On Tap

Lêi nãi ®Çu
KiÓm tra, ®¸nh gi¸ cã vai trß, chøc n¨ng rÊt quan
träng trong d¹y häc Ho¸ häc. Nã gióp thÇy vµ trß ®iÒu
chØnh viÖc d¹y vµ häc nh»m ®¹t kÕt qu¶ d¹y häc cao h¬n,
®ång thêi x¸c nhËn thµnh qu¶ d¹y häc cña thÇy vµ trß. Cã
nhiÒu h×nh thøc kiÓm tra, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ d¹y häc, trong
®ã kiÓm tra tr¾c nghiÖm kh¸ch quan ®ang ®îc quan
t©m sö dông.
Tr¾c nghiÖm kh¸ch quan ®îc quan t©m bëi mét sè lÝ do
sau:
- ViÖc chÊm vµ cho ®iÓm t¬ng ®èi dÔ dµng vµ kh¸ch
quan h¬n so víi bµi luËn ®Ò.
- Trong çc c©u hái tr¾c nghiÖm, nhiÖm vô cña ngêi
häc ®îc ph¸t biÓu râ rµng h¬n lµ trong çc bµi luËn ®Ò.
- Khi lµm mét bµi thi tr¾c nghiÖm, hÇu hÕt thêi gian
häc sinh dïng ®Ó ®äc vµ suy nghÜ. Cã thÓ tù kiÓm tra,
®¸nh gi¸ kiÕn thøc.
- Tr¸nh ®îc viÖc häc tñ, häc lÖch. Cung cÊp mét lîng
th«ng tin ph¶n håi lín, lµm c¬ së cho viÖc ®iÒu chØnh kÕ
ho¹ch d¹y häc.
- DÔ dµng øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn
th«ng ®Ó tæ chøc thi, chÊm bµi mét çch nhanh chãng,
chÝnh x¸c vµ an toµn.
§Ó phôc vô cho viÖc ®æi míi ph¬ng ph¸p kiÓm tra,
®¸nh gi¸ trong d¹y häc ho¸ häc ë trêng phæ th«ng nh»m
®¹t çc môc tiªu ph¸t triÓn nguån nh©n lùc phôc vô c«ng
nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, chóng t«i biªn so¹n bé
s¸ch Tr¾c nghiÖm ho¸ häc gåm 6 cuèn, tõ líp 8 ®Õn líp
12 vµ luyÖn thi ®¹i häc theo ch¬ng tr×nh vµ s¸ch gi¸o
khoa míi.
Néi dung mçi cuèn gåm hai phÇn:
PhÇn thø nhÊt : Gåm çc c©u hái tr¾c nghiÖm ®îc
biªn so¹n theo nhiÒu h×nh thøc nh: Tr¾c nghiÖm nhiÒu
lùa chän, tr¾c nghiÖm ghÐp ®«i, tr¾c nghiÖm ®óng, sai,
tr¾c nghiÖm ®iÒn khuyÕt. Néi dung çc c©u hái tr¾c
nghiÖm bao trïm çc kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ ho¸ häc ë phæ
th«ng cã më réng n©ng cao vµ g¾n víi thùc tiÔn.
PhÇn thø hai: Híng dÉn gi¶i vµ ®¸p sè.
3
Chóng t«i hy väng r»ng bé s¸ch sÏ bæ Ých cho çc em
häc sinh vµ çc thÇy, c« gi¸o d¹y häc ho¸ häc.
MÆc dï ®· rÊt cè g¾ng, nhng bé s¸ch ch¾c ch¾n
kh«ng tr¸nh khái sai sãt, chóng t«i rÊt mong vµ ch©n
thµnh c¶m ¬n çc ý kiÕn gãp ý cña çc b¹n ®äc, nhÊt lµ
çc thÇy, c« gi¸o vµ çc em häc sinh ®Ó s¸ch ®îc hoµn
chØnh trong lÇn t¸i b¶n sau, nÕu cã.
Çc t¸c gi¶

PhÇn 1- ho¸ häc ®¹i c¬ng
Ch¬ng 1 – CÊu t¹o nguyªn tö - ®Þnh luËt tuÇn hoµn
vµ liªn kÕt ho¸ häc
A. tãm t¾t lÝ thuyÕt
I. cÊu t¹o nguyªn tö
1. Thµnh phÇn, cÊu t¹o nguyªn tö
Nguyªn tö gåm h¹t nh©n vµ vá electron. H¹t nh©n
gåm çc h¹t proton vµ n¬tron, phÇn vá gåm çc electron.
Çc ®Æc trng cña çc h¹t c¬ b¶n trong nguyªn tö ®îc
tãm t¾t trong b¶ng sau:
Proton N¬tron electron
KÝ hiÖu p n e
Khèi lîng (®vC) 1 1 0,00055
Khèi lîng (kg) 1,6726.10- 1,6748.10-27 9,1095.10-31
27
§iÖn tÝch nguyªn 1+ 0 1-

tè
§iÖn tÝch 1,602.10-19 0 -1,602.10-19
(Cul«ng)
2. H¹t nh©n nguyªn tö:

Khi b¾n ph¸ mét l¸ vµng máng b»ng tia phãng x¹ cña
ra®i, Ruz¬fo ®· ph¸t hiÖn h¹t nh©n nguyªn tö. H¹t nh©n
4
nguyªn tö cã kÝch thíc rÊt nhá so víi kÝch thíc cña toµn bé
nguyªn tö. H¹t nh©n mang ®iÖn tÝch d¬ng.
§iÖn tÝch h¹t nh©n cã gi¸ trÞ b»ng sè proton trong
h¹t nh©n, gäi lµ Z+. Do nguyªn tö trung hoµ vÒ ®iÖn cho
nªn sè electron b»ng sè Z.
VÝ dô: nguyªn tö oxi cã 8 proton trong h¹t nh©n vµ 8
electron ë líp vá.
Sè khèi, kÝ hiÖu A, ®îc tÝnh theo c«ng thøc A = Z + N,
trong ®ã Z lµ tæng sè h¹t proton, N lµ tæng sè h¹t n¬tron.
Nguyªn tè ho¸ häc bao gåm çc nguyªn tö cã cïng
®iÖn tÝch h¹t nh©n.
§ång vÞ lµ nh÷ng nguyªn tö cã cïng sè proton nhng
kh¸c nhau vÒ sè n¬tron, do ®ã sè khèi A cña chóng kh¸c
nhau.
VÝ dô: Nguyªn tè oxi cã ba ®ång vÞ, chóng ®Òu cã 8
proton vµ 8, 9, 10 n¬tron trong h¹t nh©n nguyªn tö.
16
8 O, 178 O, 188 O
II. CÊu t¹o vá electron cña nguyªn tö
1. Líp electron
 Trong nguyªn tö, mçi electron cã mét møc n¨ng lîng
nhÊt ®Þnh. Çc electron cã møc n¨ng lîng gÇn b»ng nhau
®îc xÕp thµnh mét líp electron.
 Thø tù cña líp t¨ng dÇn 1, 2, 3, n th× møc n¨ng lîng
cña electron còng t¨ng dÇn. Electron ë líp cã trÞ sè n nhá
bÞ h¹t nh©n hót m¹nh, khã bøt ra khái nguyªn tö. Electron
ë líp cã trÞ sè n lín th× cã n¨ng lîng cµng cao, bÞ h¹t nh©n
hót yÕu h¬n vµ dÔ t¸ch ra khái nguyªn tö.
 Líp electron ®· cã ®ñ sè electron tèi ®a gäi lµ líp
electron b·o hoµ.
 Tæng sè electron trong mét líp lµ 2n2.
5
Sè thø tù cña líp electron 1 2 3 4
(n)
KÝ hiÖu t¬ng øng cña líp K L M N
electron
Sè electron tèi ®a ë líp 2 8 18 32
2. Ph©n líp electron

 Mçi líp electron l¹i ®îc chia thµnh çc ph©n líp. Çc
electron thuéc cïng mét ph©n líp cã møc n¨ng lîng b»ng
nhau.
 KÝ hiÖu çc ph©n líp lµ çc ch÷ çi thêng: s, p, d, f.
 Sè ph©n líp cña mét líp electron b»ng sè thø tù cña
líp. VÝ dô líp K (n =1) chØ cã mét ph©n líp s. Líp L (n = 2)
cã 2 ph©n líp lµ s vµ p. Líp M (n = 3) cã 3 ph©n líp lµ s, p,
d…
 Sè electron tèi ®a trong mét ph©n líp:
- Ph©n líp s chøa tèi ®a 2 electron,
- Ph©n líp p chøa tèi ®a 6 electron,
- Ph©n líp d chøa tèi ®a 10 electron vµ f chøa tèi ®a
14 electron.
Líp Sè electron tèi ®a Ph©n bè electron trªn çc
electron cña líp ph©n líp
K (n =1) 2 1s2
L (n = 2) 8 2s22p6
M (n = 3) 18 3s23p63d10
3. CÊu h×nh electron cña nguyªn tö
Lµ çch biÓu diÔn sù ph©n bè electron trªn çc líp vµ
ph©n líp. Sù ph©n bè cña çc electron trong nguyªn tö
tu©n theo çc nguyªn lÝ vµ quy t¾c sau:
a. Nguyªn lÝ v÷ng bÒn: ë tr¹ng th¸i c¬ b¶n, trong
nguyªn tö çc electron chiÕm lÇn lît çc obitan cã møc
n¨ng lîng tõ thÊp lªn cao.
6
b. Nguyªn lÝ Pauli: Trªn mét obitan chØ cã thÓ cã
nhiÒu nhÊt lµ hai electron vµ hai electron nµy chuyÓn
®éng tù quay kh¸c chiÒu nhau xung quanh trôc riªng cña
mçi electron.
c. Quy t¾c Hun: Trong cïng mét ph©n líp, çc
electron sÏ ph©n bè trªn çc obitan sao cho sè electron
®éc th©n lµ tèi ®a vµ çc electron nµy ph¶i cã chiÒu tù
quay gièng nhau.
d. Quy t¾c vÒ trËt tù çc møc n¨ng lîng obitan
nguyªn tö:
1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p 5s 4d 5p 6s 4f 5d 6p 7s 5f 6d
VÝ dô: CÊu h×nh electron cña Fe, Fe2+, Fe3+
Fe: 1s22s22p63s23p63d64s2
Fe2+: 1s22s22p63s23p63d6
Fe3+: 1s22s22p63s23p63d5
4. §Æc ®iÓm cña líp electron ngoµi cïng
 §èi víi nguyªn tö cña tÊt c¶ çc nguyªn tè, sè electron
líp ngoµi cïng cã nhiÒu nhÊt lµ 8 electron.
 Çc nguyªn tö cã 8 electron líp ngoµi cïng (ns 2np6)
®Òu rÊt bÒn v÷ng, chóng hÇu nh kh«ng tham gia vµo çc
ph¶n øng ho¸ häc. §ã lµ çc khÝ hiÕm, v× vËy trong tù
nhiªn, ph©n tö khÝ hiÕm chØ gåm mét nguyªn tö.
 Çc nguyªn tö cã 1-3 electron líp ngoµi cïng ®Òu lµ
çc kim lo¹i (trõ B). Trong çc ph¶n øng ho¸ häc çc kim lo¹i
cã xu híng chñ yÕu lµ nhêng electron trë thµnh ion d¬ng.
 Çc nguyªn tö cã 5 -7 electron líp ngoµi cïng ®Òu lµ
çc phi kim. Trong çc ph¶n øng ho¸ häc çc phi kim cã xu
híng chñ yÕu lµ nhËn thªm electron trë thµnh ion ©m.
 Çc nguyªn tö cã 4 electron líp ngoµi cïng lµ çc phi
kim, khi chóng cã sè hiÖu nguyªn tö nhá nh C, Si hay çc
kim lo¹i nh Sn, Pb khi chóng cã sè hiÖu nguyªn tö lín.
7
III. b¶ng tuÇn hoµn çc nguyªn tè ho¸ häc
1. Nguyªn t¾c s¾p xÕp:
 Çc nguyªn tè ho¸ häc ®îc s¾p xÕp theo chiÒu t¨ng
dÇn ®iÖn tÝch h¹t nh©n nguyªn tö.
 Çc nguyªn tè ho¸ häc cã cïng sè líp electron ®îc
s¾p xÕp thµnh cïng mét hµng.
 Çc nguyªn tè ho¸ häc cã cïng sè electron ho¸ trÞ
trong nguyªn tö ®îc s¾p xÕp thµnh mét cét.
2. CÊu t¹o cña b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn
B¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn çc nguyªn tè ho¸ häc lµ sù thÓ
hiÖn néi dung cña ®Þnh luËt tuÇn hoµn. Trong h¬n 100
n¨m tån t¹i vµ ph¸t triÓn, ®· cã kho¶ng 28 kiÓu b¶ng hÖ
thèng tuÇn hoµn kh¸c nhau. D¹ng ®îc sö dông trong s¸ch
gi¸o khoa ho¸ häc phæ th«ng hiÖn nay lµ b¶ng hÖ thèng
tuÇn hoµn d¹ng dµi. Çc thµnh phÇn cÊu t¹o nªn b¶ng hÖ
thèng tuÇn hoµn çc nguyªn tè ho¸ häc nh sau:
¤ : Sè thø tù cña « b»ng sè hiÖu nguyªn tö vµ b»ng sè
®¬n vÞ ®iÖn tÝch h¹t nh©n b»ng tæng sè electron cña
nguyªn tö..
Chu k×: Cã 7 chu kú, sè thø tù cña chu k× b»ng sè líp
electron cña nguyªn tö gåm:
+ Chu k× nhá lµ çc chu k× 1, 2, 3 chØ gåm çc
nguyªn tè s vµ çc nguyªn tè p. Mçi chu kú nhá gåm 8
nguyªn tè, trõ chu kú 1 chØ cã hai nguyªn tè.
+ Chu k× lín lµ çc chu k× 4, 5, 6 ,7 gåm çc nguyªn
tè s, p, d vµ f. Chu kú 4 vµ chu kú 5 mçi chu kú cã 18
nguyªn tè. Chu kú 6 cã 32 nguyªn tè. Theo quy luËt, chu kú
7 còng ph¶i cã 32 nguyªn tè, tuy nhiªn chu kú 7 míi ph¸t
hiÖn ®îc 24 nguyªn tè ho¸ häc. LÝ do lµ çc nguyªn tè cã
h¹t nh©n cµng nÆng cµng kÐm bÒn, chóng cã “®êi sèng”
rÊt ng¾n ngñi.
8
Nhãm: Cã 8 nhãm, sè thø tù cña nhãm b»ng sè electron
ho¸ trÞ gåm :
+ Nhãm A: Sè thø tù cña nhãm b»ng sè electron ho¸
trÞ (gåm çc nguyªn tè s vµ p). Nhãm A cßn ®îc gäi lµ çc
nguyªn tè thuéc ph©n nhãm chÝnh.
+ Nhãm B: Sè thø tù cña nhãm B b»ng sè electron
ho¸ trÞ (gåm çc nguyªn tè d vµ f). Nhãm B cßn ®îc gäi lµ
çc nguyªn tè thuéc ph©n nhãm phô.
IV. Nh÷ng tÝnh chÊt biÕn ®æi tuÇn hoµn theo chiÒu t¨ng
cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n
- B¸n kÝnh nguyªn tö:
+ Trong chu kú, theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t
nh©n, b¸n kÝnh nguyªn tö gi¶m dÇn.
+ Trong nhãm A, theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t
nh©n, b¸n kÝnh nguyªn tö t¨ng dÇn.
- §é ©m ®iÖn, tÝnh kim lo¹i - phi kim, tÝnh axit - baz¬ cña
oxit vµ hi®roxit biÕn ®ái t¬ng tù b¸n kÝnh nguyªn tö.
- N¨ng lîng ion ho¸:
+ Trong chu kú, theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t
nh©n, n¨ng lîng ion ho¸ cña nguyªn tö t¨ng dÇn.
+ Trong nhãm A, theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t
nh©n, n¨ng lîng ion ho¸ cña nguyªn tö gi¶m dÇn.
V. Liªn kÕt ho¸ häc
Xu híng cña çc nguyªn tö kim lo¹i hay phi kim lµ ®¹t
®Õn cÊu h×nh bÒn v÷ng nh cña khÝ hiÕm b»ng çch cho,
nhËn electron t¹o ra kiÓu hîp chÊt ion, hay gãp chung
electron t¹o ra hîp chÊt céng ho¸ trÞ (nguyªn tö).
Kh«ng cã ranh giíi thËt râ rµng gi÷a çc chÊt cã kiÓu
liªn kÕt ion vµ céng ho¸ trÞ. Ngêi ta thêng dïng hiÖu sè ®é
©m ®iÖn ( ) ®Ó xÐt mét chÊt cã kiÓu liªn kÕt ho¸ häc
g×.
9
- NÕu hiÖu sè ®é ©m ®iÖn   1,70 th× chÊt ®ã
cã kiÓu liªn kÕt ion, - NÕu hiÖu sè ®é ©m ®iÖn 
< 1,70 th× chÊt ®ã cã kiÓu liªn kÕt céng ho¸ trÞ
(ngo¹i lÖ HF cã   1,70 nhng vÉn thuéc lo¹i liªn kÕt
céng ho¸ trÞ ).
10
Cã thÓ so s¸nh hai kiÓu liªn kÕt ho¸ häc qua
b¶ng sau:
Liªn kÕt ion Liªn kÕt céng ho¸ trÞ
H×nh thµnh gi÷a kim lo¹i H×nh thµnh gi÷a çc nguyªn tö
®iÓn h×nh vµ phi kim gièng nhau hoÆc gÇn gièng
®iÓn h×nh. nhau.
HiÖu sè ®é ©m ®iÖn  HiÖu sè ®é ©m ®iÖn  <
 1,70 1,70
Nguyªn tö kim lo¹i nhêng Çc nguyªn tö gãp chung
electron trë thµnh ion d- electron. Çc electron dïng
¬ng. Nguyªn tö phi kim chung thuéc h¹t nh©n cña c¶
nhËn electron trë thµnh hai nguyªn tö. VÝ dô: H2, HCl…
ion ©m. Çc ion kh¸c dÊu
 Liªn kÕt céng ho¸ trÞ
hót nhau b»ng lùc hót kh«ng cùc khi ®«i electron dïng
tÜnh ®iÖn. VÝ dô: NaCl, chung kh«ng bÞ lÖch vÒ
MgCl2… nguyªn tö nµo: N2, H2…
B¶n chÊt: do lùc hót tÜnh
 Liªn kÕt céng ho¸ trÞ cã
®iÖn gi÷a çc ion mang cùc khi ®«i electron dïng chun
®iÖn tÝch tr¸i dÊu. bÞ lÖch vÒ mét nguyªn tö :
HBr, H2O
Liªn kÕt cho - nhËn (phèi trÝ) lµ mét trêng hîp riªng cña liªn
kÕt céng ho¸ trÞ. Trong ®ã, ®«i electron dïng chung ®îc
h×nh thµnh do mét nguyªn tö ®a ra. VÝ dô trong ph©n tö
khÝ sunfur¬ SO2 , c«ng thøc cÊu t¹o cña SO2 lµ:
S
O O
Liªn kÕt cho nhËn ®îc kÝ hiÖu b»ng mét mòi tªn. Mçi
mòi tªn biÓu diÔn mét cÆp electron dïng chung, trong ®ã
phÇn gèc mòi tªn lµ nguyªn tö cho electron, phÇn ngän lµ
nguyªn tö nhËn electron.
11
12
B. ®Ò bµi
H·y chän ph¬ng ¸n ®óng A, B, C hay D trong çc c©u hái
tr¾c nghiÖm sau:
1. Electron ®îc t×m ra vµo n¨m 1897 bëi nhµ b¸c häc ngêi
Anh Tom - x¬n (J.J. Thomson). §Æc ®iÓm nµo sau ®©y
kh«ng ph¶i cña electron?
1
A. Mçi electron cã khèi lîng b»ng kho¶ng khèi l-
1840
îng cña nguyªn tö nhÑ nhÊt lµ H.
B. Mçi electron cã ®iÖn tÝch b»ng -1,6 .10 -19 C,
nghÜa lµ b»ng 1- ®iÖn tÝch nguyªn tè.
C. Dßng electron bÞ lÖch híng vÒ phÝa cùc ©m trong
®iÖn trêng.
D. Çc electron chØ tho¸t ra khái nguyªn tö trong
nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt (¸p suÊt khÝ rÊt thÊp, ®iÖn
thÕ rÊt cao gi÷a çc cùc cña nguån ®iÖn).
2. Çc ®ång vÞ ®îc ph©n biÖt bëi yÕu tè nµo sau ®©y?
A. Sè n¬tron. B. Sè electron
ho¸ trÞ.
C. Sè proton D. Sè líp electron.
3. KÝ hiÖu nµo trong sè çc kÝ hiÖu cña çc obitan sau lµ
sai?
A. 2s, 4f B. 1p, 2d
C. 2p, 3d D. 1s, 2p
4. ë ph©n líp 3d sè electron tèi ®a lµ:
A. 6 B. 18
C. 10 D. 14
5. Ion, cã 18 electron vµ 16 proton, mang sè ®iÖn tÝch
nguyªn tè lµ:
A. 18+ B. 2 -
C. 18- D. 2+
13
6. Çc ion vµ nguyªn tö: Ne, Na+, F_ cã ®iÓm chung lµ:
A. Sè khèi B. Sè electron
C. Sè proton D. Sè notron
7. CÊu h×nh electron cña çc ion nµo sau ®©y gièng nh
cña khÝ hiÕm ?
A. Te2- B. Fe2+
C. Cu+ D. Cr3+
52
8. Cã bao nhiªu electron trong mét ion 24 Cr3+?
A. 21 B. 27
C. 24 D. 52
9. Vi h¹t nµo sau ®©y cã sè proton nhiÒu h¬n sè electron?
A. Nguyªn tö Na. B. Ion clorua Cl-.
C. Nguyªn tö S. D. Ion kali K+.
10. Nguyªn tö cña nguyªn tè cã ®iÖn tÝch h¹t nh©n 13, sè
khèi 27 cã sè electron ho¸ trÞ lµ:
A. 13 B. 5
C. 3 D. 4
11. Nguyªn tö cña nguyªn tè ho¸ häc nµo cã cÊu h×nh
electron díi ®©y:
CÊu h×nh electron Tªn nguyªn tè
(1) 1s 2s 2p
2 2 1
……………...
(2) 1s22s22p5 ……………...
(3) 1s 2s 2p 3s
2 2 6 1
……………...
(4) 1s 2s 2p 3s 3p
2 2 6 2 2
……………...
12. H·y viÕt cÊu h×nh electron cña çc ion sau:
Ion cÊu h×nh electron Ion cÊu h×nh
electron
(1) Na+ ……… (4) Ni2+ ………
(2) Cl- ……… (5) Fe2+ ………
(3) Ca 2+
……… (6) Cu +
………
14
13. Nguyªn tö cña nguyªn tè ho¸ häc cã cÊu h×nh electron
1s22s22p63s23p64s1 lµ:
A. Ca B. K
C. Ba D. Na
14. Chu kú b¸n r·, thêi gian cÇn thiÕt ®Ó lîng chÊt ban
32
®Çu mÊt ®i mét nöa, cña 15 P lµ 14,3 ngµy. CÇn bao nhiªu
32
ngµy ®Ó mét mÉu thuèc cã tÝnh phãng x¹ chøa 15 P gi¶m
®i chØ cßn l¹i 20% ho¹t tÝnh phãng x¹ ban ®Çu cña nã.
A. 33,2 ngµy B. 71,5 ngµy
C. 61,8 ngµy D. 286 ngµy

238
15. U lµ nguyªn tè gèc cña hä phãng x¹ tù nhiªn uran,
92
206
kÕt thóc cña d·y nµy lµ ®ång vÞ bÒn cña ch× 82 Pb , sè
lÇn ph©n r·  vµ  lµ :
A. 6 ph©n r·  vµ 8 lÇn ph©n r· 
B. 8 ph©n r·  vµ 6 lÇn ph©n r· 
C. 8 ph©n r·  vµ 8 lÇn ph©n r· 
D. 6 ph©n r·  vµ 6 lÇn ph©n r· 
14
16. Tia phãng x¹ cña ®ång vÞ 6 C lµ:
A. tia  B. tia 
C. tia  D. tia  vµ 
17. Trong çc cÊu h×nh electron sau, cÊu h×nh nµo sai ?
A.1s22s22p2x2py2pz
B.1s22s22p2x2p2y2p2z3s
C.1s22s22p2x 2py
D.1s22s22px2py2pz
18. Çc electron thuéc çc líp K, M, N, L trong nguyªn tö
kh¸c nhau vÒ:
A. Kho¶ng çch tõ electron ®Õn h¹t nh©n.
B. §é bÒn liªn kÕt víi h¹t nh©n.
15
C. N¨ng lîng cña electron
D. A, B, C ®Òu ®óng.
19. Trong nguyªn tö, çc electron quyÕt dÞnh tÝnh chÊt ho¸
häc lµ :
A. Çc electron ho¸ trÞ.
B. Çc electron líp ngoµi cïng.
C. Çc electron líp ngoµi cïng ®èi víi çc nguyªn tè s,
p vµ c¶ líp s¸t ngoµi cïng víi çc nguyªn tè hä d, f.
D. TÊt c¶ A, B, C ®Òu sai.
20. Khoanh trßn vµo ch÷ § nÕu ph¸t biÓu ®óng, ch÷ S
nÕu ph¸t biÓu sai trong nh÷ng c©u díi ®©y:
A. N¨ng lîng cña çc electron thuéc çc obitan 2px, 2py 2pz
lµ nh nhau § - S
B. Çc electron thuéc çc obitan 2px, 2py , 2pz chØ kh¸c
nhau vÒ ®Þnh híng trong kh«ng gian
§ - S C. N¨ng lîng cña çc electron ë
çc ph©n líp 3s, 3p, 3d lµ kh¸c nhau §-S
D. N¨ng lîng cña çc electron thuéc çc obitan 2s vµ 2px nh
nhau § - S E. Ph©n líp 3d ®· b·o hoµ khi ®· xÕp ®Çy
10 electron §-S
21. CÊu h×nh electron biÓu diÔn theo « lîng tö nµo sau
®©y lµ sai?
A.   
B.  .   
C.    
D.   
22. GhÐp ®«i tªn nguyªn tè ë cét A víi cÊu h×nh electron t-
¬ng øng ë cét B
16
A B
1. Oxi A. 1s 2s 2p 3s 3p64s1
2 2 6 2
2. Cacbon B. 1s22s22p63s23p64s2
3. Kali C. 1s22s22p63s23p5
4. Clo D. 1s22s22p4
5. Canxi E. 1s22s22p2
6. Silic F. 1s22s22p63s23p4
7. Photpho G. 1s22s22p63s23p64s23p1
8. Gali H. 1s22s22p63s23p2
I. 1s22s22p63s23p3
Thø tù ghÐp ®«i lµ :

1… ;2…. ;3….. ;4…… ;5……. ;6…….. ;7…… ;8…..
23.Mét nguyªn tè ho¸ häc cã nhiÒu lo¹i nguyªn tö cã khèi l-
îng kh¸c nhau v× lÝ do nµo sau ®©y ?
A. H¹t nh©n cã cïng sè n¬tron nhng kh¸c nhau vÒ sè
proton.
B. H¹t nh©n cã cïng sè proton. nhng kh¸c nhau vÒ sè
n¬tron
C. H¹t nh©n cã cïng sè n¬tron nhng kh¸c nhau vÒ sè
electron
D. Ph¬ng ¸n kh¸c
24. Nguyªn tö khèi trung b×nh cña ®ång kim lo¹i lµ
63,546. §ång tån t¹i trong tù nhiªn víi hai lo¹i ®ång vÞ lµ
Cu vµ
63 65
Cu. Sè nguyªn tö Cu cã trong 32g Cu lµ:
63
A. 6,023. 1023 B. 3,000.1023

C. 2,181.1023 D. 1,500.1023
25. Nguyªn tö cña nguyªn tè A cã tæng sè electron trong
çc ph©n líp p lµ 7. Nguyªn tö cña nguyªn tè B cã tæng sè
17
h¹t mang ®iÖn nhiÒu h¬n tæng sè h¹t mang ®iÖn cña A
lµ 8. A vµ B lµ çc nguyªn tè:
A. Al vµ Br
B. Al vµ Cl
C. Mg vµ Cl
D. Si vµ Br
26. §iÒn ®Çy ®ñ çc th«ng tin vµo çc chè trèng trong
nh÷ng c©u sau: cho hai nguyªn tè A vµ B cã sè hiÖu
nguyªn tö lÇn lît lµ 11 vµ 13.
- CÊu h×nh electron cña A: ………
- CÊu h×nh electron cña B………..
- A ë chu kú………, nhãm………, ph©n nhãm……… A cã
kh¶ n¨ng t¹o ra ion A+ vµ B cã kh¶ n¨ng t¹o ra ion B 3+.
Kh¶ n¨ng khö cña A lµ………..so víi B, kh¶ n¨ng oxi ho¸
cña ion B3+ lµ………..so víi ion A+.
27. Mét nguyªn tö R cã tæng sè h¹t mang ®iÖn vµ kh«ng
mang ®iÖn lµ 34, trong ®ã sè h¹t mang ®iÖn gÊp 1,833
lÇn sè h¹t kh«ng mang ®iÖn. Nguyªn tè R vµ vÞ trÝ cña nã
trong b¶ng HTTH lµ:
A. Na ë « 11, chu kú III, nhãm IA
B. Mg ë « 12, chu kú III, nhãm IIA
C. F ë « 9, chu kú II, nhãm VIIA
D. Ne ë « 10, chu kú II, nhãm VIIIA
28. Nguyªn tö cña mét nguyªn tè X cã tæng sè h¹t c¬ b¶n
lµ 82, trong ®ã sè h¹t mang ®iÖn nhiÒu h¬n sè h¹t kh«ng
mang ®iÖn lµ 22.
Sè hiÖu nguyªn tö cña X lµ:
…………………………………………………
Sè khèi: ……vµ tªn nguyªn tè.lµ: ………. CÊu h×nh electron
cña nguyªn tö X:……..
18
CÊu h×nh electron cña çc ion t¹o thµnh tõ X:
……………………………..
Çc ph¬ng tr×nh ho¸ häc x¶y ra khi:
X t¸c dông víi Fe2(SO4)3;
………………………………………………
X t¸c dông víi HNO3 ®Æc, nãng
………………………………………
…………………………………………………………………………
…
…………………………………………………………………………..
29. Cation X3+ vµ anionY2- ®Òu cã cÊu h×nh electron ë
ph©n líp ngoµi cïng lµ 2p6. KÝ hiÖu cña çc nguyªn tè X,Y
vµ vÞ trÝ cña chóng trong b¶ng HTTH lµ:
A. Al ë « 13, chu kú III, nhãm IIIA vµ O ë « 8, chu kú
II, nhãm VIA.
B. Mg ë « 12, chu kú III, nhãm IIA vµ O ë « 8, chu kú
II, nhãm VIA.
C. Al ë « 13, chu kú III, nhãm IIIA vµ F ë « 9, chu kú
II, nhãm VIIA.
D. Mg ë « 12, chu kú III, nhãm IIA vµ F ë « 9, chu kú
II, nhãm VIIA.
30. Nh÷ng ®Æc trng nµo sau ®©y cña nguyªn tö çc
nguyªn tè biÕn ®æi tuÇn hoµn:
A. §iÖn tÝch h¹t nh©n nguyªn tö. B. TØ khèi.
C. Sè líp electron. D. Sè electron líp ngoµi
cïng.
31. X¸c ®Þnh tªn nguyªn tè theo b¶ng sè liÖu sau:
STT Proton N¬tron Electron Nguyªn
tè
1 15 16 15 ………
2 26 30 26 ………
3 29 35 29 ………
19
32. Nguyªn tö cña nguyªn tè nµo lu«n cho 1e trong çc
ph¶n øng ho¸ häc?
A. Na Sè thø tù 11. B. Mg Sè
thø tù 12.
C. Al Sè thø tù 13. D. Si Sè thø tù
14.
33. Çc nguyªn tö cña nhãm IA trong b¶ng HTTH cã sè nµo
chung ?
ho¸ trÞ.
C. Sè líp electron D. Sè electron líp ngoµi
cïng.
34. Çc ®¬n chÊt cña çc nguyªn tè nµo sau ®©y cã tÝnh
chÊt ho¸ häc t¬ng tù nhau?
A. as, Se, Cl, Fe. B. F, Cl, Br, I.
C. Br, P, H, Sb . D. O, Se, Br, Te.

35. D·y nguyªn tè ho¸ häc cã nh÷ng sè hiÖu nguyªn tö nµo
sau ®©y cã tÝnh chÊt ho¸ häc t¬ng tù kim lo¹i natri?
A. 12, 14, 22, 42 B. 3, 19, 37, 55.
C. 4, 20, 38, 56 D. 5, 21, 39, 57.
36. Nguyªn tè nµo sau ®©y cã tÝnh chÊt ho¸ häc t¬ng tù
canxi?
A. C B. K
C. Na D. Sr
37. Nguyªn tö cña nguyªn tè nµo trong nhãm VA cã b¸n
kÝnh nguyªn tö lín nhÊt?
A. Nit¬ B. Photpho
C. asen D. Bitmut
20
38. D·y nguyªn tö nµo sau ®Ëy ®îc xÕp theo chiÒu b¸n
kÝnh nguyªn tö t¨ng?
A. i, Br, Cl, P B. C, N, O, F
C. Na, Mg, Al, Si D. O, S, Se, Te.
39. Sù biÕn ®æi tÝnh chÊt kim lo¹i cña çc nguyªn tè trong
d·y Mg - Ca - Sr - Ba lµ:
A. t¨ng. B. gi¶m.
C. kh«ng thay ®æi. D. võa gi¶m võa
t¨ng.
40. Sù biÕn ®æi tÝnh chÊt phi kim cña çc nguyªn tè trong
d·y N - P - as -Sb -Bi lµ:
A. t¨ng. B. gi¶m.
C. kh«ng thay ®æi. D. võa gi¶m võa
t¨ng.
41. CÆp nguyªn tè ho¸ häc nµo sau ®©y cã tÝnh chÊt ho¸
häc gièng nhau nhÊt:
A. Ca, Si B. P, as
C. Ag, Ni D. N, P
42. Møc oxi ho¸ ®Æc trng nhÊt cña çc nguyªn tè hä
Lantanit lµ:
A. +2 B. +3
C. +1 D. +4
43. Çc nguyªn tè ho¸ häc ë nhãm IA cña b¶ng HTTH cã
thuéc tÝnh nµo sau ®©y ?
A. ®îc gäi lµ kim lo¹i kiÒm.
B. DÔ dµng cho electron.
C. Cho 1e ®Ó ®¹t cÊu h×nh bÒn v÷ng.
D. TÊt c¶ ®Òu ®óng.
44. TÝnh chÊt baz¬ cña hi®roxit cña nhãm IA theo chiÒu
t¨ng cña sè thø tù lµ:
A. t¨ng B. gi¶m
21
C. kh«ng thay ®æi D. võa
gi¶m võa t¨ng
45. NhiÖt ®é s«i cña çc ®¬n chÊt cña çc nguyªn tè
nhãm VIIA theo chiÒu t¨ng sè thø tù lµ:
A. t¨ng. B. gi¶m.
C. kh«ng thay ®æi. D. võa
gi¶m võa t¨ng.
46. Sè hiÖu nguyªn tö cña çc nguyªn tè trong b¶ng tuÇn
hoµn cho biÕt:
A. Sè electron ho¸ trÞ
B. Sè proton trong h¹t nh©n.
C. Sè electron trong nguyªn tö.
D. B, C ®óng.
47. Trong 20 nguyªn tè ®Çu tiªn trong b¶ng hÖ thèng tuÇn
hoµn, sè nguyªn tè cã nguyªn tö víi hai electron ®éc th©n
ë tr¹ng th¸i c¬ b¶n lµ:
A. 1 B. 3
C. 2 D. 4
48. §é ©m ®iÖn cña d·y nguyªn tè F, Cl, Br, I biÕn ®æi nh
sau:
A. t¨ng. B. gi¶m.
gi¶m võa t¨ng.
49. §é ©m ®iÖn cña d·y nguyªn tè Na, Al, P, Cl, biÕn ®æi
nh sau:
A. t¨ng. B. gi¶m.
gi¶m võa t¨ng.
50. TÝnh chÊt baz¬ cña d·y çc hi®roxit: NaOH, Mg(OH)2,
Al(OH)3 biÕn ®æi nh sau :
A. t¨ng. B. gi¶m.
22
gi¶m võa t¨ng.
51. TÝnh chÊt axit cña d·y çc hi®roxit : H2SiO3, H2SO4,
HClO4 biÕn ®æi nh sau :
A. t¨ng. B. gi¶m.
gi¶m võa t¨ng.
52. Chän çc tõ vµ côm tõ thÝch hîp ®Ó ®iÒn vµo nh÷ng
chç trèng trong çc c©u sau:
a. TÝnh baz¬ cña çc oxit vµ hi®roxit cña çc nguyªn tè
thuéc nhãm IIA ............ theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t
nh©n.
b. TÝnh phi kim cña çc nguyªn tè thuéc nhãm
VIIA .............. theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n.
c. §é ©m ®iÖn ®Æc trng cho kh¶ n¨ng ..................
cña nguyªn tö nguyªn tè ®ã trong ph©n tö.
d. Nguyªn tö cã ®é ©m ®iÖn lín nhÊt lµ .............,
nguyªn tö cã ®é ©m ®iÖn nhá nhÊt lµ.......................
53. Nguyªn tè Cs ®îc sö dông ®Ó chÕ t¹o tÕ bµo quang
®iÖn v×:
A. Gi¸ thµnh rÎ, dÔ kiÕm.
B. Cã n¨ng lîng ion ho¸ thÊp nhÊt.
C. Cã b¸n kÝnh nguyªn tö lín nhÊt.
D. Cã tÝnh kim lo¹i m¹nh nhÊt.
54. CÊu h×nh electron cña nguyªn tè X lµ 1s22s22p63s23p1,
®iÒn tõ, hay nhãm tõ thÝch hîp vµo çc kho¶ng trèng sau:
A. Nguyªn tè X thuéc chu k× ………, ph©n nhãm
……… nhãm ……….
23
B. Nguyªn tè X cã kÝ hiÖu………
C. Trong çc ph¶n øng ho¸ häc X thÓ hiÖn
tÝnh……….m¹nh
55. Mét nguyªn tè thuéc nhãm VIIA cã tæng sè proton,
n¬tron vµ electron trong nguyªn tö b»ng 28. CÊu h×nh
electron cña nguyªn tè ®ã lµ:
A. 1s22s22p63s23p5 B.
1s22s22p5
C. 1s22s22p63s23p6 D.
1s 2s 2p
2 2 6
56. Hai nguyªn tè A vµ B ®øng kÕ tiÕp nhau trong mét chu

kú cã tæng sè proton trong hai h¹t nh©n nguyªn tö lµ 25. A
vµ B thuéc chu kú vµ çc nhãm:
A. Chu kú 2 vµ çc nhãm IIA vµ IIIA.
B. Chu kú 3 vµ çc nhãm IA vµ IIA.
C. Chu kú 3 vµ çc nhãm IIA vµ IIIA.
D. Chu kú 2 vµ çc nhãm IVA vµ VA.
57. Cho 6,4g hçn hîp hai kim lo¹i thuéc hai chu kú liªn tiÕp,
nhãm IIA t¸c dông hÕt víi dung dÞch HCl d thu ®îc 4,48 l
khÝ hi®ro (®ktc). Çc kim lo¹i ®ã lµ:
A. Be vµ Mg B. Mg vµ Ca
C. Ca vµ Sr D. Sr vµ Ba
58. Cho çc ph©n tö BeH2 vµ C2H2, nhËn ®Þnh nµo sau
®©y vÒ hai ph©n tö trªn lµ ®óng?
A. Çc nguyªn tö Be vµ C ®Òu ë tr¹ng th¸i lai ho¸ sp3.
B. Çc nguyªn tö Be vµ C ®Òu ë tr¹ng th¸i lai ho¸ sp2.
C. Çc nguyªn tö Be vµ C ®Òu ë tr¹ng th¸i lai ho¸ sp
D. Çc nguyªn tö Be vµ C ®Òu ë tr¹ng th¸i lai ho¸
sp d .
3 2
59. Cho çc chÊt: NaCl, HCl, SO2, H2, CO2. H·y ®iÒn çc tõ
24
thÝch hîp vµo çc chç trèng trong nh÷ng c©u sau:
A. NaCl lµ hîp chÊt cã kiÓu liªn kÕt………
B. HCl, SO2, H2, CO2 ®Òu cã kiÓu liªn kÕt ………
C. HCl, SO2, CO2 ®Òu cã kiÓu liªn kÕt ………
D. H2 lµ chÊt cã kiÓu liªn kÕt ………
25
C. híng dÉn tr¶ lêi, ®¸p sè
1. C 2. A 3. B 4. C 5. B 6. B
7. A 8. A 9. D 10. C 11. 12.
13. B 14. A 15. B 16. B 17. C 18. D
19. A 20. 21. A 22. 23. B 24. C
25. B 26. 27. A 28. 29. A 30. D
31. 32. A 33. D 33. B 34. B 35. D
36. D 37. D 38. D 39. A 40. B 41. D
42. A 43. D 44. A 45. A 46. D 47. D
48. B 49. A 50. B 51. A 52. 53. B
54. 55. B 56. C 57. B 58. C 59.
1. electron lµ nh÷ng h¹t mang ®iÖn tÝch ©m, do ®ã trong

®iÖn trêng chóng sÏ bÞ hót lÖch vÒ phÝa cùc d¬ng. §iÒu
sai lµ:
C. Dßng electron bÞ lÖch híng vÒ phÝa cùc ©m trong
®iÖn trêng.
2. Çc ®ång vÞ ®îc ph©n biÖt bëi yÕu tè A.
A. Sè n¬tron.
Gi¶i thÝch: Çc ®ång vÞ cã cïng sè proton trong h¹t nh©n,
do ®ã cïng sè electron nhng kh¸c nhau vÒ sè n¬tron.
3. KÝ hiÖu cña çc obitan sau lµ sai:
B. 1p, 2d
Gi¶i thÝch: Líp electron thø nh¸t chØ cã mét ph©n líp lµ 1s,
kh«ng cã 1p. Líp electron thø hai chØ cã hai ph©n líp lµ 2s
vµ 2p, kh«ng cã ph©n líp 2D.
4. ë ph©n líp 3d sè electron tèi ®a lµ:
C. 10
Gi¶i thÝch: Ph©n líp 3d cã 5 obitan, mçi obitan cã tèi ®a 2
electron.
52
8. Cã 21 electron trong mét ion 24 Cr3+
26
A. 21
Gi¶i thÝch: Ion crom mang ®iÖn tÝch 3+ cã nghÜa lµ trong
ion, sè proton nhiÒu h¬n sè electron lµ 3, do ®ã sè
electron cña ion nµy b»ng 24 - 3 = 21.
9. TiÓu ph©n nµo sau ®©y cã sè proton nhiÒu h¬n sè
electron?
D. Ion kali
Gi¶i thÝch: K+ cã 19 proton nhng chØ cã 18 electron.
11. Nguyªn tö cña nguyªn tè ho¸ häc nµo cã cÊu h×nh
electron díi ®©y:
CÊu h×nh electron Tªn nguyªn tè
(1) 1s 2s 2p
2 2 1
Bo kÝ hiÖu B
(2) 1s 2s 2p
2 2 5
Flo F
(3) 1s 2s 2p 3s
2 2 6 1
Natri Na
(4) 1s 2s 2p 3s 3p
2 2 6 2 2
Silic Si
12. H·y viÕt cÊu h×nh electron cña çc ion sau:
Ion cÊu h×nh electron Ion cÊu h×nh
electron
(1) Na+ 1s22s22p6 (1) Ni2+
1s22s22p63s23p63d8
(2) Cl- 1s22s22p63s23p6 (2) Fe2+
1s22s22p63s23p63d6
(3) Ca2+ 1s22s22p63s23p6 (3) Cu+
1s22s22p63s23p63d10
1 N0 0, 693
14. ¸p dông ph¬ng tr×nh: k = ln =
t N t1/ 2
trong ®ã:
- k lµ h»ng sè tèc ®é ph¶n øng (t¹i nhiÖt ®é x¸c
®Þnh),
- N0 lµ sè h¹t nh©n phãng x¹ ë thêi ®iÓm ®Çu (t =
0),
27
- N lµ sè h¹t nh©n phãng x¹ ë thêi ®iÓm t ®ang
xÐt.
- t1/2 lµ chu kú b¸n r· cña nguyªn tè phãng x¹.
N0 1, 0 14,3
t = ln .t1/2 = 2,303 lg . = 33,2 ngµy
N 0, 2 0, 693
§¸p sè: A.
15. Mçi ph©n r·  lµm gi¶m 2+ ®¬n vÞ ®iÖn tÝch vµ 4
®vC, nh vËy khi nguyªn tö khèi gi¶m tõ 238 xuèng 206,
nghÜa lµ gi¶m 32 ®vC t¬ng øng víi 8 lÇn ph©n r· . Nh
vËy lÏ ra ®iÖn tÝch sÏ gi¶m 8 x 2 = 16 + ®¬n vÞ ®iÖn
tÝch, nhøng theo bµi ra chØ gi¶m 92 - 82 = 10, do ®ã ®·
cã 6 ph©n r·  lµm t¨ng 6+ ®¬n vÞ ®iÖn tÝch.
VËy ®¸p ¸n : B.
16. Chän ®¸p ¸n B.
238
§ã lµ çc hä Uran cã nguyªn tè gèc lµ U ,
92
232
Hä Thori cã nguyªn tè gèc lµ Th
90
Hä actini cã nguyªn tè gèc lµ 92 U 235

17. CÊu h×nh electron sau lµ sai:
C.1s22s22p2x 2py
Gi¶i thÝch: Ph©n líp 2p cã 3 obitan lµ 2p x 2py vµ 2pz. NÕu
cã 3 electron th× theo quy t¾c Hund sÏ chiÕm c¶ 3 obitan
2px 2py vµ 2pz.
19. Trong nguyªn tö, çc electron quyÕt dÞnh tÝnh chÊt ho¸
häc lµ:
A. Çc electron ho¸ trÞ.
Gi¶i thÝch: Çc electron ho¸ trÞ cã thÓ trïng víi çc electron
líp ngoµi cïng (çc nguyªn tè hä s vµ p), nhng cã thÓ kh¸c
(çc nguyªn tè hä d, f).
28
20.
A. N¨ng lîng cña electron thuéc çc obitan 2p x, 2py 2pz lµ
nh nhau. §
B. Çc electron 2px, 2py, 2pz kh¸c nhau vÒ ®Þnh híng
trong kh«ng gian. §
C. N¨ng lîng cña electron thuéc çc ph©n líp 3s, 3p, 3d lµ
kh¸c nhau. § D. N¨ng lîng cña çc electron thuéc çc
obitan 2s vµ 2px lµ nh nhau S E. Ph©n líp
3d ®· b·o hoµ khi ®· xÕp ®Çy 10 electron.
§
21. CÊu h×nh electron biÓu diÔn theo « lîng tö sau ®©y lµ
sai:
A.   
Gi¶i thÝch: cÊu h×nh trªn ®· vi ph¹m quy t¾c Hun.
22. GhÐp ®«i tªn nguyªn tè ë cét A víi cÊu h×nh electron t-
¬ng øng ë cét B:
1 – D; 2 – E; 3 – A; 4 – C; 5 – B; 6 – H; 7 – I; 8 – G.
26. Cho hai nguyªn tè A vµ B cã sè hiÖu nguyªn tö lÇn lît
lµ 11 vµ 13.
- CÊu h×nh electron cña A: 1s22s22p63s.
- CÊu h×nh electron cña B: 1s22s22p63s23p.
- A ë chu kú 3, nhãm I, ph©n nhãm chÝnh nhãm I.
A cã kh¶ n¨ng t¹o ra ion A+ vµ B cã kh¶ n¨ng t¹o ra ion
B3+. Kh¶ n¨ng khö cña A lµ m¹nh h¬n so víi B, kh¶ n¨ng
oxi ho¸ cña ion B3+lµ m¹nh h¬n so víi ion A+.
28. Nguyªn tö cña mét nguyªn tè X cã tæng sè h¹t c¬ b¶n
lµ 82, trong ®ã sè h¹t mang ®iÖn nhiÒu h¬n sè h¹t kh«ng
mang ®iÖn lµ 22.
Sè hiÖu nguyªn tö cña X lµ: 26
Sè khèi: 56 vµ tªn nguyªn tè.lµ: s¾t
29
- CÊu h×nh electron cña nguyªn tö X:
1s22s22p63s23p63d64s2.
- CÊu h×nh electron cña çc ion t¹o thµnh tõ X:
Fe2+ 1s22s22p63s23p63d6
Fe3+1s22s22p63s23p63d5
- Çc ph¬ng tr×nh ho¸ häc x¶y ra khi:
X t¸c dông víi Fe2(SO4)3;
Fe + Fe2(SO4)3  3FeSO4
X t¸c dông víi HNO3 ®Æc, nãng
Fe + 6HNO3  Fe(NO3)3 + 3NO2 + 3H2O
31. X¸c ®Þnh tªn nguyªn tè theo b¶ng sè liÖu sau:
STT Proton N¬tron Electron Nguyªn
tè
1 15 16 15 Photpho
2 26 30 26 S¾t
3 29 35 29 §ång
52. Chän çc tõ vµ côm tõ thÝch hîp ®Ó ®iÒn vµo chç
trèng trong çc c©u sau :
(1) TÝnh baz¬ cña çc oxit vµ hi®roxit cña çc nguyªn
tè thuéc nhãm IIA t¨ng theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t
nh©n.
(2) TÝnh phi kim cña çc nguyªn tè thuéc nhãm VIIA
gi¶m theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n.
(3) §é ©m ®iÖn ®Æc trng cho kh¶ n¨ng hót electron
cña nguyªn tö nguyªn tè ®ã trong ph©n tö.
(4) Nguyªn tö cã ®é ©m ®iÖn lín nhÊt lµ F nguyªn tö
cã ®é ©m ®iÖn nhá nhÊt lµ Cs.
54. A. Nguyªn tè X thuéc chu k× 3, ph©n nhãm
chÝnh nhãm 3.
B. Nguyªn tè X cã kÝ hiÖu Al
30
C. Trong çc ph¶n øng ho¸ häc X thÓ hiÖn tÝnh khö
m¹nh
59. Cho çc chÊt: NaCl, HCl, SO2, H2, CO2. H·y ®iÒn çc tõ
thÝch hîp vµo çc chç trèng trong nh÷ng c©u sau:
A. NaCl lµ hîp chÊt cã kiÓu liªn kÕt ion.
B. HCl, SO2, H2, CO2 ®Òu cã kiÓu liªn kÕt céng ho¸
trÞ.
C. HCl, SO2, CO2 ®Òu cã kiÓu liªn kÕt céng ho¸ trÞ cã
cùc.
D. H2 lµ chÊt cã kiÓu liªn kÕt céng ho¸ trÞ kh«ng cùc.
Ch¬ng 2 – Ph¶n øng ho¸ häc- Ph¶n øng oxi ho¸ khö, ®iÖn
ph©n - tèc ®é ph¶n øng vµ c©n b»ng ho¸ häc
A.Tãm t¾t lÝ thuyÕt

I. Ph¶n øng ho¸ häc
Ph¶n øng ho¸ häc lµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi chÊt nµy thµnh
chÊt kh¸c. Trong ph¶n øng ho¸ häc chØ cã phÇn vá
electron thay ®æi, lµm thay ®æi liªn kÕt ho¸ häc cßn h¹t
nh©n nguyªn tö ®îc b¶o toµn.
Ph¶n øng ho¸ häc ®îc chia thµnh hai lo¹i lín lµ: ph¶n øng
oxi ho¸ khö vµ ph¶n øng trao ®æi. Ph¶n øng axit-baz¬ lµ
mét trêng hîp riªng cña ph¶n øng trao ®æi.
Ph¶n øng oxi ho¸ khö lµ ph¶n øng ho¸ häc trong ®ã cã sù
chuyÓn electron gi÷a çc chÊt tham gia ph¶n øng. Ph¶n
øng oxi ho¸ khö lµm thay ®æi sè oxi ho¸ cña çc chÊt tham
gia ph¶n øng. ChÊt khö lµ chÊt cho electron, cã sè oxi ho¸
t¨ng. ChÊt oxi ho¸ lµ chÊt nhËn electron, cã sè oxi ho¸
gi¶m. Qu¸ tr×nh oxi ho¸ lµ qu¸ tr×nh cho electron. Qu¸
tr×nh khö lµ qu¸ tr×nh nhËn electron.
31
Ph¶n øng oxi ho¸ khö cã thÓ ®îc chia thµnh ba lo¹i lµ ph¶n
øng tù oxi ho¸ - tù khö, ph¶n øng oxi ho¸ khö néi ph©n tö
vµ ph¶n øng oxi ho¸ khö th«ng thêng.
§iÖn ph©n lµ ph¶n øng oxi ho¸ khö x¶y ra ë çc ®iÖn cùc
díi t¸c dông cña dßng ®iÖn mét chiÒu. §iÖn ph©n lµ ph-
¬ng ph¸p duy nhÊt trong c«ng nghiÖp ®Ó ®iÒu chÕ çc
kim lo¹i m¹nh nh Na, K, Ca, Al…Ngoµi ra, ®iÖn ph©n cßn
®îc sö dông ®Ó tinh chÕ kim lo¹i, m¹ kim lo¹i.
§Þnh luËt Faraday Khèi lîng mét ®¬n chÊt tho¸t ra ë ®iÖn
cùc tû lÖ thuËn víi ®iÖn lîng vµ ®¬ng lîng ho¸ häc cña
®¬n chÊt ®ã. BiÓu thøc cña ®Þnh luËt Faraday:
A �I �t
m=
n �F
Trong ®ã: - m lµ khèi lîng cña ®¬n chÊt tho¸t ra ë ®iÖn
cùc (gam).
- A lµ khèi lîng mol nguyªn tö (gam) n lµ ho¸ trÞ, hay sè
electron trao ®æi.
- I lµ cêng ®é dßng ®iÖn (A), t lµ thêi gian ®iÖn ph©n
(gi©y).
- F lµ sè Faraday b»ng 96500.
A
Gi¸ trÞ cßn ®îc gäi lµ ®¬ng lîng ho¸ häc cña ®¬n
n
chÊt.
I �t
lµ sè mol electron trao ®æi trong qu¸ tr×nh
F
®iÖn ph©n.
II. tèc ®é ph¶n øng vµ c©n b»ng ho¸ häc
Trong tù nhiªn, cã nh÷ng ph¶n øng ho¸ häc diÔn ra
rÊt nhanh nh ph¶n øng trung hoµ, ph¶n øng næ cña thuèc
ph¸o, tuy nhiªn còng cã nh÷ng ph¶n øng diÔn ra rÊt chËm
nh ph¶n øng t¹o th¹ch nhò trong çc hang ®éng ®¸ v«i…§Ó
32
®Æc trng cho sù nhanh, chËm cña ph¶n øng ho¸ häc, ngêi
ta sö dông kh¸i niÖm tèc ®é ph¶n øng ho¸ häc.
Tèc ®é cña ph¶n øng ho¸ häc:
Cho ph¶n øng ho¸ häc:
aA + bB  cC + dD
Tèc ®é ph¶n øng v ®îc x¸c ®Þnh bëi biÓu thøc: v = k. [A] a.
[B]b.
Tèc ®é ph¶n øng ho¸ häc phô thuéc vµo çc yÕu tè:
- B¶n chÊt cña çc chÊt tham gia ph¶n øng.
- NhiÖt ®é.
- Nång ®é.
- ¸p su©t (®èi víi çc chÊt khÝ).
- ChÊt xóc t¸c.
Ph¶n øng ho¸ häc thuËn nghÞch:
HÇu hÕt çc ph¶n øng ho¸ häc ®Òu x¶y ra kh«ng
hoµn toµn. Bªn c¹nh qu¸ tr×nh t¹o ra çc chÊt s¶n phÈm
gäi lµ ph¶n øng thuËn cßn cã qu¸ tr×nh ngîc l¹i t¹o ra çc
chÊt ban ®Çu gäi lµ ph¶n øng nghÞch.
vnghÞch = k. [C]c.[D]b.
C©n b»ng ho¸ häc lµ tr¹ng th¸i cña hçn hîp ph¶n øng khi
tèc ®é ph¶n øng thuËn b»ng tèc ®é ph¶n øng nghÞch.
ChuyÓn dÞch c©n b»ng ho¸ häc sÏ chuyÓn dÞch theo híng
chèng l¹i sù thay ®æi bªn ngoµi. §ã lµ néi dung cña nguyªn
lÝ L¬sat¬liª. Çc yÕu tè ¶nh hëng ®Õn sù chuyÓn dich
c©n b»ng gåm:
- NhiÖt ®é.
- Nång ®é.
- ¸p su©t (®èi víi çc chÊt khÝ).
H»ng sè c©n b»ng ho¸ häc
[C]c. [D]d
Kcb = [A]a.
[B]b 33
B. ®Ò bµi
60. Trong ph¶n øng ®iÒu chÕ khÝ oxi trong phßng thÝ
nghiÖm b»ng çch nhiÖt ph©n muèi kali clorat, nh÷ng
biÖn ph¸p nµo sau ®©y ®îc sö dông nh»m môc ®Ých t¨ng
tèc ®é ph¶n øng?
A. Dïng chÊt xóc t¸c mangan ®ioxit (MnO2).
B. Nung hçn hîp kali clorat vµ mangan ®ioxit ë nhiÖt
®é cao.
C. Dïng ph¬ng ph¸p dêi níc ®Ó thu khÝ oxi.
D. Dïng kali clorat vµ mangan ®ioxit khan.
H·y chän ph¬ng ¸n ®óng trong sè çc ph¬ng ¸n sau:
A. A, C, D. B. A, B, D. C. B, C, D. D. A, B,
C.
61. Trong nh÷ng trêng hîp díi ®©y, yÕu tè nµo ¶nh hëng
®Õn tèc ®é ph¶n øng?
A. Sù ch¸y diÔn ra m¹nh vµ nhanh h¬n khi ®a lu
huúnh ®ang ch¸y ngoµi kh«ng khÝ vµo lä ®ùng khÝ
oxi.
B. Khi cÇn ñ bÕp than, ngêi ta ®Ëy n¾p bÕp lß lµm
cho ph¶n øng ch¸y cña than chËm l¹i.
C. Ph¶n øng oxi ho¸ lu huúnh ®ioxit t¹o thµnh lu
huúnh trioxit diÔn ra nhanh h¬n khi cã mÆt vana®i
oxit (V2O5).
D. Nh«m bét t¸c dông víi dung dÞch axit clohi®ric
nhanh h¬n so v¬i nh«m d©y.
34
H·y ghÐp çc trêng hîp tõ A ®Õn D víi çc yÕu tè tõ 1 ®Õn
5 sau ®©y cho phï hîp:
1. Nång ®é. 2. NhiÖt ®é. 3.
KÝch thíc h¹t.
4. ¸p suÊt. 5. Xóc t¸c
62. Khi nhiÖt ®é t¨ng lªn 10 0C, tèc ®é cña mét ph¶n øng
ho¸ häc t¨ng lªn 3 lÇn. Ngêi ta nãi r»ng tèc ®é ph¶n øng
ho¸ häc trªn cã hÖ sè nhiÖt ®é b»ng 3. §iÒu kh¼ng ®Þnh
nµo sau ®©y lµ ®óng?
A.Tèc ®é ph¶n øng t¨ng lªn 256 lÇn khi nhiÖt ®é
t¨ng tõ 200C lªn 500C.
B.Tèc ®é ph¶n øng t¨ng lªn 243 lÇn khi nhiÖt ®é
t¨ng tõ 200C lªn 500C.
C.Tèc ®é ph¶n øng t¨ng lªn 27 lÇn khi nhiÖt ®é t¨ng
tõ 200C lªn 500C.
D.Tèc ®é ph¶n øng t¨ng lªn 81 lÇn khi nhiÖt ®é t¨ng
tõ 200C lªn 500C.
63. HÖ sè nhiÖt ®é cña tèc ®é ph¶n øng lµ gi¸ trÞ nµo sau
®©y? BiÕt r»ng khi t¨ng nhiÖt ®é lªn thªm 500C th× tèc
®é ph¶n øng t¨ng lªn 1024 lÇn.
A. 2,0 B. 2,5
C. 3,0 D. 4,0
64. H·y cho biÕt ngêi ta sö dông yÕu tè nµo trong sè çc
yÕu tè sau ®Ó t¨ng tèc ®é ph¶n øng trong trêng hîp r¾c
men vµo tinh bét ®· ®îc nÊu chÝn (c¬m, ng«, khoai, s¾n)
®Ó ñ rîu?
A. NhiÖt ®é. B. Xóc t¸c.
C. Nång ®é. D. ¸p suÊt.
65. Trong çc cÆp ph¶n øng sau, cÆp nµo cã tèc ®é
ph¶n øng lín nhÊt?
35
A. Fe + ddHCl 0,1M.
B. Fe + ddHCl 0,2M.
C. Fe + ddHCl 0,3M
D. Fe + ddHCl 20%, (d = 1,2g/ml)
66. Sù phô thuéc cña tèc ®é ph¶n øng ho¸ häc vµo nång
®é ®îc x¸c ®Þnh bëi ®Þnh luËt t¸c dông khèi lîng: tèc ®é
ph¶n øng ho¸ häc tû lÖ thuËn víi tÝch sè nång ®é cña çc
chÊt ph¶n øng víi luü thõa b»ng hÖ sè tû lîng trong phong
tr×nh ho¸ häC. VÝ dô ®èi víi ph¶n øng:
N2 + 3H2 2NH3
Tèc ®é ph¶n øng v ®îc x¸c ®Þnh bëi biÓu thøc: v = k. [N2].
[H2]3. Hái tèc ®é ph¶n øng sÏ t¨ng bao nhiªu lÇn khi t¨ng ¸p
suÊt chung cña hÖ lªn 2 lÇn? Tèc ®é ph¶n øng sÏ t¨ng:
A. 4 lÇn B. 8 lÇn.
C. 12 lÇn D.16 lÇn.
67. Cho ph¬ng tr×nh ho¸ häc
tia lua dien
N2 (k) + O2(k) 2NO (k); H > 0
H·y cho biÕt nh÷ng yÕu tè nµo sau ®©y ¶nh hëng ®Õn
sù chuyÓn dÞch c©n b»ng ho¸ häc trªn?
A. NhiÖt ®é vµ nång ®é.
B. ¸p suÊt vµ nång ®é.
C. Nång ®é vµ chÊt xóc t¸c.
D. ChÊt xóc t¸c vµ nhiÖt ®é.
68. Tõ thÕ kû XIX, ngêi ta ®· nhËn ra r»ng trong thµnh
phÇn khÝ lß cao (lß luyÖn gang) vÉn cßn khÝ cacbon
monoxit. Nguyªn nh©n nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. Lß x©y cha ®ñ ®é cao.
B. Thêi gian tiÕp xóc cña CO vµ Fe2O3 cha ®ñ.
C. NhiÖt ®é cha ®ñ cao.
D. Ph¶n øng ho¸ häc thuËn nghÞch.
36
69. Cho ph¶n øng ho¸ häc sau ®ang ë tr¹ng th¸i c©n
b»ng.
V2O5,to
2SO2 (k) + O2(k) 2SO3 (k) H =
-192kJ
H·y ph©n tÝch çc ®Æc ®iÓm cña ph¶n øng ho¸ häc trªn,
tõ ®ã ghÐp nèi çc th«ng tin ë cét A víi B sao cho hîp lÝ.
A B
Thay ®æi ®iÒu kiÖn cña C©n b»ng sÏ thay ®æi nh
ph¶n øng ho¸ häc thÕ nµo
1. T¨ng nhiÖt ®é cña b×nh A. c©n b»ng chuyÓn dÞch
ph¶n øng theo chiÒu thuËn
2. T¨ng ¸p suÊt chung cña B. c©n b»ng chuyÓn dÞch
hçn hîp. theo chiÒu nghÞch
3. T¨ng nång ®é khÝ oxi C. c©n b»ng kh«ng thay
®æi.
4. Gi¶m nång ®é khÝ
sunfur¬.
70. S¶n xuÊt amoniac trong c«ng nghiÖp dùa trªn ph¬ng
tr×nh ho¸ häc sau :
p, xt
2N2(k) + 3H2(k) 2NH3(k) H = -92kJ
H·y cho biÕt ®iÒu kh¼ng ®Þnh nµo sau ®©y lµ ®óng?
C©n b»ng hãa häc sÏ chuyÓn dÞch vÒ phÝa t¹o ra amoniac
nhiÒu h¬n nÕu
A. gi¶m ¸p suÊt chung vµ nhiÖt ®é cña hÖ.
B. gi¶m nång ®é cña khÝ nit¬ vµ khÝ hi®ro.
C. t¨ng nhiÖt ®é cña hÖ.
37
D. t¨ng ¸p suÊt chung cña hÖ.
71. Sù t¬ng t¸c gi÷a hi®ro vµ iot cã ®Æc tÝnh thuËn

