Professional Documents
Culture Documents
1
რომლებიც სასამართლო სისტემაში არსებული ვიწრო გავლენიანი ჯგუფისთვის არიან მისაღები.
მოსამართლეობის კანდიდატების პარლამენტში საჯარო მოსმენის შედეგად იუსტიციის უმაღლეს
საბჭოში დაშვებული დარღვევები და მიღებული უკანონო გადაწყვეტილებები ვერ გამოსწორდება,
რის გამოც პარლამენტმა არ უნდა აირჩიოს საბჭოს მიერ ნომინირებული კანდიდატები.
შესაბამისად, ერთადერთი კანონიერი და სწორი გადაწყვეტილება, რაც შეიძლება საქართველოს
პარლამენტმა წარდგენილ კანდიდატებთან დაკავშირებით მიიღოს არის - არ აირჩიოს ისინი.
ყველა სხვა გადაწყვეტილება, რამდენად გამჭვირვალე პროცედურითაც არ უნდა იყოს ის
მიღებულია და ვერ უზრუნველყოფს უზენაესი სასამართლოს დამოუკიდებლობას.
დანართი
2
დემოკრატიის ინდექსი - საქართველო უშუალოდ დააკვირდა საქართველოს უზენაესი
სასამართლოს მოსამართლეების შერჩევის მიზნით კანდიდატების საჯარო მოსმენის
პროცესს, რომელიც იუსტიციის უმაღლეს საბჭოში 2019 წლის 17 ივლისიდან 15 აგვისტოს
ჩათვლით პერიოდში მიმდინარეობდა, შეისწავლა საბჭოს მიერ ამავე პერიოდში მიღებული
შესაბამისი გადაწყვეტილებები. ორგანიზაციამ კანდიდატების შესარჩევი კონკურსის
მარეგულირებელ კანონმდებლობასა და საერთაშორისო სტანდარტებთან შესაბამისობის
თვალსაზრისით შეაფასა კონკურსის პროცესი.
იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მდივნის აცილების შემდეგ დღის წესრიგში დადგა საკითხი, თუ ვის
უნდა განეხორციელებინა საბჭოს თავმჯდომარის ფუნქციები. 2018 წლის 2 აგვისტოს ნინო
გვენეტაძის გადადგომის შემდეგ საბჭოს თავმჯდომარის უფლებამოსილებას ახორციელებდა
იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მდივანი გიორგი მიქაუტაძე, ორგანული კანონის 47-ე მუხლით
დადგენილი წესის გათვალისწინებით. საქართველოს კონსტიტუციაში განხორციელებული
ცვლილებებით, რომელიც 2018 წლის დეკემბერში ამოქმედდა, საქართველოს უზენაესი
სასამართლოს თავმჯდომარე თანამდებობრივად აღარ არის იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს
თავმჯდომარე და იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარეს საბჭოს მოსამართლე წევრთაგან,
ორგანული კანონით დადგენილი წესით, 4 წლის ვადით ირჩევს იუსტიციის უმაღლესი საბჭო.
კონსტიტუციის აღნიშნული დანაწესის შესაბამისად, საერთო სასამართლოების შესახებ ორგანულ
კანონში ცვლილება იქნა შეტანილი 2019 წლის 6 დეკემბერს და ორგანული კანონის 47-ე
მუხლის მე-21 პუნქტით განისაზღვრა საბჭოს თავმჯდომარის არჩევის წესი.
3
აღნიშნული ცვლილების ამოქმედების მომენტიდან საბჭო არის უფლებამოსილი აირჩიოს საბჭოს
ახალი თავმჯდომარე, თუმცა, საბჭოს არ გამოუყენებია აღნიშნული უფლებამოსილება და საბჭოს
თავმჯდომარის მოვალეობის განხორციელება გააგრძელა საბჭოს მდივანმა გიორგი მიქაუტაძემ,
იქამდე, ვიდრე არ დადგა მისი აცილების საკითხი.
გიორგი მიქაუტაძის კონკურსში მონაწილეობის გამო მისი აცილების შემდეგ დადგა საჭიროება
საბჭოს სხდომების წარმართვის, რაც ორგანული კანონის თანახმად, არის საბჭოს
თავმჯდომარის, ხოლო განსაკუთრებულ შემთხვევებში, საბჭოს მდივნის უფლებამოსილება.
გიორგი მიქაუტაძის აცილების შემდეგ შეიქმნა ვითარება, როცა საბჭოს არ ჰყავს არც
თავმჯდომარე და არც მდივანი, რომელიც უფლებამოსილი იქნებოდა მოეწვია და წარემართა
საბჭოს სხდომები, შეესრულებინა საბჭოს თავმჯდომარის ფუნქცია. ორგანული კანონის
თანახმად, თავმჯდომარე ვალდებულია საბჭოს სხდომა მოიწვიოს საბჭოს წევრთა 1/3-ის
მოთხოვნითაც, თუმცა ამ შემთხვევაშიც საბჭოს სხდომას წარმართავს თავმჯდომარე ან მისი
არყოფნის შემთხვევაში - მდივანი. საბჭოს სხვა წევრის მიერ სხდომის წარმართვას და საბჭოს
გადაწყვეტილებაზე ხელის მოწერას კანონმდებლობა არ უშვებს.
1
გადაწყვეტილება საქართველოს უზენასი სასამართლოს წევრის მ.ვაჩაძისთვის მოსამართლის
უფლებამოსილების ვადის გაგრძელების შესახებ. 2019 წელი, 9 ივლისი, ქ.თბილისი, #1/161. დიმიტრი
გვრიტიშვილი, საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წევრი, საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი
საბჭოს სხდომის თავმჯდომარე.
http://hcoj.gov.ge/files/pdf%20gadacyvetilebebi/2019%20-%20gadawyvetilebebi/161-2019.pdf
გადაწყვეტილება საქართველოს უზენაესი სასამართლოს წევრის ნ.სხირტლაძისათვის მოსამართლის
უფლებამოსილების ვადის გაგრძელების შესახებ. 2019 წელი, 9 ივლისი, ქ.თბილისი, #1/162. დიმიტრი
გვრიტიშვილი, საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წევრი, საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი
საბჭოს სხდომის თავმჯდომარე.
http://hcoj.gov.ge/files/pdf%20gadacyvetilebebi/2019%20-%20gadawyvetilebebi/162-2019.pdf
4
2
გადაწყვეტილებებს, რომლებიც არ შეეხება უზენაეს სასამართლოს, ხელს აწერს
გიორგი მიქაუტაძე საბჭოს მდივნის სტატუსით.
● საბჭოს მდივანმა, გიორგი მიქაუტაძემ 2019 წლის 16 ივლისს წარმართა იუსტიციის
საბჭოს სხდომის ის ნაწილი, რომელზეც არ განიხილებოდა უზენაესი სასამართლოს
მოსამართლეების შესარჩევ კონკურსთან დაკავშირებული საკითხები. ამ დღეს საბჭოს
მიერ მიღებულია 9 სხვადასხვა გადაწყვეტილება, რომლებსაც ხელს აწერს გიორგი
3
მიქაუტაძე.
