Maialen Garcia Portalo

LMHko 1. maila
R400 /2013
 AURKIBIDEA

0. SARRERA
1. ONGI ETORRI ESKOLARA!

1.1. Ikasturte berria, lagun berriak!

1.2. Eskola

2. GURE GORPUTZA EZAGUTZEN

3. ZER JANTZIKO DUGU?

4. NIRE FAMILIA
 SARRERA

Hurrengo orrialdeetan aurkeztuko dugun lana ikasleentzako euskarazko

ikasliburu edo fitxa-bilduma bat da, paperean lantzeko. Liburuxka hau Gasteizko HIPI
Sansomendi eskolako 1. mailako ikasleei zuzenduta badago ere, euskararekin lehen
harremana duen edozein ikaslerentzat izan daiteke aproposa. Bertan, irudi askoren
laguntzarekin, hiztegia aberasteko, esaldi arruntak osatzeko edo lantzeko jarduerak
planteatzen dira. Hizkuntza-funtzioak edo topikoak dira lanaren abiapuntu (agurrak,
norberaren aurkezpena, pertsonen deskribapena...).

Garrantzitsua da, era berean, koaderno osoa ematea hasieran, koloretan eta
ondo enkoadernaturik, modu egokian eta erakargarrian aurkeztutako materialak eragin
zuzena baitu motibazioan. Material hau formatu digitalean ere izateak, gainera,
abantailak eskaintzen dizkio irakasleari: jarduerak kendu, irudiak gehitu... Informatikak
aukera asko ematen dizkigu.

Liburuxka honek lau lan-unitate izango ditu; honako hauek:

1. ONGI ETORRI ESKOLARA!

2. GURE GORPUTZA EZAGUTZEN...

3. ZER JANTZIKO DUGU?

4. NIRE FAMILIA
 Unitate guztietan, egitura berberari eutsiko diogu; horrela, haurrek
samurrago jakingo dute zer egin behar duten:

 Unitatearen IPUINA, HORMA-IRUDIA, KOMIKIA. Horien bidez, gaia

aurkezteaz gain, motibazioa piztu eta entzumena landuko dugu.

 Gaiarekin lotuta dauden hainbat fitxa mota: hitza hitzarekin elkartu,

geziekin irudia eta hitza lotu, hizki-zopak…

 Ikasitako izen, aditz eta adjektiboak irudietan irudikatuta egongo

direnez, marrazki horien bitartez esaldiak osatuko dituzte.

 Gaiarekin zerikusirik duen komikia, antzerkia…

Hizkuntza ikasteko, gela barruko euskararen erabileran jarri behar da arreta,

eta programatuko diren jarduera gehienek hizkuntzaren erabilera naturalena eta
funtzionalena lortzea izango dute helburu.

Euskara ez da arlo bakartu gisa landu behar; izan ere, beste hainbat eremu
globalizatu edo orokortzeko aukera ematen du. Hortaz, proposatzen dugun
materiala gela barruko hizkuntzaren erabileran oinarrituta dago, eta aurkeztuko
diren jarduera guztiek erabilera hori indartzea dute helburu. Hori guztiori lantzeko,
ezinbestekoa da saioen egiturari eustea eta komunikaziorako egoerak eskaintzea.
SAIOEN EGITURA

Lan hau Haur Hezkuntzatik etorri berri diren ikasleei zuzenduta dagoela kontuan
izanda, haiei segurtasuna ematen dizkieten errutinak ezarriko ditugu; izan ere,
ikaskuntza errazteaz gain, irakasleentzat lagungarriak izango dira gelako dinamika
antolatzeko. Gelako antolaketan honako hiru momentu hauek bereiziko ditugu:

Agurra. Abesti edo esamolde polit batekin… gelakideak eta gure

maskota Martintxo agurtuko ditugu. Horrez gain, egun horretako
arduraduna agurtu, eta zernahi (edozein berri) aipatzeko aprobetxatuko
dugu: data, urtebetetzeak, eguraldia, asistentzia…

Jardueraren edo jardueren aurkezpena.

Bukaerako agurra. Hasierako agurrean bezalaxe, abestiren bat abestu

edo esamolderen bat esan daiteke, gure maskota eta gu geu agurtzeko.
Hori Martintxo da, testuliburuan zehar gurekin egongo den maskota edo pertsonaia.
Bazen behin Martintxo izeneko zaldi txiki eta berezi bat.

Gorbeia aldean zegoen baserri batean bizi zen.

