणेश्वरराचणे गगणरानगवराद| नरानरा रनरपणराचणे सग्रंवराद |अध्यरारमववद्यरा भिणेदराभिणेद| मथन जणेथणे ||५||
नरानरा समराधरानप तप्म तश्री| नरानरा आशग्रंकरारनवरम तश्री |चचरतश्रीग्रं बचैसणे ध्यरानममरतर्व| वराकग्वळरासप ||६||
भिकत पणेमळ भिराववक| सभ्य सखबोल सराकररवक |रम्य रसराळ गरायक| रनष्ठरावग्रंत ||७||
कमर्वसश्रीळ आचरारसश्रीळ| दरानसश्रीळ धमर्वसश्रीळ |सगचचस्मग्रंत पण्
ग यसश्रीळ| अग्रंतरशगद्ध कमपराळग ||८||
यबोगश्री वश्रीतररागश्री उदरास| नणेमक रनगह तरापस |ववरकत रनस्पह म बहगवस| आरण्यवरासश्री ||९||
दग्रं डधरारर जटराधरारर| नराथपग्रंथश्री मगदराधरारर |यणेक बराळब्रह्मचरारर| यबोगणेश्वर ||१०||
पगरश्चरणश्री आणश्री तपस्वश्री| तश्रीथव
र्व रासश्री आणश्री मनस्वश्री |मराहरायबोगश्री आणश्री जनस्वश्री| जनरासराररखणे ||११||
भसद्ध सराधग आणश्री सराधक| मग्रंत्रियग्रंत्रिशबोधक |यणेकरनष्ठ उपरासक| गगणगराहर ||१२||
सग्रंत सज्जन ववद्वज्जन| वणेदज शरास्त्रिज मराहराजन |पबगद्ध सवर्वज समराधरान| ववमळकतर ||१३||
यबोगश्री ववरपन्न ऋषणेश्वर| धत
म र्व तराककर्वक कवणेश्वर |मनबोजयराचणे मन
ग णेश्वर| आणश्री हदग्वल्ककी ||१४||
ब्रह्मजरानश्री आरमजरानश्री| तररवजरानश्री वपग्रंडजरानश्री |यबोगराभ्यरासश्री यबोगजरानश्री| उदरासश्रीन ||१५||
पग्रंडडत आणश्री परग राणणक| ववद्वराग्रंस आणश्री वचैहदक |भिट आणश्री पराठक| यणेजगवरदर ||१६||
मराहराभिलणे मराहराशबोत्रिश्री| यराकजक आणश्री आग्नहबोत्रिश्री |वचैद्य आणश्री पग्रंचराक्षिरर| परबोपकरारकतर ||१७||
भिमत भिववष्य वतर्वमरान| जयराग्रंस तत्रिकराळराचप जरान |बहगशगत रनरराभभिमरान| रनररापणेक्षिश्री ||१८||
शराग्रंरत क्ष्मरा दयरासश्रीळ| पववत्रि आणश्री सरवसश्रीळ |अग्रंतरशगद्ध जरानसश्रीळ| ईश्वरर पर
ग ष ||१९||
ऐसणे जणे कराग्रं सभिरानरायणेक| जणेथप रनरयरारनरयवववणेक |रयराग्रंचरा महहमरा अलबोभलक| कराय म्हणबोरन वणरार्ववरा ||२०||
www.samarthramdas400.in 27
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

जणेथप शवणराचरा उपरायणे| आणश्री परमराथर्वसमगदरायणे |तणेथप जनरासश्री तरणबोपरायणे| सहजचच हबोयणे ||२१||
उरतम गगणराचश्री मग्रंडळश्री| सरवधश्रीर सरवरागळश्री |रनरय सख
ग राचश्री नव्हराळश्री| जणेथप वसणे ||२२||
ववद्यरापरात्रिप कळरापरात्रिप | ववशणेष गगणराग्रंचश्री सरपरात्रिप |भिगवग्रंतराचश्रीग्रं पश्रीरतपरात्रिप | भमळरालरग्रं जणेथप ||२३||
पवरम तश्री आणश्री रनवरम तश्री| पपग्रंचश्री आणश्री परमराथर |गह
म स्तराशमश्री वरानपहस्तश्री| सग्रंन्यरासराहदक ||२४||
वद्ध
म तरण आणश्री बराळ| पर
ग ष कस्त्रियराहदक सकळ |अखग्रंड ध्यरातश्री तमराळनश्रीळ| अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||२५||
ऐसणे परमणेश्वरराचणे जन| रयराग्रंसश्री मराझप अभभिवग्रंदन |जयराग्रंचणेरन समराधरान| अकस्मरात बराणप ||२६||
ऐग्रंभसयणे सभिणेचरा गजर| तणेथप मराझरा नमस्करार |जणेथप रनरय रनरग्रं तर| ककीतर्वन भिगवग्रंतराचप ||२७||
जणेथप भिगवग्रंतराच्यरा ममतर| तणेथप पराववजणे उरतम गतश्री |ऐसरा रनश्चय बहगतराग्रं गग्रंथश्रीग्रं| महग्रं त बबोभललणे ||२८||
कल्लत ककीतर्वन वररष्ठ| जणेथप हबोय तणे सभिरा शणेष्ठ |कथराशवणप नरानरा नष्ट| सग्रंदणेह मरावळतश्री ||२९||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सभरास्तवननराम समरास आठवरा ||८||१. ८

www.samarthramdas400.in 28
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास नववरा : परमराररस्तवन

||शशरराम ||
आतराग्रं स्तऊग्रं हरा परमराथर्व| जबो सराधकराग्रंचरा रनजस्वराथर्व |नराग्रंतरर समथरार्वमध्यणे समथर्व| यबोग हरा ||१||
आहणे तरर परम सगगम| परर जनरासश्री जरालरा दग
ग म
र्व |कराग्रं जयराचप चगकलप वमर्व| सरसमरागमराकडणे ||२||
नरानरा सराधनराग्रंचणे उधरार| हरा रबोकडरा ब्रह्मसराक्षिरारकरार |वणेदशरास्त्रिश्रीग्रं जप सरार| तप अनगभिवरास यणे ||३||
आहणे तरर चहमग्रंकडणे| परर अणगमरात्रि दृष्टर न पडणे |उदरास परर यणेककीकडणे| पराहरातराग्रं हदसणेनरा ||४||
आकराशमरागर गगप्त पग्रंथ| जराणतश्री यबोचगयणे समथर्व |इतरराग्रंस हरा गगह्यराथर्व| सहसरा न कळणे ||५||
सरारराचप हह रनजसरार| अखग्रंड अक्षिचै अपरार |नणेऊग्रं न सकतश्री तश्कर| कराग्रंहर कणेल्यरा ||६||
तयरास नराहरग्रं रराजभियणे| अथवरा नराहरग्रं अकग्नभियणे |अथवरास्वरापदभियणे | बबोलदोंच नयणे ||७||
परब्रह्म तप हरालवणेनरा| अथवरा ठरावहर चगकणेनरा |कराळराग्रंतरर चळणे नरा| जणेथश्रीचरा तणेथप ||८||
ऐसप तप रनज ठणे वणप | कदरावप परालटदों नणेणणे |अथवरा नव्हणे आहदक उणप | बहगतराग्रं कराळप ||९||
अथवरा तप घसवटणे नरा| अथवरा अदृश्य हबोयणेनरा |नराग्रंतरर पराहरातराग्रं हदसणेनरा| गगरअग्रंजनणेववण ||१०||
मरागराग्रं यबोचगयणे समथर्व| रयराग्रंचराहह रनजस्वराथर्व |यराभस बबोभलजणे परमराथर्व| परमगगह्य म्हणतरन ||११||
जपहर शबोधमन पराहहलरा| रयरासश्री अथर्व सराग्रंपडलरा |यणेरराग्रं असबोनश्री अलभ्य जरालरा| जन्मबोजन्मश्रीग्रं ||१२||
अपमवत
र्व रा यरा परमराथरार्वचश्री| वरातरार्व नराहरग्रं जन्ममरम यराचश्री |आणश्री पदवश्री सरायबोज्यतणेचश्री| सकन्नधचच लराभिप ||१३||
मरायरा वववणेकप मरावळणे | सराररासरारववचरार कळणे |परब्रह्म तप हह रनवळणे | अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||१४||
ब्रह्म भिरासलणे उदग्रं ड| ब्रह्मश्रीग्रं बड
ग रालप ब्रह्मराग्रंड |पग्रंचभिमतराग्रंचप थबोतराग्रंड| तगछ्य वराटणे ||१५||
पपग्रंच वराटणे लहटकरा| मरायरा वराटणे लरापणणकरा |शद्ध
ग आरमरा वववणेकरा- | अग्रंतररग्रं आलरा ||१६||
ब्रह्मकस्थत बराणतराग्रं अग्रंतररग्रं| सग्रंदणेह गणेलरा ब्रह्मराग्रंडराबराहणे ररग्रं |दृश्यराचश्री जगनश्री जजर्वरर| कगहहट जरालर ||१७||
ऐसरा हरा परमराथर्व| जबो करर रयराचरा रनजस्वराथर्व |आतराग्रं यरा समथरार्वस समथर्व| ककतश्री म्हणतरन म्हणरावप ||१८||
यरा परमराथरार्वकररतराग्रं| ब्रह्मराहदकराग्रंभस ववशरामतरा |यबोगश्री परावतश्री तन्मयतरा| परब्रह्मश्रीग्रं ||१९||
परमराथर्व सकळराग्रंस ववसराग्रंवरा| भसद्ध सराधग मराहरानभि
ग रावराग्रं |सणेखश्रीग्रं सराकरवक जड जश्रीवराग्रं| सरसग्रंगपकरनश्री ||२०||
परमराथर्व जन्मराचप सराथर्वक| परमराथर्व सग्रंसराररग्रं तरारक |परमराथर्व दराखवश्री परलबोक| धराभमर्वकरासश्री ||२१||
www.samarthramdas400.in 29
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

परमराथर्व तरापसराग्रंसश्री थरार| परमराथर्व सराधकराग्रंसश्री आधरार |परमराथर्व दराखवश्री परार| भिवसरागरराचरा ||२२||
परमराथर तबो रराज्यधरारर| परमराथर्व नराहरग्रं तबो भभिकरारर |यरा परमराथरार्वचश्री सरर| कबोणरास द्यरावश्री ||२३||
अनग्रंत जन्मश्रीच
ग्रं प पण्
ग य जबोडणे| तररच परमराथर्व घडणे |मख्
ग य परमरारमरा आतगडणे| अनभि
ग वरासश्री ||२४||
जणेणप परमराथर्व वबोळणखलरा| तणेणप जन्म सराथर्वक कणेलरा |यणेर तबो परापश्री जन्मलरा| कगलक्षियराकरारणप ||२५||
असबो भिगवरपराप्तश्रीववण| करर सग्रंसरारराचरा सश्रीण |रयरा ममखरार्वचप मख
ग रावलबोकन| करग्रंच नयणे ||२६||
भिल्यरानप परमराथर्गीं भिररावप | शररर सराथर्वक कररावप |पव
म ज
र्व राग्रंस उद्धररावप | हररभिकतश्री करनश्री ||२७||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे परमराररस्तवननराम समरास नववरा ||९||१. ९

www.samarthramdas400.in 30
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दहिरावरा : नरददे हिस्तवनतनरूपण

||शशरराम ||
धन्य धन्य हरा नरदणे हबो| यणेथश्रील अपव
म त
र्व रा पराहबो |जबो जबो ककीजणे परमराथर्वलराहबो| तबो तबो परावणे भसद्धश्रीतप ||१||
यरा नरदणे हराचणेरन लरागवणेगप| यणेक लरागलणे भिककतसग्रंगप |यणेककीग्रं परम वश्रीतररागप | चगररकग्रंदरप सणेववलरग्रं ||२||
यणेक कफरतश्री रतथरार्वटणप | यणेक कररतश्री पगरश्चरणप |यणेक अखग्रंड नरामस्मरणप | रनष्ठरावग्रंत रराहहलणे ||३||
यणेक तपप करग्रं लरागलणे| यणेक यबोगराभ्यरासश्री मराहराभिलणे |यणेक अभ्यरासयबोगप जरालणे| वणेदशरास्त्रिश्री ववरपन्न ||४||
यणेककीग्रं हटरनगह कणेलरा| दणे ह अरयग्रंत पश्रीडडलरा |यणेककीग्रं दणे ह ठराई पराडडलरा| भिरावराथर्वबळप ||५||
यणेक मराहरानगभिराव ववख्यरात| यणेक भिकत जरालणे ख्यरात |यणेक भसद्ध अकस्मरात| गगन वबोळगतश्री ||६||
यणेक तणेजश्रीग्रं तणेजचच जरालणे| यणेक जळश्रीग्रं भमळबोन गणेलणे |यणेक तणे हदसतचच अदृश्य जरालणे| वरायबोस्वरपश्रीग्रं ||७||
यणेक यणेकचच बहगधरा हबोतश्री|यणेक दणे खतचच रनघबोरन जरातश्री|यणेक बचैसलणे असतराग्रंचश्री भ्रमतश्री|नरानरा स्थरानश्रीग्रं समगदरग्रं ||८||
यणेक भियरानकरावरर बचैसतश्री| एक अचणेतनप चरालववतश्री |यणेक पणेतप उठववतश्री| तपबोबळप करनश्री ||९||
यणेक तणेजप मग्रंद कररतश्री| यणेक जळप आटववतश्री |यणेक वरायबो रनरबोचधतश्री| ववश्वजनराचरा ||१०||
ऐसणे हटरनगहर कमतबगद्धश्री| जयराग्रंस वबोळल्यरा नरानरा भसद्धश्री |ऐसणे भसद्ध लक्षिरावधश्री| हबोऊन गणेलणे ||११||
यणेक मनबोभसद्ध यणेक वराचराभसद्ध|यणेक अल्पभसद्ध यणेक सवर्वभसद्ध |ऐसणे नरानरा पकराररचणे भसद्ध|ववख्यरात जरालणे ||१२||
यणेक नवववधराभिककतरराजपग्रंथप| गणेलणे, तरलणे परलबोककीग्रंच्यरारनजस्वराथर |यणेक यबोगश्री गगप्तपग्रंथप| ब्रह्मभिगवनरा परावलणे ||१३||
यणेक वचैकग्रंग ठरास गणेलणे| यणेक सरयलबोककीग्रं रराहहलणे |यणेक कचैळरासश्रीग्रं बचैसलणे| भशवरप हबोऊनश्री ||१४||
यणेक इग्रंदलबोककीग्रं इग्रंद जरालणे| यणेक वपतल
म बोककीग्रं भमळरालणे |यणेक तणे उडगणश्री बचैसलणे| यणेक तणे क्षिश्रीरसरागरर ||१५||
सलबोकतरा समश्रीपतरा| स्वरपतरा सरायबोज्यतरा |यरा चरवरार मगकतश्री तरवतराग्रं| इच्छिरा सणेऊरन रराहहलणे ||१६||
ऐसणे भसद्ध सराधम सग्रंत| स्वहहतरा पवतर्वलणे अनग्रंत |ऐसरा हरा नरदणे ह ववख्यरात| कराय म्हणतन वणरार्ववरा ||१७||
यरा नरदणे हराचणेरन आधरारप | नरानरा सराधनराग्रंचणेरन द्वरारप |मख्
ग य सराररासरारववचरारप | बहगत सट ग लणे ||१८||
यरा नरदणे हराचणेरन सग्रंमग्रंधप| बहगत परावलणे उरतम पदप |अहग्रं तरा सराग्रंडमन स्वरानग्रंदणे| सगखश्री जरालणे ||१९||
नरदणे हरग्रं यणेऊन सकळ| उधररागतश्री परावलणे कणेवळ |यणेथप सग्रंशयराचप ममळ| खग्रंडबोन गणेलप ||२०||
पशगदणेहरग्रं नराहरग्रं गतश्री| ऐसणे सवर्वत्रि बबोलतश्री |म्हणतन नरदणे हरग्रंच पराप्तश्री| परलबोकराचश्री ||२१||
www.samarthramdas400.in 31
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सग्रंत महग्रं त ऋषश्री मन

ग श्री| भसद्ध सराधम समराधरानश्री |भिकत मक
ग त ब्रह्मजरानश्री| ववरकत यबोगश्री तपस्वश्री ||२२||
तररवजरानश्री यबोगराभ्यरासश्री| ब्रह्मचरारर हदगग्रंबर सग्रंन्यरासश्री |षड्दशर्वनश्री तरापसश्री| नरदणे हरग्रंच जरालणे ||२३||
म्हणतनश्री नरदणे ह शणेष्ठ| नरानरा दणे हराग्रंमध्यप वररष्ठ |जयराचणेरन चक
ग णे आररष्ट| यणेमयरातनणेचप ||२४||
नरदणे ह हरा स्वराधणेन| सहसरा नव्हणे परराधणेन |परग्रं तग हरा परबोपकराररग्रं णझजऊन| ककीरतर्वरपप उरवरावरा ||२५||
अश्व वष
म भि गराई म्हचै सश्री| नरानरा पशग कस्त्रियरा दरासश्री |कमपराळमपणप सबोडडतराग्रं रयराग्रंसश्री| कबोणश्री तरर धररल ||२६||
तचैसरा नव्हणे नरदणे हबो| इछिरा जराव अथवरा रहबो |परर यरास कबोणश्री पराहबो| बग्रंधन करग्रं सकणेनरा ||२७||
नरदणे ह पराग्रंगळ
ग असतरा| तरर तबो करायरार्वस न यणेतरा |अथवरा थदोंटरा जरर असतरा| तरर परबोपकराररास न यणे ||२८||
नरदणे ह अग्रंध अभसलरा| तरर तबो रनपटचच वरायराग्रं गणेलरा |अथवरा बचधर जरर अभसलरा| तरर रनरपण नराहरग्रं ||२९||
नरदणे ह अभसलरा मगकरा| तरर घणेतराग्रं न यणे आशग्रंकरा |अशकत रबोगश्री नरासकरा| तरर तबो रनशकरारण ||३०||
नरदणे ह अभसलरा ममखर्व| अथवरा फपपऱ्यरा समग्रंधराचप दशग ख |तरर तबो जराणरावरा रनरराथर्वक| रनश्चयपसश्रीग्रं ||३१||
इतगकप हप नस्तराग्रं वप ग| नरदणे ह आणश्री सकळ सराग्रंग |तणेणप धररावरा परमराथर्वमरागर्व| लरागवणेगप ||३२||
सराग्रंग नरदणे ह जबोडलप | आणश्री परमराथर्वबगवद्ध ववसरलप |तप ममखर्व कचैसप भ्रमलप | मरायराजराळश्रीग्रं ||३३||
मकम रतकरा खराणबोन घर कणेलप | तप मराझप ऐसप दृढ ककल्पलप |परर तप बहगतराग्रंचप हप कळलप | नराहरग्रंच तयरासश्री ||३४||
मगष्यक म्हणतश्री घर आमगचप| परालर म्हणतश्री घर आमगचप |मकक्षिकरा म्हणतश्री घर आमगचप| रनश्चयपसश्रीग्रं ||३५||
कराग्रंतण्यरा म्हणतश्री घर आमगचप| मगग्रंगळणे म्हणतश्री घर आमगचप |मगग्रंग्यरा म्हणतश्री घर आमगचप| रनश्चयपसश्रीग्रं ||३६||
ववग्रंचम म्हणतश्री आमगचप घर| सपर्व म्हणतश्री आमगचप घर |झगरळप म्हणतश्री आमगचप घर| रनश्चयपसश्रीग्रं ||३७||
भ्रमर म्हणतश्री आमगचप घर| भभिग्रंगबोयरार्व म्हणतश्री आमगचप घर |आळश्रीकरा म्हणतश्री आमगचप घर| कराष्ठरामधप ||३८||
मराजर्वरप म्हणतश्री आमगचप घर| श्वरानप म्हणतश्री आमगचप घर |मगग्रंगसप म्हणतश्री आमगचप घर| रनश्चयपसश्रीग्रं ||३९||
पग्रंग
ग ळ म्हणतश्री आमगचप घर| वराळव्यरा म्हणतश्री आमगचप घर |वपसगवरा म्हणतश्री आमगचप घर| रनश्चयपसश्रीग्रं ||४०||
ढणे कगण म्हणतश्री आमगचप घर| चराग्रंचण्यरा म्हणतश्री आमगचप घर |घगग्रंगडर म्हणतश्री आमगचप घर| रनश्चयपसश्रीग्रं ||४१||
वपसबोळणे म्हणतश्री आमगचप घर| गराग्रंधणेलणे म्हणतश्री आमगचप घर |सबोट म्हणतश्री आमगचप घर| आणश्री गदोंवश्री ||४२||
बहगत ककड्यराग्रंचरा जबोजरार| ककतश्री सराग्रंगरावरा ववस्तरार |समस्त म्हणतश्री आमगचप घर| रनश्चयपसश्रीग्रं ||४३||
पशग म्हणतश्री आमगचप घर| दरासश्री म्हणतश्री आमगचप घर |घररचश्रीग्रं म्हणतश्री आमगचप घर| रनश्चयपसश्रीग्रं ||४४||

www.samarthramdas400.in 32
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

पराहगणणे म्हणतश्री आमच

ग प घर| भमत्रि म्हणतश्री आमगचप घर |गरामस्त म्हणतश्री आमगचप घर| रनश्चयपसश्रीग्रं ||४५||
तश्कर म्हणतश्री आमच ग प घर| रराजककी म्हणतश्री आमच ग प घर |अकग्न म्हणतश्री आमगचप घर| भिस्म करग्रं ||४६||
समस्त म्हणतश्री घर मराझप| हप मख
म हर्व ह म्हणणे मराझप मराझप |सणेवट जड जरालप वबोझप| टराककलरा दणे श ||४७||
अवघश्रीग्रं घरप भिग्रंगलरग्रं| गराग्रंवराग्रंचश्री पराग्रंढरर पडडलर |मग तप गह
म रग्रं रराहहलरग्रं| आरण्यस्वरापदप ||४८||
ककडरा मग्रंग
ग श्री वराळवश्री ममषक| रयराग्रंचपच घर हप रनश्चयरारमक |हप पराणश्री बरापड
ग प ममख|
र्व रनघबोन गणेलप ||४९||
ऐसश्री गह
म राग्रंचश्री कस्थतश्री| भमथ्यरा आलर आरमपचश्रीतश्री |जन्म ददों हदसराग्रंचश्री वस्तश्री| कबोठप तरर कररावश्री ||५०||
दणे ह म्हणरावप आपल ग प | तरर हप बहगतराग्रंकरारणप रनभमर्वलप |पराणश्रीयराग्रंच्यरा मराथराग्रं घर कणेलप | वरा मस्तककीग्रं भिकक्षितश्री ||५१||
रबोमणेमगळश्री ककडणे भिकक्षितश्री| खराग्रंडगक जराल्यराग्रं ककडणे पडतश्री |पबोटरामध्यणे जग्रंत हबोतश्री| परयक्षि पराणणयराग्रंच्यरा ||५२||
ककीड लरागणे दराग्रंतरासश्री| ककीड लरागणे डबोळ्यराग्रंसश्री |ककीड लरागणे कणरार्वसश्री| आणश्री गबोमराशरा भिरतश्री ||५३||
गबोचचड अशगद्ध सणेववतश्री| चरामवरा मराग्रंसराग्रंत घगसतश्री |वपसबोळणे चराऊन पळतश्री| अकस्मरात ||५४||
भिदोंगप गराग्रंधपलप चराववतश्री| गदोंबश्री जळवरा अशगद्ध घणेतश्री |ववग्रंचम सपर्व दग्रं श कररतश्री| करानटप फगसर्गीं ||५५||
जन्ममन दणे ह पराभळलप | तप अकस्मरात व्यराघप नणेलप |कराग्रं तप लराग्रंडगश्रीग्रंच भिकक्षिलप | बळरारकरारप ||५६||
ममषकप मराजर्वरप दग्रं श कररतश्री| स्वरानप अश्वप लबोलणे तबोडडतश्री |ररसप मकर्वटप मराररतश्री| करासरावश्रीस करनश्री ||५७||
उष्टरप डसबोन उचभलतश्री| हस्तश्री चचडमन
र्व टराककतश्री |वष
म भि टबोचमन मराररतश्री| अकस्मरात ||५८||
तश्कर तडतडराग्रं तबोडडतश्री| भिमतप झडपबोन मराररतश्री |असबो यरा दणे हराचश्री कस्थतश्री| ऐसश्री असणे ||५९||
ऐसप शररर बहगतराग्रंचप| ममखर्व म्हणणे आमगचप |परग्रं तग खराजप कजवराग्रंचप| तरापत्रिक बबोभललप ||६०||
दणे ह परमराथर्गीं लराववलप |तररच यराचप सराथर्वक जरालप |नराहरग्रं तरर हप वणेथच
र्व श्री गणेलप|नरानरा आघरातप मरम यपग्रंथप ||६१||
असबो जणे पपग्रंचचक ममखर्व|तणे करायणे जराणतश्री परमराथर्वसगख |रयरा ममखरारचप लक्षिण कराग्रंहरग्रं यणेक|पगढणे बबोभललप असणे ||६२||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे नरददे हिस्तवनतनरूपणनरामसमरास दहिरावरा ||१०||१. १०
||दशक पहहिलरा समराप्त ||

www.samarthramdas400.in 33
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||समरर ररामदरासरासांचरा दरासबबोध दशक २ ||

||दशक दस
घ ररा : मपरल
र क्षणनराम ||२||
समरास पहहिलरा : मपरल
र क्षण
||शशरराम ||
ॐ नमबोकज गजराननरा| यणेकदग्रं तरा तत्रिनयनरा |कमपरादृकष्ट भिकतजनरा अवलबोकरावप ||१||
तगज नममग्रं वणेदमरातणे| शश्रीशरारदणे ब्रह्मसगतणे |अग्रंतरर वसणे कमपरावग्रंतणे| स्फमरतर्वरपप ||२||
वग्रंदन
म सद्गगरचरण| करन रघगनराथस्मरण |रयरागराथर्व ममखल
र्व क्षिण| बबोभलजणेल ||३||
यणेक ममखर्व यणेक पढतममख|र्व उभिय लक्षिणश्रीग्रं कततगक |शबोतश्रीग्रं सरादर वववणेक| कणेलरा पराहहजणे ||४||
पढतममखरार्वचप लक्षिण| पगहढलणे समरासश्रीग्रं रनरपण |सरावध हबोऊरन ववचक्षिण| पररसबोत पगढप ||५||
आतराग्रं पस्तगत ववचरार| लक्षिणप सराग्रंगतराग्रं अपरार |परर कराग्रंहरग्रं यणेक तरपर| हबोऊन ऐकरा ||६||
जणे पपग्रंचचक जन| जयराग्रंस नराहरग्रं आरमजरान |जणे कणेवळ अजरान| रयराग्रंचश्रीग्रं लक्षिणप ||७||
जन्मलरा जयराग्रंचणे उदररग्रं| तयराभस जबो ववरबोध करर |सखश्री मरारनलर अग्रंतगरर| तबो यणेक ममखर्व ||८||
सराग्रंडमन सवर्वहर गबोत| स्त्रिश्रीआधणेन जश्रीववत |सराग्रंगणे अग्रंतररग्रंचश्री मरात | तबो यणेक ममखर्व ||९||
परस्त्रिश्रीसश्रीग्रं पणेमरा धरर| श्वशगरगह
म र वरास करर |कगळप ववण कन्यरा वरर| तबो यणेक ममखर्व ||१०||
समथरार्ववरर अहग्रं तरा| अग्रंतररग्रं मरानश्री समतरा |सरामथ्यरववण करर सरतरा| तबो यणेक ममखर्व ||११||
आपलर आपण करर स्तगतश्री| स्वदणे शश्रीग्रं भिबोगश्री ववपकरत |सराग्रंगणे वडडलराग्रंचश्री ककीतर| तबो यणेक ममखर्व ||१२||
अकरारण हरास्य करर| वववणेक सराग्रंगतराग्रं न धरर |जबो बहगतराग्रंचरा वचैरर| तबो यणेक ममखर्व ||१३||
आपलग रग्रं धररनयराग्रं दरग र| परराव्यरासश्रीग्रं करर मश्रीत्रिश्री |परन्यन
म बबोलणे ररात्रिश्रीग्रं| तबो यणेक ममखर्व ||१४||
बहगत जरागतणे जन| तयराग्रंमध्यप करर शयन |परस्थळश्रीग्रं बहग भिबोजन- | करर, तबो यणेक ममखर्व ||१५||
मरान अथवरा अपमरान| स्वयप करर पररकच्छिन्न |सप्त वणेसनश्रीग्रं जयराचप मन| तबो यणेक ममखर्व ||१६||
धरन पररावश्री आस| पणेरन सराग्रंडश्री सरावकरास |रनसगगराईचरा सग्रंतबोष- | मरानश्री, तबो यणेक मख
म र्व ||१७||
घररग्रं वववणेक उमजणे| आणण सभिणेमध्यप लराजणे |शबद बबोलतराग्रं रनबज
गर्व णे| तबो यणेक मख
म र्व ||१८||
आपणराहमन जबो शणेष्ठ| तयरासश्रीग्रं अरयग्रंत रनकट |भसकवणेणणेचरा मरानश्री वश्रीट| तबो यणेक ममखर्व ||१९||
www.samarthramdas400.in 34
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

नरायणेकणे रयराग्रंसश्री भसकवश्री| वडडलराग्रंसश्री जराणश्रीव दरावश्री |जबो आरजरास गबोवश्री| तबो यणेक ममखर्व ||२०||
यणेकरायणेककीग्रं यणेकसररा| जरालरा ववषई रनलराकजररा |मयरार्वदरा सराग्रंडमन सचैररा- | वतर, तबो यणेक मख
म र्व ||२१||
औषध न घणे असबोन वणेथरा| पथ्य न करर सवर्वथरा |न भमळणे आभलयरा पदराथरार्व| तबो यणेक ममखर्व ||२२.
सग्रंगपववण ववदणे श करर| वबोळखश्रीववण सग्रंग धरर |उडश्री घरालर मराहरापरग रग्रं| तबो यणेक मख
म र्व ||२३||
आपणरास जणेथप मरान| तणेथप अखग्रंड करर गमन |रक्षिमग्रं नणेणणे मरानराभभिमरान| तबो यणेक ममखर्व ||२४||
सणेवक जरालरा लक्ष्मश्रीवग्रंत| तयराचरा हबोय अग्रंककत |सवर्वकराळ दकग श्चरत| तबो यणेक मख
म र्व ||२५||
ववचरार न कररतराग्रं करारण| दग्रं ड करर अपरराधपववण |स्वल्परासराठठीग्रं जबो कमपण| तबो यणेक ममखर्व ||२६||
दणे वलग्रंड वपतल
म ग्रंड| शककतवश्रीण करर तबोड |ज्यराचणे मख
ग श्रीग्रं भिग्रंडउभिग्रंड| तबो यणेक मख
म र्व ||२७||
घररच्यरावरर खराय दराढरा| बराहणे रर दरन बरापगडरा |ऐसरा जबो कराग्रं वणेड ममढरा| तबो यणेक ममखर्व ||२८||
नश्रीच यरातश्रीसश्रीग्रं सराग्रंगरात| परराग्रंगनणेसश्रीग्रं यणेकराग्रंत |मरागर जराय खरात खरात| तबो यणेक ममखर्व ||२९||
स्वयप नणेणणे परबोपकरार| उपकरारराचरा अनबोपकरार |करर थबोडप बबोलणे फरार| तबो यणेक ममखर्व ||३०||
तपश्रीळ खरादराड आळसश्री| कगश्चश्रीळ कगटरळ मरानसश्रीग्रं |धराररष्ट नराहरग्रं जयरापरासश्रीग्रं| तबो यणेक ममखर्व ||३१||
ववद्यरा वचैभिव नरा धन| पगरषराथर्व सरामथ्यर्व नरा मरान |कबोरडराच वराहणे अभभिमरान| तबो यणेक ममखर्व ||३२||
लग्रंडश्री लहटकरा लराबराड| कगकमर कगटरळ रनचराड |रनदरा जयराचश्री वराड| तबो यणेक ममखर्व ||३३||
उग्रं चश्रीग्रं जराऊन वस्त्रि नणेसणे| चतबरारराग्रं बराहणे रर बचैसणे |सवर्वकराळ नग्न हदसणे| तबो यणेक ममखर्व ||३४||
दग्रं त चक्षिग आणश्री घराण| पराणश्री वसन आणश्री चरण |सवर्वकराळ जयराचणे मभळण| तबो यणेक ममखर्व ||३५||
वचैधरम त आणश्री ववरतपरात| नरानरा कगमगहमतर जरात |अपशकगनप करर घरात| तबो यणेक ममखर्व ||३६||
क्रबोधप अपमरानप कगबवग द्ध| आपणरास आपण वधश्री |जयरास नराहरग्रं दृढ बगवद्ध| तबो यणेक ममखर्व ||३७||
कजवलगराग्रंस परम खणेदर| सगखराचरा शबद तबोहह नणेदर |नश्रीच जनरास वग्रंदर| तबो यणेक ममखर्व ||३८||
आपणरास रराखणे परबोपरर| शरणरागतराग्रंस अव्हणे रर |लक्ष्मश्रीचरा भिरवसरा धरर| तबो यणेक ममखर्व ||३९||
पगत्रि कळत्रि आणश्री दराररा| इतगकराचच मरानगरनयराग्रं थराररा |ववसरबोन गणेलरा ईश्वररा| तबो यणेक ममखर्व ||४०||
जचैसप जचैसप कररावप | तचैसप तचैसप परावरावप |हणे जयरास नणेणवणे| तबो यणेक ममखर्व ||४१||
पगरषराचणेरन अष्टगगणप| कस्त्रियराग्रंस ईश्वरर दणे णप |ऐशरा कणेल्यरा बहगत जणेणप| तबो यणेक ममखर्व ||४२||

www.samarthramdas400.in 35
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

दज
ग न
र्व राचणेरन बबोलप | मयरार्वदरा सराग्रंडमन चरालणे |हदवसरा झराग्रंककलणे डबोळणे | तबो यणेक मख
म र्व ||४३||
दणे वदबोहर गगरदबोहर| मरातद
म बोहर वपतद
म बोहर |ब्रह्मदबोहर स्वरामश्रीदबोहर| तबो यणेक मख
म र्व ||४४||
परपश्रीडणेचप मरानश्री सगख| पससग्रंतबोषराचप मरानश्री दशग ख |गणेलणे वस्तमचरा करर शबोक| तबो यणेक मख
म र्व ||४५||
आदरप ववण बबोलणप | न पस
ग तराग्रं सराक्षि दणे णप |रनग्रंद्य वस्तग आग्रंचगकरारणप | तबो यणेक ममखर्व ||४६||
तगक तबोडमन बबोलणे| मरागर्व सराग्रंडमन चरालणे |कगकमर भमत्रि कणेलणे| तबो यणेक ममखर्व ||४७||
परय रराखदों नणेणप कदरा| ववनबोद करर सवर्वदरा |हरासतराग्रं णखजणे पणेटणे द्वग्रंदरा| तबो यणेक ममखर्व ||४८||
हबोड घरालर अवघड| कराजपववण करर बडबड |बबोलदोंचच नणेणणे मख
ग जड| तबो यणेक मख
म र्व ||४९||
वस्त्रि शरास्त्रि दबोनश्री नसणे| उग्रं चणे स्थळश्रीग्रं जराऊन बचैसणे |जबो गबोत्रिजराग्रंस ववश्वरासणे| तबो यणेक ममखर्व ||५०||
तश्कररासश्री वबोळखश्री सराग्रंगणे| दणे णखलर वस्तग तणेचच मरागणे |आपलप आन्हरत करर ररागप | तबो यणेक ममखर्व ||५१||
हरन जनरासश्रीग्रं बरबोबरर| बबोल बबोलणे सरबोरतररग्रं |वरामहस्तप पराशन करर | तबो यणेक ममखर्व ||५२||
समथरार्वसश्रीग्रं मरसर धरर| अलभ्य वस्तमचरा हणे वरा करर |घररचरा घररग्रं करर चबोरर| तबो यणेक ममखर्व ||५३||
सराग्रंडमरनयराग्रं जगदरशरा| मनगष्यराचरा मरानश्री भिवर्वसरा |सराथर्वकपववण वप चश्री वयसरा| तबो यणेक ममखर्व ||५४||
सग्रंसरारदशग खराचणेरन गगणप| दणे वरास गराळश्री दणे णप |मचैत्रिराचप बबोलणे उणप | तबो यणेक ममखर्व ||५५||
अल्प अन्यराय क्ष्मरा न करर| सवर्वकराळ धरारककीग्रं धरर |जबो ववस्वरासघरात करर| तबो यणेक ममखर्व ||५६||
समथरार्वचणे मनश्रीग्रंचणे तगटणे| जयराचणेरन सभिरा ववटणे |क्षिणरा बररा क्षिणरा परालटणे | तबो यणेक ममखर्व ||५७||
बहगतराग्रं हदवसराग्रंचणे सणेवक| रयरागमन ठणे वश्री आणणक |ज्यराचश्री सभिरा रननरार्वयणेक| तबो यणेक ममखर्व ||५८||
अनश्रीतश्रीनप दव्य जबोडश्री| धमर्व नश्रीरत न्यराय सबोडश्री |सग्रंगतश्रीचप मनगष्य तबोडश्री| तबो यणेक ममखर्व ||५९||
घररग्रं असबोन सगग्रंदरर| जबो सदराग्रंचरा परद्वरारर |बहगतराग्रंचणे उकच्छिष्ट अग्रंगश्रीकरारर| तबो यणेक ममखर्व ||६०||
आपगलप अथर्व दस ग ऱ्यरापरासश्रीग्रं| आणश्री दस
ग ऱ्यराचप अभभिळरासश्री |पवर्वत करर हरनरासश्री| तबो यणेक ममखर्व ||६१||
अरततराचरा अग्रंत पराहणे | कगगरामरामधप रराहणे |सवर्वकराळ चचग्रंतरा वराहणे | तबो यणेक ममखर्व ||६२||
दबोघणे बबोलत असतश्री जणेथप| रतसररा जराऊन बचैसणे तणेथप |डबोई खराजवश्री दबोहरग्रं हरातप | तबो यणेक ममखर्व ||६३||
उदकरामधप सराग्रंडश्री गगरळश्री| परायप परायप कराग्रंडबोळश्री |सणेवरा करर हरन कगळश्रीग्रं | तबो यणेक ममखर्व ||६४||
स्त्रिश्री बराळकरा सलगश्री दणे णप| वपशराच्यरा सकन्नध बचैसणप |मयरार्वदणेववण पराळश्री सगणप| तबो यणेक ममखर्व ||६५||

www.samarthramdas400.in 36
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

परस्त्रिश्रीसश्रीग्रं कळह करर| मक

ग की वस्तग रनघरातप मरारर |मख
म रार्वचश्री सग्रंगतश्री धरर| तबो यणेक मख
म र्व ||६६||
कळह पराहरात उभिरा रराहणे | तबोडववनरा कततगक पराहणे |खरप अस्तरा खबोटप सराहणे | तबो यणेक मख
म र्व ||६७||
लक्ष्मश्री आभलयरावरर| जबो मरागश्रील वबोळखश्री न धरर दणे वश्रीग्रं ब्रराह्मणश्रीग्रं सरतरा करर| तबो यणेक ममखर्व ||६८||
आपलप कराज हबोयणे तग्रंवरर| बहगसराल नम्रतरा धरर |पढ ग रलराग्रंचप करायर्व न करर| तबो यणेक मख म र्व ||६९||
अक्षिरप गराळमन वराचश्री| कराग्रं तप घरालर पदररचश्रीग्रं |नश्रीघरा न करर पस् ग तकराचश्री| तबो यणेक ममखर्व ||७०||
आपण वराचश्रीनरा कधश्रीग्रं| कबोणरास वराचरावयरा नणेदर |बराग्रंधबोन ठणे वश्री बग्रंदरग्रं| तबो यणेक मख
म र्व ||७१||
ऐसश्रीग्रं हप ममखल
र्व क्षिणप | शवणप चरातगयर्व बराणणे |चश्रीरत दणे उरनयराग्रं शहराणणे| ऐकतश्री सदरा ||७२||
लक्षिणप अपरार असतश्री| परर कराग्रंहरग्रं यणेक यणेथरामतश्री |रयरागराथर्व बबोभललप शबोतश्रीग्रं| क्ष्मरा कणेलप पराहहजणे ||७३||
उरतम लक्षिणप घ्यरावश्रीग्रं| ममखल
र्व क्षिणप रयरागरावश्रीग्रं |पगहढलणे समरासश्री आघवश्रीग्रं| रनरबोवपलरग्रं ||७४||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे मपरल
र क्षणनराम समरास पहहिलरा ||१||२. १

www.samarthramdas400.in 37
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दस
घ ररा : उत्तम लक्षण
||शशरराम ||
शबोतराग्रं व्हरावप सरावधरान| आतराग्रं सराग्रंगतदों उरतम गगण |जणेणप कररतराग्रं बराणणे खगण| सवर्वजपणराचश्री ||१||
वराट पगसल्यराववण जराऊग्रं नयणे| फळ वबोळणखल्यराववण खराऊग्रं नयणे |पडडलर वस्तग घणेऊग्रं नयणे| यणेकरायणेककीग्रं ||२||
अरत वराद करग्रं नयणे| पबोटरग्रं कपट धरग्रं नयणे |शबोधल्यराववण करग्रं नयणे| कगळहरन कराग्रंतरा ||३||
ववचरारप ववण बबोलदों नयणे| वववग्रंचनणेववण चरालदों नयणे |मयरार्वदणेववण हरालदों नयणे| कराग्रंहरग्रं यणेक ||४||
पश्रीतश्रीववण रसदों नयणे| चबोररास वबोळखश्री पगसदों नयणे |ररात्रिश्री पग्रंथ क्रममग्रं नयणे| यणेकरायणेककीग्रं ||५||
जनश्रीग्रं आजर्वव तबोडमग्रं नयणे| परापदव्य जबोडमग्रं नयणे |पण्
ग यमरागर्व सबोडमग्रं नयणे| कदराकराळश्रीग्रं ||६||
रनग्रंदरा द्वणेष करग्रं नयणे| असरसग्रंग धरग्रं नयणे |दव्यदराररा हरग्रं नयणे| बळरारकरारप ||७||
वकतयरास खबोदग्रं म नयणे| ऐकयतणेसश्री फबोडमग्रं नयणे |ववद्यराभ्यरास सबोडमग्रं नयणे| कराग्रंहरग्रं कणेल्यरा ||८||
तदोंडराळराभस भिराग्रंडदों नयणे| वराचराळरासश्री तग्रंडदों नयणे |सग्रंतसग्रंग खग्रंडमग्रं नयणे| अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||९||
अरत क्रबोध करग्रं नयणे| कजवलगराग्रंस खणेदग्रं म नयणे |मनश्रीग्रं वश्रीट मरानमग्रं नयणे| भसकवणणेचरा ||१०||
क्षिणराक्षिणराग्रं रसदों नयणे| लहटकरा पगरषराथर्व बबोलदों नयणे |कणेल्यराववण सराग्रंगदों नयणे| आपलरा परराक्रमग ||११||
बबोभललरा बबोल ववसरदों नयणे| पसग्रंगश्री सरामथ्यर्व चगकदों नयणे |कणेल्यराववण रनखग्रंदग्रं म नयणे| पहग ढलराग्रंभस कदरा ||१२||
आळसप सगख मरानमग्रं नयणे| चराहराडश्री मनरास आणमग्रं नयणे |शबोचधल्यराववण करग्रं नयणे| करायर्व कराग्रंहरग्रं ||१३||
सगखरा आग्रंग दणे ऊग्रं नयणे| पणेरन पगरषप सराग्रंडमग्रं नयणे |कष्ट कररतराग्रं त्रिरासदों नयणे| रनरग्रं तर ||१४||
सभिणेमध्यप लराजदों नयणे| बराष्कळपणप बबोलदों नयणे |पचैज हबोड घरालग्रंम नयणे| कराहरग्रं कणेल्यरा ||१५||
बहगत चचग्रंतरा करग्रं नयणे| रनसगगपणप रराहदों नयणे |परस्त्रिश्रीतप पराहदों नयणे| परापबद्ध
ग श्री ||१६||
कबोणराचरा उपकरार घणेऊग्रं नयणे| घणेतलरा तरर रराखदों नयणे |परपश्रीडरा करग्रं नयणे| ववस्वरासघरात ||१७||
शबोच्यपववण असदों नयणे| मभळण वस्त्रि नणेसदों नयणे |जराणरारराग्रंस पस
ग दों नयणे| कबोठप जरातबोस म्हणतनश्री ||१८||
व्यरापकपण सराग्रंडमग्रं नयणे| परराधणेन हबोऊग्रं नयणे |आपलप वबोझप घरालग्रंम नयणे| कबोणश्रीयणेकरासश्री ||१९||
पत्रिप ववण पवर्वत करग्रं नयणे| हरनराचप रण घणेऊग्रं नयणे |गबोहरववण जराऊग्रं नयणे| रराजद्वराररा ||२०||
लहटककी जराजम घणेऊग्रं नयणे| सभिणेस लहटकप करग्रं नयणे |आदर नस्तराग्रं बबोलदों नयणे| स्वभिराववक ||२१||
www.samarthramdas400.in 38
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

आदखणणेपण करग्रं नयणे| अन्यरायपववण गराग्रंजग्रंम नयणे |अवनश्रीतश्रीनप वतर नयणे| आग्रंगबळप ||२२||
बहगत अन्न खराऊग्रं नयणे| बहगत रनदरा करग्रं नयणे |बहगत हदवस रराहमग्रं नयणे| वपसगणराचणेथप ||२३||
आपल्यराचश्री गबोहर दणे ऊग्रं नयणे| आपलर ककीतर वणमर नयणे |आपलप आपण हराग्रंसदों नयणे| गबोष्टर सराग्रंगबोनश्री ||२४||
धम्र
म परान घणेऊग्रं नयणे| उन्मरत दव्य सणेवग्रंम नयणे |बहगचकरासश्रीग्रं करग्रं नयणे| मचैत्रिश्री कदरा ||२५||
करामप ववण रराहदों नयणे| नश्रीच उरतर सराहदों नयणे |आसगदप अन्न सणेऊग्रं नयणे| वडडलराग्रंचपहह ||२६||
तदोंडश्रीग्रं सश्रीवश्री असदों नयणे| दस
ग ऱ्यरास दणे खबोन हराग्रंसदों नयणे |उणप अग्रंगश्रीग्रं सग्रंचरारदों नयणे| कगळवग्रंतराचणे ||२७||
दणे णखलर वस्तग चबोरग्रं नयणे| बहगत कमपण हबोऊग्रं नयणे |कजवलगराग्रंसश्री करग्रं नयणे| कळह कदरा ||२८||
यणेकराचरा घरात करग्रं नयणे| लहटककी गबोहर दणे ऊग्रं नयणे |अपमराण वतर नयणे| कदराकराळश्रीग्रं ||२९||
चराहराडश्री चबोरर धरग्रं नयणे| परद्वरार करग्रं नयणे |मरागप उणप बबोलदों नयणे| कबोणश्रीयणेकराचप ||३०||
समई यरावरा चगकदों नयणे| सरवगगण सराग्रंडमग्रं नयणे |वचैररयराग्रंस दग्रं डमग्रं नयणे| शरण आभलयराग्रं ||३१||
अल्पधनप मराजदों नयणे| हररभिकतश्रीस लराजदों नयणे |मयरार्वदणेववण चरालदों नयणे| पववत्रि जनश्रीग्रं ||३२||
ममखरार्वसश्रीग्रं सग्रंमग्रंध पडदों नयणे| अग्रंधराररग्रं हरात घरालमग्रं नयणे |दकग श्चतपणप ववसरदों नयणे| वस्तग आपल
ग र ||३३||
स्नरानसग्रंध्यरा सराग्रंडमग्रं नयणे| कगळराचरार खग्रंडमग्रं नयणे |अनराचरार मराग्रंडमग्रं नयणे| चगकगरपणप ||३४||
हररकथरा सराग्रंडमग्रं नयणे| रनरपण तबोडमग्रं नयणे |परमराथरार्वस मबोडमग्रं नयणे| पपग्रंचबळप ||३५||
दणे वराचरा नवस बगडऊग्रं नयणे| आपलरा धमर्व उडऊग्रं नयणे |भिलतणे भिररग्रं भिरदों नयणे| ववचरारप ववण ||३६||
रनष्ठगरपण धरग्रं नयणे| जश्रीवहरयरा करग्रं नयणे |पराऊस दणे खबोन जराऊग्रं नयणे| अथवरा अवकराळश्रीग्रं ||३७||
सभिरा दणे खबोन गळदों नयणे| समई उरतर टळदों नयणे |चधशकराररतराग्रं चळदों नयणे| धराररष्ट आपगलप ||३८||
गगरववरहहत असदों नयणे| नश्रीच यरातश्रीचरा गगर करग्रं नयणे |कजणप शराश्वत मरानमग्रं नयणे| वचैभिवप सश्रीग्रं ||३९||
सरयमरागर्व सराग्रंडमग्रं नयणे| असरय पग्रंथप जराऊग्रं नयणे |कदरा अभभिमरान घणेऊग्रं नयणे| असरयराचरा ||४०||
अपककीरतर्व तणे सराग्रंडरावश्री| सद्ककीरतर्व वराढवरावश्री |वववणेकप दृढ धररावश्री| वराट सरयराचश्री ||४१||
नणेघतराग्रं हणे उरतम गगण| तप मनगष्य अवलक्षिण |ऐक तयराग्रंचणे लक्षिण| पगहढलणे समरासश्रीग्रं ||४२||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे उत्तमलक्षणनरामसमरास दस
घ ररा ||२||२. २

www.samarthramdas400.in 39
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास ततसररा : कघववदयरा लक्षण

||शशरराम ||
ऐकरा कगववद्यणेचश्रीग्रं लक्षिणप | अरत हरनप कगलक्षिणप |रयरागराथर्व बबोभललरग्रं तणे शवणप | रयराग घडणे ||१||
ऐकरा कगववद्यणेचरा पराणश्री| जन्मरा यणेऊन कणेलर हरानश्री |सराग्रंचगजणेल यणेहरग्रं लक्षिणश्रीग्रं| वबोळखरावरा ||२||
कगववद्यणेचरा पराणश्री असणे| तबो कहठण रनरपणप त्रिरासणे |अवगगणराचश्री समवम द्ध असणे| म्हणतरनयराग्रं ||३||
श्लबोक ||दग्रं भिबो दपर्मोऽभभिमरानश्च क्रबोधश परारष्यमणेव च | अजरानग्रं चराभभिजरातस्य पराथर्व सग्रंपदमरासगररम न ||
कराम क्रबोध मद मरसर| लबोभि दग्रं भि रतरस्करार |गवर्व तराठरा अहग्रं करार| द्वणेष ववषराद ववकल्पश्री ||४||
आशरा ममतरा तष्म णरा कल्पनरा|चचग्रंतरा अहग्रं तरा करामनरा भिरावनरा|असमयरा अववद्यरा ईषणरा वरासनरा|अतप्म तश्री लबोलग्रंगतरा |५|
इछ्यरा वराग्रंछ्यरा चचककछ्यरा रनग्रंदरा|आरनरय गरामणश्री मस्तश्री सदरा|जराणश्रीव अवजरा ववपरतश्री आपदरा|दव
ग रर्व म तश्री दव
ग रार्वसनरा|६|
स्पधरार्व खटपट आणण चटचट|तहर झटपट आणश्री वटवट सदरा खटपट आणश्री लटपट| परम वणेथरा कगववद्यरा ||७||
कगरप आणश्री कगलक्षिण| अशकत आणश्री दज
ग न
र्व |दररदर आणश्री कमपण| आरतशयपसश्रीग्रं ||८||
आळसश्री आणश्री खरादराड| दब
ग ळ
र्व आणश्री लरातराड |तगटक आणश्री लराबराड| आरतशयपसश्रीग्रं ||९||
ममखर्व आणश्री तपश्रीळ| वणेडप आणश्री वराचराळ |लहटकप आणश्री तदोंडराळ| आरतशयपसश्रीग्रं ||१०||
नणेणणे आणश्री नरायकणे| न यणे आणश्री न सश्रीकणे |न करर आणश्री न दणे खणे| अभ्यरास दृष्टर ||११||
अजरान आणश्री अववस्वरासश्री| छिळवरादर आणश्री दबोषश्री |अभिकत आणश्री भिकतराग्रंसश्री| दणे खदों सकणेनरा ||१२||
परापश्री आणश्री रनग्रंदक| कष्टर आणश्री घरातक |दशग खश्री आणश्री हहग्रंसक| आरतशयपसश्रीग्रं ||१३||
हरन आणश्री कमतत्रिमश्री| रबोगश्री आणश्री कगकमर |आचग्रंगगल आणश्री अधमर| वरासनरा रमणे ||१४||
हरन दणे ह आणश्री तराठरा| अपमराण आणश्री फराग्रंटरा |बराष्कळ आणश्री करग्रं टरा| वववणेक सराग्रंगणे ||१५||
लग्रंडश्री आणश्री उन्मरत| रनकरामश्री आणश्री डगल्लत |भ्यराड आणश्री बबोलत| परराक्रमग ||१६||
करनष्ठ आणश्री गववर्वष्ठ| नगपरतप आणश्री नष्ट |द्वणेषश्री आणश्री भ्रष्ट| आरतशयपसश्रीग्रं ||१७||
अभभिमरानश्री आणश्री रनसग्रंगळ| वबोडगस्त आणश्री खळ |दग्रं भभिक आणश्री अनगर्वळ| आरतशयपसश्रीग्रं ||१८||
वबोखटणे आणश्री ववकरारर| खबोटणे आणश्री अनबोपकरारर |अवलक्षिण आणश्री चधशकरारर| पराणणमरात्रिराग्रंसश्री ||१९||

www.samarthramdas400.in 40
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

अल्पमतश्री आणश्री वरादक| दरनरप आणण भिणेदक |समक्ष्म आणश्री त्रिरासक| कगशबदप कररन ||२०||
कहठणवचनश्री ककर्वशवचनश्री| करापट्यवचनश्री सग्रंदणेहवचनश्री |दशग खवचनश्री तश्रीववचनश्री| क्रमर रनष्ठगर दरग रारमरा ||२१||
न्यन
म वचनश्री पचैशमन्यवचनश्री| अशगभिवचनश्री अरनरयवचनश्री |द्वणेषवचनश्री अनरम यवचनश्री|बराष्कळवचनश्री चधशकरार ||२२||
कपटर कगटरळ गराठ्यराळ| कगटर कगचर नट्यराळ |कबोपश्री कगधन टवराळ| आरतशयपसश्रीग्रं ||२३||
तपश्रीळ तरामस अववचरार| परापश्री अनथर अपस्मरार |भित
म समग्रंधश्री सग्रंचरार| आग्रंगश्रीग्रं वसणे ||२४||
आरमहरयराररा स्त्रिश्रीहरयराररा| गबोहरयराररा ब्रह्महरयराररा |मरातह
म रयराररा वपतह
म रयराररा| मराहरापरापश्री परतत ||२५||
उणप कगपरात्रि कगतकर| भमत्रिदबोहर ववस्वरासघरातककी |कमतघ्न तल्पककी नरारककी| अरतरयराई जल्पक ||२६||
ककग्रं त भिराग्रंडण झगडरा कळहबो| अधमर्व अनरराहराटर शबोकसग्रंगहबो |चराहराड वणेसनश्री ववगहबो| रनगहकतरार्व ||२७||
द्वराड आपणेसश्री वदोंगळ| चराळक चगग्रंबक लच्यराळ |स्वराथर अभभिळरासश्री वबोढराळ| अदरत झबोड आदखणरा ||२८||
शठ शगग्रंभि करातर| लग्रंड तमगड
र भसग्रंतर |बग्रंड पराषराग्रंड तश्कर| अपहरारकतरार्व ||२९||
धश्रीट सचैरराट मबोकराट| चराट चरावट वराजट |थबोट उद्धट लग्रंपट| बटवराल कगबगद्धश्री ||३०||
मरारणे करर वरपणेकरर| दरवडणेकरर खराणबोरर |मकद भिदोंद ग परद्वरारर| भिगररणे करर चणेटककी ||३१||
रनशग्रंक रनलराकजररा कळभिग्रंट| टतणपरा ललौंद धट उद्धट |ठस ठदोंबस खट नट| जगभिराग्रंड ववकरारर ||३२||
अधश्रीर आभळकरा अनराचरारर| अग्रंध पग्रंगग खबोकलपकरर |थदोंटरा बचधर दमणेकरर| तऱ्हर तराठरा न सग्रंडश्री ||३३||
ववद्यराहरन वचैभिवहरन| कगळहरन लक्ष्मश्रीहरन |शककतहरन सरामथ्यर्वहरन| अदृष्टहरन भभिकरारर ||३४||
बळहरन कळराहरन| मगदराहरन दरक्षिराहरन |लक्षिणहरन लरावण्यहरन| आग्रंगहरन ववपराररा ||३५||
यगककतहरन बगवद्धहरन| आचरारहरन ववचरारहरन |कक्रयराहरन सरवहरन| वववणेकहरन सग्रंशई ||३६||
भिककतहरन भिरावहरन| जरानहरन वचैरराग्यहरन |शराग्रंरतहरन क्ष्मराहरन| सवर्वहरन क्षिगल्लकग ||३७||
समयबो नणेणणे पसग्रंग नणेणणे| पणेरन नणेणणे अभ्यरास नणेणणे |आजर्वव नणेणणे मचैत्रिश्री नणेणणे| कराग्रंहरग्रंच नणेणणे अभिरागश्री ||३८||
असबो ऐसणे नरानरा ववकरार| कगलक्षिणराचप कबोठरार |ऐसरा कगववद्यणेचरा नर| शबोतश्रीग्रं वबोळखरावरा ||३९||
ऐसश्रीग्रं कगववद्यणेचश्रीग्रं लक्षिणप | ऐकबोरन रयरागचश्री करणप |अभभिमरानश्रीग्रं त-हप भिरणप | हप ववहहत नव्हप ||४०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे कघववदयरालक्षणनराम समरास ततसररा ||३||२. ३

www.samarthramdas400.in 41
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास चवररा : भकक्त तनरूपण

||शशरराम ||
नरानरा सगकमतराचप फळ| तबो हरा नरदणे ह कणेवळ |रयराहहमधप भिराग्य सफळ| तररच सन्मरागर्व लरागणे ||१||
नरदणे हरग्रं ववशणेष ब्रराह्मण| रयराहरवरर सग्रंध्यरास्नरान |सद्वरासनरा भिगवदजन| घडणे पमवप
र्व ण्
ग यप ||२||
भिगवदककत हणे उरतम| रयराहहवरर सरसमरागम |कराळ सराथर्वक हराचच परम| लराभि, जराणरावरा ||३||
पणेमपश्रीतश्रीचरा सदराव| आणश्री भिकतराग्रंचरा समगदराव |हररकथरा मबोहबोरसराव| तणेणप पणेमरा दण
ग रावणे ||४||
नरदणे हरग्रं आभलयराग्रं यणेक| कराग्रंहर कररावप सराथर्वक |जणेणप पराववजणे परलबोक| परम दल्
ग लभि जबो ||५||
ववचधयगकत ब्रह्मकमर्व| अथवरा दयरा दरान धमर्व |अथवरा करणप सगगम| भिजन भिगवग्रंतराचप ||६||
अनगतरापप कररावरा रयराग| अथवरा करणप भिककतयबोग |नराहरग्रं तरर धरणप सग्रंग| सराधगजनराचरा ||७||
नरानरा शरास्त्रिप धराग्रंडबोळरावश्रीग्रं| अथवरा तश्रीथर तरर कररावश्रीग्रं |अथवरा पगरश्चरणप बरवश्रीग्रं| परापक्षियराकरारणप ||८||
अथवरा ककीजणे परबोपकरार| अथवरा जरानराचरा ववचरार |रनरपणश्रीग्रं सराररासरार| वववणेक करणप ||९||
पराळरावश्री वणेदराग्रंचश्री आजरा| कमर्वकराग्रंड उपरासनरा |जणेणप हबोइजणे जरानरा- | आचधकरारपरात्रि ||१०||
करायरा वराचरा आणश्री मनप| पत्रिप पगष्पप फळप जश्रीवनप |कराग्रंहरग्रं तरर यणेकरा भिजनप| सराथर्वक कररावप ||११||
जन्मरा आभलयराचप फळ| कराग्रंहरग्रं कररावप सफळ |ऐसप न कररतराग्रं रनफर्वळ| भिमभमभिरार हबोयणे ||१२||
नरदणे हराचणे उचचत| कराग्रंहरग्रं कररावप आरमहहत |यणेथरानगशकरयरा चचरतववरत| सवर्मोरतमश्रीग्रं लरावरावप ||१३||
हप कराग्रंहरग्रंच न धरर जबो मनश्रीग्रं| तबो मरम यपराय वतर जनश्रीग्रं |जन्मरा यणेऊन तणेणप जननश्री| वरायराग्रंच कष्टववलर ||१४||
नराहरग्रं सग्रंध्यरा नराहरग्रं स्नरान| नराहरग्रं भिजन दणे वतराचर्वन |नराहरग्रं मग्रंत्रि जप ध्यरान| मरानसपज
म रा ||१५||
नराहरग्रं भिककत नराहरग्रं पणेम| नराहरग्रं रनष्ठरा नराहरग्रं नणेम |नराहरग्रं दणे व नराहरग्रं धमर्व| अतश्रीत अभ्यरागत ||१६||
नराहरग्रं सद् बद्ध
ग श्री नराहरग्रं गगण| नराहरग्रं कथरा नराहरग्रं शवण |नराहरग्रं अध्यरारमरनरपण| ऐककलप कदराग्रं ||१७||
नराहरग्रं भिल्यराग्रंचश्री सग्रंगतश्री| नराहरग्रं शगद्ध चचरतवरम तश्री |नराहरग्रं कचैवल्यराचश्री पराप्तश्री| भमथ्यरामदप ||१८||
नराहरग्रं नश्रीरत नराहरग्रं न्यरायणे| नराहरग्रं पण्
ग यराचरा उपरायणे |नराहरग्रं परत्रिश्रीचश्री सबोयणे| यक
ग तरायक
ग त कक्रयरा ||१९||
नराहरग्रं ववद्यरा नराहरग्रं वचैभिव| नराहरग्रं चरातगयरार्वचरा भिराव |नराहरग्रं कळरा नराहरग्रं लराघव| रम्यसरस्वतश्रीचप ||२०||
शराग्रंतश्री नराहरग्रं क्ष्मरा नराहरग्रं| दरक्षिरा नराहरग्रं मचैत्रिश्री नराहरग्रं |शगभिराशगभि कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं| सराधनराहदक ||२१||
www.samarthramdas400.in 42
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सचग च नराहरग्रं स्वधमर्व नराहरग्रं| आचरार नराहरग्रं ववचरार नराहरग्रं |आरत्रि नराहरग्रं परत्रि नराहरग्रं| मक
ग त कक्रयरा मनराचश्री ||२२||
कमर्व नराहरग्रं उपरासनरा नराहरग्रं| जरान नराहरग्रं वचैरराग्य नराहरग्रं |यबोग नराहरग्रं धराररष्ट नराहरग्रं| कराग्रंहरच नराहरग्रं पराहरातराग्रं ||२३||
उपरतश्री नराहरग्रं रयराग नराहरग्रं| समतरा नराहरग्रं लक्षिण नराहरग्रं |आदर नराहरग्रं पश्रीरत नराहरग्रं| परमणेश्वरराचश्री ||२४||
परगगणराचरा सग्रंतबोष नराहरग्रं| परबोपकरारप सगख नराहरग्रं |हररभिकतश्रीचरा लणेश नराहरग्रं| अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||२५||
ऐसणे पकराररचणे पराहरातराग्रं जन| तणे जश्रीतचच पणेतरासमरान |रयराग्रंसश्रीग्रं न कररावप भिराषण| पववत्रि जनश्रीग्रं ||२६||
पण्
ग यसरामगश्री परग तश्री| तयरासश्रीच घडप भिगवदकतश्री |जप जप जचैसप कररतश्री| तणे परावतश्री तचैसपचच ||२७||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे भकक्ततनरूपणणनराम समरास चवररा ||४||२. ४

www.samarthramdas400.in 43
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास पराचवरा : रजबोगघण लक्षण

||शशरराम ||
मगळश्रीग्रं दणे ह तत्रिगगणराचरा| सररवरजतमराचरा |रयरामध्यप सररवराचरा| उरतम गगण ||१||
सरवगगणप भिगवदकतश्री| रजबोगगणप पगनररावरम तश्री |तमबोगगणप अधबोगतश्री| परावरत पराणश्री ||२||
श्लबोक ||ऊध्वर गच्छिकन्त सररवस्थरा मध्यणे रतष्ठकन्त रराजसराश |जघन्यगगणवकम रतस्थरा अधबो गच्छिकन्त तरामसराश ||
रयराग्रंतहह शगद्ध आणश्री सबळ| तणेहह बबोभलजणेरत सकळ |शगद्ध तप चच जप रनमर्वळ| सबळ बराधक जराणरावप ||३||
शगद्धसबळराचप लक्षिण| सरावध पररसरा ववचक्षिण |शगद्ध तबो परमराथर जराण| सबळ तबो सग्रंसराररक ||४||
तयराग्रं सग्रंसराररकराग्रंचश्री कस्थतश्री| दणे हरग्रं तत्रिगगण वतर्वतश्री |यणेक यणेतराग्रं दबोनश्री जरातश्री| रनघबोरनयराग्रं ||५||
रज तम आणश्री सरव| यणेणपचच चरालणे जश्रीववरव |रजबोगगणराचप कतरर्व म व| दराखऊग्रं आतरा ||६||
रजबोगगण यणेतराग्रं शररररग्रं| वतर्वणगक कचैसश्री करर |सरावध हबोऊनश्री चतगररग्रं| पररसरावप ||७||
मराझप घर मराझरा सग्रंसरार| दणे व कक चरा आणणलरा थबोर |ऐसरा करर जबो रनधरार्वर| तबो रजबोगगण ||८||
मरातरा वपतरा आणश्री कराग्रंतरा| पगत्रि सगनरा आणश्री दहग हतरा |इतगककयराग्रंचश्री वराहणे चचग्रंतरा| तबो रजबोगगण ||९||
बरप खरावप बरप जणेवरावप | बरप ल्यरावप बरप नणेसरावप |दस
ग -यराचणे अभभिळराषरावप | तबो रजबोगगण ||१०||
कक चरा धमर्व कक चप दरान| कक चरा जप कक चप ध्यरान |ववचराररनरा परापपण्
ग य| तबो रजबोगगण ||११||
नणेणणे तश्रीथर्व नणेणणे वत| नणेणणे अतश्रीत अभ्यरागत |अनराचराररग्रं मनबोगत| तबो रजबोगगण ||१२||
धनधरान्यराचणे सग्रंचचत| मन हबोयणे दव्यरासकत |अरयग्रंत कमपण जश्रीववरव| तबो रजबोगगण ||१३||
मश्री तरण मश्री सग्रंगदर| मश्री बलराढ्य मश्री चतगर |मश्री सकळराग्रंमध्यणे थबोर- | म्हणणे, तबो रजबोगगण ||१४||
मराझरा दणे श मराझरा गराग्रंव| मराझरा वराडरा मराझरा ठराव |ऐसश्री मनश्रीग्रं धरर हराग्रंव| तबो रजबोगगण ||१५||
दस
ग ऱ्यराचप सवर्व जरावप | मराझणेचच बरप असरावप |ऐसप आठवणे स्वभिरावप | तबो रजबोगगण ||१६||
कपट आणश्री मरसर| उठणे दणे हरग्रं रतरस्करार |अथवरा करामराचरा ववकरार| तबो रजबोगगण ||१७||
बराळकरावरर ममतरा| पश्रीतश्रीनप आवडणे कराग्रंतरा |लबोभि वराटणे समस्तराग्रं| तबो रजबोगगण ||१८||
कजवलगराग्रंचश्री खग्रंतश्री| जणेणप कराळप वराटणे चचरतश्रीग्रं |तणेणप कराळप सश्रीघगतश्री| रजबोगगण आलरा ||१९||
सग्रंसरारराचणे बहगत कष्ट| कचैसरा हबोईल सणेवट |मनरास आठवणे सग्रंकट| तबो रजबोगगण ||२०||
www.samarthramdas400.in 44
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

मरागप जप जप भिबोचगलप | तप तप मनश्रीग्रं आठवलप |दशग ख अरयग्रंत वराटलप | तबो रजबोगगण ||२१||
वचैभिव दणे खबोरन दृष्टर| आवडश्री उपजलर पबोटरग्रं |आशरागगणप हहग्रंपट
ग र- | करर, तबो रजबोगगण ||२२||
जप जप दृष्टर पडडलप | तप तप मनप मराचगतलप |लभ्य नस्तराग्रं दशग ख जरालप | तबो रजबोगगण ||२३||
ववनबोदराथर्गीं भिरणे मन| शग्रंघ
म राररक करर गरायणेन |रराग रग्रं ग तरान मरान| तबो रजबोगगण ||२४||
टवराळश्री ढवराळश्री रनग्रंदरा| सराग्रंगणप घडणे वणेवरादरा |हरास्य ववनबोद करर सवर्वदरा| तबो रजबोगगण ||२५||
आळस उठणे पबळ| कमर्वणक
ग णे चरा नरानरा खणेळ |कराग्रं उपभिबोगराचणे गदोंधळ| तबो रजबोगगण ||२६||
कळरावग्रंत बहगरपश्री| नटरावलबोककी सराक्षिणेपश्री |नरानरा खणेळश्री दरान अपर| तबो रजबोगगण ||२७||
उन्मरत दव्यरापरर अरत पश्रीतश्री| गरामज्य आठवणे चचरतश्रीग्रं |आवडणे नश्रीचराचश्री सग्रंगतश्री| तबो रजबोगगण ||२८||
तश्करववद्यरा जश्रीवश्रीग्रं उठणे | परन्यमन बबोलरावप वराटणे |रनरयनणेमरास मन ववटणे | तबो रजबोगगण ||२९||
दणे वकरारणश्रीग्रं लराजराळग| उदररालरागश्रीग्रं कष्टराळग |पपग्रंचश्री जबो स्नणेहराळग| तबो रजबोगगण ||३०||
गबोडगरासश्रीग्रं आळकणेपण| अरयरादरप वपग्रंडपबोषण |रजबोगगणप उपबोषण| कणेलप न वचणे ||३१||
शग्रंग
म राररक तप आवडणे| भिकतश्री वचैरराग्य नरावडणे |कळरालराघवश्रीग्रं पवराडणे| तबो रजबोगगण ||३२||
नणेणबोरनयराग्रं परमरारमरा| सकळ पदराथर पणेमरा |बळरारकरारप घरालर जन्मरा| तबो रजबोगगण ||३३||
असबो ऐसरा रजबोगगण| लबोभिप दरावश्री जन्ममरण |पपग्रंचश्री तबो सबळ जराण| दरारण दशग ख भिबोगवश्री ||३४||
आतराग्रं रजबोगगण हरा सगटणेनरा| सग्रंसराररक हप तगटणेनरा |पपग्रंचश्रीग्रं गगग्रंतलर वरासनरा| यरास उपराय कबोण ||३५||
उपरायणे यणेक भिगवदकतश्री| जरर ठराकणेनरा ववरकतश्री |तरर यणेथरानगशकतश्री| भिजन कररावप ||३६||
करायरा वराचरा आणश्री मनप| पत्रिप पगष्पप फळप जश्रीवनप |ईश्वररग्रं अपरमर्व नयराग्रं मनप| सराथर्वक कररावप ||३७||
यणेथरानगशकतश्री दरानपगण्य| परर भिगवग्रंतश्रीग्रं अनन्य |सगखदशग खप परर चचग्रंतन| दणे वराचप चच कररावप ||३८||
आहदअग्रंतश्री यणेक दणे व| मध्यपचच लराववलर मराव |म्हणबोरनयराग्रं पमणर्व भिराव| भिगवग्रंतश्रीग्रं असरावरा ||३९||
ऐसरा सबळ रजबोगगण| सग्रंक्षिणेपप कणेलप कथन |आतराग्रं शगद्ध तबो तमग्रं जराण| परमराचथर्वक ||४०||
रयराचणे वबोळखश्रीचप चचन्ह| सरवगगणश्रीग्रं असणे जराण |तबो रजबोगगण पररपमण|र्व भिजनममळ ||४१||
ऐसरा रजबोगगण बबोभललरा| शबोतश्रीग्रं मनप अनगमरारनलरा |आतराग्रं पगढप पररभसलरा| पराहहजणे तमबोगगण ||४२||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे रजबोगघणलक्षणनराम समरास परासांचवरा ||५||२. ५

www.samarthramdas400.in 45
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सहिरावरा : तमबोगघण लक्षण

||शशरराम ||
मरागराग्रं बबोभललरा रजबोगगण| कक्रयणेसहहत लक्षिण |आतराग्रं ऐकरा तमबोगगण| तबोहह सराग्रंचगजणेल ||१||
सग्रंसराररग्रं दशग खसग्रंमग्रंध| पराप्त हबोतराग्रं उठणे खणेद |कराग्रं अदत
ग आलरा क्रबोध| तबो तमबोगगण ||२||
शणेररररग्रं क्रबोध भिरतराग्रं| नबोळखणे मरातरा वपतरा |बग्रंधग बहहण कराग्रंतरा| तराडश्री, तबो तमबोगगण ||३||
दस
ग ऱ्यराचरा पराण घ्यरावरा| आपलरा आपण स्वयप द्यरावरा |ववसरवश्री जश्रीवभिरावरा| तबो तमबोगगण ||४||
भिरलप क्रबोधराचप कराववरप | वपश्यराच्यरापरर वरावरणे |नरानरा उपरायप नरावरणे | तबो तमबोगगण ||५||
आपलरा आपण शस्त्रिपरात| परराचरा करर घरात |ऐसरा समय वतर्वत| तबो तमबोगगण ||६||
डबोळरा यगध्यचच पराहवप | रण पडडलप तणेथप जरावप |ऐसप घणेतलप जश्रीवप| तबो तमबोगगण ||७||
अखग्रंड भ्रराग्रंतश्री पडणे| कणेलरा रनश्चय ववघडणे |अरयग्रंत रनदरा आवडणे| तबो तमबोगगण ||८||
क्षिगधरा जयराचश्री वराड| नणेणणे कडग अथवरा गबोड |अरयग्रंत जबो कराग्रं ममढ| तबो तमबोगगण ||९||
पश्रीरतपरात्रि गणेलप मरणप | तयरालरागश्रीग्रं जश्रीव दणे णप |स्वयप आरमहरयरा करणप | तबो तमबोगगण ||१०||
ककडरा मगग्रंगश्री आणश्री स्वरापद| यराग्रंचरा करग्रं आवडणे वध |अरयग्रंत जबो कमपरामग्रंद| तबो तमबोगगण ||११||
स्त्रिश्रीहरयरा बराळहरयरा| दव्यरालरागश्रीग्रं ब्रह्महरयरा |करग्रं आवडणे गबोहरयरा| तबो तमबोगगण ||१२||
ववसळराचणेरन नणेटप| वश्रीष घ्यरावप सप वराटणे |परवध मनश्रीग्रं उठणे | तबो तमबोगगण ||१३||
अग्रंतररग्रं धररन कपट| परराचप करर तळपट |सदरा मस्त सदरा उद्धट| तबो तमबोगगण ||१४||
कळह व्हरावरा ऐसप वराटणे | झदोंबश्री घ्यरावश्री ऐसप उठणे |अन्तरर द्वणेष पगटणे | तबो तमबोगगण ||१५||
यगध्य दणे खरावप ऐकरावप | स्वयप यगध्यचच कररावप |मराररावप ककीग्रं मररावप | तबो तमबोगगण ||१६||
मरसरप भिककत मबोडरावश्री| दणे वराळयप ववघडरावश्रीग्रं |फळतश्रीग्रं झराडप तबोडरावश्रीग्रं| तबो तमबोगगण ||१७||
सरकमर तणे नरावडतश्री| नरानरा दबोष तणे आवडतश्री |परापभिय नराहरग्रं चचरतश्री| तबो तमबोगगण ||१८||
ब्रह्मवरम तश्रीचरा उछिणे द| जश्रीवमरात्रिरास दणे णप खणेद |करग्रं आवडणे अपमराद| तबो तमबोगगण ||१९||
आग्नपळयणे शस्त्रिपळयणे| भिमतपळयणे वश्रीषपळयणे |मरसरप कररग्रं जश्रीवक्षियणे| तबो तमबोगगण ||२०||

www.samarthramdas400.in 46
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

परपश्रीडणेचरा सग्रंतबोष| रनष्ठगरपणराचरा हव्यरास |सग्रंसरारराचरा नयणे त्रिरास| तबो तमबोगगण ||२१||
भिराग्रंडण लराऊन द्यरावप | स्वयप कततगक पराहरावप |कगबवग द्ध घणेतलर जश्रीवप| तबो तमबोगगण ||२२||
पराप्त जराभलयराग्रं सग्रंपरतश्री| जश्रीवराग्रंस करर यरातरायरातश्री |कळवळरा नयणे चचरतश्रीग्रं| तबो तमबोगगण ||२३||
नरावडणे भिककत नरावडणे भिराव| नरावडणे तश्रीथर्व नरावडणे दणे व |वणेदशरास्त्रि नलगणे सवर्व| तबो तमबोगगण ||२४||
स्नरानसग्रंध्यरा नणेम नसणे| स्वधमर्गीं भ्रष्टलरा हदसणे |अकतर्वव्य कररतसणे| तबो तमबोगगण ||२५||
जणेष्ठ बग्रंधग बराप मरायणे| रयराग्रंचश्रीग्रं वचनप न सराहणे |सश्रीघकबोपश्री रनघबोन जरायणे| तबो तमबोगगण ||२६||
उगप चच खरावप उगप चच असरावप | स्तबध हबोऊन बचैसरावप |कराग्रंहरग्रंच स्मरणे नरा स्वभिरावप | तबो तमबोगगण ||२७||
चणेटकववद्यणेचरा अभ्यरास| शस्त्रिववद्यणेचरा हव्यरास |मल्लववद्यरा व्हरावश्री ज्यरास| तबो तमबोगगण ||२८||
कणेलणे गळराचणे नवस| रडडबणेडश्रीचणे सरायरास |कराष्ठयग्रंत्रि छिणे दर कजव्हणे स| तबो तमबोगगण ||२९||
मस्तककीग्रं भिदप जराळरावप | पबोतप आग्रंग हगरपळरावप |स्वयप शस्त्रि टबोचमन घ्यरावप | तबो तमबोगगण ||३०||
दणे वरास भसर वराहरावप | कराग्रं तप आग्रंग समपरार्ववप |पडणश्रीवरन घरालमन घ्यरावणे| तबो तमबोगगण ||३१||
रनगह करन धरणप | कराग्रं तप टराग्रंगमन घणेणप |दणे वद्वराररग्रं जश्रीव दणे णप| तबो तमबोगगण ||३२||
रनरराहरार उपबोषण| पग्रंचराग्नश्री धमम्रपरान |आपणरास घ्यरावप पगरन| तबो तमबोगगण ||३३||
सकराम जप करा अनगष्ठरान| कराग्रं तप वरायबोरनरबोधन |अथवरा रराहरावप पडबोन| तबो तमबोगगण ||३४||
नखप कणेश वराढवरावणे| हस्तचच वतर कररावणे |अथवरा वराग्सगग्रंन्य व्हरावप | तबो तमबोगगण ||३५||
नरानरा रनगहप वपडरावप | दणे हदशग खप चफर्वडरावप |क्रबोधप दणे वराग्रंस फबोडरावप | तबो तमबोगगण ||३६||
दणे वराचश्री जबो रनग्रंदरा करर| तबो आशराबवद्ध अघबोरर |जबो सग्रंतसग्रंग न धरर| तबो तमबोगगण ||३७||
ऐसरा हरा तमबोगगण| सराग्रंगतराग्रं जबो असराधरारण |परर रयरागराथर्व रनरपण| कराग्रंहरग्रं यणेक ||३८||
ऐसप वतर तबो तमबोगगण| परर हरा पतनरास करारण |मबोक्षिपराप्तश्रीचप लक्षिण| नव्हणे यणेणप ||३९||
कणेल्यरा कमरार्वचप फळ| पराप्त हबोईल सकळ |जन्म दशग खराचप ममळ| तगटणेनरा ककीग्रं ||४०||
व्हरावयरा जन्मराचप खग्रंडण| पराहहजणे तबो सरवगगण |तप चच असणे रनरपण| पगहढलणे समरासश्रीग्रं ||४१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे तमबोगघणलक्षणनराम समरास सहिरावरा ||६||२. ६

www.samarthramdas400.in 47
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सरातवरा : सत्त्वगघण लक्षण

||शशरराम ||
मरागराग्रं बबोभललरा तमबोगगण| जबो दशग खदरायक दरारण |आतराग्रं ऐकरा सरवगगण| परम दल्
ग लभि ||१||
जबो भिजनराचरा आधरार| जबो यबोचगयराग्रंचश्री थरार |जबो रनरसश्री सग्रंसरार| दशग खममळ जबो ||२||
जणेणप हबोयणे उरतम गतश्री| मरागर्व फगटणे भिगवग्रंतश्रीग्रं |जणेणप पराववजणे मगकतश्री| सरायबोज्यतरा तणे ||३||
जबो भिकतराग्रंचरा कदोंवसरा| जबो भिवराणर्ववश्रीग्रंचरा भिवर्वसरा |मबोक्षिलक्ष्मश्रीचश्री दशरा| तबो सरवगगण ||४||
जबो परमराथरार्वचप मग्रंडण| जबो महग्रं तराग्रंचप भिमषण |रजतमराचप रनशर्वन| तबो सरवगगण ||५||
जबो परमसगखकरारर| जबो आनग्रंदराचश्री लहरर |दणे ऊरनयराग्रं, रनवरारर- | जन्ममरम य ||६||
जबो अजरानराचरा सणेवट| जबो पगण्यराचप ममळ पश्रीठ |जयराचणेरन सराग्रंपडणे वराट| परलबोकराचश्री ||७||
ऐसरा हरा सरवगगण| दणे हरग्रं उमटतराग्रं आपण |तयणे कक्रयणेचप लक्षिण| ऐसप असणे ||८||
ईश्वररग्रं पणेमरा अचधक| पपग्रंच सग्रंपरादणणे लबोककक |सदरा सकन्नध वववणेक| तबो सरवगगण ||९||
सग्रंसरारदशग ख ववसरवश्री| भिककतमरागर्व ववमळ दरावश्री |भिजनकक्रयरा उपजवश्री| तबो सरवगगण ||१०||
परमराथरार्वचश्री आवडश्री| उठणे भिरावराथरार्वचश्री गबोडश्री |परबोपकराररग्रं तराग्रंतडश्री| तबो सरवगगण ||११||
स्नरानसग्रंध्यरा पगण्यसश्रीळ| अभ्यराग्रंतररग्रंचरा रनमर्वळ |शररर वस्त्रिप सबोज्वळ| तबो सरवगगण ||१२||
यणेजन आणश्री यराजन| आधणेन आणश्री अध्यरापन |स्वयप करर दरानपगण्य| तबो सरवगगण ||१३||
रनरपणराचश्री आवडश्री| जयरा हररकथणेचश्री गबोडश्री |कक्रयरा परालटणे रबोकडश्री| तबो सरवगगण ||१४||
अश्वदरानप गजदरानप | गबोदरानप भिभम मदरानप |नरानरा ररनराग्रंचश्रीग्रं दरानप - | करर, तबो सरवगगण ||१५||
धनदरान वस्त्रिदरान| अन्नदरान उदकदरान |करर ब्रराह्मणसग्रंतपर्वण| तबो सरवगगण ||१६||
करारतर्वकस्नरानप मराघस्नरानप | वतप उद्यरापनप दरानप |रनशकराम तश्रीथर उपबोषणणे| तबो सरवगगण ||१७||
सहसभिबोजनप लक्षिभिबोजनप| ववववध पकराररग्रंचश्रीग्रं दरानप |रनशकराम करर सरवगगणप| करामनरा रजबोगगण ||१८||
तश्रीथर्गीं अपर जबो अगरारप | बराग्रंधणे वरापश्री सरबोवरप |बराग्रंधणे दणे वराळयप भसखरप | तबो सरवगगण ||१९||
दणे वद्वराररग्रं पडशराळरा| पराईररयरा दरपमराळरा |वग्रंद
म रावनप परार वपग्रंपळरा- | बराग्रंधणे, तबो सरवगगण ||२०||
लरावश्रीग्रं वनप उपवनप | पष्ग पवराहटकरा जश्रीवनप |रनववश्री तरापस्यराग्रंचश्रीग्रं मनप| तबो सरवगगण ||२१||
www.samarthramdas400.in 48
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सग्रंध्यरामठ आणण भिय

ग णेररग्रं| पराईररयरा नदरतश्रीररग्रं |भिराग्रंडरारगह
म प दणे वद्वराररग्रं| बराग्रंधप, तबो सरवगगण ||२२.
नरानरा दणे वराग्रंचश्रीग्रं जणे स्थरानप| तणेथप नग्रंदरादरप घरालणप |वराहणे आळग्रं करार भिष
म णप | तबो सरवगगण ||२३||
जपगट मद
म राग्रंग टराळ| दमरामणे नगरारणे कराहळ |नरानरा वराद्यराग्रंचणे कल्लबोळ| सगस्वरराहदक ||२४||
नरानरा सरामगश्री सग्रंद
ग र| दणे वराळई घरालर नर |हररभिजनश्रीग्रं जबो तरपर| तबो सरवगगण ||२५||
छिणे त्रिप आणश्री सख
ग रासनप | हदग्रंड्यरा पतराकरा रनशराणप |वराहणे चरामरप सय
म रार्वपरानप | तबो सरवगगण ||२६||
वग्रंद
म रावनप तळ
ग सश्रीवनणे| रग्रं गमराळरा सग्रंमराजर्वनप |ऐसश्री पश्रीरत घणेतलर मनप| तबो सरवगगण ||२७||
सग्रंगदरप नरानरा उपकणर| मग्रंडप चराग्रंदवणे आसनप |दणे वराळई समपर्वणप| तबो सरवगगण ||२८||
दणे वराकरारणप खराद्य| नरानरा पकराररग्रं नचैवणेद्य |अपव
म र्व फळप अपर सद्य| तबो सरवगगण ||२९||
ऐसश्री भिकतश्रीचश्री आवडश्री| नश्रीच दरास्यरवराचश्री गबोडश्री |स्वयप दणे वद्वरार झराडश्री| तबो सरवगगण ||३०||
रतथश्री पवर्व मबोहबोरसराव| तणेथप ज्यराचरा अग्रंतभिरार्वव |करायरा वराचरा मनप सवर्व- | अपर, तबो सरवगगण ||३१||
हररकथणेसश्री तरपर| गग्रंधप मराळरा आणश्री धगशर |घणेऊन उभिश्रीग्रं रनरग्रं तर| तबो सरवगगण ||३२||
नर अथवरा नरारर| यणेथरानगशककत सरामगश्री |घणेऊन उभिश्रीग्रं दणे वद्वराररग्रं| तबो सरवगगण ||३३||
महरकमरय सराग्रंडमन मरागप | दणे वरास यणे लरागवणेगप |भिककत रनकट आग्रंतरग्रं गप| तबो सरवगगण ||३४||
थबोरपण सराग्रंडमन दरग र| नश्रीच कमरय आग्रंगश्रीकरारर |रतष्ठत उभिरा दणे वद्वराररग्रं| तबो सरवगगण ||३५||
दणे वरालरागश्रीग्रं उपबोषण| वजर तराग्रंबबोल भिबोजन |रनरय नणेम जप ध्यरान- | करर, तबो सरवगगण ||३६||
शबद कठठीण न बबोलणे| अरतनणेमणेसश्री चरालणे |यबोगबोओ जणेणप तबोषववलणे| तबो सरवगगण ||३७||
सराग्रंडमरनयरा अभभिमरान| रनशकराम करर ककीतर्वन |श्वणेद रबोमराग्रंच स्फगरराण| तबो सरवगगण ||३८||
अग्रंतररग्रं दणे वराचप ध्यरान| तणेणप रनडरारलणे नयन |पडणे दणे हराचप ववस्मरण| तबो सरवगगण ||३९||
हररकथणेचश्री अरत पश्रीरत| सवर्वथरा नयणे ववकमतश्री |आहदक पणेमरा आहदअग्रंतश्रीग्रं| तबो सरवगगण ||४०||
मगखश्रीग्रं नराम हरातश्रीग्रं टराळश्री| नराचत बबोलणे ब्रश्रीदरावळश्री |घणेऊन लरावश्री परायधगळश्री| तबो सरवगगण ||४१||
दणे हराभभिमरान गळणे | ववषई वचैरराग्य पबळणे |भमथ्यरा मरायरा ऐसप कळणे | तबो सरवगगण ||४२||
कराग्रंहरग्रं कररावरा उपरायणे| सग्रंसराररग्रं गगग्रंतबोन करायणे |उकलवश्री ऐसप हृदयणे| तबो सरवगगण ||४३||
सग्रंसराररासश्री त्रिरासणे मन| कराग्रंहरग्रं कररावप भिजन |ऐसप मनश्रीग्रं उठणे जरान| तबो सरवगगण ||४४||

www.samarthramdas400.in 49
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

असतराग्रं आपल
ग णे आशमश्रीग्रं| अरयरादरप रनरयनणेमश्री |सदरा पश्रीतश्री लरागणे ररामश्रीग्रं| तबो सरवगगण ||४५||
सकळराग्रंचरा आलरा वश्रीट| परमराथर्गीं जबो रनकट |आघरातश्रीग्रं उपजणे धराररष्ट| तबो सरवगगण ||४६||
सवर्वकराळ उदरासश्रीन| नरानरा भिबोगश्रीग्रं ववटणे मन |आठवणे भिगवदजन| तबो सरवगगण ||४७||
पदराथर्गीं न बचैसणे चचरत| मनश्रीग्रं आठवणे भिगवग्रंत |ऐसरा दृढ भिरावराथर्व| तबो सरवगगण ||४८||
लबोक बबोलतश्री ववकरारर| तरर आहदक पणेमरा धरर |रनश्चय बराणणे अग्रंतररग्रं| तबो सरवगगण ||४९||
अग्रंतररग्रं स्फमतर स्फगरणे | सस्वरपश्रीग्रं तकर्व भिरणे |नष्ट सग्रंदणेह रनवरारणे | तबो सरवगगण ||५०||
शररर लरावरावप करारणश्रीग्रं| सराक्षिणेप उठणे अग्रंतशकणर |सरवगगणराचश्री करणश्री| ऐसश्री असणे ||५१||
शराग्रंरत क्ष्मरा आणण दयरा| रनश्चय उपजणे जयरा |सरवगगण जराणरावरा तयरा| अग्रंतररग्रं आलरा ||५२||
आलणे अतश्रीत अभ्यरागत| जराऊग्रं नणेदर जबो भिगककस्त |यणेथरानगशकतश्री दरान दणे न| तबो सरवगगण ||५३||
तडडतरापडश्री दचै न्यवराणप | आलप आशमराचणेरन गगणप |तयरालरागश्रीग्रं स्थळ दणे णप| तबो सरवगगण ||५४||
आशमश्रीग्रं अन्नराचश्री आपदरा| परर ववमगख नव्हणे कदरा |शककतनगसरार दणे सवर्वदरा| तबो सरवगगण ||५५||
जणेणप कजग्रंककलर रसनरा| तप्म त जयराचश्री वरासनरा |जयरास नराहरग्रं करामनरा| तबो सरवगगण ||५६||
हबोणरार तचैसप हबोत जरात| पपग्रंचश्रीग्रं जरालरा आघरात |डळमभळनरा ज्यराचप चचरत| तबो सरवगगण ||५७||
यणेकरा भिगवग्रंतराकरारणप | सवर्व सगख सबोडडलप जणेणप |कणेलप दणे हराचप सराग्रंडणप | तबो सरवगगण ||५८||
ववषई धराग्रंवणे वरासनरा| परर तबो कदरा डळमभळनरा |ज्यराचप धराररष्ट चळणे नरा| तबो सरवगगण ||५९||
दणे ह आपदणे नप पश्रीडलरा| क्षिगधणे तष
म णेनप वबोसरावलरा |तरर रनश्चयबो रराहहलरा| तबो सरवगगण ||६०||
शवण आणश्री मनन| रनजध्यरासप समराधरान |शगद्ध जरालप आरमजरान| तबो सरवगगण ||६१||
जयरास अहग्रं करार नसणे| नचैरराशतरा ववलसणे |जयरापरासश्रीग्रं कमपरा वसणे| तबो सरवगगण ||६२||
सकळराग्रंसश्रीग्रं नम्र बबोलणे| मयरार्वदरा धरन चरालणे |सवर्व जन तबोषववलणे| तबो सरवगगण ||६३||
सकळ जनरासश्रीग्रं आजर्वव| नराहरग्रं ववरबोधरास ठराव |परबोपकराररग्रं वणेचश्री जश्रीव| तबो सरवगगण ||६४||
आपकरायरार्वहमन जश्रीवश्रीग्रं| परकरायर्वभसद्धश्री कररावश्री |मरबोन ककीतर उरवरावश्री| तबो सरवगगण ||६५||
परराव्यराचणे दबोषगगण| दृष्टरस दणे खणे आपण |समगदराऐसश्री सराठवण| तबो सरवगगण ||६६||
नश्रीच उरतर सराहराणप | परयबोरतर न दणे णप |आलरा क्रबोध सरावरणप | तबो सरवगगण ||६७||

www.samarthramdas400.in 50
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

अन्यरायपवश्रीण गराग्रंकजतश्री| नरानरापरर पश्रीडरा कररतश्री |रततगकपहह सराठवश्री चचरतश्रीग्रं| तबो सरवगगण ||६८||
शरररप घश्रीस सराहराणप | दज
ग न
र्व रासश्रीग्रं भमळबोन जराणप |रनग्रंदकरास उपकरार करणप | हरा सरवगगण ||६९||
मन भिलतश्रीकडणे धरावप | तप वववणेकप आवररावप |इग्रंहदयप दमन कररावप | तबो सरवगगण ||७०||
सकरक्रयरा आचररावश्री| असकरक्रयरा रयरागरावश्री |वराट भिकतश्रीचश्री धररावश्री| तबो सरवगगण ||७१||
जयरा आवडणे परातशस्नरान| आवडणे परग राणशवण |नरानरा मग्रंत्रिश्रीग्रं दणे वतराचर्वन- | करर, तबो सरवगगण ||७२||
पवर्वकराळश्रीग्रं अरतसरादर| वसग्रंतपज
म णेस तरपर |जयग्रंरयराग्रंचश्री पश्रीतश्री थबोर| तबो सरवगगण ||७३||
ववदणे भसग्रं मणेलप मरणप | तयरास सग्रंस्करार दणे णप |अथवरा सरादर हबोणप | तबो सरवगगण ||७४||
कबोणश्री यणेकरास मरारर| तयरास जराऊन वरारर |जश्रीव बग्रंधनमगकत करर | तबो सरवगगण ||७५||
भलग्रंगप लराहबोलरग्रं अभभिशणेष| नरामस्मरणश्रीग्रं ववश्वरास |दणे वदशर्वनश्रीग्रं अवकराश| तबो सरवगगण ||७६||
सग्रंत दणे खबोरन धरावप | परम सगख हणे लरावणे |नमस्करारर सवर्वभिरावप | तबो सरवगगण ||७७||
सग्रंतकमपरा हबोय जयरास| तणेणप उद्धररलरा वग्रंश |तबो ईश्वरराचरा अग्रंश| सरवगगणप ||७८||
सन्मरागर्व दराखवश्री जनरा| जबो लरावश्री हररभिजनरा |जरान भसकवश्री अजरानरा| तबो सरवगगण ||७९||
आवडणे पण्
ग य सग्रंस्करार| पदक्षिणरा नमस्करार |जयरा रराहणे पराठराग्रंतर| तबो सरवगगण ||८०||
भिकतश्रीचरा हव्यरास भिरारर| गग्रंथसरामगश्री जबो करर |धरातगममरतर्व नरानरापरर| पमजश्री, तबो सरवगगण ||८१||
झळफभळत उपकणर| मराळरा गवराळश्री आसनप |पववत्रिणे सबोज्वळप वसनप| तबो सरवगगण ||८२||
परपश्रीडणेचप वराहणे दशग ख| परसग्रंतबोषराचप सगख |वचैरराग्य दणे खबोन हररख- | मरानश्री, तबो सरवगगण ||८३||
परभिमषणप भिमषण| परदष
म णप दष
म ण |परदशग खप भसणणे जराण| तबो सरवगगण ||८४||
आतराग्रं असदों हप बहगत| दणे वश्रीग्रं धमर्गीं ज्यराचप चचरत |भिजणे करामनरारहहत| तबो सरवगगण ||८५||
ऐसरा हरा सरवगगण सराकरवक| सग्रंसरारसरागररग्रं तरारक |णप उपजणे वववणेक| जरानमरागरार्वचरा ||८६||
सरवगगणप भिगवदकतश्री| सरवगगणप जरानपराप्तश्री |सरवगगणप सरायबोज्यमगकतश्री| पराववजणेतणे ||८७||
ऐसश्री सरवगगणराचश्री कस्थतश्री| स्वल्प बबोभललप यणेथरामतश्री |सरावध हबोऊन शबोतश्रीग्रं| पगढप अवधरान द्यरावप ||८८||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सत्वगघणनराम समरास सरातवरा ||७||२. ७

www.samarthramdas400.in 51
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास आठवरा : सदववदयरा तनरूपण

||शशरराम ||
ऐकरा सद्ववद्यणेचश्रीग्रं लक्षिणप | परम शगद्ध सगलक्षिणप |ववचरार घणेतराग्रं बळप चच बराणणे| सद्ववद्यरा आग्रंगश्रीग्रं ||१||
सद्ववद्यणेचरा जबो पगरष| तबो उरतमलक्षिणश्री ववशणेष |रयराचणे गगण ऐकतराग्रं सग्रंतबोष| परम वराटणे ||२||
भिराववक सराकरवक पणेमळ| शराग्रंरत क्ष्मरा दयरासश्रीळ |लरन तरपर कणेवळ| अमत
म वचनश्री ||३||
परम सगग्रंदर आणश्री चतगर| परम सबळ आणश्री धश्रीर |परम सग्रंपन्न आणश्री उदरार| आरतशयपसश्रीग्रं ||४||
परम जरातरा आणश्री भिकत| मराहरा पग्रंडश्रीत आणश्री ववरकत |मराहरा तपस्वश्री आणश्री शराग्रंत| आरतशयपसश्रीग्रं ||५||
वकतरा आणश्री नचैरराशतरा| सवर्वज आणश्री सरादरतरा |शणेष्ठ आणश्री नम्रतरा| सवर्वत्रिराग्रंसश्री ||६||
रराजरा आणश्री धराभमर्वक| शमर आणश्री वववणेक |तरारण्य आणश्री नणेमक| आरतशयपसश्रीग्रं ||७||
वध
म राचरारर कगळराचरारर| यगकतराहरारर रनववर्वकरारर |धन्वग्रंतरर परबोपकरारर| पद्महस्तश्री ||८||
करायर्वकतरार्व रनरराभभिमरानश्री| गरायक आणश्री वचैष्णव जनश्री |वचैभिव आणश्री भिगवदजनश्री| अरयरादरप ||९||
तरवज आणश्री उदरासश्रीन| बहगशगत आणश्री सज्जन |मग्रंत्रिश्री आणश्री सगगण| नश्रीरतवग्रंत ||१०||
आधग पववत्रि पण्
ग यसश्रीळ| अग्रंतरशगद्ध धमरार्वरमरा कमपराळ |कमर्वरनष्ठ स्वधमर रनमर्वळ| रनलर्मोभि अनत
ग रापश्री ||११||
गबोडश्री आवडश्री परमराथर्वपश्रीतश्री|सन्मरागर्व सकरक्रयरा धरारणरा धत
म श्री|शगरत स्मत
म श्री लरळरा यगककत|स्तगतश्री मतश्री पररक्षिरा ||१२||
दक्षि धमतर्व यबोग्य तराककर्वक| सरयसराहहरय नणेमक भिणेदक |कगशळ चपळ चमरकराररक| नरानरा पकरारप ||१३||
आदर सन्मरान तरातर्वम्य जराणणे| पयबोगसमयबो पसग्रंग जराणणे |करायरार्वकरारण चचन्हप जराणणे| ववचक्षिण बबोभलकरा ||१४||
सरावध सराक्षिणेपश्री सराधक| आगम रनगम शबोधक |जरानववजरान बबोधक| रनश्चयरारमक ||१५||
परग श्चरणश्री तश्रीथव
र्व रासश्री| दृढवतश्री करायराकलणेसश्री |उपरासक, रनगहरासश्री- | करग्रं जराणणे ||१६||
सरयवचनश्री शभि
ग वचनश्री| कबोमळवचनश्री यणेकवचनश्री |रनश्चयवचनश्री सतख्यवचनश्री| सवर्वकराळ ||१७||
वरासनरातप्म त सखबोल यबोगश्री| भिव्य सप
ग सन्न वश्रीतररागश्री |सतम्य सराकरवक शगद्धमरागर| रनशकपट रनवरसनश्री ||१८||
सगगड सग्रंगश्रीत गण
ग गराहर| अनरापणेक्षिश्री लबोकसग्रंगहर |आजर्वव सख्य सवर्वहह| पराणश्रीमरात्रिरासश्री ||१९||
दव्यसगचश्री दराररासगचश्री| न्यरायसगचश्री अग्रंतरसगचश्री |पवकम रतसगचश्री रनवकम रतसगचश्री| सवर्वसगचश्री रनशसग्रंगपणप ||२०||
भमत्रिपणप परहहतकरारर| वराग्मराधगयर्व परशबोकहरारर |सरामथ्यर्वपणप वणेत्रिधरारर| पर
ग षराथर जगभमत्रि ||२१||
www.samarthramdas400.in 52
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सग्रंशयछिणे दक ववशराळ वकतरा| सकळ कलप्म त असबोनश्री शबोतरा |कथरारनरपणश्रीग्रं शबदराथरार्व| जराऊग्रंच नणेदर ||२२||
वणेवरादरहहत सग्रंवरादर| सग्रंगरहहत रनरबोपराधश्री |दरग राशरारहहत अक्रबोधश्री| रनदर्मोष रनमर्वरसरर ||२३||
ववमळजरानश्री रनश्चयरारमक| समराधरानश्री आणश्री भिजक |भसद्ध असबोनश्री सराधक| सराधन रक्षिश्री ||२४||
सगखरप सग्रंतबोषरप| आनग्रंदरप हरास्यरप |ऐकयरप आरमरप| सवर्वत्रिराग्रंसश्री ||२५||
भिराग्यवग्रंत जयवग्रंत| रपवग्रंत गण
ग वग्रंत |आचरारवग्रंत कक्रयरावग्रंत| ववचरारवग्रंत कस्थतश्री ||२६||
यणेशवग्रंत ककरतर्ववग्रंत| शककतवग्रंत सरामथ्यर्ववग्रंत |वश्रीयव
र्व ग्रंत वरदवग्रंत| सरयवग्रंत सगकमतश्री ||२७||
ववद्यरावग्रंत कळरावग्रंत| लक्ष्मश्रीवग्रंत लक्ष्णवग्रंत |कगळवग्रंत सचग चष्मग्रंत| बळवग्रंत दयराळग ||२८||
यकग कतवग्रंत गण
ग वग्रंत वररष्ठ| बवग द्धवग्रंत बहगधराररष्ट |दरक्षिरावग्रंत सदरासग्रंतगष्ट| रनस्पह
म वश्रीतररागश्री ||२९||
असबो ऐसणे उरतम गगण| हप सद्ववद्यचप लक्षिण |अभ्यरासरायरा रनरपण| अल्पमरात्रि बबोभललप ||३०||
रपलरावण्य अभ्यराभसतराग्रं न यणे| सहजगगणरास न चलणे उपरायणे |कराग्रंहरग्रं तरर धररावश्री सबोयणे| अगराग्रंतगक गगणराचश्री ||३१||
ऐसश्री सद्ववद्यरा बरवश्री| सवर्वत्रिराग्रंपरासश्री असरावश्री |परर ववरकतपगरषप अभ्यरासवश्री| अगरयरप ||३२||

इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सदववदयरातनरूपणनराम समरास आठवरा ||८||२. ८

www.samarthramdas400.in 53
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास नववरा : ववरक्त लक्षण

||शशरराम ||
ऐकरा ववरकतराग्रंचश्री लक्षिणप | ववरकतप असरावप कबोण्यरा गगणप |जणेणप आग्रंगश्रीग्रं सरामथ्यर्व बराणप | यबोचगयराचप ||१||
जणेणप सरककीरतर्व वराढणे | जणेणप सराथर्वकतरा घडणे |जणेणपकररतराग्रं महहमरा चढणे | ववरकतराग्रंसश्री ||२||
जणेणप परमराथर्व फरावणे| जणेणप आनग्रंद हणे लरावणे |जणेणप ववरककत दण
ग रावणे| वववणेकपसहहत ||३||
जणेणप सगख उचग्रंबळणे | जणेणप सद्ववद्यरा वबोळणे |जणेणप भिराग्यशश्री पबळणे | मबोक्षिपसहहत ||४||
मनबोरथ पमणर्व हबोतश्री| सकळ करामनरा पगरतश्री |मगखश्रीग्रं रराहणे सरस्वतश्री| मधगर बबोलरावयरा ||५||
हणे लक्षिणप शवण ककीजणे| आणश्री सदृढ जश्रीवश्रीग्रं धररजणे |तरर मग ववख्यरात हबोईजणे| भिममग्रंडळश्रीग्रं ||६||
ववरकतप वववणेकप असरावप | ववरकतप अध्यरारम वराढवरावप |ववरकतप धराररष्ट धररावप | दमनववषई ||७||
ववरकतप रराखरावप सराधन| ववरकतप लरावरावप भिजन |ववरकतप ववशणेष ब्रह्मजरान| पगटवरावप ||८||
ववरकतप भिकतश्री वराढवरावश्री| ववरकतणे शराग्रंतश्री दराखवरावश्री |ववरकतप यणेरनप कररावश्री| ववरकतश्री आपल
ग र ||९||
ववरकतप सद्कक्रयरा परतष्ठरावश्री| ववरकतप रनवकम रत ववस्तराररावश्री |ववरकतप नचैरराशतरा धररावश्री| सदृढ कजवपसश्रीग्रं ||१०||
ववरकतप धमर्वस्थरापनरा कररावश्री| ववरकतप नश्रीरत आवलग्रंबरावश्री |ववरकतप क्ष्मरा सराग्रंभिराळरावश्री| अरयरादरप सश्री ||११||
ववरकतप परमराथर्व उजळरावरा| ववरकतप ववचरार शबोधरावरा |ववरकतप सकन्नध ठणे वरावरा| सन्मरागर्व सरवगगण ||१२||
ववरकतप भिराववकप सराग्रंभिराळरावश्रीग्रं| ववरकतप पणेमळप रनववरावश्रीग्रं |ववरकतप सराबडश्रीग्रं नगपणेक्षिरावश्रीग्रं| शरणरागतप ||१३||
ववरकतप असरावप परम दक्षि| ववरकतप असरावप अग्रंतरसराक्षि |ववरकतप वबोढरावरा कचैपक्षि| परमराथरार्वचरा ||१४||
ववरकतप अभ्यरास कररावरा| ववरकतप सराक्षिणेप धररावरा |ववरकतप वकतरम वणे उभिराररावरा| मबोडलरा परमराथर्व ||१५||
ववरकतप ववमळजरान बबोलरावप | ववरकतप वचैरराग्य स्तवश्रीत जरावप |ववरकतप रनश्चयराचप कररावप | समराधरान ||१६||
पवर कररावश्रीग्रं अचराटप | चरालवरावश्री भिकतराग्रंचश्री थराटणे |नरानरा वचैभिवप कचराटप | उपरासनरामरागर्व ||१७||
हररककीतर्वनप कररावश्रीग्रं| रनरपणप मराजवरावश्रीग्रं |भिककतमरागर लराजवरावश्रीग्रं| रनग्रंदक दज
ग न
र्व प ||१८||
बहगतराग्रंस कररावणे परबोपकरार| भिलणेपणराचरा जश्रीणर्मोद्धरार |पण्
ग यमरागरार्वचरा ववस्तरार| बळप चच कररावरा ||१९||
स्नरान सग्रंध्यरा जप ध्यरान| तश्रीथय र्व रात्रिरा भिगवदजन |रनरयनणेम पववत्रिपण| अग्रंतरशगद्ध असरावप ||२०||
दृढ रनश्चयबो धररावरा| सग्रंसरार सगखराचरा कररावरा |ववश्वजन उद्धररावरा| सग्रंसगर्वमरात्रिप ||२१||
www.samarthramdas400.in 54
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

ववरकतप असरावप धश्रीर| ववरकतप असरावप उदरार |ववरकतप असरावप तरपर| रनरपणववषई ||२२||
ववरकतप सरावध असरावप | ववरकतप शगद्ध मरागर जरावप |ववरकतप णझजबोन उरवरावप | सद्ककीतरसश्री ||२३||
ववरकतप ववरकत धग्रंगडरावणे| ववरकतप सराधग वबोळखरावणे |ववरकतप भमत्रि कररावणे| सग्रंत यबोगश्री सज्जन ||२४||
ववरकतप कररावश्रीग्रं परग श्चरणप | ववरकतप कफररावश्रीग्रं तश्रीथरार्वटणप |ववरकतप कररावश्रीग्रं नरानरास्थरानप | परम रमणश्रीय ||२५||
ववरकतप उपराधश्री कररावश्री| आणण उदरासवकम रत न सग्रंडरावश्री |दरग राशरा जडबो नणेदरावश्री| कबोणयणेकववषई ||२६||
ववरकतप असरावप अग्रंतररनष्ठ| ववरकतप नसरावप कक्रयराभ्रष्ट |ववरकतप न व्हरावप करनष्ठ| परराधणेनपणप ||२७||
ववरकतप समय जराणरावरा| ववरकतप पसग्रंग वबोळखरावरा |ववरकत चतगर असरावरा| सवर्वपकरारप ||२८||
ववरकतप यणेकदणे सश्री नसरावप | ववरकतप सवर्व अभ्यरासरावप |ववरकतप अवघप जराणरावप | ज्यराचप रयरापरर ||२९||
हररकथरा रनरपण| सगगणभिजन ब्रह्मजरान |वपग्रंडजरान तरवजरान| सवर्व जराणरावप ||३०||
कमर्वमरागर्व उपरासनरामरागर्व| जरानमरागर्व भसद्धराग्रंतमरागर्व |पवकम रतमरागर्व रनवकम रतमरागर्व| सकळ जराणरावप ||३१||
पणेमळ कस्थतश्री उदरास कस्थतश्री| यबोगकस्थतश्री ध्यरानकस्थतश्री |ववदणे ह कस्थतश्री सहज कस्थतश्री| सकळ जराणरावप ||३२||
ध्वनश्री लक्षि मगदरा आसनप| मग्रंत्रि यग्रंत्रि ववधश्री ववधरानप |नरानरा मतराग्रंचप दणे खणप | पराहबोन सराग्रंडरावप ||३३||
ववरकतप असरावप जगभमत्रि| ववरकतप असरावप स्वतग्रंत्रि |ववरकतप असरावप ववचचत्रि|
बहगगगणश्री ||३४||
ववरकतप असरावप ववरकत| ववरकतप असरावप हररभिकत |ववरकतप असरावप रनरयमगकत| अभलप्तपणप ||३५||
ववरकतप शरास्त्रिप धराग्रंडबोळरावश्रीग्रं| ववरकतप मतप ववभिराग्रंडरावश्रीग्रं |ववरकतप मगमगक्षिप लरावरावश्रीग्रं| शगद्धमरागर ||३६||
ववरकतप शगद्धमरागर्व सराग्रंगरावरा| ववरकतप सग्रंशय छिणे दरावरा |ववरकतप आपलरा म्हणरावरा| ववश्वजन ||३७||
ववरकतप रनग्रंदक वग्रंदरावप | ववरकतप सराधक बबोधरावणे |ववरकतप बद्ध चणेववरावणे- | मगमगक्षिरनरपणप ||३८||
ववरकतप उरतम गगण घ्यरावणे| ववरकतप अवगगण रयरागरावणे |नरानरा अपराय भिग्रंगरावणे| वववणेकबळप ||३९||
ऐसश्रीग्रं हणे उरतम लक्षिणप | ऐकरावश्रीग्रं यणेकराग मनप |यराचरा अव्हणे र न करणप | ववरकत पगरषप ||४०||
इतगकप बबोभललप स्वभिरावप | रयराग्रंत मरानणेल रततगकप घ्यरावप |शबोतश्रीग्रं उदरास न कररावप | बहग बबोभललप म्हणतनश्री ||४१||
परग्रं तग लक्षिणप नणे घणेतराग्रं| अवलक्षिणप बराष्कळतरा |तणेणप रयरास पढतममखत र्व रा| यणेवदों पराहणे ||४२||
रयरा पढतममखरार्वचप लक्षिण| पगहढलणे समरासश्रीग्रं रनरपण |बबोभललप असणे सरावधरान- | हबोऊन आइकरा ||४३||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे ववरक्तलक्षणनराम समरास नववरा ||९||२. ९

www.samarthramdas400.in 55
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दहिरावरा : पढतमघरर लक्षण

||शशरराम ||
मरागराग्रं सराग्रंचगतलरग्रं लक्षिणप | ममखरार्वआग्रंगश्री चरातगयर्व बराणणे |आतराग्रं ऐकरा शराहराणणे- | असबोरन, ममखर्व ||१||
तयरा नराग्रंव पढतममख|
र्व शबोतश्रीग्रं न मनरावप दशग ख |अवगगण रयराचगतराग्रं , सगख- | पराप्त हबोयणे ||२||
बहगशगत आणण ववरपन्न| पराग्रंजळ बबोलणे ब्रह्मजरान |दरग राशरा आणण अभभिमरान| धरर, तबो यणेक पढतममखर्व ||३||
मगकतकक्रयरा परतपरादर| सगगणभिककत उछिणे दर |स्वधमर्व आणण सराधन रनग्रंदर| तबो यणेक पढतममखर्व ||४||
आपलणेन जरातणेपणप | सकळराग्रंस शबद ठणे वणप |पराणश्रीमरात्रिराचप पराहणे उणप | तबो यणेक पढतममखर्व ||५||
भशष्यरास अवजरा घडणे| कराग्रं तबो सग्रंकटरग्रं पडणे |जयराचणेरन शबदप मन मबोडणे | तबो यणेक पढतममखर्व ||६||
रजबोगगणश्री तमबोगगणश्री| कपटर कगहटळ अग्रंतशकणर |वचैभिव दणे खबोन वराखराणश्री| तबो यणेक पढतममखर्व ||७||
सममळ गग्रंथ पराहहल्यराववण| उगराच ठणे वश्री जबो दष
म ण |गगण सराग्रंगतराग्रं अवगगण- | पराहणे तबो यणेक पढतममखर्व ||८||
लक्षिणप ऐकबोन मरानश्री वश्रीट| मरसरप करर खटपट |नश्रीरतन्यराय उद्धट| तबो यणेक पढतममखर्व ||९||
जराणपणप भिररग्रं भिरणे | आलरा क्रबोध नरावरणे |कक्रयरा शबदरास अग्रंतरणे | तबो यणेक पढतममखर्व ||१०||
वकतरा अचधकरारप वश्रीण| वकतरम वराचरा करर सश्रीण |वचन जयराचप कठठीण| तबो यणेक पढतममखर्व ||११||
शबोतरा बहगशगतपणप | वकतयरास आणश्री उणप |वराचराळपणराचणेरन गगणप| तबो यणेक पढतममखर्व ||१२||
दबोष ठणे वश्री पहग ढलराग्रंसश्री| तप चच स्वयप आपणरापरासश्रीग्रं |ऐसप कळणे नरा जयरासश्री| तबो यणेक पढतममखर्व ||१३||
अभ्यरासराचणेरन गगणप| सकळ ववद्यरा जराणणे |जनरास रनवऊग्रं नणेणप| तबो यणेक पढतममखर्व ||१४||
हस्त बराग्रंधश्रीजणे ऊणर्वतग्रंतप| लबोभिप मरम य भ्रमररातप |ऐसरा जबो पपग्रंचश्री गग्रंत
ग णे| तबो यणेक पढतममखर्व ||१५||
कस्त्रियराग्रंचरा सग्रंग धरर| कस्त्रियराग्रंसश्री रनरपण करर |रनग्रंद्य वस्तग आग्रंचगकरारर| तबो यणेक पढतममखर्व ||१६||
जणेणप उणश्रीव यणे आग्रंगरासश्री| तप चच दृढ धरर मरानसश्रीग्रं |दणे हबवग द्ध जयरापरासश्रीग्रं| तबो यणेक पढतममखर्व ||१७||
सराग्रंडमरनयराग्रं शश्रीपतश्री|जबो करर नरस्तगतश्री |कराग्रं दृष्टर पडडल्यराग्रंचश्री ककीतर- |वणर,तबो यणेक पढतममखर्व ||१८||
वणर कस्त्रियराग्रंचणे आवणेव| नरानरा नराटकप हरावभिराव | दणे वरा ववसरणे जबो मरानव| तबो यणेक पढतममखर्व ||१९||
भिरबोन वचैभिवराचणे भिररग्रं| जश्रीवमरात्रिरास तच्
ग छि करर |पराषराग्रंडमत थरावरर| तबो यणेक पढतममखर्व ||२०||
ववरपन्न आणश्री वश्रीतररागश्री| ब्रह्मजरानश्री मराहरायबोगश्री |भिववष्य सराग्रंगदों लरागणे जगश्रीग्रं| तबो यणेक पढतममखर्व ||२१||
www.samarthramdas400.in 56
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

शवण हबोतराग्रं अभ्यराग्रंतररग्रं| गगणदबोषराचश्री चराळणरा करर |परभिमषणप मरसरर| तबो यणेक पढतममखर्व ||२२||
नराहरग्रं भिकतश्रीचप सराधन| नराहरग्रं वचैरराग्य नरा भिजन |कक्रयणेववण ब्रह्मजरान- | बबोलणे, तबो यणेक पढतममखर्व ||२३||
न मनश्री तश्रीथर्व न मनश्री क्षिणेत्रि| न मनश्री वणेद न मनश्री शरास्त्रि |पववत्रिकगळश्रीग्रं जबो अपववत्रि| तबो यणेक पढतममखर्व ||२४||
आदर दणे खबोरन मन धरर| ककीतरववण स्तगतश्री करर |सवपचच रनग्रंदर अनरादरर| तबो यणेक पढतममखर्व ||२५||
मरागप यणेक पढ
ग प यणेक| ऐसरा जयराचरा दग्रं डक |बबोलणे यणेक करर यणेक| तबो यणेक पढतममखर्व ||२६||
पपग्रंचववशश्रीग्रं सरादर| परमराथर्गीं ज्यराचरा अनरादर |जराणपणप घणे अधरार| तबो यणेक पढतममखर्व ||२७||
यणेथराथर्व सराग्रंडमन वचन| जबो रक्षिमन बबोलणे मन |ज्यराचप कजणप परराधणेन| तबो यणेक पढतममखर्व ||२८||
सदोंग सग्रंपराधश्री वररवरर| करग्रं नयणे तप चच करर |मरागर्व चक
ग बोन भिरणे भिररग्रं| तबो यणेक पढतममखर्व ||२९||
ररात्रिग्रंहदवस करर शवण| न सग्रंडश्री आपलणे अवगगण |स्वहहत आपलप आपण| नणेणणे तबो यणेक पढतममखर्व ||३०||
रनरपणश्रीग्रं भिलणे भिलणे| शबोतणे यणेऊन बचैसलणे |क्षिगदप लक्षिगनश्री बबोलणे| तबो यणेक पढतममखर्व ||३१||
भशष्य जरालरा अनचधकरारर| आपलर अवजरा करर |पन्
ग हराग्रं रयराचश्री आशरा धरर| तबो यणेक पढतममखर्व ||३२||
हबोत असतराग्रं शवण| दणे हरास आलप उणणेपण |क्रबोधप करर चचणचचण| तबो यणेक पढतममखर्व ||३३||
भिरबोन वचैभिवराचणे भिररग्रं| सद्गगरचश्री उपणेक्षिरा करर |गगरपरग्रं पररा चबोरर| तबो यणेक पढतममखर्व ||३४||
जरान बबोलबोन करर स्वराथर्व| कमपणरा ऐसरा सराग्रंचश्री अथर्व |अथरार्वसराठठीग्रं लरावश्री परमराथर्व| तबो यणेक पढतममखर्व ||३५||
वतर्वल्यरावश्रीण भसकवश्री| ब्रह्मजरान लरावणश्री लरावश्री |परराधणेन गबोसरावश्री| तबो यणेक पढतममखर्व ||३६||
भिककतमरागर्व अवघरा मबोडणे| आपणरामध्यप उपग्रंढर पडणे |ऐभसयणे कमर्गीं पवराडणे| तबो यणेक पढतममखर्व ||३७||
पपग्रंच गणेलरा हरातश्रीचरा| लणेश नराहरग्रं परमराथरार्वचरा |द्वणेषश्री दणे वराग्रं ब्रराह्मणराचरा| तबो यणेक पढतममखर्व ||३८||
रयरागरावयरा अवगगण| बबोभललप पढतममखरार्वचप लक्षिण |ववचक्षिणप नश्रीउन पमण|
र्व क्ष्मरा कणेलप पराहहजणे ||३९||
परम ममखरार्वमराजश्री ममख|
र्व जबो सग्रंसराररग्रं मरानश्री सगख |यरा सग्रंसरारदशग खरा ऐसप दशग ख| आणश्रीक नराहरग्रं ||४०||
तप चच पगढप रनरपण| जन्मदशग खराचप लक्षिण |गभिर्ववरास हरा दरारण| पगढप रनरबोवपलरा ||४१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे पढतमपरल
र क्षणनरामसमरास दहिरावरा ||१०||२. १०
|| दशक दस
घ ररा समराप्त ||

www.samarthramdas400.in 57
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||समरर ररामदरासरासांचरा दरासबबोध दशक ३ ||

||दशक ततसररा: स्वगघणपररीक्षरानराम ||३||
समरास पहहिलरा : जन्मदवघ र तनरूपण
||शशरराम ||
जन्म दशग खराचरा अग्रंकगर| जन्म शबोकराचरा सरागर |जन्म भियराचरा डदोंगर| चळणे नरा ऐसरा ||१||
जन्म कमरार्वचश्री आटणश्री| जन्म परातकराचश्री खराणश्री |जन्म कराळराचश्री जराचणश्री| रनच नवश्री ||२||
जन्म कगववद्यणेचप फळ| जन्म लबोभिराचप कमळ |जन्म भ्रराग्रंतश्रीचप पडळ| जरानहरन ||३||
जन्म कजवरासश्री बग्रंधन| जन्म मरम यरासश्री करारण |जन्म हप चच अकरारण| गथरागबोवश्री ||४||
जन्म सगखराचरा ववसर| जन्म चचग्रंतणेचरा आगर |जन्म वरासनराववस्तरार| ववस्तरारलरा ||५||
जन्म जश्रीवराचश्री आवदसरा| जन्म कल्पनणेचरा ठसरा |जन्म लराग्रंवणेचरा वळसरा| ममतरारप ||६||
जन्म मरायणेचणे मकदरावप | जन्म क्रबोधराचप ववररावप |जन्म मबोक्षिरास आडवप | ववघ्न आहणे ||७||
जन्म कजवराचप मश्रीपण| जन्म अहग्रं तणेचरा गगण |जन्म हप चच ववस्मरण| ईश्वरराचप ||८||
जन्म ववषयराग्रंचश्री आवडश्री| जन्म दरग राशणेचश्री बणेडश्री |जन्म कराळराचश्री कराग्रंकडश्री| भिकक्षितराहणे ||९||
जन्म हराचच ववषमकराळ| जन्म हप चच वबोखटर वणेळ |जन्म हरा अरत कगश्चश्रीळ| नकर्वपतन ||१०||
पराहरातराग्रं शरररराचप ममळ| यरा ऐसप नराहरग्रं अमग्रंगळ |रजस्वलणेचरा जबो ववटराळ| रयरामध्यप जन्म यरासश्री ||११||
अरयग्रंत दबोष ज्यरा ववटराळरा| रयरा ववटराळराचराचच पगतळरा |तणेथप रनमर्वळपणराचरा सबोहळरा| कणेवश्री घडणे ||१२||
रजस्वलणेचरा जबो ववटराळ| रयराचरा आळबोन जरालरा गराळ |रयरा गराळराचप च कणेवळ| शररर हप ||१३||
वरर वरर हदसणे वचैभिवराचप | अग्रंतररग्रं पबोतडप नकरार्वचप |जचैसप झराग्रंकणप चमर्वकग्रंग डराचप | उघडडतराग्रंच नयणे ||१४||
कग्रंग ड धत
ग राग्रं शगद्ध हबोतप | यरास परयई धई
ग जणेतप |तरर दग
ग ध
र श्री दणे हरातप | शद्ध
ग तरा न यणे ||१५||
अस्तश्रीपग्रंजर उभिववलरा| सश्रीररानराडश्रीग्रं गग्रंगडराभळलरा |मणेदमराग्रंसप सरसराववलरा| सराग्रंदबोसराग्रंदर भिरनश्री ||१६||
अशगद्ध शबदप शगद्ध नराहरग्रं| तप हह भिरलप असणे दणे हरग्रं |नरानरा व्यराधश्री दशग खप तप हह| अभ्यराग्रंतरर वसतश्री ||१७||
नकरार्वचप कबोठरार भिरलप | आग्रंतबराहणे रर भलडश्रीतबडडलप |मत्रि
म पबोतडप जमलप | दग
ग ध
र श्रीचप ||१८||
जग्रंत ककडणे आणश्री आग्रंतडश्री| नरानरा दग
ग ध
र श्रीचश्री पबोतडश्री |अमगप लवथववतश्री करातडश्री| कराग्रंटराळवराणश्री ||१९||
www.samarthramdas400.in 58
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सवरारगरास भसर पमराण| तणेथप बळसप वराहणे घराण |उठणे घराणश्री फगटतराग्रं शवण| तणे दग
ग ध
र श्री नणेघवणे ||२०||
डबोळराग्रं रनघतश्री चचपडप| नराककीग्रं दराटतश्रीग्रं मणेकडप |परातशकराळश्रीग्रं घराणश्री पडणे| मगखश्रीग्रं मळरासराररखश्री ||२१||
लराळ थग्रंगकरा आणश्री मळ| पश्रीत श्लणेष्मरा पबळ |तयरास म्हणतश्री मख
ग कमळ| चग्रंदरासराररखप ||२२||
मगख ऐसप कगश्चश्रीळ हदसणे| पबोटरग्रं ववष्ठरा भिरलर असणे |परयक्षिरास पमराण नसणे| भिममग्रंडळश्रीग्रं ||२३||
पबोटरग्रं घराभलतराग्रं हदव्यरान्न| कराग्रंहरग्रं ववष्ठरा कराग्रंहरग्रं वमन |भिरागश्रीरथश्रीचप घणेतराग्रं जश्रीवन| रयराचश्री हबोयणे लघश
ग ग्रंकरा ||२४|
एवग्रं मळ मत्रि
म आणश्री वमन| हप चच दणे हराचप जश्रीवन |यणेणपचच दणे ह वराढणे जराण| यदथर्गीं सग्रंशय नराहरग्रं ||२५||
पबोटरग्रं नस्तराग्रं मळ मत्रि
म वबोक| मरबोन जरातश्री सकळ लबोक |जरालरा रराव अथवरा रग्रं क| पबोटरग्रं ववष्ठरा चक
ग णे नरा||
२६||
रनमर्वळपणप कराढमग्रं जरातराग्रं| तरर दणे ह पडणेल तरवतराग्रं |एवग्रं दणे हराचश्री वणेवस्थरा| ऐसश्री असणे ||२७||
ऐसरा हरा धड असतराग्रं| यणेथराभिमत पराहदों जरातराग्रं |मग तणे दद
ग र्व शरा सराग्रंगतराग्रं| शग्रंकरा बराधश्री ||२८||
ऐभसयणे कराररागहम रग्रं वस्तश्री| नवमरास बहग ववपरतश्री |नवहह द्वरारप रनरबोधतश्री| वरायबो कक चरा तणेथप ||२९||
वबोकरा नरकराचणे रस णझरपतश्री| तणे जठरराग्नश्रीस्तव तरापतश्री |तणेणप सवर्वहह उकडतश्री| अकस्तमराग्रंस ||३०||
रवचणेववण गभिर्व खबोळणे | तग्रंव मरातणेसश्री हबोतश्री डबोहळणे |कटवरतक्षिणप सवरारग पबोळणे | तयरा बराळकराचप ||३१||
बराग्रंधलप चमरार्वचप मबोटराळप | तणेथप ववष्ठणे चप पणेटराळप |रसउपराय वग्रंकनराळप | हबोत असणे ||३२||
ववष्ठरा ममत्रि वराग्रंतश्री पश्रीत| नराककीग्रं तदोंडश्रीग्रं रनघतश्री जग्रंत |तणेणप रनबज
गर्व लप चचरत| आरतशयपसश्रीग्रं ||३३||
ऐभसयणे कराररागह
म रग्रं पराणश्री| पडडलरा अरयग्रंत दराटणश्रीग्रं |कळवळबोन म्हणणे चक्रपराणश्री| सबोडवश्रीग्रं यणेथमन आतराग्रं ||३४||
दणे वरा सबोडववसश्री यणेथमन| तरर मश्री स्वहहत कररन |गभिर्ववरास हरा चगकवश्रीन| पगन्हराग्रं न यणे यणेथप ||३५||
ऐसश्री दख
ग वबोन परतजरा कणेलर| तग्रंव जन्मवणेळ पगढप आलर |मरातरा आक्रग्रंददों लरागलर| पसमतकराळश्रीग्रं ||३६||
नराककीग्रं तदोंडश्रीग्रं बचैसलप मराग्रंस| मस्तकद्वरारप सराग्रंडश्री स्वरास |तप हह बगजलप रनशणेष| जन्मकराळश्रीग्रं ||३७||
मस्तकद्वरार तप बगजलप | तणेणप चचरत रनबज गर्व लप |पराणश्री तळमळग्रंम लरागलप | चहमग्रंकडणे ||३८||
स्वरास उस्वरास कदोंडलरा| तणेणप पराणश्री जराजरावलरा |मरागर्व हदसणेनरासरा जरालरा| करासरावश्रीस ||३९||
चचरत बहग रनबगज र्व लप | तणेणप आडभिररग्रं भिरलप |लबोक म्हणतश्री आडवप आलप | खराग्रंडमन कराढरा ||४०||
मग तणे खराग्रंडमन कराहढतश्री| हस्तपराद छिणे दन म घणेतश्री |हरातराग्रं पडडलप तप चच करावपतश्री| मगख नराभसक उदर ||४१||

www.samarthramdas400.in 59
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

ऐसणे टवकणे तबोडडलणे| बराळकप पराण सबोडडलणे |मरातणेनपहह सराग्रंडडलप | कभळवर ||४२||
मरम य परावलरा आपण| मरातणेचरा घणेतलरा पराण |दशग ख भिबोचगलप दरारण| गभिर्ववरासश्रीग्रं ||४३||
तथरापश्री सगकमतप करनश्री| मरागर्व सराग्रंपडलरा यबोनश्री |तऱ्हरग्रं आडकलरा जराउनश्री| कग्रंठस्कग्रंदरग्रं मरागगतरा ||४४||
तयणे सग्रंकबोचचत पग्रंथश्रीग्रं| बळप चच वबोढमन कराहढतश्री |तणेणप गगणप पराण जरातश्री| बराळकराचणे ||४५||
बराळकराचणे जरातराग्रं पराण| अग्रंतश्रीग्रं हबोयणे ववस्मरण |तणेणप पव
म रल स्मरण| ववसरबोन गणेलरा ||४६||
गभिर्गीं म्हणणे सबोहग्रं सबोहग्रं | बराहणे रर पडतराग्रं म्हणणे कबोहग्रं |ऐसरा कष्टर जरालरा बहग| गभिर्ववरासश्रीग्रं ||४७||
दशग खरा वरपडरा हबोतरा जरालरा| थबोररा कष्टरग्रं बराहणे रर आलरा |सवपच कष्ट ववसरलरा| गभिर्ववरासराचणे ||४८||
सग्रंगन्यराकरार जरालर वरम तश्री| कराग्रंहरग्रं आठवणेनरा चचरतश्रीग्रं |अजरानप पडडलर भ्रराग्रंतश्री| तणेणप सगखचच मरारनलप ||४९||
दणे ह ववकरार परावलप | सगखदशग खप झळग्रं बळणे |असबो ऐसप गगग्रंडराळलप | मरायराजराळश्रीग्रं ||५०||
ऐसप दशग ख गभिर्ववरासश्रीग्रं| हबोतप पराणश्रीमरात्रिराग्रंसश्रीग्रं |म्हणबोरनयराग्रं भिगवग्रंतरासश्री| शरण जरावप ||५१||
जबो भिगवग्रंतराचरा भिकत| तबो जन्मरापरासमन मगकत |जरानबळप तबरकत| सवर्वकराळ ||५२||
ऐशरा गभिर्ववरासश्रीग्रं ववपरतश्री| रनरबोवपल्यरा यणेथरामतश्री |सरावध हबोऊन शबोतश्रीग्रं| पगढप अवधरान द्यरावप ||५३||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे जन्मदवघ रतनरूपणनराम समरास पहहिलरा ||१||३. १

www.samarthramdas400.in 60
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दस
घ ररा : स्वगघणपररीक्षरा
||शशरराम ||
सग्रंसरार हराचच दशग खममळ| लरागतश्री दशग खराचणे इग्रंगळ |मरागराग्रं बबोभललर तळमळ| गभिर्ववरासराचश्री ||१||
गभिर्ववरासश्रीग्रं दशग ख जरालप | तप बराळक ववसरलप |पगढप वराढदों लरागलप | हदवसपहदवस ||२||
बराळपणश्रीग्रं रवचरा कदोंवळश्री| दशग ख हबोतराग्रंचच तळमळश्री |वराचरा नराहरग्रं तयणे कराळश्रीग्रं| सगखदशग ख सराग्रंगरावयरा ||३||
दणे हरास कराग्रंहरग्रं दशग ख जरालप | अथवरा क्षिगधणेनप पश्रीडलप |तरर तप परम आक्रग्रंदलप | परर अग्रंतर नणेणवणे ||४||
मरातरा कगरवराळश्री वरर| परर जणे पश्रीडरा जरालर अग्रंतररग्रं |तणे मरायणेसश्री न कळणे अभ्यराग्रंतररग्रं| दशग ख हबोयणे बराळकरासश्रीग्रं ||
मरागगतप मरागगतप फगग्रंजणे रडणे| मरातरा बगझरावश्री घणेऊन कडणे |वणेथरा नणेणतश्री बरापगडप| तळमळश्री जश्रीवश्रीग्रं ||६||
नरानराव्यराधश्रीचणे उमराळणे | तणेणप दशग खप आग्रंदबोळणे |रडणे पडणे कराग्रं पबोळणे | अकग्नसग्रंगप ||७||
शररर रकक्षितराग्रं नयणे| घडतश्री नरानरा अपरायणे |खबोडश्री अधराग्रंतररग्रं हबोयणे| आवणेवहरन बराळक ||८||
अथवरा अपराय चगकलणे| पमणप
र्व गण्य पगढप ठराकलप |मरातणेस ओळखदों लरागलप | हदवसपहदवस ||९||
क्षिणभिरर मरातणेस न दणे खणे| तरर आक्रग्रंदप रदन करर दशग खप |तणे समई मरातणेसराररखप | आणश्रीक कराग्रंहहग्रंच नराहरग्रं|१०||
आस करन वरास पराहणे | मरातणेववण कदरा न रराहणे |ववयबोग पळमरात्रि न सराहणे | स्मरण जराभलयराग्रं नग्रंतरप ||११||
जरर ब्रह्मराहदक दणे व आलणे| अथवरा लक्ष्मश्रीनणे अवलबोककलप |तरर न वचणे बगझराववलप | आपलणे मरातणेवराग्रंचगनश्री ||
१२||
कगरप अथवरा कगलक्षिण| सकळराग्रंहमरन करग्रं टणेपण |तरर नराहरग्रं तश्रीसमरान| भिममग्रंडळश्रीग्रं कबोणश्री ||१३||
ऐसप तप कणेववलवराणप | मरातणेववण हदसणे उणप |ररागप परतप कणेलप रतनप| तरर आक्रग्रंदबोनश्री भमठठी घरालर ||१४||
सगख परावणे मरातणेजवळश्री| दरग र कररतराग्रंचच तळमळश्री |अरतपश्रीरत तयणेकराळश्रीग्रं| मरातणेवरर लरागलर ||१५||
तग्रंव तणे मरातणेस मरण आलप | पराणश्री पबोरटप जरालप |दशग खप झगणर्गीं लरागलप | आई आई म्हणबोनश्री ||१६||
आई पराहरातराग्रं हदसणेनरा| दरनरप पराहणे जनरा |आस लरागभलसणे मनरा| आई यणेईल म्हणबोनश्री ||१७||
मरातरा म्हणतन मख
ग पराहणे | तग्रंव तणे आपल
ग र मरातरा नव्हणे |मग हहग्रंवरासलप रराहणे | दचै न्यवराणप ||१८||
मरातराववयबोगप कष्टलप | तणेणप मरानसश्रीग्रं दशग ख जरालप |दणे हहह क्षिश्रीणरव परावलप | आरतशयपसश्रीग्रं ||१९||
अथवरा मरातराहह वराग्रंचलर| मरायलप कगररा भिणेटर जरालर |बराळदशरा तणे रराहहलर| दणे वसपहदवस ||२०||
www.samarthramdas400.in 61
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

बराळपण जरालप उणप | हदवसपहदवस हबोयणे शराहराणप |मग तणे मरायणेचप अरयग्रंत पणेखणप | हबोतप , तप रराहहलप ||२१||
पढ
ग प लबो लरागलरा खणेळराचरा| कळप मणेळववलरा पबोरराग्रंचरा |आल्यगणेल्यरा डरायराचरा| आनग्रंद शबोक वराहणे ||२२||
मरायणेबरापप भसकववतश्री पबोटप | तयराचप परम दशग ख वराटणे |चट लरागलर न सगटणे| सग्रंगतश्री लप कगरराग्रंचश्री ||२३||
लप कगररामध्यप खणेळतराग्रं| नराठवणे मरातरा वपतरा |तग्रंव तप थणेहह अवचचतरा| दशग ख परावलरा ||२४||
पडडलणे दराग्रंत फगटलरा डबोळरा| मबोडलणे पराय जरालरा खळ
ग रा |गणेलरा मराज अवकळरा- | ठराकमन आलर ||२५||
रनघराल्यरा दणे वश्री आणश्री गबोवर| उठलप कपराळ लरागलरा ज्वर |पबोटसगळश्रीग्रं रनरग्रं तर| वरायगबोळरा ||२६||
लरागलरग्रं भित
म प जरालर झडपणश्री| जळश्रीच्यरा मणेसकबो मरायणेरराणश्री |मग्रंगज्यरा झबोहटग्रंग करणश्री| म्हचै सबोबराचश्री ||२७||
वणेतराळ खग्रंकराळ लरागलरा| ब्रह्मचगऱ्हबो सग्रंचरलरा |नणेणदों चणेडरा वबोलराग्रंडडलरा| कराग्रंहरग्रं कळणे नरा ||२८||
यणेक म्हणतश्री बश्रीरणे दणे व| यणेक म्हणतश्री खग्रंडणेरराव |यणेक म्हणतश्री सकळ वराव| हरा ब्रराह्मणसमग्रंध ||२९||
यणेक म्हणतश्री कबोणप कणेलप | आग्रंगश्रीग्रं दणे वत घरातलणे |यणेक म्हणतश्री चगकलप | सटवराईचप ||३०||
यणेक म्हणतश्री कमर्वभिबोग| आग्रंगश्रीग्रं जडलणे नरानरा रबोग |वचैद्य पग्रंचराक्षिरर चराग्रंग| बबोलराऊन आणणलणे ||३१||
यणेक म्हणतश्री हरा वराग्रंचणेनरा| यणेक म्हणतश्री हरा मरणे नरा |भिबोग भिबोचगतबो यरातनरा| परापरास्तव ||३२||
गभिर्वदशग ख ववसरलरा| तबो तत्रिववधतरापप पबोळलरा |पराणश्री बहगत कष्टर जरालरा| सग्रंसरारदशग खप ||३३||
इतगकपहह चगकबोन वराग्रंचलरा| तरर मरारमरारग्रं शराहराणरा कणेलरा |लबोककककीग्रं नणेटकरा जरालरा| नराग्रंव रराखणे ऐसरा ||३४||
पगढप मरायबरापश्रीग्रं लबोभिरास्तव| सग्रंभ्रमप मराग्रंडडलरा ववव्हराव |दराऊरनयराग्रं सकळ वचैभिव| नबोवरर पराहहलर ||३५||
वऱ्हराडश्रीवभि
चै व दराटलप | दणे खबोन परमसगख वराटलणे |मन हप रग्रं गबोन गणेलप| सरासगरवराडश्रीकडणे ||३६||
मरायबरापश्रीग्रं भिलतचैसप असरावप | परर सरासगरवराडश्रीस नणेटकप जरावप |दव्य नसणेल तरर घ्यरावप | रण कळराग्रंतरप ||३७||
आग्रंतभिरार्वव तणे सरासगरवराडश्रीग्रं| मरायणेबरापप रराहहलरग्रं बरापगडश्रीग्रं |हबोतरातश्री सवर्वस्वप कगडकगडश्रीग्रं| रततगकपच करायर्व रयराग्रंचप ||३८||
नबोवरर आभलयराग्रं घररा| अतश्री हव्यरास वराटणे वररा |म्हणणे मजसराररखरा दस
ग ररा| कबोणश्रीच नराहरग्रं ||३९||
मरायबराप बग्रंधग बहहणश्री| नबोवरर न हदसतराग्रं वराटणे कराणश्री |अरयग्रंत लबोधलरा परावपणश्रीग्रं| अववद्यणेनप भिगलववलरा ||
४०||
सग्रंभिबोग नस्तराग्रं इतगकरा पणेमरा|यबोग्य जराभलयरा उलग्रंघश्री सश्रीमरा |पश्रीतश्री वराढववतश्री करामरा- |कररतराग्रं पराणश्री गगग्रंतलरा४१||
जरर न दणे खणे क्षिण यणेक डबोळराग्रं| तरर जश्रीव हबोय उतराववळरा |पश्रीतश्रीपरात्रि अग्रंतकर्वळरा| घणेऊन गणेलर ||४२||

www.samarthramdas400.in 62
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

कबोवळणे कबोवळणे शबद मग्रंजगळ| मयरार्वदरा लज्यरा मगखकमळ |वकत्रिलबोकनप कणेवळ| गरामज्यराचणे मकदरावप ||४३||
कळवळरा यणेतराग्रं सराग्रंवरणे नरा| शररर ववकळ आवरणे नरा |अनणेत्रि वणेवसराई क्रमणेनरा| हगरहगर वराटणे ||४४||
वणेवसराय कररतराग्रं बराहणे रर| मन लरागलपसणे घररग्रं |क्षिणराक्षिणराग्रं अभ्यराग्रंतररग्रं| स्मरण हबोयणे कराभमनश्रीचप ||४५||
तगम्हरग्रं मराणझयरा कजवराग्रंतश्रील जश्रीव| म्हणतनश्री अरयग्रंत लराघव |दराऊरनयराग्रं चचरत सवर्व| हहरबोन घणेतलप ||४६||
मकद सबोइररक कराहढतश्री| फराग्रंसणे घरालमन पराण घणेतश्री |तचैसप आयष्ग य गणेभलयराग्रं अग्रंतश्रीग्रं| पराणश्रीयराग्रंस हबोयणे ||४७||
पश्रीरत कराभमनश्रीसश्रीग्रं लरागलर| जरर तयणेसश्री कबोणश्री ररागणेजलर |तरर परम कक्षितश्री वराटलर| मरानसश्रीग्रं गगप्तरपप ||४८||
तयणे भिरायरचणेरन कचैवरारप | मरायणेबरापरासश्रीग्रं नश्रीच उरतरप |बबोलबोरनयराग्रं रतरस्करारप | वणेगळरा रनघणे| ४९||
स्त्रिश्रीकरारणप लराज सराग्रंडडलर| स्त्रिश्रीकरारणप सखश्रीग्रं सबोडडलरग्रं |स्त्रिश्रीकरारणप ववघडडलरग्रं| सकळहह कजवलगप ||५०||
स्त्रिश्रीकरारणप दणे ह ववककलरा| स्त्रिश्रीकरारणप सणेवक जरालरा |स्त्रिश्रीकरारणप सराग्रंडववलरा| वववणेकरासश्री ||५१||
स्त्रिश्रीकरारणप लबोलग्रंगतरा| स्त्रिश्रीकरारणप अरतनम्रतरा |स्त्रिश्रीकरारणप परराधणेनतरा| अग्रंचगकराररलर ||५२||
स्त्रिश्रीकरारणप लबोभिश्री जरालरा| स्त्रिश्रीकरारणप धमर्व सराग्रंडडलरा |स्त्रिश्रीकरारणप अग्रंतरलरा| तश्रीथय
र्व रात्रिरा स्वधमर्व ||५३||
स्त्रिश्रीकरारणप सवर्वथरा कराग्रंहरग्रं| शगभिराशगभि ववचराररलप नराहरग्रं |तनग मनग धनग सवर्वहर| अनन्यभिरावप अवपर्वलप ||५४||
स्त्रिश्रीकरारणप परमराथर्व बगडववलरा| पराणश्री स्वहहतरास नराडलरा |ईश्वररग्रं करानकदोंडरा जरालरा| स्त्रिश्रीकरारणप करामबगद्धश्री||
५५||
स्त्रिश्रीकरारणप सबोडडलर भिकतश्री| स्त्रिश्रीकरारणप सबोडडलर ववरकतश्री |स्त्रिश्रीकरारणप सरायबोज्यमगकतश्री| तणेहह तगछ्य मरारनलर||
५६||
यणेकणे कस्त्रियणेचणेरन गगणप| ब्रह्मराग्रंड मरारनलप ठप गणप |कजवलगप तश्रीग्रं वपसगणप| ऐसश्रीग्रं वराटलरग्रं ||५७||
ऐसश्री अग्रंतरपश्रीरत जडलर| सवर्वस्वराचश्री सराग्रंडश्री कणेलर |तग्रंव तणे मरबोन गणेलर| अकस्मरात ||५८||
तणेणप मनश्रीग्रं शबोक वराढलरा| म्हणणे थबोर घरात जरालरा |आतराग्रं कक चरा बगडरालरा| सग्रंसरार मराझरा ||५९||
कजवलगराग्रंचरा सबोडडलरा सग्रंग| अवचचतरा जरालरा घरभिग्रंग |आतराग्रं करग्रं मरायरारयराग| म्हणणे दशग खप ||६०||
स्त्रिश्री घणेऊन आडवश्री| ऊर बडवश्री पबोट बडवश्री |लराज सराग्रंडमन गतरवश्री| लबोकराग्रं दणे खतराग्रं ||६१||
म्हणणे मराझप बगडरालप घर| आतराग्रं न करर हरा सग्रंसरार |दशग खप आक्रग्रंदलरा थबोर| घबोर घबोषप ||६२||
तणेणप जश्रीव वरारयरावणेघलरा| सवर्वस्वराचरा उबग आलरा |तणेणप दशग खप जरालरा| जबोगश्री कराग्रं महरारमरा ||६३||

www.samarthramdas400.in 63
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

कराग्रं तप रनघबोन जराणप चगकलप |पन्

ग हराग्रं मरागगतप लग्न कणेलप |तणेणप अरयग्रंतचच मग्न जरालप |मन द्ववतश्रीय सग्रंमग्रंधश्रीग्रं
६४||
जरालरा द्ववतश्रीय सग्रंमग्रंध| सवपचच मराग्रंडडलरा आनग्रंद |शबोतश्रीग्रं व्हरावप सरावध| पहग ढलणे समरासश्रीग्रं ||६५||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे स्वगघणपररीक्षरानराम समरास दस
घ ररा ||२||३. २

www.samarthramdas400.in 64
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास ततसररा : स्वगघणपररीक्षरा २

||शशरराम ||
द्ववतश्रीय सग्रंमग्रंध जरालरा| दशग ख मरागश्रील ववसरलरा |सगख मरानमन रराहहलरा| सग्रंसरारराचप ||१||
जरालरा अरयग्रंत कमपण| पबोटप न खराय अन्न |रकयराकरारणप सराग्रंडश्री पराण| यणेकसररा ||२||
कदरा कल्पराग्रंतश्रीग्रं न वणेचश्री| सराग्रंचचलपचच पन्
ग हरा सराग्रंचश्री |अग्रंतररग्रं असणेल कक चश्री| सद्वरासनरा ||३||
स्वयप धमर्व न करर| धमर्वकरयरार्वसहह वरारर |सवर्वकराळ रनग्रंदरा करर| सराधगजनराचश्री ||४||
नणेणणे तश्रीथर्व नणेणणे वत| नणेणणे अरतत अभ्यरागत |मगग्रंगश्रीमगखश्रीच
ग्रं प जप सश्रीत| तप हर वप चमन सराग्रंचश्री ||५||
स्वयप पगण्य करवणेनरा| कणेलप तरर दणे खवणेनरा |उपहरास्य करर मनरा- | नयणे म्हणतनश्री ||६||
दणे वराग्रं भिकतराग्रंस उछिणे दर| आग्रंगबळप सकळराग्रंस खणेदर |रनष्ठगर शबदप अग्रंतर भिणेदर| पराणश्रीमरात्रिराग्रंचप ||७||
नश्रीरत सराग्रंडमन मरागप | अनश्रीतश्रीनप वतर लरागणे |गवर्व धरन फगगणे| सवर्वकराळ ||८||
पमवज
र्व राग्रंस भसग्रंतररलप | पक्षिशराद्धहह नराहरग्रं कणेलप |कगळदचै वत ठककलप | कबोणणेपरर ||९||
आक्षित भिररलर भिराणरा| दज ग रा ब्रराह्मण मणेहगणरा |आलरा हबोतरा पराहगणरा| कस्त्रियणेस ममळ ||१०||
कदरा नरावडणे हररकथरा| दणे व नलगणे सवर्वथरा |स्नरानसग्रंध्यरा म्हणणे वथ
म रा| करासयरा कररावश्री ||११||
अभभिळराषप सराग्रंचश्री ववरत| स्वयप करर ववस्वरासघरात |मदप मरातलरा उन्मरत| तरारण्यपणप ||१२||
तरारण्य आग्रंगश्रीग्रं भिरलप | धराररष्ट न वचणे धररलप |करग्रं नयप तप चच कणेलप | मराहरापराप ||१३||
स्त्रिश्री कणेलर परर धराकगटर| धश्रीर न धरवणेचच पबोटरग्रं |ववषयलबोभिप सणेवटरग्रं| वबोळखश्री सराग्रंडडलर ||१४||
मरायणे बहहण न ववचरारर| जरालरा परापश्री परद्वरारर |दग्रं ड परावलरा रराजद्वराररग्रं| तऱ्हरग्रं परालटणे नरा ||१५||
परस्त्रिश्री दणे खबोरन दृष्टरग्रं| अभभिळराष उठणे पबोटरग्रं |अकतर्वव्यप हहग्रंपट
ग र| पन्
ग हराग्रं हबोयणे ||१६||
ऐसप पराप उदग्रं ड कणेलप | शभि
ग राशभि
ग नराहरग्रं उरलप |तणेणप दबोषप दशग ख भिरलप | अकस्मरात आग्रंगश्रीग्रं ||१७||
व्यराधश्री भिरलर सवरारगश्रीग्रं| पराणश्री जरालरा क्षियरबोगश्री |कणेलणे दबोष आपल
ग णे भिबोगश्री| सश्रीघ कराळप ||१८||
दशग खप सवरारग फगटलप | नराभसक अवघपचच बचैसलप |लक्षिण जराऊन जरालप | कगलक्षिण ||१९||
दणे हरास क्षिश्रीणतरा आलर| नरानरा वणेथरा उदवलर |तरारण्यशकतश्री रराहहलर| खग्रंगलरा पराणश्री ||२०||
सवरारगश्रीग्रं लरागल्यरा कळरा| दणे हरास आलर अवकळरा |पराणश्री कराग्रंपणे चळचळराग्रं| शककत नराहरग्रं ||२१||
www.samarthramdas400.in 65
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

हस्तपरादराहदक झडलणे| सवरारगश्रीग्रं ककडणे पडडलणे |दणे खबोन थग्रंगकदों लरागलणे| लराहरानथबोर ||२२||
जरालर ववष्टणे चश्री सरारणश्री| भिबोवतश्री उठलर वढरार्वणश्री |अरयग्रंत खग्रंगलरा पराणश्री| जश्रीव न वचणे ||२३||
आतराग्रं मरण दणे गरा दणे वरा| बहगत कष्ट जरालणे जश्रीवरा |जरालरा नराहरग्रं नणेणदों ठणे वरा| परातकराचरा ||२४||
दशग खप घळघळराग्रं रडणे| जदों जदों पराहणे आग्रंगराकडणे |तदों तदों दचै न्यवराणप बरापड
ग प| तळमळश्री जश्रीवश्रीग्रं ||२५||
ऐसणे कष्ट जरालणे बहगत| सकळ जरालप वरातराहरात |दरवडरा घरालमन ववरत| चबोरटरग्रं नणेलप ||२६||
जरालप आरत्रि नरा परत्रि| परारबध ठराकलप ववचचत्रि |आपलरा आपण मळममत्रि| सणेववलरा दशग खप ||२७||
परापसरामगश्री सरलर| हदवसपहदवस वणेथरा हरलर |वचैद्यप औषधप हदधलरग्रं| उपचरार जरालरा ||२८||
मरत मरत वराग्रंचलरा| यरास पन्
ग हराग्रं जन्म जरालरा |लबोक म्हणतश्री पडडलरा| मराणसराग्रंमध्यप ||२९||
यणेरप स्त्रिश्री आणणलर| बरवश्री घरवरात मराग्रंडडलर |अरत स्वराथर्वबगद्धश्री धररलर| पगन्हराग्रं मरागगतश्री ||३०||
कराग्रंहरग्रं वचैभिव मणेळववलप | पगन्हराग्रं सवर्वहर सग्रंचचलप |परग्रं तग गह
म बगडरालप | सग्रंतरान नराहरग्रं ||३१||
पगत्रि सग्रंतरान नस्तराग्रं दशग खश्री| वराग्रंज नराग्रंव पडडलप लबोककककीग्रं |तप न कफटणे म्हणबोनश्री लपककी| तरर हबो आतराग्रं ||३२||
म्हणबोन नरानरा सरायरास| बहगत दणे वरास कणेलणे नवस |तश्रीथर वतप उपवरास| धरणप परारणप मराग्रंडडलप ||३३||
ववषयसगख तप रराहहलणे| वराग्रंजपणप दशग खश्री कणेलप |तग्रंव तप कगळदचै वत परावलप | जरालर वद्ध
म श्री ||३४||
रयरा लपकगररावरर अरतपश्रीरत| दबोघणेहह क्षिण यणेक न ववशग्रंभितश्री |कराग्रंहरग्रं जराल्यरा आक्रग्रंदतश्री| दरघर्वस्वरप ||३५||
ऐसश्री तणे दशग णखस्तणे| पमजश्रीत हबोतश्री नरानरा दचै वतप |तग्रंव तप हह मणेलप अवचचतप | पमवर्व परापप करनश्री ||३६||
तणेणप बहगत दशग ख जरालप | घररग्रं आरग्रं धप पडडलप |म्हणतश्री आम्हराग्रंस कराग्रं ठणे ववलप | दणे वप वराग्रंज करनश्री ||३७||
आम्हराग्रंस दव्य करायणे कररावप | तप जरावप परर अपरय व्हरावप |अपरयरालरागश्री रयजरावप | लरागणेल सवर्व ||३८||
वराग्रंजपण सग्रंहदसप गणेलप| तदों मरतवराग्रंज नराग्रंव पडडलप |तप न कफटणे कराग्रंहरग्रं कणेलप | तणेणप दशग खप आक्रग्रंदतश्री ||३९||
आमगचश्री वणेलर कराग्रं खहगग्रं टलर| हरा हरा दणे वरा वरम तश्री बगडरालर |कगळस्वरामश्रीण कराग्रं क्षिबोभिलर| ववझरालरा कगळदरप ||४०||
आतराग्रं लप कगरराचप मगख दणे खणेन| तरर आनग्रंदप रराडश्री चरालणेन |आणश्री गळहर टदोंचश्रीन| कगळस्वराभमणश्रीपरासश्रीग्रं ||४१||
आई भिगतरा कररन तगझरा| नराग्रंव ठणे वश्रीन कणेरपग्रंज
ग रा |वणेसणश्री घरालरन, मराझरा- | मनबोरथ पगरवश्री| ४२||
बहगत दणे वराग्रंस नवस कणेलणे| बहगत गबोसरावश्री धगग्रंडडलणे |गटगटराग्रं चगभळलणे| सगळणे ववग्रंचम ||४३||
कणेलणे समग्रंधराचणे सरायरास| रराहराणणे घरातलप बहगवस |कणेळप नराररकणेळप ब्रराह्मणरास| अग्रंब्रदरानप हदधलरग्रं ||४४||

www.samarthramdas400.in 66
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

कणेलरग्रं नरानरा कवटरालप | पत्रि

ग लबोभिप कणेलरग्रं ढरालप |तरर अदृष्ट कफरलप | पत्रि
ग नराहरग्रं ||४५
वक्षि
म राखरालप जराऊन नराहरातश्री| फळतश्रीग्रं झराडप करपतश्री |ऐसणे नरानरा दबोष कररतश्री| पत्रि
ग लबोभिराकरारणप ||४६||
सबोडमन सकळ वचैभिव| रयराग्रंचरा वरारयरावणेधलरा जश्रीव |तग्रंव तबो परावलरा खग्रंडणेरराव| आणश्री कगळस्वराभमणश्री ||४७||
आतराग्रं मनबोरथ परग तश्री| स्त्रिश्रीपर
ग षप आनग्रंदतश्री |सरावध हबोऊन शबोतश्रीग्रं| पढ
ग प अवधरान द्यरावप ||४८||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे स्वगघणपररीक्षरानराम समरास ततसररा ||३||३. ३

www.samarthramdas400.in 67
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास चवररा : स्वगघणपररीक्षरा ४

||शशरराम ||
लप कगरप उदग्रं ड जरालरग्रं| तदों तणे लक्ष्मश्री रनघबोन गणेलर |बरापडश्रीग्रं भभिकणेसश्री लरागलरग्रं| कराग्रंहरग्रं खरायरा भमळणे नरा ||१||
लप कगरप खणेळतश्री धराकगटरग्रं| यणेकप रराग्रंगतश्री यणेकप पबोटरग्रं |ऐसश्री घरभिरर जरालर दराटर| कन्यरा आणश्री पत्रि
ग राग्रंचश्री ||२||
हदवसपहदवसरा खचर्व वराढलरा|यरावरा हबोतरा तबो खग्रंट
ग बोन गणेलरा|कन्यरा उपवरर जराल्यरा,रयराग्रंलरा-|उजवरावयरा दव्य नराहरग्रं
मरायणेबरापप हबोतश्रीग्रं सग्रंपन्न| रयराग्रंचप उदग्रं ड हबोतप धन |तणेणप कररतराग्रं परतष्ठरा मरान| जनश्रीग्रं जरालरा हबोतरा ||४||
भिरम आहणे लबोकराचराररग्रं| पहहलर नराग्रंदणक
म नराहरग्रं घररग्रं |दणे वसपहदवस अभ्यराग्रंतररग्रं| दररद आलप ||५||
ऐसश्री घरवरात वराढलर| खरातश्रीग्रं तदोंडप भमळरालरग्रं |तणेणप पराणश्रीयराग्रंस लरागलर| कराळजश्री उद्वणेगराचश्री ||६||
कन्यरा उपवरर जराल्यरा| पगत्रिरास नबोवऱ्यरा आल्यरा |आतराग्रं उजवणश्री कणेल्यरा| पहहजणेत ककीग्रं ||७||
जरर मगलप तचैसश्रीग्रंच रराहहलरग्रं| तरर पन्
ग हराग्रं लबोकलराज जरालर |म्हणतश्री करासयरा व्यरालरग्रं| जन्मदराररद्र्यप ||८||
ऐसश्री लबोकलराज हबोईल| वडडलराग्रंचप नराग्रंव जराईल |आतराग्रं रण कबोण दणे ईल| लग्नरापगरतप ||९||
मरागप रण ज्यराचप घणेतलप | रयराचप परतबोन नराहरग्रं हदल्हप |ऐसप आभिराळ कदोंसळलप | उद्वणेगराचप ||१०||
आपण खरातदों अन्नरासश्री| अन्न खरातप आपणरासश्रीग्रं |सवर्वकराळ मरानसश्रीग्रं| चचग्रंतरातगर ||११||
पतश्री अवघश्रीच मबोडलर| वस्तभिराव गराहराण पडडलर |अहरा दणे वरा वणेळ आलर| आतराग्रं डडवराळ्यराचश्री ||१२||
कराग्रंहरग्रं कणेलरा तराडरामबोडरा| ववककलरा घररग्रंचरा पराडरारणे डरा |कराग्रंहरग्रं पचैकरा रबोकडरा| कळराग्रंतरप कराहढलरा ||१३||
ऐसप रण घणेतलप | लबोककककीग्रं दग्रं भि कणेलप |सकळ म्हणतश्री नराग्रंव रराणखलप | वडडलराग्रंचप ||१४||
ऐसप रण उदग्रं ड जरालप | ररणराइतश्रीग्रं वणेढमन घणेतलप |मग पयराण आरग्रं भभिलप | ववदणे शरापतश्री ||१५||
दबोनश्री वरषप बगडश्री मराररलर| नश्रीच सणेवरा अग्रंगश्रीकराररलर |शरररप आपदरा भिबोचगलर| आरतशयपसश्रीग्रं ||१६||
कराग्रंहरग्रं मणेळववलप ववदणे शश्रीग्रं| जश्रीव लरागलरा मनगष्यराग्रंपरासश्रीग्रं |मग पगसबोरनयराग्रं स्वरामश्रीसश्री| मगरडतरा जरालरा ||१७||
तग्रंव तप अरयग्रंत पश्रीडरावलरग्रं| वराट पराहरात बचैसलरग्रं |म्हणतश्री हदवसगतश्री कराग्रं लरागलर| करायणे करारणप दणे वरा ||१८||
आतराग्रं आम्हर करायणे खरावप | ककतश्री उपवरासश्रीग्रं मररावप |ऐभसयराचणे सग्रंगतश्रीस दणे वप| कराग्रं पराग्रं घरातलप आम्हराग्रंसश्री ||
१९||

www.samarthramdas400.in 68
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

ऐसप आपल
ग प सगख पराहरातश्री|परर रयराचप दशग ख नणेणतश्री|आणश्री शकतश्री गणेभलयराग्रं अग्रंतश्रीग्रं| कबोणश्रीच करामरा न यणेतश्री
2 ०||
असबो ऐसश्री वराट पराहतराग्रं| दृष्टरग्रं दणे णखलरा अवचचतरा |मगलप धरावतश्री, तरातरा| भिरागलरास म्हणतनश्री ||२१||
स्त्रिश्री दणे खबोन आनग्रंदलर| म्हणणे आमगचश्री दचै न्यप कफटलर |तग्रंव यणेरप हदधलर| गराग्रंठबोडश्री हरातश्रीग्रं ||२२||
सकळराग्रंस आनग्रंद जरालरा|म्हणतश्री आमगचरा वडश्रील आलरा |तणेणप तरर आम्हराग्रंलरा| आग्रंग्यरा टबोप्यरा आणणल्यरा २३||
ऐसरा आनग्रंद च्यरारर हदवस|सवपच मराग्रंडडलर कगसमगस |म्हणतश्री हप गणेभलयराग्रं आम्हराग्रंस|पन्
ग हराग्रं आपदरा लरागतश्री ||
म्हणतनश्री आणणलप तप असरावप | यणेणप मरागगतप ववदणे शरास जरावप |आम्हर हप खराऊग्रं न तदों यरावप | दव्य मणेळऊन ५||
ऐसश्री वरासनरा सकळराग्रंचश्री| अवघश्रीग्रं सबोईररग्रं सख
ग राचश्रीग्रं |स्त्रिश्री अरयग्रंत पश्रीतश्रीचश्री| तणेहह सख
ग राच लरागलर ||२६||
ववदणे सश्रीग्रं बहग दगदलरा| ववशराग्रंतश्री घ्यरावयरा आलरा |स्वरासहह नराहरग्रं टराककलरा| तदों जराणप वबोढवलप ||२७||
पगढप अपणेक्षिरा जबोभसयराग्रंचश्री| कणेलर वववग्रंचनरा मगहमतरार्वचश्री |वकम रत गगग्रंतलर तयराचश्री| जरातराग्रं पशस्त न वटणे ||२८||
मरायरा मरात्रिरा भसद्ध कणेलर| कराग्रंहरग्रं सरामगश्री बराग्रंधलर |लप कगरप दृष्टरस पराहहलरग्रं| मरागर्वस्त जरालरा ||२९||
कस्त्रियणेस अवलबोककलप | ववयबोगप दशग ख बहगत वराटलप |परारबधसमत्रि तगकलप | रणरानबग्रंधराचप ||३०||
कग्रंठ सद्गहदत जरालरा| न सग्रंवरणे च गहहवरलरा |लपकगररा आणश्री वपरयरालरा| तडरातबोडश्री जरालर ||३१||
जरर रणरानगबग्रंध असणेल| तरर मरागगतश्री भिणेटर हबोईल |नराहरग्रं तरर सग्रंगतश्री पगरणेल| यणेचच भिणेटरनप तगमचश्री ||३२||
ऐसणे बबोलबोन स्वरार हबोयणे| मरागगतरा फकीरकफरदों पराहणे |ववयबोगदशग ख न सराहणे | परग्रं तग कराग्रंहरग्रं न चलणे ||३३||
आपगलरा गराग्रंव रराहहलरा मरागप | चचरत भ्रमलप सग्रंसरारतद्वणेगप |दशग खवलरा पपग्रंचसग्रंगप| अभभिमरानरास्तव ||३४||
तणे समई मरातरा आठवलर|म्हणणे धन्य तणे मराउलर|मजकरारणप बहगत कष्टलर|परर मश्री नणेणपचच ममखर्व ||३५||
आजश्री जरर तणे असतश्री| तरर मजलरा कदरा न ववशग्रंभितश्री |ववयबोग हबोतराग्रं आक्रग्रंदतश्री| तणे पबोटराचग वणेगळश्रीच ३६||
पगत्रि वचैभिवहरन भभिकरारर| मरातरा तचैसराचच अग्रंचगकरारर |दगदलरा दणे खबोन अग्रंतररग्रं| रयराच्यरा दशग खप दशग खवणे ||३७||
पपग्रंच ववचरारप पराहरातराग्रं| हप सकळ जबोडणे न जबोडणे मरातरा |हप शररर जयणे कररतराग्रं| रनमरार्वण जरालप ||३८||
लराग्रंव तरर तणे मरायरा| कराय करराववयरा सहस्त्रि जरायरा |परर भिगलबोन गणेलदों वरायराग्रं| मकरध्वजराचणेनश्री ||३९||
यरा यणेकरा करामराकरारणप | कजवलगराग्रंभसग्रं द्वग्रंद घणेणप |सखश्रीग्रं तश्रीग्रंच वपसगणप| ऐसश्रीग्रं वराटतश्रीग्रं ||४०||

www.samarthramdas400.in 69
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

म्हणतन धन्य धन्य तणे पपग्रंचश्री जन|जणे मरायणेबरापराचप भिजन|कररतश्री न कररतश्री,मन-|रनष्ठगर कजवलगराग्रंसश्रीग्रं|
४१||
सग्रंगतश्री स्त्रिश्रीबराळकराचश्री| आहणे सराठठी जन्मराचश्री |परर मरायणेबरापणे कक चश्रीग्रं| भमळतश्रील पढ
ग प ||४२||
ऐसप पव
म र्गीं हबोतप ऐककलप | परर तणे समई नराहरग्रं कळलप |मन हप बड
ग बोन गणेलप| ररतसगखराचरा डबोहरग्रं ||४३||
हणे सखश्रीग्रं वराटतश्री परर वपसगणप| भमळरालर वचैभिवराकरारणप |ररतप जरातराग्रं लराकजरवराणप | अरयग्रंत वराटणे ||४४||
आतरा भिलतचैसप कररावप | परर दव्य मणेळऊन न्यरावप |ररतप जरातराग्रं स्वभिरावप | दशग ख आहणे ||४५||
ऐसश्री वणेवधर्वनरा करर| दशग ख वराटलप अग्रंतररग्रं |चचग्रंतणेचचयणे मराहरापरग रग्रं| बड
ग बोन गणेलरा ||४६||
ऐसरा हरा दणे ह आपल
ग रा| असतराग्रंच परराधणेन कणेलरा |ईश्वररग्रं करानकदोंडरा जरालरा| कगटगग्रंबकराबराडश्री ||४७||
यरा यणेकरा करामरासराठठीग्रं| जन्म गणेलरा आटराटर |वय वणेचल्यराग्रं सणेवटरग्रं| यणेकलपचच जरावप ||४८||
ऐसरा मनश्रीग्रं पस्तरावलरा| क्षिण यणेक उदरास जरालरा |सवपचच पराणश्री झळग्रं बलरा| मरायराजराळप ||४९||
कन्यरापगत्रिणे आठवलरग्रं| मनश्रीग्रंहगरन कक्षितश्री वराटलर |म्हणणे लप कगरप अग्रंतरलरग्रं| मराझश्रीग्रं मज ||५०||
मरागश्रील दशग ख आठवलप | जप जप हबोतप पराप्त जरालप |मग रदन आरग्रं भभिलप | दरघर्व स्वरप ||५१||
आरण्यरदन कररतराग्रं| कबोणश्री नराहरग्रं बगझराववतरा |मग हबोयणे ववचराररतरा| आपगलणे मनश्रीग्रं ||५२||
आतराग्रं करासयरा रडरावप | पराप्त हबोतप तप भिबोगरावप |ऐसणे बबोलबोरनयरा जश्रीवप| धराररष्ट कणेलप ||५३||
ऐसरा दशग खप दगदलरा| मग ववदणे शरापतश्री गणेलरा |पगढणे पसग्रंग वतर्वलरा| तबो सरावध ऐकरा ||५४||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे स्वगघणपररीक्षरानराम समरास चवररा ||४||३. ४

www.samarthramdas400.in 70
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास पराचवरा : स्वगघणपररीक्षरा ५

||शशरराम ||
पगढप गणेलरा ववदणे शरासश्री| पराणश्री लरागलरा व्यरासग्रंगरासश्री |आपल्यरा कजवणेसश्रीग्रं सबोसश्री| नरानरा शम ||१||
ऐसरा दस्
ग तर सग्रंसरार| कररतराग्रं कष्टलरा थबोर |पगढप दबोनश्री च्यरारर सग्रंवरसर| दव्य मणेळववलप ||२||
सवपचच आलरा दणे शरासश्री| तदों आवषर्वण पडडलप दणे सश्रीग्रं |तणेणप गगणप मनगष्यराग्रंसश्री| बहगत कष्ट जरालणे ||३||
यणेकराग्रंच्यरा बचैसल्यरा अमत
म कळरा| यणेकराग्रंस चग्रंदर लरागलर डबोळराग्रं |यणेकप कराग्रंपतश्री चळचळरा| दचै न्यवराणश्रीग्रं ||४||
यणेकप दरनरप बचैसलरग्रं| यणेकप सगजलरग्रं यणेकप मणेलरग्रं |ऐसश्रीग्रं कन्यरापगत्रिप दणे णखलरग्रं| अकस्मरात डबोळराग्रं ||५||
तणेणप बहगत दशग खश्री जरालरा| दणे खबोरनयरा उभिड आलरा |पराणश्री आक्रग्रंददों लरागलरा| दचै न्यवराणरा ||६||
तग्रंव तश्रीग्रं अवघश्रीग्रं सरावध जरालरग्रं| म्हणतश्री बराबरा बराबराजणेऊग्रं घरालर|अन्नरालरागश्रीग्रं भमडकलरग्रं| झडरा घराभलतश्री ||७||
गराग्रंठबोडप सबोडमन पराहरातश्री| हरातराग्रं पडडलप तप चच खरातश्री |कराग्रंहरग्रं तदोंडश्रीग्रं कराग्रंहरग्रं हरातश्रीग्रं| पराण जरातश्री रनघबोनश्री ||८||
तराग्रंतडश्री तराग्रंतडश्री जणेऊग्रं घरालर| तदों तप जणेववतराग्रंजणेववतराग्रं कराग्रंहरग्रं मणेलरग्रं |कराग्रंहरग्रं हबोतश्रीग्रं धरादरावलरग्रं| तप हह मणेलरग्रं अजश्रीण९
र ||
ऐसश्रीग्रं बहगतणेकप मणेलरग्रं| यणेक दबोनश्रीग्रं मगलप उरलरग्रं |तप हह दचै न्यवराणश्रीग्रं जरालरग्रं| आपलप मरातणेवराग्रंचगनश्री ||१०||
ऐसणे आवषर्वण आलप | तणेणप घरचच बगडरालप |पगढप दणे सश्रीग्रं सगभभिक्षि जरालप | आरतशयपसश्री ||११||
लणेकगरराग्रं नराहरग्रं वराढववतप | अन्न कररावप लरागणे आपगलणेन हरातप |बहग त्रिरास घणेतलरा चचरतप | स्वयग्रंपराकराचरा ||१२||
लबोककीग्रं भिररस घरातलप | पगन्हराग्रं मरागगतप लग्न कणेलप |दव्य हबोतप तप वणेचलप | लग्नराकरारणप ||१३||
पगन्हराग्रं ववदणे शरासश्री गणेलरा| दव्य मणेळऊन आलरा |तव घररग्रं कळहबो लरागलरा| सरावत्रि पगत्रिराग्रंसश्री ||१४||
स्त्रिश्री जरालर न्हरातश्रीधगतश्री| पत्रि
ग दणे खदों न सकतश्री |भ्रतरारराचश्री गणेलर शकतश्री| वद्ध
म जरालरा ||१५||
सदरा भिराग्रंडण पत्रि
ग राग्रंचप| कबोणश्री नरायकतश्री कबोणराचप |वरनतरा अरत पश्रीतश्रीचप| पश्रीरतपरात्रि ||१६||
ककग्रं त बचैसलरा मनराग्रं| यणेकणे ठराई पडणेनरा |म्हणबोरनयराग्रं पराग्रंचरा जणरा| मणेळववलप ||१७||
पराग्रंच जण वराग्रंटणे कररतश्री| तदों तणे पत्रि
ग नरायणेकतश्री |रनवराडरा नव्हणे चच अग्रंतश्रीग्रं- | भिराग्रंडण लरागलप ||१८||
बरापलणेकराग्रं भिराग्रंडण जरालप | लप ककीग्रं बरापरास मराररलप |तग्रंव तणे मरातणेनप घणेतलप | शग्रंखतश्रीथर्व ||१९||
ऐकबोरन भमळरालणे लबोक| उभिणे पराहरातश्री कततगक |म्हणतश्री बरापरास लणेक| करामरा आलणे ||२०||
ज्यरा करारणप कणेलणे नवस| ज्यरा करारणप कणेलणे सरायरास |तणे पत्रि
ग वपतश्रीयरास| मराररतश्री पहरा ||२१||
www.samarthramdas400.in 71
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

ऐसश्री आलर परापकळश्री| आकश्चयर्व मरारनलप सकळश्रीग्रं |उभिणे तबोडडतश्री कळश्री| नगरलबोक ||२२||
पढ
ग प बचैसबोन पराग्रंच जण| वराग्रंटणे कणेलणे तरसमरान |बरापलप कराग्रंचप भिराग्रंडण| तबोडडलप तणेहरग्रं ||२३||
बरापरास वणेगळप घरातलप | कदोंपट बराग्रंधबोन हदधलप |मन कराग्रंतणेचप लरागलप | स्वराथर्वबद्ध
ग श्री ||२४||
कराग्रंतरा तरण पर
ग ष वद्ध
म | दबोघराग्रंस पडडलरा सग्रंमग्रंध |खणेद सराग्रंडमन आनग्रंद| मरारनलरा तणेहरग्रं ||२५||
स्त्रिश्री सराग्रंपडलर सग्रंद
ग र| गण
ग वग्रंत आणश्री चतगर |म्हणणे मराझप भिराग्य थबोर| वद्ध
म पणश्रीग्रं ||२६||
ऐसरा आनग्रंद मरारनलरा| दशग ख सवर्वहर ववसरलरा |तग्रंव तबो गल्बलरा जरालरा| परचक्र आलप ||२७||
अकस्मरात धराडश्री आलर| कराग्रंतरा बग्रंदरग्रं धरन नणेलर |वस्तभिरावहर गणेलर| पराणश्रीयराचश्री ||२८||
तणेणप दशग ख जरालप भिराररग्रं| दरघर्व स्वरप रदन करर |मनश्रीग्रं आठवणे सग्रंद
ग रर| गण
ग वग्रंत ||२९||
तग्रंव रतचश्री वरातरार्व आलर| तगमचश्री कराग्रंतरा भ्रष्टलर |ऐकबोरनयराग्रं आग्रंग घरालर| पथ्
म वश्रीवरर ||३०||
सव्य अपसव्य लबोळणे | जळप पराझरतश्री डबोळणे |आठववतराग्रं चचरत पबोळणे | दशग खरानळप ||३१||
दव्य हबोतप मणेळववलप | तप हर लग्नरास वणेचलप |कराग्रंतणेभसहर धरन नणेलप| दरग राचरारर ||३२||
मजहर वद्ध
म राप्य आलप | लप ककीग्रं वणेगळप घरातलप |अहरा दणे वरा वबोढवलप | अदृष्ट मराझप ||३३||
दव्य नराहरग्रं कराग्रंतरा नराहरग्रं| ठराव नराहरग्रं शककत नराहरग्रं |दणे वरा मज कबोणश्रीच नराहरग्रं| तगजवणेगळप ||३४||
पमवर्गीं दणे व नराहरग्रं पकग जलरा| वचैभिव दणे खबोन भिगललरा |सणेखश्रीग्रं पराणश्री पस्तरावलरा| वद्ध
म पणश्रीग्रं ||३५||
दणे ह अरयग्रंत खग्रंगलप | सवरारग वराळबोन गणेलप |वरातपश्रीत उसळलप | कग्रंठ दराटलरा कफप ||३६||
वळणे कजव्हणे चश्री बबोबडश्री| कफप कग्रंठ घडघडश्री |दग
ग ध
र श्री सगटलर तदोंडश्रीग्रं| नराककीग्रं स्लणेष्मरा वराहणे | ३७||
मरान कराग्रंपणे चळचळराग्रं| डबोळणे गळतश्री भिळभिळराग्रं |वद्ध
म पणश्रीग्रं अवकळरा| ठराकमन आलर ||३८||
दग्रं तपराटर उखळलर| तणेणप बबोचरणखग्रंडश्री पडडलर |मगखश्रीग्रं लराळ गळदों लरागलर| दग
ग ध
र श्रीचश्री ||३९||
डबोळराग्रं पराहरातराग्रं हदसणेनरा| करानश्रीग्रं शबद ऐकणेनरा |दरघर्व स्वरप बबोलवणेनरा| दमरा दराटणे ||४०||
शकतश्री परायराग्रंचश्री रराहहलर| बचैसवणेनरा मगरकग्रंग डश्री घरालर |बहम तश्री वराजदों लरागलर| तदोंडराच ऐसश्री ||४१||
क्षिगधरा लरागतराग्रं आवरणे नरा| अन्न समई भमळणे नरा |भमळरालप तरर चरावणेनरा| दराग्रंत गणेलणे ||४२||
वपरतप कजरणे नरा अन्न| भिक्षिश्रीतराग्रंच हबोयणे वमन |तचैशपचच जरायणे रनघबोन| अपरानद्वरारप ||४३||
ववष्टरा ममत्रि आणण बळस| भिबोवतरा वमनप कणेलरा नरास |दर
ग न जरातराग्रं कदोंडणे स्वरास| ववश्वजनराचरा ||४४||

www.samarthramdas400.in 72
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

नरानरा दशग खप नरानरा व्यराधश्री| वद्ध

म पणश्रीग्रं चळणे बद्ध
ग श्री |तऱ्हरग्रं परग णे नरा आवधश्री| आयष्ग यराचश्री ||४५||
परापण्यरा भिवयराचणे कपश| वपकबोन झडलणे रनशशणेष |सवरारगश्रीग्रं लदोंबलप मराग्रंस| चचरकगटरासराररखप ||४६||
दणे ह सवर्व पराररखप जरालप | सवग्रंगडणे रनशशणेष रराहहलणे |सकळ पराणश्रीमरात्रि बबोलणे| मरणे नरा कराग्रं ||४७||
जप जन्ममन पबोसलरग्रं| तप चच कफरबोन पडडलरग्रं |अग्रंतश्रीग्रं ववषम वणेळ आलर| पराणश्रीयरासश्री ||४८||
गणेलप तरारण्य गणेलप बळ| गणेलप सग्रंसराररचप सळ |वरातराहरात जरालप सकळ| शररर आणश्री सग्रंपरतश्री ||४९||
जन्मवरर स्वराथर्व कणेलरा| रततगकराहह वणेथर्व गणेलरा |कचैसरा ववषम कराळ आलरा| अग्रंतकराळश्रीग्रं ||५०||
सगखराकरारणप झगरलरा| सणेखश्रीग्रं दशग खप कष्टर जरालरा |पढ
ग प मरागगतरा धबोकरा आलरा| यणेमयरातनणेचरा ||५१||
जन्म अवघरा दशग खममळ| लरागतश्री दशग खराचणे इग्रंगळ |म्हणबोरनयराग्रं तरकराळ| स्वहहत कररावप ||५२||
असबो ऐसप वद्ध
म पण| सकळराग्रंस आहणे दरारण |म्हणबोरनयराग्रं शरण| भिगवग्रंतरास जरावप ||५३||
पगढप वद्ध
म श्रीस तरवतराग्रं| गभिर्गीं पस्तरावरा हबोतरा |तबोचच आलरा मरागगतरा| अग्रंतकराळश्रीग्रं ||५४||
म्हणतरन मरागगतप जन्मराग्रंतर| पराप्त मरातणेचप उदर |सग्रंसरार हरा अरत दस्
ग तर| तबोचच ठराकमन आलरा ||५५||
भिगवदजनरावराग्रंचगनश्री| चगकणेनरा हणे जन्मयबोरन |तरापत्रियराग्रंचश्री जराचणश्री| सराग्रंचगजणेल पगढणे ||५६||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे स्वगघणपररीक्षरानरामसमरास पराचवरा ||५||३. ५

www.samarthramdas400.in 73
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सहिरावरा : आध्यराकत्मक तराप

||शशरराम ||
तरापत्रियराचप लक्षिण| आतराग्रं सराग्रंचगजणेल रनरपण |शबोतश्रीग्रं कररावप शवण|यणेकराग हबोऊनश्री ||१||
जबो तरापत्रिक पबोळलरा| तबो सग्रंतसग्रंगप रनवरालरा |आतर्वभिमत तबोषलरा| पदराथर्व जणेवश्री ||२||
क्षिगधराक्रराग्रंतरास भमळणे अन्न| तष
म राक्रराग्रंतरास जश्रीवन |बग्रंदरग्रं पडडल्यराचप बग्रंधन- | तबोडडतराग्रं सगख ||३||
मराहरापगरप जराजरावलरा| तबो पचैलतश्रीररास नणेलरा |कराग्रं तबो स्वप्नश्रीग्रंचरा चणेइलरा| स्वप्नदशग खश्री ||४||
कबोणश्री यणेकरासश्री मरण- | यणेतराग्रं, हदलप जश्रीवदरान |सग्रंकटरास रनवरारण| तबोडडतराग्रं सगख ||५||
रबोचगयरास औषध| सपचचत आणश्री शगद्ध |तयरासश्री हबोयणे आनग्रंद| आरबोग्य हबोतराग्रं ||६||
तचैसरा सग्रंसरारप दशग खवलरा| तत्रिववधतरापप पबोळलरा |तबोचच यणेक अचधकरारर जरालरा| परमराथरार्वसश्री ||७||
तणे तत्रिववध तराप तणे कचैसणे| आतराग्रं बबोभलजणेत तचैसणे |यणेववषई यणेक असणे| वराकयराधरार ||८||
श्लबोक ||दणे हपहदयपराणणेन सगखग्रं दशग खग्रं च पराप्यतणे |इममराध्यराकरमकग्रं तरापग्रं जरायतणे दशग क दणे हहनराम न ||१||
सवर्वभिमतणेन सग्रंयबोगरात न सगखग्रं दशग खग्रं च जरायतणे |द्ववतश्रीयतरापसग्रंतरापश सरयग्रं चचैवराचधभितरतकश ||२||
शगभिराशगभिणेन कमर्वणरा दणे हराग्रंतणे यमयरातनरा |स्वगर्वनरकराहदग्रं भिबोकतव्यभमदग्रं चचैवराचधदचै ववकम न ||३||
यणेक तराप आध्यराकरमक| दज
ग रा तबो आहदभिमरतक |रतसररा आहददचै ववक| तराप जराणरावरा ||९||
आध्यराकरमक तबो कबोण| कचैसश्री रयराचश्री वबोळखण |आहदभिमरतकराग्रंचप लक्षिण| जराणणजणे कचैसप ||१०||
आहददचै ववक तबो कचैसरा| कवण तयराचश्री दशरा |हप हह ववशद कळणे ऐसरा| ववस्तरार ककीजणे ||११||
हराग्रं जश्री म्हणबोरन वकतरा| जरालरा कथरा ववस्तराररतरा |आध्यराकरमक तराप आतराग्रं| सरावध ऐकरा ||१२||
दणे ह इग्रंहदय आणश्री पराण| यराग्रंचणेरन यबोगप आपण |सगखदशग खप भसणणे जराण| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||१३||
दणे हरामधमन जप आलप | इग्रंहदयप पराणप दशग ख जरालप |तप आध्यराकरमक बबोभललप | तरापत्रिई ||१४||
दणे हरामधमन करायणे आलप | पराणप कबोण दशग ख जरालप |आतराग्रं हप ववशद कणेलप | पराहहजणे ककीग्रं ||१५||
खरज खवडणे पभग ळयरा नरार| नखरडप मराग्रंजऱ्यरा दणे वव गबोवर |दणे हरामधश्रील ववकरार| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक १६||
कराखमराग्रंजरर कणेशतबोड| वबोखटप वणर्व कराळफबोड |व्यराधश्री ममळव्यराधश्री मराहराजड| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||१७||
अग्रंगगळवणेडणे गरालफगगश्री| कग्रंड लरागणे वराउगश्री |हहरडश्री सगजणे भिरणे बलग्रंगश्री| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||१८||
www.samarthramdas400.in 74
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

वराउगणे फबोड उठतश्री| कराग्रं तणे सज

ग णे आग्रंगकराग्रंतश्री |वरात आणश्री रतडकरा लरागतश्री| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||१९||
नराइटणे अग्रंद ग गजकणर्व| पणेहराचणे पबोट ववस्तश्रीणर्व |बचैसलप टराळप फगटतश्री कणर्व| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||२०||
कगष्ट आणण वबोलरा कगष्ट| पग्रंड्यरारबोग अरतशणेष्ठ |क्षियरबोगराचणे कष्ट| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||२१||
वराटर वटक वरायणेगबोळरा| हरातश्रीग्रं पराई लरागतश्री कळरा |भिबोवग्रंडश्री लरागणे वणेळबोवणेळराग्रं| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||२२||
वबोलराग्रंडरा आणश्री वळ| पबोटसगळराचश्री तळमळ |आधर्वभशसश्री उठणे कपराळ| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||२३||
दशग खणे मराज आणण मरान| पष्ग ठठी गश्रीवरा आणण वदन |अकस्तसराग्रंदणे दशग खतश्री जराण| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक |
२४||
कगभळक तरळ कराभमणश्री| मरग मरा सग्रंठ
ग रप मराभळणश्री |ववदणे सश्रीग्रं लरागलप पराणश्री| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||२५||
जळसबोस आणश्री हहवरारप | चगररववरर आणश्री अग्रंधरारप |ज्वर पराचराव आणश्री शरारप | यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||२६||
शचैरय उष्ण आणश्री तष
म रा| क्षिगधरा रनदरा आणश्री हदशरा |ववषयतष्म णणेचश्री दद
ग र्व शरा| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||२७||
आळसश्री ममखर्व आणश्री अपणेसश्री| भिय उदवणे मरानसश्रीग्रं |ववसरराळग दकग श्चरत आहहरनर्वशश्री| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक
२८||
ममत्रिकबोड आणश्री परमप | रकतवपतश्री रकतपरमप |खडराचढराचणेरन शमणे| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||२९||
मगरडरा हरागवण उन्हराळणे | हदशरा कदोंडतराग्रं आग्रंदबोळणे |यणेक वणेथरा असबोन न कळणे | यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||३०||
गराग्रंठठी ढळलर जरालणे जग्रंत| पडणे आग्रंव आणश्री रकत |अन्न तचैसणेचच पडत| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||३१||
पबोटफगगश्री आणश्री तडस| भिरलरा हहर लरागलरा घराग्रंस |फबोडश्री लरागतराग्रं करासरावश्रीस| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||३२||
उचककीलरागलर उभसत गणेलरा|पश्रीत उसळलप उलराट झरालरा|खरणे पडसरा आणश्री खदोंकलरा|यरा नराग्रंव आध्यराकरमक
उसळलरा दमरा आणश्री धराप|पडकजभि ढराभस आणश्री कफ |मबोवराज्वर आणश्री सग्रंतराप|यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ३४||
कबोणश्री सपदरम घरातलरा| तणेणप पराणश्री रनबज
गर्व लरा |घशरामध्यणे फबोड जरालरा| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||३५||
गळसबोट्यरा आणश्री जश्रीभि झडणे| सदरा मगखश्रीग्रं दग
ग ध
र श्री पडणे |दग्रं तहरन लरागतश्री ककडणे| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक||३६||
जरग्रं डश्री घबोलराणरा गग्रंडमराळरा| अवचचतरा स्वयप फगटणे डबोळरा |आपणचच करापश्री अग्रंगगळरा| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक३७||
कळरा रतडकरा लरागतश्री| कराग्रं तणे दग्रं त उन्मळतश्री |अधर कजव्हरा रगडतश्री| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||३८||
कणर्वदशग ख नणेत्रि दशग ख| नरानरा दशग खप घडणे शबोक |गभिरारध आणश्री नपगश्यक| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||३९||

www.samarthramdas400.in 75
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

फगलप वडस आणश्री पडळप | ककीड गतरार्व ररातराग्रंधळप |दकग श्चरत भ्रभमष्ट आणश्री खळ
ग प | यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||
४०||
मगकप बधश्रीर रराखदोंडप| थबोटप चळलप आणश्री वणेडप |पराग्रंगगळ कगहर आणश्री परावडणे| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||४१||
तरारसप घल
ग प कराणप कचैरप | गरारबोळप जरामगन टराफरप |शडराग्रंगगळप गप गराणप ववदरप | यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||४२||
दराग्रंरतरप बबोचचरप घरानराळ| घराणहरन शबोत्रिहरन बरळ |अरत कमश अरत स्थमळ| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||४३||
तदोंतरप बदोंबडप रनबर्वळ| रबोगश्री कगरप कगटरळ |मरसरर खरादराड तपश्रीळ| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||४४||
सग्रंतरापश्री अनत
ग रापश्री मरसरर| कराभमक हणे वरा रतरस्करारर |परापश्री अवगगणश्री ववकरारर| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक |४५||
उठवणप तराठरा करक| आवटळणे आणश्री लचक |सगजश्री आणश्री चरालक| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||४६||
सल आडवप गभिर्वपरात| स्तनगगग्रंतणे सनपरात |सग्रंसरारकदोंडणे आपमरम य| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||४७||
नखववख आणश्री हहग्रंगगड|
र बराष्ट आणश्री वरावडप |उगश्रीच दराग्रंतखश्रीळ पडणे| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||४८||
झडतश्री परातश्रीग्रं सगजतश्री भिवयरा| नणेत्रिश्रीग्रं हबोतश्री रराझणवडश्रीयरा |चराळसश्री लरागणे पराणणयराग्रं| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ४९||
वराग्रंग रतळ सगरमप लराग्रंसप| चरामणखळ गलग्रंडणे मसप |चगकगर हबोइजणे मरानसप| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||५०||
नरानरा फगग आणश्री आवराळप | आग्रंगश्रीग्रं दग
ग ध
र श्री पबळणे |चराईचराटर लराळ गळणे | यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||५१||
नरानरा चचग्रंतणेचश्री कराजळश्री| नरानरा दशग खप चचरत पबोळश्री |व्यराधश्रीवराग्रंचमन तळमळश्री| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||५२||
वद्ध
म पणश्रीच्यरा आपदरा| नरानरा रबोग हबोतश्री सदरा |दणे ह क्षिश्रीण सवर्वदरा| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ||५३||
नरानरा व्यराधश्री नरानरा दशग खप | नरानरा भिबोग नरानरा खराग्रंडकप |पराणश्री तळमळश्री शबोकप| यरा नराग्रंव आध्यराकरमक ५४||
ऐसरा आध्यराकरमक तराप| पमवप
र्व रापराचरा सग्रंतराप |सराग्रंगतराग्रं सरणे नरा अममप| दशग खसरागर ||५५||
बहगत कराय बबोलरावप | शबोतश्रीग्रं सग्रंकणेतप जराणरावप |पगढप बबोभलजणे स्वभिरावप | आहदभिमरतक ||५६||
इतत शशदरासबबोधदे गरु घ मशष्यससांवराददे आध्यराकत्मकतरापतनरूपणनराम समरास सहिरावरा ||६||३. ६

www.samarthramdas400.in 76
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सरातवरा : आचधभचौततक तराप

||शशरराम ||
मरागराग्रं जरालप रनरपण| आध्यराकरमकराचप लक्षिण |आतराग्रं आहदभिमरतक तबो कबोण| सराग्रंचगजणेल ||१||
श्लबोक ||सवर्वभिमतणेन सग्रंयबोगरात न सगखग्रं दशग खग्रं च जरायतणे |द्ववतश्रीयतरापसग्रंतरापश सरयग्रं चचैवराचधभितरतकश ||
सवर्व भिमतराग्रंचणेरन सग्रंयबोगप | सगखदशग ख उपजदों लरागणे |तराप हबोतराग्रं मन भिग्रंगणे| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||२||
तरर यरा आहदभिमरतकराचप लक्षिण| पराग्रंजळ करग्रं रनरपण |जणेणप अनगभिवरास यणे पमण|
र्व वबोळखश्री तरापत्रियराचश्री ||३||
ठप चरा लरागतश्री मबोडतश्री कराग्रंटणे| ववझतश्री शस्त्रिराग्रंचणे धरायटणे |सल भसलकरा आणश्री सरराग्रंटणे| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक||
४||
अग्रंग्यरा आणश्री कराचकगहहरर| आवचटरा लरागणे शररररग्रं |गराग्रंधश्रील यणेऊन दग्रं श करर| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||५||
मरासश्री गबोमरासश्री मबोहळमरासश्री| मगग्रंगश्री तणेलमगग्रंगश्री डराग्रंस दसश्री |सबोट जळम लरागणे यरासश्री| आहदभिमरतक बबोभलजणे ||६||
वपसरा वपसबोळणे चराग्रंचण| कगसळप मगग्रंगळणे ढप कगण |ववसश्रीफ भिबोवर गदोंचचड जराण| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||७||
गदोंबश्री ववग्रंचग आणश्री ववखरार| व्यराघ लराग्रंडडगणे आणश्री शमकर |गतसरायळ सरामर| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||८||
ररानगराई ररानम्हचै सणे| ररानशकट आणश्री ररसप |ररानहरातश्री लराग्रंववपसप| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||९||
सगसररनप वबोढमन नणेलप| कराग्रं तप आवचचतप बगडरालप |आथवरा खळराळश्रीग्रं पडडलप | यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||१०||
नरानरा ववखरारप आजगर| नरानरा मगरप जळचर |नरानरा वनचरप अपरार| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||११||
अश्व वष
म भि आणश्री खर| स्वरान शमकर जग्रंबगक मराजर्वर | दशग खप दरारणप अनणेकप| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||१३||
भभिग्रंतश्री मराळवग्रंदणे पडतश्री| कडणे भिय
ग णेररग्रं कदोंसळतश्री |वक्षि
म आग्रंगरावरर मबोडतश्री| यरा नराग्रंव आहदभिरम तक ||१४||
कबोणश्री यणेकराचरा शराप जडणे| कबोणश्री यणेकप कणेलणे चणेडणे |आधराग्रंतरर हबोतश्री वणेडणे| यरा नराग्रंव आहदभिरम तक ||१५||
कबोणश्री यणेकप चराळववलप | कबोणश्री यणेकप भ्रष्टववलणे |कबोणश्री यणेकप धरन नणेलप| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||१६||
कबोणश्री यणेकप हदलप वश्रीष| कबोणश्री यणेकप लराववलणे दबोष |कबोणश्री यणेकप घरातलप पराश| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||१७||
अवचचतरा सणेर लरागलरा| नणेणबो तबबवरा चचडलरा |पराणश्री धरग प जराजरावलरा| यरा नराग्रंव आहदभिरम तक ||१८||
इग्रंगळरावरर पराय पडणे| भशळणे खरालप हरात सराग्रंपडणे |धरावतराग्रं आडखळ
ग णे पडणे| यरा नराग्रंव आहदभिरम तक ||१९||
वरापश्री कमप सरबोवर| गतरार्व कडरा नदरतश्रीर |आवचचतप पडणे शररर| यरा नराग्रंव आहदभिरम तक ||२०||
www.samarthramdas400.in 77
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