2
გადაწყვეტილება თბილისის საქალაქო სასამართლოს მოსამართლე ი.ზარქუას სოხუმისა და
გაგრა-გუდაუთის რაიონულ სასამართლოში მივლინების შესახებ. 2019 წელი, 9 ივლისი, ქ.თბილისი,
#1/155. გიორგი მიქაუტაძე, საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მდივანი.
http://hcoj.gov.ge/files/pdf%20gadacyvetilebebi/2019%20-%20gadawyvetilebebi/155.pdf
გადაწყვეტილება მოსამართლის ვაკანტურ თანამდებობებზე მოსამართლის კონკურსის გარეშე დანიშვნის
საკითხის ინიცირების თაობაზე. 2019 წელი, 9 ივლისი, ქ.თბილისი, #1/160. გიორგი მიქაუტაძე,
საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მდივანი.
http://hcoj.gov.ge/files/pdf%20gadacyvetilebebi/2019%20-%20gadawyvetilebebi/160.pdf
3
გადაწყვეტილება ხ.კიკილაშვილის ხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს თავმჯდომარედ დანიშვნის
შესახებ საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს 2017 წლის 5 ივნისის #1/186 გადაწყვეტილების
ძალადაკარგულად გამოცხადების შეახებ. 2019 წელი, 16 ივლისი, ქ.თბილისი, #1/176. გიორგი მიქაუტაძე,
საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მდივანი.
http://hcoj.gov.ge/files/pdf%20gadacyvetilebebi/2019%20-%20gadawyvetilebebi/176.pdf
გადაწყვეტილება „ზოგიერთი მოსამართლისათვის საცხოვრებელი ბინის დაქირავებისათვის თანხის
გამოყოფის შესახებ“ საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს 2014 წლის 20 იანვრის #1/1
გადაწყვეტილებაში ცვლილების შეტანის თაობაზე. 2019 წელი, 16 ივლისი, ქ.თბილისი, #1/175. გიორგი
მიქაუტაძე, საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მდივანი.
http://hcoj.gov.ge/files/pdf%20gadacyvetilebebi/2019%20-%20gadawyvetilebebi/175.pdf
გადაწყვეტილება „თბილისის სააპაელაციო სასამართლოს პალატებისა და საგამოძიებო კოლეგიის
შემადგენლობის განსაზღვრის შესახებ“ საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს 2016 წლის 1
აგვისტოს #1/218 გადაწყვეტილებაში ცვლილების შეტანის თაობაზე. 2019 წელი, 16 ივლისი, ქ.თბილისი,
#1/174. გიორგი მიქაუტაძე, საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მდივანი.
http://hcoj.gov.ge/files/pdf%20gadacyvetilebebi/2019%20-%20gadawyvetilebebi/174.pdf
გადაწყვეტილება „თბილისის საქალაქო სასამართლოს კოლეგიების შემადგენლობის განსაზღვრის
შესახებ“ საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს 2017 წლის 24 ივლისის #1/234 გადაწყვეტილებაში
ცვლილებების შეტანის თაობაზე. 2019 წელი, 16 ივლისი, ქ.თბილისი, #1/173 . გიორგი მიქაუტაძე,
საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მდივანი.
http://hcoj.gov.ge/files/pdf%20gadacyvetilebebi/2019%20-%20gadawyvetilebebi/173.pdf
გადაწყვეტილება „ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს პალატებისა და საგამოძიებო კოლეგიის
შემადგენლობის განსაზღვრის შესახებ“ საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს 2016 წლის 1
აგვისტოს #1/224 გადაწყვეტილებაში ცვლილების შეტანის თაობაზე. 2019 წელი, 16 ივლისი, #1/172.
გიორგი მიქაუტაძე, საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მდივანი.
http://hcoj.gov.ge/files/pdf%20gadacyvetilebebi/2019%20-%20gadawyvetilebebi/172.pdf
გადაწყვეტილება „ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს კოლეგიების შემადგენლობის განსაზღვრის
შესახებ“ საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს 2016 წლის 1 აგვისტოს #1/223 გადაწყვეტილებაში
ცვლილების შეტანის თაობაზე. 2019 წელი, 16 ივლისი, ქ.თბილისი, #1/171. გიორგი მიქაუტაძე,
საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მდივანი.
http://hcoj.gov.ge/files/pdf%20gadacyvetilebebi/2019%20-%20gadawyvetilebebi/171.pdf
გადაწყვეტილება „ბათუმის საქალაქო სასამართლოს კოლეგიების განსაზღვრის შესახებ“ საქართველოს
იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს 2016 წლის 1 აგვისტოს #1/220 გადაწყვეტილებაში ცვლილების შეტანის
თაობაზე. 2019 წელი, 16 ივლისი, ქ.თბილისი, #170. გიორგი მიქაუტაძე, საქართველოს იუსტიციის
უმაღლესი საბჭოს მდივანი.
http://hcoj.gov.ge/files/pdf%20gadacyvetilebebi/2019%20-%20gadawyvetilebebi/170.pdf
გადაწყვეტილება „გორის რაიონული სასამართლოს კოლეგიების განსაზღვრის შესახებ“ საქართველოს
იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს 2017 წლის 27 დეკემბრის #1/331 გადაწყვეტილებაში ცვლილების შეტანის
თაობაზე. 2019 წელი, 16 ივლისი, ქ.თბილისი, #1/169. გიორგი მიქაუტაძე, საქართველოს იუსტიციის
უმაღლესი საბჭოს მდივანი.
http://hcoj.gov.ge/files/pdf%20gadacyvetilebebi/2019%20-%20gadawyvetilebebi/169.pdf
5
● თუ დიმიტრი გვრიტიშვილი არჩეული იყო საბჭოს თავმჯდომარედ, მაშინ ის უნდა
ყოფილიყო არჩეული 4 წლის ვადით და არა ყოველ სხდომაზე თავიდან მომხდარიყო მისი
არჩევის შესახებ კენჭისყრა, როგორც ეს ხდებოდა ყოველი გასაუბრების დაწყებამდე.
● იმ შემთხვევაში, თუ დიმიტრი გვრიტიშვილი არჩეული იქნებოდა საბჭოს თავმჯდომარედ,
მაშინ, კანონის თანახმად, ერთსა და იმავე პერიოდში საბჭოს სხვადასხვა
გადაწყვეტილებებზე ხელს არ უნდა აწერდნენ თავმჯდომარე და მდივანი, ხოლო, საბჭოს
სხდომას უნდა წარმართავდეს არჩეული თავმჯდომარე.
● თუ ვივარაუდებთ, რომ დიმიტრი გვრიტიშვილი არ ყოფილა არჩეული საბჭოს
თავმჯდომარედ, მაშინ გაუგებარია კანონის რომელ მუხლზე დაყრდნობით არის ის
უფლებამოსილი მოიწვიოს და წარმართოს საბჭოს სხდომები, ხელი მოაწეროს
გადაწყვეტილებებს. კანონი არ ითვალისწინებს საბჭოს სხდომის წარმართვას „სხდომის
თავმჯდომარის“ მიერ. ასეთ უფლებამოსილებას კანონი ანიჭებს მხოლოდ საბჭოს 4
წლის ვადით არჩეულ თავმჯდომარეს ან, განსაკუთრებულ შემთხვევებში, მდივანს.
იმის გამო, რომ გიორგი მიქაუტაძე კონკრეტულ პერიოდში ასრულებდა საბჭოს თავმჯდომარის
მოვალეობას, ხოლო კანონი არ ითვალისწინებს საბჭოს სხდომების წარმართვას თავმჯდომარის
ან მდივნის გარეშე, გიორგი მიქაუტაძეს არ უნდა მიეღო უზენაესი სასამართლოს მოსამართლის
შესარჩევ კონკურსში მონაწილეობა, ან უნდა გადამდგარიყო იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს
მდივნის თანამდებობიდან და მოსამართლეთა კონფერენციის მიერ უნდა მომხდარიყო ახალი
მდივნის არჩევა. კიდევ ერთი კანონიერი გამოსავალი შექმნილი ვითარებიდან იქნებოდა
იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მიერ კონსტიტუციით დადგენილი ახალი წესით თავმჯდომარის
არჩევა საბჭოს მოქმედი მოსამართლე წევრებიდან, რაც ზემოთ აღწერილიდან გამომდინარე, არ
მომხდარა. შესაბამისად, იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს სხდომებს ატარებდა და
გადაწყვეტილებებს ხელს აწერდა არაუფლებამოსილი პირი, რაც ამ სხდომებსა და
გადაწყვეტილებებს უკანონოს ხდის.
6
● საქართველოს უზენასი სასამართლოს წევრის მ.ვაჩაძისათვის მოსამართლის
6
უფლებამოსილების ვადის გაგრძელების შესახებ.
● საქართველოს უზენასი სასამართლოს წევრის ნ.სხირტლაძისათვის მოსამართლის
7
უფლებამოსილების ვადის გაგრძელების შესახებ.