nghÞch:
H2 + I2 2HI
Sau mét thêi gian ph¶n øng, tèc ®é ph¶n øng
thuËn b»ng tèc ®é ph¶n øng nghÞch: vt = vn hay kt .[H2].[I2]
= kn .[HI]2
Sau khi biÕn ®æi chóng ta x©y dùng ®îc biÓu thøc h»ng
sè c©n b»ng cña hÖ (Kcb).
kt 2
Kcb = = [HI]
kn [H2].[I2]
Hái, nÕu nång ®é ban ®Çu cña H2 vµ I2 lµ 0,02mol/l,
nång ®é c©n b»ng cña HI lµ 0,03mol/l th× nång ®é c©n
b»ng cña H2 vµ h»ng sè c©n b»ng lµ bao nhiªu?
A. 0,005 mol vµ 18. B. 0,005 mol vµ
36.
C. 0,05 mol vµ 18. D. 0,05 mol vµ
36.
72. Cho ph¬ng tr×nh ho¸ häc:
p, xt
2N2(k) + 3H2(k) 2NH3(k)
NÕu ë tr¹ng th¸i c©n b»ng nång ®é cña NH3 lµ 0,30mol/l,
cña N2 lµ 0,05mol/l vµ cña H2 lµ 0,10mol/l. H»ng sè c©n
b»ng cña hÖ lµ gi¸ trÞ nµo sau ®©y?
A. 36.
B. 360.
38
C. 3600.
D. 36000.
73. Trong c«ng nghiÖp, ®Ó ®iÒu chÕ khÝ than ít, ngêi
ta thæi h¬i níc qua than ®¸ ®ang nãng ®á. Ph¶n øng ho¸
häc x¶y ra nh sau
C (r) + H2O (k) CO(k) + H2(k)
H = 131kJ
§iÒu kh¼ng ®Þnh nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. T¨ng ¸p suÊt chung cña hÖ lµm c©n b»ng kh«ng
thay ®ái.
B. T¨ng nhiÖt ®é cña hÖ lµm c©n b»ng chuyÓn sang
chiÒu thuËn.
C. Dïng chÊt xóc t¸c lµm c©n b»ng chuyÓn sang
chiÒu thuËn.
D. T¨ng nång ®é hi®ro lµm c©n b»ng chuyÓn sang
chiÒu thuËn.
74. Clo t¸c dông víi níc theo ph¬ng tr×nh ho¸ häc sau:
Cl2(k) + H2O(l) HOCl + HCl
Hai s¶n phÈm t¹o ra ®Òu tan tèt trong níc t¹o thµnh
dung dÞch. Ngoµi ra mét lîng ®¸ng kÓ khÝ clo tan trong níc
t¹o thµnh dung dÞch cã mµu vµng lôc nh¹t gäi lµ níc clo.
H·y chän lÝ do sai: Níc clo dÇn dÇn bÞ mÊt mµu theo thêi
gian, kh«ng b¶o qu¶n ®îc l©u v×:
A. clo lµ chÊt khÝ dÔ bay ra khái dung dÞch.
B. axit hipoclor¬ (HOCl) lµ hîp chÊt kh«ng bÒn.
C. hidroclorua (HCl) lµ chÊt khÝ dÔ bay h¬i.
D. ph¶n øng ho¸ häc trªn lµ thuËn nghÞch.
39
75. S¶n xuÊt v«i trong c«ng nghiÖp vµ ®êi sèng ®Òu dùa
trªn ph¶n øng ho¸ häc:
to
CaCO3(r) CaO(r) + CO2(k), H = 178kJ
H·y chän ph¬ng ¸n ®óng. C©n b»ng ho¸ häc sÏ
chuyÓn sang chiÒu thuËn khi
A. t¨ng nhiÖt ®é.
B. ®Ëp nhá ®¸ v«i lµm t¨ng diÖn tÝch tiÕp xóc.
C. thæi kh«ng khÝ nÐn vµo lß ®Ó lµm gi¶m nång
®é khÝ cacbonic.
D. c¶ ba ph¬ng ¸n A, B, C ®Òu ®óng.
76. Mét ph¶n øng ho¸ häc cã d¹ng:
2A(k) + B(k) 2C(k), H > o
H·y cho biÕt çc biÖn ph¸p cÇn tiÕn hµnh ®Ó chuyÓn dÞch
c©n b»ng ho¸ häc sang chiÒu thuËn?
A. T¨ng ¸p suÊt chung cña hÖ. B. Gi¶m
nhiÖt ®é.
C. Dïng chÊt xóc t¸c thÝch hîp. D. A, B
®Òu ®óng.
77. Cho çc ph¶n øng ho¸ häc
C (r) + H2O (k) CO(k) + H2(k);
H = 131kJ
V2O5
2SO2(k) + O2(k) 2SO3(k); H =
-192kJ
T×m ph¬ng ¸n sai trong sè çc kh¼ng ®Þnh sau
®©y ?
Çc ®Æc ®iÓm gièng nhau cña hai ph¶n øng ho¸
häc trªn lµ:
A. To¶ nhiÖt. B. ThuËn nghÞch.
C. §Òu t¹o thµnh çc chÊt khÝ.
40
D. §Òu lµ çc ph¶n øng oxi ho¸-khö.
78. Cho ph¶n øng tæng hîp amoniac:
p, xt
2N2(k) + 3H2(k) 2NH3(k)
Tèc ®é ph¶n øng ho¸ häc tæng hîp amoniac sÏ t¨ng bao
nhiªu lÇn nÕu t¨ng nång ®é hi®ro lªn 2 lÇn?
A. 2 lÇn. B. 4 lÇn. C. 8 lÇn.
D. 16 lÇn.
Trong tÊt c¶ çc trêng hîp trªn, nhiÖt ®é cña ph¶n øng ®îc
gi÷ nguyªn.
79. Ngêi ta ®· sö dông nhiÖt cña ph¶n øng ®èt ch¸y than
®¸ ®Ó nung v«i, BiÖn ph¸p kÜ thuËt nµo sau ®©y kh«ng
®îc sö dông ®Ó t¨ng tèc ®é ph¶n øng nung v«i?
a. §Ëp nhá ®¸ v«i víi kÝch thíc kho¶ng 10cm.
b. T¨ng nhiÖt ®é ph¶n øng lªn kho¶ng 9000C.
c. T¨ng nång ®é khÝ cacbonic.
d. Thæi kh«ng khÝ nÐn vµo lß nung v«i.
80. H×nh vÏ nµo sau ®©y biÓu diÔn tr¹ng th¸i c©n b»ng
ho¸ häc?
v v v
A. B. C.
t(thêi gian)
81. Trong nh÷ng kh¼ng ®Þnh sau, ®iÒu nµo lµ phï hîp
víi mét hÖ ho¸ häc ë tr¹ng th¸i c©n b»ng?
A. Ph¶n øng thuËn ®· kÕt thóc.
B. Ph¶n øng nghÞch ®· kÕt thóc.
C.Tèc ®é cña ph¶n øng thuËn vµ nghÞch b»ng nhau.
41
D. Nång ®é cña çc chÊt tham gia vµ t¹o thµnh sau
ph¶n øng nh nhau.
82. Cho ph¬ng tr×nh ho¸ häc
CO(k) + Cl2(k) COCl2(k)
BiÕt r»ng nång ®é c©n b»ng cña CO lµ 0,20mol/l vµ cña
Cl2 lµ 0,30mol/l vµ h»ng sè c©n b»ng lÇ 4. Nång ®é c©n
b»ng cña chÊt t¹o thµnh ë mét nhiÖt ®é nµo ®ã cu¶ ph¶n
øng lµ gi¸ trÞ nµo sau ®©y?
A. 0,24 mol/l B. 0,024 mol/l
C. 2,4 mol/l D. 0,0024 mol/l
83. Lµm thÕ nµo ®Ó ®iÒu khiÓn çc ph¶n øng ho¸ häc
theo híng cã lîi nhÊt cho con ngêi? BiÖn ph¸p nµo sau ®©y
®îc sö dông?
A. T¨ng nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt.
B. Chän çc ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é, ¸p suÊt, nång ®é
sao cho c©n b»ng ho¸ häc chuyÓn dÞch hoµn toµn sang
chiÒu thuËn.
C. Chän çc ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é, ¸p suÊt, nång ®é,
xóc t¸c sao cho võa cã lîi vÒ tèc ®é vµ chuyÓn dÞch c©n
b»ng ho¸ häc cña ph¶n øng.
D. Chän çc ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é, ¸p suÊt, nång ®é,
xóc t¸c sao cho tèc ®é ph¶n øng thuËn lµ lín nhÊt.
A. ChÊt khö lµ chÊt cho electron, cã sè oxi ho¸ t¨ng
§-S
B. ChÊt oxi ho¸ lµ chÊt nhËn electron, cã sè oxi ho¸ gi¶m
§-S
C. ChÊt khö tham gia qu¸ tr×nh khö
§-S
42
D. ChÊt oxi ho¸ tham gia qu¸ tr×nh oxi ho¸
§-S
E. Kh«ng thÓ t¸ch rêi qu¸ tr×nh oxi ho¸ vµ qu¸ tr×nh khö
§-S
85. Ph¶n øng tù oxi ho¸- khö lµ ph¶n øng trong ®ã:
A. Cã sù t¨ng vµ gi¶m ®ång thêi sè oxi ho¸ çc nguyªn tö
cña cïng mét nguyªn tè.
B. Cã sù nhêng vµ nhËn electron ë çc nguyªn tö cña cïng
mét nguyªn tè.
C. ChÊt oxi ho¸ vµ chÊt khö n»m cïng mét ph©n tö.
D. Cã sù t¨ng vµ gi¶m ®ång thêi sè oxi ho¸ çc nguyªn
tö cña cïng mét nguyªn tè cã cïng sè oxi ho¸ ban ®Çu.
86. Ph¶n øng tù oxi ho¸, tù khö lµ:
A. NH4NO3  N2O + 2H2O
B. 2Al(NO3)3 Al2O3 + 6NO2 + 3/2O2
C. Cl2 + 2NaOH  NaCl + NaClO
D. 2KMnO4 K2MnO4 + MnO2 + O2
E. 10FeSO4 + 2KMnO4 + 8H2SO4  5Fe2(SO4)3 +
2MnSO4 + K2SO4 + 8H2O
87. Cho çc ph¶n øng oxi ho¸- khö sau:
3I2 + 3H2O  HIO3 + 5HI (1)
HgO 2Hg + O2 (2)
4K2SO3  3K2SO4 + K2S (3)
NH4NO3  N2O + 2H2O (4)
2KClO3  2KCl + 3O2 (5)
3NO2 + H2O  2HNO3 + NO (6)
4HClO4  2Cl2 + 7O2 + 2H2O (7)
2H2O2 2H2O + O2 (8)
Trong sè çc ph¶n øng oxi ho¸- khö trªn, sè ph¶n øng oxi
ho¸- khö néi ph©n tö lµ
43
A. 2 B. 3 C. 4
D. 5
88. Cho çc ph¶n øng oxi ho¸- khö sau:
3K2MnO4 + 2H2O  MnO2 + 2KMnO4+ 4KOH
(1)
4HCl+MnO2 MnCl2 + Cl2 + 2H2O
(2)
4KClO3 KCl + 3KClO4 (3)
3HNO2  HNO3 + 2NO + H2O
(4)
4K2SO3 2K2SO4 + 2K2S
(5)
2AgNO3 2Ag + 2NO2 + O2 
(6)
2S + 6KOH 2K2S + K2SO3 + 3H2O
(7)
2KMnO4 +16 HCl  5Cl2 + 2KCl + 2MnCl2 +
8H2O (8)
Trong çc ph¶n øng oxi ho¸- khö trªn sè ph¶n øng tù oxi
ho¸, tù khö lµ:
A. 2 B. 3 C. 4 D.
5
89. Çc chÊt nµo sau ®©y ®Òu t¸c dông víi dung dÞch
Fe(NO3)3?
A. Mg, Fe, Cu. B. Al, Fe, Ag.
C. Ni, Zn, Fe D. C¶ A vµ C
®Òu ®óng.
90. Trong ph¶n øng:
3NO2 + H2O  2HNO3 + NO
KhÝ NO2 ®ãng vai trß nµo sau ®©y?
44
A. ChÊt oxi ho¸.
B. ChÊt khö.
C. Lµ chÊt oxi ho¸ nhng ®ång thêi còng lµ chÊt khö.
D. Kh«ng lµ chÊt oxi ho¸ còng kh«ng lµ chÊt khö.
91. Cho çc ph¶n øng sau:
Cl2 + H2O  HCl +HClO
Cl2 + 2NaOH  NaClO + H2O + NaCl
3Cl2+ 6NaOH  5NaCl +NaClO3 + 3H2O
2Cl2 + H2O +HgO  HgCl2+2HClO
2Cl2 + HgO  HgCl2 + Cl2O
Trong çc ph¶n øng trªn clo ®ãng vai trß lµ chÊt g×?
A. Lµ chÊt oxi ho¸.
B. Lµ chÊt khö.
C. Võa lµ chÊt oxi ho¸, võa lµ chÊt khö.
D. A, B, C ®Òu ®óng
92. Trong çc ph¶n øng sau, ph¶n øng nµo HCl ®ãng vai
trß lµ chÊt oxi ho¸?
A. 4HCl + MnO2 MnCl2 + Cl2 + 2H2O
B. 4HCl +2Cu + O2 2CuCl2 + 2H2O
C. 2HCl + Fe  FeCl2 + H2
D. 16HCl + 2 KMnO4  2MnCl2 + 5Cl2 +8 H2O + 2KCl
E. 4HCl + O2  2H2O + 2Cl2
93. Khi cho Zn vµo dung dÞch HNO 3 thu ®îc hçn hîp khÝ A
gåm N2O vµ N2 khi ph¶n øng kÕt thóc cho thªm NaOH vµo
l¹i thÊy gi¶i phãng khÝ B, hçn hîp khÝ B ®ã lµ:
A. H2, NO2 . B. H2, NH3. C. N2, N2O. D. NO, NO2
94. Ph¶n øng oxi ho¸ khö x¶y ra khi t¹o thµnh
A. ChÊt Ýt tan t¹o kÕt tña.
B. ChÊt Ýt ®iÖn li.
C. ChÊt oxi ho¸ vµ chÊt khö yÕu h¬n.
45
D. ChÊt dÔ bay h¬i.
95. Hoµ tan hoµn toµn m gam Fe xOy b»ng dung dÞch H2SO4
®Æc nãng thu ®îc khÝ A vµ dung dÞch B. Cho khÝ A hÊp
thô hoµn toµn bëi dung dÞch NaOH d t¹o ra 12,6 gam muèi.
MÆt kh¸c, c« c¹n dung dÞch B th× thu ®îc 120 gam muèi
khan. C«ng thøc cña s¾t oxit FexOy lµ:
A. FeO B. Fe3O4 C. Fe2O3 D. TÊt c¶ ®Òu
sai
96. GhÐp ®«i çc thµnh phÇn cña c©u ë cét A vµ
B sao cho hîp lÝ.
A B
1. Sù oxi ho¸ lµ A. qu¸ tr×nh nhËn electron vµ lµm
gi¶m sè oxi ho¸ cña mét nguyªn
tè.
2. Sù khö lµ B. qu¸ tr×nh cho electron vµ lµm
t¨ng sè oxi ho¸ cña mét nguyªn
tè.
3. Ph¶n øng to¶ nhiÖt C.Ph¶n øng cã H > 0
lµ
4. Ph¶n øng oxi ho¸ - D. Ph¶n øng cã H < 0
khö lµ
E. Ph¶n øng trong ®ã cã sù
chuyÓn electron gi÷a çc chÊt
ph¶n øng. HoÆc lµ ph¶n øng
trong ®ã cã sù thay ®æi sè oxi
ho¸ cña çc nguyªn tè.
97. Cho KI t¸c dông víi KMnO 4 trong m«i trêng H2SO4, ngêi
ta thu ®îc 1,51g MnSO4 theo ph¬ng tr×nh ph¶n øng sau:
10KI + 2KMnO4 + 8H2SO4  6K2SO4 + 5I2 +
2MnSO4 + 8 H2O
Sè mol iot t¹o thµnh vµ KI tham gia ph¶n øng trªn lµ:
A. 0,00025 vµ 0,0005
B. 0,025 vµ 0,05.
46
C. 0,25 vµ 0,50.
D. 0,0025 vµ 0,005
98. H·y chän ph¬ng ¸n ®óng. Ph¶n øng oxi ho¸ - khö x¶y
ra hay kh«ng trong çc trêng hîp sau ®©y? §ång cã thÓ t¸c
dông víi
A. dung dÞch muèi s¾t II t¹o thµnh muèi ®ång II vµ
gi¶i phãng s¾t.
B. dung dÞch muèi s¾t III t¹o thµnh muèi ®ång II vµ
gi¶i phãng s¾t.
C. dung dÞch muèi s¾t III t¹o thµnh muèi ®ång II vµ
muèi s¾t II.
D. kh«ng thÓ t¸c dông víi dung dÞch muèi s¾t III.
99. §Ó m gam phoi bµo s¾t (A) ngoµi kh«ng khÝ, sau mét
thêi gian biÕn thµnh hçn hîp (B) cã khèi lîng 12 gam gåm
s¾t vµ çc oxit FeO, Fe 3O4, Fe2O3. cho B t¸c dông hoµn toµn
víi dung dÞch HNO3 thÊy gi¶i phãng ra 2,24 lÝt khÝ NO duy
nhÊt (®ktc).Khèi lîng tÝnh theo gam cña m lµ:
A. 11,8. B. 10,8
C. 9,8 D. 8,8
100. Cho çc chÊt sau: NH3, HCl, SO3, N2. Chóng cã kiÓu liªn
kÕt ho¸ häc nµo sau ®©y?
A. Liªn kÕt céng ho¸ trÞ ph©n cùc.
B. Liªn kÕt céng ho¸ trÞ kh«ng ph©n cùc.
C. Liªn kÕt céng ho¸ trÞ.
D. Liªn kÕt phèi trÝ
101. Cho 1,44g hçn hîp gåm kim lo¹i M vµ oxit cña nã MO,
cã sè mol b»ng nhau, t¸c dông hÕt víi H 2SO4 ®Æc, ®un
nãng. ThÓ tÝch khÝ SO2(®ktc) thu ®îc lµ 0,224lit. Cho biÕt
r»ng ho¸ trÞ lín nhÊt cña M lµ II.
Kim lo¹i M lµ:.....................................................
47
VÞ trÝ cña M trong b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn
lµ:..............................................
..............................................................................................
.........................
ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng ho¸ häc ®· x¶y ra:
……………………….
102. A vµ B lµ hai nguyªn tè thuéc hai ph©n nhãm chÝnh
kÕ tiÕp nhau, B ë nhãm V, ë tr¹ng th¸i ®¬n chÊt A vµ B cã
ph¶n øng víi nhau. Tæng sè proton trong h¹t nh©n nguyªn
tö cña A vµ B lµ 23.
- CÊu h×nh e cña A…………………………………………..
- C«ng thøc ph©n tö cña ®¬n chÊt
A…………………………
- C«ng thøc ph©n tö cña d¹ng thï h×nh A
- CÊu h×nh e cña B…………………………
- Çc d¹ng thï h×nh thêng gÆp cña B
- VÞ trÝ cña A, B trong b¶ng HTTH…………………………
103. Nhóng 1 thanh nh«m nÆng 50g vµo 400ml dung dÞch
CuSO4 0,5M. Sau mét thêi gian lÊy thanh nh«m ra c©n
nÆng 51,38g. Hái khèi lîng Cu tho¸t ra lµ bao nhiªu?
A. 0,64g B. 1,28g
C. 1,92g D. 2,56.
104. Hßa tan 4,59g Al b»ng dung dÞch HNO 3 thu ®îc hçn
hîp khÝ NO vµ N2O cã tØ khèi h¬i ®èi víi hi®ro b»ng
16,75. ThÓ tÝch NO vµ N2O thu ®îc ë ®ktc lµ:
A. 2,24 lÝt vµ 6,72 lÝt. B. 2,016 lÝt vµ
0,672 lÝt.
C. 0,672 lÝt vµ 2,016 lÝt. D. 1,972 lÝt
vµ 0,448 lÝt.
48
A. Liªn kÕt ®¬n bÒn h¬n liªn kÕt ®«i
§-S
B. Liªn kÕt ®«i bÒn h¬n liªn kÕt ba
§-S
C. Çc chÊt cã kiÓu liªn kÕt ion bÒn h¬n liªn kÕt céng ho¸
trÞ §-S
D. Çc chÊt SO2, H2SO3, KHSO3 lu huúnh cã sè oxi ho¸ +4
§-S
E. Tinh thÓ nguyªn tö bªn h¬n tinh thÓ ph©n tö
§-S
106. Ph¶n øng tù oxi ho¸ - tù khö lµ ph¶n øng ho¸ häc
trong ®ã
A. Cã sù t¨ng, gi¶m ®ång thêi sè oxi ho¸ çc nguyªn tö
cña cïng mét nguyªn tè
B. Cã sù nhêng vµ nhËn electron ë çc nguyªn tö cña
cïng mét nguyªn tè.
C. ChÊt oxi ho¸ vµ chÊt khö n»m cïng mét ph©n tö.
D. Cã sù t¨ng vµ gi¶m ®ång thêi sè oxi ho¸ çc nguyªn
tö cña cïng mét nguyªn tè cã cïng sè oxi ho¸ ban ®Çu.
107. Cho çc cÆp oxi ho¸ khö sau: Fe 2+/Fe ; Cu2+/Cu ;
Fe3+/Fe2+ . Tõ tr¸i sang ph¶i tÝnh oxi ho¸ t¨ng dÇn theo thø
tù Fe2+, Cu2+, Fe3+, tÝnh khö gi¶m dÇn theo thø tù Fe, Cu,
Fe2+. §iÒu kh¼ng ®Þnh nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. Fe cã kh¶ n¨ng tan ®îc trong çc dung dÞch FeCl3
vµ CuCl2.
B. §ång cã kh¶ n¨ng tan trong çc dung dÞch FeCl3 vµ
FeCl2.
C. Fe kh«ng tan ®îc trong çc dung dÞch FeCl3 vµ
CuCl2.
D. §ång cã kh¶ n¨ng tan trong çc dung dÞch FeCl2.
49
108. Trong çc ph¶n øng oxi ho¸ khö, çc axit cã kh¶ n¨ng
®ãng vai trß chÊt oxi ho¸, chÊt khö hoÆc chØ lµ m«i trêng,
kh«ng tham gia viÖc cho nhËn electron. H·y ghÐp nèi ph¶n
øng ho¸ häc ë cét A víi vai trß cña axit trong cét B cho phï
hîp.
Ph¬ng tr×nh ho¸ häc Vai trß cña axit

A. 4HCl + MnO2  MnCl2 + Cl2 + (1)Lµ chÊt oxi ho¸
2H2O
B. Fe + 4HNO3  Fe(NO3)3 + NO (2)Lµ chÊt khö
+ H2O
C. 2H2S + SO2  3S + 2H2O (3)Lµ m«i trêng
D. 10FeSO4 + 2KMnO4 + 8H2SO4 
5Fe2(SO4)3 + K2SO4 + 2MnSO4 +
8H2O
109. Hoµ tan hoµn toµn m gam Fe 3O4 vµo dung dÞch HNO3
lo·ng d, tÊt c¶ lîng khÝ NO thu ®îc ®em oxi ho¸ thµnh NO2
råi sôc vµo níc cïng dßng khÝ O2 ®Ó chuyÓn hÕt thµnh
HNO3. Cho biÕt thÓ tÝch khÝ oxi (®ktc) ®· tham gia qu¸
tr×nh trªn lµ 3,36 lit. Khèi lîng m cña Fe3O4 lµ gi¸ trÞ nµo
sau ®©y?
A. 139,2 gam. B. 13,92
gam.
C. 1,392 gam. D. 1392
gam.
110. Vai trß cña kim lo¹i vµ ion kim lo¹i trong çc ph¶n øng
oxi ho¸ - khö mµ chóng tham gia lµ:
A. ChÊt khö.
B. ChÊt oxi ho¸.
C. Võa lµ chÊt khö võa cã thÓ lµ chÊt oxi ho¸.
50
D. Kim lo¹i chØ lµ chÊt khö, ion kim lo¹i cã thÓ lµ chÊt
khö hay chÊt oxi ho¸.
111. Hoµ tan hoµn toµn hçn hîp FeS vµ FeCO 3 b»ng dung
dÞch HNO3 ®Æc nãng thu ®îc hçn hîp khÝ A gåm hai khÝ
X, Y cã tû khèi so víi hi®ro b»ng 22,805. C«ng thøc ho¸ häc
cña X vµ Y theo thø tù lµ:
A. H2S vµ CO2. B. SO2 vµ
CO2.
C. NO2 vµ CO2 D. NO2 vµ
SO2
112. A lµ dung dÞch chøa 2 chÊt tan lµ HCl vµ CuSO 4 cã pH
= 1. Cho tõ tõ dung dÞch NaOH 1M vµo 100ml dung dÞch A
®Õn khi lîng kÕt tña sinh ra b¾t ®Çu kh«ng ®æi th× dïng
hÕt 250 ml. Nång ®é M cña çc chÊt tan trong A lÇn lît lµ:
A. 0,01M vµ 0,24M. B. 0,1M vµ
0,24M.
C. 0,01M vµ 2,4M. D. 0,1M vµ
2,4M.
113. Hoµ tan hoµn toµn oxit FexOy (A) trong dung dÞch
H2SO4 ®Æc nãng thu ®îc dung dÞch A1 vµ khÝ B1. MÆt
kh¸c l¹i cho dung dÞch A1 t¸c dông víi NaOH d läc t¸ch kÕt
tña råi nung ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi ®¬c chÊt r¾n A2.
C«ng thøc ho¸ häc cña A1, A2 vµ khÝ B1 lÇn lît nh sau:
A. Fe2(SO4)3, FeO vµ SO2.
B. Fe2(SO4)3, Fe3O4 vµ SO2.
C. Fe2(SO4)3, Fe2O3 vµ SO2.
D. FeSO4, Fe2O3 vµ SO2.
114. Hßa tan hoµn toµn 28,8 g kim lo¹i Cu vµo dung dÞch
HNO3lo·ng, tÊt c¶ khÝ NO thu ®îc ®em oxi hãa thµnh NO 2
51
råi sôc vµo níc cã dßng oxi ®Ó chuyÓn hÕt thµnh HNO 3.
ThÓ tÝch khÝ oxi ë ®ktc ®· tham gia vµo qu¸ tr×nh trªn lµ:
A . 100,8 lÝt B. 10,08lÝt
C . 50,4 lÝt D. 5,04 lÝt
115. Cho s¬ ®å chuyÓn ho¸

X1  Ca(OH)
  2  Y  9000 C
  CO2  + …
X
A HCl
 B  Na SO
 2 
4  D+…
ChÊt X cã thÓ lµ mét trong çc chÊt nµo sau ®©y?
A. CaCO3 B. BaSO3
C. BaCO3 D. MgCO3
116. Hoµ tan 7,8g hçn hîp bét Al vµ Mg trong dung dÞch
HCl d. Sau ph¶n øng khèi lîng dung dÞch axit t¨ng thªm
7,0g. Khèi lîng nh«m vµ magie trong hçn hîp ®Çu lµ:
A. 2,7g vµ 1,2g B. 5,4g vµ 2,4g
C. 5,8g vµ 3,6g D. 1,2g vµ 2,4g
117. Cho çc ph¬ng tr×nh ho¸ häc sau ®©y:

A. Al4C3 + 12H2O  4Al(OH)3 + 3CH4
B. 2Na + 2H2O  2NaOH + H2
C. C2H2 + H2O CH3CHO
2
Hg

D. C2H5Cl + H2O  OH 

C2H5OH + HCl
E. NaH + H2O  NaOH + H2
F. 2F2 + 2H2O  4HF + O2
Cã bao nhiªu ph¶n øng ho¸ häc trong sè çc ph¶n øng trªn,
trong ®ã H2O ®ãng vai trß chÊt oxi hãa hay chÊt khö?
A. 1 B. 2
52
C. 3 D. 4
118. Kim lo¹i nµo sau ®©y cã thÓ ®iÒu chÕ theo ph¬ng
ph¸p ®iÖn ph©n nãng ch¶y oxit:
A. Fe B. Cu
C. Al D. Ag
119. Nhóng mét thanh Mg cã khèi lîng m vµo mét dung
dÞch chøa 2 muèi FeCl3 vµ FeCl2. Sau mét thêi gian lÊy
thanh Mg ra c©n l¹i thÊy cã khèi lîng m’ < m. VËy trong
dung dÞch cßn l¹i cã chøa çc cation nµo sau ®©y?
A. Mg2+
B. Mg2+ vµ Fe2+
C. Mg2+, Fe2+ vµ Fe3+
D. C¶ B vµ C ®Òu ®óng
120. Dung dÞch FeCl3 cã pH lµ:
A. < 7 B. = 7
C. > 7 D.  7
121. Kim lo¹i nµo sau ®©y cã ph¶n øng víi dung dÞch
CuSO4?
A. Mg, Al, Ag B. Fe, Mg, Na
C. Ba, Zn, Hg D. Na, Hg, Ni
122. Thæi V lÝt khÝ CO2 ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn vµo dung
dÞch chøa 0,2 mol Ca(OH) 2 th× thu ®îc 2,5g kÕt tñA. Gi¸
trÞ cña V lµ:
A. 0,56 lÝt. B. 8,4 lÝt.
C. 1,12 lÝt. D. C¶ A vµ B ®Òu ®óng.
123. Cã khÝ CO2 lÉn t¹p chÊt lµ SO2. §Ó lo¹i bá t¹p chÊt th×
cã thÓ sôc hçn hîp khÝ vµo trong dung dÞch nµo sau ®©y?
53
A. Dung dÞch níc brom d.
B. Dung dÞch Ba(OH)2 d.
C. Dung dÞch Ca(OH)2 d.
D. Dung dÞch NaOH d.
124. Çc chÊt nµo trong d·y sau ®©y võa t¸c dông víi dung
dÞch kiÒm m¹nh, võa t¸c dông víi dung dÞch axit m¹nh?
A. Al(OH)3, (NH2)2CO, NH4Cl.
B. NaHCO3, Zn(OH)2, CH3COONH4.
C. Ba(OH)2, AlCl3, ZnO.
D. Mg(HCO3)2, FeO, KOH.
125. Khi lÊy 14,25g muèi clorua cña mét kim lo¹i M chØ cã
ho¸ trÞ II vµ mét lîng muèi nitrat cña M víi sè mol nh nhau,
th× thÊy khèi lîng kh¸c nhau lµ 7,95g. C«ng thøc cña 2
muèi lµ:
A. CuCl2, Cu(NO3)2
B. FeCl2, Fe(NO3)2
C. MgCl2, Mg(NO3)2
D. CaCl2, Ca(NO3)2
126. Hoµ tan hoµn toµn hçn hîp gåm 0,05 mol Ag vµ 0,03
mol Cu vµo dung dÞch HNO3 thu ®îc hçn hîp khÝ A gåm NO
vµ NO2 cã tØ lÖ sè mol t¬ng øng lµ 2 : 3. ThÓ tÝch hçn hîp
A ë ®ktc lµ:
A. 1,368 lÝt.
B. 2,737 lÝt.
C. 2,224 lÝt.
D. 3,3737 lÝt.
127. Trén 0,54 g bét nh«m víi bét Fe 2O3 vµ CuO råi tiÕn
hµnh ph¶n øng nhiÖt nh«m thu ®îc hçn hîp A. Hoµ tan
hoµn toµn A trong dung dÞch HNO3 ®îc hçn hîp khÝ gåm
NO vµ NO2 cã tØ lÖ sè mol t¬ng øng lµ 1 : 3. ThÓ tÝch
(®ktc) khÝ NO vµ NO2 lÇn lît lµ:
54
A. 0,224 lÝt vµ 0,672 lÝt.
B. 0,672 lÝt vµ 0,224 lÝt.
C. 2,24 lÝt vµ 6,72 lÝt.
D. 6,72 lÝt vµ 2,24 lÝt.
128. Hoµ tan hoµn toµn mét lîng bét s¾t vµo dung dÞch
HNO3 lo·ng thu ®îc hçn hîp khÝ gåm 0,015 mol N 2O vµ
0,01 mol NO. Lîng s¾t ®· hoµ tan lµ:
A. 0,56g B. 0,84g
C. 2,8g D. 1,4g
129. Cho hçn hîp gåm FeO, CuO, Fe 3O4 cã sè mol ba chÊt
®Òu b»ng nhau t¸c dông hÕt víi dung dÞch HNO 3 thu ®îc
hçn hîp khÝ gåm 0,09 mol NO 2 vµ 0,05 mol NO. Sè mol cña
mçi chÊt lµ:
A. 0,12 mol. B. 0,24 mol.
C. 0,21 mol. D. 0,36 mol.

130. Cã çc dung dÞch AlCl3, NaCl, MgCl2, H2SO4. ChØ ®îc
dïng thªm mét thuèc thö, th× cã thÓ dïng thªm thuèc thö
nµo sau ®©y ®Ó nhËn biÕt çc dung dÞch ®ã?
A. Dung dÞch NaOH. B. Dung dÞch
AgNO3.
C. Dung dÞch BaCl2. D. Dung dÞch
quú tÝm.
131. §iÖn ph©n dung dÞch CuSO 4 víi anot b»ng ®ång nhËn
thÊy mµu xanh cña dung dÞch kh«ng ®æi. Chän mét trong
çc lÝ do sau:
A. Sù ®iÖn ph©n kh«ng x¶y ra.
B. Thùc chÊt lµ ®iÖn ph©n níc.
C. §ång võa t¹o ra ë catot l¹i tan ngay.
55
D. Lîng ®ång b¸m vµo catot b»ng lîng tan ra ë anot nhê
®iÖn ph©n.
132. §iÖn ph©n dung dÞch chøa 0,2 mol FeSO4 vµ 0,06mol
HCl víi dßng ®iÖn 1,34 A trong 2 giê (®iÖn cùc tr¬, cã
mµng ng¨n). Bá qua sù hoµ tan cña clo trong níc vµ coi
hiÖu suÊt ®iÖn ph©n lµ 100%. Khèi lîng kim lo¹i tho¸t ra ë
katot vµ thÓ tÝch khÝ tho¸t ra ë anot (®ktc) lÇn lît lµ:
A. 1,12 gam Fe vµ 0,896 lit hçn hîp khÝ Cl2 vµ O2.
B. 1,12 gam Fe vµ 1,12 lit hçn hîp khÝ Cl2 vµ O2.
C. 11,2 gam Fe vµ 1,12 lit hçn hîp khÝ Cl2 vµ O2.
D. 1,12 gam Fe vµ 8,96 lit hçn hîp khÝ Cl2 vµ O2.
133. Cho çc anion: Cl-, Br-, S2-, I-, OH- Thø tù oxi ho¸ cña
çc anion ë anot tr¬ nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. Cl-, Br-, S2-, I-, OH- .
B. S2-, Cl-, I-, Br,- OH- .
C. S2-, I-, Br-, Cl-, OH- .
D. S2-, I-, Br- , OH-, Cl- .
60. B 62. C 63. D 64. B 65. D 66. D
67. A 68. D 70. D 71. B 72. D 73. A
74. D 75. D 76. D 77. A 78. C 79. C
80. C 81. C 82. A 83. C 85. D 86. C
87. B 88. D 89. D 90. C 91. C 92. C
93. B 94. C 95. B 97. B 98. C 99. B
100. C 103. C 104. B 106. D 107 A 109. A
110. D 111. C 112. D 113. C 114. D 115. C
116. B 117. C 118. C 119. D 120. A 121. B
122. D 123. A 124. B 125. C 126. A 127. A
128. C 129. A 130. A 131. D 132, A 133. C
61. a - 1; b -1; c - 5; d - 3.
69. 1 - b; 2 - a; 3 - a; 4 - a
56
A. ChÊt khö lµ chÊt cho electron, cã sè oxi ho¸ t¨ng
§
B. ChÊt oxi ho¸ lµ chÊt nhËn electron, cã sè oxi ho¸ gi¶m
§
C. ChÊt khö tham gia qu¸ tr×nh khö
S
D. ChÊt oxi ho¸ tham gia qu¸ tr×nh oxi ho¸
S
E. Kh«ng thÓ t¸ch rêi qu¸ tr×nh oxi ho¸ vµ qu¸ tr×nh khö
§
87. Cã n¨m ph¶n øng oxi ho¸- khö sau thuéc lo¹i ph¶n øng
oxi ho¸- khö néi ph©n tö:
HgO 2Hg + O2 (2)

NH4NO3  N2O + 2H2O (4)
2KClO3  2KCl + 3O2 (5)
4HClO4  2Cl2 + 7O2 + 2H2O (7)
2H2O2 2H2O + O2 (8)
Do ®ã ph¬ng ¸n ®óng lµ: B. 5
And 88. Cã çc ph¶n øng oxi ho¸- khö sau thuéc lo¹i ph¶n
øng tù oxi ho¸, tù khö:
3K2MnO4 + 2H2O  MnO2 + 2KMnO4+ 4KOH
(1)
4KClO3 KCl + 3KClO4 (3)
3HNO2  HNO3 + 2NO + H2O
(4)
4K2SO3 2K2SO4 + 2K2S
(5)
57
2S + 6KOH 2K2S + K2SO3 + 3H2O
(7)
VËy ph¬ng ¸n ®óng lµ: D. 5
96. 1 – B; 2 – A; 3 – D; 4 – E.
101.
0, 224
Híng dÉn gi¶i: Sè mol cña SO2 b»ng sè mol cña M = =
22, 4
0,01 (mol) = sè mol cña MO.
1, 44
Khèi lîng mol trung b×nh cña hçn hîp lµ = 72
0, 02
Khèi lîng mol nguyªn tö oxi = (72 - AM) 2 = 16  AM = 64.
Kim lo¹i M lµ:Cu
VÞ trÝ cña M trong b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn lµ ë « 29, chu
kú 4, nhãm IB.
ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng ho¸ häc ®· x¶y ra:
Cu + 2H2SO4  CuSO4 + SO2 + H2O
CuO + H2SO4  CuSO4 + H2O
102. A vµ B lµ hai nguyªn tè thuéc hai ph©n nhãm chÝnh
kÕ tiÕp nhau, B ë nhãm V, ë tr¹ng th¸i ®¬n chÊt A vµ B cã
ph¶n øng víi nhau. Tæng sè proton trong h¹t nh©n nguyªn
tö cña A vµ B lµ 23. ChØ cã thÓ B lµ N hay P. N bÞ lo¹i v×
kh«ng t¸c dông víi S. Nh vËy B lµ photpho vµ A lµ oxi.
- CÊu h×nh e cña A: 1s22s22p4
- C«ng thøc ph©n tö cña ®¬n chÊt A: O2
- C«ng thøc ph©n tö cña d¹ng thï h×nh A: O3
- CÊu h×nh e cña B: 1s22s22p63s23p3
- Çc d¹ng thï h×nh thêng gÆp cña B: P ®á, P tr¾ng
- VÞ trÝ cña A, B trong b¶ng HTTH: oxi ë « sè 8, chu kú II,
nhãm VIA; Photpho ë « sè 15, chu kú III vµ nhãm VA.
58
103. Çch 1:
2Al + 3CuSO4  Al2(SO4)3 + 3Cu
x 1,5x
§Æt sè mol Al ph¶n øng lµ x
Khèi lîng thanh nh«m sau ph¶n øng = mCu gp + mAl cßn
d
= 1,5x x 64 + (50 - 27x) = 51,38

 x = 0,02 (mol)
=> khèi lîng Cu tho¸t ra: 0,02 x 1,5 x 64 = 1,92g
Çch 2:
Theo ph¬ng tr×nh cø 2mol Al  3mol Cu khèi lîng t¨ng lµ:
3 x (64 - 54) = 138g
VËy khèi lîng t¨ng: 51,38 - 50 = 1,38g  0,03mol Cu
 mCu = 0,03 x 64 = 1,92 (g)
VËy ®¸p ¸n (C) ®óng.
104. Çch 1:
Al + 4HNO3  Al(NO3)3 + NO + 2H2O
x x (mol)
8Al + 30HNO3  8Al(NO3)3 + 3NO2 + 15H2O
y y (mol)
x + y = 0,17 (I)
= 16,75 x 2 = 33,5 (II)
Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh (I) vµ (II):
3x 8y= 0,51
� 3x  8y = 0,51
� �x = 0,09
� ��
30x  44y = 33,5( x  y)
� 3,5x  10,5y = 0 �
� y = 0,03
 VNO = 0,09 x 22,4 = 2,106 lÝt
59
VN2O = 0,03 x 22,4 = 0,672 lÝt
Çch 2:
Al - 3e  Al3+ NO3  3e� NO
3x x
2NO3  8e� N 2O
8y y
VN O
2 44 3,5
33,5
V NO 30 10,5
VN2O 1 x
� = =
VNO 3 y
3x  8y = 0,51 � x = 0,09
§¸p ¸n (B) ®óng.
3x  y = 0 y = 0,03
A. Liªn kÕt ®¬n bÒn h¬n liªn kÕt ®«i
S
B. Liªn kÕt ®«i bÒn h¬n liªn kÕt ba
S
C. Çc chÊt cã kiÓu liªn kÕt ion bÒn h¬n liªn kÕt céng ho¸
trÞ S
D. Çc chÊt SO2, H2SO3, KHSO3 lu huúnh cã sè oxi ho¸ +4
§
E. Tinh thÓ nguyªn tö bªn h¬n tinh thÓ ph©n tö
§
60
108. a – (3); b – (1); c – (2); d – (3).
109.
¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn electron, ta cã:
3,36
n2
O = = 0,15(mol),
22, 4
Sau qu¸ tr×nh biÕn ®æi HNO3 trë lai tr¹ng th¸i ban ®Çu,
do ®ã chÊt nhËn electron lµ oxi. O2
+ 4e  2O 2-
0,15 0,6 mol

ChÊt cho electron lµ Fe 2+
trong Fe3O4
Fe2+ - 1e  Fe3+
x 0,6 mol
0, 6
x= 3Om
= 0,6 Fe 4 = 0,6. 232 = 139,2 (gam)
1
§¸p sè: A.
114. Çch 1:
3 Cu + 8HNO3  3Cu (NO3)2 + 2NO + 4 H2O (1)
NO +O2  NO2 (2)
2NO2 +O2 + H2 O  2HNO3 (3)
28,8
nCu = = 0,45 (mol)
64
Theo ph¬ng tr×nh (1): NNO = nCu = 0,45 = 0,3 (mol)
1
(2): nNO2 = nNO = 0,3(mol) nO2 (2) = nNO = 0,15(mol)
2
1 0,3
(3) nO2 = nNO2 = = 0,075(mol)
4 4
� �nO2ph�n �ng = 0,15 0,075= 0,225(mol)
� VO2ph�n �ng = 0,225x22,4= 5,04l�
t (�
ktc)
61
Çch 2:
Cu - 2e  Cu2+ O2 + 4e  2O2-
0,45 0,9 x 4x
4x = 0,9  x = 0,225 (mol)
 VO2 = 0,225 x 22,4 = 5,04 lÝt
§¸p ¸n (D) ®óng
119. D. C¶ B vµ C ®Òu ®óng

Gi¶i thÝch: Mg + Fe3+  Mg2+ + Fe (1)
Fe + 2Fe3+  3Fe2+ (2)
V× m’< m cho nªn kh«ng cßn Fe b¸m vµo thanh Mg, nh
vËy cã thÓ Fe3+ t¸c dông võa ®ñ víi Fe, dung dÞch chØ
cßn Mg 2+
vµ Fe 2+
hoÆc d Fe .
3+
120. A. < 7
121. B. Fe, Mg, Na
122. D. C¶ A vµ B ®Òu ®óng. Híng dÉn:
2,5
Trêng hîp 1: Ca(OH)2 d, chØ x¶y ra ph¶n
CO2 øng (1) V =
100
22,4 = 0,56 (lit)
CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O (1)
xmol xmol xmol
Trêng hîp 2: X¶y ra c¶ hai ph¶n øng (1) vµ (2)
2CO2 + Ca(OH)2  Ca(HCO3)2 (2)
y y
ymol mol mol
2 2
2,5 y y
x= = 0,025 (mol); x + = 0,2  = 0,175
100 2 2
hay y = 0,35 (mol)
CO2
62
Tæng sè mol cña CO2 = 0,35 + 0,025 = 0,375 (mol)
hay V = 8,4 lit
125. C. MgCl2, Mg(NO3)2
Híng dÉn gi¶i:
Céng thøc cña hai muèi lµ MCl2 vµ M(NO3)2
¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng, gi¶m khèi lîng ta cã:
Cø 1mol MCl2 vµ M(NO3)2 khèi lîng kh¸c nhau 53 gam
VËy xmol MCl2 7,95 gam
7,95
x= = 0,15 (mol)
53
14, 25
 Khèi lîng mol cña MCl2 = = 95 hay M = 95 -71 =
0,15
24, M lµ Mg.
63
Ch¬ng 3 Sù §iÖn li - ph¶n øng gi÷a çc ion
trong dung dÞch – pH

1. sù ®iÖn li
1.1. §Þnh nghÜa: Sù ®iÖn li lµ sù ph©n chia chÊt ®iÖn li
thµnh ion d¬ng vµ ion ©m khi tan trong níc hoÆc nãng
ch¶y.
VÝ dô: hoµ tan muèi ¨n trong níc: NaCl  Na+ + Cl-
1.2. ChÊt ®iÖn li m¹nh, yÕu
ChÊt ®iÖn li m¹nh lµ chÊt ph©n li gÇn nh hoµn toµn.
VÝ dô: NaCl, HCl, H2SO4, NaOH,…
ChÊt ®iÖn li yÕu lµ chÊt chØ ph©n li mét phÇn.
VÝ dô: H2O, H2S, CH3COOH, …
1.3. §é ®iÖn li
§Ó ®¸nh gi¸ ®é m¹nh, yÕu cña chÊt ®iÖn li, ngêi ta dïng
kh¸i niÖm ®é ®iÖn li.
§é ®iÖn li  cña ch¸t diÖn li lµ tØ sè gi÷a sè ph©n tö
ph©n li vµ tæng sè ph©n tö cña chÊt ®ã tan trong dung
dÞch.
§é ®iÖn li phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè sau:
- B¶n chÊt cña chÊt ®iÖn li. - B¶n chÊt cña dung
m«i.
- NhiÖt ®é. - Nång ®é.
2. Axit - baz¬ - muèi - pH
2.1. Axit (theo Bronstet)
Axit lµ nh÷ng chÊt cã kh¶ n¨ng cho proton (H+).
VÝ dô: HCl, H2SO4, NH4+, …
2.2. Baz¬ (theo Bronstet)
Baz¬ lµ nh÷ng chÊt cã kh¶ n¨ng nhËn proton (H+).
VÝ dô: NaOH, NH3, CO32-, …
2.3. Hi®roxit lìng tÝnh
64
Hi®roxit lìng tÝnh lµ hi®roxit võa cã kh¶ n¨ng cho proton
(H+) võa cã kh¶ n¨ng nhËn proton.
VÝ dô: Zn(OH)2, Al(OH)3 , HCO3-. …
2.4. Muèi
Muèi lµ nh÷ng hîp chÊt mµ ph©n tö gåm cation kim lo¹i
kÕt hîp víi anion gèc axit.
VÝ dô: NaCl, CaCO3, MgSO4, …
2.5. pH
Ngêi ta dùa vµo pH ®Ó ®¸nh gi¸ ®é axit hay baz¬ cña
dung dÞch.
Níc nguyªn chÊt cã [H+] = [OH-] = 10-7 ë 25oC tÝch sè
[H ] . [OH ] = 10
+ - -14
®îc gäi lµ tÝch sè ion cña níc. Thªm axit
vµo níc, nång ®é H+ t¨ng, do ®ã nång ®é OH- gi¶m. VÝ dô
dung dÞch HCl 0,01M cã [H+] = 10-2 hay dung dÞch cã pH =
- lg[H+] = 2.
Dung dÞch NaOH 0,001M cã [OH -] = 10-3 hay [H+] = 10-11
dung dÞch cã pH = 11.
Dung dÞch axit cã pH < 7.
Dung dÞch baz¬ cã pH > 7.
3. Ph¶n øng trao ®æi ion
Ph¶n øng trao ®æi gi÷a çc chÊt ®iÖn li trong dung
dÞch cßn gäi lµ ph¶n øng trao ®æi ion. Ph¶n øng trao ®æi
ion chØ x¶y ra trong nh÷ng trêng hîp sau:
a. S¶n phÈm cña ph¶n øng cã mét chÊt kÕt tña.
VÝ dô: NaCl + AgNO3  AgCl + NaNO3.
Ph¬ng tr×nh ion ®Çy ®ñ cña ph¶n øng lµ:
Na+ + Cl- + Ag+ + NO3-  AgCl + Na+ +
NO3-.
Ph¬ng tr×nh ion thu gän lµ:
Cl- + Ag+  AgCl
b. Ph¶n øng t¹o chÊt dÔ bay h¬i.
65
VÝ dô: Na2CO3 + H2SO4  Na2SO4 + H2O + CO2
2Na+ + CO32- + 2H+ + SO42-  2Na+ + SO42- +
H2O + CO2
CO32- + 2H+  H2O + CO2
c. Ph¶n øng t¹o chÊt Ýt ®iÖn li
VÝ dô: CH3COONa + HCl  CH3COOH + NaCl
Na+ + CH3COO- + H+ + Cl-  CH3COOH + Na+
+ Cl-.
CH3COO- + H+  CH3COOH
Ph¶n øng trao ®æi ion gi÷a çc ion trong dung dÞch chØ
x¶y ra khi mét trong çc s¶n phÈm lµ chÊt kÕt tña, chÊt
bay h¬i hoÆc chÊt ®iÖn li yÕu.
B. ®Ò bµi
134. §iÒn çc th«ng tin vµo nh÷ng « trèng trong b¶ng sau,
nÕu ®óng ghi dÊu x, nÕu sai th× ghi dÊu 0.
Lµ ph¶n Lµ sù ph©n chia Lµ ph¶n øng
øng oxi chÊt ®iÖn li ph©n huû
ho¸ khö thµnh ion
Sù ®iÖn li
Sù ®iÖn
ph©n
Sù nhiÖt
ph©n ®¸
66
v«i (CaCO3)
135. Theo Ahreniut th× kÕt luËn nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. Baz¬ lµ chÊt nhËn proton.
B. Axit lµ chÊt nhêng proton.
C. Axit lµ chÊt khi tan trong níc ph©n li ra cation H+ .
D. Baz¬ lµ hîp chÊt trong thµnh phÇn ph©n tö cã mét
hay nhiÒu nhãm OH.
136. Chän çc chÊt lµ hi®roxit lìng tÝnh trong sè çc
hi®roxit sau:
A. Zn(OH)2.
B. Sn(OH)2.
C. Al(OH)3.
D. C¶ A, B, C.
137. ChØ ra c©u tr¶ lêi sai vÒ pH:
A. pH = - lg[H+]
B. [H+] = 10a th× pH = a
C. pH + pOH = 14
D. [H+].[OH-] = 10-14
138. Chän c©u tr¶ lêi ®óng, khi nãi vÒ muèi axit:
A. Dung dÞch muèi cã pH < 7.
B. Muèi cã kh¶ n¨ng ph¶n øng víi baz¬.
C. Muèi vÉn cßn hi®ro trong ph©n tö.
D. Muèi t¹o bëi axit yÕu, axit m¹nh.
E. Muèi vÉn cßn hi®ro cã kh¶ n¨ng ph©n li t¹o proton
trong níc.
139. Chän c©u tr¶ lêi ®óng vÒ muèi trung hoµ:
67
A. Muèi cã pH = 7.
B. Muèi t¹o bëi axit m¹nh vµ baz¬ m¹nh .
C. Muèi kh«ng cßn cã hi®ro trong ph©n tö .
D. Muèi cã kh¶ n¨ng ph¶n øng víi axit vµ baz¬.
E. Muèi kh«ng cßn hi®ro cã kh¶ n¨ng ph©n li t¹o proton
trong níc.
140. H·y chän c©u tr¶ lêi ®óng: Ph¶n øng trao ®æi trong
dung dÞch çc chÊt ®iÖn li chØ cã thÓ x¶y ra khi cã Ýt
nhÊt mét trong çc ®iÒu kiÖn sau:
A. t¹o thµnh chÊt kÕt tña.
B. t¹o thµnh chÊt khÝ .
C. t¹o thµnh chÊt ®iÖn li yÕu.
D. hoÆc A, hoÆc B, hoÆc C.
E. c¶ A, B vµ C.
141. Trong çc chÊt sau chÊt nµo lµ chÊt Ýt ®iÖn li?
A. H2O B. HCl
C. NaOH D. NaCl
142. Níc ®ãng vai trß g× trong qu¸ tr×nh ®iÖn li çc chÊt
trong níc?
A. M«i trêng ®iÖn li.
B. Dung m«i kh«ng ph©n cùc.
C. Dung m«i ph©n cùc.
D. T¹o liªn kÕt hi®ro víi çc chÊt tan.
143. Chän nh÷ng chÊt ®iÖn li m¹nh trong sè çc chÊt sau:
a. NaCl b. Ba(OH)2 c. HNO3
68
d. AgCl e. Cu(OH)2 f. HCl
A. a, b, c, f. B. a, d, e, f.
C. b, c, d, e. D. a, b, c.
144. Chän c©u tr¶ lêi ®óng khi nãi vÒ axit theo quan
®iÓm cña Bronstet:
A. Axit hoµ tan ®îc mäi kim lo¹i.
B. Axit t¸c dông ®îc víi mäi baz¬.
C. Axit lµ chÊt cho proton.
D. Axit lµ chÊt ®iÖn li m¹nh.
145. H·y chän c©u tr¶ lêi ®óng trong sè çc c©u sau:
A. axit mµ mét ph©n tö ph©n li nhiÒu H+ lµ axit nhiÒu
nÊc.
B. axit mµ ph©n tö cã bao nhiªu nguyªn tö H th× ph©n
li ra bÊy nhiªu H+.
C. H3PO4 lµ axit ba nÊc .
D. A vµ C ®óng.
146. Chän c©u tr¶ lêi ®óng nhÊt, khi xÐt vÒ Zn(OH)2 lµ:
A. chÊt lìng tÝnh.
B. hi®roxit lìng tÝnh.
C. baz¬ lìng tÝnh.
D. hi®roxit trung hßa.
147. Theo Bronstet th× c©u tr¶ lêi nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. Axit hoÆc baz¬ cã thÓ lµ ph©n tö hoÆc ion.
B. Trong thµnh phÇn cña axit cã thÓ kh«ng cã H.
C. Trong thµnh phÇn cña baz¬ ph¶i cã nhãm OH.
D. Trong thµnh phÇn cña baz¬ cã thÓ kh«ng cã nhãm
OH.
E. A vµ D ®óng.
69
148. D·y çc chÊt nµo sau ®©y võa t¸c dông víi dung dÞch
HCl võa t¸c dông víi dung dÞch NaOH?
A. Pb(OH)2, ZnO, Fe2O3 B. Al(OH)3, Al2O3,
Na2CO3
C. Na2SO4, HNO3, Al2O3 D. Na2HPO4, ZnO,
Zn(OH)2
E. Zn(OH)2, NaHCO3, CuCl2
149. Theo Bronstet ion nµo sau ®©y lµ lìng tÝnh?
a. PO43- b. CO32- c. HSO4- d. HCO3-
e. HPO32-
A. a, b, c. B. b, c, d.
C. c, d, e. D. b, c, e.
150. Cho çc axit sau:
(1). H3PO4 (Ka = 7,6 . 10-3) (2). HOCl (Ka =
5 . 10-8)
(3). CH3COOH (Ka = 1,8 . 10-5) (4). HSO4 (Ka =
10-2)
S¾p xÕp ®é m¹nh cña çc axit theo thø tù t¨ng dÇn:
A. (1) < (2) < (3) < (4).
B. (4) < (2) < (3) < (1).
C. (2) < (3) < (1) < (4).
D. (3) < (2) < (1) < (4).
151. Thang pH thêng dïng tõ 0 ®Õn 14 lµ v×:
A. TÝch sè ion cña níc [OH-][H+] = 10-14 ë 250C.
B. pH dïng ®Ó ®o dung dÞch cã [H+] nhá.
C. §Ó tr¸nh ghi [H+] víi sè mò ©m.
D. C¶ A, B, vµ C.
152. Chän c©u tr¶ lêi sai trong sè çc c©u sau ®©y?
70
A. Gi¸ trÞ [H+] t¨ng th× ®é axit t¨ng.
B. Gi¸ trÞ pH t¨ng th× ®é axit t¨ng.
C. Dung dÞch pH < 7: lµm quú tÝm hãa ®á.
D. Dung dÞch pH = 7: trung tÝnh.
153. Cho çc dung dÞch ®îc ®¸nh sè thø tù nh sau:
1. KCl 2. Na2CO3 3. CuSO4 4.
CH3COONa
5. Al2(SO4)3 6. NH4Cl 7. NaBr 8. K2S
H·y chän ph¬ng ¸n trong ®ã çc dung dÞch ®Òu cã pH <
7 trong çc ph¬ng ¸n sau:
A. 1, 2, 3 B. 3, 5, 6
C. 6, 7, 8 D. 2, 4, 6
154. Cho çc ion vµ chÊt ®îc ®¸nh sè thø tù nh sau:
1. HCO3- 2. K2CO3 3. H2O 4.
Cu(OH)2
5. HPO4- 6. Al2O3 7. NH4Cl 8. HSO3-
Theo Bronstet, çc chÊt vµ ion lìng tÝnh lµ:
A. 1, 2, 3. B. 4, 5, 6.
C. 1, 3, 5, 6, 8. D. 2, 4, 6,
7.
155. Cho dung dÞch chøa çc ion: Na+, Ca2+, H+, Cl-, Ba2+,
Mg2+. NÕu kh«ng ®a ion l¹ vµo dung dÞch, dïng chÊt nµo
sau ®©y ®Ó t¸ch nhiÒu ion nhÊt ra khái dung dÞch?
A. Dung dÞch Na2SO4 võa ®ñ.
B. Dung dÞch K2CO3 võa ®ñ.
C. Dung dÞch NaOH võa ®ñ.
D. Dung dÞch Na2CO3 võa ®ñ.
71
156. ChÊt nµo díi ®©y gãp phÇn nhiÒu nhÊt vµo sù h×nh
thµnh ma axit?
A. Cacbon ®ioxit.
B. Lu huúnh ®ioxit.
C. Ozon.
D. DÉn xuÊt flo cña hi®rocacbon.
157. H·y chän c©u ®óng nhÊt trong çc ®Þnh nghÜa sau
®©y vÒ ph¶n øng axit - baz¬ theo quan ®iÓm cña lÝ
thuyÕt Bronstet. Ph¶n øng axit - baz¬ lµ:
A. do axit t¸c dông víi baz¬.
B. do oxit axit t¸c dông víi oxit baz¬.
C. do cã sù nhêng, nhËn proton.
D. Do cã sù dÞch chuyÓn electron tõ chÊt nµy sang
chÊt kh¸c.
158. C©u nµo sau ®©y ®óng khi nãi vÒ sù ®iÖn ly?
A. Sù ®iÖn ly lµ sù hoµ tan mét chÊt vµo níc thµnh
dung dÞch.
B. Sù ®iÖn ly lµ sù ph©n ly mét chÊt díi t¸c dông cña
dßng ®iÖn.
C. Sù ®iÖn ly lµ sù ph©n ly mét chÊt thµnh ion d¬ng
vµ ion ©m khi chÊt ®ã tan trong níc hay ë tr¹ng th¸i
nãng ch¶y.
D. Sô ®iÖn ly thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh oxi ho¸ khö.
159. Theo ®Þnh nghÜa vÒ axit - baz¬ cña Bronstet cã bao
nhiªu ion trong sè çc ion sau ®©y lµ baz¬: Na +, Cl-, CO32- ,
HCO3-, CH3COO-, NH4+, S2-?
A: 1 B: 2
C: 3 D: 4
160. Trong çc dung dÞch sau ®©y: K 2CO3, KCl, CH3COONa,
NH4Cl, NaHSO4, Na2S cã bao nhiªu dung dÞch cã pH > 7?
A. 1 B. 2
72
C. 3 D. 4
161. Cho 10,6g Na2CO3 vµo 12g dung dÞch H2SO4 98%, sÏ
thu ®îc bao nhiªu gam dung dÞch? NÕu c« c¹n dung dÞch
sau ph¶n øng sÏ thu ®îc bao nhiªu gam chÊt r¾n?
A. 18,2g vµ 14,2g
B. 18,2g vµ 16,16g
C. 22,6g vµ 16,16g
D. 7,1g vµ 9,1g
162. Trong dung dÞch Al2(SO4)3 lo·ng cã chøa 0,6 mol SO42-,
th× trong dung dÞch ®ã cã chøa:
A. 0,2 mol Al2(SO4)3. B. 0,4 mol Al3+.
C. 1,8 mol Al2(SO4)3. D. C¶ A vµ B