Aspertuta zegoen egun batean, lagun berrien bila irten zen.

Hego magikoak zabaldu eta zerurantz abiatu zen…

Zeruan aurrera eta aurrera egin zuen, eta, konturatu
zenerako, hiri handi baten gainean zegoen.

–Ai, ama! Nora demontre etorri naiz? Non daude mendiak,

errekak, basoak…

Galduta eta beldurtuta zegoen; hala ere, aurrera egin zuen.

 Bat-batean, inoiz ikusi gabeko errota itxurako etxe bat ikusi,
eta gerturatzea pentsatu zuen, ea norbaitek azaltzen zion non
zegoen.

–Kaixo, egun on! Zelako lore politak!

Errota ondoko neskatilak lore bat eskaini, eta Martintxok ulertu

ez zituen hitz batzuekin erantzun zion.

–Ez dizut ulertzen… Harantz joan behar dudala diozu?

Martintxok neskak agindutako norabidea hartu zuen.

Martintxo, hainbeste ordu hegan eginda, nekatuta eta
egarrituta zegoen, eta egarriak itsaso aldera hurbiltzera
bultzatu zuen. Han, palmondo baten aldamenean, beste
neskatila batekin egin zuen topo:

–Eguerdi on! Galduta nago. Lagunduko didazu? Non dago

Euskal Herria?

Neskak, dantzan bezala besoak altxatu, eta hitz ulertezin

batzuk esan zituen. Oraingoan ere ez zuen tutik ulertu… eta,
oso triste, bidean aurrera egin zuen.
Zaldia nekatuta zegoen, oso nekatuta, eta eguzkiak geroz eta
indar handiagorekin jotzen zuen. Bat-batean, beste etxola bat
ikusi eta hara gerturatu zen.

–Arratsalde on! Ura emango didazu, mesedez? Galduta,

nekatuta eta egarrituta nago.

Etxe ondoan zegoen gizonak eskuan zuen makila altxatu eta

ongietorria eman zion Martxintxori, bere hizkuntzan.

ure zaldiak ez zuen ezer ulertu, eta, gizonak haserre egin ote
zion beldurrez, ospa egin zuen…
Oso nekatuta zegoen, eta, lo apur bat egiteko geratu zenean,
beste etxe berezi bat ikusi zuen, eta hara gerturatu zen
laguntza eske.

–Kaixo! Mesedez, lagunduko didazu? Galduta nago eta ez

dakit nola bueltatu etxera…

Hango lagunak, hitz ezezagun batzuk esanda, bular aldera

eraman zuen eskua.

Martintxok orduan ere ez zuen ezer ulertu…

–Baina zer gertatzen da? Ez dut inor ulertzen!!! –pentsatu

zuen bere artean eta, geroz eta tristeago eta nekatuago,
aurrera egin zuen.
Martintxo leher eginda zegoen, jan gabe, urik edan gabe…
Halako batean lastozko etxola bat ikusi zuen. Kanpoan, gizon
beltzaran bat zegoen eta laguntza eskatzera gerturatu
zitzaion.

–Kaixo, gizon! Martintxo naiz, zaldi euskalduna, eta etxera

bueltatu nahi dut, baina ez dut bidea aurkitzen. Lagunduko
didazu?

Gizonak irribarre batez erantzun zion, baina gure zaldiak ez

zuen hark esandakoa ulertu.

Martintxok ez zekien zer egin, baina aurrera egitea erabaki

zuen.
Martintxok ezin zuen gehiago… eta, halako batean, neskatila
alai bat ikusi zuen koloretako etxe polit baten ondoan.
Neskatilarengana hurbildu eta, gertatutako guztia kontatu
ondoren, neskak zera erantzun zion:

–Xin Chao –zaldiak ezin zuen sinetsi. Oraingoan ere ez

zuen ezer ulertzen.

–Zer egingo dut? Galduta nago, inork ez nau ulertzen! –

pentsatu zuen.
Aurrera egin bazuen ere, hegoek ia ez zuten indarrik eta haize
hotz batek ederki astintzen zuen zaldia. Paisaia guztiz zuritu
zenean, erdi-erdian, etxe biribil bat ikusi zuen. Etxe inguruan
gizon bat ikusi zuen arrantzan, eta harengana gerturatu zen:

–Mesedez, jauna, lagunduko didazu? Zaldi euskalduna naiz

eta munduan zehar ibili naiz nire etxea bilatu nahian!!
Badakizu Euskal Herrira nondik joaten den?