გარდა იმისა, რომ დიმიტრი გვრიტიშვილი უკანონოდ უძღვებოდა საბჭოს სხდომებს და ხელს
აწერდა გადაწყვეტილებებს, ის ასევე, სათანადოდ ვერ წარმართავდა საბჭოს სხდომებს.
კანდიდატების მოსმენის მთელი პროცესის მანძილზე ადგილი ჰქონდა მუდმივ დაპირისპირებას
საბჭოს ცალკეულ წევრებს შორის, რაც ხშირად გადაიზრებოდა ხმამაღალ საუბარში,
შეუფერებელი კომენტარებისა და განცხადებების გაკეთებაში და შედეგად იქმნებოდა
უწესრიგობა. მაგალითად, იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს ორი არამოსამართლე წევრის - ნაზის
ჯანეზაშვილისა და ანა დოლიძის მიმართ თითქმის ყველა სხდომაზე დაფიქსირდა
არაკოლეგიალური, არაეთიკური და აგრესიული დამოკიდებულება, რაზეც არ რეაგირებდა
თავმჯდომარე; კანდიდატებთან გასაუბრება ხშირად მიმდინარეობდა წევრების მიერ გამოწვეული
ხმაურის პარალელურად, რაზეც თავმჯდომარე ვერ ახდენდა სათანადო რეაგირებას. აღნიშნული
საკითხები დეტალურად განხილული ანგარიშის შესაბამის თავში.
დიმიტრი გვრიტიშვილი არ ერიდებოდა წინასწარ დაეფიქსირებინა საკუთარი სიმპათია ამა თუ იმ
კანდიდატის მიმართ და არც სხვა წევრებს მოუწოდებდა თავი შეეკავებინათ დადებითი
მოსაზრების წინასწარ, კანდიდატის წინაშე დაფიქსირებისგან. მაგალითად, დიმიტრი
გვრიტიშვილმა მამუკა ვასაძის გასაუბრების დროს გამოავლინა კანდიდატის მიმართ თავისი
დადებითი პოზიცია იმ მხრივ, რომ აღნიშნა: „კანდიდატი კარგად გამოდის.“ აგრეთვე მას
რეაქცია არ ჰქონდა, როდესაც არამოსამართლე წევრმა, ზაზა ხარებავამ კანდიდატი მერაბ
გაბინაშვილი, მისივე თანდასწრებით, „საინტერესო პრეზენტატორად“ მოიხსენია. დიმიტრი
გვრიტიშვილს ზომები არც მაშინ მიუღია, როდესაც სერგო მეთოფიშვილმა კანდიდატ როინ
მიგრიაულს მიმართა შემდეგი სიტყვებით: „თქვენ ბრძანეთ, რომ ზოგიერთ მოსამართლეს
სჭირდება რაღაცეების ჩამორეცხვა... ასე ზოგადად ტალახის სროლას სასამართლო სისტემაზე
დავანებოთ თავი.“
არც ერთ შემთხვევაში დიმიტრი გვრიტიშვილს არ მიუმართავს შესაბამისი ზომებისათვის, რათა
მომხდარიყო სიტუაციის განმუხტვა და პროცესის ჯანსაღ გარემოში ჩატარება. შესაბამისად,
დიმიტრი გვრიტიშვილმა ვერ გამოავლინა მენეჯერული უნარ-ჩვევები.
7
2. ინტერესთა კონფლიქტი კანდიდატების შერჩევის პროცესში
8
CCJE Opinion No. 10, para. D.a)
9
OSCE/ODIHR Opinion on Draft Amendments Relating to the Appointment of the Supreme Court Judges of
Georgia, 2019, para. 63, 64.
10
Venice Commission, Urgent Opinion on the Selection and Appointment of Supreme Court Judges, Georgia,
June 24, 2019, CDL-AD(2019)009, page 14
https://www.venice.coe.int/webforms/documents/default.aspx?pdffile=CDL-AD(2019)009-e&fbclid=IwAR0sJf
w2me4T1HEhE3Dcrlz3n3959GQsqJCgFp8_d3e9KVgG_iDIfi0xZlY
8
სამსახურებრივი მოვალეობის განხორციელების დროს საჯარო ინტერესით მოქმედებდეს და
ბიექტურობის პრინციპები.
დაიცვას მიუკერძოებლობის და ო
კანონის მოთხოვნებიდან გამომდინარე, იუსტიციის უმაღლეს საბჭოს უნდა ემსჯელა და მიეღო
წერილობითი გადაწყვეტილება საბჭოს მდივნის, გიორგი მიქაუტაძის კონკურსის
11
პროცედურებიდან აცილების შესახებ, რაც საბჭოს ვებ-გვერდზე უნდა გამოექვეყნებინა.
უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეთა შესარჩევი კონკურსიდან გიორგი მიქაუტაძის აცილების
შესახებ საბჭოს გადაწყვეტილება საბჭოს ვებ-გვერდზე არ არის გამოქვეყნებული. შესაბამისად,
უცნობია, აცილების ზუსტი თარიღი და ფარგლები. აღსანიშნავია, რომ კონკურსი გამოცხადდა 10
მაისს. 17 მაისს საბჭოს ვებ-გვერდზე გამოქვეყნებულია ინფორმაცია საბჭოს წევრების
შეხვედრის შესახებ ეუთოს სადამკვირვებლო მისიის წარმომადგენლებთან. შეხვედრის
ამსახველი ფოტომასალა ადასტურებს, რომ კონკურსის საკითხებზე შეხვედრაში საბჭოს მდივანი,
12
გიორგი მიქაუტაძეც მონაწილეობს, რაც მოწმობს, რომ ამ დროისთვის გიორგი მიქაუტაძე
კონკურსის პროცედურებიდან აცილებული არ იყო. ასევე, საბჭოს ვებ-გვერდზე გამოქვეყნებულია
საბჭოს 2019 წლის 7 ივნისის და შემდგომი პერიოდის გადაწყვეტილებები, რომელთაც ხელს
13
აწერს დიმიტრი გვრიტიშვილი, საბჭოს სხდომის თავმჯდომარის სტატუსით.
11
საერთო სასამართლოების შესახებ საქართველოს ორგანული კანონის 49-ე მუხლის მე-4 პუნქტი.
12
http://hcoj.gov.ge/ge/iustitsiis-umaghlesi-sabchos-tsevrebi-eutos-demokratiuli-institutebisa-da-adamianis-ufle
bebis-ofisis-osceodihr-eqspertebs-shekhvdnen/3432
13
იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს გადაწყვეტილება საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მოსამართლის
თანამდებობაზე ასარჩევად საქართველოს პარლამენტისათვის წარსადგენ კანდიდატთა შერჩევის
პროცედურაში მონაწილე პირთა კანდიდატად რეგისტრაციის შესახებ, 2019 წელი, 7 ივნისი, ქ.თბილისი,
#1/108. დიმიტრი გვრიტიშვილი, საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წევრი, საქართველოს
იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს სხდომის თავმჯდომარე.
http://hcoj.gov.ge/files/pdf%20gadacyvetilebebi/2019%20-%20gadawyvetilebebi/108-.pdf
იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს გადაწყვეტილება საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მოსამართლის
თანამდებობაზე ასარჩევად საქართველოს პარლამენტისათვის წარსადგენი კანდიდატების შერჩევის
შემდგომ ეტაპზე გადასული კანდიდატების შესახებ, 2019 წელი, 20 ივნისი, ქ.თბილისი, #1/136. დიმიტრი
გვრიტიშვილი, საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წევრი, საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი
საბჭოს სხდომის თავმჯდომარე.
http://hcoj.gov.ge/files/pdf%20gadacyvetilebebi/2019%20-%20gadawyvetilebebi/136.pdf
9
გიორგი მიქაუტაძე დასაწყისიდან არ ყოფილა აცილებული კონკურსის პროცედურებს. კონკურსი
გამოცხადდა 2019 წლის 10 მაისს და 7 ივნისამდე მისი აცილების საკითხი არ ყოფილა
გადაწყვეტილი. ამასთან, ის სრულად არ იყო აცილებული კონკურსის პროცედურებს. ცნობილია,
რომ გიორგი მიქაუტაძე არ ესწრებოდა კანდიდატების მოსმენის პროცედურებს, თუმცა, ის დარჩა
საბჭოს აპარატის ხელმძღვანელად, რომელიც პასუხისმგებელია კანდიდატების შესახებ
ინფორმაციის მოძიებაზე.