®Òu ®óng.
163. Theo ®Þnh nghÜa vÒ axit - baz¬ cña Bronstet th× cã
bao nhiªu ion lµ baz¬ trong sè çc ion sau ®©y: Ba 2+, Br-,
NO3-, C6H5O-, NH4+, CH3COO-, SO42- ?
A. 1 B. 2
C. 3 D. 4
164. Trong çc cÆp chÊt sau ®©y, cÆp chÊt nµo cïng tån
t¹i trong dung dÞch?
A. AlCl3 vµ Na2CO3.
B. HNO3 vµ NaHCO3.
C. NaAlO2 vµ KOH.
D. NaCl vµ AgNO3.
165. Cã bèn lä ®ùng bèn dung dÞch mÊt nh·n lµ: AlCl 3,
NaNO3, K2CO3, NH4NO3. NÕu chØ ®îc phÐp dïng mét chÊt
lµm thuèc thö th× cã thÓ chän chÊt nµo trong çc chÊt
sau?
A. Dung dÞch NaOH
B. Dung dÞch H2SO4
73
C. Dung dÞch Ba(OH)2
D. Dung dÞch AgNO3
166. Çc chÊt nµo trong d·y sau ®©y võa t¸c dông víi dung
dÞch kiÒm m¹nh, võa t¸c dông víi dung dÞch axit m¹nh?
A. Al(OH)3, (NH2)2CO, NH4Cl.
B. NaHCO3, Zn(OH)2, CH3COONH4.
C. Ba(OH)2, AlCl3, ZnO.
D. Mg(HCO3)2, FeO, KOH.
167. Cho hçn hîp gåm ba kim lo¹i A, B, C cã khèi lîng 2,17g
t¸c dông hÕt víi dung dÞch HCl t¹o ra 1,68 lÝt khÝ H 2
( ®ktc). Khèi lîng muèi clorua trong dung dÞch sau ph¶n
øng lµ:
A. 7,945g B. 7,495g
C. 7,594g D. 7,549g
168. ThÓ tÝch dung dÞch NaOH 2M tèi thiÓu ®Ó hÊp thô
hÕt 5,6 lÝt khÝ SO2 ( ®ktc) lµ:
A. 250 ml B. 500 ml
C. 125 ml D. 175 ml
169. Cho V lÝt khÝ CO2 ( ®ktc) hÊp thô hoµn toµn bëi 2,0
lÝt dung dÞch Ba(OH)2 0,015M thu ®îc 1,97g BaCO3 kÕt
tña. V cã gi¸ trÞ lµ:
A. 0,224 lÝt. B. 1,12 lÝt.
C. 0,448 lÝt. D. 0,244 hay 1,12 lÝt.
170. Cho 4,48 lÝt ( ®ktc) hçn hîp khÝ N 2O vµ CO2 tõ tõ qua
b×nh ®ùng níc v«i trong d thÊy cã 1,12 lÝt khÝ (®ktc) khÝ
tho¸t ra. Thµnh phÇn phÇn tr¨m theo khèi lîng cña hçn hîp
lµ:
A. 25% vµ 75%
B. 33,33% vµ 66,67%
C. 45% vµ 55%
74
D. 40% vµ 60%
171. Cho çc chÊt r¾n sau: Al2O3 ZnO, NaOH, Al, Zn, Na2O,
Pb(OH)2, K2O, CaO, Be, Ba. D·y chÊt r¾n cã thÓ tan hÕt
trong dung dÞch KOH d lµ:
A. Al, Zn, Be.
B. Al2O3, ZnO.
C. ZnO, Pb(OH)2, Al2O3.
D. Al, Zn, Be, Al2O3, ZnO.
172. Hçn hîp khÝ gåm CO2 vµ N2 cã tØ khèi ®èi víi H2 lµ
18. Thµnh phÇn % theo khèi lîng cña hçn hîp lµ:
A. 61,11% vµ 38,89% B. 60, 12% vµ
39,88%
C. 63,15% vµ 36,85% D. 64,25% vµ
35,75%
173. Sôc khÝ clo vµo dung dÞch hçn hîp chøa NaBr vµ NaI
®Õn ph¶n øng hoµn toµn thu ®îc 1,17 g NaCl. Tæng sè
mol NaBr vµ NaI cã trong hçn hîp ban ®Çu lµ:
A. 0,015 mol. B. 0,02 mol.
C. 0,025 mol. D. 0,03 mol.
174. Cho 115,0g hçn hîp gåm ACO 3, B2CO3, R2CO3 t¸c dông
hÕt víi dung dÞch HCl thÊy tho¸t ra 22,4 lÝt CO 2 (®ktc).
Khèi lîng muèi clorua t¹o ra trong dung dÞch lµ:
A. 142,0g. B. 124,0g.
C. 141,0g. D. 123,0g.
175. Cho 200 ml dung dÞch KOH vµo 200 ml dung dÞch
AlCl3 1M thu ®îc 7,8g kÕt tña keo. Nång ®é mol cña dung
dÞch KOH lµ:
A. 1,5 mol/l. B. 3,5 mol/l.
75
C. 1,5 mol/l vµ 3,5 mol/l. D. 2 mol/l vµ 3
mol/l.
176. Trén lÉn 100 ml dung dÞch KOH 1M v¬i 50 ml dung
dÞch H3PO4 1M th× nång ®é mol cña muèi trong dung
dÞch thu ®îc lµ:
A. 0,33M. B. 0,66M.
C. 0,44M. D. 1,1M.
177. D·y chÊt vµ ion nµo sau ®©y cã tÝnh chÊt trung
tÝnh ?
A. Cl-, Na+, NH4+, H2O B. ZnO, Al2O3,
H2O
C. Cl-, Na+ D. NH4+, Cl-, H2O
178. Cho 9,1 gam hçn hîp hai muèi cacbonnat cña hai kim
lo¹i kiÒm ë hai chu kú liªn tiÕp t¸c dông hÕt víi dung dÞch
HCl thu ®îc 2,24 lÝt CO2 (®ktc). Hai kim lo¹i ®ã lµ:
A. Li, Na. B. Na, K.
C. K, Rb. D. Rb, Cs.
179. Cho 1 lÝt hçn hîp khÝ gåm H2, Cl2, HCl ®i qua dung
dÞch KI thu ®îc 2,54g iot vµ cßn l¹i 500ml ( çc khÝ ®o ë
cïng ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn). PhÇn tr¨m sè mol çc khÝ
trong hçn hîp lÇn lît lµ:
A. 50; 22,4; 27,6 B. 25; 50; 25
C. 21; 34,5; 45,5 D. 30; 40; 30
180. Lîng SO3 cÇn thªm vµo dung dÞch H2SO4 10% ®Ó ®îc
100g dung dÞch H2SO4 20% lµ:
A. 2,5g B. 8,88g
C. 6,66g D. 24,5g
181. Khèi lîng dung dÞch KOH 8% cÇn lÊy cho t¸c dông víi
47g K2O ®Ó thu ®îc dung dÞch KOH 21% lµ:
A. 354,85g B. 250 g
C. 320g D. 400g
76
182. Cho 10 ml dung dÞch hçn hîp HCl 1M vµ H 2SO4 0,5M.
ThÓ tÝch dung dÞch NaOH 1M cÇn ®Ó trung hoµ dung
dÞch axit ®· cho lµ:
A. 10ml. B. 15ml.
C. 20ml. D. 25ml.
183. Cho H2SO4 ®Æc t¸c dông ®ñ víi 58,5g NaCl vµ dÉn
hÕt khÝ sinh ra vµo 146g H2O. Nång ®é % cña axit thu ®îc
lµ:
A. 30 B. 20
C. 50 D. 25
184. Trén 200ml dung dÞch HCl 1M víi 300 ml dung dÞch
HCl 2M. NÕu sù pha trén kh«ng lµm co gi·n thÓ tÝch th×
dung dÞch míi cã nång ®é mol lµ:
A. 1,5M B. 1,2M
C. 1,6M D. 0,15M
185. Trén 20ml dung dÞch HCl 0,05M víi 20ml dung dÞch
H2SO4 0,075M. NÕu coi thÓ tÝch sau khi pha trén b»ng
tæng thÓ tÝch cña hai dung dÞch ®Çu th× pH cña dung
dÞch thu ®îc lµ:
A1 B. 2 C. 3 D. 1,5
186. §é ®iÖn li  cña chÊt ®iÖn li phô thuéc vµo nh÷ng

yÕu tè nµo sau ®©y?
A. B¶n chÊt cña chÊt ®iÖn li.
B. B¶n chÊt cña dung m«i.
C. NhiÖt ®é cña m«i trêng vµ nång ®é cña chÊt tan.
D. A, B, C ®óng.
187. §é dÉn ®iÖn cña dung dÞch axit CH3COOH thay ®æi
nh thÕ nµo nÕu t¨ng nång ®é cña axit tõ 0% ®Õn 100%?
A. §é dÉn ®iÖn t¨ng tû lÖ thuËn víi nång ®é axit.
77
B. §é dÉn ®iÖn gi¶m.
C. Ban ®Çu ®é dÉn ®iÖn t¨ng, sau ®ã gi¶m.
D. Ban ®Çu ®é dÉn ®iÖn gi¶m, sau ®ã t¨ng.
188. H·y dù ®o¸n hiÖn tîng x¶y ra khi thªm tõ tõ dung
dÞch Na2CO3 vµo dung dÞch muèi FeCl3?
A. Cã kÕt tña mµu n©u ®á.
B. Cã çc bät khÝ sñi lªn.
C. Cã kÕt tña mµu lôc nh¹t.
D. A vµ B ®óng.
189. Ngêi ta lùa chän ph¬ng ph¸p nµo sau ®©y ®Ó t¸ch
riªng chÊt r¾n ra khái hçn hîp ph¶n øng gi÷a çc dung
dÞch Na2CO3 vµ CaCl2?
A. C« c¹n dung dÞch. B. ChiÕt.
C. Chng cÊt. D. Läc.
190. Cã 10ml dung dÞch axit HCl cã pH = 3. CÇn thªm bao
nhiªu ml níc cÊt ®Ó thu ®îc dung dÞch axit cã pH = 4?
A. 90ml B. 100ml
C. 10ml D. 40ml
191. Dung dÞch A cã a mol NH4 , b mol Mg , c mol SO42- vµ
+ 2+
d mol HCO3-. BiÓu thøc nµo biÓu thÞ sù liªn quan gi÷a a, b,
c, d sau ®©y lµ ®óng?
A. a + 2b = c + d B. a + 2b = 2c +
d
C. a + b = 2c + d D. a + b
=c+d
192. ThÓ tÝch dung dÞch HCl 0,3M cÇn ®Ó trung hoµ
100ml dung dÞch hçn hîp NaOH 0,1M vµ Ba(OH)2 0,1M lµ:
A. 100ml. B. 150ml
C. 200ml D. 250ml
78
193. Cho ph¬ng tr×nh ion thu gän: H+ + OH-  H2O. Ph-
¬ng tr×nh ion thu gän ®· cho biÓu diÔn b¶n chÊt cña çc
ph¶n øng ho¸ häc nµo sau ®©y?
A. HCl + NaOH  H2O + NaCl
B. NaOH + NaHCO3  H2O + Na2CO3
C. H2SO4 + BaCl2  2HCl + BaSO4
D. A vµ B ®óng.
194. Trong çc ph¶n øng díi ®©y, ph¶n øng nµo trong ®ã
níc ®ãng vai trß lµ mét axit Bronstet?
A. HCl + H2O  H3O+ + Cl-
B. NH3 + H2O NH4+ + OH-
C. CuSO4 + 5H2O  CuSO4 .5H2O
D. H2SO4 + H2O  H3O+ + HSO4-
D. Híng dÉn tr¶ lêi, ®¸p sè

134. 135. C 136. D 137. B 138. E
139. E 140. D 141. A 142. C 143. A
144. C 145. D 146. B 147. E 148. D
149. C 150. C 151. A 152. A 153. B
154. C 155. D 156. B 157. C 158. C
159. D 160. C 161. A 162. D 163. B
164. C 165. C 166. B 167. B 168. C
169. D 170. A 171. D 172. A 173. B
174. A 175. C 176. A 177. C 178. A
179. A 180. B 181. A 182. C 183. B
184. C 185. A 186. D 187. C 188. D
189. D 190. A 191. B 192. A 193. A
194. B
79
PhÇn 2 - tr¾c nghiÖm ho¸ häc phi kim
Ch¬ng 4 – nhãm halogen

I. CÊu t¹o nguyªn tö, tÝnh chÊt cña ®¬n chÊt halogen
1. CÊu h×nh electron nguyªn tö
Flo, clo, brom vµ iot cã cÊu h×nh electron nh sau:
F:[He]2s22p5; Cl:[Ne]2s22p5; Br :[Ar]2s22p5; I:[Kr]2s22p5
Gièng nhau: Líp electron ngoµi cïng cña nguyªn tö çc
halozen cã 7 electron vµ cã cÊu h×nh ns2np5.
Kh¸c nhau: Tõ flo qua clo ®Õn brom vµ iot, b¸n kÝnh
nguyªn tö t¨ng dÇn líp electron ngoµi cïng cµng xa h¹t
nh©n h¬n, lùc hót cña h¹t nh©n ®èi víi líp electron
ngoµi cïng cµng yÕu h¬n.
Líp electron ngoµi cïng : ë flo kh«ng cã ph©n líp d, çc
halogen kh¸c cã ph©n líp d cßn trèng.
2. Çc halogen cã ®é ©m ®iÖn lín.
F: 4,0 ; Cl: 3,0; Br: 2,8; I: 2,5
Trong nhãm halogen , ®é ©m ®iÖn gi¶m dÇn tõ flo
®Õn iot
3. TÝnh chÊt ho¸ häc
 Halogen lµ nh÷ng phi kim cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh :
Halogen oxi ho¸ hÇu hÕt çc kim lo¹i , nhiÒu phi
kim vµ nhiÒu hîp chÊt . Khi ®ã nguyªn tö halogen
biÕn thµnh ion halogenua víi sè oxi ho¸ -1.
Cl2 + H2  2HCl
Cl2 + H2O  HCl + HclO
3Cl2 + 2Fe  2FeCl3
80
Cl2 + 2NaBr  2NaCl + Br2
Clo kh«ng t¸c dông trøc tiÕp víi oxi.
 TÝnh oxi ho¸ cña halogen gi¶m dÇn tõ flo ®Õn
iot.
 Flo kh«ng thÓ hiÖn tÝnh khö, çc halogen kh¸c
thÓ hiÖn tÝnh khö vµ tÝnh khö t¨ng dÇn tõ clo
®Õn iot.
4. §iÒu chÕ clo
 Trong phßng thÝ nghiÖm: Dïng dung dÞch axit HCl
®Æc t¸c dông víi mét chÊt oxi ho¸ nh KMnO4,
MnO2, K2Cr2O7 …
16HCl + 2KMnO4  2KCl + 5Cl2 + 2MnCl2 +
8H2O
 Trong c«ng nghiÖp: S¶n xuÊt khÝ clo b»ng çch
®iÖn ph©n dung dÞch muèi ¨n b·o hoµ cã mµng
§iÖn ph©n cã mµng ng¨n
ng¨n.
2NaCl + 2H2O 2NaOH +
Cl2 + H2
II. Hîp chÊt cña halogen
1. hi®ro halogenua vµ axit halogenhi®ric HF, HCl,
HBr, HI
 hi®ro halogenua lµ çc hîp chÊt khÝ, dÔ tan
trong níc t¹o ra çc dung dÞch axit
halogenhi®ric.
 Tõ HF ®Õn HI tÝnh chÊt axit t¨ng dÇn, HF lµ
mét axit yÕu.
81
 Tõ HF ®Õn HI tÝnh chÊt khö t¨ng dÇn, chØ cã
thÓ oxi ho¸ F- b»ng dßng ®iÖn, trong khi ®ã
çc ion ©m kh¸c nh Cl-, Br-, I- ®Òu bÞ oxi ho¸
khi t¸c dông víi chÊt oxi ho¸ m¹nh.
2. Hîp chÊt cã oxi cña halogen
Trong çc hîp chÊt cã oxi, clo, brom, iot thÓ hiÖn sè oxi ho¸
d¬ng cßn flo thÓ hiÖn sè oxi ho¸ ©m.
ChiÒu tÝnh bÒn vµ tÝnh axit t¨ng

HClO HClO2 HClO3 HClO4
Kh¶ n¨ng oxi ho¸ t¨ng
Níc Giaven, clorua v«i, muèi clorat
Clo t¸c dông víi dung dÞch natri hi®roxit lo·ng, nguéi
t¹o ra níc Giaven: NaCl, NaClO, H2O.
Khi ®iÖn ph©n dung dÞch NaCl, kh«ng cã mµng
ng¨n gi÷a cùc ©m vµ cùc d¬ng, clo t¹o thµnh ë cùc d¬ng
sÏ t¸c dông víi natri hi®roxit t¹o thµnh níc Giaven. Do tÝnh
chÊt oxi ho¸ m¹nh, níc Giaven ®îc dïng ®Ó tÈy tr¾ng sîi,
v¶i, giÊy, s¸t trïng vµ khö mïi çc khu vùc bÞ « nhiÔm.
Clorua v«i: CaOCl2

Cl
Ca
C«ng thøc cÊu t¹o: OCl
Clorua v«i lµ muèi hçn t¹p cña canxi víi hai gèc axit
kh¸c nhau.
82
So víi níc Giaven, clorua v«i cã gi¸ thµnh rÎ h¬n, dÔ
chuyªn chë h¬n nªn ®îc sö dông réng r·i lµm chÊt tÈy
tr¾ng, s¸t trïng, khö « nhiÔm b¶o vÖ m«i trêng.
Muèi clorat lµ muèi cña axit HClO3. Muèi clorat quan träng
h¬n c¶ lµ KClO3.
§iÒu chÕ:
to
3Cl2 + 6KOH  5KCl + KClO3 + 3H2O
Trong c«ng nghiÖp muèi kali clorat ®îc ®iÒu chÕ
b»ng çch ®iÖn ph©n dung dÞch KCl 25% ë nhiÖt ®é 70 -
75oC.
Muèi kali clorat tan nhiÒu trong níc nãng, Ýt tan
trong níc l¹nh. V× vËy, khi lµm l¹nh dung dÞch b·o hoµ,
muèi kali clorat dÔ dµng t¸ch ra khái dung dÞch.
Muèi kali clorat ®îc sö dông ®Ó ®iÒu chÕ oxi trong
phßng thÝ nghiÖm, s¶n xuÊt ph¸o hoa, thuèc næ. Thuãc
g¾n ë ®Çu que diªm thêng chøa 50% muèi kali clorat.
83
B. ®Ò bµi
195. CÊu h×nh electron líp ngoµi cïng cña çc nguyªn tè
nhãm VIIA (halogen) lµ:
A. ns2np4 B. ns2np5
C. ns2np3 D. ns2np6
196. ë tr¹ng th¸i c¬ b¶n, nguyªn tö cña çc halogen cã sè
electron ®éc th©n lµ:
A. 1 B. 5
C. 3 D. 7
197. Ph©n tö cña çc ®¬n chÊt halogen cã kiÓu liªn kÕt:
A. Céng ho¸ trÞ. B. Tinh thÓ.
C. Ion. D. Phèi trÝ.
198. Trong çc hîp chÊt flo lu«n cã sè oxi ho¸ ©m v× flo lµ
phi kim:
A. m¹nh nhÊt. B. cã b¸n kÝnh nguyªn tö
nhá nhÊt.
C. cã ®é ©m ®iÖn lín nh¸t. D. A, B, C ®óng.
199. Tõ flo ®Õn iot, nhiÖt ®é nãng ch¶y vµ nhiÖt ®é s«i
biÕn ®æi theo quy luËt:
A. t¨ng B. kh«ng thay ®æi
C. gi¶m D. võa t¨ng võa
gi¶m.
200. Trong sè çc hi®ro halogenua, chÊt nµo sau ®©y cã
tÝnh khö m¹nh nhÊt ?
A. HF B. HBr
C. HCl D. HI
201. DÉn hai luång khÝ clo ®i qua NaOH: Dung dÞch 1
lo·ng vµ nguéi; Dung dÞch 2 ®Ëm ®Æc vµ ®un nãng ®Õn
1000C. NÕu lîng muèi NaCl sinh ra trong hai dung dÞch
84
b»ng nhau th× tû lÖ thÓ tÝch clo ®i qua hai dung dÞch
trªn lµ:
5 5
A. B.
6 3
6 8
C. D.
3 3
202. Khi më vßi níc m¸y, nÕu chó ý mét chót sÏ ph¸t hiÖn
mïi l¹. §ã lµ do níc m¸y cßn lu gi÷ vÕt tÝch cña chÊt s¸t
trïng. §ã chÝnh lµ clo vµ ngêi ta gi¶i thÝch kh¶ n¨ng diÖt
khuÈn cña clo lµ do:
A. Clo ®éc nªn cã tÝnh s¸t trïng. B. Clo cã
tÝnh oxi ho¸ m¹nh.
C. Cã HClO chÊt nµy cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh. D. Mét
nguyªn nh©n kh¸c.
203. Ngêi ta cã thÓ s¸t trïng b»ng dung dÞch muèi ¨n NaCl,
ch¼ng h¹n nh hoa qu¶ t¬i, rau sèng ®îc ng©m trong dung
dÞch NaCl tõ 10 - 15 phót. Kh¶ n¨ng diÖt khuÈn cña dung
dÞch NaCl lµ do:
A. dung dÞch NaCl cã thÓ t¹o ra ion Cl- cã tÝnh khö.
B. vi khuÈn bÞ mÊt níc do thÈm thÊu.
C. dung dÞch NaCl ®éc.
D. mét lÝ do kh¸c.
204. H·y lùa chän çc ho¸ chÊt cÇn thiÕt trong phßng thÝ
nghiÖm ®Ó ®iÒu chÕ clo?
A. MnO2, dung dÞch HCl lo·ng.
B. KMnO4, dung dÞch HCl ®Ëm ®Æc.
C. KMnO4, dung dÞch H2SO4 ®Ëm ®Æc vµ tinh thÓ
NaCl.
85
D. MnO2, dung dÞch H2SO4 ®Ëm ®Æc vµ tinh thÓ
NaCl.
E. b , d lµ çc ®¸p ¸n ®óng.
205. §Ó khö mét lîng nhá khÝ clo kh«ng may tho¸t ra trong
phßng thÝ nghiÖm, ngêi ta dïng ho¸ chÊt nµo sau ®©y:
A. dung dÞch NaOH lo·ng.
B. dung dÞch Ca(OH)2
C. dung dÞch NH3 lo·ng ,
D. dung dÞch NaCl.
206. Ph©n kali - KCl mét lo¹i ph©n bãn ho¸ häc ®îc t¸ch tõ
quÆng xinvinit: NaCl.KCl dùa vµo sù kh¸c nhau gi÷a KCl vµ
NaCl vÒ:
A. nhiÖt ®é nãng ch¶y.
B. sù thay ®æi ®é tan trong níc theo nhiÖt ®é.
C. tÝnh chÊt ho¸ häc.
D. nhiÖt ®é s«i.
207. Dung dÞch axit HCl ®Æc nhÊt ë 200C cã nång ®é lµ:
A. 27% B. 47%
C. 37% D. 33%
208. Axit clohi®ric cã thÓ tham gia ph¶n øng oxi ho¸- khö
víi vai trß:
A. lµ chÊt khö B. lµ chÊt oxi ho¸
C. lµ m«i trêng D. tÊt c¶ ®Òu ®óng.
209. Thuèc thö cña axit HCl vµ çc muèi clorua tan lµ dung
dÞch AgNO3, v× t¹o thµnh chÊt kÕt tña tr¾ng lµ AgCl. H·y
hoµn thµnh çc ph¶n øng ho¸ häc sau:
A. AgNO3 + NaCl  ? + ?
86
B. AgNO3 + HCl  ? + ?
C. AgNO3 + MgCl2  ? + ?
210. Clo tù do cã thÓ thu ®îc tõ ph¶n øng ho¸ häc nµo sau
®©y :
A. HCl + Fe  ?
B. HCl + MgO  ?
C. HCl + Br2  ?
D. HCl + F2  ?
211. Clo cã thÓ ph¶n øng m¹nh víi hidro díi tia cùc tÝm
theo ph¬ng tr×nh ph¶n øng: Cl2 + H 2 
hv
2HCl. C¬ chÕ
cña ph¶n øng nµy cã thÓ x¶y ra theo çch nµo sau ®©y?
A. Cl2 + H2  hv
HCl + HCl
B. H2  H + H-
hv +
Cl2 
hv
Cl+ + Cl-
H+ + Cl-  HCl
H-  e + H
Cl-  e + Cl
H + Cl  HCl
C. Cl2 
hv
Cl + Cl
H2 + Cl  HCl + H
Cl2 + H  HCl + Cl
H + Cl  HCl
D. Cl2 + H2  hv
HCl2 + HCl
212. Brom ®¬n chÊt kh«ng tån t¹i trong tù nhiªn, nã ®îc
®iÒu chÕ nh©n t¹o. H·y cho biÕt tr¹ng th¸i nµo lµ ®óng
®èi víi bom ®¬n chÊt ë ®iÒu kiÖn thêng?
A. R¾n B. Láng
C. KhÝ D. TÊt c¶ ®Òu
sai
213. Cho d·y axit HF, HCl, HBr, HI. Theo chiÒu tõ tr¸i sang
ph¶i tÝnh chÊt axit biÕn ®æi nh sau:
A. T¨ng B. Gi¶m
87
C. Kh«ng thay ®æi D. Võa t¨ng võa
gi¶m
214. Brom láng hay h¬i ®Òu rÊt ®éc.. §Ó huû hÕt lîng
brom láng ch¼ng may bÞ ®æ víi môc ®Ých b¶o vÖ m«i tr-
êng, cã thÓ dïng mét ho¸ chÊt th«ng thêng dÔ kiÕm sau:
A. Dung dÞch NaOH. B. Dung dÞch Ca(OH)2 .
C. dung dÞch NaI. D. dung dÞch KOH
215. §Ó thu khÝ clo trong phßng thÝ nghiÖm, ngêi ta sö
dông dông cô nµo sau ®©y?
Cl2
Cl2
H×nh 1 H×nh 2
Cl2
H 2O
A. H×nh 1.
H×nh 3
B. H×nh 2.
C. Hinh 3.
D. Çc h×nh ®Òu sai.

216. H·y ®iÒn chó thÝch vµo h×nh vÏ m« t¶ thÝ nghiÖm
vÒ tÝnh tÈy mµu cñamµu
B¨ng giÊy clo kh«
Èm. B¨ng giÊy mµu Èm
(2) (3)
(1) (4)
èng nghiÖm 1 èng nghiÖm 2
88
H2O H2SO4
®Æc
KOH Cl2 Èm
HCl Cl2 kh«
217. H·y lùa chän ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ khÝ HCl trong
phßng thÝ nghiÖm tõ çc ho¸ chÊt ®Çu sau:
A. Thuû ph©n muèi AlCl3
B. Tæng hîp tõ H2 vµ Cl2
C. Clo t¸c dông víi níc
D. NaCl tinh thÓ vµ H2SO4 ®Æc
218. Chän c©u ®óng trong sè çc c©u sau ®©y. Ph¶n øng
hãa häc gi÷a hi®ro vµ clo x¶y ra ë ®iÒu kiÖn:
A. trong bãng tèi, nhiÖt ®é thêng.
B. cã chiÕu s¸ng.
C. nhiÖt ®é thÊp.
D. trong bãng tèi.
219. HiÖn tîng nµo x¶y ra khi ®a mét d©y ®ång m¶nh, ®-
îc uèn thµnh lß xo, nãng ®á vµo lä thñy tinh ®ùng ®Çy
khÝ clo, ®¸y lä chøa mét líp níc máng?
A. D©y ®ång kh«ng ch¸y.
B. D©y ®ång ch¸y m¹nh, cã khãi mµu n©u.
C. D©y ®ång ch¸y m¹nh, cã khãi mµu n©u, khi khãi
tan, líp níc ë ®¸y lä thñy tinh cã mµu xanh nh¹t.
D. Kh«ng cã hiÖn tîng g× x¶y ra.
220. Khi më mét lä ®ùng dung dÞch axit HCl 37% trong
kh«ng khÝ Èm, thÊy cã khãi tr¾ng bay ra. Khãi ®ã lµ:
A. do HCl ph©n hñy t¹o thµnh H2 vµ Cl2.
B. do HCl dÔ bay h¬i t¹o thµnh.
C. do HCl dÔ bay h¬i, hót Èm t¹o ra çc giät nhá axit
HCl.
89
D. do HCl ®· tan trong níc ®Õn møc b·o hßa.
221. H·y lùa chän ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ khÝ HCl trong
c«ng nghiÖp tõ çc ho¸ chÊt ®Çu sau:
A. Thuû ph©n muèi AlCl3.
B. Tæng hîp tõ H2 vµ Cl2.
C. Clo t¸c dông víi níc.
D. NaCl tinh thÓ vµ H2SO4 ®Æc.
222. Kali clorat tan nhiÒu trong níc nãng nhng tan Ýt trong
níc l¹nh.HiÖn tîng nµo x¶y ra khi cho khÝ clo ®i qua níc v«i
d ®un nãng, lÊy dung dÞch thu ®îc trén víi KCl vµ lµm l¹nh:
A. Kh«ng cã hiÖn tîng g× x¶y ra.
B. Cã chÊt khÝ tho¸t ra mµu vµng lôc.
C. Mµu cña dung dÞch thay ®æi,
D. Cã chÊt kÕt tña kali clorat,
223. §Çu que diªm chøa S, P, C, KClO3. Vai trß cña KClO3 lµ:
A. chÊt cung cÊp oxi ®Ó ®èt ch¸y C, S, P.
B. lµm chÊt ®én ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
C. lµm chÊt kÕt dÝnh.
D. lµm t¨ng ma s¸t gi÷a ®Çu que diªm víi vá bao
diªm.
224. HF cã nhiÖt ®é s«i cao nhÊt trong sè çc HX (X: Cl, Br,
I) v× lÝ do nµo sau ®©y?
A. Liªn kÕt hØ®o gi÷a çc ph©n tö HF lµ bÒn nhÊt.
B. HF cã ph©n tö khèi nhá nhÊt.
C. HF cã ®é dµi liªn kÕt ng¾n.
D. HF cã liªn kÕt céng hãa trÞ rÊt bÒn.
225. Thuèc thö ®Ó nhËn ra iot lµ:
A. Hå tinh bét.
B. Níc brom.
C. Phenolphtalein.
D. Quú tÝm.
90
226. Iot cã thÓ tan tèt trong dung dÞch KI, do cã ph¶n øng
hãa häc thuËn nghÞch t¹o ra s¶n phÈm KI3. LÊy kho¶ng 1ml
dung dÞch KI3 kh«ng mµu vµo èng nghiÖm råi thªm vµo
®ã 1ml benzen (C6H6) còng kh«ng mµu, l¾c ®Òu sau ®ã
®Ó lªn gi¸ èng nghiÖm. Sau vµi phót, hiÖn tîng quan s¸t
®îc lµ:
A. Çc chÊt láng bÞ t¸ch thµnh hai líp, c¶ hai líp ®Òu
kh«ng mµu.
B. Çc chÊt láng bÞ t¸ch thµnh hai líp, líp trªn kh«ng
mµu, líp phÝa díi cã mµu tÝm ®en.
C. Çc chÊt láng bÞ t¸ch thµnh hai líp, líp trªn cã mµu
tÝm ®en, líp phÝa díi kh«ng mµu.
D. Çc chÊt láng hßa tan vµo nhau thµnh mét hçn hîp
®ång nhÊt.
227. Cho 15,8g KMnO4 t¸c dông víi dung dÞch HCl ®Ëm
®Æc. ThÓ tÝch khÝ clo thu ®îc ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn lµ:
A. 5,6 lit. B. 0,56 lit.
C. 0,28 lit. D. 2,8 lit.
228. Hçn hîp gåm NaCl vµ NaBr. Cho hçn hîp t¸c dông víi
dung dÞch AgNO3 d th× t¹o ra kÕt tña cã khèi lîng b»ng
khèi lîng cña AgNO3 ®· tham gia ph¶n øng. Thµnh phÇn %
theo khèi lîng cña NaCl trong hçn hîp ®Çu lµ:
A. 27,88% B. 15,2%
C. 13,4% D. 24,5%
229. Cho 200 g dung dÞch HX (X: F, Cl, Br, I) nång ®é
14,6%. §Ó trung hßa dung dÞch trªn cÇn 250ml dung dÞch
NaOH 3,2M. Dung dÞch axit trªn lµ:
A. HF
B. HCl
C. HBr
D. HI
91
230. Hßa tan hoµn toµn 7,8g hçn hîp Mg vµ Al vµo dung
dÞch HCl d. Sau ph¶n øng thÊy khèi lîng dung dÞch t¨ng
thªm 7,0g. Sè mol axit HCl ®· tham gia ph¶n øng trªn lµ:
A. 0,8mol.
B. 0,08mol.
C. 0,04mol.
D. 0,4mol.
231. Hßa tan hoµn toµn 20g hçn hîp Mg vµ Fe vµo dung
dÞch axit HCl d thÊy cã 11,2 lÝt khÝ tho¸t ra ë ®ktc vµ
dung dÞch X. C« c¹n dung dÞch X th× thu ®îc bao nhiªu
gam muèi khan?
A. 55,5g.
B. 91,0g.
C. 90,0g.
D. 71,0g.
232. Hßa tan hoµn toµn 23,8g hçn hîp gåm mét muèi
cacbonat cña mét kim lo¹i hãa trÞ I vµ mét muèi cacbonat
cña mét kim lo¹i hãa trÞ II trong axit HCl d thi t¹o thµnh
4,48 lit khÝ ë ®ktc vµ dung dÞch X. C« c¹n dung dÞch X
th× thu ®îc bao nhiªu gam muèi khan?
A. 38,0g.
B. 26,0g.
C. 2,60g.
D. 3,8g.
233. Chän c©u tr¶ lêi sai khi xÐt ®Õn CaOCl2:
A. Lµ chÊt bét tr¾ng, lu«n b«c mïi clo.
B. Lµ muèi kÐp cña axit hipoclor¬ vµ axit clohØ®ic.
C. Lµ chÊt s¸t trïng, tÈy tr¾ng v¶i sîi.
92
D. Lµ muèi hçn t¹p cña axit hipoclor¬ vµ axit
clohØ®ic.
234. Trong sè çc ph¶n øng hãa häc sau, ph¶n øng nµo
sai?
A. Cl2 + oCa(OH)2(bét)  CaOCl2 + H2O
t , MnO2
B. 2KClO3 2KCl + 3O2
C. 3Cl2 + 6KOHo KClO3 + 5KCl + 3H2O
t
D. 3Cl2 + 6KOH KClO3 + 5KCl + 3H2O
235. Ph¶n øng hãa häc nµo sau ®©y chøng tá HI cã tÝnh
khö m¹nh h¬n çc halozenua kh¸c?
A. 8HI + H2SO4  4I2 + H2S + 4H2O
B. 4HI + 2FeCl3  2FeCl2 + 2I2 + 4HCl
C. 2HI  H2 + I2
D. c¶ A, B, C.
236. Ph¶n øng hãa häc nµo sau ®©y chøng tá HCl cã tÝnh
khö?
A. HCl + NaOH  NaCl + H2O
B. HCl + Mg  MgCl2 + H2
C. 4HCl + MnO2  MnCl2 + Cl2 + 2H2O
D. HCl + NH3  NH4Cl
237. Clo vµ axit clohØ®ic t¸c dông víi kim lo¹i nµo th× cïng
t¹o ra mét hîp chÊt?
A. Fe B. Cu
C. Ag D. Zn
238. Hßa tan clo vµo níc thu ®îc níc clo cã mµu vµng nh¹t.
Khi ®ã mét phÇn clo t¸c dông víi níc. VËy níc clo bao gåm
nh÷ng chÊt nµo?
A. Cl2, HCl, HClO, H2O.
93
B. HCl, HClO, H2O.
C. Cl2, HCl, HClO.
D. Cl2, H2O, HCl.
239. Trong sè çc ph¶n øng hãa häc sau, ph¶n øng nµo
sai?
A. 4HCl + PbO2  PbCl2 + Cl2 + 2H2O
B. 9HCl + Fe3O4  3FeCl3 + 4H2O
C. 2HCl + ZnO  ZnCl2 + H2O
D. HCl + NaOH  NaCl + H2O
240. GhÐp nèi çc thµnh phÇn ë cét A vµ B sao

cho hîp lÝ.
A B
1. NaCl A. lµ ph©n bãn cho c©y
trång ch¾c h¹t, cøng c©y.
2. CaOCl2 B. lµ mét trong sè çc
nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt
diªm
3. KClO3 C. lµ clorua v«i.
4. NaCl, NaClO vµ H2O D. lµ chÊt b¶o qu¶n thùc
phÈm nh thÞt, ç, trøng.
5. KCl E. dïng ®Ó tÈy tr¾ng v¶i sîi.
F. lµ v«i t«i xót.
241. Cho çc chÊt sau: NaCl, AgBr, Br 2, Cl2, HCl, I2, HF. H·y
chän trong sè çc chÊt trªn:
A. Mét chÊt láng ë nhiÖt ®é phßng:
B. Mét chÊt cã thÓ ¨n mßn thñy tinh:
C. Mét chÊt cã thÓ tan trong níc t¹o ra hai axit:
D. Mét chÊt bÞ ph©n hñy bëi ¸nh s¸ng mÆt trêi:
94
E. Mét chÊt khÝ kh«ng mµu, “t¹o khãi“ trong kh«ng
khÝ Èm:
242. Cho 31,84g hçn h¬p NaX vµ NaY (X, Y lµ hai halogen
ë hai chu kú liªn tiÕp) vµo dung dÞch AgNO 3 d th× thu ®îc
57,34g kÕt tña. C«ng thøc cña mçi muèi lµ:
A. NaCl vµ NaBr.
B. NaBr vµ NaI
C. NaF vµ NaCl
D. Kh«ng x¸c ®Þnh ®îc.
243. Mét b×nh cÇu ®ùng ®Çy khÝ HCl, ®îc ®Ëy b»ng mét
nót cao su c¾m èng thñy tinh vuèt nhän xuyªn qua. Nhóng
miÖng b×nh cÇu vµo mét chËu thñy tinh ®ùng dung dich
níc v«i trong cã thªm vµi giät phenolphtalein kh«ng mµu.
H·y dù ®o¸n hiÖn tîng quan s¸t ®îc trong thÝ nghiÖm trªn?
B. Níc ë trong chËu thñy tinh phun m¹nh vµo b×nh
cÇu.
C. Mµu hång cña dung dÞch trong b×nh cÇu biÕn
mÊt.
D. B vµ C ®óng.
195. B 196. A 197. A 198. D 199. A
200. D 201. B 202. C 203. B 204. E
205. C 206. B 207. C 208. D 210. D
211. C 212. B 213. A 214. B 215. A
217. D 218. B 219. C 220. C 221. B
222. D 223. A 224. A 225. A 226. C
227. A 228. A 229. B 230. A 231. A
232. B 233. B 234. C 235. B 236. C
237. D 238. A 239. B 242. B 243. D
209. Ph¬ng tr×nh ph¶n øng ho¸ häc:

A. AgNO3 + NaCl  AgCl + NaNO3
95
B. AgNO3 + HCl  AgCl + HNO3
C. 2AgNO3 + MgCl2  2AgCl + Mg(NO3)2
216.
(1) H2SO4 ®Æc; (2) Cl2 kh«
(3) Cl2 Èm; (4) H2O
240. 1 – d; 2 – c; 3 – b; 4 – e; 5 – a;
241. Cho çc chÊt sau: NaCl, AgBr, Br 2, Cl2, HCl, I2, HF. H·y
chän trong sè çc chÊt trªn:
A. Mét chÊt láng ë nhiÖt ®é phßng: Br2
B. Mét chÊt cã thÓ ¨n mßn thñy tinh: HF
C. Mét chÊt cã thÓ tan trong níc t¹o ra hai axit: Cl2
D. Mét chÊt bÞ ph©n hñy bëi ¸nh s¸ng mÆt trêi:
AgBr
E. Mét chÊt khÝ kh«ng mµu, “t¹o khãi“ trong kh«ng
khÝ Èm: HCl
242. Híng dÉn:
¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng, ta cã:
1mol NaX, NaY chuyÓn thµnh AgX vµ AgY th× khèi lîng
t¨ng 108 - 23 = 85
xmol 25,5
25,5 31,84
x= = 0,3  M (X,Y) = - 23 = 83,1, kÕt hîp ®iÒu
85 0,3
kiÖn X, Y ë hai chu kú liªn tiÕp th× chØ cã thÓ lµ Br vµ I.
C«ng thøc çc muèi lµ NaBr vµ NaI.
Ch¬ng 5. Nhãm oxi - lu huúnh
A. tãm t¾t lý thuyÕt

I. TÝnh chÊt cña oxi vµ lu huúnh
1. CÊu h×nh electron
96
Nguyªn tö oxi cã cÊu h×nh electron 1s22s22p4, cã 2
electron ®éc th©n.
Nguyªn tö S cã cÊu h×nh electron: 1s 22s22p63s23p4, cã
hai electron ®éc th©n. Nguyªn tö S cã ph©n líp 3d
trèng, khi bÞ kÝch thÝch cã thÓ 1 electron tõ ph©n líp
3p sang 3d khi ®ã cã 4 electron ®éc th©n:
         
1s2 2s2 2p6 3s2 3p3

3d1
HoÆc thªm 1 electron n÷a tõ ph©n líp 3s sang 3d, lóc nµy
S* cã 6 electron ®éc th©n.
          
1s2 2s2 2p6 3s1 3p 3

3d2
2. TÝnh chÊt vËt lÝ
Oxi lµ mét chÊt khÝ kh«ng mµu, kh«ng mïi, h¬i nÆng
h¬n kh«ng khÝ. Oxi Ýt tan trong níc, oxi hãa láng khi bÞ
nÐn ë ¸p suÊt cao vµ nhiÖt ®é thÊp. Oxi láng lµ mét chÊt
láng mµu xanh nh¹t, s«i ë -183oC.
Lu huúnh lµ chÊt r¾n mµu vµng, nhiÖt ®é nãng
ch¶y t¬ng ®èi thÊp (113oC). Lu huúnh kh«ng tan trong níc,
nhng tan ®îc trong çc dung m«i h÷u c¬. Khi bÞ ®un nãng
lu huúnh thµnh dÎo, mµu h¬i n©u, sau ®ã nÕu tiÕp tôc
®un nãng m¹nh sÏ t¹o ra h¬i lu huúnh cã mµu n©u sÉm.
3. TÝnh chÊt ho¸ häc
Çc nguyªn tè oxi vµ lu huúnh lµ çc phi kim cã tÝnh
oxi ho¸ m¹nh. Nguyªn tè oxi cã ®é ©m ®iÖn lín thø hai,
chØ sau flo. Oxi cã thÓ oxi ho¸ hÇu hÕt çc kim lo¹i trõ
97
vµng vµ b¹ch kim vµ mét sè phi kim, trong çc ph¶n øng
®ã sè oxi ho¸ cña oxi gi¶m tõ 0 xuèng -2.
Nguyªn tè lu huúnh t¸c dông víi nhiÒu kim lo¹i vµ mét
sè phi kim. Trong çc ph¶n øng sè oxi ho¸ cña lu huúnh
biÕn ®æi tõ 0 xuèng -2 (hîp chÊt víi kim lo¹i vµ hi®ro) vµ
tõ 0 lªn +4 hay +6 (hîp chÊt víi oxi, axit, muèi).
II. TÝnh chÊt çc hîp chÊt cña oxi, lu huúnh

1. Níc (H2O) lµ hîp chÊt quan träng nhÊt cña oxi, cã vai
trß v« cïng quan träng ®èi víi toµn bé sù sèng trªn tr¸i
®Êt. Níc cã liªn kÕt céng ho¸ trÞ ph©n cùc, lµ dung m«i tèt
cho nhiÒu chÊt. Gi÷a çc ph©n tö níc cã çc liªn kÕt hi®ro,
lo¹i liªn kÕt nµy cã n¨ng lîng liªn kÕt nhá h¬n nhiÒu so víi
liªn kÕt céng ho¸ trÞ nhng cã ¶nh hëng quan träng ®Õn
çc tÝnh chÊt vËt lÝ cña níc nh nhiÖt ®é nãng ch¶y, nhiÖt
®é s«i cao. Loµi ngêi ®ang ®øng tríc nguy c¬ c¹n kiÖt
nguån níc s¹ch, do çc ho¹t ®éng s¶n xuÊt th¶i çc chÊt
®éc h¹i lµm « nhiÔm nguån níc çc s«ng ngßi, ao hå, biÓn
vµ ®¹i d¬ng.
2. Hi®ro peoxit (níc oxi giµ, H2O2) võa cã tÝnh chÊt oxi ho¸
võa cã tÝnh khö.
ChÊt nµy cã nhiÒu øng dông trong c«ng nghiÖp lµm chÊt
tÈy tr¾ng, b¶o vÖ m«i trêng, khö trïng trong y tÕ…
3. Hîp chÊt quan träng nhÊt cña S lµ axit sunfuric H 2SO4 trong
®ã lu huúnh cã sè oxi ho¸ +6. Axit sunfuric H 2SO4 lµ mét
trong nh÷ng ho¸ chÊt c¬ b¶n, øng dông réng r·i trong s¶n
xuÊt ph©n bãn ho¸ häc, chÊt tÈy röa, s¬n, chÊt dÎo, luyÖn
kim, phÈm nhuém, dîc phÈm, ho¸ dÇu…
TÝnh chÊt axit
H2SO4 + 2NaOH  Na2SO4 + 2H2O
H2SO4 + CuO  CuSO4 + H2O
98
H2SO4 lo·ng + Fe  FeSO4 + H2
H2SO4 + Na2CO3  Na2SO4 + H2O + CO2
TÝnh chÊt oxi ho¸ m¹nh
o
cña H2SO4 ®Æc, nãng.
t
2H2SO4 ®Æc + Cu  CuSO4 + SO2 + 2H2O
to
4H2SO4 ®Æc + 3Mg  3MgSO4 + S + 4H2O
H2SO4 ®Æc lµ mét chÊt rÊt h¸o níc, cã thÓ lµm kh« ®îc
nhiÒu chÊt khÝ Èm.
Oleum lµ dung dÞch H2SO4 hÊp thô SO3, cã c«ng thøc:
H2SO4.nSO3 n cã thÓ nhËn gi¸ trÞ nguyªn hoÆc thËp ph©n.
4. Lu huúnh cßn cã çc hîp chÊt nh H2S, cã trong thµnh
phÇn mét sè suèi níc kho¸ng nãng nh Mü L©m - Tuyªn
Quang, SO2 vµ axit H2SO3 çc muèi sunfua, sunfit, sunfat.
Dung dÞch H2S trong níc gäi lµ axit sunfu hi®ric. §©y lµ
mét axit yÕu, hai nÊc.
B. ®Ò bµi
244. H·y chän c©u tr¶ lêi ®óng trong sè çc c©u sau:
A. Oxi chiÕm phÇn thÓ tÝch lín nhÊt trong khÝ
quyÓn.
B. Oxi chiÕm phÇn khèi lîng lín nhÊt trong vá Tr¸i
®Êt.
C. Oxi tan nhiÒu trong níc.
D. Oxi lµ chÊt khÝ nhÑ h¬n kh«ng khÝ.
245. Ngêi ta ®iÒu chÕ oxi trong phßng thÝ nghiÖm b»ng
çch nµo sau ®©y?
A. Chng cÊt ph©n ®o¹n kh«ng khÝ láng.
B. §iÖn ph©n níc.
C. §iÖn ph©n dung dÞch NaOH.
99
D. NhiÖt ph©n KClO3 víi xóc t¸c MnO2.
246. Trong sè çc c©u sau ®©y, c©u nµo kh«ng ®óng?
A. Lu huúnh lµ mét chÊt r¾n mµu vµng.
B. Lu huúnh kh«ng tan trong níc.
C. Lu huúnh nãng ch¶y ë nhiÖt ®é t¬ng ®èi thÊp.
D. Lu huúnh kh«ng tan trong dung m«i h÷u c¬.
247. Ph¶n øng ho¸ häc nµo sau ®©y ®îc sö dông trong
phßng thÝ nghiÖm ®Ó ®iÒu chÐ khÝ SO2?
A. 4FeS2 + 11O2  2Fe2O3 + 8SO2
B. S + O2  SO2
C. Cu + 2H2SO4  CuSO4 + SO2 + 2H2O
D. 2Fe + 6H2SO4  Fe2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
248. Çc nguyªn tè nhãm VIA cã cÊu h×nh electron líp
ngoµi cïng gièng nhau, cã thÓ viÕt ë d¹ng tæng qu¸t lµ:
A. ns2np3. B. ns2np4.
C. ns2np5. D. Ph¬ng ¸n kh¸c,
249. Mét hçn hîp khÝ O2 vµ CO2 cã tû khèi so víi hi®ro lµ
19. Khèi lîng mol trung b×nh (gam) cña hçn hîp khÝ trªn vµ
tû lÖ % theo thÓ tÝch cña O2 lµ:
A. 40 vµ 40
B. 38 vµ 40
C. 38 vµ 50
D. 36 vµ 50
250. Cã hai èng nghiÖm ®ùng mçi èng 2ml dung dÞch HCl
1M vµ 2ml H2SO4 1M. Cho Zn d t¸c dông víi hai axit trªn, l-
îng khÝ hi®ro thu ®îc trong hai trêng hîp t¬ng øng lµ V1 vµ
V2 ml (®ktc). So s¸nh V1 vµ V2 cã:
A. V1 > V2
B. V1 = V2
C. V1 < V2
D. Kh«ng x¸c ®Þnh ®îc.
100
A. Ozon (O3) cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh h¬n oxi (O2)
§-S
B. Cã nh÷ng chÊt võa lµ chÊt khö võa lµ chÊt oxi ho¸
§-S
C. H2O2 cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh h¬n H2O
§-S
D. Axit H2SO4 ®Æc cã thÓ lµm kh« khÝ NH3 Èm
§-S
E.Oleum cã c«ng thøc H2SO4 nSO3
§-S
252. Khèi lîng (gam) cña 44,8 lit khÝ oxi ë ®iÒu kiÖn tiªu
chuÈn lµ:
A. 68 B. 32
C. 75 D. 64
253. KhÝ oxi thu ®îc khi nhiÖt ph©n çc chÊt: HgO, KClO3,
KMnO4, KNO3. Khi nhiÖt ph©n 10 g mçi chÊt trªn, thÓ tÝch
khÝ oxi thu ®îc ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn lín nhÊt lµ:
A. KNO3
B. KMnO4
C. HgO
D. KClO3
254. KhÝ nµo sau ®©y kh«ng ch¸y trong oxi kh«ng khÝ?
A. CO
B. CH4
C. CO2
D. H2
255. Cho çc oxit cña çc nguyªn tè thuéc chu kú 3 sau:
Na2O, MgO, Al2O3, SiO2, P2O5, SO3, Cl2O7 trong ®ã:
101
A. cã hai oxit baz¬, hai oxit lìng tÝnh vµ cßn l¹i lµ oxit
axit.
B. cã ba oxit baz¬, hai oxit lìng tÝnh vµ cßn l¹i lµ oxit
axit.
C. cã mét oxit baz¬, hai oxit lìng tÝnh vµ cßn l¹i lµ
oxit axit.
D. cã hai oxit baz¬, mét oxit lìng tÝnh vµ cßn l¹i lµ
oxit axit.
256. Cã bao nhiªu mol FeS2 t¸c dông víi oxi ®Ó thu ®îc 64g
khÝ SO2 theo ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
4FeS2 + 11O2  2Fe2O3 + 8SO2
A. 0,4
B. 1,2
C. 0,5
D. 0,8
257. Mét lÝt níc ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn hoµ tan tèi ®a 2,3
lit khÝ hi®ro sunfua. Nång ®é phÇn tr¨m (%) cña H2S trong
dung dÞch thu ®îc lµ xÊp xØ:
A. 0,23%
B. 2,30%
C. 0,35%
D. 3,50%
258.Sù h×nh thµnh ozon (O3) lµ do nguyªn nh©n nµo ?
A. Tia tö ngo¹i cña mÆt trêi chuyÓn ho¸ çc ph©n tö
oxi.
B. Sù phãng ®iÖn (sÐt) trong khÝ quyÓn.
C. Sù oxi ho¸ mét sè hîp chÊt h÷u c¬ trªn mÆt ®Êt.
259. Tõ n¨m 2003, nhê b¶o qu¶n b»ng níc ozon, mËn B¾c
Hµ - Lao Cai ®· cã thÓ chuyªn chë vµo thÞ trêng thµnh phè
102
Hå ChÝ Minh, nhê ®ã bµ con n«ng d©n ®· cã thu nhËp cao
h¬n. Nguyªn nh©n nµo sau ®©y lµm cho níc ozon cã thÓ
b¶o qu¶n hoa qu¶ t¬i l©u ngµy:
A. Ozon lµ mét khÝ ®éc.
B. Ozon ®éc vµ dÔ tan trong níc h¬n oxi.
C. Ozon cã tÝnh chÊt oxi ho¸ m¹nh, kh¶ n¨ng s¸t trïng
cao vµ dÔ tan trong níc h¬n oxi.
D. Mét nguyªn nh©n kh¸c.
260. Líp ozon ë tÇng b×nh lu cña khÝ quyÓn lµ tÊm l¸
ch¾n tia tö ngo¹i cña mÆt trêi, b¶o vÖ sù sèng trªn tr¸i
®Êt. HiÖn tîng suy gi¶m tÇng ozon ®ang lµ mét vÊn ®Ò
m«i trêng toµn cÇu. Nguyªn nh©n cña hiÖn tîng nµy lµ do:
A. Sù thay ®æi cña khÝ hËu.
B. ChÊt th¶i CFC do con ngêi g©y ra.
C. Çc hîp chÊt h÷u c¬.
261. Oxi cã thÓ thu ®îc tõ sù nhiÖt ph©n chÊt nµo trong
sè çc chÊt sau?
A. CaCO3
B. KClO3
C. (NH4)2SO4
D. NaHCO3
262. Cho hçn hîp khÝ gåm 0,8g oxi vµ 0,8g hi®ro t¸c dông
víi nhau, khèi lîng níc thu ®îc lµ:
A. 1,6g
B. 0,9g
C. 1,2g
D. 1,4g
263. Trong c«ng nghiÖp, tõ khÝ SO 2 vµ oxi, ph¶n øng ho¸
häc t¹o thµnh SO3 x¶y ra ë ®iÒu kiÖn nµo sau ®©y?
103
2SO2 + O2  2SO3
A. NhiÖt ®é phßng.
B. §un nãng ®Õn 5000C.
C. §un nãng ®Õn 5000C vµ cã mÆt chÊt xóc t¸c V2O5.
D. NhiÖt ®é phßng vµ cã mÆt chÊt xóc t¸c V2O5.
264. Axit sunfuric ®Æc ®îc sö dông lµm kh« çc chÊt khÝ
Èm. Lo¹i khÝ nµo sau ®©y cã thÓ ®îc lµm kh« nhê axit
sunfuric?
A. KhÝ cacbonnic
B. KhÝ oxi
C. KhÝ amoniac
D. a, b ®óng
265. Cho d·y biÕn ho¸ sau:
X  Y  Z  T  Na2SO4
X, Y, Z, T cã thÓ lµ çc chÊt nµo sau ®©y?
A. FeS2, SO2, SO3, H2SO4
B. S, SO2, SO3, NaHSO4
C. FeS, SO2, SO3, NaHSO4
D. TÊt c¶ ®Òu ®óng
266. Trong phßng thÝ nghiÖm, cã thÓ ®iÒu chÕ SO 3 nhê
mét dông cô nh h×nh vÏ sau, ®iÒn ®Çy ®ñ vÞ trÝ chØ ho¸
chÊt cÇn thiÕt, hoµn thµnh ph¶n øng ho¸ häc cho thÝ
nghiÖm. BiÕt r»ng phÝa trªn dung dÞch H2SO3 b·o hoµ lu«n
tån t¹i líp khÝ SO2 cïng víi oxi kh«ng khÝ. Mét ®o¹n d©y
may xo ®îc nhóng vµo dung dÞch Fe2(SO4)3, sau ®ã ®îc
nèi víi mét nguån ®iÖn lµm d©y may xo nãng ®á, khi ®ã
Fe2(SO4)3 bÞ nhiÖt ph©n t¹o ra Fe2O3, chÊt xóc t¸c cho ph¶n
øng t¹o thµnh SO3.
c
b 104
a
(+) (-)
ChÊt a lµ……. ChÊt b lµ…...

Hçn hîp c tríc ph¶n øng lµ………
Hçn hîp d sau ph¶n øng lµ……….
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
……………………
267. Cho hçn hîp gåm Fe vµ FeS t¸c dông víi dung dÞch HCl
d thu ®îc 2,24 lit hçn hîp khÝ ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn. Hçn
hîp khÝ nµy cã tû khèi so víi hi®ro lµ 9. Thµnh phÇn % theo
sè mol cña hçn hîp Fe vµ FeS ban ®Çu lµ:
A. 40 vµ 60. B. 50 vµ 50.
C. 35 vµ 65. D. 45 vµ 55.
268. HÊp thô hoµn toµn 1,12 lit khÝ SO 2 (®ktc) vµo 150 ml
dung dÞch NaOH 1M. C« c¹n dung dÞch ë ¸p suÊt vµ nhiÖt
®é thÊp th× thu ®îc:
A. Hçn hîp hai muèi NaHSO3, Na2SO3.
B. Hçn hîp hai chÊt NaOH, Na2SO3.
C. Hçn hîp hai muèi NaHSO3, Na2SO3 vµ NaOH d.
D. Çc ph¬ng ¸n trªn ®Òu sai.
269. SO2 võa cã tÝnh chÊt oxi hãa võa cã tÝnh khö, bëi v×
trong ph©n tö :
A. S cã møc oxi hãa trung gian.
B. S cã møc oxi hãa cao nhÊt.
C. S cã møc oxi hãa thÊp nhÊt.
105
D. S cã cÆp electron cha liªn kÕt.
270. Ph¶n øng hãa häc nµo sau ®©y lµ sai?