दग
ग रार्वखरालप कदोंसळतश्री| झराडरावरन पडतश्री |तणेणप द:
ग खप आक्रग्रंदतश्री| यरा नराग्रंव आहदभिरम तक ||२१||
सश्रीतप वबोठ तरकतश्री| हरात पराव टराग्रंकरा फगटतश्री |चचखल्यरा कजव्हराळ्यरा लरागतश्री| यरा नराग्रंव आहदभिरम तक ||२२||
अशनपरानराचचयणे वणेळणे| उष्ण रसप कजव्हरा पबोळणे |दराग्रंत कस्करणे आणश्री हरळणे | यरा नराग्रंव आहदभिरम तक ||२३||
परराधणेन बराळपणश्रीग्रं| कगशबदमरारजराचणश्री |अन्नवस्त्रिप वश्रीण आळणश्री| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||२४||
सरासगरवरास गरालबोरणे | ठगणकणे लरासणप चचमबोरणे |आलप रदन न धरणे | यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||२५||
चगकतराग्रं करान वपभळतश्री| कराग्रं तबो डबोळरा हहग्रंग घराभलतश्री |सवर्वकराळ धरारककीग्रं धररतश्री| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक |२६||
नरानरा पकराररचणे मरार| दज
ग न
र्व मराररतश्री अपरार |दरग र अग्रंतरणे मराहणे र| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||२७||
कणर्वनराभसक ववग्रंचधलप | बळप चच धरन गदोंचधलप |खबोडश्री जराभलयरा पबोळववलप | यरा नराग्रंव आहदभिरम तक ||२८||
परचक्रकीग्रं धरन नणेलप| नश्रीच यरातश्रीस हदधलप |दद
ग र्व शरा हबोऊन मणेलप| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||२९||
नरानरा रबोग उदवलणे| जणे आध्यराकरमककीग्रं बबोभललणे |वचैद्य पग्रंचराक्षिरर आणणलणे| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||३०||
नरानरा वणेथणेचप रनशर्वन| व्हरावयरा औषध दरारण |बळरारकरारप दणे तश्री जराण| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||३१||
नरानरा वल्लरचणे रस| कराडणे गगर्मोड ककर्वश |घणेतराग्रं हबोयणे करासरावश्रीस| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||३२||
ढराळ आणश्री उखराळ दणे तश्री| पथ्य कठठीण सराग्रंगतश्री |अनगपरान चगकतराग्रं ववपरतश्री| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||३३||
फराड रकत फराग्रंसणश्री| गगल्लडरागराग्रंचश्री जराचणश्री |तणेणप दशग खप दशग खवणे पराणश्री| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||३४||
रचचक तबबवणे घराभलतश्री| नरानरा दशग खप दडपणे दणे तश्री |भसररा तबोडडतश्री जळरा लराववतश्री| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक |३५||
बहग रबोग बहग औषधप| सराग्रंगतराग्रं अपरारप अगराधप |पराणश्री दख ग वणे तणेणप खणेदप| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||३६||
बबोलराववलरा पग्रंचराक्षिरर| धमरमरार पश्रीडरा करर |नरानरा यरातनरा चतगररग्रं| आहदभिमरतक जराणणजणे ||३७||
दरवडणे घरालमरनयराग्रं जनरा| तश्कर कररतश्री यरातनरा |तणेणप दशग ख हबोयणे मनरा| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||३८||
अग्नश्रीचणेरन ज्वराळप पबोळणे | तणेणप दशग खप पराणश्री हरग्रं बळणे |हरानश्री जराभलयराग्रं वववळणे | यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||३९||
नरानरा मग्रंहदरप सगग्रंदरप | नरानरा ररनराग्रंचश्रीग्रं भिराग्रंडरारप |हदव्यराग्रंबरप मनबोहरप | दग्ध हबोतश्री ||४०||
नरानरा धरान्यप नरानरा पदराथर्व| नरानरा पशग नरानरा स्वराथर्व |नरानरा परात्रिप नरानरा अथर्व| मनगष्यप भिस्म हबोतश्री ||४१||
आग्न लरागलरा सणेतश्री| धरान्यप बणव्यरा आणश्री खडकगतश्री |यगक्षिदग्रं ड जळबोन जरातश्री| अकस्मरात ||४२||
ऐसरा आग्न लरागलरा| अथवरा कबोणश्री लराववलरा |हरानश्री जरालर कराग्रं पबोळलरा| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||४३||

www.samarthramdas400.in 78
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

ऐसप सराग्रंगतराग्रं बहगत| हबोतश्री वन्हरचणे आघरात |तणेणणे दशग खप दशग खवणे चचरत| यरा नराग्रंव आहदभिरम तक ||४४||
हरारपणे ववसरणे आणश्री सराग्रंडणे| नरासणे गराहराळ फगटणे पडणे |असराध्य हबोयणे कबोणश्रीकडणे| यरा नराग्रंव आहदभिरम तक ||४५||
पराणश्री स्थरानभ्रष्ट जरालप | नरानरा पशमतप चगकलप |कन्यरापत्रि
ग गराहराळलणे| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||४६||
तश्कर अथवरा दरावणेदरार| आवचचतराग्रं कररतश्री सग्रंव्हरार |लहग टतश्री घरप नणेतश्री णखल्लरार| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक|४७||
नरानरा धरान्यप कणेळश्री करावपतश्री|परानमळराग्रं मश्रीठ घराभलतश्री |ऐसणे नरानरा आघरात कररतश्री| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक४८||
मकद उचलणे खराणबोरर| सव
ग णर्वपग्रंथश्री भिगररणे करर |ठकग भसग्रंतर वरपणेकरर| वरपरा घराभलतश्री ||४९||
गठठीछिबोडणे दव्य सबोडडतश्री| नरानरा आळग्रं करार कराहढतश्री |नरानरा वस्तग ममषक नणेतश्री| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||५०||
वश्रीज पडणे हहग्रंव पडणे| पराणश्री पजग्रंनश्री सराग्रंपडणे |कराग्रं तबो मराहरापरग रग्रं बड
ग णे| यरा नराग्रंव आहदभिरम तक ||५१||
भिबोवरप वळणप आणश्री धरार| वबोसराणप लराटरा अपरार |वकम श्चक गदोंबश्री आजगर| वराहबोन जरातश्री ||५२||
तयरामधप पराणश्री सराग्रंपडलरा| खडककी बणेटरग्रं आडकलरा |बगडत बड
ग त वराग्रंचलरा| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||५३||
मनरासराररखरा नसणे सग्रंसरार| कगरप ककर्वश स्त्रिश्री क्रमर |ववधवरा कन्यरा ममखर्व पत्रि
ग | यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||५४||
भिमत वपशराच्च लरागलप | आग्रंगरावरन वरारप गणेलप |अबद्धमग्रंत्रिणे पराणश्री चळलप | यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||५५||
ब्रराह्मणसमग्रंध शररररग्रं| बहगसराल पश्रीडरा करर |शनणेश्वरराचरा धबोकरा धरर| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||५६||
नरानरा गहणे कराळवरार| कराळरतथश्री घरातचग्रंद |कराळवणेळ घरातनक्षित्रि| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||५७||
भसग्रंक वपग्रंगळरा आणश्री परालर| वबोखटप हबोलरा कराक कलरालर |चचग्रंतरा कराजळश्री लरागलर|यरा नराग्रंव आहदभिमरतक|५८||
हदवटरा सरवदरा भिराकमन गणेलरा| अग्रंतररग्रं धबोकरा लरागलरा |दशग स्वप्नप जराजरावलरा| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||५९||
भिरालग भिगग्रंकणे स्वरान रडणे| परालर अग्रंगरावरर पडणे |नरानरा चचन्हप चचग्रंतरा पवराडणे| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||६०||
बराहणे रर रनघतराग्रं अपशकमन| नरानरा पकरारप ववरछिन्न |तणेणप गगणप भिग्रंगणे मन| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||६१||
पराणश्री बग्रंदर सराग्रंपडलरा| यरातनणे वरपडरा जरालरा |नरानरा दशग खप दशग खवलरा| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||६२||
पराणश्री रराजदग्रं ड परावत| जणेरबग्रंद चराबगक वणेत |दरणे मरार तळवणेमरार हबोत| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||६३||
कबोरडणे परारग्रं बयरा फबोक| बहगपकरारप अनणेक |बहगतराडडतश्री आहदभिमरतक| यरा नराग्रंव बबोभलजणे ||६४||
मबोघररमरार बगधलणेमरार| चतखगरन डग्रंगरारणणेमरार |बगकयरा गचराग्रंड्यरा गगढघणेमरार| यरा नराग्रंव आहदभिरम तक ||६५||
लरातरा चपरराखरा सणेणमरार| करानखडणे दगडमरार |नरानरा पकराररग्रंचणे मरार| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||६६||

www.samarthramdas400.in 79
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

टराग्रंगणप हटपऱ्यरा वपछिबोडणे| बणेडश्री बध

ग नराल कबोलदग्रं डणे |रक्षिणरनगह चहमग्रंकडणे| यरा नराग्रंव आहदभिरम तक ||६७||
नराकवणश्री चन ग वणश्री| मश्रीठवणश्री ररायवणश्री |गगळवण्यराचश्री जराचणश्री| यरा नराग्रंव आहदभिरम तक ||६८||
जळरामध्यप बच
ग कभळतश्री| हस्तश्रीपढ
ग प बराग्रंधबोन टराककतश्री |हराककतश्री छिभळतश्री यरातरायरातश्री| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ६९||
कणर्वछिणेद घराणछिणे द| हस्तछिणे द परादछिणे द |कजव्हराछिणे द अधरछिणे द| यरा नराग्रंव आहदभिरम तक ||७०||
तश्रीरमरार सळ
ग श्रीग्रं दणे तश्री| नणेत्रि वष
म ण कराहढतश्री |नखबोनखश्रीग्रं सय
ग रा मराररतश्री| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||७१
परारड्यरामध्यप घरालणप | कराग्रं कडणेलबोट करणप |कराग्रं भिराग्रंड्यरामगखप उडवणप | यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||७२||
करानश्रीग्रं खग्रंट्
ग यरा आदभळतश्री| अपरानश्रीग्रं मणेखरा मराररतश्री |खराल कराढमन टराककतश्री| यरा नराग्रंव आहदभिरम तक ||७३||
भिबोत आणश्री बबोटबबोटर| अथवरा गळ घरालणप कग्रंठठीग्रं |सराग्रंडस लरावन
म आटराटर| यरा नराग्रंव आहदभिरम तक ||७४||
भससप पराजणप वश्रीष दणे णप| अथवरा भसरछिणे द करणप |कराग्रं परायरातळश्रीग्रं घरालणप | यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||७५||
सरड मराग्रंजरप भिररतश्री| अथवरा फराग्रंसश्रीग्रं नणेऊन दणे तश्री |नरानरापरर पश्रीडरा कररतश्री| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||७६||
स्वरानपळयणे व्यराघपळयणे| भिमतपळयणे सगसररपळयणे |शस्त्रिपळयणे ववझपळयणे| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||७७||
सश्रीररा वबोढमन घणेतश्री| टप भिप लराउन भिराकजतश्री |ऐशरा नरानरा ववपरतश्री| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||७८||
मनगष्यहरानश्री ववरतहरानश्री| वचैभिवहरानश्री महरवहरानश्री |पशगहरानश्री पदराथर्वहरानश्री| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||७९||
बराळपणश्रीग्रं मरणे मरातरा| तरारण्यपणश्रीग्रं मरणे कराग्रंतरा |वद्ध
म पणश्रीग्रं मरम य सगतरा| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||८०||
दशग ख दराररद आणश्री रण| ववदणे शपळणश्री नरागवण |आपदरा अनगपकरत कदरान्न| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||८१||
आकराग्रंत वराखरापळयणे| यगद हबोतराग्रं परराजयणे |कजवलगराग्रंचरा हबोयणे क्षियणे| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||८२||
कठठीण कराळ आणश्री दष्ग कराळ| सराशग्रंक आणश्री वबोखटर वणेळ |उद्वणेग चचग्रंतणेचणे हळराळ| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक
३||
घराणरा चरखश्रीग्रं भसरकलरा| चराकराखरालप सराग्रंपडलरा |नरानरा वन्हरग्रंत पडडलरा| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||८४||
नरानरा शस्त्रिप भिणेहदलरा| नरानरा स्वरापदरग्रं भिकक्षिलरा |नरानरा बग्रंदरग्रं पडडलरा| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||८५||
नरानरा कगवरासप रनबज
गर्व णे| नरानरा अपमरानप लराजणे |नरानरा शबोकप पराणश्री णझजणे| यरा नराग्रंव आहदभिमरतक ||८६||
ऐसप सराग्रंगतराग्रं अपरार| आहणे त दशग खराचणे डदोंगर |शबोतश्रीग्रं जराणरावरा ववचरार| आहदभिमरतकराचरा ||८७||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे आहदभचौततकतरापतनरूपणनराम समरास सरातवरा ||७||३. ७

www.samarthramdas400.in 80
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास आठवरा : आचधदवै ववक तराप

||शशरराम ||
मरागराग्रं बबोभललरा आध्यराकरमक| रयराउपररग्रं आहदभिमरतक |आतराग्रं बबोभलजणेल आहददचै ववक| तबो सरावध ऐकरा ||१||
श्लबोक: शगभिराशगभिणेन कमर्वणरा दणे हराग्रंतणे यमयरातनरा |स्वगर्वनरकराहदभिबोकतव्यभमदग्रं चचैवराचधदचै ववकम न ||
शगभिराशगभि कमरार्वनप जनरा| दणे हराग्रंतश्रीग्रं यणेमयरातनरा |स्वगर्व नकर्व भिबोग नरानरा| यरा नराग्रंव आचधदचै ववक ||२||
नरानरा दबोष नरानरा परातकप| मदराग्रंधपणप अवववणेकप |कणेलरग्रं, परर तप दशग खदरायकप| यणेमयरातनरा भिबोगववतश्री ||३||
आग्रंगबळप दव्यबळप | मनगष्यबळप रराजबळप |नरानरा सरामथ्यरार्वचणेरन बळप | अकमरय कररतश्री ||४||
नश्रीतश्री सराग्रंडमरनयराग्रं तरवतराग्रं| करग्रं नयणे तप चच कररतराग्रं |यणेमयरातनरा भिबोचगतराग्रं| जश्रीव जरायणे ||५||
डबोळणे झराग्रंकमन स्वराथर्वबगद्धश्रीग्रं| नरानरा अभभिळराश कगबगद्धश्रीग्रं |वकम रत भिमभमभसमरा सराग्रंधश्री| दव्य दराररा पदराथर्व ||६||
मरातलणेपणप उन्मरत| जश्रीवघरात कगटगग्रंबघरात |अपमराण कक्रयरा कररत| म्हणतन यणेमयरातनरा ||७||
मयरार्वदरा सराग्रंडमरन चरालतश्री| गरामरा दग्रं डश्री गरामराचधपतश्री |दणे शरा दग्रं डश्री दणे शराचधपतश्री| नश्रीरतन्यराय सराग्रंडडतराग्रं ||८||
दणे शराचधपतश्रीस दग्रं डडतरा ररावबो| ररायरास दग्रं डडतरा दणे वबो |रराजरा न कररतराग्रं नश्रीरतन्यरावबो| म्हणतन यमयरातनरा ||९||
अनश्रीतश्रीनप स्वराथर्व पराहणे | रराजरा परापश्री हबोऊन रराहणे |रराज्यराअग्रंतश्रीग्रं नकर्व आहणे | म्हणतरनयराग्रं ||१०||
रराजरा सराग्रंडडतराग्रं रराजनश्रीरत| तयरास यणेम गराग्रंकजतश्री |यणेम नश्रीरत सराग्रंडडतराग्रं धरावतश्री| दणे वगण ||११||
ऐसश्री मयरार्वदरा लराववलर दणे वप| म्हणतरन नश्रीतश्रीनप वतरार्ववप |नश्रीरत न्यराय सराग्रंडडतराग्रं भिबोगरावप | यणेमयरातनणेसश्री ||१२||
दणे वप पणेररलणे यणेम| म्हणतरन आहददचै ववक नराम |तत
म श्रीय तराप दग
ग म
र्व | यणेमयरातनणेचरा ||१३||
यणेमदग्रं ड यणेमयरातनरा| शरास्त्रिश्रीग्रं बबोभललणे पकरार नरानरा |तबो भिबोग कदरावप चक
ग णे नरा| यरा नराग्रंव आहददचै ववक ||१४||
यणेमयरातनणेचणे खणेद| शरास्त्रिश्रीग्रं बबोभललणे ववशद |शणेररररग्रं घरालमन, अपमराद- | नरानरा पकरारप ||१५||
परापपण्
ग यराचश्रीग्रं शरररणे | स्वगर्गीं असतश्री कभळवरप |रयराग्रंत घरालमन नरानरा पकरारप | परापपण्
ग य भिबोगववतश्री ||१६||
नरानरा पण्
ग यप ववळरास| नरानरा दबोषप यरातनरा ककर्वश |शरास्त्रिश्रीग्रं बबोभललप अववश्वरास- | मरानग्रंच
म नयणे ||१७||
वणेदराजणेनप न चरालतश्री| हररभिकतश्री न कररतश्री |रयरास यणेमयरातनरा कररतश्री| यरा नराग्रंव आहददचै ववक ||१८||
अक्षिबोभि नकर उदग्रं ड जश्रीव| जगनराट ककडणे कररतश्री रवरव |बराग्रंधबोन टराककतश्री हरातपराव| यरा नराग्रंव आहददचै ववक १९||
उदग्रं ड पचैस लराहरान मख
ग | कग्रंग भिराकरार कग्रंग ड यणेक |दग
ग ध
र श्री उकराडरा कग्रंग भिपराक| | यरा नराग्रंव आहददचै ववक ||२०||
www.samarthramdas400.in 81
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

तप्तभिभम मकरा तराववतश्री| जळत स्थग्रंभि पबोटराळववतश्री |नरानरा सराग्रंडस लराववतश्री| यरा नराग्रंव आहददचै ववक ||२१||
यणेमदग्रं डराचणे उदग्रं ड मरार| यरातनणेचश्री सरामगश्री अपरार |भिबोग भिबोचगतश्री परापश्री नर| यरा नराग्रंव आहददचै ववक ||२२||
पथ्
म वश्रीमध्यप मरार नरानरा| रयराहमन कठठीण यणेमयरातनरा |मराररतराग्रं उसग्रंतचच असणेनरा| यरा नराग्रंव आहददचै ववक २३||
चतघणे चलौंकडणे वबोहढतश्री| यणेक तणे झदोंकमन पराडडतश्री |तराणणतश्री मराररतश्री वबोढमरन नणेतश्री| यरा नराग्रंव आहददचै ववक २४||
उठवणेनरा बसवणेनरा| रडवणेनरा पडवणेनरा |यरातनणेवरर यरातनरा| यरा नराग्रंव आहददचै ववक ||२५||
आक्रग्रंदणे रडणे आणण फग्रंग जणे| धकराधककीनप रनबगज
र्व णे |झझ
ग रर्व दों पग्रंजर हबोऊन णझजणे| यरा नराग्रंव आहददचै ववक ||२६||
ककर्वश वचनप ककर्वश मरार| यरातनणेचणे नरानरा पकरार |त्रिरास परावतश्री दबोषश्री नर| यरा नराग्रंव आहददचै ववक ||२७||
मरागराग्रं बबोभललराग्रं रराजदग्रं ड| रयराहमन यणेमदग्रं ड उदग्रं ड |तणेथश्रील यरातनरा पचग्रंड| भिश्रीमरप दरारण ||२८||
आध्यराकरमक आहदभिमरतक| रयराहमरन ववशणेष आहददचै ववक |अल्प सग्रंकणेतप कराग्रंहरग्रंयणेक| कळरावयरा बबोभललप ||२९||

इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे आचधदवै ववकतरापतनरूपणनराम समरास आठवरा ||८||३. ८

www.samarthramdas400.in 82
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास नववरा : मत्क यतघ नरूपण

||शशरराम ||
सग्रंसरार म्हणणजणे सवपच स्वरार| नराहरग्रं मरणरास उधरार |मरापश्रीग्रं लरागलप शररर| घडश्रीनप घडश्री ||१||
रनरय कराळराचश्री सग्रंगतश्री| न कळणे हबोणरारराचश्री गतश्री |कमरार्वसराररखणे पराणश्री पडतश्री| नरानरा दणे सश्रीग्रं ववदणे सश्रीग्रं ||२||
सरतराग्रं सग्रंचचतराचप शणेष| नराहरग्रं क्षिणराचरा अवकराश |भिरतराग्रं न भिरतराग्रं रनभमष्य| जराणप लरागणे ||३||
अवचचतप कराळराचणे म्हणणयरारणे | मराररत सट
ग तश्री यणेकसरप |नणेऊन घराभलतश्री पढ
ग रारप | मरम यप
ग ग्रंथणे ||४||
हबोतराग्रं मरम यराचश्री आटराटर| कबोणश्री घरालग्रंम न सकतश्री पराठठीग्रं |सवर्वत्रिराग्रंस कगटराकगटर| मरागप पढ
ग प हबोतसणे ||५||
मरम यक
ग राळ कराठठी रनककी| बचैसणे बभळयराचणे मस्तककीग्रं |मराहरारराजणे बभळयणे लबोककीग्रं| रराहदों न सकतश्री ||६||
मरम य न म्हणणे ककग्रं हरा क्रमर| मरम य न म्हणणे हरा जगग्रंझरार |मरम य न म्हणणे सग्रंगरामशमर| समरराग्रंगणश्रीग्रं ||७||
मरम य न म्हणणे ककग्रं हरा कबोपश्री| मरम य न म्हणणे हरा पतरापश्री |मरम य न म्हणणे उगरपश्री| मराहराग्रंखळ ||८||
मरम य न म्हणणे बलराढ्य| मरम य न म्हणणे धनराढ्य |मरम य न म्हणणे आढ्य| सवर्व गगणप ||९||
मरम य न म्हणणे हरा ववख्यरात| मरम य न म्हणणे हरा शश्रीमग्रंत |मरम य न म्हणणे हरा अदत
ग | परराक्रमश्री ||१०||
मरम य न म्हणणे हरा भिमपतश्री| मरम य न म्हणणे हरा चक्रवतश्री |मरम य न म्हणणे हरा कररामतश्री| कचैवराड जराणणे ||११||
मरम य न म्हणणे हरा हयपतश्री| मरम य न म्हणणे गजपतश्री |मरम य न म्हणणे नरपतश्री| ववख्यरात रराजरा ||१२||
मरम य न म्हणणे वररष्ठ जनश्रीग्रं| मरम य न म्हणणे रराजकरारणश्री |मरम य न म्हणणे वणेतनश्री| वणेतनधतरार्व ||१३||
मरम य न म्हणणे दणे सराई| मरम य न म्हणणे वणेवसराई |मरम य न म्हणणे ठराई ठराई| पग्रंड
ग रराजणे ||१४||
मरम य न म्हणणे मगदराधरारर| मरम य न म्हणणे व्यरापरारर |मरम य न म्हणणे परनरारर| रराजकन्यरा ||१५||
मरम य न म्हणणे करायरार्वकरारण| मरम य न म्हणणे वणरार्ववणर्व |मरम य न म्हणणे हरा ब्रराह्मण| कमर्वरनष्ठ ||१६||
मरम य न म्हणणे ववरपन्न| मरम य न म्हणणे सग्रंपन्न |मरम य न म्हणणे ववद्वज्जन| समगदराई ||१७||
मरम य न म्हणणे हरा धमत|
र्व मरम य न म्हणणे बहगशगत |मरम य न म्हणणे हरा पग्रंडडत| मराहराभिलरा ||१८||
मरम य न म्हणणे पगरराणणक| मरम य न म्हणणे हरा वचैहदक |मरम य न म्हणणे हरा यराकजक| अथवरा जबोसश्री ||१९||
मरम य न म्हणणे अकग्नहबोत्रिश्री| मरम य न म्हणणे हरा शबोत्रिश्री |मरम य न म्हणणे मग्रंत्रियग्रंत्रिश्री| पमणरार्वगमश्री ||२०||
मरम य न म्हणणे शरास्त्रिज| मरम य न म्हणणे वणेदज |मरम य न म्हणणे सवर्वज| सवर्व जराणणे ||२१||

www.samarthramdas400.in 83
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

मरम य न म्हणणे ब्रह्मरयरा| मरम य न म्हणणे गबोहरयरा |मरम य न म्हणणे नरानरा हरयरा| स्त्रिश्रीबराळकराहदक ||२२||
मरम य न म्हणणे ररागजरानश्री| मरम य न म्हणणे तराळजरानश्री |मरम य न म्हणणे तरवजरानश्री| तरववणेरतरा ||२३||
मरम य न म्हणणे यबोग्यराभ्यरासश्री| मरम य न म्हणणे सग्रंन्यरासश्री |मरम य न म्हणणे कराळरासश्री| वग्रंचग्रंम जराणणे ||२४||
मरम य न म्हणणे हरा सरावध| मरम य न म्हणणे हरा भसद्ध |मरम य न म्हणणे वचैद्य पभसद्ध| पग्रंचराक्षिरर ||२५||
मरम य न म्हणणे हरा गबोसरावश्री| मरम य न म्हणणे हरा तपस्वश्री |मरम य न म्हणणे हरा मनस्वश्री| उदरासश्रीन| २६||
मरम य न म्हणणे ऋषणेश्वर| मरम य न म्हणणे कवणेश्वर |मरम य न म्हणणे हदगग्रंबर| समराचधस्थ ||२७||
मरम य न म्हणणे हठयबोगश्री| मरम य न म्हणणे रराजयबोगश्री |मरम य न म्हणणे वश्रीतररागश्री| रनरग्रं तर ||२८||
मरम य न म्हणणे ब्रह्मच्यरारर| मरम य न म्हणणे जटराधरारर |मरम य न म्हणणे रनरराहरारर| यबोगणेश्वर ||२९||
मरम य न म्हणणे हरा सग्रंत| मरम य न म्हणणे हरा महग्रं त |मरम य न म्हणणे हरा गगप्त| हबोत असणे ||३०||
मरम य न म्हणणे हरा स्वराधणेन| मरम य न म्हणणे हरा परराधणेन |सकळ जश्रीवराग्रंस पराशन| मरम यचच करर ||३१||
यणेक मरम यगमरागर लरागलणे| यणेककीग्रं आधर्वपग्रंथ क्रभमलणे |यणेक तणे सणेवटरास गणेलणे| वद्ध
म पणश्रीग्रं ||३२||
मरम य न म्हणणे बराळ तरारण्य| मरम य न म्हणणे सगलक्षिण |मरम य न म्हणणे ववचक्षिण| बहग बबोभलकरा ||३३||
मरम य न म्हणणे हरा आधरार| मरम य न म्हणणे उदरार |मरम य न म्हणणे हरा सगग्रंदर| चतगरराग्रंग जराणणे ||३४||
मरम य न म्हणणे पण्
ग यपगरष| मरम य न म्हणणे हररदरास |मरम य न म्हणणे ववशणेष| सगकमतश्री नर ||३५||
आतराग्रं असबो हप बबोलणप | मरम यरापरासमन सगहटजणे कबोणप |मरागप पगढप ववश्वरास जराणप | मरम यगपग्रंथप ||३६||
च्यरारर खराणश्री च्यरारर वराणश्री| चतऱ्यरासश्री लक्षि जश्रीवयबोनश्री |जन्मरा आलणे रततगकणे पराणश्री| मरम य परावतश्री ||३७||
मरम यराभिणेणप पळदों जरातराग्रं| तरर मरम य सबोडडनरा सवर्वथरा |मरम यरास न यणे चगकववतराग्रं| कराग्रंहरग्रं कणेल्यरा ||३८||
मरम य न म्हणणे हरा स्वदणे सश्री| मरम य न म्हणणे हरा ववदणे सश्री |मरम य न म्हणणे हरा उपवरासश्री| रनरग्रं तर ||३९||
मरम य न म्हणणे थबोर थबोर| मरम य न म्हणणे हररहर |मरम य न म्हणणे अवतरार| भिगवग्रंतराचणे ||४०||
शबोतश्रीग्रं कबोप न कररावरा| हरा मरम यलबोक सकळराग्रंस ठरावरा |उपजलरा पराणश्री जराईल बरवरा| मरम यपग्रंथप ||४१||
यणेथप न मरानरावरा ककग्रं त| हरा मरम यलबोक ववख्यरात |पगट जराणतश्री समस्त| लहरान थबोर ||४२||
तथरापश्री ककग्रं त मरारनजणेल| तरर हरा मरम यलबोक नव्हणे ल |यराकरारणप नरासणेल| उपजलरा पराणश्री ||४३||
ऐसप जराणबोरनयराग्रं जश्रीवप| यराचप सराथर्वकचच कररावप |जनश्रीग्रं मरबोन उरवरावप | ककीरतर्वरपप ||४४||

www.samarthramdas400.in 84
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

यणेरवश्रीग्रं पराणश्री लहरान थबोर| मरम य परावतश्री हरा रनधरार्वर |बबोभललप हप अन्यथरा उरतर| मरानग्रंच
म श्री नयणे ||४५||
गणेलणे वहगत वचैभिवराचणे| गणेलणे बहगत आयष्ग यराचणे |गणेलणे अगराध महहमणेचणे| मरम यपग्रंथप ||४६||
गणेलणे बहगत परराक्रमश्री| गणेलणे बहगत कपटकमर |गणेलणे बहगत सग्रंगरामश्री| सग्रंगरामसतरणे ||४७||
गणेलणे बहगतराग्रं बळराग्रंचणे| गणेलणे बहगतराग्रं कराळराग्रंचणे |गणेलणे बहगतराग्रं कगळराग्रंचणे| कगळवग्रंत रराजणे ||४८||
गणेलणे बहगतराग्रंचणे पराळक| गणेलणे बद्ध
ग श्रीचणे चराळक |गणेलणे यक
ग तश्रीचणे तराककर्वक| तकर्ववरादर ||४९||
गणेलणे ववद्यणेचणे सरागर| गणेलणे बळराचणे डदोंग़र |गणेलणे धनराचणे कगबणेर| मरम यपग्रंथणे ||५०||
गणेलणे बहगत पर
ग षराथरार्वचणे| गणेलणे बहगत ववक्रमराचणे |गणेलणे बहगत आटबोपराचणे| करायर्वकतर ||५१||
गणेलणे बहगत शस्त्रिधरारर| गणेलणे बहगत परबोपकरारर |गणेलणे बहगत नरानरापरर| धमर्वरक्षिक ||५२||
गणेलणे बहगत पतरापराचणे| गणेलणे बहगत सरककीतरचणे |गणेलणे बहगत नश्रीतश्रीचणे| नश्रीरतवग्रंत रराजणे ||५३||
गणेलणे बहगत मतवरादर| गणेलणे बहगत करायर्ववरादर |गणेलणे बहगत वणेवरादर| बहगतराग्रंपररचणे ||५४||
गणेलरग्रं पग्रंडडतराग्रंचश्री थराटप | गणेलरग्रं शबदराग्रंचश्रीग्रं कचराटप |गणेलरग्रं वरादकप अचराटप | नरानरा मतप ||५५||
गणेलणे तरापषराग्रंचणे भिरार| गणेलणे सग्रंन्यरासश्री अपरार |गणेलणे ववचरारकतर सरार| मरम यपग्रंथणे ||५६||
गणेलणे बहगत सग्रंसरारर| गणेलणे बहगत वणेषधरारर |गणेलणे बहगत नरानरापरर| नरानरा छिग्रं द करनश्री ||५७||
गणेलणे ब्रराह्मणसमगदरायणे| गणेलणे बहगत आच्यरायर्व |गणेलणे बहगत सराग्रंगदों करायणे| ककतश्री म्हणतरन ||५८||
असबो ऐसणे सकळहह गणेलणे| परग्रं तग यणेकचच रराहहलणे |जणे स्वरपराकरार जरालणे| आरमजरानश्री ||५९||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे मत्क यतनरूपणनराम समरास नववरा ||९||३. ९

www.samarthramdas400.in 85
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दहिरावरा : ववैरराग्य तनरूपण

||शशरराम ||
सग्रंसरार म्हणणजणे मराहरापरम | मराजश्रीग्रं जळचरप अपरार |डग्रंखग्रंम धरावतश्री ववखरार| कराळसपर्व ||१||
आशरा ममतरा दणे हरग्रं बणेडश्री| सगसरर कररतरातश्री तडरातबोडश्री |नणेऊन दशग खराचणे सराग्रंकडश्री- | मराजश्रीग्रं घराभलतश्री ||२||
अहग्रं करारनक्रप उडववलप | नणेऊरन परातराळश्रीग्रं बड
ग ववलप |तणेथरग नयराग्रं सबोडववलप | न वचणे पराणश्री ||३||
कराममगरभमठठी सगटणेनरा| रतरस्करार लरागलरा तगटणेनरा |मद मरसर वबोहटणे नरा| भिभम ल पडडलर ||४||
वरासनराधराभमणश्री पडडलर गळराग्रं| घरालमन वप टराळप वमश्री गरळरा |कजव्हरा लराळश्री वणेळबोवणेळराग्रं| भियरानक ||५||
मराथराग्रं पपग्रंचराचप वबोझप| घणेऊन म्हणणे मराझप मराझप |बड
ग तराग्रंहर न सबोडश्री, फग्रंग जणे| कगळराभभिमरानप ||६||
पडडलप भ्रराग्रंतश्रीचप अग्रंधरारप | नरागववलप अभभिमरानचबोरप |आलप अहग्रं तणेचप कराववरप | भिमतबराधरा ||७||
बहगतणेक आवतर्गीं पडडलणे| पराणश्री वराहरातचच गणेलणे |जपहहग्रं भिगवग्रंतरासश्री बबोभिराईलप | भिरावराथर्वबळप ||८||
दणे व आपण घरालमरन उडश्री| तयराग्रंसश्री नणेलप पचैलथडश्री |यणेर तप अभिराववकप बरापगडश्रीग्रं| वराहरातचच गणेलरग्रं ||९||
भिगवग्रंत भिरावराचरा भिगकणेलरा| भिरावराथर्व दणे खबोन भिगललरा |सग्रंकटरग्रं परावणे भिराववकरालरा| रकक्षितसणे ||१०||
जयरास भिगवग्रंत आवडणे| तयराचप दणे वरासश्रीग्रं सराग्रंकडप |सग्रंसरारदशग ख सकळ उडणे| रनजदरासराचप ||११||
जणे अग्रंककत ईश्वरराचणे| तयराग्रंस सबोहळणे रनजसगखराचणे |धन्य तणेचच दचै वराचणे| भिराववक जन ||१२||
जचैसरा भिराव जयरापरासश्रीग्रं| तचैसरा दचै व तयरासश्री |जराणणे भिराव अग्रंतरसराक्षिश्री| पराणश्रीमरात्रिराग्रंचरा ||१३||
जरर भिराव अभसलरा मराईक| तरर दणे व हबोयणे मराहरा ठक |नवल तयराचप कततगक| जचैशरास तचैसरा ||१४||
जचैसप जयराचप भिजन| तचैसपचश्री दणे समराधरान |भिराव हबोतराग्रं ककग्रं चचत न्यमन| आपणहह दरग रावणे ||१५||
दपर्वणश्रीग्रं परततबग्रंब हदसणे| जचैस्यरास तचैसप भिरासणे |तयराचप समत्रि असणे| आपणराच परासश्रीग्रं ||१६||
जचैसप आपण कररावप | तचैसपचच तणेणप व्हरावप |जरर डबोळणे पसररन पराहरावप | तरर तप हर टवकरारणे ||१७||
भिक
म ग टरस घरालमन भमठठी| पराहरातराग्रं क्रबोधप तप हह उठठी |आपण हरास्य कररतराग्रं पबोटरग्रं| तप हह आनग्रंदणे ||१८||
जचैसरा भिराव परततबग्रंबलरा| तयराचराचच दणे व जरालरा |जबो जचैसप भिजणे रयरालरा| तचैसराचच वबोळणे ||१९||
भिरावप पररामराथरार्वचचयरा वराटरा| वराहरातश्री भिकतश्रीचचयरा पप ठरा |भिरलरा मबोक्षिराचरा चबोहराटरा| सज्जनसग्रंगप ||२०||
भिरावप भिजनश्रीग्रं जणे लरागलणे| तणे ईश्वरर परावन जरालणे |भिरावराथर्वबळप उद्धररलणे| पमवज
र्व तणेहरग्रं ||२१||

www.samarthramdas400.in 86
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

आपण स्वयप तरलणे| जनरासहह उपणेगरा आलणे |ककीरतर्वशवणप जरालणे| अभिकत, भिरावराथर ||२२||
धन्य तयराग्रंचश्री जननश्री| जणे लरागलणे हररभिजनश्रीग्रं |तणेहहग्रंच यणेक जन्म जनश्रीग्रं| सराथर्वक कणेलरा ||२३||
तयराग्रंचश्री वणमर कराय थबोरर| जयराग्रंचरा भिगवग्रंत कचैवरारर |करासणे लराऊन उतरर| परार दशग खराचरा ||२४||
बहगतराग्रं जन्मराग्रंचणे सणेवटरग्रं| जणेणप चगकणे अटराटर |तबो हरा नरदणे ह भिणेटर| करर भिगवग्रंतश्रीग्रं ||२५||
म्हणतन धन्य तणे भिराववक जन| जपहहग्रं जबोडडलप हरररनधरान |अनग्रंत जन्मराग्रंतररग्रंचप पण् ग य| फळराभस आलप |२६||
आयष्ग य हणे चच ररनपणेटर| मराजश्रीग्रं भिजनररनप गबोमटरग्रं |ईश्वररग्रं अपरमर्व नयरा लट
ग र| आनग्रंदराचश्री कररावश्री ||२७||
हररभिकत वचैभिवप करनष्ठ| परर तबो ब्रह्मराहदकराग्रं वररष्ठ |सदरा सवर्वदरा सग्रंतगष्ट| नचैरराशबबोधप ||२८||
धरन ईश्वरराचश्री करास| कणेलर सग्रंसरारराचश्री नचैरराश |तयराग्रं भिराववकराग्रं जगदरश| सबराह्य सराग्रंभिराळश्री ||२९||
जयरा सग्रंसरारराचप दशग ख| वववणेकप वराटणे परमसगख |सग्रंसरारसगखराचणेरन पढतममख|
र्व लबोधबोन पडतश्री ||३०||
जयराग्रंचरा ईश्वररग्रं कजव्हराळरा| तणे भिबोचगतश्री स्वरानग्रंदसबोहळरा |जयराग्रंचरा जनरावणेगळरा| ठणे वरा आक्षिचै ||३१||
तणे आक्षिचै सगखप सगखरावलणे| सग्रंसरारदशग खप ववसरलणे |ववषयणेरग्रंगश्री वबोरग्रं गलणे| शश्रीरग्रंगरग्रं गश्रीग्रं ||३२||
तयराग्रंस फरावलर नरदणे ह पणेटर| कणेलर ईश्वरप भसग्रं सराटर |यणेरप अभिराववकप करग्रं टरग्रं| नरदणे ह गणेलरा ||३३||
आवचटप रनधरान जबोडलप | तप कवडडच्यरा बदल नणेलप |तचैसप आयगष्य रनघबोरन गणेलप| अभिराववकराचप ||३४||
बहगतरा तपराचरा सराग्रंठरा| तणेणप लराधलरा पररस गबोटरा |परर तबो ठराईचरा करग्रं टरा| भिबोगमग्रंच नणेणणे ||३५||
तचैसरा सग्रंसराररास आलरा| मरायराजराळश्रीग्रं गग्रंड
ग राळलरा |अग्रंतश्रीग्रं यणेकलराचच गणेलरा| हरात झराडगनश्री ||३६||
यरा नरदणे हराचणेरन सग्रंगतश्रीग्रं|
बहगत परावलणे उरतम गतश्री |यणेकप बरापगडश्री यरातरायरातश्री| वरपडश्री जरालरग्रं ||३७||
यरा नरदणे हराचणेरन लरागवणेगप| सराथर्वक कररावणे सग्रंतसग्रंगप |नश्रीचयबोनश्रीग्रं दशग ख मरागप | बहगत भिबोचगलप ||३८||
कबोण समयबो यणेईल कचैसरा| यराचरा न कळणे ककग्रं भिवर्वसरा |जचैसणे पक्षिश्री दराहर हदशरा| उडबोन जरातश्री ||३९||
तचैसप वचैभिव हप सकळ| कबोण जराणणे कचैसश्री वणेळ |पत्रि
ग कळत्रिराहद सकळ| ववघडबोन जरातश्री ||४०||
पराहहलर घडश्री नव्हणे आपल
ग र| वयसरा तरर रनघबोन गणेलर |दणे ह पडतराग्रंच ठणे ववलर- | आहणे नश्रीग्रंच यबोनश्री ||४१||
स्वरान शगकरराहदक नश्रीच यरातश्री| भिबोगणप घडणे ववपरतश्री |तणेथणे कराग्रंहरग्रं उरतम गतश्री| पराववजणेत नराहरग्रं ||४२||
मरागरा गभिर्ववरासश्रीग्रं आटराटर| भिबोचगतराग्रं जरालराभस रणे हहग्रंपगटर |तणेथगरनयराग्रं थबोररा कष्टरग्रं| सगटलराभस दचै वप ||४३||
दशग ख भिबोचगलप आपल्
ग यरा जश्रीवप| तणेथप कचैचचग्रं हबोतश्रीग्रं सवर |तचैसपचच पगढप यणेकलप जरावप | लरागणेल बरापरा ||४४||

www.samarthramdas400.in 87
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

कक चच मरातरा कक चरा वपतरा| कक चच बहहण कक चरा भ्ररातरा |कक चश्रीग्रं सहृ

ग दप कक चश्री वरनतरा| पत्रि
ग कळत्रिराहदक ||४५||
हणे तग्रंम जराण मरावणेचश्रीग्रं| आवघश्रीग्रं सबोइररग्रं सगखराचश्रीग्रं |हणे तगझ्यरा सगखदशग खराचश्रीग्रं| सराग्रंगरातश्री नव्हणे तश्री ||४६||
कक चरा पपग्रंच कक चणे कगळ| करासयरा हबोतबोसश्री व्यराकगळ |धन कण लक्ष्मश्री सकळ| जराइजणप ||४७||
कक चप घर कक चरा सग्रंसरार| करासयरा कररसश्री जबोजरार |जन्मवरर वराहबोन भिरार| सणेखश्रीग्रं सराग्रंडमन जरासश्री ||४८||
कक चप तरारण्य कक चणे वचैभिव| कक चप सबोहळणे हरावभिराव |हप सकळहह जराण मराव| मराईक मरायरा ||४९||
यणेच क्षिणश्रीग्रं मरबोन जरासश्री| तरर रघन
ग राथश्रीग्रं अग्रंतरलरासश्री |मराझप मराझप म्हणतबोसश्री| म्हणतरनयराग्रं ||५०||
तगवराग्रं भिबोचगल्यरा पन
ग ररावरम तश्री| ऐसश्रीग्रं मरायबरापप ककतश्री |स्त्रिश्री कन्यरा पत्रि
ग हबोतश्री| लक्षिरानलक्षि ||५१||
कमर्वयबोगप सकळ भमळरालरग्रं| यणेकणे स्थळश्रीग्रं जन्मरास आलरग्रं |तप तगवराग्रं आपल
ग रग्रं मरारनलरग्रं| कचैसश्रीग्रं रणे पढतममखरार्व ५२||
तगझप तगज नव्हणे शररर| तणेथप इतरराग्रंचरा कबोण ववचरार |आतराग्रं यणेक भिगवग्रंत सराचरार| धररग्रं भिरावराथर्वबळप ||५३||
यणेकरा दभि
ग रर्व राकरारणप | नरानरा नश्रीचराग्रंचश्री सणेवरा करणप |नरानरा स्तगतश्री आणश्री स्तवनप| मयरार्वदरा धररावश्री ||५४||
जबो अन्न दणे तबो उदररासश्री| शणेररर ववकरावप लरागणे रयरासश्री |मराग्रं जणेणप घरातलप जन्मरासश्री|रयरासश्री कचैसप ववसररावप ५||
अहहरनर्वशश्रीग्रं ज्यरा भिगवग्रंतरा| सकळ कजवराग्रंचश्री लरागलर चचग्रंतरा |मणेघ वरषणे जयराचश्री सरतरा| भसग्रंधग मयरार्वदरा धरर
५६||
भिमभम धररलर धरराधरप | पगट हबोईजणे हदनकरप |ऐसश्री सष्म टर सरतरामरात्रिप | चरालवश्री जबो कराग्रं ||५७||
ऐसरा कमपराळग दणे वराचधदणे व| नणेणवणे जयराचप लराघव |जबो सराग्रंभिराळश्री सकळ जश्रीव| कमपराळगपणप ||५८||
ऐसरा सवरार्वरमरा शश्रीरराम- | सराग्रंडमन, धररतश्री ववषयकराम |तणे पराणश्री दरग रारमणे अद्धम| कणेलप परावतश्री ||५९||
ररामणेववण जणे जणे आस| रततगककी जराणरावश्री नचैरराश |मराझप मराझप सरावकराश| सश्रीणचच उरणे ||६०||
जयरास वराटणे सश्रीण व्हरावरा| तणेणप ववषयबो चचग्रंतश्रीत जरावरा |ववषयबो न भमळतराग्रं जश्रीवरा| तगबग सगटणे ||६१||
सराग्रंडमन रराम आनग्रंदघन| ज्यराचणे मनश्रीग्रं ववषयचचग्रंतन |रयरासश्री कक चप समराधरान| लबोलग्रंगतरासश्री ||६२||
जयरास वराटणे सगखचच असरावप | तणेणप रघगनराथभिजनश्रीग्रं लरागरावप |स्वजन सकळहर रयरागरावणे| दशग खममळ जणे ||६३||
जणेथप वरासनरा झदोंबबोन पडणे| तणेणपचच अपरायप दशग ख जडणे |म्हणतरन ववषयवरासनरा मबोडणे| तबो यणेक सगखश्री ||६४||
ववषयजरनत जप जप सगख| तणेथपचच हबोतप परम दशग ख |पमवर्गीं गबोड अग्रंतश्रीग्रं शबोक| नणेमस्त आहणे ||६५||
गळ चगभळतराग्रं सगख वराटणे | वबोढमन घणेतराग्रं घसरा फराटणे |कराग्रं तप बरापगडप मग
म आपटणे | चराररा घणेऊन पळतराग्रं ||६६||

www.samarthramdas400.in 88
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

तचैसश्री ववषयसगखराचश्री गबोडश्री| गबोड वराटणे परर तणे कगडश्री |म्हणतरनयराग्रं आवडश्री| रघन
ग राथश्रीग्रं धररावश्री| ६७||
ऐकबोरन बबोलणे भिराववक| कचैसणेरन घडणे जश्री सराथर्वक |सराग्रंगरा स्वरामश्री यणेमलबोक| चगकणे जणेणप ||६८||
दणे वरासश्री वरास्तव्य कबोठप | तबो मज कचैसपरन भिणेटणे |दशग खममळ सग्रंसरार तगटणे| कबोणणेपरर स्वरामश्री ||६९||
धडपड
ग श्री भिगवरपराप्तश्री- | हबोऊन, चक
ग णे अधबोगतश्री |ऐसरा उपरायणे कमपराममतर| मज दरनरास कररावरा ||७०||
वकतरा म्हणणे हबो यणेकभिरावप | भिगवदजन कररावप |तणेणप हबोईल स्वभिरावप | समराधरान ||७१||
कचैसप कररावप भिगवदजन| कबोठप ठणे वरावप हप मन |भिगवदजनराचप लक्षिण| मज रनरबोपरावप ||७२||
ऐसरा म्लरानवदनप बबोलणे| धररलणे सदृढ पराऊलप |कग्रंठ सद्गहदत, गळरालणे| अशगपरात दशग खप ||७३||
दणे खबोन भशष्यराचश्री अनन्यतरा| भिरावप वबोळलरा सद्गर
ग दरातरा |स्वरानग्रंद तग्रंगबळणे ल आतराग्रं| पहग ढलणे समरासश्रीग्रं ||७४||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे ववैरराग्यतनरूपणनराम समरास दहिरावरा ||१०||३. १०
|| दशक ततसररा समराप्त ||

www.samarthramdas400.in 89
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||समरर ररामदरासरासांचरा दरासबबोध दशक ४ ||

||दशक चचौररा : नवववधरा भकक्तनराम ||४||
समरास पहहिलरा : शवणभक्तश
||शशरराम ||
जयजय जश्री गणनराथरा| तमग्रं ववद्यरावचैभिव समथरार्व |अध्यरारमववद्यणेच्यरा परमराथरार्व| मज बबोलवरावप ||१||
नममग्रं शरारदरा वणेदजननश्री| सकळ भसवद्ध जयणेचणेनश्री |मरानस पवतर्वलप मननश्रीग्रं| स्फमरतर्वरपप ||२||
आतराग्रं आठऊग्रं सद्गगर| जबो परराचराहह पर |जयराचणेरन जरानववचरार| कळदों लरागणे ||३||
शबोतणेन पगभसलप बरवप | भिगवदजन कचैसप कररावप |म्हणतरन बबोभललप स्वभिरावप | गग्रंथराग्रंतररग्रं ||४||
सरावध हबोऊन शबोतणेजन| ऐकरा नवववधरा भिजन |सरशरास्त्रिश्रीग्रं बबोभललणे, परावन- | हबोईजणे यणेणप ||५||
श्लबोक ||शवणग्रं ककीतर्वनग्रं ववष्णबोश स्मरणग्रं परादसणेवनम न | अचर्वनग्रं वग्रंदनग्रं दरास्यग्रं सख्यमरारमरनवणेदनम न ||
नवववधरा भिजन बबोभललप | तप चच पगढप पराग्रंजळ कणेलप |शबोतश्रीग्रं अवधरान हदधलप | पराहहजणे आतराग्रं ||६||
पथम भिजन ऐसप जराण| हररकथरापगरराणशवण |नरानरा अध्यरारमरनरपण| ऐकत जरावप ||७||
कमर्वमरागर्व उपरासनरामरागर्व| जरानमरागर्व भसद्धराग्रंतमरागर्व |यबोगमरागर्व वचैरराग्यमरागर्व| ऐकत जरावणे ||८||
नरानरा वतराग्रंचणे महहमणे| नरानरा तश्रीथरारचणे महहमणे |नरानरा दरानराग्रंचणे महहमणे| ऐकत जरावणे ||९||
नरानरा मराहरारम्यप नरानरा स्थरानप| नरानरा मग्रंत्रि नरानरा सराधनप |नरानरा तपप पगरश्चरणप | ऐकत जरावश्रीग्रं ||१०||
दग्ग धराहरारर रनरराहरारर| फळराहरारर पणरार्वहरारर |तण
म राहरारर नरानराहरारर| कचैसणे तणे ऐकरावणे ||११||
उष्णवरास जळवरास| सश्रीतवरास आरण्यवरास |भिमगभिर्व आणश्री आकराशवरास| कचैसणे तणे ऐकरावणे ||१२||
जपश्री तपश्री तरामस यबोगश्री| नरानरा रनगह हटयबोगश्री |शराकतआगम आघबोरयबोगश्री| कचैसणे तणे ऐकरावणे ||१३||
नरानरा मगदरा नरानरा आसनप| नरानरा दणे खणश्रीग्रं लक्षिस्थरानप |वपग्रंडजरानप तरवजरानप| कचैसश्रीग्रं तप ऐकरावश्रीग्रं ||१४||
नरानरा वपग्रंडराग्रंचश्री रचनरा| नरानरा भिग
म बोळरचनरा |नरानरा सष्म टरचश्री रचनरा| कचैसश्री तणे ऐकरावश्री ||१५||
चग्रंद सय
म र्व तराररामग्रंडळप | गहमग्रंडळप मणेघमग्रंडळप |यणेकवश्रीस स्वगर सप्त परातराळप | कचैसश्रीग्रं तणे ऐकरावश्रीग्रं ||१६||
ब्रह्मराववष्णम
ग हणे शस्थरानप| इन्ददणे वऋषश्रीस्थरानप |वरायबोवरणकगबणेरस्थरानप| कचैसश्रीग्रं तणे ऐकरावश्रीग्रं ||१७.
नव खग्रंडणे चतदरा भिव
ग नप | अष्ट हदग्पराळराग्रंचश्री स्थरानप |नरानरा वनप उपवनप गहनप | कचैसश्रीग्रं तणे ऐकरावश्रीग्रं ||१८||
www.samarthramdas400.in 90
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

गण गग्रंधवर्व ववद्यराधर| यणेक्षि ककन्नर नरारद तग्रंगबर |अष्ट नरायकरा सग्रंगश्रीतववचरार| कचैसरा तबो ऐकरावरा ||१९||
ररागजरान तराळजरान| नरम यजरान वराद्यजरान |अमत
म वणेळ पसग्रंगजरान| कचैसप तप ऐकरावप ||२०||
चतदरा ववद्यरा चतसष्टर कळरा|सरामहग दक लक्षिणप सकळ कळरा |बरतश्रीस लक्षिणप नरानरा कळरा|कचैशरा रयरा ऐकराव्यरा
|२१||
मग्रंत्रि मबोहरणे तबोटकणे भसद्धश्री| नरानरा वल्लर नरानरा औषधश्री |धरातग रसरायण बद्ध
ग श्री| नराडडजरानप ऐकरावश्रीग्रं ||२२||
कबोण्यरा दबोषप कबोण रबोग| कबोणरा रबोगरास कबोण पयबोग |कबोण्यरा पयबोगरास कबोण यबोग| सराधणे तबो ऐकरावरा ||
२३||
रवरवराहद कग्रंग भिपराक| नरानरा यरातनरा यणेमणेलबोक |सख
ग सगशखराहद स्वगर्वनकर्व| कचैसरा तबो ऐकरावरा ||२४||
कचैशरा नवववधरा भिकतश्री| कचैशरा चतगववर्वधरा मगकतश्री |कचैसश्री पराववजणे उरतम गतश्री| ऐसप हप ऐकरावप ||२५||
वपग्रंडब्रह्मराग्रंडराचश्री रचनरा| नरानरा तरववववग्रंचनरा |सराररासरारववचरारणरा| कचैसश्री तणे ऐकरावश्री ||२६||
सरायबोज्यतरा मगकतश्री कचैसश्री हबोतणे| कचैसप पराववजणे मबोक्षिरातप |यराकरारणप नरानरा मतप | शबोचधत जरावश्रीग्रं ||२७||
वणेद शरास्त्रिप आणश्री पगरराणप | मराहरावराकयराचश्रीग्रं वववरणप |तनगशतगष्टयरनशर्वनप| कचैसश्रीग्रं तणे ऐकरावश्रीग्रं ||२८||
ऐसप हप अवघपचच ऐकरावप | परग्रं तग सरार शबोधमन घ्यरावप |असरार तप जराणबोरन रयरागरावप | यरा नराग्रंव शवणभिककत ||
२९||
सगगणराचश्रीग्रं चररत्रिप ऐकरावश्रीग्रं| कराग्रं तप रनगगण
र्व अध्यरारमप शबोधरावश्रीग्रं |शवणभिकतश्रीचश्रीग्रं जराणरावश्रीग्रं| लक्षिणप ऐसश्रीग्रं ||३०||
सगगण दणे वराग्रंचश्रीग्रं चररत्रिप | रनगगण
र्व राचश्रीग्रं तरवप यग्रंत्रिप |हणे दबोनश्री परम पववत्रिप | ऐकत जरावश्रीग्रं ||३१||
जयग्रंरयरा उपबोषणप नरानरा सराधनप | मग्रंत्रि यग्रंत्रि जप ध्यरानप |ककीरतर्व स्तगतश्री स्तवनप भिजनप| नरानराववधप ऐकरावश्रीग्रं ||
३२||
ऐसप शवण सगगणराचप | अध्यरारमरनरपण रनगगण
र्व राचप |ववभिकतश्री सराग्रंडमन भिकतश्रीचप| ममळ शबोधरावप ||३३||
शवणभिकतश्रीचप रनरपण| रनरबोवपलप असणे जराण |पगढप ककीतर्वन भिजनराचप लक्षिण| बबोभललप असणे ||३४||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे शवणभकक्ततनरूपणनराम समरास पहहिलरा ||१||४. १

www.samarthramdas400.in 91
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दस
घ ररा : ककीतरन भकक्त
||शशरराम ||
शबोतश्रीग्रं भिगवदजन पगभसलप |तप नवववधरा पकरारप बबोभललप |रयराग्रंत पथम शवण रनरबोवपलप | दस
ग रप ककीतर्वन ऐकरा||
१||
सगगण हररकथरा कररावश्री| भिगवरककीतर वराढवरावश्री |अक्षिग्रंड वचैखरर वदवरावश्री| यणेथरायबोग्य ||२||
बहगत कररावप पराठराग्रंतर| कग्रंठठीग्रं धररावप गन्थराग्रंतर |भिगवरकथरा रनरग्रं तर| कररत जरावश्री ||३||
अपगभलयरा सगखस्वराथरार्व| कणेलरच कररावश्री हररकथरा |हररकथणेवश्रीण सवर्वथरा| रराहदोंचच नयणे ||४||
रनरय नवरा हव्यरास धररावरा| सराक्षिणेप अरयग्रंतचच कररावरा |हररककीतर्वनप भिररावरा| ब्रह्मगबोळ अवघरा ||५||
मनरापरासमन आवडश्री| जश्रीवरापरासमन अरयग्रंत गबोडश्री |सदरा सवर्वदरा तराग्रंतडश्री| हररककीतर्वनराचश्री ||६||
भिगवग्रंतरास ककीतर्वन वपयणे| ककीतर्वनप समराधरान हबोयणे |बहगत जनरासश्री उपरायणे| हररककीतर्वनप कलयगगश्रीग्रं ||७||
ववववध ववचचत्रिप ध्यरानप| वणरार्ववश्रीग्रं आळग्रं करार भिमषणप |ध्यरानममरतर्व अग्रंतशकरणप - | लक्षिमन, कथरा कररावश्री ||८||
यणेश ककीरतर्व पतराप महहमरा| आवडश्रीग्रं वणरार्ववरा परमरारमरा |जणेणप भिगवदकतराग्रंचरा आरमरा| सग्रंतगष्ट हबोयणे ||९||
कथरा अन्वय लरापणणकरा| नरामघबोष करतराभळकरा |पसग्रंगप बबोलराव्यरा अनणेकरा| धरात मरातरा नणेमस्त ||१०||
तराळ मद
म राग्रंग हररककीतर्वन| सग्रंगश्रीत नरम य तरान मरान |नरानरा कथरानगसग्रंधरान| तगटदोंचच नणेदरावप ||११||
करणरा ककीतर्वनराच्यरा लबोटप | कथरा कररावश्री घडघडराटप |शबोतयराग्रंचश्रीग्रं शवणपगटप| आनग्रंदप भिररावश्रीग्रं ||१२||
कग्रंप रबोमराग्रंच स्फगरराणप | पणेमराशगसहहत गराणप |दणे वद्वराररग्रं लबोटराग्रंगणप | नमस्करार घरालरावणे ||१३||
पदप दबोहडप श्लबोक पबग्रंद| धराटर मद
ग रा अनणेक छिग्रं द |बश्रीरभिराहटग्रंव ववनबोद| पसग्रंगप कररावणे ||१४||
नरानरा नवरभसक शग्रंघ
म राररक| गद्यपद्यराचप कततगक |नरानरा वचनप पस्तराववक| शरास्त्रिराधरारप बबोलरावश्रीग्रं ||१५||
भिककतजरान वचैरराग्य लक्षिण| नश्रीरतन्यरायस्वधमर्वरक्षिण |सराधनमरागर्व अध्यरारमरनरपण| पराग्रंजळ बबोलरावप ||१६||
पसग्रंगप हररकथरा कररावश्री| सगगणश्रीग्रं सगगणककीरतर्व धररावश्री |रनगगण
र्व पसग्रंगप वराढवरावश्री| अध्यरारमववद्यरा ||१७||
पव
म प
र्व क्षि रयरागमन, भसद्धराग्रंत- | रनरपण कररावप नणेमस्त |बहगधरा बबोलणप अव्यरावणेस्त| बबोलदोंचच नयणे ||१८||
कररावप वणेदपराररायणेण| सराग्रंगरावप जनरासश्री परग राण |मरायराब्रह्मश्रीचप वववरण| सराकल्य वदरावप ||१९||
ब्रराह्मण्य रक्षिरावप आदरप | उपरासनणेचश्रीग्रं भिजनद्वरारप |गर
ग परग्रं पररा रनधरार्वरप| चळदोंच नणेदरावश्री ||२०||
www.samarthramdas400.in 92
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

कररावप वचैरराग्यरक्षिण| रक्षिरावप जरानराचप लक्षिण |परम दक्षि ववचक्षिण| सवर्वहह सराग्रंभिराळश्री ||२१||
ककीतर्वन ऐकतराग्रं सग्रंदणेह पडणे| सरय समराधरान तप उडणे |नश्रीरतन्यरायसराधन मबोडणे| ऐसप न बबोलरावप ||२२||
सगगणकथरा यरा नराग्रंव ककीतर्वन| अद्वचैत म्हणणजणे रनरपण |सगगण रक्षिमन रनगगण
र्व | बबोलत जरावप ||२३||
असबो वकतरम वराचरा अचधकरार| अल्परास न घडणे सरयबोरतर |वकतरा पराहहजणे सराचरार| अनभि
ग वराचरा ||२४||
सकळ रक्षिमन जरान सराग्रंगणे| जणेणप वणेदजरा न भिग्रंगणे |उरतम सन्मरागर्व लरागणे| पराणश्रीमरात्रिरासश्री ||२५||
असबो हप सकळ सराग्रंडमन| कररावप गगणरानव
ग रादककीतर्वन |यरा नराग्रंव भिगवदजन| दस
ग रर भिकतश्री ||२६||
ककीतर्वनप मराहरादबोष जरातश्री| ककीतर्वनप हबोयणे उरतमगतश्री |ककीतर्वनप भिगवरपराप्तश्री| यणेदथर्गीं सग्रंदणेह नराहरग्रं ||२७||
ककीतर्वनप वराचरा पववत्रि| ककीतर्वनप हबोयणे सरपरात्रि |हररककीतर्वनप पराणश्रीमरात्रि| सभग सळ हबोतश्री ||२८||
ककीतर्वनप अवणेगतरा घडणे| ककीतर्वनप रनश्चयणे सराग्रंपडणे |ककीतर्वनप सग्रंदणेह बगडणे| शबोतयराग्रंवकतयराग्रंचरा ||२९||
सदरा सवर्वदरा हररककीतर्वन| ब्रह्मसगत करर आपण |तणेणप नरारद तबोचच नराररायणेण| बबोभलजणेत आहणे ||३०||
म्हणबोरनककीतर्वनराचरा अगराध महहमरा|ककीतर्वनपसग्रंतबोषणेपरमरारमरा |सकळतश्रीथर आणश्री जगदरारमरा|हररककीतर्वनश्रीग्रं वसणे |
३१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे ककीतरनभजनतनरूपणनराम समरास दस
घ ररा ||२||४. २

www.samarthramdas400.in 93
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास ततसररा : नरामस्मरणभकक्त

||शशरराम ||
मरागराग्रं रनरबोवपलप ककीतर्वन| जप सकळराग्रंस करर परावन |आतराग्रं ऐकरा ववष्णबोशस्मरण| रतसरर भिकतश्री ||१||
स्मरण दणे वराचप कररावप | अखग्रंड नराम जपत जरावप |नरामस्मरणप परावरावप | समराधरान ||२||
रनरय नणेम परातशकराळश्रीग्रं| मराध्यरानकराळश्रीग्रं सरायग्रंकराळश्रीग्रं |नरामस्मरण सवर्वकराळश्रीग्रं| कररत जरावप ||३||
सगख दशग ख उद्वणेग चचग्रंतरा| अथवरा आनग्रंदरप असतराग्रं |नरामस्मरणपववण सवर्वथरा| रराहदोंच नयणे ||४||
हरषकराळश्रीग्रं ववषमकराळश्रीग्रं| पवर्वकराळश्रीग्रं पस्तरावकराळश्रीग्रं |ववशराग्रंरतकराळश्रीग्रं रनदराकराळश्रीग्रं| नरामस्मरण कररावप ||५||
कबोडप सराग्रंकडप सग्रंकट| नरानरा सग्रंसरारखटपट |आवस्तरा लरागतराग्रं चटपट| नरामस्मरण कररावप ||६||
चरालतराग्रं बबोलतराग्रं धग्रंदरा कररतराग्रं| खरातराग्रं जणेववतराग्रं सगखश्रीहबोतराग्रं |नरानरा उपभिबोग भिबोचगतराग्रं| नराम ववसरदों नयणे ||७||
सग्रंपरतश्री अथवरा ववपरतश्री| जचैसश्री पडणेल कराळगतश्री |नरामस्मरणराचश्री कस्थतश्री| सराग्रंडमच
ग्रं नयणे ||८||
वचैभिव सरामथ्यर्व आणश्री सरतरा| नरानरा पदराथर्व चरालतराग्रं |उरकट भिराग्यशश्री भिबोचगतराग्रं| नरामस्मरण सराग्रंडमग्रं नयणे ||
९||
आधश्रीग्रं आवदसरा मग दसरा| अथवरा दसणेउपरर आवदसरा |पसग्रंग असबो भिलतचैसरा| परग्रं तग नराम सबोडमग्रं नयणे ||
१०||
नरामप सग्रंकटप नरासतश्रीग्रं| नरामप ववघ्नप रनवरारतश्री |नरामस्मरणप पराववजणेतश्री| उरतम पदप ||११||
भिमत वपशराच्च नरानरा छिग्रं द| ब्रह्मचगऱ्हबो ब्रराह्मणसमग्रंध |मग्रंत्रिचळ नरानरा खणेद| नरामरनष्ठप नरासतश्री ||१२||
नरामप ववषबराधरा हरतश्री| नरामप चणेडणे चणेटकप नरासतश्री |नरामप हबोयणे उरतम गतश्री| अग्रंतकराळश्रीग्रं ||१३||
बराळपणश्रीग्रं तरारण्यकराळश्रीग्रं| कहठणकराळश्रीग्रं वध
म राप्यकराळश्रीग्रं |सवर्वकराळश्रीग्रं अग्रंतकराळश्रीग्रं| नरामस्मरण असरावप ||१४||
नरामराचरा महहमरा जराणणे शग्रंकर| जनरा उपदणे सश्री ववश्वणेश्वर |वरारराणसश्री मकग कतक्षिणेत्रि| ररामनरामप करनश्री ||१५||
उफरराट्यरा नरामरासराठठीग्रं| वराकल्मक तरलरा उठराउठठी |भिववष्य वदलरा शतकबोटर| चररत्रि रघन
ग राथराचप ||१६||
हररनरामप पल्हराद तरलरा| नरानरा आघरातरापरासमन सट
ग लरा |नराररायणेणनरामप परावन जरालरा| अजरामणेळ ||१७||
नरामप पराषराण तरलणे| असग्रंख्यरात भिकत उद्धरलणे |मराहरापरापश्री तणेचच जरालणे| परम पववत्रि ||१८||
परमणेश्वरराचश्रीग्रं अनग्रंत नरामप | स्मरतराग्रं तररजणे रनरयनणेमप |नरामस्मरण कररतराग्रं, यणेमप- | बराचधजणेनरा ||१९||
www.samarthramdas400.in 94
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सहसरा नरामरामधप कबोणश्री यणेक| म्हणतराग्रं हबोतसणे सराथर्वक |नराम स्मरतराग्रं पण्
ग यश्लबोक| हबोईजणे स्वयप ||२०||
कराग्रंहरग्रंच न कररन पराणश्री| ररामनराम जपणे वराणश्री |तणेणप सग्रंतगष्ट चक्रपराणश्री| भिकतराग्रंलरागश्रीग्रं सराग्रंभिराळश्री ||२१||
नराम स्मरणे रनरग्रं तर| तप जराणरावप पण्
ग यशररर |मराहरादबोषराग्रंचणे चगररवर| ररामनरामप नरासतश्री ||२२||
अगराध महहमरा न वचणे वदलरा| नरामप बहगत जन उद्धरलरा |हळहळरापरासमन सट ग लरा| परयक्षि चग्रंदमतळश्री ||२३||
चहगग्रं वणरार नरामराचधकरार| नरामश्रीग्रं नराहरग्रं लराहरानथबोर |जढ मढ
म पचैलपरार| परावतश्री नरामप ||२४||
म्हणतन नराम अखग्रंड स्मररावप | रप मनश्रीग्रं आठवरावप |रतसरर भिकतश्री स्वभिरावप | रनरबोवपलर ||२५||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे नरामस्मरणभकक्ततनरूपणनराम समरास ततसररा ||३||४. ३

www.samarthramdas400.in 95
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास चवररा : परादसदेवन भकक्त

||शशरराम ||
मरागराग्रं जरालप रनरपण| नरामस्मरणराचप लक्षिण |आतराग्रं ऐकरा परादसणेवन| चतथश्री भिकतश्री ||१||
परादसणेवन तप चच जराणरावप | करायरावराचरामनबोभिरावप |सद्गगरचणे पराय सणेवरावणे| सद्गरतकरारणप ||२||
यरा नराग्रंव परादसणेवन| सद्गगरपदरग्रं अनन्यपण |रनरसरावयरा जन्ममरण| यरातरायरातश्री ||३||
सद्गगरकमपणेववण कराग्रंहरग्रं| भिवतरणबोपराव तदों नराहरग्रं |यराकरारणप लवलराहरग्रं| सद्गगरपराय सणेवरावणे ||४||
सद्वस्तग दराखवश्री सद्गगर| सकळ सराररासरारववचरार |परब्रह्मराचरा रनधरार्वर| अग्रंतररग्रं बराणणे ||५||
जणे वस्तग दृष्टरस हदसणेनरा| आणश्री मनरास तणेहह भिरासणेनरा |सग्रंगरयरागप ववण यणे नरा| अनगभिवरासश्री ||६||
अनगभिव घणेतराग्रं सग्रंगरयराग नसणे| सग्रंगरयरागप अनगभिव न हदसणे |हप अनगभिवश्री यरासश्रीच भिरासणे| यणेरराग्रं गथरागबोवश्री ||
७||
सग्रंगरयराग आणश्री रनवणेदन| ववदणे हकस्थतश्री अभलप्तपण |सहजकस्थतश्री उन्मनश्री ववजरान| हणे सप्तहह यणेकरप ||
८||
यराहहवणेगळश्रीग्रं नरामराभभिधरानप | समराधरानराचश्रीग्रं सग्रंकणेतवचनप |सकळ कराग्रंहरग्रं परादसणेवनप | उमजदों लरागणे ||९||
वणेद वणेदगभिर्व वणेदराग्रंत| भसद्ध भसद्धभिरावगभिर्व भसद्धराग्रंत |अनगभिव अनगवरार्वच्य धरादराग्रंत| सरय वस्तग ||१०||
बहगधरा अनगभिवराचश्रीग्रं आग्रंगप| सकळ कळतश्री सग्रंतसग्रंगप |चतथणे भिकतश्रीचणे पसग्रंगप| गबोप्य तप पगटणे ||११||
पगट वसबोरन नसणे| गबोप्य असबोरन भिरासणे |भिरासराअभिरासराहमन अनराररसणे| गगरगम्य मरागर्व ||१२||
मरागर्व हबोयणे परर अग्रंतररक्षि| जणेथप सवर्वहह पव
म प
र्व क्षि |पराहदों जरातराग्रं अलक्षि| लक्षिवणेनरा ||१३||
लक्षिप जयरासश्री लक्षिरावप | ध्यरानप जयरासश्री ध्यरावप |तप गणे तप चच आपण व्हरावप | तत्रिववधरा पचचतश्री ||१४||
असबो हरग्रं अनभि
ग वराचश्रीग्रं द्वरारप | कळतश्री सराररासरारववचरारप |सरसग्रंगपकरन सरयबोरतरप | परययराभस यणेतश्रीग्रं ||१५||
सरय पराहरातराग्रं नराहरग्रं असरय| असरय पराहरातराग्रं नराहरग्रं सरय |सरयराअसरयराचप कमरय| पराहराणराररापरासश्रीग्रं ||१६||
पराहराणरार पराहराणप जयरा लरागलप | तप तदप
म रवप पराप्त जरालप |तरर मग जराणरावप बराणलप | समराधरान ||१७||
नरानरा समराधरानप पराहरातराग्रं| बराणतश्री सद्गगर कररतराग्रं |सद्गर
ग ववण सवर्वथरा| सन्मरागर्व नसणे ||१८||
पयबोग सराधनप सरायरास| नरानरा सराक्षिणेपप ववद्यराअभ्यरास |अभ्यरासप कराग्रंहरग्रं गर
ग गम्यरास| पराववजणेत नराहरग्रं ||१९||
www.samarthramdas400.in 96
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

जप अभ्यरासप अभ्यराभसतराग्रं न यणे| जप सराधनप असराध्य हबोयणे |तप हप सद्गर

ग ववण करायणे| उमजदों जराणणे ||२०||
यराकरारणप जरानमरागर्व- | कळरायरा, धररावरा सरसग्रंग |सरसग्रंगपववण पसग्रंग| बबोलदोंचच नयणे ||२१||
सणेवरावणे सद्गगरचणे चरण| यरा नराग्रंव परादसणेवन |चतथणे भिकतश्रीचप लक्षिण| तप हप रनरबोवपलप ||२२||
दणे व ब्रराह्मण मराहरानभि
ग राव| सरपरात्रि भिजनराचणे ठराव |ऐभसयणे ठराई सदराव| दृढ धररावरा ||२३||
हप पवरम तश्रीचप बबोलणप | बबोभललप रक्षिरायरा करारणप |परग्रं तग सद्गगरपराय सणेवणप | यरा नराग्रंव परादसणेवन ||२४||
परादसणेवन चतथश्री भिकतश्री| परावन कररतसणे तत्रिजगतश्रीग्रं |जयणेकररतराग्रं सरायबोज्यमगकतश्री| सराधकरास हबोयणे ||२५||
म्हणतरन थबोरराहमन थबोर| चतथणे भिकतश्रीचरा रनधरार्वर |जयणेकररतराग्रं पचैलपरार| बहगत पराणश्री परावतश्री ||२६||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे परादसदेवनभकक्ततनरूपणनराम समरास चवररा ||४||४. ४

www.samarthramdas400.in 97
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास पराचवरा : अचरनभकक्त

||शशरराम ||
मरागराग्रं जरालप रनरपण| चतथणे भिकतश्रीचप लक्षिण |आतराग्रं ऐकरा सरावधरान| पराग्रंचवश्री भिकतश्री ||१||
पराग्रंचवश्री भिकतश्री तप आचर्वन| आचर्वन म्हणणजणे दणे वतराचर्वन |शरास्त्रिबोकत पमजराववधरान| कणेलप पराहहजणे ||२||
नरानरा आसनप उपकणर| वस्त्रिप आळग्रं करार भिमषणप |मरानसपमजरा ममरतर्वध्यरानप| यरा नराग्रंव पराग्रंचवश्री भिकतश्री ||३||
दणे वब्रराह्मणराग्नश्रीपमजन| सराधगसग्रंतरातश्रीतपमजन |इरत महरानगभिराव गराइत्रिश्रीपमजन| यरा नराग्रंव पराग्रंचवश्री भिकतश्री ||४||
धरातगपराषराणमकम रतकरापमजन| चचत्रि लणेप सरपरात्रिपमजन |आपलणे गह
म रग्रंचप दणे वतराचर्वन| यरा नराग्रंव पराग्रंचवश्री भिकतश्री ||५||
सश्रीळरा सप्तराग्रंककत नवराग्रंककत| शराभलगराम शकलप चक्रराग्रंककत |भलग्रंगप समयक
र्व राग्रंत सबोमकराग्रंत| बराण तराग्रंदळणे नबर्वदणे ||
६||
भिचैरव भिगवतश्री मल्लरारर| मगग्रंज्यरा नभम सग्रंह बनशग्रंकरर |नराग नराणश्री नरानरापरर| पग्रंचरायणेरनपमजरा ||७||
गणणेशशरारदराववठलममतर| रग्रं गनराथजगग्रंनराथतराग्रंडवममतर |शश्रीरग्रंगहनगमग्रंतगरडममतर| दणे वतराचर्वनश्रीग्रं पमजराव्यरा ||८||
मरछिकममर्ववऱ्हरावममतर| नभम सग्रंहवरामनभिरागर्ववममतर |ररामकमष्णहयगश्रीवममतर| दणे वतराचर्वनश्रीग्रं पमजराव्यरा ||९||
कणेशवनराररायणमराधवममतर| गबोववग्रंदववष्णगमदसमदनममतर |तत्रिववक्रमवरामनशश्रीधरममतर| रषश्रीकणेश पद्मनराभभि ||१०||
दरामबोदरसग्रंकषर्वणवरासगदणेवममतर |पद्यगम्नरानगरधपगरषबोरतमममतर|अधबोक्षिजनरारभसग्रंहराच्यगतममतर|जनरादर्व न आणश्री उपप द||
११||
हररहरराग्रंच्यरा अनग्रंत ममतर|भिगवग्रंत जगदरारमराजगदरशममतर|भशवशकतश्रीच्यरा बहगधरा ममतर| दणे वतराचर्वनश्रीग्रं पमजराव्यरा |
१२||
अश्वरथनराररायणेणसमयन
र्व राररायणेण|लक्ष्मश्रीनराररायणेण तत्रिमल्लनराररायणेण|शश्रीहररनराररायण आहदनराररायण|शणेषशराईपरमरारमरा
ऐश्यरा परमणेश्वरराच्यरा ममतर| पराहदों जरातराग्रं उदग्रं ड असतश्री |रयराग्रंचप आचर्वन कररावप , भिकतश्री- | पराग्रंचवश्री ऐसश्री ||
१४||
यराहह वणेगळणे कगळधमर्व| सबोडमग्रं नयणे अनक्र
ग म |उरतम अथवरा मध्यम| कररत जरावप ||१५||
जराखमरातरा मरायरराणश्री| बराळरा बगगळरा मरानववणश्री |पज
म रा मराग्रंचगणश्री जबोचगणश्री| कगळधमर कररावश्रीग्रं ||१६||
नरानरा तश्रीथरारक्षित्रिराग्रंस जरावप | तणेथप रयरा दणे वराचप पज
म नकररावप |नरानरा उपचराररग्रं आचरार्ववप| परमणेश्वररासश्री ||१७||
www.samarthramdas400.in 98
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

पग्रंचरामत
म प गग्रंधराक्षितप | पष्ग पप पररमळदव्यप बहगतप |धमपदरप असग्रंख्यरातप | नश्रीरराग्रंजनप कपगरर्व राचश्रीग्रं ||१८||
नरानरा खराद्य नचैवणेद्य सग्रंगदर| नरानरा फळप तराग्रंबबोलपकरार |दक्षिणरा नरानरा आळग्रं करार| हदव्यराग्रंबरप वनमराळरा ||१९||
भसतबकरा छित्रिप सगखरासनप| मराहह मणेघडग्रंब्रप सय
म रार्वपरानप |हदग्रंड्यरा पतराकरा रनशराणप | टराळ घबोळ मद
म राग्रंग ||२०||
नरानरा वराद्यप नरानरा उरसराव| नरानरा भिकतसमगदराव |गरातश्री हररदरास सदराव- | लरागलरा भिगवग्रंतश्रीग्रं ||२१||
वरापश्री कमप सरबोवरप | नरानरा दणे वराळयप भसखरप |रराजराग्रंगणप मनबोहरप | वग्रंद
म रावनप भिय
ग ररग्रं ||२२||
मठ मग्रंड्यरा धमर्वशराळरा| दणे वद्वराररग्रं पडशराळरा |नरानरा उपकणर नक्षित्रिमराळरा| नरानरा वस्त्रि सरामगगश्री ||२३||
नरानरा पडदणे मग्रंडप चराग्रंदबोवणे| नरानरा ररनघबोष लदोंबतश्री बरवणे |नरानरा दणे वराळई समपरार्ववणे| हकस्थ घबोडणे शककटप ||
२४||
आळग्रं करार आणण आळग्रं करारपरात्रिप |दव्य आणश्री दव्यपरात्रिप |अन्नबोदक आणश्री अन्नबोदकपरात्रिप |नरानरा पकराररचश्रीग्रं ||२५||
वनप उपवनप पगष्पवराहटकरा| तरापस्यराग्रंच्यरा पणर्वकगहटकरा |ऐसश्री पमजरा जगन्नरायकरा| यणेथरासराग्रंग समपरार्ववश्री ||२६||
शगक शराररकरा मयबोरप | बदकप चक्रवराकप चकबोरप |कबोककळरा चचतळप सरामरप | दणे वराळई समपरार्ववश्रीग्रं ||२७||
सगगग्रंधमग
म प आणश्री मराजर्वरप| गराई म्हचै सश्री वष
म भि वरानरप |नरानरा पदराथर्व आणश्री लप कगरप | दणे वराळई समपरार्ववश्रीग्रं ||२८||
करायरा वराचरा आणश्री मनप| चचरतप ववरतप जश्रीवप पराणप |सदरावप भिगवग्रंत आचर्वनप| यरा नराग्रंव आचर्वनभिकतश्री ||२९||
ऐसपचच सद्गगरचप भिजन- | करन, असरावप अनन्य |यरा नराग्रंव भिगवदजन| पराग्रंचवश्री भिकतश्री ||३०||
ऐसश्री पमजरा न घडणे बरवश्री| तरर मरानसपमजरा कररावश्री |मरानसपमजरा अगरय व्हरावश्री| परमणेश्वररासश्री ||३१||
मनप भिगवग्रंतरास पमजरावप | कल्पमन सवर्वहह समपरार्ववप |मरानसपज
म णेचप जराणरावप | लक्षिण ऐसप ||३२||
जप जप आपणराग्रंस पराहहजणे| तप तप कल्पमन वराहहजणे |यणेणप पकरारप ककीजणे| मरानसपमजरा ||३३||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे आचरनभकक्तनराम समरास पराचवरा ||५||४. ५

www.samarthramdas400.in 99
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सहिरावरा : वसांदनभकक्त

||शशरराम ||
मरागराग्रं जरालप रनरपण| पराग्रंचवणे भिकतश्रीचप लक्षिण |आतराग्रं ऐकरा सरावधरान| सराहरावश्री भिकतश्री ||१||
सराहरावश्री भिकतश्री तप वग्रंदन| कररावप दणे वरासश्री नमन |सग्रंत सराधग आणश्री सज्जन| नमस्कराररत जरावणे ||२||
समयरार्वभस कररावणे नमस्करार| दणे वराभस कररावणे नमस्करार |सद्गगरस कररावणे नमस्करार| सराष्टराग्रंग भिरावप ||३||
सराष्टराग्रंग नमस्कराररास अचधकरार| नरानरापरतमरा दणे व गगर |अन्यत्रि नमनराचरा ववचरार| अचधकरारप कररावरा ||४||
छिपन्न कबोटर वसगमतश्री| मधप ववष्णगममतर असतश्री |तयराग्रंस नमस्करार पश्रीतश्रीग्रं| सराष्टराग्रंग घरालरावणे ||५||
पशगपरत शश्रीपरत आणश्री गभिस्तश्री|यराग्रंच्यरा दशर्वनप दबोष जरातश्री|तचैसराचच नमरावरा मरारतश्री| रनरय नणेमणे ववशणेष ||६||
श्लबोक ||शग्रंकरश शणेषशरायश्री च मरातरडबो मराररतस्तथरा |एतणेषराग्रं दशर्वनग्रं पगण्यग्रं रनरयनणेमणे ववशणेषतश ||
भिकत जरानश्री आणश्री वश्रीतररागश्री| मराहरानगभिराव तरापसश्री यबोगश्री|सरपरात्रिप दणे खबोरन वणेगश्रीग्रं| नमस्करार घरालरावणे ||७||
वणेदजशरास्त्रिज आणश्री सवर्वज|पग्रंडडत पगरराणणक आणश्री ववद्वज्जन|यराकजक वचैहदक पववत्रिजन|नमस्कराररत जरावणे |
८||
जणेथप हदसतश्री ववशणेष गगण| तप सद्गगरचप अचधष्ठरान |यराकरारणप तयरासश्री नमन| अरयरादरप कररावप ||९||
गणणेश शरारदरा नरानरा शकतश्री|हररहरराग्रंच्यरा अवतरारममतर|नरानरा दणे व सराग्रंगदों ककतश्री| पथ
म कराकरारप ||१०||
सवर्व दणे वराग्रंस नमस्कराररलप | तणे यणेकरा भिगवग्रंतरास परावलप |यणेदथर्गीं यणेक वचन बबोभललप - | आहणे , तप ऐकरा ||
११||
श्लबोक ||आकराशरारपरततग्रं तबोयग्रं यथरा गच्छिरत सरागरग्रं |सवर्वदणेवनमस्करारश कणेशवग्रं परतगच्छिरत ||
यराकरारणप सवर्व दणे वराग्रंसश्री| नमस्कराररावप अरयरादरप सश्रीग्रं |अचधष्ठरान मरारनतराग्रं, दणे वराग्रंसश्री- | परम सतख्य वराटणे ||
१२||
दणे व दणे वराचश्रीग्रं अचधष्ठरानप | सरपरात्रिप सद्गगरचश्रीग्रं स्थरानप |यरा करारणप नमस्करार करणप | उभिय मरागर्गीं ||१३||
नमस्करारप लरनतरा घडणे| नमस्करारप ववकल्प मबोडणे |नमस्करारप सख्य घडणे| नरानरा सरपरात्रिरासश्रीग्रं ||१४||
नमस्करारप दबोष जरातश्री| नमस्करारप अन्यराय क्ष्मतश्री |नमस्करारप मबोडलरग्रं जडतश्रीग्रं| समराधरानप ||१५||
भससरापरतरा नराहरग्रं दग्रं ड| ऐसप बबोलतश्री उदग्रं ड |यराकरारणप अखग्रंड| दणे व भिकत वग्रंदरावणे ||१६||
www.samarthramdas400.in 100
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

नमस्करारप कमपरा उचग्रंबळणे | नमस्करारप पसन्नतरा पबळणे |नमस्करारप गर

ग दणे व वबोळणे | सराधकराग्रंवररग्रं ||१७||
रनशणेष कररतराग्रं नमस्करार| नरासतश्री दबोषराग्रंचणे चगररवर|आणश्री मगख्य परमणेश्वर| कमपरा करर ||१८||
नमस्करारप परतत परावन| नमस्करारप सग्रंतराग्रंसश्री शरण |नमस्करारप जन्ममरण| दरग र दऱ्ग हरावणे ||१९||
परम अन्यराय कररन आलरा|आणश्री सराष्टराग्रंग नमस्करार घरातलरा|तरर तबो अन्यरायणे क्ष्मरा कणेलरा|पराहहजणे शणेष्ठठीग्रं |
२०||
यराकरारणप नमस्कराररापरतप | आणश्रीक नराहरग्रं अनस
ग रतप |नमस्करारप पराणश्रीयरातप | सद्बवग द्ध लरागणे ||२१||
नमस्कराररास वणेचरावप नलगणे| नमस्कराररास कष्टरावप नलगणे |नमस्करारराग्रंस कराग्रंहरग्रंच नलगणे| उपकणर्व सरामगश्री ||
२२||
नमस्कराररा ऐसप नराहरग्रं सबोपप | नमस्करार कररावरा अनन्यरपप |नरानरा सराधनश्रीग्रं सराक्षिपप | करासयरा भसणरावप ||२३||
सराधक भिरावप नमस्करार घरालर| रयराचश्री चचग्रंतरा सराधमस लरागलर |सगगम पग्रंथणे नणेऊन घरालर| जणेथश्रील तणेथप ||
२४||
यराकरारणप नमस्करार शणेष्ठ| नमस्करारप वबोळतश्री वररष्ठ |यणेथप सराग्रंचगतलर पष्ट| सराहरावश्री भिकतश्री ||२५||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे वसांदनभकक्तनराम समरास सहिरावरा ||६||४. ६

www.samarthramdas400.in 101
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सरातवरा : दरास्यभकक्त

||शशरराम ||
मरागराग्रं जरालप रनरपण| सराहवप भिकतश्रीचप लक्षिण |आतराग्रं ऐकरा सरावधरान| सरातवश्री भिकतश्री ||१||
सरातवप भिजन तप दरास्य जराणरावप | पडडलप करायर्व रततगकप कररावप |सदरा सकन्नधचच असरावप | दणे वद्वराररग्रं ||२||
दणे वराचप वचैभिव सग्रंभिराळरावप | न्यमनपमणर्व पडदोंचच नणेदरावप |चढतप वराढतप वराढवरावप | भिजन दणे वराचप ||३||
भिग्रंगलरग्रं दणे वराळयप कररावश्रीग्रं| मबोडलरग्रं सरबोवरप बराग्रंधरावश्रीग्रं |सबोफणे धमर्वशराळरा चरालवरावश्रीग्रं| नमतनचच करायर ||४||
नरानरा रचनरा जश्रीणर्व जजर्वर| रयराग्रंचणे कररावणे जश्रीणर्मोद्धरार |पडडलप करायर्व तप सरवर| चरालववत जरावप ||५||
गज रथ तगरग्रंग भसग्रंहरासनप| चतककयरा भसतबकरा सगखरासनप |मग्रंचक डबोल्हरारणे ववमरानप| नमतनचच कररावश्रीग्रं ||६||
मणेघडग्रंब्रप छित्रिप चरामरप | समयरार्वपरानप रनशराणप अपरारप |रनरय नमतन अरयरादरप | सराग्रंभिराभळत जरावश्रीग्रं ||७||
नरानरा पकराररचश्रीग्रं यरानप | बचैसरावयराचश्रीग्रं उरतम स्थरानप |बहगववध सगवणरार्वसनप| यणेरनप कररत जरावश्रीग्रं ||८||
भिगवनप कबोठड्यरा पणेट्यरा मराग्रंदस ग रा| रराग्रंझण कबोहळश्रीग्रंघरागरर बहगवसरा |सग्रंपमणर्व दव्यराग्रंश ऐसरा| अरत यणेरनप कररावरा ||
९||
भिगयणेररग्रं तळघरप आणश्री वववरप | नरानरा स्थळप गगप्त द्वरारप |अनघ्यर वस्तमग्रंचश्रीग्रं भिराग्रंडरारप | यणेरनप कररत जरावश्रीग्रं ||१०||
आळग्रं करार भिमषणप हदव्यराग्रंबरप | नरानरा ररनप मनबोहरप |नरानरा धरातग सगवणर्वपरात्रिप | यणेरनप कररत जरावश्रीग्रं ||११||
पगष्पवराहटकरा नरानरा वनप| नरानरा तरवरराग्रंचश्रीग्रं बनप |परावतश्रीग्रं कररावश्रीग्रं जश्रीवनप | तयरा वक्षि
म राग्रंसश्री ||१२||
नरानरा पशमग्रंचचयरा शराळरा| नरानरा पक्षिश्री चचत्रिशराळरा |नरानरा वराद्यप नराट्यशराळरा| गगणश्री गरायणेक बहगसराल ||१३||
स्वयग्रंपराकगह म प भिबोजनशराळरा| सरामगश्रीगह म प धमर्वशराळरा |रनहदस्तराग्रंकरारणप पडशराळरा| ववशराळ स्थळप ||१४||
नरानरा पररमळदव्यराग्रंचश्रीग्रं स्थळप | नरानराखराद्यफळराग्रंचश्रीग्रं स्थळप |नरानरा रसराग्रंचश्रीग्रं नरानरा स्थळप | यणेरनप कररत जरावश्रीग्रं ||
१५||
नरानरा वस्तराग्रंचश्री नरानरा स्थरानप | भिग्रंगलरग्रं कररावश्रीग्रं नत
म नप |दणे वराचप वचैभिव वचनप| ककतश्री म्हणतरन बबोलरावप ||१६||
सवरार ठराई अरतसरादर| आणश्री दरास्यरवरासहह तरपर |करायर्वभिरागराचरा ववसर| पडणरार नराहरग्रं ||१७||
जयग्रंरयरा पवर मबोहबोरसराव| असग्रंभिराव्य चरालवश्री वचैभिव |जप दणे खतराग्रं स्वगर्गींचणे दणे व| तटस्त हबोतश्री ||१८||
ऐसप वचैभिव चरालवरावप | आणश्री नश्रीच दरास्यरवहह कररावप |पडडलणे पसग्रंगश्रीग्रं सरावध असरावप | सवर्वकराळ ||१९||
www.samarthramdas400.in 102
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

जप जप कराग्रंहरग्रं पराहहजणे| तप तप तरकराळचच दणे जणे |अरयग्रंत आवडश्रीग्रं ककीजणे| सकळ सणेवरा ||२०||
चरणक्षिराळणप स्नरानप आचमनप | गग्रंधराक्षितप वसनप भिष
म णप |आसनप जश्रीवनप नरानरा सम
ग नप| धमप दरप नचैवणेद्य ||
२१||
शयणेनराकरारणप उरतम स्थळप | जळप ठणे वरावश्रीग्रं सस
ग श्रीतळप |तराग्रंबबोल गरायनप रसराळप | ररागरग्रं गप कररावश्रीग्रं ||२२||
पररमळदव्यप आणश्री फगलणेलणे| नरानरा सग ग ग्रंधणेल तणेलप |खराद्य फळप बहगसरालप | सकन्नधचच असरावश्रीग्रं ||२३||
सडणे सग्रंमराजर्वनप कररावश्रीग्रं| उदकपरात्रिप उदकप भिररावश्रीग्रं |वसनप पक्षिरालमन आणरावश्रीग्रं| उरतमबोरतमप ||२४||
सकळराग्रंचप कररावप परारपरय| आलयराचप कररावप आरतरय |ऐसश्री हणे जराणरावश्री सरय| सरातवश्री भिकतश्री ||२५||
वचनप बबोलरावश्रीग्रं करणणेचश्रीग्रं| नरानरा पकरारप स्तगतश्रीचश्रीग्रं |अग्रंतरप रनवतश्रीग्रं सकळराग्रंचश्रीग्रं| ऐसप वदरावप ||२६||
ऐसश्री हणे सरातवश्री भिकतश्री| रनरबोवपलर यणेथरामतश्री |परयक्षि न घडणे तरर चचरतश्रीग्रं| मरानसपमजरा कररावश्री ||२७||
ऐसप दरास्य कररावप दणे वराचप | यणेणपचच पकरारप सद्गगरचप |परयक्षि न घडणे तरर मरानसपमजणेचप| कररत जरावप ||२८||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे दरास्यभकक्तनराम समरास सरातवरा ||७||४. ७||

www.samarthramdas400.in 103
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास आठवरा : सख्यभकक्त

||शशरराम ||
मरागराग्रं जरालप रनरपण| सरातवणे भिकतश्रीचप लक्षिण |आतराग्रं ऐकरा सरावधरान| आठवश्री भिकतश्री ||१||
दणे वरासश्री परम सख्य कररावप | पणेम पश्रीतश्रीनप बराग्रंधरावप |आठवणे भिकतश्रीचप जराणरावप | लक्षिण ऐसप ||२||
दणे वरास जयराचश्री अरयग्रंत पश्रीतश्री| आपण वतरार्ववप तणेणप ररतश्रीग्रं |यणेणप कररतराग्रं भिगवग्रंतश्रीग्रं| सख्य घडणे नणेमस्त ||३||
भिककत भिराव आणश्री भिजन| रनरपण आणश्री कथराककीतर्वन |पणेमळ भिकतराग्रंचप गरायन| आवडणे दणे वरा ||४||
आपण तचैसपचच वतरार्ववप| आपणराभस तप च आवडरावप |मनरासराररखप हबोतराग्रं स्वभिरावप | सख्य घडणे नणेमस्त ||५||
दणे वराच्यरा सख्यरवराकरारणप | आपलप सतख्य सबोडमन दणे णप |अनन्यभिरावप जश्रीवप पराणप | शररर तप हह वप चरावप ||६||
सराग्रंडमन आपलर सग्रंसरारवणेथरा|कररत जरावश्री दणे वराचश्री चचग्रंतरा|रनरपण ककीतर्वन कथरा वरातरार्व| दणे वराच्यराचच सराग्रंगराव्यरा |
७||
दणे वराच्यरा सख्यरवरासराठठीग्रं| पडराव्यरा कजवलगराग्रंसश्री तगटर |सवर्व अपरार्ववप, सणेवटरग्रं- | पराण तबोहह वणेचरावरा ||८||
आपगलप आवघपचच जरावप | परर दणे वरासश्री सख्य रराहरावप |ऐसश्री पश्रीतश्री कजवप भिरावप | भिगवग्रंतश्रीग्रं लरागरावश्री ||९||
दणे व म्हणणजणे आपगलरा पराण| पराणरासश्री न कररावप रनवरार्वण |परम पश्रीतश्रीचप लक्षिण| तप हप ऐसप असणे ||१०||
ऐसप परम सख्य धररतराग्रं| दणे वरास लरागणे भिकतराचश्री चचग्रंतरा |पराग्रंडव लराखराजबोहररग्रं जळतराग्रं| वववरद्वरारप कराहढलणे ||
११||
दणे व सख्यरवप रराहणे आपणरासश्री|तप तदों वमर्व आपणराचच परासश्री|आपण वचनप बबोलरावश्रीग्रं जचैसश्रीत
ग्रं चैसश्रीग्रं यणेतश्री पडसरादप |
१२||
आपण असतराग्रं अनन्यभिरावप | दणे व तरकराळचच परावणे |आपण त्रिरास घणेतराग्रं जश्रीवप| दणे वहह त्रिरासणे ||१३||
श्लबोक ||यणे यथरा मराग्रं पपद्यग्रंतणे तराग्रंस्तथचैव भिजराम्यहम न |
जचैसप जयराचणे भिजन| तचैसराचच दणे वहह आपण |म्हणतन हप आवघप जराण| आपणराचच परासश्रीग्रं ||१४||
आपल्
ग यरा मनरासराररखप न घडणे| तणेणप गगणप रनष्ठरा मबोडणे |तरर गबोष्टर आपणराग्रंकडणे| सहजचच आलर ||१५||
मणेघ चरातकरावरर वबोळणे नरा| तरर चरातक परालटणे नरा |चग्रंद वणेळणेभस उगवणेनरा| तऱ्हर चकबोर अनन्य ||१६||
ऐसप असरावप सख्यरव| वववणेकप धररावप सरव |भिगवग्रंतरावररल ममरव| सराग्रंडमचग्रं च नयणे ||१७||
www.samarthramdas400.in 104
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सखरा मरानरावरा भिगवग्रंत| मरातरा वपतरा गण गबोत |ववद्यरा लक्ष्मश्री धन ववरत| सकळ परमरारमरा ||१८||
दणे वरावणेगळप कबोणश्रीग्रं नराहरग्रं| ऐसप बबोलतश्री सवर्वहह |परग्रं तग रयराग्रंचश्री रनष्ठरा कराग्रंहरग्रं| तचैसश्रीच नसणे ||१९||
म्हणतनश्री ऐसप न कररावप | सख्य तरर खरप चच कररावप |अग्रंतररग्रं सदृढ धररावप | परमणेश्वररासश्री ||२०||
आपभग लयरा मनबोगतराकरारणप | दणे वरावरर क्रबोधरास यणेणप |ऐसश्रीग्रं नव्हणे त ककग्रं लक्षिणप | सख्यभिकतश्रीचश्रीग्रं ||२१||
दणे वराचप जप मनबोगत| तप चच आपल
ग प उचचत |इच्छिणे सराठठीग्रं भिगवग्रंत| अग्रंतरग्रं नयणे ककीग्रं ||२२||
दणे वराचणे इच्छिणे नप वतरार्ववप| दणे व कररल तप मरानरावप |मग सहजचच स्वभिरावप | कमपराळग दणे व ||२३||
पराहरातराग्रं दणे वराचणे कमपणेसश्री| मरातणेचश्री कमपरा करायणेसश्री |मरातरा वधश्री बराळकरासश्री| ववपकरतकराळश्रीग्रं ||२४||
दणे वप भिकत कबोण वचधलरा| कधश्रीग्रं दणे णखलरा नरा ऐककलरा |शरणरागतराग्रंस दणे व जरालरा| वज्रपग्रंजर ||२५||
दणे व भिकतराग्रंचरा कचैवरारर| दणे व परततराग्रंभस तरारर |दणे व हबोयणे सराहराकरारर| अनराथराग्रंचरा ||२६||
दणे व अनराथराग्रंचरा कचैपक्षिश्री| नरानरा सग्रंकटराग्रंपरासमन रक्षिश्री|धराग्रंववन्नलरा अग्रंतरसराक्षिश्री| गजपदराकरारणप ||२७||
दणे व कमपणेचरा सरागर| दणे व करणणेचरा जळधर |दणे वराभस भिकतराग्रंचरा ववसर| पडणरार नराहरग्रं ||२८||
दणे व पश्रीतश्री रराखदों जराणणे| दणे वरासश्री कररावप सराजणप |कजवलगप आवघश्रीग्रं वपसगणप| करामरा न यणेतश्री ||२९||
सख्य दणे वराचप तगटणेनरा| पश्रीरत दणे वराचश्री ववटणे नरा |दणे व कदरा परालटणे नरा| शरणरागतराग्रंसश्री ||३०||
म्हणतरन सख्य दणे वरासश्री कररावप | हहतगगज तयरासश्री सराग्रंगरावप |आठवणे भिकतश्रीचप जराणरावप | लक्षिण ऐसप ||३१||
जचैसरा दणे व तचैसरा गगर| शरास्त्रिश्रीग्रं बबोभललरा हरा ववचरार |म्हणतन सख्यरवराचरा पकरार| सद्गगरसश्रीग्रं असरावरा ||३२||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सख्यभकक्तनराम समरास आठवरा ||८||४. ८

www.samarthramdas400.in 105
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास नववरा : आत्मतनवदेदन

||शशरराम ||
मरागराग्रं जरालप रनरपण| आठवणे भिकतश्रीचप लक्षिण |आतराग्रं ऐकरा सरावधरान| भिककत नवमश्री ||१||
नवमश्री रनवणेदन जराणरावप | आरमरनवणेदन कररावप |तप हह सराग्रंचगजणेल स्वभिरावप | पराग्रंजळ कररन ||२||
ऐकरा रनवणेदनराचप लक्षिण| दणे वराभस वराहरावप आपण |कररावप तररववववरण| म्हणणजणे कळणे ||३||
मश्री भिकत ऐसप म्हणरावप | आणश्री ववभिकतपणप चच भिजरावप |हप आवघपचच जराणरावप | ववलक्षिण ||४||
लक्षिण असबोन ववलक्षिण| जरान असबोन अजरान |भिकत असबोन ववभिकतपण| तप हप ऐसप ||५||
भिकत म्हणणजणे ववभिकत नव्हणे | आणश्री ववभिकत म्हणणजणे भिकत नव्हणे |ववचरारप ववण कराग्रंहरग्रंच नव्हणे | समराधरान
||६||
तस्मरात न ववचरार कररावरा| दणे व कबोण तबो वबोळखरावरा |आपलरा आपण शबोध घ्यरावरा| अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||७||
मश्री कबोण ऐसरा रनवराडरा| पराहदों जरातराग्रं तरवझराडरा |ववचरार कररतराग्रं उघडरा| आपण नराहरग्रं ||८||
तरवप तरव जणेव्हराग्रं सरणे | तणेव्हराग्रं आपण कक चरा उरणे |आरमरनवणेदन यणेणपपकरारप | सहजचच जरालप ||९||
तरवरप सकळ भिरासणे| वववणेक पराहरातराग्रं रनरसणे |पकमरतरनररासप आरमरा असणे| आपण कक चरा ||१०||
यणेक मगख्य परमणेश्वर| दस
ग रर पकमरत जगदराकरार |रतसररा आपण कक चरा चबोर| आणणलरा मधप ||११||
ऐसप हप भसद्धचच असतराग्रं| नराचथलर लरागणे दणे हराहग्रं तरा |परग्रं तग ववचरारप पराहदों जरातराग्रं| कराग्रंहरग्रंच नसणे ||१२||
पराहरातराग्रं तररववववणेचनरा| वपग्रंडब्रह्मराग्रंडतरवरचनरा |ववश्वराकरारप वणेकतश्री, नरानरा- | तरवप ववस्तरारलरग्रं ||१३||
तरवप सराक्षिरवप वबोसरतश्रीग्रं| सराक्षिरव नरग णे आरमपचचतश्री |आरमरा असणे आहदअग्रंतश्रीग्रं| आपण कक चरा ||१४||
आरमरा एक स्वरानग्रंदघन| आणश्री अहमरारमरा हप वचन |तरर मग आपण कक चरा भभिन्न| उरलरा तणेथप ||१५||
सबोहग्रं हग्रं सरा हप उरतर| यराचप पराहरावप अथरारतर |पराहतराग्रं आरमयराचरा ववचरार| आपण कक चरा तणेथप ||१६||
आरमरा रनगगण
र्व रनरग्रं जन| तयरासश्री असरावप अनन्य |अनन्य म्हणणजणे नराहरग्रं अन्य| आपण कक चरा तणेथप ||१७||
आरमरा म्हणणजणे तबो अद्वचैत| जणेथप नराहरग्रं द्वचैतराद्वचैत |तणेथप मश्रीपणराचरा हणे त| उरणे ल कक चरा ||१८||
आरमरा पण
म रर्व वप पररपण र्व जणेथप नराहरग्रं गण
म | ग रागगण |रनखळ रनगगण
र्व श्री आपण| कबोण कक चरा ||१९||
रवग्रंपद तरपद अभसपद| रनरसगरन सकळ भिणेदराभिणेद |वस्तग ठराईचश्री अभिणेद| आपण कक चरा ||२०||
www.samarthramdas400.in 106
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

रनरभसतराग्रं जश्रीवभशवतपराधश्री| जश्रीवभशवचच कक चणे आधश्री |स्वरपश्रीग्रं हबोतराग्रं दृढबवग द्ध| आपण कक चरा ||२१||
आपण भमथ्यरा, सराच दणे व| दणे व भिकत अनन्यभिराव |यरा वचनराचरा अभभिपराव| अनभि
ग वश्री जराणतश्री ||२२||
यरा नराग्रंव आरमरनवणेदन| जरारनयराग्रंचप समराधरान |नवमणे भिकतश्रीच
ग्रं णे लक्षिण| रनरबोवपलप ||२३||
पग्रंचभिमतराग्रंमध्यप आकराश| सकळ दणे वराग्रंमधप जगदरश |नवववधरा भिकतश्रीमध्यप ववशणेष| भिककत नवमश्री ||२४||
नवमश्री भिकतश्री आरमरनवणेदन| न हबोतराग्रं न चक
ग णे जन्ममरण |हप वचन सरय, पमराण- |अन्यथरा नव्हणे ||
२५||
ऐसश्री हणे नवववधरा भिकतश्री| कणेल्यराग्रं पराववजणे सरायबोज्यमगकतश्री |सरायबोज्यमगकतश्रीस कल्पराग्रंतश्रीग्रं| चळण नराहरग्रं ||२६||
रतहरग्रं मक
ग तश्रीग्रंस आहणे चळण|सरायबोज्यमगकतश्री अचळ जराण|त्रिचैलबोकयरास हबोतराग्रं रनवरार्वण| सरायबोज्यमगकतश्री चळणे नरा ||
२७||
आवघश्रीयरा चरवरार मगकतश्री| वणेदशरास्त्रिप बबोलतश्री |तयराग्रंमध्यप तश्रीन नरासतश्री| चतथश्री तणे अववनराश ||२८||
पहहलर मगकतश्री तणे स्वलबोकतरा| दस
ग रर तणे समश्रीपतरा |रतसरर तणे स्वरपतरा| चतथश्री सरायबोज्यमगकतश्री ||२९||
ऐभसयरा चरवरार मगकतश्री| भिगवदजनप पराणश्री परावतश्री |हप चच रनरपण पराग्रंजळ शबोतश्रीग्रं| सरावध पगढप पररसरावप ||
३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे आत्मतनवदेदनभकक्तनराम समरास नववरा ||९||४. ९

www.samarthramdas400.in 107
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दहिरावरा : मघकक्तचतघष्टय

||शशरराम ||
मगळश्रीग्रं ब्रह्म रनरराकरार| तणेथप स्फमरतर्वरप अहग्रं करार |तबो पग्रंचभिमतराग्रंचरा ववचरार| जरानदशककीग्रं बबोभललरा ||१||
तबो अहग्रं करार वरायबोरप| तयरावरर तणेजराचप स्वरप |तयरा तणेजराच्यरा आधरारप आप| आवणर्मोदक दराटलप ||२||
तयरा आवणर्मोदकराच्यरा आधरारप | धररा धररलर फणणवरप |वरतश्री छिपन्न कबोटर ववस्तरारप | वसगग्रंधररा हणे ||३||
इयणेवरर पररघ सप्त सरागर| मध्य मणेर मराहराग्रं थबोर |अष्ट हदग्पराळ तबो पररवरार| अग्रंतरप वणेकष्टत रराहहलरा ||
४||
तबो सगवणरार्वचरा मराहरा मणेर| पथ्म वश्रीस तयराचरा आधरार |चत-यरासश्री सहस ववस्तरार| रग्रं दर तयराचश्री ||५||
उग्रं च तरर मयरार्वदणेवणेगळरा| भिममश्रीमधप सहस सबोळरा |तयरा भिबोवतरा वणेकष्टत पराळरा| लबोकरालबोक पवर्वतराचरा ||६||
तयरा ऐभलकडणे हहमराचळ| जणेथप पराग्रंडव गळरालणे सकळ |धमर्व आणश्री तमराळनश्रीळ| पगढप गणेलणे ||७||
जणेथप जरावयरा मरागर्व नराहरग्रं| मरागर पसरलणे मराहरा अहर |भसतसगखप सगखरावलणे तणे हर| पवर्वतरप भिरासतश्री ||८||
तयरा ऐभलकडणे सणेवटरग्रं जराण|बहदकराशम बहदनराररायण|तणेथप मराहराग्रं तरापसश्री,रनवरार्वण-|दणे हरयरागराथर्व जरातश्री ||९||
तयरा ऐभलकडणे बहदकणेदरार| पराहबोन यणेतश्री लहरानथबोर |ऐसरा हरा अवघरा ववस्तरार| मणेरपवर्वतराचरा ||१०||
तयरा मणेरपवर्वतरापराठराररग्रं| तश्रीन शग्रंग
म णे ववषमहरारर |पररवरारप रराहहलणे तयरावरर| ब्रह्मरा ववष्णग महणे श ||११||
ब्रह्मशग्रंग
म तबो पवर्वतराचरा| ववष्णश
ग ग्रंग
म तबो मगर्वजराचरा |भशवशग्रंग
म तबो स्फहटकराचरा| कचैळरास नराम रयराचप ||१२||
वचैकग्रंग ठ नराम ववष्णगशग्रंग
म राचप | सरयलबोक नरामब्रह्मशग्रंग
म राचप |अमररावतश्री इग्रंदराचप | स्थळ खरालतप | १३||
तणेथप गण गग्रंधवर्व लबोकपराळ| तणेरतस कबोटर दणे व सकळ |चतदरा लबोक, सव
ग णरार्वचळ- | वणेकष्टत रराहहलणे ||१४||
तणेथप करामधणेनच
म श्रीग्रं णखलराग्रंरप| कल्पतरचश्रीग्रं बनप अपरारप |अमत
म राचश्रीग्रं सरबोवरप | ठराई ठराई उचग्रंबळतश्रीग्रं ||१५||
तणेथप उदग्रं ड चचग्रंतरामणश्री| हहरणे पररसराग्रंचचयराग्रं खराणश्री |तणेथप सव
ग णर्वमयणे धरणश्री| लखलखरायमरान ||१६||
परम रमणश्रीयणे फराग्रंकतश्री ककळरा| नव्वररनराचचयरा पराषराणभसळरा |तणेथप अखग्रंड हरषवणेळरा| आनग्रंदमयणे ||१७||
तणेथप अमत
म राग्रंचश्रीग्रं भिबोजनप| हदव्य गग्रंधप हदव्य सगमनप |अष्ट नरायकरा गग्रंधवर्वगरायनप| रनरग्रं तर ||१८||
तणेथप तरारण्य वबोसरणे नरा| रबोगव्यराधश्रीहह असणेनरा |वध
म राप्य आणश्री मरण यणेनरा| कदराकराळश्रीग्रं ||१९||
तणेथप यणेकराहमरन यणेक सग्रंद
ग र| तणेथप यणेकराहमरन यणेक चतगर |धश्रीर उदरार आणश्री शरम | मयरार्वदणेवणेगळणे ||२०||
www.samarthramdas400.in 108
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

तणेथप हदव्यदणे ह ज्यबोरतरपप | ववद्यल्

ग यतणेसराररखश्रीग्रं स्वरपप |तणेथप यणेश ककीरतर्व पतरापप | भसमरा सराग्रंडडलर ||२१||
ऐसप तप स्वगर्वभिगवन| सकळ दणे वराग्रंचप वस्तप स्थरान |तयराग्रं स्थळराचप महहमरान| बबोभलजणे रततगकप थबोडप ||२२||
यणेथप ज्यरा दणे वराचप भिजन कररावप | तणेथप तणे दणे वलबोककीग्रं रराहरावप |स्वलबोकतरा मगकतश्रीचप जराणरावप | लक्षिण ऐसप ||२३||
लबोककीग्रं रराहरावप तणे स्वलबोकतरा| समश्रीप असरावप तणे समश्रीपतरा |स्वरपचच व्हरावप तणे स्वरपतरा-| रतसरर मगकतश्री||
२४||
दणे वस्वरप जरालरा दणे हर| शश्रीवरस कतस्तगभि लक्ष्मश्री नराहरग्रं |स्वरपतणेचप लक्षिण पराहरग्रं| ऐसप असणे ||२५||
सगकमत आहणे तदों भिबोचगतश्री| सगकमत सरतराग्रंच ढकलमन दणे तश्री |आपण दणे व तणे असतश्री| जचैसणे तचैसणे ||२६||
म्हणतरन रतनश्री मकग कत नराभसवग्रंत| सरायबोज्यमगकतश्री तणे शराश्वत |तणेहह रनरबोवपजणेल सरावचचरत| ऐक आतराग्रं ||
२७||
ब्रह्मराग्रंड नरासणेल कल्पराग्रंतश्रीग्रं| पवर्वतरासहहत जळणे ल कक्षितश्री |तणेव्हराग्रं अवघणेच दणे व जरातश्री| मराग्रं मगककत कक च्यरा तणेथप ||
२८||
तणेव्हराग्रं रनगगण
र्व परमरारमरा रनश्चळ| रनगगण
र्व भिकतश्री तणेहह अचळ सरायबोज्यमगकतश्री तणे कणेवळ| जराणणजणे ऐसश्री ||
२९||
रनगगण
र्व श्रीग्रं अनन्य असतराग्रं| तणेणप हबोयणे सरायबोज्यतरा |सरायबोज्यतरा म्हणणजणे स्वरपतरा- | रनगगण
र्व भिकतश्री ||३०||
सगगण भिकतश्री तणे चळणे | रनगगण
र्व भिकतश्री तणे न चळणे |हप अवघप पराग्रंजळ कळणे | सद्गगर कणेभलयराग्रं ||३१||
इरत शश्रीदरासबबोधणे गगरभशष्यसग्रंवरादणे मगककतचतगष्टयणेनराम समरास दहरावरा ||१०||४. १०
||दशक चचौररा समराप्त ||

www.samarthramdas400.in 109
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||समरर ररामदरासरासांचरा दरासबबोध दशक ५ ||

||दशक पराचवरा: मसांतरासांचरा ||५||
समरास पहहिलरा : गघरुतनश्चय
||शशरराम ||
जय जय जश्री सद्गगर पमणक
र्व रामरा| परमपगरषरा आरमयराररामरा |अनगवरार्वच्य तगमचरा महहमरा| वणणर्वलरा न वचणे ||१||
जप वणेदराग्रंस सराग्रंकडप| जप शबदराभस करानडप |तप सकरशष्यरास रबोकडप| अलभ्य लराभिणे ||२||
जप यबोचगयराग्रंचप रनजवमर्व| जप शग्रंकरराचप रनजधराम |जप ववशराग्रंतश्रीचप रनजववशराम| परम गगह्य अगराध ||३||
तप ब्रह्म तगमचणेरन यबोगप | स्वयप आपणचच हबोईजणे आग्रंगप |दघ
ग ट
र्व सग्रंसरारराचणेरन पराग्रंगप| पराग्रंचगजणेनरा सवर्वथरा ||४||
आतराग्रं स्वराभमचणेरन लडडवराळपणप | गगरभशष्यराग्रंचश्रीग्रं लक्षिणप |सराग्रंचगजणेतश्री तणेणप पमराणप - | मगमगक्षिप शरण जरावप ||५||
गगर तदों सकळराग्रंसश्री ब्रराह्मण| जऱ्हरग्रं तबो जरालरा कक्रयराहरन |तरर तयरासश्रीच शरण| अनन्यभिरावप असरावप ||६||
अहबो यरा ब्रराह्मणराकरारणप | अवतरार घणेतलरा नराररायणेणप |ववष्णमनप शश्रीवरस भमरववणप | तणेथप इतर तणे ककतश्री ||७||
ब्रराह्मणवचनप पमराण| हबोतश्री शमदराग्रंचणे ब्रराह्मण |धरातगपराषराणश्रीग्रं दणे वपण| ब्रराह्मणचणेरन मग्रंत्रिप ||८||
मगग्रंजश्रीबग्रंधनपववरहहत| तबो शमदचच रनभ्रराग्रंत |द्ववजन्मश्री म्हणबोरन सतग्रंत| द्ववज ऐसप नराम रयराचप ||९||
सकळराग्रंभस पमज्य ब्रराह्मण| हणे मगख्य वणेदराजरा पमराण |वणेदववरहहत तप अपमराण| अवपयणे भिगवग्रंतरा ||१०||
ब्रराह्मणश्रीग्रं यबोग यराग वतप दरानप | ब्रराह्मणश्रीग्रं सकळ तश्रीथरार्वटणप |कमर्वमरागर्व ब्रराह्मणराववणप | हबोणरार नराहरग्रं ||११||
ब्रराह्मण वणेद ममरतर्वमग्रंत| ब्रराह्मण तबोचच भिगवग्रंत |पमणर्व हबोतश्री मनबोरथ| ववपवराकयपकरनश्री ||१२||
ब्रराह्मणपज
म नप शगद्ध वरम तश्री- | हबोऊन, जडणे भिगवग्रंतश्रीग्रं |ब्रराह्मणतश्रीथर उरतम गतश्री| परावतश्री पराणश्री ||१३||
लक्षिभिबोजनश्रीग्रं पज्
म य ब्रराह्मण| आन यरारतभस पस
ग णे कबोण |परर भिगवग्रंतराभस भिराव पमराण| यणेररा चराड नराहरग्रं ||१४||
असबो ब्रराह्मणरा सगरवर वग्रंहदतश्री| तणेथप मरानव बरापड
ग प ककतश्री |जरर ब्रराह्मण मढ
म मतश्री| तरर तबो जगद्वग्रंद्य ||१५||
अग्रंरयणेज शबदजरातरा बरवरा| परर तबो नणेऊन करायणे कररावरा |ब्रराह्मणरासकन्नध पज
ग रावरा| हप तदों न घडणे ककीग्रं ||१६||
जप जनरावणेगळप कणेलप | तप वणेदप अव्हणे ररलप |म्हणबोरन तयराभस नराम ठणे ववलप | पराषराग्रंडमत ||१७||
असबो जणे हररहरदरास| तयरास ब्रराह्मणश्रीग्रं ववस्वरास |ब्रराह्मणभिजनप बहगतराग्रंस| परावन कणेलप ||१८||
ब्रराह्मणप पराववजणे दणे वराचधदणे वरा| तरर ककमथर्व सद्गर
ग कररावरा |ऐसप म्हणराल तरर रनजठणे वरा| सद्गर
ग ववण नराहरग्रं ||१९||
www.samarthramdas400.in 110
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

स्वधमर्वकमर पज्
म य ब्रराह्मण| परर जरान नव्हणे सद्गगरववण |ब्रह्मजरान नस्तराग्रं सश्रीण| जन्ममरम य चक
ग णे नरा ||२०||
सद्गर
ग ववण जरान कराग्रंहरग्रं| सवर्वथरा हबोणरार नराहरग्रं |अजरान पराणश्री पवराहरग्रं| वराहरातचच गणेलणे ||२१||
जरानववरहहत जप जप कणेलप | तप तप जन्मराभस मळ
म जरालप |म्हणतरन सद्गगरचश्रीग्रं पराऊलप | सगदृढ धररावश्रीग्रं ||२२||
जयरास वराटणे दणे व पराहरावरा| तणेणप सरसग्रंग धररावरा |सरसग्रंगपववण दणे वराचधदणे वरा| पराववजणेत नराहरग्रं ||२३||
नरानरा सराधनप बरापड
ग श्रीग्रं| सद्गर
ग ववण कररतश्री वणेडश्रीग्रं |गगरकमपणेववण कगडकगडश्रीग्रं| वणेथचर्व च हबोतश्री ||२४||
करारतर्वकस्नरानप मराघस्नरानप | वतप उद्यरापनप दरानप |गबोरराग्रंजनप धम्र
म परानप| सराचधतश्री पग्रंचराग्नश्री ||२५||
हररकथरा परग राणशवण| आदरप कररतश्री रनरपण |सवर्व तश्रीथर परम कहठण| कफरतश्री पराणश्री ||२६||
झळफभळत दणे वतराचर्वनप| स्नरानप सग्रंध्यरा दभिरार्वसनप |हटळणे मराळरा गबोपश्रीचग्रंदनप| ठसणे शश्रीमगदराग्रंचणे ||२७||
अघ्यर्वपरात्रिप सग्रंपगष्ट गबोकणर| मग्रंत्रियग्रंत्रिराग्रंचश्रीग्रंतराग्रंब्रपणर |नरानरा पकराररचश्रीग्रं उपकणर| सराहहरयशबोभिरा ||२८||
घग्रंटरा घणघणरा वराजतश्री| स्तबोत्रिप स्तवनप आणश्री स्तगतश्री |आसनप मगदरा ध्यरानप कररतश्री| पदक्ष्णरा नमस्करार ||२९||
पग्रंचरायणेरन पमजरा कणेलर| मकम रतकणेचश्रीग्रं भलग्रंगप लराखबोलर |बणेलप नराररकणेळप भिररलर| सग्रंपमणर्व सराग्रंग पमजरा ||३०||
उपबोषणप रनष्ठरा नणेम| परम सरायरासश्रीग्रं कणेलप कमर्व |फळचच परावतश्री, वमर्व- | चगकलणे पराणश्री ||३१||
यणेजराहदकप कमर कणेलरग्रं| हृदई फळराशरा ककल्पलर |आपलणे इछिणे नप घणेतलर| समरत जन्मराग्रंचश्री ||३२||
कररन नरानरा सरायरास| कणेलरा चतदरा ववद्यराग्रंचरा अभ्यरास |ररवद्ध भसवद्ध सरावकरास| वबोळल्यरा जरर ||३३||
तरर सद्गगरकमपणेववरहहत| सवर्वथरा न घडणे स्वहहत |यणेमणेपगररचरा अनथर्व| चगकणेनरा यणेणप ||३४||
जग्रंव नराहरग्रं जरानपराप्तश्री| तग्रंव चगकणेनरा यरातरायरातश्री |गगरकमपणेववण अधबोगतश्री| गभिर्ववरास चगकणेनरा ||३५||
ध्यरान धरारणरा मगदरा आसन| भिकतश्री भिराव आणश्री भिजन |सकळहह फबोल ब्रह्मजरान -| जग्रंव तप पराप्त नराहरग्रं ||३६||
सद्गगरकमपरा न जबोडणे| आणश्री भिलतश्रीचकडणे वरावडणे |जचैसप आग्रंधळप चराचरबोन पडणे| गराररग्रं आणश्री गडधरराग्रं ||३७||
जचैसप नणेत्रिश्रीग्रं घराभलतराग्रं अग्रंजन| पडणे दृष्टरस रनधरान |तचैसप सद्गगरवचनप जरान- | पकराश हबोयणे ||३८||
सद्गगरववण जन्म रनफर्वळ| सद्गगरववण दशग ख सकळ |सद्गगरववण तळमळ| जराणरार नराहरग्रं ||३९||
सद्गगरचणेरन अभियग्रंकरप | पगट हबोईजणे ईश्वरप |सग्रंसरारदशग खप अपरारप | नरासबोन जरातश्री ||४०||
मरागप जरालणे थबोर थबोर| सग्रंत महग्रं त मगनणेश्वर |तयराग्रंसहह जरानववजरानववचरार| सद्गगरचणेनश्री ||४१||
शश्रीररामकमष्ण आहदकरनश्री| अरततरपर गगरभिजनश्रीग्रं |भसद्ध सराधग आणश्री सग्रंतजनश्रीग्रं| गगरदरास्य कणेलप ||४२||

www.samarthramdas400.in 111
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सकळ सष्म टरचणे चराळक| हररहरब्रह्मराहदक |तणेहह सद्गप

ग दरग्रं रग्रं क| महरवरा न चढणे तश्री ||४३||
असबो जयराभस मबोक्षि व्हरावरा| तणेणप सद्गर
ग कररावरा |सद्गगरववण मबोक्षि परावरावरा| हप कल्पराग्रंतश्रीग्रं न घडणे ||४४||
आतराग्रं सद्गर
ग तणे कचैसणे| नव्हणे रत इतरराग्रं गगर ऐसणे |जयराग्रंचणे कमपणेनप पकराशणे| शद्ध
ग जरान ||४५||
रयरा सद्गगरचश्री वबोळखण| पहग ढलणे समरासश्रीग्रं रनरपण |बबोभललप असणे शबोतश्रीग्रं शवण| अनक्र
ग मप कररावप ||४६||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे गरु
घ तनश्चयदेनराम समरास पहहिलरा ||१||५. १

www.samarthramdas400.in 112
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दस
घ ररा : गरु
घ लक्षण
||शशरराम ||
जणे कररामतश्री दराखववतश्री| तणेहह गगर म्हणणजणेतश्री |परग्रं तग सद्गगर नव्हणे तश्री| मबोक्षिदरातणे ||१||
सभिरामबोहन भिरग ररग्रं चणेटकप| सराबरमग्रंत्रि कतटरालप अनणेकप |नरानरा चमरकरार कततगकप| असग्रंभिराव्य सराग्रंगतश्री ||२||
सराग्रंगतश्री औषधश्रीपयबोग| कराग्रं सगवणर्वधरातच
म रा मरागर्व |दृकष्टबग्रंधनप लरागवणेग| अभभिळराषराचरा ||३||
सराहहत सग्रंगश्रीत ररागजरान| गश्रीत नरम य तरान मरान |नरानरा वराद्यप भसकववतश्री जन| तणेहह यणेक गगर ||४||
ववद्यरा भसकववतश्री पग्रंचराक्षिरर| तराडणेतबोडणे नरानरापरर |कराग्रं पबोट भिरणे जयरावरर| तणे ववद्यरा भसकववतश्री ||५||
जबो यरातश्रीचरा जबो व्यरापरार| भसकववतश्री भिररावयरा उदर |तणेहह गर
ग परर सराचरार- | सद्गर
ग नव्हणे तश्री ||६||
आपलर मरातरा आणश्री वपतरा| तणेहह गगरचच तरवतराग्रं |परर पचैलरापरार परावववतरा| तबो सद्गगर वणेगळरा ||७||
गराईत्रिश्रीमग्रंत्रिराचरा उचरार| सराग्रंगणे तबो सराचरार कगळगगर |परर जरानपववण पचैलपरार| पराववजणेत नराहरग्रं ||८||
जबो ब्रह्मजरान उपदणे सश्री| अजरानराग्रंधरारप रनरसश्री |जश्रीवरारमयराग्रं परमरारमयराग्रंसश्री| ऐकयतरा करर ||९||
ववघडलणे दणे व आणश्री भिकत| जश्रीवभशवपणप द्वचैत |तयरा दणे वभिकतराग्रं यणेकराग्रंत- | करर, तबो सद्गगर ||१०||
भिवव्यराघप घरालमरन उडश्री| गबोवरसरास तडरातबोडश्री |कणेलर,दणे खबोरन सश्रीघ सबोडश्री| तबो सद्गगर जराणरावरा ||११||
पराणश्री मरायराजराळश्रीग्रं पडडलप | सग्रंसरारदशग खप दशग खवलप |ऐसप जणेणप मगकत कणेलप | तबो सद्गगर जराणरावरा ||१२||
वरासनरानदरमराहराग्रंपगररग्रं| पराणश्री बगडतराग्रं ग्लराग्रंतश्री करर |तणेथप उडश्री घरालमरन तरारर| तबो सद्गगर जराणरावरा ||१३||
गभिर्ववरास अरत सराग्रंकडश्री| इछिराबग्रंधनराचश्री बणेडश्री |जरान दणे ऊन सश्रीघ सबोडश्री| तबो सद्गगर स्वरामश्री ||१४||
फबोडमरन शबदराचप अग्रंतर| वस्तग दराखवश्री रनजसरार |तबोचच गगर मराहणे र| अनराथराग्रंचप ||१५||
जश्रीव यणेकदणे सश्री बरापगडप| तयरास ब्रह्मचच करर रबोकडप |फणेडश्री सग्रंसरारसराग्रंकडणे| वचनमरात्रिप ||१६||
जप वणेदराग्रंचणे अभ्यराग्रंतररग्रं| तप कराढमन अपरयरापरर |भशष्यशवणश्रीग्रं कवळ भिरर| उद्गरारवचनप ||१७||
वणेद शरास्त्रि मराहरानगभिराव| पराहरातराग्रं यणेकचच अनगभिव |तबोचच यणेक गगररराव| ऐकयरपप ||१८||
सग्रंदणेह रनशशणेष जराळश्री ||स्वधमर्व आदरप परतपराळश्री |वणेदववरहहत टवराळश्री| करग्रंच नणेणणे ||१९||
जप जप मन अग्रंचगकरारर| तप तप स्वयप मगकत करर |तबो गगर नव्हणे , भभिकरारर- | झडणे आलरा ||२०||
भशष्यरास न लववतश्री सराधन|न करववतश्री इग्रंहदयपदमन |ऐसणे गगर आडकयराचणे तश्रीन| भमळरालणे तरर रयजरावणे ||२१||

www.samarthramdas400.in 113
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

जबो कबोणश्री जरान बबोधश्री| समळ

म अववद्यरा छिणे दर |इग्रंहदयपदमन परतपरादर| तबो सद्गर
ग जराणरावरा ||२२||
यणेक दव्यराचणे ववककलणे| यणेक भशष्यराचणे आणखलणे |अरतदरग राशणेनप कणेलणे| दरनरप ||२३||
जप जप रचणे भशष्यरामनश्रीग्रं| तचैसश्रीच करर मनधरणश्री |ऐसश्री करामनरा परावपणश्री| पडलर गळराग्रं| २४||
जबो गगर भिश्रीडसरार| तबो अद्धमराहमन अद्धम थबोर |चबोरटरा मकद परामर| दव्यभिदोंद ग ||२५||
जचैसरा वचैद्य दरग राचरारर| कणेलर सवर्वस्वप बबोहरर |आणश्री सणेखश्रीग्रं भिश्रीड करर| घरातघणेणरा ||२६||
तचैसरा गगर नसरावरा| जणेणप अग्रंतर पडणे दणे वरा |भिश्रीड कररनयराग्रं, गबोवरा- | घरालर बग्रंधनराचरा ||२७||
जणेथप शद्ध
ग ब्रह्मजरान| आणश्री स्थमळ कक्रयणेचप सराधन |तबोचच सद्गर
ग रनधरान| दराखवश्री डबोळराग्रं ||२८||
दणे खणप दराखववतश्री आदरप | मग्रंत्रि फग्रंग ककतश्री कणर्वद्वरारप |इतगकपच जरान, तप परामरप - | अग्रंतरलरग्रं भिगवग्रंतरा ||२९||
बराणणे रतहरग्रंचश्री खमण| तबोचच गगर सगलक्षिण |तणेथपचच ररघरावप शरण| अरयरादरप मगमगक्षिप ||३०||
अद्वचैतरनरपणश्रीग्रं अगराध वकतरा| परर ववषई लबोलग्रंगतरा |ऐभसयरा गगरचणेरन सराथर्वकतरा| हबोणरार नराहरग्रं ||३१||
जचैसरा रनरपणसमयबो| तचैसपचच मनहह करर वरायबो |कमतबगद्धश्रीचरा जयबो| जरालराच नराहरग्रं ||३२||
रनरपणश्रीग्रं सरामथ्यर्व भसद्धश्री| शवण हबोतराग्रं दरग राशरा बराधश्री |नरानरा चमरकरारप बगद्धश्री| दग्रं डळग्रंम लरागणे ||३३||
पमवर्गीं जरातणे ववरकत भिकत| तयराग्रंभस सरादृश्य भिगवग्रंत |आणश्री सरामथ्यर्वहह अदत
ग | भसद्धश्रीचणेरन यबोगप ||३४||
ऐसप तयराग्रंचप सरामथ्यर्व| आमगचप जरानचच नगसदप वणेथर्व |ऐसरा सरामथ्यरार्वचरा स्वराथर्व| अग्रंतररग्रं वसणे ||३५||
रनशणेष दरग राशरा तगटणे| तररच भिगवग्रंत भिणेटणे |दरग राशरा धररतश्री तणे वबोखटणे | शबदजरातणे कराभमक ||३६||
बहगत जरातश्रीग्रं नरागवलरग्रं| करामनणेनप वणेडश्रीग्रं कणेलरग्रं |करामनरा इकच्छितराग्रंच मणेलरग्रं| बरापगडश्रीग्रं ममखर ||३७||
रनशणेष करामनरारहहत| ऐसरा तबो ववरळरा सग्रंत |अवघ्यराग्रंवणेगळप मत| अक्षिचै ज्यराचप ||३८||
अक्षिचै ठणे वरा सकळराग्रंचरा| परर पराग्रंगडरा कफटणे नरा शरररराचरा |तणेणप मरागर्व ईश्वरराचरा| चगकबोरन जरातश्री ||३९||
भसवद्ध आणश्री सरामथ्यर्व जरालप | सरामथ्यर दणे हरास महररव आलप |तणेणप बबच
ग्रं राड वळकरावलप | दणे हबगद्धश्रीचप ||४०||
सराग्रंडमरन अक्षिचै सगख| सरामथ्यर्व इरछितश्री तणे ममखर्व |करामनणेसराररखप दशग ख| आणश्रीक कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं ||४१||
ईश्वरप ववण जणे करामनरा| तणेणणेचच गगणप नरानरा यरातनरा |परावतश्री, हबोतश्री पतनरा- | वरपडणे पराणश्री ||४२||
हबोतराग्रं शररररासश्री अग्रंत| सरामथ्यर्वहह रनघबोन जरात |सणेखश्रीग्रं अग्रंतरलरा भिगवग्रंत| करामनरागगणप ||४३||
म्हणबोरन रनशकरामतराववचरार| दृढबगद्धश्रीचरा रनधरार्वर |तबोचच सद्गगर पचैलपरार| पराववश्री भिवराचरा ||४४||

www.samarthramdas400.in 114
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

मगख्य सद्गगरचप लक्षिण| आधश्रीग्रं पराहहजणे ववमळ जरान |रनश्चयराचप समराधरान| स्वरपकस्थतश्री ||४५||
यराहरवरर वचैरराग्य पबळ| वकम रत उदरास कणेवळ |ववशणेष आचरारप रनमर्वळ| स्वधमर्वववषई ||४६||
यराहहवरर अध्यरारमशवण| हररकथरा रनरपण |जणेथप परमराथर्ववववरण| रनरग्रं तर ||४७||
जणेथप सराररासरारववचरार| तणेथप हबोयणे जगबोद्धरार |नवववधरा भिकतश्रीचरा आधरार| बहगतरा जनरासश्री ||४८||
म्हणबोरन नवववधरा भिजन| जणेथप परतष्ठलप सराधन |हप सद्गगरचप लक्षिण| शबोतश्रीग्रं वबोळखरावप ||४९||
अग्रंतररग्रं शगद्ध ब्रह्मजरान| बराह्य रनष्ठणे चप भिजन |तणेथप बहग भिकत जन| ववशराग्रंरत परावतश्री ||५०||
नराहरग्रं उपरासनणेचरा आधरार| तबो परमराथर्व रनरराधरार |कमरववण अनराचरार| भ्रष्ट हबोतश्री ||५१||
म्हणबोरन जरान वचैरराग्य आणण भिजन|स्वधमर्वकमर्व आणण सराधन|कथरा रनरपण शवण मनन| नश्रीरत न्यरायणे मयरार्वदरा
यरामधप यणेक उणप असणे| तणेणप तप ववलक्षिण हदसणे |म्हणतन सवर्वहह ववलसणे| सद्गगरपरासश्रीग्रं ||५३||
तबो बहगतराग्रंचप पराळणकतरार्व| रयरास बहगतराग्रंचश्री असणे चचग्रंतरा |नरानरा सराधनप समथरार्व| सद्गगरपरासश्रीग्रं ||५४||
सराधनपववण परमराथर्व परतष्ठणे | तबो मरागगतराग्रं सवपच भ्रष्टणे |यराकरारणणे दरग रदष्टणे | मराहरानगभिराव ||५५||
आचरार उपरासनरा सबोडडतश्री| तणे भ्रष्ट अभिकत हदसतश्री |जळबो तयराग्रंचश्री महग्रं तश्री| कबोण पस
ग णे ||५६||
कमर्व उपरासनणेचरा अभिराव| तणेथप भिकराधणेभस जरालरा ठराव |तबो करानकदोंडरा समगदराव| पपग्रंचश्री हराग्रंसतश्री ||५७||
नश्रीच यरातश्रीचरा गगर| तबोहर करानकदोंडरा ववचरार |ब्रह्मसभिणेस जचैसरा चबोर| तचैसरा दडणे ||५८||
ब्रह्मसभिणे दणे खतराग्रं| रयराचप तश्रीथर्व नयणे घणेतराग्रं |अथवरा पसराद सणेववतराग्रं| पराकश्चत पडणे ||५९||
तश्रीथप
र्व सरादराचश्री सराग्रंडश्री कणेलर| तणेथप नश्रीचतरा हदसबोन आलर |गगरभिककत तणे सटवलर| यणेकरायणेककी ||६०||
गगरचश्री मयरार्वदरा रराखतराग्रं| ब्रराह्मण क्षिबोभितश्री तरवतराग्रं |तणेथप ब्रराह्मण्य रक्षिमग्रं जरातराग्रं| गगरक्षिबोभि घडणे ||६१||
ऐसश्रीग्रं सराग्रंकडश्रीग्रं दबोहरग्रंकडणे| तणेथप पस्तरावरा घडणे |नश्रीच यरातश्रीस गगररव न घडणे| यराकरारणप ||६२||
तथरावप आवडश्री घणेतलर जश्रीवप| तरर आपणचच भ्रष्टरावप |बहगत जनराग्रंसश्री भ्रष्टवरावप | हप तदों दष म णचच ककीग्रं ||६३||
आतराग्रं असबो हरा ववचरार| स्वयरातश्रीचरा पराहहजणे गगर |नराहरग्रं तरर भ्रष्टराकरार| नणेमस्त घडणे ||६४||
जणे जणे कराग्रंहरग्रं उरतम गगण ||तप तप सद्गगरचप लक्षिण |तथरावप सराग्रंगबो वबोळखण| हबोयणे जणेणप ||६५||
यणेक गगर यणेक मग्रंत्रिगगर| यणेक यग्रंत्रिगगर यणेक तराग्रंत्रिगगर |यणेक वस्तरादगगर यणेक रराजगगर| म्हणतश्री जनश्रीग्रं ||६६||
यणेक कगळगगर यणेक मरारनलरा गगर| यणेक ववद्यरागगर यणेक कगववद्यरागगर |यणेक असद्गगर यणेक यरारतगगर| दग्रं डकतर ||६७||

www.samarthramdas400.in 115
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

यणेक मरातरागगर यणेक वपतरागगर| यणेक रराजरागगर यणेक दणे वगगर |यणेक बबोभलजणे जगद्गगर| सकळकळरा ||६८||
ऐसणे हणे सत्रिरा गगर| यराहहवणेगळणे आणश्रीक गगर |ऐक तयराग्रंचरा ववचरार| सराग्रंचगजणेल ||६९||
यणेक स्वप्नगगर यणेक दरक्षिरागगर| यणेक म्हणतश्री परतमरागगर |यणेक म्हणतश्री स्वयप गगर| आपलरा आपण ||७०||
जणे जणे यरातश्रीचरा जबो व्यरापरार| तणे तणे रयराचणे रततगकणे गर
ग |यराचरा पराहरातराग्रं ववचरार| उदग्रं ड आहणे ||७१||
असबो ऐसणे उदग्रं ड गगर| नरानरा मतराग्रंचरा ववचरार |परर जबो मबोक्षिदरातरा सद्गगर| तबो वणेगळराचच असणे ||७२||
नरानरा सद्ववद्यणेचणे गगण| यराहहवरर कमपराळमपण |हप सद्गगरचप लक्षिण| जराणणजणे शबोतश्रीग्रं ||७३||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे गघरुलक्षणनराम समरास दस
घ ररा ||२||५. २

www.samarthramdas400.in 116
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास ततसररा : मशष्यलक्षण

||शशरराम ||
मराअगराग्रं सद्गगरचप लक्षिण| ववशद कणेलप रनरपण |आतराग्रं सकच्छिष्यराचश्री वबोळखण| सरावध ऐकरा ||१||
सद्गगरववण सकच्छिष्य| तबो वरायराग्रं जराय रनशणेष |कराग्रं सकच्छिष्यपववण ववशणेष| सद्गगर भसणणे ||२||
उरतमभिमभम शबोचधलर शगद्ध| तणेथप बश्रीज पणेररलप ककडखराद |कराग्रं तप उरतम बश्रीज परर समग्रंध| खडकपभस पडडलरा ||३||
तचैसरा सकच्छिष्य तप सरपरात्रि| परग्रं तग गगर सराग्रंगणे मग्रंत्रि तग्रंत्रि |तणेथप अरत्रि नरा परत्रि| कराग्रंहहग्रंच नराहरग्रं ||४||
अथवरा गगर पमणर्व कमपरा करर| परर भशष्य अनराचधकरारर |भिराग्यपगरषराचरा भभिकरारर| पगत्रि जचैसरा ||५||
तचैसप यणेकराववण यणेक| हबोत असणे रनरराथर्वक |परलबोककीग्रंचप सराथर्वक| तप दऱ्ग हरावणे ||६||
म्हणतरन सद्गगर आणश्री सकच्छिष्य| तणेथप न लगतश्री सरायरास |रयराग्रं उभियतराग्रंचरा हव्यरास| पगरणे यणेकसररा ||७||
सगभिमभम आणश्री उरतम कण| उगवणेनरा पजन्यपववण |तचैसप अध्यरारमरनरपण| नस्तराग्रं हबोयणे ||८||
सणेत पणेररलप आणश्री उगवलप | परग्रं तग रनगणेववण गणेलप |सराधनपववण तचैसप जरालप | सराधकराग्रंसश्री ||९||
जग्रंवरर पश्रीक आपणरास भिबोगणे| तग्रंवरर अवघपचच करणप लरागणे |पश्रीक आभलयराग्रंहह, उगप - | रराहदोंचच नयणे ||१०||
तचैसप आरमजरान जरालप | परर सराधन पराहहजणे कणेलप |यणेक वणेळ उदग्रं ड जणेववलप | तऱ्हरग्रं सरामगश्री पराहहजणे ||११||
म्हणतन सराधन अभ्यरास आणश्री सद्गगगग|सकच्छिष्य आणश्रीसच्छिरास्त्रिववचरार|सरकमर्व सद्वरासनरा,परार-|पराववश्री भिवराचरा
सदप
ग रासनरा सरकमर्व| सकरक्रयरा आणश्री स्वधमर्व |सरसग्रंग आणश्री रनरय नणेम| रनरग्रं तर ||१३||
ऐसप हप अवघपचच भमळणे | तररच ववमळ जरान रनवळणे |नराहरग्रं तरर पराषराग्रंड सग्रंचरणे बळप | समगदराई ||१४||
यणेथप शबद नराहरग्रं भशष्यरासश्री| हप अवघप सद्गगरपरासश्रीग्रं |सद्गर
ग परालटर अवगगणरासश्री| नरानरा यणेरनप करनश्री ||१५||
सद्गर
ग चणेरन असकच्छिष्य परालटणे | परग्रं तग सकच्छिष्यपअसद्गगर न परालटणे |कराग्रं जप थबोरपण तगटणे| म्हणतरनयरा ||१६||
यराकरणप सद्गर
ग पराहहजणे| तररच सन्मरागर्व लराहहजणे |नराहहग्रं तरर हबोईजणे| पराषराग्रंडरा वरपडणे ||१७||
यणेथप सद्गर
ग चच करारण| यणेर सवर्व रनशकरारण |तथरावप सराग्रंगबो वबोळखण| सकच्छिष्यराचश्री ||१८||
मगख्य सकच्छिष्यराचप लक्षिण| सद्गर
ग वचनश्रीग्रं ववश्वरास पण
म र्व |अनन्यभिरावप शरण| रयरा नराग्रंव सकच्छिष्य ||१९||
भशष्य पराहहजणे रनमर्वळ| भशष्य पराहहजणे आचरारसश्रीळ |भशष्य पराहहजणे कणेवळ| ववरकत अनगतरापश्री ||२०||
भशष्य पराहहजणे रनष्ठरावग्रंत| भशष्य पराहहजणे सगचचष्मग्रंत |भशष्य पराहहजणे नणेमस्त| सवर्वपकराररग्रं ||२१||
www.samarthramdas400.in 117
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

भशष्य पराहहजणे सराक्षिपश्री ववशणेष| भशष्य पराहहजणे परम दक्षि |भशष्य पराहहजणे अलक्षि| लक्षिश्री ऐसरा ||२२||
भशष्य पराहहजणे अरत धश्रीर| भशष्य पराहहजणे अरत उदरार |भशष्य पराहहजणे अरत तरपर| परमराथर्वववषई ||२३||
भशष्य पराहहजणे परबोपकरारर| भशष्य पराहहजणे रनमर्वरसरर |भशष्य पराहहजणे अथरारतररग्रं| पवणेशकतरार्व ||२४||
भशष्य पराहहजणे परम शगद्ध| भशष्य पराहहजणे परम सरावध |भशष्य पराहहजणे अगराध| उरतम गगणराग्रंचरा ||२५||
भशष्य पराहहजणे पजरावग्रंत| भशष्य पराहहजणे पणेमळ भिकत |भशष्य पराहहजणे नश्रीरतवग्रंत| मयरार्वदणेचरा ||२६||
भशष्य पराहहजणे यकग कतवग्रंत| भशष्य पराहहजणे बवग द्धवग्रंत |भशष्य पराहहजणे सग्रंतरासग्रंत| ववचरार घणेतरा ||२७||
भशष्य पराहहजणे धराररष्टराचरा| भशष्य पराहहजणे दृढ वतराचरा |भशष्य पराहहजणे उरतम कगळश्रीचरा| पण्
ग यसश्रीळ ||२८||
भशष्य असरावरा सराकरवक| भशष्य असरावरा भिजक |भशष्य असरावरा सराधक| सराधनकतरार्व ||२९||
भशष्य असरावरा ववश्वरासश्री| भशष्य असरावरा करायराकलणेशश्री |भशष्य असरावरा परमराथरार्वसश्री| वराढऊग्रं जराणणे ||३०||
भशष्य असरावरा स्वतग्रंत्रि| भशष्य असरावरा जगभमत्रि |भशष्य असरावरा सरपरात्रि| सवर्व गगणप ||३१||
भशष्य असरावरा सद्ववद्यणेचरा| भशष्य असरावरा सदरावराचरा |भशष्य असरावरा अग्रंतररग्रंचरा| परमशगद्ध ||३२||
भशष्य नसरावरा अवववणेककी| भशष्य नसरावरा गभिर्वसगखश्री |भशष्य असरावरा सग्रंसरारदशग खश्री| सग्रंतप्त दणे हर ||३३||
जबो सग्रंसरारदशग खप दशग खवलरा| जबो तत्रिववधतरापप पबोळलरा |तबोचच अचधकरारर जरालरा| परमराथर्वववषश्रीग्रं ||३४||
बहग दशग ख भिबोचगलप जणेणप| तयरासश्रीच परमराथर्व बराणणे |सग्रंसरारदशग खराचणेरन गगणप| वचैरराग्य उपजणे ||३५||
जयरा सग्रंसरारराचरा त्रिरास| तयरासश्रीच उपजणे ववस्वरास |ववस्वरासबळप दृढ करास| धररलर सद्गगरचश्री ||३६||
अववस्वरासप करास सबोडडलर| ऐसश्रीग्रं बहगतणेक भिवश्रीग्रं बगडरालरग्रं |नरानरा जळचररग्रं तबोडडलरग्रं| मध्यपचच सगखदशग खप ||३७||
यराकरारणप दृढ ववस्वरास| तबोचच जराणरावरा सकच्छिष्य |मबोक्षिराचधकरारर ववशणेष| आगगण्यग ||३८||
जबो सद्गगरवचनप रनवरालरा| तबो सरायबोज्यतणेचरा आग्रंणखलरा |सग्रंसरारसग्रंगणे पराग्रंचगलरा| न वचणे कदरा ||३९||
सद्गगरहमन दणे व मबोठरा| जयरास वराटणे तबो करग्रं टरा |सगटलरा वचैभिवराचरा फराग्रंटरा| सरामरथ्यवपसप ||४०||
सद्गगरस्वरप तप सग्रंत| आणश्री दणे वराग्रंस मराग्रंडणेल कल्पराग्रंत |तणेथप कचैचप उरणे ल सरामथ्यर्व| हररहरराग्रंचप ||४१||
म्हणतन सद्गगरसरामथ्यर्व आधश्रीक| जणेथप आटतश्री ब्रह्मराहदक |अल्पबगद्धश्री मरानवश्री रग्रं क| तयराग्रंभस हप कळणे नरा ||४२||
गगरदणे वराग्रंस बरराबरर- | करर तबो भशष्य दरग राचरारर |भ्रराग्रंरत बचैसलर अभ्यराग्रंतररग्रं| भसद्धराग्रंत नणेणवणे ||४३||
दणे व मरनषश्रीग्रं भिराववलरा| मग्रंत्रिश्रीग्रं दणे वपणराभस आलरा |सद्गगर न वचणे ककल्पलरा| ईश्वरराचणेरन ||४४||

www.samarthramdas400.in 118
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

म्हणतरन सद्गर
ग पण
म प
र्व णप | दणे वराहमन आधश्रीक कबोहटगगणप |जयराभस वणणर्वतराग्रं भिराग्रंडणप | वणेदशरास्त्रिश्रीग्रं लरागलरग्रं ||४५||
असबो सद्गर
ग पदरापढ
ग प | दज
ग प कराग्रंहरग्रंच न चढणे |दणे वसरामथ्यर्व तप कणेवढप | मरायराजरनत ||४६||
अहबो सद्गर
ग कमपरा जयरासश्री| सरामथ्यर्व न चलणे तयरापरासश्रीग्रं |जरानबळप वचैभिवरासश्री| तण
म तगछि कणेलप || ४७||
अहबो सद्गर
ग कमपणेचणेरन बळप | अपरबोक्षिजरानराचणेरन उसराळप |मरायणेसहहत ब्रह्मराग्रंड सगळप | दृष्टरस न यप ||४८||
ऐसप सकच्छिष्यराचप वचैभिव| सद्गर
ग वचनश्रीग्रं दृढ भिराव |तणेणप गगणप दणे वरराव| स्वयपचच हबोतश्री ||४९||
अग्रंतररग्रं अनत
ग रापप तरापलणे| तणेणप अग्रंतर शद्ध
ग जरालप |पढ
ग प सद्गगरवचनप रनवरालणे| सकच्छिष्य ऐसणे ||५०||
लरागतराग्रं सद्गगरवचनपग्रंथप| जरालप ब्रह्मराग्रंड परालथप |तरर जयराच्यरा शद्ध
ग भिरावराथर| परालट न धररजणे ||५१||
शरण सद्गगरस गणेलणे| सकच्छिष्य ऐसणे रनवडलणे |कक्रयरापरालटप जरालणे| परावन ईश्वररग्रं ||५२||
ऐसरा सदराव अग्रंतररग्रं| तणेचच मगकतश्रीचणे वराटणे करर |यणेर मराईक वणेषधरारर| असकच्छिष्य ||५३||
वराटणे ववषयराग्रंचणे सगख| परमराथर्व सग्रंपरादणणे लतककक |दणे खबोवणेखश्रीग्रं पढतममख|
र्व शरण गणेलणे ||५४||
जरालर ववषई वकम रत अनरावर| दृढ धररलरा सग्रंसरार |परमराथर्वचचरचरा ववचरार| मभळण झरालरा ||५५||
मबोड घणेतलरा परमराथरार्वचरा| हव्यरास धररलरा पपग्रंचराचरा |भिरार वराहहलरा कगटगग्रंबराचरा| कराबराडश्री जरालरा ||५६||
मरारनलरा पपग्रंचश्रीग्रं आनग्रंद| कणेलरा परमराथर ववनबोद |भ्रराग्रंत ममढ मरतमग्रंद| लबोधलरा करामश्रीग्रं ||५७||
समकर पमकजलप ववलणेपनप | म्हचै सरा महदर्व लरा चग्रंदनप |तचैसरा ववषई ब्रह्मजरानप| वववणेकप बबोचधलरा ||५८||
ररासभि उककरडराग्रं लबोळणे | तयराभस पररमळसबोहळणे |उलमक अग्रंधराररग्रं पळणे | तयरा कणेवश्री हग्रं सपग्रंगतश्री ||५९||
तचैसरा ववषयदराररग्रंचरा बरराडश्री| घरालर अधशपतनश्रीग्रं उडश्री |तयरास भिगवग्रंत आवडश्री| सरसग्रंग कक चरा ||६०||
वतर करन दराग्रंतराळश्रीग्रं| स्वरानपगत्रि हराडप चगळश्री |तचैसरा ववषई तळमळश्री| ववषयसगखराकरारणणे ||६१||
तयरा स्वरानमगखश्रीग्रं परमरान्न| ककीग्रं मकर्वटरास भसग्रंहरासन |तचैसप ववषयशकतराग्रं जरान| कजरणे ल कक चप ||६२||
ररासभिप रराखतराग्रं जन्म गणेलरा| तबो पग्रंडडतराग्रंमध्यप परतष्ठलरा |न वचणे, तचैसरा अशकतरालरा| परमराथर्व नराहरग्रं ||६३||
भमळरालरा रराजहग्रं सराग्रंचरा मणेळरा| तणेथप आलरा डदोंबकरावळरा |लक्षिमन ववष्ठणे चरा गबोळरा| हग्रं स म्हणवश्री ||६४||
तचैसणे सज्जनराचणे सग्रंगतश्री| ववषई सज्जन म्हणववतश्री |ववषय आमणेद्य चचरतश्रीग्रं| गबोळरा लकक्षिलरा ||६५||
कराखणे घणेऊरनयराग्रं दराररा| म्हणणे मज सग्रंन्यरासश्री कररा |तचैसरा ववषई सचैररावचैररा| जरान बडबडश्री ||६६||
असबो ऐसणे पढतममख|
र्व तणे कराय जराणतश्री अद्वचैतसगख |नरारककी पराणश्री नकर्व| भिबोचगतश्री स्वचैच्छिरा ||६७||

www.samarthramdas400.in 119
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

वचैषणेचश्री कररल सणेवरा| तबो कचैसरा मग्रंत्रिश्री म्हणरावरा |तचैसरा ववषयदरास मरानरावरा| भिकतरराज कणेवश्री ||६८||
तचैसणे ववषई बरापड
ग णे| रयराग्रंस जरान कबोणश्रीकडणे |वराचराळ शराकबदक बडबडणे| वरपडणे जरालणे ||६९||
ऐसणे भशष्य परम नष्ट| करनष्ठराग्रंमधप करनष्ठ |हरन अवववणेककी आणश्री दृष्ट| खळ खबोटणे दज
ग न
र्व ||७०||
ऐसणे जणे परापरप| दरघर्वदबोषश्री वज्रलणेप |तयराग्रंस पराश्चश्रीत, अनत
ग राप- | उदवतराग्रं आहप ||७१||
तप हह पन्
ग हराग्रं शरण जरावप | सद्गगरस सग्रंतबोषवरावप |कमपरादृष्टर जराभलयराग्रं व्हरावप | पन्
ग हराग्रं शद्ध
ग ||७२||
स्वरामश्रीदबोह जयरा घडणे| तबो यरावश्चग्रंद नरककीग्रं पडणे |तयरास उपरावचच न घडणे| स्वरामश्री तगष्टल्यरावराग्रंचगनश्री ||७३||
स्मशरानवचैरराग्य आलप | म्हणबोन लबोटराग्रंगण घरातलप |तणेणप गण
ग प उपरतष्ठलणे- | नराहरग्रं जरान| ७४||
भिराव आणणलरा जरायराचरा| मग्रंत्रि घणेतलरा गर
ग चरा |भशष्य जरालरा दबो हदसराग्रंचरा| मग्रंत्रिराकरारणप ||७५||
ऐसणे कणेलणे गगर उदग्रं ड| शबद भसकलरा पराषराग्रंड |जरालरा तदोंडराळ तमगड
र | मराहरापराषराग्रंडश्री ||७६||
घडश्री यणेक रडणे आणश्री पडणे| घडश्री यणेक वचैरराग्य चढणे |घडश्री यणेक अहग्रं भिराव जडणे| जरातणेपणराचरा ||७७||
घडश्री यणेक ववस्वरास धरर| सवप च घडड यणेक गगगगरर्व र |ऐसणे नरानरा छिग्रं द करर| वपसराट जचैसरा ||७८||
कराम क्रबोध मद मरसर| लबोभि मबोह नरानरा ववकरार |अभभिमरान करापट्य रतरस्करार| हृदई नराग्रंदतश्री ||७९||
अहग्रं करार आणश्री दणे हपराग्रंग| अनराचरार आणश्री ववषयसग्रंग |सग्रंसरार पपग्रंच उद्वणेग| अग्रंतररग्रं वसणे ||८०||
दरघर्वसमत्रिश्री कमतघ्न परापश्री| कगकमर कगतकर ववकल्पश्री |अभिकत अभिराव सश्रीघकबोपश्री| रनष्ठगर परघरातक ||८१||
हृदयपसगन्य आणश्री आळसश्री| अवववणेककी आणण अववस्वरासश्री |अधश्रीर अववचरार, सग्रंदणेहरासश्री- | दृढ धतरार्व ||८२||
आशरा ममतरा तष्म णरा कल्पनरा| कगबगद्धश्री दव
ग कर्व म रत दव
ग रार्वसनरा |अल्पबगवद्ध ववषयकरामनरा| हृदई वसणे ||८३||
ईषणरा असमयरा रतरस्करारप | रनग्रंदणेभस पवतर आदरप |दणे हराभभिमरानप हगग्रंबरणे | जराणपणप ||८४||
क्षिगधरा तष्म णरा आवरणे नरा| रनदरा सहसरा धरणे नरा |कगटगग्रंबचचग्रंतरा वबोसरणे नरा| भ्रराग्रंरत पडडलर ||८५||
शराकबदक बबोलणे उदग्रं ड वराचरा| लणेश नराहरग्रं वचैरराग्यराचरा |अनगतराप धराररष्ट सराधनराचरा| मरागर्व न धरर ||८६||
भिककत ववरककत नरा शराग्रंतश्री| सद्वकम रत लरनतरा नरा दराग्रंतश्री |कमपरा दयरा नरा तप्म तश्री| सगबगवद्ध असणेच नरा ||८७||
करायराकलणेसश्रीग्रं शणेरररहरन| धमर्वववषई परम कमपण |कक्रयरा परालटणे नरा कहठण| हृदयणे जयराचप ||८८||
आजर्वव नराहरग्रं जनरासश्री| जबो अवपयणे सज्जनरासश्री |जयराचणे कजवश्रीग्रं आहहणरसश्रीग्रं| परन्यमन वसणे ||८९||
सदरा सवर्वकराळ लहटकरा| बबोलणे मराईक लरापणणकरा |कक्रयरा ववचरार पराहतराग्रं, यणेकरा| वचनश्रीग्रं सरय नराहरग्रं ||९०||

www.samarthramdas400.in 120
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

परपश्रीडणेववषई तरपर| जचैसणे ववग्रंचग आणण ववखरार |तचैसरा कगशबदप कजव्हरार| भिणेदर सकळराग्रंचप ||९१||
आपलणे झराग्रंककी अवगगण| पहग ढलराग्रंस बबोलणे कहठण |भमथ्यरा गगणदबोषपववण| गण
ग दबोष लरावश्री ||९२||
स्वयप परापरारमरा अग्रंतररग्रं| पहग ढलराग्रंचच कणव न करर |जचैसरा हहग्रंसक दरग राचरारर| परदशग खप भशणणेनरा ||९३||
दशग ख परराव्यराचप नणेणतश्री| दज
ग न
र्व गराग्रंकजलणे चच गराग्रंकजतश्री |शम परावतराग्रं आनग्रंदतश्री| आपल
ग णे मनश्रीग्रं ||९४||
स्वदशग खप झगरणे अग्रंतररग्रं| आणश्री परदशग खप हरास्य करर |तयरास पराप्त यणेमपरग र| रराजदत
म तराडडतश्री ||९५||
असबो ऐसप मदराग्रंध बरापड
ग प| तयराग्रंभस भिगवग्रंत कक चरा जबोडणे |जयराग्रंस सगबवग द्ध नरावडणे| पव
म प
र्व रातकपकरनश्री ||९६||
तयरास दणे हराचरा अग्रंतश्रीग्रं| गरात्रिप क्षिश्रीणतरा परावतश्री |कजवलगप वबोसग्रंडडतश्री| जराणवणेल तणेव्हराग्रं ||९७||
असबो ऐसणे गण
ग रावणेगळणे | तणे सकच्छिष्य आगळणे |दृढभिरावराथर सबोहळणे | भिबोचगतश्री स्वरानग्रंदराचणे ||९८||
जयणे स्थळश्रीग्रं ववकल्प जरागणे| कगळराभभिमरान पराठठीग्रं लरागणे |तणे पराणश्री पपग्रंचसग्रंगप| हहग्रंपगटर हबोतश्री ||९९||
जणेणपकररतराग्रं दशग ख जरालप | तप चच मनश्रीग्रं दृढ धररलप |तणेणप गगणप पराप्त जरालप | पन्
ग हराग्रं दशग ख ||१००||
सग्रंसरारसग्रंगप सगख जरालप | ऐसप दणे णखलप नरा ऐककलप |ऐसप जराणबोन अनहहत कणेलप | तणे दशग खश्री हबोतश्री स्वयप ||१०१||
सग्रंसराररग्रं सगख मरारनतश्री| तणे पराणश्री ममढमतश्री |जराणबोन डबोळणे झराग्रंककतश्री| पढतममखर्व ||१०२||
पपग्रंच सगखप कररावरा| परर कराग्रंहरग्रं परमराथर्व वराढवरावरा |परमराथर्व अवघराचच बड
ग वरावरा| हप ववहहत नव्हणे ||१०३||
मरागराग्रं जरालप रनरपण| गगरभशष्यराग्रंचश्री वबोळखण |आतराग्रं उपदणे शराचप लक्षिण| सराग्रंचगजणेल ||१०४||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे मशष्यलक्षणनराम समरास ततसररा ||३||५. ३

www.samarthramdas400.in 121
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास चवररा : उपददे शलक्षण

||शशरराम ||
ऐकरा उपदणे शराचश्रीग्रं लक्षिणप | बहगववधप कबोण कबोणप |सराग्रंगतराग्रं तप असराधरारणप | परर कराग्रंहरग्रं यणेक सराग्रंगदों ||१||
बहगत मग्रंत्रि उपदणे भशतश्री| कबोणश्री नराम मरात्रि सराग्रंगतश्री |यणेक तणे जप करववतश्री| वदोंकरारराचरा ||२||
भशवमग्रंत्रि भिवरानश्रीमग्रंत्रि| ववष्णगमग्रंत्रि महरालक्ष्मश्रीमग्रंत्रि|अवधमतमग्रंत्रि गणणेशमग्रंत्रि| मरातरडमग्रंत्रि सराग्रंगतश्री ||३||
मछिकममर्ववऱ्हरावमग्रंत्रि| नभम सग्रंहमग्रंत्रि वरामनमग्रंत्रि |भिरागर्ववमग्रंत्रि रघगनराथमग्रंत्रि| कमष्णमग्रंत्रि सराग्रंगतश्री ||४||
भिचैरवमग्रंत्रि मल्लराररमग्रंत्रि| हनगमग्रंतमग्रंत्रि यणेकक्षिणश्रीमग्रंत्रि |नराररायणेणमग्रंत्रि पराग्रंडगरग्रं गमग्रंत्रि| अघबोरमग्रंत्रि सराग्रंगतश्री ||५||
शणेषमग्रंत्रि गरडमग्रंत्रि| वरायबोमन्त्रि वणेतराळमग्रंत्रि |झबोहटग्रंगमग्रंत्रि बहगधरा मग्रंत्रि| ककतश्री म्हणतरन सराग्रंगरावणे ||६||
बराळरामग्रंत्रि बगगळरामग्रंत्रि| कराभळमग्रंत्रि कग्रंकराभळमग्रंत्रि |बटगकमग्रंत्रि नरानरा मग्रंत्रि| नरानरा शकतश्रीग्रंचणे ||७||
पथ
म कराकरारप स्वतग्रंत्रि| कजतगकणे दणे व रततगकणे मग्रंत्रि |सबोपणे अवघड ववचचत्रि| खणेचर दरारण बश्रीजराचणे ||८||
पराहदों जरातराग्रं पथ्
म वश्रीवरर| दणे वराग्रंचश्री गणनरा कबोण करर |रततगकणे मग्रंत्रि वचैखरर| ककतश्री म्हणतरन वदवरावश्री ||९||
असग्रंख्यरात मग्रंत्रिमराळरा| यणेकराहमरन यणेक आगळरा |ववचचत्रि मरायणेचश्री कळरा| कबोण जराणणे ||१०||
ककरयणेक मग्रंत्रिश्रीग्रं भिमतप जरातश्री| ककरयणेक मग्रंत्रिश्रीग्रं वणेथरा नरासतश्री |ककरयणेक मग्रंत्रिश्रीग्रं उतरतश्री| भसतप ववग्रंचम ववखरार ||११||
ऐसणे नरानरा पररचणे मग्रंत्रिश्री| उपदणे भशतश्री कणर्वपरात्रिश्रीग्रं |जप ध्यरान पमजरा यग्रंत्रिश्री| ववधरानयगकत सराग्रंगतश्री ||१२||
यणेक भशव भशव सराग्रंगतश्री| | यणेक हरर हरर म्हणववतश्री |यणेक उपदणे भशतश्री| ववठल ववठल म्हणबोनश्री ||१३||
यणेक सराग्रंगतश्री कमष्ण कमष्ण| यणेक सराग्रंगतश्री ववष्ण ववष्ण |यणेक नराररायण नराररायण| म्हणतन उपदणे भशतश्री ||१४||
यणेक म्हणतश्री अच्यत
ग अच्यत
ग | यणेक म्हणतश्री अनग्रंत अनग्रंत|यणेक सराग्रंगतश्री दरत दरत| म्हणत जरावप ||१५||
यणेक सराग्रंगतश्री रराम रराम| यणेक सराग्रंगतश्री ॐ ॐ म |यणेक म्हणतश्री मणेघशराम| बहगतराग्रं नरामश्रीग्रं स्मररावरा ||१६||
यणेक सराग्रंगतश्री गर ग गगर| यणेक म्हणतश्री परमणेश्वर |यणेक म्हणतश्री ववघ्नहर| चचग्रंतश्रीत जरावरा ||१७||
यणेक सराग्रंगतश्री शरामरराज| यणेक सराग्रंगतश्री गरडध्वज |यणेक सराग्रंगतश्री अधबोक्षिज| म्हणत जरावप ||१८||
यणेक सराग्रंगतश्री दणे व दणे व| यणेक म्हणतश्री कणेशव कणेशव |यणेक म्हणतश्री भिरागर्वव भिरागर्वव| म्हणत जरावप ||१९||
यणेक ववश्वनराथ म्हणववतश्री| यणेक मल्लरारर सराग्रंगतश्री |यणेक तणे जप करववतश्री| तगकराई तगकराई म्हणतनश्री ||२०||
हप ककतश्री म्हणतनश्री सराग्रंगरावप | भशवशकतश्रीचश्रीग्रं अनग्रंत नराग्रंवप |इछिणे सराररखश्रीग्रं स्वभिरावप | उपदणे भशतश्री ||२१||
www.samarthramdas400.in 122
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

यणेक सराग्रंगतश्री मद
ग रा च्यरारर| खणेचरर भिच
म रर चराचरर अगबोचरर |यणेक आसनप परबोपरर| उपदणे भशतश्री ||२२||
यणेक दराखववतश्री दणे खणश्री| यणेक अनह
ग रातध्वनश्री |यणेक गगर वपग्रंडजरानश्री| वपग्रंडजरान सराग्रंगतश्री ||२३||
यणेक सग्रंगतश्री कमर्वमरागर्व| यणेक उपरासनरामरागर्व |यणेक सराग्रंगतश्री अष्टराग्रंग यबोग| नरानरा चक्रप ||२४||
यणेक तपप सराग्रंगतश्री| यणेक अजपरा रनरबोवपतश्री |यणेक तरवप ववस्तराररतश्री , तरवजरानश्री ||२५||
यणेक सराग्रंगतश्री सगगण| यणेक रनरबोवपतश्री रनगगण
र्व |यणेक उपदणे भशतश्री तश्रीथरार्वटण| कफररावप म्हणन
म श्री ||२६||
यणेक मराहरावराकयप सराग्रंगतश्री| रयराग्रंचरा जप कररावरा म्हणतश्री|यणेक उपदणे श कररतश्री| सवर्व ब्रह्म म्हणबोनश्री ||२७||
यणेक शराकतमरागर्व सराग्रंगतश्री| यणेक मगकतमरागर्व परतकष्ठतश्री |यणेक इग्रंहदयप पज
म न करववतश्री| यणेकरा भिरावप ||२८||
यणेक सराग्रंगतश्री वशश्रीकणर्व| स्तग्रंबन मबोहन उच्चराटण |नरानरा चणेटकप आपण| स्वयप रनरबोवपतश्री ||२९||
ऐसश्री उपदणे शराग्रंचश्री कस्थतश्री| पगरणे आतराग्रं सराग्रंगदों ककतश्री |ऐसणे हणे उपदणे श असतश्री| असग्रंख्यरात| ३०||
ऐसणे उपदणे श अनणेक| परर जरानणेववण रनरराथर्वक |यणेववषई असणे यणेक| भिगवद्वचन ||३१||
श्लबोक ||नरानराशरास्त्रिग्रं पठणे ल्लबोकबो नरानरा दचै वतपमजनम न |
आरमजरानग्रं ववनरा पराथर्व सवर्वकमर्व रनरथर्वकम न ||
शचैवशराकतरागमराद्यरा यणे अन्यणे च बहवबो मतराश |
अपभ्रग्रंशसमरास्तणेऽवप जश्रीवरानराग्रं भ्रराग्रंतचणेतसराम न ||
न हह जरानणेन सदृशग्रं पववत्रिभमदमगरतमम न ||
यराकरारणप जरानरासमरान| पववत्रि उरतम न हदसणे अन्न |म्हणतन आधश्रीग्रं आरमजरान| सराचधलप पराहहजणे ||३२||
सकळ उपदणे शश्रीग्रं ववशणेष| आरमजरानराचरा उपदणे श |यणेववषई जगदरश| बहगतराग्रं ठराई बबोभललरा ||३३||
श्लबोक ||यस्य कस्य च वणर्वस्य जरानग्रं दणे हणे परतकष्ठतम न |
तस्य दरासस्य दरासबोहग्रं भिवणे जन्मरन जन्मरन ||
आरमजरानराचरा महहमरा| नणेणणे चतगमगख
र्व ब्रह्मरा |पराणश्री बरापगडरा जश्रीवरारमरा| करायणे जराणणे ||३४||
सकळ तश्रीथरारचश्री सग्रंगतश्री| स्नरानदरानराचश्री फळशगतश्री |रयराहमरन जरानराचश्री कस्थतश्री| ववशणेष कबोहटगगणप ||३५||
श्लबोक: ||पचम थव्यराग्रं यरारन तश्रीथरार्वरन स्नरानदरानणेषग यरफलम न |
तरफलग्रं कबोहटगगणणतग्रं ब्रह्मजरानसमबोपमम न ||

www.samarthramdas400.in 123
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

म्हणतरन जप आरमजरान| तप गहनराहमरन गहन |ऐक तयराचप लक्षिण| सराग्रंचगजणेल ||३६||

इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे उपददे शनराम समरास चवररा ||४||५. ४

www.samarthramdas400.in 124
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास पराचवरा : बहिघधराजरान तनरूपण

||शशरराम ||
जग्रंव तप जरान नराहरग्रं पराग्रंजळ| तग्रंव सवर्व कराग्रंहरग्रं रनफर्वळ |जरानरहहत तळमळ| जराणरार नराहरग्रं ||१||
जरान म्हणतराग्रं वराटणे भ्रम| करायणे रणे बरा असणेल वमर्व |म्हणतरन हरा अनगक्रम| सराग्रंचगजणेल आतराग्रं ||२||
भिमत भिववष्य वतर्वमरान| ठराऊकप आहणे परररछिन्न |यरासश्रीहह म्हणणजणेत जरान| परर तप जरान नव्हणे ||३||
बहगत कणेलप ववद्यरापठण| सग्रंगश्रीतशरास्त्रि ररागजरान |वचैहदक शरास्त्रि वणेदराधणेन| हप हह जरान नव्हणे ||४||
नरानरा वणेवसरायराचप जरान| नरानरा हदक्षिणेचप जरान |नरानरा पररक्षिणेचप जरान| हप जरान नव्हणे ||५||
नरानरा वरनतराग्रंचश्री पररक्षिरा| नरानरा मनगष्यराग्रंचश्री पररक्षिरा |नरानरा नरराग्रंचश्री पररक्षिरा| हप जरान नव्हणे ||६||
नरानरा अश्वराग्रंचश्री पररक्षिरा| नरानरा गजराग्रंचश्री पररक्षिरा |नरानरा स्वरापदराग्रंचश्री पररक्षिरा| हप जरान नव्हणे ||७||
नरानरा पशमग्रंचश्री पररक्षिरा| नरानरा पक्षिराग्रंचश्री पररक्षिरा |नरानरा भिमतराग्रंचश्री पररक्षिरा| हप जरान नव्हणे ||८||
नरानरा यरानराग्रंचश्री पररक्षिरा| नरानरा वस्त्रिराग्रंचश्री पररक्षिरा |नरानरा शस्त्रिराग्रंचश्री पररक्षिरा| हप जरान नव्हणे ||९||
नरानरा धरातमग्रंचश्री पररक्षिरा| नरानरा नराण्यराग्रंचश्री पररक्षिरा |नरानरा ररनराग्रंचश्री पररक्षिरा| हप जरान नव्हणे ||१०||
नरानरा पराषराण पररक्षिरा| नरानरा कराष्ठराग्रंचश्री पररक्षिरा |नरानरा वराद्यराग्रंचश्री पररक्षिरा| हप जरान नव्हणे ||११||
नरानरा भिममश्रीग्रंचश्री पररक्षिरा| नरानरा जळराग्रंचश्री पररक्षिरा |नरानरा सतणेज पररक्षिरा| हप जरान नव्हणे ||१२||
नरानरा रसराग्रंचश्री पररक्षिरा| नरानरा बश्रीजराग्रंचश्री पररक्षिरा |नरानरा अग्रंकगर पररक्षिरा| हप जरान नव्हणे ||१३||
नरानरा पष्ग पराग्रंचश्री पररक्षिरा| नरानरा फळराग्रंचश्री पररक्षिरा |नरानरा वल्लरग्रंचश्री पररक्षिरा| हप जरान नव्हणे ||१४||
नरानरा दशग खराग्रंचश्री पररक्षिरा| नरानरा रबोगराग्रंचश्री पररक्षिरा |नरानरा चचन्हराग्रंचश्री पररक्षिरा| हप जरान नव्हणे ||१५||
नरानरा मग्रंत्रिराग्रंचश्री पररक्षिरा| नरानरा यग्रंत्रिराग्रंचश्री पररक्षिरा |नरानरा मत
म र्गींचश्री पररक्षिरा| हप जरान नव्हणे ||१६||
नरानरा क्षित्रिराग्रंचश्री पररक्षिरा| नरानरा गह
म राग्रंचश्री पररक्षिरा |नरानरा परात्रिराग्रंचश्री पररक्षिरा| हप जरान नव्हणे ||१७||
नरानरा हबोणरार पररक्षिरा| नरानरा समयराग्रंचश्री पररक्षिरा |नरानरा तकरारचश्री पररक्षिरा| हप जरान नव्हणे ||१८||
नरानरा अनम
ग रान पररक्षिरा| नरानरा नणेमस्त पररक्षिरा |नरानरा पकरार पररक्षिरा| हप जरान नव्हणे ||१९||
नरानरा ववद्यणेचश्री पररक्षिरा| नरानरा कळणे चश्री पररक्षिरा |नरानरा चरातगयर्व पररक्षिरा| हप जरान नव्हणे ||२०||
नरानरा शबदराग्रंचश्री पररक्षिरा| नरानरा अथरारचश्री पररक्षिरा |नरानरा भिराषराग्रंचश्री पररक्षिरा| हप जरान नव्हणे ||२१||
www.samarthramdas400.in 125
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

नरानरा स्वरराग्रंचश्री पररक्षिरा| नरानरा वणरारचश्री पररक्षिरा |नरानरा लणेक्षिनपररक्षिरा| हप जरान नव्हणे ||२२||
नरानरा मतराग्रंचश्री पररक्षिरा| नरानरा जरानराग्रंचश्री पररक्षिरा |नरानरा वरम तश्रीग्रंचश्री पररक्षिरा| हप जरान नव्हणे ||२३||
नरानरा रपराग्रंचश्री पररक्षिरा| नरानरा रसनणेचश्री पररक्षिरा |नरानरा सगगग्रंधपररक्षिरा| हप जरान नव्हणे ||२४||
नरानरा सष्म टरग्रंचश्री पररक्षिरा| नरानरा ववस्तरारपररक्षिरा |नरानरा पदराथर्वपररक्षिरा| हप जरान नव्हणे ||२५||
नणेमकणेचच बबोलणप | तरकराळचच परतवचन दणे णप |सश्रीघचच कववरव करणप | हप जरान नव्हणे ||२६||
नणेत्रिपरालवश्री नरादकळरा| करपरालवश्री भिणेदकळरा |स्वरपरालवश्री सग्रंकणेतकळरा| हप जरान नव्हणे ||२७||
कराव्यकगशळ सग्रंगश्रीतकळरा| गश्रीत पबग्रंद नरम यकळरा |सभिराच्यरातगयर्व शबदकळरा| हप जरान नव्हणे ||२८||
वराकग्वलरास मबोहनकळरा| रम्य रसराळ गरायनकळरा |हरास्य ववनबोद करामकळरा| हप जरान नव्हणे ||२९||
नरानरा लराघवप चचत्रिकळरा| नरानरा वराद्यप सग्रंगश्रीतकळरा |नरानरा पकरारप ववचचत्रि कळरा| हप जरान नव्हणे ||३०||
आहदकररन चतसकष्ट कळरा| यराहह वणेगळ्यरा नरानरा कळरा|चतदरा ववद्यरा भसवद्ध सकळरा| हप जरान नव्हणे ||३१||
असबो सकळ कळरापवश्रीण| ववद्यरामरात्रि पररपमणर्व |तरर तणे कतशल्यतरा, परर जरान- | म्हणदोंचच नयणे ||३२||
हप जरान हबोयणेसप भिरासणे| परग्रं तग मगख्य जरान तप अनराररसप |जणेथप पकमतश्रीचप वपसप| सममळ वराव ||३३||
जराणरावप दस
ग -यराचप जश्रीवश्रीचप| हणे जरान वराटणे सराचप |परग्रं तग हप आरमजरानराचप | लक्षिण नव्हणे ||३४||
मराहरानगभिराव मराहराभिलरा| मरानसपमजरा कररतराग्रं चगकलरा |कबोणश्री यणेकप पराचराररलरा| ऐसप नव्हणे म्हणबोनश्री ||३५||
ऐसश्री जराणणे अग्रंतरकस्थतश्री| तयराभस परम जरातरा म्हणतश्री |परग्रं तग जणेणप मबोक्षिपराप्तश्री| तप हप जरान नव्हणे ||३६||
बहगत पकराररग्रंचश्री जरानप | सराग्रंगदों जरातराग्रं असराधरारणप |सरायबोज्यपराप्तश्री हबोयणे जणेणप| तप जरान वणेगळप ||३७||
तरर तप कचैसप आहणे जरान| समराधरानराचप लक्षिण |ऐसप हप ववशद करन| मज रनरबोपरावप ||३८||
ऐसप शगद्ध जरान पगभसलप | तप पगहढलणे समरासश्रीग्रं रनरबोवपलप |शबोतराग्रं अवधरान हदधलप | पराहहजणे पगढप ||३९||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे बहिघधराजराननराम समरास पसांचवरा ||५||५. ५

www.samarthramdas400.in 126
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सहिरावरा : शघद्धजरान तनरूपण

||शशरराम ||
ऐक जरानराचप लक्षिण| जरान म्हणणजणे आरमजरान |पराहरावप आपणराभस आपण| यरा नराग्रंव जरान ||१||
मगख्य दणे वरास जराणरावप | सरय स्वरप वबोळखरावप |रनरयरारनरय ववचराररावप | यरा नराग्रंव जरान ||२||
जणेथप दृश्य पकमरत सरणे | पग्रंचभिमरतक वबोसरणे |सममळ द्वचैत रनवरारणे | यरा नराग्रंव जरान ||३||
मनबगवद्ध अगबोचर| न चलणे तकरार्वचरा ववचरार |उल्लणेख परणे हगरन पर| यरा नराग्रंव जरान ||४||
जणेथप नराहरग्रं दृश्यभिरान| जणेथप जराणश्रीव हप अजरान |ववमळ शगद्ध स्वरपजरान| यराभस बबोभलजणे ||५||
सवर्वसराक्षिश्री अवस्तरा तगयरार्व| जरान ऐसप म्हणतश्री तयरा |परर तप जराणणजणे वरायराग्रं| पदराथर्वजरान ||६||
दृश्य पदराथर्व जराणणजणे| रयरास पदराथर्वजरान बबोभलजणे |शगद्ध स्वरप जराणणजणे| यरा नराग्रंव स्वरपजरान ||७||
जणेथप सवर्वचच नराहरग्रं ठराईचप | तणेथप सवर्वसराक्षिरवकक चप |म्हणतरन शगद्ध जरान तगयरचप| मरानमग्रंचच नयणे ||८||
जरान म्हणणजणे अद्वचैत| तगयरार्व परयक्षि द्वचैत |म्हणतरन शगद्ध जरान सतग्रंत| वणेगळप चच असणे ||९||
ऐक शगद्ध जरानराचप लक्षिण| शगद्ध स्वरपचच आपण |यरा नराग्रंव शगद्ध स्वरपजरान| जराणणजणे शबोतश्रीग्रं ||१०||
मराहरावराकयतपदणे श भिलरा| परर रयराचरा जप नराहरग्रं बबोभललरा |तणेथश्रीचरा तबो ववचरारचच कणेलरा| पराहहजणे सराधकप ||११||
मराहरावराकय उपदणे शसरार| परर घणेतलरा पराहहजणे ववचरार |रयराच्यरा जपप , अग्रंधकरार- | न कफटणे भ्रराग्रंतश्रीचरा ||१२||
मराहरावराकयराचरा अथर्व घणेतराग्रं| आपण वस्तगचच तरवतराग्रं |रयराचरा जप कररतराग्रं वथ
म रा| सश्रीणचच हबोयणे ||१३||
मराहरावराकयराचणे वववरण| हप मगख्य जरानराचप लक्षिण |शगद्ध लक्ष्यराग्रंशणे आपण| वस्तगच आहणे ||१४||
आपलरा आपणराभस लराभि| हप जरान परम दल्
ग लभि |जप आहदअग्रंतश्रीग्रं स्वयग्रंभि| स्वरपचच स्वयप ||१५||
जणेथमन हप सवर्व हर पगटणे | आणण सकळहर जणेथप आटणे |तप जरान जराभलयराग्रं कफटणे | भ्रराग्रंरत बग्रंधनराचश्री ||१६||
मतप आणश्री मतराग्रंतरप | जणेथप हबोतश्री रनववर्वकरारप |अरतसमक्ष्म ववचरारप | पराहरातराग्रं ऐकय ||१७||
जणे यरा चरराचरराचप ममळ| शद्ध
ग स्वरप रनमर्वळ |यरा नराग्रंव जरान कणेवळ| वणेदराग्रंतमतप ||१८||
शबोचधतराग्रं आपलप मळ
म स्थरान| सहजचच उडणे अजरान |यरा नराग्रंव म्हणणजणे ब्रह्मजरान| मबोक्षिदरायणेक ||१९||
आपणराभस वबोळखदों जरातराग्रं| आग्रंगश्रीग्रं बराणणे सवर्वजतरा |तणेणप यणेकदणे सश्री वरातरार्व| रनशणेष उडणे ||२०||
मश्री कबोण ऐसरा हणे त- | धरन, पराहरातराग्रं दणे हरातश्रीत |आवलबोककतराग्रं नणेमस्त| स्वरपचच हबोयणे ||२१||
www.samarthramdas400.in 127
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

असबो पव
म र्गीं थबोर थबोर| जणेणप जरानप पचैलपरार- |परावलणे, तणे सराचरार| ऐक आतराग्रं ||२२||
व्यरास वभसष्ठ मराहरामगनश्री| शगक नरारद समराधरानश्री |जनकराहदक मराहराजरानश्री| यणेणपचच जरानप ||२३||
वरामदणे वराहदक यबोगणेश्वर| वराल्मश्रीक अतत्रि ऋषणेश्वर |शबोरनकराहद अध्यरारमसरार| वणेदराग्रंतमतप ||२४||
सनकराहदक मख्
ग यकरनश्री| आहदनराथ मश्रीन गबोरक्षिमगनश्री |आणश्रीक बबोलतराग्रं वचनश्री| अगराध असतश्री ||२५||
भसद्ध मन
ग श्री मराहरानभि
ग राव| सकळराग्रंचरा जबो अग्रंतभिरार्वव |जणेणप सगखप मराहरादणे व| डगल्लत सदरा ||२६||
जप वणेदशरास्त्रिराग्रंचप सरार| भसद्धराग्रंत धरादराग्रंत ववचरार |ज्यराचश्री पराप्तश्री भिराग्यरानस
ग रार| भिराववकराग्रंस हबोयणे ||२७||
सराधग सग्रंत आणश्री सज्जन| भिमत भिववष्य वतर्वमरान |सवर्वत्रिराग्रंचप गगह्य जरान| तप सग्रंचगजणेल आतराग्रं ||२८||
तश्रीथर वतप तपप दरानप| जप न जबोडणे धम्र
म परानप |पग्रंचराग्नश्री गबोरराग्रंजनप| जप पराप्त नव्हणे ||२९||
सकळ सराधनराचप फळ| जरानराचश्री भसगचच कणेवळ |जणेणप सग्रंशयराचप ममळ| रनशणेष तगटणे ||३०||
छिपन्न भिराषरा रततगकणे गग्रंथ| आहदकरन वणेदराग्रंत |यरा इतगककयराग्रंचरा गहनराथर्व| यणेकचच आहणे ||३१||
जप नणेणवणे पगरराणश्रीग्रं| जणेथप भसणल्यरा वणेदवराणश्री |तप चच आतराग्रं यणेचच क्षिणश्रीग्रं| बबोधश्रीन गगरकमपप ||३२||
पराहहलप नस्तराग्रं सग्रंस्कमतश्रीग्रं| ररग नराहरग्रं मऱ्हराष्ट गग्रंथश्रीग्रं |हृदई वसल्यरा कमपरामगतर| सद्गगर स्वरामश्री ||३३||
आतराग्रं नलगणे सग्रंस्कमत| अथवरा गग्रंथ पराकमत |मराझरा स्वरामश्री कमपणेसहहत| हृदई वसणे ||३४||
न कररतराग्रं वणेदराभ्यरास| अथवरा शवणसरायरास |पणेरनपववण सतरस| सद्गगरकमपरा ||३५||
गग्रंथ मरात्रि मऱ्हराष्ट| रयराहमन सग्रंस्कमत शणेष्ठ |रयरा सग्रंस्कमतरामधप पष्ट| थबोर तबो वणेदराग्रंत ||३६||
रयरा वणेदराग्रंतरापरतप कराग्रंहरग्रं| सवर्वथरा शणेष्ठ नराहरग्रं |जणेथप वणेदगभिर्व सवर्वहर| पगटजरालरा ||३७||
असबो ऐसरा जबो वणेदराग्रंत| रयरा वणेदराग्रंतराचराहह मचथतराथर्व |अरतगहन जबो परमराथर्व| तबो तमग्रं ऐक आतराग्रं ||३८||
अरणे गहनराचप हर गहन| तप तमग्रं जराण सद्गगरवचन |सद्गगरवचनप समराधरान| नणेमस्त आहणे ||३९||
सद्गगरवचन तबोचच वणेदराग्रंत| सद्गगरवचन तबोचच भसद्धराग्रंत |सद्गगरवचन तबोचच धरादराग्रंत| सपचश्रीत आतराग्रं ||४०||
जप अरयग्रंत गहन| मराझ्यरा स्वरामश्रीचप वचन |जणेणप मराझणे समराधरान| अरयग्रंत जरालप ||४१||
तप हप मराझप जश्रीवश्रीचप गगज| मश्री सराग्रंगचैन म्हणतदों तगज |जरर अवधरान दणे सश्री मज |तरर आतराग्रं यणेच क्षिणश्रीग्रं ||४२||
भशष्य म्लरान्वदनप बबोलणे| धररलणे सदृढ पराउलणे |मग बबोलदों आरग्रं भभिलप | गगरदणे वप ||४३||
अहग्रं ब्रह्मराकस्म मराहराग्रंवराकय| यणेथश्रीचरा अथर्व अतकयर |तबोहर सराग्रंगतदों, ऐकय- | गगरभशष्य जणेथप ||४४||

www.samarthramdas400.in 128
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

ऐक भशष्यरा यणेथश्रीचप वमर्व| स्वयप तग्रंमचच आहणे भस ब्रह्म |यणे ववषई सग्रंदणेह भ्रम| धरग्रंचच नकबो ||४५||
नवववधरा पकरारप भिजन| रयराग्रंत मगख्य तप आरमरनवणेदन|तप समग पकरारप कथन| ककीजणेल आतराग्रं ||४६||
रनमरार्वण पग्रंचभिमतप यश्रीयप| कल्पराग्रंतश्रीग्रं नरासतश्रीग्रं यणेथरान्वयप |पकमरत पर
ग ष जश्रीयप| तणेहर ब्रह्म हबोतश्री ||४७||
दृश्य पदराथर्व आटतराग्रं| आपणहह नरग णे तरवतराग्रं |ऐकयरपप ऐकयतरा| मगळश्रीग्रंच आहणे ||४८||
सष्म टरचश्री नराहरग्रं वरातरार्व| तणेथप मळ
ग श्रीग्रंच ऐकयतरा |वपग्रंड ब्रह्मराग्रंड पराहदों जरातराग्रं| हदसणेल कबोठप ||४९||
जरानवन्हर पगटणे | तणेणप दृश्य कणेर आटणे |तदराकरारप मळ
म तगटणे| भभिन्नरवराचप ||५०||
भमथ्यरवप वकम रत कफरणे | तदों दृश्य असतराग्रंच वबोसरणे |सहजचच यणेणप पकरारप | जरालप आरमरनवणेदन ||५१||
असबो गगरचणे ठराई अनन्यतरा| तरर तगज करायणेसश्री रणे चचग्रंतरा |वणेगळप पणप अभिकतरा| उरदोंचच नकबो ||५२||
आतराग्रं हप चच दृढरकणर्व- | व्हरावयरा, कररग्रं सद्गगरभिजन |सद्गगरभिजनप समराधरान| नणेमस्त आहणे ||५३||
यरा नराग्रंव भशष्यरा आरमजरान| यणेणप पराववजणे समराधरान |भिवभियराचप बग्रंधन| सममळ भमथ्यरा ||५४||
दणे ह मश्री वराटणे ज्यरा नररा| तबो जराणरावरा आरमहरयराररा |दणे हराभभिनरानप यणेरझराररा| भिबोचगल्यराच भिबोगश्री ||५५||
असबो चहमग्रं दणे हरावणेगळरा| जन्मकमरार्वसश्री रनरराळरा |सकळ आबराळगबोबळरा| सबराह्य तमग्रं ||५६||
कबोणरासश्रीच नराहरग्रं बग्रंधन| भ्रराग्रंरतस्तव भिगललणे जन |दृढ घणेतलरा दणे हराभभिमरान| म्हणतरनयराग्रं ||५७||
भशष्यरा यणेकराग्रंतश्रीग्रं बचैसरावप | स्वरपश्रीग्रं ववशराग्रंतश्रीस जरावप |तणेणप गगणप दृढरावणे| परमराथर्व हरा ||५८||
अखग्रंड घडणे शवणमनन| तररच पराववजणे समराधरान |पमणर्व जराभलयराग्रं ब्रह्मजरान| वचैरराग्य भिरणे आग्रंगश्रीग्रं ||५९||
भशष्यरा मगकतपणप अनगर्वळ| कररसश्रीग्रं इग्रंहदयप बराष्कळ |तणेणप तगझश्री तळमळ| जराणरार नराहरग्रं ||६०||
ववषई वचैरराग्य उपजलप | तयरासश्रीच पमणर्व जरान जरालप |मणश्री टराककतराग्रंचच लराधलप | रराज्य जणेवश्रीग्रं ||६१||
मणश्री हबोतराग्रं सश्रीगटराचरा| लबोभि धररनयरा तयराचरा |ममखप
र्व णप रराज्यराचरा| अव्हणे र कणेलरा ||६२||
ऐक भशष्यरा सरावधरान| आतराग्रं भिववष्य मश्री सराग्रंगणेन |जयरा पगरषरास जप ध्यरान| तयराभस तप चच पराप्त ||६३||
म्हणबोरन जणे अववद्यरा| सराग्रंडमन धररावश्री सगववद्यरा |तणेणप गगणप जगद्वग्रंद्यरा| पराववजणे सश्रीघ ||६४||
सन्यपरातराचणेरन दशग खप | भियरानक दृष्टरस दणे खणे |औषध घणेतराग्रंचच सगखप| आनग्रंद परावणे ||६५||
तचैसप अजरानसन्यपरातप | भमथ्यरा दृष्टरस हदसतप |जरानऔषध घणेतराग्रं तप | मगळश्रीग्रंच नराहरग्रं ||६६||
भमथ्यरा स्वप्नप वबोसणरालरा| तबो जरागत
म श्रीस आणणलरा |तणेणप पमवद
र्व शरा परावलरा| रनभिर्वय जणे ||६७||

www.samarthramdas400.in 129
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

भमथ्यराच परर सरय वराटलप | तणेणप गण

ग प दशग ख जरालप |भमथ्यरा आणश्री रनरसलप | हप तदों घडणेनरा ||६८||
भमथ्यरा आहणे जरागत
म रासश्री| परर वणेढरा लराववलप रनहदस्तराग्रंसश्री |जरागरा जराभलयराग्रं तयरासश्री| भियपचच नराहरग्रं||६९||
परर अववद्यराझदोंप यणेतणे भिरप | भिरणे सवरारगश्री कराववरप |पण
म र्व जरागत
म श्री शवणद्वरारप - | मननप कररावश्री ||७०||
जरागत
म श्रीचश्री वबोळखण| ऐक तयराचप लक्षिण |जबो ववषई ववरकत पण र्व अग्रंतररापरासगनश्री ||७१||
म |
जणेणप ववरकतश्रीस न यरावप | तबो सराधक ऐसप जराणरावप |तणेणप सराधन कररावप | थबोररव सराग्रंडगनश्री ||७२||
सराधन न मनणे जयरालरा| तबो भसद्धपणणे बद्ध जरालरा |रयराहमरन मगमक्षि ग भिलरा| जरानराचधकरारर ||७३||
तग्रंव भशष्यप कणेलरा पश्न| कचैसप बद्धमम
ग गक्षिराचप लक्षिण |सराधक भसद्ध वबोळखण| कचैसश्री जराणरावश्री ||७४||
यराचप उरतर शबोतयराग्रंसश्री| हदधलप पहग ढलरयणे समरासश्रीग्रं |सरावध शबोतश्रीग्रं कथणेसश्री| अवधरान द्यरावप ||७५||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे शघद्धजरानतनरूपणनराम समरास सहिरावरा ||६||५. ६

www.samarthramdas400.in 130
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सरातवरा : बद्धलक्षण

||शशरराम ||
सष्म टर जणे कराग्रं चरराचर| जश्रीव दराटलणे अपरार |परर तणे अवघणे चरवरार| बबोभलजणेतश्री ||१||
ऐक तयराग्रंचप लक्षिण| चरवरार तणे कबोण कबोण |बद्ध मगमगक्षि सराधक जराण| चतथरा भसद्ध ||२||
यराग्रं चतघराग्रंववरहहत कराग्रंहरग्रं| सचरराचररग्रं पराग्रंचवरा नराहरग्रं |आतराग्रं असबो हप सवर्वहर| ववशद करग्रं ||३||
बद्ध म्हणणजणे तबो कबोण| कचैसप मगमगक्षिराचप लक्षिण |सराधकभसद्धवबोळखण| कचैसश्री जराणरावश्री ||४||
शबोतश्रीग्रं व्हरावप सरावध| पस्तगत ऐकरा बद्ध |मगमगक्षि सराधक आणण भसद्ध| पगढप रनरबोवपलणे ||५||
आतराग्रं बद्ध तबो जराणणजणे ऐसरा| अग्रंधराररग्रंचरा अग्रंध जचैसरा |चक्षिगववण दराहर हदशरा| सगन्यराकरार ||६||
भिकत जरातणे तरापसश्री| यबोगश्री वश्रीतररागश्री सग्रंन्यरासश्री |पगढप दणे खतराग्रं दृष्टरसश्री| यणेणरार नराहरग्रं ||७||
न हदसणे नणेणणे कमरार्वकमर्व| न हदसणे नणेणणे धमरार्वधमर्व |न हदसणे नणेणणे सगगम| परमराथर्वपग्रंथ ||८||
तयरास न हदसणे सच्छिरास्त्रि| सरसग्रंगरत सरपरात्रि |सन्मरागर्व जबो कराग्रं पववत्रि| तबो हर न हदसणे ||९||
न कळणे सराररासरार ववचरार| न कळणे स्वधमर्व आचरार |न कळणे कचैसरा परबोपकरार| दरानपगण्य ||१०||
नराहरग्रं पबोटरग्रं भिमतदयरा| नराहरग्रं सगचचष्मग्रंत करायरा |नराहरग्रं जनराभस रनववरावयरा| वचन मद
म ||११||
न कळणे भिककत न कळणे जरान|न कळणे वचैरराग्य न कळणे ध्यरान|न कळणे मबोक्षि न कळणे सराधन|यरा नराग्रंव बद्ध ||१२||
न कळणे दणे व रनश्चयरारमक| न कळणे सग्रंतराग्रंचरा वववणेक |न कळणे मरायणेचप कततगक| यरा नराग्रंव बद्ध ||१३||
न कळणे परमराथरार्वचश्री खमण| न कळणे अध्यरारमरनरपण |न कळणे आपणराभस आपण| यरा नराग्रंव बद्ध ||१४||
न कळणे जश्रीवराचप जन्मममळ| न कळणे सराधनराचप फळ |न कळणे तरवतराग्रं कणेवळ| यरा नराग्रंव बद्ध ||१५||
न कळणे कचैसप तप बग्रंधन| न कळणे मक
ग तश्रीचप लक्षिण |न कळणे वस्तग ववलक्षिण| यरा नराग्रंव बद्ध ||१६||
न कळणे शरास्त्रिराथर्व बबोभललरा| न कळणे रनजस्वराथर्व आपल
ग रा |न कळणे सग्रंकल्पप बराग्रंधलरा| यरा नराग्रंव बद्ध ||१७||
जयराभस नराहरग्रं आरमजरान| हप मगख्य बद्धराचप लक्षिण |तश्रीथर्व वत दरान पण्
ग य| कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं ||१८||
दयरा नराहरग्रं करणरा नराहरग्रं| आजर्वव नराहरग्रं भमतत्रि नराहरग्रं |शराग्रंरत नराहरग्रं क्ष्मरा नराहरग्रं| यरा नराग्रंव बद्ध ||१९||
जप जरानववभशग्रं उणप | तणेथप कचैचश्रीग्रं जरानराचश्रीग्रं लक्षिणप |बहगसराल कगलक्षिणप | यरा नराग्रंव बद्ध ||२०||
नरानरा पकराररचणे दबोष- | कररतराग्रं, वराटणे परम सग्रंतबोष |बराष्कळपणराचरा हव्यरास| यरा नराग्रंव बद्ध ||२१||
www.samarthramdas400.in 131
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

बहग कराम बहग क्रबोध| बहग गवर्व बहग मद |बहग द्वग्रंद बहग खणेद| यरा नराग्रंव बद्ध ||२२||
बहग दपर्व बहग दग्रं भि| बहग ववषयणे बहग लबोभि |बहग ककर्वश बहग अशगभि| यरा नराग्रंव बद्ध ||२३||
बहग गरामणश्री बहग मरसर| बहग असमयरा रतरस्करार |बहग परापश्री बहग ववकरार| यरा नराग्रंव बद्ध ||२४||
बहग अभभिमरान बहग तराठरा| बहग अहग्रं करार बहग फराग्रंटरा |बहग कगकमरार्वचरा सराग्रंठरा| यरा नराग्रंव बद्ध ||२५||
बहग करापट्य वरादवणेवराद| बहग कगतकर्व भिणेदराभिणेद |बहग क्रमर कमपरामग्रंद| यरा नराग्रंव बद्ध ||२६||
बहग रनग्रंदरा बहग द्वणेष| बहग अधमर्व बहग अभभिळराष |बहग पकराररचणे दबोष| यरा नराग्रंव बद्ध ||२७||
बहग भ्रष्ट अनराचरार| बहग नष्ट यणेकग्रंकरार |बहग आरनरय अववचरार| यरा नराग्रंव बद्ध ||२८||
बहग रनष्ठगर बहग घरातककी| बहग हरयराररा बहग परातककी |तपश्रीळ कगववद्यरा अनणेककी| यरा नराग्रंव बद्ध ||२९||
बहग दरग राशरा बहग स्वराथर| बहग कळह बहग अनथर |बहग डराईक दम ग तर्व श्री| यरा नराग्रंव बद्ध ||३०||
बहग कल्पनरा बहग करामनरा| बहग तष्म णरा बहग वरासनरा |बहग ममतरा बहग भिरावनरा| यरा नराग्रंव बद्ध ||३१||
बहग ववकल्पश्री बहग ववषरादर| बहग ममखर्व बहग समग्रंधश्री |बहग पपग्रंचश्री बहग उपराधश्री| यरा नराग्रंव बद्ध ||३२||
बहग वराचराळ बहग पराषग्रंडश्री| बहग दज
ग न
र्व बहग थबोतराग्रंडश्री |बहग पचैशमन्य बहग खबोडश्री| यरा नराग्रंव बद्ध ||३३||
बहग अभिराव बहग भ्रम| बहग भ्रराग्रंरत बहग तम |बहग ववक्षिणेप बहग ववरराम| यरा नराग्रंव बद्ध ||३४||
बहग कमपण बहग खग्रंदस्तश्री| बहग आदखणरा बहग मस्तश्री |बहग असकरक्रयरा व्यस्तश्री| यरा नराग्रंव बद्ध ||३५||
परमराथर्वववषई अजरान| पपग्रंचराचप उदग्रं ड जरान |नणेणणे स्वयप समराधरान| यरा नराग्रंव बद्ध ||३६||
परमराथरार्वचरा अनरादर| पपग्रंचराचरा अरयरादर |सग्रंसरारभिरार जबोजरार| यरा नराग्रंव बद्ध ||३७||
सरसग्रंगराचश्री नराहरग्रं गबोडश्री| सग्रंतरनग्रंदणेचश्री आवडश्री |दणे हणेबगद्धश्रीचश्री घरातलर बणेडश्री| यरा नराव बद्ध ||३८||
हरातश्रीग्रं दव्यराचश्री जपमराळ| कराग्रंतराध्यरान सवर्वकराळ |सरसग्रंगराचरा दष्ग कराळ| यरा नराग्रंव बद्ध ||३९||
नणेत्रिश्रीग्रं दव्य दराररा पराहरावश्री| शवणश्रीग्रं दव्य दराररा ऐकरावश्री |चचग्रंतनश्रीग्रं दव्य दराररा चचग्रंतरावश्री| यरा नराग्रंव बद्ध ||४०||
करायरा वराचरा आणण मन| चचरत ववरत जश्रीव पराण |दव्यदरारणे चप करर भिजन| यरा नराग्रंव बद्ध ||४१||
इग्रंहदयप करन रनश्चळ| चग्रंचळ हबोऊग्रं नणेदर पळ |दव्यदरारणे भस लरावश्री सकळ| यरा नराग्रंव बद्ध ||४२||
दव्य दराररा तप चच तश्रीथ|
र्व दव्य दराररा तबोचच परमराथर्व |दव्य दराररा सकळ स्वराथर्व| म्हणणे तबो बद्ध ||४३||
वणेथर जराऊग्रं नणेदर कराळ| सग्रंसरारचचग्रंतरा सवर्वकराळ |कथरा वरातरार्व तणेचच सकळ| यरा नराग्रंव बद्ध ||४४||

www.samarthramdas400.in 132
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