10
კონკურსში მონაწილე მაია ვაჩაძესთან დაკავშირებით საბჭოს გადაწყვეტილებას ხელს
აწერს დიმიტრი გვრიტიშვილი, მაშინ, როცა კონკურსის სხვა მონაწილესთან საბჭოს
გადაწყვეტილებაზე გიორგი მიქაუტაძის ხელმოწერა ფიქსირდება. აღნიშნული მოწმობს,
რომ გიორგი მიქაუტაძე კონკურსის დაწყებისთანავე არ ყოფილა აცილებული კონკურსის
პროცედურებს.
14
Cape Town Principles on the Role of Independent Commissions in the Selection and Appointment of Judges,
2016, Principle 12.
15
OSCE/ODIHR Opinion on Draft Amendments Relating to the Appointment of Supreme Court
Judges, April 17, 2019, para. 62.
11
პატიოსნებისა და ა.შ. განსაზღვრა, სხვა ხერხების გამოყენებასთან ერთად, შესაძლებელია
16
მასთან გასაუბრების საფუძველზე.
საბჭოს ცალკეული მოსამართლე წევრები ხშირად, ზოგჯერ კი ხანგრძლივი დროით ტოვებდნენ
სხდომის დარბაზს (მაგალითად, ზურაბ აზნაურაშვილის გასაუბრებიდან სერგო მეთოფიშვილი
დაახლოებით 15 წთ იყო გასული; ილონა თოდუას გასაუბრების დროს ირაკლი ბონდარეკნო და
ირაკლი შენგელია გავიდნენ და გასაუბრებას დაახლოებით 30 წთ არ ესწრებოდნენ; მერაბ
გაბინაშვილის გასაუბრებიდან კი შოთა ქადაგიძე დაახლოებით 20 წთ-ის მანძილზე იყო
გასული). ასევე, ალექსანდრე იაშვილთან გასაუბრების დროს, სხდომის დარბაზიდან
რამდენჯერმე, ზოგჯერ კი განუსაზღვრელი დროით გავიდნენ: ირაკლი ბონდარენკო - 5-ჯერ,
ვასილ მშვენიერაძე - 4-ჯერ, სერგო მეთოფიშვილი - 3-ჯერ, ზაზა ხარებავა-3-ჯერ. ამავე
კანდიდატთან გასაუბრებაზე მოსვლა დააგვიანეს ირაკლი შენგელიამ, ანა დოლიძემ, ნაზი
ჯანეზაშვილმა და ირმა გელაშვილმა. ხოლო თამარ ონიანმა გასაუბრება გარკვეული დროის
შემდგომ დატოვა სასამართლო პროცესის მიზეზით. ლევან თევზაძესთან გასაუბრების დროს
სხდომის დარბაზი დატოვეს: სერგო მეთოფიშვილმა-7-ჯერ, ირაკლი შენგელიამ-6-ჯერ, თამარ
ონიანმა-6-ჯერ, ვასილ მშვენიერაძემ-6-ჯერ, ანა დოლიძემ-4-ჯერ და ა.შ.
დაფიქსირდა ცალკეული წევრების გასაუბრებაზე გამოუცხადებლობის შემთხვევებიც (მაგალითად,
ირმა გელაშვილი არ ესწრებოდა ქეთევან ცინცაძის, თეა ძიმისტარაშვილის, ალექსანდრე
წულაძის, გოჩა ჯეირანაშვილისა და მადი ჩანტლაძის გასაუბრებას; ანა დოლიძე არ ესწრებოდა
მორის შალიკაშვილის, ლაშა ქოჩიაშვილის, ლავრენტი მაღლაკელიძის, როინ მიგრიაულისა და
პაატა შავაძის გასაუბრებას; ნაზი ჯანეზაშვილი არ ესწრებოდა ნინო ქადაგიძის, ლევან
მიქაბერიძისა და ლაშა ქოჩიაშვილის გასაუბრებას; ხოლო ნინო სანდოძის გასაუბრებას არ
ესწრებიდა ირაკლი შენგელია). საბჭოს სხდომებზე არ გაჟღერებულა საბჭოს წევრების
გასაუბრებებზე არდასწრების საპატიო მიზეზების შესახებ ინფორმაცია. ასევე, საბჭოს ცალკეული
წევრები კანდიდატთან გასაუბრების მიმდინარეობის პარალელურად საუბრობდნენ ტელეფონზე ან
16
Compilation of Venice Commission Opinions and Reports Concerning Courts and Judges CDL-PI(2015)001,
para. 2.2.1.
17
საერთო სასამართლოების შესახებ საქართველოს ორგანული კანონის 35-ე მუხლის მე-9 პუნქტი.
18
საერთო სასამართლოების შესახებ საქართველოს ორგანული კანონის 353-ე მუხლის პირველი პუნქტი.
12
ერთმანეთს ესაუბრებოდნენ, ხშირი იყო ხმაური სხდომის დარბაზში. ყოველივე აღნიშნული
ტოვებდა შთაბეჭდილებას, რომ საბჭოს ცალკეულ წევრებს არ აინტერესებთან ან სათანადო
მნიშვნელობას არ ანიჭებდნენ კანდიდატების მოსმენას.
ლევან მესხორაძემ, თავის გასაუბრების პროცესში, სთხოვა დიმიტრი გვრიტიშვილს და ვასილ
მშვენიერაძეს შეეწყვიტათ ერთმანეთში საუბარი, რადგან მას ხელი ეშლებოდა. აღნიშნულზე
რეაგირება არ მოხდა, რის შემდეგაც კანდიდატმა ისევ სცადა მიენიშნებინა, რომ მას ხელი
ეშლებოდა.
საბჭოს წევრების მიერ კანდიდატებისთვის კითხვების დასმის პრაქტიკა მიუთითებს იმაზე, რომ
საბჭოს წევრთა უმეტესობა შესაძლოა გასაუბრებას არ ანიჭებს მნიშვნელობას კანდიდატის
შესახებ საბოლოო გადაწყვეტილების მიღებისთვის.
კიდევ ერთი ტენდენცია, რომელიც საბჭოს წევრების მიერ კითხვების დასმაზე დაკვირვებამ
გამოავლინა არის შემდეგი: საბჭოს იმ წევრებს, რომლებიც არ გამოირჩეოდნენ აქტიურობით და
თითო კანდიდატს 2 ან 3 კითხვას უსვამდნენ, ცალკეულ შემთხვევებში ახასიათებდათ
გააქტიურება, რაც შესაძლოა გამოწვეული იყოს მათი არაერთგვაროვანი და შერჩევითი
მიდგომით კანდიდატების მიმართ.
13
კოდექსის მიმართ კანდიდატის პოზიციას, რაც რეალურად მხოლოდ სამართლებრივ მსჯელობასა
და შეფასებას მოითხოვდა, ხოლო თამარ ლალიაშვილს ვასილ მშვენიერაძემ დაუსვა დაახლოებით
11 სამართლებრივი შეკითხვა, რომლებიც შეეხებოდა გამოხატვის თავისუფლებას, სიძულვილის
ენას, საქართველოს უზენაესი სასამართლოს პლენუმის მოვალეობებსა და უფლებამოსილებას და
ა.შ. რომლებიც კანდიდატის მხრიდან კანონებისა და ნორმების ზუსტ გახსენებას საჭიროებდა.