A. 2H2S + O2  2S + 2H2O, thiÕu oxi.
B. 2H2S + 3O2  2SO2 + 2H2O, thõa oxi.
C. H2S + 2NaCl  Na2S + 2HCl
D. H2S + 4Cl2 + 4H2O  H2SO4 + 8HCl
271. Cho hçn hîp FeS vµ FeCO 3 t¸c dông víi dung dÞch
H2SO4 ®Ëm ®Æc vµ ®un nãng, ngêi ta thu ®îc mét hçn
hîp khÝ A. Hçn hîp A gåm:
A. H2S vµ CO2.
B. H2S vµ SO2.
C. SO2 vµ CO2.
D. CO vµ CO2
272. Dung dÞch KI kh«ng mµu. NÕu ®Ó l©u ngµy, dung
dÞch trªn cã mµu vµng h¬i n©u. Nguyªn nh©n nµo sau
®©y lµ phï hîp?
A. Hîp chÊt KI kÐm bÒn, bÞ ph©n hñy t¹o thµnh iot tù
do.
B. Do t¸c dông chËm cña oxi kh«ng khÝ víi KI t¹o
thµnh iot tù do.
C. Iot t¸c dông víi KI t¹o thµnh KI 3 lµ qu¸ tr×nh thuËn,
nghÞch.
D. B vµ C ®óng.
273. Mét cèc thñy tinh chÞu nhiÖt, dung tÝch 20ml, ®ùng
kho¶ng 5gam ®êng saccaroz¬. Thªm vµo cèc kho¶ng
10ml dung dÞch H2SO4 ®Æc, dïng ®òa thñy tinh trén ®Òu
106
hçn hîp. H·y chän ph¬ng ¸n ®óng trong sè çc miªu t¶
hiÖn tîng x¶y ra trong thÝ nghiÖm:
A. §êng saccaroz¬ chuyÓn tõ mµu tr¾ng sang mµu
®en.
B. Cã khÝ tho¸t ra lµm t¨ng thÓ tÝch cña khèi chÊt
r¾n mµu ®en.
C. Sau 30 phót, khèi chÊt r¾n xèp mµu ®en trµn ra
ngoµi miÖng cèc.
274. Çc khÝ sinh ra trong thÝ nghiÖm ph¶n øng cña
saccaroz¬ víi dung dÞch H2SO4 ®Æc bao gåm:
A. H2S vµ CO2.
B. H2S vµ SO2.
C. SO3 vµ CO2.
D. SO2 vµ CO2
275. Cho V lit khÝ SO2 (®ktc) t¸c dông hÕt víi dung dÞch
brom d. Thªm dung dÞch BaCl2 d vµo hçn hîp trªn th× thu
®îc 2,33g kÕt tña. V nhËn gi¸ trÞ nµo trong sè çc ph¬ng
¸n sau?
A. 0,112 lit
B. 0,224 lit
C. 1,120 lit
D. 2,24 lit.
276. Thªm tõ tõ dung dÞch BaCl 2 vµo 300ml dung dÞch
Na2SO4 1M cho ®Õn khi khèi lîng kÕt tña b¾t ®Çu kh«ng
®æi th× dõng l¹i, hÕt 50ml. Nång ®é mol/l cña dung dÞch
BaCl2 lµ:
A. 6,0M.
B. 0,6M.
107
C. 0,06M.
D. 0,006M
277. HÊp thô hoµn toµn 2,24 lÝt khÝ SO2 (®ktc) vµo b×nh
®ùng 300ml dung dÞch NaOH 0,5M. C« c¹n dung dÞch ë ¸p
suÊt thÊp th× thu ®îc m gam chÊt r¾n. Gi¸ trÞ cña m lµ
bao nhiªu gam?
A. 1,15
B. 11,5
C. 15,1
D. 1,51
278. C«ng thøc ho¸ häc nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ cña
th¹ch cao?
A. CaSO4.
B. CaSO4.2H2O
C. CaCO3.MgCO3.
D. 2CaSO4. H2O
279. ChØ dïng mét thuèc thö nµo sau ®©y ®Ó ph©n biÖt
çc lä ®ùng riªng biÖt SO2 vµ CO2?
A. Dung dÞch brom trong níc.
B. Dung dÞch NaOH.
C. Dung dÞch Ba(OH)2
D. Dung dÞch Ca(OH)2
280. Sau khi ozon ho¸ 100ml khÝ oxi, ®a nhiÖt ®é vÒ
tr¹ng th¸i tríc ph¶n øng th× ¸p suÊt gi¶m 5% so víi ¸p suÊt
ban ®Çu. Thµnh phÇn % cña ozon trong hçn hîp sau ph¶n
øng lµ:
A. 5% B.10%
C.15% D.20%
281. Cã çc dung dÞch ®ùng riªng biÖt: NH4Cl, NaOH,
NaCl, H2SO4, Na2SO4, Ba(OH)2. ChØ ®îc dïng thªm mét
108
dung dÞch th× dïng dung dÞch nµo sau ®©y cã thÓ nhËn
biÕt ®îc çc dung dÞch trªn?
A. Dung dÞch phenolphtalein
B. Dung dÞch quú tÝm
C. Dung dÞch AgNO3
D. Dung dÞch BaCl2
282. Cho 11,3 gam hçn hîp Mg vµ Zn t¸c dông víi dung
dÞch H2SO4 2M d th× thu ®îc 6,72 lit khÝ (®ktc). C« c¹n
dung dÞch thu ®îc sau ph¶n øng thu ®îc khèi lîng muèi
khan lµ:
A. 40,1g B. 41,1g
C. 41,2g D. 14,2g
283. Cho m gam mét hçn hîp Na2CO3 vµ Na2SO3 t¸c dông
hÕt víi dung dÞch H2SO4 2M d th× thu ®îc 2,24 lit hçn hîp
khÝ (®ktc) cã tû khèi ®èi víi hi®ro lµ 27. Gi¸ trÞ cña m lµ:
A. 1,16 gam. B. 11,6
gam.
C. 6,11 gam. D. 61,1
gam.
284. Mét lo¹i oleum cã c«ng thøc H 2SO4.nSO3. LÊy 3,38 g
oleum nãi trªn pha thµnh 100ml dung dÞch A. §Ó trung hoµ
50ml dung dÞch A cÇn dïng võa ®ñ 200ml dung dÞch
NaOH 2M. Gi¸ trÞ cña n lµ:
A. 1. B. 2.
C. 3. D. 4.
285. Sôc mét dßng khÝ H2S vµo dung dÞch CuSO4 thÊy
xuÊt hiÖn kÕt tña ®en. §iÒu kh¼ng ®Þnh nµo sau ®©y lµ
®óng?
A. Axit H2SO4 yÕu h¬n axit H2S.
B. X¶y ra ph¶n øng oxi ho¸ - khö.
109
C. CuS kh«ng tan trong axit H2SO4.
286. §Ó thu ®îc chÊt r¾n tõ hçn hîp ph¶n øng cña Na2SO4
vµ BaCl2 ngêi ta dïng ph¬ng ph¸p nµo sau ®©y?
A. Chng cÊt. B. Läc.
C. ChiÕt. D. Chng cÊt ph©n
®o¹n.
287. §Ó pha lo·ng dung dÞch H2SO4 ®Æc, ngêi ta dïng çch
nµo sau ®©y?
A. Rãt tõ tõ dung dÞch H2SO4 ®Æc vµo níc.
B. Rãt tõ tõ níc vµo dung dÞch H2SO4 ®Æc.
C. Rãt tõ tõ dung dÞch H 2SO4 ®Æc vµo níc, khuÊy
®Òu.
288. Nhá mét giät dung dÞch H 2SO4 2M lªn mét mÈu giÊy
tr¾ng. HiÖn tîng sÏ quan s¸t ®îc lµ:
B. Chç giÊy cã giät axit H 2SO4 sÏ chuyÓn thµnh mµu
®en.
C. Khi h¬ nãng, chç giÊy cã giät axit H 2SO4 sÏ chuyÓn
thµnh mµu ®en.
D. Ph¬ng ¸n kh¸c.
289. LÊy ®òa thuû tinh chÊm vµo hçn hîp gåm H 2SO4 ®Æc
vµ tinh thÓ KMnO4 råi quÖt vµo bÊc ®Ìn cån th× ®Ìn sÏ
ch¸y. §ã lµ mét trong nh÷ng thÝ nghiÖm Ho¸ Häc vui, lÊy
löa kh«ng cÇn diªm. §iÒu kh¼ng ®Þnh nµo sau ®©y lµ
®óng? Ph¶n øng ch¸y x¶y ra lµ do:
A. ph¶n øng ho¸ häc gi÷a H2SO4 ®Æc vµ tinh thÓ
KMnO4.
110
B. hçn hîp H2SO4 ®Æc vµ tinh thÓ KMnO4 chØ kh¬i
mµo cho ph¶n øng ch¸y gi÷a oxi kh«ng khÝ vµ etanol.
C. ph¶n øng ho¸ häc gi÷a hçn hîp H2SO4 ®Æc vµ tinh
thÓ KMnO4 víi etanol.
D. cha x¸c ®Þnh ®îc nguyªn nh©n.
290. So s¸nh hai hîp chÊt lµ H 2S vµ H2O. MÆc dï khèi lîng
ph©n tö H2S (34 ®vC) lín h¬n nhiÒu so víi 18 ®vC khèi l-
îng ph©n tö cña H2O, nhng ë ®iÒu kiÖn thêng níc lµ chÊt
láng cßn H2S l¹i lµ chÊt khÝ. LÝ do nµo khiÕn cho nhiÖt ®é
s«i cña níc cao h¬n nhiÒu so víi H2S?
A. V× liªn kÕt hi®ro gi÷a çc ph©n tö H2O bÒn.
B. V× khèi lîng mol ph©n tö cña chóng kh¸c nhau.
C. V× oxi cã ®é ©m ®iÖn cao h¬n lu huúnh.
C. híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè

244. B 245. D 246. D 247. B 248. B 249. C
250. C 251. 252. D 253. D 254. C 255. D
256. C 257. C 258. D 259. C 260. B 261. B
262. B 263. C 264. D 265. D 266. 267. B
268. B 269. A 270. C 271. C 272. D 273. D
274. C 275. B 276. A 277. B 278. C 279. A
280. B 281. B 282. A 283. B 284. C 285. C
286. B 287. C 288. C 289. B 290. A
251. A. Ozon(O3) cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh h¬n oxi(O2)

§
B. Cã nh÷ng chÊt võa lµ chÊt khö võa lµ chÊt oxi ho¸
§
111
C. H2O2 cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh h¬n H2O
§
D. Axit H2SO4 ®Æc cã thÓ lµm kh« khÝ NH3 Èm
S
E.Oleum cã c«ng thøc H2SO4 nSO3
§
266.
(+) (-)
c
b
a
ChÊt a lµ: dung dÞch H2SO3 b·o hoµ. ChÊt b lµ: ChÊt xóc t¸c
Fe2O3.
Hçn hîp c tríc ph¶n øng lµ: SO2 vµ O2, N2, CO2, h¬i níc.
Hçn hîp d sau ph¶n øng lµ: SO2 , SO3 vµ O2, N2, CO2, h¬i n-
íc.
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
o
2SO2 + O2 ��
V2O5 t
� 2SO3
112
Ch¬ng 6. Nhãm nit¬ - photpho

I. Nhãm nit¬ - photpho
Nhãm VA cña b¶ng tuÇn hoµn cã çc nguyªn tè: nit¬,
photpho, asen, antimoan (stibi) vµ bitmut.
Hai nguyªn tè nit¬ vµ photpho lµ nh÷ng nguyªn tè
phæ biÕn vµ cã nhiÒu øng dông nhÊt trong nhãm.
1. CÊu t¹o nguyªn tö cña çc nguyªn tè nhãm VA
Nguyªn KÝ §iÖn B¸n Sè líp CÊu §é

tè hiÖu tÝch kÝnh electr h×nh ©m
ho¸ h¹t nguyª on electro ®iÖn
häc nh©n n tö n líp
nm ngoµi
cïng
Nit¬ N 7+ 0,07 2 2s22p3 3,07
Photpho P 15+ 0,11 3 3s23p3 2,2
Asen As 33+ 0,121 4 4s24p3 2,1
Antimoa Sb 51+ 0,141 5 5s25p3 1,8
n
Bitmut Bi 83+ 0,146 6 6s26p3 1,7
2. TÝnh chÊt chung cña çc nguyªn tè nhãm VA

a. TÝnh chÊt cña çc ®¬n chÊt
Trong ®iÒu kiÖn b×nh thêng vÒ nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt,
nit¬ lµ chÊt khÝ, çc ®¬n chÊt cßn l¹i lµ chÊt r¾n.
- Çc nguyªn tè trong nhãm cã sè oxi ho¸ cao nhÊt lµ +5
vµ thÊp nhÊt lµ -3.
- Nh×n chung çc ®¬n chÊt trong nhãm VA cã tÝnh
phi kim, tÝnh chÊt nµy gi¶m dÇn tõ N ®Õn Bi.
b. TÝnh chÊt cña çc hîp chÊt
113
- Hi®rua cña çc nguyªn tè trong nhãm VA (NH3, PH3,
AsH3, SbH3, BiH3) lµ çc chÊt khÝ. Dung dÞch cña nh÷ng
chÊt nµy trong níc cã tÝnh baz¬.
- Çc hi®roxit nh HNO3, H3PO4, H3AsO4 lµ çc axit, tÝnh
chÊt axit gi¶m dÇn theo chiÒu tö N ®Õn As.
II. Nit¬
Nit¬ lµ mét chÊt khÝ kh«ng mµu, kh«ng mïi, Ýt tan
trong níc. KhÝ quyÓn chøa kho¶ng 78% khÝ nit¬ vÒ thÓ
tÝch. Liªn kÕt ba rÊt bÒn v÷ng gi÷a hai nguyªn tö nit¬ lµm
cho nit¬ hÇu nh tr¬ vÒ mÆt ho¸ häc ë nhiÖt ®é thêng.
PhÇn lín nit¬ ®îc dïng ®Ó s¶n xuÊt amoniac. Mét phÇn
nhá khÝ nit¬ ®îc n¹p vµo bãng ®Ìn, hoÆc dïng lµm m«i tr-
êng tr¬ cho mét sè ph¶n øng ho¸ häc.
Nit¬ t¸c dông víi oxi ë nhiÖt ®é rÊt cao (30000C) hay
Tia löa ®iÖn
cã tia löa ®iÖn:
N2 + O 2 2NO
Nit¬ t¸c dông víi hi®ro, nhiÖt ®é cao vµ cã xóc t¸c:
0
N2 + 3H2 Fe ,t C
��
�� 2NH3
Trong c«ng nghiÖp, ngêi ta s¶n xuÊt nit¬ tõ kh«ng
khÝ b»ng çch ho¸ láng kh«ng khÝ, råi chng cÊt ph©n
®o¹n.
Trong phßng thÝ nghiÖm, khi cÇn mét lîng nhá khÝ
nit¬ cã thÓ ®iÒu chÕ b»ng çch ®un nãng dung dÞch
NH4NO2 b·o hoµ.
0
NH4NO2 ��
t
� N2 + 2H2O
114
Çc hîp chÊt quan träng cña nit¬ gåm NH3, HNO3 çc
muèi amoni vµ çc muèi nitrat.
Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn b×nh thêng, amoniac lµ chÊt
khÝ kh«ng mµu, mïi khai, nhÑ h¬n kh«ng khÝ, dÔ bÞ ho¸
láng khi nÐn hoÆc lµm l¹nh. KhÝ NH3 tan nhiÒu trong níc,
mét thÓ tÝch níc ë 250C hoµ tan ®îc 700 thÓ tÝch
amoniac.
Amoniac cã tÝnh chÊt baz¬:
NH3 + HCl  NH4Cl
Amoniac lµ mét chÊt khö:
4NH3 + 3O2 �� 2N2 + 6H2O
o
t
4NH3 + 5O2 �� 4NO + 6H2O

o
Pt ,t
2NH3 + 3CuO �� 3Cu + N2 + 3H2O

o
t
Amoniac lµ mét trong nh÷ng ho¸ chÊt c¬ b¶n, phÇn

chñ yÕu (80%) lîng amoniac dïng ®Ò s¶n xuÊt ph©n bãn
ho¸ häc, phÇn cßn l¹i ®îc sö dông trong çc ngµnh c«ng
nghiÖp kh¸c.
S¶n xuÊt NH3 trong c«ng nghiÖp ®i tõ nit¬ kh«ng
khÝ vµ hi®ro thu ®îc tõ sù nhiÖt ph©n khÝ tù nhiªn
(metan). Trong phßng thÝ nghiÖm, NH3 ®îc ®iÒu chÕ tõ
viÖc nung nãng hçn hîp r¾n NH4Cl vµ CaO.
Axit nitric HNO3
I. TÝnh chÊt vËt lÝ
Axit nitric lµ chÊt láng kh«ng mµu, cã khèi lîng riªng lµ
1,5g/cm3 , s«i ë 860C vµ ho¸ r¾n ë -410C. Axit nitric tan rÊt
115
dÔ dµng trong níc. Trong phßng thÝ nghiÖm, thêng dïng
HNO3 ®Æc cã nång ®é 68%, khèi lîng riªng lµ 1,42g/cm3.
II.TÝnh chÊt ho¸ häc
Axit nitric lµ axit rÊt m¹nh, trong dung dÞch nã ®iÖn
li gÇn nh hoµn toµn thµnh ion:
HNO3  H+ + NO3-
1. T¸c dông víi chÊt chØ thÞ mµu: Axit nØtic lo·ng ®æi
mµu quú xanh thµnh ®á.
2. T¸c dông víi kim lo¹i: Dung dÞch HNO3 lo·ng oxi ho¸
®îc nhiÒu kim lo¹i ë nhiÖt ®é thêng. Tuú thuéc vµo
møc ®é khö cña kim lo¹i mµ HNO 3 cã thÓ bÞ khö
thµnh NO, N2O, N2 hoÆc NH3. VÝ dô:
3Cu + 8HNO3  3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
3. Dung dÞch HNO3 ®Æc kh«ng bÒn, ë nhiÖt ®é cao
hoÆc khi cã ¸nh s¸ng, mét phÇn axit HNO 3 bÞ ph©n
huû t¹o thµnh NO2, O2 vµ níc.
4HNO3 ®Æc  4NO2 + O2 + 2H2O
4. Dung dÞch HNO3 ®Æc cã thÓ oxi ho¸ hÇu hÕt kim
lo¹i ( trõ Pt, Au) ë nhiÖt ®é thêng, hoÆc Fe, Al, Cr ë
nhiÖt ®é cao, trong ®ã N+5 chuyÓn thµnh N+4 (NO2).
Dung dÞch HNO3 ®Æc, nguéi lµm thô ®éng ho¸ mét
sè kim lo¹i nh Al, Fe, Cr...Ngoµi ra Dung dÞch HNO3
®Æc cßn oxi ho¸ ®îc mét sè phi kim nh C, S vµ
nhiÒu hîp chÊt v« c¬ vµ h÷u c¬ kh¸c.
116
B. ®Ò bµi
291. CÊu h×nh electron líp ngoµi cïng cña çc nguyªn tè
nhãm VA ®îc biÓu diÔn tæng qu¸t lµ:
A. ns2np3
B. ns2np4
C. (n -1)d10 ns2np3
D. ns2np5
292. Trong sè çc nhËn ®Þnh sau vÒ çc nguyªn tè nhãm
VA, nhËn ®Þnh nµo sai? Tõ nit¬ ®Õn bitmut:
A. tÝnh phi kim gi¶m dÇn.
B. ®é ©m ®iÖn gi¶m dÇn.
C. nhiÖt ®é s«i cña çc ®¬n chÊt t¨ng dÇn.
D. tÝnh axit cña çc hi®roxit t¨ng dÇn.
293. Ngêi ta s¶n xuÊt khÝ nit¬ trong c«ng nghiÖp b»ng
çch nµo sau ®©y?
A. Chng cÊt ph©n ®o¹n kh«ng khÝ láng.
B. NhiÖt ph©n dung dÞch NH4NO2 b·o hoµ.
C. Dïng photpho ®Ó ®èt ch¸y hÕt oxi kh«ng khÝ.
D. Cho kh«ng khÝ ®i qua bét ®ång nung nãng.
294. Ph¶n øng cña NH3 víi Cl2 t¹o ra “khãi tr¾ng“, chÊt nµy
cã c«ng thøc ho¸ häc lµ:
A. HCl.
B. N2.
C. NH4Cl.
D. NH3.
295. VËt liÖu gèm siªu dÉn nhiÖt ®é cao (nhiÖt ®é cña
nit¬ láng) cã ý nghÜa to lín trong ngµnh c«ng nghiÖp n¨ng
117
lîng. Bëi khi ®ã viÖc truyÒn t¶i ®iÖn di xa hÇu nh kh«ng
bÞ tæn thÊt n¨ng lîng. LÝ do nµo sau ®©y lµ phï hîp?
A. Nit¬ láng cã gi¸ thµnh rÎ h¬n nhiÒu so víi heli
láng.
B. HiÖn tîng siªu dÉn lµ hiÖn tîng ®iÖn trë b»ng
kh«ng.
C. Nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt nit¬ láng lµ kh«ng khÝ,
hÇu nh v« tËn.
296. §Ó ®iÒu chÕ HNO3 trong phßng thÝ nghiÖm, çc ho¸
chÊt cÇn sö dông lµ:
A. Dung dÞch NaNO3 vµ dung dÞch H2SO4 ®Æc.
B. NaNO3 tinh thÓ vµ dung dÞch H2SO4 ®Æc.
C. Dung dÞch NaNO3 vµ dung dÞch HCl ®Æc.
D. NaNO3 tinh thÓ vµ dung dÞch HCl ®Æc.
297. §Ó t¸ch riªng NH3 ra khái hçn hîp gåm N2, H2 vµ NH3
trong c«ng nghiÖp, ngêi ta ®· sö dông ph¬ng ph¸p n¸o sau
®©y?
A. Cho hçn hîp ®i qua dung dÞch níc v«i trong.
B. Cho hçn hîp ®i qua CuO nung nãng.
C. Cho hçn hîp ®i qua dung dÞch H2SO4 ®Æc.
D. NÐn vµ lµm l¹nh hçn hîp, NH3 ho¸ láng.
298. Nhá tõ tõ dung dÞch NH3 vµo dung dÞch CuSO4 cho tíi
d. HiÖn tîng quan s¸t ®îc lµ:
A. xuÊt hiÖn kÕt tña mµu xanh nh¹t.
B. xuÊt hiÖn kÕt tña mµu xanh nh¹t, lîng kÕt tña t¨ng
dÇn.
C. xuÊt hiÖn kÕt tña mµu xanh nh¹t, lîng kÕt tña t¨ng
dÇn ®Õn kh«ng ®æi. Sau ®ã lîng kÕt tña gi¶m dÇn cho tíi
khi tan hÕt thµnh dung dÞch mµu xanh ®Ëm.
118
D. xuÊt hiÖn kÕt tña mµu xanh nh¹t, lîng kÕt tña
t¨ng ®Õn kh«ng ®æi.
299. Cho hçn hîp gåm N2, H2 vµ NH3 cã tû khèi so víi hi®ro
lµ 8. DÉn hçn hîp ®i qua dung dÞch H 2SO4 ®Æc, d th× thÓ
tÝch khÝ cßn l¹i mét nöa. Thµnh phÇn phÇn tr¨m (%) theo
thÓ tÝch cña mçi khÝ trong hçn hîp lÇn lît lµ:
A. 25% N2, 25% H2 vµ 50% NH3.
B. 25% NH3, 25% H2 vµ 50% N2.
C. 25% N2, 25% NH3vµ 50% H2.
D. KÕt qu¶ kh¸c.
300. Khi nhiÖt ph©n muèi KNO3 thu ®îc çc chÊt sau:
A. KNO2, N2 vµ O2.
B. KNO2 vµ O2.
C. KNO2 vµ NO2.
D. KNO2, N2 vµ CO2.
301. Khi nhiÖt ph©n Cu(NO3)2 sÏ thu ®îc çc ho¸ chÊt sau:
A. CuO, NO2 vµ O2.
B. Cu, NO2 vµ O2.
C. CuO vµ NO2.
D. Cu vµ NO2.
302. Khi nhiÖt ph©n, hoÆc ®a muèi AgNO3 ra ngoµi ¸nh
s¸ng sÏ t¹o thµnh çc ho¸ chÊt sau:
A. Ag2O, NO2 vµ O2.
B. Ag, NO2 vµ O2.
C. Ag2O vµ NO2.
D. Ag vµ NO2.
303. Thuèc næ ®en lµ hçn hîp cña çc chÊt nµo sau ®©y?
A. KNO3 vµ S.
B. KNO3, C vµ S.
C. KClO3, C vµ S.
D. KClO3 vµ C.
119
304. V× sao cÇn ph¶i sö dông ph©n bãn trong n«ng
nghiÖp? Ph©n bãn dïng ®Ó
A. bæ sung çc nguyªn tè dinh dìng cho ®Êt.
B. lµm cho ®Êt t¬i xèp.
C. gi÷ ®é Èm cho ®Êt.
D. bï ®¾p çc nguyªn tè dinh dìng vµ vi lîng ®· bÞ
c©y trång lÊy ®i.
305. Amoniac cã kh¶ n¨ng ph¶n øng víi nhiÒu chÊt, bëi v×:
A. nguyªn tö N trong amoniac cã mét ®«i electron tù
do.
B. nguyªn tö N trong amoniac ë møc oxi ho¸ -3, cã
tÝnh khö m¹nh.
C. amoniac lµ mét baz¬.
D. A, B, C ®óng.
306. Ph¶n øng ho¸ häc nµo sau ®©y chøng tá amoniac lµ
mét chÊt khö m¹nh?
A. NH3 + HCl  NH4Cl
B. 2NH3 + H2SO4  (NH4)2SO4
o
C. 2NH3 + 3CuO ��
t
� N2 + 3Cu + 3H2O
D. NH3 + H2O ��
�� NH4+ + OH-
307. Dung dÞch HNO3 ®Æc, kh«ng mµu, ®Ó ngoµi ¸nh
s¸ng l©u ngµy sÏ chuyÓn thµnh:
A. mµu ®en sÉm.
B. mµu n©u.
C. mµu vµng.
D. mµu tr¾ng s÷a.
308. KhÝ nit¬ (N2) t¬ng ®èi tr¬ vÒ mÆt ho¸ häc ë nhiÖt
®é thêng lµ do nguyªn nh©n nµo sau ®©y?
120
A. Ph©n tö N2 cã liªn kÕt céng ho¸ trÞ kh«ng ph©n
cùc.
B. Ph©n tö N2 cã liªn kÕt ion.
C. Ph©n tö N2 cã liªn kÕt ba rÊt bÒn v÷ng.
D. Nit¬ cã ®é ©m ®iÖn lín nhÊt trong nhãm VA.
309. §Ó t¸ch Al2O3 nhanh ra khái hçn hîp víi CuO mµ kh«ng
lµm thay ®æi khèi lîng cña nã, cã thÓ dïng dung dÞch nµo
sau ®©y?
A. Dung dÞch amoniac.
B. Dung dÞch natri hi®roxit.
C. Dung dÞch axit clohi®ric.
D. Dung dÞch axit sunfuric lo·ng.
310. Dung dÞch nµo sau ®©y kh«ng hoµ tan ®îc ®ång
kim lo¹i (Cu)?
A. Dung dÞch FeCl3.
B. Dung dÞch HCl.
C. Dung dÞch hçn hîp NaNO3 vµ HCl.
D. Dung dÞch axit HNO3.
311. So s¸nh hai hîp chÊt NO2 vµ SO2. V× sao chÊt thø nhÊt
cã thÓ ®ime ho¸ t¹o thµnh N2O4 trong khi chÊt thø hai
kh«ng cã tÝnh chÊt ®ã?
A. V× nit¬ cã ®é ©m ®iÖn cao h¬n lu huúnh.
B. V× nguyªn tö N trong NO2 cßn mét electron ®éc
th©n.
C. V× nguyªn tö N trong NO2 cßn mét cÆp electron
cha liªn kÕt.
121
312. Cho 1,32g (NH4)2SO4 t¸c dông víi dung dÞch NaOH d,
®un nãng thu ®îc mét s¶n phÈm khi. HÊp thô hoµn toµn l-
îng khÝ trªn vµo dung dÞch chøa 3,92g H 3PO4. Muèi thu ®îc
lµ:
A. NH4H2PO4.
B. (NH4)2HPO4
C. (NH4)3PO4
D. NH4H2PO4 vµ (NH4)2HPO4
313. Khi lµm thÝ nghiÖm víi photpho tr¾ng, cÇn cã chó ý
nµo sau ®©y?
A. CÇm P tr¾ng b»ng tay cã ®eo g¨ng.
B. Dïng cÆp g¾p nhanh mÈu P tr¾ng ra khái lä vµ
ng©m ngay vµo chËu ®ùng ®Çy níc khi cha dïng ®Õn.
C. Tr¸nh cho P tr¾ng tiÕp xóc víi níc.
D. Cã thÓ ®Ó P tr¾ng ngoµi kh«ng khÝ.
314. Sau khi lµm thÝ nghiÖm víi P tr¾ng, çc dông cô ®·
tiÕp xóc víi ho¸ chÊt nµy cÇn ®îc ng©m trong dung dÞch
nµo ®Ó khö ®éc?
A. Dung dÞch axit HCl.
B. Dung dÞch kiÒm NaOH.
C. Dung dÞch muèi CuSO4.
D. Dung dÞch muèi Na2CO3.
315. C«ng thøc ho¸ häc cña supephotphat kÐp lµ:
A. Ca3(PO4)2.
B. Ca(H2PO4)2.
C. CaHPO4.
D. Ca(H2PO4)2 vµ CaSO4.
122
316. §em nung mét khèi lîng Cu(NO3)2 sau mét thêi gian
dõng l¹i, lµm nguéi, råi c©n thÊy khèi lîng gi¶m 0,54g. VËy
khèi lîng muèi Cu(NO3)2 ®· bÞ nhiÖt ph©n lµ:
A. 0,5g.
B. 0,49g.
C. 9,4g
D. 0,94g
317. §Ó nhËn biÕt ion PO43- thêng dïng thuèc thö AgNO3,
bëi v×:
A. T¹o ra khÝ cã mµu n©u.
B. T¹o ra dung dÞch cã mµu vµng.
C. T¹o ra kÕt tña cã mµu vµng.
D. T¹o ra khÝ kh«ng mµu ho¸ n©u trong kh«ng khÝ.
318. §Ó nhËn biÕt ion NO3- ngêi ta thêng dïng Cu vµ dung
dÞch H2SO4 lo·ng vµ ®un nãng, bëi v×:
A. T¹o ra khÝ cã mµu n©u.
B. T¹o ra dung dÞch cã mµu vµng.
C. T¹o ra kÕt tña cã mµu vµng.
D. T¹o ra khÝ kh«ng mµu ho¸ n©u trong kh«ng khÝ.
319. Khoanh trßn ch÷ çi § nÕu nhËn ®Þnh ®óng vµ ch÷ S
nÕu sai trong çc c©u sau ®©y:
A. Trong ph¶n øng oxi ho¸ - khö th× amoniac chØ ®ãng
vai trß lµ chÊt khö.
§ S
B. Muèi nitrat trong níc cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh.
§ S
C. TÊt c¶ çc muèi nitrat ®Òu tan trong níc
§ S
D. Muèi nitrat trong m«i trêng axit cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh.
§ S
123
E. Muèi nitrat trong m«i trêng kiÒm cã thÓ oxi ho¸ Al, Zn
vµ gi¶i phãng khÝ amoniac khi bÞ ®un nãng.
§ S
320. Níc cêng toan lµ hçn hîp mét thÓ tÝch axit HNO 3 ®Æc
víi ba thÓ tÝch axit HCl ®Æc, cã tÝnh chÊt oxi ho¸ rÊt
m¹nh. Nã cã thÓ hoµ tan ®ùoc mäi kim lo¹i, kÓ c¶ vµng vµ
b¹ch kim. Nguyªn nh©n t¹o nªn tÝnh chÊt oxi ho¸ m¹nh cña
níc cêng toan lµ:
A. do tÝnh chÊt oxi ho¸ m¹nh cña ion NO3-.
B. do tÝnh chÊt axit m¹nh cña HNO3 vµ HCl.
C. do t¹o ra clo nguyªn tö cã tÝnh chÊt oxi ho¸ m¹nh.
D. do mét nguyªn nh©n kh¸c.
321. Cho 11,0g hçn hîp hai kim lo¹i Al vµ Fe vµo dung dÞch
HNO3 lo·ng d, thu ®îc 6,72lit khÝ NO (®ktc) duy nhÊt. Khèi
lîng (g) cña Al vµ Fe trong hçn hîp ®Çu lµ:
A. 5,4 vµ 5,6. B. 5,6 vµ
5,4.
C. 4,4 vµ 6,6. D. 4,6 vµ
6,4.
322. Trong c«ng nghiÖp s¶n xuÊt axit nitric, nguyªn liÖu lµ
hçn hîp kh«ng khÝ d trén amoniac. Tríc ph¶n øng, hçn hîp
cÇn ®îc lµm kh«, lµm s¹ch bôi vµ çc t¹p chÊt ®Ó:
A. t¨ng hiÖu suÊt cña ph¶n øng. B. tr¸nh ngé ®éc
xóc t¸c (Pt - Rh).
C. t¨ng nång ®é chÊt ph¶n øng. D. v× mét lÝ do
kh¸c.
323. Ph¶n øng ho¸ häc nµo sau ®©y x¶y ra trong th¸p
tiÕp xóc cña nhµ m¸y s¶n xuÊt axit nitric?
o
A. 4NH3 + 5O2 ��
900 C , Pt  Rh
� 4NO + 6H2O
124
B. 4NH3 + 3O2 ��
� 2N2 + 6H2O
C. 2NO + O2  2NO2
D. 4NO2 + O2 + 2H2O  4HNO3
324. Photpho ®á ®îc lùa chän ®Ó s¶n xuÊt diªm an toµn
thay cho photpho tr¾ng v× lÝ do nµo sau ®©y?
A. Photpho ®á kh«ng ®éc h¹i ®èi víi con ngêi.
B. Photpho ®á kh«ng dÔ g©y ho¶ ho¹n nh photpho
tr¾ng.
C. Photpho tr¾ng lµ ho¸ chÊt ®éc, h¹i.
325. Ph¶n øng ho¸ häc nµo sau ®©y kh«ng ®óng?
o
A. 2KNO3 t
�� 2KNO2 + O2
o
B. 2Cu(NO3)2 ��
t
� 2CuO + 4NO2 + O2
o
C. 4AgNO3 t
�� 2Ag2O + 4NO2 + O2
o
D. 4Fe(NO3)3 ��
t
� 2Fe2O3 + 12NO2 + 3O2
326. C«ng thøc ho¸ häc cña amophot, mét lo¹i ph©n bãn
phøc hîp lµ:
A. Ca(H2PO4)2. B. NH4H2PO4 vµ
Ca(H2PO4)2.
C. NH4H2PO4 vµ (NH4)2HPO4. D. (NH4)2HPO4
vµ Ca(H2PO4)2.
327. NhËn ®Þnh nµo sau ®©y vÒ axit HNO3 lµ sai?
A. Trong tÊt c¶ çc ph¶n øng axit - baz¬, HNO3 ®Òu
lµ axit m¹nh.
B. Axit HNO3 cã thÓ t¸c dông víi hÇu hÕt kim lo¹i trõ
Au vµ Pt.
C. Axit HNO3 cã thÓ t¸c dông víi mét sè phi kim nh C,
S.
125
D. Axit HNO3 cã thÓ t¸c dông víi nhiÒu hîp chÊt h÷u
c¬.
328. Khi axit HNO3 ®Æc t¸c dông víi kim lo¹i gi¶i phãng khÝ
NO2. Nhng khi axit HNO3 lo·ng t¸c dông víi kim lo¹i gi¶i
phãng khÝ NO. §iÒu kÕt luËn nµo sau ®©y lµ kh«ng
®óng?
A. Axit HNO3 ®Æc cã tÝnh chÊt oxi ho¸ m¹nh h¬n
axit HNO3 lo·ng.
B. YÕu tè tèc ®é ph¶n øng ho¸ häc t¹o nªn sù kh¸c
biÖt gi÷a hai trêng hîp.
C. Axit HNO3 ®Æc cã tÝnh chÊt oxi ho¸ yÕu h¬n axit
HNO3 lo·ng.
D. Axit HNO3 ®Æc t¸c dông víi kim lo¹i, s¶n phÈm
NO2 tho¸t ra nhanh nhÊt.
329. Hoµ tan m gam Fe vµo dung dÞch HNO3 lo·ng th× thu
®îc 0,448 lit khÝ NO duy nhÊt (®ktc). Gi¸ trÞ cña m lµ:
A. 1,12 gam.
B. 11,2 gam.
C. 0,56 gam.
D. 5,6 gam.
330. Hoµ tan hoµn toµn m gam Al vµo dung dÞch HNO 3 rÊt
lo·ng th× thu ®îc hçn hîp gåm 0,015mol khÝ N2O vµ
0,01mol khÝ NO. Gi¸ trÞ cña m lµ:
A. 13,5 gam.
B. 1,35 gam.
C. 8,10 gam.
D. 10,80 gam.
331. §iÖn ph©n dung dÞch hçn hîp 0,1 mol Cu(NO 3)2 vµ
0,06 mol HCl víi dßng ®iÖn mét chiÒu cã cêng ®é 1,34 A
trong 2 giê, çc ®iÖn cùc tr¬. Khèi lîng kim lo¹i tho¸t ra ë
126
katot (gam) vµ thÓ tÝch khÝ ë ®ktc tho¸t ra ë anot (lit) bá
qua sù hoµ tan cña clo trong níc vµ coi hiÖu suÊt ®iÖn
ph©n lµ 100% nhËn nh÷ng gi¸ trÞ nµo sau ®©y:
A. 3,2 gam vµ 0,896 lit.
B. 0,32 gam vµ 0,896 lit.
C. 6,4 gam vµ 8,96 lit.
D. 6,4 gam vµ 0,896 lit.
c. híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè
291. A 292. D 293. A 294. C 295. D 296. B

297. D 298. C 299. A 300. B 301.A 302. B
303. B 304. D 305. D 306. C 307. B 308. C
309. A 310. B 311. B 312. A 313. B 314. C
315. B 316. C 317. C 318. D 319. 320. C
321. A 322. B 323. A 324. D 325. C 326. C
327. A 328. C 329. A 330. B 331. A
319. Híng dÉn:
A. Amoniac chØ ®ãng vai trß lµ chÊt khö.
S
B. Muèi nitrat trong níc cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh.
S
C. TÊt c¶ çc muèi nitrat ®Òu tan trong níc
§
D. Muèi nitrat trong m«i trêng axit cã tÝnh oxi ho¸
m¹nh.§
E. Muèi nitrat trong m«i trêng kiÒm cã thÓ oxi ho¸ Al,
Zn vµ gi¶i phãng khÝ amoniac khi bÞ ®un nãng.
§
321. Híng dÉn:
127
Al + 4HNO 3 lo·ng  Al(NO3)3 + NO +
2H2O
Fe + 4HNO3 lo·ng  Fe(NO3)3 + NO +
2H2O
6, 72
n
NO = = 0,3 (mol). ¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn
22, 4
electron, ta cã:
Sè mol electron nhËn: 0,3 x 3 = 0,9 (mol) = sè mol
electron nhêng.
0,9
 sè mol Al vµ Fe = = 0,3;
3
§Æt x vµ y lÇn lît lµ sè mol Al vµ Fe trong hçn hîp, theo ®Ò
bµi ta cã:
x + y = 0,3 (I)
27x + 56y = 11 (II) gi¶i hÖ ta ®îc x = 0,2 vµ y = 0,1
Khèi lîng Al = 0,2 x 27 = 5,4 (g). Khèi lîng Fe = 0,1 x 56 =
5,6 (g).
§¸p sè: A
330. Híng dÉn: 0,015mol mol N2O vµ 0,01 mol NO
8Al + 30HNO3 rÊt lo·ng  8Al(NO3)3 + 3N2O
+ H2O
Al + 4HNO3 rÊt lo·ng  Al(NO3)3 + NO +
2H2O
Sè mol electron nhËn: (0,015 x 8) + (0,01 x 3) = 0,15 (mol)
= sè mol electron nhêng.
0,15
 sè mol Al = = 0,05;
3
Khèi lîng Al = 0,05 x 27 = 1,35 (g).
§¸p sè: B
128
331. Híng dÉn: ¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn electron ta
cã:
It 1,34.2
ne = = = 0,1 (mol)
F 26,8
Qu¸ tr×nh katot Qu¸ tr×nh anot
Cu2+ + 2e  Cu 2Cl- - 2e  Cl2
0,05 0,1 0,05 0.06 0,06 0,03
(mol)
1
Khèi lîng ®ång tho¸t ra lµ H2O - 2e  O2
2
+ 2H+
0,05 x 64 = 3,2 (gam). 0,1 - 0,06 = 0,04
0,01
ThÓ tÝch khÝ tho¸t ra ë anot = (0,03 + 0,01) x 22,4 =
0,896 (lit). §¸p sè: A.
Ch¬ng 7. Nhãm cacbon - silic

Cacbon - silic thuéc nhãm IVA cña b¶ng hÖ thèng
tuÇn hoµn. Trong nhãm cã çc nguyªn tè cacbon C, silic Si,
gemani Ge, thiÕc Sn vµ ch× PB. Nguyªn tö cña çc nguyªn
tè nµy cã 4 electron líp ngoµi cïng. Theo chiÒu t¨ng cña
®iÖn tÝch h¹t nh©n, tÝnh chÊt cña çc nguyªn tè biÕn
®æi nh sau: cacbon C vµ silic Si lµ çc phi kim râ rÖt, thiÕc
Sn vµ ch× Pb lµ çc kim lo¹i, gemani Ge lµ nguyªn tè trung
gian.
Ta chØ t×m hiÓu hai nguyªn tè cã nhiÒu øng dông nhÊt lµ
cacbon C, silic Si.
I. Cacbon vµ hîp chÊt cña cacbon
I.1. Tr¹ng th¸i tù nhiªn:
129
Trong tù nhiªn C chiÕm kho¶ng 0,023% khèi lîng vá
Tr¸i ®Êt. Hîp chÊt v« c¬ lµ çc muèi cacbonat cã khèi lîng
kho¶ng 1016tÊn. Ngoµi ra C cßn cã trong çc má than ®¸,
than n©u, than bïn, dÇu má, khÝ tù nhiªn. Trong c¬ thÓ
sèng, trung b×nh cã 18% cacbon.
I.2. Çc d¹ng thï h×nh vµ tÝnh chÊt vËt lÝ
Cacbon cã mét sè d¹ng thï h×nh, cã cÊu t¹o tinh thÓ
kh¸c nhau, do ®ã cã nh÷ng tÝnh chÊt vËt lÝ kh¸c nhau.
Kim c¬ng: Trong tinh thÓ kim c¬ng, cacbon cã liªn
kÕt céng ho¸ trÞ víi 4 nguyªn tö cacbon xung quanh, t¹o
thµnh tø diÖn ®Òu. Kho¶ng çch gi÷a çc nguyªn tö C lµ
b»ng nhau, b»ng 0,154 nm. Sù ®ång nhÊt vµ bÒn v÷ng
cña liªn kÕt nµy khiªn cho kim c¬ng rÊt cøng, lµ vËt liÖu
cøng nhÊt trong tù nhiªn. Kim c¬ng cã mµu s¾c rÊt ®Ñp,
cho nªn tõ ngµn xa lµ ®å trang søc rÊt quý gi¸. Trong c«ng
nghiÖp, kim c¬ng ®îc sö dông ®Ó chÕ t¹o mòi khoan, dao
c¾t kÝnh, thiÕt bÞ lase. Ngµy nay, loµi ngêi ®· s¶n xuÊt
®îc kim c¬ng nh©n t¹o, tuy nhiªn chóng kh«ng ®Ñp nh
kim c¬ng tù nhiªn. Khèi lîng cña kim c¬ng ®îc ®o b»ng
cara, mét cara b»ng 0,2 gam.
Than ch×: Tinh thÓ than ch× (graphit) cã cÊu tróc
nhiÒu líp. Trong mçi líp, mét nguyªn tö C liªn kÕt víi 3
nguyªn tö C kh¸c b»ng çc liªn kÕt céng ho¸ trÞ, cã kho¶ng
çch b»ng nhau (0,1415 nm). Çc liªn kÕt gi÷a çc nguyªn
tö C trong cïng líp rÊt bÒn v÷ng. Lùc liªn kÕt gi÷a çc líp lµ
rÊt yÕu, kho¶ng çch lín (0,335 nm). çc líp dÔ trît lªn
nhau, do ®ã than ch× rÊt mÒm, cã thÓ lµm ruét bót ch×.
130
Than ch× dÉn ®iÖn t«t, nªn ®îc sö dông réng r·i lµm ®iÖn
cùc tr¬ trong ®iÖn ph©n, s¶n xuÊt pin.
Kim c¬ng Than ch× Fuleren C60
Fuleren: Mét d¹ng thï h×nh cña cacbon C 60, C70 míi
®îc ph¸t hiÖn vµo n¨m 1985. Ph©n tö C 60 cã cÊu tróc h×nh
cÇu rçng, gåm 32 mÆt (20 h×nh s¸u c¹nh vµ 12 h×nh 5
c¹nh) víi 60 ®Ønh lµ 60 nguyªn tö cacbon. Kho¶ng çch
gi÷a çc nguyªn tö ®Òu nh nhau, cã tÝnh ®èi xøng cao
nhÊt so víi çc ph©n tö ®· biÕt. §êng kÝnh cña h×nh cÇu
lín h¬n 1,0 nm ®ñ ®Ó ®Æt mét ph©n tö hoÆc mét
nguyªn tö bÊt kú vµo ®ã. §iÒu chÕ Fuleren b»ng çch lµm
bay h¬i graphit trong ch©n kh«ng díi t¸c dông cña tia lase,
hay trong khÝ quyÓn heli b»ng hå quang ®iÖn. Ngêi ta dù
®o¸n fuleren vµ çc dÉn xuÊt cña nã sÏ cã nhiÒu øng dông
®Æc s¾c trong vËt liÖu míi, ho¸ häc, y häc, siªu dÉn. C«ng
tr×nh ph¸t minh ra fuleren ®îc tÆng gi¶i thëng Noben n¨m
1996.
Cacbon v« ®Þnh h×nh: Than ®¸, than bïn, than
gç, må hãng. TÝnh chÊt cña cacbon v« ®Þnh h×nh tuú
thuéc vµo nguyªn liÖu vµ ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ chóng.
Than gç vµ than x¬ng cã cÊu tróc xèp, cã kh¶ n¨ng hÊp
phô m¹nh çc chÊt khÝ vµ chÊt tan trong dung dÞch. Than
131
ho¹t tÝnh ®îc ®iÒu chÕ tõ than gç hay g¸o dõa lµ nguyªn
liÖu s¶n xuÊt mÆt n¹ phßng ®éc, chÊt hÊp phô, läc níc...
I.3. TÝnh chÊt ho¸ häc
ë nhiÖt ®é thÊp tÊt c¶ çc d¹ng thï h×nh cña cacbon
®Òu hÇu nh tr¬. Nhng ë nhiÖt ®é cao, chóng t¸c dông ®îc
víi nhiÒu chÊt.
TÝnh chÊt ho¸ häc c¬ b¶n cña cacbon lµ tÝnh khö.
o
T¸c dông víi oxi: C + O2 ��
300 C
� CO2 (1)
ë ®iÒu kiÖn thiÕu oxi sinh ra CO
o
2C + O2 ��
> 300 C
2CO (2)
T¸c dông víi nhiÒu oxit kim lo¹i nh: CuO, Fe2O3 ... ë
nhiÖt ®é cao.
o
C + 2CuO ��
t
� 2Cu + CO2 (3)
o
C + CO2 ��
t
� 2CO (4)
T¸c dông víi h¬i níc ë nhiÖt ®é cao:
o
C + H2O ��
t
� CO + H2 (5)
Çc ph¶n øng ho¸ häc (4) vµ (5) lµ c¬ së ®Ó chuyÓn
ho¸ nhiªn liÖu r¾n thµnh nhiªn liÖu khÝ.
T¸c dông víi çc axit cã tÝnh chÊt oxi ho¸ m¹nh nh
HNO3, H2SO4 ®Æc, nãng.
o
C + 4HNO3 ��
t
� CO2 + 4NO2 + 2H2O (6)
I.4. Mét sè hîp chÊt cña cacbon
Cacbon monoxit (CO) lµ mét chÊt khÝ kh«ng mµu,
kh«ng mïi, rÊt ®éc, nÆng gÇn b»ng kh«ng khÝ, Ýt tan
trong níC. ë nhiÖt ®é cao, cacbon monoxit thÓ hiÖn tÝnh
khö m¹nh.
132
2CO + O2  2CO2 ph¶n øng to¶ nhiÒu nhiÖt.
3CO + Fe2O3 �� 2Fe + 3CO2
o
t
Cacbon ®ioxit (CO2) lµ khÝ kh«ng mµu, nÆng h¬n

kh«ng khÝ, dCO2/kk = 1,52. Níc ®¸ kh« lµ cacbon ®ioxit r¾n.
Cacbon ®ioxit lµ mét oxit axit vµ cã tÝnh oxi ho¸ yÕu.
T¸c dông víi dung dÞch kiÒm;
CO2 + NaOH  NaHCO3
CO2 + 2NaOH  Na2CO3 + H2O
T¸c dông víi kim lo¹i:
CO2 + 2Mg  2MgO + C
Muèi cacbonat vµ muèi hi®rocacbonat: Na 2CO3, CaCO3,
NaHCO3, Ca(HCO3)2.
ë nhiÖt ®é cao chØ cã muèi cacbonat cña kim lo¹i kiÒm lµ
kh«ng bÞ ph©n huû. Çc muèi hi®rocacbonat kÐm bÒn
h¬n.
o
2NaHCO3 ��
80 100 C
� Na2CO3 + H2O + CO2
Ngoµi qu¸ tr×nh quang hîp cña c©y xanh, ë trong níc biÓn,
®¹i d¬ng cã mét c©n b»ng ho¸ häc gióp ®iÒu tiÕt lîng
CO2 trong khÝ quyÓn:
��
CO2 + CaCO3 + H2O �� Ca(HCO3)2
Tuy nhiªn, do con ngêi ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, sö
dông ngµy cµng nhiÒu n¨ng lîng ho¸ th¹ch, cho nªn l-
îng CO2 ®ang t¨ng dÇn, lµm cho nhiÖt ®é Tr¸i ®Êt
Êm dÇn lªn. Trong 100 n¨m qua, nhiÖt ®é ®· t¨ng
trung b×nh 0,3 oC.
II. Silic vµ çc hîp chÊt cña silic
133
1. Silic lµ mét trong nh÷ng nguyªn tè phæ biÕn nhÊt trong
vá Tr¸i ®Êt (®øng hµng thø hai sau nguyªn tè oxi)
Silic cã hai d¹ng thï h×nh, d¹ng v« ®Þnh h×nh vµ d¹ng
tinh thÓ. D¹ng tinh thÓ cã cÊu tróc t¬ng tù kim c¬ng, gißn
vµ cøng, cã ¸nh kim dÉn ®iÖn vµ dÉn nhiÖt kÐm.
Silic lµ nguyªn tè Ýt ho¹t ®éng ho¸ häc.
Si + F2  SiF4
Si + O2 �� SiO2
o
t
Si + 2NaOH + H2O �� Na2SiO3 + 2H2

o
t
§iÒu chÕ Si trong phßng thÝ nghiÖm:

2Mg + SiO2 �� Si + 2MgO
o
t
§iÒu chÕ Si trong c«ng nghiÖp:

2C + SiO2 �� Si + 2CO
o
t
2. Hîp chÊt cña silic

a. Silic ®ioxit (SiO2)
SiO2 lµ chÊt r¾n kh«ng tan trong níc, khã nãng ch¶y
(16100), cã tªn gäi lµ th¹ch anh. Çt tr¾ng lµ nh÷ng h¹t
th¹ch anh nhá.
SiO2 lµ oxit axit. ë nhiÖt ®é cao, SiO2 t¸c dông víi oxit
baz¬, kiÒm, cacbonat kim lo¹i kiÒm t¹o ra silicat:
o
SiO2 + CaO t
�� CaSiO3 (canxi
silicat)
o
SiO2 + 2NaOH t
�� Na2SiO3 + H2O
CO2
o
SiO2 + K2CO3 t
�� K2SiO3 +
134
SiO2 cã tÝnh chÊt ho¸ häc ®Æc trng lµ tan ®îc trong dung
dÞch axit flohi®ric HF:
SiO2 + 4HF  SiF4 + H2O
V× vËy ngêi ta dïng axit flohi®ric ®Ó kh¾c h×nh trªn thuû
tinh.
SiO2 ®îc dïng réng r·i trong x©y dùng, s¶n xuÊt thuû tinh,
®¸ mµi...
b. Axit silicic vµ muèi silicat
Axit silicic cã c«ng thøc ho¸ häc lµ H 2SiO3, lµ axit yÕu, Ýt
tan trong níc.
§iÒu chÕ axit silicic b»ng çch cho axit clohi®ric t¸c dông
víi dung dÞch silicat, ®îc dung dÞch H2SiO3 díi d¹ng keo:
2HCl + Na2SiO3  H2SiO3 + 2NaCl
Muèi cña axit silicic cã tªn lµ silicat. Natri vµ kali silicat
tr«ng bÒ ngoµi gièng thuû tinh, nhng tan ®îc trong níc, v×
vËy chóng cã tªn lµ thuû tinh tan. Dung dÞch cña chóng
tan trong níc gäi lµ thuû tinh láng.
Thuû tinh tan dïng ®Ó chÕ t¹o xi m¨ng vµ bªt«ng chÞu
axit, dïng lµm líp b¶o vÖ gç kh«ng ch¸y, s¶n xuÊt silicagen.
Silicagen lµ mét polime v« c¬ cã c«ng thøc (SiO 2)n lµ mét
chÊt chèng Èm rÊt tèt, dïng trong b¶o qu¶n phim ¶nh, b¨ng
®Üa h×nh, thùc phÈm cao cÊp ...
135
B. ®Ò bµi
332. Kh¸i niÖm nµo sau ®©y lµ kh¸c lo¹i?

A. §ång vÞ. B. Thï h×nh.
C. C«ng thøc ph©n tö. D. §¬n chÊt.
333. Cho s¬ ®å biÓu diÔn chu tr×nh cña cacbon trong tù
nhiªn:
Quan s¸t s¬ ®å vµ cho biÕt
nhËn ®Þnh nµo sau ®©y lµ
®óng nhÊt? Lîng CO2 trong
kh«ng khÝ ®îc ®iÒu tiÕt bëi:
A. c©y xanh.
B. c©n b»ng ho¸ häc gi÷a CO2,
CaCO3 vµ Ca(HCO3)2 trong níc biÓn.
C. h¹n chÕ sö dông çc nhiªn liÖu ho¸ th¹ch theo c«ng íc
quèc tÕ.
D. c¶ A, B vµ C ®Òu ®óng.
334. HiÖu øng nhµ kÝnh lµ hiÖn tîng Tr¸i ®Êt ®ang Êm
dÇn lªn, do çc bøc x¹ cã bíc sãng dµi trong vïng hång ngo¹i
bÞ gi÷ l¹i, mµ kh«ng bøc x¹ ra ngoµi vò trô. ChÊt khÝ nµo
sau ®©y lµ nguyªn nh©n g©y ra hiÖu øng nhµ kÝnh?
A. H2. B. N2.
C. CO2. D. O2.
335. HËu qu¶ cña viÖc Tr¸i ®Êt ®ang Êm dÇn lªn lµ hiÖn t-
îng b¨ng tan ë hai cùc. Çc nói b¨ng xa kia, nay chØ cßn lµ
çc chám b¨ng
Xem ¶nh:
H·y lùa chän nh÷ng ¶nh hëng cã
thÓ x¶y ra khi Tr¸i ®Êt Êm lªn,
trong sè çc dù b¸o sau:
136
A. NhiÒu vïng ®Êt thÊp ven biÓn sÏ bÞ nhÊn ch×m trong n-
íc biÓn.
B. KhÝ hËu Tr¸i ®Êt thay ®æi.
C. Cã nhiÒu trËn b·o lín nh b·o Katrina.
336. Kim c¬ng vµ than ch× lµ çc d¹ng thï h×nh cña
nguyªn tè cacbon. Kim c¬ng cøng nhÊt trong tù nhiªn,
trong khi than ch× mÒm ®Õn møc cã thÓ dïng ®Ó s¶n
xuÊt lâi bót ch× 6B, dïng ®Ó kÎ m¾t. §iÒu gi¶i thÝch nµo
sau ®©y lµ ®óng?
A. Kim c¬ng cã cÊu tróc tinh thÓ d¹ng tø diÖn ®Òu,
than ch× cã cÊu tróc líp, trong ®ã kho¶ng çch gi÷a çc líp
kh¸ lín.
B. Kim c¬ng cã liªn kÕt céng ho¸ trÞ bÒn, than ch×
th× kh«ng.
C. §èt ch¸y kim c¬ng hay than ch× ë nhiÖt ®é cao
®Òu t¹o thµnh khÝ cacboniC.
337. Cacbon v« ®Þnh h×nh ®îc ®iÒu chÕ tõ than gç hay
g¸o dõa cã tªn lµ than ho¹t tÝnh. TÝnh chÊt nµo sau ®©y
cña than ho¹t tÝnh gióp cho con ngêi chÕ t¹o çc thiÕt bÞ
phßng ®éc, läc níc?
A. §èt ch¸y than sinh ra khÝ cacbonic.
B. HÊp phô çc chÊt khÝ, chÊt tan trong níc.
C. Khö çc chÊt khÝ ®éc, çc chÊt tan trong níc.
D. TÊt c¶ çc ph¬ng ¸n A, B, C.
338. Khi xÐt vÒ khÝ cacbon ®ioxit, ®iÒu kh¼ng ®Þnh nµo
sau ®©y lµ sai?
A. ChÊt khÝ kh«ng mµu, kh«ng mïi, nÆng h¬n kh«ng
khÝ.
137
B. ChÊt khÝ chñ yÕu g©y ra hiÖu øng nhµ kÝnh.
C. ChÊt khÝ kh«ng ®éc, nhng kh«ng duy tr× sù sèng.
D. ChÊt khÝ dïng ®Ó ch÷a ch¸y, nhÊt lµ çc ®¸m
ch¸y kim lo¹i.
339. ChÊt khÝ cacbon monoxit cã trong thµnh phÇn lo¹i khÝ
nµo sau ®©y?
A. Kh«ng khÝ.
B. KhÝ tù nhiªn.
C. KhÝ má dÇu.
D. KhÝ lß cao.
340. Mïa ®«ng, khi mÊt ®iÖn líi quèc gia, nhiÒu gia ®×nh
ph¶i sö dông ®éng c¬ ®iezen ®Ó ph¸t ®iÖn, phôc vô nhu
cÇu th¾p s¸ng, ch¹y tivi...T¹i sao kh«ng nªn ch¹y ®éng c¬
®iezen trong phßng ®ãng kÝn çc cöa? Bëi v×
A. tiªu thô nhiÒu khÝ O2 sinh ra khÝ CO2 lµ mét khÝ
®éc.
B. tiªu thô nhiÒu khÝ O2, sinh ra khÝ CO lµ mét khÝ
®éc.
C. nhiÒu hi®rocacbon cha ch¸y hÕt lµ nh÷ng khÝ
®éc.
D. sinh ra khÝ SO2.
341. Trong çc ph¶n øng ho¸ häc sau, ph¶n øng nµo sai?
o
A. 3CO + Fe2O3 ��
t
� 3CO2 + 2Fe
B. CO + Cl2 �� COCl2
o
C. 3CO + Al2O3 ��
t
� 2Al + 3CO2
o
D. 2CO + O2 t
�� 2CO2
138
342. HÊp thô hoµn toµn 2,24 lit CO2 (®ktc) vµo dung dÞch
níc v«i trong cã chøa 0,075 mol Ca(OH)2. S¶n phÈm thu ®îc
sau ph¶n øng gåm:
A. ChØ cã CaCO3.
B. ChØ cã Ca(HCO3)2
C. C¶ CaCO3 vµ Ca(HCO3)2
D. Kh«ng cã c¶ hai chÊt CaCO3 vµ Ca(HCO3)2.
343. Mét cèc thuû tinh ®ùng kho¶ng 20ml níc cÊt. Cho mét
mÊu giÊy quú tÝm vµo cèc níc, mµu tÝm kh«ng thay ®æi.
Sôc khÝ cacbon ®ioxit vµo cèc níc, mÈu giÊy chuyÓn sang
mµu hång. §un nãng cèc níc, sau mét thêi gian mÈu quú l¹i
chuyÓn thµnh mµu tÝm. Gi¶i thÝch nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. Níc cÊt cã pH = 7.
B. Dung dÞch axit H2CO3 cã pH < 7.
C. Axit H2CO3 kh«ng bÒn, khi ®un nãng ph©n huû
thµnh CO2 vµ níc.
344. Trong mét b×nh kÝn dung tÝch 16 lit chøa hçn hîp CO,
CO2 vµ O2 d. ThÓ tÝch O2 nhiÒu gÊp ®«i thÓ tÝch CO. BËt
tia löa ®iÖn ®Ó ®èt ch¸y hoµn toµn hçn hîp, thÓ tÝch khÝ
trong b×nh gi¶m 2 lÝt (çc thÓ tÝch khÝ trong b×nh ®îc
®o ë cïng ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt). Thµnh phÇn %
theo thÓ tÝch cña CO, CO2 vµ O2 trong hçn hîp ban ®Çu lµ
gi¸ trÞ nµo sau ®©y:
A. 25%, 50% vµ 25%. B. 15%, 30% vµ 55%.
C. 20%, 40% vµ 40%. D. 25%, 25% vµ 50%.
345. Cho 24,4g hçn hîp Na 2CO3, K2CO3 t¸c dông võa ®ñ víi
dung dÞch BaCl2 . Sau ph¶n øng thu ®îc 39,4g kÕt tña. Läc
t¸ch kÕt tña, c« c¹n dung dÞch thu ®îc m(g) muèi clorua.
VËy m cã gi¸ trÞ lµ:
A. 2,66g B. 22,6g C. 26,6g D.
139
6,26g
346. C«ng thøc ph©n tö CaCO3 t¬ng øng víi thµnh phÇn
ho¸ häc chÝnh cña lo¹i ®¸ nµo sau ®©y:
A. ®¸ ®á . B. ®¸ v«i.
C. ®¸ mµi. D. ®¸ tæ ong.
347. Tªn gäi chÊt nµo sau ®©y chøa CaCO3 trong thµnh
phÇn ho¸ häc?
A. §«l«mit. B. Çcnalit.
C. Pirit. D. Xi®erit.
348. XÐt çc muèi cacbonat, nhËn ®Þnh nµo sau ®©y lµ
®óng?
A. TÊt c¶ çc muèi cacbonat ®Òu tan trong níc.
B. TÊt c¶ çc muèi cacbonat ®Òu bÞ nhiÖt ph©n t¹o
ra oxit kim lo¹i vµ cacbon ®ioxit.
C. TÊt c¶ çc muèi cacbonat ®Òu bÞ nhiÖt ph©n, trõ
muèi cacbonat cña kim lo¹i kiÒm.
D. TÊt c¶ çc muèi cacbonat ®Òu kh«ng tan trong n-
íc.
349. Cho çc ion vµ chÊt sau:
1. HCO3- 2. K2CO3 3. H2O 4.
Cu(OH)2
5. HPO4- 6. Al2O3 7. NH4Cl 8. HSO3-
Theo Bronsted, chÊt, ion lìng tÝnh lµ:
A. 1, 2, 3
B. 4, 5, 6
C. 1, 3, 5, 6, 8
D. 2, 4, 6, 7
140
350. HiÖn tîng x¶y ra khi trén dung dÞch Na2CO3 víi dung
dÞch FeCl3 lµ:
A. XuÊt hiÖn kÕt tña mµu ®á n©u.
B. Cã çc bät khÝ tho¸t ra khái dung dÞch.
C. XuÊt hiÖn kÕt tña mµu lôc nh¹t.
D. A vµ B ®óng.
351. ChÊt nµo díi ®©y gãp phÇn nhiÒu nhÊt vµo sù h×nh
thµnh ma axit?
A. Cacbon ®ioxit.
B. Lu huúnh ®ioxit.
C. Ozon.
D. DÉn xuÊt clo cña hi®rocacbon.
352. XÐt çc cÆp chÊt nµo sau ®©y:
1. CH3COOH + CaCO3 2. C17H35COONa +
H2SO4
3. CO2 + dd NaCl 4. C17H35COONa + Ca(HCO3)2
CÆp kh«ng x¶y ra ph¶n øng ho¸ häc lµ cÆp nµo trong sè
sau:
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4
353. Bª t«ng cèt thÐp lµ lo¹i vËt liÖu x©y dùng rÊt quan
träng, cã øng dông rÊt réng r·i. LÝ do nµo khiÕn cho viÖc
øng dông bª t«ng cèt thÐp trë nªn phæ biÕn trong c«ng
nghiÖp x©y dùng ?
A. ThÐp vµ bª t«ng cã hÖ sè gi·n në nhiÖt b»ng nhau.
B. Bª t«ng cèt thÐp lµ lo¹i vËt liÖu x©y dùng rÊt
bÒn.
C. Bª t«ng cèt thÐp lµ lo¹i vËt liÖu x©y dùng rÊt ®¾t
tiÒn.
D. A, B ®Òu ®óng.
354. ChÊt nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ nguyªn liÖu cña
c«ng nghiÖp s¶n xuÊt xi m¨ng ?
141
A. §Êt sÐt. B. §¸ v«i.
C. Çt. D. Th¹ch cao.
355. Thuû tinh lµ chÊt r¾n cã cÊu tróc v« ®Þnh h×nh.
TÝnh chÊt nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ cña thuû tinh?
A. Trong suèt.
B. Kh«ng cã ®iÓm nãng ch¶y cè ®Þnh.
C. Cho ¸nh s¸ng mÆt trêi ®i qua, nhng gi÷ l¹i bøc x¹
hång ngo¹i.
D. Thuû tinh r¾n, dÎo.
356. C«ng nghiÖp silicat lµ ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn
çc hîp chÊt cña silic. Ngµnh s¶n xuÊt nµo sau ®©y
kh«ng thuéc vÒ c«ng nghiÖp silicat?
A. S¶n xuÊt ®å gèm (g¹ch, ngãi, sµnh, sø).
B. S¶n xuÊt xi m¨ng.
C. S¶n xuÊt thuû tinh.
D. S¶n xuÊt thuû tinh h÷u c¬.
357. Boxit nh«m cã thµnh phÇn chñ yÕu lµ Al2O3 lÉn çc t¹p
chÊt lµ SiO2 vµ Fe2O3. §Ó lµm s¹ch Al2O3 trong c«ng nghiÖp
cã thÓ sö dông çc ho¸ chÊt nµo sau ®©y:
A. Dung dÞch NaOH ®Æc vµ khÝ CO2.
B. Dung dÞch NaOH ®Æc vµ axit HCl.
C. Dung dÞch NaOH ®Æc vµ axit H2SO4.
D. Dung dÞch NaOH ®Æc vµ axit CH3COOH.
358. Trong çc ph¶n øng ho¸ häc sau, ph¶n øng nµo sai?
A. SiO2 + 4HF  SiF4 +
2H2O
B. SiO2 + 4HCl  SiCl4 +
2H2O
o
C. SiO2 + 2C t
�� Si +
2CO
142
o
D. SiO2 + 2Mg t
�� 2MgO +
Si
359. Cho çc oxit: SiO2, CaO, Fe2O3, CuO, Al2O3. §Ó ph©n
biÖt tõng oxit trªn, chØ ®îc dïng mét thuèc thö trong sè
çc chÊt sau:
A. Dung dÞch NaOH.
B. H2O.
C. Dung dÞch HCl.
D. Çc ph¬ng ¸n trªn ®Òu sai.
360. Ngêi ta thêng dïng çt (SiO2) lµm khu«n ®óc kim lo¹i.
§Ó lµm s¹ch hoµn toµn nh÷ng h¹t çt b¸m trªn bÒ mÆt vËt
dông lµm b»ng kim lo¹i cã thÓ dïng dung dÞch nµo sau
®©y?
A. Dung dÞch HCl.
B. Dung dÞch HF.
C. Dung dÞch NaOH lo·ng.
D. Dung dÞch H2SO4.