नरानरा चचग्रंतरा नरानरा उद्वणेग| नरानरा दशग खराचणे सग्रंसगर्व |करर परमराथरार्वचरा रयराग| यरा नराग्रंव बद्ध ||४५||
घहटकरा पळ रनभमष्यभिरर| दश्ग चश्रीत नव्हतराग्रं अग्रंतररग्रं |सवर्वकराळ ध्यरान करर| दव्यदराररापपग्रंचराचप ||४६||
तश्रीथर्व यरात्रिरा दरान पण्
ग य| भिककत कथरा रनरपण |मग्रंत्रि पज
म रा जप ध्यरान| सवर्वहर दव्य दराररा ||४७||
जरागरम त स्वप्न ररातत्रि हदवस| ऐसरा लरागलरा ववषयणेध्यरास |नराहरग्रं क्षिणराचरा अवकराश| यरा नराग्रंव बद्ध ||४८||
ऐसप बद्धराचप लक्षिण| मगमक्षि
ग पणश्रीग्रं परालटणे जराण |ऐक तणेहर वबोळखण| पहग ढलरयणे समरासश्रीग्रं ||४९||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे बद्धलक्षणनराम समरास सरातवरा ||७||५. ७

www.samarthramdas400.in 133
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास आठवरा : मघमघक्षलक्षण

||शशरराम ||
सग्रंसरारमदराचणेरन गगणप| नरानरा हरनप कगलक्षिणप |जयराचणेरन मगखरावलबोकनप| दबोषचच लरागणे ||१||
ऐसरा पराणश्री जबो कराग्रं बद्ध| सग्रंसराररग्रं वतर्वतराग्रं अबद्ध |तयरास पराप्त जरालरा खणेद| कराळराग्रंतररग्रं ||२||
सग्रंसरारदशग खप दख
ग वलरा| तत्रिववधतरापप पबोळलरा |रनरपणप पस्तरावलरा| अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||३||
जरालरा पपग्रंचश्रीग्रं उदरास| मनप घणेतलरा ववषयत्रिरास |म्हणणे आतराग्रं पगरणे सबोस| सग्रंसराररग्रंचरा ||४||
पपग्रंच जराईल सकळ| यणेथश्रील शम तदों रनफर्वळ |आतराग्रं कराग्रंहरग्रं आपगलरा कराळ| सराथर्वक करग्रं ||५||
ऐसश्री बगवद्ध पस्तरावलर| पबोटरग्रं आवस्तरा लरागलर |म्हणणे मराझश्री वयणेसरा गणेलर| वणेथचर्व च आवघश्री ||६||
पमवर नरानरा दबोष कणेलणे| तणे अवघणेचच आठवलणे |पगढप यणेउरन उभिणे ठणे लणे| अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||७||
आठवणे यणेमराचश्री यरातनरा| तणेणप भियणेचच वराटणे मनरा |नराहरग्रं परापराभस गणनरा| म्हणतरनयराग्रं ||८||
नराहरग्रं पण्
ग यराचरा ववचरार| जरालणे परापराचणे डदोंगर |आतराग्रं दस्
ग तर हरा सग्रंसरार| कचैसरा तरदों ||९||
आपलणे दबोष आछ्यराहदलणे| भिल्यराग्रंस गगणदबोष लराववलणे |दणे वरा म्यराग्रं वणेथच
र्व रनग्रंहदलणे| सग्रंत सराधग सज्जन ||१०||
रनग्रंदणे ऐसणे नराहरग्रं दबोष| तप मज घडलणे ककीग्रं ववशणेष |मराझणे अवगगणश्रीग्रं आकराश| बगडदों पराहणे ||११||
नराहरग्रं वबोळणखलणे सग्रंत| नराहरग्रं अचचर्वलरा भिगवग्रंत |नराहरग्रं अरतत अभ्यरागत| सग्रंतगष्ट कणेलणे ||१२||
पमवर्व पराप वबोढवलप | मज कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं घडलप |मन अव्हराटरग्रं पडडलप | सवर्वकराळ ||१३||
नराहरग्रं कष्टववलप शणेररर| नराहरग्रं कणेलरा परबोपकरार |नराहरग्रं रकक्षिलरा आचरार| कराममदप ||१४||
भिककतमरातरा हणे बड
ग ववलर| शराग्रंरत ववशराग्रंरत मबोडडलर |मख
म प
र्व णप म्यराग्रं ववघडडलर| सद्बवग द्ध सद्वरासनरा ||१५||
आतराग्रं कचैसप घडणे सराथर्वक| दबोष कणेलणे रनरराथर्वक |पराहदों जरातराग्रं वववणेक| उरलरा नराहरग्रं ||१६||
कबोण उपरायणे कररावरा| कचैसरा परलबोक परावरावरा |कबोण्यरा गगणप दणे वराचधदणे वरा| पराववजणेल ||१७||
नराहरग्रं सदराव उपजलरा| अवघरा लबोककक सग्रंपराहदलरा |दग्रं भि वरपग्रंगप कणेलरा| खटराटबोप कमरार्वचरा ||१८||
ककीतर्वन कणेलप पबोटरासराठठीग्रं| दणे व मराग्रंडडलणे हराटवटरग्रं |आहरा दणे वरा बवग द्ध खबोटर| मराझश्री मश्रीच जराणप ||१९||
पबोटरग्रं धररन अभभिमरान| शबदरग्रं बबोलणे रनरराभभिमरान |अग्रंतररग्रं वराग्रंछिमरनयराग्रं धन| ध्यरानस्त जरालदों ||२०||
ववरपरतश्रीनप लबोक भिदोंहदलणे| पबोटरासराठठीग्रं सग्रंत रनग्रंहदलणे |मराझणे पबोटरग्रं दबोष भिरलणे| नरानरा पकराररग्रंचणे ||२१||
www.samarthramdas400.in 134
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सरय तप चच उछिणे हदलप | भमथ्य तप चच परतपरादलप |ऐसप नरानरा कमर्व कणेलप | उदरग्रं भिरराकरारणप ||२२||
ऐसरा पबोटरग्रं पस्तरावलरा| रनरपणप परालटलरा |तबोचच मगमक्षि
ग बबोभललरा| गग्रंथराग्रंतररग्रं ||२३||
पण्
ग यमरागर्व पबोटरग्रं धरर| सरसग्रंगराचश्री वराग्रंछिरा करर |ववरकत जरालरा सग्रंसराररग्रं| यरा नराग्रंव मम
ग गक्षि ||२४||
गणेलणे रराजणे चक्रवतर| मराझप वचैभिव तप ककतश्री |म्हणणे धरग्रं सरसग्रंगतश्री| यरा नराग्रंव मम
ग गक्षि ||२५||
आपल
ग णे अवगगण दणे खणे| ववरककतबळप वबोळखणे |आपणराभस रनग्रंदर दशग खप | यरा नराग्रंव मगमक्षि
ग ||२६||
म्हणणे मश्री करायणे अनबोपकरारर| म्हणणे मश्री कराय दग्रं भिधरारर |म्हणणे मश्री करायणे अनराचरारर| यरा नराग्रंव मगमक्षि
ग ||२७||
म्हणणे मश्री परतत चराग्रंडराळ| म्हणणे मश्री दरग राचरारर खळ |म्हणणे मश्री परापश्री कणेवळ| यरा नराग्रंव मगमक्षि
ग ||२८||
म्हणणे मश्री अभिकत दज
ग न
र्व | म्हणणे मश्री हरनराहमरन हरन |म्हणणे मश्री जन्मलबो पराषराण| यरा नराग्रंव मम
ग गक्षि ||२९||
म्हणणे मश्री दरग राभभिमरानश्री| म्हणणे मश्री तपश्रीळ जनश्रीग्रं |म्हणणे मश्री नरानरा वणेसनश्री| यरा नराग्रंव मगमगक्षि ||३०||
म्हणणे मश्री आळसश्री आग्रंगचबोर| म्हणणे मश्री कपटर करातर |म्हणणे मश्री ममखर्व अववचरार| यरा नराग्रंव मगमगक्षि ||३१||
म्हणणे मश्री रनकरामश्री वराचराळ| म्हणणे मश्री पराषराग्रंडश्री तदोंडराळ |म्हणणे मश्री कगबवग द्ध कगटरळ| यरा नराग्रंव मगमगक्षि ||३२||
म्हणणे मश्री कराग्रंहरग्रंच नणेणणे| म्हणणे मश्री सकळराहमरन उणप |आपलरग्रं वणर कगलक्षिणप | यरा नराग्रंव मगमगक्षि ||३३||
म्हणणे मश्री अनराचधकरारर| म्हणणे मश्री कगकश्चळ अघबोरर |म्हणणे मश्री नश्रीच नरानरापरर| यरा नराग्रंव मगमगक्षि ||३४||
म्हणणे मश्री करायणे आपस्वराथर| म्हणणे मश्री करायणे अनथर |म्हणणे मश्री नव्हणे परमराथर| यरा नराग्रंव मगमगक्षि ||३५||
म्हणणेमश्री अवगगणराचश्री ररासश्री|म्हणणे मश्री वणेथर्व आलदों जन्मरासश्री|म्हणणे मश्री भिरार जरालदों भिममश्रीसश्री|यरा नराग्रंव मगमगक्षि ||३६||
आपणरास रनग्रंदर सरावकरास| पबोटरग्रं सग्रंसरारराचरा त्रिरास |धरर सरसग्रंगराचरा हव्यरास| यरा नराग्रंव मगमगक्षि ||३७||
नरानरा तश्रीथर धगग्रंडराभळलरग्रं| शमदमराहद सराधनप कणेलरग्रं |नरानरा गन्थराग्रंतरप पराहहलरग्रं| शबोधमरनयराग्रं ||३८||
तणेणप नव्हणे समराधरान| वराटणे अवघराच अनगमरान |म्हणणे ररघदों सग्रंतराग्रंस शरण| यरा नराग्रंव मगमगक्षि ||३९||
दणे हराभभिमरान कगळराभभिमरान| दव्यराभभिमरान नरानराभभिमरान |सराग्रंडमरन, सग्रंतचरणश्रीग्रं अनन्य- | यरा नराग्रंव मगमगक्षि ||४०||
अहग्रं तरा सराग्रंडमरन दरम र| आपणरास रनग्रंदर नरानरापरर |मबोक्षिराचश्री अपणेक्षिरा करर| यरा नराग्रंव मगमगक्षि ||४१||
ज्यराचप थबोरपण लराजणे| जबो परमराथरार्वकरारणप णझजणे |सग्रंतरापराई ववश्वरास उपजणे| यरा नराग्रंव मगमगक्षि ||४२||
स्वराथर्व सराग्रंडमन पपग्रंचराचरा| हव्यरास धररलरा परमराथरार्वचरा |अग्रंककत हबोईन सज्जनराचरा| म्हणणे तबो मगमगक्षि ||४३||
ऐसरा मगमगक्षि जराणणजणे| सग्रंकणेतचचन्हप वबोळणखजणे |पगढप शबोतश्रीग्रं अवधरान दरजणे| सराधकलक्षिणश्रीग्रं ||४४||

www.samarthramdas400.in 135
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे मघमक्ष

घ लक्षणनराम समरास आठवरा ||८||५. ८

www.samarthramdas400.in 136
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास नववरा : सराधकतनरूपण

||शशरराम ||
मरागराग्रं मगमगक्षिराचप लक्षिण| सग्रंकणेतप कणेलप कथन |आतराग्रं पररसरा सरावधरान| सराधक तबो कचैसरा ||१||
अवगगणराचरा कररन रयराग| जणेणप धररलरा सग्रंतसग्रंग |तयराभस बबोभलजणे मग| सराधक ऐसरा ||२||
जबो सग्रंतराग्रंभस शरण गणेलरा| सग्रंतजनश्रीग्रं आश्वराभसलरा |मग तबो सराधक बबोभललरा| गन्थराग्रंतररग्रं ||३||
उपदणे भशलप आरमजरान| तगटलप सग्रंसरारबग्रंधन |दृढतणेकरारणप करर सराधन| यरा नराग्रंव सराधक ||४||
धरर शवणराचश्री आवडश्री| अद्वचैतरनरपणराचश्री गबोडश्री |मननप अथरारतर कराढर| यरा नराग्रंव सराधक ||५||
हबोतराग्रं सराररासरार ववचरार| ऐकणे हबोऊरन तरपर |सग्रंदणेह छिणे दरम न, दृढबोरतर- | आरमजरान पराहणे ||६||
नरानरा सग्रंदणेहरनवरम तश्री- | व्हरावयरा, धरर सरसग्रंगतश्री |आरमशरास्त्रिगगरपचश्रीतश्री| ऐकयतणेसश्री आणश्री ||७||
दणे हबगवद्ध वववणेकप वरारर| आरमबगवद्ध सदृढ धरर |शवण मनन कणेलप चच करर| यरा नराग्रंव सराधक ||८||
ववसग्रंचमरन दृश्यभिरान| दृढ धरर आरमजरान |ववचरारप रराखणे समराधरान| यरा नराग्रंव सराधक ||९||
तबोडमरन द्वचैतराचश्री उपराधश्री| अद्वचैत वस्तग सराधनप सराधश्री |लरावश्री ऐकयतणेचश्री समराधश्री| यरा नराग्रंव सराधक ||१०||
आरमजरान जश्रीणर्व जजर्वर| रयराचरा करर जश्रीणर्मोद्धरार |वववणेकप परावणे पचैलपरार| यरा नराग्रंव सराधक ||११||
उरतमप सराधमचश्रीग्रं लक्षिणप | आग्रंचगकरारर रनरपणप |बळप चच स्वरपराकरार हबोणप | यरा नराग्रंव सराधक ||१२||
असकरक्रयरा तणे सबोडडलर| आणश्री सकरक्रयरा तणे वराढववलर |स्वरपकस्थतश्री बळरावलर| यरा नराग्रंव सराधक ||१३||
अवगगण रयरागश्री हदवसपहदवस| करर उरतम गगणराचरा अभ्यरास |स्वरपश्रीग्रं लरावश्री रनजध्यरास| यरा नराग्रंव सराधक |१४||
दृढ रनश्चयराचणेरन बळप | दृश्य असतराग्रंच नराडळणे |सदरा स्वरपश्रीग्रं भमसळणे | यरा नराग्रंव सराधक ||१५||
परयक्षि मरायरा अलक्षि करर| अलक्षि वस्तग लक्षिश्री अग्रंतररग्रं |आरमकस्थतश्रीचश्री धरारणरा धरर| यरा नराग्रंव सराधक ||१६||
जप यरा जनराभस चबोरलप | मनरास न वचणे अनम
ग रानलप |तप चच जणेणप दृढ कणेलप | यरा नराग्रंव सराधक ||१७||
जप बबोलतराग्रंचच वराचरा धरर| जप पराहरातराग्रंचच अग्रंध करर |तप सराधश्री नरानरा परर| यरा नराग्रंव सराधक ||१८||
जप सराधग्रंम जरातरा सराधवणेनरा| जप लक्षिमग्रं जरातराग्रं लक्षिवणेनरा |तप चच अनभि
ग वप आणश्री मनरा| यरा नराग्रंव सराधक ||१९||
जणेथप मनचच मरावळणे | जणेथणे तकर्वचच पराग्रंगगळणे |तप चच अनभि
ग वरा आणश्री बळप | यरा नराग्रंव सराधक ||२०||
स्वरानभि
ग वराचणेरन यबोगप | वस्तग सराधश्री लरागवणेगप |तप चच वस्तग हबोयणे आग्रंगप| यरा नराग्रंव सराधक ||२१||
www.samarthramdas400.in 137
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

अनभि
ग वराचश्रीग्रं आग्रंगप जराणणे| यबोचगयराग्रंचणे खण
ग णे बराणणे |कराग्रंहरग्रंच नहबोन असणप | यरा नराग्रंव सराधक ||२२||
परतश्री सरारन उपराधश्री| असराध्य वस्तग सराधनप सराधश्री |स्वरपश्रीग्रं करर दृढ बद्ध
ग श्री| यरा नराग्रंव सराधक ||२३||
दणे वराभिकतराचप मळ
म | शबोधमन पराहणे सकळ |सराध्यचच हबोयणे तरकराळ| यरा नराग्रंव सराधक ||२४||
वववणेकबळप गगप्त जरालरा| आपप आप मरावळलरा |हदसतबो, परर दणे णखलरा| नराहरग्रंच कबोणश्रीग्रं ||२५||
मश्रीपण मरागप सराग्रंडडलप | स्वयप आपणरास धग्रंडग डलप |तगयरसहह वबोलराग्रंडडलप | यरा नराग्रंव सराधक ||२६||
पढ
ग प उन्मनश्रीचरा सणेवटरग्रं| आपलर आपण अखग्रंड भिणेटर |अखग्रंड अनभि
ग वश्रीग्रं ज्यराचश्री दृष्टर| यरा नराग्रंव सराधक ||२७||
द्वचैतराचरा तटकरा तबोडडलरा| भिरासराचरा भिरास मबोडडलरा |दणे हरग्रं असबोरन ववदणे ह जरालरा| यरा नराग्रंव सराधक ||२८||
जयरास अखग्रंड स्वरपकस्थतश्री| नराहरग्रं दणे हराचश्री अहग्रं कमतश्री |सकळ सग्रंदणेहरनवरम तश्री| यरा नराग्रंव सराधक ||२९||
पग्रंचभिमतराग्रंचरा ववस्तरार| जयराभस वराटणे स्वप्नराकरार |रनगगण
र्व श्रीग्रं जयराचरा रनधरार्वर| यरा नराग्रंव सराधक ||३०||
स्वप्नश्रीग्रं भियणे जप वराटलप | तप जरागत
म रास नराहरग्रं आलप |सकळ भमथ्यरा रनधरार्वररलप | यरा नराग्रंव सराधक ||३१||
मरायणेचप जप परयक्षिपण| जनरास वराटणे हप पमराण |स्वरानगभिवप अपमराण| सराधकप कणेलप ||३२||
रनदरा सराग्रंडमरन चणेइररा जरालरा| तबो स्वप्नभियरापरासमन सगटलरा |मरायरा सराग्रंडमन तचैसरा गणेलरा| सराधक स्वरपश्रीग्रं ||३३||
ऐभस अग्रंतरकस्थतश्री बराणलर| बराह्य रनस्पह
म तरा अवलग्रंतबलर |सग्रंसरारतपराधश्री रयराचगलर| यरा नराग्रंव सराधक ||३४||
करामरापरासमरन सगटलरा| क्रबोधरापरासमरन पळरालरा |मद मरसर सराग्रंडडलरा| यणेककीकडणे ||३५||
कगळराभभिमरानराभस सराग्रंडडलप | लबोकलराजणेस लराजववलप |परमराथरार्वस मराजववलप | ववरककतबळप ||३६||
अववद्यणेपरासमरन फडकलरा| पपञ्चरापरासमरन रनष्टलरा |लबोभिराचणे हरातश्रीग्रंचरा गणेलरा| अकस्मरात ||३७||
थबोरपणराभस पराडडलप | वचैभिवराभस भलथराडडलणे |महरवराभस णझग्रंजराडडलप | ववरककतबळप ||३८||
भिणेदराचरा मडगरा मबोडडलरा| अहग्रं करार सबोडमरन पराडडलरा |पराई धररन आपहटलरा| सग्रंदणेहशत्रिम ||३९||
ववकल्पराचरा कणेलरा वधम| थरापप मराररलरा भिवभसग्रंधम |सकळ भिमतराग्रंचरा ववरबोधम| तबोडमरन टराककलरा ||४०||
भिवभियराभस भिडकराववलप | कराळराचप टराग्रंगप मबोडडलप |मस्तक हराणबोरन फबोडडलप | जन्ममरम यराचप ||४१||
दणे ह समग्रंधरावरर लबोटलरा| सग्रंकल्परावरर उठरावलरा |कल्पनणेचरा घरात कणेलरा| अकस्मरात ||४२||
अपधराकराभस तराडडलप | भलग्रंगदणे हराभस ववभिराग्रंडडलप |पराषराग्रंडराभस पछिराडडलप | वववणेकबळप ||४३||
गवरार्ववरर गवर्व कणेलरा| स्वराथर्व अनथर्गीं घरातलरा |अनथर्व तबोहर रनदरार्वभळलरा| नश्रीरतन्यरायप ||४४||

www.samarthramdas400.in 138
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

मबोहराभस मध्यपचच तबोडडलप | दशग खराभस दशग धडचच कणेलप |शबोकराभस खग्रंडमन सराग्रंडडलप | एककीकडणे ||४५||
द्वणेष कणेलरा दणे शधडश्री| अभिरावराचश्री घणेतलर नरडश्री |धराकप उदर तडराडश्री| कगतकरार्वचणे ||४६||
जरानप वववणेक मराजलरा| तणेणप रनश्चयबो बळरावलरा |अवगगणराग्रंचरा सग्रंव्हरार कणेलरा| वचैरराग्यबळप ||४७||
अधमरार्वस स्वधमर लहग टलप | कगकमरार्वभस सरकमर झगगहटलप |लराग्रंटगन वराटरा लराववलप | ववचरारप अववचराररासश्री ||४८||
रतरस्करार तबो चचरडडलरा| द्वणेष णखरडमरन सराग्रंडडलरा |ववषराद अववषरादप घरातलरा| परायराग्रंतळश्रीग्रं ||४९||
कबोपरावरर घरालणप घरातलप | करापट्य अन्तररग्रं कगहटलप |सख्य आपल
ग प मरारनलप | ववश्वजनश्रीग्रं ||५०||
पवरम तश्रीचरा कणेलरा रयराग| सहृ
ग दराग्रंचरा सबोडडलरा सग्रंग |रनवकम रतपग्रंथप जरानयबोग| सराचधतरा जराहलरा ||५१||
ववषयमकदराभस भसग्रंतररलप | कगववद्यणेसश्री वणेढरा लराववलप |आपणरास सबोडववलप | आप्ततस्करराग्रंपरासमनश्री ||५२||
परराधश्रीनतणेवरर कबोपलरा| ममतणेवरर सग्रंतरापलरा |दरग राशणेचरा रयराग कणेलरा| यणेकरायणेककीग्रं ||५३||
स्वरपश्रीग्रं घरातलप मनरा| यरातनणेभस कणेलर यरातनरा |सराक्षिणेप आणण पणेरनरा| परतकष्ठलप ||५४||
अभ्यरासराचरा सग्रंग धररलरा| सराक्षिपरासररसरा रनघरालरा |पणेरन सराग्रंगरातश्रीग्रं घणेतलरा| सराधनपग्रंथप ||५५||
सरावध दक्षि तबो सराधक| पराहणे रनरयरारनरयवववणेक |सग्रंग रयरागमरन एक| सरसग्रंग धरर ||५६||
बळप चच सराररलरा सग्रंसरार| वववणेकप टराककलरा जबोजरार |शगद्धराचरारप अनराचरार| भ्रष्टववलरा ||५७||
ववसररास ववसरलरा| आळसराचरा आळस कणेलरा |सरावध नराहरग्रं दकग श्चरत झरालरा| दकग श्चरतपणरासश्री ||५८||
आतराग्रं असबो हप बबोलणप | अवगगण सराग्रंडश्री रनरपणप |तबो सराधक ऐसरा यणेणप- | पमराणप बगझरावरा ||५९||
बळप चच अवघरा रयराग ककीजणे| म्हणबोरन सराधक बबोभलजणे |आतराग्रं भसद्ध तबोचच जराणणजणे| पगहढलणे समरासश्रीग्रं ||६०||
यणेथप सग्रंशयबो उहठलरा| रनस्पह
म तबोचच सराधक जराहलरा |रयराग न घडणे सग्रंसराररकरालरा| तरर तबो सराधक नव्हणे ककीग्रं |६१||
ऐसप शबोतयराचप उरतर| यराचणे कचैसप परयगरतर |पगहढलणे समरासश्रीग्रं तरपर| हबोऊरन ऐकरा ||६२||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सराधकलक्षणतनरूपण नराम समरास नववरा ||९||५. ९

www.samarthramdas400.in 139
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दहिरावरा : मसद्धलक्षण तनरूपण

||शशरराम ||
मरागराग्रं बबोभललरा सग्रंसराररक| रयरागप ववण नव्हणे ककीग्रं सराधक |ऐकरा हबो यराचरा वववणेक| ऐसरा असणे ||१||
सन्मरागर्व तबोचच जश्रीवश्रीग्रं धरणप | अनमरागरार्वचरा रयराग करणप |सग्रंसराररकरा रयराग यणेणप| पकरारप ऐसरा ||२||
कगबगवद्धरयरागप ववण कराग्रंहरग्रं| सगबगवद्ध लरागणरार नराहरग्रं |सग्रंसराररकराग्रं रयराग पराहरग्रं| ऐसरा असणे ||३||
पपग्रंचश्रीग्रं वश्रीट मरारनलरा| मनप ववषयणेरयराग कणेलरा |तररच पगढप अवलग्रंतबलरा| परमराथर्वमरागर्व ||४||
रयराग घडणे अभिरावराचरा| रयराग घडणे सग्रंशयराचरा |रयराग घडणे अजरानराचरा| शनचै शनचै ||५||
ऐसरा समक्ष्म अग्रंतरयरार्वग| उभियतराग्रंस घडणे सराग्रंग |रनस्पह
म रास बराह्य रयराग| ववशणेष आहणे ||६||
सग्रंसराररकरा ठराई ठराई| बराह्य रयराग घडणे कराग्रंहरग्रं |रनरय नणेम शवण नराहरग्रं| रयरागप ववण ||७||
कफटलर आशग्रंकरा स्वभिरावप | रयरागप ववण सराधक नव्हणे |पगढप कथणेचरा अन्वय| सरावध ऐकरा ||८||
मरागराग्रं झरालप रनरपण| सराधकराचश्री ओळखण |आतराग्रं सराग्रंचगजणेल खमण| भसद्धलक्षिणराचश्री ||९||
सराधग वस्तग हबोऊरन ठणे लरा| सग्रंशयप ब्रह्मराग्रंडराबराहणे रर गणेलरा |रनश्चयप चळणे नरा ऐसरा झरालरा| यरा नराग्रंव भसद्ध ||१०||
बद्धपणराचणे अवगगण| मगमगक्षिगपणश्रीग्रं नराहरग्रं जराण |मगमगक्षिगपणराचप लक्षिण| सराधकपणश्रीग्रं नराहरग्रं ||११||
सराधकराभस सग्रंदणेहवकम रत| पगढप हबोतसणे रनवरम तश्री |यरा करारणप रनशसग्रंदणेह शबोतश्रीग्रं| सराधग वबोळखरावरा ||१२||
सग्रंशयरहहत जरान| तप चच सराधमचप लक्षिण |भसद्धराआग्रंगश्रीग्रं सग्रंशयबो हरन| लरागणेल कचैसरा ||१३||
कमर्वमरागर्व सग्रंशयप भिरलरा| सराधनश्रीग्रं सग्रंशय करालवलरा |सवरारमध्यप सग्रंशयबो भिरलरा| सराधग तबो रनशसग्रंदणेह ||१४||
सग्रंशयराचप जरान खबोटप | सग्रंशयराचप वचैरराग्य पबोरटप |सग्रंशयराचप भिजन वबोखटप | रनफर्वळ हबोय ||१५||
व्यथर्व सग्रंशयराचरा दणे व| व्यथर्व सग्रंशयराचरा भिराव |व्यथर्व सग्रंशयराचरा स्वभिराव| सवर्व कराग्रंहर ||१६||
व्यथर्व सग्रंशयराचप वत| व्यथर्व सग्रंशयराचप तश्रीथर्व |व्यथर्व सग्रंशयराचरा परमराथर्व| रनश्चयपवश्रीण ||१७||
व्यथर्व सग्रंशयराचश्री भिकतश्री| व्यथर्व सग्रंशयराचश्री पश्रीतश्री |व्यथर्व सग्रंशयराचश्री सग्रंगतश्री| सग्रंशयबो वराढवश्री ||१८||
व्यथर्व सग्रंशयराचप कजणप | व्यथर्व सग्रंशयराचप धरणप |व्यथर्व सग्रंशयराचप करणप | सवर्व कराग्रंहरग्रं ||१९||
व्यथर्व सग्रंशयराचश्री पबोथश्री| व्यथर्व सग्रंशयराचश्री व्यरग परतश्री |व्यथर्व सग्रंशयराचश्री गतश्री| रनश्चयपववण ||२०||
व्यथर्व सग्रंशयराचरा दक्षि| व्यथर्व सग्रंशयराचरा पक्षि |व्यथर्व सग्रंशयराचरा मबोक्षि| हबोणरार नराहरग्रं ||२१||
www.samarthramdas400.in 140
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

व्यथर्व सग्रंशयराचरा सग्रंत| व्यथर्व सग्रंशयराचरा पग्रंडडत |व्यथर्व सग्रंशयराचरा बहगशगत| रनश्चयपववण ||२२||
व्यथर्व सग्रंशयराचश्री शणेष्ठतरा| व्यथर्व सग्रंशयराचश्री व्यरग पन्नतरा |व्यथर्व सग्रंशयराचरा जरातरा| रनश्चयपववण ||२३||
रनश्चयपववण सवर्व कराग्रंहरग्रं| अणम
ग रात्रि तप पमराण नराहरग्रं |व्यथर्वचच पडडलणे पवराहरग्रं| सग्रंदणेहराचणे ||२४||
रनश्चयपववण जप बबोलणप | तप अवघपचच कग्रंटराळवराणप |बराष्कळ बबोभलजणे वराचराळपणप | रनरथर्वक ||२५||
असबो रनश्चयपववण जणे वल्गनरा| तणे अवघश्रीच ववटग्रं बनरा सग्रंशयप कराहरग्रं समराधरानरा| उरर नराहरग्रं ||२६||
म्हणबोरन सग्रंदणेहरहहत जरान| रनश्चयराचप समराधरान |तप चच भसद्धराचप लक्षिण| रनश्चयपसश्रीग्रं ||२७||
तग्रंव शबोतरा करर पश्न| रनश्चय कररावरा कवण |मख्
ग य रनश्चयराचप लक्षिण| मज रनरपरावप ||२८||
ऐक रनश्चय तबो ऐसरा| मगख्य दणे व आहणे कचैसरा |नरानरा दणे वराग्रंचरा वळसरा| करग्रंचच नयणे ||२९||
जणेणप रनभमर्वलप सचरराचर| रयराचरा कररावरा ववचरार |शगद्ध वववणेकप परमणेश्वर| ओळखरावरा ||३०||
मगख्य दणे व तबो कबोण| भिकतराग्रंचप कचैसप लक्षिण |असरय सराग्रंडमन वबोळखण| सरयराचश्री धररावश्री ||३१||
आपगल्यरा दणे वरास वबोळखरावप | मग मश्री कबोण हप पहरावप |सग्रंग रयरागमन रहरावप | वस्तगरप ||३२||
तबोडरावरा बग्रंधनराचरा सग्रंशयबो| कररावरा मबोक्षिराचरा रनश्चयबो |पहरावरा भिमतराग्रंचरा अन्वयबो| ववरतरणे कपसश्रीग्रं ||३३||
पमवप
र्व क्षिप भसद्धराग्रंत| पहरावरा पकमतश्रीचरा अग्रंत |मग परावरावरा रनवराग्रंत| रनश्चयबो दणे वराचरा ||३४||
दणे हराचणेरन यबोगप सग्रंशयबो| करर समराधरानराचरा क्षियबो |चळदों नणेदरावरा रनश्चयबो| आरमरवराचरा ||३५||
भसद्ध असतराग्रं आरमजरान| सग्रंदणेह वराढवश्री दणे हराभभिमरान |यराकरारणप समराधरान| आरमरनश्चयप रराखरावप ||३६||
आठवतराग्रं दणे हबगद्धश्री| उडणे वववणेकराचश्री शगद्धश्री |यराकरारणप आरमबगद्धश्री| सदृढ कररावश्री ||३७||
आरमबगद्धश्री रनश्चयराचश्री| तणेचच दशरा मबोक्षिशश्रीचश्री |अहमरारमरा हप कधश्रीग्रंचश्री| ववसरदों नयणे ||३८||
रनरबोवपलप रनश्चयराचप लक्षिण| परर हप न कळणे सरसग्रंगपववण |सग्रंतराग्रंसश्री गणेभलयरा शरण| सग्रंशयणे तगटतश्री ||३९||
आतराग्रं असबो हप बबोलणप | ऐकरा भसद्धराचश्रीग्रं लक्षिणप |मगख्य रनशसग्रंदणेहपणप | भसद्ध बबोभलजणे ||४०||
भसद्धस्वरपश्रीग्रं नराहरग्रं दणे हबो| तणेथप कक चरा हबो सग्रंदणेहबो |यराकरारणप भसद्ध पराहबो| रनशसग्रंदणेहर ||४१||
दणे हसमग्रंधराचणेरन गगणप| लक्षिणराभस करायणे उणप |दणे हरातश्रीतराग्रंचश्रीग्रं लक्षिणप | कराय म्हणबोरन सराग्रंगरावश्रीग्रं ||४२||
जप लक्षिवणेनरा चक्षिमग्रंसश्री| रयराचश्रीग्रं लक्षिणप सराग्रंगरावश्रीग्रं कचैसश्रीग्रं |रनमर्वळ वस्तग भसद्ध रयरासश्री| लक्षिणप कक सश्रीग्रं ||४३||
लक्षिणप म्हणणजणे कणेवळ गगण| वस्तग ठराईचश्री रनगगण
र्व |तप चच भसद्धराग्रंचप लक्षिण| वस्तगरप ||४४||

www.samarthramdas400.in 141
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

तथरावप जरानदशककीग्रं बबोभललप | म्हणबोरन वकतरम व आटबोवपलप |न्यन

म पण
म र्व क्षिमरा कणेलप | पराहहजणे शबोतश्रीग्रं ||४५||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे मसद्धलक्षणतनरूपणनराम समरास दहिरावरा ||१०||५. १०
||दशक पराचवरा समराप्त ||

www.samarthramdas400.in 142
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||समरर ररामदरासरासांचरा दरासबबोध दशक ६ ||

||दशक सहिरावरा : ददे वशबोधन ||६||
समरास पहहिलरा : ददे वशबोधन
||शशरराम ||
चचरत सगचचत कररावप | बबोभललप तप जश्रीवश्रीग्रं धररावप |सरावध हबोऊन बचैसरावप | रनभमष एक ||१||
कबोणश्री एकणे गरामश्रीग्रं अथवरा दणे शश्रीग्रं| रराहणप आहणे आपणरासश्री |न भिणेटतराग्रं तणेचथल्यरा पभिमसश्री| सतख्य कक चप ||२||
म्हणतरन ज्यरास जणेथप रराहणप | तणेणप रयरा पभिमचश्री भिणेटर घणेणप |म्हणणजणे हबोय श्लराघ्यवराणप | सवर्व कराग्रंहरग्रं ||३||
पभिमचश्री भिणेटर न घणेतराग्रं| तणेथप कक चश्री मरान्यतरा |आपल
ग प महरव जरातराग्रं| वणेळ नराहरग्रं ||४||
म्हणतरन ररायरापरासमरन रग्रं क| कबोणश्री यणेक तरर नरायक |रयरास भिणेटणप हरा वववणेक| वववणेककी जराणतश्री ||५||
रयरास न भिणेटतराग्रं रयराचणे नगररग्रं| रराहतराग्रं धररतश्रील बणेगरारर |तणेथप न कररतराग्रं चबोरर| अग्रंगश्रीग्रं लरागणे ||६||
यराकरारणप जबो शहराणरा| तणेणप पभिमसश्री भिणेटरावप जराणरा |ऐसप न कररतराग्रं दचै न्यवराणरा| सग्रंसरार रयराचरा ||७||
गरामश्रीग्रं थबोर गरामराचधपतश्री| रयराहमरन थबोर दणे शराचधपतश्री |दणे शराचधपतश्रीहमरन नप
म तश्री| थबोर जराणरावरा ||८||
रराष्टराचरा पभिग तबो रराजरा| बहगरराष्ट तबो महरारराजरा |महरारराजराग्रंचराहर रराजरा| तबो चक्रवतर ||९||
एक नरपतश्री एक गजपतश्री| एक हयपतश्री एक भिमपतश्री |सकळराग्रंमध्यणे चक्रवतर| थबोर रराजरा ||१०||
असबो ऐभशयरा समस्तराग्रं| एक ब्रह्मरा रनमरार्वणकतरार्व |रयरा ब्रह्म्यरासहर रनभमर्वतरा| कबोण आहणे ||११||
ब्रह्मरा ववष्णग आणण हर| रयराग्रंसश्री रनभमर्वतरा तबोचच थबोर |तबो ओळखरावरा परमणेश्वर| नरानरा यरनप ||१२||
तबो दणे व ठरायश्रीग्रं पडणेनरा| तरर यमयरातनरा चगकणेनरा |ब्रह्मराण्डनरायकरा चबोजवणेनरा| हप बरप नव्हणे ||१३||
जणेणप सग्रंसराररग्रं घरातलप | अवघप ब्रह्मराण्ड रनमरार्वण कणेलप |रयरासश्री नराहरग्रं ओळणखलप | तबोचच परतत ||१४||
म्हणबोरन दणे व ओळखरावरा| जन्म सराथर्वकचच कररावरा |न कळणे तरर सरसग्रंग धररावरा| म्हणजणे कळणे ||१५||
जबो जराणणेल भिगवग्रंत| तयरा नराग्रंव बबोभलजणे सग्रंत |जबो शराश्वत आणण अशराश्वत| रनवराडरा करर ||१६||
चळणे नरा ढळणे नरा दणे व| ऐसरा ज्यराचरा अग्रंतभिरार्वव |तबोचच जराणणजणे महरानभि
ग राव| तबोचच सग्रंत सराधम ||१७||
जबो जनराग्रंमध्यणे वरागणे| परर जनराग्रंवणेगळश्री गबोष्टर सराग्रंगणे |ज्यराचणे अग्रंतररग्रं जरान जरागणे| तबोचच सराधम ||१८||
जराणणजणे परमरारमरा रनगगण
र्व | रयरासश्रीग्रंच म्हणरावप जरान |रयरावणेगळप तप अजरान| सवर्व कराग्रंहरग्रं ||१९||
www.samarthramdas400.in 143
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

पबोट भिररावयराकरारणप | नरानरा ववद्यरा अभ्यरास करणप |रयरास जरान म्हणतश्री परर तणेणप| सराथर्वक नव्हणे ||२०||
दणे व ओळखरावरा एक| तप चच जरान तप सराथर्वक |यणेर अवघपचच रनरथर्वक| पबोटववद्यरा ||२१||
जन्मवरर पबोट भिररलप | दणे हराचप सग्रंरक्षिण कणेलप |पढ
ग प अवघपचच व्यथर्व गणेलप| अग्रंतकराळश्रीग्रं ||२२||
एवग्रं पबोट भिररावयराचश्री ववद्यरा| रतयणेसश्री म्हणदों नयणे सद्ववद्यरा |सवर्वव्यरापक वस्तग सद्यरा| पराववजणे तप जरान ||२३||
ऐसप जयरापराशश्रीग्रं जरान| तबोचच जराणरावरा सज्जन |तयरापरासश्रीग्रं समराधरान| पभग शलप पराहहजणे ||२४||
अजरानरास भिणेटतराग्रं अजरान| तणेथप कक चप सराग्रंपडणेल जरान |करग्रं ट्यरास करग्रं ट्यराचप दशर्वन| हबोतराग्रं भिराग्य कक चप ||२५||
रबोग्यरापराशश्रीग्रं रबोगश्री गणेलरा| तणेथप कक चप आरबोग्य रयरालरा |रनबर्वळरापराशश्रीग्रं रनबर्वळरालरा| पराठठी कक चश्री ||२६||
वपशराच्यरापराशश्रीग्रं वपशराच गणेलप|तणेथप कबोण सराथर्वक झरालप |उन्मरतरास उन्मरत भिणेटलप |रयरास उमजवश्री कवणम ||२७||
भभिकराऱ्यरापराशश्रीग्रं मरागतरा भभिक्षिरा| दरक्षिराहरनरापराशश्रीग्रंमरागतराग्रं दरक्षिरा |उजणेड पराहतराग्रं कमष्णपक्षिरा| पराववजणे कक चरा ||२८||
अबद्धरापराशश्रीग्रं गणेलरा अबद्ध| तबो कचैसणेरन हबोईल सगबद्ध |बद्धरास भिणेटतराग्रं बद्ध| भसद्ध नव्हणे ||२९||
दणे ह्यरापराशश्रीग्रं गणेलरा दणे हर| तबो कचैसणेरन हबोईल ववदणे हर |म्हणबोरन जरारयरावराग्रंचमरन नराहरग्रं| जरानमरागर्व ||३०||
यराकरारणप जरातरा पहरावरा| रयराचरा अनगगह घ्यरावरा |सराररासरारववचरारप जश्रीवरा| मबोक्षि पराप्त ||३१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे षष्ठदशकदे ददे वशबोधनतनरूपणसां नराम प्ररमव समरासव ||१||६. १

www.samarthramdas400.in 144
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दस
घ ररा : ब्रह्मपरावनतनरूपण
शशरराम ||
ऐकरा उपदणे शराचश्रीग्रं लक्षिणप | सरायगज्यपराकप्त हबोय जणेणप |नरानरा मतराग्रंचप पणेखणप | करामरा नयणे सवर्वथरा ||१||
ब्रह्मजरानरावश्रीण उपदणे श| तबो म्हणदों नयणे ववशणेष |धरान्यणेववण जचैसप भिमस| खरातराग्रं नयणे ||२||
नरानरा कराबराड बडववलप | नरातरर तक्रचच घगसभळलप |अथवरा धगवणचच सणेववलप | सरावकराश ||३||
नरानरा सरालर भिकक्षिल्यरा| अथवरा चबोइट्यरा चबोणखल्यरा |खबोबरप सराग्रंडमन खरादल्यरा| नरबोट्यरा जचैशरा ||४||
तचैसप ब्रह्मजरानराववण| नरानरा उपदणे शराग्रंचरा शश्रीण |सरार सराग्रंडमन असरार कबोण| शहराणरा सणेवश्री ||५||
आतराग्रं ब्रह्म जप कराग्रं रनगगण
र्व | तप चच कणेलप रनरपण |सगचचत कररावप अग्रंतशकरण| शबोतणेजनश्रीग्रं ||६||
सकळ सष्म टरचश्री रचनरा| तप हप पग्रंचभितरतक जराणरा |परग्रं तग हप तगणेनरा| सवर्वकराळ ||७||
आहद अग्रंतश्रीग्रं ब्रह्म रनगगण
र्व | तणेचच शराश्वतराचश्री खमण |यणेर पग्रंचभितरतक सगगण| नराशवग्रंत ||८||
यणेरवश्रीग्रं हरग्रं पराहतराग्रं भिमतप| दणे व कचैसप म्हणरावप रयराग्रंतप |भिमत म्हणतराग्रं मनगष्यराग्रंतप| ववषराद वराटणे ||९||
मरा तबो जगज्जनक परमरारमरा| रयराभस आणण भिमतउपमरा |ज्यराचश्री कळणे नरा महहमरा| ब्रह्मराहदकराग्रंसश्री ||१०||
भिमतराग्रं ऐसरा जगदरश| म्हणतराग्रं उरपन्न हबोतबो दबोष |यराकरारणप महरापगरष| सवर्व जराणतश्री ||११||
पथ्
म वश्री आप तणेज वरायग आकराश| यराग्रं सबराह्य जगदरश |पग्रंचभिमतराग्रंस आहणे नराश| आरमरा अववनराशरपश्री ||१२||
जप जप रप आणण नराम| तबो तबो अवघराच भ्रम |नरामरपरातश्रीत वमर्व| अनगभिवप जराणरावप ||१३||
पग्रंचभिमतप आणण तत्रिगगण| ऐशश्री अष्टधरा पकमरत जराण |अष्टधरा पकमतश्रीस नरामराभभिधरान| दृश्य ऐसप ||१४||
तप हप दृश्य नराभशवग्रंत| ऐसप वणेद शरग त बबोलत |रनगगण
र्व ब्रह्म शराश्वत| जराणतश्री जरानश्री ||१५||
जप शस्त्रिप तबोडडतराग्रं तगटणेनरा| जप परावकप जराभळतराग्रं जळणे नरा |जप करालववतराग्रं करालवणेनरा| आपप करनश्री ||१६||
जप वरायच
म णेरन उडणेनरा| जप पडणेनरा नरा झडणेनरा |जप घडणेनरा नरा दडणेनरा| परब्रह्म तप ||१७||
ज्यराभस वणर्वचच नसणे| जप सवरारहमरन अनराररसप |परग्रं तग असतचच असणे| सवर्वकराळ ||१८||
हदसणेनरा तरर कराय झरालप | परग्रं तग तप सवर्वत्रि सग्रंचलप |समक्ष्मचच कदोंदराटलप | जणेथप तणेथप ||१९||
दृष्टरस लरागलर सवणे| जप हदसणेल तप चच पहरावप |परग्रं तग गगज तप जराणरावप | गतप्य आहणे ||२०||
पगट तप जराणरावप असरार| आणण गप्ग त तप जराणरावप सरार |सद्गगरमगखप हरा ववचरार| उमजदों लरागणे ||२१||
www.samarthramdas400.in 145
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

उमजणेनरा तप उमजरावप | हदसणेनरा तप पहरावप |जप कळणे नरा तप जराणरावप | वववणेकबळप ||२२||
गगप्त तप चच पगटवरावप | असराध्य तप चच सराधरावप |करानडपचच अभ्यरासरावप | सरावकराश ||२३||
वणेद ववरग्रं चच आणण शणेष| जणेथप भशणलणे रनशशणेष |तप चच सराधरावप ववशणेष| परब्रह्म तप ||२४||
तरर तप कबोणप परर सराधरावप | तप चच बबोभललप स्वभिरावप |अध्यरारमशवणप परावरावप | परब्रह्म तप ||२५||
पथ्
म वश्री नव्हणे आप नव्हणे | तणेज नव्हणे वरायग नव्हणे |वणर्वव्यकत ऐसप नव्हणे | अव्यकत तप ||२६||
तयरास म्हणरावप दणे व| वरकड लबोकराग्रंचरा स्वभिराव |कजतगकणे गराग्रंव रततगकणे दणे व| जनराग्रंकरारणप ||२७||
ऐसरा दणे वराचरा रनश्चयबो झरालरा| दणे व रनगगण
र्व परययरा आलरा |आतराग्रं आपणचच आपलरा| शबोध घ्यरावरा ||२८||
मराझप शररर ऐसप म्हणतबो|तरर तबो जराण दणे हरावणेगळराचच तबो|मन मराझप ऐसप जराणतबो|तरर तबो मनहर नव्हणे ||२९||
पराहतराग्रं दणे हराचरा ववचरार| अवघरा तररवराग्रंचरा ववस्तरार |तररवप तररव झराडडतराग्रं सरार| आरमराचच उरणे ||३०||
आपणराभस ठरावचच नराहरग्रं| तणेथप पराहणप नलगणे कराग्रंहरग्रं |तररवप ठराईचरा ठराई| ववभिरागमरन गणेलरग्रं ||३१||
बराग्रंधलर आहणे तदों गराग्रंठबोडश्री| जबो कबोणश्री ववचरारप सबोडश्री |ववचरार पराहतराग्रं गराग्रंठबोडश्री| आढळणे नरा ||३२||
तररवराग्रंचप गराग्रंठबोडप शररर| यराचरा पराहतराग्रं ववचरार |एक आरमरा रनरग्रं तर| आपण नराहरग्रं ||३३||
आपणराभस ठरावचच नराहरग्रं| जन्म मरम यग कक चणे कराई |पराहतराग्रं वस्तमच्यरा ठरायश्रीग्रं| पराप पगण्य नसणे ||३४||
पराप पगण्य यमयरातनरा| हप रनगगण
र्व श्रीग्रं तदों असणेनरा |आपण तबोचच तरर जन्ममरणरा| ठरावबो कक चरा ||३५||
दणे हबगद्धश्रीनप बराग्रंधलरा| तबो वववणेकप मबोकळरा कणेलरा |दणे हरातश्रीत हबोतराग्रं परावलरा| मबोक्षिपद ||३६||
झरालप जन्मराचप सराथर्वक| रनगगण
र्व आरमरा आपण एक |परग्रं तग हरा वववणेक| पराहहलराचच पहरावरा ||३७||
जरागप हबोतराग्रं स्वप्न सरणे | वववणेक पराहतराग्रं दृश्य ओसरणे |स्वरपरानगसग्रंधरानप तरणे | पराणणमरात्रि ||३८||
आपणरास रनवणेदरावप | आपण वववणेकप नगररावप |आरमरनवणेदन जराणरावप | यराचप नराग्रंव ||३९||
आधश्रीग्रं अध्यरारमशवण| मग सद्गगरपरादसणेवन |पगढप आरमरनवणेदन| सद्गगरपसरादप ||४०||
आरमरनवणेदनराउपरर| रनखळ वस्तग रनरग्रं तरर |आपण आरमरा हरा अग्रंतररग्रं| बबोध जराहलरा ||४१||
रयरा ब्रह्मबबोधप ब्रह्मचच झरालरा| सग्रंसरारखणेद तबो उडरालरा |दणे ह परारबधश्रीग्रं टराककलरा| सरावकराश ||४२||
यराभस म्हणणजणे आरमजरान| यणेणप पराववजणे समराधरान |परब्रह्मश्रीग्रं अभभिन्न| भिकतचच जराहलरा ||४३||
आतराग्रं हबोणरार तप हबोईनरा कराग्रं| आणण जराणरार तप जराईनरा कराग्रं |तगटलर मनराग्रंतश्रील आशग्रंकरा| जन्ममरम यमचश्री ||४४||

www.samarthramdas400.in 146
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सग्रंसराररग्रं पग्रंड
ग रावप चगकलप | दणे वराग्रं भिकतराग्रं ऐकय झरालप |मख्
ग य दणे वराभस ओळणखलप | सरसग्रंगपकरनश्री ||४५||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे षष्ठदशकदे ब्रह्मप्रततपरादनतनरूपणसां नराम दववतशयव समरासव ||२||६. २

www.samarthramdas400.in 147
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास ततसररा : मरायबोद्भवतनरूपण

शशरराम ||
रनगगण
र्व आरमरा तबो रनमर्वळ| जचैसप आकराश अग्रंतरराळ |घन दराट रनमर्वळ रनश्चळ| सदबोहदत ||१||
जप खग्रंडलपचच नराहरग्रं अखग्रंड| जप उदग्रं डराहमरन उदग्रं ड |जप गगनराहमरन वराड| अरत समक्ष्म ||२||
जप हदसणेनरा नरा भिरासणेनरा| जप उपजणेनरा नरा नरासणेनरा |जप यणेईनरा नरा जराईनरा| परब्रह्म तप ||३||
जप चळणे नरा नरा ढळणे नरा| जप तगटणेनरा नरा फगटणे नरा |जप रचणेनरा नरा खचणेनरा| परब्रह्म तप ||४||
जप सन्मगखचच सवर्वकराळ| जप रनष्कलग्रंक आणण रनखळ |सवरारतर आकराश परातराळ| व्यरापमरन असणे ||५||
अववनराश तप ब्रह्म रनगगण
र्व | नरासणे तप मरायरा सगगण |सगगण आणण रनगगण
र्व | करालवलप ||६||
यरा कदर्व मराचरा ववचरार| करग्रं जराणतश्री यबोगश्रीश्वर |जचैसप क्षिश्रीर आणण नश्रीर| रराजहग्रं स रनवडडतश्री ||७||
जड सबळ पग्रंचभितरतक| रयरामध्यप आरमरा व्यरापक |तबो रनरयरारनरयवववणेक| पराहतराग्रं कळणे ||८||
उग्रं सरामधश्रील घणेईजणे रस| यणेर तप सराग्रंडडजणे बराकस |तचैसरा जगरामध्यप जगदरश| वववणेकप ओळखरावरा ||९||
रस नराशवग्रंत परातळ| आरमरा शराश्वत रनश्चळ |रस अपमणर्व आरमरा कणेवळ| पररपमणर्व जराणरावरा ||१०||
आरम्यरासराररखप एक असरावप | मग तप दृष्टराग्रंतराभस द्यरावप |दृष्टराग्रंतभमसणे समजरावप | कचैसप तरर ||११||
ऐशश्री आरमकस्थरत सग्रंचलर| तणेथप मरायरा कचैशश्री झरालर |जचैशश्री आकराशश्रीग्रं वराहहलर| झगळमक वरायमचश्री ||१२||
वरायमपरासमन तणेज झरालप | तणेजरापरासमन आप रनपजलप |आपरापरासमन आकरारलप | भिममग्रंडळ ||१३||
भिममग्रंडळरापरासमन उरपरतश्री| जश्रीव नणेणदों झरालणे ककतश्री |परग्रं तग ब्रह्म आहद अग्रंतश्रीग्रं| व्यरापमन आहणे ||१४||
जप जप कराग्रंहरग्रं रनमरार्वण झरालप | तप तप अवघपचच नरासलप |परर मळ
ग श्रीग्रं ब्रह्म तप सग्रंचलप | जचैसप तचैसप ||१५||
घटरापव
म र्गीं आकराश असणे| घटरामध्यपहर आकराश भिरासणे |घट फगटतराग्रं न नरासणे| आकराश जचैसप ||१६||
तचैसप परब्रह्म कणेवळ| अचळ आणण अढळ |मध्यप हबोत जरात सकळ| सचरराचर ||१७||
जप जप कराग्रंहरग्रं रनमरार्वण झरालप | तप तप आधश्रीग्रं ब्रह्मप व्यरावपलप |सवर्व नरासतराग्रं उरलप | अववनराश ब्रह्म ||१८||
ऐसप ब्रह्म अववनराश| तप सणेववतश्री जरातणे पर
ग ष |तररवरनरसनप आपणरास| आपण लराभिणे ||१९||
तररवप तररव मणेळववलप | रयराभस दणे ह ऐसप नराम ठणे ववलप |तप जराणतणे पर
ग षश्रीग्रं शबोचधलप | तररवप तररव ||२०||
तररवझराडरा रनशशणेष हबोतराग्रं| तणेथप रनमरालर दणे हअहग्रं तरा |रनगगण
र्व ब्रह्मश्रीग्रं ऐकयतरा| वववणेकप जराहलर ||२१||
www.samarthramdas400.in 148
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

वववणेकप दणे हराकडणे पराहहलप | तदों तररवप तररव ओसरलप |आपण कराग्रंहरग्रं नराहरग्रं आलप | परययरासश्री ||२२||
आपलरा आपण शबोध घणेतराग्रं| आपल
ग र तदों मरारयक वरातरार्व |तररवराग्रंतश्रीग्रं उरलप तररवतरा| रनगगण
र्व ब्रह्म ||२३||
आपणराववण रनगगण
र्व ब्रह्म| हप चच रनवणेदनराचप वमर्व |तररवरासररसरा गणेलरा भ्रम| मश्रीतग्रंमपणराचरा ||२४||
मश्रीपण पराहतराग्रं आढळणे नरा| रनगगण
र्व ब्रह्म तप चळणे नरा |आपण तप चच परर कळणे नरा| सद्गगरववण ||२५||
सराररासरार अवघप शबोचधलप | तदों असरार तप रनघन
म गणेलप |पढ
ग प सरार तप उरलप | रनगगण
र्व ब्रह्म ||२६||
आधश्रीग्रं ब्रह्म रनरवपलप | तप चच सकळरामध्यप व्यरावपलप |सकळ अवघपचच नरासलप | उरलप तप कणेवळ ब्रह्म ||२७||
हबोतराग्रं वववणेकप सग्रंहरार| तणेथप रनवडणे सराररासरार |आपलरा आपणराभस ववचरार| ठरायश्रीग्रं पडणे ||२८||
आपण ककल्पलप मश्रीपण| मश्रीपण शबोचधतराग्रं नरग णे जराण |मश्रीपण गणेभलयरा रनगगण
र्व | आरमराचच स्वयप ||२९||
झराभलयरा तररवराग्रंचप रनरसन| रनगगण
र्व आरमरा तबोचच आपण |कराग्रं दराखवरावप मश्रीपण| तररवरनरसनराउपरर ||३०||
तररवराग्रंमध्यप मश्रीपण गणेलप| तरर रनगगण
र्व सहजचच उरलप |सबोहग्रं भिरावप परययरा आलप | आरमरनवणेदन ||३१||
आरमरनवणेदन हबोतराग्रं| दणे वभिकतराग्रंस ऐकयतरा |सराचरार भिकत ववभिकततरा| सराग्रंडमरन जराहलरा ||३२||
रनगगण
र्व राभस नराहरग्रं जन्ममरण|रनगगण
र्व राभस नराहरग्रं पराप पगण्य |रनगगण
र्व श्रीग्रं अनन्य हबोतराग्रं आपण| मगकत जराहलरा ||३३||
तररवश्रीग्रं वप टराळमरन घणेतलरा| पराणश्री सग्रंशयप गगग्रंडराळलरा |आपणरास आपण भिगललरा| कबोहग्रं म्हणणे ||३४||
तररवश्रीग्रं गगग्रंतलरा म्हणणे कबोहग्रं | वववणेकप पराहतराग्रं म्हणणे सबोहग्रं |अनन्य हबोतराग्रं अहग्रं सबोहग्रं | मरावळलरग्रं ||३५||
यराउपरर उवर्वररत| तप चच स्वरप सग्रंत |दणे हरग्रं असबोरन दणे हरातश्रीत| जराणणजणे ऐसरा ||३६||
सग्रंदणेहवकम रत तणे न भिग्रंगणे|म्हणबोरन बबोभललपच बबोलरावप लरागणे|आम्हराग्रंभस हप घडलप पसग्रंगप|शबोतश्रीग्रं क्षिमरा कणेलप पराहहजणे ||३७||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे षष्ठदशकदेमरायबोद्भवतनरूपणसां नराम तत
क शयव समरासव ||३||६. ३

www.samarthramdas400.in 149
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास चवररा : ब्रह्मतनरूपण

शशरराम ||
कमतयगग सत्रिरा लक्षि अठरावश्रीस सहस| त्रिणेतरायगग बराररालक्षि शहराण्णत सहस |द्वरापरार आठ लक्षि चतसष्ट सहस| आतराग्रं कभलयगग ऐकरा ||
१||कभलयगग चरार लक्षि बरतश्रीस सहस| चतगयग
गर्व प त्रिणेचराळश्रीसलक्षि वश्रीस सहस |ऐशश्रीग्रं चतगयग
गर्व प सहस| तबो ब्रह्मयराचरा एक हदवस ||
ऐसणे ब्रह्मणे सहस दणे खरा| तणेव्हराग्रं ववष्णमचश्री एक घहटकरा |ववष्णम सहस हबोतराग्रं ऐकरा| पळ एक ईश्वरराचप ||३||
ईश्वर जराय सहस वणेळ| तक शकतश्रीचप अधर्व पळ |ऐशश्री सग्रंख्यरा बबोभललर सकळ| शरास्त्रिराग्रंतररग्रं ||४||
चतगयग
गर्व सहसराणण हदनमणेकग्रंवपतरामहम न |वपतरामहसहसराणण ववष्णबोघर्वहटकमणेव च ||
ववष्णबोरणे कश सहसराणण पलमणेकग्रं महणे श्वरम न |महणे श्वरसहसराणण शकतणेरधर पलग्रं भिवणेत न ||
ऐशरा अनन्त शकतश्री हबोतश्री| अनग्रंत रचनरा हबोतश्री जरातश्री |तरर अखग्रंड खग्रंडणेनरा कस्थरत| परब्रह्मराचश्री ||५||
परब्रह्मराभस कक चश्री कस्थतश्री| परर हर बबोलरावयराचश्री ररतश्री |वणेदशगतश्री नणेरत नणेरत | परब्रह्मश्रीग्रं ||६||
चरार सहस सरातशप सराठठी| इतगककी कभलयगगराचश्री रराहराटर |उरल्यरा कभलयगगराचश्री गबोष्टर| ऐसश्री असणे ||७||
चरार लक्षि सरतरावश्रीस सहस| दबोनशप चराळश्रीस सग्रंवरसर |पगढप अन्यबोन्य वणर्वसग्रंकर| हबोणरार आहणे ||८||
ऐसप रचलप चरराचर| यणेथप एकराहमरन एक थबोर |पराहतराग्रं यणेथश्रीग्रंचरा ववचरार| अग्रंत न लगणे ||९||
एक म्हणतश्री ववष्णग थबोर| एक म्हणतश्री रद थबोर |एक म्हणतश्री शककत थबोर| सकळराग्रंमध्यप ||१०||
ऐसणे आपल
ग रालणेपरर बबोलतश्री| परग्रं तग अवघपचच नरासणेल कल्पराग्रंतश्रीग्रं |यद्दिमष्टग्रं तन्नष्टग्रं हप शरग त| बबोलतसणे ||११||
आपल
ग रालर उपरासनरा| अभभिमरान लरागलरा जनराग्रं |यराचरा रनश्चयबो रनवडणेनरा| सराधगववण ||१२||
सराधग रनश्चयबो कररतश्री एक| आरमरा सवर्वत्रि व्यरापक |यणेर हप अवघपचच मरारयक|सचरराचर ||१३||
चचत्रिश्रीग्रं भलहहलर सणेनरा| रयराग्रंत कबोण थबोर कबोण सरानरा |हप तगम्हर ववचराररानरा| आपल
ग प ठरायश्रीग्रं ||१४||
स्वप्नश्रीग्रं उदग्रं ड दणे णखलप | लहरान थबोरहर ककल्पलप |परग्रं तग जरागप झराभलयरा झरालप | कचैसप पहरा ||१५||
पराहतराग्रं जरागत
म श्रीचरा ववचरार| कबोण लहरान कबोण थबोर |झरालरा अवघराचच ववचरार| स्वप्नरचनणेचरा ||१६||
अवघराचच मरारयक ववचरार| कबोण लहरान कबोण थबोर |लहरानथबोरराचरा हरा रनधरार्वर| जराणतश्री जरानश्री ||१७||
जबो जन्मरास यणेऊन गणेलरा| तबो मश्री थबोर म्हणतचच मणेलरा |परर यराचरा ववचरार पराहहलरा| पराहहजणे शणेष्ठठीग्रं ||१८||
जयराग्रं झरालप आरमजरान| तणेचच थबोर महराजन |वणेद शरास्त्रिप पगरराण| सराधग सग्रंत बबोभललणे ||१९||
www.samarthramdas400.in 150
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

एवग्रं सकळराग्रंमध्यप थबोर| तबो एकचच परमणेश्वर |तयरामध्यप हररहर| हबोतश्री जरातश्री ||२०||
तबो रनगगण
र्व रनरराकरार| तणेथप नराहरग्रं उरपकरत सग्रंहरार |स्थरानमरानराग्रंचरा ववचरार| ऐभलकडणे ||२१||
नराग्रंव रप स्थरान मरान| हरा तदों अवघराचच अनम
ग रान |तथरावप हबोईल रनदरान| ब्रह्मपळयश्रीग्रं ||२२||
ब्रह्म पळयरावणेगळप | ब्रह्म नरामरपरावणेगळप |ब्रह्म कबोणरा एकयरा कराळप | जचैसप तचैसप ||२३||
कररतश्री ब्रह्मरनरपण| जराणतश्री ब्रह्म सग्रंपण
म र्व |तणेचच जराणरावणे ब्रराह्मण| ब्रह्मववद ||२४||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे षष्ठदशकदे ब्रह्मतनरूपणसां नराम चतर
घ वर समरासव ||४||६. ४

www.samarthramdas400.in 151
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास परासांचवरा : मरायराब्रह्मतनरूपण

शशरराम ||
शबोतणे पस
ग तश्री ऐसप| मरायराब्रह्म तप कचैसप |शबोरयरा वकरयराचणे भमषप| रनरपण ऐकरा ||१||
ब्रह्म रनगगण
र्व रनरराकरार| मरायरा सगगण सराकरार |ब्रह्मराभस नराहरग्रं पराररावरार| मरायणेभस आहणे ||२||
ब्रह्म रनमर्वळ रनश्चळ| मरायरा चग्रंचळ चपळ |ब्रह्म रनरपराचध कणेवळ| मरायरा उपराचधरप ||३||
मरायरा हदसणे ब्रह्म हदसणेनरा| मरायरा भिरासणे ब्रह्म भिरासणेनरा |मरायरा नरासणे ब्रह्म नरासणेनरा| कल्पराग्रंतकराळश्रीग्रं ||४||
मरायरा रचणे ब्रह्म रचणेनरा| मरायरा खचणे ब्रह्म खचणेनरा |मरायरा रचणे ब्रह्म रचणेनरा| अजरानरासश्री ||५||
मरायरा उपजणे ब्रह्म उपजणेनरा| मरायरा मरणे ब्रह्म मरणे नरा |मरायरा धरणे ब्रह्म धरणे नरा| धरारणणेसश्री ||६||
मरायरा फगटणे ब्रह्म फगटणे नरा| मरायरा तगटणे ब्रह्म तगटणेनरा |मरायरा ववटणे ब्रह्म ववटणे नरा| अववनराश तप ||७||
मरायरा ववकरारर ब्रह्म रनववर्वकरारर|मरायरा सवर्व करर ब्रह्म कराग्रंहरग्रंच न करर|मरायरा नरानरा रपप धरर| ब्रह्म तप अरप ||८||
मरायरा पग्रंचभितरतक अनणेक| ब्रह्म तप शराश्वत एक |मरायराब्रह्मराचरा वववणेक| वववणेककी जराणतश्री ||९||
मरायरा लहरान ब्रह्म थबोर| मरायरा असरार ब्रह्म सरार |मरायरा अरतर्व परार | ब्रह्मराभस नराहरग्रं ||१०||
सकळ मरायरा ववस्तरारलर| ब्रह्मकस्थरत आच्छिराहदलर |परर तणे रनवडमन घणेतलर| सराधगजनश्रीग्रं ||११||
गदोंडराळ सराग्रंडमन नश्रीर घणेइजणे| नश्रीर सराग्रंडमन क्षिश्रीर सणेववजणे |मरायरा सराग्रंडमन अनगभिववजणे| परब्रह्म तचैसप ||१२||
ब्रह्म आकराशरा ऐसप रनवळ| मरायरा वसग्रंगधररा डहगळ |ब्रह्म समक्ष्म कणेवळ| मरायरा स्थमळरप ||१३||
ब्रह्म तप अपरयक्षि असणे| मरायरा तणे परयक्षि हदसणे |ब्रह्म तप समचच असणे| मरायरा तणे ववषमरप ||१४||
मरायरा लक्ष्य ब्रह्म अलक्ष्य| मरायरा सराक्षि ब्रह्म असराक्षि |मरायणेमध्यप दबोन्हर पक्षि| ब्रह्मश्रीग्रं पक्षिचच नराहरग्रं ||१५||
मरायरा पव
म प
र्व क्षि ब्रह्म भसद्धराग्रंत| मरायरा असत न ब्रह्म सत न |ब्रह्मराभस नराहरग्रं करणप हणे त| मरायणेभस आहणे ||१६||
ब्रह्म अखग्रंड घनदराट| मरायरा पग्रंचभितरतक पदोंचट |ब्रह्म तप रनरग्रं तर रनघबोट| मरायरा तणे जगनश्री जजर्वरर ||१७||
मरायरा घडणे ब्रह्म घडणेनरा| मरायरा पडणे ब्रह्म पडणेनरा |मरायरा ववघडणे ब्रह्म ववघडणेनरा| जचैसप तचैसप ||१८||
ब्रह्म असतचच असणे| मरायरा रनरभसतराग्रंच रनरसणे |ब्रह्मरास कल्पराग्रंत नसणे| मरायणेभस आहणे ||१९||
मरायरा कहठण ब्रह्म कबोमळ| मरायरा अल्प ब्रह्म ववशराळ |मरायरा नरासणे सवर्वकराळ| ब्रह्मचच असणे ||२०||
वस्तग नव्हणे बबोभलजणे ऐशश्री| मरायरा जचैशश्री बबोभलजणे तचैशश्री |कराळ परावणेनरा वस्तमसश्री| मरायणेसश्री झडपश्री ||२१||
www.samarthramdas400.in 152
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

नरानरा रप नरानरा रग्रं ग| रततगकरा मरायणेचरा पसग्रंग |मरायरा भिग्रंगणे ब्रह्म अभिग्रंग| जचैसप तचैसप ||२२||
आतराग्रं असबो हरा ववस्तरार| चरालत जरातप सचरराचर |रततगककी मरायरा परमणेश्वर| सबराह्य अभ्यग्रंतररग्रं ||२३||
सकळ उपराधश्रीग्रंवणेगळरा| तबो परमरारमरा रनरराळरा |जळश्रीग्रं असबोन नरातळणे जळरा| आकराश जचैसप ||२४||
मरायराब्रह्मराग्रंचप वववरण| कररतराग्रं चक
ग णे जन्ममरण |सग्रंतराग्रंभस गणेभलयरा शरण| मबोक्षि लराभिणे ||२५||
अरणे यरा सग्रंतराग्रंचरा महहमरा| बबोलरावयरा नराहरग्रं सश्रीमरा |जयराग्रंचणेरन जगदरारमरा| अग्रंतरचच हबोईजप ||२६||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे षष्ठदशकदे मरायराब्रह्मतनरूपणसां नराम पसांचमव समरासव ||५||६. ५

www.samarthramdas400.in 153
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सहिरावरा : सष्क टरीकरन

शशरराम ||
सष्म टरपमवर्गींच ब्रह्म असणे| तणेथप सकम ष्ट मगळश्रीग्रंच नसणे |आतराग्रं सकम ष्ट हदसत असणे| तणे सरय ककीग्रं भमथ्यरा ||१||
तगम्हर सवर्वज गबोसरावश्री| मराझश्री आशग्रंकरा फणेडरावश्री |ऐसरा शबोतरा ववनवश्री| वकतयरासश्री ||२||
आतराग्रं ऐकरा परयगरतर| कथणेभस व्हरावप तरपर |वकतरा सवर्वज उदरार| बबोलतरा जराहलरा ||३||
जश्रीवभिमतश सनरातनश| ऐसप गश्रीतणेचप वचन |यणेणप वराकयप सरयपण| सष्म टरस आलप ||४||
यद्दिमष्टग्रं तन्नष्टग्रं यणेणप-| वराकयप सकम ष्ट भमथ्यरापणप |सरय भमथ्यरा ऐसप कबोणप | रनवडरावप ||५||
सरय म्हणदों तरर नरासणे| भमथ्यरा म्हणदों तरर हदसणे |आतराग्रं जचैसप आहणे तचैसप| बबोभलजणेल ||६||
सष्म टरमध्यप बहग जन| अजरान आणण सजरान |म्हणबोरनयराग्रं समराधरान| हबोत नराहरग्रं ||७||
ऐकरा अजरानराचप मत| सकम ष्ट आहणे तणे शराश्वत |दणे व धमर्व तश्रीथर्व वत| सरयचच आहणे ||८||
बबोलणे सवर्वजराग्रंचरा रराजरा| ममखस्
र्व य परतमरापमजरा |ब्रह्मपळयराच्यरा पचैजरा| घरालमग्रं पराहणे ||९||
तग्रंव बबोलणे तबो अजरान| तरर कराग्रं कररसश्री सग्रंध्यरा स्नरान |गगरभिजन तश्रीथरार्वटन| करासयरा कररावप ||१०||
तश्रीथर तश्रीथर रनमर्वलग्रं ब्रह्मवन्म दम न| वन्म दणे वन्म दणे तररवचचन्तरानगवरादश |
वरादणे वरादणे जरायतणे तररवबबोधश| बबोधणे बबोधणे भिरासतणे चन्दचमडश ||१||
चन्दचमडराचप वचन| सद्गगरचप उपरासन |गगरगश्रीतरारनरपण| बबोभललप हरप ||११||
गगरभस कचैसप भिजरावप | आधश्रीग्रं तयराभस ओळखरावप |रयराचप समराधरान घ्यरावप | वववणेकप स्वयप ||१२||
ब्रह्मरानन्दग्रं परमसगखदग्रं कणेवलग्रं जरानमरम तर्वम न द्वन्द्वरातश्रीतग्रंगगनसदृशग्रं तररवमस्यराहदलक्ष्यम न |
एकग्रं रनरयग्रं ववमलमचलग्रं सवर्वधश्रीसराकक्षिभिमतम न भिरावरातश्रीतग्रंतत्रिगगणरहहतग्रं सद्गर
ग ग्रं तग्रं नमराभम ||१||
गगरगश्रीतणेचप वचन| ऐसप सद्गगरचप ध्यरान |तणेथप सकम ष्ट भमथ्यरा भिरान| उरणे ल कक चप ||१३||
ऐसप सजरान बबोभललरा| सद्गगर तबो ओळणखलरा |सकम ष्ट भमथ्यरा ऐसरा कणेलरा| रनकश्चतराथर्व ||१४||
शबोतरा ऐसप न मरानश्री कदरा| अचधक उहठलरा वववरादरा |म्हणणे कचैसरा रणे गबोववग्रंदरा| अजरान म्हणतबोसश्री ||१५||
जश्रीवभित
म श सनरातनश| ऐसप गश्रीतणेचप वचन |तयराभस तग्रंम अजरान| म्हणतबोभस कचैसरा ||१६||
ऐसरा शबोतरा आक्षिणेप करर| ववषराद मरारनलरा अग्रंतररग्रं |यराचप परयरग तर चतगररग्रं| सरावध पररसरावप ||१७||
www.samarthramdas400.in 154
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

गश्रीतपत बबोभललरा गबोववग्रंद| रयराचरा न कळणे तज

ग भिणेद |म्हणबोरनयराग्रं व्यथर्व खणेद| वराहतबोभस ||१८||
अश्वरथश सवर्ववक्षि
म राणराग्रं| मराझश्री ववभिमतश्री वपग्रंपळ| म्हणबोरनबबोभललरा गबोपराळ |
वक्षि
म तबोडडतराग्रं तरकराळ| तगटत आहणे ||१९||नचैनग्रं रछिग्रं दग्रंरत शस्त्रिराणण नचैनग्रं दहरत परावकश |
न चचैनग्रं कलणेदयन्रयरापबो न शबोषयरत मरारतश ||१||
शस्त्रिराग्रंचणेरन तगटणेनरा| अग्नश्रीचणेरन जळणे नरा |उदकरामध्यप करालवणेनरा| स्वरप मराझप ||२०||
वपग्रंपळ तगटणे शस्त्रिरानप| वपग्रंपळ जळणे परावकरानप |वपग्रंपळ करालवणे उदकरानप | नराशवग्रंत ||२१||
तगटणे जळणे बड
ग णे उडणे| आतराग्रं ऐकय कचैसप घडणे |म्हणबोरन हप उजणेडणे| सद्गर
ग मगखप ||२२||
इकन्दयराणराग्रं मनश्चराकस्म' | कमष्ण म्हणणे मन तबो मश्री |तरर कराग्रं आवररावश्री ऊमर| चग्रंचळ मनराचश्री ||२३||
ऐसप कमष्ण कराग्रं बबोभललरा| सराधनमरागर्व दराखववलरा |खडणे मराग्रंडमरन भशकववलरा| ओनरामरा जणेवश्रीग्रं ||२४||
ऐसरा आहणे वराकयभिणेद| सवर्व जराणणे तबो गबोववग्रंद |दणे हबगद्धश्रीचरा वववराद| करामरा नयणे ||२५||
वणेद शरास्त्रि शगरत स्मत
म श्री| तणेथप वराकयभिणेद पडतश्री |तणे सवर्वहर रनवडतश्री| सद्गगरचणेरन वचनप ||२६||
वणेदशरास्त्रिराग्रंचप भिराग्रंडण| शस्त्रिप तबोडश्री ऐसरा कबोण |हप रनवडणेनरा सराधगववण| कदरा कल्पराग्रंतश्रीग्रं ||२७||
पमवप
र्व क्षि आणण भसद्धराग्रंत| शरास्त्रिश्रीग्रं बबोभललरा सग्रंकणेत |यराचरा हबोय रनकश्चतराथर्व| सराधगमगखप ||२८||
यणेऱ्हवश्रीग्रं वरादराचश्रीग्रं उरतरप | एकराहमरन एक थबोरप |बबोलमग्रं जरातराग्रं अपरारप | वणेदशरास्त्रिप ||२९||
म्हणबोरन वरादवववराद| सराग्रंडमरन ककीजणे सग्रंवराद |तणेणप हबोय ब्रह्मरानग्रंद| स्वरानगभिवप ||३०||
एकणे कल्पनणेचणे पबोटरग्रं| हबोतश्री जरातश्री अनग्रंत सष्म टर |तयरा सष्म टरचश्री गबोष्टर| सराच कणेवश्रीग्रं ||३१||
कल्पनणेचरा कणेलरा दणे व| तणेथप झरालरा दृढ भिराव |दणे वरालरागश्रीग्रं यणेतराग्रं खणेव| भिकत दशग खप दख
ग वलरा ||३२||
पराषराणराचरा दणे व कणेलरा| एकणे हदवशश्रीग्रं भिग्रंगबोरन गणेलरा |तणेणप भिकत दख
ग वलरा| रडणे पडणे आक्रग्रंदणे ||३३||
दणे व हरारपलरा घररग्रं| एक दणे व नणेलरा चबोररग्रं |एक दणे व दरग राचराररग्रं| फबोडडलरा बळप ||३४||
एक दणे व जरापराणणलरा| एक दणे व उदककीग्रं टराककलरा |एक दणे व नणेऊन घरातलरा| परायराग्रंतळश्रीग्रं ||३५||
कराय सराग्रंगदों तश्रीथम
र्व हहमरा| मबोडबोरन गणेलरा दरग रारमरा |थबोर सरव हबोतप तप मरा| कराय जराहलप कळणे नरा ||३६||
दणे व घडडलरा सबोनराररग्रं| दणे व ओरतलरा ओतराररग्रं |एक दणे व घडडलरा पराथररग्रं| पराषराणराचरा ||३७||
नमर्वदरा गग्रंडडकरातश्रीररग्रं| दणे व पडडलणे लक्षिवरर |रयराग्रंचश्री सग्रंख्यरा कबोण करर| असग्रंख्यरात गबोटणे ||३८||

www.samarthramdas400.in 155
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

चक्रतश्रीथर्गीं चक्रराग्रंककत| दणे व असतश्री असग्रंख्यरात |नराहरग्रं मनश्रीग्रं रनकश्चतराथर्व| एक दणे व ||३९||
बराण तराग्रंदळणे तराम्रनराणप | स्फहटक दणे व्हरारराग्रं पज
म णप |ऐसणे दणे व कबोण जराणणे| खरणे ककीग्रं खबोटणे ||४०||
दणे व रणे भशमराचरा कणेलरा| तबोहर तगटबोरनयराग्रं गणेलरा |आतराग्रं नवरा नणेम धररलरा| मकम रतकणेचरा ||४१||
आमचरा दणे व बहग सरय| आम्हराग्रंस आकराग्रंतश्रीग्रं परावत |पण
म र्व करर मनबोरथ| सवर्वकराळ ||४२||
आतराग्रं यराचप सररव गणेलप| पराप्त हबोतप तप झरालप |पराकतन नवचणे परालहटलप | ईश्वरराचणेरन ||४३||
धरातग पराषराण मकम रतकरा| चचत्रिलणेप कराष्ठ दणे खरा |तणेथप दणे व कक चरा मख
म रार्व| भ्रराग्रंरत पडडलर ||४४||
हणे आपल
ग रालर कल्पनरा| पराकतनरा- ऐशश्रीग्रं फळप जराणरा |परर रयरा दणे वराचचयरा खण
ग रा| वणेगळ्यराचच ||४५||
म्हणबोरन हप मरायरा भ्रमणप | सकम ष्ट भमथ्यरा कबोहटगगणप |वणेद शरास्त्रिप परग राणप | ऐसणे बबोलतश्री ||४६||
सराधग सग्रंत महरानगभिराव| रयराग्रंचरा ऐसराचच अनगभिव |पग्रंचभिमतरातश्रीत दणे व| सकम ष्ट भमथ्यरा ||४७||
सष्म टरपमवर्गीं सकम ष्ट चरालतराग्रं| सकम ष्ट अवघश्री सग्रंहरारतराग्रं |शराश्वत दणे व तररवतराग्रं| आहद अग्रंतश्रीग्रं ||४८||
ऐसरा सवरारचरा रनश्चयबो| यदथर्गीं नराहरग्रं सग्रंशयबो |व्यरतरणे क आणण अन्वयबो| कल्पनरारप ||४९||
एकणे कल्पनणेचणे पबोटरग्रं| बबोभलजणेतश्री अष्ट सकम ष्ट |तयणे सष्म टरचश्री गबोष्टर| सरावध ऐकरा ||५०||
एक कल्पनणेचश्री सष्म टर| दज
ग श्री शराकबदक सष्म टर | रतजश्री परयक्षि सष्म टर| जराणतश्री सवर्व ||५१||
चतथश्री चचत्रिलणेप सष्म टर| पराग्रंचवश्री स्वप्नसष्म टर |सराहरावश्री गग्रंधवर्वसष्म टर| ज्वरसष्म टर सरातवश्री ||५२||
आठवश्री दृकष्टबग्रंधन| ऐशरा अष्ट सकम ष्ट जराण |यराग्रंमध्यणे शणेष्ठ कबोण| सरय मरानरावश्री ||५३||
म्हणबोन सष्म टर नराशवग्रंत| जराणतश्री सग्रंत महग्रं त |सगगण भिजरावरा रनकश्चत| रनश्चयरालरागश्रीग्रं ||५४||
सगगणराचणेरन आधरारप | रनगगण
र्व पराववजणे रनधरार्वरप |सराररासरारववचरारप | सग्रंतसग्रंगप ||५५||
आतराग्रं असबो हप बहगत| सग्रंतसग्रंगप कळप नणेमस्त |यणेरवश्रीग्रं चचरत दकग श्चत| सग्रंशयश्रीग्रं पडणे ||५६||
तग्रंव भशष्यप आक्षिणेवपलप | सष्म टर भमथ्यरा ऐसप कळलप |परर हप अवघप नराचथलप | तरर हदसतप कराग्रं ||५७||
दृश्य परयक्षि हदसतप | म्हणबोरन सरयचच वराटतप |यराभस कराय कररावप तप | सराग्रंगरा स्वरामश्री ||५८||
यराचप परयगरतर भिलप | पहग ढलणे समरासश्रीग्रं बबोभललप |शबोतश्रीग्रं शवण कणेलप | पराहहजणे पगढप ||५९||
एवग्रं सकम ष्ट भमथ्यरा जराण| जराणबोरन रक्षिरावप सगगण |ऐशश्री हणे अनगभिवराचश्री खमण| अनगभिवश्री जराणतश्री ||६०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे षष्ठदशकदे सकक ष्टकररातनरूपणसां नराम षष्ठवसमरासव ||६||६. ६

www.samarthramdas400.in 156
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सरातवरा : सगघणभजन

शशरराम ||
जरानप दृश्य भमथ्यरा झरालप | तरर कराग्रं पराहहजणे भिजन कणेलप |तणेणप कराय पराप्त झरालप | हप मज रनरपरावप ||१||
जरानराहमन शणेष्ठ असणेनरा| तरर कराग्रं पराहहजणे उपरासनरा |उपरासनणेनप जनराग्रं| कराय पराप्त ||२||
मगख्य सरार तप रनगगणर्व | तणेथप हदसणेचचनरा सगगण |भिजन कणेभलयराचरा गगण| मज रनरपरावरा ||३||
जप समस्त नराशवग्रंत| रयराभस भिजरावप ककग्रं रनभमरत |सरय सराग्रंडमन असरय| कबोणप भिजरावप ||४||
असरयराचरा परययबो आलरा| तरर मग नणेम कराग्रं लरागलरा |सरय सराग्रंडमन गलबलरा| करासयरा कररावरा ||५||
रनगगण
र्व रानप मबोक्षि हबोतबो| परयक्षि परयय यणेतबो |सगगण कराय दणे ऊग्रं पराहतबो| सराग्रंगरा स्वरामश्री ||६||
सगगण नराशवग्रंत ऐसप सराग्रंगतराग्रं| पगनश भिजन कररावप म्हणतराग्रं |तरर करासयरासराठठीग्रं आतराग्रं| भिजन करग्रं ||७||
स्वरामश्रीचणे भभिडणेनप बबोलवणेनरा| यणेऱ्हवश्रीग्रं हप कराग्रंहरग्रंच मरानणेनरा |सराध्यचच झराभलयरा सराधनरा| कराग्रं पवतरार्ववप ||८||
ऐसप शबोतयराचप बबोलणप | शबद बबोलणे रनबज
गर्व लणेपणप |यराचप उरतर ऐकणप | म्हणणे वकतरा ||९||
सद्गगर वचन परतपरालन| हप चच मगख्य परमराथरार्वचप लक्षिण |वचनभिग्रंग कररतराग्रं ववलक्षिण| सहजचच जराहलप ||१०||
म्हणबोरन आजणेभस वग्रंदरावप | सगगण भिजन मरानरावप |शबोतरा म्हणणे हप दणे वप| कराग्रं पयबोकजलप ||११||
कराय मरारनलरा उपकरार| कबोण झरालरा सराक्षिरारकरार |ककग्रं वरा परारबधराचप अक्षिर| पभग सलप दणे वप ||१२||
हबोणरार हप तदों परालटणे नरा| भिजनप कराय कररावप जनरा.हप तदों पराहतराग्रं अनगमरानरा| कराग्रंहरग्रंच न यणे ||१३||
स्वरामश्रीचश्री आजरा पमराण| कबोण कररल अपमराण |परग्रं तग यराचरा कराय गगण| मज रनरपरावरा ||१४||
वकतरा म्हणणे सरावधपणप | सराग्रंग जरानराचश्री लक्षिणप |तगज कराग्रंहरग्रं लरागणे करणप | ककग्रं वरा नराहरग्रं ||१५||
करणप लरागणे भिबोजन| करणप लरागणे उदकपराशन |मळममत्रिरयरागलक्षिण| तप हर सगटणेनरा ||१६||
जनराचप समराधरान रराखरावप | आपल
ग प पराररखप ओळखरावप |आणण भिजनचच मबोडरावप | हप कबोण जरान ||१७||
जरान वववणेकप भमथ्यरा झरालप | परग्रं तग अवघप नराहरग्रं टराककलप |तरर मग भिजनपचच कराय कणेलप | सराग्रंग बरापरा ||१८||
सराहणे बरास लबोटराग्रंगणश्रीग्रं जरावप | नश्रीचरासराररखप व्हरावप |आणण दणे वरास न मरानरावप | हप कबोण जरान ||१९||
हरर हर ब्रह्मराहदक| हणे जयराचणे आजराधरारक |तग्रंम एक मरानवश्री रग्रं क| भिजभस नरा तरर कराय गणेलप ||२०||
आमचग णे कगळश्रीग्रं रघन
ग राथ| रघन
ग राथ आमगचरा परमराथर्व |जबो समथरार्वचराहर समथर्व| दणे वराग्रं सबोडववतरा ||२१||
www.samarthramdas400.in 157
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

रयराचणे आम्हर सणेवकजन| सणेवरा कररतराग्रं झरालप जरान |तणेथप अभिराव धररतराग्रं पतन| पराववजणेल ककीग्रं ||२२||
सद्गर
ग सराग्रंगतश्री सराररासरार| रयरास कचैसप म्हणरावप असरार |तज
ग कराय सराग्रंगणप ववचरार| शराहराणणे जराणतश्री ||२३||
समथरार्वचणे मनश्रीग्रंचप तगटणे| तप चच जराणरावप अदृष्ट खबोटप |रराज्यपदरापरासमन करग्रं टप| चणेवलप जचैसप ||२४||
मश्री थबोर वराटणे मनश्रीग्रं| तबो नव्हणे ब्रह्मजरानश्री |ववचरार पराहतराग्रं दणे हराभभिमरानश्री| परयक्षि हदसणे ||२५||
वस्तग भिजन कररनरा| न कररग्रं ऐसपहर म्हणणेनरा |तरर जराणरावश्री तश्री कल्पनरा| दडबोन रराहहलर ||२६||
नरा तप जरान नरा तप भिजन| उगराचच आलरा दणे हराभभिमरान |तणेथप नराहरग्रं ककीग्रं अनम
ग रान| परययबो तगझरा ||२७||
तरर आतराग्रं ऐसप न कररावप | रघन
ग राथभिजनश्रीग्रं लरागरावप |तणेणपचच जरान बबोलरावप | चळणे नरा ऐसप ||२८||
करर दज
ग न
र्व राग्रंचरा सग्रंहरार| भिकतजनराग्रंचरा आधरार |ऐसरा हरा चमरकरार| रबोकडरा चरालणे ||२९||
मनश्रीग्रं धररावप तप हबोतप | ववघ्न अवघपचच नरासबोरन जरातप |कमपरा कणेभलयरा रघगनराथप | पचश्रीरत यणेतणे ||३०||
रघगनराथभिजनप जरान झरालप | रघगनराथभिजनप महरववराढलप |म्हणबोरन तगवराग्रं कणेलप | पराहहजणे आधश्रीग्रं ||३१||
हप तदों आहणे सपचश्रीत| आणण तगज वराटणे नरा पचचत |सराक्षिरारकरारप नणेमस्त| परययबो कररावरा ||३२||
रघगनराथ स्मरबोन करायर्व कररावप | तप तरकराळचच भसवद्ध परावणे |कतरार्व रराम हप असरावप | अभ्यग्रंतररग्रं ||३३||
कतरार्व रराम मश्री नव्हणे आपण| ऐसप सगगण रनवणेदन |रनगगण
र्व श्रीग्रं तप अनन्य| रनगगण
र्व चच हबोइजणे ||३४||
मश्री कतरार्व ऐसप म्हणतराग्रं| कराग्रंहरग्रंच घडणेनरा सवर्वथरा |पतश्रीत पराहसश्री तरर आतराग्रं| शश्रीघचच आहणे ||३५||
मश्री कतरार्व ऐसप म्हणसश्री| तणेणप तमग्रं कष्टर हबोसश्री |रराम कतरार्व म्हणतराग्रं परावसश्री| यश ककीरतर्व पतराप ||३६||
एकणे भिरावनणेसराठठीग्रं| दणे वराभस पडणे तगटर |कराग्रं तणे हबोय कमपरादृष्टर| दणे व कतरार्वभिराववतराग्रं ||३७||
आपण आहणे ददों हदवसराग्रंचरा|आणण दणे व बहगतराग्रं कराळराग्रंचरा |आपण थबोडणे ओळखश्रीचरा| दणे वरास त्रिचैलबोकय जराणणे ||३८||
यराकरारणप रघगनराथ भिजन| रयराभस मरारनतश्री बहगत जन |ब्रह्मराहदक आहदकरन| ररामभिजनश्रीग्रं तरपर ||३९||
जरानबळप उपरासनरा| आम्हर भिकत जरर मरानमग्रं नरा |तरर यरा दबोषराचचयरा पतनरा| परावदों अभिकतपणप ||४०||
दणे व उपणेक्षिश्री थबोरपणप | तरर मग रयराचप तबोचच जराणणे |अपमराण तप श्लराघ्यवराणप | नव्हणे चच ककीग्रं शणेष्ठरा ||४१||
दणे हरास लरागलर उपरासनरा| आपण वववणेकप उरणे नरा |ऐशश्री कस्थरत सज्जनरा| अग्रंतररग्रंचश्री ||४२||
सकळ भमथ्यरा हबोऊन जरातप | हप ररामभिजनप कळदों यणेतप |दृश्य जरारनयराग्रंचप मतप | स्वप्न जचैसप ||४३||
भमथ्यरा स्वप्नवववग्रंचनरा| तचैशश्री हणे सकम ष्टरचनरा |दृश्य भमथ्यरा सराधगजनराग्रं| कळदों आलप ||४४||

www.samarthramdas400.in 158
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

आक्षिणेप झरालरा शबोतयराग्रंसश्री| भमथ्यरा तरर हदसतप कराग्रं आम्हरासश्रीग्रं |यराचप उरतर पहग ढलप समरासश्रीग्रं| बबोभललप असणे ||४५||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे षष्ठदशकदे सगघणभजनतनरूपणसां नराम सप्तमव समरासव ||७||६. ७

www.samarthramdas400.in 159
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास आठवरा : दृश्यतनरूपण

||शशरराम ||
मरागराग्रं शबोतश्रीग्रं पगभसलप हबोतप | दृश्य भमथ्यरा तरर कराग्रं हदसतप |रयराचप उरतर बबोभलजणेल तप | सरावध ऐकरा ||१||
दणे णखलप तप सरयचच मरानरावप | हप जरारयराचप दणे खणप नव्हणे |जड मढ
म अजरान जश्रीवप| हप सरय मरारनजणे ||२||
एकरा दणे णखल्यरासराठठीग्रं| लहटकयरा करराव्यरा गग्रंथकबोटर |सग्रंतमहग्रं तराग्रंच्यरा गबोष्टर| रयराहर भमथ्यरा मरानराव्यरा ||३||
मराझप हदसतप हप चच खरप | तणेथप चरालणेनरा दस
ग रप |ऐभशयरा सग्रंशयराच्यरा भिरप | भिरदोंचच नयणे ||४||
मग
म प दणे णखलप मग
म जळ| तणेथप धराग्रंवणे तप बरळ |जळ नव्हणे भमथ्यरा सकळ| रयरा पशभम स कबोणप म्हणरावप ||५||
ररात्रित स्वप्न दणे णखलप | बहगत दव्य सराग्रंपडलप |बहगत जनराग्रंभस वणेव्हराररलप | तप खरप कचैसणेरन मरानरावप ||६||
कगशळ चचतरारर ववचचत्रि| तणेणप रनमरार्वण कणेलप चचत्रि |दणे खतराग्रं उठणे पश्रीरत मरात्रि| परग्रं तग तणेथप मकम रतकरा ||७||
नरानरा वरनतरा हस्तश्री घबोडणे| ररात्रित दणे खतराग्रं मन बड
ग णे |हदवसरा पराहतराग्रं करातडप| कग्रंटराळवराणप ||८||
कराष्ठठी पराषराणश्री पगतळ्यरा| नरानरा पकरारप रनभमर्वल्यरा |परम सगग्रंदर वराटल्यरा| परग्रं तग तणेथप पराषराण ||९||
नरानरा गबोपगररग्रं पगतळ्यरा असतश्री| वक्रराग्रंगप वक्रदृष्टरग्रं पराहतश्री |लराघव दणे खतरा भिरणे वरम तश्री| परग्रं तग तणेथप तत्रिभिराग ||१०||
खणेळतराग्रं नणेटकणे दशरावतरारर| तणेथप यणेतश्री सगग्रंदर नरारर |नणेत्रि मबोडडतश्री कळराकगसररग्रं| परर तणे अवघणे धहटग्रंगण ||११||
सकम ष्ट बहगरग्रं गश्री असरय| बहगरपराचप हप कमरय |तगज वराटणे दृश्य सरय| परर हणे जराण अववद्यरा ||१२||
भमथ्यरा सराचरासराररखप दणे णखलप | परर तप पराहहजणे ववचराररलप |दृकष्ट तरळतराग्रं भिरासलप | तप सराच कचैसप मरानरावप ||१३||
वरर पराहतराग्रंपरालथप आकराश|उदककीग्रं पराहतराग्रं उतराणप आकराश |मध्यप चराग्रंदण्यराचराहर पकराश|परर तप अवघप भमथ्यरा||१४||
नप
म तश्रीनप चचतरारर आणणलणे| ज्यराचणे रयरा ऐसणे पगतळणे कणेलणे |पराहतराग्रं तणेचच ऐसणे गमलणे| परर तणे अवघणे मरारयक ||१५||
नणेत्रिश्रीग्रं कराग्रंहरग्रं बराहगलर नसणे| जणेव्हराग्रं जप पहरावप तणेव्हराग्रंतप भिरासणे |डबोळराग्रं परततबग्रंब हदसणे| तप सराच कचैसणेनश्री ||१६||
कजतगकणे बगडबगडणे उठतश्री| रततगकयराग्रंमध्यप रपप हदसतश्री |क्षिणरामध्यप फगटबोरन जरातश्री| रपप भमथ्यरा ||१७||
लघगदपर्वणप दबोनश्री चरारर हबोतश्रीग्रं| रततगककीग्रं मगखप परततबग्रंबतश्री |परर तश्रीग्रं भमथ्यरा आहदअग्रंतश्रीग्रं| एकचच मगख ||१८||
नदरतश्रीररग्रं भिरार जरातराग्रं| दस
ग ररा भिरार हदसणे परालथरा |कराग्रं पडसरादराचरा अवचचतराग्रं| गजर उठणे ||१९||
वरापश्री सरबोवरराग्रंचप नश्रीर| तणेथप पशग पक्षिश्री नर वरानर |नरानरा पत्रिप वक्षि
म ववस्तरार| हदसणे दबोहरग्रं सवराग्रं ||२०||
www.samarthramdas400.in 160
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

एक शस्त्रि झराडमग्रं जरातराग्रं| दबोन हदसतश्री तररवतराग्रं |नरानरा तग्रंतग टणरकराररतराग्रं| द्ववधरा भिरासतश्री ||२१||
कराग्रं तणे दपर्वणराचणे मग्रंहदररग्रं| बचैसलर सभिरा हदसणे दस
ग रर |बहगत दरपराग्रंचचयणे हराररग्रं| बहगत छिरायरा हदसतश्री ||२२||
ऐसप हप बहगववध भिरासणे| सराचरासराररखप हदसणे |परर हप सरय म्हणबोन कचैसप| ववश्वरासरावप ||२३||
मरायरा भमथ्यरा बराजश्रीचगरर| हदसणे सराचराचचयणे परर |परर हणे जराणरयरानप खरर| मरानचग्रंम च नयणे ||२४||
लहटकप सराचरा ऐसणे भिरावरावप |तरर मग परारखश्री करासयरा असरावप |एवग्रं यणे अववद्यणेचणे गबोवप | ऐसणेचच असतश्री ||२५||
मनष्ग यराग्रंचश्री बराजश्रीचगरर| बहगत जनराग्रं वराटणे खरर |शणेवट पराहतराग्रं रनधरार्वररग्रं| भमथ्यरा हबोय ||२६||
तचैशश्रीच मराव रराक्षिसराग्रंचश्री| दणे वराग्रंसहर वराटणे सराचश्री |पग्रंचवहटकणेभस मग
म राचश्री| पराठठी घणेतलर ररामप ||२७||
पव
म क
र्व रायरा परालहटतश्री| एकराचणेचच बहगत हबोतश्री |रकततबग्रंदरग्रं जन्मतश्री| रजनश्रीचर ||२८||
नरानरा पदराथर्व फळप चच झरालणे| द्वरारकणेमध्यप पवणेशलणे |कमष्णप दचै रय ककतश्री वचधलणे| कपटरपश्री ||२९||
कचैसप कपट ररावणराचप | भशर कणेलप मरावणेचप |कराळनणेमश्रीच्यरा आशमराचप | अपव
म र्व कचैसप ||३०||
नरानरा दचै रय कपटमतश्री| जणे दणे वराग्रंसहर नराटबोपतश्री |मग रनमरार्वण हबोऊन शकतश्री| सग्रंहरार कणेलरा ||३१||
ऐसश्री रराक्षिसराग्रंचश्री मराव| जराणदों न शकतश्री दणे व |कपटववद्यणेचप लराघव| अघहटत ज्यराग्रंचप ||३२||
मनगष्यराग्रंचश्री बराजश्रीचगरर| रराक्षिसराग्रंचश्री वबोडग्रंबरर |भिगवग्रंतराचश्री नरानरापरर| ववचचत्रि मरायरा ||३३||
हणे सराचरासराररखश्रीच हदसणे| ववचराररतराग्रंचच रनरसणे |भमथ्यराच परर आभिरासणे| रनरग्रं तर ||३४||
सराच म्हणरावश्री तरर हणे नरासणे| भमथ्यरा म्हणरावश्री तरर हणे हदसणे |दबोहरग्रं पदराथर्गीं अववश्वरासणे| सराग्रंगतराग्रं मन ||३५||
परग्रं तग हप नव्हणे सराचरार| मरायणेचरा भमथ्यरा ववचरार |हदसतप हप स्वप्नराकरार| जराण बरापरा ||३६||
तथरावप असबो तगजलरा| भिरासचच सरय वराटलरा |तरर तणेथप चगकरा पडडलरा| ऐक बरापरा ||३७||
दृश्यभिरास अववद्यरारमक| तगझराहर दणे ह तदरारमक |म्हणबोरन हरा अवववणेक| तणेथप सग्रंचरलरा ||३८||
दृष्टरनप दृश्य दणे णखलप | मन भिरासरावरर बचैसलप |परर तप भलग्रंगदणे ह झरालप | अववद्यरारमक ||३९||
अववद्यणेनप अववद्यरा दणे णखलर| म्हणबोन गबोष्टर ववश्वरासलर |तगझश्री करायरा अवघश्री सग्रंचलर| अववद्यणेचश्री ||४०||
तणेचच करायरा मश्री आपण| हप दणे हबगद्धश्रीचप लक्षिण |यणेणपकररतराग्रं झरालप पमराण| दृश्य अवघप ||४१||
इकडणे सरय मरारनलरा दणे ह| रतकडणे दृश्य सरय हरा रनवरार्वह |ददोंहरग्रंमध्यप हरा सग्रंदणेह| पचैसरावलरा बळप ||४२||
दणे हबगद्धश्री कणेलर बळकट| आणण ब्रह्म पराहदों गणेलरा धश्रीट |तदों दृश्यरानप रबोचधलर वराट| परब्रह्मराचश्री ||४३||

www.samarthramdas400.in 161
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

तणेथप सराच मरारनलप दृश्यरालरा| रनश्चयचच बराणबोरन गणेलरा |पहरा हबो कणेवढरा चगकरा पडडलरा| अकस्मरात ||४४||
आतराग्रं असबो हप बबोलणप | ब्रह्म न पराववजणे मश्रीपणप |दणे हबद्ध
ग श्रीचश्री लक्षिणप | दृश्य भिराववतश्री ||४५||
अस्थश्रीग्रंच्यरा दणे हरग्रं मराग्रंसराचरा गबोळरा| पराहणे न म्हणणे ब्रह्मराचरा गबोळरा |तबो जरातरा नव्हणे आग्रंधळरा| कणेवळ मख
म र्व ||४६||
दृष्टरस हदसणे मनरास भिरासणे| रततगकप कराळराग्रंतररग्रं नरासणे |म्हणबोरन दृश्यरातश्रीत असणे| परब्रह्म तप ||४७||
परब्रह्म तप शराश्वत| मरायरा तणेचच अशराश्वत |ऐसरा बबोभललरा रनकश्चतराथर्व| नरानराशरास्त्रिश्रीग्रं ||४८||
आतराग्रं पढ
ग प रनरपण| दणे हबद्ध
ग श्रीचप लक्षिण |चगकरा पडडलरा तबो मश्री कबोण| बबोभललप असणे ||४९||
मश्री कबोण हप जराणरावप | मश्रीपण रयरागमन अनन्य व्हरावप |मग समराधरान तप स्वभिरावप | अग्रंगश्रीग्रं बराणणे ||५०||
तत्सत न इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे षष्ठदशकदे दृश्यतनरसनसां नराम अष्टमव समरासव ||८||६. ८

www.samarthramdas400.in 162
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास नववरा : सरारशबोधन

||शशरराम ||
गगप्त आहणे उदग्रं ड धन| कराय जराणतश्री सणेवकजन |तयराग्रंस आहणे तप जरान| बराह्यराकरारराचप ||१||
गगप्त ठणे ववलणे उदग्रं ड अथर्व| आणण पगट हदसतश्री पदराथर्व |शहराणणे शबोचधरत स्वराथर्व| अग्रंतररग्रं असणे ||२||
तचैसप दृश्य हप मरारयक| पराहत असतश्री सकळ लबोक |परर जयराग्रंस ठराउकरा वववणेक| तणे तदनग्रंतर जराणतश्री ||३||
दव्य ठणे ऊन जळ सबोडडलप | लबोक म्हणतश्री सरबोवर भिरलप |तयराचप अभ्यग्रंतर कळलप | समथर्व जनराग्रंसश्री ||४||
तचैसणे जरातणे जणे समथर्व| रतहरग्रं ओळणखलरा परमराथर्व |इतर तणे कररतश्री स्वराथर्व| दृश्य पदराथरारचरा ||५||
कराबराडश्री वराहतश्री कराबराड| शणेष्ठ भिबोचगतश्री ररनप जराड |हप जयराग्रंचप रयराग्रंस गबोड| कमर्वयबोगप ||६||
एक कराष्ठस्वराथर्व कररतश्री| एक शगभिरा एकवहटतश्री |तचैसणे नव्हणे त ककीग्रं नप
म तश्री| सरारभिबोकतणे ||७||
जयराग्रंस आहणे ववचरार| तणे सगखरासनश्रीग्रं झरालणे स्वरार |इतर तणे जवळश्रील भिरार| वराहतचच मणेलणे ||८||
एक हदव्यरान्नप भिकक्षितश्री| एक ववष्ठरा सरावडडतश्री |आपण वतर्वल्यराचरा घणेतश्री| सराभभिमरान ||९||
सरार सणेववजणे शणेष्ठठीग्रं| असरार घणेइजणे वथ
म रापगष्टरग्रं |सराररासरारराचश्री गबोष्टर| सजरान जराणतश्री ||१०||
गगप्त पररस चचग्रंतरामणश्री| पगट खडणे कराचमणश्री |गगप्त हणे म ररनखराणश्री| पगट पराषराण मकम रतकरा ||११||
अव्हराशग्रंख अव्हरावणेल| गगप्त वनस्पतश्री अममल्य |एरग्रं ड धबोत्रिणे बहगसराल| पगट भशग्रंपश्री ||१२||
कबोठप हदसणेनरा कल्पतर| उदग्रं ड शणेरराग्रंचरा ववस्तरार |पराहतराग्रं नराहरग्रं मचैलरागर| बबोरर बराभिळश्री उदग्रं ड ||१३||
करामधणेनग जराणणजणे इग्रंदप| सष्म टरग्रंत उदग्रं ड णखल्लरारप |महदराग्य भिबोचगजणे नप
म वरप | इतरराग्रं कमरार्वनस
ग रार ||१४||
नरानरा व्यरापरार कररतश्री जन| अवघणेच म्हणतश्री सकराग्रंचन |परग्रं तग कगबणेरराचप महहमरान| कबोणरासश्रीच न यणे ||१५||
तचैसरा जरानश्री यबोगश्रीश्वर| गगप्तराथर्वलराभिराचरा ईश्वर |इतर तणे पबोटराचणे ककग्रं कर| नरानरा मतप धग्रंडग डतश्री ||१६||
तस्मरात न सरार तप हदसणेनरा| आणण असरार तप हदसणे जनराग्रं |सराररासरारवववग्रंचनरा| सराधग जराणतश्री ||१७||
इतरराग्रंस हणे कराय सराग्रंगणणे । खरणे खबोटणे कबोण जराणणे। सराधस
ग ग्रंतराग्रंचचयणे खण
ग णे। सराधगसग्रंत जराणतश्री॥१८॥
हदसणेनरा जप गप्ग त धन| तयरास करणप लरागणे अग्रंजन |गप्ग त परमरारमरा सज्जन| सग्रंगतश्रीग्रं शबोधरावरा ||१९||
ररायराचप सराकन्नध्य हबोतराग्रं| सहजचच लराभिणे शश्रीमग्रंततरा |तचैसरा हरा सरसग्रंग धररतराग्रं| सद्वस्तग लराभिणे ||२०||
सद्वस्तस
म लराभिणे सद्वस्तग| अव्यवस्थराभस अव्यवस्थग |पराहतराग्रं पशस्तराभस पशस्तग| ववचरार लराभिणे ||२१||
www.samarthramdas400.in 163
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

म्हणबोरन हप दृश्यजरात| अवघप आहणे अशराश्वत |परमरारमरा अच्यत

ग अनग्रंत| तबो यरा दृष्यरावणेगळरा ||२२||
दृश्यरावणेगळरा दृश्यराअन्तररग्रं| सवरार्वरमरा तबो चरराचररग्रं |ववचरार पराहतराग्रं अग्रंतररग्रं| रनश्चयबो बराणणे ||२३||
सग्रंसराररयराग न कररतराग्रं| पपग्रंचउपराचध न सराग्रंडडतराग्रं |जनराग्रंमध्यणे सराथर्वकतरा| ववचरारप चच हबोय ||२४||
हप पचश्रीतश्रीचप बबोलणप | वववणेकप पचश्रीत बराणणे |पचश्रीत पराहतश्रील तणे शहराणणे| अन्यथरा नव्हणे ||२५||
पचश्रीत आणण अनम
ग रान| उधरार आणण रबोकडप धन |मरानसपज
म रा परयक्षि दशर्वन| यरास महदग्रं तर ||२६||
पढ
ग प जन्मराग्रंतररग्रं हबोणरार| हरा तबो अवघराच उधरार |तचैसप नव्हणे सराररासरार| तरकराळ लभिणे ||२७||
तरकराळचच लराभि हबोतबो| पराणश्री सग्रंसराररग्रं सट
ग तबो |सग्रंशय अवघराचच तगटतबो| जन्ममरणराग्रंचरा ||२८||
यराचच जन्मप यणेणपचच कराळप | सग्रंसराररग्रं हबोइजणे रनरराळप |मबोक्षि पराववजणे रनश्चळप | स्वरपराकरारप ||२९||
यणे गबोष्टरस करर अनगमरान| तबो भसद्दिचच परावणेल पतन |भमथ्यरा वदणे रयरास आण| उपरासनणेचश्री ||३०||
हप यथराथर्वचच आहणे बबोलणप | वववणेकप शश्रीघचच मगकत हबोणप |असबोरन कराग्रंहरग्रंच नसणप | जनराग्रंमध्यप ||३१||
दणे वपद आहणे रनगगण
र्व | दणे वपदरग्रं अनन्यपण |हराचच अथर्व पराहतराग्रं पमण|
र्व समराधरान बराणणे ||३२||
दणे हरग्रंच ववदणे ह हबोणप | करन कराग्रंहरग्रंच न करणप |जश्रीवन्मगकतराग्रंचश्रीग्रं लक्षिणप | जश्रीवन्मगकत जराणतश्री ||३३||
यणेरवश्रीग्रं हप खरप न वराटणे | अनगमरानपचच सग्रंदणेह वराटणे |सग्रंदणेहराचप ममळ तगटणे| सद्गगरवचनप ||३४||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे षष्ठदशकदे सरारशबोधनतनरूपणसां नराम नवमव समरासव ||९||६. ९

www.samarthramdas400.in 164
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दहिरावरा : अनव

घ रारच्यतनरूपण
||शशरराम ||
समराधरान पस
ग तराग्रं कराग्रंहरग्रं| म्हणतश्री बबोभलजणे ऐसप नराहरग्रं |तरर तप कचैसप आहणे सवर्वहर| रनरपरावप ||१||
मगकयरानप गळ
म खरादलरा| गबोडश्री न यणे सराग्रंगरायरालरा |यराचरा अभभिपरायबो मजलरा| रनरपण ककीजणे ||२||
अनभि
ग वहर पस
ग दों जरातराग्रं| म्हणतश्री न यणे ककीग्रं सराग्रंगतराग्रं |तरर कबोणरापराशश्रीग्रं पस
ग दों आतराग्रं| समराधरान ||३||
जणे तणे अगम्य सराग्रंगतश्री| न यणे मराणझयरा पचश्रीतश्री |ववचरार बचैसणे मराझणे चचरतश्रीग्रं| ऐसप कररावप ||४||
ऐसप शबोतयराचप उरतर| यराचप कचैसप परयरग तर |रनरबोवपलणे तरपर| हबोऊन ऐकरा ||५||
जप समराधरानराचप स्थळ| ककीग्रं तबो अनभि
ग वचच कणेवळ |तप चच स्वरप पराग्रंजळ| बबोलमन दराऊग्रं ||६||
जप बबोलरास आकळणे नरा| बबोभलल्यराववणहर कळणे नरा |जयरास ककल्पतराग्रं कल्पनरा| हहग्रंपगटर हबोय ||७||
तप जराणरावप परब्रह्म| जप वणेदराग्रंचप गगह्य परम |धररतराग्रं सग्रंत समरागम| सवर्वहर कळणे ||८||
तप चच आतराग्रं सराग्रंचगजणेल| जप समराधरान सखबोल |ऐक अनगभिवराचणे बबोल| अरनवरार्वच्य वस्तग ||९||
सराग्रंगतराग्रं न यणे तप सराग्रंगणप | गबोडश्री कळरावयरा गमळ दणे णप |ऐसप हप सद्गगरववणप | हबोणरार नराहरग्रं ||१०||
सद्गगरकमपरा कळणे रयरासश्री| जबो शबोधश्रील आपणरासश्री |पगढप कळणे ल अनगभिवरासश्री| आपप आप वस्तग ||११||
दृढ कररनयराग्रं बगवद्ध| आधश्रीग्रं घ्यरावश्री आपशगद्धश्री |तणेणप लरागणे समराधश्री| अकस्मरात ||१२||
आपगलप ममळ बरप शबोचधतराग्रं| आपगलर तदों मरारयक वरातरार्व |पगढप वस्तमच तररवतराग्रं| समराधरान ||१३||
आरमरा आहणे सवर्वसराक्षिश्री| हप बबोभलजणे पमवप
र्व क्षिश्रीग्रं |जबो कबोणश्री भसद्धराग्रंत लक्षिश्री| तबोचच भसद्ध||१४||
भसद्धराग्रंत वस्तग लक्षिमग्रं जरातराग्रं| सवर्वसराकक्षिणश्री तणे अवस्थरा |आरमरा रयराहमन परतरा| अवस्थरातश्रीत ||१५||
पदराथर्वजरान जणेव्हराग्रं सरणे | दष्टरा दष्टणे पणप नगरणे |तणे समयश्रीग्रं फगग्रंज उतरणे | मश्रीपणराचरा ||१६||
जणेथप मगररालप मश्रीपण| तणेचच अनगभिवराचश्री खमण |अरनवरार्वच्य समराधरान| यराकरारणप बबोभलजणे ||१७||
अरयग्रंत ववचरारराचणे बबोल| तरर तणे मरारयकचच फबोल |शबद सबराह्य सखबोल| अथर्वचच अवघरा ||१८||
शबदराकररतराग्रं कळणे अथर्व| अथर्व पराहतराग्रं शबद व्यथर्व |शबद सराग्रंगप तप यथराथर्व| परर आपण भमथ्यरा ||१९||
शबदराकररतराग्रं वस्तग भिरासणे| वस्तग पराहतराग्रं शबद नरासणे |शबद फबोल अथर्व असणे| घनवटपणणे ||२०||
भिमसराकररतराग्रं धरान्य रनपजणे| धरान्य घणेऊन भिमस टराककजणे |तचैसरा भिमस शबद जराणणजणे| अथर्व धरान्य ||२१||

www.samarthramdas400.in 165
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

पदोंचटरामध्यप घनवट| घनवटरग्रं उडणे पदोंचट |तचैसरा शबद हरा फलकट| परब्रह्मश्रीग्रं ||२२||
शबद बबोलरम न रराहणे | अथर्व शबदरापव
म र्गींच आहणे |यराकरारणप न सराहणे | उपमरा तयरा अथरार्वसश्री ||२३||
भिमस सराग्रंडमन कण घ्यरावरा| तचैसरा वराच्यराग्रंश रयजरावरा |कण लक्ष्यराग्रंश लक्षिरावरा| शगद्ध स्वरानभि
ग वप ||२४||
दृश्यरावणेगळप बबोभलजणे| रयरास वराच्यराग्रंश म्हणणजणे |रयराचरा अथर्व तबो जराणणजणे| शगद्ध लक्ष्यराग्रंश ||२५||
ऐसरा जबो शगद्ध लक्ष्यराग्रंश| तबोचच जराणरावरा पव
म प
र्व क्षि |स्वरानभि
ग व तबो अलक्ष्य| लकक्षिलरा न वचणे ||२६||
जणेथप गराळमन सराग्रंडडलप नभिरा| जबो अनभि
ग वराचरा गराभिरा |ऐसरा तबोहर उभिरा| ककल्पत कणेलरा ||२७||
भमथ्यरा कल्पनणेपरासमन झरालरा| खरप पण कचैसप असणेल रयरालरा |म्हणबोरन तणेथप अनभि
ग वरालरा| ठरावचच नराहरग्रं ||२८||
दज
ग णेववण अनभि
ग व| हप बबोलणपचच तदों वराव |यराकरारणप नराहरग्रं ठराव| अनभि
ग वरासश्री ||२९||
अनगभिवप तत्रिपगटर उपजणे| अद्वचैतश्रीग्रं द्वचैतचच लराजणे |म्हणबोरनयराग्रं बबोलणप सराजणे| अरनवरार्वच्य ||३०||
हदवसरजनश्रीचप परभमरय| कररावयरा ममळ आहदरय |तबो आहदरय गणेभलयरा उवर्वररत| रयराभस कराय म्हणरावप ||३१||
शबद मतनराचरा ववचरार| व्हरावयरा ममळ ओग्रंकरार |तबो ओग्रंकरार गणेभलयरा उच्चरार| कचैसरा कररावरा ||३२||
अनगभिव आणण अनगभिववतरा| सकळ यणे मरायणेचच कररतराग्रं |तणे मरायरा मगळश्रीग्रंच नसतराग्रं| रयरास कराय म्हणरावप ||३३||
वस्तग एक आपण एक| ऐशश्री असतश्री वणेगळश्रीक |तरर अनगभिवराचरा वववणेक| बबोलदों यणेतरा सगखप ||३४||
वणेगळणे पणराचश्री मरातरा| तणे लहटककी वग्रंध्यणेचश्री सगतरा |म्हणमरनयराग्रं अभभिन्नतरा| मगळश्रीग्रंच आहणे ||३५||
अजन्मरा हबोतरा रनजलरा| तणेणप स्वप्नश्रीग्रं स्वप्न दणे णखलरा |सद्गगरसश्री शरण गणेलरा| सग्रंसरारदशग खप ||३६||
सद्गगरकमपणेस्तव| झरालरा सग्रंसरार वराव |जरान झराभलयरा ठराव| पस
ग णे अजरानराचरा ||३७||
आहणे रततगकप नराहरग्रं झरालप | नराहरग्रं नराहरग्रंपणप रनमरालप |आहणे नराहरग्रं जराऊन उरलप | नसबोन कराग्रंहरग्रं ||३८||
शमन्यरवरातश्रीत शगद्ध जरान| तणेणप झरालप समराधरान |ऐकयरपप अभभिन्न| सहजकस्थरत ||३९||
अद्वचैतरनरपण हबोतराग्रं| रनमरालर द्वचैतराचश्री वरातरार्व |जरानचचरार्व बबोलदों जरातराग्रं| जरागरम त आलर ||४०||
शबोतश्रीग्रं व्हरावप सरावधरान| अथर्गीं घरालरावप मन |खगणणे परावतराग्रं समराधरान| अग्रंतररग्रं कळणे ||४१||
तणेणप कजतगकप जरान कचथलप | रततगकप स्वप्नरावराररग्रं गणेलप |अरनवरार्वच्य सगख उरलप | शबदरातश्रीत ||४२||
तणेथप शबदप ववण ऐकयतरा| अनगभिव नरा अनगभिववतरा |ऐसरा रनवराग्रंत तबो मरागगतरा| जरागत
म श्री आलरा ||४३||
तणेणप स्वप्नश्रीग्रं स्वप्न दणे णखलरा| जरागरा हबोऊन जरागत
म श्रीस आलरा |तणेथप शबद कग्रंग हठत जराहलरा| अग्रंत न लगणे ||४४||

www.samarthramdas400.in 166
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

यरा रनरपणराचप मळ
म | कणेलपच करग्रं पराग्रंजळ |तणेणप अग्रंतररग्रं रनवळ| समराधरान कळणे ||४५||
तग्रंव भशष्यप ववनववलप | जश्री हप आतराग्रं रनरवपलप |तरर पराहहजणे बबोभललप | मरागगतप स्वरामश्री ||४६||
मज कळरायरा करारण| कणेलप च कररावप रनरपण |तणेथश्रील जणे करा रनजखण
म | तणे मज रनरबोपरावश्री ||४७||
अजन्मरा तबो सराग्रंगरा कवण| तणेणप दणे णखलरा कचैसरा स्वप्न |यणेथप कचैसप रनरपण| बबोभललप आहणे ||४८||
जराणबोरन भशष्यराचरा आदर| स्वरामश्री दणे तश्री परयरग तर |तप चच आतराग्रं अरत तरपर| शबोतश्रीग्रं यणेथप पररसरावप ||४९||
ऐक भशष्यरा सरावधरान| अजन्मरा तबो तग्रंमचच जण |तगवराग्रं दणे णखलरा स्वप्नश्रीग्रं स्वप्न| तबोहर आतराग्रं सराग्रंगतदों ||५०||
स्वप्नश्रीग्रं स्वप्नराचरा ववचरार| तबो तग्रंम जराण हरा सग्रंसरार |तणेथप तगवराग्रं सराररासरार| ववचरार कणेलरा ||५१||
ररघबोरन सद्गगरसश्री शरण| कराढमन शगद्ध रनरपण |यराचश्री कररसश्री उणखण
म | परयक्षि आतराग्रं ||५२||
यराचराचच घणेतराग्रं अनगभिव| बबोलणप रततगकप हबोतप वराव |रनवराग्रंत ववशराग्रंतश्रीचरा ठराव| तणे तमग्रं जराण जरागत
म श्री ||५३||
जरानगबोष्टरचरा गलबलरा| सरबोन अथर्व पगटलरा |यराचरा ववचरार पराहतराग्रं आलरा। पगन्हरा जरागत
म श्री ||५४||
तगज वराटणे हणे जरागत
म श्री| मज झरालर अनगभिवपराप्तश्री |यरा नराग्रंव कणेवळ भ्रराग्रंतश्री| कफटलरच नराहरग्रं ||५५||
अनगभिव अनगभिवश्रीग्रं ववररालरा| अनगभिवप ववण अनगभिव आलरा |हराहर स्वप्नश्रीग्रंचरा चणेइलरा| नराहरग्रंस बरापरा ||५६||
जरागरा झराभलयरा स्वप्नऊमर| स्वप्नश्रीग्रं म्हणसश्री अजन्मरा तबो मश्री |जरागणेपणश्रीग्रं स्वप्नऊमर| गणेलरच नराहरग्रं ||५७||
स्वप्नश्रीग्रं वराटणे जरागणेपण| तचैशश्री अनगभिवराचश्री खमण |आलर परर तप सरय स्वप्न| भ्रमरप ||५८||
जरागरम त यरापचैलरकडणे| तप सराग्रंगणप कणेवश्रीग्रं घडणे |जणेथप धरारणराचच मबोडणे| वववणेकराचश्री ||५९||
म्हणबोरन तप समराधरान| बबोलतराग्रंचच न यणे ऐसप जराण |रनशशबदराचश्री ऐशश्री खमण| ओळखरावश्री ||६०||
ऐसप आहणे समराधरान| बबोलतराग्रंच न यणे जराण |इतगकणेनप बराणलर खमण| रनशशबदराचश्री ||६१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे षष्ठदशकदे अतनवरारच्यतनरूपणसां नराम दशमव समरासव ||१०||६. १०
||दशक सहिवरा समराप्त ||

www.samarthramdas400.in 167
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||समरर ररामदरासरासांचरा दरासबबोध दशक ७ ||

||दशक सरातवरा : चचौदरा ब्रह्मरासांचरा ||७||
समरास पहहिलरा : मसांगलराचरण
||शशरराम ||
ववद्यरावग्रंतराग्रंचरा पमवज
र्व म| मरतराननग एकद्ववजम |तत्रिनयन चतगभिगज
र्व म| परशगपराणण ||१||
कगबणेररापरासमन अथर्व| वणेदराग्रंपरासमन परमराथर्व |लक्ष्मश्रीपरासमन समथर्व| भिराग्यरासश्री आलणे ||२||
तचैशश्री मग्रंगळममतर आद्यरा| रतयणेपरासमन झराल्यरा सकळ ववद्यरा |तणेणप कवव लराघवगद्यरा| सरपरात्रिप जराहलरग्रं ||३||
जचैशश्रीग्रं समथरार्वचश्रीग्रं लणेकगरप | नरानरा अलग्रंकराररग्रं सग्रंद
ग रप |मळ
म पर
ग षराचणेरन द्वरारप | तचैसणे कवश्री ||४||
नमग्रंम ऐभशयरा गणप दरा| ववद्यरापकराशपण
म च
र्व ग्रंदरा |जयराचणेरन बबोधसमगदरा| भिरतप दराटणे बळप ||५||
जबो कतरर्व म वरास आरग्रं भि| मळ
म पर
ग ष ममळरारग्रं भि |जबो पररारपर स्वयग्रंभि| आहद अग्रंतश्रीग्रं ||६||
तयरापरासमन पमदरा| इच्छिराकगमरारर शरारदरा |आहदरयरापरासमन गबोदरा| मग
म जळ वराहणे ||७||
जणे भमथ्यरा म्हणतराग्रंच गदोंवश्री| मरारयकपणप लराघवश्री |वकतयरास वणेढरा लरावश्री| वणेगळणे पणप ||८||
जणे द्वचैतराचश्री जननश्री| ककीग्रं तणे अद्वचैतराचश्री खराणश्री |मळ
म मरायरा गवसणश्री| अनग्रंत ब्रह्मराग्रंडराग्रंचश्री ||९||
ककीग्रं तणे अवडग्रंबरर वल्लर| अनग्रंत ब्रह्मराग्रंडप लगडलर |ममळपगरषराचश्री मराउलर| दहग हतरारपप ||१०.
वग्रंदग्रं म ऐशश्री वणेदमरातरा| आहदपगरषराचश्री जणे सरतरा |आतराग्रं आठवश्रीन समथरार्व| सद्गगरसश्री ||११||
जयराचणेरन कमपरादृष्टर| हबोय आनग्रंदराचश्री वष्म टर |तणेणप सगखप सवर्व सष्म टर| आनग्रंदमय ||१२||
ककीग्रं तबो आनग्रंदराचरा जनक| सरायगज्यमगकतश्रीचरा नरायक |कचैवल्यपददरायक| अनराथबन्धम ||१३||
मगमगक्षिचरातककीग्रं सगस्वर| करणराग्रं पराहहजणे अग्रंबर |वबोळणे कमपणेचरा जलधर| सराधकराग्रंवरर ||१४||
ककीग्रं तप भिवराणर्ववश्रीग्रंचप तरारग्रं| बबोधप पराववश्री पचैलपरार |महराआवतर्गीं आधरार| भिराववकराग्रंसश्री हदोंय||१५||
ककीग्रं तबो कराळराचरा रनयग्रंतरा| नरातरर सग्रंकटरग्रं सबोडववतरा |ककीग्रं तणे भिराववकराचश्री मरातरा| परम स्नणेहराळ ||१६||
ककीग्रं तबो परत्रिश्रीग्रंचरा आधरार| ककीग्रं तबो ववशराग्रंतश्रीचरा थरार |नरातरर सगखराचप मराहणे र| सगखरप ||१७||
ऐसरा सद्गगर पमणप
र्व णश्रीग्रं| तगटणे भिणेदराचश्री कडसणश्री |दणे हपववण लबोटराग्रंगणश्रीग्रं| तयरा पभिमसश्री ||१८||

www.samarthramdas400.in 168
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सराधग सग्रंत आणण सज्जन| वग्रंदरम नयराग्रं शबोतणेजन |आतराग्रं कथरानस

ग ग्रंधरान| सरावध ऐकरा ||१९||
सग्रंसरार हराचच दरघर्व स्वप्न| लबोभिप वबोसणतश्री जन |मराझश्री कराग्रंतरा मराझप धन| कन्यरा पत्रि
ग मराझणे ||२०||
जरानसमयर्व मरावळलरा| तणेणप पकराश लबोपलरा |अग्रंधकरारप पण
म र्व झरालरा| ब्रह्मगबोळ अवघरा ||२१||
नराहरग्रं सरवराचप चराग्रंदणप | कराग्रंहरग्रं मरागर्व हदसणे जणेणप |सवर्व भ्रराग्रंतश्रीचणेरन गगणप| आपप आप न हदसणे ||२२||
दणे हबवग द्धअहग्रं करारणे | रनजलणे घबोरतश्री घबोरणे |दशग खप आक्रग्रंदतश्री थबोरणे | ववषयसगखराकरारणप ||२३||
रनजलणे असतराग्रंचच मणेलणे| पन
ग श उपजतराग्रंच रनजलणे |ऐसणे आलणे आणण गणेलणे| बहगत लबोक ||२४||
रनदसगरणेपणपचच सचैररा| बहगतश्रीग्रं कणेल्यरा यणेरझराररा |नणेणबोरनयराग्रं परमणेश्वररा| भिबोचगलणे कष्ट ||२५||
रयरा कष्टराग्रंचप रनरसन| व्हरावयरा पराहहजणे आरमजरान |म्हणबोरन हप रनरपण| अध्यरारमगग्रंथश्रीग्रं ||२६||
सकळ ववद्यरामध्यप सरार| अध्यरारमववद्यणेचरा ववचरार |दशमराध्यरायश्रीग्रं शरारर्वगधर| भिगवद्गश्रीतपत बबोभललरा ||२७||
अध्यरारमववद्यरा ववद्यरानराग्रं वरादश पवदतरामहम न ||
यराकरारणप अद्वचैतगग्रंथ| अध्यरारमववद्यणेचरा परमराथर्व |परावरावयरा तबोचच समथर्व| जबो सवरारगप शबोतरा ||२८||
जयराचप चग्रंचळ हृदय| तणेणप गग्रंथ सबोडमचग्रं च नयणे |सबोडडतराग्रं अलभ्य हबोय| अथर्व यणेथश्रीग्रंचरा ||२९||
जयरास जबोडलरा परमराथर्व| तणेणप पहरावरा हरा गग्रंथ |अथर्व शबोचधतराग्रं परमराथर्व| रनश्चयबो बराणणे ||३०||
जयरास नराहरग्रं परमराथर्व| तयरास न कळणे यणेथश्रीग्रंचरा अथर्व |नणेत्रिपववण रनधरानस्वराथर्व| अग्रंधरास न कळणे ||३१||
एक म्हणतश्री मरराठप करायणे| हप तदों भिल्यरानप ऐकदों नयणे |तश्रीग्रं ममखर नणेणतश्री सबोयप| अथरार्वन्वयराग्रंचश्री ||३२||
लबोहराचश्री मराग्रंदस
म कणेलर| नरानरा ररनप सराग्रंठववलरग्रं |तश्रीग्रं अभिराग्यरानप रयराचगलरग्रं| लबोखग्रंड म्हणबोरन ||३३||
तचैशश्री भिराषरा पराकमत| अथर्व वणेदराग्रंत आणण भसद्धराग्रंत |नणेणबोरन रयराचगतश्री भ्रराग्रंत| मग्रंदबगद्धश्रीस्तव ||३४||
अहराच सराग्रंपडतराग्रं धन| रयराग करणप ममखप
र्व ण |दव्य घ्यरावप सराग्रंठवण| पराहदोंचच नयणे ||३५||
पररस दणे णखलरा अग्रंगणश्रीग्रं| मरागर्गीं सराग्रंपडलरा चचग्रंतरामणश्री |अव्हरा वणेल महरागगणश्री| कमपरामध्यप ||३६||
तचैसप पराकमतश्रीग्रं अद्वचैत| सगगम आणण सपचश्रीत |अध्यरारम लराभिणे अकस्मरात| तरर अवश्य घ्यरावप ||३७||
न कररतराग्रं व्यगरपरतश्रीचरा शम| सकळ शरास्त्रिराथर्व हबोय सगगम |सरसमरागमराचप वमर्व| तप हप ऐसप असणे ||३८||
जप व्यगरपरतश्रीनप न कळणे | तप सरसमरागमप कळणे |सकळ शरास्त्रिराथर्व आकळणे | स्वरानगभिवरासश्री ||३९||
म्हणबोरन करारण सरसमरागम| तणेथप नलगणे व्यगरपकरतशम |जन्मसराथर्वकराचप वमर्व| वणेगळप चच असणे ||४०||

www.samarthramdas400.in 169
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

भिराषराभिणेदराश्च वतर्वन्तणे अथर्व एकबो न सग्रंशयश |परात्रिद्वयणे यथरा खराद्यग्रं स्वरादभिणेदबो न ववद्यतणे ||१||
भिराषरापरालटप कराग्रंहरग्रं| अथर्व वरायरा जरात नराहरग्रं |करायर्वभसवद्ध तणे सवर्वहर| अथरार्वचपरासश्रीग्रं ||४१||
तथरावप पराकमतराकररतराग्रं| सग्रंस्कमतराचश्री सराथर्वकतरा |यणेऱ्हव्हरग्रं रयरा गप्ग तराथरार्व| कबोण जराणणे ||४२||
आतराग्रं असबो हप बबोलणप | भिराषरा रयरागमन अथर्व घणेणप |उरतम घणेऊन रयराग करणप | सरालरटरफलराग्रंचरा ||४३||
अथर्व सरार भिराषरा पदोंचट| अभभिमरानप करवश्री खटपट |नरानरा अहग्रं तणेनप वराट| रबोचधलर मबोक्षिराचश्री ||४४||
शबोध घणेतराग्रं लक्ष्यराग्रंशराचरा| तणेथप आधश्रीग्रं वराच्यराग्रंशकक चरा |अगराध महहमरा भिगवग्रंतराचरा| कळलरा पराहहजणे ||४५||
मगकणेपणराचप बबोलणप | हप जयराचप तबोचच जराणप |स्वरानभि
ग वराचचयणे खण
ग प | स्वरानभि
ग वश्री पराहहजणे ||४६||
अथर्व जराणणे अध्यरारमराचरा| ऐसरा शबोतरा भमळणे ल कक चरा |जयराभस बबोलतराग्रं वराचणेचरा| हव्यरासचच परग णे ||४७||
पररक्षिरावग्रंतरापगढप ररन| ठणे ववतराग्रं हबोय समराधरान |तचैसप जरारनयरापगढप जरान| बबोलरावप वराटणे ||४८||
मरायराजराळप दकग श्चत हबोय| तप रनरपणप करामरा नयणे |सग्रंसराररकरा कळणे कराय| अथर्व यणेथश्रीग्रंचरा ||४९||
व्यवसरायराकरमकरा बगवद्धरणे कणेह कगरनग्रंदन |बहगशराखरा ह्यनग्रंतराश्च बगद्धयबोऽव्यवसरारयनराम न ||१||
व्यवसरायश्री जबो मभळण| रयराभस न कळणे रनरपण |यणेथप पराहहजणे सरावधपण| अरतशयपसश्रीग्रं ||५०||
नरानरा ररनप नरानरा नराणश्रीग्रं| दकग श्चतपणप घणेतराग्रं हरानश्री |पररक्षिरा नणेणतराग्रं पराणश्री| ठकलरा तणेथप ||५१||
तचैसप रनरपणश्रीग्रं जराणरा| आहराच पराहतराग्रं कळणे नरा |मरराठप चच उमजणेनरा| कराग्रंहरग्रं कणेल्यरा ||५२||
जणेथप रनरपणराचणे बबोल| आणण अनगभिवराचश्री ओल |तणे सग्रंस्कमतरापरर सखबोल| अध्यरारमशवण ||५३||
मरायरा ब्रह्म वबोळखरावप | तयरास अध्यरारम म्हणरावप |तरर तप मरायणेचप जराणरावप | स्वरप आधश्रीग्रं ||५४||
मरायरा सगगण सराकरार| मरायरा सवर्व ववकरार |मरायरा जराणणजणे ववस्तरार| पग्रंचभिमतराग्रंचरा ||५५||
मरायरा दृश्य दृष्टरस हदसणे| मरायराभिरास मनरास भिरासणे |मरायरा क्षिणभिग्रंगगर नरासणे| वववणेकप पराहतराग्रं ||५६||
मरायरा अनणेक ववश्वरप| मरायरा ववष्णच
म प स्वरप |मरायणेचश्री सश्रीमरा अममप| बबोभलजणे रततगककी थबोडश्री ||५७||
मरायरा बहगरप बहगरग्रं ग| मरायरा ईश्वरराचरा सग्रंग |मरायरा पराहतराग्रं अभिग्रंग| अणखल वराटणे ||५८||
मरायरा सष्म टरचश्री रचनरा| मरायरा आपलर कल्पनरा |मरायरा तबोडडतराग्रं तगटणेनरा| जरानपववण ||५९||
ऐशश्री मरायरा रनरवपलर| स्वल्प सग्रंकणेतप बबोभललर |पगढप वकम रत सरावध कणेलर| पराहहजणे शबोतश्रीग्रं ||६०||
पगढप ब्रह्मरनरपण| रनरवपलप ब्रह्मजरान |जणेणप तगटणे मरायराभिरान| एकसरप ||६१||

www.samarthramdas400.in 170
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

इतत शशदरासबबोधदे गरु

घ मशष्यससांवराददे सप्तमदशकदे मसांगलराचरणतनरूपणसां नराम प्ररमव समरासव ||१||७. १

www.samarthramdas400.in 171
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दस
घ ररा : ब्रह्मतनरूपण
||शशरराम ||
ब्रह्म रनगगण
र्व रनरराकरार| ब्रह्म रनशसग्रंग रनरराकरार |ब्रह्मरास नराहरग्रं पराररावरार| बबोलतश्री सराधम ||१||
ब्रह्म सवरारस व्यरापक| ब्रह्म अनणेककीग्रं एक |ब्रह्म शराश्वत हरा वववणेक| बबोभललरा शरास्त्रिश्रीग्रं ||२||
ब्रह्म अच्यगत अनग्रंत| ब्रह्म सदबोहदत सग्रंत |ब्रह्म कल्पनणेरहहत| रनववर्वकल्प ||३||
ब्रह्म दृश्यरावणेगळप | ब्रह्म शमन्यरवरारनरराळप |ब्रह्म इकन्दयराग्रंच्यरा मणेळप| चबोजवणेनरा ||४||
ब्रह्म दृष्टरस हदसणेनरा| ब्रह्म ममखरार्वस असणेनरा |ब्रह्म सद्गगरववण यणेइनरा| अनगभिवरासश्री ||५||
ब्रह्म सकळराग्रंहमरन थबोर| ब्रह्मरा ऐसप नराहरग्रं सरार |ब्रह्म समक्ष्म अगबोचर| ब्रह्मराहदकराग्रंसश्री ||६||
ब्रह्म शबदरग्रं ऐसप तचैसप| बबोभलजणे रयराहमरन अनराररसप |परर तप शवणअभ्यरासप| पराववजणे ब्रह्म ||७||
ब्रह्मरास नरामप अनग्रंत| परर तप ब्रह्म नरामरातश्रीत |ब्रह्मरास हणे दृष्टराग्रंत| दणे तराग्रं न शबोभितश्री ||८||
ब्रह्मरासराररखप दस
ग रप | पराहतराग्रं कराय आहणे खरप |ब्रह्मश्रीग्रं दृष्टराग्रंतउरतरप | कदरा न सराहतश्री ||९||
यतबो वराचबो रनवतर्वन्तणे अपराप्य मनसरा सह ||
जणेथप वराचरा रनवतर्वतश्री| मनरास नराहरग्रं ब्रह्मपराप्तश्री |ऐसप बबोभलतश्री शगतश्री| भसद्धराग्रंतवचन ||१०||
कल्पनरारप मन पराहरग्रं| ब्रह्मश्रीग्रं कल्पनराचच नराहरग्रं |म्हणबोरन हप वराकय कराग्रंहरग्रं| अन्यथरा नव्हणे ||११||
आतराग्रं मनराभस जप अपराप्त| तप कचैसणेरन हबोईल पराप्त |ऐसप म्हणराल तरर कमरय| सद्गर
ग ववण नराहरग्रं ||१२||
भिराग्रंडरारगह
म प भिरलरग्रं| परर असतश्री आडकलरग्रं |हरातरास न यणेतराग्रं ककल्लर| सवर्वहर अपराप्त ||१३||
तरर तणे ककल्लर कवण| मज कररावश्री रनरपण |ऐसश्री शबोतरा पस
ग णे खण
म | वकतयरासश्री ||१४||
सद्गर
ग कमपरा तणेचच ककल्लर| जणेणप बद्ध
ग श्री पकराशलर |द्वचैतकपराटप उघडलरग्रं| एकसरराग्रं ||१५||
तणेथप सख
ग असणे वराड| नराहरग्रं मनरासश्री पवराड |मनपववण कचैवराड| सराधनराग्रंचरा ||१६||
रयराचश्री मनराववण पराप्तश्री| ककीग्रं वरासनणेववण तप्म तश्री |तणेथप न चलणे व्यरग परतश्री| कल्पनणेचश्री ||१७||
तप परणे हगनश्री पर| मनबवग द्धअगबोचर |सग्रंग सबोडडतराग्रं सरवर| पराववजणे तप ||१८||
सग्रंग सबोडरावरा आपल
ग रा| मग पहरावप तयरालरा |अनगभिवश्री तबो यरा बबोलरा| सगखरावणेल गरा ||१९||
आपण म्हणजणे मश्रीपण| मश्रीपण म्हणजणे जश्रीवपण जश्रीवपण म्हणजणे अजरान| सग्रंग जडलरा ||२०||
www.samarthramdas400.in 172
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सबोडडतराग्रं तयरा सग्रंगरासश्री| ऐकय हबोय रनशसग्रंगरासश्री |कल्पनणेववण पराप्तश्रीसश्री| अचधकरार ऐसरा ||२१||
मश्री कबोण ऐसप नणेणणजणे| तयरा नराग्रंव अजरान बबोभलजणे |अजरान गणेभलयरा पराववजणे| परब्रह्म तप ||२२||
दणे हबद्ध
ग श्रीचप थबोरपण| परब्रह्मश्रीग्रं न चलणे जराण |तणेथप हबोतसणे रनवरार्वण| अहग्रं भिरावरासश्री ||२३||
ऊग्रंच नश्रीच नराहरग्रं परर| ररायरारग्रं करा एकच सरर |झरालरा पर
ग ष अथवरा नरारर| तरर एकचच पद ||२४||
ब्रराह्मणराग्रंचप ब्रह्म तप सदोंवळप | शद
म राचप ब्रह्म तप ओग्रंवळप |ऐसप वणेगळप आगळप | तणेथप असणेचचनरा ||२५||
ऊग्रंच ब्रह्म तप ररायरासश्री| नश्रीच ब्रह्म तप पररवराररासश्री |ऐसरा भिणेद तयरापराशश्रीग्रं| मळ
ग श्रीग्रंच नराहरग्रं ||२६||
सकळराग्रंस भमळबोन ब्रह्म एक| तणेथप नराहरग्रं अनणेक |रग्रं क अथवरा ब्रह्मराहदक| तणेथपचच जरातश्री ||२७||
स्वगर्व मरम यग आणण परातराळ| रतहरग्रं लबोककीग्रंचणे जरातणे सकळ |सकळराग्रंभस भमळबोरन एकचच स्थळ| ववशराग्रंतश्रीचप ||२८||
गगरभशष्यराग्रं एकचच पद| तणेथप नराहरग्रं भिणेदराभिणेद |परर यरा दणे हराचरा सग्रंबग्रंध| तबोडडलरा पराहहजणे ||२९||
दणे हबगद्धश्रीच्यरा अग्रंतश्रीग्रं| सकळराग्रंभस एकचच पराप्तश्री |एकग्रं ब्रह्म द्ववतश्रीयग्रं नराकस्त| हप शगतश्रीचप वचन ||३०||
सराधग हदसतश्री वणेगळरालणे| परर तणे स्वस्वरपश्रीग्रं भमळरालणे |अवघणे भमळबोरन एकचच झरालणे| दणे हरातश्रीत वस्तग ||३१.
ब्रह्म नराहरग्रं नवप जगनप| ब्रह्म नराहरग्रं अचधक उणप |उणप भिरावश्रील तप सगणप| दणे हबगद्धश्रीचप ||३२||
दणे हबगद्धश्रीचरा सग्रंशयबो| करर समराधरानराचरा क्षियबो |चगकणे समराधरानसमयबो| दणे हबगवद्धयबोगप ||३३||
दणे हराचप जप थबोरपण| तप चच दणे हबगद्धश्रीचप लक्षिण |भमथ्यरा जराणबोन ववचक्षिण| रनग्रंहदतश्री दणे ह ||३४||
दणे ह परावणे जग्रंवरर मरण| तग्रंवरर धरर दणे हराभभिमरान |पगन्हरा दराखवश्री पगनररागमन| दणे हबगवद्ध मरागगतश्री ||३५||
दणे हराचणेरन थबोरपणप | समराधरानराभस आणणलप उणप |दणे ह पडणेल कबोण्यरा गगणप| हप हर कळणे नरा ||३६||
हहत आहणे दणे हरातश्रीत| म्हणबोरन रनरवपतश्री सग्रंत |दणे हबगद्धश्रीनप अनहहत| हबो) ऊग्रंचच लरागणे ||३७||
सरामथ्यर्वबळप दणे हबगवद्ध| यबोचगयराग्रंस तणेहर बराधश्री |दणे हबगद्धश्रीचश्री उपराधश्री| पचैसरावदों लरागणे ||३८||
म्हणबोरन दणे हबगवद्ध झडणे| तररच परमराथर्व घडणे |दणे हबगद्धश्रीनप तबघडणे| ऐकयतरा ब्रह्मश्रीग्रंचश्री ||३९||
वववणेक वस्तमकडणे ओढर| दणे हबगवद्ध तणेथमरन पराडश्री |अहग्रं तरा लरावरम न रनवडश्री| वणेगळणे पणप ||४०||
ववचक्षिणप यराकरारणप | दणे हबगवद्ध रयजरावश्री शवणप |सरय ब्रह्मश्रीग्रं सराचरारपणप | भमळबोन जरावप ||४१||
सरय ब्रह्म तप कवण| ऐसरा शबोतरा करर पश्न |परयगरतर दणे आपण| वकतरा शबोतयरासश्री ||४२||
म्हणणे ब्रह्म एकचच असणे| परर तप बहगववध भिरासणे |अनगभिव दणे हरग्रं अनराररसणे| नरानरा मतश्रीग्रं ||४३||

www.samarthramdas400.in 173
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

जप जप जयरा अनभि
ग वलप | तप चच तयरासश्री मरानलप |तणेथपचच रयराचप ववश्वरासलप | अग्रंतशकरण ||४४||
ब्रह्म नरामरपरातश्रीत| असबोरन नरामप बहगत |रनमर्वळ रनश्चळ रनवराग्रंत| रनजरानन्द ||४५||
अरप अलक्षि अगबोचर| अच्यत
ग अनग्रंत अपरग्रं परार |अदृश्य अतकयर्व अपरार| ऐशश्रीग्रं नरामप ||४६||
नरादरप ज्यबोरतरप| चचैतन्यरप सरतरारप |स्वस्वरप सराक्षिरप| ऐशश्रीग्रं नरामप ||४७||
शन्
म य आणण सनरातन| सवरश्वर आणण सवर्वज |सवरार्वरमरा जगज्जश्रीवन| ऐशश्रीग्रं नरामप ||४८||
सहज आणण सदबोहदत| शगद्ध बद्ध
ग सवरार्वतश्रीत |शराश्वत आणण शबदरातश्रीत| ऐशश्रीग्रं नरामप ||४९||
ववशराळ ववस्तश्रीणर्व ववश्वग्रंभिर| ववमळ वस्तग व्यबोमराकरार |आरमरा परमरारमरा परमणेश्वर| ऐशश्रीग्रं नरामप ||५०||
परमरारमरा जरानघन| एकरप परग रातन |चचदप
म चचन्मरात्रि जराण| नरामप अनराम्यराचश्रीग्रं ||५१||
ऐशश्रीग्रं नरामप असग्रंख्यरात| परर तबो परणे श नरामरातश्रीत |रयराचरा कररावयरा रनकश्चतराथर्व| ठणे ववलरग्रं नरामप ||५२||
तबो ववशराग्रंतश्रीचरा ववशराम| आहदपगरष आरमरारराम |तप एकचच परब्रह्म| दस
ग रप नराहरग्रं ||५३||
तप चच कळरावयराकरारणप | चतदरा ब्रह्मराग्रंचश्रीग्रं लक्षिणप |सराग्रंचगजणेतश्री तणेणप शवणप | रनश्चयबो बराणणे ||५४||
खबोटप रनवडडतराग्रं एकसरप | उरलप तप जराणणजणे खरप |चतदरा ब्रह्मप शरास्त्रिराधरारप | बबोभलजणेतश्री ||५५||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सप्तमदशकदे ब्रह्मतनरूपणसां नराम दववतशयव समरासव ||२||७. २

www.samarthramdas400.in 174
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास ततसररा : चतघदरशब्रह्मतनरूपण

||शशरराम ||
शबोतराग्रं व्हरावप सरावधरान| आतराग्रं सराग्रंगतदों ब्रह्मजरान |जणेणप हबोयणे समराधरान| सराधकराग्रंचप ||१||
ररनप सराधरायरा करारणप | मकम रतकरा लरागणे एकवटणप |चतदरा ब्रह्मराग्रंचश्रीग्रं लक्षिणप | जराणणजणे तचैसश्रीग्रं ||२||
पदराथरववण सग्रंकणेत| द्वचैतरावणेगळरा दृष्टराग्रंत |पमवप
र्व क्षिपववण भसद्धराग्रंत| बबोलतराग्रंचच नयणे ||३||
आधश्रीग्रं भमथ्यरा उभिराररावप | मग तप ओळखबोन सराग्रंडरावप |पगढप सरय तप स्वभिरावप | अग्रंतररग्रं बराणणे ||४||
म्हणबोन चतदरा ब्रह्मराग्रंचरा सग्रंकणेत| बबोभललरा कळरावयरा भसद्धराग्रंत |यणेथप शबोतश्रीग्रं सरावचचरत| क्षिण एक असरावप ||५||
पहहलप तप शबदब्रह्म| दज
ग प ओभमरयणेकराक्षिरग्रं ब्रह्म |रतसरप खग्रंब्रह्म| बबोभललर शगतश्री ||६||
चतथप जराण सवर्वब्रह्म| पराग्रंचवप चचैतन्यब्रह्म |सहरावप सरतराब्रह्म| सराकक्षिब्रह्म सरातवप ||७||
आठवप सगगणब्रह्म| नववप रनगगण
र्व ब्रह्म |दहरावप वराच्यब्रह्म| जराणरावप पक ||८||
अनगभिव तप अकररावप | आनग्रंदब्रह्म तप बराररावप |तदराकरार तप तणेररावप | चतदरावप अरनवरार्वच्य ||९||
ऐशश्रीग्रं हरग्रं चतदरा ब्रह्मप | यराग्रंचश्रीग्रं रनरवपलरग्रं नरामप |आतराग्रं स्वरपराग्रंचश्रीग्रं वमर| सग्रंकणेतप दरावग्रंम ||१०||
अनगभिवप ववण भ्रम| यरा नराग्रं शबदब्रह्म |आतराग्रं ओभमरयणेकराक्षिरग्रं ब्रह्म| तप एकराक्षिर ||११||
खग्रं शबदप आकराशब्रह्म| महदराकराश व्यरापक ब्रह्म |आतराग्रं बबोभलजणेल समक्ष्म ब्रह्म| सवर्वब्रह्म ||१२||
पग्रंचभिमतराग्रंचप कगवराडप| जप जप तररव दृष्टरस पडणे |तप तप ब्रह्मचच रबोकडप| बबोभलजणेत आहणे ||१३||
यरा नराग्रंव सवर्वब्रह्म| शरग तआशयराचप वमर्व |आतराग्रं चचैतन्यब्रह्म| बबोभलजणेल ||१४||
पग्रंचभिमतराहद मरायणेतप| चचैतन्यचच चणेतववतप |म्हणबोरनयराग्रं चचैतन्यरातप | चचैतन्यब्रह्म बबोभलजणे ||१५||
चचैतन्यरास ज्यराचश्री सरतरा| तप सरतराब्रह्म तररवतराग्रं |तयणे सरतणेस जराणतरा| यरा नराग्रंव सराकक्षिब्रह्म ||१६||
सराकक्षिरव जयरापरासमनश्री| तप हरग्रं आकभळलप गण
ग श्रीग्रं |सगगणब्रह्म हणे वराणश्री| तयराभस वदणे ||१७||
जणेथप नराहरग्रं गगणवरातरार्व| तप रनगगण
र्व ब्रह्म तररवतराग्रं |वराच्यब्रह्म तप हर आतराग्रं| बबोभलजणेल ||१८||
जप वराचणे बबोलतरा आलप । तप वराच्यब्रह्म बबोभललणे । अनभि
ग वराभस कचथलणे। नवचणे सवर्वथरा॥१९॥
यरा नराग्रंव अनगभिवब्रह्म| आनग्रंदवरम तश्रीचरा धमर्व |परग्रं तग यराचप हर वमर्व|बबोभलजणेल ||२०||
ऐसप हप ब्रह्म आनग्रंद| तदराकरार तप अभिणेद |अरनवरार्वच्य सग्रंवराद| तगटबोरन गणेलरा ||२१||
www.samarthramdas400.in 175
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

ऐशश्रीग्रं हरग्रं चतदरा ब्रह्मप | रनरवपलरग्रं अनक्र

ग मप |सराधकप पराहतराग्रं भ्रमप | बराचधजणेनरा ||२२||
ब्रह्म जराणरावप शराश्वत| मरायरा तणेचच अशराश्वत |चतदरा ब्रह्मराग्रंचरा भसद्धराग्रंत| हबोईल आतराग्रं ||२३||
शबदब्रह्म तप शराकबदक| अनभि
ग वप ववण मरारयक |शराश्वतराचरा वववणेक| तणेथप नराहरग्रं ||२४||
जणेथप क्षिर नरा अक्षिर| तणेथप कक चप ओभमरयणेकराक्षिर |शराश्वतराचरा ववचरार| तणेथप न हदसणे ||२५||
खग्रंब्रह्म ऐसप वचन| तरर शन्
म यरातप नराशश्री जरान |शराश्वतराचप अचधष्ठरान| तणेथप न हदसणे ||२६||
सवर्वत्रिराभस आहणे अन्त ।सवर्व ब्रह्म नभसवग्रंत।सवर्वब्रह्म हणे मरात।घडणे कणेवश्रीग्रं॥२७||
ब्रह्मपळय मराग्रंडणेल जणेथप| भित
म रान्वय कक चरा तणेथप |म्हणबोरनअ सवर्वब्रह्मरातप | नराश आहणे ||२८||
अचळरासश्री आणश्री चळण| रनगगण
र्व रास लराववतराग्रं गगण |आकराररास ववचक्षिण| मरानश्रीतनरा ||२९||
जप रनमरार्वण पग्रंचभिमत| तप परयक्षि नराशवग्रंत |सवर्वब्रह्म हणे मरात| घडणे कपवश्रीग्रं ||३०||
असबो आतराग्रं हप बहगत| सवर्वब्रह्म नराशवग्रंत |वणेगळणे पणरास अग्रंत| पराहणप कक चप ||३१||
आतराग्रं जयरास चणेतवरावप | तप चच मरारयक स्वभिरावप |तणेथप चचैतन्यराच्यरा नराग्रंवप| नराश आलरा ||३२||
पररवरारप ववण सरतरा| तणे सरतरा नव्हणे तररवतराग्रं |पदराथरववण सराक्षितरा| तणेहर भमथ्यरा ||३३||
सगगणरास नराश आहणे | परयक्षिरास पमराण करायणे |सगगणब्रह्म रनश्चयप| नराशवग्रंत ||३४||
रनगगण
र्व ऐसप जप नराग्रंव| रयरा नराग्रंवरास कक चरा ठराव |गगणपवश्रीण गतरव| यणेईल कक चप ||३५||
मरायरा जचैसप मग
म जळ| ऐसप बबोलतश्री सकळ |कराग्रं तप कल्पनणेचप आभिराळ| नराचथलपचच ||३६||
गरामबो नराकस्त कगतश सश्रीमरा| जन्मप ववण जश्रीवरारमरा |अद्वचैतरासश्री उपमरा| द्वचैतराचश्री ||३७||
मरायणेववरहहत सरतरा| पदराथरार्वववण जराणतरा |अववद्यणेववण चचैतन्यतरा| कबोणरास आलर ||३८||
सरतरा चचैतन्यतरा सराक्षिश्री| सवर्वहर गगणराग्रंचचयणे पराशश्रीग्रं |ठरायश्रीग्रंचप रनगगण
र्व रयरासश्रीग्रं| गगण कक चप ||३९||
ऐसप जप गगणरहहत| तणेथप नरामराचरा सग्रंकणेत |तबोचच जराणरावरा अशराश्वत| रनश्चयपसश्रीग्रं ||४०||
रनगगण
र्व ब्रह्मरासश्री सग्रंकणेतप | नरामप ठणे ववलरग्रं बहगतप |तप वराच्यब्रह्म रयरातप | नराश आहणे ||४१||
आनग्रंदराचरा अनगभिव| हराहर वरम तश्रीचराच भिराव |तदराकराररग्रं ठराव| वरम तश्रीस नराहरग्रं ||४२||
अरनवरार्वच्य यराकरारणप | सग्रंकणेतवरम तश्रीच्यरा गगणप |तयरा सग्रंकणेतरास उणप | रनवरम तश्रीनप आणणलप ||४३||
अरनवरार्वच्य तणे रनवरम तश्री| तणेचच उन्मनश्रीचश्री कस्थतश्री |रनरपराचध ववशराग्रंतश्री| यबोचगयराग्रंचश्री ||४४||

www.samarthramdas400.in 176
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

वस्तग जणे कराग्रं रनरपराधश्री| तणेचच सहज समराधश्री |जणेणप तगटणे आचधव्यराधश्री| भिवदशग खराचश्री ||४५||
जबो उपराधश्रीचरा अग्रंत| तबोचच जराणरावरा भसद्धराग्रंत |भसद्धराग्रंत आणण वणेदराग्रंत| धरादराग्रंत आरमरा ||४६||
असबो ऐसप जप शराश्वत ब्रह्म| जणेथप नराहरग्रं मरायराभ्रम |अनभि
ग वश्री जराणणे वमर्व| स्वरानभि
ग वप ||४७||
आपल
ग णेरन अनभि
ग वप | कल्पनणेभस मबोडरावप |मग सगकराळश्रीग्रं पडरावप | अनभि
ग वराचणे ||४८||
रनववर्वकल्पराभस कल्परावप | कल्पनरा मबोडणे स्वभिरावप |मग नसबोरन असरावप | कल्पकबोटर ||४९||
कल्पनणेचप एक बरप | मबोहररतराग्रंच मबोहरणे |स्वरपश्रीग्रं घराभलतराग्रं भिरणे | रनववर्वकल्पश्रीग्रं ||५०||
रनववर्वकल्परास ककल्पतराग्रं| कल्पनणेचच नरग णे वरातरार्व |रनशसग्रंगरास भिणेटदों जरातराग्रं| रनशसग्रंग हबोइजणे ||५१||
पदराथरार्व ऐसप ब्रह्म नव्हणे | मरा तप हरातश्रीग्रं धररन द्यरावप |असबो हप अनभि
ग वरावप | सद्गगरमगखप ||५२||
पगढप कथणेच्यरा अन्वयप| कणेलराचच करग्रं रनश्चयणे |जणेणप अनगभिवरास यणे| कणेवळ ब्रह्म ||५३||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सप्तमदशकदे चतघदरशब्रह्मतनरूपणसां नराम तत
क शयव समरासव ||३||७. ३

www.samarthramdas400.in 177
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास चवररा : ववमलब्रह्मतनरूपण

||शशरराम ||
ब्रह्म नभिराहमरन रनमर्वळ| पराहतराग्रं तचैसपचच पबोकळ |अरप आणण ववशराळ| मयरार्वदणेवणेगळप ||१||
एकवश्रीस स्वगर सप्त परातराळ| भमळबोन एक ब्रह्मगबोळ |ऐसप अनग्रंत तप रनमर्वळ| व्यरापमन असणे ||२||
अनग्रंत ब्रह्मराग्रंडराग्रंखरालतप | अनग्रंत ब्रह्मराग्रंडराग्रंवरतप |तणेणपववण स्थळ ररतप | अणगमरात्रि नराहरग्रं ||३||
जळश्रीग्रं स्थळश्रीग्रं कराष्ठठीग्रं पराषराणश्रीग्रं| ऐशश्री वदणे लबोकवराणश्री |तणेणपववण ररतरा पराणश्री| एकहर नराहरग्रं ||४||
जळचरराग्रं जचैसप जळ| बराह्य अभ्यग्रंतररग्रं रनखळ |तचैसप ब्रह्म हप कणेवळ| जश्रीवमरात्रिरासश्री ||५||
जळरावणेगळरा ठराव आहणे | ब्रह्मराबराहणे रर जरातराग्रं न यणे |म्हणबोरन उपमरा न सराहणे | जळराचश्री तयरा ||६||
आकराशराबराहणे रर पळदों जरातराग्रं| पगढप आकराशचच तररवतराग्रं |तचैसरा तयरा अनग्रंतरा| अग्रंतचच नराहरग्रं ||७||
परर जप अखग्रंड भिणेटलप | सवरारगरास भलगटलप |अरत रनकट परर चबोरलप | सकळराग्रंभस जप ||८||
तयरामध्यपचच अभसजणे| परर तयरासश्री नणेणणजणे |उमजणे भिरास नगमजणे| परब्रह्म तप ||९||
आकराशरामध्यप आभिराळ| तणेणप आकराश वराटणे डहगळ |परर तप भमथ्यरा रनवळ| आकराशचच असणे ||१०||
नणेहरार दणे तराग्रं आकराशश्रीग्रं| चक्रप हदसतश्री डबोळ्यराग्रंसश्री |तचैसप दृश्य जरारनयराग्रंसश्री| भमथ्यरारप ||११||
भमथ्यराचच परर आभिरासणे| रनहदतराग्रंसश्री स्वप्न जचैसप |जरागरा झराभलयरा आपचैसप| बगझदों लरागणे ||१२||
तचैसप आपल
ग णेरन अनभि
ग वप | जरानप जरागत
म श्रीस यरावप |मग मरारयक स्वभिरावप | कळदों लरागणे ||१३||
आतराग्रं असबो हप कगवराडप| जप ब्रह्मराग्रंडरापचैलरकडणे |तप चच आतराग्रं रनवराडप| उमजबोन दरावग्रंम ||१४||
ब्रह्म ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं करालवलप | पदराथर्वभस व्यरापन
म ठणे लप |सवरारमध्यप ववस्तरारलप | अग्रंशमरात्रिप ||१५||
ब्रह्मरामध्यप सष्म टर भिरासणे| सष्म टरमध्यप ब्रह्म असणे |अनभि
ग व घणेतराग्रं आभिरासणे| अग्रंशमरात्रिप ||१६||
अग्रंशमरात्रिप सष्म टरभिश्रीतररग्रं| बराहणे रर मयरार्वदरा कबोण करर |सगळप ब्रह्म ब्रह्मराग्रंडबोदररग्रं| मराईल कचैसप ||१७||
अमत
म श्रीमध्यप आकराश| सगळप सराग्रंठवतराग्रं पयरास |म्हणबोन तयराचरा अग्रंश| बबोभलजणे तबो ||१८||
ब्रह्म तचैसप करालवलप | परर तप नराहरग्रं हरालवलप |सवरारत परर सग्रंचलप | सग्रंचलणेपणप ||१९||
पग्रंचभिमतश्रीग्रं असणे भमचशत| परग्रं तग तप पग्रंचभिमतरातश्रीत |पग्रंककीग्रं आकराशश्रीग्रं अभलप्त| असबोरन जचैसप ||२०||
ब्रह्मरास दृष्टराग्रंत न घडणे| बगझरावयरा दणे णप घडणे |परर दृष्टराग्रंतश्रीग्रं सराहहरय पडणे| ववचराररतराग्रं आकराश ||२१||
www.samarthramdas400.in 178
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

खग्रंब्रह्म ऐशश्री शगतश्री| गगनसदृशग्रं हणे स्मत

म श्री |म्हणबोन ब्रह्मरास दृष्टराग्रंतश्रीग्रं| आकराश घडणे ||२२||
कराभळमरा नसतराग्रं वपतळ| मग तप सबोनपचच कणेवळ |शन्
म यरव नसतराग्रं रनवळ| आकराश ब्रह्म ||२३||
म्हणबोन ब्रह्म जचैसप गगन| आणण मरायरा जचैसरा पवन |आढळणे परर दशर्वन| नव्हणे रयराचप ||२४||
शबदसष्म टरचश्री रचनरा| हबोत जरात क्षिणक्षिणराग्रं |परग्रं तग तणे कस्थररावणेनरा| वरायच
म ऐसश्री ||२५||
असबो ऐशश्री मरायरा मरारयक| शराश्वत तप ब्रह्म एक |पराहदों जरातराग्रं अनणेक| व्यरापन
म असणे ||२६||
पथ्
म वश्रीभस भिणेदरम न आहणे | परर तप ब्रह्म कहठण नव्हणे |दज
ग श्री उपमरा न सराहणे | तयरा मद
म रग वरासश्री ||२७||
पथ्
म वश्रीहमरन मद
म ग जळ| जळराहमरन तबो अनळ |अनळराहमरन कबोमळ| वरायग जराणरावरा ||२८||
वरायह
म म रन तप गगन| अरयग्रंतचच मदम ग जराण |गगनराहमरन मद
म ग पण र्व ब्रह्म जराणरावप ||२९||
म |
वज्ररास असणे भिणेहदलप | परर मद
म रग व नराहरग्रं गणेलप |उपमणेरहहत सग्रंचलप | कहठण नरा मद
म ग ||३०||
पथ्
म वश्रीमध्यप व्यरापमरन असणे| पथ्म वश्री नरासणे तप न नरासणे |जळ शबोषणे तप न शबोषणे| जळश्रीग्रं असबोनश्री ||३१||
तणेजश्रीग्रं असणे परर जळणे नरा| पवनश्रीग्रं असणे तरर चळणे नरा |गगनश्रीग्रं असणे परर कळणे नरा| परब्रह्म तप ||३२||
शररररग्रं अवघप व्यरापलप | परर तप नराहरग्रं आढळलप |जवळश्रीच दरग रावलप | नवल कचैसप ||३३||
सन्मगखचच चहमग्रंकडणे| तयरामध्यप पराहणप घडणे |बराह्यराभ्यग्रंतररग्रं रबोकडप| भसद्धचच आहणे ||३४||
तयराग्रंमध्यपचच आपण| आपणराग्रं सबराह्य तप जराण |दृश्यरा वणेगळश्री खमण| गगनरासराररखश्री ||३५||
कराग्रंहरग्रं नराहरग्रंसप वराटलप | तणेथपचच तप कदोंदराटलप |जचैसप न हदसप आपगलप| आपणराभस धन ||३६||
जबो जबो पदराथर्व दृष्टरस पडणे| तप रयरा पदराथरार्व ऐभलकडणे |अनगभिवणे हप कगवराडप| उकलरावप ||३७||
मरागप पगढप आकराश| पदराथरववण जबो पचैस |पथ्म वश्रीववण भिकरास| एकरप ||३८||
जप जप रप आणण नराम| तबो तबो नराचथलराचच भ्रम |नरामरपरातश्रीत वमर्व| अनगभिवश्री जराणतश्री ||३९||
नभिश्रीग्रं धमम्रराचणे डदोंगर| उचलतश्री थबोर थबोर |तचैसप दरावश्री वबोडग्रंबर| मरायरादणे वश्री ||४०||
ऐशश्री मरायरा अशराश्वत| ब्रह्म जराणरावप शराश्वत |सवरारठरायश्रीग्रं सदबोहदत| भिरलप असणे ||४१||
पबोथश्री वराचमग्रं जरातराग्रं पराहणे | मरातक
म रामध्यप आहणे |नणेत्रिश्रीग्रं रनघबोरन रराहणे | मद
म प
ग णप ||४२||
शवणप शबद ऐकतराग्रं| मनप ववचरार पराहतराग्रं |मनरा सबराह्य तररवतराग्रं| परब्रह्म तप ||४३||
चरणश्रीग्रं चरालतराग्रं मरागर्गीं| जप आडळणे सवरारगश्रीग्रं |करप घणेतराग्रं वस्तगलरागश्रीग्रं| आडवप ब्रह्म ||४४||

www.samarthramdas400.in 179
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

असबो इग्रंहदयसमगदराव| तयरामध्यप वतर सवर्व |जराणदों जरातराग्रं मबोडणे हराग्रंव| इग्रंहदयराग्रंचश्री ||४५||
जप जवळश्रीच असणे| पराग्रंहदों जरातराग्रं न हदसणे |न हदसबोन वसणे| कराग्रंहरग्रं एक ||४६||
जप अनभि
ग वप चच जराणरावप | सष्म टरचणेरन अभिरावप |आपल
ग णेरन स्वरानभि
ग वप | पराववजणे ब्रह्म ||४७||
जरानदृष्टरचप दणे खणप | चमर्वदृष्टर पराहदों नणेणणे |अग्रंतरवरम तश्रीचचयणे खण
ग णे| अग्रंतरवकम रत सराक्षि ||४८||
जराणणे ब्रह्म जराणणे मरायरा| जराणणे अनभि
ग वराच्यरा ठरायरा |तणे यणेक जराणरावश्री तगयरार्व| सवर्वसराकक्षिणश्री ||४९||
सराक्षिरव वरम तश्रीचप करारण| उन्मनश्री तणे रनवकम रत जराण |जणेथप ववरणे जराणपण| ववजरान तप ||५०||
जणेथप अजरान सरणे | जरान तप हर नरग णे |ववजरानवकम रत मगरणे| परब्रह्मश्रीग्रं ||५१||
ऐसप ब्रह्म शराश्वत| जणेथप कल्पनणेसश्री अग्रंत |यबोचगजनरा एकराग्रंत| अनभि
ग वप जराणरावरा ||५२||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सप्तमदशकदे ववमलब्रह्मतनरूपणसां नराम चतघरवर समरासव ||४||७. ४

www.samarthramdas400.in 180
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास परासांचवरा : दववैतकल्पनरातनरसन

||शशरराम ||
कणेवळब्रह्म जप बबोभललप | तप अनगभिवरास आलप |आणण मरायणेचपहह लरागलप | अनगसग्रंधरान ||१||
ब्रह्म अग्रंतररग्रं पकराशणे| आणण मरायराहर परयक्षि हदसणे |आतराग्रं हप द्वचैत रनरसणे| कवणणेपरर ||२||
तरर आतराग्रं सरावधरान| एकराग कररनयराग्रं मन |मरायराब्रह्म हप कवण| जराणतराहणे ||३||
सरय ब्रह्मराचरा सग्रंकल्प| भमथ्यरा मरायणेचरा ववकल्प |ऐभशयरा द्वचैतराचरा जल्प| मनचच करर ||४||
जराणणे ब्रह्म जराणणे मरायरा| तणे यणेक जराणरावश्री तगयरार्व |सवर्व जराणणे म्हणबोरनयराग्रं| सवर्वसराकक्षिणश्री ||५||
ऐक तगयरचप लक्षिण| जणेथप सवर्व जराणपण |सवर्वचच नराहरग्रं कवण| जराणणेल गरा ||६||
सग्रंकल्पववकल्पराचश्री सष्म टर| जरालर मनराचचयप पबोटरग्रं |तप मनचच भमथ्यरा शणेवटरग्रं| सराक्षिश्री कवणग ||७||
सराक्षिरव चचैतन्यरवसरतरा| हणे गगण ब्रह्मराचचयरा मराथराग्रं |आरबोपलणे जराण वथ
म रा| मरायरागगणप ||८||
घटरामठराचणेरन गगणप| तत्रिववधरा आकराश हप बबोलणप |मरायणेचणेरन खरप पणप | गगण ब्रह्मश्रीग्रं ||९||
जग्रंव खरणे पण मरायणेसश्री| तग्रंवचच सराकक्षिरव ब्रह्मरासश्री |मरायणेअववद्यणेचणे रनररासश्रीग्रं| द्वचैत कक चप ||१०||
म्हणबोरन सवर्वसराक्षिश्री मन| तप चच जराभलयरा उन्मन |मग तगयरार्वरप जरान| तप मरावळबोन गणेलप ||११||
जयरास द्वचैत भिरासलप | तप मन उन्मन झरालप |द्वचैतराअद्वचैतराग्रंचप तगटलप | अनगसग्रंधरान ||१२||
एवग्रं द्वचैत आणण अद्वचैत| हबोयणे वरम तश्रीचरा सग्रंकणेत |वकम रत झराभलयरा रनवरम तर्व| द्वचैत कक चप ||१३||
वकम रतरहहत जप जरान| तप चच पण
म र्व समराधरान |जणेथप तगटणे अनस
ग ग्रंधरान| मरायराब्रह्मश्रीग्रंचप ||१४||
मरायराब्रह्म ऐसरा हणे त| मनप ककल्पलरा सग्रंकणेत |ब्रह्म कल्पनणेरहहत| जराणतश्री जरानश्री ||१५||
जप मनबवग द्धअगबोचर| जप कल्पनणेहमन पर |तप अनभि
ग ववतराग्रं सराचरार| द्वचैत कक चप ||१६||
द्वचैत पराहतराग्रं ब्रह्म नसणे| ब्रह्म पराहतराग्रं द्वचैत नरासणे |द्वचैतराद्वचैत भिरासणे| कल्पनणेसश्री ||१७||
कल्पनरा मरायरा रनवरारर| कल्पनरा ब्रह्म थरावरर |सग्रंशय धरर आणण वरारर| तणेहर कल्पनरा ||१८||
कल्पनरा करर बग्रंधन| कल्पनरा दणे समराधरान |ब्रह्मश्रीग्रं लरावश्री अनस
ग ग्रंधरान| तणेहर कल्पनरा ||१९||
कल्पनरा द्वचैतराचश्री मरातरा| कल्पनराचच जकप्त तररवतरा |बद्धतरा आणण मगकततरा| कल्पनरागगणप ||२०||
कल्पनरा अग्रंतररग्रं सबळ| नसतणे दरावश्री ब्रह्मगबोळ |क्षिणरा यणेकरा तणे रनमर्वळ| स्वरप कल्पश्री ||२१||
www.samarthramdas400.in 181
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

क्षिणरा एक धबोकरा वराहणे | क्षिणरा एक कस्थर रराहणे |क्षिणरा एक पराहणे | ववकस्मत हबोउनश्री ||२२||
क्षिणरा एकराग्रंत उमजणे| क्षिणरा एक रनबगज
र्व णे |नरानरा ववकरार कररजणे| तणे कल्पनरा जराणरावश्री ||२३||
कल्पनरा जन्मराचप मळ
म | कल्पनरा भिकतश्रीचप फळ |कल्पनरा तणेचच कणेवळ| मबोक्षिदरात्रिश्री ||२४||
असबो ऐशश्री हणे कल्पनरा| सराधनप दणे समराधरानरा |यणेऱ्हवश्रीग्रं हणे पतनरा| मळ
म च ककीग्रं ||२५||
म्हणबोरन सवरारचप मळ
म | तणे हणे कल्पनराचच कणेवळ |इचप कणेभलयरा रनममळ
र्व | ब्रह्मपराप्तश्री ||२६||
शवण आणण मनन| रनजध्यरासप समराधरान |भमथ्यरा कल्पनणेचप भिरान| उडबोरन जराय ||२७||
शगद्ध ब्रह्मराचरा रनश्चय| करर कल्पनणेचरा जय |रनकश्चतराथर सग्रंशय| तगटबोरन जराय ||२८||
भमथ्यरा कल्पनणेचप कबोडप| कचैसप रराहणे सराचरापढ
ग प |जचैसप समयरार्वचणेरन उजणेडप| नरासणे तम ||२९||
तचैसप जरानराचणेरन पकराशप| भमथ्यरा कल्पनरा हणे नरासणे |मग हप तगटणे आपचैसप| द्वचैतरानगसग्रंधरान ||३०||
कल्पनणेनप कल्पनरा उडणे| जचैसरा मग
म प मग
म सराग्रंपडणे |कराग्रं शरप शर आतगडणे| आकराशमरागर्गीं ||३१||
शगद्ध कल्पनणेचप बळ| झराभलयरा नरासणे शबल |हप चच वचन पराग्रंजळ| सरावध ऐकरा ||३२||
शगद्ध कल्पनणेचश्री खमण| स्वयप ककल्पजणे रनगगण
र्व |स्वस्वरपश्रीग्रं ववस्मरण| पडदोंचच नणेदर ||३३||
सदरा स्वरपरानगसग्रंधरान| करर द्वचैतराचप रनरसन |अद्वचैतरनश्चयराचप जरान| तणेचच शगद्ध कल्पनरा ||३४||
अद्वचैत कल्पश्री तणे शगद्ध| द्वचैत कल्पश्री तणे अशगद्ध |अशगद्ध तप चच पभसद्ध| शबल जराणरावप ||३५||
शगद्ध कल्पनणेचरा अथर्व| अद्वचैतराचरा रनकश्चतराथर्व |आणण शबल तणे व्यथर्व| द्वचैत कल्पश्री ||३६||
अद्वचैतकल्पनरा पकराशणे| तणेच क्षिणश्रीग्रं द्वचैत नरासणे |द्वचैतरासररसश्री रनरसणे| शबलकल्पनरा ||३७||
कल्पनणेनप कल्पनरा सरणे | ऐसप जराणरावप चतगरप |शबल गणेभलयरानग्रंतरप | शगद्ध उरलर||३८||
शगद्ध कल्पनणेचप रप| तप चच कल्पश्री स्वरप |स्वरप ककल्पतराग्रं तदप
म | हबोय आपण ||३९||
कल्पनणेसश्री भमथ्यरव आलप | सहजचच तदप
म झरालप |आरमरनश्चयप नराभशलप | कल्पनणेसश्री ||४०||
जणेचच क्षिणश्रीग्रं रनश्चय चळणे | तणेचच क्षिणश्रीग्रं द्वचैत उफराळणे |जचैसरा अस्तमरानश्रीग्रं पबळणे | अग्रंधकरार ||४१||
तचैसप जरान हबोतराग्रं मभलन| अजरान पबळणे जराण |यराकरारणप शवण| अखग्रंड असरावप ||४२||
आतराग्रं असबो हप बबोलणप जरालप | आशग्रंकरा फणेडमग्रं यणेकरा बबोलप |जयरास द्वचैत भिरासलप | तप तमग्रं नव्हणे सश्री सवर्वथरा ||४३||
मरागश्रील आशग्रंकरा कफटलर| इतगकणेन हर कथरा सग्रंपलर |पगढप वकम रत सरावध कणेलर| पराहहजणे शबोतश्रीग्रं ||४४||

www.samarthramdas400.in 182
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

इतत शशदरासबबोधदे गरु

घ मशष्यससांवराददे सप्तमदशकदे दववैतकल्पनरातनरसनतनरूपणसां नराम पसांचमवसमरासव ||५||७. ५

www.samarthramdas400.in 183
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सहिरावरा : बद्धमघक्ततनरूपण

||शशरराम ||
अद्वचैतब्रह्म रनरवपलप | जप कल्पनणेरहहत सग्रंचलप |क्षिणएक तदराकरार कणेलप | मज यरा रनरपणप ||१||
परर म्यराग्रं तदराकरार व्हरावप | ब्रह्मचच हबोऊन असरावप |पगनश सग्रंसराररास न यरावप | चग्रंचळपणप सवर्वथरा ||२||
कल्पनरारहहत जप सगख| तणेथप नराहरग्रं सग्रंसरारदशग ख |म्हणबोरन तप चच एक| हबोऊन असरावप ||३||
ब्रह्मचच हबोइजणे शवणप | पन्
ग हराग्रं वकम रतवरर लरागणे यणेणप |ऐसप सदरा यणेणप जराणप | चगकणेनरा ककीग्रं ||४||
मनप अग्रंतररक्षिश्रीग्रं जरावप | क्षिणएक ब्रह्मचच व्हरावप |पन्
ग हराग्रं तणेथमन कबोसळरावप | वकम रतवरर मरागगतश्री ||५||
परयरावकम रत सचैररावचैररा| ककतश्री करग्रं यणेरज़राररा |परायश्रीग्रं लरावरम नयराग्रं दबोररा| ककीटक जचैसरा ||६||
उपदणे शकराळश्रीग्रं तदराकरार| हबोतराग्रं पडणे हप शररर |अथवरा नणेणप आपपर| ऐसप झरालप पराहहजणे ||७||
ऐसप नसतराग्रं जप बबोलणप | तप चच वराटणे लराकजरवराणप |ब्रह्म हबोऊन सग्रंसरार करणप | हप हर ववपररत हदसणे ||८||
जबो स्वयप ब्रह्मचच झरालरा| तबो मरागगतरा कचैसरा आलरा |ऐसप जरान मराझप मजलरा| पशस्त न वराटणे ||९||
ब्रह्मचच हबोऊन जरावप | कराग्रं तप सग्रंसराररच असरावप |दबोहरग्रंकडणे भिरग्रं गळरावप | ककतश्री म्हणबोरन ||१०||
रनरपणश्रीग्रं जरान पबळणे | उठबोन जरातराग्रं तप मरावळणे |मरागगतरा कराम क्रबोध खवळणे | ब्रह्मरपरासश्री ||११||
ऐसरा कचैसरा ब्रह्म झरालरा| दबोहरग्रंकडणे अग्रंतरलरा |वबोडगस्तपणप चच गणेलरा| सग्रंसरार रयराचरा ||१२||
घणेतराग्रं ब्रह्मसगखराचश्री गबोडश्री| सग्रंसराररक मरागप वबोढर |सग्रंसरार कररतराग्रं आवडश्री| ब्रह्मश्रीग्रं उपजणे मरागगतश्री ||१३||
ब्रह्मसगख नणेलप सग्रंसरारप | सग्रंसरार गणेलरा जरानद्वरारप |दबोहरग्रं अपरग रग्रं परग प | एकहर नराहरग्रं ||१४||
यराकरारणप मराझप चचरत| चग्रंचळ झरालप दकग श्चत |कराय करणप रनकश्चतराथर्व| एकहर नराहरग्रं ||१५||
ऐसरा शबोतरा करर ववनग्रंतश्री| आतराग्रं रहरावप कबोणणे ररतश्रीग्रं |म्हणणे अखग्रंड मराझश्री मतश्री| ब्रह्मराकरार नराहरग्रं ||१६||
आतराग्रं यराचप परयरग तर| वकतरा दणे ईल सग्रंद
ग र |शबोतश्रीग्रं व्हरावप रनररतर| क्षिण एक आतराग्रं ||१७||
ब्रह्मचच हबोऊन जणे पडलणे| तणेचच मकग कतपदरास गणेलणे |यणेर तणे कराय बड
ग रालणे| व्यरासराहदक ||१८||
शबोतरा ववनग्रंतश्री करर पढ
ग तश्री| शक
ग मगकतबो वरामदणे वबो वरा हणे शगतश्री |दबोघणेचच मगकत आहदअग्रंतश्रीग्रं| बबोलत असणे ||१९||
वणेदप बद्ध कणेलणे सवर्व| मगकत शगक वरामदणे व |वणेदवचनश्रीग्रं अभिराव| कचैसरा धररावरा ||२०||
ऐसरा शबोतरा वणेदराधरारप | दणे तरा झरालरा परयगरतरप |दबोघणेचच मगकत अरयरादरप | परतपराद्य कणेलणे ||२१||
www.samarthramdas400.in 184
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

वकतरा बबोलणे यराउपरर| दबोघणेचच मक

ग त सष्म टरवरर |ऐसप बबोलतराग्रं उरर| कबोणरास आहणे ||२२||
बहग ऋवष बहग मगनश्री| भसद्ध यबोगश्री आरमजरानश्री |झरालणे पर ग ष समराधरानश्री| असग्रंख्यरात ||२३||
पऱ्हरादनरारदपरराशरपग्रंड
ग ररक-व्यरासराग्रंबररषशगकशतनकभिश्रीष्मदराल्भ्यरान न |
रकमराग्रंगदराजगन
र्व वभसष्ठववभिश्रीषणरादरन न पण्
ग यरारनमरान्परमभिरागवतरान्स्मरराभम ||१||
कववहर्व रररग्रं तररक्षिश पबद्ध
ग श वपप्पलरायनश |आववहर्मोत्रिबोऽथ दभग मलश्चमसश करभिराजनश ||२||
यराग्रंहरवणेगळणे थबोर थबोर| ब्रह्मरा ववष्णग महणे श्वर |आहदकरन हदगग्रंबर| ववदणे हराहदक ||२४||
शगक वरामदणे व मगकत झरालणे| यणेर हणे अवघणेच बड
ग रालणे |यरा वचनप ववश्वरासलणे| तणे पढतममखर्व ||२५||
तरर वणेद कचैसरा बबोभललरा| तबो कराय तगम्हरग्रं भमथ्यरा कणेलरा ऐकबोन वकतरा दणे तरा झरालरा| परयरग तर ||२६||
वणेद बबोभललरा पमवप
र्व क्षि| ममखर्व तणेथपचच लरावश्री लक्षि |सराधग आणण व्यगरपन्न दक्षि| रयराग्रंस हप न मरानणे ||२७||
तथरावप हप जरर मरानलप | तरर वणेदसरामथ्यर्व बगडरालप |वणेदराचणेरन उद्धररलप | न वचणे कबोणरा ||२८||
वणेदराअग्रंगश्रीग्रं सरामथ्यर्व नसणे| तरर यरा वणेदराभस कबोण पगसणे |म्हणबोरन वणेदरग्रं सरामथ्यर्व असणे| जन उद्धररावयरा ||२९||
वणेदराक्षिर घडणे ज्यरासश्री| तबो बबोभलजणे पण्
ग यरराशश्री |म्हणबोरन वणेदरग्रं सरामथ्यरार्वसश्री| कराय उणप ||३०||
वणेद शरास्त्रि पगरराण| भिराग्यप झराभलयरा शवण |तणेणप हबोइजणे परावन| हप बबोलतश्री सराधग ||३१||
श्लबोक अथवरा श्लबोकराधर्व| नराहरग्रं तरर श्लबोकपराद |शवण हबोतराग्रं एक शबद| नरानरा दबोष जरातश्री ||३२||
वणेद शरास्त्रिश्रीग्रं पगरराणश्रीग्रं| ऐशरा वराकयराग्रंच्यरा आयणश्री |अगराध महहमरा व्यरासवराणश्री| वदबोरन गणेलर ||३३||
एकराक्षिर हबोतराग्रं शवण| तरारकराळचच हबोइजणे परावन |ऐसप गग्रंथराचप महहमरान| ठरायश्रीग्रं ठरायश्रीग्रं बबोभललप ||३४||
दबोहरग्रंवणेगळरा रतजरा नगद्धरणे | तरर महहमरा कक चरा उरणे |असबो हप जराणणजणे चतगरप| यणेरराग्रं गराथरागबोवश्री ||३५||
वणेद शरास्त्रिप पगरराणप | कचैशश्रीग्रं हबोतश्री अपमराणप |दबोघरावराग्रंचमरन रतसररा कबोणप | उद्धररावरा ||३६||
म्हणसश्री कराष्ठठी लरागबोरन पडलरा| तबोचच एक मगकत झरालरा |शगक तबोहर अनगवरादलरा| नरानरा रनरपणप ||३७||
शगक मगकत ऐसप वचन| वणेद बबोभललरा हप पमराण |परर तबो नव्हतरा अचणेतन| ब्रह्मराकरार ||३८||
अचणेतन ब्रह्मराकरार| असतरा शगक यबोगश्रीश्वर |तरर सराररासरार ववचरार| बबोलणप न घडणे ||३९||
जबो ब्रह्मराकरार झरालरा| तबो कराष्ठ हबोऊन पडडलरा |शगक भिरागवत बबोभललरा| पररकक्षितश्रीपगढप ||४०||
रनरपण हप सराररासरार| बबोभललरा पराहहजणे ववचरार |धराग्रंडबोळरावप चरराचर| दृष्टराग्रंतराकरारणप ||४१||

www.samarthramdas400.in 185
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

क्षिण एक ब्रह्मचच व्हरावप | क्षिण एक दृश्य धराग्रंडबोळरावप |नरानरा दृष्टराग्रंतश्रीग्रं सग्रंपरादरावप | वकतरम वरासश्री ||४२||
असबो भिरागवतरनरपण| शक
ग बबोभललरा आपण |यरा अग्रंगश्रीग्रं बद्धपण| लरावग्रंम नयणे ककीग्रं ||४३||
म्हणबोरन बबोलतराग्रं चरालतराग्रं| रनचणेकष्टत पडडलप नसतराग्रं |मकग कत लराभिणे सरायज्
ग यतरा| सद्गर
ग बबोधप ||४४||
यणेक मगकत एक रनरयमगकत| एक जराणरावणे जश्रीवन्मगकत |यणेक यबोगश्री ववदणे हमगकत| समराधरानश्री ||४५||
सचणेतन तणे जश्रीवन्मगकत| अचणेतन तणे ववदणे हमगकत |दबोहरवणेगळणे रनरयमगकत| यबोगणेश्वर जराणरावणे ||४६||
स्वरपबबोधप स्तबधतरा| तणे जराणरावश्री तटस्थतरा |तटस्थतरा आणण स्तबधतरा| हरा दणे हसग्रंबग्रंध ||४७||
यणेथप अनभि
ग वरासश्रीच करारण| यणेर सवर्व रनष्करारण |तकम प्त परावरावश्री आपण| आपल्
ग यरा स्वरानभि
ग वप ||४८||
कग्रंठमयरार्वद जणेववलरा| रयरास म्हणतश्री भिगकणेलरा |तणेणप शबदप जराजरावलरा| हप तदों घडणेनरा ||४९||
स्वरपश्रीग्रं नराहरग्रं दणे ह| तणेथप करायसरा सग्रंदणेह |बद्ध मगकत ऐसरा भिराव| दणे हराचकडणे ||५०||
दणे हबगद्धश्री धरन चचग्रंतश्रीग्रं| मगकत ब्रह्मराहदक नव्हणे तश्री |तणेथप शगकराचश्री कबोण गतश्री| मगकतपणराचश्री ||५१||
मगकतपण हप चच बद्ध| मगकत बद्ध हप अबद्ध |स्वस्वरप स्वतशभसद्ध| बद्ध नरा मगकत ||५२||
मगकतपणराचश्री पबोटरग्रं भशळरा| बराग्रंधतराग्रं जराइजणे परातराळरा |दणे हबगद्धश्रीचश्री आगळरा| स्वरपश्रीग्रं न सग्रंटणे ||५३||
मश्रीपणरापरासमन सगटलरा| तबोचच एक मगकत जराहलरा |मगकरा अथवरा बबोभललरा| तरर तबो मगकत ||५४||
जयरास बराग्रंधरावप तप वराव| तणेथप कक चरा मगकतभिराव |पराहदों जरातराग्रं सकळ वराव| गगणवरातरार्व ||५५||
बद्धबो मगकत इरत व्यराख्यरा गगणतबो न मणे वस्तगतश |गगणस्य मरायराममलरवरान्न मणे मबोक्षिबो न बग्रंधनम न ||१||
तररवजरातरा परमशगद्ध| तयराभस नराहरग्रं मगकत बद्ध |मगकत बद्ध हरा ववनबोद| मरायरागगणप ||५६||
जणेथप नराम रप हप सरणे | तणेथप मगकतपण कक चप उरणे |मगकत बद्ध हप ववसरणे | ववसरपणप शश्रीग्रं ||५७||
बद्ध मगकत झरालरा कबोण| तबो तरर नव्हणे ककी आपण|बराधक जराणरावप मश्रीपण| धरयरार्वस बराधश्री ||५८||
एवग्रं हरा अवघरा भ्रम| अहग्रं तणेचरा जरालरा शम |मरायरातश्रीत जबो ववशराम| सणेववलरा नराहरग्रं ||५९||
असबो बद्धतरा आणण मगकततरा| आलर कल्पनणेच्यरा मराथराग्रं |तणे कल्पनरा तरर तररवतराग्रं| सराच आहणे ||६०||
म्हणबोरन हप मग
म जळ| मरायरा नराचथलप आभिराळ |स्वप्न भमथ्यरा तरारकराळ| जरागत
म श्रीस हबोय ||६१||
स्वप्नश्रीग्रं बद्ध मगकत झरालरा| तबो जरागत
म श्रीस नराहरग्रं आलरा |कक चरा कबोण कराय झरालरा| कराग्रंहरग्रं कळणे नरा ||६२||
म्हणबोन मगकत ववश्वजन| जयराग्रंस झरालप आरमजरान |शगद्धजरानप मगकतपण| सममळ वराव ||६३||

www.samarthramdas400.in 186
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

बद्ध मक
ग त हरा सग्रंदणेह| धरर कल्पनणेचरा दणे ह |सराधग सदरा रनशसग्रंदणेह| दणे हरातश्रीत वस्तग ||६४||
आतराग्रं असबो हप पढ
ग तश्री| पढ
ग प रहरावप कबोणप ररतश्रीग्रं |तप चच रनरपण शबोतश्रीग्रं| सरावध पररसरावप ||६५||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे सप्तमदशकदे बद्धमघक्ततनरूपणसां नराम षष्ठव समरासव ||६||७. ६

www.samarthramdas400.in 187
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सरातवरा : सराधनप्रततष्ठरातनरूपण

||शशरराम ||
वस्तमभस जरर कल्परावप | तरर तणे रनववर्वकल्प स्वभिरावप |तणेथप कल्पनणेच्यरा नरावप | शमन्यराकरार ||१||
तथरावप कल्पग्रंम जरातराग्रं| न यणे कल्पनणेच्यरा हरातरा |ओळखश्री ठरायश्रीग्रं न पडणे चचरतरा| भ्रग्रंश पडणे ||२||
कराग्रंहरग्रं दृष्टरस न हदसणे| मनरास तणेहर न भिरासणे |न भिरासणे न हदसणे| कक सप ओळखरावप ||३||
पराहदों जरातराग्रं रनरराकरार| मनराभस पडणे शमन्यराकरार |कल्पग्रंम जरातराग्रं अग्रंधकरार| भिरलरा वराटणे ||४||
कल्पग्रंम जरातराग्रं वराटणे कराळप | ब्रह्म कराळप नरा वपग्रंवळप |आरकत रनळप नरा ढवळप | वणर्वरहहत ||५||
जयरास वणर्वव्यककत नसणे| भिरासराहमरन अनराररसप |रपचच नराहरग्रं कचैसप| ओळखरावप ||६||
न हदसतराग्रं ओळखण| ककतश्री धररावश्री आपण |हप तदों शमरासश्रीच करारण| हबोत असणे ||७||
जबो रनगगण
र्व गगणरातश्रीत| जबो अदृश्य अव्यकत |जबो अचचग्रंरय चचग्रंतनरातश्रीत| परमपगरष ||८||
अचचग्रंरयराव्यकतरपराय रनगगण
र्व राय गगणरारमनणे |समस्तजगदराधरारममतय
र्व णे ब्रह्मणणे नमश ||१||
अचचग्रंरय तप चचग्रंतरावप | अव्यकतरास आठवरावप |रनगगण
र्व रास ओळखरावप | कबोणणेपरर ||९||
जप दृष्टरसचच न पडणे| जप मनरासहर नरातगडणे |तयरा कचैसप पराहणप घडणे| रनगगण
र्व रासश्री ||१०||
असग्रंगराचरा सग्रंग धरणप | रनरवलग्रंबश्रीग्रं वरास करणप |रनशशबदरासश्री अनगवरादणप | कबोणणेपरर ||११||
अचचग्रंरयराभस चचग्रंतमग्रं जरातराग्रं| रनववर्वकल्पराभस ककल्पतराग्रं |अद्वचैतराचप ध्यरान कररतराग्रं| द्वचैतचच उठणे ||१२||
आतराग्रं ध्यरानचच सराग्रंडरावप | अनगसग्रंधरान तप मबोडरावप |तरर मरागगतप पडरावप | महरासग्रंशयश्रीग्रं ||१३||
द्वचैतराच्यरा भिणेणप अग्रंतररग्रं| वस्तग न पराहहजणे तरर |तणेणप समराधरानरा उरर| कदरा असणेचचनरा ||१४||
सवणे लराववतराग्रं सवणे पडणे| सवणे पडतराग्रं वस्तग आतगडणे |रनरयरारनरयववचरारप घडणे| समराधरान ||१५||
वस्तग चचग्रंरततराग्रं द्वचैत उपजणे| सबोडश्री कररतराग्रं कराग्रंहरग्रंच नम
ग जणे |शन्
म यरवप सग्रंदणेहरग्रं पडडजणे| वववणेकपववण ||१६||
म्हणबोरन वववणेक धररावरा| जरानप पपग्रंच सराररावरा |अहग्रं भिराव ओसररावरा| परर तबो ओसरणे नरा ||१७||
परब्रह्म तप अद्वचैत| ककल्पतराग्रंच उठणे द्वचैत |तणेथप हणे तग आणण दृष्टराग्रंत| कराग्रंहरग्रंच न चलणे ||१८||
तप आठववतराग्रं ववसररजणे| कराग्रं तप ववसरबोन आठववजणे |जराणबोरनयराग्रं नणेणणजणे| परब्रह्म तप ||१९||
रयरास न भिणेटतराग्रं हबोय भिणेटर| भिणेटदों जरातराग्रं पडणे तगटर |ऐसश्री हणे नवल गबोष्टर| मक
ग णे पणराचश्री ||२०||
www.samarthramdas400.in 188
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

तप सराधग्रंम जरातराग्रं सराधवणेनरा| नरातरर सबोडडतराग्रं सगटणेनरा |लरागलरा सग्रंबग्रंध तगटणेनरा| रनरग्रं तर ||२१||
तप असतचच सदरा असणे| नरातरर पराहतराग्रं दरग राशणे |न पराहतराग्रं पकराशणे| जणेथप तणेथप ||२२||
जणेथप उपरायणे तणेचच अपरायणे| आणण अपराय तबोचच उपराय |हप अनभि
ग वप ववण कराय| उमजदों जराणणे ||२३||
तप नम
ग जतराग्रंचच उमजणे| उमजबोन कराग्रंहरग्रंच नम
ग जणे |तप वकम रतववण पराववजणे| रनवकम रतपद ||२४||
तप ध्यरानश्रीग्रं धररतराग्रं नयणे| चचग्रंतनश्रीग्रं चचग्रंतरावप तप करायणे |मनरामध्यप न समरायणे| परब्रह्म तप ||२५||
रयरास उपमणे द्यरावप जळ| तरर तप रनमर्वळ रनश्चळ |ववश्व बड
ग रालप सकळ| परर तप कबोरडपचच असणे ||२६||
नव्हणे पकराशरासराररखप | अथवरा नव्हणे कराळबोखप |आतराग्रं तप करासयरासराररखप | सराग्रंगरावप हबो ||२७||
ऐसप ब्रह्म रनरग्रं जन| कदरा नव्हणे दृश्यमरान |लरावरावप तप अनस
ग ग्रंधरान| कबोणणे परर ||२८||
अनगसग्रंधरान लरावग्रंम जरातराग्रं| कराग्रंहरग्रं नराहरग्रं वराटणे आतराग्रं |तप णणे मनराचचयणे मराथराग्रं| सग्रंदणेह वराजणे ||२९||
लहटकपचच कराय पहरावप | कबोठप जराऊन रहरावप |अभिराव घणेतलरा जश्रीवप| सरयस्वरपराचरा ||३०||
अभिरावचच म्हणदों सरय| तरर वणेद शरास्त्रिप कचैसप भमथ्य |आणण व्यरासराहदकराग्रंचप कमरय| वराउगप नव्हणे ||३१||
म्हणबोरन भमथ्यरा म्हणतराग्रं नयणे| बहगत जरानराचणे उपराय बहगतश्रीग्रं रनभमर्वलरग्रं तप कराय| भमथ्यरा म्हणरावप ||३२||
अद्वचैतजरानराचरा उपदणे श| गगरगश्रीतरा तबो महणे श |सराग्रंगतराग्रं हबोय परावर्वतश्रीश| परावर्वतश्रीपतश्री ||३३||
अवधमत गश्रीतरा कणेलर| गबोरक्षिरास रनरवपलर |तणे अवधमतगश्रीतरा बबोभललर| जरानमरागर्व ||३४||
ववष्णग हबोऊन रराजहग्रं स| ववधश्रीस कणेलरा उपदणे श |तणे हग्रं सगश्रीतरा जगदरश| बबोभललरा स्वमगखप ||३५||
ब्रह्मरा नरारदरातप उपदणे भशत| चतगशश्लबोककी भिरागवत |पगढप व्यरासमगखप बहगत| ववस्तरारलप ||३६||
वराभसष्ठसरार वभसष्ठ ऋषश्री| सराग्रंगतरा झरालरा रघगनराथरासश्री |कमष्ण सराग्रंगणे अजगन
र्व रासश्री| सप्तश्लबोककी गश्रीतरा ||३७||
ऐसप सराग्रंगरावप तप ककतश्री| बहगत ऋवष बबोभललणे बहगतश्रीग्रं |अद्वचैतजरान आहद अग्रंतश्रीग्रं| सरयचच असणे ||३८||
म्हणबोन भमथ्यरा आरमजरान| म्हणतराग्रं पराववजणे पतन |पजणेरहहत तणे जन| तयराग्रंस हप कळणे नरा ||३९||
जणेथप शणेषराचश्री पजरा मग्रंदलर| शगतश्रीस मतनमगदरा पडडलर |जराणपणप न वचणे वदलर| स्वरपकस्थतश्री ||४०||
आपणरास नगमजणे बरवप | म्हणबोरन भमथ्यरा कचैसप कररावप |नरातरर सगदृढ धररावप | सद्गगरमगखप ||४१||
भमथ्यरा तप चच सरय झरालप | सरय असबोरन भमथ्यरा कणेलप |सग्रंदणेहसरागररग्रं बगडरालप | अकस्मरात मन ||४२||
मनरास कल्परायराचश्री सवणे| मनप ककल्पलप तप नव्हणे |तणेणप गगणप सग्रंदणेह धराग्रंवणे| मश्रीपणराचणेरन पग्रंथप ||४३||

www.samarthramdas400.in 189
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