იმავე სახის განსხვავებული ტენდეცია არსებობდა, როდესაც შოთა ქადაგიძემ ლევან თევზაძეს
ჰკითხა, თუ როგორ აფასებდა კანდიდატი თავისუფლების აღკვეთასა და ამასთან დაკავშირებით
არსებულ სტატისტიკას, ხოლო ლაშა ქოჩიაშვილს დაუსვა შეკითხვა აქციებთან დაკავშირებით
დავის წარმოშობის შემთხვევაში სასამართლოსთვის მიმართვის ხანდაზმულობის ვადაზე.
შესაბამისად, არსებობდა ტენდეცია იმისა, რომ ზოგიერთ კანდიდატს წევრები უსვამდნენ ძალზედ
მარტივ სამართლებრივ შეკითხვებს, ან ისეთ კითხვებს, რომლებიც მათი პოზიციის დაფიქსირებას
მოითხოვდა, ხოლო ზოგიერთებს ისეთ სამართლებრივ შეკითხვებს, რომლებიც კანონებისა და
ნორმების ზეპირ ცოდნას საჭიროებდა. აგრეთვე, საბჭოს ცალკეული წევრები ზოგიერთ კანდიდატს
საერთოდ არ უსვამდნენ შეკითხვებს, რაც ისევ მათ არათანაბარ მიდგომაზე მიანიშნებს.
მაგალითად, გიორგი მიქაუტაძეს შეკითხვები არ დაუსვეს რევაზ ნადარაიამ, ირაკლი შენგელიამ,
ირაკლი ბონდარენკომ და ვასილ მშვენიერაძემ.
საბჭოს წევრები ირმა გელაშვილი, ანა დოლიძე, ზაზა ხარებავა, ნაზი ჯანეზაშვილი ყველაზე
ხშირად უსვამდნენ კანდიდატებს კითხვებს მათ მიერ საბჭოსთვის წარდგენილი, მათ შესახებ
საბჭოს მიერ მოძიებული და მედიაში გავრცელებული ინფორმაციიდან. თუმცა, საბჭოს წევრების
უმეტესობას, კითხვების დასმის პროცესში არ მოუხდენია იმის დემონსტრირება, რომ ისინი
იცნობენ კანდიდატის შესახებ უკვე მოძიებულ ინფორმაციას, რაც შეფასებისას უნდა გამოიყენონ.
19
დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის შესახებ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლის მე-31 პუნქტი.
14
სამიზნე. აღნიშნული დოკუმენტი პირზე ბულინგის ჯგუფურად განხორციელებას მოიხსენიებს
20
სპეციალური ტერმინით m obbing.
„Bullying at work means harassing, offending, socially excluding someone or negatively
20
affecting someone’s work tasks. In order for the label bullying (or mobbing) to be applied to a
particular activity, interaction or process it has to occur repeatedly and regularly (e.g. weekly) and
over a period of time (e.g. about six months). Bullying is an escalating process in the course of
which the person confronted ends up in an inferior position and becomes the target of systematic
negative social acts.“ https://www.ilo.org/public/libdoc/ilo/2006/106B09_110_engl.pdf page 20.
15
ჯანეზაშვილის მიერ პროტესტის ნიშნად, ღამის საათებში გასაუბრების დატოვებას
„ორკესტრირებული და პოლიტიკური ორგანიზაციების მიერ მიღებული დავალების შესრულება“
უწოდა. მამუკა ვასაძის მოსმენის დროს, 23 ივლისს, ირაკლი შენგელიამ განაცხადა, რომ ნაზი
ჯანეზაშვილს „სურს პროცესის ჩაშლა, მოქმედებს დაკვეთისა და მითითებების ქვეშ და რომ მას
„ნაბრძანები აქვს შოუების მოწყობა“. ხოლო ირაკლი ბონდარენკომ ნაზი ჯანეზაშვილს „ჭკუის
მოხმობისკენ“ მოუწოდა. საბჭოს წევრების ა მგვარი კომენტარები დაახლოებით 30 წუთს
გაგრძელდა, რამაც, თავის მხრივ, მთლიანი გასაუბრების გაჭიანურებაც გამოიწვია.
საბჭოს მიერ კანდიდატების მოსმენის პირველი 8 დღის განმავლობაში დამკვიდრებული პრაქტიკა,
როცა სამუშაო პროცესი დილის დაახლოებით 10 საათიდან ღამის 10 საათამდე გრძელდებოდა,
ხშირად, შესვენების და წინასწარ შეთანხმებული დღის წესრიგის გარეშე, განსაკუთრებით
არასახარბიელო მდგომარეობაში საბჭოს ქალი წევრები და ქალი დამკვირვებლები ჩააყენა.
არამოსამართლე წევრებმა ნაზი ჯანეზაშვილმა და ანა დოლიძემ რამოდენიმეჯერ პროტესტის
ნიშნად დატოვეს გასაუბრების პროცესი. არამოსამართლე წევრმა ირმა გელაშვილმა დააფიქსირა
თავისი პოზიცია, რომ არასამუშაო საათებში გასაუბრების ჩატარება რთულ მდგომარეობაში
აყენებდა კანდიდატებს. აღსანიშნავია, რომ საბჭოს მოსამართლე წევრთა უმრავლესობა, გარდა
ერთი წევრისა, მამაკაცია და გასაუბრების არასამუშაო საათებში ჩატარების შესახებ
გადაწყვეტილებაც სწორედ მათ მიერ იყო მიღებული. კანონმდებლობით აკრძალულია ირიბი
დისკრიმინაცია, ე.ი. ფორმით ნეიტრალური და არსით დისკრიმინაციული პრაქტიკა, რომელიც
ადამიანების ჯგუფს არახელსაყრელ მდგომარეობაში აყენებს ანალოგიურ პირობებში მყოფ სხვა
პირებთან შედარებით ან თანაბარ მდგომარეობაში აყენებს არსებითად უთანასწორო პირობებში
21
მყოფ პირებს. საბჭოში არსებულ ამ დისკრიმინაციულ პრაქტიკას განცხადებით გამოეხმაურა
22
არასამთავრობო ორგანიზაციათა კოალიციაც.
გასაუბრების პროცესზე დაკვირვებამ ცხადყო, რომ საბჭოს რიგ მოსამართლე წევრებს არ აქვთ
კოლეგიალური დამოკიდებულება ანა დოლიძისა და ნაზი ჯანეზაშვილის მიმართ, ვერ მალავენ
აგრესიას მათ მიერ კანდიდატებისთვის დასმული კითხვების და მედიასთან გაკეთებული
განცხადებების გამო. საბჭოს წევრების ამგვარი დამოკიდებულება და გამოხატვა კითხვებს აჩენს
იმასთან დაკავშირებით, თუ რამდენად შესწევთ მათ უნარი სწორად და ობიექტურად შეაფასონ
კანდიდატების გაწონასწორებულობის, ემოციების მართვის, ეთიკის წესების დაცვის უნარები.
21
„დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის შესახებ“ საქართველოს კანონის მ ე-2 მუხლის მე-3 პუნქტი.
22
კოალიცია დამოუკიდებელი და გამჭვირვალე მართლმსაჯულებისთვის, განცხადება იუსტიციის უმაღლესი
საბჭოს მხრიდან გენდერული უთანასწორობის და არაპირდაპირი დისკრიმინაციის პრაქტიკის თაობაზე, 24
ივლისი, 2019. http://coalition.ge/index.php?article_id=214&clang=0
16
პირების ანგარიშვალდებულებას კანონის წინაშე. ამიტომაც, საერთაშორისო საზოგადოება
23
შეთანხმებულია, რომ მოსამართლეთა შერჩევის პროცესი უნდა იყოს გამჭვირვალე.
23
The Istanbul Declaration on Transparency in the Judicial Process, Principle 13
24
Kyiv Recommendations, 2010; Cape Town Principles.
25
OSCE/ODIHR Opinion on Draft Amendments Related to the Appointment of Supreme Court Judges of
Georgia, 2019, para. 55.
26
CCJE დასკვნა N10 (2007) მართლმსაჯულების საბჭოს როლის შესახებ საზოგადოების სამსახურში,
პარა. 50.
27
ENCJ, Development of Minimal Judicial Standards II, 2011-2012, para. 3.4, page 18.