332. A 333. D 334. C 335. D 336. A 337. B
338. D 339. D 340. B 341. C 342. C 343. D
344. D 345. C 346. B 347. A 348. C 349. C
350. D 351. B 352. C 353. D 354. C 355. D
356. D 357. A 358. B 359. C 360. B
344. Híng dÉn:

Ph¬ng tr×nh ho¸ häc: 2CO + O2  2CO2
2V V 2V thÓ tÝch hçn hîp
gi¶m V = 2 lÝt.
143
ThÓ tÝch CO ®· ch¸y hÕt = 2V= 2 x 2 = 4 (lit)  VO2 =
2VCO = 4 x 2 = 8 (lit).
 VCO2 = 16 - 4 - 8 = 4 (lÝt).
§¸p ¸n: D.
345. Híng dÉn:
Çch gi¶i 1: ViÕt çc ph¬ng tr×nh ho¸ häc, ®Æt Èn sè
tÝnh khèi lîng cña tõng muèi sau ®ã tÝnh tæng khèi l¬ng.
Na2CO3 + BaCl2  2NaCl + BaCO3
K2CO3 + BaCl2  2KCl + BaCO3
§Æt sè mol Na2CO3 , K2CO3 lÇn lît lµ x vµ y
39,4
nBaCO = = 0,2(mol) Theo ®Çu bµi ta cã hÖ ph¬ng tr×nh:
3
197
106x138y=24,4 x = 0,1
 
x y= 0,2 y = 0,1
nNaCl = 2nNa CO = 0,2mol2 3
=> mNaCl = 0,2 x 58,5 = 11,7(g)

nKCl = 2 nK CO = 0,2mol
2 3
=> m KCl = 0,2 x 74,5 = 14,9 (g)

=> m = 11,7 + 14,9 = 26,6 (g)
Çch gi¶i 2: nBaCl = nBaCO = 0,2(mol)`¸p dông ®Þnh luËt b¶o

2 3
toµn khèi lîng:

mhh  mBaCl = mkÕt tña + m
2
144
=> m = 24,4 + 0,2 x 208 - 39,4 = 26,6 (g)
=> §¸p ¸n (C) ®óng.
Bµi 350. Khi cho dung dÞch FeCl 3 t¸c dông víi dung dÞch
Na2CO3 x¶y ra ph¶n øng ho¸ häc:
2FeCl3 + 3Na2CO3 + 3H2O  2Fe(OH)3(r) +
3CO2(k) + 6NaCl
ChÊt kÕt tña lµ Fe(OH)3(r) cã mµu n©u ®á.
ChÊt khÝ bay ra khái dung dÞch lµ CO2.
359. LÊy mçi oxit mét Ýt cho vµo n¨m èng nghiÖm cã
®¸nh sè tõ 1 - 5. Thªm vµo mçi èng nghiÖm 1ml dung
dÞch HCl. HiÖn tîng quan s¸t ®îc nh sau:
 ChÊt r¾n kh«ng tan trong axit HCl lµ SiO2.
 ChÊt r¾n tan vµ to¶ nhiÖt m¹nh lµ CaO.
 ChÊt r¾n tan vµ t¹o thµnh dung dÞch kh«ng mµu lµ
Al2O3.
 ChÊt r¾n tan vµ t¹o thµnh dung dÞch mµu xanh lµ
CuO.
 ChÊt r¾n tan vµ t¹o thµnh dung dÞch mµu vµng
chanh lµ Fe2O3.
PhÇn 3 - Ho¸ häc h÷u c¬

Ch¬ng 8. §¹i c¬ng vÒ ho¸ häc h÷u c¬

I. Kh¸i niÖm vÒ ho¸ häc h÷u c¬ vµ chÊt h÷u c¬.
Ho¸ häc h÷u c¬ lµ ngµnh khoa häc chuyªn nghiªn
cøu çc hîp chÊt cña cacbon trõ çc hîp chÊt ®¬n gi¶n nh
145
cacbon monoxit, cacbon ®ioxit, çc muèi cacbonat, çc hîp
chÊt xianua.
§Æc ®iÓm cña çc hîp chÊt h÷u c¬:
- Sè lîng çc nguyªn tè thêng xuyªn t¹o thµnh çc hîp
chÊt h÷u c¬ kh«ng nhiÒu. NhÊt thiÕt ph¶i cã cacbon,
thêng cã hi®ro, hay gÆp oxi vµ nit¬, sau ®ã ®Õn
çc halogen, lu huúnh, photpho...
- Liªn kÕt ho¸ häc chñ yÕu trong hîp chÊt h÷u c¬ lµ
liªn kÕt céng ho¸ trÞ.
- Çc hîp chÊt h÷u c¬ thêng dÔ bay h¬i, kÐm bÒn
nhiÖt, dÔ ch¸y h¬n çchîp chÊt v« c¬.
- Çc ph¶n øng trong ho¸ häc h÷u c¬ thêng diÔn ra
chËm vµ kh«ng hoµn toµn theo mét híng nhÊt ®Þnh.
- Sè lîng çc hîp chÊt h÷u c¬ kho¶ng 10 triÖu chÊt, so
víi çc chÊt v« c¬ chØ cã kho¶ng 100.000 chÊt.
Ph©n lo¹i hîp chÊt h÷u c¬ vµ tÝnh chÊt mét sè chÊt tiªu
biÓu
- Cã hai lo¹i lín lµ hi®rocacbon vµ çc dÉn xuÊt cña
hi®rocacbon (hay çc hîp chÊt h÷u c¬ chøa nhãm
chøc).
- Hi®rocacbon ®îc chia thµnh ba lo¹i lµ hi®rocacbon
no, chØ cã liªn kÕt ®¬n, hi®rocacbon kh«ng no, cã
c¶ liªn kÕt ®¬n vµ çc liªn kÕt ®«i, ba vµ çc
hi®rocacbon th¬m, trong ph©n tö cã vßng benzen.
Thµnh phÇn nguyªn tè vµ c«ng thøc ph©n tö
- Thµnh phÇn nguyªn tè cña çc hîp chÊt h÷u c¬ ®îc
biÓu diÔn b»ng çc c«ng thøc kh¸c nhau:
146
+ C«ng thøc tæng qu¸t cho biÕt thµnh phÇn ®Þnh
tÝnh çc nguyªn tè. VÝ dô: C xHyOz cho biÕt chÊt h÷u
c¬ ®· cho chøa ba nguyªn tè C, H vµ O
+ C«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt ®îc x¸c ®Þnh b»ng thùc
nghiÖm, cho biÕt tû lÖ vÒ sè lîng çc nguyªn tö trong
ph©n tö. VÝ dô: CH2O
+ C«ng thøc ph©n tö cho biÕt sè lîng nguyªn tö cña
mçi nguyªn tè trong ph©n tö, tøc lµ biÕt gi¸ trÞ cña n.
VÝ dô: (CH2O)n khi n = 2 ta cã C 2H4O2. §Ó x¸c ®Þnh
®îc c«ng thøc ph©n tö cÇn biÕt thµnh phÇn çc
nguyªn tè vµ khèi lîng mol ph©n tö cña nã.
- Ph©n tÝch ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh lîng çc nguyªn tè
+ Ph©n tÝch ®Þnh tÝnh lµ nhËn ra çc nguyªn tè cã
trong chÊt h÷u c¬. Nguyªn t¾c cña ph©n tÝch ®Þnh
tÝnh lµ chuyÓn çc nguyªn tè trong chÊt h÷u c¬
thµnh çc chÊt v« c¬ ®¬n gi¶n vµ dÔ nhËn biÕt dùa
trªn çc tÝnh chÊt ®Æc trng cña chóng. VÝ dô ®Ó
t×m C vµ H ngêi ta nung chÊt h÷u c¬ hçn hîp víi bét
CuO (chÊt oxi ho¸) trong dßng khÝ nit¬. Sau ®ã nhËn
ra H2O trong s¶n phÈm b»ng chÊt hót níc m¹nh nh
H2SO4 ®Æc, CO2 b»ng níc v«i trong.
+ Ph©n tÝch ®Þnh lîng lµ chuyÓn çc nguyªn tè
trong chÊt h÷u c¬ thµnh çc chÊt v« c¬ ®¬n gi¶n,
dùa vµo ph¬ng ph¸p khèi lîng hay ph¬ng ph¸p thÓ
tÝch ®Ó ®Þnh lîng chóng.
- X¸c ®Þnh khèi lîng mol ph©n tö
147
+ Çc chÊt khÝ hoÆc dÔ bay h¬i thêng ®îc x¸c ®Þnh
khèi lîng mol ph©n tö (M) theo biÓu thøc liªn hÖ gi÷a M
víi tû khèi h¬i d so víi mét khÝ quen thuéc nµo ®ã nh H2
hay kh«ng khÝ... MA = 29.dA/KK
HoÆc MA = 2.dA/H2
+ Çc chÊt khã, hoÆc kh«ng bay h¬i thêng ®îc x¸c
®Þnh khèi lîng mol ph©n tö (M) b»ng ph¬ng ph¸p
nghiÖm l¹nh hay nghiÖm s«i. Khi ®ã ta ¸p dông c«ng
thøc:
m
M = K. trong ®ã K lµ h»ng sè nghiÖm l¹nh (s«i), m
t
lµ khèi lîng chÊt tan trong 1000 gam dung m«i. t lµ ®é
gi¶m nhiÖt ®é ®«ng ®Æc, hay ®é t¨ng nhiÖt ®é s«i.
Ph¬ng ph¸p nghiÖm l¹nh ®îc dïng phæ biÕn h¬n ph¬ng
ph¸p nghiÖm s«i.
- LËp c«ng thøc ph©n tö
Theo s¬ ®å ph¶n øng:
y t
CxHyOzNt  xCO2 + H2O + N2 ta cã thÓ viÕt
2 2
44 x 9y 14t M
= = = trong ®ã a lµ khèi lîng chÊt h÷u
mCO2 mH 2O mN 2 a
c¬ bÞ oxi ho¸.
M M M
x= mCO2 ; y = mH 2O ; t = mN z ®îc suy ra tõ x, y. t
44a 9a 14a 2
vµ M.
II. CÊu t¹o ph©n tö hîp chÊt h÷u c¬
1. C«ng thøc cÊu t¹o
148
C«ng thøc cÊu t¹o ®Çy ®ñ (khai triÓn)
VÝ dô: c«ng thøc cÊu t¹o cña propan:
H H H
H C C C H
H H H
C«ng thøc cÊu t¹o thu gän: CH3-CH2-CH3

2. ThuyÕt cÊu t¹o ho¸ häc
- Trong ph©n tö chÊt h÷u c¬, çc nguyªn tö liªn kÕt víi
nhau theo ®óng ho¸ trÞ vµ theo mét thø tù nhÊt
®Þnh. Thø tù liªn kÕt ®ã ®îc gäi lµ cÊu t¹o ho¸ häc.
Sù thay ®æi thø tù tù liªn kÕt ®ã sÏ t¹o ra chÊt míi.
- Trong ph©n tö chÊt h÷u c¬, çcbon cã ho¸ trÞ 4.
Nh÷ng nguyªn tö cacbon cã thÓ kÕt hîp kh«ng nh÷ng
víi çc nguyªn tö cña çc nguyªn tè kh¸c mµ cßn kÕt
hîp trùc tiÕp víi nhau t¹o thµnh nh÷ng m¹ch cacbon
kh¸c nhau (m¹ch th¼ng, nh¸nh hoÆc vßng).
- TÝnh chÊt cña çc chÊt phô thuéc vµo thµnh phÇn
ph©n tö (b¶n chÊt vµ sè lîng çc nguyªn tö)vµ cÊu t¹o
ho¸ häc (thø tù liªn kÕt cña çc nguyªn tö).
3. §ång ®¼ng vµ ®ång ph©n
- §ång ®¼ng lµ hiÖn tîng çc chÊt cã tÝnh chÊt ho¸
häc t¬ng tù nhau nhng kh¸c nhau mét sè nhãm -CH2
vÒ thµnh phÇn ph©n tö. VÝ dô: metan CH4, etan C2H6,
propan C3H8 lµ çc chÊt ®ång ®¼ng cña nhau.
- §ång ph©n lµ hiÖn tîng çc chÊt cã c«ng thøc ph©n
tö nh nhau nhng kh¸c nhau vÒ cÊu t¹o ho¸ häC.
4. Liªn kÕt ho¸ häc trong hîp chÊt h÷u c¬
Liªn kÕt céng ho¸ trÞ lµ lo¹i liªn kÕt thêng gÆp nhÊt
trong çc hîp chÊt h÷u c¬. Çc chÊt h÷u c¬ cã thÓ cã çc
liªn kÕt ®¬n, liªn kÕt ®«i hay liªn kÕt ba.
149
Liªn kÕt ®¬n ®îc t¹o thµnh b»ng mét cÆp electron.
Liªn kÕt cã mËt ®é electron lín nhÊt n»m trªn ®êng nèi hai
h¹t nh©n nguyªn tö gäi lµ liªn kÕt  (sù xen phñ trôc). Liªn
kÕt cã mËt ®é mËt ®é electron lín nhÊt n»m ë hai phÝa
cña mÆt ph¼ng liªn kÕt  gäi lµ liªn kÕt .
Liªn kÕt ®«i bao gåm mét liªn kÕt  vµ mét liªn kÕt
.
Liªn kÕt ba bao gåm mét liªn kÕt  vµ hai liªn kÕt .
Liªn kÕt hi®ro lµ lo¹i liªn kÕt yÕu, t¹o nªn gi÷a nguyªn tö
hi®ro linh ®éng vµ nguyªn tö cã ®é ©m ®iÖn cao. Tuy
nhiªn, lo¹i liªn kÕt nµy cã ¶nh hëng lín ®Õn ®é tan trong
níc, ®Õn nhiÖt ®é s«i, nhiÖt ®é nãng ch¶y cña nhiÒu
chÊt.
5. Trung gian ph¶n øng ho¸ häc h÷u c¬
Gèc hi®rocacbon lµ tiÓu ph©n trung gian ph¶n øng
theo c¬ chÕ gèc tù do, khi ph©n c¾t dÞ li mét nguyªn tö
hi®ro ra khái hi®rocacbon. Gèc hi®rocacbon kh«ng bÒn,
®é bÒn t¬ng ®èi cña gèc quy ®Þnh s¶n phÈm nµo lµ
chÝnh, s¶n phÈm nµo lµ phô. Thø tù gi¶m dÇn ®é bÒn cña
çc gèc hi®rocacbon nh sau:
R R H H
. . . .
R C > R C >R C > H C
R H H H
Cacbocation lµ ion d¬ng cã ®iÖn tÝch d¬ng t¹i
nguyªn tö cacbon. Cacbocation lµ tiÓu ph©n trung gian
ph¶n øng, nãi chung kh«ng bÒn. Tuy nhiªn, ®é bÒn t¬ng
®èi cña cacbocation quy ®Þnh híng u tiªn cña ph¶n øng.
Thø tù gi¶m dÇn ®é bÒn cña çc cacbocation nh sau:
150
R R H H
R C+ > R C+ > R C+ > H C+
R H H H
B. ®Ò bµi
361. Chän kh¸i niÖm ®óng nhÊt vÒ ho¸ häc H÷u c¬. Ho¸
häc H÷u c¬ lµ ngµnh khoa häc nghiªn cøu:
A. çc hîp chÊt cña cacbon.
B. çc hîp chÊt cña cacbon, trõ CO, CO2.
C. çc hîp chÊt cña cacbon, trõ CO, CO2, muèi
cacbonat, çc xianua.
D. çc hîp chÊt chØ cã trong c¬ thÓ sèng.
362. Cho hçn hîp hai chÊt lµ etanol (ts = 78,3oC) vµ axit
axetic (ts = 118oC). §Ó t¸ch riªng tõng chÊt, ngêi ta sö dông
ph¬ng ph¸p nµo sau ®©y:
A. ChiÕt.
B. Chng cÊt thêng.
C. Läc vµ kÕt tinh l¹i.
D. Chng cÊt ë ¸p suÊt thÊp.
363. §Ó x¸c ®Þnh thµnh phÇn % cña nit¬ trong hîp chÊt
h÷u c¬ ngêi ta dÉn liªn tôc mét dßng khÝ CO2 tinh khiÕt ®i
qua thiÕt bÞ nung chøa hçn hîp nhá (vµi miligam) chÊt h÷u
c¬ víi CuO. Sau ®ã nung hçn hîp vµ dÉn s¶n phÈm oxi ho¸
lÇn lît ®i qua b×nh ®ùng H2SO4 ®Æc vµ b×nh ®ùng dung
dÞch NaOH ®Æc, d. KhÝ cßn l¹i lµ nit¬ (N 2) ®îc ®o thÓ
tÝch chÝnh x¸c, tõ ®ã tÝnh ®îc % cña nit¬. §iÒu kh¼ng
®Þnh nµo sau ®©y lµ sai?
A. B×nh ®ùng H2SO4 ®Æc cã môc ®Ých gi÷ h¬i níc
trong s¶n phÈm.
151
B. B×nh ®ùng NaOH ®Æc, d cã môc ®Ých gi÷
cacbonic trong s¶n phÈm.
C. ThiÕt bÞ nµy kh«ng thÓ ®Þnh lîng ®îc nguyªn tè
cacbon.
D. ThiÕt bÞ nµy kh«ng thÓ ®Þnh lîng ®îc nguyªn tè
hi®ro.
364. Çc c«ng thøc cÊu t¹o sau biÓu diÔn bao nhiªu chÊt
®ång ph©n?
H H H Cl H H
a. Cl C C Cl b. Cl C C H c. Cl C C H
H H H H H Cl
Cl H H H H Cl
d. Cl C C H e. Cl C C H f. Cl C C H
H H Cl H H H
A. Mét chÊt. B. Hai chÊt

®ång ph©n.
C. Ba chÊt ®ång ph©n. D. Bèn chÊt
®ång ph©n.
365. Cã 6 ®ång ph©n X, Y, Z, T, G, H cã c«ng thøc ph©n
tö lµ C4H8. Trong ®ã 4 chÊt ®Çu X, Y, Z, T lµm mÊt mµu
dung dÞch brom ngay c¶ trong bãng tèi. Khi t¸c dông víi
hi®ro, cã xóc t¸c niken, ®un nãng th× ba chÊt ®Çu X, Y, Z
cho mét s¶n phÈm duy nhÊt. Hai chÊt X vµ Y lµ ®ång
ph©n h×nh häc cña nhau, nhiÖt ®é s«i cña X nhá h¬n cña
Y. NhiÖt ®é s«i cña G nhá h¬n cña H. §iÒu kh¼ng ®Þnh
nµo sau ®©y vÒ cÊu t¹o ho¸ häc cña X, Y, Z, T, G, H lµ
®óng?
152
A. X, Y, Z, T lµ çc anken, trong ®ã X, Y, Z cã m¹ch
cacbon th¼ng, T lµ anken cã m¹ch cacbon ph©n nh¸nh.
B. X lµ trans- but-2-en, Y lµ cis - but-2-en.
C. G lµ xiclobutan, H lµ metyl xiclopropan.
366. Thuéc tÝnh nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ cña çc hîp
chÊt h÷u c¬?
A. Kh«ng bÒn ë nhiÖt ®é cao.
B. Kh¶ n¨ng ph¶n øng ho¸ häc chËm, theo nhiÒu híng
kh¸c nhau.
C. Liªn kÕt ho¸ häc trong hîp chÊt h÷u c¬ thêng lµ
liªn kÕt ion.
D. DÔ bay h¬i vµ dÔ ch¸y h¬n hîp chÊt v« c¬.
367. Nguyªn nh©n cña hiÖn tîng ®ång ph©n trong ho¸
häc h÷u c¬ lµ:
A. v× trong hîp chÊt h÷u c¬ cacbon lu«n cã ho¸ trÞ
4.
B. cacbon kh«ng nh÷ng liªn kÕt víi nguyªn tö cña
nguyªn tè kh¸c mµ cßn liªn kÕt víi nhau t¹o thµnh m¹ch
(th¼ng, nh¸nh hoÆc vßng).
C. sù thay ®æi trËt tù liªn kÕt gi÷a çc nguyªn tö
trong ph©n tö.
D. v× mét lÝ do kh¸c.
368. Cho c«ng thøc x¸c ®Þnh khèi lîng mol ph©n tö: M =
22,4 x D. Trong ®ã M lµ khèi lîng mol ph©n tö cña hîp chÊt
h÷u c¬. D lµ khèi lîng riªng (gam/lit) cña chÊt h÷u c¬ ë
153
®iÒu kiÖn tiªu chuÈn. C«ng thøc trªn cã thÓ ¸p dông cho
çc chÊt h÷u c¬ nµo sau ®©y:
A. C4H10, C5H12, C6H6.
B. CH3COOH, CH3COONa, C6H5OH.
C. C6H14, C8H18, C2H5ONA.
D. Poli vinylclorua, poli etilen, etyl axetat.
369. Hçn hîp X gåm mét hi®rocacbon trong ®iÒu kiÖn th-
êng ë thÓ khÝ vµ hi®ro. Tû khèi cña X so víi hi®ro b»ng
6,7. Cho hçn hîp ®i qua Ni nung nãng, sau khi
hi®rocacbon ph¶n øng hÕt thu ®îc hçn hîp Y cã tû khèi víi
hi®ro b»ng 16,75. C«ng thøc ph©n tö cña hi®rocacbon lµ:
A. C3H4. B. C3H6
C. C4H8 D. C4H6.
370. Liªn kÕt ®«i gi÷a hai nguyªn tö cacbon lµ do çc liªn
kÕt nµo sau ®©y t¹o nªn?
A. Hai liªn kÕt .
B. Hai liªn kÕt .
C. Mét liªn kÕt  vµ mét liªn kÕt .
371. Liªn kÕt ba gi÷a hai nguyªn tö cacbon lµ do çc liªn
kÕt nµo sau ®©y t¹o nªn?
A. Hai liªn kÕt  vµ mét liªn kÕt .
B. Hai liªn kÕt  vµ mét liªn kÕt .
C. Mét liªn kÕt , mét liªn kÕt  vµ mét liªn kÕt cho
nhËn.
154
372. Theo thuyÕt cÊu t¹o ho¸ häc, trong ph©n tö çc chÊt
h÷u c¬, çc nguyªn tö liªn kÕt ho¸ häc víi nhau theo çch
nµo sau ®©y:
A. ®óng ho¸ trÞ.
B. mét thø tù nhÊt ®Þnh.
C. ®óng sè oxi ho¸.
D. ®óng ho¸ trÞ vµ theo mét thø tù nhÊt ®Þnh.
373. Nguyªn t¾c chung cña phÐp ph©n tÝch ®Þnh tÝnh
çc hîp chÊt h÷u c¬ lµ:
A. ChuyÓn ho¸ çc nguyªn tè C, H, N thµnh çc chÊt
v« c¬ ®¬n gi¶n, dÔ nhËn biÕt.
B. §èt ch¸y chÊt h÷u c¬ ®Ó t×m cacbon díi d¹ng
muéi ®en.
C. §èt ch¸y chÊt h÷u c¬ ®Ó t×m nit¬ do cã mïi khÐt
tãc ch¸y.
D. §èt ch¸y chÊt h÷u c¬ ®Ó t×m hi®ro díi d¹ng h¬i
níc.
374. §Ó x¸c ®Þnh khèi lîng mol ph©n tö cña çc chÊt khã
bay h¬i, hoÆc kh«ng bay h¬i, ngêi ta sö dông ph¬ng ph¸p
nµo sau ®©y?
A. Ph¬ng ph¸p nghiÖm l¹nh.
B. Ph¬ng ph¸p nghiÖm s«i.
C. Dùa vµo tû khèi víi hi®ro hay kh«ng khÝ.
D. A vµ B ®óng.
375. Cho çc chÊt: CaC2, CO2, HCHO, CH3COOH, C2H5OH,
NaCN, CaCO3. Sè chÊt h÷u c¬ trong sè çc chÊt ®· cho lµ:
A. 1. B. 2.
155
C. 3. D. 4.
376. §Ó t¸ch actemisin, mét chÊt cã trong c©y thanh hao
hoa vµng ®Ó chÕ thuèc chèng sèt rÐt, ngêi ta lµm nh sau:
ng©m l¸ vµ th©n c©y thanh hao hoa vµng ®· b¨m nhá
trong n-hexan. T¸ch phÇn chÊt láng, ®un vµ ngng tô ®Ó
thu håi n-hexan. PhÇn cßn l¹i lµ chÊt láng sÖt ®îc cho qua
cét s¾c kÝ vµ cho çc dung m«i thÝch hîp ch¹y qua ®Ó thu
tõng thµnh phÇn cña tinh dÇu. Kü thuËt nµo sau ®©y
kh«ng ®îc sö dông?
A. Chng cÊt. B. Chng cÊt l«i cuèn
h¬i níc.
C. ChiÕt xuÊt. D. KÕt tinh l¹i.
377. DÇu má lµ mét hçn hîp nhiÒu hi®rocacbon. §Ó cã çc
s¶n phÈm nh x¨ng, dÇu ho¶, mazut... trong nhµ m¸y läc
dÇu ®· sö dông ph¬ng ph¸p t¸ch nµo?
A. Chng cÊt thêng.
B. Chng cÊt ph©n ®o¹n.
C. Chng cÊt ë ¸p suÊt thÊp.
D. Chng cÊt l«i cuèn h¬i níc.
378. §èt ch¸y hoµn toµn 1,50 g cña mçi chÊt h÷u c¬ X, Y,
Z ®Òu thu ®îc 0,90g H2O vµ 2,20g CO2. §iÒu kh¼ng ®Þnh
nµo sau ®©y lµ ®óng nhÊt?
A. Ba chÊt X, Y, Z lµ çc ®ång ph©n cña nhau.
B. Ba chÊt X, Y, Z lµ çc ®ång ®¼ng cña nhau.
C. Ba chÊt X, Y, Z cã cïng c«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt.
D. Cha ®ñ d÷ kiÖn.
156
379. Çc obital trèng hay nöa b·o hoµ p AO ®îc ®Þnh híng
nh thÕ nµo trong kh«ng gian so víi mÆt ph¼ng liªn kÕt 
®Ó t¹o nªn ®ång ph©n h×nh häc cña ph©n tö?
A. Gãc vu«ng. B. Gãc
nhän.
C. Gãc bÑt. D. Gãc tï.
380. XÐt ®é bÒn cña çc gèc ankyl, thø tù gi¶m dÇn ®é
bÒn cña çc gèc trong trêng hîp nµo lµ ®óng?
R R H H
. . . .
A. R C > R C > R C > H C
R H H H
R H H H
. . . .
B. R C > R C > R C > H C
R H R H
R H H H
C.
. . . .
R C > H C > R C > R C
R H R H
H H H R
D.
. . . .
H C > H C > R C > R C
H R R R
381. Cho n-butan t¸c dông víi clo cã ¸nh s¸ng khuÕch t¸n
thu ®îc hai dÉn xuÊt monoclo cña butan. S¶n phÈm chÝnh
cña ph¶n øng clo ho¸ butan theo tû lÖ mol 1: 1 lµ:
H H H H
A. Cl C C C C H
H H H H
157
H H H H
B. H C C C C H
H Cl H H
H H H H
C. H C C C C H
H H Cl H
D. B vµ C ®Òu lµ c«ng thøc cÊu t¹o cña 2- clo-
butan, s¶n phÈm chÝnh.
382. Liopen, chÊt mµu ®á trong qu¶ cµ chua chÝn (C 40H56)
chØ chøa liªn kÕt ®«i vµ liªn kÕt ®¬n trong ph©n tö. Khi
hi®ro ho¸ hoµn toµn liopen cho hi®rocacbon no (C 40H82).
H·y x¸c ®Þnh sè nèi ®«i trong ph©n tö liopen:
A. 10 B. 11.
C. 12. D. 13.
383. XÐt ®é bÒn cña çc cacbocation, thø tù gi¶m dÇn ®é
bÒn nµo sau ®©y lµ ®óng?
R R H H
A. R C+ > R C+ > R C+ > H C+
R H H H
R H R H
B. R C+ > R C+ >R C+ > H C+
R H H H
R H R H
C. R C+ > H C+ > R C+ > H C+
- R H R R
158
H H R R
D. H C+ > R C+ >R C+ > R C+
H H R R
384. §Ó ph©n tÝch ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh lîng çc nguyªn tè

cacbon vµ hi®ro trong ph©n tö çc hîp chÊt h÷u c¬, ngêi
ta dïng chÊt oxi ho¸ lµ CuO, mµ kh«ng dïng oxi kh«ng khÝ
lµ v×:
A. kh«ng khÝ cã nhiÒu t¹p chÊt lµm gi¶m ®é chÝnh
x¸c cña phÐp ph©n tÝch.
B. kh«ng khÝ chøa cacbonic vµ h¬i níc lµm gi¶m ®é
chÝnh x¸c cña phÐp ph©n tÝch.
C. s¶n phÈm oxi ho¸ hoµn toµn chÊt h÷u c¬ lµ toµn
bé cacbon chuyÓn thµnh cacbonic vµ toµn bé hi®ro
chuyÓn thµnh níc.
D. B vµ C ®óng.

361. C 362. B 363. D 364. B
D 365.
366. C
367. C 368. A 369. A 370. C
B 371.
372. D
373. A 374. D 375. C 376. B
B 377.
378. C
379. A 380. A 381. D 382. D
A 383.
384. D
369. Híng dÉn:
S¬ ®å ph¶n øng: CnH2n +2 - 2m + mH2  CnH2n + 2 ®iÒu
kiÖn 1 <n < 5.
a ma a mol
Gäi a, b lµ sè mol cña hi®rocacbon vµ cña hi®ro trong hçn
hîp X. Khèi lîng hçn hîp lµ: MX = (a + b) M = (a + b - ma)
1 M2
a  b  ma M d1 6, 7
= 1= = = 0,4.
ab M2 d2 16, 75
XÐt hçn hîp cã tæng sè mol b»ng 1, ta cã a + b = 1, thay
vµo ph¬ng tr×nh trªn ®îc
159
0, 6
ma = 1 - 0,4 = 0,6 (I)  a =
m
Ma + 2(1 - a) = 13,4 (II) thay (I) vµo (II) ta cã:
M = 19m + 2, kÕt hîp ®iÒu kiÖn hi®rocacbon ë thÓ khÝ
cã M< 58, gi¸ trÞ phï hîp khi m = 2 vµ c«ng thøc
hi®rocacbon lµ C3H4.
§¸p ¸n A.
160
Ch¬ng 9. hi®rocacbon

Çc hi®rocacbon lµ nh÷ng hîp chÊt h÷u c¬ gåm hai
nguyªn tè lµ cacbon vµ hi®ro. Çc hi®rocacbon lµ nguån
nhiªn liÖu quan träng (90%) vµ lµ nguyªn liÖu cña c«ng
nghiÖp ho¸ häc (10%).
D·y ®ång ®¼ng ankan
C«ng thøc tæng qu¸t: CnH2n + 2 trong ®ã n  1.
§Æc ®iÓm cÊu t¹o: ChØ gåm çc liªn kÕt ®¬n. Çc
nguyªn tö cacbon ë tr¹ng th¸i lai ho¸ sp 3. Gãc liªn kÕt lµ
109028’.
VÝ dô: C2H6 lµ ®ång ®¼ng cña CH4, (®Òu chØ chøa liªn
kÕt ®¬n, thµnh phÇn ph©n tö C2H6 h¬n CH4 mét nhãm
CH2) nh vËy C2H6 còng cã nh÷ng ph¶n øng t¬ng tù CH4: cã
ph¶n øng ch¸y, ph¶n øng thÕ clo.
C2H6 + 7/2 O2 2 CO2 + 3 H2O
o

t
CH3 – CH3 + Cl2 

as
CH3 – CH2Cl + HCl
Ph¶n øng ®Æc trng cña ankan lµ ph¶n øng thÕ.
Khi ®èt ch¸y hoµn toµn ankan, sè mol níc thu ®îc lín
h¬n sè mol cacbonic.
3n  1
CnH2n +2 + O2  nCO2 + (n + 1)H2O
2
D·y ®ång ®¼ng xicloankan
Xiclopropan Xiclobutan Xiclopentan Xiclohexan

Do søc c¨ng vßng nªn çc xicloankan kh«ng bÒn (trõ
xiclopentan vµ xiclohexan).
161
C«ng thøc tæng qu¸t: CnH2n , ®iÒu kiÖn n  3
§Æc ®iÓm chung cña hi®rocacbon no lµ chØ bao gåm
çc liªn kÕt ®¬n.
Xiclopropan cã thÓ céng më vßng víi hi®ro hoÆc brom
nguyªn chÊt (kh«ng lµm mÊt mµu níc brom).
D·y ®ång ®¼ng anken

C«ng thøc tæng qu¸t: CnH2n, ®iÒu kiÖn n  2
§Æc ®iÓm cÊu t¹o: Ph©n tö cã mét liªn kÕt ®«i, trong
®ã cã mét liªn kÕt  vµ mét liªn kÕt . Nguyªn tö C tham
gia liªn kÕt ba ë tr¹ng th¸i lai ho¸ sp2.
§ång ph©n: Tõ C3H6 b¾t ®Çu cã ®ång ph©n. Ngoµi çc
®ång ph©n m¹ch cacbon cßn çc ®ång ph©n vÞ trÝ cña
liªn kÕt ®«i, ®ång ph©n h×nh häc (cis - trans)
Tªn gäi Tªn hÖ §Æc §ång ph©n

thêng thèng ®iÓm
cÊu t¹o
C2H4 Etilen Eten 1 liªn kÕt

®«i
C3H6 Propilen Propen 1 liªn kÕt Xiclopropan
®«i
C4H8 Butilen Buten 1 liªn kÕt Xiclobutan,
®«i Metyl-
xiclopropan
But-1-en
Cis-but-2-en
Trans-but-2-en
2-metyl-but-1-
en
162
TÝnh chÊt ho¸ häc cña anken: Tham gia ph¶n øng
céng (H2, Br2) dÔ dµng lµm mÊt mµu dung dÞch níc brom,
ngay c¶ trong bãng tèi.
Quy t¾c Macconhicop: Khi céng hîp chÊt kh«ng ®èi
xøng (HX) phÇn mang ®iÖn tÝch ©m sÏ kÕt hîp víi phÇn
mang ®iÖn tÝch d¬ng cña cacbon liªn kÕt ®«i vµ phÇn
mang ®iÖn tÝch d¬ng sÏ kÕt hîp víi phÇn mang ®iÖn tÝch
©m cña cacbon liªn kÕt ®«i.
VÝ dô:
+ - + -
CH3CH=CH2 + HBr  CH3-CHBr-CH3 s¶n phÈm
chÝnh.
Anken tham gia ph¶n øng trïng hîp:
o
nCH2=CH2 ��
t , xt , p
� (-CH2-CH2-)n polietilen (PE), n lµ
hÖ sè trïng hîp.
Trïng hîp lµ qu¸ tr×nh céng liªn tiÕp nhiÒu ph©n tö
nhá gièng nhau hay t¬ng tù nhau thµnh ph©n tö lín hay
cao ph©n tö.
Ph¶n øng oxi ho¸:
3n o
CnH2n + O2 t
�� nCO2 + nH2O
2
Trong c«ng nghiÖp, ngêi ta oxi ho¸ nhÑ etilen (nhê
chÊt xóc t¸c PdCl2/CuCl2) ®Ó s¶n xuÊt an®ehit axetic.
Sôc khÝ etilen qua èng nghiÖm ®ùng dung dÞch
thuèc tÝm lo·ng, dung dÞch thuèc tim mÊt mµu:
3C2H4 + 2KMnO4 + 4H2O ��
� 3CH2(OH)CH2(OH) + 2MnO2
+ 2KOH
D·y ®ång ®¼ng ankin

C«ng thøc tæng qu¸t: CnH2n - 2 , ®iÒu kiÖn n  2
163
§Æc ®iÓm cÊu t¹o: Ph©n tö cã mét liªn kÕt ba, trong
®ã cã mét liªn kÕt  vµ hai liªn kÕt . Nguyªn tö C tham
gia liªn kÕt ba ë tr¹ng th¸i lai ho¸ sp.
Ankin tham gia ph¶n øng céng, trïng hîp vµ çc ank-1-in
tham gia ph¶n øng thÕ.
D·y ®ång ®¼ng anka®ien
§Æc ®iÓm cÊu t¹o: Ph©n tö cã hai liªn kÕt ®«i, trong
mçi liªn kÕt ®«i cã mét liªn kÕt  vµ mét liªn kÕt . Nguyªn
tö C tham gia liªn kÕt ®«i ë tr¹ng th¸i lai ho¸ sp2.
Anka®ien tham gia ph¶n øng céng, ®Æc biÖt dÔ trïng
hîp t¹o thµnh cao su nh©n t¹o.
D·y ®ång ®¼ng aren
§Æc ®iÓm cÊu t¹o:Vßng benzen rÊt bÒn v÷ng v× cã 3
liªn kÕt ®¬n xen kÏ 3 liªn kÕt ®«i.
CH3
Benzen, Toluen
Benzen vµ d·y ®ång ®¼ng cßn gäi lµ çc hi®rocacbon
th¬m. TÝnh th¬m thÓ hiÖn ë çc tÝnh chÊt: dÔ thÕ h¬n
hi®rocacbon no, khã céng h¬n hi®rocacbon kh«ng no vµ
bÒn víi çc t¸c nh©n oxi ho¸.
VÝ dô: Benzen kh«ng lµm mÊt mµu níc brom vµ dung
dÞch thuèc tÝm. Benzen chØ ph¶n øng víi brom nguyªn
chÊt, xóc bét s¾t vµ ®un nãng.
Br
Br2 Fe, t0
+ + HBr
Quy t¾c thÕ vµo nh©n benzen
164
 Khi vßng benzen ®· cã s½n nhãm thÕ lo¹i 1 (ankyl,
halogen, NH2, OH), nhãm thÕ tiÕp theo ®îc u tiªn vµo
çc vÞ trÝ octo vµ para (2, 4, 6).
 Khi vßng benzen ®· cã s½n nhãm thÕ lo¹i 2 (COOH, gèc
R chøa liªn kÕt ®«i, NO2), nhãm thÕ tiÕp theo ®îc u tiªn
vµo çc vÞ trÝ meta (3, 5).
híng dÉn gi¶i bµi tËp x¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tö
Bíc 1: Gäi c«ng thøc ph©n tö d¹ng tæng qu¸t

+ Gi¶ thiÕt cho s¶n phÈm ch¸y gåm (CO2, H2O, N2)
 hîp chÊt ph¶i chøa C, H, N vµ cã thÓ cã O. §Æt c«ng
thøc ph©n tö lµ: CxHyOzNt (x, y, t nguyªn d¬ng; z nguyªn,
cã thÓ b»ng 0)
§Ó x¸c ®Þnh xem cã O hay kh«ng ph¶i tÝnh khèi lîng
çc nguyªn tè råi lÊy khèi lîng hîp chÊt trõ ®i khèi lîng çc
nguyªn tè ®îc khèi lîng 0; mO = 0  kh«ng cã oxi, mO > 0
 cã oxi.
Bíc 2: X¸c ®Þnh x, y, z, t. Gäi chÊt h÷u c¬ cÇn t×m lµ A.
D¹ng 1: BiÕt khèi lîng çc nguyªn tè (mC, mH, mO, mN), khèi
lîng mol ph©n tö (MA), mA.
nA = m A / M A
mC mH
x= y=
12.n A 1.n A
mO mN
z= t=
16.n A 14.n A
D¹ng 2: BiÕt thµnh phÇn phÇn tr¨m khèi lîng çc nguyªn tè
(%C, %H, %O, %N), mA, khèi lîng ph©n tö (MA).TÝnh khèi l-
îng X: mX = %X . mA
Cã khèi lîng çc nguyªn tè råi tÝnh theo d¹ng 1.
D¹ng 3: BiÕt khèi lîng s¶n phÈm ch¸y mCO2 , mH 2O ; mA, MA, VN 2
165
TÝnh khèi lîng tõng nguyªn tè:
mCO2 mH 2 O
mC = . 12 (g) mH = . 2 (g).
44 18
VN 2
mN = . 28 (g) mO = mA - mC - mH - mN (g). Lµm
22,4
tiÕp nh d¹ng 1.
D¹ng 4: BiÕt mA, MA khèi lîng s¶n phÈm ch¸y mét çch gi¸n
tiÕp nh sau:
+ DÉn hçn hîp s¶n phÈm lÇn lît qua hai b×nh: b×nh
1 ®ùng dung dÞch H2SO4 ®Ëm ®Æc, b×nh 2 ®ùng dung
dÞch kiÒm, ®Æc d ( NaOH, KOH, Ca(OH)2, Ba(OH)2): H2O bÞ
gi÷ l¹i ë b×nh 1, CO2 bÞ gi÷ l¹i ë b×nh 2, N2 tho¸t ra khái
hai b×nh.
mCO2 = khèi lîng b×nh 1 t¨ng.
mH 2 O
= khèi lîng b×nh 2 t¨ng. (hoÆc cã thÓ tÝnh khèi
lîng CO2 theo khèi lîng kÕt tña khi b×nh 2 ®ùng dung dÞch
Ca(OH)2 hoÆc Ba(OH)2 d).
+ DÉn hçn hîp s¶n phÈm qua b×nh ®ùng dung dÞch
Ca(OH)2 Ba(OH)2 d: c¶ H2O vµ CO2 ®Òu bÞ gi÷ l¹i, N2 ra
khái hai b×nh:
CO2 + Ca(OH)2  CaCO3  + H2O
CO2 + Ba(OH)2  BaCO3  + H2O
nCO2 = n kÕt tña  mCO2
m m
m b×nh t¨ng = mCO2 + H 2 O  H 2 O
D¹ng 5: Cho tØ lÖ thÓ tÝch çc chÊt trong ph¶n øng ch¸y.
Chó ý: khi thÓ tÝch çc khÝ ®o ë cïng ®iÒu kiÖn vÒ nhiÖt
®é vµ ¸p suÊt th× tØ lÖ vÒ thÓ tÝch còng chÝnh lµ tØ lÖ
vÒ sè mol.
166
Bíc 3: KiÓm tra l¹i kÕt qu¶ tÝnh to¸n vµ kÕt luËn c«ng
thøc ph©n tö .
Çc bµi to¸n ho¸ häc dïng lµm c©u hái tr¾c nghiÖm
kh¸ch quan thêng lµ ®¬n gi¶n vÒ mÆt tÝnh to¸n, cã
nh÷ng çch gi¶i nhanh, ®ßi hái trÝ th«ng minh, suy luËn
s¾c bÐn vµ rÌn kh¶ n¨ng ph¶n øng nhanh cña ngêi häc.
B. ®Ò bµi
385. Chän ®Þnh nghÜa ®óng vÒ hi®rocacbon no?
Hi®rocacbon no lµ:
A. nh÷ng hîp chÊt h÷u c¬ gåm hai nguyªn tè cacbon
vµ hi®ro.
B. nh÷ng hi®rocacbon kh«ng tham gia ph¶n øng
céng.
C. nh÷ng hi®rocacbon tham gia ph¶n øng thÕ.
D. nh÷ng hi®rocacbon chØ gåm çc liªn kÕt ®¬n
trong ph©n tö.
386. So s¸nh kh¶ n¨ng ph¶n øng cña tõng cÆp chÊt,
khoanh trßn ch÷ § nÕu nhËn ®Þnh ®óng hoÆc ch÷ S nÕu
sai trong çc c©u sau ®©y:
A. Metan dÔ ph¶n øng víi brom cã chiÕu s¸ng h¬n toluen.
§ S
B, Toluen dÔ ph¶n øng víi HNO3 ®Æc (cã H2SO4 ®Æc) h¬n
benzen § S
C. Benzen dÔ ph¶n øng víi dung dÞch níc brom h¬n anilin.
§ S
D. Etilen dÔ ph¶n øng víi dung dÞch níc brom h¬n vinyl
clorua § S
167
387. Propen ph¶n øng víi níc brom cã hoµ tan mét lîng nhá
NaI ®· t¹o ra n¨m s¶n phÈm. Gi¶i thÝch nµo sau ®©y lµ
®óng?
A. Ph¶n øng diÔn ra theo c¬ chÕ thÕ gèc tù do.
B. Ph¶n øng diÔn ra theo c¬ chÕ thÕ electrophin.
C. Ph¶n øng diÔn ra theo c¬ chÕ céng ion, hai giai
®o¹n.
D. Ph¶n øng diÔn ra theo c¬ chÕ céng gèc tù do.
388. Hai chÊt A vµ B cã cïng c«ng thøc C 5H12 t¸c dông víi
clo theo tû lÖ mol 1:1 th× A t¹o ra mét dÉn xuÊt duy nhÊt
cßn B th× cho bèn dÉn xuÊt. C«ng thøc cÊu t¹o cña A vµ B
lÇn lît lµ:
CH3
H H2
H3C C C CH3
H3 C C CH3
A. CH3 . CH3
CH3
H H2
H3 C C C CH3 H3C C CH3
B. CH3 CH3
CH3
H3C C CH3
H2 H2 H2
H3 C C C C CH3
C. CH3
H H2
H3C C C CH3
H2 H2 H2
HC C C CH3 C
D. 3 CH3
389. Trong mét b×nh kÝn dung tÝch V lit cã chøa mét hçn
hîp A gåm hai khÝ lµ metan vµ axetilen. Hçn hîp A cã tû
khèi so víi hi®ro lµ 10,5. Nung nãng A ë nhiÖt ®é cao ®Ó
metan bÞ nhiÖt ph©n mét phÇn (theo ph¬ng tr×nh ho¸
häc: 2CH4  C2H2 +3H2) th× thu ®îc hçn hîp khÝ B. §iÒu
nhËn ®Þnh nµo sau ®©y lµ ®ñng?
168
A. Thµnh phÇn % theo V cña C2H2 trong hçn hîp B
kh«ng thay ®æi ë mäi thêi ®iÓm ph¶n øng.
B. Trong hçn hîp A, thµnh phÇn % cña metan lµ 50%.
C. ¸p suÊt cña hçn hîp khÝ sau phÈn øng lín h¬n ¸p
suÊt ban ®Çu.
390. Cho hçn hîp çc ankan sau: pentan (t os 36oC), hexan
(tos 69oC), heptan (tos 98oC), octan (tos 126oC), nonan (tos
151oC). Cã thÓ t¸ch riªng tõng chÊt trªn b»ng çch nµo sau
®©y:
A. Chng cÊt l«i cuèn h¬i níc.
B. Chng cÊt ph©n ®o¹n.
C. Chng cÊt ¸p suÊt thÊp.
D. Chng cÊt thêng.
391. S¶n phÈm chÝnh cña sù céng hîp hi®roclorua vµo
propen lµ
A. CH3CHClCH3.
B. CH3CH2CH2Cl.
C. CH2ClCH2CH3.
D. ClCH2CH2CH3
392. §Æc ®iÓm cÊu t¹o cña ph©n tö etilen lµ:
A. tÊt c¶ çc nguyªn tö ®Òu n»m trªn mét mÆt
ph¼ng, çc obitan nguyªn tö C lai ho¸ sp2, gãc lai ho¸ 1200..
B. cã liªn kÕt ®«i gi÷a hai nguyªn tö C, trong ®ã cã

mét liªn kÕt  bÒn vµ mét liªn kÕt  kÐm bÒn.
C. liªn kÕt  ®îc t¹o thµnh bëi sù xen phñ trôc sp2-
sp2, liªn kÕt  h×nh thµnh nhê sù xen phñ bªn p - p.
169
D. c¶ A, B, C ®óng.
393. §èt ch¸y hoµn toµn 5,6 gam mét anken A ë thÓ khÝ
trong nh÷ng ®iÒu kiÖn b×nh thêng, cã tû khèi so víi hi®ro
lµ 28 thu ®îc 8,96 lit khÝ cacbonic(®ktc). C«ng thøc cÊu
t¹o cña A lµ:
A. CH2=CH-CH2CH3
B. CH2=C(CH3)CH3
C. CH3CH=CHCH3
D. c¶ A, B, C ®óng .
394. Xicloankan cã ph¶n øng céng më vßng trong sè çc
chÊt sau lµ:
A. xiclopropan. B. xiclobutan.
C. xiclopentan. D. C¶ A, B .
395. Etilen lÉn çc t¹p chÊt SO 2, CO2, h¬i níc. Lo¹i bá t¹p
chÊt b»ng çch sau:
A. DÉn hçn hîp qua dung dÞch brom d.
B. DÉn hçn hîp qua dung dÞch natri clorua d,
C. DÉn hçn hîp lÇn lît qua b×nh chøa dung dÞch
NaOH d vµ b×nh chøa dung dÞch H2SO4 ®Æc.
D. DÉn hçn hîp lÇn lît qua b×nh chøa dung dÞch
brom d vµ b×nh chøa dung dÞch H2SO4®Æc.
396. S¶n phÈm chÝnh cña ph¶n øng trïng hîp buta-1,3-
®ien lµ:
-CH2-- CH-
-CH2-CH=CH-CH2-
CH CH2 n
n
A. B.
-CH2-CH-CH-CH2-
n
C. D. Ph¬ng ¸n kh¸c
397. Cã bèn chÊt etilen, propin, buta-1,3-®ien, benzen.
XÐt kh¶ n¨ng lµm mÊt mµu dung dÞch brom cña bèn chÊt
trªn, ®iÒu kh¼ng ®Þnh nµo lµ ®óng?
170
A. C¶ bèn chÊt ®Òu cã kh¶ n¨ng lµm mÊt mµu dung
dÞch brom.
B. Cã ba chÊt cã kh¶ n¨ng lµm mÊt mµu dung dÞch
brom.
C. Cã hai chÊt cã kh¶ n¨ng lµm mÊt mµu dung dÞch
brom.
D. ChØ cã mét chÊt cã kh¶ n¨ng lµm mÊt mµu dung
dÞch brom.
398. H·y chän mét d·y çc chÊt trong sè çc d·y chÊt sau
®Ó ®iÒu chÕ hîp chÊt nitrobenzen:
A. C6H6, ddHNO3 ®Æc B. C6H6, ddHNO3 ®Æc,
ddH2SO4®Æc
C. C7H8, ddHNO3 ®Æc D. C7H8, ddHNO3 ®Æc,
ddH2SO4®Æc
399. TÝnh chÊt ho¸ häc ®Æc trng cña d·y ®ång ®¼ng
ankan lµ:
A. Tham gia ph¶n øng oxi ho¸ hoµn toµn (ch¸y) t¹o ra
cacbonic vµ níc.
B. Tham gia ph¶n øng thÕ theo c¬ chÕ gèc tù do.
C. Tham gia ph¶n øng crackinh.
D. Tham gia ph¶n øng oxi ho¸ kh«ng hoµn toµn.
400. Dïng dung dÞch brom (trong níc) lµm thuèc thö, cã
thÓ ph©n biÖt cÆp chÊt nµo sau ®©y:
A. metan vµ etan.
B. toluen vµ stiren.
C. etilen vµ propilen.
D. etilen vµ stiren.
401. Çc chÊt nµo sau ®©y ®Òu lµm mÊt mµu dung dÞch
brom trong níc ?
171
A. CH CH, CH2 = CH2, CH4, C6H5CH = CH2.
B. CH CH, CH2 = CH2, CH4, C6H5CH3.
C. CH CH, CH2 = CH2, CH2= CH – CH = CH2 , C6H5CH
= CH2.
D. CH CH, CH2 = CH2, CH3 – CH3, C6H5CH = CH2.
402. ChØ sè octan lµ mét chØ sè chÊt lîng cña x¨ng, ®Æc
trng cho kh¶ n¨ng chèng kÝch næ sím. Ngêi ta quy íc iso
octan cã chØ sè octan lµ 100, cßn n-heptan cã chØ sè
octan lµ 0. X¨ng 92 cã nghÜa lµ lo¹i cã kh¶ n¨ng chèng
kÝch næ t¬ng ®¬ng hçn hîp 92% iso octan vµ 8% n-
heptan. Tríc ®©y, ®Ó t¨ng chØ sè octan ngêi ta thªm phô
gia tetra etyl ch× (Pb(C2H5)4), tuy nhiªn phô gia nµy lµm «
nhiÔm m«i trêng, nay bÞ cÊm sö dông. H·y cho biÕt hiÖn
nay ngêi ta sö dông chÊt phô gia nµo ®Ó lµm t¨ng chØ sè
octan?
A. Metyl tert butyl ete. B. Metyl
tert etyl ete.
C. Toluen. D. Xylen.
403. Hi®rocacbon X cã tû khèi h¬i so víi hi®ro lµ 46. X
kh«ng lµm mÊt mµu dung dÞch KMnO4 ë nhiÖt ®é thÊp,
nhng khi ®un nãng, lµm mÊt mµu dung dÞch thuèc tÝm vµ
t¹o ra s¶n phÈm Y cã c«ng thøc ph©n tö lµ C 7H5O2K. Cho Y
t¸c dông víi dung dÞch axit sunfuric lo·ng th× t¹o thµnh s¶n
phÈm Z cã c«ng thøc ph©n tö lµ C7H5O2H. C«ng thøc cÊu
t¹o cña X, Y, Z lÇn lît lµ:
172
CH3 COOK COOH
A.
; ;
CH3 CH3 CH3
B.
; ;
HO OK OH
HO
CH3 CH3 CH3
OH OH
C.
; ;
OK OH
CH3 CH3 CH3
KO OH HO OH
D.
; ;
404. Cho s¬ ®å ph¶n øng:

n-hexan  xiclohexan + hi®ro
BiÕt nhiÖt t¹o thµnh cña n-hexan, xiclohexan vµ hi®ro lÇn
lît lµ 167kJ, 103kJ vµ 435,5 kJ/mol. NhËn ®Þnh nµo vÒ
ph¶n øng ®ãng vßng n-hexan lµ ®óng?
A. H > 0.
B. H < 0.
C. NhiÖt ®é t¨ng c©n b»ng ho¸ häc chuyÓn sang
chiÒu thuËn.
D. TÊt c¶ çc nhËn ®Þnh trªn ®Òu sai.
405. Trong phßng thÝ nghiÖm cã thÓ ®iÒu chÕ mét lîng
nhá khÝ metan theo çch nµo sau ®©y?
173
A. Nung axetat natri khan víi hçn hîp v«i t«i xót.
B. Ph©n huû yÕm khÝ çc hîp chÊt h÷u c¬.
C. Tæng hîp tõ C vµ H.
D. Crackinh n-hexan.
406. Cã hai èng nghiÖm, mçi èng chøa 1ml dung dÞch
brom trong níc cã mµu vµng nh¹t. Thªm vµo èng thø nhÊt
1ml n-hexan vµ èng thø hai 1ml hex-1-en. L¾c ®Òu c¶ hai
èng nghiÖm, sau ®ã ®Ó yªn hai èng nghiÖm trong vµi
phót. HiÖn tîng quan s¸t ®îc lµ:
A. cã sù t¸ch líp çc chÊt láng ë c¶ hai èng nghiÖm.
B. mµu vµng nh¹t vÉn kh«ng ®æi ë èng nghiÖm thø
nhÊt.
C. ë èng nghiÖm thø hai c¶ hai líp chÊt láng ®Òu
kh«ng mµu.
D. A, B, C ®óng.
407. §iÒu chÕ etilen trong phßng thÝ nghiÖm tõ C2H5OH,
xóc t¸c H2SO4 ®Æc ë nhiÖt ®é trªn 170 0C thêng lÉn çc
oxit nh SO2, CO2. Chän mét trong sè çc chÊt sau ®Ó lµm
s¹ch etilen:
A. Dung dÞch brom d.
B. Dung dÞch natri hi®roxit d.
C. Dung dÞch natri cacbonat d.
D. Dung dÞch kali pemanganat lo·ng d.
408. Chó ý nµo sau ®©y cÇn tu©n theo ®Ó ®iÒu chÕ
etilen trong phßng thÝ nghiÖm tõ C 2H5OH, xóc t¸c H2SO4
®Æc ë nhiÖt ®é trªn 1700C?
A. Dïng mét lîng nhá çt hoÆc ®¸ bät vµo èng
nghiÖm chøa C2H5OH, xóc t¸c H2SO4 ®Æc ®Ó tr¸nh hçn hîp
s«i qu¸ m¹nh, trµo ra ngoµi èng nghiÖm.
174
B. Kh«ng thu ngay lîng khÝ tho¸t ra ban ®Çu, chØ
thu khÝ khi dung dÞch ph¶n øng chuyÓn sang mµu ®en.
C. Khi dõng thÝ nghiÖm ph¶i th¸o èng dÉn khÝ tríc
khi t¾t ®Ìn cån ®Ó tr¸nh níc trµn vµo èng nghiÖm g©y vì,
nguy hiÓm.
409. §èt ch¸y hoµn toµn m (g) hçn hîp X gåm CH 4, C3H6 vµ
C4H10 thu ®îc 4,4g CO2 vµ 2,52g H2O, m cã gi¸ trÞ nµo
trong sè çc ph¬ng ¸n sau?
A. 1,48g B. 2,48 g
C. 14,8g D. 24,7 g
410. §Ó t¸ch riªng tõng khÝ tinh khiÕt ra khái hçn hîp gåm
propan, propen, propin ngêi ta ®· sö dông nh÷ng ph¶n øng
ho¸ häc ®Æc trng nµo sau ®©y?
A. Ph¶n øng thÕ nguyªn tö H cña ankin-1.
B. Ph¶n øng céng níc cã xóc t¸c axit cña anken.
C. Ph¶n øng t¸ch níc cña ancol ®Ó t¸i t¹o anken.
D. A, B, C ®óng.
411. §iÒu kiÖn ®Ó chÊt h÷u c¬ tham gia ph¶n øng trïng
hîp lµ:
A. hi®rocacbon kh«ng no.
B. cã liªn kÕt kÐp trong ph©n tö.
C. hi®rocacbon kh«ng no, m¹ch hë.
D. hi®rocacbon.
412. Hçn hîp X gåm hai hi®rocacbon mµ khi ®èt ch¸y thu
®îc CO2 vµ H2O cã sè mol b»ng nhau. Hçn hîp ®ã gåm çc
hi®rocacbon nµo sau ®©y?
A. Hai ankan.
B. Hai xicloankan.
175
C. Hai anken.
D. B, C ®óng.
413. Cho 0,896 lÝt hçn hîp hai anken lµ ®ång ®¼ng liªn
tiÕp (®ktc) léi qua dung dÞch brom d. Khèi lîng b×nh brom
t¨ng thªm 2,0 gam. C«ng thøc ph©n tö cña hai anken lµ:
A. C2H4 vµ C3H6. B. C3H6 vµ C4H8.
C. C4H8 vµ C5H10. D. Ph¬ng ¸n kh¸c.
414. §èt ch¸y hoµn toµn 10cm 3
mét hi®rocacbon b»ng
80cm3 oxi. Ngng tô h¬i níc, s¶n phÈm chiÕm thÓ tÝch
65cm3, trong ®ã thÓ tÝch khÝ oxi d lµ 25cm3. Çc thÓ tÝch
®Òu ®o ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn. C«ng thøc ph©n tö cña
hi®rocacbon ®· cho lµ:
A. C4H6. B. C4H8.
C. C4H10. D. C5H12.