–Bai, zalditxo, lasai! Etxera sartu eta azalduko dizut.

–Baina, baina… nola dakizu, bada, euskara?

–Nire aitona balea-arrantzale euskaldun bat izan zen eta

gure etxean guztiok ikasi dugu aitonaren hizkuntza!
Zaldia, Ipar poloko lagun berriak emandako mapari
jarraituz eta gau luze baten ostean, etxera heldu zen.

Bidaia luze horren ondoren, Martintxo konturatu da

mundua oso handia dela eta modu asko daudela izateko,
pentsatzeko, jateko, janzteko, hitz egiteko…

Horrela, bada, hemen eta orain, guztiok euskaraz!

 Nola duzu izena?

Hui dut izena. Nire izena Daniel da.

Ni Nanu naiz Ni Khiara naiz

 Ni Bahula naiz Ni Ans naiz

Ni Salamu naiz Ni Martintxo naiz

 Nola duzu izena?

Osatu eta margotu:

Hui ____________________________

Daniel _________________________

Nanu __________________________

Khiara __________________________
 Bahula _____________________________

Ans _____________________________

Salamu _____________________________

Martintxo _____________________________
 Zenbakiak

0 1 2 3
zero bat bi hiru

4 5 6 7
lau bost sei zazpi

8 9 10
zortzi bederatzi hamar
 Zenbat urte dituzu?

Marraztu kandelak:
 10
Zenbakiak

11 12 13
hamaika hamabi hamahiru

14 15 16
hamalau hamabost hamasei

17 18 19
hamazazpi hamazortzi hemeretzi

Zenbat gara gelan?

Elkartu:

5 bederatzi

zazpi
1

bat
9

10 bost

sei
7

2 hamar

6
bi
Nongoak dira gure lagunak?

Nanu _______________________________________________________

Daniel ______________________________________________________

Hui ___________________________________________________
 Ni ...…....... naiz.

Bahula __________________________

Ans __________________________

Salamu __________________________

Martintxo ______________________
 Ni ...…....... naiz.
Neure burua marraztu eta datuak idatziko ditut:

Nire izena ……………………… da.

……… urte ditut.

…………………………… naiz.
HORMA-IRUDIAK
Hui
Daniel
Nanu
Khiara
Bahula
Salamu
Ans
Martintxo
MEMORIA-
JOLASA
Memoria-jolasa egiteko kartak(irudia-irudia):
Hau gure gela da.
Hau patioa da.
Hau liburutegia da.
Hau komuna da.
 Honako hau jangela da.

Hau gimnasioa da.

 Non gaude?
Margotu eta itsatsi:
gimnasioa
Eskolako gelak
Moztu eta gero, itsatsi:

gela

patioa gimnasioa

komuna jangela

liburutegia eskola
 20

21 22 23
hogeita bat hogeita bi hogeita hiru

24 25 26
hogeita lau hogeita bost hogeita sei

27 28 29
hogeita zazpi hogeita zortzi hogeita bederatzi
 Osatu:

0 – 1 – ____ – ____ – ____ – ____ – ____ – ____ – ____

____ – ____ – ____– ____ – ____ – ____ – ____ – ____

____ – ____ – ____ – 20 .

Orain atzerantz kontatuko dugu:

20 – 19 – 18 – 17 – 16 – 15 – 14 – 13 – 12 – 11

– 10 – 9 – 8 – 7 – 6 – 5 – 4 –3 – 2 – 1 – 0
 Nire gela

Ikusi eta margotu:

Erantzun galderak:

-Zenbat ume zarete gelan?

-Zenbat liburu daude gelan?.

-Zenbat zakarrontzi daude gelan?
-Zenbat aulki daude gelan?
 Zer da hau?

Ikasi eta margotu:

maisua andereñoa

neska mutila

arkatza zorrozkailua borragoma

 arbela txintxeta estutxea

erregela

grapagailua
boligrafoa zakarrontzia
 pintzela
sagua tipexa

leihoa
aulkia
atea

mahaia artaziak
karpeta

koadernoa motxila
kola
Irakurri, aukeratu eta moztu:

artaziak boligrafoa

estutxea zakarrontzia

erregela karpeta

margoak Martintxo

grapagailua
Itsatsi eta margotu:
 Koloreak
Zer da hau?

Irakurri eta margotu:

gorri urdina

morea horia

marroia arrosa

zuria beltza
 Koloreak
Zer da hau?