तरर तबो पग्रंथचच मबोडरावरा| मग परमरारमरा जबोडरावरा |समळ

म सग्रंदणेह तबोडरावरा| सराधच
म णेरन सग्रंगतश्रीग्रं ||४४||
मश्रीपण शस्त्रिप तगटणेनरा| मश्रीपण फबोडडतराग्रं फगटणे नरा |मश्रीपण सबोडडतराग्रं सगटणेनरा| कराग्रंहरग्रं कणेल्यरा ||४५||
मश्रीपणप वस्तग नराकळणे | मश्रीपणप भिककत मरावळणे |मश्रीपणप शककत गळणे | वचैरराग्यराचश्री ||४६||
मश्रीपणप पपग्रंच न घडणे| मश्रीपणप परमराथर्व बड
ग णे |मश्रीपणप सकळहर उडणे| यश ककीरतर्व पतराप ||४७||
मश्रीपणप मचैत्रिश्री तगटणे| मश्रीपणप पश्रीरत आटणे |मश्रीपणप भलगटणे | अभभिमरान अग्रंगश्रीग्रं ||४८||
मश्रीपणप ववकल्प उठणे | मश्रीपणप कलह सट
ग णे |मश्रीपणप सग्रंमबोह फगटणे | ऐकयतणेचरा ||४९||
मश्रीपण कबोणरासश्रीच न सराहणे | तप भिगवग्रंतश्रीग्रं कचैसणेरन सराहणे |म्हणन
म मश्रीपण सराग्रंडमन रराहणे | तबोचच समराधरानश्री ||५०||
मश्रीपण कचैसणे रयरागरावप | ब्रह्म कचैसप अनभि
ग वरावप |समराधरान कचैसप परावरावप | कबोणरापकरारप ||५१||
मश्रीपण जराणबोनश्री रयरागरावणे । ब्रह्म हबोवबोरन अनगभिवरावणे । समराधरान तणे परावरावणे। रन:सग्रंगपणणे||५२||
आणणक एक समराधरान| मश्रीपणप ववण सराधन |करग्रं जराणणे तबोचच धन्य| समराधरानश्री||५३||
मश्री ब्रह्मचच झरालदों स्वतराग्रं| सराधन कररल कबोण आतराग्रं |ऐसप मनश्रीग्रं कल्पग्रंम जरातराग्रं| कल्पनराचच उठणे ॥५४॥
ब्रह्मश्रीग्रं कल्पनरा न सराहणे | तणेचच तणेथप उभिश्री रराहणे |तयणेसश्री शबोधमरन पराहणे | तबोचच सराधग ||५५||
रनववर्वकल्पराभस कल्परावप | परर ककल्पलप तप आपण न व्हरावप |मश्रीपणरास रयरागरावप | यणेणप ररतश्रीग्रं ||५६||
यरा ब्रह्मववद्यणेच्यरा लपणश्रीग्रं| कराग्रंहरग्रंच नसरावणे असबोनश्री |दक्षि आणण समराधरानश्री| तबोचच हप जराणप ||५७||
जयरास आपण कल्परावप | तप चच आपण स्वभिरावप |यणेथप कल्पनणेच्यरा नराग्रंवप| शमन्य आलप ||५८||
पदरग्रंहमन चळदों नयणे| कररावणे सराधनउपरायणे |तररच सराग्रंपडणे सबोयणे| अभलप्तपणराचश्री ||५९||
रराजरा रराजपदरग्रं असतराग्रं| उगश्रीच चरालणे सवर्व सरतरा |सराध्यचच हबोऊन तररवतराग्रं| सराधन कररावप ||६०||
सराधन आलप दणे हराच्यरा मराथराग्रं| आपण दणे ह नव्हणे सवर्वथरा |ऐसरा करन अकतरार्व| सहजचच आहणे ||६१||
दणे ह आपण ऐसप कल्परावप | तररच सराधन रयरागरावप |दणे हरातश्रीत असतराग्रं स्वभिरावप | दणे ह कक चरा ||६२||
नरा तप सराधन नरा तप दणे ह| आपण आपलरा रनशसग्रंदणेह |दणे हरग्रंच असबोन ववदणे ह| कस्थरत ऐशश्री ||६३||
सराधनपववण ब्रह्म हबोतराग्रं| लरागदों पराहणे दणे हममतरा |आळस पबळणे तररवतराग्रं| ब्रह्मजरानभमसप ||६४||
परमराथर्वभमसप अथर्व जरागणे| ध्यरानभमसप रनदरा लरागणे |मगककतभमसप दबोष भिबोगणे| अनगर्वळतरा ||६५||
रनरपणभमसप रनग्रंदरा घडणे| सग्रंवरादभमसप वववराद पडणे |उपराचधभमसप यणेऊन जडणे| अभभिमरान अग्रंगश्रीग्रं ||६६||

www.samarthramdas400.in 190
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

तचैसरा ब्रह्मजरानभमसप| आळस अग्रंतररग्रं पवणेशणे |म्हणणे सराधनराचप वपसप| कराय कररावप ||६७||
ककग्रं करबोभम कव गच्छिराभम ककग्रं गह्
म णराभम रयजराभम ककम न |आरमनरा परम रतग्रं सवर महराकल्पराग्रंबन
ग रा यथरा ||१||
वचन आधराररग्रं लराववलप | जचैसप शस्त्रि कफरववलप |स्वतराग्रं हराणबोरन घणेतलप | जयरापरर ||६८||
तचैसरा उपरायराचरा अपराय| ववपररतपणप स्वहहत जराय |सराधन सबोडडतराग्रं हबोय| मगकतपणप बद्ध ||६९||
सराधन कररतराग्रंच भसद्धपण| हरातश्रीच
ग्रं प जराईल रनघबोन |तणेणपगगणप सराधन| करग्रंच नरावडणे ||७०||
लबोक म्हणतश्री हरा सराधक| हणे चच लज्जरा वराटणे एक |सराधन कररतश्री ब्रह्मराहदक| हप ठराउकप नराहरग्रं ||७१||
आतराग्रं असबो हणे अववद्यरा| अभ्यराससराररणश्री ववद्यरा |अभ्यरासप पराववजणे आद्यरा| पण
म र्व ब्रह्म ||७२||
अभ्यरास कररावरा कवण| ऐसरा शबोतरा करर पश्न |परमराथरार्वचप सराधन| बबोभललप पराहहजणे ||७३||
यराचप उरतर शबोतयरासश्री| हदधलप पगहढयलप समरासश्रीग्रं |रनरवपलप सराधनरासश्री| परमराथरार्वच्यरा ||७४||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सप्तमदशकदे सराधनप्रततष्ठरातनरूपणसां नराम सप्तमव समरासव ||७||७. ७

www.samarthramdas400.in 191
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास आठवरा : शवणतनरूपण

||शशरराम ||
ऐक परमराथरार्वचप सराधन| जणेणप हबोय समराधरान |तप तमग्रं जराण गरा शवण| रनश्चयपसश्रीग्रं ||१||
शवणप आतगडणे भिकतश्री| शवणप उदवणे ववरकतश्री |शवणप तगटणे आसकतश्री| ववषयराग्रंचश्री ||२||
शवणप घडणे चचरतशगद्धश्री| शवणप हबोय दृढ बगद्धश्री |शवणप तगटणे उपराधश्री| अभभिमरानराचश्री ||३||
शवणप रनश्चयबो घडणे| शवणप ममतरा मबोडणे |शवणप अग्रंतररग्रं जबोडणे| समराधरान ||४||
शवणप आशग्रंकरा कफटणे | शवणप सग्रंशयबो तगटणे |शवण हबोतराग्रं परालटणे | पमवग
र्व गण आपगलरा ||५||
शवणप आवरणे मन| शवणप घडणे समराधरान |शवणप तगटणे बग्रंधन| दणे हबगद्धश्रीचप ||६||
शवणप मश्रीपण जराय| शवणप धबोकरा न यणे |शवणप नरानरा अपराय| भिस्म हबोतश्री ||७||
शवणप हबोय करायर्वभसवद्ध| शवणप लरागणे समराधश्री |शवणप घडणे सवर्वभसद्धश्री| समराधरानराचश्री ||८||
सरसग्रंगरावरर शवण| तणेणप कळणे रनरपण |शवणप हबो) इजणे आपण| तदराकरार ||९||
शवणप पबबोध वराढणे | शवणप पजरा चढणे |शवणप ववषयराग्रंचणे ओढणे | तगटबोरन जरातश्री ||१०||
शवणप ववचरार कळणे | शवणप जरान हप पबळणे |शवणप वस्तग रनवळणे | सराधकराग्रंसश्री ||११||
शवणप सद्बगवद्ध लरागणे| शवणप वववणेक जरागणे |शवणप मन हप मरागणे| भिगवग्रंतरासश्री ||१२||
शवणप कगसग्रंग तगटणे| शवणप कराम ओहटणे |शवणप धबोकरा आटणे | एकसरराग्रं ||१३||
शवणप मबोह नरासणे| शवणप स्फमरतर्व पकराशणे |शवणप सद्वस्तग भिरासणे| रनश्चयरारमक ||१४||
शवणप हबोय उरतम गतश्री| शवणप आतगडणे शराग्रंतश्री |शवणप पराववजणे रनवरम तश्री| अचळपद ||१५||
शवणरा- ऐसप सरार नराहरग्रं| शवणप घडणे सवर्व कराग्रंहरग्रं भिवनदरच्यरा पवराहरग्रं| तरणबोपराय शवणप ||१६||
शवण भिजनराचरा आरग्रं भि| शवण सवर्गीं सवरार्वरग्रंभि |शवणप हबोय स्वयग्रंभि| सवर्व कराग्रंहरग्रं ||१७||
पवकम रत अथवरा रनवकम रत| शवणप ववण न घडणे पराप्तश्री |हणे तदों सकळराग्रंस पचश्रीतश्री| परयक्षि आहणे ||१८||
ऐककल्यराववण कळणे नरा| हप ठराउकप आहणे जनराग्रं |रयराकरारणप ममळ पयरनरा| शवण आधश्रीग्रं ||१९||
जप जन्मश्रीग्रं ऐककलपचच नराहरग्रं| तणेथप पडडजणे सग्रंदणेहरग्रं |म्हणबोरनयरा दज
ग प कराग्रंहरग्रं| सराम्यतरा न घडणे ||२०||
बहगत सराधनप पराहतराग्रं| शवणरास न घडणे सराम्यतरा |शवणपववण तररवतरा| करायर्व न चलणे ||२१||
www.samarthramdas400.in 192
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

न दणे खतराग्रं हदनकर| पडणे अवघरा अग्रंधकरार |शवणपववण पकरार| तचैसरा हबोय ||२२||
कचैशश्री नवववधरा भिकतश्री| कचैशश्री चतगववर्वधरा मगकतश्री |कचैशश्री आहणे सहजकस्थतश्री| हप शवणप ववण न कळणे ||२३||
न कळणे षट्कमरार्वचरण| न कळणे कचैसप परग श्चरण |न कळणे कचैसप उपरासन| ववचधयक
ग त ||२४||
नरानरा वतप नरानरा दरानप | नरानरा तपप नरानरा सराधनप |नरानरा यबोग तश्रीथरार्वटणप | शवणपववण न कळतश्री ||२५||
नरानरा ववद्यरा वपग्रंडजरान| नरानरा तररवराग्रंचप शबोधन |नरानरा कळरा ब्रह्मजरान| शवणप ववण न कळणे ||२६||
अठररा भिरार वनस्पतश्री| एकयरा जळप पबळतश्री |एकयरा रसप उरपरतश्री| सकळ जश्रीवराग्रंचश्री ||२७||
सकळ जश्रीवराग्रंस एक पथ्म वश्री| सकळ जश्रीवराग्रंस एक रवश्री |सकळ जश्रीवराग्रंस वतर्ववश्री| एक वरायग ||२८||
सकळ जश्रीवराग्रंस एक पचैस| जयरास बबोभलजणे आकराश |सकळ जश्रीवराग्रंचरा वरास| एक परब्रह्मश्रीग्रं ||२९||
तचैसप सकळ जश्रीवराग्रंस भमळबोन| सरार एकचच सराधन |तप हप जराण शवण| पराणणमरात्रिराग्रंसश्रीग्रं ||३०||
नरानरा दणे श भिराषरा मतप | भिममग्रंडळश्रीग्रं असग्रंख्यरातप |सवरारस शवणरापरतप | सराधनचच नराहरग्रं ||३१||
शवणप घडणे उपरतश्री| बद्धराचणे मगमगक्षिग हबोतश्री |मगमगक्षिच
म णे सराधक अतश्री| नणेमपभसग्रं चरालतश्री ||३२||
सराधकराग्रंचणे हबोरत भसद्ध| अग्रंगश्रीग्रं बराणतराग्रं पबबोध |हप तदों आहणे पभसद्ध| सकळराग्रंस ठराउकप ||३३||
ठरायश्रीग्रंचणे खळ चराग्रंडराळ| तणेचच हबोतश्री पगण्यशश्रीळ |ऐसरा गगण तरारकराळ| शवणराचरा ||३४||
जबो दब
ग गवर्व द्ध दरग रारमरा| तबोचच हबोय पगण्यरारमरा |अगराध शवणराचरा महहमरा| बबोभललरा न वचणे ||३५||
तश्रीथव
र्व तराग्रंचश्री फळशगतश्री| पगढप हबोणरार सराग्रंगतश्री |तचैसप नव्हणे हरातश्रीग्रंच्यरा हरातश्रीग्रं| सपचश्रीत शवणप ||३६||
नरानरा रबोग नरानरा व्यराधश्री| तरकराळ तबोडडजणे औषधश्री |तचैशश्री आहणे शवणभसद्धश्री| अनगभिवश्री जराणतश्री ||३७||
शवणराचरा ववचरार कळणे | तररच भिराग्यशश्री पगटणे बळप |मगख्य परमरारमरा आकळणे | स्वरानगभिवरासश्री ||३८||
यरा नराग्रंव जराणरावप मनन| अथरार्वलरागश्रीग्रं सरावधरान |रनहदध्यरासप समराधरान| हबोत असणे ||३९||
बबोभलल्यराचरा अथर्व कळणे | तररच समराधरान रनवळणे |अकस्मरात अग्रंतररग्रं वबोळणे | रनशसग्रंदणेह ||४०||
सग्रंदणेह जन्मराचप ममळ| तप शवणप हबोय रनममळ
र्व |पगढप सहजचच पराग्रंजळ| समराधरान ||४१||
जणेथप नराहरग्रं शवण मनन| तणेथप कक चप समराधरान |मगकतपणराचप बग्रंधन| जडलप परायश्रीग्रं ||४२||
मगमगक्षिग सराधक अथवरा भसद्ध| शवणप ववण तबो अबद्ध |शवणमननप शगद्ध| चचरतवकम रत हबोय ||४३||
जणेथप नराहरग्रं रनरय शवण| तप जराणरावप ववलक्षिण |तणेथप सराधकप एक क्षिण| क्रममग्रं नयणे सवर्वथरा ||४४||

www.samarthramdas400.in 193
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

जणेथप नराहरग्रं शवणस्वराथर्व| तणेथप कक चरा हबो परमराथर्व |मरागप कणेलप रततगकप व्यथर्व| शवणप ववण हबोय ||४५||
तस्मरात न शवण कररावप | सराधन मनश्रीग्रं धररावप |रनरय नणेमप तररावप | सग्रंसरारसरागररग्रं ||४६||
सणेववलप चच सणेवरावप अन्न| घणेतलप चच घ्यरावप जश्रीवन |तचैसप शवण मनन| कणेलपचच कररावप ||४७||
शवणराचरा अनरादर| आळस करर जबो नर |रयराचरा हबोय अपहरार| स्वहहतराववषयश्रीग्रं ||४८||
आळसराचप सग्रंरक्षिण| परमराथरार्वचश्री बड
ग वण |यराकरारणप रनरय शवण| कणेलप चच पराहहजणे ||४९||
आतराग्रं शवण कचैसप कररावप | कबोण्यरा गग्रंथरास पराहरावप |पहग ढभलयणे समरासश्रीग्रं आघवप | सराग्रंचगजणेल ||५०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सप्तमदशकदे शवणतनरूपणसां नराम अष्टमव समरासव ||८||७. ८

www.samarthramdas400.in 194
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास नववरा : शवणतनरूपण

||शशरराम ||
आतराग्रं शवण कचैसप कररावप | तप हर सराग्रंचगजणेल आघवप |शबोतश्रीग्रं अवधरान द्यरावप | एकचचरतप ||१||
एक वकतरम व शवणश्रीग्रं पडणे| तणेणप झरालप समराधरान मबोडणे |कणेलरा रनश्चयबो ववघडणे| अकस्मरात ||२||
तप वकतरम व रयरागरावप | जप मरारयक स्वभिरावप |तणेथप रनश्चयराच्यरा नराग्रंवप| शमन्यराकरार ||३||
एकयरा गग्रंथप रनश्चयबो कणेलरा| तबो दज
ग यरानप उडववलरा |तणेणप सग्रंशयचच वराढलरा| जन्मवरर ||४||
जणेथप सग्रंशय तगटतश्री| हबोय आशग्रंकरारनवरम तश्री |अद्वचैतगग्रंथ परमराथर्गीं| शवण कररावणे ||५||
जबो मबोक्षिराचरा अचधकरारर| तबो परमराथर्वपग्रंथ धरर |पश्रीरत लरागलर अग्रंतररग्रं| अद्वचैतगग्रंथराचश्री ||६||
जणेणप सराग्रंडडलरा इहलबोक| जबो परलबोककीग्रंचरा सराधक |तणेणप पराहरावरा वववणेक| अद्वचैतशरास्त्रिश्रीग्रं ||७||
जयरास पराहहजणे अद्वचैत| तयरापगढप ठणे ववतराग्रं द्वचैत |तणेणप क्षिबोभिलप उठणे चचरत| तयरा शबोतयराग्रंचप ||८||
आवडश्रीसराररखप भमळणे | तणेणप सगखचच उचग्रंबळणे |नराहरग्रं तरर कग्रंटराळणे | मरानस ऐकतराग्रं ||९||
ज्यराचश्री उपरासनरा जचैसश्री| रयराभस पश्रीरत वराढणे तचैसश्री |तणेथप वणणर्वतराग्रं दज
ग यरासश्री| पशस्त न वराटणे ||१०||
पश्रीतश्रीचप लक्षिण ऐसप| अग्रंतररग्रं उठणे अनरायरासप |पराणश्री पराणवराटप जचैसप| आपणचच धराग्रंवणे ||११||
तचैसरा जबो आरमजरानश्री नर| तयरास नरावडणे इतर |तणेथप पराहहजणे सराररासरार- . ववचरारणरा तणे ||१२||
जणेथप कगळदणे वश्री भिगवतश्री| तणेथप पराहहजणे सप्तशतश्री |इतर दणे वराग्रंचश्री स्तगतश्री| करामरा न यणे सवर्वथरा ||१३||
घणेतराग्रं अनग्रंतराच्यरा वतरा| तणेथप नलगणे भिगवद्गश्रीतरा |सराधगजनराग्रंभस वरातरार्व| फळराशणेचच नराहरग्रं ||१४||
वश्रीरकग्रंकण घराभलतराग्रं नराककीग्रं| परर तप शबोभिरा परावणेनरा ककीग्रं |जणेथश्रील तणेथप आणणककीग्रं| करामरा न यणे सवर्वथरा ||१५||
नरानरा मराहरारमप बबोभललरग्रं| जणेथश्रील तणेथप वग्रंद्य झरालरग्रं |ववपररत करन वराचचलरग्रं| तरर तप ववलक्षिण ||१६||
मल्हराररमराहरारम्य द्वरारकणेसश्री| द्वरारकरामराहरारम्य नणेलप कराशश्रीसश्री |कराशश्रीमराहरारम्य व्यग्रंकटणे शश्रीग्रं| शबोभिरा न परावणे ||१७||
ऐसप सराग्रंगतराग्रं असणे वराड| परर जणेथश्रील तणेथपचच गबोड |तचैसश्री जरारनयराग्रंस चराड| अद्वचैतगग्रंथराचश्री ||१८||
यबोचगयराग्रंपढ
ग णे रराहराण| पररक्षिरावग्रंतरापढ
ग प पराषराण |पग्रंडडतरापढ
ग प डफगराण| शबोभिरा न परावणे ||१९||
वणेदजरापगढप जतश्री| रनस्पह
म रापगढप फळशगरत |जरारनयरापगढप पबोथश्री| कबोकशरास्त्रिराच्चश्री ||२०||
ब्रह्मचयरार्वपगढप नराचणश्री| ररासक्रकीडरा रनरपणश्रीग्रं |रराजहग्रं सरापगढप पराणश्री| ठणे ववलप जचैसप ||२१||
www.samarthramdas400.in 195
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

तचैसप अग्रंतरनर्वष्ठरापढ
ग प | ठणे ववलप शग्रंग
म रारर टरपडप |तणेणप रयराचप कचैसप घडणे| समराधरान| २२||
ररायरास रग्रं कराचश्री आशरा| तक्र सराग्रंगणप पश्रीयष
म रा |सग्रंन्यराशरास वबोवसरा| उकच्छिष्टचराग्रंडराळश्रीचरा ||२३||
कमर्वरनष्ठरा वशश्रीकरण| पग्रंचराक्षिररयरा रनरपण |तणेथप भिग्रंगणे अग्रंतशकरण| सहजचच रयराचप ||२४||
तचैसणे परारमराचथर्वक जन| तयराग्रंस नसतराग्रं आरमजरान |गग्रंथ वराचचतराग्रं समराधरान| हबोणरार नराहरग्रं ||२५||
आतराग्रं असबो हप बबोलणप | जयरास स्वहहत करणप |तणेणप सदरा वववरणप | अद्वचैतगग्रंथश्रीग्रं ||२६||
आरमजरानश्री एकचचरत| तणेणप पराहणप अद्वचैत |एकराग्रंत स्थळश्रीग्रं रनवराग्रंत| समराधरान ||२७||
बहगत पकरारप पराहतराग्रं| गग्रंथ नराहरग्रं अद्वचैतरापरतरा |परमराथरार्वस तरवतराग्रं| तरारग्रंच ककीग्रं ||२८||
इतर जणे परापग्रंचचक| हरास्य ववनबोद नवरभसक |हहत नव्हणे तप पस् ग तक| परमराथरार्वसश्री ||२९||
जणेणप परमराथर्व वराढणे | अग्रंगश्रीग्रं अनगतराप चढणे |भिककतसराधन आवडणे| रयरा नराग्रंव गग्रंथ ||३०||
जबो ऐकतराग्रंच गवर्व गळणे | कराग्रं तणे भ्रराग्रंतश्रीच मरावळणे |नरातरर एकसरर वबोळणे | मन भिगवग्रंतश्रीग्रं ||३१||
जणेणप हबोय उपरतश्री| अवगगण अवघणे परालटतश्री |जणेणप चगकणे अधबोगतश्री| रयरा नराग्रंव गग्रंथ ||३२||
जणेणप धराररष्ट चढणे | जणेणप परबोपकरार घडणे |जणेणप ववषयवरासनरा मबोडणे| रयरा नराग्रंव गग्रंथ ||३३||
जणेणप गग्रंथ परत्रि सराधन| जणेणप गग्रंथप हबोय जरान |जणेणप हबोइजणे परावन| रयरा नराग्रंव गग्रंथ ||३४||
गग्रंथ बहगत असतश्री| नरानरा ववधरानप फळशगतश्री |जणेथप नगपजणे ववरकतश्री भिककत| तबो गग्रंथचच नव्हणे ||३५||
मबोक्षिपववण फळशगतश्री| तणे दरग राशणेचश्री पबोथश्री |ऐकतराग्रं ऐकतराग्रं पगढतश्री| दरग राशराच वराढणे ||३६||
शवणश्रीग्रं लबोभि उपजणेल जणेथप| वववणेक कक चरा असणेल तणेथप |बचैसलरग्रं दरग राशणेचश्रीग्रं भिमतप| तयराग्रं अधबोगतश्री ||३७||
ऐकबोनश्रीच फळशगतश्री| पगढप तरर परावदों म्हणतश्री |तयराग्रं जन्म अधबोगतश्री| सहजचच जराहलर ||३८||
नरानरा फळप पक्षिश्री खरातश्री| तणेणपचच तयराग्रं हबोय तप्म तश्री |परर रयरा चकबोरराचणे चचरतश्रीग्रं| अमत
म वसणे ||३९||
तचैसप सग्रंसरारर मनगष्य| पराहणे सग्रंसरारराचश्री वरास |परर जणे भिगवग्रंतराचणे अग्रंश| तणे भिगवग्रंत इकच्छितश्री ||४०||
जरारनयरास पराहहजणे जरान| भिजकरास पराहहजणे भिजन |सराधकरास पराहहजणे सराधन| इच्छिणे सराररखप ||४१||
परमराथ्यरार्वस पराहहजणे परमराथर्व| स्वराथ्यरार्वस पराहहजणे स्वराथर्व |कमपणरास पराहहजणे अथर्व| मनरापरासमनश्री ||४२||
यबोचगयरास पराहहजणे यबोग| भिबोचगयरास पराहहजणे भिबोग |रबोचगयरास पराहहजणे रबोग- . हरतश्री मरात्रिरा ||४३||
कवश्रीस पराहहजणे पबग्रंध| तराककर्वकरास पराहहजणे तकर्ववराद |भिराववकरास सग्रंवराद| गबोड वराटणे ||४४||

www.samarthramdas400.in 196
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

पग्रंडडतरास पराहहजणे व्यरग परतश्री| ववद्वरानरास अध्ययनपश्रीतश्री |कलरावग्रंतरास आवडतश्री| नरानरा कळरा ||४५||
हररदरासराग्रंस आवडणे ककीतर्वन| शचग चभिमत
र्व राग्रंस सग्रंध्यरास्नरान |कमर्वरनष्ठराग्रंस ववचधववधरान| पराहहजणे तप ||४६||
पणेमळरास पराहहजणे करणरा| दक्षितरा पराहहजणे ववचक्षिणरा |चरातगयर्व पराहणे शहराणरा| आदरप सश्रीग्रं ||४७||
भिकत पराहणे मरम तर्वध्यरान| सग्रंगश्रीत पराहणे तरालजरान |ररागजरानश्री तरानमरान| मच्
म छिर्व नरा पराहणे ||४८||
यबोगराभ्यरासश्री वपग्रंडजरान| तररवजरानश्री तररवजरान |नराडश्रीजरानश्री मरात्रिराजरान| पराहतसणे ||४९||
कराभमक पराहणे कबोकशरास्त्रि| चणेटककी पराहणे चणेटककीमग्रंत्रि |यग्रंत्रिश्री पराहणे नरानरा यग्रंत्रि| आदरप सश्री ||५०||
टवराळराभस आवडणे ववनबोद| उन्मतरास नरानरा छिग्रं द |तरामसरास पमराद| गबोड वराटणे ||५१||
ममखर्व हबोय नरादलगबधश्री| रनग्रंदक पराहणे उणश्री सग्रंधश्री |परापश्री पराहणे परापबद्ध
ग श्री| लरावन
म अग्रंगश्रीग्रं ||५२||
एकराग्रं पराहहजणे रसराळ| एकराग्रं पराहहजणे पराल्हराळ |एकराग्रं पराहहजणे कणेवळ| सराबडश्री भिकतश्री ||५३||
आगमश्री पराहणे आगम| शमर पराहणे सग्रंगराम |एक पराहतश्री नरानरा धमर्व| इच्छिणे सराररखणे ||५४||
मगकत पराहणे मगकतलरलरा| सवर्वज पराहणे सवर्वजकळरा |ज्यबोरतषश्री भिववष्य वपग्रंगळरा| वणमर पराहणे ||५५||
ऐसप सराग्रंगरावप तप ककतश्री| आवडश्रीसराररखप ऐकतश्री |नरानरा पगस्तकप वराचचतश्री| सवर्वकराळ ||५६||
परर परत्रिसराधनपववण| म्हणदों नयणे तप शवण |जणेथप नराहरग्रं आरमजरान| तयरा नराग्रंव करमणक
म ||५७||
गबोडश्रीववण गबोडपण| नराकपववण सगलक्षिण |जरानपववण रनरपण| बबोलदोंचच नयणे ||५८||
आतराग्रं असबो हप बहगत| ऐकरावरा परमराथर्व गग्रंथ |परमराथर्वगग्रंथपववण व्यथर्व| गराथरागबोवश्री ||५९||
म्हणबोरन रनरयरारनरयववचरार| जणेथप बबोभललरा सराररासरार |तबोचच गग्रंथ पचैलपरार| पराववश्री वववणेकप ||६०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सप्तमदशकदे शवणतनरूपणसां नराम नवमव समरासव ||९||७. ९

www.samarthramdas400.in 197
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दहिरावरा : ददे हिरान्ततनरूपण

||शशरराम ||
भमथ्यरा तप चच झरालप सरय| सरय तप चच झरालप असरय |मरायराववभ्रमराचप कमरय| ऐसप असणे पराहतराग्रं ||१||
सरय कळरावयराकरारणप | बबोभललरग्रं नरानरा रनरपणप |तरर उठणे नरा धरणप | असरयराचप ||२||
असरय अग्रंतररग्रं तबग्रंबलप | न सराग्रंगतराग्रं तप दृढ झरालप |सरय असबोन हरपलप | जणेथश्रील तणेथप ||३||
वणेद शरास्त्रिप पगरराणप सराग्रंगतश्री| सरयराचरा रनश्चयबो कररतश्री |तरर न यणे आरमपचश्रीतश्री| सरय स्वरप ||४||
सरय असबोन आच्छिरादलप | भमथ्यरा असबोन सरय झरालप |ऐसप ववपररत वतर्वलप| दणे खतदणे खतराग्रं ||५||
ऐसश्री मरायणेचश्री करणश्री| कळदों आलर तरक्षिणश्रीग्रं |सग्रंतसग्रंगप रनरपणश्रीग्रं| ववचरार घणेतराग्रं ||६||
मरागराग्रं झरालप रनरपण| दणे णखलप आपणराभस आपण |तणेणप बराणलर खमण| परमराथरार्वचश्री ||७||
तणेणप समराधरान झरालप | चचरत चचैतन्यश्रीग्रं भमळरालप |रनजस्वरपप ओळणखलप | रनजवस्तमसश्री ||८||
परारबधप टराककलरा दणे हबो| बबोधप कफटलरा सग्रंदणेहबो |आतराग्रंचच पडबो अथवरा रराहबो| भमथ्यरा कलणेवर ||९||
जरारनयराग्रंचप जप शररर| तप भमथ्यरवप रनववर्वकरार |जणेथप पडणे तणेचच सरार| पण्
ग यभिममश्री ||१०||
सराधगदशर्वनप परावन तश्रीथ|
र्व पगरतश्री रयराग्रंचणे मनबोरथ |सराधम न यणेतराग्रं कजणप व्यथर्व| तयरा पगण्यक्षिणेत्रिराग्रंचप ||११||
पगण्यनदरचप जप तश्रीर| तणेथप पडरावप हप शररर |हरा इतर जनराग्रंचरा ववचरार| सराधग तदोंचच रनरयमगकत ||१२||
उरतररायण तप उरतम| दकक्षिणरायन तप अधम |हरा सग्रंदणेहरग्रं वसणे भ्रम| सराधग तबो रनशसग्रंदणेहर ||१३||
शगकलपक्षि उरतररायण| गह
म रग्रं दरप हदवरामरण |अग्रंतश्रीग्रं रहरावप स्मरण| गतश्रीकरारणप ||१४||
इतगकप नलगणे यबोचगयरासश्री| तबो कजतचच मक
ग त पण्
ग यरराशश्री |रतलराग्रंजलर परापपण्
ग यरासश्री| हदधलर तणेणप ||१५||
दणे हराचरा अग्रंत बररा आलरा| दणे ह सगखरप गणेलरा |रयरास म्हणतश्री धन्य झरालरा| अजरान जन ||१६||
जनराग्रंचप ववपररत मत| अग्रंतश्रीग्रं भिणेटतबो भिगवग्रंत |ऐसप कल्पन
म घरात| कररतश्री आपल
ग रा स्वयप ||१७||
कजतराग्रं सराथर्वक नराहरग्रं कणेलप | व्यथर्व आयष्ग य रनघबोन गणेलप |मगळश्रीग्रं धरान्यचच नराहरग्रं पणेररलप | तप उगवणेल कक चप ||१८||
जरर कणेलप ईश्वरभिजन| तरर तबो हबोइजणे परावन |जचैसप वणेव्हराररतराग्रं धन| रराशश्री मराथराग्रं लराभिणे ||१९||
हदधल्यराववण पराववजणेनरा| पणेररल्यराववण उगवणेनरा |ऐसप हप वराकय जनराग्रं| ठराउकपचच आहणे ||२०||
न कररतराग्रं सणेवणेच्यरा व्यरापराररा| स्वरामश्रीस म्हणणे कबोठप मगशराररा |तचैसप अग्रंतश्रीग्रं अभिकत नररा| स्वहहत न घडणे ||२१||
www.samarthramdas400.in 198
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

कजतराग्रं नराहरग्रं भिगवदकतश्री| मणेल्यरा कक चश्री हबोईल मगकतश्री |असबो जणे जणे ऐसप कररतश्री| तणे तणे परावतश्री तचैसपचच ||२२||
एवग्रं न कररतराग्रं भिगवदजन| अग्रंतश्रीग्रं न हबोइजणे परावन |जरर आलप बरवप मरण| तरर भिककतववण अधबोगतश्री ||२३||
म्हणबोन सराधमनप आपल
ग प | जश्रीत असतराग्रंच सराथर्वक कणेलप |शररर करारणश्रीग्रं लरागलप | धन्य रयराचप ||२४||
जणे कराग्रं जश्रीवन्मगकत जरानश्री| रयराग्रंचप शररर पडबो ररानश्रीग्रं |अथवरा पडबो स्मशरानश्रीग्रं| तरर तणे धन्य झरालणे ||२५||
सराधग्रंच
म रा दणे ह णखतपलरा| अथवरा श्वरानराहदककीग्रं भिकक्षिलरा |हप पशस्त न वराटणे जनराग्रंलरा| मग्रंदबद्ध
ग श्रीस्तव ||२६||
अग्रंत बररा नव्हणे चच म्हणबोन| कष्टर हबोतश्री इतर जन |परर तणे बरापड
ग णे अजरान| नणेणतश्री वमर्व ||२७||
जबो जन्मलराचच नराहरग्रं ठरायश्रीग्रंचरा| रयरास मरम यग यणेईल कक चरा |वववणेकबळप जन्ममरम यच
म रा| घबोट भिररलरा जणेणप ||२८||
स्वरपरानस
ग ग्रंधरानबळप | सगळश्रीच मरायरा नराडळणे |तयराचरा परार न कळणे | ब्रह्मराहदकराग्रंसश्री ||२९||
तबो कजत असतराग्रंचच मणेलरा| मरणरास मरारन कजयरालरा |जन्म मरम यग न स्मरणे रयरालरा| वववणेकबळप ||३०||
तबो जनश्रीग्रं हदसतबो परर वणेगळरा| वतर्वतराग्रं भिरासणे रनरराळरा |दृश्य पदराथर्व रयरा रनमर्वळरा| स्पशर्वलराचच नराहरग्रं ||३१||
असबो ऐसणे सराधग जन| रयराग्रंचप घडभलयरा भिजन |तणेणप भिजनप परावन| इतर जन हबोतश्री ||३२||
सद्गगरचरा जबो अग्रंककत सराधक| तणेणप कणेलराच कररावरा वववणेक |वववणेक कणेभलयरा तकर्व| फगटणे रनरपणश्रीग्रं ||३३||
हप चच सराधकरासश्री रनरवणप | अद्वचैत पराग्रंजळ रनरपणप |तगमचप हह समराधरान बराणणे| सराधमच ऐसप ||३४||
जबो सग्रंतराग्रंसश्री शरण गणेलरा| तबो सग्रंतचच हबोऊन ठणे लरा |इतर जनराग्रं उपयबोगरा आलरा| कमपराळगपणप ||३५||
ऐसप सग्रंतराग्रंचप महहमरान| सग्रंतसग्रंगप हबोतप जरान |सरसग्रंगरापरतप सराधन| आणणक नराहरग्रं ||३६||
गगरभिजनराचणेरन आधरारप | रनरपणराचणेरन ववचरारप |कक्रयराशगद्ध रनधरार्वरप| पराववजणे पद ||३७||
परमराथरार्वचप जन्मस्थरान| तप चच सद्गगरचप भिजन |सद्गगरभिजनप समराधरान| अकस्मरात बराणणे ||३८||
दणे ह भमथ्यरा जराणबोरन जश्रीवप| यराचप सराथर्वकचच कररावप |भिजनभिरावप तबोषवरावप | चचरत सद्गगरचप ||३९||
शरणरागतराचश्री वराहणे चचग्रंतरा| तबो एक सद्गगर दरातरा |जचैसप बराळकरा वराढवश्री मरातरा| नरानरा यरनपकरनश्री ||४०||
म्हणबोरन सद्गगरचप भिजन| जयरास घडणे तबोचच धन्य |सद्गगरवश्रीण समराधरान| आणणक नराहरग्रं ||४१||
सरलर शबदराचश्री खटपट| आलरा गग्रंथराचरा शणेवट |यणेथप सराग्रंचगतलप स्पष्ट| सद्गगरभिजन ||४२||
सद्गगरभिजनरापरतप कराग्रंहरग्रं| मबोक्षिदरायक दस
ग रप नराहरग्रं |जयराग्रंस न मनणे रतहरग्रं| अवलबोकरावश्री गगरगश्रीतरा ||४३||
तणेथप रनरवपलप बरवप | परावर्वतश्रीपरत सदराभशवप |यराकरारणप सदरावप | सद्गगरचरण सणेवरावणे ||४४||

www.samarthramdas400.in 199
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

जबो यणे गग्रंथश्रीग्रंचरा वववणेक| वववग्रंचमन पराहणे सराधक |तयरास सराग्रंपडणे एक| रनश्चयबो जरानराचरा ||४५||
ज्यरा गग्रंथश्रीग्रं बबोभललप अद्वचैत| तबो म्हणग्रंम नयणे पराकमत |सरय जराणरावरा वणेदराग्रंत| अथरार्वववषयश्रीग्रं ||४६||
पराकमतप वणेदराग्रंत कळणे | सकळ शरास्त्रिश्रीग्रं पराहतराग्रं भमळणे |आणण समराधरान रनवळणे | अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||४७||
तप पराकमत म्हणदों नयणे| जणेथप जरानराचरा उपराय |ममखरार्वभस हप कळणे कराय| मकर्वटरा नराररकणेळ जचैसप ||४८||
आतराग्रं असबो हप बबोलणप | अचधकरारपररवप घणेणप |भशग्रंपश्रीमधश्रील मगकत उणप | म्हणदों नयणे ||४९||
जणेथप नणेरत नणेरत म्हणतश्री शत
ग श्री| तणेथप न चलणे भिराषराव्यरग परतश्री |परब्रह्म आहद अग्रंतश्रीग्रं| अरनवरार्वच्य ||५०||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे सप्तमदशकदे ददे हिरासांततनरुपण नराम दशमव समरासव ||१०||७. १०
||दशक सरातवरा समराप्त ||

www.samarthramdas400.in 200
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||समरर ररामदरासरासांचरा दरासबबोध दशक ८ ||

||दशक आठवरा : मरायबोद्भव अरवरा जरानदशक ||८||
समरास पहहिलरा : ददे वदशरन
||शशरराम ||
शबोतश्रीग्रं व्हरावप सरावध| ववमळ जरान बराळबबोध |गर
ग भशष्यराग्रंचरा सग्रंवराद| अरत सग
ग म पररयणेसरा ||१||
नरानरा शरास्त्रिप धराग्रंडबोभळतराग्रं| आयष्ग य परग णे नरा सवर्वथरा |अग्रंतरर सग्रंशयराचश्री वणेथरा| वराढदोंचच लरागणे ||२||
नरानरा तश्रीथर थबोरथबोरप | सकम ष्टमध्यप अपरारप |सगगमप दग
ग म
र्व प दष्ग करप | पण्
ग यदरायकप ||३||
ऐसश्रीग्रं तश्रीथर सवर्वहह करर| ऐसरा कबोण रणे सग्रंसरारर |कफरदों जरातराग्रं जन्मवरर| आयष्ग य परग णे नरा ||४||
नरानरा तपप नरानरा दरानप | नरानरा यबोग नरानरा सराधनप |हप सवर्वहह दणे वराकरारणप | कररजणेत आहणे ||५||
परावरावयरा दणे वराचधदणे वरा| बहगववध शम कररावरा |तणेणप दणे व ठराई पराडरावरा| हप सवर्वमत ||६||
परावरावयरा भिगवग्रंतरातप | नरानरा पग्रंथ नरानरा मतप |तयरा दणे वराचप स्वरप तप | कचैसणे आहप ||७||
बहगत दणे व सष्म टरवरर| रयराग्रंचश्री गननरा कबोण करर |यणेक दणे व कबोणणेपरर| ठराई पडणेनरा ||८||
बहगववध उपरासनरा| ज्यराचश्री जणेथप पगरणे करामनरा |तबो तणेथपचच रराहहलरा मनरा| सदृढ कररन ||९||
बहग दणे व बहग भिकत| इछ्यरा जरालणे आसकत |बहग ऋषश्री बहग मत| वणेगळरालप ||१०||
बहग रनवडडतराग्रं रनवडणेनरा| यणेक रनश्चय घडणेनरा |शरास्त्रिप भिराग्रंडतश्री पडणेनरा| रनश्चय ठराई ||११||
बहगत शरास्त्रिश्रीग्रं बहगत भिणेद| मतराग्रंमतराग्रंस ववरबोध |ऐसरा कररतराग्रं वणेवराद| बहगत गणेलणे ||१२||
सहस्त्रिरामधप कबोणश्री यणेक| पराहणे दणे वराचरा वववणेक |परर रयरा दणे वराचप कततगक| ठराई न पडणे ||१३||
ठराई न पडणे कचैसप म्हणतराग्रं| तणेथप लरागलर अहग्रं तरा |दणे व रराहहलरा परतरा| अहग्रं तरागगणप ||१४||
आतराग्रं असबो हप बबोलणप | नरानरा यबोग ज्यराकरारणप |तबो दणे व कबोण्यरा गगणप| ठराई पडणे ||१५||
दणे व कबोणरासश्री म्हणरावप | कचैसप तयरासश्री जराणरावप |तप चच बबोलणप स्वभिरावप | बबोभलजणेल ||१६||
जणेणप कणेलणे चरराचर| कणेलणे सष्म ट्यराहद व्यरापरार |सवर्वकतरार्व रनरग्रं तर| नराम ज्यराचप ||१७||
तणेणप कणेल्यरा मणेघमराळरा| चग्रंदतबग्रंबश्रीग्रं अमत
म कळरा |तणेज हदधलप रववमग्रंडळरा| जयरा दणे वप ||१८||
ज्यराचश्री मयरार्वदरा सरागररा| जणेणप स्थरावपलप फणणवररा |जयराचणेरन गगणप तराररा| अग्रंतररक्षि ||१९||

www.samarthramdas400.in 201
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

च्यरारर खराणश्री च्यरारर वराणश्री| चतऱ्यराभस लक्षि जश्रीवयबोनश्री |जणेणप रनभमर्वलणे लबोक रतनश्री| तयरा नराव दणे व ||२०||
ब्रह्मरा ववष्णग आणश्री हर| हणे जयराचणे अवतरार |तबोचच दणे व हरा रनधरार्वर| रनश्चयपसश्रीग्रं ||२१||
दणे व्हरारराचरा उठबोरन दणे व| करग्रं नणेणणे सवर्व जश्रीव |तयराचणेरन ब्रह्मकटराव| रनभमर्वलरा न वचणे ||२२||
ठराई ठराई दणे व असतश्री| तणेहहग्रं कणेलर नराहरग्रं कक्षितश्री |चग्रंद समयर्व तराररा जश्रीममतश्री| तयराग्रंचणेरन नव्हणे ||२३||
सवर्वकतरार्व तबोचच दणे व| पराहदों जरातराग्रं रनररावणेव |ज्यराचश्री कळरा लरळरा लराघव| नणेणतश्री ब्रह्मराहदक ||२४||
यणेथप आशग्रंकरा उहठलर| तणे पहग ढलरयणे समरासश्रीग्रं फकीटलर |आतराग्रं वरम तश्री सरावध कणेलर| पराहहजणे शबोतश्रीग्रं ||२५||
पचैस अवकराश आकराश| कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं जप भिकरास |तयणे रनमर्वळश्रीग्रं वरायबोस| जन्म जरालरा ||२६||
वरायबोपरासमन जरालरा वन्हर| वन्हरपरासगनश्री जरालप पराणश्री |ऐसश्री जयराचश्री करणश्री| अघहटत घडलर ||२७||
उदकरापरासमन सकम ष्ट जरालर| स्तग्रंभिणेववण उभिरारलर |ऐसश्री ववचचत्रि कळरा कणेलर| रयरा नराव दणे व ||२८||
दणे वप रनभमर्वलर हणे कक्षितश्री| तश्रीचणे पबोटरग्रं पराषराण हबोतश्री |तयरासचच दणे व म्हणतश्री| वववणेकहरन ||२९||
जबो सकम ष्टरनमरार्वणकतरार्व| तबो यणे सष्म टरपगवर्गीं हबोतरा |मग हणे तयराचश्री सरतरा| रनमरार्वण जरालर ||३०||
कगल्लराळ परात्रिरापगवर्गीं आहणे | परात्रिप कराग्रंहरग्रं कगल्लराळ नव्हणे |तचैसरा दणे व पमवर्गींच आहणे | पराषराण नव्हणे सवर्वथरा ||३१||
मकम रतकणेचप शचैन्य कणेलप | कतर वणेगळणे रराहहलणे |करायर्वकरारण यणेक कणेलप | तरर हबोणरार नराहरग्रं ||३२||
तथरावप हबोईल पग्रंचभिमरतक| रनगगण
र्व नव्हणे कराग्रंहरग्रं यणेक |करायरार्वकरारणराचरा वववणेक| भिमतराग्रंपरतरा नराहरग्रं ||३३||
अवघश्री सकम ष्ट जबो कतरार्व| तबो तणे सष्म टरहमरन पतरार्व |तणेथप सग्रंशयराचश्री वरातरार्व| कराढमग्रंचच नयणे ||३४||
खराग्रंबसमत्रिश्रीग्रंचश्री बराहगलर| जणेणप पगरषप नराचववलर |तबोचच बराहगलर हणे बबोलर| घडणे कणेवश्री ||३५||
छिरायरामग्रंडपश्रीचश्री सणेनरा| सकम ष्टसराररखश्रीच रचनरा |समत्रिप चराळश्री परर तबो नरानरा| वणेककत नव्हणे ||३६||
तचैसरा सकम ष्टकतरार्व दणे व| परर तबो नव्हणे सकम ष्टभिराव |जणेणप कणेलणे नरानरा जश्रीव| तबो जश्रीव कचैसणेनश्री ||३७||
जप जप जयरा करणप पडणे| तप तप तबो हप कचैसप घडणे |म्हणबोरन वरायराग्रंचच बरापगडणे| सग्रंदणेहरग्रं पडतश्री ||३८||
सकम ष्ट ऐसपचच स्वभिरावप | गबोपगर रनभमर्वलप बरवप |परर तबो गबोपगर कतरार्व नव्हणे | रनश्चयणेसश्रीग्रं ||३९||
तचैसप जग रनभमर्वलप जणेणप| तबो वणेगळरा पमणप
र्व णप |यणेक म्हणतश्री ममखप
र्व णप | जग तबोचच जगदरश ||४०||
एवग्रं जगदरश तबो वणेगळरा| जग रनमरार्वण रयराचश्री कळरा |तबो सवरारमधप परर रनरराळरा| असबोन सवर्गीं ||४१||
म्हणबोरन भिमतराग्रंचरा कदर्व मग| यरासश्री अभलप्त आरमराररामग |अववद्यरागगणप मरायराभ्रमग| सरयचच वराटणे ||४२||

www.samarthramdas400.in 202
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

मरायबोपराधश्री जगडग्रंबर| आहणे सवर्वहह सराचरार |ऐसरा हरा ववपररत ववचरार| कबोठप चच नराहरग्रं ||४३||
म्हणबोरन जग भमथ्यरा सराच आरमरा| सवरारपर जबो परमरारमरा |अग्रंतबरार्वह्य अग्रंतररारमरा| व्यरापरम न असणे ||४४||
तयरास म्हणरावप दणे व| यणेर हप अवघपचच वराव |ऐसरा आहणे अग्रंतभिरार्वव| वणेदराग्रंतश्रीचरा ||४५||
पदराथर्ववस्तग नराभसवग्रंत| हप तदों अनभि
ग वरास यणेत |यराकरारणप भिगवग्रंत| पदराथरार्ववणेगळरा ||४६||
दणे व ववमळ आणश्री अचळ| शरास्त्रिप बबोलतश्री सकळ |तयरा रनश्चळरास चग्रंचळ| म्हणदों नयणे सवर्वथरा ||४७||
दणे व आलरा दणे व गणेलरा| दणे व उपजलरा दणे व मणेलरा |ऐसप बबोलतराग्रं दरग रतरालरा| कराय उणप ||४८||
जन्म मरणराचश्री वरातरार्व| दणे वरास लरागणेनरा सवर्वथरा |व अमर ज्यराचश्री सरतरा| रयरासश्री मरम यग कचैसणेनश्री ||४९||
उपजणप आणश्री मरणप | यणेणप जराणप दशग ख भिबोगणप |हप रयरा दणे वराचप करणप | तबो करारण वणेगळरा ||५०||
अग्रंतशकरण पग्रंचपराण| बहगतरवश्रीग्रं वपग्रंडजरान |यराग्रं सवरारस आहणे चळण| म्हणबोरन दणे व नव्हणे तश्री ||५१||
यणेवग्रं कल्पनणेरहहत| तयरा नराव भिगवग्रंत | दणे वपणराचश्री मरात| तणेथप नराहरग्रं ||५२||
तव भशष्यप आक्षिणेवपलप | तरर कचैसप ब्रह्मराग्रंड कणेलप |कतरपण करारण पडडलप | करायरार्वमधप || ५३||
दष्टणे पणप दष्टरा दृश्यश्रीग्रं| जचैसरा पडणे अनरायराग्रंसश्रीग्रं |कतरपणणे रनगगण
र्व रासश्री| गगण तचैसणे ||५४||
ब्रह्मराग्रंडकतरार्व कवण| कचैसश्री रयराचश्री वबोळखण|दणे व सगगण ककग्रं रनगगण
र्व | मह रनरबोपरावरा ||५५||
यणेक म्हणतश्री रयरा ब्रह्मरातप | इछ्यरामरात्रिप सकम ष्टकतर |सकम ष्टकतर रयरापतर| कबोण आहणे ||५६||
आतराग्रं असबो हणे बहग बबोलर| सकळ मरायरा कबोठमन जरालर |तणे हणे आतराग्रं रनरबोवपलर| पराहहजणे स्वरामश्री ||५७||
ऐसप ऐकबोरन वचन| वकतरा म्हणणे सरावधरान |पहग ढलणे समरासश्रीग्रं रनरपण| सराग्रंचगजणेल ||५८||
ब्रह्मश्रीग्रं मरायरा कचैसणे जरालर| पगढप असणे रनरबोवपलर|शबोतश्रीग्रं वकम रत सरावध कणेलर| पराहहजणे आतराग्रं ||५९||
पगढप हप चच रनरपण| ववशद कणेलप शवण |जणेणप हबोय समराधरान| सराधकराग्रंचप ||६०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे ददे वदशरननराम समरास पहहिलरा ||१||८. १

www.samarthramdas400.in 203
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दस
घ ररा : सपक्ष्मआशसांकरातनरूपण
||शशरराम ||
मरागराग्रं शबोतश्रीग्रं आक्षिणेवपलप | तप पराहहजणे रनरबोवपलप |रनररावणेवश्रीग्रं कचैसप जरालप | चरराचर ||१||
यराचप ऐसप परतवचन| ब्रह्म जप कराग्रं सनरातन |तणेथप मरायरा भमथ्यराभिरान| वववतर्वरप भिरावणे ||२||
आहद यणेक परब्रह्म| रनरयमगकत अकक्रय परम |तणेथप अव्यराकमत समक्ष्म| जरालर ममळमरायरा ||३||
||श्लबोक ||
आद्यमणेकग्रं परब्रह्म रनरयमगकतमववकक्रयम न |तस्य मरायरा समरावणेशबो जश्रीवमव्यराकमतरारमकम न ||
आशग्रंकरा ||यणेक ब्रह्मरा रनरराकरार| मगकत अकक्रयणे रनववर्वकरार |तणेथप मरायरा वबोडग्रंबर| कबोठमन आलर ||४||
ब्रह्म अखग्रंड रनगगण
र्व | तणेथप इछिरा धरर कबोण |रनगगण
र्व श्रीग्रं सगगणपववण| इछिरा नराहरग्रं ||||५||
मगळश्रीग्रं असणेचचनरा सगगण| म्हणतरन नरामप रनगगण
र्व |तणेथप जरालप सगगण| कबोणणेपरर ||६||
रनगगण
र्व चच गगणरा आलप | ऐसप जरर अनगवरादलप |लरागदों पराहणे यणेणप बबोलप | ममखप
र्व ण ||७||
यणेक म्हणतश्री रनररावणेव| करन अकतरार्व तबो दणे व |रयराचश्री लरळरा बरापगडणे जश्रीव| करायणे जराणतश्री ||८||
यणेक म्हणतश्री तबो परमरारमरा| कबोण जराणणे रयराचरा महहमरा |पराणश्री बरापगडरा जश्रीवरारमरा| करायणे जराणणे ||९||
उगराच महहमरा सराग्रंगतश्री| शरास्त्रिराथर्व अवघरा लबोवपतश्री |बळप चच रनगगण
र्व रास म्हणतश्री| कररन अकतरार्व ||१०||
मगळश्रीग्रं नराहरग्रं कतर्वव्यतरा| कबोण करन अकतरार्व |कतरार्व अकतरार्व हणे वरातरार्व| सममळ भमथ्यरा ||११||
जप ठराईचप रनगगण
र्व | तणेथप कचैचप कतरपण |तरर हणे इछिरा धरर कबोण| सकम ष्टरचराव्यराचश्री ||१२||
इछिरा परमणेश्वरराचश्री| ऐसश्री यक
ग तश्री बहगतणेकराग्रंचश्री |परर रयरा रनगगण
र्व रास इछिरा कक चश्री| हप कळणे नरा ||१३||
तरर हणे इतगकप कबोणप कणेलप | ककग्रं वरा आपणचच जरालप |दणे वपववण उभिरारलप | कबोणणेपरर ||१४||
दणे वपववण जरालप सवर्व| मग दणे वरास कक चरा ठराव |यणेथप दणे वराचरा अभिराव| हदसबोन आलरा ||१५||
दणे व म्हणणे सकम ष्टकतरार्व| तरर यणेवग्रं पराहणे सगगणतरा |रनगगण
र्व पणराचश्री वरातरार्व| दणे वराचश्री बड
ग रालर ||१६||
दणे व ठराईचरा रनगगण
र्व | तरर सकम ष्टकतरार्व कबोण |कतरपणराचप सगगण| नराभसवग्रंत ||१७||
यणेथप पडडलणे ववचरार| कचैसप जरालप सचरराचर |मरायरा म्हणदों स्वतग्रंतर तरर हप हह ववपररत हदसणे ||१८||
मरायरा कबोणश्रीग्रं नराहरग्रं कणेलर| हणे आपणचच ववस्तरारलर |ऐसप बबोलतराग्रं बड
ग रालर| दणे वराचश्री वरातरार्व ||१९||
www.samarthramdas400.in 204
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

दणे व रनगगण
र्व स्वतभसद्ध| रयरासश्री मरायणेभस करायणे समग्रंध |ऐसप बबोलतराग्रं ववरद्ध| हदसबोन आलप ||२०||
सकळ कराग्रंहरग्रं कतर्वव्यतरा| आलर मरायणेच्यराचच मराथराग्रं|तरर भिकतराग्रंस उद्धररतरा| दणे व नराहरग्रं ककीग्रं ||२१||
दणे वपववण नस्
ग तश्री मरायरा| कबोण नणेईल ववलयरा |आम्हराग्रं भिकतराग्रं सराग्रंभिराळरायरा| कबोणश्रीच नराहरग्रं ||२२||
म्हणबोरन मरायरा स्वतग्रंतर| ऐसरा न घडणे ककीग्रं ववचरार |मरायणेस रनभमर्वतरा सवरश्वर| तबो यणेकचच आहणे ||२३||
तरर तबो कचैसरा आहणे ईश्वर| मरायणेचरा कचैसरा ववचरार |तरर हप आतराग्रं सववस्तर| बबोभललप पराहहजणे ||२४||
शबोतराग्रं व्हरावप सरावधरान| यणेकराग कररनयराग्रं मन |आतराग्रं कथरानस
ग ग्रंधरान| सरावध ऐकरा ||२५||
यणेकणे आशग्रंकणेचरा भिराव| जनश्रीग्रं वणेगळरालणे अनभि
ग व |तणेहह बबोभलजणेतश्री सवर्व| यणेथरानक्र
ग मप ||२६||
यणेक म्हणतश्री दणे वप कणेलर| म्हणबोरन हणे ववस्तरारलर |दणे वरास इछ्यरा नस्तश्री जरालर| तरर हणे मरायरा कक चश्री ||२७||
यणेक म्हणतश्री दणे व रनगगण
र्व | तणेथप इछिरा करर कबोण |मरायरा भमथ्यरा हणे आपण| जरालरच नराहर ||२८||
यणेक म्हणतश्री परयक्षि हदसणे| तयणेसश्री नराहरग्रं म्हणतराग्रं कचैसप |मरायरा हणे अनराहद असणे| शकतश्री ईश्वरराचश्री ||२९||
यणेक म्हणतश्री सराच असणे| तरर हणे जरानप कचैसश्री रनरसणे |सराचरासराररखश्रीच हदसणे| परर हणे भमथ्यरा ||३०||
यणेक म्हणतश्री भमथ्यरा स्वभिरावप |तरर सराधन करासयरा कररावप |भिककतसराधन बबोभललप दणे वप| मरायरारयरागराकरारणप ||३१||
यणेक म्हणतश्री भमथ्यरा हदसतप | भियप अजरानसन्यणेपरातप |सराधन औषधहर घणेईजणेतप| परर तप दृश्य भमथ्यरा ||३२||
अनग्रंत सराधनप बबोभललरग्रं| नरानरा मतप भिराग्रंबरावलरग्रं |तरर मरायरा न वचणे रयराचगलर| भमथ्यरा कचैसश्री म्हणरावश्री ||३३||
भमथ्यरा बबोलणे यबोगवराणश्री| भमथ्यरा वणेदशरास्त्रिश्रीग्रं पगरराणश्रीग्रं |भमथ्यरा नरानरा रनरपणश्रीग्रं| बबोभललर मरायरा ||३४||
मरायरा भमथ्यरा म्हणतराग्रं गणेलर| हणे वरातरार्व नराहरग्रं ऐककलर |भमथ्यरा म्हणतराग्रंच लरागलर| समरागमप ||३५||
जयराचणे अग्रंतररग्रं जरान| नराहरग्रं वबोळणखलणे सज्जन |तयरास मरायरा भमथ्यराभिरान| सरयचच वराटणे ||३६||
जणेणप जचैसरा रनश्चयणे कणेलरा| तयरासश्री तचैसराचच फळलरा |पराहणे तबोचच हदसणे तबग्रंबलरा| तचैसश्री मरायरा ||३७||
यणेक म्हणतश्री मरायरा कक चश्री| आहणे तणे सवर्व ब्रह्मचच |चथजल्यरा ववघगरल्यरा घत
म राचश्री| ऐकयतरा न मबोडणे ||३८||
चथजलप आणश्री ववघगरलप | हप स्वरपश्रीग्रं नराहरग्रं बबोभललप |सराहहरय भिग्रंगलप यणेणप बबोलप | म्हणतश्री यणेक ||३९||
यणेक म्हणतश्री सवर्व ब्रह्म| हप न कळणे जयरास वमर्व |तयराचप अग्रंतररग्रंचरा भ्रम| गणेलराच नराहरग्रं ||४०||
यणेक म्हणतश्री यणेकचच दणे व| तणेथप कक चप आणणलप सवर्व |सवर्व ब्रह्म हप अपव र्व आकश्चयर्व वराटणे ||४१||
म |
यणेक म्हणतश्री यणेकचच खरप | आनहग ह नराहरग्रं दस
ग रप |सवर्व ब्रह्म यणेणप पकरारप | सहजचच जरालप ||४२||

www.samarthramdas400.in 205
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सवर्व भमथ्यरा यणेकसरप | उरलप तप चच ब्रह्म खरप |ऐसश्रीग्रं वराकयप शरास्त्रिराधरारप | बबोलतश्री यणेक ||४३||
आळग्रं करार आणश्री सगवणर्व| तणेथप नराहरग्रं भभिन्नपण |आटराआटर वणेथर्व सश्रीण| म्हणतश्री यणेक ||४४||
हरन उपमरा यणेकदणे सश्री| कचैसश्री सराहणे ल वस्तमसश्री |वणर्ववणेकतश्री अव्यकतरासश्री| सराम्यतरा न घडणे ||४५||
सगवणर्गीं दृष्टर घराभलतराग्रं| मळ
ग श्रीच आहणे वणेकततरा |आळग्रं करार सबोनप पराहतराग्रं सबोनपचच असणे ||४६||
मगळश्रीग्रं सबोनपचच हप वणेकत| जड यणेकदणे सश्री पश्रीत |पण
म रार्वस अपण
म रार्वचरा दृष्टराग्रंत| कणेवश्रीग्रं घडणे ||४७||
दृष्टराग्रंत रततगकरा यणेकदणे सश्री| दणे णप घडणे कळरायरासश्री |भसग्रंधग आणश्री लहररसश्री| भभिन्नरव कक चप ||४८||
उरतम मधणेम करनष्ठ| यणेकरा दृष्टराग्रंतप कळणे पष्ट |यणेकरा दृष्टराग्रंतप नष्ट| सग्रंदणेह वराढणे ||४९||
कक चरा भसग्रंधग कक चश्री लहरर| अचळरास चळराचश्री सरर |सराचरा ऐसश्री वबोडग्रंबरर| मरानग्रंच
म नयणे ||५०||
वबोडग्रंबरर हणे कल्पनरा| नरानरा भिरास दराखवश्री जनरा |यणेरवश्री हणे जराणरा| ब्रह्मचच असणे ||५१||
ऐसरा वराद यणेकमणेकराग्रं| लरागतराग्रं रराहहलर आशग्रंकरा |तणेचच आतराग्रं पगढप ऐकरा| सरावध हबोऊनश्री ||५२||
मरायरा भमथ्यरा कळदों आलर|परर तणे ब्रह्मश्रीग्रं कचैसश्री जरालर|म्हणरावश्री तणे रनगगण
र्व प कणेलर|तरर तणे मगळश्रीग्रंच भमथ्यरा ||५३||
भमथ्यरा शबदरग्रं कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं| तणेथप कणेलप कबोणप कराई |करणप रनगगण
र्व राचरा ठराई| हप हह अघहटत ||५४||
कतरार्व ठराईचरा अरप| कणेलप तप हह भमथ्यरारप |तथरापश्री फणेडमग्रं आक्षिणेप| शबोतयराग्रंचरा ||५५||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सपक्ष्मआशसांकरातनरूपण समरास दस
घ ररा ||२||८. २

www.samarthramdas400.in 206
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास ततसररा : सपक्ष्मआशसांकरातनरूपण

||शशरराम ||
अरणे जणे जरालप चच नराहरग्रं| रयराचश्री वरातरार्व पगससश्री कराई |तथरावप सराग्रंगदों जणेणप कराग्रंहरग्रं| सग्रंशय नगरणे ||१||
दबोररकररतराग्रं भिगजग्रंग| जळराकररतराग्रं तरग्रं ग |मरातरडराकररतराग्रं चराग्रंग| मग
म जळ वराहणे ||२||
कल्पणेरनकररतराग्रं स्वप्न हदसणे| भसग्रंपश्रीकररतराग्रं रपप भिरासणे |जळराकररतराग्रं गरार वसणे| रनभमष्य यणेक ||३||
मरातश्रीकररतराग्रं भभिग्रंतश्री जरालर| भसन्धगकररतराग्रं लहरर आलर |रतळराकररतराग्रं पगतळश्री| हदसदों लरागणे ||४||
सबोन्यराकररतराग्रं अळग्रं करार| तग्रंतगकररतराग्रं जरालप चश्रीर |करासवराकररतराग्रं ववस्तरार| हरातरापरायराग्रंचरा ||५||
तमप हबोतप तरर चथजलप | तररकररतराग्रं मश्रीठ जरालप |तबग्रंबराकररतराग्रं तबग्रंबलप | परततबग्रंब ||६||
पथ्
म वश्रीकररतराग्रं जरालप झराड| झराडराकररतराग्रं छ्यरायरा वराड |धरातगकररतराग्रं पवराड| उग्रं च नश्रीच वणरार्वचरा ||७||
आतराग्रं असबो हरा दृष्टराग्रंत| अद्वचैतरास कक चप द्वचैत |द्वचैतपववण अद्वचैत| बबोलतराग्रंच न यणे ||८||
भिरासराकररतराग्रं भिरास भिरासणे| दृश्यराकररतराग्रं अदृश्य हदसणे |अदृश्यरास उपमरा नसणे| म्हणबोरन रनरबोपम ||९||
कल्पणेनणेववरहहत हणे त| दृश्यरावणेगळरा दृष्टराग्रंत |द्वचैतरावणेगळप द्वचैत| कचैसप जरालप ||१०||
ववचचत्रि भिगवग्रंतराचश्री करणश्री| वणर्ववणेनरा सहस्त्रिफणश्री |तणेणप कणेलर उभिवणश्री| अनग्रंत ब्रह्मराग्रंडराचश्री ||११||
परमरारमरा परमणेश्वर| सवर्वकतरार्व जबो ईश्वर |तयरापरासमरन ववस्तरार| सकळ जरालरा ||१२||
ऐसश्रीग्रं अनग्रंत नरामप धरर| अनग्रंत शकतश्री रनमरार्वण करर |तबोचच जराणरावरा चतगररग्रं| ममळपर
ग ष ||१३||
रयरा मळ
म पर
ग षराचश्री वबोळखण| तणे ममळमरायराचच आपण |सकळ कराग्रंहरग्रं कतरपण| तणेथपचच आलप ||१४||
||श्लबोक ||
करायर्वकरारण कतरर्व म वणे हणे तगश पकमरतरच्यतणे ||
हणे उघड बबोलतराग्रं न यणे| मबोडदों पराहरातबो उपरायणे |यणेरवश्रीग्रं हप पराहतराग्रं कराय| सराच आहणे ||१५||
दणे वरापरासमन सकळ जरालप | हप सवरारस मरानलप |परर रयरा दणे वरास वबोळणखलप | पराहहजणे ककीग्रं ||१६||
भसद्धराग्रंचणे जप रनरपण| जप सराधकराग्रंस न मनणे जराण |पकव नराहरग्रं अग्रंतशकणर्व| म्हणबोरनयराग्रं ||१७||
अववद्यरागगणप बबोभलजणे जश्रीव| मरायरागगणप बबोभलजणे भशव |ममळमरायरा गगणप दणे व| बबोभलजणेतबो ||१८||
म्हणतरन करारण ममळमरायरा| अनग्रंत शकतश्री धररावयरा |तणेथश्रीचरा अथर्व जराणरावयरा| अनगभिवश्री पराहहजणे ||१९||
www.samarthramdas400.in 207
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

ममळमरायरा तबोचच ममळपर

ग ष| तबोचच सवरारचरा ईश |अनग्रंतनरामश्री जगदरश| तयरासश्रीचच बबोभलजणे ||२०||
अवघश्री मरायरा ववस्तरारलर| परर हणे रनशणेष नराचथलर |ऐभसयरा वचनराचश्री खबोलर| ववरळरा जराणणे ||२१||
ऐसप अनव
ग रार्वच्य बबोभलजणे| परर हप स्वरानभि
ग वप जराणणजणे |सग्रंतसग्रंगणेववण नम
ग जणे| कराग्रंहर कणेल्यराग्रं ||२२||
मरायरा तबोचच मळ
म पर
ग ष| सराधकराग्रं न मनणे हप रनशणेष |परर अनग्रंतनरामश्री जगदरश| कबोणरास म्हणरावप ||२३||
नरामरप मरायणे लरागलप | तरर हप बबोलणप नश्रीटचच जरालप |यणेथप शबोतश्रीग्रं अनम
ग रारनलप | करासयरासश्री ||२४||
आतराग्रं असबो हणे सकळ बबोलर| मरागश्रील आशग्रंकरा रराहहलर |रनरराकराररग्रं कचैसश्री जरालर| ममळमरायरा ||२५||
दृष्टरबग्रंधन भमथ्यरा सकळ| परर तबो कचैसरा जरालरा खणेळ |हप चच आतराग्रं अवघप रनवळ| करन दराऊग्रं ||२६||
आकराश असतराग्रं रनश्चळ| मधप वरायबो जरालरा चग्रंचळ |तचैसश्री जराणरावश्री कणेवळ| मळ
म मरायरा ||२७||
रप वरायबोचप जरालप | तणेणप आकराश भिग्रंगलप |ऐसप हप सरय मरानलप | नवचणे ककग्रं कदरा ||२८||
तचैसश्री ममळमरायरा जरालर| आणश्री रनगगण
र्व तरा सग्रंचलर |यणेणप दृष्टराग्रंतप तगटलर| मरागश्रील आशग्रंकरा ||२९||
वरायग नव्हतरा पगररातन| तचैसश्री ममळमरायरा जराण |सराच म्हणतराग्रं पगन्हरा लरन| हबोतसणे ||३०||
वरायबो रपप कचैसरा आहणे | तचैसश्री ममळमरायरा पराहप |भिरासणे परर तप न लराहणे | रप तयणेचप ||३१||
वरायबो सरय म्हणबो जरातराग्रं| परर तबो न यणे दराखववतराग्रं |तयराकडणे पराहदों जरातराग्रं| धगळश्रीच हदसणे ||३२||
तचैसश्री ममळमरायरा भिरासणे| भिरासश्री परर तणे न हदसणे |पगढप ववस्तरारलर असणे| मरायरा अववद्यरा ||३३||
जचैसप वरायबोचणेरन यबोगप | दृश्य उडणे गगनमरागर |ममळमरायणेच्यरा सग्रंयबोगप | तचैसप जग ||३४||
गगनश्रीग्रं आभिराळ नराचथलप | अकस्मरात उदवलप |मरायणेचणेरन गगणप जरालप | तचैसप जग ||३५||
नराचथलपचच गगन नव्हतप | अकस्मरात आलप तणेथप |तचैसप दृश्य जरालप यणेथप| तचैभसयरापरर ||३६||
परर रयरा आभिराळराकररतराग्रं| गगनराचश्री गणेलर रनश्चळतरा |वराटणे परर तणे तरवतरा| तचैसश्रीच आहणे ||३७||
तचैसप मरायणेकररतराग्रं रनगगण
र्व | वराटणे जरालप सगगण |परर तप पराहतराग्रं सग्रंपमण|
र्व जचैसप तचैसप ||३८||
आभिराळ आलणे आणण गणेलप| तरर गगन तप सग्रंचलप |तचैसप गगणरा नराहरग्रं आलप | रनगगण
र्व ब्रह्म ||३९||
नभि मराथरा लरागलप हदसणे| परर तप जचैसप तचैसप असणे |तचैसप जराणरावप ववश्वरासप| रनगगण
र्व ब्रह्म ||४०||
ऊधर्व पराहरातराग्रं आकराश| रनभळमरा हदसणे सरावकरास |परर तबो जराणणजणे भमथ्यराभिरास| भिरासलरासणे ||४१||
आकराश परालथप घरातलप | चहमग्रंकडणे आटबोपलप |वराटणे ववश्वरास कदोंडडलणे| परर तप मबोकळणे चच असणे ||४२||

www.samarthramdas400.in 208
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

पवर्वतश्रीग्रं रनळरा रग्रं ग हदसणे| परर तबो तयरा लरागलरा नसणे |अभलप्त जराणरावणे तचैसप| रनगगण
र्व ब्रह्म ||४३||
रथ धरावतराग्रं पथ्
म वश्री चग्रंचळ| वराटणे परर तणे असणे रनश्चळ |तचैसप परब्रह्म कणेवळ| रनगगण
र्व जराणरावप ||४४||
आभिराळराकररतराग्रं मयग्रंक| वराटणे धरावतबो रनशग्रंक |परर तप अवघप मराईक| आभिराळ चळणे ||४५||
झळणे अथवरा अकग्नज्वराळ| तणेणप कग्रंवपत हदसणे अग्रंत्रिराळ |वराटणे परर तप रनश्चळ| जचैसप तचैसप ||४६||
तचैसप स्वरप हप सग्रंचलप | असतराग्रं वराटणे गगणरा आलप |ऐसप कल्पनणेभस गमलप | परर तणे भमथ्यरा ||४७||
दृकष्टबग्रंधनराचरा खणेळ| तचैसश्री मरायरा हणे चग्रंचळ |वस्तग शराश्वत रनश्चळ| जचैसश्री तचैसश्री ||४८||
ऐसश्री वस्तग रनररावणेव| मरायरा दराखवश्री अवणेव |ईचरा ऐसरा स्वभिराव| नराचथलरच हणे ||४९||
मरायरा पराहरातराग्रं मगळश्रीग्रं नसणे| परर हणे सराचरा ऐसश्री भिरासणे |उदवणे आणण रनरसणे| आभिराळ जचैसप ||५०||
ऐसश्री मरायरा उदवलर| वस्तग रनगगण
र्व सग्रंचलर |अहग्रं ऐसश्री स्फगरतर्व जरालर| तणेचच मरायरा ||५१||
गगणमरायणेचणे पवराडणे| रनगगण
र्व श्रीग्रं हप कराग्रंहरग्रंच न घडणे |परर हप घडणे आणश्री मबोडणे| सस्वरपश्रीग्रं ||५२||
जचैसश्री दृष्टर तरळलर| तणेणप सणेनराच भिरासलर |पराहरातराग्रं आकराशश्रीग्रंच जरालर| परर तणे भमथ्यरा ||५३||
भमथ्यरा मरायणेचरा खणेळ| उदव बबोभललरा सकळ |नरानरातरवराग्रंचरा पराल्हराळ| सराग्रंडमरनयराग्रं ||५४||
तरवप मगळश्रीग्रंच आहणे तश्री| वदोंकरार वरायबोचश्री गतश्री |तणेथश्रीचरा अथर्व जराणतश्री| दक्षि जरानश्री ||५५||
ममळमरायणेचणे चळण| तप चच वरायबोचप लक्षिण |समक्ष्म तरवप तप चच जराण| जडरवरा परावलरग्रं ||५६||
ऐसश्रीग्रं पग्रंचमराहराग्रंभिमतप| पमवर्गीं हबोतश्री अवणेकतप |पगढप जरालरग्रं वणेकतप | सकम ष्टरचनणेसश्री ||५७||
ममळमरायणेचप लक्षिण| तप चच पग्रंचभिमरतक जराण |रयराचश्री पराहप वबोळखण| समक्ष्मदृष्टरग्रं ||५८||
आकराश वरायबोववण| इछ्यराशबद करर कबोण |इछिराशकतश्री तणेचच जराण| तणेजस्वरप ||५९||
मद
म पण तणेचच जळ| जडरव पथ्म वश्री कणेवळ |ऐसश्री ममळमरायरा सकळ| पग्रंचभिमरतक जराणरावश्री ||६०||
यणेक यणेक भिमतराग्रंपबोटरग्रं| पग्रंचभिमतराग्रंचश्री रराहराटर |सवर्व कळणे समक्ष्मदृष्टर| घरालमन पराहरातराग्रं ||६१||
पगढप जडरवरास आलरग्रं| तरर असतश्रीग्रं करालवलरग्रं |ऐसश्री मरायरा ववस्तरारलर| पग्रंचभिमरतक ||६२||
ममळमरायरा पराहरातराग्रं मगळश्रीग्रं| अथवरा अववद्यरा भिममग्रंडळश्रीग्रं |स्वग्यर्व मरम य परातराळश्रीग्रं| पराग्रंचचच भिमतप ||६३||
||श्लबोक ||
स्वगर मरम यत परातरालणे वरा यकरकग्रंचचरसचरराचरग्रं |सवर्वपग्रंचभिमतकग्रं रराम षष्ठप ककग्रं चचन्न दृश्यतणे ||

www.samarthramdas400.in 209
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सरय स्वरप आहदअग्रंतश्रीग्रं| मध्यप पग्रंचभिमतप वतर्वतश्री |पग्रंचभिमरतक जराणणजणे शबोतश्रीग्रं| ममळमरायरा ||६४||
यणेथप उहठलर आशग्रंकरा| सरावध हबोऊन ऐकरा |पग्रंचभिमतप जरालरग्रं यणेकरा| तमबोगगणरापरासगनश्री ||६५||
ममळमरायरा गगणरापरतश्री| तणेथप भिमतप कक चच हबोतश्रीग्रं |ऐसश्री आशग्रंकरा हणे शबोतश्रीग्रं| घणेतलर असणे ||६६||
ऐसप शबोतश्रीग्रं आक्षिणेवपलप | सग्रंशयरास उभिप कणेलप |यराचप उरतर हदधलप | पहग ढलणे समरासश्रीग्रं ||६७||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सपक्ष्मआशसांकरानराम समरास ततसररा ||३||८. ३

www.samarthramdas400.in 210
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास चवररा : सपक्ष्मपसांचभपतततनरूपण

||शशरराम ||
मरागश्रील आशग्रंकणेचप ममळ| आतराग्रं हबोईल पराग्रंजळ |वकम रत कररावश्री रनवळ| रनभमष्य यणेक ||१||
ब्रह्मश्रीग्रं ममळमरायरा जरालर| रतच्यरा पबोटरा मरायरा आलर |मग तणे गगणरा पसवलर| म्हणतरन गगणक्षिबोभभिणश्री ||२||
पगढप रतजपरासराव कबोण| सरवरजतमबोगगण |तमबोगगणरापरासमन रनमरार्वण| जरालर पग्रंचभिमतप ||३||
ऐसश्रीग्रं भिमतप उदवलरग्रं| पगढप तरवप ववस्तरारलरग्रं |एवग्रं तमबोगगणरापरासमन जरालरग्रं| पग्रंचमराहराग्रंभिमतप ||४||
ममळमरायरा गगणरापरतश्री| तणेथप भिमतप कक चश्रीग्रं हबोतश्रीग्रं |ऐसश्री आशग्रंकरा हणे शबोतश्रीग्रं| घणेतलर मरागराग्रं ||५||
आणणक यणेक यणेकणे भिमतश्रीग्रं| पग्रंचभिमतप असतश्री |तणे हह आतराग्रं कचैसश्री कस्थतश्री| पराग्रंजळ करग्रं ||६||
समक्ष्मदृष्टरचप कततगक| ममळमरायरा पग्रंचभिमरतक |शबोतश्रीग्रं ववमळ वववणेक| कणेलरा पराहहजणे ||७||
आधश्रीग्रं भिमतप तश्रीग्रं जराणरावश्रीग्रं| रपप कचैसश्रीग्रं वबोळखरावश्री |मग तप शबोधमन पराहरावश्रीग्रं| समक्ष्मदृष्टरग्रं ||८||
वबोळखश्री नराहर अग्रंतरर| तणे वबोळखरावश्री कबोणणेपरर |म्हणबोरन भिमतराग्रंचश्री वबोळखश्री चतगररग्रं| नरावणेक पररसरावश्री ||९||
जप जप जड आणश्री कहठण| तप तप पथ्
म वश्रीचप लक्षिण |मद
म आणश्री वबोलणेपण| रततगकप आप ||१०||
जप जप उष्ण आणश्री सतणेज| तप तप जराणरावप पक तणेज |आतराग्रं वरायबोहह सहज| रनरबोवपजणेल ||११||
चचैतन्य आणश्री चग्रंचळ| तबो हरा वरायबोचच कणेवळ |समन्य आकराश रनश्चळ| आकराश जराणरावप ||१२||
ऐसश्रीग्रं पग्रंचमराहराग्रंभिमतप| वबोळखश्री धररावश्री सग्रंकणेतप |आतराग्रं यणेककीग्रं पराग्रंच भिमतप| सरावध ऐकरा ||१३||
जप तत्रिगगणराहमरन पर| रयराचरा समक्ष्म ववचरार |यरालरागश्रीग्रं अरत तरपर| हबोऊन ऐकरा ||१४||
समक्ष्म आकराशश्रीग्रं कचैसश्री पथ्
म वश्री| तणेचच आधश्रीग्रं रनरबोपरावश्री |यणेथप धरारणरा धररावश्री| शबोतणेजनश्रीग्रं ||१५||
आकराश म्हणजणे अवकराश सन्
म य|समन्य म्हणणजणे तप अजरान |अजरान म्हणणजणे जडरव जराण| तणेचच पथ्
म वश्री ||१६||
आकराश स्वयप आहणे मद
म | तप चच आप स्वतभसद्ध |आतराग्रं तणेज तप हह ववशद| करन दराऊग्रं ||१७||
अजरानप भिरासलरा भिरास| तबोचच तणेजराचरा पकराश |आतराग्रं वरायबो सरावकराश| सराकल्य सराग्रंगदों ||१८||
वरायग आकराश नराहरग्रं भिणेद| आकराशराइतगकरा असणे स्तबध |तथरापश्री आकराशश्रीग्रं जबो रनरबोध| तबोचच वरायबो ||१९||
आकराशश्रीग्रं आकराश भमसळलप | हप तदों नलगणे ककग्रं बबोभललप |यणेणप पकरारप रनरबोवपलप | आकराश न पग्रंचभिमत ||२०||
वरायबोमध्यप पग्रंचभिमतप| तप हह ऐकरा यणेकचचरतप |बबोभलजणेतश्री तणे समस्तप | यणेथरान्वयप ||२१||
www.samarthramdas400.in 211
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

हळग फमल तरर जड| हळग वराररा तरर रनतबड |वरायबो लरागतराग्रं कडराड| मबोडतश्री झराडप ||२२||
तबोलप ववण झराड मबोडणे| ऐसप हप कहहग्रंच न घडणे |तबोल तबोचच तयणे जडणे| पथ्
म वश्रीचरा अग्रंश ||२३||
यणेथप शबोतणे आशग्रंकरा घणेतश्री| तणेथप कचैचश्रीग्रं झराडप हबोतश्रीग्रं |झराडप नव्हतश्रीग्रं तरर शकतश्री| कहठणरप आहणे ||२४||
वन्हरस्फगलरग्रंग लराहरान| कराग्रंहरग्रं तऱ्हर असणे उष्ण |तचैसप सगक्ष्मश्रीग्रं जडपण| समक्ष्मरपप ||२५||
मद
म पण तप चच आप| भिरास तणेजराचप स्वरप |वरायबो तणेथप चग्रंचळरप| सहजचच आहणे ||२६||
सकळराग्रंस भमळबोन आकराश| सहजचच आहणे अवकराश |पग्रंचभिमतराग्रंचणे अग्रंश| वरायबोमधप रनरबोवपलणे ||२७||
आतराग्रं तणेजराचप लक्षिण| भिरासलपपण तप कठठीण |तणेजश्रीग्रं ऐसश्री वबोळखण| पथ्
म वश्रीयणेचश्री ||२८||
भिरासलरा भिरास वराटणे मद
म | तणेजश्रीग्रं आप तणेचच पभसद्ध |तणेजश्रीग्रं तणेज स्वतभसद्ध| सराग्रंगणप चच नलगणे ||२९||
तणेजश्रीग्रं वरायबो तबो चग्रंचळ| तणेजश्रीग्रं आकराश रनश्चळ |तणेजश्रीग्रं पग्रंचभिमतप सकळ| रनरबोवपलरग्रं ||३०||
आतराग्रं आपराचप लक्षिण| आप तप चच जप मद
म पण |मद
म पण तप कहठण| तणेचच पथ्म वश्री ||३१||
आपश्रीग्रं आप सहजचच असणे| तणेज मद
म पणप भिरासणे |वरायबो स्तबधपणप हदसणे| मद
म रवराआग्रंगश्री ||३२||
आकराश न लगणे सराग्रंगरावप | तप व्यरापकचच स्वभिरावप |आपश्रीग्रं पग्रंचभिमतराग्रंचश्रीग्रं नराग्रंवप| समक्ष्म रनरबोवपलरग्रं ||३३||
आतराग्रं पथ्
म वश्रीचप लक्षिण| कठठीण पथ्म वश्री आपण |कहठणरवश्रीग्रं मद
म पण| तप चच आप ||३४||
कहठणरवराचरा जबो भिरास| तबोचच तणेजराचरा पकराश |कहठणरवश्रीग्रं रनरबोधराग्रंश| तबोचच वरायबो ||३५||
आकश सकळराग्रंस व्यरापक| हरा तदों पगटचच वववणेक |आकराशश्रीग्रंच कराग्रंहरग्रं यणेक| भिरास भिरासणे ||३६||
आकराश तबोडडतराग्रं तगटणेनरा| आकराश फबोडडतराग्रं फगटणे नरा |आकराश परतप हबोयणेनरा| रतळमरात्रि ||३७||
असबो आतराग्रं पथ्
म वश्रीअग्रंत| दराववलरा भिमतराग्रंचरा सग्रंकणेत |यणेक भिमतश्रीग्रं पग्रंचभिमत| तप हह रनरबोवपलप ||३८||
परर हप आहराच पराहरातराग्रं नरातगडणे| बळप चच पबोटरग्रं सग्रंदणेह पडणे |भ्रराग्रंरतरपप अहग्रं तरा चढणे | अकस्मरात ||३९||
समक्ष्मदृष्टरनप पराहरातराग्रं| वरायबोचच वराटणे तरवतरा |समक्ष्म वरायबो शबोधमग्रं जरातराग्रं| पग्रंचभिमतप हदसतश्री ||४०||
एवग्रं पग्रंचभिमरतक पवन| तणेचच ममळमरायरा जराण |मरायरा आणश्री समक्ष्म तत्रिगगण| तणेहह पग्रंचभिमरतक ||४१||
भिमतप गगण मणेळववजणे| रयरासश्री अष्टधरा बबोभलजणे |पग्रंचभिमरतक जराणणजणे| अष्टधरा पकमरत ||४२||
शबोधमन पराहहल्यरावश्रीण| सग्रंदणेह धरणप ममखप
र्व ण |यराचश्री पराहरावश्री वबोळखण| समक्ष्मदृष्टरग्रं ||४३||
गगणरापरासमरन भिमतप| परावलरग्रं पष्ट दशणेतप |जडरवरा यणेऊन समस्तप | तरवप जरालरग्रं ||४४||

www.samarthramdas400.in 212
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

पढ
ग प तरववववग्रंचनरा| वपग्रंडब्रह्मराग्रंड तरवरचनरा |बबोभललर असणे तणे जनरा| पगटचच आहणे ||४५||
हरा भिमतकदर्व म बबोभललरा| सक्ष्
म म सग्रंकणेतप दराववलरा |ब्रह्मगबोळ उभिरारलरा| तरपव
म र्गीं ||४६||
यरा ब्रह्मराग्रंडरापचैभलकडडल गबोष्टर| जक जरालर नव्हतश्री सष्म टर |ममळमरायरा समक्ष्मदृष्टरग्रं| वबोळखरावश्री ||४७||
सप्तकग्रंचगक पचग्रंड| जरालप नव्हतप ब्रह्मराग्रंड |मरायणेअववद्यणेचप बग्रंड| ऐभलकडणे ||४८||
ब्रह्मरा ववष्णग महणे श्वर| हरा ऐभलकडडल ववचरार |पथ्म वश्री मणेर सप्त सरागर| ऐभलकडणे ||४९||
नरानरा लबोक नरानरा स्थरानप| चन्द समयर्व तरारराग्रंगणप |सप्त द्वश्रीपप चतदरा भिगवनप| ऐभलकडणे ||५०||
शणेष कममर्व सप्त परातराळ| यणेकववस स्वगर अष्ट हदग्पराळ |तणेरतस कबोहट दणे व सकळ| ऐभलकडणे ||५१||
बराररा आहदरय| अक्ररा रद| नव नराग सप्त ऋषणेश्वर |नरानरा दणे वराग्रंचणे अवतरार| ऐभलकडणे ||५२||
मणेघ मनग चक्रवतश्री| नरानरा जश्रीवराग्रंचश्री उरपरत |आतराग्रं असबो सराग्रंगदों ककतश्री| ववस्तरार हरा ||५३||
सकळ ववस्तरारराचप ममळ| तणे ममळ मरायराच कणेवळ |मरागराग्रं रनरबोवपलर सकळ| पग्रंचभिमरतक ||५४||
समक्ष्मभिमतप जणे बबोभललरग्रं| तणेचच पगढप जडरवरा आलरग्रं |तणे सकळहह बबोभललरग्रं| पगहढलणे समरासश्रीग्रं ||५५||
पग्रंचभिमतप पथ
म कराकरारप | पगढप रनरबोवपलरग्रं ववस्तरारप |वबोळखश्रीकरारणप अरयरादरप | शबोतश्रीग्रं शवण कररावश्रीग्रं ||५६||
पग्रंचभिमरतक ब्रह्मगबोळ| जणेणप कळणे हरा पराग्रंजळ |दृश्य सराग्रंडमन कणेवळ| वस्तगच पराववजणे ||५७||
मराहराद्वरार वबोलराग्रंडरावप | मग दणे वदशर्वन घ्यरावप |तचैसप दृश्य हणे | सराग्रंडरावप | जराणबोरनयराग्रं ||५८||
म्हणबोरन दृश्यराचरा पबोटरग्रं| आहणे पग्रंचभिमतराग्रंचश्री दराटर |यणेकपणप पडडलर भमठठी| दृश्य पग्रंचभिमतराग्रं ||५९||
एवग्रं पग्रंचभिमतराग्रंचपचच दृश्य| सष्म टर रचलर सरावकरास |शबोतश्रीग्रं करन अवकराश| शवण कररावप ||६०||
इरत शश्रीदरासबबोधणे गगरभशष्यसग्रंवरादणे
इतत शशदरासबबोधदेसपक्ष्मपसांचभपतततनरूपणनराम समरास चवररा ||४||८. ४

www.samarthramdas400.in 213
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास परासांचवरा : स्रपळपसांचमहिराभपततस्वरूपराकराशभदेदबोनराम

||शशरराम ||
कणेवळ ममखर्व तप नणेणणे| म्हणतन घडलप सराग्रंगणणे |पग्रंचभिमतराग्रंचश्रीग्रं लक्षिणप | ववशद कररन ||१||
पग्रंचभिमतराग्रंचरा कदर्व म जरालरा| आतराग्रं न वचणे वणेगळरा कणेलरा |परग्रं तग कराग्रंहरग्रं यणेक वणेगळरालरा| करन दराऊग्रं ||२||
पवर्वत पराषराण भशळरा भशखरप | नरानरा वणर लहरान थबोरप |खडणे गगग्रंडणे बहगत पकरारप | जराणणजणे पथ्म वश्री ||३||
नरानरा रग्रं गराग्रंचश्री मकम रतकरा| नरानरा स्थळबोस्थळश्रीग्रं जणे कराग्रं |वराळगकप वराळग अनणेकरा| भमळबोन पथ्
म वश्री ||४||
पगरप पटणप मनबोहरप | नरानरा मग्रंहदरप दरामबोदरप |नरानरा दणे वराळयप भशखरप | भमळबोन पथ्
म वश्री ||५||
सप्त द्वश्रीपरावतश्री पथ्
म वश्री| करायणे म्हणबोरन सराग्रंगरावश्री |नव खग्रंडणे भमळबोन जराणरावश्री| वसगग्रंधररा ||६||
नरानरा दणे व नरानरा नप
म तश्री| नरानरा भिराषरा नरानरा ररतश्री |लक्षि चतऱ्यरासश्री उरपरतश्री| भमळबोन पथ्
म वश्री ||७||
नरानरा उद्वसप जप वनप| नरानरा तरवरराग्रंचश्रीग्रं बनप |चगररकग्रंदरप नरानरा स्थरानप| भमळबोन पथ्म वश्री ||८||
नरानरा रचनरा कणेलर दणे वश्रीग्रं| जणे जणे रनभमर्वलर मरानवश्री |सकळ भमळबोन पथ्
म वश्री| जराणणजप शबोतश्रीग्रं ||९||
नरानरा धरातग सगवणरार्वहदक| नरानरा ररनप जणे अनणेक |नरानरा कराष्ठवक्षि
म राहदक| भमळबोन पथ्
म वश्री ||१०||
आतराग्रं असबो हप बहगवस| जडराग्रंश आणश्री कहठणराग्रंश |सकळ पथ् म वश्री हरा ववश्वरास| मरारनलरा पराहहजणे ||११||
बबोभललप पथ्म वश्रीचणे रप| आतराग्रं सराग्रंचगजणेल आप |शबोतश्रीग्रं वबोळखरावप रप| सरावध हबोऊनश्री ||१२||
वरापश्री कमप सरबोवर| नरानरा सररतराग्रंचप जप नश्रीर |मणेघ आणश्री सप्त सरागर| भमळबोन आप ||१३||
||श्लबोकराधर्व - क्षिरारक्षिश्रीरसगररासवपर्वदर्वचध इक्षिगजल
र्व ग्रं तथरा ||
क्षिरारसमगद हदसतराहणे | सकळ जन दृष्टरस पराहणे |जणेथप लवण हबोतराहणे | तबोचच क्षिरारभसग्रंधग ||१४||
यणेक दध
ग राचरा सरागर| रयरा नराव क्षिश्रीरसरागर |दणे वप हदधलरा रनरग्रं तर| उपमन्यरासश्री ||१५||
यणेक समगद मद्यराचरा| यणेक जराणरावरा घत
म राचरा |यणेक रनखळ दह्यराचरा| समगद असणे ||१६||
यणेक उसराच्यरा रसराचरा| यणेक तबो शगद्ध जळराचरा |ऐसरा सरातराग्रं समगदराचरा| वणेढरा पथ्
म वश्रीयणेसश्री ||१७||
एवग्रं भिममग्रंडळश्रीचप जळ| नरानरा स्थळश्रीच
ग्रं प सकळ |भमळबोन अवघप कणेवळ| आप जराणरावप ||१८||
पथ्
म वश्रीगभिर्गीं ककतश्रीयणेक| पथ्
म वश्रीतळश्रीग्रं आवणर्मोदक |रतहरग्रं लबोककीग्रंचप उदक| भमळबोन आप ||१९||
नरानरा वल्लर बहगवस| नरानरा तरवरराग्रंचणे रस |मधग पराररा अमत
म ववष| भमळबोन आप ||२०||
www.samarthramdas400.in 214
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

नरानरा रस स्नणेहराहदक| यराहह वणेगळणे अनणेक |जगरावणेगळणे अवश्यक| आप बबोभलजणे ||२१||

सरारद आणश्री सश्रीतळ| जळरासराररखप परातळ |शगकलरत शबोणश्रीत मत्रि
म लराळ| आप बबोभलजणे ||२२||
आप सग्रंकणेतप जराणरावप | परातळ बबोलप वबोळखरावप |मद
म सश्रीतळ स्वभिरावप | आप बबोभलजणे ||२३||
जरालरा आपराचरा सग्रंकणेत| परातळ मद
म गगळगगभळत |स्वणेद श्लणेष्मरा अशग समस्त| आप जराणरावप ||२४||
तणेज ऐकरा सरावधपणप | चग्रंद सय
म र्व तरारराग्रंगणप |हदव्य दणे ह सतणेजपणप | तणेज बबोभलजणे ||२५||
वन्हर मणेघश्रीग्रं ववद्यल्
ग यतरा| वन्हर सष्म टर सग्रंव्हराररतरा |वन्हर सरागररा जराभळतरा| वडवरानळग ||२६||
वन्हर शग्रंकरराचणे नणेत्रिश्रीग्रंचरा| वन्हर कराळराचणे क्षिगधणेचरा |वन्हर पररघ भिग
म बोळराचरा| तणेज बबोभलजणे ||२७||
जप जप पकराश रप| तप तप तणेजराचप स्वरप |शबोषक उष्णराहद आरबोप| तणेज जराणरावणे ||२८||
वरायबो जराणरावरा चग्रंचळ| चचैतन्य चणेतवश्री कणेवळ |बबोलणप चरालणप सकळ| वरायगमगळप ||२९||
हरालणे डबोलणे रततगकरा पवन| कराग्रंहरग्रं न चलणे पवनपववण |सष्म टर चराळरायरा करारण| ममळ तबो वरायबो ||३०||
चळण वळण आणश्री परासरारण| रनरबोध आणश्री अकबोचन |सकळ जराणरावरा पवन , चग्रंचळरपश्री ||३१||
पराण अपरान आणश्री व्यरान| चतथरा उदरान आणश्री समरान |नराग कगमर्व ककर्वश जराण| दणे वदरत धनग्रंजयणे ||३२||
कजतगकप कराग्रंहरग्रं हबोतप चळण| रततगकप वरायबोचप लक्षिण |चदनग्रं समयर्व तरारराग्रंगण| वरायबोचच धतरार्व ||३३||
आकराश जराणरावप पबोकळ| रनमर्वळ आणश्री रनश्चळ |अवकराशरप सकळ| आकराश जराणरावप ||३४||
आकराश सकळराग्रंस व्यरापक| आकराश अनणेककीग्रं यणेक |आकराशरामध्यप कततगक| चहमग्रं भिमतराग्रंचणे ||३५||
आकराशरा ऐसप नराहरग्रं सरार| आकराश सकळराग्रंहमन थबोर |पराहरातराग्रं आकराशराचरा ववचरार| स्वरपरासराररखरा ||३६||
तव भशष्यप कणेलरा आक्षिणेप| दबोहरचप सरारखपचच रप |तरर आकराशचच स्वरप| कराग्रं म्हणबो नयणे ||३७||
आकराश स्वरपरा कबोण भिणेद| पराहरातराग्रं हदसणेतश्री अभिणेद |आकराश वस्तगच स्वतभसद्ध| कराग्रं न म्हणरावश्री ||३८||
वस्तग अचळ अढळ| वस्तग रनमर्वळ रनश्चळ |तचैसपचच आकराश कणेवळ| वस्तगसराररखप ||३९||
ऐकबोरन वकतरा बबोलणे वचन| वस्तग रनगगण
र्व पगररातन |आकराशराआग्रंगश्री सप्त गगण| शरास्त्रिश्रीग्रं रनरबोवपलप ||४०||
कराम क्रबोध शबोक मबोहबो| भिय अजरान सगन्यरव पराहबो |ऐसरा सप्तववध स्वभिराव| आकराशराचरा ||४१||
ऐसप शरात्रिराकरारप बबोभललप | म्हणबोरन आकराश भिमत जरालप |स्वरप रनववर्वकरार सग्रंचलप | उपमणेरहहत ||४२||
कराचबग्रंहद आणश्री जळ| सराररखप च वराटणे सकळ |परर यणेक कराच यणेक जळ| शराहराणणे जराणतश्री ||४३||

www.samarthramdas400.in 215
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

रवरामधप स्फहटक पडडलरा| लबोककीग्रं तदप

म दणे णखलरा |तणेणप कपराळमबोक्षि जरालरा| करापस
ग न करर ||४४||
तदल
ग रामधप श्वणेत खडणे| तग्रंदल
ग रासराररखप वराग्रंकगडणे |चराऊग्रं जरातरा दराग्रंत पडणे| तणेव्हराग्रं कळणे ||४५||
तत्रिभिरागरामधप खडरा असणे| तत्रिभिरागरासराररखराच भिरासणे |शबोधग्रंम जरातराग्रं वणेगळरा हदसणे| कहठणपणप ||४६||
गगळरासराररखरा गगळदगड| परर तबो कहठण रनचराड |नरागकराग्रंडश्री आणश्री वणेखग्रंड| यणेक म्हणबो नयणे ||४७||
सबोनप आणश्री सबोनवपतळ| यणेकचच वराटतश्री कणेवळ |परर वपतळप सश्री भमळतराग्रं ज्वराळ| कराभळमरा चढणे ||४८||
असबो हणे हरन दृष्टराग्रंत| आकराश म्हणणजणे कणेवळ भित
म |तप भिमत आणश्री अनग्रंत| यणेक कचैसणे ||४९||
वस्तगसश्री वणर्वचच नसणे| आकराश शरामवणर्व असणे |दबोहरग्रंस सराम्यतरा कचैसणे| कररतश्री ववचक्षिण ||५०||
शबोतणे म्हणतश्री कक चप रप| आकराश ठराग्रंईचणे अरप |आकराश वस्तगच तदप
म | भिणेद नराहरग्रं ||५१||
चहमग्रं भिमतराग्रंस नराश आहणे | आकराश कचैसप नरासतराहणे |आकराशरास न सराहणे | वणर्व वणेकतश्री ववकरार ||५२||
आकराश अचळ हदसतप | रयराचप करायणे नरासदों पराहरातप |पराहरातराग्रं आमगचणेरन मतप | आकराश शराश्वत ||५३||
ऐसणे ऐकबोन वचन| वकतरा बबोलणे परतवचन |ऐक आतराग्रं लक्षिण| आकराशराचप ||५४||
आकराश तमरापरासमन जरालप | म्हणबोन कराम क्रबोधप वणेकष्टलप |अजरान सगन्यरव बबोभललप | नराम तयराचप ||५५||
अजरानप करामक्रबोधराहदक| मबोहबो भियणे आणश्री शबोक |हरा अजरानराचरा वववणेक| आकराशरागगणप ||५६||
नराकस्तक नकरारवचन| तप सगन्यराचप लक्षिण |तयरास म्हणतश्री हगदयसगन्य| अजरान पराणश्री ||५७||
आकराश स्तबधपणप सगन्य| सगन्य म्हणणजणे तप अजरान |अजरान म्हणणजणे कहठण| रप तयराचप ||५८||
कहठण सगन्य ववकरारवग्रंत| तयरास कचैसप म्हणरावप सग्रंत |मनरास वराटणे हप तद्वत| आहराच दृष्टरग्रं ||५९||
अजरान करालवलप आकराशश्रीग्रं| तयरा कदर्व मरा जरान नरासश्री |म्हणबोरनयरा आकराशरासश्री| नराश आहणे ||६०||
तचैसप आकराश आणश्री स्वरप| पराहरातराग्रं वराटतश्री यणेकरप |परर दबोहरग्रंमधप ववक्षिणेप| सगन्यरवराचरा ||६१||
आहराच पराहरातराग्रं कल्पणेरनसश्री| सराररखप च वराटणे रनश्चयपसश्रीग्रं |परर आकराश स्वरपरासश्री| भिणेद नराहर ||६२||
उन्मनश्री आणश्री सगषगकप्त अवस्तरा| सराररखणेच वराटणे तरवतरा |परर वववग्रंचमन पराहदों जरातराग्रं| भिणेद आहणे ||६३||
खबोटप खऱ्यरासराररखप भिराववतश्री| परर पररक्षिवग्रंत रनवडडतश्री |कराग्रं कगरग्रं गप दणे खबोन भिगलतश्री| मग
म जळरासश्री ||६४||
आतराग्रं असबो हरा दृष्टराग्रंत| बबोभललरा कळरायरा सग्रंकणेत |म्हणतरन भिमत आणश्री अनग्रंत| यणेक नव्हणे तश्री ||६५||
आकराश वणेगळणे पणप पराहरावप | स्वरपश्रीग्रं स्वरपचच व्हरावप |वस्तगचप पराहराणप स्वभिरावप | ऐसणे असणे ||६६||

www.samarthramdas400.in 216
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

यणेथप आशग्रंकरा कफटलर| सग्रंदणेहवरम तश्री मरावळलर |भभिन्नपणप नवचणे अनभि

ग वलर| स्वरपकस्थतश्री ||६७||
आकराश अनभि
ग वरा यणेतप| स्वरप अनभि
ग वरापरतप |म्हणबोरनयराग्रं आकराशरातप | सराम्यतरा न घडणे ||६८||
दग्ग धरासराररखरा जळराग्रंश| रनवडगग्रं जराणतश्री रराजहग्रं स |तचैसप स्वरप आणश्री आकराश| सग्रंत जराणतश्री ||६९||
सकळ मरायरा गथरागबोवश्री| सग्रंतसग्रंगप हप उगवरावश्री |पराववजणे मबोक्षिराचश्री पदवश्री| सरसमरागमप ||७०||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे स्रपळपसांचमहिराभत
प त स्वरूपराकराशभदेदबोनराम समरास परासांचवरा ||५||८. ५

www.samarthramdas400.in 217
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सहिरावरा : दश्घ चशततनरूपण

||शशरराम ||
शबोतरा ववनवश्री वकतयरासश्री| सरसग्रंगराचश्री महहमरा कचैसश्री |मबोक्षि लराभिणे ककतराग्रं हदवसश्रीग्रं| हप मज रनरबोपरावप ||१||
धररतराग्रं सराधमचश्री सग्रंगतश्री| ककतराग्रं हदवसराग्रं हबोतणे मगकतश्री |हरा रनश्चय कमपरामगतर| मज हदनरास कररावरा ||२||
मगकतश्री लराभिणे तरक्षिणश्रीग्रं| ववश्वरासतराग्रं रनरपणश्रीग्रं |दकग श्चतपणश्रीग्रं हरानश्री| हबोतसणे ||३||
सगचचतपणप दश्ग चश्रीत| मन हबोतप अकस्मरात |रयरास कररावप रनवराग्रंत| कबोणणे पररग्रं ||४||
मनराच्यरा तबोडमन वबोढर| शवणश्रीग्रं बचैसरावप आवडश्रीग्रं |सरावधपणप घडश्रीनप घडश्री| कराळ सराथर्वक कररावरा ||५||
अथर्व पमणेय गग्रंथराग्रंतररग्रं| शबोधमन घ्यरावप अभ्यराग्रंतररग्रं |दश्ग चश्रीतपण आलप तरर| पन्
ग हराग्रं शवण कररावप ||६||
अथरारतर पराहहल्यरावश्रीण| उगप चच करर जबो शवण |तबो शबोतरा नव्हणे पराषण| मनगष्यवणेषप ||७||
यणेथप शबोतणे मरारनतश्रील सश्रीण| आम्हराग्रंस कणेलप पराषराण |तरर पराषराणराचप लक्षिण| सरावध ऐकरा ||८||
वराग्रंकगडरा रतकडरा फबोडडलरा| पराषराण घडमन नश्रीट कणेलरा |दस
ग रणे वणेळणेसश्री पराहहलरा| तरर तबो तचैसराचच असणे ||९||
टराग्रंककीनप खपलर फबोडडलर| तणे मरागगतश्री नराहरग्रं जडलर |मनगष्यराचश्री कगबगवद्ध झराडडलर| तरर तणे पन्
ग हरा लरागणे ||१०||
सराग्रंगतराग्रं अवगगण गणेलरा| पन्
ग हरा मरागगतराग्रं जडलरा |यराकरणप मराहराग्रंभिलरा| पराषराणगबोटरा ||११||
ज्यराचरा अवगगण झडणेनरा| तबो पराषराणराहमन उणरा |पराषराण आगळरा जराणरा| कबोहटगगणप ||१२||
कबोहटगगणप कचैसरा पराषराण| रयराचप हह ऐकरा लक्षिण |शबोतश्रीग्रं कररावप शवण| सरावध हबोऊनश्री ||१३||
मराणश्रीक मबोतश्रीग्रं पवराळ| पराचच वचैडगयर्व वज्रनश्रीळ |गबोमणेदमणश्री पररस कणेवळ| पराषराण बबोभलजणे ||१४||
यराहह वणेगळणे बहगत| समयक र्व राग्रंत सबोमकराग्रंत |नरानरा मबोहरणे सपचचत| औषधराकरारणप ||१५||
यराहह वणेगळणे पराषराण भिलणे| नरानरा तश्रीथर्गीं जणे लरागलणे |वरापश्री कमप सणेखश्रीग्रं जरालणे| हररहरमगतर ||१६||
यराचरा पराहरातग्रं ववचरार| पराषराणरा ऐसप नराहरग्रं सरार |मनष्ग य तप करायणे परामर| पराषराणरापढ
ग प ||१७||
तरर तबो ऐसरा नव्हणे तबो पराषराण| जबो अपववत्रि रनशकरारण |तयरासराररखरा दणे ह जराण| दश्ग चश्रीत अभिकतराग्रंचरा ||१८||
आतराग्रं असबो हप बबोलणप | घरात हबोतबो दश्ग चश्रीतपणप |दश्ग चश्रीतपणराचणेरन गगणप| पपग्रंच नरा परमराथर्व ||१९||
दश्ग चश्रीतपणप करायर्व नरासणे| दश्ग चश्रीतपणप चचग्रंतरा वसणे |दश्ग चश्रीतपणप स्मरण नसणे| क्षिण यणेक पराहरातराग्रं ||२०||
दश्ग चश्रीतपणप शत्रिकग जणप | दश्ग चश्रीतपणप जन्ममरणप |दश्ग चश्रीतपणराचणेरन गगणप| हरानश्री हबोय ||२१||
www.samarthramdas400.in 218
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

दश्ग चश्रीतपणप नव्हणे सराधन| दश्ग चश्रीतपणप न घडणे भिजन |दश्ग चश्रीतपणप नव्हणे जरान| सराधकराग्रंसश्री ||२२||
दश्ग चश्रीतपणप नयणे रनश्चयबो| दश्ग चश्रीतपणप न घडणे जयबो |दश्ग चश्रीतपणप हबोयणे क्षियबो| आपल्
ग यरा स्वहहतराचरा ||२३||
दश्ग चश्रीतपणप न घडणे शवण| दश्ग चश्रीतपणप न घडणे वववरण |दश्ग चश्रीतपणप रनरपण| हरातश्रीग्रंचणे जरायणे ||२४||
दश्ग चश्रीत बचैसलराचच हदसणे| परर तबो असतचच नसणे |चग्रंचळ चक्रकीग्रं पडडलप असणे| मरानस तयराचप ||२५||
वणेडप वपशराच्य रनरग्रं तर| अग्रंध मक
ग णे आणश्री बचधर |तचैसरा जराणरावरा सग्रंसरार| दश्ग चश्रीत पराणणयराग्रंचरा ||२६||
सरावध असबोन उमजणेनरा| शवण असबोन ऐकणेनरा |जरान असबोन कळणे नरा| सराररासरारववचरार ||२७||
ऐसरा जबो दश्ग चश्रीत आळसश्री| परलबोक कक चरा रयरासश्री |जयराचणे कजवश्रीग्रं अहरनर्वशश्रीग्रं| आळस वसणे ||२८||
दश्ग चश्रीतपणरापरासगरन सट
ग लरा| तरर तबो सवप च आळस आलरा |आळसराहरातश्रीग्रं पराणश्रीयराग्रंलरा| उसग्रंतचच नराहरग्रं ||२९||
आळसप रराहहलरा ववचरार| आळसप बगडरालरा आचरार |आळसणे नव्हणे पराठराग्रंतर| कराग्रंहरग्रं कणेल्यराग्रं ||३०||
आळसप घडणेनरा शवण| आळसप नव्हप रनरपण |आळसप परमराथरार्वचश्री खमण| मभळण जरालर ||३१||
आळसप रनरयनणेम रराहहलरा| आळसप अभ्यरास बगडरालरा |आळसप आळस वराढलरा| असग्रंभिराव्य ||३२||
आळसप गणेलर धरारणरा धत
म श्री| आळसप मभळण जरालर वरम तश्री |आळसप वववणेकराचश्री गतश्री| मग्रंद जरालर ||३३||
आळसप रनदरा वराढलर| आळसप वरासनरा ववस्तरारलर |आळसप सगन्यराकरार जरालर| सद्बगवद्ध रनश्चयराचश्री ||३४||
दश्ग चश्रीतपणरासवप आळस| आळसप रनदराववळरास |रनदराववळरासप कणेवळ नरास| आयगष्यराचरा ||३५||
रनदरा आळस दश्ग चश्रीतपण| हप चच ममखरार्वचप लक्षिण |यणेणपकररतरा रनरपण| उमजणेचचनरा ||३६||
हप रतन्हर लक्षिणप जणेथप| वववणेक कक चरा असणेल तणेथप |अजरानरास यरापरतप | सगखचच नराहरग्रं ||३७||
क्षिगधराग्रं लरागतराग्रंच जणेववलरा| जणेऊन उठतराग्रं आळस आलरा |आळस यणेतराग्रं रनजणेलरा| सरावकरास ||३८||
रनजबोन उठतराग्रंच दश्ग चश्रीत| कदरा नराहरग्रं सरावचचत |तणेथप कचैचप आरमहहत| रनरपणश्रीग्रं ||३९||
मकर्वटरापरासश्रीग्रं हदल्हप ररन| वपशराच्यराहरातश्रीग्रं रनधरान |दश्ग चश्रीतरापगढप रनरपण| तयरापरर हबोयणे ||४०||
आतराग्रं असबो हणे उपपरतश्री| आशग्रंकणेचश्री कबोण गतश्री |ककतराग्रं हदवसराइग्रं हबोतणे मगकतश्री| सज्जनराचणेरन सग्रंगप ||४१||
ऐकरा यराचप परयबोरतर| कथपभस व्हरावप रनरबोरतर |सग्रंतसग्रंगराचरा ववचरार| ऐसरा असणे ||४२||
लबोहबो पररयणेसश्री लरागलरा| थपबगटरा सरागररग्रं भमळरालरा |गग्रंगणे सररतणे सग्रंगम जरालरा| तरक्षिणश्रीग्रं ||४३||
सरावध सराक्षिपश्री आणश्री दक्षि| तयरास तरकराळचच मबोक्षि |इतरराग्रंस तप अलक्षि| लकक्षिलप नवचणे ||४४||

www.samarthramdas400.in 219
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

यणेथप भशष्यपजराच कणेवळ| पजरावग्रंतराग्रं नलगणे वणेळणे |अनन्यरास तरकराळ| मबोक्षि लराभिणे ||४५||
पजरावग्रंत आणश्री अनन्य| तयरास नलगणे यणेक क्षिण |अनन्य भिरावराथरववण| पजरा खबोटर ||४६||
पजणेववण अथर्व न कळणे | ववश्वरासपववण वस्तग नरा कळणे |पजराववश्वरासप गळणे | दणे हराभभिमरान ||४७||
दणे हराभभिमरानराचणे अग्रंतश्रीग्रं| सहजचच वस्तगपराप्तश्री |सरसग्रंगप सद्गतश्री| ववलग्रंबचच नराहर ||४८||
सरावध सराक्षिपश्री ववशणेष| पजरावग्रंत आणश्री ववश्वरास |तयरास सराधनश्रीग्रं सरायरास| करणप चच नलगणे ||४९||
इतर भिराववक सराबडणे| तयराग्रंसहह सराधनप मबोक्षि जबोडणे |सराधस
ग ग्रंगप तरकराळ उडणे| वववणेकदृष्टर ||५०||
परर तप सराधन मबोडगग्रं नयणे| रनरपणराचरा उपरायणे |रनरपणप लरागणे सबोय| सवर्वत्रिराग्रंसश्री ||५१||
आतराग्रं मबोक्षि आहणे कचैसरा| कचैसश्री स्वरपराचश्री दशरा |रयराचणे पराप्तश्रीचरा भिवर्वसरा| सरसग्रंगप कणेवश्री ||५२||
ऐसप रनरपण पराग्रंजळ| पगढप बबोभललप असणे सकळ |शबोतश्रीग्रं हबोऊरनयराग्रं रनश्चळ| अवधरान द्यरावप ||५३||
अवगगण रयरागरावयराकरारणप | न्यरायरनष्ठगर लरागणे बबोलणप |शबोतश्रीग्रं कबोप न धरणप | ऐभसयरा वचनराचरा ||५४||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे दश्घ चशततनरूपणनराम समरास सहिरावरा ||६||८. ६

www.samarthramdas400.in 220
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सरातवरा : मबोक्षलक्षण

||शशरराम ||
मरागराग्रं शबोतयराग्रंचरा पक्षि| ककतराग्रं हदवसराग्रं हबोतबो मबोक्षि |तणेचच कथरा शबोतणे दक्षि| हबोऊन ऐकरा ||१||
मबोक्षिरास कचैसप जराणरावप | मबोक्षि कबोणरास म्हणरावप |सग्रंतसग्रंगप परावरावप | मबोक्षिरास कचैसप ||२||
तरर बद्ध म्हणणजणे बराग्रंधलरा|आणण मबोक्षि म्हणणजणे मबोकळरा जरालरा|तबो सग्रंतसग्रंगप कचैसरा लराधलरा| तप चच ऐकरा ||३||
पराणश्री सग्रंकल्पप बराग्रंधलरा| जश्रीवपणप बद्ध जरालरा |तबो वववणेकप मगकत कणेलरा| सराधगजनश्रीग्रं ||४||
मश्री जश्रीव ऐसरा सग्रंकल्प| दृढ धररतराग्रं गणेलणे कल्प |तणेणप पराणश्री जरालरा अल्प| दणे हबगद्धश्रीचरा ||५||
मश्री जश्रीव मज बग्रंधन| मज आहणे जन्ममरण |कणेल्यरा कमरार्वचप फळ आपण| भिबोगश्रीन आतराग्रं ||६||
परापराचप फळ तप दशग ख| आणश्री पगण्यराचप फळ तप सगख |परापपगण्य अवश्यक| भिबोगणप लरागणे ||७||
परापपगण्य भिबोग सगटणेनरा| आणश्री गभिर्ववरासहह तगटणेनरा |ऐसश्री जयराचश्री कल्पनरा| दृढ जरालर ||८||
तयरा नराव बराग्रंधलरा| जश्रीवपणप बद्ध जरालरा |जचैसरा स्वयप बराग्रंधबोन कबोसलरा| मरम यग परावणे ||९||
तचैसरा पराणश्री तबो अजरान| नणेणप भिगवग्रंतराचप जरान |म्हणणे मराझप जन्ममरण| सगटणेचचनरा ||१०||
आतराग्रं कराग्रंहरग्रं दरान करग्रं| पहग ढलयरा जन्मरास आधरार |तणेणप सगखरप सग्रंसरार| हबोईल मराझरा ||११||
पमवर्गीं दरान नराहरग्रं कणेलप | म्हणबोन दररद पराप्त जरालप |आतराग्रं तरर कराग्रंहरग्रं कणेलप | पराहहजणे ककीग्रं ||१२||
म्हणतनश्री हदलप वस्त्रि जगनप| आणश्री यणेक तराग्रंब्र नराणप |म्हणणे आतराग्रं कबोहटगगणप| परावणेन पगढप ||१३||
कगशरावतर्गीं कगरक्षिणेत्रिश्रीग्रं| महहमरा ऐकबोन दरान करर |आशरा धररलर अभ्यराग्रंतररग्रं| कबोहटगगणराग्रंचश्री ||१४||
रकरा आडकरा दरान कणेलरा| अरततरास टगकडरा घरातलरा |म्हणणे मराझरा ढरग जरालरा| कबोहट टगकड्यराग्रंचरा ||१५||
तबो मश्री खराईन पहग ढभलयणे जन्मश्रीग्रं| ऐसप कल्पश्रीग्रं अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं |वरासनरा गग्रंगतलर जन्मकमर्गीं| पराणश्रीयराग्रंचश्री ||१६||
आतराग्रं मश्री जप दणे ईन| तप पहग ढलणे जन्मश्रीग्रं परावणेन |ऐसप कल्पश्री तबो अजरान| बद्ध जराणरावरा ||१७||
बहगतराग्रं जन्मराचणे अग्रंतश्रीग्रं| हबोयणे नरदणे हराचश्री पराप्तश्री |यणेथप न हबोतराग्रं जरानप सद्गतश्री| गभिर्ववस चगकणेनरा ||१८||
गभिर्ववरास नरदणे हरग्रं घडणे| ऐसप हप सवर्वथरा न घडणे |अकस्मरात भिबोगणप पडणे| पन् ग हरा नश्रीच यबोनश्री ||१९||
ऐसरा रनश्चयबो शरास्त्रिराग्रंतररग्रं| बहगतश्रीग्रं कणेलरा बहगतराग्रंपररग्रं |नरदणे ह सग्रंसराररग्रं| परम दल्
ग लभि असणे ||२०||
परापपण्
ग य समतरा घडणे| तररच नरदणे ह जबोडणे |यणेरवश्रीग्रं हरा जन्म न घडणे| हप व्यरासवचन भिरागवतश्रीग्रं ||२१||
www.samarthramdas400.in 221
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||श्लबोक ||
नरदणे हमराद्यग्रं सगलभिग्रं सगदल
ग भि
र्व ग्रं| प्लवग्रं सगकल्पग्रं गर
ग कणर्वधरारग्रं |मरायरानक
ग ग लणेन नभिस्वतणेररतग्रं|
पम
ग रान्भिवराकबधग्रं न तरणे रस आरमहरा ||
नरदणे ह दल्
ग लभि| अल्प सग्रंकल्पराचरा लराभि |गगर कणर्वधरारर स्वयग्रंभि| सख
ग पराववश्री ||२२||
दचै व अनक
ग ग ळ नव्हणे जयरा| स्वयप परापश्री तबो पराणश्रीयरा |भिवबधश्री न तरवणे तयरा| आरमहरयराररा बबोभलजणे ||२३||
जरानपववण पराणश्रीयराग्रंसश्री|जन्ममरम य लक्षि चतऱ्यरासश्री |रततगकयरा आरमहरयरा रयरासश्री| म्हणबोन आरमहरयराररा ||२४||
नरदणे हरग्रं जरानपववण| कदरा न चगकणे जन्ममरण |भिबोगणप लरागतश्री दरारण| नरानरा नश्रीच यबोनश्री ||२५||
ररस मकर्वट श्वरान सक
म र| अश्व वष
म भि म्हचै सरा खर |कराक कगकर्वम ट जग्रंबक
ग मराजर्वर| सरड बणेडगक मकक्षिकरा ||२६||
इरयराहदक नश्रीच यबोनश्री| जरान नस्तराग्रं भिबोगणप जनश्रीग्रं |आशरा धरर मगखर्व पराणश्री ||पहग ढभलयरा जन्मराचश्री ||२७||
हरा नरदणे ह पडतराग्रं| तदोंचच पराववजणे मरागगतराग्रं |ऐसरा ववश्वरास धररजराग्रं| लराज नराहरग्रं ||२८||
कबोण पगण्यराच सग्रंगहबोओ| जणे पन्
ग हरा पराववजणे नरदणे हबो |दरग राशरा धररलर पराहबो| पगहढभलयरा जन्मराचश्री ||२९||
ऐसरा मगखर्व अजरान जन| कणेलप सग्रंकल्पप बग्रंधन |शत्रिग आपणराभस आपण| हबोऊन ठणे लरा ||३०||
||श्लबोक ||
आरमचैव ह्यरारमनबो बग्रंधगररारमचैव ररपगररारमनश |
ऐसणे सग्रंकल्पराचप बग्रंधन| सग्रंतसग्रंगणे तगटणे जराण |ऐक तयराचप लक्षिण| सराग्रंचगजणेल ||३१||
पराग्रंचरा भिमतराग्रंचप शररर| रनमरार्वण जरालप सचरराचर |पकमरतस्वभिरावप जगदराकरार| वतर लरागणे ||३२||
दणे ह अवस्तरा अभभिमरान| स्थरानप भिबोग मरात्रिरा गगण |शकतश्री आहदकरन लक्षिण| चतपगटर तरवराग्रंचप ||३३||
ऐसश्री वपग्रंडब्रह्मराग्रंड रचनरा| ववस्तरारप वराढलर कल्पनरा |रनधरार्वररतराग्रं तरवजरानरा| मतप भिराग्रंबरावलरग्रं ||३४||
नरानरा मतश्रीग्रं नरानरा भिणेद| भिणेदप वराढतश्री वणेवराद |परर तबो ऐकयतणेचरा सग्रंवराद| सराधग जराणतश्री ||३५||
तयरा सग्रंवरादराचणे लक्षिण| पग्रंचभिमरतक दणे ह जराण |रयरा दणे हरामधप करारण| आरमरा वबोळखरावरा ||३६||
दणे ह अग्रंतश्री नरासबोन जरायणे| रयरास आरमरा म्हणदों नयणे |नरानरा तरवराग्रंचरा समगदराय| दणे हरामधप आलरा ||३७||
अग्रंतशकणर्व पराणराहदक| ववषयणे इग्रंहदयप दशक |हरा समक्ष्मराच वववणेक| बबोभललरा शरास्त्रिश्रीग्रं ||३८||
घणेतराग्रं समक्ष्मराचश्री शगद्धश्री| भभिन्न अग्रंतशकरण मन बगद्धश्री |नरानरा तरवराग्रंचणे उपराधश्री| वणेगळरा आरमरा ||३९||

www.samarthramdas400.in 222
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

स्थमळ सक्ष्
म म करारण| मराहराकरारण ववरराट हहरण्य |अव्यराकमत ममळपकमरत जराण| ऐसणे अष्टदणे ह ||४०||
च्यरारर वपग्रंडश्री च्यरारर ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं| ऐसश्री अष्टदणे हराचश्री पतढर |पकमतश्री पर
ग षराग्रंचश्री वराढर| दशदणे ह बबोभलजणे ||४१||
ऐसप तरवराग्रंचणे लक्षिण| आरमरा सराक्षिश्री ववलक्षिण |करायर्व कतरार्व करारण| दृश्यरा तयराचप ||४२||
जश्रीवभशव वपग्रंडब्रह्मराग्रंड| मरायणेअववद्यणेचप बग्रंड |हप सराग्रंगतरा असणे उदग्रं ड| परर आरमरा तबो वणेगळरा ||४३||
पराहदों जरातराग्रं आरमणे च्यरारर| रयराग्रंचणे लक्षिण अवधराररग्रं |हप जराणबोरन अभ्यराग्रंतररग्रं| सदृढ धररावप ||४४||
एक जश्रीवरारमरा दस
ग ररा भशवरारमरा|रतसररा परमरारमरा जबो ववश्वरारमरा|चतथरा जराणणजणे रनमर्वळरारमरा|ऐसणे च्यरारर आरमणे
भिणेद उग्रं च नश्रीच भिरासतश्री| परर च्यरारर एकचच असतश्री |यणेववषश्रीग्रं दृष्टराग्रंत सग्रंमतश्री| सरावध ऐकरा ||४६||
घटराकराश मठराकराश| महदराकराश चचदराकराश |अवघणे भमळबोन आकराश| यणेकचच असणे ||४७||
तचैसरा जश्रीवरारमरा आणण भशवरारमरा| परमरारमरा आणश्री रनमर्वळरातरा |अवघरा भमळबोन आरमरा| यणेकचच असणे ||४८||
घटरग्रं व्यरापक जप आकराश| तयरा नराव घटराकराश |वपग्रंडश्री व्यरापक ब्रह्मराग्रंश| रयरास जश्रीवरारमरा बबोभलजणे ||४९||
मठठीग्रं व्यरापक जप आकराश| तयरा नराव मठराकराश |तचैसरा ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं जबो ब्रह्मराग्रंश| रयरास भशवरारमरा बबोभलजणे ||५०||
मठराबराहणे ररल आकराश| तयराअ नराग्रंव महदराकराश |ब्रह्मराग्रंडराबराहणे ररल ब्रह्मराग्रंश| रयरास परमरारमरा बबोभलजणे ||५१||
उपधश्रीवणेगळप आकराश| तयरा नराव चचदराकराश |तचैसरा रनमर्वळरारमरा परणे श| तबो उपचधवणेगळरा ||५२||
उपराचधयबोगप वराटणे भभिन्न| परर तप आकराश अभभिन्न |तचैसरा अरमरा स्वरानग्रंदघन| यणेकचच असणे ||५३||
दृश्यरा सबराह्य अग्रंतररग्रं| समक्ष्मरारमरा रनरग्रं तररग्रं |रयराचच वणरार्ववयरा थबोरर| शणेष समथर्व नव्हणे ||५४||
ऐसणे आरम्यराचप लक्षिण| जराणतराग्रं नराहरग्रं जश्रीवपण |उपराधश्री शबोधतराग्रं अभभिन्न| मगळश्रीग्रंच आहणे ||५५||
जश्रीवपणप यणेकदणे सश्री| अहग्रं करारप जन्म सबोसश्री |वववणेक पराहतराग्रं पराणश्रीयराग्रंसश्री| जन्म कक चरा ||५६||
जन्ममरम यरापरासमन सगटलरा| यरा नराव जराणणजणे मबोक्षि जरालरा |तरवप शबोचधतराग्रं परावलरा| तरवतरा वस्तग ||५७||
तणेचच वस्तग तणे आपण| हप मराहरावराकयराचप लक्षिण |सराधग कररतश्री रनरपण| आपल
ग णेन मगखप ||५८||
जणेचच क्षिणश्री अनगगह कणेलरा| तणेचच क्षिणश्रीग्रं मबोक्षि जरालरा |बग्रंधन कराग्रंहरग्रं आरमयरालरा| बबोलदोंचच नयणे ||५९||
आतराग्रं आशग्रंकरा कफटलर| सग्रंदणेहवरम तश्री मरावळलर |सग्रंतसग्रंगप तरकराळ जरालर| मबोक्षिपदवश्री ||६०||
स्वप्नरामधप जबो बराग्रंधलरा| तबो जरागत
म श्रीनप मबोकळरा कणेलरा |जरानवववणेकप पराणश्रीयरालरा| मबोक्षिपराप्तश्री ||६१||
अजरानरनसश्रीचरा अग्रंतश्रीग्रं| सग्रंकल्पदशग खप नरासतश्री |तणेणप गगणप हबोयणे पराप्तश्री| तरकराळ मबोक्षिराचश्री ||६२||

www.samarthramdas400.in 223
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

तबोडरावयरा स्वप्नबग्रंधन| नलगणे आणणक सराधन |तयरास पणेरन जरागत

म श्रीवश्रीण| बबोलदोंचच नयणे ||६३||
तचैसरा सग्रंकल्पप बराग्रंधलरा जश्रीव| रयरास आणणक नराहर उपराव |वववणेक पराहतराग्रं वराव| बग्रंधन हबोयणे ||६४||
वववणेक पराहहल्यराववण| जबो जबो उपराव तबो तबो सश्रीण |वववणेक पराहरातराग्रं आपण| आरमराच असणे ||६५||
आरमयराचरा ठराग्रंई कराग्रंहरग्रं| बद्ध मबोक्षि दबोनश्री नराहरग्रं |जन्ममरम य हप सवर्वहह| आरमरवश्रीग्रं न घडणे ||६६||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे मबोक्षलक्षणनराम समरास सरातवरा ||७||८. ७

www.samarthramdas400.in 224
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास आठवरा : आत्मदशरन

||शशरराम ||
मरागराग्रं जरालणे रनरपण| परमरारमरा तबो तमग्रंचच जराण |तयरा परमरारमयराचप लक्षिण| तप हप ऐसप असणे ||१||
जन्म नराहर मरम यग नराहरग्रं| यणेणप नराहरग्रं जराणप नराहरग्रं |बद्ध मबोक्षि दबोनश्री नराहरग्रं| परमरारमयरासश्री ||२||
परमरारमरा रनगगण
र्व रनरराकरार| परमरारमरा अनग्रंत अपरार |पमरार्वरमरा रनरय रनरग्रं तर| जचैसरा तचैसरा ||३||
पमरार्वरमरा सवरारस व्यरापक| परमरारमरा अनणेककीग्रं यणेक |परमरारमयराचरा वववणेक| अतकयर्व आहणे ||४||
ऐसश्री परमरारमयराचश्री कस्थतश्री| बबोलतरातश्री वणेद शगतश्री |परमरारमरा पराववजणे भिकतश्रीग्रं| यणेथप सग्रंशय नराहर ||५||
तयणे भिकतश्रीचप लक्षिण| भिकतश्री नवववधरा भिजन |नवववधरा भिजनप परावन| बहग भिकत जरालणे ||६||
तयरा नवववधरामध्यप सरार| आरमरनवणेदन थबोर |तयणेचरा कररावरा ववचरार| स्वरानगभिवप स्वयप ||७||
आपगभलयरा स्वरानगभिवप | आपणरास रनवणेदरावप |आरमरनवणेदन जराणरावप | ऐसप असणे ||८||
महरपमजणेचरा अग्रंतश्रीग्रं| दणे वरास मस्तक वराहरातश्री |तचैसश्री आहणे रनकट भिकतश्री| आरमरनवणेदनराचश्री ||९||
आपणराग्रंस रनवणेहदतश्री| ऐसणे भिकत थबोडणे असतश्री |तयराग्रंस परमरारमरा मगकतश्री| तरकराळ दणे तबो ||१०||
आपणराग्रंस कचैसप रनवणेदरावप | कबोठप जराऊन पडरावप |ककग्रं वरा मस्तक तबोडरावप | दणे वरापगढप ||११||
ऐसप ऐकबोन बबोलणप | वकतरा वदणे सवर्वजपणप |शबोतराग्रं सरावधरान हबोणप | यणेकराग चचरतप ||१२||
आरमरनवणेदनराचप लक्षिण| आधश्रीग्रं पराहरावप मश्री कबोण |मग परमरारमरा रनगगण
र्व | तबो वबोळखरावरा ||१३||
दणे वभिकतराचप शबोधन| कररतराग्रं हबोतप आरमरनवणेदन |दणे व आहणे पगररातन| भिकत पराहणे ||१४||
दणे वरास वबोळखदों जरातराग्रं| तणेथप जरालर तदप
म तरा |दणे वभिकतववभिकततरा| मळ
ग श्रीग्रंच नराहरग्रं ||१५||
ववभिकत नराहरग्रं म्हणबोन भिकत| बद्ध नराहरग्रं म्हणबोन मगकत |अयक
ग त नराहरग्रं बबोलणप यक
ग त| शरास्त्रिराधरारप ||१६||
दणे वराभिकतराचप पराहरातराग्रं ममळ| हबोयणे भिणेदराचप रनममळ
र्व |यणेक परमरारमरा सकळ| दृश्यरावणेगळरा ||१७||
तयराभस हबोतराग्रं भमळणश्री| उरर नराहरग्रं दज
ग णेपणश्रीग्रं |दणे वभिकत हणे कडसणश्री| रनरसबोन गणेलर ||१८||
आरमरनवणेदनराचणे अग्रंतश्रीग्रं| जणे कराग्रं घडलर अभिणेदभिकतश्री |तयणे नराव सरायबोज्यमगकतश्री| सरय जराणरावश्री ||१९||
जबो सग्रंतराग्रंस शरण गणेलरा| अद्वचैतरनरपणप बबोधलरा |मग जरर वणेगळरा कणेलरा| तरर हबोणरार नराहरग्रं ||२०||
नदरग्रं भमळरालर सरागररग्रं| तणे रनवडरावश्री कबोणणेपरर |लबोहबो सबोनप हबोतराग्रं मराघरारर| कराभळमरा न यणे ||२१||
www.samarthramdas400.in 225
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

तचैसरा भिगवग्रंतश्रीग्रं भमळरालरा| तबो नवचणे वणेगळरा कणेलरा |दणे व भिकत आपण जरालरा| ववभिकत नव्हणे ||२२||
दणे व भिकत दबोनश्री यणेक| ज्यरासश्री कळलरा वववणेक |सराधगजनश्रीग्रं मबोक्षिदरायणेक| तबोचच जराणरावरा ||२३||
आतराग्रं असबो हप बबोलणप | दणे व पराहरावरा भिकतपणप |तणेणप रयराग्रंचप ऐश्वयर्व बराणणे| तरकराळ आग्रंगश्रीग्रं ||२४||
दणे हचच हबोऊन रराहहजणे| तणेणप दणे हदशग ख सराहहजणे |दणे हरातश्रीत हबोतराग्रं पराववजणे| परब्रह्म तप ||२५||
दणे हरातश्रीत कचैसप हबोणप | कचैसप परब्रह्म परावणप |ऐश्वयरार्वचश्री लक्षिणप | कवण सराग्रंचगजणे ||२६||
ऐसप शबोतराग्रं आक्षिणेवपलप | यराचणे उरतर करायणे बबोभललप |तप चच आतराग्रं रनरबोवपलप | सरावध ऐकरा ||२७||
दणे हरातश्रीत वस्तग आहणे | तप तग्रंम परब्रह्म पराहप |दणे हसग्रंग हरा न सराहणे | तज
ग ववदणे हरासश्री ||२८||
ज्यराचश्री बद्ध
ग श्री हबोयणे ऐसश्री| वणेद वणणर्वतश्री तयरासश्री |शबोचधतराग्रं नरानरा शरास्त्रिराग्रंसश्री| न पडणे ठराई ||२९||
ऐश्वयर्व ऐसप तरवतरा| बराणप दणे हबगवद्ध सबोडडतराग्रं दणे ह मश्री ऐसप भिराववतराग्रं| अधबोगतश्री ||३०||
यराकरारणप सराधगवचन| मरानमग्रं नयणे अपमराण |भमथ्यरा मरारनतराग्रं दष
म ण| लरागदों पराहणे ||३१||
सराधगवचन तप कचैसप| करायणे धररावप ववश्वरासप |यणेक वणेळ स्वरामश्री ऐसप| मज रनरबोपरावप ||३२||
सबोहग्रं आरमरा स्वरानग्रंदघन| अजन्मरा तबो तमग्रंचच जराण |हप चच सराधमचप वचन| सदृढ धररावप ||३३||
महरावराकयराचप अग्रंतर| तगग्रंचच ब्रह्म रनरग्रं तर |ऐभसयरा वचनराचरा ववसर| पडदोंचच नयणे ||३४||
दणे हराभस हबोईल अग्रंत| मग मश्री परावणेन अनग्रंत |ऐसप बबोलणप रनभ्रराग्रंत| मरानमग्रंचच नयणे ||३५||
यणेक मगखर्व ऐसप म्हणतश्री| मरायरा नरासणेल कल्पराग्रंतश्रीग्रं |मग आम्हराग्रंस ब्रह्मपराप्तश्री| यणेरवश्रीग्रं नराहरग्रं ||३६||
मरायणेसश्री हबोईल कल्पराग्रंत| अथवरा दणे हरासश्री यणेईल अग्रंत |तणेव्हराग्रं परावणेन रनवराग्रंत| परब्रह्म मश्री ||३७||
हप बबोलणप अपमराण| ऐसप नव्हणे समराधरान |समराधरानराचप लक्षिण| वणेगळप चच असणे ||३८||
शचैन्य अवघपचच मररावप | मग रराज्यपद पराप्त व्हरावप |शचैन्य अस्तराग्रंचच रराज्य कररावप | हप कळणे नरा ||३९||
मरायरा असबोरनच नराहरग्रं| दणे ह असतराग्रंच ववदणे हर |ऐसप समराधरान कराग्रंहरग्रं| वबोळखरावप ||४०||
रराज्यपद हरातरासश्री आलप | मग पररवरारप कराय कणेलप |पररवराररा दणे खतराग्रं रराज्य गणेलप| हप तदों घडणेनरा ||४१||
पराप्त जराभलयराग्रं आरमजरान| तचैसप दृश्य दणे हभिरान |दृष्टरग्रं पडतराग्रं समराधरान| जराणरार नराहर ||४२||
मरागर्गीं ममळश्री सपरार्वकरार| दणे खतराग्रं भियणे आलप थबोर |कळतराग्रं तणेथश्रील ववचरार| मग मरारणप करायणे ||४३||
तचैसश्री मरायरा भियरानक| ववचरार पराहरातराग्रं मराईक |मग तयणेचरा धराक| करायसरा धररावरा ||४४||

www.samarthramdas400.in 226
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

दणे खतराग्रं मग
म जळराचणे परम | म्हणणे कचैसरा परावदों पचैलपरार |कळतराग्रं तणेथश्रीचरा ववचरार| सराग्रंकडप कक चप ||४५||
दणे खतराग्रं स्वप्न भियरानक| स्वप्नश्रीग्रं वराटणे परम धराक |जरागत
म श्री आलरयराग्रं सराशग्रंक| करासयरा व्हरावप ||४६||
तथरापश्री मरायरा कल्पनणेसश्री हदसणे| आपण कल्पनणेतश्रीत असणे |तणेथप उद्वणेग कराईसणे| रनववर्वकल्परासश्री ||४७||
अग्रंतश्रीग्रं मतश्रीग्रं तणेचच गतश्री| ऐसप सवर्वत्रि बबोलतश्री |तगझरा अग्रंतश्रीग्रं तगझश्री पराप्तश्री| सहजचच जरालर ||४८||
चलौंदणेहराचरा अग्रंत| आणश्री जन्म मगळराचरा पराग्रंत |अग्रंतराग्रंपराग्रंतरासश्री अभलप्त| तबो तग्रंग आरमरा ||४९||
जयरासश्री ऐसश्री आहणे मतश्री| तयरास जरानप आरमगतश्री |गतश्री आणश्री अवगतश्री| वणेगळराचच तबो ||५०||
मरत खग्रंट
ग लर वणेदराग्रंचश्री| तणेथप गतश्री आणश्री अवगतश्री कक चश्री |आरमशरास्त्रिगगरपचचतश्री| ऐकयतरा आलर ||५१||
जश्रीवपणराचश्री कफटलर भ्रराग्रंतश्री| वस्तग आलर आरमपचचतश्री |पराणश्री परावलरा उरतमगतश्री| सद्गगरबबोधप ||५२||
सद्गगरबबोध जणेव्हराग्रं जरालरा| चलौंदणेहराग्रंस अग्रंत आलरा |तणेणप रनजध्यरास लरागलरा| सस्वरपश्रीग्रं ||५३||
तणेणप रनजध्यरासप पराणश्री| धणेयचग्रं च जरालरा रनवरार्वणश्रीग्रं |सरायबोज्यमगकतश्रीचरा धनश्री| हबोऊन बचैसलरा ||५४||
दृश्य पदराथर्व वबोसरतराग्रं| आवघरा आरमराचच तरवतरा |नणेहटमन ववचरारप पहरातराग्रं| दृश्य मगळश्रीग्रंच नराहरग्रं ||५५||
भमथ्यरा भमथ्यरवप पराहहलप | भमथ्यरापणप अनगभिवरा आलप |शबोतश्रीग्रं पराहहजणे ऐककलप | यरा नराव मबोक्षि ||५६||
सद्गगरवचन हृदई धरर| तबोचच मबोक्षिराचरा अचधकरारर |शवण मनन कणेलपचच करर| अरयरादरप ||५७||
जणेथप आटतश्री दबोन्हर पक्षि| तणेथप लक्षि नरा अलक्षि |यरा नराव जराणणजणे मबोक्षि| नणेमस्त आरमरा ||५८||
जणेथप ध्यरान धरारणरा सरणे | कल्पनरा रनववर्वकल्पश्रीग्रं मगरणे |कणेवळ जणेकप्तमरात्रि उरणे | समक्ष्म ब्रह्म ||५९||
भिवमग
म जळ आटलप | लहटकप बग्रंधन सगटलप |अजन्म्यरास मगकत कणेलप | जन्मदशग खरापरासगनश्री ||६०||
रनशसग्रंगराचश्री सग्रंगव्यराधश्री| ववदणे हराचश्री दणे हबगद्धश्री |वववणेकप तबोडडलर उपराधश्री| रनशपपग्रंचराचश्री ||६१||
अद्वचैतराचप तबोडडलप द्वचैत| यणेकराग्रंतरास हदलरा एकराग्रंत |अनग्रंतरास हदलरा अग्रंत| अनग्रंतराचरा ||६२||
जरागत
म श्रीस चणेवववलप | चणेईऱ्यरास सरावध कणेलप |रनजबबोधरास पबबोचधलप | आरमजरान ||६३||
अमत
म रास कणेलप अमर| मबोक्षिरास मगकतश्रीचप घर |सग्रंयबोगरास रनरग्रं तर| यबोग कणेलरा| ६४||
रनगगण
र्व रास रनगगणर्व कणेलप | सराथर्वकराचप सराथर्वक जरालप |बहगतराग्रं हदवसराग्रं भिणेटलप | आपणराभस आपण ||६५||
तगटलरा द्वचैतराचरा पडदरा| अभिणेदप तबोडडलप भिणेदरा |भिमतपग्रंचकराचश्री बराधरा| रनरसबोन गणेलर ||६६||
जरालप सराधनराचप फळ| रनश्चळरास कणेलप रनश्चळ |रनमर्वळराचरा गणेलरा मळ| वववणेकबळप ||६७||

www.samarthramdas400.in 227
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

हबोतप सकन्नध चक
ग लप | ज्यराचप रयरास पराप्त जरालप |आपण दणे खतराग्रं कफटलप | जन्मदशग ख ||६८||
दष्ग टस्वप्नप जराजरावलरा| ब्रह्मण नश्रीच यरातश्री परावलरा |आपणराग्रंसश्री आपण सराग्रंपडलरा| जरागणेपणप ||६९||
ऐसप जयरास जरालप जरान| तयरा पर
ग षराचप लक्षिण |पहग ढलणे समरासश्रीग्रं रनरपण| बबोभललप असणे ||७०||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे आत्मदशरननराम समरास आठवरा ||८||८. ८

www.samarthramdas400.in 228
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास नववरा : मसद्धलक्षण

||शशरराम ||
अग्रंतरर गणेलरयराग्रं अमत
म | बराह्यरा करायरा लखलणखत |अग्रंतरकस्थरत बराणतराग्रं सग्रंत| लक्षिणप कचैसश्रीग्रं ||१||
जरालप आरमजरान बरवप | हणे कचैसणेरन पराग्रं जराणरावप |म्हणतरन बबोभललरग्रं स्वभिरावप | सराधगलक्षिणप ||२||
ऐक भसद्धराग्रंचणे लक्षिण| भसद्ध म्हणणजणे स्वरप जराण |तणेथप पराहरातराग्रं वणेगळणे पण| मगळश्रीच नराहरग्रं ||३||
स्वरप हबोऊन रराहहजणे| तयरा नराव भसद्ध बबोभलजणे |भसद्धस्वरपश्रीग्रंच सराजणे| भसद्धपण ||४||
वणेदशरास्त्रिश्रीग्रं जप पभसद्ध| सस्वरप स्वतभसद्ध |तयराभसच बबोभलजणे भसद्ध| अन्यथरा न घडणे ||५||
तथरापश्री बबोलदों कराहरग्रं यणेक| सराधकरास कळरायरा वववणेक |भसद्धलक्षिणराचप कततगक| तप हप ऐसप असणे ||६||
अग्रंतरकस्थत स्वरप जरालर| पगढप करायरा कचैसश्री वतर्वलर |जचैसश्री स्वप्नश्रीचश्री नराचथलर| स्वप्नरचनरा ||७||
तथरावप भसद्धराग्रंचप लक्षिण| कराग्रंहरग्रं करग्रं रनरपण |जणेणप बराणणे अग्रंतखमण
र्व | परमराथरार्वचश्री ||८||
सदरा स्वरपरानगसग्रंधरान| हप मगख्य सराधमचप लक्षिण |जनश्रीग्रं असबोन आपण| जनरावणेगळरा ||९||
स्वरपश्रीग्रं दृष्टर पडतराग्रं| तगटबोन गणेलर सग्रंसरारचचग्रंतरा |पगढप लरागलर ममतरा| रनरपणराचश्री ||१०||
हप सराधकराचप लक्षिण| परर भसद्धराआग्रंगश्रीग्रं असणे जराण |भसद्धलक्षिण सराधकपववण| बबोलदोंच नयणे ||११||
बराह्य सराधकराचप परर| आणश्री स्वरपराकरार अग्रंतररग्रं |भसद्धलक्षिण चतगररग्रं| जराणणजणे ऐसप ||१२||
सग्रंदणेहरहरत सराधन| तणेचच भसद्धराग्रंचणे लक्षिण |अग्रंतबरार्वह्य समराधरान| चळणे नरा ऐसप ||१३||
अचळ जरालर अग्रंतरकस्थतश्री| तणेथप चळणरास कचैचश्री गतश्री |स्वरपश्रीग्रं लरागतराग्रं वरम तश्री| स्वरपचच जरालर ||१४||
मग तबो चळतराग्रंच अचळ| चग्रंचळपणप रनश्चळ |रनश्चळ असबोन चग्रंचळ| दणे ह रयराचरा ||१५||
स्वरपश्रीग्रं स्वरपचच जरालरा| मग तबो पडबोरनच रराहहलरा |अथवरा उठबोरन पळरालरा| तरर चळणे नरा ||१६||
यणेथप करारण अग्रंतरकस्थतश्री| अग्रंतररग्रंच पराहहजणे रनवरम तश्री |अग्रंतर लरागलप भिगवग्रंतश्रीग्रं| तबोचच सराधग ||१७||
बराह्य भिलतचैसप असरावणे| परर अग्रंतर स्वरपश्रीग्रं लरागरावप |लक्षिणणे हदसतश्री स्वभिरावप | सराधगआग्रंगश्रीग्रं ||१८||
रराजश्रीग्रं बचैसतराग्रं अवभलळरा| आग्रंगश्रीग्रं बराणणे रराजकळरा |स्वरपश्रीग्रं लरागतराग्रं कजव्हराळरा| लक्षिणणे बराणतश्री ||१९||
यणेरव्हर अभ्यरास कररतराग्रं| हरातरा न चढतश्री सवर्वथरा |स्वरपश्रीग्रं रराहरावप तररवतराग्रं| स्वरप हबोउनश्री ||२०||
अभ्यरासराचरा मगगगटमणश्री| वरम तश्री रराहरावश्री रनगगण
र्व श्रीग्रं |सग्रंतसग्रंगप रनरपणश्रीग्रं| कस्थतश्री बराणणे ||२१||
www.samarthramdas400.in 229
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

ऐसश्रीग्रं लक्षिणप बरवश्रीग्रं| स्वरपराकरारप अभ्यरासरावश्रीग्रं |स्वरप सबोडडतराग्रं गबोसरावश्री| भिराग्रंबरावतश्री ||२२||
आतराग्रं असबो हप बबोलणप | ऐकरा सराधच
म श्री लक्षिणप |जणेणप समराधरान बराणणे| सराधकराअग्रंगश्रीग्रं ||२३||
स्वरपश्रीग्रं भिरतराग्रं कल्पनरा| तणेथप कक चश्री उरणे ल करामनरा |म्हणतरनयराग्रं सराधगजनरा | करामचच नराहरग्रं ||२४||
ककल्पलरा ववषयबो हरातश्रीग्रंचरा जरावरा| तणेणप गण
ग प क्रबोध यरावरा |सराधगजनराचरा अक्षिचै ठणे वरा| जराणरार नराहरग्रं ||२५||
म्हणबोरन तणे क्रबोधरहहत| जराणतश्री स्वरप सग्रंत |नराभसवग्रंत हणे पदराथर्व| सराग्रंडगरनयरा ||२६||
जणेथप नराहरग्रं दस
ग रर परर| क्रबोध यरावरा कबोणरावरर |क्रबोधरहहत चरराचररग्रं| सराधगजन वतर्वतश्री ||२७||
आपल
ग रा आपण स्वरानग्रंद| कबोणरावरर कररावरा मद |यराकरारणप वरादवणेवराद| तगटबोन गणेलरा ||२८||
सराधग स्वरप रनववर्वकरार| तणेथप कक चरा रतरस्करार |आपलरा आपण मरसर| कबोणरावरर कररावरा ||२९||
सराधग वस्तग अनरायरासप| यराकरारणप मरसर नसणे |मदमरसरराचप वपसप| सराधगसश्री नराहरग्रं ||३०||
सराधग स्वरप स्वयग्रंभि| तणेथप कक चरा असणेल दग्रं भि |जणेथप द्वचैतराचरा आरग्रं भि जरालराच नराहर ||३१||
जणेणप दृष्य कणेलप ववसग्रंच| तयरास कक चरा हबो पपग्रंच |यराकरारणप रनशपपग्रंच| सराधग जराणरावरा ||३२||
अवघप ब्रह्मराग्रंड रयराचणे घर| पग्रंचभिमरतक हरा जबोजरार |भमथ्यरा जराणबोन सरवर| रयराग कणेलरा ||३३||
यराकरारणप लबोभि नसणे| सराधग सदरा रनलर्मोभि असणे |जयराचश्री वरासनरा समरसणे| शगद्धस्वरपश्रीग्रं ||३४||
आपगलरा आपण आघवरा| स्वराथर्व कबोणराचरा कररावरा |म्हणबोरन सराधग तबो जराणरावरा| शबोकरहहत ||३५||
दृष्य सराग्रंडगन नराभसवग्रंत| स्वरप सणेववलप शराश्वत |यराकरारणप शबोकरहहत| सराधग जराणरावरा ||३६||
शबोकप दख
ग वरावश्री वरम तश्री| तरर तणे जराहलर रनवरम तश्री |म्हणबोरन सराधग आहदअग्रंतश्रीग्रं| शबोकरहरत ||३७||
मबोहप झळग्रं बरावप मन| तरर तप जराहरालप उन्मन |यराकरारणप सराधगजन| मबोहरातश्रीत ||३८||
सधग वस्तग अद्वयणे| तणेथप वराटणे ल भियणे |परब्रह्म तप रनभिर्वयणे| तबोचच सराधग ||३९||
यराकरारणप भियरातश्रीत| सराधग रनभिर्वय रनवराग्रंत |सकळराग्रंस मराग्रंडणेल अग्रंत| सराधग अनग्रंतरपश्री ||४०||
सरयस्वरपप अमर जरालरा| भियणे कक चप वराटणे ल रयरालरा |यराकरारणप सराधगजनरालरा| भियणेचच नराहरग्रं ||४१||
जणेथप नराहरग्रं द्वग्रंद्वभिणेद| आपलरा आपण अभिणेद |तणेथप कक चरा उठणे ल खणेद| दणे हबगद्धश्रीचरा ||४२||
बगवद्धनप नणेभमलप रनगगण
र्व रा| रयरास कबोणश्रीच नणेईनरा |यराकरारणप सराधगजनरा| खणेदचच नराहरग्रं ||४३||
आपण एकलरा ठराईचरा| स्वराथर्व कररावरा कबोणराचरा |दृष्य नसतराग्रं स्वराथरार्वचरा| ठरावचच नराहरग्रं ||४४||

www.samarthramdas400.in 230
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सराधग आपणचच यणेक| तणेथप कक चरा दशग खशबोक |दज

ग णेववण अवववणेक| यणेणरार नराहरग्रं ||४५||
आशरा धररतराग्रं परमराथरार्वचश्री| दरग राशरा तगटलर स्वराथरार्वचश्री |म्हणबोरन नचैरराशतरा सराधच
म श्री| वबोळखण ||४६||
मद
म पणप जचैसणे गगन| तचैसप सराधच
ग प लक्षिण |यराकरणप सराधगवचन| कठठीण नराहरग्रं ||४७||
स्वरपराचरा सग्रंयबोगश्रीग्रं| स्वरपचच जरालरा यबोगश्री |यराकरणप वश्रीतररागश्री| रनरग्रं तर ||४८||
कस्थतश्री बराणतराग्रं स्वरपराचश्री| चचग्रंतरा सबोडश्रीलर दणे हराचश्री |यराकरणप हबोणरारराचश्री| चचग्रंतरा नसणे ||४९||
स्वरपश्रीग्रं लरागतराग्रं बद्ध
ग श्री| तगटणे अवघश्री उपराधश्री |यराकरारणप रनरबोपराधश्री| सराधगजन ||५०||
सराधग स्वरपश्रीग्रंच रराहणे | तणेथप सग्रंगचच न सराहणे |म्हणबोरन सराधग तबो न पराहणे | मरानरापमरान ||५१||
अलक्षिरास लरावश्री लक्षि| म्हणबोरन सराधग परम दक्षि |वबोढमग्रं जराणतश्री कचैपक्षि| परमराथरार्वचरा ||५२||
स्वरपश्रीग्रं न सराहणे मळ| म्हणबोरन सराधग तबो रनमर्वळ |सराधग स्वरपचच कणेवळ| म्हणबोरनयराग्रं ||५३||
सकळ धमरार्वमधप धमर्व| स्वरपश्रीग्रं रराहराणप हरा स्वधमर्व |हप चच जराणप मगख्य वमर्व| सराधगलक्षिणराचप ||५४||
धररतराग्रं सराधमचश्री सग्रंगतश्री| आपषराच लरागणे स्वरपकस्थतश्री |स्वरपकस्थतश्रीनप बराणतश्री| लक्षिणप आग्रंगश्रीग्रं ||५५||
ऐसश्रीग्रं सराधमचश्रीग्रं लक्षिणप | आग्रंगश्रीग्रं बराणतश्री रनरपणप |परग्रं तग स्वरपश्रीग्रं रराहराणप | रनरग्रं तर ||५६||
रनरग्रं तर स्वरपश्रीग्रं सराहरातराग्रं| स्वरपचच हबोईजणे तररवतराग्रं |मग लक्षिणप आग्रंगश्रीग्रं बराणतराग्रं| वणेळ नराहरग्रं ||५७||
स्वरपश्रीग्रं रराहहल्यराग्रं मतश्री| अवगगण अवघणेचच सराडतश्री |परग्रं तग यरासश्री सरसग्रंगतश्री| रनरपण पराहहजणे ||५८||
सकळ सष्म टरचरा ठराई| अनगभिव यणेकचच नराहरग्रं |तबो बबोभलजणेल सवर्वहह| पगहढलणे समरासश्रीग्रं ||५९||
कबोणप कस्थतश्रीनप रराहरातश्री| कचैसरा अनगभिव पराहरातश्री |ररामदरास म्हणणे शबोतश्रीग्रं| अवधरान दणे णप ||६०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे मसद्धलक्षणनराम समरास नववरा ||९||८. ९

www.samarthramdas400.in 231
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दहिरावरा : शपन्यत्वतनरसन

||शशरराम ||
जनराचणे अनगभिव पगसतराग्रं| कळहबो उहठल अवचचतरा |हरा कथराकल्लबोळ शबोतराग्रं| कततगकप ऐकरावरा ||१||
यणेक म्हणतश्री हरा सग्रंसरार| कररतराग्रं पराववजणे पचैलपरार |आपलरा नव्हणे ककीग्रं जबोजरार| जश्रीव दणे वराचणे ||२||
यणेक म्हणतश्री हप न घडणे| लबोभि यणेऊन आग्रंगश्रीग्रं जडणे |पबोटस्तप करणप घडणे| सणेवरा कगटगग्रंबराचश्री ||३||
यणेक म्हणतश्री स्वभिरावप | सग्रंसरार कररावरा सगखप नरावप |कराग्रंहरग्रं दरान पगण्य कररावप | सद्गतश्रीकरारणप ||४||
यणेक म्हणतश्री सग्रंसरार खबोटरा| वचैरराग्यप घ्यरावरा दणे शवटरा |यणेणप स्वग्यर्वलबोककीग्रंच्यरा वराटरा| मबोकळ्यरा हबोतश्री ||५||
यणेक म्हणतश्री कबोठप जरावप | वणेथचर्व च करासयरा हहग्रंडरावप |आपगलप आशमश्री असरावप | आशमधमर्व करनश्री ||६||
यणेक म्हणतश्री कक चरा धमर्व| अवघरा हबोतसणे अधमर्व |यणे सग्रंसराररग्रं नरानरा कमर्व| करणप लरागणे ||७||
यणेक म्हणतश्री बहगतराग्रंपरर| वरासनरा असरावश्री वरर |यणेणपचच तररजणे सग्रंसराररग्रं| अनरायरासप ||८||
यणेक म्हणतश्री करारण भिराव| भिरावपचच पराववजणे दणे व |यणेर हप अवघपचच वराव| गथरागबोवश्री ||९||
यणेक म्हणतश्री वडडलप जश्रीवश्रीग्रं| अवघश्रीग्रं दणे वचच मरानरावश्रीग्रं |मरायणेबरापप पमजश्रीत जरावश्रीग्रं| यणेकराभिरावप ||१०||
यणेक म्हणतश्री दणे वब्रराह्मण| रयराग्रंचप कररावप पमजन |मरायणेबराप नराररायणेण| ववश्वजनराचरा ||११||
यणेक म्हणतश्री शरास्त्रि पराहरावप | तणेथप रनरबोवपलप दणे वप |तणेणप पमराणपचच जरावप | परलबोकरासश्री ||१२||
यणेक म्हणतश्री अहबो जनरा| शरास्त्रि पराहरातराग्रं पगरवणेनरा |यराकरारणप सराधगजनरा| शरण जरावप ||१३||
यणेक म्हणतश्री सराग्रंडरा गबोठठी| वरायराग्रंचच कररतरा चराउटर |सवरारस करारण पबोटरग्रं| भिमतदयरा असरावश्री ||१४||
यणेक म्हणतश्री यणेकचच बरवप | आपल्
ग यरा आचरारप असरावप |अग्रंतकराळश्रीग्रं नराम घ्यरावप | सवर्मोरतमराचप ||१५||
यणेक म्हणतश्री पण्
ग य असणेल| तररच नराम यणेईल |नराहरग्रं तरर भिल
ग र पडणेल| अग्रंतकराळश्रीग्रं ||१६||
यणेक म्हणतश्री जश्रीत असरावणे| तग्रंवचच सराथर्वक कररावप |यणेक म्हणतश्री कफररावप | तश्रीथरार्वटण ||१७||
यणेक म्हणतश्री हणे अटराटर| पराणश्रीपराषराणराचश्री भिणेटर |चगबकळ्यरा मराररतराग्रं हहग्रंपट
ग र| करासराववस व्हरावप ||१८||
यणेक म्हणतश्री सराग्रंडश्री वराचराळश्री| अगराध महहमरा भिम
म ग्रंडळश्रीग्रं |दशर्वनमरात्रिप हबोय हबोळश्री| मराहरापरातकराचश्री ||१९||
यणेक म्हणतश्री तश्रीथर्व स्वभिरावप | करारण मन अवररावप |यणेक म्हणतश्री ककीतर्वन कररावप | सरावकरास ||२०||
यणेक म्हणतश्री यबोग बरवरा| मगख्य तबोचच आधश्रीग्रं सराधरावरा |दणे हबो अमरचच कररावरा| अकस्मरात ||२१||
www.samarthramdas400.in 232
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

यणेक म्हणतश्री ऐसप करायणे| कराळवग्रंचनरा करग्रं नयणे |यणेक म्हणतश्री धररावश्री सबोयणे| भिककतमरागरार्वचश्री ||२२||
यणेक म्हणतश्री जरान बरवप | यणेक म्हणतश्री सराधन कररावप |यणेक म्हणतश्री मगकत असरावप | रनरग्रं तर ||२३||
यणेक म्हणतश्री अनगर्वळरा| धररग्रं परापराचरा कग्रंटराळरा |यणेक म्हणतश्री रणे मबोकळरा| मरागर्व आमगचरा ||२४||
यणेक म्हणतश्री हप ववशणेष| करग्रं नयणे रनग्रंदरा द्वणेष |यणेक म्हणतश्री सरावकरास| दष्ग टसग्रंग रयरागरावरा ||२५||
यणेक म्हणतश्री ज्यराचप खरावप | रयरा सन्मगखचच मररावप |तणेणप तरकराळचच परावरावप | मबोक्षिपद ||२६||
यणेक म्हणतश्री सराग्रंडरा गबोठठी| आधश्रीग्रं पराहहजणे तणे रबोटर |मग कररावश्री चराउटर| सरावकरास ||२७||
यणेक म्हणतश्री पराउस असरावरा| मग सकळ यबोग बरवरा |करारण दष्ग कराळ न पडरावरा| म्हणणजणे बरप ||२८||
यणेक म्हणतश्री तपबोरनधश्री| हबोतराग्रं वबोळतश्री सकळ भसद्धश्री |यणेक म्हणतश्री रणे आधश्रीग्रं| इग्रंदपद सराधरावप ||२९||
यणेक म्हणतश्री आगम पराहरावरा| वणेतराळ पसन्न करन घ्यरावरा |तणेणप पराववजणे दणे वरा| स्वगर्वलबोककीग्रं ||३०||
यणेक म्हणतश्री अघबोरमग्रंत्रि| तणेणप हबोईजणे स्वतग्रंत्रि |शश्रीहरर जयणेचरा कळत्रि| तणेचच वबोळणे ||३१||
तश्री लरागलणे सवर्व धमर्व| तणेथप कक चप कक्रयराकमर्व |यणेक म्हणतश्री कगकमर्व| रतच्यरा मदणे ||३२||
यणेक म्हणतश्री यणेक सराक्षिप| कररावरा मरम यग्रंजयराचरा जप |तणेणप गगणप सवर्व सग्रंकल्प| भसद्धश्रीतप परावतश्री ||३३||
यणेक म्हणतश्री बटग भिचैरव| तणेणप पराववजणे वचैभिव |यणेक म्हणतश्री झबोहटग्रंग सवर्व| पवग वर्वतसणे ||३४||
यणेक म्हणतश्री कराळश्री कग्रंकराळश्री| यणेक म्हणतश्री भिदकराळश्री |यणेक म्हणतश्री उचचष्ट चराग्रंडराळश्री| सराहप कररावश्री ||३५||
यणेक म्हणतश्री ववघ्नहर| यणेक म्हणतश्री भिबोळरा शग्रंकर |यणेक म्हणतश्री सरवर| परावणे भिगवतश्री ||३६||
यणेक म्हणतश्री मल्लरारर| सरवरचच सभिराग्य करर |यणेक म्हणतश्री मराहरा बरर| भिककत वप कटणे शराचश्री ||३७||
यणेक म्हणतश्री पमवर्व ठणे वरा| यणेक म्हणतश्री पणेरन कररावरा |यणेक म्हणतश्री भिरार घरालरावरा| दणे वराच वरर ||३८||
यणेक म्हणतश्री दणे व कक चरा| अग्रंतचच पराहरातबो भिल्यराग्रंचरा |यणेक म्हणतश्री हरा यगगराचरा| यगगधमर्व ||३९||
यणेक आश्चश्रीयर्व मरारनतश्री| यणेक ववस्मयबो कररतश्री |यणेक कग्रंटराळबोन म्हणतश्री| करायणे हबोईल तप पराहरावप ||४०||
ऐसणे पपग्रंचचक जन| लक्षिणप सराग्रंगतराग्रं गहन |परग्रं तग कराग्रंहरग्रं यणेक चचन्ह| अल्पमरात्रि बबोभललदों ||४१||
आतराग्रं असबो हरा स्वभिराव| जरारयराग्रंचरा कचैसरा अनगभिव |तबोहह सराग्रंचगजणेल सवर्व| सरावध ऐकरा ||४२||
यणेक म्हणतश्री कररावश्री भिकतश्री| शश्रीहरर दणे ईल सद्गतश्री |यणेक म्हणतश्री ब्रह्मपराप्तश्री| कमरचच हबोयणे ||४३||
यणेक म्हणतश्री भिबोग सगटणेनरा| जन्ममरण हप तगटणेनरा |यणेक म्हणतश्री उमर नरानरा| अजरानराच्यरा ||४४||

www.samarthramdas400.in 233
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

यणेक म्हणतश्री सवर्व ब्रह्म| तणेथप कक चप कक्रयराकमर्व |यणेक म्हणतश्री हरा अधमर्व| बबोलदोंचच नयणे ||४५||
यणेक म्हणतश्री सवर्व नरासप| उरलप तप चच ब्रह्म असणे |यणेक म्हणतश्री ऐसप नसणे| समराधरान ||४६||
सवर्वब्रह्म कणेवळ ब्रह्म| दबोनश्री पव
म प
र्व क्षिराचणे भ्रम |अनभि
ग वराचप वणेगळप वमर्व| म्हणतश्री यणेक ||४७||
यणेक म्हणतश्री हप न घडणे| अनव
ग रार्वच्य वस्तग घडणे |जप बबोलतराग्रं मबोन्य पडणे| वणेदशरास्त्रिराग्रंसश्री ||४८||
तव शबोतरा अनव
ग रादलरा| म्हणणे रनश्चयणे कबोण कणेलरा |भसद्धराग्रंतमतप अनभि
ग वरालरा| उरर कक चश्री ||४९||
अनभि
ग व दणे हरग्रं वणेगळरालणे| हप पव
म रच बबोभललप |आतराग्रं कराग्रंहरग्रं यणेक कणेलप | नवचणे ककीग्रं ||५०||
यणेक सराक्षिरवप वतर्वतश्री| सराक्षिश्री वणेगळराचच म्हणतश्री |आपण दृष्टरा ऐसश्री कस्थतश्री| स्वरानभि
ग वराचश्री ||५१||
दृश्यरापरासमन दष्टरा वणेगळरा| ऐसश्री अभलप्तपणराचश्री कळरा |आपण सराक्षिरवप रनरराळरा| स्वरानभि
ग वणे ||५२||
सकळ पदराथर्व जराणतराग्रं| तबो पदराथरार्वहमन पतरार्व |दणे हरग्रं असबोनश्री अभलप्ततरा| सहजचच जरालर ||५३||
यणेक ऐसप स्वरानगभिवप | म्हणतश्री सराक्षिरवप वतरार्ववप |दृश्य असबोरन वणेगळप व्हरावप | दष्टणे पणप ||५४||
यणेक म्हणतश्री नराहरग्रं भिणेद| वस्तग ठराईचश्री अभिणेद |तणेथप कक चरा मरतमग्रंद दष्टरा आणणलरा ||५५||
अवघश्री सराकरचच स्वभिरावप | तणेथप कडग कराय रनवडरावप |दष्टरा कक चरा स्वरानगभिवप | अवघपचच ब्रह्म ||५६||
पपग्रंच परब्रह्म अभिणेद| भिणेदवरादर मरारनतश्री भिणेद |परर हरा आरमरा स्वरानग्रंद| आकरारलरा ||५७||
ववघगरलप तगप चथजलप | तचैसप रनगगण
र्व चच गगणरा आलप |तणेथप कराय वणेगळप कणेलप | दष्टणे पणप ||५८||
म्हणतरन दष्टरा आणश्री दृश्य| अवघरा यणेकचच जगदरश |दष्टणे पणराचणे सरायरास| करासयरासश्री ||५९||
ब्रह्मचच आकरारलप सवर्व| ऐसरा यणेकराग्रंचरा अनगभिव |ऐसणे हणे दबोनश्री स्वभिराव| रनरबोवपलणे ||६०||
अवघरा आरमरा आकरारराअ| आपण भभिन्न कक चरा उरलरा |दस
ग ररा अनगभिव बबोभललरा| ऐभसयरापरर ||६१||
ऐक रतसररा अनगभिव| पपग्रंच सराररनयराग्रं सवर्व |कराग्रंहरग्रं नराहरग्रं तबोचच दणे व| ऐसप म्हणतश्री ||६२||
दृश्य अवघप वणेगळप कणेलप | कणेवळ अदृश्यचच उरलप |तप चच ब्रह्म अनगभिववलप | म्हणतश्री यणेक ||६३||
परर तप ब्रह्म म्हणदों नयणे| उपरायरासराररखरा अपरायणे |सगन्यरवरास ब्रह्म करायणे| म्हणदों यणेईल ||६४||
दृश्य अवघप वबोलराग्रंडडलप | अदृश्य सगन्यरवश्रीग्रं पडडलप |ब्रह्म म्हणतरन मगरडलप | तणेथगरनच मरागणे ||६५||
इकडणे दृश्य रतकडणे दणे व| मध्यप सगन्यरवराचरा ठराव |तयरास मग्रंदबगवद्धस्तव| पराणश्री ब्रह्म म्हणणे ||६६||
ररायरास नराहरग्रं वबोळणखलप | सणेवकरास ररावसप ककल्पलप |परर तप अवघप वणेथर्व गणेलप| रराजरा दणे खतराग्रं ||६७||

www.samarthramdas400.in 234
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

तचैसप सन्
ग यरव ककल्पलप ब्रह्म| पढ
ग प दणे खतराग्रं परब्रह्म |सगन्यरवचरा अवघरा भ्रम| तगटबोन गणेलरा ||६८||
परर हरा सक्ष्
म म आडतराळरा| वरारर वववणेकप वणेगळरा |जचैसप दग्ग ध घणेऊन जळरा| रराजहग्रं स सराग्रंडश्री ||६९||
आधश्रीग्रं दृश्यरा सबोडडलप | मग सगन्यरव वबोलराग्रंडडलप |मळ
म मरायणेपरतप दणे णखलप | परब्रह्म ||७०||
वणेगळणे पणप पराहराणप घडणे| तणेणप वकम रत सगन्यरवश्रीग्रं पडणे |पबोटरग्रं सग्रंदणेह पवराडणे| सगन्यरवराचरा ||७१||
भभिन्नपणप अनभि
ग ववलप | तयरास सगन्य ऐसप बबोभललप |वस्तग लकक्षितराग्रं अभभिन्न जरालप | पराहहजणे आधश्रीग्रं ||७२||
वस्तग आपणचच हबोणप | ऐसप वस्तच
ग प पराहराणप |रनश्चयपसश्रीग्रं भभिन्नपणप | सन्
ग यरव लराभिणे ||७३||
यराकरारणप सगन्य कराग्रंहरग्रं| परब्रह्म हबोणरार नराहरग्रं |वस्तगरप हबोऊन पराहरग्रं| स्वरानभि
ग वप ||७४||
आपण वस्तग भसद्धचच आहणे | मन मश्री ऐसप कल्पग्रंम नयणे |सराधग सराग्रंगतश्री उपरायणे| तग्रंचम च आरमरा ||७५||
मन मश्री ऐसप नराचथलप | सग्रंतश्रीग्रं नराहरग्रं रनरबोवपलप |मरानरावप कबोणराच्यरा बबोलप | मन मश्री ऐसप ||७६||
सग्रंतवचनश्रीग्रं ठणे ववतराग्रं भिरावणे| तबोचच शगद्ध स्वरानगभिव |मनराचरा तचैसराच स्वभिराव| आपण वस्तग ||७७||
जयराचरा घ्यरावरा अनगभिव| तबोचच आपण रनररावणेव |आपल
ग रा घणेतश्री अनगभिव| ववश्वजन ||७८||
लबोभिश्री धन सराधमग्रं गणेलणे| तग्रंव तणे लबोभिश्री धनचच जरालणे |मग भिराग्यपगरषश्रीग्रं भिबोचगलप | सरावकरास ||७९||
तचैसप दणे हबगद्धश्री सबोडडतराग्रं| सराधकरास जरालप तरवतरा |अनगभिवराचश्री मगख्य वरातरार्व| तणे हणे ऐसश्री ||८०||
आपण वस्तग मगळश्रीग्रं यणेक| ऐसरा जरानराचरा वववणेक |यणेथमन हरा जरानदशक| सग्रंपमणर्व जरालरा ||८१||
आरमजरान रनरबोवपलप | यणेथरामतश्रीनप बबोभललप |न्यमनपणर्व क्ष्मरा कणेलप | पराहहजणे शबोतश्रीग्रं ||८२||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सघन्यत्वतनशरननराम समरास दहिरावरा ||१०||८. १०
||दशक आठवरा समराप्त ||

www.samarthramdas400.in 235
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

|समरर ररामदरासरासांचरा दरासबबोध दशक ९ ||

||दशक नववरा : गघणरूप ||९||
समरास पहहिलरा : आशसांकरानराम
||शशरराम ||
रनरराकरार म्हणणजणे करायणे| रनरराधरार म्हणणजणे करायणे |रनववर्वकल्प म्हणणजणे करायणे| रनरबोपरावप ||१||
रनरराकरार म्हणणजणे आकरार नराहरग्रं|रनरराधरार म्हणणजणे आधरार नराहरग्रं|रनववर्वकल्प म्हणणजणे कल्पनरा नराहरग्रं|परब्रह्मरासश्री
रनररामय म्हणणजणे करायणे| रनरराभिरास म्हणणजणे करायणे |रनररावणेव म्हणणजणे करायणे| मज रनरबोपरावप ||३||
रनररामय म्हणणजणे जळमयणे नराहरग्रं|रराभिरास म्हणणजणे भिरासचच नराहरग्रं |रनररावणेव म्हणणजणे अवणेव नराहरग्रं|परब्रह्मरासश्री
रनशपपग्रंच म्हणणजणे करायणे| रनशकळग्रं क म्हणणजणे करायणे |रनरबोपराधश्री म्हणणजणे करायणे| मज रनरबोपरावप ||५||
रनशपपग्रंच म्हणणजणे पपग्रंच नराहरग्रं| रनशकळग्रं क म्हणणजणे कळग्रं क नराहरग्रं |रनरबोपराधश्री म्हणणजणे उपराधश्री नराहरग्रं| परब्रह्मरासश्री
रनरबोपम्य म्हणणजणे करायणे| रनररालग्रंब म्हणणजणे करायणे |रनररापणेक्षिरा म्हणणजणे करायणे| मज रनरबोपरावप ||७||
रनरबोपम्य म्हणणजणे उपमरा नराहरग्रं| रनररालग्रंब म्हणणजणे अवलग्रंबन नराहरग्रं |रनररापणेक्षिरा म्हणणजणे अपणेक्षिरा नराहरग्रं| परब्रह्मरासश्री
रनरग्रं जन म्हणणजणे करायणे| रनरग्रं तर म्हणणजणे करायणे |रनगगण
र्व म्हणणजणे करायणे| मज रनरबोपरावप ||९||
रनरग्रं जन म्हणणजणे जनचच नराहरग्रं| रनरग्रं तर म्हणणजणे अग्रंतर नराहरग्रं |रनगगण
र्व म्हणणजणे गगणचच नराहरग्रं| परब्रह्मरासश्री
रनशसग्रंग म्हणणजणे करायणे| रनमर्वळ म्हणणजणे करायणे |रनश्चळ म्हणणजणे करायणे| मज रनरबोपरावप ||११||
रनशसग्रंग म्हणणजणे सग्रंगचच नराहरग्रं| रनमर्वळ म्हणणजणे मळचच नराहरग्रं |रनश्चळ म्हणणजणे चळण नराहरग्रं| परब्रह्मरासश्री
रनशबद म्हणणजणे करायणे| रनदर्मोष म्हणणजणे करायणे |रनवरम तश्री म्हणणजणे करायणे| मज रनरबोपरावप ||१३||
रनशबद म्हणणजणे शबदचच नराहर| रनदर्मोष म्हणणजणे दबोषचच नराहर |रनवकम रत म्हणणजणे वकम रतच नराहरग्रं| परब्रह्मरासश्री
रनशकराम म्हणणजणे करायणे| रनलरप म्हणणजणे करायणे |रनशकमर्व म्हणणजणे करायणे| मज रनरबोपरावप ||१५||
रनशकराम म्हणणजणे करामचच नराहरग्रं| रनलरप म्हणणजणे लणेपचच नराहरग्रं |रनशकमर्व म्हणणजणे कमर्वचच नराहरग्रं| परब्रह्मरासश्री
अनराम्य म्हणणजणे करायणे| अजन्मरा म्हणणजणे करायणे |अपरयक्षि म्हणणजणे करायणे| मज रनरबोपरावप ||१७||
अनराम्य म्हणणजणे नरामचच नराहरग्रं| अजन्मरा म्हणणजणे जन्मचच नराहरग्रं |अपरयक्षि म्हणणजणे परयक्षि नराहरग्रं| परब्रह्म तप
अगणणत म्हणणजणे करायणे| अकतर्वव्य म्हणणजणे करायणे |अक्षिचै म्हणणजणे करायणे| मज रनरबोपरावप ||१९||
www.samarthramdas400.in 236
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

अगणणत म्हणणजणे गणणत नराहरग्रं|अकतर्वव्य म्हणणजणे कतर्वव्यतरा नराहरग्रं|अक्षिचै म्हणणजणे क्षियचच नराहरग्रं|परब्रह्मरासश्री
अरप म्हणणजणे करायणे| अलक्षि म्हणणजणे करायणे |अनग्रंत म्हणणजणे करायणे| मज रनरबोपरावप ||२१||
अरप म्हणणजणे रपचच नराहरग्रं| अलक्षि म्हणणजणे लक्षित नराहरग्रं |अनग्रंत म्हणणजणे अग्रंतचच नराहरग्रं| परब्रह्मरासश्री ||२२||
अपरार म्हणणजणे करायणे| अढळ म्हणणजणे करायणे |अतकयर्व म्हणणजणे करायणे| मज रनरबोपरावप ||२३||
अपरार म्हणणजणे परारचच नराहरग्रं| अढळ म्हणणजणे ढळचच नराहरग्रं अतकयर म्हणणजणे तकर्वत नराहरग्रं| परब्रह्म तप ||२४||
अद्वचैत म्हणणजणे करायणे| अदृश्य म्हणणजणे करायणे |अच्यत
ग म्हणणजणे करायणे| मज रनरबोपरावप ||२५||
अद्वचैत म्हणणजणे द्वचैतचच नराहरग्रं| अदृश्य म्हणणजणे दृश्यचच नराहरग्रं |अच्यत
ग म्हणणजणे चणेवत नराहरग्रं| परब्रह्म तप ||२६||
अछिणे द म्हणणजणे करायणे| अदराह्य म्हणणजणे करायणे |अकलणेद म्हणणजणे करायणे| मज रनरबोपरावप ||२७||
अछिणे द म्हणणजणे छिणे दणे नरा| अदराह्य म्हणणजणे जळणे नरा |अकलणेद म्हणणजणे करालवणेनरा| परब्रह्म तप ||२८||
परब्रह्म म्हणणजणे सकळराग्रंपरतप | तयरास पराहरातराग्रं आपणचच तप |हप कळणे अनगभिवमतप | सद्गगर कणेभलयराग्रं ||२९||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे शसांकरानराम समरास पहहिलरा ||१||९. १

www.samarthramdas400.in 237
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दस
घ ररा : ब्रह्मतनरूपण
||शशरराम ||
जप जप कराग्रंहरग्रं सराकरार हदसणे| तप तप कल्पराग्रंतश्रीग्रं नरासणे |स्वरप तप असतचच असणे| सवर्वकराळ ||१||
जप सकळराग्रंमधप सरार| भमथ्यरा नव्हणे तप सराचरार |जप कराग्रं रनरय रनरग्रं तर| सग्रंचलणे असणे ||२||
तप भिगवग्रंतराचप रनजरप| रयराभस बबोभलजणे स्वरप |यराहह वणेगळणे अममप| नरामप तयराचश्रीग्रं ||३||
रयरास नरामराचरा सग्रंकणेत| कळरावयरा हरा दृष्टराग्रंत |परर तप स्वरप नरामरातश्रीत| असतचच असणे ||४||
दृश्यसबराह्य सग्रंचलप | परर तप ववश्वरास चबोरलणे |जवभळच नराहरसप जरालप | असतचच कचैसप ||५||
ऐसरा ऐकबोरनयराग्रं दणे व| उठणे दृष्टरचरा भिराव |पराहदों जरातराग्रं हदसणे सवर्व| दृश्यचच आवघप ||६||
दृष्टरचरा ववषयबो दृश्य| तबोचच जराभलयरा सरादृश्य |तणेणप दृष्टर परावणे सग्रंतबोष| परर तप दणे खणप नव्हणे ||७||
दृष्टरस हदसणे तप नरासणे| यणेतद्ववषई शगरत असणे |म्हणतन जप दृष्टरस हदसणे| तप स्वरप नव्हणे ||८||
स्वरप तप रनरराभिरास| आणश्री दृश्य भिरासलप सराभिरास |भिरासरास बबोभललप नरास| वणेदराग्रंतशरास्त्रिश्रीग्रं ||९||
आणश्री पराहरातराग्रं दृश्यचच भिरासणे| वस्तग दृश्यरावणेगळश्री असणे |स्वरानगभिरावप पराहरातराग्रं हदसणे| तप दृश्यरासबराह्य ||१०||
जप रनरराभिरास रनगगण
र्व | रयराचश्री करायणे सराग्रंगरावश्री खमण |परर तप स्वरप जराण| सकन्नधचच असप ||११||
जचैसरा आकराशश्रीग्रं भिरासलरा भिरास| आणश्री सकळराग्रंमध्यप आकराश |तचैसरा जराणणजणे जगदरश| सबराह्य अभ्यराग्रंतररग्रं ||१२||
उदकरामधप परर भभिजणेनरा| पथ्
म वश्रीमधप परर णझजणेनरा |वन्हरमधप परर भसजणेनरा| स्वरप दणे वराचप ||१३||
तप रप द्यरामधप परर बड
ग णेनरा| तप वरायबोमधप परर उडणेनरा |सगवणर्गीं असणे परर घडणेनरा| सगवणरार्वसराररखप ||१४||
ऐसप जप सग्रंचलप सवर्वदरा| परर तणे आकळणे नरा कदरा |अभिणेदरामराजश्रीग्रं वराढवश्री भिणेदरा| तणे हणे अहग्रं तरा ||१५||
रतच्यरा स्वरपराचश्री खण
म | सराग्रंगदों कराग्रंहरग्रं वबोळखण |अहग्रं तणेचप रनरपण| सरावध ऐकरा ||१६||
जणे स्वरपराकडणे परावणे| अनभि
ग वरासवप झपपरावणे |अनभि
ग वराचणे शबद आघवणे| बबोलबोन दरावश्री ||१७||
म्हणणे आतराग्रं मश्रीच स्वरप| तप चच अहग्रं तणेचप रप |रनरराकराररग्रं आपणे ंग्रंआप| वणेगळश्री पडणे ||१८||
स्वयप मश्रीच आहणे ब्रह्म| ऐसरा अहग्रं तणेचरा भ्रम |ऐभसयप सक्ष्
म मश्रीग्रं समक्ष्म| पराहरातराग्रं हदसणे ||१९||
कल्पनरा आकळश्री हणे त| वस्तग कल्पनरातश्रीत |म्हणतन नराकळणे अग्रंत| अनग्रंतराचरा ||२०||
अन्वयणे आणण वश्रीतरणे क| हरा शबद कबोणश्रीयणेक |रनशबदराच अग्रंतरवववणेक| शबोचधलरा पराहहजणे ||२१||
www.samarthramdas400.in 238
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

आधश्रीग्रं घणेईजणे वराच्यराग्रंश| मग वबोळणखजणे लक्ष्यराग्रंश |लक्ष्यराग्रंशश्रीग्रं पराहरातराग्रं वराच्यराग्रंश| असणेल कक चरा ||२२||
सवर्वब्रह्म आणश्री ववमळब्रह्म| हरा वराच्यराग्रंशराचरा अनक्र
ग म |शबोचधतराग्रं लक्ष्यराग्रंशराचप वमर्व| वराच्यराग्रंश नसणे ||२३||
सवर्व ववमळ दबोनश्री पक्षि| वराच्यराग्रंशश्रीग्रं आटतश्री परयक्षि |लक्ष्यराग्रंशश्री लरावश्रीतरा लक्षि| पक्षिपरात घडणे ||२४||
हप लक्ष्यराग्रंशप अनभि
ग वणप | यणेथप नराहरग्रं वराच्यराग्रंश बबोलणणे |मगख्य अनभि
ग वराचणे खण
ग णे| वराचरारग्रं भि कक चरा ||२५||
पररा पश्यग्रंतश्री मधणेमराग्रं वचैखरर| जणेथप वबोसरतश्री च्यरारर |तणेथप शबद कळराकग्रंग सरर| कबोण कराज ||२६||
शबद बबोलतराग्रं सवप च नरासणे| तणेथप शराश्वततरा कबोठप असणे |परयक्षिरास पमराण नसणे| बरप पराहरा| २७||
शबद परयक्षि नराभसवग्रंत| म्हणबोन घडणे पक्षिपरात |सवर्व ववमळ ऐसरा हणे त| अनभि
ग वश्रीग्रं नराहरग्रं ||२८||
ऐक अनभि
ग वराचप लक्षिण| अनभि
ग व म्हणणजणे अनन्य जराण |ऐक अनन्यराचप लक्षिण| ऐसप असणे ||२९||
अनन्य म्हणणजणे अन्य नसणे| आरमरनवणेदन जचैसप |सग्रंगभिग्रंगप असतचच असणे| आरमरा आरमपणप ||३०||
आरम्यरास नराहरग्रं आरमपण| हप चच रनशसग्रंगराचप लक्षिण |हप वराच्यराग्रंशप बबोभललणे जराण| कळरावयरा करारणप ||३१||
यणेरवश्रीग्रं लक्ष्यराग्रंश तबो वराच्यराग्रंशप| सराग्रंचगजणेल हप घडणे कचैसप |वराकय वववरणप अपचैसप| कळदों लरागणे ||३२||
कररावप तरववववरण| शबोधरावप ब्रह्म रनगगण
र्व |पराहरावप आपणरास आपण| म्हणणजणे कळणे ||३३||
हप न बबोलतराग्रंच वववररजणे| वववरबोन ववरबोन रराहहजणे |मग अबबोलणप चच सराजणे| मराहरापगरषश्रीग्रं ||३४||
शबदचच रनशबद हबोतश्री| शगरत नणेरत नणेरत नणेरत म्हणतश्री |हप तदों आलप आरमपचचतश्री| परयक्षि आतराग्रं ||३५||
पचचत आभलयराग्रं अनगमरान| हरा तदों परयक्षि दरग राभभिमरान |तरर आतराग्रं मश्री अजरान| मज कराग्रंहरग्रंच न कळणे ||३६||
मश्री लहटकरा मराझप बबोलणप लहटकप| मश्री लहटकरा मराझप चरालणप लहटकप |मश्री मराझप अवघपचच लहटकप| कराल्परनक
मज मगळश्रीग्रंच नराहरग्रं ठराव| मराझणे बबोलणप अवघपचच वराव |हरा पकमतश्रीचरा स्वभिराव| पकमतश्री लहटककी ||३८||
पकमतश्री आणश्री पगरष| यराग्रं दबोहरग्रंस जणेथप रनररास |तप मश्रीपण ववशणेष| हप कणेवव घडणे ||३९||
जणेथप सवर्व हह अशणेष जरालप | तणेथप ववशणेष कक चणे आलप |मश्री मतनश्री म्हणतराग्रं भिग्रंगलप | मतन्य जचैसप ||४०||
आतराग्रं मतन्य न भिग्रंगरावप | करन कराग्रंहरग्रंच न कररावप |असबोन रनशणेष नसरावप | वववणेकबळप ||४१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे ह्मतनरूपणनराम समरास दस
घ ररा ||२||९. २

www.samarthramdas400.in 239
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास ततसररा : तनवससांददेहि तनरूपण

||शशरराम ||
शबोतश्रीग्रं कणेलरा अनगमरान| ऐसप कचैसप ब्रह्मजरान |कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं असबोन| हप कणेवव घडणे ||१||
सकळ करन अकतरार्व| सकळ भिबोगमन अभिबोकतरा |सकळराग्रंमधप अभलप्ततरा| यणेईल कचैसश्री ||२||
तथरावप तगम्हर म्हणतराग्रं| यबोगश्री भिबोगमन अभिबोकतरा |स्वगर्वनरकहह आतराग्रं| यणेणपचच न्यरायप ||३||
जन्म मरम यग भिबोचगलणेच भिबोगश्री| परर तबो भिबोगमन अभिबोकतरा यबोगश्री |यरातनरा हह तयरालरागश्रीग्रं| यणेणपचच पराडप ||४||
कगटमन नराहरग्रं कगहटलरा| रडबोन नराहरग्रं रडलरा |कग्रंग थबोन नराहरग्रं कग्रंग चथलरा| यबोगणेश्वर ||५||
जन्म नसबोन घरातलरा| परतत नसबोन जरालरा |यरातनरा नसबोन परावलरा| नरानरापरर ||६||
ऐसरा शबोतयराग्रंचरा अनगमरान| शबोतश्रीग्रं घणेतलप आडररान |आतराग्रं यराचप समराधरान| कणेलप पराहहजणे ||७||
वकतरा म्हणणे सरावध व्हरावप | तगम्हर बबोलतराग्रं बरवप |परर हप तगमच्यराच अनगभिवप | तगम्हरास घडणे ||८||
ज्यराचरा अनगभिव जचैसरा| तबो तबो बबोलतबो तचैसरा |सग्रंपदणे ववण हबो चधवसरा| तबो रनरराथर्वक ||९||
नराहरग्रं जरानराचश्री सग्रंपदरा| अजरानदराररदप आपदरा |भिबोचगल्यराच भिबोगश्री सदरा| शबदजरानप ||१०||
यबोगश्री वबोळखरावरा यबोगणेश्वरप | जरानश्री वबोळखरावरा जरानणेश्वरप |मराहराचतगर तबो चतगरप| वबोळखरावरा ||११||
अनगभिवश्री अनगभिववयरास कळणे | अभलप्त अभलप्तपणप रनवळप |ववदणे हराचरा दणे हभिराव गळणे | ववदणे हर दणे खतराग्रं ||१२||
बद्धरासराररखरा भसद्ध| आणश्री भसद्धरासराररखरा बद्ध |यणेक भिरावश्रील तबो अबद्ध| म्हणरावराच नलगणे ||१३||
झडपलरा तबो दणे हधरारर| आणश्री दणे हधरारक पग्रंचराक्षिरर |परग्रं तग दबोघराग्रं यणेकसरर| कचैसश्री द्यरावश्री ||१४||
तचैसरा अजरान परतत| आणश्री जरानश्री जश्रीवन्मगकत |दबोघणे समरान मरानश्रील तबो यक
ग त| कचैसरा म्हणरावरा ||१५||
आतराग्रं असबो हणे दृष्टराग्रंत| पचचत बबोलदों कराग्रंहरग्रं हणे त |यणेथप शबोतश्रीग्रं सरावचचरत| क्षिणयणेक व्हरावप ||१६||
जबो जबो जरानप गप्ग त जरालरा| जबो वववणेकप ववररालरा |जबोअनन्यपणप उरलरा| नराहरग्रंच कराग्रंहरग्रं ||१७||
तयरास कचैसप गवसरावप | शबोधग्रंम जरातराग्रं तबोचच व्हरावप |तबोचच हबोतराग्रं म्हणरावप | नलगणे कराग्रंहरग्रं ||१८||
दणे हरग्रं पराहरातराग्रं हदसणेनरा| तरवप शबोचधतराग्रं भिरासणेनरा |ब्रह्म आहणे रनवडणेनरा| कराग्रंहरग्रं कणेल्यराग्रं ||१९||
हदसतबो तरर दणे हधरारर| परर कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं अग्रंतररग्रं |तयरास पराहरातराग्रं वररवरर| कळणे ल कचैसरा ||२०||
कळरायरा शबोधरावप अग्रंतर| तग्रंव तबो रनरय रनरग्रं तर |जयरास धग्रंडग डतराग्रं ववकरार| रनववर्वकरार हबोतश्री ||२१||
www.samarthramdas400.in 240
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

तबो परमरारमरा कणेवळ| तयरास नराहरग्रं मरायरामळ |अखग्रंड हणे तमचरा ववटराळ| जरालराच नराहरग्रं ||२२||
ऐसरा जबो यबोगश्रीरराज| तबो आरमरा सहजश्रीग्रं सहज |पण
म ब्र
र्व ह्म वणेदबश्रीज| दणे हराकरारप कळणे नरा ||२३||
दणे ह भिराववतराग्रं दणे हचच हदसणे| परर अग्रंतर अनराररसप असणे |तयरास शबोचधतराग्रं नसणे| जन्म मरण ||२४||
जयरास जन्ममरण व्हरावप | तप तबो नव्हणे चच स्वभिरावप |नराहरग्रंच तप आणरावप | कबोठमन कक चप ||२५||
रनगगण
र्व रास जन्म ककल्पलरा| अथवरा रनगगण
र्व उडववलरा |तरर उडरालरा आणश्री जन्मलरा| आपलरा आपण ||२६||
मराध्यराग्रंनश्रीग्रं थग्रंकग कतराग्रं समयरार्ववरर| तबो थग्रंक
ग रा पडणेल आपणराग्रंच वरर |दस
ग ऱ्यरास चचग्रंरततराग्रं अग्रंतररग्रं| आपणरास घडणे ||२७||
समथर्व ररायराचणे महहमरान| जराणतराग्रं हबोतणे समराधरान |परग्रं तग भिग्रंक
ग दों लरागलप स्वरान| तरर तप स्वरानचच आहणे ||२८||
जरानश्री तबो सरयस्वरप| अजरान दणे खणे मनष्ग यरप |भिरावरासराररखरा फळदप
म | दणे व तचैसरा ||२९||
दणे व रनरराकरार रनगगण
र्व | लबोक भिराववतश्री पराषराण |पराषराण फगटतबो रनगगण
र्व | फगटणे ल कचैसरा ||३०||
दणे व सदबोहदत सग्रंचलरा| लबोककीग्रं बहगववध कणेलरा |परग्रं तग बहगववध जरालरा| हप तदों घडणेनरा ||३१||
तचैसरा सराधग आरमजरानश्री| बबोधप पमणर्व समराधरानश्री |वववणेकप आरमरनवणेदनश्री| आरमरपश्री ||३२||
जळबोन कराष्ठराचरा आकरार| अकग्न हदसणे कराष्ठराकरार |परर कराष्ठ हबोईल हरा ववचरार| बबोलदोंच नयणे ||३३||
कपमरर्व असणे तदों जळतराग्रं हदसणे| तचैसरा जरानश्रीदणेह भिरासणे |तयरास जन्मववतराग्रं कचैसप| कदर्व ळश्रीउदररग्रं ||३४||
बश्रीज भिराजलप उगवणेनरा| वस्त्रि जळरालप उकलणेनरा |वबोघ रनवडडतराग्रं रनवडणेनरा| गग्रंगणेमधप ||३५||
वबोघ गग्रंगणेमरागप हदसणे| गग्रंगरा यणेकदणे सश्री असणे |सराधग कराग्रंहरग्रंच न भिरासणे| आणश्री आरमरा सवर्वगत ||३६||
सगवणर्व नव्हणे लबोखग्रंड| सराधमस जन्म थबोतराग्रंड |अजरान पराणश्री जडममढ| तयरास हप उमजणेचचनरा ||३७||
अग्रंधरास कराग्रंहरग्रंच न हदसणे| तरर तणे लबोक आग्रंधळणे कचैसणे |सन्नपरातप बरळतसणे| सन्नपरातश्री ||३८||
जबो स्वप्नरामधप भ्यरालरा| तबो स्वप्नभियप वबोसणरालरा |तप भियणे जरागरयरालरा| कणेवव लरागणे ||३९||
मगळश्री सपरार्वकरार दणे णखलर| यणेक भ्यरालरा यणेकप वबोळणखलर |दबोघराग्रंचश्री अवस्थरा लणेणखलर| सराररखश्रीच कचैसश्री ||४०||
हरातश्री धररतराग्रं हह डसणेनरा| हप यणेकरास भिरासणेनरा |तरर तणे रयराचश्री कल्पनरा| तयरासश्रीच बराधश्री ||४१||
ववग्रंचग सपर्व डसलरा| तणेणप तबोचच जराकळलरा |तयराचणेरन लबोक जरालरा| करासरावश्रीस कचैसरा ||४२||
आतराग्रं तगटलरा अनगमरान| जरारनयरास कळणे जरान |अजरानरास जन्ममरण| चगकणेचचनरा ||४३||
यणेकरा जराणण्यरासराठठीग्रं| लबोक पडडलणे अटराटरग्रं |नणेणपणप हहग्रंपगटर हबोतश्री| जन्ममरम यप ||४४||

www.samarthramdas400.in 241
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