385. D 386. 387. C 388. A 389. D 390. B
391. A 392. D 393. D 394. D 395. C 396. B
397. B 398. B 399. B 400. B 401. C 402. A
403. A 404. B 405. A 406. D 407. B 408. D
409. A 410. D 411. B 412. D 413. B 414. A
386. So s¸nh kh¶ n¨ng ph¶n øng cña tõng cÆp chÊt,
khoanh trßn ch÷ § nÕu nhËn ®Þnh ®óng hoÆc ch÷ S nÕu
sai trong çc c©u sau ®©y:
A. Metan dÔ ph¶n øng víi brom cã chiÕu s¸ng h¬n
toluen. S
B, Toluen dÔ ph¶n øng víi HNO3 ®Æc (cã H2SO4 ®Æc)
h¬n benzen §
C. Benzen dÔ ph¶n øng víi dung dÞch níc brom h¬n
anilin. S
D. Etilen dÔ ph¶n øng víi dung dÞch níc brom h¬n
vinyl clorua S
176
389. Híng dÉn:
1500oC, lµm l¹nh
Ph¬ng tr×nh ho¸ häc: 2CHnhanh
4 C2H2 +
3H2
x 3x
 Gi¶ sö cã xlÝt CH4 ph¶n øng sÏ t¹o thµnh lÝt C2H2 vµ
2 2
x
lÝt hi®ro. Khi ®ã, thÓ tÝch cña C2H2 lµ V + , thÓ tÝch
2
x 3x x
cña hçn hîp = 2V - x + + = 2(V + ).
2 2 2
x
v
2
 Thµnh phÇn % theo thÓ tÝch cña C2H2 = x100%
x
2(v  )
2
= 50%, kh«ng phô thuéc vµo gi¸ trÞ cña x, cho nªn thµnh
phÇn cña axetilen kh«ng thay ®æi ë mäi thêi ®iÓm cña
ph¶n øng.
 M = 10,5 x 2 = 21, ¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo ta
cã: MC2H2 = 26, hiÖu cña ®êng chÐo thø nhÊt lµ 26 -21
= 5; MCH4 = 16, hiÖu cña ®êng chÐo thø hai lµ 21 - 16
= 5.
 tû lÖ mol hay thÓ tÝch cña metan b»ng cña axetilen =
50%.
 Sau ph¶n øng, sè mol hçn hîp khÝ t¨ng lªn, trong khi
thÓ tÝch kh«ng thay ®æi do ®ã ¸p suÊt cña hÖ t¨ng.
§¸p sè:
D
409. Híng dÉn: Çch gi¶i 1:

CH4 + 2O2  CO2 + 2H2O
C3H6 + 4,5O2  3CO2 + 3H2O
177
C4H10 + 6,5O2  4CO2 + 5H2O
§Æt nCH4 = x ;nC3H6 = y ;nC4H10 = z
Ta cã hÖ ph¬ng tr×nh
x + 3y + 47 = 0,1 (I)
2x + 3y + 5z = 0,14 (II)
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng ta cã:
16x + 42y + 58z = 4,4 + 2,52 - (2x + 4,5y +
6,5z) x 32
=> 80x + 186y + 266z = 6,92 (3)
�x = 0,03
�
Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh ta ®îc nghiÖm lµ �y = 0,01
�z = 0,01
�
mCH4 = 0,03 x 16= 0,48(g)
mC3H6 = 0,01x42= 0,42(g)
=>
mC4H10 = 0,01x58= 0,58(g)
=> m= 0,48 0,42 0,58= 1,48g
Çch gi¶i 2:
4,4 2,52
mX = mC  mH = x12 x2=1,2 0,28= 1,48(g)
44 18
VËy ®¸p ¸n A.
414. Híng dÉn:
y y
CxHy + ( x  ) O2  xCO2 + H2O
4 2
y
V (x  ) V xV
4
10cm3 55cm3 40cm3
y
 ( x  ) = 5,5 (I) vµ x = 4 (II).
4
 y = 6. §¸p ¸n A.
178
Ch¬ng 10. çc dÉn xuÊt cña hi®rocacbon
A tãm t¾t lÝ thuyÕt

I. Rîu - phenol - amin
1. Rîu
 §Þnh nghÜa: Rîu lµ nh÷ng hîp chÊt h÷u c¬ cã mét
hay nhiÒu nhãm hi®roxi (OH) liªn kÕt víi nh÷ng
nguyªn tö cacbon no cña gèc hi®rocacbon. Rîu cã
mét nhãm OH trong ph©n tö gäi lµ rîu ®¬n chøc hay
monoancol. Rîu cã nhiÒu nhãm OH trong ph©n tö gäi
lµ rîu ®a chøc hay poliancol.
 TÝnh chÊt vËt lÝ: Rîu lµ çc chÊt láng ë nhiÖt ®é th-
êng, tõ CH3OH ®Õn C12H25OH, tõ C13 trë lªn lµ çc
chÊt r¾n. Rîu cã nhiÖt ®é s«i cao h¬n h¼n çc
hi®rocacbon cã cïng ph©n tö khèi, v× gi÷a çc
ph©n tö rîu cã liªn kÕt hi®ro liªn ph©n tö.
 TÝnh chÊt ho¸ häc
2C2H5OH + 2Na  2C2H5ONa + H2
>1700C, H2SO4
C2H5OH ®Æc C2H4 + H2O
<1400C, H2SO4
®Æc
2C2H5OH C2H5OC2H5 + H2O
H 2SO 4
C2H5OH + CH3COOH
CH3COOC2H5 + H2O
Riªng ancol ®a chøc cã çc nhãm OH liÒn kÒ cã
ph¶n øng hoµ tan Cu(OH) 2 trong m«i trêng kiÒm, t¹o
thµnh dung dÞch mµu xanh lam.
2. Phenol
179
Nh÷ng hîp chÊt h÷u c¬ cã nhãm OH liªn kÕt víi
nguyªn tö cacbon trong nh©n benzen gäi lµ phenol.
Phenol ®¬n gi¶n nhÊt lµ C6H5OH. Sau ®©y lµ mét sè vÝ
dô vÒ phenol:
CH3
OH CH3
OH
OH
Phenol, m-cresol, p-cresol

Do ¶nh hëng cña nh©n benzen, nhãm OH trë nªn ph©n
cùc h¬n so víi rîu, phenol cã tÝnh axit yªu. Phenol t¸c
dông víi Na, NaOH, dung dÞch brom.
3. Amin
Amin lµ çc hîp chÊt h÷u c¬ khi thay thÕ mét hay
nhiÒu nguyªn tö hi®ro cña NH3 b»ng çc gèc hi®rocacbon.
VÝ dô: CH3NH2 metyl amin, C6H5NH2 phenyl amin
(anilin).
TÝnh chÊt ho¸ häc ®Æc trng cña amin lµ tÝnh baz¬.
TÝnh chÊt baz¬ cã ®îc lµ do nguyªn tö nit¬ trong amin cßn
mét cÆp electron dïng riªng cho nªn amin cã thÓ nhËn
proton.
VÝ dô: CH3NH2 + H+  CH3NH3+
TÝnh baz¬ cña amin phô thuéc vµo gèc
hi®rocacbon. NÕu gèc ®Èy electron lµm cho tÝnh baz¬
cña amin m¹nh h¬n NH3. NÕu gèc hót electron lµm cho
tÝnh baz¬ cña amin yÕu h¬n NH3.
VÝ dô: TÝnh baz¬ cña metyl amin > amoniac >
anilin.
Amin quan träng, cã nhiÒu øng dông nhÊt lµ anilin.
Anilin cã thÓ t¸c dông víi axit HCl, dung dÞch brom.
II. An®ehit - axit cacboxylic - este
1. an®ehit
180
An®ehit lµ nh÷ng hîp chÊt h÷u c¬ trong ph©n tö cã
nhãm chøc CHO.
Mét sè an®ehit tiªu biÓu nh: HCHO an®ehit fomic,
CH3CHO an®ehit axetic.
An®ehit cã thÓ t¸c dông víi oxi, cã xóc t¸c ®Ó t¹o thµnh
axit cacboxylic t¬ng øng, t¸c dông víi AgNO3\NH3 (tr¸ng g-
¬ng), hay t¸c dông víi hi®ro t¹o thµnh rîu t¬ng øng.
VÝ dô: CH3CHO + 2Ag(NH3)2OH  2Ag + CH 3COONH4+
+ 3NH3 + H2O
An®ehit fomic cã ph¶n øng trïng ngng víi phenol t¹o thµnh
nhùa phenolfoman®ehit. Tuú theo m«i trêng axit hay baz¬
vµ tØ lÖ mol mµ t¹o thµnh polime cã cÊu tróc m¹ch th¼ng
hay m¹ng kh«ng gian.
2. Axit cacboxylic
Axit cacboxylic lµ nh÷ng hîp chÊt h÷u c¬ cã nhãm
chøc -COOH (cacboxyl).
Do ®é ©m ®iÖn lín cña oxi nªn lµm ph©n cùc m¹nh
liªn kÕt OH trong nhãm cacboxyl, do ®ã trong çc ph¶n
øng axit cacboxylic cho proton.
Trong d·y ®ång ®¼ng cña axit fomic HCOOH, theo
chiÒu t¨ng cña khèi lîng mol, tÝnh chÊt axit gi¶m dÇn. Axit
cacboxylic cã nhiÖt ®é s«i cao h¬n nhiÒu so víi ancol t¬ng
øng. VÝ dô: ancol etylic cã nhiÖt ®é s«i lµ 78,3 oC, trong khi
axit axetic cã nhiÖt ®é s«i lµ 118 oC. Nguyªn nh©n cña sù
t¨ng ®ét biÕn nhiÖt ®é s«i lµ do ®é bÒn cña çc liªn kÕt
hi®ro gi÷a çc ph©n tö axit lín h¬n gi÷a çc ph©n tö
ancol.
Axit cacboxylic cã thÓ t¸c dông víi baz¬, oxit baz¬,
kim lo¹i tríc hi®ro, muèi vµ víi ancol (ho¸ este).
3. Este
Este cña axit cacboxylic lµ s¶n phÈm cña sù thay thÕ
nhãm OH cña axit b»ng nhãm -OR’. R vµ R’ lµ çc gèc
hi®rocacbon.
181
Este cã nhiÖt ®é s«i thÊp h¬n axit t¬ng øng, v×
trong ph©n tö kh«ng con hi®ro linh ®éng nªn kh«ng h×nh
thµnh liªn kÕt hi®ro.
Este kh«ng tan trong níc vµ nhÑ h¬n níc, lµ nh÷ng
chÊt láng dÔ bay h¬i, ®a sè cã mïi th¬m.
TÝnh chÊt ho¸ häc ®Æc trng cña çc este lµ ph¶n
øng thuû ph©n (trong m«i tr¬ng kiÒm gäi lµ ph¶n øng xµ
phßng ho¸).
Este cña glixerol víi axit bÐo (C 17H35COOH,
C17H33COOH,..) gäi lµ chÊt bÐo (lipit) mét lo¹i thùc phÈm
cña con ngêi. §Ó tr¸nh bÖnh x¬ v÷a ®éng m¹ch, çc nhµ
khoa häc khuyÕn ço nªn Ýt sö dông mì ®éng vËt, thay
vµo ®ã sö dông çc dÇu thùc vËt nh dÇu l¹c, dÇu võng,
dÇu nµnh...
III. Cacbo hi®rat(Gluxit)
Çc chÊt tiªu biÓu: C6H12O6 gäi lµ glucoz¬, trong
dung dÞch tån t¹i ë ba d¹ng cÊu t¹o lµ d¹ng m¹ch hë, gåm
mét nhãm chøc an®ehit (CHO) vµ n¨m nhãm chøc hi®roxit
(OH), hai d¹ng m¹ch vßng lµ - glucoz¬ vµ - glucoz¬.
CHO
H OH CH2OH
CH2OH
HO H O H H O OH
H
H OH OH H OH H
H OH OH OH OH H
CH2OH H OH H OH
C«ng thøc Fis¬ cña D-Glucoz¬ - glucoz¬ -

glucoz¬.
Glucoz¬ cã tÝnh chÊt cña an®ehit: ph¶n øng tr¸ng g¬ng,
cã tÝnh chÊt cña rîu ®a chøc, hoµ tan ®îc Cu(OH)2 thµnh
dung dÞch mµu xanh lam ë nhiÖt ®é phßng, nhng khi ®un
nãng th× oxi ho¸ tiÕp thµnh Cu2O cã mµu ®á g¹ch. Ph¶n
øng ho¸ häc nµy ®îc dïng ®Ó ph©n biÖt glixerol víi
182
glucoz¬. Ngoµi ra glucoz¬ cßn cã tÝnh chÊt riªng lµ lªn
men t¹o thµnh rîu etylic.
lªn men rîu, 30 -320C
C6H12O6 C2H5OH + 2CO2
- §ång ph©n cña glucoz¬ lµ fructoz¬, tªn gäi nµy b¾t
nguån tõ lo¹i ®êng nµy cã nhiÒu trong hoa qu¶, mËt ong.
Fructoz¬ cã vÞ ngät h¬n glucoz¬, trong ph©n tö kh«ng cã
nhãm chøc an®ehit nªn kh«ng cã ph¶n øng tr¸ng g¬ng.
Trong m«i trêng kiÒm, fructoz¬ chuyÓn ho¸ thµnh glucoz¬.
- Saccaroz¬ (C12H22O11) lµ chÊt kÕt tinh kh«ng mµu vÞ
ngät, cã nhiÒu trong th©n c©y mÝa, cñ c¶i ®êng.
Saccaroz¬ tan trong níc, nhÊt lµ níc nãng. Saccaroz¬ t¸c
dông víi Ca(OH)2 t¹o thµnh canxi saccarat tan trong níc, sôc
khÝ CO2 vµo thu ®îc saccaroz¬. TÝnh chÊt nµy ®îc sö
dông trong viÖc tinh chÕ ®êng saccaroz¬.
- Tinh bét (C6H10O5)n víi n tõ 1200 - 6000 m¾t xÝch lµ çc
- glucoz¬.
Tinh bét cã nhiÒu trong g¹o, m×, ng«, khoai, s¾n. Tinh bét
kh«ng tan trong níc l¹nhtrong níc nãng chuyÓn thµnh d¹ng
keo, hå tinh bét, ®©y lµ mét qu¸ tr×nh bÊt thuËn nghÞch.
Thuèc thö cña hå tinh bét lµ dung dÞch iot, cã mµu xanh
thÉm, khi ®un nãng, mµu xanh biÕn mÊt, ®Ó nguéi l¹i
xuÊt hiÖn. Thuû ph©n tinh bét, xóc t¸c axit thu ®îc
glucoz¬.
- Xenluloz¬ (C6H10O5)n víi n lín h¬n nhiÒu so víi tinh bét,
m¾t xÝch lµ çc - glucoz¬. Xenluloz¬ cã thÓ tan trong níc
Sv©yde (Cu(NH3)4(OH)2) dïng ®Ó chÕ t¹o t¬ visco.
Xenluloz¬ cã thÓ t¸c dông víi dung dÞch HNO 3 ®Æc xóc t¸c
lµ H2SO4 ®Æc t¹o ra xenluloz¬ trinitrat, mét este, dïng ®Ó
lµm thuèc sóng kh«ng khãi.
IV. Aminoaxit - Protit
183
Aminoaxit lµ nh÷ng hîp chÊt h÷u c¬ t¹p chøc, trong
ph©n tö chøa ®ång thêi nhãm amino (-NH2) vµ nhãm
cacboxyl (-COOH).
Aminoaxit lµ nh÷ng chÊt kÕt tinh kh«ng mµu, nhiÖt
®é nãng ch¶y cao, dÔ tan trong níc do h×nh thµnh hîp
chÊt ion lìng cùc. TÝnh chÊt ho¸ häc cña chóng lµ tÝnh lìng
tÝnh.
Aminoaxit lµ nh÷ng nguyªn liÖu t¹o nªn çc chÊt
protit (®¹m) trong c¬ thÓ sinh vËt. Aminoaxit tham gia
ph¶n øng trïng ngng t¹o ra çc polipeptit. Çc polipeptit kÕt
hîp víi nhau t¹o ra çc lo¹i protit.
Protit lµ lo¹i hîp chÊt phøc t¹p nhÊt trong tù nhiªn.
Thuû ph©n protit, thu ®îc çc aminoaxit. Ph¶n øng nµy lµ
c¬ së cho çc qu¸ tr×nh chÕ biÕn t¬ng, níc m¾m, x×
dÇu ...
Protit bÞ ®«ng tô khi ®un nãng, vÝ dô anbumin
trong lßng tr¾ng trøng. Khi ®èt protit cã mïi khÐt nh mïi
tãc ch¸y.
Ph¶n øng mµu: Protit, ch¼ng h¹n anbumin t¸c dông
víi dung dÞch axit HNO3 t¹o ra s¶n phÈm mµu vµng, t¸c
dông víi CuSO4 trong m«i trêng kiÒm t¹o dung dÞch mµu
xanh tÝm.
V. Polime
Polime lµ nh÷ng hîp chÊt h÷u c¬ cã ph©n tö lîng rÊt
lín, gåm nhiÒu m¸t xÝch gièng nhau t¹o thµnh. VÝ dô: (-
CH2-CH2-)n polietilen (PE) n cã thÓ lªn ®Õn hµng ngµn. Cã
hai lo¹i polime lµ polime tù nhiªn: tinh bét, xenluloz¬,
protit, cao su tù nhiªn vµ polime nh©n t¹o: chÊt dÎo, cao su
tæng hîp vµ t¬ tæng hîp.
1. CÊu tróc cña polime
184
Ba d¹ng cÊu tróc lµ th¼ng, nh¸nh vµ m¹ng kh«ng gian.
D¹ng th¼ng: xenluloz¬, amiloz¬...
D¹ng nh¸nh: amiloz¬pectin...
D¹ng kh«ng gian: phenolfoman®ehit...
2. TÝnh chÊt vËt lÝ
Polime lµ çc chÊt r¾n, kh«ng tan trong níc, kh«ng bay h¬i
vµ kh«ng cã nhiÖt ®é nãng ch¶y cè ®Þnh.
3. TÝnh chÊt hãa häc
Ph¶n øng hãa häc ®Æc trng lµ thñy ph©n.
4. Çc ph¬ng ph¸p tæng hîp polime:
- Ph¶n øng trïng hîp: ph¶n øng céng liªn tiÕp cña
nhiÒu ph©n tö nhá gièng nhau hay t¬ng tù nhau, cã chøa
liªn kÕt kÐp trong ph©n tö thµnh polime. VÝ dô ph¶n øng
trïng hîp buta®ien-1,3 t¹o thµnh cao su BuNa.
Trêng hîp çc monome kh«ng gièng nhau gäi lµ ®ång trïng
hîp.
- Ph¶n øng trïng ngng: lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp liªn tiÕp
nhiÒu ph©n tö nhá thµnh polime, ®ång thêi t¸ch ra çc
ph©n tö nhá nh níc...
185
B. ®Ò bµi
415. Ancol 3-metyl- buta-2-ol cã c«ng thøc cÊu t¹o nµo sau
®©y?
H H2 H2
A. CH3 C C C OH
CH3
H H
B. CH3 C C CH3
CH3 OH
CH3
H
C. CH3 C C CH3
CH3 OH
CH3
H
D. CH3 C C CH3
CH3 OH
416. Trong d·y ®ång ®¼ng cña ancol etylic, khi sè nguyªn
tö cacbon t¨ng tõ hai ®Õn bèn, tÝnh tan trong níc cña
ancol gi¶m nhanh. LÝ do nµo sau ®©y lµ phï hîp?
A. Liªn kÕt hi®ro gi÷a ancol vµ níc yÕu.
B. Gèc hi®rocacbon cµng lín cµng kÞ níc.
C. Gèc hi®rocacbon cµng lín cµng lµm gi¶m ®é linh
®éng cña hi®ro trong nhãm OH.
D. B, C ®óng.
417. XÕp theo thø tù ®é ph©n cùc t¨ng dÇn cña liªn kÕt
OH trong ph©n tö cña çc chÊt sau: C 2H5OH (1), CH3COOH
(2), CH2=CHCOOH (3), C6H5OH (4) , CH3C6H4OH (5) ,
C6H5CH2OH (6) lµ:
A. (1) < (6) < (5) < (4) < (2) < (3).
B. (6) < (1) < (5) < (4) < (2) < (3).
C. (1) < (2) < (3) < (4) < (5) < (6).
186
D. (1) < (3) < (2) < (4) < (5) < (6).
418. ¶nh hëng cña nhãm OH ®Õn nh©n benzen vµ ngîc l¹i
®îc chøng minh bëi:
A. Ph¶n øng cña phenol víi dung dÞch NaOH vµ níc
brom.
B. Ph¶n øng cña phenol víi níc brom vµ dung dÞch
NaOH.
C. Ph¶n øng cña phenol víi Na vµ níc brom.
D. Ph¶n øng cña phenol víi dung dÞch NaOH vµ
an®ehit fomic.
419. Çc rîu bËc 1, 2, 3 ®îc ph©n biÖt bëi nhãm OH liªn
kÕt víi nguyªn tö C cã:
A. Sè thø tù trong m¹ch lµ 1, 2, 3.
B. Sè orbitan p tham gia lai ho¸ lµ 1, 2, 3.
C. Sè nguyªn tö C liªn kÕt trùc tiÕp víi lµ 1, 2, 3.
D. A, B, C ®Òu sai.
420. X¸c ®Þnh tªn IUPAC cña çc axit cacboxylic theo
b¶ng sè liÖu sau:
ST Sè nguyªn Sè nguyªn tö Sè nguyªn Tªn gäi
T tö C H tö O
1 2 2 4
2 2 4 2
3 1 2 2
421. TÝnh chÊt baz¬ cña metylamin m¹nh h¬n cña anilin
v×:
A. Khèi lîng mol cña metylamin nhá h¬n.
B. Nhãm metyl lµm t¨ng mËt ®é e cña nguyªn tö N.
C. Nhãm phenyl lµm gi¶m mËt ®é e cña nguyªn tö N.
D. B vµ C ®óng.
422. Axit fomic cã ph¶n øng tr¸ng g¬ng v× trong ph©n tö:
A. cã nhãm chøc an®ehit CHO.
187
B. cã nhãm chøc cacboxyl COOH .
C. cã nhãm cabonyl C=O.
D. lÝ do kh¸c.
423. Çc amin ®îc s¾p xÕp theo chiÒu t¨ng cña tÝnh baz¬
lµ d·y:
A. C6H5NH2, CH3NH2, (CH3)2NH2.
B. CH3NH2, (CH3)2NH2, C6H5NH2.
C. C6H5NH2, (CH3)2NH2, CH3NH2.
D. CH3NH2, C6H5NH2, (CH3)2NH2.
424. Chän lêi gi¶i thÝch ®óng cho hiÖn tîng phenol Ýt tan
trong níc l¹nh, nhng tan tèt trong níc cã hoµ tan mét lîng
nhá NaOH?
A. Phenol t¹o liªn kÕt hi®ro víi níc.
B. Phenol t¹o liªn kÕt hi®ro víi níc t¹o kh¶ n¨ng hoµ
tan trong níc, nhng gèc phenyl kÞ níc lµm gi¶m ®é tan
trong níc cña phenol.
C. Phenol t¹o liªn kÕt hi®ro víi níc t¹o kh¶ n¨ng hoµ
tan trong níc, nhng gèc phenyl kÞ níc lµm gi¶m ®é tan
trong níc l¹nh cña phenol. Khi níc cã NaOH x¶y ra ph¶n øng
víi phenol t¹o ra phenolat natri tan tèt trong níc.
D. Mét lÝ do kh¸c.
425. Cho d·y çc axit: phenic, picric, p-nitrophenol, tõ tr¸i
sang ph¶i tÝnh chÊt axit:
A. t¨ng
B. gi¶m
C. kh«ng thay ®æi
D. võa t¨ng võa gi¶m
426. Cã mét hçn hîp gåm ba chÊt lµ benzen, phenol vµ
anilin, chän thø tù thao t¸c ®óng ®Ó b»ng ph¬ng ph¸p
ho¸ häc t¸ch riªng tõng chÊt.
A. Cho hçn hîp t¸c dông víi dung dÞch NaOH.
188
B. Cho hçn hîp t¸c dông víi axit, chiÕt t¸ch riªng
benzen.
C. ChiÕt t¸ch riªng phenolat natri råi t¸i t¹o phenol
b»ng axit HCl.
D. PhÇn cßn l¹i cho t¸c dông víi NaOH råi chiÕt t¸ch
riªng anilin.
Thø tù çc thao t¸c lµ :..........
427. §un nãng dung dÞch fomalin víi phenol (d) cã axit lµm
xóc t¸c thu ®îc polime cã cÊu tróc nµo sau ®©y?
A. M¹ng líi kh«ng gian.
B. M¹ch th¼ng.
C. D¹ng ph©n nh¸nh.
D. C¶ ba ph¬ng ¸n trªn ®Òu sai.
428.TÝnh chÊt axit cña d·y ®ång ®¼ng cña axit fomic
biÕn ®æi theo chiÒu t¨ng cña khèi lîng mol ph©n tö lµ:
A. t¨ng
B. gi¶m
D. võa gi¶m võa t¨ng
429. Cho mét d·y çc axit: acrylic, propionic, butanoic. Tõ
tr¸i sang ph¶i tÝnh chÊt axit cña chóng biÕn ®æi theo
chiÒu:
A. t¨ng
B. gi¶m
D. võa gi¶m võa t¨ng
430. Glixerol ph¶n øng víi Cu(OH)2 t¹o dung dÞch mµu xanh
lam, cßn etanol kh«ng ph¶n øng v×:
A. §é linh ®éng cña hi®ro trong nhãm OH cña
glixerol cao h¬n.
B. ¶nh hëng qua l¹i cña çc nhãm OH.
189
C. §©y lµ ph¶n øng ®Æc trng cña rîu ®a chøc víi çc
nhãm OH liÒn kÒ.
D. C¶ A, B, C ®Òu ®óng.
431. Khi lµm khan rîu etylic cã lÉn mét Ýt níc cã thÓ sö
dông çch nµo sau ®©y:
A. Cho CaO míi nung vµo rîu.
B. Cho CuSO4 khan vµo rîu.
C. LÊy mét lîng nhá rîu cho t¸c dông víi Na, råi trén
víi rîu cÇn lµm khan vµ chng cÊt.
432. Sù biÕn ®æi tÝnh chÊt axit cña d·y CH 3COOH,
CH2ClCOOH, CHCl2COOH lµ:
A. t¨ng.
B. gi¶m.
C. kh«ng thay ®æi.
D. võa gi¶m võa t¨ng.
433. Sù biÕn ®æi nhiÖt ®é s«i cña çc chÊt theo d·y:
CH3CHO, CH3COOH, C2H5OH lµ:
A. t¨ng. B. gi¶m.
C. kh«ng thay ®æi. D. võa t¨ng võa
gi¶m.
434. Cho 1,24g hçn hîp hai rîu ®¬n chøc t¸c dông võa ®ñ
víi Na thÊy tho¸t ra 336 ml H 2 (®ktc) vµ m (g) muèi natri.
Khèi lîng muèi natri thu ®îc lµ:
A. 1,93 g B. 2,93 g
C. 1,9g D. 1,47g
435. Cho 3,38g hçn hîp Y gåm CH 3OH, CH3COOH, C6H5OH
t¸c dông võa ®ñ víi Na thÊy tho¸t ra 672 ml khÝ( ë ®ktc)
vµ dung dÞch. C« c¹n dung dÞch thu ®îc hçn hîp r¾n Y1.
190
Khèi lîng Y1 lµ:
A. 3,61g B. 4,7g
C. 4,76g D. 4,04g
436. Chia hçn hîp gåm hai an®ehit no ®¬n chøc thµnh
hai phÇn b»ng nhau:
- §èt ch¸y hoµn toµn phÇn thø nhÊt thu ®îc 0,54g
H2O.
- PhÇn thø hai céng H2(Ni, t0 ) thu ®îc hçn hîp X.
NÕu ®èt ch¸y hoµn toµn X th× thÓ tÝch khÝ CO2 thu
®îc(ë ®ktc) lµ:
A. 0,112 lÝt B. 0,672 lÝt
C. 1,68 lÝt D. 2,24 lÝt

437. T¸ch níc hoµn toµn tõ hçn hîp X gåm hai rîu M vµ N ta
®îc hçn hîp Y gåm çc olefin. NÕu ®èt ch¸y hoµn toµn X
th× thu ®îc 1,76g CO2. VËy khi ®èt ch¸y hoµn toµn Y th×
tæng khèi lîng níc vµ cacbonic t¹o ra lµ:
A. 2,94g B. 2,48g
C. 1,76g D. 2,76g
438. Trong c«ng nghiÖp, ®Ó s¶n xuÊt g¬ng soi vµ ruét
phÝch níc, ngêi ta ®· sö dông ph¶n øng ho¸ häc nµo sau
®©y?
A. Axetilen t¸c dông víi dung dÞch AgNO3 trong NH3.
B. An®ehit fomic t¸c dông víi dung dÞch AgNO 3 trong
NH3.
C. Dung dÞch glucoz¬ t¸c dông víi dung dÞch AgNO 3
trong NH3.
D. Dung dÞch saccaroz¬ t¸c dông víi dung dÞch
AgNO3 trong NH3.
191
G¬ng soi PhÝch níc
439. Ph¬ng ph¸p nµo ®iÒu chÕ rîu etylic díi ®©y chØ dïng
trong phßng thÝ nghiÖm?
A. Cho hçn hîp khÝ etilen vµ h¬i níc ®i qua th¸p
chøa H3PO4..
B. Cho etilen t¸c dông víi dung dÞch H 2SO4 lo·ng,
nãng.
C. Lªn men ®êng glucoz¬.
D. Thuû ph©n dÉn xuÊt halogen trong m«i trêng
kiÒm.
440. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. Amin lµ hîp chÊt mµ ph©n tö cã nit¬ trong thµnh
phÇn.
B. Amin lµ hîp chÊt cã mét hay nhiÒu nhãm NH 2
trong ph©n tö.
C. Amin lµ hîp chÊt h÷u c¬ ®îc t¹o ra khi thay thÕ
nguyªn tö H trong ph©n tö NH3 b»ng çc gèc
hi®rocacbon.
D. A vµ B.
441. Cho çc chÊt sau ®©y:
1. CH3 – CH – COOH
NH2
2. OH – CH2 – COOH
3. CH2O vµ C6H5OH
192
4. C2H4(OH)2 vµ p - C6H4(COOH)2
5. (CH2)6(NH2)2 vµ (CH2)4(COOH)2
Çc trêng hîp nµo sau ®©y cã kh¶ n¨ng tham gia ph¶n
øng trïng ngng?
A. 1, 2 B. 3, 5 C. 3, 4
D. 1, 2, 3, 4, 5.
442. Khi thuû ph©n C4H6O2 trong m«i trêng axit ta thu ®îc
hçn hîp hai chÊt ®Òu cã ph¶n øng tr¸ng g¬ng. VËy c«ng
thøc cÊu t¹o cña C4H6O2 lµ mét trong çc c«ng thøc nµo
sau ®©y?
A. CH3 – C – O – CH = CH2
O
B. H – C – O – CH2 – CH = CH2
O
C. H – C – O – CH = CH – CH3
O
D. CH2 = CH – C – O – CH3
O
443. §èt ch¸y hoµn toµn mét ete X ®¬n chøc ta thu ®îc
nH 2O
khÝ CO2 vµ h¬i H2O theo tû lÖ mol = 5 : 4. Ete X ®îc
nCO2
t¹o ra tõ:
A. Rîu etylic
B. Rîu metylic vµ n – propylic
C. Rîu metylic vµ iso – propylic
193
D. A, B, C ®Òu ®óng
444. Thuû ph©n çc hîp chÊt sau trong m«i trêng kiÒm:
1. CH3 – CH – Cl 2. CH3 – COO – CH =
CH2
Cl
3. CH3 – COOCH2 – CH = CH2 4. CH3 – CH2 – CH – Cl
OH
5. CH3 – COOCH3
S¶n phÈm t¹o ra cã ph¶n øng tr¸ng g¬ng lµ:
A. 2 B. 1, 2
C. 1, 2, 4 D. 3, 5
445. §un nãng 0,1 mol X víi lîng võa ®ñ dung dÞch NaOH
thu ®îc 13,4g muèi cña axit h÷u c¬ ®a chøc B vµ 9,2g rîu
®¬n chøc C. Cho rîu C bay h¬i ë 1270C vµ 600 mmHg sÏ
chiÕm thÓ tÝch 8,32 lÝt.
C«ng thøc ph©n tö cña chÊt X lµ:
COOCH3
A. CH COOCH3
COOCH3
B. CH2 – COOCH3
CH2 – COOCH3
C. COO – C2H5
COO – C2H5
D. COOC3H5
COOC3H5
446. Cho 4,2g este ®¬n chøc no E t¸c dông hÕt víi dung
dÞch NaOH ta thu ®îc 4,76g muèi natri. VËy c«ng thøc cÊu
t¹o cña E cã thÓ lµ:
A CH3 – COOCH3
B. C2H5COOCH3
194
C. CH3COOC2H5
D. HCOOC2H5
447. ChÊt nµo sau ®©y cã tÝnh baz¬ m¹nh nhÊt?
A. NH3
B. C6H5NH2
C. CH3 – CH2 – CH2 – NH2
D. CH3 – CH – NH2
CH3
448. Cã bèn chÊt láng ®ùng trong bèn lä bÞ mÊt nh·n:
toluen, rîu etylic, dung dÞch phenol, dung dÞch axit fomic.
§Ó nhËn biÕt bèn chÊt ®ã cã thÓ dïng thuèc thö nµo sau
®©y?
A. Dïng quú tÝm, níc brom, natri hi®roxit.
B. Natri cacbonat, níc brom, natri kim lo¹i
C. Quú tÝm, níc brom vµ dung dÞch kali cacbonat.
449. Khi ®èt ch¸y lÇn lît çc ®ång ®¼ng cña mét lo¹i rîu
ta nhËn thÊy sè mol CO2 vµ sè mol H2O do ph¶n øng ch¸y
nH 2 O
t¹o ra cã kh¸c nhau nhng tû sè lµ nh nhau. Çc rîu ®ã
nCO2
thuéc d·y ®ång ®¼ng nµo?
A. Rîu no ®¬n chøc.
B. Rîu kh«ng no ( cã 1 liªn kÕt ®«i), ®¬n chøc.
C. Rîu kh«ng no ( cã mét liªn kÕt ba), ®¬n chøc.
D. Rîu kh«ng no ( 2 liªn kÕt ®«i), ®¬n chøc.
450. Cã bao nhiªu ®ång ph©n cña ankin C 6H10 t¹o kÕt tña
víi dung dÞch AgNO3 trong ammoniac?
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4
451. Glucoz¬ kh«ng cã ph¶n øng víi chÊt nµo sau ®©y?
A. (CH3CO)2O.
195
B. H2O.
C. Cu(OH)2.
D. Dung dÞch AgNO3 trong NH3.
452. Cho 3,0 gam mét an®ehit t¸c dông hÕt víi dung dÞch
AgNO3 trong ammoniac, thu ®îc 43,2 gam b¹c kim lo¹i.
C«ng thøc cÊu t¹o cña an®ehit lµ:
A. HOC – CHO
B. CH2 = CH – CHO
C. H – CHO
D. CH3 – CH2 – CHO
453. Cho hçn hîp HCHO vµ H2 ®i qua èng ®ùng bét Ni
nung nãng. DÉn toµn bé hçn hîp thu ®îc sau ph¶n øng vµo
b×nh níc l¹nh ®Ó ngng tô h¬i chÊt láng vµ hoµ tan çc
chÊt cã thÓ tan ®îc, thÊy khèi lîng b×nh t¨ng 11,8g. LÊy
dung dÞch trong b×nh cho t¸c dông víi dung dÞch AgNO3
trong NH3 thu ®îc 21,6g b¹c kim lo¹i. Khèi lîng CH3OH t¹o ra
trong ph¶n øng hîp hi®ro cña HCHO lµ:
A. 8,3g B. 9,3g
C. 10,3g D. 1,03g
454. Cho hçn hîp gåm 0,1 mol HCOOH vµ 0,2 mol HCHO t¸c
dông hÕt víi dung dÞch AgNO3 trong NH3 th× khèi lîng Ag
thu ®îc lµ:
A. 108g . B. 10,8g.
C. 216g. D. 21,6g.
455. Cho çc hîp chÊt h÷u c¬: phenyl metyl ete (anisol),
toluen, anilin, phenol. Trong sè çc chÊt ®· cho, nh÷ng
chÊt cã thÓ lµm mÊt mµu dung dÞch brom lµ:
A. Toluen, anilin, phenol.
B. Phenyl metyl ete, anilin, phenol.
C. Phenyl metyl ete, toluen, anilin, phenol.
D. Phenyl metyl ete, toluen, phenol.
196
456. Cã bèn chÊt: axit axetic, glixerol, rîu etylic, glucoz¬.
ChØ dïng thªm mét chÊt nµo sau ®©y ®Ó nhËn biÕt?
A. Quú tÝm. B. CaCO3.
C. CuO. D. Cu(OH)2 trong m«i trêng
kiÒm.
457. Mét aminoaxit no X tån t¹i trong tù nhiªn (chØ chøa
mét nhãm - NH2 vµ mét nhãm - COOH). Cho 0,89g X ph¶n
øng võa ®ñ víi HCl t¹o ra 1,255g muèi. C«ng thøc cÊu t¹o
cña X lµ:
A. H2N – CH2 – COOH.
B. CH3 – CH – COOH.
NH2
C. H2N – CH2 – CH2 – COOH.
D. B, C ®Òu ®óng.
458. Chia hçn hîp X gåm hai axit (Y lµ axit no ®¬n chøc, Z
lµ axit kh«ng no ®¬n chøc chøa mét liªn kÕt ®«i). Sè
nguyªn tö trong Y, Z b»ng nhau. Chia X thµnh ba phÇn
b»ng nhau:
- PhÇn 1 t¸c dông hÕt víi 100ml dung dÞch NaOH 2M.
§Ó trung hßa lîng NaOH d cÇn 150ml dung dÞch H2SO4
0,5M.
- PhÇn 2: Ph¶n øng võa ®ñ víi 6,4g Br2
- PhÇn 3: §èt ch¸y hoµn toµn thu ®îc 3,36 lÝt
CO2(®ktc).
a. Sè mol cña Y, Z trong X lµ:
A. 0,01 vµ 0,04. B. 0,02 vµ 0,03.
C. 0,03 vµ 0,02. D. 0,04 vµ 0,01.
b. C«ng thøc ph©n tö cña Y vµ cña Z lµ:
A. C2H4O2 vµ C2H2O2 B. C3H6O2 vµ
C3H4O2
C. C4H8O2 vµ C4H6O2 D. C4H6O4 vµ
C4H4O4
197
459. Cho X lµ mét aminoaxit. Khi cho 0,01mol X t¸c dông
víi HCl th× dïng hÕt 80ml dung dÞch HCl 0,125M vµ thu ®-
îc 1,835g muèi khan. Cßn khi cho 0,01mol X t¸c dông víi
dung dÞch NaOH th× cÇn dïng 25g dung dÞch NaOH 3,2%.
C«ng thøc cÊu t¹o cña X lµ:
NH2 NH2
B. C2H5
A. C3H6
COOH
COOH
C - H2NC3H5(COOH)2 D - (H2N)2C3H5COOH
460. Cã bèn dung dÞch lo·ng kh«ng mµu ®ùng trong bèn
èng nghiÖm riªng biÖt, kh«ng d¸n nh·n: anbumin, glixerol,
CH3COOH, NaOH. Chän mét trong çc thuèc thö sau ®Ó
ph©n biÖt bèn chÊt trªn?
A. Quú tÝm. B. Phenolphtalein.
C. HNO3 ®Æc. D. CuSO4.
híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè

415. B 416. D 417. A 418. B 419. C 420.
421. D 422. A 423. A 424. C 425. D 426. A-C-
B-D
427. B 428. B 429. B 430. D 431. D 432. A
433. D 434. C 435. B 436. B 437. B 438. C
439. D 440. C 441. D 442. C 443. D 444. C
445. C 446. B 447. D 448. B 449. B 450. D
451. B 452. C 453. C 454. A 455. B 456. D
457. B 458.a. A 458.b. B 459. C 460. D
420. X¸c ®Þnh tªn IUPAC cña çc axit cacboxylic

theo b¶ng sè liÖu sau:
198
ST Sè nguyªn Sè nguyªn tö Sè nguyªn Tªn gäi
T tö C H tö O
1 2 2 4 Axit eta®inoic
2 2 4 2 Axit etanoic
3 1 2 2 Axit metanoic
434. Çch gi¶i 1:

§Æt c«ng thøc cña hai rîu lµ R - OH (x mol), R1 - OH
(y mol)
Ph¬ng tr×nh ho¸ häc:
R - OH + Na  R - ONa + H2
x x 0,5x
R1 - OH + Na  R1 - ONa + H2
y y 0,5y
Theo ®Çu bµi ta cã hÖ ph¬ng tr×nh:
(R + 17) x + (R1+ 17)y = 1,24 (I)
0,5x + 0,5y = 0,015
<=> x + y = 0,03 (II)
=> Rx + R1y = 1,24 - 17 x 0,03 = 0,73
Khèi lîng muèi natri:
m = (R + 39)x + (R1 + 39)y
= Rx + R1y + 39(x+y) = 0,73 + 39 x 0,03 = 1,9 (g)
 §¸p ¸n C.
Çch gi¶i 2:
nH2O = 0,015mol � nH = 0,03(mol)
1
R  OH  Na � R  ONa  H2
2
Theo ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng:
199
m = 1,24 + 0,03. (23 - 1) = 1,9 (g)
VËy ®¸p ¸n (C)
®óng
435. Çch gi¶i 1:

CH3OH + Na  CH3ONa + H2
CH3COOH + Na  CH3COONa + H2
C6H5OH + Na  C6H5ONa + H2
0,672
Ta cã nH2 = = 0,03(mol)
22,4
nNa = 2nH2 = 0,06(mol) � mNa = 0,06x23= 1,38g
mY1 = 3,381,38 0,03x2= 4,7g
 §¸p ¸n B.
Çch gi¶i 2:
nH = 2nH2 = 0,03(mol) . V× ba chÊt trong hçn hîp Y ®Òu
cã mét nguyªn tö H linh ®éng  n Na = 2n H = 0, 06(mol ) .

2
Theo ph¬ng tr×nh, ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi

lîng:
mY1 = 3,38 (23 1)x0,06= 4,7(g)
§¸p ¸n B.
436. Çch gi¶i 1:

§Æt c«ng thøc tæng qu¸t cña hai an®ehit lµ C-
H2nO (x mol)
n
200
CmHmO (y mol)
PhÇn 1: CnH2nO + O2  nCO2 + nH2O
x nx nx  nx + my = 0,03
CmH2mO + O2 mCO2 + mH2O
y my my
Ni
PhÇn 2: CnH2nO + H2 ��
t0
� CnH2n+2 O
x x
Ni
CmH2mO + H2 ��
t0
� CmH2m+2O
y y
CnH2n+2O + O2  nCO2 + (n+1) H2O
x nx
CmH2m+2O + O2  mCO2 + (m+1) H2O
y my
=> �n CO2 = nx  my= 0,3
� VCO2 = 0,3x22,4= 0,672 lÝt (ë ®ktc)  §¸p ¸n B.
*Çch gi¶i 2:
PhÇn 1: hçn hîp lµ an®ehit no ®¬n chøc
nCO2 = nH2O = 0,03(mol)

Theo ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tö vµ b¶o toµn khèi
lîng:
nC(P1) = nC(A ) = 0,03(mol)
=> nCO2(P2 ) = nC(A ) = 0,03(mol)
201
� VCO2 = 0,672l�
t (ë ®ktc)  §¸p ¸n B.
437. Çch gi¶i 1: Khi t¸ch níc tõ rîu  olefin. VËy hai rîu M,
N ph¶i lµ rîu no ®¬n chøc. §Æt c«ng thøc tæng qu¸t hai rîu
lµ CnH2n+1OH (x mol)
CmH2m+1OH (y mol)
H2SO4�
CnH2n+1OH ��
1700C
CnH2n  H2O (1)
x x
H2SO4�
CmH2m+1OH �� CmH2m + H2O
1700C
(2)
y y
CnH2n+1OH + O2  nCO2 + (n+1) H2O (3)
y my
Y: CnH2n vµ CmH2m
CnH2n + O2  nCO2 + nH2O (4)
x nx
CmH2m + O2  mCO2 + mH2O (5)
y my
Theo ph¬ng tr×nh (4), (5) ta cã:
1,76
nx + my = = 0,04mol
44
Theo ph¬ng tr×nh (4), (5). Sè mol CO 2 = nx + my =
0,04
=> mCO2 = 0,04x44 = 1,76(g)
Sè mol H2O = nx + my = 0,04 => mH2O = 0,04x18= 0,72
(g)
m = 2,48(g)
§¸p ¸n B.
Çch gi¶i 2:
 H2O
X �� Y
nC(X ) = nC(Y ) � nCO2 (doX ) = nCO2(doY ) = 0,04 (mol)
202
 O2
Mµ khi Y �� sè mol CO2 = nH2O = 0,04 mol
� �mCO2 H2O =1,76 (0,04x18) = 2,48(g)
§¸p ¸n B.
458. Çch gi¶i 1:

§Æt c«ng thøc cña hai axit: CnH2n+1 - COOH
(CxH2xO2)
CnH2n-1 - COOH (CxH2x-2O2)
PhÇn 1: CnH2n+1 - COOH + NaOH  CnH2n+1 - COONa +
H2O
CnH2n-1 - COOH + NaOH  CnH2n-1 - COONa +
H2O
2NaOH + H2SO4  Na2SO4 + 2H2O
nNaOH ban ®Çu = 0,2 mol
nNaOH d = 2 x 0,075 = 0,15 mol
 nNaOH ph¶n øng (1)(2) = 0,2 - 0,15 = 0,05
Theo ph¬ng tr×nh:
nX = nNaOH = 0,05 (mol)
PhÇn 2: X t¸c dông víi dung dÞch Br2:
CnH2n-1 - COOH + Br2  CnH2n-1COOHBr2
0,04 mol  0,04 mol
 nA = 0,05 - 0,04 = 0,01 (mol)
a. §¸p ¸n A ®óng.
PhÇn 3: CxH2xO2 = O2  xCO2 + xH2O
0,01 0,01
CxH2x-2O2 + O2  xCO2 + (x-1)H2O
203
0,04 0,04x
 nCO2 = 0,01x + 0,04x = 0,05x = 0,15  x = 3
VËy CTPT cña hai axit lµ C3H6O2

C3H4O2
b. §¸p ¸n B.
Çch gi¶i 2:
a. Dùa vµo cÊu t¹o hai axit. V× hai axit ®Òu ®¬n
chøc:
 nX = nNaOH = 0,2 - 0,15 = 0,05 mol
6,4
B cã mét liªn kÕt ®«i  nB = nBr2 = = 0,04 (mol)
160
 nA = 0,05 - 0,04 = 0,01 mol
b. V× A vµ B ®Òu cã cïng sè nguyªn tö C.
CxHyO2 + O2  xCO2 + H2O
nCl2 0,15 CHO
�
x= = = 3� CTPT A,B � 3 6 2
nX 0,05 C3H4O2
�
 §¸p ¸n B
459. Çch gi¶i 1:
§Æt CTTQ cña X lµ: (H2N)x - R - (COOH)y
PTP¦: (H2N)x - R - (COOH)y + xHCl  (ClH3N)x -
R(COOH)y (1)
0,01mol 0,01mol
(H2N)x - R - (COOH)y + yNaOH  (H2N)x - R - (COONa)y
+ H2O (2)
3,2x25
nHCl = 0,01mol ; nNaOH = = 0,02(mol)
40x100
0,01
Theo ph¬ng tr×nh (1): x = = 1  mét nhãm NH2
0,01
204
0,02
(2) y = = 2  2 nhãm COOH
0,01
1,835
 Mmuèi = = 183,5  MR = 1835 - (45 x 2) - 36,5 -
0,01
16
MR = 41  C3H5
VËy c«ng thøc X: H2NC3H5(COOH)2
Çch gi¶i 2:
Sè mol X = nHCl = 0,01mol  X cã 1 nhãm NH2
nX = nNaOH  X cã 2 nhãm COOH
VËy trong bèn ph¬ng ¸n trªn chØ cã C tháa m·n
VËy ®¸p ¸n C .
205
PhÇn 4 - ho¸ häc kim lo¹i
Ch¬ng 11. §¹i c¬ng vÒ kim lo¹i

1. VÞ trÝ kim lo¹i trong b¶ng tuÇn hoµn vµ cÊu t¹o kim lo¹i
a. VÞ trÝ: H¬n 80% çc nguyªn tè hãa häc ®· biÕt lµ
çc kim lo¹i. VÞ trÝ çc kim lo¹i chiÕm phÇn lín phÝa bªn tr¸i
cña b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn. Çc kim lo¹i bao gåm çc
nguyªn tè hä s, trõ hi®ro. Çc nguyªn tè hä d, hä f. Nguyªn
tè p cña nhãm IIIA (trõ bo).
b. CÊu t¹o cña kim lo¹i: ë tr¹ng th¸i r¾n vµ nãng
ch¶y, çc kim lo¹i tån t¹i ë d¹ng tinh thÓ. Cã ba d¹ng tinh
thÓ chÝnh lµ lËp ph¬ng t©m diÖn, lËp ph¬ng t©m khèi vµ
lôc phong. D¹ng kÐm ®Æc khÝt nhÊt lµ d¹ng lËp ph¬ng
t©m khèi, vÝ dô çc kim lo¹i kiÒm.
2. TÝnh chÊt vËt lÝ chung cña kim lo¹i
Kim lo¹i cã tÝnh dÎo, dÉn ®iÖn dÉn nhiÖt tèt, cã ¸nh
kim. Çc tÝnh chÊt vËt lÝ chung cña kim lo¹i lµ do cÊu tróc
tinh thÓ kim lo¹i quyÕt ®Þnh.
3. TÝnh chÊt ho¸ häc chung cña kim lo¹i
TÝnh chÊt hãa häc chung lµ tÝnh khö. Çc kim lo¹i
nhêng electron trong çc ph¶n øng víi phi kim, dung dÞch
axit, dung dÞch muèi cña kim lo¹i
kÐm ho¹t ®éng h¬n. VÝ dô:
Mg + Cl2  MgCl2
3Fe + 2O2  Fe3O4
2Al + Fe 2O3  Al2O3 +
2Fe
Fe + 2HCl  FeCl2 +
H2
206
Fe + CuSO4  Cu + FeSO4
4. D·y ®iÖn thÕ cña çc kim lo¹i
Çc kim lo¹i cã møc ®é ho¹t ®éng hãa häc kh¸c
nhau.Qu¸ tr×nh hãa häc x¶y ra trong pin ®iÖn hãa Zn - Cu
Cùc ©m Cùc d¬ng
Zn - 2e  Zn2+ Cu2+ + 2e  Cu
Trong pin, n¨ng lîng hãa häc biÕn thµnh ®iÖn n¨ng.
Ngêi ta kh«ng x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ tuyÖt dèi cña thÕ ®iÖn
cùc cña kim lo¹i. V× vËy ngêi ta sö dông ®iÖn cùc so s¸nh,
®ã lµ ®iÖn cùc hi®ro chuÈn. §iÖn cùc hi®ro chuÈn gåm
mét b¶n platin hÊp thô khÝ hi®ro ë ¸p suÊt 1atm, nång ®é
H+ lµ 1M. Ngêi ta quy íc thÕ ®iÖn cùc cña hi®ro chuÈn
b»ng 0.
ThÕ ®iÖn cùc chuÈn cña kim lo¹i: ThÕ ®iÖn cùc cña kim
lo¹i nhóng trong dung dÞch ion kim lo¹i ®ã cã nång ®é 1M
®îc gäi lµ thÕ ®iÖn cùc chuÈn cña kim lo¹i ®ã.
Khi nèi mét ®iÖn cùc kÏm nhóng trong dung dÞch Zn 2+ 1M
v¬i ®iÖn cùc hi®ro chuÈn, kim von kÕ chØ 0,76V. T¬ng tù
nh vËy ngêi ta x¸c ®Þnh thÓ ®iÖn cùc chuÈn cña çc kim
lo¹i kh¸c vµ lËp thµnh d·y ®iÖn thÕ cña çc kim lo¹i.
ý nghÜa cña d·y thÕ ®iÖn cùc cña kim lo¹i.
- X¸c ®Þnh ®îc hiÖu thÕ chuÈn cña pin ®iÖn ®îc t¹o
ra bëi hai ®iÖn cùc bÊt kú. VÝ dô: hiÖu thÕ chuÈn cña pin
Zn - Cu = 0,34 - (-0,76) = 1,1V.
- Mét kim lo¹i ho¹t ®éng cã thÓ ®Èy ®îc kim lo¹i yÕu
h¬n ra khái dung dÞch muèi cña nã.
- Kim lo¹i cã thÕ ®iÖn cùc chuÈn cµng ©m cµng dÔ
®Èy khÝ hi®ro ra khái axit. Çc kim lo¹i cã thÕ ®iÖn cùc
chuÈn d¬ng kh«ng ®Èy ®îc hi®ro ra khái axit.
5. Hîp kim
207
Hîp kim lµ vËt liÖu gåm mét kim lo¹i vµ mét hay nhiÒu
nguyªn tè hãa häc kh¸c. Trêng hîp hîp kim cña thñy ng©n
gäi lµ hçn hèng.
CÊu t¹o hãa häc: Liªn kÕt hãa häc cña hîp kim lµ liªn kÕt
kim lo¹i hçn t¹p:
- Hçn t¹p kiÓu thay thÕ, çc ion kh¸c nhau nhng cã
b¸n kÝnh gÇn nh nhau thay thÕ vÞ trÝ cho nhau; VÝ dô hîp
kim Cu - Ni, Cu - Al...
- Hçn t¹p kiÓu x©m nhËp, çc ion kim lo¹i hay phi kim
bÐ h¬n cã thÓ x©m nhËp vµo çc chç trèng gi÷a çc ion
trong kim lo¹i. VÝ dô: ThÐp Fe - C
- Tinh thÓ kiÓu hîp chÊt kim lo¹i. VÝ dô MgZn 2,
CuAl2 ...
Hîp kim cã çc tÝnh chÊt ®Æc trng cña kim lo¹i. §é dÉn
®iÖn, dÉn nhiÖt kÐm h¬n kimlo¹i tinh khiÕt. Hîp kim thêng
cøng vµ kÐm dÎo h¬n çc kim lo¹i thµnh phÇn. Trong thùc
tÕ hîp kim ®îc sö dông phæ biÕn h¬n kim lo¹i.
6. ¡n mßn vµ chèng ¨n mßn kim lo¹i
Sù ph¸ hñy bÒ mÆt cña kim lo¹i vµ hîp kim bëi çc
chÊt ë m«i trêng xung quanh ®îc gäi lµ sù ¨n mßn kim lo¹i.
Dùa vµo c¬ chÕ cña qu¸ tr×nh ¨n mßn ngêi ta ph©n biÖt
¨n mßn hãa häc vµ ¨n mßn ®iÖn hãa häc.
7. §iÒu chÕ kim lo¹i
Cã çc ph¬ng ph¸p nhiÖt luyÖn (dïng chÊt khö ®Ó
khö oxit kim lo¹i), ph¬ng ph¸p thñy luyÖn vµ ph¬ng ph¸p
®iÖn ph©n.
B. ®Ò bµi
461. Nh÷ng kim lo¹i nµo sau ®©y cã thÓ ®îc ®iÒu chÕ tõ
oxit, b»ng ph¬ng ph¸p nhiÖt luyÖn nhê chÊt khö CO?
A. Fe, Al, Cu. B. Zn, Mg, Fe.
208
C. Fe, Mn, Ni. D. Ni, Cu, Ca.
462. KÏm t¸c dông víi dung dÞch H2SO4 lo·ng, thªm vµo ®ã
vµi giät dung dÞch CuSO4. Lùa chän hiÖn tîng b¶n chÊt
trong sè çc hiÖn tîng sau:
A. ¡n mßn kim lo¹i. B. ¡n mßn ®iÖn
ho¸ häc.
C. Hi®ro tho¸t ra m¹nh h¬n. D. Mµu xanh biÕn
mÊt.
463. Hoµ tan 25g CuSO 4.5H2O vµo níc cÊt ®îc 500ml dung
dÞch A. §¸nh gi¸ gÇn ®óng pH vµ nång ®é M cña dung
dÞch A thu ®îc lµ:
A. = 7 vµ 0,1M B. > 7 vµ
0,01M
C. < 7 vµ 0,2M D.> 8 vµ
0,02M
464. Cho dÇn dÇn bét s¾t vµo 50ml dung dÞch CuSO 4
0,2M, khuÊy nhÑ cho tíi khi dung dÞch mÊt mµu xanh. Lîng
m¹t s¾t ®· dïng lµ:
A. 5,6g B. 0,056g
C. 0,56g D. Ph¬ng ¸n kh¸c
465. Trêng hîp nµo sau ®©y lµ ¨n mßn ®iÖn ho¸?
A. ThÐp ®Ó trong kh«ng khÝ Èm.
B. KÏm trong dung dÞch H2SO4 lo·ng.
C. KÏm bÞ ph¸ huû trong khÝ clo.
D. Natri ch¸y trong kh«ng khÝ.
466. Sù biÕn ®æi tÝnh chÊt kim lo¹i cña çc nguyªn tè
trong d·y Al - Fe - Ca - Ba lµ:
A. t¨ng. B. gi¶m.
C. kh«ng thay ®æi . D. võa gi¶m võa t¨ng.
467. §é dÉn ®iÖn cña kim lo¹i phô thuéc vµo çc yÕu
tè nµo sau ®©y?
209
A. B¶n chÊt kim lo¹i. B. Pha bÒ mÆt hay pha
thÓ tÝch.
C. NhiÖt ®é m«i trêng. D. A, B, C ®óng.
468. Khi nhiÖt ®é t¨ng, ®é dÉn ®iÖn cña çc kim lo¹i thay
®æi theo chiÒu:
A. t¨ng. B. gi¶m.
C. kh«ng thay ®æi. D. võa gi¶m võa t¨ng.
469. Cho çc d·y kim lo¹i sau, d·y nµo ®îc s¾p xÕp theo
chiÒu t¨ng cña tÝnh khö ?
A. al, Fe, Zn, Mg. B. Ag, Cu, Mg, Al.
C. Na, Mg, Al, Fe. D. Ag, Cu, Al, Mg.
470. HiÖn tîng hîp kim dÉn ®iÖn vµ dÉn nhiÖt kÐm kim lo¹i
nguyªn chÊt v× liªn kÕt ho¸ häc trong hîp kim lµ:
A. liªn kÕt kim lo¹i.
B. liªn kÕt ion.
C. liªn kÕt céng ho¸ trÞ lµm gi¶m mËt ®é electron tù
do.
D. liªn kÕt kim lo¹i vµ liªn kÕt céng ho¸ trÞ.
471. Cho a gam Al t¸c dông hÕt víi dung dÞch HNO3 lo·ng
th× thu ®îc 0,896 lÝt hçn hîp khÝ X, gåm N2O vµ NO ë
®ktc, tû khèi cña X so víi hi®ro b»ng 18,5. T×m gi¸ trÞ cña
a?
A. 1,98 gam. B. 1,89 gam.
C. 18,9 gam. D. 19,8 gam.
472. Trong sè çc ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ kim lo¹i sau, ph-
¬ng ph¸p nµo ®îc sö dông ®Ó s¶n xuÊt gang?
A. §iÖn ph©n dung dÞch muèi cña s¾t.
B. §iÖn ph©n muèi nãng ch¶y cña s¾t.
C. Dïng ph¶n øng nhiÖt nh«m.
D. Dïng chÊt khö lµ CO ®Ó khö oxit s¾t trong lß cao.
210
473. D·y kim lo¹i nµo sau ®©y ®îc xÕp theo chiÒu tÝnh
dÉn ®iÖn t¨ng?
A. Cu, Ag, Au, Ti.
B. Fe, Mg, Au, Hg.
C. Fe, Al, Cu, Ag .
D. Ca, Mg, Al, Fe.
474. Çc kim lo¹i ë tr¹ng th¸i láng vµ r¾n ®Òu cã kh¶ n¨ng
dÉn ®iÖn v× lÝ do nµo sau ®©y?
A. v× chóng cã cÊu t¹o tinh thÓ.
B. trong tinh thÓ kim lo¹i cã çc electron, liªn kÕt yÕu
víi h¹t nh©n, chuyÓn ®éng tù do trong toµn m¹ng.
C. v× kim lo¹i cã b¸n kÝnh nguyªn tö lín.
D. mét lÝ do kh¸c.
475. CÆp nguyªn tè ho¸ häc nµo sau ®©y cã tÝnh chÊt
ho¸ häc gièng nhau nhÊt?
A. Ca, Be. B. Fe, Co. C. Ag , Ni. D. B,
Al.
476. So s¸nh ®é dÉn ®iÖn cña hai d©y dÉn b»ng ®ång
tinh khiÕt, cã khèi lîng b»ng nhau. D©y thø nhÊt chØ cã
mét sîi. D©y thø hai gåm mét bã hµng tr¨m sîi nhá. §é dÉn
®iÖn cña hai d©y dÉn lµ:
A. b»ng nhau.
B. d©y thø hai dÉn ®iÖn tèt h¬n d©y thø nhÊt.
C. d©y thø hai dÉn ®iÖn kÐm h¬n d©y thø nhÊt.
D. kh«ng so s¸nh ®îc.
477. Hßa tan hoµn toµn 10,0g hçn hîp hai kim lo¹i trong
dung dÞch HCl d thÊy t¹o ra 2,24l khÝ H2(®ktc). C« c¹n
dung dÞch sau ph¶n øng thu ®îc m gam muèi khan. Gi¸ trÞ
cña m lµ:
A. 1,71g B. 17,1g
211
C. 3,42g D. 34,2g.
478. T¹i sao khi ®iÖn ph©n çc dung dÞch KNO 3 vµ dung
dÞch KOH víi çc ®iÖn cùc tr¬, s¶n phÈm thu ®îc l¹i gièng
nhau? Çch gi¶i thÝch nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. Çc ion K+, NO3-, OH- chØ ®ãng vai trß çc chÊt
dÉn ®iÖn.
B. Trêng hîp ®iÖn ph©n dung dÞch KNO3 thùc chÊt lµ
®iÖn ph©n H2O.
C. Trêng hîp ®iÖn ph©n dung dÞch KOH, ë cùc ©m
H2O nhËn e, ë cùc d¬ng nhãm OH- nhêng e.
D. B vµ C ®óng.
479. Khi ®iÖn ph©n dung dÞch muèi b¹c nitrat trong 10
phót ®· thu ®îc 1,08 gam b¹c ë cùc ©m. Cêng ®é dßng
®iÖn lµ:
A. 1,6A B. 1,8A
C. 16A D.
18A.
480. Cét s¾t ë Newdheli, Ên ®é ®· cã tuæi
trªn 1500 n¨m.
T¹i sao cét s¾t ®ã kh«ng bÞ ¨n mßn? §iÒu lÝ
gi¶i nµo sau ®©y lµ ®óng? Cét s¾t bÒn lµ
do:
A. ®îc chÕ t¹o bëi mét lo¹i hîp kim bÒn cña s¾t.
B. ®îc chÕ t¹o bëi s¾t tinh khiÕt.
C. ®îc bao phñ bëi mét líp oxit bÒn v÷ng.Cét s¾t ë
Newdehli
D. Cha cã lêi gi¶i thÝch tho¶ ®¸ng.
481. Hîp kim cña magie vµ s¾t ®îc dïng ®Ó b¶o vÖ mÆt
trong cña çc th¸p chng cÊt vµ crackinh dÇu má. Vai trß
cña magie trong hîp kim nµy lµ:
A. anot hy sinh ®Ó b¶o vÖ kim lo¹i.
212
B. t¨ng tuæi thä cña th¸p chng cÊt vµ crackinh dÇu
má.
C. t¨ng ®é bÒn cña hîp kim so víi s¾t nguyªn chÊt.
482. Nh÷ng kim lo¹i nµo cã thÓ ®iÒu chÕ b»ng ph¬ng
ph¸p nhiÖt luyÖn?
A. Kim lo¹i cã tÝnh khö m¹nh nh Na, K, Ca…
B. Kim lo¹i cã tÝnh khö trung b×nh nh Zn, Fe, Sn…
C. Çc kim lo¹i nh Al, Zn, Fe…
D. Çc kim lo¹i nh Hg, Ag, Cu…
483. Khi nung 23,2 gam mét muèi sunfua cña kim lo¹i ho¸
trÞ II ë trong kh«ng khÝ råi lµm l¹nh s¶n phÈm th× thu ®îc
mét chÊt láng vµ mét chÊt khÝ. Lîng s¶n phÈm khÝ nµy lµm
mÊt mµu 25,4 gam iot. Kim lo¹i ®· cho lµ:
A. Hg B. Ag
C. Cu D. Fe
484. Dung dÞch FeCl3 cã pH lµ:
A. < 7
B. = 7
C. > 7
D.  7
485. Kim lo¹i nµo sau ®©y cã ph¶n øng víi dung dÞch
CuSO4?
A. Mg, Al, Ag.
B. Fe, Mg, Na.
C. Ba, Zn, Hg.
D. Na, Hg, Ni.
213
híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè
461. C 462. B 463. C 464. C 465. A 466. D
467. D 468. B 469. D 470. D 471. A 472. B
473. C 474. A 475. B 476. B 477. B 478. D
479. A 480. B 481. D 482. B 483. A 484. A
485. B
477. Çch gi¶i 1:

Ký hiÖu hai kim lo¹i A, B hãa trÞ n,m. Khèi lîng nguyªn
tö lµ A, B lµ M1. M2, sè mol lµ x, y.
2A + 2nHCl  2ACln + nH2
2B + 2mHCl  2BClm + mH2
M1x + M2y = 10
2,24
= = 0,1 => nx + my = 0,2
22,4
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng ta cã:
m= mACl  mBCl = mA  B  mHCl  mH
n m 2
Thay sè vµo ta cã:

m = 10 + (nx + my) 36,5 - 0,1 x 2
= 10 x 0,2 x 36,5 - 0,2 = 17,1 (g)
Çch gi¶i 2:
2,24
Theo ph¬ng tr×nh ®iÖn li nCl = nH = 2x
  = 0,2
22,4
214
=> mmuèi = mhKl + mCl = 10 + 0,2 + 35,5 = 17,1 (g)

=> §¸p ¸n
B.
Ch¬ng 12. Çc kim lo¹i kiÒm, kiÒm thæ vµ nh«m

1. Kim lo¹i kiÒm
a. VÝ trÝ çc kim lo¹i kiÒm trong b¶ng tuÇn hoµn
Çc kim lo¹i kiÒm thuéc nhãm IA trong b¶ng tuÇn
hoµn, gåm çc nguyªn tè: liti (Li), natri (Na), kali (K), rubi®i
(Rb), xesi (Cs) vµ franxi (Fr).
CÊu h×nh electron líp ngoµi cïng: ns 1 trong ®ã n lµ
sè thø tù cña líp electron ngoµi cïng. Electron líp ngoµi cïng
cña çc kim lo¹i kiÒm liªn kÕt yÕu víi h¹t nh©n, do ®ã tÝnh
chÊt ®Æc trng cña kim lo¹i kiÒm lµ tÝnh khö m¹nh. M - 1e
 M+
N¨ng lîng ion ho¸: kim lo¹i kiÒm cã n¨ng lîng ion ho¸
nhá nhÊt so víi çc kim lo¹i kh¸c. Theo chiÒu tõ Li ®Õn Cs
n¨ng lîng ion ho¸ gi¶m dÇn. Riªng Fr lµ mét nguyªn tè
phãng x¹.
Sè oxi ho¸: n¨ng lîng ion ho¸ thø nhÊt nhá h¬n rÊt
nhiÒu so víi n¨ng lîng ion ho¸ thø hai. VÝ dô ®ãi víi Na, I 1 =
500kj/mol trong khi I2 = 4600kj/mol. Do ®ã, kim lo¹i kiÒm
lu«n lu«n cã sè oxi ho¸ lµ +1 trong mäi hîp chÊt.
b. TÝnh chÊt vËt lÝ
215
TÊt c¶ çc kim lo¹i kiÒm ®Òu cã m¹ng tinh thÓ lËp
ph¬ng t©m khèi: mçi nguyªn tö trong t©m cña h×nh lËp
ph¬ng chØ liªn kÕt víi 8 nguyªn tö kh¸c trªn ®Ønh cña
h×nh lËp ph¬ng (sè phèi trÝ 8). §ã lµ mét cÊu tróc t¬ng
®èi rçng. MÆt kh¸c, so víi çc nguyªn tè cïng chu kú, çc
kim lo¹i kiÒm cã b¸n kÝnh nguyªn tö lín nhÊt, cho nªn lùc
hót gi÷a çc nguyªn tö l©n cËn yÕu. Do nh÷ng ®Æc
®iÓm trªn mµ çc kim lo¹i kiÒm cã:
- Khèi lîng riªng nhá.
- NhiÖt ®é nãng ch¶y < 2000C, nhiÖt ®é s«i thÊp.
- §é cøng thÊp, cã thÓ dïng dao c¾t dÔ dµng
- §é dÉn ®iÖn cao.
c. TÝnh chÊt ho¸ häc
Çc kim lo¹i kiÒm cã tÝnh khö m¹nh, tÝnh khö t¨ng
dÇn tõ Li ®Õn Cs.
- Ph¶n øng víi oxi: Li cho ngän löa mµu ®á son, Na
cho ngän löa mµu vµng, K cho ngän löa mµu tÝm nh¹t.
- Ph¶n øng víi níc: çc kim lo¹i kiÒm t¸c dông m¹nh víi
níc ë nhiÖt ®é thêng, t¹o ra kiÒm vµ gi¶i phãng khÝ hi®ro.
- T¸c dông víi axit: Çc kim lo¹i kiÒm ph¶n øng m·nh
liÖt víi axit. ChØ nªn lµm thÝ nghiÖm víi axit HCl ®Æc,
nång ®é > 20%. NÕu axit cã nång ®é nhá h¬n, ph¶n øng
qu¸ m·nh liÖt, g©y næ rÊt nguy hiÓm. Kh«ng nªn lµm thÝ
nghiÖm cho kim lo¹i kiÒm t¸c dông víi HNO3 hay H2SO4
®Æc v× rÊt nguy hiÓm.
d. §iÒu chÕ kim lo¹i kiÒm
Ph¬ng ph¸p ®iÖn ph©n muèi hoÆc hi®roxit nãng
ch¶y.
§iÖn ph©n nãng ch¶y

VÝ dô: 2NaCl 2Na + Cl2
e. Mét sè hîp chÊt quan träng
Çc kiÒm: NaOH (xót ¨n da), KOH (potat ¨n da) lµ
nh÷ng ho¸ chÊt c¬ b¶n.
216
Çc muèi: NaCl. NaHCO3, Na2CO3 (xo®a), KCl. TÊt c¶
çc muèi cña kim lo¹i kiÒm ®Òu tan trong níc.
2. Kim lo¹i kiÒm thæ
a. VÞ trÝ trong b¶ng tuÇn hoµn
Çc kim lo¹i kiÒm thæ thuéc nhãm IIA, gåm: beri
(Be), magie (Mg), canxi (Ca), strontri (Sr), bari (Ba). CÊu
h×nh electron líp ngoµi cïng: ns 2 trong ®ã n lµ sè thø tù
cña líp electron ngoµi cïng. Electron líp ngoµi cïng cña çc
kim lo¹i kiÒm thæ liªn kÕt yÕu víi h¹t nh©n, do ®ã tÝnh
chÊt ®Æc trng cña kim lo¹i kiÒm lµ tÝnh khö m¹nh.
M - 2e  M2+ cation M2+ cã cÊu h×nh bÒn v÷ng cña
khÝ hiÕm ®øng tríc .
N¨ng lîng ion ho¸: kim lo¹i kiÒm thæ cã n¨ng lîng ion
ho¸ nhá so víi çc kim lo¹i kh¸c, nhng lín h¬n kim lo¹i kiÒm
t¬ng øng. Theo chiÒu tõ Be ®Õn Ba b¸n kÝnh nguyªn tö
t¨ng dÇn vµ n¨ng lîng ion ho¸ gi¶m dÇn.
Sè oxi ho¸: kim lo¹i kiÒm thæ lu«n cã sè oxi ho¸ lµ +2
trong mäi hîp chÊt.
b. TÝnh chÊt vËt lÝ
- Khèi lîng riªng t¬ng ®èi nhá, lµ nh÷ng kim lo¹i nhÑ
h¬n nh«m (trõ Be).
- NhiÖt ®é nãng ch¶y, nhiÖt ®é s«i tuy cao h¬n kim
lo¹i kiÒm. vÉn t¬ng ®èi thÊp.
- §é cøng tuy cao h¬n cña kim lo¹i kiÒm, nhng vÉn t¬ng
®èi thÊp, (trõ Be).
- Sù biÕn dæi tÝnh chÊt vËt lÝ kh«ng ®Òu ®Æn nh çc
kim lo¹i kiÒm v× çc kim lo¹i kiÒm thæ cã kiÓu m¹ng tinh
thÓ kh¸c nhau. Tuy nhiªn, chóng cã nh÷ng tÝnh chÊt vËt lÝ
chung ë trªn v× liªn kÕt kim lo¹i cña chóng t¬ng ®èi yÕu,
b¸n kÝnh nguyªn tö lín.
c. TÝnh chÊt ho¸ häc
217
- Ph¶n øng víi hi®ro (trõ Be vµ Mg)
Ca + H2  CaH2
Çc hi®rua t¸c dông víi níc t¹o ra kiÒm vµ gi¶i phãng khÝ
hi®ro.
CaH2 + 2H2O  Ca(OH)2 + 2H2
- Ph¶n øng víi halogen
M + X 2  MX2 trõ BeCl2 cã kiªn kÕt céng
ho¸ trÞ, cßn l¹i çc muèi kh¸c ®Òu cã liªn kÕt ion.
- Ph¶n øng víi nit¬

4Mg + 3N2  2Mg2N3
- T¸c dông víi oxi, v¬i axit vµ níc (trõ Be).
- T¸c dông víi khÝ cacbonic
to cao
VÝ dô: 2Mg + CO2 2MgO + C
d. §iÒu chÕ kim lo¹i kiÒm thæ
Ph¬ng ph¸p ®iÖn ph©n muèi hoÆc hi®roxit nãng
ch¶y.

VÝ dô: MgCl2 Mg + Cl2
e. Mét sè hîp chÊt quan träng: CaCO3, CaSO4, CaO,
Ca(OH)2...
3. Nh«m
KÝ hiÖu: Al. Sè thø tù 13.
CÊu h×nh electron cña nguyªn tö: 1s22s22p63s23p1.
Nh«m ë chu kú 3, ph©n nhãm chÝnh nhãm 3.
a. TÝnh chÊt vËt lÝ
Nh«m lµ kim lo¹i mµu tr¾ng nh b¹c, nhÑ, d = 2,7.
Nh«m dÉn ®iÖn tèt, gÊp ba lÇn s¾t, b»ng hai phÇn ba
®ång nhng l¹i nhÑ b»ng mét phÇn ba ®ång. V× vËy trong
kÜ thuËt ®iÖn nh«m dÇn thay thÕ ®ång lµm d©y dÉn
®iÖn.
218
b. TÝnh chÊt hãa häc
Nh«m cã tÝnh khö m¹nh, cã thÓ t¸c dông víi nhiÒu
phi kim, nhiÒu oxit kim lo¹i (nhiÖt nh«m), víi axit, v¬i kiÒm
vµ víi níc. Çc ®å vËt b»ng nh«m bÒn ë ®iÒu kiÖn thêng
v× nh«m cã líp mµng oxit rÊt máng, bÒn b¶o vÖ. Khi nh«m
t¹o hçn hèng víi thñy ng©n, tÝnh liªn tôc cña líp oxit bÞ ph¸
vì, nh«m t¸c dông m¹nh víi oxi.
4Al + 3O2  2Al2O3
2Al + Fe2O3 Al2O3 + 2Fe
2Al + 2NaOH + 2H2O  2NaAlO2 + 3H2
c. Çc hîp chÊt cña nh«m: Al2O3, Al(OH)3, Al2(SO4)3...oxit
vµ hi®roxit nh«m cã tÝnh chÊt lìng tÝnh.
d. §iÒu chÕ nh«m:
§iÖn ph©n oxit nh«m nãng ch¶y. Ngêi ta sö dông
criolit Na3AlF6 ®Ó lµm gi¶m nhiÖt ®é nãng ch¶y cña oxit
nh«m, t¨ng ®é dÉn ®iÖn vµ b¶o vÖ nh«m khái bÞ oxi hãa.
2Al2O3 4Al + 3O2
e. Hîp kim cña nh«m

+ §uyara: 95% Al, 4% Cu, 1% Mn, Mg, Si. Hîp kim cã
u ®iÓm nhÑ vµ bÒn. §uyara ®îc dïng réng r·i trong c«ng
nghiÖp hµng kh«ng
+ Silumin: Al vµ Si (1 – 14%)
+ Electron: 10,5% Al, 83,3% Mg, phÇn cßn l¹i cña
kÏm (Zn)...
+ Almelec: 98,5% Al, Cu, Mg d©y çp ®iÖn cao thÕ
thay cho ®ång.
219
220
B. ®Ò bµi
486. Mét sè h»ng sè vËt lÝ quan träng cña çc kim
lo¹i kiÒm ®îc biÓu diÔn trong b¶ng sau:
Nguyªn NhiÖt ®é NhiÖt Khèi lîng §é cøng (®é
tè nãng ch¶y ®é s«i riªng cøng cña kim
(t C)
o
(t C)
o
(g/cm ) 3
c¬ng b»ng
1,0)
Li 180 1330 0,53 0.6
Na 98 892 0.97 0,4
K 64 760 0,86 0,5
Rb 39 688 1,53 0,3
Cs 29 690 1,90 0,2
Hái t¹i sao çc kim lo¹i kiÒm cã nhiÖt ®é nãng ch¶y, nhiÖt
®é s«i, ®é cøng thÊp? çch gi¶i thÝch nµo sau ®©y lµ
®óng?
A. Do cÊu t¹o m¹ng tinh thÓ lËp ph¬ng t©m khèi, t-
¬ng ®èi rçng.
B. Do çc kim lo¹i kiÒm cã b¸n kÝnh nguyªn tö lín
nhÊt trong chu kú, çc nguyªn tö liªn kÕt víi nhau b»ng lùc
liªn kÕt yÕu
C. Do cÊu t¹o m¹ng tinh thÓ lËp ph¬ng t©m diÖn, t-
¬ng ®èi rçng.
D. A, B ®óng.
487. Hçn hîp X gåm hai kim lo¹i kiÒm A, B n»m kÕ tiÕp
nhau. LÊy 6,2g X hoµ tan hoµn toµn vµo níc thu ®îc 2,24lÝt
hi®ro (ë ®ktc). A, B lµ hai kim lo¹i:
A. Li, Na. B. Na, K.
C. K, Rb. D. Rb, Cs.
488. Dung dÞch A cã chøa n¨m ion: Mg , Ba2+ , Ca2+ vµ
2+
0,1mol Cl- vµ 0,2mol NO3 . Thªm dÇn V lÝt dung dÞch K2CO3
1M vµo dung dÞch A ®Õn khi ®îc lîng kÕt tña lín nhÊt. V
cã gi¸ trÞ lµ:
221
A. 150ml B. 300ml
C. 200ml D. 250ml
489. GhÐp ®«i çc thµnh phÇn ë cét A vµ B sao cho phï
hîp.
A B
1. Li +
a. khi ®èt cho ngän löa mµu
vµng.
2. Na +
b. khi ®èt cho ngän löa mµu
tÝm.
3. K+ c. khi ®èt cho ngän löa mµu
®á son.
4. Ba2+ d. khi ®èt cho ngän löa mµu
da cam.
e. khi ®èt cho ngän löa mµu
xanh nân chuèi.
490. X, Y, Z lµ çc hîp chÊt v« c¬ cña mét kim lo¹i, khi ®èt
nãng ë nhiÖt ®é cao cho ngän löa mµu vµng. X t¸c dông
víi Y thµnh Z. Nung nãng Y ë nhiÖt ®é cao thu ®îc Z, h¬i
níc vµ khÝ E. BiÕt E lµ hîp chÊt cña cacbon, E t¸c dông víi X
cho Y hoÆc Z.
X, Y, Z, E lÇn lît lµ nh÷ng chÊt nµo sau ®©y?
A. NaOH, Na2CO3, NaHCO3, CO2.
B. NaOH, NaHCO3, Na2CO3, CO2.
C. NaOH, NaHCO3, CO2, Na2CO3.
D. NaOH, Na2CO3, CO2, NaHCO3.
491. Hßa tan hoµn toµn 10,0g hçn hîp hai muèi XCO 3 vµ
Y2(CO3)3 b»ng dung dÞch HCl ta thu ®îc dung dÞch A vµ
0,672 lÝt khÝ bay ra ë ®ktc. C« c¹n dung dÞch A th× thu
®îc m(g) muèi khan. m cã gi¸ trÞ lµ:
A. 1,033g B. 10,33g
C. 9,265g D. 92,65g
222
492. Nhóng mét thanh nh«m nÆng 50g vµo 400ml dung
dÞch CuSO4 0,5M. Sau mét thêi gian lÊy thanh nh«m ra
c©n nÆng 51,38g. Khèi lîng Cu tho¸t ra lµ:
A. 0,64g B. 1,28g
C . 1,92g D. 2,56
493. Hßa tan 5,94g hçn hîp hai muèi clorua cña hai kim lo¹i
A, B (A vµ B lµ hai kim lo¹i thuéc ph©n nhãm chÝnh II) vµo
níc ®îc 100ml dung dÞch X. §Ó lµm kÕt tña hÕt ion Cl - cã
trong dung dÞch X ngêi ta cho dung dÞch X t¸c dông víi
dung dÞch AgNO3 thu ®îc 17,22g kÕt tña. Läc bá kÕt tña,
thu ®îc dung dÞch Y. C« c¹n Y ®îc m (g) hçn hîp muèi khan,
m cã gi¸ trÞ lµ:
A. 6,36g. B. 63,6g.
C. 9,12g. D. 91,2g.
494. Cho çc chÊt: CO2, CO, MgO, MgCO3. Hai chÊt cã phÇn
tr¨m khèi lîng oxi b»ng nhau lµ:
A. MgO vµ CO. B. CO2 vµ MgCO3.
C. MgCO3 vµ CO. D. kh«ng cã cÆp chÊt
nµo.
495. Kim lo¹i kiÒm cã thÓ ®îc ®iÒu chÕ trong c«ng nghiÖp
theo ph¬ng ph¸p nµo sau ®©y ?
A. NhiÖt luyÖn. B. Thuû luyÖn.
C. §iÖn ph©n nãng ch¶y. D. §iÖn ph©n
dung dÞch.
496. Nguyªn tö cña nguyªn tè nµo lu«n cho 2e trong çc
ph¶n øng ho¸ häc
A. Na Sè thø tù 11.
223
B. Mg Sè thø tù 12.
C. Al Sè thø tù 13.
D. Fe Sè thø tù 26.
497. Çc nguyªn tö cña nhãm IA trong b¶ng HTTH cã sè
nµo chung?
ho¸ trÞ.
C. Sè líp electron D. Sè electron líp ngoµi
cïng.
498. Çc nguyªn tè kim lo¹i nµo ®îc s¾p xÕp theo chiÒu
t¨ng cña tÝnh khö ?
A. al, Fe, Zn, Mg. B. Ag, Cu, Mg, Al.
C. Na, Mg, Al, Fe. D. Ag, Cu, Al, Mg.
499. ChÊt nµo sau ®©y ®îc sö dông ®Î khö tÝnh cøng cña
níc?
A. Na2CO3. B. Ca(OH)2.
C. Ch¸t trao ®æi ion. D. A, B, C ®óng.
500. Hi®roxit nµo sau ®©y cã tÝnh lìng tÝnh?
A. Al(OH)3. B. Zn(OH)2.
C. Be(OH)2. D. A, B, C ®óng.
501. Magie cã thÓ ch¸y trong khÝ cacbon ®ioxit, t¹o ra mét
chÊt bét mµu ®en. C«ng thøc ho¸ häc cña chÊt nµy lµ:
A. C B. MgO
C. Mg(OH)2 D. Mét chÊt kh¸c.
502. Hoµ tan hoµn toµn 4,68g hçn hîp muèi cacbonat cña
hai kim lo¹i A vµ B kÕ tiÕp trong nhãm IIA vµo dd HCl thu
®îc 1,12 lit CO2 ë ®ktc. X¸c ®Þnh kim lo¹i A vµ B lµ:
A. Be vµ Mg B. Mg vµ Ca.
C. Ca vµ Sr. D. Sr vµ Ba.
503. Cho 3,78g bét Al ph¶n øng võa ®ñ víi dd muèi XCl 3 t¹o
thµnh dd Y. Khèi lîng chÊt tan trong dd Y gi¶m 4,06g so víi
224
dd XCl3. x¸c ®Þnh c«ng thøc cña muèi XCl 3 lµ chÊt nµo sau
®©y?
A. FeCl3 B. CrCl3
C. BCl3 D. Kh«ng x¸c
®Þnh ®îc.
504. Nung 100g hçn hîp gåm Na 2CO3 vµ NaHCO3 cho ®Õn
khi khèi lîng hçn hîp kh«ng ®æi ®îc 69g chÊt r¾n. x¸c
®Þnh phÇn tr¨m khèi lîng cña mçi chÊt trong hçn hîp lÇn lît
lµ:
A. 16% vµ 84%. B. 84% vµ 16%.
C. 26% vµ 74%. D. 74% vµ 26%.
505. Hoµ tan hoµn toµn 23,8g hçn hîp mét muèi cacbonat
cña kim lo¹i ho¸ trÞ I vµ mét muèi cacbonat cña kim lo¹i
ho¸ trÞ II vµo dd HCl thÊy tho¸t ra 0,2mol khÝ. Khi c« c¹n dd
sau ph¶n øng th× thu ®îc bao nhiªu gam muèi khan?
A. 26,0 B. 28,0
C. 26,8 D. 28,6
506. Trong sè çc ph¬ng ph¸p lµm mÒm níc, ph¬ng ph¸p
nµo chØ khö ®îc ®é cøng tam thêi?
A. Ph¬ng ph¸p ho¸ häc. B. Ph¬ng ph¸p ®un s«i
níc.
C. Ph¬ng ph¸p cÊt níc. D. Ph¬ng ph¸p trao
®æi ion.
507. Trong mét cèc níc cøng chøa a mol Ca2+, b mol Mg2+,
vµ c mol HCO3-. NÕu chØ dïng níc v«i trong, nång ®é
Ca(OH)2 pM ®Ó lµm gi¶m ®é cøng cña cèc th× ngêi ta
thÊy khi thªm V lÝt níc v«i trong vµo cèc, ®é cøng trong
cèc lµ nhá nhÊt. BiÓu thøc tÝnh V theo a, b, p lµ:
ba 2b  a
A. V = B.
p p
225
b  2a ba
C. D.
p 2p
508. Mét dung dÞch chøa 0,1mol Na +, 0,1 mol Ca2+, 0,1mol
Cl- vµ 0,2 mol HCO3-. C« c¹n dung dÞch ë ¸p suÊt thÊp,
nhiÖt ®é thÊp th× thu ®îc m gam hçn hîp muèi khan. NÕu
c« c¹n dung dÞch ë ¸p suÊt khÝ quyÓn, nhiÖt ®é cao th×
thu ®îc n gam hçn hîp muèi khan. So s¸nh m vµ n ta cã:
A. m = n. B. m < n.
C. m > n. D. Kh«ng x¸c
®Þnh.
509. Sù t¹o th¹ch nhò trong çc hang ®éng ®¸ v«i lµ mét
qu¸ tr×nh ho¸ häc. Qu¸ tr×nh nµy kÐo dµi hµng triÖu n¨m.
Ph¶n øng ho¸ häc nµo sau ®©y biÓu diÔn qu¸ tr×nh ho¸
häc ®ã?
A. CaCO3 + CO2 + H2O  Ca(HCO3)2.
B. Ca(HCO3)2  CaCO3 + CO2 + H2O.
C. Mg(HCO3)2 MgCO3 + CO2 + H2O.
D. MgCO3 + CO2 + H2O  Mg(HCO3)2.
510. CÇn thªm bao nhiªu gam níc vµo 500g dung dÞch
NaOH 12% ®Ó cã dd NaOH 8% ?
A. 250 B. 200
C. 150 D. 100
511. §Ó s¶n xuÊt magie tõ níc biÓn, ngêi ta ®iÖn ph©n
muèi MgCl2 nãng ch¶y. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt magie,
ngêi ta ®· sö dông çc tÝnh chÊt nµo cña çc hîp chÊt
magie?
A. §é tan trong níc rÊt nhá cña Mg(OH)2.
B. NhiÖt ®é nãng ch¶y t¬ng ®èi thÊp cña muèi
MgCl2 (705oC).
C. Mg(OH)2 t¸c dông dÔ dµng víi dung dÞch axit HCl.
226
512. Lo¹i ®¸ vµ kho¸ng chÊt nµo sau ®©y kh«ng chøa
canxi cacbonat?
A. §¸ v«i. B. Th¹ch cao.
C. §¸ hoa c¬ng. D. §¸ phÊn.
513. ChÊt nµo sau ®©y ®îc sö dông trong y häc, bã bét
khi x¬ng bÞ g·y?
A. CaSO4.2H2O. B. MgSO4.7H2O.
C. CaSO4. D. 2CaSO4.H2O
514. Criolit Na3AlF6 ®îc thªm vµo Al2O3 trong qu¸ tr×nh
®iÖn ph©n Al2O3 nãng ch¶y, ®Ó s¶n xuÊt nh«m v× lÝ do
nµo sau ®©y?
A. Lµm gi¶m nhiÖt ®é nãng ch¶y cña Al2O3, cho
phÐp ®iÖn ph©n ë nhiÖt ®é thÊp nh»m tiÕt kiÖm n¨ng l-
îng.
B. Lµm t¨ng ®é dÉn ®iÖn cña Al2O3 nãng ch¶y.
C. T¹o mét líp ng¨n çch ®Ó b¶o vÖ nh«m nãng ch¶y
khái bÞ oxi ho¸.
D. A, B, C ®óng.
515. øng dông nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ cña CaCO3?
A. Lµm bét nhÑ ®Ó pha s¬n.
B. Lµm chÊt ®én trong c«ng nghiÖp cao su.
C. Lµm v«i quÐt têng.
D. S¶n xuÊt xi m¨ng.
516. Hîp kim nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ cña nh«m?
A. Silumin. B. §uyara.
C. Electron D. Inox.
517. Lo¹i quÆng vµ ®¸ quý nµo sau ®©y cã chøa nh«m
oxit trong thµnh phÇn ho¸ häc?
A. Boxit. B. Hång ngäc.
C. Ngäc bÝch. D. A, B, C ®óng.
227
518. Dung dÞch muèi AlCl3 trong níc cã pH lµ:
A. = 7. B. < 7.
C. > 7. D. Kh«ng x¸c
®Þnh.
519. Cho khÝ CO2 t¸c dông víi dung dÞch chøa amol
Ca(OH)2. §å thÞ nµo sau ®©y biÓu diÔn mèi quan hÖ gi÷a
sè mol Ca(HCO3)2 víi sè mol CO2?
A.
CO2
0 a 2a n
CO2
B.
0 a 2a n
CO2
C.
0 a 2a n
CO2
228
D. 0 a 2a
n
520. HiÖn tîng nµo x¶y ra khi cho tõ tõ dung dÞch HCl vµo
dung dÞch NaAlO2?
B. Ban ®Çu cã kÕt tña d¹ng keo, sau ®ã kÕt tña tan.
C. Ban ®Çu cã kÕt tña d¹ng keo, lîng kÕt tña t¨ng
dÇn ®Õn cùc ®¹i, sau ®ã kÕt tña tan dÇn.
D. Cã kÕt tña d¹ng keo, kÕt tña kh«ng tan.

486. C 487. B 488. A 489. 490. B 491. B
492. C 493. C 494. C 495. C 496. B 497. D
498. D 499. D 500. D 501. A 502. B 503. A
504. A 505. A 506. B 507. B 508. C 509. B
510. A 511. D 512. B 513. D 514. D 515. C
516. D 517. D 518. B 519. A 520. C
487. Híng dÉn:

§Æt c«ng thøc chung cña A vµ B lµ R
2R + 2H2O  2ROH + H2
0,2mol 0,1mol
M A = 23
6, 2
M= = 31(g / mol) � lµ tháa m·n
0, 2
M B = 39
§¸p ¸n B.
488. Çch gi¶i 1:
Ph¬ng tr×nh ion rót gän:
Mg2+ + CO32  MgCO3
229
Ba2+ + CO32  BaCO3
Ca2+ + CO32  CaCO3

Gäi x, y, z lµ sè mol cña Mg 2+ , Ba2+ , Ca2+ trong dung
dÞch A. V× dung dÞch trung hßa ®iÖn, ta cã:
2x + 2y + 2z = 0,1 + 0,2 = 0,3
hay x + y + z = 0,15
 nCO32 = x  y  z= 0,15(mol)
nCO3 = nCO2 = 0,15(mol)
3
nKCO3 0,15
� V= = = 0,15l�
t=150ml
CM 1
Çch gi¶i 2:
Khi ph¶n øng kÕt thóc, çc kÕt tña t¸ch khái dung
dÞch, phÇn dung dÞch chøa Na +, Cl- vµ NO3 . §Ó trung hßa
®iÖn.
nNa = nCl  nNO = 0,3(mol)
3
nNa 0,3
� VddNa2CO3 = =
= 0,15(l) =150ml
�
Na
� �� 2
§¸p ¸n A .
491. Çch gi¶i 1:
PTP¦:
XCO3 + 2HCl  XCl2 + H2O + CO2 (1)
a a
Y2(CO3)3 + 6HCl  2HCl3 + 3H2O + 3CO2 (2)
b 3b
0,672
nCO2 = = 0,03(mol)
22,4
§Æt nXCO3 = a ; nY2( CO3) 3 = b
230
( X  60) a  ( 2Y  180) b = 10
�
�
a  3b = 0,03
�
aX + 2bY + 60(a+3b) = 10
aX + 2bY = 10 - 1,8 = 8,2
Mµ khèi lîng muèi (m) = mXCl2  mY Cl3
m = a(X + 71,5) + 2b(Y + 106,5)  m = a(X + 71) +
2b(Y + 106,5)
= aX + 2bY + 35,5(2a + 3b)  m = (aX + 2bY) +
(71a + 213b)
=> m = 8,2 + 71(a + 3b) = 8,2 + 2,13 = 10,33 (g)
Çch gi¶i 2: VËn dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng.
Theo ph¬ng tr×nh ta cã: 1 mol muèi CO3 chuyÓn
thµnh muèi Cl- th× cã 1mol CO2 bay ra, khèi lîng muèi t¨ng
lµ 71- 60 =11g
VËy theo ®Ò bµi m muèi t¨ng: 11 x 0,03 = 0,33 (g)
 mmuèi clorua = 10 + 0,33 = 10,33 (g).
§¸p ¸n: B
492. Çch gi¶i 1:

2Al + 3CuSO4  Al2(SO4)3 + 3Cu
x 1,5x
§Æt sè mol Al ph¶n øng lµ x
Khèi lîng vËt sau ph¶n øng = mCu gp + mAl cßn d
= 1,5x x 64 + (50 - 27x) = 51,38
 x = 0,02 (mol)
=> khèi lîng Cu tho¸t ra: 0,02 x 1,5 x 64 = 1,92g
Çch gi¶i 2:
Theo ph¬ng tr×nh cø 2mol Al  3mol Cu khèi lîng t¨ng lµ:
3 x (64 - 54) = 138g
231
VËy khèi lîng t¨ng: 51,38 - 50 = 1,38g  0,03mol Cu
 mCu = 0,03 x 64 = 1,92 (g)
§¸p ¸n C.
493. Çch gi¶i 1:
ACl2 + 2AgNO3  2AgCl + A(NO3)2
BCl2 + 2AgNO3  2AgCl  + BC(NO3)2
§Æt nACl2 = x ; nBCl2 = y
Theo ®Çu bµi ta cã:
(A + 71) x + (B + 71)y = 5,94
2x + 2y = 0,12 => x + y = 0,06
Khèi lîng muèi khan gåm A(NO3)2 vµ B(NO3)2
m = (A + 124)x + (B + 124) y
= Ax + By + 124(x+y) = 1,68 + 124 x 0,06 = 9,12
(g)
Çch gi¶i 2: ¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng
Cø 1mol MCl2 t¹o ra 2mol AgCl th× m t¨ng 53g
VËy nAgCl = 0,12 mol
m muèi nitrat = mKL + m = 5,94 + 3,18 = 9,12 (g)
§¸p ¸n C.
494. Çch gi¶i 1: ¸p dông c«ng thøc, tÝnh phÇn tr¨m khèi l-
îng cña oxi cã trong mçi hîp chÊt ®Ó so s¸nh.
CO2 %O = x 100% = 72,7%
CO %O = x 100% = 57,1%
MgO %O = x 100% = 40%
MgCO3 %O = x 100% = 57,1%
§¸p ¸n C.
Çch gi¶i 2: Dùa vµo ®Æc ®iÓm nguyªn tö khèi Mg gÊp
hai lÇn nguyªn tö khèi cña C. Ta qui ®æi khèi lîng mét Mg
b»ng hai C. Ta cã çc tû lÖ sau:
CO2 1C : 2O MgO 2C:1O
232
CO 1C :1O MgCO3 3C:3O
VËy cÆp cã % khèi lîng oxi b»ng nhau lµ MgCO3 vµ
CO.
§¸p ¸n C.
502. Híng dÉn:
§Æt M lµ nguyªn tö khèi trung b×nh cña hai kim lo¹i
A vµ B.
M CO3 + 2HCl  M Cl2 + CO2 + H2O
1,12
0,05 = 0,05 mol
22,4
4,68
M CO3 = 0,05 = 93,6; M = 93,6 - 60 = 33,6
BiÖn luËn: A < 33,6  A lµ Mg = 24

B > 33,6  B lµ Ca = 40.
§¸p ¸n: B
503. Híng dÉn:

Gäi A lµ nguyªn tö khèi cña kim lo¹i X.
Al + XCl3  AlCl3 + X
3,78
= 0,14  0,14 0,14
27
Ta cã: (A + 35,5.3).0,14 – (133,5.0,14) = 4,06
Gi¶i ra A = 56. Kim lo¹i X lµ Fe vµ muèi FeCl3.
§¸p ¸n: A
504.
ChØ cã NaHCO3 bÞ ph©n hñy. §Æt x lµ sè gam NaHCO3.
2NaHCO3 Na2CO3 + CO2 + H2O
0

t
2.84g gi¶m: 44 + 18 = 62g

xg gi¶m: 100 – 69 = 31g
233
2,84 62
Ta cã: =  x = 84 g
x 31
VËy NaHCO3 chiÕm 84% vµ Na2CO3 chiÕm 16%.
§¸p ¸n A.
505. Híng dÉn:

KÝ hiÖu kim lo¹i ho¸ trÞ I lµ M, sè mol lµ x kim lo¹i, ho¸ trÞ II
lµ R, sè mol lµ y.
M2CO3 + 2HCl  2MCl + CO2 + H2O (1)
1mol(2M+60)g 2(M+35,5) t¨ng
(2M+71)-(2M+60) = 11gam
xmol 11gam
RCO3 + 2HCl  RCl2 + CO2 + H2O (2)
1mol(R+60)g (R+71) t¨ng (R+71)-(R+60) =
11g
ymol 11ygam
Tõ (1) vµ (2): mhh = x + y = nCO2 = 0,2
Theo (1), (2): (x + y)mol hçn hîp ph¶n øng th× khèi
lîng hh muèi t¨ng (11x + 11y)g = 11(x + y) = 11.0,2 =
2,2g.
VËy khèi lîng muèi thu ®îc b»ng khèi lîng muèi ban
®Çu céng víi khèi tîng t¨ng thªm.
mmuèi = 23,8 + 2,2 = 26g
§¸p ¸n: A
507. Híng dÉn:

Dung dÞch níc v«i trong cã sù ®iÖn li:
Ca(OH)2  Ca2+ + 2OH-
Vp mol 2Vp mol
Çc ph¶n øng khö cøng:
Mg2+ + 2OH-  Mg(OH)2 (r)
234
b mol 2b mol
Ca2+ + HCO3- + OH-  CaCO3(r) + H2O
(a + Vp)mol (a + Vp)mol
Lîng OH ®ñ dïng cho c¶ hai ph¶n øng trªn, cho nªn:
-
2b  a
2b + (a + Vp) = 2Vp  2b + a = Vp V= .
p
§¸p ¸n: B
510. Híng dÉn:
m H 2O 0 4
8
mdd12% 12 8
m H 2O
4
=
 mH 2O = 250 g
500 8
(ë ®©y níc cã nång ®é NaOH b»ng 0).
§¸p ¸n: A
235
Ch¬ng 13. crom - s¾t - ®ång

1. crom
KÝ hiÖu: Cr; Sè thø tù 24; Nguyªn tö khèi: 51,996
CÊu h×nh electron cña nguyªn tö: 1s22s22p63s23p63d54s1
a.TÝnh chÊt vËt lÝ
Crom lµ kim lo¹i tr¾ng x¸m, nÆng (d =7,2) vµ bÒ
ngoµi tr«ng gièng thÐp. NhiÖt ®é nãng ch¶y cña crom lµ
1875 0C vµ s«i ë 2570 0C. Khi t¹o hîp kim víi s¾t, crom lµm
cho thÐp cøng vµ chÞu nhiÖt h¬n. ThÐp kh«ng gØ crom -
niken chøa kho¶ng 15% crom.
Do cÊu h×nh electron líp ngoµi cïng lµ 3d 54s1 cho nªn
crom t¹o ra çc hîp chÊt trong ®ã cã sè oxi hãa tõ +1 ®Õn
+ 6.
T¸c dông víi ®¬n chÊt: ë nhiÖt ®é thêng crom chØ
t¸c dông víi flo. Nhng ë nhiÖt
0
®é cao crom t¸c dông víi oxi,
t
lu huúnh, nit¬, phot pho...
VÝ dô: 2Cr + 3Cl2 ��
� 2CrCl3
Trong d·y ®iÖn hãa, crom ®øng gi÷a kÏm vµ s¾t, tuy nhiªn
còng nh nh«m, crom cã mét líp oxit máng bÒn v÷ng b¶o
vÖ, nªn rÊt bÒn, kh«ng ph¶n øng víi níc vµ kh«ng khÝ.
Crom kh«ng t¸c dông víi dung dÞch lo·ng, nguéi cña axit
HCl, H2SO4. Khi ®un tnãng,
0 mµng oxit tan, crom t¸c dông víi
dung dÞch axit t¹o ra muèi crom II, khi kh«ng cã mÆt oxi.
236
Cr2O3 + 6HCl ��
� 2CrCl3 + 3H2O
0
Cr t ��
+ 2HCl � CrCl2 + H2
ë nhiÖt ®é thêng, crom bÞ HNO3 ®Æc vµ H2SO4 ®Æc lµm
thô ®éng hãa gièng nh nh«m.
§iÒu chÕ crom: Dïng ph¬ng ph¸p nhiÖt nh«m, chØ cÇn
®un nãng lóc ®Çu, tsau
0 ®ã ph¶n øng táa nhiÖt m¹nh.
Cr2O3 + 2Al �� 2Cr + Al2O3
c. Mét sè hîp chÊt cña crom
Hîp chÊt crom II:
+ oxit CrO lµ mét chÊt tù ch¸y, cã d¹ng bét mµu
®en. Khi ®un nãng trªn 100 0C chuyÓn thµnh Cr2O3. CrO lµ
mét oxit baz¬. Hi®roxit Cr(OH)2 lµ mét chÊt r¾n mµu vµng
n©u, kh«ng tan trong níc. Khi ®un nãng trong kh«ng khÝ,
bÞ oxi hãa thµnh Cr(OH)3. Cr(OH)2 lµ mét baz¬.
4Cr(OH)2 + 2H2O + O2  4Cr(OH)3
+ Muèi crom II ®a sè ë d¹ng hi®rat hay tan trong níc
cã mµu xanh da trêi. Muèi khan vµ muèi cña axit yªu cã
mµu kh¸c. Cr(CH3COO)2 cã mµu ®á. TÝnh chÊt hãa häc
®Æc trng cña muèi crom II lµ tÝnh khö m¹nh.
4CrCl2 + O2 + 4HCl 4CrCl3 + 2H2O
Trong phßng thÝ nghiÖm, ®Ó ®iÒu chÕ muèi crom
II, cho Zn t¸c dông víi muèi crom III trong m«i tr»ng axit.
§iÒu kiÖn cÇn thiÕt cña ph¶n øng lµ dßng hi®ro liªn tôc
tho¸t ra, tr¸nh oxi tiÕp xóc víi muèi crom II.
Hîp chÊt crom III
+ Cr2O3 lµ mét chÊt bét mµu lôc thÉm. Cr 2O3 khã
nãng ch¶y vµ cøng nh Al2O3. Nã cã tÝnh chÊt lìng tÝnh, nh-
ng kh«ng tan trongt0dung dÞch lo·ng cña axit vµ kiÒm. §iÒu
chÕ trong phßng thÝ nghiÖm, nhiÖt ph©n amoni bicromat.
(NH4)2Cr2O7 � Cr2O3 + N2 + 4H2O
��
237
Trong c«ng nghiÖp:
0
t
K2Cr2O7 + S ��
� Cr2O3 + K2SO4
+ Cr(OH) 3 lµ mét chÊt kÕt tña keo, mµu lôc x¸m,
kh«ng tan trong níc. ChÊt nµy cã tÝnh lìng tÝnh nh Al(OH)3.
+ Muèi crom III, kÕt tinh d¹ng tinh thÓ hi®rat, cã
mµu. Trong m«i trêng axit, muèi crom III bÞ kÏm khö thµnh
muèi crom II. Trong m«i trêng kiÓm nã bÞ oxi hãa thµnh
muèi crom VI.
Hîp chÊt crom VI
+ CrO3 lµ mét chÊt r¾n, tinh thÓ mµu ®á. Lµ mét
oxit axit, CrO3 rÊt dÔ tan trong níc t¹o ra çc axit cromic
(khi cã nhiÒu níc) vµ axit ®Øcomic (khi cã Ýt níc).
CrO3 + H2O  H2CrO4 (axit cromic)
2CrO3 + H2O  H2Cr2O7 (axit ®icromic)
Çc axit nµy chØ tån t¹i ë d¹ng dung dÞch.
+ Muèi cromat vµ ®icromat: çc muèi bÒn h¬n
nhiÒu so víi çc axit t¬ng øng. Ion CrO42- mµu vµng, Cr2O72-
cã mµu ®á da cam. Hai lo¹i ion nµy trong níc lu«n tån t¹i
c©n b»ng:
Cr2O72- + H2O ��
�� 2CrO42- + 2H+
NÕu thªm H+ vµo muèi cromat mµu vµng, th× dung dÞch sÏ
chuyÓn sang mµu da cam. NÕu thªm OH - vµo hÖ c©n
b»ng, dung dÞch sÏ chuyÓn sang mµu vµng.
Çc muèi cromat vµ ®icromat ®Òu lµ nh÷ng chÊt oxi hãa
m¹nh, nhÊt lµ trong m«i trêng axit, s¶n phÈm lµ muèi crom
III.
2. S¾t
KÝ hiÖu Fe; Sè thø tù 26; Nguyªn tö khèi: 55,847
a. TÝnh chÊt vËt lÝ
238
S¾t lµ kim lo¹i mµu tr¾ng b¹c, nÆng, (d = 7,87), nãng
ch¶y ë 15390C vµ s«i ë 27700C. S¾t cã tÝnh dÎo, dÔ d¸t
máng vµ kÐo sîi. S¾t bÞ nam ch©m hót vµ cã thÓ trë
thµnh nam ch©m.
S¾t cã ®é ho¹t ®éng hãa häc lo¹i trung b×nh.
+ S¾t t¸c dông víi phi kim: Khi ®un nãng trong kh«ng khÝ
kh« 150 - 2000C, s¾t bÞ oxi hãa t¹o mµng máng ng¨n sù
oxi hãa s©u h¬n. Tuy nhiªn, trong kh«ng khÝ Èm, s¾t bÞ
gØ dÔ dµng theo ph¬ng tr×nh tæng qu¸t:
4Fe + 3O2 + nH2O 2Fe2O3 .nH2O
§èt ch¸y s¾t trong oxi: 3Fe + 2O2 Fe3O4. S¾t t¸c dông
víi çc phi kim kh¸c nh clo, lu huúnh khi ®un nãng.
+ S¾t t¸c dông víi axit: Fe + 2HCl FeCl2 + H2
S¾t bÞ thô ®éng hãa trong HNO3 vµ H2SO4 ®Æc nguéi.
+ S¾t t¸c dông víi dung dÞch muèi cña kim lo¹i kÐm ho¹t
®éng.
Fe + CuSO4  FeSO4 + Cu
+ S¾t t¸c dông víi níc ë nhiÖt ®é cao, ®©y lµ ph¶n øng
®· t×m ra thµnh phÇn hãa häc cña níc.
c. Hîp chÊt cña s¾t
Hîp chÊt s¾t II: FeO, Fe(OH) 2, muèi s¾t II. TÝnh chÊt
baz¬ cña oxit vµ hi®roxit vµ tÝnh khö.
Hîp chÊt s¾t III: Fe2O3, Fe(OH)3, çc muèi s¾t III. Oxit
vµ hi®roxit cã tÝnh baz¬. Hîp chÊt s¾t III cã tÝnh oxi hãa.
d. Hîp kim cña s¾t: Gang, thÐp. Ngµnh s¶n xuÊt gang,
thÐp gäi lµ luyÖn kim ®en.
e. Çc lo¹i quÆng s¾t: manhetit: Fe3O4, hematit: Fe2O3,
xi®erit: FeCO3.
3. §ång
KÝ hiÖu: Cu; Sè thø tù: 29; Nguyªn tö khèi: 63,546
239
a.TÝnh chÊt vËt lÝ
§ång lµ kim lo¹i mµu ®á, nÆng (d = 8,96), nãng ch¶y
ë 10830C vµ s«i ë 28770C. §ång tinh khiÕt t¬ng ®èi mÒm
dÔ d¸t máng, kÐo sîi. §ång cã ®é dÉn ®iÖn, dÉn nhiÖt rÊt
cao, chØ thua b¹c. §é dÉn ®iÖn gi¶m nhanh khi ®ång cã
lÉn t¹p chÊt.
§ång lµ kim lo¹i kÐm ho¹t ®éng hãa häc. §ång cã thÓ
t¸c dông víi çc phi kim nh clo, brom, oxi khi ®un nãng.
Cu + Cl2  CuCl2
§ång kh«ng t¸c dông víi dung dÞch HCl vµ H 2SO4
lo·ng. Tuy nhiªn khi cã mÆt khÝ oxi, x¶y ra ph¶n øng:
2Cu + O2 + 4HCl  2CuCl2 + 2H2O
c. Hîp chÊt cña ®ång
§ång cã çc sè oxi hãa +1 vµ +2, trong ®ã hîp chÊt ®ång
II bÒn h¬n.
+ CuO lµ chÊt bét mµu ®en, kh«ng tan trong níc.
CuO lµ mét oxit baz¬.
CuO + 2HCl  CuCl2 + H2O
+ Cu(OH)2 lµ mét chÊt kÕt tña mµu xanh nh¹t.
Cu(OH)2 lµ mét baz¬.
Cu(OH)2 + 2HCl  CuCl2 + 2H2O
Khi ®un nãng, ngay
0
trong dung dÞch, Cu(OH) 2 bÞ ph©n
t
hñy t¹o ra CuO.
Cu(OH)2 ��
� CuO + H2O
Cu(OH)2 tan dÔ dµng trong dung dÞch NH3 t¹o thµnh dung
dÞch mµu xanh thÉm gäi lµ níc Sv©yde:
Cu(OH)2 + 4NH3  Cu(NH3)4(OH)2
240
Níc Sv©yde hßa tan ®îc xenluloz¬, khi thªm níc hoÆc axit,
xenluloz¬ trë l¹i d¹ng r¾n, dïng lµm t¬ sîi nh©n t¹o.
+ Muèi ®ång II ë d¹ng hi®rat vµ tan trong níc ®Òu
cã mµu xanh
d. Hîp kim cña ®ång:
§ång thau: Cu, Zn (10 -50%) bÒn vµ dÎo dïng trong
chÕ t¹o m¸y.
§ång thiÕc: Cu, Sn (3 - 20%) Ýt bÞ ¨n mßn, cøng h¬n
®ång, dÔ ®óc, dïng trong c«ng nghiÖp chÕ t¹o m¸y
Contantan: Cu, Ni (40%) cã ®iÖn trë cao, lµm d©y
®iÖn trë.
B. ®Ò bµi
521. LÝ do nµo sau ®©y lµ ®óng khi ®Æt tªn nguyªn tè
crom?
A. HÇu hÕt çc hîp chÊt cña crom ®Òu cã mµu.
B. Tªn ®Þa ph¬ng n¬i ph¸t minh ra crom.
C. Tªn cña ngêi cã c«ng t×m ra crom.
D. Mét lÝ do kh¸c.
522. Hßa tan 9,14g hîp kim Cu, Mg, Al b»ng mét lîng võa
®ñ dung dÞch HCl thu ®îc 7,84 lÝt khÝ X (®ktc) vµ 2,54g
chÊt r¾n Y vµ dung dÞch Z. C« c¹n dung dÞch Z thu ®îc
m(g) muèi, m cã gi¸ trÞ lµ:
A. 31,45g. B. 33,25g.
C. 3,99g. D. 35,58g.
523. Hßa tan hoµn toµn 17,4g hçn hîp ba kim lo¹i Al, Fe, Mg
trong dung dÞch HCl thÊy tho¸t ra 13,44 lÝt khÝ. NÕu cho
8,7g hçn hîp t¸c dông dung dÞch NaOH d thu ®îc 3,36 lÝt
khÝ (ë ®ktc). VËy nÕu cho 34,8g hçn hîp trªn t¸c dông víi
dung dÞch CuSO4d, läc lÊy toµn bé chÊt r¾n thu ®îc sau
ph¶n øng t¸c dông víi dung dÞch HNO 3nãng, d th× thu ®îc
241
V lÝt khÝ NO2. ThÓ tÝch khÝ NO2 (ë ®ktc) thu ®îc lµ:
A. 26,88 lÝt B. 53,70 lÝt
C. 13,44 lÝt D.
44,8 lÝt
524. Trén 5,4g Al víi 4,8g Fe 2O3 råi nung nãng ®Ó thùc
hiÖn ph¶n øng nhiÖt nh«m. Sau ph¶n øng ta thu ®îc m(g)
hçn hîp chÊt r¾n. Gi¸ trÞ cña m lµ:
A. 2,24(g) B. 4,08(g)
C. 10,2(g) D. 0,224(g)
525. Hoµ tan 4,59g Al b»ng dd HNO3 lo·ng thu ®îc hçn hîp
khÝ NO vµ N2O cã tØ khèi so víi H2 b»ng 16,75. TØ lÖ thÓ
VN 2O
tÝch khÝ trong hçn hîp lµ:
VNO
1 2 1 3
A. . B. . C. . D. .
3 3 4 4
526. Hoµ tan hoµn toµn hçn hîp gåm 0,05 mol Ag vµ 0,03
mol Cu vµo dung dÞch HNO3 thu ®îc hçn hîp khÝ A gåm NO
vµ NO2 cã tØ lÖ sè mol t¬ng øng lµ 2 : 3. ThÓ tÝch hçn hîp
A ë ®ktc lµ:
A. 1,369 lÝt. B. 2,737
lÝt.
C. 2,224 lÝt. D.
3,3737lÝt.
527. Trén 0,54 g bét nh«m víi bét Fe 2O3 vµ CuO råi tiÕn
hµnh ph¶n øng nhiÖt nh«m thu ®îc hçn hîp A. Hoµ tan
hoµn toµn A trong dung dÞch HNO3 ®îc hçn hîp khÝ gåm
NO vµ NO2 cã tØ lÖ sè mol t¬ng øng lµ 1 : 3. ThÓ tÝch
(®ktc) khÝ NO vµ NO2 lÇn lît lµ:
242
A. 0,224 lÝt vµ 0,672 lÝt. B. 0,672 lÝt
vµ 0,224 lÝt.
C. 2,24 lÝt vµ 6,72 lÝt. D. 6,72 lÝt vµ
2,24 lÝt.
528. Cã çc dung dÞch AlCl3, NaCl, MgCl2, H2SO4. ChØ ®îc
dïng thªm mét thuèc thö, th× cã thÓ dïng thªm thuèc thö
nµo sau ®©y ®Ó nhËn biÕt çc dung dÞch ®ã?
A. Dung dÞch NaOH B. Dung dÞch AgNO3
C. Dung dÞch BaCl2 D. Dung dÞch quú tÝm.