Irakurri eta margotu:

laranja berdea

urdin iluna grisa

haragi-kolorea berde iluna

Margotu eta elkartu:

gorria

urdina

horia

berdea

laranja
 Zer koloretakoa da?

Nire arkatza …………………… da.

Nire borragoma …………………… da.

Nire motxila ……………………… da.

Artaziak ………………………… dira.

 Astegunak

Astegunak:
astelehena
asteartea
asteazkena
osteguna
ostirala
larunbata
igandea

Abestu eta ikasi:

Astelehena, asteartea,
asteazkena, osteguna,
ostirala, larunbata,
eta, azkenik, igandea.

Zenbat egun ditu asteak? .………………………………………….

Noiz joaten gara eskolara? ………………………………………….

Noiz daukagu jai? …………………………………………………..

Pentsatu, marraztu eta idatzi:

Zer daukat estutxean?:

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

__

Motxilan hau daukat:

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

__
 Zer da hau?

Ikasi eta margotu:

biribila laukia hirukia lauki zuzena

handia ertaina txikia

barruan kanpoan
Moztu eta itsatsi:

motxila boligrafoa

aulkia atea

arbela margoak
 Zer egiten dugu gelan?

idatzi marraztu irakurri

ikasi entzun abestu

atea itxi itsatsi atea zabaldu

Gelan egiten duguna

Lotu geziekin:

ikasi

abestu

idatzi

irakurri

itsatsi
 Zer egiten dugu eskolan?

eseri jaiki jaso

eseri jaiki jaso

oinez ibili salto egin korrika egin

jolastu eskailerak jeitsi eskailerak igo

IRUDIA – IRUDIA

IRUDIA - HITZA
estutxea borragoma

zorrozkailua arkatza

karpeta grapagailua
a
aulkia artaziak

arbela margoak

motxila boligrafoa
 kola pintzela

erregela leihoa

koadernoa mahaia
Idatzi
Marraztu
Irakurri
Ikasi
Entzun
Abestu
Itsatsi
Atea zabaldu
Atea itxi
Handia
Ertaina
Txikia
Barruan
Kanpoan
Gainean
Azpian
Luzea
Motza
Utziko didazu…

… mesedez?
Ez dut
ulertzen!
Egun on!
Arratsalde on!
Nola esaten
da…
Eskerrik asko!

Ez horregatik!
Gelan izango dugun horma-irudia da hau:
 Zer da hau?

atzamarra besoa eskua

hanka oina azazkala

begia belarria ezpainak

Gorputz-atalak
Ikusi, entzun eta margotu:

bizkarra

bularra

sabela

ipurdia

Non dago, AURREAN edo ATZEAN ?

Ipurdia ……………… dago.

Sabela ……………… dago.
Bularra ……………… dago.
Bizkarra ……………… dago.

Gorputz-atalak
Irakurri eta lotu:

eskua

azazkala

belarria

ezpainak

begia
Marraztu ezazu zure gorputza:
 Nola sentitzen dira?
:

Ikusi, entzun eta margotu:

pozik triste haserre

Irakurri eta marraztu aurpegiak:

triste haserre pozik

Nola sentitzen zara zu?

...................................................................................................
..................................................................................................
 burua
bekokia

ilea

begia

bekaina

belarria hanka

sudurra

ahoa

oina

lepoa

Aurpegia
Gorputz - atalak
Moztu gorputz-atalak eta egin panpina bat:
B E S O A E R D I A K B A I B

R G U R N T E S U O E E A M E

A X M A L D A M O G Z R P A G

A T A J I S A N I E Ñ E X N I

A L K B U R U A N N A Z A O A

E N P S O E I K A I E P U L N

A A O O E N I O U O S A U L E

U O O I Z M D A P S E I I O S

K B P R A I A K F P I N S O R

S A C B J O K A T E S A U A K

A I R R A L E B I R R K L E H

BESOA, BURUA, ESKUA, BELARRIA, BEGIA,

EZPAINAK, OINA

,
Aurreko gaian egindako panpinak arropa beharko

duenez, hona hemen zenbait jantzi:

1.- Ikusi, entzun eta margotu:

berokia jertsea txamarra

alkandora praka luzeak eskularruak

txanoa gerrikoa zapatak

Neguko arropa
 Zer da hau?

2.- Ikusi, entzun eta margotu:

aterkia
aterkia
txanoa

bufanda

leotardoak
botak

Neguko arropa
 Zer da hau?