तप चच कथरानस
ग ग्रंधरान| पढ
ग प कणेलप परररछिन्न |सरावधरान सरावधरान| म्हणणे वकतरा ||४५||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे ससांददेहितनरूपणनराम समरास ततसररा ||३||९. ३

www.samarthramdas400.in 242
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास चवररा : जराणपणतनरूपण

||शशरराम ||
पथ्
म वश्रीमधप लबोक सकळ| यणेक सग्रंपन्न यणेक दब
ग ळ
र्व |यणेक रनमर्वळ यणेक वदोंगळ| कराय रनभमरय ||१||
ककरयणेक रराजणे नराग्रंदतश्री| ककरयणेक दररद भिबोचगतश्री |ककतश्रीयणेकराग्रंचश्री उरतम कस्थतश्री| ककरयणेक अधमबोद्धम ||२||
ऐसप कराय रनभमरय जरालप | हप मज पराहहजणे रनरबोवपलप |यराचणे उरतर ऐककलप | पराहहजणे शबोतश्रीग्रं ||३||
हणे सकळ गगणरापरासश्रीग्रं गतश्री| सगगण भिराग्यशश्री भिबोचगतश्री |अवगगणरास दररदपराप्तश्री| यणेदथर्गीं सग्रंदणेह नराहरग्रं ||४||
जबो जबो जणेथप उपजलरा| तबो तणे वणेवसराई उमजलरा |तयरास लबोक म्हणतश्री भिलरा| करायर्वकतरार्व ||५||
जराणतरा तबो करायर्व करर| नणेणतराग्रं कराग्रंहरग्रंच न करर |जराणतरा तबो पबोट भिरर| नणेणतरा भिश्रीक मरागणे ||६||
हप तदों पकटचच असणे| जनश्रीग्रं पराहरातराग्रं परयक्षि हदसणे |ववद्यणेवश्रीण करग्रं टरा वसणे| ववद्यरा तबो भिराग्यवग्रंत ||७||
आपगलर ववद्यरा न भसकसश्री| तरर करायणे भिश्रीक मरागसश्री |जणेथप तणेथप बगद्धश्री ऐसश्री| वडडलप सराग्रंगतश्री ||८||
वडडल आहणे करग्रं टरा| आणश्री समथर्व हबोयणे धराकगटरा |कराग्रं जणे ववद्यणेनप मबोटरा| म्हणबोरनयरा ||९||
ववद्यरा नराहर बगद्धश्री नराहर| वववणेक नराहरग्रं सराक्षिणेप नराहरग्रं |कगशळतरा नराहरग्रं व्यराप नराहरग्रं| म्हणतन पराणश्री करग्रं टरा ||१०||
इतगकप हह जणेथप वसणे| तणेथप वचैभिवरास उणप नसणे |वचैभिव सराग्रंडडतराग्रं अपचैसप| पराठठीग्रं लरागणे ||११||
वडडल समथर्व धराकगटरा भभिकरारर| ऐकरा यराचश्री कचैसश्री परर |वडडलरा ऐसरा व्यराप न करर| म्हणबोरनयराग्रं ||१२||
जचैसश्री ववद्यरा तचैसश्री हराग्रंव| जचैसरा व्यराप तचैसप वचैभिव |तबोलरासराररखरा हरावभिराव| लबोक कररतश्री ||१३||
ववद्यरा नसणे वचैभिव नसणे| तणेथप रनमर्वळ कक चरा असणे |करग्रं टणेपणप वबोखटरा हदसणे| वदोंगळ आणश्री ववकरारर ||१४||
पशग पक्षिश्री गण
ग वग्रंत| रयरास कमपरा करर समथर्व |गण
ग नस्तराग्रं कजणप वणेथ|
र्व पराणश्रीमरात्रिराचप ||१५||
गगण नराहरग्रं गतरव नराहरग्रं| सरामथ्यर्व नराहरग्रं महरव नराहरग्रं|कगशळतरा नराहरग्रं तकर्व नराहरग्रं| पराणश्रीमरात्रिरासश्री ||१६||
यराकरारणप उरतम गगण| तप चच भिराग्यराचप लक्षिण |लक्षिणणेवश्रीण अवलक्षिण| सहजचच जरालप ||१७||
जनरामधप तबो जराणतरा| रयरास आहणे मरान्यतरा |कबोणश्री यणेक ववद्यरा असतराग्रं| महरव परावणे ||१८||
पपग्रंच अथवरा परमराथर्व| जराणतरा तबोचच समथर्व |नणेणतरा जराणणजणे वणेथ|
र्व रनशकरारण ||१९||
नणेणतराग्रं ववग्रंचग सपर्व डसणे| नणेणतराग्रं जश्रीवघरात असणे |नणेणतराग्रं करायर्व नरासणे| कबोणश्री यणेक ||२०||
नणेणतराग्रं पराणश्री भसग्रंतरणे | नणेणपणप तऱ्हणे भिरणे |नणेणपणणे ठकणे ववसरणे | पदराथर्व कराग्रंहरग्रं ||२१||
www.samarthramdas400.in 243
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

नणेणतराग्रं वचैरर कजग्रंककतश्री| नणेणतराग्रं अपराई पडतश्री |नणेण्तराग्रं सग्रंव्हरारतश्री घडतश्री| जश्रीवनरास ||२२||
आपल
ग णे स्वहहत न कळणे जनरा| तणेणप भिबोचगतश्री यरातनरा |जरान नणेणतराग्रं अजरानरा| अधबोगतश्री ||२३||
मरायराब्रह्म जश्रीवभशव| सराररासरार भिरावराभिराव |जराहटल्यरासराठठीग्रं हबोतप वराव| ज्न्ममरण ||२४||
कबोण कतरार्व रनश्चयपसश्रीग्रं| बद्ध मबोक्षि तबो कबोणरासश्री |ऐसप जराणतराग्रं पराणश्रीयरासश्री| सहग टकराग्रं घडणे ||२५||
जराणणजणे दणे व रनगगण
र्व | जराणणजणे मश्री तबो कबोण |जराणणजणे अनन्यलक्षिण| म्हणणजणे मक
ग त ||२६||
कजतगकप जराणबोन सराग्रंडडलप | रततगकप दृश्य वबोलराग्रंडडलप |जराणरयरास जराणतराग्रं तगटलप | मळ
म मश्रीपणराचप ||२७||
न जराणतराग्रं कबोटरवरर| सराधनप कणेलरग्रं परबोपररग्रं |तरर मबोक्षिरास अचधकरारर| हबोणरार नराहरग्रं ||२८||
मरायराब्रह्म वबोळखरावप | आपणरास आपण जराणरावप इतगकयरासराठठीग्रं स्वभिरावप | चगकणे जन्म ||२९||
जराणतराग्रं समथरार्वचप अग्रंतर| पसग्रंगप वतर तदनग्रंतर |भिराग्य वचैभिव अपरार| तणेणणेचच परावणे ||३०||
म्हणतन जराणणप नव्हणे सरामरान्य| जराणतराग्रं हबोईजणे सवर्वमरान्य |कराग्रंहरग्रंच नणेणतराग्रं अमरान्य| सवर्वत्रि कररतश्री ||३१||
पदराथर्व दणे खबोन भिमत भिरावश्री| नणेणतप झडपबोन पराण ठणे वश्री |भमथ्यरा आहणे उठराठणे वश्री| जराणतणे जराणतश्री ||३२||
जराणरयरास कळणे वमर्व| नणेण्रयराचप खबोटप कमर्व |सकळ कराग्रंहरग्रं धमरार्वधमर्व| जराणतराग्रं कळणे ||३३||
नणेणरयरास यणेमयरातनरा| जराणरयरास कराग्रंहरग्रंच लरागणेनरा |सकळ जराणबोन वववग्रंचनरा| करर तबो मगकत ||३४||
नणेणतराग्रं कराग्रंहरग्रं रराजकरारण| अपमरान करन घणेतश्री पराण |नणेणतराग्रं कठठीण वतर्वमरान| समस्तराग्रंस हबोयणे ||३५||
म्हणबोरनयराग्रं नणेणणप खबोटप | नणेणतणे पराणश्री करग्रं टणे |जराणतराग्रं वववरतराग्रं तगटणे| जन्ममरण ||३६||
म्हणबोन अलक्षि करग्रं नयणे| जराणणप हराचच उपरायणे |जराणतराग्रं सरापडप सबोयणे| परलबोकराचश्री ||३७||
जराणणप सकळराग्रंस पमराण| ममखरार्वस वराटणे अपमराण |परग्रं तग अभलप्तपणराचश्री खमण| जराणतराग्रं कळणे ||३८||
यणेक जराणणप करन परतप | कबोण सबोडश्री पराणश्रीयरातप |कबोणश्री यणेक करायर्व जप तप | जराहटल्यराववण न कळणे ||३९||
जराणणप म्हणणजणे स्मरण| नणेणणप म्हणणजणे ववस्मरण |दबोहरग्रंमधप कबोण पमराण| शराहराणणे जराणतश्री ||४०||
जराणतणे लबोक तणे शराहराणणे| नणेणतणे वणेडणे दचै न्यवराणणे |ववजरान तणेहह जराणपणप | कळबो आलप ||४१||
जणेथप जराणपण खगग्रंटलप | तणेथप बबोलणप हह तगटलप |हणे तगरहहत जरालप | समराधरान , , ४२||
शबोतप म्हणतश्री हप पमराण| जरालप परम समराधरान |परर वपग्रंडब्रह्मराग्रंड ऐकयलक्षिण| मज रनरबोपरावप ||४३||
ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं तप चच वपग्रंडश्रीग्रं असणे| बहगत बबोलतश्री ऐसप |परग्रं तग यराचरा परयय ववलसणे| ऐसप कणेलप पराहहजणे ||४४||

www.samarthramdas400.in 244
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

इतत शशदरासबबोधदे गरु

घ मशष्यससांवराददे जराणपणतनरूपणतनरूपणनराम समरास चचौररा ||४||९. ४

www.samarthramdas400.in 245
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास परासांचवरा : अनघमरानतनशरन

||शशरराम ||
वपग्रंडरासराररखश्री ब्रह्मराग्रंडरचनरा| नयणे आमगच्यरा अनगमरानरा |पचचत पराहरातराग्रं नरानरा| मतप भिराग्रंबरावतश्री ||१||
जप वपग्रंडश्रीग्रं तप चच ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं| ऐसश्री बबोलरावयराचच पतढर |हप वचन घडडनप घडश्री| तरवज बबोलतश्री ||२||
वपग्रंड ब्रह्मराग्रंड यणेक रराहराटर| ऐसश्री लबोकराग्रंचश्री लबोकधराटर |परर परययराचणे पररपराटरग्रं| तगदों न सकणे ||३||
स्थमळ समक्ष्म करारण हराकरारण|हणे च्यरारर वपग्रंडश्रीच
ग्रं णे दणे ह जराण|ववरराट हहरण्य अव्यराकमत ममळपकमतश्री हणे खमण| ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रंचश्री ||४||
हणे शरास्त्रिराधराटर जराणरावश्री| परर पचचत कचैसश्री आणरावश्री |पचचत पराहरातराग्रं गथरागबोवश्री| हबोत आहणे ||५||
वपग्रंडश्रीग्रं आहणे अग्रंतशकरण| तरर ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं ववष्णग जराण |वपग्रंडश्रीग्रं बबोभलजणेतप मन| तरर ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं चग्रंदमरा ||६||
वपग्रंडश्रीग्रं बगद्धश्री ऐसप बबोभलजणे| तरर ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं ब्रह्मरा ऐसप जराणणजणे |वपग्रंडश्रीग्रं चचरत ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं वबोळणखजणे| नराररायणेणग ||७||
वपग्रंडश्रीग्रं बबोभलजणे अहग्रं करार| ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं रद हरा रनधरार्वर |ऐसरा बबोभललरा ववचरार| शरास्त्रिराग्रंतररग्रं ||८||
तरर कबोण ववष्णमचप अग्रंतशकणर्व| चग्रंदराचप कचैसप मन |ब्रह्मयराचणे बगद्धश्रीलक्षिण| मज रनरबोपरावप ||९||
नराररायणराचप कचैसप चचरत| रदअहग्रं करारराचरा हणे त |हरा ववचरार पराहबोन नणेमस्त| मज रनरबोपरावरा ||१०||
पचचतरनश्चयरापगढप अनगमरान| जचैसप भसग्रंहरापगढप आलप स्वरान |खऱ्यरापगढप खबोटप पमराण| हबोईल कचैसप ||११||
परर यरास परारखश्री पराहहजणे| परारखश्रीनप रनश्चय लराहहजणे |पररक्षिरा नस्तराग्रं रराहहजणे| अनगमरानसग्रंशई ||१२||
ववष्णग चग्रंद आणश्री ब्रह्मरा| नराररायणेण आणश्री रदनरामरा |यराग्रं पराचराग्रंचश्री अग्रंतशकणर्वपग्रंचकप आम्हरा| स्वरामश्री रनरबोपरावश्रीग्रं ||१३||
यणेथप पचचत हप पमराण| नलगणे शरास्त्रिराचरा अनगमरान |अथवरा शरास्त्रिश्रीग्रं तरर पराहबोन| परययबो आणरावरा ||१४||
पचचतश्रीवश्रीण जप बबोलणप | तप अवघपचच कग्रंटराळवराणप |तदोंड पसरन जचैसप सगणप| रडबोन गणेलप ||१५||
तणेथप करायणे हबो ऐकरावप | आणश्री करायणे शबोधमन पराहरावप |जणेथप परयरायराच्यरा नरावप | सगन्यराकरार ||१६||
आवघप आग्रंधळणे चच भमळरालणे| तणेथप डबोळसराचप कराय चरालणे |अनभि
ग वराचणे नणेत्रि गणेलणे| तणेथप अग्रंधकरार ||१७||
नराहर दग्ग ध नराहर पराणश्री| कणेलर ववष्ठणे चश्री सरारणश्री |तणेथप रनवडरावयराचणे धनश्री| तणे एक डदोंबकरावळणे ||१८||
आपल
ग णे इछिणे नप बबोभललप | वपग्रंडराऐसणे ब्रह्मराग्रंड ककल्पलणे |परर तप पचचतश्रीस आलप | कबोण्यरा पकरारप ||१९||
म्हणबोन हरा अवघराच अनम
ग रान| अवघप कल्पनणेचप ररान |भिलरग्रं न घ्यरावप आडररान| तश्कररग्रं घ्यरावप ||२०||
कल्पन
म रनभमर्वलणे मग्रंत्रि| दणे व तणे कल्पनरामरात्रि |दणे व नराहरग्रं स्वतग्रंत्रि| मग्रंत्रिराधणेन ||२१||
www.samarthramdas400.in 246
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

यणेथप न बबोलतराग्रं जराणरावप | बबोलणप वववणेकरा आणरावप |आग्रंधळप पराउलरग्रं वबोळखरावप | ववचक्षिणप ||२२||
जयरास जचैसप भिरासलप | तणेणप तचैसप कववरव कणेलप |परर हप पराहहजणे रनवडडलप | पचचतश्रीनप ||२३||
ब्रह्म्यरानप सकळ रनभमर्वलप| ब्रह्म्यरास कबोणप रनमरार्वण कणेलप |ववष्णन
म प ववश्व पराभळलप | ववष्णस
म पराभळतरा कवणग
रद ववश्वसग्रंव्हरारकतरार्व| परर कबोण रदरास सग्रंव्हराररतरा |कबोण कराळराचरा रनयग्रंतरा| कळलरा पराहहजणे ||२५||
यराचरा कळणे नरा ववचरार| तदों अवघरा अग्रंधकरार |म्हणबोरनयराग्रं सराररासरार| ववचरार करणप ||२६||
ब्रह्मराग्रंड स्वभिरावप चच जरालप | परग्रं तग हप वपग्रंडराकरार ककल्पलप |ककल्पलप परर परययरा आलप | नराहरग्रं कदरा ||२७||
पराहरातराग्रं ब्रह्मराग्रंडराचश्री पचचतश्री| ककरयणेक सग्रंशय उठतश्री |हप कल्परनक शबोतश्रीग्रं| नणेमस्त जराणरावप ||२८||
वपग्रंडरासराररखश्री ब्रह्मराग्रंडरचनरा| कबोण आणणतबो अनम
ग रानरा |ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं पदराथर्व नरानरा| तणे वपग्रंडश्रीग्रं कक चणे ||२९||
औटकबोटर भिगतरावळश्री| औटकबोटर तश्रीथरार्ववळश्री |औटकबोटर मग्रंत्रिरावळश्री| वपग्रंडश्रीग्रं कबोठप ||३०||
तणेतश्रीस कबोटर सगरवर| अठ्यराग्रंभस सहस्त्रि ऋषणेश्वर |नवकबोटर करारयरायणेणश्रीचरा ववचरार| वपग्रंडश्रीग्रं कबोठप ||३१||
च्यरामगग्रंडरा छिप्पन्न कबोटर| ककरयणेक जश्रीव कबोट्यरानगकबोटर |चतऱ्यरासश्री लक्षि यबोनश्रीग्रंचश्री दराटर| वपग्रंडश्रीग्रं कबोठप ||३२||
ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं पदराथर्व रनमरार्वण जरालणे| पथ
म कराकरारप वणेगळरालणे |तणेहह रततगकणे रनरबोवपलणे| पराहहजणेत वपग्रंडश्रीग्रं ||३३||
कजतगकयरा औषधश्री रततगककीग्रं फळणे | नरानरा पकराररग्रं रसराळप |नरानरा बश्रीजप धरान्यप सकळप | वपग्रंडश्रीग्रं रनरबोपरावश्रीग्रं ||३४||
हप सराग्रंगतराग्रं पगरवणेनरा| तरर उगप चच बबोलरावणेनरा |बबोभललप न यणेतराग्रं अनगमरानरा| लराकजरवराणप ||३५||
तरर हप रनरबोवपलप नवचणे| फगकट बबोलतराग्रं कराय वणेचणे |यराकरारणप अनगमरानराचप | करायर्व नराहरग्रं ||३६||
पराग्रंच भिमतप तणे ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं| आणण पराग्रंचचच वतर्वतश्री वपग्रंडश्रीग्रं |यराचश्री पराहरावश्री रबोकडश्री| पचश्रीत आतराग्रं ||३७||
पराग्रंचरा भिमतराग्रंचणे ब्रह्मराग्रंड| आणश्री पग्रंचभिमरतक हप वपग्रंड |यरावणेगळप तप उदग्रं ड| अनगमरानजरान ||३८||
कजतगकप अनगमरानराचप बबोलणप | रततगकप वमनपरायणे रयरागणप |रनश्चयरारमक तप चच बबोलणप | परययराचप ||३९||
जपचच वपग्रंडश्रीग्रं तप चच ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं| पचचत नराहरग्रं ककीग्रं रबोकडश्री |पग्रंचभिमतराग्रंचश्री तराग्रंतडश्री| दबोहरकडणे ||४०||
म्हणबोरन दणे हरग्रंचप थरानमरान| हरा तदों अवघराचच अनगमरान |आतराग्रं यणेक समराधरान| मगख्य तप कचैसप ||४१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे नघमरानतनशरननराम समरास परासांचवरा ||५||९. ५

www.samarthramdas400.in 247
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सहिरावरा : गघणरूपतनरूपण

||शशरराम ||
आकराश जचैसप रनरराकरार| तचैसरा ब्रह्मराचरा ववचरार |तणेथप वरायबोचरा ववकरार| तचैसश्री ममळमरायरा ||१||
हप दरासबबोधश्रीग्रं असणे बबोभललप | जरानदशककीग्रं पराग्रंजळ कणेलप |ममळमरायपत दराखववलप | पग्रंचभिमरतक ||२||
तणेथप जराणश्रीव तबो सरवगगण| मध्य तबो रजबोगगण |नणेणश्रीव तमबोगगण| जराणणजणे शबोतश्रीग्रं ||३||
म्हणराल तणेथप कक चश्री जराणश्रीव| तरर ऐकरा यराचरा अभभिपराव |वपग्रंडश्रीग्रं मराहराकरारण दणे हरग्रं सवर्व| सराकक्षिणश्री अवस्थरा ||४||
तचैसश्री ममळपकमतश्री ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रंचप| दणे ह मराहराकरारण सराचप |म्हणबोन तणेथपजराणश्रीवणेचप| अचधष्ठरान आलप ||५||
असबो ममळमरायणेभिश्रीतररग्रं| गगप्त तत्रिगगण वरास करर |पष्ट हबोतश्री सग्रंधश्री चतगररग्रं| जराणरावश्री गगणक्षिबोभभिणश्री ||६||
जचैस तण
म राचरा पबोटरराकळरा| पगढप उकलबोन हबोयणे मबोकळरा |तचैसश्री ममळमरायरा अवलरळरा| गगण पसवलर ||७||
ममळमरायरा वरायबोस्वरप| ऐक गगणक्षिबोभभिणश्रीचप रप |गगणववकरार हबोतराग्रंचच अल्प| गगणक्षिबोभभिणश्री बबोभलजणे ||८||
पगढप जराणश्रीव मध्यस्त नणेणश्रीव| भमचशत चराभललरा स्वभिराव |तणेथप मरातक
म रास ठराव| शबद जरालरा ||९||
तबो शबदगगण आकराशश्रीग्रंचरा| ऐसरा अभभिपराव यणेथश्रीचरा |शबदप चच वणेदशरास्त्रिराग्रंचरा| आकरार जरालरा ||१०||
पग्रंचभिमतप तत्रिगगणराकरार| अवघरा वरायबोचरा ववकरार |जराणश्रीवनणेणश्रीवणेचरा ववचरार| वरायबोचच कररतराग्रं ||११||
वरायबो नस्तराग्रं कक चश्री जराणश्रीव| जराणश्रीव नस्तराग्रं कक चश्री नणेणश्रीव |जराणश्रीवनणेणश्रीवणेस ठराव| वरायबोगगणप ||१२||
जणेथप मगळश्रीच नराहर चळण| तणेथप कक चप जराणश्रीवलक्षिण |म्हणबोरन वरायबोचरा गगण| नणेमस्त जराणरावरा ||१३||
यणेकरापरासमन यणेक जरालप | हप यणेक उगप चच हदसबोन आलप |स्वरप मगळश्रीच भिरासलप | तत्रिगगणभिमतराग्रंचप ||१४||
ऐसरा हरा मगळश्रीग्रंचरा कदर्व मग| पढ
ग प पष्टतणेचरा अनक्र
ग मग |सराग्रंगतराग्रं यणेकरापरासमन यणेक उगमग| हप हह खरप ||१५||
वरायबोच कदर्व म बबोभललरा| तयरापरासमन अकग्न जरालरा |तबोहह पराहरातराग्रं दणे णखलरा| कदर्व मगचच ||१६||
अकग्नपरासमन जरालप आप| तप हह कदर्व मस्वरप |आपरापरासमन पथ्म वश्रीचप रप| तप हह कदर्व मरपश्री ||१७||
यणेथप आशग्रंकरा उहठलर| भिमतराग्रंस जराणश्रीव कबोठप दणे णखलर |तरर भिमतराग्रंत जराणश्रीव हणे ऐककलर| नराहरग्रं वरातरार्व ||१८||
जराणश्रीव म्हणणजणे जराणतप चळण| तप चच वरायबोचप लक्षिण |वरायबोआग्रंगश्रीग्रं सकळ गगण| मरागराग्रं रनरबोवपलप ||१९||
म्हणबोन जराणश्रीवनणेणश्रीवभमशश्रीत| अवघप चराभललप पग्रंचभिमत |म्हणबोरनयराग्रं भिमतराग्रंत| जराणश्रीव असणे ||२०||
कबोठप हदसणे कबोठप न हदसणे| परर तप भिमतश्रीग्रं व्यरापन
म असणे |रतक्षिण बद्ध
ग श्री कररतराग्रं भिरासणे| स्थमळ सगक्ष्म ||२१||
www.samarthramdas400.in 248
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

पग्रंचभिमतप आकरारलर| भिमतश्रीग्रं भिमतप करालवलरग्रं |तरर पराहरातग्रं भिरासलरग्रं| यणेक स्थमळ यणेक सक्ष्
म म ||२२| |
रनरबोधवरायबो न भिरासणे| तचैसश्री जणश्रीव न हदसणे |न हदसणे परर तणे असणे| भित
म रपप ||२३||
कराष्ठठीग्रं अग्नश्री हदसणेनरा| रनरबोधवरायबो भिरासणेनरा |जणश्रीव तचैसश्री लक्षिणेनरा| यणेकरायणेककीग्रं ||२४||
भिमतप वणेगळरालरग्रं हदसतश्री| पराहरातराग्रं यणेकचच भिरासतश्री |बहगत धत
म पर्व णप पचचतश्री| वबोळखरावश्री ||२५||
ब्रह्मरापरासगन ममळमरायरा| ममळमरायणेपरासमन गगणमरायरा |गण ग मरायणेपरासमन तयरा| गगणरास जन्म ||२६||
गगणरापरासमरनयराग्रं भित
म प परावलर| पष्ट दशणेतप |ऐसश्रीयराग्रंचश्रीग्रं रपप समस्तप | रनरबोवपलरग्रं ||२७||
आकराश गण
ग रापरासमन जरालप | हप कदरापश्री नराहर घडलप |शबदगगणरास ककल्पलप | आकराश वरायराग्रं ||२८||
यणेक सराग्रंगतराग्रं यणेकचच भिरावश्री| उगश्रीच करर गथरागबोवश्री |तयरा वणेड्यराचश्री उगवश्री| कबोणप कररावश्री ||२९||
भसकववल्यराग्रं हह कळणे नरा| उमजववल्यराग्रं हह उमजणेनरा |दृष्टराग्रंतपहह तकरनरा| मग्रंदरप ||३०||
भिमतराग्रंहमन भिमत थबोर| हरा हह दराववलरा ववचरार |परर भिमतराग्रंवडडल स्वतग्रंत्रि| कबोण आहणे ||३१||
जणेथप ममळमरायरा पग्रंचभिमरतक| तणेथप करायणे रराहहलरा वववणेक |ममळमरायणेपरतप यणेक| रनगगण
र्व ब्रह्म ||३२||
ब्रह्मश्रीग्रं ममळमरायरा जरालर| रतचश्री लरळरा पररकक्षिलर |तग्रंव नणे रनखळ वबोतलर| भिमतपतत्रिगगणराग्रंचश्री ||३३||
भिमतप ववकरारवग्रंत चरवरार| आकराश पराहरातराग्रं रनववर्वकरार |आकराश भिमत हरा ववचरार| उपराधश्रीकररतराग्रं ||३४||
वपग्रंडश्रीग्रं व्यरापक म्हणबोन जश्रीव| ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं व्यरापक म्हणबोन भशव |तचैसराच हराहह अभभिपराव| आकराशराचरा ||३५||
उपराधश्रीमधप सरापडलप | समक्ष्म पराहरातराग्रं भिरासलप |इतगकयरासराठठीग्रं आकराश जरालप | भिमतरप ||३६||
आकराश अवकराश तबो भिकरास| परब्रह्म तप रनरराभिरास |उपराधश्रीग्रं नस्तरा जप आकराश| तप चच ब्रह्म ||३७||
जराणश्रीव नणेणश्रीव मध्यमरान| हप चच गगणराचप पमराण |यणेथप रनरबोवपलप तत्रिगगण| रपप सहहत ||३८||
पकमतश्री परावलर ववस्तराररातप | पगढणे यणेकराचप यणेकचच हबोतप |ववकरारवग्रंतचच तयरातप | नणेम कक चरा ||३९||
कराळप पराग्रंढरप मणेळववतराग्रं| परारवप हबोतप तरवतरा |कराळप वपवळप मणेळववतराग्रं| हहरवप हबोयणे ||४०||
ऐसप रग्रं ग नरानरापरर| मणेळववतराग्रं परालट धरर |तचैसप दृश्य हप ववकरारर| ववकरारवग्रंत ||४१||
यणेकरा जश्रीवनप नरानरा रग्रं ग| उमटदों लरागतश्री तरग्रं ग |परालटराचरा लरागवणेग| ककतश्री म्हणबोन पराहरावरा ||४२||
यणेकरा उदकराचणे ववकरार| पराहरातराग्रं हदसतश्री अपरार |पराग्रंचरा भिमतराग्रंचणे ववस्तरार| चतऱ्यरासश्री लक्षि यबोनश्री ||४३||
नरानरा दणे हराचप बश्रीज उदक| उदकरापसमन सकळ लबोक |ककडरा मगग्रंगश्री स्वरापदराहदक| उदकपचच हबोयप ||४४||

www.samarthramdas400.in 249
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

शगकलरत शबोणश्रीत म्हणणजणे नश्रीर| रयरा नश्रीरराचप हप शररर |नखप दग्रं त अकस्तमरात्रि| उदकराच्यरा हबोतश्री ||४५||
मगळ्यराग्रंचणे बराररक परागबोरणे | तणेणप पग्रंथप उदक भिरणे |रयरा उदकपचच ववस्तरारणे | वक्षि
म मरात्रि ||४६||
अग्रंबवक्षि
म मबोहररा आलणे| अवघणे उदकराकररतराग्रं जरालणे |फळश्रीग्रं फगलरग्रं लगडलणे| सरावकरास ||४७||
खबोड फबोडगन अग्रंबणे पराहरातराग्रं| तणेथप हदसणेनरा सवर्वथरा |खराग्रंद्यरा फबोडगन फळप पराहरातराग्रं| वबोलरग्रं सरालप ||४८||
मगळरापरासमन सणेवटवरर| फळ नराहरग्रं तदनग्रंतररग्रं |जळरप फळ चतगररग्रं| वववणेकप जराणरावप ||४९||
तप चच जळ सपड्यरा चढणे | तणेव्हराग्रं वक्षि
म मरात्रि लगडणे |यणेकराचप यणेकचच घडणे| यणेणप पकरारप ||५०||
पत्रिप पष्ग पप फळप भिणेद| ककतश्री कररावरा अनव
ग राद |समक्ष्म दृष्टरनप ववशद| हबोत आहणे ||५१||
भिमतराग्रंचणे ववकरार सराग्रंगदों ककतश्री| क्षिणक्षिणरा परालटतश्री |यणेकराचणे यणेकचच हबोतश्री ||नरानरा वणर्व ||५२||
तत्रिगगणभिमतराग्रंचश्री लटपट| पराहदों जरातराग्रं हणे खटपट |बहगरप बहग परालट| ककतश्री म्हणबोन सराग्रंगरावरा ||५३||
यणे पकमतश्रीचरा रनररास| वववणेकप वराररावरा सरावकरास |मग परमरारमरा परणे श| अनन्यभिरावप भिजरावरा ||५४||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे गघणरूपतनरूपणनराम समरास सहिरावरा ||६||९. ६

www.samarthramdas400.in 250
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सरातवरा : ववकल्पतनरूपण

||शशरराम ||
आधश्री स्थमळ आहणे यणेक| तरर मग अग्रंतशकरण पग्रंचक |जराणतणेपणराचरा वववणेक| स्थमळराकररतराग्रं ||१||
तचैसपचच ब्रह्मराग्रंडपवश्रीण कराग्रंहरग्रं| ममळमरायणेभस जराणश्रीव नराहरग्रं |स्थमळराच्यरा आधरारप सवर्व हह| करायर्व चरालणे ||२||
तप स्थमळचच नस्तराग्रं रनमरार्वण| कबोठप रराहणे ल अग्रंतशकणर्व |ऐसरा शबोतश्रीग्रं कणेलरा पश्न| यराचप उरतर ऐकरा ||३||
कबोसलणे अथवरा कराग्रंटणेघरप | नरानरा पकम ष्ठभिरागश्रीग्रं चरालतश्री घरप |जश्रीव कररतश्री लहरानथबोरप | शकतश्रीनगसरार ||४||
शग्रंख भसग्रंपश्री घगलरा कवडप| आधश्रीग्रं रयराग्रंचप घर घडणे |ककग्रं वरा आधश्रीग्रं रनमरार्वण ककडणे| हप ववचराररावप ||५||
आधश्री पराणश्री तणे हबोतश्री| मग घरप रनमरार्वण कररतश्री |हणे तदों परयक्षि पचचतश्री| सराग्रंगणप नलगणे ||६||
तचैसप आधश्री समक्ष्म जराण| मग स्थमळ हबोतप रनमरार्वण |यणेणप दृष्टराग्रंतप पश्न| कफटलरा शबोतयराग्रंचरा ||७||
तव शबोतरा पगसणे आणश्रीक| जश्री आठवलप कराग्रंहरग्रं यणेक |जन्ममरम यगचरा वववणेक| मज रनरबोपरावरा ||८||
कबोण जन्मरास घराभलतप | आणश्री मरागगतरा कबोण जन्म घणेतप |हप परययरा कचैसप यणेतप| कबोण्यरा पकरारप ||९||
ब्रह्मरा जन्मरास घराभलतबो| ववष्णग परतपराळ कररतबो |रद अवघप सग्रंव्हराररतबो| ऐसप बबोलतश्री ||१०||
तररग्रं हप पवत
म श्रीचप बबोलणप | परययरास आणश्री उणप |परयय पराहरातराग्रं श्लराघ्यवराणप | हबोणरार नराहरग्रं ||११||
ब्रह्म्यरास कबोणप जन्मरास घरातलप | ववष्णमस कबोणप परतपराभळलप |रदरास कबोणप सग्रंव्हराररलप | मराहरापळई ||१२||
म्हणतरन हरा सष्म टरभिराव| अवघरा मरायणेचरा स्वभिराव |कतरार्व म्हणदों रनगगण
र्व दणे व| तरर तबो रनववर्वकरारर ||१३||
म्हणरावप मरायरा जन्मरास घरालर| तरर हणे आपणचच ववस्तरारलर |आणश्री ववचराररतराग्रं थरारलर| हप हह घडणेनरा ||१४||
आतराग्रं जन्मतबो तबो कबोण| कचैसश्री रयराचश्री वबोळखण |आणश्री सग्रंचचतराचप लक्षिण| तप हह रनरबोपरावप ||१५||
पण्
ग यराचप कचैसप रप| आणश्री परापराचप कचैसप स्वरप |यराहह शबदराचरा आक्षिणेप| कबोण कतरार्व ||१६||
हप कराग्रंहरग्रंच न यणे अनम
ग रानरा| म्हणतश्री जन्म घणेतणे वरासनरा |परर तणे पराहरातराग्रं हदसणेनरा| नरा धररतराग्रं न यणे ||१७||
वरासनरा करामनरा आणश्री कल्पनरा| हणे तग भिरावनरा मरत नरानरा |ऐशरा अनग्रंत वरम तश्री जराणरा| अग्रंतशकणर्वपग्रंचकराच्यरा ||१८||
असबो हप अवघप जराणश्रीव यग्रंत्रि| जराणश्रीव म्हणणजणे स्मरणमरात्रि |रयरा स्मरणरास जन्मसमत्रि| कचैसप लरागणे ||१९||
दणे हबो रनमरार्वण पराग्रंचरा भिमतराग्रंचरा| वरायबो चराळक तयराचरा |जराणणप हरा मनराचरा| मनबोभिराव ||२०||
ऐसप हप सहजचच घडलप | तरवराग्रंचप गग्रंथ
ग राडप जरालप |कबोणरास कबोणणे जन्मववलप | कबोण्यरा पकरारप ||२१||
www.samarthramdas400.in 251
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

तरर हप पराहरातराग्रं हदसणेनरा| म्हणबोन जन्मचच असणेनरा |उपजलरा पराणश्री यणेनरा| मरागगतरा जन्मरा ||२२||
कबोणरासश्रीच जन्म नराहरग्रं| तरर सग्रंतसग्रंगप कणेलप कराई |ऐसरा अभभिपराव सवर्वहह| शबोतयराग्रंचरा| २३||
पव
ग र्गीं स्मरण नरा ववस्मरण| मधपचच हप जरालप स्मरण |अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं अग्रंतशकणर्व| जराणतश्री कळरा ||२४||
सरावध आहणे तदों स्मरण| ववकळ हबोतराग्रं ववस्मरण |ववस्मरण पडतराग्रं मरण| परावतश्री पराणश्री ||२५||
स्मरण ववस्मरण रराहहलप | मग दणे हरास मरण आलप |पध
ग प जन्मरास घरातलप | कबोणरास कबोणप ||२६||
म्हणबोनश्री जन्मचच असणेनरा| आणश्री यरातनरा हह हदसणेनरा |अवघश्री वणेथचर्व च कल्पनरा| बळरावलर ||२७||
म्हणतन जन्मचच नराहरग्रं कबोणरासश्री| शबोतयराग्रंचश्री आशग्रंकरा ऐसश्री |मरबोन गणेलप तप जन्मरासश्री| मरागगतप न यणे ||२८||
वराळलप कराष्ठ हहरवळणे नरा| पडडलप फळ तप पन्
ग हराग्रं लरागणेनरा |तचैसप पडडलप शररर यणेनरा| जन्मरास मरागगतप ||२९||
मडकप अवचचतप फगटलप | फगटलप तप फगटबोरनच गणेलप |तचैसपचच पन्
ग हराग्रं जन्मलप | नराहरग्रं मनगष्य ||३०||
यणेथप अजरान आणश्री सजरान| सराररखणेच जरालप समरान |ऐसरा बळरावलरा अनगमरान| शबोतयराग्रंसश्री ||३१||
वकतरा म्हणणे हबो ऐकरा| अवघप पराषराग्रंड करग्रं नकरा |अनगमरान असणेल तरर वववणेकरा| अवलबोकरावप ||३२||
पणेरनपवश्रीण करायर्व जरालप | जणेववल्यरावश्रीण पबोट भिरलप |जरानपवश्रीण मगकत जरालप | हप तदों घडणेनरा ||३३||
स्वयप आपण जणेववलरा| रयरास वराटणे लबोक धरालरा |परग्रं तग हप समस्तराग्रंलरा| घडलणे पराहहजणे ||३४||
पबोहणप भसकलरा तबो तरणे ल| पबोहणप नणेणप तबो बड
ग णेल |यणेथप हह अनगमरान कररल| ऐसरा कवणग ||३५||
तचैसप जयरास जरान जरालप | तणे तणे रततगकणेच तरलणे |ज्यराचप बग्रंधनचच तगटलप | तबोचच मगकत ||३६||
मबोकळरा म्हणणे नराहरग्रं बग्रंधन| आणश्री परयक्षि बग्रंदरग्रं पडडलणे जन |रयराग्रंचप कचैसप समराधरान| तप तगम्हर पराहरा ||३७||
नणेणणे दस
ग ऱ्यराचश्री तळमळ| तप मनगष्य परदशग खसश्रीतळ |तचैसराच हराहह कणेवळ| अनगभिव जराणरावरा ||३८||
जयरास आरमजरान जरालप | तरवप तरव वववग्रंचचलप |खगणणेसश्री परावतराग्रंच बराणलप | समराधरान ||३९||
जरानप चगकणे जन्ममरण| सगट बबोलणप अपमराण |वणेदशरास्त्रि आणश्री पगरराण| मग करासयरासश्री ||४०||
वणेदशरास्त्रिववचरारबबोलर| मराहरानगभिरावराग्रंचश्री मग्रंडळश्री |भिममग्रंडळश्रीग्रं लबोक सकळश्री| हप मरानश्रीतनरा ||४१||
अवघप हबोतराग्रं अपमराण| मग आपलप च कराय पमराण |म्हणबोन जणेथप आरमजरान| तबोचच मगकत ||४२||
अवघणे च मगकत पराहरातराग्रं नर| हराहह जराचरा उद्गरार |जरानपववण तबो उद्धरार| हबोणरार नराहरग्रं ||४३||
आरमजरान कळदों आलणे| म्हणबोन दृश्य भमथ्यरा जरालप |परग्रं तग वणेढरा लराववलप | सकळरास यणेणप ||४४|

www.samarthramdas400.in 252
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

आतराग्रं पश्न हरा कफटलरा| जरानश्री जरानप मगकत जरालरा |अजरान तबो बराग्रंधलरा| आपलणे कल्पनणेनप ||४५||
ववजरानरासराररखप अजरान| आणश्री मक
ग तरासराररखप बग्रंधन |रनश्चयरासराररखरा अनम
ग रान| मरानचग्रंम च नयणे ||४६||
बग्रंधन म्हणणजणे कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं| परर वणेढरा लराववलप सवर्व हह |यरास उपरावचच नराहरग्रं| कळल्यरावराग्रंचगनश्री ||४७||
कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं आणश्री बराधश्री| हप चच नवल पराहरा आधश्रीग्रं |भमथ्यरा जराणणजणेनरा बवद्ध| म्हणबोन बद्ध ||४८||
भिबोळरा भिराव भसद्धश्री जराव| हरा उधरारराचरा उपराव |रबोकडरा मबोक्षिराचरा अभभिपराव| वववणेकप जराणरावरा ||४९||
पराणश्री व्हरावयरा मबोकळरा| आधश्रीग्रं पराहहजणे जराणश्रीवकळरा |सकळ जराणतराग्रं रनरराळरा| सहजचच हबोयणे ||५०||
कराग्रंहरग्रंच नणेणणजणे तप अजरान| सकळ जराणणजणे तप जरान |जराणणव रराहरातराग्रं ववजरान| स्वयपचच आरमरा ||५१||
अमत
म सणेऊन अमर जरालरा|तबो म्हणणे मरम यग कचैसरा यणेतबो जनरालरा|तचैसरा वववणेककी म्हणणे बद्धरालरा|जन्म तबो कचैसरा
जराणतरा म्हणणे जनरातप | तगम्हराग्रंस भिमत कचैसणे झडवपतप |तगम्हरास वश्रीष कचैसप चढतप | रनववर्वष म्हणणे| ||५३||
आधश्रीग्रं बद्धरासराररकप व्हरावप | मग हप नलगणेचच पगसरावप |वववणेक दरम र ठणे ऊन पराहरावप | लक्षिण बद्धराचप ||५४||
रनजणेल्यरास चणेईलरा तबो| म्हणणे हरा कराग्रं रणे वबोसणरातबो |अनगभिव पराहराणप चच आहणे तबो| तरर मग रनजबोन पराहरावरा
जरारयराचश्री उगवलर वरम तश्री| बद्धराऐसश्री न पडणेल गगग्रंतश्री |भिगकणेल्यराचश्री अनगभिवपराप्तश्री| धराल्यरास नराहरग्रं ||५६||
इतगकणेन आशग्रंकरा तगटलर| जरानप मबोक्षिपराप्तश्री जरालर |वववणेक पराहरातराग्रं बराणलर| अग्रंतरकस्थतश्री ||५७||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे ववकल्पतनरसननराम समरास सरातवरा ||७||९. ७

www.samarthramdas400.in 253
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास आठवरा : ददे हिरासांततनरूपण

||शशरराम ||
जरातरा सगटलरा जरानमतप | परग्रं तग जन्म कचैसरा बद्धरातप |बद्धराचप करायणे जन्मतप | अग्रंतकराळश्रीग्रं ||१||
बद्ध पराणश्री मरबोन गणेलणे| तणेथप कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं उरलप |जराणणवणेचणे ववस्मरण जरालप | मरणरापमवर ||२||
ऐसश्री घणेतलर आशग्रंकरा| यराचप उरतर ऐकरा |आतराग्रं दश्ग चश्रीत हबोऊग्रं नकरा| म्हणणे वकतरा ||३||
पग्रंचपराण स्थळप सबोडडतश्री| पराणरप वरासनरावरम तश्री |वरासनराभमशश्रीत पराण जरातश्री| दणे ह सबोडगरनयरा ||४||
वरायबोसररसश्री वरासनरा गणेलर| तणे वरायबोरपप चच रराहहलर |पन्
ग हराग्रं जन्म घणेऊन आलर| हणे तगपररवप ||५||
ककरयणेक पराणश्री रनशशणेष मरतश्री| पगन्हराग्रं मरागगतणे जश्रीव यणेतश्री |ढकलमन हदल्हप तणेणप दख
ग वतश्री| हस्तपरादराहदक ||६||
सपर्वदृष्टर जराभलयराग्रं वरर| तश्रीग्रं हदवसराग्रं उठवश्री धन्वग्रंतरर |तणेव्हराग्रं तणे मराघरारर| वरासनरा यणेतणे ककीग्रं ||७||
ककरयणेक सणेवप हबोऊन पडतश्री| ककरयणेक तयराग्रंस उठववतश्री |यणेमलबोककीग्रंहमन आणणतश्री| मराघरारणे पराणश्री ||८||
ककरयणेक पगवर्गीं शरावपलणे| तणे शरापप दणे ह परावलणे |उशरापकराळश्रीग्रं पगन्हराग्रं आलणे| पमवद
र्व णे हरग्रं ||९||
ककरयणेककीग्रं बहग जन्म घणेतलणे| ककरयणेक परकरायरा पवणेशलणे |ऐसणे आलणे आणश्री गणेलणे| बहगत लबोक ||१०||
फगग्रंकल्यरासररसरा वरायबो गणेलरा| तणेथप वरायबोपरासमन रनमरार्वण जरालरा |म्हणबोन वरायबोरप वरासनणेलरा| जन्म आहणे ||११||
मनराच्यरा वरम तश्री नरानरा| रयराग्रंत जन्म घणेतणे वरासनरा |वरासनरा पराहरातराग्रं हदसणेनरा| परग्रं तग आहणे ||१२||
वरासनरा जराणणजणे जराणणवहणे त| जराणश्रीव मगळश्रीग्रंचरा ममळतग्रंत |ममळमरायपत असणे भमचशत| करारणरपप ||१३||
करारणरप आहणे ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं| करायर्वरपप वतर वपग्रंडश्रीग्रं |अनगमरारनतराग्रं तराग्रंतडश्रीग्रं| अनगमरानणेनरा ||१४||
परग्रं तग आहणे सक्ष्
म मरप| जचैसप वरायबोचणे स्वरप |सकळ दणे व वरायबोरप| आणश्री भित
म सकम ष्ट ||१५||
वरायबोमधप ववकरार नरानरा| वरायबो पराहरातराग्रं तरर हदसणेनरा |तचैसश्री जराणश्रीववरासनरा| अरत सक्ष्
म म ||१६||
तत्रिगगण आणश्री पग्रंचभिमतप| हणे वरायबोमध्यप भमचशतणे |अनम
ग रानणेनरा म्हणबोन रयरातप | भमथ्यरा म्हणदों नयणे ||१७||
सहज वरायबो चरालणे| तरर सग
ग ग्रंध दग
ग ध
र कळदों आलणे |उष्ण सश्रीतळ तप्त रनवरालणे| परयक्षि पराणश्री ||१८||
वरायबोचणेरन मणेघ वबोळतश्री| वरायबोचणेरन नक्षित्रिप चरालतश्री |सकळ सष्म टरचश्री वतर्वतश्री गतश्री| सकळ तबो वरायबो ||१९||
वरायबोरपप दणे वतप भित
म प | आग्रंगश्रीग्रं भिरतश्री अकस्मरातप |वश्रीध कणेभलयराग्रं पणेतप| सरावध हबोतश्रीग्रं ||२०||
वरारप रनरराळप न बबोलणे| दणे हरामधप भिरबोन डबोलणे |आळश्री घणेऊन जन्मरा आलणे| ककरयणेक पराणश्री ||२१||
www.samarthramdas400.in 254
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

रराहराणप ब्रह्मणसमग्रंध जरातश्री| रराहराणप ठणे वणश्रीग्रं सराग्रंपडतश्री |नरानरा गग्रंत

ग लणे उगवतश्री| परयक्षि रराहराणप ||२२||
ऐसरा वरायबोचरा ववकरार| यणेवग्रंचणे कळणे नरा ववस्तरार |सकळ कराग्रंहरग्रं चरराचर| वरायबोमगळप ||२३||
वरायबो स्तबधरपप सष्म टरधतरार्व| वरायबो चग्रंचळरपप सष्म टरकतरार्व |न कळणे तरर ववचराररग्रं पवतरार्व| म्हणणजणे कळणे ||२४||
मगळरापरासमन सणेवटवरर| वरायबोचच सकळ कराग्रंहरग्रं करर |वरायबोवणेगळप कतगरर्व व चतगररग्रं मज रनरबोपरावप ||२५||
जराणश्रीवरप मळ
म मरायरा| जराणश्रीव जरातणे आपल्यरा ठरायरा |गप्ग त पगट हबोऊरनयराग्रं| ववश्वश्रीग्रं वतर ||२६||
कबोठप गगप्त कबोठप पगटणे | जचैसप जश्रीवन उफराळणे आटणे |पढ
ग प मरागगतरा वबोघ लबोटणे | भिम
म ग्रंडळश्रीग्रं ||२७||
तचैसराच वरायबोमधप जराणश्रीवपकरार| उमटणे आटणे रनरग्रं तर |कबोठप ववकरारप कबोठप समश्रीर| उगराच वराजणे ||२८||
वराररग्रं आग्रंगरावरन जरातश्री| तणेणप हरातपरायणे वराळतश्री |वरारराग्रं वराजतराग्रं करपतश्री| आलरग्रं वपकप ||२९||
नरानरा रबोगराग्रंचश्रीग्रं नरानरा वराररग्रं| पश्रीडरा कररतश्री पथ्
म वश्रीवरर |वश्रीज कडराडश्री अग्रंबररग्रं| वरायबोमगळप ||३०||
वरायबोकररतराग्रं ररागबोद्धरार| कळणे वबोळखश्रीचरा रनधरार्वर |दरप लरागणे मणेघ पडणे हरा चमरकरार| ररागबोद्धराररग्रं ||३१||
वरायबो फगग्रंककतराग्रं भिगलर पडतश्री| वरायबो फगग्रंककतराग्रं खराग्रंडकप करपतश्री |वरायबोकररतराग्रं चरालतश्री| नरानरा मग्रंत्रि ||३२||
मग्रंत्रिप दणे व पगटतश्री| मग्रंत्रिप भिमतप अखरककतश्री |बराजश्रीगरर वबोडग्रंबरर कररतश्री| मग्रंत्रिसरामथ्यर ||३३||
रराक्षिसराग्रंचश्री मरावरचनरा| तणे हणे दणे वराग्रंहदकराग्रं कळणे नरा |ववचचत्रि सरामथ्यर नरानरा| स्तग्रंबनमबोहनराहदकप ||३४||
धडचच वपसप कररावप | वपसपच उमजवरावप |नरानरा ववकरार सराग्रंगरावणे| ककतश्री म्हणबोनश्री ||३५||
मग्रंत्रिश्रीग्रं सग्रंगराम दणे वराचरा| मग्रंत्रिश्रीग्रं सराभभिमरान ऋषश्रीचरा |महहमरा मग्रंत्रिसरामथ्यरार्वचरा| कबोण जराणणे ||३६||
मग्रंत्रिश्रीग्रं पक्षिश्री आटबोवपतश्री| ममशकप स्वरापदप बराग्रंधतश्री |मग्रंत्रिश्रीग्रं मराहसपर्व णखभळतश्री| आणश्री धनलराभि ||३७||
आतराग्रं असबो हरा पश्न जरालरा| बद्धराचरा जन्म परययरा आलरा |मरागश्रील पश्न कफटलरा| शबोतयराचरा ||३८||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे हिरासांततनरूपणनराम समरास आठवरा ||८||९. ८

www.samarthramdas400.in 255
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास नववरा : ससांददेहिवरारण

||शशरराम ||
ब्रह्म वराररतराग्रं वरारणे नरा| ब्रह्म सराररतराग्रं सरणे नरा |ब्रह्म कराग्रंहरग्रं वबोसरणे नरा| यणेककीकडणे ||१||
ब्रह्म भिणेहदतराग्रं भिणेदणेनरा| ब्रह्म छिणे हदतराग्रं छिणे दणे नरा |ब्रह्म परतप हबोयणेनरा| कणेलप तरर ||२||
ब्रह्म खग्रंडणेनरा अखग्रंड| ब्रह्मश्रीग्रं नराहरग्रं दस
ग रप बग्रंड |तरर कचैसप हप ब्रह्मराग्रंड| भसरकलप मधप ||३||
पवर्वत पराषराण भसळरा भसखरप | नरानरा स्थळप स्थळराग्रंतरप |भिमगबोळरचनरा कबोण्यरा पकरारप | जरालरग्रं परब्रह्मश्रीग्रं ||४||
भिमगबोळ आहणे ब्रह्मरामधप| ब्रह्म आहणे भिमगबोळरामधप |पराहरातरा यणेक यणेकरामधप| परयक्षि हदसणे ||५||
ब्रह्मश्रीग्रं भिमगबोळप पचैस कणेलरा| आणश्री भिमगबोळहह ब्रह्मप भिणेहदलरा |ववचरार पराहरातराग्रं परयय आलरा| परयक्षि आतराग्रं ||६||
ब्रह्मप ब्रह्मराग्रंड भिणेहदलप | हप तदों पराहतराग्रं नश्रीटचच जरालप |परर ब्रह्मरास ब्रह्मराग्रंडप भिणेहदलप | हप ववपररत हदसणे ||७||
भिणेहदलप नराहरग्रं म्हणरावप | तरर ब्रह्मश्रीग्रं ब्रह्मराग्रंड स्वभिरावप |हप सकळराग्रंस अनगभिवप | हदसत आहणे ||८||
तरर हप आतराग्रं कचैसप जरालप | ववचरारन पराहहजणे बबोभललप |ऐसप शबोतश्रीग्रं आक्षिणेवपलप | आक्षिणेपवचन ||९||
आतराग्रं यराचप परयगरतर| सरावध ऐकरा रनरबोरतर |यणेथप पडडलणे ककग्रं ववचरार| सग्रंदणेहराचणे ||१०||
ब्रह्मराग्रंड नराहरग्रं म्हणबो तरर हदसणे| आणश्री हदसणे म्हणबो तरर नरासणे |आतराग्रं हप समजतश्री कचैसप| शबोतणेजन ||११||
तग्रंव शबोतणे जरालणे उहद्दित| आहदों म्हणतश्री सरावचचरत |पसग्रंगप बबोलदों उचचत| परयबोरतर ||१२||
आकराशश्रीग्रं दरपरास लराववलप | दरपप आकराश परतप कणेलप |हप तदों घडणेनरा पराहहलप | पराहहजणे शबोतश्रीग्रं ||१३||
आप तणेज अथवरा पवन| सरारग्रं न सकतश्री गगन |गगन पराहरातराग्रं सघन| चळणे ल कचैसप ||१४||
अथवरा कठठीण जरालर मणेहदनश्री| तरर गगनप कणेलर चराळणश्री |पथ्म वश्रीचप सवरारग भिणेदन
म श्री रराहहलप गगन ||१५||
यराचश्री पचचत ऐसश्री असणे| जप जडरवरा आलप रततगकप नरासणे |आकराश जचैसप तचैसप असणे| चळणरार नराहरग्रं ||१६||
वणेगळणे पण पराहरावप | तयरास आकराश म्हणरावप |अभभिन्न हबोतराग्रं स्वभिरावप | आकराश ब्रह्म ||१७||
तस्मरात आकराश चळणे नरा| भिणेद गगनराचरा कळणे नरा |भिरासलप ब्रह्म तयरास जराणरा| आकराश म्हणरावप ||१८||
रनगगण
र्व ब्रह्मसप भिरासलप | कल्पग्रंम जरातराग्रं अनम
ग रानलप |म्हणबोन आकराश बबोभललप | कल्पनणेसराठठीग्रं ||१९||
कल्पनणेभस भिरासणे भिरास| रततगकप जराणरावप आकराश |परब्रह्म रनरराभिरास| रनववर्वकल्प ||२०||
पग्रंचभिमतराग्रंमधप वरास| म्हणतन बबोभलजणे आकराश |भित
म राग्रंतररग्रं जबो ब्रह्मराग्रंश| तप चच गगन ||२१||
www.samarthramdas400.in 256
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

परयक्षि हबोतप जरातप | अचळ कचैसप म्हणरावप रयरातप |म्हणबोरनयराग्रं गगनरातप | भिणेहदलप नराहरग्रं ||२२||
पथ्
म वश्री ववरबोन उरणे जश्रीवन| जश्रीवन नस्तराग्रं उरणे अग्न |अग्न ववझतराग्रं उरणे पवन| तबोहह नसणे ||२३||
भमथ्यरा आलप आणश्री गणेलप| तणेणप खरप तप भिग्रंगलप |ऐसप हप पचचतश्रीस आलप | कबोणप परर ||२४||
भ्रमप परयक्षि हदसतप | ववचरार पराहतराग्रं कराय तणेथप |भ्रमममळ यरा जगरातप | खरप कचैसप म्हणरावप ||२५||
भ्रम शबोचधतराग्रं कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं| तणेथप भिणेहदलप कबोणप कराई |भ्रमप भिणेहदलप म्हणतराग्रं ठराई| भ्रमचच भमथ्यरा ||२६||
भ्रमराचप रप भमथ्यरा जरालप | मग सगखप म्हणरावप भिणेहदलप |ममळश्रीग्रं लहटकप रयरानप कणेलप | तप हह तचैसप ||२७||
लहटकयरानप उदग्रं ड कणेलप | तरर आमगचप कराय गणेलप |कणेलप म्हणतराग्रंच नराचथलप | शराहराणणे जराणतश्री ||२८||
सरागररामधप खसखस| तचैसप परब्रह्मश्रीग्रं दृश्य |मरतसराररखरा मरतपकराश| अग्रंतररग्रं वराढणे ||२९||
मतश्री कररतराग्रं ववशराळ| कवळबो लरागणे अग्रंतरराळ |पराहरातराग्रं भिरासणे ब्रह्मगबोळ| कवश्रीठ जचैसप ||३०||
वकम रत रयराहमन ववशराळ| कररतराग्रं ब्रह्मराग्रंड बहदफळ |ब्रह्मराकरार हबोतराग्रं कणेवळ| कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं ||३१||
आपण वववणेकप ववशराळलरा| मयरार्वदणेवणेगळरा जरालरा |मग ब्रह्मगबोळ दणे णखलरा| वटबश्रीजन्यरायप ||३२||
हबोतराग्रं रयराहमन ववस्तश्रीण|
र्व वटबश्रीज कबोहटपमराण |आपराण हबोतराग्रं पररपमण|
र्व कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं ||३३||
आपण भ्रमप लराहरानराळलरा| कणेवळ दणे हधरारर जरालरा |तरर मग ब्रह्मराग्रंड रयरालरा| कवळणे ल कचैसप ||३४||
वरम तश्री ऐसश्री वराढवरावश्री| पसरन नराहरग्रंच कररावश्री |पमणब्र र्व ह्मरास पगरववश्री| चहमग्रंकडणे ||३५||
जग्रंव यणेक सगवणर्व आणणतराग्रं| तणेणप ब्रह्मराग्रंड मढववतराग्रं |कचैसणे हबोईल तप तरवतराग्रं| बरप पराहरा ||३६||
वस्तग वकम रतस कवळणे | तणेणप वकम रत फराटबोन ववतगळणे |रनगगण
र्व आरमराच रनवळणे | जचैसरा तचैसरा ||३७||
यणेथप कफटलर आशग्रंकरा| शबोतणे हबो सग्रंदणेह धरग्रं नकरा |अनगमरान असणेल तरर वववणेकरा| अवलबोकरावप ||३८||
वववणेकप तगटप अनगमरान| वववणेकप हबोयणे समराधरान |वववणेकप आरमरनवणेदन| मबोक्षि लराभिणे ||३९||
कणेलर मबोक्षिराचश्री उपणेक्षिरा| वववणेकप सराररलप पमवप
र्व क्षिरा |भसद्धराग्रंत आरमरा परयक्षिरा| पमराण न लगणे ||४०||
हणे पचचतश्रीचश्रीग्रं उरतरप | कळतश्री सराररासरारववचरारप |मननध्यरासप सराक्षिरारकरारप | परावन हबोईजणे ||४१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे ददे हिवरारणनराम समरास नववरा ||९||९. ९

www.samarthramdas400.in 257
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दहिरावरा : कस्रतततनरूपण

||शशरराम ||
दणे उळरामधप जगन्नरायणेक| आणश्री दणे वळरावरर बचैसलरा कराक |परर तबो दणे वराहगन अचधक| म्हणदों नयणे ककीग्रं ||१||
सभिरा बचैसलर रराजद्वराररग्रं| आणश्री मकर्वट गणेलप स्तग्रंभिरावरर |परर तप सभिणेहमन शणेष्ठ चतगररग्रं| कचैसणे मरानरावप ||२||
ब्रराह्मण स्नरान करन गणेलणे| आणश्री बक तचैसणेचच बचैसलणे |परर तणे ब्रराह्मणपररस भिलणे| कचैसणे मरानरावणे ||३||
ब्रराह्मणरामधप कबोणश्री नणेमस्त| कबोणश्री जरालणे अव्यरावणेस्त |आणश्री स्वरान सदरा ध्यरानस्त| परर तप उरतम नव्हणे ||४||
ब्रराह्मण लक्षिमगदरा नणेणप| मराजर्वर लक्षिववषई शराहराणप |परर ब्रराह्मणपररस ववशणेष कबोणप | म्हणरावप तयरासश्री ||५||
ब्रह्मण पराहणे भिणेदराभिणेद| मकक्षिकरा सवरारस अभिणेद |परर तश्रीस जरालरा जरानबबोध| हप तदों न घडणे ककीग्रं ||६||
उग्रं च वस्त्रिप नश्रीच ल्यरालरा| आणश्री समथर्व उघडराच बचैसलरा |परर तबो आहणे पररकक्षिलरा| पररक्षिवग्रंतश्रीग्रं ||७||
बराह्यराकरार कणेलरा अचधक| परर तबो अवघरा लबोककक |यणेथप पराहहजणे मगख्य यणेक| अग्रंतररनष्ठरा ||८||
लबोककक बररा सग्रंपराहदलरा| परर अग्रंतररग्रं सरावध नराहरग्रं जरालरा |मगख्य दणे वरास चगकलरा| तबो आरमघरातककी ||९||
दणे वरास भिजतराग्रं दणे वलबोक| वपत्रिराग्रंस भिजतराग्रं वपत्रिलबोक |भिमतराग्रंस भिजतराग्रं भिमतलबोक| पराववजणेतबो ||१०||
जणेणप जयरास भिजरावप | तणेणप रयरा लबोकरासश्री जरावप |रनगगण
र्व श्रीग्रं भिजतराग्रं व्हरावप | रनगगण
र्व चच स्वयप ||११||
रनगगण
र्व राचप कचैसप भिजन| रनगगण
र्व श्रीग्रं असरावप अनन्य |अनन्य हबोतराग्रं हबोईजणे धन्य| रनश्चयपसश्रीग्रं ||१२||
सकळ कणेभलयराचप सराथर्वक| दणे व वबोळखरावरा यणेक |आपण कबोण हरा वववणेक| पराहहलरा पराहहजणे ||१३||
दणे व पराहरातराग्रं रनरराकरार| आपलरा तबो मराईक ववचरार |सबोहग्रं आरमरा हरा रनधरार्वर| बराणबोन गणेलरा ||१४||
आतराग्रं अनम
ग रान तबो कराई| वस्तग आहणे वस्तगचरा ठराई |दणे हभिराव कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं| धराग्रंडबोभळतराग्रं ||१५||
भसद्धरास आणश्री सराधन| हरा तदों अवघराच अनम
ग रान |मगकतरास आणश्री बग्रंधन| आडळणे नरा ||१६||
सराधनप जप कराग्रंहरग्रं सराधरावप | तप तदों आपणचच स्वभिरावप |आतराग्रं सराधकराच्यरा नरावप | सन्
ग यराकरार ||१७||
कगल्लराळ परावलरा रराजपदवश्री| आतराग्रं ररासभिप करासयरा रराखरावश्री |कगल्लराळपणराचश्री उठराठणे वश्री| करासयरा पराहहजणे ||१८||
तचैसरा अवघरा वरम तश्रीभिराव| नरानरा सराधनराग्रंचरा उपराव |सराध्य जराभलयराग्रं कक चरा ठराव| सराधनराग्रंसश्री ||१९||
सराधनप करायणे सराधरावप | नणेमप करायणे फळ घ्यरावप |आपण वस्तग भिरग्रं गळरावप | करासयरासश्री ||२०||
दणे ह तरर पराग्रंचरा भिमतराग्रंचरा| जश्रीव तरर अग्रंश ब्रह्मश्रीग्रंचरा |परमरारमरा तरर अनन्यराचरा| ठराव पराहरा ||२१||
www.samarthramdas400.in 258
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

उगप चच पराहरातराग्रं मश्रीपण हदसणे| शबोध घणेतराग्रं कराग्रंहरग्रंच नसणे |तरवप तरव रनरसणे| पढ
ग प रनखळ आरमरा ||२२||
आरमरा आहणे आरमपणप | जश्रीव आहणे जश्रीवपणप |मरायरा आहणे मरायरापणप | ववस्तरारलर ||२३||
ऐसप अवघपचच आहणे | आणश्री आपण हह कबोणश्रीयणेक आहणे |हप सकळ शबोधमन पराहणे | तबोचच जरानश्री ||२४||
शबोधग्रंम जराणप सकळराग्रंसश्री| परर पराहदों नणेणणे आपणरासश्री |ऐक जरानश्री यणेकदणे सश्री| वकम रतरपप ||२५||
तप वकम रतरप जरर पराहहलप | तरर मग कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं रराहहलप |पकमरतरनररासप अवघपचच गणेलप| ववकरारवग्रंत ||२६||
उरलप तप रनखळ रनगगण
र्व | वववग्रंचचतराग्रं तप चच आपण |ऐसश्री हणे परमराथरार्वचश्री खण
म | अगराध आहणे ||२७||
फळ यणेक आपण यणेक| ऐसरा नराहरग्रं हरा वववणेक |फळराचणे फळ कबोणश्रीयणेक| स्वयपचच हबोईजणे ||२८||
रग्रं क हबोतरा रराजरा जरालरा| वरप पराहरातराग्रं परयय आलरा |रग्रं कपणराचरा गल्बलरा| रग्रं ककीग्रं कररावरा ||२९||
वणेद शरास्त्रिप पगरराणप | नरानरा सराधनप रनरपणप |भसद्ध सराधग ज्यराकरारणप | नरानरा सरायरास कररतश्री ||३०||
तप ब्रह्मरप आपणचच आग्रंगप| सराररासरारववचरारपसग्रंगप |करणप न करणप वराउगप | कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं ||३१||
रग्रं क रराजआजराभस भ्यरालप | तप चच पगढप रराजरा जरालप |मग तप भियणेचच उडरालप | रग्रं कपणरासररसप ||३२||
वणेदप वणेदराजणेनप चरालरावप सच्छिरास्त्रिप शरास्त्रि अभ्यरासरावप |तश्रीथर तश्रीथरार्वस जरावप | कबोण्यरा पकरारप ||३३||
अमत
म प सणेवरावप अमत
म | अनग्रंतप पराहरावरा अनग्रंत |भिगवग्रंतप लक्षिरावरा भिगवग्रंत| कबोणरा पकरारप ||३४||
सग्रंत असग्रंत रयरागरावणे| रनगगण
र्व प रनगगण
र्व रासश्री भिग्रंगरावप |स्वरपप स्वरपश्रीग्रं रग्रं गरावप | कबोण्यरा पकरारप ||३५||
अग्रंजनप ल्यरावप अग्रंजन| धनप सराधरावप धन |रनरग्रं जनप रनरग्रं जन| कचैसप अनगभिवरावप ||३६||
सराध्य कररावप सराधनरासश्री| ध्यणेयप धररावप ध्यरानरासश्री |उन्मनप आवररावप मनरासश्री| कबोण्यरा पकरारप ||३७||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे कस्रतततनरूपणनराम समरास दहिरावरा ||१०||९. १०
||दशक नववरा समराप्त ||

www.samarthramdas400.in 259
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||समरर ररामदरासरासांचरा दरासबबोध दशक १० ||

||दशक दहिरावरा : जगज्ज्यबोतशनराम ||१०||
समरास पहहिलरा : असांतवकरणयदेकतनरुपण
||शशरराम ||
सकळराग्रंचणे अग्रंतशकरण यणेक| ककग्रं वरा यणेक नव्हणे अनणेक |ऐसप हणे रनश्चयरारमक| मज रनरबोपरावप ||१||
ऐसप शबोतयरानप पगभसलप | अग्रंतशकरण यणेक ककग्रं वणेगळरालप |यराचणे उरतर ऐककलप पराहहजणे शबोतश्रीग्रं ||२||
समस्तराग्रंचणे अग्रंतशकणर्व यणेक रनश्चयबो जराणरावरा नणेमक |हरा परययराचरा वववणेक| तगज रनरबोवपलरा ||३||
शबोतरा म्हणणे वकतयरासश्री| अग्रंतशकरण यणेक समस्तराग्रंसश्री |तरर भमळणे नरा यणेकरायणेकरासश्री| करायणे रनभमरय ||४||
यणेक जणेववतराग्रं अवघणे धरालणे| यणेक रनवतराग्रं अवघणे रनवरालणे |यणेक मरतराग्रं अवघणे मणेलणे| पराहहजणेत ककीग्रं ||५||
यणेक सगखश्री यणेक दशग खश्री| ऐसप वतर्वतप लबोककककीग्रं |यणेकरा अग्रंतशकरणराचश्री वबोळखश्री| कचैसश्री जराणरावश्री ||६||
जनश्रीग्रं वणेगळरालर भिरावनरा| कबोणरास कबोणश्रीच भमळणे नरा |म्हणतन हप अनगमरानरा| यणेत नराहर ||७||
अग्रंतशकरण यणेक असतप | तरर यणेकराचप यणेकरास कळदों यणेतप |कराग्रंहरग्रं चबोररतराग्रंच न यणेतप| गतप्य गगह्य ||८||
यराकरणप अनगमरानणेनरा| अग्रंतशकरण यणेक हप घडणेनरा |ववरबोध लरागलरा जनरा| करायणे रनभमरय ||९||
सपर्व डसरायरा यणेतबो| पराणश्री भिणेऊन पळतबो |यणेक अग्रंतशकरण तणेरर तबो| ववरबोध नसरावरा ||१०||
ऐसश्री शबोतयराग्रंचश्री आशग्रंकरा| वकतरा म्हणणे चळदों नकरा |सरावध हबोऊन ऐकरा| रनरपण ||११||
अग्रंतशकणर्व म्हणणजणे जराणश्रीव| जराणणव जराणतरा स्वभिराव |दणे हरक्षिणराचरा उपराव| जराणतश्री कळरा ||१२||
सपर्व जराणबोन डग्रंखग्रंम आलरा| पराणश्री जराणबोन पळरालरा |दबोहरग्रंकडणे जराणश्रीवणेलरा| बरप पराहरा ||१३||
दबोहरग्रंकडणे जराणश्रीवणेसश्री पराहहलप | तरर अग्रंतशकणर्व यणेकचच जरालप |ववचराररतराग्रं परययरा आलप | जराणश्रीवरपप ||१४||
जराणश्रीवरपप अग्रंतशकणर्व| सकळराग्रंचणे यणेक हप पमराण |जश्रीवमरात्रिरास जराणपण| यणेकचच असणे ||१५||
यणेकणे दृष्टरचप दणे खणप | यणेकणे कजव्हणे चप चराखणप |ऐकणप स्पशर्वणप वरास घणेणप| सवर्वत्रिरास यणेक ||१६||
पशग पक्षिश्री ककडरा मग्रंगगश्री| जश्रीवमरात्रि रनमरार्वण जगश्रीग्रं |जराणश्रीवकळरा सवरारलरागश्रीग्रं| यणेकचच आहणे ||१७||
सवरारस जळ तप सश्रीतळ| सवरारस अकग्न तणेजराळ |सवरारस अग्रंतशकणर्व कणेवळ| जराणश्रीव कळरा ||१८||
आवडणे नरावडणे ऐसप जरालप | तरर हप दणे हस्वभिरावरावरर गणेलप |परग्रं तग हप कळदों आलप | अग्रंतशकणर्वयबोगप ||१९||
www.samarthramdas400.in 260
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सवरारचणे अग्रंतशकणर्व यणेक| ऐसरा रनश्चयबो रनश्चयरारमक |जराणतश्री यराचप कततगक| चहगग्रंकडणे ||२०||
इतगकणेन कफटलर आशग्रंकरा| आतराग्रं अनम ग रान करग्रं नकरा |जराणणप रततगकप यणेकरा| अग्रंतशकणरार्वचप ||२१||
जराणबोन जश्रीव चराररा घणेतश्री| जराणबोन भभितश्री लपतश्री |जराणबोरनयराग्रं पळबोन जरातश्री| पराणश्रीमरात्रि ||२२||
ककडरामग्रंगगश्रीपरासमन ब्रह्मराहदक| समस्तराग्रं अग्रंतशकणर्व यणेक |यणे गबोष्टरचप कततगक| परयप जराणरावप ||२३||
थबोर लहरान तरर अग्नश्री| थबोडप बहग तरर पराणश्री |न्यन
म पण
म र्व तरर पराणश्री| अग्रंतशकणर जराणतश्री ||२४||
कबोठप उणप कबोठप अधश्रीक| परग्रं तग कजनसमरासलरा यणेक |जग्रंगम पराणश्री कबोणश्रीयणेक| जराहटल्यराववण नराहरग्रं ||२५||
जराणश्रीव म्हणणजणे अग्रंतशकणर्व| अग्रंतशकणर्व ववष्णच
म रा अग्रंश जराण |ववष्णग कररतबो पराळण| यणेणप पकरारप ||२६||
नणेणतराग्रं पराणश्री सग्रंव्हराररतबो| नणेणश्रीव तमबोगगण बबोभलजणेतबो |तमबोगगणप रद सग्रंव्हराररतबो| यणेणप पकरारप ||२७||
कराग्रंहर जराणश्रीव कराग्रंहर नणेणश्रीव| हरा रजबोगगणराचरा स्वभिराव |जराणतराग्रं नणेणतराग्रं जश्रीव| जन्मरास यणेतश्री ||२८||
जराणश्रीवणेनप हबोतप सगख| नणेणश्रीवणेनप हबोतप दशग ख |सगखदशग ख अवश्यक| उरपकरतगगणप ||२९||
जराणण्यरानणेणण्यराचश्री बगवद्ध| तदोंचच दणे हरग्रं जराणरावरा ववधश्री |स्थमळ दणे हरग्रं ब्रह्मरा तत्रिशगवद्ध| उरपकरतकतरार्व ||३०||
ऐसरा उरपकरत कस्थरत सग्रंहरार| पसग्रंगप बबोभललरा ववचरार |परग्रं तग यराचरा रनधरार्वर| परयप पराहरावरा ||३१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे असांतवकरणयदेकतनरुपण नराम समरास पहहिलरा ||१||१०. १

www.samarthramdas400.in 261
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दस
घ ररा : ददे हिआशसांकरातनरूपण
||शशरराम ||
स्वरामश्रीनप ववचरार दखववलरा| यणेथप ववष्णमचरा अभिराव हदसबोन आलरा |ब्रह्मरा ववष्णग महणे शरालरा| उरर नराहरग्रं ||१||
उप्तकरत कस्थरत सग्रंव्हरार| ब्रह्मरा ववष्णग महणे श्वर |यराचरा पराहरातराग्रं ववचरार| परययबो नराहरग्रं ||२||
ब्रह्मरा उरपकरतकतरार्व चलौंमगखराग्रंचरा| यणेथप परययबो नराहरग्रं रयराचरा |पराळणकतरार्व ववष्णग चतभिगजराग्रंचरा| तबो हह ऐकबोन जराणदों
महणे श सग्रंव्हरार कररतबो| हराहह परयय कचैसरा यणेतबो |भलग्रंगमहहमरा पगरराणश्रीग्रं तबो| ववपररत बबोभललरा ||४||
ममळमरायणेस कबोणप कणेलप | हप तदों पराहहजणे कळलप |रतहरग्रं दणे वराग्रंचप रप जरालप | ऐभलकडणे ||५||
ममळमरायरा लबोकजननश्री| तयणेपरासमन गगणक्षिबोभभिणश्री |गगणक्षिबोभभिणश्रीपरासमन तत्रिगगणश्री| जन्म दणे वरा ||६||
ऐसप बबोलतश्री शरास्त्रिकरारक| आणण पवरम तश्रीचणेहह लबोक |परययप पस
ग तराग्रं ककरयणेक| अकराग्रंत कररतश्री ||७||
म्हणबोन रयरास पगसरावणेनरा| रयराग्रंचणेन परययबो आणवणेनरा |परययपववण पणेरन नरानरा| ठकराठककी ||८||
पचचतवश्रीण वचैद्य म्हणवश्री| उगश्रीच करर उठराठणे वश्री |तयरा मगखरार्वलरा गबोवश्री| पराणश्रीमरात्रि ||९||
तचैसराच हराहह ववचरार| परययणे कररावरा रनधरार्वर |परययप नस्तराग्रं अग्रंधकरार| गगरभशष्यराग्रंसश्री ||१०||
बरप लबोकरास करायणे म्हणरावप | लबोक म्हणतश्री तप चच बरवप |परग्रं तग स्वरामश्रीनप सराग्रंगरावप | ववशद करनश्री ||११||
म्हणदों दणे वश्रीग्रं मरायरा कणेलर|तरर दणे वराग्रंचश्रीग्रं रपप मरायपत आलरग्रं|जरर म्हणदों मरायणेनप मरायरा कणेलर|तरर दस
ग रर नराहरग्रं ||१२||
जरर म्हणबो भिमतश्रीग्रं कणेलर| तरर तणे भिमतराग्रंचश्रीच वळलर |म्हणरावप जरर परब्रह्मप कणेलर| तरर ब्रह्मश्रीग्रं कतगरर्व व नराहरग्रं ||१३||
आणश्री मरायरा खरर असरावश्री| तरर ब्रह्मश्रीग्रं कतगरर्व वराचश्री गबोवश्री |मरायरा भमथ्यरा ऐसश्री जराणरावश्री|तरर कतगरर्व व कक चप ||१४||
आतराग्रं हप अवघपचच उगवप | आणश्री मनरास परययणे फरावणे |ऐसप कणेलप पराहहजप दणे वप| कमपराळमपणप ||१५||
वणेद मरातक
म रावश्रीण नराहरग्रं| मरातक
म रा दणे हरावश्रीण नराहरग्रं |दणे ह रनमरार्वण हबोत नराहरग्रं| दणे हरावणेगळरा ||१६||
तयरा दणे हरामधप नरदणे हबो| रयरा नरदणे हराग्रंत ब्रराह्मणदणे हबो |तयरा ब्रराह्मणदणे हरास पराहबो| अचधकरार वणेदरग्रं ||१७||
असबो वणेद कबोठमन जरालणे| दणे ह करासयराचणे कणेलणे |दचै व कचैसणे पगटलणे| कबोण्यरा पकरप ||१८||
ऐसरा बळरावयरा अनम
ग रान| कणेलप पराहहजणे समराधरान |वकतरा म्हणणे सरावधरान| हबोई आतरा| १९||
परययणे पराहरातराग्रं सराग्रंकडश्री| अवघश्री हबोतणे ववघडराववघडश्री |अनम
ग रारनतराग्रं घडश्रीनप घडश्री| कराळ जरातबो ||२०||
लबोकधराटर शरास्त्रिरनणर्वयणे| यणेथप बहगधरा रनश्चयणे |म्हणबोरनयराग्रं यणेक परययणे| यणेणरार नराहरग्रं ||२१||
www.samarthramdas400.in 262
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

आतराग्रं शरास्त्रिराचश्री भिश्रीड धररावश्री| तरर सट

ग णे नरा हणे गथरागबोवश्री |गथरागबोवश्री हणे उगवरावश्री| तरर शरास्त्रिभिणेद हदसणे ||२२||
शरास्त्रि रक्षिमन परययणे आणणलरा|पव
म प
र्व क्षि रयरागमन भसद्धराग्रंत पराहहलरा|शहराणरा मगखर्व समजराववलरा| यणेकरा वचनप ||२३||
शरास्त्रिश्रीच
ग्रं पव
म प
र्व क्षि बबोभललरा| पव
म प
र्व क्षि म्हणरावप लटकयरालरा |ववचरार पराहरातराग्रं आम्हराग्रंलरा| शबद नराहरग्रं ||२४||
तथरावप बबोलदों कराग्रंहरग्रंयणेक| शरास्त्रि रक्षिमन कततगक |शबोतश्रीग्रं सरादर वववणेक| कणेलरा पराहहजणे ||२५||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे ददेहिआशसांकरानराम समरास दस
घ ररा ||२||१०. २

www.samarthramdas400.in 263
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास ततसररा : ददे हिआशसांकराशबोधन

||शशरराम ||
उपराचधववण जप आकराश| तप चच ब्रह्म रनरराभिरास |तप रनरराभिरासश्रीग्रं ममळमरायणेस| जन्म जरालरा ||१||
तप ममळमरायणेचणे लक्षिण| वरायबोस्वरपचच जराण |पग्रंचभिमतप आणश्री तत्रिगगण| वरायबोआग्रंगश्रीग्रं ||२||
आकराशरापरासमन वरायबो जरालरा| तबो वरायबोदणे व बबोभललरा |वरायबोपरासमन अकग्न जरालरा| तबो अकग्नदणे व ||३||
अकग्नपरासमन जरालप आप| तप नराररायणराचप स्वरप |आपरापरासमन पथ्म वश्रीचप रप| तप बश्रीजराकरारप ||४||
तणे पथ्
म वश्रीचणे पबोटरग्रं पराषराण| बहग दणे वराग्रंचप लक्षिण |नरानरा पचचत पमराण| पराषराणदणे वश्रीग्रं ||५||
नरानरा वक्षि
म मकम रतकरा| पचचत रबोकडश्री ववश्वलबोकराग्रं |समस्त दणे वराग्रंचरा थराररा यणेकरा| वरायबोमध्यप ||६||
दणे व यकक्षिणश्री करारयरायणेणश्री| चरामगग्रंडरा जणखणश्री मरानववणश्री |नरानरा शककत नरानरा स्थरानश्रीग्रं| दणे शपररवप ||७||
पगरषनरामप ककरयणेक| दणे व असतश्री अनणेक |भिमतप दणे वतप नपगषक| नरामप बबोभलजणेतश्री ||८||
दणे व दणे वतराग्रंदणेवतप भिमतप| पथ्
म वश्रीमध्यप असग्रंख्यरातप |परग्रं तग यराग्रं समस्तराग्रंतप| वरायबोस्वरप बबोभलजणे ||९||
वरायबोस्वरप सदरा असणप | पसग्रंगप नरानरा दणे ह धरणप |गगप्त पगट हबोणप जराणप | समस्तराग्रंसश्री ||१०||
वरायबोस्वरपप ववचरतश्री| वरायबोमध्यप जगज्जबोतश्री |जराणश्रीवकळरा वरासनरा वकम रत| नरानरा भिणेदप ||११||
आकराशरापरासमन वरायबो जरालरा| तबो ददों पकरारप ववभिरागलरा |सरावधपणप ववचरार कणेलरा| पराहहजणे शबोतश्रीग्रं ||१२||
यणेक वराररा सकळ जराणतश्री| यणेक वरायबोमधश्रील जगज्जबोतश्री |जगज्जबोतश्रीच्यरा अनग्रंत ममतर| दणे वदणे वतराग्रंच्यरा ||१३||
वरायबो बहगत ववकरारलरा| परग्रं तग ददों पकरारप ववभिरागलरा |आतराग्रं ववचरार ऐककलरा| पराहहजणे तणेजराचरा ||१४||
वरायबोपराऊन तणेज जरालप | उष्ण सश्रीतळ पकराशलप |द्ववववध रप ऐककलप | पराहहजप तणेजराचप ||१५||
उष्णरापरासमन जरालरा भिरान|
ग पकराशरप दचै दरप्यमरानग |सवर्वभिक्षिक हगतराशन|
ग आणश्री ववद्यल्
ग यतरा ||१६||
सश्रीतळरापरासमन आप अमत
म | चग्रंद तराररा आणश्री सश्रीत |आतराग्रं पररसरा सरावचचरत| हबोऊन शबोतणे ||१७||
तणेज बहगत ववकरारलप | परग्रं तग द्ववववधराच बबोभललप |आपहह द्ववववधराच रनरबोवपलप | आप आणण अमत
म ||१८||
ऐकप पथ्
म वश्रीचरा ववचरार| पराषराण मकम रतकरा रनरग्रं तर |आणश्रीक दस
ग ररा पकरार| सगवणर्व पररस नरानरा ररनप ||१९||
बहगररनरा वसग्रंगधररा| कबोण खबोटरा कबोण खररा |अवघप कळणे ववचराररा-| रढ हबोतराग्रं ||२०||
मनष्ग यप कबोठमन जरालरग्रं| हणे मगख्य आशग्रंकरा रराहहलर |पढ
ग प वकम रत सरावध कणेलर| पराहहजणे शबोतश्रीग्रं ||२१||
www.samarthramdas400.in 264
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

इतत शशदरासबबोधदे गरु

घ मशष्यससांवराददे ददेहिआशसांकराशबोधननराम समरास ततसररा ||३||१०. ३

www.samarthramdas400.in 265
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास चचौररा : बशजलक्षण

||शशरराम ||
आतराग्रं पराहदों जरातराग्रं उरपकरत| मनष्ग यरापरासमन मनष्ग यप हबोतश्री |पशगपरासमन पशग रनपजतश्री| परयक्षि आतराग्रं ||१||
खप चरप आणश्री भिच
म रप | वनचरप आणश्री जळचरप |नरानरा पकराररचश्रीग्रं शरररप | शरररराग्रंपरासमन हबोतश्री ||२||
परययरास आणश्री पमराण| रनश्चयरास आणश्री अनम
ग रान |मरागर्व दणे खबोन आडररान| घणेऊग्रंच नयणे ||३||
ववपररतपरासमन ववपररतप हबोतश्री| परर शरररप च बबोभलजणेतश्री |शररररावराग्रंचमन उरपरतश्री| हबोणरार नराहरग्रं ||४||
तरर हणे उरपकरत कचैसश्री जरालर| करासयराचश्री कबोणप कणेलर |जणेणप कणेलर रयराचश्री रनभमर्वलर| करायरा कबोणप ||५||
ऐसप पराहरातराग्रं उदग्रं ड लराग्रंबलप | परर मळ
ग श्रीग्रं शणेररर जचैसप जरालप |करासयराचप उभिराररलप | कबोणप कचैसप ||६||
ऐसश्री हणे मरागश्रील आशग्रंकरा| रराहरात गणेलर तणे ऐकरा |कदरापश्री जराजग घणेऊग्रं नकरा| परययबो आभलयरानप ||७||
परययबोचच आहणे पमराण| ममखरार्वस वराटणे अपमराण |वपग्रंडप पचचतशबदप जराण| ववश्वरासरासश्री ||८||
ब्रह्मश्रीग्रं ममळमरायरा जरालर| तणेचच अष्टधरा पकमतश्री बबोभललर |भिमतश्रीग्रं तत्रिगगणश्रीग्रं करालवलर| ममळमरायरा ||९||
तप ममळमरायरा वरायबोस्वरप| वरायबोमध्यप जराणश्रीवणेचप रप |तणेचच इच्छिरा परर आरबोप| ब्रह्मश्रीग्रं न घडणे ||१०||
तथरावप ब्रह्मश्रीग्रं ककल्पलरा| तरर तबो शबद वरायराग्रं गणेलरा |आरमरा रनगगण
र्व सग्रंचलरा| शबदरातश्रीत ||११||
आरमरा रनगगण
र्व वस्तग ब्रह्म| नराममरात्रि रततगकरा भ्रम |कल्पमन लराववलरा सग्रंभ्रम| तरर तबो लरागणरार नराहरग्रं ||१२||
तथरावप आगहप लराववलरा| जरर धदोंडरा मराररलरा आकराशरालरा |आकराशरावरर थगग्रंककलरा| तरर तप तगटणेनरा ||१३||
तचैसप ब्रह्म रनववर्वकरार| रनववर्वकराररग्रं लराववतश्री ववकरार |ववकरार नरासणे रनववर्वकरार| जचैसप तचैसप ||१४||
आतराग्रं ऐकरा परययबो| जराणबोरन धररावरा रनश्चयबो |तररच पराववजणे जयबो| अनगभिवराचरा ||१५||
मरायराब्रह्मश्रीग्रं जबो समश्रीर| रयराग्रंत जराणतरा तबो ईश्वर |ईश्वर आणण सवरश्वर| तयरासश्रीच बबोभलजणे ||१६||
तबोचच ईश्वर गगणरासश्री आलरा| रयराचरा तत्रिगगणभिणेद जरालरा |ब्रह्मरा ववष्णग महणे श उपजलरा| तयणे ठराई ||१७||
सरव रज आणश्री तम| हणे तत्रिगगण उरतमबोरतम |यराग्रंच्यरा स्वरपराचरा अनगक्रम| मरागराग्रं रनरबोवपलरा ||१८||
जराणतरा ववष्णग भिगवरान| जराणतरा नणेणतरा चतगररानन |नणेणतरा महणे श पग्रंचरानन| अरयग्रंत भिबोळरा ||१९||
तत्रिगगण तत्रिगगणश्रीग्रं करालवलणे| कचैसणे हबोतश्री वणेगळरालणे |परर ववशणेष न्यमन भिरासलणे| तणे बबोलरावणे लरागतश्री ||२०||
वरायबोमध्यप ववष्णग हबोतरा| तबो वरायबोस्वरपचच तरवतरा |पगढप जरालरा दणे हधतरार्व| चतगभिगज
र्व ||२१||

www.samarthramdas400.in 266
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

तचैसराच ब्रह्मरा आणश्री महणे श| दणे ह धररतश्री सरावकरास |गप्ग त पगट हबोतराग्रं तयरास| वणेळ नराहरग्रं ||२२||
आतराग्रं रबोकडश्री पचचतश्री| मनष्ग यप गगप्त पगटतश्री |मराग्रं रयरा दणे वराग्रंच्यराच मत
म र| सरामथ्यर्ववग्रंत ||२३||
दणे व दणे वतरा भिमतप दणे वतप | चढतप सरामथ्यर्व तणेथप |यणेणपचच न्यरायप रराक्षिसराग्रंतप| सरामथ्यर्वकळरा ||२४||
झबोटरग्रंग वरायबोस्वरप असतश्री| सवप च खळ
ग खळ
ग राग्रं चरालतश्री |खबोबररग्रं खराररकरा टराकमन दणे तश्री| अकस्मरात ||२५||
अवघपचच न्यराल अभिरावप | तरर तप बहगतणेकराग्रंस ठरावप |आपल्
ग यरालरा अनभि
ग वप | ववश्वलबोक जराणतश्री ||२६||
मनष्ग यप धरतश्री शरररवणेष| नरानरा परकरायरा पवणेश |मराग्रं तबो परमरारमरा जगदरश| कचैसरा न धरर ||२७||
म्हणबोरन वरायबोस्वरपप दणे ह धररलप | ब्रह्मरा ववष्णग महणे श जरालप |पढ
ग प तणेचच ववस्तरारलप | पत्रि
ग पतत्रिश्रीग्रं ||२८||
अग्रंतररग्रंच कस्त्रियरा ककल्पल्यरा|तदों रयरा ककल्पतराग्रंच रनमरार्वण जराल्यरा|परर तयरापरासमन पजरा रनभमर्वल्यरा|नराहरग्रंत कदरा
इछिमन पगत्रि ककल्पलणे| तणे तणे पसग्रंगश्रीग्रं रनमरार्वण जरालणे |यणेणप पकरारप वतर्वलणे| हररहरराहदक ||३०||
पगढप ब्रह्मयरानप सष्म टर ककल्पलर| इछिणे सररसश्री सष्म टर जरालर |जश्रीवसकम ष्ट रनमरार्वण कणेलर| ब्रह्मदणे वप ||३१||
नरानरा पकराररचणे पराणश्री ककल्पलणे| इछिणे सररसणे रनमरार्वण जरालणे |अवघणे जबोडणेचच उदणे लणे| अग्रंडजजरारजराहदक ||३२||
यणेक जळस्वणेदरापरासमन जरालणे| तणे पराणश्री स्वणेदज बबोभललणे |यणेक वरायबोकररतराग्रं जरालणे| अकस्मरात उरदज ||३३||
मनगष्यराचश्री गतडववद्यरा| रराक्षिसराग्रंचश्री वबोडग्रंबरर ववद्यरा |ब्रह्मयराचश्री सकम ष्टववद्यरा| यणेणप पकरप ||३४||
कराग्रंहरयणेक मनगष्यराग्रंचश्री| रयराहमन ववशणेष रराक्षिसराग्रंचश्री |रयराहमन ववशणेष ब्रह्मयराचश्री| सकम ष्टववद्यरा ||३५||
जराणतणे नणेणतणे पराणश्री रनभमर्वलणे| वणेद वदबोन मरागर्व लराववलणे |ब्रह्मयरानप रनमरार्वण कणेलणे| यणेणप पकरारप ||३६||
मग शररररापराग्रंसमन शरररप | सष्म टर वराढलर ववकरारप |सकळ शरररप यणेणप पकरारप | रनमरार्वण जरालर ||३७||
यणेथप आशग्रंकरा कफटलर| सकळ सष्म टर ववस्तरारलर |ववचरार पराहरातग्रं परययरा आलर| यणेथरान्वयप ||३८||
ऐसश्री सष्म टर रनमरार्वण कणेलर| पगढप ववष्णगनप कचैसश्री परतपराभळलर |हणे हह वववग्रंचनरा पराहहलर| पराहहजणे शबोतश्रीग्रं ||३९||
सकळ पराणश्री रनमरार्वण जरालणे| तणे ममळरपप जराणबोन पराभळलणे |शरररप दचै रय रनदरार्वभळलणे| नरानरा पकराररग्रंचणे ||४०||
नरानरा अवतरार धरणप | दष्ग टराग्रंचरा सग्रंहरार करणप |धमर्व स्थरापरायराकरारणप | ववष्णगस जन्म ||४१||
म्हणबोन धमर्वस्थरापनणेचणे नर| तप हह ववष्णगचणे अवतरार |अभिकत दज
ग न
र्व रजनश्रीचर| सहजचच जरालणे ||४२||
आतराग्रं पराणश्री जणे जन्मलणे| तणे नणेणबोन सग्रंव्हराररलणे |ममळरपप सग्रंव्हराररलप | यणेणप पकरारप ||४३||
शरररप रद खवळणे ल| तक जश्रीवसकम ष्ट सग्रंव्हरारणे ल |अवघप ब्रह्मराग्रंडचच जळणे ल| सग्रंव्हरारकराळश्रीग्रं ||४४||

www.samarthramdas400.in 267
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

एवग्रं उरपकरत कस्थतश्री सग्रंव्हरार| यराचरा ऐसरा आहणे ववचरार |शबोतश्रीग्रं हबोऊन तरपर| अवधरान द्यरावप ||४५||
कल्पराग्रंतश्रीग्रं सग्रंव्हरार घडणेल| तबोचच पढ
ग प सराग्रंचगजणेल |पग्रंचपळय वबोळखणेल| तबोचच जरानश्री ||४६||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे बशजलक्षणनराम समरास परासांचवरा ||४||१०. ४

www.samarthramdas400.in 268
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास परासांचवरा : पसांचप्रळयतनरूपण

||शशरराम ||
ऐकरा पळयराचप लक्षिण| वपग्रंडश्रीग्रं दबोनश्री पळयणे जराण |यणेकरनदरा यणेक मरण| दणे हराग्रंतकराळ ||१||
दणे हराधरारक रतनश्री ममतर| रनदरा जणेव्हराग्रं सग्रंपराहदतश्री |तबो रनदरापळय शबोतश्रीग्रं| ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रंचरा जराणरावरा ||२||
रतनश्री ममतरस हबोईल अग्रंत| ब्रह्मराग्रंडरास मराग्रंडणेल कल्पराग्रंत |तणेव्हराग्रं जराणरावरा नणेमस्त| ब्रह्मपळयणे जरालरा ||३||
दबोनश्री वपग्रंडश्रीग्रं दबोनश्री ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं| च्यरारर पळय नवखग्रंडश्रीग्रं |पराग्रंचवरा पळय उदग्रं डश्री| जराणणजणे वववणेकराचरा ||४||
ऐसणे हणे पराग्रंचहह पळयणे| सराग्रंचगतलणे यणेथरान्वयप |आतराग्रं हप अनगभिवरास यणे| ऐसप करग्रं ||५||
रनदरा जणेव्हराग्रं सग्रंचरणे | तणेव्हराग्रं जरागत
म श्रीव्यरापरार सरणे |सगषगकप्त अथवरा स्वप्न भिरणे | अकस्मरात अग्रंगश्रीग्रं ||६||
यरा नराग्रंव रनदरापळयणे| जरागत
म श्रीचरा हबोयणे क्षियणे |आतराग्रं ऐकरा दणे हराग्रंतसमयणे| म्हणणजणे मरम यगपळयणे ||७||
दणे हरग्रं रबोग बळरावतश्री| अथवरा कठठीण पसग्रंग पडतश्री |तणेणप पग्रंचपराण जरातश्री| व्यरापरार सराग्रंडगनश्री ||८||
रतकडणे गणेलरा मनपवनग| इकडणे रराहरलर नगस्तश्री तनग |दस
ग ररा पळयबो अनगमरानग| असणेचचनरा ||९||
रतसररा ब्रह्मरा रनजणेलरा| तदों हरा मरम यलबोक गबोळरा जरालरा |अवघरा व्यरापरार खगग्रंटलरा| पराणश्रीमरात्रिराग्रंचरा ||१०||
तणेव्हराग्रं पराणश्रीयराग्रंचणे सगक्ष्मराग्रंश| वरायबोचक्रकीग्रं कररतश्री वरास |ककरयणेक कराल जरातराग्रं ब्रह्मयरास| जरागत
म श्री घडणे ||११||
पगन्हरा मरागगतश्री सकम ष्ट रचश्री| ववसग्रंचचलणे जश्रीव मरागगतप सग्रंचश्री |सश्रीमरा हबोतराग्रं आयगष्यराचश्री| ब्रह्मपळय मराग्रंडणे ||१२||
शत वरषप मणेघ जरातश्री| तणेणप पराणश्री मरम यग परावतश्री |असग्रंभिराव्य तकर कक्षितश्री| मयरार्वदणेवणेगळश्री ||१३||
समयर्व तपणे बरारराकळश्री| तणेणप पथ्म वश्रीचश्री हबोय हबोळश्री |अग्नश्री परावतराग्रं परातराळश्रीग्रं| शणेष ववष वमश्री ||१४||
आकराशश्रीग्रं सय
म रार्वच्यरा ज्वराळरा| परातराळश्रीग्रं शणेष ववष वमश्री गरळरा |दबोहहकडमन जळतराग्रं भिग
म बोळरा| उरर कक चश्री ||१५||
समयरार्वस खडतरतरा चढणे | हलकरालबोळ चहगग्रंकडणे |कदोंसळतश्री मणेरचणे कडणे| घडघडरायमरान ||१६||
अमररावतश्री सरयलबोक| वचैकग्रंग ठ कचैळरासराहदक |यराहहवणेगळणे नरानरा लबोक| भिस्मबोन जरातश्री ||१७||
मणेर अवघराचच घसरणे | तणेथश्रील महरमराच वबोसरणे |दणे वसमगदराव वरावरणे | वरायबोचक्रकीग्रं ||१८||
भिस्म जराभलयरा धरत्रिश्री| पजन्य पडप शग्रंड
ग राधराररग्रं |महर ववरणे जळराग्रंतररग्रं| रनभमष्यमरात्रिप ||१९||
पढ
ग प नस्
ग तणे उरणे ल जळ| तयरास शबोषश्रील अनळ |पढ
ग प एकवटतश्री ज्वराळ| मयरार्वदणेवणेगळणे ||२०||
समगदरग्रंचरा वडवरानळ| भशवनणेत्रिश्रीग्रंचरा नणेत्रिरानळ |सप्तकग्रंचगककीग्रंचरा आवणरार्वनळ| सय
म र्व आणश्री ववद्यल्
ग यतरा ||२१||
www.samarthramdas400.in 269
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

ऐसणे ज्वराळ एकवटतश्री| तणेणप दणे व दणे ह सबोडडतश्री |पव

म र
र्व पप भमळबोन जरातश्री| पभिग्रंजनश्रीग्रं ||२२||
तबो वराररा झडपश्री वचैश्वरानररा| वन्हर ववझणेल यणेकसररा |वरायबो धरावप सचैररावचैररा| परब्रह्मश्रीग्रं ||२३||
धम्र
म ववतळ ग णे आकराशश्रीग्रं| तचैसणे हबोईल समश्रीररासश्री |वहगतराग्रं मधप थबोडडयरासश्री| नराश बबोभललरा ||२४||
वरायबो ववतळग तराग्रंच जराण| सक्ष् म म भिमतप आणश्री तत्रिगगण |ईश्वर सराग्रंडश्री अचधष्ठरान| रनववर्वकल्पश्रीग्रं ||२५||
तणेथप जराणणव रराहहलर| आणश्री जगज्जबोतश्री रनमरालर |शगद्ध सरारराग्रंश उरलर| स्वरपकस्थतश्री ||२६||
कजतगककीग्रं कराहरग्रं नरामराभभिधरानप | तयणे पकमतश्रीचणेरन गण
ग प |पकमतश्री नस्तराग्रं बबोलणप | कचैसप बबोलरावप ||२७||
पकमतश्री अस्तराग्रं वववणेक ककीजणे| रयरास वववणेकपळयणे बबोभलजणे |पराग्रंचहह पळय वबोजप| तज
ग रनरबोवपलप ||२८||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे पसांचप्रळयतनरूपणनराम समरास परासांचवरा ||५||१०. ५

www.samarthramdas400.in 270
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सहिरावरा : भ्रम तनरुपण

||शशरराम ||
उरपकरत कस्थरत सग्रंव्हरार| यराचरा रनरबोवपलरा वणेव्हरार |परमरारमरा रनगगण
र्व रनरराकरार| जचैसरा तचैसरा ||१||
हबोतप वतर्वतप आणण जरातप | यराचरा समग्रंध नराहरग्रं तणेथप |आद्य मद्य अवसरान तप | सग्रंचलपचच आहणे ||२||
परब्रह्म असतचच असणे| मध्यपचच हरा भ्रम भिरासणे |भिरासणे परग्रं तग अवघरा नरासणे| कराळराग्रंतरर ||३||
उरपकरतकस्थतश्रीसग्रंव्हरारत| मध्यपहह अखग्रंड हबोत जरात |पगढप सणेवटरग्रं कल्पराग्रंत| सकळराग्रंस आहणे ||४||
यरामधप ज्यरास वववणेक आहणे | तबो आधश्रीच
ग्रं जराणतराहणे |सराररासरार ववचरारप पराहणे | म्हणतरनयराग्रं ||५||
बहगत भ्रभमष्ट भमळरालणे| रयराग्रंत उमजल्यराचप कराय चरालणे|सकम ष्टमधप उमजलणे| ऐसप थबोडणे ||६||
रयरा उमजल्यराग्रंचणे लक्षिण| कराग्रंहरग्रं करग्रं रनरपण |भ्रमराहमन ववलक्षिण| महरापगरष ||७||
भ्रम हरा नसणेल जयरासश्री| मनश्रीग्रं वबोळखरावणे तयरासश्री |ऐकणे आतराग्रं भ्रमरासश्रीग्रं| रनरबोवपजणेल ||८||
यणेक परब्रह्म सग्रंचलप | कदरापश्री नराहरग्रं ववकरारलणे |रयरावणेगळप भिरासलप | तप भ्रमरप ||९||
जयरासश्री बबोभललरा कल्पराग्रंत| तत्रिगगण आणण पग्रंचभिमत |हप अवघपचच समस्त| भ्रमरप ||१०||
मश्री तमग्रं हरा भ्रम| उपरासनराहह भ्रम |ईश्वरभिराव हराहह भ्रम| रनश्चयपसश्रीग्रं ||११||
||श्लबोक ||भ्रमणेणराहग्रं भ्रमणेण रवग्रं| भ्रमणेणबोपरासकरा जनराश |भ्रमणेणणेश्वर भिरावरवग्रं| भ्रमममलभमदग्रं जगत न ||१||
यराकरारणप सकम ष्ट भिरासत| परग्रं तग भ्रमचच हरा समस्त |यरामध्यप जणे ववचरारवग्रंत| तणेचच धन्य ||१२||
आतराग्रं भ्रमराचरा ववचरार| अरयग्रंतचच पराग्रंजळ करग्रं |दृष्टराग्रंतद्वरारणे वववरग्रं| शबोतयरासश्री ||१३||
भ्रमण कररतराग्रं दरग रग्रं दणे सश्रीग्रं| हदशराभिमलर आपणरासश्री |कराग्रं वबोळखश्री मबोडणे जश्रीवलगराग्रंसश्री| यरा नराग्रंव भ्रम ||१४||
कराग्रं उन्मरत दव्य सणेववलप | तणेणप अनणेक भिरासदों लरागलप |नरानरा वणेथराग्रं कराग्रं झडवपलप | भित
ग प तबो भ्रम ||१५||
दशरावतराररग्रं वराटतश्री नरारर | कराग्रं तणे मराग्रंडलर बराजश्रीगरर |उगराच सग्रंदणेह अग्रंतररग्रं| यरा नराग्रंव भ्रम ||१६||
ठणे ववलरा ठराव तबो ववसरलरा| कराग्रं मरागर्गीं जरातराग्रं मरागर्व चगकलरा |पटणरामधप भिराग्रंबरावलरा| यरा नराग्रंव भ्रम ||१७||
वस्तग आपणरापरासश्रीग्रं असतराग्रं| गणेलर म्हणबोरन हबोयणे दचग चतरा |आपलप आपण ववसरतराग्रं| यरा नराग्रंव भ्रम ||१८||
कराग्रंहर पदराथर्व ववसरबोन गणेलरा| कराग्रं जप भसकलरा तप ववसरलरा |स्वप्नदशग खप घरातबररा जरालरा| यरा नराग्रंव भ्रम ||१९||
दकग श्चन्हप अथवरा अपशकगन| भमथ्यरा वरातरनप भिग्रंगणे मन |वचकणे पदराथर्व दणे खबोन| यरा नराग्रंव भ्रम ||२०||
www.samarthramdas400.in 271
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

वक्षि
म कराष्ठ दणे णखलप | मनराग्रंत वराटप भित
म आलप |कराग्रंहरग्रंच नस्तराग्रं हडबडडलप | यरा नराग्रंव भ्रम २१||
कराच दणे खबोन उदकराग्रंत पडणे| कराग्रं सभिरा दणे खबोन दपर्वणश्रीग्रं पवराडणे |द्वरार चक
ग बोन भिलतश्रीकडप जराणप यरा नराग्रंव भ्रम ||२२||
यणेक अस्तराग्रं यणेक वराटणे | यणेक सराग्रंगतराग्रं यणेक रनवटणे |यणेक हदसतराग्रं यणेक उठणे | यरा नराग्रंव भ्रम ||२३||
आतराग्रं जप जप दणे इजणेतप| तप तप पढ
ग प पराववजणेतप |मणेलप मराणस
ग भिबोजनरा यणेतप| यरा नराग्रंव भ्रम ||२४||
यणे जन्मश्रीग्रंचप पहग ढलणे जन्मश्रीग्रं| कराग्रंहरग्रं यणेक परावणेन मश्री |पश्रीतश्रीगग्रंगतलर मनष्ग यराचणे नरामश्रीग्रं| यरा नराग्रंव भ्रम ||२५||
मणेलप मनष्ग य स्वप्नरा आलप | तणेणप कराग्रंहरग्रं मराचगतलप |मनश्रीग्रं अखग्रंड बचैसलप | यरानराग्रंव भ्रम ||२६||
अवघप भमथ्यरा म्हणबोन बबोलणे| आणण समथरार्ववरर मन चरालणे |जरातणे वचैभिवप दपटलणे| यरा नराग्रंव भ्रम ||२७||
कमर्वठपणप जरान ववटणे | कराग्रं जरातणेपणप बळप भ्रष्टणे |कबोणश्रीयणेक सश्रीमरा कफटणे | यरा नराग्रंव भ्रम ||२८||
दणे हराभभिमरान| कमरार्वभभिमरान जरारयराभभिमरान कगळराभभिमरान |जरानराभभिमरान मबोक्षिराभभिमरान| यरा नराग्रंव भ्रम ||२९||
कचैसरा न्यराय तबो न कळणे | कणेलरा अन्यरानणे तबो नराडलणे |उगराच अभभिमरानप खवळणे | यरा नराग्रंव भ्रम || ३०||
मरागश्रील कराग्रंहर आठवणेनरा| पगढरल ववचरार सगचणेनरा |अखग्रंड आरढ अनगमरानरा| यरा नराग्रंव भ्रम || ३१||
पचश्रीरतववण औषध घणेणणे| पचचत नस्तरा पथ्य करणणे |पचश्रीतश्रीववण जरान सराग्रंगणप | यरा नराग्रंव भ्रम ||३२||
फळशगतश्रीवश्रीण पयबोग| जरानपवश्रीण नगस्तरा यबोग |उगराच शरररप भिबोचगजणे भिबोग| यरा नराग्रंव भ्रम ||३३||
ब्रह्मरा भलहहतबो अदृष्टरग्रं आणण वराचमन जरातणे सटर |ऐशरा पकराररच्यरा गबोष्टर| यरा नराग्रंव भ्रम ||३४||
उदग्रं ड भ्रम ववस्तरारलरा| अजरानजनश्रीग्रं पचैसरावलरा |अल्प सग्रंकणेतप बबोभललरा| कळरावयरा करारणप ||३५||
भ्रमरप ववश्व स्वभिरावप | तणेथप करायणे म्हणबोन सराग्रंगरावप |रनगगण
र्व ब्रह्मरावणेगळप आघवप | भ्रमरप ||३६||
जरारयरास नराहरग्रं सग्रंसरार| ऐसप बबोलतश्री अपरार |गत जरारयराचणे चमरकरार| यरा नराग्रंव भ्रम ||३७||
यणेथप आशग्रंकरा उहठलर| जरारयराचश्री समधश्री पकम जलर |तणेथप कराग्रंहरग्रं पचश्रीत आलर| ककग्रं वरा नराहरग्रं ||३८||
तचैसणेचच अवतरारर सग्रंपलणे| रयराग्रंचणेहह सरामथ्यर्व उदग्रं ड चरालणे |तरर तणे करायणे गगग्रंतलणे| वरासनरा धररन ||३९||
ऐसश्री आशग्रंकरा उदवलर| समथर पराहहजणे रनरभसलर |इतगकणेन हणे समराप्त जरालर| कथरा भ्रमराचश्री ||४०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे भ्रमतनरूपणनराम समरास सहिरावरा ||६||१०. ६

www.samarthramdas400.in 272
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सरातवरा : सगघणभजन

||शशरराम ||
अवतरारराहदक जरानश्री सग्रंत| सराररासरारववचरारप मगकत |रयराग्रंचणे सरामथ्यर्व चरालत| कबोण्यरा पकरारप ||१||
हप शबोतयराग्रंचश्री आशग्रंकरा| पराहरातराग्रं पश्न कणेलरा रनकरा |सरावध हबोऊन ऐकरा | म्हणणे वकतरा ||२||
जरानश्री मगकत हबोऊन गणेलणे| मरागप रयराग्रंचणे सरामथ्यर्व चरालणे |परग्रं तग तणे नराहरग्रं आलणे| वरासनरा धरनश्री ||३||
लबोकराग्रंस हबोतबो चमरकरार| लबोक मरारनतश्री सराचरार |परग्रं तग यराचरा ववचरार| पराहहलरा पराहहजणे ||४||
जश्रीत अस्तराग्रं नणेणदों ककतश्री| जनरामधप चमरकरार हबोतश्री |ऐभसयराचश्री सद्य पचचतश्री| रबोकडश्री पराहरावश्री ||५||
तबो तरर आपण नराहरग्रं गणेलरा| लबोककीग्रं परयक्षि दणे णखलरा |ऐसरा चमरकरार जरालरा| यरास करायणे म्हणरावप ||६||
तरर तबो लबोकराग्रंचरा भिरावराथर्व| भिराववकराग्रं दणे व यणेथराथर्व |अनणेत्रि कल्पनरा वणेथ|
र्व कगतकरार्वचश्री ||७||
आवडणे तप स्वप्नश्रीग्रं दणे णखलप | तररकराय तणेथमन आलप |म्हणराल तणेणप आठववलप | तरर दव्य कराग्रं हदसणे ||८||
एवग्रं आपलर कल्पनरा| स्वप्नश्रीग्रं यणेतश्री पदराथर्व नरानरा |परर तणे पदराथर्व चरालतश्रीनरा| अथवरा आठऊ नराहरग्रं ||९||
यणेथप तगटलर आशग्रंकरा| जरारयरास जन्म कल्पग्रंम नकरा |उमजणेनरा तरर वववणेकरा| बरप पराहरा || १०||
जरानश्री मगकत हबोऊन गणेलणे| रयराग्रंचप सरामथ्यर्व उगणेचच चरालणे |कराग्रं जणे पण्
ग यमरागर चराभललप | म्हणबोरनयराग्रं ||११||
यराकरारणप पगण्यमरागर चरालरावप | भिजन दणे वराचप वराढवरावप |न्यरायणे सराग्रंडमन न जरावप | अन्यरायमरागर || १२||
नरानरापगरश्चरणप कररावश्रीग्रं| नरानरा तश्रीथरार्वटणप फकीररावश्रीग्रं |नरानरा सरामथ्यर वराढवरावश्रीग्रं| वचैरराग्यबळप ||१३||
रनश्चयणे बचैसणे वस्तमकडणे| तरर जरानमरागरहह सरामथ्यर्व चढणे |कबोणश्रीयणेक यणेकराग्रंत मबोडणे| ऐसप न कररावप ||१४||
यणेक गगर यणेक दणे व| कबोठप तरर असरावरा भिराव |भिरावराथर्व नस्तराग्रं वराव| सवर्व कराग्रंहरग्रं ||१५||
रनगगण
र्व श्रीग्रं जरान जरालप | म्हणबोन सगगण अलक्षि कणेलप |तरर तप जरातप नरागवलप | दबोहहग्रंकडणे ||१६||
नराहरग्रं भिकतश्री नराहरग्रं जरान| मधपच पचैसरावलरा अभभिमरान |म्हणबोरनयराग्रं जपध्यरान| सराग्रंडमच
ग्रं नयणे ||१७||
सराग्रंडश्रील सगगणभिजनरासश्री| तरर तबो जरातरा परर अपणेसश्री |म्हणबोरनयराग्रं सगगणभिजनरासश्री| सराग्रंडमच
ग्रं नयणे ||१८||
रनशकराम बद्ध
ग श्रीचचयरा भिजनरा| त्रिचैलबोककीग्रं नराहरग्रं तळ
ग णरा |समथरववण घडणेनरा| रनशकराम भिजन ||१९||
करामनणेनप फळ घडणे| रनशकराम भिजनप भिगवग्रंत जबोडणे |फळभिगवग्रंतरा कबोणश्रीकडणे| महदराग्रंतर ||२०||
नरानरा फळणे दणे वरापरासश्री| आणश्री फळ अग्रंतररग्रं भिगवग्रंतरासश्री |यराकरारणप परमणेश्वररासश्री| रनशकराम भिजरावप ||२१||
www.samarthramdas400.in 273
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

रनशकरामभिजनराचप फळ आगळणे | सरामथ्यर्व चढणे मयरार्वदरावणेगळप |तणेथप बरापड

ग श्री फळप | कबोणश्रीकडणे ||२२||
भिकतप जप मनश्रीग्रं धररावप | तप दणे वप आपणचच कररावप |तणेथप वणेगळप भिरावरावप | नलगणे कदरा ||२३||
दबोनश्री सरामथ्यर यणेक हबोतराग्रं| कराळरास नराटबोपणे सवर्वथरा |तणेथप इतरराग्रंसश्री कबोण कथरा| ककीटकन्यरायप ||२४||
म्हणबोरन रनशकराम भिजन| वरर ववशणेष ब्रह्मजरान |तयरास तभग ळतराग्रं तत्रिभिगवन| उणप वराटणे ||२५|
यणेथप बद्ध
ग श्रीचरा पकराश| आणणक न चढणे ववशणेष |पतराप ककीतर आणश्री यणेश| रनरग्रं तर ||२६||
रनरपणराचरा ववचरार| आणश्री हररकथणेचरा गजर |तणेथप हबोतश्री तरपर| पराणश्रीमरात्रि ||२७||
जणेथप भ्रष्टराकरार घडणेनरा| तबो परमराथर्वहह दडणेनरा |समराधरान ववघडणेनरा| रनश्चयराचप ||२८||
सराररासरारववचरार करणप | न्यरायणे अन्यरायणे अखग्रंड पराहराणप |बवग द्ध भिगवग्रंतराचप दणे णप| परालटणे नरा ||२९||
भिकत भिगवग्रंतश्रीग्रं अनन्य| रयरासश्री बगद्धश्री दणे तबो आपण |यणेदथर्गीं भिगवद्वचन| सरावध ऐकरा ||३०||
श्लबोकराधर्व ||ददराभम बगवद्धयबोगग्रं तग्रं यणेन मरामगपयराग्रंरत तणे ||
म्हणतन सगगण भिजन| वरर ववशणेष ब्रह्मजरान |परययराचप समराधरान| दल्
ग लर्वभि जगश्रीग्रं ||३१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सगघणभजनतनरूपणनराम समरास सरातवरा ||७||१०. ७

www.samarthramdas400.in 274
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास आठवरा : प्रचशततनरूपण

||शशरराम ||
ऐकरा पचचरतश्रीचश्रीग्रं लक्षिणप | पचचत पराहणे ल तप शराहराणप |यणेर वणेडणे दचै न्यवराणणे| पचचतश्रीववण ||१||
नरानरा ररनप नरानरा नराणश्रीग्रं| पररक्षिमन न घणेतराग्रं हरानश्री |पचचत न यणेतराग्रं रनरपणश्रीग्रं| बचैसदोंच नयणे ||२||
तगरग्रंग शस्त्रि दममन पराहहलप | बरप पराहरातराग्रं पचचतश्रीस आलणे |तरर मग पराहहजणे घणेतलप | जराणतणे पगरषश्रीग्रं ||३||
बश्रीज उगवणेलसप पराहरावप | तरर मग दव्य घरालमन घ्यरावप |पचचत आभलयराग्रं ऐकरावप | रनरपण ||४||
दणे हरग्रं आरबोग्यतरा जरालर| ऐसश्री जनरा पचचत आलर |तरर मग आगरय घणेतलर| पराहहजणे मरात्रिरा ||५||
पचचतश्रीववण औषध घणेणप| तरर मग धडचच ववघडणप |अनगमरानप जप करायर्व करणप | तप चच मगखप
र्व ण ||६||
पचचतश्रीस नराहरग्रं आलप | आणण सगवणर्व करववलप |तरर मग जराणरावप ठककलप | दणे खतदणे खतराग्रं ||७||
शबोधमन पराहहल्यराववण| कराग्रंहरग्रंतरर यणेक करारण |हबोणरार नराहरग्रं रनवरार्वण| पराणरास घडणे ||८||
म्हणबोनश्री अनगमरानराचप करायर्व| भिल्यरानश्रीग्रं कदरावप करग्रं नयणे |उपराय पराहतराग्रं अपरायणे| नणेमस्त घडणे ||९||
पराण्यराग्रंतश्रील म्हचै सश्रीचश्री सराटर| करणप हप बगवद्धच खबोटर |शबोचधल्यराववण हहग्रंपगटर| हबोणप घडणे ||१०||
ववश्वरासप घर घणेतलप | ऐसप ककतश्री नराहरग्रं ऐकलप |मकदप मकदरावप कणेलप | परर तप शबोचधलप पराहहजणे ||११||
शबोचधल्यराववण अन्नवस्त्रि घणेणप| तणेणप पराणरास मगकणप |लहटकयराचरा ववश्वरास धरणप | हप चच ममखप
र्व ण ||१२||
सग्रंगतश्री चबोरराचश्री धररतराग्रं| घरात हबोईल तरवतरा |ठकग भसग्रंतर शबोचधतराग्रं| ठराई पडणे ||१३||
गचैरसराळ तरामचगरर| कबोणश्री नवश्री मगदरा करर |नरानरा कपट परबोपररग्रं| शबोधमन पराहरावप ||१४||
हदवराळखबोरराचरा मराग्रंड| पराहरातराग्रं वचैभिव हदसणे उदग्रं ड |परर तप अवघप थबोतराग्रंड| भिग्रंड पढ
ग प ||१५||
तचैसप पचचतश्रीवश्रीण जरान| तणेथप नराहरग्रं समराधरान |करन बहगतराग्रंचरा अनम
ग रान| अन्हरत जरालप || १६||
मग्रंत्रि यग्रंत्रि उपदणे भसलणे| नणेणतप पराणश्री तप गबोववलप |जचैसप झराग्रंकमन मराररलप | दख
ग णराईत ||१७||
वचैद्य पराहहलरा परर कच्चरा| तरर पराण गणेलरा पबोरराचरा |यणेथप उपरायणे दस
ग ऱ्यराचरा| करायणे चरालणे ||१८||
दशग खप अग्रंतरर णझजणे| आणश्री वचैद्य पस
ग तराग्रं लराजणे |तररच मग रयरासश्री सराजणे| आरमहरयरारणे पण ||१९||
जराणरयरावरर गवर्व कणेलरा| तरर नणेणरयराकररतराग्रं बड
ग रालरा |यणेथप कबोणराचरा घरात जरालरा| बरप पराहरा ||२०||
परापराचश्री खग्रंडणरा जरालर| जन्मयरातनरा चगकलर |ऐसश्री स्वयप पचचत आलर| म्हणणजणे बरप ||२१||
www.samarthramdas400.in 275
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

परमणेश्वररास वबोळणखलप | आपण कबोणसप कळलप |आरमरनवणेदन जरालप | म्हणणजणे बरप ||२२||
ब्रह्मराग्रंड कबोणप कणेलप | करासयराचप उभिरारलप |मख्
ग य करयरार्वस वबोळणखलप | म्हणणजणे बरप ||२३||
यणेथपअनम
ग रान रराहहलरा| तरर परमराथर्व कणेलरा तबो वरायराग्रं गणेलरा |पराणश्री सग्रंशई बड
ग रालरा| पचचतश्रीववण ||२४||
हप परमराथरार्वचप वमर्व| लहटकप बबोलणे तबो अधम |लहटकणे मरानश्री तबो अधमबोद्धम| यणेथराथर्व जराणरावरा ||२५||
यणेथप बबोलण्यराचश्री जरालर सश्रीमरा| नणेणतराग्रं न कळणे परमरारमरा |असरय नराहरग्रं सवर्मोरतमरा| तग्रंम जराणसश्री ||२६||
मराझणे उपरासनणेचरा बडडवरार| जरान सराग्रंगरावप सराचरार |भमथ्यरा बबोलतराग्रं उरतर| पभिमस लगणे ||२७||
म्हणबोरन सरयचच बबोभललप | करयरार्वस पराहहजणे वबोळणखलप |मरायबोदवराचप शबोचधलप | पराहहजणे मळ
म ||२८||
तप चच पढ
ग प नश्रीरपण| बबोभललप चच बबोभललप पमराण |शबोतश्रीग्रं सरावध अग्रंतशकणर्व| घरातलपचच घरालरावप ||२९||
समक्ष्म रनरपण लरागलप | तणेथप बबोभललपचच मरागगतप बबोभललप |शबोरयराग्रंस पराहहजणे उमजलप |म्हणतरनयराग्रं ||३०||
पचचत पराहरातराग्रं रनकट| उडबोन जरातश्री पररपराठ |म्हणबोरन हणे खटपट| करणप लरागणे ||३१||
पररपराठप चच जरर बबोभललप | तरर पचचतसमराधरान बगडरालप |पचचतसमराधरान रराणखलप | तरर पररपराठ उडणे ||३२||
ऐसश्री सराग्रंकडश्री दबोहरग्रंकडणे| म्हणतन बबोभललपचच बबोलणप घडणे |दबोनश्री रराखबोरनयराग्रं कबोडप| उकलबोन दराऊग्रं ३३||
पररपराठ आणश्री पचचत पमराण| दबोनश्री रराखबोन रनरपण |शबोतणे परम ववचक्षिण| वववरबोत पगढप ||३४||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे प्रचचततनरूपणनराम समरास आठवरा ||८||१०. ८

www.samarthramdas400.in 276
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास नववरा : पघरुषप्रककतत

||शशरराम ||
आकराशश्रीग्रं वरायबो जरालरा रनमरार्वण| तचैसश्री ब्रह्मश्रीग्रं ममळमरायरा जराण |रयरा वरायबोमधप तत्रिगगण| आणश्री पग्रंचभिमतप ||१||
वटबश्रीजश्रीग्रं असणे वराड| फबोडमन पराहरातराग्रं न हदसणे झराड |नरानरा वक्षि
म राग्रंचणे जगग्रंबराड| बश्रीजरापरासमन हबोतश्री ||२||
तचैसश्री बश्रीजरप मगळमरायरा| ववस्तरार जरालरा तणेथगरनयराग्रं |रतचप स्वरप शबोधगरनयराग्रं| बरप पराहरावप ||३||
तणेथप दबोनश्री भिणेद हदसतश्री| वववणेकप पराहरावश्री पचचतश्री |रनश्चळश्रीग्रं जणे चग्रंचळ कस्थतश्री| तबोचच वरायबो ||४||
तयरामधप जराणश्रीवकळरा| जगज्जबोतश्रीचरा कजव्हराळरा |वरायबो जराणश्रीव भमळबोन मणेळरा| ममळमरायरा बबोभलजणे ||५||
सररतरा म्हणतराग्रं बरायकबो भिरासणे| तणेथप पराहरातराग्रं पराणश्रीच असणे |वववणेककी हबो समजरा तचैसप| ममळमरायणेसश्री ||६||
वरायबो जराणश्रीव जगज्जबोतश्री| तयरास ममळमरायरा म्हणतश्री |पगरष आणश्री पकमतश्री| यराचप च नराग्रंव ||७||
वरायबोस म्हणतश्री पकमतश्री| आणश्री पगरष म्हणतश्री जगज्जबोतश्री |पगरषपकमतश्री भशवशकतश्री| यराचप च नराग्रंव ||८||
वरायबोमधप जराणश्रीव ववशणेष| तप चच पकमतश्रीमधप पगरष |यणे गबोष्टरचरा ववश्वरास| धररलरा पराहहजणे ||९||
वरायबो शककत जराणश्रीव ईश्वर| अधर्वनरारर नटणे श्वर |लबोक म्हणतश्री रनरग्रं तर| यणेणप पकरारप ||१०||
वरायबोमधप जराणश्रीव गगण| तप चच ईश्वरराचप लक्षिण |तयरापरासमन तत्रिगगण| पगढप जरालणे ||११||
तयरा गगणरामधप सरवगगण| रनखळ जराणश्रीवलक्षिण |रयराचरा दणे हधरारर आपण| ववष्णग जरालरा ||१२||
रयराच्यरा अग्रंशणे जग चरालणे| ऐसणे भिगवद्गश्रीतरा बबोलणे |गगग्रंतलणे तप चच उगवलणे| ववचरार पराहरातराग्रं ||१३||
यणेक जराणश्रीव वराग्रंटलर| पराणश्रीमरात्रिरास ववभिरागलर |जराणजराणदों वराग्रंचववलर| सवर्वत्रि करायरा ||१४||
तयपचणे नराग्रंव जगज्जबोतश्री| पराणश्रीमरात्रि रतचणेन कजतश्री |यराचश्री रबोकडश्री पचचतश्री| परयक्षि पराहरावश्री ||१५||
पक्षिश्री श्वरापद ककडरा मग्रंगगश्री| कबोणश्रीयणेक पराणश्री जगश्रीग्रं |जराणश्रीव खणेळणे रयराच्यरा आग्रंगश्रीग्रं| रनरग्रं तर ||१६||
जराणबोनश्री करायरा पळववतश्री| तणेणप गगणप वराग्रंचतश्री |दडतश्री आणण लपतश्री| जराणजराणदों ||१७||
आवघ्यरा जगरास वराग्रंचववतश्री| म्हणबोन नरामप जगज्जबोतश्री |तणे गणेभलयराग्रं पराणश्री मरतश्री| जणेथश्रील तणेथप ||१८||
मगळश्रीग्रंचणे जराणश्रीवणेचरा ववकरार| पढ
ग प जरालरा ववस्तरार |जचैसणे उदकराचणे तगषरार| अनग्रंत रणे णग ||१९||
तचैसणे दणे व दणे वतरा भित
म प | भमथ्यरा म्हणबोनयणे रयराग्रंतप |आपलराल्यरा सरामथ्यर तणे| सष्म टरमधप कफरतश्री ||२०||
सदरा ववचरतश्री वरायबोस्वरपप | स्वइछिरा परालहटतश्री रपप |अजरान पराणश्री भ्रमप सग्रंकल्पप रयरास| बराचधतश्री ||२१||
www.samarthramdas400.in 277
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

जरारयरास सग्रंकल्पणेचच असणेनरा| म्हणबोन रयराग्रंचणेन बराधवणेनरा |यराकरारणप आरमजरानरा| अभ्यरासरावप ||२२||
अभ्यराभसभलयरा आरमजरान| सवर्वकमरार्वस हबोयणे खग्रंडण |हणे रबोकडश्री पचचत पमराण| सग्रंदणेह नराहरग्रं ||२३||
जरानणेववण कमर्व ववघडणे| हप तदों कदरावप न घडणे |सद्गर
ग वश्रीण जरान जबोडणे| हप हह अघटरत ||२४||
म्हणबोन सद्गगर कररावरा| सरसग्रंग शबोधमन धररावरा |तरवववचरार वववररावरा| अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||२५||
तरवप तरव रनरसबोन जरातराग्रं| आपलरा आपणचच तरवतरा |अनन्यभिरावप सराथर्वकतरा| सहजचच जरालर ||२६||
ववचरार न कररतराग्रं जप जप कणेलप | तप तप वराउगप वणेथर्व गणेलप |म्हणबोरन ववचराररग्रं पवतर्वलप| पराहहजणे आधश्रीग्रं ||२७||
ववचरार पराहणे ल तबो पर
ग ष|
ग ववचरार न पराहणे तबो पशग |ऐसश्री वचनप सवरशग| ठराई ठराई बबोभललरा ||२८||
भसद्धराग्रंत सराधरायराकरारणप | पव
म प
र्व क्षि लरागणे उडवणप |परग्रं तग सराधकराग्रं रनरपणप | सराक्षिरारकरार ||२९||
शवण मनन रनजध्यरास| पचचतश्रीनप बराणतराग्रं ववश्वरास |रबोकड सराक्षिरारकरार सरायरास| करणप चच नलगणे ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे पघरुषप्रककतशनराम समरास नववरा ||९||१०. ९

www.samarthramdas400.in 278
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दहिरावरा : चळराचळतनरूपण

||शशरराम ||
गगनरासराररखप ब्रह्म पबोकळ| उदग्रं ड उग्रं च अग्रंतरराळ |रनगगण
र्व रनमर्वळ रनश्चळ| सदबोहदत ||१||
रयरास परमरारमरा म्हणतश्री| आणणक नरामप नणेणदों ककतश्री |परर तप जराणणजणे आहदअग्रंतश्रीग्रं| जचैसप तचैसप ||२||
ववस्तश्रीणर्व पसरलरा पचैस| भिदोंवतरा दराटलरा अवकराश |भिरासचच नराहरग्रं रनरराभिरास| जचैसप तचैसप ||३||
चहगग्रंकडणे परातराळतळश्रीग्रं| अग्रंतचच नराहरग्रं अग्रंतरराळश्रीग्रं |कल्पराग्रंतकराळश्रीग्रं सवर्वकराळश्रीग्रं| सग्रंचलणेचच असणे ||४||
ऐसप कराग्रंहरग्रंयणेक अचग्रंचळ| तणे अचग्रंचळश्रीग्रं भिरासणे चग्रंचळ |रयरास नरामप हह पगष्कळ| तत्रिववधरा पकरारप ||५||
न हदसतराग्रं नराग्रंव ठणे वणप | न दणे खतराग्रं खमण सराग्रंगणप |असबो हप जराणरायराकरारणप | नरामराभभिधरानप ||६||
ममळमरायरा ममळपकमरत| ममळपगरष ऐसप म्हणतश्री |भशवशककत नरामप ककतश्री| नरानरा पकरारप ||७||
परर जप नराम ठणे ववलप जयरा| आधश्रीग्रं वबोळखरावप तयरा |पचचतश्रीवश्रीण करासयरा| वलगनरा कररावश्री ||८||
रपराचश्री न धररतराग्रं सबोयणे| नरामरासररसप भिरग्रं गळदों नयणे |परययराववण गळग्रं गरा हबोयणे| अनगमरानजरानप ||९||
रनश्चळ गगनश्रीग्रं चग्रंचळ वराररा| वराजदों लरागलरा भिररारराग्रं |परर रयरा गगनरा आणण समश्रीररा| भिणेद आहणे ||१०||
तचैसप रनश्चळ परब्रह्म| चग्रंचळ मरायरा भिरासलरा भ्रम |रयरा भ्रमराचरा सग्रंभ्रम| करन दराऊग्रं ||११||
जचैसरा गगनश्री चराभललरा पवन| तचैसप रनश्चळश्रीग्रं जरालप चळण |इछिरा स्फमरतर्वलक्षिण| स्फमणर्वरप ||१२||
अहग्रं पणप जराणश्रीव जरालर| तणेचच ममळपकमरत बबोभललर |मराहराकरारणकरायरा रचलर| ब्रह्मराग्रंडश्रीचश्री ||१३||
मराहरामरायरा ममळपकमतश्री| करारण तणे अव्यराकमतश्री |समक्ष्म हहरण्यगभिर्व म्हणतश्री| ववरराट तणे स्थमळ ||१४||
ऐसप पग्रंचश्रीकणर्व शरास्त्रिपमयणे | ईश्वरतनच
ग तगष्टयणे |म्हणबोन हप बबोलणप हबोयणे| जराणश्रीव ममळमरायरा ||१५||
परमरारमरा परमणेश्वर| परणे श जरानघन ईश्वर |जगदरश जगदरारमरा जगदणे श्वर| पर
ग षनरामप ||१६||
सरतरारप जरानस्वरप| पकशरप जबोरतरप |करारणरप चचदप
म | शद्ध
ग सक्ष्
म म अभलप्त ||१७||
आरमरा अग्रंतररारमरा ववश्वरारमरा| दष्टरा सराक्षिश्री सवरार्वरमरा |क्षिणेत्रिज भशवरारमरा जश्रीवरारमरा| दणे हर कमटस्त बबोभलजणे ||१८||
इग्रंदरारमरा ब्रह्मरारमरा हररहररारमरा| यणेमरारमरा धमरार्वरमरा नचैररयरारमरा |वरणवरायबोकगबणेररारमरा| ऋषश्रीदणेवमगरनधतरार्व ||१९||
गण गग्रंधवर्व ववद्यराधर| यणेक्षि ककन्नर नरारद तग्रंगबर |सवर्व लबोकराग्रंचप अग्रंतर| तबो सवरारतररारमरा बबोभलजणे ||२०||
चग्रंद सय
म र्व तराररामग्रंडळप | भिम
म ग्रंडळप मणेघमग्रंडळप |यणेकवश्रीस स्वगर सप्त परातराळप | अग्रंतररारमराच वतर्ववश्री ||२१||
www.samarthramdas400.in 279
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

गगप्त वल्लर पराल्हराळलर| रतचश्रीग्रं पर

ग षनरामप घणेतलरग्रं |आतराग्रं स्त्रिश्रीनरामप ऐककलरग्रं| पराहहजणे शबोतश्रीग्रं ||२२||
ममळमरायरा जगदणे श्वरर| परमववद्यरा परमणेश्वरर |ववश्ववग्रंद्यरा ववश्वणेश्वरर| त्रिचैलबोकयजननश्री ||२३||
अग्रंतहर तग अग्रंतकर्वळरा| मतन्यगभिर्व जराणश्रीवकळरा |चपळ जगज्जबोतश्री जश्रीवनकळरा| पररा पश्यग्रंतश्री मध्यमरा ||२४||
यकग कत बवग द्ध मरत धरारणरा| सरावधरानतरा नरानरा चराळणरा |भित
म भिववष्य वतर्वमरानरा| उकलमन दरावश्री ||२५||
जरागरम त स्वप्न सष
ग प्ग तश्री जराणणे| तगयरार्व तराटस्तरा अवस्तरा जराणणे |सगख दशग ख सकळ जराणणे| मरानरापमरान ||२६||
तणे परम कठठीण कमपराळग| तणे परम कबोमळ स्नणेहराळग |तणे परम क्रबोधश्री लबोभिराळग| मयरार्वदणेवणेगळश्री ||२७||
शराग्रंतश्री क्ष्मरा ववरकतश्री भिकतश्री| अध्यरारमववद्यरा सरायबोज्यमगककत |ववचरारणरा सहजकस्थरत| जयणेचणेनश्री ||२८||
पव
ग र्गीं पर
ग षनरामप बबोभललरग्रं| उपरर स्त्रिश्रीनरामप रनरबोवपलरग्रं |आतराग्रं नपष
ग कनरामप ऐककलरग्रं| पराहहजणे चग्रंचळराचश्रीग्रं ||२९||
जराणणप अग्रंतशकणर्व चचरत| शवण मनन चचैतन्य जश्रीववत |यणेतप जरातप सगचश्रीत| हबोऊन पराहरा ||३०||
मश्रीपण तमग्रंपण जराणपण| जरातप पण सवर्वजपण |जश्रीवपण भशवपण ईश्वरपण| अभलप्तपण बबोभलजणे ||३१||
ऐसश्रीग्रं नरामप उदग्रं ड असतश्री| परर तणे यणेकचच जगज्जबोतश्री |ववचरारवग्रंत तणे जराणतश्री| सवरारतररारमरा ||३२||
आरमरा जगज्जबोतश्री सवर्वजपण| तश्रीनश्री भमळबोन यणेकचच जराण |अग्रंतशकणर्वचच पमराण| जणेप्तश्रीमरात्रि ||३३||
ढरग जरालणे पदराथरार्वचणे| पगरष स्त्रिश्री नपग्रंस
ग क नरामराग्रंचणे |परग्रं तग सष्म टररचनणेचप| ककतश्री म्हणबोन सग्रंगरावप ||३४||
सकळ चराभळतरा यणेक| अग्रंतररारमरा वतर्वतश्री अनणेक |मगग्रंगश्रीपरासमन ब्रह्मराहदक| तणेणपचच चरालतश्री ||३५||
तबो अग्रंतररारमरा आहणे कचैसरा| पस्तगत वबोळखरानरा आमरासरा |नरानरा पकराररग्रंचरा तमरासरा| यणेथपचच आहणे ||३६||
तबो कळतबो परर हदसणेनरा| पचचत यणेतणे परर भिरासणेनरा |शररररग्रं असणे परर वसणेनरा| यणेकणे ठराई ||३७||
तश्रीक्षिणपणप गगनश्रीग्रं भिरणे | सरबोवर दणे खतराग्रं च पसरणे |पदराथर्व लक्षिमन उरणे | चहमग्रंकडणे ||३८||
जचैसरा पदराथर्व दृष्टरस हदसतबो| तबो रयरासराररखराच हबोतबो |वरायबोहमरन ववशणेष तबो| चग्रंचळववषई ||३९||
ककरयणेक दृष्टरनप दणे खणे| ककतश्रीयणेक रसनणेनप चराखणे |ककतश्रीयणेक तणे वबोळखणे| मनपकररन ||४०||
शबोतश्रीग्रं बचैसबोन शबद ऐकतबो| घराणप हदयप वरास घणेतबो |रवचणेइग्रंहदयप जराणतबो| सश्रीतबोष्णराहदक ||४१||
ऐशरा जराणणे अग्रंतकर्वळरा| सकळरामधप परर रनरराळरा |पराहरातराग्रं रयराचश्री अगराध लरळरा| तबोचच जराणणे ||४२||
तबो पगरष नरा सगग्रंदरर| बराळ तरारण्य नरा कगमरारर |नपग्रंस
ग कराचरा दणे हधरारर| परर नपगसक नव्हणे ||४३||
तबो चरालवश्री सकळ दणे हरासश्री| करन अकतरार्व म्हणतश्री रयरासश्री |तबो क्षिणेत्रिज क्षिणेत्रिवरासश्री| दणे हर कमटस्त बबोभलजणे ||४४||

www.samarthramdas400.in 280
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||श्लबोक ||
द्वराववमत पर
ग षत लबोकणे क्षिरश्चराक्षिर एव च |क्षिरश सवरार्वणण भिमतरारन कमटस्थबोक्षिर उच्यतणे ||
दबोनश्री पर
ग ष लबोककीग्रं असतश्री| क्षिरराक्षिर बबोभलजतश्री |सवर्व भिमतप क्षिर म्हणतश्री| अक्षिर कमटस्त बबोभलजणे ||४५||
उरतम पर
ग ष तबो आणश्रीक| रनशपपग्रंच रनशकळग्रं क |रनरग्रं जन परमरारमरा यणेक| रनववर्वकरारर ||४६||
च्यरारर दणे ह रनरसरावणे| सराधकप दणे हरातश्रीत व्हरावप |दणे हरातश्रीत हबोतराग्रं जराणरावप | अनन्य भिकत ||४७||
दणे हमरात्रि रनरसगनश्री गणेलरा| तणेथप अग्रंतररारमरा कचैसरा उरलरा |रनववर्वकराररग्रं ववकराररालरा| ठराव नराहरग्रं ||४८||
रनश्चळ परब्रह्म यणेक| चग्रंचळ जराणरावप मराईक |ऐसरा परयय रनश्चयरारमक| वववणेकप पराहरावरा| ४९||
यणेथप बहगत नलगणे खळखळ| यणेक चग्रंचळ यणेक रनश्चळ |शराश्वत कबोणतप कणेवळ| जरानप वबोळखरावप ||५०||
असरार रयरागमन घणेईजणे सरार| म्हणबोन सराररासरार ववचरार |रनरयरारनरय रनरग्रं तर| पराहरातश्री जरानश्री ||५१||
जणेथणे जरानचच हबोतणे ववजरान| जणेथप मनराग्रंचणे हबोतप उन्मन |तणेथप कचैचप चग्रंचळपण| आरमयरासश्री ||५२||
सराग्रंगणबोवराग्रंगणश्रीचप कराम नव्हणे | आपगल्यरा अनगभिवप जराणरावप |परययराववण भसणरावप | तप चच पराप ||५३||
सरयरायणेवढप सगकमत नराहरग्रं| असरयरायणेवढप पराप नराहरग्रं |पचचतश्रीववण कबोठप चच नराहरग्रं| समराधरान ||५४||
सरय म्हणणजणे स्वरप जराण| असरय मरायरा हप पमराण |यणेथप रनरबोवपलप परापपण्
ग य| रपप सहहत ||५५||
दृश पराप वबोसरलप | पण्
ग य परब्रह्म उरलप |अनन्य हबोतराग्रंच जरालप | नरामरातश्रीत ||५६||
आपण वस्तग स्वतभसद्ध| तणेथप नराहरग्रं दणे हसमग्रंध |परापररासश्री हबोतश्री दग्ध| यणेणप पकरारप ||५७||
यणेरवश्री ब्रह्मजरानपवश्रीण| जप जप सराधन तबो तबो सश्रीण |नरानरा दबोषराग्रंचणे क्षिराळण| हबोईल कचैसप ||५८||
परापराचप वळलप शररर| परापचच घडणे तदनग्रंतर |अग्रंतररग्रं रबोग वररवरर उपचरार| कराय करर ||५९||
नरानरा क्षिणेत्रिश्रीग्रं हप मगग्रंडडलप | नरानरा तश्रीथर्गीं हप दग्रं डडलप |नरानरा रनगहरग्रं खग्रंडडलप | ठराई ठराई ||६०||
नरानरा मकम रतकणेनप घराग्रंभसलप | अथवरा तप्तमगदणेनप लराभसलप |जरर हप वररवरर तराभसलप | तरर शगद्ध नव्हणे ||६१||
सणेणराचणे गबोळणे चगभळलणे| गबोमगत्रिराचणे मबोघणे घणेतलणे |मराळरा रदराक्षि घरातलणे| कराष्ठमणश्री ||६२||
वणेष वररवरर कणेलरा| परर अग्रंतररग्रं दबोष भिरलरा |रयरा दबोषराच्यरा दहनरालरा| आरमजरान पराहहजणे ||६३||
नरानरा वतप नरानरा दरानप | नरानरा यबोग तश्रीथरार्वटणप |सवरारहगनश्री कबोटरगगणप| महहमरा आरमजरानराचरा ||६४||
आरमजरान पराहणे सदरा| रयराच्यरा पण् ग यरास नराहरग्रं मयरार्वदरा |दष्ग ट परातकराचश्री बराधरा| रनरसबोन गणेलर ||६५||

www.samarthramdas400.in 281
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

वणेदशरास्त्रिश्रीग्रं सरयस्वरप| तप चच जरारनयराग्रंचप रप |पण्

ग य जरालप अममप| सक
ग म तप सश्रीमरा सराग्रंडडलर ||६६||
यरा पचचतश्रीच्यरा गबोष्टर| पचचत पराहरावश्री आरमदृष्टरग्रं |पचचतश्रीवणेगळणे कष्टर| हबोऊग्रंच नयणे ||६७||
आगरा यणे पचचतश्रीचणे लबोक हबो| पचचत नस्तराग्रं अवघरा शबोक हबो |रघन
ग राथकमपणेनप रराहबो| परयय रनश्चयराचरा ||६८||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे चळराचळतनरूपणनराम समरास दहिरावरा ||१०||१०. १०
||दशक दहिरावरा समराप्त ||

www.samarthramdas400.in 282
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||समरर ररामदरासरासांचरा दरासबबोध दशक ११ ||

||दशक अकररावरा : भशमदशक ||११||
समरास पहहिलरा : मसद्धरासांततनरूपण
||शशरराम ||
आकराशरापरासमन वरायबो हबोतबो| हरा तदों परययणे यणेतबो |वरायबोपरासमन अग्नश्री जबो तबो| सरावध ऐकरा ||१||
वरायबोचश्री कठठीण रघसणश्री| तणेथप रनमरार्वण जरालरा वन्हर |मग्रंद वरायबो सश्रीतळ पराणश्री| तणेथगरन जरालप ||२||
आपरापरासमन जरालर पथ्
म वश्री| तणे नरानरा बश्रीजरप जराणरावश्री |बश्रीजरापरासमन उरपकरत व्हरावश्री| हरा स्वभिरावचच आहणे ||३||
मगळश्रीग्रं सष्म टर कल्पनणेचश्री| कल्पनरा आहणे मगळश्रीग्रंचश्री |जयणेपरासमन दणे वत्रियराचश्री| करायरा जरालर ||४||
रनश्चळरामधप चग्रंचळ| तणे चच कल्पनरा कणेवळ |अष्टधरा पकमतश्रीचप ममळ| कल्पनरारप ||५||
कल्पनरा तणेचच अष्टधरा पकमरत| अष्टधरा तणेचच कल्पनरामगतर |मगळरागरापरासमन उरपकरत| अष्टधरा जराणरावश्री ||६||
पराग्रंच भिमतप तश्रीन गगण| आठ जरालरग्रं दबोनश्री भमळबोन |म्हणतरन अष्टधरा पकमरत जराण| बबोभलजणेतणे ||७||
मगळश्रीग्रं कल्पनरारप जरालर| पगढप तणेचच फरापरावलर |कणेवळ जडरवरास आलर| सकम ष्टरपप ||८||
मगळश्रीग्रं जरालर तणे ममळमरायरा| तत्रिगगण जरालणे तणे गगणमरायरा |जडरव परावलर तणे अववद्यरा मरायरा| सकम ष्टरपप ||९||
पगढप च्यरारर खराणश्री जराल्यरा| च्यरारर वराणश्री ववस्तरारल्यरा |नरानरा यबोनश्री पगटल्यरा| नरानरा वणेकतश्री ||१०||
ऐसश्री जरालर उभिरारणश्री| आतराग्रं ऐकरा सग्रंव्हरारणश्री |मरागश्रील दशककीग्रं ववशद कररन| बबोभललप असणे ||११||
परग्रं तग आतराग्रं सग्रंकभळत| बबोभलजणेल सग्रंव्हरारसग्रंकणेत |शबोतणे वकतणे यणेथप चचरत| दणे ऊन ऐकरा ||१२||
शत वरषप अनरावकम ष्ट| तणेथप आटणे ल जश्रीवसकम ष्ट |ऐशरा कल्पराग्रंतराच्यरा गबोष्टर| शरास्त्रिश्रीग्रं रनरबोवपल्यरा ||१३||
बरारराकळश्रीग्रं तपणे सय र्व तणेणप पथ्म वश्रीचश्री रक्षिरा हबोयणे |मग तणे रक्षिरा ववरबोन जरायणे| जळराग्रंतररग्रं ||१४||
म |
तप जळ शबोषश्री वचैश्वरानर| वन्हर झडपश्री समश्रीर |समश्रीर ववतळ
ग णे रनरराकरार| जचैसप तचैसप ||१५||
ऐसश्री सकम ष्टसग्रंहरारणश्री जरालर| मरागराग्रं ववस्तरारप बबोभललर |मरायरारनररासप उरलर| स्वरपकस्थरत ||१६||
तणेथप जश्रीवभशव वपग्रंडब्रह्मराग्रंड| अटबोन गणेलप थबोतराग्रंड |मरायणेअववद्यणेचप बग्रंड| ववतळबोन गणेलप ||१७||
वववणेकपचच बबोभललरा क्षियणे| म्हणबोरन वववणेकपळयणे |वववणेककी जराणतश्री करायणे| मख
म रार्वस कळणे ||१८||
सकम ष्ट शबोचधतराग्रं सकळ| यणेक चग्रंचळ यणेक रनश्चळ |चग्रंचळरास कतरार्व चग्रंचळ| चग्रंचळरपश्री १९||
www.samarthramdas400.in 283
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

जबो सकळ शररररग्रं वतर| सकल कतगरर्व वरास पवतर |करन अकतरार्व हरा वतर| शबद जयरा ||२०||
रराव रग्रं क ब्रह्मराहदक| सकळराग्रंमधप वतर यणेक |नरानरा शरररप चराळक| इग्रंहदयपद्वरारप ||२१||
रयरास परमरारमरा बबोलतश्री| सकळ कतरार्व ऐसप जराणतश्री |परर तबो नरासणेल पचचतश्री| वववणेकप पराहरावश्री ||२२||
जबो स्वरानरामधप गगरगरग रतबो| जबो समकरराग्रंमधप कगरकगररतबो |गराढवश्रीग्रं भिरबोन भिग्रंगकतबो| आटराहरास्यप ||२३||
लबोक नरानरा दणे ह दणे खतश्री| वववणेककी दणे हराग्रंत पराहरातश्री |पग्रंडडत समदशर्वनप घणेतश्री| यणेणप पकरारप ||२४||
||श्लबोक ||
ववद्यराववनयसग्रंपन्नणे ब्रराह्मणणे गवव हकस्तरन |शगरन चचैव श्वपराकणे च पग्रंडडतराश समदभशर्वनश ||
दणे ह पराहरातराग्रं वणेगळरालणे| परग्रं तग अग्रंतर यणेकचच जरालप |पराणश्रीमरात्रि दणे णखलप | यणेकराग्रंतरप ||२५||
अनणेक पराणश्री रनमरार्वण हबोतश्री| परर यणेकचच कळरा वतर्वतश्री |तयणे नराग्रंव जगज्जबोतश्री| जराणतश्रीकळरा ||२६||
शबोत्रिश्रीग्रं नरानरा शबद जराणणे| रवचणेमधप सश्रीतबोष्ण जराणणे |चक्षिगमधप पराहदों जराणणे| नरानरा पदराथर्व ||२७||
रसनणेमधप रस जराणणे| घराणरामधप वरास तबो जराणणे |कमर्वइग्रंहदयरामधप जराणणे| नरानरा ववषयस्वराद ||२८||
समक्ष्म रपप स्थमळ रक्षिश्री| नरानरा सगखदशग खप पररक्षिश्री |रयरास म्हणतश्री अग्रंतरसराक्षिश्री| अग्रंतररारमरा ||२९||
आरमरा अग्रंतररारमरा ववश्वरारमरा|चचैतन्य सवरार्वरमरा सगक्ष्मरारमरा |जश्रीवरारमरा भशवरारमरा परमरारमरा|दष्टरा सराक्षिश्री सरतरारप
ववकराररामधश्रील ववकरारर| अखग्रंड नरानरा ववकरार करर |तयरास वस्तग म्हणतश्री भभिकरारर| परम हरन ||३१||
सवर्व यणेकचच हदसतश्री| अवघरा यणेकग्रंकरार कररतश्री |तणे अवघश्री मराईक कस्थतश्री| चग्रंचळरामधप ||३२||
चग्रंचळ मरायरा तणे मराईक| रनश्चळ परब्रह्म यणेक |रनरयरारनरयवववणेक| यराकरारणणे ||३३||
जरातबो जश्रीव तबो पराण| नणेणणे जश्रीव तबो अजरान |जन्मतबो जश्रीव तबो जराण| वरासनरारमक ||३४||
ऐकय जश्रीव तबो ब्रह्मराग्रंश| जणेथप वपग्रंडब्रह्मराग्रंडरनररास |यणेथप सराग्रंचगतलणे ववशणेष| चरवरार जश्रीव ||३५||
असबो हप अवघप चग्रंचळ| चग्रंचळ जराईल सकळ |रनश्चळ तप रनश्चळ| आहदअग्रंतश्रीग्रं ||३६||
आद्य मध्य अवसरान| जणे वस्तग समसमरान |रनववर्वकरारर रनगगण
र्व रनरग्रं जन| रनशसग्रंग रनशपपग्रंच ||३७||
उपराधश्रीरनररासप तरवतरा| जश्रीवभशवरास ऐकयतरा |वववग्रंचमन पराहदों जरातराग्रं| उपराचध कक चश्री ||३८||
असबो जराणणप रततगकप जरान| परग्रं तग हबोतप ववजरान |मनप वबोळखरावप उन्मन| कबोण्यरा पकरारप ||३९||
वकम रतस न कळणे रनवकम रत| गगणरास कक चश्री रनगगण
र्व पराप्तश्री |गगणरातश्रीत सराधक सग्रंतश्रीग्रं| वववणेकप कणेलप ||४०||

www.samarthramdas400.in 284
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

शवणरापररस मनन सरार| मननप कळणे सराररासरार |रनजध्यरासप सराक्षिरारकरार| रनशसग्रंग वस्तग ||४१||
रनगगण
र्व श्रीग्रं जणे अनन्यतरा| तणेचच मकग कत सरायबोज्यतरा |लक्ष्यराग्रंश वराच्यराग्रंश आतराग्रं| परग णे जरालरा ||४२||
अलक्षिश्रीग्रं रराहहलप लक्षि| भसद्धराग्रंतश्रीग्रं कक चरा पव
म प
र्व क्षि |अपरयक्षिरास कक चप परयक्षि| असबोन नराहरग्रं ||४३||
असबोन मराईक उपराधश्री| तणेचच सहजसमराधश्री |शवणप बळरावश्री बद्ध
ग श्री| रनश्चयराचश्री ||४४||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे मसद्धरासांततनरूपणनराम समरास पहहिलरा ||१||११. १

www.samarthramdas400.in 285
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दस
घ ररा : चत्वरारददे वतनरूपण
||शशरराम ||
यणेक रनश्चळ यणेक चग्रंचळ| चग्रंचळश्रीग्रं गग्रंत
ग लप सकळ |रनश्चळ तप रनश्चळ| जचैसप तचैसप ||१||
पराहणे रनश्चळराचरा वववणेक| ऐसरा लक्षिराग्रंमधप यणेक |रनश्चळराऐसरा रनश्चयरारमक| रनश्चळचच तबो ||२||
यरा रनश्चळराच्यरा गबोष्टर सराग्रंगतश्री| पन्
ग हराग्रं चग्रंचळराकडणे धराग्रंवतश्री |चग्रंचळचक्रकीग्रं रनघबोन जरातश्री| ऐसणे थबोडणे ||३||
चग्रंचळश्रीग्रं चग्रंचळ जन्मलप | चग्रंचळराचच मधप वराढलप |अवघप चग्रंचळचच तबग्रंबलप | जन्मवरर ||४||
पथ्
म वश्री अवघश्री चग्रंचळराकडणे| करणप रततगकप चग्रंचळश्रीग्रं घडणे |चग्रंचळ सराग्रंडमन रनश्चळश्रीग्रं पवराडणे| ऐसरा कक चरा ||५||
चग्रंचळ कराग्रंहरग्रं रनश्चळणे नरा| रनश्चळ कदरापश्री चळणे नरा |रनरयरारनरयवववणेकप जनरा| उमजणे कराग्रंहरग्रं ||६||
कराग्रंहरग्रं उमजलप तरर नगमजणे| कराग्रंहरग्रं समजलप तरर न समजणे |कराग्रंहरग्रं बगझणे तरर रनबगज
र्व णे| ककग्रं चचत मरात्रि ||७||
सग्रंदणेह अनगमरान आणश्री भ्रम| अवघरा चग्रंचळरामधप शम |रनश्चळश्रीग्रं कदरा नराहरग्रं वमर्व| समजलप पराहहजणे ||८||
चग्रंचळराकरर रततगककी मरायरा| मराईक जराय ववलयरा |लहरान थबोर म्हणरावयरा| करायर्व नराहरग्रं ||९||
सगट मरायरा ववस्तरारलर| अष्टधरा पकमरत फराग्रंपरावलर |चचत्रिववचचत्रि ववकरारलर| नरानरा रपप ||१०||
नरानरा उरपरतश्री नरानरा ववकरार| नरानरा पराणश्री लराहरान थबोर |नरानरा पदराथर्व मकरार| नरानरा रपप ||११||
ववकरारवग्रंत ववकरारलप | समक्ष्म जडरवरा आलप |अमयरार्वद हदसदों लरागलप | कराग्रंहरग्रंचराबराहरग्रं ||१२||
मग नरानरा शरररप रनमरार्वण जरालरग्रं| नरानरा नरामराभभिधरानप ठणे ववलरग्रं |भिराषरा पररवप कळदों आलरग्रं| कराहरग्रं कराग्रंहरग्रं ||१३||
मग नरानरा रररत नरानरा दग्रं डक| आचरार यणेकराहमन यणेक |वतर लरागलणे सकळ लबोक| लबोकराचरारप ||१४||
अष्टधरा पकमतश्रीचश्रीग्रं शरररप | रनमरार्वण जरालरग्रं लराहरानथबोरप |पगढप आपगलराल्यरा पकरारप | वतर लरागतश्री ||१५||
नरानरा मरतप रनमरार्वण जरालरग्रं| नरानरा पराषराग्रंडप वराढलरग्रं |नरानरा पकराररचश्रीग्रं उहठलरग्रं ||नरानरा बग्रंडप ||१६||
जचैसरा पवराह पडडलरा| तचैसराच लबोक चराभललरा |कबोण वराररल कबोणरालरा| यणेक नराहरग्रं ||१७||
पथ्
म वश्रीचरा जरालरा गळराग्रंठरा| यणेकराहमन यणेक मबोठरा |कबोण खररा कबोण खबोटरा| कबोण जराणणे ||१८||
आचरार बहगकचचग्रंत पडडलरा| ककरयणेक पबोटरासराठठीग्रं बगडरालरा |अवघरा वरपग्रंगचच जरालरा| सराभभिमरानप ||१९||
दणे व जरालणे उदग्रं ड| दणे वराग्रंचप मराग्रंडलप भिग्रंड |भिमतरादणे वतराग्रंचप थबोतराग्रंड| यणेकचच जरालप ||२०||
मगख्य दणे व तबो कळणे नरा| कराशरास कराग्रंहरग्रंच भमळणे नरा |यणेकरास यणेक वळणे नरा| अनरावर ||२१||

www.samarthramdas400.in 286
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

ऐसरा नरासलरा ववचरार| कबोण पराहरातबो सराररासरार |कचैचरा लहरान कक चरा थबोर| कळणे चचनरा ||२२||
शरास्त्रिराग्रंचरा बराजरार भिरलरा| दणे वराग्रंचरा गल्बलरा जरालरा |लबोक करामनणेच्यरा वतरालरा| झदोंबबोन पडतश्री ||२३||
ऐसप अवघप नरासलप | सरयरासरय हरारपलप |अवघप अनरायणेक जरालप | चहमग्रंकडणे ||२४||
मतरामतराग्रंचरा गल्बलरा| कबोणश्री पस
ग णेनरा कबोणरालरा |जबो जणे मतश्रीग्रं सराग्रंपडलरा| तयरास तप चच थबोर ||२५||
असरयराचरा अभभिमरान| तणेणप पराववजणे पतन |म्हणबोरनयराग्रं जरातणे जन| सरय शबोचधतश्री ||२६||
लबोक वतर्वतश्री सकळ| तप जरारयरास करतळरामळ |आतराग्रं ऐकरा कणेवळ| वववणेककी हबो ||२७||
लबोक कबोण्यरा पग्रंथप जरातश्री| आणण कबोण्यरा दणे वरास भिजतश्री |ऐसश्री हणे रबोकडश्री पचचतश्री| सरावध ऐकरा ||२८||
मकम रतकरा धरातग पराषराणराहदक| ऐभसयरा परतमरा अनणेक |बहगतणेक लबोकराग्रंचरा दग्रं डक| परतमरादणे वश्रीग्रं ||२९||
नरानरा दणे वराग्रंचणे अवतरार| चररत्रिप ऐकतश्री यणेक नर |जप ध्यरान रनरग्रं तर| कररतश्री पमजरा ||३०||
यणेक सकळराग्रंचरा अग्रंतररारमरा| ववश्वश्रीग्रं वतर जबो ववश्वरारमरा |दष्टरा सराक्षिश्री जरानरारमरा| मरारनतश्री यणेक ||३१||
यणेक तणे रनमर्वळ रनश्चळ| कदरापश्री नव्हणे रत चग्रंचळ |अनन्यभिरावप कणेवळ| वस्तगच तणे ||३२||
यणेक नरानरा परतमरा| दस
ग ररा अवतरारमहहमरा |रतसररा तबो अग्रंतररारमरा| चतथरा तबो रनववर्वकरारर ||३३||
ऐसणे हणे चरवरार दणे व| सष्म टरमधश्रील स्वभिराव |यरावणेगळरा अग्रंतभिरार्वव| कबोठप चच नराहरग्रं ||३४||
अवघप यणेकचच मरारनतश्री| तणे सराक्षि दणे व जराणतश्री |परग्रं तग अष्टधरा पकमरत| वबोळणखलर पराहहजणे ||३५||
पकमतश्रीमधश्रील दणे व| तबो पकमतश्रीचरा स्वभिराव |भिरावरातश्रीत मराहरानभिराव| वववणेकप जराणरावरा ||३६||
जबो रनमर्वळरास ध्यराईल| तबो रनमर्वळचच हबोईल |जबो जयरास भिजणेल| तबो तदप
म जराणरावरा ||३७||
क्षिश्रीर नश्रीर रनवडडतश्री| तणे रराजहग्रं स बबोभलजणेतश्री |सराररासरार जराणतश्री| तणे मराहरानभिराव ||३८||
अरणे जबो चग्रंचळरास ध्यराईल| तबो सहजचच चळणे ल |जबो रनश्चळरास भिजणेल| तबो रनश्चळचच ||३९||
पकमतश्रीसराररखप चरालरावप | परर अग्रंतररग्रं शराश्वत वबोळखरावप |सरय हबोऊन वतरार्ववप| लबोकराग्रंऐसप ||४०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे चत्वरारददे वतनरूपणनराम समरास दस
घ ररा ||२||११. २

www.samarthramdas400.in 287
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास ततसररा : मशकवण तनरूपण

||शशरराम ||
बहगतराग्रं जन्मराग्रंचरा सणेवट| नरदणे ह सराग्रंपडणे अवचट |यणेथप वतरार्ववप चबोखट| रनरतन्यरायप ||१||
पपग्रंच कररावरा नणेमक| पराहरावरा परमराथर्ववववणेक |जणेणपकररतराग्रं उभिय लबोक| सग्रंतगष्ट हबोतश्री ||२||
शत वरषप वय नणेभमलप | रयराग्रंत बराळपण नणेणतराग्रं गणेलप |तरारण्य अवघप वणेचलप | ववषयराग्रंकडणे ||३||
वद्ध
म पणश्रीग्रं नरानरा रबोग| भिबोगणप लरागणे कमर्वभिबोग |आतराग्रं भिगवग्रंतराचरा यबोग| कबोणणे वणेळणे ||४||
रराकजक दणे ववक उदणे ग चचग्रंतरा| अन्न वस्त्रि दणे हममतरा |नरानरा पसग्रंगप अवचचतरा| जन्म गणेलरा ||५||
लबोक मरमरदों जरातश्री| वडडलप गणेलरग्रं हणे पचचतश्री |जराणत जराणत रनकश्चतश्री| करायणे मरारनलप ||६||
अग्न गह
म रासश्री लरागलरा| आणण सरावकरास रनजणेलरा |तबो कचैसरा म्हणरावरा भिलरा| आरमहरयराररा ||७||
पगण्यमरागर्व अवघरा बगडरालरा| परापसग्रंगह उदग्रं ड जरालरा |यणेमयरातनणेचरा झबोलरा| कठठीण आहणे ||८||
तरर आतराग्रं ऐसप न कररावप | बहगत वववणेकप वतरार्ववप ||इह लबोक परत्रि सराधरावप | दबोहरकडणे ||९||
आळसराचप फळ रबोकडप| जराग्रंभियरा दणे ऊन रनदरा पडणे |सगख म्हणतन आवडणे| आळसश्री लबोकराग्रं ||१०||
सराक्षिणेप कररतराग्रं कष्टतश्री| परग्रं तग पगढप सगरवराडतश्री |खरातश्री जणेववतश्री सगखश्री हबोतश्री| यणेरनपकरनश्री ||११||
आळस उदरास नरागवणरा| आळस पणेरनबगडवणरा |आळसप करग्रं टपणराच्यरा खगणरा| पगट कररतश्री ||१२||
म्हणतन आळस नसरावरा| तररच पराववजणे वचैभिवरा |अरत्रिश्रीग्रं परत्रिश्रीग्रं जश्रीवरा| समराधरान ||१३||
पणेरन कररावरा तबो कबोण| हप चच ऐकरा रनरपण |सरावध करन अग्रंतशकरण| रनभमष्य यणेक ||१४||
परातशकराळश्री उठरावप | कराग्रंहरग्रं पराठराग्रंतर कररावणे |यणेथरानशकतश्री आठवरावप सवर्मोरतमरासश्री ||१५||
मग हदशणेकडणे जरावप | जणे कबोणराभसच नव्हणे ठरावप |शतच्य आचमन कररावप | रनमर्वळ जळप ||१६||
मगखमराजर्वन परातशस्नरान| सग्रंध्यरा तपर्वण दणे वतराचर्वन |पगढप वचैश्यदणे वउपरासन| यणेथरासराग्रंग ||१७||
कराग्रंहरग्रं फळराहरार घ्यराव| मग सग्रंसरारधग्रंदरा कररावरा |सगशबदप रराजश्री रराखरावरा| सकळ लबोक ||१८||
ज्यरा ज्यराचरा जबो व्यरापरार| तणेथप असरावणे खबदरार्वर |दकग श्चतपणप तरर पबोर| वणेढरा लरावश्री ||१९||
चगकणे ठकणे ववसरणे सराग्रंडश्री| आठवण जराभलयराग्रं चफर्वडश्री |दकग श्चत आळसराचश्री रबोकडश्री| पचचत पराहरा ||२०||
यराकरारणप सरावधरान| यणेकराग असरावप मन |तरर मग जणेववतराग्रं भिबोजन| गबोड वराटणे || २१||

www.samarthramdas400.in 288
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

पढ
ग प भिबोजन जराभलयराग्रंवरर| कराग्रंहरग्रं वराचश्री चचरार्व करर |यणेकराग्रंतश्रीग्रं जराऊन वववरर| नरानरा गग्रंथ ||२२||
तररच पराणश्री शराहराणरा हबोतबो| नराहरग्रंतरर मख
म चर्व च रराहरातबो |लबोक खरातश्री आपण पराहरातबो| दचै न्यवराणरा ||२३||
ऐक सदणे वपणराचप लक्षिण| ररकराम्यरा जराऊग्रं नणेदर यणेक क्षिण |पपग्रंचवणेवसरायराचप जरान| बरप पराहणे ||२४||
कराग्रंहरग्रं मणेळवश्री मग जणेवश्री| गग्रंगतल्यरा लबोकराग्रंस उगवश्री |शररर करारणश्रीग्रं लरावश्री| कराग्रंहरग्रं तरर ||२५||
कराग्रंहरग्रं धमर्वचचरार्व परग राण| हररकथरा रनरपण |वरायराग्रं जऊग्रं नणेदर क्षिण| दबोहरग्रंकडणे ||२६||
ऐसरा जबो सवर्वसरावध| रयरास कक चरा असणेल खणेद |वववणेकप तगटलरा समग्रंध| दणे हबद्ध
ग श्रीचरा ||२७||
आहणे रततगकप दणे वराचप | ऐसप वतर्वणप रनश्चयराचप |ममळ तगटप उद्वणेगराचप | यणेणप ररतश्रीग्रं ||२८||
पपग्रंचश्रीग्रं पराहहजणे सगवणर्व| परमराथर्गीं पग्रंचचकणर्व |मराहरावराकयराचप वववरण| कररतराग्रं सगटणे ||२९||
कमर्व उपरासनरा आणण जरान| यणेणप रराहणे समराधरान |परमराथरार्वचप जप सराधन| तप चच ऐकत जरावप ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे मसकवणतनरूपणनराम समरास ततसररा ||३||११. ३

www.samarthramdas400.in 289
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास चचौररा : सरारवववदेकतनरूपण

||शशरराम ||
ब्रह्म म्हणणजणे रनरराकरार| गगनरासराररखरा ववचरार |ववकरार नराहरग्रं रनववर्वकरार| तप चच ब्रह्म ||१||
ब्रह्म म्हणणजणे रनश्चळ| अग्रंतररारमरा तबो चग्रंचळ |दष्टरा सराक्षिश्री कणेवळ| बबोभलजणे तयरा ||२||
तबो अग्रंतररारमरा म्हणणजणे दणे व| रयराचरा चग्रंचळ स्वभिराव |पराभळतराहणे सकळ जश्रीव| अग्रंतरर वसबोनश्री ||३||
रयरावणेगळणे जड पदराथर्व| तणेणपवश्रीण दणे ह वणेथर्व |तणेणपचच कळणे परमराथर्व| सकळ कराग्रंहर ||४||
कमर्वमरागर्व उपरासनरा मरागर्व| जरानमरागर्व भसद्धराग्रंतमरागर्व |पवकम रतमरागर्व रनवकम रतमरागर्व| दणे वचश्री चरालवश्री ||५||
चग्रंचळणे ववण रनश्चळ कळणे नरा| चग्रंचळ तरर कस्थररावणेनरा |ऐसप हणे ववचरार नरानरा| बरणे पराहरा ||६||
चग्रंचळरनश्चळराचश्री सग्रंधश्री| तणेथप भिराग्रंबरावतणे बगवद्ध |कमर्वमरागरार्वचणे जणे ववधश्री| तणे मग ऐभलकडणे ||७||
दणे व यरा सकळराग्रंचणे ममळ| दणे वरास ममळ नरा डराळ |परब्रह्म तप रनश्चळ| रनववर्वकरारर ||८||
रनववर्वकरारर आणण ववकरारर| यणेक म्हणणेल तबो भभिकरारर |ववचरारराचश्री हबोतणे वरारर| दणे खतदणे खतराग्रं ||९||
सकळ परमराथरार्वस ममळ| पग्रंचश्रीकणर्व मराहरावराकय कणेवळ |तप चश्री कररावप पराग्रंजळ| पगनशपगन्हराग्रं ||१०||
पहहलरा दणे ह स्थमळकरायरा| आठवरा दणे ह ममळमरायरा |अष्ट दणे ह रनशर्वभलयराग्रं| ववकरार कक चरा ||११||
यराकरारणप ववकरारर| सराचराऐसश्री बराजश्रीगरर |यणेक समजणे यणेक खरर| मरारनतराहणे ||१२||
उरपकरत कस्थतश्री सग्रंव्हरार| यरावणेगळरा रनववर्वकरार |कळरायरासराठठीग्रं सराररासरार| ववचरार कणेलरा ||१३||
सरार असरार दबोनश्री यणेक| तणेथप कक चरा उरलरा वववणेक |पररक्षिरा नणेणतश्री रग्रं क| परापश्री करग्रं टणे ||१४||
जबो यणेकचच ववस्तरारलरा| तबो अग्रंतररारमरा बबोभललरा |नरानरा ववकराररग्रं ववकरारलरा| रनववर्वकरारर नव्हणे ||१५||
ऐसप पगटचच आहणे | आपल्
ग यरा परययप पराहणे |कराय रराहणे कराय न रराहणे | हप कळणे नरा ||१६||
जप अखग्रंड हबोत जरातप | जप सवर्वदरा सग्रंव्हरारतप |रबोकडप पचचतश्रीस यणेतप| जनरामधप ||१७||
यणेक रडणे यणेक चफर्वडश्री| यणेकराग्रंचश्री धरर नरडश्री |यणेकमणेकराग्रं झदोंबतश्री बरराडश्री| दक
ग ळ्ळलणे जचैसणे ||१८||
नराहरग्रं न्यरायणे नराहहग्रं नश्रीरत| ऐसणे हणे लबोक वतर्वतश्री |आणण अवघपच सरार म्हणतश्री| वववणेकहरन ||१९||
धदोंडणे सराग्रंडमन सबोनप घ्यरावप | मरातश्री सराग्रंडमन अन्न खरावप |आणण आवघपचच सरार म्हणरावप | बराष्कळपणप ||२०||
म्हणतरन हरा ववचरार कररावरा| सरयमरागर्व तबोचच धररावरा |लराभि जराणबोन घ्यरावरा| वववणेकराचरा ||२१||

www.samarthramdas400.in 290
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सरारगरार यणेकचच सरर| तणेथप पररक्षिणेस कक चश्री उरर |यराकरारणप चतगररग्रं| पररक्षिरा कररावश्री ||२२||
जणेथप पररक्षिणेचरा अभिराव| तणेथप दणे घराव घणे घराव |सगट सराररखरा स्वभिराव| ललौंदपणराचरा ||२३||
घणेव यणे तप चच घ्यरावप | घणेव न यणे तप सदोंडरावप |उग्रं च नश्रीच वबोळखरावप | रयरा नराव जरान ||२४||
सग्रंसरारसराग्रंतणेस आलणे| यणेक लराभिप अमर जरालणे |यणेक तणे करग्रं टणे ठकलणे| मगदल गणेलप ||२५||
जराणरयरानप ऐसप न कररावप | सरार तप चच शबोधमन घ्यरावप |असरार तप जराणबोन रयरागरावप | वमक जचैसप ||२६||
तप वमक करर पराशन| तरर तप स्वरानराचप लक्षिण |तणेथप सचग चस्मग्रंत ब्रराह्मण| कराय करर ||२७||
जणेहहग्रं जचैसप सग्रंचचत कणेलप | तयरास तचैसपचच घडलप |जप अभ्यरासश्रीग्रं पडबोन जडलप | तप तदों सट
ग णे नरा ||२८||
यणेक हदव्यरान्नप भिकक्षितश्री| यणेक ववष्ठरा सरावडडतश्री |आपल्
ग यरा वडडलराग्रंचरा घणेतश्री| सराभभिमरान ||२९||
असबो वववणेकणेववण| बबोलणप रततगकरा सश्रीण |कबोणश्रीयणेकप शवण मनन| कणेलप चच कररावप ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सरारवववदेकतनरूपणनराम समरास चचौररा ||४||११. ४

www.samarthramdas400.in 291
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास परासांचवरा : रराजकरारण तनरूपण

||शशरराम ||
कमर्व कणेलप चच कररावप | ध्यरान धररलप चच धररावप |वववरलपचच वववररावप | पन्
ग हरा रनरपण ||१||
तचैसप आम्हराग्रंस घडलप | बबोभललप चच बबोलणप पडडलप |कराग्रं जप तबघडलप चच घडलप | पराहहजणे समराधरान ||२||
अनन्य रराहणे समगदराव| इतर जनरास उपजणे भिराव |ऐसरा आहणे अभभिपराव| उपरायराचरा ||३||
मगख्य हररकथरा रनरपण| दस
ग रप तप रराजकरण |रतसरप तप सरावधपण| सवर्वववषई ||४||
चतथरा अरयग्रंत सराक्षिप| फणेडरावणे नरानरा आक्षिप |अन्यरायणे थबोर अथवरा अल्प| क्ष्मरा कररत जरावणे ||५||
जराणरावप परराचप अग्रंतर| उदरासश्रीनतरा रनरग्रं तर |नश्रीरतन्यरायराभस अग्रंतर| पडदोंच नणेदरावप ||६||
सग्रंकणेतप लबोक वणेधरावरा| यणेकमनयणेक बबोधरावरा |पपग्रंचहह सरावररावरा| यणेथरानशकरयरा ||७||
पपग्रंचसमयबो वबोळखरावरा| धश्रीर बहगत असरावरा |सग्रंमग्रंध पडदों नणेदरावरा| अरत परर तयराचरा ||८||
उपराधश्रीसश्री ववस्तराररावप | उपराधश्रीग्रंत न सग्रंपडरावप |नश्रीचरव पहहलप च घ्यरावप | आणण ममखप
र्व ण ||९||
दबोष दणे खबोन झराग्रंकरावणे| अवगगण अखग्रंड न बबोलरावणे |दज
ग न
र्व सराग्रंपडबोन सबोडरावणे| परबोपकरार करनश्री ||१०||
तऱ्हणे भिरदोंच नयणे| सगचरावणे नरानरा उपरायणे |नव्हणे तप चच कररावप करायप| दरघर्व पणेरनप ||११||
फड नरासदोंचच नणेदरावरा| पडडलरा पसग्रंग सराग्रंवररावरा |अरतवराद न कररावरा| कबोणश्रीयणेकरासश्री ||१२||
दस
ग ऱ्यराचप अभभिष्ट जराणरावप | बहगतराग्रंचप बहगत सबोसरावप |न सबोसणे तरर जरावप | हदगराग्रंतररापतश्री ||१३||
दखग श दसग ऱ्यराचप जराणरावप | ऐकबोन तरर वराग्रंटमन घ्यरावप |बरप वराईट सबोसरावप | समगदरायराचप ||१४||
अपरार असरावप पराठराग्रंतर| सकन्नधचच असरावरा ववचरार |सदरा सवर्वदरा तरपर| परबोपकराररासश्री ||१५||
शराग्रंतश्री करन करवरावश्री| तऱ्हणे सराग्रंडमन सराग्रंडवरावश्री |कक्रयरा करन करवरावश्री| बहगतराग्रंकरवश्रीग्रं ||१६||
करणप असणेल अपरायणे| तरर बबोलबोन दराखऊग्रं नयणे |परस्परप चच परययणे| पचचतश्रीस आणरावरा ||१७||
जबो बहगतराग्रंचणे सबोसश्रीन| रयरास बहगतणेक लबोक भमळणे नरा |बहगत सबोभसतराग्रं उरणे नरा| महरव आपल
ग प ||१८||
रराजकरारण बहगत कररावप | परग्रं तग कळदोंच नणेदरावप |परपश्रीडणेवरर नसरावप | अग्रंतशकरण ||१९||
लबोक परारखमन सराग्रंडरावणे| रराजकरारणप अभभिमरान झराडरावणे |पन्
ग हरा मणेळऊन घ्यरावप | दरग रल दबोरणे ||२०||
हहरवटरासश्री दरग र धररावप | कचरटरासश्री न बबोलरावप |समग्रंध पडतरा सबोडमन जरावप | यणेककीकडणे ||२१||

www.samarthramdas400.in 292
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

ऐसप असबो रराजकरारण| सराग्रंगतराग्रं तप असराधरारण |सचग चत अस्तराग्रं अग्रंतशकरण| रराजकरारण जराणणे ||२२||
वक्षि
म श्रीग्रं रढरासश्री उचलरावप | यद्ध
ग करयरार्वस ढकलमन द्यरावप |करारबरारराचप सराग्रंगरावप | आग्रंग कचैसप ||२३||
पराहरातराग्रं तरर सराग्रंपडणेनरा| ककीरतर्व करग्रं तरर रराहणे नरा |आलप वचैभिव अभभिळरासश्रीनरा| कराग्रंहरग्रं कणेल्यराग्रं ||२४||
यणेकराग्रंचश्री पराठठी रराखणप | यणेकराग्रंस दणे खबो न सकणप |ऐसश्रीग्रं नव्हणे त ककीग्रं लक्षिणप | चरातगयरार्वचश्रीग्रं ||२५||
न्यराय बबोलतराग्रंहह मरानणेनरा| हहत तप चच न यणे मनरा |यणेथप कराग्रंहरग्रंच चरालणेनरा| रयरागप वश्रीण ||२६||
शबोतश्रीग्रं कळबोन आक्षिणेवपलप | म्हणतन बबोभललप चच बबोभललप |न्यन
म पण
म र्व क्ष्मरा कणेलप | पराहहजणे शबोतश्रीग्रं ||२७||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे रराजकरारणतनरूपणनराम समरास परासांचवरा ||५||११. ५

www.samarthramdas400.in 293
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सहिरावरा : महिसां त लक्षण

||शशरराम ||
शगद्ध नणेटकप ल्यराहरावप | लणेहबोन शगद्ध शबोधरावप |शबोधमन शगद्ध वराचरावप | चगकदों नयणे ||१||
ववश्कभळत मरात्रिगकरा नणेमस्त करराव्यरा| धराट्यरा जराणबोन सदृढ धरराव्यरा |रग्रं ग रराखबोन भिरराव्यरा| नरानरा कथरा ||२||
जराणरायराचप सराग्रंगतराग्रं न यणे| सराग्रंगरायराचप नणेमस्त न यणे |समजल्यराववण कराग्रंहरग्रंच न यणे| कबोणश्रीयणेक ||३||
हररकथरा रनरपण| नणेमस्तपणप रराजकरारण |वतरार्वयराचप लक्षिण| तप हह असरावप ||४||
पगसदों जराणणे सराग्रंगदों जराणणे| अथरारतर करग्रं जराणणे |सकभळकराग्रंचप रराखदों जराणणे| समराधरान ||५||
दरघर्व समचनरा आधश्रीग्रं कळणे | सरावधपणप तकर्व पबळणे |जराणजराणबोरन रनवळणे | यणेथरायबोग्य ||६||
ऐसरा जराणणे जबो समस्त| तबोचच महग्रं त बगवद्धमग्रंत |यरावणेगळप अग्रंतवग्रंत| सकळ कराग्रंहरग्रं ||७||
तराळवणेळ तरानमरानप| पबग्रंद कववतरा जराड वचनप |मज्यरालसश्री नरानरा चचन्हप | सगचतश्री तयरा ||८||
जबो यणेकराग्रंतरास तरपर| आधश्रीग्रं करर पराठराग्रंतर |अथवरा शबोधश्री अथरारतर| गग्रंथगभिर्गींचप ||९||
आधश्रीच
ग्रं भसकबोन जबो भसकवश्री| तबोचच परावणे शणेष्ठ पदवश्री |गगग्रंतल्यरा लबोकराग्रंस उगवश्री| वववणेकबळप ||१०||
अक्षिर सगग्रंदर वराचणप सगग्रंदर| बबोलणप सगग्रंदर चरालणप सगग्रंदर |भिककत जरान वचैरराग्य सगग्रंदर| करन दरावश्री ||११||
जयरास यणेरनचच आवडणे| नरानरा पसग्रंगश्रीग्रं पवराडणे |धश्रीटपणप पगटणे दडणे| ऐसरा नव्हणे ||१२||
सराग्रंकडश्रीमधप वतर जराणणे| उपराधश्रीमधप भमळदों जराणणे |अभलप्तपणप रराखदों जराणणे| आपणरासश्री ||१३||
आहणे तरर सवरार ठराई| पराहदों जरातराग्रं कबोठप चच नराहरग्रं |जचैसरा अग्रंतररारमरा ठराईचरा ठराई| गप्ग त जरालरा ||१४||
रयरावणेगळप कराग्रंहरग्रंच नसणे| पराहदों जरातराग्रं तबो न हदसणे |न हदसबोन वतर्ववश्रीतसणे| पराणश्रीमरात्रिराग्रंसश्री ||१५||
तचैसराच हराहह नरानरापरर| बहगत जनरास शराहराणणे करर |नरानरा ववद्यरा रयरा वववरर| स्थमळ सक्ष् म मरा ||१६||
आपणराकररतराग्रं शराहराणणे हबोतश्री| तणे सहजचच सबोयणे धररतश्री |जराणतणेपणराचश्री महग्रं तश्री| ऐसश्री असणे ||१७||
रराखदों जराणप नश्रीरतन्यराय| न करर न करवश्री अन्यरायणे |कठठीण पसग्रंगश्रीग्रं उपरायणे| करग्रं जराणणे ||१८||
ऐसरा पर
ग ष धरारणणेचरा| तबोचच आधरार बहगतराग्रंचरा |दरास म्हणणे रघन
ग राथराचरा| गगण घ्यरावरा ||१९||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे महिसां तलक्षणतनरूपणनराम समरास सहिरावरा ||६||११. ६

www.samarthramdas400.in 294
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||समरास सरातवरा : चसांचळ नदरी ||

||शशरराम ||
चग्रंचळ नदर गप्ग त गग्रंगरा| स्मरणप परावन कररग्रं जगरा |पचचत रबोकडश्री पराहरा गरा| अन्यथरा नव्हणे ||१||
कणेवळ अचग्रंचळश्रीग्रं रनमरार्वण जरालर| अधबोमगखप बळप चराभललर |अखग्रंड वराहणे परर दणे णखलर| नराहरग्रंच कबोणश्रीग्रं ||२||
वळणप वराग्रंकराणप भिबोवरणे | उकळ्यरा तरग्रं ग झरणे |लरादरा लराटरा करातरणे | ठराई ठराई ||३||
शगष्क जळराचणे चळराळ| धराररा धबराबणे खळराळ |चचपळ्यरा चळकयरा भिळराळ| चपळ पराणश्री ||४||
फणेण फगगणे हणे लरावणे| सचैररावचैररा उदक धरावणे |थपब फगई मबोजरावणे| अणरग णे णग ककतश्री ||५||
वबोसराणणे वराहतश्री उदग्रं ड| झबोतरावणे दकर्वग टणे दगड |खडकप बणेटप आड| वळसरा उठणे ||६||
मद
म भिममश्री तगटबोन गणेल्यरा| कठठीण तचैश्यराचच रराहहल्यरा |ठराई ठराई उदग्रं ड पराहहल्यरा| सष्म टरमधप ||७||
यणेक तणे वराहतचच गणेलणे| यणेक वळशरामधप पडडलणे |यणेक सराग्रंकडश्रीग्रंत आडकलणे| अधबोमगख ||८||
यणेक आपटआपटदोंच गणेलर| यणेक चचरडचचदरच मणेलरग्रं |ककतश्रीयणेक तणे फगगलरग्रं| पराणश्री भिरलप ||९||
यणेक बळराचणे रनवडलणे| तणे पबोहतचच उगमरास गणेलणे |उगमदशर्वनप पववत्रि जरालणे| तश्रीथर
र्व प ||१०||
तणेथप ब्रह्मराहदकराग्रंचश्रीग्रं भिगवनप | ब्रह्मराग्रंडदणे वतराग्रंचश्रीग्रं स्थरानप |उफरराटर गग्रंगरा पराहरातराग्रं भमळणप | सकळराग्रंस तणेथप ||११||
रयरा जळराऐसप नराहर रनमर्वळ| रयरा जळराऐसप नराहरग्रं चग्रंचळ |आपबोनराररायण कणेवळ| बबोभलजणे रयरासश्री ||१२||
मराहरानदर परर अग्रंतरराळश्रीग्रं| परयक्षि वराहणे सवर्वकराळश्रीग्रं |स्वगर्वमरम यगपरातराळश्री| पसरलर पराहरा ||१३||
अधबोधर्व अष्टहह हदशरा| रतचप उदक करर वळसरा |जराणतणे जराणतश्री जगदरशरा| सराररखश्रीच तणे ||१४||
अनग्रंत परात्रिश्रीग्रं उदक भिरलप | कबोठप पराझपराझरदोंच गणेलप |ककतश्रीयणेक तप वणेचलप | सग्रंसराररासश्री ||१५||
यणेकयरासग्रंगणे तप कडवट| यणेकयरासग्रंगप तप गगळचट |यणेकयरासग्रंगणे तणे रतखट| तगरट क्षिरार ||१६||
ज्यरा ज्यरा पदराथरार्वस भमळणे | तणेथप तदप
म चच भमसळणे |सखबोलणे भिममश्रीस तगग्रंबळणे | सखबोलपणप ||१७||
ववषरामधप ववषचच हबोतप | अमत
म रामधप भमळबोन जरातणे |सगगग्रंधश्रीग्रं सगगग्रंध तप | दग
ग ध
र श्रीग्रं दग
ग ध
र ||१८||
गगणश्रीग्रं अवगगणश्रीग्रं भमळणे | ज्यराचप रयरापरर रनवळणे |रयरा उदकराचरा महहमरा न कळणे | उदकपववण ||१९||
उदक वराहणे अपरग्रं परार| न कळणे नदर ककीग्रं सरबोवर |जळवरास करन नर| रराहहलणे ककतश्रीयणेक ||२०||
उगमरापचैभलकडणे गणेलणे| तणेथप परतबोन पराहहलप |तग्रंव तप पराणश्रीच आटलप | कराग्रंहरग्रं नराहरग्रं ||२१||

www.samarthramdas400.in 295
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

वकम रतसगन्य यबोगणेश्वर| यराचरा पराहरावरा ववचरार |दरास म्हणणे वरारग्रं वरार| ककतश्री सराग्रंगदों ||२२||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे चसांचळ नदरीतनरूपणनराम समरास सरातवरा ||७||११. ७

www.samarthramdas400.in 296
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास आठवरा : असांतररात्मरावववरण

||शशरराम ||
आतराग्रं वग्रंदग्रं म सकळकतरार्व| समस्त दणे वराग्रंचरा जबो भितरार्व |रयराचणे भिजनश्रीग्रं पवतरार्व| कबोणश्रीतरर ||१||
तणेणपववण करायर्व न चलणे| पडडलप पणर्व तप हह न हरालणे |अवघप त्रिचैलबोकयणेचच चरालणे| जयराचणेनश्री ||२||
तबो अग्रंतररारमरा सकळराग्रंचरा| दणे वदरानवमरानवराग्रंचरा |चरवरारखराणश्रीचरवरारवराणश्रीचरा| पवतर्वकग ||३||
तबो यणेकलराचच सकळराग्रं घटरग्रं| करर भभिन्नभभिन्नरा रराहराटर |सकळ सष्म टरचश्री गबोष्टर| ककतश्री म्हणबोन सराग्रंगरावश्री ||४||
ऐसरा जबो गगप्तणेश्वर| रयरास म्हणरावप ईश्वर |सकळ ऐश्वयर्व थबोर थबोर| जयराचणेरन भिबोचगतश्री ||५||
ऐसरा जणेणप वबोळणखलरा| तबो ववश्वग्रंभिरचच जरालरा |समराधश्री सहजकस्थतश्रीलरा| कबोण पस
ग णे ||६||
अवघप त्रिचैलबोकय वववररावप | तणेव्हराग्रं वमर्व पडणेल ठरावप |आवचटप घबराड भसणरावप | नलगणेचच कराग्रंहरग्रं ||७||
पराहरातराग्रं ऐसरा कबोण आहणे | जबो अग्रंतररारमरा वववरबोन पराहणे |अल्प स्वल्प कळबोन रराहणे | समराधरानप ||८||
आरणे हप पराहहलप च पराहरावप | वववरलप चच मरागगतप वववररावप |वराचचलपचच वराचरावप | पन्
ग हरापगन्हरा ||९||
अग्रंतररारमरा कणेवढरा कचैसरा| पराहराणरारराचश्री कबोण दशरा |दणे णखल्यरा ऐककल्यरा ऐसरा| वववणेक सराग्रंगणे ||१०||
उदग्रं ड ऐककलप दणे णखलप | अग्रंतररारम्यरास नवचणे पगरववलप |पराणश्री दणे हधरारर बराउलप | कराय जराणणे ||११||
पमणरार्वस अपमणर्व पगरणेनरा| कराग्रं जप अखग्रंड वववरणे नरा |वववरतराग्रं वववरतराग्रं उरणे नरा| दणे वरावणेगळरा ||१२||
ववभिकतपणप नसरावप | तररच भिकत म्हणवरावप |नराहरग्रंतरर वणेथचर्व च भसणरावप | खटराटबोपप ||१३||
उगराच घर पराहबोन गणेलरा| घरधनश्री नराहरग्रं वबोळणखलरा |रराज्यरामधमनचच आलरा| परर रराजरा नणेणणे ||१४||
दणे हसग्रंगप ववषयणे भिबोचगलणे| दणे हसग्रंगप पराणश्री भमरवलप |दणे हधरयरार्वस चगकलप | नवल मबोठप ||१५||
ऐसणे लबोक अवववणेककी| आणण म्हणतश्री आम्हर वववणेककी |बरप ज्यराचश्री जचैसश्री टराककी| तचैसप कररावप ||१६||
ममखर्व अग्रंतर रराखदों नणेणणे| म्हणतन असरावप शराहराणणे |तणे शराहराणणेहह दचै न्यवराणणे| हबोऊन गणेलणे ||१७||
अग्रंतररग्रं ठणे वणप चगकलप | दरारबोदराररग्रं धगग्रंडमग्रं लरागलप |तचैसप अजरानरास जरालप | दणे व न कळणे ||१८||
यरा दणे वराचप ध्यरान करर| ऐसरा कबोण सष्म टरवरर |वरम तश्री यणेकदप सश्री ततर्वरर| पवराडणेल कबोठप ||१९||
ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं दराटलणे पराणश्री| बहगरपप बहगवराणश्री |भिमगभिर्गीं आणण पराषराणश्रीग्रं| ककतश्रीयणेक ||२०||
इतगकणे ठराई पगरवलरा| अनणेककीग्रं यणेकचच वतर्वलरा |गगप्त आणण पगटलरा| ककतश्रीयणेक ||२१||

www.samarthramdas400.in 297
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

चग्रंचळप न हबोईजणे रनश्चळ| पचचत जराणरावश्री कणेवळ |चग्रंचळ तप नव्हणे रनश्चळ| परब्रह्म तप ||२२||
तरवप तरव जणेव्हराग्रं उडणे| तणेव्हराग्रं दणे हबवग द्ध झडणे |रनमर्वळ रनश्चळ चहगग्रंकडणे| रनरग्रं जन ||२३||
आपण कबोण कबोठप कक चरा| ऐसरा मरागर्व वववणेकचरा |पराणश्री जबो स्वयप कराचरा| रयरास हप कळणे नरा ||२४||
भिल्यरानप वववणेक धररावरा| दस्
ग तर सग्रंसरार तररावरा |अवघरा वग्रंशचच उधररावरा| हररभिकतश्री करनश्री ||२५||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे असांतररात्मरावववरणतनरूपणनराम समरास आठवरा ||८||११. ८

www.samarthramdas400.in 298
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास नववरा : उपददे श तनरूपण

||शशरराम ||
आधश्रीग्रं कमरार्वचरा पसग्रंग| कमर्व कणेलप पराहहजणे सराग्रंग |कदराचचत पडडलणे व्यग्रंग| तरर परयवराय घडणे ||१||
म्हणतन कमर्व आरग्रं भभिलणे| कराग्रंहरग्रंयणेक सराग्रंग घडलप |जणेथजणेथप अग्रंतर पडडलप | तणेथप हररस्मरण कररावप ||२||
तरर तबो हरर आहणे कचैसरा| ववचरार पराहरावरा ऐसरा |सग्रंधणेपमवर्गीं जगदरशरा| चबोववसराग्रं नरामश्रीग्रं स्मरवप ||३||
चबोवश्रीसनरामश्री सहसनरामश्री| अनग्रंतनरामश्री तबो अनरामश्री |तबो कचैसरा आहणे अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं| वववणेकप वबोळखरावरा ||४||
ब्रराह्मण स्नरानसग्रंध्यरा करन आलरा| मग तबो दणे वराचर्वनरास बचैसलरा |यणेथरासराग्रंग तबो पकम जलरा| परतमरादणे वबो ||५||
नरानरा दणे वराग्रंच्यरा नरानरा परतमरा| लबोक पकम जतश्री धरन पणेमरा |ज्यराच्यरा परतमरा तबो परमरारमरा| कचैसरा आहणे ||६||
ऐसप वबोळणखलप पराहहजणे| वबोळखबोन भिजन ककीजणे |जचैसरा सराहणे ब नमस्कराररजणे| वबोळणखल्यराउपरर ||७||
तचैसरा परमरारमरा परमणेश्वर| बररा वबोळखरावरा पराहबोन ववचरार |तररच पराववजणे परार| भ्रमसरागरचरा ||८||
पमजरा घणेतरातश्री परतमरा| आग्रंगरा यणेतबो अग्रंतररारमरा |अवतरारर तरर रनजधरामरा| यणेऊन गणेलणे ||९||
परर तणे रनजरपप असतश्री| तप रनजरप तणे जगज्जबोतश्री |सरवगगण तयणेस म्हणतश्री| जराणतश्री कळरा ||१०||
तयणे कळणे चणे पबोटरग्रं| दणे व असतश्री कबोट्यरान न-कबोटर |यरा अनगभिवराच्यरा गबोष्टर| परययप पराहराव्यरा ||११||
दणे हपगररामधप ईश| म्हणबोन तयरा नराग्रंव पगरष |जगरामधप जगदरश| तचैसरा वबोळखरावरा ||१२||
जराणश्रीवरपप जगदराग्रंतरप | पस्तगत वतर्वतश्री शरररप |अग्रंतशकरणववष्णग यणेणप पकरारप | वबोळखरावरा ||१३||
तबो ववष्णग आहणे जगदराग्रंतररग्रं| तबोचच आपगलणे अग्रंतररग्रं |कतरार्व भिबोकतरा चतगररग्रं| अग्रंतररारमरा वबोळखरावरा ||१४||
ऐकणे दणे खणे हगग्रंगणे चराखणे| जराणबोन ववचरारप ओळखणे |ककरयणेक आपल
ग णे पराररखणे| जराणतराहणे ||१५||
यणेकचश्री जगराचरा कजव्हराळरा| परर दणे हलबोभिराचरा आडतराळरा |दणे हसमग्रंधप वणेगळरा| अभभिमरान धरर ||१६||
उपजणे वराढणे मरणे मरारर| जचैशरा उचलतश्री लहररवरर लहरर |चग्रंचळ सरागररग्रं भिरबोवरर| त्रिचैलबोकय हबोत जरातप ||१७||
त्रिचैलबोकरा वतर्वववतबो यणेक| म्हणबोन तत्रिलबोकयनरायणेक |ऐसरा परययराचरा वववणेक| पराहरानरा कचैसरा ||१८||
ऐसरा अग्रंतररारमरा बबोभललरा| परर तबोहह तरवराग्रंमधप आलरा |पढ
ग प ववचरार पराहहजणे कणेलरा| मराहरावराकयराचरा ||१९||
आधश्रीग्रं दणे णखलरा दणे हधरारर| मग पराहरावप जगदराग्रंतररग्रं |तयराचणेरनयराग्रं उपरर| परब्रह्म परावणे ||२०||
परब्रह्मराचरा ववचरार| हबोतराग्रं रनवडणे सराररासरार |चग्रंचळ जराईल हरा रनधरार्वर| चक
ग णे नरा ककीग्रं ||२१||
www.samarthramdas400.in 299
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

उरपकरत कस्थरत सग्रंव्हरार जराण| रयराहमन वणेगळरा रनरग्रं जन |यणेथप जरानराचप ववजरान| हबोत आहणे ||२२||
अष्टदणे ह थरानमरान| जराणबोन जराभलयराग्रं रनशर्वन |पढ
ग प उरणे रनरग्रं जन| ववमळ ब्रह्म ||२३||
ववचरारप चच अनन्य जरालरा| पराहराणरारराववण परयय आलरा |तणेहह वकम रत रनवरम तश्रीलरा| बरप पराहरा ||२४||
यणेथप रराहहलरा वराच्यराग्रंश| पराहबोन सराग्रंडडलरा लक्ष्यराग्रंश |लक्ष्यराग्रंशरासराररसरा वकम रतलणेश| तबोहह गणेलरा ||२५||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे उपददे श तनरूपणनराम समरास नववरा ||९||११. ९

www.samarthramdas400.in 300
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दहिरावरा : तनस्पहि