529. Nhóng thanh kim lo¹i M ho¸ trÞ 2 vµo dd CuSO4, sau
mét thêi gian lÊy thanh kim lo¹i ra thÊy khèi lîng gi¶m 0,05%.
MÆt kh¸c nhóng thanh kim lo¹i trªn vµo dd Pb(NO3)2, sau mét
thêi gian thÊy khèi lîng t¨ng 7,1%. BiÕt r»ng sè mol CuSO4 vµ
Pb(NO3)2 tham gia ë hai trêng hîp nh nhau. X¸c ®Þnh M lµ
kim lo¹i :
A. Zn. B. Fe.
C. Mg. D. Ni.
530. Cho 3,78g bét Al ph¶n øng võa ®ñ víi dd muèi XCl 3 t¹o
thµnh dd Y. Khèi lîng chÊt tan trong dd Y gi¶m 4,06g so víi
dd XCl3. x¸c ®Þnh c«ng thøc cña muèi XCl3 lµ:
A. BCl3 B. CrCl3
C. FeCl3 D. Kh«ng x¸c
®Þnh.
531. ChÊt nµo sau ®©y ®îc gäi lµ phÌn chua, dïng ®Ó
®¸nh trong níc?
243
A. K2SO4 . Al2(SO4)3.24H2O. B. Na2SO4 .
Al2(SO4)3.24H2O.
C. (NH4)2SO4 . Al2(SO4)3.24H2O. D. Li2SO4 .
Al2(SO4)3.24H2O.
532. Cã n¨m èng nghiÖm ®ùng riªng biÖt çc dung dÞch
lo·ng FeCl3, NH4Cl, Cu(NO3)2, FeSO4 vµ AlCl3. Chän mét trong
çc ho¸ chÊt sau ®Ó cã thÓ ph©n biÖt tõng chÊt trªn:
A. NaOH. B. Quú tÝm.
C. BaCl2. D. AgNO3.
533. Mét èng nghiÖm chøa kho¶ng 1ml dung dÞch
Cu(NO3)2. Thªm tõ tõ dung dÞch amoniac vµo èng nghiÖm
cho ®Õn d. Çc hiÖn tîng x¶y ra trong thÝ nghiÖm lµ:
A. Ban ®Çu cã xuÊt hiÖn kÕt tña mµu xanh nh¹t.
B Khèi lîng kÕt tña t¨ng dÇn, ®Õn cùc ®¹i.
C. KÕt tña bÞ hoµ tan t¹o ra dung dÞch mµu xanh
thÉm.
D. A, B, C ®óng.
534. Cho 1,58 gam hçn hîp A ë d¹ng bét gåm Mg vµ Fe t¸c
dông víi 125ml dung dÞch CuCl2. KhuÊy ®Òu hçn hîp, läc
röa kÕt tña thu ®îc dung dÞch B vµ 1,92 gam chÊt r¾n
C.Thªm vµo B mét lîng d dung dÞch NaOH lo·ng, läc röa kÕt
tña míi t¹o thµnh. Nung kÕt tña trong kh«ng khÝ ë nhiÖt
®é cao thu ®îc 0,7 gam chÊt r¾n D gåm hai oxit kim lo¹i.
Sè ph¶n øng ho¸ häc ®· x¶y ra trong thÝ nghiÖm trªn lµ:
A. 4. B. 5.
C. 6. D. 7.
244
535. Gang vµ thÐp lµ nh÷ng hîp kim cña s¾t, cã rÊt nhiÒu
øng dông trong c«ng nghiÖp vµ trong ®êi sèng. Gang vµ
thÐp cã nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt nµo sau ®©y?
A. Hµm lîng cacbon trong gang cao h¬n trong thÐp.
B. ThÐp dÎo vµ bÒn h¬n gang.
C. Gang gißn vµ cøng h¬n thÐp.
D. A, B, C ®óng.
536. Cho 2,52 gam mét kim lo¹i t¸c dông víi dung dÞch
H2SO4 lo·ng t¹o ra 6,84 gam muèi sunfat. §ã lµ kim lo¹i nµo
trong sè sau:
A. Mg B. Fe
C. Ca D. Al
537. S¾t t¸c dông víi níc ë nhiÖt ®é cao h¬n 570oC th× t¹o
ra s¶n phÈm:
A. FeO vµ H2. B. Fe2O3 vµ H2.
C. Fe3O4 vµ H2. D. Fe(OH)2 vµ H2.
538. Cho çc chÊt sau ®©y t¸c dông víi nhau:
Cu + HNO3 ®Æc  khÝ X
MnO2 + HCl®Æc  khÝ Y
Na2CO3 + FeCl3 + H2O  khÝ Z
C«ng thøc ph©n tö cña çc khÝ X, Y, Z lÇn lît lµ:
A. NO, Cl2, CO2. B. NO2, Cl2, CO2.
C. NO2, Cl2, CO. D. N2, Cl2, CO2.
539. Hoµ tan hoµn toµn 10 gam hçn hîp muèi khan FeSO 4
vµ Fe2(SO4)3. Dung dÞch thu ®îc ph¶n øng hoµn toµn víi
1,58 gam KMnO4 trong m«i trêng axit H2SO4. Thµnh phÇn
phÇn tr¨m theo khèi lîng cña FeSO4 vµ Fe2(SO4)3 ban ®Çu
lÇn lît lµ:
A. 76% vµ 24%. B. 67% vµ 33%.
245
C. 24% vµ 76%. D. 33% vµ 67%.
540. Cã mét cèc ®ùng dung dÞch HCl, nhóng mét b¶n
®ång máng vµo cèc. Quan s¸t b»ng m¾t thêng ta kh«ng
thÊy cã hiÖn tîng g× x¶y ra. Tuy nhiªn, nÕu ®Ó l©u ngµy,
dung dÞch dÇn chuyÓn sang mµu xanh. B¶n ®ång cã thÓ
bÞ ®øt chç tiÕp xóc víi bÒ mÆt tho¸ng cña cèc axit. §iÒu
gi¶i thÝch nµo sau ®©y lµ hîp lÝ?
A. §ång cã t¸c dông víi axit HCl, nhng chËm ®Õn møc
m¾t thêng kh«ng nh×n thÊy.
B. §ång t¸c dông víi axit HCl hay H 2SO4 lo·ng khi cã
mÆt khÝ oxi.
C. X¶y ra hiÖn tîng ¨n mßn ®iÖn ho¸ häc.
541. C«ng thøc ho¸ häc nµo sau ®©y lµ cña níc Sv©yde,
dïng ®Ó hoµ tan xenluloz¬, trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¬
nh©n t¹o?
A. CuCl2. B. Cu(NH3)4(OH)2.
C. Cu(NO3)2. D. CuSO4.
542. Hîp kim nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ cña ®ång?
A. §ång thau. B. §ång thiÕc.
C. Contantan. D. Electron.
543. Bá mét Ýt tinh thÓ K2Cr2O7 (lîng b»ng h¹t ®Ëu xanh)
vµo èng nghiÖm, thªm kho¶ng 1ml níc cÊt. L¾c èng
nghiÖm cho tinh thÓ tan hÕt, thu ®îc dung dÞch X. Thªm
vµi giät dung dÞch KOH vµo dung dÞch X thu ®îc dung
dÞch Y. Mµu s¾c cña dung dÞch X vµ Y lÇn lît lµ:
A. Mµu ®á da cam vµ mµu vµng chanh.
B. Mµu vµng chanh vµ mµu ®á da cam.
C. Mµu n©u ®á vµ mµu vµng chanh.
D. Mµu vµng chanh vµ mµu n©u ®á.
246
544. Cã mét lo¹i oxit s¾t dïng ®Ó luyÖn gang. NÕu khö a
gam oxit s¾t nµy b»ng cacbon oxit ë nhiÖt ®é cao ngêi ta
thu ®îc 0,84 gam s¾t vµ 0,448 lÝt khÝ cacbonic(®ktc).
C«ng thøc ho¸ häc cña lo¹i oxit s¾t nãi trªn lµ:
A. Fe2O3. B. Fe3O4 C. FeO
Ph©n xëng luyÖn gang tõ quÆng s¾t LuyÖn,

çn thÐp Gia sµng
545. Mét lo¹i quÆng chøa s¾t trong tù nhiªn ®· ®îc lo¹i bá
t¹p chÊt. Hoµ tan quÆng nµy trong dung dÞch axit nitric
thÊy cã khÝ mµu n©u bay ra, dung dÞch thu ®îc cho t¸c
dông víi dung dÞch bari clorua thÊy cã kÕt tña tr¾ng
(kh«ng tan trong axit). H·y cho biÕt tªn, thµnh phÇn ho¸ häc
cña quÆng?
A. Xi®erit FeCO3. B. Manhetit
Fe3O4.
C. Hematit Fe2O3. D. Pirit FeS2.
546. ChÊt láng Booc®o (lµ hçn hîp ®ång (II) sunfat vµ v«i
t«i trong níc theo mét tØ lÖ nhÊt ®Þnh, chÊt láng nµy ph¶i
h¬i cã tÝnh kiÒm (v× nÕu ®ång (II) sunfat d sÏ thÊm vµo
m« thùc vËt g©y h¹i lín cho c©y). Booc®o lµ mét chÊt diÖt
nÊm cho c©y rÊt cã hiÖu qu¶ nªn ®îc çc nhµ lµm vên a
dïng, h¬n n÷a viÖc pha chÕ nã còng rÊt ®¬n gi¶n. §Ó
ph¸t hiÖn ®ång (II) sunfat d nhanh, cã thÓ dïng ph¶n øng
ho¸ häc nµo sau ®©y?
247
A. Glixerol t¸c dông víi ®ång (II) sunfat trong m«i tr-
êng kiÒm.
B. S¾t t¸c dông víi ®ång (II) sunfat.
C. Amoniac t¸c dông víi ®ång (II) sunfat.
D. Ph¶n øng kh¸c.
547. HiÖn tîng thÐp, mét hîp kim cã nhiÒu øng dông nhÊt
cña s¾t bÞ ¨n mßn trong kh«ng khÝ Èm, cã t¸c h¹i to lín
cho nÒn kinh tÕ. ThÐp bÞ oxi ho¸ trong kh«ng khÝ Èm cã
b¶n chÊt lµ qu¸ tr×nh ¨n mßn ®iÖn ho¸ häc. Ngêi ta b¶o
vÖ thÐp b»ng çch:
A. G¾n thªm mét mÈu Zn hoÆc Mg vµo thÐp.
B. M¹ mét líp kim lo¹i nh Zn, Sn, Cr lªn bÒ mÆt cña thÐp.
C. B«i mét líp dÇu, mì (parafin) lªn bÒ mÆt cña thÐp.
D. A, B. C ®óng.
ThÐp bÞ ¨n mßn trong kh«ng khÝ Èm

548. Trong níc ngÇm thêng tån t¹i ë d¹ng ion trong s¾t (II)
hi®rocacbonat vµ s¾t (II) sunfat. Hµm lîng s¾t trong níc
cao lµm cho níc cã mïi tanh, ®Ó l©u cã mµu vµng g©y ¶nh
hëng xÊu tíi søc khoÎ cña con ngêi nªn cÇn ph¶i lo¹i bá. Ta
cã thÓ dïng çc ph¬ng ph¸p nµo sau ®©y ®Ó lo¹i bá s¾t
ra khái níc sinh ho¹t?
A. Dïng giµn phun ma hoÆc bÓ trµn ®Ó cho níc míi
hót tõ giÕng khoan lªn ®îc tiÕp xóc nhiÒu víi kh«ng
khÝ råi l¾ng, läc.
B. Sôc clo vµo bÓ níc míi tõ giÕng khoan lªn víi liÒu l-
îng thÝch hîp.
248
C. Sôc kh«ng khÝ giµu oxi vµo níc míi hót tõ giÕng
khoan lªn.
D. A, B, C ®óng.
549. Nguyªn tö cã cÊu h×nh electron líp ngoµi cïng 4s 1 lµ
nguyªn tö cña nguyªn tè nµo sau ®©y?
A. Cr. B. K.
C. Cu. D. A, B, C ®óng.
550. Mét chÊt bét mµu lôc X thùc tÕ kh«ng tan trong dung
dÞch lo·ng cña axit vµ kiÒm. Khi nÊu ch¶y víi potat ¨n da
vµ cã mÆt kh«ng khÝ ®Ó chuyÓn thµnh chÊt Y cã mµu
vµng vµ dÔ tan trong níc, chÊt Y t¸c dông víi axit t¹o thµnh
chÊt Z cã mµu ®á da cam. ChÊt Z bÞ lu huúnh khö thµnh
chÊt X vµ oxi ho¸ axit clohi®ric thµnh clo. C«ng thøc ph©n
tö cña çc chÊt X, Y, Z lÇn lît lµ:
A. Cr2O3, Na2CrO4, Na2Cr2O7. B. Cr2O3, K2CrO4,
K2Cr2O7.
C. Cr2O3, Na2Cr2O7, Na2CrO4. D. Cr2O3, K2Cr2O7,
K2CrO4.
551.
Ch¶o gang Dao D©y thÐp gai

Cã nh÷ng ®å vËt ®îc chÕ t¹o tõ s¾t nh: ch¶o, dao, d©y
thÐp gai. V× sao ch¶o l¹i gißn, dao l¹i s¾c vµ d©y thÐp l¹i
dÎo? LÝ do nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. Gang vµ thÐp lµ nh÷ng hîp kim kh¸c nhau cña Fe, C vµ
mét sè nguyªn tè kh¸c.
B. Gang gißn v× tû lÖ % cña cacbon cao ~ 2%.
249
C. ThÐp dÎo v× tû lÖ cacbon ~ 0,01%. Mét sè tÝnh chÊt
®Æc biÖt cña thÐp do çc nguyªn tè vi lîng trong thÐp
g©y ra nh thÐp crom kh«ng gØ, …
D. A, B, C ®óng.
552. Contantan lµ hîp kim cña ®ång víi 40% Ni. VËt liÖu
nµy ®îc øng dông réng r·i trong çc dông cô ®èt nãng
b»ng ®iÖn nh: bµn lµ, d©y may so cña bÕp ®iÑn … TÝnh
chÊt nµo cña contantan lµm cho nã ®îc øng dông réng r·i
nh v©y?
A. Contantan cã ®iÖn trë lín. B. Contantan cã
®iÖn trë nhá.
C. Contantan cã gi¸ thµnh rÎ. D. Mét nguyªn
nh©n kh¸c.
553. Trong sè çc cÆp kim lo¹i sau ®©y, cÆp nµo cã tÝnh
chÊt bÒn v÷ng trong kh«ng khÝ, níc, nhê cã líp mµng oxit
rÊt máng, rÊt bÒn v÷ng b¶o vÖ?
A. Fe vµ Al. B. Fe vµ Cr.
C. Al vµ Cr. D. Mn vµ Al.
554. Khi ®å dïng b»ng ®ång bÞ oxi ho¸, b¹n cã thÓ dïng
ho¸ chÊt nµo sau ®©y ®Ó ®å dïng cña b¹n sÏ s¸ng ®Ñp
nh míi?
A. Dung dÞch NH3. B. Dung dÞch HCl.
C. Dung dÞch C2H5OH, ®un nãng. D. Dung dÞch
HNO3.
555. Cã mét cèc thñy tinh dung tÝch 100ml, dùng kho¶ng
10ml dung dÞch K2Cr2O7. Thªm tõ tõ tõng giät dung dÞch
NaOH vµo cèc thñy tinh. HiÖn tîng quan s¸t ®îc lµ mµu da
cam cña dung dÞch chuyÓn sang mµu vµng. Hái cã hiÖn t-
îng g× x¶y ra khi thªm dung dÞch BaCl 2 vµo dung dÞch cã
mµu vµng trªn?
250
A. XuÊt hiÖn kÕt tña mµu vµng cña BaCrO4.
B. Kh«ng cã hiÖn tîng g× x¶y ra.
C. Mµu vµng chuyÓn thµnh mµu da cam.
D. Mét ph¬ng ¸n kh¸c.

521. A 522. A 523. B 524. C 525. A 526. A
527. A 528. A 529. A 530. C 531. A 532. A
533. D 534. D 535. D 536. B 537. A 538. B
539. A 540. B 541. B 542. D 543. A 544. B
545. D 546. B 547. D 548. D 549. D 550.B
551. D 552. A 553. C 554. C 555. A
522. Çch gi¶i 1:

PTP¦:
Mg + 2HCl  MgCl2 + H2
2Al + 6HCl  2AlCl3 + 3H2
ChÊt r¾n B lµ Cu
Dung dÞch C lµ MgCl2 vµ AlCl3.
7,84
nH = = 0,35 (mol)
2
22,4
§Æt: nMg = x
nAl = y
251
3
x y = 0,35 2x  3y = 0,7
 2 
24x  27y = 9,14  2,54 24x  27y = 6,6
x = 0,05
Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh: 
y = 0,2
Theo ph¬ng tr×nh: nMgCl = nMg = 0,05(mol) 2
=> mMgCl = 0,05 x95 = 4,75 (g)

2
nAlCl = nAl = 0,2 (mol)

3
=> m = mMgCl  mAlCl = 4,75  26,7 = 31,45(g)

2 3
Çch gi¶i 2:
m= m(Al  Mg)  mCl = (9,14  2,54)  0,7 x35,5 = 6,6  24,85 = 31,45 (g)

§¸p ¸n A.
523. Çch gi¶i 1:

2Al + 6HCl  AlCl3 + 3H2
0,5x 0,5x
Mg + 2HCl  MgCl2 + H2
Fe + 2HCl  FeCl2 + H2
§Æt sè mol Al, Mg, Fe trong 17,4g hçn hîp lµ x, y, z
27x  24y  52z= 17,4 �
� x = 0,2
� �
1,5x  y  z = 0,6
� y = 0,15
��
�0,75x = 0,15 �z = 0,15
� �
 n hçn hîp trong 34,7 lµ n Al = 0,4; nMg = 0,3; nFe =
252
0,3
hçn hîp X t¸c dông CuSO4d
2Al + 3CuSO4 Al2(SO4)3 + 3Cu
Mg + CuSO4  MgSO4 + Cu
Fe + CuSO4 FeSO4 + Cu
Cu + 4HNO3  Cu(NO3)2 + 2NO2 + H2O
nCu (4,5,6) = 1,5x + y + z = 0,6 + 0,3 + 0,3 = 1,2 (mol)
(7): nN2 = 2NCu = 2x1,2 = 2,4(mol)
VNO2 = 2,4x22,4= 53,76l�
t
Çch gi¶i 2:
Al, Mg, Fe nhêng e H+ + 2e  H2 
neH nh�n = neCunh�n
H+ , Cu2+ nhËn e Cu + 2e  Cu 
nH2 = nCu2
nCu = nCu2
nNO2 = 2nCu = 2x1,2= 2,4mol
 VNO2 = 2,4x22,4= 53,76l�
t
§¸p sè: B
524. Çch gi¶i 1:

2Al + Fe2O3  Al2O3 + 2Fe
Sè mol: 0,2 0,03
Ph¶n øng: 0,06 0,03 0,03 0,06
Sau ph¶n øng: 0 0,03 0,06
mhh sau ph¶n øng = 0,14 x 27 + 0,03 . 102 + 0,06 x
56 = 10,2 (g)
253
Çch gi¶i 2: Theo ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng: Tæng khèi
lîng çc chÊt tham gia ph¶n øng b»ng tæng khèi lîng s¶n
phÈm:
mhh sau = mhh tríc = 5,4 + 4,8 = 10,2(g)
§¸p ¸n C.
525. Híng dÉn:
M hh = 16,75.2 = 33,5
V N 2O 44 3,5
33,5
V N 2O 3,5 1
 = =
V NO 10,5 3
VNO 30 10,5
§¸p ¸n: A.
526. Híng dÉn:
Tæng sè mol electron cho = (0,05 x 1) + (0,03 x2) =
0,11 (mol)
Tæng sè mol electron nhËn = 3n + n =
NO NO2
9 �V
= 0,11 (mol)
22, 4 �5
0,11�5 �22, 4
 V= = 1,369 (lÝt) §¸p ¸n A.
9
527. Híng dÉn:
0,54
Tæng sè mol electron cho = �3 = 0,06 (mol)
27
254
Tæng sè mol electron nhËn = 3n + n =
NO NO2
6 �V
= 0, 06 (mol)
22, 4 �4
0, 06 �4 �22, 4
V = = 0,896 (lÝt) §¸p ¸n A.
6
529. Híng dÉn:
Gäi m lµ khèi lîng thanh kim lo¹i, A lµ nguyªn tö khèi
cña kim lo¹i, x lµ sè mol muèi ph¶n øng.
M + CuSO4  MSO4 + Cu
Ag  1mol 64g gi¶m (A – 64)g
0,05m
xmol g
100
0,05m
Rót ra: x = 100 (1)
A  64
M + Pb(NO3)2  M(NO3)2 + Pb
Ag  1mol 207 t¨ng (207 – A)g
7,1m
xmol t¨ng g
100
7,1m
Rót ra: x= 100 (2)
207  A
0,05m 7,1m
Tõ (1) vµ (2) ta cã: 100 = 100
A  64 207  A
(3)
Tõ (3) gi¶i ra A = 65. VËy kim lo¹i M lµ kÏm.
§¸p ¸n: A
530. Híng dÉn:
Gäi A lµ nguyªn tö khèi cña kim lo¹i X.
255
3,78
= 0,14  0,14 0,14
27
Ta cã: (A + 35,5.3).0,14 – (133,5.0,14) = 4,06
§¸p ¸n C.
534. Híng dÉn:

1. Mg + CuCl2  Cu + MgCl2
2. Fe + CuCl2  Cu + FeCl2
3. MgCl2 + 2NaOH  Mg(OH)2 + 2NaCl
4. FeCl2 + 2NaOH  Fe(OH)2 + 2NaCl
5. Mg(OH)2  MgO + H2O
6. 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O  4Fe(OH)3
7. 2Fe(OH)3  Fe2O3 + 3H2O
§¸p ¸n: D.
256
Ch¬ng 14. Mét sè ph¬ng ph¸p gi¶I nhanh bµi tËp hãa häc
1. Ph¬ng ph¸p b¶o toµn
a. B¶o toµn ®iÖn tÝch
- Nguyªn t¾c: Tæng ®iÖn tÝch d¬ng lu«n lu«n b»ng
tæng ®iÖn tÝch ©m vÒ gi¸ trÞ tuyÖt ®èi. V× thÕ dung
dÞch lu«n lu«n trung hoµ vÒ ®iÖn.
- Çc vÝ dô:
VÝ dô 1: KÕt qu¶ x¸c ®Þnh nång ®é mol cña çc
ion trong mét dung dÞch ghi ë b¶ng díi ®©y:
Ion Na+ Ca2+ NO3- Cl- HCO3-

Sè mol 0,05 0,01 0,01 0,04 0,025
Hái kÕt qu¶ ®ã ®óng hay sai? T¹i sao?

Gi¶i: Do ®iÖn tÝch cña mét ion trong dd b»ng tÝch
cña ®iÖn tÝch vµ sè mol cña nã, nªn ta cã:
Tæng ®iÖn tÝch d¬ng lµ: (+1).0,05 + (+2).0,01
= + 0,07
257
Tæng ®iÖn tÝch ©m lµ: (-1).0,01 + (-1).0,04 +
(-1).0,025 = - 0,075.
Gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña ®iÖn tÝch d¬ng kh¸c ®iÖn
tÝch ©m. VËy kÕt qu¶ trªn lµ sai.
VÝ dô 2: Dung dÞch A chøa çc ion Na +: a mol; HCO3-:
b mol;
CO32-: c mol; SO42-: d mol. §Ó t¹o ra kÕt tña lín nhÊt ngêi ta
dïng 100 ml dd Ba(OH)2 nång ®é x mol/l. LËp biÓu thøc
tÝnh x theo a vµ b.
Gi¶i: HCO3- + OH-  CO32- + H2O
bmol  b
Ba2+ + CO32-  BaCO3
Ba2+ + SO42-  BaSO4
Dung dÞch sau ph¶n øng chØ cã Na +: a mol. V× b¶o
toµn ®iÖn tÝch nªn còng ph¶i cã: a mol OH -. §Ó t¸c dông
víi HCO3- cÇn b mol OH-.
VËy sè mol OH- do Ba(OH)2 cung cÊp lµ (a + b) mol
ab
ab
Ta cã: n Ba ( OH ) 2 = vµ nång ®é x = 2 = a  b
2
0,1 0,2
mol/l
b) B¶o toµn khèi lîng
- Nguyªn t¾c:
+ Trong mét ph¶n øng hãa häc tæng khèi lîng cña
çc s¶n phÈm b»ng tæng khèi lîng cña çc chÊt ph¶n øng.
+ Khi c« c¹n dd th× khèi lîng hçn hîp muèi thu ®îc
b»ng tæng khèi lîng cña çc cation kim lo¹i vµ anion gèc
axit.
- Çc vÝ dô:
VÝ dô 1: Cho tõ tõ mét luång khÝ CO ®i qua èng sø
®ùng m gam hçn hîp gåm Fe, FeO, Fe 3O4, Fe2O3 ®un nãng
258
thu ®îc 64g s¾t, khÝ ®i ra sau ph¶n øng cho ®i qua dd
Ca(OH)2 d ®îc 40g kÕt tña.
TÝnh m.
Gi¶i: KhÝ ®i ra sau ph¶n øng gåm CO2 vµ CO d
CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O
40
0,4 = 0,4
100
ta cã: nCO = nCO = 0,4
pu 2
Theo ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng:

m + 28.0,4 = 64 + 44.0,4  m = 70,4g.
VÝ dô 2: Mét dd cã chøa 2 cation lµ Fe 2+: 0,1mol vµ
Al3+: 0,2mol vµ 2anion lµ Cl-: x mol vµ SO42-: y mol. TÝnh x
vµ y, biÕt r»ng khi c« c¹n dd thu ®îc 46,9 g chÊt r¾n khan.
Gi¶i:
Do b¶o toµn khèi lîng: 56.0,1 + 27.0,2 + 35,5x +
96y = 46,9 (1)
Do b¶o toµn ®iÖn tÝch: 2.0,1 + 3.0,2 = 1.x +
2.y (2)
Tõ (1) vµ (2) gi¶i ra x = 0,2; y = 0,3.
VÝ dô 3: §un 132,8 g hçn hîp 3 rîu no, ®¬n chøc víi
H2SO4 ®Æc ë 1400C thu ®îc 111,2g hçn hîp çc ete trong
®ã çc ete cã sè mol b»ng nhau. TÝnh sè mol mçi ete.
3( 3  1)
Gi¶i: §un hçn hîp 3 rîu ®îc = 6 ete.
2
Theo ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng: mrîu = mete =
m H 2O
m H 2O = mrîu - mete = 132,8 – 111,2 = 21,6 g.

21,6
Tæng sè mol çc ete = sè mol H2O = = 1,2
18
1,2
Sè mol mçi ete = = 0,2 mol.
6
259
VÝ dô 4: Hoµ tan hoµn toµn 23,8g hçn hîp gåm mét
muèi cacbonat cña kim lo¹i ho¸ trÞ I vµ mét muèi cacbonat
cña kim lo¹i ho¸ trÞ II vµo dd HCl thu ®îc 0,2mol khÝ CO2.
TÝnh khèi lîng muèi míi t¹o ra trong dung dÞch.
Gi¶i: §Æt c«ng thøc cña çc muèi lµ M2CO3 vµ RCO3
M2CO3 + RCO3 + 4HCl  2MCl + RCl2 + 2CO2 + 2H2O

0,4 0,2 mol  0,2
Theo ®Þnh luËt BTKL: 23,8 + 0,4.36,5 = mmuèi +
mCO2  m H 2O
hay: 23,8 + 0,4.36,5 = mmuèi + 0,2.44 + 0,2.18
mmuèi = 26g
c. B¶o toµn electron
- Nguyªn t¾c: Trong qu¸ tr×nh ph¶n øng th×:
Sè e nhêng = sè e thu
hoÆc: sè mol e nhêng = sè mol e thu
Khi gi¶i kh«ng cÇn viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng mµ
chØ cÇn t×m xem trong qu¸ tr×nh ph¶n øng cã bao nhiªu
mol e do chÊt khö nhêng ra vµ bao nhiªu mol e do chÊt oxi
ho¸ thu vµo.
- Çc vÝ dô:
VÝ dô 1: Trén 60g bét Fe víi 30g bét lu huúnh råi ®un
nãng (kh«ng cã kh«ng khÝ) thu ®îc chÊt r¾n A. Hoµ tan A
b»ng dd axit HCl d ®îc dd B vµ khÝ C. §èt ch¸y C cÇn V lÝt
O2 (®ktc). TÝnh V, biÕt çc ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn.
30
Gi¶i: nFe > nS = nªn Fe d vµ S hÕt.
32
KhÝ C lµ hçn hîp H2S vµ H2. §èt C thu ®îc SO2 vµ H2O.
KÕt qu¶ cuèi cïng cña qu¸ tr×nh ph¶n øng lµ Fe vµ S nhêng
e, cßn O2 thu e.
Nhêng e: Fe – 2e  Fe2+
260
60 60
mol  .2
50 56
S - 4e  S+4 (SO2)
20 30
mol  .4
32 32
Thu e: Gäi sè mol O2 lµ x mol.
O2 + 4e  2O-2
2 mol  4x
60 30
Ta cã: 4 x = .2  .4 gi¶i ra x = 1,47 mol.
56 32
VO2 = 22,4.1,47 = 32,928 lit
VÝ dô 2: Hçn hîp A gåm 2 kim lo¹i R1, R2 cã ho¸ trÞ x,
y kh«ng ®æi (R1, R2 kh«ng t¸c dông víi níc vµ ®øng tríc Cu
trong d·y ho¹t ®éng hãa häc cña kim lo¹i). Cho hçn hîp A
ph¶n øng hoµn toµn víi dd HNO 3 d thu ®îc 1,12 l khÝ NO
duy nhÊt ë ®ktc.
NÕu cho lîng hçn hîp A trªn ph¶n øng hoµn toµn víi
dd HNO3 th× thu ®îc bao nhiªu lÝt N2. Çc thÓ tÝch khÝ ®o
ë ®ktc.
Gi¶i: Trong bµi to¸n nµy cã 2 thÝ nghiÖm:
ë thÝ nghiÖm 1: R1 vµ R2 nhêng e cho Cu2+ ®Ó
5
chuyÓn thµnh Cu sau ®ã Cu l¹i nhêng e cho N ®Ó thµnh
2
N (NO). Sè mol e do R1 vµ R2 nhêng ra lµ:
5 2
N + 3e  N
1,12
0,15  22,4 = 0,05
5
ë thÝ nghiÖm 1: R1 vµ R2 trùc tiÕp nhêng e cho N
®Ó t¹o ra N2. Gäi x lµ sè mol N2, th× sè mol e thu vµo lµ:
5
2 N + 10e  N 20
261
10x  x mol
Ta cã: 10x = 0,15  x = 0,015
V N 2 = 22,4.0,015 = 0,336 lit
VÝ dô 3: Cho 1,35 g hçn hîp gåm Cu, Mg, Al t¸c dông
hÕt víi dd HNO3 thu ®îc hçn hîp khÝ gåm 0,01 mol NO vµo
0,04 mol NO2. TÝnh khèi lîng muèi t¹o ra trong dung dÞch.
Gi¶i: §Æt x, y, z lÇn lît lµ sè mol Cu, Mg, Al.
2
Nhêng e: Cu – 2e = Cu
x  2x  x
2
Mg – 2e = Mg
y  2y  y
3
Al – 3e = Al
z  3z  z
5 2
Thu e: N + 3e = N (NO)
0,03  0,01
5 4
N + 1e = N (NO2)
0,04  0,04
Ta cã: 2x + 2y + 3z = 0,03 + 0,04 = 0,07 (1)
Nhng 0,07 còng chÝnh lµ sè mol NO3-
Khèi lîng muèi nitrat lµ: 1,35 + 62.0,07 = 5,69g.
2. Ph¬ng ph¸p ®¹i sè
a. Çch gi¶i: ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng. §Æt Èn
sè cho çc ®¹i lîng cÇn t×m. TÝnh theo çc ph¬ng tr×nh
ph¶n øng vµ çc Èn sè ®ã ®Ó lËp ra ph¬ng tr×nh ®¹i sè.
Gi¶i ph¬ng tr×nh ®¹i sè (hoÆc hÖ ph¬ng tr×nh) vµ biÖn
luËn kÕt qu¶ (nÕu cÇn).
b. VÝ dô:
262
(TrÝch ®Ò thi vµo §HSP Hµ Néi 1998)§Ó m gam bét
s¾t (A) ngoµi kh«ng khÝ, sau mét thêi gian biÕn thµnh hçn
hîp (B) cã khèi lîng 12 gam gåm Fe, FeO, Fe3O4, Fe2O3. Cho
B t¸c dông hoµn toµn víi dd HNO 3 thÊy sinh ra 2,24l khÝ NO
duy nhÊt ë ®ktc. TÝnh m.
Gi¶i: Trong kh«ng khÝ s¾t t¸c dông víi oxi t¹o ra çc
oxit
2Fe + O2  2FeO
4Fe + 3O2  2Fe3O4
3Fe + 2O2  Fe2O3
Hçn hîp B t¸c dông víi dd HNO3:
Fe + 4HNO3  Fe(NO3)3 + NO + 2H2O
3FeO + 10HNO3  3Fe(NO3)3 + NO + 5H2O
3Fe3O4 + 28HNO3  9Fe(NO3)3 + NO + 14H2O
Fe2O3 + 6HNO3  2Fe(NO3)3 + 3H2O
§Æt sè mol cña Fe, FeO, Fe3O4, Fe2O3 lÇn lît lµ x, y, z,
t ta cã:
Theo khèi lîng hçn hîp B: 56x + 72y + 232z + 160t =
12 (1)
m
Theo sè mol nguyªn tö Fe: x + y + 3z + 2t =
56
(2)
Theo sè mol nguyªn tö O trong oxit: y + 4z + 3t
12  m
= (3)
16
y z 2,24
Theo sè mol NO: x + 3  3 = 22,4 = 0,1 (4)
NhËn xÐt tríc khi gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh ®¹i sè trªn:

- Cã 5 Èn sè nhng chØ cã 4 ph¬ng tr×nh. Nh vËy
kh«ng ®ñ sè ph¬ng tr×nh ®Ó t×m ra çc Èn sè, do ®ã
cÇn gi¶i kÕt hîp víi biÖn luËn.
263
- §Çu bµi chØ yªu cÇu tÝnh khèi lîng s¾t ban ®Çu,
nh vËy kh«ng cÇn ph¶i ®i t×m ®Çy ®ñ çc Èn x, y, z, t. ë
®©y cã 2 ph¬ng tr×nh, nÕu biÕt gi¸ trÞ cña nã ta dÔ dµng
tÝnh ®îc khèi lîng s¾t ban ®Çu ®ã lµ ph¬ng tr×nh (2) vµ
(3).
+ T×m ®îc gi¸ trÞ cña (2), ®ã lµ sè mol Fe. Nh©n
gi¸ trÞ ®ã víi nguyªn tö khèi cña Fe lµ 56 ta ®îc m.
+ T×m ®îc gi¸ trÞ cña (3), ®ã lµ sè mol nguyªn tö
O trong oxit. Nh©n gi¸ trÞ ®ã víi nguyªn tö khèi cña O lµ
16 ta ®îc khèi lîng cña oxi trong çc oxit s¾t. LÊy khèi lîng
hçn hîp B trõ ®i khèi lîng oxi ta ®îc khèi lîng s¾t ban ®Çu,
tøc m.
- Thùc hiÖn çc phÐp tÝnh trªn:
+ T×m gi¸ trÞ cña ph¬ng tr×nh (2):
Chia (1) cho 8 ®îc: 7x + 9y + 29z + 20t = 1,5
(5)
Nh©n (4) víi 3 ®îc: 3x + y + z = 0,3
(6)
Céng (5) víi (6) ®îc: 10x + 10y + 30z + 20t = 1,8
(7)
Chia (7) cho 10 ®îc: x + y + 3z + 2t = 0,18
VËy: m = 56.0,18 = 10,08g
+ T×m gi¸ trÞ cña ph¬ng tr×nh (3):
Nh©n (5) víi 3 ®îc: 21x + 27y + 87z + 60t = 4,5
(8)
Nh©n (6) víi 7 ®îc: 21x + 7y + 7z = 2,1
(9)
LÊy (8) trõ ®i (9) ®îc: 20y + 80z + 60t = 2,4
(10)
Chia (10) cho 20 ®îc: y + 4z + 3t = 0,12
m = 12 – (0,12.16) = 10,08g
264
Qua viÖc gi¶i bµi to¸n trªn b»ng ph¬ng ph¸p ®¹i sè
ta thÊy viÖc gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh ®¹i sè nhiÒu khi rÊt phøc
t¹p, th«ng thêng HS chØ lËp ®îc ph¬ng tr×nh ®¹i sè mµ
kh«ng gi¶i ®îc hÖ ph¬ng tr×nh ®ã.
VÒ mÆt hãa häc, chØ dõng l¹i ë chç HS viÕt xong
çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng hãa häc vµ ®Æt Èn ®Ó tÝnh
theo çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng ®ã (dùa vµo mèi t¬ng
quan tØ lÖ thuËn) cßn l¹i ®ßi hái ë HS nhiÒu vÒ kÜ n¨ng
to¸n häc. TÝnh chÊt to¸n häc cña bµi to¸n lÊn ¸t tÝnh chÊt
hãa häc, lµm lu mê b¶n chÊt hãa häc. Trªn thùc tÕ, HS chØ
quen gi¶i b»ng ph¬ng ph¸p ®¹i sè, khi gÆp mét bµi to¸n lµ
chØ t×m çch gi¶i b»ng ph¬ng ph¸p ®¹i sè, mÆc dï thêng
bÕ t¾c. Ta h·y gi¶i bµi to¸n trªn b»ng nh÷ng ph¬ng ph¸p
mang tÝnh ®Æc trng cña hãa häc h¬n, ®ã lµ ph¬ng ph¸p
b¶o toµn khèi lîng vµ ph¬ng ph¸p b¶o toµn electron.
*) Ph¬ng ph¸p b¶o toµn khèi lîng:
Theo ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng ta cã: (kÝ hiÖu
khèi lîng lµ m)
mB  mHNO3 pu = mFe( NO3 ) 3  m NO  mH 2O (1)
TÝnh çc gi¸ trÞ cha biÕt cña (1):
m m
+ nFe ( NO ) = nFe = . VËy mFe ( NO3 ) 3 = 242.
3 3
56 56
+ Muèn tÝnh m HNO cÇn tÝnh n HNO . ë ®©y sè mol
3 3
HNO3 ®îc dïng vµo 2 viÖc lµ t¹o ra NO vµ t¹o ra muèi:

2,24
n HNO3 t¹o NO = nNO = 22,4 = 0,1
m
n HNO3 t¹o muèi = 3.nFe = 3.
56
3m  3m 
n HNO3 p = 0,1 + . VËy mHNO3 p = 63. 0,1  
56  56 
265
1 1  3m 
+ TÝnh n H 2O : ta cã n H 2O = n HNO3 p =  0,1  
2 2  56 
1 3m 
VËy mH O = 18.  0,1  
2
2 56 
Thay çc gi¸ trÞ t×m ®îc vµo (1) ®îc ph¬ng tr×nh
bËc nhÊt, chØ chøa Èn m:
 3m  m
12 + 63. 0,1   = 242. + 30.0,1 +
 56  56
1  3m 
18. . 0,1  
2  56 
Gi¶i ra m = 10,08g
NhËn xÐt: Tuy h¬i dµi nhng çch nµy dÔ hiÓu, cã t¸c
dông kh¾c s©u ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng vµ cã u
®iÓm lµ ¸p dông cho mäi qu¸ tr×nh oxi ho¸ - khö hoÆc
kh«ng oxi ho¸ - khö.
c. Ph¬ng ph¸p b¶o toµn electron: Sè mol e do Fe nh-
5
êng ph¶i b»ng sè mol e do oxi thu vµ N cña HNO3 thu:
m 12  m 2,24
Ta cã: .3 = .4  .3
56 32 22,4
Gi¶i ra m = 20,08g
NhËn xÐt: Cho kÕt qu¶ rÊt nhanh, tÝnh to¸n rÊt nhÑ
nhµng, kh¾c s©u b¶n chÊt nhêng e vµ thu e cña çc qu¸
tr×nh hãa häc. H¹n chÕ lµ chØ ¸p dông ®îc cho çc qu¸
tr×nh oxi ho¸ - khö.
3. Ph¬ng ph¸p trung b×nh (khèi lîng mol trung b×nh,
sè nguyªn tö trung b×nh)
a. Çch gi¶i:
- Ph¬ng ph¸p trung b×nh chØ ¸p dông cho bµi to¸n
hçn hîp çc chÊt.
266
- Gi¸ trÞ trung b×nh dïng ®Ó biÖn luËn t×m ra
nguyªn tö khèi hoÆc ph©n tö khèi hay sè nguyªn tö trong
ph©n tö hîp chÊt.
- Khèi lîng mol trung b×nh lµ khèi lîng cña mét mol
hçn hîp (kÝ hiÖu lµ M Khèi lîng hçn hîp
M = Sè mol hçn hîp
b. Çc vÝ dô:
VÝ dô 1: Hoµ tan hoµn toµn 4,68g hçn hîp muèi
cacbonat cña hai kim lo¹i A vµ B kÕ tiÕp trong nhãm IIA
vµo dd HCl thu ®îc 1,12 lit CO2 ë ®ktc. X¸c ®Þnh tªn kim
lo¹i A vµ B.
Gi¶i: §Æt M lµ NTK trung b×nh cña 2 kim lo¹i A vµ
B
M CO3 + 2HCl  M Cl2 + CO2 + H2O
1,12
0,05 = 0,05 mol
22,4
4,68
M CO3 = 0,05 = 93,6; M = 93,6 – 60 = 33,6
BiÖn luËn: A < 33,6  A lµ Mg = 24

B > 33,6  B lµ Ca = 40.
VÝ dô 2: §èt ch¸y hoµn toµn a g hçn hîp hai rîu no,
®¬n chøc liªn tiÕp trong d·y ®ång ®¼ng thu ®îc 3,584
lÝt CO2 ë ®ktc vµ 3,96g H2O. TÝnh a vµ x¸c ®Þnh CTPT cña
çc rîu.
Gi¶i: Gäi n lµ sè nguyªn tö C trung b×nh vµ x lµ
tæng sè mol cña hai rîu.
C n H 2 n 1OH 
3n
2
( )
O2  nCO2  n  1 H 2 O
x mol (
nx  n  1 x)
3,584
nCO2 = nx = = 0,16 (1)
22,4
267
(
n H 2 O = n  1 .x = ) 3,96
18
= 0,22 (2)
Tõ (1) vµ (2) gi¶i ra x = 0,06 vµ n = 2,67

Ta cã: a = (14 n + 18).x = (14.2,67) + 18.0,06 =
3,32g
C 2 H 5 OH
n = 2,67
C3 H 7 OH
VÝ dô 3: Hçn hîp 3 rîu ®¬n chøc A, B, C cã tæng sè
mol lµ 0,08 vµ khèi lîng lµ 3,387. x¸c ®Þnh CTPT cña A, B,
C, biÕt r»ng B vµ C cã cïng sè nguyªn tö cacbon vµ sè mol
5
rîu A b»ng tæng sè mol cña rîu B vµ C.
3
3,38
Gi¶i: M = = 42,2
0,08
Nh vËy ph¶i cã Ýt nhÊt mét rîu cã M < 42,2. ChØ cã
CH3OH = 32
0,08.5
Ta cã: nA = = 0,05 ; mA = 32.0,05 = 1,67.
53
0,08.3
mB + C = 3,38 – 1,6 = 1,78g; nB + C = = 0,03
53
1,78
M B ,C = = 59,3
0,03
Gäi y lµ sè nguyªn tö H trung b×nh trong ph©n tö
hai rîu B vµ C
Ta cã: CxH y OH = 59,3 hay 12x + y + 17 =
59,3
Rót ra: 12x + y = 42,3
BiÖn luËn:
1 x 2 3 4
30,3 18,3
y 6,3 <0
ChØ cã nghiÖm khi x = 3. B, C ph¶i cã mét rîu cã sè
nguyªn tö H < 6,3 vµ mét rîu cã sè nguyªn tö H > 6,3.
268
Cã 2 cÆp nghiÖm: C3H5OH (CH2 = CH – CH2OH)
vµ C3H7OH
C3H3OH (CH  C – CH2OH) vµ
C3H7OH
VÝ dô 4: Cho 2,84g hçn hîp 2 rîu ®¬n chøc lµ ®ång
®¼ng liªn tiÕp nhau t¸c dông víi mét lîng Na võa ®ñ t¹o ra
4,6g chÊt r¾n vµ V lÝt khÝ H2 ë ®ktc. TÝnh V vµ x¸c ®Þnh
CTPT cña çc rîu.
Gi¶i: §Æt R lµ gèc hi®rocacbon trung b×nh vµ x lµ
tæng sè mol cña 2 rîu.
1
R OH + Na  R Ona + H2
2
x
xmol x
2
Ta cã: ( R + 17).x = 2,84 hay R x + 17x = 2,84
(1)
( R + 39).x = 4,6 hay R x + 39x = 4,6
(2)
Tõ (1) vµ (2) gi¶i ra x = 0,08 vµ R = 18,5
Ph¶i cã mét gèc R < 18,5  Duy nhÊt chØ cã CH3 =
15 vµ rîu lµ CH3OH. §ång ®¼ng liªn tiÕp nªn rîu kia ph¶i lµ
C2H5OH.
0,08
V= .22,4 = 0,896 lÝt.
2
4. Ph¬ng ph¸p ghÐp Èn sè

a. Çch gi¶i: Mét sè bµi to¸n cho thiÕu d÷ kiÖn nªn gi¶i
b»ng ph¬ng ph¸p ®¹i sè ta cã sè Èn nhiÒu h¬n sè ph¬ng
tr×nh vµ cã d¹ng v« ®Þnh, kh«ng gi¶i ®îc.
NÕu dïng ph¬ng ph¸p ghÐp Èn sè ta cã thÓ gi¶i lo¹i
bµi to¸n nµy mét çch dÔ dµng.
b. Çc vÝ dô:
269
VÝ dô 1: §èt ch¸y hoµn toµn ag hçn hîp hai rîu no,
®¬n chøc ®îc hçn hîp khÝ vµ h¬i. Cho hçn hîp khÝ vµ h¬i
nµy lÇn lît ®i qua b×nh 1 ®ùng H 2SO4 ®Æc vµ b×nh 2
®ùng níc v«i trong d, thÊy b×nh 1 t¨ng 1,98g vµ b×nh 2
cã 8g kÕt tña. TÝnh a.
Gi¶i: §Æt CTPT cña çc rîu lµ CnH2n+1-OH vµ CmH2m+1-
OH.
Gäi x, y lµ sè mol çc rîu.
3n
CnH2n+1OH + O2  nCO2 + (n + 1)H2O
2
x nx (n + 1)x
3m
CmH2m+1OH + O2  mCO2 + (m + 1)H2O
2
y my (m + 1)y
CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O
8
0,08 = 0,08
100
Ta lËp ®îc 2 ph¬ng tr×nh ®¹i sè theo sè mol CO2 vµ
sè mol H2O:
nCO2 = nx + my = 0,08 (1)
1,98
n H 2O = ( n  1) x  ( m  1) y = = 0,11 (2)
18
ë ®©y, víi 4 Èn sè (n, m, x, y) mµ chØ cã 2 ph¬ng
tr×nh nªn cã d¹ng vo ®Þnh.
Ta triÓn khai (2) ®Ó ghÐp Èn sè
Tõ (2): n H 2O = nx + x + my + y = (nx + my) +
(x + y) = 0,11
Thay nx + my = 0,08, rót ra x + y = 0,11 – 0,08 =
0,03.
TÝnh a: a = (14n + 18)x + (14m + 18)y
270
hay a = 14nx + 18x + 14my + 18y.
GhÐp Èn sè ®îc a = 14(nx + my) + 18(x + y).
Thay çc gi¸ trÞ ®· biÕt ®îc a = 14.0,08 + 18.0,03 =
1,66g
VÝ dô 2: §un p gam hçn hîp 2 rîu víi H2SO4 ®Æc thu
®îc V lÝt (®ktc) hçn hîp 2 anken. §èt ch¸y hoµn toµn hçn
hîp anken ®ã thu ®îc x lÝt CO2 (®ktc) vµ y gam H2O.
LËp biÓu thøc tÝnh x, y theo p, V.
Gi¶i: §un nãng víi H2SO4 ®Æc thu ®îc hçn hîp 2
anken, suy ra hçn hîp 2 rîu ®ã ph¶i thuéc lo¹i no, ®¬n
chøc.
H2SO4®
CnH2n+1OH  1400C CnH2n + H2O
(1)
a mol a
CmH2m+1OH  CmH2m + H2O (2)
b mol b
3n
CnH2n + O2  nCO2 + nH2O
2
(3)
a mol na na
3m
CmH2m + O2  mCO2 + mH2O (4)
2
b mol mb mb
V
Theo (1), (2): a + b = 22,4 (5). Theo (3), (4):
nCO2 = n H 2O = na + mb (6)
Khèi lîng 2 rîu lµ: (14n + 18)a + (14m + 18)b = p
hay 14(na + mb) + 18(a + b) = p (7)
ThÕ (5) vµo (7) ®îc:
271
V
p  18.
na + mb = 22,4
14
V
p  18. 9 p  7,23V
m H 2O = y = 22,4 .18  y =
7
14
V
p  18. 11,2 p  9V
VCO2 = x = 22,4 .22,4  x =
7
14
5. Ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng

a. Çch gi¶i: Khi chuyÓn tõ chÊt nµy sang chÊt kh¸c
khèi lîng cã thÓ t¨ng hoÆc gi¶m do çc chÊt kh¸c nhau cã
khèi lîng mol kh¸c nhau. Dùa vµo mèi t¬ng quan tØ lÖ
thuËn cña sù t¨ng gi¶m ta tÝnh ®îc lîng chÊt tham gia hay
t¹o thµnh sau ph¶n øng.
b. Çc vÝ dô
VÝ dô 1: Nhóng thanh kÏm vµo dd chøa 8,32g CdSO4.
Sau khi khö hoµn toµn ion Cd 2+ khèi lîng thanh kÏm t¨ng
2,35% so víi ban ®Çu. Hái khèi lîng thanh kÏm ban ®Çu.
Gi¶i: Gäi khèi lîng thanh kÏm ban ®Çu lµ a gam th×
2,35a
khèi lîng t¨ng thªm lµ gam.
100
Zn + CdSO4  ZnSO4 + Cd
65g 1mol 112g t¨ng 112 – 65
= 47g
8,32 2,35a
= 0,04 mol
208 100
g
1 47
=
Ta cã tØ lÖ: 0,04 2,35a .
100
Gi¶i ra a = 80g.
272
VÝ dô 2: Nhóng thanh kim lo¹i M ho¸ trÞ 2 vµo dd
CuSO4, sau mét thêi gian lÊy thanh kim lo¹i ra thÊy khèi lîng
gi¶m 0,05%. MÆt kh¸c nhóng thanh kim lo¹i trªn vµo dd
Pb(NO3)2, sau mét thêi gian thÊy khèi lîng t¨ng 7,1%. X¸c
®Þnh M, biÕt r»ng sè mol CuSO4 vµ Pb(NO3)2 tham gia ë 2 tr-
êng hîp nh nhau.
Gi¶i: Gäi m lµ khèi lîng thanh kim lo¹i, A lµ NTK cña
kim lo¹i, x lµ sè mol muèi ph¶n øng.
M + CuSO4  MSO4 + Cu
Ag  1mol 64g gi¶m (A – 64)g
0,05m
xmol g
100
0,05m
Rót ra: x= 100 (1)
A  64
M + Pb(NO3)2  M(NO3)2 + Pb
Ag  1mol 207 t¨ng (207 – A)g
7,1m
xmol t¨ng g
100
7,1m
Rót ra: x = 100 (2)
207  A
0,05m 7,1m
Tõ (1) vµ (2) ta cã: 100 = 100
A  64 207  A
(3)
Tõ (3) gi¶i ra A = 65. VËy kim lo¹i M lµ kÏm.
VÝ dô 3: Cho 3,78g bét Al ph¶n øng võa ®ñ víi dd
muèi XCl3 t¹o thµnh dd Y. Khèi lîng chÊt tan trong dd Y gi¶m
4,06g so víi dd XCl3. x¸c ®Þnh c«ng thøc cña muèi XCl3.
Gi¶i: Gäi A lµ NTK cña kim lo¹i X.
273
3,78
= 0,14  0,14 0,14
27
Ta cã: (A + 35,5.3).0,14 – (133,5.0,14) = 4,06
VÝ dô 4: Nung 100g hçn hîp gåm Na 2CO3 vµ NaHCO3
cho ®Õn khi khèi lîng hçn hîp kh«ng ®æi ®îc 69g chÊt
r¾n. x¸c ®Þnh phÇn tr¨m khèi lîng cña mçi chÊt trong hçn
hîp.
Gi¶i: ChØ cã NaHCO3 bÞ ph©n hñy. §Æt x lµ sè gam
NaHCO3.
2NaHCO3 Na2CO3 + CO2 + H2O
0

t
2.84g gi¶m: 44 + 18 = 62g

xg gi¶m: 100 – 69 = 31g
2,84 62
Ta cã: =  x = 84 g
x 31
VËy NaHCO3 chiÕm 84% vµ Na2CO3 chiÕm 16%.
VÝ dô 5: Hoµ tan hoµn toµn 23,8g hçn hîp mét muèi
cacbonat cña kim lo¹i ho¸ trÞ I vµ mét muèi cacbonat cña
kim lo¹i ho¸ trÞ II vµo dd HCl thÊy tho¸t ra 0,2mol khÝ. Khi
c« c¹n dd sau ph¶n øng th× thu ®îc bao nhiªu gam muèi
khan?
Gi¶i: KÝ hiÖu kim lo¹i ho¸ trÞ I lµ M, sè mol lµ x kim
lo¹i, ho¸ trÞ II lµ R, sè mol lµ y.
M2CO3 + 2HCl  2MCl + CO2 + H2O (1)
1mol(2M+60)g 2(M+35,5) t¨ng (2M+71)-
(2M+60) = 11gam
xmol
11gam
RCO3 + 2HCl  RCl2 + CO2 + H2O(2)
274
1mol(R+60)g (R+71) t¨ng (R+71)-(R+60)
= 11g
ymol
11ygam
Tõ (1) vµ (2): mhh = x + y = nCO2 = 0,2

Theo (1), (2): (x + y)mol hçn hîp ph¶n øng th× khèi
lîng hh muèi t¨ng (11x + 11y)g = 11(x + y) = 11.0,2 =
2,2g.
VËy khèi lîng muèi thu ®îc b»ng khèi lîng muèi ban
®Çu céng víi khèi tîng t¨ng thªm.
mmuèi = 23,8 + 2,2 = 26g.
6. Ph¬ng ph¸p ®êng chÐo

a. Çch gi¶i:
- Ph¬ng ph¸p ®êng chÐo thêng dïng ®Ó gi¶i bµi
to¸n trén lÉn çc chÊt víi nhau cã thÓ ®ång thÓ hoÆc dÞ
thÓ nhng hçn hîp cuèi cïng ph¶i lµ ®ång thÓ.
- NÕu trén lÉn çc dung dÞch th× ph¶i lµ çc dung
dÞch cña cïng mét chÊt (hoÆc chÊt kh¸c, nhng do ph¶n
øng víi H2O l¹i cho cïng mét chÊt. VÝ dô trén Na2O víi dd
NaOH ta ®îc cïng mét chÊt lµ NaOH).
- Trén hai dung dÞch cña chÊt A víi nång ®é kh¸c
nhau, ta thu ®îc mét dung dÞch chÊt A víi nång ®é duy
nhÊt. Nh vËy lîng chÊt tan trong phÇn ®Æc gi¶m xuèng
ph¶i b»ng lîng chÊt tan trong phÇn lo·ng t¨ng lªn. S¬ ®å
tæng qu¸t cña ph¬ng ph¸p ®êng chÐo nh sau:
D1 x1 x – x2
D1 x  x2
x =
D2 x1  x
D2 x2 x1 - x
275
x1, x2, x lµ khèi lîng chÊt ta quan t©m víi x1 > x > x2
D1, D2 lµ khèi lîng hay thÓ tÝch çc chÊt (hay dung
dÞch) ®em trén lÉn.
b. Çc vÝ dô:
VÝ dô 1: CÇn thªm bao nhiªu gam níc vµo 500g dung
dÞch NaOH 12% ®Ó cã dd NaOH 8% ?
Gi¶i: m H 2O 0 4
8
mdd12% 12 8
m H 2O4
=
 mH 2O = 250 g
500 8
(ë ®©y x1 = 0, v× níc th× nång ®é NaOH b»ng 0).
VÝ dô 2: CÇn trén H2 vµ CO theo tØ lÖ thÓ tÝch nh
thÕ nµo ®Ó ®îc hçn hîp khÝ cã tØ khèi so víi metan b»ng
1,5.
Gi¶i: M hh = 1,5.16 = 24
VH 2 2 4
VH 2 4 2
24  = =
VCO 22 11
VCO 28 22
VÝ dô 3: Hoµ tan 4,59g Al b»ng dd HNO3 lo·ng thu ®îc
hçn hîp khÝ NO vµ N2O cã tØ khèi so víi H2 b»ng 16,75. TÝnh
tØ lÖ thÓ tÝch khÝ trong hçn hîp.
Gi¶i: M hh = 16,75.2 = 33,5
V N 2O 44 3,5
V N 2O 3,5 1
33,5  = =
V NO 10,5 3
VNO 30 10,5
276
VÝ dô 4: Trén 2 thÓ tÝch CH4 víi 1 thÓ tÝch
hi®rocacbon X thu ®îc hçn hîp khÝ (®ktc) cã tØ khèi so víi
H2 b»ng 15. X¸c ®Þnh CTPT cña X.
Gi¶i: M hh = 15.2 = 30
2V 16 MX - 30
30
1V MX 30 – 16
2V M X  30
 =  M X = 58
1V 30  16
Víi 12x + y = 58 chØ cã nghiÖm khi x = 4 vµ y = 10
 C4H10
VÝ dô 5: Tõ 1 tÊn quÆng hematit (A) ®iÒu chÕ ®îc
420kg s¾t. Tõ 1 tÊn quÆng manhetit (B) ®iÒu chÕ ®îc
504kg s¾t. Ph¶i trén 2 quÆng trªn víi tØ lÖ vÒ khèi lîng lµ
bao nhiªu ®Ó ®îc 1 tÊn quÆng hçn hîp mµ tõ 1 tÊn quÆng
hçn hîp nµy ®iÒu chÕ ®îc 480kg s¾t ?
Gi¶i:
mA 420 24
m A 24 2
480  = =
mB 60 5
mB 504 60
277
Lêi nãi ®Çu.........................................................................3
PhÇn 1- ho¸ häc ®¹i c¬ng...................................................4
Ch¬ng 1 – CÊu t¹o nguyªn tö - ®Þnh luËt tuÇn hoµn......4
vµ liªn kÕt ho¸ häc...........................................................4
A. tãm t¾t lÝ thuyÕt....................................................4
B. ®Ò bµi...................................................................10
C. híng dÉn tr¶ lêi, ®¸p sè.........................................21
Ch¬ng 2 – Ph¶n øng ho¸ häc- Ph¶n øng oxi ho¸ khö,
®iÖn ph©n - tèc ®é ph¶n øng vµ c©n b»ng ho¸ häc...25
A.Tãm t¾t lÝ thuyÕt...................................................25
II. tèc ®é ph¶n øng vµ c©n b»ng ho¸ häc.................26
B. ®Ò bµi...................................................................27
Ch¬ng 3 Sù §iÖn li - ph¶n øng gi÷a çc ion..................53
trong dung dÞch – pH....................................................53
A. tãm t¾t lÝ thuyÕt..................................................53
B. ®Ò bµi...................................................................55
D. Híng dÉn tr¶ lêi, ®¸p sè........................................65
PhÇn 2 - tr¾c nghiÖm ho¸ häc phi kim.............................66
278
Ch¬ng 4 – nhãm halogen..............................................66
A. tãm t¾t lÝ thuyÕt..................................................66
B. ®Ò bµi...................................................................70
Ch¬ng 5. Nhãm oxi - lu huúnh.......................................81
A. tãm t¾t lý thuyÕt..................................................81
B. ®Ò bµi...................................................................83
C. híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè.....................................93
Ch¬ng 6. Nhãm nit¬ - photpho.....................................95
A. tãm t¾t lÝ thuyÕt..................................................95
B. ®Ò bµi..................................................................99
c. híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè....................................107
Ch¬ng 7. Nhãm cacbon - silic......................................109
A. tãm t¾t lÝ thuyÕt................................................109
B. ®Ò bµi.................................................................115
C. híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè...................................121
PhÇn 3 - Ho¸ häc h÷u c¬................................................123
Ch¬ng 8. §¹i c¬ng vÒ ho¸ häc h÷u c¬........................123
A. tãm t¾t lÝ thuyÕt................................................123
B. ®Ò bµi.................................................................127
Ch¬ng 9. hi®rocacbon................................................135
A. tãm t¾t lÝ thuyÕt................................................135
B. ®Ò bµi.................................................................140
C. híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè..................................147
Ch¬ng 10. çc dÉn xuÊt cña hi®rocacbon..................151
A tãm t¾t lÝ thuyÕt.................................................151
B. ®Ò bµi.................................................................156
híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè.......................................167
PhÇn 4 - ho¸ häc kim lo¹i.................................................175
Ch¬ng 11. §¹i c¬ng vÒ kim lo¹i..................................175
A. tãm t¾t lÝ thuyÕt................................................175
B. ®Ò bµi................................................................177
híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè.......................................181
Ch¬ng 12. Çc kim lo¹i kiÒm, kiÒm thæ vµ nh«m.....183
A. tãm t¾t lÝ thuyÕt................................................183
B. ®Ò bµi................................................................188
Ch¬ng 13. crom - s¾t - ®ång...................................201
A. tãm t¾t lÝ thuyÕt................................................201
279
B. ®Ò bµi.................................................................205
C. híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè..................................213
Ch¬ng 14. Mét sè ph¬ng ph¸p gi¶I nhanh bµi tËp hãa häc
........................................................................................219
1. Ph¬ng ph¸p b¶o toµn..............................................219
2. Ph¬ng ph¸p ®¹i sè..................................................224
3. Ph¬ng ph¸p trung b×nh .........................................227
4. Ph¬ng ph¸p ghÐp Èn sè..........................................230
5. Ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng..............................232
6. Ph¬ng ph¸p ®êng chÐo..........................................234
280

On Tap

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

On Tap

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Lêi nãi ®Çu

C¸c t¸c gi¶

§iÖn tÝch nguyªn 1+ 0 1-

2. H¹t nh©n nguyªn tö:

2. Ph©n líp electron

C. 61,8 ngµy D. 286 ngµy

Thø tù ghÐp ®«i lµ :

A. 6,023. 1023 B. 3,000.1023

C. Br, P, H, Sb . D. O, Se, Br, Te.

56. Hai nguyªn tè A vµ B ®øng kÕ tiÕp nhau trong mét chu

1. electron lµ nh÷ng h¹t mang ®iÖn tÝch ©m, do ®ã trong

Hä actini cã nguyªn tè gèc lµ 92 U 235

A.Tãm t¾t lÝ thuyÕt

71. Sù t¬ng t¸c gi÷a hi®ro vµ iot cã ®Æc tÝnh thuËn

Ph¬ng tr×nh ho¸ häc Vai trß cña axit

C . 50,4 lÝt D. 5,04 lÝt

115. Cho s¬ ®å chuyÓn ho¸

C. 5,8g vµ 3,6g D. 1,2g vµ 2,4g

117. Cho c¸c ph¬ng tr×nh ho¸ häc sau ®©y:

D. C2H5Cl + H2O  OH 

C. Ba, Zn, Hg D. Na, Hg, Ni

C. 0,21 mol. D. 0,36 mol.

HgO 2Hg + O2 (2)

= 1,5x x 64 + (50 - 27x) = 51,38

 VNO = 0,09 x 22,4 = 2,106 lÝt

0,15 0,6 mol

119. D. C¶ B vµ C ®Òu ®óng

A. tãm t¾t lÝ thuyÕt

C. 1,8 mol Al2(SO4)3. D. C¶ A vµ B

C. 0,025 mol. D. 0,03 mol.

186. §é ®iÖn li  cña chÊt ®iÖn li phô thuéc vµo nh÷ng

D. Híng dÉn tr¶ lêi, ®¸p sè

A. tãm t¾t lÝ thuyÕt

ChiÒu tÝnh bÒn vµ tÝnh axit t¨ng

Clorua v«i: CaOCl2

D. C¸c h×nh ®Òu sai.

èng nghiÖm 1 èng nghiÖm 2

240. GhÐp nèi c¸c thµnh phÇn ë cét A vµ B sao

209. Ph¬ng tr×nh ph¶n øng ho¸ häc:

Ch¬ng 5. Nhãm oxi - lu huúnh

A. tãm t¾t lý thuyÕt

1s2 2s2 2p6 3s2 3p3

1s2 2s2 2p6 3s1 3p 3

II. TÝnh chÊt c¸c hîp chÊt cña oxi, lu huúnh

ChÊt a lµ……. ChÊt b lµ…...

270. Ph¶n øng hãa häc nµo sau ®©y lµ sai?

C. híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè

251. A. Ozon(O3) cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh h¬n oxi(O2)

A. tãm t¾t lÝ thuyÕt

Nguyªn KÝ §iÖn B¸n Sè líp CÊu §é

2. TÝnh chÊt chung cña c¸c nguyªn tè nhãm VA

4NH3 + 5O2 ��� � 4NO + 6H2O

2NH3 + 3CuO �� � 3Cu + N2 + 3H2O

Amoniac lµ mét trong nh÷ng ho¸ chÊt c¬ b¶n, phÇn

c. híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè

291. A 292. D 293. A 294. C 295. D 296. B

A. tãm t¾t lÝ thuyÕt

Kim c¬ng Than ch× Fuleren C60

Cacbon ®ioxit (CO2) lµ khÝ kh«ng mµu, nÆng h¬n

Si + 2NaOH + H2O �� � Na2SiO3 + 2H2

§iÒu chÕ Si trong phßng thÝ nghiÖm:

§iÒu chÕ Si trong c«ng nghiÖp:

2. Hîp chÊt cña silic

4NH3 + 5O2 �� 4NO + 6H2O

2NH3 + 3CuO �� 3Cu + N2 + 3H2O

Si + 2NaOH + H2O �� Na2SiO3 + 2H2