28
Venice Commission, Urgent Opinion on the Selection and Appointment of Supreme Court Judges, Georgia,
April 16, 2019, CDL-PI(2019)002, page 13, para. 67.
29
OSCE/ODIHR Kyiv Recommendations on Judicial Independence in Eastern Europe, South
Caucasus and Central Asia, 2010, para. 21, 22, 23.
30
Cape Town Principles on the Role of Independent Commissions in the Selection and
Appointment of Judges, 2016, para. 13.
17
GRECO ს რეკომენდაცია მოსამართლეთა შერჩევის პროცესში საბჭოს გადაწყვეტილების
დასაბუთების შემოღების რეკომენდაციას იძლევა აღნიშნული გადაწყვეტილებების მიღების
31
პროცესში კორუფციის პრევენციის ჭრილში.
აღნიშნულის საპირისპიროდ, კანონი პირდაპირ არ განსაზღვრავს კანდიდატის შესახებ იუსტიციის
უმაღლესი საბჭოს მიერ მოძიებული ინფორმაციის საჯაროობას, თუმცა, მიუთითებს, რომ
კანდიდატის შესახებ მოძიებული ინფორმაცია ერთი წლის განმავლობაში დალუქული სახით
34
ინახება. გარდა ამისა, კანონი ადგენს კანდიდატებთან დაკავშირებით გადაწყვეტილებების
35
მიღებას ფარული კენჭისყრით, აქედან გამომდინარე, კანონი არ ავალდებულებს საბჭოს
წევრებს დაასაბუთონ კანდიდატის შესახებ მიღებული გადაწყვეტილება.
ამასთან, იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს 2019 წლის 12 ივლისის სხდომის შედეგად უზენაესი
სასამართლოს მოსამართლეობის კანდიდატის განცხადება და თანდართული დოკუმენტები,
გარდა ჯანმრთელობის ცნობისა, ხელმისაწვდომი გახდა ნებისმიერი დაინტერესებული
36
პირისთვის. აღსანიშნავია, რომ საბჭოს აღნიშნულ გადაწყვეტილებას წინ უძღოდა
დაინტერესებული პირებისათვის კანდიდატების შესახებ საჯარო ინფორმაციის გაცემაზე საბჭოს
2019 წლის 13 ივნისის უარი, რომელიც ეფუძნებოდა კანდიდატების პერსონალური მონაცემების
დაცვას. აღნიშნულ საკითხს გამოეხმაურა საზოგადოებრივ ორგანიზაციათა კოალიცია, რომელიც
თავის საჯარო განცხადებაში მიუთითებდა, რომ იუსტიციის უმაღლესი საბჭო კანონის
მოთხოვნათა დარღვევით აცხადებდა უარს საჯარო ინფორმაციის გაცემაზე და რომელიც
მოითხოვდა კანდიდატების შესახებ საბჭოში წარდგენილი და საბჭოს მიერ მოძიებული
37
ინფორმაციის გასაჯაროვებას.
31
GRECO Fourth Evaluation Round, Evaluation Report – Georgia (2017), para. 94 “GRECO
recommends reforming the recruitment and promotion of judges, including by ensuring that any decisions in
those procedures by the High Council of Judges a) are made on the basis of clear and objective, preestablished
criteria – notably merit, in a transparent manner and with written indication of reasons, and b) can be
appealed to a court.”
32
საერთო სასამართლოების შესახებ საქართველოს ორგანული კანონის 341-ე მუხლის მე-8 პუნქტი.
33
საერთო სასამართლოების შესახებ საქართველოს ორგანული კანონის 341-ე მუხლის მე-4 და მე-7
პუნქტები.
34
საერთო სასამართლოების შესახებ საქართველოს ორგანული კანონის 342-ე მუხლის მე-10 პუნქტი.
35
საერთო სასამართლოების შესახებ ორგანული კანონის 3 41-ე მუხლის მე-13 პუნქტი.
36
იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს 2019 წლის 12 ივლისის განცხადება
http://hcoj.gov.ge/ge/iustitsiis-umaghlesi-sabchos-gadatskvetileba/3475?fbclid=IwAR3PfRfF6gdMhnpdYrOshJ
V4o1d6KC1m7S4l2mzt-PGVDhgVoUEc0Pv692A
37
კოალიცია დამოუკიდებელი და გამჭვირვალე მართლმსაჯულებისთვის 2019 წლის 19 ივნისის საჯარო
განცხადება
18
იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს 2019 წლის 13 ივნისის უარს აგრეთვე გამოეხმაურა საქართველოს
სახალხო დამცველის აპარატი, რომელმაც იუსტიციის საბჭოს მიმართა რეკომენდაციით
მომხდარიყო კონკურსის ფარგლებში საბჭოში შესული ყველა განცხადებისა და კონკურსში
38
მონაწიეთა მიერ წარმოდგენილი დოკუმენტების ასლების გასაჯაროება. 2019 წლის 12 ივლისს
გაიმართა იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს სხდომა, სადაც აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით
საკუთარი პოზიციები დააფიქსირეს არასამთავრობო ორგანიზაციების, სახალხო დამცველისა და
39
სახელმწიფო ინსპექტორის სამსახურის წარმომადგენლებმა . საბოლოოდ, 12 ივლისის
სხდომაზე იუსტიციის უმაღლესმა საბჭომ გაითვალისწინა საქართველოს სახალხო დამცველის
აპარატის რეკომენდაცია. შედეგად დაინტერესებული პირებისათვის 137 კანდიდატის მიერ
წარმოდგენილი განცხადებისა და თანდართული დოკუმენტების ასლები მხოლოდ ერთი თვის
შემდეგ გახდა ხელმისაწვდომი. ამ მხრივ საჯაროობა სრულად არ იქნა უზრუნველყოფილი,
გამომდინარე იქიდან, რომ იუსტიციის უმაღლესმა საბჭომ ხელმისაწვდომი გახადა მხოლოდ
კანდიდატების მიერ წარმოდგენილი და არა საბჭოს მიერ კანდიდატების შესახებ მოძიებული
ინფორმაცია. ამასთან, კანდიდატების შესახებ მოძიებული ინფორმაციის კონფიდენციალურად
დატოვება გამორიცხავს შესაძლებლობას შეფასდეს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს იმ
დეპარტამენტის მუშაობა, რომელიც პასუხისმგებელია კანდიდატების შესახებ ინფორმაციის
მოძიებაზე. აღნიშნული დეპარტამენტის მუშაობის შეფასება განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი იყო
არსებულ ვითარებაში, როცა საბჭოს მდივანი, რომელიც ინტერესთა კონფლიქტის გამო არ
მონაწილეობდა კანდიდატების საჯარო მოსმენის პროცედურაში, რჩებოდა ზემოაღნიშნული
დეპარტამენტის მუშაობაზე პასუხისმგებელ პირად.
http://coalition.ge/index.php?article_id=210&clang=0&fbclid=IwAR3U8j0OA5izIgdNTVvU2Eaz-T8uULVi0WKAC
y71F79EfZ8mgMU0RYIJX_U
38
საქართველოს სახალხო დამცველის რეკომენდაცია საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მიერ
საჯარო ინფორმაციის გაცემასთან დაკავშირებით, 2019 წლის 27 ივნისი.
http://www.ombudsman.ge/res/docs/2019062811535019099.pdf
39
იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს 2019 წლის 12 ივლისის განცხადება
http://hcoj.gov.ge/ge/iustitsiis-umaghlesi-sabchos-gadatskvetileba/3475
19
დამკვიდრებული პრაქტიკით, პირველი და სააპელაციო ინსტანციის სასამართლოების
40
მოსამართლეობის კანდიდატებთან გასაუბრებას დაახლოებით 20 წუთი ეთმობოდა, კითხვების
შინაარსი და სირთულე სხვადასხვა კანდიდატის შემთხვევაში სრულიად განსხვავებული იყო, რაც
ტოვებდა არაერთგვაროვანი მიდგომის შთაბეჭდილებას და არ იძლეოდა კანდიდატის
41
ობიექტურად შეფასების შესაძლებლობას. უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეების შერჩევის
პროცედურის შემთხვევაში, თითო კანდიდატთან გასაუბრება დაახლოებით 2-3 საათს ან მეტ
ხანს გრძელდებოდა, რამაც მაქსიმალური შესაძლებლობა მისცა კანდიდატებს გამოევლინათ
საკუთარი უნარები და მოეხდინათ საკუთარი მსოფლმხედველობის დემონსტრირება არამხოლოდ
იუსტიციის საბჭოს, არამედ ფართო საზოგადოების წინაშე. კანდიდატებთან ხანგრძლივი
გასაუბრებების პროცესმა რეალური შინაარსი შესძინა გასაუბრებების საჯაროობას, რის
გარეშეც ეს უკანასკნელი იქნებოდა მხოლოდ ფორმალობა.