क वतरणक
प
||शशरराम ||
ममखर्व यणेकदणे सश्री हबोतबो| चतगर सवर्वत्रि पराहरातबो |जचैसरा बहगधरा हबोऊन भिबोचगतबो| नरानरा सगखप ||१||
तबोचच अग्रंतररारमरा महग्रं त| तबो कराग्रं हबोईल सग्रंकबोचचत |पशस्त जराणतरा समस्त| ववख्यरात यबोगश्री ||२||
कतरार्व भिबोकतरा तरवतरा| भिममग्रंडळश्रीग्रं सवर्व सरतरा |रयरावणेगळरा रयरास जरातरा| पराहणे सरा कवणग ||३||
ऐसप महग्रं तणे असरावप | सवर्व सरार शबोधमन घ्यरावप |पराहदों जरातराग्रं न सराग्रंपडरावप | यणेकरायणेककी ||४||
ककीरतर्वरपप उदग्रं ड ख्यरात| जराणतश्री लहरान थबोर समस्त |वणेश पराहरातराग्रं शराश्वत| यणेकचच नराहरग्रं ||५||
पगट ककीरतर्व तणे ढळणे नरा| बहगत जनरास कळणे नरा |पराहदों जरातराग्रं आडळणे नरा| करायणे कचैसप ||६||
वणेषभिमषण तणे दषम ण| ककीरतर्वभिमषण तप भिमषण |चराळणणेववण यणेक क्षिण| जराऊग्रंच नणेदर ||७||
रयरागश्री वबोळखश्रीचणे जन| सवर्वकराळ रनरय नमतन |लबोक शबोधमन पराहरातश्री मन| परर इच्छिरा हदसणेनरा ||८||
पगतर कबोणराकडणे पराहणे नरा| पगतर कबोणरासश्रीग्रं बबोलणेनरा |पगतर यणेकणे स्थळश्रीग्रं रराहणे नरा| उठबोन जरातबो ||९||
जरातप स्थळ तप सराग्रंगणेनरा| सराग्रंचगतलप तणेथप तरर जरायणेनरा |आपगलर कस्थरत अनगमरानरा| यणेवदोंच जणेदर ||१०||
लबोककीग्रं कणेलप तप चगकरावश्री| लबोककी भिराववलप तप उलथवश्री |लबोककीग्रं तककर्वलप तप दरावश्री| रनफर्वल करनश्री ||११||
लबोकराग्रंस पराह्यराचरा आदर| तणेथप यराचरा अनरादर |लबोक सवर्वकराळ तरपर| तणेथप यराचश्री अरनछ्यरा ||१२||
एवग्रं ककल्पतराग्रं कल्पणेनरा| न तककर्वतराग्रंहह तकरनरा |कदरावप भिराववतराग्रं भिरावणेनरा| यबोगणेश्वर ||१३||
ऐसप अग्रंतर सराग्रंपडणेनरा| शररर ठराई पडणेनरा |क्षिणयणेक ववशग्रंभिणेनरा| कथराककीतर्वन ||१४||
लबोक सग्रंकल्प ववकल्प कररतश्री| तणे अवघणेचच रनफर्वळ हबोतश्री |जनराचश्री जनरा लराजवश्री वकम रत| तणेव्हराग्रं यबोगणेश्वर ||१५||
बहगतश्रीग्रं शबोधमन पराहहलप | बहगतराग्रंच्यरा मनरास आलप |तरर मग जराणरावप सराचधलप | महरकमरय ||१६||
अखग्रंड यणेकराग्रंत सणेवरावरा| अभ्यरासचच कररत जरावरा |कराळ सराथर्वकचच कररावरा| जनरासहहत ||१७||
उरतम गगण रततगकणे घ्यरावणे| घणेऊन जनरास भसकवरावणे |उदग्रं ड समगदरायणे कररावणे| परर गगप्तरपप ||१८||
अखग्रंड करामराचश्री लगबग| उपरासनणेस लरावरावप जग |लबोक समजबोन मग| आजरा इरछितश्री ||१९||
आधश्रीग्रं कष्ट मग फळ| कष्टचच नराहरग्रं तप रनफर्वळ |सराक्षिणेपपववण कणेवळ| वथ
म रापष्ग ट ||२०||
लबोक बहगत शबोधरावणे| रयराग्रंचणे अचधकरार जराणरावणे |जराणजराणबोन धररावणे| जवळश्री दरग र ||२१||
www.samarthramdas400.in 301
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

अचधकरारपररवप करायर्व हबोतप | अचधकरार नस्तराग्रं वणेथर्व जरातप |जराणबोरन शबोधरावश्रीग्रं चचरतप | नरानरा पकरारप ||२२||
अचधकरार पराहबोन करायर्व सराग्रंगणप | सराक्षिणेप पराहबोन ववश्वरास धरणप |आपलरा मगज रराखणप | कराग्रंहरतरर ||२३||
हप पचचतश्रीचप बबोभललप | आधश्रीग्रं कणेलप मग सराग्रंचगतलप |मरानणेल तरर पराहहजणे घणेतलप | कबोणश्रीयणेकप ||२४||
महग्रं तप महग्रं त कररावणे| यकग कतबद्ध
ग श्रीनप भिररावणे |जराणतणे करन ववखररावणे| नरानरा दणे सश्रीग्रं ||२५||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे तनस्पहि
क वतरणक
प तनरूपणनराम समरास दहिरावरा ||१०||११. १०
||दशक अकररावरा समराप्त ||

www.samarthramdas400.in 302
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||समरर ररामदरासरासांचरा दरासबबोध दशक १२ ||

||दशक बराररावरा : वववदेकववैरराग्य ||१२||
समरास पहहिलरा : ववमळ लक्षण
||शशरराम ||
आधश्री पपग्रंच कररावरा नणेटकरा| मग घ्यरावप परमराथर्ववववणेकरा |यणेथप आळस करग्रं नकरा| वववणेककी हबो ||१||
पपग्रंच सराग्रंडमन परमराथर्व करराल| तणेणप तगम्हर कष्टर व्हराल |पपग्रंच परमराथर्व चरालवराल| तरर तगम्हर वववणेककी ||२||
पपग्रंच सराग्रंडमन परमराथर्व कणेलरा| तरर अन्न भमळणे नरा खरायरालरा |मग तयरा करग्रं ट्यरालरा| परमराथर्व कक चरा ||३||
परमराथर्व सराग्रंडमन पपग्रंच कररसश्री|तरर तमग्रं यणेमयरातनरा भिबोचगसश्री |अग्रंतश्रीग्रं परम कष्टर हबोसश्री|यणेमयरातनरा भिबोचगतराग्रं ||४||
सराहणे बकरामरास नराहरग्रं गणेलरा| गह
म रग्रंच सगरवडबोन बचैसलरा |तरर सराहणे ब कगटरल तयरालरा| पराहरातश्री लबोक ||५||
तणेव्हराग्रं महरवचच गणेलप| दज
ग न
र्व राचप हरासप जरालप |दशग ख उदग्रं ड भिबोचगलप | आपगल्यरा जश्रीवप ||६||
तचैसणेचच हबोणरार अग्रंतश्रीग्रं| म्हणबोन भिजरावप भिगवग्रंतश्रीग्रं |परमराथरार्वचश्री पचचतश्री| रबोकडश्री घ्यरावश्री ||७||
सग्रंसराररग्रं असतराग्रं मगकत| तबोचच जराणरावरा सग्रंयगकत |अखग्रंड पराहणे यगकतरायगकत| ववचरारणरा हणे ||८||
पपग्रंचश्री जबो सरावधरान| तबो परमराथर्व कररल जराण |पपग्रंचश्रीग्रं जबो अपमराण| तबो परमराथर्गीं खबोटरा ||९||
म्हणतन सरावधपणप | पपग्रंच परमराथर्व चरालवणप |ऐसप न कररतरा भिबोगणप | नरानरा दशग खप ||१०||
पणरार्वभळ पराहबोन उचलणे| जश्रीवसकम ष्ट वववणेकप चरालणे |आणण पगरष हबोऊन भ्रमलणे| यरासश्री कराय म्हणरावप ||११||
म्हणतन असरावश्री दरघर्व समचनरा| अखग्रंड कररावश्री चराळणरा |पगढरल हबोणरार अनगमरानरा| आणमन सबोडरावप ||१२||
सगखश्री असतबो खबदरार्वर| दशग खश्री हबोतबो बणेखबर |ऐसरा हरा लबोककक ववचरार| हदसतचच आहणे ||१३||
म्हणतन सवर्वसरावधरान| धन्य तयराचप महहमरान |जनश्रीग्रं रराखणे समराधरान| तबोचच यणेक ||१४||
चराळणणेचरा आळस कणेलरा| तरर अवचचतरा पडणेल घरालरा |तणे वणेळणे सरावररायरालरा| अवकराश कक चरा ||१५||
म्हणतन दरघर्वसच
म नणेचणे लबोक| रयराग्रंचरा पराहरावरा वववणेक |लबोकराग्रंकररतरा लबोक| शराहराणणे हबोतश्री ||१६||
परर तणे शराहराणणे वबोळखरावणे| गगणवग्रंतराचणे गण
ग घ्यरावणे |अवगगण दणे खबोन सराग्रंडरावणे| जनरामधप ||१७||
मनष्ग य परारखग्रंम रराहणे नरा| आणण कबोणराचप मन तबोडश्रीनरा |मनष्ग यमरात्रि अनम
ग रानरा| आणन
म पराहणे ||१८||
हदसणे सकळराग्रंस सराररखरा| पराहरातराग्रं वववणेककी नणेटकरा |करामश्री रनकरामश्री लबोकराग्रं| बरप पराहणे ||१९||
www.samarthramdas400.in 303
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

जराणबोन पराहहजणेत सवर्व| हप चच तयराचप अपव

म र्व |ज्यराचणे रयरापरर गतरव| रराखदों जराणणे ||२०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे ववमळलक्षणनराम समरास पहहिलरा ||१||१२. १

www.samarthramdas400.in 304
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दस
घ ररा : प्रत्ययतनरूपण
||शशरराम ||
ऐकरा सग्रंसराररासश्री आलणे हबो| स्त्रिश्री पगरष रनस्पह
म हबो |सगचचतपणप पराहबो| अथरारतर ||१||
करायणे म्हणतणे वरासनरा| करायणे ककल्पतणे कल्पनरा |अग्रंतररग्रंचणे तरग्रं ग नरानरा| पकरारप उठतश्री ||२||
बरप खरावप बरप जणेवरावप | बरप ल्यरावप बरप नणेसरावप |मनरासराररखप असरावप | सकळ कराग्रंहरग्रं ||३||
ऐसप आहणे मनबोगत| तरर तप कराग्रंहरग्रंच न हबोत |बरप कररतराग्रं अकस्मरात| वराईट हबोतप ||४||
यणेक सगखश्री यणेक दशग खश्री| परयक्षि वतर्वतप लबोककीग्रं |कष्टर हबोऊरनयराग्रं सणेखश्रीग्रं| परारबधरावरर घराभलतश्री ||५||
अचगक यणेरन करवणेनरा| म्हणतन कणेलप तप सजणेनरा |आपलरा अवगगण जराणवणेनरा| कराग्रंहरग्रं कणेल्यराग्रं ||६||
जबो आपलरा आपण नणेणणे| तबो दस
ग ऱ्यराचप करायणे जराणणे |न्यरायणे सराग्रंडडतराग्रं दचै न्यवराणणे| हबोतश्री लबोक ||७||
लबोकराग्रंचणे मनबोगत कळणे नरा| लबोकराग्रंसराररखप वतर्ववणेनरा |ममखप
र्व णप लबोककीग्रं नरानरा| कळह उठतश्री ||८||
मग तणे कळबो वराढतश्री| परस्परप कष्टर हबोतश्री |पणेरन रराहरातराग्रं अग्रंतश्रीग्रं| शमचच हबोयप ||९||
ऐसश्री नव्हणे वतर्वणक
ग | पररक्षिरावणे नरानरा लबोक |समजलप पराहहजणे नणेमक| ज्यराचप रयरापरर ||१०||
शबद पररक्षिरा अग्रंतरपररक्षिरा| कराग्रंहरग्रं यणेक कळणे दक्षिरा |मनबोगत नतदक्षिरा| कराय कळणे ||११||
दस
ग ऱ्यरास शबद ठणे वणप | आपलरा कचैपक्षि घणेणप |पराहदों जरातराग्रं लबोककक लक्षिणप | बहगतणेक ऐसश्रीग्रं ||१२||
लबोककीग्रं बरप म्हणरायराकरारणप | भिल्यरास लरागतप सबोसणप |न सबोभसतराग्रं भिग्रंडवराणप | सहजचच हबोयणे ||१३||
आपणरास जप मरानणेनरा| तणेथप कदरावप रराहरावणेनरा |उरर तबोडमन जरावणेनरा| कबोणश्रीयणेकप ||१४||
बबोलतबो खरप चरालतबो खरप | रयरास मरारनतश्री लहरानथबोरप |न्यरायणे अन्यरायणे परस्परप | सहजचच कळणे ||१५||
लबोकराग्रंस कळणे नरा तग्रंवरर| वववणेकप क्ष्मरा जबो न करर |तणेणपकररतराग्रं बरराबरर| हबोत जरातणे ||१६||
जग्रंवरर चग्रंदन णझजणेनरा| तग्रंव तबो सग
ग ग्रंध कळणे नरा |चग्रंदन आणण वक्षि
म नरानरा| सगट हबोतश्री ||१७||
जग्रंव उरतम गगण न कळणे | तदों यरा जनरास करायणे कळणे |उरतम गण
ग दणे खतराग्रं रनवळणे | जगदराग्रंतर ||१८||
जगदराग्रंतर रनवळत गणेलप| जगदराग्रंतरर सख्य जरालप |मग जराणरावप वबोळलणे| ववश्वजन ||१९||

www.samarthramdas400.in 305
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

जनश्रीग्रंजनरादर्व न वबोळलरा| तरर करायणे उणप तयरालरा |रराजश्री रराखरावप सकळराग्रंलरा| कठठीण आहणे ||२०||
पणेररलप तप उगवतप | उभसणप द्यरावप घ्यरावप लरागतप |वमर्व कराहढतराग्रं भिग्रंगतप | परराग्रंतर ||२१||
लबोककीककीग्रं बरणे पण कणेलप | तणेणप सतख्य वराढलप |उरतररासराररखप आलप | परयबोरतर ||२२||
हप आवघप आपणराग्रंपरासश्रीग्रं| यणेथप बबोल नराहरग्रं जनरासश्री |भसकवरावप आपल्यरा मनरासश्री| क्षिणक्षिणरा ||२३||
खळ दज
ग न
र्व भिणेटलरा| क्षिमणेचरा धश्रीर बड
ग रालरा |तरर मबोनपचच स्थळरयराग कणेलरा| पराहहजणे सराधकप ||२४||
लबोक नरानरा पररक्षिरा जराणतश्री| अग्रंतरपररक्षिरा नणेणतश्री |तणेणप पराणश्री करग्रं टणे हबोतश्री| सग्रंदणेह नराहरग्रं ||२५||
आपणरास आहणे मरण| म्हणतन रराखरावप बरप पण |कहठण आहणे लक्षिण| वववणेकराचप ||२६||
थबोर लराहरान समरान| आपलणे पराररखणे सकळ जन |चढतप वराढतप सनणेधरान| कररतराग्रं बरप ||२७||
बरप कररतराग्रं बरप हबोतप | हप तदों परययरास यणेतप |आतराग्रं पगढप सराग्रंगरावप तप | कबोणरास करायणे ||२८||
हररकथरारनरपण| बरणे पणप रराजकरारण |पसग्रंग पराहहल्यराववण| सकळ खबोटप ||२९||
ववद्यरा उदग्रं डचच भसकलरा| पसग्रंगमरान चगकतचच गणेलरा |तरर मग तयणे ववद्यणेलरा| कबोण पगसणे ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे प्रत्ययतनरूपणनराम समरास दस
घ ररा ||२||१२. २

www.samarthramdas400.in 306
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास ततसररा : भक्ततनरूपण

||शशरराम ||
पथ्
म वश्रीमधप बहगत लबोक| तप हह पराहरावरा वववणेक |इहलबोक आणण परलबोक| बररा पराहरावरा ||१||
इहलबोक सराधरायराकरारणप | जराणरयराचश्री सग्रंगतश्री धरणप |परलबोक सराधरायराकरारणप | सद्गगर पराहहजणे ||२||
सद्गगरसश्री कराय पगसरावप | हप हह कळणे नरा स्वभिरावप |अनन्यभिरावप यणेकभिरावप | दबोनश्री गबोष्टर पगसराव्यरा ||३||
दबोनश्री गबोष्टर रयरा कबोण| दणे व कबोण आपण कबोण |यरा गबोष्टरग्रंचणे वववरण| कणेलपचच कररावप ||४||
आधश्रीग्रं मगख्य दणे व तबो कबोण| मग आपण भिकत तबो कबोण |पग्रंचश्रीकणर्व मराहरावराकयवववरण| कणेलप चच कररावप ||५||
सकळ कणेभलयराचप फळ| शराश्वत वबोळखरावप रनश्चळ |आपण कबोण करा कणेवळ| शबोध घ्यरावरा ||६||
सराररासरार ववचरार घणेतराग्रं| पदरास नराहरग्रं शराश्वततरा |आधश्री करारण भिगवग्रंतरा| वबोळणखलप पराहहजणे ||७||
रनश्चळ चग्रंचळ आणण जड| अवघरा मरायणेचरा पवराड |यरामधप वस्तग जराड| जराणरार नराहरग्रं ||८||
तप परब्रह्म धगग्रंडरावप | वववणेकप त्रिचैलबोकय हहग्रंडरावप |मराईक ववचरार खग्रंडरावप | पररक्षिवग्रंतश्रीग्रं ||९||
खबोटप सराग्रंडमन खरप घ्यरावप | पररक्षिवग्रंतश्रीग्रं पररक्षिरावप |मरायणेचप अवघणेचच जराणरावप | रप मराईक ||१०||
पग्रंचभिमरतक हणे मरायरा| मराईक जरायणे ववलयरा |वपग्रंडब्रह्मराग्रंड अष्टकरायरा| नभसवग्रंत ||११||
हदसणेल रततगकप नरासणेल| उपजणेल रततगकप मरणे ल |रचणेल रततगकप खचणेल| रप मरायणेचप ||१२||
वराढणे ल रततगकप मबोडणेल| यणेईल रततगलप जराईल |भिमतराग्रंस भिमत खराईल| कल्पराग्रंतकराळश्रीग्रं ||१३||
दणे हधरारक रततगकणे नरासतश्री| हणे तदों रबोकडश्री पचचतश्री |मनगष्यपववण उरपकरत| रणे त कक चप ||१४||
अन्न नस्तराग्रं रणे त कक चप | वबोषधश्री नस्तराग्रं अन्न कक चप |वबोषधश्रीस कजणप कक चप | पथ्म वश्री नस्तराग्रं ||१५||
आप नस्तराग्रं पथ्म वश्री नराहरग्रं| तणेज नस्तराग्रं आप नराहरग्रं |वरायबो नस्तराग्रं तणेज नराहरग्रं| ऐसप जराणरावप ||१६||
अग्रंतररारमरा नस्तराग्रं वरायबो कक चरा| ववकरार नस्तराग्रं अग्रंतररारमरा कक चरा |रनववर्वकराररग्रं ववकरार कक चरा| बरप पराहरा ||१७||
पथ्
म वश्री नराहरग्रं आप नराहरग्रं| तणेज नराहरग्रं वरायबो नराहरग्रं |अग्रंतररारमरा ववकरार नराहरग्रं| रनववर्वकराररग्रं ||१८||
रनववर्वकरार जप रनगगण
र्व | तणेचच शराश्वतराचश्री खण
म |अष्टधरा पकमरत सग्रंपण र्व नराभसवग्रंत ||१९||
म |
नराभसवग्रंत समजबोन पराहहलप | तदों तप अस्तराग्रंचच नस्तप जरालप |सराररासरारप कळदों आलप | समराधरान ||२०||
वववणेकप पराहहलरा ववचरार| मनरास आलप सराररासरार |यणेणपकररतराग्रं ववचरार| सदृढ जरालरा ||२१||
www.samarthramdas400.in 307
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

शराश्वत दणे व तबो रनगगण

र्व | ऐसश्रीग्रं अग्रंतररग्रं बराणलर खण
म |दणे व कळलरा मश्री कबोण| कळलप पराहहजणे ||२२||
मश्री कबोण पराहहजणे कळलप | दणे हतरव रततगकप शबोचधलप |मनबोवरम तश्रीचरा ठराई आलप | मश्रीतग्रंमपण ||२३||
सकळ दणे हराचरा शबोध घणेतराग्रं| मश्रीपण हदसणेनरा पराहरातराग्रं |मश्रीतग्रंमपण हप तरवतरा| तरवश्रीग्रं मरावळलप ||२४||
दृश्य पदराथर्वचच वबोसरणे | तरवप तरव तणेव्हराग्रं सरणे |मश्रीतग्रंमपण हप कक चप उरणे | तरवतरा वस्तग ||२५||
पग्रंचश्रीकणर्व तरववववणर्व| मराहरावराकयप वस्तग आपण |रनसग्रंगपणप रनवणेदन| कणेलणे पराहहजणे ||२६||
दणे वराभिकतराग्रंचणे मळ
म | शबोधमन पराहरातराग्रं सकळ |उपराचधवणेगलरा कणेवळ| रनरबोपराधश्री आरमरा ||२७||
मश्रीपण तप बड
ग रालप | वववणेकप वणेगळणे पण गणेलप |रनवकम रतपदरास पराप्त जरालप | उन्मनश्रीपद ||२८||
ववजरानश्रीग्रं रराहहलप जरान| ध्यणेयणे रराहहलप ध्यरान |सकळ कराग्रंहरग्रं करायरार्वकरारण| पराहबोन सराग्रंडडलप ||२९||
जन्ममरणराचप चगकलप | पराप अवघपचच बगडरालप |यणेमयरातनणेचप जरालप | रनसग्रंतरान ||३०||
रनबरद अवघराचच तगटलरा| ववचरारप मबोक्षि पराप्त जरालरा |जन्म सराथर्वकचच वराटलरा| सकळ कराग्रंहरग्रं ||३१||
नरानरा ककग्रं त रनवरारलणे| धबोकणे अवघणेचच तगटलणे |जरानवववणेकप परावन जरालप | बहगत लबोक ||३२||
परततपरावनराचणे दरास| तणेहह परावन कररतश्री जगरास |ऐसश्री हणे पचचत मनरास| बहगतराग्रंच्यरा आलर ||३३||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे भक्ततनरूपणनराम समरास ततसररा ||३||१२. ३

www.samarthramdas400.in 308
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास चचौररा : वववदेकववैरराग्यतनरूपण

||शशरराम ||
महदराग्य हरातरासश्री आलप | परर भिबोगमग्रं नराहरग्रं जराणणतलप |तचैसप वचैरराग्य उरपन्न जरालप | परर वववणेक नराहरग्रं ||१||
आदळतप आफळतप | कष्टर हबोतप दशग खश्री हबोतप |ऐकतप दणे खतणे यणेतप| वचैरराग्य तणेणप ||२||
नरानरा पपग्रंचराच्यरा वबोढर ||नरानरा सग्रंकटप सराग्रंकडश्रीग्रं |सग्रंसरार सराग्रंडगनश्री दणे शधडश्री| हबोयणे तणेणप ||३||
तबो चचग्रंतणेपरासमन सगटलरा| परराधणेनतणेपरासगरन पळरालरा |दशग खरयरागप मबोकळरा जरालरा| रबोगश्री जचैसरा ||४||
परर तबो हबोऊग्रं नयणे मबोकराट| नष्ट भ्रष्ट आणण चराट |सश्रीमराच नराहरग्रं सचैरराट| गगरग्रं जकसप ||५||
वववणेकपववण वचैरराग्यणे कणेलप | तरर अवववणेकप अनथर्गीं घरातलप |अवघप वणेथचर्व च गणेलप| दबोहहग्रंकडणे ||६||
नरा पपग्रंच नरा परमराथर्व| अवघप कजणपचच जरालप वणेथर्व |अवववणेकप अनथर्व| ऐसरा कणेलरा ||७||
कराग्रं वणेथचर्व च जरान बडबडडलरा| परर वचैरराग्ययबोग नराहरग्रं घडलरा |जचैसरा कराररागह
म रग्रं अडकलरा| पगरषराथर्व सराग्रंगणे ||८||
वचैरराग्यपववण जरान| तबो वणेथचर्व च सराभभिमरान |लबोभिदग्रं भिप घबोळसमन| करासराववस कणेलरा ||९||
स्वरान बराग्रंधलप तरर भिगग्रंकणे| तचैसरा स्वराथर्वमगळप चथग्रंकपपरराधश्रीक दणे खदों न सकणे| सराभभिमरानप ||१०||
हप यणेकपववण यणेक| तणेणप उगराच वराढणे शबोक |आतराग्रं वचैरराग्य आणण वववणेक| यबोग ऐकरा ||११||
वववणेकप अग्रंतररग्रं सगटलरा| वचैरराग्यप पपग्रंच तगटलरा |अग्रंतबरार्वह्य मबोकळरा जरालरा| रनशसग्रंग यबोगश्री ||१२||
जचैसप मगखप जरान बबोलणे| तचैसश्रीच सवप कक्रयरा चरालणे |दरक्षिरा दणे खबोनश्री चकककत जरालणे| सगचचस्मग्रंत ||१३||
आस्थरा नराहरग्रं तत्रिलबोकयराचश्री| कस्थतश्री बराणलर वचैरराग्यराचश्री |यणेरनवववणेकधरारणणेचश्री| सश्रीमरा नराहरग्रं ||१४||
सग्रंगश्रीत रसराळ हररककीतर्वन| तरालबद्ध तरानमरान |पणेमळ आवडश्रीचप भिजन| अग्रंतररापरासगनश्री ||१५||
तरकराळचच सन्मरागर्व लरागणे| ऐसरा अग्रंतररग्रं वववणेक जरागणे |वगत्रिरम व कररतराग्रं न भिग्रंगणे| सराहहरय परययराचप ||१६||
सन्मरागर जगरास भमळरालरा| म्हणणजणे जगदरश वबोळलरा |पसग्रंग पराहहजणे कळलरा| कबोणश्रीयणेक ||१७||
पखर वचैरराग्य उदरासश्रीन| परययराचप ब्रह्मजरान |स्नरानसग्रंध्यरा भिगवदजन| पण्
ग यमरागर्व ||१८||
वववणेकवचैरराग्य तप ऐसप| नस्
ग तप वचैरराग्य हप कराडवपसप |शबदजरान यणेभळलसप| आपणचच वराटणे ||१९||
म्हणतन वववणेक आणण वचैरराग्य| तप चच जराणणजणे महदराग्य |ररामदरास म्हणणे यबोग्य| सराधग जराणतश्री ||२०||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे वववदेकववैरराग्यतनरूपणनराम समरास चचौररा ||४||१२. ४
www.samarthramdas400.in 309
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास परासांचवरा : आत्मतनवदेदन

||शशरराम ||
रणे खणेचप गगग्रंडराळप कणेलप | मरात्रिगकराक्षिररग्रं शबद जरालणे |शबद मणेळऊन चरालणे| श्लबोक गद्य पबग्रंद ||१||
वणेदशरास्त्रिप पगरराणप | नरानरा कराव्यप रनरपणप |गग्रंथभिणेद अनगवरादणप | ककतश्री म्हणबोरन ||२||
नरानरा ऋषश्री नरानरा मतप | पराहदों जरातराग्रं असग्रंख्यरातप |भिराषरा भलपश्री जणेथ तणेथप| करायणे उणप ||३||
वगर्व ऋचरा शगरत स्मरम त| अधणे स्वगर्व स्तबक जरातश्री |पसग्रंग मरानप समरास पबोथश्री| बहगधरा नरामप ||४||
नरानरा पदप नरानरा श्लबोक| नरानरा बश्रीर नरानरा कडक |नरानरा सराख्यरा दबोहडणे अनणेक| नरामराभभिधरानप ||५||
डफगराणप मराचचगराणप | दग्रं डडगराणप कथरागराणप |नरानरा मरानप नरानरा जसनप | नरानरा खणेळ ||६||
ध्वरन घबोष नराद रणे खरा| चहगग्रं वराचरामध्यप दणे खरा |वराचरारपप हह ऐकरा| नरानरा भिणेद ||७||
उन्मणेष पररा ध्वरन पश्यग्रंरत| नराद मध्यमरा शबद चतथश्री |वचैखररपरासमन उमटतश्री| नरानरा शबदररनप ||८||
अकरार उकरार मकरार| अधर्वमरात्रिराचप अग्रंतर |औटमरात्रिरा तदनग्रंतर| बरावन मरात्रिगकरा ||९||
नरानरा भिणेद ररागजरान| नरम यभिणेद तरानमरान |अथर्वभिणेद तरवजरान| वववग्रंचनरा ||१०||
तरवराग्रंमध्यप मगख्य तरव| तप जराणरावप शगद्धसरव |अधर्वमरात्रिरा महरतरव| ममळमरायरा ||११||
नरानरा तरवप लराहरानथबोरणे | भमळबोन अष्टहह शरररप |अष्टधरा पकमतश्रीचप वरारप | रनघबोन जरातप ||१२||
वरारप नस्तराग्रं जप गगन| तचैसप परब्रह्म सघन |अष्ट दणे हराचप रनशर्वन| करन पराहरावप ||१३||
ब्रह्मराग्रंडवपग्रंडउभिरार| वपग्रंडब्रह्मराग्रंडसग्रंव्हरार |दबोहहवणेगळप सराररासरार| ववमळब्रह्म ||१४||
पदराथर्व जड आरमरा चग्रंचळ| ववमळब्रह्म तप रनश्चळ |वववरबोन ववरणे तरकराळ| तदप
म हबोयणे ||१५||
पदराथर्व मनप करायरा वराचरा| मश्री हरा अवघराचच दणे वराचरा |जड आरमरनवणेदनराचरा| ववचरार ऐसरा ||१६||
चग्रंचळकतरार्व तबो जगदरश| पराणश्रीमरात्रि तबो रयराचरा अग्रंश |रयराचरा तबोचच आपणरास| ठराव नराहरग्रं ||१७||
चग्रंचळ आरमरनवणेदन| यराचप सराग्रंचगतलप लक्षिण |कतरार्व दणे व तबो आपण| कबोठप चच नराहरग्रं ||१८||
चग्रंचळ चळणे स्वप्नराकरार| रनश्चळ दणे व तबो रनरराकरार |आरमरनवणेदनराचरा पकरार| जराणणजणे ऐसरा ||१९||
ठरावचच नराई चग्रंचळराचरा| तणेथप आधश्रीग्रं आपण कक चरा |रनश्चळ आरमरनवणेदनराचरा| वववणेक ऐसरा ||२०||
रतहहग्रं पकरारप आपण| नराहरग्रं नराहरग्रं दज
ग णेपण |आपण नस्तराग्रं मश्रीपण| नराहरग्रंच कबोठप ||२१||
www.samarthramdas400.in 310
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

पराहरातराग्रं पराहरातराग्रं अनम

ग रानलप | कळतराग्रं कळतराग्रं कळदों आलप |पराहरातराग्रं अवघपचच रनवराग्रंत जरालप | बबोलणप आतराग्रं ||२२||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे आत्मतनवदेदननराम समरास परासांचवरा ||५||१२. ५

www.samarthramdas400.in 311
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सहिरावरा : सकक ष्टक्रमतनरूपण

||शशरराम ||
ब्रह्म रनमर्वळ रनश्चळ| शराश्वत सरार अमळ ववमळ |अवकराश घन पबोकळ| गगनराऐसप ||१||
तयरास करणप नरा धरणप | तयरास जन्म नरा मरणप |तणेथप जराणणप नरा नणेणणप | सगन्यरातश्रीत ||२||
तप रचणेनरा नरा खचणेनरा| तप हबोयणेनरा नरा जरायणेनरा |मरायरातश्रीत रनरग्रं जनरा परारचच नराहरग्रं ||३||
पढ
ग प सग्रंकल्प उहठलरा| षडगगणणेश्वर बबोभलजणे रयरालरा |अधर्वरराररनटणे श्वररालरा| बबोभलजणेतप ||४||
सवरश्वर सवर्वज| सराक्षिश्री दष्टरा जरानघन |परणे श परमरारमरा जगजश्रीवन| ममळपर
ग ष ||५||
तणे ममळमरायरा बहगगगणश्री| अधबोमगखप गगणक्षिबोभभिणश्री |गण
ग त्रियणे रतजपरासमरन| रनमरार्वण जरालणे ||६||
पगढप ववष्णग जरालरा रनमरार्वण| जराणतश्रीकळरा सरवगगण |जबो कररतराहणे पराळण| त्रिचैलबोकयराचप ||७||
पगढप जराणश्रीवनणेणश्रीवभमचशत| ब्रह्मरा जराणरावरा नणेमस्त |रयराच्यरा गगणप उरपकरत हबोत| भिगवनत्रिक ||८||
पगढप रद तमबोगगण| सकळ सग्रंव्हरारराचप करारण |सकळ कराग्रंहरग्रं कतरपण| तणेथपचच आलप ||९||
तणेथमन पगढप पग्रंचभिमतप| परावलरग्रं पष्ट दशणेतप |अष्टधरा पकमतश्रीचप स्वरप तप | मगळश्रीग्रंच आहणे ||१०||
रनश्चळश्रीग्रं जरालप चळण| तप चच वरायबोचप लक्षिण |पग्रंचभिमतप आणण तत्रिगगण| समक्ष्म अष्टधरा ||११||
आकराश म्हणणजणे अग्रंतररारमरा| परययप पराहवरा महहमरा |रयरा आकराशरापरासमन जन्मरा| वरायबो आलरा ||१२||
तयरा वरायबोच्यरा दबोनश्री झगळगकरा| उष्ण सश्रीतळ ऐकरा |सश्रीतळरापरासमन तराररा मयग्रंकरा| जन्म जरालरा ||१३||
उष्णरापरासमन रवव वन्हर| ववद्यगल्यतरा आहदकररन |सश्रीतळ उष्ण भमळबोरन| तणेज जराणरावप ||१४||
तयरा तणेजरापरासमन जरालप आप| आप आळबोन पथ्
म वश्रीचप रप |पगढप औषधश्री अममप| रनमरार्वण जराल्यराग्रं ||१५||
औषधश्रीपरासमन नरानरा रस| नरानरा बश्रीज अन्नरस |चतऱ्यराभस लक्षि यबोनश्रीच वरास| भिममग्रंडळश्रीग्रं ||१६||
ऐसश्री जरालर सष्म टररचनरा| ववचरार आणणलरा पराहहजणे मनरा |परययपववण अनगमरानरा| परात्रि हबोईजणे ||१७||
ऐसरा जरालरा आकरार| यणेणपचच न्यरायप सग्रंव्हरार |सराररासरारववचरार| यरास बबोभलजणे ||१८||
जप जप जणेथमन रनमरार्वण जरालप | तप तप तणेथपचच रनमरालप |यणेणपचच न्यरायप सग्रंव्हरारलप | मराहरापळई ||१९||
आद्य मध्य अवसरान| जप शराश्वत रनरग्रं जन |तणेथप लरावरावप अनगसग्रंधरान| जराणतणे पगरषश्रीग्रं ||२०||
हबोत जरातणे नरानरा रचनरा| परर तणे कराग्रंहरग्रंच तगणेनरा |सराररासरार ववचरारणरा| यराकरारणप ||२१||

www.samarthramdas400.in 312
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

दष्टरा सराक्षिश्री अग्रंतररारमरा| सवर्वत्रि बबोलतश्री महहमरा |परर हणे सवर्वसराकक्षिणश्री अवस्तरा मराग्रं| परययप पराहवश्री ||२२||
मगळरापरासमन सणेवटवरर| अवघश्री मरायणेचश्री भिरबोवरर |नरानरा ववद्यरा कळराकग्रंग सरर| तयणेमधप ||२३||
जबो उपराधश्रीचरा सणेवट परावणेल| रयरास भ्रम ऐसप वराटणे ल |जबो उपराधश्रीमध्यप आडकणेल| रयरास कराहढतरा कवण ||२४||
वववणेक परययराचश्रीग्रं करामप | कचैसश्रीग्रं घडतश्रील अनम
ग रानभ्रमप |सराररासरारववचरारराचणेन सग्रंभ्रमप | पराववजणे ब्रह्म ||२५||
ब्रह्मराग्रंडश्रीच
ग्रं णे मराहराकरारण| तणे मळ
ग मरायरा जराण |अपण
म रार्वस म्हणतश्री ब्रह्म पण र्व वववणेकहरन ||२६||
म |
सष्म टरमधप बहगजन| यणेक भिबोचगतश्री नप
म रासन |यणेक ववष्ठरा टराककतश्री जराण| परयणेक्षि आतराग्रं ||२७||
ऐसणे उदग्रं ड लबोक असतश्री| आपणरास थबोर म्हणतश्री |परर तणे वववणेककी जराणतश्री| सकळ कराग्रंहरग्रं ||२८||
ऐसरा आहणे समराचरार| करारण पराहहजणे ववचरार |बहगतराग्रंच्यरा बबोलप हरा सग्रंसरार| नरासग्रंम नयणे ||२९||
पगस्तकजरानप रनश्चयणे धरणप | तरर गगर करासयरा करणप |यराकरारणप वववरणप | आपगल्यरा परययप ||३०||
जबो बहगतराग्रंच्यरा बबोलप लरागलरा| तबो नणेमस्त जराणरावरा बगडरालरा |यणेक सराहणे ब नस्तराग्रं कबोणरालरा| मगश्यराररा मगरावरा
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सकक ष्टक्रमतनरूपणनराम समरास सहिरावरा ||६||१२. ६

www.samarthramdas400.in 313
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सरातवरा : ववषयत्यराग

||शशरराम ||
न्यरायप रनष्ठगर बबोलणप | बहगतराग्रंस वराटणे कग्रंटराळवराणप |मळमळ कररतराग्रं जणेवणप | ववहहत नव्हणे ||१||
बहगतश्रीग्रं ववषय रनग्रंहदलणे| आणण तणेचच सणेववत गणेलणे |ववषयरयरागप दणे ह चरालणे| हप तदों घडणेनरा ||२||
बबोलणप यणेक चरालणप यणेक| रयराचप नराग्रंव हरन वववणेक |यणेणप कररतराग्रं सकळ लबोक| हराग्रंसदों लरागतश्री ||३||
ववषयरयरागप ववण तदों कराग्रंहरग्रं| परलबोक तबो पराप्त नराहरग्रं |ऐसप बबोलणप ठराई ठराई| बरप पराहरा ||४||
पपग्रंचश्री खरातश्री जणेववतश्री| परमराथर करायणे उपवरास कररतश्री |उभियतरा सराररखणे हदसतश्री| ववषयराववषई ||५||
दणे ह चरालतराग्रं ववषय रयरागश्री| ऐसरा कबोण आहणे जगश्रीग्रं |यराचरा रनवरार्वह मजलरागश्रीग्रं| दणे वप रनरबोपरावरा ||६||
ववषय अवघरा रयरागरावरा| तररच परमराथर्व कररावरा |ऐसप पराहरातराग्रं गबोवरा| हदसतबो ककग्रं ||७||
ऐसरा शबोतरा अनगवरादलरा| वकतरा उरतर दणे तरा जरालरा |सरावध हबोऊन मन घरालरा| यणेतद्ववषई ||८||
वचैरराग्यप कररावरा रयराग| तररच परमराथर्वयबोग |पपग्रंचरयरागप सवर्व सराग्रंग| परमराथर्व घडणे ||९||
मरागप जरानश्री हबोऊन गणेलणे| तप हहग्रं बहगत कष्ट कणेलणे |तरर मग ववख्यरात जरालणे| भिममग्रंडळश्रीग्रं ||१०||
यणेर मरसर कररतराग्रंच गणेलरग्रं| अन्न अन्न म्हणतराग्रं मणेलरग्रं |ककरयणेक भ्रष्टलरग्रं| पबोटरासराठठीग्रं ||११||
वचैरराग्य मगळश्रीग्रंहमन नराहरग्रं| जरान परययराचप नराहरग्रं |सगचच आचरार तबोहह नराहरग्रं| भिजन कक चप ||१२||
ऐसणे पकराररचणे जन| आपणरास म्हणतश्री सज्जन |पराहदों जरातराग्रं अनगमरान| अवघराच हदसणे ||१३||
जयरास नराहरग्रं अनगतराप| हप चच यणेक पमवप
र्व राप |क्षिणक्ष्णरा ववक्षिणेप| परराधश्रीकपणप ||१४||
मज नराहरग्रं तगज सराजणेनरा| हप तदों अवघप ठराउकप आहणे जनरा |खरारयरास नखरातप दणे खदों सकणेनरा| ऐसप आहणे ||१५||
भिराग्यपर
ग ष थबोर थबोर| रयरास रनग्रंहदतश्री हदवराळखबोर |सरावरास दणे खतराग्रं चबोर| चफर्वडश्री जचैसरा ||१६||
वचैरराग्यपरतप नराहरग्रं भिराग्य| वचैरराग्य नराहरग्रं तप अभिराग्य |वचैरराग्य नस्तराग्रं यबोग्य| परमराथर्व नव्हणे ||१७||
परययणेजरानश्री वश्रीतररागश्री| वववणेकबळप सकळ रयरागश्री |तबो जराणश्रीजणे मराहराग्रंयबोगश्री| ईश्वरर पर
ग ष ||१८||
अष्टमरा भसद्धश्रीचश्री उपणेक्षिरा| करन घणेतलर यबोगदरक्षिरा |घरबोघररग्रं मरागणे भभिक्षिरा| मराहरादणे व ||१९||
ईश्वरराचश्री बरराबरर| कचैसरा कररल वणेषधरारर |म्हणबोरनयराग्रं सगट सरर| हबोत नराहरग्रं ||२०||
उदरास आणण वववणेक| रयरास शबोचधतश्री सकळ लबोक |जचैसप लरालचश्री मख
म र्व रग्रं क| तप दचै न्यवराणप ||२१||
www.samarthramdas400.in 314
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

जणे ववचराररापरासमन चणेवलणे| जणे आचराररापरासमन भ्रष्ठलणे |वववणेक करग्रं ववसरलणे| ववषयलबोभिश्रीग्रं ||२२||
भिजन तरर आवडणेनरा| परग श्चणर्व कदरावप घडणेनरा |भिल्यराग्रंस रयराग्रंस पडणेनरा| यणेतकन्नभमरय ||२३||
वचैरराग्यप करन भ्रष्टणे नरा| जरान भिजन सराग्रंडडनरा |ववरपन्न आणण वराद घणेनरा| ऐसरा थबोडरा ||२४||
कष्ट कररतराग्रं सणेत वपकणे| उग्रं च वस्त तरकराळ ववकणे |जराणरयरा लबोकराग्रंच्यरा कततगकप| उड्यरा पडतश्री ||२५||
यणेर तणे अवघणेचच मग्रंदलणे| दरग राशणेनप खबोटणे जरालणे |करानकदोंडप जरान कणेलप | भ्रष्टराकरारप ||२६||
सबळ ववषय रयरागणप | शगद्ध करायरार्वकरारण घणेणप |ववषयरयरागराचश्रीग्रं लक्षिणप | वबोळखरा ऐसश्रीग्रं ||२७||
सकळ कराग्रंहरग्रं कतरार्व दणे व| नराहरग्रं पकमतश्रीचरा ठराव |वववणेकराचरा अभभिपराव| वववणेककी जराणतश्री ||२८||
शमररवववषई खडतर| रयरास मरारनतश्री लराहरानथबोर |करामगरार आणण आग्रंगचबोर| यणेक कचैसरा ||२९||
रयरागरारयराग तराककर्वक जराणणे| बबोलराऐसप चरालदों जराणणे |वपग्रंडब्रह्मराग्रंड सकळ जराणणे| यणेथरायबोग्य ||३०||
ऐसरा जबो सवर्वजराणतरा| उरतमलक्षिणश्री पगरतरा |तयराचणेरन सराथर्वकतरा| सहजचच हबोयणे ||३१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे ववषयत्यरागतनरूपणनराम समरास सरातवरा ||७||१२. ७

www.samarthramdas400.in 315
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास आठवरा : कराळरूपतनरूपण

||शशरराम ||
ममळमरायरा जगदणे श्वर| पगढप अष्टधणेचरा ववस्तरार |सकम ष्टक्रमप आकरार| आकरारलरा ||१||
हप अवघपच नस्तराग्रं रनमर्वळ| जचैसप गगन अग्रंतरराळ |रनरराकराररग्रं कराळवणेळ| कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं ||२||
उपराधश्रीचरा ववस्तरार जरालरा| तणेथप कराळ हदसबोन आलरा |यणेरवश्रीग्रं पराहरातराग्रं कराळरालरा| ठरावचच नराहर ||३||
यणेक चग्रंचळ यणेक रनश्चल| यरावणेगळरा कबोठप कराळ |चग्रंचळ आहणे तरावरकराळ| कराळ म्हणरावप ||४||
आकराश म्हणणजणे अवकराश| अवकराश बबोभलजणे ववलग्रंबरास |रयरा ववलग्रंबरप कराळरास| जराणबोरन घ्यरावप ||५||
समयरार्वकररतराग्रं ववलग्रंब कळणे | गणनरा सकळराग्रंचश्री आकळणे |पळरापरासमन रनवळणे | यगगपररयग्रंत ||६||
पळ घहटकरा पहर हदवस| अहबोररात्रि पक्षि मरास |शड्मरास वरर यगगरास| ठराव जरालरा ||७||
क्रणेत त्रिणेत द्वरापरार कळश्री| सग्रंख्यरा चराभललर भिममग्रंडळश्री |दणे वराग्रंचश्रीग्रं आयगष्यप आगळश्रीग्रं| शरास्त्रिश्रीग्रं रनरबोवपलरग्रं ||८||
तणे दणे वत्रियराचश्री खटपट| समक्ष्मरपप ववलगट |दग्रं डक सराग्रंडडतराग्रं चटपट| लबोकराग्रंस हबोतणे ||९||
भमचशत तत्रिगगण रनवडणेनरा| तणेणप आद्यग्रंत सकम ष्टरचनरा |कबोण थबोर कबोण सरानरा| कचैसरा म्हणरावरा ||१०||
असबो हरग्रं जराणरयराचश्रीग्रं करामप | नणेणतरा उगराच गगग्रंतणे भ्रमप |परययणे जराणजराणदों वमर| ठराई पराडरावश्रीग्रं ||११||
उरपन्नकराळ सकम ष्टकराळ| कस्थरतकराळ सग्रंव्हरारकराळ |आद्यग्रंत अवघरा कराळ| ववलग्रंबरपश्री ||१२||
जप जप जयणे पसग्रंगश्रीग्रं जरालप | तणेथप कराळराचप नराग्रंव पडडलप |बरप नसणेल अनगमरानलप | तरर पगढप ऐकरा ||१३||
पजन्यकराळ शश्रीतकराळ| उष्णकराळ सग्रंतबोषकराळ |सगखदशग खआनग्रंदकराळ| परययणे यणेतबो ||१४||
परातशकराळ मराध्यरानकराळ| सरायग्रंकराळ वसग्रंतकराळ |पवर्वकराळ कहठणकराळ| जराणणजणे लबोककीग्रं ||१५||
जन्मकराळ बराळरवकराळ| तरारण्यकराळ वध
म राप्यकराळ |अग्रंतकराळ ववषमकराळ| वणेळरपप ||१६||
सगकराळ आणण दष्ग कराळ| पदबोषकराळ पण्
ग यकराळ |सकळ वणेळरा भमळबोन कराळ| तयरास म्हणरावप ||१७||
असतप यणेक वराटतप यणेक| रयराचप नराग्रंव हरन वववणेक |नरानरा पवरम तश्रीचणे लबोक| पवकम रत जराणतश्री ||१८||
पवकम रत चरालणे अधबोमगखप| रनवकम रत धरावणे ऊधर्वमगखप |ऊधर्वमगखप नरानरा सख
ग प | वववणेककी जराणतश्री ||१९||
ब्रह्मराग्रंडरचनरा जणेथमन जरालर| तणेथप वववणेककी दृकष्ट घरालर |वववरतराग्रं वववरतराग्रं लराधलर| पव
म रार्वपर कस्थरत ||२०||
पपग्रंचश्री असबोन परमराथर्व पराहणे | तबोहह यणे कस्थतश्रीतप लराहणे |परारबधयबोगप करन रराहणे | लबोकराग्रंमधप ||२१||
www.samarthramdas400.in 316
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सकळराग्रंचणे यणेकचच ममळ| यणेक जराणतणे यणेक बराष्कळ |वववणेकप करन तरकराळ| परलबोक सराधरावरा ||२२||
तररच जन्मराचप सराथर्वक| भिलणे पराहरातश्री उभियणे लबोक |करारण मगळश्रीग्रंचरा वववणेक| पराहहलरा पराहहजणे ||२३||
वववणेकहरन जणे जन| तणे जराणरावणे पशस
ग मरान |रयराग्रंचणे ऐकतराग्रं भिराषण| परलबोक कक चरा ||२४||
बरप आमचप करायणे गणेलप| जप कणेलप तप फळरास आलप |पणेररलप तप उगवलप | भिबोचगतश्री आतराग्रं ||२५||
पढ
ग प हह करर तबो परावणे| भिककतयबोगप भिगवग्रंत फरावणे |दणे व भिकत भमळतराग्रं दण
ग रावप | समराधरान ||२६||
ककीरतर्व करन नराहरग्रं मणेलणे| उगणेच आलणे आणण गणेलणे |शराहराणणे हबोऊन भिल
ग लणे| करायणे सराग्रंगवप ||२७||
यणेथश्रील यणेथप अवघपचच रराहरातप | ऐसप परययरास हणे तप |कबोण करायणे घणेऊन जरातप | सराग्रंगरानरा कराग्रं ||२८||
पदराथर्गीं असरावप उदरास| वववणेक पराहरावरा सरावकरास |यणेणपकररतराग्रं जगदरश| अलभ्य लराभिणे ||२९||
जगदरशरापरतरा लराभि नराहरग्रं| करायरार्वकरारण सवर्व कराग्रंहरग्रं |सग्रंसरार कररत असतराग्रंहह| समराधरान ||३०||
मरागराग्रं हबोतणे जनकराहदक| रराज्य कररतराग्रंहह अनणेक |तचैसणेचच आतराग्रं पगण्यश्लबोक| ककरयणेक असतश्री ||३१||
रराजरा असतराग्रं मरम यग आलरा| लक्षि कबोटर कबगल जरालरा |तरर सबोडडनरा तयरालरा| मरम य कराग्रंहरग्रं ||३२||
ऐसप हप परराधणेन कजणप | यरामधप दख
ग णप बराहराणप |नरानरा उद्वणेग चचग्रंतरा करणप | ककतश्री म्हणबोरन ||३३||
हराट भिरलरा सग्रंसरारराचरा| नफरा पराहरावरा दणे वराचरा |तररच यरा कष्टराचरा| पररयरायणे हबोतबो ||३४||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे कराळरूपतनरूपणनराम समरास आठवरा ||८||१२. ८

www.samarthramdas400.in 317
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास नववरा : यत्नमशकवण

||शशरराम ||
दब
ग ल
र्व नराचरारर वबोडगस्त| आळसश्री खरादराड ररणगस्त |ममखप
र्व णप अवघप वणेस्त| कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं ||१||
खरायरा नराहरग्रं जणेवरायरा नराहरग्रं| लणेयरा नराहरग्रं नणेसरायरा नराहरग्रं |अग्रंथररायरा नराहरग्रं पराग्रंघररायरा नराहरग्रं| कदोंपट नराहरग्रं अभिरागश्री
सबोयणेरणे नराहरग्रं धरायणेरणे नराहरग्रं| इष्ट नराहरग्रं भमत्रि नराहरग्रं |पराहरातराग्रं कबोठप वबोळखश्री नराहरग्रं| आशयपववण परदणे सश्री ||३||
तणेणप कचैसप कररावप | करायणे जश्रीवपसश्रीग्रं धररावप |वराचरावप ककग्रं मररावप | कबोण्यरा पकरारप ||४||
ऐसप कबोणश्रीयणेकप पगभसलप | कबोणश्रीयणेकप उरतर हदधलप |शबोतश्रीग्रं सरावध ऐककलप | पराहहजणे आतराग्रं| ५||
लराहरान थबोर कराम कराग्रंहरग्रं| कणेल्यरावणेगळप हबोत नराहरग्रं |करग्रं ट्यरा सरावध पराहरग्रं| सदणे व हबोसश्री ||६||
अग्रंतररग्रं नराहरग्रं सरावधरानतरा| यणेरन ठराकणेनरा पगरतरा |सगखसग्रंतबोषराचश्री वरातरार्व| तणेथप कक चश्री ||७||
म्हणबोन आळस सबोडरावरा| यणेरन सराक्षिणेपप जबोडरावरा |दकग श्चतपणराचरा मबोडरावरा| थराररा बळप ||८||
परातशकराळश्रीग्रं उठत जरावप | परातशस्मरराभम कररावप |रनरय नणेमप स्मररावप | पराठराग्रंतर ||९||
मरागश्रील उजळणश्री पगढप पराठ| नणेम धररावरा रनकट |बराष्कळपणराचश्री वटवट| करग्रंच नयणे ||१०||
हदशणेकडणे दरग र जरावप | सगचचस्मग्रंत हबोऊन यरावप |यणेतराग्रं कराग्रंहरग्रं तरर आणरावप | ररतप खबोटप ||११||
धमतवस्त्रिप घरालरावश्रीग्रं वपळमन| कररावप चरणक्षिराळण |दणे वदशर्वन दणे वराचर्वन| यणेथरासराग्रंग ||१२||
कराग्रंहरग्रं फळराहरार घ्यरावरा| पगढप वणेवसरायणे कररावरा |लबोक आपलरा पररावरा| म्हणत जरावरा ||१३||
सगग्रंदर अक्षिर ल्यराहरावप | पष्ट नणेमस्त वराचरावप |वववरवववरदों जराणरावप | अथरारतर ||१४||
नणेमस्त नणेटकप पस
ग रावप | ववशद करन सराग्रंगरावप |परययपववण बबोलरावप | तप चच पराप ||१५||
सरावधरानतरा असरावश्री| नश्रीरतमयरार्वद रराखरावश्री |जनरास मरानणे ऐसश्री कररावश्री| कक्रयराभसवद्ध ||१६||
आभलयराचप समराधरान| हररकथरा रनरपण |सवर्वदरा पसग्रंग पराहबोन| वतर्वत जरावप ||१७||
तराळ धराटर मगदरा शगद्ध| अथर्व पमयणे अन्वयणे शगद्ध |गद्यपद्यप दृष्टराग्रंत शगद्ध| अन्वयराचणे ||१८||
गराणप वराजवणप नराचणप | हस्तन्यरास दराखवणप |सभिरारग्रं जकप वचनप | आडकथरा छिग्रं दबग्रंद ||१९||
बहगतराग्रंचप समराधरान रराखरावप | बहगतराग्रंस मरानणेल तप बबोलरावप |ववलग पडदों नणेदरावप | कथणेमधप ||२०||
लबोकराग्रंस उदग्रं ड वराजश्री आणग्रंम नयणे| लबोकराग्रंचणे उकलरावप हृदयणे |तरर मग स्वभिरावप हबोयणे| नरामघबोष ||२१||
www.samarthramdas400.in 318
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

भिककत जरान वचैरराग्य यबोग| नरानरा सराधनराचणे पयबोग |जणेणप तगटणे भिवरबोग| मननमरात्रिप ||२२||
जचैसप बबोलणप बबोलरावप | तचैसपचच चरालणप चरालरावप |मग महग्रं तलरळरा स्वभिरावप | आग्रंगश्रीग्रं बराणणे ||२३||
यकग कतवश्रीण सराकजररा यबोग| तबो दरग राशणेचरा रबोग |सग्रंगतश्रीच्यरा लबोकराग्रंचरा भिबोग| उभिरा ठणे लरा ||२४||
ऐसप न कररावप सवर्वथरा| जनरास परावऊग्रं नयणे वणेथरा |हृदई चचग्रंतरावप समथर्व| रघन
ग राथजश्रीसश्री ||२५||
उदरासवकम रतस मरानवणे जन| ववशणेष कथरारनरपण |ररामकथरा ब्रह्मराग्रंड भिणेदन
म | पचैलराड न्यरावश्री ||२६||
सराग्रंग महग्रं तश्री सग्रंगश्रीत गराणप | तणेथप वचैभिवरास कराय उणप |नभिरामराजश्री तरारराग्रंगणप | तचैसणे लबोक ||२७||
आकलबग्रंद नराहरग्रं जणेथप| अवघपचच ववश्कभळत तणेथप |यणेकप आकलणेववण तप | करायणे आहणे ||२८||
घरालमन अकलणेचरा पवराड| व्हरावप ब्रह्मराग्रंडराहमन जराड |तणेथप कचैचप आणणलणे द्वराड| करग्रं टपण ||२९||
यणेथप आशग्रंकरा कफटलर| बगवद्ध यणेरनश्रीग्रं पवणेशलर |कराग्रंहरग्रंयणेक आशरा वराढलर| अग्रंतशकणर ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे यत्नमशकवणनराम समरास नववरा ||९||१२. ९

www.samarthramdas400.in 319
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दहिरावरा : उत्तमपघरुषतनरूपण

||शशरराम ||
आपण यणेथणेष्ट जणेवणप | उरलप तप अन्न वराटणप |परग्रं तग वरायरा दवडणप | हरा धमर्व नव्हणे ||१||
तचैसप जरानप तप्म त व्हरावप | तप चच जरान जनरास सराग्रंगरावप |तरतणेन बड
ग दों नणेदरावप | बड
ग तयरासश्री ||२||
उरतम गगण स्वयप घ्यरावणे| तणे बहगतराग्रंस सराग्रंगरावणे |वतर्वल्यराववण बबोलरावणे| तणे शबद भमथ्यरा ||३||
स्नरान सग्रंध्यरा दणे वराचर्वन| यणेकराग कररावप जपध्यरान |हररकथरा रनरपण| कणेलप पराहहजणे ||४||
शररर परबोपकराररग्रं लरावरावप | बहगतराग्रंच्यरा करायरार्वस यरावप |उणप पडदों नणेदरावप | कबोणणयणेकराचप ||५||
आडलणे जराकसलप जराणरावप | यथरानशककत करामरास यरावप |मद म वचनप बबोलत जरावप | कबोणश्रीयणेकरासश्री ||६||
दस
ग ऱ्यराच्यरा दशग खप दशग खवरावप | परसग्रंतबोषप सगखश्री व्हरावप |पराणश्रीमरात्रिरास मणेळऊन घ्यरावप | बऱ्यरा शबदप ||७||
बहगतराग्रंचणे अन्यरायणे क्ष्मरावणे| बहगतराग्रंचणे करायर्वभिराग कररावणे |आपल्यरापररस व्हरावणे| परारखणे जन ||८||
दस
ग ऱ्यराचप अग्रंतरजराणरावप | तदनस ग रारचच वतरार्ववप |लबोकराग्रंस पररकक्षित जरावप | नरानरा पकरारप ||९||
नणेमकचच बबोलरावप | तरकराळचच परतवचन द्यरावप |कदरापश्री ररागरास न यरावप | क्ष्मरारपप ||१०||
आलस्य अवघराच दवडरावरा| यणेरन उदग्रं डचच कररावरा |शबदमरसर न कररावरा| कबोणश्रीयणेकराचरा ||११||
उरतम पदराथर्व दस
ग ऱ्यरास द्यरावरा| शबद रनवडमन बबोलरावरा |सरावधपणप कररत जरावरा| सग्रंसरार आपलरा ||१२||
मरणराचप स्मरण असरावप | हररभिकतश्रीस सरादर व्हरावप |मरबोन ककीतरस उरवरावप | यणेणप पकरारप ||१३||
नणेमकपणप वतर लरागलरा| तबो बहगतराग्रंस कळदों आलरा |सवर्व आजर्ववश्री तयरालरा| करायणे उणप ||१४||
ऐसरा उरतम गगणश्री ववशणेष| तयरास म्हणरावप पगरष |जयराच्यरा भिजनप जगदरश| तप्म त हबोयणे ||१५||
उदग्रं ड चधशकरारन बबोलतश्री| तरर चळदों नणेदरावश्री शराग्रंरत |दज
ग न
र्व रास भमळबोन जरातश्री | धन्य तणे सराधग ||१६||
उरतम गगणश्रीग्रं शग्रंघ
म रारलरा| जरानवचैरराग्यप शबोभिलरा |तबोचश्री यणेक जराणरावरा भिलरा| भिममग्रंडळश्रीग्रं ||१७||
स्वयप आपण कष्टरावप | बहगतराग्रंचप सबोभसत जरावप |णझजबोन ककीतरस उरवरावप | नरानरा पकरारप ||१८||
ककीतर पराहदों जरातराग्रं सगख नराहरग्रं| सगख पराहरातराग्रं ककीतर नराहरग्रं |ववचरारप ववण कबोठप चच नराहरग्रं| सरामराधरान ||१९||
परराग्रंतररास न लरावरावरा ढकरा| कदरावप पडदों नणेदरावरा चगकरा |क्षिमरासश्रीळ तयराच्यरा तगकरा| हरानश्री नराहरग्रं ||२०||
www.samarthramdas400.in 320
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

आपलप अथवरा पररावप | करायर्व अवघपच कररावप |पसग्रंगश्रीग्रं करामरास चगकवरावप | हप ववहहत नव्हणे ||२१||
बरप बबोलतराग्रं सगख वराटतप | हप तदों परयक्षि कळतप |आरमवत पररावप तप | मरानश्रीत जरावप || २२||
कहठण शबदप वराईट वराटतप | तप तदों परययरास यणेतप |तरर मग वराईट बबोलरावप तप | करायणे रनभमरय ||२३||
आपणरास चचमबोट घणेतलरा| तणेणप करासराववस जरालरा |आपणरावरन दस
ग ऱ्यरालरा| रराखत जरावप ||२४||
जणे दस
ग ऱ्यरास दशग ख करर| तणे अपववत्रि वचैखरर |आपणरास घरात करर| कबोणणयणेकणे पसग्रंगश्रीग्रं ||२५||
पणेररलप तणे उगवतप | बबोलण्यरासराररखप उरतर यणेतप |तरर मग ककर्वश बबोलरावप तप | करायणे रनभमरय ||२६||
आपल्यरा पर ग षराथर्ववचैभिवप | बहगतराग्रंस सगखश्री कररावप |परग्रं तग कष्टर कररावप | हणे रराक्षिणेसश्री कक्रयरा ||२७||
दग्रं भि दपर्व अभभिमरान| क्रबोध आणश्री कहठण वचन |हप अजरानराचप लक्षिण| भिगवद्गश्रीतपत बबोभललप ||२८||
जबो उरतम गगणप शबोभिलरा| तबोचच पगरष मराहरा भिलरा |ककरयणेक लबोक तयरालरा| शबोधश्रीत कफरतश्री ||२९||
कक्रयणेववण शबदजरान| तप चच स्वरानराचप वमन |भिलणे तणेथप अवलबोकन| कदरापश्री न कररतश्री ||३०||
मनरापरासमन भिककत करणप | उरतम गगण अगरय धरणप |तयरा मराहराग्रंपगरषराकरारणप | धगग्रंडश्रीत यणेतश्री ||३१||
ऐसरा जबो मराहरानगभिराव| तणेणप कररावरा समगदराव |भिककतयबोगप दणे वराचधदणे व| आपल
ग रा कररावरा ||३२||
आपण आवचचतप मरबोन जरावप | मग भिजन कबोणप कररावप |यराकरारणप भिजनरास लरावरावणे| बहगत लबोक ||३३||
आमचश्री परतजरा ऐसश्री| कराग्रंहरग्रं न मरागरावप भशष्यरासश्री |आपणरामरागप जगदरशरासश्री| भिजत जरावप ||३४||
यराकरारणप समगदराव| जरालरा पराहहजणे मबोहबोछिराव |हरातबोहरातश्रीग्रं दणे वराचधदणे व| वबोळणे सरा कररावरा ||३५||
आतरा समगदरायराकरारणप | पराहहजणेतश्री दबोनश्री लक्षिणप |शबोतश्रीग्रं यणेथप सरावधपणप | मन घरालरावप ||३६||
जणेणप बहगतराग्रंस घडणे भिककत| तणे हणे रबोकडश्री पबबोधशककत |बहगतराग्रंचप मनबोगत हरातश्रीग्रं| घणेतलप पराहहजणे ||३७||
मरागरा बबोभललणे उरतम गगण| तयरास मरारनतश्री पमराण |पबबोधशकतश्रीचप लक्षिण| पगढप चरालणे ||३८||
बबोलण्यरासराररखप चरालणप | स्वयप करन बबोलणप |तयराचश्रीग्रं वचनप पमराणप | मरारनतश्री जनश्रीग्रं ||३९||
जप जप जनरास मरानणेनरा| तप तप जनहह मरानश्रीनरा |आपण यणेकलरा जन नरानरा| सकम ष्टमधप ||४०||
म्हणबोन सराग्रंगरातश्री असरावणे| मरानत मरानत भशकवरावणे |हळग हळग सणेवटरा न्यरावणे| वववणेकरानप ||४१||
परग्रं तग हणे वववणेकराचश्रीग्रं करामप | वववणेककी कररल नणेमप |इतर तणे बरापगडणे भ्रमप | भिराग्रंडदोंच लरागलणे ||४२||
बहगतराग्रंसश्रीग्रं भिराग्रंडतराग्रं यणेकलरा| शचैन्यरावराग्रंचमन पगरवलरा |यराकरारणप बहगतराग्रंलरा| रराजश्री रराखरावप ||४३||

www.samarthramdas400.in 321
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे उत्तमपरु

घ षतनरूपणनराम समरास दहिरावरा ||१०||१२. १०
||दशक बराररावरा समराप्त ||

www.samarthramdas400.in 322
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||समरर ररामदरासरासांचरा दरासबबोध दशक १३ ||

||दशक तदेररावरा : नरामरूप ||१३||

समरास पहहिलरा : आत्मरानरात्मवववदेक
||शशरराम ||
आरमरानरारमवववणेक कररावरा| करन बररा वववररावरा |ववरबोन सदृढ धररावरा| जश्रीवरामधप ||१||
आरमरा कबोण अनरारमरा कबोण| रयराचप कररावप वववरण |तप चच आतराग्रं रनरपण| सरावध ऐकरा ||२||
च्यरारर खराणश्री च्यरारर वराणश्री| चतऱ्यराभस लक्षि जश्रीवपराणश्री |सग्रंख्यरा बबोभललर परग राणश्रीग्रं| वतर्वतश्री आतराग्रं ||३||
नरानरा पकराररचश्रीग्रं शरररप | सष्म टरग्रंत हदसतश्री अपरारप |तयरामधप रनधरार्वरप| आरमरा कवणग ||४||
दृष्टरमधप पराहरातबो| शवणरामध्यप ऐकतबो |रसनणेमध्यप स्वराद घणेतबो| परयक्षि आतराग्रं ||५||
घराणरामधप वरास घणेतबो| सवरारगश्री तबो स्पशर्वतबो |वराचणेमधप बबोलववतबो| जराणबोरन शबद ||६||
सरावधरान आणण चग्रंचळ| चहगग्रंकडणे चळवळ |यणेकलराचच चरालवश्री सकळ| इग्रंहदयपद्वराररा ||७||
परायणे चरालवश्री हरात हरालवश्री| भिक
म ग टर परालवश्री डबोळरा घरालवश्री |सग्रंकणेतखगणरा बबोलवश्री| तबोचच आरमरा ||८||
चधटराई लराजवश्री खराजवश्री| खदोंकवश्री वबोकवश्री थगग्रंकवश्री |अन्न जणेऊन उदक सणेवश्री| तबोचच आरमरा ||९||
मळममत्रिरयराग करर| शरररमरात्रि सरावरर |पवकम रत रनवकम रत वववरर| तबोचच आरमरा ||१०||
ऐकणे दणे खणे हगग्रंगणे चराखणे| नरानरा पकरारप वबोळखणे |सग्रंतबोष परावणे आणश्री धराकणे| तबोचच आरमरा ||११||
आनग्रंद ववनबोद उदणे ग चचग्रंतरा| करायरा छ्यरायरा मरायरा ममतरा |जश्रीववरवप परावणे नरानरा वणेथरा| तबोचच आरमरा ||१२||
पदराथरार्वचश्री आस्थरा धरर| जनश्रीग्रं वराईट बरप करर |आपल्यराग्रं रराखणे परराव्यराग्रं मरारर| तबोचच आरमरा ||१३||
यगध्यणे हबोतराग्रं दबोहरकडणे| नरानरा शररररग्रं वरावडणे |परस्परप पराडश्री पडणे| तबोचच आरमरा ||१४||
तबो यणेतबो जरातबो दणे हरग्रं वतर्वतबो| हरासतबो रडतबो पस्तरावतबो |समथर्व करग्रं टरा हबोतबो| व्यरापरासराररखरा ||१५||
हबोतबो लग्रंडश्री हबोतबो बळकट| हबोतबो ववद्यरावग्रंत हबोतबो धट |न्यरायणेवग्रंत हबोतबो उरधट| तबोचच आरमरा ||१६||
धश्रीर उदरार आणण कमपणेण| वणेडरा आणण ववचक्षिण |उछिक आणण सहहष्ण| तबोचच आरमरा ||१७||
ववद्यरा कगववद्यरा दबोहहकडणे| आनग्रंदरप वरावडणे |जणेथप तणेथप सवरारकडणे| तबोचच आरमरा ||१८||
www.samarthramdas400.in 323
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

रनजणे उठणे बचैसणे चरालणे| धरावणे धरावडश्री डबोलणे तबोलणे |सबोइरणे धरायणेरणे कणेलणे| तबोचच आरमरा ||१९||
पबोथश्री वराचश्री अथर्व सराग्रंगणे| तराळ धरर गराऊग्रं लरागणे |वराद वणेवराद वराउगणे| तबोचच आरमरा ||२०||
आरमरा नस्तराग्रं दणे हराग्रंतररग्रं| मग तप पणेत सचरराचररग्रं |दणे हसग्रंगप आरमरा कररग्रं| सवर्व कराग्रंहरग्रं ||२१||
यणेकपववण यणेक करायणे| करामरा नयणे वरायराग्रं जरायणे |म्हणबोरन हरा उपरायणे| दणे हयबोगप ||२२||
दणे ह अरनरय आरमरा रनरय| हराचच वववणेक रनरयरारनरय |अवघप समक्ष्मराचप कमरय| जराणतश्री जरानश्री ||२३||
वपग्रंडश्री दणे हधतरार्व जश्रीव| ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं दणे हधतरार्व भशव |ईश्वरतनच
ग तगष्टयणे सवर्व| ईश्वर धतरार्व ||२४||
तत्रिगगणरापतरार्व जबो ईश्वर| अधर्वनराररनटणे श्वर |सकळ सष्म टरचरा ववस्तरार| तणेथमन जरालरा ||२५||
बरवप ववचरारन पराहरग्रं| स्त्रिश्री पर
ग ष तणेथप नराहरग्रं |चग्रंचळरप यणेतप कराग्रंहरग्रं| परययरासश्री ||२६||
मगळश्रीग्रंहमन सपवटवरर| ब्रह्मराहद वपप्लरकरा दणे हधरारर |रनरयरारनरय वववणेक चतगररग्रं| जराणणजणे ऐसरा ||२७||
जड रततगकप अरनरय| आणण समक्ष्म रततगकप रनरय |यराहहमध्यप रनरयरारनरय| पगढप रनरबोवपलप ||२८||
स्थमळ समक्ष्म वबोलराग्रंडडलप | करारण मराहराकरारराण सराग्रंडडलप |ववरराट हहरण्यगभिर्व खग्रंडडलप | वववणेकरानप ||२९||
अव्यराकमत ममळपकमतश्री| तणेथप जराऊन बचैसलर वरम तश्री |तप वकम रत व्हरावयरा रनवकम रत| रनरपण ऐकरा ||३०||
आरमरानरारमरावववणेक बबोभललरा| चग्रंचळरारमरा परययरा आलरा |पगहढलणे समरासश्रीग्रं रनरबोवपलरा| सराररासरार ववचरार ||३१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे आत्मरानरात्मरावववदेकनराम समरास पहहिलरा ||१||१३. १

www.samarthramdas400.in 324
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दस
घ ररा : सराररासरारतनरूपण
||शशरराम ||
ऐकरा सराररासरार ववचरार| उभिरारलप जगडग्रंबर |रयराग्रंत कबोण सरार कबोण असरार| वववणेकप वबोळखरावरा ||१||
हदसणेल तप नरासणेल| आणण यणेईल तप जराईल |जप असतचच असणेल| तप चच सरार ||२||
मरागराग्रं आरमरानरारमरावववणेक बबोभललरा|अनरारमरा वबोळखबोन सराग्रंडडलरा|आरमरा जराणतराग्रं लरागलरा|मगळश्रीग्रंचरा ममळतग्रंतग ||३||
मगळश्रीग्रं जणे रराहहलर वकम रत| जरालर पराहहलणे रनवकम रत |सराररासरार ववचरार शबोतश्रीग्रं| बररा पराहरावरा ||४||
रनरयरारनरय वववणेक कणेलरा| आरमरा रनरयसरा रनवडडलरा |रनवत
म श्रीरपप हणे त उरलरा| रनरराकराररग्रं ||५||
हणे त म्हणणजणे तबो चग्रंचळ| रनगगण
र्व म्हणणजणे रनश्चळ |सराररासरारववचरारप चग्रंचळ| हबोऊन जरातप ||६||
चळणे म्हणबोरन तप चग्रंचळ| न चळणे म्हणबोरन रनश्चळ |रनश्चळश्रीग्रं उडणे चग्रंचळ| रनश्चयणेसश्रीग्रं ||७||
जरान आणण उपरासनरा| दबोनश्री यणेकचच पराहरानरा |उपरासनणेकररतराग्रं जनरा| जगबोद्धरार ||८||
दष्टरा सराक्षिश्री जराणतरा| जरानधन चचैतन्यसरतरा |जरान दणे वचच तरवतरा| बरप पराहरा ||९||
रयरा जरानराचप ववजरान हबोतप | शबोधमन पराहरा बहगत मतप |चग्रंचळ अवघप नरासतप | यणेणप पकरारप ||१०||
नराभसवग्रंत नरासणेल ककग्रं नरासणेनरा|ऐसरा अनगमरानचच आहणे मनरा|तरर तबो पगरष सहसरा जरानरा|अचधकरार नव्हणे ||११||
रनरय रनश्चयणे कणेलरा| सग्रंदणेह उरतचच गणेलरा |तरर तबो जराणरावरा वराहरावलरा| मराहरा मग
म जळश्रीग्रं ||१२||
क्षियणेचच नराहरग्रं जबो अक्षिई| व्यरापकपणप सवरार ठराई |तणेथणे हणे त सग्रंदणेह नराहरग्रं| रनववर्वकराररग्रं ||१३||
जप उदग्रं ड घनदराट| आद्य मध्य सणेवट |अचळ अढळ अतगट| जचैसप तचैसप ||१४||
पराहरातराग्रं जचैसप गगन| गगनराहमन तप सघन |जनचच नराहरग्रं रनरग्रं जन| सदबोहदत ||१५||
चमर्वचक्षिग जरानचक्षिग| हरा तदों अवघराच पव
म प
र्व क्षिग |रनगगण
र्व ठराईचरा अलक्षिग| लक्षिवणेनरा ||१६||
सग्रंगरयरागप ववण कराग्रंहरग्रं| परब्रह्म हबोणरार नराहरग्रं |सग्रंगरयराग करन पराहरग्रं| मतन्यगभिरार्व ||१७||
रनशर्वतराग्रं अवघपचच रनशर्वलप| चग्रंचळ रततगकप रनघबोन गणेलप |रनश्चळ परब्रह्म उरलप | तप चच सरार ||१८||
आठवरा दणे ह मळ
म मरायरा| रनशर्मोन गणेल्यरा अष्टकरायरा |सराधग सराग्रंगतश्री उपरायरा| कमपराळगपणप ||१९||
सबोहग्रं हग्रं सरा तरवमसश्री| तप ब्रह्म तमग्रं आहणे सश्री |ववचरार पराहरातराग्रं कस्थरत ऐसश्री| सहजचच हबोतणे || २०||
सराधक असबोन ब्रह्म उरलप | तणेथप वकम रतसगन्य जरालप |सराररासरार ववचराररलप | यणेणप पकरारप ||२१||
www.samarthramdas400.in 325
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

तप तरापणेनरा नरा रनवणेनरा| उजळणे नरा नरा कराळवग्रंडणेनरा |डहगळणे नरा नरा रनवळणे नरा| परब्रह्म तप ||२२||
हदसणेनरा नरा भिरासणेनरा| उपजणेनरा नरा नरासणेनरा |तप यणेनरा नरा जराईनरा| परब्रह्म तप ||२३||
तप भभिजणेनरा नरा वराळणे नरा| तप ववझणेनरा नरा जळणे नरा |जयरास कबोणश्रीच नणेईनरा| परब्रह्म तप ||२४||
जप सन्मगखचच चहगग्रंकडणे| जणेथप दृश्य भिरास उडणे |धन्य सराधग तबो पवराडणे | रनववर्वकराररग्रं ||२५||
रनववर्वकल्पश्रीग्रं कल्पनरातश्रीत| तबोचच वबोळखरावरा सग्रंत |यणेर अवघणेचच असग्रंत| भ्रमरप ||२६||
खबोटप सराग्रंडमन खरप घ्यरावप | तररच पररक्षिवग्रंत म्हणरावप असरार सराग्रंडमन सरार घ्यरावप | परब्रह्म तप ||२७||
जराणतराग्रं जराणतराग्रं जराणश्रीव जरातणे| आपलर वकम रत तदप
म हबोतणे |आरमरनवणेदन भिककत तणे| ऐसश्री आहणे ||२८||
वराच्यराग्रंशप भिककत मकग कत बबोलरावश्री| लक्ष्यराग्रंशप तदप
म तरा वववररावश्री |वववरतराग्रं हणे तग नरग रावश्री| तणे तदप
म तरा ||२९||
सदप
म चचदप
म आणण तदप
म | सस्वरप म्हणणजणे आपलप रप|आपलप रप म्हणणजणे अरप|तरवरनशर्वनराउपरर ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सराररासरारतनरूपणनराम समरास दस
घ ररा ||२||१३. २

www.samarthramdas400.in 326
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास ततसररा : उभरारणशतनरूपण

||शशरराम ||
ब्रह्म घन आणण पबोकळ| आकराशराहमन ववशराळ |रनमर्वळ आणण रनश्चळ| रनववर्वकरारर ||१||
ऐसपचच असतराग्रं ककरयणेक कराळ| तणेथप आरग्रं भिलरा भिमगबोळ |तयरा भिमगबोळराग्रंचणे ममळ| सरावध ऐकरा ||२||
परब्रह्म असतराग्रं रनश्चळ| तणेथप सग्रंकल्प उहठलरा चग्रंचळ |तयरास बबोभलजणे कणेवळ| आहदनराररायणेण ||३||
ममळमरायरा जगदणे श्वर| रयरासश्रीच म्हणणजणे शड्गगणचैश्वर |अष्टधरा पकमतश्रीचरा ववचरार| तणेथप पराहरा ||४||
ऐभलकडणे गगणक्षिबोभभिणश्री| तणेथप जन्म घणेतलरा तत्रिगगणश्रीग्रं |ममळ वदोंकरारराचश्री मराग्रंडणश्री| तणेथमन जराणरावश्री ||५||
अकर उकरार मकरार| रतनश्री भमळबोन वदोंकरार |पगढप पग्रंचभिमतराग्रंचरा ववस्तरार| ववस्तरारलरा ||६||
आकराश म्हणणजणेतप अग्रंतररारम्यरासश्री| तयरापरासमन जन्म वरायबोसश्री |वरायबोपरासमन तणेजरासश्री| जन्म जरालरा ||७||
वरायबोचरा करातररा घसवटणे | तणेणप उष्णप वकन्ह पणेटणे |समयतर्व बग्रंब तप पगटणे | तयणे ठराई ||८||
वराररा वराजतबो सश्रीतळ| तणेथप रनमरार्वण जरालप जळ |तप जळ आळबोन भिमगबोळ| रनमरार्वण जरालरा ||९||
रयराअ भिमगबोळराचणे पबोटरग्रं| अनग्रंत बश्रीजराग्रंचचयरा कबोटर |पथ्
म वश्री पराण्यरा हबोतरा भिणेटर| अग्रंकगर रनघतश्री ||१०||
पथ्
म वश्री वल्लर नरानरा रग्रं ग| पत्रिप पगष्पराग्रंचणे तरग्रं ग |नरानरा स्वराद तणे मग| फळप जरालर ||११||
पत्रिप पगष्पप फळप मगळप| नरानरा वणर्व नरानरा रसराळप |नरानरा धरान्यप अन्नप कणेवळप | तणेथमन जरालरग्रं ||१२||
अन्नरापरासमन जरालप रणे त| रणे तरापरासमन पराणश्री रनपजत |ऐसश्री हणे रबोकडश्री पचचत| उरपरतश्रीचश्री ||१३||
अग्रंडज जरारज श्वणेतज उद्वश्रीज| पथ्
म वश्री पराणश्री सकळराग्रंचणे बश्रीज |ऐसप हप नवल चबोज| सकम ष्टरचनणेचप ||१४||
च्यरारर खराणश्री च्यरारर वराणश्री| चतऱ्यराभस लक्षि जश्रीवयबोनश्री |रनमरार्वण झरालणे लबोक रतनश्री| वपग्रंडब्रह्मराग्रंड ||१५||
मगळश्रीग्रं अष्टधरा पकमतश्री| अवघणे पराण्यरापरासमन जन्मतश्री |पराणश्री नस्तराग्रं मरतश्री| सकळ पराणश्री ||१६||
नव्हणे अनम
ग रानराचप बबोलणप | यराचरा बररा परययप घणेणप |वणेदशरास्त्रिप परग राणप | परययप घ्यरावश्रीग्रं ||१७||
जप आपल्यरा परययरा यणेनरा| तप अनम
ग रारनक घ्यरावणेनरा |परययराववण सकळ जनरा| वणेवसरायणे नराहरग्रं ||१८||
वणेवसरायणे पवरम तश्री रनवरम तश्री| दबोहहग्रंकडणे पराहहजणे पचचतश्री |पचचतश्रीववण अनम
ग रानप असतश्री| तणे वववणेकहरन ||१९||
ऐसरा सकम ष्टरचनणेचरा ववचरार| सग्रंकभळत बबोभललरा पकरार |आतराग्रं ववस्तरारराचरा सग्रंहरार| तबोहह ऐकरा ||२०||
मगळरापरासमन सणेवटवरर| अवघरा आरमराररामचच करर |करर आणण वववरर| यणेथरायबोग्य ||२१||
www.samarthramdas400.in 327
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

पढ
ग प सग्रंव्हरार रनरबोवपलरा| शबोतश्रीग्रं पराहहजणे ऐककलरा |इतगकयराउपरर जरालरा| समरास पण
म र्व ||२२||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे उभरारणणतनरूपणनराम समरास ततसररा ||३||१३. ३

www.samarthramdas400.in 328
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास चचौररा : प्रलयतनरूपण

||शशरराम ||
पथ्
म वश्रीस हबोईल अग्रंत| भित
म राग्रंस मराग्रंडणेल कल्पराग्रंत |ऐसरा समराचरार सराध्यग्रंत| शरास्त्रिश्रीग्रं रनरबोवपलरा ||१||
शत वरषप अनरावकम ष्ट| तणेणप जळणे ल हणे सकम ष्ट |पवर्वत मरातश्री ऐसश्री पष्म ठठी| भिम
म श्रीचश्री तरकणे ||२||
बराररा कळश्रीग्रं सय
म म
र्व ग्रंडळरा| ककणरार्वपरासमन रनघतश्री ज्वराळरा |शत वरषप भिग
म बोळरा| दहन हबोयणे ||३||
भसग्रंधगरवणर्व वसग्रंध
ग ररा| ज्वराळरा लरागतश्री फणणवररा |तबो आहराळबोन सररारराग्रं| ववष वमश्री ||४||
रयरा ववषराच्यरा ज्वराळरा रनघतश्री| तणेणप परातराळप जळतश्री |मराहरापरावकप भिस्म हबोतश्री| परातराळ लबोक ||५||
तणेथप मराहराभिमतप खवळतश्री| पळयणेवरात सगटतश्री |पळयणेपरावक वराढतश्री| चहमग्रंकडणे ||६||
तणेथप अक्ररा रद खवळलणे| बराररा समयर्व कडकडडलणे |परावकमरात्रि यणेकवटलणे| पळयणेकराळश्रीग्रं ||७||
वरायबो ववजराग्रंचणे तडराखणे| तणेणप पथ्
म वश्री अवघश्री तरखणे |कहठणरव अवघपचच फराग्रंकणे| चहगग्रंकडणे ||८||
तणेथप मणेरचश्री कबोण गणनरा| कबोण सराग्रंभिराभळल कबोणरा |चग्रंद समयर्व तरारराग्रंगणरा | ममस जरालर ||९||
पथ्
म वश्रीनप ववरर सराग्रंडडलर| अवघश्री धगधगरायणेमरान जरालर |ब्रह्मराग्रंडभिटर जळबोन गणेलर| यणेकसरराग्रं ||१०||
जळबोरन ववरर सराग्रंडडलर| ववशणेष मराहरावष्म टर जरालर ||तणेणप पथ्
म वश्री ववररालर| जळरामधप ||११||
भिराजलरा चगनरा जळश्रीग्रं ववरणे | तचैसरा पथ्
म वश्रीस धश्रीर न धरणे |ववरर सराग्रंडगरनयरा रवरप | जळश्रीग्रं भमळरालर ||१२||
शणेष कममर्व वराऱ्हराव गणेलरा| पथ्
म वश्रीचरा आधरार तगटलरा |सरव सराग्रंडमन जळरालरा| भमळबोन गणेलर ||१३||
तणेथप पळयणेमणेघ उचललणे| कहठण घबोषप गकजर्वनलणे |अखग्रंड ववजरा कडकडडलणे| ध्वरन घबोष ||१४||
पवर्वतपरायणे पडतश्री गराररा| पवर्वत उडतश्री ऐसरा वराररा |रनतबड तयरा अग्रंधकराररा| उपमराचच नराहरग्रं ||१५||
भसग्रंधग नद्यरा एकवटल्यरा| नणेणबो नभिश्रीग्रंहमन ररचवल्यरा |सग्रंचधच नराहरग्रं धराररा भमळराल्यरा| अखग्रंड पराणश्री ||१६||
तणेथप मछि मममर्व सपर्व पडतश्री| पवर्वतरासराररखणे हदसतश्री |गजर्वनरा हबोतराग्रं भमसळतश्री | जळराग्रंत जळप ||१७||
सप्त भसग्रंधग आवणर्गीं गणेलणे| आवणर्ववणेडणे मबोकळणे जरालणे |जळरप जराभलयराग्रं खवळलणे| पळयणेपरावक ||१८||
ब्रह्मराग्रंडराऐसरा तप्त लबोहबो| शबोषश्री जळराचरा सममहबो |तचैसणे जळरास जरालप पराहबो| अपव
म र्व मबोठप ||१९||
तणेणप आटबोन गणेलप पराणश्री| असग्रंभिराव्य मराजलरा वन्हर |तयरा वन्हरस कणेलर झडपणश्री| पळयवरातप ||२०||
दरपरास परालव घरातलरा| तचैसरा पळयणेपरावक ववझरालरा |पगढप वरायबो पबळलरा| असग्रंभिराव्य ||२१||

www.samarthramdas400.in 329
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

उदग्रं ड पबोकळश्री थबोडरा वराररा| तणेणप ववतळबोन गणेलरा सराररा |पग्रंचभिमतराग्रंचरा पसराररा| आटबोपलरा ||२२||
महदत
म ममळमरायरा| ववस्मरणप ववतगळणे करायरा |पदराथर्वमरात्रि रराहरावयरा| ठराव नराहरग्रं ||२३||
दृश्य हलकरालबोळप नणेलप| जड चग्रंचळ ववतगळलप |यराउपरर शराश्वत उरलप | परब्रह्म तप ||२४||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे प्रळयदेनराम समरास चचौररा ||४||१३. ४

www.samarthramdas400.in 330
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास परासांचवरा : कहिराणशतनरूपण

||शशररामसमरर ||
कबोणश्री यणेक दबोघणे जण| पथ्
म वश्री कफरतश्री उदरासश्रीन |कराळक्रमणप लरागमन| कथरा आरग्रं भभिलर ||१||
शबोतरा पगसणे वकतयरासश्री| कराहराणश्री सराग्रंगरा जश्री बरवश्रीसश्री |वकतरा म्हणणे शबोतयरासश्री| सरावध ऐकप ||२||
यणेकप स्त्रिश्रीपगरषप हबोतश्रीग्रं| उभियणेतराग्रंमधप बहग पश्रीरत |यणेकरपप चच वतर्वतश्री| भभिन्न नराहरग्रं ||३||
ऐसरा कराग्रंहरग्रं यणेक कराळ लबोटलरा| तयराग्रंस यणेक पगत्रि जरालरा |करायर्वकतरार्व आणण भिलरा| सवर्वववषश्रीग्रं ||४||
पगढप रयरासहह जरालरा कगमर| तबो वपरयराहमन आतगर |कराग्रंहरग्रं तदधर्व चतगर| व्यरापकपणप ||५||
तणेणप व्यराप उदग्रं ड कणेलरा| बहगत कन्यरापगत्रि व्यरालरा |उदग्रं ड लबोक सग्रंचचलरा| नरानरा पकरारप ||६||
रयराचरा पगत्रि जणेष्ठ| तबो अजरान आणण रराचगट |अथवरा चगकतरा नश्रीट| सग्रंव्हरार करर ||७||
वपतरा उगराच बचैसलरा| लणेकप बहगत व्यराप कणेलरा |सवर्वज जराणतरा भिलरा| जणेष्ठ पगत्रि ||८||
नरातग रयराचप अधर्व जराणप | पणतग तबो कराग्रंहरग्रंच नणेणणे |चगकतराग्रं सग्रंव्हरारणप | मराहरा क्रबोधश्री ||९||
लणेक सकळराग्रंचणे पराळण करर| नरातग मणेळवश्री वररचरावरर |पणतग चगकल्यराग्रं सग्रंव्हरार करर| अकस्मरात ||१०||
नणेमस्तपणप वग्रंश वराढलरा| ववस्तरार उदग्रं डचच जरालरा |ऐसरा बहगत कराळ गणेलरा| आनग्रंदरप ||११||
ववस्तरार वराढलरा गणवणेनरा| वडडलराग्रंस कबोणश्रीच मरारननरा |परस्परप ककग्रं त मनरा| बहगत पडडलरा ||१२||
उदग्रं ड घरकळ्हबो लरागलरा| तणेणप ककरयणेक सग्रंव्हरार जरालरा |ववपट पडडलप थबोर थबोरराग्रंलरा| बणेबग्रंद जरालप ||१३||
नणेणपणप भिरर भिरलणे| मग तणे अवघणेच सग्रंव्हरारलणे |जचैसणे यरादव रनमरालणे| उन्मरतपणप ||१४||
बराप लणेक नरातग पणतग| सकळराग्रंचरा जरालरा रनपरातग |कन्यरा पत्रि
ग हणे तग मरातग| अणम
ग रात्रि नराहरग्रं ||१५||
ऐसश्री कराहराणश्री जबो वववरलरा| तबो जन्मरापरासमन सट
ग लरा |शबोतरा वकतरा धन्य जरालरा| पचचतश्रीनप ||१६||
ऐसश्री कराहराणश्री अपव
म र्व जणे तणे| उदग्रं ड वणेळ हबोत जरातणे |इतकप बबोलबोन गबोसरावश्री तणे| रनवराग्रंत जरालणे ||१७||
आमचश्री कराहराणश्री सरबो| तगमचणे अग्रंतररग्रं भिरबो |ऐसप बबोलणप वववरबो| कबोणश्रीतरर ||१८||
चगकत वराग्रंकत आठवलप | एतक
ग प सग्रंकभळत बबोभललप |न्यन
म पण
म र्व क्ष्मरा कणेलप | पराहहजणे शबोतश्रीग्रं ||१९||
ऐसश्री कराहराणश्री रनरग्रं तर| वववणेकप ऐकतश्री जणे नर |दरास म्हणणे जग्गबोधरार| तणेचच आररतश्री ||२०||
रयरा जगबोद्धरारराचप लक्षिण| कणेलणे पराहहजणे वववरण |सरार रनवडरावप रनरपण| यरास बबोभलजणे ||२१||
www.samarthramdas400.in 331
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

रनरपणश्रीग्रं परययप वववररावप | नरानरा तरवकबोडप उकलरावप |समजतराग्रं समजतराग्रं व्हरावप | रनशसग्रंदणेह ||२२||
वववरबोन पराहरातराग्रं अष्ट दणे ह| पढ
ग प सहजचच रनशसग्रंदणेह |अखग्रंड रनरपणप रराहणे | समराधरान ||२३||
तरवराग्रंचरा गल्बलरा जणेथप| रनवराग्रंत कचैचप असणेल तणेथप |यराकरारणप गकग ल्लपरतप | कबोणश्रीयणेकप असरावप ||२४||
ऐसरा समक्ष्म सग्रंवराद| कणेलराचच कररावरा ववशद |पहग ढलणे समरासश्रीग्रं लघब
ग बोध| सरावध ऐकरा ||२५||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे कहिराणशतनरूपणनराम समरास परासांचवरा ||५||१३. ५

www.samarthramdas400.in 332
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सहिरावरा : लघघबबोध

||शशरराम ||
जप बबोभलजणेतश्री पग्रंचतरवप | रयराग्रंचश्री अभ्यरासरायरा नरावप |तदप
ग रर स्वरानगभिवप | रपप जराणरावश्रीग्रं ||१||
यरामधप शराश्वत कबोण| आणश्री अशराश्वत कबोण |ऐसप कररावप वववरण| परययराचप ||२||
पग्रंचभिमतराग्रंचरा ववचरार| नराग्रंवरप सराररासरार |तबोचच बबोभललरा रनधरार्वर| सरावध अईकरा ||३||
पथ्
म वश्री आप तणेज वरायबो आकराश| नरावप बबोभललरग्रं सरावकरास |आतराग्रं रपराचरा ववश्वरास| शवणप धररावरा ||४||
पथ्
म वश्री म्हणणजणे तणे धरणश्री| आप म्हणणजणे तप पराणश्री |तणेज म्हणणजणे अकग्न तरणश्री| सतणेजराहदक ||५||
वरायबो म्हणणजणे तबो वराररा| आकराश म्हणणजणे पचैस सराररा |आतराग्रं शराश्वत तप ववचराररा| आपलणे मनश्रीग्रं ||६||
यणेक शश्रीत चराग्रंचपरावप | म्हणणजणे वमर्व पडणे ठरावप |तचैसप थबोड्यरा अनगभिवप | बहगत जराणरावणे ||७||
पथ्
म वश्री रचतप आणण खचतप | हप तदों परययरास यणेतप |नरानरा रचनरा हबोत जरातणे| सकम ष्टमधप ||८||
म्हणतन रचतप तप खचतप | आप तप हह आटबोन जरातणे |तणेज हह पगटबोन ववझतप | वरारप हह रराहणे ||९||
अवकराश नराममरात्रि आहणे | तप हह ववचराररतरा न रराहणे |एवग्रं पग्रंचभिमरतक रराहणे | हप तदों घडणेनरा ||१०||
ऐसरा पराग्रंचरा भिमतराग्रंचरा हरा ववस्तरार| नराभसवग्रंत हरा रनधरार्वर |शराश्वत आरमरा रनरराकरार| सरय जराणरावरा ||११||
तबो आरमरा कबोणरास कळणे नरा| जरानपववण आकळणे नरा |म्हणबोरनयराग्रं सग्रंतजनरा| ववचराररावप ||१२||
ववचराररतराग्रं सज्जनराग्रंसश्री| तणे म्हणतश्री ककीग्रं अववनरासश्री |जन्म मरम यग आरमयरासश्री| बबोलदोंच नयणे ||१३||
रनरराकराररग्रं भिरासणे आकर| आणश्री आकराररग्रं भिरासणे रनरराकरार |रनरराकरार आणश्री आकरार| वववणेकप वबोळखरावरा || १४||
रनरराकरार जराणरावरा रनरय| आकरार जराणरावरा अरनरय |यरास बबोभलजणे रनरयरारनरय| ववचरारणरा ||१५||
सराररग्रं भिरासणे असरार| आणण असराररग्रं भिरासणे सरार |सराररासरार ववचरार| शबोधमन पराहरावरा ||१६||
पग्रंचभिमरतक तप मराइक| परग्रं तग भिरासणे अनणेक |आणण आरमरा यणेक| व्यरापन
म असणे ||१७||
चहगग्रं भित
म राग्रंमधप गगन| तचैसप गगनश्रीग्रं असणे सघन |नणेहटमन पराहतराग्रं अभभिन्न| गगन आणण वस्तग ||१८||
उपराधश्रीयबोगप चच आकराश| उपराधश्री नस्तराग्रं रनरराभिरास |रनरराभिरास तप अववनराश| तचैसप गगन ||१९||
आतराग्रं असबो हणे वववग्रंचनरा| परग्रं तग जप पराहरातराग्रं नरासणेनरा |तप गणे तप चच अनम
ग रानरा| वववणेकप आणरावप ||२०||
परमरारमरा तबो रनरराकरार| जराणणजणे हरा ववचरार सरार |आणश्री आपण कबोण हरा ववचरार| पराहहलरा पराहहजणे ||२१||
www.samarthramdas400.in 333
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

दणे हरास अग्रंत यणेतराग्रं| वरायबो जरातबो तरवतरा |हप लहटकप म्हणराल तरर आतराग्रं| स्वरासबोस्वरास धराररावरा ||२२||
स्वरास कदोंडतराग्रं दणे ह पडणे| दणे ह पडतराग्रं म्हणतश्री मडप |मड्यरास कतगरर्व व न घडणे| कदराकराळश्रीग्रं ||२३||
दणे हरावणेगळरा वरायबो न करर| वरायबोवणेगळरा दणे ह न करर |ववचरार पराहरातराग्रं कराग्रंहरग्रंच न करर| यणेकरावणेगळप यणेक ||२४||
उगप च पराहरातग्रं मनष्ग य हदसणे| ववचरार घणेतराग्रं कराग्रंहरग्रं नसणे |अभिणेदभिकतश्रीचप लक्षिण ऐसप| वबोळखरावप ||२५||
कतरार्व आपण ऐसणे म्हणरावप | तरर आपलप इछिणे सराररखप व्हरावप |इछिणे सराररखप न हबोतराग्रं मरानरावप | अवघपच वराव ||२६||
म्हणबोन कतरार्व नव्हणे ककग्रं आपण| तणेथप भिबोकतरा कक चरा कबोण |हप ववचरारराचप लक्षिण| अववचरारप न घडणे ||२७||
अववचरार आणण ववचरार| जचैसरा पकराश अग्रंधकरार |ववकरार आणण रनववर्वकरार| यणेक नव्हणे ककीग्रं ||२८||
जणेथप नराहरग्रं वववग्रंचनरा| तणेथप कराग्रंहरग्रंच चरालणेनरा |खरप तप चच अनम
ग रानरा| कदरा न यणे ||२९||
परययरास बबोभलजणे न्यरायणे| अपरययणे तबो अन्यरायणे |जरारयराग्रंधरास पररक्षिरा करायणे| नरानरा ररनराचश्री ||३०||
म्हणबोन जरातरा धन्य धन्य| जबो रनगगण
र्व प सश्री अनन्य |आरमरनवणेदनप मरान्य| परम पगरष ||३१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे लघघबबोधनराम समरास सहिरावरा ||६||१३. ६

www.samarthramdas400.in 334
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सरातवरा : प्रत्यय वववरण

||शशरराम ||
रनमर्वळ आभिरास रनरराभिरास| तयरास दृष्टराग्रंत आकराश |आकराश म्हणणजणे अवकराश| पसरलरा पचैस ||१||
आधश्रीग्रं पचैस मग पदराथर्व| परययणे पराहरातराग्रं यथराथर्व |परययपववण पराहरातराग्रं वणेथ|
र्व सकळ कराग्रंहरग्रं ||२||
ब्रह्म म्हणणजणे तप रनश्चळ| आरमरा म्हणणजणे तबो चग्रंचळ |तयरास दृष्टराग्रंत कणेवळ| वरायबो जराणरावरा ||३||
घटराकराश दृष्टराग्रंत ब्रह्मराचरा| घटतबग्रंब दृष्टराग्रंत आरम्यराचरा |वववरतराग्रं अथर्व दबोहरग्रंचरा| भभिन्न आहणे ||४||
भिमत म्हणणजणे कजतगकप जरालप | जरालप रततगकणे रनमरालप |चग्रंचळ आलप आणश्री गणेलप| ऐसप जराणरावप ||५||
अववद्यरा जड आरमरा चग्रंचळ| जड कपमरर्व आरमरा अनळ |दबोनश्री जळबोन तरकराळ| ववझबोन जरातश्री ||६||
ब्रह्म आकराश रनश्चळ जरातश्री| आरमरा वरायबो चग्रंचळ जरातश्री |पररक्षिवग्रंत पररकक्षितश्री| खरप ककग्रं खबोटप ||७||
जड अनणेक आरमरा यणेक| ऐसरा आतरानरारमरावववणेक |जगरा वतर्वववतरा जगन्नरायणेक| तयरास म्हणरावप ||८||
जड अनरारमरा चणेतवश्री आरमरा| सवर्गीं वतर सवरार्वरमरा |अवघरा भमळबोन चग्रंचळरारमरा| रनश्चळ नव्हणे ||९||
रनश्चळ तप परब्रह्म| जणेथप नराहरग्रं दृश्यभ्रम |ववमळ ब्रह्म तप रनभ्रम| जचैसप तचैसप ||१०||
आधश्री आरमरानरारमरावववणेक थबोर| मग सराररासरारववचरार |सराररासरारववचरारप सग्रंव्हरार| पकमतश्रीचरा ||११||
ववचरारप पकमतश्री सग्रंव्हरारणे | दृश्य अस्तराग्रंच वबोसरणे |अग्रंतररारमरा रनगगण
र्व श्रीग्रं सग्रंचरणे | अध्यरारमशवणप ||१२||
चढतरा अथर्व लरागलरा| तरर अग्रंतररारमरा चढतचच गणेलरा |उतरल्यरा अथर उतरलरा| भिममग्रंडळश्रीग्रं ||१३||
अथरार्वसराररखरा आरमरा हबोतबो| कजकडणे नणेलरा रतकडणे जरातबो |अनम
ग रानप सग्रंदणेहरग्रं पडतबो| कराग्रंहरग्रंयणेक ||१४||
रनसग्रंदणेह अथर्व चराभललरा| तरर आरमरा रनसग्रंदणेहचच जरालरा |अनम
ग रान-अथर जरालरा| अनम
ग रानरपश्री ||१५||
नवरभसक अथर्व चरालणे| शबोतणे तदप
म चच जरालणे |चराटपणप हबोऊन गणेलणे| चराटचच अवघणे ||१६||
जचैसरा जचैसरा घडणे सग्रंग| तचैसणे गगह्यरराचणे रग्रं ग |यराकरारणप उरतम मरागर्व| पराहबोन धररावरा ||१७||
उरतम अन्नप बबोलत गणेलणे| तरर मन अन्नराकरारचच जरालप |लरावण्य वरनतणेचप वणणर्वलप| तरर मन तणेथपचच बचैसणे |१८||
पदराथर्ववणर्वन अवघप| ककतश्री म्हणबोन सराग्रंगरावप |परग्रं तग अग्रंतररग्रं समजरावप | हबोयणे ककग्रं नव्हणे ||१९||
जप जप दणे णखलप आणश्री ऐककलप | तप अग्रंतररग्रं दृढ बचैसलप |हहत अकन्हत पररकक्षिलप | पररक्षिवग्रंतश्रीग्रं ||२०||
यराकरारणप सवर्व सराग्रंडरावप | यणेक दणे वरास धगग्रंडरावप |तररचवमर्व पडणे ठरावप | कराग्रंहरग्रंयणेक ||२१||
www.samarthramdas400.in 335
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

नरानरा सगखप दणे वप कणेलरग्रं| लबोकप तयरास चगकलरग्रं |ऐसश्रीग्रं चक

ग तराग्रं च गणेलरग्रं| जन्मवरर ||२२||
सवर्व सराग्रंडमन शबोधरा मजलरा| ऐसप दणे वचच बबोभललरा |लबोककीग्रं शबद अमरान्य कणेलरा| भिगवग्रंतराचरा ||२३||
म्हणबोन नरानरा दशग खप भिबोचगतश्री| सवर्वकराळ कष्टर हबोतश्री |मनश्रीग्रं सगखचच इरछितश्री| परर तप कक चप ||२४||
उदग्रं ड सख
ग जयरा लरागलप | वणेडप तयरास चगकलप |सगख सगख म्हणतराच मणेलप| दशग ख भिबोचगतराग्रं ||२५||
शराहराण्यरानप ऐसप न कररावप | सगख हबोयणे तप चच कररावप |दणे वरासश्री धग्रंडग डत जरावप | ब्रह्मराग्रंडरापरतप ||२६||
मगख्य दणे वचच ठराई पडडलरा| मग करायणे उणप तयरालरा |लबोक वणेडणे वववणेकरालरा| सराग्रंडमन जरातश्री ||२७||
वववणेकराचप फळ तप सख
ग | अवववणेकराचप फळ तप दशग ख |यराग्रंत मरानणेल तप अवश्यक| कणेलप पराहहजणे ||२८||
कतर्वयरासश्री वबोळखरावप | यरास वववणेक म्हणरावप वववणेक सराग्रंडडतराग्रं व्हरावप | परम दशग खश्री ||२९||
आतराग्रं असबो हप बबोलणप | करयरार्वस वबोळखणप |आपलप हहत ववचक्षिणप | चगकदों नयणे ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे प्रत्यय वववरणनराम समरास सरातवरा ||७||१३. ७

www.samarthramdas400.in 336
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास आठवरा : कतरार तनरूपण

||शशरराम ||
शबोतरा म्हणणे वकतयरासश्री| कबोण कतरार्व रनश्चयपसश्रीग्रं |सलळ सकम ष्ट ब्रह्मराग्रंडरासश्री| कबोणप कणेलप ||१||
तव बबोभललरा सभिरानरायणेक| जणे बबोभलकणे यणेकराहमन यणेक |यरा बबोलण्यराचणे कततगक| शबोतश्रीग्रं सरादर ऐकरावप ||२||
यणेक म्हणतश्री कतरार्व दणे व| यणेक म्हणतश्री कबोण दणे व |आपगलरालरा अभभिपराव| बबोलतणे जरालणे ||३||
उरतम मध्यम करनष्ठ| भिरावथर बबोलतश्री पष्ट |आपगलरालर उपरासनरा शणेष्ठ| मरारनतश्री जनश्रीग्रं ||४||
कबोणश्रीयणेक ऐसप म्हणतश्री| कतरार्व दणे व मग्रंगळममतर |यणेक म्हणतश्री सरस्वतश्री| सवर्व करर ||५||
यणेक म्हणतश्री कतरार्व भिचैरव| यणेक म्हणतश्री खग्रंडणेरराव |यणेक म्हणतश्री बश्रीरणेदणेव| यणेक म्हणतश्री भिगवतश्री ||६||
यणेक म्हणतश्री नरहरर| यणेक म्हणतश्री बनशग्रंकरर |यणेक म्हणतश्री सवर्व करर| नराररायणेणग ||७||
यणेक म्हणतश्री शश्रीरराम कतरार्व| यणेक म्हणतश्री शश्रीकमष्ण कतरार्व |यणेक म्हणतश्री भिगवग्रंत कतरार्व| कणेशवरराज ||८||
यणेक म्हणतश्री पराग्रंडगरग्रं ग| यणेक म्हणतश्री शश्रीरग्रंग |यणेक म्हणतश्री झबोटरग्रंग| सवर्व करर ||९||
यणेक म्हणतश्री मगग्रंज्यरा कतरार्व| यणेक म्हणतश्री समयर्व कतरार्व |यणेक म्हणतश्री अग्न कतरार्व| सकळ कराग्रंहरग्रं ||१०||
यणेक म्हणतश्री लक्ष्मश्री करर| यणेक म्हणतश्री मरारतश्री करर |यणेक म्हणतश्री धरत्रिश्री करर| सवर्व कराग्रंहर ||११||
यणेक म्हणतश्री तगकराई| यणेक म्हणतश्री यणेमराई |यणेक म्हणतश्री सटवराई| सवर्वकरर| १२||
यणेक म्हणतश्री भिरागर्वव कतरार्व| यणेक म्हणतश्री वरामन कतरार्व |यणेक म्हणतश्री परमरारमरा कतरार्व| यणेकचच आहणे ||१३||
यणेक म्हणतश्री ववरणरा कतरार्व| यणेक म्हणतश्री बस्वग्रंणरा कतरार्व |यणेक म्हणतश्री रणे वग्रंणरा कतरार्व| सवर्व कराग्रंहरग्रं ||१४||
यणेक म्हणतश्री रवळयरा कतरार्व| यणेक म्हणतश्री स्वरामश्री करारतर्वक कतरार्व |यणेक म्हणतश्री वप कटणे श कतरार्व| सवर्व कराग्रंहरग्रं १५||
यणेक म्हणतश्री गगर कतरार्व| यणेक म्हणतश्री दरत कतरार्व |यणेक म्हणतश्री मगख्य कतरार्व| वबोढ्यरा जगन्नथ ||१६||
यणेक म्हणतश्री ब्रह्मरा कतरार्व| यणेक म्हणतश्री ववष्णग कतरार्व |यणेक म्हणतश्री महणे श कतरार्व| रनश्चयपसश्रीग्रं ||१७||
यणेक म्हणतश्री पजन्य कतरार्व| यणेक म्हणतश्री वरायबो कतरार्व |यणेक म्हणतश्री करन अकतरार्व| रनगगण
र्व दणे व ||१८||
यणेक म्हणतश्री मरायरा करर| यणेक म्हणतश्री जश्रीव करर|यणेक म्हणतश्री सवर्व करर| परारबधयबोग ||१९||
यणेक म्हणतश्री पणेरन करर| यणेक म्हणतश्री स्वभिराव करर |यणेक म्हणतश्री कबोण करर| कबोण जराणणे ||२०||
ऐसरा करयरार्वचरा ववचरार| पस
ग तराग्रं भिरलरा बजरार |आतराग्रं कबोणराचप उरतर| खरप मरानरावप ||२१||
www.samarthramdas400.in 337
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

जणेहहग्रं जबो दणे व मरारनलरा| कतरार्व म्हणतश्री तयरालरा |ऐसरा लबोकराग्रंचरा गल्बलरा| वबोसरणे नरा ||२२||
आपल
ग राल्यरा सराभभिमरानप रनश्चयणेचच कणेलरा मनप |यराचरा ववचरार पराहराणप | घडणेचचनरा ||२३||
बहग लबोकराग्रंचरा बहग ववचरार| अवघरा रराहदों द्यरा बराजरार|परग्रं तग यराचरा ववचरार| ऐसरा आहणे ||२४||
शबोतश्रीग्रं व्हरावप सरावधरान| रनश्चयप तबोडरावरा अनम
ग रान |परययणे मरानरावरा पमराण| जराणतणे पर ग षश्रीग्रं ||२५||
जप जप कतर्वयरानप कणेलप | तप तप रयराउपरर जरालप |करयरार्वपव
म र्गीं आडळलप | न पराहहजणे ककीग्रं ||२६||
कणेलप तप पग्रंचभिरम तक| आणण पग्रंचभिरम तक ब्रह्मराहदक |तरर भित
म राग्रंशप पग्रंचभिमरतक| कणेलप तप घडणेनरा ||२७||
पग्रंचभिमतराग्रंस वणेगळप कररावप | मग करयरार्वस वबोळखरावप |पग्रंचभिमरतक तप स्वभिरावप | करयरारस आलप ||२८||
पग्रंचभिमतराग्रंवणेगळप रनगगण
र्व | तणेथप नराहरग्रं कतरपण |रनववर्वकराररास ववकरार कबोण|लरावम शकणे ||२९||
रनगगण
र्व रास कतर्वव्य न घडणे| सगगण जराल्यराग्रंत सराग्रंपडणे |आतराग्रं कतर्वव्यतरा कबोणणेकडणे| बरप पराहरा ||३०||
लहटकयराचरा कतरार्व कबोण| हप पस
ग णप चच अपमराण |म्हणबोरन हप चच पमराण| जप स्वभिरावपचच जरालप ||३१||
यणेक सगगण यणेक रनगगण
र्व | कबोठप लराऊग्रं कतरपण |यरा अथरार्वचप वववरण| बरप पराहरा ||३२||
सगगणप सगगण कणेलप | तरर तप पमवर्गींच आहणे जरालप |रनगगण
र्व रास कतर्वव्य लराववलप | नवचणे ककीग्रं कदरा ||३३||
यणेथप कतरार्वचच हदसणेनरा| परययणे आणरावरा अनगमरानरा |दृश्य सरयरवप असणेनरा| म्हणबोरनयराग्रं ||३४||
कणेलप तप अवघपच लहटकप| तरर कतरार्व हप बबोलणपचच कफकप |वकतरा म्हणणे रणे वववणेकप| बरप पराहरा ||३५||
बरप पराहरातरा परययणे आलरा| तरर कराग्रं कररावरा गल्बलरा |पचचत आभलयराग्रं आपणरालरा| अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||३६||
आतराग्रं असबो हप बबोलणप | वववणेककी तबोचच हप जराणणे |पमवप
र्व क्षि लरागणे उडवणप | यणेरवश्रीग्रं अनगवरार्वच ||३७||
तग्रंव शबोतरा करर पस्न| दणे हरग्रं सगखदशग खभिबोकतरा कबोण |पगढप हप चच रनरपण| बबोभललप असणे ||३८||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे कतरारतनरूपणनराम समरास आठवरा ||८||१३. ८

www.samarthramdas400.in 338
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास नववरा : आत्मरावववरण

||शशरराम ||
आरमयरास शणेरररयबोगप | उद्वणेग चचग्रंतरा करणप लरागणे |शरररयबोगप आरमरा जगणे| हप तदों पगटचच आहणे ||१||
दणे ह अन्नचच खरायणेनरा| तरर आरमरा कदरावप जगणेनरा |अरम्यराववण चणेतनरा| दणे हरास कक चश्री ||२||
हप यणेकरावणेगळप यणेक| करग्रं जरातराग्रं रनरराथर्वक |उभियणेयबोगप कबोणश्रीयणेक| करायर्व चरालणे ||३||
दणे हरालरा नराहरग्रं चणेतनरा| अरम्यरास पदराथर्व उचलणेनरा |स्वप्नभिबोजनप भिरणे नरा| पबोट कराग्रंहरग्रं ||४||
आरमरा स्वप्नअवस्थप त जरातबो| परग्रं तग दणे हरामध्यप हह असतबो |रनदसगरणेपणप खराजववतबो| चमरकरार पराहरा ||५||
अन्नरसप वराढणे शररर| शरररपमराणप ववचरार |वद्ध
म पणश्रीग्रं तदनग्रंतर| दबोनश्री लराहरानराळतश्री ||६||
उरतम दव्य दणे ह खरातबो| दणे हयबोगप आरमरा भिगलतबो |ववस्मरणप शगवद्ध सराग्रंडडतबो| सकळ कराग्रंहरग्रं ||७||
दणे हरानप घणेतलप वश्रीष| आरमरा जरायणे सरावकरास |वराढणप मबोडणप आरमयरास| नणेमस्त आहणे ||८||
वराढणप मबोडणप जराणप यणेणप| सगख दशग ख दणे हराचणेरन गगणप |नरानरा पकरारप भिबोगणप | आरमयरास घडणे ||९||
वरारळ म्हणणजणे पबोकळ| मगग्रंग्यराग्रंचणे मरागर्वचच सकळ |तचैसपचच हप कणेवळ| शररर जराणरावप ||१०||
शररररग्रं नराडश्रीच खणेटरा| नराडश्रीमध्यप पबोकळ वराटरा |लराहरान थबोर सगटरा| दराटल्यरा नराडश्री ||११||
पराणश्री अन्नबोदक घणेतबो| रयराचरा अन्नरस हबोतबो |रयरास वरायबो पवतर्वतबो| स्वरासबोस्वरासप ||१२||
नराडश्रीद्वरारराग्रं धराग्रंवणे जश्रीवन| जश्रीवनरामधप खणेळणे पवन |रयरा पवनरासररसरा जराण| आरमराहह वववरणे ||१३||
तष
म णेनप शबोकलप शररर| आरम्यरास कळणे हरा ववचरार |मग उठवन
म शररर| चरालवश्री उदकराकडणे ||१४||
उदक मरागणे शबद बबोलवश्री| मरागर्व पराहबोन शररर चरालवश्री |शररर अवघप च हरालवश्री| पसग्रंगरानस
ग रार ||१५||
क्षिगधरा लरागतणे ऐसप जराणतबो| मग दणे हरालरा उठववतबो |आच्यरावराच्यरा बबोलववतबो| ज्यरासश्री रयरासश्री ||१६||
बरायणेकराग्रंत म्हणणे जरालप जरालप | दणे ह सबोवळप करन आणणलप |परायराग्रंत भिरन चरालववलप | तराग्रंतडश्रीग्रं तराग्रंतडश्रीग्रं ||१७||
रयरासश्री परात्रिरावरर बचैसववलप | नणेत्रिश्रीग्रं भिरबोन परात्रि पराहहलप |हरातराकरवश्रीग्रं आरग्रं भभिलप | आपबोशन ||१८||
हरातराकरवश्रीग्रं गरास उचलवश्री| मगखश्री जराऊन मगख पसरवश्री |दरातराग्रंकरवश्रीग्रं चराववश्री| नणेटप नणेटप ||१९||
आपण कजव्हणे मधप खणेळणे| पराहरातबो पररमळसबोहळणे |कपस कराडश्री खडरा कळणे | तरकराळ थगग्रंककी ||२०||
आळणश्री कळतराग्रं मश्रीठ मरागणे| बरायलणेभस म्हणणे आगणे कराग्रंगणे |डबोळणे तराऊन पराहदों लगणे| ररागप ररागप ||२१||
www.samarthramdas400.in 339
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

जपहर जबो दणे व मरारनलरा। कतरार्व म्हणरत तयरालरा ।ऐसरा लबोकराग्रंचरा गल्बलरा । वबोसरप नरा॥२२॥
नरानरा अन्नराचच गबोडश्री| नरानरा रसप स्वराद रनवडश्री |रतखट लरागतराग्रं मस्तक झराडश्री| आणश्री खदोंककी ||२३||
भमरपड
ग श्री घरातलर फरार| करायसप कररतप खरापर |कजव्हणे करवश्रीग्रं कहठणबोरतर| बबोलवश्री ररागप ||२४||
आज्य उदग्रं ड जणेववलरा| सवपच तराग्रंबयरा उचभललरा |घळघळराग्रं घणेऊग्रं लरागलरा| सरावकरास ||२५||
दणे हरग्रं सगखदशग खभिबोकतरा| तबो यणेक आरमराचच पराहरातराग्रं |आरम्यराववण दणे ह वथ
म रा| मडप हबोयणे ||२६||
मनराच्यरा अनग्रंत वकम रत| जराणणप तणेचच आरमकस्थरत |त्रिचैलबोककीग्रं कजतगकयरा वणेकतश्री| तदराग्रंतररग्रं आरमरा ||२७||
जगरामध्यप जगदरारमरा| ववश्वरामधप ववश्वरारमरा |सवर्व चरालवश्री सवरार्वरमरा| नरानरा रपप ||२८||
हगग्रंगणे चराखणे ऐकणे दणे खप| मद
म कहठण वबोळखणे |शश्रीत उष्ण ठराउकप| तरकराळ हबोयणे ||२९||
सरावधपणप लराघवश्री| बहगत करर उठराठणे वश्री |यरा धमतरार्वच्यरा उगवश्री| धमतचर्व च करर ||३०||
वरायबोसररसरा पररमळ यणेतबो|परर तबो पररमळ ववतळबोन जरातबो|वरायबो धगळश्री घणेउनश्री यणेतबो|परर तणे हह जरायणे ||३१||
शश्रीत उष्ण वरायबोसररसप| सगवरासप अथवरा कगवरासप |अभसजणे परर सरावकरासप| तगणप न घडणे ||३२||
वरायबोसररसणे रबोग यणेतश्री| वरायबोसररसश्री भिमतप धराग्रंवतश्री |धमर आणश्री धगकटप यणेतश्री| वरायबोसवप ||३३||
वरायबोसवप कराग्रंहरग्रंच जगणेनरा| आरम्यरासवप वरायबो तगणेनरा |आरम्यराचश्री चपळतरा जराणरा| अचधक आहणे ||३४||
वरायबो कहठणरास आडतबो| आरमरा कहठण भिणेदन
म जरातबो |कहठण पराहदों तरर तबो| छिणे दणे हहनरा ||३५||
वरायबो झडझडराग्रं वराजणे| आरमरा कराग्रंहरग्रंच न वराजणे |मबोनपचच अग्रंतररग्रं समजणे| वववरबोन पराहरातराग्रं ||३६||
शररररास बरप कणेलप | तप आरमयरास परावलप |शरररयबोगप जरालप | समराधरान ||३७||
दणे हरावणेगळणे उपरायणे नरानरा| कररतराग्रं आरमयरास परावणेनरा |समराधरान परावणे वरासनरा| दणे हराचणेरन ||३८||
दणे हआरमयराचप कततगक| पराहदों जरातराग्रं हप अनणेक |दणे हरावणेगळश्री आडणगक| आरमयरास हबोयणे ||३९||
यणेक असतराग्रं उदग्रं ड घडणे| वणेगळप पराहरातराग्रं कराग्रंहरग्रंच न घडणे |वववणेकप तत्रिलबोककीग्रं पवराडणे| दणे हरारमयबोगप ||४०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे आत्मवववरणनराम समरास नववरा ||९||१३. ९

www.samarthramdas400.in 340
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दहिरावरा : मशकवणतनरूपण

||शशरराम ||
परालणेमराळरा सगमनमराळरा| फळमराळरा बश्रीजमराळरा |पराषराणमराळरा कवडणेमराळरा| सगत्रिप चरालतश्री ||१||
स्फहटकमराळरा मबोहरणे मराळरा| कराष्ठमराळरा गग्रंधमराळरा |धरातगमराळरा ररनमराळरा| जराळ्यरा वबोभल चराग्रंदबोवणे ||२||
परर हप तग्रंतमनप चरालतप | तग्रंतम नस्तराग्रं ववष्कळश्रीत हबोतप |तचैसप म्हणदों आरमयरातप | तरर सराहहरय न पडणे ||३||
तग्रंतमस मणश्री वबोववलरा| तग्रंतममध्यपचच रराहहलरा |आरमरा सवरारगश्रीग्रं व्यरापलरा| पराहरानरा कराग्रं ||४||
आरमरा चपळ सहजगगणप| दबोरर करायणे चळदों जराणणे |म्हणबोन दृष्टराग्रंत दणे णप| सराहहरय न घडणे ||५||
नरानरा वल्लरग्रंत जळराग्रंश| उसराग्रंमध्यप दराटलरा रस |परर तबो रस आणश्री बराकस| यणेक नव्हणे ||६||
दणे हर आरमरा दणे ह अनरारमरा| रयराहमन पर तबो परमरारमरा |रनरग्रं जनरास उपमरा| असणेचचनरा ||७||
ररायरापरासमन रग्रं कवरर| अवघ्यरा मनगष्यराग्रंचचयराग्रं हरारर |सगट समरान सरर| कचैसश्री कररावश्री ||८||
दणे व दरानव मरानव| नश्रीच यबोनश्री हरन जश्रीव |परापश्री सगकमरत अभभिपराव| उदग्रं ड आहणे ||९||
यणेकराग्रंशप जग चरालणे| परर सरामथ्यर्व वणेगळरालप |यणेकरासग्रंगणे मगकत कणेलप | यणेकरासग्रंगप रवरव ||१०||
सराकर मरातश्री पथ्
म वश्री हबोयणे| परर तणे मरातश्री खरातराग्रं न यणे |गरळ आप नव्हणे करायणे| परर तप खबोटप ||११||
पगण्यरारमरा आणश्री परापरारमरा| दबोहहग्रंकडणे अग्रंतररारमरा |सराधग भिदोंद ग सश्रीमरा| सराग्रंडमग्रंच नयणे ||१२||
अग्रंतर यणेक तदों खरप | परर सराग्रंगरातप घणेऊग्रं न यणेतश्री मराहरारणे |पग्रंडडत आणण चराटप पबोरप | यणेक कचैसश्रीग्रं ||१३||
मनष्ग य आणण गधडणे| रराजहग्रं स आणण कदोंबडप |रराजणे आणण मराकडप| एक कचैसश्रीग्रं ||१४||
भिरागश्रीरथश्रीचप जळ आप| मबोरर सग्रंवदणश्री तप हह आप |कगकश्चळ उदक अल्प| सणेववणेनरा ||१५||
यराकरारणप आचरारशगद्ध| रयराउपरर ववचरारशगद्ध |वश्रीतररागश्री आणण सब
ग द्ध
ग | ऐसरा पराहहजणे ||१६||
शमरराग्रंहमन मरारनलप लग्रंडश्री| तरर यद्ध
ग पसग्रंगश्रीग्रं नरकराडश्री |शश्रीमग्रंत सराग्रंडमन बरराडश्री| सणेववतरा कचैसप ||१७||
यणेकरा उदकप सकळ जरालप | परर पराहबोन पराहहजणे सणेववलप |सगट अवघपच घणेतलप | तरर तप मख
म प
र्व ण ||१८||
जश्रीवनराचप च जरालप अन्न| अन्नराचप जरालप वमन |परर वमनराचप भिबोजन| कररतराग्रं न यणे ||१९||
तचैसप रनग्रंद्य सबोडमनद्यरावप | वग्रंद्य तप हृदई धररावप |सरककीतरनप भिररावप | भिममग्रंडळ ||२०||
उरतमराग्रंभस उरतम मरानणे| करनष्ठराग्रंस तप न मरानणे |म्हणतन करग्रं टणे दणे वरानप| करन ठणे वलणे ||२१||
www.samarthramdas400.in 341
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सराग्रंडरा अवघप करग्रं टपण| धररावप उरतम लक्षिण |हररकथरा परग राण शवण| नश्रीरत न्यरायणे ||२२||
वतर्वयराचरावववणेक| रराजश्री रराखणप सकळ लबोक |हळगहळग पण्
ग यलबोक| कररत जरावणे ||२३||
मगलराचणे चरालरनप चरालरावप | मल
ग राच्यरा मनबोगतप बबोलरावप |तचैसप जनरास भसकवरावप | हळगहळग ||२४||
मगख्य मनबोगत रराखणप | हप चच चरातगयरार्वचश्रीग्रं लक्षिणप |चतगर तबो चतगरराग्रंग जराणप | इतर तश्रीग्रं वणेडश्रीग्रं ||२५||
वणेड्यरास वणेडप म्हणदों नयणे| वमर्व कदरावप बबोलदों नयणे |तररच घडणे हदकग्वजयणे| रनस्पह
म रासश्री ||२६||
उदग्रं ड स्थळश्रीग्रं उदग्रं ड पसग्रंग| जराणबोरन करणप यणेथरासराग्रंग |पराणणमरात्रिराचरा अग्रंतरग्रं ग| हबोऊन जरावप ||२७||
मनबोगत रराखबोन जरातराग्रं| परस्परप हबोयणे अवस्तरा |मनबोगत तबोडडतराग्रं वणेवस्तराग्रं| बरर नराहरग्रं ||२८||
यराकरारणप मनबोगत| रराखणेल तबो मबोठरा महग्रं त |मनबोगत रराखतराग्रं समस्त| वबोढबोन यणेतश्री ||२९||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे मशकवणतनरूपणनराम समरास दहिरावरा ||१०||१३. १०
||दशक तदेररावरा समराप्त ||

www.samarthramdas400.in 342
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||समरर ररामदरासरासांचरा दरासबबोध दशक १४ ||

||दशक चचौदरावरा : अरसांडध्यरान ||१४||
समरास पहहिलरा : तनस्पहि
क लक्षणनराम
||शशरराम ||
ऐकरा स्पह
म राचश्री भसकवण| यगककत बगवद्ध शराहराणपण |जणेणप रराहणे समराधरान| रनरग्रं तर ||१||
सबोपरा मग्रंत्रि परर नणेमस्त| सराधप वबोषध गगणवग्रंत |सराधप बबोलणप सपचचत| तचैसप मराझप ||२||
तरकराळचच अवगगण जरातश्री| उरतम गगणराचश्री हबोयणे पराप्तश्री |शबदवबोषध तश्रीव शबोतश्रीग्रं| सराक्षिपप सणेवरावप ||३||
रनस्पह
म तरा धरग्रं नयणे| धररलर तरर सबोडमग्रं नयणे |सबोडडलर तरर हहग्रंडदों नयणे| वबोळखश्रीमधप ||४||
कराग्रंतरा दृष्टर रराखदों नयणे| मनरास गबोडश्री चराखऊग्रं नयणे |धराररष्ट चळतराग्रं दराखऊग्रं नयणे| मगख आपल
ग प ||५||
यणेकणेस्थळश्रीग्रं रराहदों नयणे| करानकदोंडप सराहदों नयणे |दव्य दराररा पराहदों नयणे| आळकणेपणप ||६||
आचरारभ्रष्ट हबोऊग्रं नयणे| हदल्यराग्रं दव्य घणेऊग्रं नयणे |उणरा शबद यणेऊग्रं नयणे| आपणरावरर ||७||
भभिक्षिणेववषश्रीग्रं लराजदों नयणे| बहगत भभिक्षिरा घणेऊग्रं नयणे |पस
ग तराग्रंहह दणे ऊग्रं नयणे| वबोळखश्री आपलर ||८||
धड मभळन नणेसदों नयणे| गबोड अन्न खराऊग्रं नयणे |दरग रागह करग्रं नयणे| पसग्रंगप वतरार्ववप ||९||
भिबोगश्रीग्रं मन असदों नयणे| दणे हदशग खप त्रिरासदों नयणे |पगढप आशरा धरग्रं नयणे| जश्रीववरवराचश्री ||१०||
ववरकतश्री गळदों दणे ऊग्रं नयणे| धराररष्ट चळदों दणे ऊग्रं नयणे |जरान मभळण हबोऊग्रं नयणे| वववणेकबळप ||११||
करणराककीतर्वन सबोडमग्रं नयणे| अग्रंतध्यरार्वन मबोडमग्रं नयणे ||पणेमतग्रंतग तबोडमग्रं नयणे| सगगणममतरचरा ||१२||
पबोटरग्रं चचग्रंतरा धरग्रं नयणे| कष्टप खणेद मरानग्रंम नयणे |समइग्रं धश्रीर सराग्रंडमग्रं नयणे| कराग्रंहरग्रं कणेल्यरा ||१३||
अपमरारनतराग्रं भसणदों नयणे| रनखग्रंहदतराग्रं कष्टदों नयणे |चधशकराररतराग्रं झगरदों नयणे| कराग्रंहरग्रं कणेल्यरा ||१४||
लबोकलराज धरग्रं नयणे| लराजववतराग्रं लराजदों नयणे |णखजववतराग्रं णखजदों नयणे| ववरकत पर
ग षप ||१५||
शगद्ध मरागर्व सबोडमग्रं नयणे| दज
ग न
र्व रासश्रीग्रं तग्रंडदों नयणे |समग्रंध पडदों दणे ऊग्रं नयणे| चराग्रंडराळरासश्री ||१६||
तपश्रीळपण धरग्रं नयणे| भिराग्रंडववतराग्रं भिराग्रंडदों नयणे |उडववतराग्रं उडऊग्रं नयणे| रनजकस्थतश्री आपल
ग र ||१७||
हराग्रंसववतराग्रं हरासदों नयणे| बबोलववतराग्रं बबोलदों नयणे |चरालववतराग्रं चरालदों नयणे| क्षिणक्ष्णरा ||१८||
यणेक वणेष धरग्रं नयणे| यणेक सराज करग्रं नयणे |यणेकदणे सश्री हबोऊग्रं नयणे| भ्रमण कररावप ||१९||
www.samarthramdas400.in 343
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सलगश्री पडदों दणे ऊग्रं नयणे| परतगह घणेऊग्रं नयणे |सभिणेमध्यप बचैसदों नयणे| सवर्वकराळ ||२०||
नणेम आग्रंगश्रीग्रं लराऊग्रं नयणे| भिरवसरा कबोणरास दणे ऊग्रं नयणे |अग्रंगश्रीकरार करग्रं नयणे| नणेमस्तपणराचरा ||२१||
रनरयनणेम सराग्रंडमग्रं नयणे| अभ्यरास बड
ग दों दणे ऊग्रं नयणे |परतग्रंत्रि हबोऊग्रं नयणे| कराग्रंहरग्रं कणेल्यराग्रं ||२२||
स्वतग्रंत्रितरा मबोडमग्रं नयणे| रनररापणेक्षिरा तबोडमग्रं नयणे |पररापणेक्षिरा हबोऊग्रं नयणे| क्षिणक्ष्णरा ||२३||
वचैभिव दृष्टरग्रं पराहदों नयणे| उपराधश्रीसगखप रराहदों नयणे |यणेकराग्रंत मबोडमग्रं दणे ऊग्रं नयणे| स्वरपकस्थतश्रीचरा ||२४||
अनगर्वळतरा करग्रं नयणे| लबोकलराज धरग्रं नयणे |कबोठप तरर हबोऊग्रं नयणे| आसकत कदराग्रं ||२५||
परग्रं पररा तबोडमग्रं नयणे| उपराधश्री मबोडमग्रं दणे ऊग्रं नयणे |जरानमरागर सबोडमग्रं नयणे| कदराकराळश्रीग्रं ||२६||
कमर्वमरागर्व सराग्रंडमग्रं नयणे| वचैरराग्य मबोडमग्रं दणे ऊग्रं नयणे |सराधन भिजन खग्रंडमग्रं नयणे| कदराकराळश्रीग्रं ||२७||
अरतवराद करग्रं नयणे| अरनरय पबोटरग्रं धर नयणे |ररागप भिररग्रं भिरदों नयणे| भिलतश्रीकडणे ||२८||
न मनश्री रयरास सराग्रंगदों नयणे| कग्रंटराळवराणप बबोलदों नयणे |बहगसराल असबो नयणे| यणेकप स्थळश्रीग्रं ||२९||
कराग्रंहरग्रं उपराधश्री करग्रं नयणे| कणेलर तरर धरग्रं नयणे |धररलर तरर सराग्रंपडदों नयणे| उपराधश्रीमध्यप ||३०||
थबोरपणप असबो नयणे| महररव धरन बचैसदों नयणे |कराग्रंहरग्रं मरान इछिमग्रं नयणे| कबोठप तरर ||३१||
सराधणेपण सबोडमग्रं नयणे| सरानणेपण मबोडमग्रं नयणे |बळरारकरारप जबोडमग्रं नयणे| अभभिमरान आग्रंगश्रीग्रं ||३२||
अचधकरारणे वश्रीण सराग्रंगदों नयणे| दराटमन उपदणे श दणे ऊग्रं नयणे |करानकदोंडरा करग्रं नयणे| परमराथर्व कदरा ||३३||
कठठीण वचैरराग्य सबोडमग्रं नयणे| कठठीण अभ्यरास सराग्रंडमग्रं नयणे |कहठणतरा धरग्रं नयणे| कबोणणेकणेववशइग्रं ||३४||
कठठीण शबद बबोलदों नयणे| कठठीण आजरा करग्रं नयणे |कठठीण धश्रीररव सबोडमग्रं नयणे| कराग्रंहरग्रं कणेल्यराग्रं ||३५||
आपण आसकत हबोऊग्रं नयणे| कणेल्यरावश्रीण सराग्रंगदों नयणे |बहगसराल मरागदों नयणे| भशष्यवगरारसश्री ||३६||
उद्धट शबद बबोलदों नयणे| इग्रंहदयपस्मरण करग्रं नयणे |शराकतमरागर भिरदों नयणे| मगकतपणप भिररग्रं ||३७||
नश्रीच कमतश्रीग्रं लराजदों नयणे| वचैभिव हबोतराग्रं मराजदों नयणे |क्रबोधप भिररग्रं भिरदों नयणे| जराणपणप ||३८||
थबोरपणप चगकदों नयणे| न्यरायणे नश्रीरत सराग्रंडमग्रं नयणे |अपमराण वतर नयणे| कराग्रंहरग्रं कणेल्यरा ||३९||
कळल्यरावश्रीण बबोलदों नयणे| अनगमरानप रनश्चयणे करग्रं नयणे |सराग्रंगतराग्रं दशग ख धरग्रं नयणे| ममखप
र्व णप ||४०||
सरावधपण सबोडगग्रं नयणे| व्यरापकपण सराग्रंडगग्रं नयणे |कदरा सगख मरानमग्रं नयणे| रनसगगपणराचप ||४१||
ववकल्प पबोटरग्रं धरग्रं नयणे| स्वराथर्वआजरा करग्रं नयणे |कणेलर तरर टराकग्रंम नयणे| आपणरास पगढप ||४२||

www.samarthramdas400.in 344
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

पसग्रंगपवश्रीण बबोलदों नयणे| अन्वयपवश्रीण गराऊग्रं नयणे |ववचरारप वश्रीण जराऊग्रं नयणे| अववचरारपग्रंथप ||४३||
परबोपकरार सराग्रंडमग्रं नयणे| परपश्रीडरा करग्रंनयणे |ववकल्प पडदों दणे ऊग्रं नयणे| कबोणश्रीयणेकरासश्री ||४४||
नणेणपण सबोडमग्रं नयणे| महग्रं तपण सराग्रंडमग्रं नयणे |दव्यरासराठठीग्रं हहग्रंडदों नयणे| ककीतर्वन कररत ||४५||
सग्रंशयरारमक बबोलदों नयणे| बहगत रनश्चयणे करग्रं नयणे |रनवरार्वहपवश्रीण धरग्रं नयणे| गग्रंथ हरातश्रीग्रं ||४६||
जराणपणप पस ग दों नयणे| अहग्रं भिराव हदसदों नयणे |सराग्रंगणेन ऐसप म्हणदों नयणे| कबोणश्रीयणेकरासश्री ||४७||
जरानगवर्व धरग्रं नयणे| सहसरा छिळणरा करग्रं नयणे |कबोठप वराद घरालग्रंग नयणे| कबोणश्रीयणेकरासश्री ||४८||
स्वराथर्वबद्ध
ग श्री जडदों नयणे| करारबराररग्रं पडदों नयणे |करायर्वकतर हबोऊग्रं नयणे| रराजद्वराररग्रं ||४९||
कबोणरास भिवर्वसरा दणे ऊग्रं नयणे| जड भभिक्षिरा मरागदों नयणे |भभिक्षिणेसराठठी सराग्रंगदों नयणे| परग्रं पररा आपल
ग र ||५०||
सबोइररककीग्रंत पडदों नयणे| मध्यरावरतर्व घडदों नयणे |पपग्रंचराचश्री जडदों नयणे| उपराधश्री आग्रंगश्रीग्रं ||५१||
पपग्रंचपस्तश्रीग्रं जराऊग्रं नयणे| बराष्कळ अन्न खराऊग्रं नयणे |पराहगण्यरासररसप घणेऊग्रं नयणे| आमग्रंत्रिणप कदराग्रं ||५२||
शराद्ध पक्षि सटर सरामरासप| शराग्रंतश्री फळशबोबन बरारसप |भिबोग रराहराणप बहगवसप| नवस वतप उद्यरापनप ||५३||
तणेथप रनस्पह
म प जराऊग्रं नयणे| रयराचप अन्न खराऊग्रं नयणे |यणेभळलवराणप करग्रं नयणे| आपणरासश्री ||५४||
लग्नमगहगतर्गीं जराऊग्रं नयणे| पबोटरासराठठीग्रं गराऊग्रं नयणे |मबोलप ककीतर्वन करग्रं नयणे| कबोठप तरर ||५५||
आपलर भभिक्षिरा सबोडमग्रं नयणे| वरारप अन्न खराऊग्रं नयणे |रनस्पह
म राभस घडदों नयणे| मबोलयरात्रिरा ||५६||
मबोलप सगकमत करग्रं नयणे| मबोलपगजरारर हबोऊग्रं नयणे |हदल्हरा तरर घणेऊग्रं नयणे| इनराम रनस्पह
म प ||५७||
कबोठप मठ करग्रं नयणे| कणेलरा तरर तबो धरग्रं नयणे |मठपतश्री हबोऊन बचैसदों नयणे| रनस्पह
म पगरषप ||५८||
रनस्पह
म प अवघपचच कररावप | परर आपण तणेथप न सराग्रंपडरावप |परस्परप उभिराररावप | भिककतमरागरार्वसश्री ||५९||
पणेरनपववण रराहदों नयणे| आळस दृष्टर आणमग्रं नयणे |दणे ह अस्तराग्रं पराहदों नयणे| ववयबोग उपरासनणेचरा ||६०||
उपराधश्रीमध्यप पडदों नयणे| उपराधश्री आग्रंगश्रीग्रं जडदों नयणे |भिजनमरागर्व मबोडमग्रं नयणे| रनसग्रंगळपणप ||६१||
बहग उपराधश्री करग्रं नयणे| उपराधश्रीववण करामरा नयणे |सगगणभिककत सबोडमग्रं नयणे| ववभिककत खबोटर ||६२||
बहगसराल धराग्रंवदों नयणे| बहगसराल रराहबो नयणे |बहगत कष्ट करग्रं नयणे| असगदप खबोटप ||६३||
बहगसराल बबोलदों नयणे| अबबोलणप करामरा नयणे |बहगत अन्न खराऊग्रं नयणे| उपवरास खबोटरा ||६४||
बहगसराल रनजदों नयणे| बहगत रनदरा मबोडगग्रं नयणे |बहगत नणेम धरग्रं नयणे| बराश्कळ खबोटप ||६५||

www.samarthramdas400.in 345
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

बहग जनश्रीग्रं असदों नयणे| बहग आरण्य सणेऊग्रं नयणे |बहग दणे ह पराळग्रंम नयणे| आरमहरयरा खबोटर ||६६||
बहग सग्रंग धरग्रं नयणे| सग्रंतसग्रंग सराग्रंडगग्रं नयणे |कमर्वठपण करामरा नयणे| अनराचरार खबोटरा ||६७||
बहग लबोककक सराग्रंडगग्रं नयणे| लबोकराधणेन हबोऊग्रं नयणे |बहग पश्रीतश्री करामरा नयणे| रनष्ठगरतरा खबोटर ||६८||
बहग सग्रंशयणे धरग्रं नयणे| मक ग तमरागर्व करामरा नयणे |बहग सराधनश्रीग्रं पडदों नयणे| सराधनपवश्रीण खबोटप ||६९||
बहग ववषयणे भिबोगग्रंम नयणे| ववषयरयराग कररतराग्रं नयणे |दणे हलबोभि धरग्रं नयणे| बहग त्रिरास खबोटरा ||७०||
वणेगळरा अनभिग व घणेऊग्रं नयणे| अनभि
ग वप वश्रीण करामरा नयणे |आरमकस्थतश्री बबोलदों नयणे| स्तबधतरा खबोटर ||७१||
मन उरदों दणे ऊग्रं नयणे| मनपवश्रीण करामरा नयणे |अलक्षि वस्तग लक्षिरा नयणे| लक्षिपवश्रीण खबोटप ||७२||
मनबवग द्धअगबोचर| बद्ध
ग श्रीवश्रीण अग्रंधकरार |जराणश्रीवणेचरा पडबो ववसर| नणेणश्रीव खबोटर ||७३||
जरातणेपण धरग्रं नयणे| जरानपवश्रीण करामरा नयणे |अतकयर्व वस्तग तकरार्व न यणे| तकरवश्रीण खबोटप ||७४||
दृश्यस्मरण कराम नयणे| ववस्मरण पडदों नयणे |कराग्रंहरग्रं चचरार्व करग्रं नयणे| कणेभलयरावश्रीण न चलणे ||७५||
जगश्रीग्रं भिणेद करामरा नयणे| वणर्वसग्रंकर करग्रं नयणे |आपलरा धमर्व उडऊग्रं नयणे| अभभिमरान खबोटरा ||७६||
आशराबद्धत बबोलदों नयणे| वववणेकपवश्रीण चरालदों नयणे |समराधरान हरालदों नयणे| कराग्रंहरग्रं कणेल्यराग्रं ||७७||
अबद्ध पबोथश्री लणेहदों नयणे| पबोथश्रीवश्रीण करामरा नयणे |अबद्ध वराचमग्रं नयणे| वराचचल्यरावश्रीण खबोटप ||७८||
रनस्पह
म प वगत्रिगरव सराग्रंडमग्रं नयणे| आशग्रंकरा घणेतराग्रं भिराग्रंडदों नयणे |शबोतयराग्रंचरा मरानमग्रं नयणे| वश्रीट कदरा ||७९||
हप भसकवण धररतराग्रं चचरतश्रीग्रं| सकळ सगखप वबोळगतश्री |आग्रंगश्रीग्रं बराणप महग्रं तश्री| अकस्मरात ||८०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे तनस्पहि
क लक्षणनराम समरास पहहिलरा ||१||१४. १

www.samarthramdas400.in 346
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दस
घ ररा : मभक्षरातनरूपण
||शशरराम ||
ब्रह्मराणराचश्री मगख्य दरक्षिरा| मराचगतलर पराहहजणे भभिक्षिरा |वदों भिवरत यरा पक्षिरा| रकक्षिलप पराहहजणे ||१||
भभिक्षिरा मरागबोन जबो जणेववलरा| तबो रनरराहरारर बबोभललरा |परतगहरावणेगळरा जरालरा| भभिक्षिरा मरागतराग्रं ||२||
सग्रंतरासग्रंत जणे जन| तणेथप कबोररान्न मरागबोन करर भिबोजन |तणेणप कणेलप अमत
म पराशन| परतहदनश्रीग्रं ||३||
||श्लबोक ||
भभिक्षिराहरारर रनरराहरारर| भभिक्षिरा नचैव परतगहश |असग्रंतबो वरावप सग्रंतबो वरा| सबोमपरानग्रं हदनणे हदनणे ||
ऐसरा भभिक्षिणेचरा महहमरा| भभिक्षिरा मरानणे सवर्मोरतमरा |ईश्वरराचरा अगराध महहमरा| तबोहह भभिक्षिरा मरागणे ||४||
दरत गबोरक्षि आहदकरनश्री| भसद्ध भभिक्षिरा मरागतश्री जनश्रीग्रं |रनस्पह
म तरा भभिक्षिणेपरासगनश्री| पगट हबोयणे ||५||
वरार लराऊन बचैसलरा| तरर तबो परराधणेन जरालरा |तचैसश्रीच रनरयरावळश्रीलरा| स्वतग्रंत्रितरा कक चश्री ||६||
आठराग्रं हदवसराग्रं धरान्य मणेळववलप | तरर तप कग्रंटराळवराणप जरालप |पराणश्री यणेकरायणेककीग्रं चणेवलप | रनरयनमतनतणेपरासगनश्री ||७||
रनरय नमतन हहग्रंडरावप | उदग्रं ड दणे शराटण कररावप |तररच भभिक्षिरा मरागतराग्रं बरवप | श्लराघ्यवराणप ||८||
अखग्रंड भभिक्षिणेच अभ्यरास| तयरास वराटणे नरा परदणे श |कजकडणे रतकडणे स्वदणे श| भिगवनत्रिक ||९||
भभिक्षिराग्रं मरागतराग्रं ककरकदों नयणे| भभिक्षिरा मरागतराग्रं लराजबो नयणे |भभिक्षिरा मरागतराग्रं भिरागदों नयणे| पररभ्रमण कररावप ||१०||
भभिक्षिरा आणण चमरकरार| च्चराकराटतश्री लहरानथबोर |ककीरतर्व वणर रनरग्रं तर| भिगवग्रंतराचश्री ||११||
भभिक्षिरा म्हणणजणे करामधणेन|
ग सदरा फळ नव्हणे सरामरान्यग |भभिक्षिणेस करर जबो अमरान्य|
ग तबो करग्रं टरा जबोगश्री ||१२||
भभिक्षिणेनप वबोळखश्री हबोतश्री| भभिक्षिणेनप भिरम चगकतश्री |सरामरान्य भभिक्षिरा मरान्य कररतश्री| सकळ पराणश्री ||१३||
भभिक्षिरा म्हणणजणे रनभिर्वयणे कस्थरत| भभिक्षिणेनप पगटणे महग्रं तश्री |स्वतग्रंत्रितरा ईश्वरपराप्तश्री| भभिक्षिरागगणप ||१४||
भभिक्षिणेस नराहरग्रं आडथळरा| भभिक्षिराहरारर तबो मबोकळरा |भभिक्षिणेकररतराग्रं सराथर्वक वणेगळरा| कराळ जरातबो ||१५||
भभिक्षिरा म्हणणजणे अमरवल्लर| कजकडणे रतकडणे लगवलर |अवकराळश्रीग्रं फळदरायणेनश्री जरालर| रनल्लर्वजरासश्री ||१६||
पथ्
म वश्रीमधप दणे श नरानरा| कफरतराग्रं उपवरासश्री मरणे नरा |कबोणणे यणेकणे ठराई जनरा| जड नव्हणे ||१७||
गबोरज्य वराणणज्य कमषश्री| रयराहमन परतष्ठरा भभिक्षिणेसश्री |ववसग्रंभिदों नयणे झबोळश्रीसश्री| कदराकराळश्रीग्रं ||१८||
भभिक्षिणेऐसप नराहरग्रं वचैरराग्य| वचैरराग्यरापरतप नराहरग्रं भिराग्य |वचैरराग्य नस्तराग्रं अभिराग्य| यणेकदणे सश्री ||१९||
www.samarthramdas400.in 347
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

कराग्रंहरग्रं भभिक्षिरा आहणे म्हणरावप | अल्पसग्रंतबोषश्री असरावप |बहगत आणणतराग्रं घ्यरावप | मगष्टर यणेक ||२०||
सगखरप भभिक्षिरा मरागणप | ऐसश्री रनस्पह म तणेचश्रीग्रं लक्षिणप |मद
म वरागववळरास करणप | परम सतख्यकरारर ||२१||
ऐसश्री भभिक्षिणेचश्री कस्थतश्री| अल्प बबोभललप यणेथरामतश्री |भभिक्षिरा वराग्रंचवश्री ववपरतश्री| हबोणरार कराळश्रीग्रं ||२२||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे मभक्षरातनरूपणनराम समरास दस
घ ररा ||२||१४. २

www.samarthramdas400.in 348
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास ततसररा : कववत्वकलरा तनरूपण

||शशरराम ||
कववरव शबदसगमनमराळरा| अथर्व पररमळ आगळरा |तणेणप सग्रंतषट्पदकगळरा| आनग्रंद हबोयणे ||१||
ऐसश्री मराळरा अग्रंतशकरणश्रीग्रं| गगग्रंफगन पमजरा ररामचरणश्रीग्रं |वदोंकरारतग्रंत अखग्रंडपणश्रीग्रं| खग्रंडमग्रं च नयणे ||२||
परबोपकरारराकरारणप | कववरव अगरय करणप |तयरा कववरवराचश्रीग्रं लक्षिणप | बबोभलजणेतश्री ||३||
जणेणप घडणे भिगवदकतश्री| जणेणप घडणे ववरकतश्री |ऐभसयरा कववरवराचश्रीग्रं यगकतश्री| आधश्रीग्रं वराढवरावश्री ||४||
कक्रयणेवश्रीण शबदजरान| तयरा न मरारनतश्री सज्जन |म्हणतनश्री दणे व पसन्न| अनगतरापप कररावरा ||५||
दणे वराचणेन पसन्नपणप | जप जप घडणे बबोलणप |तप तप अरयग्रंत श्लराघ्यवराणप | यरा नराव परासराहदक ||६||
धश्रीट पराठ पसराहदक| ऐसप बबोलतश्री अनणेक |तरर हरा तत्रिववध वववणेक| बबोभलजणेल ||७||
धश्रीट म्हणणजणे धश्रीटपणप कणेलप |जप जप आपल्
ग यरा मनरास आलप |बळप चच कववरव रचचलप |यरा नराव धश्रीट बबोभलजणे ||८||
पराठ म्हणणजणे पराठराग्रंतर| बहगत पराहहलप गग्रंथराग्रंतर |तयरासररखरा उतरार| आपणचच कणेलरा ||९||
सश्रीघचच कववरव जबोडडलप | दृकष्ट पडडलप तप चच वणणर्वलप |भिककतवराग्रंचमन जप कणेलप | रयरा नराव धश्रीटपराठ ||१०||
कराभमक रभसक शग्रंघ
म राररक| वश्रीर हरास्य पस्तराववक |कततगक ववनबोद अनणेक| यरा नराव धश्रीटपराठ ||११||
मन जरालप करामराकरार| तचैसणेचच रनघतश्री उद्गरार |धश्रीटपराठप परपरार| पराववजणेत नराहरग्रं ||१२||
व्हरावयरा उदरशराग्रंतश्री| करणप लरागणे नरस्तगतश्री |तणेथप कणेलर जणे ववरपकरत| रयरा नराव धश्रीटपराठ ||१३||
कववरव नसरावप धश्रीटपराठ| कववरव नसरावप खटपट |कववरव नसरावप उद्धट| पराषराग्रंडमत ||१४||
कववरव नसरावप वरादराग्रंग| कववरव नसरावप रसभिग्रंग |कववरव नसरावप रग्रं गभिग्रंग| दृष्टराग्रंतहरन ||१५||
कववरव नसरावप पराल्हराळ| कववरव नसरावप बराष्कळ |कववरव नसरावप कगटरळ| लक्षिगरनयराग्रं ||१६||
हरन कववरव नसरावप | बबोभललपचच न बबोलरावप |छिग्रं दभिग्रंग न कररावप | मगदराहरन ||१७||
ववरपकरतहरन तकर्वहरन| कळराहरन शबदहरन |भिककतजरानवचैरराग्यहरन| कववरव नसरावप ||१८||
भिककतहरन जप कववरव| तप चच जराणरावप ठदोंबप मत |आवडश्रीहरन जप वगत्रिरम व| कग्रंटराळवराणप ||१९||
भिककतववण जबो अनगवराद| तबोचच जराणरावरा ववनबोद |पश्रीतश्रीववण सग्रंवराद| घडणे कणेवश्री ||२०||
असबो धश्रीट पराठ तप ऐसप| नराचथलप अहग्रं तणेचप वपसप |आतराग्रं पसराहदक तप कचैसप| सराग्रंचगजणेल ||२१||
www.samarthramdas400.in 349
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

वचैभिव कराग्रंतरा कराग्रंचन| जयरास वराटणे हप वमन |अग्रंतररग्रं लरागलप ध्यरान| सवर्मोरतमराचप ||२२||
जयरास घडश्रीनप घडश्री| लरागणे भिगवग्रंतश्रीग्रं आवडश्री |चढतश्री वराढतश्री गबोडश्री| भिगदजनराचश्री ||२३||
जबो भिगवदजनपवश्रीण| जराऊग्रं नणेदर यणेक क्षिण |सवर्वकराळ अग्रंतशकरण| भिककतरग्रं गप रग्रं गलप ||२४||
जयरा अग्रंतरर भिगवग्रंत| अचळ रराहहलरा रनवराग्रंत |तबो स्वभिरावप जप बबोलत| तप ब्रह्मरनरपण ||२५||
अग्रंतरर बचैसलरा गबोववग्रंद| तणेणप लरागलरा भिककतछिग्रं द |भिकतश्रीववण अनव
ग राद| आणश्रीक नराहरग्रं ||२६||
आवडश्री लरागलर अग्रंतररग्रं| तचैसश्रीच वदणे वचैखरर |भिरावप करणराककीतर्वन करर| पणेमभिरप नराचतग ||२७||
भिगवग्रंतश्रीग्रं लरागलप मन| तणेणप नराठवणे दणे हभिरान |शग्रंकरा लज्यरा पळबोन| दरग र ठणे लर ||२८||
तबो पणेमरग्रं गप रग्रं गलरा| तबो भिककतमदप मरातलरा |तणेणप अहग्रं भिराव घरातलरा| परायराग्रंतळश्रीग्रं ||२९||
गरात नराचत रनशग्रंक| तयरास कचैचणे हदसतश्री लबोक |दृष्टरग्रं त्रिचैलबोकयनरायणेक| वसबोन ठणे लरा ||३०||
ऐसरा भिगवग्रंतश्रीग्रं रग्रं गलरा| आणश्रीक कराग्रंहरग्रं नलगणे रयरालरा |स्वइछिरा वणमर लरागलरा| ध्यरान ककीतर पतराप ||३१||
नरानरा ध्यरानप नरानरा ममतर| नरानरा पतराप नरानरा ककीतर |तयरापगढप नरस्तगतश्री| त्रिगणतगल्य वराटणे ||३२||
असबो ऐसरा भिगवदकत| जबो यणे सग्रंसराररग्रं ववरकत |तयरास मरारनतश्री मगकत| सराधगजन ||३३||
रयराचणे भिकतश्रीचप कततगक| तयरानव पसराहदक |सहज बबोलतराग्रं वववणेक| पगट हबोय ||३४||
ऐकरा कववरवलक्षिण| कणेलप च करग्रं रनरपण |जणेणणे रनवणे अग्रंतशकणर्व| शबोतयराग्रंचप ||३५||
कववरव असरावप रनमर्वळ| कववरव असरावप सरळ |कववरव असरावप पराग्रंजळ| अन्वयराचप ||३६||
कववरव असरावप भिककतबळप | कववरव असरावप अथरार्वगळप |कववरव असरावप वणेगळप | अहग्रं तणेसश्री ||३७||
कववरव असरावप ककीरतर्ववराड| कववरव असरावप रम्य गबोड |कववरव असरावप जराड| पतरापववषश्रीग्रं ||३८||
कववरव असरावप सबोपप | कववरव असरावप अल्परपप |कववरव असरावप सगल्लपप | चरणबग्रंद ||३९||
मद
म ग मग्रंजगळ कबोमळ| भिव्य अदत
ग ववशराळ |गतल्य मराधगयर्व रसराळ| भिककतरसप ||४०||
अक्षिरबग्रंद पदबग्रंद| नरानरा चरातगयर्व पबग्रंद |नरानरा कतशल्यतरा छिग्रं दबग्रंद| धराटर मगदरा अनणेक ||४१||
नरानरा यगकतश्री नरानरा बगद्धश्री| नरानरा कळरा नरानरा भसद्धश्री |नरानरा अन्वयणे सराधश्री| नरानरा कववरव ||४२||
नरानरा सराहहरय दृष्टराग्रंत| नरानरा तकर्व धरात मरात |नरानरा सग्रंमतश्री भसद्धराग्रंत| पमवप
र्व क्षिपसश्रीग्रं ||४३||
नरानरा गतश्री नरानरा ववरपरतश्री| नरानरा मतश्री नरानरा स्फगरतर्व |नरानरा धरारणरा नरानरा धत
म श्री| यरा नराव कववरव ||४४||

www.samarthramdas400.in 350
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

शग्रंकरा आशग्रंकरा परयबोरतरप | नरानरा कराव्यप शरास्त्रिराधरारप |तगटणे सग्रंशयणे रनधरार्वरप| रनधरार्वररतराग्रं ||४५||
नरानरा पसग्रंग नरानरा ववचरार| नरानरा यबोग नरानरा वववर |नरानरा तरवचचरार्वसरार| यरा नराव कववरव ||४६||
नरानरा सराधनप परग श्चरणप | नरानरा तपप तश्रीथरार्वटणप |नरानरा सग्रंदणेह फणेडणप | यरा नराव कववरव ||४७||
जणेणप अनत
ग राप उपजप| जणेणप लबोककक लराजणे |जणेणप जरान उमजणे| यरा नराव कववरव ||४८||
जणेणप जरान हप पबळणे | जणेणप वरम तश्री हणे मरावळप |जणेणप भिककतमरागर्व कळणे | यरा नराव कववरव ||४९||
जणेणप सदबद्ध
ग श्री तगटणे| जणेणप भिवभसग्रंधग आटणे |जणेणप भिगवग्रंत पगटणे | यरा नराव कववरव ||५०||
जणेणप सद्बवग द्ध लरागणे| जणेणप पराषराग्रंड भिग्रंगणे |जणेणप वववणेक जरागणे| यरा नराव कववरव ||५१||
जणेणप सद्वस्तग भिरासणे| जणेणप भिरास हरा रनरसणे |जणेणप भभिन्नरव नरासणे| यरा नराव कववरव ||५२||
जणेणप हबोयणे समराधरान| जणेणप तगटणे सग्रंसरारबग्रंधन |जयरा मरारनतश्री सज्जन| तयरा नराव कववरव ||५३||
ऐसप कववरवलक्षिण| सराग्रंगतराग्रं तप असराधरारण |परग्रं तग कराग्रंहरग्रंयणेक रनरपण| बगझरावयरा कणेलप ||५४||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे कववत्वकलरा तनरूपण समरास ततसररा ||३||१४. ३

www.samarthramdas400.in 351
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास चचौररा : ककीतरन लक्षण

||शशरराम ||
कलयगगश्रीग्रं ककीतर्वन कररावप | कणेवळ कबोमळ कगशळ गरावप |कठठीण ककर्वश कगटर सराग्रंडरावप | यणेककीकडणे ||१||
खटखट खगग्रंटमन टराकरावश्री| खळखळ खळराग्रंसश्रीग्रं न कररावश्री |खरप खबोटप खवळदों नणेदरावश्री| वकम रत आपल
ग र ||२||
गवर्वगराणप गराऊग्रं नयणे| गरातराग्रं गरातराग्रं गळदों नयणे |गबोप्य गगज गजर नयणे| गगण गरावणे ||३||
घष्टणश्री रघसणश्री घस्मरपणप | घसर घसरग्रं घसरा खराणप |घगमघगमदों चच घगमणप | यबोग्य नव्हणे ||४||
नरानरा
नरामणे भिगवग्रंतराचश्रीग्रं| नरानरा ध्यरानप सगगणराचश्रीग्रं |नरानरा ककीतर्वनप ककीतरचश्रीग्रं| अदत
ग कररावश्रीग्रं ||५||
चकचक चगकरावणेनरा| चराट चरावट चळरावणेनरा |चरचर चगरचगर लरागणेनरा| ऐसप कररावप ||६||
छिळछिळ छिळणरा करग्रं नयणे| छिभळतराग्रं छिभळतराग्रं छिळदों नयप |छिळणप छिळणरा करग्रं नयणे| कबोणश्रीयणेकराचश्री ||७||
कज कज कज कज म्हणरावणेनरा| जबो जबो जरागणे तबो तबो परावनरा |जपजपदों जनश्रीग्रंजनरादर्व नरा| सग्रंतगष्ट कररावप ||८||
णझरपणे झरणे पराझरणे जळ| झळकणे दर
ग नश्री झळराळ |झडझडराग्रं झळकतश्री सकळ| पराणश्री तणेथप ||९||
यरा यरा यरा यरा म्हणरावप नलगणे| यरा यरा यरा यरा उपराव नलगणे |यरा यरा यरा यरा कराग्रंहरग्रं च नलगणे| सगबगद्धरासश्री ||१०||
टक टक टक करग्रं नयणे| टराळराटराळश्री हटकदों नयणे |टम टम टम टम लराऊग्रं नयणे| कग्रंटराळवराणश्री ||११||
ठस ठदोंबस ठराकरावणेनरा| ठक ठक ठक कररावणेनरा |ठराकप ठमकप ठसरावणेनरा| ममरतर्वध्यरान ||१२||
डळमळ डळमळ डकदों नयणे| डगमग डगमग करामरा नयणे |डग्रंडळ डग्रंडळ चगकदों नयणे| हप कराडपणप ||१३||
हढसराळ ढरालरा ढळतश्री कग्रंग चणे| ढबोबळरा ढसकण डगलणे नराचणे |ढळणे चचनरा हढगहढगराग्रंचणे| कग्रंटराळवराणणे ||१४||
नरानरा नणेटक नरागर| नरानरा नम्र गण
ग रागर |नरानरा नणेमक मधगर| नणेमस्त गराणप ||१५||
तराळ तग्रंगबरणे तरानमरानप | तराळबद्ध तग्रंतगराणप |तमतर्व तराककर्वक तनप मनप| तकल्लन हबोतश्री ||१६||
थथर्वरराग्रं थरकतश्री रबोमराग्रंच| थचै थचै थचै स्वरप उग्रं च |चथरचथर चथररावणे नराच| पणेमळ भिकतराग्रंचरा ||१७||
दक्षिदराक्षिण्य दराटलप | बग्रंदप पबग्रंदप कदोंदराटलप |दमदम दम
ग दम
ग दों लरागलप | जगदग्रं तर ||१८||
धमतर्व तत
म र्व धरावबोन आलरा| चधग्रंगबद्ध
ग श्रीनप चधग्रंग जरालरा |धराकप धराकप धबोकलरा| रग्रं ग अवघरा ||१९||
नरानरा नराटक नणेटकप| नरानरा मरानप तगकप कततगकप |नरानरा नणेमक अनणेकप| ववद्यरापरात्रिप ||२०||
पराप पळबोन गणेलप दरग र| पण्
ग य पगष्कळ पगटणे वरर |परतरतबो परणे अग्रंतररग्रं| चटक लरागणे ||२१||
www.samarthramdas400.in 352
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

फगकट फराकट फटवणप नराहरग्रं| फटकळ फगगडश्री वपग्रंगरा नराहरग्रं |कफकप फसकट फबोल नराहरग्रं| भिकराध्यरा रनग्रंदरा ||२२||
बरप बरप बरप म्हणतश्री| बराबरा बराबरा उदग्रं ड कररतश्री |बळप बळप चच बळराववतश्री| कथणेलरागश्रीग्रं ||२३||
भिलरा भिलरा भिलरा लबोककीग्रं| भिककतभिरावप भिव्य अनणेककीग्रं |भिमषण भिराववक लबोककीग्रं| परबोपकरारप ||२४||
मरानणेल तरर मरानरावप मनप| मरत न व्हरावप ममतणेनप |मश्री मश्री मश्री मश्री बहगत जनप| म्हणणजणेत आहणे ||२५||
यणेकप टबोकत यणेकराग्रंपरासश्रीग्रं| यणेऊग्रं यणेऊग्रं यणेतश्री झडणेसश्रीग्रं |यरा यरा यरा यरा असणे तयरासश्री| म्हणरावप नलगणे ||२६||
रराग रग्रं ग रसराळ सगरग्रंगप| अग्रंतर सग्रंचगत ररागप |ररनपररक्षिरा ररनरामरागप | धराग्रंवतश्री लबोक ||२७||
लवलवराग्रं लवतश्री लबोचन| लकलकराग्रं लकलप मन |लपलपदों लपतश्री जन| आवडश्रीनप ||२८||
वचनप वराउगश्रीग्रं वदणे नरा| वरावरणे वववरणे वसणेनरा |वगत्रिरग वप रनववश्री जनरा| ववरनत हबोउनश्री ||२९||
सराररासरार समस्तराग्रंलरा| भसकऊग्रं भसकऊग्रं जनरालरा |सराहहत सग्रंचगत सज्जनरालरा| बरप वराटणे ||३०||
खरप खबोटप खरप वराटलप | खखर्वर खगखगरर्व खगग्रंटलप |खबोटप खबोटणे पणप गणेलप| खबोटप म्हणबोरनयराग्रं ||३१||
शराहराणणे शबोचधतराग्रं शबोधणेनरा| शरास्त्रिराथर्व शत
म श्री बबोधणेनरा |शगक शराररकराशमणेनरा| शबद तयराचरा ||३२||
हरषप हरषप हराभसलरा| हराहराहबोहबोनप भिगललरा |हहत हबोईनरा तयरालरा| परत्रिश्रीचप ||३३||
लक्षिरावप लकक्षितराग्रं अलक्षिश्रीग्रं| लकक्षिलप लबोचनरातप लक्षिश्री |लग्रंगलप लयणेतप अलक्षिश्री| ववहहग्रंगममरागर ||३४||
क्षिणेत्रि क्षिणेत्रिज क्षिबोभितबो| क्षिमरा क्षिममन क्ष्मववतबो |क्ष्मणप क्षिबोभिणप क्षिणेत्रिज तबो| सवरार ठराई ||३५||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे ककीतरन लक्षण तनरूपण समरास चचौररा ||४||१४. ४

www.samarthramdas400.in 353
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास परासांचवरा : हिररकररा लक्षण

||शशरराम ||
मरागराग्रं हररकथणेचप लक्षिण| शबोतश्रीग्रं कणेलरा हबोतरा पस्न |सरावध हबोऊन ववचक्षिण| पररसबोन आतराग्रं ||१||
हररकथरा कचैसश्री कररावश्री| रग्रं गप कचैसश्री भिररावश्री |जणेणप पराववजणे पदवश्री| रघगनराथकमपणेचश्री ||२||
सबोनप आणण पररमळणे | यगक्षिदग्रं डरा लरागतश्री फळप |गतल्य मराधगयर्व रसराळप | तरर तणे अपव
म त
र्व रा ||३||
तचैसरा हररदरास आणण ववरकत| जरातरा आणण पणेमळ भिकत |ववरपन्न आणण वरादरहहत| तरर हणे हह अपमवत
र्व रा ||४||
ररागजरानश्री तराळजरानश्री| सकळकळरा ब्रह्मजरानश्री |रनरराभभिमरानप वतर जनश्रीग्रं| तरर हणे हह अपमवत
र्व रा ||५||
मछिर नराहरग्रं जयरासश्री| जबो अरयग्रंत वपयणे सज्जनरासश्री |चतगरराग्रंग जराणप मरानसश्रीग्रं| अग्रंतररनष्ठ ||६||
जयग्रंरयराहदकप नरानरा पवर| तश्रीथर क्षिणेत्रिप जप अपमवर |जणेथप वभसजणे दणे वराचधदणे वप| सरामथ्यर्वरपप ||७||
तयरा तश्रीथरार्वतप जणे न मरारनतश्री| शबदजरानप भमथ्यरा म्हणतश्री |तयरा परामरराग्रं शश्रीपतश्री| जबोडणेल कक चरा ||८||
रनगगण
र्व नणेलप सग्रंदणेहरानप | सगगण नणेलप ब्रह्मजरानप |दबोहहकडणे अभभिमरानप | वबोस कणेलप ||९||
पगढप असतराग्रं सगगणममतर| रनगगण
र्व कथरा जणे कररतश्री |परतपरादन
म उछिणे हदतश्री| तणेचच पढतममखर्व ||१०||
ऐसश्री न ककीजणे हररकथरा| अग्रंतर पडणे उभियणे पग्रंथरा |पररस लक्षिणप आतराग्रं| हररकथणेचश्रीग्रं ||११||
सगगणममतरपगढप भिरावप | करणराककीतर्वन कररावप |नरानराध्यरानप वणरार्ववप| पतरापककीतरतप | १२||
ऐसप गरातराग्रं स्वभिरावप | रसराळ कथरा वबोढवणे |सवरारतररग्रं हणे लरावणे| पणेमसगख ||१३||
कथरा रचरायराचश्री खण
म | सगगणश्रीग्रं नराणरावप रनगगण
र्व |न बबोलरावणे दबोष गण
ग | पहग ढलराग्रंचणे कदरा ||१४||
दणे वराचप वणरार्ववप वचैभिराव| नरानरा पकरारप महररव |सगगणश्रीग्रं ठणे उरनयराग्रं भिराव| हररकथरा कररावश्री ||१५||
लराज सराग्रंडमन जनराचश्री| आस्थरा सराग्रंडमन धनराचश्री |नश्रीच नवश्री ककीतर्वनराचश्री| आवडश्री धररावश्री ||१६||
नम्र हबोऊन रराजराग्रंगणश्रीग्रं| रनशशग्रंक जरावप लबोटराग्रंगणश्री |करतराभळकरा नरम य वराणश्रीग्रं| नरामघबोषप गजरार्ववप ||१७||
यणेकराग्रंचश्री ककीरतर्व यणेकरापढ
ग प | वणणर्वतराग्रं सराहहरय न पडणे |म्हणबोरनयराग्रं रनवराडणे| जणेथश्रील तणेथप ||१८||
ममतर नस्तराग्रं सगगण| शवणश्रीग्रं बचैसलणे सराधगजन |तरर अद्वचैतरनरपण| अवश्य कररावप ||१९||
नराहरग्रं ममतर नराहरग्रं सज्जन| शवणश्रीग्रं बचैसलणे भिराववक जन |तरर कररावप ककीतर्वन| पस्तराववक वचैरराग्य ||२०||
शग्रंगघराररक नवरभसक| यरामधप सराग्रंडरावप यणेक |कस्त्रियराहदकराग्रंचप कततगक| वणगर नयणे ककीग्रं ||२१||
www.samarthramdas400.in 354
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

लरावण्य कस्त्रियराग्रंचप वणणर्वतराग्रं| ववकरार बराचधजणे तरवतरा |धराररष्टरापरासमन शबोतरा| चळणे तरकराळ ||२२||
म्हणऊन तप तजरावप | जप बराधक सराधकराग्रं स्वभिरावप |घणेतराग्रं अग्रंतररग्रं ठसरावप | ध्यरान कस्त्रियराग्रंचप ||२३||
लरावण्य कस्त्रियराग्रंचप ध्यरान| करामराकरार जरालप मन |कचैचप आठवणेल ध्यरान| ईश्वरराचप ||२४||
स्त्रिश्री वणणर्वतराग्रं सख
ग रावलरा| लरावण्यराचणे भिररग्रं भिरलरा |तबो स्वयप जराणरावरा चणेवलरा| ईश्वररापरासगनश्री ||२५||
हररकथणेसश्री भिरावबळप | गणेलरा रग्रं ग तबो तग्रंगबळणे |रनभमष्य यणेक जरर आकळणे | ध्यरानश्रीग्रं परमरारमरा ||२६||
ध्यरानश्रीग्रं गग्रंगतलप मन| कचैचप आठवणेल जन |रनशग्रंक रनल्लर्वज ककीतर्वन| कररतराग्रं रग्रं ग मराजणे ||२७||
ररागजरान तराळजरान| स्वरजरानपसश्रीग्रं ववरपन्न |अथरार्वन्वयराचप ककीतर्वन| करग्रं जराणणे ||२८||
छिपन्न भिराषरा नरानरा कळरा| कग्रंठमराधगयर्व कबोककळरा |परर तबो भिककतमरागर्व वणेगळरा| भिकत जराणतश्री ||२९||
भिकतराग्रंस दणे वराचप ध्यरान| दणे वरावराग्रंचमन नणेणप अन्न |कळरावग्रंतराग्रंचप जप मन| तप कळराकरार जरालप ||३०||
शश्रीहररवश्रीण जणे कळरा| तणेचच जराणरावश्री अवकळरा |दणे वरास सराग्रंडमन वणेगळरा| परयक्षि पडडलरा ||३१||
सपर्गीं वणेहढलप चग्रंदनरासश्री| रनधरानराआड वववसश्री |नरानरा कळरा दणे वरासश्री| आड तचैस्यरा ||३२||
सराग्रंडमन दणे व सवर्वज| नरादरामध्यप व्हरावप मग्न |तप परयक्षि ववघ्न| आडवप आलप ||३३||
यणेक मन गगग्रंतलप स्वररग्रं| कबोणप चचग्रंतरावरा शश्रीहरर |बळप चच धररनयराग्रं चबोररग्रं|सगशगषरा घणेतलर ||३४||
कररतराग्रं दणे वराचप दशर्वन| आडवप आलप ररागजरान |तणेणप धररनयराग्रं मन| स्वररामरागप नणेलप ||३५||
भिणेटदों जरातराग्रं रराजद्वराररग्रं| बळप चच धररलरा बणेगरारर |कळरावग्रंतराग्रं तचैसश्री परर| कळणे नप कणेलर ||३६||
मन ठणे ऊन ईश्वररग्रं| जबो कबोणश्री हररकथरा करर |तबोचच यणे सग्रंसराररग्रं| धन्य जराणरा ||३७||
जयरास हररकथणेचश्री गबोडश्री| उठणे नश्रीच नवश्री आवडश्री |तयरास जबोडलर जबोडश्री| सवर्मोरतमराचश्री ||३८||
हररकथरा मराग्रंडलर जणेथप| सवर्व सराग्रंडमन धरावणे तणेथप |आलस्य रनदरा दवडमन स्वराथर| हररकथणेभस सरादर ||३९||
हररभिकतराग्रंचचयणे घररग्रं| नश्रीच कमरय अग्रंचगकरारर |सराहणे भिमत सवरारपररग्रं| सराक्षिपप हबोयणे ||४०||
यरा नरावराचरा हररदरास| जयराभस नरामश्रीग्रं ववश्वरास |यणेथमन हरा समरास| सग्रंपमणर्व जरालरा ||४१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे हिररकररालक्षणतनरूपण समरास परासांचवरा ||५||१४. ५

www.samarthramdas400.in 355
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सहिरावरा : चरातघयर लक्षण

||शशरराम ||
रप लरावण्य अभ्यराभसतराग्रं न यणे| सहजगगणरास न चलणे उपरायणे |कराग्रंहरग्रं तरर धररावश्री सबोयणे| अगराग्रंतगक गगणराचश्री ||१||
कराळप मराणगस गबोरप हबोयणेनरा| वनराळरास यणेरन चरालणेनरा |मगकयरास वराचरा फगटणे नरा| हरा सहजगगण ||२||
आग्रंधळप डबोळस हबोयणेनरा| बचधर तप ऐकणेनरा |पराग्रंगगळ परायणे घणेइनरा| हरा सहजगगण ||३||
कगरपतणेचश्रीग्रं लक्षिणप | ककतश्री म्हणबोरन सराग्रंगणप |रप लरावण्य यराकरारणप | परालटणे नरा ||४||
अवगगण सबोडडतराग्रं जरातश्री| उरतम गगण अभिराभसतराग्रं यणेतश्री |कगववद्यरा सराग्रंडमन भसकतश्री| शराहराणणे ववद्यरा ||५||
ममखप
र्व ण सराग्रंडडतराग्रं जरातप | शराहराणपण भसकतराग्रं यणेतप |करारबरार कररतराग्रं उमजतप | सकळ कराग्रंहरग्रं ||६||
मरान्यतरा आवडणे जश्रीवश्रीग्रं| तरर कराग्रं उपणेक्षिरा कररावश्री |चरातगयवर वण उग्रं च पदवश्री| कदरापश्री नराहरग्रं ||७||
ऐसश्री पचश्रीत यणेतणे मनरा| तरर कराग्रं स्वहहत कररानरा |सन्मरागर चरालतराग्रं जनराग्रं| सज्जनरा मरानणे ||८||
दणे हणे नणेटकप शगग्रंघराररलप | परर चरातगयवर वण नरासलप |गगणपववण सराकजरप कणेलप | बराष्कळ जचैसप ||९||
अग्रंतकर्वळरा शग्रंघ
म राररावश्री| नरानरापरर उमजवरावश्री |सग्रंपदरा मणेळऊन भिबोगरावश्री| सरावकरास ||१०||
पणेरन कररनरा भसकणेनरा| शररर तप हह कष्टववनरा |उरतम गगण घणेईनरा| सदराकबोपश्री ||११||
आपण दस
ग ऱ्यरास कररावप | तप उभसणप सवपचच घ्यरावप |जनरा कष्टववतराग्रं कष्टरावप | लरागणेल बहग ||१२||
न्यरायप वतरल तबो शहराणरा| अन्यराइ तबो दचै न्यवराणरा |नरानरा चरातगयरार्वच्यरा खण
ग रा| चतगर जराणणे ||१३||
जप बहगतराग्रंस मरानलप | तप बहगतश्रीग्रं मरान्य कणेलप |यणेर तप वणेथचर्व च गणेलप| जगरनग्रंद्य ||१४||
लबोक आपणराभस वबोळरावणे| ककग्रं वरा आवघणेच कदोंसळरावणे |आपणरास समराधरान फरावणे| ऐसप कररावप ||१५||
समराधरानप समराधरान वराढणे | भमतत्रिनप भमतत्रि जबोडणे |मबोडडतराग्रं क्षिणमरात्रिप मबोडणे| बरणे पण ||१६||
अहबो कराग्रंहबो अरणे कराअग्रंरणे| जनश्रीग्रं ऐककजणेतप ककग्रं तणे |कळत असतराग्रंच कराग्रं रणे | रनकरामश्रीपन ||१७||
चरातगयर शग्रंगघरारणे अग्रंतर| वस्त्रिप शग्रंगघरारणे शररर |दबोहहमधप कबोण थबोर| बरप पराहरा ||१८||
बराह्यराकरार शग्रंगगराररलप | तणेणप लबोकराग्रंच्यरा हरातराभस करायणे आलप |चरातगयर बहगतराग्रंसश्री रकक्षिलप | नरानरा पकरारप ||१९||
बरप खरावप बरप जणेवरावप | बरप ल्यरावप बरप नणेसरावप |समस्तश्रीग्रं बरप म्हणरावप | ऐसश्री वरासनरा ||२०||
तनप मनप णझजरावप | तणेणप भिलणे म्हणबोन घ्यरावप |उगप चच ककल्पतराग्रं भसणरावप | लरागणेल पगढप ||२१||
www.samarthramdas400.in 356
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

लबोककीग्रं करायर्वभिराग आडणे| तबो करायर्वभिराग जणेथप घडणे |लबोक सहजचच वबोढणे | करामरासराठठीग्रं ||२२||
म्हणबोन दरग ऱ्यरास सख
ग श्री कररावप | तणेणप आपण सगखश्री व्हरावप |दस
ग ऱ्यरास कष्टववतराग्रं कष्टरावप | लरागणेल स्वयप ||२३||
हप तदों पगटचच आहणे | पराहहल्यराववण करामरा नयणे |समजणप हरा उपरायणे| पराणश्रीमरात्रिरासश्री ||२४||
समजलणे आणण वतर्वलणे| तणेचच भिराग्यपर
ग ष जरालणे |यरावणेगळणे उरलणे| तप करग्रं टणे पर
ग ष ||२५||
कजतगकरा व्यराप रततगकप वचैभिव| वचैभिवरासराररखरा हरावभिराव |समजलणे पराहहजणे उपराव| पगटचच आहणे ||२६||
आळसप करायरभिराग नरासतबो| सराक्षिणेप हबोत हबोत हबोतबो |हदसतणे गबोष्टर कळणे नरा तबो| शराहराणरा कचैसरा ||२७||
भमतत्रि कररतराग्रं हबोतप कमरय| वचैर कररतराग्रं हबोतबो मरम यग |बबोभललप हप सरय ककग्रं असरय| वबोळखरावप ||२८||
आपणरास शराहराणप करग्रं नणेणप| आपलप हहत आपण नणेणप |जनश्रीग्रं मचैतत्रि रराखदों नणेणणे| वचैर करर ||२९||
ऐसणे पकराररचणे जन| रयरास म्हणरावप अजरान |तयरापरासश्रीग्रं समराधरान| कबोण परावणे ||३०||
आपण यणेकरायणेककी यणेकलरा| सष्म टरग्रंत भिराग्रंडत चराभललरा |बहगतराग्रंमध्यप यणेकल्यरालरा| यणेश कचैचप ||३१||
बहगतराग्रंचणे मगखश्री उररावप | बहगतराग्रंचणे अग्रंतररग्रं भिररावप |उरतम गगणश्रीग्रं वववररावप | पराणश्रीमरात्रिरासश्री ||३२||
शराहराणणे कररावणे जन| परतत कररावणे परावन |सकम ष्टमधप भिगवदजन| वराढवरावप ||३३||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे चरातघयरलक्षणतनरूपण समरास सहिरावरा ||६||१४. ६

www.samarthramdas400.in 357
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सरातवरा : यघगधमर तनरूपण

||शशरराम ||
नरानरा वणेश नरानरा आशम| सवरारचप ममळ गह
म स्थराशम |जणेथप परावतश्री ववशराम| त्रिचैलबोकयवरासश्री ||१||
दणे व ऋषश्री मगनश्री यबोगश्री| नरानरा तरापसश्री वश्रीतररागश्री |वपतआ
म हदकरन ववभिरागश्री| अतश्रीत अभ्यरागत ||२||
गह
म स्थराशमश्रीग्रं रनमरार्वण जरालणे| आपलरा आशम टराकमन गणेलणे |परग्रं तग गह
म स्थरागह
म रग्रं हहग्रंडदों लरागलणे| ककीरतर्वरपप ||३||
यराकरारणप गह
म स्थराशम| सकळरामधप उरतमबोरतम |परग्रं तग पराहहजणे स्वधमर्व| आणश्री भिमतदयरा ||४||
जणेथप शडकमर चरालतश्री| ववध्यबोकत कक्रयरा आचरतश्री |वराग्मराधगयर बबोलतश्री| पराणश्रीमरात्रिरासश्री ||५||
सवर्वपकरारप नणेमक| शरास्त्रिबोकत करणप कराग्रंहरग्रंयणेक |रयराहहमध्यप अलबोभलक| तबो हरा भिककतमरागर्व ||६||
पगरश्चरणश्री करायराकलणेसश्री| दृढवतश्री परम सरायरासश्री |जगदरशरावणेगळप जयरासश्री| थबोर नराहरग्रं ||७||
करायरा वराचरा जश्रीवप पराणप | कष्टणे भिगवग्रंतराकरारणप |मनप घणेतलप धरणप | भिजनमरागर्गीं ||८||
ऐसरा भिगवग्रंतराचरा भिकत| ववशणेष अग्रंतररग्रं ववरकत |सग्रंसरार सराग्रंडमन झरालरा मगकत| दणे वराकरारणप ||९||
अग्रंतररापरासमन वचैरराग्य| तप चच जराणरावप महदराग्य |लबोलग्रंगतणेयणेवढप अभिराग्य| आणश्रीक नराहरग्रं ||१०||
रराजणे रराज्य सराग्रंडमन गणेलणे| भिगवग्रंतराकरारणप हहग्रंडलप |ककीरतर्वरपप परावन जरालणे| भिममग्रंडळश्रीग्रं ||११||
ऐसरा जबो कराग्रं यबोगणेश्वर| अग्रंतररग्रं परययराचरा ववचरार |उकलमग्रं जराणणे अग्रंतर| पराणश्रीमरात्रिराग्रंचप| १२||
ऐसश्री वकम रत उदरासश्रीन| रयराहहवरर ववशणेष आरमजरान |दशर्वनमरात्रिप समराधरान| परावतश्री लबोक ||१३||
बहगतराग्रंसश्री करर उपरायणे| तबो जनराच्यरा वराट्यरा न यणे |अखग्रंड जयराचणे हृदयणे| भिगवदप
म ||१४||
जनरास हदसणे हरा दकग श्चत| परर तबो आहणे सरावचचत |अखग्रंड जयराचप चचरत| परमणेश्वररग्रं ||१५||
उपरासनरामरम तर्वध्यरानश्रीग्रं| अथवरा आरमरानस
ग ग्रंधरानश्रीग्रं |नराहहग्रं तरर शवणमननश्रीग्रं| रनरग्रं तर ||१६||
पव
म ज
र्व राग्रंच्यरा पण्
ग यकबोटर| सग्रंगह अभसल्यरा गराग्रंठठीग्रं |तररच ऐसश्रीयराचश्री भिणेटर| हबोयणे जनरासश्री ||१७||
पचश्रीरतववण जप जरान| तबो आवघराचच अनम
ग रान |तणेथप कक चप परत्रिसराधन| पराणश्रीयरासश्री ||१८||
यराकरारणप मगख्य परययणे| पचश्रीरतववण कराम नयणे |उपरायरासराररखरा अपरायणे| शराहराणणे जराणतश्री ||१९||
वणेडप सग्रंसरार सराग्रंडमन गणेलप| तरर तप कष्टकष्टदोंचच मणेलप |दबोहहकडणे अग्रंतरलप | इहलबोक परत्रि ||२०||
ररागप ररागप रनघबोन गणेलरा| तरर तबो भिराग्रंडभिराग्रंडदोंचच मणेलरा |बहगत लबोक कष्टर कणेलरा| आपणहह कष्टर ||२१||
www.samarthramdas400.in 358
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

रनघबोन गणेलरा परर अजरान| रयराचणे सग्रंगतश्री लरागलणे जन |गर

ग भशष्य दबोघणे समरान| अजरानरपप ||२२||
आशरावरादर अनराचरारर| रनघबोरन गणेलरा दणे शराग्रंतररग्रं |तरर तबो अनराचरारचच करर| जनरामध्यप ||२३||
गह
म रग्रं पबोटणे ववण कष्टतश्री| कष्टर हबोऊन रनघबोन जरातश्री |रयरास ठराई ठराई मराररतश्री| चबोरर भिरतराग्रं ||२४||
सग्रंसरार भमथ्यरा ऐसरा कळलरा| जरान समजबोन रनघबोन गणेलरा |तणेणप जन परावन कणेलरा| आपणराऐसरा ||२५||
यणेकणे सग्रंगतश्रीनप तरतश्री| यणेकणे सग्रंगतश्रीनप बड
ग तश्री |यराकरारणप सरसग्रंगतश्री| बरर पराहरावश्री ||२६||
जणेथप नराहरग्रं वववणेकपररक्षिरा| तणेथप कक चश्री असणेल दरक्षिरा |घरबोघररग्रं मरागतराग्रं भभिक्षिरा| कबोठप हह भमळणे नरा ||२७||
जबो दस
ग ऱ्यराचप अग्रंतर जराणणे| दणे श कराळ पसग्रंग जराणणे |तयरा पर
ग षरा कराय उणप | भिममग्रंडळश्रीग्रं ||२८||
नश्रीच पराणश्री गर
ग रव परावलरा| तणेथप आचरारचच बड
ग रालरा |वणेदशरास्त्रिब्रराह्मणरालरा| कबोण पस
ग णे ||२९||
ब्रह्मजरानराचरा ववचरार| रयराचरा ब्रराह्मणरासश्रीच अचधकरार |वणरार्वनराग्रं ब्रह्मणबो गगरश| ऐसप वचन ||३०||
ब्रराह्मण बगवद्धपरासमन चणेवलणे| आचराररापरासमन भ्रष्टलणे |गगररव सराग्रंडमन जरालणे| भशष्य भशष्यराग्रंचणे ||३१||
ककरयणेक दरावलमलकरास जरातश्री| ककरयणेक पश्रीररास भिजतश्री |ककरयणेक तगरक हबोतश्री| आपलणे इछिणे नप ||३२||
ऐसरा कलयगगश्रीग्रंचरा आचरार| कबोठप रराहहलरा ववचरार |पगढप पगढप वणर्वसग्रंकर| हबोणरार आहणे ||३३||
गगररव आलणे नश्रीचयरातश्री| कराग्रंहरग्रंयणेक वराढलर महग्रं तश्री |शगद आचरार बड
ग ववतश्री| ब्रह्मणराचरा ||३४||
हप ब्रह्मणरास कळणे नरा| रयराचश्री वकम रतच वळणे नरा |भमथ्यरा अभभिमरान गळणे नरा| ममखप
र्व णराचरा ||३५||
रराज्य नणेलप म्लपचचग्रं क्षिणेत्रिश्रीग्रं| गगररव नणेलप कगपरात्रिश्रीग्रं |आपण अरत्रिश्रीग्रं नरा परत्रिश्रीग्रं| कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं ||३६||
ब्रह्मणरास गरामणश्रीनप बगडववलप | ववष्णमनप शश्रीवरस भमरववलप |रयराच ववष्णमनप शरावपलप | फरशररामप ||३७||
आम्हरहह तणेचच ब्रह्मण| दशग खप बबोभललप हप वचन |वडडल गणेलणे गरामणश्री करन| आम्हराग्रं भिबोवतप ||३८||
अतराग्रंचणे ब्रह्मणश्रीग्रं करायणे
कणेलप | अन्न भमळणे नरा ऐसप जरालप |तगम्हरा बहगतराग्रंचणे पचचतश्रीस आलप | ककग्रं वरा नराहरग्रं ||३९||
बरप वडडलराग्रंस करायणे म्हणरावप | ब्रह्मणराचप अदृष्ट जराणरावप |पसग नग्रं प बबोभललप स्वभिरावप | क्ष्मरा कणेलप पराहहजणे ||४०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे यघगधमर तनरूपण समरास सरातवरा ||७||१४. ७

www.samarthramdas400.in 359
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास आठवरा : अरसांड ध्यरान तनरूपण

||शशरराम ||
बरप ऐसरा पसग्रंग जरालरा| जरालरा तबो हबोऊन गणेलरा |आतराग्रं तरर ब्रराह्मणश्रीग्रं आपणरालरा| शराहराणणे कररावप ||१||
दणे व पगजरावरा ववमळहस्तश्रीग्रं| तणेणप भिराग्य पराववजणे समस्तश्रीग्रं |ममखर्व अभिकत वणेस्तश्रीग्रं| दररद भिबोचगजणे ||२||
आधश्रीग्रं दणे वरासवबोळखरावप | मग अनन्यभिरावप भिजरावप |अखग्रंड ध्यरानचच धररावप | सवर्मोरतमराचप ||३||
सवरारमधप जबो उरतम| तयरा नराव सवर्मोरतम |आरमरानरारमवववणेकवमर्व| ठराई पराडरावप ||४||
जराणजराणदों दणे ह रक्षिश्री| आरमरा दष्टरा अग्रंतरसराक्षिश्री |पदराथर्वमरात्रिरास पररक्षिश्री| जराणपणप ||५||
तबो सकळ दणे हरामधप वतर्वतबो| इग्रंहदयपगराम चणेष्टववतबो |पचचतश्रीनप परययणे यणेतबो| पराणश्रीमरात्रिश्रीग्रं ||६||
पराणश्रीमरात्रिश्रीग्रं जगदराग्रंतरप | म्हणबोरन रराखरावश्रीग्रं अग्रंतरप |दरातरा भिबोकतरा परस्परप | सकळ कराग्रंहरग्रं ||७||
दणे व वतर्वतबो जगदराग्रंतरर| तबोचच आपगलप अग्रंतररग्रं |त्रिचैलबोककीग्रंचणे पराणश्रीमरात्रिश्रीग्रं| बरप पराहरा ||८||
मगळश्रीग्रं पराहराणरार तबो यणेकलरा| सकळराग्रं ठराई ववभिरागलरा |दणे हपकमतश्रीनप जरालरा| भभिन्न भभिन्न ||९||
भभिन्न भिरासप दणे हराकरारप | पस्तगतरा यणेकचच अग्रंतरप |बबोलणप चरालणप रनधरार्वरप| रयरासश्रीच घडणे ||१०||
आपगलणे पराररखणे सकळ लबोक| पक्षिश्री स्वरापद पश्वराहदक |ककडरा मगग्रंगश्री दणे हधरारक| सकळ पराणश्री ||११||
खणेचर भिमचर वनचर| नरानरा पकरारप जळचर |चरवरार खराणश्री ववस्तरार| ककतश्री म्हणबोन सराग्रंगरावरा ||१२||
समस्त जराणश्रीवणेनप वतर्वतश्री| रबोकडश्री पराहवश्री पचचतश्री |रयराचश्री आपल
ग र सग्रंगतश्री| अखग्रंड आहणे ||१३||
जगदराग्रंतरप वबोळलरा धणश्री| ककतश्री यणेकवटरल पराणश्री |परर तणे वबोळरायराचश्री करणश्री| आपणरापरासश्रीग्रं ||१४||
हप आपणराकडपच यणेतप| रराजश्री रराणखजणे समस्तप |दणे हराभस बरप कररावप तप | आरमयरास परावणे ||१५||
दज
ग न
र्व पराणश्री रयराग्रंतश्रील दणे व| रयराचरा लरातराड स्वभिराव |ररागरास आलरा जरर रराव| तरर तग्रंडदों नयणे ककीग्रं ||१६||
पसग्रंगश्रीग्रं सराग्रंडश्रीच करणप | पढ
ग प वववणेकप वववरणप |वववणेक सज्जनचच हबोणप | सकळ लबोककीग्रं ||१७||
आरमरवश्रीग्रं हदसतबो भिणेद| हरा अवघराचच दणे हसमग्रंध |यणेकरा जश्रीवनप नरानरा स्वराद| औषधश्रीभिणेदप ||१८||
गरळ आणण अमत
म जरालप | परर आपपण नराहरग्रं गणेलप |सराक्षिरवप आरमयरास पराहहलप | पराहहजणे तचैसप ||१९||
अग्रंतरररनष्ठ जबो पगरष| तबो अग्रंतररनष्ठणे नप ववशणेष |जगरामधप जबो जगदरश| तबो तयरास वबोळखणे ||२०||
नयनपचच पराहरावरा नयणेन| मनप शबोधरावप मन |तचैसराचच हरा भिगवरान| सकळराग्रं घटरग्रं ||२१||
www.samarthramdas400.in 360
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

तणेणपववण करायर्वभिराग आडणे| सकळ कराग्रंहरग्रं तणेणपचच घडणे |पराणश्री वववणेकप पवराडप| तणेणपचच यबोगप ||२२||
जरागत
म श्रीस व्यरापरार घडतबो| समग्रंध तयरासश्रीच पडतबो |स्वप्नरामधप घडणे जबो तबो| यणेणपचच न्यरायप ||२३||
अखग्रंड ध्यरानराचप लक्षिण| अखग्रंड दणे वराचप स्मरण |यराचप कळतराग्रं वववरण| सहजचच घडणे ||२४||
सहज सराग्रंडमन सरायरास| हराचच कबोणश्रीयणेक दबोष |आरमरा सराग्रंडमन अनरारम्यरास| ध्यरानश्रीग्रं धररतश्री ||२५||
परर तप धररतराग्रंहह धरणे नरा| ध्यरानश्रीग्रं यणेतश्री वणेककत नरा |उगप चच कष्टतश्री मनरा| करासराववस करनश्री ||२६||
मरम तर्वध्यरान कररतरा सरायरासप| तणेथप यणेकराचप यणेकचच हदसणे |भिरासदों नयणे तप चच भिरासणे| ववलक्षिण ||२७||
ध्यरान दणे वराचप कररावप | ककग्रं वरा दणे वराल्यराचप कररावप |हप चच बरप वववररावप | आपलणे ठराई ||२८||
दणे ह दणे उळ आरमरा दणे व| कबोठप धरग्रं पराहरातराग्रं भिराव |दणे व वबोळखबोन जश्रीव| तणेथपचच लरावरावरा ||२९||
अग्रंतररनष्ठरा ध्यरान ऐसप| दग्रं डकध्यरान अनराररसप |परययणेववण सकळ वपसप| अनगमरानध्यरान ||३०||
अनगमरानप अनगमरान वराढणे | ध्यरान धररतराग्रं सवपचच मबोडणे |उगणेचच कष्टतश्री बरापगडणे| स्थमळध्यरानप ||३१||
दणे वरास दणे हधरारर ककल्पतश्री| तणेथप नरानरा ववकल्प उठतश्री |भिबोगणप रयरागणप ववपकरत| दणे हयबोगप ||३२||
ऐसप मनश्री आठवतप | ववचराररतराग्रं भिलतप चच हबोतप |हदसदों नयणे तप हदसतप | नरानरा स्वप्नश्रीग्रं ||३३||
हदसतप तप सराग्रंगतराग्रं न यणे| बळप भिरावथर्व धररतराग्रं नयणे |सराधक करासराववस हबोयणे| अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||३४||
सराग्रंगबोपराग्रंग घडणे ध्यरान| रयरास सराक्षि आपगलप मन |मनरामध्यप ववकल्पदशर्वन| हबोऊग्रंच नयणे ||३५||
फगटक मन यणेकवहटलप | तणेणप तगटक ध्यरान कणेलप |तणेथप कबोण सराथर्वक जरालप | पराहरानरा कराग्रं ||३६||
अखग्रंड ध्यरानप न घडणे हहत| तरर तबो जराणरावरा परतत |हराचच अथर्व सरावचचत| बररा पराहरावरा ||३७||
ध्यरान धररतप तप कबोण| ध्यरानश्रीग्रं आठवतप तप कबोण |दबोनश्रीमधप अनन्य लक्षिण| अभसलप पराहहजणे ||३८||
अनन्य सहजचच आहणे | सराधक शबोधमन न पराहणे |जरानश्री तबो वववरबोन रराहणे | समराधरानप ||३९||
ऐसश्रीग्रं हणे परययराचश्री करामप | परययपववण बराचधजणे भ्रमप |लबोकदग्रं डकसग्रंभ्रमप | चरालतश्री पराणश्री ||४०||
दग्रं डकध्यरानराचप लक्षिण| धरन बचैसलप अवलक्षिण |पमराण आअणण अपमराण| बराजरारर नणेणतश्री ||४१||
भमथ्यरा समराचरार उठववतश्री| बराउग्यराच बदोंबरा घराभलतश्री |मनराग्रंस आणणतराग्रं अग्रंतश्रीग्रं| आवघपचच भमथ्यरा ||४२||
कबोणश्रीयणेक ध्यरानस्त बचैसलरा| कबोणश्रीयणेक भसकवश्री रयरालरा |मगकगट कराढमरन मराळ घरालरा| म्हणणजणे बरप ||४३||
मनराचणेथप करायणे दष्ग कराळ| जणे आखगड ककल्पतश्री मराळ |सराग्रंगतणे ऐकतणे कणेवळ| ममखर्व जराणरावणे ||४४||

www.samarthramdas400.in 361
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