3.- Ikasi eta margotu:

bainujantzia txankletak

praka motzak soinekoa

elastikoa bisera

Udako arropak
Nola janzten gara bero egiten duenean?
Pentsatu eta gero, moztu eta itsatsi
arropen izenak:
 Zer da hau?

4.- Ikusi, entzun eta margotu:

jaka elastikoa galtzerdiak

Txaketa/jaka kamiseta

txandala praka motzak zapatilak

Kirol-arropa
 5.- Osatu:

el _s_ _k _ _ z_ p_ t_ l_ k

g_ lt_ e_ d_ a_ p_ ak_ m_ t_ a_

6.- Lotu geziekin:

jaka

prakak

elastikoa
Nola zaude jantzita? Marraztu zure irudia:
Lotu:

kirol-arropa

udako arropa

neguko arropa
 Nola dago?
Ikusi, entzun eta ikasi:

Garbia Zikina

Itxita

Zabalik
Bilatu hizki-zopa honetan arropen izenak:

G A L T Z E R D I A K B A I J

R G U R N T E S U O U E A M E

A X M A L D A M Ñ K Z R P A R

A T A J I S A N A E Ñ O X N T

A L K O N D A R A N A K A O S

E N D S O E I K L I E I U L E

S A O K E N I O S O S A U L A

I O O I R M D A O S E L I O S

M B P R A K A K F P I D S O R

A A C B J O A O K I T S A L E

K U T B O L A L A G O N A O S

ALKONDARA , GONA, PRAKAK, SOINEKOA, GALTZERDIAK,

ELASTIKOA, BEROKIA, JERTSEA

Gai hau lantzean, horma-irudi hauek erabiliko ditugu:
zabalik
itxita
garbia
zikina
 Hurrengo orrialdeetan Nanuren familia
aurketuko dizuet.
 Hasteko, familiako nagusia aurkeztuko
dizuet: Nanuren aitona. Adineko gizona da
eta oso jakintsua. Eta inguru hauek inork
baino hobeto ezagutzen ditu.
 Gizon indartsu hau, berriz, Nanuren aita
da. Animaliak oso gustuko ditu, batez ere,
baleak.
 Nanuren amona inguruko emakumerik
gozoena eta maitagarriena da. Istorio asko
dakizki, eta munduko ipuin-kontalaririk
onena da.
 Nanuren ama emakume alaia da, eta
primerako sukaldaria. Etxe inguruko
animaliekin oso ondo moldatzen da: asko
maite ditu.
 Hau Nanu da, hartz zuriak asko
gustatzen zaizkion mutiko paregabea. Bere
lagunen lagun handia da, eta beti dago
laguntzeko prest.
 Neskato txiki hau Nanuren arreba da.
Bihurri samarra da, eta pinguinoekin jolastea
da gehien gustatzen zaiona.
 Nor dira?

Ikusi eta margotu:

Hau Nanoren familia da

Hau Huiren familia da

Familia
 Nor dira?

Ikusi, entzun eta ikasi:

aitona amona

ama aita

anaia arreba

Familiakideak
Pentsatu, moztu eta itsatsi:
----------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------
----------
ama aita

aitona semea

amona alaba
 Nor dira?

Osatu zure familiako kideen izenekin:

aitona amona amona aitona

aita ama

ni neba-arrebak

Nire familia
Marraztu zure familia:
Osatu:

- Nire aitonek …………… eta…………… dute izena.

- Nire amonek ………… eta……………… dute izena.

- Nire aita………………… da.

- Nire amak………………… du izena.

- Nire izena……………… da.

- Nire anaia………………… da.

- Nire ahizpak…………………… du izena.

Lotu geziekin:

aita

ama

arreba

amona

anaia

aitona
Bilatu hizki-zopa honetan honako hitz hauek:

G A L A N A I A I A K B A I A

R G U R N T E S U O U E A M I

A X M A L D A M Ñ K Z R P A T

A T A J I S A N A E Ñ O X N O

A L K O A H I Z P A G K A O N

A N D S O E I K L I E I U L A

I A O K E N I O S O S A U L A

A O O I A R R E B A E T I O S

N B P R A K A K F P B I S O R

A A C B J O C A T E S A M A K

K U T B O L A A M A O N A O S

ANAIA, AMA, AITONA, AMONA, AITA, AHIZPA, ARREBA

HORMA-IRUDIAK

BINGOA
ama
aita
aitona
amona
semea
alaba