მართალია, ნაზი ჯანეზაშვილი და ანა დოლიძე კითხვების დასმის კანონით მინიჭებული
უფლებამოსილებით სარგებლობდნენ, თუმცა მათ მიერ ამ უფლებამოსილების შესრულებას,
საჯარო მოსმენების მთლიანი პროცესის მანძილზე თან სდევდა საბჭოს დანარჩენი წევრების და
ზოგჯერ თავად კანდიდატების გაღიზიანება და აგრესია. საბჭოს წევრთა გაღიზიანების მიზეზს
წარმოადგენდა როგორც კითხვების შინაარსი, აგრეთვე მათი რაოდენობა. მიუხედავად იმისა,
რომ კანონი ამ მხრივ საბჭოს წევრებს არ ზღუდავს, საბჭოს ცალკეულ მოსამართლე წევრებს
ჰქონდათ მრავალი მცდელობა შეეზღუდათ დასასმელი კითხვების რაოდენობა, თემატიკა და
42
შინაარსი. აღნიშნული შეიძლება შეფასდეს პროცესის საჯაროობისათვის ხელის შეშლის
მცდელობად. ამასთან, დაკვირვებით გამოიკვეთა, რომ საბჭოს მოსამართლე წევრები ამგვარ
არაეთიკურ მიდგომებს ავლენდნენ განსაკუთრებით იმ კანდიდატებისთვის ბევრი და კონკრეტული
შინაარსის კითხვების დასმის შემთხვევაში, ვის მიმართაც საბჭოს მოსამართლე წევრები აშკარად
სიმპატიით იყვნენ განწყობილი.
40
„მოსამართლეობის კანდიდატების შერჩევის წესის დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს იუსტიციის
უმაღლესი საბჭოს 2009 წლის 9 ოქტომბრის №1/308 გადაწყვეტილება
http://hcoj.gov.ge/files/pdf%20gadacyvetilebebi/gadawyvetilebebi%202009/308-2009.pdf მე-12, მე-13 და
მე-14 მუხლები.
41
საია, იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მონიტორინგის ანგარიშები
42
მაგალითად, 2019 წლის 19 ივლისს მირანდა ერემაძის საჯარო მოსმენაზე გვრიტიშვილმა ნაზი
ჯანეზაშვილის კითხვებს უწოდა „სულელურ“ი; 24 ივლისს ილონა თოდუას საჯარო მოსმენისას სერგო
მეთოფიშვილმა ნაზი ჯანეზაშვილის კითხვებს უწოდა „იაფფასიანი კროსვორდიდან აღებული კითხვები,“
ხოლო, რევაზ ნადარაიამ - „მარაზმი და უსინდისობა;“ 8 აგვისტოს გიორგი ტყავაძის მოსმენისას ვასილ
მშვენიერაძემ აღნიშნა, რომ ნაზი ჯანეზაშვილს ვიღაც უწერს კითხვებს; 25 ივლისს კანდიდატმა ვლადიმერ
კაკაბაძემ ნაზის მიმართა: „ეს ჩაკითხვის ჩეკისტური სტილი არ არის სათანადო ფორმა, ეს არის დაკითხვა,
ეს არ არის გასაუბრება.“
20
წევრებს შეფასების შედეგების გაუთვალისწინებლად მიიღონ გადაწყვეტილება კანდიდატების
43
შერჩევის შესახებ.
43
Consultative Council of European Judges (CCJE) Opinion No.10, para 50: “there must be total transparency in
the conditions for the selection of candidates, so that judges and society itself are able to ascertain that an
appointment is made exclusively on a candidate’s merit and based on his/her qualifications, abilities, integrity,
sense of independence, impartiality and efficiency” ეს პრინციპი გაზიარებული აქვს ვენეციის კომისიას თავის
2019 წლის რეკომენდაციაში, სადაც იგი გვთავაზობს ფარული კენჭისყრის გაუქმებას გამჭვირვალობისა და
ანგარიშვალდებულების მაღალი ხარისხის მისაღწევად. Venice Commission, Urgent Opinion on the Selection
and Appointment of Sureme Court Judges, Georgia CDL-PI(2019)002, para. 36.
44
OSCE/ODIHR Opinion on Draft Amendments Related to the Appointment of Supreme Court Judges of
Georgia, 2019, para. 57.
45
Cape Town Principles on the Role of Independent Commissions in the Selection and
Appointment of Judges, 2016, para. 11, 12; Kyiv Recommendations on Judicial Independence
in Eastern Europe, South Caucasus and Central Asia, 2010, para. 21.
46
ევროპის მოსამართლეთა საკონსულტაციო საბჭოს დასკვნა N10 (2007) „მართლმსაჯულების საბჭო
საზოგადოების სამსახურში,“ პარა. 50 „...უნდა არსებობდეს კანდიდატების შერჩევის პირობათა სრული
გამჭვირვალობა, ისე, რომ მოსამართლეებს და თავად საზოგადოებას მიეცეთ შესაძლებლობა დარწმუნდნენ
იმაში, რომ დანიშვნა ექსკლუზიურად გამომდინარეობდა კანდიდატის დამსახურებიდან და დაეფუძნა მის
კვალიფიკაციას, უნარებს, პატიოსნებას, დამოუკიდებლობის განცდას, მიუკერძოებლობასა და
ეფექტურობას.“
21
ფარგლები და ფორმატი განისაზღვროს კანონით ან კანონქვემდებარე აქტით, იმისათვის, რომ
47
უზრუნველყოფილი იქნეს უფრო მეტად სტრუქტურიზებული მიდგომა.
47
OSCE/ODIHR Opinion on Draft Amendments Relating to the Appointment of Supreme Court
Judges of Georgia, P ara. 58, 62. https://www.osce.org/odihr/417599?download=true
48
საერთო სასამართლოების შესახებ საქართველოს ორგანული კანონის 341-ე მუხლის მე-8 პუნქტის
თანახმად, ამ მუხლის მე-7 პუნქტით გათვალისწინებული შერჩევის შემდგომ ეტაპზე გადასულ
კანდიდატთა სიის საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს ვებგვერდზე გამოქვეყნებიდან
არაუადრეს 10 და არაუგვიანეს 20 სამუშაო დღისა იწყება კანდიდატების მოსმენა. კანდიდატების
მოსმენა საჯაროდ ტარდება.
49
საერთო სასამართლოების შესახებ საქართველოს ორგანული კანონის 341-ე მუხლის მე-11 პუნქტი.
50
საერთო სასამართლოების შესახებ საქართველოს ორგანული კანონის 341-ე მუხლის მე-10 პუნქტი
51
გასაუბრების პროცესის ამგვარი ზოგადი საკანონმდებლო რეგულირება უარყოფითად არის შეფასებული
ეუთოს/დემოკრატიული ინსტიტუტებისა და ადამიანის უფლებათა ოფისის მიერ დასკვნაში, რომელიც
საქართველოში უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეების შერჩევის საკანონმდებლო ცვლილებების
შეფასებების შედეგად გაიცა: OSCE/ODIHR Opinion on Draft Amendments Relating to the
Appointment of Supreme Court Judges of Georgia, 17 April, 2019, para. 58.