परयक्षि कष्ट कररावणे न लगतश्री|दबोरणे फगलप गग्रंफ

ग रावश्री न लगतश्री|कल्पनणेचश्री मराळ चथटर कररतश्री|करायणे रनभमरय |४५||
बध
ग श्रीववण पराणश्री सकळ| तणे तणे अवघणेचच बराष्कळ |तयरा मख
ग रार्वसश्रीग्रं खळखळ| कबोणप कररावश्री ||४६||
जणेणप जचैसरा परमराथर्व कणेलरा| तचैसराच पथ्
म वश्रीवरर दग्रं डक चराभललरा |सरातरा पराग्रंचराचरा बळरावलरा| सराभभिमरान ||४७||
परययपववण सराभभिमरान| रबोगश्री मराररलणे झराग्रंकमन |तणेथप अवघराचश्री अनम
ग रान| जरान कक चप ||४८||
सवर्व सराभभिमरान सराग्रंडरावरा | परययप वववणेक मराग्रंडरावरा |मरायरा पव
म प
र्व क्षि खग्रंडरावरा| वववणेकबळप ||४९||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे अरसांडध्यरानतनरूपणनराम समरास आठवरा ||८||१४. ८

www.samarthramdas400.in 362
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास नववरा : शराश्वत तनरूपण

||शशरराम ||
वपग्रंडराचप पराहहलप कततगक| शबोचधलरा आरमरानरारमरा वववणेक |वपग्रंड अनरारमरा आरमरा यणेक| सकळ कतरार्व ||१||
आरम्यरास अनन्यतरा बबोभललर| तणे वववणेकप परययरा आलर |आतराग्रं पराहहजणे समजलर| ब्रह्मराग्रंडरचनरा ||२||
आरमरानरारमरावववणेक वपग्रंडश्री| सराररासरारववचरार ब्रह्मराग्रंडश्री |वववरवववरदों हणे गबोडश्री| घणेतलर पराहहजणे ||३||
वपग्रंड करायर्व ब्रह्मराग्रंड करारण| यराचप कररावप वववरण |हप चच पढ
ग प रनरपण| बबोभललप असणे ||४||
असरार म्हणणजणे नराभसवग्रंत| सरार म्हणणजणे तप शराश्वत |जयरास हबोईल कल्पराग्रंत| तप सरार नव्हणे ||५||
पथ्
म वश्री जळरापरासमन जरालर| पढ
ग प तणे जळश्रीग्रं भमळरालर |जळराचश्री उरपकरत वराढलर| तणेजरापरासगनश्री ||६||
तणे जळ तणेजप शबोवषलप | महरतणेजप आटबोन गणेलप |पगढप तणेजचच उरलप | सरावकराश ||७||
तणेज जरालप वरायबोपरासगनश्री| वरायबो झडपश्री तयरालरागगनश्री |तणेज जराउनश्री दराटणश्री| वरायबोचश्रीच जरालर ||८||
वरायबो गगनरापरासगनश्री जरालरा| मरागगतराग्रं तणेथपचच ववररालरा |ऐसरा हरा कल्पराग्रंत बबोभललरा| वणेदराग्रंतशरास्त्रिश्रीग्रं ||९||
गगणमरायरा ममळमरायरा| परब्रह्मश्रीग्रं परावतश्री लयरा |तप परब्रह्म वववररायरा| वववणेक पराहहजणे ||१०||
सवर्व उपराधश्रीग्रंचरा सणेवट| तणेथप नराहरग्रं दृश्य खटपट |रनगगण
र्व ब्रह्म घनदराट| सकळराग्रं ठराई ||११||
उदग्रं ड कल्पराग्रंत जरालरा| तरर नराश नराहरग्रं तयरालरा |मरायरारयरागप शराश्वतरालरा| वबोळखरावप ||१२||
दणे व अग्रंतररारमरा सगगण| सगगणप पराववजणे रनगगण
र्व |रनगगण
र्व जरानप ववजरान| हबोत असणे ||१३||
कल्पनणेतश्रीत जप रनमर्वळ| तणेथप नराहरग्रं मरायरामळ |भमथ्यरवप दृश्य सकळ| हबोत जरातप ||१४||
जप हबोतणे आणण सवप चच जरातप | तप तप परययरास यणेतप |जणेथप हबोणप जराणप नराहरग्रं तप | वववणेकप वबोळखरावणे ||१५||
यणेक जरान यणेक अजरान| यणेक जराणरावप ववपररत जरान |हणे तत्रिपगटर हबोयणे क्षिश्रीण| तप चच ववजरान ||१६||
वणेदराग्रंत भसधराग्रंत धरादराग्रंत| यराचश्री पराहरावश्री पचचत |रनववर्वकरार सदबोहदत| जणेथप तणेथप ||१७||
तप जरानदृष्टरनप पराहरावप | पराहबोन अनन्य रराहरावप मगख्य आरमरनवणेदन जराणरावप | यराचप नराग्रंव ||१८||
दृश्यरास हदसतणे दृश्य| मनरास भिरासतबो भिरास |दृश्यभिरासरातश्रीत अववनराश| परब्रह्म तप ||१९||
पराहदों जरातराग्रं दरग रच्यरा दरग र| परब्रह्म सबराहणे अग्रंतररग्रं |अग्रंतचच नराहरग्रं अनग्रंत सरर| कबोणरास द्यरावश्री ||२०||
चग्रंचळ तप कस्थररावणेनरा| रनश्चळ तप कदरापश्री चळणे नरा |आभिराळ यणेतप जरातप गगनरा| चळण नराहरग्रं ||२१||

www.samarthramdas400.in 363
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

जप ववकरारप वराढप मबोडणे| तणेथप शराश्वततरा कक चश्री घडणे |कल्पराग्रंत हबोतराच ववघडणे| सकळ कराग्रंहरग्रं ||२२||
जणे अग्रंतररग्रंच भ्रमलप | मरायरासग्रंभ्रमप सग्रंभ्रमलप |तयरास हप कचैसप उकलणे| आव्हराट चक्र ||२३||
भभिडणेनप वणेव्हरार रनवडणेनरा| भभिडणेनप भसधराग्रंत कळणे नरा |भभिडणेनप दणे व आकळणे नरा| आग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||२४||
वचैद्यराचश्री पचचत यणेईनरा| आणश्री भिश्रीडहह उलग्रंघणेनरा |तरर मग रबोगश्री वराग्रंचणेनरा| ऐसप जराणरावप ||२५||
जणेणप रराजरा वबोळणखलरा| तबो रराव म्हणणेनरा भिलरयरालरा |जणेणप दणे व वबोळणखलरा| तबो दणे वरपश्री ||२६||
जयरास मराईकराचश्री भिश्रीड| तप करायणे बबोलणेल द्वराड |ववचरार पराहरातराग्रं उघड| सकळ कराग्रंहरग्रं ||२७||
भिश्रीड मरायणेऐभलकडणे| परब्रह्म तप पचैलरकडणे |पचैलरकडणे ऐलरकडणे| सदबोहदत ||२८||
लहटकयराचश्री भिश्रीड धरणप | भ्रमप भिलतप चच करणप |ऐसश्री नव्हप तश्रीलक्षिणप | वववणेकराचश्रीग्रं ||२९||
खबोटप आवघपचच सराग्रंडरावप | खरप परययप वबोळखरावप |मरायरारयरागप समजरावप | परब्रह्म ||३०||
तप मरायणेचप जप लक्षिण| तप चच पगढप रनरपण |सगचचतपणप वववरण| कणेलप पराहहजणे ||३१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे शराश्वततनरूपणनराम समरास नववरा ||९||१४. ९

www.samarthramdas400.in 364
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दहिरावरा : मरायरातनरूपण

||शशरराम ||
मरायरा हदसणे परर नरासणे| वस्तग न हदसणे परर न नरासणे |मरायरा सरय वराटणे परर भमथ्यरा असणे| रनरग्रं तर ||१||
करग्रं टरा पडबोरन उतराणरा| करर नरानरापरर कल्पनरा |परर तप कराग्रंहरग्रंच घडणेनरा| तचैसश्री मरायरा ||२||
दव्यदरारणे चप स्वप्नवचैभिव| नरानरा ववळरासप हरावभिराव |क्षिणश्रीक वराटणे परर भिराव| तचैसश्री मरायरा ||३||
गगनश्रीग्रं गग्रंधवर्वनगरप | हदसतरातश्री नरानरा पकरारप |नरानरा रपप नरानरा ववकरारप | तचैसश्री मरायरा ||४||
लक्षिगमश्री ररायणेववनबोदराचश्री| बबोलतराग्रं वराटणे सराचश्री |भमथ्यरा पचचत तणेथश्रीचश्री| तचैसश्री मरायरा ||५||
दसऱ्यराचणे सगवणरार्वचणे लराटणे | लबोक म्हणतश्री परर तणे कराग्रंटणे |परर सवर्वत्रि रराहराटणे | तचैसश्री मरायरा ||६||
मणेल्यराचरा मबोहबोछिराव करणप | सतश्रीचप वचैभिव वराढववणप |मसणश्रीग्रं जराउनश्री रदन करणप | तचैसश्री मरायरा ||७||
रराखणेसश्री म्हणतश्री लक्षिगमश्री| दस
ग रर भिरदबोरर लक्षिगमश्री |रतसरर नराममरात्रि लक्षिगमश्री| तचैसश्री मरायरा ||८||
मगळश्रीग्रं बराळववधवरा नरारर| रतचप नराग्रंव जन्मसराववत्रिश्री |कगबणेर हहग्रंडणे घरबोघरर| तचैसश्री मरायरा ||९||
दशअवतरारराग्रंतश्रील कमष्णरा| उपजणे जश्रीणर्व वस्त्रिराग्रंचश्री तष्म णरा|नदर नरामप पश्रीयगष्णरा| तचैसश्री मरायरा ||१०||
बहगरपराग्रंतश्रील ररामदणे वरराव| गरामस्तराग्रंपगढणे दराखवश्री हरावभिराव|कराग्रं मराहराग्रंरराज म्हणबोरन लराघव| तचैसश्री मरायरा ||११||
दणे व्हरारराग्रं असणे अन्नपमणरार्व| आणश्री गह
म रग्रं अन्नचच भमळणे नरा |नरामप सरस्वतश्री भसकणेनरा| शगभिरावळग ||१२||
सगण्यरास व्यराघ नराम ठणे ववलप | पत्रि
ग रास इग्रंदनरामप पराचराररलप |कगरप परर आळववलप | सग्रंद
ग ररा ऐसप ||१३||
ममखर्व नरामप सकळकळरा| रराशभिश्री नरामप कबोककळरा |नरातरर डबोळसणेचरा डबोळरा| फगटलरा जचैसरा ||१४||
मरातराग्रंगश्रीचप नराम तगळसश्री| चभमर्वककीचप नराम करासश्री |बबोलतश्री अरतशमहदणश्रीसश्री| भिरागश्रीरथश्री ऐसप ||१५||
सराउलर आणश्री अग्रंधकरार| यणेक हबोतराग्रं तणेथश्रीचरा ववचरार |उगराचच हदसणे भिरासमरात्रि| तचैसश्री मरायरा ||१६||
शवण बबोटप सग्रंधश्री करतळ| रववरश्मप हदसतश्री इग्रंगळ |रम्य आरकतकल्हबोळ| तचैसश्री मरायरा ||१७||
भिगवप वस्त्रि दणे खतराग्रं मनरालरा| वराटणे अग्नचच लरागलरा |वववग्रंचचतराग्रं परयणे आलरा| तचैसश्री मरायरा ||१८||
जळश्रीग्रं चरणकरराग्रंगगळप| आखड
ग लराग्रंबप कजरकबोळप |ववपररत कराणप हदसतश्री जळप | तचैसश्री मरायरा ||१९||
भिबोवग्रंडश्रीनप पथ्
म वश्री कलथलर| कराभमणश्रीनप वपवळश्री जरालर |सन्यपरातस्थराग्रं अनगभिवलर| तचैसश्री मरायरा ||२०||
कबोणश्रीयणेक पदराथर्वववकरार| उगराचच हदसणे भिरासमरात्रि |अनन्यराचरा अन्य पकरार| तचैसश्री मरायरा ||२१||
www.samarthramdas400.in 365
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे मरायरातनरूपणनराम समरास दहिरावरा ||१०||१४. १०

||दशक चचौदरावरा समराप्त ||

www.samarthramdas400.in 366
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||समरर ररामदरासरासांचरा दरासबबोध दशक १५ ||

||दशक पसांधररावरा : आत्मदशक ||१५||
समरास पहहिलरा : चरातघयर लक्षण
||शशरराम ||
अकस्तमराग्रंशराग्रंचश्रीग्रं शरररप | रयराग्रंत रराहहजणे जश्रीवणेश्वरप |नरानरा ववकराररग्रं ववकरारणे | पववण हबोइजणे ||१||
घनवट पदोंचट स्वभिरावप | वववरबोन जराणणजणे जश्रीवप |व्हरावप न व्हरावप आघवप | जश्रीव जराणणे ||२||
यपककीग्रं मरागमरागदों घणेणप| यणेकराग्रं न मरागतराग्रंच दणे णप |पचश्रीतश्रीनप सल
ग क्षिणप | ओळखरावश्रीग्रं ||३||
जश्रीव जश्रीवराग्रंत घरालरावरा| आरमरा आरम्यराग्रंत भमसळरावरा |रराहरराहदों शबोध घ्यरावरा| परराग्रंतरराग्रंचरा ||४||
जरानवप हप वडकरारप जरालप | हढलणेपणप हणे वड आलप |नणेमस्तपणप शबोभिलप | दृष्टरपगढप ||५||
तचैसपचच हणे मनरास मन| वववणेकप जरावप भमळबोन |हढलणेपणप अनगमरान| हबोत आहणे ||६||
अनगमरानप अनगमरान वराढतबो| भभिडणेनप करायर्वभिराग नरासतबो |यराकरारणप परययणे तबो| आधश्रीग्रं पराहरावरा ||७||
दस
ग ऱ्यराचप जश्रीवश्रीचप कळणे नरा| परराग्रंतर तप जराणवणेनरा |वश्य हबोतश्री लबोक नरानरा| कबोण्यरा पकरारप ||८||
आकल सराग्रंडमन परतश्री| लबोक वश्यकणर्व कररतश्री |अपमणप
र्व णप हळग पडतश्री| ठराई ठराई ||९||
जगदरश आहणे जगदराग्रंतररग्रं| चणेटकप कररावश्रीग्रं कबोणरावरर |जबो कबोणश्री वववणेकप वववरर| तबोचच शणेष्ठ ||१०||
शणेष्ठ करायर करर शणेष्ठ| कमतत्रिम करर तबो करनष्ठ |कमरार्वनगसरार पराणश्री नष्ट| अथवरा भिलणे ||११||
रराजणे जरातश्री रराजपग्रंथप| चबोर जरातश्री चबोरपग्रंथप |वणेडप ठकणे अल्पस्वराथर| ममखप
र्व णप ||१२||
ममखरार्वस वराटणे मश्री शहराणरा| परर तबो वणेडरा दचै न्यवराणरा |नरानरा चरातगयरार्वच्यरा खगणरा| चतगर जराणणे ||१३||
जबो जगदराग्रंतरणे भमळरालरा| तबो जगदराग्रंतरचच जरालरा |अरत्रिश्रीग्रं परत्रिश्रीग्रं तयरालरा| कराय उणप ||१४||
बगवद्ध दणे णप भिगवग्रंतराचप | बगवद्धववण मराणस
ग कराचप |रराज्य सराग्रंडमन फगकराचणे| भिश्रीक मरागणे ||१५||
जप जप जपथप रनमरार्वण जरालप | तप तप तयरास मरानलप |अभभिमरान दणे ऊन गबोववलप | ठराई ठराई ||१६||
अवघणेच म्हणतश्री आम्हर थबोर| अवघणेचच म्हणतश्री आम्हर सगग्रंदर |अवघणेचच म्हणतश्री आम्हर चतगर| भिममग्रंडळश्रीग्रं ||१७||
ऐसरा ववचरार आणणतराग्रं मनरा| कबोणश्रीच लराहरान म्हणववनरा |जराणतणे आणणतश्री अनगमरानरा| सकळ कराग्रंहरग्रं ||१८||
www.samarthramdas400.in 367
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

आपल
ग राल्यरा सराभभिमरानप | लबोक चराभललणे अनम
ग रानप |परग्रं तग हप वववणेकरानप | पराहहलप पराहहजणे ||१९||
लहटकयराचरा सराभभिमरान घणेणप| सरय अवघपच सबोडणप |ममखप
र्व णराचश्रीग्रं लक्षिणप | तणे हणे ऐसश्रीग्रं ||२०||
सरयराचरा जबो सराभभिमरान| तबो जराणरावरा रनरराभभिमरान |न्यरायणे अन्यरायणे समरान| कदरावप नव्हणे ||२१||
न्यरायणे म्हणणजणे तबो शराश्वत | अन्यरायणे म्हणणजणे तबो अशराश्वत |बराष्कळ आणण नणेमस्त| यणेक कचैसरा ||२२||
यणेक उघड भिराग्य भिबोचगतश्री| यणेक तश्कर पळबोन जरातश्री |यणेकराग्रंचश्री पगट महग्रं तश्री| यणेकराग्रंचश्री करानकदोंडश्री ||२३||
आचरारववचरारप ववण| जप जप करणप तबो तबो सश्रीण |धमतर्व आणण ववचक्षिण| तणेचच शबोधरावणे ||२४||
उदग्रं ड बराजरारर भमळरालणे| परर तणे धमतचर च आभळलणे |धत
म रारपरासश्रीग्रं कराग्रंहरग्रं न चलणे| बराजराऱ्यराग्रंचप ||२५||
यराकरारणप मगख्य मख्
ग य| तयराग्रंसश्री कररावणे सख्य |यणेणपकररतराग्रं असग्रंख्य| बराजरारर भमळतश्री ||२६||
धमतरार्वभस धमतचर्व च आवडणे| धमतर्व धमतर्गींच पवराडणे |उगप चच हहग्रंडतश्री वणेडणे| करायरववण ||२७||
धमतरार्वभस धमतप
र्व ण कळलप | तणेणप मनरास मनपण भमळरालप |परर हप गगप्तरपप कणेलप | पराहहजणे सवर ||२८||
समथरार्वचप रराखतराग्रं मन| तणेथणे यणेतश्री उदग्रं ड जन |जन आणण सज्जन| आजर्वव कररतश्री ||२९||
वबोळखश्रीनप वबोळखश्री सराधरावश्री| बगद्धश्रीनप बगवद्ध बबोधरावश्री |नश्रीरतन्यरायप वराट रबोधरावश्री| पराषराग्रंडराचश्री ||३०||
वणेष धररावरा बरावळरा| अग्रंतररग्रं असराव्यरा नरानरा कळरा |सगट लबोकराग्रंचरा कजव्हराळरा| मबोडमग्रं नयणे ||३१||
रनस्पह
म आणण रनरय नमतन| परययराचप ब्रह्मजरान |पगट जराणतराग्रं सज्जन| दल्
ग लभि जगश्रीग्रं ||३२||
नरानरा कजनसपराठराग्रंतरप रनवतश्री सकळराग्रंचश्रीग्रं अग्रंतरप |चग्रंचळपणप तदनग्रंतरप | सकळराग्रं ठराई ||३३||
यणेकणे ठराई बचैसबोन रराहहलरा| तरर मग व्यरापचच बगडरालरा |सरावधपणप ज्यरालरा रयरालरा| भिणेहट द्यरावश्री ||३४||
भिणेटभिणेटदों जरर रराखणप | हणे चरातगयरार्वचश्रीग्रं लक्षिणप |मनगष्यमरात्रि उरतम गगणप| समराधरान परावणे ||३५||
इतत शशदरासबबोधत गघरुमशष्यससांवराददे चरातघयल
र क्षणनराम समरास पहहिलरा ||१||१५. १

www.samarthramdas400.in 368
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दस
घ ररा : तनवस्पहि
क व्यराप
||शशरराम ||
पथ्
म वश्रीमधप मरानवश्री शरररप | उदग्रं ड दराटलरग्रं लराहरान थबोरप |परालटतश्री मनबोववकरारप | क्षिणराक्षिणरा ||१||
कजतगकयरा ममतर रततगकयराच पकमतश्री| सराररख्यरा नस्तश्री आहदअग्रंतश्रीग्रं ||नणेमचच नराहरग्रं पराहरावप ककतश्री| करायणे म्हणबोनश्री |२||
ककरयणेक म्लप च हबोऊन गणेलणे| ककरयणेक कफरग्रं गणराग्रंत आटलणे |दणे शभिराषरानप रचधलणे| ककीतश्रीयणेक ||३||
मऱ्हराष्टदणे श थबोडरा उरलरा| रराजकरारनप लबोक रचधलरा |अवकराश नराहरग्रं जणेवरायरालरा| उदग्रं ड करामप ||४||
ककरयणेक यगद्धपसग्रंगश्री गगग्रंतलणे| तणेणप गगणप उन्मरत जरालणे |ररात्रिग्रंहदवस करग्रं लरागलणे| यगद्धचचरार्व ||५||
उहदम्यरास व्यरासग्रंग लरागलरा| अवकराश नराहरग्रंसरा जरालरा |अवघरा पबोटधग्रंदराच लरागलरा| रनरग्रं तर ||६||
शडदशर्वनप नरानरा मतप | पराषराग्रंडप वराढलर बहगतप |पचम थवश्रीमधप जणेथ तणेथप| उपदणे भसतश्री ||७||
स्मराथर्गीं आणण वचैष्णवश्री| उरलरग्रं सगरलरग्रं नणेलरग्रं आघवश्री |ऐसश्री पराहरातराग्रं गथरागबोवश्री| उदग्रं ड जरालर ||८||
ककरयणेक करामनणेचणे भिकत| ठराइग्रं ठराइग्रं जरालप आसकत |यगकत अथवरा अयगकत| पराहरातबो कबोण ||९||
यरा गल्बल्यरामधप गल्बलरा| कबोणश्रीग्रं कबोणश्रीग्रं वराढववलरा |रयरास दणे खदों सकणेनरासरा जरालरा| वचैहदक लबोक ||१०||
रयराहहमधप हररककीतर्वन| तणेथप वबोढलणे ककरयणेक जन |परययराचप ब्रह्मजरान| कबोण पराहणे ||११||
यरा करारणप जरान दल्
ग लभि| पण्
ग यप घडणे अलभ्य लराभि |ववचरारवग्रंतराग्रं सगल्लभि| सकळ कराग्रंहरग्रं ||१२||
ववचरार कळलरा सराग्रंगतराग्रं नयणे| उदग्रं ड यणेतश्री अग्रंतररायणे |उपराय यबोकजतराग्रं अपरायणे| आडवणे यणेतश्री ||१३||
रयराहहमधप तबो रतक्षिण| ररकरामरा जराऊग्रं नणेदर क्षिण |धमतर्व तराककर्वक ववचक्षिण| सकळराग्रं मरानणे ||१४||
नरानरा कजनस उदग्रं ड पराठ| वददों लरागलरा घडघडराट |अव्हराटचच कणेलर वराट| सरामथ्यर्वबळप ||१५||
पबबोधशकतश्रीचश्रीग्रं अनग्रंत द्वरारप | जराणप सकळराग्रंचश्री अग्रंतरप |रनरपणप तदनग्रंतरप | चटक लरागणे ||१६||
मतप मतराग्रंतरप सगट| परययणे बबोलबोन करर सपराट |दग्रं डक सराग्रंडमन नश्रीट| वणेधश्री जनरा ||१७||
नणेमकप भिणेदकप वचनप | अखग्रंड पराहणे पसग्रंगमरानप |उदरास वकम रतच्यरा गम
ग रानप | उठबोन जरातबो ||१८||
परययणे बबोलबोन उठबोन गणेलरा| चटक लरागलर लबोकराग्रंलरा |नरानरा मरागर्व सराग्रंडमन रयरालरा| शरण यणेतश्री ||१९||
परर तबो कबोठप आडळणे नरा| कबोणणे स्थळश्रीग्रं सराग्रंपडणेनरा |वणेष पराहरातराग्रं हरन दरनरा| सराररखरा हदसणे ||२०||
उदग्रं ड करर गगप्तरपप | भभिकराऱ्यरासराररखरा स्वरपप |तणेथप यणेशककीरतर्वपतरापप | सश्रीमरा सराग्रंडडलर ||२१||
www.samarthramdas400.in 369
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

ठराइग्रं ठराइग्रं भिजन लरावश्री| आपण तणेथमन चक

ग रावश्री |मछिरमतराग्रंचश्री गबोवश्री| लरागदोंच नणेदर ||२२||
खनराळरामधप जराऊन रराहणे | तणेथप कबोणश्रीच न पराहणे |सवर्वत्रिराग्रंचश्री चचग्रंतरा वराहणे | सवर्वकराळ ||२३||
अवघड स्थळश्रीग्रं कठठीण लबोक| तणेथप रराहणप नणेमक |सष्म टरमधप सकळ लबोक| धग्रंड
ग श्रीत यणेतश्री ||२४||
तणेथप कबोणराचप चरालणेनरा| अनम
ग रात्रि अनम
ग रानणेनरा |कट घरालरन रराजकरारणरा| लबोक लरावश्री ||२५||
लबोककीग्रं लबोक वराढववलणे| तणेणप अमयरार्वद जरालणे |भिममग्रंडळश्रीग्रं सरत चरालणे| गगप्तरपप ||२६||
ठराइग्रं ठराइग्रं उदग्रं ड तराबणे| मनष्ग यमरात्रि रततगकप झदोंबणे |चहगग्रंकडणे उदग्रं ड लराग्रंबणे| परमराथर्वबद्ध
ग श्री ||२७||
उपरासनणेचरा गजर| स्थळबोस्थळबोओग्रं थबोर थबोर |परययरानप पराणश्रीमरात्रि| सबोडववलणे ||२८||
ऐसणे कचैवराडणे उदग्रं ड जराणणे| तणेणप लबोक हबोतश्री शराहराणणे |जणेथप जणेथप परययणे बराणणे| पराणश्रीमरात्रिरासश्री ||२९||
ऐसश्री ककीरतर्व करन जरावप | तररच सग्रंसराररास यरावप |दरास म्हणणे हप स्वभिरावप | सग्रंकणेतप बबोभललप ||३०||
इतत शशदरासबबोधत गघरुमशष्यससांवराददे तनस्पहि
क व्यरापनराम समरास दस
घ ररा ||२||१५. २

www.samarthramdas400.in 370
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास ततसररा : शदेष्ठ असांतररात्मरा

||शशरराम ||
मगळरापरासमन सचैररावचैररा| अवघरा पग्रंचश्रीकणर्व पसराररा |रयराग्रंत सराक्षिरवराचरा दबोररा| तबोहह तररवरप ||१||
दरग स्रयरा दराटल्यरा फतजरा| उग्रं च भसग्रंहरासनश्रीग्रं रराजरा |यराचरा ववचरार समजरा| अग्रंतयरार्वमश्री ||२||
दणे हमरात्रि अकस्तमराग्रंशराग्रंचप| तचैसपचच जराणरावप नप
म तश्रीचप |ममळरापरासमन सष्म टरचप | तरवरप ||३||
ररायराचणे सरतणेनप चरालतप | परन्तग अवघश्रीग्रं पग्रंचभिमतप |मगळश्रीग्रं आचधक जराणणवणेचणे तप | अचधष्ठरान आहणे ||४||
वववणेकणे बहगत पचैसरावलणे| म्हणतन अवतरारर बबोभललणे |मनग चक्रवतश्री जरालणे| यणेणपचच न्यरायप ||५||
जणेथप उदग्रं ड जराणश्रीव| तणेचच रततगकणे सदणे व |थबोडणे जराणणवणेनणे नदर व| हबोतश्री लबोक ||६||
व्यराप आटबोप कररतश्री| धकणे चपणेटणे सबोभसतश्री |तणेणप पराणश्री सदणे व हबोतश्री| दणे खतदणे खतराग्रं ||७||
ऐसप हप आतराग्रं वतर्वतप| मगखर्व लबोकराग्रंस कळणे नरा तप |वववणेककीग्रं मनगष्य समजतप | सकळ कराग्रंहरग्रं ||८||
थबोर लराहरान बगद्धश्रीपरासश्री| सगट कळणे नरा लबोकराग्रंसश्री |आधश्रीग्रं उपजलप तयरासश्री| थबोर म्हणतश्री ||९||
वयप धराकगटरा नप
म तश्री| वद्ध
म तयरास नमस्करार कररतश्री |ववचचत्रि वववणेकराचश्री गतश्री| कळलर पराहहजणे ||१०||
सरामरान्य लबोकराग्रंचणे जरान| तबो अवघराच अनगमरान |दरक्षिरादग्रं डकराचप लक्षिण| यणेणपचच पराडप ||११||
नव्हप कबोणरास म्हणरावप | सरामरान्यरास करायणे ठरावप |कबोणकबोणरास म्हणरावप | ककतश्री म्हणबोनश्री ||१२||
धराकगटरा भिराग्यरास चढलरा| तरर तगछ्य कररतश्री तयरालरा |यराकरारणप सलगश्रीच्यरा लबोकराग्रंलरा| दरम र धररावप ||१३||
नणेमस्त कळणे नरा वचन| नणेमस्त नयणे रराजकरारण |उगणेचच धररतश्री थबोरपण| ममखप
र्व णप ||१४||
नणेमस्त कराग्रंहरग्रंच कळणे नरा| नणेमस्त कबोणश्रीच मरारननरा |आधश्री उपजलप रयरा थबोरपणरा| कबोण पस
ग णे ||१५||
वडडलराग्रं वडडलपण नराहरग्रं| धराकगट्यराग्रं धराकगटपण नराहरग्रं |ऐसणे बबोलतश्री रयराग्रंस नराहरग्रं| शराहराणपण ||१६||
गगणणेववण वडडलपण| हप तदों आवघपच अपमराण |रयराचश्री पतश्रीत पमराण| थबोरपणश्रीग्रं ||१७||
तथरावप वडडलराग्रंस मरानरावप | वडडलप वडडलपण जराणरावप |नणेणतराग्रं पढ
ग प कष्टरावप | थबोरपणश्रीग्रं ||१८||
तस्मरात वडडल अग्रंतररारमरा| जणेथप चणेतलरा तणेथप महहमरा |हप तदों पगटचच आहणे आम्हरा| शबद नराहरग्रं ||१९||
यराकरारणप कबोणश्री यणेकप| शराहराणपण भसकरावप वववणेकप |वववणेक न भसकतराग्रं तगकप| तगटबोन जरातश्री ||२०||
तगक तगटलप म्हणणजणे गणेलप| जन्मरा यणेऊन करायणे कणेलप |बळप चच सराग्रंदरस घरातलप | आपणरासश्री ||२१||
www.samarthramdas400.in 371
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सगट बरायणेकरा भसव्यरा दणे तश्री| सराग्रंदरस पडडलरा ऐसप म्हणतश्री |मख
म प
र्व णराचश्री पराप्तश्री| ठराकमन आलर ||२२||
ऐसप कबोणश्रीयणेकप न कररावप | सवर्व सराथर्वकचच कररावप |कळणे नरा तरर वववररावप | गग्रंथराग्रंतररग्रं ||२३||
शराहराण्यरास कबोणश्रीतरर बराहरातश्री| मगखरार्वस लबोक दवडमन दणे तश्री |जश्रीवरास आवडणे सग्रंपकरत| तरर शराहराणप व्हरावप ||२४||
आहबो यरा शराहराणपणराकरारणप | बहगतराग्रंचणे कष्ट करणप |परग्रं तग शराहराणपण भशकणप | हप उरतमबोरतम ||२५||
जदों बहगतराग्रंस मरानलरा| तबो जराणरावरा शराहराणरा जरालरा |जनश्रीग्रं शराहराण्यरा मनष्ग यरालरा| करायणे उणप ||२६||
आपलप हहत न करर लबोककककीग्रं| तबो जराणरावरा आरमघरातककी |यरा मगखरार्वयणेवढरा परातककी| आणणक नराहरग्रं ||२७||
आपण सग्रंसराररग्रं कष्टतबो| लबोकराग्रंकरवश्री ररागणेजबोन घणेतबो |जनरामध्यप शराहराणरा तबो| ऐसप न करर ||२८||
सराधकराग्रं भसकववलप स्वभिरावप | मरानणेल तरर सख
ग प घ्यरावप |मरानणेनरा तरर सराग्रंडरावप | यणेकककडणे ||२९||
तगम्हर शबोतणे परम दक्षि| अलक्षिरास लराववतराग्रं लक्षि |हप तदों सरामरान्य परयक्षि| जराणतसरा ||३०||
इतत शशदरासबबोधत गघरुमशष्यससांवराददे शदेष्ठ असांतररात्मरातनरूपणनराम समरास ततसररा ||३||१५. ३

www.samarthramdas400.in 372
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास चचौररा : शराश्वतब्रह्मतनरूपण

||शशरराम ||
पथ्
म वश्रीपरासमन जरालरग्रं झराडप| झराडरापरासमन हबोतश्री लराग्रंकडप |लराग्रंकडप भिस्मबोन पगढप| पथ्म वश्रीच हबोयणे ||१||
पथ्
म वश्रीपरासमन वणेल हबोतश्री| नरानरा कजनस फरापरावतश्री |वराळबोन कगजबोन मरागगतश्री| पथ्
म वश्रीच हबोयणे ||२||
नरानरा धरान्यराग्रंचश्रीग्रं नरानरा अन्नप | मनगष्यप कररतश्री भिबोजनप |नरानरा ववष्ठरा नरानरा वमनप | पथ्म वश्रीच हबोयणे ||३||
नरानरा पक्षिराहदककीग्रं भिकक्षिलप | तरर पगढप तचैसपचच जरालप |वराळबोन भिस्म हबोऊन गणेलप| पन्
ग हरा पथ्
म वश्री ||४||
मनगष्यप मरतराग्रंच ऐकरा| कक्रभम भिस्म कराग्रं मकम रतकरा |ऐशरा करायरा पडतश्री अनणेकरा| पगढप पथ्म वश्री ||५||
नरानरा तण
म पदराथर्व कगजतश्री| पगढप रयराचश्री हबोयणे मरातश्री |नरानरा ककडणे मरबोन जरातश्री| पगढप पथ्म वश्री ||६||
पदराथर्व दराटलणे अपरार| ककरत सराग्रंगरावरा ववस्तरार |पथ्
म वश्रीवराग्रंचमन थरार| कबोणरास आहणे ||७||
झराड परालणे आणण तण
म | पशग भिकक्षितराग्रं हबोतप सणेण |खरात ममत भिस्म भमळबोन| पन्
ग हरा पथ्
म वश्री ||८||
उरपकरतकस्थरतसग्रंव्हरारतप | तप तप पथ्म वश्रीस भमळबोन जरातप |कजतगकप हबोतप आणण जरातप | पगन्हरा पथ्म वश्री ||९||
नरानरा बश्रीजराग्रंचचयरा ररासश्री| ववरढबोनणे लरागतश्री गगनरासश्री |पगढप सणेवटरग्रं पथ्
म वश्रीसश्री| भमळबोन जरातश्री ||१०||
लबोक नरानरा धरातग परग रतश्री| बहगतराग्रं हदवसराग्रं हबोयणे मरातश्री |सगवणर्वपराषराणराचश्री गतश्री| तचैसश्रीच आहणे ||११||
मरातश्रीचप हबोतणे सगवणर्व| आणश्री मकम रतकणेचणे हबोतश्री पराषराण |मराहरा अकग्नसग्रंगप भिस्मबोन| पथ् म वश्रीच हबोयणे ||१२||
सगवणरार्वचप जर हबोतप | जर सणेवटरग्रं कगजबोन जरातप |रस हबोऊन ववतळ
ग तप | पन्
ग हरा पथ्म वश्री ||१३||
पथ्
म वश्रीपरासमन धरातग रनपजतश्री| अकग्नसग्रंगप रस हबोतश्री |तयरा रसराचश्री हबोयणे जगतश्री| कठठीणरपप ||१४||
नरानरा जळरासश्री गग्रंधश्री सट
ग णे | तणेथप पथ्म वश्रीचप रप पगटणे |दणे वसपहदवस जळ आटणे | पढ
ग प पथ्म वश्री ||१५||
पत्रिप पष्ग पप फळप यणेतश्री| नरानरा जश्रीव खराऊन जरातश्री |तणे जश्रीव मरतराग्रं जगतश्री| नणेमस्त हबोयणे ||१६||
कजतगकरा कराग्रंहरग्रं जरालरा आकरार| रततगकयरास पथ्
म वश्रीचरा आधरार |हबोतश्री जरातश्री पराणश्रीमरात्रि| सणेवट पथ्
म वश्री ||१७||
हप ककतश्री म्हणतन सराग्रंगरावप | वववणेकप अवघणेचच जराणरावप |खराग्रंजणश्रीभिराजणश्रीचप समजरावप | ममळ तचैसणे ||१८||
आप आळबोन पथ्म वश्री जरालर| पन्
ग हराग्रं आपश्रीग्रंच ववररालर |अकग्नयबोगप भिस्म जरालर| म्हणबोरनयराग्रं ||१९||
आप जरालप तणेजरापरासगनश्री| पगढप तणेजप घणेतलप सबोखगनश्री |तप तणेज जरालप वरायबोचणेनश्री| पगढप वरायबो झडपश्री ||२०||
वरायबो गगनश्रीग्रं रनमरार्वण जरालरा| पगढप गगनश्रीग्रंच ववररालरा |ऐसप खराग्रंजणश्रीभिराजणश्रीलरा| बरप पराहरा ||२१||
www.samarthramdas400.in 373
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

जप जप जणेथप रनमरार्वण हबोतप | तप तप तणेथप लयरा जरातप |यणेणप ररतश्रीग्रं पग्रंचभिमतप| नराश परावतश्री ||२२||
भिमत म्हणणजणे रनमरार्वण जरालप | पन्
ग हराग्रं मरागगतप रनमरालप |पढ
ग प शराश्वत उरलप | परब्रह्म तप ||२३||
तप परब्रह्म जदों कळणे नरा| तबो जन्ममरम यग चगकणेनरा |चरवरार खराणश्री जश्रीव नरा| हबोणप घडणे ||२४||
जडराचप मळ
म तप चग्रंचळ| चग्रंचळराचप मळ
म तप रनश्चळ |रनश्चळरासश्री नराहरग्रं मळ
म | बरप पराहरा ||२५||
पव
म प
र्व क्षि म्हणणजणे जरालप | भसद्धराग्रंत म्हणणजणे रनमरालप |पक्षिरातश्रीत जप सग्रंचलप | परब्रह्म तप ||२६||
हप पचचतश्रीनप जराणरावप | ववचरारप खण
ग प सश्री बराणरावप |ववचरारप ववण भसणरावप | तप चच मख
म प
र्व णप ||२७||
जरानश्री भभिडणेनणे दडपलरा| रनश्चळ परब्रह्म कक चप रयरालरा |उगराच कररतबो गल्बलरा| मरायपमधप ||२८||
मरायरा रनशणेष नरासलर| पढ
ग प कस्थरत कचैसश्री उरलर |ववचक्षिणप वववररलर| पराहहजणे स्वयप ||२९||
रनशणेष मरायणेचप रनशर्वन| हबोतराग्रं आरमरनवणेदन |वराच्यराग्रंश नराहरग्रं ववजरान| कचैसप जराणरावप ||३०||
लबोकराग्रंचणे बबोलरग्रं जबो लरागलरा| तबो अनगमरानपच बगडरालरा |यराकरारणप परययरालरा| पराहहलपच पराहरावप ||३१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे शराश्वतब्रह्मतनरूपणनराम समरास चचौररा ||४||१५. ४

www.samarthramdas400.in 374
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास परासांचवरा : चसांचळ लक्षण

||शशरराम ||
दबोघराग्रं ऐसश्रीग्रं तश्रीन चरालतश्री| अगगणश्री अष्टधरा पकमतश्री |अधबोधर्व सराग्रंडमन वतर्वतश्री| इग्रंदफणश्री ऐसश्रीग्रं ||१||
पणतदोंडप भिकक्षितबो पणजरा| ममल बरापरास मरारर वबोजरा |चगकराऱ्यरा गणेलरा रराजरा| चतघराग्रं जणराग्रंचरा ||२||
दणे व दणे वराळयरामधप लपरालरा| दणे ऊळ पमकजतराग्रं परावणे रयरालरा |सकम ष्टमधप ज्यरालरा रयरालरा| ऐसपचच आहणे ||३||
दबोनश्री नरामप यणेकरास पडडलरग्रं| लबोककीग्रं नणेमस्त ककल्पलरग्रं |वववणेकप परययप पराहहलरग्रं| तदों यणेकचच नराम ||४||
नराहरग्रं पगरष नरा वरनतरा| लबोककीग्रं ककल्पलप तररवतरा |रयराचरा बररा शबोध घणेतराग्रं| कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं ||५||
स्त्रिश्री नदर पगरष खळराळ| ऐसप बबोलतश्री सकळ |ववचरार पराहरातराग्रं रनवळ| दणे ह नराहरग्रं ||६||
आपण आपणरास कळणे नरा| पराहदों जरातराग्रं आकळणे नरा |कराशरास कराग्रंहरग्रंच भमळणे नरा| उदग्रं डपणप ||७||
यणेकलराचच उदग्रं ड जरालरा| उदग्रं डचच यणेकलरा पडडलरा |आपणरासश्री आपलरा| गल्बलरा सबोसवणेनरा ||८||
यणेक असबोन फगटर पडडलर| फगटर असबोन कस्थरत यणेकलर |ववचचत्रि कळरा पचैसरावलर| पराणश्रीमरात्रिश्रीग्रं ||९||
वकल्लमधप जल सग्रंचरणे | कबोरडणेपणप हप वरावरणे |वबोलणेवराग्रंचमन न चथरणे | कराग्रंहरग्रं कणेल्यराग्रं ||१०||
झराडराग्रंमधप कणेलरग्रं आळश्रीग्रं| झराडप धराग्रंवतश्री रनरराळश्रीग्रं |ककरयणेक झराडप अग्रंतरराळश्रीग्रं| उडबोन जरातश्री ||११||
भिममश्रीपरासमन वणेगळश्रीग्रं जरालरग्रं| परर तप नराहरग्रंत वराळलरग्रं |रनरराळश्रीग्रंच बळरावलरग्रं| जणेथतणेथप ||१२||
दणे वराकररतराग्रं चरालतश्री झराडप| दणे व नस्तराग्रं हबोतश्री लराकडप |नश्रीटचच आहणे कगवराडप| सवर्वथरा नव्हणे ||१३||
झराडरापरासमन झराडप हबोतश्री| तणेहह अग्रंतररक्षि जरातश्री |मळ
ग रानप भिणेहदलर जगतश्री| कदरावप नराहरग्रं ||१४||
झराडरास झराडप खरातपराणश्री| घरालमन पराभळलरग्रं परतहदनश्रीग्रं |बबोलककीग्रं झराडप शबदमथनश्रीग्रं| ववचरार घणेतश्री ||१५||
हबोणरार रततगकप आधश्रीग्रंच जरालप | मग कल्पकल्पन
म बबोभललप |जराणतयरासश्री समजलप | सकळ कराग्रंहरग्रं ||१६||
समजलप तरर उमजणेनरा| उमजलप तरर समजणेनरा |परययपववण अनम
ग रानणेनरा| सकळ कराग्रंहरग्रं ||१७||
सवर्वत्रिराग्रंचरा वडडल कबोण| हणे चच पराहरावश्री वबोळखण |भिणेटणे आपणरास आपण| जगदराग्रंतरप ||१८||
अग्रंतररनष्ठराग्रंचश्री उग्रं च कबोटर| बराहणे रमगद्यराचश्री सग्रंगतश्री खबोटर |ममखर्व करायणे समजणेल गबोष्टर| शराहराणणे जराणतश्री ||१९||
अग्रंतरप रराखतराग्रं रराजश्री| भिलरयरास भिलतराच नवराजश्री |अग्रंतरप न रराखतराग्रं भिराजश्री| भमळणरार नराहरग्रं ||२०||
ऐसप वतर्वतप परयक्षि| अलक्षिश्रीग्रं लरावरावप लक्षि |दक्षिरास भिणेटतराग्रं दक्षि| समराधरान हबोतप ||२१||
www.samarthramdas400.in 375
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

मनरास भमळतराग्रं मन| पराहबोन यणेतश्री रनरग्रं जन |चग्रंचळचक्र उलग्रंघन

म | पचैलराड जरातश्री ||२२||
यणेकदरा जराऊन पराहबोन आलणे| मग तप सकन्नध दणे णखलप |चमर्वचक्षिश्री लकक्षिलप | न वचणे कदरा ||२३||
नरानरा शररररग्रं चग्रंचळ| अखग्रंड करर चळवळ |परब्रह्म तप रनश्चळ| सवरार ठराई ||२४||
चग्रंचळ धराग्रंवणे यणेककीकडणे| वबोस पडणे दस
ग रणे कडणे |चग्रंचळ परग णे सवरारकडणे| हप तबो घडणेनरा ||२५||
चग्रंचळ चग्रंचळरास परग णे नरा| आवघप चग्रंचळ वववरणे नरा |रनश्चळ अपरार अनम
ग रानरा| कचैसप यणेतप ||२६||
गगनश्रीग्रं चराभललर हवरावश्री| कचैसश्री परावणेल परार पदवश्री |जरातराग्रं मधपचच ववझरावश्री| हरा स्वभिरावचच रतचरा ||२७||
मनबोधमर्व यणेकदणे शश्री| कचैसरा आकभळल वस्तगसश्री |रनगगण
र्व सराग्रंडमन अपणेसश्री| सवर्व ब्रह्म म्हणणे ||२८||
नराहरग्रं सराररासरार ववचरार| तणेथप अवघरा अग्रंधकरार |खरप सराग्रंडमन खबोटप पबोर| नणेणतप घणेतप ||२९||
ब्रह्मराग्रंडराचप मराहराकरारण| तणेथमन हप पग्रंचश्रीकणर्व |मराहरावराकयराचप वववणर्व| वणेगळप असणे ||३०||
महरतररव महदत
म | तबोचच जराणरावरा भिगवग्रंत |उपरासनरा हणे समराप्त| यणेथमन जरालर ||३१||
कमर्व उपरासनरा आणण जरान| तत्रिकराग्रंड वणेद हप पमराण |जरानराचप हबोतप ववजरान| परब्रह्मश्री ||३२||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे चसांचळलक्षणतनरूपणनराम समरास परासांचवरा ||५||१५. ५

www.samarthramdas400.in 376
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सहिरावरा : चरातघयर वववरण

||शशरराम ||
पश्रीतरापरासमन कमष्ण जरालप | भिममग्रंडळश्रीग्रं ववस्तरारलप |तणेणपववण उमजलप | हप तदों घडणेनरा || १||
आहणे तरर स्वल्प लक्षिण| सवर्वत्रिराग्रंचश्री सराग्रंठवण |अद्धम आणश्री उरतम गगण| तणेथपचच असतश्री ||२||
महरसगत सरसराववलरा| सरसराऊन द्ववधरा कणेलरा |उभियणेतरा भमळबोन चराभललरा| करायरभिराग ||३||
स्वणेतरास्वणेतरास गराग्रंठठीग्रं पडतराग्रं| मधप कमष्ण भमचशत हबोतराग्रं |इहलबोकसराथर्वकतरा| हबोत आहणे ||४||
वववरतराग्रं यराचरा ववचरार| ममखर्व तबोचच हबोयणे चतगर |सद्यपचचत सराक्षिरारकरार| परलबोककीग्रंचरा ||५||
सकळराग्रंस जणे मरान्य| तप चच हबोतसणे सरामरान्य |सरामरान्यरास अनन्य| हबोईजणेत नराहरग्रं ||६||
उरतम मध्यम करनष्ठ रणे खरा| अदृष्टरचश्री गगप्त रणे खरा |चरवरार अनगभिव सराररखरा| हबोत नराहरग्रं ||७||
चतदरा वपड्यराग्रंचणे पवराडणे| सराग्रंगतश्री तणे शराहराणणे ककीग्रं वणेडणे |ऐकरयरानप घडणे ककीग्रं न घडणे| ऐसप पराहरावप ||८||
रणे खरा रततगककी पगसबोन जरातणे| परयक्षि परययरा यणेतप |डबोळणे झराग्रंकणश्री कररावश्री तप | करायणेरनभमरय ||९||
बहगतराग्रंचणे बबोलरग्रं लरागलप | तप पराणश्री अनगमरानश्रीग्रं बगडरालप |मगख्य रनश्चयणे चगकलप | परययराचरा ||१०||
उदग्रं डराचप उदग्रं ड ऐकरावप | परर तप परययप पराहरावणे |खरप खबोटप रनवडरावप | अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||११||
कबोणरासश्री नव्हणे म्हणदों नयणे| समजरावणे अपरायणे उपरायणे |परययणे घ्यरावरा बहगत करायणे| बबोलबोरनयराग्रं ||१२||
मराणस
ग हप कराड आणश्री कच्चप | मरान्य कररावप तयराचप |यणेणपपकरारप बहगतराग्रंचप| अग्रंतर रराखरावप ||१३||
अग्रंतररग्रं पश्रीळ पणेच वळसरा| तबोचच वराढवश्री बहगवसरा |तरर मग शराहराणरा कचैसरा| रनवऊग्रं नणेणप ||१४||
वणेडप कररावप शराहराणप | तररच कजणप श्लराघ्यवराणप |उगप च वरादराग्रंग वराढववणप | हप मख
म प
र्व ण ||१५||
भमळबोन जराऊन मणेळवरावप | पडश्री घणेऊन उलथरावप |कराग्रंहरग्रंच कळदों नणेदरावप | वववणेकबळप ||१६||
दस
ग ऱ्यराचणे चरालणश्रीग्रं चरालरावप | दस
ग ऱ्यराचणे बबोलणश्रीग्रं बबोलरावप |दस
ग ऱ्यराचणे मनबोगतप जरावप | भमळबोरनयराग्रं ||१७||
जबो दस
ग ऱ्यराच्यरा हहतरावरर| तबो ववपट कहहग्रंच न करर |मरानत मरानत वववरर| अग्रंतर तयराचप ||१८||
आधश्रीग्रं अग्रंतर हरातश्रीग्रं घ्यरावप | मग हळगहळग उकलरावप |नरानरा उपरायप न्यरावप | परलबोकरासश्री ||१९||
हप कराडरास हप कराड भमळरालरा| तणेथप गल्बलराचच जरालरा |कळहबो उठतराग्रं च्यरातगयरार्वलरा| ठराव कक चरा ||२०||
उगश्रीच कररतश्री बडबड| परर करन दराखववणप हप अवघड |परस्थळ सराधणप जड| कहठण आहणे ||२१||
www.samarthramdas400.in 377
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

धकणे चपणेटणे सबोसरावणे| नश्रीच शबद सराहरात जरावणे |पस्तरावबोन पररावणे| आपलणे हबोतश्री ||२२||
पसग्रंग जराणबोरन बबोलरावप | जराणपण कराग्रंहरग्रंच न घरावप |लरनतरा धरन जरावप | जणेथतणेथप ||२३||
कगगरामप अथवरा नगरप | पराहरावश्रीग्रं घरराग्रंचश्रीग्रं घरप |भभिक्षिराभमसप लराहरानथबोरप | पररक्षिमन सबोडरावश्रीग्रं ||२४||
बहगतश्रीग्रं कराग्रंहरग्रंतरर सराग्रंपडणे| ववचक्षिण लबोककीग्रं भमत्रिश्री घडणे |उगणेच बचैसतराग्रं कराग्रंहरग्रंच न घडणे| कफणर वववरणप ||२५||
सरावधपणप सवर्व जराणरावप | वतर्वमरान आधश्रीग्रंच घ्यरावप |जराऊग्रं यणे रतकडणे जरावप | वववणेकप सहहत ||२६||
नरानरा कजनसपराठराग्रंतरप | रनवतश्री सकळराग्रंचश्रीग्रं अग्रंतरप |लणेहबोन दणे तराग्रं परबोपकरारप | सश्रीमरा सराग्रंडरावश्री ||२७||
जचैसप जयरास पराहहजणे| तचैसप तयरास दरजणे |तरर मग शणेष्ठचच हबोइजणे| सकळराग्रं मरान्यणे ||२८||
भिममग्रंडळश्रीग्रं सकळराग्रंस मरान्य| तबो म्हणदों नयणे सरामरान्य |ककरयणेक लबोक अनन्य| तयरा पर
ग षरासश्री ||२९||
ऐसश्रीग्रं चरातगयरार्वचश्रीग्रं लक्षिणप | चरातगयर हदकग्वजयणे करणप |मग तयरास करायणे उणप | जणेथतणेथप ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे चरातघयवर ववरणनराम समरास सहिरावरा ||६||१५. ६

www.samarthramdas400.in 378
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सरातवरा : अधबोधरतनरूपण

||शशरराम ||
नरानरा ववकरारराचप ममळ| तणे हणे ममळमरायराच कणेवळ |अचग्रंचळश्रीग्रं जणे चग्रंचळ| समक्ष्मरपप ||१||
ममळरामरायरा जराणश्रीवणेचश्री| मगळश्रीग्रंच्यरा मगळ सग्रंकल्पराचश्री |वबोळखश्री शडगगणचैश्वरराचश्री| यणेणपचच न्यरावप ||२||
पकमरतपगरष भशवशककत| आधर्वनराररनटणे श्वर म्हणतश्री |परर तणे आवघश्री जगज्जबोतश्री| ममळ रयरासश्री ||३||
सग्रंकल्पराचप जप चळण| तप चच वरायबोचप लक्षिण |वरायबो आणश्री तत्रिगगण| आणश्री पग्रंचभिमतप ||४||
पराहरातराग्रं कबोणश्रीयणेक वणेल| रयराच्यरा मगळ्यरा असतश्री खबोल | पत्रिप पगष्पप फळप कणेवळ| मगळराचपरासश्री ||५||
यराहहवणेगळणे नरानरा रग्रं ग| आकरार ववकरार तरग्रं ग |नरानरा स्वराद अग्रंतरग्रं ग| मगळरामध्यप ||६||
तप चच ममळ फबोडमन पराहरातराग्रं| कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं वराटणे आतराग्रं |पगढप वराढतराग्रं वराढतराग्रं| हदसदों लरागणे ||७||
कड्यरावरर वणेल रनघरालरा| अधबोमगखप बळप चराभललरा |फराग्रंपरावबोन पगढप आलरा| भिममग्रंडळश्रीग्रं ||८||
तचैसश्रीग्रं मगळमरायरा जराण| पग्रंचभिमतप आणश्री तत्रिगगण |मगळश्रीग्रं आहणे त हप पमराण| परययप जराणरावप ||९||
अखग्रंड वणेल पगढप वराढलरा| नरानरा ववकराररग्रं शबोभिलरा |ववकरारराग्रंचरा ववकरार जरालरा| असग्रंभिराव्य ||१०||
नरानरा फडगरप फगटलरग्रं| नरानरा जगग्रंबराडप वराढलर |अनग्रंत अगप चराभललरग्रं| सष्म टरमधप ||११||
ककरयणेक फळप तश्रीग्रं पडतश्री| सवपचच आणश्रीक रनघतश्री ||ऐसश्रीग्रं हबोतश्री आणण जरातश्री| सवर्वकराळ ||१२||
यणेक वणेलचच वराळलणे| पन्
ग हराग्रं तणेथपचच फगटलणे |ऐसणे आलणे आणण गणेलणे| ककतश्रीयणेक ||१३||
परानप झडतश्री आणण फगटतश्री| पष्ग पप फळप तणेणपचच ररतश्रीग्रं |मध्यप जश्रीव हणे जगतश्री| असग्रंभिराव्य ||१४||
अवघरा वणेलचच कपर्वतबो| मगळरापरासमन पन्
ग हरा हबोतबो |ऐसरा अवघरा ववचरार जबो तबो| परयक्षि जराणरावरा ||१५||
ममळ खराणबोन कराहढलप | परययणेजरानप रनममळ
र्व कणेलप |तरर मग वराढणपचच रराहहलप | सकळ कराग्रंहरग्रं| १६||
मगळश्रीग्रं बश्रीज सणेवटरग्रं बश्रीज| मध्यप जळरप बश्रीज |ऐसरा हरा स्वभिराव सहज| ववस्तरारलरा ||१७||
मगळरामधश्रील ज्यरा गबोष्टर| सराग्रंगतराहणे बश्रीजसष्म टर |जणेथश्रील अग्रंश तणेथप कष्टर| न हबोतराग्रं जरातबो ||१८||
जरातबो यणेतबो पन्
ग हरा जरातबो| ऐसरा परयरावकम रत कररतबो |परग्रं तग आरमजरानश्री जबो तबो| अन्यथरा न घडणे ||१९||
न घडणे ऐसप जरर म्हणरावप | तरर कराग्रंहरग्रंतरर लरागणे जराणरावप |अग्रंतररग्रंच परर ठरावप | सकळराग्रंस कचैचप ||२०||
तणेणपसश्रीग्रंच करायर्वभिराग कररतश्री| परग्रं तग तयरास नणेणतश्री |हदसणेनरा तणे करायणे कररतश्री| बरापगडणे लबोक ||२१||
www.samarthramdas400.in 379
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

ववषयणेभिबोग तणेणपचच घडणे| तणेणपववण कराग्रंहरग्रंच न घडणे |स्थमळ सराग्रंडमन सक्ष्

म मश्रीग्रं पवराडणे| ऐसरा पराहहजणे ||२२||
जप आपलपचच अग्रंतर| तदप
म चच जगदराग्रंतर |शरररभिणेदराचणे ववकरार| वणेगळरालणे ||२३||
आग्रंगबोळश्रीचश्री आग्रंगबोळश्रीस वणेधनरा| यणेककीचश्री यणेककीस कळणे नरा |हरात परायणे अवणेव नरानरा| यणेणपचच न्यरायप ||२४||
अवणेवराचप अवणेव नणेणणे| मरा तबो परराग्रंचप करायणे जराणणे |परराग्रंतर यराकरारणप | जराणवणेनरा ||२५||
यणेकराचच उदकप सकळ वनस्पतश्री| नरानरा अगप भिणेद हदसतश्री |खडग डलरग्रं रततगककीग्रंच सगकतश्री| यणेर तणे टवटवश्रीत ||२६||
यणेणपचच न्यरायप भिणेद जरालरा| कळणे नरा यणेकराचप यणेकरालरा |जराणपणप आरमयरालरा| भिणेद नराहरग्रं ||२७||
आरमरवश्रीग्रं भिणेद हदसणे| दणे हपकमरतकररतराग्रं भिरासणे |तरर जराणतचच असणे| बहगतणेक ||२८||
दणे खबोन ऐकबोन जराणतश्री| शराहराणणे अग्रंतर पररकक्षितश्री |धत म र्व तणे अवघपच समजतश्री| गगप्तरपप ||२९||
जबो बहगतराग्रंचप पराळण करर| तबो बहगतराग्रंचप अग्रंतर वववरर |धमतप
र्व णप ठराउकप करर| सकळ कराग्रंहरग्रं ||३०||
आधश्री मनबोगत पराहतश्रीग्रं| मग ववश्वरास धररतश्री |पराणश्रीमरात्रि यणेणप ररतश्रीग्रं| वतर्वतराहणे ||३१||
स्मरणरामरागप ववस्मरण| रबोकडश्री पचचत पमराण |आपलप ठणे वणप आपण| चगकतराहणे ||३२||
आपलपच आपणरा स्मरणे नरा| बबोभललप तप आठवणेनरा |उठतश्री अनग्रंत कल्पनरा| ठराउकयरा कक च्यरा ||३३||
ऐसप हप चग्रंचळ चक्र| कराग्रंहरग्रं नश्रीट कराग्रंहरग्रं वक्र |जरालरा रग्रं क अथवरा शक्र| तरर स्मरणरास्मरणप ||३४||
स्मरण म्हणणजणे दणे व| ववस्मरण म्हणणजणे दरानव |स्मरणववस्मरणप मरानव| वतर्वतश्री आतराग्रं ||३५||
म्हणबोरन दणे वश्री आणण दरानवश्री| सग्रंपकरत द्ववधरा जराणरावश्री |पचचत मरानसश्रीग्रं आणरावश्री| वववणेकपसहहत ||३६||
वववणेकप वववणेक जराणरावरा| आरम्यरानप आरमरा वबोळखरावरा |नणेत्रिप नणेत्रिचच पराहरावरा| दपर्वणश्रीग्रंचरा ||३७||
स्थमळप स्थमळ खराजवरावप | सगक्ष्मप सगक्ष्म समजरावप |खगणणेनप खगणणेसश्री बराणरावप | अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||३८||
ववचरारप जराणराव ववचरार| अग्रंतरप जराणरावणे अग्रंतर |अग्रंतरप जराणरावणे परराग्रंतर| | हबोउरनयराग्रं ||३९||
स्मरणरामराजश्रीग्रं ववस्मरण| हप चच भिणेदराचप लक्षिण |यणेकदणे सश्री| पररपमण|
र्व हबोत नराहरग्रं ||४०||
पगढप भसकणे मरागप ववसरणे | पगढप उजणेडणे मरागप अग्रंधरारप |पगढप स्मरणे मरागप ववस्मरणे | सकळ कराग्रंहरग्रं ||४१||
तगयरार्व जराणरावश्री स्मरण| सगषगप्तश्री जराणरावश्री ववस्मरण |उभियणेतरा शररररग्रं जराण| वतर्वतश्री आतराग्रं ||४२||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे अधबोधरतनरूपणनराम समरास सरातवरा ||७||१५. ७

www.samarthramdas400.in 380
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास आठवरा : सपक्ष्मजशवतनरूपण

||शशरराम ||
रणे णमहमन समक्ष्म ककडणे| रयराग्रंचप आयगष्य रनपटचच थबोडप |यगककत बगवद्ध तणेणपचच पराडप| तयरामधप ||१||
ऐसणे नरानरा जश्रीव असतश्री| पराहदों जरातराग्रं न हदसतश्री |अग्रंतशकणर्वपग्रंचकराचश्री कस्थतश्री| तणेथपचच आहणे ||२||
रयराग्रंपगरतप रयराग्रंचप जरान| ववषयणे इग्रंहदयप समरान |समक्ष्म शरररप वववरबोन| पराहरातबो कबोण ||३||
रयरास मगग्रंगश्री मराहरा थबोर| नणेणदोंचराभललरा कग्रंग जर |मगग्रंगश्रीस मगतराचरा पमर| ऐसप बबोलतश्री ||४||
तप मगग्रंगश्रीसमरान शरररप | उदग्रं ड असतश्री लराहरानथबोरप |समस्तराग्रंमध्यप जश्रीवणेश्वरप | वकस्त ककीजणे ||५||
ऐभसयरा ककड्यराग्रंचरा सग्रंभिरार| उदग्रं ड दराटलरा ववस्तरार |अरयग्रंत सराक्षिपश्री जबो नर| तबो वववरबोन पराहणे ||६||
नरानरा नक्षित्रिश्रीग्रं नरानरा ककडणे| रयराग्रंस भिरासतश्री पवर्वतरायणेवढणे |आयगष्यहह तणेणपचच पराडप| उदग्रं ड वराटणे ||७||
पक्षिरायणेवढप लराहरान नराहरग्रं| पक्षिरायणेवढप थबोर नराहरग्रं |सपर्व आणण मछि पराहरग्रं| यणेणपचच पराडणे ||८||
मगग्रंगश्रीपरासमन थबोरथबोरप | चढतश्रीग्रं वराढतश्रीग्रं शरररप |रयराग्रंचश्री रनधरार्वररतराग्रं अग्रंतरप | कळदों यणेतश्री ||९||
नरानरा वणर्व नरानरा रग्रं ग| नरानरा जश्रीवनराचणे तरग्रं ग |यणेक सगरग्रंग यणेक ववरग्रं ग| ककतश्री म्हणतरन सराग्रंगरावणे ||१०||
यणेकप सगकगमरारप यणेकप कठबोरप | रनमरार्वण कणेलरग्रं जगदणे श्वरप |सगवणरार्वसराररखश्रीग्रं शरररप | दचै हदप्यमरानप ||११||
शरररभिणेदप आहरारभिणेदप| वराचराभिणेदप गगणभिणेदप |अग्रंतररग्रं वभसजणे अभिणेदप| यणेकरपप ||१२||
यणेक त्रिरासकप यणेकमरारकप| पराहबो जरातराग्रं नरानरा कततगकप |ककतश्रीयणेक आमबोभलकप| सष्म टरमध्यप ||१३||
ऐसश्रीग्रं अवघश्रीग्रं वववरबोन पराहणे | ऐसरा पराणश्री कबोण आहणे |आपल्यरापरतप जराणबोन रराहणे | ककग्रं चचतमरात्रि ||१४||
नवखग्रंड हणे वसग्रंध
ग ररा| सप्तसरागरराग्रंचरा फणेररा |ब्रह्मराग्रंडराबराहणे ररल नश्रीररा| कबोण पराहणे ||१५||
रयरा नश्रीररामध्यप जश्रीव असतश्री| पराहदों जरातराग्रं असग्रंख्यरातश्री |रयरा ववशराळ जश्रीवराग्रंचश्री कस्थतश्री| कबोणजराणणे ||१६||
जणेथप जश्रीवन तणेथप जश्रीव| हरा उरपरतश्रीचरा स्वभिराव |पराहरातराग्रं यराचरा अभभिपराव| उदग्रं ड असणे| ||१७||
पथ्
म वश्रीगभिर्गीं नरानरा नश्रीरप| रयरा नश्रीररामधप शरररप |नरानरा कजनस लराहरानथबोरप | कबोण जराणप ||१८||
यणेक पराणश्री अग्रंतररक्षि असतश्री| तणेहरग्रं नराहरग्रं दणे णखलर कक्षितश्री |वररच्यरावरर उडबोन जरातश्री| पक्षि फगटल्यरानग्रंतरप ||१९||
नरानरा खणेचरप आणण भिमचरप | नरानरा वनचरप आणण जळचरप |चतऱ्यराभस यबोनश्रीपकरारप | कबोण जराणणे ||२०||
उष्ण तणेज वणेगळणे करनश्री| जणेथप तणेथप जश्रीवयबोनश्री |कल्पनणेपरासगनश्री हबोतश्री पराणश्री| कबोण जराणणे ||२१||
www.samarthramdas400.in 381
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

यणेक नरानरा सरामथ्यर कणेलणे| यणेक इच्छिणे परासमन जरालणे |यणेक शबदरासररसणे परावलणे| शरापदणे ह ||२२||
यणेक दणे ह बराजश्रीचगररचणे| यणेक दणे ह वबोडग्रंबररचणे |यणेक दणे ह दणे वतराग्रंचणे| नरानरापकरारप ||२३||
यणेक क्रबोधरापरासमन जरालणे| यणेक तपरा परासमन जन्मलणे |यणेक उशरापप परावलणे| पव
म द
र्व णे ह ||२४||
ऐसप भिगवग्रंतराचप करणप | ककतश्री म्हणतन सराग्रंगणप |ववचचत्रि मरायणेच्यरा गण
ग प | हबोत जरातप ||२५||
नरानरा अवघड करणश्री कणेलर| कबोणश्रीग्रं दणे णखलर नरा ऐककलर |ववचचत्रि कळरा समजलर| पराहहजणे सवर ||२६||
थबोडप बहगत समजलप | पबोटरापरग तश्री ववद्यरा भसकलप |पराणश्री उगप च गवर गणेलप | मश्री जरातरा म्हणबोनश्री ||२७||
जरानश्री यणेक अग्रंतररारमरा| सवरारमधप सवरार्वरमरा |रयराचरा कळरावयरा महहमरा| बवग द्ध कक चश्री ||२८||
सप्तकग्रंचगक ब्रह्मराग्रंड| रयराग्रंत सप्तकग्रंचगक वपग्रंड |रयरा वपग्रंडरामधप उदग्रं ड| पराणश्री असतश्री ||२९||
आपल्य दणे हराग्रंतश्रील न कळणे | मरा तप अवघप कक चप कळणे |लबोक हबोतश्री उतरावळणे | अल्पजरानप ||३०||
अनगरणेणराऐसप कजनस| रयराग्रंचणे आम्हर ववरराट पगरष |आमचप उदग्रं डचच आयगष्य| रयराग्रंच्यरा हहसणेबप ||३१||
रयराग्रंच्यरा ररतश्री रयराग्रंचणे दग्रं डक| वतरार्वयराचणे असतश्री अनणेक |जराणणे सवर्वहह कततगक| ऐसरा कक चरा ||३२||
धन्य परमणेश्वरराचश्री करणश्री| अनगमरानणेनरा अग्रंतशकरणश्रीग्रं |उगश्रीच अहग्रं तरा परावपणश्री| वणेढरा लरावश्री ||३३||
अहग्रं तरा सराग्रंडमन वववरणप | ककरयणेक दणे वराग्रंचणे करणप |पराहरातराग्रं मनगष्यराचप कजणप | थबोडप आहणे ||३४||
थबोडप कजणप अधर्वपगडश्री करायरा| गवर्व कररतश्री रडरायरा |शररर आवघप पडरायरा| वणेळ नराहरग्रं ||३५||
कगश्चश्रीळ ठराई जन्मलप | आणण कगश्चश्रीळ रसपचच वराढलप |यरास म्हणतश्री थबोरलप | कबोण्यरा हहसणेबप ||३६||
कगश्चश्रीळ आणण क्ष्णभिग्रंगगर| अखग्रंड वणेथरा चचग्रंतरातगर |लबोक उगणेच म्हणतश्री थबोर| वणेडपणप ||३७||
करायरामरायरा ददों हदसराग्रंचश्री| आहदअग्रंतश्रीग्रं अवघश्री चश्री चश्री |झराग्रंकरातरापरा करन उगश्रीचच| थबोररव दराववतश्री ||३८||
झराग्रंककलप तरर उपग्रंढर पडणे| दग
ग ध
र श्री सगटणे कजकडणे रतकडणे |जबो कबोणश्री वववणेकप पवराडणे| तबोचच धन्य ||३९||
उगप चच करायसरा तग्रंडरावप | मबोडरा अहग्रं तणेचप पग्रंड
ग रावप |वववणेकप दणे वरास धगग्रंडरावप | हप उरतमबोरतम ||४०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सपक्ष्मजशवतनरूपणनराम समरास आठवरा ||८||१५. ८

www.samarthramdas400.in 382
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास नववरा : वपसांडबोत्पकत्ततनरूपण

||शशरराम ||
चलौंखराणश्रीचणे पराणश्री असतश्री| अवघणे उदकपचच वराढतश्री |ऐसणे हबोतश्रीआणश्री जरातश्री| असग्रंख्यरात ||१||
तरवराग्रंचप शररर जरालप | अग्रंतररारम्यरासगट वळलप |रयराग्रंचप ममळ जदों शबोचधलप | तदों उदकरप ||२||
शररकराळश्रीग्रंचश्रीग्रं शरररप | पश्रीळपश्रीळदों णझरपतश्री नश्रीरप |उभियणे रणे तप यणेकत्रिप | भमसळतश्री रकतश्रीग्रं ||३||
अन्नरस दणे हरस| रकतरणे तप बराग्रंधणे ममस |रसद्वयप सरावकरास| वराढदों लरागणे ||४||
वराढतराग्रं वराढतराग्रं वराढलप | कबोमळराचप कठठीण जरालप |पगढप उदक पचैसरावलप | नरानरा अवणेवश्रीग्रं ||५||
सग्रंपमणर्व हबोतराग्रं बराहणे रर पडणे| भिममश्रीस पडतराग्रं मग तप रडणे |अवघ्यराचप अवघपच घडणे| ऐसप आहणे ||६||
कगडश्री वराढणे कगबगवद्ध वराढणे | ममळरापरासमन अवघप घडणे |अवघपचच मबोडणे आणण वराढणे | दणे खतदणे खतराग्रं ||७||
पगढप अवरघयराग्रंचप शररर| हदवसपहदवस जरालप थबोर |सगचदों लरागलरा ववचरार| कराग्रंहरग्रं कराग्रंहरग्रं ||८||
फळरामधप बश्रीज आलप | तणेणप न्यरायप तणेथप जरालप |ऐकतराग्रं दणे खतराग्रं उमजलप | सकळ कराग्रंहरग्रं ||९||
बश्रीजप उदकप अग्रंकगरतश्री| उदक नस्तराग्रं उडबोन जरातश्री |यणेकणे ठराई उदक मरातश्री| हबोतराग्रं बरप ||१०||
दबोहहग्रंमधप असतराग्रं बश्रीज| भभिजबोन अग्रंकगर सहज |वराढतराग्रं वराढतराग्रं पगढप ररझ| उदग्रं ड आहणे ||११||
इकडणे मगळ्यरा धरावरा घणेतश्री| रतकडणे अगप हणे लरावतश्री |मगळप अग द्ववधरा हबोतश्री| बश्रीजरापरासमन ||१२||
मगळ्यरा चराभलल्यरा परातराळश्रीग्रं| अगप धरावतश्रीग्रं अग्रंतरराळश्रीग्रं |नरानरा पत्रिश्रीग्रं पष्ग पश्रीग्रं फळश्रीग्रं| लगडलरग्रं झराडप ||१३||
फळरावडडल सगमनप| सम
ग नराग्रंवडडल परानप |परानराग्रंवडडल अनस
ग ग्रंधरानप | कराष्ठप आघवश्रीग्रं ||१४||
कराष्ठराग्रंवडडल मळ्
ग यरा बराररक| मगळ्यराग्रं वडडल तप उदक |उदक आळबोन कततगक| भिममग्रंडळराचप ||१५||
यराचश्री ऐसश्री आहणे पचचतश्री| तणेव्हराग्रं सकळराग्रं वडडल जगतश्री |जगतश्रीवडडल मत
म र| आपबोनराररायणराचश्री ||१६||
तयरावडडल अकग्नदणे व| अकग्नवडडल वरायणेदणेव |वरायणेदणेवरावडडल स्वभिराव| अग्रंतररारम्यराग्रंचरा ||१७||
सकळराग्रंवडडल अग्रंतररारमरा| रयराभस नणेणणे तबो दरग रारमरा |दरग रारमरा म्हणणजणे दरग र आरमरा| अग्रंतरलरा तयरा ||१८||
जवळश्री असबोन चगकलप | परययरास नराहरग्रं सबोकलप |उगप चच आलप आणश्री गणेलप| दणे वराचकररतराग्रं ||१९||
म्हणतन सकळराग्रंवडडल दणे व| रयरासश्री हबोतराग्रं अनन्यभिराव |मग हणे पकमतश्रीचरा स्वभिराव| परालटदों लरागणे ||२०||
करर आपल
ग रा व्यरासग्रंग| कदरावप नव्हणे ध्यरानभिग्रंग |बबोलणप चरालणप वपग| पडदोंच नणेदर ||२१||
www.samarthramdas400.in 383
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

जप वडडलरग्रं रनमरार्वण कणेलप | तप पराहहजणे पराहहलप |करायणे करायणे वडडलरग्रं कणेलप | ककीतश्री पराहरावप ||२२||
तबो वडडल जणेथप चणेतलरा| तबोचच भिराग्यपर
ग ष जरालरा |अल्प चणेतनप तयरालरा| अल्पभिराग्य ||२३||
तयरा नराररायणेणरालरा मनश्रीग्रं| अखग्रंड आठवरावप ध्यरानश्रीग्रं |मग तणे लक्ष्मश्री तयरापरासमनश्री| जराईल कबोठप ||२४||
नराररायणेण असणे ववश्वश्रीग्रं| रयराचश्री पज
म रा कररत जरावश्री |यराकरारणप तबोषवरावश्री| कबोणश्रीतरर करायरा ||२५||
उपरासनरा शबोधमन पराहहलर| तदों तणे ववश्वपराभळतश्री जरालर |न कळणे लरळरा पररकक्षिलर| न वचणे कबोणरा ||२६||
दणे वराचश्री लरळरा दणे वपववण| आणश्रीक दस
ग ररा पराहणे कबोण |पराहणप रततगकप आपण| दणे वचच असणे ||२७||
उपरासनरा सकळराग्रं ठराई| आरमरारराम कबोठप नराहरग्रं |यराकरारणप ठराइग्रं ठराइग्रं| ररामणे आटबोवपलप ||२८||
ऐसश्री मराझश्री उपरासनरा| आणणतराग्रं नयणे अनम
ग रानरा |नणेऊन घरालर रनरग्रं जनरा| पचैभलकडणे ||२९||
दणे वराकररतराग्रं कमर चरालतश्री| दणे वराकररतराग्रं उपरासक हबोतश्री |दणे वराकररतराग्रं जरानश्री असतश्री| ककरतयणेक ||३०||
नरानरा शरास्त्रिप नरानरा मतप | दणे वचच बबोभललरा समस्तप |नणेमकराग्रंनणेमक वणेस्तरावणेस्तप | कमरार्वनगसरार ||३१||
दणे वरास अवघप लरागणे कररावप | रयराग्रंत घणेऊग्रं यणे रततगकप घ्यरावप |अचधकराररासराररखप चरालरावप | म्हणणजणे बरप ||३२||
आवराहन ववसजर्वन| ऐसपचच बबोभललप ववधरान |पमवप
र्व क्षि जरालरा यणेथमन| भसद्धराग्रंत पगढप ||३३||
वणेदराग्रंत भसद्धराग्रंत धरादराग्रंत| पचचत पमराण नणेमस्त |पग्रंचचकणर्व सराग्रंडमन हहत| वराकयराथर्वपराहरावरा ||३४||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे वपसांडबोत्पकत्ततनरूपणणनराम समरास नववरा ||९||१५. ९

www.samarthramdas400.in 384
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दहिरावरा : मसद्धरासांततनरूपण

||शशरराम ||
गगनश्रीग्रं अवघपचच हबोत जरातप | गगनराऐसप तगणेनरा तप |रनश्चळश्रीग्रं चग्रंचळ नरानरा तप | यणेणपचच न्यरायप ||१||
अग्रंधरार दराटलरा बळप | वराटणे गगन जरालप कराळप |रववककणर तप वपवळप | सवप चच वराटणे ||२||
उदग्रं ड हहग्रंव जणेव्हराग्रं पडडलणे| गमणे गगन थग्रंड जरालप |उष्ण झळणे नप वराळलप | ऐसप वराटणे ||३||
ऐसप जप कराग्रंहरग्रं वराटलप | तप तप जरालप आणण गणेलप |आकराशरासराररखप तगलप | हप तदों घडणेनरा ||४||
उरतम जराणणवणेचरा कजनस| समजबोन पराहणे सरावकरास |रनरराभिरास तप आकराश| भिरास भमथ्यरा ||५||
उदक पसरणे वरायबो पसरणे | आरमरा अरयग्रंतचच पसरणे |तरवप तरव अवघपचच पसरणे | अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||६||
चळतप आणण चळणे नरा तप | अग्रंतररग्रं अवघपच कळतप |वववरणप चच रनवळतप | पराणणमरात्रिरासश्री || ७||
वववरतराग्रं वववरतराग्रं शणेवटरग्रं| रनवकम रतपदरग्रं अखग्रंड भिणेटर |जराभलयरानप तगटर| हबोणरार नराहरग्रं ||८||
जणेथप जरानराचप हबोतप ववजरान| आणण मनराचप हबोतप उन्मन |तरवरनशर्वनश्रीग्रं अनन्य| वववणेकप हबोतप ||९||
वडडलराग्रंस शबोधमन पराहहलप | तदों चग्रंचळराचप रनश्चळ जरालप |दणे वभिकतपण गणेलप| तयणे ठराइग्रं ||१०||
ठराव म्हणतराग्रं पदराथर्व नराहरग्रं| पदराथर्वमरात्रि मगळश्रीग्रं नराहरग्रं |जचैसप तचैसप बबोलदों कराग्रंहरग्रं| कळरावयरा ||११||
अजरानशककत रनरसलर| जरानशककत मरावळलर |वकम रतशमन्यप कचैसश्री जरालर| कस्थतश्री पराहरा ||१२||
मगख्य शककतपरात तबो ऐसरा| नराहरग्रं चग्रंचळराचरा वळसरा |रनवराग्रंतश्रीग्रं रनवराग्रंत कचैसरा| रनववर्वकरारर ||१३||
चग्रंचळराचश्रीग्रं ववकरार बरालटप | तप चग्रंचळचच जणेथप आटणे |चग्रंचळ रनश्चळ घनवटणे | हप तदों घडणेनरा ||१४||
मराहरावराकयराचरा ववचरार| तणेथप सग्रंन्यराशरास अचधकरार |दचै वश्रीकमपणेचश्री जबो नर| तबोहह वववरबोन पराहणे ||१५||
सग्रंन्यरासश्री म्हणणजणे शडन्यरासश्री| ववचरारवग्रंत सवर्व सग्रंन्यरासश्री |आपलर करणश्री आपणरासश्री| रनश्चयपसश्रीग्रं ||१६||
जगदरश वबोळल्यरावरर| तणेथप कबोण अनम
ग रान करर |आतराग्रं असबो हप ववचरारर| ववचरार जराणतश्री ||१७||
जणे जणे ववचरारर समजलणे| तणे तणे रनशसग्रंग हबोऊन गणेलणे |दणे हराभभिमरानश्री जणे उरलणे| तणे दणे हराभभिमरान रकक्षितश्री ||१८||
लक्षिश्रीग्रं बचैसलणे अलक्षि| उडबोन गणेलरा पव
म प
र्व क्षि |हणे तगरपप अग्रंतरसराक्षि| तबोहह मरावळलरा ||१९||
आकराश आणण परातराळ| दबोनश्री नरामप अग्रंतरराळ |कराहढतराग्रं दृश्यराचप चडळ| अखग्रंड जरालप ||२०||
तप तदों अखग्रंडचच आहणे | मन उपराधश्री लक्षिमन पराहणे |उपराचधरनररासप सराहणे | शबद कचैसरा ||२१||
www.samarthramdas400.in 385
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

शबदपर कल्पनणेपर| मन बवग द्ध अगबोचर |ववचरारप पराहरावरा ववचरार| अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||२२||
पराहरातराग्रं पराहरातराग्रं कळदों यणेतप| कळलप रततगकप वणेथर्व जरातप |अवघड कचैसप बबोलरावप तप | कबोण्यरा पकरारप ||२३||
वराकयराथर्ववराच्यराग्रंश शबोचधलरा| अलक्षिश्रीग्रं लक्ष्यराग्रंश बड
ग रालरा |पढ
ग प समजबोन बबोलरा| कबोणश्रीतरर ||२४||
शराश्वतरास शबोधश्रीत गणेलरा| तणेणप जरानश्री सराच जरालरा |ववकरार सराग्रंडमन भमळरालरा| रनववर्वकराररग्रं ||२५||
दशग स्वप्न उदग्रं ड दणे णखलप | जरागप हबोतराग्रं लहटकप जरालप |पन्
ग हराग्रं जरर आठवलप | तरर तप भमथ्यरा ||२६||
परारबधयबोगप दणे ह असणे| असणे अथवरा नरासणे |ववचरार अग्रंतररग्रं बचैसणे| चळणे नरा ऐसरा ||२७||
बश्रीज अग्नश्रीनप भिराजलप | रयराचप वराढणप खग्रंट
ग लप |जरारयरास तचैसणे जरालप | वरासनराबश्रीज ||२८||
ववचरारप रनश्चळ जरालर बवग द्ध| बवग द्धपरासश्रीग्रं करायर्वभसवद्ध |पराहरातराग्रं वडडलराग्रंचश्री बवग द्ध| रनश्चळश्रीग्रं गणेलरग्रं ||२९||
रनश्चळरास ध्यरातबो तबो रनश्चळ| चग्रंचळरास ध्यरातबो तबो चग्रंचळ |भिमतरास ध्यरातबो तबो कणेवळ| भिमत हबोयणे ||३०||
जबो परावलरा सणेवटवरर| तयरास हप कराग्रंहरग्रंच न करर |अग्रंतरररनष्ठरा बराजश्रीगरर| तचैसश्री मरायरा ||३१||
भमथ्यरा ऐसप कळदों आलप | ववचराररानप सदृढ जरालप |अवघप भियपचच उडरालप | अकस्मरात ||३२||
उपरासनणेचप उकरतणर्व व्हरावप | भिकतजनप वराढवरावप |अग्रंतररग्रं वववणेकप उमजरावप | सकळ कराग्रंहरग्रं ||३३||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे मसद्धरासांततनरूपणनराम समरास दहिरावरा ||१०||१५. १०
||दशक पसांधररावरा समराप्त ||

www.samarthramdas400.in 386
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||समरर ररामदरासरासांचरा दरासबबोध दशक १६ ||

||दशक सबोळरावरा : सप्तततन्वय ||१६||
समरास पहहिलरा : वराल्मशकक स्तवनतनरूपण
||शशरराम ||
धन्य धन्य तबो वराल्मश्रीक| ऋषश्रीमराजश्री पण्
ग यश्लबोक |जयराचणेन हरा तत्रिलबोकय| परावनजरालरा ||१||
भिववष्य आणश्री शतकबोटर| हप तदों नराहरग्रं दणे णखलप दृष्टरग्रं |धराग्रंडबोभळतराग्रं सकळ सकम ष्ट| शगत नव्हणे ||२||
भिववष्यराचप यणेक वचन| कदराचचत जरालप पमराण |तरर आकश्चयर्व मरारनतश्री जन | भिम
म ग्रंडळश्रीचणे ||३||
नसतराग्रं रघन
ग राथअवतरार| नराहरग्रं पराहहलरा शरास्त्रिराधरार |ररामकथणेचरा ववस्तरार| ववस्तराररलरा जणेणप ||४||
ऐसरा जयराचरा वराकग्वळरास| ऐकबोनश्री सग्रंतबोषलरा महणे श |मग ववभिराचगलप त्रियलबोकयरास| शतकबोटर ररामरायणेण || ५||
ज्यराचप कववरव शग्रंकरप पराहहलप | इतरराग्रं न वचणे अनगमरानलप |ररामउपरासकराग्रंसश्री जरालप | परम समराधरान ||६||
ऋषश्री हबोतणे थबोर थबोर| बहगतश्रीग्रं कणेलरा कववरवववचरार |परर वराल्मश्रीकरासराररखरा कवणेश्वर| न भिमतबो न भिववष्यरत ||७||
पमवर्गीं कणेलर दष्ग ट कमर| परर परावन जरालरा ररामनरामप |नराम जपतराग्रं दृढ नणेमप| पगण्यप सश्रीमरा सराग्रंडडलर ||८||
उफरराटणे नराम म्हणतराग्रं वराचप | पवर्वत फगटलणे परापराचणे |ध्वज उभिरारलणे पगण्यराचणे| ब्रह्मराग्रंडरावरतणे ||९||
वराल्मश्रीकप जणेथप तप कणेलप | तप वन पण्
ग यपरावन जरालप |शगष्क कराष्ठठीग्रं अग्रंकगर फगटलणे| तपबोबळप जयराच्यरा ||१०||
पमवर हबोतरा वराल्हराकबोळश्री| जश्रीवघरातककी भिममग्रंडळश्रीग्रं |तबोचच वग्रंहदजणे सकळश्रीग्रं| ववबगधश्रीग्रं आणण ऋषणेश्वररग्रं ||११||
उपरतश्री आणण अनगतराप| तणेथप कक चप उरणे ल पराप |दणे ह्यराग्रंततपप पगण्यरप| दस
ग ररा जन्म जरालरा ||१२||
अनगतरापप आसन घरातलप | दणे ह्यराग्रंचप वरारळ जरालप |तप चच नराम पगढप पडडलप | वराल्मश्रीक ऐसप ||१३||
वरारळरास वराल्मश्रीक बबोभलजणे| म्हणबोरन वराल्मश्रीक नराम सराजणे |जयराच्यरा तश्रीव तपप णझजणे| हृदय तरापसराचप ||१४||
जबो तरापसराग्रंमराजश्रीग्रं शणेष्ठ| जबो कवणेश्वरराग्रंमधप वररष्ठ |जयराचप बबोलणप पष्ट| रनश्चयराचप ||१५||
जबो रनष्ठरावग्रंतराग्रंचप मग्रंडण| रघगनराथभिकतराग्रंचप भिमषण |ज्यराचश्री धरारणरा असराधरारण| सराधकराग्रं सदृढ करर ||१६||
धन्य वराल्मश्रीक ऋषणेश्वर| समथरार्वचरा कवणेश्वर |तयरासश्री मराझरा नमस्करार| सराष्टराग्रंगभिरावप ||१७||
वराल्मश्रीक ऋषश्री बबोभललरा नसतरा| तरर आम्हराग्रंसश्री कक चश्री ररामकथरा|म्हणबोरनयराग्रं समथरार्व| कराय म्हणबोनश्री वणरार्ववप १८||
रघगनराथककीरतर्व पगट कणेलर| तणेणप तयराचश्री महहमरा वराढलर |भिकत मग्रंडळश्री सगखश्री जरालर| शवणमरात्रिप ||१९||

www.samarthramdas400.in 387
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

आपल ग रा कराळ सराथर्वक कणेलरा| रघन

ग राथककीरतर्वमधप बड
ग रालरा |भिम
म ग्रंडळश्रीग्रं उधररलरा| बहगत लबोक ||२०||
रघन
ग राथ भिकत थबोर थबोर| महहमरा जयराग्रंचरा अपरार |रयरा समस्तराग्रंचरा ककग्रं कर| ररामदरास म्हणणे ||२१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे वराल्मशकस्तवनतनरूपणनराम समरास पहहिलरा ||१||१६. १

www.samarthramdas400.in 388
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दस
घ ररा : सपयस्
र तवनतनरूपण
||शशरराम ||
धन्य धन्य हरा समयव
र्व लौंश| सकळ वलौंशरामधप ववशणेष |मरातरडमग्रंडळराचरा पकराश| फराग्रंकलरा भिम
म ग्रंडळश्रीग्रं ||१||
सबोमराआग्रंगश्रीग्रं आहणे लराग्रंछिन| पक्षिरा यणेकरा हबोय क्षिश्रीण |रववककणर्व फराग्रंकतरा आपण| कळराहरन हबोयणे ||२||
यराकरारणप समयरार्वपढ
ग प | दस
ग रर सराम्यतरा न घडणे |जयराच्यरा पकराशप उजणेडणे| पराणश्रीमरात्रिरासश्री ||३||
नरानरा धमर्व नरानरा कमर| उरतमप मध्यमप अधमप |सगगमप दग
ग म
र्व प रनरय नणेमप| सष्म टरमधप चरालतश्री ||४||
वणेदशरास्त्रिप आणश्री परग राणप | मग्रंत्रि यग्रंत्रि नरानरा सराधनप |सग्रंध्यरा स्नरान पज
म राववधरानप| समयवर वण बरापड
ग श्रीग्रं ||५||
नरानरा यबोग नरानरा मतप | पराहदों जरातराग्रं असग्रंख्यरातप |जरातश्री आपल
ग राल्यरा पग्रंथप| समयउ
र्व दय जराभलयराग्रं ||६||
पपग्रंचचक अथवरा परमराचथर्वक| करायर्व करणप कबोणश्रीयणेक |हदवसपववण रनरराथर्वक| सराथर्वक नव्हणे ||७||
समयरार्वचप अचधष्ठरान डबोळणे | डबोळणे नसतराग्रं सवर्व आग्रंधळणे |यराकरारणप कराग्रंहरग्रंच न चलणे| समयवर वण ||८||
म्हणराल अग्रंध कववरवप कररतश्री| तरर हणे हह सगयरार्वचश्रीच गतश्री |थग्रंड जराभलयराग्रं आपगलर मतश्री| मग मरतपकराश कक चरा ||
उष्ण पकराश तबो समयरार्वचरा| शश्रीत पकराश तबो चग्रंदराचरा |उष्णरव नस्तराग्रं दणे ह्यराचरा| घरात हबोयणे ||१०||
यराकरारणप समयवर वण| सहसरा न चलणे करारण |शबोतणे तगम्हर ववचक्षिण| शबोधमन पराहरा ||११||
हररहरराग्रंच्यरा अवतरारममतर| भशवशकतश्रीच्यरा अनग्रंत वणेकतश्री |यरापमवर्गीं हबोतरा गभिस्तश्री| आतराग्रं हह आहणे ||१२||
कजतगकणे सग्रंसरारराभस आलणे| रततगकणे समयरार्वखरालप वतर्वलणे |अग्रंतश्री दणे हणे रयरागमन गणेलणे| पभिराकररादणे खतराग्रं ||१३||
चग्रंद ऐलरकडणे जरालरा| क्षिश्रीरसरागररग्रं मधमन कराहढलरा |चतदरा ररनराग्रंमधप आलरा| बग्रंधग लक्षिगमश्रीचरा ||१४||
ववश्वचक्षिग हरा भिरास्कर| ऐसप जराणतश्री लराहरानथबोर |यराकरारणप हदवराकर| शणेष्ठराग्रंहमन शणेष्ठ ||१५||
अपरार नभिमरागर्व क्रमणप | ऐसपचच परयहरग्रं यणेणप जराणप |यरा लबोकबोपकरारराकरारणप | आजरा समथरार्वचश्री ||१६||
हदवस नस्तराग्रं अग्रंधकरार| सवरारसश्री नकळणे सराररासरार |हदवसपववण तश्कर| कराग्रं हदवराभिश्रीत पक्षिश्री ||१७||
समयरार्वपगढप आणणक दस
ग रप | कबोण आणरावप सरामबोरप |तणेजबोररासश्री रनधरार्वरप| उपमणेरहहत ||१८||
ऐसरा हरा सववतरा सकळराग्रंचरा| पमवज
र्व हबोय रघगनराथराचरा |अगराध महहमरा मरानवश्री वराचरा| करायणे म्हणबोरन वणरार्ववश्री १९||
रघगनराथवलौंश पमवरार्वपर| यणेकराहमरन यणेक थबोर |मज मरतमग्रंदरास हरा ववचरार| करायणे कळणे ||२०||
रघगनराथराचरा समगदराव| तणेथप गगग्रंतलरा अग्रंतभिरार्वव |म्हणबोनश्री वणणर्वतराग्रं महरव| वराग्दब
ग ळ
र्व मश्री ||२१||

www.samarthramdas400.in 389
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सकळ दबोषराचरा पररहरार| कररतराग्रं समयरार्वस नमस्करार |स्फमरतर्व वराढणे रनरग्रं तर| सय
म द
र्व शर्वन घणेतराग्रं ||२२||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सपयस्
र तवनतनरूपणनराम समरास दस
घ ररा ||२||१६. २

www.samarthramdas400.in 390
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास ततसररा : पथ्

क वशस्तवनतनरूपण
||शशरराम ||
धन्य धन्य हणे वसगमतश्री| इचरा महहमरा सराग्रंगदों ककतश्री |पराणश्रीमरात्रि रततगकणे रराहरातश्री| रतच्यरा आधरारप ||१||
अग्रंतररक्षि रराहरातश्री जश्रीव| तबोहह पथ्म वश्रीचरा स्वभिराव |दणे हणे जड नस्तराग्रं जश्रीव| कचैसणे तगतश्री ||२||
जराभळतश्री पबोभळतश्री कगदभळतश्री| नराग्रंगररतश्री उकररतश्री खराणतश्री |मळ ममत्रि रतजवरर कररतश्री| आणश्री वमन ||३||
नरासकप कगजकप जजर्वर| पथ्म वश्रीववण कक चश्री थरार |दणे ह्यराग्रंतकराळश्रीग्रं शररर| रतजवरर पडणे ||४||
बरप वराईट सकळ कराग्रंहरग्रं| पथ्म वश्रीववण थरार नराहरग्रं |नरानरा धरातग दव्य तप हह| भिममश्रीचणे पबोटरग्रं ||५||
यणेकरास यणेक सग्रंव्हराररतश्री| पराणश्री भिममश्रीवरर असतश्री |भिममश्री सराग्रंडमन जरातश्री| कबोणश्रीकडणे ||६||
गड कबोठ पगरप पटणप | नरानरा दणे श कळतश्री अटणप |दणे व दरानव मरानव रराहराणप | पथ्
म वश्रीवरर ||७||
नरानरा ररनप हहरणे पररस| नरानरा धरातग दव्यराग्रंश |गगप्त पगट करराव्यरास| पथ्म वश्रीववण नराहरग्रं ||८||
मणेरमराग्रंदरार हहमराचळ| नरानरा अष्टकगळराचळ |नरानरा पक्षिश्री मछि व्यराळ| भिममग्रंडळश्रीग्रं ||९||
नरानरा समगदरापचैलरकडणे| भिदोंवतप आवणर्मोदकरा कडप |असग्रंभिराव्य तगटलणे कडणे| भिममग्रंडळराचणे ||१०||
रयरामधप गगप्त वववरप | लराहरानथबोरप अपरारप |तणेथप रनतबड अग्रंधकरारप | वस्तश्री ककीजणे ||११||
आवणर्मोदक तप अपरार| रयराचरा कबोण जराणणे परार |उदग्रं ड दराटलणे जळचर| असग्रंभिराव्य मबोठणे ||१२||
रयरा जश्रीवनरास आधरार पवन| रनतबड दराट आणश्री घन |फगटदों शकणेनरा जश्रीवन| कबोणणेकडणे ||१३||
रयरा पभिग्रंजनरासश्री आधरार| कहठणपणप अहग्रं करार |ऐसरा रयरा भिग
म बोळराचरा परार| कबोण जराणणे ||१४||
नरानरा पदराथरारच्यरा खराणश्री| धरातगररनराग्रंच्यरा दराटणश्री |कल्पतर चचग्रंतरामणश्री| अमत
म कग्रंग डप ||१५||
नरानरा दरपप नरानरा खग्रंडप| वसतश्री उद्वसप उदग्रं डप |तणेथप नरानरा जश्रीवनराचश्रीग्रं बग्रंडप| वणेगळरालरग्रं ||१६||
मणेरभिदोंवतणे कडणे करापलणे| असग्रंभिराव्य कडबोसप पडडलप |रनतबड तर लरागलणे| नरानरा कजनसश्री ||१७||
रयरासकन्नध लबोकरालबोक| जणेथप सय
म रार्वचप कफरणे चराक |चग्रंदराहद दबोणराहद मचैनराक| मराहराग्रं चगरर ||१८||
नरानरा दणे शश्रीग्रं पराषराणभिणेद| नरानरा कजनसश्री मकम रतकराभिणेद |नरानरा ववभिरम त छिग्रं द बग्रंद| नरानरा खराणश्री ||१९||
बहगररन हणे वसगग्रंदररा| ऐसरा पदराथर्व कचैचरा दस ग ररा |अफराट पडडलप सचैररावचैररा| कजकडणे रतकडणे ||२०||
अवघश्री पथ्म वश्री कफरबोन पराहणे | ऐसरा पराणश्री कबोण आहणे |दज
ग श्री तगळणरा न सराहणे | धरणश्रीववषश्रीग्रं ||२१||
www.samarthramdas400.in 391
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

नरानरा वल्लर नरानरा वपकप| दणे सबोदणे सश्री अनणेकप |पराहदों जरातराग्रं सराररख्यरा सराररखप | यणेक हह नराहरग्रं ||२२||
स्वगर्व मरम यग आणणपरातराळप | अपव
म र्व रचचलरग्रं तश्रीन तराळप |परातराळलबोककीग्रं मराहराग्रं व्यराळप | वस्तश्री ककीजणे ||२३||
नरानरा वल्लर बश्रीजराग्रंचश्री खराणश्री| तणे हणे ववशराळ धरणश्री |अभभिनव करयरार्वचश्री करणश्री| हबोऊन गणेलर ||२४||
गड कबोठ नरानरा नगरप | परग प पटणप मनबोहरप |सकळराग्रं ठराई जगदणे श्वरप | वस्तश्री ककीजणे ||२५||
मराहराग्रं बळश्री हबोऊन गणेलणे| पथ्म वश्रीवरर चततराळलणे |सरामथ्यर रनरराळणे रराहहलणे| हप तदों घडणेनरा ||२६||
असग्रंभिराव्य हणे जगतश्री| जश्रीव ककतश्रीयणेक जरातश्री |नरानरा अवतरारपग्रंगतश्री| भिममग्रंडळरावरर ||२७||
सध्यराग्रं रबोकडणे पमराण| कराग्रंहरग्रं कररावरा नलगणे अनम
ग रान |नरानरा पकराररचप जश्रीवन| पथ्
म वश्रीचणेरन आधरारप ||२८||
ककरतणेक भिममश्री मराझश्री म्हणतश्री| सणेवटरग्रं आपणचच मरबोन जरातश्री |ककरतणेक कराळ हबोतराग्रं जगतश्री| जचैसश्री तचैसश्री || २९||
ऐसरा पथ्
म वश्रीचरा महहमरा| दस
ग रर करायणे द्यरावश्री उपमरा |ब्रह्मराहदकरापरासगनश्री आम्हराग्रं| आशयबोचच आहणे ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे पथ्
क वशस्तवनतनरूपणनराम समरास ततसररा ||३||१६. ३

www.samarthramdas400.in 392
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास चचौररा : आपतनरूपण

||शशरराम||
आतराग्रं सकळराग्रंचणे जन्मस्थरान| सकळ जश्रीवराग्रंचणे जश्रीवन |जयरास आपबोनराररायणेण| ऐसप बबोभलजणे ||१||
पथ्
म वश्रीस आधरार आवणर्मोदक| सप्तभसग्रंधमचप भसग्रंधबोदक |नरानरा मणेघश्रीचप मणेघबोदक| भिममग्रंडळश्रीग्रं चराभललप ||२||
नरानरा नद्यरा नरानरा दणे सश्रीग्रं| वराहरात भमळराल्यरा सरागररासश्री |लराहरानथबोर पण्
ग यररासश्री| अगराध महहमणे ||३||
नद्यरा पवर्वतश्रीग्रंहमन कदोंसळल्यरा| नरानरा सराग्रंकडश्रीमधप ररचववल्यरा |धबराबराग्रं खळराळराग्रं चराभलल्यरा| असग्रंभिराव्य ||४||
कमप बरावश्री सरबोवरप | उदग्रं ड तळश्रीग्रं थबोरथबोरप |रनमर्वळप उचग्रंबळतश्री नश्रीरप| नरानरा दणे सश्रीग्रं ||५||
गरायणेमगखप पराट जरातश्री| नरानरा करालवणे वराहतश्री |नरानरा झऱ्यरा णझरपतश्री| झरतश्री नश्रीरप ||६||
डगरप ववहररप पराझर| पवर्वत फगटबोन वराहणे नश्रीर |ऐसणे उदकराचणे पकरार| भिममग्रंडळश्रीग्रं ||७||
कजतगकणे चगरर रततगकयरा धराररा| कदोंसळतश्री भियग्रंकररा |पराभिळ वराहराळरा अपराररा| उकळ्यरा सराग्रंडडतश्री ||८||
भिममग्रंडळश्रीचप जळ आघवप | ककतश्री म्हणबोनश्री सराग्रंगरावप |नरानरा करारग्रं जश्रीग्रं आणरावप | बराग्रंधबोनश्री पराणश्री ||९||
डबोहबो डवग्रंकणे खबराडश्रीग्रं टराग्रंककीग्रं| नरानरा चगररकग्रंदररग्रं अनणेककीग्रं |नरानरा जळप नरानरा लबोककीग्रं| वणेगळरालरग्रं ||१०||
तश्रीथर यणेकराहमन यणेक| मराहराग्रं पववत्रि पगण्यदरायक |अगराध महहमरा शरास्त्रिकरारक| बबोलबोरन गणेलणे ||११||
नरानरा तश्रीथरारचश्री पण्
ग यबोदकप| नरानरा स्थळबोस्थळश्रीग्रं सश्रीतळबोदकप |तचैसश्रीग्रंच नरानरा उष्णबोदकप| ठराई ठराई ||१२||
नरानरा वल्लरमधप जश्रीवन| नरानरा फळश्रीग्रं फगलरग्रं जश्रीवन |नरानरा कग्रंदरग्रं मगळश्रीग्रं जश्रीवन| गगणकरारकप ||१३||
क्षिश्रीरबोदकप भसग्रंधबोदकप| ववषबोदकप पश्रीयमषबोदकप |नरानरा स्थळराग्रंतररग्रं उदकप| नरानरा गगणराचश्रीग्रं ||१४||
नरानरा यगक्षिदग्रं डराचणे रस| नरानरा फळराग्रंचणे नरानरा रस |नरानरा पकराररचणे गबोरस| मद पराररा गगळत्रि ||१५||
नरानरा मगकतफळराग्रंचप पराणश्री| नरानरा ररनश्री तळपप पराणश्री |नरानरा शस्त्रिरामधप पराणश्री| नरानरा गगणराचप ||१६||
शगकलरत शबोणश्रीत लराळ ममत्रि स्वणेद| नरानरा उदकराचणे नरानरा भिणेद |वववरबोन पराहरातराग्रं ववशद| हबोत जरातप ||१७||
उदकराचणे दणे ह कणेवळ| उदकराचप चच भिममग्रंडळ |चग्रंदमग्रंडळ समयम
र्व ग्रंडळ| उदकराकररतराग्रं ||१८||
क्षिरारभसग्रंधग क्षिश्रीरभसग्रंधग| सगरराभसग्रंधग आज्यभसग्रंधग |दचधभसग्रंधग यगक्षिरसभसग्रंधग| शगद्ध भसग्रंधग उदकराचरा ||१९||
ऐसप उदक ववस्तरारलप | मगळरापरासमन सणेवटरा आलप |मधणेहह ठराई ठराई उमटलप | ठराई ठराई गगप्त ||२०||
जणे जणे बश्रीजश्रीग्रं भमशश्रीत जरालप | तबो तबो स्वराद घणेऊन उहठलप |उसरामधप गबोडश्रीस आलप | परम सगग्रंदर ||२१||

www.samarthramdas400.in 393
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

उदकराचप बराग्रंधरा हप शररर| उदक चच पराहहजणे तदनग्रंतर |उदकचच उरपकरतववस्तरार| ककतश्री म्हणबोनश्री सराग्रंगरावरा ||२२||
उदक तरारक उदक मरारक| उदक नरानरा सतख्यदरायणेक |पराहरातराग्रं उदकराचरा वववणेक| अलबोभलक आहणे ||२३||
भिममग्रंडळश्रीग्रं धराग्रंवणे नश्रीर| नरानरा ध्वनश्री रयरा सग्रंगदर |धबराबराग्रं धबराबराग्रं थबोर| ररचवतश्री धराररा ||२४||
ठराई ठराई डबोहबो तग्रंगबतश्री| ववशराळ तळश्रीग्रं डबरातबतश्री |चबरातबतश्री थबरातबतश्री | करालवणे पराट ||२५||
यणेककी परालथ्यरा गग्रंगरा वराहरातश्री| उदकप सकन्नधचच असतश्री |खळराळराग्रं झरणे वराहरातश्री| भिममश्रीचणे पबोटरग्रं ||२६||
भिमगभिर्गीं डबोहबो भिरलप | कबोण्हर दणे णखलणे नरा ऐककलणे |ठराई ठराई झबोवश्रीरणे जरालणे| ववदल्
ग यतराग्रंचणे ||२७||
पथ्
म वश्रीतळश्रीग्रं पराणश्री भिरलप | पथ्
म वश्रीमधप पराणश्री खणेळणे |पथ्म वश्री पगटलप | उदग्रं ड पराणश्री ||२८||
स्वगर्वमरम यपरातराळश्रीग्रं| यणेक नदर तश्रीन तराळश्रीग्रं |मणेघबोदक अग्रंतरराळश्रीग्रं| वष्म टर करर ||२९||
पथ्
म वश्रीचप ममळ जश्रीवन| जश्रीवनराचप ममळ दहन |दहनराचप ममळ पवन| थबोरराहमन थबोर ||३०||
रयराहमन थबोर परमणेश्वर| महदत म राग्रंचरा ववचरार |रयराहमन थबोर पररारपर| परब्रह्म जराणरावप ||३१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे आपतनरूपणनराम समरास चचौररा ||४||१६. ४

www.samarthramdas400.in 394
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास परासांचवरा : अकग्नतनरूपण

||शशरराम ||
धन्य धन्य हरा वचैश्वरानर| हबोयणे रघगनराथराचरा श्वशगर |ववश्वव्यरापक ववश्वग्रंभिर| वपतरा जरानककीचरा ||१||
ज्यराच्यरा मगखप भिगवग्रंत भिबोकतरा| जबो ऋषश्रीचरा फळदरातरा |तमहहमरबोगहतरार्व| भितरार्व ववश्वजनराचरा ||२||
नरानरा वणर्व नरानरा भिणेद| जश्रीवमरात्रिरास अभिणेद |अभिणेद आणश्री परम शगध| ब्रम्हराहदकरासश्री ||३||
अग्नश्रीकररतराग्रं सष्म टर चरालणे| अग्नश्रीकररतराग्रं लबोक धरालणे |अग्नश्रीकररतराग्रं सकळ ज्यरालणे| लराहरानथबोर ||४||
अग्नश्रीनप आळलप भिममग्रंडळ| लबोकराग्रंस रराहव्यरा जरालप स्थळ |दरप दरवपकरा नरानरा ज्वराळ| जणेथप तणेथप ||५||
पबोटरामधप जठरराग्नश्री| तणेणप क्षिगधरा लरागणे जनश्रीग्रं |अग्नश्रीकररतराग्रं भिबोजनश्रीग्रं| रचश्री यणेतणे ||६||
अग्नश्री सवरारगश्रीग्रं व्यरापक| उष्णप रराहणे कबोणश्री यणेक |उष्ण नस्तराग्रं सकळ लबोक| मरबोन जरातश्री ||७||
आधश्रीग्रं अग्नश्री मग्रंद हबोतबो| पगढप पराणश्री तबो नरासतबो |ऐसरा हरा अनगभिव यणेतबो| पराणश्रीमरात्रिरासश्री ||८||
असतराग्रं अग्नश्रीचप बळ| शत्रिग कजग्रंकणे तरारकराळ |अग्नश्री आहणे तरावरकराळ| कजणप आहणे ||९||
नरानरा रस रनमरार्वण जरालणे| अग्नश्रीकररतराग्रं रनपजलणे |मराहराग्रंरबोगश्री आरबोग्य जरालणे| रनभमषमरात्रिप ||१०||
समयर्व सकळराग्रंहमन ववशणेष| समयरार्वउपरर अग्नश्रीपकराश |ररात्रिभिरागश्रीग्रं लबोक अग्नश्रीस| सराहप कररतश्री ||११||
अग्रंरयजगह
म रग्रंचरा अग्नश्री आणणलरा| रयरास दबोष नराहरग्रं बबोभललरा |सकळराग्रं गह
म रग्रं पववत्रि जरालरा| वचैश्वरानर ||१२||
अग्नश्रीहबोत्रि नरानरा यराग| अग्नश्रीकररतराग्रं हबोतश्री सराग्रंग |अग्नश्री त्रिप्ग त हबोतराग्रं मग| सगपसन्न हबोतबो ||१३||
दणे व दरानव मरानव| अग्नश्रीकररतराग्रं चरालणे सवर्व |सकळ जनरासश्री उपराव| अग्नश्री आहणे ||१४||
लग्नप कररतश्री थबोर थबोर| नरानरा दरारचरा पकरार |भिम
म ग्रंडळश्रीग्रं यरात्रिरा थबोर| दरारनप शबोभितश्री ||१५||
नरानरा लबोक रबोगश्री हबोतश्री| उष्ण औशधप सणेववतश्री |तणेणणे लबोक आरबोग्य हबोतश्री| वन्हरकररतराग्रं ||१६||
ब्रह्मणरास तनम
ग न|
ग सय
म द
र्व णे व हगतराशनग |यणेतद्ववषई अनम
ग रानग| कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं ||१७||
लबोकरामध्यप जठररानळग| सरागररग्रं आहणे वडवनराळग |भिमगबोळराबराहणे र आवणरार्वनळग| भशवनणेत्रिश्रीग्रं ववदल्
ग यतरा ||१८||
कगपश्रीपरासमन अग्नश्री हबोतबो| उग्रं चदपर्वणश्रीग्रं अग्नश्री रनघतबो |कराष्ठमग्रंथनश्री पगटतबो| चकमकणेनप ||१९||
अग्नश्री सकळराग्रं ठराई आहणे | कठठीण रघसणश्रीग्रं पगट हबोयणे |आग्यरासपर दग्ध हबोयणे| चगररकग्रंदरप ||२०||
अग्नश्रीकररतराग्रं नरानरा उपरायणे| अग्नश्रीकररतराग्रं नरानरा अपराय |वववणेकपववण सकल हबोयणे| रनरराथर्वक ||२१||
www.samarthramdas400.in 395
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

भिममग्रंडळश्रीग्रं लराहरानथबोर| सकळराग्रंस वन्हरचरा आधरार |अकग्नमगखप परमणेश्वर| सग्रंतगष्ट हबोयणे ||२२||
ऐसरा अग्नश्रीचरा महहमरा| बबोभलजणे रततगककी उणश्री उपमरा |उरतरबोरतर अगराध महहमरा| अग्नश्रीपर
ग षराचरा ||२३||
जश्रीत असतराग्रं सख
ग श्री करर| मणेल्यराग्रं पणेत भिस्म करर |सवर्वभिक्षिकग रयराचश्री थबोरर| करायणे म्हणबोनश्री सराग्रंगरावश्री ||२४||
सकळ सष्म टरचरा सग्रंव्हरार| पळय करर वचैश्वरानर |वचैश्वरानरप पदराथर्वमरात्रि| कराग्रंहरग्रंच उरणे नरा ||२५||
नरानरा हबोम उदग्रं ड कररतश्री| घरबोघररग्रं वचैशदणे व चरालतश्री |नरानरा क्षिणेत्रिश्रीग्रं दरप जळतश्री| दणे वरापरासश्रीग्रं ||२६||
दरपरारराधनप रनलराग्रंजनप | दणे व वबोवराभळजणे जनप |खरप खबोटप रनवडणप | हदव्य हबोतराग्रं ||२७||
अष्टधरा पकगतर लबोक रतन्हर| सकळ व्यरापन
म रराहहलरा वन्हर |अगराध महहमरा वदनश्रीग्रं| ककतश्री म्हणबोनश्री बबोलरावरा ८||
च्यरारर शग्रंग
म प तत्रिपदरग्रं जरात| दबोनश्री भशरप सप्त हरात |ऐसरा बबोभललरा शरास्त्रिराथर्व| पचचतश्रीववण ||२९||
ऐसरा वन्हर उष्णममतर| तबो मश्री बबोभललदों यणेथरामतश्री |न्यमन्यपमणर्व क्षिमरा शबोतश्रीग्रं| कणेलप पराहहजणे ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे अकग्नतनरूपणनराम समरास परासांचवरा ||५||१६. ५

www.samarthramdas400.in 396
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सहिरावरा : वरायस्

घ तवन
||शशरराम ||
धन्य धन्य हरा वरायद
ग णे व| यराचरा ववचचत्रि स्वभिराव |वरायबोकररतराग्रं सकळ जश्रीव| वतर्वतश्री जनश्रीग्रं ||१||
वरायबोकररतराग्रं श्वरासबोश्वरास| नरानरा ववद्यराग्रंचरा अभ्यरास |वरायबोकररतराग्रं शररररास| चळण घडणे ||२||
चळण वळण परासरारण| रनरबोधन आणश्री आकबोचन |पराण अपरान व्यरान उदरान| समरान वरायग ||३||
नराग कममर्व ककर्वश वरायबो| दणे वदरत धनग्रंजयबो |ऐसणे हणे वरायबोचणे स्वभिरावबो| उदग्रं ड असतश्री ||४||
वरायबो ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं पगटलरा| ब्रह्मराग्रंडदणे वतराग्रंस परग वलरा |तणेथगनश्री वपग्रंडश्री पगटलरा| नरानरा गगणप ||५||
स्वगर्वलबोककीग्रं सकळ दणे व| तचैसणेचच पर
ग षराथर दरानव |मरम यलबोककीग्रंचणे मरानव| ववख्यरात रराजणे ||६||
नरदणे हरग्रं नरानरा भिणेदणे| अनग्रंत भिणेदराचश्रीग्रं श्वरापदप |वनचरप जळचरप आनग्रंदप| क्रकीडरा कररतश्री ||७||
रयरा समस्तराग्रंमधप वरायग खणेळणे| खणेचरकगळ अवघप चळणे |उठतश्री वन्हरचणे उबराळणे | वरायबोकररतराग्रं ||८||
वरायबो मणेघराचप भिरण भिरर| सवपच वपटमन परतप सरारर |वरायबो ऐसरा करारबरारर| दस
ग ररा नराहरग्रं ||९||
परर तणे आरमयराचश्री सरतरा| वतर शररररग्रं तरवतरा |परर व्यरापकपणप यरा समथरार्व| तगळणरा नराहरग्रं ||१०||
चगररहमन दराट फतजरा| मणेघ उहठलणे लबोककराजरा |गजर्वगजर तडक ववजरा| वरायबोबळप ||११||
चग्रंदसमयर्व नक्षित्रिमराळरा| गहमग्रंडळप मणेघमराळरा |यप ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं नरानरा कळरा| वरायबोकररतराग्रं ||१२||
यणेकवटलप तप रनवडणेनरा| करालवलप तप वणेगळप हबोयणेनरा |तचैसप हणे बपचराड नरानरा| कणेवश्री कळणे ||१३||
वरायबो सगटणे सररारराग्रं| असग्रंभिराव्य पडतश्रीगराररा |तचैसणे जश्रीव हणे नश्रीररा-| सररसणे पडतश्री ||१४||
वरायगरपप कमळकळरा| तबोचच आधरार जळरा |तयरा जळराच्यरा आधरारप भिमगबोळरा| शणेषप धररलप ||१५||
शणेषरास पवनराचरा आहरार| आहरारप फगगणे शररर |तरर मग घणेतलरा भिरार | भिममग्रंडळराचरा ||१६||
मराहराग्रंकममरार्वचप शररर भिलप | नणेणदों ब्रह्मराग्रंड परालथप घरातलप |यणेवढप शररर तप रराहहलप | वरायबोचणेनश्री ||१७||
वरारराहप आपल
ग प दग्रं तश्रीग्रं| पथ्
म वश्री धररलर हबोतश्री |तयराचश्री यणेवढर शकतश्री| वरायगबळप ||१८||
ब्रह्म ववष्णग महणे श्वर| चतथरा आपण जगदणे श्वर |वरायबोस्वरप ववचरार| वववणेककी जराणतश्री ||१९||
तणेरतस कबोटर सगरवर| अठ्यरासश्री सहस ऋषणेश्वर |भसध यबोगश्री भिरारप भिरार| वरायबोकररतराग्रं ||२०||
नव कबोटर करारयरायणश्री| छिणे पन कबोटर च्यरामगग्रंडडणश्री |औट कबोटर भिमतखराणश्री| वरायबोरपप ||२१||

www.samarthramdas400.in 397
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

भिमतप दणे वतप नरानरा शकतश्री| वरायबोरप रयराग्रंच्यरा वणेकतश्री |नरानरा जश्रीव नणेणबो ककतश्री| भिममग्रंडळश्रीग्रं ||२२||
वपग्रंडश्रीग्रं ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं परग वलरा| बराहणे र कग्रंचगकरास गणेलरा |सकळराग्रं ठराई परग वलरा| समथर्व वरायग ||२३||
ऐसरा हरा समथर्व पवन| हनम
ग ग्रंत जयराचरा नग्रंदन |रघन
ग राथस्मरणश्रीग्रं तनमन| हनम
ग ग्रंतराचप ||२४||
हनम
ग ग्रंत वरायबोचरा पसश्रीध| वपरयरापत्रि
ग राग्रंस नराहरग्रं भिणेद |म्हणबोरन दबोघणेहह अभिणेद| पर
ग षराथर्वववषश्रीग्रं ||२५||
हनम
ग ग्रंतरास बबोभलजणे पराणनराथ| यणेणप गण
ग प हरा समथर्व |पराणपववण सकळ वणेथ|
र्व हबोत जरातप ||२६||
मरागप मरम य आलरा हनम
ग ग्रंतरा| तणेव्हराग्रं वरायबो रबोधलरा हबोतरा |सकळ दणे वराग्रंस आवस्तरा| पराणराग्रंत मराग्रंडलप ||२७||
दणे व सकळ भमळबोन| कणेलप वरायच
ग प स्तवन |वरायबो पसन्न हबोऊन| मबोकळप कणेलप ||२८||
म्हणबोरन पतरापश्री थबोर| हनम
ग ग्रंत ईश्वरर अवतरार |यराचरा पर
ग षराथर्व सगरवर| पराहरातचच रराहहलणे ||२९||
दणे व कराररागह
म रग्रं हबोतणे| हनगमग्रंतप दणे णखलप अवचचतप |सग्रंव्हरार करनश्री लग्रंकणेभिदोंवतप | ववटग्रं बमन पराडडलप ||३०||
उभसणप घणेतलप दणे वराग्रंचप| ममळ शबोचधलप रराक्षिसराग्रंचप |मबोठप कततगक पगछ्यकणेतराचप | आश्चयर्व वराटणे ||३१||
ररावण हबोतरा भसग्रंह्यरासनरावरर| तणेथप जराऊन ठदोंसरणे मरारर |लग्रंकणेमधप रनरबोध करर| उदक कचैचप ||३२||
दणे वरास आधरार वराटलरा| मबोठरा पगरषराथर्व दणे णखलरा |मनरामधप रघगनराथरालरा| करणरा कररतश्री ||३३||
दचै रय आवघणे सग्रंव्हराररलणे| दणे व तरकराळ सबोडडलणे |पराणश्रीमरात्रि सगखश्री जरालणे| त्रियलबोकयवरासश्री ||३४||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे वरायबोस्तवनतनरूपणनराम समरास सहिरावरा ||६||१६. ६

www.samarthramdas400.in 398
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सरातवरा : महिद्भत

प तनरूपण
||शशरराम ||
पथ्
म वश्रीचप ममळ जश्रीवन| जश्रीवनराचप ममळ अग्न |अग्नश्रीचप ममळ पवन| मरागराग्रं रनरबोवपलप ||१||
आतराग्रं ऐकरा पवनराचप ममळ| तबो हरा अग्रंतररारमराचच कणेवळ |अरयग्रंतचच चग्रंचळ| सकळराग्रंमधप ||२||
तबो यणेतबो जरातबो हदसणेनरा| कस्थर हबोऊन बचैसणेनरा |ज्यराचप रप अनगमरानणेनरा| वणेदशगतश्रीसश्री ||३||
मगळश्रीग्रं मगळश्रीग्रंचप स्फगणर्व| तप चच अग्रंतररारम्यराचप लक्षिण |जगदणे श्वररापरासमन तत्रिगगण| पगढप जरालप ||४||
तत्रिगगणरापरासमन जरालरग्रं भिमतप| परावलरग्रं पष्ट दशणेतप |रयरा भिमतराग्रंचप स्वरप तप | वववणेकप वबोळखरावप ||५||
रयरामधप मगख्य आकराश| चत भिमतराग्रंमधप ववशणेष |यराच्यरा पकराशप पकराश| सकळ कराग्रंहरग्रं ||६||
यणेक ववष्णग महदत
म | ऐसरा भिमतराग्रंचरा सग्रंकणेत |परग्रं तग यराचश्री पचश्रीत| पराहहलर पराहहजणे ||७||
ववस्तरारप बबोभललरग्रं भिमतप| रयरा भिमतरामधप व्यरापक तप |वववरबोन पराहरातराग्रं यणेतप| परययरासश्री ||८||
आरमयराच्यरा चपळपणरापगढप| वरायबो तप ककतश्री बरापगडप |आरम्यराचप चपळपण रबोकडप| समजबोन पराहरावप ||९||
आरम्यरावणेगळप कराम चरालणेनरा| आरमरा हदसणेनरा नरा आडळणे नरा |गगप्तरपप ववचरार नरानरा| पराहबोन सबोडश्री ||१०||
वपग्रंड ब्रह्मराग्रंड व्यरापमन धररलप | नरानरा शररररग्रं ववळरासलप |वववणेककी जनरासश्री भिरासलप | जगदराग्रंतरर ||११||
आरम्यराववण दणे हणे चरालतश्री| हप तदों न घडणे कल्पराग्रंतश्रीग्रं |अष्टधरा पकमतरच्यरा वणेकतश्री| रपरासश्री आल्यरा ||१२||
ममळरापरासमन सणेवटवरर| सकळ कराग्रंहरग्रं आरमराच करर |आरम्यरापचैलरकडणे रनववर्वकरारर| परब्रह्म तप ||१३||
आरमरा शररररग्रं वतर्वतबो| इग्रंहदयपगराम चणेष्टववतबो |नरानरा सगखदशग खप भिबोचगतबो| दणे ह्यरारमयबोगप ||१४||
सप्तकग्रंचगक हप ब्रह्मराग्रंड| रयरामधप सप्तकग्रंचगक वपग्रंड |रयरा वपग्रंडरामधप आरमरा जराड| वववणेकप वबोळखरा ||१५||
शबद ऐकबोन समजतबो| समजबोन परयबोरतर दणे तबो |कठठीण मद
म सश्रीतबोष्ण जराणतबो| रवचणेमधप ||१६||
नणेत्रिश्रीग्रं भिरबोनश्री पदराथर्व पराहराणप | नरानरा पदराथर्व पररक्षिणप |उग्रं च नश्रीच समजणप | मनरामधप ||१७||
क्रमरदृष्टर सतम्यदृष्टर| कपटदृष्टर कमपरादृष्टर |नरानरा पकराररग्रंच्यरा दृष्टर| भिणेद जराणणे ||१८||
कजव्हणे मधप नरानरा स्वराद| रनवडमन जराणणे भिणेदराभिणेद |जप जप जराणप तप तप ववशद| करनश्री बबोलणे ||१९||
उरतम अन्नराचणे पररमळ| नरानरा सगगग्रंध पररमळ |नरानरा फळराग्रंचणे पररमळ| घराणइग्रंहदयप जराणणे ||२०||
कजव्हणे नप स्वराद घणेणप बबोलणप | पराणणइग्रंहदयप घणेणप दणे णप |परादइग्रंहदयप यणेणप जराणप | सवर्वकराळ ||२१||
www.samarthramdas400.in 399
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

भशस्नइग्रंहदयप सगरतभिबोग| गद
ग इग्रंहदयप मळबोरसगर्व |मनपकरनश्री सकळ सराग्रंग| कल्पन
म पराहणे ||२२||
ऐसप व्यरापरार परबोपरर| तत्रिभिगवनश्रीग्रं यणेकलराचच करर |रयराचश्री वणरार्ववयरा थबोरर| दस
ग ररा नराहरग्रं ||२३||
रयराववण दस
ग ररा कचैचरा| जणे महहमरा सराग्रंगरावरा तयराचरा |व्यराप आटबोप आरमयराचरा| न भिमतबो न भिववष्यरत ||२४||
चतदरा ववद्यरा चतसष्टर कळरा| धमतप
र्व णराच्यरा नरानरा कळरा |वणेद शरास्त्रि परग राण कजव्हराळरा| तणेणपववण कचैचरा ||२५||
यणेहलबोककीग्रंचरा आचरार| परलबोककीग्रं सराररासरारववचरार |उभिय लबोककीग्रंचरा रनधरार्वर| आरमराच करर ||२६||
नरानरा मतप नरानरा भिणेद| नरानरा सग्रंवराद वणेवराद |नरानरा रनश्चय भिणेदराभिणेद| आरमराच करर ||२७||
मगख्यतरव ववस्तरारलप | तणेणप तयरास रप आणणलप |यणेणपकररतराग्रं सराथर्वक जरालप | सकळ कराग्रंहरग्रं ||२८||
भलहहणप वराचणप पराठराग्रंतर करणप | पस
ग णप सराग्रंगणप अथर्व करणप |गराणप बराजवणप नराचणप | आरम्यराचकररतराग्रं ||२९||
नरानरा सगखप आनग्रंदतबो| नरानरा दशग खप कष्टर हबोतबो |दणे हणे धररतबो आणश्री सबोडडतबो| नरानरापकरारप ||३०||
यणेकलराचच नरानरा दणे हणे धरर| यणेकलराचच नटणे परबोपरर |नट नराट्यकळरा कगसरर| रयराववण नराहरग्रं ||३१||
यणेकलराचच जरालरा बहगरपश्री| बहगरपश्री बहगसराक्षिपश्री |बहगरपप बहगपतरापश्री| आणश्री लग्रंडश्री ||३२||
यणेकलराचच ववस्तरारलरा कचैसरा| पराहणे बहगववध तमरासरा |दग्रं परयपववण कचैसरा| ववस्तरारलरा ||३३||
कस्त्रियराग्रंस पराहहजणे पगरष| पगरषरासश्री पराहहजणे स्त्रिश्रीवणेष |ऐसरा आवडश्रीचरा सग्रंतबोष| परस्परप ||३४||
स्थमळराचप ममळ तप भलग्रंग| भलग्रंगरामधप हप पसग्रंग |यणेणप पकरारप जग| परयक्षि चरालणे ||३५||
पगरषराग्रंचरा जश्रीव कस्त्रियराग्रंचश्री जश्रीवश्री| ऐसश्री हबोतणे उठराठणे वश्री |परर यरा समक्ष्मराचश्री गबोवश्री| समजलर पराहहजणे ||३६||
स्थमळराग्रंकररतराग्रं वराटणे भिणेद| समक्षिमश्रीग्रं आवघपचच अभिणेद |ऐसप बबोलणप रनरध| परययरा आलप ||३७||
बरायकबोनप बरायकबोस भिबोचगलप | ऐसप नराहरग्रं ककीग्रं घडलप |बरायकबोस अग्रंतरर लरागलप | ध्यरान पगरषराचप ||३८||
स्त्रिश्रीसश्री पगरष पगरषरास वधग| ऐसरा आहणे हरा समग्रंधग |यराकरारणप समक्ष्म सग्रंवराद|
ग सगक्ष्मश्रीग्रं च आहणे ||३९||
पगरषइछिणे मधप पकमतश्री| पकमतश्रीमधप पगरषवणेकतश्री |पकमतश्रीपर
ग ष बबोलतश्री| यणेणप न्यरायप ||४०||
वपग्रंडरावरन ब्रह्मराग्रंड पराहरावप | पचश्रीतश्रीनप पचश्रीतश्रीस घ्यरावप |उमजणेनरा तरर उमजरावप | वववरवववरदों ||४१||
द्वचैतइछिरा हबोतणे मगळश्रीग्रं| तरर तणे आलर भिममग्रंडळश्रीग्रं |भिममग्रंडळश्रीग्रं आणश्री मगळश्रीग्रं| रजग पराहरावप ||४२||
यणेथप मबोठरा जरालरा सराक्षिणेप| कफटलरा शबोतयराग्रंचरा आक्षिणेप |जणे पकमतश्रीपर
ग षराचप रप| रनवडबोन गणेलप ||४३||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे महिद्भत
प तनरूपणनराम समरास सरातवरा ||७||१६. ७

www.samarthramdas400.in 400
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास आठवरा : आत्मराररामतनरूपण

||शशरराम ||
नमग्रंम गणपतश्री मग्रंगळममतर| जयराचणेरन मरतस्फमतर |लबोक भिजनश्री स्तवन कररतश्री| आरमयराचप ||१||
नमग्रंम वचैखरर वरागणेश्वरर| अभ्यराग्रंतररग्रं पकराश करर |नरानरा भिरबोवरर वववरर| नरानरा ववद्यरा ||२||
सकळ जनराग्रंमधप नराम| ररामनराम उरतमबोरतम |शम जराउनश्री ववशराम| चग्रंदमतळश्री परावलरा ||३||
नरामराचरा महहमरा थबोर| रप कचैसप उरतरबोरतर |पररारपर परमणेश्वर| त्रियलबोकयधतरार्व ||४||
आरमरारराम चहगग्रंकडणे| लबोक वरावडणे कजकडणे रतकडणे |दणे हणे पडणे मरम य घडणे| आरमयराववण ||५||
जश्रीवरारमरा भशवरारमरा परमरारमरा| जगदरारमरा ववश्वरारमरा गगप्तरारमरा |आरमरा अग्रंतररमरा सक्ष्
म मरारमरा| दणे वदरानवमरानवश्रीग्रं |
सकळ मरागर्व चरालतश्री बबोलतश्री| अवतरारपग्रंगतश्रीचश्री गतश्री |आरम्यराकररतराग्रं हबोत जरातश्री| ब्रह्मराहदक ||७||
नरादरप जबोतश्रीरप| सराक्षिरप सरतरारप |चचैतन्यरप सस्वरप| दष्टरारप जराणणजणे ||८||
नरबोरतमग ववरबोरतमग| पगरषबोरतमग रघबोरतमग |सवर्मोरतमग उरतमबोरतमग| त्रियलबोकयवरासश्री ||९||
नरानरा खटपट आणश्री चटपट| नरानरा लटपट आणण झटपट |आरमरा नसतराग्रं सवर्व सपराट| चहगग्रंकडणे ||१०||
आरम्यराववण वणेडप कगडप| अरम्यराववण मडप बरापगडप |आरम्यराववण थडप रबोकडप| शरररराचप ||११||
आरमजरानश्री समजणे मनश्रीग्रं| पराहणे जनश्री आरमयरालरागगनश्री |भिगवनश्री अथवरा तत्रिभिगवनश्रीग्रं| अरम्यराववणप वबोस ||१२||
परम सगग्रंदर आणण चतगर| जराणणे सकळ सराररासरार |आरम्यराववण अग्रंधकरार| उभिय लबोककीग्रं ||१३||
सवरारगश्रीग्रं भसध सरावध| नरानरा भिणेद नरानरा वणेध |नरानरा खणेद आणश्री आनग्रंद| तणेणपचचकररतराग्रं ||१४||
रग्रं क अथवरा ब्रह्मराहदक| यणेकचच चरालवश्री अनणेक |पराहरावरा रनरयरारनरयवववणेक| कबोकण्हयणेकप ||१५||
ज्यराचणे घरर परद्मणश्री नरारर| आरमरा तग्रंवरर आवडश्री धरर |आरमरा गणेभलयराग्रं शररररग्रं| तणेज कचैचप ||१६||
आरमरा हदसणेनरा नरा भिरासणेनरा| बराह्यराकरारप अनगमरानणेनरा |नरानरा मनराच्यरा कल्पनरा| आरमयराचणेनश्री ||१७||
आरमरा शररररग्रं वरास्तव्य करर| अवघप ब्रह्मराग्रंड वववरर भिरर |वरासनरा भिरावनरा परबोपररग्रं| ककतश्री म्हणबोनश्री सराग्रंगराव्यरा ||
मनराच्यरा अनग्रंत वरम तश्री| अनग्रंत कल्पनरा धररतश्री |अनग्रंत पराणश्री सराग्रंगबो ककतश्री| अग्रंतर रयराग्रंचप ||१९||
अनग्रंत रराजकरारणप धरणप | कगबगधश्री सगबगधश्री वववरणप |कळदों नणेदणप चगकरावणप | पराणश्रीमरात्रिरासश्री ||२०||
यणेकरास यणेक जपतश्री टपतश्री| यणेकरास यणेक खपतश्री लपतश्री |शत्रिगपणराचश्री कस्थतश्री गतश्री| चहगग्रंकडणे ||२१||

www.samarthramdas400.in 401
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

पथ्
म वश्रीमधप परबोपररग्रं| यणेकरास यणेक भसग्रंतरर |ककरतणेक भिकत परबोपररग्रं| परबोपकरार कररतश्री ||२२||
यणेक आरमरा अनग्रंत भिणेद| दणे हणेपररवप घणेतश्री स्वराद |आरमरा ठराईचरा अभिणेद| भिणेद हह धरर ||२३||
पर
ग षरास स्त्रिश्री पराहहजणे| स्त्रिश्रीस पर
ग ष पराहहजणे |नवररस नवरर पराहहजणे| हप तदों घडणेनरा ||२४||
पर
ग षराचरा जश्रीव स्त्रिश्रीयराग्रंचश्री जश्रीवश्री| ऐसश्री नराहरग्रं उठराठणे वश्री |ववषयसगखराचश्री गबोवश्री| तणेथप भिणेद आहणे ||२५||
ज्यरा पराण्यरास जबो आहरार| तणेथपचच हबोतश्री तरपर |पशच
म णे आहराररग्रं नर| अनरादरप वतर्वतश्री ||२६||
आहरारभिणेद दणे हणेभिणेद| गगप्त पगट उदग्रं ड भिणेद |तचैसराचच जराणरावरा आनग्रंद| वणेगळरालरा ||२७||
भसग्रंधग भिग
म भिर्गींचश्रीग्रं नश्रीरप| रयरा नश्रीररामधश्रील शरररप |आवणर्मोदकराचश्रीग्रं जळचरप | अरयग्रंत मबोठठी ||२८||
समक्ष्म दृष्टरग्रं आणणतराग्रं मनरा| शरररराचरा अग्रंत लरागणेनरा |मरा तबो अग्रंतररारमरा अनम
ग रानरा| कचैसरा यणेतबो ||२९||
दणे ह्यरारमयबोग शबोधमन पराहहलरा| तणेणप कराग्रंहरग्रं अनगमरानलरा |स्थमळसमक्ष्मराचरा गलबलरा| गथरागबोवश्री ||३०||
गथरागबोवश्री उगवराव्यराकरारणप | कणेलरग्रं नरानरा रनरपणप |अग्रंतररारमरा कमपराळगपणप | बहगतराग्रं मगखप बबोभललरा ||३१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे आत्मराररामतनरूपणनराम समरास आठवरा ||८||१६. ८

www.samarthramdas400.in 402
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास नववरा : नरानरा उपरासनरातनरूपण

||शशरराम ||
पथ्
म वश्रीमधप लबोक नरानरा| रयरास नरानरा उपरासनरा |भिरावराथर पवतर्वलणे भिजनरा| ठराई ठराई ||१||
अपगल्यरा दणे वरास भिजतश्री| नरानरा स्तगतश्री स्तवनप कररतश्री |जणे जणे रनगगण
र्व म्हणणतश्री| उपरासनणेसश्री ||२||
यराचरा कचैसरा आहणे भिराव| मज सराग्रंचगजणे अभभिपराव |अरणे हरा स्तगतश्रीचरा स्वभिराव| ऐसरा आहणे ||३||
रनगगण
र्व म्हणणजणे बहगगगण| बहगगगणश्री अग्रंतररारमरा जराण |सकळ रयराचणे अग्रंश हप पमराण| पचचत पराहरा ||४||
सकळ जनरासश्री मरानरावप तप | यणेकरा अग्रंतररारम्यरास परावतप |अचधकरारपररवप तप | मरान्य ककीजणे ||५||
शबोतरा म्हणणे हरा अनगमरान| मगळश्रीग्रं घरालरावप जश्रीवन |तप परावणे परानबोपरान| हणे सध्यरा पचचतश्री ||६||
वकतरा म्हणणे तगळसश्रीवरर| उदक घरालरावप परात्रिभिरर |परर न चथरणे रनभमषभिरर| भिममश्रीस भिणेदणे ||७||
थबोररा वक्षि
म रास कचैसप कररावप | सपड्यरा परात्रि कचैसप न्यरावप |यराचरा अभभिपराव दणे वप| मज रनरबोपरावरा ||८||
पजन्यराचप उदक पडतप | तप तदों मगळराकडणे यणेतप |हरात चच परावणेनरा तणेथप| करायणे कररतश्री ||९||
सकळरास ममळ सराग्रंपडणे| ऐसप पगण्य कचैचप घडणे |सराधगजनराचप पवराडणे| वववणेककीग्रं मन ||१०||
तथरापश्री वक्षि
म राग्रंचणेरन पडडपराडप| जश्रीवन घराभलतराग्रं कबोठप पडणे |यणे गबोष्टरचप सराग्रंकडप| कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं ||११||
मरागश्रील आशग्रंकणेचप रनशर्वन| हबोतराग्रं जरालप समराधरान |आतराग्रं गगणरास रनगगण
र्व | कचैसप म्हणतश्री ||१२||
चग्रंचळपणप ववकरारलप | सगगण ऐसप बबोभललप |यणेर तप रनगगण
र्व उरलप | गगणरातश्रीत ||१३||
वकतरा म्हणणे हरा ववचरार| शबोधमन पराहरावप सराररासरार |अग्रंतररग्रं रराहरातराग्रं रनधरार्वर| नराग्रंव नराहरग्रं ||१४||
वववणेकपचच तबो मगख्य रराजरा| आणण सणेवकराचप नराग्रंव रराजरा |यराचरा ववचरार समजरा| वणेवराद खबोटरा ||१५||
कल्पराग्रंतपळई जप उरलप | तप रनगगण
र्व ऐसप बबोभललप |यणेर तप अवघपचच जरालप | मरायणेमधप ||१६||
सणेनरा शराहरार बराजरार| नरानरा यरात्रिरा लराहरानथबोर |शबद उठतश्री अपरार| कचैसणे रनवडरावणे ||१७||
कराळरामधप पज्यन्यकराळ| मध्यररात्रिश्रीग्रं हबोतराग्रं रनवळ |नरानरा जश्रीव बबोलतश्री सकळ| कचैसणे रनवडरावणे ||१८||
नरानरा दणे श भिराषरा मतप | भिममग्रंडळश्रीग्रं असग्रंख्यरातप |बहग ऋषश्री बहग मतप | कचैसश्रीग्रं रनवडरावश्रीग्रं ||१९||
वष्म टर हबोतराग्रं च अग्रंकगर| सष्म टरवरर रनघतश्री अपरार |नरानरा तर लराहरानथबोर| कचैसणे रनवडरावणे ||२०||
खणेचरप भिमचरप जळचरप | नरानरा पकराररग्रंचश्रीग्रं शरररप |नरानरा रग्रं ग चचत्रिववचचत्रिप | कचैसश्री रनवडरावश्रीग्रं ||२१||
www.samarthramdas400.in 403
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

कचैसप दृश्य आकरारलप | नरानरापररग्रं ववकरारलप |उदग्रं डचच पचैसरावलप | कचैसप रनवडरावप ||२२||
पबोकळश्रीमधप गग्रंधवर्वनगरप | नरानरा रग्रं ग लराहनथबोरप |बहग वणेककत बहग पकरारप | कचैसश्रीग्रं रनवडरावश्रीग्रं ||२३||
हदवसरजनश्रीचणे पकरार| चराग्रंहदणप आणश्री अग्रंधकरार |ववचरार आणश्री अववचरार| कचैसरा रनवडरावरा ||२४||
ववसर आणश्री आठवण| नणेमस्त आणश्री बराष्कळपण |पचचत आणश्री अनम
ग रान| यणेणप ररतश्रीग्रं ||२५||
न्यराय आणश्री अन्यराय| हबोय आणश्री न हबोयणे |वववणेकपववण करायणे| उमजदों जराणणे ||२६||
करायर्वकतरार्व आणश्री रनकरामश्री| शरम आणश्री कगकमर |धमर आणश्री अधमर| कळलरा पराहहजणे ||२७||
धनराढ्य आणण हदवराळखबोर| सराव आणण तश्कर |खरप खबोटप हरा ववचरार| कळलरा पराहहजणे ||२८||
वररष्ठ आणण करनष्ठ| भ्रष्ट आणश्री अग्रंतररनष्ठ |सराररासरार ववचरार पष्ट| कळलरा पराहहजणे ||२९||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे नरानरा उपरासनरातनरूपणनराम समरास नववरा ||९||१६. ९

www.samarthramdas400.in 404
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दहिरावरा : गघणभपततनरूपण

||शशररामसमरर ||
पग्रंचभिमतप चरालणे जग| पग्रंचभिमतराग्रंचश्री लगबग |पग्रंचभिमतप गणेभलयराग्रं मग| करायणे आहणे ||१||
शबोतरा वकतयरास बबोलणे| भिमतराग्रंचणे महहमणे वराढववलणे |आणण तत्रिगगण कबोठप गणेलणे| सराग्रंगरा स्वरामश्री ||२||
अग्रंतररारमरा पराग्रंचवणे भित
म | तत्रिगगण रयराचप अग्रंगभिमत |सरावध कररनयराग्रं चचरत| बरप पराहप ||३||
भिमत म्हणणजणे कजतगकप जरालप | तत्रिगगण जराल्यराग्रंत आलणे |इतगकणेन मळ
म खग्रंडलप | आशग्रंकणेचप ||४||
भिमतराग्रंवणेगळप कराग्रंहरग्रं नराहरग्रं| भित
म जरात हप सवर्व हह |यणेकरावणेगळप यणेक कराग्रंहरग्रं| घडणेचचनरा ||५||
आरम्यराचणेनश्री जरालरा पवन| पवनराचणेन पगटणे अग्न |अग्नश्रीपरासमन जश्रीवन| ऐसप बबोलतश्री ||६||
जश्रीवन आवघप डबरातबलप | तप रववमग्रंडळप आळलप |वन्हरवरायबोचणेन जरालप | भिममग्रंडळ ||७||
वन्हर वरायबो रवश्री नस्तराग्रं| तरर हबोतणे उदग्रं ड सश्रीतळतरा |तणे सश्रीतळतणेमधप उष्णतरा| यणेणप न्यरायप ||८||
आवघप वमरार्वसश्री वमर्व कणेलप | तररच यणेवढप फराग्रंपरावलप |दणे हणेमरात्रि रततगकप जरालप | वमरार्वकररतराग्रं ||९||
आवघप सश्रीतळचच असतप | तरर पराणश्रीमरात्रि मरबोनश्री जरातप |आवघ्यरा उष्णपचच करपतणे| सकळ कराग्रंहरग्रं ||१०||
भिममग्रंडळ आळबोन गबोठलप | तप रववककणर वराळबोन गणेलप |मग सहज चच दणे वप रचचलप | उपरायरासश्री ||११||
म्हणबोनश्री कणेलरा पज्यन्यकराळ| थग्रंड जरालप भिममग्रंडळ |पगढपउष्ण कराग्रंहरग्रं सश्रीतळ| सश्रीतकराळ जराणरावरा ||१२||
सश्रीतकराळप कष्टलणे लबोक| कपर्मोन गणेलप वक्षि
म राहदक |म्हणबोन पगढप कततगक| उष्णकराळराचप ||१३||
रयराहहमधप परातशकराळ| मराध्यरानकराळ सरायग्रंकराळ |सश्रीतकराळ उष्णकराळ| रनमरार्वण कणेलणे ||१४||
ऐसप यणेकरामरागप यणेक कणेलप | ववलणेनप नणेमस्त लराववलप |यणेणपकररतराग्रं जगलणे| पराणश्रीमरात्रि ||१५||
नरानरा रसप रबोग कहठण| म्हणबोनश्री औषधश्री कणेल्यरा रनमरार्वण |परग्रं तग सष्म टरचप वववरण| कळलप पराहहजणे ||१६||
दणे हणेममळ रकत रणे त| रयरा आपराचणे हबोतश्री दरात |ऐसश्रीच भिममग्रंडळश्रीग्रं पचचत| नरानरा ररनराग्रंचश्री ||१७||
सकळराग्रंसश्री ममळ जश्रीवन बराग्रंधरा| जश्रीवनप चरालणे सकळ धग्रंदरा |जश्रीवनपववण हररगबोववग्रंदरा| पराणश्री कचैचणे ||१८||
जश्रीवनराचप मगकतराफळ| शगक्ररासराररखप सगढराळ |हहरणे मराणणकणे इग्रंदनश्रीळ| तणे जळप जरालणे ||१९||
महहमरा कबोणराचरा सराग्रंगरावरा| जरालरा कदर्व मगचच आघवरा |वणेगळवणेगळग रनवडरावरा| कबोण्यरा पकरारप ||२०||
परग्रं तग बबोभललप कराग्रंहरग्रंयणेक| मनरास कळरावयरा वववणेक |जनरामधप तराककर्वक लबोक| समजतश्री आघवप ||२१||

www.samarthramdas400.in 405
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

आवघप समजलप हप घडणेनरा| शरास्त्रिराग्रंशरास्त्रिराग्रंसश्रीग्रं पडणेनरा |अनम

ग रानप रनश्चय हबोयणेनरा| कराग्रंहरग्रंयणेक ||२२||
अगराध गण
ग भिगवग्रंतराचणे| शणेष वणमर न शकणे वराचप |वणेदववधश्री तणेहह कराचणे| दणे वपववण ||२३||
आरमरारराम सकळराग्रं पराळश्री| आवघप त्रियलबोकय सराग्रंभिराळश्री |तयरा यणेकपववण धगळश्री| हबोयणे सवर्वत्रिराग्रंचश्री ||२४||
जणेथप आरमरारराम नराहरग्रं| तणेथप उरदों न शकणे कराग्रंहरग्रं |त्रियलबोककीचणे पराणश्री सवर्व हह| पणेतरपश्री ||२५||
आरमरा नस्तराग्रं यणेतश्री मरणप | आरम्यराववण कचैचप कजणप |बररा वववणेक समजणप | अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||२६||
समजणप जप वववणेकराचप | तप हह आरम्यराववण कचैचप |कबोणश्रीयणेकप जगदरशराचप | भिजन कररावप ||२७||
उपरासनरा पगट जरालर| तरर हणे ववचरारणरा कळलर |यराकरारणप पराहहजणे कणेलर| ववचरारणरा दणे वराचश्री ||२८||
उपरासनणेचरा मबोठरा आशयबो| उपरासनणेववण रनरराशयबो |उदग्रं ड कणेलप तरर तबो जयबो| पराप्त नराहरग्रं ||२९||
समथरार्वचश्री नराहरग्रं पराठठी| तयरास भिलतराच कगटर |यराकरारणप उठराउठठी| भिजन कररावप ||३०||
भिजन सराधन अभ्यरास| यणेणप पराववजणे परलबोकरास |दरास म्हणणे हरा ववश्वरास| धररलरा पराहहजणे ||३१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे गघणभपततनरूपणनराम समरास दहिरावरा ||१०||१६. १०
||दशक सबोळरावरा समराप्त ||

www.samarthramdas400.in 406
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||समरर ररामदरासरासांचरा दरासबबोध दशक १७ ||

||दशक सतररावरा : प्रककतत पघरुष ||१७||
समरास पहहिलरा : प्रककततपघरुषनराम
||शशरराम ||
रनश्चळ ब्रह्मश्री चग्रंचळ आरमरा| सकळराग्रं पर जबो परमरारमरा |चचैतन्य सराक्षिश्री जरानरारमरा| शड्गगणचैश्वर ||१||
सकळ जगराचरा ईश्वर| म्हणतन नरामप जगदणे श्वर |तयरापरासमन ववस्तरार| ववस्तरारलरा ||२||
भशवशकतश्री जगदणे श्वरर| पकमरतपगरष परमणेश्वरर |ममळमरायरा गगणणेश्वरर| गगणक्षिबोभभिणश्री ||३||
क्षिणेत्रिज दष्टरा कमटस्त सराक्षिश्री| अग्रंतररारमरा सवर्वसराक्षिश्री |सद्ध
ग सरव महरतररव पररक्षिश्री| जराणतरा सराधग ||४||
ब्रह्मरा ववष्णग महणे श्वर| नरानरा वपग्रंडश्री जश्रीवणेश्वर |रयरास भिरासतश्री पराणश्रीमरात्रिग| लहरानथबोर ||५||
दणे हदणे उळरामधप बचैसलरा| न भिजतराग्रं मराररतबो दणे हरालरा |म्हणतरन रयराच्यरा भिणेणप तयरालरा| भिजतश्री लबोक ||६||
जणे वणेळणेसश्री भिजन चगकलणे| तप तप तणेव्हराग्रं पछ्यराडडलप |आवडश्रीनप भिजदों लरागलणे| सकळ लबोक ||७||
जप जप जणेव्हराग्रं आक्षिणेवपलणे| तप तप तरकराळचच हदधलप |त्रिचैलबोकय भिजदों लरागलप| यणेणप पकरप ||८||
पराग्रंचरा ववषयराग्रंचरा नचैव्यद्य| जणेव्हराग्रं पराहहजणे तणेव्हराग्रं भसद्ध |ऐसप न कररतराग्रं सद्य| रबोग हबोतश्री ||९||
जणेणप कराळप नचैव्यद्य परावणेनरा| तणेणप कराळप दणे व रराहणे नरा |भिराग्य वचैभिव पदराथर्व नरानरा| सराग्रंडमन जरातबो ||१०||
जरातबो तदों कळबो दणे ईनरा| कबोणरास ठराउकप हबोयणेनरा |दणे वपववण अनगमरानणेनरा| कबोणरास दणे व ||११||
दणे व पराहरावयकरारणप| दणे उळप लरागतश्री पराहराणप |कबोठप तरर दणे उळराच्यरा गगणप| दणे व पगटणे ||१२||
दणे उळप म्हणणजणे नरानरा शरररप | तणेथप रराहहजप जश्रीवणेश्वणेरणे |नरान शरररप नरानरा पकरारप | अनग्रंत भिणेदप ||१३||
चरालतश्रीग्रं बबोलतश्रीग्रं दणे उळप | रयरामधप रराहहजप रराउळप |कजतगककीग्रं दणे उळप रततगककीग्रं सकळप | कळलर पराहहजणे ||१४||
मछि कममर्व वरारराह दणे उळप | भिमगबोळ धररलरा सवर्वकराळप |करराळप ववक्रराळप रनमर्वळप| ककरतयणेक ||१५||
ककरयणेक दणे ऊळश्रीग्रं सतख्य पराहणे | भिरतराग्रं आवघप भसग्रंध आहणे |परर तप सवर्वकराळ न रराहणे | अशराश्वत ||१६||
अशराश्वतराचरा मस्तकमणश्रीग्रं| जयराचश्री यणेवढर करणश्री |हदसणेनरा तरर कराय जरालप धनश्री| तयरासश्रीच म्हणरावप ||१७||
उदवबोन्मगख हबोतराग्रं अभिणेद| ववमगख हबोतराग्रं उदग्रं ड खणेद |ऐसरा अधबोधर्व सग्रंवराद| हबोत जरातबो ||१८||
सकळराग्रंचणे ममळ हदसणेनरा| भिव्य भिरारर आणश्री भिरासणेनरा |रनभमष्य यणेक वसणेनरा| यणेकणे ठराइग्रं ||१९||
ऐसरा अगराध परमरारमरा| कबोण जराणणे रयराचरा महहमरा |तझ
ग श्री लरळरा सवर्मोरतमरा| तग्रंच
म जराणसश्री ||२०||
सग्रंसराररा आभलयराचप सराथर्वक| जणेथप रनरयरारनरयवववणेक |यणेहलबोक आणश्री परलबोक| दबोनश्रीग्रं सराचधलणे ||२१||

www.samarthramdas400.in 407
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

मननसश्रीळ लबोकराग्रंपरासश्रीग्रं| अखग्रंड दणे व आहहरनर्वशश्रीग्रं |पराहरातराग्रं रयराग्रंच्यरा पमवस

र्व ग्रंचचतरासश्री| जबोडरा नराहरग्रं ||२२||
अखग्रंड यबोग म्हणबोरन यबोगश्री| यबोग नराहरग्रं तबो ववयबोगश्री |ववयबोगश्री तबोहह यबोगश्री| यबोगबळप ||२३||
भिल्यराग्रंचश्री महहमरा ऐसश्री| जणे सन्मरागर्व लरावश्री लबोकराग्रंसश्री |पबोहणरार असतराग्रं बगडतयरासश्री| बगडदों नणेदरावप ||२४||
स्थमळसमक्ष्मतरवझराडरा| वपग्रंडब्रह्मराग्रंडराचरा रनवराडरा |पचचत पराहणे ऐसरा थबोडरा| भिममग्रंडळश्रीग्रं ||२५||
वणेदराग्रंतश्रीचप पग्रंचचकणर्व| अखग्रंड तयराचप वववणर्व |महराग्रंवराकयप अग्रंतशकरण| रहस्य पराहणे ||२६||
यणे पथ्
म वश्रीमधप वववणेककी असतश्री| धन्य तयराग्रंचश्री सग्रंगतश्री |शवणमरात्रिप परावतश्री गतश्री| पराणश्रीमरात्रि ||२७||
सरसग्रंग आणश्री सरशरास्त्रिशवण| अखग्रंड हबोतसणे वववणर्व |नरानरा सरसग्रंग आणश्री उरतम गगण| परबोपकरारराचणे ||२८||
जणे सद्ककीतरचणे पगरष| तणे परमणेश्वरराचणे अग्रंश |धमर्वस्थरापनणेचरा हव्यरास| तणेथपचच वसणे ||२९||
ववशणेष सराररासरार ववचरार| तणेणप हबोय जग्गबोद्धरार |सग्रंगरयरागप रनरग्रं तर| हबोऊन गणेलणे ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे ददे वबळरात्करारनराम समरास पहहिलरा ||१||१७. १

www.samarthramdas400.in 408
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दस
घ ररा : मशवशकक्ततनरूपण
||शशरराम ||
ब्रह्म रनमर्वळ रनश्चळ| जचैसप गगन अग्रंतरराळ |रनरराकरार कणेवळ| रनववर्वकरारर ||१||
अग्रंतचच नराहरग्रं तप अनग्रंत| शराश्वत आणश्री सदबोहदत |असग्रंत नव्हणे तप सग्रंत| सवर्वकराळ ||२||
परब्रह्म तप अववनराश| जचैसप आकराश अवकराश |न तगटणे न फगटणे सरावकरास| जचैसप तचैसप ||३||
तणेथप जरान नरा अजरान| तणेथप स्मरण नरा ववस्मरण |तणेथप अखग्रंड रनगगण
र्व | रनररावलग्रंबश्री ||४||
तणेथप चग्रंद समयर्व नरा परावक| नव्हणे कराळबोखप नरा पकराशक |उपराधश्रीवणेगळप यणेक| रनरबोपराधश्री ब्रह्म ||५||
रनश्चळश्रीग्रं स्मरण चणेतलप | रयरास चचैतन्य ऐसप ककल्पलप |गण
ग रासमरवप जरालप| गण
ग सराम्य ऐसप ||६||
गगनश्रीग्रं आलर अभ्रछ्यरायरा| तचैसश्री जराणणजणे ममळमरायरा |उदव आणश्री ववलयरा| वणेळ नराहरग्रं ||७||
रनगगण
र्व श्रीग्रं गगणववकरार| तबोचच शड्गगणचैश्वर |अधर्वनराररनटणे श्वर| तयरास म्हणणजणे ||८||
आहदशककत भशवशककत| मळ
ग श्रीग्रं आहणे सवर्वशककत |तणेथणेऊन पगढप नरानरा वणेकतश्री| रनमरार्वण जराल्यरा ||९||
तणेथमन पगढप शगद्धसरव| रजतमराचप गमढरव |तयराभस म्हणणजणे महरतररव| गगणक्षिबोभभिणश्री ||१०||
मगळश्रीग्रं असणेचचनरा वणेकतश्री| तणेथप ककचश्री भशवशकतश्री |ऐसप म्हणराल तरर चचरतश्रीग्रं| सरावधरान असरावप ||११||
ब्रह्मराग्रंडरावरन वपग्रंड| अथवरा वपग्रंडरावरन ब्रह्मराग्रंड |अधबोधर्व पराहरातराग्रं रनवराड| कळदों यणेतबो ||१२||
बश्रीज फबोडमन आणणलप मनरा| तणेथप फळ तदों हदसणेनरा |वराढत वराढत पगढप नरानरा| फळप यणेतश्री ||१३||
फळ फबोडडतराग्रं बश्रीज हदसणे| बश्रीज फबोडडतराग्रं फळ नसणे |तचैसरा ववचरार असणे| वपग्रंडब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं ||१४||
नर नरारर दबोनश्री भिणेद| वपग्रंडश्रीग्रं हदसतश्री पभसद्ध |मगळश्री नस्तराग्रं ववशद| हबोतश्रील कचैसश्रीग्रं ||१५||
नरानरा बश्रीजरप कल्पनरा| तश्रीग्रंत करायणे यणेक असणेनरा |समक्ष्म म्हणबोरन भिरासणेनरा| यणेकरायणेककीग्रं ||१६||
स्थळ
म राचप मळ
म तणे वरासनरा| तणे वरासनरा आधश्रीग्रं हदसणेनरा |स्थळ
म रावणेगळप अनगमरानणेनरा| सकळ कराग्रंहरग्रं ||१७||
कल्पनणेचश्री सष्म टर कणेलर| ऐसश्रीग्रं वणेदशरास्त्रिप बबोभललरग्रं |हदसणेनरा म्हणबोन भमथ्यरा कणेलर| न पराहहजणेत ककीग्रं ||१८||
पडदरा यणेकरा यणेकरा जन्मराचरा| तणेथप ववचरार कळणे ककचरा |परग्रं तग गमढरव हरा नणेमराचरा| ठराव आहणे ||१९||
नरानरा पगरषराग्रंचणे जश्रीव| नरानरा कस्त्रियराग्रंचणे जश्रीव |यणेकचच परर दणे हस्वभिराव| वणेगळरालणे ||२०||
नवररस नवरर नलगणे| ऐसरा भिणेद हदसदों लरागणे |वपग्रंडरावरन उमगणे| ब्रह्मराग्रंडबश्रीज ||२१||
नवररचप मन नवऱ्यरावरर| नवऱ्यराचप मन नवररवरर |ऐसश्री वरासनणेचश्री परर| मळ
ग श्रीग्रंहमन पराहरावश्री ||२२||
वरासनरा मगळश्रीग्रंचश्री अभिणेद| दणे हसमग्रंधप जरालरा भिणेद |तगटतराग्रं दणे हराच समग्रंध| भिणेद जणेलरा ||२३||
www.samarthramdas400.in 409
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

नरनराररचप बश्रीजकरारण| भशवशकतश्रीमधप जराण |दणे ह धररतराग्रं पमराण| कळदों आलप ||२४||
नरानरा पश्रीतश्रीच्यरा वरासनरा| यणेकराचप यणेकरास कळणे नरा |रतक्षिण दृष्टरनप अनगमरानरा| कराग्रंहरग्रंसप यणेतप ||२५||
बराळकरास वराढवश्री जननश्री| हप तदों नव्हणे पगरषराचणेनश्री |उपराधश्री वराढणे जयणेचणेनश्री| तणे हणे वरनतरा ||२६||
वश्रीट नराहरग्रं कग्रंटराळरानराहरग्रं| आलस्य नराहरग्रं त्रिरास नराहरग्रं |इतगककी मरायरा कबोठप चच नरा हरग्रं| मरातणेगणेगळश्री ||२७||
नरानरा उपराधश्री वराढऊग्रं जराणणे| नरानरा मरायणेनप गबोऊग्रं जराणणे |नरानरा पश्रीतश्री लराऊग्रं जराणणे| नरानरा पपग्रंचराचश्री ||२८||
पगरषरास स्त्रिश्रीचरा ववश्वरास| स्त्रिश्रीस पगरषराचरा सग्रंतबोष |परस्परप वरासनणेस| बराग्रंधबोन टककलप ||२९||
ईश्वरप मबोठप समत्रि कणेलप| मनगष्यमरात्रि गगग्रंतबोन रराहहलप |लबोभिराचप गगग्रंडराळप कणेलप | उगवणेनरा ऐसप ||३०||
ऐसश्री परस्परप आवडश्री| स्त्रिश्रीपगरषराग्रंचश्री मराहराग्रं गबोडश्री |हणे मळ
ग श्रीग्रंहमन चराभललर रबोकडश्री| वववणेकप पराहरावश्री ||३१||
मगळश्रीग्रं समक्ष्म रनमरार्वण जरालप| पगढप पष्ट हदसबोन आलप |उरपतश्रीचप करायर्व चरालणे| उभियतराग्रंकररतराग्रं ||३२||
मगळश्रीग्रं भशवशकतश्री खरप | पगढप जरालरग्रं वधगवरप |चतऱ्यराभस लक्षि ववस्तरारप | ववस्तरारलर जणे ||३३||
यणेथप भशवशकतश्रीचप रप कणेलप | शबोतश्रीग्रं मनरास पराहहजणे आणणलप |वववरभलयराग्रंववण बबोभललप | तप वणेथर्व जराणरावप ||३४||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे मशवशकक्ततनरूपणनराम समरास दस
घ ररा ||२||१७. २

www.samarthramdas400.in 410
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास ततसररा : शवणतनरूपण

||शशरराम ||
थराग्रंबराथराग्रंबरा ऐकरा ऐकरा| आधश्रीग्रंच गग्रंथ सबोडमग्रं नकरा |सराग्रंचगतलप तप ऐकरा| सरावधपणप ||१||
शव्णनरामध्यप सरार शवण| तप हप अध्यरारमरनरपण |सगचचत करन अग्रंतशकणर्व| गन्थरामधप वववररावप ||२||
शवणमननराचरा ववचरार| रनजध्यरासप सराक्षिरारकरार |रबोकडरा मबोक्षिराचरा उधरार| बबोलदोंचच नयणे ||३||
नरानरा ररनप पररकक्षितराग्रं| अथवरा वजनप कररतराग्रं |उरतम सबोनप पगटरग्रं घरालतराग्रं| सरावधरान असरावप ||४||
नरानरा नराणश्रीग्रं मबोजन
म घणेणप| नरानरा पररक्षिरा करणप |वववणेककी मनगष्यरासश्री बबोलणप | सरावधपणप ||५||
जचैसप लराखबोलरचप धरान्य| रनवडमन वप चचतराग्रं हबोतणे मरान्य |सगट मरारनतराग्रं अमरान्य| दणे व क्षिबोभिणे ||६||
यणेकराग्रंतश्रीग्रं नराजगक करारबरार| तणेथप असरावप अरत तरपर |रयराच्यरा कबोहटगगणप ववचरार| अध्यरारमगन्थश्रीग्रं ||७||
कराहहण्यरा कथरा गबोष्टर पवराड| नरानरा अवतरारचररत्रिप वराड |रयरा समस्तराग्रंमध्यप जराड| अध्यरारमववद्यरा ||८||
गत गबोष्टरस ऐककलप | तणेणप करायणे हरातरास आलप |म्हणतश्री पगण्य पराप्त जरालप| परर तप हदसणेनरा ककीग्रं ||९||
तचैसप नव्हणे अध्यरारमसरार| हरा पचचतश्रीचरा ववचरार |कळतराग्रं अनगमरानराचरा सग्रंव्हरार| हबोत जरातबो ||१०||
मबोठणे मबोठणे यणेऊन गणेलणे| आरम्यराकररतराग्रंच वतर्वलणे |रयरा आरम्यराचरा महहमरा बबोलणे| ऐसरा कवणग ||११||
यगगरानयगगप यणेकटरा यणेक| चरालववतबो रतनश्री लबोक |रयरा आरम्यराचरा वववणेक| पराहहलराच पराहरावरा ||१२||
पराणश्री आलणे यणेऊन गणेलणे| तणे जचैसणे जचैसणे वतर्वलणे |तणे वतर्वणगकणेचप कथन कणेलप | इछिणे सराररखप ||१३||
जणेथप आरमरा नराहरग्रं दराट| तणेथप अवघप सरसपराट |अरम्यराववण बरापगडप कराष्ठ| करायणे जराणणे ||१४||
ऐसप वररष्ठ आरमजरान| दस
ग रप नराहरग्रं यरासमरान |सष्म टरमधप वववणेककी सज्जन| तणेचच हप जराणतश्री ||१५||
पथ्
म वश्री आणश्री आप तणेज| यराचरा पचम थवश्रीमध्यप समज |अग्रंतररारमरा तरवबश्रीज| तप वणेगळप चच रराहहलप ||१६||
वरायबोपरासन
म पचैभलकडणे| जबो कबोणश्री वववणेकप पवराडणे |जवळश्रीच आरमरा सराग्रंपडणे| रयरा पगरषरासश्री ||१७||
वरायबो आकराश गगणमरायरा| पकमरतपगरष ममळमरायरा |समक्ष्मरपप पचचत यणेयरा| कठठीण आहणे ||१८||
मरायरादणे वश्रीच्यरा धराग्रंदलर| समक्ष्मश्रीग्रं कबोण मन घरालर |समजलरा रयचश्री तगटलर| सग्रंदणेहवरम तश्री ||१९||
ममळमरायरा चतथरा दणे ह| जरालरा पराहहजणे ववदणे ह |दणे हरातश्रीत हबोऊन रराहणे | धन्य तबो सराधग ||२०||
ववचरारप ऊधर्व चढतश्री| तयरासश्री च ऊधर्वगतश्री |यणेरराग्रं सकळराग्रं अधबोगतश्री| पदराथर्वजरानप ||२१||
पदराथर्व चराग्रंगलणे हदसतश्री| परर तणे सवप चच नरासतश्री |अतबो भ्रष्ट ततबो भ्रष्ट हबोतश्री| लबोक तणेणप ||२२||
यराकरारळप पदराथर्वजरान| नरानरा कजनसश्रीचरा अनगमरान |सवर्व सराग्रंडमन रनरग्रं जन| धगग्रंडश्रीत जरावप | २३||
www.samarthramdas400.in 411
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

अष्टराग्रंग यबोग वपग्रंडदजरान| रयराहमन थबोर तरवजरान |रयराहमन थबोर आरमजरान| तप पराहहलप पराहहजणे ||२४||
ममळमरायणेचणे सणेवटरग्रं| हररसग्रंकल्प मगळश्रीग्रं उठठी |उपरासनरायबोगप इठठी| तणेथप घरातलर पराहहजणे ||२५||
मन रयरापभलकडणे जराण| रनखळ ब्रह्म रनगगण
र्व |रनमर्वळ रनश्चळ रयराचश्री खमण| गगनरासराररखश्री ||२६||
यणेथमन तणेथवरर दराटलप| पराणश्रीमरात्रिरास भिणेटलप |पदराथर्वमरात्रिश्रीग्रं भलगटलप | व्यरापमन आहणे ||२७||
रयराऐसप नराहरग्रं थबोर| सक्ष्
म मराहमन सक्ष्
म म ववचरार |वपग्रंडब्रह्मराचरा सग्रंव्हरार| हबोतराग्रं कळणे ||२८||
अथवरा वपग्रंड ब्रह्मराग्रंड असतराग्रं| वववणेकपळयणे पराहदों जरातराग्रं |शराश्वत कबोण हप तरवतरा| उमजदों लरागणे ||२९||
करन अवघरा तरवझराडरा| सराररासरारराचरा रनवराडरा |सरावधपणप गन्थ सबोडरा| सगणखनरावप ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे शवणतनरूपणनराम समरास ततसररा ||३||१७. ३

www.samarthramdas400.in 412
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास चचौररा : अनघमरानतनरसन

||शशरराम ||
बहगत जनरासश्री उपरायणे| वकतयरास पगसतराग्रं त्रिरासदों नयणे |बबोलतराग्रं बबोलतराग्रं अन्वयप| सराग्रंडमग्रं नयणे ||१||
शबोरयरानप आशग्रंकरा घणेतलर| तणे तरकराळ पराहहजणे फणेडडलर |स्वगबोष्टरनप सगबोष्टर पप चलर| ऐसप न व्हरावप ||२||
पगढप धररतराग्रं मरागप पप चलरा| मरागप धररतराग्रं पगढप उडरालरा |ऐसरा सराग्रंपडतचच गणेलरा| ठराइग्रं ठराइग्रं ||३||
पबोहणरारचच गगचकयरा खरातबो| जनरास कचैसरा कराढमग्रं पराहरातबो |आशय लबोकराग्रंच रराहरातबो| ठराइग्रं ठराइग्रं ||३||
आपणचच बबोभललरा सग्रंव्हरार| आपणचच बबोभलजणे सवर्वसरार |दस्
ग तर मरायणेचरा परार| टराककलरा पराहहजणे ||५||
जप जप सक्ष्
म म नराम घ्यरावप | रयराचप रप तबग्रंबऊन द्यरावप |तररच वकतरा म्हणवरावप | ववचरारवग्रंत ||६||
ब्रह्म कचैसप ममळमरायरा कचैसश्री| अष्टधरापकमतश्री भशवशकतश्री कचैसश्री |शड्गगणणेश्वरराचश्री कस्थरत कचैसश्री| गगणसराम्यराचश्री ||७||
अधर्वनराररनटणे श्वर| पकमरतपगरषराचरा ववचरार |गगणक्षिबोभभिणश्री तदनग्रंतर| तत्रिगगण कचैसणे ||८||
पमवप
र्व क्षि कबोठमन कबोठवरर| वराच्यराग्रंशलक्ष्यराग्रंशराचश्री परर |सक्ष्
म म नरानरा ववचरार करर| धन्य तबो सराधग ||९||
नरान पराल्हराळश्रीग्रं पडणेनरा| बबोभललपचच बबोलरावणेनरा |मतन्यगभिर्व अनगमरानरा| आणमन सबोडश्री ||१०||
घडश्री यणेक ववमळ ब्रह्म| घडश्री यणेक सवर्व ब्रह्म |दष्टरा सराक्षिश्री सरतरा ब्रह्म| क्षिण यणेक ||११||
रनश्चळ तप चच जरालप चग्रंचळ| चग्रंचळ तप चच ब्रह्म कणेवळ |नरानरा पसग्रंगश्रीग्रं खळखळ| रनवराडरा नराहरग्रं ||१२||
चळतप आणश्री रनश्चळ| अवघप चचैतन्यचच कणेवळ |रपप वणेगळरालरग्रं पराग्रंजळ| कदरापश्री बबोलवणेनरा ||१३||
उगश्रीच करर गथरागबोवश्री| तबो लबोकराग्रंस कचैसप उगवश्री |नरानरा रनश्चयप नरानरा गबोवश्री| पडत जरातणे ||१४||
भ्रमरास म्हणणे परब्रह्म| परब्रह्मरास ह्मणणे भ्रम |जरातणेपणराचरा सग्रंभ्रम| बबोलबोन दरावश्री ||१५||
घरालर शरास्त्रिराग्रंचश्री दडपण| पचचरतववण रनरपण |पगसदों जरातराग्रं उगराच सश्रीण| अरयग्रंत मरानश्री ||१६||
जरारयरास आणण पदराथर्वभभिडरा| तबो कराय बबोलणेल बरापगडरा |सराररासरारराचरा रनवराडरा| जरालरा पराहहजणे ||१७||
वचैद्य मरात्रिणेचश्री स्तगतश्री करर| मरात्रिरा गगण कराग्रंहरग्रंच न करर |पचचरतववण तचैसश्री परर| जरानराचश्री जरालर ||१८||
तणेथप नराहरग्रं सराररासरार| तणेथप अवघरा अग्रंधकरार |नरानरा पररक्षिणेचरा ववचरार| रराहहलरा तणेथप ||१९||
पराप पगण्य स्वगर्व नकर्व| वववणेक आणण अवववणेक |सवर्वब्रह्मश्रीग्रं करायणे यणेक| सराग्रंपडलप नराहरग्रं ||२०||
परावन आणण तप पतन| दबोनश्रीग्रं मरारनलरग्रं तरसमरान |रनश्चयणे आणण अनगमरान| ब्रह्मरप ||२१||
ब्रह्मरप जरालप आघवप | तणेथप करायणे रनवडरावप |आवघश्री सराकरचच टराकरावप | करायणे कबोठप ||२२||
तचैसप सरार आणण असरार| अवघरा जरालरा यणेकग्रंकरार |तणेथप बळरावळरा अववचरार| ववचरार ककचरा ||२३||
www.samarthramdas400.in 413
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

वग्रंद्य रनग्रंद्य यणेक जरालप| तणेथप करायणे हरातरा आलप |उन्मरत दव्यप जप भिगललप | तप भिलतप च बबोलणे ||२४||
तचैसरा अजरान भ्रमप भिगललरा| सवर्व ब्रह्म म्हणबोन बचैसलरा |मराहराग्रंपरापश्री आणण भिलरा| यणेकचच मरानश्री ||२५||
सवर्वसग्रंगपरररयराग| अव्हरासवरा ववषयणेभिबोग |दबोघणे यणेकचच मरारनतराग्रं मग| करायणे उरलप ||२६||
भिणेद ईश्वर करन गणेलरा| रयराच्यरा वराचणेन न वचणे मबोडडलरा |मगखरामधप घराग्रंस घरातलरा| तबो अपरानश्रीग्रं घरालरावरा ||२७||
ज्यरा इग्रंहदयरास जबो भिबोग| तबो तबो करर यणेथरासराग्रंग |ईश्वरराचप कणेलप जग| मबोडडतराग्रं उरणे नरा ||२८||
अवघश्री भ्रराग्रंतश्रीचश्री भिगटराटककी| पचचरतववण गबोष्टर लटककी |वणेड लरागलप जणे बटककी| तणे भिलतप चच बबोलणे ||२९||
परययजरातरा सरावधरान| रयराचप ऐकरावप रनरपण |आरमसराक्षिरारकरारराचश्री खमण| तरकराळ बराणप ||३०||
वणेडप वराग्रंकडणे जराणरावप | आग्रंधळप पराउलरग्रं वबोळखरावप |बराश्कळ बबोलणप सराग्रंडरावप | वमक जचैसप ||३१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे अनघमरानतनशरननराम समरास चचौररा ||४||१७. ४

www.samarthramdas400.in 414
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास परासांचवरा : अजपरातनरूपण

||शशरराम ||
यणेकवश्रीस सहश सरासप जपरा| नणेमन
म गणेलर तणे अजपरा |ववचरार पराहरातराग्रं सबोपरा| सकळ कराग्रंहरग्रं ||१||
मगखश्रीग्रं नराभसककीग्रं अभसजणे पराणप| तयरास अखग्रंड यणेणप जराणप |यराचरा ववचरार पराहराणप| समक्ष्मदृष्टरग्रं ||२||
मगळश्रीग्रं पराहरातराग्रं यणेक स्वर| रयराचरा तरार मग्रंद घबोर |रयरा घबोरराहमन समक्ष्म ववचरार| अजपराचरा ||३||
सररगमपदरनस| सररग्रं मरात्रिगकरा सरायरास |पथम स्वरप मरात्रिगकराग्रंस| म्हणबोन पराहवप ||४||
परणे वराचणेहमन आतर| आणण पश्यग्रंतश्री खरालतप |स्वरराचणे जन्मस्थरान तप | तणेथमन उठणे ||५||
यणेकराग्रंतश्रीग्रं उगप च बचैसरावप | तणेथप हप समजबोन पराहरावप |अखग्रंड घ्यरावप सराग्रंडरावप | पभिग्रंजनरासश्री ||६||
यणेकराग्रंतश्रीग्रं मतन्य धरन बचैसणे| सरावध पराहरातराग्रं कचैसप भिरासणे |सबोहग्रं सबोहग्रं ऐसणे| शबद हबोतश्री ||७||
उच्चरारप ववण जणे शबद| तणे जराणरावणे सहजशबद |परययरायणेतश्री परग्रं तग नराद| कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं ||८||
तणे शबद सराग्रंडमन बचैसलरा| तबो मतनश्री म्हणरावरा भिलरा |यबोगराभ्यरासराचरा गल्बलरा| यराकरारणप ||९||
यणेकराग्रंतश्रीग्रं मतन्य धरन बचैसलरा| तणेणप कबोण शबद जरालरा |सबोहग्रं ऐसरा भिरासलरा| अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||१०||
धररतराग्रं सबो सराग्रंडडतराग्रं हग्रं | अखग्रंड चरालणे सबोहग्रं सबोहग्रं |यराचरा ववचरार पराहरातग्रं बहग| ववस्तरारलरा ||११||
दणे हधरारक रततगकरा पराणश्री| श्वणेतजउद्ववजराहदक खराणश्री |स्वरासबोस्वरास नस्तराग्रं पराणश्री| कचैसणे कजतश्री ||१२||
ऐसश्री हणे अजपरा सकळरासश्री| परग्रं तग कळणे जराणरयरासश्री |सहज सराग्रंडमन सरायरासश्री| पडदोंच नयणे ||१३||
सहज दणे व असतचच असणे| सरायरासप दणे व फगटणे नरासणे |नराभसवग्रंत दणे वरास ववश्वरासणे| ऐसरा कवणग ||१४||
जगदराग्रंतरराचप दशर्वन| सहज घडणे अखग्रंड ध्यरान |आरमइछिणे नप जन| सकळ वतर्वतश्री ||१५||
आरमयराचप समराधरान| घडणे तचैसपचच आशन |सराग्रंडडलप कफटलणे समपर्वण| तयरासश्रीच हबोयणे ||१६||
अग्नपगरष पबोटरग्रं वसतश्री| तयरास अवदरानप सकळ दणे तश्री |लबोक आजणेमधप असतश्री| आरमयराग्रंचणे ||१७||
सहज दणे वजपध्यरानप | सहज चरालणप स्तगतश्री स्तवनप |सहज घडणे तप भिगवरान्नप | मरान्य ककीजणे ||१८||
सहज समजरायराकरारणप| नरानरा हटयबोग करणप |परग्रं तग यणेकरायणेककीग्रं समजणप | घडत नराहरग्रं ||१९||
दव्य चगकतप दररद यणेतप| तळश्रीग्रं लक्ष्मश्री वरर वतर्वतप |पराणश्री करायणे कररल तप | ठराउकप नराहरग्रं ||२०||
तळघररामधप उदग्रं ड दव्य| भभिग्रंतश्रीमधप घरातलप दव्य |स्तग्रंभिश्रीग्रं तगळवटरग्रं दव्य| आपण मधप ||२१||
लक्ष्मश्रीमध्यप करग्रं टरा नराग्रंदणे| रयराचप दररद अचधक सराग्रंदणे |नवल कणेलप परमरानग्रंदप| परमपगरष ||२२||
यणेक पराहरातश्री यणेक खरातश्री| ऐसश्री वववणेकराचश्री गतश्री |पवकम रत अथवरा रनवरम तश्री| यणेणपचच जरायप ||२३||
www.samarthramdas400.in 415
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

अग्रंतररग्रं वसतराग्रं नराररायणेणप| लक्ष्मश्रीस करायणे उणप |ज्यराचश्री लक्ष्मश्री तबो आपणप| बळकट धररावरा ||२४||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे अजपरातनरूपणनराम समरास परासांचवरा ||५||१७. ५

www.samarthramdas400.in 416
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सहिरावरा : ददे हिरात्मतनरूपण

||शशरराम ||
आरमरा दणे हराअध्यप असतबो| नरानरा सगखदख
ग प भिबोचगतबो | सणेवटरग्रं शररर सराग्रंडमन जरातबो| यणेकरायणेककीग्रं ||१||
शररररग्रं शककत तरारण्यपणश्रीग्रं| नरानरा सगखप भिबोगश्री पराणश्री | अशकत हबोतराग्रं वद्ध
म पणश्रीग्रं| दशग खप भिबोगश्री ||२||
मररावणेनरा ऐसश्री आवडश्री| हरातपरायणे खबोडमन पराण सबोडश्री | नरानरा दशग खप अवघडश्री| वद्ध
म पणश्रीग्रं ||३||
दणे हआरमयराग्रंचश्री सग्रंगतश्री| कराग्रंहरग्रंयणेक सख
ग भिबोचगतश्री | चफर्वडचफर्वडमन जरातश्री| दणे हराग्रंतकराळश्रीग्रं ||४||
ऐसरा आरमरा दशग खदरायणेक| यणेकराग्रंचणे पराण घणेतश्री यणेक | आणश्री सणेवटरग्रं रनरराथर्वक| कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं ||५||
ऐसरा ददों हदसराग्रंचरा भ्रम| रयरास म्हणतश्री परब्रह्म | नरानरा दशग खराचरा सग्रंभ्रम| मरानमन घणेतलरा |||६||
दशग खश्री हबोऊन चफर्वडमन गणेलणे| तणेथप कबोण समराधरान जरालप | कराग्रंहरग्रंयणेकसख
ग भिबोचगलप | तदों सवप चच दशग ख ||७||
जन्म दरारभ्य आठवरावप | म्हणणजणे अवघप पडणेल ठरावप | नरानरा दशग ख मबोजरावप | करायणे म्हणबोनश्री ||८||
ऐसश्री आरमयराचश्री सग्रंगतश्री| नरानरा दशग खप पराप्त हबोतश्री | दचै न्यवराणणे हबोऊन जरातश्री| पराणश्रीमरात्रि ||९||
कराग्रंहरग्रं आनग्रंद कराग्रंहरग्रं खणेद| जन्मवरर पडडलरा समग्रंध |नरानरा पकररग्रं ववरद्ध| तडरातबोडश्री ||१०||
रनदराकराळश्रीग्रं ढणे कगण वपसरा| नरानरा पकराररग्रं वळसरा | नरानरा उपरायप वळसरा| रयराग्रंस हबोयणे ||११||
भिबोजनकराळश्री मराश्यरा यणेतश्री| नरानरा पदराथर्व उग्रं दरर नणेतश्री | पगढप रयराग्रंचश्री हह फकजतश्री| मराजर्वरप कररतश्री ||१२||
वरा चरामवरा गदोंचचड| गराग्रंधणेलप करानटप उदग्रं ड | यणेकरास यणेक चफर्वड| दबोहहकडणे ||१३||
ववग्रंचग सपर्व वराग ररसप| सगसरर लराग्रंडडगणे मराणसरास मराणसप | परस्परप सगखसग्रंतबोषप| यणेकहह नराहरग्रं ||१४||
चतऱ्यराभस लक्षि उरपरतश्री| यणेकरास यणेक भिकक्षितश्री | नरानरा पश्रीडरा दशग खणश्री ककतश्री| म्हणतन सराग्रंगरावप ||१५||
ऐसश्री अग्रंतररारम्यराचश्री करणश्री| नरानरा जश्रीव दराटलणे धरणश्रीग्रं | परस्परप सग्रंव्हरारणश्री| यणेकयणेकराग्रंचश्री ||१६||
अखग्रंड रडतश्री| चफर्वडडतश्री| वववळवववळदों पराण दणे तश्री | ममखर्व पराणश्री रयरास म्हणतश्री| परब्रह्म ||१७||
परब्रह्म जराणरार नराहरग्रं| कबोणरास दशग ख दणे णरार नराहरग्रं | स्तगतश्री रनग्रंदरा दबोनश्री नराहरग्रं| परब्रह्मश्रीग्रं ||१८||
उदग्रं ड भशव्यरा हदधल्यरा| रततगकयरा अग्रंतररारम्यरास लरागल्यरा | ववचरार पराहतराग्रं परययरा आल्यरा| यणेथरातथ्य ||१९||
धगडश्रीचरा बटककीचरा लवग्रंडश्रीचरा| गधडश्रीचरा कगतररचरा वदोंगळश्रीचरा| ऐसरा हहशणेब भसव्यराग्रंचरा| ककतश्री म्हणबोरन सराग्रंगरावरा ||२०||
इतगकप परब्रह्मश्रीग्रं लरागणेनरा| तणेथप कल्पनराचच चरालणेनरा | तडरातबोडश्रीचप जरान मरानणेनरा| कबोणश्रीयणेकरासश्री ||२१||
सष्म टरमधप सकळ जश्रीव| सकळराग्रंस कचैचप वचैभिव | यराकरारणप ठरायराठराव| रनभमर्वलरा दणे वप ||२२||

www.samarthramdas400.in 417
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

उदग्रं ड लबोक बराजराररचणे| जप जप आलप तप तप वप चणे | उरतम रततगकणे भिराग्यराचप | लबोक घणेतश्री ||२३||
यणेणप न्यरायप अन्न वसन| यणेणपचच न्यरायप दणे वतराचर्वन | यणेणपचच न्यरायप ब्रह्मजरान| पराप्तव्यरासराररखप ||२४||
अवघणेच लबोक सगखश्री असतश्री| सग्रंसरार गबोड करन नणेतश्री | मराहरारराजणे वचैभिव भिबोगतश्री| तप करग्रं ट्यरास कचैचप ||२५||
परग्रं तग अग्रंतश्रीग्रं नरानरा दशग खप | तणेथप हबोतप सगट सराररखप | पमवर्गीं भिबोचगलरग्रं नरानरा सगखप| अग्रंतश्रीग्रं दशग ख सबोसवणेनरा ||२६||
कहठण दशग ख सबोसवणेनरा| पराण शररर सबोडडनरा | मरम यदशग ख सगट जनरा| करासराववस करर ||२७||
नरानरा अवणेवहरन जरालप| तचैसपचच पराहहजणे वतर्वलप | पराणश्रीग्रं अग्रंतकराळश्रीग्रं गणेलप| करासराववस हबोउनश्री ||२८||
रप लरावण्य अवघप जरातप | शरररसरामथ्यर्व अवघप रराहरातप | कबोणश्री नस्तराग्रं मरतप | आपदआपददों ||२९||
अग्रंतकराळ दचै न्य दरन| सकभळकराग्रंस तरसमरान | ऐसप चग्रंचळ अवलक्षिण| दशग खकरारर ||३०||
भिबोगमन अभिबोकतरा म्हणतश्री| हणे तदों अवघश्रीच फकजतश्री |लबोक उगणेच बबोलतश्री| पराहहल्यराववण ||३१||
अग्रंतकराळ आहणे कहठण| शणेररर सबोडडनरा पराण | बरराड्यरासराररखप लक्षिण| अग्रंतकराळश्रीग्रं ||३२||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे ददे हिरात्मतनरूपणनराम समरास सहिरावरा ||६||१७. ६

www.samarthramdas400.in 418
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सरातवरा : जगजशवनतनरूपण

||शशरराम ||
मळ
ग श्रीग्रं उदक रनवळ असतप | नरानरा वकल्लमधप जरातप | सग्रंगदबोषप तचैसप हबोतप | आग्रंबल रतक्षिण कडवट ||१||
आरमरा आरमपणप असतबो| दणे हसग्रंगप ववकरारतबो | सराभभिमरानप भिररग्रं भिरतबो| भिलरतकडणे ||२||
बरर सग्रंगतश्री सराग्रंपडलर| जचैसश्री उग्रं सरास गबोडश्री आलर | ववषवल्लर फराग्रंपरावलर| घरातककी पराणश्री ||३||
अठरराभिरार वनस्पतश्री| गगण सराग्रंगरावणे तणे ककतश्री | नरानरा दणे हराचणे सग्रंगतश्री| आरमयरास हबोयणे ||४||
रयरामधप कबोणश्री भिलणे| तणे सग्रंतसग्रंगप रनघरालणे | दणे हराभभिमरान सराग्रंडमन गणेलणे| वववणेकबळप ||५||
उदकराचरा नराशचच हबोतबो| आरमरा वववणेकप रनघतबो | ऐसरा आहणे परयय तबो| वववणेकप पराहरा ||६||
ज्यरास स्वहहतचच करणप | रयरास ककतश्री म्हणतन सराग्रंगणप | हप ज्यराचप रयरानप समजणप | सकळ कराग्रंहरग्रं ||७||
आपलरा आपण करर कगडरावरा| तबो आपलरा भमत्रि जराणरावरा | आपलरा नराश करर तबो समजरावरा| वचैरर ऐसरा ||८||
आपलप आपण अकन्हत कररावप | रयरास आडवप कबोणप रनघरावप |यणेकराग्रंतश्री जराऊन जश्रीवप| मरारर आपणरासश्री ||९||
जबो आपलरा आपण घरातककी| तबो आरमहरयराररा परातककी | यराकरारणप वववणेककी| धन्य सराधग ||१०||
पगण्य्वग्रंतराग्रं सरसग्रंगतश्री| परावपष्टराग्रं असरसग्रंगतश्री | गरत आणण अवगतश्री| सग्रंगतश्रीयबोगप ||११||
उरतम सग्रंगतश्री धररावश्री| आपलर आपण चचग्रंतरा कररावश्री | अग्रंतरर बरर वववररावश्री| बगवद्ध जराणरयराचश्री ||१२||
इहलबोक आणण परलबोक| जराणतरा तबो सगखदरायणेक | नणेणरयराकररतराग्रं अवववणेक| पराप्त हबोतबो ||१३||
जराणतरा दणे वराचरा अग्रंश| नणेणतरा म्हणणजणे तबो रराक्षिस| यरामधप जप ववशणेष| तप जराणबोन घ्यरावप ||१४||
जराणतराग्रं तबो सकळराग्रं मरान्य| नणेणतरा हबोतबो अमरान्य | जणेणपकररतराग्रं हबोईजणे धन्य| तप चच घ्यरावप ||१५||
सराक्षिपश्री शराहराण्यराचश्री सग्रंगतश्री| तणेणप सराक्षिपश्री शराहराणणे हबोतश्री| आळसश्री ममखरार्वचश्री सग्रंगतश्री| आळसश्री ममखर्व ||१६||
उरतम सग्रंगतश्रीचप फळ सख
ग | अद्धम सग्रंगतश्रीचप फळ दशग ख | आनग्रंद सराग्रंडगरनयराग्रं शबोक| कचैसरा घरावरा ||१७||
ऐसप हप पगट हदसणे| जनरामधप उदग्रं ड भिरासणे | पराणश्रीमरात्रि वतर्वतसणे| उभियणेयबोगप ||१८||
यणेकरा यबोगप सकळ यबोग| यणेकरा यबोगप सकळ ववयबोग | वववणेकयबोगप सकळ पयबोग| कररत जवणे ||१९||
अवचचतप सराग्रंकडश्रीग्रंत पडडलप | तरर तणेथमन पराहहजणे रनघरालप | रनघबोन जरातराग्रं जरालप| परम समराधरान ||२०||
नरानरा दज
ग न
र्व राग्रंचरा सग्रंग| क्षिणक्षिणरा मनभिग्रंग | यराकरारणप कराग्रंहरग्रं रग्रं ग| रराखबोन जरावप ||२१||
शराहराणरा यणेरन रयराच्यरा गण
ग प | पराहदों जरातराग्रं करायणे उणप | सख
ग सग्रंतबोष भिबोगणप | नरानरा श्लराघ्यतरा ||२२||
अतराग्रं लबोककीग्रं ऐसप आहणे | सष्म टरमधप वतर्वतराहणे | जबो कबोणश्री समजबोन पराहणे | रयरास घडणे ||२३||
www.samarthramdas400.in 419
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

बहगररन वसगग्रंधररा| जराणजराणदों ववचरार कररा | समजल्यराग्रं परययबो अग्रंतररा-| मराजश्रीग्रं यणेतबो ||२४||
दब
ग ळ
र्व अणण सग्रंपन्न| वणेडप आणण ववरपन्न | हप अखग्रंड दग्रं डरायमरान| असतचच असणे ||२५||
यणेक भिराग्यपगरष मबोडतश्री| यणेक नवणे भिराग्यवग्रंत हबोतश्री | तचैसश्रीच ववद्यरा ववरपतश्री| हबोत जरातणे ||२६||
यणेक भिरणे यणेक ररतप | ररतप मरागगतप भिरतप | भिरतप हह ररतप हबोतप | कराळराग्रंतररग्रं ||२७||
ऐसश्री हणे सष्म टरचश्री चरालर| सग्रंपकरत दप
ग रारचश्री सराउलर |वयणेसरा तरर रनघबोन गणेलर| हळगहळग ||२८||
बराळ तरारण्य आपगलप| वध
म राप्य पचचतश्रीस आलप | ऐसप जराणबोन सराथर्वक कणेलप | पराहहजणे कबोणणयणेकप ||२९||
दणे ह जचैसप कणेलप तचैसप हबोतप | यणेरन कणेल्यराग्रं करायर सराधतप | तरर मग कष्टरावप तप | कराय रनभमरय ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे जगजशवनतनरूपणनराम समरास सरातवरा ||७||१७. ७

www.samarthramdas400.in 420
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास आठवरा : तत्त्वतनरसन

||शशरराम ||
नराभिश्रीपरासन
म उन्मणेषवरम तश्री| तणेचच पररा जराणणजणे शबोतश्रीग्रं | ध्वरनरप पश्यग्रंतश्री| हृदई वसणे ||१||
कग्रंठरापरासमन नराद जरालरा| मध्यमरा वराचरा बबोभलजणे रयरालरा | उच्चर हबोतराग्रं अक्षिररालरा| वचैखरर बबोभलजणे ||२||
नराभभिस्थरानश्रीग्रं पररा वराचरा| तबोचच ठराव अग्रंतशकणरार्वचरा | अग्रंतशकणर्वपग्रंचकराचरा| रनवराडरा ऐसरा ||३||
रनववर्वकल्प जप स्फगरण| उगप च असतराग्रं आठवण | तप जराणरावप अग्रंतशकणर्व| जराणतश्रीकळरा ||४||
अग्रंतशकणर्व आठवलप| पगढप हबोयणे नव्हणे सप गमलप | करग्रं न कर ऐसप वराटलप | तप चच मन ||५||
सग्रंकल्प ववकल्प तप चच मन| जणेणप कररतराग्रं अनगमरान | पगढप रनश्चयबो तबो जराण| रप बद्ध
ग श्रीचप ||६||
कररनचच अथवरा न करर| ऐसरा रनश्चयबोचच करर | तणेचच बगवद्ध हणे अग्रंतररग्रं| वववणेकप जराणरावश्री ||७||
जणे वस्तगचरा रनश्चयणे कणेलरा| पगढप तणेचच चचग्रंतमग्रं लरागलरा | तप चचरत बबोभलल्यरा बबोलरा| यणेथराथर्व मरानरावप ||८||
पगढप करायरार्वचरा अभभिमरान धरणप| हप करायर तदों अगरय करणप | ऐस्यरा करायरार्वस पवतर्वणप| तबोचच अहग्रं करार ||९||
ऐसप अग्रंतशकणर्वपग्रंचक| पग्रंच वरम तश्री भमळबोन यणेक | करायरभिरागप पकरारपग्रंचक| वणेगळरालणे ||१०||
जचैक्षिणे पराग्रंचहह पराण| करायरभिरागप वणेगळरालणे जराण | नराहरग्रं तरर वरायबोचप लक्षिण| यणेकचच असणे ||११||
सवरारगश्रीग्रं व्यरान नराभिश्री समरान| कग्रंठठी उदरान गगदरग्रं अपरान | मगखश्रीग्रं नराभसककीग्रं पराण| नणेमस्त जराणरावरा ||१२||
बबोभललप हप पराणपग्रंचक| आतराग्रं जरानइग्रंहदयपपग्रंचक | शबोत्रि रवचरा चक्षिग कजव्हरा नराभसक| ऐसश्रीग्रं हप जरानप हदयप ||१३||
वराचरा पराणश्री पराद भशस्न गद
ग | हणे कमर्वइग्रंहदयप पभसद्ध | शबद स्परष रप रस गग्रंध| ऐसप हप ववषयपग्रंचक ||१४||
अग्रंतशकणर्व पराणपग्रंचक| जरानप हदयप कमरहदयणे पग्रंचक | पराग्रंचवप ववषयपग्रंचक| ऐसश्रीग्रं हणे पराग्रंच पग्रंचकप ||१५||
ऐसप हणे पग्रंचववस गगण| भमळबोन समक्ष्म दणे ह जराण | यराच कदर्व म बबोभललरा शवण| कणेलप पराहहजणे ||१६||
अग्रंतशकणर्व व्यरान शवण वराचरा| शबद ववषयणे आकराशराचरा | पगढप ववस्तरार वरायबोचरा| बबोभललरा असणे ||१७||
मन समरान रवचरा पराणश्री| स्पशर्व रप हरा पवनश्रीग्रं | ऐसणे हणे अडराखणे सराधन
ग श्री| कबोठरा कररावरा ||१८||
बगवद्ध उदरान नयणेन चरण| रपववषयराचप दशर्वन | सग्रंकणेतप बबोभललप मन| घरालमन पराहहजणे ||१९||
चचरत अपरान कजव्हरा भशस्न| रसववषयणे आप जराण | पगढप ऐकरा सरावधरान| पथ्
म वश्रीचप रप ||२०||
अहग्रं करार पराण घराण| गगद गग्रंधववषयणे जराण | ऐसणे कणेलप रनरपण| शरास्त्रिमतप ||२१||
ऐसरा हरा सक्ष्
म म दणे हणे| पराहरातराग्रं हबोईजणे रनसग्रंदणेहणे | यणेथप मन घरालन
म पराहणे | रयरासश्रीच हप उमजणे ||२२||
ऐसप समक्ष्म दणे हणे बबोभललप | पगढप स्थमळ रनरबोवपलप | आकराश पग्रंचगगणप वतर्वलप| कचैसप स्थगळश्रीग्रं ||२३||
www.samarthramdas400.in 421
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

कराम क्रबोध शबोक मबोहबो भियणे| हरा पग्रंचववध आकराशराचरा अन्वयणे | पगढप पग्रंचववध वरायबो| रनरबोवपलरा ||२४||
चळण वळण परासरारण| रनरबोध आणण आकबोचन | हप पग्रंचववध लक्षिण| पभिग्रंजनराचप ||२५||
क्षिगधरा त्रिष
ग रा आलस्य रनदरा मचैथगन| हणे तणेजराचणे पग्रंचववध गगण |आतराग्रं पगढप आपलक्षिण| रनरबोवपलप पराहहजणे ||२६||
शगकलरत शबोणश्रीत लराळ ममत्रि स्वणेद| हरा पग्रंचववध आपराचरा भिणेद | पगढप पथ्
म वश्री ववशद| कणेलर पराहहजणे ||२७||
अकस्त मराग्रंष रवचरा नराडश्री रबोम| हणे पथ्
म वश्रीचणे पग्रंचववध धमर्व | ऐसणे स्थळ
म दणे हराचप वमर्व| बबोभललप असणे ||२८||
पथ्
म वश्री आप तणेज वरायबो आकराश| हणे पराग्रंचराचणे पग्रंचववस | ऐसप भमळबोन स्थमळ दणे हरास| बबोभलजणेतप ||२९||
रतसररा दणे ह करारण अजरान| चतथरा मराहराग्रंकरारण जरान | हणे च्यरारर दणे ह रनभशर्वतराग्रं ववजरान| परब्रह्म तप ||३०||
ववचरारप चतदणे हरावणेगळप कणेलप | मश्रीपण तरवरासररसप गणेलप | अनन्य आरमरनवणेदन जरालप| परब्रह्मश्रीग्रं ||३१||
वववणेकप चगकलरा जन्म मरम य| नरदणे हरग्रं सराचधलप महरकमरय | भिककतयबोगप कमरयकमरय| सराथर्वक जरालप ||३२||
इरत शश्री पग्रंचश्रीकणर्व| कणेलपचच कररावप वववणर्व | लबोहराचप जरालप सगवणर्व| पररसराचणेनयबोगप ||३३||
हराहह दृष्टराग्रंत घडणेनरा| पररसराचणेन पररस करवणेनरा | शरण जरातराग्रं सराधगजनरा| सराधगच हबोइजणे ||३४||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराअददे तत्वतनरूपणनराम समरास आठवरा ||८||१७. ८

www.samarthramdas400.in 422
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास नवनरा : तनघचतघष्टयतनरूपण

||शशरराम ||
स्थळ
म सक्ष्
म म करारण मराहराकरारण| ऐसणे हणे चरवरार दणे ह जराण | जरागरम त स्वप्न सष
ग गकप्त पमण|र्व तय
ग रार्व जराणरावश्री ||१||
ववश्व तचैजस पराज| परयगरारमरा हणे अभभिमरान | नणेत्रिस्थरान कग्रंठस्थरान हृदयस्थरान| ममधन
र्व श्री तणे ||२||
स्थमळभिबोग पववकतभिबोग| आनग्रंदभिबोग आनग्रंदरावभिरासभिबोग | ऐसणे हणे चरवरार भिबोग| चलौंदणेहराचणे ||३||
अकरार उकरार मकरार| अधर्वमरात्रिरा तबो ईश्वर | ऐस्यरा मरात्रिरा चरवरार| चलौंदणेहराच्यरा| | ४||
तमबोगगण रजबोगगण| सरवगगण शगद्धसरवगगण | ऐसणे हणे चरवरार गगण| चलौंदणेहराचणे ||५||
कक्रयराशककत दव्यराशकतश्री| इछिराशककत जरानशकतश्री | ऐशरा चरवरार शकतश्री| चलौंदणेहराच्यरा ||६||
ऐसश्रीग्रं हणे बकरतस तरवप | दबोहरग्रंचश्रीग्रं पन्नरास तरवप | अवघश्रीग्रं भमळबोन बयराभस तरवप | अजरान आणश्री जरान ||७||
ऐसश्रीग्रं हणे तरवप जराणरावश्रीग्रं| जराणबोन मराइक वबोळखरावश्रीग्रं | आपण सराक्षिश्री रनरसरावश्रीग्रं| यणेणप ररतश्रीग्रं ||८||
सराक्षिश्री म्हणणजणे जरान| जरानप वबोळखरावप अजरान | जरानराजरानराचप रनशर्वन| दणे हरासररसप ||९||
ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं दणे ह ककल्पलणे| ववरराट हहरण्यगभिर्व बबोभललणे | तणे हणे वववणेकप रनशर्वलणे| आरमजरानप ||१०||
आरमरानरारमरावववणेक कररतराग्रं| सराररासरारववचरार पराहतराग्रं |पग्रंचभिमतराग्रंचश्री मराइक वरातरार्व| पचचत आलर ||११||
अकस्त मराग्रंष रवचरा नराडश्री रबोम| हणे पराग्रंचहह पथ्
म वश्रीचणे गगणधमर्व | परयक्षि शररररग्रं हप वमर्व| शबोधमन पराहरावप ||१२||
शगकलरत शबोणश्रीत लराळ ममत्रि स्वणेद| हणे आपराचणे पग्रंचकभिणेद | तरवप समजबोन ववशद| करन घरावश्रीग्रं ||१३||
क्षिगधरा त्रिष
ग रा आलस्य रनदरा मचैथन
ग | हणे पराग्रंचहह तणेजराचणे गण
ग | यरा तरवराग्रंचप रनरपण| कणेलपचच कररावप ||१४||
चळण वळण परासरारण| रनरबोध आणण आकबोचन |हप पग्रंचहह वरायबोचणे गगण| शबोतश्रीग्रं जराणरावणे ||१५||
कराम क्रबोध शबोक मबोहबो भियणे| हरा आकराशराचरा पररपरायणे | हप वववरल्यराववण करायणे| समजदों जराणप ||१६||
असबो ऐसप हप स्थळ
म शररर| पग्रंचववस तरवराग्रंचरा ववस्तरार | आतराग्रं सक्ष्
म मदणे हराचरा ववचरार| बबोभलजणेल ||१७||
अग्रंतशकणर्व मन बगवद्ध चचरत अहग्रं करार| आकराशपग्रंचकराचरा ववचरार | पगढप वरायबो रनरबोरतर| हबोऊन ऐकरा ||१८||
व्यरान समरान उदरान| पराण आणश्री अपरान | ऐसणे हणे पराग्रंचहह गगण| वरायबोतरवराचणे ||१९||
शबोत्रि रवचरा चक्षिग कजव्हरा घराण| हप पराग्रंचहह तणेजराचणे गगण | आतराग्रं आप सरावधरान| हबोऊन ऐकरा ||२०||
वराचरा पराणश्री पराद भशस्न गगद| हणे आपराचणे गगण ववशद | आतराग्रं पथ्
म वश्री ववषद| रनरबोवपलर ||२१||
शबद स्पशर्व रप रस गग्रंध| हणे पथ्
म वश्रीचणे गगण ववशद | ऐसणे हणे पग्रंचवश्रीस तरवभिणेद| सक्ष्
म म दणे हराचणे ||२२||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराअददे तनघचतघष्टयदेनराम समरास नववरा ||९||१७. ९
www.samarthramdas400.in 423
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दहिरावरा : टबोणपमसद्धलक्षण

||शशरराम ||
आवणर्मोदककीग्रं हटकणेश्वर| रयरास घडणे नमस्करार | महहमरा अरयग्रंतचच थबोर| तयरा परातराळभलग्रंगराचरा ||१||
परग्रं तग तणेथप जराववणेनरा| शरररप दशर्वन घडणेनरा | वववणेकप आणरावप अनगमरानरा| तयरा ईश्वररासश्री ||२||
सरातराग्रं समगदराग्रंचणे वणेड|णे उदग्रं ड भिमभम पचैभलकडणे | सणेवटरग्रं तगटलणे कडणे| भिममग्रंडळराचणे ||३||
सरात समगद वबोलराग्रंडरावणे| तणेथप जराणप कचैसप फरावणे | म्हणबोन वववणेककी असरावणे| सराधगजन ||४||
जप आपणरास नव्हणे ठरावप | तप जराणतयरास पगसरावप | मनबोवणेगप तनप कफररावप | हप तदों घडणेनरा ||५||
जप चमर्वदृष्टरस नव्हणे ठरावप | तप जरानदृष्टरनप पराहरावप | ब्रह्मराग्रंड वववरबोन रराहरावप | समराधरानप ||६||
मध्यप आहणे भिममश्रीचप चडळ| म्हणतन आकराश आणण परातराळ | तप चडळ नस्तराग्रं अग्रंतरराळ| चहगग्रंकडणे ||७||
तयरास परब्रह्म म्हणरावप | जप उपराधश्रीवणेगळप स्वभिरावप | जणेथप दृश्यमरायणेच्यरा नराग्रंवप| सगन्यराकरार ||८||
दृष्टरचप दणे खणप दृश्य| मनराचप दणे खणप भिरास | मनरातश्रीत रनरराभिरास| वववणेकप जराणरावप ||९||
दृश्य भिरास अवघरा ववघडणे| वववणेक तणेथप पवराडणे | भिममग्रंडळश्रीग्रं जरातणे थबोडणे| समक्ष्मदृष्टरचणे ||१०||
वराच्यराग्रंश वराचणेनप बबोलरावरा| न बबोलतराग्रं लक्ष्यराग्रंश जराणरावरा | रनगगण
र्व अनगभिवरास आणरावरा| गगणराचणेनयबोगप ||११||
नरानरा गगणरास आहणे नराश| रनगगण
र्व तप अववनराश | ढबोबळ्यराहमन ववशणेष| समक्ष्म दणे खणप ||१२||
जप दृष्टरस न पडणे ठरावप | तप ऐकबोन जराणरावप | शवणमननप पडणे ठरावप | सकळ कराग्रंहरग्रं ||१३||
अष्टधणेचणे कजनस नरानरा| उदग्रं ड पराहरातराग्रं कळणे नरा | अवघप सगट वपटरावणेनरा| कबोणणयणेकप ||१४||
सगट सराररखश्री कस्थतश्री जरालर| तणेथप पररक्षिराच बगडरालर | चववनटरानप करालववलरग्रं| नरानरा अन्नप ||१५||
टबोणपरा नव्हणे गगणगराहहक| मगखरार्वस कळणे नरा वववणेक | वववणेक आणण अवववणेक| यणेकचच म्हणतश्री ||१६||
उग्रं च नश्रीच कळणे नरा ज्यरालरा| तणेथप अभिरासचच बगडरालरा | नरानरा अभ्यरासप पराणणयरालरा| सहग टकरा ककचश्री ||१७||
वणेड लरागबोन जरालप वदोंगळ| रयरास सराररखप च वराटणे सकळ | तप जराणरावप बराश्कळ| वववणेककी नव्हणे तश्री ||१८||
ज्यरास अखग्रंड हबोतबो नराश| रयरासश्रीच म्हणतश्री अववनराश | बहगचककीच्यरा लबोकराग्रंस| करायणे म्हणरावप ||१९||
ईश्वरप नरानरा भिणेद कणेलणे| भिणेदप सकळ सष्म टर चरालणे | आग्रंधळणे पररक्षिवग्रंत भमळरालणे| तणेथप पररक्षिरा ककचश्री ||२०||
जणेथप पररक्षिणेचरा अभिराव| तबो टबोणपरा समगदराव | गगणचच नराहरग्रं गतरव| यणेईल ककचप ||२१||
खरप खबोटप यणेकचच जरालप| वववणेकरानप कराय कणेलप | असरार सराग्रंडमन सरार घणेतलप| सराधज
ग नश्रीग्रं ||२२||
उरतम वस्तमचच पररक्षिरा| कचैसश्री घडणे नतदक्षिरा | दरक्षिराहरनरापरासश्रीग्रं दरक्षिरा| यणेईल ककचश्री ||२३||
www.samarthramdas400.in 424
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

आपलणेन वदोंगळपणप| हदशराकरन शतच्य नणेणणे | वणेद शरास्त्रिप पगरराणप | रयरास करायणे कररतश्री ||२४||
आधश्रीग्रं रराखरावरा आचरार| मग पराहरावरा ववचरार | आचरारववचरारप पचैलपरार| पराववजणेतबो ||२५||
जणे नणेमकरास न कळणे | तप बश्कळरास कणेवश्री कळणे | डबोळस ठकतश्री आग्रंधळणे | कबोण्यरा करामराचणे ||२६||
परापपगण्य स्वगर्व नकर्व| अवघपच मरारनलप यणेक | वववणेक आणश्री अवववणेक| करायणे मरानरावप ||२७||
अमत
म ववष यणेक म्हणतश्री| परर ववष घणेतराग्रं पराण जरातश्री | कगकमर हबोतणे फकजतश्री| सरकमर ककीरतर्व वराढणे ||२८||
इहलबोक आणण परलबोक| जणेथप नराहरग्रं सराकल्प वववणेक | तणेथप अवघणेच रनरराथर्वक| सकळ कराग्रंहरग्रं ||२९||
म्हणतन सग्रंतसग्रंगपचच जरावप | सरशरास्त्रिचच शवण कररावप | उरतम गगणरास अभिरासरावप | नरानरा पयणेरनप ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे टबोणपमसद्धलक्षणनराम समरास दहिरावरा ||१०||१७. १०
||दशक सतररावरा समराप्त ||
||समरर ररामदरासरासांचरा दरासबबोध दशक १८ ||

www.samarthramdas400.in 425
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||दशक अठररावरा : बहिघकजनसश ||१८||

समरास पहहिलरा : बहिघददेवस्रराननराम
||शशरराम ||
तगज नमग्रंम गजवदनरा| तगझरा महहमरा कळणे नरा |ववद्यरा बवग द्ध दणे सश्री जनरा| लराहरानथबोरराग्रंसश्री ||१||
तगज नमग्रंम सरस्वतश्री| च्यरारर वराचरा तझ
ग णेन स्फमतर |तझ
ग प रनजरप जराणतश्री| ऐसणे थबोडणे ||२||
धन्य धन्य चतगरराननरा| तराग्रं कणेलर सष्म टररचनरा |वणेद शरास्त्रिप भिणेद नरानरा| पगट कणेलणे ||३||
धन्य ववष्णग पराळण कररसश्री| यणेकराग्रंशप सकळ जश्रीवराग्रंसश्री |वराढववसश्री वतर्वववसश्री| जराणजराणदों ||४||
धन्य धन्य भिबोओळराशग्रंकर| जयराच्यरा दणे ण्यरास नराहरग्रं परार |ररामनराम रनरग्रं तर| जपत आहणे ||५||
धन्य धन्य इग्रंददणे व| सकळ दणे वराग्रंचराहह दणे व |इग्रंदलबोककीग्रंचप वचैभिव| करायणे म्हणतरन सराग्रंगरावप ||६||
धन्य धन्य यणेमधमर्व| सकळ जराणतश्री धमरार्वधमर्व |पराणश्रीमरात्रिराचप वमर्व| ठराई पराडडतश्री ||७||
वप कटप सश्रीग्रं महहमरा ककतश्री| भिलणे उभ्यराग्रं अन्न खरातश्री |वडणे चधरडश्रीग्रं स्वराद घणेतश्री| आतळस आपरालराग्रंचरा ||८||
धन्य तमग्रं वबो बनशग्रंकरर| उदग्रं ड शराखराग्रंचचयरा हरारर |वववरवववरदों भिबोजन करर| ऐसरा कक चरा ||९||
धन्य भिश्रीम गबोलराग्रंगगळरा| कबोरवड्यराग्रंच्यरा उदग्रं ड मराळरा |दहह वडणे खरातराग्रं सकळराग्रं| समराधरान हबोयणे ||१०||
धन्य तमग्रं खग्रंडणेररायरा| भिग्रंडरारप हबोयणे वपग्रंवळश्री करायरा |कराग्रंदणेभिररत रबोटगणे खरायरा| भसद्ध हबोतश्री ||११||
धन्य तगळजराभिबोवरानश्री| भिकतराग्रं पसन्न हबोतणे जनश्रीग्रं |गगणवचैभिवरास गणश्री| ऐसरा कक चरा ||१२||
धन्य धन्य पराग्रंडगरग्रं ग| अखग्रंड कथणेचरा हबोतबो चधग्रंग |तरानमरानप ररागरग्रं ग| नरानरा पकराररग्रं ||१३||
धन्य तमग्रं गरा क्षित्रिपराळरा| उदग्रं ड जनरा लराववलरा चराळरा |भिरावप भिककत कररतराग्रं फळरा| वणेळ नराहरग्रं ||१४||
ररामकमष्णराहदक अवतरार| रयराग्रंचरा महहमरा अपरार |उपरासनणेस बहगत नर| तरपर जरालणे ||१५||
सकळ दणे वराग्रंचणे ममळ| तबो हरा अग्रंतररारमराचच कणेवळ |भिममग्रंडळश्रीग्रं भिबोग सकळ| रयरासश्रीच घडणे ||१६||
नरानरा दणे व हबोऊन बचैसलरा| नरानरा शककतरपप जरालरा |भिबोकतरा सकळ वचैभिवरालरा| तबोचच यणेक ||१७||
यराचरा पराहरावरा ववचरार| उदग्रं ड लराग्रंबलरा जबोजरार |हबोतश्री जरातश्री दणे व नर| ककतश्री म्हणबोरन ||१८||
ककीरतर्व आणण अपककीरतर्व| उदग्रं ड रनग्रंदरा उदग्रं ड स्तगतश्री |सवर्वत्रिराग्रंचश्री भिबोगपराप्तश्री| अग्रंतररारम्यरासश्रीच घडणे ||१९||
कबोण दणे हरग्रं करायणे कररतबो| कबोण दणे हरग्रं करायणे भिबोचगतबो |भिबोगश्री रयरागश्री वश्रीतररागश्री तबो| यणेकचच आरमरा ||२०||

www.samarthramdas400.in 426
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

पराणश्री सराभभिमरानप भिगललणे| दणे ह्यराकडणे पराहरात गणेलणे |मख्

ग य अग्रंतररारम्यरास चगकलप | अग्रंतररग्रं असबोनश्री ||२१||
आरणे यरा आरमयराचश्री चळवळ पराहणे | ऐसरा भिममग्रंडळश्रीग्रं कबोण आहणे |अगराध पण्
ग यप अनस
ग ग्रंधरान रराहणे | कराग्रंहरग्रंयणेक ||२२||
रयरा अनस
ग ग्रंधरानरासररसप| जळबोनश्री जराईजणे कककल्मषप |अग्रंतररनष्ठ जरानश्री ऐसणे| वववरबोन पराहरातश्री ||२३||
अग्रंतररनष्ठ रततगकणे तरलणे| अग्रंतरभ्रष्ट रततगकणे बड
ग रालणे |बराह्यरारकरारप भिरग्रं गळलणे| लबोकराचरारप ||२४||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे बहिघददेवस्ररानतनरूपणनराम समरास पहहिलरा ||१||१८. १

www.samarthramdas400.in 427
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दस
घ ररा : सवरजससांगतनरूपण
||शशररामसमरर ||
नणेणपणप जरालप तप जरालप | जरालप तप हबोऊन गणेलप |जराणतणेपणप वतर्वलप| पराहहजणे नणेमस्त ||१||
जराणरयराचश्री सग्रंगतश्री धररावश्री| जराणरयराचश्री सणेवरा कररावश्री |जराणरयराचश्री सद्बगवद्ध घ्यरावश्री| हळगहळग ||२||
जराणरयरापरासश्रीग्रं लणेहदों भसकरावप | जराणरयरापरासश्रीग्रं वराचमग्रं भसकरावप |जराणरयरापरासश्रीग्रं पगसरावप | सकळ कराग्रंहरग्रं ||३||
जराणरयरास कररावरा उपकरार| जराणरयरास णझजवरावप शररर |जराणरयराचरा पराहरावरा ववचरार| कचैसरा आहणे ||४||
जराणरयराचणे सग्रंगतश्रीनप भिजरावप | जराणरयराचणे सग्रंगतश्रीनप णझजरावप |जराणरयराचणे सग्रंगतश्रीनप ररझरावप | वववरवववरदों ||५||
जराणरयरापरासश्रीग्रं गरावप गराणप | जराणरयरापरासश्रीग्रं वराजवणप |नरानरा आळराप भसकणप | जराणरयरापरासश्रीग्रं ||६||
जराणरयराचणे करासणेसश्री लरागरावप | जराणरयराचप औषध घ्यरावप |जराणतराग्रं सराग्रंगणेल तप कररावप | पथ्य आधश्रीग्रं ||७||
जराणरयरापरासश्रीग्रं पररक्षिरा भसकणप | जराणरयरापरासश्रीग्रं तराभलम करणप |जराणरयरापरासश्रीग्रं पबोहणप | अभ्यरासरावप ||८||
जराणतरा बबोलणेलणे तचैसप बबोलरावप | जराणतरा सराग्रंगणेल तचैसप चरालरावप |जराणरयराचप ध्यरान घ्यरावप | नरानरा पकररग्रं ||९||
जराणरयराच्यरा कथरा भसकराव्यरा| जराणरयराच्यरा यगककत समजराव्यरा |जराणरयराच्यरा गबोष्टर वववरराव्यरा| सकळ कराग्रंहरग्रं ०||
जराणरयराचणे पप च जराणरावणे| जराणरयराचणे पश्रीळ उकलरावणे |जराणतरा रराखणेल तचैसणे रराखरावणे| लबोक रराजश्री ||११||
जराणरयराचणे जराणरावणे पसग्रंग| जराणरयराचणे घ्यरावणे रग्रं ग |जराणरयराचणे स्फमतरचणे तरग्रं ग| अभ्यरासरावणे ||१२||
जराणरयराचरा सराक्षिणेप घ्यरावरा| जराणरयराचरा तकर्व जराणरावरा |जराणरयराचरा उल्लणेख समजरावरा| न बबोलतराग्रंचच ||१३||
जराणरयराचप धमतप
र्व ण| जराणरयराचप रराजकरारण |जराणरयराचप रनरपण| ऐकत जरावप ||१४||
जराणरयराचश्री कववरवप भसकरावश्रीग्रं| गद्यप पद्यप वबोळखरावश्री |मराधगयव
र्व चनप समजरावश्रीग्रं| अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||१५||
जराणरयराचप पराहरावणे पबग्रंद| जराणरयराचणे वचनभिणेद |जराणरयराचणे नरानरा सग्रंवराद| बरणे शबोधरावणे ||१६||
जराणरयराचश्री तश्रीक्षिणतरा| जराणरयराचश्री सहहष्णतरा |जराणरयराचश्री उदरारतरा| समजबोन घ्यरावश्री ||१७||
जराणरयराचश्री नरानरा कल्पनरा| जराणरयराचश्री दरघर्व सच
म नरा |जराणरयराचश्री वववग्रंचनरा| समजबोन घ्यरावश्री ||१८||
जराणरयराचरा कराळ सराथर्वक| जराणरयराचरा अध्यरारमवववणेक |जराणरयराचणे गण
ग अनणेक| आवघणेच घ्यरावणे ||१९||
जराणरयराचरा भिककतमरागर्व| जराणरयराचरा वचैरराग्ययबोग |जराणरयराचरा अवघरा पसग्रंग| समजबोन घ्यरावरा ||२०||
जराणरयराचप पराहरावप जरान| जराणरयराचप भसकरावप ध्यरान |जराणरयराचप समक्ष्म चचन्ह| समजबोन घरावप ||२१||
www.samarthramdas400.in 428
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

जराणरयराचप अभलप्तपण| जराणरयराचप ववदणे हलक्षिण |जराणरयराचप ब्रह्मवववरण| समजबोन घ्यरावप ||२२||
जराणतरा यणेक अग्रंतररारमरा| रयराचरा करायणे सराग्रंगरावरा महहमरा |ववद्यराकळरागगणसश्रीमरा| कबोणप कररावश्री ||२३||
परमणेश्वरराग्रंचणे गगणरानव
ग राद| अखग्रंड कररावरा सग्रंवराद |तणेणपकररतराग्रं आनग्रंद| उदग्रं ड हबोतबो ||२४||
परमणेश्वरप रनभमर्वलप तप | अखग्रंड दृष्टरस पडतप |वववरवववरदों समजरावप तप | वववणेककी जनश्रीग्रं ||२५||
कजतगकप कराग्रंहरग्रं रनमरार्वण जरालप | रततगकप जगदणे श्वरप रनभमर्वलप |रनमरार्वण वणेगळप कणेलप | पराहहजणे आधश्रीग्रं ||२६||
तबो रनमरार्वण करतबो जनरा| परर पराहदों जरातराग्रं हदसणेनरा |वववणेकबळप अनम
ग रानरा| आणश्रीत जरावरा ||२७||
रयराचप अखग्रंड लरागतराग्रं ध्यरान| कमपराळगपणप दणे तबो आशन |सवर्वकराळ सग्रंभिराषण| तदराग्रंशपचच कररावप ||२८||
ध्यरान धररनरा तबो अभिकत| ध्यरान धररल तबो भिकत |सग्रंसराररापरासगनश्री मक
ग त| भिकतराग्रंस करर ||२९||
उपरासनणेचणे सणेवटरग्रं| दणे वराग्रं भिकतराग्रं अखग्रंड भिणेटर |अवगभिवश्री जराणणेल गबोष्टर| परययराचश्री ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सवरजससांगतनरूपणनराम समरास दस
घ ररा ||२||१८. २

www.samarthramdas400.in 429
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास ततसररा : तनस्पहि

क मशकवण
||शशरराम ||
दल्
ग लभि शररररग्रं दल्
ग लभि आयगष्य| यराचरा करग्रं नयणे नरास |दरास म्हणणे सरावकरास| वववणेक कररावरा ||१||
न पराहरातराग्रं उरतम वववणेक| अवघरा हबोतबो अवववणेक |अवववणेकप पराणश्री रग्रं क| ऐसरा हदसणे ||२||
हप आपलप आपण कणेलप | आळसप उदरास नरागववलप |वराईट सग्रंगतश्रीनप बड
ग ववलप | दणे खत दणे खतराग्रं ||३||
ममखप
र्व णराचरा अभ्यरास जरालरा| बराष्कळपणप घरातलरा घरालरा |कराम चराग्रंडराळरा उहठलरा| तरणपणश्रीग्रं ||४||
ममखर्व आळसश्री आणण तरणरा| सवरारववषश्रीग्रं दचै न्यवराणरा |कराग्रंहरग्रं भमळणे नरा कबोणरा| करायणे म्हणरावप ||५||
जप जप पराहहजणे तप तप नराहरग्रं| अन्नवस्त्रि तप हह नराहरग्रं |उरतम गगण कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं| अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||६||
बबोलतराग्रं यणेनरा बचैसतराग्रं यणेनरा| पसग्रंग कराग्रंहरग्रंच कळणे नरा |शररर मन हप वळणे नरा| अभ्यरासराकडणे ||७||
भलहहणप नराहरग्रं वराचणप नराहरग्रं| पस
ग णप नराहरग्रं सराग्रंगणप नराहरग्रं |नणेमस्तपणराचरा अभ्यरास नराहरग्रं| बराष्कळपणप ||८||
आपणराग्रंस कराग्रंहरग्रंच यणेनरा| आणश्री भसकववलपहह मरानणेनरा |आपण वणेडरा आणण सज्जनरा| बबोल ठणे वश्री ||९||
अग्रंतरर यणेक बराहणे रर यणेक| ऐसरा जयराचरा वववणेक |परलबोकराचप सराथर्वक| कचैसप घडणे ||१०||
आपलरा सग्रंसरार नरासलरा| मनरामधप पस्तरावलरा |तरर मग अभ्यरास कणेलरा| पराहहजणे वववणेकराचरा ||११||
यणेकराग करग्रंरनयरा मन| बळप चच धररावप सराधन |यणेरनश्रीग्रं आळसराचप दशर्वन| हबोऊग्रंच नयणे ||१२||
अवगगण अवघणेचच सराग्रंडरावणे| उरतम गगण अभ्यरासरावणे |पबग्रंद पराठ कररत जरावप | जराड अथर्व ||१३||
पदपबग्रंद श्लबोकपबग्रंद| नरानरा धराटर मगदरा छिग्रं द |पसग्रंगजरानपचच आनग्रंद| हबोत आहणे ||१४||
कबोणणे पसग्रंगश्रीग्रं करायणे म्हणरावप | ऐसप समजबोन जराणरावप |उगप चच वराउगप भसणरावप | करासयरासश्री ||१५||
दस
ग ऱ्यराचप अग्रंतर जराणरावप | आदर दणे खबोन म्हणरावप |जप आठवणेल तप गरावप | हप मख
म प
र्व ण ||१६||
जयराचश्री जचैसश्री उपरासनरा| तप चच गरावप चगकरावणेनरा |ररागजरानरा तराळजरानरा| अभ्यरासरावप ||१७||
सराहहत सग्रंगश्रीत पसग्रंग मरानप | कररावश्रीग्रं कथपचश्रीग्रं घमशरानप |अथरारतर शवणमननप | कराढरत जरावप ||१८||
पराठ उदग्रं डचच असरावप | सवर्वकराळ उजळश्रीत जरावप |सराग्रंचगतलप गबोष्टरचप असरावप | स्मरण अग्रंतररग्रं ||१९||
अखग्रंड यणेकराग्रंत सणेवरावरा| गन्थमरात्रि धराग्रंडबोळरावरा |पचचत यणेईल तबो घ्यरावरा| अथर्व मनश्रीग्रं ||२०||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे तनस्पहि
क मशकवणतनरूपणनराम समरास ततसररा ||३||१८. ३
www.samarthramdas400.in 430
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास चचौररा : ददे हिदल

घ भ
र तनरूपण
||शशरराम ||
दणे ह्यराकररतराग्रं गणणेशपमजन| दणे ह्यराकररतराग्रं शरारदरावग्रंदन |दणे ह्यराकररतराग्रं गगर सज्जन| सग्रंत शबोतणे ||१||
दणे ह्यराकररतराग्रं कववरवप चरालतश्री| दणे ह्यराकररतराग्रं अधणेनप कररतश्री |दणे ह्यराकररतराग्रं अभ्यराभसतश्री| नरानरा ववद्यरा ||२||
दणे ह्यराकररतराग्रं गग्रंथलणेखन| नरानरा भलपश्रीवबोळखण |नरानरा पदराथर्वशबोधन| दणे ह्यराकररतराग्रं ||३||
दणे ह्यराकररतराग्रं मराहराग्रंजरानश्री| भसद्ध सराधग ऋषश्री मगनश्री |दणे ह्यराकररतराग्रं तश्रीथरार्वटणश्रीग्रं| कफरतश्री पराणश्री ||४||
दणे ह्यराकररतराग्रं शवण घडणे| दणे ह्यराकररतराग्रं मननश्रीग्रं पवराडणे |दणे ह्यराकररतराग्रं दणे हरग्रं आतगडणे| मगख्य परमरारमरा ||५||
दणे ह्यराकररतराग्रं कमर्वमरागर्व| दणे ह्यराकररतराग्रं उपरासनरामरागर्व |दणे ह्यराकररतराग्रं जरानमरागर्व| भिममग्रंडळश्रीग्रं ||६||
यबोगश्री वश्रीतररागश्री तरापसश्री| दणे ह्यराकररतराग्रं नरानरा सरायरासश्री ||दणे ह्यराकररतराग्रं आरमयरासश्री| पगटणप घडणे ||७||
यणेहलबोक आणण परलबोक| दणे ह्यराकररतराग्रं सकळ सराथर्वक |दणे हपववण रनरराथर्वक| सकळ कराग्रंहरग्रं ||८||
पगरश्चरणप अनगष्ठरानप | गबोरराग्रंजनप धमम्रपरानप |सश्रीतबोष्ण पग्रंचराग्नश्री सराधणप | दणे ह्यराकररतराग्रं ||९||
दणे ह्यराकररतराग्रं पगण्यसश्रीळ| दणे ह्यराकररतराग्रं परापश्री कणेवळ |दणे ह्यराकररतराग्रं अनगर्वळ| सगचचस्मग्रंत ||१०||
दणे ह्यराकररतराग्रं अवतरारर| दणे ह्यराकररतराग्रं वणेषधरारर |नरानरा बग्रंडप पराषराग्रंडप करर| दणे ह्यराकररतराग्रं ||११||
दणे ह्यराकररतराग्रं ववषयभिबोग| दणे ह्यराकररतराग्रं सकळ रयराग |हबोतश्री जरातश्री नरानरा रबोग| दणे ह्यराकररतराग्रं ||१२||
दणे ह्यराकररतराग्रं नवववधरा भिकतश्री| दणे ह्यराकररतराग्रं चतगववर्वधरा मगकतश्री |दणे ह्यराकररतराग्रं नरानरा यक
ग तश्री| नरानरा मतप ||१३||
दणे ह्यराकररतराग्रं दरानधमर्व| दणे ह्यराकररतराग्रं नरानरा वमर्व |दणे ह्यराकररतराग्रं पव
म क
र्व मर्व| म्हणतश्री जनश्रीग्रं ||१४||
दणे ह्यराकररतराग्रं नरानरा स्वराथर्व| दणे ह्यराकररतराग्रं नरानरा अथर्व |दणे ह्यराकररतराग्रं हबोईजणे वणेथ|
र्व आणश्री धन्य ||१५||
दणे ह्यराकररतराग्रं नरानरा कळरा| दणे ह्यराकररतराग्रं उणरा आगळरा |दणे ह्यराकररतराग्रं कजव्हराळरा| भिककतमरागरार्वचरा ||१६||
नरानरा सन्मरागर्वसराधनप| दणे ह्यराकररतराग्रं तगटतश्री बग्रंधनप |दणे ह्यराकररतराग्रं रनवणेदनप | मबोक्षि लराभिणे ||१७||
दणे हणे सकळरामधप उरतमग| दणे हरग्रं रराहहलरा आरमराररामग |सकळराग्रं घटरग्रं पर
ग षबोरतमग| वववणेककी जराणतश्री ||१८||
दणे ह्यराकररतराग्रं नरानरा ककीतर| अथवरा नरानरा अपककीतर |दणे ह्यराकररतराग्रं हबोतश्री जरातश्री| अवतरारमराभळकरा ||१९||
दणे ह्यराकररतराग्रं नरानरा भ्रम| दणे ह्यराकररतराग्रं नरानरा सग्रंभ्रम |दणे ह्यराचणेन उरतमबोरतम| भिबोचगतश्री पदप ||२०||
दणे ह्यराकररतराग्रं सकळ कराग्रंहरग्रं| दणे ह्यराववण कराग्रंहरग्रं नराहरग्रं |आरमरा ववरणे ठराई ठराई| नव्हतराच जचैसरा ||२१||
www.samarthramdas400.in 431
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

दणे हणे परलबोककीग्रंचप तरारग्रं| नरानरा गण

ग राग्रंचरा गण
ग रागर |नरानरा ररनराग्रंचरा ववचरार| दणे ह्यराचणेनश्री ||२२||
दणे ह्यराचणेन गरायणेनकळरा| दणे ह्यराचणेन सग्रंगश्रीतकळरा |दणे ह्यराचणेन अग्रंतकर्वळरा| ठराई पडणे ||२३||
दणे हणे ब्रह्मराग्रंडराचप फळ| दणे हणे दल्
ग लभिचच कणेवळ |परर यरा दणे ह्यरास रनवळ| उमजवरावप ||२४||
दणे ह्यराकररतराग्रं लहरानथबोर| कररतश्री आपल
ग रालणे व्यरापरार |रयराहहमधप लराहरानथबोर| ककतश्रीयणेक ||२५||
जणे जणे दणे हणे धरनश्री आलणे| तणे तणे कराग्रंहरग्रं करन गणेलणे |हररभिजनप परावन जरालणे| ककतश्रीयणेक ||२६||
अष्टधरा पकमतश्रीचप ममळ| सग्रंकल्परपचच कणेवळ |नरानरा सग्रंकल्पप दणे हणेफळ| घणेऊन आलप ||२७||
हररसग्रंकल्प मगळश्रीग्रं हबोतरा| तबोचच फळश्रीग्रं पराहरावरा आतराग्रं |नरानरा दणे ह्यराग्रंतररग्रं तरवतरा| शबोचधतराग्रं कळणे ||२८||
वणेलराचणे मळ
ग श्रीग्रं बश्रीज| उदकरप वणेलर समज |पढ
ग प फळरामधप बश्रीज| मगळश्रीग्रंच्यरा अग्रंशप ||२९||
मगळराकररतराग्रं फळ यणेतप| फळराकररतराग्रं ममळ हबोतप |यणेणपकररतराग्रं हबोत जरातप | भिममग्रंडळ ||३०||
असबो कराग्रंहरग्रं यणेक करणप | कचैसप घडणे दणे ह्यराववणप |दणे हणे सराथर्वककीग्रं लरावणप | म्हणणजणे बरप ||३१||
आरम्यराकररतराग्रं दणे हणे जरालरा| दणे ह्यराकररतराग्रं आरमरा तगलरा |उभिययबोगप उदग्रं ड चराभललरा| करायर्वभिराग ||३२||
चबोरन गगप्तरपप कररावप | तप आरमयरासश्री पडणे ठरावप |कतगरर्व व यराचणेन स्वभिरावप | सकळ कराग्रंहरग्रं ||३३||
दणे ह्यरामधप आरमरा असतबो| दणे हणे पमकजतराग्रं आरमरा तबोषतबो |दणे हणे पश्रीडडतराग्रं आरमरा क्षिबोभितबो| परयक्षि आतराग्रं ||३४||
दणे ह्यरावणेग्ळश्री पमजरा परावणेनरा| दणे ह्यराववण पमजरा फरावणेनरा |जनश्रीग्रं जनरादर्व न म्हणबोनश्री जनरा| सग्रंतगष्ट कररावप ||३५||
उदग्रं ड पगटलरा ववचरार| धमर्वस्थरापनरा तदनग्रंतर |तणेथपच पमजणेस अचधकरार| पण्
ग यशररररग्रं ||३६||
सगट भिजन करग्रं यणेतप| तरर ममखप
र्व ण आग्रंगश्रीग्रं लरागतप |गराढवरासश्री पकम जतराग्रं कळतप | करायणे रयरालरा ||३७||
पमज्य पमजणेसश्री अचधकरार| उगणेचच तबोषवरावणे इतर |दख
ग ऊग्रं नयणे कबोणराचप अग्रंतर| म्हणणजणे बरप ||३८||
सकळ जगदराग्रंतररग्रंचरा दणे व| क्षिबोभितरा रराहराव्यरा कबोठप ठराव |जनरावणेगळरा जनरास उपराव| आणश्रीक नराहरग्रं ||३९||
परमणेश्वरराचणे अनग्रंत गगण| मनगष्यप करायणे सराग्रंगरावश्री खमण |परग्रं तग अध्यरारमगग्रंथशवण| हबोतराग्रं उमजणे ||४०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे ददे हिदल
घ भ
र तनरूपणनराम समरास चचौररा ||४||१८. ४

www.samarthramdas400.in 432
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास परासांचवरा : करसां टपररीक्षरातनरूपण

||शशरराम ||
धरान्य उदग्रं ड मबोकजलप | परर रयरा मरापप नराहरग्रं भिकक्षिलप |वववरल्यववण तचैसप जरालप | पराणश्रीमरात्रिरासश्री ||१||
पराठ म्हणतराग्रं आवरणे नरा| पगसतराग्रं कराग्रंहरग्रंच कळणे नरा |अनगभिव पराहरातराग्रं अनगमरानरा-| मधप पडप ||२||
शबदररनप पररक्षिरावश्रीग्रं| परययराचश्रीग्रं पराहबोन घ्यरावश्रीग्रं |यणेर तणे अवघश्रीग्रं सराग्रंडरावश्रीग्रं| यणेककीकडणे ||३||
नरावरप आवघप सराग्रंडरावप | मग अनगभिवरास मराग्रंडरावप |सरार असरार यणेकचच कररावप | हप ममखप
र्व ण ||४||
लणेखकप कगळ समजवरावप | ककग्रं वरा उगप च वराचरावप |यणेणप दृष्टराग्रंतप समजरावप | कबोणश्रीग्रंतरर ||५||
जणेथप नराहरग्रं समजरावश्रीस| तणेथप आवघश्री कगसमगस |पगसदों जरातराग्रं वसवस| वकतरा करर ||६||
नरानरा शबद यणेकवहटलणे| पचश्रीतश्रीवश्रीण उपराव कणेलणे |परर तणे अवघणेचच वणेथर्व गणेलणे| फडपसग्रंगश्रीग्रं ||७||
पसणेवरर वचैरण घरातलप | तराग्रंतडश्रीनप जरातप वबोडडलप |तणेणप पश्रीठ बराररक आलप | हप तबो घडणेनरा ||८||
घराग्रंसरामरागप घराग्रंस घरातलरा| आवकराश नराहरग्रं चरावरायरालरा |अवघरा बबोकणरा भिररलरा| पगढप कचैसप ||९||
ऐकरा फडरनसश्रीचप लक्षिण| ववरग्रं ग जराऊग्रं नणेदर क्षिण |समस्तराग्रंचप अग्रंतशकणर्व| सराग्रंभिराळश्रीत जरावप ||१०||
समक्ष्म नरामप सगखप घ्यरावश्रीग्रं| रततगककीग्रं रपप वबोळखरावश्रीग्रं |वबोळखबोन समजवरावश्रीग्रं| शबोतयराग्रंसश्री ||११||
समशरा पगरतराग्रं सगखश्री हबोतश्री| शबोतणे अवघणे आनग्रंदतश्री |अवघणे क्षिणक्षिणरा वग्रंहदतश्री| गबोसराववयराग्रंसश्री ||१२||
समशरा परग तराग्रं वग्रंहदतश्री| समशरा न परग तराग्रं रनग्रंहदतश्री |गबोसराग्रंवश्री चचणचचण कररतश्री| कबोण्यरा हहशणेबप ||१३||
शध
ग सबोनप पराहबोन घ्यरावप | कसश्रीग्रं लराउनश्री तरावरावप |शवणमननप जराणरावप | परययरासश्री ||१४||
वचैद्यराचश्री पचचत यणेनरा| वणेथरा परतश्री हबोयणेनरा |आणश्री ररागणेजरावप जनरा| कबोण्यरा हहशणेबप ||१५||
खबोटप कबोठप चच चरालणेनरा| खबोटप कबोणरास मरानणेनरा |यराकरारणप अनम
ग रानरा| खरप आणरावप ||१६||
भलहहणप न यणेतराग्रं व्यरापरार कणेलरा| कराग्रंहरग्रं यणेक हदवस चराभललरा |पस
ग तरा सगरनश्रीस भिणेटलरा| तणेव्हराग्रं खबोटप ||१७||
सवर्व आवघप हहशणेबश्रीग्रं ठरावप | परयय सराक्षिश्रीनप बबोलरावप |मग सरग नश्रीसप करायणे कररावप | सराग्रंगरानरा कराग्रं ||१८||
स्वयणे आपणचच गग्रंगतणे| समजरावश्रीस कचैसणे हबोतणे |नणेणतराग्रं कबोणश्रीयणेक तणे| आपददों लरागतश्री ||१९||
बळप ववण यगद्धरास गणेलरा| तबो सवर्वस्वप नरागवलरा |शबद ठणे वरावरा कबोणरालरा| कबोण कचैसरा ||२०||
जणे पचश्रीतश्रीस आलप खरप | तप चच घ्यरावप अरयरादरप |अनगभिवप ववण जप उरतरप | तप फलकटप जराणरावश्रीग्रं ||२१||
www.samarthramdas400.in 433
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

भसकऊग्रं जरातराग्रं रराग चढणे | परग्रं तग पढ

ग प आदळ घडणे |खबोटरा रनश्चय तरारकराळ उडणे| लबोकरामधप ||२२||
खरप सराग्रंडगनश्री खबोटप घणेणप| भिकराधणेस करायणे उणप |तत्रिभिगवनश्रीग्रं नराररायणणे | न्यराय कणेलरा ||२३||
तबो न्यराय सराग्रंडडतराग्रं सणेवटरग्रं| अवघप जगचच लरागणे पराठठीग्रं |जनश्रीग्रं भिग्रंडभिराग्रंडदों हहग्रंपट
ग रग्रं| ककतश्री व्हरावप ||२४||
अन्यरायप बहगतराग्रंस परग वलप | हप दणे णखलप नरा ऐककलप |वणेडप उगप चच भिररग्रं भिरलप | असरयराचणे ||२५||
असरय म्हणणजणे तप चच पराप| सरय जराणरावप स्वरप |दबोहरग्रंमधप सराक्षिप| कबोणराचरा कररावरा ||२६||
मरायणेमधप बबोलणप चरालणप सराचप | मरायरा नस्तराग्रं बबोलणप कक चप |यराकरारणप रनशबदराचप | ममळ शबोधरावप ||२७||
वराच्यराग्रंश जराणबोरन सराग्रंडरावरा| लक्ष्यराग्रंश वववरबोन घ्यरावरा |यराकरारणप रनशबद मगळराचरा गबोवरा| आढळणे नरा ||२८||
अष्टधरा पकमतश्री पव
म प
र्व क्षि| सराग्रंडमन अलक्षिश्रीग्रं लरावरावप लक्षि |मननसश्रीळ परम दक्षि| तबोचच जराणणे ||२९||
नरानरा भिमस आणण कण| यणेकचच म्हणणप अपमराण |रस चबोवडडयरा कबोण| शराहराणरा सणेवश्री || ३०||
वपग्रंडश्रीग्रं रनरयरारनरय वववणेक| ब्रह्मराग्रंडश्रीग्रं सराररासरार अनणेक |सकळ शबोधमरनयराग्रं यणेक| सरार घ्यरावप ||३१||
मरायणेकररतराग्रं कबोणश्रीयणेक| अन्वय आणण वश्रीतरणे क |तणे मरायरा नस्तराग्रं वववणेक| कचैसरा कररावरा ||३२||
तरवप तरव सवर्व शबोधरावप | मराहराग्रंवराककीग्रं पवणेशरावप |आरमरनवणेदनप परावरावप | समराधरान ||३३||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे करसां टपररीक्षरातनरूपणनराम समरास परासांचवरा ||५||१८. ५

www.samarthramdas400.in 434
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सहिरावरा : उत्तमपघरुषतनरूपण

||शशरराम ||
नरानरा वस्त्रिप नरानरा भिमषणप | यणेणप शररर शग्रंघ
म रारणप |वववणेकप ववचरारप रराजकरणप | अग्रंतर शग्रंघ
म राररजणे ||११|
शररर सगग्रंदर सतणेज| वस्त्रिप भिमषणप कणेलणे सज्ज |अग्रंतररग्रं नस्तराग्रं च्यरातगयब
र्व श्रीज| कदरावप शबोभिरा न पवणे ||२||
तगग्रंड हप कराड कठबोर वचनश्री| अखग्रंड तबोलणे सराभभिमरानश्री |न्यराय नश्रीरत अग्रंतशकणर्गीं| घणेणरार नराहरग्रं ||३||
तऱ्हणे सश्रीघकबोपश्री सदरा| कदरावप न धरर मयरार्वदरा |रराजकरारण सग्रंवरादरा| भमळदोंचच नणेणप ||४||
ऐसप ललौंद बणेइमरानश्री| कदरावप सरय नराहरग्रं वचनश्रीग्रं |परापश्री अपस्मरार जनश्रीग्रं| रराक्षिणेस जराणरावप ||५||
समयरासराररखरा समयबो यणेनरा| नणेम सहसरा चलणेनरा |नणेम धररतराग्रं रराजकरारणरा| अग्रंतर पडणे ||६||
अरत सवर्वत्रि वजरार्ववप| पसग्रंग पराहबोन चरालरावप |हटरनगहरग्रं न पडरावप | वववणेककीग्रं पगरषप ||७||
बहगतचच कररतराग्रं हट| तणेथप यणेऊन पडणेल तट |कबोणश्रीयणेकराचरा सणेवट| जरालरा पराहहजणे ||८||
बरप ईश्वर आहणे सराभभिमरानश्री| ववशणेष तगळजराभिबोवरानश्री |परग्रं तग ववचरार पराहबोनश्री| करायर करणप ||९||
अखग्रंडचच सरावधरानरा| बहगत करायणे कररावश्री समचनरा |परग्रं तग कराग्रंहरग्रं यणेक अनगमरानरा| आणणलप पराहहजणे ||१०||
समथरार्वपरासश्रीग्रं बहगत जन| रराहहलरा पराहहजणे सराभभिमरान |रनश्चळ कररनयराग्रं मन| लबोक असतश्री ||११||
म्लणेच दज
ग न
र्व उदग्रं ड| बहगतराग्रं हदसराचप मराजलप बग्रंड |यराकराणर अखग्रंड| सरावधरान असरावप ||१२||
सकळकतरार्व तबो ईश्वर| तणेणप कणेलरा अग्रंचगकरारग्रं |तयरा पर ग षराचरा ववचरार| ववरळरा जराणणे ||१३||
न्यराय नश्रीरत वववणेक ववचरार| नरानरा पसग्रंगपकरार |पररकक्षिणप परराग्रंतर| दणे णप ईश्वरराचप ||१४||
मराहरायणेरन सरावधपणप | समई धराररष्ट धरणप |अदत म चच करायर्व करणप | दणे णप ईश्वरराचप ||१५||
यणेश ककीरतर्व पतराप महहमरा| उरतम गण
ग रासश्री नराहरग्रं सश्रीमरा |नराहरग्रं दस
ग रर उपमरा| दणे णप ईश्वरराचप ||१६||
दणे व ब्रह्मण आचरार ववचरार| ककतणेक जनरासश्री आधरार |सदरा घडणे परबोपकरार| दणे णप ईश्वरराचप ||१७||
यणेहलबोक परलबोक पराहराणप | अखग्रंड सरावधपणप रराहराणप |बहगत जनराचप सराहराणप | दणे णप ईश्वरराचप ||१८||
दणे वराचरा कचैपक्षि घणेणणे| ब्रह्मराणराचश्री चचग्रंतरा वराहराणप |बहग जनरासश्री पराळणप | दणे णप ईश्वरराचप ||१९||
धमर्वस्थरापनणेचणे नर| तणे ईश्वरराचणे अवतरार |जरालणे आहणे त पगढप हबोणरार| दणे णप ईश्वरराचप ||२०||
उरतम गगणराचरा गराहहक| तकर्व तश्रीक्षिण वववणेक |धमर्ववरासनरा पगण्यश्लबोक| दणे णप ईश्वरराचप ||२१||
www.samarthramdas400.in 435
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सकळ गण
ग राग्रंमधप सरार| तजववजरा वववणेक ववचरार |जणेणप पराववजणे पचैलपरार| अरत्रिपरत्रिश्रीग्रंचरा ||२२||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे उत्तमपरु
घ षतनरूपणनराम समरास सहिरावरा ||६||१८. ६

www.samarthramdas400.in 436
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सरातवरा : जनस्वभरावतनरूपण

||शशरराम ||
जनराचरा लरालचश्री स्वभिराव| आरग्रं भिश्रीग्रं म्हणतश्री दणे व |म्हणणजप मलरा कराग्रंहरग्रं दणे व| ऐसश्री वरासनरा ||१||
कराग्रंहरग्रंच भिकतश्री कणेलर नस्तराग्रं| आणश्री इरछितश्री पसन्नतरा |जचैसप कराग्रंहरग्रंच सणेवरा न कररतरा| स्वरामश्रीस मरागतश्री ||२||
कष्टप ववण फळ नराहरग्रं| कष्टप ववण रराज्य नराहरग्रं |कणेल्यराववण हबोत नराहरग्रं| सराध्य जनश्रीग्रं ||३||
आळसप कराम नरासतप | हप तदों परययरास यणेतप |कष्टराकडणे चगकराववतप | हरन जन ||४||
आधश्रीग्रं कष्टराचप दशग ख सबोभसरत| तणे पढ
ग प सगखराचप फळ भिबोचगतश्री |आधश्रीग्रं आळसप सगखरावतश्री| रयरासश्री पढ
ग प दशग ख ||५||
यणेहलबोक अथवरा परलबोक| दबोहहग्रंकडणे सराररखराच वववणेक |दरघर्व सच
म नणेचप कततगक| कळलप पराहहजणे ||६||
मणेळववतश्री रततगकप भिकक्षितश्री| तणे कठठीण कराळश्रीग्रं मरबोन जरातश्री |दरघर्व समचनणेनप वतर्वतश्री| तणेचच भिलणे ||७||
यणेहलबोककीग्रंचरा सग्रंचचतराथर्व| परलबोककीग्रंचरा परमराथर्व |सग्रंचचतप ववण वणेथ|
र्व जश्रीत मणेलप ||८||
यणेकदराग्रं मणेल्यरानप सगटणेनरा| पगन्हरा जन्मबोजन्मश्रीग्रं यरातनरा |आपणरास मरारर वराग्रंचववनरा| तबो आरमहरयराररा ||९||
परतजन्मश्रीग्रं आरमघरात| कबोणप कररावप गणश्रीत |यराकरारणप जन्ममरम य| कणेवश्री चगकणे ||१०||
दणे व सकळ कराग्रंहरग्रं कररतबो| ऐसप पराणश्रीमरात्रि बबोलतबो |रयराचणे भिणेटरचरा लराभि तबो| अकस्मरात जरालरा ||११||
वववणेकराचरा लराभि घडणे| जणेणप परमरारमरा ठराई पडणे |वववणेक पराहरातराग्रं सराग्रंपडणे| वववणेककीग्रं जनश्रीग्रं ||१२||
दणे व पराहरातराग्रं आहणे यणेक| परग्रं तग कररतबो अनणेक |रयरा अनणेकरास यणेक| म्हणदों नयणे ककीग्रं ||१३||
दणे वराचप कतगरर्व व आणण दणे व| कळलरा पराहहजणे अभभिपराव |कळल्यराववण ककतणेक जश्रीव| उगणेच बबोलतश्री ||१४||
उगणेच बबोलतश्री ममखप
र्व णप | शराहराणपण वराढरायराकरारणप |त्रिकग प्तलरागश्रीग्रं उपराव करणप | ऐसप जरालप ||१५||
जणेहरग्रं उदग्रं ड कष्ट कणेलणे| तणे भिराग्य भिबोगमन ठणे लणे |यणेर तणे बबोलतचच रराहहलणे| करग्रं टणे जन ||१६||
करग्रं ट्यराचप करग्रं ट लक्षिण| समजबोन जरातश्री ववचक्षिण |भिल्यराचप उरतम लक्षिण| करग्रं ट्यरास कळणे नरा ||१७||
रयराचश्री पचैसरावलर कगबगद्धश्री| तणेथप कक चश्री असणेल शगद्धश्री |कगबगद्धश्री तणेचच सगबगद्धश्री| ऐसश्री वराटणे ||१८||
मनगष्य शगद्धश्रीस सराग्रंडरावप | रयराचप करायणे खरप मरानरावप |जणेथप ववचरारराच्यरा नरावप | सगन्यराकरार ||१९||
ववचरारप यणेहलबोक परलबोक| ववचरारप हबोतसणे सराथर्वक |ववचरारप रनरयरारनरय वववणेक| पराहहलरा पराहहजणे ||२०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे जनस्वभरावतनरूपणनराम समरास सरातवरा ||७||१८. ७

www.samarthramdas400.in 437
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास आठवरा : असांतदर वतनरूपण

||शशरराम ||
ब्रह्म रनरराकरार रनश्चळ| आरम्यरास ववकरार चग्रंचळ |तयरास म्हणतश्री सकळ| दणे व ऐसप ||१||
दणे वराचरा ठरावचच लरागणेनरा| यणेक दणे व नणेमस्त कळणे नरा |बहगत दणे वश्रीग्रं अनम
ग रानणेनरा| यणेक दणे व ||२||
म्हणबोनश्री ववचरार असरावरा| ववचरारप दणे व शबोधरावरा |बहगत दणे वराग्रंचरा गबोवरा| पडदोंचच नयणे ||३||
दणे व क्षित्रिश्रीग्रं पराहहलरा| रयरासराररखरा धरातमचरा कणेलरा |पथ्म वश्रीमधप दग्रं डक चराभललरा| यणेणप ररतश्रीग्रं ||४||
नरानरा परतमरादणे वराग्रंचप ममळ| तबो हरा क्षित्रिदणे वचच कणेवळ |नरानरा क्षित्रिप भिममग्रंडळ| शबोधमन पराहरावप ||५||
क्षित्रिदणे व पराषराणराचरा| ववचरार पराहरातराग्रं तयराचरा |तग्रंत लरागलरा मगळराचरा| अवतरारराकडणे ||६||
अवतरारर दणे व सग्रंपलणे| दणे हणे धरनश्री वतर्मोन गणेलणे |रयराहमन थबोर अनगमरानलणे| ब्रह्मरा ववष्णग महणे श ||७||
रयरा रतहर दणे वराग्रंस ज्यराचश्री सरतरा| तबो अग्रंतररारमराचच पराहरातराग्रं |कतरार्व भिबोकतरा तरवतरा| पतक्षि आहणे ||८||
यगगरानयगगप रतन्हर लबोक| यणेकचच चरालवश्री अनणेक |हरा रनश्चयराचरा वववणेक| वणेदशरास्त्रिश्रीग्रं पराहरावरा ||९||
आरमरा वतर्वववतबो शररर| तबोचच दणे व उरतरबोरतर |जराणश्रीवरपप कभळवर| वववणेकप वतर्ववश्री ||१०||
तबो अग्रंतदर व चगकतश्री| धराग्रंवरा घणेऊन तश्रीथरार्व जरातश्री |पराणश्री बरापगडणे कष्टतश्री| दणे वरास नणेणतराग्रं ||११||
मग ववचराररतश्री अग्रंतशकणर्गीं| जणेथप तणेथप धदोंडरा पराणश्री |उगप चच वणवण हहग्रंडबोरन| करायणे हबोतप ||१२||
ऐसरा ज्यरासश्री ववचरार कळलरा| तणेणप सरसग्रंग धररलरा |सरसग्रंगप दणे व सराग्रंपडलरा| बहगत जनरासश्री ||१३||
ऐसश्रीग्रं हणे वववणेकराचश्रीग्रं करामप | वववणेककी जराणतश्रील नणेमप |अवववणेककी भिगललणे भ्रमप | रयराग्रंस हप कळणे नरा ||१४||
अग्रंतरवणेधश्री अग्रंतर जराणणे| बराहणे रमगदरा कराग्रंहरग्रंच नणेणप |म्हणबोन वववणेककी शराहणणे| अग्रंतर शबोचधतश्री ||१५||
वववणेकपववण जबो भिराव| तबो भिरावचच अभिराव |मगखस्
र्व य परतमरा दणे व| ऐसप वचन ||१६||
पराहरात समजत सणेवटरा गणेलरा| तबोचच वववणेककी भिलरा |तरवप सराग्रंडगनश्री परावलरा| रनरग्रं जनश्रीग्रं ||१७||
आरणे जप आकराररासश्री यणेतप| तप अवघपच नरासबोन जरातप |मग गल्बल्यरावणेगळप तप | परब्रह्म जराणरावप ||१८||
चग्रंचळ दणे व रनश्चळ ब्रह्म| परब्रह्मश्रीग्रं नराहरग्रं भ्रम |परययजरानप रनभ्रम| हबोईजणेतप ||१९||
पचश्रीतश्रीववण जप कणेलप | तप तप अवघप वणेथर्व गणेलप |पराणश्री कष्टकष्टदोंचच मणेलप| कमर्वकचराटप ||२०||
कमरार्ववणेगळप न व्हरावप | तरर दणे वरास करासयरा भिजरावप |वववणेककी जराणतश्री स्वभिरावप | ममखर्व नणेणणे ||२१||

www.samarthramdas400.in 438
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

कराग्रंहरग्रं अनम
ग रानलप ववचरारप | दणे व आहणे जगदराग्रंतरप |सगगणराकररतराग्रं रनधरार्वरप| रनगगण
र्व पराववजणे ||२२||
सगगण पराहरातराग्रं मगळरास गणेलरा| सहजचच रनगगण
र्व परावलरा |सग्रंगरयरागप मबोकळरा जरालरा| वस्तगरप ||२३||
परमणेश्वररग्रं अनस
ग ग्रंधरान| लराववतराग्रं हबोईजणे परावन |मगख्य जरानपचच ववजरान| पराववजणेतप ||२४||
ऐसश्रीग्रं हणे वववणेकराचश्रीग्रं वववणर| पराहरावश्रीग्रं सचग चत अग्रंतशकणर |रनरयरारनरय वववणेकशवणप | जगदबोधरार || २५||
इतत शशदरासबबोधदे गरु
घ मशष्यससांवराददे असांतदर वतनरूपणनराम समरास आठवरा ||८||१८. ८

www.samarthramdas400.in 439
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास नववरा : तनदरातनरूपण

||शशरराम ||
वग्रंदरम नयराग्रं आहदपगरष| बबोलदों रनदणे चरा ववळरास |रनदरा आभलयराग्रं सरावकरास| जराणरार नराहरग्रं ||१||
रनदणे नप व्यरावपलर करायरा| आळस आग्रंग मबोडणे जराग्रंभियरा |तणेणपकररतराग्रं बचैसरावयरा| धश्रीर नराहरग्रं ||२||
कडकडराग्रं जराग्रंभियरा यणेतश्री| चटचटराग्रं चटकयरा वराजतश्री |डकडकराग्रं डगकल्यरा दणे तश्री| सरावकरास ||३||
यणेकराचणे डबोळणे झराग्रंकतश्री| यणेकराचणे डबोळणे लरागतश्री |यणेक तणे वचकबोन पराहरातश्री| चहगग्रंकडणे ||४||
यणेक उलथबोन पडडलणे| रतहरग्रं ब्रह्मववणणे फबोडडलणे |हगडकराचणे टगकडणे जरालणे| सगधश्री नराहरग्रं ||५||
यणेक टप कबोन बचैसलणे| तणेथपचच घबोरदों लरागलणे |यणेक उतराणणे पसरलप | सरावकरास ||६||
कबोणश्री मगकगरडश्री घराभलतश्री| कबोणश्री करानवडप रनजतश्री |कबोणश्री चक्रकीग्रं कफरतश्री| चहगग्रंकडणे ||७||
यणेक हरात हरालववतश्री| यणेक परायणे हरालववतश्री |यणेक दराग्रंत खरातश्री| ककर्वरराटप ||८||
यणेकराग्रंचश्रीग्रं वस्त्रिप रनघबोरन गणेलरग्रं| तणे नरागवश्रीग्रंच लबोळदों लरागलरग्रं |यणेकराचश्रीग्रं मगग्रंडरासश्रीग्रं गडबडलरग्रं| चहगग्रंकडणे ||९||
यणेक रनजणेलरग्रं अव्यरावणेस्तप | यणेक हदसतश्री जचैसश्रीग्रं पणेतणे |दराग्रंत पसरनश्री जचैसश्रीग्रं भिमतप| वराईट हदसतश्री ||१०||
यणेक वबोसणतचच उहठलणे| यणेक अग्रंधराररग्रं कफरदों लरागलणे |यणेक जराऊन रनजणेलणे| उकरड्यरावरर ||११||
यणेक मडककीग्रं उतररतश्री| यणेक भिबोई चराग्रंचपतश्री |यणेक उठबोन वराटरा लरागतश्री| भिलतश्रीकडणे ||१२||
यणेक पराणश्री वबोसणरातश्री| यणेक फग्रंग दफग्रंग ददों रडतश्री |यणेक खदखदराग्रं हरासतश्री| सरावकरास ||१३||
यणेक हराकरा मरारग्रं लरागलणे| यणेक बदोंबभलत उहठलणे |यणेक वचकबोन रराहहलणे| आपल
ग णे ठराई ||१४||
यणेक क्षिणक्षिणरा खरग डतश्री| यणेक डबोई खराजववतश्री |यणेक कढदों लरागतश्री| सरावकरास ||१५||
यणेकराच्यरा लराळरा गळराल्यरा| यणेकराच्यरा वपकरा सराग्रंडल्यरा |यणेककीग्रं लघश
ग ग्रंकरा कणेल्यरा| सरावकरास ||१६||
यणेक रराउत सबोडडतश्री| यणेक कपर्वट ढप कर दणे तश्री |यणेक खराग्रंकरनश्री थग्रंकग कतश्री| भिलतश्रीकडणे ||१७||
यणेक हरागतश्री यणेक वबोककतश्री| यणेक खदोंककतश्री यणेक भसग्रंककतश्री |यणेक तणे पराणश्री मरागतश्री| रनदसऱ्ग यरा स्वरप ||१८||
यणेक दस्
ग वप्नप रनबज
गर्व लणे| यणेक सगस्वप्नप सग्रंतबोषलणे |यणेक तणे गराढमगढर पडडलणे| सगषकग प्तमधप ||१९||
इकडणे उजणेडरायरा जरालप | कबोण्हरग्रं पढणप आरग्रं भभिलप |कबोणश्रीग्रं परातस्मरराभम मराग्रंडडलप | हररककतर्वन ||२०||
कबोणश्रीग्रं आठववल्यरा ध्यरानममरतर्व| कबोणश्री यणेकराग्रंतश्रीग्रं जप कररतश्री |कबोणश्री पराठराग्रंतर उजभळतश्री| नरानरा पकरारप ||२१||
www.samarthramdas400.in 440
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

नरानरा ववद्यरा नरानरा कळरा| आपलराल्यरा भसकतश्री सकळरा |तरानमरानप गरायणेनकळरा| यणेक गरातश्री ||२२||
मरागप रनदरा सग्रंपलर| पढ
ग प जरागत
म श्री पराप्त जरालर |वणेवसराई बद्ध
ग श्री आपल
ग र| पणेररतणे जरालणे ||२३||
जरातरा तरवप सराग्रंडमन पळरालरा| तगयरपचैभलकडणे गणेलरा |आरमरनवणेदनप जरालरा| ब्रह्मरप ||२४||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे तनदरातनरूपणनराम समरास नववरा ||९||१८. ९

www.samarthramdas400.in 441
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दहिरावरा : शबोतराअवलक्षणतनरूपण

||शशरराम ||
कबोणश्रीयणेकरा करायरार्वचरा सराक्षिप| कराग्रंहरग्रं तऱ्हर घडणे ववक्षिणेप |कराळ सराहणे तप आपप आप| हबोत जरातप ||१||
करायर्वभिराग हबोत चराभललरा| तणेणप पराणश्री शबोक जरालरा |ववचरारहह सगचदों लरागलरा| हदवसपहदवस ||२||
कबोणश्रीयणेक पराणश्री जन्मरासश्री यणेतबो| कराग्रंहरग्रं तऱ्हर कराळ सराहणे हबोतबो |दशग खराउपरर सगख दणे तबो| दणे व कमपराळगपणप ||३||
अवघराचच कराळ जरर सजणे| तरर अवघणेचच हबोतश्री रराजणे |कराग्रंहरग्रं सजणे कराग्रंहरग्रं न सजणे| ऐसप आहणे ||४||
यणेहलबोक अथवरा परलबोक| सराधतराग्रं कबोणश्रीयणेक वववणेक |अदत
म हबोयणे स्वराभिराववक| दणे णप ईश्वरराचप ||५||
ऐकल्यराववण कळलप | भशकववल्यराववण शहराणपण आलप |दणे णखलप नरा ऐककलप | भिममग्रंडळश्रीग्रं ||६||
सकळ कराग्रंहरग्रं ऐकतराग्रं कळणे | कळतराग्रं कळतराग्रं वकम रत रनवळणे |नणेमस्त मनरामधप आकळणे | सराररासरार ||७||
शवण म्हणणजणे ऐकरावप | मनन म्हणणजणे मनश्रीग्रं धररावप |यणेणप उपरायप स्वभिरावप | त्रियलबोकय चरालणे ||८||
शवणराआड ववक्षिणेप यणेतश्री| नरानरा कजनस सराग्रंगबो ककतश्री |सरावध असतराग्रं परयय यणेतश्री| सकळ कराग्रंहरग्रं ||९||
शवणश्रीग्रं लबोक बचैसलणे| बबोलतराग्रं बबोलतराग्रं यणेकराग जरालणे |रयराउपरर जणे नमतन आलणे| तणे यणेकराग नव्हणे तश्री ||१०||
मनगष्य बराहणे र हहग्रंडबोनश्री आलप | नरानरा पकराररचप ऐककलप |उदग्रं ड गलबलमग्रं लरागलप | उगप असणेनरा ||११||
पसग्रंग पराहबोन चरालतश्री| ऐसणे लबोक थबोडणे असतश्री |शवणश्रीग्रं नरानरा ववक्षिणेप हबोतश्री| तणे हणे ऐकरा ||१२||
शवणश्रीग्रं बचैसलणे ऐकरायरा| अडदों लरागलरसप करायरा |यणेतश्री कडकडराग्रं जराग्रंभियरा| रनदराभिरप ||१३||
बचैसलणे सचग चत कररन मनरा| परर तप मनचच ऐकणेनरा |मरागप हबोतप ऐककलप नरानरा| तप चच धरनश्री बचैसलप ||१४||
तरपर कणेलप शररर| परर मनरामधप आणश्रीक ववचरार |कल्पनरा कल्पश्री तबो ववस्तरार| ककतश्री म्हणतरन सराग्रंगरावरा |१५||
जप जप कराग्रंहरग्रं शवणश्रीग्रं पडडलप | रततगकप समजबोन वववरलप |तररच कराग्रंहरग्रं सराथर्वक जरालप | रनरपणश्रीग्रं ||१६||
मन हदसतप मराग्रं धररावप | ज्यराचप रयरानप आवररावप |आवरन वववणेकप धरवप | अथरारतररग्रं ||१७||
रनरपणश्रीग्रं यणेऊन बचैसलरा| परर तबो उदग्रं ड जणेऊन आलरा |बचैसतराग्रंच करासराववस जरालरा| तष
म राक्रराग्रंत||१८||
आधश्रीग्रं उदक आणववलप | घळघळराग्रं उदग्रं ड घणेतलप |तणेणप मळमळग्रंम लरागलप | उठबोनश्री गणेलरा ||१९||
कपर्वट ढप कर उचकयरा दणे तश्री| वराररा सरतराग्रं मबोठठी फकजतश्री |क्षिणक्षिणरा उठबोनश्री जरातश्री| लघश
ग ग्रंकणेसश्री ||२०||
हदशणेनप करासराववस कणेलरा| आवघपचच सराग्रंडमन धराग्रंववलरा |रनरपणपसग्रंगश्रीग्रं रनघबोन गणेलरा| अखग्रंड ऐसरा ||२१||
www.samarthramdas400.in 442
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

दृष्टराग्रंतश्री कराग्रंहरग्रं अपव

म र्व आलप | अग्रंतशकणर्व तणेथपचच रराहहलप |कबोठवरर करायणे वराचचलप | कराग्रंहरग्रं कळणे नरा ||२२||
रनरपणश्रीग्रं यणेऊन बचैसलरा| तबो ववग्रंचगवप फणकराववलरा |कचैचप रनरपण जरालरा| करासराववस ||२३||
पबोटरामधप रतडडक उहठलर| पराठठीमधप करक भिरलर |चरालक चचखल्यरा पळ
ग श्री जरालर| बचैसवणेनरा ||२४||
वपसबोळरा चराऊन पळरालरा| तणेणप पराणश्री दश्ग चश्रीत जरालरा |कबोणप नणेटप गल्बलरा कणेलरा| तणेथपचच धरावप ||२५||
ववषइ लबोक शवणश्रीग्रं यणेतश्री| तणे बरायणेकराग्रंकडणेच पराहरातश्री |चबोरटणे लबोक चबोरन जरातश्री| परादरक्षिरा ||२६||
हबोयणे नव्हणे वरादवणेवराद| तणेणप उदग्रं ड जरालरा खणेद |भसव्यरा गराळश्री अपमराद| हबोतराग्रं चगकलरा ||२७||
कबोणश्री रनरपणश्रीग्रं बचैसतश्री| सरावकस गबोष्टर लराववतश्री |हररदरास तणे रप रप कररतश्री| पबोटरासराठठीग्रं ||२८||
बहगत जराणतणे भमळरालणे| यणेकरापढ ग प यणेक बबोलणे |लबोकराग्रंचणे आशयणे रराहहलणे| कबोण जराणणे ||२९||
मराझप हबोयणे तगझप नव्हणे | ऐसश्री अखग्रंड जयरास सवणे |न्यरायणे नश्रीरत सराग्रंडमन धरावणे| अन्यरायराकडणे ||३०||
आपल्य थबोरपणरासराठठीग्रं| अच्यरावराच्यरा तदोंड वपटर |न्यरायणे नराहरग्रं तणे सणेवटरग्रं| परम अन्यराई ||३१||
यणेकणेकडणे अभभिमरान उठणे | दस
म रणे कडणे उदग्रं ड पणेटणे |ऐसणे शबोतणे खरणे खबोटणे | कबोण जराणणे ||३२||
म्हणबोन जराणतणे ववचक्षिण| तप आधश्रीग्रंच धररतश्री नणेणणेपण |ममखर्व टबोणपरा आपण| कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं ||३३||
आपणराहमन दणे व थबोर| ऐसरा जयरास कळलरा ववचरार |सकळ कराग्रंहरग्रं जगदराग्रंतर| तणेहहग्रं रराखरावप ||३४||
सभिणेमधप कळहबो जरालरा| शबद यणेतबो जराणरयरालरा |अग्रंतरप रराखदों नराहरग्रं भसकलरा| कचैसरा यबोगश्री| ३५||
वचैर कररतराग्रं वचैरचच वराढणे | आपणरास दशग ख भिबोग्णप घडणे |म्हणबोरन शराहराण्यराचणे कगकडणे| कळदों आलप ||३६||
अखग्रंड आपणरा सराग्रंभिभळतश्री| क्षिगल्लकपण यणेऊग्रं नणेहदतश्री |थबोर लबोकराग्रंस क्ष्मरा शराग्रंरत| अगरय करणप ||३७||
अवगगणरापरासश्रीग्रं बचैसलरा गगणश्री| आवगगण कळतबो ततक्षिणश्रीग्रं |वववणेककी पगरषराचश्री करणश्री| वववणेकप हबोतणे ||३८||
उपरायणे पररयरायणे दरघर्व पणेरन| वववणेकबळप नरानरा यणेरन |कररल तयराचप महहमरान| तबोचच जराणणे ||३९||
दज
ग न
र्व श्रीग्रं वणेवदरन घणेतलरा| बराश्कळ लबोककीग्रं घसररलरा |वववणेकरापरासमन चणेवलरा| वववणेककी कचैसरा ||४०||
न्यरायणे पररयरायणे उपरायणे| ममखरार्वस हप कळणे करायणे |ममखरार्वकररतराग्रं चचवडरा हबोयणे| मज्यरालसश्रीचरा ||४१||
मग तणे शराहराणणे नश्रीट कररतश्री| स्वयप सराहबोन सराहववतश्री |स्वयप करन करववतश्री| लबोकराग्रंकरवश्रीग्रं ||४२||
पथ्
म वश्रीमधप उदग्रं ड जन| जनरामधप असतश्री सज्जन |जयराग्रंकररतराग्रं समराधरान| पराणश्रीमरात्रिरासश्री ||४३||
तबो मनबोगतराग्रंचश्रीग्रं आग्रंगप जराणणे| मरान पसग्रंग समयणे जराणणे |सग्रंतप्तरालरागश्रीग्रं रनवऊ जराणणे| नरानरा पकरारप ||४४||

www.samarthramdas400.in 443
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

ऐसरा तबो जराणतरा लबोक| समथर्व तयराचरा वववणेक |तयराचप करणप कराग्रंहहग्रं यणेक| जनरास कळणे नरा ||४५||
बहगत जनरास चरालवश्री| नरानरा मग्रंडळप हरालवश्री |ऐसश्री हणे समथर्वपदवश्री| वववणेकप हबोतणे ||४६||
वववणेक एकराग्रंतश्री कररावरा| जगदरश धरारणणेनप धररावरा |लबोक आपलरा आणश्री पररावरा| म्हणदोंचच नयणे ||४७||
यणेकराग्रंतश्री वववणेक ठराई पडणे| यणेकराग्रंतश्रीग्रं यणेरन सराग्रंपडणे |यणेकराग्रंतश्रीग्रं तकर्व वरावडणे| ब्रह्मराग्रंडगबोळश्रीग्रं ||४८||
यणेकराग्रंतश्री स्मरण कररावप | चगकलप रनधरान पडणे ठरावप |अग्रंतररारम्यरासररसप कफररावप | कराग्रंहरग्रं तरर ||४९||
जयरास यणेकराग्रंत मरानलरा| अवघ्यरा आधश्रीग्रं कळणे रयरालरा |रयरावणेगळप वडडलपणरालरा| ठरावचच नराहरग्रं ||५०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे शबोतराअवलक्षणतनरूपणनराम समरास दहिरावरा ||१०||१८. १०
||दशक अठररावरा समराप्त ||
||समरर ररामदरासरासांचरा दरासबबोध दशक १९ ||

www.samarthramdas400.in 444
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||दशक एकबोणणसरावरा : मशकवण ||१९||

समरास पहहिलरा : लदेरनकक्रयरातनरूपण
||शशरराम ||
ब्रराह्मणप बराळबबोध अक्षिर| घडसगनश्री कररावप सग्रंगदर |जप दणे खतराग्रंचच चतगर| समराधरान परावतश्री ||१||
वराटबोळप सरळप मबोकळप | वबोतलप मसश्रीचप कराळप |कगळकगळश्रीत वळश्री चराभलल्यरा ढराळप | मगकतमराळरा जचैशरा ||२||
अक्षिरमरात्रि रततगकप नश्रीट| नणेमस्त पचैस करानणे नश्रीट |आडव्यरा मरात्रिरा रयरा हह नश्रीट| आकर्वग लरग्रं वणेलराग्रंड्यरा ||३||
पहहलप अक्षिर जप कराहढलप | गग्रंथ सग्रंपणेतदों पराहरात गणेलप |यणेकरा टराग्रंकपचच भलहहलप | ऐसप वराटणे ||४||
अक्षिरराचप कराळणे पण| टराग्रंकराचप ठबोसरपण |तचैसचप च वळण वराग्रंकराण| सराररखपचच ||५||
वबोळश्रीस वबोळश्री लरागणेनरा| आकगर्वलर मरात्रिरा भिणेदरनरा |खराभललणे वबोळश्रीस स्पशरनरा| अथवरा लग्रंबराक्षिर ||६||
परान भशषरानप रणे खराटरावप | रयरावरर नणेमकचच ल्यराहरावप |दरग र जवळश्री न व्हरावप | अग्रंतर वबोळश्रीग्रंचणे ||७||
कबोठप शबोधरासश्री आडणेनरा| चगककी पराहरातराग्रं सराग्रंपडणेनरा |गरज कणेलर हप घडणेनरा| लणेखकरापरासगनश्री ||८||
ज्यराचप वय आहणे नमतन| रयरानप ल्यराहरावप जपबोन |जनरासश्री पडणे मबोहन| ऐसप कररावप ||९||
बहग बराररक तरणपणश्रीग्रं| करामरा नयणे म्हरातरारपणश्रीग्रं |मध्यस्त भलहहण्यराचश्री करणश्री| कणेलर पराहहजणे ||१०||
भिदोंवतप स्थळ सबोडमन द्यरावप | मधपचच चमचभमत ल्यराहरावप |करागद झडतराग्रंहह झडरावप | नलगणेचच अक्षिर ||११||
ऐसरा गग्रंथ जपबोनश्री ल्यराहरावरा| पराणश्री मरात्रिरास उपजणे हणे वरा |ऐसरा पगरष तबो पराहरावरा| म्हणतश्री लबोक ||१२||
करायरा बहगत कष्टवरावश्री| उरकट ककीरतर्व उरवरावश्री |चटक लराउनश्री सबोडरावश्री| कराग्रंहरग्रं यणेक || १३||
घट्य करागद आणरावणे| जपबोन नणेमस्त खळरावणे |भलहहण्यराचणे सरामणे असरावणे| नरानरापरर ||१४||
सगऱ्यरा करातऱ्यरा जरागराईत| खळश्री घदोंटराळप तरागराईत |नरानरा सगरग्रंग भमचशत| जराणबोरन घ्यरावप ||१५||
नरानरा दणे सश्रीचणे बर आणरावणे| घटर बराररक सरळणे घ्यरावणे |नरानरा रग्रं गराचणे आणरावणे| नरानरा कजनसश्री ||१६||
नरानरा कजनसश्री टराग्रंकतबोडणश्री| नरानरा पकरारप रणे खराटणश्री |चचत्रिववचचत्रि करणश्री| भससपलबोळ्यरा ||१७||
हहग्रंगगळ सग्रंगहरग्रं असरावणे| वळलणे आभळतणे पराहबोन घ्यरावणे |सबोपप भभिजउनश्री वराळवरावणे| सग्रंगह मसश्रीचणे ||१८||
तगटर इरतशयरा करराव्यरा| बग्रंदरर फळ्यरा घबोटराव्यरा |नरानरा चचत्रिश्रीग्रं चचतरारराव्यरा| उग्रं च चचत्रिप ||१९||
www.samarthramdas400.in 445
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

नरानरा गबोप नरानरा बरासनप| मणेणकरापडप भसग्रंदरग वणप |पणेट्यरा कगलगपप जपणप | पस्
ग तकराकरारणप ||२०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे लदेरनकक्रयरातनरूपणनराम समरास पहहिलरा ||१||१९. १

www.samarthramdas400.in 446
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दस
घ ररा : वववरणतनरूपण
||शशरराम ||
मरागराग्रं बबोभललणे लणेखनभिणेद| आतराग्रं ऐकरा अथर्वभिणेद |नरानरा पकराररचणे सग्रंवराद| समजबोन घ्यरावणे ||१||
शबदभिणेद अथर्वभिणेद| मगदराभिणेद पबग्रंधभिणेद |नरानरा शबदराचणे शबदभिणेद| जराणबोनश्री पराहरावणे ||२||
नरानरा आशग्रंकरा परयबोरतरप | नरानरा पचचत सराक्षिरारकरारप |जणेणप कररतराग्रं जगदराग्रंतरप | चमरकरारतश्री ||३||
नरानरा पमवप
र्व क्षि भसद्धराग्रंत| परययबो पराहरावरा नणेमस्त |अनगमरानराचणे खस्तवणेस्त| बबोलदोंचच नयणे ||४||
पवकम रत अथवरा रनवरम तश्री| पचचतश्रीववण अवघश्री भ्रराग्रंतश्री |गलग्रंग्यराग्रंमधश्रील जगज्जबोरत| चणेतणेल कबोठप ||५||
हणे त समजबोन उरतर दणे णप| दस
ग ऱ्यराचणे जश्रीवश्रीचप समजणप |मगख्य चरातगयरार्वचश्रीग्रं लक्षिणप | तप हप ऐसश्रीग्रं ||६||
चरातगयवर वण खटपट| तणे ववद्यराहद फलकट |सभिणेमधप आटघराट| समराधरान कचैचप ||७||
बहगत बबोलणप ऐकरावप | तणेथप मबोन्यचच धररावप |अल्पचचन्हप समजरावप | जगदराग्रंतर ||८||
बराष्कळरामधप बचैसबो नयणे| उद्धटराभसग्रं तग्रंडदों नयणे |आपणराकररतराग्रं खग्रंडदों नयणे| समराधरान जनराचप ||९||
नणेणतपण सबोडमग्रं नयणे| जराणपणप फगगबो नयणे |नरानरा जनराचप हृदयणे| मद
म शबदप उकलरावप ||१०||
पसग्रंग जराणरावरा नणेटकरा| बहगतराग्रंसश्री जराजग घणेऊ नकरा |खरप असतराग्रंचच नरासकरा| फड हबोतबो ||११||
शबोध घणेतराग्रं आळसदों नयणे| भ्रष्ट लबोककीग्रं बचैसदों नयणे |बचैसलप तरर टराकग्रंम नयणे| भमथ्यरा दबोष ||१२||
अग्रंतर आतरार्वचप शबोधरावप | पसग्रंगश्रीग्रं थबोडप चच वराचरावप |चटक लराउनश्री सबोडरावप | भिल्यरा मनष्ग यरासश्री ||१३||
मज्यरालसश्रीग्रंत बचैसदों नयणे| समरारराधनणेसश्री जराऊग्रं नयणे |जरातराग्रं यणेळश्रीलवराणप हबोयणे| कजणप आपल
ग प ||१४||
उरतम गगण पगटवरावणे| मग भिलरयरासश्री बबोलतराग्रं फरावणे |भिलणे पराहबोन कररावणे| शबोधमन भमत्रि ||१५||
उपरासनणेसराररखप बबोलरावप | सवर्व जनराभस तबोषवरावप |सगट बरप पण रराखरावप | कबोण्हरयणेकरासश्री ||१६||
ठराई ठराई शबोध घ्यरावरा| मग गरामश्रीग्रं पवणेश कररावरा |पराणश्रीमरात्रि बबोलवरावरा| आप्तपणप ||१७||
उग्रं च नश्रीच म्हणदों नयणे| सकळराग्रंचप रनववरावप हृदयणे |अस्तमरानश्रीग्रं जराऊग्रं नयणे| कबोठप तऱ्हर ||१८||
जगरामधप जगभमत्रि| कजव्हणे परासश्रीग्रं आहणे सत्रि
म |कबोठप तऱ्हर सरपरात्रि| शबोधमन कराढरावप ||१९||
कथरा हबोतश्री तणेथप जरावप | दरग र दरनरासराररखप बचैसरावप |तणेथश्रील सकळ हरद घ्यरावप | अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||२०||
तणेथप भिलणे आडळतश्री| व्यरापरा तणे हह कळदों यणेतश्री |हळगहळग मग्रंदगतश्री| ररग कररावरा ||२१||
www.samarthramdas400.in 447
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

सकळरामधप ववशणेष शवण| शवणराहगनश्री थबोर मनन |मननप हबोयणे समराधरान| बहगत जनराचप ||२२||
धमतप
र्व णप सकळ जराणरावप अग्रंतररग्रं अग्रंतर बराणरावप |समजल्यराववण भसणरावप | करासयरासश्री ||२३||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे वववरणतनरूपणनराम समरास दस
घ ररा ||२||१९. २

www.samarthramdas400.in 448
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास ततसररा : करसां टलक्षणतनरूपण

||शशररामसमरर ||
सचग चत करनश्री अग्रंतशकणर्व| ऐकरा करग्रं टलक्षिण |हप रयराचगतराग्रं सदणे वलक्षिण| आग्रंगश्रीग्रं बराणप ||१||
परापराकररतराग्रं दररद पराप्त| दररदप हबोयणे परापसग्रंचचत |ऐसपचच हबोत जरात| क्षिणक्षिणरा ||२||
यराकरारणप करग्रं टलक्षिणप | ऐकबोनश्री रयरागचच करणप |म्हणणजणे कराग्रंहरग्रं यणेक बराणप | सदणे वलक्षिण ||३||
करग्रं ट्यरास आळस आवडणे| यरन कदरावप नरावडणे |रयराचश्री वरासनरा वरावडणे| अधमर्गीं सदरा ||४||
सदरा भ्रभमष्ट रनदसगररा| उगप चच बबोलणे सचैररावचैररा |कबोणश्रीयणेकराच्यरा अग्रंतररा| मरानणेचचनरा ||५||
लणेहदों नणेणणे वराचग्रंम नणेणणे| सवदरासगत घणेऊग्रं नणेणणे |हहशणेब ककतणेब रराखदों नणेणणे| धरारणरा नराहरग्रं ||६||
हरारवश्री सराग्रंडश्री पराडश्री फबोडश्री| ववसरणे चगकणे नरानरा खबोडश्री |भिल्यराचणे सग्रंगतश्रीचश्री आवडश्री| कदरापश्री नराहरग्रं ||७||
चराट गडश्री मणेळववलणे| कगकमर भमत्रि कणेलणे |खट नट यणेकवहटलणे| चबोरटणे परापश्री ||८||
ज्यरासश्रीग्रं रयरासश्रीग्रं कळकटरा| स्वयप सदराचरा चबोरटरा |परघरातककी धराटरामबोटरा| वराटरा पराडश्री ||९||
दरघर्व समचनरा सगचणेचचनरा| न्यराय नश्रीरत हणे रचणेनरा |परअभभिळरासश्रीग्रं वरासनरा| रनरग्रं तर ||१०||
आळसप शररर पराभळलप | परग्रं तग पबोटप ववण गणेलप |सगडकप भमळणे नरासप जरालप | पराग्रंघररायरा ||११||
आळसणे शररर पराळश्री| अखग्रंड कग्रंग सश्री कराग्रंडबोळश्री |रनदणे चणे पराडश्री सगकराळश्रीग्रं| आपणरासश्री ||१२||
जनरासश्रीग्रं मश्रीत्रिश्री कररनरा| कहठण शबद बबोलणे नरानरा |ममखप
र्व णप आवरणे नरा| कबोणश्रीयणेकरासश्री ||१३||
पववत्रि लबोकराग्रंमधप भभिडरावणे| वदोंगळरामधप रनशग्रंक धराग्रंवणे |सदरा मनरापरासमन भिरावणे| जनरनग्रंद्य कक्रयरा ||१४||
तणेथप कचैचरा परबोपकरार| कणेलरा बहगतराग्रंचरा सग्रंव्हरार |परापश्री अनथर अपस्मरार| सवर्वअबद्धश्री ||१५||
शबद सराग्रंभिराळमन बबोलणेनरा| आवररतराग्रं आवरणे नरा |कबोणश्रीयणेकरासश्री मरानणेनरा| बबोलणप रयराचप ||१६||
कबोणश्रीयणेकरास ववश्वरास नराहरग्रं| कबोणश्रीयणेकरासश्रीग्रं सख्य नराहरग्रं |ववद्यरा वचैभिव कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं| उगराचच तराठरा ||१७||
रराखरावश्रीग्रं बहगतराग्रंचश्री अग्रंतरप | भिराग्य यणेतप तदनग्रंतरप |ऐसश्रीग्रं हप वववणेकराचश्रीग्रं उरतरप | ऐकणरार नराहरग्रं ||१८||
स्वयप आपणरास कळणे नरा| भशकववलप तप ऐकणेनरा |तयरासश्री उपराय नरानरा| करायणे कररतश्री ||१९||
कल्पनरा करर उदग्रं ड कराग्रंहरग्रं| पराप्तव्य तदों कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं |अखग्रंड पडडलरा सग्रंदणेहरग्रं| अनगमरानराचणे ||२०||
पगण्य मरागर्व सग्रंडडलरा मनप| पराप झडरावप कराशरानप |रनश्चय नराहरग्रं अनगमरानप | नरास कणेलरा ||२१||

www.samarthramdas400.in 449
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

कराग्रंहरग्रंयणेक पत
ग र कळणे नरा| सभिणेमधप बबोलदों रराहणे नरा |बराष्कळ लराबराड ऐसप जनरा| कळदों आलप ||२२||
कराग्रंहरग्रं नणेमकपण आपल
ग प | बहगत जनरासश्री कळदों आलप |तप चच मनष्ग य मरान्य जरालप | भिम म ग्रंडळश्रीग्रं ||२३||
णझजल्यरावराग्रंचमन ककीरतर्व कक चश्री| मरान्यतरा नव्हणे ककीग्रं फगकराचश्री |कजकडणे रतकडणे हबोतणे चश्री चश्री| अवलक्षिणप ||२४||
भिल्यराचश्री सग्रंगतश्री धररनरा| आपणरासश्री शराहराणणे कररनरा |तबो आपलरा आपण वचैरर जराणरा| स्वहहत नणेणणे ||२५||
लबोकराग्रंसश्री बरप करवप | तप उभसणप सवपचच घ्यरावप |ऐसप जयराच्यरा जश्रीवप| जराणणजणेनरा ||२६||
जणेथप नराहरग्रं उरतम गगण| तप करग्रं ट्यराचप लक्षिण |बहगतराग्रंसश्रीग्रं न मनणे तप अवलक्षिण| सहजचच जरालप ||२७||
करायरार्वकरारण सकळ कराग्रंहरग्रं| करायरववण तबो कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं |रनकरामश्री तबो दशग खपवराहरग्रं| वराहरातचच गणेलरा ||२८||
बहगतराग्रंसश्रीग्रं मरान्य थबोडरा| रयराच्यरा परापरासश्री नराहरग्रं जबोडरा |रनरराशई पडणे उघडरा| जणेथप तणेथप ||२९||
यराकरारणप अवगगण रयरागरावणे| उरतम गगण समजबोन घ्यरावप |तणेणप मनरासराररखप फरावणे| सकळ कराग्रंहरग्रं ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे करसां टलक्षणतनरूपणनराम समरास ततसररा ||३||१९. ३

www.samarthramdas400.in 450
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास चचौररा : सददे वलक्षणतनरूपण

||शशररामसमरर ||
मरागराग्रं बबोभललणे करग्रं टलक्षिण| तप वववणेकप सराग्रंडरावप सग्रंपमणर्व |आतराग्रं ऐकरा सदणे वलक्षिण| परम सतख्यदरायणेक ||१||
उपजतगगण शररररग्रं| परबोपकरारर नरानरापरर |आवडणे सवरारचणे अग्रंतररग्रं| सवर्वकराळ ||२||
सगग्रंदर अक्षिर लणेहबो जराणणे| चपळ शगद्ध वराचमग्रं जराणणे |अथरारतर सराग्रंगदों जराणणे| सकळ कराग्रंहरग्रं ||३||
कबोणराचप मनबोगत तबोडडनरा| भिल्यराग्रंचश्री सग्रंगतश्री सबोडडनरा |सदणे वलक्षिण अनगमरानरा| आणमन ठणे वश्री ||४||
तबो सकळ जनरासश्री व्हरावरा| जणेथप तणेथप रनरय नवरा |ममखप
र्व णप अनगमरानगबोवरा| कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं ||५||
नरानरा उरतम गगण सरपरात्रि| तणेचच मनगष्य जगभमत्रि |पगट ककीतर स्वतग्रंत्रि| परराधणेन नराहरग्रं ||६||
रराखणे सकळराग्रंचप अग्रंतर| उदग्रं ड करर पराठराग्रंतर |नणेमस्तपणराचरा ववसर| पडणरार नराहरग्रं ||७||
नम्रपणप पगसदों जराणणे| नणेमस्त अथर्व सराग्रंगदों जराणणे |बबोलराऐसप वतर जराणणे| उरतम कक्रयरा ||८||
तबो मरानलरा बहगतराग्रंसश्री| कबोणश्री बबोलदों न शकणे रयरासश्री |धगधगश्रीत पगण्यररासश्री| मराहराग्रंपगरष ||९||
तबो परबोपकरार कररतराग्रंचच गणेलरा| पराहहजणे तबो ज्यरालरा रयरालरा |मग कराय उणप तयरालरा| भिममग्रंडळश्रीग्रं ||१०||
बहगत जन वरास पराहणे | वणेळणेसश्री तरकराळ उभिरा रराहणे |उणप कबोणराचप न सराहणे | तयरा पगरषरासश्री ||११||
चतदरा ववद्यरा चतसष्टर कळरा| जराणणे सग्रंगश्रीत गरायणेनकळरा |आरमववद्यणेचरा कजव्हराळरा| उदग्रं ड तणेथप ||१२||
सकळराग्रंसश्री नम्र बबोलणप | मनबोगत रराखबोन चरालणप |अखग्रंड कबोणश्रीयणेकराचणे उणप | पडदोंचच नणेदर ||१३||
न्यराय नश्रीरत भिजन मयरार्वद| कराळ सराथर्वक करर सदरा |दररदपणराचश्री आपदरा| तणेथप कचैचश्री ||१४||
उरतम गगणप शग्रंघ
म रारलरा| तबो बहगतराग्रंमधप शबोभिलरा |पगट पतरापप उगवलरा| मरातरड जचैसरा ||१५||
जराणतरा पर
ग ष असणेल जणेथप| कळहबो कचैचरा उठणे ल तणेथप |उरतम गगणराववषश्रीग्रं ररतप | तप पराणश्री करग्रं टणे ||१६||
पपग्रंचश्री जराणणे रराजकरारण| परमराथर्गीं सराकल्य वववरण |सवरारमधप उरतम गगण| रयराचरा भिबोकतरा ||१७||
मरागप यणेक पढ
ग प यणेक| ऐसरा कदरापश्री नराहरग्रं दग्रं डक |सवर्वत्रिराग्रंसश्रीग्रं अलबोभलक| तयरा पर
ग षराचश्री ||१८||
अग्रंतररासश्री लरागणेल ढकरा| ऐसश्री वतर्वणक
म करग्रं नकरा |जणेथप तणेथप वववणेकरा| पगट करर ||१९||
कमर्वववधश्री उपरासनराववधश्री| जरानववधश्री वचैरराग्यववधश्री |ववशराळ जरात्रिगरवराचश्री बगद्धश्री| चळणे ल कचैसश्री ||२०||
पराहरातराग्रं अवघणे उरतम गगण| तयरास वराईट म्हणणेल कबोण |जचैसरा आरमरा सग्रंपमण|
र्व सवरार घटरग्रं ||२१||
www.samarthramdas400.in 451
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

आपल्यरा करायरार्वस तरपर| लबोक असतश्री लराहरानथबोर |तचैसराचच करर परबोपकरार| मनरापरासगनश्री ||२२||
दस
ग ऱ्यराच्यरा दशग खप दख
ग वणे| दस
ग ऱ्यराच्यरा सख
ग प सख
ग रावणे |आवघणेचच सख
ग श्री असरावणे| ऐसश्री वरासनरा ||२३||
उदग्रं ड मल
ग प नरानरापरर| वडडलराग्रंचप मन अवघ्यराग्रंवरर |तचैसश्री अवघ्यराग्रंचश्री चचग्रंतरा करर| मराहराग्रंपर
ग ष ||२४||
जयरास कबोणराचप सबोसणेनरा| तयराचश्री रनशकराग्रंचन वरासनरा |धश्रीकराररल्यरा धश्रीकरारणे नरा| तबोचच महरापर
ग ष ||२५||
भमथ्यरा शररर रनग्रंदलप | तरर यराचप करायणे गणेलप |जरारयरासश्री आणण कजग्रंरतलप | दणे हणेबद्ध
ग श्रीनप ||२६||
हप अवघप अवलक्षिण| जरातरा दणे हरग्रं ववलक्षिण |कराग्रंहरग्रं तऱ्हर उरतम गण
ग | जनश्रीग्रं दराखवरावणे ||२७||
उरतम गगणरास मनष्ग य वणेधणे| वराईट गण
ग रासश्री पराणश्री खणेदणे |तश्रीक्षिण बवग द्ध लबोक सराधप| करायणे जराणतश्री ||२८||
लबोककीग्रं अरयग्रंत क्षिमरा कररतश्री| आभलयराग्रं लबोकराग्रंचणे पचचतश्री |मग तणे लबोक पराठठी रराखतश्री| नरानरा पकराररग्रं ||२९||
बहगतराग्रंसश्री वराटणे मश्री थबोर| सवर्वमरान्य पराहहजणे ववचरार |धश्रीर उदरार गग्रंभिश्रीर| मराहराग्रंपगरष ||३०||
कजतगकणे कराग्रंहरग्रं उरतम गगण| तप समथरार्वचप लक्षिण |अवगगण तप करग्रं टलक्षिण| सहजचच जरालप ||३१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सददे वलक्षणतनरूपणनराम समरास चचौररा ||४||१९. ४

www.samarthramdas400.in 452
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास परासांचवरा : ददे हिमरान्यतनरूपण

||शशरराम ||
मरातश्रीचणे दणे व धदोंड्यराचणे दणे व| सबोन्यराचणे दणे व रप्यराचणे दणे व |कराशराचणे दणे व वपतळणे चणे दणे व| तराग्रंबयराचणे दणे व चचत्रिलणेपणे ||१||
रववच्यरा लराग्रंकडराचणे दणे व पदोंवळ्यराग्रंचणे दणे व| बराण तराग्रंदळणे नमर्वदणे दणे व |शराभलगराम कराकश्मरर दणे व| समयक
र्व राग्रंत सबोमकराग्रंत २||
तराग्रंब्रनराणश्रीग्रं हणे मनराणश्री| कबोणश्री पकम जतश्री दणे वराचर्वनश्रीग्रं |चक्रराग्रंगश्रीत चक्रतश्रीथरार्वहगनश्री| घणेऊन यणेतश्री ||३||
उदग्रं ड उपरासनणेचणे भिणेद| ककतश्री कररावणे ववशद |आपलरालणे आवडश्रीचरा वणेध| लरागलरा जनश्रीग्रं ||४||
परर रयरा सकळराग्रंचप हह करारण| मगळश्रीग्रं पराहरावप स्मरण |तयरा स्मरणराचणे अग्रंश जराण| नरानरा दणे वतप ||५||
मगळश्रीग्रं दष्टरा दणे व तबो यणेक| रयराचणे जराहरालणे अनणेक |समजबोन पराहरातराग्रं वववणेक| उमजदों लरागणे ||६||
दणे ह्यरावणेगळश्री भिककत फरावणेनरा| दणे ह्यरावणेगळरा दणे व परावणेनरा |यराकरारणप ममळ भिजनरा| दणे हणेचच आहणे ||७||
दणे हणे मगळश्रीग्रंच कणेलरा वराव| तरर भिजनरासश्री कक चरा ठराव |म्हणबोनश्री भिजनराचरा उपराव| दणे ह्यरारमयबोगप ||८||
दणे हपववण दणे व कचैसरा भिजरावरा| दणे हपववण दणे व कचैसरा पगजरावरा |दणे ह्यराववण मबोहछिराव कचैसरा कररावरा| कबोण्यरा पकरारप ||९||
अत्रि गग्रंध पत्रि पगष्प| फल तराग्रंबबोल धमप दरप |नरानरा भिजनराचरा सराक्षिणेप| कबोठप कररावरा ||१०||
दणे वराचप तश्रीथर्व कचैसप घ्यरावप | दणे वरासश्री गग्रंध कबोठप लरावरावप |मग्रंत्रिपगष्प तरर वरावप | कबोणप ठराई ||११||
म्हणबोनश्री दणे ह्यराववण आडतप | अवघप सराग्रंकडपचच पडतप |दणे ह्यराकररतराग्रं घडतप | भिजन कराग्रंहरग्रं ||१२||
दणे व दणे वतरा भिमतप दणे वतप | मगळश्रीग्रंचणे सरामथ्यर आहणे तणेथप |अचधकरारप नरानरा दणे वतप | भिजत जरावश्रीग्रं ||१३||
नरानरा दणे वश्रीग्रं भिजन कणेलप | तप मळ
म पर
ग षरासश्री परावलप |यराकरारणप सन्मरारनलप | पराहहजणे सकळ कराग्रंहरग्रं ||१४||
मरायरावल्लर फराग्रंपरावलर| नरानरा दणे हणेफळश्रीग्रं लगडलर |मगळश्रीग्रंचश्री जराणश्रीव कळदों आलर| फळरामधप ||१५||
म्हणबोनश्री यणेळश्रील न कररावप | पराहराणप तप यणेथपचच पराहरावप |तराळरा पडतराग्रं रराहरावप | समराधरानप ||१६||
पराणश्री सग्रंसरार टराककतश्री| दणे वरास धग्रंगडश्रीत कफरतश्री |नरानरा अनम
ग रानश्रीग्रं पडतश्री| जणेथ तणेथप ||१७||
लबोकराग्रंचश्री पराहरातराग्रं ररतश्री| लबोक दणे वराचर्वनप कररतश्री |अथवरा क्षित्रिदणे व पराहरातश्री| ठराई ठराई ||१८||
अथवरा नरानरा अवतरार| ऐकबोनश्री धररतश्री रनधरार्वर |परर तप अवघप सववस्तर| हबोऊन गणेलप ||१९||
यणेक ब्रह्मराववष्णगमहणे श| ऐकबोन म्हणतश्रीग्रं हणे ववशणेष |गगणरातश्रीत जबो जगदरश| तबो पराहहलरा पराहहजणे ||२०||
दणे वरासश्री नराहरग्रं थरानमरान| कबोठप कररावप भिजन |हरा ववचरार पराहरातराग्रं अनगमरान| हबोत जरातबो ||२१||
www.samarthramdas400.in 453
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

नसतराग्रं दणे वराचप दशर्वन| कचैसणेन हबोईजणे परावन |धन्य धन्य तणे सराधगजन| सकळ जराणतश्री ||२२||
भिममग्रंडळश्री दणे व नरानरा| रयराग्रंचश्री भिश्रीड उलग्रंघणेनरा |मगख्य दणे व तबो कळणे नरा| कराग्रंहरग्रं कणेल्यराग्रं ||२३||
कतगरर्व व वणेगळप कररावप | मग रयरा दणे वरासश्री पराहरावप |तररच कराग्रंहरग्रंयणेक पडणे ठरावप | गतप्यगगह्य ||२४||
तप हदसणेनरा नरा भिरासणेनरा| कल्पराग्रंतश्रीग्रं हह नरासणेनरा |सक
ग म तरावणेगळप ववश्वरासणेनरा| तणेथप मन ||२५||
उदग्रं ड ककल्पतणे कल्पनरा| उदग्रं ड इरछितणे वरासनरा |अभ्यराग्रंतररग्रं तरग्रं ग नरानरा| उदयरातप परावतश्री ||२६||
म्हणबोनश्री कल्पनरारहहत| तणेचच वस्तग शराश्वत |अग्रंत नराहरग्रं म्हणबोनश्री अनग्रंत| बबोभलजणे तयरा ||२७||
हप जरानदृष्टरनप पराहरावप | पराहबोनश्री तणेथपचच रराहरावप |रनजध्यरासप तदप
म व्हरावप | सग्रंगरयरागप ||२८||
नरानरा लरळरा नरानरा लराघवप | तप करायणे जराणणजणे बरापड्
ग यरा जश्रीवप |सग्रंतसग्रंगप स्वरानभि
ग वप | कस्थरत बराणणे ||२९||
ऐसश्री समक्ष्म कस्थरत गतश्री| कळतराग्रं चगकणे अधबोगतश्री |सद्गगरचणेरन सद्गतश्री| तरकराळ हबोतणे ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे ददे हिमरान्यतनरूपणनराम समरास परासांचवरा ||५||१९. ५

www.samarthramdas400.in 454
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सहिरावरा : बघवद्धवरादतनरूपण

||शशरराम ||
परमराथर आणण वववणेककी| रयराचप करणप मरानणे लबोककीग्रं |कराग्रं जणे वववरवववरदों चगककी| पडदोंचच नणेदर ||१||
जबो जबो सग्रंदणेह वराटणे जनरा| तबो तबो कदरापश्री कररनरा |आहदअग्रंत अनगमरानरा| आणमन सबोडश्री ||२||
स्वतराग्रं रनस्पह
म असणेनरा| रयराचप बबोलणपचच मरानणेनरा |कहठण आहणे जनरादर्व नरा| रराजश्री रराखणप ||३||
कबोणश्री दराटमन उपदणे श दणे तश्री| कबोणश्री मध्यरावतर घराभलतश्री |तणे सहजचच हळग पडतश्री| लरालचश्रीनप ||४||
जयरास सराग्रंगरावरा वववणेक| तबोचच जराणरावरा परतकग्रंग चक |पगढप पगढप नरासक| करारबरार हबोतबो ||५||
भिरावरास भिराऊ उपदणे श दणे तश्री| पगढप पगढप हबोतणे फकजतश्री |वबोळककीच्यरा लबोकराग्रंत महग्रं तश्री| मराग्रंडमचग्रं च नयणे ||६||
पहहलप हदसणे परर नरासणे| वववणेककी मरान्य कररतश्री कचैसणे |अवववणेककी तणे जचैसणे तचैसप| भमळतश्री तणेथप ||७||
भ्रतरार भशष्य स्त्रिश्री गगर| हराहह फटकराळ ववचरार |नरानरा भ्रष्टराकरारर पकरार| तचैसराचच आहणे ||८||
पगट वववणेक बबोलणेनरा| झराग्रंकरातरापरा करर जनरा |मगख्य रनश्चय अनगमरानरा| आणच
मग्रं नणेदर ||९||
हगककीसररसरा भिररग्रं भिरणे | वववणेक सराग्रंगतराग्रं न धरणे |दरग रदृष्टरचणे पगरणे| सराधग नव्हणे तश्री ||१०||
कबोण्हरास कराग्रंहरग्रंच न मरागरावप | भिगवदजन वराढवरावप |वववणेकबळप जन लरावरावणे| भिजनराकडणे ||११||
परराग्रंतर रक्षिरायराचश्रीग्रं करामप | बहगत कठठीण वववणेकवमर |स्वइछिणे नप स्वधमर| लबोकरराहराटर ||१२||
आपण तगरक गर ग कणेलरा| भशष्य चराग्रंभिरार मणेळववलरा |नश्रीच यरातश्रीनप नरासलरा| समगदराव ||१३||
ब्रह्मणमग्रंडळ्यरा मणेळवराव्यरा| भिकतमग्रंडळ्यरा मरानराव्यरा |सग्रंतमग्रंडळ्यरा शबोधराव्यरा| भिम
म ग्रंडळश्रीग्रं ||१४||
उरकट भिव्य तप चच घ्यरावप | मळमळशत अवघतचच टराकरावत |तनस्पहि
क पणत ववख्यरात व्हिरावत | भपमसांडळशसां ||१५||
अक्षिर बरप वराचणप बरप | अथरारतर सराग्रंगणप बरप |गराणप नराचणप अवघपचच बरप | पराठराग्रंतर ||१६||
दरक्षिरा बरर भमत्रिश्री बरर| तश्रीक्षिण बध
ग श्री रराजकरारणश्री बरर |आपणरास रराखणे नरानरापरर| अभलप्तपणप ||१७||
अखग्रंड हररकथणेचरा छिग्रं द|
ग सकळराग्रंस लरागणे नरामवणेद ग |पगट जयराचरा पबबोधग| समयर्व जचैसरा ||१८||
दज
ग न
र्व रासश्री रराखदों जराणणे| सज्जनरासश्री रनवऊग्रं जराणणे |सकळराग्रंचणे मनश्रीचप जराणणे| ज्यराचप रयरापररग्रं ||१९||
सग्रंगतश्रीचप मनगष्य परालटणे | उरतम गगण तरकराळ उठणे |अखग्रंड अभ्यरासश्रीग्रं लगटणे | समगदराव ||२०||
जणेथप तणेथप रनरय नवरा| जनरासश्री वराटणे हरा असरावरा |परग्रं तग लरालचश्रीचरा गबोवरा| पडदोंचच नणेदर ||२१||
www.samarthramdas400.in 455
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

उरकट भिककत उरकट जरान| उरकट च्यरातगयर्व उरकट भिजन |उरकट यबोग अनष्ग ठरान| ठराई ठराई ||२२||
उरकट रनस्पह
म तरा धररलर| रयराचश्री ककीरतर्व हदगराग्रंतश्रीग्रं फराग्रंकलर |उरकट भिकतश्रीनप रनवरालर| जनमग्रंडळश्री ||२३||
कराग्रंहरग्रं यणेक उरकटणे ववण| ककीरतर्व कदरावप नव्हणे जराण |उगप च वणवण हहग्रंडबोन| करायणे हबोतप ||२४||
नराहरग्रं दणे ह्यराचरा भिरग्रं वसरा| कणेव्हराग्रं सरणे ल वयसरा |पसग्रंग पडणेल कचैसरा| कबोण जराणणे ||२५||
यराकरारणप सरावधरान असरावप | कजतगकप हबोईल रततगकप कररावप |भिगवरककीतरनप कररावप | भिम
म ग्रंडळ ||२६||
आपणरास जप जप अनक
ग म ळ| तप तप कररावप तरकराळ |हबोईनरा रयरास रनवळ| वववणेक उमजरावरा ||२७||
वववणेकरामधप सरापडणेनरा| ऐसप तबो कराग्रंहरग्रंच असणेनरा |यणेकराग्रंतश्रीग्रं वववणेक अनम
ग रानरा| आणन
म सबोडश्री ||२८||
अखग्रंड तजवश्रीजरा चराळणरा जणेथप| पराहरातराग्रं कराय उणप तणेथप |यणेकराग्रंतपववण पराणश्रीयराग्रंतप| बवग द्ध कचैसश्री ||२९||
यणेकराग्रंतश्री वववणेक कररावरा| आरमरारराम वबोळखरावरा |यणेथमन तणेथवरर गबोवरा| कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे बघवद्धवरादतनरूपणनराम समरास सहिरावरा ||६||१९. ६

www.samarthramdas400.in 456
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सरातवरा : यत्नतनरूपण

||शशरराम ||
कथणेचप घमग्रंड भिरन द्यरावप | आणश्री रनरपणश्रीग्रं वववररावप |उणप पडदोंचच नणेदरावप | कबोणश्रीयणेकववषश्रीग्रं ||१||
भिणेजणरार खरालप पडडलरा| तबो भिणेजणरारर जराणणतलरा |नणेणतरा लबोक उगराच रराहहलरा| टकमकराग्रं पराहरात ||२||
उरतर ववलग्रंबश्रीग्रं पडडलप | शबोतयराग्रंस कळदों आलप |म्हणणजणे महरव उडरालप | वकतयराचप ||३||
थबोडप बबोलबोरन समराधरान करणप | ररागणेजबोन तरर मन धरणप |मनगष्य वणेधश्रीग्रंच लरावणप | कबोणश्रीयणेक ||४||
सबोसवणेनरा चचणचचण कणेलर| तणेथप तरामसवरम तश्री हदसबोन आलर |आवघश्री आवडश्री उडरालर| शबोतयराचश्री ||५||
कबोण कबोण रराजश्री रराणखलणे| कबोण कबोण मनश्री भिग्रंचगलणे |क्षिणक्षिणरा पररकक्षिलणे| पराहहजणे लबोक ||६||
भशष्य ववकल्पप ररान घणेतबो| गगर मरागप मरागप धराग्रंवतबो |ववचरार पराहदों जरातराग्रं तबो| ववकल्पचच अवघरा ||७||
आशराबद्धश्री कक्रयराहरन| नराहरग्रं च्यरातगयरार्वचप लक्षिण |तणे महग्रं तश्रीचश्री भिणभिण| बग्रंद नराहरग्रं ||८||
ऐसणे गबोसरावश्री हळग पडतश्री| ठराई ठराई कष्टर हबोतश्री |तणेथप सग्रंगतश्रीचणे लबोक परावतश्री| सगख कचैचप ||९||
कजकडणे रतकडणे ककीरतर्व मराजणे| सगट लबोकराग्रंस हव्यरास उपजणे |लबोक रराजश्री रराखबोन ककीजणे| सकळ कराग्रंहरग्रं ||१०||
परलबोककीग्रं वरास कररावरा| समगदराव उगराच पराहरावरा |मरागण्यराचरा तगरादरा न लवरावरा| कराग्रंहरग्रं यणेक ||११||
कजकडणे जग रतकडणे जगन्नरायणेक| कळलरा पराहहजणे वववणेक |ररात्रिश्रीहदवस वववणेककी लबोक| सराग्रंभिराळश्रीत जरातश्री ||१२||
जबो जबो लबोक दृष्टरस पडडलरा| तबो तबो नष्ट ऐसरा कळलरा |अवघणेच नष्ट यणेकलरा भिलरा| कराशरावरनश्री ||१३||
वबोस मगलककीग्रं करायणे पराहरावप | लबोकराग्रंवणेगळप कबोठप रराहरावप |तऱ्हणे खबोटर सराग्रंडतप घ्यरावप | कराग्रंहरग्रं यणेक ||१४||
तस्मरात लबोककककीग्रं वतर्वतराग्रं नयणे| रयरास महग्रं तश्री करामरा नयणे |परत्रि सराधनराचरा उपरायणे| शवण करन असरावप ||१५||
आपणरासश्री बरप पबोहतराग्रं नयणे| लबोक बड
ग वरावयराचप कबोण करायर्व |गबोडश्री आवडश्री वरायराग्रं जरायणे| ववकल्पचच अवघरा |१६||
अभ्यरासप पगट व्हरावप | नराहरग्रं तरर झराग्रंकबोन असरावप |पगट हबोऊन नरासरावप | हप बरप नव्हणे ||१७||
मग्रंद हळग हळग चरालतबो| चपळ कचैसरा अटबोपतबो |अरबश्री कफरवणरार तबो| कचैसरा असरावरा ||१८||
हणे धकराधककीचश्रीग्रं करामप | रतक्षिण बद्ध
ग श्रीचश्रीग्रं वमर |भिबोळ्यरा भिरावराथर सग्रंभ्रमप | कचैसप घडणे ||१९||
सणेत कणेलप परर वराहणे नरा| जवरार कणेलप परर कफरणे नरा |जन मणेळववलप परर धरणे नरा| अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||२०||
जरर चढतश्री वराढतश्री आवडश्री उठणे | तरर परमराथर्व पगटणे |घसघस कररतराग्रं ववटणे | सगट लबोकग ||२१||
www.samarthramdas400.in 457
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

आपलप लबोकराग्रंस मरानणेनरा| लबोकराग्रंचप आपणराग्रंस मरानणेनरा |अवघरा ववकल्पचच मनरा| समराधरान कचैचप ||२२||
नरासक दरक्षिरा भसग्रंतर लबोक| तणेथप कचैचरा असणेल वववणेक |जणेथप बळरावलरा अवववणेक| तणेथप रराहणप खबोटप ||२३||
बहगत हदवस शम कणेलरा| सणेवटरग्रं अवघराचच वणेथर्व गणेलरा |आपणरास ठराकणेनरा गल्बलरा| कबोणप कररावरा ||२४||
सग्रंगश्रीत चराभललरा तरर तबो व्यराप| नराहरग्रं तरर अवघराचच सग्रंतराप |क्षिणक्षिणरा ववक्षिणेप| ककतश्री म्हणतरन सराग्रंगरावरा |२५||
ममखर्व ममखप
र्व णप भिरग्रं गळतश्री|जरातणे जरातणेपणप कळ्हबो कररतश्री |हबोतणे दबोहरग्रंकडणे फकजतश्री| लबोकराग्रंमधप ||२६||
करारबरार आटबोपणेनरा करवणेनरा| आणण उगप हह रराहणे नरा |करारणप सकळ जनरा| करायणे म्हणरावप ||२७||
नरासक उपराधश्रीस सबोडरावप | वय सराथर्वककीग्रं घरालरावप |पररभ्रमणप कग्रंठरावप | कबोठप तरर ||२८||
पररभ्रमण कररनरा| दस
ग ऱ्यराचप कराग्रंहरग्रंच सबोसश्रीनरा |तरर मग उदग्रं ड यतनरा| ववकल्पराचश्री ||२९||
आतराग्रं हप आपणराचचपरासश्रीग्रं| बरप ववचराररावप आपणरासश्री |अनगकगळ पडणेल तचैसश्री| वतर्वणमक कररावश्री ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे यदेत्नतनरूपणनराम समरास सरातवरा ||७||१९. ७

www.samarthramdas400.in 458
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास आठवरा : उपराचधलक्षणतनरूपण

||शशरराम ||
सष्म टरमधप बहम लबोक| पररभ्रमणप कळणे कततगक |नरानरा पकराररचणे वववणेक| आडळदों लरागतश्री ||१||
ककतश्री पपग्रंचश्री जन| अखग्रंड वकम रत उदरासश्रीन |सगखदशग खप समराधरान| दग्रं डळणे नरा ||२||
स्वभिरावपचच नणेमक बबोलतश्री| सहजचच नणेमक चरालतश्री |अपव
म र्व बबोलण्यराचश्री कस्थतश्री| सकळराग्रंसश्री मरानणे ||३||
सहजचच तराळजरान यणेतप| स्वभिरावपचच ररागजरान उमटतप |सहजचच कळत जरातप | न्यरायणेनश्रीरतलक्षिण ||४||
यणेखरादरा आडळणे गराजश्री| सकळ लबोक अखग्रंड रराजश्री |सदरा सवर्वदरा आवडश्री तराजश्री| पराणश्रीमरात्रिराचश्री ||५||
चगकबोन उदग्रं ड आढळतप | भिरारर मनगष्य दृष्टरस पडतप |महग्रं तराचप लक्षिणसप वराटतप | अकस्मरात ||६||
ऐसरा आडळतराग्रं लबोक| चमरकरारप गगणगराहहक |कक्रयरा बबोलणप नणेमक| परययराचप ||७||
सकळ अवगगणरामधप अवगगण| आपलणे अवगगण वराटतश्री गगण |मबोठप पराप करग्रं टपण| चगकणेनरा ककीग्रं ||८||
ढराळप चच कराम हबोतप सदरा| जप जपल्यरानप नव्हणे सवर्वदरा |तणेथप पश्रीळपप चराचश्री आपदरा| आडळणे चचनरा ||९||
यणेकरासश्री अभ्यराभसतराग्रं न यणे| यणेकरासश्री स्वभिरावप चच यणे |ऐसरा भिगवग्रंतराचरा महहमरा करायणे| कचैसरा कळणे नरा ||१०||
मबोठठीग्रं रराजकरारणप चगकतश्री| रराजकरारणरा वढरा लरागतश्री |नरानरा चगककीचश्री फकजतश्री| चहगग्रंकडणे ||११||
यराकरारणप चगकदों नयणे| म्हणणजणे उदग्रं ड उपरायणे |उपरायराचरा अपरायणे| चगकतराग्रं हबोयणे ||१२||
करायणे चक
ग लप तप कळणे नरा| मनष्ग यराचप मनचच वळणे नरा |खवळलरा अभभिमरान गळणे नरा| दबोहहग्रंकडणे ||१३||
आवघणे फडचच नरासतश्री| लबोकराग्रंचश्रीग्रं मनप भिग्रंगतश्री |कबोठप चक
ग तणे यक
ग तश्री| कराग्रंहरग्रं कळणे नरा ||१४||
व्यरापप ववण आटबोप कणेलरा| तबो अवघरा घसरतचच गणेलरा |अकलणेचरा बग्रंद नराहरग्रं घरातलरा| दरग रदृष्टरनप ||१५||
यणेखरादप मनष्ग य तप भसळप | रयराचप करणप चच बरावळप नरानरा ववकल्पराचप जराळप | करन टराककी ||१६||
तप आपणरासश्री उकलणेनरा| दस
ग ऱ्यरास कराग्रंहरग्रंच कळणे नरा |नराचणे ववकल्पप कल्पनरा| ठराई ठराई ||१७||
रयरा गप्ग त कल्पनरा कबोणरास कळराव्यरा| कबोणप यणेऊन आटबोपराव्यरा |ज्यराच्यरा रयरानप करराव्यरा| बळकट बवग द्ध ||१८||
ज्यरासश्री उपराधश्री आवरणे नरा| तणेणप उपराधश्री वराढवरावश्रीनरा |सरावचचत कररनयराग्रं मनरा| समराधरानप असरावप ||१९||
धराग्रंवधरावदों उपराधश्री वणेष्टर| आपण कष्टर लबोक हह कष्टर |हणे करामरा नयणे गबोष्टर| कगसमगसणेचश्री ||२०||
लबोक बहगत कष्टर जरालरा| आपणहह अरयग्रंत त्रिरासलरा |वणेथचर्व च कणेलरा गल्बलरा| करासयरासश्री ||२१||
www.samarthramdas400.in 459
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

असबो उपराधश्रीचप कराम ऐसप| कराग्रंहरग्रं बरप कराग्रंहरग्रं कराणदोंसप |सकळ समजबोन ऐसप| वतर्वतराग्रं बरप ||२२||
लबोकराग्रंपरासश्रीग्रं भिरावराथर्व कचैचरा| आपण जगवरावरा तयराग्रंचरा |सणेवट उपग्रंढर कबोणराचरा| पडदोंचच नयणे ||२३||
अग्रंतररारम्यराकडणे सकळ लरागणे| रनगगण
र्व श्रीग्रं हप कराग्रंहरग्रंच न लगणे |नरानरा पकराररचणे दगणे| चग्रंचळरामधप ||२४||
शगद्ध ववशराग्रंतश्रीचप स्थळ| तप एक रनमर्वळ रनश्चळ |तणेथप ववकरारचच सकळ| रनववर्वकरार हबोतश्री ||२५||
उद्वणेग अवघणे तगटबोरन जरातश्री| मनरासश्री वराटणे ववशराग्रंतश्री |ऐसश्री दल्
ग लभि परब्रह्मकस्थतश्री| वववणेकप सराग्रंभिराळरावश्री ||२६||
आपणरास उपराधश्री मळ
ग श्रीग्रंच नराहरग्रं| रणरानब
ग ग्रंधप भमळरालणे सवर्वहह |आल्यरागणेल्यराचश्री कक्षितश्री नराहरग्रं| ऐसप जरालप पराहहजणे ७||
जबो उपराधश्रीस कग्रंटराळलरा| तबो रनवराग्रंत हबोऊन बचैसलरा |आटबोपणेनरा तबो गल्बलरा| करासयरासश्री ||२८||
कराग्रंहरग्रं गल्बलरा कराग्रंहरग्रं रनवळ| ऐसरा कग्रंठठीत जरावरा कराळ |जणेणपकररतराग्रं ववशराग्रंतश्री वणेळ| आपणरासश्री फरावणे ||२९||
उपराधश्री कराग्रंहरग्रं रराहरात नराहरग्रं| समराधरानरायणेवढप थबोर नराहरग्रं |नरदणे हणे पराप्त हबोत नराहरग्रं| क्षिणक्षिणरा ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे उपराचधलक्षणतनरूपणनराम समरास आठवरा ||८||१९. ८

www.samarthramdas400.in 460
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास नववरा : रराजकरारणतनरूपण

||शशरराम ||
जरानश्री आणश्री उदरास| समगदरायराचरा हव्यरास |तणेणप अखग्रंड सरावकराश| यणेकराग्रंत सणेवरावरा ||१||
जणेथप तजवश्रीजरा कळतश्री| अखग्रंड चराळणरा रनघतश्री |पराणश्रीमरात्रिराचश्री कस्थतश्री गतश्री| कळदों यणेतणे ||२||
जरर हरा चराळणराचच कररनरा| तरर कराग्रंहरग्रंच उमजणेनरा |हहसणेबझराडराचच पराहरनरा| हदवराळखबोर ||३||
यणेक भमररासश्री सराचधतश्री| यणेक सश्रीध्यरा गवराववतश्री |व्यरापकपणराचश्री कस्थतश्री| ऐसश्री आहणे ||४||
जणेणप जप जप मनश्रीग्रं धररलप | तप तप आधश्रीग्रंच समजलप |कमतत्रिम अवघपचच खगग्रंटलप | सहजचच यणेणप ||५||
अखग्रंड रराहतराग्रं सलगश्री हबोतणे| अरतपररचयप अवजरा घडतणे |यराकरारणप ववशराग्रंतश्री तणे| घणेतराग्रं नयणे ||६||
आळसप आळस कणेलरा| तरर मग करारबरारचच बगडरालरा |अग्रंतरहणे त चगकत गणेलरा| समगदरायराचरा ||७||
उदग्रं ड उपरासनणेचश्रीग्रं करामप | लरावश्रीत जरावश्रीग्रं रनरयनणेमप |अवकराश कक चरा कमतत्रिमप | कररावयरासश्री ||८||
चबोर भिराग्रंडरारर कररावरा| घसरतराग्रंच सराग्रंभिराळरावरा |गबोवरा ममखप
र्व णराचरा कराढरावरा| हळग हळग ||९||
यरा अवघ्यरा पहहल्यराच गबोष्टर| पराणश्री कबोणश्री नव्हतरा कष्टर |रराजकरारणप मग्रंडळ वणेष्टर| चहगग्रंकडणे ||१०||
नष्टरासश्री नष्ट यबोजरावणे| वराचळरासश्री वराचराळ आणरावणे |आपणरावरर ववकल्पराचणे गबोवणे| पडदोंच नणेदर ||११||
कराग्रंटरनप कराग्रंटर झराडरावश्री| झराडरावश्री परर तणे कळदों नणेदरावश्री |कळकटणे पणराचश्री पदवश्री| असदों द्यरावश्री ||१२||
न कळतराग्रं करर करायर्व जप तप | तप कराम तरकराळचच हबोतप |गचगचप त पडतराग्रं तप | चमरकरारप नव्हणे ||१३||
ऐकबोनश्री आवडश्री लरागरावश्री| दणे खबोनश्री बळकटचच व्हरावश्री |सलगश्रीनप आपलर पदवश्री| सणेवकरामधप ||१४||
कबोणश्रीयणेक कराम कररतराग्रं हबोतप | न कररतराग्रं तप मरागप पडतप |यरा करारणप हढलणेपण तप | असदोंचच नयणे ||१५||
जबो दस
ग ऱ्यरावरर ववश्वरासलरा| रयराचरा करायर्वभिराग बड
ग रालरा |जबो आपणचच कष्टत गणेलरा| तबोचच भिलरा ||१६||
अवघ्यरास अवघप कळलप | तणेव्हराग्रं तप ररतप पडडलप |यराकरारणप ऐसप घडलप | न पराहहजणे ककीग्रं ||१७||
मगख्य सत्रि
म हरातश्रीग्रं घ्यरावप | करणप तप लबोकराग्रंकरवश्रीग्रं करवरावप |ककरतणेक खलक उगवरावणे| रराजकरारणरामधप ||१८||
बबोलकणे पहहलवरान कळकटणे | तयरासश्रीच घ्यरावणे झटणे |दज
ग न
र्व प रराजकरारण दराटणे | ऐसप न कररावप ||१९||
गरामण्य वमर्गीं सराग्रंपडरावप | रगडमन पश्रीठचच कररावप |कररन मरागगतश्री सराग्रंवररावप | बड
ग ऊग्रं नयणे ||२०||
खळदज
ग न
र्व रासश्री भ्यरालप | रराजकरारण नराहरग्रं रराणखलप |तणेणप अवघप पगट जरालप | बरप वराईट ||२१||
www.samarthramdas400.in 461
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समगदराव पराहहजणे मबोठरा| तरर तनरावरा असराव्यरा बळकटरा |मठ करनश्री तराठरा| धरग्रं नयणे ||२२||
दज
ग न
र्व पराणश्री समजरावणे| परर तणे पगट न कररावणे |सज्जनरापररस आळवरावणे| महरव दणे उनश्री ||२३||
जनरामधप दज
ग न
र्व पगट| तरर मग अखग्रंड खटखट |यराकरारणप तणे वराट| बझ
ग रम न टराकरावश्री ||२४||
गनश्रीमराच्यरा दणे खतराग्रं फतजरा| रणशमरराग्रंच्यरा फगफगर्वररतश्री भिज
ग रा |ऐसरा पराहहजणे ककग्रं रराजरा| कचैपक्षिश्री परमराथर ||२५||
तयरास दणे खतराग्रं दज
ग न
र्व धराकणे| बचैसवश्री पचचतश्रीचणे तडराखणे |बग्रंडपराषराग्रंडराचणे वराखणे| सहजचच हबोतश्री ||२६||
हणे धमतप
र्व णराचश्रीग्रं करामप | रराजकरारण कररावप नणेमप |हढलणेपणराच्यरा सग्रंभ्रमप | जराऊग्रं नयणे ||२७||
कबोठप च पडणेनरा दृष्टरग्रं| ठराई ठराई रयराच्यरा गबोष्टर |वराकग्वळरासप सकळ सष्म टर| वणेचधलर तणेणप ||२८||
हगग्रंबयरासश्रीग्रं हगग्रंबरा लराऊन द्यरावरा| टबोणप्यरास टबोणपरा आणरावरा |ललौंदरास पढ
ग प उभिरा कररावरा| दस
ग ररा ललौंद ||२९||
धटरासश्री आणरावरा धट| उरधटरासश्री पराहहजणे उरधट |खटनटरासश्री खटनट| अगरय करर ||३०||
जचैशरास तचैसरा जणेव्हराग्रं भिणेटणे| तणेव्हराग्रं मज्यरालसश्री थराटणे |इतगकप हबोतप परर धनश्री कबोठप | दृष्टरस न पडणे ||३१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे रराजकरारणतनरूपणनराम समरास नववरा ||९||१९. ९

www.samarthramdas400.in 462
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दहिरावरा : वववदेकलक्षणतनरूपण

||शशरराम ||
जणेथप अखग्रंड नरानरा चराळणरा| जणेथप अखग्रंड नरानरा धरारणरा |जणेथप अखग्रंड रराजकरारणरा| मनरासश्री आणणतश्री ||१||
सष्म टरमधप उरतम गगण| रततगकप चरालणे रनरपण |रनरपणराववण क्षिण| ररकरामरा नराहरग्रं ||२||
चचरार्व आशग्रंकरा परयबोरतरप | कबोण खबोटप कबोण खरप |नरानरा वगत्रिरग वप शरास्त्रिराधरारप | नरानरा चचरार्व ||३||
भिककतमरागर्व ववशद कळणे | उपरासनरामरागर्व आकळणे |जरानववचरार रनवळणे | अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||४||
वचैरराग्यराचश्री बहग आवडश्री| उदरास वरम तश्रीचश्री गबोडश्री |उदग्रं ड उपराधश्री तरर सबोडश्री| लरागदोंच नणेदर ||५||
पबग्रंदराचश्रीग्रं पराठराग्रंतरप | उरतररासश्री सग्रंगश्रीत उरतरप |नणेमक बबोलतराग्रं अग्रंतरप | रनववश्री सकळराग्रंचश्रीग्रं ||६||
आवडश्री लरागलर बहग जनरा| तणेथप कबोणराचप कराग्रंहरग्रं चरालणेनरा |दळवट पडडलरा अनगमरानरा| यणेईल कचैसरा ||७||
उपरासनरा कररनयराग्रं पगढप| पगरवलप पराहहजणे चहगग्रंकडणे |भिममग्रंडळश्रीग्रं कजकडणे रतकडणे| जराणतश्री तयरा ||८||
जराणतश्री परर आडळणे नरा| करायणे कररतबो तप कळणे नरा |नरानरा दणे सश्रीचणे लबोक नरानरा| यणेऊन जरातश्री ||९||
रततगकयराग्रंचश्रीग्रं अग्रंतरप धररावश्रीग्रं| वववणेकप ववचरारप भिररावश्रीग्रं |कडबोववकडश्रीचश्रीग्रं वववररावश्रीग्रं| अग्रंतशकणर ||१०||
ककतश्री लबोक तप कळणे नरा| ककतश्री समगदराव आकळणे नरा |सकळ लबोक शवणमननरा| मध्यप घरालर ||११||
फड समजराववसश्री करणप | गद्यपद्य सराग्रंगणप |परराग्रंतररासश्री रराखणप | सवर्वकराळ ||१२||
ऐसरा ज्यराचरा दग्रं डक| अखग्रंड पराहराणप वववणेक |सरावधरापढ
ग प अवववणेक| यणेईल कचैचरा ||१३||
कजतगकप कराग्रंहरग्रं आपणरासश्री ठरावप | रततगकप हळगहळग भसकवरावप |शराहराणप करनश्री सबोडरावणे| बहगत जन ||१४||
परबोपररग्रं भसकवणप | आडणक ग रा सराग्रंगत जराणप |रनवळ करनश्री सबोडणप | रनस्पह
म रासश्री ||१५||
हबोईल तप आपण कररावप | न हबोतराग्रं जनराकरवश्रीग्रं करवरावप |भिगवदजन रराहरावप | हरा धमर्व नव्हणे ||१६||
आपण कररावप करवरावप | आपण वववररावप वववरवरावप |आपण धररावप धरवरावप | भिजनमरागरार्वसश्री ||१७||
जगन्यरा लबोकराग्रंचरा कग्रंटराळरा आलरा| तरर नत
म न पराग्रंत पराहहजणे धररलरा |कजतगकप हबोईल रततगकयरालरा| आळस करग्रं नयणे |
दणे ह्यराचरा अभ्यरास बड
ग रालरा| म्हणणजणे महग्रं त बड
ग रालरा |लरागवणेगप नत
म न लबोकराग्रंलरा| शराहराणणे कररावप ||१९||
उपराधश्रीग्रंत सराग्रंपडदों नयणे| उपराधश्रीस कग्रंटराळदों नयणे |रनसगगपण करामरा नयणे| कबोणश्रीयणेकववषश्रीग्रं ||२०||
कराम नरासणरार नरासतप | आपण वणेडप उगप च पराहरातप |आळसश्री हृदयसगन्य तप | करायणे करग्रं जराणप ||२१||
www.samarthramdas400.in 463
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

धकराधककीचरा मरामलरा| कचैसरा घडणे अशकतरालरा |नरानरा बवग द्ध शकतरालरा| म्हणबोनश्री भशकवराव्यरा ||२२||
व्यराप हबोईल तदों रराहरावप | व्यराप रराहरातराग्रं उठबोन जरावप |आनग्रंदरप कफररावप | कबोठप तऱ्हर ||२३||
उपराधश्रीपरासमन सगटलरा| तबो रनस्पह
म पणप बळरावलरा |कजकडणे अनक
ग म ळ रतकडणे चराभललरा| सरावकरास ||२४||
ककीरतर्व पराहरातग्रं सख
ग नराहरग्रं| सगख पराहरातराग्रं ककीरतर्व नराहरग्रं |कणेल्यराववण कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं| कबोठप तऱ्हर ||२५||
यणेरवश्रीग्रं कराय रराहरातप | हबोणरार रततगकप हबोऊन जरातप |पराणश्री मरात्रि अशकत तप | पढ
ग प आहणे ||२६||
अधश्रीच
ग्रं तकवरा सबोडडलरा| मधपचच धश्रीवसरा सराग्रंडडलरा |तरर सग्रंसरार हरा सणेवटरालरा| कचैसरा परावणे ||२७||
सग्रंसरार मगळश्रीग्रंच नरासकरा| वववणेकप कररावरा नणेटकरा |नणेटकरा कररतराग्रं कफकरा| हबोत जरातबो ||२८||
ऐसरा यराचरा कजनसरानरा| पराहरातराग्रं कळदों यणेतप मनरा |परग्रं तग धश्रीर सराग्रंडरावरानरा| कबोणश्रीयणेकप ||२९||
धश्रीर सराग्रंडडतराग्रं करायणे हबोतप | अवघप सबोसरावप लरागतप |नरानरा बगवद्ध नरानरा मतप | शराहराणरा जराणणे ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे वववदेकलक्षणतनरूपणनराम समरास दहिरावरा ||१०||१९. १०
दशक एकबोणववसरावरा समराप्त ||

www.samarthramdas400.in 464
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

||समरर ररामदरासरासांचरा दरासबबोध दशक २० ||

||दशक ववसरावरा : पण
प न
र राम ||२०||
समरास पहहिलरा : पण
प रारपण
प तर नरूपण
||शशरराम ||
पराणश्रीव्यरापक मन व्यरापक| पथ्म वश्री व्यरापक तणेज व्यरापक |वरायबो आकराश तत्रिगगण व्यरापक| अग्रंतररारमरा ममळमरायरा |
रनगगण
र्व ब्रह्म तप व्यरापक| ऐसप अवघपच व्यरापक |तरर हप सगट ककग्रं करायणे यणेक| भिणेद आहणे ||२||
आरमरा आणण रनरग्रं जन| यणेणपहह वराटतबो अनम
ग रान |आरमरा सगगण ककग्रं रनगगण
र्व | आणण रनरग्रं जन ||३||
शबोतरा सग्रंदणेहरग्रं पडडलरा| तणेणप सग्रंदणेह वराढलरा |अनम
ग रान धरन बचैसलरा| कबोण तबो कचैसरा ||४||
ऐकरा पहहलर आशग्रंकरा| अवघरा गल्बलरा करग्रं नकरा |पगट करन वववणेकरा| परययणे पराहरावरा ||५||
शरररपराडप सरामथ्यर्वपराडप| पराणश्री व्यराप करर रनवराडप |परर पराहतराग्रं मनरायणेवढप | चपळ नराहरग्रं ||६||
चपळपण यणेकदणे सश्री| पमणर्व व्यरापकतरा नव्हणे रयरासश्री |पराहरातराग्रं पथ्म वश्रीच्यरा व्यरापरासश्री| सश्रीमरा आहणे ||७||
तचैसपचच आप आणण तणेज| अपमणर्व हदसतश्री सहज |वरायबो चपळ समज| यणेकदणे सश्री ||८||
गगन आणण रनरग्रं जन| तप पमणर्व व्यरापक सघन |कबोणश्रीयणेक अनगमरान| तणेथप असणेचचनरा ||९||
तत्रिगगण गगणक्षिबोभभिणश्री मरायरा| मराईक जराईल ववलयरा |अपमणर्व यणेकदणे सश्री तयरा| पमणर्व व्यरापकतरा न घडणे ||१०||
आरमरा आणण रनरग्रं जन| हप दबोहहकडणे नरामराभभिधरान |अथरार्वन्वयणे समजबोन| बबोलणप कररावप ||११||
आरमरा मन अरयग्रंत चपळ| तरर हप व्यरापक नव्हणे चच कणेवळ |सगचचत अग्रंतशकणर्व रनवळ| करन पराहरावप ||१२||
अग्रंतरराळश्रीग्रं पराहरातराग्रं परातराळश्री नराहरग्रं| परातराळश्रीग्रं पराहरातराग्रं अग्रंतरराळश्रीग्रं नराहरग्रं |पमणप
र्व णप वसत नराहरग्रं| चहगग्रंकडणे ||१३||
पगढप पराहरातराग्रं मरागप नराहरग्रं| मरागप पराहरातराग्रं पगढप नराहरग्रं |वराम सव्य व्यराप नराहरग्रं| दशहदशरा ||१४||
चहगग्रंकडणे रनशराणप मराग्रंडरावश्रीग्रं| यणेकसररग्रं कचैसश्रीग्रं भसवरावश्रीग्रं |यराकरारणप समजबोन उगवश्री| परययप आपणरासश्री ||१५||
समयर्व आलरा परततबग्रंबलरा| हराहह दृष्टराग्रंत न घडणे वस्तगलरा |वस्तगरप रनगगण र्व रालरा| म्हणणजणेत आहणे ||१६||
घटराकराश मठकराश| हराहह दृष्टराग्रंत ववशणेष |तगळग्रंम जरातराग्रं रनगगण
र्व रास| सराम्यतरा यणेतणे ||१७||
ब्रह्मश्रीग्रंचरा अग्रंश आकराश| आणश्री आरम्यराचरा अग्रंश मरानस |दबोहरग्रंचरा अनगभिव परययरास| यणेथप घ्यरावरा ||१८||
गगन आणण हप मन| कचैसणे हबोतश्री समरान |मननसश्रीळ महराजन| सकळहह जराणतश्री ||१९||

www.samarthramdas400.in 465
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

मन हप पढ
ग प वरावडणे| मरागप आवघपचच ररतप पडणे |पण
म र्व गगनरास सराम्यतरा घडणे| कबोण्यरा पकरारप ||२०||
परब्रह्मचच अचळ| आणण पवर्वतरासहह म्हणतश्री अचळ |दबोनश्रीहर यणेक कणेवळ| हप कचैसप म्हणरावप ||२१||
जरान ववजरान ववपररतजरान| रतनश्री कचैसश्रीग्रं हबोतश्री समरान |यराचरा परययबो मनन| करन पराहरावरा ||२२||
जरान म्हणणजणे जराणणप | अजरान म्हणणजणे नणेणणप |ववपररतजरान म्हणणजणे दणे खणप | यणेकराचप यणेक ||२३||
जराणणप नणेणणप वणेगळप कणेलप | ढबोबळप पग्रंचभिमरतक उरलप |ववपररतजरान समजलप | पराहहजणे जश्रीवश्रीग्रं ||२४||
दष्टरा सराक्षिश्री अग्रंतररारमरा| जश्रीवरारमराचश्री हबोयणे भशवरारमरा |पढ
ग प भशवरारमरा तबोचच जश्रीवरारमरा| जन्म घणेतबो ||२५||
आरमरवश्रीग्रं जन्ममरण लरागणे| आरमरवश्रीग्रं जन्ममरण न भिग्रंगणे |सग्रंभिवराभम यग
ग णे यग
ग णे| ऐसणे हप वचन ||२६||
जश्रीव यणेकदणे सश्री नर| ववचरारप जरालरा ववश्वग्रंभिर |ववश्वग्रंभिररास सग्रंसरार| चगकणेनरा ककीग्रं ||२७||
जरान आणण अजरान| वकम रतरपप हप समरान |रनवकम रतरपप ववजरान| जरालप पराहहजणे ||२८||
जरानप यणेवढप ब्रह्मराग्रंड कणेलप | जरानप यणेवढप वराढववलप |नरानरा ववकरारराचप वळलप | तप हप जरान ||२९||
आठवप दणे ह ब्रह्मराग्रंडश्रीचप| तप हप जरान सराचप |ववजरानरप ववदणे हराचप | पद पराववजणे ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे पपणरारपपणतर नरूपणनराम समरास पहहिलरा ||१||२०. १

www.samarthramdas400.in 466
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दस
घ ररा : सष्क टरीततववधलक्षणतनरूपण
||शशरराम ||
ममळमरायरा नस्तराग्रं चग्रंचळ| रनगगण
र्व ब्रह्म तप रनश्चळ |जचैसप गगन अग्रंतरराळ| चहगग्रंकडणे ||१||
दृश्य आलप आणण गणेलप| परर तप ब्रह्म सग्रंचलप |जचैसप गगन कदोंदराटलप | चहगग्रंकडणे ||२||
कजकडणे पराहरावप रतकडणे अपरार| कबोणणेकडणे नराहरग्रं परार |यणेककजनसश्री स्वतग्रंत्रि| दस
ग रप नराहरग्रं ||३||
ब्रह्मराग्रंडरावरतप बचैसरावप | अवकराश भिकरास अवलबोकरावप |तणेथप चग्रंचळ व्यरापकराच्यरा नराग्रंवप| सगन्यराकरार ||४||
दृश्य वववणेकप कराहढलप | मग परब्रह्म कदोंदराटलप |कबोणरासश्रीच अनगमरानलप | नराहरग्रं कदरा ||५||
अधबोधर्व पराहरातराग्रं चहगग्रंकडणे| रनगगण
र्व ब्रह्म कजकडणे रतकडणे |मन धराग्रंवणेल कबोणणेकडणे| अग्रंत पराहरावयरा ||६||
दृश्य चळणे ब्रह्म चळणे नरा| दृश्य कळणे ब्रह्म कळणे नरा |दृश्य आकळणे ब्रह्म आकळणे नरा| कल्पनणेसश्री ||७||
कल्पनरा म्हणणजणे कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं| ब्रह्म दराटलणे ठराईचरा ठराई |वराकयराथर्व वववरत जराई| म्हणणजणे बरप ||८||
परब्रह्मरायणेवढप थबोर नराहरग्रं| शवणरापरतप सराधन नराहरग्रं |कळल्यराववण कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं| समराधरान ||९||
वपप्लरकरामरागर हळग हळग घडणे| ववहग्रं गमप फळरासश्री गराग्रंठठी पडणे |सराधक मननश्रीग्रं पवराडणे| म्हणणजणे बरप ||१०||
परब्रह्मरासराररखप दस
ग रप | कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं खरप |रनग्रंदरा आणण स्तगरतउरतरप | परब्रह्मश्रीग्रं नराहरग्रं ||११||
ऐसणे परब्रह्म यणेककजनसश्री| कराग्रंहरग्रं तगळणेनरा तयरासश्री |मरानगभिव पगण्यररासश्री| तणेथप पवराडतश्री ||१२||
चग्रंचळप हबोतणे दशग खपराप्तश्री| रनश्चळरायणेवडश्री नराहरग्रं ववशराग्रंतश्री |रनश्चळ परययप पराहरातश्री| मराहरानभि
ग राव ||१३||
मगळरापरासमन शणेवटवरर| ववचरारणरा कणेलरच करर |परययराचरा रनश्चयबो अग्रंतररग्रं| तयरासश्रीच फरावणे ||१४||
कल्पनणेचच सष्म टर जरालर| तत्रिववध पकरारप भिरासलर |रतक्षिण बद्ध
ग श्रीनप आणणलर| पराहहजणे मनरा ||१५||
ममळमरायणेपरासमन तत्रिगगण| अवघप यणेकदणे सश्री लक्षिण |पराग्रंचरा भित
म राग्रंचरा ढबोबळरा गगण| हदसत आहणे ||१६||
पथ्
म वश्रीपरासमन च्यरारर खराणश्री| चरवरार वणेगळरालर करणश्री |सकळ सष्म टरचच चरालर यणेथगनश्री| पढ
ग प नराहरग्रं ||१७||
सष्म टरचप ववववध लक्षिण| ववशद करग्रं रनरपण |शबोतश्रीग्रं सचग चत अग्रंतशकणर्व| कणेलप पराहहजणे ||१८||
ममळमरायरा जराणश्रीवणेचश्री| मगळश्रीग्रं समक्ष्म कल्पनणेचश्री |जचैसश्री कस्थतश्री परणे वराचणेचश्री| तदप
म चच तणे ||१९||
अष्टधरा पकमतश्रीचप ममळ| तणे हणे ममळमरायराच कणेवळ |समक्ष्मरप बश्रीज सकळ| मगळश्रीग्रंच आहणे ||२०||
जड पदराथर्व चणेतववतप तप | म्हणतन चचैतन्य बबोभलजणेतप |समक्ष्म रपप सग्रंकणेतप | समजबोन घ्यरावश्रीग्रं ||२१||
www.samarthramdas400.in 467
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

पकमतश्री पर
ग षराचरा ववचरार| अधर्वनराररनटणे श्वर |अष्टधरा पकमतश्रीचरा ववचरार| सकळ कराग्रंहरग्रं ||२२||
गगप्त तत्रिगगणराचप गढ
म रव| म्हणतन सग्रंकणेत महरतररव |गप्ग तरपप शद्ध
ग सरव| तणेथपचच वसणे ||२३||
जणेथमन गण
ग पगटतश्री| तश्रीस गगणक्षिबोभभिणश्री म्हणतश्री |तत्रिगगणराचश्रीग्रं रपप समजतश्री| धन्य तणे सराधग ||२४||
गगप्तरपप गगणसतम्य| म्हणतरन बबोभलजणे गगणसराम्य |समक्ष्म सग्रंकणेत अगम्य| बहगतराग्रंस कक चरा ||२५||
ममळमरायणेपरासमन तत्रिगगण| चग्रंचळ यणेकदणे सश्री लक्षिण |परययप पराहरातराग्रं खण
म | अग्रंतररग्रं यणेतणे ||२६||
पढ
ग प पग्रंचभिमतराग्रंचश्रीग्रं बग्रंडप| वराढलरग्रं ववशराळप उदग्रं डप |सप्तद्वश्रीपप नवखग्रंडप| वसग्रंगधररा हणे ||२७||
तत्रिगगणरापरासमन पथ्म वश्रीवरर| दस
ग ऱ्यरा कजनसरान्यराचश्री परर |दबोनश्री कजनस यराउपरर| रतसररा ऐकरा ||२८||
पथ्
म वश्री नरानरा कजनसराचप बश्रीज| अग्रंडज जरारज श्वणेतज उरदज |च्यरारर खराणश्री च्यरारर वराणश्री सहज|रनमरार्वण जराल्यरा
खराणश्री वराणश्री हबोतश्री जरातश्री| परग्रं तग तचैसश्रीच आहणे जगतश्री |ऐसणे हबोतश्री आणश्री जरातश्री| उदग्रं ड पराणश्री ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सष्क टरीततववधलक्षणतनरूपणनराम समरास दस
घ ररा ||२||२०. २

www.samarthramdas400.in 468
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास ततसररा : सपक्ष्मनरामरामभधरानतनरूपण

||शशरराम ||
मगळश्रीग्रंहमन सणेवटवरर| ववस्तरार बबोभललरा नरानरापरर |पन्
ग हरा वववरत ववरत मराघरारर| वकम रत न्यरावश्री ||१||
च्यरारर खराणश्री च्यरारर वराणश्री| चतऱ्यरासश्री लक्षि जश्रीवयबोनश्री |नरानरा पकराररचणे पराणश्री| जन्मरास यणेतश्री ||२||
अवघणे हबोतश्री पथ्
म वश्रीपरासमनश्री| पथ्म वश्रीमधप जरातश्री नरासबोनश्री |अनणेक यणेतश्री जरातश्री परर अवनश्री| तचैसश्रीच आहणे ||३||
ऐसप हप सपड्यराकडडल खराग्रंड| दस
ग रप भिमतराग्रंचप बग्रंड |रतसरप नरामराभभिधरानप उदग्रं ड| समक्ष्मरपप ||४||
स्थमळ अवघप सराग्रंडमन द्यरावप | समक्ष्मरपप वबोळखरावप |गगणरापरासमन पराहहलणेच पराहरावप | समक्ष्मदृष्टरग्रं ||५||
गगणराचश्रीग्रं रपप जराणणव नणेणश्रीव| पराहहलराच पराहरावरा अभभिपराव |समक्ष्मदृष्टरचप लराघव| यणेथमन पगढप ||६||
शगद्ध नणेणश्रीव तमबोगगण| शगद्ध जराणश्रीव सरवगगण |जराणश्रीवनणेणश्रीव रजबोगगण| भमचशत चराभललरा ||७||
तत्रिगगणराचश्रीग्रं रपप ऐसश्रीग्रं| कळदों लरागलरग्रं अपचैसश्रीग्रं |गगणरापगढरल कदर्व मरासश्री| गगणक्षिबोभभिणश्री बबोभलजणे ||८||
रज तम आणण सरव| रतहरग्रंचप जणेथप गमढरव |तप जराणणजणे महरतररव| कदर्व मरप ||९||
पकमतश्री पगरष भशवशककत| अधर्वनराररनटणे श्वर म्हणतश्री |परर यराचश्री स्वरपकस्थतश्री| कदर्व मरप ||१०||
समक्ष्मरपप गगणसतम्य| रयरास बबोभलजणे गगणसराम्य |तचैसपचच चचैतन्य अगम्य| समक्ष्मरपश्री ||११||
बहगकजनसश्री ममळमरायरा| मराहराग्रंकरारण ब्रह्मराग्रंडश्रीचश्री करायरा |ऐभसयरा समक्ष्म अन्वयरा| पराहहलप चच पराहरावप ||१२||
च्यरारर खराणश्री पराग्रंच भिमतप| चतदरा सक्ष्
म म सग्रंकणेतप |करायणे पराहणप तप यणेथप| शबोधमन पराहरावप ||१३||
आहराच पराहरातराग्रं कळणे नरा| गरज कणेल्यराग्रं समजणेनरा |नरानरा पकराररग्रं जनराच्यरा मनरा| सग्रंदणेह पडतश्री ||१४||
चतदरा पराग्रंच यणेकबोणश्रीस| यणेकबोणश्रीस च्यरारर तणेववस |यराग्रंमधप मळ
म चतगदर्वश| पराहहलप चच पराहरावप ||१५||
जबो वववरबोन समजलरा| तणेथप सग्रंदणेह नराहरग्रं उरलरा |समजल्यराववण जबो गल्बलरा| तबो रनरथर्वक ||१६||
सकळ सष्म टरचप बश्रीज| ममळमरायपत असणे सहज |अवघप समजतराग्रं सज्ज| परमराथर्व हबोतबो ||१७||
समजलप मराणस
म चरावळणे नरा| रनश्चइ अनम
ग रान धररनरा |सरावळगदोंदरा कररनरा| परमराथर्व कदरा ||१८||
शबदरातश्रीत बबोलतराग्रं आलप | रयरास वराच्यराग्रंश बबोभललप |शद्ध
ग लक्ष्यराग्रंश लकक्षिलप | पराहहजणे वववणेकप ||१९||
पमवप
र्व क्षि म्हणणजणे मरायरा| भसद्धराग्रंतप जरायणे ववलयरा |मरायरा नस्तराग्रं मग तयरा| करायणे म्हणरावप ||२०||
अन्वयणे आणश्री वश्रीतरणे क| हरा पमवप
र्व क्षिराचरा वववणेक |भसद्धराग्रंत म्हणणजणे शगद्ध यणेक| दस
ग रप नराहरग्रं ||२१||
www.samarthramdas400.in 469
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

अधबोमगखप भिणेद वराढतबो| ऊधर्वमगखप भिणेद तगटतबो |रनशसग्रंगपणप रनगगण

र्व श्री तबो| मराहराग्रंयबोगश्री ||२२||
मरायरा भमथ्यरा ऐसश्री कळलर| तरर मग भिश्रीड कराग्रं लरागलर |मरायणेचप भभिडणेनप घसरलर| स्वरपकस्थतश्री ||२३||
लटकणे मरायणेनप दपटरावप | सरय परब्रह्म सराग्रंडरावप |मख्
ग य रनश्चयप हहग्रंडरावप | करासयरासश्री ||२४||
पथ्
म वश्रीमधप बहगत जन| रयरामधप असतश्री सज्जन |परर सराधस
म वबोळखतबो कबोण| सराधगवणेगळरा ||२५||
म्हणतन सग्रंसरार सराग्रंडरावरा| मग सराधच
म रा शबोध घ्यरावरा |कफरकफरदों ठराइग्रं पराडरावरा| सराधगजन ||२६||
उदग्रं ड हगडकरावणे सग्रंत| सराग्रंपडणे पचचतश्रीचरा महग्रं त |पचचतश्रीववण स्वहहत| हबोणरार नराहरग्रं ||२७||
पपग्रंच अथवरा परमराथर्व| पचचतश्रीववण अवघप वणेथर्व |परययणेजरानश्री तबो समथर्व| सकळराग्रंमध्यप ||२८||
ररात्रिग्रंहदवस पराहरावरा अथर्व| अथर्व पराहणे ल तबो समथर्व |परलबोककीग्रंच रनजस्वराथर्व| तणेथपचच घडणे ||२९||
म्हणतन पराहहलपचच पराहरावप | आणण शबोचधलपचच शबोधरावप |अवघप कळतराग्रं स्वभिरावप | सग्रंदणेह तगटतश्री ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सपक्ष्मनरामरामभधरानतनरूपणनराम समरास ततसररा ||३||२०. ३

www.samarthramdas400.in 470
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास चचौररा : आत्मरातनरूपण

||शशरराम ||
सकळ जनरास पराथर्वनरा| उगप च उदरास कररावप नरा |रनरपण आणरावप मनरा| परययराचप ||१||
परययणे रराहहलरा यणेकणेकडणे| आपण धराग्रंवतबो भिलतणेकडणे |तरर सराररासरारराचणे रनवराडणे| कचैसणे हबोतश्री ||२||
उचगच पराहरातराग्रं सष्म टर| गल्बलरा हदसतबो दृष्टरग्रं |परर तणे रराजसरतणेचश्री गबोष्टर| वणेगळश्रीच ||३||
पथ्
म वश्रीमधप कजतगककीग्रं शरररप | रततगककीग्रं भिगवग्रंतराचश्रीग्रं घरप |नरानरा सगखप यणेणप द्वरारप | पराप्त हबोतश्री ||४||
रयराचरा महहमरा कळणे ल कबोणरालरा| मरातरा वराग्रंटमन कमपराळग जरालरा |परयक्षि जगदरश जगरालरा| रकक्षितसणे ||५||
सरतरा पथ्म वश्रीमधप वराग्रंटलर| जणेथप तणेथप ववभिरागलर |कळणे नप सकम ष्ट चराभललर| भिगवग्रंतराचणे ||६||
ममळ जराणरयरा पगरषराचश्री सरतरा| शररररग्रं ववभिरागलर तरवतरा |सकळ कळरा चरातगयत
र्व रा| तणेथप वसणे ||७||
सकळ पगरराचरा ईश| जगरामध्यप तबो जगदरश |नरानरा शररररग्रं सरावकरास| करग्रं लरागणे ||८||
पराहरातराग्रं सकम ष्टचश्री रचनरा| तणे यणेकराचणेन चरालणेनरा |यणेकचच चरालवश्री नरानरा| दणे ह धरनश्री ||९||
नराहरग्रं उग्रं च नश्रीच ववचराररलप | नराहरग्रं बरप वराईट पराहहलप |करायर चरालदों ऐसप जरालप | भिगवग्रंतरासश्री ||१०||
ककग्रं वरा नणेणणप आडवप कणेलप | ककग्रं वरा अभ्यरासश्रीग्रं घरातलप |हप कचैसप कचैसप कणेलप | रयराचरा तबोचच जराणणे ||११||
जगदराग्रंतररग्रं अनगसग्रंधरान| बरप पराहराणप हप चच ध्यरान |ध्यरान आणश्री तप जरान| यणेकरप ||१२||
पराणश्री सग्रंसराररास आलरा| कराग्रंहरग्रं यणेक शराहराणरा जरालरा |मग तबो वववरदों लरागलरा| भिममग्रंडळश्रीग्रं ||१३||
पगट ररामराचप रनशराण| आरमरारराम जरानघन |ववश्वग्रंभिर ववद्यमरान| भिराग्यप कळणे ||१४||
उपरासनरा धग्रंगडगन वरासनरा धररलर| तरर तणे लराग्रंबतचच गणेलर |महहमरा न कळणे बबोभललर| यणेथराथर्व आहणे ||१५||
दष्टरा म्हणणजणे पराहरातरा| सराक्षिश्री म्हणणजणे जराणतरा |अनग्रंतरपश्री अनग्रंतरा| वबोळखरावप ||१६||
सग्रंगतश्री असरावश्री भिल्यराग्रंचश्री| धराटर कथरा रनरपणराचश्री |कराग्रंहरग्रं यणेक मनराचश्री| ववशराग्रंतश्री आहणे ||१७||
रयराहहमधप परययणेजरान| जराळमन टराककलरा अनम
ग रान |पचचतश्रीववण समराधरान| पराववजणेल कक चप ||१८||
ममळसग्रंकल्प तबो हररसग्रंकल्प| ममळमरायणेमधश्रील सराक्षिणेप |जगदराग्रंतररग्रं तप चच रप| दणे णखजणेतप ||१९||
उपरासनरा जरानस्वरप| जरानश्रीग्रं चतथरा दणे ह आरबोप |यराकरारणप सवर्व सग्रंकल्प| सबोडमन द्यरावरा ||२०||
पढग प परब्रह्म ववशराळ| गगनरासराररखप पबोकळ |घन परातळ कबोमळ| करायणे म्हणरावप ||२१||
www.samarthramdas400.in 471
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

उपरासनरा म्हणणजणे जरान| जरानप पराववजणे रनरग्रं जन |यबोचगयराग्रंचप समराधरान| यणेणप ररतश्रीग्रं ||२२||
ववचरार नणेहटमनसरा पराहणे | तरर उपरासनरा आपणचच आहणे |यणेक जरायणे एक आहणे | दणे ह धरनश्री ||२३||
अखग्रंड ऐसश्री घरालमणेलर| पव
म रार्वपरार हबोत गणेलर |आतराग्रं हह तचैसश्रीच चराभललर| उरपकरत कस्थतश्री ||२४||
बनरावरर बनचरराग्रंचश्री सरतरा| जळरावरर जळचरराग्रंचश्री सरतरा |भिममग्रंडळश्रीग्रं भिमपराळराग्रं समस्तराग्रं| यणेणपचच न्यरायप ||२५||
सरामथ्यर्व आहणे चळवळणे चप| जबो जबो कररल तयराचप |परग्रं तग यणेथप भिगवग्रंतराचप | अचधष्ठरान पराहहजणे ||२६||
कतरार्व जगदरश हप तदों खरप | परर ववभिराग आलरा पथ
म कराकरारप |तणेथप अहग्रं तणेचप कराववरप | बराचधजणेनरा ||२७||
हररदरार्वतरा हररभिर्मोकतरा| ऐसप चरालतप तरवतरा |यणे गबोष्टरचरा आतराग्रं| ववचरार पराहरावरा ||२८||
सकळ कतरार्व परमणेश्वर| आपलरा मराइक ववचरार |जचैसप कळणे ल तचैसप करग्रं| जगदराग्रंतरप ||२९||
दणे वरायणेवढप चपळ नराहरग्रं| ब्रह्मरायणेवढप रनश्चळ नराहरग्रं |पराइरर चढबोन पराहरग्रं| ममळपररयग्रंत ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे आत्मरातनरूपणनराम समरास चचौररा ||४||२०. ४

www.samarthramdas400.in 472
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास परासांचवरा : चत्वरारकजन्नसतनरूपण

||शशरराम ||
यणेथमन पराहरातराग्रं तणेथवरर| चरवरार जश्रीनस अवधराररग्रं |यणेक चतदरा पराग्रंच च्यरारर| ऐसप आहणे ||१||
परब्रह्म सकळराग्रंहमन वणेगळप | परब्रह्म सकळराग्रंहमन आगळप |नरानरा कल्पनणेरनरराळप | परब्रह्म तप ||२||
परब्रह्मराचरा ववचरार| नरानरा कल्पनणेहमन पर |रनमर्वळ रनश्चळ रनववर्वकरार| अखग्रंड आहणे ||३||
परब्रह्मरास कराग्रंहरग्रंच तगळणेनरा| हरा यणेक मगख्य कजनसरानरा |दस
ग ररा कजनस नरानरा कल्पनरा| ममळमरायरा ||४||
नरानरा समक्ष्मरप| समक्ष्म आणश्री कदर्व मरप |मगळश्रीग्रंच्यरा सग्रंकल्पराचरा आरबोप| ममळमरायरा ||५||
हररसग्रंकल्प मगळश्रीग्रंचरा| आरमरारराम सकळराग्रंचरा |सग्रंकणेत नरामराभभिधरानराचरा| यणेणप पकरारप ||६||
रनश्चळश्रीग्रं चग्रंचळ चणेतलप | म्हणतरन चचैतन्य बबोभललप |गगणसमरानरवप जरालप | गगणसराम्य ऐसप ||७||
अधर्वनराररनटणे श्वर| तबोचच शड्गगणचैश्वर |पकमरतपगरषराचरा ववचरार| भशवशकतश्री ||८||
सगद्धसरवगगणराचश्री मराग्रंडणश्री| अधर्वमरात्रिरा गगणक्षिबोभभिणश्री |पगढप रतहर गगणराग्रंचश्री करणश्री| पगट जरालर ||९||
मन मरायरा अग्रंतररारमरा| चतदरा कजनसराग्रंचश्री सश्रीमरा |ववद्यमरान जरानरारमरा| इतगकणे ठराइग्रं ||१०||
ऐसरा दस
ग ररा कजनस| अभभिधरानप चतगदर्वश |आतराग्रं रतसररा कजनस| पग्रंचमराहराभिमतप ||११||
यणेथप पराहरातराग्रं जराणश्रीव थबोडश्री| आहदअग्रंत हणे रबोकडश्री |खराणश्री रनरबोवपल्यरा तराग्रंतडश्री| तबो चतथरा कजनस ||१२||
च्यरारर खराणश्री अनग्रंत पराणश्री| जराणश्रीवणेचश्री जरालर दराटणश्री |च्यरारर कजनस यणेथमनश्री| सग्रंपण
म र्व जरालणे ||१३||
बश्रीज थबोडप पणेररजणेतप| पढ
ग प रयराचप उदग्रं ड हबोतप |तचैसप जरालप आरमयरातप | खराणश्री वराणश्री पगटतराग्रं ||१४||
ऐसश्री सरतरा पबळलर| थबोडणे सरतणेचच उदग्रं ड जरालर |मनष्ग यवणेषप सष्म टर भिबोचगलर| नरान पकरारप ||१५||
पराणश्री मरारन स्वरापद पळणे | वरकड रयरास करायणे कळणे |नरानरा भिबोग तबो रनवळणे | मनष्ग यदणे हरग्रं ||१६||
नरानरा शबद नरानरा स्पशर्व| नरानरा रप नरानरा रस |नरानरा गग्रंध तणे ववशणेष| नरदणे ह जराणणे ||१७||
अमबोल्य ररनप नरानरा वस्त्रिप | नरानरा यरानप नरानरा शस्त्रिप |नरानरा ववद्यरा कळरा शरास्त्रिप | नरदणे ह जराणणे ||१८||
पथ्
म वश्री सरतणेनप व्यरावपलर| स्थळबोस्थळश्रीग्रं आटबोवपलर |नरानरा ववद्यरा कळरा कणेलर| नरानरा धरारणरा ||१९||
दृश्य अवघपचच पराहरावप | स्थरानमरान सराग्रंभिराळरावप |सराररासरार ववचराररावप | नरदणे हणे जराभलयराग्रं ||२०||
यणेहलबोक आणश्री परलबोक| नरानरा पकराररग्रंचरा वववणेक |वववणेक आणश्री अवववणेक| मनगष्य जराणणे ||२१||
www.samarthramdas400.in 473
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

नरानरा वपग्रंडश्रीग्रं ब्रह्मराग्रंडरचनरा| नरानरा मगळश्रीग्रंचश्री कल्पनरा |नरानरा पकराररग्रं धरारणरा| मनष्ग य जराणणे ||२२||
अष्टभिबोग नवरस| नरानरा पकराररग्रंचरा ववळरास |वराच्यराग्रंश लक्ष्यराग्रंश सरारराग्रंश| मनष्ग य जराणणे ||२३||
मनष्ग यप सकळराग्रंस आभळलप | रयरा मनष्ग यरास दणे वप पराभळलप |ऐसप हप अवघप कळलप | नरदणे हयबोगप ||२४||
नरदणे ह परम दल्
ग लभि| यणेणप घडणे अलभ्य लराभि |दल्
ग लभि तप सल्
ग लभि| हबोत आहणे ||२५||
बरकड दणे हणे हप कराबराड| नरदणे ह मबोठप घबराड |परग्रं तग पराहहजणे जराड| वववणेकरचनरा ||२६||
यणेथप जणेणप आळस कणेलरा| तबो सवर्वस्वप बड
ग रालरा |दणे व नराहरग्रं वबोळणखलरा| वववणेकबळप ||२७||
नर तबोचच नराररायणेण| जरर परययप करर शवण |मननशश्रीळ अग्रंतशकणर्व| सवर्वकराळ ||२८||
जणेणप स्वयपचच पबोहरावप | रयरास करासणेस नलगणे लरागरावप |स्वतग्रंत्रिपणप शबोधरावप | सकळ कराग्रंहरग्रं ||२९||
सकळ शबोधमन रराहहलरा| सग्रंदणेह कचैचरा तयरालरा |पगढप ववचरार कचैसरा जरालरा| रयराचरा तबोचच जराणणे ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे चत्वरारकजनसनराम समरास परासांचवरा ||५||२०. ५

www.samarthramdas400.in 474
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सहिरावरा : आत्मरागघणतनरूपण

||शशरराम ||
पराहदों जरातराग्रं भिममग्रंडळ| ठराई ठराई आहणे जळ |ककरतणेक तप रनमर्वळ मराळ| जळप ववण पथ्म वश्री ||१||
तचैसप दृश्य ववस्तरारलप | कराग्रंहरग्रंयणेक जराणणवणेनप शबोभिलप |जराणश्रीवरहहत उरलप | ककीतश्रीयणेक दृश्य ||२||
च्यरारर खराणश्री च्यरारर वराणश्री| चतऱ्यरासश्री लक्षि जश्रीवयबोनश्री |शरास्त्रिश्रीग्रं अवघप नणेमगनश्री| बबोभललप असणे ||३||
||श्लबोक ||
जलजरा नवलक्षिराश्च दशलक्षिराश्च पकक्षिणश |कममयबो रदलक्षिराश्च ववग्रंशल्लक्षिरा गवरादयश ||
स्थरावररा कस्त्रिग्रंशल्लक्षिराश्च चतगलक्षि
र्व राश्च मरानवराश |परापपगण्यग्रं समग्रं कमरवरा नरयबोरनषग जरायतणे ||
मनगष्यप च्यरारर लक्षि| पशग वश्रीस लक्षि |कक्रम आक्ररा लक्षि| बबोभललप शरास्त्रिश्रीग्रं ||४||
दराहरा लक्षि तणे खणेचर| नव लक्षि जळचर |तश्रीस लक्षि स्थरावर| बबोभललप शरास्त्रिश्रीग्रं ||५||
ऐसश्री चतऱ्यरासश्री लक्षि यबोनश्री| कजतगकरा रततगकरा जराणतरा पराणश्री |अनग्रंत दणे ह्यराचश्री मराग्रंडणश्री| मयरार्वदरा कक चश्री ||६||
अनग्रंत पराणश्री हबोत जरातश्री| रयराग्रंचप अचधष्ठरान जगतश्री |जगतश्रीवणेगळश्री कस्थतश्री| रयरास कक चश्री ||७||
पगढप पराहरातराग्रं पग्रंचभिमतप| परावलरग्रं पष्टदशणेतप |कबोणश्री ववद्यमरान कबोणश्री तप | उगश्रीच असतश्री ||८||
अग्रंतररारम्यराचश्री वबोळखण| तणेचच जणेथप चपळपण |जराणश्रीवणेचप अचधष्ठरान| सरावध ऐकरा ||९||
सगखदख
ग जराणतरा जश्रीव| तचैसराचच जराणरावरा सद भशव |अग्रंतशकणर्वपग्रंचक अपव र्व अग्रंश आरमयराचरा ||१०||
म |
स्थगळश्रीग्रं आकराशराचणे गण
ग | अग्रंश आरमयराचणे जराण |सरव रज तमबोगगण| गण
ग आरमयराचणे ||११||
नरानरा चराळणरा नरानरा धत
म श्री| नवववधरा भिककत चतवग वर्वधरा मक
ग तश्री |अभलप्तपण सहजकस्थतश्री| गगण आरमयराचणे ||१२||
दष्टरा सराक्षिश्री जरानघन| सरतरा चचैतन्य परग रातन |शवण मनन वववरण| गगण आरमयराचणे ||१३||
दृश्य दष्टरा दशर्वन| ध्यणेय ध्यरातरा ध्यरान |जणेय जरातरा जरान| गगण आरमयराचणे ||१४||
वणेदशरास्त्रिपरग राणअथर्व| गगप्त चराभललरा परमराथर्व |सवर्वजपणप समथर्व| गण
ग आरमयराचणे ||१५||
बद्ध मम
ग गक्षिग सराधक भसद्ध| ववचरार पराहराणप शद्ध
ग |बबोध आणश्री पबबोध| गण
ग आरमयराचणे ||१६||
जरागरम त स्वप्न सगषगकप्त तगयरार्व| पकमरतपगरष ममळमरायरा |वपग्रंड ब्रह्मराग्रंड अष्टकरायरा| गगण आरमयराचणे ||१७||
परमरारमरा आणण परमणेश्वरर| जगदरारमरा आणश्री जगदणे श्वरर |महणे श आणश्री मराहणे श्वरर| गगण आरमयराचणे ||१८||
www.samarthramdas400.in 475
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समक्ष्म कजतगकप नरामरप| रततगकप आरमयराचप स्वरप |सग्रंकणेतनरामराभभिधरानप अममप| सश्रीमरा नराहरग्रं ||१९||
आहदशकतश्री भशवशकतश्री| मख्
ग य ममळमरायरा सवर्वशकतश्री |नरानरा जश्रीनस उरपतश्री कस्थतश्री| रततगकणे गगण आरमयराचणे |२०||
पव
म प
र्व क्षि आणश्री भसद्धराग्रंत| गराणप वराजवणप सग्रंगश्रीत |नरानरा ववद्यरा अदत
ग | गगण आरमयराचणे ||२१||
जरान अजरान ववपररतजरान| असद्वरम त सद्वरम त जराण |जणेकप्तमरात्रि अभलप्तपण| गण
ग आरमयराचणे ||२२||
वपग्रंड ब्रह्मराग्रंड तरवझराडरा| नरानरा तरवराग्रंचरा रनवराडरा |ववचरार पराहराणप उघडरा| गण
ग आरमयराचणे ||२३||
नरानरा ध्यरानप अनस
ग ग्रंधरानप | नरानरा कस्थरत नरानरा जरानप |अनन्य आरमरनवणेदनप| गगण आरमयराचणे ||२४||
तणेतश्रीस कबोटर सगरवर| आठ्यरासश्री सहश ऋषणेश्वर |भित
म खणेचर अपरार| गण
ग आरमयराचणे ||२५||
भिमतरावळश्री औट कबोटर| च्यरामग्रंगडरा छिपन्न कबोटर |करारयरायणेणश्री नव कबोटर| गण
ग आरमयराचणे ||२६||
चग्रंद समयर्व तराररामग्रंडळप | नरानरा नक्षित्रिप गहमग्रंडळप |शणेष कममर्व मणेघमग्रंडळप | गगण आरमयराचणे ||२७||
दणे व दरानव मरानव| नरानरा पकराररचणे जश्रीव |पराहरातराग्रं सकळ भिरावराभिराव| गगण आरमयराचणे ||२८||
आरमयराचणे नरानरा गगण| ब्रह्म रनववर्वकरार रनगगण
र्व |जराणणप यणेकदणे सश्री पमण|
र्व गगण आरमयराचणे ||२९||
आरमररामउपरासनरा| तणेणप परावलणे रनरग्रं जनरा |रनसग्रंदणेहणे अनगष्ठनरा| ठरावचच नराहरग्रं ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे आत्मरागघणतनरूपणनराम समरास सहिरावरा ||६||२०. ६

www.samarthramdas400.in 476
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास सरातवरा : आत्मरातनरूपण

||शशरराम ||
अनगवरार्वच्य समराधरान जरालप | तप पराहहजणे बबोभललप |बबोभलल्यरासराठठीग्रं समराधरान गणेलप| हप तदों घडणेनरा ||१||
कराग्रंहरग्रं सराग्रंडरावप लरागत नराहरग्रं| कराग्रंहरग्रं मराग्रंडरावप लरागत नराहरग्रं |यणेक ववचरार शबोधमन पराहरग्रं| म्हणणजणे कळणे ||२||
मगख्य करासश्रीववश्वणेश्वर| श्वणेतबग्रंद ररामणेश्वर |मलकराजगन
र्व भिश्रीमराशग्रंकर| गगण आरमयराचणे ||३||
जचैसश्रीग्रं मगख्य बराररा भलग्रंगप| यरावणेगळश्रीग्रं अनग्रंत भलग्रंगप |पचचत जराणणजणेत जगप | गगण आरमयराचणे ||४||
भिममग्रंडळश्रीग्रं अनग्रंत शककत| नरानरा सराक्षिरारकरार चमरकरार हबोतश्री |नरानरा दणे वराग्रंच्यरा सरामथ्यर्वममतर| गगण आरमयराचणे ||५||
नरानरा भसद्धराग्रंचश्रीग्रं सरामथ्यर| नरानरा मग्रंत्रिराग्रंचश्रीग्रं सरामथ्यर |नरानरामबोहरणे वल्लरग्रंत सरामथ्यर| गगण आरमयराचणे ||६||
नरानरा तश्रीथरारचश्रीग्रं सरामथ्यर| नरानरा क्षिणेत्रिराग्रंचश्रीग्रं सरामथ्यर |नरानरा भिममग्रंडळश्रीग्रं सरामथ्यर | गगण आरमयराचणे || ७||
कजतगकणे कराग्रंहरग्रं उरतम गगण| रततगकप आरमयराचप लक्षिण |बरप वराईट रततगकप जराण| आरम्यराचकररतराग्रं ||८||
शगद्ध आरमरा उरतम गगणश्री| सबळ आरमरा अवलक्षिणश्री |बरर वराईट आवघश्री करणश्री| आरमयराचश्री ||९||
नरानरा सराभभिमरान धरणप | नरानरा परतसष्म टर करणप |नरानरा शरापउशरापलक्षिणप आरमयराचणेनश्री ||१०||
वपग्रंडराचरा बररा शबोध घ्यरावरा| तरवराग्रंचरा वपग्रंड शबोधरावरा |तरवप शबोचधतराग्रं वपग्रंड आघवरा| कळदों यणेतबो ||११||
जड दणे ह भिमतराग्रंचरा| चग्रंचळ गगण आरमयराचरा |रनश्चळ ब्रह्मरावणेगळरा ठराव कचैचरा| जणेथप तणेथप ||१२||
रनश्चळ चग्रंचळ आणश्री जड| वपग्रंडश्रीग्रं कररावरा रनवराड |परययवणेगळप जराड| बबोलणप नराहरग्रं ||१३||
वपग्रंडरामधमन आरमरा जरातबो| तणेव्हराग्रं रनवराडरा कळदों यणेतबो |दणे हणे जड हरा पडतबो| दणे खतदणे खतराग्रं ||१४||
जड रततगकप पडडलप | चग्रंचळ रततगकप रनघबोनश्री गणेलप |जडचग्रंचळराचप रप आलप | परययरासश्री ||१५||
रनश्चळ आहणे सकळराग्रं ठराई| हप तदों पराहराणप नलगणे कराग्रंहरग्रं |गण
ग ववकरार तणेथप नराहरग्रं| रनश्चळरासश्री ||१६||
जचैसप वपग्रंड तचैसप ब्रह्मराग्रंड| ववचरार हदसतबो उघड |जड चग्रंचळ जरातराग्रं जराड| परब्रह्मचच आहणे ||१७||
मराहराग्रंभिमतराग्रंचरा खग्रंबश्रीर कणेलरा| आरमरा घरालमन पत
ग ळरा जरालरा |चराभललरा सष्म टरचरा गल्बलरा| यणेणप ररतश्रीग्रं ||१८||
आरमरा मरायरा ववकरार करर| आळ घराभलतश्री ब्रह्मरावरर |परययप सकळ कराग्रंहरग्रं वववरर| तबोचच भिलरा ||१९||
ब्रह्म व्यरापक अखग्रंड| वरकड व्यरापकतरा खग्रंड |शबोधमन पराहरातग्रं जड| कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं ||२०||
गगनरासश्री खग्रंडतरा नयणे| गगनराचप नरासणेल करायणे |जरर जरालरा मराहराग्रंपळयणे| सष्म टरसग्रंव्हरार ||२१||
www.samarthramdas400.in 477
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

जप सग्रंव्हराररामध्यप सरापडलणे| तप सहजचच नराभसवग्रंत जरालप |जराणतणे लबोककीग्रं उगववलप | पराहहजणे कबोडप ||२२||
न कळतराग्रं वराटणे कबोडप| कळतराग्रं आवघप हदसप उघडप |म्हणबोनश्री यणेकराग्रंतश्रीग्रं रनवराडणे| ववचरार पराहरावरा ||२३||
भमळतरा परययराचणे सग्रंत| यणेकराग्रंपररस यणेकराग्रंत |कणेलर पराहहजणे सरावचचत| नरानरा चचरार्व ||२४||
पराहहल्यरावणेगळप कळत नराहरग्रं| कळतराग्रं कळतराग्रं सग्रंदणेह नराहरग्रं |वववणेक पराहरातराग्रं कबोठप चच नराहरग्रं| मरायराजराळ ||२५||
गगनश्रीग्रं आभिराळ आलप | मरागगतश्री सवप चच उडरालप |आरम्यराकररतराग्रं दृश्य जरालप | उडणेल तचैसप ||२६||
मगळरापरासमन सणेवटवरर| वववणेककी वववणेकप वववरर |तबोचच रनश्चय थरावरर| चळणे नरा ऐसरा ||२७||
वरकड रनश्चय अनम
ग रानराचणे| अनम
ग रानप बबोलतराग्रं करायणे वप चणे |जराणतणे पर
ग ष पचचतश्रीचणे| तणे तदों मरानश्रीतनरा ||२८||
उगप च बबोलणप अनम
ग रानराचप | अनम
ग रानराचप कबोण्यरा करामराचप |यणेथप सगट ववचरारराचप | कराम नराहरग्रं ||२९||
सगट ववचरार तबो अववचरार| ककरयणेक म्हणतश्री यणेकग्रंकरार |यणेकग्रंकरार भ्रष्टराकरार| करग्रं नयणे ||३०||
कमतत्रिम अवघप सराग्रंडरावप | कराग्रंहरग्रं यणेक शगद्ध घ्यरावप |जराणजराणदों रनवडरावप | सराररासरार ||३१||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे आत्मरातनरूपणनराम समरास सरातवरा ||७||२०. ७

www.samarthramdas400.in 478
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास आठवरा : ददे हिदेक्षदेततनरूपण

||शशरराम ||
ववधश्रीपपग्रंचतर वराढलरा| वराढतराग्रं वराढतराग्रं ववस्तश्रीणर्व जरालरा |फळप यणेतराग्रं ववशराग्रंतश्री परावलरा| बहगत पराणश्री ||१||
नरानरा फळप रसराळप लरागलरग्रं| नरानरा कजनसश्री गबोडश्रीस आलरग्रं |गबोडश्री पराहरावयरा रनमरार्वण कणेलरग्रं| नरानरा शरररप ||२||
रनमरार्वण जरालणे उरतम ववषयणे| शरररप ववण भिबोचगतराग्रं नयणे |म्हणबोनश्री रनभमर्वलरा उपरायणे| नरानरा शरररप ||३||
जरानइग्रंहदयप रनमरार्वण कणेलरग्रं| भभिन्न भभिन्न गगणराग्रंचश्रीग्रं रनभमर्वलरग्रं |यणेकरा शररररासश्री लरागलरग्रं| परर वणेगळरालरग्रं ||४||
शबोत्रिइग्रंहदग्रंई शबद पडडलरा| रयराचरा भिणेद पराहहजणे कळलरा |ऐसरा उपरायणे रनमरार्वण कणेलरा| इग्रंहदयराग्रंमधप ||५||
रवचणेइग्रंहदयप सश्रीतबोष्ण भिरासणे| चक्षिगइग्रंहदयप सकळ हदसणे |इग्रंहदयराग्रंमधप गगण ऐसणे| वणेगळरालणे ||६||
कजव्हणे मधप रस चराखणप | घराणरामधप पररमळ घणेणप |इग्रंहदयराग्रंमधप वणेगळराल्यरा गगणप| भिणेद कणेलणे ||७||
वरायबोपग्रंचककीग्रं अग्रंतशकणर्वपग्रंचक| भमसळबोरन कफरणे रनशग्रंक |जरानइग्रंहदयप कमर्वइग्रंहदयप सकभळक| सरावकरास पराहणे ||८||
कमर्वइग्रंहदयप लरागवणेगश्रीग्रं| जश्रीव भिबोगश्रीग्रं ववषयराग्रंलरागश्रीग्रं |ऐसरा हरा उपरायणे जगश्रीग्रं| ईश्वरप कणेलरा ||९||
रनषय रनमरार्वण जरालणे बरवणे| शरररप ववण कचैसप भिबोगरावणे |नरानरा शरररराचणे गबोवणे| यराकरारणप ||१०||
अस्तश्रीमराग्रंशराचणे शररर| रयरामधप गगणपकरार |शररररासराररखप यग्रंत्रि| आणश्रीक नराहरग्रं ||११||
ऐसश्रीग्रं शरररप रनमरार्वण कणेलरग्रं| ववषयभिबोगप वराढववलरग्रं |लराहरानथबोर रनमरार्वण जरालरग्रं| यणेणप पकरारप ||१२||
अस्तश्रीमराग्रंशराग्रंचश्रीग्रं शरररप | रनमरार्वण कणेलर जगदणे श्वरप |वववणेकप गगणववचरारप | कररनयराग्रं ||१३||
अकस्तमलौंशराचरा पत
ग ळरा| जणेणप जरानप सकळ कळरा |शरररभिणेद वणेगळरा| ठराई ठराई ||१४||
तबो भिणेद करायरार्वकरारण| रयराचरा उदग्रं ड आहणे गण
ग |सकळ तश्रीक्ष्ण बद्ध
ग श्रीववण| करायणे कळणे ||१५||
सकळ करणप ईश्वररालरा| म्हणबोनश्री भिणेद रनमरार्वण जरालरा |ऊधर्वमगख हबोतराग्रं भिणेदरालरा| ठराव कक चरा ||१६||
सकम ष्टकणर्गीं आगरय भिणेद| सग्रंव्हरारप सहजचच अभिणेद |भिणेद अभिणेद हरा सग्रंवराद| मरायरागगणप ||१७||
मरायणेमधप अग्रंतररारमरा| नकळणे तयराचरा महहमरा |जरालरा चतगमगख
र्व ब्रह्मरा| तबोहह सग्रंदणेहरग्रं पडणे ||१८||
पश्रीळ पप च कडबोववकडश्रीग्रं| तकर्व तश्रीक्षिण घडश्रीनप घडश्री |मनरासश्री हबोयणे तराग्रंतडश्री| वववरण कररतराग्रं ||१९||
आरमरवप लरागतप सकळ कराग्रंहरग्रं| रनरग्रं जनश्रीग्रं हणे कराग्रंहरग्रंच नराहरग्रं |यणेकराग्रंतकराळश्रीग्रं समजबोन पराहरग्रं| म्हणणजणे बरप ||२०||
दणे हणे सरामथ्यरार्वनगसरार| सकळ करर जगदणे श्वर |थबोर सरामथ्यर अवतरार| बबोभलजणेतश्री ||२१||
www.samarthramdas400.in 479
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

शणेष कममर्व वऱ्हराव जरालणे| यणेवढणे दणे हणे ववशराळ धररलणे |तणेणप कररतराग्रं रचनरा चरालणे| सकळ सष्म टरचश्री ||२२||
ईश्वरप कणेवढप सत्रि
म कणेलप | सय
म तर्व बग्रंब धरावरायरा लराववलप |धक
ग टराकरवश्रीग्रं धरववलप | अगराध पराणश्री ||२३||
पवर्वतराऐसणे ढग उचभलतश्री| सय
म तर्व बग्रंबरासश्री अछ्यराहदरत |तणेथप सवपचच वरायबोचश्री गतश्री| पगट हबोयणे ||२४||
णझडकणझडकग्रंग धराग्रंवणे वराररा| जचैसरा कराळराचरा म्हणणयराररा |ढग मरारनश्री हदनकररा| मबोकळणे करर ||२५||
बचैसतश्री ववजराग्रंचणे तडराखणे| पराणश्रीमरात्रि अवचचतरा धराकणे |गगन कडकडमन तडकणे| स्थळराग्रंवरर ||२६||
यणेहलबोकरासश्री यणेक वमर्व कणेलप | महदत
म प महदत
म आभळलप |सकळराग्रं समभिरागप चराभललप | सकम ष्टरचनणेसश्री ||२७||
ऐसणे अनग्रंत भिणेद आरमयराचणे| सकळ जराणतश्री ऐसणे कक चप |वववरतराग्रं वववरतराग्रं मनराचणे| फडकणे हबोतश्री ||२८||
ऐसश्री मराझश्री उपरासनरा| उपरासककीग्रं आणरावश्री मनरा |अगराध महहमरा चतगरराननरा| करायणे कळणे ||२९||
आवराहन ववसजर्वन| हप चच भिजनराचप लक्षिण |सकळ जराणतश्री सज्जन| मश्री कराय सराग्रंगदों ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे ददे हिदेक्षदेततनरूपणनराम समरास आठवरा ||८||२०. ८

www.samarthramdas400.in 480
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास नववरा : सपक्ष्मतनरुपणनराम

||शशरराम ||
मरम तकरापमजन कररावप | आणश्री सवप चच ववसजरार्ववप |हप मरानणेनरा स्वभिरावप | अग्रंतशकणरार्वसश्री ||१||
दणे व पमजरावरा आणश्री टराकरावरा| हप पशस्त न वटणे जश्रीवरा |यराचरा ववचरार पराहरावरा| अग्रंतयरार्वमश्रीग्रं ||२||
दणे व कररजणे ऐसरा नराहरग्रं| दणे व टराककजणे ऐसरा नराहरग्रं |म्हणबोरन यराचरा कराग्रंहरग्रं| ववचरार पराहरावरा ||३||
दणे व नरानरा शरररप धररतबो| धरनश्री मरागगतश्री सबोडडतबो |तरर तबो दणे व कचैसरा आहणे तबो| वववणेकप वबोळखरावरा ||४||
नरानरा सराधनप रनरपणप | दणे व शबोधरायराकरारणप |सकळ आपगलणे अग्रंतशकणर| समजलप पराहहजणे ||५||
ब्रह्मजरानराचरा उपरायणे| समजल्यराववण दणे तराग्रं नयणे |पदराथर्व आहणे मरा घणे जरायणे| ऐसप म्हणरावप ||६||
सगट लबोकराग्रंचणे अग्रंतररग्रंचरा भिराव| मज पतक्षि भिणेटवरावरा दणे व |परग्रं तग वववणेकराचरा उपराव| वणेगळराचच आहणे ||७||
ववचरार पराहरातराग्रं तगणेनरा| रयरास दणे व ऐसप म्हणरावणेनरा |परग्रं तग जन रराहणे नरा| करायणे कररावप ||८||
थबोर लबोक मरबोरन जरातश्री| रयराग्रंच्यरा सगरतरा करनश्री पराहरातश्री |तचैसश्रीच आहणे हणे हह गतश्री| उपरासनणेचश्री ||९||
थबोर व्यरापरार ठराकणेनरा जनश्रीग्रं| म्हणबोरन कणेलर रखतवरानश्री |रराजसग्रंपदरा तयराचणेनश्री| पराप्त कचैचश्री ||१०||
म्हणबोरन कजतगकरा भिबोळरा भिराव| रततगकरा अजरानराचरा स्वभिराव |अजरानप तरर दणे वराचधदणे व| पराववजणेल कचैचरा ||११||
अजरानरासश्री जरान न मरानणे| जरारयरास अनगमरान न मरानणे |म्हणबोरन भसद्धराग्रंचचयणे खगणप| परावलप पराहहजणे ||१२||
मरायरा सराग्रंडमन मळ
ग रास जरावप | तररच समराधरान परावरावप |ऐसप न हबोतराग्रं भिरग्रं गळरावप | भिलतश्रीकडणे ||१३||
मरायरा उलग्रंघरायराकरारणप | दणे वरासश्री नरानरा उपराय करणप |अध्यरारमशवणपग्रंथपचच जराणप | परययरानप ||१४||
ऐसप न कररतराग्रं लबोककककीग्रं| अवघश्रीच हबोतणे चगकरामगककी |कस्थरत खरर आणण लटककी| ऐसश्री वबोळखरावश्री ||१५||
खबोट्यराचणे वराटणे जराऊग्रं नयणे| खबोट्यराचश्री सग्रंगतश्री धरग्रं नयणे |खबोटप सग्रंगहरग्रं करग्रं नयणे| कराग्रंहरग्रंयणेक ||१६||
खबोटप तप खबोटप चच खबोटप | खऱ्यरासश्री तगणेनरात बरालटप |मन अधबोमगख उफरराटप | कणेलप पराहहजणे ||१७||
अध्यरारमशवण कररत जरावप | म्हणणजणे सकळ कराग्रंहरग्रं फरावणे |नरानरा पकराररचणे गबोवणे| तगटबोनश्री जरातश्री ||१८||
समत गग्रंत
ग लप तप उकलरावप | तचैसणे मन उगवरावप |मरानत मरानत घरालरावप | मळ
ग राकडणे ||१९||
सकळ कराग्रंहरग्रं करालवलप | रयरा सकळराचप सकळ जरालप |शररररग्रं ववभिरागलणे| सकळ कराग्रंहरग्रं ||२०||
करायणे तप यणेथपचच पराहरावप | कचैसप तप यणेथपचच शबोधरावप |समक्ष्मराचश्रीग्रं चतदरा नराग्रंवप| यणेथपचच समजरावश्री ||२१||
www.samarthramdas400.in 481
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

रनगगण
र्व रनववर्वकरारर यणेक| तप सवरार ठराई व्यरापक |दणे ह्यरामधप तप रनष्कळग्रं क| आहणे ककीग्रं नराहरग्रं ||२२||
ममळमरायरा सग्रंकल्परप| तप अग्रंतशकणरार्वचप स्वरप |जड चणेतवश्री चचैतन्यरप| तप हह शररररग्रं आहणे ||२३||
समरानगगण गण
ग सराम्य| सक्ष्
म म ववचरार तबो अगम्य |सक्ष्
म म सराधग जराणतणे पणम्य| तयरा समस्तराग्रंसश्री ||२४||
द्ववधरा भिरासतप शररर| वरामराग्रंग दकक्षिणराग्रंग ववचरार |तदोंचच अधर्वनराररनटणे श्वर| वपग्रंडश्रीग्रं वबोळखरावरा ||२५||
तबोचच पकमरतपर
ग ष जराणणजणे| भशवशकतश्री वबोळणखजणे |शडगगणईश्वर बबोभलजणे| तयरा कदर्व मरासश्री ||२६||
तयरासश्रीच म्हणणजणे महरतररव| जणेथप तत्रिगगणराचप गमढरव |अधर्वमरात्रिरा शगद्धसरव| गगणक्षिबोभभिणरा ||२७||
तत्रिगगणप चरालतप शररर| पतक्षि हदसतबो ववचरार |मगळश्रीग्रंच्यरा कदर्व मराचप शररर| ऐसप जराणरावप ||२८||
मन मरायरा आणण जश्रीव| हराहह हदसतबो स्वभिराव |चतदरा नरामराग्रंचरा अभभिपराव| वपग्रंडश्रीग्रं पराहरावरा ||२९||
वपग्रंड पडतराग्रं अवघपचच जरातप | परग्रं तग परब्रह्म रराहरातप |शराश्वत समजबोन मग तप | दृढ धररावप ||३०||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे सपक्ष्मतनरूपणनराम समरास नववरा ||९||२०. ९

www.samarthramdas400.in 482
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

समरास दहिरावरा : ववमलब्रह्मतनरूपण

||शशरराम ||
धरग्रं जरातराग्रं धररतराग्रं न यणे| टराकग्रंम जरातराग्रं टराककतराग्रं न यणे |जणेथप तणेथप आहणे च आहणे | परब्रह्म तप ||१||
कजकडणे रतकडणे जणेथप तणेथप| ववन्मगख हबोतराग्रं सन्मगख हबोतप |सन्मगखपण चगकणेनरा तप | कराग्रंहरग्रं कणेल्यरा ||२||
बचैसलप मराणस
म उठबोन गणेलप| तणेथप आकराशचच रराहहलप |आकराश चहगग्रंकडणे पराहहलप | तरर सन्मगखचच आहणे ||३||
कजकडणेरतकडणे पराणश्री पळबोन जरातप | रतकडणे आकराशचच भिबोवतप |बळप आकराशराबराहणे र| कचैसप जरावप ||४||
कजकडणेरतकडणे पराणश्री पराहणे | रतकडणे तप सन्मगखचच आहणे |समस्तराग्रंचप मस्तककीग्रं रराहणे | मराध्यरानश्रीग्रं मरातरड जचैसरा ||५||
परर तबो आहणे यणेकदणे सश्री| दृष्टराग्रंत न घडणे वस्तगसश्री |कराग्रंहरग्रं यणेक चमरकराररासश्री| दणे उनश्री पराहहलप ||६||
नरानरा तश्रीथर नरानरा दणे सश्रीग्रं| कष्टत जरावप पराहराव्यरासश्री |तचैसप न लगणे परब्रह्मरासश्री| बचैसलप ठराई ||७||
पराणश्री बचैसबोनश्रीच रराहरातराग्रं| अथवरा बहगत पळबोन जरातराग्रं |परब्रह्म तप तरवतराग्रं| समरागमप ||८||
पक्षिश्री अग्रंतरराळश्रीग्रं गणेलराग्रं| भिबोवतप आकराशचच तयरालरा |तचैसणे ब्रह्म पराणश्रीयरालरा| व्यरापमन आहणे ||९||
परब्रह्म पबोकळ घनदराट| ब्रह्म सणेवटराचरा सणेवट |ज्यरासश्री रयरासश्री ब्रह्म नश्रीट| सवर्वकराळ ||१०||
दृश्यरा सबराहणे अग्रंतररग्रं| ब्रह्म दराटलप ब्रह्मराग्रंडबोदररग्रं |आरणे रयरा ववमळराचश्री सरर| कबोणरास द्यरावश्री ||११||
वचैकग्रंग ठकचैळरासस्वगर्वलबोककीग्रं| इग्रंदलबोककीग्रं चतदरा लबोककीग्रं |पन्नगराहदकपरातराळलबोककीग्रं| तणेथपचच आहणे ||१२||
करासश्रीपरासमन ररामणेश्वर| आवघप दराटलप अपरार |परतरा परतरा पराररावरार| रयरास नराहरग्रं ||१३||
परब्रह्म तप यणेकलप | यणेकदराग्रंचच सकळराग्रंसश्री व्यरावपलणे |सकळराग्रंस स्पशर्मोन रराहहलप | सकळराग्रं ठराई ||१४||
परब्रह्म पराउसप भभिजणेनरा| अथवरा चचखलरानप भिरणे नरा |परग रामधप परर वराहणे नरा| परग रासमरागमप ||१५||
यणेकसरप सन्मगक ववमगख| वराम सव्य दबोहहग्रंकडणे यणेक |आधर्वऊधर्व पराणश्री सकळश्रीक| व्यरापन
म आहणे ||१६||
आकराशराचरा डबोहबो भिरलरा| कदरापश्री नराहरग्रं उचग्रंबळलरा |असग्रंभिराव्य पसरलरा| कजकडणे रतकडणे ||१७||
यणेककजनभस गगन उदरास| जणेथप नराहरग्रं दृश्यभिरास |भिरासपववण रनरराभिरास| परब्रह्म जराणरावप || १८||
सग्रंतसराधगमहरानभि
ग रावराग्रं| दणे वदरानवमरानवराग्रं |ब्रह्म सकळराग्रंसश्री ववसराग्रंवरा| ववशराग्रंरतठराव ||१९||
कबोणणेकडणे सणेवटरा जरावप | कबोणणेकडणे करायणे पराहरावप |असग्रंभिराव्य तप नणेमरावप | करायणे म्हणबोनश्री ||२०||
स्थमळ नव्हणे समक्ष्म नव्हणे | कराग्रंहरग्रं यणेकरासराररखप नव्हणे |जरानदृष्टरववण नव्हणे समधरान ||२१||
www.samarthramdas400.in 483
शश्रीमद गग्रंथरराज दरासबबोध

वपग्रंडब्रह्मराग्रंडरनररास| मग तप ब्रह्म रनरराभिरास |यणेथमन तणेथवरर अवकरास| भिकरासरप ||२२||

ब्रह्म व्यरापक हप तबो खरप | दृश्य आहणे तदों हप उरतरप |व्यरापप ववण कबोण्यरा पकरारप | व्यरापक म्हणरावप ||२३||
ब्रह्मरासश्री शबदचच लरागणेनरा| कल्पनरा कल्पग्रंम शकणेनरा |कल्पनणेतश्रीत रनरग्रं जनरा| वववणेकप वबोळखरावप ||२४||
शगद्ध सरार शवण| शद्ध
ग परययराचप मनन |ववजरानश्री परावतराग्रं उन्मन| सहजचच हबोतप ||२५||
जरालप सराधनराचप फळ| सग्रंसरार जरालरा सफळ |रनगगण
र्व ब्रह्म तप रनश्चळ| अग्रंतररग्रं तबग्रंबलप ||२६||
हहसणेब जरालरा मरायणेचरा| जरालरा रनवराडरा तरवराग्रंचरा |सराध्य हबोतराग्रं सराधनराचरा| ठराव नराहरग्रं ||२७||
स्वप्नश्रीग्रं जप जप दणे णखलप | तप तप जरागत
म श्रीस उडरालप |सहजचच अनव
ग रार्वच्य जरालप | बबोलतराग्रं न यणे ||२८||
ऐसप हप वववणेकप जराणरावप | परययप खण
ग प सश्री बराणरावप |जन्ममरम यराच्यरा नराग्रंवप| सगन्यराकरार ||२९||
भिकतराग्रंचणेरन सराभभिमरानप | कमपरा कणेलर दराशरथश्रीनप |समथर्वकमपणेचश्रीग्रं वचनप| तबो हरा दरासबबोध ||३०||
वश्रीस दशक दरासबबोध| शवणद्वरारप घणेतराग्रं शबोध |मनकरयरार्वस ववशद| परमराथर्व हबोतबो ||३१||
वश्रीस दशक दबोनश्रीसप समरास| सराधकप पराहरावप सरावकरास |वववरतराग्रं ववशणेषराववशणेष| कळदों लरागणे ||३२||
गग्रंथराचप कररावप स्तवन| स्तवनराचप करायणे पयबोजन |यणेथप परययरास करारण| परययबो पराहरावरा ||३३||
दणे हणे तग्रंव पराग्रंचरा भिमतराग्रंचरा| कतरार्व आरमरा तणेथश्रीग्रंचरा |आणश्री कववरवपकरार मनगशराचरा| कराशरावरनश्री ||३४||
सकळ करणप जगदरशराचप | आणश्री कववरवचच कराय मरानगशराचप |ऐशरा अपमराण बबोलण्यराचप करायणे घरावप ||३५||
सकळ दणे ह्यराचरा झराडरा कणेलरा| तरवसमगदराव उडरालरा |तणेथप कबोण्यरा पदराथरार्वलरा| आपगलप म्हणरावप ||३६||
ऐसश्रीग्रं हप ववचरारराचश्रीग्रं करामप | उगप च भ्रमदों नयणे भ्रमप |जगदणे श्वरप अनगक्रमप | सकळ कणेलप ||३७||
इतत शशदरासबबोधदे गघरुमशष्यससांवराददे ववमळब्रह्मतनरूपणनराम समरास दहिरावरा ||१०||२०. १०
||दशक ववसरावरा समराप्त ||

www.samarthramdas400.in 484