52
იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს 2019 წლის 9 ივლისის სხდომის დღის წესრიგი გამოქვეყნებული საბჭოს
ვებ-გვერდზე.
http://hcoj.gov.ge/files/news/dgis%20cesrigi/2019/21%20%E1%83%93%E1%83%A6%E1
%83%98%E1%83%A1%20%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%A0.9.07.2019
.pdf
53
იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს 2019 წლის 9 ივლისის და 16 ივლისის სხდომების დღის წესრიგები
გამოქვეყნებული საბჭოს ვებ-გვერდზე.
http://hcoj.gov.ge/files/news/dgis%20cesrigi/2019/21%20%E1%83%93%E1%83%A6%E1
%83%98%E1%83%A1%20%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%A0.9.07.2019
.pdf
http://hcoj.gov.ge/files/news/dgis%20cesrigi/2019/23_%E1%83%93%E1%83%A6%E1%8
22
16 ივლისის სხდომაზე იუსტიციის უმაღლესმა საბჭომ თითოეული კანდიდატის მოსმენისთვის
განსაზღვრა 1 საათი და ყოველ დღე 5 ან მეტი კანდიდატის მოსმენა. ასევე, საბჭომ განსაზღვრა,
რომ წევრები დასასმელი კითხვების რაოდენაბოში არ იქნებოდნენ შეზღუდულნი,
უზრუნველყოფილი იქნებოდა პროცესის პირდაპირი სატელევიზიო ტრანსლირება, კითხვები
იქნებოდა თანაბრი სირთულისა და შინაარსის. მიუხედავად ორ სხდომაზე მსჯელობისა, ცალკეულ
საორგანიზაციო საკითხებზე საბჭოს წევრებს შორის მოხდა მხოლოდ ზეპირი შეთანხება და
საბჭოს გადაწყვეტილება წერილობითი ფორმით პროცედურულ საკითხებთან დაკავშირებით
მიღებული არ ყოფილა. გასათვალისწინებელია, რომ იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს რეგლამენტის
მე-17 მუხლი ადგენს საბჭოს გადაწყვეტილების რეკვიზიტებს, რაც მიუთითებს საბჭოს
გადაწყვეტილების წერილობით ფორმაზე. ორგანული კანონის 49-ე მუხლის მე-4 პუნქტის
თანახმად, საბჭოს გადაწყვეტილებები ქვეყნდება საბჭოს ვებ-გვერდზე.
კანდიდატების საჯარო მოსმენის დაწყების პირველივე დღიდან ცხადი გახდა, რომ იქამდე
კანდიდატების მოსმენის პროცედურებზე შეთანხმება სინამდვილეში არ იყო მიღწეული და
პროცედურული საკითხები დამატებით მსჯელობასა და შეთანხმებას საჭიროებდა. დემოკრატიის
ინდექსი - საქათველოს 23 ივლისის განცხადებაში აღნიშნულია საბჭოს სხდომების
ორგანიზაციული ნაწილის შესახებ, სადაც გამოთქმულია ვარაუდი, რომ აღნიშნული პრობლემების
ქვეშ გაგრძელებულმა პროცესმა შესაძლოა შერჩევის წესისა და მისი ეფექტიანობითვის ხელი
შეშლა გამოიწვიოს: „არ არის უზრუნველყოფილი სათანადო სამუშაო გარემო პროცესში
ჩართული ყველა სუბიექტისთვის. საბჭოს სხდომები არანორმირებული გრაფიკით მიმდინარეობს.
ყოველდღე როგორც საბჭოს წევრებს, ისე საბჭოს აპარატის თანამშრომლებს, ასევე პროცესზე
დამკვირვებლებს მუშაობა უწევთ ადრე დილიდან ღამის საათებამდე, მხოლოდ მცირე
შესვენებებით. აღნიშნული გაუმართლებლად ამცირებს მათ შრომისუნარიანობას და
ეფექტიანობას, ასევე ართმევს კანდიდატებს ნორმალურ და ხელშემწყობ სამუშაო გარემოს (მათ
ხშირად დილიდან გაურკვეველი დროის განმავლობაში უწევთ ლოდინი, როდის მოვა მათი
54
ინტერვიუს ჯერი).“
დასასმელი კითხვების რაოდენობა, შინაარსი და გასაუბრების ხანგრძლივობა 2019 წლის 17
ივლისიდან 27 ივლისამდე (8 სამუშაო დღე) თითქმის ყოველი კანდიდატის მოსმენის დროს
ხდებოდა მსჯელობისა და კამათის საფუძველი საბჭოს წევრებს შორის. მაგალითად,
არამოსამართლე წევრის, ნაზი ჯანეზაშვილის მიერ კანდიდატისთვის 30 და მეტი კითხვის დასმას,
ცალკეული კითხვების შინაარსს, ამა თუ იმ ფორმითა და სიხშირით ეწინააღმდეგებოდა საბჭოს
ყველა მოსამართლე წევრი.
აღსანიშნავია, რომ საბჭოს არამოსამართლე წევრმა, ირმა გელაშვილმა, 2019 წლის 16 ივლისის
სხდომაზე, სადაც საორგანიზაციო საკითხები განიხილებოდა, დააყენა წინადადება, რომ საბჭოს
წევრები არ ჩარეულიყვნენ ერთმანეთის მიერ დასმული კითხვების შინაარსში და
კანდიდატებისთვის მიეცათ შესაძლებლობა, თავად გაეპროტესტებინათ შეუფერებელი ან
არასათანადო კითხვა. თუმცა, ამ საკითხზეც საბჭოს წევრებს შორის ვერ მოხდა შეთანხმება და
3%98%E1%83%A1%20%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%A0%E1%83%98
%E1%83%92%E1%83%98%2016.07.2019%20%282%29.pdf
54
განცხადება ხელმისაწვდომია: https://netgazeti.ge/news/382550/
55
მითითებულ პერიოდში კანდიდატებთან გასაუბრებებს შორის, ცალკეულ შემთხვევებში გამოყენებულ იქნა
შესვენება 10 წუთის ხანგრძლივობით.
23
საწინააღმდეგო პოზიცია დააფიქსირებს მოსამართლე წევრებმა, სერგო მეთოფიშვილმა და რევაზ
ნადარაიამ.
17 ივლისის სხდომაზე ასევე კამათი მოჰყვა დიმიტრი გვრიტიშვილის თავმჯდომარეობის საკითხს.
არამოსამართლე წევრმა, ნაზი ჯანეზაშვილმა დააყენა საკითხი იმის თაობაზე, რომ საბჭოს
მდივნის გიორგი მიქაუტაძის აცილების შედეგად საბჭოს თავმჯდომარის უფლებამოსილების
დიმიტრი გვრიტიშვილისათვის გადაცემა კანონშეუსაბამო იყო.
ღამის საათებში კანდიდატების მოსმენის პრაქტიკა 27 ივლისამდე გაგრძელდა, რაც ყოველ ჯერზე
საბჭოს წევრებს შორის უთანხმოებისა და კამათის გამომწვევი მიზეზი ხდებოდა. ამ საკითხთან
დაკავშირებით, მუდმივად აქტიურობდნენ საბჭოს არამოსამართლე წევრები- ანა დოლიძე და ნაზი
ჯანეზაშვილი. ისინი განუმარტავდნენ საბჭოს სხვა წევრებს, რომ კანდიდატებთან გასაუბრების
წარმართვა არასამუშაო საათებში წარმოადგენდა კანონის დარღვევას და იყო დაუშვებელი.
მოგვიანებით, 19 ივლისს (მირანდა ერემაძის მოსმენა), 22 ივლისს (თამარ ზამბახიძის
მოსმენა), 26 ივლისს (შოთა ლაითაძის მოსმენა), ანა დოლიძემ და ნაზი ჯანეზაშვილმა
პროტესტის ნიშნად დატოვეს კანდიდატების მოსმენის სხდომები.
24
და დამკვირვებლებისთვის, არახელსაყრელ პირობებს უქმნიდა პროცესზე პირდაპირი ეთერით
დაკვირვების მსურველ საზოგადოების წევრებსაც.
25